OPBOUW
Evangelisch-Lutherse Gemeente Groningen Nr. 3, mei 2015 68e jaargang
Bijdragen voor de Evangelisch-Lutherse Gemeente Groningen zijn nodig om de activiteiten van de gemeente te kunnen financieren. U kunt uw bijdrage overmaken op de volgende rekening:
Gironummer NL88INGB0000820317 t.n.v. Evangelisch-Lutherse Gemeente Groningen.
Alvast hartelijk bedankt voor uw bijdrage.
Bestellen collectebonnen: De Collectebonnen (10 x € 1, 10 x € 2, 4 x € 5 ) zijn op een vel ter waarde van € 50 verkrijgbaar. U bestelt ze door het bedrag van € 50 (of het meerdere ervan) plus € 1 voor papier en versturen over te maken aan de lutherse gemeente (gironummer NL88 INGB 0000 8203 17) en vermeldt in het betref ‘collectebonnen’ en uw postadres. U ontvangt de collectebonnen per post thuis.
Inhoud De vruchten van de Geest ....................................................................... 4 Kerkdiensten mei – juni 2015 .................................................................. 6 Noordelijke Lutherse buitendag 31 mei .................................................... 7 Cantatedienst met Pinksteren .................................................................. 9 Kindernevendienst met Pinksteren ......................................................... 10 Film Ordet in het filmhuis in Zwolle ........................................................ 10 Lutherse werkweek voor kerkmuziek ...................................................... 11 Uitgaansagenda Lutherse Kerk .............................................................. 13 Ontmoetingsmiddag 20 mei ................................................................... 13 Actie Kerkbalans ................................................................................... 13 Van de Ledenadministratie ..............Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Cantorij zondag 14 juni ...................Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Collectedoelen ...................................................................................... 14 Kloosterweekend Casella april 2015 ....................................................... 16 Uit het gemeenteblad van 60 jaar geleden ............................................. 18 Bijdragen levend geld in 2015................................................................ 19 Actie Kerkbalans 2015 ........................................................................... 20 Kerkenraadsvergaderingen maart en april .............................................. 21 Agenda mei – juni 2015 ........................................................................ 23
3
Meditatie De vruchten van de Geest ‘De vrucht van de Geest is liefde, vreugde en vrede, geduld, vriendelijkheid en goedheid, geloof, zachtmoedigheid en zelfbeheersing.’ (Galaten 5: 22, 23) Het Pinksterfeest gaat om de uitstorting van de Heilige Geest. Veel mensen hebben moeite zich daar iets bij voor te stellen, de Geest van God die neerdaalt op de mensen. In Handelingen 2 wordt dit als een wonderlijk gebeuren vertelt. Er is sprake van windvlagen, van tongen als van vuur en van de wonderbaarlijke doorbreking van de taalbarrière tussen mensen. Bij de andere grote christelijke feesten, zoals Kerst, Pasen en Hemelvaart gaat het altijd om gebeurtenissen uit Jezus’ leven, zijn geboorte, zijn sterven, zijn opstanding, zijn hemelvaart. Bij het Pinksterfeest ligt dit juist anders, daar komen we mensen zelf in beeld. Pinksteren gaat over ons, de leerlingen van Jezus in alle tijden en aan alle plaatsen. Pinksteren raakt ons persoonlijk. Pinksteren vertelt ons dat god ons God voedt met zijn kracht en vuur, hier en nu. Dat geraakt zijn door de Geest van God wordt vervolgens zichtbaar in ons leven en handelen, te zien als de vruchten van de Geest. Om de Geest van God in ons werkzaam te laten worden zullen we ruimte in ons innerlijk moeten vrijmaken, ruimte voor de Geest, ruimte die door de Geest gevuld kan worden. De vruchten van de Geest groeien net als vruchten aan een boom vanzelf maar om de vruchten van de Geest te laten groeien, daarvoor moeten we ons wel door de sap van de Geest laten voeden. Dat is de weg om vrucht te dragen. Dit ruimte maken voor de Geest gaat niet vanzelf daarom heeft de dichter, André Troost, de uitspraken van Paulus vertaalt in de vorm van een gebed: Heer, wij bidden U: laat uw Geest ons leven doorstromen, laat ons vruchtbare ranken in de wijnstok zijn. Soms kunnen wij elkaar niet luchten of zien. Wij bidden U: geef ons liefde. Soms zitten we in de put en vliegen tegen de muren op. Wij bidden U: geef ons blijdschap. 4
