Feb Maandblad van de Evangelisch-Lutherse gemeente te s-gravenhage

Maandblad van de Evangelisch-Lutherse gemeente te ’s-Gravenhage

130e jaargang no. 1/2 Jan./Feb. 2015

Foto’s: Ries de Weerd

Er bloeit iets op! In de Adventsperiode werkten we met de kinderen en met alle gemeenteleden toe naar het ontluiken van de bloemen met Kerst. Want met Kerst gebeurden er wondertjes: in het hart van iedere bloem was geschreven of getekend wat ons hoop geeft. Dit naast het grote wonder van Kerst, de geboorte van Jezus, geeft ons hoop voor de toekomst!

Toelichting collectedoelen

Pag. 4/5

Door de week heen: bidden voor eenheid

Pag. 5/6

Lutherse Burgwal 7-9, 2512 CB Den Haag www.luthersdenhaag.nl

Terugblik december

Pag.7-9

Nieuws uit Kusu Kusu Sereh

Pag. 10

Tel: 070-363 66 10 e-mail: [email protected]

Op 4 januari wisselden traditioneel de gaande en de komende kerkenraadsleden. Jolly Valstar – Vos kwam de gelederen versterken als kerkrentmeester. Zij nam het stokje over van Tonny de Jong – Cosman die haar maximaal aantal jaren gediend had. Ook Irma Kliwon was aan de beurt van aftreden. We zijn zowel Tonny als Irma veel dank verschuldigd. Tonny de Jong wordt als voorzitter van de kerkenraad opgevolgd door Frank Everaarts. Tonny de Jong blijft als administrateur werkzaam. In de vacature van kerkrentmeester wordt Hans Bas Val voorgedragen. Laten we er samen een mooi jaar van maken. De financiën blijven ons zorgen baren. Dank zijn we verschuldigd aan Henk en Ida Baaima die een groepje gemeenteleden bij elkaar brachten om aan een zwemmarathon mee te doen, waarbij gemeenteleden de zwemmers konden sponsoren. Ida, Jolanda, Andika, Sylvia, Gerard en Jowien zwommen 246 baantjes en haalden meer dan 100 euro op. Op 1 februari is onze organist, Aart Bergwerff, 25 jaar in dienst. Op 1 maart kwam hij voor de cantorij te staan. Natuurlijk gaan we daar een mooi feest van maken. Ik raad u allemaal aan om 1 maart vast in de agenda te schrijven. Dan gaan we zijn jubileum namelijk vieren. Onze felicitaties gaan nu al naar hem uit. Zelf zal ik van half januari tot half februari afwezig zijn voor een kort studieverlof. Ik ga me verdiepen in initiatieven in het land om mensen van verschillende geloven bij elkaar te brengen en samen te vieren. Dit heeft het meest te maken met het werk in de Lukaskerk. Maar ik hoop net zo goed u daarover te vertellen. Verschillende geloven samen is nu eenmaal van deze tijd. Alle goeds en veel heil en zegen ook namens collega Marianne van der Meij, Trinette Verhoeven

Inhoudsopgave Pastoralia Uit de gemeente Rondom de zondag Door de week heen In de stad en verder… Young Info Overzicht diensten Overzicht activiteiten

2 3 4 5 10 13 13 14

Pastoralia Beste mensen, Een collega die vlak voor kerst te horen kreeg dat ze botkanker heeft mailde me een dag voor kerst een gedachte van de filosoof Derrida: there has to be weakness, for something to happen…. Ik vond dat zo ongelooflijk sterk. Ik zou dat haar nooit hebben durven schrijven. Maar uit haar pen vond ik het heel mooi: er moet zwakte zijn om iets te laten gebeuren. En ik dacht aan onze kerstavondviering waarop we de schrijfsels op de bloemen voorlazen met de momenten waarop wij iets moois zagen opbloeien. Het waren kleine momenten, niet veel waard als je het goed bekeek en toch zo mooi en waardevol: een uitvoering van een kleinkind, een glimlach van een winkelier, een gelukt gesprek. Geen momenten om de wereld mee te winnen, en toch hadden ze ons geraakt. En ik moest ook denken aan de belijdenistekst die ik lang geleden kreeg: het zwakke van God is sterker dan de mensen. Wat weten we allemaal? Een klein kind in de kribbe? En toch herdenken we dat moment ieder jaar weer als een beslissend moment in onze geschiedenis. Het waren mooie kerstdiensten. Het kerstconcert om te beginnen. Wat hebben we toch veel talenten in onze gemeente! Er moesten programma’s bijgedrukt worden. Een volle bak. En zo zou het blijven. 70 Kinderen. Een volle kerk op kerstavond. Een prachtige kerstochtend. Het gaat niet om aantallen: dat weet ik ook wel. Maar het is heerlijk om met veel mensen feest te vieren. Voor de kerst hadden we kerstkaarten in de buurt verspreid. En dat had effect. Mensen kwamen met de kaart in de hand de kerk binnen. En ook de pr in de huis-aan-huis bladen had gewerkt. En nou aarzel ik altijd wel over pr. Mensen moeten niet gelokt worden op oneigenlijke gronden. Ik erger me als er geadverteerd wordt met een koor of een cantate. Het gaat om de boodschap. Maar het is toch wel heel heerlijk om uit de beschermde muren van de kerk te treden en te zeggen: we hebben hier iets moois en we willen het delen. Een van de bezoekers van de avond werd door Christiaan Minderhoud meteen gestrikt om op de eerste kerstdag te komen helpen bij het kerstdiner van de Lukaskerk. Wat heeft die man gewerkt! Het was heel gezellig dat ook Lutheranen de weg naar het kerstdiner vonden.

