concept- Programmabegroting 2009 versie 1.3 d.d

Naam eigenaar

Thijs Nijland/Johan te Winkel

Behandeld in MT Advies OR Vastgesteld DB Vastgesteld AB Ondertekend door (naam + datum) Versie Ingangsdatum

1.3 01-01-2009

Regeling expireert op

31-12-2009

conceptProgrammabegroting 2009 versie 1.3 d.d. 26-04-2008

© GGD Gelre-IJssel Apeldoorn, april 2008 1

Programmabegroting 2009 GGD Gelre-IJssel

concept 1.3

INHOUDSOPGAVE VOORWOORD............................................................................................................7 BELEIDSBEGROTING ...............................................................................................9 1.

Bestuurlijk kader .........................................................................................................9

2.

Financiële uitgangspunten .......................................................................................12 2.1 Overwegingen bij de uitgangspunten begroting 2009 ..............................12 2.2 Uitgangspunten begroting 2009...............................................................13 2.3 Consequenties (inwoner)bijdragen deelnemende gemeenten .................14 2.4 Rente en afschrijvingen...........................................................................14

3.

Toelichting opzet en leeswijzer ................................................................................15 3.1 Gemeenten en GGD ...............................................................................15 3.2 Onderdelen programmabegroting............................................................15 3.3 Productenbegroting .................................................................................16 3.4 Verantwoording .......................................................................................16

PROGRAMMA GGD GELRE-IJSSEL ......................................................................17 4.

Deelprogramma Jeugdgezondheidszorg.................................................................17

5.

Deelprogramma Openbare Gezondheidszorg.........................................................20

6.

Financiën programma GGD ......................................................................................24 6.1 Wat mag het kosten? ..............................................................................24 6.2 Inwonerbijdragen.....................................................................................26

PARAGRAFEN .........................................................................................................31 7.

Paragrafen .................................................................................................................31 7.1 Weerstandsvermogen .............................................................................31 7.2 Financiering.............................................................................................34 7.3 Bedrijfsvoering ........................................................................................35 7.4 Verbonden partijen..................................................................................38

FINANCIËLE BEGROTING ......................................................................................40 8.

Overzicht baten en lasten deelprogramma’s...........................................................40

BIJLAGEN ................................................................................................................41 9.

Bijlagen ......................................................................................................................43 9.1 Overzicht programma-indeling en producten GGD Gelre-IJssel, in samenhang met de aansturing door gemeenten (met toelichting) ...........43 9.2 Informatie over de Staat van activa (staat C), met investeringen 2009 ....47 9.3 Samenvatting Van fusie naar visie: De GGD Gelre-IJssel in 2008...........49

3


concept 1.3

Ter informatie toegezonden aan Gedeputeerde Staten op_____________________nr__________ aantal exemplaren____________________ Aantal bijlagen________________________

Gemeenschappelijke regeling GGD Gelre-IJssel

provincie GELDERLAND

dienstjaar 2009

Het Algemeen Bestuur van de GGD Gelre-IJssel;

BESLUIT:

de begroting van lasten en baten van de GGD Gelre-IJssel voor het bovengenoemde dienstjaar vast te stellen.

Aldus besloten in de openbare vergadering van 4 juli 2008

drs. J.G.A. Derks directeur/secretaris a.i.

mr. G.J. de Graaf voorzitter

5


concept 1.3

VOORWOORD Overgangsbegroting in afwachting van nieuwe visie In de programmabegroting bepalen de deelnemende gemeenten de beleidsprioriteiten en de financiële kaders voor de GGD. De Programmabegroting 2009 is een overgangsbegroting, waarvan zowel het beleid als de opzet in hoge mate een voortzetting is van de programmabegroting 2008, in afwachting van de ontwikkeling van een nieuwe meerjarenvisie. Voor de zes gemeenten van de Regio Noord-Veluwe is dit de eerste programmabegroting van de GGD Gelre-IJssel waarover zij meebeslissen. Tot 2008 was voor hen de GGD opgenomen in de programmabegroting van de Regio Noord-Veluwe. De toetreding van de Noordveluwse gemeenten in 2008 is uiteraard in de programmabegroting 2009 verwerkt. Ontwikkeling visie Het is drie jaar geleden dat de GGD Gelre-IJssel tot stand is gekomen uit een fusie van de GGD’en Achterhoek en Stedendriehoek. In 2008 is de GGD GelreIJssel samengegaan met de GGD Noord-Veluwe. Dit zijn redenen om te werken aan een nieuwe strategische meerjarenvisie, voor de periode 2009-2012. De visie wordt in samenspraak met de gemeenten, samenwerkingspartners en GGD-medewerkers opgesteld. Nadat het Algemeen Bestuur de visie eind 2008 heeft definitief vastgesteld, zullen wij deze uitwerken in de conceptProgrammabegroting 2010. De nieuwe visie zal ook aanleiding zijn om de opzet van de programmabegroting te heroverwegen. Het Algemeen Bestuur heeft eerder aangedrongen op het smart formuleren van de doelstellingen. In de programmabegroting 2008 zijn hiertoe de eerste stappen gezet, voornamelijk door het opnemen van indicatoren per beleidsprioriteit. Op basis van de nieuwe visie willen wij deze ontwikkeling de komende jaren doorzetten en prestaties en doelstellingen meer dan nu meetbaar formuleren. De nieuwe visie zal ook ingaan op de bestuurlijke aansturing van de GGD door de gemeenten en daarbij speelt de programmabegroting als sturingsinstrument een belangrijke rol. Wij zullen daarbij de landelijk ontwikkelde prestatie-indicatoren voor gemeentelijk gezondheidsbeleid en voor GGD’en betrekken. Verder is een goed functionerende beleidscyclus van groot belang voor het kwaliteitsbeleid en het certificeringstraject voor de verschillende taken van de GGD. Procedure programmabegroting Het Algemeen Bestuur heeft in zijn vergadering van 24 april 2008 de ontwerpProgrammabegroting 2009 behandeld. Hierna is de programmabegroting naar de gemeenten gestuurd voor de zogenoemde zes-wekentermijn, waarin de raden van de deelnemende gemeenten kunnen reageren op de ontwerp-begroting. De gemeenten hebben in december 2007 een aankondiging ontvangen van de toezending en de reactietermijn, zodat zij zich tijdig kunnen voorbereiden. In de 7