Soms schelden we elkaar de huid vol, maken we ruzie, verklaren elkaar de oorlog. Wij bidden U: geef ons vrede. Soms zijn we kortaangebonden, drammerig en driftig. Wij bidden U: geef ons lankmoedigheid. Soms zijn we nors, niet erg gastvrij en zelfs vijandig. Wij bidden U: geef ons vriendelijkheid. Soms zijn we schijnheilig. Soms zijn we ronduit slecht. Wij bidden U: geef ons goedheid. Soms komen we niet na wat we beloofden en laten we elkaar in de steek. Wij bidden U: geef ons trouw. Soms zijn we hardleers, hardvochtig en hardnekkig. Wij bidden U: geef ons zachtmoedigheid. Soms zijn we grenzeloos onvoorzichtig en hebben we onszelf niet meer in de hand. Wij bidden U: geef ons zelfbeheersing. O God, laat de vrucht van de Geest overvloedig in ons groeien, opdat de mensen kunnen proeven dat Gij liefde zijt. Amen. Zo biddend maken we ruimte voor de Geest. Dan zal de Geest in ons werkzaam worden en zullen we vrucht dragen. Een gezegend en vruchtbaar Pinksterfeest toegewenst, Ds. Susanne Freytag
5
Kerkdiensten De diensten beginnen in principe om 10.00 uur in de Kerkzaal. Diensten met een zijn diensten waarin het Heilig Avondmaal wordt gevierd. Diensten aangeduid met hebben een kindernevendienst. Orgelspel: bd =begin van de dienst, ed = einde van de dienst
Kerkdiensten mei – juni 2015 MEI mei 10
Rogate voorganger: ds. S. Freytag bd Pastorale – C. Franck ed improvisatie
mei 14
Hemelvaart 19:30 uur voorganger: ds. S. Freytag bd Gen Himmel auf gefahren ist – O. Dienel ed pianospel
mei 17
Exaudi m.m.v. Cantorij voorganger: mw. C. de Boer bd Orgelconcert in G grote terts – G.F. Handel ed improvisatie
mei 24
Pinksteren Cantatedienst met Luthers Bach Ensemble O ewiges Feuer BWV 34, J.S. Bach voorganger: ds. S. Freytag bd Fantasia super Komm Heiliger Geist – J.S. Bach ed koormuziek 6
mei 31
Trinitatis Buitendag georganiseerd door Pekela-Winschoten, regiodienst Zie hieronder voor verdere informatie
JUNI juni 7
juni 14
1ste na Trinitatis voorganger: Ds. A. van Ess bd Magnificat primi toni – D. Buxtehude ed Komm Heiliger Geist – D. Buxtehude 2e na Trinitatis
in Lutherzaal
m.m.v. Cantorij voorganger: ds. S. Freytag bd Pseaume 60 twee varaties – Jan Pietersz. Sweelinck ed Jesus Christus unser Heyland – Jan Pietersz. Sweelinck juni 21
3e na Trinitatis voorganger: ds. L.E. Vos bd Surrexit Pastor bonus – Heinrich Scheidemann ed Wo soll ich fliehen hin BWV 694 – J.S. Bach
juni 28
4e na Trinitatis voorganger: ds. S. Freytag
Buitendag op zondag Trinitatis Noordelijke Lutherse buitendag 31 mei Ieder jaar wordt op zondag Trinitatis de noordelijke Lutherse buitendag georganiseerd. Ook elk jaar is één van de gemeenten aan de beurt om het te organiseren. Deze keer is de gemeente Pekela/Winschoten aan de beurt en we denken dat we een mooi programma in elkaar hebben gestoken. We hebben de gelegenheid aangegrepen om ons te gaan presenteren in 7
andere PKN kerken. Zo zijn we te gast in de kerk in Bellingwolde en in de vesting Bourtange. Het programma ziet er als volgt uit: 9.00-10.00 uur
Ontvangst in de Magnuskerk in Bellingwolde (Hoofdweg 227) met koffie of thee en cake/koek 10.00-11.00 uur Kerkdienst met als voorgangster da. Freytag en E. de Fouw, organist: dhr D. Wubs Na afloop rijden we met eigen vervoer richting de vesting Bourtange Ca. 12.00 uur
Luxe Westerwoldse koffietafel in s’Landshuys aan het Marktplein in de vesting. 12.30-15.00 uur Rondleiding + museumbezoek 15.00 uur Kanonschot op het marktplein Mogelijkheid tot vrij rondwandelen 16.00 uur Ca.16.45 uur
Vesperdienst in de kerk van Bourtange Einde van de dag
In de vesting is het voor mensen die slecht ter been zijn wat moeilijk lopen. Neem daarom wat hulpmiddelen mee (wandelstok, rollator of evt rolstoel). Er is een beperkte mogelijkheid om met de auto de vesting binnen te gaan. Zie ook voor meer informatie: http://nl.wikipedia.org/wiki/Magnuskerk_%28Bellingwolde%29 http://www.bourtange.nl/ http://nl.wikipedia.org/wiki/Kerk_van_Bourtange
Kerkenraad van de Evangelisch Lutherse gemeente Pekela/Winschoten >> Wilt u deelnemen aan de buitendag, geeft u zich dan z.s.m. op bij ds. Susanne Freytag!
