kwaliteit Zwolle Programmabegroting 2009

dkwaliteit

Programmabegroting 2009

Zwolle

tkwaliteit

Inhoudsopgave

1. Kerngegevens

3

2. Van Perspectiefnota naar begroting 2007

9

3. Programmabijdragen

21

Pijler Sociaal Pijler Veiligheid Pijler Werk en Inkomen Pijler Fysiek Pijler Kwaliteit van bestuur en organisatie

22 70 86 108 152

4. Verplichte paragrafen

195

5. Financiële overzichten

227

Bijlagen

241

Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4 Bijlage 5 Bijlage 6 Bijlage 7 Bijlage 8 Bijlage 9

Specificatie van de uitkomsten meerjarenraming 2009 t/m 2012 Verschillenanalyse uitkomsten PPN en begroting 2009 Uitkomsten septembercirculaire 2008 Overzicht reserves en Voorzieningen Uitkomsten doorlichting reserves en voorzieningen Extra afschrijvingen in de begroting 2009 Overzicht van de voorgestelde bezuinigingen in de begroting 2009 Lijst met afkortingen Begrippenlijst

programmabegroting 2009

244 250 252 256 259 261 263 265 267

1

tkwaliteit

2


Programmabegroting 2009 Hoofdstuk 1 Kerngegevens

tkwaliteit

4


tkwaliteit

Financiële kerngegevens 2009 baten

lasten 18%

10%

2%

Sociaal

13%

6%

4%

24% Gemeentefondsuitkering

Veiligheid

Specifieke uitkeringen

Werk en Inkomen

Bouwgrondexploitaities

Fysiek

13% 43%

Gem. belasting/tarieven

Grondexploitaties

Ov. bijdragen derden

Kwaliteit van bestuur

14%

41%

Interne verrekeningen

specificatie algemene middelen

beslag op algemene middelen 45%

18%

12%

17%

7%

Gemeentefondsuitkering

Sociaal Veiligheid

OZB

Werk en Inkomen Fysiek 20%

Kwaliteit van bestuur 10%

7%

Financieel technische uitgangspunten Toename aantal inwoners Toename aantal woonruimten (netto) Stijging loonkosten Stijging prijzen van derden Inflatiepercentage tarieven Rente lang geld Rente kort geld Waarde areaal OZB per 1-1-2008: woningen niet-woningen

76%

Overig (financiering/renteaftopping)

1.600 800 4,9 2,45 3,2 4,4 4,0 10.906 3.577

% % % % % mln. mln.

Begrotings- en meerjarenuitkomst 2009-2012: Overschot begroting 2009 Structureel overschot meerjarenraming Budget 2009 nieuwe incidentele bestedingen

2,9 0,7 5,0

mln. mln. mln.

Baten en Lasten Baten * Gemeentefonds * Specifieke uitkeringen (rijksbijdragen) * Baten grondexploitaties * Gemeentelijke belastingen, heffingen etc. * Overige baten (waaronder reservebeschikkingen)

558 120 71 257 62 48 558

mln. mln. mln. mln. mln. mln. mln.

Lasten * Grondexploitaties * Fysieke programma´s * Sociale programma´s * Programma´s werk en inkomen

558 257 71 93 74

mln. mln. mln. mln. mln.


5

tkwaliteit

* Programma’s veiligheid * Programma´s kwaliteit van bestuur (excl. grondexploitatie)

12 51 558

mln. mln. mln.

Aandeel in algemene middelen: * Fysieke programma´s * Sociale programma´s * Programma´s werk en inkomen * Programma’s veiligheid * Programma´s kwaliteit van bestuur

30 72 16 11 28 157

mln. mln. mln. mln. mln. mln.

Algemene middelen bestaan uit: * Gemeentefonds * Belastingopbrengsten (m.n. OZB) * Overige (m.n. rente-aftopping/financiering/reserves)

120 26 11 157

mln. mln. mln. mln

Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

341 135

mln. mln.

Onderhanden werk grondexploitaties

237

mln.

Eigen vermogen, voorzieningen en langlopende schulden Algemene reserve met functie van weerstandsvermogen Bestedingsreserve MIB Bestemmingsreserves met bestedingsfunctie Bestemmingsreserves met functie van tekortdekking Voorziening vastgoed Overige voorzieningen Langlopende leningen

10 40 111 5 39 4 304

mln. mln. mln. mln. mln. mln. mln.

3,2

%

0 0 8,5

% % %

Woonlastenontwikkeling Procentuele stijging OZB Procentuele stijging afvalstoffenheffing: * 1-persoonshuishoudens * meerpersoonshuishoudens Procentuele stijging rioolrechten Onbenutte belastingcapaciteit Binnen de OZB Binnen de afvalstoffenheffing Binnen de rioolrechten Binnen overige heffingen en leges

6

geen limiet geen geen 0,43


mln.

tkwaliteit

01-jan-08

raming 01-jan-09

Zwolle in %

G-27*) in %

Sociale structuur 0 t/m 14 jaar 15 t/m 34 jaar 35 t/m 64 jaar 65 jaar e.o. totaal

21.493 34.184 45.931 14.788 116.396

21.800 34.400 46.700 15.100 118.000

18 29 40 13 100

17 28 41 14 100

autochtonen allochtonen totaal

98.642 17.754 116.396

99.700 18.300 118.000

85 15 100

77 23 100

16.293 2.707 14.863 14.017 1.429 49.309

16.600 2.700 14.900 14.300 1.400 49.900

34 5 30 28 3 100

42 6 27 24 1 100

8 7,8 3,0 61

10 8,1 3,8 58

49 51

49 51

64

62

4,0

5,4

59,7

54,2

alleenstaand 1-ouderhuishouden 2 phh. zonder kinderen overige huishoudens met kinderen overige huishoudens zonder kinderen totaal % huishoudens onder 105% van het sociaal minimum % van de bevolking (15-64) in de WAO (incl. WIA, WAZ en WAJONG) % van de bevolking (15-64) in de bijstand (WWB) % personen met 52 weken inkomen met een midden of hoog inkomen Fysieke structuur oppervlakte (ha) woonruimten % huurwoningen % koopwoningen

11.928 55.200

Economische structuur aantal bedrijfsvestigingen (per medio 2007) aantal banen (per medio 2007) netto arbeidsparticipatie (werkzame beroepsbevolking in % van 15-64 jarigen) % niet-werkende werkzoekenden in de potentiële beroepsbevolking netto oppervlakte bedrijventerreinen (ha) v.v.o. kantorenvoorraad in m² (per 1-1-2007)

11.928 56.000

5.501 81.183

568 721.000

kwaliteit van bestuur opkomstpercentage gemeenteraadsverkiezingen 2006

*) tot de G-27-gemeenten behoren: Alkmaar, Almelo, Amersfoort, Arnhem, Breda, Deventer, Dordrecht, Eindhoven, Emmen, Enschede, Groningen, Haarlem, Heerlen, Helmond, Hengelo, Den Bosch, Leeuwarden, Leiden, Lelystad, Maastricht, Nijmegen, Schiedam, Sittard-Geleen, Tilburg, Venlo, Zaanstad en Zwolle


7

tkwaliteit

Ten behoeve van de grafiek voor de gemeenteraadsverkiezing Zetelverdeling gemeenteraadsverkiezing 7 maart 2006 PVDA CDA VVD D66 GROENLINKS/DE GROENEN SP SWOLLWACHT CHRISTENUNIE PBZ OVERIG

in % 22,1 15,2 12,8 2,5 11,1 10,7 6,7 12,8 3,8 2,3

OVERIG 2% PBZ 4% PVDA 21%

CHRISTENUNIE 13%

SWOLLWACHT 7% CDA 15%

SP 11% GROENLINKS/DE GROENEN 11%

8

D66 3%

VVD 13%


zetels 9 6 4 1 5 4 4 5 1

Programmabegroting 2009 Hoofdstuk 2 Van perspectiefnota tot begroting 2009

tkwaliteit

Van Perspectiefnota naar begroting Begin 2008 hebben we stilgestaan bij de uitvoering van het collegeakkoord onder de titel “het college halverwege”. Mede op basis van de resultaten van deze discussie hebben wij onze lange termijn koers bepaald in de Perspectiefnota. Deze begroting is de eerste jaarschijf van de uitwerking daarvan. Kwaliteit voor de stad en haar bewoners is de leidraad geweest voor het maken van deze begroting. Met dit thema sluiten wij aan bij die koers. Wij hebben ons daarbij gericht op de wijken, de voorzieningen en de gezondheid van de stad. Wij zijn tevreden over het pakket van maatregelen nieuw beleid dat we kunnen presenteren en de financiële uitkomsten van deze begroting. Inmiddels is de kredietcrisis actueel. Op dit moment valt niet te overzien wat de effecten daarvan op de economie zullen zijn. Wij verwachten afwijkende ontwikkelingen bij de rentepercentages, op de woningmarkt, binnen vastgoed etc. Effecten die ook van invloed zijn op de gemeentelijke financiële positie, doch de mate waarin is ongewis. Rekening houdend met de uitkomsten van de septembercirculaire beschikken wij structureel over een financiële buffer. Bij de Perspectiefnota 2009 zullen wij meer weten over de onzekerheden die nu leven en eventuele noodzakelijke maatregelen voorstellen

Kwaliteit van de directe woonomgeving en voorzieningen Van de 50 grootste gemeenten in Nederland is een ranking gemaakt op grond van de index leefbaarheid en veiligheid. Zwolle staat in deze ranking hoog, wat wil zeggen dat het aantal bewoners dat in een problematische leefomgeving woont, verhoudingsgewijs gering is. Uiteraard is dit een goed teken voor de gezondheid van de stad en het resultaat van continue aandacht voor de wijken in de afgelopen jaren. Beschikbare GSB middelen hebben ons hiertoe mede in staat gesteld. Echter de monitor leefbaarheid toont ook aan dat er in Zwolle kleine gebieden voorkomen waarin problemen zich concentreren. Primair moeten we deze oplossen, maar ook moeten we alert blijven en inspanningen verrichten om de leefbaarheid in de wijken minstens te behouden. Dit doen we zo veel mogelijk met onze partners in de stad. Naar ons oordeel moet er dan ook ondersteuning van het rijk blijven voor het onderhoud van de leefbaarheid in de wijken. Op dit moment weten wij echter nog niet hoe de opvolger van het GSB eruit zal zien. In oktober verwachten wij hierover een brief van het kabinet, waarover wij de raad nog voor de behandeling van de begroting zullen informeren. Een veel gehoorde klacht is de graffiti, zo bleek ook uit de monitor leefbaarheid. Het gaat hierbij niet alleen om de onveiligheidsgevoelens die deze oproept, maar ook om de uitstraling van de (binnen)stad. Op korte termijn zullen wij een plan presenteren dat gericht is op het schoonmaken, het

10

opsporen van graffitispuiters en het stimuleren van graffiti op legale plekken. Zoals wij in de PPN hebben aangegeven richten wij ons op de verdere ontwikkeling van het wijkgericht werken. De hoofddoelen liggen op het terrein van leefbaarheid, participatie en veiligheid. Hierbij is participatie en betrokkenheid van de burger bij ontwikkelingen in de stad en in de eigen woon- en leefomgeving uitgangspunt. Onlangs hebben wij de raad geïnformeerd over de extra middelen van het rijk, die wij gedurende drie jaar in kunnen zetten voor de wijkbudgetten. Op deze manier kunnen wij via het instrument wijkbudgetten de burgerparticipatie een extra impuls geven. Het jaar 2009 staat in het teken van de voorbereiding van de oprichting van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Uitgangspunt daarbij is dat mensen dus de cliënten centraal staan en niet de organisaties. Het is van het grootste belang dat preventieve en vroegtijdige aanpak van hulpverlening aan gezinnen met problemen plaats vindt teneinde erger te voorkomen. Het motto daarbij is één gezin, één plan. Enkele aanvragen nieuw beleid vertonen een relatie met deze werkwijze. Wij hebben hiervoor nog geen middelen beschikbaar gesteld, omdat wij de aanvragen willen beoordelen in het kader van deze ontwikkelingen. Wel hebben wij middelen gereserveerd voor het Elektronisch Kinddossier. (EKD) Sport is een belangrijk speerpunt in deze collegeperiode. 2009 zal het jaar zijn van de gehandicaptensport. Op deze manier hopen we in samenwerking met onze partners in de stad een impuls te geven aan het sporten van deze doelgroep, waarop wij in de toekomst verder kunnen bouwen. Begin 2009 presenteren wij het masterplan voor onze sportaccommodaties, opdat wij de financiële consequenties daarvan bij de PPN 2009 kunnen meenemen. Aan de herontwikkeling van het Hoge Laar zullen we daarin ook aandacht besteden. In afwachting van de besluiten volgend jaar hebben wij middelen uitgetrokken om exploitatieproblemen bij de sporthallen voor 2009 op te kunnen lossen. De BOS impuls beleeft zijn laatste jaar. Voor de opvolging van deze succesvolle aanpak sluiten wij bij de structurele plannen van het rijk aan. Deze houden in de Brede Scholen, cultuur en sport een structurele impuls te geven, waarbij tevens een verbreding en verdieping van de BOS impuls wordt bewerkstelligd. In september 2008 is de bibliotheekvisie in de raad besproken. Wij hebben nog geen structurele middelen beschikbaar gesteld, omdat wij willen vast houden aan ons uitgangspunt de integrale financiële afwegingen rondom onze structurele bestedingen bij de Perspectiefnota te doen. In deze begroting zijn middelen uitgetrokken voor incidentele


tkwaliteit

projecten en activiteiten die passen binnen de visie. Omtrent de exacte besteding zal nog overleg plaats vinden. De raad wordt daarover nog nader geïnformeerd.

Kwaliteit van de stad Eind 2008 wordt de discussie over stedelijke kwaliteit gestart. Met name in onze binnenstad, maar ook in andere delen van de stad, willen wij de stedelijke kwaliteit zoveel mogelijk borgen en waar mogelijk verbeteren. Belangrijk daarbij is dat ontwikkelingen anno 2009 gefaciliteerd kunnen worden binnen de gewenste stedelijk kwaliteit. Hoewel over smaak niet te twisten valt, verwachten wij in 2009 de nodige afspraken te kunnen maken teneinde een breed draagvlak te creëren voor de ontwikkelingen in de (binnen)stad. Nu het structuurplan is vastgesteld presenteren wij begin 2009 het uitvoeringsprogramma. In deze begroting zijn onder andere opgenomen de natuuronderzoeken en het onderzoek naar de ontsluiting van Vechtpoort. Ook zal veel aandacht uitgaan naar het buitengebied. Aan diverse plannen zal worden gewerkt zoals de Vechtcorridor, ruimte voor de rivier , buurtschap IJsselzone. Plannen die passen binnen onze visie op het buitengebied, die zal uitmonden in een bestemmingsplan. Aan de vernieuwing van de (regionale) economie hebben wij de laatste jaren hard gewerkt. Wij werken met diverse partners aan het vergroten van het kennis en innovatiepotentieel. Belangrijke speerpunten zijn het stimuleren van kennisoverdracht en- vergroting en het starten van een eigen bedrijf. De gemeentelijke rol is het bij elkaar brengen van partners, het aanjagen van projecten en het ondersteunen van projecten van derden. Het project gezonde klassen komt hieruit voort. Hoewel sprake is van een meerjarige activiteit, zullen de investeringen die tot op heden zijn gedaan verloren gaan als wij voor 2009 geen middelen uittrekken. Bij de PPN zullen wij de inzet van structurele middelen voor het gehele programma dynamisering van de economie moeten bezien, hiertoe mede gedwongen door de afbouw van de GSB middelen. De bereikbaarheid van de stad draagt ook bij aan de kwaliteit van de stad. De reconstructie van de Ceintuurbaan wordt onverminderd voortgezet. In het kader van de Spoorzone zullen wij plannen presenteren voor de multi modale vervoersknoop Zwolle. Naast deze grote infrastructurele zaken zullen wij de verbetering van de ontsluiting van winkelcentrum de Dobbe aanpakken. Separaat ontvangt u hiertoe een voorstel. Samen met de Provincie werken we aan de doorstroming van het openbaar vervoer. We zien erop toe dat deze noodzakelijke korte termijn maatregelen goed worden afgestemd op de planvorming in de Spoorzone. Duurzaamheid is een belangrijk speerpunt van ons lange termijnbeleid. In diverse projecten die nu lopen, wordt hieraan geïntegreerd gewerkt. Ook willen wij op dit vlak stimulerend optreden door bijvoorbeeld het toepassen van zonne-energie in het stadskantoor. Voor minder draagkrachtigen ontwikkelen wij een subsidie regeling, opdat ook deze bevolkingsgroep gebruik kan maken van duurzame toepassingen in hun woning.

Kwaliteit van de stad draagt bij aan de aantrekkelijkheid voor het toerisme. Het toeristisch offensief nadert zijn uitvoeringsfase, waardoor een extra impuls aan het toerisme kan worden gegeven. Hiertoe leveren ook de bijzondere evenementen die op het programma staan in 2009, een bijdrage. De Sassenpoort bestaat 600 jaar, de landelijke opening van het bevrijdingsfestival vindt in Zwolle plaats en de nationale boomfeestdag staat begin 2010 op het programma. Extra en bijzondere evenementen waardoor Zwolle zijn kwaliteit kan laten zien.

Kwaliteit van de organisatie Door de groei van de stad, de complexiteit van de samenleving en de decentralisatie van taken vanuit het rijk neemt de omvang van de organisatie nog steeds toe. Ondanks dat er ook krimpfactoren zijn te onderscheiden, zoals de effecten van ICT i.v.m. bijvoorbeeld thuiswerken en het afstoten van taken. De afgelopen jaren is de organisatie zodanig gegroeid dat we op korte termijn moeten uitzien naar extra kantoorruimte. Een separaat voorstel ontvangt u hierover. Ook in de toekomst voorzien wij nog een groei van de organisatie van circa 1%. Daarom moeten we ook nadenken over onze huisvesting op lange termijn. Hierbij zullen wij de raad nauw betrekken

Financieel perspectief 2009-2012 De beleidsmatige accenten die wij in deze begroting hebben aangebracht, zijn gebaseerd op het volgende financieel perspectief 2009-2012 A. Structureel perspectief 2009-2012 Onderstaand geven wij een toelichting op het structurele financiële perspectief voor de komende 4 jaar. Wij beginnen met een weergave van de stand van zaken t/m de besluitvorming over de Perspectiefnota (PPN) in juni 2008. Vervolgens geven wij aan welke posten ten opzichte van de structurele uitkomst in de PPN zijn gewijzigd (o.a. voordelen meicirculaire algemene uitkering) en komen wij tot een overzicht van het structurele perspectief t/m 2012 dat als basis is genomen voor de voorliggende begroting. De paragraaf wordt afgesloten met een beoordeling van het structurele perspectief, waarbij wij ook de tariefsvoorstellen voor 2009 en de uitkomsten van de septembercirculaire over de algemene uitkering uit het gemeentefonds betrekken. PPN 2009-2012 als vertrekpunt/afwikkeling PPN besluiten In de PPN is uitgegaan van een structureel sluitende meerjarenbegroting, inclusief een dekkingsplan voor een pakket structureel nieuwe uitgaven oplopend tot een bedrag van ruim € 3,7 mln in 2012. In het dekkingsplan van de PPN zitten onderdelen die in 2009 en latere jaren nog nadere uitwerking behoeven. Het gaat daarbij met name om de invulling van in de PPN gereserveerde bedragen voor extra afschrijving en de invulling van de in de PPN vastgelegde bezuinigingsopdracht voor 2009 ad € 1,0 mln structureel.


11

tkwaliteit

Het ingeboekte structurele voordeel door extra afschrijving wordt gerealiseerd In de PPN is ingezet op het realiseren van een structurele dekking door inzet van eenmalige middelen, tot een bedrag van € 0,4 mln in 2009 oplopend naar € 1,18 mln structureel in 2012. In de begroting 2009 dient op dit punt de opgenomen € 0,4 mln structureel voor 2009 te worden afgewikkeld. In de PPN is voor het effectueren van deze extra afschrijving een bedrag van € 5 mln gereserveerd. (zie ook het incidentele financieel perspectief). Wij stellen voor de gereserveerde € 5 mln te gebruiken voor afboeking van gerealiseerde investeringen op de balanspost “wegen waterbouwkundige werken” en wel op het onderdeel “hoofdinfrastructuur Stadshagen”. De daarmee te realiseren besparing op rente en afschrijving in de begroting komt uit op de ingeboekte € 0,4 mln. (zie bijlage 6) De bezuinigingsopdracht 2009 ad € 1,0 mln is structureel ingevuld In de PPN is besloten tot een structurele bezuinigingsronde ad € 1 mln, te verwerken in de begroting 2009. Deze bezuiniging dient mede om een nog openstaande taakstelling uit 2007 te effectueren. Wij hebben toegezegd dat in de begroting 2009 een concreet uitwerkingsvoorstel zal worden opgenomen. Bij de invulling van de bezuinigingsopdracht hebben wij er voor gekozen om de uitkeringen aan derden die voortvloeien uit openeindregelingen buiten de bezuiniging te houden. Voor het overige hebben wij ingezet op het toedelen van taakstellingen over een breed spectrum van begrotingsprogramma´s. Hierbij is vooral het relatieve aandeel van een programma in het totaal van de (uit de algemene middelen te dekken) begrotingsuitgaven bepalend geweest voor het aandeel in de bezuinigingsopdracht van € 1,0 mln. Het uiteindelijke resultaat hiervan is het bezuinigingsvoorstel zoals dat in bijlage 7 gespecificeerd per programma is opgenomen. De begrotings- en meerjarenuitkomst 2009-2012: wijzigingen ten opzichte van de ramingen in de PPN Zoals gebruikelijk kiezen wij voor ons meerjarenperspectief voor een periode van vier jaar. Dit betekent dat in deze begroting evenals in de PPN het perspectief wordt geschetst voor de periode 2009-2012 op basis van de op dit moment beschikbare actuele informatie. In onderstaand schema presenteren wij de structurele uitkomst t/m 2012 zoals verwerkt in deze begroting met de uitkomst van de PPN als vertrekpunt. Wij maken afzonderlijk zichtbaar welke mutaties t.o.v. de berekening in de PPN zijn opgetreden, uitgesplitst naar de gevolgen van de meicirculaire over de algemene uitkering uit het gemeentefonds en overige mutaties. Voor wat betreft de “overige mutaties” is in bijlage 2 een afzonderlijke specificatie opgenomen. Verder is van belang te melden dat de gevolgen van de eind september ontvangen septembercirculaire over de algemene uitkering uit het gemeentefonds nog niet in de voorliggende begroting zijn verwerkt. Uiteraard zijn die uitkomsten wel van belang voor een actuele beoordeling van het structurele perspectief (zie hierna). In onderstaande tabel is de actuele uitkomst van de begroting weergegeven en vergeleken met de cijfers in de PPN:

12

Totaalbeeld van het structurele perspectief 2009-2012 alle bedragen in € 1000 t/m t/m t/m 2009 2010 2011 structurele uitkomsten PPN 920 -155 496 2008 mutaties door actualisering: gemeentefondsuitkering 2651 2379 1651 (meicirculaire) saldo overige mutaties -703 -881 -950 structureel perspectief in 2868 1343 1197 begroting 2009

t/m 2012 0

1588 -861 727

Ter toelichting

De meicirculaire geeft structureel een voordeel van € 1,6 mln In de PPN konden de uitkomsten van de in mei ontvangen circulaire over de algemene uitkering uit het gemeentefonds nog niet worden verwerkt. De raad is in juni over de uitkomsten geïnformeerd. De meicirculaire leidt in 2009 naar verwachting tot een extra inkomst van € 2,6 mln t.o.v. de in de PPN opgenomen raming. Dit voordeel loopt in latere jaren terug naar € 1,6 mln. Overige mutaties omvatten inflatie- en technische aanpassingen Per saldo gaat het daarbij om een nadelige mutatie ter grootte van bijna € 0,9 mln structureel. De belangrijkste oorzaken voor deze nadelige uitkomst liggen in de doorwerking van de oplopende inflatie en in de door het rijk aangekondigde afschaffing van de WW premies voor werknemers per 2009 (deze werknemerspremie wordt nu niet afgedragen maar wel ingehouden op de uitbetaling aan de werknemers; bij schrappen moet dus meer worden uitbetaald zonder dat sprake is van verlaging van afdrachten). T.o.v. de gehanteerde technische uitgangspunten in de PPN is een aantal percentages bijgesteld, samenhangend met de oplopende inflatie en de afschaffing van de WW premies in 2009. In onderstaand schema zijn de gehanteerde uitgangspunten samengevat. De in de voetnoot toegelichte percentages verschillen t.o.v. de PPN. (Zie bijlagen 1 en 2 voor een gespecificeerd overzicht met toelichting).

jaarlijkse loonkostenstijging index jaarlijkse prijsstijging (index BBP*) inflatiecorrectie gemeentetarieven rente lang geld rente kort geld

2009 2010 2011 2012 4,9%¹ 3,5% 3,5% 3,0% 2,45% 2,30%² 1,55% 1,55% 3,2% 3,35%³ 4,40% 4,00%

2,5%

2,3%

5,00% 5,00% 5,00% 3,50% 3,50% 3,50%

* = Bruto Binnenlands Product (deze index wordt ook gebruikt voor het gemeentefonds) ¹ was in PPN 4,0% . Wordt verhoogd naar 4,9% door afschaffing ww premies ² was 1,55%. Wordt verhoogd met 0,75% door oplopende inflatieverwachting. ³ was in PPN 2,5%. De verhoging met 0,85% betreft de doorwerking van de hogere loonkostenstijging 2009 en van de hoger geraamde prijsstijging 2010


tkwaliteit

Beoordeling structureel perspectief 2009-2012 Het hierboven gepresenteerde perspectief laat voor het jaar 2009 een begrotingsoverschot zien van ruim € 2,8 mln. Dit bedrag wordt in 2009 uitsluitend incidenteel ingezet (zie hierna onder incidenteel perspectief). De meerjarenraming t/m 2012 sluit met een structureel overschot van ruim € 0,7 mln aan het eind van de periode. Conform de ingezette lijn bij de begroting 2008 en de PPN van dit jaar stellen wij voor om in de komende begroting geen beslag te leggen op de structurele component van het overschot. De bespreking van de structurele kaders schuift conform gemaakte afspraken dan door naar de eerstvolgende PPN in 2009. In de jaren 2010 en 2011 is er boven de structurele component ad € 0,7 mln nog sprake van extra overschotten met een incidenteel karakter; de desbetreffende bedragen zijn verwerkt in de hierna toegelichte incidentele kaders. Voor een actuele beoordeling van het structurele perspectief is het ook van belang aandacht te besteden aan de tariefsontwikkeling voor de gemeentelijke dienstverlening en de nog niet in de financiële perspectiefberekening verwerkte uitkomst van de septembercirculaire over de algemene uitkering uit het gemeentefonds.

Ontwikkeling gemeentelijke tarieven op hoofdlijn inflatievolgend In de afzonderlijk uitgebrachte tarievennota is een uitvoerige toelichting opgenomen bij de tariefsvoorstellen 2009. De paragraaf lokale heffingen geeft een samenvattend beeld van de voorstellen. In algemene zin is naar ons oordeel sprake van een beheerste tariefsontwikkeling met het toepassen van inflatiecorrectie (in 2009 berekend op 3,2%) als leidend principe. Voor wat betreft de woonlasten voor de burger (OZB, afvalstoffenheffing en rioolrechten) stellen wij voor: • de OZB met inflatiecorrectie te verhogen • de afvalstoffenheffing in 2009 niet te verhogen. Dit kan met behoud van het kostendekkend principe door gebruikmaking van gereserveerde middelen. Wij zijn van plan ook in 2010 het tarief voor afvalstoffenheffing ongewijzigd te laten. • de rioolrechten extra te verhogen conform het raadsbesluit in 2006 bij de vaststelling van het Gemeentelijk Rioleringsplan 2006-2010. De voordelen uit de septembercirculaire zijn nog niet in de begrotingscijfers verwerkt Eind september is de uitkomst van deze circulaire bekend geworden. In de financiële perspectiefberekening die uitkomt op een structureel overschot in 2012 van ca € 0,7 mln. is nog geen rekening gehouden met deze circulaire. (zie bijlage 3) Met name de koppeling van het groeipercentage van het gemeentefonds aan de groei van de rijksuitgaven werkt deze keer gunstig uit. Als de werkelijke ontwikkeling van de rijksuitgaven t.z.t. ook feitelijk uitkomt op wat nu wordt geraamd ligt t/m 2012 een structureel voordeel van ca € 2¼ mln. in het verschiet. Gevoegd bij het reeds berekende structurele overschot in 2012 ad € 0,7 mln. is er dan een perspectief op

een structurele ruimte ad ca € 3 mln. De uitkomst leidt ook tot incidentele voordelen voor de jaarschijven 2008 en 2009. Op het moment van verschijnen van de septembercirculaire was de begrotingsvoorbereiding nagenoeg afgerond, zodat verwerking in de begroting geen haalbare zaak was zonder dat dit tot vertraging in de aanlevering van de begroting zou leiden. Daarnaast is het ook gelet op de o.a. door de actuele kredietcrisis zeer onzekere economische ontwikkeling niet verstandig om reeds bij deze begrotingsbehandeling besluiten te nemen die beslag leggen op de berekende voordelen uit de septembercirculaire. Wij stellen daarom voor nu te volstaan met kennisneming van die ruimte en in de komende PPN in 2009 de gevolgen van de septembercirculaire voor 2009 e.v. te verwerken in het financiële meerjarenperspectief (dat dan reikt t/m 2013). Dat gebeurt dan samen met de uitkomst van de t/m het voorjaar2009 nog te verwachten nieuwe circulaires over het gemeentefonds. Het verwachte voordeel voor 2008 ad € 0,6 mln. (begin 2009 is er pas zekerheid of dit voordeel ook daadwerkelijk wordt gerealiseerd) zal in de jaarrekening 2008 worden verwerkt. B. Incidenteel financieel perspectief 2009-2012 In onderstaand schema is een samenvattend totaalbeeld gegeven van het incidentele financiële perspectief 2009-2012. Het schema is ingericht conform de opzet en benamingen waartoe in de PPN van dit jaar is besloten. Het schema geeft inzicht in: • De omvang van de in de reserve Meerjarige Investeringen en Bestedingen (MIB) voor eenmalige besteding beschikbare middelen (bovenste deel). Hier komt o.a. de opbrengst van de uitgevoerde doorlichting van de reserves tot uitdrukking alsmede de berekende incidentele overschotten voor de jaren 2009 t/m 2011. • Het beslag op de beschikbare middelen ter uitvoering van reeds genomen raadsbesluiten (middendeel) • Het beschikbare bedrag voor spaarfonds en jaarbudgetten inclusief het beslag op het spaarfonds op basis van de in de PPN van 2008 vastgestelde meerjarige bestedingen (onderste deel). Conform de MIB methodiek vastgelegd in de PPN neemt in de besluitvorming bij deze begrotingsbehandeling het bestedingsvoorstel m.b.t. het in de PPN beschikbaar gestelde jaarbudget voor 2009 ad € 5 mln. een centrale plaats in. Daarnaast is in het incidentele kader nog € 1 mln bijdrage aan de reserve Informatie verwerkt conform de voorstellen in het afzonderlijk aangeboden Meerjaren Programma ICT. (MPI). Aansluitend op het schema volgt een meer gedetailleerde toelichting op een aantal opgenomen posten.


13

tkwaliteit

Incidenteel meerjarig kader (begroting 2009 onderdeel MIB reserve) Stand per 1/1 Rente toevoeging: Rente 2008: 1,5 %; 2009: 2,45 %; 2010: 2,3% 2011/2012: 1,55% Stand per 1-1 na rente Toevoegingen: Toevoeging vanuit reservedoorlichting 2008 Toevoeging vanuit reservedoorlichting 2009 Aftopping rente-toevoeging aan reserves Begrotingsoverschot 2008 Toekomstige jaarrekeningen en MPV´s Overschot/tekort meerjarenraming af: structurele component(besteedbaar vanaf 2010) Totaal toevoegingen In mindering te brengen op basis van diverse reeds genomen raadsbesluiten (zie toelichting) Bestedingsplan n.a.v. begrotingsbehandeling 2008 Besluiten genomen bij PPN 2009-2012: * extra afschrijving * dekking zwembadinvestering Totaal voor uitvoering reeds genomen besluiten eenmalige bijdrage ICT reserve cfm voorstel MPI Beschikbaar voor spaarfonds en voor jaarbudgetten Vastgestelde bestedingen tl.v spaarfonds in PPN * voor uitvoering prestatieafspraken college-progr * voor reeds vastgestelde cofinancieringen * stelpost nieuwe cofinancieringen¹ * overige meerjarige bestedingsbesluiten Totaal meerjarige bestedingen spaarfonds Incidentele bestedingen via jaarbudgetten * beschikbaar voor jaarbudget 2009 conform PPN 2008 * jaarbudgetten 2010 e.v (besluitvorming in 2009 bij PPN) Totaal incidenteel jaarbudget Stand per 31/12

2008

2009

2010

2011

2012

12.198.132 182.972 12.381.104 34.890.000 10.492.000 2.533.000 1.011.000

40.895.172 1.001.932 41.897.104 1.250.000 pm 2.868.000 4.118.000 -354.000

19.602.104 450.848 20.052.952 1.250.000 pm 1.343.000 -727.000 1.866.000

12.203.952 189.161 12.393.113 1.250.000 pm 1.197.000 -727.000 1.720.000

5.446.113 84.415 5.530.528 1.250.000 pm 727.000 -727.000 1.250.000

-5.000.000 -5.354.000 -1.000.000 39.661.104 -4.100.000 -5.785.000 -1.000.000 -4.174.000 -15.059.000 -5.000.000 -5.000.000 19.602.104

0 21.918.952

0 14.113.113

-5.580.000 -1.000.000 -3.135.000 -9.715.000 pm 0 12.203.952

-3.750.000 -2.805.000 -1.000.000 -1.112.000 -8.667.000 pm 0 5.446.113

-5.727.000 -5.727.000 1.053.528 -300.000 -550.000 -850.000 pm 0 203.528

48.926.000 -5.161.932 -10.000.000 -5.000.000 -20.161.932 41.145.172 -250.000 -250.000 0 40.895.172

¹ in elk geval voor electrificatie Kamperlijn en Revalidatiebad; verdeling over de jaarschijven is indicatief; bedragen 1 jaar doorgeschoven t.o.v PPN 2008 Toelichting op posten in het incidentele perspectief

Beginstand Het genoemde bedrag ad € 12,2 mln. als beginstand 2008 is het eindbedrag zoals in de jaarrekening 2007 opgenomen. Uitkomst van de reservedoorlichting begroting 2009 De opbrengst van de jaarlijkse reservedoorlichting wordt vooral bepaald door een aantal posten dat zich kenmerkt door sterk jaargebonden uitkomsten. Het betreft dan met name posten die de stand van de algemene reserve beïnvloeden, zoals de uitkomst van de jaarrekening, de uitkomsten MPV en de uitkomst van de Berap. Daarnaast vertoont de doorlichting van de (overige) reserves – en dan met name de reserves nog uit te voeren werken- een jaarlijks wisselende uitkomst. Voor wat betreft de totale opbrengst van de reservedoorlichting was in de jaarschijf 2009 in de PPN 2008 al een bedrag van 10,7 mln. verwerkt in verband met de toen bekende uitkomsten van de MPV 2008 (€ 10,6 mln.) en de jaarrekening 2007 (€ 0,1 mln.). Met name door het negatieve resultaat van de Berap 2008 wordt nu rekening gehouden met een lagere opbrengst, namelijk € 10,5 mln.

14


tkwaliteit

Zie bijlage 5 voor een nadere toelichting. In deze bijlage is ook een voorstel opgenomen om een plafondbedrag vast te leggen voor de reserve inkomensdeel WWB en tevens om een bedrag van € 1 mln. uit deze reserve te gebruiken voor extra afschrijving.

Rente opbrengst Rente opbrengst eigen reserves ontstaat door de toevoeging van de rente aan de reserves af te toppen (zgn. rente aftopping tot het geldende inflatiepercentage). Deze opbrengst kan van jaar tot jaar behoorlijk fluctueren afhankelijk van het verloop van het totale volume aan reserves en de ontwikkeling van rente- en inflatiepercentages (een opbrengst uit rente aftopping is er alleen voor zover het rentepercentage hoger is dan het toegepaste inflatiepercentage). Door de oplopende inflatiepercentages is de verwachte opbrengst in de komende jaren lager dan de eerdere berekening in de PPN. Resultaten toekomstige jaarrekeningen en MPV´s Uitgaande van het realisatieprincipe zijn geen bedragen opgenomen voor de jaarrekeningen 2008 en verder. De berekeningen in de MPV 2008 bevatten voor de komende jaren nog aanzienlijke winstverwachtingen, te weten: € 6,6 mln. bij de MPV 2009; € 8,5 mln. bij de MPV 2010; € 18 mln. bij de MPV 2011 en € 16,3 mln. bij de MPV 2012. Belangrijke kanttekening hierbij: in deze winstverwachtingen is nog slechts zeer beperkt rekening gehouden met te verwachten nadelige effecten voortvloeiend uit te realiseren inbreidings- en herstructureringsopgaven. Op grond van het toegepaste realisatieprincipe zijn deze bedragen nog niet verwerkt in het incidentele kader. Zie voor een actueel beeld overigens ook het rond deze tijd uit te brengen voortgangsbericht MPV. Overschotten meerjarenraming Zoals reeds toegelicht bij het structurele kader gaan wij uit van uitsluitend incidentele bestemming van het geraamde begrotingsoverschot 2009. Voor de jaren daarna zijn wij ervan uitgegaan dat de structurele component in het meerjarige overschot vanaf 2010 ook structureel wordt ingevuld (€ 0,7 mln.) Het deel van de geraamde overschotten in 2010 en 2011 dat uitstijgt boven de structurele component is toegevoegd aan het incidentele kader. Bestedingen op basis van reeds genomen raadsbesluiten Van het totaalbedrag van € 5.162.000 (2008) is de volgende specificatie te geven: doorgeschoven bestedingspost Kamperpoort Archeologisch onderzoek Kranenburg doorgeschoven bestedingspost baggerplan (rbs 06/125) besluit generaal pardon nog beschikbaar bedrag voor fricties herijking crisisopvang vrouwenopvang (begr behandeling 2007) Bonjour (raadsvoorstel 08/062; jaarschijf 2009 zie bestedingsplan MIB) raadsbesluit "met een goed idee voor Zwolle" (jaarschijf 2009 zie bestedingsplan MIB) uitvoering raadsbesluit jongerencentrum stadshagen Ontwikkelbudget projecten (ook 354 in 2010) uitvoering raadsbesluit gezonde klassen voorstadhaltes Kamperlijn (jaarschijf 2009: zie bestedingsplan MIB)

-1344 -8 -809 -130 -95 -55 -250 -140 -300 -1580 -251 -200

PPN besluiten extra afschrijving ca De bedragen zijn conform de in de PPN vastgelegde bedragen. Het bedrag ad € 5 mln opgenomen in de jaarschijf 2008 is bedoeld voor in de jaarrekening 2008 te verwerken extra afschrijvingen. Om te bereiken dat primo 2009 het beoogde dekkingseffect van € 0,4 mln. structureel is gerealiseerd dient de extra afschrijving boekhoudkundig in 2008 te worden verwerkt. De objectkeuze is ter vaststelling voorgelegd in deze begroting. De administratieve verwerking wordt geautoriseerd via vaststelling van de jaarrekening 2008. Met deze extra afschrijving wordt vervolgens in de begroting 2009 een structureel voordeel van € 0,4 mln. verkregen door vervallen afschrijvings- en rentelasten. (zie bijlage 6) Bestedingsbesluiten in de PPN ten laste van het spaarfonds De hier opgenomen bedragen zijn conform de vastgelegde bedragen in de PPN. Voor een specificatie van de diverse bestedingsrubrieken wordt verwezen naar het gespecificeerde overzicht op blz. 44 en 45 van de PPN 2008 Jaarbudgetten voor incidentele bestedingen Het jaarbudget voor 2009 ad € 5 mln is conform het in de PPN opgenomen bedrag. Voor de jaren na 2009 is – evenals in de PPN 2008- vooralsnog geen bedrag opgenomen. Bij de behandeling van de PPN 2009 zal hierover moeten worden besloten.


15

tkwaliteit

Incidentele bestedingsvoorstellen 2009 Vanuit de algemene middelen is een budget ad € 5 mln. gereserveerd voor incidentele nieuwe bestedingen in 2009. In de vastgelegde bestedingsregels is dit bedrag uitsluitend bedoeld voor jaargebonden eenmalige bestedingen in 2009 zonder dat daarbij sprake mag zijn van verplichtingen in latere jaren. Conform deze regel hebben wij bij het samenstellen van het bestedingspakket in beginsel geen nieuwe bestedingswensen opgenomen met een structureel of een meerjarig incidenteel karakter. Onderstaand geven wij eerst een specificatie van ons bestedingsvoorstel naar programma. Aansluitend volgt een korte toelichting op de inhoud van de bestedingsvoorstellen bij de diverse programma´s. Aan het slot van deze paragraaf geven wij nog een tweetal afzonderlijke overzichten. Allereerst van in de begroting opgenomen nieuwe bestedingen die financieel op andere wijze kunnen worden gedekt zonder beroep op het algemene budget van € 5 mln. En tot slot nog een overzicht van bestedingsvoornemens m.b.t vrouwenopvang en huiselijk geweld op grond van subsidie aanvragen die dit najaar via een afzonderlijk raadsvoorstel zullen worden afgewogen. Toedeling gereserveerde € 5 mln. Overzicht toedeling € 5 mln incidentele bestedingsvoorstellen 2009 Programma´s Bedrag (in € 1000) Welzijn 15 Cultuur 280 Sport 336 Integratie en inburgering 340 Onderwijs en Jeugd 123 Gezondheid en zorg 360 Openbare orde en veiligheid 180 Brandweer 64 Dynamiseren Economie 175 Toename arbeidsparticipatie 262 Volkshuisvesting 25 Monumentenzorg en archeologie 114 Groen 140 Duurzaamheid/Milieu 150 Mobiliteit en bereikbaarheid 625 Integraal beheer openbare ruimte 520 Aanpassing bestuursstijl 50 Publieke dienstverlening 175 Kwaliteit van bedrijfsvoering 1066 Totaal van de incidentele bestedingsvoorstellen 5000 Toelichting bestedingsvoorstellen per programma

Programma Welzijn (€ 15.000) • Betreft € 15.000 bijdrage aan de St. Vrijwilligerscentrale t.b.v. de beursvloer (laatste jaarlijkse bijdrage). Programma Cultuur (€ 280.000) • Een extra bijdrage van € 80.000 voor de landelijke start van de “Nationale viering bevrijding 2009”, die in 2009 is toegewezen aan de provincie Overijssel. • Een eenmalige bijdrage van € 50.000 voor de vestiging van het Herman Brood “museum”. • Een bijdrage van € 150.000 voor de Bibliotheek. In overleg met de bibliotheek zal nog een bestedingsvoorstel worden uitgewerkt dat past binnen de lokale bibliotheekvisie. Programma Sport (€ 336.000) • Een bijdrage van € 50.000 voor het opstellen van een renovatieplan voor het openluchtbad. • Een verzamelbudget van € 65.000 voor het oplossen van financiële knelpunten m.b.t. sportaccommodaties en met name bedoeld voor Sporthal Zwolle-zuid; Stilohal en Bewegingshuis Stadshagen. • Een bijdrage van € 151.000 aan SSZ - op grond van de nog t/m 2009 lopende stimuleringsregeling Buurt, Onderwijs en Sportt.b.v een viertal lopende projecten. (BOS impuls) • Een stimuleringsbijdrage van € 70.000 voor ontwikkeling en uitvoering van een programma in het kader van het “Jaar van de gehandicaptensport”.

16


tkwaliteit

Programma Integratie en inburgering (€ 340.000) • Een bijdrage van € 85.000 voor “Overijssels perspectief” t.b.v. het tot medio 2009 lopende opvangen terugkeerproject voor jonge asielzoekers. • Een bijdrage van € 130.000 voor financiële knelpunten Vluchtelingenwerk; de situatie vanaf 2010 zal opnieuw worden bezien. • Een bijdrage van € 125.000 voor DATO en DATO+ regeling. Het betreft het laatste bijdragejaar op grond van huidige regeling. Programma Onderwijs en jeugd (€ 123.000) • Dit betreft een huisvestingsbijdrage voor het OPDC. Het is een uitwerking van een PPN besluit in het kader van de nota onderwijshuisvesting. Programma Gezondheid en zorg (€ 360.000) • Conform het raadsbesluit van 9 juni 2008 wordt € 90.000 beschikbaar gesteld voor aanschaf AED´s. • Een bijdrage van € 82.000 aan St. de Kern voor een tweejarig project in het kader van sociaal raadsliedenwerk (laatste projectjaar). • Een bijdrage van € 175.000 voor invoering Elektronisch Kind Dossier (EKD). Het betreft een niet binnen de toegekende rijksmiddelen op te vangen kostendeel. • Een bijdrage van € 13.000 voor het maatjesproject Kamerama (doelgroep jonge vluchtelingen/inburgeraars). Programma Openbare orde en veiligheid (€ 180.000) • Het nieuwe gebruiksbesluit leidt tot een derving van inkomsten door het vervallen van leges. De inkomstderving is berekend op € 240.000. Uitgangspunt is dat een deel (€ 60.000) wordt gecompenseerd binnen de bestaande begrotingsposten. Het bestedingsvoorstel betreft het restant van € 180.000. Programma Brandweer (€ 64.000) • Een bijdrage van € 40.000 is bedoeld voor wettelijk verplichte rampbestrijdingsplannen. • Een bijdrage van € 24.000 is bedoeld voor – op grond van de bestaande CAO- verplicht preventief periodiek medisch onderzoek voor vrijwilligers van de brandweer. Programma Dynamiseren economie (€ 175.000) • Een bijdrage van € 115.000 voor stimulering van economische vernieuwing, o.a. bedoeld voor het regionale programmamanagement kennis en innovatie en het ondersteunen van Kennispoort en Startersparaplu. • Een bijdrage van € 25.000 voor de organisatie en uitvoering van activiteiten ter gelegenheid van de 600 ste verjaardag van de Sassenpoort. • Een bijdrage van € 35.000 voor uitvoering van het actieprogramma 2009 dat is gebaseerd op de nota Toeristisch offensief. Programma Toename arbeidsparticipatie (€ 262.000) • In 2009 is naar verwachting nog een bijdrage van Zwolle nodig ter grootte van € 262.000 ter afdekking van het geraamde exploitatieverlies bij WEZO. Programma Volkshuisvesting (€ 25.000) • Een bijdrage van € 75.000 is nodig voor uitvoering van met zorginstellingen en corporaties gemaakte resultaatafspraken inzake huisvesting bijzondere doelgroepen. Het grootste deel van dit bedrag (€ 50.000) is op te vangen binnen ontvangen rijksmiddelen voor maatschappelijke opvang. Resteert een bestedingsvoorstel van € 25.000 voor dit doel. Programma monumentenzorg en archeologie ( € 114.000) • Voor het restaureren van de fontein Van Nahuysplein is een bijdrage van € 73.000 nodig; het grootste deel van de restauratiekosten komt ten laste van rijks- en provinciale subsidies (bij elkaar € 217.000). • Voor het restaureren van de oliemolen de Passiebloem is een bijdrage van € 41.000 nodig; het grootste deel van de restauratiekosten komt ten laste van rijks- en provinciale subsidies ( bij elkaar € 109.000). Programma Groen (€ 140.000) • Een bijdrage van € 35.000 voor het realiseren van een natuurbuffer (rietmoerasgeul) tussen camping Agnietenberg en het natuurgebied Buitenwaarden Langenholte. • Een bijdrage van € 25.000 aan de Vereniging Buurtschap IJsselzone Zwolle. • Een bijdrage van € 80.000 voor het in 2009 op te stellen Groenbeleidsplan 2010-2012. Programma Duurzaamheid en milieu (€ 150.000) • Dit bedrag is bedoeld voor een nog te ontwikkelen subsidieregeling “Duurzaam bouwen particulieren” voor één jaar. Dit als aanvullende – specifiek voor burgers bedoelde- regeling op de per 1 april 2008 van kracht geworden subsidieregeling Duurzame energie.


17

tkwaliteit

Programma Mobiliteit en bereikbaarheid ( € 625.000) • Voor verbetering van het kruispunt Dobbe-Rijnlaan- Eemlaan is een bedrag ad € 790.000 nodig. Op voorwaarde dat het lukt om een externe bijdrage van € 240.000 te verwerven (bdu verkeer en vervoer) stellen wij voor een bedrag ad € 550.000 aan dit doel toe te kennen. • T.b.v. het uitwerken van concrete projecten ter bevordering van de doorstroming van de openbaar vervoer bussen is een voorbereidingskrediet nodig van € 75.000, als bijdrage aan deze provinciale taak. Integraal beheer openbare ruimte (€ 520.000) • Voor het aanpakken van verkeersonveilige situaties in de wijken wordt € 150.000 uitgetrokken. • Een bedrag ad € 60.000 is bedoeld voor het voorbereiden van de in 2010 in Zwolle plaatshebbende landelijke manifestatie in het kader van de nationale boomfeestdag. • Voor het vervangen van de omheining van 3 buurtweiden is € 40.000 nodig. • In 2009 zal de inhaalslag m.b.t. het vervangen van speeltoestellen worden voortgezet en zal een deel van de nog 40 aan te pakken speelplekken (van de totaal 388 speelplekken) aan de beurt komen; hiervoor is € 100.000 uitgetrokken. • Voor het schoonmaken en verwijderen van graffiti is € 150.000 in het bestedingsvoorstel opgenomen. • Een bedrag ad € 20.000 is bedoeld voor het oplossen van knelpunten m.b.t. de geluidswal aan de IJsselallee. Aanpassing bestuursstijl (€ 50.000) • Dit bedrag is nodig voor de uitvoering van het programma “Samen maken we de stad”. Publieke dienstverlening (€ 175.000) • In elk geval tijdens de Europese verkiezingen in 2009, maar waarschijnlijk ook in de jaren daarna, zal weer met het rode potlood moeten worden gestemd. Vanwege meerkosten is hiervoor een bedrag ad € 115.000 nodig. • Het houten deel van het hekwerk rond de algemene begraafplaats staat op instorten en moet om veiligheidsredenen worden vervangen; hiervoor is € 60.000 nodig. Kwaliteit van bedrijfsvoering ( € 1.066.000) • Een bedrag ad € 890.000 is nodig voor het lenigen van de huisvestingsnood. Met dit bedrag zullen ±45 extra werkplekken worden gecreëerd; vindt de verhuizing van het infocentrum van het Stadhuis naar het Stadskantoor plaats en wordt de hal van het Stadskantoor heringericht. In programma 24 is deze bestedingspost nader toegelicht. • Voor het op orde krijgen van het centrale archief is na het rekenkameronderzoek en een inspectie een inhaalslag nodig. De hiermee gemoeide kosten bedragen € 176.000. Verwerkte nieuwe bestedingen met gebruikmaking van andere financiële dekkingsmogelijkheden. Naast de bestedingsvoorstellen ten laste van het gereserveerde budget ad € 5 mln. bevat de voorliggende begroting ook een aantal nieuwe bestedingen dat kan worden gerealiseerd door gebruikmaking van andere dekkingsmogelijkheden. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de betreffende posten. Overzicht opgenomen nieuwe bestedingen met eigen dekking bedragen in € 1000 sport en meer bewegen ouderen 30 onderscheiding voor kinderen 8 project jonge mantelzorgers 25 KIES project de Kern 37 formatie schoolmaatsch. werk de Kern 37 vrouwenopvang Aware 20 Haltbureau 33 totaal met eigen dekking 190

financiële dekking t.l.v middelen armoedebeleid bestaande begrotingsposten reguliere middelen mantelzorg middelen voortijdig school verlaten (VSV) middelen voortijdig school verlaten (VSV) rijksmiddelen vrouwenopvang brede doeluitkering SIV

Toelichting op voorstellen met eigen financiële dekking

Sport en meer bewegen ouderen (€ 30.000) • Ter uitvoering van de raadsmotie over dit thema ontvangt SWO in de periode 2008-2011 jaarlijks een bijdrage ad € 30.000 t.b.v. het sporten voor ouderen die rond het sociaal minimum leven. De financiële dekking is mogelijk binnen het hiervoor beschikbare budget in het kader van armoedebeleid.

18


tkwaliteit

Onderscheiding voor kinderen (€ 8.000) • In 2009 is er een pilot gericht op het publiekelijk waarderen van jongeren in de samenleving. Project jonge mantelzorgers (€ 25.000) • Betreft project van St. Vrijwilligerscentrale. Dekking is mogelijk binnen reguliere middelen voor mantelzorg (besluitvorming volgt eind 2008). KIES project de Kern (€ 37.000) • Met dit bedrag kan het KIES project worden uitgevoerd t/m het eind van het schooljaar 2008-2009. Formatie schoolmaatschappelijk werk bij St. de Kern (€ 37.000) • In 2008 is op grond van een motie van de raad deze aanvraag incidenteel gehonoreerd. Dit gebeurt nu ook voor 2009 . Vrouwenopvang Aware (€ 20.000) • Continuering van deze activiteit in 2009 ten laste van ontvangen rijksmiddelen voor vrouwenopvang. Haltbureau (€ 30.000) • De subsidie wordt in 2009 gedekt via de ontvangen brede doeluitkering SIV. Bestedingsvoornemens die nog via een afzonderlijk raadsvoorstel zullen worden voorgelegd Dit najaar ontvangt de raad nog een afzonderlijk voorstel met af te wegen bestedingsvoorstellen in het kader van huiselijk geweld en vrouwenopvang. Binnen het programma Gezondheid en zorg betreft het met name de bestedingsvoorstellen die in onderstaand overzicht zijn weergegeven. bedrag in € 1000 Aanvragen Vrouwenopvang Overijssel uitbreiding capaciteit intensieve zorg uitbreiding begeleid wonen verhoging kwaliteit aanbod voor kinderen versterking positie advies/steunpunt huselijk geweld begeleid terugkeer nazorg coördinatie huiselijk geweld preventie Zwolle zorgcoördinatie slachtoffers mensenhandel ST. RIAGG crisisdienst in het kader van huiselijk geweld St. De Kern hulpverlening in het kader van de wet huisverbod versterking struct. aanbod ambulante hulpv. huiselijk geweld Totaal af te wegen bij raadsvoorstel huiselijk geweld/vo

70 8 42 56 40 18 80 50 45 82 74 75 640

De toelichting op deze aanvragen is opgenomen in het informatiepakket t.b.v. de hoorzitting over subsidie aanvragen.


19

tkwaliteit

20


Programmabegroting 2009 Hoofdstuk 3 Programmabijdragen

tkwaliteit

22


tkwaliteit

Pijler Sociaal Het sociale gezicht van Zwolle wordt door velen bepaald, sterker nog wij streven naar ‘iedereen doet mee’.

Dat begint met een goede start, met zorg via consultatiebureaus, maar ook door op vroege leeftijd taalachterstanden weg te werken. De gemeente let goed op dat jongeren niet voortijdig de school verlaten of teveel drinken. Door hen goed te volgen en te zorgen voor veilige en goede schoolvoorzieningen. Wie als volwassene vroeger de boot heeft gemist, moet in Zwolle toch nog kunnen verder leren. Wie de regie echt kwijt is over zijn leven of financiën, of bedreigd wordt door een partner, die wordt opgevangen en geholpen. De gemeente zorgt op veel terreinen voor de kwaliteit en ondersteuning, maar mensen en onze partners in de stad moe-

ten het zelf waarmaken. Dat betekent dat het cultuur- en het sportbeleid zijn gericht op het beschikbaar maken en houden van kwalitatieve voorzieningen, waarin mensen zich optimaal kunnen ontwikkelen. Of bijvoorbeeld van hun overtollige kilo´s kunnen afkomen. En het betekent dat het welzijnsbeleid eerder is gericht op ondersteunen van zelfredzaamheid, dan op leunen op de voorzieningen. In het integratiebeleid betekent het dat mensen geholpen worden de Nederlandse taal te beheersen en hun medewijkbewoners zoveel mogelijk te ontmoeten. Maar ze moeten het zelf doen, de gemeente biedt een steuntje in de rug.

Pijler sociaal begroting 2009 aandeel in totale lasten

beslag op algemene middelen

17% 46%

sociaal overig

sociaal overig

54%

83%

financiering

23% 2%

bijdrage derden tlv reserves tlv algemene middelen

75%

Omschrijving /programma

lasten

baten

1 Welzijn 2 Cultuur 3 Sport 4 Inburgering en integratie 5 Onderwijs en jeugd 6 Gezondheid en zorg Totaal

5350 17751 7453 2683 25487 34500 93224

50 552 1002 2253 4688 12188 20733


reserve saldo mutaties (bedragen x € 1.000) 50 -5250 1145 -16054 713 -5738 -430 719 -20080 -99 -22411 2528 -69963 23

tkwaliteit

24


tkwaliteit

Inhoud Programma 1

Welzijn

26

Programma 2

Cultuur

32

Programma 3

Sport

35

Programma 4

Integratie en Inburgering

40

Programma 5

Onderwijs en Jeugd

43

Programma 6

Gezondheid en Zorg

58


25

tkwaliteit

Programma 1

Welzijn

Thema PPN

Samen zorgen voor Zwolle

Beleidskader In het Meerjaren Ontwikkelings Programma (MOP) is Ìedereen doet mee´ één van de prioriteiten. In dat kader staat het bevorderen van de zelfredzaamheid van burgers en het verminderen van het beroep van inwoners op ondersteuning centraal. De rijksoverheid heeft de Wet Maatschappelijk Ondersteuning (Wmo) vastgesteld. Voor het programma welzijn zijn met name de volgende zaken hierin van belang: Prestatieveld 1: bevorderen van sociale samenhang en leefbaarheid in dorpen, wijken en buurten. Prestatieveld 4: ondersteunen van vrijwilligers en mantelzorgers. In het Regeerakkoord 2007 wordt sociale samenhang en leefbaarheid van wijken van groot belang geacht. De ambitie is om samen met mensen in de wijken en maatschappelijke

instellingen die in wijken actief zijn voorwaarden te scheppen om de sociale samenhang in wijken te vergroten. In het Collegeakkoord 2006-2009 is als prestatieafspraak 3 opgenomen dat onderzocht zal worden welke maatregelen nodig zijn om het vrijwilligerswerk te versterken. Inmiddels wordt aan de uitwerking van het plan van aanpak gewerkt. Onderdelen van welzijnsbeleid voor specifieke doelgroepen, zoals jeugd, allochtonen en ouderen ondergebracht bij andere programma´s, namelijk programma 4, programma 5 en programma 6. Relevante beleidsnota’s • Beleidsnota Welzijn en Zorg: ´Meedoen nu en later´ • Beleidsagenda Homo-emancipatie • Kadernotitie Accommodatiebeleid • Actieprogramma Vrijwilligersbeleid

Programmaplan 2009 Algemeen welzijnsbeleid Meerjarige doelstellingen GSB/MOP Bevorderen zelfredzaamheid en versterken zelfoplossend vermogen van mensen.

Prestaties 2010

Prestaties / activiteiten 2009

In het najaar van 2008 is met de raad Een heldere, duurzame en onderscheidende visie op sociaal beleid ontwikkelen gesproken over de verdere ontwikkeling van de WMO. Vanuit deze uitgangspunten die als leidraad wordt gehanteerd. wordt begin 2009 een toekomstvisie voor het welzijnsbeleid opgesteld. Prioriteiten in programma´s stellen die bijdragen aan de doelstellingen van het In het tweede half jaar van 2009 op basis MOP. van de toekomstvisie voor welzijn en Meer integraal maken van sociaal beleid. sociaal beleid enkele concrete thema´s uitwerken in samenwerking met de betrokken partijen in het veld. Doorontwikkelen en uitvoeren van de sociale pijler van het wijkontwikkelingsplan Kamperpoort.

26


tkwaliteit Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Het bevorderen van de sociale samenhang en leefbaarheid in wijken. (zie a.)

Prestaties


Welzijnsvoorzieningen sluiten aan bij behoeften en vraag in de wijk.

Subsidieafspraken met Travers over de inzet van buurtopbouwwerk, sociaal cultureel werk en bezoekvrouwen om de doelstelling te realiseren.

Binnen het welzijnsbeleid is ruimte voor initiatieven van burgers en worden burgerinitiatieven gestimuleerd. De score sociale cohesie (in 2003: 6,2) blijft tenminste op dat niveau. In aandachtswijken wordt de score verhoogd. Het percentage inwoners dat zich medeverantwoordelijk voelt voor de leefbaarheid in de buurt (in 2003: 81%) blijft tenminste op dat hoge niveau.

Inzet van welzijnswerk sluit aan bij behoeften van wijken. Verstrekken van incidentele subsidies voor vrijwilligersinitiatieven conform de ´stimuleringsregeling welzijn en zorg´. Subsidiering van wijkverenigingen voor activiteiten in wijken en dorpen. Subsidiering van jeugdland ten behoeve van activiteiten in wijken en dorpen voor kinderen in de vakantieperiode.

Toelichting programmaplan: a. Bij de middelen voor dit programmaonderdeel is naast de inzet van buurtopbouwwerk en sociaal cultureel werk , ook de inzet voor opvoedingsondersteuning, kinderwerk, jongerencentra en ambulant jongerenwerk ondergebracht. Inhoudelijk worden de laatst genoemde zaken besproken bij het programma 5. Kengetallen Deelprogramma Welzijn (bron: Trendrapportage, tenzij anders aangegeven) Inwoners met gevoel van medeverantwoordelijkheid voor leefbaarheid in de buurt Schaalscore sociale cohesie Rapportcijfer Sfeer in de buurt Inwoners die zeer tevreden of tevreden zijn met sociaal-culturele voorzieningen

2003

2005

2007

81% 6,2 7,0 60%

82% 6,4 7,1 61%

82% 6,2 7,1 70%

Kengetallen werksoorten welzijnswerk Aantal bereikte personen Volwassenenwerk Buurtopbouwwerk Bezoekvrouwen Algemeen maatschappelijk werk Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Bevorderen zelfredzaamheid en probleemoplossend vermogen Verminderen van het beroep van inwoners op ondersteuning. Consolideren en versterken van een hulpaanbod dat vraaggericht, professioneel en goed toegankelijk is.

2007 2160 3155 195

Prestaties


Consolideren en versterken van een lokale basisvoorziening die professionele psycho-sociale hulp beschikbaar stelt aan mensen in hun directe leef- en woonomgeving.

Subsidiëring Algemeen Maatschappelijk Werk voor onder meer de deelproducten: Algemeen maatschappelijk werk (prestaties: afgesloten cliënttrajecten 1400), Sociaal raadslieden (prestatie:2500 contacten).

Inzet van algemeen maatschappelijk werk is goed afgestemd op de vraag.


27

tkwaliteit

Kengetallen Algemeen maatschappelijke Werk Afgesloten cliëntentrajecten Contacten raadslieden

2006 1289 3408

2007 1400 2500

2008* 1463 4173

2009* 1400 2500

* genoemde aantallen voor 2008 en 2009 zijn de afspraken in de uitvoeringsovereenkomst. Per 1 januari 2009 schakelt De Kern over op een nieuw landelijk informatiemodel. Het nieuwe informatiemodel is meer modulair in plaats van procesmatig. Op dit moment is niet te voorzien wat dat precies betekent voor het aantal af te sluiten trajecten, al is wel duidelijk dat het zeker hoger zal liggen dan in 2008. 2009 zal gebruikt worden om nieuwe prestatieafspraken te maken op basis van het nieuwe informatiemodel.

Vrijwilligersbeleid Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Vrijwilligerswerk

Prestaties


Het ondersteunen en stimuleren van vrijwilligerswerk.

Serviceverlening aan en ondersteuning van vrijwilligersorganisaties.

Aandacht voor ondersteuning kleine vrijwilligersorganisaties, indien mogelijk op maat.

Versterken van het vrijwilligerswerk.

Ondersteunen en stimuleren van vrijwilligers in zorg en welzijn.

Verder benutten van de projecten van het project Niet Leuker Wel Makkelijker.

Verbeteren gemeentelijke dienstverlening t.a.v. vrijwilligersorganisaties (waar- In het kader van de maatschappelijke stages: het versterken van het vrijwillionder het verminderen van regels). gerswerk door onder meer te richten op nieuwe doelgroepen vrijwilligers. Nulmeting: De score ´vrijwilligersklimaat´ (in 2003: Vanwege het actuele profiel van de vrij5,4; 2005: 5,5) williger aanpassing van pr en waarderingsinitiatieven. Kengetallen Kengetallen vrijwilligersbeleid (bron: Vrijwilligerscentrale Zwolle) Bezoekers Vrijwilligerscentrale Geplaatste vacatures bij vrijwilligersvacaturebank Organisaties die een beroep doen op de dienstverlening van de vrijwilligersvacaturebank Aanvragen adviesgesprekken door vrijwilligersorganisaties Aantal hulpvragen Algemene Hulpdienst Aantal vrijwilligers Algemene Hulpdienst Mensen die een beroep hebben gedaan op intensieve bemiddeling tot vrijwilligerswerk

28


2004

2005

2006

2007

1102 585 318

1241 499 432

1307 515 751

837 216 844

137 345 130 132

142 402 139 88

144 430 132 60

123 384 117 33

tkwaliteit

Homobeleid Meerjarige overige beleidsdoelstelPrestaties lingen Toegankelijkheid van basisvoorzieningen Basisvoorzieningen zijn goed toegankelijk voor homoseksuelen. Preventie en signalering bij jongeren, Op grond van lokale informatie wordt allochtonen en ouderen. preventief aandacht besteed aan homoTegengaan van discriminatie en geweld. seksualiteit en de acceptatie hiervan bij jongeren, ouderen en allochtonen. Discriminatie en geweld ten aanzien van homoseksuelen is op een laag niveau.

Prestaties / activiteiten 2009 Het in 2008 opgestelde plan van aanpak voor het vergroten van de bespreekbaarheid van homoseksualiteit in allochtone kring uitvoeren. Daarmee een beweging in allochtone kringen in gang zetten om die bespreekbaarheid van homoseksualiteit te vergroten. Afspraken met scholen en andere voorzieningen maken om homoseksualiteit bij jongeren bespreekbaar te maken.

Toelichting programmaplan: In 2008 is Zwolle door het Ministerie gekozen als één van de koplopergemeenten voor het Homobeleid. Voor een periode van vier jaar is een koploperovereenkomst aangegaan met het rijk. De overeenkomst is aangegaan tot en met 31 december 2011. De koploperovereenkomst betreft het bevorderen van de sociale acceptatie van homoseksualiteit en Zwolle daarbij tevens als voorbeeldgemeente voor andere gemeenten fungeren. In 2009 ontvangen we van het rijk in het kader van de overeenkomst € 20.000,-. In 2009 zal de aandacht in Zwolle vooral uitgaan naar het bespreekbaar maken van homoseksualiteit in allochtone kringen. Multifunctionele accommodaties en wijkaccommodaties Meerjarige overige beleidsdoelstelPrestaties lingen Accommodaties in wijken worden zo veel Zorgen voor voldoende en kwalitatief goede accommodaties voor maatschap- mogelijk als Multifunctionele Centra pelijke activiteiten voor zover belangheb- gerealiseerd. (Zie 6.) bende groepen daartoe zelf niet in staat Multifunctionele accommodaties en zijn. Dit realiseren door: wijken buurtcentra zijn in staat om een • Evenwichtige spreiding over de stad; financieel gezonde exploitatie te realise• Toegankelijkheid voor alle inwoners; ren. (Zie a.) • Clustering en multifunctionaliteit.

Prestaties / activiteiten 2009 Afhankelijk van besluitvorming in 2008 planvoorbereiding in Westenholte voor een gecombineerde voorziening voor sport en wijkcentrum in de Noordschil.

Het beleid en de subsidiering van accommodaties in wijken wordt op wijkniveau integraal beoordeeld in relatie tot de ontwikkeling van de WMO, Bredescholen, In het licht van de groei van Zwolle is een sport en zorgvoorzieningen. Zo wordt efficiënt gebruik gemaakt van de middelen derde jongerencentrum in Stadshagen op verschillende terreinen. gerealiseerd. (Zie c.) In 2010 is tenminste 65 % van de inwoners tevreden over sociaal-culturele voorzieningen. Nulmeting Het aantal inwoners dat tevreden is over sociaal-culturele voorzieningen is in 2005 61%.


In 2009 zal het subsidiebeleid evenwichtig worden gemaakt. Het jongerencentrum Stadshagen gaat in 2009 voor het eerst haar deuren openen. Een bijdrage leveren om het Dorpshuis in Windesheim uit te breiden. Daartoe wordt door het bestuur een plan ontwikkeld voor een meer multifunctioneel dorpshuis dat bij de behoeften van het verenigingsleven aansluit.

29

tkwaliteit

Toelichting programmaplan: a. Bij de wijkcentra komen enerzijds financiële problemen voor en hebben andere centra jaarlijks een exploitatieoverschot. De voor enkele centra grote tekorten worden vooral veroorzaakt door veranderende weten regelgeving en spanning in de (om niet) verhuur voor sociale activiteiten. b. In 2009 zullen aan de hand van ontwikkelde scenario´s meer multifunctionele combinaties voor de verschillende centra worden uitgewerkt. In enkele wijken/gebieden kan mogelijk, in combinatie met ontwikkelingen op andere terreinen, een multifunctioneel centrum worden gerealiseerd, zoals in Westenholte. c. Aan het eind van 2008 is volgens planning het jongerencentrum in Stadshagen opgeleverd. In 2009 zal de programmering van start gaan waarbij jongeren (Level Z), onder begeleiding van het jongerenwerk, een belangrijke rol vervullen. Ook gaan jongeren veel van de beheertaken voor hun rekening nemen. Kengetallen wijkaccommodaties Aantal bezoekers per jaar De Pol, Zwolle Zuid Vlasakkers, Indische Buurt Holtenbroek Rembrandtien, Dieze-West Ons Eigen Huis, Kamperpoort

2006 12.500 12.000 65.000 15.400 12.000

2007 12.700 8.000 55.000 10.500 7.500

Vaste huurders De Pol, Zwolle Zuid Vlasakkers, Indische Buurt Holtenbroek Rembrandtien, Dieze-West Ons Eigen Huis, Kamperpoort

2006 10 3 17 7 3

2007 10 1 25 10 0

Incidentele verhuur per jaar De Pol, Zwolle Zuid Vlasakkers, Indische Buurt Holtenbroek Rembrandtien, Dieze-West Ons Eigen Huis, Kamperpoort

2006 27 6 24 13 4

2007 30 15 120 40 15

Aantal dagdelen open De Pol, Zwolle Zuid Vlasakkers, Indische Buurt Holtenbroek Rembrandtien, Dieze-West Ons Eigen Huis, Kamperpoort

2006 14 11 15 15 11

2007 13 10 11 12 11

Toelichting De cijfers voor wijkaccommodaties betreffen alleen gegevens van de 5 wijkaccommodaties die beheerd worden door Travers. Daarnaast zijn er nog 11 wijkaccommodaties die onder verantwoordelijkheid van een zelfstandig bestuur vallen. De terugloop van het aantal bezoekers in 2007 is vooral een gevolg van het uitvoeren van het rookverbod. Dat was al eerder in de Pol gebeurd, en is per 2007 in alle accommodaties van Travers aangepakt. De terugloop is vooral zichtbaar bij de inloop- en ontmoetingsfunctie. Ook de andere wijkaccommodaties geven aan een terugloop van de bezoekersaantallen te zien. Bij de Vlasakkers speelt verder een rol dat deltaWonen een woning ter beschikking heeft gesteld voor de buurt, wat het aantal bezoekers van de Vlasakkers doet dalen. Jongerenwerk vindt daarbij steeds meer ambulant plaats wat ook bijdraagt aan lagere bezoekersaantallen.

30


tkwaliteit

Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Budget o.b.v. bestaand beleid Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: Onderhoud wijken buurtcentra Resultaat na bestemming

rekening 2007 5075 121 -4954 -21 -4975

begroting 2008 2009 4963 5350 50 50 -4913 -5300 50 50 -4863 -5250

meerjarenraming 2010 2011 5348 5346 50 50 -5298 -5296

2012 5344 50 -5294

-5298

-5294

-5296

Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008: Naast de trendmatige aanpassingen en wijziging capaciteitsverdeling is voor ca € 0,1 mln. budget overgenomen van programma onderwijs/jeugd (5), betreffende Maxi Axie en huiswerkklassen. Toelichting mutatie meerjarenraming Stadsuitbreiding Besluitvorming PPN 2008 (meerjarig incidenteel): Wijkaccommodaties en Travers (doorloop 2008)

-2

-2

-2

125

125

125

-156

Aandeel in bezuinigingstaakstelling ad € 1 mln.:

125

Incidentele nieuwe bestedingen 2009: Vrijwilligerscentrale, beursvloer

-15

Nadere specificatie programmabudget 2009: Vrijwilligerswerk Beleid accommodaties Sociaal cultureel werk Algemeen maatschappelijke werk Wijkorganisaties Welzijnsbeleid

lasten 204 1136 2070 1627 120 193 5350

baten 50 50

100


saldo -204 -1086 -2070 -1577 -120 -193 -5250

31

tkwaliteit

Programma 2

Cultuur

Thema PPN

Samen beleven in Zwolle

Relevante beleidsnota’s - GSB/MOP 2006-2009 - Cultuurvisie 2009 e.v. - Lokale visie bibliotheekbeleid 2009-2012

Programmaplan 2009 Meerjarige doelstellingen GSB/MOP Continueren en verder versterken van het in gang gezette cultuurbeleid in de cultuurnota 2005-2008. Inzetten op het continueren en versterken van (culturele) evenementen in en rondom de binnenstad Vergroten van culturele potentie in Zwolle

Prestaties Er komt een nieuwe cultuurvisie die loopt tot 2020. Op basis van evaluatie bezien op welke wijze het nieuwe festival Zw/\rt goed verankerd kan worden in de Zwolse samenleving. Versterking van de culturele infrastructuur gericht op jongeren en makers

Prestaties / activiteiten 2009 Vaststelling cultuurvisie 2009-2020 (zie a) Besluitvorming rond huisvesting Hedon II Besluitvorming eventuele wijzigingen in het festivalbeleid. (zie b)

Zwolse producentenn en productiehuizen krijgen een plaats in het cultuurbeleid via het Cultuurplan (Gnaffel, Kameropera en Fluitorkest) (zie c)

Toelichting programmaplan: a. Na vaststelling van de Cultuurnota De Basis op Orde, is de uitvoeringsnota door de Raad aanvaard, met accent op jongeren als producent en consument. Daarbij spelen de productiehuizen en werkplaatsen een belangrijke rol naast het aanbod van de instellingen. Deze cultuurnota heeft een looptijd tot 2008; per 2009 wordt het beleid neergelegd in de cultuurvisie 2009-2020. Daarin is opgenomen welke voornemens uit De Basis op Orde zijn uitgevoerd. b. Evenementen en festivals zijn belangrijk voor de levendigheid van de stad en voor de uitstraling tot buiten de stadsgrenzen; deze festivals bieden ruimte aan jonge makers en trekken ook jong publiek. In 2008 vond de eerste aflevering van het nieuwe grootschalige festival plaats. Na afloop zal er een evaluatie moeten komen met besluitvorming over het vervolg. Naar verwachting zal bij een positieve besluitvorming de provincie Overijssel gelet op de nieuwe cultuurnota een bijdrage leveren. c. Het streven is er op gericht om de makers van de kunsten in Zwolle zoveel te bieden dat zij aan de stad gebonden blijven. Dat is belangrijk voor het kunstaanbod en de activiteiten in de stad. Daarbij kunnen vernieuwende festivals een rol spelen, alsmede de productiehuizen en werkplaatsen. In de cultuurvisie 2009-2020 wordt daar aandacht aan besteed. Meerjarige doelstelling regulier beleid Instandhouden, stimuleren en versterken van de infrastructuur en het aanbod ten behoeve van: • De inwoners • De ontwikkeling van de kunsten en het kunstaanbod • De verhoging van de aantrekkelijkheid van de stad in alle opzichten

Activiteiten / Prestaties 2009 Na vaststelling van de cultuurvisie 20092020 uitwerking in deelnotities van: • Accommodatievraagstukken Bibliotheek en Muzerie • Vaststellen Beeldende Kunstbeleid naar aanleiding van decentralisatie rijksgelden • Deelname Zwolle in Participatiefonds van het Rijk. (zie a) • Realiseren ondersteunigsfunctie van amateurkunst naar aanleiding van het in 2008 uitgevoerde onderzoek naar de ondersteuningsbehoefte van amateurkunstverenigingen. Uitwerken doelstelling cultuur gericht op Stijging deelname jongeren aan cultureel • Jongeren: zie cultuurvisie 2009-2020 • In samenwerking met E&A beleid ontjongeren als producent en als consument leven wikkelen de in gang gezette stijging te Stijging aandeel werknemers binnen vergroten creatieve industrie van Zwolle • Besluitvorming Tweede zaal Hedon (collegeakkoord) • Incidentele extra inzet voor uitvoering lokale visie bibliotheekbeleid

32

Prestatie + nultmeting Met structurele subsidies de culturele instellingen in stand houden:OdeonSpiegel, Hedon, Bibliotheek, Muzerie, Stedelijk Museum, De Fundatie, Ecodrome, HCO etc. Met meerjarige subsidies de evenementen continuïteit bieden. Met incidentele subsidies via de commissie Culturele Activiteiten, Podiumkunstproducties en Beeldende Kunst culturele activiteiten mogelijk maken. De amateurkunst met subsidies ondersteunen


tkwaliteit

Toelichting programmaplan: a. Het Rijk heeft een nieuwe cultuurnota voor 2009-2012 met daarin een herziening van procedures. Het Rijk behartigt alleen nog de financiering van instellingen die een plaats hebben gekregen in de Basis Infrastructuur. Verdere subsidiëring van instellingen gaat via de Rijksfondsen. De Geldstroom Beeldende Kunst en Vormgeving wordt naar 35 steden gedecentraliseerd. De opvolger van het Actieplan Cultuurbeleid, het Participatiefonds zal ook via een vorm van decentralisatie naar lagere overheden gestalte krijgen. Het verzoek van de Tweede Kamer om meer oog te hebben voor de cultuur in de regio’s buiten de Randstad lijkt geen resultaat te hebben in het uiteindelijke rijksbeleid. Mede door de korting in het kader van Cultuurprofijt gaan de grote rijksgesubsidieerde instellingen erop achteruit. b. De nieuwe cultuurvisie 2009-2020 zal ingaan op de huisvesting van een aantal culturele instellingen conform de raadsbrief van mei 2008. c. In 2009 investeren wij e150.000 in twee projecten van de bibliotheek gericht op cultuurparticipatie met name van jongeren. Een digitaal bibliotheekaanbod in samenwerking met voortgezet onderwijs en ROC’s om jongeren in hun electronische leeromgeving te bereiken en een programma mediawijsheid om een ongewenste tweedeling te voorkomen tussen inwoners die wel en inwoners die hun weg in onze steeds meer digitale samenleving niet weten te vinden. Hiermee geven wij invulling aan twee speerpunten uit de lokale visie bibliotheekbeleid 2009-2012: de bibliotheek als makelaar, bij de kernfunctie ‘warenhuis van kennis en informatie” en als ondersteuner bij de kernfunctie “centrum voor cultuur en educatie”.

Kengetallen Instelling Odeon-Spiegel Hedon

Activiteiten 410 voorstellingen 55 concerten 20 dance-events 10 vrije val theater-programma´s 20 filmavonden Bibliotheek Zwolle Collectie 254.000 Bibliotheekleden 29.400 Uitleningen 1.027.000 Culturele activiteiten 120 Educatieve activiteiten De Muzerie muziek instrumentaal & vocaal (±25 instrumenten) harmonie en fanfare (±10 instrumenten) cursussen muziek (±25 verschillende) cursussen beeldende kunst (±50 verschillende) cursussen theater (±20 verschillende) cursussen dans (5 verschillende) cursussen multidisciplinair (5verschillende) cursussen trendmatig aanbod Primair onderwijs aanbod Voortgezet onderwijs IJsselacademie 10 publicaties per jaar Symposia en culturele activiteiten Stedelijk Museum Tentoonstellingen (±14) Zwolle Educatieve projecten Kortlopende activiteiten: lezingen, concerten en educatieve activiteiten publicaties bij tentoonstellingen De Fundatie Tentoonstellingen (±11) (locatie Zwolle) Educatieve activiteiten Historisch Centrum themapresentaties (±6) Overijssel arrangementspresentaties (100) gastpresentaties (±30) Ecodrome Enkele themamanifestaties Educatieve activiteiten Activiteiten t.b.v. natuur & milieuorganisaties


Bereik 110-120.000 bezoekers 30.000 bezoekers

700.000 bezoekers

525 100 420 680 250 145 110 260 10.000 11.800

27.000 bezoekers

60.000 bezoekers (incl. Nijenhuis) 30.000 bezoekers

100.000 bezoekers

33

tkwaliteit

Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Budget o.b.v. bestaand beleid

rekening 2007 16894 472 -16422 1323

Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: * reserve wachtgelden Muzerie * reserve Ecodrome * reserve GPA * stimuleringsres podiumkunsten Resultaat na bestemming

-15099

2008 17183 614 -16569 1196

-15373

begroting 2009 17751 552 -17199

2010 17752 552 -17200


47 67 781 250 -16054

-17200

-17201

-17202

-1

-1

-1

-60 -15 -28

-30 -160 -65 5 -60 -15 -28

-30 160 -65 10 -60 -15 -28

-30 -160 -65 15 -60 -15 -28

-20 -35 -90 -225

-20 -35 -90 -225

-90

-90

125

100 125

100 125

100 125

Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008: Met name trendmatige aanpassingen. Toelichting mutatie meerjarenraming: Stadsuitbreiding Besluitvorming PPN 2008 (structureel): Cultuurhuis: subsidie bibliotheek Cultuurhuis: subsidie muzerie Conciergefunctie cultuurhuis Te realiseren verlaging op subsidiebijdragen cultuurhuis HCO exploitatietekort Structurele subsidie culturele activiteiten Stichting ateliers Zwolle Besluitvorming PPN 2008 (meerjarig incidenteel): Uitv. Raadsbesluit afbouw subsidie machinemuseum Tijdelijke subsidieverhoging machinemuseum Participatiefonds cultuur Totaalbudget Fluitorkest,Gnaffel,Kameroperafestival ca Besluitvorming PPN 2007 (structurele dekking): Efficiency museale voorzieningen Aandeel in bezuinigingstaakstelling ad € 1 mln.: Incidentele nieuwe bestedingen 2009: Herman Brood experience Landelijke start bevrijdingsfestival Bibliotheek, totaalbudget voor diverse aanvragen

-30 -160 -65

-50 -80 -150

Nadere specificatie programmabudget 2009: Bibliotheken Podiumkunsten Festivals Cultuureducatie Amateurkunst Musea Lokale geschiedenis Beeldende Kunst Beiaardier

34

lasten 3558 6187 376 2529 362 2891 1361 450 37 17751


baten 1060 570 67

1697

saldo -3558 -5127 -376 -1959 -362 -2824 -1361 -450 -37 -16054

tkwaliteit

Programma 3

Sport

Thema PPN

Samen beleven in Zwolle

Beleidskader Het deelprogramma Sport kent de volgende belangrijke langere termijn doelstellingen: • Stimuleren dat Zwollenaren een leven lang sporten, vijf dagen in de week. • Het bevorderen van sterke, bloeiende sportverenigingen die een aantrekkelijk sportaanbod hebben en een ontmoetingsplaats zijn voor diverse bevolkingsgroepen • Speciale aandacht blijven besteden aan de doelgroepen jeugd, ouderen, mensen met een beperking en minderheden

• Het bevorderen dat Zwolle een stad is waar bijzondere en aansprekende sportprestaties worden geleverd • Ervoor zorg dragen dat Zwolle voldoende en kwalitatief goede sportaccommodaties heeft, die evenwichtig over de stad gespreid zijn Relevante beleidsnota’s • Beleidskader zwemwateronderzoek (2003 – 2004) • Nota Sportaccommodatiebeleid Zwolle (2005) • Sport in Zwolle, samen beleven (2006)

Programmaplan 2009 Meerjarige doelstelling regulier beleid Breedtesport (zie a) Stimuleren dat Zwollenaren een leven lang sporten, vijf dagen in de week. Het bevorderen van sterke, bloeiende sportverenigingen die een aantrekkelijk sportaanbod hebben en een ontmoetingsplaats zijn voor diverse bevolkingsgroepen Speciale aandacht blijven besteden aan de doelgroepen jeugd, ouderen, mensen met een beperking en minderheden.

Prestatie + Nulmeting Activiteiten / Prestaties 2009 Het aantal jeugdigen dat de Beweegnorm Doorontwikkeling van SportService Zwolle: haalt stijgt jaarlijks met 2%. De taken en verantwoordelijkheden tussen gemeente en Sportservice Zwolle Het percentage jongeren met overgezijn duidelijker afgebakend, geformaliwicht in de leeftijdscategorie 0-19 jaar seerd en vastgelegd in een (kwalitatief en zal niet verder stijgen. kwantitatief meetbaar) prestatiecontract Het aantal scholen waar de jeugd binnen en buiten schooltijd dagelijks kan spor- De volledige verhuur(-administratie) van de gemeentelijke sportaccommodaties ten bedraagt 90% wordt uitgevoerd door SportService Minstens 65% van de Zwolse volwassen Zwolle bevolking voldoet aan de Beweegnorm. Het monitoren en creëren van randvoorHet percentage ouderen, sociale minima waarden en mogelijkheden ten behoeve en mensen met een beperking binnen de van verdere doorontwikkeling op korte, georganiseerde sport stijgt jaarlijks met middellange en lange termijn. 5%. Subsidiëring van het bestaande uitvoeDe achterstand van allochtone jongeren ringsprogramma SportService Zwolle in de georganiseerde sport is ingelopen Subsidiëring uitvoeringsprogramma SWOZ, onderdeel sportief bewegen voor Het aantal verenigingen dat zich openouderen stelt voor bijzondere doelgroepen is gestegen met 10. Subsidiëring en het (laten) uitvoeren van Het aantal verenigingen dat wachtlijsten BOS-projecten kent voor jeugdleden is gereduceerd tot Implementeren en uitvoeren van de sub0. sidieregeling aangepast sporten Het aantal verenigingen met kaderproHet uitvoering geven aan het thema voor blemen is gereduceerd met 20%. 2009 “Jaar van de gehandicaptensport” met activiteiten gericht op het stimuleren Het aantal verenigingen dat ledengroei van deelname en het versterken van de kent, is verhoogd met 10%. infrastructuur ten aanzien van aangepast sporten. Het aantal verenigingen met financiële problemen is gereduceerd met 10%.


35

tkwaliteit Meerjarige doelstelling regulier beleid

Topsport Het bevorderen dat Zwolle een stad is waar bijzondere en aansprekende sportprestaties worden geleverd (zie b)

Prestatie + Nulmeting 25 verenigingen hebben een keurmerk.

Activiteiten / Prestaties 2009 Een update van het onderzoek naar de sportparticipatie en sportbehoefte van de Zwolse bevolking (juni 2003) is uitgevoerd conform de Richtlijnen Sportdeelname Onderzoek, waarmee inzicht wordt verschaft in de mate waarin de stimuleringsactiviteiten op Breedtesport effect hebben gehad.

Minimaal 4 Zwolse verenigingen en mini- Structurele financiering van het Topsport maal 4 individuele sporters acteren in de Steunpunt. nationale top; Financiering, wervingsactiviteiten, Zwolle is de thuisbasis voor 4 sporteve- coördinatie en behandeling van subsidieaanvragen ten aanzien van Topsportevenementen die een plaats hebben op de nationale kalender. Zwolle heeft eenmaal nementen per twee jaar een internationaal sportParticipatie in het Olympisch Netwerk evenement; IJssel-Vecht/Noord-Veluwe. Er zijn afspraken gemaakt met 5 topHet ontwikkelen van criteria voor clubs/topsporters over het aanwenden topsportverenigingen en individuele van hun kennis en expertise voor de Zwolse breedtesport en hun bijdrage aan topsporters. de promotie van Zwolle.

Sportaccommodaties (zie c) Er voor zorg dragen dat Zwolle voldoende De nieuwe zwemvoorziening(en) wordt (worden) geopend. en kwalitatief goede sportaccommodaties heeft, die evenwichtig over de stad Het gevoerde beleid heeft zowel voor de gespreid zijn binnen- als de buitensport geleid tot een goed kwalitatief en kwantitatief aanbod van sportaccommodaties Er is sprake van een evenwichtige spreiding van voldoende en flexibel inzetbare voorzieningen.

Een renovatieplan ten aanzien van het Openluchtbad is gereed. De aanbesteding van de bouw en de exploitatie van de nieuwe zwembaden heeft plaatsgevonden en de bijbehorende contracten zijn met de geselecteerde partij(en) afgesloten. Het Masterplan sportaccommodaties wordt geïmplementeerd. Binnen de kaders van het Masterplan en de haalbaarheidsstudie is een plan voor de ontwikkeling van sportpark “Het Hoge Laar” opgesteld; Het Johan Cruijff Court is gerealiseerd; De aanleg van minstens één kunstgrasvoetbalveld op één van de Zwolse sportaccommodaties. De vervanging van één kunstgrashockeyveld van MHC Tempo.

Toelichting a. Breedtesport. Een van de belangrijkste speerpunten binnen het sportbeleid is de doorontwikkeling van SportService Zwolle (SSZ). Gezamenlijk met SSZ is gekozen voor een verdere versteviging en inbedding van het takenpakket van SSZ en de aanpassing van de organisatie daarop. Bij de vaststelling van de PPN is € 50.000,-- structureel beschikbaar gesteld om het huidige takenpakket van SSZ te verstevigen en te vervolledigen en de organisatie daarop aan te passen. De doorontwikkeling van SSZ is gekoppeld aan de Impuls brede scholen, sport en cultuur. Met deze regeling wil het Rijk

36

middels structurele co-financiering brede scholen, sport en cultuur een structurele impuls geven door middel van zogenaamde combinatiefuncties. De helft van de middelen binnen deze regeling wordt aangewend voor sport. De Impuls Brede scholen, sport en cultuur hebben inhoudelijk overeenkomsten met de Buurt, Onderwijs en Sport-impuls (BOS). De BOSimpuls heeft het mogelijk gemaakt dat Sport Service Zwolle op het terrein van sport en bewegen methodieken, aanpakken en projecten heeft kunnen ontwikkelen niet alleen voor de BOS-wijken, maar ook voor de andere wijken in de stad. Dit biedt een goede basis voor de ontwikkeling van de combina-


tkwaliteit

tiefuncties uit de Impuls brede scholen, sport en cultuur en de verdere (centrale) expertisevorming op dit gebied. Naast het budget voor de combinatiefuncties is derhalve rekening gehouden met een budget ten behoeve van de expertisevorming en –overdracht. In 2009 worden de BOS-projecten die in 2006 zijn gestart in vier Zwolse wijken (Diezerpoort, Holtenbroek, ZwolleZuidoost en Stadshagen) voortgezet. De projecten in 2009, het vierde en laatste projectjaar, voor het laatst co-gefinancierd vanuit het Rijk en daarmee ook vanuit de gemeente. Voor de uitvoering van deze vier jaren durende projecten worden de benodigde gemeentelijke middelen tot en met 2009 meerjarig incidenteel beschikbaar gesteld. Aangepast sporten oftewel gehandicaptensport speelt zowel landelijk als lokaal een steeds prominentere rol. Om in Zwolle meer aandacht te verkrijgen voor aangepast sporten, het stimuleren van deelname en het versterken van de infrastructuur voor aangepast sporten wordt beoogd 2009 uit te roepen tot “Jaar van de gehandicaptensport”. Om onder deze noemer de gehandicaptensport de gewenste impuls te geven is een programma in ontwikkeling dat in 2009 tot uitvoering wordt gebracht. Hiervoor hebben wij incidentele middelen uitgetrokken. Voorts is voor de uitvoering van een nieuwe subsidieregeling voor het aangepast sporten structureel meer geld nodig, zeker indien we aansluitend op het “Jaar van de gehandicaptensport” aangepast sporten verder willen stimuleren en ondersteunen. Daarnaast worden wij steeds meer geconfronteerd met een veelheid aan (kleinschalige) financiële en materiële knelpunten bij allerhande sportverenigingen en –stichtingen. Bij de PPN is derhalve structureel € 50.000,-- beschikbaar gesteld om de breedtesport extra (financiële) ondersteuning te bieden en de sportparticipatie te vergroten. Tenslotte is bij de beantwoording van motie 62, ingediend bij de begrotingsbehandeling 2008, toegezegd per 2009 structureel budget op te nemen ten behoeve van Sport en bewegen voor senioren. De benodigde middelen hiervoor ad. € 30.000,-- worden betrokken uit het armoedebeleid (post meer bewegen voor ouderen ad € 40.000). Met SSZ en SWOZ zal afstemming plaats vinden omtrent de aanwending van de middelen. b. Topsport. Voor topsportevenementen wordt ingezet op het voortzetten van het beleid zoals dat de afgelopen jaren is geëffectueerd. Aandacht gaat daarbij met name uit naar het in stand houden, stimuleren en ondersteunen van de Zwolse topsportverenigingen en –evenementen. Het inzetten van topsporters en topsportverenigingen ter stimulering van breedtesport en ter promotie van Zwolle verdient daarbij speciale aandacht. c. Sportaccommodaties. Het Masterplan Sportaccommodaties is één van de speerpunten binnen het huidige sportbeleid. Eind 2008 zullen de contouren van het Masterplan bekend zijn. Daarom zal 2009 vooral in het teken staan van de implementatie van het

Masterplan. Het binnen de kaders van het Masterplan en in samenwerking met de betrokken verenigingen komen tot realiseerbare plannen voor sportpark het Hooge Laar verdient daarbij de hoogste prioriteit. Ook zal bij de implementatie van het Masterplan gekeken worden naar de exploitatie van de sporthallen in Zwolle. De beheerstichtingen geven immers aan moeite te ondervinden de exploitatie sluitend te krijgen. De aanvragen voor extra subsidie ter dekking van de exploitatietekorten, willen wij in afwachting van een totaalbeeld van de exploitatie van de sporthallen en de implementatie van het Masterplan sportaccommodaties incidenteel in 2009 toekennen. Ter dekking van de drie geconstateerde knelpunten op het gebied van exploitatie (sporthal Zwolle Zuid, Stilohal en bewegingshuis Stadshagen) is incidenteel € 65.000,-- uitgetrokken. Het realiseren van een nieuw zwembad is een prestatieafspraak uit het collegeprogramma waarover de raad inmiddels een principe-uitspraak heeft gedaan. In 2009 wordt de aanbesteding van de bouw en de exploitatie afgerond en worden de bijbehorende contracten gesloten. Veel aandacht zal in 2009 uitgaan naar het op een goede manier toewerken naar de beëindiging van het gebruik, beheer en de exploitatie van de huidige binnenbaden. De huidige exploitant van de Zwolse binnenbaden, de Stichting Exploitatie Zwolse Zwembaden,. kampt met een exploitatietekort ad € 150.000 per jaar. Dit tekort wordt de komende jaren – tot de realisering van de prestatieafspraak uit het college akkoord – incidenteel gedekt. Wat betreft het openluchtbad wordt het vooronderzoek naar de (technische) gebreken in 2008 afgerond. Om te komen tot herstel van de tijdens dit onderzoek geconstateerde gebreken dient in 2009 een renovatieplan (plan van aanpak) opgesteld te worden, waarbij de verschillende herstelmogelijkheden afgewogen worden in relatie met de monumentale en architectonische waarde en het specifieke karakter en functie van het openluchtbad alsmede de overige accommodatieonderdelen. De kosten voor dit renovatieplan zijn begroot op € 50.000 incidenteel , die wij in het kader van inciidenteel nieuw beleid hebben uitgetrokken. De vereniging openluchtbad Zwolle, die zonder verdere subsidie verantwoordelijk is voor het volledige beheer en de exploitatie van het zwembad, is niet draagkrachtig genoeg deze kosten te dragen. Naast de financiële consequenties uit het renovatieplan zullen wij bij de PPN terugkomen met een voorstel voor het vormen van een onderhoudsfonds voor het openluchtbad In aansluiting op het meerjaren kunstgrasprogramma wordt in 2009 één kunstgrasveld ten behoeve van voetbal gerealiseerd, waarvoor € 300.000 is uitgetrokken. Voordat tot de aanleg van de velden zal worden overgegaan komen wij met een nader voorstel hierover bij u terug. Voorts zal reguliere vervanging van het kunstgrashockeyveld van MHC Tempo plaatsvinden. Het gemeentelijk veld is begin jaren 90 aangelegd en aan vervanging toe. Het betreft hier een (reguliere) vervangingsinvestering.


37

tkwaliteit

Kengetallen Bezoekersaantallen zwembaden (bron: Stichting Exploitatie Zwembaden Zwolle): 2004 Hanzebad 295.422 Aa-bad 140.040 Therapiebad 30.329 Totaal 465.791

2005 251.788 131.868 29.231 412.887

2006 247.692 122.588 27.631 397.911

2007 248.594 120.357 28.427 397.378

Bezoekersaantallen openluchtbad (bron: Gemeente Zwolle/Exploitatie Openluchtbad BV) 2004 2005 Openluchtbad 55.000 63.000

2006 83.500

2007 47.500

Breedtesport Sportparticipatiecijfers. Bron: “Sport in Zwolle”, onderzoek naar de sportparticipatie en sportbehoefte van de Zwolse bevolking (juni 2003). Participatiecijfer algemeen 18 t/m 64-jarigen: 77% Leeftijd: 17 jaar en jonger 18 t/m 24 jaar 25 t/m 34 jaar 35 t/m 44 jaar 45 t/m 54 jaar 55 t/m 64 jaar Etniciteit: Autochtonen Allochtonen

59% 85% 80% 79% 76% 63%

79% 63%

Het sportparticipatiecijfer geeft het percentage van de desbetreffende groep aan dat 12 maal per jaar aan sportbeoefening doet (volgens Richtlijnen Sportdeelname Onderzoek (RSO)). Topsport aantal topclubs in Zwolle: aantal topsportevenementen:

4 4

Sportaccommodaties Aantal sportaccommodaties onder gemeentelijk beheer (bron: Gemeente Zwolle)

Voetbalveld (kunstgras) Voetbalvelden Hockeyvelden (gras) Hockeyvelden (kunstgras) Korfbalvelden Halfverharde handbalvelden Trainingsvelden Atletiekbanen Honkbalveld Softbalveld Rugbybeld Gymnastieklokalen Sportzalen totaal

2003 1 37 1 1 4 2 20 1 1 1 0 30 4 103

2004 1 37 0 1 2 2 20 1 1 1 0 30 4 100

2005 1 37 0 1 2 2 20 1 1 1 0 30 4 100

2006 4 34 0 1 2 2 20 1 1 1 0 30 4 100

2007 11 34 0 1 3 2 12 1 1 1 1 30 4 101

Toelichting: ¹ In 2008 is het trainingsveld van SVI (wedstrijdafmetingen) omgebouwd van een natuurgrasveld naar een kunstgrasveld.