In Memoriam Op 13 december overleed *** *** ***, echtgenoot van *** *** – ***. Hij werd 66 jaar oud. *** was een actieve en sportieve man in zijn goede jaren, een hardwerkende man die via avondstudie veel bereikte. Wat zijn ogen zagen, maakten zijn handen. Het was dan ook een enorme klap voor hem en voor zijn vrouw toen de diagnose Parkinsonisme werd gesteld. Telkens moest hij weer iets inleveren. De laatste jaren werd hij verpleegd in Nolenshage. *** was rooms -katholiek van huis uit. Het geloof betekende veel voor hem. Vlak voor zijn overlijden hebben we samen psalm 121 gelezen: Ik sla mijn ogen op naar de bergen. Vanwaar komt mijn hulp? Hans is samen met Constance over hoge bergen moeten trekken. We hebben hem echter uit handen durven geven in de wetenschap dat hij van God zijn hulp niet tevergeefs zou verwachten. Dat geloofde ook *** vast en zeker. Hij is zonder angst gestorven. Trinette Verhoeven 2

Liturgisch bloemschikken Wat een vreemde gewaarwording is het om als lid van de werkgroep liturgisch bloemschikken nu eens zelf de bloemen te ontvangen. Vanwege een hardnekkige ziekte kreeg ik de bloemen die op Kerstavond in de kerk hadden gestaan. Wat een lieve verrassing! Het maakt me er nog bewuster van hoe mooi het is, dat we iedere week een groet van de gemeente aan iemand kunnen brengen. Samen met Ineke, Irene, Jolly en Jowien blijven we dit zeker doen! Wist u, dat we ook iedere week een foto plaatsen op de website van de schikking? Mascha de Haan

geen respons op onze bijdrage wordt gegeven, wel blijven we deze doelen steunen. Mede dankzij de ondersteuning van de ouderenwerkgroep zijn er in december vele activiteiten georganiseerd. We bedanken met name Els Pellen en Jowien de Klerk voor alle inzet om deze activiteiten te laten slagen, denk hierbij aan de Sinten kerstviering en de 80plus actie. Ook bedanken we iedereen die de pakjes hebben rondgebracht. Els Pellen heeft een inventarisatie gemaakt van de mogelijkheid om als oudere in 2015 samen met anderen op vakantie te gaan op een rijtje gezet. Iedereen is hierover al benaderd. Ineke Peereboom Voller

Uit de gemeente

PEP vrijwilligers passen Pep is denhaagdoet geworden. Het werkt als volgt. Ga naar: www.denhaagdoet.nl/kortingspas-aanvragen. Hier kun je de Kortingspas aanvragen. Deze pas is bedoeld als waardering voor jouw vrijwillige inzet of jouw inzet als mantelzorger. Aanvragen kan eenvoudig door een account aan te maken en daarna de pas aanvragen. In het rijtje organisaties ga je naar Lutherse kerk Den Haag. De rest wijst zich vanzelf.

Kandidaatstelling ouderlingkerkrentmeester Per 1 januari 2015 is er een nieuwe vacature in het college van kerkrentmeesters. De kerkenraad stelt de heer Hans Bas Val voor als kandidaat voor deze vacature, en wel in de rol van penningmeester. Hij is voor veel van ons een onbekende, omdat hij geen gemeentelid is. Toch voldoet hij aan de daarvoor gestelde voorwaarden in de kerkorde; zo heeft het breed moderamen van de classis Den Haag ingestemd met de voordracht. Ook de heer Val zelf heeft ingestemd met de voordracht en zal deze functie na verkiezing aanvaarden. Hij wordt u van harte aanbevolen! Tegenkandidaten of eventuele bezwaren tegen deze voordracht kunt u schriftelijk en voldoende gemotiveerd onder de aandacht van de kerkenraad brengen, binnen twee weken na het verschijnen van dit blad. Mochten er geen tegenkandidaten zijn aangemeld, dan wordt de heer Val geacht te zijn verkozen en zal hij worden bevestigd.

Contactadressen en activiteiten Alle activiteiten vinden plaats in de kosterij, Lutherse Burgwal 7, tenzij anders aangegeven. Kosters: H. Baaima en N. Lamb, tel. 070-3636610, e-mail: [email protected] De kerkenraad Voorzitter: F. W. Everaarts, tel. 070-3250220 Secretaris: J. Rosier, tel. 079-8901101, [email protected]; Ouderlingen: mw. J. Dekker, J.D.M. Rosier, mw. S. de Weerd-Walakutty; Kerkrentmeesters: mw. J. Valstar-Vos, A.E. Grund, F.M. Zoeteweij; Diaconie: mw. I. Burghoorn-van der Kam, mw. I. Peereboom Voller-Lelieveld, Chr. Minderhoud, mw. A. Sapioper.

Uit de diaconie Dit was de laatste vergadering waar Klaas Sekeris namens de Lukaskerk de diaconievergadering bijwoont. Per 1 januari stopt Klaas als diaken bij de Lukaskerk. Corrie Hoogendoorn woont voortaan onze vergaderingen bij. Ook Hilly Merkx zal onze vergaderingen bijwonen als dat nodig is voor het afstemmen van diaconaal werk. Alle zaken rond de verkoop van de predikantswoning zijn afgehandeld. De opbrengst is aan het vermogen toegevoegd. In 2015 bespreken we mede n.a.v. de begroting op welke gebieden we als diaconie prioriteiten willen stellen. We bespreken de collectelijst voor 2015. Mens voor de Mensen wordt als nieuw collectedoel toegevoegd. Voor Prelude en St. Francis Family Helper collecteren we niet meer, dit omdat er

DE LUTHER HERAUT voor maart 2015 zal verschijnen op zaterdag 28 februari. Uiterste inleverdatum van kopij: vrijdag 13 februari 2015. Kopij voor de LH kunt u digitaal inleveren via [email protected] of via het adres van de kerk (onder vermelding van kopij LH). Bij digitale verzending ontvangt u altijd een ontvangstbevestiging. Zo niet, neemt u dan contact op met Mascha de Haan (070-3689044).

3

Predikanten • Ds. W.T.V. Verhoeven, tel. 070-3470873, [email protected], meestal bereikbaar van 9.00 uur tot 9.30 uur, vrije dag: dinsdag. Studieverlof van 12 januari tot en met 15 februari. • Ds. M.M.B. van der Meij-Seinstra, 0174769072, [email protected], meestal bereikbaar van 9.00 uur tot 9.30 uur, vrije dagen: donderdag en vrijdag.