8
Muziekdienstcommissie Cantatedienst met Pinksteren Maarten ’t Hart vindt de altaria ‘Wohl euch, ihr auserwählten Seelen’ het allermooiste van Bach. ‚Stel: je kent het hele oeuvre van Bach, maar je hebt nog nooit de altaria uit cantate 34 beluisterd. Hoe zou je dan reageren als je die muziek voor het eerst zou horen? Zou je dan denken: dit is het allermooiste dat Bach ooit gecomponeerd heeft?’ Deze aria maakt deel uit van de Bachcantate BWV 34, ‘O ewiges Feuer, O Ursprung der Liebe’ en wordt uitgevoerd tijdens de cantatedienst op Eerste Pinksterdag. Een uitgelezen kans om deze aria in de oorspronkelijke context te beluisteren! In het Pinksterweekend zijn deze en nog andere cantates ook te beluisteren in Burgum en in de Der Aa-kerk. Dr. Jan Luth verzorgt op zaterdag 23 mei een (gratis) inleidende lezing in de Lutherzaal (Haddingestraat 23, Groningen) van 14:15-14:45 uur. Uitvoerenden Luthers Bach Ensemble (projectkoor, barokorkest & solisten) o.l.v. Tymen Jan Bronda. Solisten: Maria Valdmaa (sopraan) | Oscar Verhaar (altus) | Han Warmelink (tenor) | Michiel Meijer (bas). Uitvoeringen VR 22 mei 20u concert Kruiskerk Burgum. ZA 23 mei 15:30u concert Der Aa-kerk Groningen. ZO 24 mei 10u cantatedienst Lutherse kerk Groningen (alleen BWV 34)
9
Ouders en kinderen Kindernevendienst met Pinksteren Tijdens de cantatedienst kindernevendienst.
met
Pinksteren
is
er
ook
weer
een
Op zondag 28 juni de zondag voor begin van de vakanties gaan we weer een dienst voor jong en oud houden met aansluitend een Picknick in het Stadspark. Dus alvast deze datum noteren!
Terugblik Film Ordet in het filmhuis in Zwolle
Zaterdag 25 april werd op verzoek van de Evangelisch-Lutherse gemeente Zwolle de film ‘Ordet’ van Carl Th. Dreyer, die gebaseerd is op het gelijknamige toneelstuk van Kaj Munk, vertoond. Meer dan zestig mensen uit het Noorden en Oosten van Nederland, van Nijmegen tot Leeuwarden, zijn hiervoor naar Zwolle gekomen. Het idee voor deze voorstelling kwam bij de voorbereiding van de cursus ‘Het relationele in de Lutherse theologie’, die ook in het afgelopen seizoen weer op vijf locaties werd gehouden, op. Deze filmvoorstelling was allereerst de gezamenlijke, afsluitende bijeenkomst voor 10
de cursisten. Daarnaast stond deze bijeenkomst ook open voor alle geïnteresseerden. Na een vroege lunch in de zaal van de Evangelisch-Lutherse kerk in Zwolle hoefden we alleen maar de straat over te steken naar het filmhuis voor onze ‘besloten’ voorstelling. De vrijwilliger die vanuit het filmhuis voor de techniek zorgde en ons binnenliet verklapte aan mij dat hij een fan is van Kaj Munk en zich daarom speciaal voor deze voorstelling heeft laten inroosteren. De film uit 1956 is een meesterwerk uit die tijd, met een rustige cameravoering zoals we die niet meer kennen. Het bijzondere van deze film is dat het voluit een theologische film is waarin veel geloofsonderwerpen aan de orde komen. De film gaat echter niet om theologische verhandelingen maar draait erom hoe de mensen in een Deens dorp vanuit hun geloof leven. In het verhaal, het drama dat zich ontvouwt, wordt een ieder geconfronteerd met iets dat zijn of haar geloof overstijgt. Het verhaal heeft bij de toeschouwers een diepe indruk achtergelaten.
