OPBOUW
Evangelisch-Lutherse Gemeente Groningen Nr. 4, juni 2015 68e jaargang
Bijdragen voor de Evangelisch-Lutherse Gemeente Groningen zijn nodig om de activiteiten van de gemeente te kunnen financieren. U kunt uw bijdrage overmaken op de volgende rekening:
Gironummer NL88INGB0000820317 t.n.v. Evangelisch-Lutherse Gemeente Groningen.
Alvast hartelijk bedankt voor uw bijdrage.
Bestellen collectebonnen: De Collectebonnen (10 x € 1, 10 x € 2, 4 x € 5 ) zijn op een vel ter waarde van € 50 verkrijgbaar. U bestelt ze door het bedrag van € 50 (of het meerdere ervan) plus € 1 voor papier en versturen over te maken aan de lutherse gemeente (gironummer NL88 INGB 0000 8203 17) en vermeldt in het betref ‘collectebonnen’ en uw postadres. U ontvangt de collectebonnen per post thuis.
Inhoud Ik ben mijn prestaties niet ....................................................................... 4 Kerkdiensten juni – september 2015 ........................................................ 6 Picknick in het stadspark ......................................................................... 7 Dienst voor jong en oud .......................................................................... 8 De nieuwe kerkenraadsleden stellen zich voor .......................................... 9 Zing mee op Michaelistag! ..................................................................... 10 Van de Ledenadministratie .................................................................... 10 Terugblik: Buitendag in Bourtange ......................................................... 11 Grote schoonmaak 2015........................................................................ 12 Van de Exploitatiestichting..................................................................... 12 OECUMENISCH ZOMERPROGRAMMA ..................................................... 14 5 JULI T/M 16 AUGUSTUS 2015 ........................................................... 14 ZOMERACTIVITEITEN ........................................................................... 14 Collectedoel zomerdiensten ................................................................... 17 ADRESSEN KERKEN .............................................................................. 17 Cursussen Theologische Verdieping ....................................................... 18 Impressie van de Jeugdmuziekdagen 2015 ............................................. 19 Collectedoelen ...................................................................................... 20 De heer Wegter in het zonnetje gezet .................................................... 21 Koffie met een verhaal.. ........................................................................ 21 Start benefietserie Schnitger 2017 ......................................................... 23 Uit het gemeenteblad van 60 jaar geleden ............................................. 24 Bijdragen levend geld in 2015................................................................ 26 Punten uit de kerkenraadsvergadering van mei....................................... 26 Agenda juni – september 2015 .............................................................. 28 3
Meditatie Ik ben mijn prestaties niet Ik weet niet hoe het u vergaat maar velen snakken in de zomer naar een rustigere tijd, een tijd om op adem te komen. Mensen verlangen naar de vakantie om bij te komen van het veeleisende leven dat ze leiden. In zo een stemming van verlangen naar vakantie viel mijn oog op een korte overpeinzing van Stephan de Jong. Want wat de eisen die mensen aan zichzelf stellen lijken we dommer dan een ezel, houdt hij ons voor ogen: “‘Zo dom als een ezel’ zeggen ze, Ik ben nog dommer, vrees ik. Een ezel laadt zichzelf geen zware lasten op. Ik wel. Ik leg mezelf eisen op: presteren, bruisen, creëren. Omdat ik bang ben niemand te zijn, sjouw ik als een ezel om iemand te worden. Een ezel is gewoon een ezel, ik ben mijn prestaties. Tja, kind van mijn tijd. Ik speel mee in de wedstrijd van het leven. Die wedstrijd wil ik niet verliezen, maar ik vrees dat ik dat wel doe. Er zijn altijd die nog meer presteren, bruisen, creëren. Perfect willen zijn is onbegonnen werk. Waarom begin ik er toch steeds aan? Waarom zou ik volmaakt willen zijn als ik dat niet ben? Het is volmaakte onzin, die terreur van het presteren. Temeer omdat het niet zozeer de maatschappij die me dat oplegt, maar ikzelf. Met al die anderen. Zo scheppen we met z’n allen de prestatiemaatschappij: slavendrijvers van onszelf. Bezopen is het. Dommer dan een ezel ben ik. Die neemt het leven eenvoudig zoals het komt. Laat ik mijn leven ook eens nemen zoals het is. Van waarde, want gewaardeerd door U. 4