Rekeningnummers ♦ Evangelisch-Lutherse Gemeente 's-Gravenhage te Nootdorp NL09FVLB0226115682 ♦ Evangelisch-Lutherse Gemeente 's-Gravenhage inz. Verhuur NL33FVLB0225390272 ♦ Diaconie ELG ’s-Gravenhage te Den Haag NL91INGB0000037958 ♦ Orgelfonds ELG ’s-Gravenhage te Leidschendam NL29INGB0000614866 ♦ Jeugdraad ELG ’s-Gravenhage te Den Haag NL14INGB0000251968 ♦ Kampcommissie ELJR ’s-Gravenhage te Delft NL17INGB0000124553 ♦ Penningm. Kerkkoor Maarten Luther te Delft NL70INGB0001917129 ♦ Stichting Cultuur en Muziek in de Lutherse Kerk te Leidschendam NL73INGB0006817612

Swaenesteyn en Swaenehove Saffier de Residentiegroep, die de verzorgingshuizen van voormalige Lutherse signatuur beheert, heeft als geestelijk verzorger voor WoonZorgPark Swaenehove Ds. N. van Dorp (Heiloostraat 296, 2547 KX Den Haag, telefoonnummer: 0703084830) en voor WoonZorgPark Swaenesteyn Ds. Y. Schoonhoven (Nieuwendamlaan 1, 2547 JG Den Haag, telefoonnummer: 070-4487000). Seniorenbijeenkomst Els Pellen, tel. ***-******* en Joke Momberg, tel. ***-*******.

Rondom de zondag

Stichting Cultuur en Muziek in de Lutherse Kerk / Orgelcommissie Contactpersoon nog niet bekend.

Opbrengsten van de collecten Vanaf 16 november t/m 28 december 2014 Kerkinactie - Diaconaat € 117,30 Orgelfonds € 217,37 Stek - Kinderwinkel € 152,05 Prelude € 164,35 Bumayong Luth. Sec. School € 212,17 Kerkinactie – Kinderen in de knel € 204,45 Kinderkerk € 268,02 Kerstcollecte diaconie € 343,80 St. Francis Family Helper Plan € 64,55 Onderhoud Gebouwen € 634,58 Kerk € 814,13 U kunt een collecte ondersteunen door een bijdrage over te maken aan: ◊ Ev. Luth. Gem. ’s-Gravenhage te Nootdorp, IBAN: NL65INGB0000086053, onder vermelding van het doel: kerk, onderhoud gebouwen en restauratie. ◊ Diaconie ELG ’s-Gravenhage te Den Haag, IBAN: NL91INGB0000037958, onder vermelding van het doel: Voedselbank, Lutherse Wereldfederatie of aandachtscentrum. Alle gevers hartelijk dank.

Kerkkoor Maarten Luther Cantor: Monique Schendelaar Contact: Ineke van der Veen, secretaris, tel. **********, e-mail: *** Elke dinsdagavond van 20:00 – 22:00 uur. Stichting Wees– en Oudeliedenhuis Dhr. F.W. Everaarts, tel. ***-*******. Jour der Senioren Els Gaemers, tel. ***-*******. Coördinatie auto– en taxivervoer Mw. Th. Jager, tel. ***-*******. Kunt u door omstandigheden niet op uw gebruikelijke manier naar de zondagse eredienst komen, dan kunt u in overleg treden met mw. Th. Jager voor vervoer per taxi. U kunt van deze mogelijkheid 12 keer per jaar gebruik maken, tegen betaling uwerzijds van de kosten van het openbaar vervoer. Schroom niet om hiervan gebruik te maken.

Collecten Diaconie

Diaconale hulp Mw. I. Peereboom Voller-Lelieveld, ***-*******. Heeft u behoefte aan maatschappelijk werk, wendt u zich dan tot het algemeen maatschappelijk werk in uw woonplaats. Vaak is dit per wijk georganiseerd, in het telefoonboek doorgaans onder de A of de M te vinden. Buiten kantooruren kunt u spoedhulp bellen: 070-3795748.

Zondag 18 januari – Orgelfonds Een instrument dat zo mooi klinkt en al zo oud is moet goed onderhouden worden. Het orgelfonds is de organisatie, die dat voor ons regelt. Uw bijdrage helpt om het onderhoud te financieren.

4

Zondag 25 januari – Wereld Lepra dag Ieder jaar, op de laatste zondag van januari, wordt overal ter wereld stilgestaan bij de gevolgen van lepra. Deze zondag vraagt Leprazending speciale aandacht voor het stigma en de discriminatie die zoveel leprapatiënten nog ondervinden. Het thema van dit jaar is, Uitgesloten!? Aan lepra is een stigma verbonden: wie lepra heeft is onrein, onaanraakbaar, moet verbannen worden uit de gemeenschap. Ook in onze tijden komt uitsluiting nog vaak voor. Goede voorlichting over de aard van de ziekte aan familie, dorps- en stadsgenoten kan de angst voor de ziekte wegnemen.

Zondag 1 maart - Orgelfonds In de maand waarin onze organist Aart Bergwerff al 25 jaar ons mooie orgel bespeelt, vragen we uw bijdrage om de mooie klanken te kunnen blijven laten horen.

Oecumenische vesper Op 21 januari, 19.30 uur is er een vesper in het kader van de Week van Gebed voor de Eenheid. Deze viering vindt plaats in ons kerkgebouw en wordt georganiseerd door de Haagse Gemeenschap van Kerken, waarin veel van de christelijke kerkgenootschappen uit Den Haag verenigd zijn. In de Week van Gebed voor de Eenheid, dit jaar van 18 tot 15 januari, bidden wereldwijd christenen vanuit allerlei verschillende kerken voor de onderlinge eenheid, de oecumene, op mondiaal, nationaal en lokaal niveau. Dit jaar is het thema “Dorst?’. Het verhaal uit Johannes 4, Jezus en de Samaritaanse vrouw bij de bron, staat centraal: elk mens heeft dorst – dorst naar levend water. U bent op woensdag 21 januari van harte welkom om, samen met mensen uit andere Haagse kerken, een slokje oecumene te proeven!

