Levend landschap. Nieuwsbrief van Landschapsbeheer Drenthe

Levend landschap Nieuwsbrief van Landschapsbeheer Drenthe

Anderen, nieuwe locatie Landschapsbeheer Drenthe Erik de Gruijter over een half jaar LBD nieuwe stijl Nieuwe dienst: Ontwerpstudio erven, natuur en landschap Koningin bezoekt omgevingsproject Veuruutzicht Werkploeg LBD goed onder dak bij Dolmans

Zomer 2008

Levend Landschap zomer 2008

Inhoud Voorwoord 1 Erik de Gruijter over een half jaar LBD nieuwe stijl 2 Bakens in de tijd Bomenwachtlid Egbert Scheepers, Oud Aalden 4 Kort nieuws 5 Ontwerpstudio Erven, natuur en landschap 8 Gemeenten laten beheer kleine bosjes graag aan LBD 10 Marieke van Ginkel vrijwilliger via Scouting Beilen 12 Vrijwilligers nieuws 13 Veehouder Martens betrokken bij weidevogelsbescherming 14 Interview met directeur Lieuwe Akkerman, Dolmans Landscaping 15 Drents Ommetje Wandelen in de Drentse Veenkoloniën 16 Streekeigen struik De Holwortel 17 Omgevingsproject Echten afgerond 18 Agenda 20 Column Behoud, ontwikkeling, of…? 21

Voorwoord Volop zomer was het al, de afgelopen weken. Een prachtige tijd om Anderen te bezoeken, het dorpje in het stroomgebied van de Drentse Aa, en tevens… de nieuwe locatie van Landschapsbeheer Drenthe. Want we gaan verhuizen! Na ruim 25 jaar kantoor te hebben gehouden aan de Rodeweg in Assen werd het tijd voor een nieuwe stek. In een landschappelijke omgeving die helemaal bij ons past. Onze medewerkers krijgen er hun werkplek maar ook is er genoeg ruimte voor onze werkschuur, van waaruit we onze vele vrijwilligers kunnen voorzien van goed gereedschap. Erik de Gruijter

Kijkt u ook eens op onze website: www.lbdrenthe.nl. Deze site geeft een actueel beeld van onze Stichting en laat treffend zien met welke activiteiten we ons onder andere bezig houden. Steeds wisselende activiteiten en projecten in de gehele provincie!

We zijn dus volop in beweging. Dat leest u ook in deze nieuwsbrief. U maakt kennis met onze nieuwe medewerkers, vindt informatie over nieuwe projecten en u leest interviews met samenwerkingspartners, opdrachtgevers en vrijwilligers. Kortom, genoeg om u een tijdje aan uw (tuin-?)stoel gekluisterd te houden. In juli gaan we verhuizen, in september organiseren we een feestelijke opening. Maar daarover hoort u vanzelf later meer… Voor nu veel leesplezier! Erik de Gruijter Directeur Landschapsbeheer Drenthe


Erik de Gruijter over een half jaar LBD nieuwe stijl

“We moeten nog

Erik de Gruijter

Enthousiasme en ambitie kenmerken een nieuw begin. Nu die beginnersroes is weggetrokken en iedereen weer met beide voeten op de grond staat, wordt duidelijk of Landschapsbeheer Drenthe de organisatie is die ze bij haar nieuwe start wilde worden. Directeur Erik de Gruijter merkt dat er inderdaad veel ten goede is veranderd. Maar, voegt hij daar onmiddellijk aan toe, “we moeten nog steeds groter leren denken”.

groter

“Er is veel draagvlak, zowel in- als extern”, stelt De Gruijter na een half jaar Landschapsbeheer Drenthe ‘nieuwe stijl’ vast. “We worden meer benaderd, vooral door gemeenten. Ik merk dat we een logischer partner zijn geworden voor de ontwikkelingsfase van projecten, bijvoorbeeld voor de gemeentelijke omgevingsprojecten. Daarbij is ook duidelijk dat de gemeenten opdrachtgever zijn. Wij initiëren nog wel projecten, maar we voeren ze uitsluitend in opdracht uit.” Potentie Dat Landschapsbeheer Drenthe positieve connotaties oproept, blijkt ook uit het relatieve gemak waarmee zij vijf nieuwe medewerkers wist aan te trekken. “Het zegt wel iets dat mensen bereid zijn een vaste baan op te geven, omdat ze het boeiend vinden mee te werken aan de ontwikkeling van onze organisatie”, aldus De Gruijter. “We worden kennelijk gezien

leren denken”

Nieuwe locatie Anderen als een club met potentie.” Wat de directeur betreft, moet er echter nog wel iets gebeuren om die belofte waar te maken. Vooral de procesvaardigheden verdienen aandacht. Daarop zijn de nieuwe medewerkers dan ook in belangrijke mate geselecteerd. Zij moeten de organisatie behoeden voor de valkuil in oude patronen te vervallen. Om hun kracht optimaal te benutten, heeft Landschapsbeheer de organisatiestructuur veranderd. Gekozen is voor een matrixorganisatie waarin de enorme kennis van de oudgedienden samenkomt met de vaardigheden van de nieuwe lichting. Daarvoor wordt zowel gebiedsgericht gewerkt, waarbij de kennis goed tot zijn recht komt, als procesgericht, waarvoor de organisatie de nieuw verworven competenties aanspreekt. “Deze organisatievorm dwingt ons tot het maken van onderlinge afspraken, waardoor we elkaar kunnen versterken”, aldus De Gruijter.