concept 1.3

praktijk blijkt zes weken vaak kort voor de reactie van de gemeenteraad. De gemeenten kunnen van 1 mei t/m 12 juni 2008 reageren. Mocht dit niet lukken, dan verzoeken wij de gemeenten om in ieder geval vóór de AB-vergadering van 4 juli 2008 te reageren. Wij bespreken de ontvangen reacties en zullen de Programmabegroting zo nodig aanpassen. Hierover informeren wij het Algemeen Bestuur in het voorstel, waarmee wij de Programmabegroting 2009 ter vaststelling voorleggen in de AB-vergadering op 4 juli 2008. In het najaar van 2008 zal de Productenbegroting 2009 verschijnen, die per product financiële en prestatiegegevens bevat. De productenbegroting zal door ons bestuur worden vastgesteld en ter informatie aan het Algemeen Bestuur (vergadering van 21 november 2008) en de gemeenten worden aangeboden. Twee onderdelen van de Programmabegroting 2009 zullen wij in het najaar 2008 bij begrotingswijziging aan het Algemeen Bestuur aanbieden, zonder consequenties voor de inwonerbijdrage. Dit betreft de financiële begroting (overzicht van de baten en lasten op basis van de deelprogramma’s Jeugdgezondheidszorg en Openbare gezondheidszorg) en de Staat van activa (met de voorgenomen investeringen in 2009).

Het Dagelijks Bestuur van de GGD Gelre-IJssel,

drs. J.G.A. Derks directeur/secretaris a.i.

mr. G.J. de Graaf voorzitter

8


concept 1.3

BELEIDSBEGROTING 1.

Bestuurlijk kader Wettelijke taken In de Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid (WCPV) zijn de taken en verantwoordelijkheden vastgelegd die de gemeente heeft voor de collectieve preventie op het gebied van volksgezondheid, ook wel openbare gezondheidszorg genoemd. De WCPV richt zich op ziektepreventie en op bescherming en bevordering van de gezondheid van de bevolking of groepen daaruit. Gemeenten brengen de hieruit voortvloeiende taken en werkzaamheden onder bij hun GGD. De GGD Gelre-IJssel voert wettelijke gezondheidstaken uit voor 21 gemeenten in de regio’s Noord-Veluwe, Stedendriehoek en Achterhoek. Sinds 2007 valt de openbare geestelijke gezondheidszorg grotendeels niet meer onder de WCPV, maar onder de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). De (basis)taken van de GGD bij de OGGZ worden wel tot het basistakenpakket van de GGD gerekend. Terugblik op visie 2006-2008 Na de totstandkoming van de GGD Gelre-IJssel in 2005 is in 2006 de visienota Van fusie naar visie vastgesteld. De missie en visie zijn uitgewerkt in een schets van de GGD Gelre-IJssel zoals die er volgens onze ambities in 2008 uit moet zien. Het Algemeen Bestuur van de GGD Gelre-IJssel heeft hiermee op 21 april 2006 ingestemd. De missie van de GGD Gelre-IJssel is als volgt verwoord: De GGD stelt zich tot doel het bevorderen en beschermen van de gezondheid van de bevolking van de regio, met speciale aandacht voor jeugd en risicogroepen. De GGD wil zich profileren als een herkenbare en laagdrempelige organisatie en als een leverancier van betrouwbare en vakkundige zorg aan haar klanten. In bijlage 9.3 treft u een verkorte weergave van de visienota 2006-2008 aan. Wanneer we terugblikken op de doelstellingen die erin staan beschreven, is de – niet verrassende – conclusie dat er weliswaar veel is bereikt, maar ook nog veel staat te doen. Bij de verschillende onderdelen komen we in het kort tot de volgende conclusies: • de gezondheidsgegevens die de GGD verzamelt kunnen nog meer worden gebruikt voor het gezondheidsbeleid van de gemeenten en het beleid van de GGD • de relatie tussen de gemeenten en de GGD beschouwen we als redelijk tot goed, maar deze behoeft wel verdieping. De schaalvergroting door de uitbreiding met Noord-Veluwe is hiervoor een extra reden • voor de jeugdgezondheidszorg voor 4-19 jarigen heeft de GGD het wettelijke basistakenpakket ingevoerd, zoals beoogd. De samenwerking in de praktijk met de thuiszorgorganisaties, die de jeugdgezondheidszorg voor 0-4 jarigen uitvoeren, wordt steeds intensiever. Nieuwe ontwikkelingen, zoals de centra voor jeugd en gezin, vragen echter weer om een nieuwe impuls • de reizigersvaccinaties bij de GGD heeft goed aangesloten op de landelijke ontwikkelingen en haar positie in de markt behouden 9