38


2008 12¹ 34 0 1 3 2 11¹ 1 1 1 1 30 4 101

tkwaliteit


rekening 2007 6605 1391 -5214 309

Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: * onderhoud sportvoorzieningen * reserve dekking kap.lasten econ inv. Resultaat na bestemming

-4905

begroting 2008 2009 6805 7453 814 1002 -5991 -6451 330 472 241 -5661 -5738

meerjarenraming 2010 2011 2012 7853 7853 7853 1002 1002 1002 -6851 -6851 -6851

-6851

-6851

-6851

Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008 Naast trendmatige aanpassingen en wijziging kapitaallasten is de rijksbijdrage BOS impuls ad € 176.000 geraamd. De gemeentelijk bijdrage voor BOS wordt bij eerste wijziging op de begroting geraamd (zie onder). Voor voorbereidingskosten zwembaden is € 260.000 verwerkt ten laste van de reserve sportacommodaties. Toelichting mutatie meerjarenraming: Stadsuitbreiding

-400

Besluitvorming PPN 2008 (structureel): Zwembaden Sportservice Subsidies Swol 1894, breedtesport, aangepast sporten BOS en impuls brede scholen (350 - 100 andere dekking)

-50 -50 -250

-50 -50 -250

Besluitvorming PPN 2008 (meerjarig incidenteel): Bijdrage in exploitatietekort zwembaden Kunstgrasvelden

-150 -300

-150

26

26

Aandeel in bezuinigingstaakstelling ad € 1 mln.: Incidentele nieuwe bestedingen 2009: Renovatie(plan) openluchtbad Totaalbudget (sporthal ZZ, Stilohal, bewegingshuis SH) BOS-impuls Jaar van de gehandicapten sport Sport en bewegen ouderen Dekking via Armoedebeleid

-50 -50 -250

-1187 -50 -50 -250

26

26

-50 -65 -151 -70 -30 30

Nadere specificatie programmabudget 2009: Breedtesport Topsport Sportaccommodaties

lasten 897 140 6580 7617


baten 177 1704 1881

saldo -720 -140 -4876 -5736

39

tkwaliteit

Programma 4

Inburgering en Integratie

Thema PPN


Beleidskader Uitgangspunt van inburgering en integratie is dat iedereen participeert in de Zwolse samenleving. Inburgering heeft als doel de persoon zodanig toe te rusten dat hij in staat is om zelfstandig in de samenleving te functioneren. Integratie gaat een stap verder: enerzijds wordt van nieuwkomers verwacht dat zij bereid zijn te integreren en anderzijds moet de Nederlandse samenleving die integratie mogelijk maken. Drie kernbegrippen staan hierbij centraal: Toerusting (beheersing Nederlandse taal), Toenadering (integratie is tweerichtingsverkeer) en Toegankelijkheid (van instellingen en organisaties). Inburgering wordt gezien als een eerste stap op weg naar integratie en participatie. De gemeente voelt zich verantwoordelijk voor die inburgeraars die ondersteuning nodig hebben op weg naar integratie met het uiteindelijke doel een volwaardige plek in de samenleving te krijgen. Daarbij is het streven om een voor de inburgeringsplichtige zo hoog mogelijk niveau van inburgering te behalen, passend bij de capaciteiten van inburgeringsplichtige. In juni 2008 is de beleidsnotitie integratie 2008-2010 door de raad vastgesteld en op dit moment zijn de nieuwe beleidsno-

tities Antillianen en Arubanen (2009 – 2017), “Antillianen en Arubanen vooruit in Zwolle” in voorbereiding die eind 2008 aan de Raad zullen worden voorgelegd. Deze laatste twee notities zijn nog in de conceptfase. In eerste instantie zouden beide nota´s in het begin van 2008 gereed zijn maar de Tweede Kamer heeft nog geen besluit genomen over de financiële middelen die gemeenten zullen ontvangen. De jaren 2008 en 2009 staan in het teken van het Generaal Pardon. Dat betekent dat een grote groep statushouders zich in Zwolle zullen vestigen. De inburgering van statushouders is voor Zwolle niet nieuw, maar het grote aantal en daardoor de forse druk op de voorzieningen maakt het bijzonder. Relevante beleidsnota’s • Integratie is van ons allemaal. Beleidsnota Integratie (2008 – 2010) • Inburgering, Samenleven in Zwolle: nota voor invoering Wet Inburgering (2006) • Lokale Inburgeringsagenda. Zwolse uitwerking van het Deltaplan Inburgering (2008) • Nota uitvoering “Generaal Pardon in Zwolle” • Projectplan Re-integratie Generaal Pardon; Oog voor elkaar (2008) • Koersplan 2008

Programmaplan 2009 Meerjarige doelstellingen GSB/MOP Verbetering beheersing Nederlandse taal en kennis van de Nederlandse samenleving onder etnische minderheden.

Ontwikkelen en realiseren van interventies om succesvolle uitstroom te verhogen.

Prestaties 65% van de inburgeraars die de gemeente Zwolle een aanbod doet heeft, na een traject van maximaal 24 maanden, het inburgeringsexamen behaald.1

Prestaties / activiteiten 2009 Opstarten van 200 inburgeringstrajecten - Voortzetten/afronden van de lopende trajecten uit 2007 en 2008. - Het ontwikkelen van en uitvoering geven aan beleid gericht op de werving van inburgeringsbehoeftigen. 80% van de inburgeraars die de gemeen- Het ontwikkelen van en uitvoering te Zwolle een aanbod doet, is tevreden geven aan beleid ten aanzien van Midover de dienstverlening van de Gemeente den- en Oost-Europese (MOE) Zwolle. immigranten. 70% van de inburgeraars die de gemeenRealiseren reguliere huisvestings-taakte Zwolle een aanbod doet, is tevreden stelling (hoogte 2009 onbekend) over de dienstverlening van de door de Gemeente Zwolle gecontracteerde uitvoerders van inburgeringstrajecten. Ontwikkelen van een toolkit voor klanten waarmee zij zich goed kunnen oriënteren en presenteren op arbeidsmarkt. Uitvoering Lokale Inburgeringsagenda: - Het persoonlijk inburgeringsbudget (PIB) inzetten om meer maatwerk en eigen verantwoordelijkheid te bewerkstelligen.

Onvermijdelijke uitval vanwege verhuizingen, overlijden of langdurige ziekte wordt niet meegerekend.

1

40


tkwaliteit Meerjarige doelstellingen GSB/MOP

Prestaties

Participatie van burgers die vallen onder het Generaal Pardon.

De prestaties die in het kader van de verbetering beheersing Nederlandse taal en kennis van de Nederlandse samenleving onder etnische minderheden zijn genoemd, gelden ook voor de inburgeringsplichtingen met een pardonregeling. Kinderopvang is geen belemmering voor start en voortgang inburgeringstrajecten.

Het verbeteren van de sociaal-economische en sociaal-culturele integratie van allochtone en autochtone Zwollenaren

In 2010 is de sociaal-economische en de sociaal-culturele integratie van allochtone inwoners van Zwolle naar het oordeel van allochtonen en autochtonen verbeterd ten opzichte van 2004

Huisvesting en inburgeren van voormalig vluchtelingen die in het kader van het Generaal Pardon een status hebben gekregen.

Voor 1 januari 2010 hebben circa 250 statushouders passende woonruimte gekregen. Alle GPérs hebben werk of volgen een passend inburgeringstraject.

Problemen van en met, met name jonge Antillianen en Arubanen, sterk terugdringen

Inbedden van de projecten “Een spiegel liegt niet” (terugdringen schooluitval en werkloosheid) en “On Trakc Again” (terugdringen criminalteit en schooluitval). Minimaal 30 A/A jongeren worden aan werk geholpen en de schooluitval en criminaliteit wordt naar gemiddelde waarden teruggedrongen. Het opvangen van minimaal 5 Antilliaanse jongeren in het kader van het woon-werken-leren projecten “Take Off”, uitgevoerd door het Leger des Heils


Prestaties / activiteiten 2009 - Integreren van de taken uit de Wet Inburgering in het gezamenlijke dienstverleningsontwerp en de bijbehorende activiteiten van de Zwolle Werkt Academie. - Implementatie Participatiebudget (bundeling budgetten re-integratie, educatie en inburgering). Zie programma 9. Op basis van de uitkomsten van het project ´Re-integratie Generaal Pardon´ vervolgacties formuleren en uitvoeren met als doel: zoveel mogelijk Zwollenaren die op grond van de Pardonregeling (Generaal Pardon) een verblijfsdocument hebben verkregen op de arbeidsmarkt te laten participeren. Voortzetten extra begeleiding inburgeraars bij het regelen van formele kinderopvang. De activiteiten rondom kinderopvang worden op één centraal punt binnen de gemeente ondergebracht. Op deze manier kan de regeling kinderopvang beter worden benut. Uitvoeren van de aanvullende notitie Integratiebeleid. Daarbij wordt specifiek ingezet op de prioriteiten: • Taalbeheersing • Sociale contacten • Spreiding Uitvoering van de nota “Integratie is van ons allemaal”. In het kader van deze nota worden de volgende activiteiten uitgevoerd:: • Integratieraad mogelijkheden bieden, waardoor het mogelijk wordt gemaakt hun taken verder in te vullen middels de opzet van een databank; • blijven inzetten op ontmoeting tussen allochtone en autochtone bevolkingsgroepen. Circa 65 GPérs krijgen woonruimte, volgen een traject of zijn aan het werk. Dit wordt gerealiseerd door het aanbieden van woonruimte in overleg met de Zwolse corporaties en het aanbieden van duale inburgeringstrajecten. In 2009 worden de projecten:”Een spiegel liegt niet” (ESLN) en “On Track Again” (OTA) in de bestaande Zwolse hulpverleningsstructuren ingebed. ESLN begeleidt voortijdig schoolverlaters en leerplichtige leerlingen, op een outreachende wijze, terug naar school en/of opleiding. Het opvangen van minimaal 3 Antilliaanse jongeren in het project “Take Off” Laten vaststellen van een nieuwe notitie Antillianenbeleid. • Heroriëntatie op de Zwolse A/Anpak • Continuering brede regie Inbedden van specifieke aandacht voor A/A jongeren in bestaande voorzieningen. 41

tkwaliteit

Toelichting programmaplan: a. Voor de periode 2007-2009 geldt de volgende prognose voor het aantal in te zetten voorzieningen in het kader van de van de Wet Inburgering (WI) en de Regeling Vrijwillige Inburgering (RVI): • 393 trajecten voor uitkeringsgerechtigde inburgeraars; • 393 trajecten voor oudkomers zonder inkomsten uit werk of uitkering; • 60 trajecten voor oudkomers met kleine banen; • 225 handhavingsbeschikkingen en kennisgevingen.

• Potentiële inburgeringsplichtigen zijn niet verplicht om een trajectaanbod te accepteren. • Het aantal potentiële inburgeringsplichtigen dat kan worden vrijgesteld / ontheven van de inburgeringsplicht is hoger dan verwacht. Om die reden steken we voor 2009 in op 200 te starten inburgeringstrajecten. Realisatie hiervan is wel mede afhankelijk van landelijke en lokale wijzigingen in het beleid.

De werving van inburgeraars is tot dusver vooral gericht op de doelgroep inburgeringsplichtigen. Veel potentieel inburgeringsplichtigen blijken niet in aanmerking te (willen) komen voor een traject via de gemeente. De belangrijkste oorzaken zijn: • Zij hebben een baan. De combinatie tussen werk en een inburgeringstraject blijkt in de praktijk lastig te realiseren.

b. Zwolle maakt deel uit van een landelijke werkgroep “ 21Antillianengemeenten”. Deze werkgroep heeft rechtstreeks contact met de minister over Rijksbeleid en middelen. De gemeenten zijn nog steeds in afwachting van het nieuwe rijksbeleid en de financiële middelen. Tot en met 2008 is de helft van de middelen (o.b.v. cofinanciering) voor het Antillianenbeleid afkomstig van het Rijk. Het is van belang om te weten of de minister deze wijze van financieren voortzet voordat nieuw beleid op lokaal niveau ontwikkeld wordt.

Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Budget o.b.v. bestaand beleid Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: Resultaat na bestemming

rekening 2007 3054 1640 -1414 98 -1316

begroting 2008 2521 2085 -436

2009 2683 2253 -430


2012 2686 2253 -433

-436

-430

-431

-432

-433

-1

-1

-1

Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008: De toename van de lasten en baten heeft met name betrekking op de Wet Inburgering. Toelichting mutatie meerjarenraming: Stadsuitbreiding Incidentele nieuwe bestedingen 2009: Overijsselsperspectief Vluchtelingenwerk Dato/Dato+

-85 -130 -125

Nadere specificatie programmabudget 2009: Nieuwkomersbeleid Zelforganisatie minderheden Ontwikkelingssamenwerking

42

lasten 2234 339 110 2683


baten 2203 50 2253

saldo -31 -289 -110 -430

tkwaliteit

Programma 5

Onderwijs en Jeugd

Thema PPN

Samen werken en leren in Zwolle

Beleidskader Onderwijs Lokaal onderwijs is erop gericht dat alle jongeren in Zwolle een duurzame economische en sociale startpositie bereiken, die aansluit bij hun persoonlijke talenten. De onderwijs-instellingen maken de slogan “geen kind van school zonder een startkwalificatie” waar. Ook voor (jong) volwassenen zijn voldoende mogelijkheden om zich via het onderwijs te ontwikkelen en om achterstanden in te halen (Leven Lang Leren). Doorgaande leer en zorglijnen binnen het onderwijs ondersteunen zoveel mogelijk de schoolcarrière van de jongere en voorkomen hiermee het voortijdig schoolverlaten. Een sterke regionale en lokale zorgen onderwijsstructuur is hierbij belangrijk. Om goede startkwalificaties voor de arbeidsmarkt te realiseren werken onderwijsinstellingen, bedrijfsleven en gemeente nauw met elkaar samen. Hiermee is de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt naadloos geregeld en zorgt voor wederzijdse impulsen. Adequate onderwijshuisvesting en samen met het onderwijs creëren van een veilige schoolomgeving vormen belangrijke randvoorwaarden voor goed onderwijs.

Relevante beleidsnota’s • Binnenboord, plan van aanpak Voortijdig Schoolverlaten 2005 – 2009 • Raadsvoorstel Jongerenpunt in werkplein de Lure (augustus 2006) • Bestuurlijk Arrangement afgesloten met de minister van Vreemdelingenzaken en Integratiebeleid, juni 2005 • Inkoopbeleid educatie 2007 • Zwolle Kampen Netwerkstad: Boegbeeld “Zorgen voor de toekomst” • Notitie “Onderwijs en zorg basis voor kwalificatie en werk”, ambities van de Stuurgroep VSV regio IJssel Vecht voor de periode 2008-2011 • Notitie “Klaar voor de Start..?!”, ambities van 12 gemeenten in de regio IJssel Vecht voor samenwerking op het terrein van de leerplicht/RMC • Masterplan Onderwijshuisvesting (december 2003) • Actualisatie Masterplan Onderwijshuisvesting (oktober 2007) • Beleidskader Onderwijsachterstandenbeleid 2007-2010 (juli 2007) • Beleidskader voor de Zwolse Brede School 2006-2010 (februari 2007) • Plan van aanpak opzet studentenbeleid (mei 2007)

Programmaplan 2009 Meerjarige doelstellingen (GSB/MOP) Voor- en vroegtijdige educatie (VVE) Voorkomen en verminderen van onderwijsachterstanden

Meerjarige prestaties


Op 31 december 2009 nemen 155 3-jarigen uit de doelgroep* deel aan een VVE programma. Per 1 oktober 2006 bedroeg het aantal 3 jarigen uit de doelgroep dat deelnam aan een VVE programma 87. (zie a)

Op 1 oktober 2009 nemen 175 3-jarigen uit de doelgroep deel aan een VVE programma.

* Kinderen behoren tot de doelgroep als ze voldoen aan één of meer van de volgende criteria: • achterstand in de Nederlandse taal • verzorgende ouder spreekt niet goed Nederlands • achterstand in communicatie Schakelklassen

Op 1 oktober 2009 is er geen wachtlijst voor 3-jarigen voor VVE geïndiceerde peuters. Kwaliteitverbetering VVE door: • alle VVE-leidsters zijn gekwalificeerd; • 4 dagdelen voor doelgroeppeuters.

Ontwikkelen nieuw beleidskader voor VVE/peuterspeelzaalwerk/ kinderopvang. Oplevering najaar 2009. Met het rijk is afgesproken dat 60 leerlin- In 2007 en 2008 hebben meer dan 40 gen in 2010 een jaar lang deelgenomen leerlingen deelgenomen aan een schahebben aan een schakelklas kelklas. De doelstelling verwachten wij in 2009 te halen. (zie b)


43

tkwaliteit Meerjarige doelstellingen (GSB/MOP) Voortijdig schoolverlaten (VSV) Preventie: Het voorkomen van voortijdig schoolverlaten door: • het bieden van een aantrekkelijk onderwijsaanbod; • het realiseren van een sluitende zorgstructuur in en rond het onderwijs en het bieden van zorg op maat; • goede handhaving van de Leerplichtwet, waardoor alle leerplichtige jongeren in beeld zijn.



Eind 2009 is het aantal VSV-ers met Van alle VSV-ers haalt in 2009 75% via herplaatsing in onderwijs of leerwerktra- 20% verminderd ten opzichte van het schooljaar 2005/2006 (doelstelling uit ject alsnog een startkwalificatie. het convenant VSV). Elke VSV-er wordt In 2009 maakt iedere jongere tot 23 jaar perspectief geboden richting startkwalizonder baan gebruik van een werkerva- ficatie, leerbaan of werk. Hiertoe worden ringsplaats (stage) of participatieproject de afspraken binnen het jongerenpunt verder uitgewerkt en geconcretiseerd. En (collegeakkoord). worden instrumenten (zoals de middelen volwasseneneducatie) gericht ingezet. Door middel van activiteiten, zoals de In 2011: 100% dekking van Zorg- en Adviesteams voor de leeftijdsgroep 12 tot doorstroomacties, de Ziektemelding Als Signaal (ZAS) en de buurtnetwerken 23 jaar. wordt getracht signalen over mogelijke problemen zo vroeg mogelijk op te vangen. Leerplicht en RMC worden daarna adequaat en gericht ingezet om uitval te voorkomen en, indien er al uitval is, teruggeleiding naar school te realiseren. Tevens vindt afstemming plaats met de activiteiten die de scholen uitvoeren in het kader van de programmagelden VSV. In 2009 worden regionaal afspraken gemaakt over de minimale (kwaliteits) eisen waaraan ZAT´s moeten voldoen, bij zowel PO, als VO en MBO. De gemeente vervult daarbij een regierol. Het aantal ZAT´s wordt minimaal gehandhaafd en waar nodig uitgebreid. Er wordt een concrete verbinding gelegd met de ontwikkeling van het Centrum voor Jeugd en Gezin. In 2009 wordt de implementatie van het project Ziekteverzuim als signaal op het VO verder doorgevoerd. Tevens zal onderzocht worden of het project ook effectief is voor het MBO. In 2009 wordt een verbinding gelegd tussen de verschillende mentoringprojecten in het onderwijs. Concrete activiteiten voor Inburgering en Integratie. (zie programma 4)

Geen leerling zonder startkwalificatie van school. Aantal (t.o.v. de doelgroep voortijdig schoolverlaters) allochtone en autochtone scholieren dat herplaatst is en alsnog een startkwalificatie haalt.

44


tkwaliteit Meerjarige doelstellingen (GSB/MOP) Terugdringen van de problemen van en met Antilliaanse en Arubaanse jongeren

Volwasseneneducatie Het bieden van educatieve activiteiten voor volwassenen (vanaf 18 jaar) ter verhoging van het scholingsniveau en ter verbetering van het maatschappelijk functioneren.

Meerjarige prestaties Verminderen van het aantal Antilliaanse voortijdige schoolverlaters; een reductie van de oververtegenwoordiging ten opzichte van de totale leeftijdsgroep met 50% (Bestuurlijk Arrangement). Nulmeting VSV’ers (2006, peildatum 1 november) Aantal VSV’ers: 295, waarvan 114 allochtoon (38%) en 181 autochtoon (62%) Aantal herplaatste VSV’ers is 123 (42%) waarvan: • reguliere scholing: 50 (14 allochtoon en 36 autochtoon) • niet reguliere scholing 7 (2 allochtoon en 5 autochtoon) • regulier werk: 55 (11 allochtoon, 44 autochtoon) zorg: 11 (7 allochtoon, 4 autochtoon) (Zie c)

Prestaties / activiteiten 2009 Concrete activiteiten zie programma 4. In 2009 wordt gestart met de projecten die vallen onder de programmagelden VSV van het ministerie. Hoewel de gemeente daarin formeel geen partij is, zal de voortgang worden bewaakt en zullen we waar nodig/wenselijk ondersteuning bieden.

Stedelijk resultaat 31-12 2009 2007-2009 (cumulatief) Aantal succesvol afgeronde trajecten: • VAVO : 225 • breed maatschappelijk fuctioneren/ toeleiding vervolgonderwijs of arbeidsmarkt: 90

In 2009 volgen 75 (jong) volwassenen een VAVO traject.

Aantal deelnemers aan trajecten: • sociale redzaamheid: 300 • breed maatschappelijk functioneren: 180 • breed maatschappelijk functioneren/ sociale redzaamheid: 240 Met ingang van 1 januari 2011 treedt het Met ingang van 1 januari 2009 zijn de participatiebudget landelijk in werking. bestaande schotten tussen de budgetIn Zwolle zal dat op 1 januari 2009 zijn ten voor inburgering, re-integratie en omdat Zwolle deel uitmaakt van de 24 volwasseneneducatie weggenomen. Volwasseneneducatie gaat deel uitmaken gemeenten in het voortraject. van het participatiebudget.

De komende jaren wordt extra aandacht aan de aanpak van laaggeletterdheid in Zwolle Dit in navolging van de landelijke aanpak van het ministerie van OC&W.

Eind 2010 zullen 90 volwassenen uit de groep laaggeletterden een cursus hebben gevolgd en voldoen aan de doelen die daaraan gesteld zijn.

In 2009 zal het nieuwe beleid ontwikkeld worden op het gebied van VSV. Dit beleid zal breed opgezet worden, starten in de leerplichtperiode en doorlopen tot en met het behalen van een startkwalificatie (en verkrijgen van werk). In het najaar zal de nota gereed zijn

In 2009 volgen 30 voortijdig schoolverlaters een traject dat hen toe leidt naar vervolgonderwijs of arbeidsmarkt. In 2009 volgen 240 volwassenen een traject op sociale redzaamheid en/of breed maatschappelijk functioneren.

Op 1 april 2009 is er: • één visie op participatie waarbij de klant centraal staat. • analyse en definiëring van de klantgroepen binnen het participatiebudget zijn afgerond • de prestaties zijn opnieuw gedefinieerd op klantgroepniveau • de besluitvorming over integrale inzet van de verschillende geldstromen op basis van de visie op participatie. • de besluitvorming over positionering en interne bedrijfsvoering van volwasseneneducatie is afgerond. (zie d) In 2009 zullen minimaal 30 personen uit de klantgroep laaggeletterden een alfabetiseringscursus volgen.

Nulmeting per 1-1-2007 is voor alle bovengenoemde trajecten: • VAVO (1 november 2006): 39 deelnemers • ingekochte trajecten voor sociale redzaamheid en/of breed; maatschappelijk functioneren: 174 deelnemers; • ingekochte trajecten NT2: 0 deelnemers.


45

tkwaliteit Meerjarige doelstellingen (GSB/MOP) Lokaal Onderwijs Het onderwijs is erop gericht dat alle jongeren in Zwolle een duurzame economische en sociale startpositie bereiken, die aansluit bij hun persoonlijke talenten. Ook voor (jong) volwassenen zijn voldoende mogelijkheden om zich via het onderwijs te ontwikkelen en achterstanden in te halen.



In 2008 wordt samen met het onderwijs de meerjarige prestaties voor de thema’s van de lokale educatieve agenda vastgesteld.

In 2009 wordt de Lokale Educatieve Agenda verder vorm gegeven. De onderwerpen Onderwijsachterstandenbeleid (incl. VVE en ouderparticipatie) integratie/segregatie doorgaande leer- en zorglijnen;zullen in ieder geval worden uitgewerkt.

In 2011 is het voor alle jongeren in het voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs mogelijk om in het kader van maatschappelijke stage praktijkervaring op te doen.

VMBO Het realiseren van een sterk VMBO, Afhankelijk van de locatiekeus zal in de waarbij de twee VMBO clusters op onder- periode t/m 2011 de huisvesting voor delen nauw met elkaar samenwerken. het bijzonder VMBO-cluster (Talentstad) worden gerealiseerd. Nulmeting: in 2008 is de huisvesting van Deze samenwerking richt zich o.a. op het openbare VMBO-cluster (het Diezer regionale versterking van het VMBOaanbod in relatie tot het vervolgonderwijs college) gereedgekomen. en de economische en arbeidsmarktontwikkelingen.

Onderwijshuisvesting Adequate en flexibel vormgegeven huisvesting, die is afgestemd op onderwijsvernieuwingen, leerlingaantallen en specifieke behoeften per onderwijssoort.

Elk jaar vindt actualisatie van het Masterplan Onderwijs-huisvesting plaats, waarbij de t/m 2008 gevolgde systematiek zal worden geoptimaliseerd. De komende jaren wordt duidelijk gemaakt of en zo ja in hoeverre doordecentralisatie van (onderdelen van) de onderwijshuisvesting gewenst is.

Bij onderwijshuisvesting is duurzaam bouwen een uitgangspunt.

Eind 2008 is in overleg met het voortgezet onderwijs een aanpak van maatschappelijke stages ontwikkeld. In 2009 is de locatie van het bijzonder VMBO-cluster (Talentstad) bekend en zijn de voorbereidingen voor de realisatie van de nieuwe huisvesting gestart. De realisatie van beide VMBO-clusters, waarbij samenwerking tussen deze clusters van gemeentewege krachtig wordt ondersteund, wordt verbonden met de beleidsontwikkeling VSV. In 2009 wordt door middel van een goede en efficiënte doorstroomactie VMBOMBO een zo groot mogelijke doorstroom van leerlingen van VMBO naar MBO bewerkstelligd. In 2009 wordt gestart met de implementatie van de nieuwe systematiek voor het opstellen van het Masterplan Onderwijshuisvesting. In het eerste kwartaal van 2009 zijn de eerste resultaten bekend van het haalbaarheidsonderzoek inzake doordecentralisatie. Mogelijkerwijs leidt dat in 2009 tot vervolgonderzoeken die inzet van extra financiële middelen zullen vergen. Zonodig wordt daar in de Berap 2009 op teruggekomen. In Stadshagen wordt nieuwbouw van de derde openbare basisschool voorbereid en wordt nieuwbouw van De Schatkamer afgerond. In Zwolle-Zuid wordt de realisatie voorbereid van de herhuisvesting van de basisscholen De Klokbeker, De Markesteen en De Ark. Voor het OPDC Het Lumeijn worden voorbereidingen getroffen voor de bouw van een nieuwe gymzaal. Uitvoering van fase 1 van het Huisvestingsplan De Twijn is gestart (renovatie c.a. locatie Boterdiep). In de tweede helft van 2009 moet de gecombineerde huisvesting van de Ambelt en de Twijn in het voormalige Deltion gebouw aan de Dr. Hengeveldweg gerealiseerd zijn.

46


tkwaliteit Meerjarige doelstellingen (GSB/MOP) Meerjarige prestaties Brede School Stimulering vorming Zwolse Brede scho- Op 31 december 2009 zal de gemeente len (keurmerk) als educatief middelpunt Zwolle 14 Brede Scholen hebben. in de wijken.

In 2008 geeft Zwolle uitvoering aan het convenant m.b.t. de regeling Impuls Brede Scholen, sport en cultuur.

Zorgstructuur primair onderwijs Het versterken van de aansluiting tussen de interne en externe zorgstructuur, waardoor elke leerling zorg krijgt die hij of zij nodig heeft om de schoolloopbaan goed te kunnen doorlopen.

Elke school voor primair onderwijs kan in 2011 in de eigen wijk deel nemen aan een buurtnetwerk 0 tot 12 jaar.

In 2008 zijn de nieuwe criteria voor het keurmerk opgesteld en in 2009 zal de algemene subsidieverordening worden aangevuld met een hoofdstuk ‘Zwolse Brede School’ en zal de tweejaarlijkse monitor meer aan de Zwolse situatie worden aangepast en worden uitgevoerd. In 2009 gaan we hiermee verder. Onder andere zullen we hiervan 10 combinatiefuncties realiseren. De precieze inhoud van deze functies zullen we nog nader moeten bepalen. (zie e) In 2009 wordt het aantal buurt-netwerken (10) gecontinueerd.

In 2009 wordt het aantal scholen dat In 2011 is de verbinding tussen de buurt- gebruik kan maken van het schoolmaatschappelijk werk (22) gehandhaafd ten netwerken en het Centrum voor Jeugd opzichte van 2008. Dit betekent dat de en Gezin gerealiseerd. uitbreiding gehandhaafd blijft (financiering vanuit VSV budget). (zie f en g) In 2011 kan elke school voor primair onderwijs gebruik maken van het school- In 2009 wordt een regionaal voorstel gemaakt met betrekking tot de structumaatschappelijk werk. rele inbedding van Zorg- en adviesteams (ZAT´s) op de scholen (PO, VO en MBO). Hierbij gaat het om inhoud en financiën. Nulmeting 2007: • aantal buurtnetwerken 0 tot 12 jaar: 8 Er wordt een duidelijke verbinding met het CJG gelegd. • Inzet schoolmaatschap-pelijk werk: 16 scholen In 2009 wordt vanuit het budget VSV ook het programma KIES voortgezet. Dit programma draait op 8 scholen en is bedoeld voor kinderen in echtscheidingssituaties. Het programma is als kortdurend project opgezet met provinciale middelen en voorziet in een behoefte.

Aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt In 2009 is er intensief contact tussen De doelstelling is: Iedere jongere heeft een startkwalificatie bedrijfsleven en onderwijs, waarin de gemeente de rol van makelaar en aanjager speelt. Geen enkele jongere in de bijstand Een gegarandeerd goed aanbod op de arbeidsmarkt, voorkomen of aanpakken van mismatch, niet alleen voor jongeren maar ook voor een bredere doelgroep (de verloren categorie in de WWB (tussen de 35 en 45 jaar) Opleidingen die hun onderwijs maximaal afstemmen op het verwerven van een kansrijke positie op de arbeidsmarkt Een zo goed mogelijke afstemming tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt.


In 2009 heeft iedere jongere tot 27 jaar een traject met perspectief.

Binnen het beleidsveld VSV is er binnen de diverse ontwikkelingen aandacht voor de aansluiting met de arbeidsmarkt. De gemeente zal daarin een voortrekkersrol spelen. Deze zal geïnitieerd worden in het nieuw te ontwikkelen beleid op VSV. (zie eerder)

Zie voor uitgebreid overzicht activiteiIn 2009 is er een goed functionerend en inspirerend Regionaal Platform Arbeids- ten programma 9, onderdeel “sluitende aanpak jongeren tot 27 jaar”. markt (RPA). Zie voor uitgebreid overzicht activiteiten programma 9, onderdeel “benutting werkgeversnetwerk en lokale infrastructuur”.


47

tkwaliteit Meerjarige doelstellingen (GSB/MOP) Meerjarige prestaties Hoger Onderwijs Het doel is om de economische en maatschappelijke ontwikkeling van Zwolle en de daarbij horende regio te bevorderen en versterken.

Studentenbeleid Het binden en activeren van studenten aan de stad.

Zwolse studenten van 18-23 jaar voelen zich in 2009 meer betrokken bij de stad.

Prestaties / activiteiten 2009 In 2008 is de basis gelegd voor de ontwikkeling van een visie op het hoger onderwijs. Het is de bedoeling om gezamenlijk met de scholen voor Hoger Onderwijs en andere relevante partners is 2009 te komen tot een breed gedragen visie. De oplevering van de visie is afhankelijk van de ambitie, die eind 2008 door alle partners zal worden uitgesproken. Het studentenbeleid zal onderdeel gaan uitmaken van de te ontwikkelen visie op het hoger onderwijs.

Zwolle wordt meer en meer een studentenstad. Het aantal in Zwolle studerende en wonende jongeren is toegenomen. Er moet voldoende en gevarieerd aanbod gecreëerd worden. Op het gebied van (jongeren) huisvesting, werkgelegenheid en vooral op recreatief en cultureel gebied. In 2006 is er beter inzicht in de vragen en behoeften van studenten in Zwolle. In 2009 vinden er jaarlijks vier – mede of uitsluitend op HBO-studenten- gerichte festivals in Zwolle plaats. In 2009 is bekend hoeveel studenten een eigen bedrijf starten. Toelichting programmaplan a. VVE Voor de indicator VVE zijn als gevolg van nieuwe wetgeving, waardoor gemeenten alleen nog verantwoordelijk zijn voor voorschoolse educatie, nieuwe prestatieafspraken gemaakt. Voor VVE krijgen we de komende jaren extra middelen om de toeleiding en de kwaliteit te verbeteren. Onze inzet richt zich ook op een goede indicatie en registratie van doelgroeppeuters. b. Schakelklassen Door de late totstandkoming van weten regelgeving voor de schakelklassen konden gemeenten in het schooljaar 2006-2007 nog nauwelijks beginnen met de inrichting van schakelklassen. Om die reden heeft het rijk aangegeven dat het schooljaar 2006-2007 gebruikt kan worden als een voorbereidingsjaar en wordt het schooljaar 2009-2010 meegeteld voor de beoordeling van de totale prestatie aan het einde van de GSBIII periode. c. Voortijdig schoolverlaten Bij de midterm review heeft het rijk aangegeven niet meer af te rekenen op de uitsplitsing allochtoon/autochtoon bij de indicator VSV. Wel moet er beleidsinformatie worden verschaft over de ontwikkeling en samenstelling allochtoon/autochtoon gedurende de GSBIII periode. Op het gebied van voortijdig schoolverlaten is door versterking van de zorgstructuur in en rond de scholen en de vorming van het Jongerenpunt De Lure een flinke stap voorwaarts gezet. Doordat 2006 het jaar van de nulmeting is, kan pas in 2008 meer worden gezegd over de effecten van deze maatregelen. Landelijk en ook in Zwolle is de conclusie van het tot nu toe gevoerde VSV beleid dat het maar beperkt geleid heeft tot het verminderen van het aantal jongeren dat de school verlaat. Om die reden willen wij in de komende periode een meer gedifferentieerde benadering van de groep voortijdig schoolverlaten ontwikkelen (risicojongeren en opstappers), meer inzet op het voorkomen van schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten in het MBO en meer nadruk op de aansluiting onderwijs- arbeidsmarkt. We zullen daartoe in 2009 nieuw beleid gaan ontwikkelen. De bestrijding van voortijdig schoolverlaten is een speerpunt van het kabinet en daarom heeft het Rijk diverse maatregelen genomen en middelen ter beschikking gesteld om in 2011 een reductie van 40% te hebben bewerkstelligd. In de regio IJssel Vecht hebben alle scholen ingetekend op die reductiue. De gemeente zal als regisseur de voortgang van de maatregelen bewaken en interveniëren waar nodig.

48


tkwaliteit

d. Volwasseneneducatie Voor educatie zijn pas vanaf de periode 2007-2009 afspraken gemaakt in het kader van GSB III. Met ingang van de inwerkingtreding van de Wet Inburgering per 1 januari 2007 zijn de middelen voor educatie toegevoegd aan de brede doeluitkering GSB III. Door de invoering van de nieuwe Wet Inburgering per 1 januari 2007 is nog onduidelijk hoeveel NT2 trajecten in 2008 vanuit educatie moeten worden ingekocht voor niet inburgeringsplichtigen. Zwolle maakt deel uit van de 24 gemeenten in het voortraject voor het participatiebudget. Het is de bedoeling dat dit budget met ingang van 1 januari 2009 wordt ingevoerd. In een plan van aanpak is aangegeven wat hiervoor nodig is en welke doelstellingen bereikt worden. Met het ontschotten van participatiebudgetten wordt beoogd een bijdrage te leveren aan het vergroten van arbeidsparticipatie, succesvolle inburgering en het bevorderen van maatschappelijke participatie. De gemeenten binnen de regio IJssel Vecht die samen afspraken maken over volwasseneneducatie is de aanpak van laaggeletterden tot speerpunt benoemd voor de komende jaren. De beide ROC’s hebben in opdracht van de gemeente een wervingsplan geschreven en voeren trajecten uit. e. Brede School In 2007 is de kadernotitie Brede School herzien. Dit betekent dat per augustus 2008 meer middelen beschikbaar komen en dat er vanaf dat moment een aantal nieuwe Zwolse Brede Scholen kan worden ondersteund. Als gevolg van het regeerakkoord komen er wellicht aanvullend financiële middelen voor de brede school ontwikkeling, waardoor ook de ambitie naar boven kan worden bijgesteld. In 2008 heeft Zwolle een convenant getekend over het inzetten van combinatiefuncties t.b.v. de onderwijs-, sporten cultuursector. f. Eerste opvang Per 1 augustus 2007 worden de rijksmiddelen voor exceptionele groei eerste opvang net als de reguliere middelen voor onderwijs in het kader van eerste opvang rechtstreeks aan de schoolbesturen verstrekt. g. Onderwijsverzorging/schoolbegeleiding Het gemeentelijk deel voor schoolbegeleiding is in 2007 geheel afgebouwd. De vrijkomende middelen vormen het LOF (Lokaal Onderwijs Fonds). De kaders voor besteding zijn opgenomen in de nota Onderwijsachterstandenbeleid 2007-2010. De middelen dienen te worden besteed aan bestrijding of voorkoming van onderwijsachterstanden of zorg in het onderwijs. Vanaf 2009 zal dit fonds € 480.000,-bevatten. Het rijksdeel voor schoolbegeleiding wordt vanaf 1 augustus 2007 rechtstreeks aan de schoolbesturen verstrekt.

Kengetallen Tabel 1: Totaal overzicht leerlingen, scholieren en studenten dat in Zwolle onderwijs volgt. Bron: CFI, bewerking de Loos Monitoring Primair onderwijs totaal Basisonderwijs Speciaal basisonderwijs Regionaal Expertisecentra - Primair onderwijs Voortgezet onderwijs totaal Regionaal Expertisecentra - Voortgezet onderwijs Praktijkonderwijs Brugjaren

2003/2004

2004/2005

2005/2006

2006/2007

2007/2008

11.953

11.839

11.965

12.144

12.439

9.953

10.098

10.252

10.449

10.719

873

866

851

818

790

1.127

875

862

877

930

12.482

12.393

12.253

12.386

12.049

603

645

678

690

712

286

293

287

276

276

4.598

4.465

4.345

4.286

4.198

VMBO

2.760

2.588

2.540

2.490

2.269

HAVO/VWO

4.235

4.402

4.403

4.644

4.594

Beroepsonderwijs (BBL en BOL)

19.929

19.303

19.890

20.569

21.486

Hoger beroepsonderwijs (voltijd)

12.895

13.871

15.195

15.634

16.462

3.257

3.292

3.688

3.707

3.588

Hoger beroepsonderwijs (deeltijd/duaal)


49

tkwaliteit

Nota bene: * het voormalig VSO-MLK is tot het praktijkonderwijs gerekend; het voormalige SVO-LOM is toegerekend tot het VMBO; * in dit overzicht zijn alle leerlingen in de eerste twee jaren van het voortgezet onderwijs ingedeeld in ‘brugjaren’ met uitzonderring van het praktijkonderwijs en het voormalige speciaal voortgezet onderwijs; alle brugklassen derde leerjaar zijn in dit overzicht toegedeeld aan het HAVO/VWO; in de overzichten betreffende het voortgezet onderwijs worden deze aantallen nader gespecificeerd; * tellingen van expertise centra met combinatie primaire én voortgezette fase worden zonodig verdeeld op grond van de leeftijd van de kinderen; * vanaf 2004/2005 zijn alleen Zwolse locaties van expertise centra meegeteld. Tot en met 2003/2004 zijn locaties van het Ambelt (expertise centra) in Apeldoorn, Nunspeet, Steenwijkerland, Deventer en Kampen niet onderscheiden en toegerekend aan Zwolle. * gebruikte afkortingen: VMBO = voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs en praktijkonderwijs HAVO = hoger algemeen voortgezet onderwijs VWO = voorbereidend wetenschappelijk onderwijs BBL = Beroepsbegeleidende Leerweg BOL = Beroepsopleidende Leerweg

Beleidskader Jeugd Beleidskader voor het jeugdbeleid is de door de raad vastgestelde visienotitie Jeugdbeleid 2005 –2009. Dit beleidskader telt een drietal prioriteiten: Prioriteit 1: Binden en activeren van jongeren (12 tot 23 jaar) Prioriteit 2: Iedere jongere doet mee Prioriteit 3: Integraal veiligheidsbeleid; voorkomen en bestrijden van jeugdcriminaliteit´ De ambitie van het jeugdbeleid richt zich vanuit deze prioriteiten onder meer op het stimuleren van de ontwikkelingskansen, het voorkomen van achterstanden, het stimuleren van de zelfredzaamheid van jongeren om daarmee de deelname van jongeren aan de samenleving te vergroten. Alhoewel het jeugdbeleid breder is dan de wettelijke taken is de gemeentelijke wettelijke verantwoordelijkheid voor het jeugdbeleid vastgelegd in de Wet Maatschappelijke ondersteuning en dan met name in prestatieveld 2 (op preventie gerichte ondersteuning bieden aan jongeren met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden). Dit prestatieveld verwijst naar de functies van het preventief jeugdbeleid op gemeentelijk niveau. De kadernota Welzijn en Zorg 2006-2009 is hiervoor het beleidskader. Relevante beleidsnota’s • Beleidsnotitie ten behoeve van de invoering van de Wet Basisvoorziening Kinderopvang • Notitie Peuterwerk in Zwolle 2007 • Jeugd en jongerenregeling • Voor en door jongerenregeling • Meerjarenprogramma Jeugdcriminaliteit 2006 – 2009 • Aanpak Loverboys 2006 – 2009 en preventieplan slachtoffers loverboys 2008-2009

Programmaplan 2009 Meerjarige doelstellingen (GSB/MOP) Jeugd en veiligheid Voorkomen en bestrijden van jeugdcriminaliteit



Het relatieve aantal minderjarige verdachten is in 2008 gestabiliseerd ten opzichte van 2004 (6,3%). Wij streven naar een daling tot 6,0% in 2009.

Uitvoering van het meerjarenprogramma Jeugdcriminaliteit 2006-2009; Uitvoering van diverse activiteiten conform het meerjarenprogramma jeugdcriminaliteit

De scores van de in Zwolle-Zuid geprioriteerde risicofactoren zijn gestabiliseerd Uitvoering stedelijk CtC-onderzoek (zie in 2009 ten opzichte van 2004; a) De score jeugdcriminaliteit (zoals gemeEvaluatie ĆtC Zwolle-Zuid´ en ´Zwolleten in het stedelijke CtC-onderzoek) is Zuid op Straat´ aan de hand van de gestabiliseerd in 2009 ten opzichte van uitkomsten van het stedelijk CtC-onder2004. zoek. De score op daderschap (zoals gemeInitiëren nieuw meerjarenprogramma ten in het jeugdonderzoek) is in 2008 Jeugdcriminaliteit (zie ook programma gestabiliseerd ten opzichte van 2004 (In 2004: daderschap 21% van de 12 t/m 17- 7a) jarigen, in 2008: 13%).

50


tkwaliteit Meerjarige doelstellingen (GSB/MOP) Voorkomen en bestrijden van loverboyproblematiek

Meerjarige prestaties Hulpverlening Het aantal meldingen bij Bureau Jeugdzorg voor wat betreft loverboyproblematiek is in 2009 gedaald ten opzichte van 2003 (2003: 102; 2007: 41). Preventie In de periode 1 juli 2008 – 31 december 2009 hebben 240 leerlingen van het ZMLK, ZMOK- en praktijkonderwijs het Marietje Kessels project gevolgd In de periode 1 juli 2008 – 31 december 2009 hebben 25 groepen in Zwolle van het MBO (niveau 1 en 2) en jeugdhulpverlening en jongerenwerk de theatervoorstelling omtrent loverboyproblematiek gezien. In totaal is 25% van de scholen (Basisonderwijs en voortgezet onderwijs) in 2009 actief aan de slag gegaan met de ´gouden regels´ voor internetgebruik. In 2009 gebruiken meer scholen in Zwolle het preventiepakket ´Stay in Love´ dan in het schooljaar 2005/2006 (0-meting 2005/2006: 3 scholen). In 2009 zijn op 6 voortgezet onderwijsscholen preventieaktiviteiten loverboys georganiseerd via het Scharlaken Koord.

Kinderopvang Verstrekken tegemoetkomingen voor de kosten kinderopvang.

Het mogelijk maken dat mensen als gevolg van sociale of medische redenen gebruikmaken van kinderopvang.

Met Kinderopvang Plus kinderen extra ondersteunen en stimuleren waarvan de ontwikkeling wordt bedreigd door gedragsproblemen, ontwikkelachterstanden en/of problemen in de opvoedingssituatie. Peuterwerk

Het tijdig en op een juiste en cliëntgerichte wijze behandelen van aanvragen om tegemoetkomingen in de kosten van kinderopvang. Het tijdig en op een juiste en cliëntgerichte wijze verstrekken van tegemoetkomingen (subsidies) aan burgers die als gevolg van een sociale of medische reden gebruik (moeten) maken van kinderopvang. Handhaven Kinderopvang Plus.

Prestaties / activiteiten 2009 Uitvoering raadsbesluit integrale aanpak Loverboys 2006 – 2009 met onder meer de onderdelen preventie, hulpverlening en opvang van slachtoffers en opsporing en vervolging van verdachten Uiterlijk bij de behandeling van de begroting 2010 voorstellen doen voor een vervolg/inbedding van de aanpak (incl. financiering) vanaf 1-1-2010. Realiseren van een regionale samenwerkingsovereenkomst aanpak Loverboys met de gemeenten en de belangrijkste kernpartners waarmee de Zwolse aanpak loverboys een regiobrede aanpak wordt.

Kinderopvang wordt onderdeel van een nieuw beleidskader kinderopvang/peuterspeelzaalwerk/ VVE.

Peuterspeelzaalwerk wordt onderdeel Peuterwerk is een basisvoorziening van een nieuw beleidskader kinderopvoor kinderen van 2,5 tot 4-jarigen met vang/peuterspeelzaalwerk/ VVE. een goede spreiding over de stad en bereikbaar voor alle peuters. Bovendien is peuterwerk een belangrijke schakel in het voorkomen van breuken in de doorgaande zorgen leerlijnen. En in het vroegtijdig signaleren van achterstanden en risicokinderen. In de Piramidepeuterspeelzalen wordt hieraan extra aandacht gegeven. Clustering van en samenwerking tussen kindervoorzieningen wordt gestimuleerd, waarbij maatwerk per wijk uitgangspunt is. Peuterwerk als basisvoorziening behouden en investeren in doorgaande lijnen.


51

tkwaliteit Meerjarige doelstellingen (GSB/MOP)

Jongerenbeleid Inzet jongerenwerk in de domeinen vrije tijd en wijk.

Meerjarige prestaties Het ambitieniveau 1,5 als minimum behouden waarbij per groep van 16 peuters 1 professionele leidster en 1 betaalde groepshulp of assistent werkzaam zijn.


Inzet van jeugd- en jongerenwerk voor sociaal-culturele activiteiten is in 2009 goed afgestemd op de vraag van jongeren Helderheid over de ondersteunende taak van het jongerenwerk.

Het stimuleren van koppelwerk tussen het jongerenwerk en de politie.

Rolverdeling jongerenwerk, politie en wijkzaken bij overlast van jeugdgroepen is duidelijk (handleiding aanpak overlast jeugdgroepen). Het realiseren van het jongerenwerk in het nieuwe jongerencentrum in Stadshagen. Zwolse jongeren van 12-23 jaar voelen Zoveel mogelijk en een zo groot mozich in 2009 meer betrokken bij de stad. gelijke diversiteit aan jongeren in onze gemeente betrekken bij het jeugdbeleid. In 2009 is het niveau van jeugdparticipaHet burgerpanel is hierbij een belangrijk tie, gemeten door het jeugdparticipatiemeetinstrument, met één niveau gesteinstrument. gen (Nulmeting in 2004: Op een schaal met zes niveaus scoort Zwolle een 2,5). Opvoedingsondersteuning en Ontwikkelingsstimulering Het bieden van op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden (Wmo prestatieveld 2)

In 2011 is er in Zwolle tenminste één Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) gerealiseerd , waar alle kinderen, jeugdigen en hun ouders en professionals terecht kunnen voor informatie, advies en hulp bij opgroeien opvoedvragen. In 2009 is een samenwerkingsovereenkomst gesloten tussen de regiogemeenten en de regionaal werkende organisaties binnen het CJG waarmee de werkprocessen in het CJG naadloos op elkaar aansluiten.

Aandacht voor inzet jongerenwerk in de Kamperpoort en aandacht voor de weerbaarheid van meiden, met name in Zwolle-Zuid.

Uitvoering van diverse activiteiten conform de notitie jeugdparticipatie 20052009 Heroriëntatie op de notitie jeugdparticipatie en op bovenstaande instrumenten ter voorbereiding op nieuw te voeren beleid vanaf 2010.

Uitvoering van het in 2008 voorgenomen raadsbesluit ĆJG´ en de daarin genoemde deelprojecten en activiteiten.

Realisatie van een regionale samenwerkingsovereenkomst CJG in de 2e helft van 2009 met gemeenten en regionale zorgpartners waarin de werkprocessen, de rollen en de posities van de bij het CJG betrokken regionale organisaties zijn uitgewerkt. In 2010 maken tenminste de 5 meest bij Realisatie van een convenant VIS-2 in Zwolse jeugdigen en/of gezinnen betrok- 2009 met de organisaties die in Zwolle ken organisaties gebruik van het Vangnet het meest betrokken zijn bij jeugdigen en/of gezinnen. Informatie Samenwerking Systeem (zie 6) (VIS2). In 2011 zijn voor de leeftijdsgroep 4-18 In beeld brengen van het huidige (stedelijke) aanbod van relevante interventies jaar weerbaarheidsprogramma´s bevoor kinderen en jeugdigen en voor schikbaar ouders en de (verwachtte) resultaten daarvan. Uitvoering van het voorgenomen convenant Provincie-gemeenten Jeugdagenda 2009-2011

52


tkwaliteit

Toelichting programmaplan a. Jeugd en Veiligheid Het CtC-onderzoek was gepland voor 2008, maar is doorgeschoven naar 2009. Aangezien het CtC-onderzoek wordt gebruikt om een tweetal prestaties bij de GSB doelstelling ´Voorkomen en bestrijden van jeugdcriminaliteit´ te meten, zal dit worden gemeld bij het rijk.. Over 2008 zijn dus geen gegevens beschikbaar met betrekking tot de scores van de in Zwolle-Zuid geprioriteerde risicofactoren. Door het vooralsnog ontbreken van politiecijfers op dit onderdeel geldt dit ook voor het aantal misdrijven. b. Opvoedingsondersteuning en ontwikkelingsstimulering VIS2 ondersteunt de signalering van (meervoudige) problemen en de regie bij het aanpakken van meervoudige problemen. Het convenant zal in ieder geval gesloten moeten worden tussen de GGD, Thuiszorginstellingen, Algemeen Maatschappelijk Werk, Bureau Jeugdzorg en gemeente. De Provincie wenst nog in 2008 het zgn. convenant ´Jeugdagenda 2009 -2011´ af te sluiten met de regiogemeenten. De jeugdagenda is een vervolg op het provinciale actieprogramma Jeugdbeleid-Jeugdzorg 2005-2008 en beoogd ńieuwe´ afspraken te maken om tot een goede afstemming van het preventief jeugdbeleid van de gemeente en de provinciale jeugdzorg te komen.

Kengetallen Percentage kinderen en jongeren naar leeftijdsgroep wijken

Binnenstad Diezerpoort Wipstrik Assendorp Kamperpoort-Veerallee Poort van Zwolle Westenholte Stadshagen Holtenbroek Aalanden Vechtlanden Berkum Marsweteringlanden Schelle Ittersum Soestweteringlanden Totaal

totaal aantal 0 - 3 jaar inwoners per 1-1-2008 2.857 2,7 9.212 4,9 6.142 5,6 12.269 5,2 2.746 4,2 386 5,4 5.106 5,4 17.090 10,1 9.260 5,9 13.198 3,8 1.035 1,8 4.417 3,5 1.086 4,3 15.640 4,3 15.081 5,0 871 2,9 116.396 5,5

4 - 11 jaar

12 - 17 jaar

2,2 5,2 9,3 6,7 8,3 8,5 11,4 14,2 7,7 8,2 9,3 9,2 9,9 11,4 11,5 8,3 9,6

2,0 3,2 6,2 4,0 4,4 6,0 8,6 5,7 5,8 7,4 9,7 6,9 13,4 11,1 8,9 9,0 6,9

18 -24 0 - 24 jaar jaar 1-1-2008 1-1-2007 19,0 16,3 6,9 16,5 21,7 9,1 7,6 5,3 13,8 7,0 7,7 6,7 7,7 8,0 8,7 6,2 10,1

738 2.733 1.719 3.982 1.061 112 1.682 6.043 3.074 3.475 295 1.165 383 5.451 5.158 229 37.300

682 2.654 1.677 3.893 1.004 105 1.699 5.451 3.131 3.511 314 1.159 378 5.564 5.194 233 36.649

toe - / afname in 2007 56 79 42 89 57 7 -17 592 -57 -36 -19 6 5 -113 -36 -4 651

Per 1 januari 2008 heeft Stadshagen de meeste inwoners van alle Zwolse wijken. Tevens is dit de wijk met het hoogste aandeel 0-11 jarigen. Bijna een kwart van de inwoners in Stadshagen is jonger dan 12 jaar. De 12 – 17 jarigen komen verhoudingsgewijs vooral voor in de wijken Marsweteringlanden (13,4%) en Schelle (11,1%). In absolute aantallen heeft Schelle het grootste aantal 12 – 17 jarigen, namelijk 1735. Relatief gezien wonen de meeste 18 – 24 jarigen in Kamperpoort – Veerallee. Ook in de Binnenstad, Assendorp, Diezerpoort en Holtenbroek wonen verhoudingsgewijs veel jongeren van 18 – 24 jaar. Echter, in absolute aantallen wonen de meeste 18 – 24 jarigen in Assendorp, te weten 2029. Kijken we naar de groei per wijk van het aantal 0 – 24 jarigen in 2007 dan zien we vooral een sterke toename in de wijk Stadshagen. Ook in Assendorp en Diezerpoort nam het aantal 0-24 jarigen toe. De sterkste afname zien we in de wijken Schelle en Holtenbroek.


53

tkwaliteit

Jeugdcriminaliteit Kengetallen Jeugdcriminaliteit (cijfers Politie IJsselland) Aantal unieke gehoorde Zwolse minderjarige verdachten Aantal 12-17 jarigen in Zwolle per 1 jan. van ieder jaar Relatieve aantal minderjarige verdachten t.o.v. alle 12-17 jarigen

2000 261* 7.619 3,4%*

2001 251* 7.685 3,3%*

2002 261* 7.870 3,3%*

2003 216* 7.958 2,7%*

2004 312* 8.003 3,9%*

2005 289 7.925 3,6%

2006 282 8.003 3,5%

De begroting van 2007 meldde hier andere aantallen. Registratie van Politie IJsselland is voortdurend in ontwikkeling. Door betere registratiemethoden ontstaan ook betrouwbaardere cijfers. Deze nieuwe cijfers verschillen daarom van de cijfers die in voorgaande programmabegrotingen zijn gebruikt; maar geven een realistischer beeld. De cijfers over 2007 worden door Politie IJsselland in september 2008 bij de gemeente aangeleverd. In het Jeugdonderzoek wordt jongeren gevraagd of ze in de afgelopen 12 maanden wel eens hebben gestolen, vernield, gespijbeld, bedreigd, gepest, geslagen, etc. Onderstaande tabel geeft aan welk percentage van de jongeren hier een bevestigend antwoord op geeft. Kengetallen jeugdcriminaliteit (cijfers Jeugdonderzoek) Daderschap minderjarigen

2000 16%

2004 21%

2008 13%*

*Dit cijfer is afkomstig uit het concept Jeugdonderzoek 2008 30. Heb jij in de afgelopen 12 maanden iets van het onderstaande gedaan? = 12 tot en met 17 jaar = niets van het onderstaande gedaan iets anders gedaan iemand ongewenst betast iemand geslagen of geschopt

2008

anderen gepest

2004

anderen bedreigd

2000

iets beklad / graffiti aangebracht opzettelijk iets vernield iets anders gestolen fiets of een brommer gestolen 0%

O&S 2008

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90% 100%

Onderstaande tabel geeft de scores op de probleemgedraging jeugdcriminaliteit zoals die stedelijk is gemeten in het kader van Communities that Care. % Zw olse jongeren van 12-18 jaar dat aangeeft dit gedaan te hebben deelgenomen aan een vechtpartij

14

met de politie in aanraking gekomen

10

iets op straat vernield

10

iets uit een w inkel gestolen

7

iets op school gestolen

5

heeft iemand in elkaar geslagen

5

neemt soms tot regelmatig een w apen mee

4

gestolen spullen verkocht

1

iemand bedreigd voor geld Bron: CTC 2004

54

%

0 0

2

4

6

8

10


12

14

16

tkwaliteit

In Zwolle-Zuid zijn in het kader van Communities that Care vijf risicofactoren geprioriteerd op basis van de wijkanalyse en het daar gehouden jeugdonderzoek. De scores op deze risicofactoren zijn tot dusver als volgt.

Schaalscores risicofactoren, o.b.v. onderzoek onder jongeren in Zwolle-Zuid, van 12-18 jaar 18

Vroeg begin van probleemgedrag

27 30 29

Weinig binding met de wijk 20

Gebrek aan organisatie in de wijk

33

Problemen met gezinsmanagement: discipline

28 26 25

Problemen met gezinsmanagement: toezicht % Bron: CTC Zwolle Zuid

30

0

5

10

15

20

25

30

35

2004 2000

De scores variëren van 0 tot 100. Hoe hoger de score, hoe sterker de factor in een bepaalde wijk aanwezig is. Gaat het om risicofactoren dan moet een hoge score als negatief worden geïnterpreteerd. Gaat het daarentegen om beschermende factoren dan is een hoge score gunstig. De scores op daderschap zoals dat gemeten is onder jongeren in het gemeentelijk jeugdonderzoek 2008, in vergelijking met 2004.* (* Deze cijfers komen uit het concept jeugdonderzoek 2008) Hulpverlening en opvang slachtoffers loverboys Signalen van meiden die mogelijk betrokken zouden zijn bij loverboyproblematiek dan wel waarbij geconstateerd wordt dat zij een verhoogd risico hierop lopen worden doorgegeven aan een werkgroep die daarmee in een vroeg stadium risicosituaties kan onderkennen en snel hulp kan bieden. Hiermee wordt in veel gevallen daadwerkelijke uitbuiting voorkomen. De werkgroep heeft vanaf 1 januari 2003 tot en met 31 juni 2008 in totaal 275 meldingen gehad van meiden die een verhoogd risico liepen om slachtoffer te worden dan wel daadwerkelijk mogelijk reeds slachtoffers waren. Bespreking van deze meldingen in de werkgroep heeft uiteindelijk geleid tot in totaal 126 gerealiseerde hulpverleningstrajecten voor meiden die een (verhoogd) risico liepen om slachtoffer te worden van loverboys dan wel daadwerkelijk al slachtoffer waren. Daarnaast is er voor 39 meiden in die periode een tijdelijke opvangplaats gerealiseerd. In totaal is dus in de aangegeven periode aan 165 meiden daadwerkelijk hulp verleend.


55

tkwaliteit

70 60 50 40

2003-1

30

2003-2

20

2004-1 2004-2

10

2005-1

0 ng

en

pv a in

g/ o

ng pl aa

lp ve

rl en

op va

hu

2007-1 2007-2 2008-1

nt

al

2006-1 2006-2

aa al ta

al

To

nt Aa

Aa

nt

al

ge r

ea

ge r

lis

ea

ee

lis

ee

rd e

rd e

hu

Aa

nt

lp ve

al

rl en

in

m el di n

gs t

ts

r. ..

ge n

2005-2

Opsporing en vervolging van verdachten en veroordeling van daders van loverboypraktijken De coördinator loverboys van de politie ontvangt meldingen vanuit de wijkteams, andere politieregio’s, uit de werkgroep hulpverlening slachtoffers Loverboys en van het meldpunt Loverboys. Naar aanleiding van de binnengekomen meldingen vind onderzoek plaats. De opsporingshandelingen hebben tot doel voldoende aanwijzingen te vinden om te komen tot een verdachte in de zin van het wetboek van strafvordering, zodat tot strafrechtelijke vervolging zou kunnen worden overgegaan. Het Openbaar Ministerie vervolgd waar mogelijk altijd verdachten van mensenhandel en dus ook loverboys. 40 35

2003-1 2003-2

30

2004-1

25

2004-2 2005-1

20

2005-2 15

2006-1 2006-2

10

2007-1

5 0

2007-2 2008-1 Aantal juridische verdachten

Aantal vervolgde verdachten

Aantal veroordeelde daders

In de periode 1 januari 2003 tot en met 31 juni 2008 hebben de opsporingshandelingen geleid tot 21 verdachten in de zin van de wet. In de periode 1 januari 2003 tot en met 31 juni 2008 zijn in totaal 14 verdachten vervolgd door het Openbaar Ministerie. Uiteindelijk heeft dit in die periode geleid tot 9 veroordelingen van loverboys. Daarnaast zijn in die periode loverboys waar mogelijk ook vervolgd voor andere delicten.

56


tkwaliteit


rekening 2007 21557 5171 -16386 -48

Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: * res. nog uit te voeren werken ON * reserve sportaccommodaties * reserve dekking kapitaallasten Resultaat na bestemming

-16434

begroting 2008 2009 22426 25487 4246 4688 -18180 -20799 12 462 172 85 -18168 -20080


-21876

-21795

-22019

Toelichting verschil 2007 t.o.v. 2008: Naast de trendmatige aanpassingen, stadsuitbreiding en wijziging kapitaallasten is € 0,1 mln. budget overgegaan naar programma 1 Welzijn. De rijksbijdrage RMC en de besteding daarvan verhogen de baten en lasten. De 2e tranche voor de Brede School ad € 0,1 mln. is verwerkt (PPN 2007), evenals een eenmalige bijdrage voor Brede School ad € 390.000 t.lv. reserve nog uit te voeren werken ON. Toelichting mutatie meerjarenraming: Stadsuitbreiding Stelpost vervangings- en verplichte investeringen onderwijs Besluitvorming PPN 2007 (structureel): Onderwijshuisvesting Besluitvorming PPN 2008 (structureel): Onderwijshuisvesting Masterplan (excl. VO stadshagen) Jongerencentrum Stadshagen Peuterspeelzaalwerk Besluitvorming PPN 2008 (meerjarig incidenteel): Brandveiligheid schoolgebouwen Onderwijshuisvesting Aandeel in bezuinigingstaakstelling ad € 1 mln.: Incidentele nieuwe bestedingen 2009: Onderwijshuisvesting OPDC

-923 -154

238 -157

-64 -160

-255

-255

-255

-720 -175 -100

-720 -175 -100

-720 -175 -100

-720 -175 -100

-500 -254 60

-443 -297 60

-138 60

60

-123

Nadere specificatie programmabudget 2009: Onderwijshuisvestingsbeleid Onderwijs-/studentenbeleid Brede school Educatiebeleid Leerlingenvervoer Bewegingsonderwijs RMC/leerlplicht/VSV Onderwijs achterstandenbeleid Jeugd en veiligheid Jongerenbeleid Opvoedingsonderst./-ontwikkeling Kinderopvang Peuterwerk

lasten 12876 595 1187 1174 1281 1677 2674 1423 724 418 56 181 1222 25488


baten 12 734 1105 402 1479 945 659 72

5408

saldo -12864 -595 -453 -69 -1281 -1275 -1195 -478 -65 -346 -56 -181 -1222 -20080

57

tkwaliteit

Programma 6

Gezondheid en zorg

Thema PPN


Beleidskader

Programmaplan 2009

Het verbeteren of behouden van de gezondheid voor alle Zwollenaren staat centraal in het gezondheidsbeleid waarvan het bevorderen van gelijke kansen op gezondheid en het voorkomen van ziekten onderdeel uitmaken. Op dat beleidsterrein bestaan nog al wat wettelijke kaders. Enerzijds de Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid (Wcpv) en anderzijds de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo). Deze wetten zijn vertaald in de kaderstellende nota´s.

Meerjarige doelstellingen (GSB/MOP) Het verbeteren of behouden van de gezondheid voor alle Zwollenaren, het bevorderen van gelijke kansen op gezondheid en het voorkomen van ziekten.

A. Gezondheidsbevordering (Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid) Relevante beleidsnota’s • Nota Samenwerken aan een gezonde stad; lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011 • Plan van aanpak bevorderen gezond gewicht 2006-2009 • Alcoholmatigingsprogramma jeugd 2007-2011 Regio IJsselland • Plan van aanpak Jeugd, alcohol en verenigingen ZwolleKampen Netwerkstad. • Raadsbesluit collectieve preventie geestelijke gezondheidszorg in de Wmo • Welzijn en Zorg ‘Meedoen nu en later’ 2006-2009

Prestaties 2011 In samenwerking met partners op lokaal, regionaal en het Rijk realiseren van integraal gezondheidsbeleid op stedelijk en waar mogelijk op wijkniveau, waaronder het realiseren van de doelstellingen die voor de speerpunten in de nota lokaal gezondheidsbeleid 2008 -2011 zijn geformuleerd (zie a).

Prestaties / activiteiten 2009 In het eerste kwartaal van 2009 zullen de beleidsbeslissingen op andere terreinen dan het terrein van de volksgezondheid waarop de gemeente het volksgezondheidsbelang moet afwegen en/of (beter) wil afwegen zijn voorbereid waarbij tevens is aangegeven langs welke weg dat kan worden bereikt. In samenhang en afstemming met het project ‘ Gezonde Klassen’ is de GGD bij 25% van de Zwolse basisscholen 1 dag aanwezig geweest om de kwaliteit van het binnenmilieu te onderzoeken/meten. Op basis van de resultaten hebben deze scholen een advies van de GGD ontvangen over hoe het binnenmilieu van de school kan worden verbeterd. De deelnemende scholen ontvangen ook een lespakket over dit thema voor de midden- en bovenbouw. In 2009 zal de inzet van Automatische Externe Defibrillatoren (AED’s) in Zwolle worden geïntensiveerd conform optie II uit de notitie Onderzoek AED’s Zwolle van april 2008. Eind 2009 wordt de eerste voortgangsrapportage uitvoering nota lokaal gezondheidsbeleid aan de raad aangeboden.

58


tkwaliteit Meerjarige doelstellingen (GSB/MOP) Een goed functionerende integrale jeugdgezondheidszorg om een gezonde ontwikkeling van 0-19 jarigen te bevorderen

Prestaties 2011 In 2011 is wordt de integrale jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar en het overig aanbod van opvoedingsondersteuning aan kinderen/jeugdigen en hun ouders geïntegreerd aangeboden via het Centrum voor Jeugd en Gezin

Speerpunt nota lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011: • Bevorderen van een gezond gewicht Uitgaande van de trend in de periode (inclusief diabetes) bij 0-19 jarigen 1999 tot en met 2004 van 11% naar 15% en de verwachte verdere groei van het aantal 0-19 jarigen met overgewicht stelt Zwolle zich ten doel om het aantal jongeren met overgewicht in 2009 lager te laten zijn dan 19%

Prestaties / activiteiten 2009 Zie prestatie a. en b. onder ‘Opvoedingsondersteuning en ontwikkelingsstimulering’ in het programma 5 Eind 2009 werken de JGZ- instellingen met het Elektronisch Kind Dossier (EKD)

Van alle kinderen die door de JGZ 0-19 jarigen worden onderzocht, is bekend hoeveel er een (on)gezond gewicht hebben In wijken waar het aantal 0-19 jarigen met overgewicht hoger is dan gemiddeld in Zwolle, is voor ouders van alle 4-19 jarigen een collectief preventieprogramma beschikbaar (GSB) Voor 75% van Zwolse 0-19 jarigen met (dreigend) overgewicht worden één of meer individuele gezondheidsinterventies ingezet (GSB) Medio 2009 zijn in overleg met betrokken partners bij het project ´Samen gezond` de doelstellingen geformuleerd en een plan van aanpak opgesteld voor de uitvoering van dit speerpunt in 2010 en 2011.

Speerpunt nota lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011: • Afname van het problematisch De omvang van de groep 12-24 jarigen alcoholgebruik onder jongeren die alcohol drinkt zal in 2011 met 15% zijn afgenomen t.o.v. 2003 (in Zwolle in 2003: 72%, dus in Zwolle in 2011: 61%)

In 2009 wordt door de gemeente Zwolle de lokale en regionale regie gevoerd over de uitvoering van het regionale alcoholmatigingsprogramma jeugd 2007- 2011 in de regio IJsselland. De gemiddelde startleeftijd waarop voor Zwolle-Kampen Netwerkstad: In 2009 wordt samen met de gemeente Kampen het eerst alcohol wordt gedronken is in Zwolle in 2011 met tenminste 1 jaar ver- en partners door de gemeente Zwolle uitvoering gegeven aan het plan van aanhoogd ten opzichte van 2007 (0-meting pak ´Jeugd, alcohol en verenigingen´. bekend in najaar 2008). Zwolle: Lokaal wordt in 2009 onder De omvang van de groep 12-24 jarigen die regelmatig grote hoeveelheden alco- meer inhoudelijk uitvoering gegeven aan ´Meer dan een biertje´ en de door de hol drinkt is in Zwolle in 2011 met 25% gedaald ten opzichte van 2007 (0-meting raad aangenomen motie éxtra middelen alcohol en jeugd´ met name gericht op bekend in najaar 2008). alcohol en opvoeding. (zie c) Zie deelprogramma 5a onder Voortijdig Speerpunt nota lokaal gezondheidsbeleid In 2011: 100% dekking van Zorg-en adviesteams voor de leeftijdsgroep 12 tot schoolverlaten. 2008- 2011: • bevorderen gezonde ontwikkeling van 23 jaar (zie 6). Zie deelprogramma 5b onder Opvoedonkinderen en jongeren dersteuning en ontwikkelingsstimuleIn 2011 is er in Zwolle tenminste één Centrum voor Jeugd en Gezin, waar alle ring. kinderen, jeugdigen en hun ouders voor Op basis van de nieuwe Wet Publieke informatie, advies en hulp bij opgroeien Gezondheid is invoering van het EKD in door de JGZ instellingen verplicht. opvoedvragen terecht kunnen. De integrale JGZ 0-19 jaar maakt onder- In de Regio IJssel-Vecht starten de JGZ instellingen naar verwachting begin deel uit het CJG 2009 met het invoeren van het EKD (zie toelichting). In 2011 zijn voor de leeftijdsgroep 4-18 jaar weerbaarheidstrainingen beschikZie deelprogramma 5b. baar.


59

tkwaliteit Meerjarige doelstellingen (GSB/MOP) Prestaties 2011 Speerpunt nota lokaal gezondheidsbeleid In de nota geformuleerde doelstellingen: 2008-2011: • Voorkomen van depressie bij ouderen De urgentie van het probleem depressie en eenzaamheid bij ouderen onder de aandacht brengen en bij betrokken regionale en lokale partijen.


Voortzetting van de activiteiten die de RIAGG Zwolle uitvoert in het kader van de collectieve preventie.

Uiterlijk 1 juli 2009 presenteren de GGD en RIAGG Zwolle een plan van aanpak, waaronder de concretisering van de in de nota gezondheidsbeleid geformuleerde doelstellingen. Dit plan wordt onderDe ketenzorg sluitend maken, het bereik steund door de overige organisaties van preventieve interventies verhogen en die in Zwolle bij de zorg voor ouderen eenzaamheid en depressie onder oude- betrokken zijn. ren terugdringen Het inzichtelijk maken van hiaten en knelpunten in de zorgketen rondom depressiepreventie bij ouderen.

Toelichting programmaplan: a. Gezondheidsbeleid Het gezondheidsbeleid is de laatste jaren enorm in beweging vooral als gevolg van deels gewijzigde inzichten in de aanpak van preventie van gezondheidsproblemen en daarmee wijzigingen in het landelijk preventiebeleid. Het rijk kiest voor een sterkere regie vanuit de landelijke overheid, waarbij wordt ingezet op het stellen van landelijke prioriteiten (roken, schadelijk alcoholgebruik, overgewicht, diabetes en depressie), meer toespitsen op risicogroepen, het bevorderen van een gezonde leefstijl, samenhangend en integraal beleid, een settinggerichte aanpak (wijk, school, sport, werk en zorg), preventie in de zorg en bestuurlijke vernieuwing o.a. vast te leggen in de Wet Publieke Gezondheid die onder meer de Wmo zal vervangen. Deze ontwikkelingen betekent eens te meer dat preventie een gedeelde verantwoordelijkheid is van burgers, gemeente, rijk, zorgverzekeraars, provincie en aanbieders. Elke partij heeft zijn eigen verantwoordelijkheid. De rol van de gemeente daarbij is enerzijds te zorgen voor een adequate uitvoering van de eigen wettelijke taken op grond van de Wmo en anderzijds zich actief op te stellen als partij die partners in stad en regio met elkaar verbindt en daardoor meerwaarde creëert in het bevorderen van de gezondheidssituatie van inwoners van Zwolle. Dit uitgangspunt sluit tevens aan bij de doelstelling `de burger als producent van zijn eigen welzijn` en het programma `Samen maken we de stad’ . Voornoemde ontwikkelingen zijn in de lokale nota gezondheidsbeleid 2008-2011 verwerkt. Er is voor gekozen om de nota te beperken tot enkele concrete, realistische en haalbare doelstellingen bij een beperkt aantal speerpunten. b. Speerpunt ‘ Bevorderen gezonde ontwikkeling van kinderen en jongeren’ Volgens het Kabinet dient in het Centrum voor Jeugd en Gezin een geïntegreerd aanbod tot stand te komen van in ieder geval de Jeugdgezondheidszorg (0-19 jaar) en opvoedondersteuning (de 5 functies van prestatieveld 2 van de WMO) en is dit aanbod geschakeld met de provinciale jeugdzorg en de zorg in en om het onderwijs. De activiteiten hieromtrent worden beschreven in het programma 5 . In de nota gezondheidsbeleid is opgenomen het realiseren

60

van Zorg Advies Teams (ZAT´s) op de basisscholen wat moet worden bezien in het kader van de ontwikkeling van het CJG. Het gebruik van een Elektronisch Kind Dossier (EKD) in de Jeugdgezondheidszorg wordt wettelijk verplicht gesteld per 1 januari 2009 op grond van de Wet Publieke Gezondheid. Onlangs is bekend geworden dat de JGZ instellingen uiterlijk eind 2009 moeten werken met het EDK. Het EKD heeft tot doel de papieren dossiers van de JGZ te digitaliseren. Deze digitalisering moet er toe leiden dat de overdracht van gegevens beter kan plaatsvinden, risico´s eerder te signaleren zijn en kinderen en jeugdigen beter gevolgd kunnen worden. Daarmee is het EKD een belangrijk instrument om de zorg rondom het kind/jeugdige en gezin te optimaliseren en de jeugdgezondheidszorg in staat te stellen om effectief en efficiënt te opereren binnen – en bij te dragen aan de zorg rondom jeugd en gezin. De gemeenten zijn bestuurlijk verantwoordelijk om te zorgen voor de invoering van een digitaal JGZ pakket bij de JGZ instellingen. In de Regio IJssel-Vecht hebben de JGZ instellingen, op verzoek van alle regiogemeenten, gezamenlijk een plan van aanpak en begroting voor de invoering van het EKD opgesteld. De planning is er op gericht dat de regio gemeenten nog voor het einde van 2008 een besluit kunnen nemen over de invoering van het EKD. c. Alcoholmatiging jeugd In aanvulling op de provinciale middelen 2007 voor alcoholmatiging jeugd regio IJsselland waarover de raad in het voorjaar 2008 reeds een besluit heeft genomen, heeft de provincie Overijssel ook voor de jaren 2008, 2009, 2010 en 2011 elk jaar € 100.000 gereserveerd ter ondersteuning van het regionale alcoholmatigingsprogramma jeugd regio IJsselland 2007-2011 en met name voor het opstarten en implementeren van innovatieve regionale activiteiten. De provincie Overijssel wil hierover in bestuurlijk overleg afspraken maken. Ten behoeve van de 2e tranche provinciale middelen (2008, in te zetten in 2009) is inmiddels overleg geïnitieerd tussen regiogemeenten, gemeente Zwolle en Provincie om te komen tot een regionaal gedragen voorstel. Als uitkomst van dit proces zal de raad in het najaar 2008 een voorstel worden voorgelegd om hiermee het budget ook beschikbaar te maken voor de regio. De uitvoering van dit voorstel vindt vervolgens plaats in 2009.


tkwaliteit

Eén van de onderdelen van het voorstel zal zich richten op ontwikkeling en uitvoering van een methodiek in een aantal gemeenten waaronder Zwolle als het gaat om het bereiken van ouders die via de reguliere methodieken niet bereikt worden.

B. Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) Beleidskader Wij geven ook in 2009 uitvoering aan de beleidsnota Welzijn en zorg 2006 – 2009. Adequaat uitvoeren van de Wmo enerzijds en de doorontwikkeling van de negen prestatievelden staan hierbij centraal. Het uitgangspunt van de Wmo is ‘Iedereen doet mee’. Het doel is de participatie aan de samenleving en de zelfredzaamheid van de burgers te vergroten. Daarbij wordt prioriteit gegeven aan preventie en het signaleren van kwetsbare groepen om te voorkomen dat zij een beroep moeten doen op ondersteuning en zorg. Daarom stimuleren wij initiatieven op het terrein van zorg, mantelzorg, nieuwe vormen van vrijwilligerswerk en bevorderen daarbij een goede verbindingen tussen formele en informele zorg. Samen met partners in de stad zetten wij in op het versterken van de dwarsverbanden tussen welzijn en zorg en een integrale aanpak op het terrein van wonen, welzijn en zorg.

Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Adequaat uitvoeren van de Wmo, adequaat implementeren en uitvoeren van nieuwe taken

Het Rijk heeft bij de start van de Wmo reeds aangegeven dat de verwachting was dat steeds meer taken naar de Wmo zullen worden gedecentraliseerd. Voor 2009 heeft het Rijk besloten (centrum)gemeenten te compenseren voor het wegvallen van delen van de ondersteunende begeleiding in de AWBZ. De functie ondersteunende begeleiding voor bepaalde groepen is per 2008 weggevallen (2008 was een overgangsjaar). Gemeenten worden als gevolg hiervan met een aanvullende zorgvraag geconfronteerd, waarvoor het Rijk ter compensatie aanvullende middelen ter beschikking zal stellen. Intussen willen wij de samenwerking met de overige zorgfinanciers (zorgkantoor, provincie, zorgverzekeraar) zo vorm gaan geven dat het mogelijk wordt de hulpverlening beter te organiseren. De veranderingen in de financiering zal voorlopig nog wel aanhouden, de verwachting is bijvoorbeeld dat veel zorgtaken naar (centrum)gemeenten zullen worden gedecentraliseerd. Wij willen het nu al mogelijk maken voor een instelling om, met behulp van zo veel mogelijk financieringsbronnen, een integraal hulpaanbod aan te bieden aan mensen met meerdere problemen. In 2009 starten wij daarom met een pilot in één van de Zwolse wijken. Relevante beleidsnota’s • Beleidsnota Welzijn en Zorg 2006-2009 • Raadsbesluit Ontwikkeling Wmo-beleid Zwolle (februari 2008) • Evaluatie Wmo-loket (oktober 2008)



Uitvoering geven aan de beleidsnota Wel- In het voorjaar organiseren wij een conzijn en Zorg 2006-2009 Doorontwikkeling ferentie over de voortgang van de Wmo van de prestatievelden (zie a) Voorbereiden van een nieuw beleidskader voor de uitvoering van de Wmo voor de periode 2010-2013 (realisatie eind 2009) (zie b) Uitvoering en doorontwikkeling pilots Wmo (zie c)

Het mogelijk maken van integrale, ontIn het eerste kwartaal van 2010 is een kokerde hulpverlening in multiprobleem- (tussen)evaluatie gereed van de sociale situaties. pilot Zwolle. De vraag wordt daarin beantwoord of de nieuwe vorm van hulpverlening betere resultaten oplevert.

Het geven van informatie, advies en cliëntondersteuning Het realiseren van een integrale aanpak Meerjarige resultaatafspraken op het op het terrein van wonen, welzijn en zorg terrein van wonen, welzijn en zorg


Op basis van besluitvorming in het najaar 2008, in 2009 de compensatiemiddelen voor het wegvallen van ondersteunende begeleiding in de AWBZ optimaal besteden (zie d) In het eerste kwartaal van 2009 start een sociale pilot in één van de wijken van Zwolle. Voor een aantal woningen (flat) wordt één hulpverleningsorganisatie in staat gesteld met een klein team van stevige professionals integrale hulpverlening aan multiprobleemsituaties te geven. (zie e) In het eerste kwartaal 2009 vaststellen notitie cliëntondersteuning Wmo. De resultaatafspraken zoals uitgewerkt in het programma huisvesting bijzondere doelgroepen uitvoeren

61

tkwaliteit

Toelichting programmaplan: a. Wmo conferentie In het voorjaar van 2009 (februari/maart) willen wij een conferentie organiseren rondom de voortgang van de Wmo. De uitkomsten van de conferentie worden gebruikt als input voor de landelijke evaluatie van de Wmo en voor de vormgeven van een nieuw beleidskader Welzijn en Zorg voor de periode 2010-2013. b,. Nieuw beleidskader Wmo 2010-2013 Op grond van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) is de gemeente verplicht één keer per vier jaar een Wmonota op te stellen. Wij gaan daarom een nieuw beleidskader voorbereiden voor de uitvoering van de Wmo in de periode 2010-2013. Daarbij wordt aandacht gegeven aan de samenhang met het beleid ten aanzien van wijkgericht werken, arbeid en inkomen, gezondheid, integratie, schuldhulpverlening en armoedebeleid. c. Pilots Wmo In 2008 zijn de pilots Wmo voor het eerst van start gegaan. De eerste ervaringen hiermee worden gebruikt voor de verdere doorontwikkeling van de Wmo pilots. d. Nieuwe middelen voor het wegvallen van onderdelen van ondersteunende begeleiding in de AWBZ Eind 2007 heeft het kabinet besloten de functie ondersteunende begeleiding in de AWBZ op basis van psychosociale grondslag op te heffen per 1 januari 2008. Het jaar 2008 gold als overgangsjaar, waarin meer duidelijkheid is gekomen over de doelgroepen die de gevolgen van deze maatregelen ondervinden en de hoogte van de middelen die ter compensatie van de gevolgen voor gemeenten beschikbaar komen. Er blijken verschillende doelgroepen te zijn die de gevolgen (zullen) ondervinden, het rijk heeft echter besloten slechts voor de doelgroepen uit de maatschappelijke opvang, vrouwenopvang én voor ontregelde gezinnen compensatiemiddelen beschikbaar te stellen. In samenwerking met het veld bereiden wij besluitvorming voor. De raad zal eind 2008 een beleidskader moeten vastMeerjarige doelstellingen Ondersteunen van mantelzorgers

Het stimuleren van informele zorg

stellen, op basis waarvan vanaf 2009 activiteiten kunnen worden uitgevoerd door de betreffende instellingen. e. Integrale aanpak op het terrein van wonen, welzijn en zorg Het platform wonen-welzijn-en zorg Zwolle is een samenwerking tussen woningbouwcorporaties, welzijns- en zorginstellingen en gemeenten. Het platform heeft een functie in het uitwisselen van informatie en het creëren van overzicht van alle lopende initiatieven, trends en ontwikkelingen op het gebied van wonen, welzijn en zorg in de stad. Daarnaast maakt het platform concrete, meerjarige resultaatafspraken op het terrein van wonen, welzijn en zorg voor de middellange termijn. De resultaatafspraken zoals uitgewerkt in het programma huisvesting bijzondere doelgroepen is hiervan een duidelijk voorbeeld.

Prestatievelden Wmo Prestatieveld 4 Wmo: Mantelzorg / informele zorg Prestatieveld 4 betreft het ondersteunen van mantelzorgers, daar onder begrepen steun bij het vinden van adequate oplossingen,indien zij hun taken tijdelijk niet kunnen waarnemen, alsmede het ondersteunen van vrijwilligers; (artikel 1 lid 1 g4 Wmo). De invulling van het lokale vrijwilligersbeleid staat beschreven in het begrotingsprogramma. Mantelzorgers nemen een groot deel van de informele zorg voor hun rekening. Zonder mantelzorg zouden veel meer mensen een beroep moeten doen op de professionele zorg. Veel mantelzorgers kunnen hun inspanningen alleen volhouden als ze deze af en toe eens uit handen kunnen geven aan vrijwilligers of de professionele zorg. Om ervoor te zorgen dat de mantelzorgers niet overbelast raken, hun waardevolle werk kunnen blijven doen en volwaardig kunnen deelnemen aan de maatschappij, is ondersteuning van hen zeer belangrijk. Relevante beleidsnota’a • Notitie mantelzorgondersteuning • Actieprogramma Vrijwilligerswerk 2006-2009

Meerjarige prestaties Uitvoering geven aan de beleidsnota ondersteunen van mantelzorgers.

Prestaties / activiteiten 2009 Meer bekendheid geven aan het Steunpunt Informele Zorg en daarmee meer bekendheid genereren voor de mogeVoortbouwen op de bestaande infrastruc- lijkheden van mantelzorgondersteuning. (zie a) tuur ten aanzien van mantelzorgondersteuning. Het vergroten van het bereik van mantel- Verbinding maken met het Wmo-loket. zorgondersteuning. Nieuwe beleidsnota mantelzorgondersteuning gereed (o.a. op basis van het in 2008 gehouden onderzoek onder mantelzorgers). (zier b) Subsidiëren vrijwiliigersinitiatieven in de Het stimuleren van de vrijwillige inzet zorg. van burgers, zowel in informeel en ongeorganiseerd verband als in georganiseerd verband; Het versterken van de samenhang tussen formele en informele zorg

62


tkwaliteit

Toelichting a. Steunpunt Informele Zorg De hoofdproducten van het Steunpunt Informele Zorg zijn het bieden van mantelzorgondersteuning en het organiseren van vrijwillige inzet in de thuissituatie (vrijwillige thuiszorg). Daarmee vergroot steunpunt voor mensen die zorgafhankelijk zijn de mogelijkheid om thuis te blijven wonen door het bieden van mantelzorgondersteuning en de inzet van vrijwillige zorg in de thuissituatie. Het Steunpunt Informele Zorg voorziet in de behoefte aan ondersteuning bij het geven en ontvangen van informele zorg. b. Kwetsbare groepen mantelzorgers Wij willen de komende jaren extra aandacht hebben voor de jonge mantelzorgers, de allochtone mantelzorgers en mantelzorgers van mensen met een psychiatrische stoornis. Gebleken is dat deze groepen extra kwetsbaar zijn en dat specifieke maatregelen op het gebied van mantelzorgondersteuning noodzakelijk zijn. Prestatieveld 5 Wmo: Ouderen- en gehandicaptenbeleid / Voorzieningen voor mensen met een beperking Prestatieveld 5 van de Wmo handelt over het bevorderen van de deelname aan het maatschappelijk verkeer en van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem. Het gaat daarbij om algemene maatregelen en voorzieningen die de doelgroep ten goede komen zonder dat die doelgroep een individueel beroep op de gemeente behoeft te doen. Relevante beleidsnota’s • Nota ouderenbeleid 2002 – 2005 • Nota Ouderenhuisvesting 2002 • Nota Gehandicaptenbeleid is integratiebeleid

Meerjarige doelstellingen (GSB/MOP) Verbeteren van de toegankelijkheid van het aanbod van voorzieningen op het terrein van wonen, zorg en welzijn door informatie, advies en ondersteuning. Consolideren van laagdrempelige ontmoetingen van ouderen in de wijk

Prestaties De uitkomsten van het onderzoek naar eenzaamheid onder ouderen vertalen in doelen en heldere prestaties.

Prestaties / activiteiten 2009 SWO participeert met haar functie ouderenadvisering in de Wegwijzer (Wmoloket).

De spreiding en mate van activiteiten Het aanbod van activiteiten sluit nog beter aan op de behoefte aan activiteiten, afstemmen op de behoefte van wijken. met name sport en beweging. Ouderenbeleid wordt gepositioneerd bin- Het doen van onderzoek naar eenzaamheid onder ouderen in minstens 2 wijken. nen het WMO beleid Verlenen van extra subsidie voor sport en bewegen. (zie toelichting) Binnen de gemeentelijke organisaties wordt bij beleidsontwikkeling binnen alle disciplines aandacht geschonken aan mensen met een beperking.

Toelichting Per 1 januari 2008 is de nota armoedebeleid in werking getreden. Deze nota heeft een looptijd tot 2011. Gedurende deze looptijd is een jaarlijks budget beschikbaar voor sporten voor ouderen die rond het sociaal minimum leven. De middelen uit het armoedebeleid worden beschikbaar gesteld mits ze ten goede komen aan ouderen met een inkomen rond het sociaal minimum. We willen daarom in de periode 2008-2011 extra subsidie toekennen aan SWO Zwolle van 30.000 euro. Hiermee geven wij invulling aan motie 316 over sport en bewegen voor ouderen. Prestatieveld 6 Wmo: Individuele voorzieningen Dit prestatieveld voorziet in het verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en aan mensen met een psychosociaal probleem ten behoeve van het behouden en het bevorderen van hun zelfstandig functioneren of hun deelname aan het maatschappelijke verkeer; Relevante beleidsnota’s • Verordening individuele voorzieningen maatschappelijke ondersteuning (2006)


63

tkwaliteit

• Besluit maatschappelijke ondersteuning (2006) • Verstrekkingenboek individuele voorzieningen maatschappelijke ondersteuning (2007) Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Het verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en aan mensen met een psychosociaal probleem ten behoeve van het behouden en het bevorderen van hun zelfstandig functioneren of hun deelname aan het maatschappelijk verkeer.

Prestaties


In 2009 is 85% van de klanten die gebruik maakt van de individuele voorzieningen Wmo tevreden over de manier waarop de wet wordt uitgevoerd.

De verordening en het verstrekkingenboek individuele voorzieningen zijn in 2008 geëvalueerd en wijzigingen worden vanaf 2009 ingevoerd.

Er is een adequate toegang tot de individuele voorzieningen Wmo

Het klant tevredenheidonderzoek individuele voorzieningen Wmo wordt jaarlijks herhaald. Het Meldpunt Wmo wordt in 2009 gecontinueerd. De klachtenprocedure rondom het Wmo vervoer wordt in 2008 geëvalueerd en wijzigingen worden vanaf 2009 ingevoerd. In 2009 wordt het instrument vraagverheldering ingezet voor een verdere professionalisering van het Wmo loket. In 2008 worden 2 Wmo pilots voorbereid en in 2009 uitgevoerd rondom persoonlijke dienstverlening. Het betreft de pilot hulp bij het boodschappen doen en een wijkpilot Wwb en Wmo. Doel is het versterken van het voorliggende voorzieningenniveau. Eind 2009 vindt de aanbesteding van het Wmovervoer plaats. In 2009 wordt een gewijzigde eigen bijdrage regeling voor individuele voorzieningen ingevoerd (zie a)

Toelichting a. Aanbesteding Hulp bij het Huishouden De huidige raamovereenkomsten met 10 zorgaanbieders lopen eind 2009 af met de mogelijkheid van een verlenging. Als gevolg van aangekondigde wetswijzigingen in de Wmo bestaat er een reële kans dat de lopende overeenkomsten in een eerder stadium ontbonden worden en aanbesteed moet worden. Prestatievelden 7, 9 en 9: Maatschappelijk opvang, vrouwenopvang, bestrijden huiselijk geweld, verslavingsbeleid en openbare geestelijke gezondheid Relevante beleidsnota’s • Beleidsagenda Vrouwenopvang en Huiselijk geweld 2005-2009 (raadsbesluit 13 juni 2005) • Beleidsagenda 2005 - 2009 Maatschappelijke Opvang en Ambulante Verslavingszorg Regio Zwolle (raadsbesluit 13 juni 2005), inclusief voortgangsberichten van september 2006 en september 2007 • Stedelijk Kompas Zwolle (raadsbesluit 26 maart 2007, collegebesluit 12 mei 2008) • Overheveling OGGz van AWBZ naar Wmo (raadsbesluit 30 oktober 2006) • Collegeakkoord prestatieafspraken 1 en 2 (raadsbesluit 10 april 2006), raadsbesluiten met betrekking tot Herberg en geclusterde voorziening (najaar 2006) • Plan van aanpak Zwerfjongeren (najaar 2003) en raadsbrief zwerfjongeren (ter informatie geagendeerd voor raad 13 juni 2005)

64


tkwaliteit Meerjarige doelstellingen (*) Het (ten behoeve van de centrumgemeenteregio Zwolle) tijdelijk bieden van onderdak en begeleiding aan vrouwen die, al dan niet gedwongen, de thuissituatie hebben verlaten in verband met problemen van relationele aard of geweld

Meerjarige prestaties In 2009 zijn 4 extra systeemplaatsen gerealiseerd voor crisisvrouwenopvang (nulmeting eind 2004: 6 systeemplaatsen, uitbreiding tot 10 vanaf 1/4/2007 gerealiseerd). De aanwezigheid van een regionaal advies- en steunpunt huiselijk geweld (vanaf 1-1-2007 gerealiseerd voor de hele centrumgemeenteregio). Zie toelichting.

Het voorkomen en bestrijden van huiselijk geweld

Verbeteren van de doorstroming in de maatschappelijke opvang (GSB) Met een persoonsgerichte benadering komen tot betere zorg, minder daklozen en minder overlast (Stedelijk Kompas (SK)).

Bij een toenemend beroep op de maatschappelijke opvang dit opvangen met (terugval)preventie en uitstroom

Prestaties / activiteiten 2009 In de uitvoeringsovereenkomst 2009 van de gemeente Zwolle en de Vrouwenopvang Overijssel wordt opgenomen dat het niveau van 10 (bovenregionale) systeemplaatsen crisisvrouwenopvang en het regionaal advies- en steunpunt huiselijk geweld minimaal blijft gehandhaafd in 2009.

Uitvoeren van de beleidsagenda vrouwenopvang – huiselijk geweld 2005-2009 regio Zwolle; Zorgdragen voor een zorgvuldige overheveling van de AWBZ-middelen ondersteunende begeleiding op psycho-sociale grondslag ten aanzien van vrouwenopvang. Aanwezigheid van een convenant tussen Lokaal uitvoering geven aan het convenant integrale aanpak huiselijk geweld lokale partijen betrokken bij de aanpak regio IJssel-Vecht waaronder: van huiselijk geweld (gerealiseerd). • een preventieve en vroegtijdige aan(zie a) pak • ketencoördinatie en/of casemanagement • een cliëntvolgsysteem • beleidsmatige regie. Verder uitvoering geven aan: • implementatie wet tijdelijk huisverbod • het plan van aanpak huiselijk geweld Zwolle-Kampen Netwerkstad • het thema állochtonen en huiselijk geweld´ (in overleg met de integratieraad). Uitvoering van de regionale aanpak Kindermishandeling (RAAK). In 2009 zal per subregio (Noord-Veluwe en IJsselVecht) een project coördinator worden aangesteld. Gemiddelde verblijfsduur in laagdrempe- Gemiddelde verblijfsduur in laagdrempelige opvang en crisisopvang in 2014 is 70 lige opvang en crisisopvang is ten hoogste gelijk aan nulmeting uit 2003. (zie b) nachten. (nulmeting 2003: gemiddelde verblijfsduur gerekend over alle voorzieningen: 86,1 nacht) Alle 250 daklozen in Zwolle zitten in 2014 Uitwerken van het activiteitenplan 2009 Stedelijk Kompas Zwolle (gereed najaar in een traject Voor minimaal 60% van de 250 daklozen 2008). (zie c) is huisvesting én dagbesteding geregeld. Acties bepalen en uitvoeren die noodzakelijk zijn in het geval Zwolle structureel In 2009 is dakloosheid als gevolg van minder rijksmiddelen ontvangt. huisuitzetting tot minder dan 30% van het niveau van 2005. Dakloosheid als gevolg van detentie of afwenteling door andere instellingen komt (vrijwel) niet meer voor In 2014 is overlastgevend gedrag van daklozen teruggebracht naar 75% van het niveau in 2007 Het aantal afwijzingen bij de crisisopvang Het aantal afwijzingen bij de crisisopvang van het Leger des Heils wegens plaats- van het Leger des Heils wegens plaatsgebrek is in 2009 niet hoger dan 70. gebrek is in 2014 niet hoger dan 50. Nulmeting in 2003 123 afwijzingen wegens plaatsgebrek.


65

tkwaliteit Meerjarige doelstellingen (*) Realiseren nieuwe locaties voor voorzieningen maatschappelijke opvang (College Akkoord)

Kwalitatieve verbetering van de registratie van doelgroepen en de monitoring (GSB/ SK) zie ook programma 7)

Meerjarige prestaties In 2011 is de geclusterde voorziening gerealiseerd.