Mijn prestaties vallen niet met mij samen. Mislukkingen trouwens ook niet. Ze vormen alleen een schil om mij heen, zijn niet mijn essentie. Nu vraag ik me wel af wat die essentie is. Ik kan daar heel ingewikkeld over doen, maar misschien is mijn essentie eenvoudig dat ik leef en dat het waarom van mijn leven met dat leven zelf gegeven is. Dat ik, God, uw wonder ben. Dat mijn fantasieën over wie ik zou moeten wezen helemaal niet nodig zijn, omdat ik al een goede gedachte van U ben. Ik stop ermee niemand te zijn. Weg met die zware lasten. Laat ik zo eenvoudig worden als een ezel.” (uit: U gaf mij schouders om ze op te halen) Misschien doet het goed in de komende zomertijd een tijd niet onze eigen slavendrijver te zijn maar juist eenvoudig als een ezel te genieten van de zomerdagen. Wanneer hierdoor de zomerperiode voor u iets te rustig wordt dan is er het gezamenlijke zomerprogramma van de kerken een afwisselend programma met als samenbindend thema ‘Verzoening, Verbindingen in een verbrokkelde wereld’. Een goede zomer gewenst. Ds. Susanne Freytag
5
Kerkdiensten De diensten beginnen in principe om 10.00 uur in de Kerkzaal. Diensten met een zijn diensten waarin het Heilig Avondmaal wordt gevierd. Diensten aangeduid met hebben een kindernevendienst. Orgelspel: bd =begin van de dienst, ed = einde van de dienst
Kerkdiensten juni – september 2015 JUNI juni 21
juni 28
3e na Trinitatis voorganger: ds. L.E. Vos bd Surrexit Pastor bonus – Heinrich Scheidemann ed Wo soll ich fliehen hin BWV 694 – J.S. Bach 4e na Trinitatis Dienst voor jong en oud voorganger: ds. S. Freytag bd improvisatie ed Nun danket alle Gott - Sigfried Karg-Elert, opus 65
Van 5 juli tot en met 16 augustus worden de gezamenlijke zomerdiensten gehouden in de oecumene. De gegevens van deze diensten kunt u vinden in de gele folder in het midden van deze Opbouw. Hieronder de informatie over het orgelspel bij de twee zomerdiensten die in de Lutherse kerk plaatsvinden: JULI juli 5
juli 12
5e na Trinitatis bd Te Deum laudamus – D. Buxtehude ed improvisatie 6e na Trinitatis bd twee delen uit het orgelconcert in g kl.t. – G.F. Handel ed deel uit orgelconcert in g – G.F. Handel 6
AUGUSTUS aug 23 12e na Trinitatis voorganger: Ds. G.H.Renting bd Pièce Héroique – César Franck ed Cantabile –César Franck aug 30
13e na Trinitatis Regiodienst in de Lutherse kerk te Groningen voorganger: ds. S. Freytag
SEPTEMBER sep 6 14e na Trinitatis voorganger: ds. R. Fortuin sep 13 15e na Trinitatis voorganger: ds. S. Bouman
Gemeenteactiviteit Picknick in het stadspark Zondag 28 juni is er na de dienst is er gelegenheid om samen met de ouders en kinderen naar het stadspark te gaan om daar in de buurt van de kinderboerderij samen te picknicken. Het is de bedoeling dat u iets te eten en/of te drinken meeneemt om dit met elkaar te delen. Zo ontstaat vanzelf een rijk gedekte picknicktafel. Het is ook de bedoeling dat u zelf beker, bord en bestek meeneemt. Handig is ook een kleed of een campingstoel mee te nemen om op te zitten. Wie wil kan ook wat speelmateriaal zoals een bal meenemen. Bij slecht weer houden we de picknick in de Lutherzaal.
7
Ouders en kinderen Dienst voor jong en oud Op zondag 28 juni is er een dienst voor jong en oud, een dienst waarin ook het avondmaal gevierd wordt. Thema is deze keer de wonderbare spijziging van de 5000.
Aansluitend aan de dienst gaan we picknicken in het stadspark, zie vorige pagina.
8
De nieuwe kerkenraadsleden stellen zich voor Mijn naam is Rob Kroes, 51 jaar en getrouwd. Met mijn man Laurence Gormley en onze labrador Dogma wonen wij in de binnenstad van Groningen. Zo'n drie jaar geleden verruilde ik mijn werk als ITauditor bij een bank voor een reeks andere taken. Op dit moment ben ik huisman, mantelzorger van mijn vader en student. In oktober a.s. hoop ik de studie Geestelijke begeleiding aan het Titus Brandsma Instituut af te ronden. Naast ouderling/kerkrentmeester ben ik bestuurslid van de SVLK en penningmeester van de kerngroep van Stadsklooster. Vanaf oktober heb ik toegezegd om mee te werken in de redactie van het blad Kerk in Stad. Het is stimulerend en uitdagend om lid te zijn van de kerkeraad van de ELGG. Ik ben Johanan Havinga, sinds een jaar of drie lid van deze Lutherse gemeente. Toen Susanne mij vroeg of ik in de kerkenraad zou willen heb ik geen nee gezegd; vandaar dat u nu dit stukje kunt lezen waarin ik mij aan u voorstel. Ik ben 27 jaar en getrouwd met Jakoba Havingade Jong. Samen hebben we één zoontje van ruim een jaar en er is, als alles goed gaat, een tweede kindje op komst in december. Ik heb een conservatoriumopleiding piano afgerond en verdien als beroepsmusicus tot dusverre voldoende om van te kunnen leven. Daarnaast heb ik geschiedenis en filosofie gestudeerd en doe ik op dit moment een opleiding tot docent filosofie aan de middelbare school. Voor mijn stage sta ik dus regelmatig voor een klas vol pubers. Tenslotte ben ik ook een fervent clubschaker. Ik lees graag boeken en wissel met plezier ideeën uit, zeker als ze mij onbekend zijn.