Nieuwe locatie Deze zomer verhuist Landschapsbeheer Drenthe naar Anderen. De organisatie trekt in bij Vanboeijen. Het nieuwe onderkomen is financieel aantrekkelijk en past echt bij Landschapsbeheer, aldus Erik de Gruijter. Vanwege de locatie in het buitengebied en de uitstraling van het houten gebouw. Maar ook omdat het de mogelijkheid biedt ‘samen te wonen’ met een

organisatie waarmee Landschapsbeheer de doelstelling deelt kansen te bieden aan mensen voor wie dat niet vanzelfsprekend is. Dat maakte Anderen tot een logische keuze. En doordat de gemeente Assen constructief meedacht over een tijdelijke huurconstructie voor het huidige onderkomen, kon die keuze ook daadwerkelijk worden gemaakt.

Nieuwe medewerkers Landschapsbeheer Drenthe Rianne Vos senior projectleider Kathelijn de Maeiier projectleider Inge de Vries projectleider Alet de Hoop projectmedewerker Simone Vos projectmedewerker


Bakens in de tijd

Bomenwachtlid Egbert Scheepers, Oud Aalden

Bomenwacht geeft ons een veilig gevoel Vakantieverblijf Het hoge Hof Interesse in vakantieverblijf Het hoge Hof? Bel met (0591) 371 661, of mail [email protected]

Sinds twaalf jaar bewoont de familie Scheepers een monumentale rietgedekte boerderij in Oud Aalden. Niet alleen het huis maar ook het erf is van grote cultuurhistorische waarde. Egbert Scheepers vertelt: “We hebben maar liefst zeven monumentale eiken op het erf. Ook bevindt zich achter het erf nog een oude schaapskooi. We hebben het huis in de loop der jaren gerestaureerd en opgeknapt en verhuren nu het voorhuis als vakantiewoning (Het Hoge Hof). De schaapskooi wordt nu als laatste aangepakt. Dat doen we op basis van een advies van Drents Plateau, waarbij rekening wordt gehouden met de eiken die er dichtbij staan. Die dienen met respect te worden behandeld.

De bomen op ons erf zijn sinds jaar en dag in beheer bij de Bomenwacht van Landschapsbeheer Drenthe. Het is prettig om te weten dat er deskundige mensen zijn die ons bijstaan bij het onderhoud. Eens in de zes jaar worden de bomen geïnspecteerd en zo nodig aangepakt. Ze geven daarbij adviezen en handige tips voor het onderhoud. Ook de veiligheid houden ze goed in de gaten. Enkele bomen spreiden hun takken over het dak van het huis uit. Ik denk dan zelf ‘gaat dat wel goed?’ In goed overleg met de Bomenwacht wordt dan een snoeiplan opgesteld met oog voor de veiligheid van het huis en omstanders. Dat geeft een veilig gevoel. We zijn dus blij met de Bomenwacht, ook wat de kosten betreft. Door de bijdrages van Provincie en gemeentes blijven die zeer binnen de perken.”

Korte berichten

Koningin bezoekt omgevingsproject ’t Veuruutzicht Zeven mei jongstleden bracht koningin Beatrix een werkbezoek aan Drenthe. Ze deed hierbij ook de gemeente Midden Drenthe aan, waar ze in het dorp Nieuw Balinge onder meer werd voorgelicht over omgevingsproject ’t Veuruutzicht. Projectmedewerker Roelof Bisschop – tevens inwoner van de streek – vertelde de vorstin hoe bewoners en gemeente onder coördinatie van Landschapsbeheer Drenthe samen werken aan herstel en ontwikkeling van landschap en natuur. Koningin Beatrix was zeer geïnteresseerd en vol lof over de gekozen aanpak waarbij inwoners zelf veel invloed hebben op de inrichting van eigen omgeving.

Wandelroutes Nieuw Balinge en Broekstreek Een van de activiteiten in omgevingsplan ’t Veuruutzicht is het ontwikkelen van vier wandelpaden door het gebied. Nog deze zomer worden drie informatieborden geplaatst die niet alleen de wandelroute aangeven maar tevens informatie bieden in woord en beeld over de cultuurhistorische wetenswaardigheden op de route.

Feestelijke afsluiting Vrijdag 6 juni j.l. is het project ’t Veuruutzicht feestelijk afgesloten. De werkzaamheden gaan echter nog door tot 1 juli.