Prestaties / activiteiten 2009 Uiterlijk 1 april 2009 is een plan gereed voor de tijdelijke huisvesting gerealiseerd voor de activiteiten aan de PanBonjour wordt gelijktijdig in 2011 geslo- nenkoekendijk tijdens de bouw van de geclusterde voorziening. ten. Uiterlijk 1 april 2009 is door een kwarIn 2011 zijn de belangrijkste voorzienin- tiermaker de invulling voor de geclusterde voorziening bepaald. gen adequaat gehuisvest. Uiterlijk 1 april 2009 is een locatie voor de tijdelijke huisvesting van 17 hostelNulmeting: er zijn geen definitieve plekken gekozen. locaties voor Herberg en geclusterde Eind zomer 2009 wordt de Herberg op voorziening. een definitieve plek geopend. In 2009 verschijnt de vierde stedelijke In de periode tot en met 2014 wordt jaarlijks een stedelijke monitor Zorg vóór monitor Zorg vóór Overlast. Overlast gepresenteerd. Nulmeting eind 2005 is de eerste proeve van de stedelijke monitor OGGz (“Cijfers in beeld”) verschenen. In 2014 is de terugval vanuit (ambulant) zelfstandig wonen maximaal 50%

In 2009 is een vertaling naar de gehele De persoonsgerichte aanpak verbreden regio van centrumgemeente gerealiseerd naar de gehele regio en de totale groep Voorjaar 2009 is het programma aangekwetsbare personen (SK). Daarbij zo veel vuld met doelstelling(en) voor de gehele mogelijk komen tot een versterking van groep kwetsbaren bemoeizorg. In de voortgangsrapportage beleidsVerbeteren van het bereik van de ambu- In 2009 heeft de Tactus Groep 2,33 cliagenda maatschappelijke opvang/ lante verslavingszorg (GSB) ënten in behandeling per 1.000 verslasvingszorg (najaar 2009) wordt een inwoners. nieuwe doelstelling geformuleerd voor Nulmeting in 2003 2 cliënten per 1.000 de periode tot en met 2014. inwoners. (*): tussen haakjes is aangegeven of de doelstelling onderdeel uitmaakt van het Grote Steden Beleid (GSB), collegeakkoord (CA) of Stedelijk Kompas Zwolle (SK). Toelichting a. Vrouwenopvang en huiselijk geweld Onderscheid kan gemaakt worden tussen het bieden van vrouwenopvang en het beleid ter bestrijding van huiselijk geweld. Vrouwenopvang is het tijdelijk bieden van onderdak en begeleiden van vrouwen die, al dan niet gedwongen, de thuissituatie hebben verlaten in verband met problemen van relationele aard of geweld (artikel 1 lid 4d Wmo). Het beleid ten aanzien van het bestrijden van huiselijk geweld is veel meer een lokale gemeentelijke taak waar voor alle gemeenten in de regio een eigen verantwoordelijkheid hebben. De rijksoverheid verstrekt aan de centrumgemeente Zwolle een specifieke uitkering ten behoeve van beleid op het terrein van vrouwenopvang (artikel 20 lid 2 Wmo). Sinds 1-1-2009 zijn ook de middelen voor het regionale Advies- en steunpunt huiselijk geweld hierin opgenomen. De gemeente Zwolle is verplicht in het kader van deze specifieke uitkering te overleggen over de besteding van die uitkering met de omringende gemeenten (artikel 20 lid 5 Wmo). Op 17 juli 2008 heeft de centrumgemeente Zwolle bericht ontvangen van het ministerie van VWS dat de centrumgemeente extra (structurele) rijksmiddelen (ca. € 400.000 per jaar) krijgt toegekend voor de hele regio vanaf 2008 voor uitbreiding vrouwenopvang, versterking Advies- en steunpunten huiselijk geweld en hulp en opvang van tienermoeders. In het 4e kwartaal 2008 ontvangt de centrumgemeente daarnaast middelen voor uitvoering van de hulpverlening (o.a. aan daders) vanwege de invoering van de wet huisverbod, mits de wet wordt vastgesteld op 30 september 2008 door de Eerste Kamer. De invoering van de wet huisverbod wordt in dat geval verwacht per 1-1-2009. Na overleg met het ministerie van VWS (rijksverplichting), de centrumgemeente Enschede (vanwege het feit dat de bovenregionale voorzieningen gezamenlijk worden gesubsidieerd) en de regiogemeenten (Wmo-verplichting) zal de raad naar verwachting eind oktober 2008 een voorstel ontvangen over de inzet van de rijksmiddelen voor de regio. In dit voorstel zullen de aanvragen nieuw beleid van Vrouwenopvang Overijssel, RIAGG en AMW de Kern worden afgewogen. Wij zullen er in ieder geval voor zorgdragen dat Aware wordt opgenomen in deze structurele middelen conform de wens van de raad. In het raadsvoorstel zullen ook nieuwe GSB-prestaties worden voorgelegd. Het opnemen van nieuwe GSB-prestaties is een eis van de rijksoverheid aan de GSB-gemeenten die tevens centrumgemeente vrouwenopvang zijn. In het voorjaar 2008 heeft de centrumgemeente Zwolle tevens bericht ontvangen van het programmaministerie van Jeugd en Gezin over de regionale aanpak kindermishandeling (zgn. RAAK-aanpak). Het programmaministerie stelt de centrumgemeente Zwolle € 250.000 incidenteel voor de periode 2008-2010 beschikbaar voor het aanstellen van (een) projectcoördinator(en). Na overleg met de regiogemeenten (Wmo-verplichting) in september 2008 zal de raad naar verwachting eind oktober 2008 een voorstel ontvangen over de inzet van deze middelen. Onderdeel van dit voorstel zijn nieuwe presta-

66


tkwaliteit

ties die vervolgens kunnen worden gemonitord door de raad via de reguliere beleidscyclus. b. Verdeelsleutel rijksmiddelen maatschappelijke opvang, verslavingsbeleid en OGGz De raad is op verschillende momenten geïnformeerd over de discussie rond de verdeelsleutel van de rijksmiddelen voor maatschappelijke opvang, verslavingsbeleid en OGGz. Wij blijven aandacht houden voor de mogelijke gevolgen voor Zwolle. Het rijk is voornemens stappen te gaan zetten om de verhouding tussen rijksmiddelen en gemeentelijke middelen meer gelijk te gaan trekken. Dit betekent mogelijk een beperkte vermindering van rijksmiddelen voor Zwolle. De staatssecretaris van VWS heeft in augustus 2008 de Tweede Kamer laten weten een besluit over een nieuwe verdeling per 2010, in november 2008 te willen nemen. c. Stedelijk Kompas Zwolle De gemeenteraad heeft het Stedelijk Kompas Zwolle vastgesteld. Inhoudelijk en financieel heeft VWS eind juni 2008 ingestemd. Met het zorgkantoor wordt in de tweede helft van 2008 een gezamenlijk zorginkoopbeleid vorm gegeven. De raad wordt via jaarlijkse voortgangsrapportages (najaar) op de hoogte gehouden. Gelijktijdig zal de voortgangsrapportage beleidsagenda maatschappelijke opvang - ambulante verslavingszorg 2005 – 2009 aan de raad worden aangeboden. In deze laatste rapportage zal in 2009 worden ingegaan op de wijze waarop het beleid voor de periode 2010 en verder zal worden bepaald.


67

tkwaliteit

Kengetallen Inwoners centrumgemeenteregio Aantal inwoners regio IJssel-Vecht (exclusief Raalte, Olst-Wijhe en Heerde) – per 1 januari Aantal inwoners regio Noord- Veluwe – per 1 januari

2005 354.397

2006 356.503

2007 358.526

2008 360.953

162.151

162.361

163.024

163.355

2004 197 1,8

2005 236 2,1

2006 220 1,9

2007 219 1,9

2006

2007

36

40

193 24 5 / 12

432 104 5/5

1786 772 198 / 247 8 / 128 / 161 / 98,1% / 22,3 dagen

1314 515 180 / 207 10 /132 / 167 93% / 24 dagen 20 / 82 / 98/ 180 90,1% 144,8% 4/ 11/ 11 / 22 78,3% 11 / 20 / 31 / 51/ 15% - 95% 6 / 11 / 11 22 / 95,8% / 293 dagen

Huiselijk geweld Huiselijk Geweld (bron: politie) Aantal misdrijven Per 1.000 inwoners Vrouwenopvang Vrouwenopvang (bron: Vrouwenopvang Overijssel) Lokale voorzieningen (Zwolle) Ambulante hulpverlening (aantal cliënten in Zwolle) Regionale voorzieningen (regio Zwolle) Aantal unieke inkomende contacten Advies en steunpunt huiselijk geweld Aantal doorverwijzingen Advies en steunpunt huiselijk geweld Aware (aantal kastjes / aantal cliënten) Bovenregionale voorzieningen (regio Zwolle en regio Enschede) Telefonische contacten Meldpunt Opvang Afwijzingen Meldpunt Opvang (´geen plaats´) Plaatsingen bij de Vrouwenopvang Overijssel (aantal vrouwen / kinderen) Crisisopvang (aantal systemen / opgevangen vrouwen / opgevangen kinderen / bezettingsgraad / gem. verblijfsduur)

24-woonvoorziening met partiële begeleiding (aantal systemen / aantal opgevangen systemen / aantal opgevangen kinderen / aantal opgevangen personen / bezettingsgraad)

Anoniem adres (aantal systemen (aantal systemen / aantal opgevangen systemen / aantal opgevangen kinderen / aantal opgevangen personen / bezettingsgraad) Begeleid wonen (aantal systemen / aantal opgevangen systemen / aantal opgevangen kinderen / aantal opgevangen personen / bezettingsgraad)

17 / 77 / 102 / 179 / 93% - 129% 4 / 11 / 14 / 25 / 73%

14 / 44 / 68 / 112 / 71% - 99,3% Begeleid wonen tienermoeders ((aantal systemen / aantal opgevangen tienermoeders / aantal 6 / 13 / 13 / opgevangen kinderen / totaal aantal opgevangen personen / bezettingsgraad / gemiddelde verblijfs- 26 / 96,4% / duur) 337 dagen Algemeen Cliënttevredenheid vrouwenopvang 8 Cliënttevredenheid ASHG (´ werkwijze is goed´) 95-100% Maatschappelijke opvang / verslavingszorg / OGGZ Aantal daklozen Zwolle Aantal daklozen regio Aantal kwetsbare personen Zwolle Aantal kwetsbare personen regio

68

8,26 100% 2006 250 375 500 750


tkwaliteit

Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Budget o.b.v. bestaand beleid Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: * res. nog uit te voeren werken ON Resultaat na bestemming

rekening 2007 31577 11260 -20317 24 -20293

begroting 2008 2009 33018 34500 11717 12188 -21301 -22312

-21301

-99 -22411


-22440

-22568

-22696

Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008: De baten en lasten nemen met name toe als gevolg verhoging Brededeoluitkering MO/VB/VO. Daarnaast stijgen de lasten door trendmatige aanpassingen stadsuitbreiding. Toelichting mutatie meerjarenraming: Stadsuitbreiding -128 -128 -128 Besluitvorming PPN 2008 (meerjarig incidenteel): Geclusterde voorziening/DeHerberg Jeugd, alcohol en gezin Vrouwenopvang Kwartiermakers GGZ Incidentele nieuwe bestedingen 2009: Aanschaf AED's De Kern Sociale Raadslieden Electronisch kinddossier Maatjesproject Kamerama

-1200 -30 -55 -85

-30

-30

-85

-85

-90 -82 -175 -13

Nadere specificatie programmabudget 2009: Gezondheidsbeleid Geldleningen Isala / 't Zandt Ouderenbeleid Vervoersvoorziening WVG Woonvoorziening WVG Externe advisering Gehandicapten parkeerkaarten Rolstoelen Gehandicaptenbeleid Maatschapp.opvang/verslavingsbel Beleid meervoudige problematiek Huishoudelijke hulp

lasten 3351 299 1483 4115 2231 476 51 1298 108 10526 1180 9481 34599


baten 1442 342 102 42 126 30 60 8632 1412 12188

saldo -1909 43 -1381 -4073 -2105 -476 -21 -1238 -108 -1894 -1180 -8069 -22411

69

tkwaliteit

70


tkwaliteit

Pijler Veiligheid Zwolle is een veilige stad en dat moet zo blijven. Mensen mogen van hun gemeente verwachten dat problemen worden aangepakt en de veroorzakers niet ongeremd hun gang kunnen gaan. Of het nu gaat over jongerenoverlast, drugsoverlast, daken thuislozen of mensen die hun partner slaan, repressie alleen is niet voldoende. Vanuit verschillende disciplines werken wij in samenwerking met de partners in de stad aan het oplossen van de problemen. Dat is een effectiever aanpak. Ook kan het wel snel onveilig voelen terwijl het dat niet is. Dat kan komen door graffiti of door overlast, door slechte verlichting of sombere tunnels. Ook daar kan de gemeente wat aan doen. Met metingen houdt de gemeente goed de vinger aan de pols.

Van de gemeente mag ook worden verwacht dat er adequate rampenbestrijdingsplannen klaar liggen, die met regelmaat worden geoefend. Dat wordt gecontroleerd of alle brandkranen onder de trottoirs werken. Dat alle hulpdiensten op elkaar zijn afgestemd en op tijd ter plaatse zijn. En omdat voorkomen beter is dan genezen, let de gemeente goed op het naleven van de regels voor brandveiligheid. Bijvoorbeeld van studentenkamers of horeca-interieurs.

Pijler veiligheid begroting 2009 aandeel in totale lasten


7%

2%

veiligheid

veiligheid

overig

overig

93%

98%

financiering

8%

0% bijdrage derden reserves tlv algemene middelen

92%


lasten

baten

7a Openbare orde en veiligheid 7b Brandweer Totaal

2.832 9.364 12196

946 10 956


reserve saldo mutaties (bedragen x € 1.000) -1.886 -9.354 -11240

71

tkwaliteit

72


tkwaliteit

Inhoud Programma 7a Veiligheid

74

Programma 7b Brandweer

82


73

tkwaliteit

Programma 7a Veiligheid Thema PPN

Samen leven in Zwolle

In het programma Veiligheid worden 3 ambities onderscheiden: minder criminaliteit, minder overlast en een veilige leefomgeving met effectieve rampenbestrijding. Aan deze ambities s hieronder afzonderlijk aandacht besteed.

Ambitie 1: Minder Criminaliteit Beleidskader Het Zwolse integrale veiligheidsbeleid omvat drie ambities (het tegengaan van criminaliteit en overlast, alsmede het beheersen van een veilige fysieke omgeving), een dertiental doelstellingen en een breed scala van daaraan gekoppelde inspanningen. Vaak is veiligheid onderdeel van een integrale aanpak (jeugd, Stedelijk Kompas, huiselijk geweld, wijkgericht werken) waardoor het bijdraagt aan het realiseren van doelstellingen, waarvoor ook vanuit andere beleidsterreinen inspanningen worden verricht. Uitgangspunt is een beleidscyclus met de partners in veiligheid. Aan de hand van de criminaliteitscijfers worden de door de raad vastgestelde doelstellingen gewaardeerd en waar nodig nieuwe inspanningen (activiteiten en projecten) in gang gezet om deze doelstellingen te halen, mede aan de hand van het evalueren van de lopende inspanningen. Het veiligheidsbeleid voor het jaar 2009 is voor een belangrijk deel bepaald door de afspraken die met het rijk zijn gemaakt in het kader van het Grote Stedenbeleid 2005-2009 (GSB-III). Dit betekent dat veel bestaande inspan-ningen (projecten en activiteiten) veiligheid worden voortgezet om de met het rijk afgesproken doelstellingen te halen. Zwolle ligt wat dat betreft goed op koers. Voor een uitgebreider beschrijving van de inspanningen verwijzen wij naar het u eerder toegezonden concept-Veiligheidsplan 2009, het concept-Uitvoeringsprogramma 2009 en de Gezamenlijke beleidsprioriteiten 2009 openbaar ministerie, politie en gemeente. Uit het Lokaal Criminaliteits- en Veiligheidsbeeld (LCVB) 2008 blijkt dat veel misdrijven een daling te zien geven, met als belangrijkste uitzondering geweldsdelicten (stabilisatie

74

na enkele jaren toename) en aantasting openbare orde. Deze stijging is conform de landelijke tendens. Ook de stijging van overlastincidenten valt op. De aanpak voor 2009 zal daarom onder andere op deze terreinen worden geconcentreerd. In het Criminaliteit- en Veilig-heidsbeeld 2008 constateert de politie de volgende speerpunten voor 2009, zoals: • Aanpak uitgaansgerelateerde overlast (geen wijziging) • Jeugdoverlast – uitwerking koppelwerk • Drank- en drugsgebruik onder jongeren (geen wijziging) • Overlast dak- /thuislozen en verslaafden • Sociale problematiek . Relevante ontwikkeling: In 2008 is gestart met het realiseren van her regionale veiligheidshuis (regio IJsselland), waarbij onze gemeente samenwerkt met onder meer Deventer, de politie, Openbaar Ministerie en diverse zorgpartners. De Provincie heeft hiervoor subsidie verstrekt aan het Openbaar Ministerie. Dit zal in 2009 resulteren in een operationeel veiligheidshuis. Deze ontwikkeling sluit nauw aan bij bijvoorbeeld het Stedelijk Kompas. Relevante beleidsnota’s • MOP Zwolle 2005 – 2009 (raadsbesluit november 2004) / Grote Steden Beleid 2005 – 2009 • Raadsbrief Bijsturing Veiligheidsbeleid d.d. 14 mei 2007 • Integraal Horecabeleid 2007 • Collegeakkoord prestatieafspraken 1 en 2 (raadsbesluit 10 april 2006), raadsbesluiten met betrekking tot Herberg en geclusterde voorziening (najaar 2006) • Stedelijk Kompas Zwolle (raadsbesluit 26 maart 2007) • Integrale aanpak huiselijk geweld Regio IJssel Vecht (collegebesluit 15 juni 2004) • Meerjarenprogramma Jeugdcriminaliteit 2006-2009 • Aanpak Loverboys 2006 – 2009 en preventieplan slachtoffers loverboys 2008-2009 • Beleidsvisie Externe Veiligheid (2007) • Rampenplan en Regionaal Beheersplan Rampenbestrijding 2005-2008 • Beleidsagenda 2005 - 2009 Vrouwenopvang en Huiselijk Geweld Regio Zwolle (raadsbesluit 13 juni 2005)


tkwaliteit

Programmaplan 2009 Meerjarige doelstellingen GSB/MOP Prestaties Prestaties / activiteiten 2009 Afname van diverse categorieën misdrij- In 2009 zijn de hierna genoemde misdrij- Samen met politie en Openbaar Ministerie worden de afspraken 2009 uitgevoerd ven ven afgenomen t.o.v. 2003 (GSB): over de gezamenlijke prioriteiten bij de Daling van misdrijven: 2003 2010: integrale aanpak van criminaliteit en • Woninginbraken 0,89 0,75 overlast, en wordt de prioritering voor • Voertuigcriminaliteit 1,72 1,50 2010 vastgelegd (matrix) • Diefstal (brom)fietsen 2,21 1,75 Er worden diverse activiteiten uitgevoerd • Diefstal uit bedrijven 12,13 10,50 die bijdragen aan de afname van crimi• Winkeldiefstal 57,99 52,00 naliteit, zoals: • Aantasting openbare • Veiligheid op Straat orde/ruimte 1,84 1,72 • Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan

Afname van criminaliteit en overlast door Tussen 2005 en 2009 krijgen alle veelveelplegers plegers van de casusgroep (55) en alle jeugdige veelplegers (6) een traject aangeboden. 80% van deze trajecten wordt met goed gevolg doorlopen (zie a).


• het tegengaan van zakkenrollerij • de AFAC (bestrijding van fietsendiefstal) • inzet op het Keurmerk Veilig Wonen • het ondersteunen van ondernemersinitiatieven bij het tegengaan van winkeldiefstal. • Veiligheid bedrijventerrein Hessenpoort I • de inzet van stadswachten • inzet mobiele camera’s op hotspots • cameratoezicht (zie d) De nadruk van het cameratoezicht komt te liggen op niet live uitkijken van de beelden tijdens uitgaansnachten. Het camerapro-ject wordt uitgevoerd door een project-groep waarin vertegenwoordigers van de politie en de gemeente zitten. Wij streven ernaar het systeem in 2009 operationeel te hebben. • Winkelcriminaliteit In 2009 wordt gestart met de aanpak van winkelcriminaliteit in de Binnenstad en in Zwolle Zuid. Voor het winkelcentrum Holtenbroek wordt ingezet op het behalen van de tweede ster in het kader van het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) • Wijkveiligheidsacties Deze acties worden opgenomen in de GBT-werkplannen. • Monitoring In 2009 wordt voor het eerst de integrale veiligheidsmonitor, die landelijk is ontwikkeld, in Zwolle uitgevoerd, De beproefde methodiek inzake de aanpak van zeer actieve veelplegers wordt voortgezet en wordt nu ook toegepast op de jeugdige delinquenten. Verder wordt ingezet op het inkopen en aanbieden van (begeleidings-)trajecten voor de doelgroep.

75

tkwaliteit Meerjarige doelstellingen GSB/MOP Het voorkomen en bestrijden van huiselijk geweld

Prestaties Aanwezigheid van een convenant tussen lokale partijen betrokken bij de aanpak van huiselijk geweld (gerealiseerd) (zie c).

Jeugd en veiligheid Voorkomen en bestrijden van jeugdcriminaliteit

Het relatieve aantal minderjarige verdachten in 2008 is gestabiliseerd ten opzichte van 2004 (6,3%). Wij streven naar een daling tot 6,0% in 2009.

Voorkomen en bestrijden van loverboyproblematiek

Uitvoering van het meerjarenprogramma Jeugdcriminaliteit 2006-2009; • Uitvoering van diverse activiteiten conform het meerjarenprogramma jeugdcriminaliteit . De scores van de in Zwolle-Zuid geprio- • Uitvoering stedelijk CtC-onderzoek riteerde risicofactoren zijn gestabiliseerd • Evaluatie ĆtC Zwolle-Zuid´ en in 2009 ten opzichte van 2004; ´Zwolle-Zuid op Straat´ . • Initiëren nieuw meerjarenprogramma De score jeugdcriminaliteit (zoals gemeJeugdcriminaliteit ten in het stedelijke CtC-onderzoek) is gestabiliseerd in 2009 ten opzichte van 2004. (zie d) De score op daderschap (zoals gemeten in het jeugdonderzoek) is in 2008 gestabiliseerd ten opzichte van 2004 (In 2004: daderschap 21% van de 12 t/m 17jarigen, in 2008: 13%). Vermindering van de criminaliteit onder Antilliaanse jongeren van 12 tot 25 jaar. Er wordt gestreefd naar een reductie van de oververtegenwoordiging ten opzichte van de totale leeftijdsgroep met 30%. Hulpverlening Het aantal meldingen bij Bureau Jeugdzorg voor wat betreft loverboyproblematiek is in 2009 gedaald ten opzichte van 2003 (2003: 102; 2007: 41). Preventie • In de periode 1 juli 2008 – 31 december 2009 hebben 240 leerlingen van het ZMLK, ZMOK- en praktijkonderwijs het Marietje Kessels project gevolgd • In dezelfde periode hebben 25 groepen in Zwolle van het MBO (niveau 1 en 2) en jeugdhulpverlening en jongerenwerk de theatervoorstelling omtrent loverboyproblematiek gezien. • In totaal is 25% van de scholen (Basisonderwijs en voortgezet onderwijs) in 2009 actief aan de slag gegaan met de ´gouden regels´ voor internetgebruik.

76

Prestaties / activiteiten 2009 Lokaal uitvoering geven aan het convenant integrale aanpak huiselijk geweld regio IJssel-Vecht waaronder: • een preventieve en vroegtijdige aanpak • ketencoördinatie en/of casemanagement • een cliëntvolgsysteem • beleidsmatige regie. Verder uitvoering geven aan: • implementatie wet tijdelijk huisverbod • het plan van aanpak huiselijk geweld Zwolle-Kampen Netwerkstad • het thema állochtonen en huiselijk geweld´ (in overleg met de integratieraad).


Wat betreft Antilliaanse jongeren worden in 2009 de projecten:”Een spiegel liegt niet” (ESLN) en “On Track Again” (OTA) uitgevoerd. Wij willen een nieuwe visie op Antillianen- beleid ontwikkelen. Uitvoering raadsbesluit integrale aanpak Loverboys 2006 – 2009 met onder meer de onderdelen preventie, hulpverlening en opvang van slachtoffers en opsporing en vervolging van verdachten. Uiterlijk bij de behandeling van de begroting 2010 zullen wij een voorstel doen voor een vervolg/inbedding van de aanpak (inclusief financiering) vanaf 1-1-2010. In 2009 zullen wij in overleg treden met de regiogemeenten in IJsselland met als doel te komen tot een regionale aanpak, ook in relatie tot de (regionale) zorg voor slachtoffers van mensenhandel.


Prestaties Prestaties / activiteiten 2009 • In 2009 gebruiken meer scholen ihet preventiepakket ´Stay in Love´ dan in 2007 (0-meting 2007: 3). • In 2009 zijn op 6 voortgezet onderwijsscholen preventieaktiviteiten loverboys georganiseerd via het Scharlaken Koord.

Toelichting programmaplan:

taal 2008 rijksmiddelen voor uitvoering van de hulpverlening (o.a. daders) vanwege de invoering van de wet huisverbod in het vooruitzicht worden gesteld. Bij vaststelling van de wet in de Eerste Kamer (geagendeerd voor 30 september 2008) wordt de invoering van de wet verwacht per 1-1-2009. Na overleg met de regiogemeen-ten zal de gemeenteraad in het najaar 2008 een voorstel ontvangen op welke wijze deze rijksmiddelen het meest effectief kunnen worden ingezet voor de regio om de uitvoering van de wet te optimaliseren. Daarnaast ontvangt de gemeente ook een bijdrage in het gemeentefonds voor de (juridische) uitvoeringskosten van de wet (ondersteuning burgemeester).

a. Veelplegers De veelplegeraanpak wordt als onderdeel van het beleid ex-gedetineerden meegenomen in de ontwikkeling van het Stedelijk Kompas en het veiligheidshuis. b. Cameratoezicht In de binnenstad staan op dit moment 11 camera’s van de gemeente. Deze camera’s zijn geplaatst in en rondom het uitgaansgebied in de binnenstad. In overleg met de politie geven wij de volgende fasering aan voor uitbreiding van de camera’s in de binnenstad: • Uitgevoerd in 2007: bestaande systeem vervangen • 2008: uitbreiding op hotspotlocaties: dit zal n.a.v. politiecijfers gebeuren. • Beoogd vervolg 2009 en verder: afgesloten gebied: door het uitgaansgebied en de uitvalswegen af te sluiten met camera’s zal iedereen in de binnenstad op beeld worden vastgelegd. Uit onderzoeken blijkt dat cameratoezicht alleen maar effectief is, indien het wordt toegepast in een afgesloten gebied.

d. Jeugd en Veiligheid Het CtC-onderzoek was gepland voor 2008, maar is doorgeschoven naar 2009. Aangezien het CtC-onderzoek wordt gebruikt om een tweetal prestaties bij de GSB doelstelling ´Voorkomen en bestrijden van jeugdcriminaliteit´ te meten, moet hiervoor nog wel toestemming van worden verkregen van het Rijk. Over 2008 zijn dus geen gegevens beschikbaar met betrekking tot de scores van de in Zwolle-Zuid geprioriteerde risicofactoren. Door het vooralsnog ontbreken van politiecijfers op dit onderdeel geldt dit ook voor het aantal misdrijven.

c. Aanpak huiselijk geweld In de zomer 2008 heeft de centrumgemeente Zwolle bericht ontvangen van het ministerie van VWS waarin in het 4e kwar-

Kengetallen

Tabel misdrijven en incidenten gewogen Misdrijven en incidenten gewogen Bron. Politie IJsselland, bewerking Onderzoek & Statistiek Misdrijven Gemeente Zwolle

2004

2005

2006

2007

Diefstal/inbraak woning Voertuigcriminaliteit Diefstal van brom-, fietsen Diefstal/inbraak bedrijven Winkeldiefstal Overige vermogensdelicten Zedendelicten Geweldsdelicten Aantasting openbare orde Illegale handel Overige misdrijven

0,9 1,3 2,3 17,1 63,4 1,5 0,1 0,9 1,6 0,4 0,8

0,7 1,1 1,9 12,9 53,7 1,4 0,1 1,0 1,7 0,3 0,9

0,6 1,0 1,8 16,7 46,1 1,4 0,1 0,9 1,8 0,4 0,9

0,6 0,8 1,3 9,4 41,0 1,3 0,1 0,9 1,7 0,4 0,9

7,4 1,2 0,5 0,1 0,0

7,0 1,0 0,6 0,1 0,0

7,5 1,2 0,7 0,1 0,0

7,1 1,1 0,6 0,1 0,0

Incidenten Gemeente Zwolle Overlast incidenten Milieu incidenten Branden incidenten Gewonden in het verkeer Doden in verkeer


77

tkwaliteit

Jeugdcriminaliteit Kengetallen Jeugdcriminaliteit (cijfers Politie IJsselland) Aantal unieke gehoorde Zwolse minderjarige verdachten Aantal 12-17 jarigen in Zwolle per 1 jan. van ieder jaar Relatieve aantal minderjarige verdachten t.o.v. alle 12-17 jarigen

2000 261* 7.619 3,4%*

2001 251* 7.685 3,3%*

2002 261* 7.870 3,3%*

2003 216* 7.958 2,7%*

2004 312* 8.003 3,9%*

2005 289 7.925 3,6%

2006 282 8.003 3,5%

In het Jeugdonderzoek wordt jongeren gevraagd of ze in de afgelopen 12 maanden wel eens hebben gestolen, vernield, gespijbeld, bedreigd, gepest, geslagen, etc. Onderstaande tabel geeft aan welk percentage van de jongeren hier een bevestigend antwoord op geeft. Kengetallen jeugdcriminaliteit (cijfers Jeugdonderzoek) Daderschap minderjarigen

2000 16%

2004 21%

2008 13%*

2005 236 2,1

2006 220 1,9

2007 219 1,9

*Dit cijfer is afkomstig uit het concept Jeugdonderzoek 2008 Huiselijk geweld Huiselijk Geweld (bron: politie) Aantal misdrijven Per 1.000 inwoners

2004 197 1,8

Ambitie 2: Minder overlast Programmaplan 2009 Meerjarige doelstellingen GSB/MOP Met een persoonsgerichte benadering komen tot betere zorg, minder daklozen en minder overlast (onderdeel van een integrale aanpak; zie ook programma 6)

Prestaties Opvang is beschikbaar voor tenminste 90% van de acuut overlastgevenden (zonder woonadres/niet woninggebonden

Alle 250 daklozen in Zwolle zitten in 2014 In samenwerking met de politie actieve aanpak van top-25 meest overlastgevenin een traject (Stedelijk Kompas) de daken thuislozen. Voor minimaal 60% van de 250 daklozen is huisvesting én dagbesteding geregeld In 2009 verschijnt de derde stedelijke monitor Zorg vóór Overlast (Stedelijk Kompas) Bijhouden en zonodig aanscherpen van afspraken met corporaties en overige partijen ter voorkoming van huisuitzetting. Dakloosheid als gevolg van detentie of afwenteling door andere instellingen komt (vrijwel) niet meer voor (Stedelijk Kompas) In 2014 is overlastgevend gedrag van daklozen teruggebracht naar 75% van het niveau in 2007 (Stedelijk Kompas) Vanaf 2010 zal de monitor Stedelijk Kompas over de resultaten en voortgang op de doelstellingen van het Stedelijk Kompas Zwolle rapporteren.

78

Prestaties / activiteiten 2009 Actualiseren activiteitenprogramma Stedelijk Kompas en uitvoeren van activiteiten op basis van het Stedelijk Kompas.


In 2009 afspraken maken met betrokken partners (OM, politie, Reclassering, e.d.) ten aanzien van zorg en, zo nodig, opvang na detentie.

tkwaliteit Meerjarige doelstellingen GSB/MOP Beheersmaatregelen overlast

Prestaties Het totaal aantal meldingen ernstige overlast niet woninggebonden is in 2009 lager dan 15 (GSB) Opvangvoorzieningen die een rol spelen in de Ketenaanpak Zorg voor Overlast zijn niet populair in wijken en buurten. De effectieve wijze van beheer van de accomodaties dient dan ook te worden gecontinueerd, zodat de overlast voor de omgeving zoveel mogelijk wordt voorkomen.

Wijkgerichte aanpak: betrekken burgers Burgers moeten meer verantwoordelijkheid nemen en krijgen voor hun eigen welzijn en leefklimaat

Vergroten van de sociale cohesie en de leefbaarheid in wijken als voorwaarde voor het gevoel van veiligheid in de wijk.

Prestaties / activiteiten 2009 Uitvoering beheersplannen accommodaties Ketenaanpak Zorg vóór Overlast. Het actualiseren en concretiseren van be-heersplannen is daarbij doorlopend punt van aandacht. In 2009 zal de komst van de Herberg leiden tot een nieuw beheersplan. Meldpunt Ernstige Overlast: In 2009 zal de dienstverlening worden gecontinueerd

Op basis van de trendboekjes per wijk wordt een gedifferentieerde inzet bepaald op activiteiten die bijdragen aan het terugdringen van gevoelens van onveiligheid, onderling wantrouwen en overlast. Daaruit voortvloeiende acties worden opgenomen in de GBT werkplannen. Dit programma is een logisch vervolg op Dit is Zwolle. De inzet van minimaal 40 daken thuislozen voor het onderhoud van de omgeving van de maatschappelijke opvanglocaties wordt aangehaakt bij de uitvoering van de beheersplannen Zorg vóór Overlast. Het project buurtbemiddeling is een onmisbare schakel in de aanpak van en het voorkomen van overlast. In 2009 wordt ingezet op verdere professionalisering. Bewonerstoezichthouders: in de wijken waar het project draait, zal het aantal toezichthouders worden uitgebreid. Dit is inmiddels gebeurd in de Aalanden en Dieze. Tevens wordt onderzocht of in wijken waar nog geen toezichthouders functioneren, dit alsnog gerealiseerd kan worden.

Ambitie 3: Veilige fysieke leefomgeving en effectieve rampenbestrijding Beleidskader externe veiligheid • De Beleidsvisie Externe Veiligheid is in 2007 door de raad vastgesteld. De beleidsvisie zorgt voor borging van het thema in de gemeentelijk organisatie en spreekt zich uit over het gewenste risiconiveau. Tevens zijn een aantal activiteiten benoemd. • De gemeentelijke beleidsinvulling voor basisveiligheid is: • Voldoen aan normen voor plaatsgebonden risico • Gebiedsgericht invulling geven aan groepsrisicobeleid • Veiligheidsdoelstellingen passend bij de typering van het gebied • Zoveel mogelijk anticiperen op de landelijke beleidsontwikkelingen die een ongunstige invloed kunnen hebben op de veiligheidssituatie in Zwolle met als doel het bewaken van een optimaal veiligheidsniveau.


79

tkwaliteit

Programmaplan 2009 Meerjarige doelstellingen GSB/MOP Rampenbestrijding / Crisisbeheersing (zie a)

Prestaties De betrokken organisaties zijn in 2009 voorbereid op effectief gezamenlijk optreden bij rampenbestrijding/ crisisbeheersing.

Prestaties / activiteiten 2009 De komende invoering van de Wet op de veiligheidsregio´s in 2009 zal een aanpas-sing van gemeentelijke plannen vergen. Naar verwachting verdwijnt een aantal gemeentelijke planvormen en komt daar-voor een regionaal crisisplan in de plaats. De herstructurering van de gemeentelijke kolom is in 2008 afgerond: • in 2009 zal het accent liggen op oefenen in de nieuwe context, die deze herstructurering met zich meebrengt • de modeldeelprocessen zijn in 2008 aangepast. De gemeentelijke processen zullen in 2008-´09 aan de hand van deze modellen worden geactualiseerd en de betrokken functionarissen zullen op hun rol worden voorbereid • in 2009 zal een bijgesteld opleidingsen oefenplan worden vastgesteld. De verplichte onderdelen van de risicocommunicatie krijgen inhoud op basis van dan vigerende wetgeving. Er zal invulling worden gegeven aan crowdmanagement bij het bevrijdingsfes-tival 2009, de halve marathon van Zwolle en het stratenfestival.

Meerjarige overige beleidsdoelstelPrestaties lingen Externe veiligheid Veiligheidsdoelstellingen zijn gebiedsge- Gebiedsgerichte uitwerking Beleidsvisie Externe Veiligheid richt ingevuld Locaties voor nieuwe PR-contouren zijn aangewezen EV is geïntegreerd in beleid gronduitgifte Externe veiligheid Basisgegevens zijn actueel Risicobronnen zijn bekend, overzicht is PR contouren LPG is beperkt, limitatie actueel doorzet PR contouren overige bedrijvigheid is beperkt Externe veiligheid Verantwoordingsplicht wordt consequent Risiconiveaus voldoen aan normen (PR toegepast wettelijk, GR beleid) Wettelijk voorgeschreven saneringen zijn uitgevoerd Bestemmingsplannen gecontroleerd op latente sanering Definiëring (beperkt) kwetsbare objecten Verankering personendichtheden

80



Beleid Externe Veiligheid in gronduitgifte geborgd

Signaleringskaart risicobronnen is geïntegreerd in gemeentelijk informatiesysteem

Evaluatie verantwoordingsplicht Definitie onderscheid kwetsbaar en beperkt kwetsbare objecten Methode ten aanzien van personendichtheden is vastgesteld

tkwaliteit Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Externe veiligheid Niveau van hulpverlening optimaliseren/ continueren

Externe veiligheid Niveau van zelfredzaamheid optimaliseren

Prestaties


Onderzoek bepalen optimale inzetniveau hulpdiensten Optimalisatie bluswatervoorziening Intensieve samenwerking met bedrijven(terreinen)

Programma Brandweer

Optimalisatie vluchtmogelijkheid invloedsgebied explosie Optimalisatie schuilmogelijkheid invloedsgebied toxisch Onderzoek bouwkundige mogelijkheden en toepassen

Programma Brandweer en Vergunningen

Toelichting programmaplan: a. Rampenbestrijding • In het kader van rampenbestrijding/crisisbeheersing wordt gewerkt aan crowd-management. Doel daarvan is het bevorderen van de veiligheid bij grootschalige evenementen. Dit levert een betere multidisciplinaire voorbereiding van dergelijke evenementen op en concrete veiligheidsafspraken met organisatoren. • Daarnaast zal terrorismebestrijding meer vorm moeten krijgen. Hiermee verschuift de klassieke rampenbestrijding meer en meer naar crisisbeheersing. • Inspelen op toenemende juridisering en mondigheid van de burgers bij fysieke veiligheid. Hierop kan worden ingespeeld met risicocommunicatie, waarmee de zelfredzaamheid van de burger wordt versterkt.


81

tkwaliteit

Programma 7b Brandweer Thema PPN


Relevante beleidsnota’s • Brandweerwet 1985 • Arbowet • Landelijke leidraden Brandweer • Verordening Brandveiligheid en Hulpverlening 2005 • Beleidsplan Brandweer 2006 – 2010 • Beleidsplan opleiden en oefenen Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Zorgen voor voldoende repressieve dekking van de gemeente, door realisatie van het postenmodel uit het Beleidsplan 2006 - 2010. Hiermee wordt tevens voldaan aan de landelijke richtlijnen.

Een goede (versterkte) invulling van het proactieve werkveld (zie b)

Prestaties


Eind 2010 zijn twee posten (kazernes) gerealiseerd op de juiste locaties (Marsweg en in nabijheid kruising Middelweg, Zwartewaterallee,) volgens het Tweepostenmodel van bureau SAVE.

Nadere uitwerking en besluitvorming over de locatie van post Noord.

Conform het beleidsplan voldoen aan operationele prestaties volgens berekening van bureau SAVE, ergo 90% van de uitrukken arriveert binnen de gestelde tijd. Eind 2010 voldoet de gemeente Zwolle aan de eisen van de Regio IJssel-Vecht op het gebied van proactie.

Uitvoering geven aan de 24- en 21-uursbezetting

Voorbereiden van nieuwbouw post Noord. (zie a)

Bijdrage leveren aan ontwikkelingen, zoals A28 zone, Hanzelijn, Spoorzone, winkelcentrum Zwolle-Zuid. Inzet bij grootschalige evenementen.

Verbeteren van de kwaliteit van de regio- Eind 2010 wordt intensiever samengenale brandweerzorg (zie c) werkt met partners in de regio IJsselVecht

Vernieuwen inzetstrategieën. Een trekkende rol vervullen in de regionale pilot ‘Gezamenlijk Inkopen’. Uitvoeren afspraak overgang commandant in dienst van de Veiligheidsregio

In het burgemeestersoverleg (17 sept 2007) zijn nadere doelen vastgesteld

ARBO / Risico-inventarisatie &evaluatie eisen voldoen voor objectpreparatie

Bij audit 2009 (door Regionale brandweer) is het percentage items waarbij Zwolle voldoende of goed scoort, toegenomen van 58% naar 70%. Systeem opzetten voor info van risicovol- Invoeren mobiele datacommunicatie. le objecten en plaatsing op voertuigen

Indien mogelijk (middelen) extra aanvalsplannen en bereikbaarheidskaarten realiseren Evaluatie proces toezicht ten aanzien van Rapport rekenkamer kwaliteit, de rolverdeling en relatie tot objectpreparatie publiekszaken versus brandweer

82

Ondersteunen werkgroep van secretarissen en commandanten bij het uitwerken van de `Veelbelovende projecten´ Gericht oppakken van juist díe controlepunten, die genoemd worden in het auditplan.


Invulling geven aan het Plan van Aanpak objectpreparatie Evaluatie rapport

tkwaliteit Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Verbetering van de kwaliteit van de lokale brandweerzorg (zie d)

Invulling geven aan het meerjarenbeleid brandweer 2011-2015

Prestaties


In 2009 laat het medewerkers-tevredenheidsonderzoek (MTO) zien dat er vooruitgang is geboekt in de arbeidsvreugde van de medewerkers.

Uitvoeren fase 2 van het plan van aanpak van de “Warme RI&E”, (de risico-inventarisatie van specifieke Zwolse panden op de Arbo

In 2010 voldoet het repressieve (vrijwillige) personeel aan de nieuwe landelijke richtlijnen voor wat betreft de geoefendheid.

Uitvoering van het meerjaren oefenen opleidingsbeleidsplan 2009-2012

De Brandweer Zwolle beschikt over een operationeel informatiesysteem waarmee in de voertuigen belangrijke, relevante informatie wordt ontsloten. Eind 2009 wordt het beleidsplan 20112015 geleverd, welke in de begroting van 2011 wordt opgenomen

Registratie geoefendheid repressief personeel op basis van getoonde vaardigheid en niet op basis van aanwezigheid. Vastleggen in digitaal oefenpaspoort. Meewerken aan het opstellen van een regionaal plan voor mobiele datacommunicatie. Uitwerking beleidsplan brandweer

Voorbereiden van repressief personeel op tweede loopbaan op mbo-niveau, (na uitstroom of arbeids-ongeschiktheid).

Inverdienen exploitatie oefengebouw, verwerkt in korting 2009 Vanaf 2008 wordt invulling gegeven aan Beleid ‘secundaire loopbaan’ voor rede Cao-verplichting voor secundair loop- pressief personeel verder uitwerken en baanbeleid vaststellen.

Verbeteren kwaliteit preventieve brandweerzorg

De Intake van medewerkers uitvoeren en starten met de opleidingen van het tweede loopbaanbeleid Afstemmen met afdeling Publiekszaken over geven van adviezen

Binnen de gestelde tijd (als back office) de afdeling Publiekszaken adviseren

Toelichting programmaplan: a. De doelstelling volgt uit het in begin 2007 vastgestelde meerjaren beleidsplan Brandweer 2006 – 2010. De brandweer moet in het dekkingsgebied (operationele grenzen) binnen de normtijden bij de incidenten aankomen. De dekkingskwaliteit wordt uitgedrukt in procenten. De kwaliteit is afhankelijk van een juiste positie van de posten (kazernes) in de stad en van de bezetting. Medio 2007 is de nieuwe kazerne aan de Marsweg gerealiseerd. In de loop van 2007 is richting gegeven en een voorbereidingskrediet verleend aan het uitwerken van een locatie voor de tweede kazerne in het noorden van de stad. b. Tijdens de audit door de regio bleek dat in Zwolle, net als in veel andere gemeenten, het werkveld pro-actie achterop was geraakt bij de overige ontwikkelingen. Dit werkveld is minder zichtbaar voor de buitenwereld, maar legt wel het fundament voor veel (on)veilige situaties in de stad en in het werk. Reden genoeg om daar de komende jaren de extra capaciteit op in te zetten. c. De concept- Wet op de Veiligheidsregio´s is medio 2007 naar de Tweede Kamer gestuurd. Om de rampenbestrijding in Nederland binnen twee jaar op orde te hebben moet de brandweer in elke regio per 1 januari 2010 aan wettelijk vastgelegde kwaliteitseisen voldoen. Bij een regionale crisis of ramp krijgt de voorzitter van de veiligheidsregio doorzettingsmacht. Wat hierin voor de Brandweer vooral van belang is, is het verbeteren van de kwaliteit van de brandweerzorg lokaal en binnen de regio en het versterken van de samenwerking binnen de regio. In 2008 is beleid geformuleerd voor opleiden en oefenen op basis van onder andere de nieuwe landelijke Leidraad Oefenen. Deze leidraad wordt naar verwachting in 2009 geformaliseerd via het Besluit Kwaliteit Brandweerpersoneel. d. Als gevolg van CAO-onderhandelingen is het systeem Functioneel Leeftijds Ontslag (FLO) voor repressief personeel hervormd. Samen met de medewerkers met een bezwarende functie zal een opleidingstraject worden vastgesteld. Medewerkers die ná 1 januari 2006 in dienst zijn gekomen worden daardoor in staat gesteld na 20 dienstjaren een 2e loopbaan op MBO-niveau te beginnen. Medewerkers die toen al in dienst waren worden in staat gesteld om na arbeidsongeschiktheid een tweede loopbaan te beginnen. Er zijn mogelijkheden voor co-financiering (A&O-fonds) voor het maken van beleid voor deze secundaire loopbanen.


83

tkwaliteit

Kengetallen Prestatie indicatoren

Preventie en preparatie Aantal adviezen • bouwvergunningen • evenementen • kamerverhuur • gebruiksvergunningen door brandweer geadviseerd • periodieke controles complexe objecten met een gebruiksvergunning. Declarabele adviesuren afdeling Productieve uren per fte, per jaar Percentage adviesaanvragen afgehandeld binnen 21 dagen Gecontroleerde brandkranen op o.a. bereikbaarheid en werking (Zwolle heeft 3500 brandkranen) Percentage beschikbare en actuele (maximaal 2 jaar) bereikbaarheidskaarten (benodigd 350 stuks) Aantal actuele (maximaal 2 jaar) rampenbestrijdingsplannen (benodigd 58 stuks) Aantal bezochte (relevante) wijkbijeenkomsten Repressie Percentage voorgeschreven oefentijd repressief personeel Percentage dekking van de stad/tijdigheid binnen normtijden*

2006

2007

Plan 2008

Plan 2009

286 265 76 85 289 9162 1173 77% 2202

254 66 64 39 88% 2561

275 60 50 50 300 9200 1200 90% 1700

275 60 50 50 100 9200 1350 90% 1700

97%

97%

95%

95%

0 4

1 3

1 5

3 5

80%

80%

90% >90%

100% >90%

* Vanaf 1 oktober 2007 zijn er twee posten operationeel, waarvan er een permanent (24/7) en een bijna permanent bezet is. Meting vindt vanaf 2008 plaats volgens de SAVE-methode. Deze methode kent normen per type gebouw.

84


tkwaliteit


rekening 2007 11092 604 -10488 -218 -10706

Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: Resultaat na bestemming

begroting 2008 2009 10833 12196 822 956 -10011 -11240


-10011

-11251

-11240

-11262

-11273

Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008: Naast trendmatige aanpassingen zijn de volgende aanpassingen verwerkt, gevolgen veiligheidsregio en hogere kosten in verband met eindheffing FLO overgangsrecht (fiscaal) bij gede. betaald verlof brand weerpersoneel. Toelichting mutatie meerjarenraming: Stadsuitbreiding Besluitvorming PPN 2008 (structureel): Brandweerkazerne Noord Dierenwelzijn BIBOB en formatie OOV Mobiele datacommunicatie Brandweer (invest. € 121.000) Besluitvorming PPN 2008 (meerjarig incidenteel): Uitvoering beleidsplan brandweer Aandeel in bezuinigingstaakstelling ad € 1 mln.: Openbare orde en veiligheid Brandweer Incidentele nieuwe bestedingen 2009: Gevolgen gebruiksbesluit Ontwikkeling rampbestrijdingsplannen Preventief periodiek onderzoek Brandweer Afbouw bijdrage Haltbureau Dekking via BDU / SIV rijksgelden

-11

-11

-11

-80 -150

-324 -80 -150 -72

-324 -80 -150 -72

-324 -80 -150 -72

-150

-150

14 69

14 69

14 69

14 69

-180 -40 -24 -33 33

Nadere specificatie programmabudget 2009: APV openbare ruimte Veiligheid Integrale veiligheid Gebruiksvergunning Advisering brandveiligheid Paraatheid brandweerpersoneel Regio brandweer subtotaal Dierenasiel

lasten 556 320 1263 409 130 8445 800 11923 273 12196


baten 163 160 368 255

10 956 956

saldo -393 -160 -895 -154 -130 -8445 -790 -10967 -273 -11240

85

tkwaliteit

86


tkwaliteit

Pijler Werk en inkomen De economie in en rond Zwolle levert ons werkgelegenheid en inkomen, stages en kennis op. De economische positie van Zwolle verdient onze voortdurende aandacht. Het klimaat om te ondernemen moet gunstig zijn en blijven. Zwolle wil het ondernemers daarom makkelijker maken zaken te doen met de gemeente. De gemeente zorgt voor goede wegen en bereikbare bedrijventerreinen, maar levert ook via een schone en fraaie binnenstad een bijdrage aan het succes van ondernemers. Toerisme en winkelend publiek vormen immers een belangrijke bron van inkomsten. De gemeente wil bovendien de ontwikkeling van de kenniseconomie stimuleren. Het samenbrengen van kennis, vernieuwende ideeën en bedrijven in Kennispoort levert een belangrijke bijdrage daartoe. Mensen die nu nog langs de kant staan en wel kunnen werken, moeten weer aan de slag. Dat is belangrijk voor hun

zelfrespect en ontwikkeling, maar ook voor de stad. Daarvoor is uiteraard in veel gevallen ondersteuning nodig via bijscholing, inburgering of re-integratie. Jongeren mogen helemaal niet langs de kant staan, maar moeten leren of werken of een combinatie van die twee. Doelgroepen die alleen deels kunnen meedoen vanwege een beperking of vanwege hun leeftijd of gezinssituatie, krijgen maatwerk. Het aantal mensen dat langdurig van een bijstandsuitkering moet rondkomen, moet verder worden teruggedrongen. Daarbij zullen mensen met meervoudige problematiek vanuit meerdere disciplines worden benaderd.

Pijler werk en inkomen begroting 2009 aandeel in totale lasten


10%

13%

werk en inkomen

werk en inkomen

overig

overig

90%

87%

financiering

22% 1%

bijdrage derden reserves tlv algemene middelen 77%


lasten

baten

8 Dynamiseren economie 9 Toename arbeidsparticipatie 10 Bijstandsverlening en armoedebestrijding Totaal

1956 23625 47858 73439

1036 23009 33493 57538


reserve saldo mutaties (bedragen x € 1.000) 6 -914 -616 567 -13798 573 -15328

87

tkwaliteit

88


tkwaliteit

Inhoud Programma 8

Dynamisering economie

90

Programma 9

Toename arbeidsparticipatie

99

Programma 10 Bijstandsverlening en armoedebestrijding


104

89

tkwaliteit

Deelprogramma 8

Dynamiseren economie

Thema PPN

Samen leven en werken in Zwolle

Beleidskader Belangrijkste opgave voor 2009 is het verbinden en zo mogelijk koppelen van kennis-en innovatie aan ondernemerschap (waaronder startende bedrijven en MKB) en arbeidsmarkt. Dit kunnen we als gemeente niet alleen. Zwolle is wel een belangrijke speler in het regionale veld. Wij zoeken dan ook nadrukkelijk onze medespelers, zoals de regiogemeenten, provincie, ondernemersverenigingen, individuele bedrijven, kennisinstellingen en andere intermediaire organisaties, op. Samen met deze partijen willen we projecten ontwikkelen en uitvoeren.

Relevante beleidsnota’s • Nota economisch beleid 2005-2009 • Structuurplan Zwolle 2020 Voor de inhoudelijke verdieping • Perspectief kantorenmarkt Zwolle • Kadernota detailhandel • Beleidsnota Hotels • Toeristisch offensief • Nota evenementenbeleid • Marketing en acquisitiestrategie voor de werklocaties • Kennis- en innovatieprogramma regio Zwolle: ´samen slim, samen sterk´ • Startende ondernemers: ńieuwe kansen voor Zwolle´

Programmaplan 2009 Meerjarige doelstellingen GSB/MOP Realiseren van voldoende vestigingslocaties voor bedrijven en instellingen Verbeteren aanbod nieuwe bedrijventerreinen

Prestaties


Eind 2009 is planologisch geregeld: • Hessenpoort II, 100 ha netto • Opvolger Marslanden G 40 ha netto

Uitvoeren strategische programmering van economische functies Bijdrage leveren aan strategische inbreidingsnotitie woningbouw en bedrijvigheid Opstellen visie op bedrijventerreinen Vaststellen van en start uitvoeren plan van aanpak Voorst Uitvoeren ontwikkelplan de Vrolijkheid Uitvoeren Masterplan Marslanden: afronden revitalisering en opstellen bestemmingsplan In relatie tot het structuurplan en ´Ruimte voor de Vecht´ uitwerking geven aan Hessenpoort 3 Uitgifte woon-werkkavels op de Scholtensteeg (zie a)

Verminderen aantal verouderde bedrijventerreinen (GSB III outputafspraak met EZ)

Uitgifte kantoorterreinen

Eind 2009 is het aantal verouderde bedrijventerreinen afgenomen met 55 ha (bruto) • Voorst 40 ha • Marslanden 15 ha In de periode 2005-2009 opname van Actualisatie ´perspectief kantoren135.000 m2 kantoren markt´ Opstellen bestemmingsplan Voorsterpoort

90


tkwaliteit Meerjarige doelstellingen GSB/MOP Stimuleren vernieuwing economie Vergroten innovatief vermogen bedrijfsleven (GSB III outputafspraak met EZ)

Stimuleren nieuw ondernemerschap

Prestaties


Ondersteunen project Zwolle Kennispoort. Dit moet eind 2009 leiden tot de realisering van minimaal 6 kenniskringen. Nulmeting 2004: 1 Bepalen aantal startende ondernemingen als percentage van het totale aantal bedrijven. Dit percentage moet in Zwolle hoger zijn dan landelijk.

Ondersteunen en deelnemen aan activiteiten Kennispoort

Uitwerken boegbeeld vernieuwing economie ZKN • uitvoeren regionaal kennis en innovatieprogramma ´samen slim, samen sterk´ • regionaal verbreden van het programma • aanstellen programmamanager • opstellen uitvoeringsprogramma Samen met externe partners stimuleren van activiteiten stichting Kreatieve Industrie Zwolle (KIZ) Deelname aan startersparaplu Deelname aan starters ABC Samen met het Regionaal Bureau Zelfstandigen deelnemen aan de startersdag van de kamer van koophandel

Verbeteren digitale bereikbaarheid (GSB III outputafspraak met EZ)

Realiseren microkrediet financieringsfaciliteit Uitvoeren marktmeesterrol breedband

Eind 2009 is de aanbestedingsronde van het vraagbundelingstraject, gericht op het aansluiten van (semi)publieke instel- Deelname aan provinciaal programma lingen op een fysiek netwerk dat voorziet ICT diensteninnovatie Overijssel breedband diensten in de huidige en toekomstige behoefte afgerond. Stimuleren verglazing primair onderwijs in Zwolle en Kampen Onderzoeken verglazing Kamperpoort (zie b)

Voeren van een offensief arbeidsmarktTerugdringen van het aantal beroepssec- Opstellen arbeidsmarktanalyse in regiobeleid toren met een verwacht groot vraagover- naal verband Terugdringen mismatch op de arbeidsschot. markt Deelname aan Zwolle Werkt Academie Actie banenoffensief werkgevers Voeren secretariaat Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid Uitbouwen samenwerking met Werkloket de Lure bij de acquisitie van bedrijven Samen met Regionaal Bureau Zelfstandigen, UWV en CWI uitvoering geven aan óndernemend de uitkering uit´ Realiseren gezamenlijk starterspunt (1 loket) (zie c)


91

tkwaliteit Meerjarige doelstellingen GSB/MOP Verbeteren dienstverlening aan ondernemers Toename tevredenheid ondernemers over de gemeentelijke dienstverlening (GSB III outputafspraak met EZ)

Prestaties


Eind 2009 moet het rapportcijfer dat Zwolle heeft gekregen van bedrijven en instellingen voor de gemeentelijke dienstverlening aan ondernemers minimaal een 6,3 zijn.

Uitvoeren ´mijn bedrijvenloket´ Continueren: • gestructureerd overleg met • ondernemersverenigingen • accountmanagement • bouwplanbegeleiding • overlegplatform transport • en distributie • afstemmingsoverleg • deelname aan bouwberaad • communicatie/voorlichting • over voor ondernemers • belangrijke zaken (zie d)

Aansluiting bij het nationaal elektronisch Zwolle sluit aan bij het nationaal elektroloket nische bedrijvenloket van het ministerie (GSB III outputafspraak met EZ) van Economische Zaken. (is gerealiseerd) In 2009 heeft de gemeente een digitaal ondernemersloket (prestatieafspraak collegeakkoord) Uitvoeren binnenstadsmonitor Versterken van de positie van Zwolle als Prestatie 2009: In 2009 uitbreiding van het aantal winkelregionaal koopcentrum locaties in de binnenstad met 5.000 m² Implementeren Centrummanagement ńieuwe stijl´ Onderzoeken mogelijkheden ondernemersfonds Vaststellen programma van eisen winkelvoorzieningen Stadshagen 2. Vaststellen en start uitvoeren visie Thomas a Kempisstraat / Vechtstraat als onderdeel van de wijkaanpak Dieze Besluitvorming over uitbreiding woonboulevard

In 2009 toevoeging van 40.000 m² vrijetijds- en uitgaansvoorzieningen Versterken van de positie van Zwolle als toeristische stad Het aantal bezoeken aan Zwolle is eind Vergroten aantal dagbezoeken 2009 met 5% gestegen tot 4.424.700. (GSB III outputafspraak met EZ)

Vergroten bekendheid van Zwolle als toeristische stad

92

Eind 2009 is het aantal informatiecontacten van de VVV met 25 % toegenomen


Opstellen/wijzigen bestemmingsplan tbv de komst van IKEA Onderzoek verplaatsing Ijsselhallen (zie e)

Uitvoeren toeristisch offensief Implementeren nieuw kampeerbeleid Participeren in project Hanzesteden Participeren in attractie Graaf van Sassendonk. Opstellen Uitvoeringsplan óntdek de IJsseldelta´ Uitvoeren subsidieverordening evenementenbeleid Particperen in provinciaal project ´´proef de pure provincie Overijssel´ (zie f)

tkwaliteit Meerjarige doelstellingen GSB/MOP Toename aantal overnachtingen (schepen) in De passantenhavens Toename aantal overnachtingen in hotels

Prestaties Prestaties / activiteiten 2009 Eind 2009 is het aantal overnachtingen in passantenhavens met 15 % toegenomen

Eind 2009 is het aantal overnachtingen in Zwolse hotels gestegen met 30 % Het uitbouwen van de bestaande evene- Eind 2009 is het aantal evenementen met regionale of landelijke uitstraling toegementen en de ontwikkeling van nieuwe evenementen met regionale of landelijke nomen met 2 Nulsituatie in 2004:3 evenementen uitstraling Meetbare doelstellingen hangen nauw Opstellen prestatieovereenkomst met Beter vermarkten van de stad Zwolle samen met de doelstellingen bij het Zwolle Marketing Samenhang realiseren tussen eveneonderdeel toerisme menten, toerisme, stadspromotie Implementatie merk Hessenpoort Uitwerking merk Voorsterpoort Evaluatie marketing- en acquisitiestrategie van de werklocaties Organisatie van en deelname aan netwerkevenementen Voeren van gezamenlijke (met Kampen) acquisitie van bedrijven in de logistieke sector (zie g)

Toelichting programmaplan 2009 Het economische onderdeel in ´de kracht van Zwolle, meerjaren ontwikkelingsprogramma (MOP) 2005-2009´ loopt 1 op 1 met het deelprogramma ´dynamiseren economie´. Voor het realiseren van de projecten/activiteiten kunnen we putten uit de financiële middelen die we van het Rijk ontvangen voor de uitvoering van het MOP (de zogenaamde brede doeluitkering economie), de provinciale GSB middelen en de éigen´ begrotingsmiddelen.

Brede doeluitkering economie (BDU); risicoanalyse In het kader van GSB III krijgen we voor de uitvoering van ons MOP 2005-2009, onderdeel economie € 1.840.400. Een groot deel van de BDU economie is echter al uitgegeven dan wel via raadsvoorstellen belegd. Zoals het er nu naar uitziet zijn er na 2009 geen externe GSB middelen economie meer. Dit is een problematische situatie. Onze eigen begrotingsmiddelen zijn namelijk niet voldoende om de ambities op economisch gebied waar te maken. Separaat wordt de raad geïnformeerd over het vervolg van het GSB. Bij de eerstkomende PPN zullen wij aan deze situatie aandacht besteden. In 2009 doet zich een tekort aan middelen voor voor de speerpunten kennis- en innovatie, startersbeleid en toeristisch beleid. Hiervoor hebben wij incidentele middelen uitgetrokken. Provinciale GSB middelen Voor de periode 2005-2009 ontvangen we jaarlijks € 40.000 van de Provincie voor de uitvoering van de gezamenlijke acquisitie (met Kampen) van bedrijven. Éigen´ begrotingsmiddelen De eigen begrotingsmiddelen (voor economie en toerisme) bestaan uit de ambtelijke capaciteit van de medewerkers

en de middelen voor het ondersteunen van projecten van derden, het laten verrichten van onderzoeken, het maken van promotiemateriaal etc. Deze jaarlijkse middelen (exclusief ambtelijke capaciteit) bedragen € 100.000, waarvan ongeveer € 27.000 specifiek voor toerisme is. Daarnaast is er jaarlijks een budget voor het verrichten van onderzoek en (beperkte) ondersteuning projecten op het gebied van het bevorderen van de arbeidsmarkt. (€ 27.000). Onder de eigen middelen vallen ook de niet structurele ´vastgoedmiddelen´ (ad € 125.000 ) die worden ingezet (20072009) bij het uitvoeren van de marketing- en acquisitiestrategie van de Zwolse werklocaties.

Grondexploitaties Voor de ontwikkeling van Hessenpoort I en II evenals voor Voorsterpoort, Marslanden G en Oosterenk-Watersteeg lopen grondexploitaties. Bezuinigingstaakstelling Het programma dynamiseren economie heeft een bezuinigingstaakstelling gekregen van € 14.000. De volgende bezuinigingsposten zijn aangemerkt. • beëindiging lidmaatschap aan Nederland Distributieland € 4.000 • bezuiniging op budget onderzoek/advies/projecten, niet zijnde toerisme € 5.000 • bezuiniging op budget onderzoek/projecten arbeidsmarkt € 5.000 Onderstaand beperken we ons tot een korte toelichting over de meest in het oog sprekende nieuwe activiteiten dan wel activiteiten/acties waarvoor we een beroep doen op aanvullende financiële middelen in het kader van nieuw beleid.


93

tkwaliteit

a. realiseren van voldoende vestigingslocaties voor bedrijven en instellingen In het structuurplan is gekozen voor een twee- sporenstrategie van inbreiding- en uitbreiding. Er zal gemeentebreed een strategische inbreidingsnotitie gemaakt worden. De input voor het onderdeel bedrijvigheid wordt geleverd vanuit het programma dynamiseren economie. Daarnaast zal in 2009 een visie op de bedrijventerreinen verschijnen en ook de nota Actualisatie van de kantorenmarkt is in 2009 gereed. In het kader van ´Ruimte voor de Vecht´ en de eventuele omlegging van de N340 zal duidelijk moeten worden hoe Hessenpoort 3 er uit gaat zien en welke omvang Hessenpoort 3 gaat krijgen. Het gaat hierbij om maximaal 10 ha voor de kleinere bedrijven. In 2009 zullen ook de eerste kavels aan de Zuidzijde van de Scholtensteeg worden uitgegeven. Het gaat hierbij om een bedrijfskavel gekoppeld aan een woning. b. stimuleren vernieuwing economie Met het ministerie van EZ hebben we in 2005 een prestatieafspraak gemaakt betreffende het aantal kenniskringen. Duidelijk is dat we de doelstelling van 6 kenniskringen ruimschoots gehaald hebben. In 2007-2008 zullen 22 kenniskringen plaatsvinden. Kennispoort Zwolle noemt zelf als streefgetal 10-12 kenniskringen per jaar in de periode 2008-2010. We willen dit aantal dan ook als nieuwe doelstelling hanteren. . Duidelijk wordt ook dat het gelukkig niet alleen bij kenniskringen is gebleven. Bij het aantreden van dit college, zijn we een inhaalslag begonnen op het thema vergroten kennis- en innovatiepotentieel van Zwolle en regio, Belangrijke speerpunten zijn het stimuleren van kennisoverdracht en kennisvalorisatie en het stimuleren dat meer mensen een eigen bedrijf beginnen. Onze rol ligt vooral in het stimuleren en aanjagen van projecten en/of het bij elkaar brengen van partijen en/of het ondersteunen van projecten van derden. Centraal hierbij staat de uitvoering van kennis- en innovatieprogramma ´samen slim samen sterk´ Dit doen we niet alleen, maar in netwerkstadverband Zwolle-Kampen. De provincie Overijssel en de Stichting Kennispoort Zwolle (waarvan we programmalid zijn) spelen hierbij ook een voorname rol. Een eerste succes is al binnen via het project ´gezonde klassen´. Kenmerkend voor beide thema´s is dat de gemeente Zwolle niet de bepalende speler is (dat zijn de bedrijven, onderwijsinstellingen en potentiële starters), maar wel een belangrijke rol speelt in het behalen van goede resultaten. Belangrijk hierbij is het leggen van verbindingen en het verknopen van verschillende initiatieven. Dit betekent handelen en samenwerken met vele externe partijen in een netwerk. Soms betreft het een aanjagende rol, ook naar regiogemeenten. De aanjagende rol wat betreft starters, kenniscirculatie en innovatie brengt met zich mee dat externe partijen logischerwijs denken dat de gemeente dit ook belangrijke economische thema´s vindt. Een andere logische vervolgstap is dat externe organisaties van de gemeente dan ook een financiële bijdrage verwachten voor medefinanciering van goede projecten. Belangrijke activiteiten waarvoor in 2009 incidentele middelen zijn uitgetrokken betreffen de Zwolse bijdrage voor

94

het regionale programmanagement kennis en innovatie, eventuele middelen voor de procesbegeleiding van kansrijke projecten uit het innovatieprogramma, het ondersteunen van Kennispoort (en nog eventuele andere kennisprojecten), het ondersteunen van de Startersparaplu, uitvoeren gezamenlijke coachingstrajecten met leden van de Startersparaplu, uitvoeren van évents´,voor starters. Het realiseren van een eventuele micro-kredietfinancieringsfaciliteit is hierbij niet inbegrepen. De gemeente heeft (ambtelijk) zitting in het Stichtingsbestuur van Kreatieve Industrie Zwolle. Naast toezicht op financiën hebben we een adviserende taak. Potentiële acties en activiteiten dienen door de creatieve onderwijsinstellingen/bedrijven zelf op touw te worden gezet. Naast het uitvoeren van de marktmeesterrol voor breedband Zwolle zullen we in 2008 t/m 2011 participeren in het provinciale programma ICT diensteninnovatie Overijssel. Zwolle-Kampen Netwerkstad, de provincie Overijssel, de regio Twente, Deventer Stedendriehoek en het Telematica Instituut nemen deel. Doel van het programma is het ontwikkelen en implementeren van breedbanddiensten ten behoeve van maatschappelijke sectoren. Partners vullen gezamenlijk het programmamanagement in. Vanuit de provincie is 5,5 miljoen euro beschikbaar. Hier moet dan wel een, nu nog onbekend, bedrag aan cofinanciering tegenover staan. Tevens willen we de verglazing van het primair onderwijs stimuleren in navolging van de succesvolle uitrol van Breedband Zwolle. Doelstelling is de mogelijkheden van moderne ICT dienstverlening ook voor het primair onderwijs binnen de gemeentelijke grenzen beschikbaar te stellen. Tot slot willen we onderzoeken in hoeverre bij de aanpak/ herstructurering van Kamperpoort een aansluiting (van de woningen) via glasvezel mogelijk/haalbaar is. c. voeren van een offensief arbeidsmarktbeleid Het voeren van een offensief arbeidsmarktbeleid kan alleen maar door een samenwerking tussen de disciplines economie, sociale zaken en onderwijs. Programma 9 gaat hier dieper op in. Onderstaand de belangrijkste aandachtspunten voor het programma ´dynamiseren economie´. In 2009 zal een arbeidsmarktplan voor de regio opgesteld worden. Hiervoor heeft Zwolle, als voorhoedegemeente bij regionale samenwerking op arbeidsmarktgebied, een subsidie gekregen van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Arbeidsmarktbeleid houdt immers niet bij de gemeentegrens op. Daarom is er het regionale platform arbeidsmarkt waarvan Zwolle voorzitter (en secretaris) is. Deelnemende partijen zijn: VNO-NCW, MKB, FNV, CNV, CWI, UWV, Hogeschool Windesheim, ROC´s Deltion, Landstede en Groene Welle, provincie Overijssel en de gemeenten Steenwijk, Hardenberg, Raalte en Zwartewaterland. Op basis van de uitkomsten van de analyse wordt binnen het samenwerkingsverband regio IJssel-Vecht een plan van aanpak opgesteld om de match tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt in de regio te verbeteren en hiermee de participatiegraad van de burgers te verhogen.


tkwaliteit

In RPA verband zullen in 2009 ook de laatste stappen ondernomen worden om de werkgeversloketten in de regio IJsselVecht aan elkaar koppelen. Tevens wordt een gezamenlijk dienstverleningsconcept richting werkgevers ontwikkeld.

elders in Europa via het één-loket op hetzelfde niveau op de gemeentelijke informatie en diensten kan inloggen als de Zwolse ondernemer. Met bovengenoemd project wordt ook uitvoering gegeven aan het in december 2005 gesloten convenant stroomlijning dienstverlening met EZ.

Vanuit de Zwolle Werkt Academie (ZWA) bieden het CWI/UWV en de gemeente een integraal aanbod van dienstverlening aan werkzoekenden en werkgevers. Doel is een resultaatgerichte integrale en ontschotte maatwerkdienstverlening aan zowel werkzoekenden als werkgevers. In 2009 moet de realisatie van het eerste gezamenlijke businessplan, waarin o.a. prestaties worden vastgelegd die door de keten moeten worden gerealiseerd een feit zijn. In relatie hiermee willen we het werkgeversnetwerk benutten om verder uitvoering te geven aan het banenoffensief naar de werkgevers. De intentieverklaringen die ondertekend zijn door bedrijven en diverse andere partijen moeten doorvertaald worden naar de regio

e. versterken van de positie van Zwolle als regionaal koopcentrum In 2009 staat de implementatie van Centrummanagement Nieuwe Stijl op de rol. Deze vorm van samenwerking, t.b.v. het economisch optimaal functioneren van de binnenstad, verlangt een structurele financiering en een bijdrage van alle partners. In het bijzonder voor de inzet van een externe centrummanager en de uitvoering van het programma 2009 maar ook 2010 zijn gemeentelijke middelen nodig. In totaal hebben we € 250.000 (meerjarig incidenteel) bij de perspectiefnota 2009 uitgetrokken. Vanuit de andere partijen wordt een bedrag van € 20.000 beschikbaar gesteld.

Op de werkvloer zal de samenwerking tussen de accountmanagers van E&A en het Werkloket verder verstevigd worden. De vraag vanuit het bedrijfsleven zal centraal staan. Daarnaast zal in 2009 een plan worden gemaakt waarin beschreven staat op welke wijze binnen de gemeente Zwolle de werkgeverscontacten ´gestroomlijnd´ kunnen worden.. In eerste instantie gaat het om afstemming van de werkprocessen en uniformiteit van handelen van de bestaande ´loketten´: bedrijvenloket, werkloket, Regionaal Bureau Zelfstandigen, Vergunningen. Doel is de ondernemer zo efficiënt en effectief mogelijk van dienst te zijn: heldere procedures en doorlooptijden (zie ook onderdeel d verbeteren dienstverlening).

De mogelijkheden voor het oprichten van een stads breed ondernemersfonds worden in 2009 (en 2008) onderzocht. Dit kan alleen maar op basis van een vraag vanuit het (georganiseerde) bedrijfsleven is. De wens van een ondernemersfonds komt vooral van de ondernemers in de binnenstad. Zij hebben de Gemeente Zwolle gevraagd mee te denken over de mogelijkheden. De Kamer van Koophandel onderzoekt het draagvlak en formuleert in overleg met de ondernemers(verenigingen) en de Gemeente Zwolle een voorstel. Op zijn vroegst kan het ondernemersfonds begin 2010 operationeel zijn. De voeding van het ondernemersfonds loopt namelijk via de gemeentelijke belastingen.

Samen met het Regionaal Bureau Zelfstandigen, UWV en CWI zal uitvoering gegeven worden aan óndernemend de uitkering uit´. Zo zal er een gezamenlijk starterspunt komen voor mensen die vanuit een uitkeringssituatie een eigen bedrijf willen starten.

In 2009 zal besluitvorming moeten plaatsvinden over het definitieve winkelprogramma voor Stadshagen 2. Voor het winkelgebied Thomas a Kempisstraat/Vechtstraat zal uitvoering gegeven worden aan de opgestelde visie. Dit zal gebeuren in nauwe samenhang met de hele visie voor de wijk Diezerpoort. Wat betreft de grootschalige detailhandel: in 2009 zal besluitvorming plaatsvinden over de eventuele uitbouw van de woonboulevard. Tevens zal in 2009 gewerkt worden aan de planologische procedures om de komst van IKEA mogelijk te maken.

d. verbeteren van de dienstverlening aan ondernemers De gemeente Zwolle maakt werk van haar dienstverlening. Eén van de doelstellingen is dat eind 2009 het Zwolse ondernemersklimaat minimaal een 6,3 scoort in de benchmark van het ministerie van EZ. We zijn op de goede weg met een 6,2 in 2007. Een tweede doelstelling is dat Zwolle voor het einde van 2009 een digitaal bedrijvenloket heeft. Laatstgenoemde sluit aan bij de prestatie-afspraak van het college en de afspraken in het kader van Digitaal Perspectief. In 2009 moet het project ´Mijn Bedrijvenloket´ gereed zijn. Dit project haakt in op bestaande projecten als het digitaal omgevingsloket en DIMPACT. ´Mijn Bedrijvenloket´ biedt ondernemers de mogelijkheid om via het DigiD voor bedrijven digitaal in contact te treden met de accountmanager en via dit directe kanaal vragen te stellen, dossierinformatie op te vragen, diensten aan te vragen. Het ´Mijn Bedrijvenloket´ wordt een landelijk geïmplementeerde tool en staat in verbinding met landelijke sites van VROM en EZ (Ántwoordvoorbedrijven.nl`). Dit project sluit aan op de Europese Dienstenrichtlijn die voorschrijft dat ondernemers

f. versterken van de positie van Zwolle als toeristische stad De doelstelling van het totaal aantal bezoeken aan de stad (prestatieafspraak met het ministerie van EZ) wordt gevolgd in het jaarlijkse onderzoek van NBTC-NIPO Research naar het Toeristisch bezoek aan steden. Uit het laatste onderzoek (van 2007) bleek dat we onze doelstelling van een toename van 5% nog niet gehaald hebben, het toeristisch bezoek vertoont zelfs een vermindering. Navraag bij de verantwoordelijke onderzoeker wees uit: “Voor de meeste steden is ten opzichte van 2003 de bezoekfrequentie gedaald. een oorzaak hiervan durf ik niet te geven, wellicht dat het weer hier invloed op heeft gehad. Wij raden aan om vooral naar de bezoekersaantallen te kijken. Het aantal bezoeken kan worden vertekend door personen die erg vaak een stad bezoeken en het ene jaar wel en het andere jaar niet in de steekproef zitten.” We stellen voor het advies van NBTC-NIPO Research over


95

tkwaliteit

te nemen en de doelstelling voor 2009 te herdefiniëren naar 1.369.200 bezoekers zijnde het aantal bezoekers in 2003 plus 5%. Hiervoor moeten we wel toestemming krijgen van het ministerie van EZ. In 2007 zijn in ieder geval 1.427.000 bezoekers geteld. Dit is een toename van 4,2%. We zitten dus in de goede richting, maar er is nog wel heel wat werk aan de winkel. In 2007 is de, in samenwerking met de stuurgroep Toerisme, opgestelde nota Toeristisch offensief vastgesteld. In 2008 zijn en worden plannen opgesteld voor de uitvoering van de nota. Plannen die in 2009 en verder in uitvoering moeten komen voor de realisatie van het in de nota vastgelegde toeristisch beleid. De bestaande middelen zijn hiervoor ontoereikend. Daarom zijn voor 2009 aanvullende incidentele middelen (€ 35.000) uitgetrokken. Eventuele aanvragen voor structurele financiering na 2009 zullen in relatie met het beëindigen van de GSB middelen in de perspectiefnota 2009 aan de orde komen. In 1995 is het project “Hanzesteden langs de IJssel” gestart. Het voornaamste doel was en is het genereren van economisch rendement voor de regio op basis van een nieuw te ontwikkelen toeristische merk: De Hanze. Eind 2006 liepen de huidige afspraken met Bureau Hanzesteden af. Uit de evaluatie van het Bureau Hanzesteden bleek dat de deelnemers een vervolg willen geven aan de Hanzesteden. Vanaf 2009 is de financiering nog niet geregeld. Zwolle staat aan de basis van de Hanze nieuwe tijd. Het is daarom van belang dat de bijdrage voor de Hanzesteden organisatie een structureel karakter krijgt. Hiervoor is jaarlijks € 24.000 nodig. In de perspectiefnota 2008 zijn dan ook structurele middelen ad € 24.000 per jaar beschikbaar gesteld. Wat betreft Graaf van Sassendonk: in 2008 is de tv-serie ´Wie is de mol junior’ uitgezonden. Alle afleveringen speelden in Zwolle. Voortbordurend op deze tv-serie is in 2008 een computerspel en een interactief spel/speurtocht door de stad Zwolle e.o. ontwikkeld. Zowel het computerspel als het interactieve spel/speurtocht worden in de periode 2009 – 2010 verder doorontwikkeld. Het doel is een betere positie te verwerven in het marktaandeel van toeristische bezoeken van gezinnen met kinderen in de leeftijd van 6 – 14 jaar, de toeristische bezoeken te verlengen en bestedingen te verhogen. Aan de Gemeente Zwolle wordt een bijdrage gevraagd van € 55.000 voor 2009 en € 50.000 voor 2010. In de perspectiefnota hebben we deze meerjarige incidentele bedragen. Externe financiering bedraagt in 2009 € 135.000 en in 2010 € 90.000. ‘Zwolle Hoofdstad van de Smaak 2008’ is een pilot voor een breed provinciaal traject dat vanaf 2009 tot en met 2011 alle vernieuwende initiatieven en projecten rondom zintuiglijke beleving binnen Overijssel in de schijnwerper zet onder het motto ‘Proef de pure provincie Overijssel’. Zwolle Hoofdstad van de Smaak 2008’ is de aftrap van een marketingcampagne van de stad Zwolle, waarbij de stad zich profileert samen met haar regio rondom allerlei verschillende aspecten van smaak. Deze campagne zal breed worden ingezet in de periode tot en met 2013. Ambitie is om voor Overijssel een meerjarige

96

provinciale campagne op te zetten die een breed palet aan initiatieven laat zien, verspreid over de gehele provincie. In de nieuwe subsidieverordening wordt één budget voor evenementen aangekondigd, gedekt uit bestaande middelen. De totale omvang van dit budget dient circa € 550.000 te bedragen op basis van de toegekende subsidiebeschikkingen in de afgelopen jaren en naar verwachting in de komende jaren. De structureel beschikbare budgetten zijn niet voldoende om alle evenementen te ondersteunen. Via incidenteel beleid is tijdens de vorige perspectiefnota´s voorzien in het tekort. Structureel is in de periode 2009-2012 jaarlijks een additioneel budget ad € 80.000 nodig. Dit bedrag hebben we aangevraagd (meerjarig incidenteel) bij de perspectiefnota 2008. g. beter vermarkten van de stad Zwolle In 2008 is besloten de activiteiten van de VVV, Zwolle Stadsmarketing en het evenementenbureau bijeen te brengen in Zwolle Marketing. In het businessplan van de nieuwe organisatie is een gemeentelijk bijdrage opgenomen van in totaal € 450.000,- . Deze bijdrage is voor de jaren 2009 tot en met 2011. Na 2011 neemt de gevraagde bijdrage van de gemeente af tot € 400.000,-. In de óude´ situatie ontvingen de drie organisaties gezamenlijk € 390.000,- aan subsidie. De dekking van de subsidies door de gemeente voor deze drie organisaties was echter deels structureel (€ 340.000,-) en deels incidenteel (€ 50.000) geregeld. Op basis van het businessplan is besloten de bijdrage van de gemeente structureel te maken en te zetten op € 400.000,-. Wij hebben dan ook bij de perspectiefnota 2008 structurele middelen aangevraagd van € 60.000,- per jaar. Omdat een belangrijk deel van de subsidie bijdrage van de gemeente in de oude situatie ging zitten in de personele lasten / overhead en minder in out of pocket kosten (concrete acties) is verder voorgesteld om het budget tijdelijk voor een periode van drie jaar te verhogen ten behoeve van deze concrete acties. De uitdaging voor de nieuwe organisatie is verder om in de toekomst een efficiëntere bedrijfsvoering te realiseren om mede daardoor meer te kunnen investeren in campagnes (out of pocket kosten). Daarnaast dienen de bijdragen van bedrijven en maatschappelijke partners structureel te worden verhoogd. Omdat deze ombuiging niet in 1 jaar kan worden gerealiseerd is ervoor gekozen om voor een periode van drie jaar voor de out of pocket kosten incidenteel een bedrag bij te dragen van € 50.000,- per jaar. Omdat het om incidentele bijdrage gaat en voor een meerjarige periode valt dit in de categorie meerjarig incidenteel. Dit is al aangevraagd bij de perspectiefnota 2008. De Sassenpoort bestaat in 2009 600 jaar. De Sassenpoort is een belangrijk symbool met historische waarde voor de stad Zwolle. Landelijk gezien is het een zogenaamd `top 100 monument´. De Rijksgebouwendienst is formeel eigenaar. Het goed onder de aandacht brengen van deze mijlpaal in 2009 zal bijdragen aan stadspromotie (Zwolle Marketing), toeristische promotie (Toerisme, Hanze, Monumenten) en binnenstadspromotie (Centrummanagement). Dit is een eenmalige kans die naar onze mening opgepakt moet worden. De uitvoering loopt via een prestatieovereenkomst met de nieuwe organisatie Zwolle Marketing.


tkwaliteit

Het beleid voor de marketing- en acquisitiestrategie van de werklocaties heeft een looptijd tot en met 2009. Eind 2009 zal dan ook een evaluatie gereed moeten zijn van de lopende strategie. Op basis van de uitkomsten zullen de jaren erna nieuwe acties op touw worden gezet.

Kengetallen Aantal arbeidsplaatsen 2004

76.952

2005

77.300

2006

79.960

2007

81.160

Aantal bedrijven, inclusief landbouw 2004

4.693

2005

5.010

2006

5.156

2007

5.440

(bron BIRO en onderzoek en statistiek). Bedrijventerrein, verkochte ha: 2004

8,6

2005

10,2

2006

8,9

2007

10,0

(het betreft de verkopen waarbij de akte bij de notaris is gepasseerd). Kantoren, oplevering nieuwbouw m² 2004

14.600

2005

18.000

2006

58.500

2007

0

Aantal startende bedrijven als percentage van het totaal aantal bedrijven in Zwolle en Nederland Jaar

Zwolle %

Nederland %

2004

6.9

6.9

2005

8.9

8.2

2006

6.9

8.1

2007

9,9

8,8


97

tkwaliteit

Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Budget o.b.v. bestaand beleid Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: * reserve nog uit te voeren werken ON Resultaat na bestemming

rekening 2007 3026 4010 984 44 1028

begroting 2008 2091 670 -1421 6 -1415

2009 1956 1036 -920


2012 1956 1162 -794

6 -914

-920

-794

Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008: Met name trendmatige aanpassingen en hoger dividend Essent ad € 0,6 mln. Toelichting mutatie meerjarenraming: Verlaging ged. incidenteel hoger dividend Essent Besluitvorming PPN 2008 (structureel): Stadsmarketings en evenementenbureau Hanzesteden Besluitvorming PPN 2008 (meerjarig incidenteel): Digitaal ondernemersloket Dekking: MPI/ICT bandbreedte Samenvoeging SESZ/SMZ/VVV Centrummanagement Verhoging evenementenbudget Graaf van Sassendonk Aandeel in bezuinigingstaakstelling ad € 1 mln.: Incidentele nieuwe bestedingen 2009: Stimulering vernieuwing economie 600 Jaar Sassenpoort Toeristisch offensief

-126

-60 -24

-60 -24

-60 -24

-297 297 -50 -125 -80 -55

-50 -125 -80 -50

-50

14

14

-115 -25 -35

Nadere specificatie programmabudget 2009: Economisch beleid en progr. Relatiebeheer/Acquisitiebeleid Marketing en promotie Evenementen Toeristisch beleid Economische deelnemingen

98

lasten 481 437 258 169 455 156 1956


baten

6 1036 1042

-794

saldo -481 -437 -258 -169 -449 880 -914

-60 -24

-80

-80

14

14

tkwaliteit

Programma 9

Toename arbeidsparticipatie

Thema PPN

Samen leren en werken in Zwolle

Beleidskader Ons uitgangspunt is dat iedere burger kan participeren in de samenleving. De eenheid Sociale Zaken en Werkgelegenheid biedt, samen met haar partners, intensieve ondersteuning op maat aan haar cliënten met als hoogste doel werk of, als dat niet haalbaar is, een andere manier van participatie in de samenleving. We willen kansarme groepen kansrijker maken en duurzame uitstroom bevorderen. Om dit te bereiken doen we meer zelf (via het Jongerenpunt, Werkloket en de Zwolle Werkt Academie), kopen minder re-integratietrajecten in en intensiveren de samenwerking met onze partners in de stad. In relatie met de PPN: • Integrale dienstverlening vanuit de Zwolle Werkt Academie: werkzoekenden en werkgevers worden vanuit één loket (gemeente, CWI en UWV) bediend. • Op basis van de afspraken die gemaakt zijn tijdens de regionale participatietop en de uitkomsten van de regionale en lokale arbeidsmarktanalyse (gemeenten, CWI, UWV, WEZO, bedrijfsleven, onderwijsinstellingen) vraag en aanbod op de arbeidsmarkt beter op elkaar afstemmen en de mismatch in de toekomst zoveel mogelijk voorkomen.

• Het Voorbereidingstraject Participatiebudget is gestart. Beleidsmatig en organisatorisch bereiden we ons voor op de ontschotting van de participatiebudgetten (re-integratie, inburgering en educatie). In de eerste fase staan het ontwikkelen van één visie op participatie en het analyseren van trajecten en klantgroepen centraal. Relevante beleidsnota’s • Collegeakkoord 2006 – 2010 • Koersplan 2008 SoZaWe • Nota ´Goed partnerschap: hét recept voor duurzame arbeid en participatie 2007 – 2010 • Operationeel ontwerp Zwolle Werkt Academie (2008, conceptversie 0.5) • Plan van aanpak Voorbereidingstraject Participatiefonds (maart 2008) • Bestuursakkoord Rijk en Gemeenten (2007)

Programmaplan 2009 Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Eén geïntegreerd en ontschot klantproces.

Prestaties


Vanuit de Zwolle Werkt Academie (ZWA) bieden het CWI/UWV en de gemeente een integraal en ontschot aanbod van maatwerkdienstverlening aan werkzoekenden.

Realisatie van het eerste gezamenlijke businessplan Werkplein de Lure (samen met CWI/UWV), waarin o.a. prestaties worden vastgelegd die door de keten moeten worden gerealiseerd. Cliënten die zich melden bij de servicedesk (nieuwe instroom), nemen uiterlijk binnen 48 uur deel aan een intensief (werk)activeringsprogramma van maximaal 3 maanden (ZWA) en worden voorzien van een tijdelijk inkomen. Cliënten die zich melden bij de servicedesk en niet kunnen deelnemen aan een intensief (werk)activerings-programma van maximaal 3 maanden (ZWA), worden binnen 2 weken voorzien van een passend re-integratietraject. De uitstroom van WWérs en WWBérs in het kader van de ZWA (in de eerste 3 maanden na instroom) is 70%. Voor de 30% van de mensen die niet aan het werk zijn na ZWA wordt een sluitende aanpak gerealiseerd.


99

tkwaliteit Meerjarige overige beleidsdoelstellingen

Prestaties


Het hebben van kinderen vormt geen belemmering voor deelname aan een (werk)activeringsprogramma.

De activiteiten rondom kinderopvang worden op één centraal punt binnen de gemeente ondergebracht. Op deze manier kan de regeling kinderopvang beter worden uitgevoerd. Afname van het aantal WWB-uitkeringen Afname van het aantal thuiswonende met 600 t.o.v. eind 2006. personen met een WWB-uitkering jonger dan 65 jaar met 225. 80% van het bestaande cliëntenbestand wordt intensief begeleid door de consulenten werk.

Participatie. Iedereen participeert naar vermogen

• Alle dak -en thuislozen met een Maatwerk aan die doelgroepen die WWB-uitkering die niet volledig zijn extra aandacht en steun nodig hebben: ontheven hebben een maatwerktrajongeren, jonggehandicapten (Wajong), ject. uitkeringsgerechtigden 45+, alleenstaan• Actieve deelname vanuit de uitvoering den, alleenstaande ouders, (startende) aan het Stedelijk Kompas. zelfstandig ondernemers, inburgeraars. • Uitvoering specifiek project t.b.v. re-integratie alleenstaande ouders. • Uitvoering specifiek project t.b.v. re-integratie 45+. • Samenwerking met De Werkelaar intensiveren. • Inburgeraars (zie programma 4). Volledige ontschotting van de participatiebudgetten: re-integratie, inburgering en educatie.

Integraal beleid WWB en WMO.

Sluitende aanpak voor jongeren tot 27 jaar.

M.i.v. 1-1-2009 zetten wij intensievere begeleiding in voor het zittende bestand om het bijstandsvolume te verminderen. Hierbij benutten wij de mogelijkheden van het werkdeel.

Implementatie Participatiebudget. (zie a)

Uitvoering project WWB-WMO. Resultaten: • Uitkeringsgerechtigden gaan aan het werk in hun eigen wijk; ze verlenen diensten op het gebeid van wonen, zorg en welzijn. • Deze diensten worden aangeboden aan de mensen in diezelfde wijk, die hulp nodig hebben op één of meerdere van deze terreinen (WMO cliënten) waardoor ze langer zelfstandig kunnen blijven wonen. • Het bevorderen van sociale samenhang in de wijk. Elke jongere zonder baan, in ieder geval Intensieve samenwerking vanuit één visie door alle interne en externe betrok- tot 23 jaar, richt zich op het behalen van een startkwalificatie (minimaal mbo-2 kenen met als doelstelling het voorkomen van schooluitval en het behalen van diploma) en/of heeft een leerbaan of regulier werk. een startkwalificatie. Evaluatie van de werkwijze en resultaten van het Jongerenpunt. Op basis van de uitkomsten hiervan een vervolgplan opstellen met daarin: inhoud (visie, doelstellingen, activiteiten/projecten, resultaten), werkprocessen (wie is wanneer aanspreekpunt en verantwoordelijk) en organisatie (fysieke plek, structuur).

100



Prestaties

Prestaties / activiteiten 2009 Het doelperspectief voor elke jongere in de uitkering is duidelijk. Van 90% van het totale bestand uitkeringsgerechtigde jongeren is inzichtelijk of er sprake is van wel of geen startkwalificatie.

Samen met onderwijsinstellingen, zorgen welzijnsinstellingen en het bedrijfsleven er voor zorgen dat zoveel mogelijk jonggehandicapten (Wajong) optimaal kunnen participeren in een vorm van werk die past bij hun talenten en waarbij rekening gehouden wordt met hun beperkingen. Benutting werkgeversnetwerk en lokale infrastructuur.

Door gezamenlijke intake de instroom van nieuwe cliënten beperken: 40% van de jongeren die zich melden voor een WWB-uitkering vraagt uiteindelijk geen uitkering aan. Iedere jonggehandicapte volgt een traject Uitvoeren van het actieplan waarin beschreven staat hoe we gezamenlijk dat een duurzaam perspectief biedt op een reguliere baan, WSW-baan, opleiding (CWI/UW, gemeente) jonggehandicapten intensiever gaan begeleiden naar een of een andere vorm van participatie reguliere baan, WSW-baan, opleiding of andere vorm van participatie.

Eén centraal optimaal bereikbaar servicepunt voor werkgevers binnen de gemeente Zwolle en de regio

De gemeente is voortrekkersgemeente arbeidsmarktbeleid.

In RPA verband (Regionaal Verband Arbeidsmarktbeleid IJssel-Vecht) laatste stappen ondernemen om de werkgeversloketten in de regio IJssel-Vecht aan elkaar koppelen. Ook wordt een gezamenlijk dienstverleningsconcept richting werkgevers ontwikkeld. De uitstroom vanuit het Werkloket bedraagt minimaal 120 cliënten. De ZWA kan gebruik maken van de werkgeverscontacten van het Werkloket. Vergroten naamsbekendheid onder werkgevers door het opstellen van een plan van aanpak, waarin onder meer opgenomen: minimaal 250 bedrijfsbezoeken per jaar en het organiseren van minimaal 4 presentaties/ workshops per jaar voor werkgevers. Aantal plaatsingen van mensen met een WSW-indicatie verhogen: minimaal 8% van het totaal aantal plaatsingen.1 Plan waarin beschreven staat op welke wijze binnen de gemeente Zwolle de werkgeverscontacten ´gestroomlijnd´ kunnen worden. Betrokken afdelingen: E&A, Vergunningen, RBZ, Wijkzaken en het Werkloket. Zwolle neemt het voortouw om tot een regionaal arbeidsmarktbeleid te komen. Hiertoe worden werkgevers, werknemers, onderwijs, CWI/UWV bij elkaar gebracht en concrete prestatieafspraken gemaakt.

In de periode april t/m juli 2008 betreft het 16 personen (vanuit de WEZO) van de in totaal 307 geplaatste personen (5% van het totaal).

1


101


Prestaties


Committment (´goed partnerschap´) met alle relevante partners uit de regio t.a.v. de aanpak van (langdurig) werklozen.

Op basis van de arbeidsmarktanalyse wordt, binnen het samenwerkingsverband IJssel-Vecht, een plan van aanpak opgesteld om de match tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt in de regio te verbeteren en hiermee de participatiegraad van burgers te verhogen. N.a.v. de resultaten vanuit 5 branchegerichte expertmeetings een betere aansluiting tussen vraag en aanbod bewerkstelligen Ontwikkelen branchegerichte mensontwikkelkolom (re-integratieladder). In eerste instantie voor die branches die tijdens de Participatietop een intentieverklaring hebben getekend. Voeren van het secretariaat Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid.

Het op vrijwillige basis aanbieden van een reguliere dienstbetrekking voor mensen met een psychische, lichamelijke of verstandelijke arbeidshandicap.

Uitvoeren van een pilot waarbij periodiek een aanbodskrant aan werkgevers in de regio IJssel-Vecht wordt verstuurd. De modernisering van WSW verder vorm Implementatie/uitvoeren modernisering WSW: geven. Op regionale en integrale wijze • Versterken integrale aanpak WSW, wordt de strategie gevormd. De geWMO en WWB. meentelijke opgave voor regie, financiën • Uitwerken van de cliëntenparticipatie en sociale verhoudingen zullen hierbij in samenwerking met de regio en de centraal staan. WSW-raad. • Vergroting van het aantal mensen dat begeleid werkt door het stimuleren van het gebruik van persoonsgebonden budget (pgb) • Realisatie van ´de beweging van binnen naar buiten´. • Inzicht in aantal en diversiteit van WSW-geïndiceerden Uitvoeren door WEZO van de verbeteragenda: • Dit leidt tot verlaging van het financiële tekort. Het verwachte tekort bedraagt € 354.000 waarvan het Zwolse deel (€ 262.000) is opgenomen in het incidentele bestedingsplan. • Gemeentelijke afname van re-integratiediensten evalueren en waar mogelijk uitbreiden.

Toelichting programmaplan: a Het Participatiebudget biedt ruimte voor integrale beleidsvorming en -uitvoering, maatwerk voor de klant en minder administratie. Resultaten implementatie Participatiebudget: 102

• • • • • • •

Eén visie op participatie. Analyse en definiëring van de klantgroepen afgerond. Prestaties gedefinieerd op klantniveau. Besluitvorming integrale inzet van de verschillende geldstromen afgerond. Besluitvorming afgerond over positionering van het Participatiebudget en de interne bedrijfsvoering. Aanzet gegeven voor de ombuiging van het huidige inkoopbeleid naar het inkoopbeleid binnen het Participatiebudget. De interne bedrijfsvoering voor het Participatiebudget gereed. programmabegroting 2009

tkwaliteit


rekening 2007 10237 8502 -1735 878 -857

begroting 2008 2009 10969 23625 10356 23009 -613 -616 -613

-616

meerjarenraming 2010 2011 2012 23625 23625 23625 23009 23009 23009 -616 -616 -616 -616

-616

-616

Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008: Naast trendmatige aanpassingen zijn de rijksbijdrage WWB (werkdeel) en de hiermee corresponderende lasten verlaagd. Daarnaast is in het kader van de modernisering WSW de doorbetaling van de ontvangen rijksbijdrage WSW ad € 15 mln. geraamd. Aandeel in bezuinigingstaakstelling ad € 1 mln.:

4

Incidentele nieuwe bestedingen 2009: Bijdrage Wezo in exploitaitetekort

4

4

4

-262

Nadere specificatie programmabudget 2009: Aansluiting onderwijs/arbeidsmarkt Trajecten (WWB) Kinderopvang Sociale werkvoorziening

lasten 68 7619 685 15253 23625


baten 7619 281 15109 23009

saldo -68 0 -404 -144 -616

103

tkwaliteit

Programma 10 Bijstandsverlening en armoedebestrijding Thema PPN

Samen leren en werken in Zwolle

Beleidskader Ons uitgangspunt is kwetsbare burgers weerbaar maken. Deze doelstelling is de titel van ons armoedebeleid. Andere doelstelling van het armoedebeleid is het verlenen van gerichte inkomensondersteuning. Onderdeel van het totale armoedebeleid is schuldhulpverlening, waarvan de kernwoorden zijn: meer vraag- en resultaatgericht, klant centraal en preventief.

• Besluit van de raad van 27 juni 2005: vaststelling “Iedereen doet mee, actieplan armoedebestrijding 2006-2009”; • Communicatieplan Inkomensondersteunende maatregelen 2006-2009 “Iedereen kan het weten” (collegebesluit van11 juli 2006); • Kadernota Armoede- en participatiebeleid 2008-2011 “Van kwetsbaar naar weerbaar” (raadsbesluit 26 november 2007) • Actieplan schuldhulpverlening “Uit ’t het krijt naar stabiliteit” (raadsbesluit van 11 december 2006).