9
Cantorij Zing mee op Michaelistag! Voor de cantatedienst op dinsdag 29 september (Dag van aartsengel Michael en alle engelen) gaat de Lutherse Cantorij een Bachcantate instuderen. (cantate BWV 130 of BWV 19). Repetities zijn vanaf maandag 24 augustus tot en met 28 september alle maandagen (6 repetities) van 19.30 tot 21.00 uur. We zullen naast deze cantate ook nog een motet zingen (nader te bepalen) voor continuo en 4-st. koor. De cantatedienst is om 19.30 u s avonds, en we hebben een generale met koor en het LBE-barokorkest v.a. ca. 17.30 uur die dag. Er zingen tevens 3 of 4 professionele solisten mee. Net als bij de Homiliuscantate afgelopen jaar vragen we aan alle deelnemers een vrijwillige bijdrage (richtbedrag 35 euro) voor dit project. Doet u ook mee? Tymen Jan Bronda
Ledenadministratie Van de Ledenadministratie Nieuwe doop-/leden: Freya E.Freytag Rabenhauptstraat 52 Dhr. en mevr Stigter-Wiersma Vondellaan 18 F Verhuisd, nieuw adres: Mevr. Z.A.Nieveen Zwet 9 de PolderK10 naar: Zwet 9 de Wierde Dhr. M.B. van Vugt Klaprooslaan 162 naar: Torenstraat 9 b Dhr. M.T.Jutten Selwerderstraat 32 naar: Albertstraat 12 a Mevr. Annette Toren Kosterij 2 naar: Boterdiep Wz 2 Getrouwd: Op 5 juni 2015 : Annette Toren en Frans Le Roux. 10
9725 CG Groningen 9752 EC Haren
9932 AA Delfzijl 9932 AA Delfzijl
9713 SW Groningen 9711 JK Groningen
9717 GL Groningen 9724 JZ Groningen
9785 CA Zuidwolde 9785AJ Zuidwolde
Zowel het burgerlijk huwelijk als de kerkelijke inzegening vond plaats in de Lutherse Kerk in Groningen.
Terugblik: Buitendag in Bourtange De Evangelisch-Lutherse Gemeente PekelaWinschoten heeft op 31 mei, de zondag trinitatis, de buitendag voor de Noordelijke lutherse gemeenten georganiseerd. Met ca. 80 lutheranen uit de lutherse gemeenten van Zwolle, Kampen, Leeuwarden, Stadskanaal, Wildervank-Veendam, Groningen en PekelaWinschoten verzamelden we ons ’s ochtends in de prachtige Magnuskerk van Bellingwolde voor een dienst met heilig avondmaal. Voor deze dienst waren ook de leden van de plaatselijke protestantse gemeente die die zondag elders dienst hield uitgenodigd. Een
mooie gelegenheid om een lutherse dienst in de eigen mee te maken. Enkele leden maakten van deze uitnodiging gebruik. 11
Het vervolg van deze buitendag vond plaats in het museumdorp Bourtange. Daar genoten we van een lunch, een rondleiding door de vesting, de demonstratie van een kanonschot en sloten deze dag af met een vesper in de kerk van deze vesting. De sfeer was goed er was veel gelegenheid voor ontmoeting en opgetogen keerden we ieder terug naar de eigen plaats. De EvangelischLutherse Gemeente PekelaWinschoten dank voor deze fijne dag. Susanne Freytag
Grote schoonmaak 2015 Op vrijdag 4 september organiseert de kerkenraad i.s.m. de Vrienden van de Lutherse kerk weer een grote schoonmaak van kerkgebouw en Lutherzaal. We beginnen om 9 uur in de ochtend. Koffie en thee staan klaar. Aanmeldingen graag per e-mail:
[email protected] (of telefoon: 06 270 35 682). Mochten er te weinig aanmeldingen zijn voor 4 september dan is donderdag 3 september ook een mogelijkheid. Tymen Jan Bronda
Exploitatiestichting Van de Exploitatiestichting Onderhoud Sinds eind mei zijn er werkzaamheden aan de kerk vanwege de aardbevingsscheuren. Er zitten diverse nieuwe scheuren in binnen- en 12
buitenmuur. De aannemer heeft inmiddels de noordmuur van onze kerk aangepakt. In de tweede of derde week van juni starten verdere werkzaamheden in de kerkzaal. Daar moet gekeken worden of alle aanwezige scheuren daadwerkelijk door aardbevingen zijn veroorzaakt. Adviseur Wim Jager van Centrum Veilig Wonen (CVW) doet binnenkort een tweede onderzoek naar onder meer de scheuren in het tongewelf. Samen met architect Van der Veen (onze vaste architect) worden kleurentests voor nieuw schilderwerk uitgevoerd en beoordeeld. Verder zal moeten worden bekeken in hoeverre bij een grote schilderbeurt in het gebouw het orgel moet worden ingepakt. Dit gaat in nauw overleg met onze nieuwe (orgel-) adviseur Stef Tuinstra. De tot nu toe gedane werkzaamheden worden voor het grootste gedeelte door de NAM vergoed. Verder staat het bestuur voor de vraag hoe de dakgoten aan te pakken. Bij de laatste restauratie (1996-1998) zijn er nieuwe zinken goten aangebracht. Een aantal naden in deze zinken goten lekken nu, voornamelijk aan de voorgevel. In overleg met de Stichting Behoud Kerkelijke Gebouwen in Groningen en Drenthe wordt gekeken hoe dit euvel het best kan worden verholpen. En ook hoe e.e.a. in het huidige BRIM-plan (onderhoudssubsidie van de overheid) kan worden ingepast. Oproep Aan het einde van het vorig jaar hebben twee bestuursleden aangegeven hun werkzaamheden te willen beëindigen: Jan Veltman (voorzitter) en Gabriele Hassink (onderhoud). De Exploitatiestichting is hun zeer erkentelijk voor al het werk dat zij in de afgelopen jaren met grote toewijding en inzet hebben verricht! De post van voorzitter is inmiddels vervuld door Victor M. Schmidt. Wij zijn echter nog steeds op zoek naar een bestuurslid dat zich met name met het onderhoud van het gebouwencomplex wil bezig houden. De eerste paragraaf van deze mededelingen geeft enig inzicht in wat er allemaal bij komt kijken. Meldt u aan of stel iemand voor!