Zondag 1 februari – KIA-Werelddiaconaat De Cambodjaanse organisatie NTFP komt de inheemse volken van Cambodja te hulp met het beschermen van hun natuurlijke hulpbronnen, alfabetisering en onderwijs en economische ontwikkeling van hun gemeenschappen. In het noordoosten van Cambodja werd jarenlang op grote schaal bos gekapt om hout te verkopen. Niet alleen de natuur werd bedreigd, maar ook de mensen die in deze bossen leven en daar in hun levensonderhoud voorzien. De Cambodjaanse organisatie NTFP wil de bossen en haar inwoners beschermen. De organisatie helpt de bewoners met alfabetisering, onderwijs en de economische ontwikkeling van hun gemeenschappen.

Nog meer oecumene In de dienst van zondag 25 januari is de Deutsche Evangelische Gemeinde Den Haag (DEG) bij ons te gast. We zetten daarmee de traditie van gemeenschappelijke diensten met onze Duitstalige Lutherse vrienden voort. De viering wordt voorbereid door het predikantsechtpaar van de DEG, Susanna en Jan Mathis-Meuret samen met ds. Marianne van der Meij-Seinstra.

Zondag 8 februari – Kusu Kusu Sereh Met onze partnergemeente blijven we ondanks de grote afstand nauwe banden onderhouden. Met Kerst hebben we over en weer goede wensen uitgewisseld. Graag blijven we deze gemeente ondersteunen. Zondag 15 februari – Mens voor de Mensen Lideke Gaemers zet zich al jaren in voor deze Stichting. In twee gebieden in de wereld is deze stichting actief. De stichting Mens zijn voor de mensen financiert projecten in Oost-Java, waarbij voeding, scholing en zorg centraal staan. MvM heeft begin 2011 een zelf-red veeteeltproject opgestart in het bergdorpje Sumberwringin. Nu wil MvM de komende tijden de aankoop van ongeveer 70 koeien financieren. Aan de allerarmste dorpsbewoners wordt op structurele wijze rijst uitgedeeld. In de nabije toekomst wil MvM kinderen (met name ook meisjes) onderwijskansen bieden door schoolgeld voor de lagere school en uniformen te betalen. Over het tweede project, een bejaardenhuis in Roemenie, volgt later meer.

Door de week heen Bidden voor eenheid De week van gebed voor de eenheid heeft me de laatste dagen van het jaar 2014 bezig gehouden. Deze week loopt van 18 t/m 25 januari 2015. Niet alleen heeft dit mij bezig gehouden vanwege een overleg over de eredienst van 25 januari met de nieuwe Pfarrer Jan Mathis van de DeutschEvangelische Gemeinde, maar ook vanwege het feit dat deze gebedsweek nu al weer zo lang wordt gehouden. De Raad van Kerken kent een lange gebedstraditie, die terug gaat op initiatieven van ruim 160 jaar geleden. Dus zo omstreeks het jaar 1855. Ik moet concluderen, dat er nog steeds voor de ‘eenheid’ moet worden gebeden; en datzelfde geldt voor de ‘vrede’!

Zondag 22 februari – Luther Heraut Ook al is er veel informatie van en over de kerk nu ook op internet te vinden, de Luther Heraut blijft een belangrijk contact orgaan voor onze kerk. Vandaar deze collecte. 5

Gelukkig bidden wereldwijd miljoenen christenen mee. Door dat samen te doen blijken ze verwantschap te ervaren. Tegelijk kunnen we verantwoordelijkheid voor anderen tonen door de problemen van de samenleving in onze voorbeden een plek te geven. Dat zullen Jan Mathis en ondergetekende proberen te doen in de gezamenlijke dienst van zondag 25 januari 2015. Samen hebben we alvast lezingen en liederen uitgezocht over de roeping van Samuël en de roeping van discipelen. Samen zullen we de voorbeden gaan schrijven voor deze dienst, die gehouden zal worden in de lutherse kerk aan de Lutherse Burgwal.

Seniorenkring in januari en februari 2015 Allereerst wensen de vrijwilligers van de seniorenkring u allen een voorspoedig en gezond 2015. We hebben in december een leuke Sinterklaasviering gehad, waarbij we zongen en luisterden naar Sint Nicolaas, die het verhaal “Sinterklaas en de arme kindertjes” van Herman Finkers voorlas. De schitterende illustraties uit dit boek konden we bewonderen via de beamer. Na een lang “stapellied”, waarin alle aanwezigen genoemd werden, ging iedereen naar huis met een heerlijke chocoladeletter. De kerstviering was een sfeervol en fijn samen zijn. We hebben met elkaar de kerstgedachte gestalte gegeven met bijbellezing, een gedicht, een overdenking, muziek en zang. Na de lunch werd er van het mooi vertelde verhaal over de Kerstroos genoten. De collecte heeft in totaal € 190,opgebracht. De helft daarvan (€ 95,- ) is geschonken aan de voedselbank. In het nieuwe jaar komen wij bij elkaar op de dinsdagen 6 en 20 januari en op 3 en 17 februari. Op woensdag 14 januari is er weer een Jour der senioren. Alle bijeenkomsten zijn in de kosterij van de Lutherse Kerk, Lutherse Burgwal 7 en worden gehouden van 13.30 uur tot 15.30 uur. Wij hopen velen van u ook in het nieuwe jaar weer te ontmoeten. Met een hartelijke groet, namens de vrijwilligers, Els Pellen

Een lied, dat ik u graag wil meegeven, hoort bij de oudtestamentische lezing van deze zondag. Het is het verhaal van de jonge Samuël, die in het huis van Eli in de nacht door God wordt geroepen. Helemaal zeker ben ik nog niet, of het gezongen wordt. Het is in het nieuwe liedboek (170) een ritmisch lied: ik denk lastig om te zingen. Dit kinderlied hoort bij het verhaal van Samuël (I Samuël 3:1-10). De dominee-dichter Wonno Bleij schildert een sfeer, waarbij het kind ligt te slapen, moe van het vele werk dat in de tempel gedaan is. Het lied ontstond ten behoeve van de IKOR-kinderdiensten. De melodie was toen rustig en slaperig. De tekst doet ook recht aan wat over Samuël werd gezegd: ‘Hij was zeer geliefd, zowel bij de Heer als bij de mensen’(I Sam.2:26). In de uitgave ‘Zingend Geloven’ 7 stond bij deze tekst de melodie van Marijke BleijPel.