Ds. Susanne Freytag
Landelijke Lutherse activiteiten Lutherse werkweek voor kerkmuziek 65ste Koorweek georganiseerd door de Lutherse Werkgroep voor Kerkmuziek van maandagmiddag 27 juli t/m zondag 2 augustus 2015 in Huize Elisabeth te Denekamp (http://www.zustersvandenekamp.nl) Heeft u zin om met andere koorzangers een programma met kerkmuziek in te studeren en uit te voeren in een concert op zondagmiddag in de Dorpskerk te Twello? Kijk dan snel op de site: www.luthersewerkgroepkerkmuziek.nl en geef je op met het aanmeldformulier, wat te vinden is onder: activiteiten, werkweek. De deelnemers aan zo'n week komen uit het hele land en hebben allen zeer diverse achtergronden. Zangervaring is eigenlijk wel een vereiste en vlot van blad kunnen zingen is zeker een pré. Er moeten namelijk in korte tijd veel nieuwe 11
noten worden ingestudeerd. De muziek wordt pas bij aankomst uitgedeeld, zodat iedereen dezelfde start maakt. Er zijn 6 repetities per dag. Halverwege is er een vrije middag, waar gelegenheid is om van de mooie omgeving te genieten en een gezellige “bonte” avond. Op het programma staan werken van oude en hedendaagse componisten voor groot- en kleinkoor. Daarmee zullen ook de verschillen in zangniveau en -ambitie worden aangesproken. De werkweken trekken ieder jaar zo'n 45 à 50 zangers. De muzikale leiding ligt in handen van professioneel geschoolde en ervaren dirigenten. Wat ♪ ♪ ♪ ♪ ♪ ♪ ♪
doen we deze week: stem- en koorvorming, repetities dagelijkse viering van Metten en Completen (facultatief) genieten van de mooie accommodatie en omgeving donderdagmiddag vrij, 's avonds gezellige avond (door de deelnemers zelf in te vullen) zaterdagavond try-out in de kloosterkapel medewerking aan eredienst op zondag in de Grote kerk in Almelo slotuitvoering op zondagmiddag 2 augustus in de Dorpskerk in Twello
Prijzen voor deelname (incl. muziekmap), op basis van volpension (behalve drankjes aan de bar): eenpersoonskamer € 550,tweepersoonskamer € 490,voor jongeren zonder vast inkomen geldt een prijs van € 260,(o.b.v. 2 pers.kamer).
12
Concerten Uitgaansagenda Lutherse Kerk MEI 2015 zaterdag 2 mei: Musica Antiqua Nova maandag 4 mei: Vier mei Poject zondag 31 mei: Panta Rhei
20.15 u. 21.00 u. 15.00 u.
JUNI 2015 zaterdag 20 juni: Caucasica
20.15 u..
Ontmoetingsmiddag Ontmoetingsmiddag 20 mei De volgende ontmoetingsmiddag is: woensdag 20 mei van 14:00 uur – 15:30 uur in de Foyer De zaal is open van 13:30 uur tot 16:00 zodat niemand die met de bus of taxi komt voor de deur hoeft te wachten. Graag ontmoet de voorbereidingsgroep u op deze middag!
Bij de acceptgiro
_______________________________________ Actie Kerkbalans Bij deze uitgave van Opbouw vindt u de tweede acceptgiro in het kader van de Actie Kerkbalans 2015. We verzoeken u deze voor uw bijdrage aan de gemeente te gebruiken en we danken u alvast voor uw bijdrage. 13
diaconie Collectedoelen 10 mei - Artsen zonder Grenzen Brandhaarden, rampgebieden, conflictregio’s, vluchtelingenstromen: het lijkt nooit op te houden. Artsen zonder Grenzen staat altijd aan de frontlinie als het op helpen aankomt. Geeft medische hulp, probeert uitbraak van ziekten te voorkomen en zorgt voor sanitaire voorzieningen. De organisatie wil de mensen bereiken die hulp het hardst nodig hebben en werkt op veel plaatsen waar andere (hulp)organisaties niet aanwezig zijn. Vandaag willen wij met de collecteopbrengst Artsen zonder Grenzen onze steun geven. Zodat zij hun zware humanitaire werk kunnen voortzetten ten bate van medemensen in grote nood. 14 mei Eigen diaconie Het werk van onze eigen diaconie is vandaag het collectedoel. Uw bijdragen worden door de diakenen besteed voor diaconale doelen waarmee mensen in én buiten onze eigen kerkelijke gemeente worden geholpen. Ook de aankleding van de eredienst, zoals de kaarsen en de bloemen op de altaartafel, worden uit de opbrengst van deze collecte betaald. Helpt u uw diakenen om hun werk mogelijk te maken? 