Relevante beleidnota´s: • Besluit van de raad van 16 februari 2004 met betrekking tot de invoering van de Wet werk en bijstand (Nota Wwb);

Programmaplan 2009 Meerjarige doelstellingen regulier beleid Het op een juiste en cliëntgerichte wijze behandelen van aanvragen uitkeringen en bijkomende werkzaamheden

Prestaties


Afname van het aantal thuiswonende Afname van het aantal thuiswonende personen met een WWB-uitkering jonger personen met een WWB-uitkering jonger dan 65 jaar met 600 t.o.v. eind 2006. dan 65 jaar met 225. Vereenvoudiging van de procedure toekenning bijzondere bijstand (onder meer door standaardisering). Handhaving streefcijfers afhandelingstermijnen : • 85% van de aanvragen kosten levensonderhoud WWB wordt binnen 8 weken afgehandeld; • 95% van de aanvragen kosten levensonderhoud BBZ, Ioaw/z en Wwik wordt, afhankelijk van de regeling, binnen 8 of 13 weken afgehandeld.; • 80% van de aanvragen Bijzondere Bijstand wordt binnen 8 weken afgehandeld; • 95% van de beëindigingsonderzoeken wordt binnen 3 maanden afgehandeld. • 95% van de aanvragen langdurigheidstoeslag wordt binnen 8 weken afgehandeld. Continuering Hoogwaardig Handhaven, door: • Preventie door klantgerichte dienstverlening en verbetering van de voorlichting i.s.m RCF Overijssel; • Effectieve terug- en invordering bij fraude; Verbeteren van de inspraak door het inwinnen van advies bij de cliëntenraad voorafgaand aan een collegebesluit.

104


tkwaliteit Meerjarige doelstellingen regulier beleid Het voorkomen dat personen als gevolg van financiële redenen niet aan het maatschappelijk leven kunnen deelnemen

Prestaties


Het, in het kader van armoedebestrijding, langs twee beleidslijnen, versterken van de weerbaarheid van mensen

Het uitvoeren van de maatregelen van de kadernota armoedebeleid. In 2009 wordt daarbij m.n. ingezet op: • Bevorderen bewegen door jongeren (ondersteunen BOS-projecten en Jeugdsportfonds); • Bevorderen culturele participatie jongeren (d.m.v. stichting Meedoen); • Continueren van de computerregeling; • Continueren inkomensondersteuning chronisch zieken en 65plussers; • Continuering vakantieregeling; • Bevorderen van de gezondheid (i.s.m GGD) • Bevorderen bewegen van ouderen (i.s.m SWO); • Het continueren van de collectieve zorgverzekering; • Terugdringen niet-gebruik van voorzieningen (door voorlichting, bestandskoppelingen, samenwerking met de SVB, vereenvoudiging aanvraag bijzondere bijstand);

90% van de doelgroep is bekend met de gemeentelijke maatregelen in het kader van de armoedebestrijding.

Permanente aandacht voor voorlichting en communicatie door: • Mondelinge voorlichting: doelgerichte inzet voorlichterspool; • Voorlichting i.s.m de Belastingdienst onder niet gebruikers van huurtoeslag, zorgtoeslag) • Formulierenhulp; • Vereenvoudiging van aanvraagprocedures • Uitbreiding communicatiekanalen (m.n. Omroep Zwolle) Het terugdringen van niet-gebruik, o.m. door bestandsvergelijk met gegevens van de Belastingdienst. Aan alle Zwollenaren met financiële proOpzetten van trajecten of geven van adVerlenen van hulp en preventie ten behoeve van een stabielere of schulden- viezen voor elke gemotiveerde schulden- blemen wordt hulp geboden met één van de producten van SHV zoals budgetbevrije toekomst door integraal aanbod van baar uit Zwolle of regio. heer, betalingsregelingen, budgetadvies kredieten, schuldregeling, budgetbeheer De wachttijden voor aanvragen blijven en herfinancieringen. beperkt tot een redelijke termijn. en psychosociale hulpverlening. Verrichten van 175 heronderzoeken voor mensen die een schuldbemiddeling doorlopen bij de SHV. In het kader van de vernieuwing zullen ongeveer 1050 regio-bewoners en Zwollenaren in budgetbeheer worden opgenomen waaronder, afhankelijk van financiën, eventueel ook daken thuislozen. Aan 65 Zwollenaren zal budgetcoaching worden aangeboden om de terugweg naar financiële zelfstandigheid te bevorderen.


105

tkwaliteit Meerjarige doelstellingen regulier beleid

Prestaties

Prestaties / activiteiten 2009 Verstrekken van 5 uitgestelde leningen ad maximaal € 2.000 aan zelfstandig wonende jongeren tot 27 jaar zonder startkwalificatie. Sociaal krediet verlenen aan 100 mensen met een financieel probleem waaronder ook herfinancieringen zijn begrepen voor problematische schulden. Samenwerking met instellingen die bij de schuldenproblematiek betrokken zijn, verstevigen door een sociaal-juridisch platform op te richten. Het aantal huisuitzettingen verminderen en herhuisvesting versnellen door een nieuw convenant met de woningbouwcorporaties

Kengetallen Overzicht aantallen uitkeringen (per uitkering) Volumes per ultimo WWB <21 Wwb 21 - 65 Wwb >65 Wwb EV Wwb tot. Bbz Ioaw Wwik Ioaz Vvtv Totaal

Werkelijke aantallen 2007 25 2204 176 42 2447 6 32 69 8 1 2563

Geprognosticeerde aantallen 2008 25 2138 190 50 2403 10 32 70 10 0 2525

2009 25 1900 205 50 2180 10 32 70 10 0 2302

NB: In deze aantallen weerspreekt de ambitie om, ondanks macro-economische ontwikkelingen, door te gaan met het verlagen van het bijstandsvolume. In de financiële begroting is uitgegaan van een conservatieve ontwikkeling van de daling van het bijstandvolume. Overzicht aantallen schulphulpverlening Product Totaal Totaal Prognose Prognose 2006 2007 2008 2009 Tel. Aanmelding 1.309 1.242 1.350 1.300 Aanvraag SHV 751 730 1000 * 1.170 Actieve schuldbemiddelingen 152 149 165 190 Bestand BBR 735 842 850 1.050 Bestand BBV 29 28 30 30 Heronderonderzoek schuldbemiddeling Nvt Nvt Nvt * 175 Betalingsregelingen Nvt Nvt Nvt * 250 Melding corporatie 18 36 40 20 Traject en budgetbegeleiding 209 99 200 *0 Budgetcoaching Nvt Nvt Nvt * 65 Budgetadviesgesprek voor re-integratie 40 39 40 100 WSNP-zaken (bestand) 129 180 150 150 WSNP-verkl. 327 299 265 250 Bestand Leningen 44 35 100 100 Saldo leningen € 173.707 € 135.000 € 280.000 € 280.000

106


tkwaliteit

NB: in het jaar 2009 zullen we naar verwachting, afhankelijk van instemming met het nog voor te leggen specifieke raadsvoorstel, werken op de vernieuwde wijze. Het cijfer 1.170 bij aanvragen SHV staat in 2009 voor het aantal te verwachten intakes die niet altijd hoeven te resulteren in schuldregelingen. Betalingsregelingen is een nieuw product voor mensen die geen gebruik kunnen maken van een schuldregeling.

Het aantal mensen in budgetbeheer zal toenemen. Nu is het aantal mensen in het budgetbeheer (bestandcijfer) ongeveer 70 procent van de aanmeldingen. We verwachten een stijging van ongeveer 30 procent op de instroom. De activiteit traject/budgetbegeleiding sloot niet goed aan en wordt in de vernieuwde schuldhulpverlening niet langer gebruikt. Budgetcoaching komt daarvoor in de plaats.


rekening 2007 48243 36489 -11754 -1083

Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: Reserve WWB inkomensdeel Reserve nog uit te voeren werken SZ Resultaat na bestemming

-12837

begroting 2008 2009 47518 47858 34278 33493 -13240 -14365 28 -68 635 -13212 -13798

Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008: Met name trendmatige aanpassingen en stadsuitbreiding. Toelichting mutatie meerjarenraming: Stadsuitbreiding Aandeel in bezuinigingstaakstelling ad € 1 mln.:

84


-14406

-14447

-14488

-41

-41

-41

84

84

84

Nadere specificatie programmabudget 2009: Kwijtschelding Algemene bijstand BBZ/BOB IOAW/IOAZ Wet Inkomensvoorz.Kunstenaars Armoedebestrijding Schuldhulpverlening/kredietverl. Budgetbeheer WSNP

lasten 842 38425 942 761 825 3974 635 1226 296 47926


baten 26 30418 952 580 728 868 173 211 172 34128

saldo -816 -8007 10 -181 -97 -3106 -462 -1015 -124 -13798

107

tkwaliteit

108


tkwaliteit

Pijler Fysiek Wonen en bouwen in Zwolle vereist regie. De gemeente voert die regie, zonder nu direct altijd opdrachtgever te zijn, maar beslist wel waar er mag worden gebouwd. Ook hier weer bewaakt de gemeente het evenwicht van het totaal en daarmee de kwaliteit van het leefklimaat. Zwolle moet immers groen blijven, de lucht schoon, geluidhinder beperkt en de historische identiteit gewaarborgd. Er is nog steeds een grotere vraag naar huizen dan er beschikbaar zijn. Daarnaast werken allerlei trends in op de aard van de behoefte. Vergrijzing vraagt bijvoorbeeld om een toename van het aanbod van aangepaste woningen. Woningproductie

vereist veel en goede samenwerking met tal van partijen en aandacht voor duurzaamheid. Wanneer het gaat om bedrijfshuisvesting is vooral bereikbaarheid een belangrijk aandachtspunt van de gemeente. Naast werken en wonen is ook ontspannen en recreëren noodzakelijk voor mensen. Zwolle zorgt dat het ook in dat opzicht aantrekkelijk blijft.

Pijler fysiek begroting 2009 aandeel in totale lasten


13%

19%

fysiek

fysiek

overig

overig

81%

87%

financiering

42% bijdrage derden reserves 52%

tlv algemene middelen

6%


11 Volkshuisvesting 12 Monumentenzorg en archeologie 13 Recreatie 14 Groen 15 Algemeen mobiliteitsbeleid/bereikbaarheid 16 Duurzaamheid/milieu 17 Integraal beheer openbare ruimte 18 Ruimtelijke plannen Totaal


lasten

baten

7260 1007

6358 5

394 8047 3206 44834 1559 66307

8584 251 21074 36272

reserve saldo mutaties (bedragen x € 1.000) -902 -1002 0 -394 -1010 -473 -2955 668 -23092 -180 -1739 -522 -30557

109

tkwaliteit

110


tkwaliteit

Inhoud Programma 11 Volkshuisvesting

112

Programma 12 Monumentenzorg en archeologie

117

Programma 13 Recreatie

119

Programma 14 Groen

122

Programma 15 Algemeen mobiliteitsbeleid en bereikbaarheid

126

Programma 16 Duurzaamheid en milieu

131

Programma 17 Integraal beheer openbare ruimte

142

Programma 18 Ruimtelijke plannen

148


111

tkwaliteit

Programma 11 Volkshuisvesting Thema PPN


Beleidskader Kenmerkend voor de gemeentelijke inzet op het terrein van volkshuisvesting is het accent op regievoering, zonder zelf (financieel risicodragend) opdrachtgever te zijn voor de beoogde veranderingen in de woningvoorraad (bouw, sloop, verbetering, verkoop etc.). De feitelijke investeringen in die woningvoorraad zijn derhalve niet op de gemeentebegroting terug te vinden, afgezien van de inzet van het ISV- en BLS-budget.

• Verstedelijkingsconvenant met rijk en provincie (december 2004) • Woonvisie (april 2005) • Woonprogramma 2008 (mei 2008) • Convenant Partners in de Stad (actualisatie maart 2008) • Structuurplan 2020 • Programma’s, (project-) overeenkomsten en (ruimtelijke) plannen voor de grotere woningbouwprojecten (bijvoorbeeld Stadshagen)

Relevante beleidsnota’s • Meerjarig ontwikkelingsprogramma 2005-2009 ‘De Kracht van Zwolle’

Programmaplan 2009 Meerjarige doelstellingen GSB/MOP Prestaties 2010 Betere balans tussen vraag en aanbod op Nieuwbouw (oplevering) van 4.450 woningen, in bepaalde differentiaties naar het gebied van wonen eigendom, prijs en locatie. Verstedelijkingsopgave waarmaken (wo- Per 22 juli 2008 is de stand van zaken dat er 3.180 woningen zijn opgeleverd. ningbouwprogrammering) Verbeteren doorstroming door opvoeren bouwproductie.

Prestaties / activiteiten 2009 Oplevering van 900 woningen, waarvan: Uitbreiding: 450 Inbreiding: 450 (zie a). Opstellen Meerjaren Woon Programma 2009; gereed 1e kwartaal (zie b). Samenwerking met marktpartijen en corporaties continueren (zie c). Opstellen marktmonitor over 2008 (zie d). Uitvoeren stimuleringssubsidie woningbouw met BLS-subsidie (zie e).

Sloop en andere onttrekkingen: 375 woningen. Verkoop van 400 huurwoningen.

Doelgroepenbeleid ouderen

Ingrijpende woning verbetering (> € 50.000) en verbeteren duurzaamheid van ca 150 woningen. Nieuwbouw van ca 125 volledig toegankelijke woningen.

Ca 25% van de nieuwbouwwoningen is geschikt voor ouderen.

112


Programmamanagement (zie f). De sloop van de woningen in de Trapjeswijk gaat in 2009 gestaag door. Dit geschiedt door corporaties (zie g) Verkoop van ca. 130 woningen veelal in Aa-landen en Zwolle-Zuid. Geschiedt door corporaties (zie h). Voor 2009 worden niet op grote schaal ingrijpende woningaanpassingen uitgevoerd door de corporaties (zie i). Oplevering van 49 volledig rolstoeltoegankelijke woningen in Werkeren, 22 zorgappartementen (Delta Wonen) en 27 appartementen Het Hoge Huis (SWZ (zie j). Circa 30% van de te realiseren woningen in 2009 is gestapeld en daarnaast geschikt voor ouderen (zie k).


Prestaties 2010 Realisatie van specifieke seniorencomplexen.

Opplussen bestaande woningen.

Beleid bijzondere doelgroepen

Doelgroepenbeleid studenten

Doelgroepenbeleid starters

Doelgroepenbeleid woonwagens

Doelgroepenbeleid woonschepen

Realisatie van woonvormen voor bijzondere doelgroepen (mensen met psychiatrische handicap, jeugdzorg, verstandelijke beperking, lichamelijke beperking). Structurele toevoeging van studenteneenheden.

Prestaties / activiteiten 2009 Opleveren van: • Centrum-Zuid, 47 seniorenappartementen. • De Aloë, 58 seniorenappartementen • Betje Wolffstraat, 4 seniorenappartementen. • Werkeren, Het Hoge Huis, 27 seniorenappartementen (zie l). In 2009 worden 100 woningen door de corporaties opgeplust. Er wordt in dit kader extra aandacht besteed aan de relatie met het verduurzamen van de bestaande voorraad. (zie m). De behoefte aan woonvoorzieningen voor begeleid wonen verwerken in meerjarige prestatieafspraken corporaties (zie n).

Opleveren van: • Holtenbroek vlek 09 “Hiphouse”, 32 eenheden • Diezerstraat / Korte Smeden: 15 studio’s. (zie o). Incidentele / tijdelijke studenteneenheIn het kader van de prestatieafspraken den: 200 stuks. met de corporaties is afgesproken dat als de wachttijden oplopen (langer dan 6 maanden) gezocht wordt naar snel te realiseren oplossingen (zie p). Aandeel goedkoop is minimaal 27%, de Het aandeel goedkoop in 2009 bedraagt mogelijkheid dit percentage op te voeren 23% (zie q). wordt bekeken. Continuering van de uitgifte van startersleningen (zie r). Aanleg nieuwe woonwagenlocaties en Aanleg nieuwe standplaatsen door aanpak bestaande woonwagenlocaties: corporaties in Stadshagen (Werkeren). Opstarten van een discussie met de corporaties over de toekomst van het woonwagenbeleid. Afronden opstellen uitvoeringsplan op Uitbreiding ligplaatsen voor woonschebasis van de Waterwoonvisie (zie s). pen. Voorzieningen bij bestaande ligplaatslocaties kwalitatief op peil brengen. Saneren te verplaatsen woonschepen.

Toelichting programmaplan a. In het MOP en in het verstedelijkingsconvenant met het rijk is een taakstelling van 4.450 woningen voor periode 2005 t/m 2009 opgenomen. In 2009 worden naar verwachting zoń 900 woningen opgeleverd. Dit ligt net iets boven het gemiddelde van 890 woningen per jaar. Per 22 juli 2008 zijn er vanaf januari 2005 3.180 woningen opgeleverd. Hiermee lopen we precies op koers. De verwachting is dat de gehele MOP-taakstelling zal worden gehaald. b. Het meerjarige woningbouwprogramma dat wordt opgenomen in het Meerjaren Woonprogramma, wordt afgestemd met de Meerjaren Prognose Vastgoed en ter vaststelling aan de raad voorgelegd. In het jaarlijkse woningbouwprogramma wordt de woonvisie verder uitgewerkt. Er ligt

daarbij, zeker voor de wat langere, termijn een duidelijke relatie met het structuurplan. c. De samenwerking met de marktpartijen wordt verder uitgebouwd langs twee sporen. Enerzijds wordt op projectniveau steeds nauw samengewerkt met de marktpartijen bij het opstellen van de programma’s van eisen en de stedenbouwkundige plannen, zodat de kennis van de marktpartijen optimaal kan worden benut om het aanbod goed te laten aansluiten bij de vraag. Anderzijds wordt in het Concilium (vereniging van gemeente en marktpartijen) gewerkt aan de doelstelling van de vereniging: versnellen van de woningbouwproductie, door projecten te evalueren en adviezen te geven voor het wegnemen van belemmeringen en door marktonderzoek. De samenwerking met de corporaties komt tot uitdrukking


113

tkwaliteit

in het convenant Partners in de Stad; dit convenant wordt voor 2009 opnieuw geactualiseerd. d. Samen met het Concilium wordt in 2009 opnieuw een marktmonitor opgesteld. De gemeentelijke bijdrage komt ten laste van het reguliere onderzoeksbudget volkshuisvesting. e. Op basis van het verstedelijkingsconvenant wordt voor de periode 2005 t/m 2009 een BLS-budget van ongeveer 3 miljoen euro verwacht. In 2009 zal op basis van het Besluit Locatiegebonden subsidie een bestedingsvoorstel worden gemaakt en aan de raad worden voorgelegd. f. Het instrument programmamanagement wordt ingezet voor de bewaking van bouwproductie. Hierbij gaat het niet alleen om aantallen te bouwen woningen, maar ook om de doelstellingen ten aanzien van differentiatie van prijs, type, huur/koop en inbreiding/uitbreiding. Elk kwartaal wordt een voortgangsrapportage opgesteld, op basis waarvan het beleid kwantitatief en kwalitatief kan worden bijgestuurd. g. Omtrent de sloop van woningen zijn in het MOP2 ‘taakstellende’ afspraken opgenomen. Het gaat hierbij echter niet om een door de gemeente te initiëren of te betalen activiteit. Er is dan ook geen bedrag voor opgenomen op de gemeentebegroting. h. Bij de opname in het MOP2 van de ‘taakstellende’ verkoop van 400 huurwoningen in de periode 2005 tot en met 2009 is aangegeven dat het niet gaat om een doel op zich, maar een middel voor de corporaties om de benodigde middelen te verwerven voor voortdurende ‘verversing’ van het eigen woningbestand. Bij de prestatie-afspraken wordt gekeken naar de benodigde goedkope voorraad. Mede afhankelijk van het aantal goedkope nieuwbouwwoningen worden afspraken gemaakt over het aantal verkopen. Het kan zijn dat de MOP doelstelling dan wordt aangepast. i. Bij ingrijpende woningverbetering gaat het om ingrepen van tenminste € 50.000 per woning. Het gaat hierbij om het verbeteren en verduurzamen van de woning. Het grensbedrag van € 50.000 wordt gedurende de MOP2-periode niet geïndexeerd. In het MOP2 is een taakstelling van 150 ingrijpende woningverbeteringen voor de periode 2005 t/m 2009 opgenomen. De gemeente heeft hier geen initiërende of uitvoerende rol, vandaar dat hiervoor geen bedrag is opgenomen in de gemeentebegroting. Een deel van de taakstelling zou in de Trapjesbuurt gerealiseerd worden, maar dit vindt geen doorgang aangezien de gehele Trapjesbuurt zal worden gesloopt en deels al is gesloopt. j. In het MOP2 is een taakstelling opgenomen van 125 volledig toegankelijke woningen in de gehele vijfjarige planperiode. Dit komt neer op 25 van dergelijke woningen per jaar. Voor 2009 zijn 49 rolstoeltoegankelijke woningen gepland. k. Er kan onderscheid worden gemaakt tussen voor senioren geschikte woningen en woningen die specifiek voor ouderen zijn bestemd. In beginsel kan elke gestapelde woning die met een lift bereikbaar is als ‘geschikt voor senioren’ worden beschouwd.

114

l. Onder dit onderdeel zijn de woningen vermeld die specifiek voor senioren zijn bestemd en waarvan de oplevering in 2009 te verwachten is. m. De gemeente heeft een flink budget beschikbaar voor het opplussen van woningen in de bestaande voorraad. De corporaties hebben aangegeven dat er in 2009 zoń 100 woningen opgeplust zullen worden. n. In 2008 heeft de gemeente samen met corporaties en zorginstellingen de toekomstige vraag naar (woon)voorzieningen voor bijzondere doelgroepen in kaart gebracht. Dit in het kader van het project ´huisvesting bijzondere doelgroepen´. Er zijn prestatieafspraken vastgelegd tussen gemeente, corporaties en zorginstellingen. Als vervolgstap worden in 2009 met de corporaties meerjarige afspraken gemaakt over het toevoegen van extra capaciteit voor bijzondere doelgroepen. o. De indruk bestaat dat de vraag naar nieuwbouwprojecten voor studentenhuisvesting minder groot is dan in de afgelopen periode werd aangenomen. p. Bedacht moet worden dat de wachttijden voor studentenwoningen vooral door de verhouding tussen vraag en aanbod worden bepaald en niet zozeer door de toewijzingssystematiek van studentenwoningen. q. Het Meerjaren Programma Woningbouw 2005-2009 geeft aan dat het aandeel goedkoop gemiddeld rond de 27% uitkomt, maar jaarlijks sterk varieert. Mede naar aanleiding van de marktmonitor en de discussie met de marktpartijen is in het Meerjaren Programma Woningbouw 2006 – 2010 een ophoging van het percentage goedkope woningen aangekondigd. De prognose van medio 2008 toont een gemiddelde van ruim 30% goedkoop over de MOP2-periode 2005 t/m 2009. Hierbij is als bovengrens voor ‘goedkoop’ een jaarlijks wijzigend bedrag aangehouden , dat in 2008 voor koopwoningen € 150.000 bedraagt en voor huurwoningen € 491 (jan-juni) cq € 499 (juli-dec). Deze bedragen zijn afgeleid van de NHG-normen voor modale inkomens, respectievelijk de aftoppingsgrens voor de huurtoeslag voor 2-persoonshuishoudens. Ongeveer 87% van de in 2009 op te leveren goedkope woningen is een huurwoning, de rest is goedkope koopwoning. r. Het gaat hier om de uitgifte van startersleningen op grond van de Verordening VROM-startersleningen, vastgesteld in de raadsvergadering van 7 mei 2007. De regeling is op 1 juni 2007 in werking getreden. Per 1 juli 2008 is de maximale koopsom waarvoor een starterslening kan worden verkregen verhoogd naar € 200.000. s. De Waterwoonvisie is in december 2007 door de raad vastgesteld. In deze visie wordt ingegaan op de verschillende mogelijkheden voor wonen aan en op het water. Hierbij wordt ook gekeken naar de uitbreiding van de ligplaatsen voor woonschepen en het walgebruik.


tkwaliteit

Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Woningbouwprogrammering

Doelgroepenbeleid Stedelijke Vernieuwing (ISV)

Huurtoeslag

Uitvoering regeling kamerverhuur (huisvestingsverordening 1996 en bouwverordening)

Bestuursdwang

Prestaties


Deelname aan het Woningschap Regio Zwolle (de gemeente Zwolle verzorgt eveneens de uitvoering van de werkzaamheden van het Woningschap) (zie a). Woningexploitatie toegelaten instellingen Bewaking garantiestellingen financiering (sociale) woningbouw (zie b). Subsidieverstrekking aan NIROV en VAC (zie c) Subsidieverstrekking particuliere woningverbetering: project Hoogstraat/ Kleine Baan. Het subsidieplafond is op hetzelfde bedrag vastgesteld als in 2007. Subsidieverstrekking restauratie gemeentelijke monumenten; zie deelprogramma 12 (Archeologie en monumentenzorg). Subsidieverstrekking voor het opplussen van woningen. Op verzoek van de Belastingdienst wordt in circa 50 gevallen een passendheidsadvies verstrekt indien een huurder verhuist naar een dure woning en daarvoor huurtoeslag aanvraagt (zie d). Behandeling van aanvragen voor een onttrekkingsvergunning en aanvragen voor een exploitatievergunning(inclusief de verlengingsaanvragen), toezicht op naleving van de verordening en handhaving in geval van overtredingen (zie e). Uitvoeren bestuursdwang (zie f).

Toelichting programmaplan a. De gemeente verzorgt de uitvoering van de werkzaamheden van het Woningschap Regio Zwolle en krijgt daarvoor een vergoeding van het Woningschap. Het gaat om werkzaamheden in het kader van Sociale Koopsector (SKS) en Sociale Huursector(SHS). b. Zie het Overzicht van Gewaarborgde Geldleningen in het Bijlagenboek van de begroting 2009 voor een specificatie van de hierbedoelde garantiestellingen. c. De Subsidieverordening Stedelijke Vernieuwing is in 2007 gewijzigd. Het voor deze regeling gereserveerde budget gehandhaafd op het niveau van 2007 en volledig gereserveerd voor de verbetering van eigen woningen in de Hoogstraat/Kleine Baan. d. De behandeling van aanvragen voor een huurtoeslag geschiedt met ingang van 1 januari 2006 door de Belastingdienst. Alleen het geven van passendheidsadviezen (“fiatteren”) voor aanvragen waarbij de huur van de woning boven de zogenaamde aftoppingsgrens ligt, blijft in handen van de gemeente. Deze taak is met ingang van 2008 ondergebracht bij het subsidieloket van de eenheid Ontwikkeling. e. Betreft de uitvoering van de gemeentelijke regelgeving voor kamerverhuurpanden (onttrekkingsvergunning en exploitatievergunning): eenheid Publiekszaken. f. Betreft de toerekening van kosten van bestuursdwang aan het deelprogramma volkshuisvesting.


115

tkwaliteit

Kengetallen Kengetallen • Aantal woonruimten per 31/12 volgens O&S/Zebra • Aantal huishoudens per 31/12 • Voorraad corporatiewoningen per 31/12 • WOZ-waarde tot € 100.000 [%] • WOZ-waarde van € 100.000 tot 150.000 [%] • WOZ-waarde € 150.000 en meer [%] • Woningproductie, zoals opgegeven aan het CBS waarvan inbreiding • Woningsloop, zoals opgegeven aan het CBS • Aantal verkochte woningen (NVM-gegevens) 1 • Gemiddelde verkoopprijs verkochte woningen (NVM-gegevens) • Aantal dagen dat een woning gemiddeld te koop staat (NVM-gegevens) • Aantal voor verhuur beschikbaar gekomen corporatiehuurwoningen • Gemiddelde wachttijd voor een corporatiehuur-woning

2003 48.995 46.572 17.517 41% 40% 19% 544 16% 162 1.284 € 198.000

2004 50.076 46.909 17.840 41% 40% 19% 940 25% 212 1.505 € 208.000

2005 51.006 47.619 17.942 12% 28% 60% 930 21% 37 1495 € 205.000

2006 51.811 48.639 nnb 12% 25% 62% 967 53% 91 1.462 € 206.000

2007 52.487 49.309 nnb 5% 22% 73% 918 37% 176 1.429 € 209.000

55 dagen

70 dagen

88 dagen

90 dagen

72 dagen

1.271

1.725

2.038

1.822

nnb

24 maanden 19 maanden 20 maanden

nnb

Nnb=nog niet bekend 1 De NVM-gegevens betreffen ¾ van het aantal transacties bestaande woningen in Zwolle; exclusief verkoop nieuwbouwwoningen.


rekening 2007 8084 7427 -657 -220 -877

begroting 2008 7517 6521 -996

2009 7260 6358 -902


2012 7260 6358 -902

-996

-902

-902

-902

-902

8

8

8

Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008: Met name trendmatige aanpassingen en bijstelling rente-ontvangsten/-kosten van woningbouw. Aandeel in bezuinigingstaakstelling ad € 1 mln.:

8

Incidentele nieuwe bestedingen 2009: Huisvesting bijzondere doeleinden Waarvan dekking via Brededoeluitkering MO/VB/VO

-75 50

Nadere specificatie programmabudget 2009: Bijzondere doelgroepen Kamerverhuur Bestuursdwang Woningbouwprogrammering Beleid stedelijke vernieuwing Doelgroepenbeleid Woningexpl. toegelaten instell.

116

lasten 435 111 83 286 624 126 5595 7260


baten 53 92 30 588 5595 6358

saldo -382 -19 -53 -286 -36 -126 0 -902

tkwaliteit

Programma 12 Monumentenzorg en archeologie Thema PPN


Beleidskader

beschermen, behouden en onderzoeken van archeologische waarden.

Historische waardevolle objecten leveren een belangrijke bijdrage aan de (kwaliteit van) de leefomgeving en aan het historisch besef. Het archeologisch erfgoed draagt bij aan het inzicht over het ontstaan van onze stad en omgeving en over de bewoners en hun gebruiken. Het is vaak de enige bron van onze geschiedschrijving. Het beleid is daarom gericht op de instandhouding van historisch waardevolle objecten, stedenbouwkundige en landschappelijke structuren en op het

Relevante beleidsnota’s • Beleidsplan voor Monumentenzorg en Archeologie (2000) • Archeologiebeleid gemeente Zwolle (2008) • Monumentenverordening 2004 • Subsidieverordening stedelijke vernieuwing

Programmaplan 2009 Meerjarige doelstellingen GSB/MOP Prestaties Veiligstellen van archeologische waarden Het Archeologiebeleid gemeente Zwolle wordt uitgevoerd (zie toelichting a).

Prestaties / activiteiten 2009 De nieuwe Erfgoedverordening wordt ter besluitvorming voorgelegd. De éxcessieve kosten regeling´ wordt ter besluitvorming voorgelegd.

Archeologisch waardevolle gebieden zijn In alle nieuwe bestemmingsplannen opgenomen in het bestemmingsplan (zie wordt, indien nodig, een archeologische dubbelbestemming opgenomen. toelichting b).

Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Duurzaam instandhouden van monumentale waarden

Er zijn in 2015 geen achterstanden meer in uitwerking van opgravingen van voor 2001 (zie toelichting c).

Er verschijnen 3 tot 4 rapporten van opgravingen van voor 2001.

Prestaties


Er wordt toegezien op de zorgvuldige omgang met monumentale waarden (zie toelichting d).

Ca. 30 monument-eigenaren/ beheerders worden begeleid bij hun restauratie-/verbouwingsplan.

Ook niet-verhuurde monumenten in gemeentelijk bezit verkeren in goede staat van onderhoud (zie toelichting e).

Ca. 20 monumenteigenaren/ beheerders ontvangen een gemeentelijke onderhouds- of restauratiesubsidie. Onderhoud aan ca. 10 objecten n.a.v. inspectie uit het beschikbare onderhoudsbudget. De restauratie van de korenmolen Windesheim wordt afgerond.

De restauraties van oliemolen de Passiebloem en de fontein op het Van Nahuysplein worden opgestart. De gemeentelijke monumentenlijst wordt Ca. 40 gebouwen worden na inventageactualiseerd (zie toelichting f). risatie aangewezen tot gemeentelijk monument.


117

tkwaliteit

Toelichting programmaplan Archeologie a. Het archeologiebeleid Zwolle regelt de implementatie van de Wet op de archeologische monumentenzorg (2007) en de nadere uitwerking daarvan. b. Zwolle op Orde bepaalt de volgorde en het tempo van de bestemmingsplannen. c. In 2003 is een begin gemaakt met een inhaalprogramma om opgravingen van voor 2001 uit te werken. Voor 2003 waren daarvoor geen middelen beschikbaar. De inhaalslag is geraamd op 12 jaar mensjaren werk en moet in 2015 gereed zijn.

Monumenten d. Door de grote concentratie van monumentale waarden en de te verwachten ontwikkelingen in de binnenstad gaat de aandacht voor een belangrijk deel hiernaar uit. e. Restauratie van de fontein op het Van Nahuysplein en oliemolen de Passiebloem is noodzakelijk. Om de restauraties mogelijk te maken zijn rijkssubsidie en provinciale subsidies verkregen. f. Binnen de huidige gemeentelijke monumentenlijst ligt het accent op gebouwen uit de periode 1850 tot 1940. De noodzaak wordt, ook bij de gemeenteraad, breed onderkend om deze lijst te actualiseren middels inventarisatie en uitbreiding. Daarbij wordt ingestoken op een brede burgerparticipatie.

Kengetallen 1-1-2004 1-1-2005 1-1-2006 1-1-2007 1-1-2008 1 1 1 1 1 455 458 460 460 460 281 290 307 308 311

Aantal archeologische monumenten aantal monumenten op rijkslijst aantal monumenten op gemeentelijke lijst


rekening 2007 968 93 -875 63 -812

begroting 2008 2009 958 1007 5 -958 -1002


-958

-1002

-1002

-1002

-1002

Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008: Trendmatige aanpassingen en verhoging ad € 40.000 in verband met uitvoering wettelijke taak op het gebied bescherming archeologisch erfgoed. Besluitvorming PPN 2008 ( meerjarig incidenteel): Inventarisatie uitbreiding gem. monumentenlijst Archeologie (bedrag ineens voor meerdere jaren) Aandeel in bezuinigingstaakstelling ad € 1 mln.: Incidentele nieuwe bestedingen 2009: Restauratie fontein Van Nahuysplein Restauratie oliemolen De Passiebloem

-40 -300

-40

-40

6

6

6

-73 gemeentelijk aandeel na -41 aftrek bijdrage derden

Nadere specificatie programmabudget 2009: Monumentenzorg Archeologie

118

lasten 708 299 1007


baten 5 5

saldo -703 -299 -1002

6

tkwaliteit

Programma 13 Recreatie Thema PPN


Beleidskader In de Recreatievisie (2004) worden de ambities tot 2016 geformuleerd. Als algemene ambitie is aangegeven dat de gemeente er naar streeft de hoeveelheid voorzieningen mee te laten groeien met de recreatiebehoeften van de stad. Andere ambities zijn het vergroten van de recreatieve belevings- en gebruikswaarde van het ‘blauwe’ netwerk, het afstemmen van de binnenstedelijke recreatie op veranderende behoeften en wensen, het optimaliseren van de kwaliteit van het routenetwerk en het zorgen voor een divers recreatief aanbod. Het bestaande beleid ten aanzien van de dierenweiden wordt geactualiseerd. Relevante beleidsnota’s • Recreatievisie, vastgesteld november 2004 • Speelruimte in Zwolle, vastgesteld juli 2000

Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Het bieden van voldoende recreatiemogelijkheden in en om de stad.

• Buurtweiden en Wijkboerderijen, vastgesteld december 1993 • Ligplaatsenbeleid recreatievaartuigen, vastgesteld mei 1995 • Beter met Bos en Recreatie, vastgesteld 20 december 1994 • Kwaliteitsimpuls Langenholte, vastgesteld Coördinatie Commissie Hasselt-Zwolle 2004 • Programma Noordelijke Stadsrand Zwolle (augustus 2006); • SNIP2A-besluiten “Dijkverlegging Westenholte” en “Scheller- en Oldeneler Buitenwaarden” (juli 2007); • Ontwikkelingsvisie Buurtschap IJsselzone Zwolle, vastgesteld d.d. 8 december 2003; • Ontwikkelingsvisie Zandwetering, vastgesteld d.d. 20 december 2005; • Ontwikkelingsperspectief en Uitvoeringsprogramma Nationaal Landschap IJsseldelta (2006); • Structuurplan 2020, vastgesteld juni 2008

Prestaties


Recreatief netwerk van wandel- fiets- en Aanleg • fietsverbinding Westerveldse Aa onruiterpaden vergroten (mede voor de derdeel Nieuwe Vecht-Roodhuizerpad doelgroep senioren) in de periode 2009(i.k.v. FC Zwolle) en fietsverbinding 2013. Gooseveldpad - Kuyerhuislaan. • fietsverbinding tussen waterretentie Zalné en Herfterlaan. (zie a) Bijdragen aan planvorming en genereren van middelen voor recreatiepaden en voorzieningen binnen de volgende projecten: • Kwaliteitsimpuls Langenholte • Noordelijke Stadsrand • Nationaal Landschap IJsseldelta • Koploperproject dijkverlegging Westenholte in combinatie met nieuw landgoed Vreugdenrijk • Koploperproject Scheller- en Oldeneler buitenwaarden • Buurtschap IJsselzone • Zandwetering en Molenpolder • Ruimte voor de Vecht (zie b) Promotie recreatiegebieden (in 2009 zijn de recreatiegebieden beter bekend bij de inwoners van Zwolle). Zwemplassen. De drie zwemplassen functioneren goed (bezoekersaantallen blijven constant of stijgen) en de inrichting is afgestemd op de behoefte.


De in 2008 opgestelde Ontwikkelingsvisie met uitvoeringsprogramma voor de Wijthmenerplas wordt verder uitgewerkt (zie c).

119

tkwaliteit Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Vergroten recreatieve mogelijkheden in Stadshagen.

Prestaties


Wijkboerderij Stadshagen (realiseren wijkboerderij in 2009/2010).

Aanbieden van sociaal-culturele /natuureducatieve activiteiten (inhuren). (zie d) Start bouw definitieve wijkboerderij. (zie e). De inrichting van het zwemgedeelte van de plas alsmede de inrichting van de oostkant van de Millgerplas wordt afgerond. (zie f) Planvorming en zo mogelijk realisatie van een stadsdeelskatebaan in Stadshagen.

Zwemplas Milligerplas. (in 2007 is de aanleg van de zwemplas Milligerplas in Stadshagen voltooid). Bieden van voldoende speelmogelijkheden voor jeugd van 0 -18 jaar. (voor instandhouding zie programma 17 Integraal Beheer Openbare Ruimte).

Speelvoorzieningen (In 2009 is het aantal speelvoorzieningen uitgebreid conform "Speelruimte in Zwolle" en speelruimtekaarten 0 - 18 jarigen).

Afronden aanleg avontuurlijk speelterrein in park Wezenlanden. Aanleg speelplekken 0 - 12 jarigen in Stadshagen (Werkeren), (zie g)

Toelichting programmaplan a. Onderdeel van het project Westerveldse Aa is een wandelfietsverbinding langs de Aa. Dit pad wordt in delen aangelegd. In 2007 is een start gemaakt met het mogelijk maken van de aanleg van de fietsverbinding tussen de Nieuwe Vecht en het Roodhuizerpad (in het kader van het project FC Zwolle). Dit deel zal worden afgerond. Voorts zal de verbinding tussen het Gooseveldpad en de Kuyerhuislaan worden gerealiseerd. b. De aanleg van recreatievoorzieningen maakt onderdeel uit van grote (groen) projecten. Vanuit recreatie wordt een bijdrage geleverd aan de planvorming. De financiering van de recreatieonderdelen kan deels meegenomen binnen de exploitatie van de bedoelde projecten en binnen het ILG; maar voor een deel echter niet. Om die reden is het genereren van middelen als activiteit opgenomen. Zie ook programma 14). c. In de Ontwikkelingsvisie zal een uitvoeringsprogramma worden opgenomen. Afhankelijk van de aard van de projecten (recreatief of commercieel) en de beschikbare middelen zal een start met de uitvoering worden gemaakt.

120

d. In 2009 worden bij Landstede uren natuurgerichte sociaal culturele activiteiten ingehuurd voor de wijkboerderij in Stadshagen. e. De bouw van de definitieve wijkboerderij zal worden gestart, nadat de bouwvergunning is afgegeven. De bouwaanvraag wordt naar verwachting najaar 2008 door Landstede ingediend. f. Door de discussie over de watervilla’s in de Milligerplas is de afronding van de recreatieve inrichting van de plas uitgesteld. Zodra de discussie is afgerond, naar verwachting eind 2008, zal de oostkant van de Millgerplas worden ingericht (inclusief wandelpad). Wanneer de locatie voor het laatste zanddepot bepaald is, kan ook het zwemgedeelte worden voltooid. Het toevoegen van recreatievoorzieningen, zoals horeca, is afhankelijk van particuliere initiatieven. De totale afwerking van de plas (met name het noordelijk gedeelte) wordt gekoppeld aan de realisatie van Stadshagen 2. g. Wanneer de middelen van € 75.000,-- beschikbaar worden gesteld, wordt de planvorming afgerond voor de stadsdeelskatebaan in Stadshagen. De jeugd zal door een internetsite betrokken worden bij de inrichting van de baan.


tkwaliteit

Kengetallen Dierenweiden

Tuincomplexen

Zwemplassen

Fiets-, wandel en ruiterpaden

Speelvoorzieningen

2007 12 buurtweiden 3 wijkboerderijen 3 gemeentelijke dierenweiden Totaal 16.8 ha 3 jeugdtuinen 13 nutstuinen 2 volkstuinen 11 particuliere complexen Totaal 12,5 ha (excl. particuliere gronden) Agnietenplas, Wijthmenerplas Milligerplas Totaal 140 ha (incl. water)

2008 onveranderd

onveranderd

onveranderd

ca 32,5 km vrij liggend fietsen wandelpad Toegevoegd ca. 1 km onverhard wandel- en in het buitengebied met 2 fietsen voetveren ruiterpad in Struinwaard en onderdoorgang ca 20 km ruiterpad A28; vrijliggende fietspaden Schellerdijk en Oldeneelpad zijn verbreed. 382 speelplekken en 1210 toestellen 380 speelplekken en 1225 toestellen 10 skatebanen 10 skatebanen

Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008: Op dit programma zijn geen budgetten op basis van bestaand beleid geraamd. De budgetten voor beheer recreatie zijn opgenomen onder programma integraal beheer openbare ruimte.


121

tkwaliteit

Programma 14 Groen Thema PPN


Beleidskader In het Groenbeleidsplan, het Structuurplan en de verschillende andere onderstaande beleidsnota’s worden de groene ambities geformuleerd. De algemene ambitie is de met de groei van de stad verdere uitbouw van een kwalitatief en kwantitatief goed ontwikkelde groenstructuur die ten dienste staat van een optimaal gebruik door de bevolking en een hoge natuur- en beeldkwaliteit heeft. Daarbij wordt aansluiting gezocht bij de opgaven vanuit onder meer de beleidsvelden recreatie en milieu (o.a. water). Zwolle staat (inter)nationaal hoog aangeschreven om zijn groen (Groenste stad van Europa in 2006), het is de opgave deze verdienste duurzaam vast te houden en te vermarkten. Groen draagt in belangrijke mate bij aan een in vele opzichten gezonde stad (goed microklimaat, betere luchtkwaliteit en een ruimte voor bewegen, spelen, ontmoeten, rust en ontspanning). Ook leidt een hoogwaardige groenstructuur tot een gunstig vestigingsklimaat. Relevante beleidsnota’s • Structuurplan 2020, vastgesteld juni 2008; • Groenbeleidsplan 1998-2010, vastgesteld d.d. 30 maart 1998; • Ontwikkelingsplan Deelgebied Hasselt-Zwolle, vastgesteld d.d. 9 september 2002; • Kwaliteitsimpuls Langenholte, vastgesteld Coördinatiecommissie Hasselt-Zwolle 2004;

• Ontwikkelingsvisie Buurtschap IJsselzone Zwolle, vastgesteld d.d. 8 december 2003; • Ontwikkelingsvisie Zandwetering, vastgesteld d.d. 20 december 2005; • Ontwikkelingsperspectief en Uitvoeringsprogramma Nationaal Landschap IJsseldelta (2006); • Programma Noordelijke Stadsrand Zwolle (augustus 2006); Concept landschapsplannen Stadsbroek en Westenholte (eind 2008); • Advies SNIP3 “Dijkverlegging Westenholte” projectontwerp (april 2008) ; • Advies SNIP3 “Scheller- en Oldeneler Buitenwaarden” projectontwerp (juli 2008); • Nota Binnenstadsparken 1999 (leidraad voor verdere uitwerking per park); • Beleidslijn Revitalisering Westerveldse Aa 2006 (leidraad voor beekherstel); • Beter met Bos en Recreatie, vastgesteld d.d. 20 december 1994 (en vervolgbesluiten); • Landschapsbeheersplan Zwolle, vastgesteld 1983; • Concept Startdocument Masterplan Ruimte voor de Vecht (vaststelling eind 2008). Op groenbeheer toegesneden beleidskaders zie Deelprogramma 17 Integraal beheer openbare ruimte.

Programmaplan 2009 Meerjarige doelstellingen GSB/MOP Prestaties + Nulmeting Verbetering grootschalig groen in de stad Park de Wezenlanden (herinrichting 15 ha)

Parklandschap Berkum - Wijthmen (aanleg 8 ha natte natuur en 10 ha bos)

Activiteiten / Prestaties 2009 Realisatie en afronding deelprojecten 3, 11, 14 en 17 (zie a). Voorbereiding en gedeeltelijke uitvoering van deelprojecten 8, 10, 12, 13, 16 en 20 (zie b). Uitgifte buitenplaatsen 2e fase Zwolse Buiten (Wijthmen (expl.) (zie c). De aanleg van 13 ha groen in het kader van het beekherstelplan Westerveldse Aa ten noorden van de Kuijerhuislaan (zie d). Planuitwerking en mogelijke start aanleg beekherstelplan Westerveldse Aa ten zuiden van de Kuijerhuislaan (zie e). De realisatie van Kievitsbloemterrein Gerenvonder (zie f).

122



Prestaties + Nulmeting Stadshagen - Mastenbroek (aanleg 35 ha natte natuur, 15 ha stedelijk groen, 20 ha plas en oevers)

Vechtcorridor – Langen-holte (aanleg 6 ha bos / struweel en 7 ha natte natuur als struinwaard)

Buurtschap IJsselzone Zwolle 500 ha

Activiteiten / Prestaties 2009 Start uitvoering projecten conform de inrichtingsplannen voor de Noordelijke Stadsrand Zwolle / Uitvoeringsprogr. Nationaal Landschap IJsseldelta (w.o. natuurcompensatie Stadshagen) (zie g). Bijdragen aan het uitvoeringstraject “Dijkverlegging Westenholte” (trekker Waterschap) in combinatie met nieuw landgoed Vreugderijk. Het afronden van planologische procedures (zie h). Vechtcorridor Zwolle wordt opgepakt binnen het provinciale project ‘Ruimte voor de Vecht’. De gemeente draagt bij aan het opstellen van het Masterplan ’Ruimte voor de Vecht’ (zie i). Uitvoering onderdelen kwaliteitsimpuls Langenholte, ondersteunen Werkgroep Landschap, uitvoering natuurbuffer Gveld Agnietenberg (zie j). Vereniging Buurtschap IJsselzone voert bedrijfsplan 2009 uit (o.a. verdere fondsen contractvorming). Bijdragen aan het uitvoeringstraject “Uiterwaardvergraving Scheller- en Oldeneler Buitenwaarden” (trekker Waterschap) en het afronden van planologische procedures (zie k)

Toelichting programmaplan a. Voor park de Wezenlanden worden in 2009 aangelegd cq afgerond deelprojecten: 3 Wandelpad over de dijken, 17 Avontuurlijk speelterrein, 14 Nieuwe brug naar eiland en deelproject 11 Route langs de dijk.

f. De ontwikkeling van Gerenvonder (Marslanden) tot waterbergings- en natuurgebied zal door het waterschap Groot Salland worden opgepakt. De gemeente zal hieraan in het kader van ILG 2008-2013 een bijdrage verlenen. Het gebied heeft grote potenties voor de wilde Kievitsbloem.

d. Realisatie is doorgeschoven van 2008 naar 2009, voor de Revitalisering van de Westerveldse Aa is in 2007 een plan opgesteld voor 13 ha beekherstel ten noorden van de Kuijerhuislaan. Dit is in 2008 verder uitgewerkt voor aanbesteding. Financiering is gedekt uit ILG 2007, subsidie Water en bijdragen van het Waterschap en de gemeente. Het omvat aanleg van natuurvriendelijke oevers, waterberging, natuurweiden, bosjes en recreatieve voorzieningen.

g. De inrichtingsplannen voor de Noordelijke Stadsrand zullen eind 2008 klaar zijn en bestuurlijk door de raad moeten worden vastgesteld. Daarna volgt het daadwerkelijk uitvoeren van projecten (grondverwerving, bestemmingsplanwijzigingen en besteksvorming); bij eenvoudige projecten kan de schop mogelijk eind 2009 de grond in. Mede conform het Uitvoeringsprogramma Nationaal Landschap IJsseldelta (NLIJ) zal in 2009 dan aan verschillende deelprojecten worden gewerkt: • A1.1 Herstel Ruimzichtkreek en Lange Riete • B2.8 Gefaseerde uitvoering inrichtingsplan voor uitloopgebied ‘Westenholte-’s Heerenbroek’; • B2.9 Gefaseerde uitvoering inrichtingsplan voor uitloopgebied Stadsbroek. • A2.9 Gefaseerde uitvoering van plan Integrale aanpak natuurcompensatie met de gelden voor natuurcompensatie Stadshagen . De gemeentelijke cofinanciering voor deze projecten is geregeld binnen de PPN (o.a. NLIJ en Boegbeeld Stadsranden).

e. Voor de Revitalisering van de Westerveldse Aa ten zuiden van de Kuijerhuislaan kan planvorming verder worden opgepakt nu dekking uit onder meer “ILG 2008-2013” geregeld is.

h. Uitgaande van een positief besluit op SNIP3-advies door de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat start de voorbereiding en uitvoering van de dijkverlegging Westenholte door Waterschap Groot Salland. De Provincie zal het

b. De in PPN goedgekeurde € 450.000 zal na vaststelling begroting 2009 worden ingezet voor voorbereidende en –gedeeltelijk- uitvoerende werkzaamheden ten behoeve van deelproject 8 Fietspad Wipstrik-Assendorp (brugverbinding met Wipstrik), deelproject 10 Kanalenzone (noordelijk deel), deelproject Horecapaviljoen, deelproject 13 Ingang Alferinkweg, deelproject 16 Rand Alferinkweg en deelproject 20 Wijkboerderij. c. De uitgifte van buitenplaatsen in project Zwolse Buiten (voorheen Beter met Bos en Recreatie) lopen door in 2009.


123

tkwaliteit

erfpachter van de Agnietenberg, op de grens met het reservaat van Landschap Overijssel een natuurbuffer aan te leggen. Gemeentelijke cofinanciering wordt gedekt uit het Restantkrediet Ontwikkelingsplan Hasselt Zwolle, deels ILG en een eigen bijdrage (incidenteel nieuw beleid).

initiatiefnemerschap overdragen aan het waterschap. De gemeente spant zich in voor een optimale planologische procedure en inhoudelijke bijdrage aan de verdere uitwerking van de plannen, inclusief de realisatie van het nieuwe landgoed Vreugderijk. i. Eind 2008 zal het door de provincie geïnitieerde Startdocument Masterplan Ruimte voor de Vecht zijn behandeld in de raden van Hardenberg, Ommen, Dalfsen en Zwolle alsmede in de algemene besturen van de betrokken waterschappen. Op basis hiervan werken de partijen gezamenlijk aan de opstelling van het Masterplan in voorjaar 2009. De ‘Vechtcorridor Zwolle’ zal daarin naar verwachting een prominente plek krijgen, aangezien partijen nadrukkelijk kansen zien in een integrale ruimtelijke kwaliteitsslag van de ‘toegang’ tot het Vechtdal Overijssel (in samenhang bezien met N340 / Hessenpoort / Vechtpoort). j. Kleinschalige grondverwerving en grondruil zal perspectief moeten bieden op het realiseren van voorstellen uit de Kwaliteitsimpuls Langenholte. De uitspraak van de Raad van State verplicht de gemeente om samen met de Meerjarige overige beleidsdoelstellingen In standhouden en verbeteren bestaand stedelijke groen.

k. Samen met Vereniging Buurtschap, worden activiteiten en projecten binnen het gebied afgestemd en geïnitieerd. Het bedrijfsplan 2009 van de Vereniging is leidend. De verwachting is dat i.v.m. Ruimte voor de Rivier en drinkwaterwinning van Vitens een kleine kavelruil uitkomst kan bieden om tot een betere landbouwkundige situatie te komen en enige voorzieningen mogelijk te maken. l. Uitgaande van een positief besluit op SNIP3-advies door staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat, start het Waterschap Groot Salland met de voorbereiding en uitvoering van “Uiterwaardvergraving Scheller en Oldeneler Buitenwaarden”. De gemeente zal het initiatiefnemerschap overdragen aan het waterschap. De gemeente spant zich in voor een optimale planologische procedure en inhoudelijke bijdrage aan de verdere uitwerking van de plannen.

Prestaties

Activiteiten / Prestaties 2009

Zie programma 17 (zie b)

Vermarkten groenprijs Entente Florale Europe Voorbereiding nationale boomfeestdag 2010 (zie a). Groenreconstructies als gevolg van Niet primair vanuit het groen geïnitiProjecten binnen andere programma´s ruimtelijke ontwikkelingen eerde ruimtelijke activiteiten die wel van o.a. ruimtelijke plannen en volkshuisvesinvloed zijn op het (stedelijk) groen. ting, zoals: • Diezerpoort • Spoorzone (zie c) Begeleiding particuliere Rood voor groen Begeleiding Landgoed Vreugderijk. Procesbegeleiding tijdens activiteiten initiatieven (vaststellen bestemmingsplan) Geen activiteiten gepland voor beheersVisieontwikkeling grote groen gebieden Voor alle grote groengebieden bestaan visies groengebieden. beheersvisies. Actualisatie van beleid voor het buitenge- Opstellen Landschapsontwikkelingsplan als bouwsteen Ontwikkelingsvisie en bied en groen in de stad is wel opporBestemmingsplan Buitengebied (zie d). tuun. Voorbereiding actualisatie Groenbeleidsplan.

Toelichting programmaplan a. Het verkrijgen van nationale en internationale waardering voor het Zwolse Groen door deelname aan Entente Florale (Europe) heeft in de ruime regio een positieve uitstraling op het (groene) imago van Zwolle. De verkregen prijzen moeten blijvend worden benut om Zwolle ook op (inter)-nationaal niveau bekend te houden als ‘groene aantrekkelijke woon- en werkstad’. Zwolle heeft op eigen verzoek de Viering van de Nationale Boomfeestdag toegewezen gekregen voor het jaar 2010, locatie Oude Mars. Dit zet de groene stad weer op de nationale kaart. Hiervoor hebben wij extra middelen via incidenteel nieuw beleid uitgetrokken.

124

b. Groen maakt ook onderdeel uit van het programma 17. Hier wordt het groenbeheer beschreven. Hieronder valt ook het beleid dat voor beheer noodzakelijk is (bomenbeleid, beleid ecologisch beheer, FSC-certificering bosbeheer, EKO-keurmerk stadskwekerij, etc.). c. Onder de begeleiding ruimtelijke ontwikkelingen wordt verstaan het inspelen op ruimtelijke ontwikkelingen met een raakvlak aan het groene beleidsveld (bijvoorbeeld de Spoorzone).


tkwaliteit

d. In 2009 wordt het Landschapsontwikkelingsplan samen met de gemeente Kampen en Zwartewaterland opgesteld. Dit plan dient ondermeer om het Instrument Groen Blauwe Diensten inhoud te kunnen geven en het is noodzakelijk voor het nieuw op te stellen Bestemmingsplan(en) Buitengebied.

Kengetallen areaal stedelijk groen: areaal bos/recr. gebied:

± 655 hectare (d.i. excl. begraafplaatsen, sportterreinen en dierenweiden). ± 230 hectare (d.i. excl. Wijthmenerplas, Milligerplas en Agnietenplas).

Hier is in 2007 aan toegevoegd: - 6 ha boscoulissen Hessenpoort - 4 ha Struinwaard Berkum (eigendom Landschap Overijssel)

Hier is in 2008 aan toegevoegd - 4 ha bos bij Wijthmen (Zwolse Buiten)


rekening 2007 1115 312 -803 -412 -1215

begroting 2008 2009 370 394 -370

-394


-370

-394

-394

-394

-394

-450 -300 -100

-450 -300 -100

-450 -300 -100

-300

2012 394 0 -394

Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008: Trendmatige aanpassingen. Besluitvorming PPN 2008 (meerjarig incidenteel): Park Weezenlanden ILG (looptijd t/m 2013) Nationaal Landschap Incidentele nieuwe bestedingen 2009: Uitvoering natuurbuffer Agnietenberg Bijdrage buurtschap Ijsselzone Zwolle Nieuw Groenbeleidsplan 2010-2012

-35 -25 -80

Nadere specificatie programmabudget 2009: Groenbeleidsplan

lasten 394 394


baten 0

saldo -394 -394

125

tkwaliteit

Programma 15 Algemeen mobiliteitsbeleid en bereikbaarheid Thema PPN

Samen mobiel in Zwolle

Beleidskader De hoofddoelstelling voor het Mobiliteitsbeleid van de Gemeente Zwolle luidt als volgt: “Wij willen de kwaliteiten van Zwolle als bereikbare en gezonde stad vasthouden door, naast de noodzakelijke uitbreiding van de infrastructuur, de samenleving te mobiliseren om de groeiende vraag naar mobiliteit om te buigen in een duurzame richting.”

Relevante beleidsnota’s • “Kwaliteit binnen bereik”, Gemeentelijk Verkeers- en vervoerplan (GVVP, strategienota en uitvoeringsnota) (2001) • “Zwolle Bereikbaar” (2004) • “Stimuleringsplan Verkeersveiligheid” (2003) • “Koersdocument Fietsparkeren” (2004) • “Koersdocument Parkeren” (2004) • “Samenwerkingsagenda Overijssel” (provincie, 2007). • “Fietsstratenplan Zwolle” (2006)

Programmaplan 2009 Meerjarige doelstellingen GSB/MOP Bereikbaarheid & infrastructuur Het handhaven en verbeteren van de autobereikbaarheid van de stad

Prestaties 2010


Reconstructie van de Ceintuurbaan (Bajonet, aansluiting A28 Zwolle Noord en Kruispunt met Dr. Van Heesweg en Dr. Spanjaardweg). (prestatieafspraak collegeakkoord)

Uitvoering kruispunt Dr. Van Heesweg Ceintuurbaan – Tesselschadestraat (zie a).

Realisatie van de hoofdinfrastructuur Stadshagen (HIS) deel I en II (behalve gedeelte rond Breezicht en Westerholterallee fase 3)

Uitvoering bajonet MeppelerstraatwegCeintuurbaan - Oude Meppelerweg (zie b). Uitvoering Westerholterallee fase 1b, 2 en 3, inclusief brug over het ZwolleIJsselkanaal (zie c). Planvorming fietsbrug over de Blaloweg (zie d). Planvorming voorstadhalte aan Kamperlijn (zie ook onder kopje “openbaar vervoer”) (zie e).

In 2009 zijn de financiële middelen voor HIS deel III geregeld (prestatieafspraak collegeakkoord). Bereikbaarheid & parkeren Het autoluw maken van de binnenstad

Opheffen betaald straatparkeren in de Opheffen betaalde parkeerplaatsen binnenstad behalve 100 parkeerplaatsen Eekwal, Thorbeckegracht, Badhuiswal, voor kort betaald parkeren (medio 2015) Kamperstraat en Blijmarkt (zie g).

Adequaat pollersysteem t.b.v. de Binnenstad

126

Meerjarige afspraken maken met de provincie Overijssel in het kader van de DBU-verkeer en vervoer (zie f).


Planvorming Nieuwe Markt en Potgietersingel (zie g). Aanbesteding en aanleg nieuw pollersysteem (zie h).

tkwaliteit

Toelichting programmaplan a. In het najaar van 2008 zal worden gestart met de reconstructie. Daarvoor is een krediet verleend. De uitvoering loopt door tot 2010. b. Als de benodigde grondverwerving kan worden afgerond, zal eind 2008 worden gestart met de reconstructie. Er is een krediet verleend. De uitvoering loopt door tot in 2010. c. De uitvoering is reeds gestart en zal, binnen het vastgestelde krediet, doorlopen in 2009. d. Naar verwachting zal de planvorming in 2009 worden afgerond en zal de uitvoering kunnen worden voorbereid. Uitvoering naar verwachting in 2010.

e. In 2009 zal de planvorming worden afgerond en zullen de benodigde procedures worden doorlopen. Realisatie staat gepland voor 2010-2011. f. Eind 2008 of begin 2009 zal naar verwachting de financiering van de HIS rond zijn. g. In 2009 zal verdergegaan worden met het autoluw maken van de Binnenstad in de vorm van het opheffen van betaalde parkeerplaatsen. Hierbij wordt het Bereikbaarheidsplan Binnenstad als basis gebruikt. Het gaat in 2009 om de Eekwal, Thorbeckegracht, Badhuiswal, Kamperstraat en de Blijmarkt. h. In 2009 zal op basis van een Europese aanbesteding een nieuw pollersysteem worden aangeschaft en geplaatst.

Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Algemeen mobiliteitsbeleid Het bevorderen van een goede en veilige afwikkeling van het verkeer dat noodzakelijk is voor sociaal-economische activiteiten, waarbij alle vormen van verkeershinder zo veel mogelijk beperkt worden (GVVP, 2001).

Prestaties


Adequaat gemeentelijk beleid

Infrastructuur Het zorgdragen voor een zodanig adequate en functionele infrastructuur dat een goede bereikbaarheid en verkeersveiligheid gewaarborgd is.

Uitvoeren meerjarig investeringsprogramma infrastructuur

Mobiliteitsmanagement Het slimmer organiseren van mobiliteit

Ontwikkelen beleid

Openbaar Vervoer Het bevorderen van het gebruik van het openbaar vervoer

Verbetering haltes toegankelijkheid Openbaar vervoer (collegeakkoord)

Opstellen uitvoeringsplan 2009-2012 van de mobiliteitsvisie (zie a). Onderzoek verkeer “Binnen de Buitenring” (zie b). samenwerkingsagenda met Rijk, Provincie en buurgemeenten op basis van de “samenwerkingsagenda West-Overijssel” (zie c). Participatie in boegbeeld Integrale bereikbaarheid van de netwerkstad ZwolleKampen (zie d). Participatie in de uitvoering van de ZSM II-maatregelen voor de A28 (zie e). Dynamisch verkeersmanagement (BREZ) (zie f). Participeren in planstudie N35 (zie g). Participeren in mer N340 (zie h). Voorbereiding en planprocedures reconstructie IJsselallee (zie i). Reconstructie kruispunt Dobbe-RijnlaanEemlaan (zie j). Planvoorbereiding reconstructie Roelenweg Oost, inclusief doortrekken fietspad Stadshagen-Binnenstad (zie k). Opstellen koersdocument Mobiliteitsmanagement (zie l). Uitvoering pilot mobiliteitsmakelaar Oosterenk (zie m). Afronding eerste en uitvoering tweede tranche verbetering toegankelijke bushaltes (zie n).

Regionale samenwerking t.a.v. bereikbaarheid regio Zwolle

Realisatie extra haltes Kamperlijn + verbetering openbaar vervoersontsluiting Voorsterpoort (prestatieafspraak collegeakkoord) Uitvoering project Spoorzone

Opstellen uitvoeringsprogramma doorstroming openbaar vervoer (zie o). Planvoorbereiding en procedures WRO Kamperlijn (inclusief elektrificatie en de voorstadhaltes Voorsterpoort, Veerallee, Stadshagen en Werkeren) (zie p). Uitwerking van de structuurvisie voor de Spoorzone (zie ook programma 18) (zie q).


127

tkwaliteit Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Fietsbeleid Het bevorderen van het fietsgebruik

Parkeren Bieden van voldoende parkeergelegenheid en de organisatie van parkeren

Prestaties


Het stimuleren van de fiets als het vervoermiddel tot 7,5 kilometer en het handhaven van het fietsaandeel in de vervoerwijzekeuze op 40%

Opstellen fietsmarketingplan nieuwe inwoners (zie r). Uitvoering project “het nieuwe fietsen” (zie s). Aanleg fietsstraat Van Karnebeekstraat – Schellerweg (zie ook programma 17) (zie t). Voorbereiding realisatie fietsbrug langs de Kamperlijn over de Blaloweg. (zie ook onder HIS). (zie u). Voorbereiding aanlanding fietsbrug langs de spoorbrug van de Hanzelijn over de IJssel (zie v). Uitbreiding fietsenklemmen Binnenstad (zie w). Onderzoek tijdelijke bewaakte fietsenstalling Melkmarkt/Grote markt (zie x)

Uitvoeren van de uitgangspunten uit het koersdocument hoofdlijn van parkeren. (zie aa.)

Start herijking van het koersdocument parkeren (zie y) Realisatie liftpartij parkeergarage Diezerpoort (zie z).

Verkeersveiligheid Verbeteren van de verkeersveiligheid op het Zwolse wegennet

45% minder doden en 30% minder ziekenhuisgewonden in 2020 tov 2002., waarbij de acties zich primair richten op de kwetsbare verkeersdeelnemers.

Uitvoeren uitvoeringsprogramma Verkeersveiligheid 2008/2009. (Zie 66.) Dit betreft: Educatieve projecten, zoals: ‘Verkeersmarkt Voortgezet Onderwijs en de scootmobielcursus; infrastructurele projecten, zoals reconstructie Kranenburgweg, verbeteren voetgangersoversteekplaatsen (Zie cc.) en afronding van de aanleg van de 30km/u zones. Ook wordt een pilot “aanpak veilige schoolomgeving” uitgevoerd. Dit is zowel infrastructureel al educatief.

Toelichting programmaplan: a. Met de groei van de stad zal de verkeersdruk op de binnenring en de wijken rond het centrum verder toenemen. In 2009 zal onderzoek worden verricht naar de toekomstige verkeersstructuur van het gebied rond de binnenstad. b. Op basis van de behandeling door de gemeenteraad van de Mobiliteitsvisie zal een speerpunt worden geselecteerd dat in 2009 zal worden uitgewerkt. c. Ook in 2009 zal in het kader van de uitvoering van de Nota Mobiliteit en de Netwerkanalyse worden samengewerkt met het Rijk, de Provincie en de overige gemeenten in West-Overijssel. d. De gemeente Zwolle participeert in het Boegbeeld Integrale Bereikbaarheid van ZKN. Hierin worden samen met de Provincie Overijssel, de gemeente Kampen en Rijks-

128

waterstaat projecten opgezet en uitgevoerd om de bereikbaarheid van de regio te waarborgen. e. In 2009/2010 zullen naar verwachting de werkzaamheden worden verricht. De gemeentelijke kosten worden gedekt uit het restantkrediet voor de benuttingmaatregelen 1e fase van de A28 (€ 110.000) f. Eén van de onderdelen van BREZ (Bereikbare REgio Zwolle-Kampen) is dynamisch verkeersmanagement. Het betreft primair een project van de Provincie. De gemeente is een belangrijke partner. g. Het betreft een project van Rijk en Provincie waarin de gemeente participeert. h. Het betreft een project van de Provincie waarin de gemeente participeert, deels als bevoegd gezag voor het Besluit-MER. i. In 2009 zal de planvorming plaatsvinden en zullen de beno-


tkwaliteit

digde procedures worden gestart. Uitvoering in 2010. j. In 2008 zijn de genomen maatregelen geëvalueerd met de betrokkenen. In 2009 zullen aanvullende maatregelen worden genomen. Daarover zal separaat nog besluitvorming plaatsvinden. k. In 2009 zal gestart worden met de herinrichting van de Roelenweg-Oost. Het gaat om de rotonde bij de Schuttevaerkade en de Roelenweg tussen de rotonde en de fietsoversteek ten westen van de afrit van de A28. l. Het speerpunt mobiliteitsmanagement is het eerste speerpunt van de mobiliteitsvisie dat uitgewerkt wordt. Het doel hiervan is om op een slimme wijze mobiliteit te regisseren. m. In 2009 wordt naar verwachting de proef met de mobiliteitsmakelaar in Oosterenk, waarin de gemeente samen met de Ondernemersvereniging OVB en de Provincie participeert geëvalueerd. Op basis hiervan zal besloten worden of hiermee wordt doorgegaan en of dit ook op grotere schaal in Zwolle wordt toegepast. n. In 2009 zal een groot aantal haltes worden aangepast aan de nieuwe eisen van toegankelijkheid voor mensen met een functiebeperking. In 2008 is daar een start mee gemaakt. Het programma loopt door tot en met 2010. o. De Provincie heeft onderzoek laten doen naar de mogelijkheden om de geconstateerde doorstromingsproblemen te verminderen. In 2009 zal dat onderzoek door gemeente Zwolle en de provincie worden uitgewerkt. p. Zie punt e onder de GSB/MOP-doelstellingen van dit begrotingsprogramma. q. In 2009 zullen de plannen voor de deelgebieden worden uitgewerkt. Vooral de uitwerking van het gebied Spoorzone-centraal is voor het openbaar vervoer van groot belang. r. De gemeente participeert in een landelijke pilot met 3 andere steden van het fietsberaad om door middel van marketing het gebruik van de fiets te bevorderen. De proef in Zwolle richt zich op nieuwe inwoners van met name Stadshagen. s. Zwolle heeft subsidie van SenterNovem in het kader van mobiliteitsmanagement ontvangen voor het project “het nieuwe fietsen”. Doel hiervan is om na te gaan welke innovaties op het gebied van de fiets in Zwolle kunnen worden toegepast. t. In 2009 zullen de Van Karnebeekstraat en de Schellerweg worden omgevormd tot fietsstraat (zie ook begrotingsprogramma 17). u. Zie punt d onder de GSB/MOP-doelstellingen van dit begrotingsprogramma. v. Naar verwachting wordt in 2009 een aanvang genomen met de bouw van de spoorbrug in de Hanzelijn over de IJssel.

Hiervan maakt een fietsbrug onderdeel uit. De gemeente draagt financieel bij aan de aanlanding van de fietsbrug. w. In het kader van het bereikbaarheidsplan Binnenstad zal een uitbreiding van het aantal fietsenklemmen in de Binnenstad plaatsvinden x. Onderzocht zal worden in hoeverre een tijdelijke bewaakte fietsenstalling in het gebied Melkmarkt, Grote Markt, Oude Vismarkt gerealiseerd kan worden in afwachting van de definitieve stalling als onderdeel van de Bankenlocatie. y. In 2009 zal een evaluatie van het parkeerbeleid plaatsvinden en waar nodig de parkeernota “koersdocument Hoofdlijn van parkeren”, die in 2004 is vastgesteld, worden aangepast. Aan twee nieuwe onderdelen wordt momenteel reeds gewerkt namelijk een onderzoek naar bewonersgarages in schil- en herstructureringswijken en parkeren op bedrijventerreinen. De uitkomsten hiervan kunnen in de nieuwe parkeernota worden opgenomen. z. De liftpartij aan de Diezerpoortgarage wordt medio 2009 in gebruik genomen. Deze zal, in combinatie met de voetgangersbrug naar de Spiegel, de aantrekkelijkheid van de garage verbeteren. aa.De parkeerbalans voor de Binnenstad zal opnieuw worden bepaald en een parkeerdruk meting zal worden uitgevoerd in de Binnenstad en de schilwijken. bb.In 2008 is een nieuw verkeersveiligheidsplan vastgesteld. In 2009 zal die verder worden uitgevoerd. cc.Verbetering van de fietsoversteek over de Veerallee krijgt m.b.t. de infrastructurele verkeersveiligheid in 2009 prioriteit.

Kengetallen Bezetting fietsparkeren 2007 Maagjesbolwerk 2005 Maagjesbolwerk 2006 Maagjesbolwerk 2007

15.679 20.549 22.638

100% 131% 144%

Meerminneplein 2005 Meerminneplein 2006 Meerminneplein 2007

76.643 97.698 100.923

100% 127% 132%

Pletterstraat 2005 Pletterstraat 2006 Pletterstraat 2007

27.754 38.306 39.709

100% 138% 143%


129

tkwaliteit

Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Budget o.b.v. bestaand beleid Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: * reserve parkeren Resultaat na bestemming

rekening 2007 29459 13741 -15718 14903 -815

begroting 2008 8089 8281 192 -400 -208

2009 8047 8584 537 -1010 -473

meerjarenraming 2010 2011 8147 8247 8584 8584 437 337

437

337

2012 8347 8584 237

237

Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008: Het nadelig effect is het gevolg van de raming van de kapitaallasten voor de infrastructuur Ceintuurbaan. Hiertegenover staat een vrijval voor hetzelfde bedrag onder de stelposten (programma 26). Daarnaast is afbouw jaarlijkse winstafdrachtparkeren ad € 0,1 mln. verwerkt. Toelichting mutatie meerjarenraming: Afbouw winstafdracht parkeren

-100

Besluitvorming PPN 2008 (meerjarig incidenteel): Infrastructuur Burg. Roelenweg Ceintuurbaan Voorstadhaltes Toegankelijkheid haltes OV Ijsselallee Uitvoering initiatiefvoorstel raad mbr gratis OV Aanlanding fietsbrug Hanzelijn Mobiliteitsvisie infrastructuur

-3750 -1800 -150 -1400 -120 -100

-790 240 -75

Nadere specificatie programmabudget 2009:

130

-100

-1100

Incidentele nieuwe bestedingen 2009: Kruising Dobbe-Rijnlaan-Eemlaan Deels dekking via BDU provincie Doorstromingsmaatregelen OV bus

Verkeer en vervoer Verkeersveiligheid Infrastructuur Parkeerbeleid Parkeren exploitatie

-100

lasten 235 220 1079 891 8234 10659


baten 72 1880 8234 10186

saldo -235 -148 -1079 989 0 -473

-150 -1600 -120 -250 -100

-100

-100

tkwaliteit

Programma 16 Duurzaamheid/Milieu Thema PPN


A. Duurzaam stedelijk beheer, inclusief geluid, lucht en externe veiligheid Beleidskader

Luchtkwaliteit De luchtkwaliteit in Zwolle is inzichtelijk, bekend en wettelijk aanvaardbaar. Zwolle moet een gezonde stad zijn en blijven. Knelpunten (normoverschrijdingen) zijn voor 2010 opgelost en nieuwe knelpunten worden voorkomen. Geluid Zwolle wil een dynamische stad zijn met geluidsniveaus die passen binnen de wettelijke grenswaarden. Er zijn alleen geluiden die passen bij de functie van een gebied. Externe Veiligheid Zwolle voldoet aan de normen voor het plaatsgebonden risico. Er wordt gebiedsgericht invulling gegeven aan het groepsrisicobeleid. De veiligheidsdoelstellingen zijn als gevolg daarvan passend bij de typering van het gebied. Er wordt zoveel mogelijk geanticipeerd op de landelijke beleidsontwikkeling die een ongunstige invloed kunnen hebben op de veiligheidssituatie in Zwolle met als doel het bewaken van een optimaal veiligheidsniveau. Klimaatbeleid en duurzaam bouwen De gemeente heeft, binnen haar mogelijkheden, een maximale inspanning geleverd aan de verwezenlijking van de klimaatdoelstelling voor 2020, zijnde: • een reductie van 30% van de CO2-emissie, afhankelijk van de economische groei, in 2020 ten opzichte van 1990, conform de landelijke doelstelling, als verwoord in het nationale werkprogramma Schoon en Zuinig; • 3 % besparing per jaar op de energie die binnen de gemeentegrenzen wordt gebruikt • 20 % van de energie die binnen de gemeentegrenzen wordt gebruikt is duurzaam opgewekt • ofwel door duurzame opwekking binnen de gemeente • ofwel door participatie van de gemeente en/of lokale organisaties in opwekking elders (windpark, biomassacentrale e.d.) Principes van Duurzaam Bouwen worden structureel toegepast bij de stedelijke ontwikkeling van Zwolle.

zijn onderscheiden, analoog aan het structuurplan 2020. Per gebiedstype zijn milieudoelstellingen gedifferentieerd en vastgesteld via de sectorale beleidsnota´s. Doel is milieukwaliteit te realiseren die past bij het gebiedstype. Relevante beleidsnota’s

Algemeen • Milieuvisie (2006) • Meerjarig ontwikkelingsprogramma 2005-2009 • Gebiedsgericht werken aan milieu (2008) Geluid • Nota Industriegeluid (2007); • Geluidscontour rond de spoorwegen (oktober 2005); • Sanering Verkeerslawaai; Megabeschikking vastgesteld (juli 2000); • Beleidsregel vaststellen Hogere waarden Wet geluidhinder (2007); • Geluidsprogramma 2009-2012 (2008 in ontwikkeling) Lucht • Rapportages luchtkwaliteit 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006 en 2007 • Beleidsregel luchtkwaliteit in ruimtelijke plannen (juni 2005); • Luchtkwaliteitsplan, deel I en II (2006/2007) Externe veiligheid • Plan van aanpak externe veiligheid vastgesteld door B&W op 22 april 2003; • Uitkomsten Themamiddag college vastgesteld door B&W op 7 december 2004; • GUEV Zwolle 2005-2006 vastgesteld door B&W op 12 juli 2005; • MEVO Provincie Overijssel 2006-2010; • Beleidsvisie Externe Veiligheid (2007); • Gebiedsgerichte uitwerking Beleidsvisie Externe Veiligheid (2008 in ontwikkeling); Klimaatbeleid en duurzaam bouwen • Beleidsvisie Windenergie, vastgesteld door Raad op 8 maart 2004; • Energiebeleidsplan “Energie in Zwols beleid”, vastgesteld door Raad op 5 juli 2004; • Klimaatprogramma 2007-2008 (2007). • Beleidsvisie Duurzaam Bouwen (2007).

Gebiedsgericht milieubeleid Milieu-inbreng in ruimtelijke projecten geschiedt via de werkwijze gebiedsgericht werken aan milieu. Gebiedstypes


131

tkwaliteit

Programmaplan 2009 Meerjarige doelstellingen GSB/MOP Verbetering van de geluidsisolatie bij de zgn. A- en railwoningen Verbetering van de binnenstedelijke luchtkwaliteit

Prestaties 2010 Sanering van 113 woningen als opgenomen in de A- en raillijst (2005-2009); (GSB resultaatafspraak 23) Voor NO2 wordt voldaan aan de grenswaarden. Voor PM10 wordt gestreefd naar zo min mogelijk overschrijdingen, het Rijk is hiervoor in eerste instantie verantwoordelijk

Prestaties / activiteiten 2009 Doelstelling is bereikt

Prestaties


Afronden saneringsoperatie A- en raillijst Uitvoeren schermenproject Mimosastraat Projectvoorstellen nieuwe schermenprojecten bij BSV Onderzoek naar geluidhinder in Zwolle

Afmelding VROM, hogere waarden vastgesteld (zie a). (zie b).

Zie meerjarige overige doelstellingen

Geluid Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Afname geluidshinder in bestaande woningen

Geluidssituatie bij bedrijventerreinen up-to-date

Voorkomen nieuwe geluidgehinderden

Structureel toepassen stiller wegdek bij onderhoud Adequate klachtenafandeling (registratie + behandeling) Zonebeheer gezoneerde bedrijventerreinen actueel

Aanvraag schermenproject spoorlijn Zwolle-Deventer (zie c). Programma verbetering geluidkwaliteit bestaande bouw (zie d).

Procesbeschrijving klachtenbehandeling gereed (zie e). Zonebeheersplan Voorst vastgesteld, voorbereiding overige terreinen (zie f).

Zonebeheersplan opstellen, beginnen bij Voorst Vergunningverlening conform Nota indu- Evaluatie Nota Industriegeluid (zie g). striegeluid RO volgens normering Beleid Hogere Waarden Akoestisch ontwerpen bij planvorming

Luchtkwaliteit Meerjarige overige beleidsdoelstelPrestaties lingen Toewerken naar schoon vervoer in Zwolle Inzet bij concessieverlening openbaar vervoer Toewerken naar een schoon eigen wagenpark

Prestaties / activiteiten 2009 Voorbereiding concessieverlening busvervoer met provincie (zie h). Uitrol aardgasnetwerk, 2 vulpunten (zie i).

Toewerken naar schoon personenvervoer Deelname ethanolproef Connexxion (zie j). Onderzoek gedifferentieerd parkeertarief Uitwerking wagenparkscan (zie k). Onderzoek Milieuzone 1 project, op burgers gericht, bewustwording luchtkwaliteit (en klimaat) (zie l). Afronden verkeerscirculatieonderzoek binnenstad (zie m).

132


tkwaliteit Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Verbeteren doorstroming

Verminderen intensiteit autoverkeer Inzet groen ter verbetering van de luchtkwaliteit Bij bedrijvigheid vervoersmanagement stimuleren Normen luchtkwaliteit randvoorwaarde in RO

Prestaties


Verbeteren doorstroming Ceintuurbaan/ IJsselallee

(zie m).

Onderzoek verkeersscirculatie binnenstad Regulier beleid uitvoeren OV en Fiets Onderzoek inzet groen Afspraken met bedrijven over vervoersmanagement Structurele aandacht in planvormingsproces

Geen prestatie voor 2009, regulier beleid Onderzoek inzet groen (zie o). Aansluiting bij initiatieven vanuit mobiliteit en klimaatbeleid (zie p). Gerealiseerd

Projectbureau milieu-verkeer voor afstemming Externe Veiligheid Meerjarige overige beleidsdoelstelPrestaties lingen Veiligheidsdoelstellingen zijn gebiedsge- Gebiedsgerichte uitwerking Beleidsvisie richt ingevuld Externe Veiligheid

Prestaties / activiteiten 2009 Beleid Externe Veiligheid is in gronduitgifte geborgd (zie q).

Locaties voor nieuwe PR-contouren zijn aangewezen

Risicobronnen zijn bekend, overzicht is actueel

Risiconiveaus voldoen aan normen (PR wettelijk, GR beleid)

Niveau van hulpverlening optimaliseren/ continueren

EV is geïntegreerd in beleid gronduitgifte Signaleringskaart risicobronnen is Basisgegevens zijn actueel geïntegreerd in gemeentelijk informatiesysteem (zie r). PR contouren LPG is beperkt, limitatie doorzet PR contouren overige bedrijvigheid is beperkt Verantwoordingsplicht wordt consequent Evaluatie verantwoordingsplicht (zie s). toegepast Definitie onderscheid kwetsbaar en beWettelijk voorgeschreven saneringen zijn perkt kwetsbare objecten (zie t). uitgevoerd Methode ten aanzien van personendichtBestemmingsplannen gecontroleerd op heden is vastgesteld (zie u). latente sanering Definiëring (beperkt) kwetsbare objecten Verankering personendichtheden Onderzoek bepalen optimale inzetniveau Zie programma 7b hulpdiensten Optimalisatie bluswatervoorziening

Niveau van zelfredzaamheid optimaliseren

Intensieve samenwerking met bedrijven(terreinen) Optimalisatie vluchtmogelijkheid invloedsgebied explosie

Zie programma 7b en 23

Optimalisatie schuilmogelijkheid invloedsgebied toxisch Onderzoek bouwkundige mogelijkheden en toepassen


133

tkwaliteit Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Gemeentelijke organisatie is toegerust

Prestaties


Centrale coördinatie is belegd

Verdere borging beleidsvisie Externe Veiligheid in de organisatie (zie v).

Verantwoordelijkheden zijn verdeeld Beleidscyclus wordt doorlopen

Gemeentelijk Uitvoeringsprogramma Externe Veiligheid 2010 is vastgesteld (zie w).

Anticipatie nieuwe wetgeving, waar nodig Anticipatie maatlat Externe Veiligheid doorvertalen (zie x). Anticipatie basisnet gevaarlijke stoffen (zie y). Klimaatbeleid en Duurzaam Bouwen Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Reductie van 30% CO2-uitsoot in 2020 t.o.v. 1990 3% Energiebesparing per jaar 20% is duurzaam opgewekt Principes duurzaam bouwen worden toegepast

Prestaties


Eigen gebouwen • Nieuwbouw realiseren met 50% verscherpte EPC + voldoen aan beleid GPR Gebouw • Bestaande bouw, 3% besparing per jaar + voldoen aan beleid GPR Bestaande bouw

Deelname project “Naar een duurzame voorraad” met gemeentelijk gebouw (zie z).

Woningen • Nieuwbouw; EPL 8 tot 9 + voldoen aan beleid GPR Gebouw • Bestaand; verbetering met 2% energiebesparing, uitgedrukt in Energielabel + voldoen aan beleid GPR Bestaande bouw

Er komt een bijdrageregeling voor het treffen van energiemaatregelen in de bestaande particuliere voorraad. (doelgroep = huishoudens met een laag inkomen) (zie bb).

Utiliteit • Nieuwbouw; realiseren met 25% verscherpte EPC + voldoen aan beleid GPR Gebouw • Bestaand; verbetering met 2% energiebesparing, uitgedrukt in Energielabel+ voldoen aan beleid GPR Bestaande bouw 20% duurzaam opgewekt • duurzaam gebruik ondergrond • toepassing windenergie • toepassing biomassa Structurele samenwerking bedrijventerreinen Mobiliteit • verduurzaming brandstoffen • vervoersmanagement bij bedrijven • aantrekkelijke modal split in RO

134


Afsluiten energiepact met corporaties voor de aanpak (verduurzaming) van de bestaande sociale voorraad (zie aa).

Visieontwikkeling + programmering A28zone, Diezerpoort, Spoorzone, Hessenpoort, Noordereiland (zie cc). Aansluiting bij organisatievoorstel duurzaam dienstenbedrijf voor wat betreft Koude/Warmte-opslag (zie dd). Verdere implementatie GPR Gebouw (zie ee). Ontwikkeling energieloket (zie ff). Windenergie Tolhuislanden (zie gg) Monitoringssysteem operationeel (zie hh).

tkwaliteit

Gebiedsgericht milieubeleid Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Milieu-inbreng in ruimtelijke projecten geschiedt via de werkwijze gebiedsgericht werken aan milieu. Gebiedstypes zijn onderscheiden, analoog aan het structuurplan 2020. Per gebiedstype zijn milieudoelstellingen gedifferentieerd en vastgesteld via de sectorale beleidsnota´s. Doel is milieukwaliteit te realiseren die past bij het gebiedstype

Prestaties


Implementatie werkwijze gebiedsgericht Uitwerking Milieugebiedsvisie A28-zone en Spoorzone, programma per (fase) werken aan milieu project (zie ii). Milieu-inbreng expliciet gedurende het Opstellen Milieugebiedsvisie Vechtpoort planvormingsproces (zie jj). Gedifferentieerde milieudoelen vastgeReguliere inbreng in 0 en 1 fase projecsteld via sectorale beleidsnota´s ten/initiatieven (zie kk). Verdere implementatie methode (zie ll).

Toelichting programmaplan a. De saneringsoperatie A- en raillijst is nagenoeg afgerond. De laatste fase is het melden dat bij VROM dat de operatie afgerond is. De geluidswaarden op basis waarvan is bepaald dat er al dan niet sanering nodig is dient te worden vastgesteld, zodat helder is met welke waarden is gewerkt, in verband met eventuele toekomstige wijzigingen b. VROM heeft voor de Mimosastraat en omgeving (Oude Ambachtsschool en Spoorzone) een subsidie voor een schermenproject gehonoreerd. In 2009 wordt verder gewerkt aan de voorbereiding en het ontwerp van het project c. Ook zullen de mogelijkheden worden onderzocht voor een schermenproject langs de spoorlijn Zwolle-Deventer (Zwolle-Zuid). De leefomgevingskwaliteit van een groot gebied kan hiermee worden verbeterd d. In 2008 is een geluidsonderzoek uitgevoerd langs de Zwolse hoofdwegen. Doel is inzichtelijk te krijgen in hoeverre er nog afwijkingen zijn met de normstelling vanuit het gebiedsgericht milieubeleid. Er zal naar aanleiding van het onderzoek een programma worden gemaakt om de kwaliteit te verbeteren. Middelen voor eventuele maatregelen zijn niet beschikbaar e. Het proces van klachtenbehandeling op het gebied van geluid verdient verbetering. Hier zal een procesbeschrijving worden ontworpen en intern worden vastgesteld f. Zwolle beschikt over een Nota industriegeluid. Deze sluit gezoneerde bedrijventerreinen uit, omdat het geluidsaspect is geregeld in de Wet geluidhinder. Beleid in het kader van gezoneerde bedrijventerreinen is een breed gedragen wens, onder andere vanuit het bedrijfsleven. De zonering wordt nu nog veelal opgevat als blackbox. Ten behoeve van transparantie zal een zonebeheersplan worden opgesteld. In eerste instantie als pilot (nationaal is er nog weinig ervaring mee) voor het bedrijventerrein Voorst. Mogelijk zal later opschaling plaatsvinden naar andere terreinen g. De Nota industriegeluid is inmiddels 2 jaar oud en zal worden geëvalueerd. Eventuele aanpassingen zullen worden voorgelegd h. Komende jaren verleent de provincie Overijssel de concessie in verband met het openbaar busvervoer. Zwolle is niet het bevoegd gezag, maar kan wel invloed uitoefenen Waar nodig zal zij dit doen met het oog op doelstellingen in het kader van luchtkwaliteit en klimaatbeleid

i. Zwolle heeft met de provincie Overijssel een intentieovereenkomst getekend in het kader van de “Aardgaskaravaan” teneinde het netwerk voor aardgasvulpunten uit te breiden. Zwolle faciliteert geïnteresseerde partijen. Samenwerking vindt plaats met onder andere de Rova; j. Ethanol is één van de brandstoffen die mogelijk als vervanger kan dienen van fossiele brandstoffen. Connexxion en de provincie Overijssel gaan de komende jaren een proef doen met een aantal bussen. De proef vindt in Zwolle plaats. Zwolle faciliteert k. Er wordt verder gewerkt aan het verduurzamen van het Zwolse wagenpark l. Burgers spelen een belangrijke rol bij de verbetering van de luchtkwaliteit en zijn in principe de eerst aangewezen veroorzaker. Zwolle zal jaarlijks een project uitvoeren, in samenwerking met de discipline mobiliteit, gericht op het vergroten van de bewustwording en stimulering van het gebruik van alternatief vervoer en/of –brandstoffen m. Begonnen is met een verkeerscirculatieplan binnenstad. Aanleiding is het knelpunt aan de Stationsweg. Het onderzoek wordt op een hoger abstractieniveau uitgevoerd en in relatie met de Spoorzone om te voorkomen dat er afwenteling plaatsvindt op andere wegen of gebieden n. Zie m. o. Groen langs wegen kan een filterende werking hebben voor luchtkwaliteit, waardoor het achterliggende gebied schoner wordt. Onderzocht zal worden, in samenwerking met de discipline groen, of er voor Zwolle mogelijkheden zijn voor toepassingen p. Vervoersmanagement is een onderwerp waaraan vanuit de discipline Mobiliteit aandacht wordt besteed. Hierbij zal aangesloten worden bij, eventueel verbreed naar klimaatbeleid q. In de gebiedsgerichte uitwerking externe veiligheid is beleid geformuleerd waar welke mate van risicoruimte aanwezig is en hoe deze kan worden ingevuld. Ten behoeve van de juiste toepassing hiervan, de regie hierop, is het van belang dat er bij uitgifte van grond voor bedrijven of andere doeleinden in de buurt van risicobronnen rekening wordt gehouden met dit aspect. Hiertoe zal een beleidsregel worden opgesteld in samenwerking met betrokken disciplines r. De signaleringskaart is een belangrijke bron van informatie. Hierop staan alle risicobronnen in Zwolle. Van belang is dat deze structureel actueel wordt gehouden en opvraag-


135

tkwaliteit

baar is in het gemeentelijk informatiesysteem s. De verantwoordingsplicht dient te worden uitgevoerd bij vergunningverlening en ruimtelijke plannen in geval van een toename van het groepsrisico door het plan. De werkwijze hiervoor is geen keurslijf. Gemeenten gaan hier verschillend mee om. Zwolle hanteert haar werkwijze nu enkele jaren. Middels een evaluatie zal beoordeeld worden of de werkwijze aanpassingen behoeft t. Er bestaat soms onduidelijkheid over wanneer een object als kwetsbaar of als beperkt kwetsbaar moet worden beschouwd. De wet laat enige ruimte. Het verschil hiertussen kan van invloed zijn op de haalbaarheid van plannen. Daarom zal scherp geformuleerd moeten worden wat hieronder in Zwolle wordt verstaan u. In onderzoeken moeten personendichtheden worden meegenomen. Hiervoor bestaan verschillende methoden die tevens tot verschillende uitkomsten leiden. Vanuit eenduidigheid is het van belang afspraken te maken over de uitgangspunten v. De beleidsvisie Externe Veiligheid wordt verder geïmplementeerd in de organisatie. Doel is te komen tot een proces van continue verbetering, conform de principes vanuit de kwaliteitszorg w. Jaarlijks wordt een uitvoeringsprogramma opgesteld, waarin de activiteiten voor het komende jaar worden omschreven. Dit past in hetgeen is beschreven onder v. x. Nationaal wordt gewerkt aan een Maatlat Externe Veiligheid. Dit moet gezien worden als een norm waaraan een organisatie moet voldoen. Ook hier kan de parallel worden getrokken met kwaliteitszorg. Beoordeeld moet worden, wanneer de maatlat wordt uitgevaardigd, in hoeverre Zwolle voldoet en zo niet, welke maatregelen getroffen moeten worden. y. Het Basisnet vervoer gevaarlijke stoffen is nog in ontwikkeling. Dit proces wordt door Zwolle gevolgd en waar mogelijk beïnvloed, ter beperking van toekomstige risico´s voor ruimtelijke ontwikkeling z. Het project “Naar een Duurzame Voorraad” is gericht op het prestatiegericht werken naar een verbetering van bestaande woningen, scholen en utiliteitsgebouwen op het gebied van duurzaamheid. Het is een vergelijkbaar project waar Zwolle enige jaren geleden aan heeft deelgenomen en dat geleid heeft tot het gebruik van GPR Gebouw. Ook dit project wordt door dezelfde organisaties getrokken. Nu gaat het om GPR Bestaande bouw. Ook corporaties en schoolbesturen zullen worden gestimuleerd deel te nemen. Voor Zwolle gaat het om het opdoen van ervaring met het instrument teneinde het mogelijk als beleid op te nemen en uiteraard het verduurzamen van de bestaande voorraad in Zwolle. aa.Met corporaties wordt in 2009 een energiepact gesloten. Hierin worden afspraken gemaakt over de prestaties die de komende jaren geleverd gaan worden in de bestaande sociale voorraad. Het genoemde onder z. hoort hierbij. Er zal gezamenlijk een aanpak worden ontwikkeld, waarbij Zwolle met name het particuliere deel voor haar rekening zal nemen. bb.Er komt in 2009 een subsidieregeling “Duurzaam bouwen particulieren” voor het treffen van energiemaatregelen in de bestaande particuliere voorraad. De regeling is bedoeld

136

als aanvulling op de subsidieregeling van het Rijk. Doelgroep zijn de huishoudens in de lagere inkomensklassen. Hiervoor hebben we in het kader van incidenteel nieuw beleid middelen uitgetrokken. cc.Voor een aantal gebieden liggen er goede kansen voor een hoge duurzaamheidsgraad. Voor deze gebieden wordt een visie opgesteld teneinde de kansen te inventariseren en er voor te zorgen dat de kansen daadwerkelijk worden verzilverd. Hier speelt onder andere het Duurzame Diensten Bedrijf een rol. Gedacht wordt aan de A28-zone, de Spoorzone, Diezerpoort, Hessenpoort en Noordereiland. Het resultaat is een visie, een programma en een voorstel voor realisatie. dd.Het Duurzame Diensten Bedrijf is een gedachte die is voortgekomen uit de Visie op de Ondergrond. Het heeft tot doel belangen te behartigen van eindgebruikers. Bodemenergie (Koude/Warmte-opslag (KWO) is een van de pijlers uit de visie. Aan de realisatie van de KWO potenties kan het Duurzame Diensten Bedrijf een impuls geven als de initiator, realisator en exploitant van grootschalige KWOsystemen. ee.Met GPR Gebouw wordt nu enige tijd gewerkt. De implementatie vraagt nog tijd, zodat 100% dekking wordt verkregen. ff. Burgers spelen een belangrijke rol bij de uitvoering van klimaatbeleid. Er is een veelheid aan informatie aanwezig, maar veelal versnipperd. Het energieloket heeft tot doel de burger van A tot Z te begeleiden naar verduurzaming van de woning. Informatie wordt verstrekt , verwijzing naar de juiste instanties, beoordeling van offertes, etc. vinden plaats. gg.Het project windenergie in Tolhuislanden is inmiddels vergevorderd. Er wordt verder aan gewerkt in 2009 hh.Monitoring van beleid is belangrijk om te zien wat de effecten zijn. Klimaatbeleid is een terrein waarop effectmonitoring mogelijk is. Er kan bijgehouden worden wat de CO2-uitstoot is, hoeveel energie er wordt gebruikt, etc. Zwolle zal middels een computerprogramma gaan monitoren welke resultaten worden bereikt. Door middel van grafieken, tabellen en figuren kunnen deze gepresenteerd worden aan de doelgroepen. ii. Voor de Spoorzone en de A28-zone zijn milieugebiedsvisies opgesteld. Dit zijn resultaten van de definitiefase. Nu is het van belang deze visie door te vertalen, zodanig dat zij in de ontwerpfase kunnen worden toegepast. Hiertoe zullen beide visies worden geoperationaliseerd in een programma jj. Voor Vechtpoort zal een milieugebiedsvisie worden opgesteld, zodat tijdig inzichtelijk is welke kwaliteit gerealiseerd moet worden en welke bijzondere kansen er zijn voor een hoog resultaat kk.Er wordt structureel gebiedsgericht gewerkt aan milieu. Dit betekent dat in 100% van de gevallen milieu een (gebiedsgerichte) inbreng levert bij startnotities en projectopdrachten ll. De methode voor gebiedgericht werken wordt verder geïmplementeerd. Voor milieumedewerkers betekent dit vooral dat zij de methode beheersen en toe kunnen passen. Voor de overige doelgroepen betekent het vooral dat hen duidelijk is wat zij in welke fase moeten vragen en kunnen verwachten aan milieu-inbreng.


tkwaliteit

B.

Bodem

Beleidskader De kwaliteit (chemisch, fysisch, biologisch) van bodem en grondwater is geschikt voor de gewenste functies aan maaiveld en in de (diepe) ondergrond. De bodemsaneringsoperatie is betaalbaar en daardoor uitvoerbaar, waardoor gewenste ontwikkelingen in de stad niet langer stagneren door bodemverontreiniging. De ondergrond draagt bij aan een duurzame ontwikkeling van Zwolle. Relevante beleidsnota’s Landelijk: • (circulaire) wet bodembescherming • besluit bodemkwaliteit • wet stedelijke vernieuwing/ ISV Lokaal/regionaal: • visie op de ondergrond, vastgesteld door de raad op 6 oktober 2007 • bodembeleidsplan Zwolle, vastgesteld door de raad op 9 sept. 2002 • gezamenlijk bodembeleidsplan Overijssel, vastgesteld door de raad op 9 sept. 2002 • Beslisdocument Bevoegd Gezag Wet Bodembescherming, vastgesteld door de Raad op 7 april 2003

Programmaplan 2009 Meerjarige doelstellingen GSB/MOP De kwaliteit (chemisch, fysisch, biologisch) van bodem en grondwater is geschikt voor de gewenste functies aan maaiveld en in de (diepe) ondergrond.