LuLu-dag Op 22 november trokken zo’n veertig gemeenteleden van de Lutherse en Lukaskerk naar de Lutherse kerk in Delft. Na ontvangst met koffie, thee en cake en natuurlijk ontmoeting (daar draait het om tijdens een LuLu-dag), startten we in de ochtend met drie werkgroepen. We gingen aan de slag met het zingen uit het nieuwe liedboek, zingen onder leiding van het PaMa-koor of instrumentaal werken met slaginstrumenten. De resultaten van een uurtje studeren mochten er zijn: net voor de lunch lieten we die aan elkaar horen.

De redactie van het liedboek (2013) heeft een nieuwe melodie laten schrijven door Toon Hagen. Bij het zingen daarvan moet het tempo niet te hoog liggen, alleen dan zijn het ritme en de kwartsprongen goed uit te voeren. Deze componist gaf aan de melodie het karakter van een oude dans in een rustige (6/8) maat met een niet scherp, maar mild ritme. De woorden ‘dromen’ en ‘slapen’ zijn dan kernwoorden voor een goede manier van zingen, waarbij het lied de sfeer krijgt van een wiegelied. Met u deel ik het derde vers van 170: ‘Samuël, Samuël, droom in de tempel, droom kleine man, want de lampen zijn uit; droom na het werk en het spel op Gods drempel, stil ligt de aarde, - en zonder geluid. Maar als je slaap door Gods stem wordt verstoord,dan zeg je: “Heer, spreek, uw knecht Samuël hoort”.’ ds. Marianne van der Meij-Seinstra

6

De lunch die volgde, was fantastisch voorbereid door gemeenteleden uit Delft, wat hebben we zitten genieten. In de middag was er ruimte om met inhoud bezig te zijn: Herman Noordegraaf verzorgde een inleiding over ‘zorgzame samenleving, zorgzame kerk’ en er was gelegenheid om hier in kleinere groepen over door te praten. De dag, met Jan Grotendorst als dagvoorzitter, werd afgesloten met een vesper. Het was een inspirerende dag, volgend jaar vast weer! Mascha de Haan

Praten over uitvaart SamSam Uitvaartcoaching zorgt op 21 februari voor een middag in de Lukaskerk die ook voor gemeenteleden van de lutherse kerk georganiseerd wordt. Samsam is een vrijwilligersorganisatie in Rotterdam die nabestaanden met een smalle beurs de weg wijst bij een overlijden. Ook voor mensen die geen smalle beurs kan het echter ook interessant zijn om te horen hoe je een uitvaart in eigen hand kan nemen. Wij zijn geneigd om alles aan een uitvaartondernemer over te laten. Maar dat hoeft niet en het kan zo mooi zijn zelf je meest individuele keuzes te maken. We denken nog veel te weinig over het einde. Vaak weten nabestaanden niets. Natuurlijk willen Marianne van der Meij en ik daar met u over praten. Maar u bent ook welkom op zaterdagmiddag. Zaterdag 21 februari, Om en Bij 2, om 15.00 uur Trinette Verhoeven

Mooie momenten De maand december kende vele mooie vieringen. Zo was eerste Advent bijzonder voor de kinderen: de Goedheiligman kwam met wel drie Pieten naar het Jeugdcentrum. Er waren veel kinderen, niet alleen die uit onze eigen kerk, maar ook die met de dopeling waren meegekomen. De week erop maakten we samen met gemeenteleden de bloemen die we gebruikten in de Kerstavondviering. Nadenken over wat je hoop geeft en dat weergeven in het hart van een versierde bloem. Het Kinderkerstfeest was een groot succes. Niet alleen in aantal aanwezigen, maar zeker ook door het enthousiasme van de kinderen en de begeleiding om er een prachtige viering van te maken. De ezel ging langs vier bloemen en natuurlijk kwamen alle kinderen, verkleed als engel, schaap en herder bij de stal aan. Ook de avonddienst werd goed bezocht. De bloemen hadden hun eigen plek in de dienst en na afloop ging iedereen naar huis met het licht. Licht van hoop!

Foto’s: Ries de Weerd

Kerstconcert 11 december Bij de kerstboom, die mooi stond te pronken en in een sfeervolle kerk waren de toeschouwers benieuwd naar wat de gemeenteleden van de Lutherse Kerk te bieden hadden. Na de opening door Trinette begonnen we met samenzang dat vervolgens afgewisseld werd door onze gemeenteleden uit alle windstreken van de wereld. Op deze wijze en met de bekende wijsjes van de aloude liederen hebben we een mooie avond gehad. De collecte heeft een mooi bedrag opgeleverd dat ten goede komt aan het restauratiefonds. We hebben een fijne avond gehad en hopen op een herhaling in het komende jaar. Henk Baaima

Mocht u niet in de gelegenheid zijn geweest om een of meerdere vieringen bij te wonen, dan hebben we altijd de foto’s nog. Michel Pellen, Tanya Gelsema, Ries de Weerd en Anders van der Meij leverden ze aan. Kijkt u even mee? Mascha de Haan

7

8

9

In de stad en verder… Kusu Kusu Sereh Op vrijdag 12 december jl. werd in de kerkelijke wijk Bethel van de Beth Fage gemeente in Kusu Kusu Sereh het wijkkerstfeest gevierd. Veel foto’s zijn te bekijken via Facebook. We proberen enkele foto’s op te nemen in de Luther Heraut of te laten zien op de display in de kerk. Ries de Weerd licht toe: de gemeente Beth Fage heeft vier wijken (sectoren): Zaïtun, Jarden, Bethel en Karmel. Meer informatie over de gemeente is te vinden op onze website onder 'activiteiten/externe contacten'. Zoals is te zien is de viering een uitgebreid feest, waarin ook de kinderen een belangrijke rol spelen. Op een van de foto’s zie je iets bijzonders, jongeren met Viool (zie volgende pagina). In de traditionele zang- en muziekcultuur onder Molukse christenen waren muziekgroepen met viool, gitaar en ukulele tot in de jaren 1970 wijd verbreid. Tegenwoordig hoor en zie je ze niet veel meer. Vandaar dat er veel enthousiasme was dat een nieuwe generatie, in elk geval in Beth Fage, de viool weer oppakt.