•

• •

• •

• •

•

concept 1.3

de beoogde integratie van de medische opvang voor asielzoekers in de GGD achterhaald, doordat het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA) begin 2007 het lopende contract medische opvang van asielzoekers per 2009 heeft opgezegd bij de nieuwe opzet van de programmatische preventie (bevolkingsonderzoeken) is op landelijk niveau nog weinig voortgang geboekt. De toekomstige rol van de GGD is onduidelijk bij de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) is de gewenste bijdrage van de GGD Gelre-IJssel, na een actieve betrokkenheid in de voorbereiding van het WMO-beleid in 2006, nog onvoldoende uitgekristalliseerd de organisatie van de forensische geneeskunde blijft een voortdurend aandachtspunt, maar de kwaliteit en continuïteit van de zorgverlening zijn de afgelopen jaren verbeterd zoals beoogd is de toetreding van de Noordveluwse gemeenten tot de GGD Gelre-IJssel in 2008 gerealiseerd. De samenwerking met de regio’s Achterhoek en Stedendriehoek vindt op pragmatische basis plaats. De afgelopen tijd is duidelijk geworden dat de samenwerking tussen GGD en GHOR duidelijker moet worden vastgelegd. de samenwerking met de andere GGD’en in de provincies Overijssel en Gelderland is geïntensiveerd. Over de toekomstige structuur van de samenwerking zal in 2008 waarschijnlijk worden besloten. de beoogde HKZ-certificering van de jeugdgezondheidszorg, infectieziektenbestrijding en ondersteunende functies is in 2008 zover dat een proef-audit is gehouden. Het kwaliteitsbeleid, waarvoor op de vergrote schaal een bredere basis bestaat, zal worden voortgezet. de Academische werkplaats heeft een eigen plek binnen de GGD en met name met Kennis- en Expertisecentrum gekregen. Met gemeenten zijn interessante samenwerkingsprojecten gestart.

Deze conclusies willen wij betrekken bij de ontwikkeling van de visie voor de komende jaren. Graag horen we ook uw mening hierover. Visie 2009-2012 In 2008 werken wij aan een nieuwe visienota voor de periode 2009-2012, ook naar aanleiding van de toetreding van de Noordveluwse gemeenten. Een belangrijk uitgangspunt daarin zal de uitkomst zijn van de discussiebijeenkomst in februari 2007 over het eigenaarschap van de GGD. De conclusie hiervan is dat de GGD in de eerste plaats een organisatie van de gemeenten is. Primair richt de GGD zich op de burger en de gemeenten. Uitgangspunt vormen de eigen verantwoordelijkheid van de burger en het vertrouwen in lokale verbanden. Bemoeienis door de rijksoverheid met het lokale gezondheidsbeleid en de GGD moet een meerwaarde bieden en zal hierop kritisch worden bekeken. De visie voor de komende jaren wordt in samenspraak met de gemeenten, samenwerkingspartners en GGD-medewerkers opgesteld. In juni is er een werkconferentie met de leden van het Algemeen Bestuur (de wethouders volksgezondheid en de burgemeesters van de centrumgemeenten). Wij zullen de visie op 21 november 2008 ter vaststelling aan het Algemeen Bestuur voorleggen. 10


concept 1.3

Basisproducten en plusproducten De GGD Gelre-IJssel kent als uitgangspunt dat uniforme basisproducten worden geleverd aan alle deelnemende gemeenten tegen een uniforme inwonerbijdrage. In 2008 worden bij het samengaan van de GGD’en Noord-Veluwe en GelreIJssel afspraken gemaakt over de overgangssituatie. Gedacht wordt aan het betalen van dezelfde inwonerbijdrage door de gemeenten van de Noord Veluwe en het tijdelijk betalen van een bijdrage voor frictiekosten door de Regio Noord Veluwe. Naast basisproducten kent de GGD plusproducten, waarbij differentiatie tussen gemeenten mogelijk is, zowel inhoudelijk als financieel. Behalve voor gemeenten kan de GGD ook plusproducten leveren in opdracht van derden.

11


concept 1.3

2.