Prestaties 2010 Prestaties / activiteiten 2009 Bescherming drinkwaterwinning Engelse Bodemsanering Integrale Variant Zwolle, waarvan in 2009: Werk. • monitoring • verdere bescherming drinkwaterwinVastleggen van ondergrondse functies ning volgens nieuwe Wro. • lozing Implementatie van de Visie op de Onder- • saneringsplan opstellen grond in diverse ruimtelijke projecten. Opstellen ontwerp Structuurvisie In beeld brengen spoedeisende locaties Ondergrond op basis van de Visie op de Ondergrond. Monitoring voormalige stortplaatsen Opstellen 3 realisatieplannen ondergrond voor ruimtelijke projecten. Op 10 locaties (nader) onderzoek naar spoedeisendheid. Monitoringsronde Westerveld.

Bodemsaneringsoperatie is betaalbaar

Screening overige voormalige stortplaatsen in het kader van NAVOS (nazorg voormalige stortplaatsen) Ontwerp voor een gebiedsgerichte sane- Ontwerp gebiedsgerichte sanering ring van het gebied Zwolle Centraal, met Zwolle Centraal. combinaties van koude-warmte opslag Definitieve afkoopregeling en (project) en grondwatersanering. fonds ondergrond. Afkoopregeling voor diepe grondwaterverontreinigingen en instellen (project) fonds ondergrond

Uitvoering bodemsaneringsoperatie / ISV Uitvoering ISV bodemprogramma 2005programma (MOP) bodemsanering 2009: • 5 afgeronde saneringen • 48 bodemonderzoeken • 3.040 m2 gesaneerd oppervlak • 4.870 m3 gesaneerde grond • 5.090.200 m3 gesaneerd grondwater


Bodemsanering Dellen Wuijts Fase 2, waarvan in 2009: voortzetten monitoring. (project doorlopend uit ISV I) Bodemsanering Hertenstraat: afspraken maken met derden over sanering diepe grondwater (zie a)

137

tkwaliteit Meerjarige doelstellingen GSB/MOP De ondergrond draagt bij aan een duurzame ontwikkeling van Zwolle. (zie b)

Prestaties 2010 Prestaties / activiteiten 2009 Opzet voor een duurzaam dienstenbedrijf Organisatievoorstel duurzaam dienstenbedrijf en afhankelijk van voorstel ook de ondergrond. implementatie. Onderzoek naar mogelijke combinaties Onderzoek naar de mogelijkheden van technieken en bronnen van duurasfaltcollectoren in de Ceintuurbaan en zame energie. IJsselallee. Ruimtelijke uitwerking van de Visie op de Ondergrond voor gebieden zoals voor Nader onderzoek naar de combinatiemogelijkheden voor grondwatersanering en Vechtpoort. (WAVE) koude-warmte opslag. Nader onderzoek naar de mogelijkheden in Zwolle voor het SOGAS concept. Inrichtingsplan Emmertochtsloot (WAVE)

Meerjarige overige beleidsdoelstellingen De kwaliteit (chemisch, fysisch, biologisch) van bodem en grondwater is geschikt voor de gewenste functies aan maaiveld en in de (diepe) ondergrond

Prestaties


Actueel bodembeleidsplan en bodembeheerplan.

Afronden procedure voor vaststelling geactualiseerd bodembeleidsplan en bodembeheerplan. (opgesteld in 2008)

Efficiënte invoer en beheer van bodemgegevens. Uitvoeren van de taken Bevoegd Gezag Wet bodembescherming conform Normblad 8002 (kwaliteitszorgsysteem bodem), zie ook programma 24 Monitoring en verantwoording taken Bevoegd Gezag Wet bodembescherming. Zorgvuldige omgang met grondstromen en zoveel mogelijk hergebruik van licht verontreinigde grond.

Bodemsaneringsoperatie is betaalbaar en wordt uitgevoerd

Marktpartijen stimuleren om te saneren

Beheer bodemloket. Jaarlijkse audit kwaliteitszorgsysteem bodem. Grondstromencoördinatie en beheer virtuele grondbank waarin vraag en aanbod op langere termijn worden afgestemd. Opstellen jaarlijkse bestuursrapportage bodem voor VROM. Realisatie definitief gemeentelijk depot voor tijdelijke opslag van verontreinigde grond. Stimuleren en begeleiden 6 particulieren en bedrijven m.b.t. aanpak van bodemverontreiniging. Bedrijvenregeling: afhandelen beschikkingsaanvragen.

Toelichting programmaplan: a. Door landelijke beleidsontwikkelingen zijn de oorspronkelijke meerjarige GSB / MOP doelstellingen verbreed van het onderzoeken en saneren van gevallen van bodemverontreiniging (uitvoering ISV programma Bodem 2005-2009) naar een integrale aanpak van de ondergrond, zoals in de Zwolse Visie op de Ondergrond. b. De ondergrond beslaat meerdere beleidsvelden. In dit programma-onderdeel zijn vooral de bodemgerelateerde onderwerpen weergegeven.

138


tkwaliteit

Kengetallen Outputindicator

Totale programma 2005-2009

Waarvan ISV

Waarvan SEB

Aantal afgeronde saneringen (evaluatie) Aantal onderzoeken • Historisch/Oriënterend • Historisch t.b.v. spoed • Aanvullend t.b.v. spoed • Nader onderzoek Verontreinigd oppervlak (m2)

30*

5*

25

46

46

0

7 33740

2 3040

5 30700

Verontreinigde grond (m3)

86370

4870

81500

Verontreinigd grondwater (m3)

5341800

5090200

251600

Bodemprestatie eenheden (bpe´s)

2429570

2053730

375840

Waarvan in 2008 Totale werkvoor(naar rato) raad, vastgesteld op 1 jan 2004 (exclusief saneringen door derden) 6 28**

9 100 40** 2 ISV 3000 SEB 6140 ISV 4750 SEB 16300 ISV 300200 (waarvan 300000 project IVZ) SEB 50320 ISV 137.330

778

60*** nvt nvt nvt

nvt

(waarvan 120.000 project IVZ) SEB 75.168 TOTAAL 212.498 * exclusief 4 evaluaties van eerder uitgevoerde saneringen ** hierin is doorloop vanuit voorafgaande fasen niet meegenomen *** hierin is een deel van de doorloop vanuit voorafgaande fasen (meegenomen)


139

tkwaliteit

C.

Watermanagement

Beleidskader Zwolle is beschermd tegen overstromingsgevaar en kent geen ernstige wateroverlast. De waterkwaliteit voldoet aan de doelstellingen die zijn afgesproken in de Europese Kaderrichtlijn Water en is afgestemd op het gewenste gebruik door mens, plant en dier. De ruimtelijke kwaliteit van water wordt goed benut. (Afvalwater en beheer en onderhoud via Programma 17; Groen-blauwe (uitvoerings)projecten via Programma 14) Relevante beleidsnota’s Landelijk • Ruimte voor de Rivier • Waterbeleid 21e eeuw, • Europese Kaderrichtlijn Water Lokaal/regionaal: • Infiltratiebeleid Regenwater vastgesteld 2006 • Stedelijk Waterplan deel 1 Watervisie, vastgesteld 2007 • Stedelijk Waterplan deel 2 Analyse en uitvoeringsstrategie, vastgesteld 2008 • Stedelijk Waterplan deel 3 Uitvoeringsprogramma, vastgesteld 2008 • Visie op de Ondergrond, vastgesteld 2007

Programmaplan 2009 Meerjarige overige Prestaties beleidsdoelstellingen Bescherming tegen overstromingsgevaar Onderzoek naar (toekomstige) knelpunen tegengaan van ernstige wateroverlast ten voor waterberging in het stedelijk gebied als gevolg van klimaatverandering

De waterkwaliteit voldoet aan de doelstellingen van de Kaderrichtlijn Water en is afgestemd op het gewenst gebruik door mens, plant en dier.

Uitvoeren van quickscans waterkwaliteit voor Zwolse wijken, het opstellen van uitvoeringsplannen en meewerken aan het provinciaal stroomgebiedbeheersplan om de kwaliteitsdoelstellingen te bereiken.

Prestaties / activiteiten 2009 (zie a) Nader onderzoek wateroverlast Zwolle Centrum. Monitoring wateroverlast d.m.v. klachtenregistratie en enquêtes. Quickscan Diezerpoort. Opstellen van uitvoeringsplannen Zwolle-Noord, Westenholte en Diezerpoort. Onderzoek naar helofytenfilter Zwolle Zuid. Deelname aan Regionaal Ambtelijk Overleg Kaderrichtlijn Water om bij te dragen aan het provinciaal stroomgebiedbeheersplan.

Ruimtelijke kwaliteit van water wordt goed benut. Ondernemers en burgers zijn zich bewust van Zwolle als waterrijke gemeente, van de mogelijkheden van het water in hun (leef)omgeving en van wat zij kunnen doen om het water schoon te helpen houden.

Monitoring waterkwaliteit en oevervegetatie. Vergroten van het gebruik en de positieve Bepalen van de taakstelling voor ruimtebeleving van water in de leefomgeving lijke kwaliteit. Uitvoeren watercommunicatieplan. Opstellen en uitvoeren van een communicatieplan water, instellen van een gemeentelijk waterloket en voorlichting Opzetten waterloket. en educatie

Toelichting programmaplan: a. Prestatie / activiteiten 2009 zijn conform het Uitvoeringsprogramma Water (deel 3 Stedelijk Waterplan).

Kengetallen Beleidsindicatoren worden tweede helft 2008 opgesteld.

140


tkwaliteit


rekening 2007 2656 488 -2168 -47 -2215

begroting 2008 2009 2930 3206 251 251 -2679 -2955


-2679

-2956

-2957

-2958

-1

-1

-1

29

29

-2955

Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008: Met name trendmatige aanpassingen en herverdeling capaciteit. Toelichting mutatie meerjarenraming: Stadsuitbreiding Besluitvorming PPN 2008 (meerjarig incidenteel): Uitvoering milieubeleid

-100

-100

Aandeel in bezuinigingstaakstelling ad €1 mln.:

29

29

Incidentele nieuwe bestedingen 2009: Subsidieregeling duurzaam bouwen particulieren

-150

Nadere specificatie programmabudget 2009: Waterbeleid Milieu bodem Bodembeheer Geluid, lucht, externe veiligheid Milieuverg./toezicht en handhaving Duurzaam stedelijk beheer

lasten 163 207 666 281 1505 384 3206


baten

251

251

saldo -163 -207 -415 -281 -1505 -384 -2955

141

tkwaliteit

Programma 17 Integraal Beheer Openbare Ruimte Thema PPN

Samenleven in Zwolle

Beleidskader Het beheer en onderhoud van de openbare ruimte is gericht op het in stand houden en verbeteren van de bestaande voorzieningen in die openbare ruimte. Dit om bij te dragen aan het realiseren van leefbare en duurzame wijken. De voorzieningen moeten in goede staat worden gehouden. Dat betekent onderhoud, reiniging en zo nodig vervanging of aanpassing; voldoen aan niveau BOR basis +. Voor het gebruik van de openbare ruimte moeten allerlei activiteiten die daar plaatsvinden in goede banen worden geleid. Denk aan de voetganger die zonder parkeerregulering overal auto’s op zijn pad zou vinden of aan de belemmering van het verkeer door een evenement. Relevante beleidsnota’s • Nota dierenwelzijn (wordt opgesteld door raadswerkgroep, is nog niet vastgesteld) • Beheerplan Milligerplas 2008 – 2018 (planning: vaststelling door college eind 2008) • Beheerplan Spelen 2008 – 2018 (planning: vaststelling door college eind 2008) • Beleidsplan Verkeersveiligheid “Verkeersveiligheid voor elkaar”, 2008 – 2018 d.d. 2008 (door college vastgesteld, nog niet door de raad vastgesteld) • Grasbeheer 2008 – 2017, d.d. 2008 • Gemeentelijk afvalstoffenplan 2007 – 2011, d.d. 2007 • Beleidsplan Gladheidbestrijding 2007 - 2013, d.d. 2007 • Beheerplan Westerveld inclusief Holtenbroekerbos, d.d. 2007 • Beheer en gebruik Manifestatieveld Park de Wezenlanden, d.d. 2007 • De legger der wegen, Zwolle, d.d. 2005, geactualiseerd in 2007 • Nota onderhoud openbare ruimte in kader art 212 verordening Gemeentewet d.d. 2006 • Het sortimentsboek beplantingen d.d. 2006 • Gemeentelijk Rioleringsplan 2006 - 2010 (GRP), d.d. 2006 • Het baggerplan gemeente Zwolle, d.d. januari 2002, geactualiseerd in 2006

• Pluspunten in het groen, d.d. 2005, geactualiseerd in 2006 • BOR Beheer openbare ruimte, d.d. 2002, verkort vastgelegd in de BOR-gids d.d. 2005 • Beheerplan Wijthmenerplas 2005 - 2020 • Beleidsregel Kappen en Compenseren (incl. groenonderhoud in het broedseizoen) d.d. 2005, geactualiseerd in 2006 • Garantieregeling oud papier, geactualiseerd in 2005 • Beheersvisie park Aalanden 2005 - 2015, d.d. 2005 • Kadernota onderhoud wegen, d.d. 2005 • Actieplan Havens, d.d. 2005 • Openbaar Verlichtingsplan Binnenstad Zwolle d.d. 2005 • Kadernota gem. reclamebeleid ‘Reclame voor reclame’ 1998, geëvalueerd in 2004 • Standplaatsenbeleid, d.d. 2004 • De speelruimte kaarten d.d. 2004 • ECO-certificering bomen d.d. 2004 • Renovatieplan Licht op Groen 2002 - 2020, vastgesteld bij begroting 2003 • Beheersvisie Engelse werk / Spoolderbos 2003-2013, d.d. 2003 • Beheerplan Zandhove-Bickenrade 2001 - 2011 d.d. 2001 • Beheerplan 2001-2010 Bossen Zwolle Zuidoost d.d. 2001 • Beheerplan 2001-2010 Bossen Zwolle Noordoost d.d. 2001 • FSC-certificering bosbeheer d.d. 2001 • Bijstelling openbare verlichting, d.d. 1999 • Hondenbeleid, d.d. 1998 Verordeningen • Destructieverordening d.d. 1978 (geactualiseerd in 2006) • Bomenverordening, d.d. 2001 (geactualiseerd in 2005) • Marktverordening, d.d. 2001 (geactualiseerd in 2005) • Afvalstoffenverordening, d.d. 1998 (geactualiseerd in 2005) • Wegsleepverordening, d.d. 2004 • Telecommunicatieverordening, d.d. 1999 • Regeling openstelling bruggen, d.d. 1994 In ontwikkeling • Beleidsregel bomen en overlast • Beheerplan Civiele Kunstwerken • Openbaar Verlichtingsplan 2009 - 2018

Programmaplan 2009 Meerjarige doelstellingen GSB/MOP Prestaties 2010 Verbetering van de kwaliteit van de In 2010 heeft de openbare ruimte in de (semi) openbare ruimte in de Binnenstad Binnenstad een hoge onderhoudskwaliteit en het meubilair kent een zeer hoge kwaliteit (ontwikkelingsprogramma binnenstad 2015). In stand houden verbeterde kwaliteit in Na afronding fysieke projecten met een de Binnenstad hoge kwaliteit in de binnenstad blijft de kwaliteit hoog

142


Prestaties / activiteiten 2009 Beheer en onderhoud openbare ruimte conform BOR systematiek boven kwaliteitsniveau basis +.

Beheer en onderhoud openbare ruimte conform BOR systematiek boven kwaliteitsniveau basis +

tkwaliteit Meerjarige overige beleidsdoelstelPrestaties lingen Inzichtelijk beheer en onderhoud volgens In 2009 is de BOR systematiek 'ingeburde BOR systematiek gerd' (intern, maar ook bij bestuur en burgers)

Prestaties / activiteiten 2009 beheer en onderhoud op basis van de BOR systematiek op kwaliteitsniveau basis + In alle wijken 3 x per jaar een BOR schouw uitvoeren

Instandhouden & verbeteren van de kwaliteit van de bestaande openbare ruimte. Dit betreft groen, water, wegen, verkeersvoorzieningen, recreatieplassen, speelvoorzieningen en voorzieningen in het groen. Dit gaat van beschermen & verbeteren van de ecologische kwaliteit tot het verbeteren van de verkeersveiligheid.

actualiseren BOR gids In 2009 is de openbare ruimte van Zwolle Beheer grote groengebieden en recreagrotendeels op kwaliteitsniveau Basis + tieplassen op grond van beheersvisies en *( zie a) beheersplannen Straatreiniging en onkruidbeheer op verharding

In 2011 is een groot deel van het achterstallig onderhoud aan bomen en heesters door reconstructie weer hersteld Bestaande kwaliteit en kwantiteit van de Zwolse bomenvoorraad blijft in stand

Inspecteren van alle kunstwerken (1 x in de 2 jaar); De beweegbare kunstwerken (bruggen) worden jaarlijks geïnspecteerd. Onderhoud is afhankelijk van uitkomst inspectie. Opstellen en uitvoeren Werkplan 2009 in kader Licht op Groen. Opstellen beleidsregel bomen en overlast VTA-boominspectie (risicobomen) + uitvoeren van de maatregelen die uit de inspectie komen. Iepen en Kastanjes controleren op ziektes. Zieke Iepen vervangen. Bij een aantal zieke kastanjes preventieve maatregelen toepassen

In 2011 zijn de stadsgrachten uitgebaggerd.

Uitvoeren wegonderhoud op grond van de Kadernota Onderhoud Wegen Winterse gladheid door sneeuw en ijzel zoveel mogelijk voorkomen

Opstellen en uitvoeren Werkplan Kappen en Compenseren Gefaseerd uitvoeren van het baggerplan Zwolle; baggeren Singelgracht inclusief het Zwarte Water tot aan de keersluis en de beide kruispunten met de overige wateren Voorbereiden baggeren Nieuwe Vecht, Almeloos kanaal en Koelwaterkanaal Programmeren en uitvoeren onderhoud wegen op basis van de prioritering in de kadernota en de beschikbare middelen; Uitvoeren uitvoeringsplan gladheidbestrijding 2008/2009 Opstellen uitvoeringsplan gladheidbestrijding 2009/2010

Verbeteren van de verkeersveiligheid


Opstellen beheerplan openbare verlichting uitvoeren uitvoeringsplan verkeersveiligheid 2008/2009

143


Prestaties


In 2011 zijn alle speeltoestellen veilig (voldoen aan attractiebesluit) en goed onderhouden (beheer en onderhoud is structureel geregeld)

Zo mogelijk afronden inhaalslag. Van de totaal 388 speelplekken moeten er nog 40 worden aangepakt.

Bewaken gebruik openbare ruimte

Uitvoering geven aan beheer en onderhoud conform beheerplan Spelen 2008-2018 Afgeven ingebruikgevingen voor tijdelijk gebruik van de openbare ruimte Toezicht op hondenoverlast en reclame Groot onderhoud omheining buurtweiden

Betrokkenen zo goed mogelijk informeren over de bereikbaarheid van en in Zwolle

Uitvoeren project graffiti De wegwerkzaamheden in Zwolle en In 2009 kan iedereen op Internet informatie vinden over wegwerkzaamheden in omgeving, inclusief routeplanner die hiermee rekening houdt, staan op www. Zwolle en de regio bereikbaarheidzwolle.nl, Dit gebeurt in samenwerking met o.a. provincie, RWS 2005: info Zwolle tekstueel en regiogemeenten 2006: info gevisualiseerd op kaart 2007: info regionaal Versterken van de samenwerking 2008: info provinciaal

Eind 2010 voldoen de Zwolse rioolstelIn stand houden en verbeteren van het afvalwatersysteem voor huishoudens en sels aan de wettelijke basisinspanning bedrijven, streven naar maximale beperking van verontreiniging door afvalwater In 2010 lozen we 50% minder vuil op het oppervlaktewater Om graafincidenten te voorkomen en veiAfstemmen van gebruik en werken in ligheidsrisico’s te beperken zijn in 2009 de ondergrondse openbare ruimte; Wet alle gemeentelijke kabels en leidingen Informatie-uitwisseling Ondergrondse Netten uitvoeren; opstellen visie onder- in Zwols grondgebied bekend en digitaal beschikbaar grondse infrastructuur. In kader volksgezondheid zorgdragen voor de afvalinzameling van huishoudens en bestrijding van plaagdieren. Tevens streven naar maximale afvalscheiding

In 2011 lopen we in de pas met andere stedelijkheidsklasse 2 gemeenten qua normen voor bronscheiding (einddoel is voldoen aan de landelijke normen voor stedelijkheidsklasse 2)

Technische mogelijkheden van GPS, SMS e.d. onderzoeken Uitvoeren GRP 2006/2010

In verband met de op handen zijnde grondroerdersregeling een digitaal systeem ten behoeve van kabels en leidingen opzetten

Uitvoeren GAP 2007-2011 Huishoudelijk afval wordt ingezameld (ROVA)

Bestrijding plaagdieren incl. destructie kadavers In het kader van het dierenwelzijn zorgen Een dierenwelzijnsbeleid met structurele uitvoeren dierenwelzijnsbeleid dekking van de uitvoeringskosten voor een respectvolle behandeling van dieren, waaronder de opvang van zwerfdieren. Subsidiëring dierenasiel Jaarlijks worden, door het Zwols dierenasiel, de zwerfhonden en –katten opgevangen en goed verzorgd in het dierenasiel In stand houden warenmarkten Op behoefte toegesneden markten Exploitatie markten In stand houden voorzieningen t.b.v. de Adequate voorzieningen ten behoeve van Exploitatie havens beroeps- en pleziervaart beroeps- & pleziervaart Brugbediening

144


tkwaliteit Meerjarige overige beleidsdoelstelPrestaties lingen Klachten en meldingen worden binnen 3 Slagvaardig herstel van kleine fysieke gebreken in de wijk; schoon, heel en vei- x 24 uur behandeld lig; zichtbaar, herkenbaar en aanspreekbaar voor wijkbewoners

Prestaties / activiteiten 2009 Civiel service onderhoud Groen service onderhoud Communicatie over planmatig onderhoud

Toelichting programmaplan a. Dit is het gevolg van: 1. de prijsstijgingen van producten en diensten van externe aannemers, 2. de tariefsverhoging van het Expertise centrum, die slechts gedeeltelijk wordt gecompenseerd door de inflatiecorrectie / prijspeilcompensatie, 3. de bezuinigingsronde (2008), wordt het steeds moeilijker de openbare ruimte grotendeels op kwaliteitsniveau basis + te onderhouden.

Kengetallen Indicator Kwaliteit Openbare Ruimte De BOR systematiek - vastgelegd in de BOR gids II - maakt de kwaliteit van de openbare ruimte meetbaar en inzichtelijk. Voor 2006 is Basis+ de kwaliteit waar we naar streven; basiskwaliteit voor alle openbare ruimte aangevuld met elementen van hoge kwaliteit; de zgn. plussen. Indicatoren groen Areaal stedelijk groen Areaal bos / recreatiegebieden totaal

± 655 ha ± 236 ha 891 ha, dit is meer dan 1000 voetbalvelden

Het ‘groen’ betreft diverse ongelijksoortige indicatoren zoals: 62.500 bomen, 56 km hagen, 52 ha heesters, 1.289 afvalbakken, 1.449 banken, 25,54 ha halfverhardingen, 131 ha vijvers, 557 ha gras (gazon + ruig gras), 2883m1 hekken, 1232 speeltoestellen etc. Indicatoren afval (kg/inwoner)

Gft-afval Oud Papier Glas Textiel KGA Restafval

2003

2004

2005

2006

87.3 51.4 19.2 3.8 327.2

85.8 58.1 17.1 3.2 1.5 339.6

86.0 54.1 16.0 3.6 1.5 323.8

71.0 55.0 17.0 3.5 1.5 292.0

2007 landelijke norm sted.klasse 2 85 84,5 75 58.7 23 22,3 5 3,7 2 1,6 329,7

2005 112 48

2006 95 31

2007 108 32

Indicatoren openbare ruimte

meldingen hondenoverlast meldingen reclame


145

tkwaliteit

Indicatoren civiel beheer areaal op 31-12-2007

asfalt elementen (klinkers e.d.) overig (betonpaden e.d) totaal verharding

onderhoud 2007 vervanging of vernieuwing absoluut % 2,9 70.000 m² 1 40.000 m² 0 0 1,8 110.000 m²

2.407.000 m² 3.741.000 m² 63.000 m² 6.211.000 m² dit is 617 km wegen en 123 km vrijliggende fietspaden 655 km dit zijn circa 17 rondjes Zwolle

riolering

kunstwerken

22 123 100 63 27 3 23.650 24.926 5.150 2.800 145

straatmeubilair

areaal op 31-12-2007 beweegbare bruggen vaste bruggen hout vaste bruggen overig duikers tunnels (m.n. fietstunnels) sluizen lichtpunten lampen verkeersborden rijwielklemmen straatnaamborden abri’s

percentage inwoners (zeer) tevreden speelmogelijkheden kinderen

2007 2005

straatverlichting

2003 2001

onderhoud wegen en fietspaden

1999 1997

groenvoorziening 0

146

10

20

30

40

50

60


70

80

90

tkwaliteit

Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Budget o.b.v. bestaand beleid Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: * egalisatiereserve rioleringen * egalisatiereserve afvalstoffenheffing * reserve onderhoud Wythmenerplas * reserve onderhoud Kleine Veer * reserve civiele infrastructuur Resultaat na bestemming

rekening 2007 49768 19946 -29822 695

-29127

begroting 2008 2009 42097 44834 20296 21074 -21801 -23760 315 -481 631 -32 -11 561 -21486 -23092


-24049

-24269

-24477

Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008: De toename van de baten en lasten is m.n. het gevolg van trendmatige aanpassingen, stadsbreidingsposten en capaciteitsverdeling. De marktopbrengsten liggen € 30.000 lager. Toelichting mutatie meerjarenraming: Stadsuitbreiding Besluitvorming PPN 2008 (meerjarig incidenteel): Baggeren Aandeel in bezuinigingstaakstelling ad € 1 mln.: Incidentele nieuwe bestedingen 2009: Aanpak verkeersonveilige situaties 2009 Geluidswal Ijsselallee Nationale viering boomfeestdag 2010 in Zwolle Omheining buurtweiden en wijkboerderijen Inhaalslag vervanging speeltoestellen Doorstart aanpak graffiti

-289

-220

-1875

-1875

-1875

194

194

194

-208

194

-150 -20 -60 -40 -100 -150

Nadere specificatie programmabudget 2009: Groenbeheer Wegen/verkeersvoorzieningen Riolering Afval/reiniging Wijkbeheer Toezicht en reclame APV openbare ruimte Markten en Havens

lasten 11434 11907 6247 13109 1591 406 224 1268 46186


baten 168 1029 6491 14272 244 29 861 23094

saldo -11266 -10878 244 1163 -1591 -162 -195 -407 -23092

147

tkwaliteit

Deelprogramma 18 Ruimtelijke plannen Thema PPN


Beleidskader Met het vaststellen van het Structuurplan Zwolle 2020 is het ruimtelijk beleid voor de komende jaren op hoofdlijnen helder. Het Structuurplan integreert de verschillende beleidsvelden en doet daarover ruimtelijk relevante uitspraken. Meer in detail gelden nog de beleidsplannen als het Groenbeleidsplan, de Mobiliteitsvisie het Ontwikkelingsprogramma binnenstad, de Welstandsnota en de Woonvisie. Een aantal hiervan zal de komende jaren herzien worden. Door de invoering van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening zullen bestemmingsplannen bij de verdere ontwikkeling van stad en omgeving meer aandacht krijgen.

Programmaplan 2009 Meerjarige doelstellingen GSB/MOP Verbeteren structuur en kwaliteit openbare ruimte binnenstad

Prestaties Waardering bezoekers gestegen Openbaar gebied heringericht

Herziening Structuurplan

Vastgesteld Structuurplan

Visie Zwolle Kampen Netwerkstad

Prestaties / activiteiten 2009 Afronden procedures Bankenlocatie (zie a). Afronden procedures Rodetorenplein (zie b). Bouw appartementen Potgietersingel (zie c). Uitvoeren veilige oversteek Burgemeester Drijbersingel (zie d). Autoluw maken: Thorbeckegracht (20pp), Badhuiswal (20pp), Kamperstraat (8pp), Blijmarkt (7pp) en Eekwal (5 pp) (zie e). Herinrichting Nieuwe Markt (zie f). Uitvoeringsprogramma Structuurplan vastgesteld begin 2009 (zie g). Starten met natuuronderzoeken en studie ontsluiting Vechtpoort (zie h). Verdere verkenning en voorbereiding boegbeelden: • IJsseldelta • Noordelijke stadsrand • Bereikbaarheid • Stationsomgeving Zie i).

Toelichting programmaplan Voor de Bankenlocatie loopt in 2009 de bezwarenprocedure voor de bouwen sloopvergunning door. Daarnaast lopen de procedures voor het verzoek tot aanwijzing als gemeentelijk monument en als rijksmonument. De verwachting is dat in 2009 het beroep bij de rechtbank wordt behandeld. Start bouw is dan voorzien in 2010. • De herinrichting van het Rodetorenplein wordt in 2009 afgerond. Afhankelijk van het verloop van procedures kan de bouw van de Oostwand Rodetorenplein in 2009 starten. • Afhankelijk van het verloop van bezwarenprocedures kan de start van de bouw van 28 appartementen aan de Potgietersingel in 2009 plaatsvinden. • Om aan te sluiten bij de aanleg van de brug naar de Tanerij wordt de oversteek van de Burgemeester Drijbersingel aangepast. • Op verschillende locaties in de binnenstad worden parkeerplaatsen verwijderd (in relatie tot het autoluw maken van de binnenstad) en krijgen deze locaties een nieuwe bestemming. Het betreft hier geen integraal herinrichtingproject, maar een wijziging van de bestemming van deze plekken in het openbaar gebied. In 2009 staan de Thorbeckegracht (20pp), Badhuiswal (20pp), Kamperstraat (8pp), Blijmarkt (7pp) en Eekwal (5 pp) op het programma. • Voor de Nieuwe Markt worden herinrichtingsplannen opgesteld. De uitvoering van de werkzaamheden start ook in 2009. • Het Uitvoeringsprogramma is een separaat document waarin alle programma´s op elkaar zijn afgestemd, een financiële doorrekening aanwezig is van ontwikkelingen in de stad en een model is ontwikkeld waarbij varianten snel en doeltreffend zijn te analyseren. De totale cashflow is zichtbaar gemaakt en het dekkingsvraagstuk is in beeld gebracht. In het Uitvoeringsprogramma wordt de volgorde van de verschillende projecten bepaald. Door het Uitvoeringsprogramma jaarlijks te herijken, is het een flexibel instrument waarmee goed ingespeeld kan worden op actuele situaties. De programma’s en projecten uit

148


tkwaliteit

het Structuurplan kunnen niet los gezien worden van de programma’s en projecten die al in de “pijplijn” zitten. Het Uitvoeringsprogramma Structuurplan brengt alle programma’s en projecten in beeld en heeft dan ook een belangrijke relatie met het Stedelijk Programmeren. • In 2009 starten wij met de natuuronderzoeken voor de locaties Dijklanden, Stadsbroek en IJsselvizier A. Deze onderzoeken lopen enkel jaren door, tot na 2010, zodat ze een goed beeld geven. Voor de locatie Vechtpoort beginnen wij allereerst met een onderzoek naar de mogelijke ontsluiting. • De boegbeelden bevinden zich in verschillende fasen. De strategische boegbeelden (IJsseldelta zuid, Bereikbaarheid en Stationsomgevingen) veelal in de visiefase. Andere, meer uitvoeringsgerichte boegbeelden (Nationaal Landschap en Stadsranden) zullen in 2009 de eerste concrete resultaten laten zien. Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Ontwikkelen/versterken ruimtelijke programma’s

Prestaties


Visies incl. programma’s opgesteld voor ontwikkelingsgebieden

Stedelijk Programmeren: continue proces (zie a). Spoorzone: Integrale Structuurvisie vastgesteld (zie b) Diezerpoort: Ontwikkelingsvisie vastgesteld (zie c). Wythmenerplas: Ontwikkelingsvisie vastgesteld (zie d). Vechtpoort: Onderzoek ontsluiting Zwartewaterpoort/Industrieweg: Vaststellen visie (zie e). Voorontwerp bestemmingsplan buitengebied opgesteld Vaststellen dorpsontwikkelingsvisie Wythmen (zie f). Inrichtingsschets Spoolde opgesteld (zie g) Welstandsnota geactualiseerd 3 bestemmingsplannen vastgesteld, 3 in procedure (zie h). Opstellen bestemmingsplan Voorsterpoort Bestemmingsplan Vrolijkheid in procedure Opstellen bestemmingsplannen Diezerpoort. Opstellen Bestemmingsplan Campus Windesheim Opstellen Bestemmingsplan IsalaRechtbank Diverse kleinere actualisaties, wijzigingen en aanpassingen van bestemmingsplannen Voor de complexe ruimtelijke initiatieven zijn SpvE’s vastgesteld, de minder complexe zullen worden begeleid tot een vergunning aanvraag (zie i).

Beleidskader Buitengebied

Adequate ruimtelijke kaders

Actualisatie RO beleid 14 bestemmingsplannen geactualiseerd in kader Zwolle op orde Actualisatie bestemmingsplannen in kader van lopende ontwikkelingen

Particuliere initiatieven


149

tkwaliteit

Toelichting a. Stedelijk Programmeren is een continu proces waarin beleidsprogramma’s, locaties en financiën aan elkaar worden gekoppeld. Zo zal in de ontwikkelingsvisies voor de Spoorzone etc. stedelijk programmeren onderdeel zijn en zal het uitvoeringsprogramma Structuurplan en de MPV hierop aansluiten. b. Voor de Spoorzone zullen wij in 2008 diverse onderzoeken hebben afgerond en voor de drie deelgebieden een visie hebben opgesteld, resulterend in een Integrale Structuurvisie met daaraan gekoppeld een uitvoeringsprogramma. c. De ontwikkelingsvisie Diezerpoort bieden wij begin 2009 ter vaststelling aan. Dit is een samenhangende visie voor de deelprojecten op sociaal, economische en ruimtelijk gebied. d. De ontwikkelingsvisie voor de Wythmenerplas bieden wij begin 2009 ter vaststelling aan. Deze visie geeft een ruimtelijk en programmatisch kader voor nieuwe initiatieven en ontwikkelingen. e. Voor de omgeving Industrieweg aan het Zwartewater zullen wij de ruimtelijk-programmatische visie ter vaststelling aanbieden. f. Voor Wythmen stellen wij een dorpsontwikkelingsvisie op. Wij bieden u deze eind 2009 ter vaststelling aan. g. Voor Spoolde maken wij een inrichtingsschets waarin bebouwing en groene ruimte geïntegreerd zijn. h. In het kader van Zwolle op Orde zullen in 2009 drie bestemmingsplannen ter vaststelling worden aangeboden: Marslanden, Holtenbroek en Zwolle Zuidoost. De bestemmingsplannen voor Assendorp en Voorst zijn ambtelijk voorbereid en zullen in procedure zijn gebracht. i. Voor gewenste ruimtelijke ontwikkelingen zullen nieuwe bestemmingplannen worden opgesteld. Nb. Door de invoering van de nieuwe Wro vervallen de art. 19 procedures en zullen veel zogenaamde postzegelplannen worden gemaakt.

Kengetallen Aantal vigerende bestemmingsplannen: Bestemmingsplannen in voorbereiding (excl. Zwolle op orde):

Bestemmingsplannen vastgesteld Aantal gevoerde artikel 19 lid 1 WRO procedures Aantal genomen voorbereidingsbesluiten

150

285 25 2004 12 60 19


2005 9 50 24

2006 2007 t/m 1 sept 12 4 15 5 12 8

tkwaliteit

Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Budget o.b.v. bestaand beleid Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: * Egalisatieres. bestemmingsplannen Resultaat na bestemming

rekening 2007 4226 1368 -2858 321 -2537

begroting 2008 2009 1461 1559 -1461 -160 -1621

meerjarenraming 2010 2011 1559 1559

2012 1559

-1559

-1559

-1559

-1559

-180 -1739

-1559

-1559

-1559

-225 -180

-180

13

13

Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008: Met name trendmatige aanpassingen en capaciteitsverdeling. Besluitvorming PPN 2008 (meerjarig incidenteel): Binnenstad Bestemmingsplan buitengebied Zwolle op orde Aandeel in bezuinigingstaakstelling ad € 1 mln.:

-850 -300 -180

-850 -225

13

13

Nadere specificatie programmabudget 2009: Ruimtelijke kaders Studies voor planvorming

lasten 1644 95 1739


baten

0

saldo -1644 -95 -1739

151

tkwaliteit

152


tkwaliteit

Pijler Kwaliteit van bestuur en organisatie De gemeente is er voor de burgers en dat moet uit alles blijken. De investering van de kwaliteit van de dienstverlening werpen hun vruchten af. Het bestuur van de gemeente vraagt om een goede planning, goedwerkende procedures en een adequate ambtelijke ondersteuning. Aan het functioneren van het college en raad wordt constant aandacht gegeven. Dat ambtenaren hun plannen en ideeën goed toetsen aan de realiteit in wijken en buurten is uitgangspunt van onze manier van werken. Aan verdere inbedding van beginspraak in werkprocessen wordt

gewerkt. Dat gemeentelijke grond en vastgoed optimaal worden ontwikkeld en benut. Dat het makkelijker wordt via internet informatie te vinden of zaken te doen met de gemeente. En dat er goede samenwerking en overleg is met buurgemeenten en andere bestuurslagen. Zoals provincie, rijk en waterschappen.

Pijler kwaliteit bestuur begroting 2009 beslag op algemene middelen

aandeel in totale lasten

9%

45%

26% kwaliteit van bestuur

kwaliteit van bestuur

grondexploitatie 46%

overig

overig 74%

financiering

0%

13%

specificatie algemene middelen

7%

3% 17%

bijdrage derden

gemeentefonds

grondexploitatie

ozb

reserve

reserves/financiering

tlv algemene middelen 76%

84%


lasten

19 Raad en raadsgriffie 20 Intensivering communicatie 21 Leefbaarheid en wijkgericht werken 22 Aanpassing bestuursstijl 23 Publieke dienstverlening 24 Kwaliteit van bedrijfsvoering 25 Exploitatie gronden en vastgoedbeheer 26 Financiering en algemene dekkingsmiddelen Totaal

2009 1336 2699 3749 9784 9322 262905 8577 300381


baten

315 7611 1278 260628 158080 427912

reserve saldo mutaties (bedragen x € 1.000) -2009 -1336 -2384 -3749 186 -1987 1487 -6557 1908 -369 -4025 145478 -444 127087

153

tkwaliteit

154


tkwaliteit

Inhoud Programma 19 Raad en Griffie

156

Programma 20 Intensivering communicatie

163

Programma 21 Wijkgericht werken en leefbaarheid

167

Programma 22 Bestuursstijl

171

Programma 23 Publieke dienstverlening

175

Programma 24 Kwaliteit van bedrijfsvoering

182

Programma 25a Exploitatie gronden

187

Programma 25b Vastgoedmanagement

190

Programma 26 Financiering en algemene dekkingsmiddelen

192


155

tkwaliteit

Programma 19 Raad en Griffie Thema PPN

Overig

Relevante nota’s • Wet dualisering gemeentebestuur - Gemeentewet – • Motie 118 – begrotingsbehandeling 2006 – • Reglement van orde van de Raad • Commissiereglement

Programmaplan Raad 2009 Meerjarige doelstellingen

Prestaties 2010 Vergaderstructuur Een goed en transparant democratisch Het op een effectieve en efficiënte wijze gestalte geven aan een goed en transpa- bestuur vindt zijn basis in een effectieve rant democratisch bestuur, gestoeld op en efficiënte vergaderstructuur, die niet alleen voor raadsleden, maar ook voor duale uitgangspunten en verhoudingen burgers helder in elkaar steekt. zoals die wettelijk zijn vastgelegd. De vergaderstructuur stond centraal op de raadsretraite van september 2007. De doelstelling moet leiden tot: Tijdens deze retraite heeft de Raad • Een grotere betrokkenheid van de richtinggevende uitspraken gedaan over Zwolse burgers bij de politiek; • Het versterken van het vertrouwen in een nieuwe vergaderopzet, zowel qua structuur als cultuur. Op grond van deze de politiek; uitspraken is uitwerking gegeven aan • Het versterken van de positie van nieuwe opzet, waarbij een scheiding de raad in beleidsprocessen en de wordt aangebracht in informatievoorzietotstandkoming producten uit de ning, meningsvorming en besluitvorming jaarcyclus. in de vorm van afzonderlijke rondes. De • Een heldere besluitvorming. nieuwe opzet heeft als werktitel “het Raadsplein” en is vastgelegd bij raadsbesluit d.d. 17 maart 2008. Vooralsnog gaat het om een proefperiode van een één jaar. Deze werkwijze moet de volgende resultaten opleveren: een scherper politiek debat; een grotere betrokkenheid van de stad (burgers, organisaties etc.);meer tijd voor fractieoverleg tussen de verschillende rondes; meer vergaderdiscipline en uiteindelijk tijdwinst opleveren voor bezoeken in de stad.

Prestaties / activiteiten 2009 De agendacommissie heeft een belangrijke taak in het monitoren van de nieuwe vergaderopzet en geeft - indien noodzakelijk- het presidium tussentijds advies over mogelijke aanpassingen. De agendacommissie heeft binnen een bepaalde bandbreedte vrijheid van handelen om niet structurele knelpunten op te lossen. Bij structurele afwijkingen wordt advies uitgebracht aan het presidium. De uitgangspunten van het Ned. Debat Instituut zijn richtsnoer voor het raadsdebat op hoofdlijnen. Elke fractie heeft een inspanningsverplichting om op deze wijze het debat in te gaan. De door de griffie samengestelde korte handleiding, gebaseerd op het materiaal van het Ned. Debat Instituut, is op aanvraag beschikbaar. In het voorjaar van 2009 wordt door het Ned. Debat Instituut een opfriscursus gehouden. Ook voor 2009 staat een raadsretraite op het programma. Voor de zomervakantie wordt de nieuwe vergaderstructuur geëvalueerd aan de hand van criteria die door de raad in 2008 zijn vastgesteld. Tevens verdient het aanbeveling om in brede zin naar de werkwijze van de raad te kijken. Het gaat dan niet alleen om cultuur en structuuraspecten, maar ook om de samenwerking met het college en ambtelijke organisatie. Om op deze onderdelen zicht te krijgen kan de quick scan van het Actieprogramma lokaal bestuur worden gebruikt. Zowel de evaluatie als de uitkomsten van de quick scan vormen input voor de in september 2009 te houden raadsretraite. De uitkomsten moeten o.a. leiden tot een definitief over de vergaderstructuur.

156


tkwaliteit Meerjarige doelstellingen

Prestaties 2010 Cultuur Eind 2007 is de gedragscode voor de raad vastgesteld. De code is in belangrijke mate gericht op het integer handelen van het raadslid. Het cultuuraspect komt in de code nog onvoldoende uit de verf, omdat het minder makkelijk in regels is te vangen. Het verdient aanbeveling hier een verdere uitwerking aan te geven via een discussie over kernwaarden. Welke kernwaarden staan voor de raad centraal en kan daar ook naar gehandeld worden? Deze activiteit is vergelijkbaar met de in 2007 gehouden training rond integriteit. - De plv. voorzitter heeft o.m. als taak het “volgen” van de heersende cultuur in de raad en hier aandacht voor te vragen. De agendacommissie dient in dit kader als klankbord voor de plv. voorzitter. Duale rollen van de raad Voor de democratische besluitvorming is de betrokkenheid van burgers essentieel. Hiervoor is nodig dat burgers inzicht hebben in besluitvorming en het beleid waar het omdraait, namelijk de wezenlijke politieke keuzevraagstukken die aan de orde zijn. Dit vraagt om zichtbare politiek. Hieraan kan gestalte gegeven worden via een heldere invulling van de volksvertegenwoordigende, kaderstellende en controlerende rol. Deze invulling kan in belangrijke mate via het raadsplein gestalte krijgen, om daarmee de betrokkenheid van de stad bij de besluitvorming te vergroten. Ook kan op deze wijze de Termijnagenda een meer aansprekende rol krijgen door “de stad”, via de informatieronde, reeds aan de voorkant van het beleidsproces te horen.

Prestaties / activiteiten 2009 In 2009 zal rond het begrip “cultuur” mogelijk een kernwaarden discussie plaatsvinden. Voor deze discussie wordt deskundige leiding ingehuurd. Het resultaat van deze discussie zal worden opgenomen in de gedragscode. De plv. voorzitter zal twee keer per jaar of zoveel vaker als nodig is, via de agendacommissie, aan het presidium rapporteren over het cultuuraspect tijdens vergaderingen van het raadsplein.

Een actieve rol van de raad in het betrekken van burgers bij het raadsplein. Het actueel houden van de Termijnagenda, waarbij het accent ligt op de positie van de raad aan de voorkant van het beleidsproces. De agendacommissie bewaakt de uitvoering van deze agenda en adviseert het presidium hierover.

Het presidium heeft aangegeven te willen spreken over het ambitieniveau van de raad, als het gaat om de invulling van de duale rollen. De ondersteuning vanuit de griffie dient hierop aan te sluiten.

Agendering in het presidium van het ambitieniveau van de raad in het perspectief van het omgaan met de duale rollen. Dit laatste in relatie tot de mate van ondersteuning vanuit de griffie.

De raad heeft aangegeven dat producten uit de beleidscyclus die aan de raad worden aangeboden meer dienen aan te sluiten op wensen en behoeften van de raad. Dit is tot nu toe onvoldoende uit de verf gekomen.

De betrokkenheid van de raad bij de totstandkoming van de beleidscyclus zal vergroot moeten worden, o.m. bij de perspectiefnota, programmabegroting en het budgetrecht van de raad. Het afstemmingscomité zal hier een adviserende rol in hebben.


157


Prestaties 2010 Wijkanalyses In de loop van 2004 is de vorige raad gestart met het houden van wijkgesprekken, die leiden tot een bestuursopdracht aan het college. Mede aan de hand van deze bestuursopdrachten stelt het college een wijkanalyse op die aan de raad ter vaststelling wordt aangeboden. De ervaringen van de raad met deze wijkgesprekken zijn zeer positief en vraagt dan ook om continuering van deze activiteit. Communicatie Met het vaststellen van het externe communicatiebeleid voor de raad in 2005 wordt gefaseerd gewerkt aan het vormgeven van dit beleid. In de eerste fase lag het accent op de basale communicatie – het vergroten van kennis over de raad. Hoewel deze fase is gerealiseerd zal het raadsplein nog veel aandacht vragen qua communicatie. Echter uit het 2007 gehouden onderzoek moet geconcludeerd worden, dat de bekendheid van de raad niet is toegenomen. Op grond van de uitkomsten van het onderzoek heeft het presidium in 2007 aangegeven dat raadscommunicatie een zaak van lange adem is. En in te zetten op uitbreiding van de raadswijzer, mede omdat blijkt dat huis-aan-huis bladen goed scoren onder respondenten als het gaat om nieuws uit de raad. Tweejaarlijks vindt een onderzoek plaats naar het imago en de bekendheid van de raad. De imagoverbeterende activiteiten, zoals de ontmoetingsdag, sluiten aan bij de tweede fase van het externe communicatiebeleid, waar het gaat om de positionering en profilering van de raad. Voor 2009 zal dit verder worden uitgewerkt. Het project de raad op school zal in 2009 verder gestalte krijgen. Het inspraakhalfuur voor de burgers plus het koffiedrinken met burgers voldeed niet aan de verwachtingen. Aan de hand van de ervaringen met het raadsplein zal nagegaan worden hoe het informele moment hierin verstrekt kan worden. Aan het eind van de vorige raadsperiode is gestart met de introductie van het burgerinitiatief. Ervaringen met een tweetal burgerinitiatieven in 2008 hebben geleid tot aanpassing van de verordening. Gelet op deze aanpassing verdient het aanbeveling om de eerder voorgenomen evaluatie uit te stellen tot eind 2009.

158


Prestaties / activiteiten 2009 De wijkgesprekken dragen duidelijk bij aan de invulling van de volksvertegenwoordigende en kaderstellende rol en zullen dan ook in 2009 een vast onderdeel vormen van de werkzaamheden van de raad. Voor 2008 staan de wijken Wipstrik en Berkum op het programma.

Een bijdrage te leveren aan de inhoud van de wekelijks uit te brengen raadswijzer. Actief deel te nemen aan de jaarlijkse ontmoetingsdag Continuering van het project de raad op school. imagoverbeterende activiteiten in relatie tot positionering en profilering van de raad. Begin 2009 vindt het tweejaarlijks onderzoek plaats naar het imago en de bekendheid van de raad. Eind 2009 evaluatie burgerinitiatief. Onderzoek naar mogelijkheden voor versterking van de informele momenten tijdens het raadsplein.

tkwaliteit

Programmaplan Griffie 2009 Meerjarige doelstellingen Doelstelling griffie De griffie ondersteunt de raad op een zodanige professionele en klantvriendelijke wijze dat de raad zijn duale rollen op een goede, eigen wijze kan vormgeven en invullen. Aan het eind van de raadsperiode is de duale werkwijze gemeengoed, voor zowel raad en griffie als college en organisatie. Het zou een miskenning van de werkelijkheid zijn om het vorm en inhoud geven van de nieuwe politieke verhoudingen geheel op het conto van griffie en raad te schrijven. De positie van de raad als hoogste bestuursorgaan is in haar functioneren onlosmakelijk verbonden aan het college van B&W en de ambtelijke organisatie. Zowel van het college als de ambtelijke organisatie mag eveneens een belangrijke bijdrage verwacht worden, waar het gaat om het vorm en inhoud geven aan de nieuwe politieke verhoudingen.

Prestaties Vergaderstructuur en cultuur Basistaak van de griffie is het vorm en inhoud geven aan de vergaderstructuur, zowel logistiek als adviserend, middels het secretariaat van de raad, het raadspleinen. De griffie heeft een initiërende rol richting college en ambtelijke organisatie waar het gaat om het vorm en inhoud geven aan de nieuwe politieke verhoudingen,

Prestaties / activiteiten 2009 Voorbereiding van het raadsplein, zowel qua informatie, meningsvorming als besluitvorming. Het gaat om 30 avonden. Ondersteuning van voorzitter van de raad, de plv. voorzitter en de raadspleinvoorzitters. Ondersteuning bij het formuleren van amendementen en moties en de toetsing daarvan. Voorbereiden, toetsen, bewaken besluitvorming. Ondersteuning bij het maken van initiatiefvoorstellen. Loketfunctie voor de raad en burgers; Monitoring van het aantal vergaderuren i.v.m. de gekozen doelstelling.

In het kader van het raadsplein is een belangrijke taak weggelegd voor de agendacommissie met de volgende taken: • het voorbereiden van de agenda’s voor zowel informatie, meningsvormende als besluitvormingsronde • het opstellen van een vergaderrooster voor het raadsplein; • het adviseren van het presidium over de werkwijze van het raadsplein; • het doen van procedurevoorstellen aan het presidium; • het rapporteren aan het presidium over de voortgangsbewaking van moties, amendementen, toezeggingen en schriftelijke vragen; bewaking van de jaarplanning van het college en de jaarplanning van de raad. Het presidium bepaalt de werkzaamheden van raad en commissies en heeft daarbij de volgende taak: • het bepalen van de werkzaamheden van het raadsplein; • het aansturen van de werkzaamheden van het raadsplein; • het opstellen van de jaaragenda van de raad; • het evalueren van het functioneren van het raadsplein; • het voorbereiden van de begroting van de raad; • zorgdragen voor de communicatie over het raadsplein.


De griffie bereidt de vergadering voor en adviseert de agendacommissie over bovengenoemde taken middels een 25-tal vergaderingen. Het ondersteunen van de raad bij het doorvoeren van verbeteringen in het debat in samenwerking met de Ned. Debat Instituut. E.e.a. als vervolg op in de 2007 gehouden debattrainingen. Voor de raadsleden wordt een vervolgtraining opgezet. Voor de zomervakantie evaluatie van het raadsplein met het oog op de behandeling tijdens de raadsretraite in september 2009.

De griffie bereidt de vergaderingen voor en adviseert over de taken van het presidium, hetzij via de agendacommissie hetzij rechtstreeks. Het presidium vergadert 7x per jaar.

159


Prestaties Cultuur Cultuurverbetering is voor deze raadsperiode een belangrijke doelstelling. De plv. voorzitter van de raad is eigenaar van het begrip “cultuurverbetering” en heeft in dat verband een evaluatietaak, in nauw overleg met de agendacommissie. Evaluatieverslagen gaan via de agendacommissie naar het presidium, overeenkomstig de afspraak. Overleg In het kader van bovenstaande activiteiten vindt vanuit de griffie: • wekelijks overleg plaats met de burgemeester; • wekelijks overleg met de gemeentesecretaris; • Zes wekelijks met burgemeester en gemeentesecretaris • Zes wekelijks burgemeester en plv. voorzitter • Zes wekelijks met plv. voorzitter Duale rollen van de raad Inhoud geven aan de politieke of termijnagenda is een goed hulpmiddel bij het plannen van de werkzaamheden van de raad, maar tevens van groot belang voor het bepalen van de eigen agenda en de daaruit voorvloeiende activiteiten die invulling geven aan de verschillende rollen. Daarnaast speelt in het plannen van werkzaamheden ook de nieuwe dynamische agenda een belangrijke rol.

160


Prestaties / activiteiten 2009 Ondersteuning van de plv. voorzitter bij “de cultuurtaak”o.a. in de vorm van evaluatieverslagen. Voorbereiden van een discussie over kernwaarden en de uitkomsten daarvan verwerken in de gedragscode voor de raad.

Voorbereiding van de verschillende overlegvormen

De griffie bereidt een notitie voor over het ambitieniveau van de raad als het gaat om de invulling van de duale rollen, in relatie tot het ondersteuningsniveau vanuit de griffie. De in maart 2007 door de raad vastgestelde termijnagenda geeft niet alleen de termijn aan waarop beleidsonderwerpen worden behandeld, maar vraagt ook om de instrumenten die de raad wil hanteren bij zijn volksvertegenwoordigende rol in de vorm van hoorzittingen, consulterende bijeenkomsten met bewoners, organisaties en bedrijfsleven, conferenties, expertmeetings, vergaderen op locatie, werkbezoeken andere gemeenten. De griffie geeft hier een uitwerking aan en legt dit voor aan het presidium. De griffie draagt zorg voor een goede positionering van de raad in de verschillende beleidsprocessen. Heeft overleg met de gemeentesecretaris over in te zetten ambtelijke capaciteit en de termijn waarop producten door het college geleverd worden. Aan de hand van de termijnagenda maakt de griffie een werkplan, waarin uitwerking wordt gegeven aan de positie van de raad aan de voorkant van het beleidsproces. In een samenwerkingsverband tussen griffie en concernstaf zal een nadere uitwerking gegeven worden aan de betrokkenheid van de raad bij de beleidscyclus. De griffie gaat na welke activiteiten uit het actieprogramma lokaal bestuur een bijdrage kunnen leveren aan de kwalitatieve verbetering van de invulling


Prestaties Afstemmingscomité Het afstemmingscomité heeft tot taak om zorg te dragen voor de afstemming en coördinatie van de processen die gericht zijn op de control binnen de gemeente, zoals vastgelegd in de Gemeentewet en de daarop gebaseerde verordeningen. En zorg te dragen voor de aansturing van het jaarlijkse proces van de accountantscontrole. Daarnaast is door de raad de evaluatie van de beleidscyclus bij de commissie gelegd. Wijkanalyses Voorzetting van de activiteiten van de raad in het kader van de wijkanalyses.

Prestaties / activiteiten 2009 Voorbereiding vergaderingen en advisering aan het comité, middels een viertal vergaderingen per jaar. Advies aan het presidium over de wijze waarop de betrokkenheid van de raad bij de beleidscyclus kan worden vergroot.

Voorbereiding en organisatie, in samenwerking met de eenheid Wijkzaken, van wijkgesprekken, die moeten uitmonden in een kaderstellende opdracht aan het college, via een raadsvoorstel. Via het proces van een voorbereidend gesprek met sleutelfiguren uit de wijk, het wijkgesprek zelf en een terugkoppeling naar de wijk van de opdracht aan het college en de reactie van het college daarop. Voor 2008 staan de wijken Wipstrik en Berkum op het programma.

Communicatie Uitvoering geven aan het door de raad in 2005 vastgestelde communicatieplan, mede in relatie tot de uitkomsten van het onderzoek naar de bekendheid van de raad in 2007

Werkgeverscommissie De commissie is belast met de werkgeversrol van de griffie, zoals is vastgelegd bij verordening. Rekenkamercommissie De rekenkamercommissie heeft tot taak het uitvoeren of doen uitvoeren van beleidsevaluatieonderzoeken van het gemeentelijk beleid, gericht op doelmatigheid en doeltreffendheid.


Het wekelijks uitbrengen van de raadswijzer. Het up to date houden van de website en hier meer bekendheid aan geven De wekelijkse nieuwsbrief voor de raad Publicitaire aandacht voor het burgerinitiatief en evaluatie van het burgerinitiatief eind 2009. Uitwerking van imagoverbeterende activiteiten in relatie tot positionering en profilering van de raad. Voorbereiding jaarlijkse ontmoetingsdag van de raad met de stad. Verzorging publiciteit rond wijkgesprekken en andere activiteiten van de raad die voortvloeien uit de termijnagenda. Vervolg van het project “De raad op school” Uitvoering tweejaarlijks onderzoek naar bekendheid en imago van de raad. Ontwikkelen foldermateriaal. Voorbereiding en advisering middels een viertal vergaderingen per jaar.

Voorbereiding vergaderingen en advisering middels een achttal vergaderingen. Het jaarlijks uitbrengen van een onderzoek. In de vorige raadsperiode is de afspraak gemaakt voor een heroriëntatie op de rekenkamercommissie in de zin van rekenkamer of rekenkamercommissie. Deze heroriëntatie zal voor de aanvang van de nieuwe raadsperiode moeten plaatsvinden. 161


Prestaties Avondscholen De griffie is in de vorige periode gestart met avondscholen om informatie te verschaffen over belangrijke onderwerpen die annex zijn met het raadswerk. Dit kunnen inhoudelijke zaken zijn, maar kunnen ook op het terrein van vorming en training liggen. Onderzoek Organisatie en ondersteuning van raadsonderzoeken. Raadsretraite Voorbereiding en organisatie van een raadsretraite in 2009 Uitvoering quick scan.

Prestaties / activiteiten 2009 Het organiseren van 4 avondscholen.

Indien van toepassing.

Voorafgaand aan de raadsretraite zal het raadsplein geëvalueerd worden en zal een quick scan plaatsvinden. De uitkomsten van beide onderwerpen worden op de raadsretraite besproken.

Contact fracties De griffie wil evenals in de vorige periode Bezoek 9 fracties. jaarlijks een bezoek aan de fracties brengen. Voor 2008 zal dit gecontinueerd worden.


rekening 2007 1907 -1907 33 -1874

begroting 2008 2009 1915 2009 42 -1873 -2009


-1873

-2009

-2009

-2009

-2009

Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008: Trendmatige aanpassingen, hogere uitvoeringskosten en vervallen eenmalige dekking raadsnotulist. Bij de PPN is hiervoor € 40.000 structureel budget beschikbaar gesteld (zie onder). Besluitvorming PPN 2008 (structureel): Griffiebudget Aandeel in bezuinigingstaakstelling ad € 1 mln.:

-40

-40

-40

-40

15

15

15

15

Nadere specificatie programmabudget 2009: Raad Rekenkamer Raadsgriffie

162

lasten 1245 54 711 2010


baten

0

saldo -1245 -54 -711 -2010

tkwaliteit

Programma 20 Intensivering Communicatie Thema PPN

Overig

Beleidskader Kader voor de activiteiten is het beleidsplan communicatie ´De som der delen 2006 – 2010´. Een korte samenvatting van de uitgangspunten: • Burgers hebben recht op communicatie met en informatie van de gemeentelijke overheid • Communicatie ondersteunt goed democratisch bestuur • Communicatie is een volwaardig en integraal onderdeel van het beleidsproces • Communicatie is volledig, juist, tijdig en effectief • Voorgenomen beleid wordt actief uitgedragen naar groepen die (nog) niet actief communiceren met de Gemeente Zwolle.

• Communicatie over niet-aanvaard beleid is geoorloofd mits informatie feitelijk van aard en zakelijk van toon is, de gemeente herkenbaar is als afzender, de inhoud centraal staat en niet de persoon van de bestuurder, er gecommuniceerd wordt in een redelijke verhouding tot die van andere actoren en duidelijk wordt aangegeven in weke fase de beleidsontwikkeling zich bevindt • Alle informatie wordt actief digitaal openbaar gemaakt • De centrale afdeling Communicatie is belast met de ontwikkeling van het communicatiebeleid, ziet toe op samenhang en borgt de kwaliteit van de communicatie. • Er is een communicatietoets voor nieuw beleid • Er wordt een pro-actief mediabeleid gevoerd, met 24 uur per dag gegarandeerde bereikbaarheid.

Programmaplan 2009 Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Burgers optimaal informeren over en betrekken bij het beleid en de ontwikkeling van Zwolle

Prestaties


Tijdige en effectieve en dus pro-actieve advisering van college en ambtelijke organisatie

Communicatietoets In 2008 is de communicatietoets ingevoerd. In 2009 wordt het resultaat en het effect geëvalueerd.

Bijdrage aan maximaal draagvlak voor (voorgenomen) beleid

Beginspraak De notitie Beginspraak (2008) zal ook in 2009 de basis zijn voor het effectief Juiste weergave van beleid in de media organiseren van beginspraak. Het inspiratieboek (eerste kwartaal 2009 gereed) Arrangeren van effectieve (visuele en fysieke) podia om beleid te toetsen en uit vormt de basis voor diverse activiteiten gericht op medewerkers en samenwerte dragen kingspartners. Versterking van de communicatiegeVirtueel Zwolle voeligheid van gemeentepersoneel dat De basisapplicatie is in 2008 gereed gebeeldbepalend is komen. In 2009 zullen de eerste ruimteBetere informatievoorziening binnen de lijk plannen online staan. organisatie door actiever gebruik te ma- In 2010 zullen alle daarvoor in aanmerken van interne communicatiemiddelen king komende plannen visueel inzichtelijk worden gemaakt. Projectleiding van gemeentelijke en Dialoog met de stad wijkgerichte projecten Ook in 2009 is het belangrijk om, naast projecten gezamenlijk op te pakken volgens SMWDS, ook daadwerkelijk als gemeente aanwezig te zijn in de samenleving.


163

tkwaliteit Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Bevorderen van een positieve beeldvorming in samenwerking met de partners uit de stad

Prestaties


Zwolle Marketing De organisatie Zwolle Marketing is een feit. Per 1 november 2008 is er een directeur aangesteld die valt onder het RBT Vechtdal IJseldelta. Stimuleren en organiseren van eveneGemeente Zwolle en RBT hebben een menten prestatieovereenkomst opgesteld. Vormgeven van de dialoog tussen stad en In 2010 is de organisatie op volle toeren aan de slag. bestuur Voor een aantal evenementen en geProjectleiding van communicatieprojec- beurtenissen is deze organisatie in te schakelen (met bijbehorende budgetten), ten die passen binnen het werkgebied maar natuurlijk heeft de gemeente ook van corporate communicatie de opdracht daar waar mogelijk de stad Bewaking en verdere ontwikkeling van de Zwolle te profileren. Voor de komende jaren is de branding SMAAK gekozen. Dit huisstijl gaan we in al onze activiteiten zo goed mogelijk vertalen. Coördinatie van opinie- en communicaActiviteiten in 2009 die onder de vlag van tieonderzoek, inclusief monitoring van Stadsmarketing vallen zijn (al dan niet het collegebeleid via het Burgerpanel door ons zelf of door Zwolle Marketing) uitgevoerd: Relatiemarketing • Zwolle International • Zwolle Culinair • FC Zwolle stadion • Leontien´s Ladies Ride • Zomerkermis • Sassenpoort 600 jaar • Ambassadeursbeleid invulling geven samen met Zwolle Marketing • Diverse relatiebeheer en acquisitie activiteiten met de afdeling E&A coördineren en afstemmen. Ondersteunen van een krachtige positionering van Zwolle door middel van citymarketing

Samen maken we de stad In september/oktober 2008 krijgt de campagne “Doe mee, denk mee” een vervolg. De campagne is dan vooral gericht op het verwerven van ćrowd´. Tevens is er een communicatiekalender ontwikkeld waarin alle activiteiten vermeld staan. Er wordt actief richting media gecommuniceerd over behaalde successen en potentieel succesvolle projecten worden in diverse uitingen ondersteund. Daar waar mogelijk wordt Samen maken we de Stad onder de aandacht gebracht. Denk bijv. aan het buitenconcert afgelopen zomer met het Orkest van het Oosten. Banieren waren goed zichtbaar en ook in de woordvoering is benadrukt dat dit een schoolvoorbeeld is van SMWDS.

164



Prestaties

Prestaties / activiteiten 2009 Voor volgend jaar is een aantal zaken al gepland: • grote oploop organiseren voor de stad rond april • mijlpijlen van diverse projecten communicatief ondersteunen (bijv. Zwols Beurtschip) • advertenties • nieuwsbrief verder vormgeven • buiten Zwolle deze wijze van met elkaar omgaan ´vermarkten´

Introductie van een volledig vernieuwde website

Realisatie nieuwe Zwolle.nl

Visie op communicatie

Nieuw beleidsplan vanaf 2009

Overige activiteiten Naast de veelal jaarlijks terugkerende activiteiten, zoals de vele herdenkingen en vieringen, Nieuwjaarsreceptie en diner, internationale contacten (Hanzedagen), koninklijke en gemeentelijke onderscheidingen, zijn er volgend jaar wel een paar bijzondere, soms voorbereidende, activiteiten: • De start nationale viering bevrijding Overijssel 2009. • Introductie onderscheiding voor kinderen (juni 2009) • Opening stadion FC Zwolle (voorjaar 2009) • Opening Deltion College (voorjaar 2009) • Voorbereidingen Veteranendag 2010 • Voorbereidingen Nationale Boomfeestdag 2010 (maart 2009, Zwolle) • 600 jaar Sassenpoort In 2008 is het project met beperkte financiële middelen van start gegaan. Begin 2009 wordt de beheersapplicatie en een ‘empty site‘ geïmplementeerd. In 2009 wordt de rest van het project opgeleverd. (zie MPI) vanaf 2010 zal structurele groei van content en functionaliteiten plaats vinden. In 2009 zal een nieuw communicatiebeleidsplan worden opgesteld en vastgesteld.

Kengetallen Persberichten Tot 1 september 2008 zijn er 362 persberichten verzonden. Website Het aantal bezoekers aan www.zwolle.nl neemt jaarlijks met zo’n 20% toe. Een uitschieter was er in 2006 toen kon een toename van 50% niet worden verklaard. Gemiddeld komen er in 2008 60.000 bezoekers per maand naar de website.


165

tkwaliteit

Bezoeken per maand 2008 maand januari februari maart april mei juni juli Bezoeken per maand 2007 maand januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december

bezoeken

unieke bezoekers

189.302 168.484 218.413 240.869 219.244 173.666 135.360

55.700 53.618 60.147 56.796 62.253 70.421 49.625

bezoeken

unieke bezoekers

204.381 186.260 224.537 213.420 243.885 286.954 301.903 250.807 187.083 178.213 178.410 168.550

49.576 51.552 53.626 46.935 57.914 56.676 46.817 47.230 49.610 49.763 52.486 48.559

eenmalige bezoekers 41.538 40.327 43.949 41.867 46.915 54.982 38.590

terugkerende bezoekers 14.162 13.291 16.198 14.929 15.338 15.439 11.035

eenmalige bezoekers 36.331 38.466 39.665 35.118 43.513 42.021 34.191 34.887 37.097 37.391 39.979 36.902

terugkerende bezoekers 13.245 13.086 13.961 11.817 14.401 14.655 12.626 12.343 12.513 12.372 12.507 11.657

hits 7.531.977 7.674.108 8.122.155 7.937.658 7.226.847 6.937.353 5.932.551

hits 12.014.764 10.176.834 11.336.016 9.291.422 8.925.540 7.177.024 6.561.506 5.998.766 6.743.734 6.850.594 6.639.384 5.775.521


rekening 2007 1276 1 -1275 109 -1166

begroting 2008 2009 1169 1336 40 -1129 -1336

-1336

-1336

-1336

-1129

-1336

-1336

-1336

-1336

meerjarenraming 2010 2011 1336 1336

2012 1336

Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008: Naast trendmatige aanpassingen en capaciteitsverdeling is op grond van PPN 2007 € 100.000 voor stadsmarketing verwerkt. Besluitvorming PPN 2008 (structureel): Nieuwjaarsreceptie

-20

-20

-20

-20

Aandeel in bezuinigingstaakstelling ad € 1 mln.:

10

10

10

10

Incidentele nieuwe bestedingen 2009: Onderscheiding voor kinderen Dekking binnen bestaande budgetten

8 -8

Nadere specificatie programmabudget 2009: Promotie en PR Voorlichting Communicatieprojecten

166

lasten 575 568 193 1336


baten

0

saldo -575 -568 -193 -1336

tkwaliteit

Programma 21 Wijkgericht werken en leefbaarheid Thema PPN


Beleidskader Voor de komende jaren liggen de hoofddoelen van het wijkgericht werken op het terrein van leefbaarheid, participatie en veiligheid. Hiervoor richt de organisatie zich op: 1. het verzorgen van samenhang tussen wat de gemeente en de partners in de wijk doen. (signaleren en verbinden) 2. het voorkomen en oplossen van problemen (creëren van maatwerk en slagkracht) 3. realiseren van een grotere inbreng van bewoners (stimuleren van participatie en activering) Door wijkgericht werken kunnen signalen uit de wijk worden meegenomen bij nieuw beleid waardoor het beleid meer aansluit bij de wensen en kansen in de wijken.

Relevante beleidsnota’s • Nota Kansrijk in de wijk • Convenant wijkgericht werken 1998 • Plan van aanpak Zwolse Variant voor het wijkgericht werken, 2000 • Nota integraal veiligheidsbeleid • Raadsbesluit Ketenaanpak Zorg voor Overlast • Raadsbesluit Plan van aanpak Dit is Zwolle • Plan van aanpak Holtenbroek schoon en heel • Raadsbesluit experiment wijkbudgetten

Programmaplan 2009 Meerjarige doelstellingen GSB/MOP Burgers moeten meer verantwoordelijkheid nemen en krijgen voor hun eigen welzijn en leefklimaat: “de burger is producent van zijn eigen welzijn”. Verminderen van het beroep van inwoners van Zwolle op ondersteuning door de gemeente Zwolle en het bevorderen van hun zelfredzaamheid door: • het realiseren van basisvoorzieningen als uitgangspunt te nemen en voor het overige te streven naar flexibiliteit van voorzieningen in wijken gebaseerd op kennis van een wijk en de noodzakelijkheid van de voorziening. • Daarbij vooral in te zetten op preventie en signalering van kwetsbare groepen om te voorkomen dat zij een beroep doen op ondersteuning en zorg. • Het uitgangspunt te hanteren dat het zelfoplossend vermogen en de kracht van inwoners van Zwolle aanwezig is dan wel versterkt wordt.

Prestaties Wijkanalyses zijn een gemeentelijk instrument voor het maken van keuzes, op basis van een feitelijke stand van zaken in de wijk en bieden een productieve confrontatie tussen wijkbelangen en stedelijk beleid en uitvoering. Wijkanalyses worden mede gemaakt op basis van een door de gemeenteraad opgestelde opdracht n.a.v. gesprekken met wijkbewoners en (convenants-)partners in de wijk.

Prestaties / activiteiten 2009 Het proces voor de wijkanalyse Zwollezuid loopt naar verwachting nog door 2009. Voor 2009 zal gestart worden met de trajecten voor de wijken Wipstrik en Berkum.

Meerjarige overige beleidsdoelstellingen

Prestaties


Voor Zwolse wijken is er een budget waarover bewoners als opdrachtgever kunnen beschikken om activiteiten te kunnen uitvoeren ter verbetering van leefbaarheid, veiligheid en sociale samenhang in de eigen buurt of wijk.

Onlangs hebben wij u gemeld dat er vanuit het rijk in 2008, 2009 en 2010 jaarlijks € 300.000,-- beschikbaar wordt gesteld t.b.v. bewonersbudgetten. Voor de besteding van de gelden bewonersbudgetten 2008 is een voorstel reeds aan u voorgelegd. Voor 2009 is € 477.600,-beschikbaar voor wijkbudgetten. Voor de aanwending zal aan de raad nog een voorstel worden voorgelegd


167


Prestaties


Premie-op-actie-budgetten Vanwege de ruime mogelijkheden die vanuit het rijk nu worden geboden stellen wij voor het budget premie-op-actie weer terug te brengen op het ( geïndexeerde) niveau van 2007. Ook buiten de aangewezen wijkbudgetgebieden kunnen zo burgerinitiatieven worden ondersteund en deze budgetten spelen een belangrijke rol bij de follow-up activiteiten in wijken waar wijkbudgetten hebben plaats gevonden. In alle stadsdelen kunnen bewoners met Wijkservicepunten vragen, tips en/of klachten over de leef- Alle stadsdelen worden nu bediend baarheid in de woonomgeving terecht in vanuit een decentrale werkplek een locatie die tevens de werkplek is van wijkmanagers en wijkbeheerders. Voor lagere inkomensgroepen bestaat de Doe-het-zelf-garage Floresstraat mogelijkheid tegen een geringe vergoeding zelf aan de eigen auto te sleutelen, waarbij tevens overlast in de woonomgeving wordt voorkomen Voor alle Zwolse wijken is er een budget beschikbaar voor bewonersinitiatieven ter verbetering van leefbaarheid, veiligheid en sociale samenhang

Kengetallen Score sociale cohesie t/m 2007

1999

2001

2003

2005

stadsgemidd elde

Holtenbroek

Kamperpoort

Indische buurt

Dieze-Oost

Dieze-West

7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0

2007

Rapportcijfer leefbaarheid 8,0 6,0 4,0 2,0

1999

168

2001

2003

2005

2007


stadsgemidd elde

Holtenbroek

Kamperpoort

Indische buurt

Dieze-Oost

Dieze-West

0,0

tkwaliteit

Score verloedering Stadsgemiddelde

1999 4,6

2001 4,5

2003 4,8

2005 4,6

2007 4,8

1999 24%

2001 20%

2003 24%

2005 28%

2007 27%

1999 9%

2001 9%

2003 8%

2005 8%

2007 8%

Voelt u zich wel eens onveilig in de eigen buurt? Stadsgemiddelde Overlast door omwonenden (komt vaak voor) Stadsgemiddelde

Voelt zich medeverantwoordelijk voor leefbaarheid

se rik n m dor p pe rp o Ve or e t W rra es lle te e St nho ad lt e s Ho hag lte en nb r Aa oek la nd Sc e he Be n lle rk u Itt /Old m er en su m eel Bu /G it ere st ad eng n e sg em bie id d de ld e

t

st

ur

Ka

W

As

sc

di

Di

In

ip

st he

bu

t

oo

es

e-

ez

w

e-

ez

Di

Bi

nn

en

st

ad

100 80 60 40 20 0

1999

2001

2003

2005

2007

Gemeente doet voldoende om bewoners te betrekken

O ch ost e bu u W rt ip As stri se k nd Ka o m pe rp rp o Ve ort e W rall es ee te nh o St ad lte s Ho hag lte en nb r Aa oek la nd e Sc Be n he rk lle um /O ld Itt e er su nee l Bu m/ ite Ge ng ren st eb ad ie sg em den id de ld e

e-

In d

is

W

es t

ez

Di

e-

ez Di

Bi

nn

en

st

ad

80 70 60 50 40 30 20 10 0

1999

2001

2003

2005


2007

169

tkwaliteit


rekening 2007 2383 358 -2025 17 -2008

begroting 2008 2009 2692 2699 363 315 -2329 -2384


-2329

-2386

-2388

-2390

-2

-2

-2

-100

-100

-100

-100

19

19

19

19

-2384

Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008: Trendmatige aanpassingen en verlagen baten en lasten Brededoeluitkering SIV. Toelichting mutatie meerjarenraming: Stadsuitbreiding Besluitvorming PPN 2008 (meerjarig incidenteel): Wijkbudgetten Aandeel in bezuinigingstaakstelling ad € 1 mln.: Nadere specificatie programmabudget 2009: Wijkmanagement Leefbaarheid en wijkveiligheid

170

lasten 2209 490 2699


baten -12 327 315

saldo -2221 -163 -2384

tkwaliteit

Programma 22 Bestuursstijl Thema PPN

Ontwikkelingen en kwaliteit van de organisatie

In dit programma zijn een viertal thema´s opgenomen: • Lobby en netwerken • Strategische samenwerkingsverbanden in regionaal, landsdelig en landelijk verband • Grote Stedenbeleid • Ontwikkelingen beleidscyclus inclusief dualisering Relevante beleidsnota’s • Positionpaper Lobby • WGR kadernotitie Regio IJsselvecht • Netwerkstadvisie Zwolle-Kampen • Raadsvoorstel Samen maken we de stad • MOP deel B

Programmaplan 2009 Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Samen maken we de stad

Prestaties


Aan het eind van 2009 is een werkwijze ontwikkeld waarbij de gemeente verantwoordelijkheden deelt met partners in de stad. Gemeente en partners trekken samen op om van Samen maken we de Stad (SMWDS) het profielkenmerk van Zwolle te maken.

In 2009 wordt het gedachtegoed van SMWDS verder uitgedragen in de stad. In het voorjaar wordt samen met partners opnieuw een grootscheepse netwerkbijeenkomst georganiseerd naar het voorbeeld van Ateliers Samen maken we de Stad op 31 oktober 2007. In de ambtelijke organisatie wordt zowel op concernniveau als op het niveau van de eenheden een vervolg gegeven aan de inmiddels lopende activiteiten, opdat het werken in de geest van SMWDS steeds vanzelfsprekender wordt. De rol van de gemeente als ‘verbinder’ krijgt op stedelijk niveau en op wijkniveau steeds meer vorm. De website Samen maken we de Stad vervult daarbij een belangrijk hulpmiddel dat door burgers en organisaties met een idee voor Zwolle veelvuldig wordt gebruikt. De ideeënmakelaar vervult een stimulerende en faciliterende rol voor burgers. Aan het eind van 2009 is er zicht op wat Samen maken we de Stad voor Zwolle betekent en hoe daar in de volgende collegeperiode, na de verkiezingen in maart 2010, op voortgeborduurd kan worden. Daarmee wordt de fase van oriëntatie en aftasten afgerond en wordt de omslag gemaakt naar continuïteit en verankering in reguliere werkprocessen. Daarom hebben wij in het kader van incidenteel nieuw beleid een budget voor 2009 gereserveerd.


171

tkwaliteit Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Informatievoorziening

Prestaties


Optimalisering van het Bestuursinforma- Uitwerking en implementatie van het tiesysteem (BIS). verbetervoorstel stukkenstroom (intern) Onderzoek naar mogelijke verbeteringen in de zoekfunctie van BIS t.b.v. raad en externen. De Raad neemt in het najaar een besluit (Her)Oriëntatie op de centrumfunctie van Zwolle participeert in 2009 in de opeover de vorming van de GGD regio IJsrationeel geworden Veiligheidsregio Zwolle m.b.t. selland IJsselland .regio rond Zwolle .landsdelig Met medewerking van Zwolle is op 1 januari 2010 de GGD regio IJsselland De Raad zal voorstellen voorgelegd opgericht krijgen voor vorming van regionaal overEr is een platform gevormd voor perio- leg. Over de voortgang zal aan de Raad gerapporteerd worden. diek overleg met regiogemeenten.

Participatie in regionale en sectorale samenwerkingsverbanden (zie a)

Een onderzoek naar alliantievorming met gemeenten in NoordOost Nederland is afgerond Naast lopende zaken worden activiteiDeelname in: ten gericht op de transformatie naar de • WGR – Regip IJssel-Vecht GGD-regio IJsselland uitgevoerd • Stedenkring Zwolle – Emsland • VNG • G27 De lobby voor het realiseren van de vergroting van de wegcapaciteit van de E232 wordt in 2009 voortgezet. Er vindt structurele deelname plaats in landelijke en provinciale bestuurlijke commissies van de VNG

Een prominente plaats voor Zwolle op landelijk en regionaal niveau

Zwolle Kampen Netwerkstad

172

Actieve participatie in dit samenwerkingverband van grote steden in Nederland in de sociale, fysieke en economische pijler voor kennisdeling en maximale deelname in het rijks-stedenbeleid. In 2009 ontvangt Zwolle financiële bijdra- Het subsidieloket heeft op basis van een gen voor ontwikkelingen binnen de stad. quick scan beleidsterreinen geselecteerd waar subsidieopbrengsten te verwachten (Spoorzone, bereikbaarheid in de stad, zijn. wijkontwikkeling) (zie b) Op 1 april zijn projectvoorstellen ingediend voor het aanvragen van EFRO subsidie. Zwolle heeft een plaats in nieuw te vorOp bestuurlijk en ambtelijk niveau wordt men rijksbeleid. continu gewerkt aan netwerkrelaties met provincie en rijk om invloed uit te oefenen op flankerend overheidsbeleid. Samen met de gemeente Kampen en de In 2009 wordt verder uitvoering gegeven aan het realiseren van de 7 vastgestelde provincie Overijssel wordt gewerkt aan de uitvoering van de vastgestelde ontwik- boegbeelden. Hiervoor is o.a. het aanjaagbudget van € 400.000 bedoeld. De kelingsvisie. Daarnaast wordt bezien of de samenwerking ook op andere fronten concrete bestedingsvoorstellen zullen voor de begrotingsbehandeling separaat kan of moet worden uitgebouwd aan de raad worden voorgelegd


tkwaliteit Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Grote Stedenbeleid (GSB)

Beleidscyclus

Dualisering van de begroting

Prestaties


Herorientatie op het nieuwe stedenbeleid Eindevaluatie MOP 2005-2009 na 2009. Ontwikkeling nieuwe (lichte) sturingsen financieringssystematiek voor het Stedenbeleid van het rijk op basis van de kaders vanuit het rijk. Benutten van kansen die het nieuwe stedenbeleid biedt (relatie met lobby- en netwerken) Onderdelen van beleidscyclus verbeteTen behoeve van de collegeonderhanderen. lingen in 2010 zullen wij de programma’s doorlichten. Hierbij komen ook onderwerpen als samenstelling van programma’s en flexibilisering aan de orde. De organisatie zal in overleg met de por- Gesprekken starten om het ambitieniveau te bepalen en hierop volgend een tefeuillehouder financiën en een vertegenwoordiging van de raad nagaan welke plan van aanpak opstellen. structuur veranderingen er mogelijk zijn om de beleidscyclus verder te dualiseren

Toelichting programmaplan a. Regio Gemeente Zwolle participeert in regionale en sectorale samenwerkingsverbanden om haar positie indirect te versterken: • Vanuit de Wet Gemeenschappelijke regelingen (WGR) neemt de gemeente deel aan de Regio IJssel-Vecht. In 2009 betreft het de uitvoering van de wettelijke taak mbt volksgezondheid. Voor wat betreft de wettelijke taken mbt

brandweer,rampenbestrijding en geneeskundige hulpverlening wordt geparticipeerd in de Veiligheidsregio IJsselland • Het lobbyplatform E 232 is gericht op de vergroting van de wegcapaciteit van de E232, het verlengde van de A37. Hiervoor is een tijdelijke samenwerking aangegaan met het Duitse district Emsland. De verwachting is dat in 2009 de lobby succesvol kan worden afgesloten, waarna de samenwerking wordt ontbonden. • De VNG vormt een belangrijke schakel tussen de gemeenten en het rijk. Zij vertegenwoordigt en verdedigt de belangen van de gemeenten. Zwolle participeert in verschillende landelijke en regionale commissies.

b. Stedenbeleid Na drie perioden van GSB, is het systeem toe aan een herijking. Het rijk stelt mede aan de hand van de adviezen van de commissie d´Hondt en Lodders een nieuw (actief) stedenbeleid voor. Dit heeft consequenties voor de sturingsen financieringssystematiek. Het MOP (tevens prestatieconvenant met het rijk) loopt eind 2009 ook af. Separaat wordt de raad geïnformeerd over de ontwikkelingen rond het GSB.


173

tkwaliteit


rekening 2007 3782 3 -3779 -314 -4093

Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: Resultaat na bestemming

begroting 2008 2009 3616 3749 -3616

-3749


-3616

-3749

-3635

-3631

-3622

-8 122

-8 12

-8 17

-400 -140 -30 -74 -90

-74 -90

-74

29

29

29

Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008: Trendmatige aanpassingen en aanpassing budget v/m wethouders. Toelichting mutatie meerjarenraming: Stadsuitbreiding Aanpassing budget pensioen v/m wethouders Besluitvorming PPN 2008 (meerjarig incidenteel): Boegbeelden ZKN Uitvoering raadsbesl. 'Met een goed idee voor Zwolle' G-27 lidmaatschap Projectbureau Zwolle-Kampen Adviescommissie bezwaarschriften Aandeel in bezuinigingstaakstelling ad € 1 mln.: Incidentele nieuwe bestedingen 2009: Samen maken we de stad

-50

Nadere specificatie programmabudget 2009: Burgermeester en wethouders Functionele commissies

174

lasten 2903 846 3749


baten

0

saldo -2903 -846 -3749

29

tkwaliteit

Programma 23 Publieke dienstverlening Thema PPN

Overig

Beleidskader Dienstverlening aan burgers en ondernemers is voor ons van groot belang. In de Visie op dienstverlening hebben wij onze ambities op dit terrein geformuleerd: de klant meer centraal, meer elektronische dienstverlening, makkelijker en toegankelijker, minder regels en meer samenwerken. Om deze ambities te realseren is goede ICT-ondersteuning een voorwaarde. Evenals een heroriëntatie op de wijze waarop wij omgaan met onze rol bij regelgeving en handhaving en de wijze waarop wij de burgers betrekken bij ons beleid. De subprogramma’s deregulering en e-gemeente geven hier handen

en voeten aan en leveren zowel maatschappelijke baten (betere dienstverlening) als economische voordelen (efficiëntere procesinrichting). Relevante beleidsnota’s • Visie “Dienstverlening in Zwolle: betrouwbaar en professioneel” (2006) • Digitaal Perspectief / Programmaplan e-gemeente (herzien in 2007) • Handhaven is regel (2004) • Gedogen is uitzondering (2004)

Programmaplan 2009 Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Realiseren van een goede kwaliteit van publieke dienstverlening, waarin de klant meer centraal staat, waarin meer wordt ingezet op elektronische dienstverlening, waarin we streven naar minder regels, die gemakkelijker en toegankelijker is en waarbij we meer samenwerken.

Prestaties


De klant meer centraal:

De klant meer centraal:

In 2010 is 80% van onze klanten tevreden uitvoering diverse klanttevredenheidsonderzoeken (o.a. naar de individuele over de kwaliteit van onze dienstverlevoorzieningen WMO, schuldhulpverlening ning (rapportcijfer > 7) en baliebezoekers Stadskantoor). In het onderzoek onder baliebezoekers willen In 2010 werkt en communiceert de gemeente meer vanuit het perspectief van we minimaal een 7,7 scoren. Van de bezoekers aan de publieksbade klant lie komt minimaal 50% op afspraak. Daarvan hoeft 95% niet langer dan 5 minuten te wachten. Van de klanten met vrije inloop wordt 90% binnen 15 minuten geholpen. Implementatie van minimaal 12 nieuwe servicegaranties Realiseren integraal aanbod van dienstverlening aan werkzoekenden en werkgevers vanuit de Zwolle Werkt Academie samen met UWV/CWI (zie programma 9) Uitvoeren WMO-pilots persoonlijke dienstverlening (zie programma 6) Dienstverlening aan ondernemers (zie programma 8) Vervolg communicatiecampagne dienstverlening (zie b) Helder communiceren Permanente aandacht voor communicatie op het gebied van bijstandsverlening (zie programma 10) Verbetering interne dienstverlening ter ondersteuning van externe dienstverlening en servicegaranties (o.a. door continue dialoog met interne klanten, jaarlijkse Service Level Agreements, klanttevredenheidsonderzoek onder interne klanten)


175

tkwaliteit Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Meer e-dienstverlening

Deregulering

Prestaties

Medio 2009 is 75% van de producten van Het project e-loket rondt in de 1e helft de gemeente Zwolle digitaal beschikbaar van 2009 de implementatie van de 120 electronische formulieren en transacties Eind 2009 behandelt de gemeente Zwolle af. elektronisch berichtenverkeer gelijk als Project invoeren omgevingsvergunning conform wettelijke bepalingen (invoefysiek berichtenverkeer ringsdatum 1-1-2010) Uitvoeren “Mijn bedrijvenloket” (zie In 2009 voorziet e-dienstverlening in de behoefte van onze klanten en maakt 30% programma 8). Zoals al gemeld in de MPI 2008 is de streefdatum voor deze doelvan onze klanten gebruik van internet stelling verschoven naar eind 2009 i.v.m. voor gemeentelijke producten. randvoorwaardelijke investeringen in de technische infrastructuur. Vernieuwing van de website Zwolle.nl Organisatiebreed gebruik van basisregistraties

Implementatie van kanaalsturing en het meten van het daadwerkelijke gebruik van internet op productniveau. Centraal aansturen / in elkaar schuiven van de businesscases van de verschillende basisregistraties (zie toelichting)

Regels: minder en anders:

Ideeënmanagement en het innovatieprogramma leveren voor de deregulering van minstens twee gemeentelijke producten een implementeerbaar idee op. Implementatie van dereguleringsvoorstellen vanuit het SIRA-rapport (zie e) Verder uitvoeren van het plan van aanpak deregulering, waaronder het doorlichten van de verordeningen en het realiseren van een opleidingsaanbod op het gebied van deregulering. Door inzet van (pre-)mediation komen tot 50% alternatieve afdoeningen van bezwaarschriften van de Algemene Kamer (zie toelichting) 75% van de bezwaarschriften wordt binnen de wettelijke termijn behandeld. Voorbereiding omgevingsvergunning (zie e) Per 1 januari participeren 9 bestaande gemeentelijke servicenummers in het TSC (14038). Monitoring van de doelstelling om 80% van de informatievragen direct af te handelen. Eind 2009 is de dienstverlening in het TSC uitgebreid met andere telefoonnummers dan de servicenummers en met producten en diensten van de Rijksoverheid.

In 2010 zijn de door de gemeente beïnvloedbare administratieve lasten voor burgers en ondernemers met 25% gedaald

Vanaf 1 januari 2009 heeft Zwolle een telefonisch servicecentrum TSC), waar we 80% van de informatievragen direct afhandelen.

Makkelijker en toegankelijker (zie d)

176


Realiseren van een geautomatiseerde koppeling van de registratie van klantcontacten via telefoon, internet en e-mail. Dit kanaaloverstijgende inzicht in klantcontacten is randvoorwaarde voor een goed functionerend kcc.



Meer samen

Prestaties


In 2010 heeft Zwolle een multichannel klantcontactcentrum waar mensen terecht kunnen voor informatie, ongeacht het kanaal dat ze kiezen

In januari 2009 start een pilot om de burgertelefoontjes die binnenkomen bij de publiekstelefoon van de provincie Overijssel af te handelen in het telefonisch servicecentrum Zwolle. Op basis van de resultaten daarvan worden in de loop van 2009 definitieve afspraken gemaakt met de Provincie. Samenwerking met externe partners bij de implementatie van het Masterplan Kranenburg

In 2010 heeft de gemeente 10 convenanten met partners over gezamenlijke dienstverlening In 2010 werken gemeentelijke diensten integraal en waar mogelijk samen met ketenpartners

Met Provincie, waterschappen en andere gemeenten komen tot een dienstverleningsovereenkomst over de uitvoering van de WABO Met Locosensus de mogelijkheden voor verdere samenwerking onderzoeken I.s.m. de Islamitische gemeenschap wordt in 2009 een plan gemaakt voor de uitbreiding van het Islamitische deel van de begraafplaats Kranenburg

Een bijdrage leveren aan een veilige en leefbare omgeving in Zwolle door op professionele wijze invulling te geven aan het toezicht en de (integrale) handhaving van regelgeving op het gebied van bouwen, milieu, openbare ruimte en markten & havens

Vanuit de visie op dienstverlening en het programma “Samen maken we de stad” willen we:

Eén centraal servicepunt voor werkgevers binnen de gemeente Zwolle en de regio . (zie programma 10) Uitvoeren handhavingsprogramma 2009 met als accenten: • toezicht op de naleving van het gebruiksbesluit • project toezicht gevelreclame binnenstad • meer toezicht op hondenoverlast

Een adequaat niveau van toezicht en handhaving realiseren, waarbij wordt voldaan aan de eisen van het Besluit Kwaliteitseisen Handhaving en de 6 prinVerminderen van de toezichtslast door: cipes van goed toezicht. • deelname aan het Rijksprogramma “Vernieuwend Toezicht” in de horeca • integraal toezicht en handhaving bij nieuwe projecten

Bij toezicht door inzet van gerichte instrumenten waar mogelijk naleefgedrag te stimuleren.

Realiseren van: Goede kwaliteit van de (modelmatige) waardering van onroerende zaken

Bij toezicht instrumenten inzetten die zich meer richten op stimuleren van naleefgedrag. Integraal toezien en handhaven door betere interne en externe samenwerking Correcte en snelle afhandeling van: Bezwaarschriften en beroepen tegen belastingaanslagen

Ingericht zijn op integrale handhaving van de omgevingsvergunning Adequaat invulling geven aan toezicht na deregulering van de APV Signaalfunctie naar beleid en regelgeving actief en structureel invullen Modelmatige uitvoering WOZ in verband met jaarlijkse herwaardering

Correcte en tijdige oplegging van aansla- Verzoeken om kwijtschelding invorderingsprocedures gen gemeentelijke belastingen en heffingen, met als doel het minimaliseren van het aantal bezwaarschriften


177

tkwaliteit

Toelichting programmaplan a. Algemeen We zijn nu 2 jaar aan het werk met het realiseren van de ambities uit de Visie op dienstverlening. We boeken goede voortgang, al is ook hier de praktijk vaak weerbarstiger dan we vooraf denken. De ambities blijven overeind, maar soms moeten we iets meer tijd nemen om ze uit te voeren. In de programmabegroting van 2008 hebben we al aangegeven dat het realiseren van de ambities op het gebied van dienstverlening sterk afhankelijk is van het (slagen van) een groot aantal ICT-projecten. Dat is nog steeds het geval en onder punt c en in het MPI gaan we daar verder op in. Daarnaast constateren we dat we met de uitvoering van het programma dienstverlening in een fase komen, waarin de visie die we hebben geformuleerd, steeds meer handen en voeten moet krijgen in het dagelijks werk van medewerkers, door de hele organisatie heen. Waardering van de dienstverlening door klanten (burgers en bedrijven) is het enige resultaat dat telt. Dat vergt een zorgvuldig proces van presentaties, discussies in de organisatie en het betrekken van managers en medewerkers bij het vertalen van de ambities inaar de uitvoering van het dagelijkse werk. Dit proces is in 2008 gestart en wordt in 2009 voortgezet. b. De klant meer centraal * Servicegaranties In 2008 zijn de eerste zeven zogenaamde servicegaranties ingevoerd. Daarmee krijgt de klant vooraf een garantie voor bijvoorbeeld de termijn waarbinnen hij een antwoord op een aanvraag kan verwachten. De uitvoering van deze eerste tranche verloopt redelijk, al zijn er m.n. op het punt van het registreren van afhandeltermijnen nog verbeteringen nodig. In 2009 worden nieuwe servicegaranties ingevoerd, m.n. op het gebied van het aanvragen van uittreksels en verklaringen, vergunningen, uitkeringen en subsidies. In totaal gaat het om minimaal 12 nieuwe servicegaranties. Daarbij zal m.n. aandacht gegeven worden aan de communicatie en registratie. * Communicatie In 2009 wordt een vervolg gegeven aan de communicatiecampagne over de gemeentelijke dienstverlening. Er is een fotoserie ontwikkeld als basis voor alle communicatie vanuit het programma dienstverlening en de projecten die daaruit voortvloeien. De communicatiemiddelen die gericht zijn op de interne doelgroepen hebben vooral als doel te informeren, te inspireren en aan te zetten tot gedragsverandering (“iedere ambtenaar een dienstverlener”). Voor communicatie naar externe doelgroepen wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van bestaande communicatiekanalen. Binnen Publiekszaken is in 2008 een pilot “Helder communiceren” gestart. Deze bestaat uit een training om eigentijdser en duidelijker te schrijven, een “Schrijfwijzer” en het herschrijven van standaardbrieven en beschikkingen. Deze pilot sluit goed aan bij het traject “Duale stukken schrijven”, waarbij vanuit dezelfde principes is gewerkt (m.n. kort en lezersgericht schrijven). “Helder communiceren” wordt in 2009 uitgebreid naar andere afdelingen binnen Publiekszaken en naar andere eenheden.