Namens het bestuur, Victor M. Schmidt (
[email protected]) Christian Steglich (penningmeester) Susanne Freytag (secretaris) Tymen Jan Bronda Gerald Schouten (adviseur)
13
OECUMENISCH ZOMERPROGRAMMA VAN DE BINNENSTADSKERKEN 5 JULI T/M 16 AUGUSTUS 2015
Verzoening Verbindingen in een verbrokkelde wereld Ook dit jaar bieden de Groningse binnenstadskerken weer een gezamenlijk zomerprogramma aan. Ons doel is om met een aansprekend zomerprogramma waaraan steeds meer kerken deelnemen, over de grenzen van de eigen gemeenschap heen te kijken en ook belangstellenden van buiten de kerken een inhoudelijk aanbod te doen. Na thema’s als brood, water en huis van God staat dit jaar Verzoening centraal. Met als ondertitel Verbindingen in een verbrokkelde wereld. Wrakke bootjes, kapotgeslagen heiligdommen, gestutte huizen.. Mensen in beweging, religies tegenover elkaar, rijk en arm, onmetelijk ver van elkaar verwijderd en toch o zo dichtbij. Een verbrokkelende wereld, afkalvende samenhang en saamhorigheid, dat is het beeld dat we krijgen. Maar wat verbindt ons dan? En zijn er mogelijkheden tot hernieuwde samenhang en binding? Deze zomer willen we ons laten inspireren door wat er in de bronnen van ons geloven te vinden is aan verzoening en verbinding, en hoe dat ons kan meenemen in leven vandaag.
U bent van harte welkom.
14
ZOMERACTIVITEITEN Dinsdag 7 juli
10.00 uur, De Fontein
600 jaar Jan Hus
Broeder Arnold en Otto Delvendahl van de Broedergemeente zullen vertellen over Johannes Hus, de Boheemse reformator uit de 14 e en vroege 15e eeuw. Hij was priester en rector van de Praagse universiteit. Door het aan de kaak stellen van misstanden in de kerk kwam hij op 6 juli 1415 op de brandstapel terecht.
Dinsdag 14 juli
Wat te zeggen over de Biecht?
10. 00 uur, St. Jozefkathedraal
Over verzoening gesproken! We kijken naar een video-uitzending van KRO-RKK over de biecht. Na een toelichting door pastoor Wagenaar is er ruimte voor gesprek.
Dinsdag 21 juli 19.00 uur!
Amish Grace
Doopsgezinde kerk
Filmavond Als een melkrijder een Amish schoolklasje gijzelt, en de meisjes en juf vermoordt, stelt hun geloofsovertuiging de kleine gemeenschap voor een bovenmenselijke opgave. Met hen stellen wij ons dezelfde vraag: Is verzoening, vergeving een gave? Of een keuze..
Dinsdag 28 juli
Predikantschap in verbinding
10.00 uur, PKN wijkgemeente de Nieuwe Kerk
Diaconia is het hart van de kerk, en van de theologie van ds. Evert Jan Veldman . Opbouwwerk in hartje Rotterdam, kerkelijke presentie bij de vuurwerkramp in Enschede, een festival van de Geest dat verbinding zoekt tussen stad, buurt en kerk. Met mildheid en scherpte bevraagt ds. Geert Brüsewitz hem op zijn bezieling.
Dinsdag 4 augustus 10.00 uur,
Verzoening als sacrament en viering
Oud-Katholieke kerk
Verzoening is een sacrament in de katholieke kerk. Daarmee is het dus een gift van Jezus zelf waarmee Hij dichtbij ons wil zijn. In de verzoeningsviering met pastoor Victor Scheijde overdenken we deze ochtend waar we moeite mee hebben en vragen om vergeving. Ervaar de heilzame werking van verzoening. 15
Dinsdag 11 augustus verzoening 10.00 uur ,
Jacob en Esau
als spiegel voor
Remonstrantse kerk
Het oude Bijbelverhaal staat bol van spanning, maar vooral van angst en moed. We spiegelen het verhaal aan de historische ontmoeting tussen de Egyptische president Sadat en premier Golda Meir van Israël in 1977 en aan onze eigen ervaringen. Ds. Lense Lijzen begeleidt de ochtend.
Zaterdag 15 augustus Verzoening op straat 11.00 tot 16.00 uur,
op de Ganzevoortsingel
Op zaterdag 15 januari houdt de Russisch Orthodoxe parochie zijn jaarlijkse straatfeest voor de buurt. Er zijn kraampjes met informatie én met eten. Iedereen is welkom.