Financiële uitgangspunten

2.1

Overwegingen bij de uitgangspunten begroting 2009 Bij de ambtelijke voorbereiding is zowel naar de uitgangspunten van de gemeente Deventer als van de gemeente Apeldoorn gekeken. De methodieken die beide gemeenten daarbij hanteren ontlopen elkaar niet zoveel. Loonstijging Beide gemeenten berekenen en stellen het percentage vast dat de salarissen in de begroting 2009 mogen stijgen (lump sum). Als basis gaat de gemeente Apeldoorn daarbij uit van de raming 2009 in de meerjarenraming 2008-2011. Bij de gemeente Deventer wordt de raming 2008 als uitgangspunt genomen. Principieel maakt dat geen verschil. Voorafgaande aan het opmaken van de begroting wordt het bestaande salarisbudget als uitgangspunt genomen, de toe te passen stijgingen voor de salarissen en sociale lasten berekend en aan de hand daarvan wordt het nieuwe salarisbudget vastgesteld. Beide gemeenten gebruiken daarbij ramingen van het Centraal Planbureau, maar betrekken daarbij ook de ontwikkelingen op het gebied van de CAO en de te verwachten wijzigingen in de sociale lasten. Het systeem van zowel Deventer als Apeldoorn is goed werkbaar en transparant. Beide systemen zijn wel grofmazig en de uitkomsten niet altijd gelijk aan de loonkostenontwikkeling van de organisatie (i.c. de GGD). Specifieke kenmerken van de GGD zijn bijvoorbeeld veel parttimers, waardoor andere uitkomsten in verband met nominale- en bodembedragen in de sociale voorzieningen en arbeidsvoorwaarden. Hierdoor kunnen tekorten ontstaan. De gemeente Apeldoorn heeft dit opgelost door haar diensten de gelegenheid te geven te reserveren, maximaal 10% van de budgetten voor personeel, ingehuurd personeel, leveringen en diensten derden (excl. huur, energie, investeringen). Het college van B&W van Apeldoorn heeft de bedragen naar beneden afgerond. Loonkostenstijging begroting 2009. Volgens de methoden van de gemeenten Apeldoorn en Deventer zijn er de volgende stijgingen en inschattingen van de loonkosten voor de begroting 2009. Nacalculatie 2007 Nacalculatie 2008/Belastingplan 2008 (Verdere) doorwerking CAO 2007-2009 Inschatting CAO 2009 e.v. 5/12 deel v.h. jaar Inschatting hogere eindejaarsuitkering in 2009 Doorwerking premie- ontwikkeling 2009 Incidenteel Overige nog nader te verklaren Totaal 12

Apeldoorn 0,85% 1,80% 0,95% 1,50%

Deventer

0,50%

1,50%

0,25% 5,85%

2,00% 0,90% 1,30%

1,00% - 0,70% 6,00%


concept 1.3

De gemeente Apeldoorn heeft de nacalculatie 2007 reeds eerder in de cijfers verwerkt, zodat ze voor de begroting uitkomt op 5%. De gemeente Deventer heeft in verband met te lage ramingen, de begroting 2008 inmiddels bijgesteld met 2 %. In verband met recente CAO afspraken nemen, inclusief de verhogingen voor de eindejaarsuitkeringen, de lasten in 2008 met 5,5% toe. Geschat was een toename van 3,5% in de begroting 2008. De GGD Gelre-IJssel heeft tot nu toe de gemeente Deventer gevolgd en dient de bijstelling van 2 % nog op te nemen in de begroting 2008. Na bijstelling van de begroting 2008 komen we bij het volgen van de gemeente Deventer voor 2009 uit op 4% en bij het volgen van de gemeente Apeldoorn op 5 %. Materiële uitgaven Zowel de gemeente Deventer als de gemeente Apeldoorn gebruikt cijfers van het Centraal Planbureau. Beide gemeenten corrigeren afwijkingen uit voorgaande jaren, waarbij de gemeente Apeldoorn voor de te verwachten prijsstijgingen meer meeneemt dan de gemeente Deventer. Apeldoorn Deventer 1,75% 3,00%

Meegenomen prijsstijging begroting 2008 Meegenomen prijsstijging begroting 2009 (incl. correctie voorgaande jaren) Stijging over 2008 en 2009 Gemiddeld over 2008/2009

4,25%

2,00%

6,00% 3,00%

5,00% 2,50%

GGD 1,10%

Uitgaande van een prijsstijging van 5% over het totaal van de begroting 2008 en 2009, zou de GGD bij begrotingswijziging de prijsstijging voor 2008 dienen te verhogen met 1,4% en daarboven voor 2009 een percentage van 2,5% dienen aan te houden.

2.2

Uitgangspunten begroting 2009 Gebruiken wij voor de begroting 2009 de uitgangspunten Deventer of Apeldoorn? Wij hebben besloten om met ingang van de begroting 2010 uit te gaan van de uitgangspunten van de gemeente Apeldoorn. Op zichzelf zal dit structureel gezien geen gevolgen voor de te hanteren loon- en prijsstijgingen hebben. De (pragmatische) redenen voor de overstap zijn met name dat Apeldoorn de uitgangspunten eerder volledig beschikbaar heeft en dat, als de verwachte congruentie in de GGD-regio tot stand komt, wordt aangesloten bij één van de deelnemende gemeenten. Wij hechten aan een duidelijke en consistente lijn bij het bepalen van de uitgangspunten van de begroting. Het jaar 2009 zien wij als een overgangsjaar, waarvoor wij nog globaal het systeem van de gemeente Deventer volgen. Wij hebben de volgende percentages aangehouden voor het bijstellen van de begroting 2008 en de begroting 2009: 13


• •

2.3

concept 1.3

Loonstijging: Voor actualisatie van de begroting 2008 een stijging van 2%. Daarboven voor de begroting 2009 een stijging van 4%. Prijsstijging: Wij zijn van mening dat wij, gezien ook de verwachtingen van het Centraal Planbureau 2,5% dienen aan te houden, maar dat wij de te lage raming 2008 niet meer zullen bijstellen.