178

c. Meer elektronische dienstverlening Met het verschijnen van Digitaal perspectief in 2006 is gestart met het programma E-gemeente Zwolle. Sindsdien zijn er de nodige veranderingen gekomen in het Zwolse programma, maar ook in de context van het programma. Landelijke ontwikkelingen laten zien dat door de stortvloed aan initiatieven de implementatie vaak stroef verloopt. Wel is het programma in een andere fase gekomen. Werden 2006 en 2007 nog gekenmerkt door het opstarten, 2008 en zeker 2009 zijn de jaren waarin de eerste resultaten zichtbaar worden. De daarop volgende jaren 2010-2012 staan in het teken van verbreding en vooral van de noodzakelijke organisatieverandering. Nu gaat het nog om beperkte procesveranderingen. In de latere jaren zijn substantiële organisatieveranderingen nodig om met name de ambities van “de overheid heeft antwoord” (zie onder punt e) waar te kunnen maken. De belangrijkste bijstellingen in dit programma ten opzichte van de programmabegroting/MPI 2008 zijn als volgt samen te vatten. 1. Focus aanbrengen in het programma door prioriteit te geven aan betere e-dienstverlening en betere communicatie tussen bestuur/organisatie en samenleving 2. Aanpassen van ons programma e-gemeente aan het recent vastgestelde Nationale Uitvoeringsprogramma. In dit uitvoeringsprogramma zijn de prioriteiten van het Rijk limitatief benoemd. In 2008 en 2009 staat het programma (ondanks de prioritering) nog steeds onder druk en is de haalbaarheid een risico. Wij zoeken naar de balans tussen ambitie en haalbaarheid. Het inrichten van basisregistraties is een belangrijke voorwaarde om onze ambities op het gebied van e-dienstverlening te realiseren. In 2008 is al hard gewerkt aan de inrichting van de basisregistraties GBA (persoonsgegevens), BAG (adressen en gebouwen) en NHR (bedrijven). In 2009 worden de datadistributie en de beheerorganisatie ingericht en worden afspraken gemaakt over verantwoordelijkheden, ontsluiting, het gewenste kwaliteitsniveau e.d. d. Makkelijker en toegankelijker Om deze ambitie te realiseren willen we rond 2012 een klantcontactcentrum (kcc) operationeel hebben. Landelijk is hiervoor het concept “Antwoord” ontwikkeld. In dit concept is het kcc als volgt omschreven : het kcc wordt het unieke portaal waar burgers, bedrijven en instellingen via diverse kanalen terecht kunnen voor alle producten en diensten van de overheid en daarmee samenhangende producten en diensten van de ketenpartners. Die verschillende kanalen zijn balie, telefoon, internet, post en mogelijk in de toekomst te ontwikkelen kanalen. Onder producten en diensten van “de overheid” worden ook producten en diensten van andere overheden, uitvoeringsorganisaties e.d. verstaan.


tkwaliteit

De realisatie van het telefonisch servicecentrum per 1 januari 2009 is een belangrijke eerste stap op weg naar het kcc. Daarvoor moet o.a. verder gewerkt worden aan een geautomatiseerde koppeling van de registratie van klantcontacten via telefoon, internet en e-mail. Dit kanaaloverstijgende inzicht in klantcontacten is randvoorwaarde voor een goed functionerend kcc. Verder wordt in 2009 een begin gemaakt met “kanaalsturing”: hoe kunnen we klanten “verleiden” om gebruik te maken van het optimale kanaal om zaken te doen met de gemeente? In het groeipad naar het kcc werken we samen met o.a. de gemeenten Emmen en Enschede. Zaken als inventarisatie van klantvragen en het opstellen van functieprofielen worden met elkaar uitgewisseld en gezamenlijk uitgewerkt. e. Regels: minder en anders In 2009 wordt verder gewerkt aan de uitvoering van het plan van aanpak deregulering langs de drie sporen van regels, processen en cultuur. In 2008 heeft bureau SIRA een 60-tal gemeentelijke producten doorgelicht op administratieve en bestuurlijke lasten. Volgens SIRA kunnen de administratieve lasten voor burgers en ondernemers met zeker 20% omlaag. Inmiddels is gestart met vormgeving van het implementatietraject, dat in ieder geval ook nog in 2009 zal doorlopen. Andere gemeenten in de regio laten ook een soortgelijke doorlichting uitvoeren. De Kamer van Koophandel stimuleert dit. Wij nemen deel aan een Stuurgroep die een “ambassadeursfunctie” vervult in dit project. De inwerkingtreding van de Wabo (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht) is verschoven naar 1 januari 2010. De extra

tijd die is ontstaan benutten we door vanaf 1 januari 2009 op de afdeling Vergunningen al te gaan werken volgens de Wabo en de klant meer centraal te zetten. In deze tussenstap gaan we de vergunningen van de gemeente coördineren. Interne procedures worden beter op elkaar afgestemd en er komt één aanspreekpunt voor de aanvrager. Ná de inwerkingtreding van de Wabo komen hier dan de vergunningen van de provincie en het waterschap bij. Eind 2008 heeft Staatssecretaris van Bijleveld het startsein gegeven voor het coördinatiepunt (pre-)mediation. Dit is een nieuwe manier van conflictoplossen, waarin premediation en mediation worden ingezet bij een (dreigend) conflict. Bij het coördinatiepunt kunnen medewerkers van de gemeente Zwolle terecht voor informatie en advies over (pre-) mediation. Het coördinatiepunt kan daarnaast helpen bij de vraag of een mediation zinvol is en bij het doorverwijzen naar een mediator. Eén en ander maakt deel uit van een klantgerichte aanpak bij de behandeling van bezwaarschriften. Waar mogelijk worden geschillen informeel opgelost; afhankelijk van de situatie kan ook gekozen worden voor allerlei andere oplossingsmogelijkheden voordat een bezwaarprocedure start. Zo kan een (keukentafel-)gesprek, buurtbemiddeling of mediation een verdere formele behandeling van een bezwaarschrift voorkomen. D.m.v. effectieve conflicthantering wordt de klantgerichte dienstverlening verbeterd en kunnen de administratieve lasten behoorlijk worden verlicht. De Zwolse aanpak geldt in het land als “best practise”. Zwolle is pioniergemeente in het kader van de zogenaamde Taskforce Wallage, die administratieve lastenvermindering nastreeft.

Kengetallen

Aantal klanten Publieksbalies Stadskantoor Informatiecentrum Stadhuis Telefoontjes Burgerzaken / Belastingen Telefoontjes Informatiecentrum Stadhuis Wachttijden % klanten publieksbalies < 15 minuten geholpen (vrije inloop) Gemiddelde wachttijd publieksbalies bij vrije inloop % klanten dat op afspraak wordt geholpen % klanten op afspraak < 5 minuten geholpen Gemiddelde wachttijd publieksbalies voor klanten op afspraak Kwaliteit / klanttevredenheid Score behaald in jaarlijks klanttevredenheidsonderzoek balie Stadskantoor Score behaald in kwaliteitsonderzoek telefonische dienstverlening Burgerzaken / Belastingen Elektronische dienstverlening Aantal beschikbare formulieren op www.zwolle.nl Aantal transactiemogelijkheden op www.zwolle.nl


2007

1e helft 2008

begroting 2009

90.000 12.500 70.000 4.600

53.000 7.100 32.500 1.900

92.000 PM1 60.0002 PM

86% 7 min. 30% 86% 2 min.

86% 7 min. 35% 93% 1 min. 10 sec

90% 7 min. 50% 95% 1 min.

7,6 8,1

7,6 n.n.b.

7,7 8,2

109 44

111 48

140 90

179

tkwaliteit Vergunningen / Toezicht & Handhaving

2007

1e helft 2008

begroting 2009

Bouw aantal bouwvergunningen aantal constructieberekeningen bouw aantal berekeningen prestatienorm aantal controlebezoeken bouw

1.021 916 47 3.705

619 533 8 1.488

1.150 1.000 25 3.400

144 402 22

52 225 15

100 450 30

9.000

9.200

9.500

APV Openbare ruimte aantal reclamevergunningen (niet zijnde bouwvergunningen) 50 aantal handhavingsacties openbare ruimte aantal kapvergunningen

32 63 130

55 345 69

500 130

APV Openbare Orde en Veiligheid aantal vergunningen drank- en horeca aantal evenementenvergunningen aantal gecontroleerde evenementen aantal controles bij bedrijven aantal handhavingsacties bij bedrijven

101 354 28 239 2

101 242 18 78 9

150 300 30 200 20

Kamerverhuur aantal onttrekkingsvergunningen aantal exploitatievergunningen aantal controles

5 20 86

1 12 131

5 PM

Gebruiksvergunningen aantal gebruiksvergunningen aantal controles

14 81

25 11

10 PM

1.491 219

1.171 59

1.600 200

32 49

47 0

40 50

108 56 4

82 27 1

120 60 4

Milieu aantal milieuvergunningen aantal milieucontroles aantal bedrijveninventarisaties Parkeren aantal parkeervergunningen

Afval aantal behandelde afvalklachten aantal processen verbaal / bestuursrechtelijke optredens Reclame aantal behandelde reclameklachten aantal handhavingsacties reclame Hondencontrole aantal behandelde klachten aantal opgemaakte processen verbaal aantal projectmatige wijkcontroles

1 In de loop van 2009 zal het Informatiecentrum verhuizen naar het Stadskantoor. Het is moeilijk in te schatten wat de gevolgen hiervan zijn voor de bezoekersaantallen 2 Het servicenummer voor Burgerzaken en Belastingen gaat in 2009 op in het telefonisch servicecentrum, en het is nog niet duidelijk of deze telefoontjes apart geregistreerd gaan worden. 3 Eind 2008 treedt het gebruiksbesluit in werking. Hierdoor vervalt en vermindert het aantal vergunningen volgend jaar sterk. Het aantal controles is op dit moment nog niet bekend.

180


tkwaliteit

Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Budget o.b.v. bestaand beleid Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: * reserve verkiezingen * reserve ICT * egalisatiereserve begraafplaatsen Resultaat na bestemming

rekening 2007 10126 7071 -3055 4

-3051

begroting 2008 2009 9163 9784 7215 7611 -1948 -2173 8 -1 75 112 -1940 -1987


-2205

-2237

Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008: Met name trendmatige aanpassingen op zowel de lasten als de baten in verband met kostendekkend heid tarieven/leges. Toelichting mutatie meerjarenraming: Stadsuitbreiding -33 -33 Besluitvorming PPN 2008 (structureel): Kosten Geo informatie Aandeel in bezuinigingstaakstelling ad € 1 mln.: Incidentele nieuwe bestedingen 2009: Achterstallig onderhoud begraafplaatsen Stemmen met potlood

-2269

-33

-100

-100

-100

-100

11

11

11

11

-60 -115

Nadere specificatie programmabudget 2009: Reisdocumenten Rijbewijzen/eigen verklaringen Naturalisatie Verklaringen Burgerlijke stand Verkiezingen Begravingen Info-centrum gemeente Overige publieke dienstverlening Bouw Geo-informatie

lasten 1251 512 89 247 714 347 1151 275 109 4771 449 9915


baten 1158 717 35 246 249 130 956 98 4339 7928

saldo -93 205 -54 -1 -465 -217 -195 -275 -11 -432 -449 -1987

181

tkwaliteit

Programma 24 Kwaliteit van bedrijfsvoering Thema PPN

Overig

Beleidskader Voor een verdere ontwikkeling van de gemeentelijke organisatie werken we langs 3 sporen: • Burger centraal • Samen maken we de stad • Kostenbewust en lenig Dit realiseren we via de beleidsprogramma´s in deze begroting, maar ook de bedrijfsvoering zoals verwoord in dit programma, levert een bijdrage aan deze sporen. De doelstellingen van “de burger centraal” zijn uitgewerkt programma 23. De doelstellingen voor Samen maken we de stad vindt u in programma 22. De doelstellingen van Kostenbewust en lenig worden in dit programma vermeld. Deze drie sporen beogen alle drie een structurele verandering in de manier van werken van alle ambtenaren te bewerkstelligen. In de praktijk zijn vele voorbeelden zichtbaar waarbij medewerkers zich de vraag stellen hoe de klant beter bediend kan worden, hoe partners daar een (andere) rol in kunnen spelen, en hoe we (ons gedeelte van) het werk zo slim mogelijk inrichten. Onderstaand geven we een overzicht van de ontwikkelingen en doelen op het gebied van bedrijfsvoering. Deze dragen allemaal bij aan één of meerdere sporen. Huisvesting De afgelopen jaren heeft de organisatie een personele groei laten zien van gemiddeld 2%. Dit heeft tot gevolg dat de huidige huisvesting niet meer toereikend is. Op verschillende momenten zijn voorstellen ingediend ter leniging van de problematiek. Deze hebben nog niet geleid tot gerichte besluitvorming. Wel zullen we in 2009 een proces afronden om gezamenlijk te komen tot een visie op de gewenste huisvesting -aard en omvang- op lange termijn (10 jaar). Deze visie wordt gebaseerd op de richting waarin de organisatie zich zal ontwikkelen: zowel de positie van de gemeenteorganisatie in de samenleving als de interne processen en werkwijzen. De sporen SMWDS en kostenbewust en lenig hebben hiermee grote raakvlakken. De periode tot de volgende collegevorming wordt hiervoor benut. Ter overbrugging is gezocht naar tijdelijke mogelijkheden om extra huisvesting te creëren. Uit afweging van verschillende varianten blijkt dat hergebruik van de achterhal van het stadhuis de beste optie is. Het is de goedkoopste variant en organisatorisch de meest eenvoudige. Tegelijk met de herinrichting van de achterhal loopt ook de verhuizing van het infocentrum naar het Stadskantoor. Separaat zal de raad hierover worden geïnformeerd. Wij hebben voor deze maatregelen incidentele middelen uitgetrokken. Human Resource Management Het Human Resource Management richt zich ook in 2009 op

182

de permanente ontwikkeling van de organisatie en de mensen die het succes van onze organisatie bepalen. Naast voortzetting, uitvoering en verdere ontwikkeling van bestaande activiteiten, zal het komend jaar specifiek aandacht worden besteed aan de volgende punten.

Werving gekwalificeerd personeel Het eerste aandachtspunt is het vinden en behouden van goed gekwalificeerd personeel. De krapte op de arbeidsmarkt zal ook Zwolle als werkgever treffen. Meer dan ooit moeten wij medewerkers weten te binden en te boeien. Dit vraagt van de organisatie een pro actieve houding en een onderscheidend vermogen ten opzichte van andere werkgevers. De gemeente Zwolle is met haar HRM-beleid koploper in gemeenteland. Bekroning in 2007 met het Investors in People certificaat en in 2008 met de 1e plaats in het Beste Werkgeversonderzoek Intermediair Non-Profit maakt het mogelijk om ons te onderscheiden. Deze positie behouden en benutten in onze wervingscampagne is dus belangrijk. Daarnaast zal in 2009 in het bijzonder de focus gelegd worden op toekomstig lastig te vervullen vacatures. Diversiteit Een tweede aandachtspunt in 2009 vormt het realiseren van een evenwichtige en representatieve opbouw van ons personeelsbestand, vanuit de visie dat een pluriforme organisatie de stad beter kan dienen. De gemeente Zwolle wil werken aan een laagdrempelige en tolerante organisatie waar verschillen tussen mensen worden omarmd (etniciteit, sekse, leeftijd, arbeidshandicap). Dit wil Zwolle doen vanuit een breed gedragen visie dat diversiteit bijdraagt aan een krachtige, inventieve en klantgerichte organisatie. In 2009 zal aandacht worden besteed aan het delen van deze visie en aan het vergroten van het bewustzijn dat diversiteit meerwaarde heeft voor de organisatie. Er is voor gekozen om in 2009 de focus met name te richten op het aantrekken en behouden van jongeren en allochtone Nederlanders. Het streven om ook het aandeel arbeidsgehandicapten en vrouwen in hogere leidinggevende functies te vergroten, blijft uiteraard van kracht. Verandervaardigheden Een derde aandachtspunt voor 2009 vormt het vergroten van de verandervaardigheden. De organisatie en de mensen daarbinnen staan voor vele uitdagingen en veranderingen: snelle, efficiënte, zorgvuldige dienstverlening (o.a. via digitalisering); toenemende interne en externe samenwerking; andere en flexibelere samenwerkingsvormen. Het adequaat managen van het proces van deze veranderingen vraagt een heldere visie op de wijze waarop we veranderprocessen aanpakken. Bekeken wordt welke visie het beste past en welke verandervaardigheden dit vraagt van leidinggevenden en medewerkers.


tkwaliteit

Proces- en informatiemanagement De organisatie heeft de afgelopen jaren flink geïnvesteerd in diverse disciplines van de organisatieontwikkeling. We merken dan ook dat we de bakens kunnen maar ook moeten verzetten. De ambities op het terrein van betere dienstverlening, de verdergaande digitalisering en diverse landelijke ontwikkelingen waar we bij aan willen sluiten maken zichtbaar dat het managen van processen en informatie steeds belangrijker wordt. Processen stoppen niet bij de afdelings- of eenheidsgrens. Vaak stoppen processen niet eens meer binnen de eigen organisatie. We doen steeds meer samen met andere partijen. Dit vergt goed inzicht in en sturing op processen. We gaan het procesmanagement versterken om er voor te zorgen dat de processen worden ingericht volgens de logica van de klant en daarmee in betere dienstverlening resulteren. In 2008 is gestart met een initiatief dat gericht is op het versterken van het bewustzijn in de organisatie van het belang van procesmanagement. In 2009 gaan we procesmanagement voor enkele diensten concreet in de praktijk brengen. Met name door de vele investeringen in het kader van het programma e-gemeente wordt het belang van informatiemanagement steeds manifester. Is informatie nu nog vaak specifiek gericht op één product of dienst en de klanten van die producten, straks moet informatie op een uniforme wijze worden verzameld en beheerd. We zien dit ontstaan bij de basisregistraties. We zien dit echter ook bij de informatie over producten die b.v. op internet toegankelijk wordt gemaakt. Deze informatie moet uit dezelfde bron komen als de informatie die medewerkers aan de telefoon of achter de balie gebruiken om vragen van klanten over producten te beantwoorden. Dit vergt een zeer professioneel informatieen kennismanagement. De noodzakelijke veranderingen in proces- en informatiemanagement zullen een flinke impact hebben op de organisatie. Voeg daaraan toe de ambities van “Overheid heeft Antwoord” om te komen tot een klant contact centrum en het wordt duidelijk dat we aan de vooravond staan van substantiële aanpassingen in de organisatie. Daarmee bedoelen we niet per definitie structuurveranderingen maar juist het flexibeler en meer procesgeoriënteerd omgaan met de bestaande organisatiestructuur. Dit vergt een goed doordachte visie op de veranderaanpak. Het HRM programma gaat hieraan bijdragen zodat de investeringen vanuit de andere disciplines goed zullen landen in de organisatie. Check-up De check-up beoogt een efficiëntere en doelmatige arbeidsorganisatie (hoe doen we het) te stimuleren, met een stevige financiële opbrengst. Dit levert een forse bijdrage aan het spoor Kostenbewust en lenig. Het lijnmanagement heeft zich nadrukkelijk verbonden aan het managen van het spanningsveld tussen organisatieontwikkeling en financiële opbrengsten. De eerste besluiten in de check-up beginnen daadwerkelijk hun effect te krijgen, zowel inhoudelijk als financieel, (zie hiertoe de financiële meerjarenraming). In termen van gedragsverandering wordt merkbaar dat termen als kostenbewust, inverdieneffecten, procesinnovatie, overheadreductie en productiviteitsverhoging meer en meer opgeld doen. Deze signalen geven het vertrouwen dat de check-up een blijvend effect krijgt bij het vergroten van de alertheid van de organisatie voor kostenbewust en lenig handelen.

Het thema Check-up kent een aantal thema´s, die successievelijk tot ontwikkeling, besluitvorming en uitvoering worden gebracht.

Thema productiviteit Status: afgerond. De begrotingswijzigingen zijn gemaakt. Belangrijk element hiervan is een ondergrens is van de minimaal te maken productieve uren van 1350 uren. Tevens is de verwachte opbrengst van €500.000 per 1/1/2008 gerealiseerd Thema processen In 2008 zijn in het kader van deregulering 80 processen geanalyseerd op administratieve lasten voor burgers, bedrijven en ambtelijk apparaat. Op basis van de uitkomsten van een top-tien wordt nu verder gegaan. Er is reeds een stimuleringsprogramma gestart om gemeentebreed procesverbetering of -innovatie een natuurlijk onderdeel van het dagelijks werk te laten worden. Het effect zal zijn dat in 2009 een gemeentebrede groslijst (rijp en groen) van ideeën zal ontstaan, waarin met name een beroep gedaan wordt op de kennis, professionaliteit en ambitie van de medewerkers . Uit deze groslijst zal op systematische wijze een aantal ideeën (10 -20) nader op hun merites beoordeeld worden en tot uitvoering geleid worden. Thema overhead 2008 is gebruikt om een gemeentebrede benchmark uit te voeren. Uit deze vergelijking met ruim 100 andere gemeentes komt naar voren dat Zwolle een heel gemiddelde bezetting kent. Gemiddeld op hoofdlijnen: grootte ambtelijk apparaat, verhouding apparaat en uitbestede uitvoerende taken. Gemiddeld op het niveau van fte’s per beleidsterrein en fte’s per soort ondersteuning. In 2009 zal dit onderzoek naar twee sporen een nadere uitwerking krijgen: • waarom wijken een achttal onderdelen af van het gemiddelde (waarvan 2 positief en 6 negatief)? Conclusies zullen in de lente van 2009 gereed zijn. • hoe komen we van gemiddeld naar excellent (wat zijn de best-practices bij ander gemeentes en onder welke condities is dat haalbaar voor Zwolle)? Thema cultuuruitingen De drie sporen beogen een gemeentebrede gedragsverandering. Voor de check-up beogen we een efficiëntere en doelmatige arbeidsorganisatie. Dat wordt bereikt door hieraan continu en consistent aandacht te besteden. Daarnaast zal meer concreet een aantal, als negatief ervaren, uitingen van cultuur aangepakt worden, zoals het mailverkeer (het roemruchte cc’-en), selectiever omgaan met het gebruik en inhoud van ‘vergaderen’, het veelvuldig opslaan van dezelfde documenten door verschillende mensen (met alle foutkans van dien). De aanpak is dat we deze verschijnselen benoemen en bespreekbaar maken, zodoende het bewustzijn vergroten en het gedrag veranderen. Shared service centra Op dit gebied hebben we goede ervaringen met de eenheid Advies & Faciliteiten. In 2008 is de concentralisatie van financiële administraties afgerond. De eenheid Sociale zaken


183

tkwaliteit

levert regionale diensten in regioverband (bijstandsverstrekking, re-integratie, schuldhulp). We werken samen met andere steden in Dimpact-verband. Er lopen onderzoeken naar samenwerking groenen grijs-onderhoud met omliggende gemeenten (WZ) alsmede inning van belastingen door Locosensus (PZ). We gaan samenwerken onder het 014038-nummer van het telefonisch servicecentrum. Dit bouwen we uit naar het gemeenteoverstijgende klantcontactcentrum. In regionaal verband worden de mogelijkheden voor gezamenlijke voorzieningen geinventariseerd. Onderzoeken Conform de onderzoeksverordening 213a laat het college jaarlijks een onderzoek doen naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van het door het college gevoerde bestuur. Afgelopen jaren hebben we in dit kader alle eenheden doorgelicht. De eenheidsmanagers hebben op basis van de rapportages verbeteringen gerealiseerd. Voor 2009 en verder zullen we nog in 2008 een onderzoeksplan opstellen. De onderzoeken zullen zich niet zozeer richten op de eenheden, als wel op klantgerichte processen.

Programmaplan 2009 Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Huisvesting

Prestaties

Een gezamenlijk proces regisseren met directie, college en raad om stapsgewijs te komen tot een visie. In 2009 worden extra werkplekken Realisatie van ±45 extra werkplekken gecreëerd zodat er tijd is om een lange Verhuizing van het infocentrum van het termijn oplossing te ontwikkelen. Stadhuis naar het Stadskantoor, herinrichting hal Stadskantoor. Activiteiten gericht op doorontwikkeling Onderscheidend imago als aantrekkeTijdig beschikken over goed gekwalifivan het succesvolle Zwolse HRM-beleid ceerd personeel, waarbij de focus in 2009 lijke werkgever benutten, behouden en en het vermarkten hiervan. ligt op (te verwachten) lastig te vervullen uitbouwen (heel 2009). Concreet: • Behouden toppositie als beste werk- Uitvoering geven aan het ónderzoek vacatures gever bij benchmarks non profit orga- wervingsknelpunten´. nisaties en behouden IiP-certificering • Doorontwikkelen vernieuwde arbeidsmarktcommunicatie o.a. gericht op moeilijk te vervullen functies (eerste helft 2009) Uiterlijk eind 1e kwartaal 2009 is er een Activiteiten gericht op bewustwording Beschikken over een divers samengebij management (en medewerkers) en gedeelde visie op diversiteit. steld personeelsbestand vanuit de visie instroom van jongeren en allochtonen. dat diversiteit bijdraagt aan een krachtige, inventieve en klantgerichte organi- Aandeel jongeren en allochtonen is per ultimo 2009 toegenomen. satie. Het ontwikkelen van een visie op een Eind 2009 is er een gedeelde visie op de Via bijeenkomsten en d.m.v. onderzoek veranderaanpak bij organisatieverande- aanpak van veranderprocessen bij orga- naar huidige veranderaanpak bij orgaringen. nisatieontwikkelingen nisatieveranderingen, een voorstel voor een visie uitwerken en intern bespreken. Proces- en informatiemanagement In 2009 is er een gezamenlijke procesar- Het ontwikkelen van de architectuur chitectuur bepaald. wordt voorgezet. In 2009 is er een gedeelde visie op processturing. Er is een instrument voor procesdoorlichting ontwikkeld en in gebruik. Inbedden procesinnovatie in dagelijks 100 ideeën tot procesverbetering Gemeentebreed stimuleren van kostenwerk. 20 procesdoorlichtingen bewust en lenig werken conform het plan 10 aanmerkelijk verbeterde processen van aanpak (najaar 2008) Reductie overhead 8 onderzoeken uitgevoerd 8 onderzoeken uitvoeren naar opvallende verschillen tussen de Zwolse praktijk en andere organisaties uit de benchmark. Adviezen formuleren. Besluiten vertalen naar te ondernemen stappen en deze in gang zetten. Oplossen ongewenste cultuuruitingen 3 concrete als negatief ervaren uitingen Verzamelen van als negatief ervaren van cultuur zijn aanmerkelijk verbeterd. cultuuruitingen. Top drie benoemen en deze tot verbetering leiden.

184

In 2009 is de strategische visie op huisvesting opgesteld.



tkwaliteit Meerjarige overige beleidsdoelstellingen Financiële opbrengst conform meerjarenbegroting

Prestaties


Archivering

Beantwoording aan wettelijke eisen

Het vertalen van bovenstaande prestaties naar inverdieneffecten en concrete sturing op deze effecten. Oplossen van de bij het rekenkamer onderzoek geconstateerde en door de inspectie bevestigde achterstand bij de archivering van de projectdossiers.

Kengetallen en indicatoren Check up: Streven 2005

2006

2007

Ingeboekte besparing (bruto) Totale formatie ontwikkeling checkup

reeds besloten

te onderzoeken

1.066 nvt

1.074

1.097

nvt

nvt

2008

2009

in 2011

€ 0,8 mln

€ 1,4 mln

€ 2,5 mln

1.110

1.123

niet geregistreerd

1.150 219-

overige ontwikkelingen mbt groei, taken en samenwerking netto groei

+

8

23

57 13

13

27

Noten 1 De ontwikkelingen zijn indicatief en exclusief de “flexibele capaciteit” door stagiairs, inhuur en contractanten. Ontwikkelingen in het werkaanbod worden daar als eerste opgevangen. 2 De formatie is geen exacte voorspeller van het aantal benodigde werkplekken en huisvesting. Aspecten als flexibele capaciteit, parttime werken, kantoorconcept en medegebruik wegen mee. 3 M.i.v. 2008 worden formatiemutaties geregistreerd naar aard tbv de informatievoorziening.


185

tkwaliteit

Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Budget o.b.v. bestaand beleid Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: * reserve onderhoud gebouwen * reserve dekking kap.l. econ.inv. * reserve vastgoed * reserve rechtspositionele verpl. Resultaat na bestemming

rekening 2007 16684 8582 -8102 916

-7186

begroting 2008 2009 13118 9322 1649 1278 -11469 -8044 2879 897 87 328 175 -8590 -6557


-8044

-8044

-8044

Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008: Het verschil t.o.v. 2008 is m.n. het gevolg van de in 2008 nog niet in de uurtarieven verrekende hogere loonkosten (CAO afspraken).Met ingang van 2009 zijn de hogere loonkosten wel in de uurtarieven verwerkt en derhalve aan de betreffende programma’s toeregerekend. Besluitvorming PPN 2007 (structureel): ICT in relatie tot publieke dienstverlening Besluitvorming PPN 2007 (structureel): Duurzame bedrijfsvoering/energiebesparing

-500

-500

-500

-500

-20

-20

-20

-20

345

680

680

71

71

71

Structurele dekkingsmaatregelen (PPN 2007): Opbrengst check up (netto) Aandeel in bezuinigingstaakstelling ad € 1 mln.:

71

ICT reserve

-1000

Incidentele nieuwe bestedingen 2009: Huisvesting ambtelijke organisatie Inhaalslag uitvoering Archiefwet

-890 -176

Nadere specificatie programmabudget 2009: Directie Kabinetszaken Rechtstreekse apparaatskosten Saldi kostenplaatsen Werken voor derden

186

lasten 682 176 5483 3195 1258 10794


baten

10 2969 1258 4237

saldo -682 -176 -5473 -226 0 -6557

tkwaliteit

Programma 25a Exploitatie gronden Thema PPN

Overig

Beleidskader De hoofdlijnen van het grondbeleid zijn door de raad vastgelegd in de Nota Grondbeleid 2004. Binnen de hierin opgenomen beleidskaders heeft het college een aantal nadere uitwerkingen ter hand genomen (grondprijzennota, Strategische ontwikkelingsvisie, etc). In de loop van 2008 zal de Nota Grondbeleid 2008 worden afgerond en ter besluitvorming aan de gemeenteraad worden voorgelegd. Alhoewel de “wettelijke verplichting” stelt dat gemeente elke vier jaar hun Nota Grondbeleid moeten actualiseren, wordt de Nota Grondbeleid 2008 een integrale en compleet nieuwe Nota ingegeven door: a. De resultaten van de evaluatie van de ervaringen van deze kaderstellende Nota Grondbeleid 2004, als opmaat naar de Nota Grondbeleid 2008; b. Nieuwe weten regelgeving die leidt tot het herijken van het grondbeleid. Denk hierbij aan de nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening, inclusief de Grondexploitatiewet en het kostenverhaal, de richtlijnen inzake aanbestedingsrichtlijnen en staatsteun, etc. c. Ontwikkeling van nieuw beleid op diverse onderdelen. Hierbij wordt vooral gedacht aan onderwerpen als erfpacht, grondprijzen, grondvoorraadbeleid, stedelijk verwervingsbeleid, vastgoedmanagement, privaatrechtelijk handhaven, (duurzaam) pachtbeleid, etc.

Daarnaast worden er op projectniveau ook projectkaders (programma, kwaliteit, fasering, geld) vastgesteld. Deze uitgangpunten vormen de beleidskaders voor de exploitatie gronden. Relevante beleidsnota’s • Nota Grondbeleid 2004, vastgesteld 21 juni 2004 • Nota Grondbeleid 2008, deze zal begin 2009 aan de gemeenteraad ter besluitvorming worden voorgelegd. • Strategische ontwikkelingsvisie, vastgesteld (B&W) 31 oktober 2005 • Nota Grondprijzen 2008, vastgesteld (B&W) 29 januari 2008 • Nota Grondvoorraadbeleid (beleidsnotitie inzake het afstoten van gemeentelijke cultuurgronden (nniegg)), vastgesteld 26 maart 2007 • Tussentijdse resultaatneming bij grondexploitaties, vastgesteld 26 maart 2007 • Verfijning richtlijnen voor tussentijdse resultaatneming, vastgesteld 17 maart 2008 • Meerjaren Prognose Vastgoed 2008 (MPV-2008), vastgesteld 19 mei 2008

Programmaplan 2009 Meerjarige doelstellingen GSB/MOP MPV jaarlijks

Prestaties 2010

Prestaties / activiteiten 2009 Grondprijzennota 2009 vaststelling B&W eind 2008 Meerjaren Prognose Vastgoed 2009 (mei 2009) Tussentijdse Rapportage MPV-2009 (september 2009) (zie toelichting op het programmaplan) Strategisch verwervings-/grondbeleid voor het stedelijke gebied (B&W december 2007, gekoppeld aan MPV-2008) Beheer van circa 748 ha grondbezit (Nnieg-gronden), en concretisering beleid voor afstoten van gemeentelijke cultuurgronden Uitgifte van voldoende bouwgrond voor de realisatie/ontwikkeling van: • 1.492 woningen (inclusief overprogrammering) • 15,02 ha bedrijventerreinen • 20.500 m² bvo kantoren • 43.600 m² voorzieningen

Ontwikkelingsstrategie jaarlijks

(Tijdelijke) beheer gronden c.a.

Exploitatie gronden c.q. gronduitgiften voor de realisatie van programma´s op het gebied van woningbouwbouw, werkgelegenheid (bedrijven- en kantoorterreinen) en overige voorzieningen


187

tkwaliteit

Toelichting programmaplan Onder het deelprogramma exploitatie gronden vallen activiteiten van exploitaties en toekomstige exploitaties (het zogenaamde onderhanden werk). Het betreft de productgroepen: • Strategisch bezit (de zogenaamde Nnieg-gronden = nog niet in exploitatie genomen gronden) • Grondexploitatieprojecten (in exploitatie genomen gronden, binnenkort af te sluiten complexen én toekomstige grondexploitaties/voorbereidingskredieten) De uitgangspunten van het grondbeleid zijn financieel vertaald in de Meerjaren Prognose Vastgoed (het MPV) die jaarlijks gelijktijdig met de jaarrekening wordt uitgebracht. Op basis van de resultaten van het voorafgaande jaar wordt daarin verantwoording afgelegd over het gevoerde financiële beleid en het beheer van Vastgoed, onder andere door de relatie te leggen tussen datgene wat begroot was en datgene wat werkelijk gerealiseerd is. Het MPV is daarmee een belangrijk brondocument voor zowel de Perspectiefnota en de jaarrekening, alsook voor de begroting. Op basis van de zogenoemde jaarschijven – gebaseerd op de gezamenlijke grondexploitaties c.a. – uit de MPV wordt inzicht geboden in de begrote inkomsten en uitgaven van Vastgoed. Ook de risico´s en de vermogenspositie worden in de MPV nadere toegelicht. Met de vaststelling door uw Raad van het MPV 2008 (19 mei 2008) wordt de jaarschijf 2009 opgenomen in de begroting 2009 (zie hierna). Strategisch bezit Onder strategisch bezit worden gronden verstaan die de gemeente in eigendom heeft voor toekomstige grondexploitatieprojecten of compensatiedoeleinden. Binnen de gemeente Zwolle beter bekend als de Nnieg-gronden; de nog niet in exploitatie genomen gronden. In 2007 is een beleidsnotitie vastgesteld, waarin het beleid inzake het afstoten van gemeentelijke cultuurgronden (Nniegg), is vastgelegd. Programmering De in de grondexploitaties vertaalde programmering betreft de programma´s op het gebied van woningbouw, kantoren, bedrijfsterreinen en voorzieningen. De beleidsmatige keuzes rondom de programmering vinden plaats binnen de desbetreffende programma´s. Na vaststelling van de beleidsmatige keuzes dienen deze als uitgangspunt voor de diverse grondexploitaties. Vanuit verschillende fysieke disciplines wordt gewerkt aan verbetering van de programmering, zodat een betere afstemming verkregen kan worden tussen aanbod van en behoefte aan ruimte. De toelichting op de individuele programma-onderdelen treft u aan onder de desbetreffende programma´s.

Binnen de eerste twee administratieve eenheden vindt nog een verdere onderverdeling plaats naar: • Woningbouwprojecten • Bedrijventerreinen en kantoren • Herstructurering • Combinatieprojecten • Particuliere grondexploitaties Voor een nadere specificatie en onderverdeling van de diverse projecten wordt verwezen naar tabel 7 in paragraaf 7.2 van het MPV 2008. Voor een beleidsinhoudelijk toelichting op de projecten wordt verwezen naar de MPV-2008. Beleidsvoornemens worden vaak vertaald naar stedelijke projecten met een grondexploitatie. Deze worden zoals gezegd meegenomen bij het MPV. Daarbij worden tevens de bijbehorende risico´s gekwantificeerd. Het geheel van de risico-inschattingen wordt meegenomen bij de bepaling van het benodigde weerstandvermogen van de Reserve Vastgoed. De kwantificering en becijfering hiervan vindt plaats binnen de MPV. De inhoudelijke beleidsafweging voor projecten met een grondexploitatie vindt plaats binnen de betreffende programma´s. De doorvertaling van het beleid en de consequenties van deze beleidskeuzes worden integraal verantwoord in de MPV. Indien een beleidskeuze consequenties heeft voor een grondexploitatie en deze exploitatie als gevolg van de beleidskeuze dient te worden herzien zal deze separaat aan het bestuur worden voorgelegd. Nniegg / staat van baten en lasten Voor de toelichting op het negatieve resultaat op de staat van baten en lasten wordt verwezen naar de besluitvorming over de MPV-2008. Bezuinigingstaakstellingen Uit de herijkingtaakstelling II zijn voor Vastgoed nog twee bezuinigingen opportuun: • Verkoopresultaat van € 100.000 op jaarbasis van af te stoten gemeentelijke panden; • Verkoopresultaat van € 40.000 op jaarbasis voor af te stoten groen en reststroken (zie beslispunt 5 van de MPV 2006); • Voor 2009 dient vanuit het programma exploitatie gronden een bezuiniging doorgevoerd te worden van € 15.000. Deze zullen worden ingelost door voor 2009 een afdracht van niet € 100.000 als verkoopresultaat voor af te stoten panden door te voeren, maar € 115.000.

Administratieve indeling complexen De administratieve complexen c.q. projecten zijn onderverdeeld in de volgende administratieve eenheden: • In exploitatiegenomen complexen • Binnenkort af te sluiten complexen • Nog niet in exploitatie genomen gronden • Erfpachtgronden en recht van opstal

188


tkwaliteit

Kengetallen

Programma 2008 Omzet Projecten

Vanuit het MPV-2008 zijn voor het onderdeel “Exploitatie gronden” voor 2008 de navolgende kengetallen voorhanden:

Investeringen € 109,72 miljoen • € 31,60 miljoen verwerving (niet fase gebonden uitvoering) • € 8,76 miljoen voorbereidingskosten • € 37,03 miljoen bouwen woonrijp maken (voorbereidingen realisatiefase) • € 19,23 miljoen bijdragen en financiële producten • € 3,95 miljoen kostenstijging • € 9,15 miljoen rente

Programma 2008 Grondproductie Woningbouw Start bouw (=gronduitgifte) van circa 1.492 woningen. • 1.558 toevoeging door nieuwbouw gemeentelijke en particuliere ontwikkelingen • 66 te amoveren woningen Hierbij is gerekend met een mate van overproductie om hiermede stagnaties en uitval van plannen te kunnen opvangen, teneinde te kunnen voldoen aan de gewenste ambitie om circa 900 woningen. Bedrijventerreinen Gronduitgifte van circa 15,02 ha. • 5,07 ha Hessenpoort I • 5,00 ha Hessenpoort II • 2,98 ha Marslanden G • 0,34 ha Marslanden Zuid • 1,63 ha Vrolijkheid Kantoren Gronduitgifte voor de bouw realisatie van 20.500 m² bvo kantoren, waarvan 3.500 m² op de gemeentelijke locatie Oosterenk-Watersteeg, en 17.000 m² particulier programma.

Inkomsten € 135,02 miljoen • € 128,47 miljoen grondverkopen • € 3,65 miljoen bijdragen/subsidies ed. • € 2,90 miljoen opbrengstenstijging Overig • Nniegg Kosten Opbrengsten • Erfpachtgronden Kosten Opbrengsten • Recht van opstal Kosten Opbrengsten • Strategische aankopen • Anticiperende aankopen

€ 2,28 miljoen € 1,59 miljoen € 0,15 miljoen € 0,58 miljoen € 0,07 miljoen € 0,13 miljoen € 5,00 miljoen € 2,50 miljoen

Voorzieningen Gronduitgifte van circa 43.600 m² • 25.092 m² commerciële voorzieningen • 18.508 m² niet-commerciële voorzieningen:


189

tkwaliteit

Programma 25b Vastgoedmanagement Thema PPN

Overig

Beleidskader De hoofdlijnen van het Vastgoedmanagement bestaan uit het marktconform verhuren en beheren van de bij de afdeling Vastgoed ondergebrachte gebouwen, evenals het zorg dragen voor het, uit de verhuur-verplichtingen voortvloeiende, onderhoud c.a. Relevante beleidsnota’s • Meerjaren Prognose Vastgoed 2008 (MPV-2008), vastgesteld 19 mei 2008 • Nota grondprijzen 2008, vastgesteld (B&W) 29 januari 2008 • Strategische ontwikkelingsvisie, vastgesteld (B&W) 31 oktober 2005 • Gemeentelijk verhuurbeleid, vastgesteld (B&W) 28 juli 1987

Programmaplan 2009 Meerjarige doelstellingen GSB/MOP Prestaties Het in stand houden van het betreffende gemeentelijke Vastgoed resp. het voldoen aan privaatrechtelijke verhuurdersverplichtingen. Clustering van het beheer van gemeentelijk Vastgoed Meerjaren Prognose gebouwen (MPG) jaarlijks

Prestaties / activiteiten 2009 Uitvoering dagelijks en meerjaren-onderhoud conform de jaarlijks geactualiseerde onderhoudsplanning Conform plan van aanpak gefaseerde aanlevering van college- c.q. directievoorstellen Meerjaren Prognose Gebouwen 2009 (zie toelichting).

Toelichting programmaplan Het programma Vastgoedmanagement richt zich op het op bedrijfsmatige basis beheren/verhuren c.a. van gebouwen en gronden die eigendom zijn van de gemeente. Uitgangspunt daarbij is de huurwet en het commerciële huurwaardeprincipe, waarbij sturing plaatsvindt volgens het principe van een (marktconforme) exploitatie. Het gaat hier hoofdzakelijk om het zogenaamde “eindbeheer” van stedelijk vastgoed. De eindbeheer activiteiten worden gerangschikt volgens de thema´s: a. beheer / verhuur gebouwen b. beheer / verhuur / (huurafhankelijk) recht van opstal / erfpacht van diverse percelen gronden. c. participatie in Verenigingen van Eigenaren. Het beheer / verhuur van gebouwen betreft de marktconforme verhuur van circa 123 panden (met daarin ruim 145 huurders) met een permanent karakter. Vastgoedmanagement is opdrachtgever aan het Expertisecentrum afdeling Bouw- en Installaties voor bouwkundige ingrepen en het dagelijks- en meerjarenonderhoud. (Zie ook de paragraaf kapitaalgoederen.) Verder wordt incidenteel een bestaand gebouw verbouwd/uitgebreid of nieuwbouw gerealiseerd voor een specifieke functie, zoals recentelijk het theater de Spiegel en wijkcentrum Holtenbroek en het thans in aanbouw zijnde Jongerencentrum Stadshagen. Ten laste van de jaarlijks beschikbaar te stellen budgetten wordt het dagelijkse (verhuurders)onderhoud uitgevoerd en ook het meerjarenonderhoud conform een 10-jarige onderhoudsplanning. Fluctuaties in het meerjarenonderhoud kunnen worden opgevangen ten laste van de reserve/voorziening nr. ON 13 “onderhoud verhuurde panden”. De gemeentelijke panden (met uitzondering van reguliere onderwijsgebouwen) worden gefaseerd onder gebracht bij de beheerder van het gemeentelijk vastgoed; de eenheid Ontwikkeling, afdeling Vastgoed. Een logische fasering om te komen tot concentratie is de volgende: I. de gebouwen van A&F en de Brandweer (inmiddels gerealiseerd per 1 januari 2007) II. gebouwen (onderkomens en gebouwde parkeeraccommodaties) van Wijkzaken (besluit vierde kwartaal 2008)

190


tkwaliteit

III. de gebouwen van Maatschappelijke Ontwikkeling (besluit eind 2009) IV. de monumenten van het Expertisecentrum (besluit eind 2009) Per onderdeel zal in overleg met de betreffende afdeling/eenheid een voorstel worden uitgewerkt en een college- c.q. directiebesluit worden gevraagd. Het voornemen om voor (een groot gedeelte van) de door de gemeente beheerde gebouwen een méérjarig onderhoudsperspectief op te stellen (MPG) is tweeledig. Enerzijds is er behoefte aan inzicht in de financiële consequenties op (middel)lange termijn en anderzijds komt er met de MPG een instrument beschikbaar op basis waarvan beleidskeuzes ten aanzien van de gebouwenportefeuille kunnen worden gemaakt en consequenties van die keuzes inzichtelijk zijn. Qua methodiek en opbouw wordt gestreefd naar aansluiting bij de Méérjaren-prognose Vastgoed (MPV), waarbij beleidsuitgangspunten, transparantie, efficiency, rollen en verantwoordelijkheden belangrijke bouwstenen zijn.

Kengetallen 2005 133

Aantal permanent verhuurde panden

2006 138

2007 131

2008 128

2009 123

De WOZ waarde van de 123 verhuurde panden bedraagt per ultimo 2007 circa 142 miljoen euro. De boekwaarde van genoemde panden bedraagt ultimo 2007 circa 89 miljoen euro. De verzekerde (herbouw)waarde van de panden bedraagt circa 220 miljoen euro. m² grond in erfpacht per eind van het jaar Boekwaarde per m² erfpachtgrond

1.060.000 €.3,49

1.060.000 €.3,49

1.060.000 €.3,49

Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Budget o.b.v. bestaand beleid Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: * reserve vastgoed * reserve dekking kapitaallasten Resultaat na bestemming

rekening 2007 74898 91980 17082 -8130

8952

begroting 2008 2009 202467 262905 200513 260628 -1954 -2277 1667 1698 210 -287 -369


-2277

-2277

-2277

Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008: De budgetten voor de grondexploitaties zijn gebaseerd op het MPV. De budgetten voor verhuurde panden zijn trendmatig aangepast. Besluitvorming PPN 2008 (meerjarig incidenteel): * Brandveiligheid gemeentelijke panden Aandeel in bezuinigingstaakstelling ad € 1 mln.:

-500

-461

15

15

15

15

Nadere specificatie programmabudget 2009: Strategisch bezit NNIEGG Voorbereidingsprojecten Verhuurde panden eindbeheer Verhuurde grond eindebeheer Erfpacht Opstalrecht

lasten 10012 246712 5827 108 298 136 263093


baten 10052 244742 7388 108 298 136 262724

saldo 40 -1970 1561 0 0 0 -369

191

tkwaliteit

Programma 26 Financiering en algemene dekkingsmiddelen

Algemene dekkingsmiddelen: De belangrijkste algemene dekkingsmiddelen zijn de uitkeringen uit het gemeentefonds en de ozb opbrengst op woningen en niet-woningen. Daarnaast worden algemene middelen verkregen uit overige belastingen (m.n. precariobelasting), reserveverrekeningen en rente-aftoppingsgelden van reserves. Ontwikkelingen gemeentefondsuitkeringen: Voor 2009 wordt via het gemeentefonds – op basis van de meicirculaire 2008 - een inkomst verwacht van € 120 mln., waarvan ruim € 9,6 mln. als integratie-uitkering WMO. Ten opzichte van de begroting 2008 is de algemene uitkering met ongeveer € 9 mln. toegenomen, met name als gevolg van de sterk toegenomen accresramingen op het gemeentefonds. De toename van het accres is voor een groot deel toe te schrijven aan de loon/prijsbijstelling op de rijksbegroting, de ombuigingen en intensiveringen van het coalitieakkoord en de gevolgen van het bestuursakkoord 2008-2011. De omvang van het gemeentefonds wordt voor een belangrijk deel bepaald door de normeringsmethodiek. De normeringsmethodiek houdt in dat de ontwikkeling (accres) van het gemeentefonds gekoppeld is aan de (netto gecorrigeerde) rijksuitgaven. Voor 2009 wordt op grond van de meicirculaire een accres verwacht van 5,41%. Met ingang van 1 augustus 2008 is de Financiële VerhoudingsWet gewijzigd en is de decentralisatieuitkering geïntroduceerd. De decentralisatieuitkering maakt onderdeel uit van de gemeentefondsuitkeringen, maar kent een aparte verdeling. De invoering van deze uitkering is het gevolg van de vermindering van het aantal specifieke uitkeringen van het rijk. De decentralisatieuitkering is evenals de andere gemeentefondsuitkeringen vrij besteedbaar. Met ingang van 2009 ontvangt Zwolle middelen via de decentralisatieuitkering Beeldende kunst en vormgeving ad jaarlijks € 150.000 voor de jaren 2009 t/m 2012. De middelen zijn voorlopig voor dit doel geoormerkt. Naast bovengenoemde mutaties wordt de inkomst via de algemene uitkering beïnvloed door taakmutaties en ontwikkelingen verdeelstelsel. In 2009 zijn de volgende taakmutaties in de algemene uitkering verwerkt: - vergoeding voor kinderopvang inburgeraars € 38.000 - vergoeding voor versterking kwaliteit en toezicht kinderopvang € 21.000 - vergoeding voor maatschappelijke stages € 126.000 - vergoeding in verband met decentralisatie langdurigheidstoeslag € 312.000 - korting in met verwachte efficiencyvoordelen door samenwerking werk en inkomen - € 197.000.

192

- overheveling specifieke uitkering ‘kostenverrekening en gegevensuitwisseling WOZ’ ad € 446.000 naar het gemeentefonds. - korting in verband met beoogde taakstelling vermindering bestuurslasten - € 50.000. - aanvullende vergoeding voor huiselijk geweld ad € 2.000 - gefaseerde afbouw eenmalig ontvangen middelen extra financiële armslag ten behoeve van activiteiten op het terrein van schuldhulpverlening – € 28.000 (in 2008 € 132.000. ontvangen). - vergoeding voor elektronisch kinddossier € 35.000 (jaarschijf 2009). - vergoeding voor anti-discriminatievoorzieningen € 41.000. De ontvangen middelen voor bovengenoemde taakmutaties zijn voorlopig budgettair neutraal verwerkt door het opnemen van een uitgaafstelpost, in afwachting van nader te ontwikkelen beleid over de aanwending van de middelen.

Behoedzaamheidsreserve Bij het bepalen van de inkomst via de algemene uitkering is aangenomen dat 65% (het gemiddelde over de afgelopen jaren) van de door het rijk ingestelde behoedzaamheidsreserve tot uitkering zal komen. (Voor Zwolle € 0,95 mln.) De behoedzaamheidsreserve is door het rijk ingesteld om op voorhand in te spelen op te verwachten onderuitputting op de rijksuitgaven. Op basis van de Voorlopige Rekening van het rijk (in maart volgend op het begrotingsjaar) wordt de definitieve hoogte van de uitkering van de behoedzaamheidsreserve bepaald. Naast de risico’s in de hiervoor genoemde ontwikkelingen wordt in de risicoparagraaf ingegaan op de overige jaarlijks terugkerende risico’s met betrekking tot de algemene uitkering. De meerjarige ontwikkeling van de algemene uitkering is in bijlage ‘specificatie uitkomsten meerjarenraming 2009-2012’ opgenomen.. Gemeentelijke belastingen De OZB tarieven zijn verhoogd met 3,2% inflatiecorrectie. Vanaf het belastingjaar 2008 dienen de gemeenten jaarlijks nieuwe WOZ-beschikkingen te versturen waarbij de waardepeildatum één jaar eerder ligt. De definitieve cijfers worden eind van dit jaar verwacht. Met ingang van het belastingjaar 2009 wordt de Onroerende Zaak Belasting op grond van landelijke regelgeving berekend naar percentages van de waarde van de onroerende zaak. Op het moment dat de percentages definitief kunnen worden vastgesteld zullen wij een raadsvoorstel voorleggen waarin een cijfermatige onderbouwing van de OZB percentages is opgenomen.


tkwaliteit

Overige algemene dekkingsmiddelen: De reserveverrekeningen bestaan met name uit: - onttrekking de egalisatiereserve BTW-compensatiefonds € 0,475 mln., - onttrekking aan de reserve afkoop regeling LVS/WI € 0,21 mln. - onttrekking aan de reserve tekortdekking € 0,77 mln. Uit rente-aftoppingsgelden is per saldo een inkomst geraamd van € 2,3 mln., waarvan € 1,1 mln. wordt aangewend als structureel dekkingsmiddel en € 1,2 wordt toegevoegd aan de ruimte voor incidentele bestedingen 2009 (via de reserve bestedingsplan/MIB). Financiering Onder deze noemer worden de uit algemene deelnemingen (ABN AMRO/Bouwfonds, BNG) verkregen inkomsten en de financieringsresultaat op rente verantwoord. De inkomsten uit overige deelnemingen (o.a. Vitens, WMO beheer, Essent

en ROVA) zijn onder de betreffende programma’s 8 en 17 verwerkt. Het financieringsresultaat bedraagt € 1,6 mln. voordelig en is nader toegelicht in de treasuryparagraaf en bijlagenboek 2009. Stelposten Onder de stelposten zijn een aantal posten, onder andere in afwachting van nadere besluitvorming, geparkeerd die nog aan de verschillende programma’s moeten worden toegerekend. Deze toewijzing vindt voorzover mogelijk bij eerste wijziging op de begroting plaats. In het bijlagenboek van de programmabegroting 2009 is een nadere specificatie van de stelposten opgenomen. Onvoorzien De post onvoorzien (incidenteel) bedraagt € 500.000.

Kengetallen Aandeel Zwolle in gemeentefonds Effect 1 % aanpassing accres gemeentefonds

0,78 % 1,0 mln.

Aandeel in totaal algemene dekkingsmiddelen ad € 157 mln. * algemene uitkering gemeentefonds * opbrengst OZB Totale WOZ waarde per 1-1-2008: * woningen * niet woningen Aantal WOZ-objecten: * woningen * niet woningen

76 % 17 %

10.906 mln. 3.577 mln. 54.200 5.200

Aantal op te leggen belastingaanslagen Aantal aanslagen parkeerboetes Aantal aanslagen precariobelasting

60.000 13.000 950

Rentepercentage lang geld 2009 Rentepercentage kort geld 2009

4,4 % 4,0 %


193

tkwaliteit

Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Budget o.b.v. bestaand beleid Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: * rentetoevoeging aan reserves * egalisatiereserve BCF * reserve bestedingsplan/MIB * reserve tekortdekking * reserve afkoop LVS/WI * reserve WOZ taxaties Resultaat na bestemming

rekening 2007 3363 144446 141083 -5685

135398

begroting 2008 2009 4847 8577 147648 158080 142801 149503 -3626 -4605 475 -1168 767 210 296 139175 145478

meerjarenraming 2010 2011 2012 10984 13403 15715 161031 163841 167524 150047 150438 151809

150047

150438

151809

Toelichting verschil 2009 t.o.v. 2008: Naast de trendmatige- en volume (m.n. algemene uitkering en ozb) aanpassingen zijn de gevolgen van de meicirculaire 2008 van het gemeentefonds verwerkt. Voor precario is een meeropbrengst van € 50.000 op benzinestations verwerkt. Toelichting mutatie meerjarenraming: Doorwerking vanuit voorgaande jaren 10 Algemene uitkering gemeentefonds 2071 1578 2441 OZB areaal 870 1232 1242 Nominale ontwikkelingen (stelpost loon/prijsaanpassing) -2920 -2760 -2480 Stelpost overheveling rijkstaken + overig 273 209 43 Saldo stelposten kapitaallasten (vrijval; vervangingsinv.) 240 132 125 Structurele dekkingsmaatregelen (PPN 2008): Inzet eenmalige middelen (in relatie met zwembad) Stelpost lagere kap.lasten door extra afschrijving Aandeel in bezuinigingstaakstelling ad € 1 mln.:

400

800

800

380 800

59

59

59

59

Nadere specificatie programmabudget 2009: lasten Uitkering gemeentefonds Reserve verrekeningen Rente-aftopping Uitvoering Wet WOZ Belastingen (m.n. OZB) Invordering Algemene deelnemingen Ov. financ./bespaarde rente res./vo Stelposten Onvoorziene uitgaven

194

5732 2477 562 451 17 21 5109 500 14869


baten 119755 1452 2303 1296 26945 5 149 8307 135 160347

saldo 119755 -4280 2303 -1181 26383 -446 132 8286 -4974 -500 145478

Programmabegroting 2009 Hoofdstuk 4 Verplichte paragrafen

tkwaliteit

196


tkwaliteit

Inhoud 4.1

Paragraaf Lokale heffingen

198

4.2

Paragraaf Weerstandsvermogen

201

4.3

Paragraaf kapitaalgoederen

210

4.4

Treasuryparagraaf

214

4.5

Paragraaf verbonden partijen

221

4.6

Paragraaf Grondbeleid

225


197

tkwaliteit

4.1 Paragraaf lokale heffingen In de separaat bijgevoegde tarievennota 2009 worden het tarievenbeleid, de ontwikkelingen op het gemeentelijk belastinggebied en de voorgestelde aanpassingen 2009 rondom de belastingen, leges, retributies en privaatrechtelijke tarieven uitvoerig belicht. Als algemene regel geldt dat de gemeentelijke belastingen en tarieven met het inflatiepercentage worden aangepast. Voor 2009 is dit bepaald op 3,2%. Het inflatiepercentage is bepaald aan de hand van het gemiddeld gewogen percentage voor de gemeentelijke loonkostenontwikkeling en prijzen van derden (loon-/prijsverhouding is 50:50) en gecorrigeerd met eventuele nacalculatie over voorgaande jaren. Het inflatiepercentage 2009 is als volgt bepaald: Voorlopig percentage 2009 3,0% Bijstelling percentage 2008 0,2% Inflatiepercentage 2009 3,2% Deze al jaren gehanteerde correctiemethode leidt ertoe dat – met enige vertraging – de feitelijke inflatie wordt doorberekend in de gemeentelijke tarieven. Ter informatie de uitkomsten (na correcties) in de voorgaande jaren: Inflatiepercentage gemeentelijke tarieven 2004 - 2009 4 %

3 2 1 0

2004

2005

2006

2007

2008

2009

jaren Woonlastenontwikkeling De OZB tarieven worden met het inflatiepercentage van 3,2% verhoogd. De tarieven voor de afvalstoffenheffing worden niet verhoogd en blijven in 2009 staan op: - € 204,02 voor een éénpersoonshuishouden en - € 255,03 voor een meerpersoonshuishouden. NB We zijn van plan om ook in 2010 de tarieven voor afvalstoffenheffing ongewijzigd te laten. Het tarief voor de rioolrechten stijgt met 8,49%1. Hierbij is uitvoering gegeven aan het raadsbesluit over het Gemeentelijk Rioleringsplan 2006-2010 om de tarieven naast de inflatie met ca. 5,1% te laten stijgen. Het rioolrecht 2009 wordt € 112,65. Overzicht procentuele mutatie van de woonlasten per waardecategorie van de woning.

waarde € 150.000 € 250.000 € 400.000

gebruiker/huurder 1-pers.huish. meerpers.huish. 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

eigenaar (verhuurder) 5,3 4,7 4,2

eigenaar/gebruiker 1-pers.huish. meerpers.huish. 2,8 2,6 3,0 2,8 3,1 2,9

Overige tariefsontwikkelingen/-voorstellen: Met betrekking tot de overige gemeentelijke tarieven worden de volgende uitzonderingen op de algemene regel van inflatiecorrectie (3,2%) voorgesteld: • De tarieven voor de parkeerbelastingen te verhogen met 9%. • De tarieven voor abonnementen parkeeraccommodaties en vergunningen voor bedrijven te verhogen met 13,2%. • De minimale inworp van parkeerbelasting wordt verlaagd van € 0,50 naar € 0,20 en daarnaast worden de tarieven afgerond op € 0,20 per aantal minuten. • De tarieven voor reinigingsrechten worden niet verhoogd. • De tarieven toeristenbelasting worden niet verhoogd. • De leges Telecommunicatieverordening stijgen met 67%. • De leges voor het huwelijk worden extra verhoogd met € 10. • De leges voor een principeaanvraag projectbesluit worden verhoogd naar 40% van de procedurekosten van een reguliere aanvraag bij bestemmingsplannen van 10 jaar en jonger en 20% bij bestemmingsplannen ouder dan 10 jaar. 1 Dit percentage is opgebouwd uit inflatiecorrectie 3,2%, gemeentelijk rioleringsplan 5,13% en 0,16% inflatie over percentage gemeentelijk rioleringsplan.

198


tkwaliteit

Overzicht opbrengst gemeentelijke tarieven 2009 (bedragen x € 1.000) Soort belasting/tarief

Raming begroting 2008

Volumemutatie

inflatiecorrectie

Tariefmutatie overige

Raming begroting 2008

1. Onroerende-zaakbelasting 24.734 1.005 791 26.530 2. Baatbelasting 8 8 3. Precariobelasting 276 50 9 335 4. Toeristenbelasting 65 7 72 5. Leges APV 186 6 192 6. Leges Burgerzaken 1.679 -6 1.673 7. Bouwleges 4.070 130 130 4.330 8. Leges regulering kamerverhuur 70 2 -92 0 1) 9. Gebruiksvergunningen 247 8 -150 105 1) 10. Havengelden 422 12 434 11. Warenmarktrechten 373 -43 12 342 12. Rioolrechten 5.910 64 189 313 6.476 13. Begraafplaatsrechten 817 17 834 14. Parkeergelden 7.008 111 7.119 15. Afvalstoffenheffing/reinigingsrechten 12.048 202 12.250 16. Fiscalisering parkeerboetes 642 40 21 703 17. Sporttarieven 592 22 15 629 18. Brandweerrechten 14 1 15 19. Overige leges/rechten 24 18 1 43 Totaal 59.185 1.470 1.214 221 62.090 1) Op grond van het gebruiksbesluit zijn de opbrengsten voor leges kamerverhuur en gebruiksvergunningen vervallen c.q. naar beneden bijgesteld. Onder de incidentele bestedingen 2009 is de opbrengstderving ad € 240.000 meegenomen. Opbrengstverhouding OZB woningen/niet-woningen (in %)

Woningen Niet woningen

Gebruikersdeel *) 23

Eigenaarsdeel 46 31

Totaal 46 54

*) Met ingang van 2006 heeft het rijk de OZB gebruikersbelasting op woningen afgeschaft. Kwijtschelding Voor mensen met de laagste inkomens bestaat de mogelijkheid van een gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van de geheven belasting. Dit is het geval als aan de voorwaarden voor kwijtschelding van de invorderingswet is voldaan. De gemeente Zwolle hanteert de 100% bijstandsnorm. Dit is het wettelijk maximum. In 2009 verwachten wij 3500 aanvragen waarvan 2625 volledige toewijzingen en 75 gedeeltelijke toewijzingen. In de begroting 2009 is een budget ad € 618.000 voor kwijtschelding opgenomen. Wet Waardering Onroerende Zaken (WOZ) Vanaf het belastingjaar 2008 dienen de gemeenten jaarlijks nieuwe WOZ-beschikkingen te versturen waarin de waardepeildatum één jaar eerder ligt. De definitieve cijfers worden eind van dit jaar verwacht. Met ingang van het belastingjaar 2009 wordt de Onroerende Zaak Belasting (OZB) op grond van landelijke regelgeving berekend naar een percentage van de waarde van de onroerende zaak. Op het moment dat de percentages definitief kunnen worden vastgesteld zullen wij een raadsvoorstel voorleggen waarin een cijfermatige onderbouwing van de OZB percentages is opgenomen. Het kabinet heeft op 24 juni jl. het wetsvoorstel aanvaard waarmee de WOZ-waarde wordt opgenomen in het stelsel van basisregistraties. Het streven is erop gericht de basisregistratie per 2009 operationeel te laten zijn. Met de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) zal de basisregistratie WOZ een belangrijke rol gaan vervullen binnen de informatievoorziening over vastgoedgegevens.


199

tkwaliteit

Overige ontwikkelingen 1. Invoering Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen: De overheid wil burgers een effectief rechtsmiddel geven tegen te trage besluitvorming door het bestuur. De Wet dwangsom en beroep regelt dat burgers recht hebben op een dwangsom als de overheid niet binnen de wettelijke termijn beslist. De wet treedt uiterlijk 1 januari 2010 in werking. De burger kan na afloop van de beslistermijn de overheid in gebreke stellen. Wanneer de overheid binnen twee weken niet alsnog beslist, moet zij per dag een dwangsom betalen totdat het besluit alsnog is genomen. De dwangsom begint met € 20 en kan na 42 dagen oplopen tot maximaal € 1.260. Voor de dwangsom is geen rechterlijke uitspraak nodig. Ook maakt de wet het mogelijk rechtstreeks beroep bij de rechter in te stellen tegen het niet tijdig nemen van een beslissing door de overheid. De hoofdregel met betrekking tot de wettelijke afhandeltermijnen voor bezwaarschriften is dat een bestuursorgaan beslist binnen zes weken na ontvangst van het bezwaarschrift. Voor belastingbezwaren geldt (vooralsnog) een uitzondering:

200

als een bezwaarschrift wordt ingediend in de periode van 1 januari t/m 19 november, dan beslist de heffingsambtenaar binnen dat kalenderjaar op het bezwaarschrift. Wordt een bezwaarschrift ingediend in de periode van 20 november t/m 31 december van een kalenderjaar, dan dient uitspraak te worden gedaan binnen zes weken. 2. Verbreding rioolheffing. Op 1 januari 2008 is de Wet gemeentelijke watertaken in werking getreden. In deze wet wordt de verbreding van het gemeentelijke rioolrecht tot een bestemmingsheffing geregeld. Er geldt een overgangstermijn van twee jaar om over te schakelen van de huidige rioolrechten naar de nieuwe rioolheffing. In de tarievennota van 2008 is aangegeven dat in 2008 gekeken zal worden naar de invulling van de nieuw geformuleerde watertaken en de wijze waarop deze gefinancierd kunnen worden. Tot op heden is gebleken dat de wet voor de gemeente Zwolle geen extra werkzaamheden op het gebied van waterbeheer met zich meebrengt. Van extra kosten is tot op dit moment dan ook nog geen sprake. In 2009 zal een nadere evaluatie volgen.


tkwaliteit

4.2 Paragraaf Weerstandsvermogen Inleiding Deze paragraaf bevat de inventarisatie van de weerstandscapaciteit alsmede van de risico’s die de gemeente loopt. Op basis van beide inventarisaties wordt aan het eind van de paragraaf het weerstandsvermogen beoordeeld. De beleidskaders voor het risicomanagement, de te hanteren uitgangspunten bij het samenstellen van de risicomatrix en de kaders voor het beoordelen van het weerstandsvermogen – en dan in het bijzonder de hoogte van de algemene concernreserve- zijn vastgelegd in de 4 jaarlijkse nota weerstandsvermogen en risicomanagement. De nota is medio 2007 door de raad vastgesteld en heeft een looptijd tot medio 2011. Conform de door de raad vastgestelde beleidskaders heeft een calculatie plaatsgevonden van de geïnventariseerde risico´s met augustus 2008 als peilmaand. De volledige becijfering –in de vorm van een risicomatrix – alsmede achterliggende informatie bij een aantal risicoposten liggen vertrouwelijk ter inzage. Aan het eind van deze paragraaf geven wij een cijfermatig totaalbeeld van de uitkomsten en relateren we deze aan de aanwezige weerstandscapaciteit en dan met name aan de beschikbare algemene concernreserve.

Weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit is het totaal aan middelen waarover de gemeente beschikt om niet begrote financiële tegenvallers –incidenteel of structureel- op te vangen. Evenals die tegenvallers kan ook de weerstandscapaciteit worden onderverdeeld in incidenteel en structureel. Incidentele weerstandscapaciteit is aanwezig in de vorm van begrotingsposten voor onvoorzien en aanwezige reserves met een weerstandsfunctie. Structurele weerstandscapaciteit betreft de middelen die permanent ingezet kunnen worden om tegenvallers in de exploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van bestaande taken. Het gaat dan –naast herschikkingsmogelijkheden binnen bestaande budgetten- om de onbenutte belastingen heffingscapaciteit van de gemeente. In onderstaande tabel is een actueel overzicht gegeven van de weerstandscapaciteit van de gemeente Zwolle (bedragen x € 1.000.--) Weerstandscapaciteit exploitatie Onbenutte belastingcapacteit: - ozb - afvalstoffenheffing - rioolrechten - leges/heffingen Post onvoorzien Algemene reserve concern Specifieke risicoreserveringen Totalen

Structureel begroot voor 2009

Structureel begroot voor 2008

Pm¹ 0 0 430 0

Pm¹ 0 0 350 0

430

350

Incidenteel begroot voor 2009

Incidenteel begroot voor 2008

500 10.000 2.560² 13.060

500 10.000 2.900³ 13.400

¹ De hoogte van de OZB tarieven kan door de gemeente zelf worden bepaald ² specificatie: 0,36 mln WMO; 1,9 mln inkomensdeel WWB (na aftrek 1,0 mln voor extra afschrijving) en 0,3 mln voor BTW risico´s ³ specificatie: 0,6 mln WMO; 2,0 mln inkomensdeel WWB; 0,3 mln BTW risico´s Toelichting op de weerstandscapaciteit Onroerende-zaakbelasting (OZB), afvalstoffenheffing en rioolrechten M.b.t. de afvalstoffenheffing zijn de mogelijkheden om een deel van de kosten van straatreiniging mee te nemen in de kostprijs voor afvalstoffenophaal reeds verwerkt in de begroting, conform eerdere besluitvorming hierover. Voor wat betreft de OZB is het bepalen van de hoogte van de OZB tarieven sinds 2008 weer volledig een gemeentelijke verantwoordelijkheid. Wel is het zo dat de macro ontwikkeling van de OZB opbrengst voor het totaal van de gemeenten gebonden is aan een door het rijk jaarlijkse bepaald percentage. Leges en andere heffingen Voor zover de hoogte van leges en andere heffingen niet gebonden is aan landelijk vastgestelde tarieven, is het beleid zoveel mogelijk gericht op 100% kostendekking. Zowel bedrijfseconomische factoren (vraaguitval) als draagvlak (relatieve hoogte tarieven


201

tkwaliteit

in vergelijking tot andere gemeenten) en beleidsinhoudelijke argumenten geven in de praktijk een begrenzing aan het volledig benutten van de aanwezige onbenutte capaciteit. In de begroting 2009 – zie de tarievennota bij deze begroting- is de onbenutte capaciteit opgelopen naar ca € 0,43 mln; de toename is met name toe te schrijven aan een afnemende kostendekkendheid van de markttarieven. Onvoorziene uitgaven Jaarlijks wordt in de begroting een post opgenomen van € 500.000 voor incidentele onvoorziene uitgaven die zich kunnen voordoen bij de begrotingsuitvoering. Algemene reserve concern Deze reserve is bedoeld als een algemene weerstandscapaciteit voor het afdekken van risico´s zoals die hierna zijn beschreven. Conform de besluitvorming bij de perspectiefnota 2006 is de normomvang van deze reserve gebaseerd op een bedrag van € 10 mln. In de door de raad medio 2007 vastgestelde nota weerstandsvermogen en risicomanagement is de normering verder uitgewerkt en als bepaling toegevoegd dat met dit bedrag minimaal 50% en maximaal 100% van het in de risicomatrix berekende netto risicobedrag moet zijn afgedekt. Aan het slot van de weerstandsparagraaf relateren wij de normomvang aan de uitkomst van de risicocalculatie. Specifieke risicoreserveringen Voor een aantal beleidsterreinen (WMO en WWB inkomensdeel) bevat de begroting 2009 een aantal specifieke risicoreserveringen. T.a.v. de risicoreservering WWB inkomensdeel bevat deze begroting het voorstel (zie bijlage 5 uitkomsten reservedoorlichting) om ingaande de jaarrekening 2008 de maximale omvang van de reserve te baseren op een onderbouwde risicoberekening die aansluit op de uitgangspunten vastgelegd in de nota Weerstandsvermogen en risicomanagement. Het plafondbedrag komt volgens die berekening voor 2008 en 2009 uit op € 2,8 mln. Een eventueel surplus boven dit plafond wordt verrekend met de algemene middelen; dat geldt evenzeer voor exploitatie nadelen die de reserve beneden het nulpunt zouden brengen. Er is ook een beperkte afzonderlijke risicoreservering beschikbaar voor fiscale afwikkeling van BTW. De risico afdekking voor vastgoedexploitatie vormt een integraal onderdeel van de jaarlijkse vermogenscalculatie in de MPV (zie verder de paragraaf grondbeleid).

Risico´s Niet alle risico’s zijn relevant voor het weerstandsvermogen. In dit kader gaat het om substantiële risico’s met een kans op financieel verlies dat niet of niet goed meetbaar is en waarvoor geen verzekering kan worden afgesloten of anderszins een voorziening kan worden getroffen. Voor de inventarisatie van de risico’s hanteren wij de volgende onderverdeling: A. Algemene en specifieke uitgaafrisico´s B. Algemene en specifieke opbrengstrisico´s C. Open eind risico´s D. Schadeclaims E. Garantstellingen

202

F. Verzekeringsrisico´s G. Risico´s vergunningverlening H. Risico´s vastgoed I. Overige risicoposten Voor de posten die zijn vermeld onder A t/m E zijn in de risicomatrix concrete risicobedragen opgenomen met een taxatie van de risicokans. Voor zover niet vertrouwelijk zijn deze ook in onderstaande teksten vermeld. T.a.v. de posten onder F, G en I is volstaan met vermelding van aanwezige risico´s in de risicomatrix. Er is voor deze posten onvoldoende basis om per post een concreet risicobedrag in de risicomatrix op te nemen (PM posten). Wel is voor het totaal van de PM risico´s in de risicomatrix een stelpost opgenomen. Het risicobedrag m.b.t. vastgoedexploitatie wordt afgestemd op de uitkomsten van de laatste MPV. A. Algemene en specifieke uitgaafrisico´s Renteramingen De invloed van rentemutaties op onze begroting is met name gerelateerd aan de omvang van het financieringstekort; de omvang van te herfinancieren langlopende leningen en de omvang van eigen financieringsmiddelen. Voor de begroting 2009 wordt uitgegaan van renteniveaus van 4,4% lang en 4,0 % kort. In de risicomatrix is het effect van 1% extra rentestijging verwerkt. De kans op tegenvallers t.a.v. renteramingen neemt toe, indien de volgende situaties zich gelijktijdig gaan voordoen: stijgende rente; toenemende inflatie (de rente aftopping levert dan minder op) en snellere besteding van verleende kredieten (de op voorhand geraamde “onderuitputting” van het rentebudget vanwege vertraging in de feitelijke besteding van investeringskredieten komt dan onder druk te staan). Loon- en prijsontwikkeling aan de uitgavenkant van de begroting Als graadmeter voor de invloed van loon- en prijsmutaties op de uitgavenkant van onze begroting is aan te houden dat 1% mutatie voor de algemene middelen een voor- of nadeel oplevert van ca. € 1,3 mln. In de begroting 2009 is rekening gehouden met een loonkostenstijging inclusief sociale lasten van 4,9 %. Voor de prijsontwikkeling 2009 is rekening gehouden met een stijging van 2,45 %. Gesubsidieerde arbeid bij peuterwerk M.b.t de gesubsidieerde arbeid is er een financieel risico bij de peuterspeelzalen (subsidie Travers). Travers moet extra regulier betaalde krachten inhuren ter compensatie van de vertrekkende gesubsidieerde groepshulpen. Conform de besluitvorming bij de PPN zijn in de begroting extra middelen voor peuterwerk opgenomen. Tezamen met een aantal bedrijfsmatige oplossingen bij Travers zijn daarmee de structurele tekorten bij het peuterwerk opgelost. Deze tekorten waren voornamelijk ontstaan door de uitstroom van ID/WIW-ers. Resteert nog een risico voor de uitstroom van ongeveer 10 ID/WIW-ers op de reguliere peuterspeelzalen. Het risico is daarmee teruggebracht tot circa € 200.000,-.


tkwaliteit

Wijkaccommodaties Er is een financieel risico door de mogelijke uitstroom van beheerders die vanuit gesubsidieerde arbeid bij verschillende wijkcentra in dienst zijn. In 2007 was er geen uitstroom, zodat hier geen compensatie voor nodig was. Voor de huidige ID/ WIW´s bij ondermeer wijkaccommodaties zijn tot en met 2010 extra middelen uitgetrokken. Na afloop van deze periode, dat wil zeggen per 2011, ontstaat een groter financieel risico. Daarnaast zijn de exploitaties bij enkele wijkaccommodaties een probleem. Ook de beschikbare middelen voor het onderhoud van wijkcentra is onvoldoende. Het beleid en de subsidiering van wijkcentra wordt aan een heroriëntatie onderworpen. Daarbij zullen de uitgangspunten moeten aansluiten bij de ontwikkelingen in het kader van de WMO. De oplopende tekorten bij wijkcentra van Travers zijn door efficiencymaatregelen tot staan gebracht. De overige tekorten, deels samenhangend met het niet in rekening (kunnen ) brengen van werkelijke kosten voor gesubsidieerde activiteiten, worden bij de heroriëntatie betrokken. Hanzebad/Aabad Gezien de bouwtechnische staat van de zwembaden, Hanzebad en Aabad, bestaat het risico uit meerkosten voor (groot) onderhoud (€ 0,5 mln met laag risico). Het risico wordt beperkt door het waar mogelijk beperken van het onderhoud gelet op de nieuwbouwplannen met uiteraard als randvoorwaarde dat geen afbreuk wordt gedaan aan veiligheid en hygiëne. Daarnaast wordt het financiële risico beperkt door de aanwezige onderhoudsreserve bij de SEZZ..

Inburgering / generaal pardon Op grond van de Wet Inburgering zijn voor de jaren 2007 tot en met 2009 middelen toegekend, waaruit mede de apparaatskosten van de afdeling Inburgering worden gefinancierd. De Wet Inburgering werkt met een outputfinanciering. Bij realisatie van de trajecten met de daarbij behorende deelname aan het examen door de inburgeraar kan de bijbehorende rijksbijdrage worden gerealiseerd. De afrekening van de met het ministerie overeengekomen trajecten over de periode 2007 tot en met 2009 vindt op zijn vroegst in 2010 plaats. Indien de gemeente haar trajecten realiseert zal de dekking voor de trajectkosten en apparaatskosten voor de afdeling voldoende moeten zijn. Mocht de realisatie achterblijven dan zal voor de kosten naar een andere dekking moeten worden gezocht. Het risico bestaat dus dat deze dekking wegvalt. Het is momenteel niet mogelijk om deze risico´s uit te drukken in een bedrag, gezien een aantal ontwikkelingen, waarover landelijk pas op zijn vroegst in het laatste kwartaal 2008 een besluit wordt genomen (wet participatiefonds, verplicht accepteren aanbod ca.). HCO Het HCO kent een aantal moeilijke exploitatie jaren na de opening van de nieuwbouw. Haar financiële positie is precair. In de PPN is rekening gehouden met een structurele subsidie verhoging van € 60.000,=. Daarnaast zal het HCO middels (meerjarige) maatregelen trachten haar vermogenspositie weer positief om te zetten. B. Algemene en specifieke opbrengstrisico´s

Stilo sporthal Gezien de bouwtechnische staat van de Stilo sporthal, bestaat het risico uit meerkosten voor energie en /of (groot) onderhoud. De Spiegel De Spiegel draait nu haar derde seizoensperiode. Dit is het laatste jaar van de aanloopperiode. De verwachte groei van het aantal bezoekers is in de eerste twee seizoenen gerealiseerd. In deze periode is naast De Spiegel ook Odeon opgeknapt, inclusief het Filmhuis. Hierdoor is het bezoekersaantal ook toegenomen. Daarnaast is het beleid gericht op de opbouw van een nieuwe organisatie. Ook hiervoor is bij de start een aanloopperiode begroot. De schaalvergroting en de benodigde professionalisering is niet eenvoudig geweest voor de bedrijfsvoering. Het risico in de bedrijfsvoering wordt beperkt aangezien De Spiegel deze aanloopperiode dient op te kunnen vangen via haar eigen vermogen. Sociale werkvoorziening De Wezo Gr is aandeelhouder van de Wezo NV. In september 2007 is de raad geïnformeerd over de plannen om van de Wezo NV per 2010 een financieel gezond ´mensontwikkel´bedrijf te maken. Uit de meerjarenbegroting van de WEZO blijkt dat in 2008 en 2009 een gemeentelijke bijdrage ter afdekking van een nadelig saldo noodzakelijk is. Die bijdragen zijn in de begrotingen 2008 en 2009 opgenomen. Omdat de verbetermaatregelen nog niet volledig gerealiseerd zijn, is het denkbaar dat deze minder resultaat hebben dan verwacht. Dit risico is in de risicomatrix verwerkt.

Ontwikkeling van de algemene uitkering Belangrijke structurele risicoposten m.b.t de algemene uitkering zijn: 1. De risico’s van het verdeelsysteem. De uitkomst van dit systeem per gemeente is en blijft slechts beperkt voorspelbaar. 2. De koppeling van het gemeentefonds aan de ontwikkeling van de netto rijksuitgaven. Iedere wijziging van de rijksuitgaven met € 1.-- leidt globaal tot € 0,20 wijziging in het gemeentefonds. Er is sprake van een doorlopend risico dat de ontwikkeling van de rijksuitgaven, en daarmee ook de uitkering uit het gemeentefonds, anders verloopt dan in de begroting is verondersteld. In de risicomatrix wordt het risicodeel van de algemene uitkering gesteld op 2% van het geraamde bedrag. Volumerisico´s opbrengstramingen Deze doen zich voor bij de OZB en bij diverse eigen heffingen zoals bouwleges, leges burgerzaken, markt-/havengelden. Ook het volume van geraamde dividenden is te zien als een risicopost. Het risicodeel op deze posten is in de risicomatrix gesteld op 10% van de geraamde bedragen. Maatschappelijke opvang/ verslavingsbeleid/ OGGz De staatssecretaris van VWS heeft 15 augustus 2008 de Tweede Kamer per brief laten weten met ingang van 2010 een nieuwe verdeling van de rijksmiddelen maatschappelijke


203

tkwaliteit

opvang/ verslavingsbeleid/ OGGz over de 43 centrumgemeenten te willen gaan toepassen. Dit betekent een jaar uitstel ten opzichte van de eerdere planning. De basis voor een nieuwe verdeling moet gevonden worden in het onderzoek dat Cebeon momenteel doet naar een vraaggestuurd verdeelmodel. Er is nog overleg tussen VNG en VWS gaande. Het is nog niet bekend welke overgangsregeling zal worden toegepast. Voor Zwolle is vooralsnog onduidelijk hoe de toepassing van een nieuwe verdeelsleutel zal uitpakken. In eerdere varianten was sprake van de mogelijkheid van een voordeel van ongeveer € 350.000, maar ook van de mogelijkheid dat structureel meer dan € 1 miljoen zou moeten worden ingeleverd. De financiële onzekerheid is verder vergroot door het besluit om onderdelen van de ondersteunende begeleiding uit de AWBZ met ingang van 2009 over te hevelen naar centrumgemeenten. Het gaat hier om delen van de ondersteunende begeleiding die worden ingezet ten behoeve van de maatschappelijke opvang en vrouwenopvang. In 2009 worden de middelen toegevoegd aan de specifieke uitkeringen MO/ VZ/OGGz en VO. Voor de maatschappelijke opvang heeft de staatssecretaris van VWS ons laten weten in 2009 een bedrag van ruim € 1,1 miljoen te zullen overmaken. Met ingang van 2010 worden de middelen vervolgens over de centrumgemeenten verdeeld volgens de nieuwe verdeelsleutel. Indien dezelfde verdeelsleutel wordt toegepast, die nu van kracht is, ontvangt Zwolle vanaf 2010 bijna € 350.000 minder dan in 2009 (opgenomen als risicopost). Het college zal de raad nog in 2008 nader informeren over de inzet van deze middelen in 2009.

en een deel zal vergunningen meldingsvrij worden. Het gevolg hiervan is dat de aard van de werkzaamheden en de legesopbrengsten zullen wijzigen. Voor 2009 zijn de financiële gevolgen meegenomen in de begroting, de gevolgen voor de jaren daarna zijn voorlopig op pm gezet. Dit zal meegenomen worden bij de PPN 2010.

WRZV sporthallen Hoewel op dit moment sprake is van een sluitende exploitatie is het toekomstperspectief voor de Stichting Sporthal WRZV onzeker. Dit geeft een financieel risico op negatieve exploitatie ontwikkelingen met voor de gemeente een betalingsrisico m.b.t. de verschuldigde jaartermijnen en de af te lossen huurschuld. Daarnaast is de garantie voor de rekening courant ad € 40.000,-- als risicopost te beschouwen.

Leerlingenvervoer Er is structureel extra geld beschikbaar gesteld. Op basis van meerjarige contracten is het de verwachting dat dit nu voldoende is. Er blijft natuurlijk een risico gezien het een openeind regeling betreft.

Realisatie GSB 3 afspraken Vanuit het GSB krijgt de gemeente gelden van het rijk. Indien de gemeente de doelstellingen uit het convenant niet realiseert bestaat het risico van terugbetaling. Verwacht wordt dat de vastgelegde prestaties geleverd worden en dat het risico van terugbetaling van gelden gering is. Dienstverlening burgerzaken Eventuele landelijke invoering van “plaats onafhankelijke dienstverlening” (d.w.z: diensten hoeven niet meer in de eigen gemeente te worden afgenomen) brengt nieuwe kansen maar ook risico´s met zich mee. De gevolgen en het eventuele tijdstip van invoering zijn op dit moment onbekend. Gebruiksvergunningen en kamerverhuur Volgens de laatste berichten van het Ministerie is de huidige planning dat op 1 november 2008 het nieuwe gebruiksbesluit in werking zal treden. Het aantal gevallen dat gebruiksvergunning- of exploitatievergunningplichtig is zal door dit besluit waarschijnlijk sterk afnemen. Een deel wordt meldingsplichtig, een deel blijft vergunningplichtig

204

Bezwaren OZB en leges Er loopt een aantal specifieke bezwaar/beroepsprocedures betreffende het heffen van OZB en de hoogte van de bouwleges in relatie tot gemaakte kosten. Zie verder de vertrouwelijke informatie. Controles belastingdienst Bij controles is er een risico op naheffingen dan wel terugvorderingen van gedeclareerde cq in aftrek gebrachte bedragen. Momenteel loopt er een controletraject rond de in 2003 gedeclareerde bedragen bij het landelijke btw-compensatiefonds. Gelet op de ervaringen bij andere gemeenten is er op dit onderdeel sprake van een hoog terugbetalingsrisico. C. Open eind risico´s Een aantal regelingen kenmerkt zich door een open eind karakter. Als inwoners van Zwolle voldoen aan de criteria kunnen zij hierop een beroep doen, ook al zou dat leiden tot een overschrijding van het gemeentelijk budget. Als regel wordt in de risicomatrix 10% van het in de begroting opgenomen bedrag als risicopost meegeteld.

WMO Als gevolg van ontwikkelingen in het landelijk beleid, zal het kabinet in 2008 nadere keuzes gaan maken, op onder andere het gebied van: • de verdere scheiding tussen zorg (Awbz) en ondersteuning (Wmo) waaronder het vervallen van de aanspraak op ondersteunende begeleiding op basis van een somatische of psychosociale grondslag; • de verwachte invoering van het Volledig Pakket Thuis per 1 januari 2009 wat ten laste gaat van het landelijke Wmo budget; • de voorgestelde vermindering van de inzet van Alfahulpen. Hierdoor kan de gemeente worden geconfronteerd met een toenemend beroep op maatschappelijke ondersteuning waarvoor zij wellicht niet apart wordt gecompenseerd. De groei en vergrijzing van de bevolking en een betere voorlichting leiden tot meer aanvragen om voorzieningen vanuit de Wmo. Voor de Wmo/individuele voorzieningen is rekening gehouden met het algemene risico zoals dat voor elke openeind regeling van toepassing is.

Ter nadere toelichting bij het bovenstaande: Het kabinet werkt aan een verdere scheiding tussen zorg


tkwaliteit

(Awbz) en ondersteuning (Wmo). De regering is van mening dat ondersteuning in een aantal gevallen ook buiten de Awbz gevonden kan worden. Het beroep op ondersteunende begeleiding werd bijvoorbeeld eerder vaak opgevangen binnen het netwerk van de cliënt of er kon worden volstaan met huishoudelijke verzorging in het kader van de gezinsverzorging. De functie ondersteunende begeleiding in de Awbz op basis van psychosociale grondslag is per 1 januari 2008 opgeheven. Het jaar 2008 gold als een overgangsjaar, waarin meer duidelijkheid is gekomen over de doelgroepen, die de gevolgen van deze maatregelen ondervinden. Daarnaast is er ook duidelijkheid gekomen over de hoogte van de middelen, die ter compensatie van de gevolgen voor gemeenten beschikbaar komen. Er blijken verschillende doelgroepen te zijn, die de gevolgen (zullen) ondervinden. Het Rijk heeft echter besloten slechts voor de doelgroepen uit de maatschappelijke opvang, vrouwenopvang en voor ontregelde gezinnen, compensatie beschikbaar te stellen. Cliënten met ondersteunende begeleiding op somatische grondslag zullen in elk geval vanaf 2009 in eigen c.q. particuliere kring een oplossing moeten vinden. Voor zover dit leidt tot een toenemend beroep op ondersteuning vanuit gemeenten (b.v. huishoudelijke hulp, algemeen maatschappelijk werk), worden gemeenten daarvoor niet apart gecompenseerd. Kwijtschelding Dit risico maakt onderdeel uit van de regelingen met een open eind karakter. Ondanks dat er in 2007 iets meer is kwijtgescholden dan begroot schatten we dit risico nog steeds als laag in. Wet Werk en Bijstand In het bestuursakkoord tussen rijk en gemeenten ´Samen aan de slag´ is de komende jaren een daling van het bijstandsvolume met 75.000 afgesproken. Voor Zwolle is dat 600. Het akkoord kent ook een bonus/malus-regeling. De verdere uitwerking hiervan evenals de effecten van vele ontwikkelingen op het macro-budget is met onzekerheden omgeven. Het kan voor de gemeente positief uitvallen. Het betekent ´winst´ voor de gemeente indien de daling hoger is dan ongeveer 360. De kans dat Zwolle een lagere daling heeft dan 360 is, gezien de ambities om het bijstandsvolume met 600 te laten dalen klein. Mocht dit echter wel gebeuren, bijv door macroeconomische factoren, dan betreft dit financieel gezien een verlies van ongeveer € 13.000 per bijstandsgerechtigde. Wel is het van belang dat de Zwolse ontwikkelingen voorlopen op de landelijke ontwikkelingen. Het risico bij deze regeling is, zoals dat voor elke open eind regeling geldt, gesteld op 10%. Bijzondere bijstand en armoedebestrijding Gezien de doelgroepuitbreiding naar 115% en de uitwerking van het Generaal Pardon is er sprake van een risico. Het risico bij deze regeling is, zoals dat voor elke openeind regeling geldt, gesteld op 10%.

D. Schadeclaims Planschade Er zijn 16 planschadeverzoeken in behandeling; verder is sprake van 33 nog niet in behandeling genomen verzoeken. Verwacht mag worden dat ook in 2009 burgers van Zwolle planschadeverzoeken zullen indienen. Wellicht leidt een gedeelte hiervan tot schade vergoeding. Deels worden de kosten opgevangen binnen projecten cq. het budget planschade. Hogere claims kunnen echter niet opgevangen worden . Dit geldt ook voor een aantal schadekwesties/claims die in de fase van bezwaar en beroep zijn beland. Zie voor concrete informatie de stukken die vertrouwelijk ter inzage liggen. Overige schadeclaims Er is sprake van een aantal lopende schadeclaims met een risico op financieel verlies voor de gemeente. Zie de vertrouwelijke specificaties. Potentiële schadeclaims • Bij het uitvoeren van werkzaamheden in de openbare ruimte loopt de gemeente een toenemende kans op schadeclaims, omdat bedrijven inkomsten mislopen door slechte bereikbaarheid. In het bijzonder wanneer projecten langer duren dan enkele werkdagen. • De juridisering van de samenleving neemt toe en daarmee wordt het risico dat de brandweer door burgers aansprakelijk wordt gesteld voor geleden schade groter. Investeren in de ontwikkeling van de brandweer is ook op dit gebied noodzakelijk. E. Verstrekte geldleningen en garantstellingen Verstrekte geldleningen Wegens verstrekte leningen is begin 2009 nog sprake van een schuldrest van ca. € 128 mln. Voor het grootste deel hiervan, ca. € 102 mln leningen aan woningbouwcoörporaties, is het risico nagenoeg nihil vanwege de constructie van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Ook voor de bijna € 3 mln.verstrekte leningen in het kader van bijstand ligt het risico elders, i.c. bij het Rijk. Bij de resterende ruim € 23 mln schuldrestanten ligt het risico voor het tijdig ontvangen van rente en aflossing volledig bij onze gemeente. Het gaat daarbij om: • bijna € 9 mln. leningen verstrekt aan NV Wonen boven winkels, waarvan onze gemeente voor 50% aandeelhouder is. • ruim € 6 mln. leningen verstrekt aan zorginstellingen. • bijna € 6 mln. verstrekte leningen, vaak achtergesteld, in het kader van economische deelnemingen. • ca. € 3 mln. leningen verstrekt in het kader van ouderenbeleid en aan enkele organisaties op het terrein van de sport. Ons zijn op dit moment geen signalen bekend van betrokken organisaties die niet aan hun verplichtingen zouden kunnen voldoen. Vandaar dat in de risicomatrix volstaan is met het verwerken van het risico van deze leningen in het opgenomen totaalbedrag voor PM-posten.


205

tkwaliteit

Garanties voor geldleningen Onze gemeente heeft zich mede garant gesteld voor de betaling van rente en aflossing op leningen volgens onderstaande specificatie. Ca. € 567 mln van de garanties betreft leningen aan woningbouwcoörporaties. Deze leningen zijn in eerste instantie gegarandeerd door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw ( WSW ). Ten aanzien hiervan hebben deelnemende gemeenten, samen met het Rijk, een zogenoemde achtervangfunctie. Mocht het WSW in financiële problemen geraken,dan zijn gemeenten en Rijk gehouden achtergestelde leningen te verstrekken aan het WSW ter oplossing van de financiële problemen. Een dergelijke situatie heeft zich nog nimmer voorgedaan en is op dit moment ook niet te verwachten. Een schuldrestant van ruim € 1 miljard betreft garantie van leningen aan particulieren in het kader van woningbouw cq. woningverbetering. Ongeveer € 34 mln. hiervan betreft oude garanties ten aanzien waarvan we het risico zeer gering achten. De gerealiseerde stijging van de huizenprijzen moet ruim voldoende zijn, bij (gedwongen) verkoop in voorkomend geval, het schuldrestant van meestal “slechts” enkele tienduizenden euro’s te dekken. Het schuldrestant van door onze gemeente gegarandeerde geldleningen verstrekt aan particulieren door het Nationaal Restauratiefonds ( NRF ), bedraagt ruim € 3,8 mln. In totaal is sprake van ca. 70 betrokken particulieren; 3 daarvan hebben een gezamenlijk schuldrestant van ca. € 1,5 mln. Onze gemeente kan aangesproken worden voor de helft van het totale schuldrestant ofwel ca. € 1,9 mln. We beoordelen het risico als licht. Het overgrote deel van deze portefeuille betreft het schuldrestant van leningen die via het Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW), met de Nationale Hypotheek Garantie, aan inwoners van onze gemeente zijn verstrekt. Het Rijk en de gemeenten vervullen ook hier de zgn. achtervangfunctie; zij kunnen ieder voor 50% worden aangesproken op financiële tekorten van dit waarborgfonds. Een simulatie, met als uitgangspunt de situatie op de woningmarkt in de jaren 1978 – 1987, toonde aan dat het fonds allerminst toereikend is de alsdan optredende verliezen op te vangen. Rijk en gemeenten zouden dan aangesproken worden om een bedrag van ca. € 1 miljard te dekken. Tegen deze achtergrond heeft VNG de huidige premie ter discussie gesteld evenals de maximale koopsom van € 265.000,= waarvoor via WEW garantie kan worden verkregen. In de loop van 2008 zou hierover uitsluitsel komen; op dit moment is ons daarvan nog niets bekend. Het lijkt reëel, tegen de achtergrond van de thans stagnerende economische groei, te veronderstellen dat de woningmarkt in ons land niet geheel gevrijwaard zal blijven van soortgelijke problemen als in Amerika en Engeland. Met het oog daarop zijn wij van mening dat sprake is van een latent risico dat we nauwlettend moeten volgen. Tot slot is nog sprake van een schuldrest van ruim € 11 mln. betreffende leningen aan diverse organisaties in onze stad waarvoor onze gemeente 100% garant staat. Het risico daarop aangesproken te worden beoordelen wij over het algemeen als licht. In enkele gevallen is sprake van een hoger risico; voor nadere specificatie wordt verwezen naar de risicomatrix.