Plaggenhut herbouwd In project ’t Veuruutzicht zijn niet alleen cultuurhistorische landschapselementen als bomenrijen, singels, houtwallen, kleine bosjes, wegbeplanting, erven en vennetjes aangepakt en hersteld. Er is ook een originele Plaggenhut herbouwd. Plaggenhutten waren de eerste vormen van bebouwing in deze streek. Later ontstond hier in de buurt het huidige dorpje Nieuw Balinge. De plaggenhut is opgenomen in de wandelroute en is ook te bezichtigen. Natuurmonumenten wordt de eigenaar.


Beleidsmedewerker Meino Lumkes over landschapsbeheer in Drenthe

Gemeenten zijn meer betrokken bij landschapsprojecten

Voor Meino Lumkes, beleidsmedewerker Bos van de provincie Drenthe, laat de uitvoering van de gemeentelijk omgevingsplannen zien dat de nieuwe manier van werken van Landschapsbeheer Drenthe werkt. Lumkes ziet dingen samenkomen in de provincie. “De ontwikkelingen bij Landschapsbeheer lopen synchroon met de ontwikkeling van de gemeentelijke landschapsprogramma’s”, geeft hij als voorbeeld. “De gemeenten zijn een jaar of drie bezig met een integrale aanpak van de omgeving. Zij zijn duidelijker dan in het verleden opdrachtgever. Dan sluit dus goed aan op de veranderde rol van Landschapsbeheer, die meer optreedt als directievoerder. De nieuwe wet op de Ruimtelijke ontwikkeling legt een grotere verantwoordelijkheid voor het buitengebied bij de gemeente. De gemeentelijke landschapsprogramma’s versterken deze ontwikkeling.”

Met de nieuwe manier van werken komen de sterke kanten van Landschapsbeheer Drenthe beter tot hun recht, constateert Meino Lumkes, beleidsmedewerker Bos van de provincie Drenthe. Wat de stichting doet, is concreter geworden, stelt hij. “Bij elk project wordt nu bijvoorbeeld eerst een opdrachtgever gezocht, eerder wordt het niet in uitvoering genomen.”

Draagvlak Eén gevolg van dit nieuwe samenspel is een grotere betrokkenheid van gemeenten, aldus Lumkes. “Ze vinden het niet meer alleen ‘leuk’ dat gewerkt wordt aan beheer en ontwikkeling van het landschap, zoals in het verleden soms het geval was. Doordat ze er zelf geld en energie in hebben gestoken, voelen ze zich ook verantwoordelijk. Ze zorgen bijvoorbeeld voor vervolgbeheer en houden in hun planologische beslissingen rekening met de resultaten van natuuren landschapsontwikkeling.” Dat bij dit soort projecten steeds vaker wordt gezocht naar een grotere spin-off, bijvoorbeeld door landschapsbeheer in te zetten als

“Landschapsontwikkeling kan niet zonder vrijwilligers!” reïntegratietraject, zoals recent in Westerveld, versterkt deze positieve ontwikkeling, aldus de beleidsmedewerker. “Het profijt voor de omgeving neemt toe en dat werkt door op bestuurlijk niveau.” De kracht van Landschapsbeheer Drenthe is volgens Lumkes dat het de kennis en expertise heeft om draagvlak voor projecten tot stand te

brengen. “Ze weten hoe ze burgers en eigenaren kunnen betrekken bij projecten. Daarnaast hebben ze ook de kennis om die projecten zo uit te voeren dat de beoogde kwaliteit wordt gehaald.” Belangrijk is volgens hem ook dat de stichting bij veel uitvoeringswerkzaamheden vrijwilligers weet te betrekken. “Landschapsontwikkeling kan niet zonder”, licht hij toe. “Dan is het gewoon vaak te duur.” Daarnaast vergroot het de betrokkenheid bij het landschap van mensen uit de streek, aldus Lumkes, en dat is weer goed voor het behoud van het landschap.


Ontwerpstudio Erven, natuur en landschap Nieuwe dienst voor particulieren en bedrijven Landschapsbeheer is dit voorjaar gestart met een nieuw bedrijfsonderdeel: de Ontwerpstudio voor erven, natuur en landschap. Bedoeld om met name particuliere klanten en bedrijven te ondersteunen bij de aanleg van streekeigen erven, tuinen en bedrijfsterreinen.

Lex Kleijn

Landschapsspecialisten Lex Kleijn en Bart Kuiper zijn de drijvende kracht achter de nieuwe Ontwerpstudio van Landschapsbeheer Drenthe. Aan Lex de vraag waarom met deze activiteit is gestart. “Veel mensen in Drenthe kennen Landschapsbeheer vooral als de coördinator en uitvoerder van grotere projecten in landschap en natuur. Denk aan een omgevingsplan voor meerdere dorpen. Dat doen we vaak in opdracht van Provincie en gemeenten en met gebruik van diverse subsidiestromen. Maar tegelijkertijd maakten we ook altijd al kleinschaliger ontwerpen voor particuliere klanten,