Gezamenlijke Oecumene:
vieringen
5 juli
10.00 uur
Evangelisch Lutherse Kerk Ds. S. Freytag
12 juli
10.00 uur
Evangelisch Lutherse Kerk, met viering van het Heilig Avondmaal Ds. S. Freytag
19 juli
14.00 uur
Evang. Broedergemeente Ds. S. Delvendahl-Bloem
26 juli
10.00 uur
Doopsgezinde gemeente Ds. G.J. Brüsewitz
2 augustus
10.00 uur
Doopsgezinde gemeente Ds. G.J. Brüsewitz
9 augustus
10.30 uur
Remonstrantse Kerk Ds. L.J. Lijzen
16 augustus
10.30 uur
Remonstrantse Kerk Ds. L.J. Lijzen 16
van
de
kleine
Collectedoel zomerdiensten Het Collège des Frères is een school in Oost Jeruzalem met leerlingen van kleuterklas tot eindexamen. De kinderen die hier komen groeien op in een samenleving vol met spanningen: godsdienstig, politiek, sociaal, economisch. Het Collège kiest onvoorwaardelijk voor de jongens en de meisjes, ongeacht hun achtergrond. Interreligieuze dialoog en wederzijds respect worden gestimuleerd. De leerlingen zijn deels christen, deels moslim. In en naast het uitstekende lesprogramma zijn er aparte modules voor persoonlijke ontwikkeling en vaardigheidstraining voor elk kind, joods, christelijk, of moslim. Spiritualiteit en cultuurbesef staan hoog in het vaandel. Het Collège is een particuliere school, waar ook 500 van de 1500 leerlingen, die het schoolgeld niet kunnen betalen, naar toe kunnen. Met onze bijdragen stellen we de school in de gelegenheid dit verbindende en opbouwende werk te blijven doen op het hoge kwaliteitsniveau dat men nastreeft. Verzoening in een verbrokkelende wereld. Giften op NL03ABNA0570142547 Diaconie Doopsgezinde Gemeente ovv College des Frères
ADRESSEN KERKEN Doopsgezinde Kerk, Oude Boteringestraat 33 Evangelische Broedergemeente, Fonteinkerk, Eikenlaan 255 Evangelisch-Lutherse Kerk, Haddingestraat 23 Nieuwe Kerk, Nieuwe Kerkhof 1 Oud Katholieke Kerk, Witte de Withstraat 2a Remonstrantse Kerk, Coehoornsingel 14 Russisch Orthodoxe kerk, Ganzevoortsingel 2 Sint Jozefkathedraal, Radesingel 4 Pepergasthuiskerk, Pepergasthuisstraat 21-29
17
Van de PKN Cursussen Theologische Verdieping In september starten weer cursussen Theologische Verdieping: in Groningen op maandagavond, in Assen op dinsdagmorgen. De cursus TVG zet je aan het denken! Kun je niet zoveel meer met de manier van geloven zoals je die ooit is bijgebracht? Maar het is je te dierbaar om die zomaar overboord te gooien! De cursus TVG zet je aan het denken. Plaats bij elkaar: een groep nieuwsgierige mensen en een aantal bevlogen docenten; ja dan er gebeurt iets! Dát maken we mee bij TVG. De bijbel is niet rechtstreeks uit de lucht komen vallen, maar hoe zit het dan wel? Hoe zijn onze kerkgemeenschappen ontstaan, hoe is de kerkgeschiedenis gezien in relatie tot de algemene geschiedenis? Al die dogma’s en stelligheden, waar komen ze vandaan en moeten we eraan vasthouden of kunnen we ze juist afpellen? Valt er in het Christendom iets te beleven aan spiritualiteit? Liturgiek, wat is het en waarom hechten we er wel/niet aan? Hoe verhoudt zich ons geloof tot ons “gewone” leven? Deze en andere vragen komen aan de orde in de cursus TVG. Antwoorden worden gegeven, maar twijfelen mag ook, evenals een eigen mening, een eigen geloofsbeleving hebben! Om te kunnen deelnemen aan de cursus zijn er géén eisen (qua kennis of kerkelijkheid), alleen interesse en meer willen weten is van belang. Cursus TVG in Groningen Het nieuwe cursusjaar start op maandag 7 sept. 2015 om 19.30 uur. Locatie: Willem Lodewijk Gymnasium, Verzetsstrijderslaan 220 Voor informatie en aanmelding zie: www.tvg-groningen.nl Cursus TVG in Assen Het nieuwe cursusjaar start op dinsdag 8 sept. 2015 om 9.30 uur. Locatie: Markehuus, Scharmbarg 35, 9407 EA Assen Op dinsdag 1 september 2015 om 19.30 uur is er een informatieavond op de Cursuslocatie, waar u kunt kennismaken met de organisatie en enkele docenten van de cursus. Ook kunt u daar terecht voor uw vragen. Voor informatie en aanmelding zie: www.tvgassen.nl 18
Impressie van de Jeugdmuziekdagen 2015 we doen alles voor een muzieknoot! Donderdag 14 mei om 10.00 uur arriveerden zeven kinderen en hun ouders op de camping De Paasheuvel in Vierhouten. Na een kop koffie en een glas limonade begonnen zij aan hun eerste repetitie, onder leiding van Els Hermanides en Lydia Liefting. Nog vele repetities volgden: verspreid over de dagen twaalf. Er zijn maar liefst vijftien liederen uit het nieuwe liedboek ingestudeerd en nog een paar tafelgebeden. Er is met zeven kinderen driestemmig gezongen en de canons konden moeiteloos in drie groepen worden verdeeld. Een prestatie! Maar ook hebben Lycke, Maud, Pauline, Esther, Josephine, Marijke en Daniël ontelbaar