206

F. Verzekeringsrisico´s Risico’s beheer openbare ruimte Met name bij voorzieningen in de openbare ruimte is er sprake van een risico op financiële schade die niet door een verzekering wordt gedekt. In dit verband zijn vooral de volgende risicogebieden te noemen: • onderhoud wegen, verharding, bruggen, verlichting, bebording, gladheidbestrijding;x • onderhoud havens, watergangen, bermen; • onderhoud bomen, speelwerktuigen; • onderhoud riolering • kabels en leidingen in de openbare ruimte. De gemeente is verzekerd voor die gevallen, waarin de gemeente naar derden onrechtmatig handelt, of in het geval van wegbeheer, wegmeubilair een gevaarlijke situatie laat ontstaan of heeft laten ontstaan. Voor wegbeheer, leidingbeheer geldt risico aansprakelijkheid, hetgeen betekent dat als er zich een gevaar voordoet en men hiervan schade lijdt, de gemeente in beginsel aansprakelijk is. Voor zaak- en letselschade is het eigen risicobedrag € 5.000 per gebeurtenis. Voor vermogensschade is dit € 12.500 per gebeurtenis. Onveilige situaties, die zijn ontstaan door het gebruik van de wegen, worden uiteraard met voorrang hersteld. Dergelijke situaties moeten dan wel bij ons bekend zijn. Er kunnen zich kortstondig onveilige situaties voordoen, omdat ze nog niet als zodanig zijn geconstateerd. Dit risico wordt nog vergroot doordat structureel onderhoud van onder meer de elementenverharding in verband met het te beperkte budget achterwege blijft. In de praktijk blijkt het risico mee te vallen. In de afgelopen jaren hebben zich geen calamiteiten voorgedaan. De gemeente is eigen risicodrager waar het gaat om technische kunstwerken (tunnels, viaducten etc.). Alle technische kunstwerken worden minimaal eens per 2 jaar geïnspecteerd op de aspecten heel en veilig. Wat betreft de 2 onverzekerde parkeerdekken (Emmawijk/Noordereiland): deze zijn bovengronds, niet gesloten en bestaan voornamelijk uit een betonnen constructie waarvan de risico’s voor brand laag wordt ingeschat. Brand kan wel ontstaan door een geparkeerd voertuig. De schade die dit eventueel veroorzaakt wordt verhaald op de veroorzaker (mits verzekerd). In het geval van brandschade kan ook inkomstenderving optreden. De parkeerapparatuur van de gemeentelijke parkeergarages/ terreinen is onder de brand c.q. uitgebreide gevarenverzekering meegenomen. De betaalautomaten voor straatparkeren zijn niet verzekerd. In de budgetten is een post opgenomen voor kosten van vandalisme/schade. Brandweervoertuigen Een deel van de brandweervoertuigen is WA verzekerd dus zonder casco dekking. Dit impliceert een risico op financieel verlies bij schadegebeurtenissen. G. Risico´s vergunningverlening Zie de vertrouwelijke informatie.


tkwaliteit

H. Achtervangfunctie resultaten vastgoed Het risico bestaat met name uit fluctuaties in de tijd. Indien op de korte termijn risico´s worden omgezet in daadwerkelijk geprognosticeerde verliezen dan zal daarvoor op de balans een voorziening moeten worden opgenomen. Voor zover op hetzelfde moment niet of onvoldoende verwachte winsten balanstechnisch kunnen worden gerealiseerd kan op dat moment -zonder achtervang vanuit de algemene middelenhet eigen vermogen van vastgoed negatief worden. Op basis van de in de rekening 2007 verwerkte resultaten en de uitkomsten van de MPV 2008 hebben wij geconcludeerd dat een specifieke weerstandsreservering voor grondexploitaties binnen de algemene concernreserve niet noodzakelijk is. In de paragraaf grondbeleid zijn de uitkomsten van de MPV 2008 samengevat vermeld. I. Overige risicoposten Algemeen: de hierna toegelichte risico´s zijn verwerkt in het in de risicomatrix opgenomen totaalbedrag voor PM-posten. Accommodatie Oosterenk en omgeving De door de Europese Commissie gestelde vragen inzake de investering in het stadion zijn al enige tijd geleden beantwoord. Aan het verzoek om informatie door de Europese Commissie is voldaan. Er is nog geen reactie gekomen vanuit de Europese Commissie. In verband met de informatievraag van de Europese Commissie zijn/worden aanvullende kosten gemaakt waarmee in de projectbegroting geen rekening was gehouden. Deze kosten worden uit de post onvoorzien bekostigd. Het risico bestaat dat de aanvullende kosten de post onvoorzien overtreffen. Kunstgrasvelden Uit de aanbesteding van de aanleg van het kunstgrasveld in 2008 blijkt dat deze aanleg duurder wordt dan tot nu toe werd berekend. Het risico bestaat dat het budget voor 2009 te beperkt is voor de aanleg van kunstgrasvelden. Onderwijshuisvesting Binnen het traject Masterplan onderwijshuisvesting blijkt dat er frictie ontstaat tussen de gehanteerde normbedragen en de gestegen bouwkosten. Dit kan leiden tot een dilemma. T.a.v. de huisvesting van De Ambelt en De Twijn is nog overleg gaande met TCN ; er is een risico op meerkosten. Ceintuurbaan en IJsselallee Voor de realisatie van de Ceintuurbaan en de IJsselallee zijn diverse subsidies en bijdragen van derden verkregen. Een aantal van deze subsidies is gebonden aan termijnen voor realisatie. De bijdrage uit het RMF (voor de Ceintuurbaan € 6 miljoen, voor de IJsselallee € 1 miljoen) moet voor het eind van 2010 zijn uitgegeven, anders vervalt de subsidie van het Rijk. De belangrijkste risicofactor is de benodigde grondverwerving. Bij de Bajonet loopt een arbitragezaak rond de benodigde verwerving. Op dit moment is het nog niet duidelijk of er tot overeenstemming kan worden gekomen, of dat tot onteigening moet worden overgegaan. Voor de deelprojecten Van Heesweg en Spanjaardweg zijn de gesprekken in een ver-

gevorderd stadium en lijkt het er op dat de grondverwerving minnelijk kan worden gerealiseerd. Voor het wegvak tussen de Van Heesweg en de Meppelerstraatweg zijn de gesprekken met de aanliggende grondeigenaren opgestart. Hessenpoort II De uitgaven en de inkomsten van Hessenpoort II zullen niet conform de MPV 2008 verlopen. Hiervan is o.a. de oorzaak dat het bestemmingsplan nog geen definitieve goedkeuring heeft. Het bestemmingsplan zal waarschijnlijk dit jaar nog door de Raad van State worden goedgekeurd. Van de geraamde uitgaven zal naar verwachting slechts 20% worden uitgegeven Van de geraamde verkopen zal naar verwachting 60% worden gerealiseerd. Indien het bovenstaande werkelijk wordt gerealiseerd heeft dit voor de exploitatie een positieve invloed op de post rente. Omdat de uitgifte in Marslanden op zijn einde loopt zal de vestiging van bedrijven zijn geconcentreerd op de Hessenpoort. Hierdoor kan waarschijnlijk in de toekomst de uitgifteprognose in positieve zin worden bijgesteld, hetgeen uiteraard in de post rente tot uitdrukking zal komen. Kamperpoort project In dit project zijn een aantal aandachtspunten/risico´s aan de orde. Dit betreft de tijdige realisatie van de parkeergarage binnen deelproject Willemspoort in verband met de wegvallende openbare parkeercapaciteit in de binnenstad (Noordereiland); hierbij speelt ook de problematiek van de Europese aanbesteding. Met de ontwikkelaar van Willemspoort, Multi Vastgoed b.v., is overeenstemming bereikt over de koopsom van de door Multi te verwerven grond en over de aanbesteedproblematiek. De gemeente wenst de parkeergarage in eigendom, exploitatie en beheer te houden. Daartoe zal de gemeente de parkeergarage zelf realiseren (aanbesteden/bouwen). Uitgangspunt is de ingebruikname van de parkeergarage voor 1 januari 2012. Volgens planning is dat mogelijk waarbij er wel van wordt uitgegaan, dat de parkeergarage (tijdig) in gebruik wordt genomen voorafgaand aan de oplevering van het gehele project. Wonen boven winkels Geconstateerd kan worden dat de doelstelling om in de periode tot 2010 een aantal van 160 woningen te realiseren, niet wordt gehaald. Het onderzoeken van de haalbaarheid, het overleg met eigenaren, huurders en andere betrokken partijen vergt in de praktijk veel tijd. Dit is door de complexiteit nauwelijks te beïnvloeden. Het niet halen van de doelstelling heeft geen directe financiële gevolgen. Besluitvorming vindt per project plaats. Zwembaden Bij de te kiezen aanbestedingsstrategie is de formele positie van SEZZ in het geding. SEZZ claimt een exploitatierecht. Uitoefening van dat recht kan leiden tot een juridische procedure, waarvan de afloop moeilijk voorspelbaar is. Het risico van vertraging is dan ook aanwezig.


207

tkwaliteit

Een tweede risico in het kader van de aanbesteding is of voldoende belangstelling uit de markt gegenereerd kan worden. In het traject van aanbesteding zal zorgvuldig worden geopereerd met zo nodig inwinnen van extern advies. De inschatting van de marktsituatie voor bouw en exploitatie van het nieuwe zwembad vormt een belangrijk element bij de keuze van de aanbestedingsvorm. Noordereiland Evenals in de MPV-2007 wordt ook nu rekening gehouden met de risico´s voor: • Vergoeding afkoop eeuwigdurende sanering € 1.600.000 • Indexatie saneringssubsidie € 500.000 € 2.100.000 • Wijziging ruimtegebruik en programma van de Bolwerken • Concurrentiepostie t.o.v. andere binnenstedelijke projecten, afhankelijk van forcering in de herontwikkeling • Parkeren (Sloop parkeerdek) Om deze risico´s te voorkomen dan wel te beperken (risicomanagement) is de provincie voor het verkrijgen van de subsidie i.c. afkoop voor de eeuwigdurende sanering in gesprek met het ministerie van VROM. Vooralsnog wacht de gemeente op terugkoppeling van de provincie. Indien hierop geen afdoende antwoord wordt verkregen, zal een gemeentelijke lobby worden ingezet. Voormalige Deltionlocaties In januari 2008 is het college akkoord gegaan met de structuurvisie A28. De resultaten hiervan zijn in de MPV 2008 verwerkt. Het college heeft een programma en planning vastgesteld. Teneinde de risico`s te beheersen is het van belang om het afgesproken programma te realiseren, binnen de afgesproken tijd. Eind 2007 heeft het college uit een oogpunt van beheersing van kosten een coördinator aangesteld. Deze coördinator bewaakt de voortgang van de ontwikkeling van de vrijkomende Deltionlocaties en zorgt er voor dat de vrijkomende locaties tijdelijk worden verhuurd dan wel gesloopt. Bankenlocatie Het project heeft vertraging opgelopen doordat naast een aanvraag om aanwijzing als gemeentelijk monument, ook een aanvraag als rijksmonument is ingediend. Deze aanvraag heeft wel een schorsende werking. Tegen een afwijzing van dit verzoek is beroep mogelijk. De benodigde procedures voor o.a. bouwen sloopvergunning worden voor zover mogelijk voorbereid en opgestart, zodat de vergunningen na afronding van de aanvragen om aanwijzing als monument zo snel mogelijk kunnen worden verleend. Woningbouw Stadshagen I De bouwproductie staat onder druk. De ontwikkelaars nemen meer tijd voor het ontwerpproces en ook de stijgende bouwkosten hebben een negatieve invloed op de voortgang van de bouwproductie. Stadshagen I zal dan ook niet in 2010 gereed zijn maar pas in 2011 zal de laatste grote bouwvlek worden opgeleverd. Woningbouw Stadshagen II Indien de huidige marktomstandigheden, waarbij sprake

208

is van stijgende bouwkosten en wellicht stijgende rente, doorzetten, dan gaan renteverliezen aan de kostenkant een rol spelen. Aan de opbrengstenkant zullen opbrengsten later binnenkomen dan verwacht. Dit kan leiden tot een financieel knelpunt. Ten opzichte van de planning loopt de woningbouw vertraging op. Baggeren Het baggeren van de stadsgrachten is in 2007 begonnen. De Thorbecke- en Achtergracht zijn bijna klaar. Daarna worden de overige stadsgrachten gebaggerd. Bij het baggeren wordt de gemeente mogelijk geconfronteerd met extra kosten voor het afvoeren van baggerspecie die niet voor hergebruik geschikt is. ICT In de komende jaren verwachten we grote ontwikkelingen op ICT gebied. Dit gaat gepaard met een toenemend risico op schade door uitval van systemen, fouten in software waardoor onjuiste gegevensverwerking, virussen, onbedoelde inbreuk op systemen e.d. Hoewel middels beveiligingen, servicecontracten, uitwijkcontracten, organiseren van achtervang bij leveranciers e.d. al het mogelijke wordt gedaan om de veiligheid en continuïteit te waarborgen is het risico op schade niet uit te sluiten. In het MPI is een globale risico-analyse opgenomen. FLO-ontwikkelingen Brandweer De FLO-ontwikkelingen leveren de volgende risico´s op: Het uitbetalen van de bijdragen volgens de levensloopregeling is uitbesteed aan Loyalis. Hiervoor is € 200.000 gereserveerd in de begroting. Op basis van in september 2007 aangeleverde gegevens van Loyalisis is becijferd dat voor 2008 en 2009 een tekort van € 60.000 optreedt en dat in de jaren daarna de € 200.000 voldoende is. Het tweede risico vormt de omscholing voor een tweede loopbaan. Volgens de CAO afspraken is de gemeente verantwoordelijk voor het opstellen en uitvoeren van het loopbaanbeleid. Afhankelijk van de keuzes in dit beleid, afhankelijk van subsidiemogelijkheden (A+O-fonds) en afhankelijk van de kosten van de opleidingen is een budget voor het loopbaanbeleid noodzakelijk. Het éigen´ opleidingsbudget van de brandweer is bestemd voor training van repressieve taken en biedt hiervoor geen ruimte. Een voorstel over de invulling van het loopbaanbeleid wordt nog voorbereid. Bedrijfsrisico’s expertisecentrum De restauratie van de molen Windesheim, volgens planning eind 2008 gereed, kan onverwachte tegenvallers laten zien. De krapte op de arbeidsmarkt komt sinds het 4e kwartaal 2007 tot uiting in een prijsexplosie van de tarieven inhuur van hoger gekwalificeerde medewerkers en een verminderd aanbod van geschikte medewerkers. Deze krapte kan het ook moeilijker maken om de vacatureruimte van de vaste formatie bezet te houden c.q. in te vullen. Het risico op inkoop inhuur ligt geheel bij het Expertisecentrum. In geval projectgebonden wordt ingekocht, worden extra kosten in overleg met de opdrachtgever opgenomen in de prijsstelling van het Expertisecentrum.


tkwaliteit

Bomen Iepen, kastanjebomen en risicobomen worden gecontroleerd. Bij constatering van de iepziekte dient de iep direct vervangen te worden vanwege kans op infectie van gezonde bomen. Wat de kastanjeziekte betreft worden er preventieve maatregelen genomen. De potentiële risicobomen, ± 12.000 stuks, worden om de 2 jaar geïnspecteerd ; de “echte” risicobomen, ± 800 stuks, worden elk jaar gecontroleerd. De processie rups rukt op en ook in Zwolle worden wij hiermee geconfronteerd. Storm De afgelopen jaren worden we door de weersverandering steeds vaker geconfronteerd met stormschade. Schade wordt vaak veroorzaakt door bomen, die in hun val e.e.a. kunnen beschadigen. Het blad blijft tegenwoordig langer aan de bomen, waardoor deze langere tijd gevoelig zijn voor stevige stormen (een boom zonder blad kan veel meer wind verdragen). Risico’s van niet gehonoreerde aanvragen vervangingsinvesteringen Het in de begroting beschikbare budget voor de dekking van kapitaallasten van vervangingsinvesteringen in de openbare ruimte staat onder druk. Niet alle aanmeldingen voor vervangingen zijn binnen het beschikbare budget op te vangen. Dat leidt in 2009 voor een aantal objecten tot uitstel of schrappen van vervangingen. Het uitgangspunt hierbij is dat de veiligheid niet in het geding mag komen. Wel is er een risico op extra reparaties. Concreet zijn de effecten als volgt: • De vervanging van speeltoestellen wordt getemporiseerd. • De volgende tranche vervanging straatverlichting binnenstad wordt met een jaar uitgesteld. De straatverlichting wordt wat minder bedrijfszeker, er zal meer gerepareerd moeten worden • De vervanging van houten bruggen in Zwolle zuid wordt uitgesteld. Als reparatie niet meer mogelijk is en een brug niet veilig meer is zal deze worden afgesloten.

Vandalisme Niet alleen met oud en nieuw, maar gedurende het gehele jaar worden we meer en meer geconfronteerd met vandalisme en diefstal. Van pure vernieling van straatmeubilair door vuurwerk, tot het stelen van doelen etc. Wet Ruimtelijke Ordening (WRO) Per 1 juli 2009 is de nieuwe WRO in werking getreden. De definitieve tekst van de nieuwe wet werd pas in juni bekend. De wet leidt tot andere ruimtelijke procedures waaraan naar verwachting meerkosten zijn verbonden. Het is nog niet te overzien of een en ander binnen de bestaande budgetten is op te vangen. In het resterende deel van 2008 worden gegevens verzameld waarmee in de loop van 2009 duidelijk zal worden of sprake is van een eventueel tekort.

Beoordeling weerstandsvermogen Conform de door de raad vastgestelde beleidskaders heeft een calculatie plaatsgevonden van de geïnventariseerde risico´s met augustus 2008 als peilmaand. De uitkomsten –in de vorm van een risicomatrix met achterliggende onderbouwingen- liggen vertrouwelijk ter inzage. In totaliteit is een risicobedrag gecalculeerd van ca € 16,9 mln waarvoor geldt dat de beschikbare weerstandscapaciteit binnen de algemene middelen –dus de algemene concernreserve- dienst doet als directe risicodrager. Bij de berekening van dit bedrag zijn de uitgangspunten gehanteerd zoals vastgelegd in de door de raad medio 2007 vastgestelde nota weerstandsvermogen en risicomanagement. In vergelijking tot de peiling in de voorgaande risicomatrixen is de volgende ontwikkeling waar te nemen (waarbij opgemerkt dat ingevolge de medio 2007 nieuw vastgestelde beleidskaders de berekeningsgrondslagen van de metingen vanaf september 2007 op onderdelen afwijken van eerdere metingen):

RisicoBedrag

Peiling augustus 2005 Peiling april 2006 Peiling augustus 2006 Peiling april 2007 Peiling september 2007 Peiling maart 2008 Peiling augustus 2008

17 mln 17 mln 16,5 mln 14,7 mln 16,6 mln 15,9 mln 16,9 mln

dekkingspercentage algemene concernreserve 55% 55% 60% 68% 60% 63% 59%

Procentuele aandelen posten met: Hoog ris. midden ris. laag ris.

20% 20% 35% 31% 45% 46% 36%

65% 65% 50% 48% 36% 34% 39%

15% 15% 15% 21% 19% 20% 25%

De actuele uitkomst ligt in lijn met vorige peilingen. Het relatieve aandeel van hoog risicoposten is wat afgenomen t.o.v de 2 vorige peilingen. Getoetst aan de vastgelegde lijn in de nota weerstandsvermogen en risicomanagement is de benodigde stand van de algemene concernreserve te bepalen op € 10 mln. Gerelateerd aan het berekende risicobedrag is met dit bedrag een risicodekking aanwezig van 59%. Dit voldoet aan de vastgestelde norm dat het aanwezige weerstandsbedrag in de algemene concernreserve minimaal 50% moet bedragen van het berekende risicobedrag.


209

tkwaliteit

4.3 Paragraaf Kapitaalgoederen Inleiding Met het onderhoud van kapitaalgoederen in de openbare ruimte is een omvangrijk deel van de begroting gemoeid. In deze paragraaf is aangegeven vanuit welk beleidskader wordt gewerkt, wat de financiële consequenties zijn om de beleidsdoelen uit te voeren en wat de financiële gevolgen zijn voor de begroting 2009. Dit is gedaan voor: • Wegen • Riolering • Infrastructurele kunstwerken • Water • Groen • Speelvoorzieningen • Gebouwen in eigendom van de gemeente Op 14-01-’02 is bij raadsbesluit de BOR systematiek vastgesteld; het Beheersysteem Openbare Ruimte. Dit is een methodiek die de totale kwaliteit van de openbare ruimte meetbaar en inzichtelijk maakt. De winst daarvan is dat een beter inzicht kan worden gegeven in de keuzes voor de kwaliteit van de openbare ruimte en de consequenties van die keuzes. We hebben gekozen voor het BOR kwaliteitsniveau ‘basis+’, gericht op het wegwerken van ‘laag’, aangevuld met bijzondere elementen van een hoge kwaliteit. ‘Basis’ is onderhoud en beheer met het rapportcijfer 6, een sobere standaard. De ‘plus’ staat voor extra’s; zogenoemde pareltjes of blikvangers. Deze worden met name in het groen gerealiseerd en staan in de inventarisatie ‘ Pluspunten in het groen’. De tariefsverhogingen van o.a. het Expertise centrum, de afdeling Uitvoering en externe aannemers worden slechts deels gecompenseerd door de inflatiecorrectie / prijspeilcompensatie. Als deze tendens zich doorzet, zal dit ten koste gaan van kwaliteitsniveau basis +. Op grond van de op 1-1-2004 in werking getreden verordening artikel 212 Gemeentewet is de nota onderhoud openbare ruimte opgesteld. Hierin staan de wijze waarop het onderhoud en beheer van de openbare ruimte is georganiseerd en de doelen die worden nagestreefd. De huidige nota heeft een looptijd tot 2010. Wegen Beleidskader: • De kadernota onderhoud wegen d.d. 2005

Stand van zaken: Jaarlijks worden de binnenstad en de hoofdinfrastructuur geïnspecteerd. De overige wegen worden eens in de 2 jaar geïnspecteerd. Met het wegbeheerssysteem (Mi2 wegen) en de prioritering in de kadernota onderhoud wegen wordt het jaarlijkse wegonderhoud geprogrammeerd.

210

Financiële consequenties beleidsdoel: Voor het wegonderhoud op BOR basis+ niveau is jaarlijks ± € 8 mln. nodig. Met het beschikbare budget kan slechts een deel van het benodigde wegonderhoud worden uitgevoerd. Er is ± € 3.4 mln. beschikbaar (dit is niet voor vegen en gladheidbestrijding). Hiervoor is in de kadernota onderhoud wegen een prioritering opgenomen. Met het systeem als instrument en de prioritering uit de kadernota wordt het wegonderhoud geprogrammeerd. Getracht wordt de beschikbare middelen zodanig in te zetten dat de risico’s door de verder oplopende onderhoudsachterstand zo veel mogelijk worden beperkt. Financiële vertaling in de begroting: In 2009 is per saldo circa € 6.9 mln. gemoeid met het product wegen, waarvan ± € 3.4 mln. voor het feitelijk/technische onderhoud van de Zwolse wegen. Riolering Beleidskader: • het Gemeentelijk Rioleringsplan 2006-2010 (GRP). Dit geeft aan hoe wij invulling geven aan onze wettelijke zorgplicht (Wet Gemeentelijke Watertaken) voor een doelmatige inzameling en transport van het op ons grondgebied geproduceerde afvalwater.

Stand van zaken: Om de uitgaven aan onderhoud, adviezen, verbetermaatregelen en kapitaallasten te dekken wordt rioolrecht geheven. De opbrengst van de rioolheffingen en de overige inkomsten (bijdragen derden) dekken de uitgaven 100%. Om de stijging van de kosten voor het rioolrecht voor de burger te egaliseren (en dus incidentele afwijkingen van de in de tarieven verwerkte uitgaven op te vangen) wordt sinds 1996 gebruik gemaakt van de egalisatiereserve tarieven Rioleringen. De financiering van nieuwe aanleg van rioleringen in woon- en werkgebieden vindt geheel plaats via de grondexploitatie. Het noodzakelijk onderhoud aan de riolering kan met de beschikbare middelen plaatsvinden. Er is geen achterstallig onderhoud. Bij het vervangen van riolen die in het grondwater liggen moet bronbemaling worden toegepast. Bij het onttrekken van grondwater bestaat de mogelijkheid dat ernstige bodemverontreinigingen zich kunnen verplaatsen. Om dit te voorkomen moeten duurdere uitvoeringstechnieken worden toegepast.

Financiële consequenties beleidsdoel: In de planperiode 2006-2010 wordt in totaal ruim € 29 miljoen besteed aan de gemeentelijke rioleringszorg. Deze uitgaven betreffen de kapitaallasten verband houdende met renovaties, vervangingen en verbeteringen aan het riool. Financiële vertaling in de begroting: Van de bovenstaande € 29 mln. komt 5.6 mln. voor rekening


tkwaliteit

van het jaar 2009. Daarnaast geven we aan het dagelijks beheer van het riool ± € 2.2 mln. (exclusief kapitaallasten) uit. Voor wat betreft de tariefsontwikkeling in 2009 en de egalisatiereserve verwijzen wij naar de afzonderlijk uitgebrachte tarievennota 2009. Infrastructurele kunstwerken Het gaat hier om bruggen, tunnels, kades, havens, sluizen, remmingswerken, waterkeringen en de muziektent Assendorp.

Beleidskaders: Er zijn geen landelijke of Zwolse kaders/richtlijnen inzake het beheer/onderhoud civiele kunstwerken. Stand van zaken: Op grond van een eenvoudig beheersysteem wordt een globale onderhoudsplanning opgesteld. Binnen de BOR-systematiek is de technische staat van tunnels, viaducten, hoofdbruggen, havens, sluizen, remmingswerken en waterkeringen buiten beschouwing gelaten. De reden hiervoor is dat de onderhoudskosten per kunstwerk sterk kunnen verschillen. De beheerkosten kunnen alleen na gedetailleerde inspecties worden vastgesteld. Wel zijn de BOR-doelstellingen m.b.t. ‘verzorging’ van toepassing. Dat wil zeggen dat alle kunstwerken op basis van “Zwolse kennis en ervaring” worden beheerd en onderhouden (technisch). Alle kunstwerken worden minimaal eens per 2 jaar geïnspecteerd, op de aspecten heel en veilig. De inspecteur noteert de geconstateerde “schade” en in overleg met de stedelijk beheerder worden de schades beoordeeld en maatregelen vastgesteld. De ‘veiligheid’ bepaalt de prioriteit van de maatregel(en). De omvang van de uit te voeren maatregelen wordt bepaald door het jaarlijks beschikbare onderhoudsbudget. Grootschalige renovaties worden niet uit het onderhoudsbudget gefinancierd, maar incidenteel aangevraagd/toegekend. Met het eenvoudige kunstwerkenbeheersysteem en de invoering van het BOR is de behoefte om het beheer en onderhoud planmatiger aan te pakken groter geworden. De nadruk ligt nu niet alleen op de technische kanten van het onderhoud, maar ook de verzorging en de beeldkwaliteit leggen een claim op de beschikbare budgetten. Het is van belang om te werken met een meerjaren plan kunstwerken. In jaarlijkse uitvoeringsprogramma’s wordt dan een voorstel gedaan welke concrete maatregelen kunnen worden uitgevoerd en welke niet.

Financiële aspecten: In 2009 is voor de kunstwerkenzorg circa € 1.5 mln. (inclusief € 448.000,- kapitaallasten) beschikbaar. Hiervan wordt het dagelijkse beheer en onderhoud uitgevoerd. Binnen het huidige budget is zeer beperkte financiële ruimte aanwezig voor verzorging van de kunstwerken (aspect ‘schoon’) of voor het ‘optimaal’ benutten van de mogelijkheden van het beheersysteem. De beschikbare middelen worden in eerste instantie ingezet voor het verwijderen van (aanstootgevende) graffiti en het voorkomen van gevaarlijke situaties.

Water Het gaat hier om watergangen, sloten, bermen, bermsloten en beschoeiingen.

Beleidskaders: het baggerplan gemeente Zwolle van januari 2002 (juni 2006 geactualiseerd) Stand van zaken: Op de meeste Zwolse watergangen en sloten ligt de zogenaamde schouwplicht/keur (snijschouw), die ons wettelijk is opgelegd. Het technische onderhoud van beschoeiingen e.d. gebeurt op basis van “Zwolse kennis en ervaring”. Ook hier geldt: inspectie minimaal eens in de 2 jaar. De nadruk van de inspecties ligt op de aspecten heel, veilig en stabiliteit. De inspecteur noteert de geconstateerde “schade” en in overleg met de stedelijk beheerder worden de schades beoordeeld en maatregelen vastgesteld. De veiligheid en stabiliteit bepalen de prioriteit van de maatregel(en). De omvang van de uit te voeren maatregelen wordt bepaald door het reguliere onderhoudsbudget (± € 80.000). Financiële consequenties beleidsdoel: Om alle vervuilde bagger in het stedelijk gebied op te ruimen is volgens het geactualiseerd baggerplan € 47 mln. nodig. Wanneer de achterstallige onderhoudspecie is verwijderd moeten structurele middelen beschikbaar komen om het uitvoeren van baggerwerk in het reguliere onderhoud mee te kunnen nemen. Financiële vertaling in begroting: In 2007 en 2008 zijn de Thorbeckegracht en Achtergracht uitgebaggerd, in 2009 wordt gestart met de Singelgracht. Zoals ook in de uitwerking van het collegeakkoord staat, betreft het baggeren een ontwikkeling die in gang is gezet en die we willen continueren. Op 1 december 2006 hebben de Gemeente, de Provincie en het Waterschap voor de jaren 2008 en verder een intentieovereenkomst gesloten. De onderhoudskosten voor de Gemeente zullen over 4 jaar in totaal € 7.500.000 bedragen (2008 t/m2011). Gedurende deze 4 jaar is per jaar een bedrag van € 1.875.000 gereserveerd. In 2009 is per saldo circa € 580.000 beschikbaar voor onderhoud (snijschouw watergangen). Groen Beleidskaders: • de beleidsregel Kappen en Compenseren d.d. 2005 • het renovatieplan Licht op Groen, d.d. 2002 • de nota Binnenstadsparken Zwolle, d.d. 1999 • het Groenbeleidsplan (GBP) 1998 – 2010 d.d. 1998 • het Landschapsbeheerplan (LBP), d.d. 1983

Stand van zaken: Alle ‘groeninformatie’ van kaart (calques) is in het digitale groenbeheerssysteem (Mi2 groen) opgenomen, dat op zal gaan in Geopoort. Zo is al het groen in Zwolle inzichtelijk en met een interne raadpleegfunctie opvraagbaar. Ook wordt het programma gebruikt om de uitvoering van het groenonderhoud beter te programmeren.


211

tkwaliteit

Alle potentiële risicobomen ( ± 12.000 stuks) worden om de 2 jaar geïnspecteerd en zo nodig worden maatregelen getroffen (afhankelijk van de inspectie). De ‘echte’ risicobomen (± 800 stuks) worden elk jaar gecontroleerd (VTA-keuring). Sinds de ontdekking van de Kastanjeziekte is geïnspecteerd hoeveel van de ongeveer 1500 Zwolse kastanjebomen zijn aangetast met de ‘nieuwe’ kastanjeziekte. Circa de helft is besmet. Getracht wordt door preventiemaatregelen de ziekte onder controle te krijgen. Verwijderen en herplant is in deze fase van de ziekte nog niet wenselijk.

Financiële consequenties beleidsdoel: In 2002 is het renovatieplan ‘Licht op Groen’ opgesteld. Volgens dit plan is jaarlijks € 250.000 (incl. BTW) nodig om het onrendabele groen om te bouwen tot rendabel/ efficiënt groen (gedurende 17 jaar). Met ingang van 2003 is ± € 110.000,- hiervoor structureel beschikbaar gesteld. In de in 2009 uit te brengen PPN zal afweging plaatsvinden van een meerjarige aanvraag vanaf 2010 voor Licht op Groen (€ 140.000,- extra per jaar). Financiële vertaling in begroting: In de begroting 2009 is ± 9.1 mln. (inclusief kapitaallasten à € 210.000,-) opgenomen voor regulier groenonderhoud, te weten stedelijke beplanting, buitengebieden, gras, stedelijke tuinen en voorzieningen in het groen. Speelvoorzieningen Beleidskaders: • Beheerplan Spelen 2008-2018 (in ontwikkeling) • De 12+ kaarten; speelruimtekaarten voor 12 jaar en ouder (in ontwikkeling) • De speelruimtekaarten d.d. 2004 (voor de leeftijdscategorie 0 tot 12 jaar). • De Nota Speelruimte in Zwolle d.d. juli 2000. • Het Besluit Veiligheid Attractie- en speeltoestellen; sinds maart 1997 van kracht.

Financiële vertaling in begroting: In de begroting 2009 is € 707.000 structureel budget opgenomen, waarvan € 332.000 voor kapitaallasten van reeds gerealiseerde vervangingsinvesteringen en € 375.000 voor regulier onderhoud. In de begroting 2009 is verder € 100.000 incidenteel extra budget toegekend voor vervanging van speeltoestellen. Gebouwen De te beheren gebouwen zijn onderstaand in een aantal categorieën onderverdeeld.

Sportaccommodaties De staat van de gemeentelijke binnen- en buitensportaccommodaties is redelijk tot goed. Met betrekking tot de sportaccommodaties spelen de volgende ontwikkelingen. Sportpark Het Hooge Laar

In 2009 wordt gestart met de implementatie van het Masterplan Sportaccommodaties. Het binnen de kaders van dit Masterplan en in samenwerking met de betrokken verenigingen komen tot realiseerbare plannen voor sportpark het Hooge Laar verdient daarbij de hoogste prioriteit

Kunstgras

In 2008 is één kunstgrasveld aangelegd bij voetbalvereniging SVI in Zwolle-Zuid. In de begroting 2009 wordt voorgesteld om middelen beschikbaar te stellen voor de aanleg van één kunstgrasveld.

Planvorming 2e Door vertraging in de aanleg van de 1e fase fase sportpark is dit enigszins in de tijd vooruitgeschoven. Stadshagen Vanaf het najaar 2008 is gestart met een eerste verkenning naar sportontwikkelingen. In 2009 krijgt dit een vervolg. Sportpark VSW Windesheim

In 2009 wordt een extra speelveld aangelegd en nieuwe kleedkamers gerealiseerd.

Zwembaden

Het realiseren van een nieuw zwembad is een prestatieafspraak uit het collegeprogramma waarover de raad inmiddels een principe-uitspraak heeft gedaan. In 2009 wordt de aanbesteding van de bouw en de exploitatie afgerond en worden de bijbehorende contracten gesloten. Veel aandacht zal in 2009 uitgaan naar het op een goede manier toewerken naar de beëindiging van het gebruik, beheer en de exploitatie van de huidige binnenbaden.

Sportpark Marslanden

In 2009 wordt het kunstgrasveld van MHC Tempo ’41 vervangen.

Cruijff Court

In 2009 wordt een Johan Cruijff Court aangelegd en in gebruik genomen.

Stand van zaken: Sinds 2000 worden de speelplekken voor 0 tot 12 jarigen aangepakt. In eerste instantie om te voldoen aan het attractiebesluit. Sinds 2004 is de volgorde van aanpassing aangegeven in de speelruimtekaarten. In 2009 zal de inhaalslag worden voortgezet en zal een deel van de laatste 40 speelplekken (van de totaal 388 speelplekken) worden aangepakt. Voor jongeren van 12 jaar en ouder zijn de laatste jaren diverse voorzieningen gerealiseerd zoals pannakooien, skatebanen, verharde veldjes en jop’s. De aanleg van deze voorzieningen is met incidentele middelen gefinancierd (nieuw beleid, wijkbudgetten, subsidies e.d.). Voor het onderhoud ervan is geen structureel budget beschikbaar, terwijl de voorzieningen erg onderhoudsgevoelig zijn. Voor de 12+ voorzieningen zal beleid worden opgesteld in de vorm van 12+ speelruimtekaarten. Zowel voor de speelplekken voor 0 tot 12 jarigen als voor de 12 plussers zal de financiële situatie voor beheer en onderhoud inzichtelijk worden gemaakt en een beheer en onderhoudsplan worden opgesteld.

212

Onderwijsgebouwen Alle onderwijsgebouwen van het primair onderwijs worden onderhouden door de respectievelijke schoolbesturen, waarbij ruwweg de kosten van het buitenonderhoud op basis van de Verordening Onderwijshuisvesting wordt gedeclareerd bij en bekostigd door de gemeente Zwolle. Het voortgezet onderwijs is zelf verantwoordelijk voor het


tkwaliteit

onderhoud. Hiervoor ontvangen de betreffende schoolbesturen rechtstreeks middelen van het Rijk.

Verhuurde panden en panden t.b.v. huisvesting gemeentelijk personeel1 Beleidskader: Het onderhoud van de verhuurde gebouwen van Vastgoed vindt plaats op basis van 10-jarige onderhoudsplanningen. Stand van zaken: Het bijhouden van de onderhoudsplanningen is een continu proces. Momenteel dient nog van enkele panden, zoals bijv. schouwburg Odeon en de panden van het Honours College, de planning geactualiseerd te worden i.v.m. de recentelijk uitgevoerde verbouwingen. Deze achterstand zal naar verwachting in 2008/2009 worden ingelopen. Financiële consequenties beleidsdoel: Het jaarlijks beschikbare budget voor zowel het dagelijks onderhoud als het planbare meerjaren-onderhoud begint in toenemende mate tekorten te vertonen. Voor het Stadhuis en Stadskantoor geldt dat met name voor het planbare onderhoud ondanks de structurele impuls met 0,3 mln. per 2008. Deze tekorten zullen zich de komende jaren nadrukkelijker manifesteren. Met het stellen van prioriteiten en het scherp aanbesteden van “pakketten” schilderwerk en vervangen dakbedekking is het tot op heden gelukt om de panden op een redelijk onderhoudsniveau te houden. Bij de jaarlijkse indexering van de budgetten wordt echter geen rekening gehouden met de steeds verder toenemende regelgeving op het gebied van: - ARBO eisen waaronder dakvalbeveiligingsvoorzieningen - Legionella inventarisatie en daaruit voortvloeiende preventieve maatregelen - NEN 3140 keuring van elektrische installaties - CV-ketelkeuring (boven 130 kW) - Voorkoming van wateraccumulatie op platte daken - Energieprestatie certificaten

Mede hierom is extra budget nodig om aan deze wettelijke voorgeschreven onderhoudsverplichtingen te voldoen. De jaarlijks optredende schommelingen in het onderhoud kunnen nog enkele jaren worden opgevangen uit de reserve “meerjarig onderhoud verhuurde panden” resp. “meerjarig onderhoud huisvestingspanden personeel gemeente Zwolle”. Maar door bovengeschetste oorzaken en vooral meerdere grote vervangingsinvesteringen in de komende jaren zal deze reserve over enkele jaren uitgeput zijn.

Financiële vertaling in de begroting: Naast het knelpunt van de brandveiligheidseisen voor gemeentelijke panden (in 2008 en 2009 voor € 0,5 mln. opgenomen) heeft bovengeschetste situatie in 2009 nog geen directe gevolgen. Het knelpunt van de restauratie buitenkant v/m statenzaal aan de Diezerstraat 80 is inmiddels opgelost omdat door de RACM en de Provincie Overijssel een flinke bijdrage in de kosten is toegezegd. Wel zal in 2009 op basis van de eind 2008 behandelde Meerjaren Prognose Gebouwen een afweging moeten plaatsvinden om extra geld toe te kennen, op basis van de gecompleteerde en geactualiseerde meerjarenplanningen, met het doel alle panden in een redelijk tot goede staat van onderhoud te houden. In de raadsbrief van 21 mei 2007 “vervolg op beantwoording motie 113 onderhoud gemeentelijke panden” is hierop al dieper ingegaan. Het betreft hier wettelijke verplichtingen waartoe een eigenaar/verhuurder op basis van de huurwet is genoodzaakt deze uit te voeren. Daarnaast is een deel van de verhuurde gebouwen Rijksmonument (zoals bijv. de Broerenkerk, het museum aan de Blijmarkt, diverse panden in het Cele-Centrum). Instandhouding en goed onderhoud van deze panden is uit het oogpunt van het cultuur-historisch erfgoed eveneens noodzakelijk. Overig Alle gebouwen in bezit van onze gemeente, zijn verzekerd middels een Uitgebreide GevarenVerzekering (UGV).

1 In beheer bij de afdeling Vastgoed, exclusief de onderkomens voor buitendienstmedewerkers waarvoor het beheer bij de eenheid Wijkzaken ligt.


213

tkwaliteit

4.4 Treasuryparagraaf Een belangrijk uitgangspunt van de Wet Financiering Decentrale Overheden ( FIDO ) is het beheersen van risico’s. Dit uitgangspunt is terug te vinden in een tweetal randvoorwaarden waaraan het treasurybeleid moet voldoen, namelijk.: • Het opnemen en uitzetten van gelden en het verlenen van garanties zijn uitsluitend toegestaan voor de uitoefening van de publieke taak. • Uitzettingen en het gebruik van derivaten dienen een prudent karakter te hebben en mogen niet zijn gericht op het genereren van inkomsten waarbij de kans op overmatige risico’s wordt vergroot. Daarnaast bevat FIDO verplichtingen tot het transparant en inzichtelijk maken van het lokale treasurybeheer. Hiertoe dient de gemeente te beschikken over twee instrumenten op het gebied van treasury, te weten: a. Het Treasurystatuut; waarin de beleidsmatige infrastructuur van treasury is vastgelegd en b. de Treasuryparagraaf; waarmee we in de begroting de (beleids-)voornemens weergeven en in de rekening daarover verantwoording afleggen. We voorzien in de gemeentelijke financieringsbehoefte via het gebruik maken van interne en externe financieringsmiddelen. De interne financieringsmiddelen bestaan uit de gemeentelijke reserves en voorzieningen. De externe financieringsmiddelen zijn de opgenomen lang-lopende geldleningen,

aangevuld met kort-lopende financieringsmiddelen. Voor een juiste kostprijsberekening van producten c.q. projecten brengen we wel de bespaarde rentekosten, wegens het aanwenden van de interne financieringsmiddelen, in de begroting tot uitdrukking; enerzijds als rentelast op de kostenplaats “Rente en afschrijving”, anderzijds als rentebate bij het product: Financiering. Afwijkingen tussen de geraamde en de werkelijke standen van reserves / voorzieningen zijn van invloed op de (geraamde) hoeveelheid aan te trekken externe financieringsmiddelen. Zijn de werkelijke standen van reserves / voorzieningen hoger dan trekken we minder geldleningen aan. Is sprake van minder reserves / voorzieningen dan geraamd, zullen we meer financieringsmiddelen moeten aantrekken. In een normale rentestructuur is voor kort-lopende financieringsmiddelen minder rente verschuldigd dan voor lang-lopende financieringsmiddelen. Uit dien hoofde is onze strategie erop gericht zoveel mogelijk te financieren met kort-lopende middelen. Met het oog op de daaraan verbonden renterisico’s bij vrij plotseling stijgende rentetarieven, stelt FIDO hieraan een, zogenoemde, kasgeldlimiet van 8,5% van het begrotingstotaal. Onderstaand overzicht geeft een beeld van het eigen vermogen en de aangetrokken financieringsmiddelen op 1 januari van genoemde jaren.

Reserves / Voorzieningen; langen kortlopende schulden per 1 januari van genoemd jaar 350,0 300,0

250,0 200,0 x € 1 miljoen 150,0

100,0 50,0

0,0 werk.2006

werk.2007

begr.2008

begr.2009

reserves / voorzieningen leningen o/g > 1 jaar leningen o/g < 1 jaar

214


tkwaliteit

Het daadwerkelijk aantrekken van lang-lopende financieringsmiddelen is met name afhankelijk van de voortgang van de uitvoering van investeringen en van het verloop van de aan- en verkopen van Vastgoed. In de praktijk blijkt dat investeringen trager verlopen dan we bij de ramingen in het kader van de begroting inschatten. Deze vertraging leidt er toe dat we in werkelijkheid meestal aanzienlijk minder nieuwe geldleningen aantrekken dan we op begrotingsbasis voorzien. Op het rentevoordeel dat hierdoor o.a. ontstaat wordt in de begroting geanticipeerd middels de stelpost: Niet-benodigde kapitaalslasten ad. € 1.845.000,= ( € 1.445.000,= rentelasten en € 400.000,= afschrijvingslasten ). Als gesteld financieren we zoveel mogelijk met kort-lopende financieringsmiddelen; we calculeren hiervoor 4,0% in 2009. Eerst indien we de kasgeldlimiet benaderen, oriënteren we ons nader op een mogelijke consolidatie (aantrekken van lang-lopende financieringsmiddelen ter verlaging van de kort-lopende schuld). Het daadwerkelijke tijdstip voor consolidatie bepalen we uiteindelijk mede op grond van de liquiditeitsprognose, de rente-ontwikkelingen, onze rentevisie en andere relevante (vermoedelijke) ontwikkelingen op de gelden kapitaalmarkt. Het volgende overzicht geeft een beeld van de financieringsbehoefte op basis van de voorliggende begroting en van de wijze waarop we daarin denken te gaan voorzien. Financiering

( bedragen x € 1 miljoen ) Financieringsbehoefte: - investeringen - onderhanden werk / grondexpl. - Af: alg.voorziening Vastgoed Financieringsmiddelen: - algemene reserves - bestemmingsreserves waarvan elders belegd - voorzieningen - aangetrokken langlopende geldleningen

Financieringstekort: Gefinancierd c.q. te financieren als volgt: - batig saldo vorig jaar - aan te trekken leningen > 1 jaar - leverancierskrediet - krediet in rekening-courant

werkelijk 2007

begroting 2008

begroting 2009

408 119 -33 494

469 244 -37 676

476 237 -39 674

51 136 -3 23 266 473

44 128 -3 4 303 476

10 157 -3 4 304 472

21

200

202

4

0 150 10 40 0

0 146 10 46 0

3 14 0

We prognosticeren voor het begrotingsjaar 2009 dus een financieringstekort van € 202 mln. Op begrotingsbasis veronderstellen we dit financieringstekort tot een bedrag van € 10 mln. te financieren met leverancierskrediet; overigens tot het bedrag van de kasgeldlimiet, € 46 mln., te financieren met kort-lopende financieringsmiddelen en het restant ad. € 146 mln., te financieren met aan te trekken lang-lopende financieringsmiddelen. We veronderstellen hierbij dat de inkomsten in het jaar toereikend zijn de structurele uitgaven te kunnen betalen. Gespreid in de tijd zal dat niet altijd het geval zijn; verschillen betekenen een mutatie in het rekening-courant saldo. Als hiervoor reeds aangegeven verlopen investeringen meestal trager dan vooraf ingeschat; ook is nog sprake van inkomende geldstromen wegens grondtransacties. In werkelijkheid zullen we dus (veel) minder lang-lopende financieringsmiddelen aantrekken dan in dit overzicht voorzien.


215

tkwaliteit

Bij integrale financiering, zoals onze gemeente dat als uitgangspunt hanteert, worden de te betalen rentekosten aan (de boekwaarde van) investeringen toegerekend via een, zogenoemd, rente-omslagpercentage. Het rente-omslagpercentage dat onze gemeente hanteert is gebaseerd op het, deels voorgecalculeerde, 24-maands gemiddelde voor een 10-jarige lineaire lening bij BNG. Dit betekent in de praktijk dat ons rente-omslagpercentage enigszins na-ijlt op de actuele marktrente. Voor 2009 is het percentage bepaald op 4,4%, gelijk aan de omslagrente in 2008. Het verloop van het rente-omslagpercentage in de loop der jaren laat zich als volgt weergeven:

Verloop percentage omslagrente

6

percentage

5,5

5,3

5,1

5

5,6 5,1

4,8

4,5

4,4

4,3

4

4,4

4,1

4,4

3,5 09 20

08 20

07 20

06 20

05 20

04 20

03 20

02 20

01 20

20

00

3

in jaar Deze verrekenmethode van rente houdt in dat er afwijkingen zullen ontstaan tussen de werkelijk betaalde rente en de aan investeringen toegerekende rente. Bij een marktrente die lager is dan de omslagrente zal dit leiden tot een voordelig verschil; bij een marktrente die hoger is dan de omslagrente tot een nadelig verschil. Het renteresultaat wordt verder beïnvloed door (tijdelijke) financiering met leverancierskrediet en met kort-lopende financieringsmiddelen, waarvan het rentepercentage sterk fluctueert. Het verschil tussen de geraamde rentelasten en de aan investeringen toegerekende rente boeken we ten gunste / laste van de exploitatierekening, onder het programma: Financiering.

Gemakshalve veronderstellen we dat de structurele uitgaven kunnen worden betaald uit de reguliere inkomsten in de loop van het jaar. Daarnaast ontstaan forse uitgaande en inkomende geldstromen wegens investeringen in materieel, uitvoering van projecten, aan- en verkopen van gronden e.d. Met de hierna grafisch weergegeven liquiditeitsprognose verkrijgen we enig inzicht omtrent de vermoedelijke behoefte aan financieringsmiddelen in de loop van 2009. Met inachtneming van hetgeen hiervoor aan de orde kwam omtrent financieringsstrategie kunnen we hieraan ontlenen dat we, ter consolidatie van de vlottende schuld (overschrijding van de kasgeldlimiet), in de loop van 2009, ( lang-lopende ) financieringsmiddelen zullen moeten aantrekken tot een bedrag van ca. € 20 mln. We merken hierbij op dat in deze prognose rekening is gehouden met een reeds aangegane geldlening ad. € 5 mln. ( 50 jr. fixe, rente 4,045% ), waarvan de (uitgestelde-) storting op 2 maart 2009 zal plaatsvinden. De uitkomsten van deze liquiditeitsprognose worden in belangrijke mate bepaald door uitgaven wegens investeringen en uitgaven / inkomsten wegens grondtransacties. Afwijkingen in deze transacties ten opzichte van de raming, zowel in omvang van de bedragen als in de tijd, leiden al snel tot forse afwijkingen in de liquiditeitsprognose. Met de beleidsrapportage en in de jaarrekening informeren wij u omtrent de werkelijke hoeveelheid aangetrokken langen kort-lopende financieringsmiddelen in de loop van 2009.

216


tkwaliteit

Liquiditeitsplanning 2009 schuldpositie in rkng.crt. BNG x € 1 mln.

70 65 60 55 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0

januari

-5

februari

maart

april

mei

juni

juli

augustus

september

oktober

november

december

- 10 - 15

Verwacht verloop tijdens de maanden

Kasgeldlimiet BNG kredietlimiet schuldpositie in rkng.crt. BNG Rentetoerekening aan (geraamde) investeringen door middel van een rente-omslagpercentage, houdt in dat er afwijkingen ontstaan tussen de geraamde c.q. werkelijke rentelasten en de aan de boekwaarde van investeringen toegerekende rente. Dit renteresultaat brengen we ten gunste / ten laste van de exploitatierekening, programma: Financiering. In de voorliggende begroting ramen we een voordelig renteresultaat van ruim € 1,6 mln.. Dit voordelig renteresultaat vloeit per saldo voort uit: a. een door Treasury te ontvangen bedrag wegens toe te rekenen rente aan ( geraamde ) investeringen van ca. € 26,2 mln. ; b. een door Treasury te betalen bedrag wegens rente voor extern aangetrokken financieringsmiddelen van ca. € 16,1 mln. en c. een door Treasury te betalen bedrag wegens vergoeding voor interne financieringsmiddelen van ca. € 9,1 mln. ( € 6,7 mln. rente reserves / voorzieningen; € 2,3 mln. rente-aftopping ) d. een verschil tussen doorberekende omslagrente en vaste (annuïtaire) percentages aan de producten ad ca € 0,6 mln. In werkelijkheid valt dit resultaat meestal fors lager uit vanwege vertraging in de investeringen en dus (veel) minder toe te rekenen rente. Als gezegd is hierop reeds geanticipeerd middels de stelpost: Niet-benodigde kapitaalslasten. De kosten van geld, rente, fluctueren sterk. Zowel op de geldmarkt (voor kort-lopende financieringsmiddelen) als de kapitaalmarkt (voor lang-lopende financieringsmiddelen), is sprake van voortdurend wisselende rentepercentages. Kort-lopende financieringsmiddelen trekken we hoofdzakelijk aan via onze rekening-courant met BNG; we betalen daarvoor een geringe opslag boven het (dagelijks wisselende) percentage waartegen banken elkaar geld lenen. Indien we lang-lopende financieringsmiddelen willen aantrekken vragen we tenminste 3 aanbieders offerte te doen en kiezen daaruit de economisch meest voordelige aanbieding. De ECB heeft zojuist het rentepercentage waartegen ze kort-lopende financieringsmiddelen aan banken beschikbaar stelt, verhoogd tot 4,25%. ECB zag zich hiertoe verplicht met het oog op haar voornaamste doelstelling: De inflatie in de Eurozone beneden, maar in ieder geval zo dicht mogelijk bij, de 2% te houden. Verhoging van de rente wordt geacht een ongunstige uitwerking op economische ontwikkelingen te hebben. Ondanks haar primaire doelstelling, verwachten we, met het oog op de zeer gematigde ontwikkeling van de economie in de Eurozone, dat ECB het rentepercentage niet snel verder zal verhogen. Enigszins teruglopende inflatie kan er wellicht begin 2009 toe leiden dat ECB het rentepercentage neerwaarts aanpast; in eerste instantie met 0,25%, één of enkele maanden later wellicht nogmaals met 0,25%. Als eerder aangegeven hebben wij, op basis van onze rentevisie in mei 2008, de reken-rente voor kort-lopende financieringsmiddelen in de begroting 2009 bepaald op 4,0%. Het rentepercentage voor lang-lopende financieringsmiddelen bedraagt op dit moment bijna 5 % (voor een 10-jarige fixe-lening).


217

tkwaliteit

Gelet op de vertraging in de economie is de verwachting dat dit percentage op korte termijn enigszins zal dalen. In de loop van 2009, bij een aantrekkende economie, zal de rente voor lang-lopende financieringsmiddelen weer wat gaan oplopen. Het omslagrentepercentage in de begroting 2009 hebben we, volgens eerder geschetste methode, bepaald op 4,4%. In onze meerjarenprognose houden we op dit moment rekening met de volgende rentepercentages: • voor kort-lopende financieringsmiddelen: 3,5% • voor lang-lopende financieringsmiddelen: 5,0% Basis hiervoor is onze rentevisie in combinatie met de meerjarige trend van deze percentages in de afgelopen 10 jaar. FIDO bepaalt de renterisiconorm op 20% van de vaste schuld; ofwel het bedrag waarover we in enig jaar renterisico lopen, mag niet hoger zijn dan 20% van de totale vaste schuld. Doel hiervan is het beheersen van renterisico op vaste schuld, voornamelijk door spreiding van de looptijden van aangetrokken lang-lopende financieringsmiddelen. Het renterisico voor onze gemeente in de komende periode laat zich als volgt weergeven: Renterisico vaste schuld / renterisiconorm

( bedragen x € 1.000 ) 2008

2009

2010

2011

( 1a - 1b )

8.632 8.632 0

0 0 0

15.602 10.102 5.500

11.619 11.619 0

( 3a - 3b )

15.000 0 15.000

20.593 0 20.593

15.000 0 15.000

15.000 0 15.000

5 Te betalen aflossingen

15.286

14.422

17.365

22.837

6 Herfinanciering

15.000

14.422

15.000

15.000

15.000 4,9%

14.422 4,7%

20.500 6,6%

15.000 4,9%

304.734 20,0% 60.947

304.448 20,0% 60.890

310.619 20,0% 62.124

308.254 20,0% 61.651

60.947 15.000 45.947

60.890 14.422 46.468

62.124 20.500 41.624

61.651 15.000 46.651

Nummer Omschrijving Basisgegevens renterisico op vaste schuld: 1a Renteherziening op vaste schuld o/g 1b Renteherziening op vaste schuld u/g 2 Per saldo renteherziening op vaste schuld 3a Nieuw aan te trekken vaste schuld 3b Nieuw te verstrekken geldlening > 1 jr. 4 Netto nieuw aangetrokken vaste schuld

( laagste van 4 en 5 )

Renterisico op vaste schuld 7a Bedrag renterisico 7b Percentage renterisico

(2+6)

Renterisiconorm 8 Vaste schuld per 1 januari van het boekjaar 9 Percentage renterisiconorm (wettelijk) 10 Bedrag toegestane renterisiconorm Toets renterisiconorm voor gemeente Zwolle: ( 10 ) (Wettelijk) Toegestane renterisico op vaste schuld (7) Renterisico op vaste schuld gemeente Zwolle ( 10 - 7 ) Over - c.q. onderschrijding renterisiconorm

Nieuw aan te trekken vaste schuld (3a) schatten we terughoudend in; de verwachting is dat inkomsten wegens grondtransacties in Stadshagen de komende periode een aanzienlijke inkomstenstroom zal betekenen.

218


tkwaliteit

De spreiding van de aflossingen in de komende jaren, betreffende geldleningen o/g ten behoeve van algemene financiering, laat zich als volgt weergeven: Aflossingen in de loop der jaren 35.000.000

Af te lossen bedrag

30.000.000

25.000.000

20.000.000

15.000.000

10.000.000

5.000.000

20 25

20 24

20 23

20 22

20 21

20 20

20 19

20 18

20 17

20 16

20 15

20 14

20 13

20 12

20 11

20 10

20 09

0

Af te lossen in het jaar Af te lossen bedrag

Middels navolgende overzichten, geven we u nog inzicht betreffende het verloop van het saldo van opgenomen geldleningen en door ons aan derden verstrekte geldleningen alsmede het kredietrisico waarvan ter zake sprake is. Geldleningen O/G (incl. bijstandsleningen) in kader Begroting 2009 Omschrijving Stand per 1 januari 2009 Vermoedelijk aan te trekken in 2009 Reguliere aflossingen

Gemiddeld

x € 1.000

rentepercentage

304.448

4,70%

20.593

4,90%

geen; zie methodiek bepaling jaarlijks rente-omslagpercentage

-14.422

4,99%


Vervroegde aflossingen

0

Rente-aanpassingen ( oude percentage )

0

Rente-aanpassingen ( nieuwe percentage )

0

Stand per 31 december 2009

Invloed op omslagrente

Bedragen

310.619

4,76%

Geldleningen U/G (incl. bijstandsleningen) in kader Begroting 2009 Omschrijving Stand per 1 januari 2009 Vermoedelijk te verstrekken in 2009 Reguliere aflossingen

Gemiddeld

x € 1.000

rentepercentage

128.288

5,45%

593

3,47%


-4.617

5,39%


Vervroegde aflossingen

0

Rente-aanpassingen ( oude percentage )

0

Rente-aanpassingen ( nieuwe percentage )

0

Stand per 31 december 2009

Invloed op omslagrente

Bedragen

124.264

5,38%


219

tkwaliteit

Overzicht kredietrisico in kader Begroting 2009

Risicogroep (in afnemende mate van risico) Gemeenten / provincies Woningcoörporaties Semi-overheidsinstellingen Financiële instellingen (minimaal A-rating) Bijstandsleningen Overigens publieke taak Niet publieke taak TOTAAL

Uitgegeven geld op 010109 Bedragen In % x € 1.000 van totaal 0,00% 101.878 79,41% 6.291 4,90% 0,00% 2.710 2,11% 11.651 9,08% 5.758 4,49% 128.288

100,00%

Uitgegeven geld op 311209 Bedragen In % x € 1.000 van totaal 0,00% 99.348 79,95% 5.400 4,35% 0,00% 2.869 2,31% 11.092 8,93% 5.555 4,47% 124.264

100,00%

Begin 2008 zijn wijzigingsvoorstellen betreffende FIDO bij de Tweede kamer ingediend. Naar het zich laat aanzien zal definitieve besluitvorming eerst plaatsvinden in de loop van 2009. De wijzigingen zullen alsdan ingaan per 2010. Evaluatie van FIDO, die per 2001 van kracht werd, leerde dat deze naar behoren functioneert en de financieringsfunctie heeft verbeterd. Enkele technische wijzigingen acht men noodzakelijk. Voor gemeenten belangrijke wijzigingen betreffen de renterisiconorm en de kasgeldlimiet. Bepaling van de renterisiconorm wordt eenvoudiger; daarmee verbetert eveneens de sturingsfunctie. Inzake de kasgeldlimiet vervalt de verplichting per kwartaal te rapporteren aan de toezichthouder; voor ons: Provincie Overijssel. Eerst in geval van (vermoedelijke) overschrijding van de limiet gedurende 3 achtereenvolgende kwartalen, dienen we de toezichthouder in te lichten. Vermeldenswaard zijn verder nog: a. een verbod op het verstrekken van hypotheek aan eigen personeel en b. het in het leven roepen van de mogelijkheid een Europese boete wegens overschrijding van het EMU-saldo, naar rato door te berekenen aan de lagere overheden. Tot slot van deze Treasuryparagraaf herinneren we nog even aan SEPA (Single Euro Payments Area); het nieuwe betaalsysteem dat in de komende periode ingevoerd gaat worden in de landen die de euro als betaalmiddel hanteren. Doel van SEPA is een einde te maken aan de bestaande verschillen tussen nationale betalingsinstrumenten en verwerkingsstructuren binnen het gebied dat de euro als betaalmiddel hanteert. Qua veranderingen en invloed wordt deze operatie vergelijkbaar geacht met de invoering van de euro. Het invoeren van SEPA heeft ingrijpende gevolgen voor onze (financiële-) administratie c.a. Noodzakelijke aanpassingen daarvan kunnen mogelijk forse kosten met zich brengen.

220


tkwaliteit

4.5 Paragraaf verbonden partijen In de paragraaf verbonden partijen besteden wij aandacht aan derden, rechtspersonen (verbonden partijen), waarmee de gemeente Zwolle een bestuurlijke en financiële band heeft. Verbonden partijen betreffen (participaties in) deelnemingen, gemeenschappelijke regelingen, stichtingen en verenigingen. Van bestuurlijk belang is sprake wanneer de gemeente op enigerlei wijze zeggenschap heeft, hetzij door een zetel in het bestuur of door stemrecht. Onder financieel belang wordt verstaan dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt raakt ingeval van faillissement van de verbonden partij of dat de gemeente voor een bepaald bedrag aansprakelijk wordt gesteld als de verbonden partij zijn/haar verplichtingen niet nakomt.

Deelname in gemeenschappelijk regelingen: Verbonden partij Bestuurlijk belang/ participatie Regio IJsselIn totaal nemen 12 vecht gemeenten deel aan de gemeenschappelijke regeling. Het DB bestaat uit 5 leden. Zwolle levert de voorzitter van DB en AB. Veiligheidsregio In totaal nemen 12 IJsselland gemeenten deel aan de gemeenschappelijke regeling. Het DB bestaat uit 5 leden. Zwolle levert de voorzitter van het DB en het AB. Regionale In totaal nemen 9 Sociale Recher- gemeenten deel aan de che gemeenschappelijke regeling. De stemverhouding voor het Bestuurlijk Overleg is bepaald op basis van het aantal uitkeringsgerechtigden per gemeente, met een maximum van 3 stemmen. Zwolle heeft 3 stemmen van de 16. Woningschap In totaal nemen 7 Regio Zwolle gemeenten aan de regeling deel. Zwolle heeft 2 vertegenwoordigers in het algemeen bestuur, waarvan 1 in het dagelijks bestuur.

Voor de begrotingsbehandeling 2009 zal de Nota verbonden partijen aan de raad worden aangeboden. Hierin wordt een beleidskader geschetst, zowel voor nieuwe verbonden partijen als bestaande. In de nota is eveneens alle onderstaande informatie opgenomen, evenals informatie uit de rekening 2007. Dit om een compleet overzicht te geven van alle relevante punten per verbonden partij. Op grond van de voorliggende nota verbonden partijen zijn de volgende rubrieken aan deze paragraaf toegevoegd, te weten: 1. de visie op deze partijen in relatie tot de realisatie van de doelstellingen die in het programmadeel zijn opgenomen. 2. de beleidsvoornemens omtrent de verbonden partij (en).

Financieel belang

Visie tov doelstelling

Beleidsvoornemens

Het aandeel van Zwolle in de gemeentelijke bijdrage is ca. 26%, oftewel € 1,9 mln.

Zwolle neemt deel in de Regio IJsselVecht op basis van verlengd lokaal bestuur. Belangrijkste beleidsterrein betreft gezondheidszorg.

In 2009 wordt de transformatie naar een GGD regio IJsselland voorbereid die per 1 januari 2010 van kracht moet zijn.

Het aandeel van Zwolle in Verplichte deelname de gemeentelijke bijdrage van de gemeente op is ca €1 mln. grond van de Wet op de Veiligheidsregio’s per 1 januari 2009.

Op 1 januari 2009 gaat de Regionale Brandweer en de GHOR over naar de Veiligheidsregio IJsselland.

- Intensiveren van de regionale samenwerking op het gebied van sociale zekerheidsfraude; - Meer aandacht voor preventie ten aanzien van fraude; - Samenwerking binnen gemeente met andere bijzonder opsporingsambtenaren.

De uitvoering van de sociale recherche is in handen van de gemeente Zwolle. De kosten worden verrekend o.b.v. het aantal uitkeringsgerechtigden per 31-12. Aandeel Zwolle: 57%

De gemeenschappelijke regeling is ontstaan om redenen van efficiëncy, kwaliteitsborging en uniforme aanpak met betrekking tot de sociale zekerheidsfraude.

De uitvoering van het Woningschap wordt door Zwolle verzorgd. De uitvoeringskosten worden door de deelnemende gemeenten betaald. Aandeel Zwolle: 64%

N.v.t. Voor het Woningschap, waaraan geen nieuwe rijksbudgetten BWS worden toegekend, is alleen het bestaande beleid in beeld. Dit betreft voor het Woningschap het renteresultaat tussen langlopende vorderingen en verplichitngen.


221

tkwaliteit Verbonden partij Bestuurlijk belang/ participatie WEZO GR 5 gemeenten participeren in de GR. Zwolle heeft 2 van de 6 stemmen.

Historisch Centrum Overijssel (HCO)

50% gemeente Zwolle en 50% Ministerie van OcenW

Deelname in vennootschappen: Verbonden partij Bestuurlijk belang/ participatie Nv Bank Via stemrecht op aandevanNederlandse len: 0,27% Gemeenten

NV Essent

Via stemrecht op aandelen: 0,24%

NV Vitens

Via stemrecht op aandelen: * gewone aandelen: 1,04%

222

Financieel belang


Beleidsvoornemens

De gemeenten staan garant voor de door de GR aangegane geldleningen. Inzake de nieuwbouw van de WEZO mag de GR max. een lening van €16,5 mln. aangaan. Ontwikkeling: De óude´ huisvesting van de Wezo is verkocht. Jaarlijkse bijdrage ad € 1,3 mln. Zwolle draagt voor 40% bij in de jaarlijkse exploitatie en het ministerie voor 60%. Ontwikkelingen 2008: Doorvoeren van gewenste organisatorische en programmatische ontwikkeling in nieuwe opzet.

De WEZO vormt een onmisbare schakel in de keten Werk, Participatie en Reïntegratie.

De banden met de WEZO worden verstevigd in regionaal verband, teneinde de nieuwe WSW vorm te geven, het financieel gehalte te verstevigen en klanten de mogelijkheden van de WEZO te bieden.

HCO is bezig verbeteringen in bedrijfsvoering door te voeren. Er is een structureel tekort, waarvoor bijdrage is gevraagd aan RIjk en Gemeente. Het aandeel gemeente is opgenomen bij PPN 2009. Van het Rijk nog geen duidelijkheid.

Rijk heeft Bestuursakkoord gesloten met IPO omtrent intentie tot decentralisatie van deel rijkstaak naar de provincies per 2011.

Financieel belang


Beleidsvoornemens

149.097 aandelen à € 2,50 nom. Dividenduitkering in 2008 was € 260.000. Voor de uitkering in 2009 en verder verwacht BNG structureel lager dividend. Wij rekenen met € 100.000. Een superdividend zoals in 2006 en 2007 is niet meer aan de orde. 355.645 aandelen à € 1 ,-- nom. Dit is 0,24% van de aandelen. Verwachte dividenduitkering in 2009: 0,24% van € 380.000 = ruim € 900.000. Ontwikkeling: De AvA heeft Essent toestemming gegeven tot verkoop van het Productie- en leveringsbedrijf. 46.329 gewone aandelen à € 1,- nominaal. Dit is ruim 1%. Boekwaarde € 10,-- per aandeel. Geraamd dividenduitkering in 2009: € 2,5 * 46,329 aandelen = 116.000 (in 2008 was dit € 140.000). Achtergestelde lening € 2.841.720 met een rente van 4,9%% in 2007.

Doelen zijn: - invloed op dienstverlening en kostenniveau - rendement.

-

Doelen van de deelneming: - invloed op dienstverlening en tarieven - rendement

Doelen van de deelneming: - invloed op dienstverlening en tarieven - rendement


tkwaliteit Verbonden partij Bestuurlijk belang/ participatie Via stemrecht op aandeNV Wadinko len: 4,18%

Financieel belang

100 aandelen à € 100,-Dividenduitkering in 2008 was eenmalig € 390.000. Geraamde uitkering 2009: € 0,Via stemrecht op aande- 1.326 aandelen A à NV ROVA len: 19%. € 113,45 nominaal. Daarnaast nog 968 B-aandelen en 76 C-aandelen. Geraamd dividend 2009 € 530.000. In 2008 was het dividend € 1,2 mln. Sindsdien zijn de tarieven verlaagd. Achtergestelde geldlening € 2,3 mln. (rentevergoeding 8%: € 185.000) Dienstverleningsovereenkomst m.b.t. afvalverwijdering en reiniging. NV WEZO Geen zeggenschap. 1.719 certificaten van Alleen WEZO GR is aandelen á € 1.000 aandeelhouder. nominaal, Waarvan Zwolle 74% van het totaal. Dividenuitkering: voorlopig niet aan de orde. In 1996 € 7,3 mln. als Ecodrome Vergadering van comcommanditair vennoot Zwolle CV manditaire vennoten: Gemeente Zwolle 3 stem- ingebracht. men; Libéma vastgoed BV Jaarlijkse bijdrage in 2 stemmen; Gezamenlijke exploitatie ad € 0,96 mln. deelnemende Zwolse bedrijven 1 stem. Inbreng als commanditair Zuiderzeehaven Participatie is in vennoot € 237.500 en beide gevallen 16,7% Ontwikkelingsobv PPS constructie 50% achtergestelde lening maat-schappij CV en Zuiderzee- publieke- en 50% private € 0,67 mln. Deelname aandelen haven Beheer BV sector beherend vennoot 30 aandelen á € 100,-- = € 3.000. Geen opbrengst uit rente op kapitaalverstrekking en voorlopig geen dividend.


Beleidsvoornemens

Bevorderen economische ontwikkeling in Overijssel.

Doelen van de deelneming: - invloed op dienstverlening en tarieven

Zie WEZO GR

Zie WEZO GR

Ecodrome voldoet aan de afspraken gemaakt in de subsidie- overeenkomst.

In 2009 start het overleg over de toekomst (contract loopt tot 2012).

Doel: versterking van de economische structuur van Zwolle en Kampen. De ontwikkeling van de ZZH, een watergebonden bedrijventerrein op Kampens grondgebied is één van de acties. Voor de gemeente Zwolle van groot belang omdat wij geen watergebonden bedrijventerreinen meer hebben. Daarom de gezamenlijke ontwikkeling via PPS

Via een samenwerkingsovereenkomst zijn de rechten en plichten vastgelegd. De samenwerkingsovereenkomst eindigt als alle kavels op bedrijventerrein ZZH zijn uitgegeven


223

tkwaliteit Verbonden partij Bestuurlijk belang/ participatie NV Wonen boven 50% participant, winkels woningstichting Delta Wonen participeert voor de overige 50%.

Deelname in stichtingen en verenigingen: Verbonden partij Bestuurlijk belang/ participatie Stichting admi- Zwolle als participant nistratiekantoor is vertegenwoordigd in Dataland de certificaathoudersvergadering

Coöperatieve vereniging Dimpact UA

Stichting Kreatieve industrie Zwolle

224

Financieel belang


Beleidsvoornemens

Deelneming gestort ad € 0,68 mln. Het verstrekte aandelenkapitaal zal worden besteed t.b.v. de continuïteit van de NV en conform besluit worden aangewend als werkkapitaal. Het bedrag is daarom volledig afgeboekt en er wordt geen rekening gehouden met dividenduitkering. Ontwikkeling 2008: Er worden geldleningen aangegaan t.b.v. uitvoeringskredieten. In 2008 zal volgende locatie worden voorbereid.

De NV heeft als doelstelling het versterken van de woonfunctie in de Zwolse Binnenstad in het algemeen en in leegstaande verdiepingen boven winkels in het bijzonder. Belangrijke nevendoelstellingen zijn het versterken van de levendigheid en de leefbaarheid, sociale veiligheid, de zicht- en belevingskwaliteit en het monumentale herstel in de Binnenstad.

Project Diezerstraat 103 en omgeving (Boven Jan) wordt begin 2009 opgeleverd. Start uitvoering volgende projecten: Jufferenwal 11-17 en Diezerstraat 6 eind 2008/begin 2009. Haalbaarheid diverse projecten in onderzoek.

Financieel belang


Beleidsvoornemens

DataLand is het grootste intergemeentelijk samenwerkings-verband op het gebied van vastgoed-informatie. Meer dan 315 gemeenten laten hun gemeentelijke vastgoedgegevens toegankelijk maken voor marktpartijen door DataLand.

Verdere kwaliteits- en efficiencyverbeteringen door ingebruikname van de basisregistraties.

Investeren in edienstverlening is te duur en risicovol voor een individuele gemeente. Samen-werking met andere gemeenten in DIMPACT verband is van strategisch belang. Het versterken van de samenwerking tussen regulier bedrijfsleven, de creatieve sector en het onderwijs. SKIZ kan bijdrage leveren aan het versterken van de creatieve sector en de werkgelegenheid in deze sector bovenproportioneel laten doen toenemen. SKIZ past in het deelprogramma 8 Dynamiseren economie, onderdeel B. Stimuleren vernieuwing economie.

De resultaten van de samenwerking moeten in de 2e helft van 2008 zichtbaar worden. Daarna dient de langere termijnstrategie m.b.t. DIMPACT bepaald te worden.

48.000 certificaten van aandelen Dataland B.V. à € 0,10 Dienstenovereenkomst voor aanlevering gebouwgegevens. 20% van de opbrengst die Dataland maakt op door Zwolle aangeleverde gegevens komt ten gunste van de algemene middelen LidmaatschapsbijVertegenwoordiging in algemene vergadering en drage € 1.000 per jaar + deelname in de raad van bijdrage ad € € 1,20 per inwoner. commissarissen.

Gemeente Zwolle is als lid vertegenwoordigd in het AB en DB van de stichting KIZ. In de stichting KIZ nemen naast de gemeente Zwolle, de KvK Zwolle, 5 onderwijsinstellingen (o.a. Windesheim, Landstede, Artez), MKB regio IJsselvecht en VNO NCW Midden deel.

Eenmalige subsidie van 30.000 euro (ter cofinanciering van de provinciale subsidie van 150.000 euro). Looptijd 31 maart 2010


Op 31 maart 2010 dienen de volgende prestaties gerealiseerd te zijn: 1) Projectbureau/ opdrachtenpool 2) Coachpool 3) Presentatie van 10 best practices 4) Realisatie van startevent/ evenementen 5) Organiseren van lezingen, prijsvraag, excursies, alumnidagen.

tkwaliteit

4.6 Paragraaf Grondbeleid De gemeenteraad van Zwolle heeft in haar vergadering van 21 juni 2004 de Nota Grondbeleid vastgesteld. Deze Nota wordt in 2008 geactualiseerd en ter vaststelling aan de gemeenteraad aangeboden. Primaire aanleiding voor deze actualisatie is de verplichting om als gemeente te kunnen beschikken over een Nota Grondbeleid die niet ouder is dan 4 jaar. In de loop van 2008 zal de Nota Grondbeleid 2008 worden afgerond en ter besluitvorming aan de gemeenteraad worden voorgelegd. De Nota Grondbeleid 2008 wordt een integrale en compleet nieuwe Nota ingegeven door: a. De ervaringen die opgedaan zijn met deze kaderstellende nota (evaluatie); b. Nieuwe weten regelgeving; c. Ontwikkeling nieuw beleid (bijvoorbeeld erfpacht, grondprijzen, grondvoorraadbeleid, stedelijk verwervingsbeleid, vastgoedmanagement, privaatrechtelijk handhaven, (duurzaam) pachtbeleid, etc.). In de Nota Grondbeleid 2004 zijn de uitgangspunten als kaders voor het grondbeleid van de gemeente Zwolle vastgelegd. Hierbij is door de gemeenteraad expliciet uitgesproken dat: • Hoofddoelstelling van het grondbeleid is om binnen gestelde doelen van ruimtelijke ordening en beleidssectoren (met inzet van juridische en financiële instrumenten) de gewenste verandering van het grondgebruik voor verschillende functies te realiseren; • Jaarlijks aan de gemeenteraad een Meerjaren Prognose Vastgoed (MPV) wordt aangeboden; • Het college jaarlijks vertrouwelijk een ontwikkelingsstrategie vaststelt; • Bij het verwervingsbeleid een onderscheid wordt gemaakt in strategisch-, anticiperend- en actief verwervingsbeleid en in de ontwikkelingsstrategie wordt vastgelegd in welke gebieden een strategisch en anticiperend verwervingsbeleid zal plaatsvinden; • Jaarlijks aan de gemeenteraad op basis van een door het college vastgestelde ontwikkelings-strategie een voorstel tot beschikbaar stellen van een krediet voor strategische verwervingen en voor anticiperende verwervingen wordt aangeboden; • Het grondprijsbeleid op functionele grondprijzen en met uitzondering van sociale woningbouw en maatschappelijke voorzieningen op basis van marktwaarde wordt gebaseerd; • Bij toepassing van een faciliterend grondbeleid participatie in een gemeenschappelijke grondexploitatie maatschappij nadrukkelijk als optie open gelaten wordt. Zoals aangegeven wordt binnenkort de Nota Grondbeleid 2008 afgerond, welke na vaststelling door de raad de Nota Grondbeleid van 2004 zal vervangen.

Missie Zwols Grondbeleid De missie van het Zwolse grondbeleid is indirect en direct (volgend en sturend) bijdragen aan een evenwichtige duurzame stedelijke ontwikkeling van Zwolle in kwaliteit en kwantiteit. De visie op het Zwolse grondbeleid wordt in de Nota Grondbeleid beschreven via doelen en wijze van inzet van instrumenten. Agenda voor het grondbeleid In de Nota Grondbeleid 2004 zijn enkele onderwerpen aangestipt, die om een nadere uitwerking hebben gevraagd: • Wijziging wet en regelgeving, waarbij in ieder geval relevant lijken: • Wijziging Wet voorkeursrecht gemeenten; • Aangekondigde Grondexploitatiewet; • Diverse wijzigingen in de Europese regelgeving; • Consequenties Nota Ruimte voor het grondbeleid. • Regionale samenwerking • Betekenis invoering parkmanagement voor grondbeleid • Benodigde uitrusting van de afdeling Vastgoed, afronding grotendeels in 2004 en 2005 Voor de wijziging van weten regelgeving zijn we uiteraard afhankelijk van de behandeling in de Kamer. De nieuwe Wet ruimtelijke ordening (met daarin opgenomen de Grondexploitatiewet) is inmiddels van kracht. De regionale samenwerking is een traject dat de komende (vier) jaren aandacht behoeft. Met als onderlegger de uitgangspunten, zoals die in de Nota Grondbeleid 2004 zijn gedefinieerd, is onderzocht op welke onderdelen de afdeling Vastgoed zich in de komende jaren verder moet ontwikkelen. Dat heeft geleid tot het benoemen van drie belangrijke speerpunten, te weten: a. Verder ontwikkelen van de organisatie en administratieve organisatie; b. Opbouwen van het instrumentarium; c. Kennisopbouw en -borging. De afgelopen jaren hebben in het teken gestaan van de verdere professionalisering van de afdeling Vastgoed, zoals in de drie hiervoor genoemde speerpunten is bedoeld. In de Nota Grondbeleid 2004 is verder gedefinieerd hoe gemeten kan worden of het grondbeleid van Zwolle voldoende transparant is en blijft. Aan de hand van de in het onderstaande kader verwerkte maatstaven kan de Gemeenteraad beoordelen of nog aan de eisen van transparantie wordt voldaan. Telkens is cursief aangegeven in hoeverre reeds aan de betreffende maatstaf is voldaan: Aan transparantie wordt voldaan indien: 1. Beschikt wordt over een actuele Nota Grondbeleid (niet ouder dan 4 jaar); Met de vaststelling door de raad van de Nota Grondbeleid 2004 is hieraan in eerste instantie voldaan. Aangezien deze


225

tkwaliteit

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

226

niet ouder mag zijn dan 4 jaar, wordt nog voor het einde van het jaar een geactualiseerde Nota Grondbeleid aan de raad voorgelegd. Beschikt wordt over een jaarlijks geactualiseerde Meerjaren Prognose Vastgoed waarvan de gehanteerde financieel-economische en programmatische uitgangspunten (een actueel programmaplan) zijn afgestemd met de organisatie, en waarvan de inhoud ten grondslag ligt aan de (beleidsmatige) toelichting in de programmarekening en programmabegroting; Inmiddels is voor de vijfde keer op rij de MPV uitgebracht en vastgesteld door de raad, en wel op 19 mei 2008. In 2008 is er voor de derde keer een tussentijdse rapportage MPV uitgebracht. Er een helder beleid voor grondverwerving en gronduitgifte is; Zowel beleidsmatig (Nota Grondbeleid, MPV en strategische ontwikkelingsvisie) alsmede organisatorisch (met het vastleggen van de aan- en verkoopprocedures in zogenaamde Administratieve Organisaties) zijn de grondverwervingen en gronduitgiften beschreven. Er een exploitatieverordening is die voldoet aan actuele weten regelgeving; De exploitatieverordening van 2004 is geactualiseerd en op 27-11-2006 door de raad vastgesteld. Vanwege het in werking treden van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening (onderdeel grondexploitatiewet) is inmiddels de exploitatieverordening ingetrokken. Jaarlijks de uitgangspunten ter bepaling van grondprijzen worden vastgesteld; Inmiddels is voor de derde keer op rij de Nota Grondprijzen opgesteld. Voortaan zal telkens voor het einde van het jaar de Nota Grondprijzen voor het daaropvolgende jaar worden opgesteld. Beschikt wordt over een beleidsagenda grondbeleid waarin onderwerpen die op het gemeentelijk grondbeleid afkomen staan geagendeerd; Zie toelichting hiervoor. De accountant bij de beoordeling van de meest recente programmarekening constateert dat in deze rekening een juiste weergave wordt gegeven van de vermogenspositie van Vastgoed, en de aanwezige risico’s adequaat zijn beschreven; In navolging op de controle van voorgaande jaren is ook de rekening 2007 en de MPV-2008 als onderlegger voorzien van een goedkeurende accountantsverklaring. De planeconomische functie voor de beoordeling van stedenbouwkundige plannen beschikt over een door de organisatie geaccepteerd normatief kader waarmee de beoordeling van de prijs-kwaliteitverhouding van de plannen mogelijk is; Met het Handboek Planontwikkeling Openbare Ruimte zijn zowel normeringen voor gronden ruimtegebruik alsmede kwaliteitsnormeringen voor aanleg en onderhoud van het openbaar gebied vastgelegd.. De relaties tussen beslismomenten projectmatig werken en beslismomenten grondexploitatie op elkaar zijn afgestemd; Deze momenten zijn op elkaar afgestemd en geïmplementeerd in de huidige werkwijze. Ook het Protocol Particu-

liere Initiatieven en het Handboek Projectmatig Werken zijn hierop afgestemd. Verder heeft de raad met de Notitie “Bevoegdheden bij ruimtelijk projecten” (raadsbesluit 18-02-2008) ingestemd met onder andere haar rol in het planontwikkelingstraject. 10. Wordt beschikt over een vastgestelde budgettering voor kosten voorbereiding en toezicht waarmee in de grondexploitaties wordt gerekend en bekend is hoe hoog de werkelijke kosten van voorbereiding en toezicht zijn; Deze normering is opgesteld en is inmiddels verwerkt in de afzonderlijke grondexploitaties. Met een jaarlijkse evaluatie zal worden bepaald of deze normering bijstelling behoeft. 11. De verschillen tussen in de begroting geraamde omzet (kosten en opbrengsten) en gerealiseerde omzet (jaarrekening) van Vastgoed verklaarbaar zijn. Deze verklaring is opgenomen in de jaarrekening en MPV. Daarnaast zal voortaan met de tussentijdse rapportage MPV een tussentijdse verschilanalyse worden opgesteld. Meerjaren Prognose Vastgoed De financiële vertaling van het grondbeleid vindt in de jaarlijks te actualiseren Meerjaren Prognose Vastgoed (MPV) plaats. In de op 19 mei 2008 vastgestelde MPV-2008 is de financiële positie van Vastgoed en de opbouw van het weerstandsvermogen opgenomen. Voor het bepalen van de uiteindelijke vermogenspositie van Vastgoed (ofwel het bedrijfsresultaat) zijn drie pijlers van belang: • De uiteindelijke resultaten van de diverse in uitvoering zijnde en binnenkort in exploitatie te nemen complexen, inclusief de resultaten van de waardering van grondvoorraad; • De risico’s van vastgoedontwikkelingen, de exploitatie en het beheer van gronden; • De stand en ontwikkelingen van de Reserve Vastgoed (en voorzieningen). Uitgangspunt bij de opbouw van het weerstandsvermogen is, dat de hoogte van de Reserve Vastgoed c.q. vermogenspositie minimaal moet kunnen voorzien in de afdekking van risico’s en voorzienbare exploitatietekorten (voorziening). Dit alles om een voldoende financiële buffer te hebben voor een verantwoorde continuering van de bedrijfsvoering. Cijfermatige samenvatting MPV-2008 (peildatum 31-12-2007) Voor een uitvoerige opbouw van de hoogte van de vermogenspositie en het weerstandvermogen Vastgoed wordt verwezen naar de op 19 mei 2007 in de raad behandelde MPV-2008. Samenvattend van de MPV-2008 is als volgt: -Resultaten complexen en gronden -Risico´s vastgoedontwikkelingen - Reserve Vastgoed + Voorziening Totaal vermogensresultaat per 31-12-2007 Afdracht aan concernreserve Totaal gecorrigeerde vermogensresultaat


€ 99,46 miljoen + € 94,85 miljoen -/€ 64,99 miljoen + € 69,60 miljoen + € 10,60 miljoen -/€ 59,00 miljoen +

Programmabegroting 2009 Hoofdstuk 5 Financiële overzichten

tkwaliteit

228


tkwaliteit

Inhoud 5.1

Overzicht van baten en lasten

230

5.2

Totaaloverzicht baten en lasten programma´s

232

5.3

Overzichten Brede Doel Uitkeringen (BDU)

233

5.4

Bestedingsplan provinciale GSB-middelen 2005-2009

240


229

tkwaliteit

5.1 Overzicht van baten en lasten Omschrijving/programma

Lasten

baten saldo (bedragen x € 1.000)

Pijler Sociaal 1 Welzijn 2 Cultuur 3 Sport 4 Inburgering en integratie 5 Onderwijs en jeugd 6 Gezondheid en zorg Totaal pijler sociaal

5350 17751 7453 2683 25487 34500 93224

50 552 1002 2253 4688 12188 20733

-5300 -17199 -6451 -430 -20799 -22312 -72491

Pijler Veiligheid 7 Veiligheid Totaal pijler veiligheid

12196 12196

956 956

-11240 -11240

Pijler Werk en inkomen 8 Dynamiseren economie 9 Toename arbeidsparticipatie 10 Bijstandverlening en armoedebestrijding Totaal pijler werk en inkomen

1956 23625 47858 73439

1036 23009 33493 57538

-920 -616 -14365 -15901

7260 1007

6358 5

-902 -1002 0 -394 537 -2955 -23760 -1559 -30035

Pijler Fysiek 11 Volkshuisvesting 12 Monumentenzorg 13 Recreatie 14 Groen 15 Algemeen mobiliteitsbeleid/bereikbaarheid 16 Duurzaamheid/milieu 17 Integraal beheer openbare ruimte 18 Ruimtelijke plannen Totaal pijler fysiek

394 8047 3206 44834 1559 66307

8584 251 21074 36272

Pijler Kwaliteit van bestuur 19 Raad en raadsgriffie 20 Intensivering communicatie 21 Leefbaarheid en wijkgericht werken 22 Aanpassing bestuurstijl 23 Publieke dienstverlening 24 Kwaliteit van bedrijfsvoering 25 Exploitatie gronden en vastgoedbeheer 26 Financiering en alg. dekkingsmiddelen Totaal pijler kwaliteit van bestuur

2009 1336 2699 3749 9784 9322 262905 7052 298856

7611 1278 260628 642 270474

-2009 -1336 -2384 -3749 -2173 -8044 -2277 -6410 -28382

Subtotaal programma's

544022

385973

-158049

230


315

tkwaliteit

Omschrijving/programma

Lasten

Algemene dekkingsmiddelen 1. Lokale belastingen (OZB, precario ca.) 2. Algemene uitkeringen 3. Dividend 4. Saldo financieringsfunctie 5. Saldo compensabele BTW en uitkering BTW compensatiefonds 6. Overige algemene dekkingsmiddelen Subtotaal algemene dekkingsmiddelen

1009 17

1026

Onvoorzien

baten saldo (bedragen x € 1.000) 26945 119755 149 8287

25936 119755 132 8287 0

2303 157439

2303 156413

500

Resultaat voor bestemming Reservemutaties Resultaat na bestemming

545548

543412

-2136

12564

14700

2136

558112

558112

0

50 1145

50 1145

878

Specificatie reservemutaties per programma: 1 Welzijn 2 Cultuur 3 Sport 4 Inburgering en integratie 5 Onderwijs en jeugd 6 Gezondheid en zorg 7 Veiligheid 8 Dynamiseren economie 9 Toename arbeidsparticipatie 10 Bijstandverlening en armoedebestrijding 11 Volkshuisvesting 12 Monumentenzorg 13 Recreatie 14 Groen 15 Algemeen mobiliteitsbeleid/bereikbaarheid 16 Duurzaamheid/milieu 17 Integraal beheer openbare ruimte 18 Ruimtelijke plannen 19 Raad en raadsgriffie 20 Intensivering communicatie 21 Leefbaarheid en wijkgericht werken 22 Aanpassing bestuurstijl 23 Publieke dienstverlening 24 Kwaliteit van bedrijfsvoering 25 Exploitatie gronden en vastgoedbeheer 26 Financiering en alg. dekkingsmiddelen Subtotaal mutaties reserves

-500

165

68

635

2612

1603

1352 180

2019

132 1472 189 6295 12564

317 2961 2097 2269 14700

713 0 720 -99 0 6 0 567 0 0 0 0 -1009 0 667 -180 0 0 0 0 185 1489 1908 -4026 2136

558112

558112

0

720 99 6

Resultaat na bestemming


231

tkwaliteit

5.2 Totaaloverzicht baten en lasten programma’s 2007 - 2009 vóór reservebestemming Omschrijving/programma (bedragen x € 1.000) Pijler Sociaal 1 Welzijn 2 Cultuur 3 Sport 4 Inburgering en integratie 5 Onderwijs en jeugd 6 Gezondheid en zorg Totaal pijler sociaal

lasten rekening begroting begroting 2007 2008 2009

baten saldi rekening begroting begroting begroting 2007 2008 2009 2009

5075 16894 6605 3054 21557 31577 84762

4963 17183 6805 2521 22426 33018 86916

5350 17751 7453 2683 25487 34500 93224

121 472 1391 1640 5171 11260 20055

50 614 814 2085 4246 11717 19526

50 552 1002 2253 4688 12188 20733

-5300 -17199 -6451 -430 -20799 -22312 -72491

11092 11092

10833 10833

12196 12196

604 604

822 822

956 956

-11240 -11240

3026 10237 48243

2091 10969 47518

1956 23625 47858

4010 8502 36489

670 10356 34278

1036 23009 33493

-920 -616 -14365

61506

60578

73439

49001

45304

57538

-15901

8084 968

7517 958

7260 1007

7427 93

6521

6358 5

1115 29459

370 8089

394 8047

312 13741

8281

8584

-902 -1002 0 -394 537

2656 49768 4226 96276

2930 42097 1461 63422

3206 44834 1559 66307

488 19946 1368 43375

251 20296

251 21074

35349

36272

Pijler Kwaliteit van bestuur 19 Raad en raadsgriffie 20 Intensivering communicatie 21 Leefbaarheid en wijkgericht werken 22 Aanpassing bestuurstijl 23 Publieke dienstverlening 24 Kwaliteit van bedrijfsvoering 25 Exploitatie gronden en vastgoedbeheer 26 Financiering en alg. dekkingsmiddelen Totaal pijler kwaliteit van bestuur

1907 1276 2383 3782 10126 16684 74898 3363 114419

1915 1169 2692 3616 9163 13118 202467 4847 238987

2009 1336 2699 3749 9784 9322 262905 8577 300381

358 3 7071 8582 91980 144446 252440

363

315

7215 1649 200513 147648 357430

7611 1278 260628 158080 427912

-2009 -1336 -2384 -3749 -2173 -8044 -2277 149503 127531

Totaal vóór bestemming

368055

460736

545547

365475

458431

543411

-2136

78783

12617

12565

82334

14922

14701

2136

446838

473353

558112

447809

473353

558112

0

Pijler Veiligheid 7 Veiligheid Totaal pijler veiligheid Pijler Werk en inkomen 8 Dynamiseren economie 9 Toename arbeidsparticipatie 10 Bijstandverlening en armoedebestrijding Totaal pijler werk en inkomen Pijler Fysiek 11 Volkshuisvesting 12 Monumentenzorg 13 Recreatie 14 Groen 15 Algemeen mobiliteitsbeleid/bereikbaarheid 16 Duurzaamheid/milieu 17 Integraal beheer openbare ruimte 18 Ruimtelijke plannen Totaal pijler fysiek

Reservemutaties Totaal na bestemming

232


42

-2955 -23760 -1559 -30035

tkwaliteit

5.3 BDU economie Overzicht financiële verantwoording Brede doeluitkering economie. Thema/Activiteit Beschikking ministerie d.d.: Kenmerk:

raad- of budget rekening rekening rekening begroting begroting B&W besl. totaal 2005 2006 2007 2008 2009 26-10-2005 OI/REB/CGB 2055263.b88 voor periode 2005-2009

totaal

Ontvangsten: Rijksbijdrage

1.840.400

368.080

367.795

368.080

368.080

368.365 1.840.400

Beschikbaar

1.840.400

368.080

367.795

368.080

368.080

368.365 1.840.400

450.000

15.381

153.383

-14.454

200.000

95.690

450.000

435.000 15.000

6.658

37.645

7.608 15.000

103.089

280.000

435.000 15.000

10.000 8.000

20.000

42.000

20.000 20.000 10.000 8.000 42.000

18.798

8.035

17.547

17.547

90.000 80.000 0

10.000

10.000

58.306

46.694

45.000

150.000

5.688

19.312 25.000

40.000

25.000 65.000 0

385.400

113.246

134.585

102.500

35.069

385.400

8.000

6.400

1.600

8.000

3.000 7.158 8.600 8.000 242

2.400

600 7.158 8.600 8.000

242

3.000 7.158 8.600 8.000 242

1.840.400

269.758

382.099

221.353

488.953

478.237 1.840.400

Saldo verrekening met voorziening of balanspost

0

98.322

-14.304

146.727

-120.873

-109.872

0

Stand per 31/12

0

98.322

84.018

230.745

109.872

0

Bestedingen: Vestigingslocaties * Verminderen aantal oude bedrijventerreinen - Masterplan plus duurzame versterking rb 05/006 bedrijventerrein Marslanden (rb. 2005/006) - Bedrijventerrein Voorst bw 11-10-05 - Bedrijventerrein Vrolijkheid bw 16-1-07 Vernieuwing economie

* Vergroten kennisoverdracht van onderwijs naar bedrijfsleven en omgekeerd - Innovatieteam 2005 bw 14-6-05 20.000 20.000 - Innovatieteam 2007 bw 15-5-07 20.000 - Kennispoort bw 28-2-06 10.000 - Kennispoort (aanvulling) bw 5-9-06 8.000 - Kennispoort bw 25-3-08 42.000 * Verbeteren digitale bereikbaarheid - Breedband Zwolle 1e fase bw 31-5-05 90.000 90.000 - Breedband marktplaats bw 8-11-05 80.000 18.073 - Nog nader te bepalen Dienstverlening aan ondernemers * Toename tevredenheid ondernemers over de gemeentelijke dienstverlening - Bijdrage opbouw MKB-Ijsselvecht bw 14-6-05 10.000 - Marketing/acquisitie strategie werklocatie rb 29-1-07 150.000 * Aansluiting bij het nationaal electronisch loket - Pva Impuls deregulering bw 16-5-06 25.000 - Nog nader te bepalen 65.000 - Oormerken voor nettering BTW Toerisme (en binnenstad) * Versterken van de positie van Zwolle als toeristische stad - Evenementenbeleid /-bureau (rb. rb 28-2-05 2005/021) - Momentum /Stichting Cultuurtoerisme bw 1-11-05 Oost-Ned - Internationale melkschapen vakdagen bw 21-3-06 - Toeristisch Overstap Punt bw 30-5-06 - Subsidie Hanzesteden bw 08-5-07 - Infozuil NS Station bw 16-1-07 - Nog nader te bepalen Totaal bestedingen


233

tkwaliteit

BDU fysiek Overzicht financiële verantwoording Brede doeluitkering fysiek. Thema/activiteit Beschikking ministerie d.d.: Kenmerk: Bedrag: Ontvangsten: Bijdrage rijk stadsvernieuwing Bijdrage rijk herstructurering Bijdrage rijk cultuur-historie Bijdrage rijk groen (1,9%) Bijdrage rijk geluid (12,2%) Bijdrage rijk bodem Bijdrage rijk bodem Vinac Blokkering "voorgenomen nettering" rijksbijdrage 5% Correctie subsidies part.woningverb. < 2006 t.g.v. ISV2 Totaal beschikbaar

raad- of budget rekening B&W besl. totaal 2005 16-6-2005 / 17-11-2005 nr. 2005-52740 / nr. 2005-504347 62,2% 23,7%

Bestedingen SV / cultuur-historie / herstructurering: Subsidies particuliere woningverbetering PZ Particuliere won.verbetering Kleine Baan Apparaatkosten uitvoering part.won. PZ Apparaatkosten stedelijke vernieuwing Beleid stedelijke vernieuwing Subsidie onderhoud monumenten EC Bijzonder projecten monumenten EC: • Stadsherstelproject 2006 Hofvliet • Stadsherstelproject 2006 Thorbeckegracht • IJsseldelta • Stadsherstelproject 2005 Inr. Werkeren Bijdrage Wonen-boven-Winkels Monumentenbijdrage spinhuis Monumentenbijdrage herinrichting Sassenpoort Ontwikkelingsprogramma Binnenstad Grondexploitatie Kamperpoort Trapjeswoningen Holtenbroek Rotonde Obrecht/Mozartln Hbr. 1 Nog toe te wijzen projecten

234

totaal

1.605.407 1.571.309 1.577.240 1.976.468 2.206.281 2.372.489 3.045.721 998.318 977.115 980.802 1.226.527 1.444.533 340.393 179.173 31.062 30.402 30.517 37.466 44.126 1.133.000 196.418 192.246 192.972 240.573 283.333 923.700 1.266.000 379.609 371.546 372.949 467.342 550.409 1.605.407 1.571.309 1.577.240 1.971.908 2.322.401 -225.326 -98.595 -116.120

201.600 131.067 6.150 28.007 46.988 212.211 -10.611

9.138.305 5.758.603 179.173 1.133.000 0 2.189.700 9.260.476 -225.326

103.155

103.155

rekening 2006

rekening begroting begroting 2007 2008 2009

103.155

9.138.305 1.605.407 1.571.309 1.577.240 1.976.468 2.206.281

begroting 2010

201.600 9.138.305

524.000

113.277

15.566

156.000

156.000

83.157

524.000

100.000

63.550

36.450

100.000

52.275

10.746

20.559

20.970

52.275

326.073

76.027

83.670

85.343

81.033

326.073

223.873 480.000

6.096

122.269 55.663

47.281 103.337

48.227 53.000

223.873 212.000

218.000

50.000

268.000

bw 09-07

50.000 75.000

50.000 25.000

50.000

50.000 75.000

bw 04-07

7.000 100.000

7.000 100.000

7.000 100.000

rb 06 / 084 rb 16-08-07

250.000 200.000 150.000

250.000 200.000 150.000

250.000 200.000 150.000

rb 05 / 103

1.001.405

385.061

616.344

1.001.405

rb 06 / 029 b&w 22-3-05 b&w 28-6-05

1.435.000 82.570 15.021 563.388

1.435.000 17.725 40.079 15.021

24.766

187.796

187.796


1.435.000 82.570 15.021 187.796 563.388

tkwaliteit

Thema/activiteit Groen (GIOS): Herinrichting park de Weezenlanden Geluid: Geluidsanering A-28-zone Voorbereiding Zwolle/Deventer Luchtkwaliteitsplan Nog toe te wijzen projecten geluid & lucht

raad- of B&W besl. rb 04 / 093

budget totaal 180.000

rekening 2005 133.887

rekening 2006 46.113

rb 22/05/07

43.303 200.000 157.000 732.697

13.914 4.923

29.389 651

95.077 56.349 244.232

729.900

Bodem: Dellen Wuyts Stadshagen Nog toe te wijzen projecten

2.189.700

Totaal bestedingen

9.138.305

551.694 2.362.519

rekening begroting begroting 2007 2008 2009

begroting 2010

totaal 180.000

100.000 100.000 244.232

244.232

43.303 200.000 157.000 732.697

729.900

729.900 2.189.700

311.854 2.760.651 1.825.468

1.326.118 9.138.304

Saldo verrekening met voorziening of balanspost

1.053.713

-791.209 1.265.386

Stand per 31/12

1.053.713

262.504 1.527.890


-784.184

380.813 -1.124.518

743.706 1.124.519

1

1

235

tkwaliteit

BDU SIV onderdeel INTEGRATIE Overzicht financiële verantwoording Brede doeluitkering SIV onderdeel integratie. Thema/activiteit Beschikking ministerie dd.: Kenmerk: Bedrag: Ontvangsten: Rijksbijdrage Reserve nieuwkomers Rijksbijdrage WI Totaal ontvangsten Bestedingen: Inburgering: * Trajectkosten nieuwkomers * Trajectkosten oudkomers * Trajectkosten Wet Inburgering * Apparaatskosten * Te verrekenen/vrijval Totaal bestedingen Saldo voorziening / balanspost

236

budget 2005 2006 2007 2008 2009 totaal rekening rekening rekening begroting begroting 02-09-2005 02-10-2006 10-07-2007 10-07-2007 10-07-2007 0000205060 0000308061 2007067717 2007067717 2007067717 1.434.608 1.179.200 1.503.358 1.304.837 1.304.837 2.613.808 1.434.608 1.179.200 26.738 26.738 4.113.032 1.503.358 1.304.837 1.304.837 6.753.578 1.461.346 1.179.200 1.503.358 1.304.837 1.304.837 49.807 118.563 172.565 45.720 210.761 39.460 48.538 844.615 776.261 687.874 833.641 648.302 607.333 919.867 750.271 6.753.578 783.401 1.162.965 908.865 1.451.948 2.446.399 0 677.945 16.235 594.493 -147.111 -1.141.562


totaal 2.613.808 26.738 4.113.032 6.753.578 340.935 295.941 1.669.414 3.697.017 750.271 6.753.578 0

tkwaliteit

BDU SIV onderdeel MO/VB/VO Overzicht financiële verantwoording Brede doeluitkering SIV onderdeel MO/VB/VO. Thema/activiteit budget 2005 2006 2007 totaal rekening rekening rekening Beschikking ministerie dd.: 22-11-2005 05-12-2006 12-12-2007 Kenmerk: 0000263733 0000381509 2007122127 Bedrag: 6.002.799 6.109.694 7.917.831 Ontvangsten: Rijksbijdrage 36.481.615 6.002.799 6.109.694 7.917.831 Totaal ontvangsten 36.481.615 6.002.799 6.109.694 7.917.831 Bestedingen: Maatschappelijke opvang/ verslavingszorg/vrouwenopvang Bestedingen d.m.v. subsidieverstrekking aan: * CWZW Leger des Heils 12.987.467 2.538.267 2.512.548 2.657.839 Overijssel * Vrouwenopvang Overijssel 8.702.975 1.647.103 1.745.395 1.757.565 * CAD Regio Zwolle 5.369.079 1.759.024 1.828.998 1.781.057 * Tactuc verslavingszorg 3.801.798 * GGD Noord-West Veluwe 86.457 13.450 73.007 * Stichting De Bres 25.468 12.253 13.215 * Evangelisch Begeleid Cen1.382.795 209.858 215.524 221.128 trum De Schuilplaats * Evangelische Begeleide 381.363 126.087 126.000 129.276 Woonvormen * Arcuris, Maatschappelijke 2.210.822 711.222 730.000 769.600 opvang * RIAGG Zwolle 765.693 290.664 * RIBW 878.071 283.083 * GGD Gelre Ijssel 153.405 * IrisZorg 1.564.585 * Zwolse Poort 500.040 18.112 * Stelpost Stedelijk Kompas + 2.683.837 1.077.534 rest beleidsc. * Uren maatschappelijke 376.056 115.000 ontwikkeling Waarvan t.l.v. gemeentelijke -5.388.296 -1.014.465 -1.061.986 -1.256.034 middelen Totaal bestedingen 36.481.615 6.002.799 6.109.694 7.917.831 Saldo voorziening / balanspost 0 0 0 0


2008 begroting 8.009.392 8.009.392

2009 begroting 8.441.899 8.441.899

totaal 36.481.615 36.481.615

2.623.385

2.655.428

12.987.467

1.748.956 1.872.774 358.464

1.803.956 1.929.024 377.821

8.702.975 5.369.079 3.801.798 86.457 25.468 1.382.795

381.363

2.210.822

231.270 289.673 74.686 761.726 234.629 829.312

243.759 305.315 78.719 802.859 247.299 776.992

765.693 878.071 153.405 1.564.585 500.040 2.683.837

85.358

175.698

376.056

-1.100.841

-954.970

-5.388.296

8.009.392 0

8.441.899 0

36.481.615 0

237

tkwaliteit

BDU SIV GIS/veiligheid/leefbaarheid en VSV Overzicht financiële verantwoording Brede doeluitkering sociaal onderdeel VSV en GIS/veiligheid/leefbaarheid Thema/activiteit

raad- of B&W besl.

bijgest. budget

2005

2006

totaal

rekening

rekening

2007

2008

2009

totaal

rekening begroting begroting

nog te ontvangen/ besteden

Beschikking ministerie voor dd.:

22-112005

05-122006

12-122007

Kenmerk:

2005263733

2006381509

2007122127

Bedrag:

1.510.346 2.270.893 3.735.647

Ontvangsten:

Rijksbijdrage:

* Voortijdig School Verlaten

1.466.100

293.220

293.220

293.220

293.220

293.220

1.466.100

0

* Onderwijsachterstanden

2.602.500

348.840

471.241

837.216

945.203

2.602.500

0

* Educatie

3.343.548

1.133.558

1.104.995

1.104.995

3.343.548

0

* Aanval op uitval

100.000

100.000

100.000

0

* GIS/Veiligheid/Leefbaarheid)

7.384.253

1.217.127

1.528.833

1.803.275

1.454.617

1.380.401

7.384.253

0

* Gezond in de stad

120.603

34.353

43.125

43.125

120.603

0

Totaal ontvangen

Bestedingen:

Voortijdig School Verlaten

rb 2005/149

1.466.100

293.220

293.220

293.220

293.220

293.220

1.466.100

0

Onderwijs achterstanden

2.602.500

464.245

788.196

404.856

945.203

2.602.500

0

Educatie

3.343.548

238.264

2.000.289

1.104.995

3.343.548

0

Aanval op uitval

100.000

72.249

27.751

100.000

0

GIS (Veiligheid/Leefbaarheid)

* Huiselijk geweld

obv besluitvorming bij de begrotingsbehandeling

400.000

160.000

80.000

80.000

80.000

400.000

0

* Maatjesproject * Registratie probleemgroepen * Jeugd en veiligheid

ON

* On Track Again * Jeugd en alcoholproblematiek * Gezond in de stad * Plan van aanpak gezond gewicht

15.017.004 1.510.347 2.270.893 3.735.647 3.733.173 3.766.944 15.017.004 0

60.000

18.000

18.000

20.000

4.000

60.000

0

100.000

8.757

20.000

20.000

48.757

51.243

2.516.814

517.248

349.566

485.355

550.000

550.000

2.452.169

64.645

210.000

60.000

60.000

50.000

50.000

220.000

-10.000

5.000

0

5.000

161.570

25.000

34.353

43.125

43.125

145.603

15.967

50.000

25.000

25.000

50.000

0

* Veelplegers

140.430

22.986

27.444

24.910

30.000

30.000

135.340

5.090

* Veelplegers nazorgtrajecten

90.000

30.000

50.000

80.000

10.000

* Hessenpoort 1

20.000

20.000

20.000

0

* SMVP project

30.000

15.000

15.000

30.000

0

* Meldpunt overlast

2005

296.649

56.600

60.049

57.000

60.000

60.000

293.649

3.000

* Beheersplannen zorg voor overlast

2006

317.843

69.050

53.793

48.077

65.000

65.000

300.920

16.923

* Bewonerstoezicht

2007

215.000

7.381

78.619

43.000

43.000

43.000

215.000

0

2008

67.000

27.334

9.666

9.700

10.000

10.000

66.700

300

* Watch Out

WZ

* Dit is Zwolle

323.783

74.673

69.110

19.169

60.000

60.000

282.952

40.831

* Wijkveiligheidsacties

159.472

12.528

22.444

24.226

41.500

41.500

142.198

17.274

* Buurtbemiddeling

225.202

44.500

45.702

46.890

45.000

45.000

227.092

-1.890

238


tkwaliteit

Thema/activiteit

raad- of B&W besl.

bijgest. budget

2005

2006

totaal

rekening

rekening

2007

2008

2009

totaal

rekening begroting begroting

nog te ontvangen/ besteden

* Winkelcriminaliteit

30.000

0

10.000

10.000

20.000

10.000

* Politiekeurmerk veilig wonen

83.264

764

2.377

27.500

27.500

58.141

25.123

* Project bedreigingen

5.000

4.547

4.547

453

* Onderhoud camera's uitgaansgebied

97.226

17.000

18.226

58.000

17.000

17.000

127.226

-30.000

* Cameratoezicht binnenstad

140.000

140.000

140.000

0

* Haltbureau preventiefinctie

66.000

33.000

38.400

71.400

-5.400

* Stadswachten

904.251

116.000

202.251

193.000

193.000

200.000

904.251

0

* Inzet stadswachten Nel Banninkhuis

15.000

13.250

13.250

1.750

* Biketeam politie

21.000

21.000

21.000

0

* Aanpak fietsendiefstal

14.000

7.000

7.000

7.000

* Opstellen veiligheidsbeeld/-monitor

55.000

25.000

1.878

10.000

10.000

46.878

8.122

* Zakkenrollerij

19.310

1.874

8.436

3.000

3.000

3.000

19.310

0

* Regionaal Coördinatiepunt Integrale veiligheid

25.600

12.800

12.800

25.600

0

* Horecabeleid/VOS

147.000

49.000

49.000

98.000

49.000

Doorlichting administratieve organisatie

10.000

0

10.000

Blokkering 'voorgenomen nettering BTW'

22.200

11.100

11.100

22.200

0

Nog toe te delen

461.242

0

461.242

7.504.856

1.010.174

1.209.070

1.258.489

1.705.025

1.566.425

6.749.183

755.673

Totaal bestedingen

15.017.004 1.303.394 1.966.535 2.650.418 4.431.141 3.909.843 14.261.331

755.673

Saldo te verrekenen met voorziening / balanspost

0

206.953

Specificatie saldo:

* Voortijdig School Verlaten

* Onderwijsachterstanden

* Educatie

AF

304.358 1.085.229

-697.968

-142.899

-115.405

-316.955

432.360

0

895.294

-895.294

0

* Aanval op uitval

100.000

-72.249

-27.751

* GIS (Veiligheid/Leefbaarheid)

206.953

319.763

579.139

-207.283

-142.899

755.673

206.953

304.358

1.085.229

-697.968

-142.899

755.673

755.673 -755.673


239

tkwaliteit

5.4 Provinciale GSB-middelen periode 2005-2009 financiële verantwoording Activiteit eenbudget 2005 2006 2007 2008 2009 heid totaal rekening rekening rekening begroting begroting Beschikking provincie dd: 5-7-2005 Kenmerk: BA 2005 1654 Bedrag: 622.900 622.900 622.900 622.900 622.900 Ontvangsten: Provinciale bijdrage 3.614.500 767.900 667.900 622.900 667.900 667.900 waarvan rechtstreeks naar programmabureau netwerkstad Zw-K * programmabureau netwerkstad 225.000 45.000 45.000 45.000 45.000 * ontwikkelen netwerkstadvisie 100.000 100.000 * nachtopvang Kampen 175.000 500.000 145.000 45.000 0 45.000 45.000 Resteert voor Zwolle 3.114.500 622.900 622.900 622.900 622.900 622.900 Bestedingen door gemeente Zwolle: Parkeeraccommodatie Willemspoort ON 350.000 350.000 Verlichtingsplan binnenstad WZ 200.000 39.410 160.590 Zorgboulevard ON 80.000 44.186 35.814 Loverboys ON 150.000 28.667 47.267 37.500 36.566 Preventieteams ON 225.000 45.000 45.000 110.000 Veilige school VSO ON 150.000 35.700 30.000 84.300 Ambulant jongerenwerk ON 285.000 57.000 0 57.000 171.000 Uitzendbureau marginale doelgroepen WZ 90.000 30.000 30.000 28.501 1.499 Schoolmaatschappelijk werk De Kern ON 250.000 36.131 45.243 58.107 50.000 60.519 Nachtopvang Kampen ON 125.000 90.000 0 60.000 Opvang Pannenkoekendijk ON 200.000 40.000 40.000 40.000 80.000 T-team zwerfjongeren ON 250.000 50.000 50.000 50.000 100.000 Regionale bereikbaarheid/Arcadis ON 300.000 40.081 32.448 0 227.471 Gezamenlijke acquisitie bedrijventerrein ON 200.000 5.280 6.205 16.115 12.400 160.000 Park Wezenlanden ON 209.500 103.730 105.770 Monitoring, verantwoording, rapp. e.d CS 50.000 10.000 10.000 0 10.000 20.000 Totaal bestedingen 3.114.500 352.088 623.397 345.760 620.870 1.172.385 Saldo verrekening met voorziening / 0 270.812 -497 277.140 2.030 -549.485 balanspost

240


Totaal

3.114.500 3.394.500 180.000 100.000 0 280.000 3.114.500 350.000 200.000 80.000 150.000 200.000 150.000 285.000 90.000 250.000 150.000 200.000 250.000 300.000 200.000 209.500 50.000 3.114.500 0

Programmabegroting 2009 Bijlagen

tkwaliteit

242


tkwaliteit

Inhoud Bijlage 1

Specificatie van de uitkomsten meerjarenraming 2009 t/m 2012

244

Bijlage 2

Verschillenanalyse uitkomsten PPN en begroting 2009

250

Bijlage 3

Uitkomsten septembercirculaire 2008

252

Bijlage 4

Overzicht reserves en Voorzieningen

256

Bijlage 5

Uitkomsten doorlichting reserves en voorzieningen

259

Bijlage 6

Extra afschrijvingen in de begroting 2009

261

Bijlage 7

Overzicht van de voorgestelde bezuinigingen in de begroting 2009

263

Bijlage 8

Lijst met afkortingen

265

Bijlage 9

Begrippenlijst

267


243

tkwaliteit

Bijlage 1 Specificatie van de uitkomsten meerjarenraming 2009 t/m 2012 (bedragen x 1.000 euro)

2009

2010

2011

2012

Doorwerking resultaat voorgaande jaren: 1.