Ook interesse in de aanleg van een streekeigen erf of bedrijfsterrein? Vraag de folder aan of stel uw vraag direct aan Lex Kleijn of Bart Kuiper: [email protected], T (0592) 316 616 bijvoorbeeld mensen die een boerderij of landgoed kochten en hun erf of tuin streekeigen wilden inrichten. Met ‘streekeigen’ bedoel ik inrichten in harmonie met het landschap in de omgeving en met besef voor de cultuurhistorische waarde. Maar weinig mensen weten eigenlijk dat we dat ook doen. Daarom hebben we de Ontwerpstudio opgericht.” Met de Ontwerpstudio wil de organisatie zich dus duidelijker profileren op de particuliere markt? “Precies, we gaan eigenaren van erven, maar ook bedrijven die hun terrein willen (her)inrichten directer benaderen. Dat doen we met mailings en advertenties, maar ook door bijvoorbeeld op tuinbeurzen aanwezig te

zijn. Iedereen moet weten dat we er zijn en dat we mooie dingen kunnen doen tegen scherpe tarieven!” Kun je daar een voorbeeld van geven? “Ik heb net een ontwerp gemaakt voor een landgoed bij Westerbork, een terrein waar nog oude houtwallen waren en sporen van een pingoruïne uit de IJstijd. Die houtwallen gaan we herstellen en de ronde vorm van de pingoruïne maken we weer zichtbaar door er een ven van te maken. De eigenaar krijgt zo weer een prachtig oorspronkelijk landschap terug. Omdat we werken zonder winstoogmerk kunnen we de tarieven laag houden. Het ontwerp moet dan wel voldoen aan de overheidsdoelen voor het landschap.”


Gemeenten laten beheer kleine bosjes graag aan LBD

Roelof Bisschop

10

Kleine bosjes en natuurterreinen, het zijn vaak postzegeltjes in het landschap, maar daarom niet minder belangrijk. Ze dienen als ecologische verbindingszone en er leven vaak bedreigde diersoorten. Landschapsbeheer Drenthe beheert de bosjes voor verschillende Drentse gemeenten, waaronder Tynaarlo en Assen.

Assen ziet samenwerking wel zitten LBD start in de gemeente Assen naar verwachting eind dit jaar met een nieuw project bosjesbeheer. “Bij ons gaat de meeste aandacht toch uit naar de grotere bossen, zoals het Asserbos en het Amelterbos”, zegt Erwin Hingstman, opzichter groenbeheer bij de gemeente Assen. “Het onderhoud van de kleine bosjes schiet er wel eens bij in. Dat doen we als we tijd over hebben. Wel hebben we goed in beeld waar het om gaat. In ons beheerplan staat dat we achttien percelen hebben. LBD bekijkt nu of deze allemaal landschappelijke waarde hebben. Je kunt je afvragen of dat geldt voor kleine bosjes in een stadswijk.” Hingstman is goed te spreken over LBD. “Ze doen voor ons nu al het onderhoud aan de oude trambaan van Assen naar Stadskanaal. Straks gaan ze ook uitvoering geven aan het

beheerplan ‘kleinere bospercelen’. Deze percelen verschillen nogal van elkaar. Het gaat om doorgeschoten kerstboomplantages, hakhoutgebiedjes en vennetjes. Ze kijken nu wat ze er mee kunnen. Voor de zomer hebben we duidelijkheid, zodat we daarna concrete afspraken kunnen maken over de uitvoering van het beheerplan. Ik heb alle vertrouwen in de samenwerking.” Tynaarlo wil prestatieafspraken voor lange termijn De gemeente Tynaarlo werkt al langer samen met Landschapsbeheer Drenthe, maar sinds de doorstart gelden andere afspraken. “We maken nu prestatieovereenkomsten met LBD”, legt Jeroen Soppe van de gemeente Tynaarlo uit. “De opdracht is net gegund. Eind dit jaar kijken we hoe de kleine natuurgebieden er bij staan. Gewoon op zicht controleren. Voorheen was de samenwerking met LBD veel meer vrijblijvend.” In Tynaarlo gaat het om het onderhoud van kleine bosgebieden, heide, vennen en andere natuurgebiedjes. Soppe: “Die kleine percelen schieten er toch vaak bij in. Daarom is het goed dat LBD dit structureel oppakt. Zo gaan ze in verschillende heide- en vengebiedjes maaien en de opslag van berken en dennen verwijderen, evenals de uitheemse plant bospest. Hoe het allemaal gaat lopen is nog even afwachten, maar we hebben er alle vertrouwen in dat we aan het eind van het jaar goede resultaten zien. Dan kijken we of we voor een langere periode kunnen samenwerken. We streven naar lange termijnafspraken.” Ecologische waarde Projectmedewerker Roelof Bisschop van Landschapsbeheer is blij met de aandacht van de gemeentes voor kleine bosjes. “Het zijn toch vaak ‘ondergeschoven kindjes’ in het beheer.