veel marshmallows geroosterd bij het kampvuur, onvermoeibaar gezwommen in de plas, elkaar ingegraven in het zand (en voorzien van allerlei onoorbare versieringen), hoog bovenin bomen geklommen (Pauline mag volgend jaar niet meer mee zonder een boomklimverklaring van haar ouders), en zich uitgesloofd tijdens het meerkamp! Verder hebben deze dagen opgeleverd: • een heuse corveekoningin: zij is vastbesloten om volgend jaar haar eigen afwasmachine mee te nemen. • ‘Patsers in het piratenschip’: Nabal uit de ballade van de dwaze man en de rijke vrouw was er niets bij. • Existentiële kwesties: we zingen wel heel veel over God; waar blijven die wonderen van hem eigenlijk (Zing en zaai een lied van vrede, zing en bouw een huis van licht; zing en bid dat hier en heden God zijn wonderen verricht)? En waar moeten we hem dan precies dankbaar voor zijn? • Een hemelvaartshit: Gloria a Dios, gloria en los cielos! • Terugkerende vragen: mag ik mijn zandbak even legen? Heb ik een nootje verdiend? Het uitdelen van muzieknoten voor het doen van corvee en het goed opletten tijdens de repetities bleek bijzonder effectief: er zijn bij elkaar opgeteld 45 muzieknoten uitgedeeld; het grootste aantal muzieknoten leverde een graai in de snoeppot op. We sloten deze dagen zaterdagmiddag af in de Lutherse kerk in Zwolle met een concert en een vesper. Drie van de vijftien liederen werden door de kinderen zelf begeleid: Lycke op viool en tamboerijn, Pauline op de blokfluit en Daniel op zijn gitaar. Ook heeft Marijke een stuk op de piano gespeeld. Via de link https://youtu.be/mC76BrnkndE valt een impressie van dit concert te zien en te beluisteren. We hebben mooie, muzikale dagen gehad met elkaar! 19
Volgend jaar gaan we opnieuw op kamp, de eerste nieuwe aanmeldingen zijn al binnen: we zitten nu al op tien deelnemers. Leeftijd: 7-15 jaar, meer informatie via Pieta van Twist,
[email protected]. Maria van Twist Pieta van Twist
Uit de diaconie Collectedoelen 21 juni - Nederlands Luthers Genootschap | Batu Eilanden De lutherse kerk heeft vanouds banden met de kerk op de Batu Eilanden, die deel uitmaken van Indonesië. Om de kerk daar te steunen en op die manier onze verbondenheid met onze zusters en broeders daar te bevestigen, collecteren we elk jaar aan het begin van de zomer voor de gemeenten op de Batu Eilanden. Tijd dus om nu de vakantie binnenkort aanbreekt, deze collecte van harte bij u aan te bevelen. 28 juni - Eigen diaconie De bijdragen voor de eigen diaconie worden voor een deel besteed aan doelen die niet als zodanig op het collecterooster verschijnen. Het is onmogelijk alle aanvragen om een bijdrage om te zetten in een aparte collecte. Bovendien wordt een collecteopbrengst een enkele keer naar boven afgerond, bijvoorbeeld wanneer de opbrengst bescheiden is gebleven doordat er weinig kerkgangers waren. Ook worden relatief kleine, maar voor ons gemeenteleven belangrijke dingen uit deze collecte betaald, zoals de bloemen op de altaartafel en de felicitatiekaarten voor de jongste en de oudere leden van onze gemeente. 5 juli tot en met 16 augustus - Zomerdiensten Informatie over het collectedoel tijdens de zomerdiensten in het kader van de Kleine Oecumene vindt u in het gekleurde katern midden in deze Opbouw. 23 augustus en 30 augustus - Eigen diaconie Tijdens de eerste twee diensten na de zomercyclus collecteren we voor de eigen diaconie. Omdat de invulling van het collectedoel in september sterk wordt bepaald door de PKN, willen we aan het begin van het nieuwe seizoen starten met het versterken van de eigen diaconiekas.
Henk Schaaf 20
De heer Wegter in het zonnetje gezet De lintjesregen van dit jaar is al weer een tijdje geleden over Nederland neergedaald. Desondanks wilden we u niet onthouden dat, zonder het toedoen van de lutherse gemeente, de heer Wegter op 24 april een lintje ontving voor zijn inzet in vele besturen. Van die tomeloze inzet van de heer Wegter heeft de Evangelisch-Lutherse gemeente in het verleden mee kunnen genieten. Want ook in onze kring heeft hij zich vele jaren ingezet. Dat lintje heeft hij wel verdiend! Ik werd uitgenodigd namens de lutherse gemeente bij de uitreiking aanwezig te zijn. Susanne Freytag
GSp – Studentenplatform voor Levensbeschouwing Het werk van het studentenpastoraat is oecumenisch. In het studentenpastoraat werken verschillende kerken samen om een op studenten gericht aanbod te kunnen bieden. Het werk van het Groninger studentenpastoraat gebeurd ook namens de Evangelisch-Lutherse Gemeente Groningen daarom ontvangt de redactie van Opbouw regelmatig kopij vanuit het studentenpastoraat om u iets van dat werk te laten zien.