Consequenties (inwoner)bijdragen deelnemende gemeenten De begroting van de GGD Gelre-IJssel bestaat momenteel voor 70% uit kosten waarop de loonkostenstijging van toepassing is en voor 30% uit overige kosten waarop de prijsstijging van toepassing is. Deze percentages worden toegepast voor de berekeningen van de bijdragen voor de deelnemende gemeenten. Actualisatie begroting 2008 Bijdrage 2008 t/m 4e wijziging, 13,99 per inwoner Toevoeging 2008 voor de GGD Noord Veluwe, 13,99 per inwoner Tussentelling Loonstijging 2% is 1,40% over het gemiddelde Geactualiseerde begroting 2008: 14,18 per inwoner Stijging uitgangspunten 2009, gewogen gemiddelde 3,56% Bijdrage 2009: 14,68 per inwoner

2.4

“

9.938.882 2.279.825

“

12.218.707 171.062 12.389.769

“

440.607 12.830.376

Rente en afschrijvingen We houden voor de begroting 2009 rekening met 5% rente. De kapitaallasten nemen jaarlijks meer dan evenredig toe. Dit heeft geen gevolgen voor de bijdragen van de gemeenten. Voor die berekening worden kapitaallasten ondergebracht in de component materiële uitgaven.

14


concept 1.3

3.

Toelichting opzet en leeswijzer

3.1

Gemeenten en GGD In de verhouding tussen de gemeenten en de GGD zien we parallellen met de dualistische verhouding tussen raad en college van B&W bij de gemeente. De vertegenwoordigers van de gemeenten hebben bij de GGD een kaderstellende, controlerende en vertegenwoordigende rol, zoals de gemeenteraadsleden die binnen de gemeente hebben. Evenals bij de gemeente is de programmabegroting een belangrijk sturingsinstrument voor het Algemeen Bestuur (vergelijk de gemeenteraad) en biedt de programmabegroting het kader waarbinnen het Dagelijks Bestuur (college van B&W) beleid ontwikkelt en uitvoert. De GGD heeft echter niet alleen te maken met de gemeenten als opdrachtgever. Voor een aanzienlijk en toenemend deel is er sprake van landelijke sturing van de GGD’en door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). De bemoeienis van het rijk krijgt vorm via overleg, financiële middelen, kwaliteitseisen (inspectie, certificering) en uiteindelijk eventueel via aanwijzingen door de minister. Zoals gezegd in hoofdstuk 1 vinden wij dat hierbij de toegevoegde waarde voor de kwaliteit van de zorgverlening aan de burger duidelijk moet zijn. In het programmadeel van deze begroting leggen we de nadruk op die taken van de GGD, waarbij de gemeenten ruimte hebben voor eigen (gezondheids)beleid. Minder aandacht kan uitgaan naar producten die grotendeels door landelijke richtlijnen en medische standaarden worden bepaald. Als bijlage (9.1) is een overzicht bijgevoegd van de productgroepen van de GGD en de mate waarin sturing landelijk of door de gemeenten kan plaatsvinden. Voor alle producten geldt dat de GGD aan de gemeenten moet verantwoorden dat deze in de afgesproken omvang, binnen het beschikbare budget en op het vereiste kwaliteitsniveau worden gerealiseerd.

3.2

Onderdelen programmabegroting De programmabegroting bestaat uit: • de beleidsbegroting • de financiële begroting Beleidsbegroting Het eerste deel van de beleidsbegroting is het programmaplan. Het streven is om hierin de bestuurlijk relevante hoofdpunten van het GGD-beleid centraal te stellen. In het programmaplan komen de bij de gemeenten bekende vragen aan de orde: • wat willen we bereiken? • wat gaan we ervoor doen? • wat mag het kosten

15


concept 1.3

Er is één programma, het programma GGD Gelre-IJssel, dat is onderverdeeld in: • een deelprogramma Jeugdgezondheidszorg en • een deelprogramma Openbare Gezondheidszorg. Deze onderverdeling sluit aan op de functionele indeling voor de gemeentebegrotingen. Het Algemeen Bestuur autoriseert het Dagelijks Bestuur op het niveau van het programma. Anders gezegd: de deelnemende gemeenten sturen de GGD aan op programmaniveau. Het tweede onderdeel van de beleidsbegroting, met de verplichte financiële paragrafen, gaat over: • weerstandsvermogen (inventarisatie weerstandcapaciteit, inventarisatie risico’s en beleid) • financiering (treasurybeleid) • bedrijfsvoering (ondersteunende functies) • verbonden partijen (waar de GGD bestuurlijke invloed en financieel belang heeft). Financiële begroting Het tweede deel van de programmabegroting, de financiële begroting bestaat uit een overzicht van de baten en lasten (op basis van de deelprogramma’s Jeugdgezondheidszorg en Openbare gezondheidszorg) en de Staat van activa (met de voorgenomen investeringen in 2009). Deze onderdelen worden in de loop van 2008 uitgewerkt. Wij zullen deze onderdelen in de tweede helft van 2008 bij begrotingswijziging aanbieden aan het Algemeen Bestuur. Voor de inwonerbijdrage heeft dit geen gevolgen.