Juist het beheren van kleine landschappelijke elementen is het sterke punt van LBD. Niet alle bosjes hebben een landschappelijke waarde, maar de waarde kan ook op een ander vlak liggen. In een stadswijk hebben de bosjes vaak een hoge recreatieve waarde, ze worden vaak gebruikt als wandel- of hondenuitlaat bosje. Een hakhoutbosje of vennetje heeft bijna altijd een hoge ecologische waarde, je loopt daar snel tegen bedreigde flora en fauna aan die op de rode lijst staat. Denk aan vlindersoorten of planten als de veenbes.” Beheerplan een must Structureel onderhoud met een meerjarig beheerplan is eigenlijk een ‘must’. Roelof: “Zo weet je zeker dat het beheer langdurig voortgezet kan worden. Dat is nodig omdat de beheermaatregelen elkaar opvolgen. Eerst een prunus bestrijding, daarna een dunning, of bij een ven eerst opslag verwijderen en daarna goed maaibeheer. Als je halverwege moet stoppen omdat het budget op is, heb je het werk eigenlijk voor niets gedaan.” 11


Vrijwilliger aan het werk

Scouting Beilen en de Natuurwerkdag

Zandverstuiving het Terhorsterzand bij Beilen is de thuisbasis van Scouting Beilen. Marieke van Ginkel (21) geeft al zes jaar leiding aan kinderen van 7 tot 11 jaar. “We doen spelletjes, maken bouwwerken en gaan op speurtocht door de natuur.” Elke eerste zaterdag van november sluit de Scouting aan bij de Natuurwerkdag van Landschapsbeheer Drenthe. Samen met andere vrijwilligers onderhouden ze ‘hun’ gebied en zorgen ze ervoor dat het zand zand blijft. “We zijn dan op een heel andere manier bezig. We verwijderen bijvoorbeeld kleine boompjes en halen Amerikaanse eiken weg. Het leuke is dat we die takken op een later moment weer gebruiken bij het broodjes bakken boven het kampvuur. Zo ben je dan toch weer bezig met de Natuurwerkdag.” Op de Scouting mogen de kinderen niet met gereedschap omgaan omdat ze daar nog wat te jong voor zijn. “Tijdens

Marieke van Ginkel de Natuurwerkdag mag dat wel. Ze krijgen uitleg over de zagen en mogen er, onder begeleiding, zelf mee aan de slag. Hartstikke stoer natuurlijk.”

Boek over 25 jaar vrijwillig natuuren landschapsonderhoud Dit jaar bestaat de werkgroep Zeijerwiek 25 jaar. Al 25 jaar besteden de leden van de werkgroep hun zaterdagochtend aan het vrijwillig natuuren landschapsonderhoud. Ter gelegenheid daarvan verschijnt er in september een boek. Het boek is geschreven als een verhaal over de successen en teleurstellingen van 25 jaar vrijwilligerswerk in het landschap. In woord en beeld. Ook de veelvuldige samenwerking met Landschapsbeheer Drenthe komt aan bod. ‘Beleving’ is de rode draad. Een inspiratiebron voor andere vrijwilligersgroepen! Te koop bij de boekhandel (€ 19,50) maar ook te bestellen via Stichting Zeijerwiek ([email protected]) of rechtstreeks bij de uitgever www.inboekvorm.nl 12

Oproep Beheerders werkschuur (vrijwilliger) gevraagd! Deze zomer verhuizen we naar een nieuwe locatie in Anderen. Hier hebben we ook de beschikking over een eigen werkschuur met gereedschappen die door onze vrijwilligers worden gebruikt. We zijn op zoek naar enthousiaste vrijwilligers die het beheer en onderhoud van het gereedschap op zich kunnen nemen. In ruil bieden we een goede begeleiding en vooral een prettige werkomgeving!

Wordt ook vrijwilliger Lever je bijdrage aan de zorg voor ons landschap in jouw omgeving. Lekker een ochtend of middag aan de slag: er zijn mogelijkheden genoeg! Meld je aan via onze website of bel/mail met Pieter Posthumus (0592) 316 616 p.posthumus@ lbdrenthe.nl

Twintig scholen zetten zich in voor landschap en natuur De afgelopen maanden hebben zich maar liefst twintig scholen in Drenthe ingezet voor de zorg voor landschap & natuur. Schoolkinderen werkten mee aan het planten van bomen en het onderhouden van door de school geadopteerde natuurterreintjes. Voor Landschapsbeheer zijn deze activiteiten ook bedoeld als voorbereiding op de maatschappelijke stages die voor scholieren straks verplicht worden. Scholieren krijgen dan via Landschapbeheer de mogelijkheid een leuke en leerzame stage te lopen in natuur en landschap.