11e Lutherse schaakdag Hoekelum Na de geslaagde Jubileum Schaakdag 2014 met de simultaan door de Duitse grootmeester Thomas Luther (verre nazaat van Maarten Luther) wordt de 11e Lutherse Schaakdag gehouden op zaterdag 14 maart 2015 in het Koetshuis van Kasteel Hoekelum, Edeseweg 124, 6721 KE Bennekom. Ontvangst vanaf 10.00 uur, begin om 10.30 u. einde rond 16.00 uur. Schaakredacteur van het Nederlands Dagblad en vaste deelnemer Bab Wilders houdt een korte lezing over ‘Schaken en literatuur’ waarna in voorronden onderling wordt gespeeld (rapidpartijen, geen snelschaak). De gebruikelijke borrel en lunch vinden plaats in het Kasteel, waarna de eindronden worden gespeeld, afgesloten door de prijsuitreiking. De dag staat onder auspiciën van de ‘Vrienden van Hoekelum’ en wordt geleid door Hans Mudde, Eric Braun, Bas Faasse en Tejo Hagen. De deelnemersprijs (inclusief koffie, thee, drankje en lunch) bedraagt € 25, te voldoen bij aankomst. Nadere inlichtingen en opgave (met vermelding van speelsterkte, geoefende of huisschaker) tot uiterlijk 1 maart a.s. bij Bas Faasse, Poelakkerweg 7, 6741 DW Lunteren, 0318-484301, [email protected] en/of Hans Mudde, Thomas Jeffersonlaan 48, 2285 BB Rijswijk, 070-3659738, [email protected].

Op Tweede Kerstdag wordt en traditioneel gedoopt . Ditmaal waren er wel twintig kinderen die gedoopt werden! De foto’s zijn niet allemaal even scherp, maar geven ons wel een goed beeld van het grote feest wat gevierd wordt!

10

Hoge Raad der Nederlanden: Het huis Huguetan Aan het Lange Voorhout 34 staat het schitterende stadspaleis, vernoemd naar de eerste eigenaar, Adrienne Marquerite Huguetan (1701-1752), dochter van de Amsterdamse bankier en uitgever Pieter Huguetan. De Huguetans waren Hugenoten, die na het ‘Edict van Nantes’ in 1685 naar de Nederlanden. waren gevlucht. De eveneens uit Frankrijk gevluchte Daniël Marot (1661-1752), architect en ook Hugenoot, vestigt zich in 1686 in Den Haag en komt in dienst bij koning-stadhouder Willem III. De vermogende Adrienne vraagt in 1734 aan Daniël Marot een huis voor haar te ontwerpen. Eind 1736 is het ‘paleisje’ gereed. Oorspronkelijk bestond het huis uit vijf traveeën. Gelet op de afmetingen, het materiaal gebruik en de ornamenten, moet het op de Hagenaar uit de achttiende eeuw een weinig Hollandse indruk gemaakt hebben. Marot heeft dan ook een woning in de Franse, Lodewijk IV- of Barokstijl gebouwd. Het beeldhouwwerk aan de gevel is het werk van Pieter Baurscheit de Jonge uit Antwerpen. Barok-bouwstijl is onder meer te herkennen aan krulmotieven onder de daklijst en schelpmotieven er boven. Voorbeelden van Marots bouwactiviteiten in Den Haag zijn bijvoorbeeld het witte paleisje aan de Kneuterdijk en de aanbouw van het oude stadhuis, aan het Kerkplein/Drie hoekjes. Op 15 september 1739 treedt onze mevrouw Huguetan in het huwelijk met Hendrik Carel graaf van Nassau-La Lecq (1696-1781). Direct na hun huwelijk gaat het echtpaar in het dan ingerichte stadspaleisje wonen. Als Adrienne Huguetan op 15 mei 1752 is overleden, verlaat Hendrik Carel het huis aan het Voorhout en hertrouwt op 14 augustus 1753 te Dordrecht met Johanna Gevaerts en vestigt zich waarschijnlijk ook in deze stad. In hetzelfde jaar, of een jaar later, komt het huis Huguetan in bezit van Maximiliaan baron Tuyll van Serooskerken, die al eigenaar is van het huis rechts van Huguetan. In 1760 koopt hij ook het huis links. Hij geeft nu aan Pieter de Swart (1709?-1773), leerling van Marot, opdracht om dit pand flink te verbouwen en het met het huis Huguetan te verbinden. Het rechterpand wordt eveneens gemoderniseerd, maar bleef (tot 1878) zelfstandig. De beide, door de Swart aangebouwde natuurstenen zijvleugels, verschillen qua stijl nauwelijks van het middendeel. Alleen bijvoorbeeld de bovenlijsten van de vensters zijn strakker uitgevoerd. Voor het oog moest het echter de indruk geven van één groot, symmetrisch, huis met zijvleugels. Als gevolg van deze symmetrische eis, hield Marot links een perceel van 1.83 m over. Op die 1.83 m ontwerpt hij een nauwelijks opvallend huisje in eenvoudige baksteen, met lagere vensterbanken. In het interieur vormt het echter één geheel met het hoofdge-