3.3

Productenbegroting Naast de programmabegroting stelt de GGD een productenbegroting op, waarin per product financiële gegevens en prestatiegegevens zijn opgenomen. De productenbegroting is een hulpmiddel voor ons als dagelijks bestuur om toe te zien op de uitvoering door de GGD van het vastgestelde programma. Voor het Algemeen Bestuur en de gemeenten dient de productenbegroting ter informatie. De Productenbegroting 2009 verschijnt in het najaar van 2008. De GGD is bezig de aanlevering en presentatie van prestatiegegevens te verbeteren.

3.4

Verantwoording In de Financiële verordening van de GGD Gelre-IJssel is vastgelegd dat het Dagelijks Bestuur tussentijdse rapportages aanbiedt aan het Algemeen Bestuur. De tussenrapportages gaan over de eerste vier en de eerste acht maanden van het lopende begrotingsjaar en worden aangeboden vóór respectievelijk 1 juli en 1 november. In 2008 zullen deze rapportages worden uitgebracht, voortbouwend op de rapportages in de afgelopen jaren. Na afloop van het jaar legt het Dagelijks Bestuur verantwoording af in de jaarstukken. De jaarstukken bestaan uit het jaarverslag en de jaarrekening, die door het Algemeen Bestuur worden vastgesteld. 16


concept 1.3

PROGRAMMA GGD GELRE-IJSSEL 4.

Deelprogramma Jeugdgezondheidszorg Omschrijving deelprogramma Het deelprogramma Jeugdgezondheidszorg (JGZ) omvat de volgende producten: 1. Preventief Gezondheidsonderzoek 5 - 6 jarigen primair onderwijs 2. Preventief Gezondheidsonderzoek groep 7 primair onderwijs 3. Preventief Gezondheidsonderzoek klas 2 Voorgezet Onderwijs 4. Spraak- en taalscreening 5-jarigen 5. Eerste preventieve gezondheidsonderzoek speciaal onderwijs (REC-scholen) 6. Preventieve Gezondheidsonderzoeken in het speciaal onderwijs (RECscholen) 7. Onderzoek op indicatie 8. Follow up preventieve gezondheidsonderzoeken en logopedisch onderzoek 9. Groepsgerichte monitoring en schoolgezondheidsbeleid 10. Collectieve preventie JGZ 11. Thematische ouderbijeenkomsten 12. Hoofdluisbegeleiding 13. Zorgcoördinatie 14. Zorg AdviesTeam 15. Zorgteam op school 16. (Buurt)Netwerken 17. (Permanente) Commissie Leerlingen Zorg 18. Zorg bij bijzondere gebeurtenissen

Wat willen we bereiken? Doelstelling De Jeugdgezondheidszorg heeft als doel het bevorderen, beschermen, beveiligen en bewaken van de lichamelijke, cognitieve, sociale en geestelijke gezondheid en ontwikkeling van jeugdigen. Het streven is verschillen in gezondheid te verkleinen en iedereen gelijke kansen op gezondheid te bieden. Doelgroep van de jeugdgezondheidszorg van de GGD zijn kinderen en jeugdigen van 4 tot 19 jaar en hun ouders Beleidskader De preventieve jeugdgezondheidszorg is een taak die de GGD als gemeentelijke gezondheidsdienst uitvoert op basis van de Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid (WCPV). De gemeenten zijn sinds 2003 verantwoordelijk voor de hele jeugdgezondheidszorg voor 0 tot 19-jarigen. Van oudsher is er een scheiding in de uitvoering van de jeugdgezondheidszorg: de thuiszorg draagt zorg voor de 0-4 jarigen en de GGD voor de 4-19 jarigen. De kerntaken van de jeugdgezondheidszorg zijn uitgewerkt in het basistakenpakket jeugdgezondheidszorg 0 tot 19 jaar. Binnen het basistakenpakket bestaat de uitsplitsing in een uniform deel en een met alle gemeenten afgesproken 17