17 mei - Vredeswerk Groningen Al meer dan tien jaar verzorgt de Stichting VredesInformatieCentrum Groningen vredesonderwijs op scholen in Stad en Ommeland. Per jaar worden ongeveer honderd gastlessen gegeven in de hoogste klassen van het basisonderwijs. Het centrum leidt docenten op en ontwikkelt steeds weer bijdetijds lesmateriaal. Het gaat niet alleen om grote, wereldwijde conflicten, maar ook om conflicten in de eigen omgeving van kinderen, op school of thuis, komen aan bod. Kinderen al jong inzicht geven in hoe conflicten kunnen ontstaan en hoe je ze kunt oplossen, dat wil de stichting met deze lessen bereiken. In een tijd waarin veel mensen verharding en verruwing in de maatschappij ervaren, willen wij het VIC ook dit jaar steunen in haar vredeswerk en bestemmen wij de opbrengst van de collecte van vandaag voor haar. 24 mei - Kerk in Actie | Pinksterzendingsweek Pinksteren, een mooi moment om te collecteren voor het zendingswerk van Kerk in Actie. Zij wil kleine groepen christenen graag voorzien van een Bijbel in hun eigen taal. Zoals de ongeveer 300.000 Krim Tartaren, die de islam 14
hebben losgelaten en in ballingschap christen zijn geworden. Zij hebben alleen een Bijbel in de taal van hun vroegere overheerser, het Russisch. Kerk in Actie zet zich in om 2000 Bijbels in hun eigen taal te laten drukken. Helpt u mee om een grote wens van christenen op De Krim en elders te vervullen? 7 juni - Kerk in Actie | Werelddiaconaat Voor ons is de fiets een alledaags gebruiksartikel. Maar in veel landen kan een fiets levens redden. Medische teams in Kenia bijvoorbeeld zoeken de bewoners van afgelegen dorpen op. Zij geven medische zorg en beantwoorden vragen over hygiëne en voeding. Dat doen ze lopend; met een fiets zouden ze veel meer mensen veel sneller kunnen bereiken. Kerk in Actie steunt partnerorganisatie CooP-Africa, die ervoor zorgt dat 800 medisch vrijwilligers een fiets krijgen en hen leert hoe ze die moeten onderhouden. Uiteindelijk kunnen ze zelfs sparen voor een fietsambulance. Graag vragen wij uw bijdrage voor dit bijzondere project. 14 juni - PIT Militairen Het Protestants Interkerkelijk Thuisfront (PIT), opgericht in 1947, biedt een plek voor militairen in de kazerne en op oefening of internationale missie, om tot rust en ontspanning te komen. Door de op deze manier geboden zorg merken zij dat behalve familie en vrienden ook anderen aan hen denken in de soms moeilijke omstandigheden waarin zij hun (vredes)werk moeten doen. De collecte van vandaag helpt het PIT om zijn werk voort te zetten. 21 juni - Nederlands Luthers Genootschap | Batu Eilanden De lutherse kerk heeft vanouds banden met de kerk op de Batu Eilanden, die deel uitmaken van Indonesië. Om de kerk daar te steunen en op die manier onze verbondenheid met onze zusters en broeders daar te bevestigen, collecteren we elk jaar aan het begin van de zomer voor de gemeenten op de Batu Eilanden. Tijd dus om nu de vakantie binnenkort aanbreekt, deze collecte van harte bij u aan te bevelen. 28 juni - Eigen diaconie De bijdragen voor de eigen diaconie worden voor een deel besteed aan doelen die niet als zodanig op het collecterooster verschijnen. Het is onmogelijk alle aanvragen om een bijdrage om te zetten in een aparte collecte. Bovendien wordt een collecteopbrengst een enkele keer naar boven afgerond, bijvoorbeeld wanneer de opbrengst bescheiden is gebleven doordat er weinig kerkgangers waren. Ook worden relatief kleine, maar voor ons gemeenteleven belangrijke dingen uit deze collecte betaald, zoals de 15
bloemen op de altaartafel en de felicitatiekaarten voor de jongste en de oudere leden van onze gemeente. 5 juli tot en met 16 augustus - Zomerdiensten Informatie over het collectedoel tijdens de zomerdiensten in het kader van de Kleine Oecumene vindt u in het gekleurde katern midden in de volgende Opbouw.
Henk Schaaf
GSp – Studentenplatform voor Levensbeschouwing Het werk van het studentenpastoraat is oecumenisch. In het studentenpastoraat werken verschillende kerken samen om een op studenten gericht aanbod te kunnen bieden. Het werk van het Groninger studentenpastoraat gebeurd ook namens de Evangelisch-Lutherse Gemeente Groningen daarom ontvangt de redactie van Opbouw regelmatig kopij vanuit het studentenpastoraat om u iets van dat werk te laten zien. In de afgelopen tijd ontvingen wij twee berichten vanuit het GSp; hieronder dat van april.