bouw. Van Serooskerken heeft het huis bewoond tot aan zijn overlijden in 1762. Van 1766 tot 1802 woont, een voor mij onbekende, Maria Catharine Tuyl van Serooskerken in Huguetan. Hierna staat het huis enige tijd leeg. Het zal worden gereed gemaakt als tijdelijk onderkomen voor Koning Willem I, die er gewoond heeft van 1813; totdat hij in 1817 verhuist naar het geheel gerenoveerde paleis Noordeinde. Zijn zoon, de latere koning Willem II bewoont - ook tijdelijk - het huis Huguetan met Anna Pauwlona, met wie hij in 1816 in het huwelijk treedt, vanaf 1815 tot 1819. Zij moesten namelijk wachten tot dat het paleis aan de Kneuterdijk geheel is opgeknapt. Koning Willem I besluit in 1819 om de Koninklijke Bibliotheek, voortgekomen uit de steeds groter wordende verzameling boeken van stadhouder Willem V, van het Mauritshuis over te brengen naar het huis Huguetan aan het Lange Voorhout. Na een grootse vernieuwing kon de bibliotheek in 1821 hier een plaats krijgen. Tot 1982 is de Koninklijke Bibliotheek in dit pand gebleven, om dan te verhuizen naar de huidige plek Prins Willem-Alexanderhof 5, nabij het CS. Na wederom een grote renovatie met uitbreiding aan de Kazernestraat, verhuist in 1988 de Hoge Raad der Nederlanden, tot dan gevestigd het Plein, naar het huis Huguetan aan het Lange Voorhout. De beelden van de zes rechtsgeleerden, die vóór het voormalige gebouw van de Hoge Raad aan het Plein stonden, verhuisden mee naar het nieuwe onderkomen. De zes rechtsgeleerden: Hugo de Groot, Cornelis van Bijnkershoek, Ulrik Huber, Joan Melchior Kemper, Simon van Leeuwen en Johannes Voet hebben een plaats gekregen bij het nieuwbouw gedeelte van de Hoge Raad aan de achter zijde, in de Kazernestraat. De Hoge Raad zal er niet lang meer ‘wonen’ want volgens plan verhuist deze november 2015 naar het Korte Voorhout / hoek Smidsplein. Otto van Soldt

Huis Huguetan, na de uitbreiding (foto: Wikipedia) 11

Studiedag NLVB 7 maart 2015 Kleuren van de ziel Het thema voor de Luther Decade voor 2015 is ‘Het Woord in beeld’, zoals wij dat vertaald hebben. In het kunstspectrum door de eeuwen heen neemt de bijbelse kunst een aanzienlijke plaats in. Veel van deze kunstenaars voelen zich zó gegrepen door de bijbelse verhalen dat ze deze verbeelden in verf, inkt, in klei, hout, in drama, dans. Vaak expressief, zoals Rembrandt; de gelovige aanschouwer weet meteen welke gebeurtenis op het doek wordt weergegeven. Rembrandt brengt naast de verbeelding zoals hij die in zijn gedachten ziet altijd een persoonlijk accent aan, meestal door het aanbrengen van een unieke en onovertroffen werking van het licht. In vrijwel al zijn werken laat hij het licht spelen en dansen, op plekken waarmee hij lijkt te willen zeggen: “Kijk, hier gaat het vooral om!”

dat voor jou belangrijk is. De ‘bouwstenen’ van de workshops zullen verwerkt worden in de afsluitende viering. De studiedag vindt plaats op zaterdag 7 maart a.s. van 10.00 – 16.00 uur in de lutherse kerk in de Hamburgerstraat in Utrecht. De kosten bedragen € 15,-. Voor koffie en thee wordt gezorgd, wel dient u zelf een lunchpakket mee te nemen. U kunt zich tot uiterlijk 1 maart opgeven bij Coby Aartsen, Rietbergstraat 4, 7201 GJ Zutphen, email [email protected]

Andere kunstenaars werken meer abstract, vertalen hun persoonlijke geloofsbeleving en levenservaringen in een symbolisch weergave. Denk aan Chagall, die niet alleen door symbolen, maar ook door de betekenis die hij aan bepaalde kleuren geeft, verdieping aanbrengt in zijn werken. Het vraagt tijd, aandacht, reflectie ook van de aanschouwer, om datgene te zien dat achter en tussen de details in het kunstwerk verborgen is. Expressief of abstract, het in beeld gebrachte Woord roept herkenning op, zal inspireren om tot een verdieping van de persoonlijke geloofsbeleving te komen en helpen bij het ontstaan van nieuwe inzichten. U wordt hartelijk uitgenodigd voor de studiedag op 7 maart a.s. in de lutherse kerk aan de Hamburgerstraat in Utrecht. In de ochtend is er een audiovisuele lezing door theoloog en beeldend kunstenaar Ruud Bartlema. In de presentatie ‘Kleuren van de ziel’, belicht hij het werk van Chagall vanuit diens Joods-mystieke achtergrond. In de middag is er de keuze uit verschillende boeiende en creatieve workshops. Nederlandse Lutherse Vrouwenbond heeft een website De Nederlandse Lutherse Vrouwenbond (NLVB) heeft sinds kort een eigen website: www.nlvb.net. Webmaster is Elizabeth Huxdorff, tevens bestuurslid van de NLVB. Op de site vindt u naast de bestuursgegevens, de geschiedenis van de bond, jaarverslagen en artikelen ook de meest actuele informatie over de activiteiten. Er is ook een Facebookaccount aangemaakt, op de website leest u hoe u zichzelf als ‘vriend/ vriendin’ kunt aanmelden. Wij zijn benieuwd wat u van onze site vindt en kijken uit naar uw reacties, die u op de site kunt achterlaten. Coby Aartsen, secretaris NLVB

Het tijdschema is als volgt: 09.45 uur - aankomst, inschrijving en koffie 10.15 uur - welkom en zingen van een morgenlied 10.30 uur - ‘Kleuren van de ziel’ door Ruud Bartlema 12.25 uur - korte toelichting op de workshops en gelegenheid tot inschrijven 12.30 uur - lunch 13.30 uur - workshops, waarin het thema ‘Kleuren van de ziel’ op verschillende wijze belicht wordt. Tekenen/ schilderen, liturgisch bloemschikken, kijken naar kunst en gesprek aan de hand van een meegenomen (afbeelding van een) kunstwerk 12