concept 1.3

maatwerkdeel: samen zijn dit de wettelijk verplichte JGZ-basisproducten. Voor het uniform deel heeft de gemeente geen beleidsvrijheid: dit deel bestaat uit activiteiten, die voor iedere jeugdige op dezelfde manier moeten worden uitgevoerd. Naast de wettelijk verplichte taken die iedere GGD in elke gemeente uit moet voeren, kunnen gemeenten voor hun inwoners extra aanbod van JGZ inkopen, als maatwerk of plusproduct. Dit maatwerk biedt de gemeente de mogelijkheid om rekening te houden met bijzondere omstandigheden en plaatselijke behoeften. Wat gaan we ervoor doen? Bij het deelprogramma jeugdgezondheidszorg zijn de prioriteiten in 2009: 1. het deelnemen in de vorming van de Centra voor Jeugd en Gezin in de gemeenten in Gelre-IJssel. Uitgangspunt voor de inbreng van de GGD vormt de centrale rol van de jeugdgezondheidszorg in monitoring, probleemsignalering en preventieve zorg voor de jeugd tussen 0 en 19 jaar Indicator: de GGD Gelre-IJssel is partner in alle (te vormen) Centra voor Jeugd en Gezin in de gemeenten in Gelre-IJssel 2. de vernieuwde werkwijze van de jeugdgezondheidszorg invoeren die in 2008 is vastgesteld en die meer is gericht op risicokinderen, bemoeizorg en zorgcoördinatie, als uitwerking van het wettelijke basistakenpakket jeugdgezondheidszorg Indicator: na een gefaseerde invoering vanaf het schooljaar 2008/2009 is de vernieuwde werkwijze GGD-breed eind 2009 volledig geïmplementeerd 3. het per 1 januari 2009 invoeren van één elektronisch kinddossier (EKD) voor de jeugdgezondheidszorg van 0-19 jarigen, in samenwerking met de thuiszorgorganisaties in het werkgebied die de jeugdgezondheidszorg 0-4 jarigen verzorgen Indicator: in 2009 werken de GGD en de betrokken thuiszorgorganisaties met één EKD en is (daarmee) de gegevensuitwisseling tussen thuiszorg en GGD gegarandeerd 4. afhankelijk van de landelijke ontwikkelingen: bijdragen aan de invoering door de gemeenten van de landelijke verwijsindex risicojongeren, als hulpmiddel voor een goede signalering en zorg voor jeugd. In aanvulling hierop meewerken aan de invoering door de gemeenten, onder regie van de provincie, van een regionale, meer uitgebreide verwijsindex voor gerichte ondersteuning van de regionale/lokale zorgnetwerken Indicator: in 2009 maakt de GGD gebruik van de landelijke verwijsindex en van de aanvullende regionale verwijsindex, die beide door de gemeenten worden ingevoerd 5. het realiseren van certificering van de jeugdgezondheidszorg voor de vestiging Harderwijk (regio Noord-Veluwe) volgens de HKZ-norm (Stichting Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector), in aansluiting op de in 2008 beoogde certificering van de jeugdgezondheidszorg voor de “oude” GGD Gelre-IJssel Indicator: het HKZ-certificaat is toegekend in 2009 18


concept 1.3

6. het realiseren van de gemaakte contractafspraken en gestelde productievolumes. Indicator: de in de productenbegroting 2008 opgenomen prestatiecijfers worden behaald. De gestelde norm is 90 %. Afwijkingen zijn onderbouwd.

19


5.

concept 1.3

Deelprogramma Openbare Gezondheidszorg Omschrijving deelprogramma Het deelprogramma Openbare Gezondheidszorg (OGZ) omvat de volgende productgroepen 1. Infectieziektebestrijding 2. Vaccinaties 3. Medische milieukunde 4. Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) 5. Beleidsadvisering 6. Epidemiologie 7. Gezondheidsbevordering 8. Bevolkingsonderzoeken 9. Forensische geneeskunde 10. Overige OGZ

Wat willen we bereiken? Doelstellingen Het deelprogramma Openbare gezondheidszorg bestaat uit een groot aantal, verschillende producten. Gemeenschappelijk doel is het bevorderen en beschermen van de gezondheid van de bevolking in de regio, met speciale aandacht voor risicogroepen. Beleidskader Het deelprogramma betreft voornamelijk wettelijke taken die de GGD als gemeentelijke gezondheidsdienst uitvoert op basis van de WCPV. Daarnaast gaat het om plusproducten, die weliswaar nauw samenhangen met de wettelijke kerntaken van de GGD, maar aanvullend in opdracht van gemeenten of derden worden gerealiseerd. Voor de uitvoering van een deel van de OGZ-taken zijn vooral landelijke richtlijnen en professionele standaarden bepalend. Dit betreft: • infectieziektenbestrijding (inclusief SOA/HIV-bestrijding, TBC-bestrijding en technische hygiënezorg) • vaccinaties • bevolkingsonderzoeken • forensische geneeskunde. Voor de laatste drie taken zijn geen beleidsprioriteiten opgenomen in de Programmabegroting. Andere taken bieden meer ruimte voor inhoudelijke beleidsbeïnvloeding door de gemeenten: • medische milieukunde • OGGZ (openbare geestelijke gezondheidszorg) • beleidsadvisering (lokaal gezondheidsbeleid) • epidemiologie • gezondheidsbevordering. 20