Kloosterweekend Casella april 2015 Citaat uit het gastenboek van Casella:
“27 – 29 maart, Uit het hoge noorden zijn wij vrijdag naar deze bron van rust gekomen, uit de hectiek van ons studentenbestaan. We kwamen allemaal ergens anders vandaan, maar zochten hier min of meer hetzelfde: rust, ritme, bezinning, gezelligheid en Gods aanwezigheid. Zoals Dag Hammarskjöld schreef voor de stilteruimte van het VN gebouw in New York: ‘We hebben allen een kern van stilheid in ons omgeven door stilte’. Dank voor de ontvangst, de gastvrijheid, de rust, de mooie vieringen en gesprekken. Wij zullen Casella koesteren in onze herinnnering…” Dit schreef één van de deelnemers uit een groep van tien studenten die samen met mij op reis ging naar Hilversum voor een kloosterweekend. We waren te gast in Casella , een religieuze leefgemeenschap die bestaat uit een vaste kern van vijf zusters Augustinessen. 16
Casella biedt een open huis voor jonge mensen (18 – 30 jaar) die op zoek zijn naar stilte en ontmoeting. Je kunt ook individueel komen en kiezen voor bijvoorbeeld een studieretraite of voor vrijwilligerswerk (in de tuin of keuken). Gastvrijheid, vriendschap en gebed zijn de centrale waarden van Casella, geworteld in de Augustijnse traditie. Driemaal daags zijn er de laagdrempelige , oecumenische gebedsvieringen, die steeds beginnen met het aansteken van het Taizé- lichtje. Het bijzondere is dat gasten ook zelf actief mee kunnen doen in die vieringen door het lezen van een tekst of gebedsfragment. Op het enorme raam van de gebedsruimte staat de spreuk “Verlangen bidt altijd”. Wanneer je door dat raam naar buiten kijkt, zie je de eeuwenoude beuken en eiken staan op het landgoed. De monumentale boerderij van Casella is in 2013 helemaal gerenoveerd en biedt slaapruimte voor tien personen. Er is een keuken en een sfeervol woonvertrek, ruim opgezet en prachtig ingericht, een plek om je snel thuis te voelen. De groep studenten was zeer divers samengesteld qua levensbeschouwelijke achtergrond maar het bijzondere is dat er binnen de sfeer van het klooster al snel een gemeenschapsgevoel en verband ontstaat tussen mensen. We hebben ook meegedaan aan twee workshops die Casella aanbiedt namelijk ‘speksteen bewerken’ en ‘labyrint lopen’. Casella is twee jaar geleden gestart, een initiatief van vijf vrouwen die nu de vaste kern vormen. Zij zochten naar een andere vorm om kloosterling en Augustines te zijn; voorheen hadden zij in Utrecht opvang geboden aan vrouwen die misbruikt en mishandeld zijn. In de loop der jaren was hun klooster sterk vergrijsd. Het was tijd voor een nieuwe start . Sinds twee jaar vormt Casella een plek van ontmoeting en stilte voor jonge mensen. Een prachtig initiatief! Wij komen zeker terug naar deze bijzondere kloostergemeenschap! (www.casella.nl)
Matty Metzlar
17
Uit de oude Doos Uit het gemeenteblad van 60 jaar geleden In deze rubriek treft u oud nieuws aan. Hoe verging het de lutherse gemeente Groningen in 1954? We vertellen en citeren uit het gemeenteblad van 60 jaar geleden.
In Opbouw, no 7 van de 8e jaargang 1954/55 lezen bij voorbeeld dat er toen geen dienst op Witte donderdag gevierd werd en dat er in de dienst van Goede Vrijdag het Avondmaal gevierd werd. Wat waren de thema’s in die tijd? De Lutherse Jeugdkring interesseert zich voor de Mattheuspassion.
Lutherse Jeugdkring: Deze kring kwam bijeen op Zondag 27 Maart. Mevr. D. de Groot vertelde iets over de Mattëuspassion van Bach. Het gesprokene woord werd met grammofoonplaten toegelicht. Die liefde voor de Mattheuspassion van Bach is ook in onze tijd nog wijd verspreid. In het wijkwerk spelen filmstroken een bijzondere rol.