Koffie met een verhaal.. Laatst sprak ik een Groninger die zijn stad hard zag veranderen de laatste 20 jaar. Wat is de bevolking gegroeid, en hoeveel zijn daarvan niet studenten uit alle windstreken. Op de fiets, lopend, wonend, op een bankstel in de tuin, massaal het Noorderplantsoen bevolkend, overal kom je ze tegen. Met een 21
tasje boodschappen van de Albert Heijn op zondag, of bij de deur om een koel kratje bier in ontvangst te nemen van een busje dat alleen met dat doel door de stad rijdt! En naast die grote groep nieuwe Groningers, zijn er de Groningers die ooit bleven hangen, of er al vanaf hun geboorte wonen, al dan niet begonnen in Huize Tavenier.. En die twee groepen Groningers leven meestal wat langs en naast elkaar. En op zich is dat eigenlijk best jammer. Immers onbekend maakt onbemind! Wij hebben als doopsgezinden een hofje, een gasthuis zoals dat heet, en als het dan over 'de studenten' gaat die er ook wonen, dan gaat het over de vrees van veel kapotte fietsen die de stoep versperren, herrie in de nacht, of gebrek aan gemeenschapszin. Maar dat wordt heel anders, als er een ontmoeting is. Dan leer je elkaar kennen, en dan zijn studenten mensen, jongeren, of zelfs kinderen, die vriendelijk kunnen zijn, behulpzaam, en: 'Ach, wij zijn ook jong geweest...'. Bijzonder is dat een gemeente, een kerk, ondanks de meestal wat ongelijke verhouding oud en jong van de laatste jaren in de meeste kerken, een plek is waar generaties elkaar ontmoeten. Ook in de Martinidiensten, waar in de zoektocht naar toekomst, het feit dat jonger en ouder elkaar daar tegen komen als waardevol punt werd gezien! Ook in mijn eigen doopsgezinde gemeente is het contact tussen oud en jong waardevol. Want ook al leren jongeren van nu niet meer van ouderen hoe de telefoon werkt, hoe het leven in elkaar steekt, dat kunnen ze nog steeds van hen leren. En daarom is het jammer, dat er niet meer verbinding is tussen jong en oud in de stad! En daarom wil ik dat meer organiseren. Ik denk aan een koffie en theemiddag, waar studenten schenken, en iets lekkers gebakken hebben. Zij hebben mensen gehaald en leveren het handwerk. En de ouderen? Zij leveren hun verhaal, hun levenservaring! 'Koffie voor een verhaal' !! Ik zie het voor me: een gesprek over hoe je zuinig aan moet doen, als je geld op is aan het eind van de maand.. Of: hoe gaat dat met de liefde? Is geluk het allerbelangrijkste in het leven? En word je altijd wat je ooit verwachtte te worden? Ik kan heel wat dingen bedenken, waar ik het over zou hebben.. Maar waarschijnlijk hoef ik dat niet eens te organiseren.. Ben je jong en wil je meedoen? Heeft u een idee waar we heen zouden kunnen? Ik hoor het graag!
Ds. Geert Brüsewitz
22
Start benefietserie Schnitger 2017 In de aanloop naar het bijzondere jaar 2017 organiseert de Vrienden Van i.s.m. de Schnitger-reconstructiestichting een tiental benefietconcerten. Diverse gerenommeerde musici hebben reeds toegezegd hier hun medewerking aan te willen verlenen. De meeste concerten vinden plaats in de Lutherse Kerk van Groningen, Ton Koopman echter speelt zijn benefiet op het grote orgel van de Martinikerk. Ook hiervoor krijgen we kerk en orgel om niet aangeboden, een geweldige geste van de Stichting Martinikerk! Het eerst geplande concert is op zondag 6 september (aanv. 15 uur) met de vaste bespeler van het Van Oeckelenorgel: Tymen Jan Bronda. Op het programma diverse bekende orgelwerken zoals Psalm- en koraalbewerkingen van Jan Pietersz. Sweelinck (kistorgel) en verder op het Van Oeckelenorgel Handels Orgelconcert in g klein HWV 289, delen uit Mendelssohns Sonates, Skizzen van Schumann, Piece Heroique & Cantabile van Cesar Franck en tenslotte Bachs beroemde Toccata in F groot BWV 540. We hopen op een geslaagde reeks met vele toehoorders en natuurlijk een mooi eindbedrag dat het huidige tekort flink zal kunnen drukken. Van harte welkom! Jan Willem van Willigen, Stichting reconstructie. Benefietconcerten Schnitger 2017 Zondag 6 september 15:00 uur Lutherse kerk. Tymen Jan Bronda, orgel solo. Sweelinck, Handel, Mendelssohn, Schumann, Franck en J.S. Bach. Zaterdag 26 september 20:00 uur Lutherse kerk. Koor HagaSonare Tijdens hun koorweekeind in Groningen geeft dit koor uit Den Haag een benefitconcert ten bate van het orgelproject. Deze keer geen entree maar wel een gift gevraagd. Zondag 11 oktober 15:00 uur Lutherse kerk. Kamerkoor Tiraña Groningen. Lassus, Sweelinck, De Morales, Charpentier en meer.. Vrijdag 13 november 20:15 uur Lutherse kerk. Jochem Schuurman, orgel | Saleem Khan, trompet/ natuurtrompet. 2016: Zondag 21 februari 15:00 uur Lutherse kerk. Erwin Wiersinga, orgel solo. Populaire werken uit de Frans en Duitse Romantiek. 23
Woensdag 15 juni 20.00 uur Martinikerk. TON KOOPMAN, orgel solo. Entree: €15,-- (Alle inkomsten komen ten goede aan de geldwerving voor het nieuwe barokke orgel, realisering oktober 2017). De concerten duren ruim een uur, zonder pauze. Voor meer informatie: zie www.schnitgerorgel2017.nl en/ of www.svlk.nl
Uit de oude Doos Uit het gemeenteblad van 60 jaar geleden In deze rubriek treft u oud nieuws aan. Hoe verging het de lutherse gemeente Groningen in 1954? We vertellen en citeren uit het gemeenteblad van 60 jaar geleden.
In Opbouw, no 8 van de 8e jaargang 1954/55 treffen we voor het eerst een financieel overzicht van de staat van baten en lasten aan.
Ontvangsten: Renten Grootboek enz. Huren Bijdragen Huur zitplaatsen kerk Collecten in de kerk Huwelijken en proefpreken Vrijwillige inschrijvingen Buitengewone Nadelig saldo
240,29 2648,20 7102,99 827,15 1761,28 131,15 3505,00 539,75 3074,82 19830,63 24
Wat hierbij opvalt. De inkomsten uit de huur zijn bescheiden opbrengsten in verhouding met de kosten (s.o.). In 1954 huurde men nog zitplaatsen in de kerk. Wanneer is dit gebruik afgeschaft, vraag ik me af. Dat men inkomsten ontvangt van huwelijken begrijp ik nog maar hoe proefpreken tot inkomsten bijdragen is me een raadsel. Misschien weet iemand het antwoord hierop. We kunnen uit dit overzicht ook opmaken hoe de gemeente ook in die tijd met een fors negatief saldo kampt.