44e jaargang no. 1/2 Jan./feb. 2015

Dag meisjes en jongens, Opeens is de decembermaand weer voorbij. We hebben de feesten gevierd. Sinterklaas en zijn drie Pieten kwamen ons verrassen. Daarna zongen we telkens bij het aansteken van de adventskaarsen een lied dat hoorde bij de bloem vooraan in de kerk die blad voor blad steeds verder openbloeide. Weten jullie dat nog? Toen het kerstfeest met méér dan honderdvijftig kinderen en grote mensen bij elkaar. Met de ezel, Jozef, Maria en zoveel engelen, herders en hun schapen en de koningen zongen we en speelden we het kerstverhaal over het kind Jezus. Wat een feest was dat! Op de zondag van Driekoningen hoorden we van één van de kamelen hoe lang de reis wel was voor de wijzen op hun zoektocht naar de pasgeboren koning. Ze wisten dat ze lang onderweg zouden zijn. Toch gingen de wijzen op weg.

op school als er dingen gebeuren die we lastig vinden. Bij het zoeken naar een goede oplossing als je vindt dat je vriendje of vriendinnetje opeens heel anders en raar tegen je doet. Verhalen kunnen helpen, zeker als je er met elkaar over praat. Daarom is op weg gaan fijner als je dat samen doet. Iedereen is nodig, iedereen kan meedoen. Zien wij jullie weer op zondag in de kinderkerk? Wat voor geheimen zullen er in de doos zitten? Ik ben benieuwd. Wij kijken naar jullie uit. Namens de kinderkerkleiding, Sara

Wij gaan de komende weken ook op weg. Op weg, waar naar toe? Het kind Jezus is al gevonden. Daar hoeven we niet meer naar op zoek te gaan. We gaan op de komende zondagen op weg dicht achter Jezus aan. Stap voor stap horen wij uit de bijbel verhalen over geluk, over liefde, over wonderen die mensen doen veranderen . Verhalen waar wij wat aan hebben als wij thuis zijn of Overzicht activiteiten ook op www.luthersdenhaag.nl en in de zondagsbrief

Dinsdag 20 januari Seniorenkring, 13.30 uur (pag. 6) Woensdag 21 januari Vesper, 19.30 uur (pag. 5) Dinsdag 3 februari Seniorenkring, 13.30 uur (pag. 6) Dinsdag 17 februari Seniorenkring, 13.30 uur (pag. 6) Zaterdag 21 februari Bijeenkomst uitvaart, 15.00 uur, Lukaskerk (pag. 7)

13

Citykwartier: elke woensdagmiddag van 12.00 tot 13.30 uur. Liturgisch moment van 12.45 tot 13.00 uur.

Kerkdiensten

Lezingen

Collecten (pag. 4 en 5)

Evangelisch-Lutherse kerk Lutherse Burgwal 9, aanvang 10.15 uur Wekelijks crèche (0 t/m 4 jaar) en kinderkerk (basisschool) Swaenehove (16.15 uur) / Swaenesteyn (14.30 uur)

Zondag 18 januari Tweede zondag na Epifanie ds. F. Fennema Swaenehove: Ds. N.L. van Dorp Zondag 25 januari Derde zondag na Epifanie Ds. M.M.B. van der Meij-Seinstra en pf. J. Mathis Gezamenlijke dienst met Duitse Gemeente Swaenesteyn: ds. Y. Schoonhoven, m.m.v. Cantorij Shalomkerk Zondag 1 februari Septuagesima Ds. D. Schiethart (Den Haag) Swaenenhove: Dhr. Z. Verkerk Zondag 8 februari Sexagesima Ds. M.M.B. van der Meij-Seinstra Viering Heilig Avondmaal Swaenesteyn: Ds. J. Zuur Zondag 15 februari Quinquagesima (Esto Mihi) Ds. E. de Fouw (Zwolle) Swaenehove: Ds. G. Sipkema, HA Woensdag 18 februari Aswoensdag Vesper in de Lukaskerk, 19.30 uur Zondag 22 februari Invocavit Ds. M.M.B.v.d.Meij-Seinstra Swaenesteyn: Ds. Y. Schoonhoven, HA Zondag 1 maart Reminiscere Ds. W.T.V. Verhoeven Viering Heilig Avondmaal Swaenehove: Ds. J. Zuur

Jes. 62:1-5 Rom. 4:19-25 Joh. 1:(29-), 2:41-11 I Sam. 3:1-10 Kol. 1: 24-29 Mar. 1:14-20

Deut. 18:15-20 Kor. 8:1b-13 Mar. 1:21-28 2 Kon. 4:18-21 (22-31) 32-37 1 Kor. 9:16-23 Mar. 1:29-39 2 Kon. 5:1-3(4-8)9-15b 1 Kor. 9:24-27 Mar. 1:40-45

Orgelfonds Kerk kleur: wit Wereld Lepradag Onderhoud gebouwen

Kleur: wit Werelddiaconaat Kerk Kleur: groen Kusu Kusu Sereh Onderhoud gebouwen

Kleur: groen Mens voor de Mensen Kerk Kleur: groen

Gen. 9:8-17 Petr. 3:18-22 Mar. 1:12-15 1 Kon. 19:9-18 Petr. 1:16-21 Mar. 9:2-10

Luther Heraut Onderhoud gebouwen Kleur: paars Orgelfonds Kerk

Kleur: paars

Colofon

Administratie:

Kosterij, Lutherse Burgwal 7, 2512 CB Den Haag, telefoon: 070-3636610

Internet: Abonnement: Redactie: Eindredactie: Opmaak:

www.luthersdenhaag.nl gratis voor gemeenteleden, vrijwillige bijdrage welkom op NL65INGB0000086053 t.n.v. ELG te Nootdorp Jolien Dekker Jeroen Rosier Mascha de Haan

14