Wijkberichten: Wijk II: verslag van de bijeenkomst op Dinsdagavond 15 Maart. Om acht uur open de wijkouderling J. van Zijll de vergadering. Hij heette alle aanwezigen hartelijk welkom, in het bijzonder de spreker voor deze avond Ir. G. Bosma, de predikant Dr C. J. Munter en de organist C. Opten. 18
De avond ving aan met het zingen van een lied. Daarna volgde in twee delen, onderbroken door een korte pauze voor de traditionele koffie met koek, de lezing van Ir G. Bosma over Egyptische kunst. N een korte inleiding over de verschillende perioden, waarin de bouwkunst verdeeld is, werd, met talloze filmstrookbeelden toegelicht, een voortreffelijk overzicht gegeven over de Egyptische bouwkunst. In het bijzonder werd er de nadruk op gelegd, dat deze bouwkunst zich ten nauwste aansloot bij de religieuze opvattingen in het oude Egypte. Uitstekend werd naar voren gebracht, dat het de dodencultus was op grond waarvan de machtige bouwwerken ontstonden, die thans nog als ruïnes aanwezig zijn. Tegen half elf sloot Dr C. J. Munter op de gebruikelijke wijze de goed bezochte bijeenkomst. In Wijk III liet ds. Munter een filmstrook over Albert Schweitzer zien. In wijk IV en wijk V liet hij een filmstrook over Christusvoorstellingen in de kunst zien. Blijkbaar had de Lutherse gemeente de techniek in huis of kon die makkelijk lenen om de films bij de diverse bijeenkomsten te vertonen. Het is wel toevallig dat we onlangs in Zwolle naar juist een film uit datzelfde jaar hebben gekeken.
Samenstelling: S. Freytag
Van de Kerkrentmeesters Bijdragen levend geld in 2015 Sinds het begin van dit jaar heeft de gemeente rond 11.600 euro bijdragen levend geld mogen ontvangen, waarvan 5.400 euro sinds de laatste telling van begin maart. Onze hartelijke dank aan de gulle gevers! We roepen u echter op om te blijven bijdragen. Voor de sluitende begroting 2015 hebben we bijdragen levend geld van 45.650 euro begroot en we streven ernaar om dit bedrag zo goed mogelijk te kunnen benaderen. Uw ondersteuning daarbij waarderen we zeer. In een oogopslag is de situatie als volgt:
19
Jaar 2015 - "bijdragen levend geld" € 45.650
€ 36.800
€ 34.800 € 30.000
€ 36.500 € 32.700
€ 11.600 € 6.200
t/m begin maart
t/m eind begroting ontvangen ontvangen ontvangen ontvangen ontvangen april 2015 2010 2011 2012 2013 2014
Actie Kerkbalans 2015 De Actie Kerkbalans heeft als doel om te bevorderen dat de gemeente voldoende bijdragen levend geld ontvangt om met de gemeenteactiviteiten door te kunnen gaan. De gemeente heeft 36 toezeggingen ter hoogte van meer dan 17.000 euro in het kader van de Actie Kerkbalans 2015 ontvangen. Meerdere van deze toezeggingen zijn periodieke giften voor 5 jaar waardoor de gever fiscaal voordelig aan de gemeente kan schenken (zie onze bijdrage in Opbouw Nr. 1/2014 en in de brief voor de Actie Kerkbalans 2015). Gever en gemeente sluiten hierover een schriftelijke overeenkomst waarvoor de belastingdienst een voorbeeld beschikbaar heeft gesteld. Mocht ook u op deze manier willen geven dan kunt u met mij contact opnemen. Bij deze uitgave van Opbouw vindt u de tweede acceptgiro in het kader van de Actie Kerkbalans 2015. We verzoeken u deze acceptgiro voor uw bijdrage aan de gemeente te gebruiken. De derde en vierde acceptgiro zullen worden gevoegd bij Opbouw Nr. 5 (augustus 2015) en Nr. 7 (december 2015). U kunt uiteraard ook eerder bijdragen overmaken op de rekening van onze gemeente (zie hiervoor blz. 2).