Uitgaven: Salarissen Onderhoud en Assurantiën Eredienst Waterleiding Verlichting en verwarming Belastingen enz. Renten van schulden Bijdragen Maandelijkse uitgaven Buitengewone uitgaven
7425,86 6937,00 245,00 149,53 1167,98 999,80 808,44 501,10 77,61 1518,31 19830,63
Wat hierbij opvalt. De kosten voor het kerkgebouw onderhoud, verzekeringen, water en energie zijn samen veel meer dan de kosten voor de salarissen. In onze tijd drukken de salariskosten het zwaarst op de begroting. Met de inzet van de exploitatiestichting zijn de inkomsten uit de verhuur zo gestegen dat ze de kosten van het onderhoud kunnen bekostigen. De kosten voor energie zijn ook in onze tijd onverminderd hoog waarbij het bedrag dat hier als jaarbedrag genoemd is nu het bedrag in euro’s is dat er per maand betaald wordt.
Samenstelling: S. Freytag
25
Van de Kerkrentmeesters Bijdragen levend geld in 2015 De gemeente heeft sinds het begin van dit jaar rond 15.700 euro bijdragen levend geld mogen ontvangen, waarvan 4.100 euro sinds de laatste telling van eind april. We danken u van harte voor uw giften. We roepen u echter op om te blijven bijdragen. Voor de sluitende begroting 2015 hebben we bijdragen levend geld van 45.650 euro begroot en we streven ernaar om dit bedrag zo goed mogelijk te benaderen. Uw ondersteuning daarbij waarderen we zeer. In een oogopslag is de situatie als volgt:
Philipp Jäger en Rob Kroes
Van de kerkenraad Punten uit de kerkenraadsvergadering van mei Twee dagen na de inzegening van Johanan Havinga en Rob Kroes vergaderde de kerkenraad, en uiteraard werd er met blijdschap teruggezien 26
op deze gebeurtenis. We zijn blij dat de bezetting met de komst van twee ouderlingen weer wat royaler is geworden. Er is immers altijd veel te doen, al was dit een korte vergadering. Dat kwam mede doordat Susanne niet aanwezig kon zijn doordat zij de volgende dag enigszins onverwacht een rouwdienst moest leiden en dus ook moest voorbereiden. Twee agendapunten verschoven daardoor naar een volgende vergadering. Nog geen twee weken later was de trouwdatum van oudkerkenraadsvoorzitter Annette Toren en Frans Le Roux, een bijzondere gebeurtenis in onze kerk, want zowel het burgerlijk huwelijk als de kerkelijke inzegening vinden er plaats. Het bleek dat alle zaken geregeld waren; Jan Hovy zal de trouwbijbel aan het bruidspaar overhandigen. Vanuit de Raad van Kerken is met succes bezwaar gemaakt tegen het voornemen van de gemeenteraad van Groningen om op zondag in het vervolg parkeergeld te heffen van 11.00 tot 18.00 uur. Met steun van enkele (waaronder de christelijke) partijen is de termijn nu 12.00 tot 17.00 uur geworden. Voor onze kerkgangers betekent dat dat zij nog steeds vrij kunnen parkeren tijdens de dienst (tenzij men na een lange dienst ook nog heel lang blijft koffiedrinken ...). Omdat de Belastingdienst ingaande 1 januari 2016 de regels voor de ANBIstatus heeft aangescherpt, zullen we maatregelen nemen om aan die status te blijven voldoen. Want dan blijven giften aftrekbaar voor de inkomstenbelasting. Met het oog daarop moeten zowel de kerkrentmeesters als de penningmeester van de diaconie aan de slag. Een punt van aandacht ten slotte betreft onze informatie in Kerk in Stad, het veertiendaagse kerkblad van de PKN in de stad Groningen. We zullen ervoor zorgen dat we beter gebruik gaan maken van dit platform, want soms krijgen we te horen dat er over de Evangelisch-Lutherse Gemeente Groningen vaak niet meer te lezen valt dan de preekbeurt in het rooster van de stedelijke kerkdiensten. Eind juni vergadert de kerkenraad voor de laatste keer voor de zomervakantie, maar voor een verslag daarvan zult u moeten wachten tot september. Iedereen alvast een paar mooie zomerse maanden gewenst, thuis, dicht bij of ver van huis.
Henk Schaaf 27
Agenda Agenda juni – september 2015 Voor de zomeractiviteiten zie: gekleurde folder in Opbouw Augustus Dinsdag 18 augustus Kerkenraad Vrijdag 4 september Grote schoonmaak
KR-kamer Kerk
19.30 uur 9.00 uur
September Zaterdag 12 september Open Monumentendag
Kerk
10.00 uur
28
Colofon Opbouw is het officiële orgaan van de Evangelisch-Lutherse gemeente in Groningen. Opbouw verschijnt acht maal per jaar. 68e jaargang, mei 2015, nummer 4 Kopij voor het volgende nummer dient uiterlijk 16 augustus 2015 in het bezit te zijn van de redactie te zijn. Redactie: Redactie-adres:
ds. S. Freytag Haddingestraat 23 9711 KC Groningen
Email:
[email protected]
Reproductie en verzending: Jaap Venekamp, Frauke Hüning, Gisela Klein en Klazien Opten Oplage: Foto omslag:
300 exemplaren de zwaan boven de ingang van de Lutherse kerk 29