Meld je aan bij Pieter Posthumus tel (0592) 316 616 E-mail p.posthumus@ lbdrenthe.nl

13


Veehouder Martens uit Hooghalen:

Betrokken bij landschap en natuur dus ook bij Weidevogelbescherming Veehouder Martens in Hooghalen runt een melkveehouderij van 62 ha met 90 melkkoeien en 60 kalveren. Op zijn gronden broeden de Kievit, Grutto, Scholekster, Eend en Wulp. Zijn favoriete boerenlandvogel is de Kievit. Al jaren is hij enthousiast deelnemer aan de de weidevogelbescherming. Betrokkenheid “Ik heb van jongs af een grote belangstelling en betrokkenheid bij natuur en landschap. Het beschermen van weidevogels heeft zeker zin, vind ik, ik hoef maar te bellen en de vrijwilligers komen opdraven. Maar ik wordt er af en toe wel een beetje moedeloos van. Twee jaar geleden had ik zes nesten met veel moeite meerdere malen gespaard. Een vos, met zichtbare prenten, maakte een einde aan het succes. Maar ik ga gewoon door. Ik heb gelukkig ook nog andere boerenlandvogels op het erf. Elk jaar nestelen er weer zo’n vijftien paartjes Boerenzwaluw in mijn schuur. Wel wat lastig die stront, maar ook leuk. Verder zit er dit jaar geregeld een Kerkuil onder de kapschuur: veel uilenballen en stront. Misschien is het plaatsen van een nestkast de moeite waard?

Subsidie Toegekende subsidies ondergaan een verandering. De huidige regelingen worden omgezet in natuurbeheer vergoedingen, de vergoedingen moeten natuurlijk wel aantrekkelijk zijn, anders schiet het zijn doel voorbij.

Toekomst Ik hoop dat er nog toekomst is voor weidevogels. Dat lukt niet zonder het nodige faunabeheer. De intensievere landbouw maakt dat er steeds meer vee per bedrijf komt. Maar het merendeel blijft op stal. Dus meer maaiwerk, waarbij bij voldoende alertheid van vrijwilliger en boer, volgens mij geen extra schade hoeft op te treden.

Van twee kanten Ik denk dat het heel belangrijk is dat boeren en beschermers onderling goede afspraken maken. Dat moet dan wel van twee kanten komen. Boeren kunnen ook aangeven wanneer welke activiteiten zullen plaatsvinden.”

14

Boerenbeheer Extensief boeren, met subsidie, op gronden van terreinbeherende organisaties biedt misschien een oplossing. Met boerenbeheer komt er meer van terecht. Minder, wat ik dan noem, onkruiden. Bovendien profiteren de weidevogels op meerdere manieren van de beweiding. Als de vergoeding toereikend is krijg je boeren daar wel warm voor. Niet iedereen, maar er is wel een groep liefhebbers voor te vinden.

Oude werkploeg Landschapsheer Drenthe nu al geïntegreerd bij Dolmans Een deel van het oude uitvoerend personeel van Landschapsbeheer Drenthe is al weer zes maanden in dienst bij groenbedrijf Dolmans Landscaping. “Het gaat goed”, zegt directeur Lieuwe Akkerman. “Van beide kanten bevalt het tot nu toe prima.”

Lieuwe Akkerman Dolmans Landscaping werkte voor die tijd al voor Landschapsbeheer. Incidenteel snoeien van houtwallen en plagwerkzaamheden. Het bedrijf wilde de werkploeg wel overnemen. Dat is ook gebeurd. Tien man van LBD zijn sinds 1 november 2007 bij Dolmans in dienst. “Ze staan bij ons op de payroll en zijn opgenomen in onze ploegen”, zegt Akkerman.

houtwallen en met omgevingsprojecten. Daar hebben ze een enorme kennis in opgebouwd. Het zou dom zijn om daar geen gebruik van te maken. Dat doen we dan ook juist wel. Als het even kan, zetten we ze in op hun oude werk. Al is dat ongeveer een derde van hun werkzaamheden voor ons. Voor de overige tijd draaien ze mee in onze gewone dienstverlening, groenvoorziening.” Oud-LBD-ers enthousiast Akkerman is zeer te spreken over zijn nieuwe personeel. “Ze zijn volledig in ons bedrijf geïntegreerd. De mannen zijn allemaal erg enthousiast. Dat kan ik me ook goed voorstellen. Nog niet zo lang geleden hadden ze een onzeker perspectief voor de toekomst. Nu hebben ze in ieder geval werk tot het eind van dit jaar. Dan gaan we evalueren hoe alles is gegaan. Als de samenwerking dan wederzijds nog steeds goed bevalt en we hebben voldoende werk, krijgen ze contractverlenging en daarna mogelijk een vast contract. Of we straks voldoende werk hebben, is nu nog niet te zeggen. We denken van wel.”

Expertise benutten waar het kan Met de personeelsovername heeft de dienstverlening van Dolmans voor LBD een meer structureel karakter gekregen. Daardoor kunnen de tien man uit de werkploeg veel worden ingezet op hun oude werk. Akkerman: “Bij LBD hielden zij zich onder meer bezig met het snoeien van bomen, het onderhoud van 15


Drents Ommetje Startpunt Achter de boerderij van Exloërveen 9a in Exloërveen. Afstand 8 of 12 km Benodigde tijd 2 – 4 uur Routeaanduiding De route is met wegwijzers aangegeven. Routekaart met beschrijving kunt u downloaden via www.boerenmetuitzicht.nl Honden Honden zijn toegestaan, houdt u ze wel aan de lijn! Parkeren Bij startpunt boerderij.