Philipp Jäger 20
Van de kerkenraad Kerkenraadsvergaderingen maart en april Zoals in de vorige Opbouw al werd vermeld, vergaderde de kerkenraad in februari niet in verband met het overlijden van Joop Schaap. Aan het begin van de vergadering in maart bedankte Susanne Freytag de leden van de kerkenraad voor hun medeleven en steun in de periode voorafgaande aan en na het overlijden van haar echtgenoot. Zij en haar kinderen kijken heel goed terug op de uitvaartdienst, die werd geleid door ds. Renze Yetsenga. Het regio-overleg met de Oost-Groninger lutherse gemeenten over verregaande samenwerking of zelfs eenwording van alle Groninger gemeenten is nog steeds gaande. Vanuit onze gemeente nemen daaraan Susanne en Jan Hovy deel. In het januarinummer van Opbouw is daar uitvoerig over geschreven; uw kerkenraad volgt dit overleg op de voet, omdat wij inmiddels onderdeel van dit proces zijn geworden. Terzijde: nu de Oost-Groninger kerken onze volle aandacht vragen als (fusie)partner, zullen we voorlopig niet op zoek gaan naar een buitenlandse partnergemeente. Echter, als er (enkele) gemeenteleden zijn die zelf stappen willen ondernemen op dat terrein, wil de kerkenraad hen daartoe wel de ruimte bieden (zie ook de volgende alinea). In het kader van de Kleine Oecumene was er een eenvoudige maaltijd voor de kerkenraden, waarbij van gedachten werd gewisseld over vrijwilligerswerk in de kerk. Vrijwilligers vormen het kapitaal van de kerk, verdienen onze aandacht en moeten de ruimte krijgen als zij daar behoefte aan hebben voor hun activiteiten: dat zijn in het kort de conclusies die tijdens de plezierige bijeenkomst aan tafel werden getrokken. Mede naar aanleiding van een brief van de Westerkwartiergroep werd ook weer gesproken over het beheer van ons kerkgebouw, waarover de Exploitatiestichting al enige tijd in overleg is met de Stichting Martinikerk. De kerkenraad heeft met de Exploitatiestichting een 21
overeenkomst gesloten om de belangen van de kerkelijke gemeente veilig te stellen. Doordat het Stadsklooster onderdak in ons gebouw heeft gevonden, besteedde het Dagblad van het Noorden in de periode rond de start tweemaal een artikel aan dit initiatief, en werd daarin ook onze gemeente genoemd. Rob Kroes laat weten dat het aantal deelnemers na de eerste erg drukke dagen nu dagelijks tien tot vijftien bedraagt, en dat men blij is met dit hoopvolle begin. De kerkenraad wil meer aandacht voor het lectoraat van gemeenteleden en streeft ernaar hun bijdrage aan de eredienst een regelmatiger karakter te geven. Ongeveer zeven personen hebben al laten weten de lectorrol te willen vervullen. Voorlopig zullen zij alleen worden gevraagd voor een dienst waarin Susanne voorgaat. Er zal daartoe een rooster worden opgesteld. In april keken we onder meer terug op de diensten van de Paascyclus. In het bijzonder werd genoemd dat de gezinsdienst op de Paasdag erg geslaagd was. Dat de kinderen in de dienst aanwezig zijn, geeft een gevoel van samenzijn. Het blijkt dat een kinderdienst in de kerk zelf heel goed kan werken, en dat deze vorm zeker nog eens kan worden herhaald. Verder kwam de Buitendag op 31 mei ter sprake, die wordt georganiseerd door de lutherse gemeente van Winschoten-Pekela. Wij hopen dat ook vanuit onze gemeente weer een flink aantal gemeenteleden naar deze Buitendag zal trekken. Binnenkort zullen de gemeenteleden bijeen worden geroepen die hebben aangegeven te willen meedenken over en te willen meehelpen met het organiseren van activiteiten in het kader van het Lutherjaar 2017. Doordat andere zaken, zoals de toekomst van de lutherse gemeente in onze provincie en de contacten met de Exploitatiestichting, veel aandacht vroegen, is dit onderwerp wat naar de achtergrond geschoven, maar het is nu tijd om met dit jubileum aan de slag te gaan. 22
Ten slotte kan worden vermeld dat de kerkenraad ook bezig is zich te verdiepen in de mogelijkheden van het doorgeven van kerkdiensten via kerktelefoon, internet of kerktelevisie. Deze verkenning verkeert nog in een beginstadium. De vraag die aan de mogelijkheden vooraf gesteld moet worden is: wat willen wij ermee bereiken? Over die vraag praten wij een volgende keer verder.
Henk Schaaf
Agenda Agenda mei – juni 2015 MEI Woensdag 20 mei Ontmoetingsmiddag Foyer 14:00 u. Woensdag 20 mei Westerkwartiergroep 19:45 u. bij fam. Lindeijer, Verlengde Vennootschapsweg 32, Een-West Maandag 25 mei Cantorij Kerkzaal 19.30 u. Dinsdag 26 mei Kerkenraad KR-kamer 19:30 u. JUNI Maandag 1 juni Maandag 8 juni
Cantorij Cantorij
Kerkzaal Kerkzaal
23
19.30 u. 19.30 u.
Colofon Opbouw is het officiële orgaan van de Evangelisch-Lutherse gemeente in Groningen. Opbouw verschijnt acht maal per jaar. 68e jaargang, mei 2015, nummer 3 Kopij voor het volgende nummer dient uiterlijk 7 juni 2015 in het bezit te zijn van de redactie te zijn. Redactie: Redactie-adres:
ds. S. Freytag Haddingestraat 23 9711 KC Groningen
Email:
[email protected]
Reproductie en verzending: Jaap Venekamp, Frauke Hüning, Gisela Klein en Klazien Opten Oplage: Foto omslag:
300 exemplaren gevel van de Lutherse kerk aan de Haddingestraat
24