Doorwerking vanuit voorgaande jaren - uitkomst begroting 2009

2868

1a

Herijking op basis bestaande afspraken

1b

Doorwerking nieuw beleid/dekkingsplan begroting 2008

190

10 335

1c

Doorwerking nieuwbeleid/dekkingsplan PPN 2009-2012

9

5

-802

209

340

-802

a. Accres o.b.v. meicirculaire 2008

2729

1582

2714

a1. Risicopost algemene uitkering (o.a.onderuitputting rijksuitg.)

-275

-275

-275

20

20

20

-17

-17

-17

0

0

-4

2868 Rijksbeleid: 2.

Algemene uitkering Gemeentefonds:

b. vrijval integratie-uitkering WUW tgv alg. uitk. (saldo) c. overgangsmaatregel ISV d. gevolgen afschaffing gebruikersdeel ozb woningen: - afbouw suppletie-uitkering ozb

3.

e. afbouw suppletie-uitkering aanpassing verdeelsel 1-1-2008

-478

f. mutaties rijkstaken c.a. (zie 3)

-523

-209

-43

g. afloop verfjiningsuitkering rioleringen

-41

-48

-15

Corresponderende posten a.g.v. rijkstaken c.a.

523

209

43

1938

1262

2423

870

1232

1242

a. volume toename

734

604

620

b. correctie a.g.v. landelijke volumegroei

-78

-79

-559

a. lasten a.g.v. vastgestelde grondexploitaties (cat. A)

-294

-225

-213

b. stelpost wijkgebonden basisvoorzieningen (cat. B)

-416

-16

-16

-39

-39

-39

-1108

53

-249

-74

-74

-74

-405

1456

712

a. inflatie-correctie gemeentelijke tarieven

820

765

735

b. trendmatige loon- en prijsaanpassingen

-3955

-3585

-3325

25

60

110

0 Groei van de stad: 4.

Volume toename onroerende zaakbelasting

5.

Algemene uitkering:

(ontwikkeling uitkeringsbasis) 6.

Stadsuitbreiding:

c. volumegroei van verplichte bijdr. aan derden (cat. C) d. gesaldeerde volume-effecten a.g.v. wettelijke taken en/of vastgestelde gem. verordeningen (cat. D) e/f stelposten inbreiding/herstructureing en overige 0 Overige gemeentelijk bestaand beleid: 7.

Nominale ontwikkelingen:

b1 afbouw gemeentelijke FPU

244

b2 doorwerking afschaffing ww-premie (bruto-netto effect)

190

c. rentemutaties

pm


tkwaliteit (bedragen x 1.000 euro) 8.

2009

2011

2012

500

400

400

-260

-268

-275

Investeringslasten: a. autonoom vrijvallende kapitaallasten (netto) b. lasten vervangingsinvesteringen (excl. onderwijs) c. lasten vervangingsinvesteringen onderwijs

9.

2010

-53

-54

-55

d. lasten verplichte investeringen Onderwijswet

-101

-103

-105

Afbouw dekkingsreserve tekortdekking (regulier)

-120

-120

-120

10.

Inschatting budgettair effect BTW-compensatiefonds vanaf 2007

-55

-55

-55

11.

Aanpassing budget pensioenen v/m wethouders ca

122

12

17

12.

Afbouw winstafdracht parkeren (t/m 2013)

-100

-100

-100

-30

-30

13.

Afbouw reserve afkoop LVS/WI

14.

Dividend Essent

-30

15.

Uitvoeringskosten Inburgering en werkdeel WWB

-126 -250 0

-3267

-3204

-2803

Stelpost risico- en kansposten

0

0

0

0

Totaal ontwikkeling bestaand beleid

2868

-1525

-146

-470

Cumulatief

2868

1343

1197

727

Risicoposten: 16.


245

tkwaliteit

Toelichting op specificatie uitkomsten meerjaren-raming 2010-2012 bestaand beleid Algemene uitgangspunten: De meerjarenraming 2010 t/m 2012 is op basis van de meest recente informatie geactualiseerd (prijspeil 2009). Voor de berekening van de volume-mutaties (stadsuitbreiding en algemene uitkering) is o.a. uitgegaan van een jaarlijkse toename van het aantal inwoners en woningen van: 2010 inwoners voorafgaand jaar: 1.600 woningen voorafgaand jaar (netto): 800

2011 2012 1.600 1.600 800 800

De gegevens over het gemeentefonds (algemene uitkering) zijn gebaseerd op de meicirculaire 2008. Toelichting per onderwerp: sub 1: Onder de post doorwerking vanuit voorgaande jaren zijn de uitkomst van de begroting 2009 ad € 2.9 mln. (voordeel) en de budgettaire effecten van eerdere besluitvorming (o.a. bij begroting 2008 en PPN 2008) verwerkt. sub 2a: De normering van de algemene uitkering uit het Gemeen tefonds is gekoppeld aan de ontwikkeling van de netto gecorrigeerde rijksuitgaven. Een jaarlijkse toename (accres) of afname (decres) van de rijksuitgaven vertaalt zich in een toe- of afname van de algemene uitkering voor de gemeen ten. Een mutatie in de rijksuitgaven werkt voor ongeveer 20% door in de omvang van het Gemeentefonds. Het (nominaal) accres is te splitsen in een compensatie voor prijsontwikkelingen en een reëel accres. De prijsontwikkeling wordt bepaald op grond van de prijsindex voor Bruto Binnenlands Product (opgenomen in het CEP en MEV van het Centraal Planbureau). Het reëel accres wordt gezien als budgettaire ruimte voor de gemeenten om bijvoorbeeld lasten stadsuitbreiding, nieuw beleid etc. te kunnen bekostigen. Met betrekking tot de prijsontwikkeling wordt opgemerkt dat de door het rijk gehanteerde methode afwijkt van de gemeentelijke prijsontwikkeling en derhalve tot budgettaire afwijkingen kan leiden. In de meicirculaire 2008 gaat het rijk voor de jaren 2010 t/m 2012 uit van de volgende accrestoevoegingen: (in procenten) Prijsontwikkeling BBP Reëel accres in procenten Nominaal accres

2010 2011 1,6% 1,6% 1,0% -0,2% 2,6% 1,4%

2012 1,6% 0,8% 2,4%

Het rijk houdt in verband met mogelijke onderuitputting op de rijksuitgaven ca. € 200 mln. in reserve. Deze zgn. behoedzaamheidsreserve wordt aan de gemeenten uitgekeerd indien de werkelijke onderuitputting lager uitvalt. Op grond van de werkelijk uitkeringen van deze reserve over de

246

afgelopen jaren hebben wij een inkomststelpost geraamd van € 950.000, gebaseerd op een uitkering van 65%. Daarnaast wordt rekening gehouden met het structureel karakter van de onderuitputting op rijksuitgaven door aan te nemen dat ca. 50% van de onderuitputting nadelig uitwerkt op het accres voor de volgende jaren. Zie hiervoor de risicopost algemene uitkering ad € 275.000. sub 2b: De integratie van de WUW-middelen loopt (landelijk) tot en met 2017. De jaarlijks vrijvallende bijdrage in de kapitaallasten binnen de integratie-uitkering wordt toegevoegd aan de algemene uitkering. Met ingang van 2012 vervalt het restant (€ 25.000) van de door Zwolle te ontvangen integratieuitkering WUW. sub 2c: Als gevolg van de beëindiging van het landelijke Stadsvernieuwingsfonds per 1-1-2003 heeft het rijk besloten ook de voor de algemene uitkering gehanteerde verdeelmaatstaf stadsvernieuwing te laten vervallen en de middelen op andere wijze over de gemeenten te verdelen, onder andere op basis van het gemeentelijk aandeel in het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV). Voor Zwolle heeft deze herverdeling een nadelig effect ca. € 170.000. Via de overgangsmaatregel ISV is geregeld dat het nadeel gefaseerd over 10 jaar zal worden verrekend. sub 2d: Ter compensatie van de opbrengstderving in verband met de afschaffing van de gebruikersbelasting op OZB-woningen ontvangen de nadeelgemeenten een suppletie-uitkering die in de komende jaren, ten laste van de door het rijk ingeschatte ruimte binnen het accres, gefaseerd wordt afgebouwd. In 2009 bedraagt de suppletie-uitkering € 1,1 mln. Op basis van huidige gegevens blijft de suppletie in 2010 t/m 2012 nagenoeg gelijk. sub 2e : Met ingang van 2006 heeft het rijk het verdeelstelsel van het gemeentefonds op diverse onderdelen aangepast, zoals nieuwe verdeelformule voor de cluster openbare orde en veiligheid en BTW-compensatiefonds, de invoering van het objectieve verdeelmodel WMO en de definitiewijziging van besteedbaar inkomen bij de maatstaf huishoudens met een laag inkomen. Voor Zwolle heeft deze stelselwijziging een nadelig herverdeeleffect van ca. € 13 per inwoner, oftewel ruim € 1,4 mln. Het nadeel wordt gefaseerd over drie jaar (2008-2010) gekort op de gemeentefondsuitkering. sub 2f: In het kader van de overheveling van rijksgelden naar het Gemeentefonds en/of onttrekkingen aan het Gemeentefonds in verband met overheveling naar een specifieke uitkering wordt verwacht dat de komende jaren de volgende gelden naar de algemene uitkering zullen worden overgeheveld c.q. onttrokken. De opgenomen bedragen zijn indicatief.


tkwaliteit

* Het rijk stelt voor het elektronisch kinddossier in de jeugdgezondheidszorg en de verwijsindex risicojongeren oplopend tot structureel € 20 mln. in 2011 beschikbaar. Zwolle ontvangt hiervoor vanaf 2008 € 35.000 oplopend naar € 140.000 in 2011. * Het kabinet verwacht dat het CWI, UWV en de gemeenten hun samenwerking op het gebied van werk en inkomen op elkaar afstemmen om de kwaliteit en effectiviteit van de dienstverlening en re-integratie te verbeteren. Daartoe wordt op lokaal niveau arbeidsmarktbeleid en re-integratie samengebracht in één loket aldus het Coalitieakkoord. Het rijk gaat de door haar ingeschatte besparing voor de gemeenten korten op het gemeentefonds. Voor Zwolle loopt de korting gefaseerd op van € 0,2 mln. in 2009 naar € 0,5 mln. in 2012. De korting wordt voorlopig één op één doorvertaald naar de gemeentelijke organisatie, is derhalve budgettair neutraal verwerkt. * In 2010 vervallen de vanaf 2008 eenmalig ontvangen middelen voor armoedebestrijding/SHV en de vanaf 2007 eenmalig ontvangen middelen voor maatschappelijk participatie kinderen ca. € 0,4 mln. en in 2011 de vanaf 2007 eenmalig ontvangen middelen voor programmatisch handhaven sociale zaken. sub 2g: De verfijningsuitkering riolering heeft een aflopend karakter. Aansluitingen op de riolering na 1989 komen niet meer voor verfijning in aanmerking. De duur van de uitkeringen is 25 jaar. De afbouw van de verfijningsuitkering is als volgt: (bedragen in €) riolering 2010 41.000 2011 48.000 2012 15.000 2013 3.000 sub 4: De opbrengst uit de volume-ontwikkeling van de onroerende zaakbelasting is als volgt bepaald: 2010 2011 2012 Toename waarde-areaal: (x € 1 mln.) - bedrijven/kantoren/winkels/etc. 174 268 271 - woningen 185 185 185 Meeropbrengst: (x € 1.000) - bedrijvenkantoren/winkels/etc. 663 1.025 1.035 - woningen 207 207 207 Totaal meeropbrengst per jaar 870 1.232 1.242

De toename van het waarde-areaal is indicatief bepaald en gebaseerd op prijspeil 1-1-2007 (Woz-waarden) en tarieven 2009. sub 5a: De ontwikkelingen van de volume-mutaties voor de algemene uitkering zijn in hoofdzaak afgeleid van de uitgangspunten met betrekking de groei van het aantal woningen en inwoners. sub 5b: De algemene uitkering wordt jaarlijks via de norm ontwikkeling uitkeringsbasis gecorrigeerd voor de landelijk verwachte volume-groei van de verschillende verdeelmaatstaven. Het rijk houdt voor de komende jaren (meicirculaire 2008) rekening met een correctie van -2 punt voor 2010 , +1 punt voor 2011 en -6 punt voor 2012. (1 punt is circa € 77.000) sub 6a t/m d: De lasten stadsuitbreiding worden onderscheiden in de categorieën A t/m F, te weten: categorie A: voorzieningen waarvan de investeringen reeds zijn aanvaard en gedekt binnen vastgestelde grondexploitaties. categorie B: stelposten voor sterk wijkgebonden basisvoorzieningen in nieuwe wijken (i.c. Stadshagen), waarvoor later nog een definitief en uitgewerkt investerings-/exploitatiebesluit moet worden genomen. categorie C: volumegroei van verplichte bijdragen aan landelijke of regionale samenwerkingsverbanden. categorie D: gesaldeerde volume-effecten van wettelijke taken en taken op grond van vastgestelde gemeentelijke verordeningen. categorie E: Stelposten voor het in stand houden van voorzieningen binnen inbreidings- en herstructureringsgebieden, waarvan de investeringen reeds zijn aanvaard en gedekt binnen de vastgestelde grondexploitaites. categorie F: Stelposten voor overige taken en voorzieningen die aantoonbaar te relateren zijn aan binnenstedelijke groei van de stad. Per jaar zijn de volgende totaalbedragen geraamd (x € 1.000), omtrent een aantal posten zal te zijner tijd nog nadere besluitvorming moeten plaatsvinden. 2010 2011 2012 Categorie A 294 225 213 Categorie B 416 16 16 Categorie C 39 39 39 Categorie D 1.108 -53 249 Categorie E/F 74 74 74 Totaalbedrag 1.427 1.336 1.157


247

tkwaliteit

Waarvan posten waarover nog nadere besluitvorming moet plaatsvinden: B01-OW sportvoorzieningen Stadshagen D03-OW huisvesting basisonderwijs Stadshagen D04-OW stelpost investeringen spec. ond. D05-OW stelpost investeringen voortgezet ond. E/F stelpost inbreiding/herstructuring en overige taken ca

sub 7a/b: Bij de bepaling van de jaarlijkse loon- en prijsaanpassingen is rekening gehouden met de volgende percentages: 2010 2011 2012 - lonen (salarissen + soc.lasten) 3,50 3,50 3,00 - prijzen (index BBP) 2,30 1,55 1,55 - inflatiecorrectie gemeentelijke tarieven 3,35 2,50 2,30 De uitgangspunten voor de loonkostenstijging zijn t/m mei 2009 gebaseerd op de meest recente informatie omtrent de nieuwe CAO afspraken (september 2007) en na mei 2009 gebaseerd op het afgesloten CAO voor het rijk. De structurele eindejaarsuitkering loopt van 4,5% (2008) op naar 8% in 2011. Voor ontwikkeling sociale lasten wordt rekening gehouden met 0,5% per jaar. De prijsontwikkeling is gebaseerd op de prijsindex voor Bruto Binnenlands Product, deze prijsindex wordt ook door het rijk toegepast. De genoemde percentages zijn gebaseerd op de in de meicirculaire 2008 vermelde gegevens. In 2010 is het percentage 1,55% + 0,75% correctie over 2009. Het inflatiecorrectie-percentage wordt bepaald door het mixpercentage van de loon- en prijsontwikkelingen uitgaande van een kostenverhouding van 50-50. In het percentage voor 2010 is de doorwerking van de in 2009 geraamde hogere salariskosten verwerkt. Betreft afschaffen pseudopremie WW). sub 7d: Vanaf 2010 wordt uitgegaan van een rentepercentage van 5% voor lang geld en 3,5% voor kort geld. In 2009 hanteren wij 4,4% respectievelijk 4%. sub 8a: Dit betreft de netto vrijvallende kapitaallasten, na aftrek rendabele begrotingsposten – zoals bijvoorbeeld riolering en I&A-investeringen. De bij deze posten vrijvallende kapitaallasten blijven, via een egalisatiereserve, beschikbaar binnen het betreffende begrotingsonderdeel. sub 8b/c: Het volume van de vervangingsinvesteringen wordt jaarlijks met het prijsmutatiepercentage aangepast. Het budget is gesplitst in een budget voor onderwijs en overige vervangingen.

248

2010 400 835 9 35 74

2011

2012

-326 9 35 74

4 9 35 74

sub 8d: Deze post heeft betrekking op lasten als gevolg van verplichte nieuwe investeringen op grond van de Onderwijswet en lasten inzake spoedprocedures op grond van de Verordening Onderwijshuisvesting. sub 9: De jaarlijkse beschikking over de reserve tekortdekking ten gunste van het begrotingsresultaat wordt tot 2014 gefaseerd afgebouwd tot nul. sub 10: Bij de invoering van het BTW-compensatiefonds (BCF) in 2003 hebben wij afgesproken t/m eind 2006 de effecten van de invoering budgettair neutraal in de begroting te verwerken door gebruikmaking van de reserve BTW-compensatiefonds. Vervolgens vanaf 2007 deze reserve in te zetten ter dekking van het dan resterende structurele tekort als gevolg van de invoering van de BCF. Het saldo van de reserve wordt ingezet ter dekking van de jaarlijks (10 jaar) af te bouwen structurele beschikking ten gunste van het resultaat. In 2009 is de beschikking € 475.000, deze wordt jaarlijks met € 55.000 afgebouwd. sub 11: Op basis van huidige informatie wordt verwacht dat het budget voor pensioenen v/m wethouders de komende jaren afneemt. sub 12: Bij de Perspectiefnota 2005 is besloten de winstafdracht op parkeren (in 2005 € 982.000) met €100.000 per jaar af te bouwen totdat in 2014 de winstafdracht € 200.000 bedraagt. Dit laatste bedrag komt overeen met het eerder berekende voordeel vanwege de invoering van de BCF op het product parkeren. sub 13: In verband met de afkoop van de rijksregelingen Leefbaarheid, Veiligheid en Stadseconomie (LVS) en werkgelegenheidsimpuls (WI) is bij de jaarrekening 2005 € 1,9 mln. in de reserve afkoop regeling LVS/WI gestort ter dekking van het per saldo structureel nadelig resultaat ad € 0,3 mln. De beschikking ten gunste van het resultaat wordt in 10 jaar met gelijke bedragen van € 30.000 afgebouwd.


tkwaliteit

sub 14: Essent heeft een meerjarige dividendgarantie afgegeven, waarmee het totale dividend uitkomt op € 0,9 mln. Vanaf 2011 bouwen wij een veiligheidsmarge in ad € 125.000 vanwege de onzekerheden omtrent het te zijner tijd verkopen van de aandelen van Essent (productie en leveringbedrijf), de dan verwachte verkoopopbrengst en het eventueel vervallen – na splitsing van Essent – van het dividend voor het netwerkbedrijf. sub 15: In 2009 zijn voor ca. € 250.000 meer uitvoeringskosten voor inburgering en werkdeel WWB ten laste van de rijksbijdrage

geraamd. Op dit moment is onduidelijk of dit een structurele situatie is, derhalve in 2010 gecorrigeerd. Ook bestaat nog onduidelijkheid over de gevolgen van de invoering van het participatiefonds, waarbij de bekostiging van de uitvoeringskosten voor inburgering worden overgeheveld naar het gemeentefonds. Mogelijke herverdeeleffecten. sub 16: De algemene risico- en kanspost stellen wij op nul, gelet op het algemene beeld van voldoende beschikbaar weerstandsvermogen en afdoende getroffen financiële voorzieningen binnen vastgoed.


249

tkwaliteit

Bijlage 2 Verschillenanalyse uitkomsten PPN en begroting 2009 Verschillenanalyse: 2009 1. Nadelig effect afschaffing (pseudo)premie WW - 630 2. Hogere lasten regio begroting - 70 3. Doorwerking hogere prijsinflatie obv CEP 4. In begroting verwerkte directe meevallers 253 5. In begroting verwerkte directe tegenvallers -593 6. Diverse overige mee- en tegenvallers 337 - 703

2010 -440 - 70 - 410 253 -521 307 - 881

2011 -440 - 70 - 440 253 -509 256 - 950

2012 -440 - 70 - 445 253 -492 333 - 861

Toelichting: Ad 1 Het kabinet had de verhoging van de BTW van 19% naar 20% gekoppeld aan de afschaffing van de WW-premie. Onlangs heeft het kabinet besloten de BTW verhoging niet door te voeren en de afschaffing van de WW premie wel door de laten gaan, met de kanttekening dat de looneisen beperkt moeten blijven. Het kabinetsbesluit om de voorgenomen BTW verhoging van 19% naar 20% niet door te voeren heeft geen directe invloed op het begrotingsresultaat. Indirecte invloed via het accres van het Gemeentefonds is niet bekend (niet te berekenen). De eventuele gevolgen worden meegenomen in de septembercirculaire. Het volledig afschaffen van de WW premie betekent voor Zwolle een nadeel van ca. 1,3% van de loonsom. Namelijk de op de werknemers ingehouden premie (die niet behoeft te worden afgedragen) komt te vervallen. In de begrotingsrichtlijnen 2009 is hierop deels geanticipeerd door de component stijging sociale lasten hoger te stellen dan normaal. Er is in de begroting 2009 rekening gehouden met een stijging van de sociale lasten van 0,92%. (Gemiddeld ligt de stijging op € 0,5%). Ervan uitgaande dat de overige sociale lasten een stijging van 0,5% vertonen, dan komen we ca. 0,9% tekort om de afschaffing van de WW premie op te kunnen vangen. 0,9% van de loonsom komt overeen met € 630.000 (bruto) en netto na weglek-effect met € 440.000. Ad 2 Op basis van de begroting 2009 van de regio IJsselVecht en de Veiligheidsregio is naast de trendmatige- en volumeaanpassingen) een bedrag van € 70.000 in de gemeentebegroting verwerkt i.v.m. wachtgeldverplichtingen (€ 40.000 per jaar t/m 2012) en € 30.000 voor congruentie meldkamers. Mogelijk dat de congruentie op termijn tot kostenbesparingen leidt. Ad 3 De in het Centraal Economisch Plan 2008 en de meicirculaire 2008 genoemde prijsindex voor Bruto Binnenlands Product (pBBP) ligt voor het jaar 2009 0,75% hoger dan in de PPN is meegenomen. Deze prijsindex passen wij toe op de prijscorrectie van kosten derden en wordt op basis van huidige werkwijze niet meer voor de komende begroting aangepast maar het daaropvolgende jaar (2010). Ad 4 Tot de directe meevallers behoren: * Meeropbrengst precario benzinestations etc. 50.000 * Hogere opbrengst leges makelaarsvragen 10.000 * Hogere OZB opbrengst i.v.m. gewijzigde wetgeving omtrent afronding 42.000 * Hoger dividend Essent (incidenteel verhoogd in 2009 en 2010) 126.000 * BTW voordeel op exploitatie buitensport 25.000 253.000 Ad 5 Tot de directe tegenvallers behoren: * raadsgriffie - 60.000 * contributies etc. (o.a. VNG) - 20.000 * ziektekosten vrijwillige brandweer - 35.000 * hogere kosten v/m wethouders - 212.000 * Hogere kosten brandweer ivm eindheffing FLO overgangsrecht fiscus bij gedeeltelijk betaald verlof. - 52.000 * Geen 100% kostendekkendheid marktleges - 72.000 * Hogere brandstofkosten wagenpark (netto effect) - 30.000 * Hogere kosten ROVA - 80.000 Als gevolg van gewijzigde strooiplan (nat strooien in plaats van droog) stijgen de kosten voor de gladheidsbestrijding met € 40.000. Daarnaast stijgen de kosten van de ROVA met betrekking tot de verwerking van uitkomende grond van plantsoenwerkzaamheden. Vanwege milieueisen mag de grond niet meer in geluidswallen worden verwerkt, dit brengt extra verwerkingskosten met zich mee. * Nadelig verschil op omzetting specifieke uitkering uitvoering WOZ naar compensatie via gemeentefonds - 32.000 - 593.000

250


tkwaliteit

Ad 6 Overige mee- en tegenvallers. * Bij m.n. de eenheid Sociale Zaken en Werkgelegenheid ontstaat een voorlopig eenmalig voordeel doordat meer apparaatskosten inburgering en werkdeel WWB via de rijksbijdragen bekostigd kunnen worden. Voordeel ca. * Diverse kleinere posten, afwijkingen tov de globale ramingen bij de PPN (m.n. trendmatige aanpassingen en vrijvallende kapitaallasten) en gewijzigde toerekening kapitaallasten software ICT De mutaties in de jaren 2010 t/m 2012 betreffen: 2010 2011 2012 * bijstelling vrijvallende kapitaallasten 100 * bijstelling volume OZB 128 39 39 * verlaging incidentele verhoging dividend Essent - 126 * verlaging incidentele verrekening uitvoeringskosten via rijksbijdrage inburgering en werkdeel WWB -250 * bijstelling stadsuitbreidingsposten -8 37 37


250.000 87.000 337.000

100.000 206.000 - 126.000 -250.000 66.000 333.000

251

tkwaliteit

Bijlage 3 Uitkomsten septembercirculaire 2008

In deze bijlage zijn de uitkomsten van de septembercirculaire 2008 nader uitgewerkt en geven wij de budgettaire afwijkingen aan ten opzichte van de begroting 2009. 1. Budgettair effect septembercirculaire t.o.v. begroting/meerjarenraming 2009-2012. (bedragen x € 1.000) 2009 2010 Begroting 2009 2.868 1.343 Uitkomsten na verwerking septembercirculaire 6.135 2.870 Verschil per jaar 3.267 1.527 Analyse: - uitkomst septembercirculaire 3.267 1.432 - gevolgen bijstelling nominale ontwikkelingen 95

2011 1.197 2.857 1.660

2012 727 3.080 2.353

1.140 520

1.823 530

*)

*) Dit betreft de meerjarige trendmatige aanpassingen voor m.n. prijzen en eigen tarieven die afgestemd zijn op de uitgangspunten van het rijk opgenomen in de septembercirculaire. De septembercirculaire levert t/m 2012 een structureel voordeel op van ruim € 2¼ mln. Ook leidt dit tot incidentele voordelen voor de verschillende jaarschijven. Zie verder de opgenomen tekst onder de financiële kaders opgenomen in hoofdstuk 2 van de begroting 2009. Ook voor het jaar 2008 ontstaat een eenmalig voordeel van ca. € 0,6 mln. Dit verwachte voordeel zal in de jaarrekening 2008 worden verwerkt. 2. Analyse gemeentefondsuitkeringen o.b.v. septembercirculaire 2008. De septembercirculaire heeft zowel in het lopende jaar 2008 als voor de komende jaren 2009-2012 een voordelig effect. (bedragen x € 1.000) 2008 2009 2010 2011 2012 Uitkomst septembercirculaire eenmalig 597 structureel (cumulatief) - 3.267 1.432 1.140 1.823 Analyse: 1. Accres (groei GF) 292 3.111 1.748 1.536 2.221 2. Verdeelsystematiek GF 305 156 - 316 - 396 - 398 3. Taakmutaties - - - - 4. Integratie- en decentralisatieuitkeringen - - - - 597 3.267 1.432 1.140 1 823 Toelichting: 1. Accres (groei GF als gevolg van koppeling aan groei rijksuitgaven): Het accres 2009 is door velerlei oorzaken fors gestegen, onder andere door loon- en prijsontwikkelingen, verhoogde rentebetalingen rijk, kinderopvang, investeringen in infrastructuur en onderwijs. De daling van het accres na 2009 is in de lijn met het kabinetsbeleid, waarvan het zwaartepunt van de investeringen in het begin van de regeerperiode ligt. Over de gehele kabinetsperiode laten de accressen in het begin een stijging zien van 7,44% naar 8,28% in 2008 respectievelijk 2009, om vervolgens fors te dalen naar 1,25% in 2010 en 1,16% in 2011. 2. Verdeelsystematiek: Als gevolg van actuele gegevens bij het rijk over de volumina van de verdeelmaatstaven vinden er jaarlijks bijstellingen plaats. Voor 2010 wordt door het rijk ten opzichte van de meicirculaire een behoorlijk negatieve bijstelling verwacht, waarvan op dit moment bij ons de reden nog niet duidelijk is. 3/4. Naast de mutaties door accres of verdeelsystematiek kan de omvang van het gemeentefonds ook wijzigen door zgn. taakmutaties via de algemene uitkering of via een integratie- en decentralisatieuitkering. (Alle drie de uitkeringen vallen onder het Gemeentefonds maar kennen hun eigen verdeelsystematiek.) Opmerking: evenals de algemene uitkering zijn de integratie- en de decentralisatie-uitkering onderdeel van de gemeentefondsuitkeringen en daardoor ter vrije besteding voor de gemeente.

252


tkwaliteit

Als regel voor deze taakmutaties hanteren wij de volgende verwerkingswijze: de ontvangen gelden worden voorlopig budgettair neutraal verwerkt door het opnemen van een concernstelpost in afwachting van nader te ontwikkelen gemeentelijk beleid omtrent de taakmutaties. Op grond van de septembercirculaire 2008 worden de volgende taakmutaties aan het gemeentefonds toegevoegd: (bedragen in € ) 2008 2009 2010 2011 2012 Via algemene uitkering: 4.5 Activiteitenbesluit/gebruiksbesluit 13.500 - - - 5.3 WMO ondersteunende begeleiding psycho-sociaal 117.000 117.000 117.000 117.000 5.4 Wetsvoorstel veiligheidsregio’s pm 5.6 Wet Alg. Bep. Omgevingsrecht (WABO) pm 6.1 Maatschappelijke stages 41.000 126.000 171.000 260.000 261.000 Via integratie-uitkeringen: 4.8/5.10 WMO (bijgesteld bedrag)

61.000

Via decentralisatie-uitkeringen: 7.4 Bewonersinitiatieven wijken 300.000 7.11 Deltaplan Inburgering 50.000 7.12 Uitvoeringskosten Inburgering - 7.15 Cultuurparticipatie 7.16 Amendement Tang/Spekman 334.000 7.17 Preventiebudget 7.18 Arbeidsvoorwaarde lokaal bestuur pm 7.20 Regeling Stimulering Lokale Klimaatinitiatieven (SLOK) Totaal 799.500

305.000

305.000

305.000

305.000

300.000 - - 90.000 - pm

300.000 - 282.000 90.000 -

pm - 282.000 90.000 -

pm 222.000 90.000 -

1.265.000

1.054.000

995.000

pm 938.000

De toelichtingen op de betreffende taakmutaties zijn onderstaand opgenomen. Opmerking: omtrent de ontvangen gelden voor bewonersparticipatie in wijken en cultuurparticipatie heeft in 2008 al besluitvorming plaatsgevonden over aanwending van de middelen. Toelichting taakmutaties: Via algemene uitkering: 4.5 Activiteitenbesluit / gebruiksbesluit De gemeenten ontvangen eenmalig in 2008 een bedrag als compensatie voor de maatwerkvoorschriften. Structureel worden geen middelen toegekend. VROM en de VNG zijn overeengekomen de besparing op de apparaatskosten bij de gemeenten grosso modo wegvallen tegenover de te derven legesinkomsten. Voor Zwolle een ontvangst van eenmalig € 13.500 in 2008. 5.3 WMO ondersteunende begeleiding psycho-sociaal Door het schrappen van de psychosociale grondslag van de functie ondersteunende begeleiding algemeen zullen mensen met psychosociale problemen vaker een beroep doen op door gemeenten gefinancierde voorzieningen. De gemeente ontvangen hiervoor vanaf 2009 een structurele financiële tegemoetkoming van € 53 mln. Hiervan wordt € 30 mln. toegevoegd aan de specifieke uitkering maatschappelijke opvang/OGGZ en € 6 mln. aan de specifieke uitkering vrouwenopvang. De resterende €17 mln. wordt via het gemeentefonds verdeeld, omdat deze verband houden met de onderdelen voormalige WVG en Welzijnswet (nu onderdeel van de WMO). Zwolle ontvangt vanaf 1-1-2009 € 117.000 structureel. 5.4 Wetsvoorstel veiligheidsregio’s Op dit moment loopt erbij het rijk een onderzoek naar de financiële gevolgen die samenhangen met het wetsvoorstel veiligheidsregio’s, die naar verwachting per 1-7-2009 in werking zal treden. De huidige planning is dat het onderzoek in het najaar van 2008 wordt afgerond. Nadere informatie volgt in meircirculaire 2009.


253

tkwaliteit

5,6 Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (WABO) Het is de intentie van het kabinet gemeenten en provincies budgettair te ondersteunen bij de invoering van de WABO met een substantieel bedrag, Het gaat er daarbij om een vergoeding te geven voor de kosten die onder andere zijn gemoeid om in het kader van de WABO processen te herschikken, standaarddocumenten aan te passen en het inrichten van tijdelijke projectorganisatie. De verwachte invoeringsdatum is nu 1-1-2010. Er wordt bestuurlijk overleg gevoerd over de hoogte van het bedrag. De ambitie van het kabinet is om eind 2008 met de gemeenten en provincies overeenstemming te hebben bereikt over de invoerings- en structurele kosten. 6.1 Maatschappelijke stages Dit betreft een correctie van de in de meicirculaire 2008 verstrekte informatie. In plaats van €15 mln. ontvangen de gemeenten ca. € 30 mln. De gelden zijn toegevoegd omdat het kabinet wil dat leerlingen die vanaf schooljaar 2007/2008 in het voortgezet onderwijs instromen op een bepaald moment in hun opleiding een maatschappelijke stage volgen. Via integratie-uitkering 4.8/5.10 WMO Voor de WMO is de huidige beleidslijn dat de inkomsten via de integratie-uitkering de eerste jaren geoormerkt blijven voor de uitvoering van de WMO. In 2008 is € 3 mln. aan het macrobudget toegevoegd in verband met een op de berekening van de eigenbijdrageregeling. Voor 2009 is het macrobudget met ca. € 40 mln. verhoogd als gevolg van: • indexatie • correctie uitname Volledig pakket thuis € 21 mln. • voor compensatie opbrengst eigen bijdrage WMO wordt voorlopig € 10 mln. toegevoegd. Het afschaffen van de fiscale aftrek voor buitengewone lasten en de voorgestelde nieuwe regeling voor financiële tegemoetkoming van chronisch zieken en gehandicapten heeft gevolgen voor de inkomensgrenzen, waardoor de gemeenten minder eigen bijdrage kunnen innen. Via decentralisatie-uitkering: 7.4 Bewonersinitiatieven wijken De G31 gemeenten ontvangen in de jaren 2008 t/m 2010 jaarlijks € 0,3 mln. voor bewonersinitiatieven in wijken. 7.11 Deltaplan Inburgering Vanuit het Deltaplan Inburgering is het rijk voornemens om in 2008 aan 48 gemeenten eenmalig € 50.000 per gemeente beschikbaar te stellen ten behoeve van de uitvoering van een zogenaamde inburgeringsagenda. 7.12 Uitvoeringskosten Inburgering In het kader van de vorming van het participatiefonds (WWB-werkdeel, Inburgering en volwasseneneducatie) heeft het rijk het voornemen om de uitvoeringskosten van de Wet inburgering naar het gemeentefonds over te hevelen. (Nu worden de uitvoeringskosten gefinancierd uit de ontvangen BDU voor inburgering.) Vanaf 2010 ontvangt Zwolle hiervoor € 282.000 om vervolgens in 2011 uit te komen op € 222.000. Door de andere financieringswijze van de uitvoeringskosten inburgering kunnen herverdeeleffecten optreden. De eenheid Sociale Zaken en Werkgelegenheid wordt verzocht over de budgettaire effecten nader te rapporteren. 7.15 Cultuurparticipatie Het Actieplan Cultuurbereik wordt met ingang 2009 beëindigd. Daarvoor in de plaats komt de Regeling cultuurparticipatie provincies en gemeenten 2009-2012. Gemeenten die per 1-1-2007 meer dan 90.000 inwoners hebben komen hiervoor in aanmerking. De gemeenten kunnen tot 15 november 2008 bij het Fonds voor Cultuurparticipatie (FCP) een verklaring tot deelname indienen. 7.16 Amendement Tang/Spekman Via het amendement Tang/Spekman heeft het rijk in 2008 €50 mln. extra voor armoedebestrijding beschikbaar gesteld, met de intentie om aandacht te besteden aan de financiële positie van mensen met de laagste inkomens. De middelen zijn daarom bedoeld om huishoudens met een laag inkomen eenmalig via de gemeenten extra te ondersteunen met € 50,--. Als verdeelsleutel voor de uitkering geldt dat het aantal huishoudens met een inkomen onder 120% van het sociaal minimum. Over de precieze uitvoering van het amendement vindt nog overleg plaats tussen Rijk en VNG.

254


tkwaliteit

7.17 Preventiebudget Voor problemen in wijken buiten de 40 aandachtswijken is in de periode 2009-2010 € 60 mln. beschikbaar in het preventiebudget. De eerste tranche ad € 30 mln. en bestemd voor de G31 gemeenten. De gemeenten kunnen projectaanvragen indienen die aan bepaalde voorwaarden moeten voldoen. De tweede tranche van € 30 mln. is bestemd voor de overige gemeenten. 7.18 Arbeidsvoorwaarde lokaal bestuur De Belastingdienst heeft onderzoek verricht naar het gebruik van dienstauto’s door lokaal bestuurders bij gemeenten. Er zijn 38 grote en middelgrote gemeente onderzocht. Bij een aantal gemeenten heeft dit tot naheffingen geleid. Het kabinet zal nog een besluit nemen of de betreffende gemeenten voor de fiscale bijtelling worden gecompenseerd in de jaren 2002-2005. 7.20 Regeling Stimulering Lokale Klimaatinitiatieven (SLOK) Het rijk stelt € 35 mln. beschikbaar in het kader structurele initiatieven voor duurzame en efficiënte energievoorziening en reductie van broeikasgassen. De aanvraagtermijn loopt tot 1-1-2009.


255

tkwaliteit

Bijlage 4 Overzicht reserves en Voorzieningen Reserves Reserve

Stand per 1-1-2009

Toevoegingen rente

Onttrekkingen

Stand per 31-12-2009

0

10.250.356

overige

ALGEMENE RESERVES C01 Algemene concernreserve

10.005.228

245.128

Totaal algemene reserves

10.005.228

245.128

10.250.356 0

BESTEMMINGSRESERVES Concernstaf C03 Tekortdekking

1.298.707

766.906

531.801

C04 Egalisatiereserve BCF

2.622.476

500.000

2.122.476

C05 Bestedingsplan / MIP

40.895.172

26.413.000

19.602.104

210.000

636.517

C06 Afkoop regelingen LVS/WI

1.001.932

4.118.000

846.517

C10 Bedrijfsvoeringsreserve directie

0

C50 Nog uit te voeren werken concernstaf

0

0 0

R50 Nog uit te voeren werken Raad

49.997

1.225

25.000

26.222

C51 Garantieverplichtingen personeel

58.600

2.578

8.500

52.678

C52 Bedrijfsvoeringsreserve concernstaf Totaal Concernstaf

0 45.771.469

0 1.005.735

4.118.000

27.923.406

22.971.798

Brandweer B50 Nog uit te voeren werken brandweer

0

B52 Bedrijfsvoeringsreserve brandweer

0

0

Totaal Brandweer

0

0

0

0

0

A01 ICT investeringen

674.027

16.514

1.500.000

2.504.037

(313.496)

A02 Onderhoud panden gemeentelijke organisatie

147.112

3.604

987.656

1.047.654

90.718

A03 Reserve dekking kapitaallasten

107.052

4.710

66.379

45.383

0

Advies en Faciliteiten

A50 Tijdelijke huisvestingslasten

0

0

A50 Nog uit te voeren werken A&F

0

0

A51 Rechtspostionele verplichtingen A&F

0

0

A52 Bedrijfsvoeringsreserve A&F

0

Totaal Advies en Faciliteiten

0

928.191

24.828

2.487.656

P01 Begraafplaatsen

247.308

6.059

P02 Verkiezingen

124.763

3.057

131.600

P03 WOZ taxaties

447.082

10.954

551.700

68.118

1.669

3.618.070

(177.395)

111.844

141.523

130.300

129.120

817.675

192.061

Publiekszaken

P04 Egalisatiereserve rijbewijzen/eigen verkl. P50 Nog uit te voeren werken publiekszaken P51 Rechspositionele verplichtingen P52 Bedrijfsvoeringsreserve publiekszaken Totaal Publiekszaken

69.787

0 131.119

0 5.769

37.750

99.138

0

0

1.018.390

27.508

683.300

1.097.569

631.629

690.000

16.905

8.874.206

9.006.111

575.000

Ontwikkeling O01 Alg. bedrijfsres. Grondbedrijf O02 Opvang vluchtelingen O03 Grote Podiumaccommodatie

0

0

14.094.202

620.145

781.030

13.933.317

O04 Stimuleringsreserve podiumkunsten

987.519

43.451

250.000

780.970

O05 Onderhoud wijken buurtcentra

163.357

4.002

50.000

117.359

O06 Onderhoud sportaccommodaties

1.703.097

41.726

812.120

1.097.666

164.963

O07 Wachtgelden Muzerie

253.824

6.219

66.531

193.512

O08 Ecodrome

230.171

10.128

67.076

173.223

256


tkwaliteit

Reserve O09 Dekking kapitaallasten econ.investeringen

Stand per 1-1-2009

Toevoegingen rente

Onttrekkingen overige

6.886.886

303.023

13.734.678

336.500

2.644.464

64.789

310.280

7.602

1.674.158

41.017

2.598.000

26.007.634

1.144.336

O26 Bestemmingsplannen

974.564

O27 Onderhoud verhuurde panden

397.838

O28 Openbaar vervoer

O20 Toekomstige exploitatie gronden O21 Stadsuitleg O22 Receatieve voorzieningen

536.386

Stand per 31-12-2009 6.653.523 14.071.178

4.650.388

6.950.000

409.641

124.425

193.457

1.960.000

2.353.175

3.650.000

9.150.000

21.651.970

23.877

660.000

1.220.000

438.441

9.747

1.661.324

1.861.248

207.661

156.006

3.822

270.000

270.000

159.828

O29 Decentralisatiefonds stadsvernieuwing

568.739

13.934

365.777

216.896

O30 Onderhoud huisvesting gem.personeel

873.133

21.392

O50 Nog uit te voeren werken ontwikkeling sociaal

1.130.254

27.691

O50 Nog uit te voeren werken ontw. fysiek/econ.

6.444.526

157.891

O23 Parkeren (vh Bereikbaarheidsfonds) O24 Stimuleringsfonds volkshuisvesting O25 Hoofdinfrastuctuur Stadshagen (HIS)

O51 Rechtspositionele verplichtingen Totaal Ontwikkeling

3.165.436

45.000

411.446 2.254.000

3.210.436

1.249.350

56.621

779.691

378.254

6.216.068

2.640.349

0

0

83.090.766

2.898.197

25.239.327

41.715.813

W01 Egalisatiefonds afvalstoffenheffing

4.350.218

W02 Egalisatiereserve rioleringen

3.581.936

W03 Civiele infrastructuur

69.512.477

106.580

419.025

1.049.377

3.826.446

87.757

500.700

19.560

4.150.833

388.800

950.000

767.756

2.450

100.000

Wijkzaken

1.297.175

31.781

W04 Kapitaallasten wagenpark

100.000

2.450

W05 Onderhoud onderkomens

91.038

2.230

72.500

W06 Onderhoud Wythmenerplas

140.299

3.437

32.071

175.807

W07 Onderhoud Kleine Veer

130.818

3.205

10.691

144.714

W08 Gronddepot Anth. Fokkerstraat

171.020

4.190

W09 Dekking kapitaallasten Morsestraat 9-13

338.992

14.916

21.165

332.743

35.243

863

25.000

11.106

W50 Nog uit te voeren werken wijkzaken W51 Rechtspositionele verplichtingen W52 Bedrijfsvoeringsreserve wijkzaken totaal Wijkzaken

72.500

93.268

175.210

0

0

253.836

6.219

10.490.575

263.628

106.664 22.309

260.055 1.423.787

2.140.052

10.037.938

2.613

109.277

0

982

23.291

0

132.568

0

Expertise centrum E50 Nog uit te voeren werken expertisecentrum E51 Rechtspositionele verplichtingen EC E52 Bedrijfsvoeringsreserve expertisecentrum totaal Expertisecentrum

0

0

128.973

3.595

0

2.896.436

70.963

67.730

95.931

2.350

98.281

724.163

17.742

741.905

Sociale Zaken en Werkgelegenheid S01 Inkomensdeel WWB S02 Werkgelegenheid S03 Wet Inburgering Nieuwkomers S04 WMO S50 Nog uit te voeren werken SZW S51 Rechtspositionele verplichtingen SZ S52 Bedrijfsvoeringsreserve SZW Totaal Soc. Zaken en Werkgelegenheid Totaal bestemmingsreserves

3.035.129

358.468

8.782

1.126.182

27.591

635.302

367.250 518.471

224.303

9.869

103.183

130.989

33.066

810

5.458.549

138.107

67.730

738.485

4.925.901

146.886.913

4.361.598

34.019.800

77.365.963

107.902.348

4.606.726

34.019.800

77.365.963

128.152.704

33.876

Stelpost: Inschatting hogere reservering ogv jaarrekenig Totaal reserves

10.000.000 166.892.141

10.000.000

Waarvan belegd bij derden: O24 Stimuleringsfonds volkshuisvesting

3.165.436

45.000

Totaal voorzieningen

3.770.460

173.728

833.933

3.110.255

34.193.528

78.199.896

131.262.959

Totaal generaal

170.662.601 programmabegroting 2009

4.606.726

3.210.436

257

tkwaliteit

Voorzieningen Voorziening

Stand per 1-1-2009

Toevoegingen

Onttrekkingen

Stand per 31-12-2009

1.587.937 74.399 1.662.336

38.904 43.188 82.092

350.000 85.000 435.000

1.276.841 32.587 1.309.428

25.500 25.500

0

9.000 9.000

16.500 16.500

Ontwikkeling O71 Zuiderzeehaven O72 Grondwatersanering NS emplacement Totaal Ontwikkeling

507.380 1.575.244 2.082.624

22.325 69.311 91.636

39.933 350.000 389.933

489.772 1.294.555 1.784.327

Totaal voorzieningen passivaposten

3.770.460

173.728

833.933

3.110.255

39.409.318 39.409.318

1.970.466 1.970.466

0

41.379.784 41.379.784

A. Voorzieningen als passivaposten: Concernstaf C70 Rechtspositionele verplichtingen concern C71 Rechtspositie raadsleden Totaal Concernstaf Advies & Faciliteiten A70 Bijdrage v/m personeel Totaal Advies & Faciliteiten

B. Voorzieningen in mindering op activa posten 1. Voorzieningen met rentecompensatie: O90 Algemene voorziening Vastgoed Totaal voorzieningen met rentecompensatie 2. Voorzieningen zonder rentecompensatie: S90 Risico oninbaar schuldhulpverlening S91 Risico oninbaar bijstandsleningen O91 WRZV P90 Dubieuze debiteuren S92 Risico oninbaar bijstandsvorderingen

0 635.394 258.229 236.600 6.577.383

200.000

266.034

100.000 1.750.000

125.000 1.977.788

0 569.360 258.229 211.600 6.349.595

Totaal voorzieningen zonder rentecompensatie

7.707.606

2.050.000

2.368.822

7.388.784

Totaal voorzieningen activaposten

47.116.924

4.020.466

2.368.822

48.768.568

Totaal voorzieningen

50.887.384

4.194.194

3.202.755

51.878.823

258


tkwaliteit

Bijlage 5 Uitkomsten doorlichting reserves en voorzieningen

I

Kaders en gehanteerde werkwijze

De doorlichting heeft als doel te bepalen of het geld dat aanwezig is in de beschikbare reserves en voorzieningen volledig nodig is voor realisering van de door de raad en het college vastgelegde reserveringsdoelen. Voor zover de conclusie kan worden getrokken dat geld in een reserve aanwezig is dat niet nodig is voor het oorspronkelijk afgesproken reserveringsdoel stellen wij voor om dat geld er uit te halen en toe te voegen aan de algemene middelen. Bij de doorlichting van reserves wordt toegezien op de naleving van de vastgestelde reserveringskaders. Bestemmingsreserves De volgende toetsingscriteria zijn gehanteerd voor behoud van reserveringen: a. er moet een raads- of collegebesluit liggen waarin expliciet is besloten voor welk doel destijds is gereserveerd. De reservering is doelgebonden. b. dat doel moet nog onverkort actueel zijn. Er kan dus niet zonder raads- of collegebesluit een andere bestemming worden gegeven aan gereserveerde gelden. Binnen de categorie bestemmingsreserves is de toetsing – evenals in de begroting 2008- met name gericht geweest op openstaande reserveringen in verband met nog uit te voeren werken, met daarbij bijzondere aandacht voor posten die al 3 jaar of langer in de reserves zitten zonder dat het tot besteding is gekomen. Voorzieningen T.a.v. voorzieningen is de algemene lijn dat een eventueel aanwezig surplus ten opzichte van de berekende verplichtingen vrijvalt ten gunste van de algemene middelen (omgekeerd kan het nodig zijn voorzieningen met een tekort aan te vullen vanuit de algemene middelen). Algemene concernreserve Voor zover de stand van de reserve uitkomt boven de in de door de raad in 2007 vastgestelde nota Risicomanagement en weerstandsvermogen vastgelegde normstand van € 10 mln kunnen bedragen vrijvallen, mits deze normstand minimaal 50% afdekt van de actueel berekende financiële risico´s (basis: risicomatrix van augustus 2008). II. Totaaloverzicht van de voorgestelde onttrekkingen aan reserves ten gunste van de algemene middelen Bij aanvaarding van de onderstaand toegelichte voorstellen komt uit de reservedoorlichting het volgende bedrag beschikbaar:

Reserves nog uit te voeren werken Reserve inkomensdeel WWB Algemene concernreserve (surplus boven normstand) Totale opbrengst

€ 292.000 € 1.000.000 € 10.200.000 € 11.492.000

M.b.t. de reserve inkomensdeel WWB wordt eveneens voorgesteld om voor 2008 en 2009 een plafondbedrag aan te houden ter grootte van € 2,8 mln. Zie de toelichting hierna. Voorgestelde bestemming van deze opbrengst Benutten voor extra afschrijving ter invulling bezuinigingstaakstelling op het programma bijstand € 1.000.000 Toevoegen aan de reserve MIB ter verruiming van de incidentele bestedingsruimte € 10.492.000 III

Toelichting voorstellen

Reserves nog uit te voeren werken Uit de doorlichting is gebleken dat bij toepassing van de bovengenoemde toetsingscriteria een bedrag ter grootte van € 292.000 uit de aanwezige reserves kan vrijvallen. Van dit bedrag is de volgende specificatie te geven: - het vrij laten vallen van rentetoevoegingen aan de reserves nog uit te voeren werken voor zover deze feitelijk niet nodig zijn voor compensatie van opgetreden kostenstijgingen door inflatie. In totaal gaat het om een vrijval van middelen ad € 244.000 (€ 219.000 met als herkomst de reserves nog uit te voeren werken bij Ontwikkeling en € 25.000 met als herkomst de reserve nog uit te voeren werken bij Wijkzaken). - het vrij laten vallen van gereserveerde bedragen voor doelen die niet zijn gerealiseerd cq niet meer actueel zijn. Dit betreft in totaal een vrijval ter grootte van € 48.000. Het gaat hier om de volgende zaken waarvoor is geconcludeerd dat de tot dusver gereserveerde middelen kunnen vervallen: € 20.000 restant van het krediet toegekend voor trekkewanden Odeon en diverse kleine restanten met een totaalbedrag van € 28.000 van inmiddels afgeronde werken op het terrein van fysiek en economie. Reserve inkomensdeel WWB Deze reserve is in 2004 ingesteld ter egalisatie van de positieve en negatieve verschillen tussen de rijksbijdrage inkomensdeel en de daarmee geepaard gaande bijstandsuitgaven. De feitelijke stand van de reserve bedroeg begin 2008 ca € 2,1 mln. De actuele verwachting is dat de feitelijke exploitatie uitkomst op dit onderdeel in 2008 ook een meevaller zal opleveren (zie berap 2008).


259

tkwaliteit

Gezien de verwachte toename van de reserve doen wij de volgende twee voorstellen: 1. Een bedrag ad € 1,0 mln te onttrekken aan de reserve inkomensdeel WWB en in te zetten voor extra afschrijving ter realisering van een structurele bijdrage ad € 84.000 aan de invulling van de algemene bezuinigingstaakstelling ad € 1,0 mln structureel. Op deze wijze is het mogelijk het programma bijstandsverlening ook een bijdrage te laten leveren aan de bezuinigingstaakstelling zonder te bezuinigen op de inhoud van het programma. 2. De weerstandsfunctie van de reserve inkomensdeel WWB nader uit te werken. Het voorstel is om – met behoud van het in 2004 vastgestelde egalisatiedoel- vanaf het lopende jaar 2008 nadere afspraken vast te leggen over de maximale omvang van deze reserve. Dit ook bezien in relatie tot de weerstandsfunctie van de algemene concernreserve. Concreet is het voorstel om de maximale omvang van de reserve inkomensdeel WWB tot nader order vast te stellen op het te becijferen risicobedrag bij toepassing van de rekenregels zoals vastgelegd in de door de raad in 2007 vastgestelde nota “weerstandsvermogen en risicomanagement”. Voor 2008 en 2009 leidt dit tot een plafondbedrag van € 2,8 mln (zie berekening opgenomen in voetnoot)1.

Eventuele meevallers bij het inkomensdeel WWB die leiden tot een surplus in de reserve ten opzichte van dit plafondbedrag komen ten gunste van de algemene middelen. Omgekeerd zullen eventuele nadelen die het aanwezige bedrag in de reserve inkomensdeel overschrijden ten laste van de algemene middelen komen. De definitieve omvang van de verrekeningen met de algemene middelen is te bepalen bij het opstellen van de jaarrekening Algemene concernreserve In juni 2007 heeft de raad de nota Risicomanagement en weerstandsvermogen vastgesteld. Conform de kaders in deze nota houden wij een normstand aan van € 10 mln. Gelet op de uitkomsten van de actuele risicoberekening voldoet deze stand aan de vastgestelde kaders. Toepassing van deze norm leidt tot een vrijkomend surplus van € 10,2 mln. In de PPN werd uitgegaan van een surplus van ca € 10,7 mln. Het verschil is vooral te verklaren door de negatieve uitkomst van de Berap 2008.

1 In 2009 wordt uitgegaan van een uitgaafbedrag ad € 31,5 mln. Voor de berekening van het risicobedrag gelden conform de in 2007 door de raad vastgestelde nota de volgende uitgangspunten: • 10% van het uitgaafbedrag als basis nemen • Bij aanwezigheid van een structureel risico uitgaan van een vermenigvuldigingsfactor van 1,75 (geldt in dit geval) • De risicokans bepalen uitgaande van drie gradaties Hoog (75% kans) Normaal (50% kans) of Laag (25% kans). In dit geval wordt geopteerd voor een normaal kanspercentage (50%) Toepassing van deze uitgangspunten leidt tot het volgende risicobedrag 31,5 * 1,75*0,10*0,50= € 2,8 mln (afgerond op 0,1 mln).

260


tkwaliteit

Bijlage 6 Extra afschrijvingen in de begroting 2009

T.a.v. extra afschrijvingen spelen in de begroting 2009 de volgende zaken: - realisering € 0,4 mln structurele ruimte in de begroting 2009 door extra afschrijving conform hetgeen hierover in de PPN is vastgelegd; - realisering van € 84.000 structurele bijdrage aan de invulling van de bezuinigingstaakstelling op het programma bijstand door middel van een extra afschrijving van € 1 mln ( onderdeel van bezuinigingspakket 2009); - bij de behandeling van de PPN heeft de raad gevraagd om in de begroting 2009 nadere informatie op te nemen over de gevolgen van extra afschrijving en tevens de mogelijkheden te verkennen voor verdere extra afschrijvingen in de toekomst Conform PPN-besluit ontstaat € 0,4 mln structurele ruimte in de begroting 2009 door extra afschrijving Voor realisering van € 0,4 mln structurele ruimte in de begroting 2009 is in de PPN reeds rekening gehouden met een beslag op de eenmalige middelen ad € 5 mln. Het voorstel is om deze gereserveerde € 5 mln te gebruiken voor afboeking van gerealiseerde investeringen op de balanspost “wegen waterbouwkundige werken” en wel op het onderdeel “hoofdinfrastructuur Stadshagen”. De daarmee te realiseren besparing op rente en afschrijving in de begroting komt uit op de ingeboekte € 0,4 mln Het programma bijstand realiseert € 84000 structurele bijdrage aan de bezuinigingstaakstelling 2009 door een extra afschrijving ter grootte van € 1,0 mln Zoals nader toegelicht in de bijlage over “uitkomsten reservedoorlichting” wordt voorgesteld om € 1 mln uit de reserve “inkomensdeel WWB” te halen en dit bedrag in te zetten voor realisering van de beoogde structurele bezuinigingsbijdrage ad € 84.000. Het voorstel is om ook deze gereserveerde € 1 mln te gebruiken voor afboeking van gerealiseerde investeringen op de balanspost “wegen waterbouwkundige werken” en wel op het onderdeel “hoofdinfrastructuur Stadshagen”. De daarmee te realiseren besparing op rente en afschrijving in de begroting komt uit op de ingeboekte € 84000.

alleen toegestaan voor zover het gaat om activa die zijn gevormd door gerealiseerde investeringen in de openbare ruimte. Dit zijn zgn investeringen met maatschappelijk nut: kort gezegd investeringen die leiden tot bezit zoals wegen, infrastructurele kunstwerken etc dus bezit dat niet te gelde is te maken. Bij de aanleg of aanschaf van dit type bezit kan de gemeente zelf bepalen of in voorkomende gevallen het investeringsbedrag –na aftrek van externe bijdragen- ineens financieel wordt afgedekt (denk aan inzet eigen reserves) dan wel de investering als actief op de balans wordt opgevoerd (“geactiveerd”) en de exploitatie gedurende de levensduur van het actief jaarlijks wordt belast met afschrijving en rente. Voor zover gekozen is voor activering en wordt afgezien van extra afschrijving zal de jaarlijkse belasting van de exploitatie met afschrijving en rente pas stoppen na het verstrijken van de afschrijvingstermijn. Bij een keus voor een volledige of gedeeltelijke extra afschrijving stopt de belasting van de exploitatie meteen na verwerking van de extra afschrijving respectievelijk vermindert de belasting met een evenredig deel. Het voordeel van het vervallen van afschrijving en rente wordt door extra afschrijving dus in de tijd gezien naar voren gehaald. Wel of niet extra afschrijven heeft geen effect op de ontwikkeling van de beheersen onderhoudslasten van de betreffende objecten.

Een indicatieve verkenning van toekomstige mogelijkheden voor extra afschrijving De concrete mogelijkheden voor verantwoorde extra afschrijving worden vooral bepaald door: • de aanwezigheid van eenmalige middelen om extra afschrijvingen te realiseren • de feitelijke omvang van de balanswaarde (boekwaarde) van gerealiseerde investeringen in de openbare ruimte en de verwachte toekomstige volume ontwikkeling (zie hierna) • uitkomst toetsing van effecten van extra afschrijving op meerjarenraming. Indicatief is de volgende opstelling te geven van de verwachte ontwikkeling in de omvang van de boekwaarde m.b.t. investeringen in de openbare ruimte.

Nadere toelichting op en toekomstverkenning van het fenomeen extra afschrijving

Een kort inzicht in de gevolgen van extra afschrijving De boekhoudkundige gevolgen van extra afschrijving zijn samengevat: lagere waardering van activa (bezittingen) op de balans en lagere afschrijvings- en rentelasten in de exploitatie. Het om budgettaire redenen extra afschrijven – d.w.z. met het doel om structureel ruimte te creëren binnen de exploitatie- is volgens de voor gemeenten geldende regelgeving


261

tkwaliteit

Feitelijke boekwaarden 1-1-2008 Bij: investeringen 2008 Af: reguliere afschrijving 2008 Af: extra afschrijving 2008 Verwachte omvang boekwaarden per 1-1-2009 Bij: schatting investeringen 2009 t/m 20121¹ Af: reguliere afschrijving 2009 t/m 2012 Af: extra afschrijving 2009 Verwachte omvang boekwaarden per 1-1-2013

bedragen in € 1000 13400 11400 -1400 -5000 18400 13000 -6400 -5000 20000

¹ schatting gebaseerd op meerjarenraming van vervangingsinvesteringen en opgenomen te activeren investeringen in de PPN van 2008 Samenvattend laat het schema zien dat – ondanks het doorvoeren van extra afschrijvingen tot een totaalbedrag van € 10 mln (conform PPN 2008)- er nog een groei mag worden verwacht van de boekwaarde omvang in de komende jaren tot indicatief een bedrag van rond € 20 mln begin 2013. Indien de andere genoemde voorwaarden voor extra afschrijving geen beletsel vormen is er dus nog een flinke ruimte om eventueel verdergaand extra af te schrijven in de komende jaren op deze boekwaarden.

262


tkwaliteit

Bijlage 7 Overzicht van de voorgestelde bezuinigingen in de begroting 2009 Programma´s Bedrag bezuiniging (in € 1000) Welzijn, volksgezondheid en zorg 125 Cultuur 125 Sport 26 Onderwijs en Jeugd 60 Openbare orde en veiligheid 14 Brandweer 69 Dynamiseren Economie 14 Toename arbeidsparticipatie 4 Bijstandsverl. en armoedebestrijding 84 Volkshuisvesting 8 Monumentenzorg en archeologie 6 Duurzaamheid/Milieu 29 Integraal beheer openbare ruimte 194 Ruimtelijke plannen 13 Raad en raadsgriffie 15 Intensivering communicatie 10 Leefbaarheid en wijkgericht werken 19 Aanpassing bestuursstijl 29 Publieke dienstverlening 11 Kwaliteit van bedrijfsvoering 71 Exploitatie gronden en vastgoedbeheer 15 Financiering en alg. dekkingsmiddelen 59 Totaal van de bezuinigingen 1000 Korte toelichting op de voorstellen

Welzijn, volksgezondheid en zorg (€ 125000) De bezuiniging is voor een bedrag van € 40000 gevonden door een structurele verlaging van het budget voor individuele voorzieningen WMO. De invulling van het resterende deel van de taakstelling ad € 85000 vindt plaats in overleg met een aantal grotere instellingen. Cultuur (€ 125000) De subsidie aanvragen blijven achter bij het structureel beschikbare budget. Het budget wordt hierop aangepast. Daarnaast zal voor enkele grotere instellingen een geringe verlaging plaatsvinden van de voor 2009 toegepaste inflatiecorrectie. Sport (€ 26000) Het te bezuinigen bedrag wordt uitgesmeerd over de diverse posten binnen de portefeuille sport. Onderwijs (€ 60000) De invulling geschiedt voor € 40000 door aanpassing van het budget voor Levensbeschouwelijk onderwijs; dit bedrag is niet

meer nodig. De resterende € 20.000 wordt uitgesmeerd over de diverse posten binnen de portefeuille onderwijs.

Openbare orde en veiligheid (€ 14000) De invulling van dit bedrag is gevonden door efficiencykortingen op enkele posten (budget rampenbestrijding; budget APV en budget beschermende maatregelen). Brandweer (€ 69000) Deze taakstelling wordt structureel ingevuld met de opbrengst van de verhuur van het oefengebouw van de nieuwe brandweerkazerne (€ 36.000) en een verminderde inkoop van facilitaire diensten ( €33.000) Dynamiseren economie (€ 14000) De invulling geschiedt voor € 10000 door het verlagen van enkele advies- en projectondersteuningsbugetten en voor de resterende € 4000 door het beëindigen van een lidmaatschap. Toename arbeidsparticipatie (€ 4000) Het budget voor kinderopvang wordt met € 4.000 gekort Bijstandsverlening en armoedebestrijding (€ 84000) De bezuinigingsbijdrage van dit programma is niet gezocht binnen het beschikbare programmabudget maar door gebruikmaking van aanwezige middelen in de reserve inkomensdeel WWB. Het voorstel is om een bedrag van € 1 mln te onttrekken aan deze reserve. Dit bedrag wordt vervolgens ingezet voor extra afschrijving met als eindeffect een structurele bezuiniging van € 84000 in de begroting 2009 door vervallen afschrijvings- en rentelasten. Zie voor de nadere uitwerking de bijlagen over “uitkomsten reservedoorlichting” respectievelijk “extra afschrijvingen”. Volkshuisvesting (€ 8000) Dit bedrag wordt ingevuld door een taakstellende verlaging van het handhavingsbudget. Monumentenzorg en archeologie (€ 6000) Dit bedrag wordt ingevuld door een aanpassing van het onderhoudsbudget voor monumenten (€ 4000) en het budget voor brochures/publieksbereik (€ 2000). Duurzaamheid en milieu (€ 29000) De invulling is voor een bedrag van € 23000 gevonden door verlaging van het calamiteitenbudget binnen de begroting voor “Milieu-bodem”. Dit is verantwoord omdat in de afgelopen jaren niet of zeer gering gebruik gemaakt is van dit budget. De resterende € 6000 wordt ingevuld door een beperking van de ureninzet.


263

tkwaliteit

Integraal beheer openbare ruimte (€ 194.000) De invulling van dit bedrag heeft plaatsgevonden door aanpassingen van de beschikbare budgetten voor beheer en onderhoud. De grootste posten in dit verband zijn toegepaste budgetkortingen op beheer en onderhoud wegen (€ 45000); stedelijke beplanting (€ 38000) en gras (€ 22000). De resterende € 89.000 betreft diverse kleinere budgetkortingen binnen de begroting voor beheer en onderhoud openbare ruimte. Ruimtelijke plannen (€ 13000) Het beschikbare budget voor ruimtelijke plannen wordt taakstellend met € 13000 verlaagd. Raad en griffie (€ 15000) Het voorstel van de griffie is om zowel op het totaal budget van de raad als op het totaal budget van de griffie een bedrag van € 7.500 in mindering te brengen. Dit voorstel is op het moment van schrijven nog onderwerp van bespreking in het presidium. Intensivering communicatie (€ 10000) De bezuiniging wordt ingevuld door efficiencykortingen op een aantal budgetten (voorlichtingsmateriaal; mediatraining en budget dialoog met de stad). Wijkgericht werken en leefbaarheid (€ 19000) Het budget voor wijkanalyses ( wijkbeschrijving) wordt met € 19000 verlaagd. Aanpassing bestuursstijl (€ 29.000) Vanwege het opheffen van het SEF is er een structurele besparing van € 34.000. Van dit bedrag wordt € 5.000 gehandhaafd voor de zgn. ontbijtbijeenkomsten.

264

Publieke dienstverlening (€ 11000) Een deel van deze taakstelling kan worden ingevuld door vermindering van het aantal verkiezingsborden van 31 naar 21 (€ 7500). Daarnaast vindt er een geringe verlaging plaats van het budget voor geo informatie (€ 3000). Kwaliteit van bedrijfsvoering (€ 71000) Diverse budgetten op het terrein van bedrijfsvoering worden verlaagd. Het gaat daarbij o.a. om beschikbare budgetten voor het fietsenplan personeel (€ 20000), directiebudget (10000), budgetten concernstaf (€ 17000); budget rechtspositionele kosten (€ 10000). Daarnaast nog enkele kleinere bezuinigingen met een totaalbedrag van € 14000. Vastgoed (€ 15000) De in de begroting 2009 reeds opgenomen afdracht ad €.100.000 vanwege verkoopresultaten van af te stoten panden zal structureel worden opgehoogd met €15.000. Financiering en algemene dekking (€ 59000) De dividendraming voor Essent is in de PPN reeds opgehoogd naar een bedrag van ca € 720.000 structureel. Deze ophoging was gebaseerd op de eind 2007 door Essent afgegeven meerjarige dividendgarantie. De betreffende garantie kwam voor Zwolle feitelijk uit op een jaarlijks dividendbedrag ad ca € 900.000. Echter bij het vaststellen van het in de PPN verwerkte bedrag is een veiligheidsmarge aangehouden ter grootte van € 180.000. Dit vanwege toen ingeschatte onzekerheden over de eventuele verkoop in de toekomst van aandelen (aandelen produktie en leveringbedrijf) en de mogelijkheid dat –na splitsing van Essent- het netwerkbedrijf geen dividend meer zal uitkeren. Wij achten het verantwoord om de veiligheidsmarge ad € 180.000 wat te verlagen. Het voorstel is daarom om de dividendraming structureel op te hogen van € 720.000 naar een bedrag van € 779.000.


tkwaliteit

Bijlage 8 Lijst met afkortingen

AMA AMvB AMW APV AVO AWBZ BANS BBR BBV BCF BDU BenW BG BIM BIS BLS BmB&R BMD Boot BOP BOR BOS BPS BREZ BSB BSG BTW BVG bvo BZK CAD CAK CBS COSBO CtC CVB CWI CWI DATO Diftar DigiD EAZ ECO EKD ERIS ESF ESLN EZ FWI G27 GAP

Alleenstaande Minderjarige Asielzoekers Algemene Maatregel van Bestuur Algemeen Maatschappelijk Werk Algemene Plaatselijke Verordening Algemeen Volwassenen Onderwijs Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten Bestuursafspraken Nieuwe Stijl Budget Beheer Beschermings Bewindvoering BTW compensatiefonds Bijzondere Doeluitkering Burgemeester en Wethouders Bevoegd gezag (gemeentelijke) BedrijfsInterne Milieuzorg BestuursInformatieSysteem Besluit Locatie gebonden Subsidies Beter met Bos & Recreatie Brede Maatschappelijke Discussie Besluit Opslag Ondergrondse Tanks Boekenpret, Ouderparticipatie en Piramide Beheersinstrumentarium Openbare Ruimte Buurt, Onderwijs en Sportvereniging Bedrijfsprocessen Systeem Bereikbaarheid REgio Zwolle BodemSanering in gebruik zijnde Bedrijfsterreinen (verbond) Bestaand Stedelijk Gebied Belasting Toegevoegde Waarde Bedrijfsverzamelgebouw bruto vloeroppervlak (ministerie van) Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Consultatiebureau voor Alcohol en Drugs Centraal Administratiekantoor Centraal Bureau voor de Statistiek Ouderenbond Communities that Care Criminaliteits- en Veiligheidsbeleid Centrum voor Werk en Inkomen Centrum voor Werk en Inkomen Dakloze Asielzoekers Tijdelijke Opvang Gedifferentieerd tarief afvalstoffenheffing Digitale Identiteit Ergonomisch Adviescentrum Zwolle Extra Comptabel Overzicht Electronisch Kind Dossier EigendomsRegistratie en InformatieSysteem Europees Sociaal Fonds Een Spiegel liegt niet Economische Zaken Fonds Werk en Inkomen 27 Grote Steden Gemeentelijk AfvalstoffenPlan

GBA GBT GEOZ GFT GGD GIOS GOA GPA GPK GPR GRP GS GSB GUEV GVVP HBO HIS HP HSF IBA ICT ID-baan IHS ILG IPO IPSV ISV IVN JGZ JOP jop(s) KCA KNVB KUB KvK LNV LVS MBO MER MEVO MILIS MIP MIT MKB MOP MPV MWP NAP NIROV NLIJ NO2


Gemeentelijke Basisadministratie GebiedsBeheersTeams Gemeentelijk Evenementen Overleg Zwolle Groente, Fruit en Tuinafval Gemeentelijke Gezondheidsdienst Groen In en Om de Stad Gemeentelijk Onderwijs Achterstandenbeleid Grote Podium Accommodatie Gehandicaptenkaart Gemeentelijke Praktijk Richtlijn voor Duurzaam Bouwen Gemeentelijk Rioleringsplan (College van) Gedeputeerde Staten Grote Steden Beleid Gemeentelijk Uitvoeringsprogramma Gemeentelijk Verkeers- en VervoersPlan Hoger Beroepsonderwijs Hoofd Infra Structuur Stadshagen Hessenpoort Hannema de Stuersfundatie Individueel Behandelingssysteem voor Afvalwater Informatie en communicatie technologie Instroom- en Doorstroombaan Individuele HuurSubsidie Investering Landelijk Gebied InterProvinciaal Overleg Investeringsprogramma Stedelijke Vernieuwing Investeringbudget Stedelijke Vernieuwing Instituut voor Natuureducatie Jeugd Gezondheidszorg Jongerenontmoetingsplaats Jongeren Ontmoetings Plek(ken) Klein Chemisch Afval Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond Katholieke Universiteit Brabant Kamer van Koophandel Landbouw, Natuur en Visserij Leefbaarheid, Veiligheid en Stadseconomie Middelbaar Beroepsonderwijs MilieuEffect Rapportage Meerjarenprogramma Externe Veiligheid MilieuInformatieSysteem Meerjarig InvesteringsProgramma Meerjarenprogramma Infrastructuur Midden- en Kleinbedrijf Meerjarig OntwikkelingsPlan Meerjaren Prognose Vastgoed Meerjarig Woningbouw Programma Nieuw Amsterdams Peil Nederlands Instituut voor Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting Nationaal Landschap Ijsseldelta Stikstofdioxide

265

tkwaliteit

NS Nederlandse Spoorwegen NT2-onderwijs Nederlandse Taal OAS Optimalisatie afvalwatersysteem OAT Ondergronds AfvalTransport OGGZ Openbare Geestelijke Gezondheidszorg OM Openbaar Ministerie OOM Overijsselse Ontwikkelingsmaatschappij OPDC Orthopedagogisch Didactisch Centrum OTA On Track Again OV Openbaar Vervoer PIP Persoonlijke Internet Pagina PKB Planologische Kernbeslissing PM10 Fijn stof PPN Perspectiefnota PROMO Projecten Onderwijs Maatschappelijke PU eenheid Publiekszaken PUEV Provinciaal Uitvoeringsprogramma Externe Veiligheid Pva Plan van aanpak PVVP Provinciaal Verkeers- en vervoersplan REC Regionaal Economische Commissie RMC Regionale Meld- en Coördinatiefunctie RN Reclassering Nederland RO Ruimtelijke Ordening ROC Regionaal Opleidingscentrum ROVA Regionaal Orgaan voor Afvalverwerking RSO Richtlijnen Sportdeelname Onderzoek RSU Regeling Specifieke Uitkering RWS Rijkswaterstaat SEF Sociaal Economisch Forum SEZZ Stichting Exploitatie Zwolse Zwembaden SH Stadshagen SHV Schuldhulpverlening SNIP Spelregelkader voor natte infrastructurele SOOZ Studenten Overleg Orgaan Zwolle SpvE Stedebouwkundig programma van Eisen SSZ Sport Service Zwolle SUWI Structuur Uitvoering Werk en Inkomen

266

SWO USD UWV V&W VAC VAVO VIA VINAC VIP VNG VO VO/SVO VOC’s VOS VROM VSV VVE VWS WAP WCPV WGR WI WIW WMO WOP WOZ WRO WRR WSNP WVG WWB WZ ZGR ZK/ZKN ZSM ZvO


Stichting Welzijn Ouderen Un Stap Dilanti Uitvoeringsinstelling Werknemersverzekeringen (ministerie van) Verkeer en Waterstaat Vrouwen Advies Commissie Voortgezet Algemeen Volwassenenonderwijs VerwijsIndex Antillianen Actualisatie Vierde Nota Ruimtelijke Orde VervoersInformatiePunt Vereniging voor Nederlandse Gemeenten Voortgezet onderwijs Samenwerkingsverband Voortgezet VerkeersOngevallen Concentraties Veilig op Straat (ministerie van) Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Voortijdig schoolverlaten Voor- en Vroegschoolse Educatie Volksgezondheid, Welzijn en Sport WijkActiePlan Wet Collectieve Preventieve Voorzieningen Wet Gemeenschappelijke regelingen Werkgelegenheidsimpuls Wet Inschakeling Werkzoekende Wet op de Maatschappelijke Ondersteuning WijkOntwikkelingsProgramma Wet Onroerendzaakbelasting Wet Ruimtelijke Ordening Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen Wet Voorziening Gehandicapten Wet Werk en Bijstand eenheid Wijkzaken Zwolse Gehandicapten Raad Zwolle - Kampen Netwerkstad Zwolle Stads Marketing Zorg voor Overlast

tkwaliteit

Bijlage 9 Begrippenlijst

Accres Jaarlijkse groei van de algemene uitkering uit het gemeentefonds, gekoppeld aan de groei van de netto gecorrigeerde rijksuitgaven. Stijgen de rijksuitgaven dan stijgt ook het Gemeentefonds en andersom. Afschrijvinig Jaarlijkse afboeking van een deel van de boekwaarde van een geactiveerd goed. De afschrijving wordt geacht waardevermindering van het actief tot uitdrukking te brengen. De afschrijving wordt ten laste gebracht van de rekening van baten en lasten. Algemene reserve Deel van het eigen vermogen dat dienst doet als weerstandsvermogen en als buffer voor calamiteiten Algemene uitkering Uitkering uit het Gemeentefonds, aan alle gemeenten op basis van algemene verdeelmaatstaven, vastgelegd in de Financiële verhoudingswet, met het karakter van algemene middelen. Balans Overzicht van activa en passiva (bezittingen en schulden) van een organisatie op een bepaald moment. Baten De aanduiding volgens de comptabiliteitsvoorschriften voor de opbrengsten/inkomsten van de gemeente. Begroting Het overzicht van de geraamde (verwachte) baten en lasten in een bepaald jaar, opgezet volgens de comptabiliteitsvoorschriften. Behoedzaamheidsreserve Landelijke reserve binnen het Gemeentefonds die dient om de gevolgen voor de algemene uitkering van sterke fluctuaties in de gecorrigeerde rijksuitgaven op te vangen. Daartoe wordt door het rijk op voorhand een deel van de algemene uitkering landelijk ‘apart gezet’. Op basis van de werkelijke rijksuitgaven wordt bezien of (een deel van) reserve aan de gemeenten wordt uitgekeerd of dat er nog een bijstorting door de gemeenten nodig is. Bestemmingsreserves Deel van het eigen vermogen dat is afgezonderd voor specifieke aangewezen bestemmingen. Budgettair neutraal Een maatregel die de uitkomst van de begroting per saldo niet beïnvloedt.

Comptabiliteitsvoorschriften Voorschriften op grond van Koninklijk Besluit voor de inrichting van de gemeentelijke (meerjaren)begroting en rekening. Contractloonstijging Stijging van het inkomen per werknemer als gevolg van een afgesloten collectieve arbeidsovereenkomst (CAO) Dekkingspercentage Bepaalde gemeentelijke lasten kunnen aan de burger worden doorberekend (b.v. de kosten van de riolering en reiniging); de mate waarin dit gebeurt wordt tot uitdrukking gebracht door het dekkingspercentage. Bij een volledige doorberekening is er sprake van een dekkingspercentage van 100%. Doelmatigheid Verhouding tussen ingezette middelen (kosten) en gerealiseerde doelen (opbrengsten). Egalisatiereserve Een aangehouden genormeerde reserve voor het opvangen van schommelingen in de bedrijfsvoering of tarieven. Financiering De wijze waarop de gemeente in de behoefte aan geld en kapitaal voorziet: het geldbeheer. Uitgaven en inkomsten gaan niet altijd gelijk op en voor investeringen wordt in principe geleend. Daardoor kunnen overschotten of tekorten ontstaan. Op de geld- (kort geld) en kapitaalmarkt (lang geld)wordt dit glad gestreken. Gemeentefonds Landelijke begrotingsfonds onder ministerieel beheer waarin een deel van de opbrengst van de meeste rijksbelastingen wordt gestort. Uit dit fonds worden jaarlijks (algemene) uitkeringen gedaan aan de gemeenten ter dekking van een deel van hun uitgaven. Deze gelden zijn doorgaans vrij besteedbaar. Incidenteel Eenmalig, dat wil zeggen niet jaarlijks terugkerende uitgave of inkomst. Integratie-uitkeringen Uitkering uit het Gemeentefonds van tijdelijke aard ter overbrugging voor gefaseerde overheveling aan specifieke rijksuitkeringen naar de algemene uitkering Kapitaallasten Kapitaallasten bestaan uit de componenten afschrijving en rentekosten. Het zijn exploitatiekosten van activa. De rentekosten ontstaan omdat beslag op vermogen wordt gelegd.


267

tkwaliteit

Door de dalende boekwaarde vanwege jaarlijkse afschrijving nemen de rentekosten in de loop van de jaren af.

Het recht kan worden geheven van degenen die voorwerpen onder, op of boven openbare gemeentegrond of water hebben of van degene voor wie dit gebeurt.

Kasgeldlimiet Deel van het financieringstekort dat maximaal tegen kort geld mag worden geleend. Is het financieringstekort hoger dan de kasgeldlimiet dan moet dat via lang geld worden gefinancierd.

Programma-akkoord Dit is het college-programma waarin de hoofdlijnen van het beleid voor de betreffende collegeperiode zijn weergegeven.

Kengetal Een absoluut getal of een verhoudingsgetal dat is uitgedrukt in fysieke- of in geldeenheden en dat de toestand van of de ontwikkeling op een beleidsterrein in beeld brengt.

Risicoparagraaf Overzicht van alle bekende risico’s tot het moment van het aanbieden van de begroting, de meerjarenraming of de jaarrekening.

Kerngegevens Opsomming van relevante gegevens met het doel in één oogopslag een indruk te geven waar het in het desbetreffende werkterrein om gaat.

Rekening Overzicht van de in een bepaald jaar gerealiseerde lasten en baten; de jaarrekening dient ter verantwoording van het uitvoeren van de begroting. Tevens wordt in de jaarrekening de stand van de gemeentelijke vermogenspositie opgemaakt.

Kort geld Gelden die worden geleend op de geldmarkt Lang geld Gelden die worden geleend op de kapitaalmarkt Leges Betaling voor een gemeentelijk goed of een dienst op een publiekrechtelijke grondslag (b.v. leges paspoorten, leges rijbewijzen). Leges mogen kostendekkend zijn. Liquiditeitsplanning Een liquiditeitsplanning geeft inzicht in tijdstip, omvang en periode waarvoor financieringsmiddelen moeten worden aangetrokken. Door een tijdig inzicht in het toekomstig liquiditeitsverloop wordt voorkomen dat dure ad-hoc maatregelen moeten worden genomen Nominale compensatie De aanpassingen van de algemene uitkering ter compensatie van loon- en prijsontwikkelingen. Onderuitputting Onderbesteding van budgetten in enig jaar Open-einde-regelingen Regeling op grond waarvan derden buiten de overheid recht hebben op een geldelijke bijdrage van de overheid of van de sociale fondsen ongeacht of deze overheid / fondsen voldoende budget daarvoor hebben. Deze derde moet voldoen aan in de regeling vastgelegde voorwaarden. Anders dan door het aanpassen van deze voorwaarden kan de overheid het beroep op een open-einderegeling niet beheersen. Perspectiefnota Nota van het college aan de raad, die in het voorjaar verschijnt. Hierin worden de uitgangspunten voor het beleid voor de komende jaren voorgelegd. Daarvan afgeleid worden centrale thema´s voor het volgende jaar aangegeven. Precariorechten Rechten voor het gebruiken van openbare grond of water.

268

Renteaftopping Beperking van de rentetoevoeging aan eigen reserves tot het inflatiepercentage. Het verschil tussen het gehanteerde rente-percentage en het inflatiepercentage vloeit terug naar de algemene middelen en krijgt deels een structurele dekkingsfunctie en deels een incidentele bestedingsfunctie. Stelpost Een begrotingspost waarop bedragen worden geraamd die nog niet specifiek benoemd kunnen worden of nog te verdelen zijn. Per besteding dient bestuurlijk nog apart goedkeuring te worden verleend. Structureel Blijvend, dat wil zeggen jaarlijks terugkerend; structurele kosten dienen (in principe) door structurele opbrengsten worden gedekt. Subsidie Overdrachten van gemeente aan derden, zowel particuliere instellingen als natuurlijke personen. Subsidies omvatten zowel de bijstandsuitgaven als subsidies in engere zin. Treasury De treasury is het geheel van activiteiten in verband met de financiering. Treasurystatuut Hierin worden de uitgangspunten, doelstellingen, beleidsmatige en organisatorische kaders voor de treasuryfunctie vastgelegd. Tevens worden regels opgenomen over de inhoud, vorm en periodiciteit van de verantwoordingsinformatie van de ambtelijke organisatie aan het college van B&W. In het treasurystatuut zullen ook regels worden opgenomen over de treasuryparagraaf. Treasuryparagraaf De treasuryparagraaf vormt na inwerkingtreding van de wet FIDO een onderdeel van de begroting en de jaarrekening. De treasuryparagraaf in de begroting geeft de beleidsplannen


tkwaliteit

voor de treasuryfunctie voor de komende jaren en in het bijzonder voor het eerst komende jaar. Het jaarverslag geeft voor de treasuryfunctie met name de verschillenanalyse tussen de plannen in de begroting en de realisatie van de beleidsuitvoering van de treasuryfunctie.

Voorziening Bedrag gereserveerd voor toekomstige uitgaven waarvan de aard en in mindere mate de omvang bekend zijn of om fluctuaties in (exploitatie) kosten op te vangen. Voorzieningen vormen geen deel van het eigen vermogen.


269

tkwaliteit

270


Colofon Programmabegroting 2009 Uitgave: Gemeente Zwolle Vormgeving: Repro, Gemeente Zwolle Fotografie: ANP Druk: Repro, Gemeente Zwolle www.zwolle.nl

kwaliteit Zwolle Programmabegroting 2009

Recommend Documents