16

Wandelen in de Drentse Veenkoloniën Het pad ‘Drentse Veenkoloniën’ leidt u langs boerenakkers, bloemrijke natuurranden, de vloeivelden achter de dijk en de kaarsrechte wijken die zo kenmerkend zijn voor deze streek. Al wandelend proeft u iets van het oude verhaal van de veenafgraving, de vroegere aardappelindustrie en de nieuwe natuur in het weidse en nog onontdekte landschap van de Drentse Veenkoloniën. De wandelroute is een initiatief van de Stichting Boeren met Uitzicht. Met de aanleg van 16 ha natuurstroken worden de Drentse Veenkoloniën aantrekkelijker voor dieren en planten; monitoring brengt de effecten in beeld. Tegelijk wordt het open en vaak als saai bestempelde landschap toegankelijker voor recreanten. Kijk voor meer informatie op: www.boerenmetuitzicht.nl

Streekeigen struik

De Hol (Corydawortel lis cava )

Een vas te plan t die va bloeien ak al in , roodp maart a ars of w de over begint it. Per g heersen te roeipla de bloe zijn. De ats kan m kleur w naam H eer een olwort de plan el slaat andere t die ho op de k l is, in t de Ving n o e l g van enstell erhelm ing tot bloem lijkt. De d w ie a van arop de plant k omt va plant s Oost- e terk n origin n Zuide in Mid Europa zijn in N den-, in het w ederlan il d voor, d aang verschil maar z eplant lende la e onder m ndgoed Ze wor eer op eren te den tot r verwild de Stin planten ering. zenplan die in o ten ger ns land oude la ekend, alleen v ndgoed oorkom eren, b tuinen en op oerenh en voor o v e m n, pasto alige st het pla rieadswall nten m en. Vaa et opva voorjaa k zijn llende rsbloeie bloeme rs. n en In Dren the is d e Holw jaar ma ortel in ssaal te het vro vinden ten Zuid ege voo op Land westen rgoed D v an de W Wolden ikninge ). In de ijk (gem , middele eente D klooste euwen e r (Soete huisde ndale), stamt u hier ee de huid it 1813. n ig e bebo H e Engelse t landg uwing oed is a Landsc angele hapsstij Gevlek gd in l. Ook B te aron osanem skelk, S kruid b o n on, e e loeien h uwklok je en M ier uitb die het u u skusn dig. Zeld landgo ed zeer zame p waarde la nten vol ma ken.

17


Omgevingsproject Echten afgerond Met een excursie, een buurtfeest en het ceremonieel ‘sluiten van het landhek’ is 4 juni j.l. het omgevingsproject Echten afgerond. Althans, voorlopig, zo hopen veel bewoners die zich hadden aangemeld voor deelname maar nog niet aan de beurt kwamen. Het projectbudget is namelijk geheel opgebruikt. Van de 60 aanmelders zijn er 15 particuliere eigenaren nog niet geholpen bij het cultuurhistorisch herstel van hun erf of landschapselement. De belangstelling groeide verder tijdens de uitvoering omdat veel bewoners zagen hoe mooi het werd. De enthousiaste bewoners hopen nu dat gemeente en provincie alsnog geld beschikbaar stellen voor een tweede fase. Het hek mag dus nog niet dicht!

18

Start vervolg Landschaps ontwikkelingsproject “Heerlijkheid Ruinen” Na Echten zijn nu de deelgebieden Ansen, Leeuwte-Engeland en Armweide aan de beurt. Ook hier is grote belangstelling onder bewoners voor een omgevingsproject om het cultuurhistorische waardevol landschap te behouden, zo bleek tijdens twee voorlichtingsavonden. Na de definitieve toekenning start mogelijk de uitvoering dit najaar. Deze behelst naast herstel van erven en landschapselementen ook aanleg van tunnels voor de paddentrek en mogelijk het weer herkenbaar maken van de locatie van een verdwenen havezate. Landschapsbeheer Drenthe levert ook een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van omgevingsprojecten in andere gebieden. Voorbeelden zijn omgevingsprojecten WachtumDalen (bij Coevorden), Valthe (bij Emmen) en Broekhuizen (bij Meppel). Nazorg door bewoners zelf Veel erven in en om de oude dorpskern van Echten zijn opgeknapt, de grachten rondom het landgoed Huize Echten zijn hersteld en daarnaast zijn veel landschapselementen in de omgeving hersteld: bomenrijen, kleine bosjes, houtwallen en singels, hagen, fruitbomen, poelen en erfbeplantingen. Ook zijn er steenuilkasten geplaatst en erven ‘steenuilvriendelijk’ ingericht. De deelnemende eigenaren zorgen zelf voor de ‘nazorg’. Allen ontvingen een werkplan met adviezen en tips voor het noodzakelijke onderhoud. Daarnaast ‘adopteerden’ twee zorgboerderijen het onderhoud van enkele bosjes en hagen en een school mogelijk dat van een natuurterrein. Kijk, dat is ‘samen werken aan de zorg voor landschap en natuur’!

19


Abonnement

op Landschapsbeheer Zorg voor nazorg aan uw landschapselement

Bent u in het bezit van een boomgaard, houtwallen, singels, hagen, bomenrijen, vrijstaande bomen of groepen, bos of poelen, maar heeft u te weinig tijd of deskundigheid voor het noodzakelijke onderhoud? Laat ons het dan doen via een abonnement op landschapsbeheer. U kunt kiezen uit een Basis-, Plan- of Onderhoudsabonnement.

Agenda Juni

Snoeicursus hoogstamfruitbomen zaterdag 28 juni in Nijeveen Opgave via a.dehoop@lbdrenthe Cursus snoeien fruitbomen voor vrijwilligers, Meppel en Noordenveld (voor exacte data: zie www.lbdrenthe.nl)

Juli

Verhuizing kantoor Landschapsbeheer naar Anderen

Kijk voor meer informatie op onze website of bel (0592) 316 616

Wordt donateur! Deelt u de zorg voor landschap en natuur in Drenthe? Wordt dan donateur van onze stichting en steun onze activiteiten. U ontvangt dan tevens onze nieuwsbrief en we nodigen u uit voor bijzondere activiteiten als een natuurwerkdag. Donateur bent u al voor een jaarlijkse bijdrage van 25 euro. We bieden ook een opmaat aanbod voor speciale wensen of bijdrages. Neem hiervoor contact op met projectleider Pieter Posthumus T (0592) 316 616

20

Augustus

Cursus snoeien fruitbomen voor vrijwilligers, Tynaarlo (voor exacte data: zie www.lbdrenthe.nl)

September

25 september Feestelijke opening kantoor Anderen

Column

Behoud, ontwikkeling, of…? De provincie is druk met een nieuw “Omgevingsbeleid”, en gaat daarvoor de boer op: op straat en markt, in vergaderzalen en cafés wordt met een doorsnee van bevolking en organisaties gepraat over de toekomst van de Drentse ruimte. Wat daar uit komt, verrast niet: we zijn het met zijn allen wel eens dat ‘rust en ruimte’ en het historisch gegroeide geheel van dorpen en landschap Drentse kwaliteiten zijn. Die moet je koesteren, én het is inmiddels een economische factor van belang. Dat betekent dus ook: ontwikkelen. En dan wordt met oprechte zorg de tegenstelling gepresenteerd: behoud óf ontwikkeling. En zo verloopt daarna het gesprek ook volgens het idee van tegenstellingen: tussen natuur, verkeer, economie, innovatie. We komen er zomaar niet uit. Het leuke is dan om, vanuit onverwachte hoek, met een ander idee te komen. Niet zelf bedacht, maar al langer toegepast in de cultuurhistorie: behoud dóór ontwikkeling, het Belvedere-motto. We weten allemaal dat een gebouw dat niet gebruikt wordt, snel vervalt. Het leven trekt eruit. Hetzelfde geldt natuurlijk voor het landschap. Alles om ons heen bestaat bij de gratie van ontwikkeling. Een boerderij werd steeds aangepast aan de eisen van het gebruik; het omliggend land ook. En iedere periode heeft gebieden opgeleverd die later om hun schoonheid gewaardeerd werden. Natuurlijk leven we nu in een complexe tijd, waar meer belangen zijn uitgesplitst en waar de directe relatie tussen functie en vorm is vervaagd. Maar we hebben elkaar nodig: een gebouw heeft een gebruiker nodig, de gebruiker heeft geld nodig om het gebouw in stand te houden, het toerisme heeft instandhouding van waardevolle gebouwen nodig. De toekomst heeft parels uit ónze tijd nodig. Behoud ís ontwikkeling. Saskia van Dijk Adviseur ruimtelijke kwaliteit / Drents Plateau 21

Colofon Levend Landschap is een tweejaarlijkse uitgave van Landschapsbeheer Drenthe. De nieuwsbrief wordt verstuurd naar relaties in een oplage van 4000. Redactie Jan-Kees van Loon, Erik de Gruijter en Pieter Posthumus, Landschapsbeheer Drenthe, Assen Interviews Schrijfburo Terwisscha & Wagenaar, Leeuwarden Overige teksten en eindredactie Jan-Kees van Loon, Waterloo Communicatie Fotografie Medewerkers Landschapsbeheer Drenthe, of zoals vermeld bij foto Ontwerp en opmaak In Ontwerp, bureau voor vormgeving, Assen Druk Drukkerij De Bruin, Zuidbroek

Landschapbeheer Drenthe maakt zich sterk voor behoud en herstel van streekeigen landschap & natuur. Ons werk (en deze uitgave) wordt mede mogelijk gemaakt met steun van de provincie Drenthe en de Nationale Postcode Loterij.

Landschapsbeheer Drenthe Rodeweg 25 9404 RM Assen tel (0592) 316 616

provincie Drenthe

N A T IO N A LE L O T E R IJ

Levend landschap. Nieuwsbrief van Landschapsbeheer Drenthe

Recommend Documents