concept 1.3

Wat gaan we ervoor doen? Voor het deelprogramma openbare gezondheidszorg zijn de prioriteiten in 2009: Infectieziektebestrijding (inclusief SOA/HIV-bestrijding, TBC-bestrijding en technische hygiënezorg) 1. het structureren en uitbouwen van de samenwerking met de andere GGD’en in Oost-Nederland op het gebied van infectieziektenbestrijding Indicator: de Gelderse en Overijsselse GGD’en hebben schriftelijk vastgelegde afspraken gemaakt over het vervolg op het in 2008 beëindigde VIZO-project 2. het uitvoeren van spreekuren als laagdrempelige voorziening voor aanvullende seksuele hulpverlening, op basis van de VWSsubsidieregeling hiervoor, in samenwerking met de GGD’en in OostNederland en in aansluiting op de aanvullende curatieve SOA-bestrijding door de GGD’en Indicator: de GGD’en in Oost-Nederland maken gebruik van de VWSsubsidieregeling voor aanvullende seksuele hulpverlening 3. het realiseren van certificering van de infectieziektenbestrijding voor de vestiging Harderwijk (regio Noord-Veluwe) volgens de HKZ-norm (Stichting Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector), in aansluiting op de in 2008 beoogde certificering van de infectieziektenbestrijding voor de “oude” GGD Gelre-IJssel Indicator: het HKZ-certificaat is toegekend in 2009. Medische milieukunde (MMK) 4. het realiseren van certificering van de medische milieukunde volgens de HKZ-norm (Stichting Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector) Indicator: het HKZ-certificaat is toegekend in 2009 Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) 5. het beschrijven van het aanbod van basis- en plusproducten OGGZ van de GGD Gelre-IJssel, op basis van de in 2008 te formuleren visie. Het OGGZ-aanbod is bij alle gemeenten in de regio Gelre-IJssel bekend en geïmplementeerd. Indicator: de GGD voert het aanbod OGGZ-basisproducten uit in de gemeenten in Gelre-IJssel Beleidsadvisering / Epidemiologie / Gezondheidsbevordering 6. het ondersteunen van de gemeenten bij de uitvoering van de 2e generatie nota’s gezondheidsbeleid, gericht op gezamenlijke speerpunten van de gemeenten en de landelijke speerpunten van de VWS-nota Langer gezond leven Indicator: alle 21 gemeenten hebben van de GGD Gelre-IJssel ondersteuning ontvangen bij de ontwikkeling van lokaal gezondheidsbeleid

21


concept 1.3

7. het analyseren van de uitkomsten van de eerste, in 2008 uitgevoerde gezondheidsmonitor onder volwassenen en het presenteren van de uitkomsten aan de 21 gemeenten Indicator: de uitkomsten van de volwassenen-monitor zijn in rapportages voor de regio en per gemeente vastgelegd en bilateraal besproken met de 21 gemeenten. 8. het voorbereiden en uitvoeren de eerste gezondheidsmonitor onder 0-12 jarigen Indicator: de enquête voor de gezondheidsmonitor 0-12 jarigen is uitgevoerd en de verkregen data kunnen worden geanalyseerd voor de presentatie van de uitkomsten in 2010 9. het voorbereiden van voortzetting van het convenant voor de periode 20052010 voor de samenwerking tussen gemeenten, Wageningen Universiteit en de GGD in de Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Agora Indicator: op basis van een tussentijdse evaluatie hebben Wageningen Universiteit en de GGD een voorstel opgesteld voor de voortzetting van het convenant en is hierover gerapporteerd aan het Algemeen Bestuur 10. het bijdragen aan de voorbereiding van een mogelijk alcoholmatigingsproject voor de jeugd in de regio Noord-Veluwe met een brede aanpak, in een samenwerkingsverband van gemeenten, politie, verslavingszorg, GGD en andere betrokkenen. Daarbij wordt gebruikgemaakt van de ervaringen bij de lopende alcoholmatigingsprojecten voor de jeugd in de regio’s Achterhoek en Stedendriehoek. Indicator: de GGD heeft actief deelgenomen aan de voorbereiding van een mogelijk in 2009 te starten alcoholmatigingsproject voor de jeugd in de regio Noord-Veluwe . 11. het bijdragen aan de realisering van publieksinformatie, met name over gezond leven en preventie, in het werkgebied Gelre-IJssel. Wat de digitale publieksinformatie betreft zal dit gebeuren in aansluiting op het landelijke initiatief van VNG, MEE, bibliotheken en GGD Nederland voor een landelijke sociale kaart en de uitwerking hiervan in regionale initiatieven voor sociale kaarten binnen Gelre-IJssel Indicator: in tenminste één regio is een sociale kaart tot stand gekomen met medewerking van de GGD bij de informatie over gezond leven en preventie 12. het adviseren van de gemeenten over de beleidsvorming en jaarlijkse evaluatie van de uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning, gericht op de rol van gezondheid(spreventie) binnen het WMO-beleid Indicator: de GGD neemt actief deel aan de regionale WMO-overleggen in het werkgebied 13. het ontwikkelen van een samenhangend basis- en plusaanbod voor gezondheidsbevordering vanuit de GGD Gelre-IJssel dat is gericht op landelijke speerpunten collectieve preventie (aanpak van roken, overgewicht, schadelijk alcoholgebruik, diabetes en depressie) en waarbij de doelgroepen jongeren, ouderen en mensen met een lage sociaal economische status (SES) de meeste aandacht zullen krijgen. Indicator: de GGD heeft een visie geformuleerd op het aanbod voor gezondheidsbevordering 22


concept 1.3

14. het realiseren van certificering van Beleidsadvisering, Epidemiologie en Gezondheidsbevordering volgens de HKZ-norm (Stichting Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector) Indicator: de HKZ-certificaten voor Beleidsadvisering, Epidemiologie en Gezondheidsbevordering zijn toegekend in 2008 Openbare gezondheidszorg - algemeen 15. het realiseren van de gemaakte contractafspraken en gestelde productievolumes. Indicator: de in de productenbegroting 2008 opgenomen prestatiecijfers worden behaald. De gestelde norm is 90 %. Afwijkingen zijn onderbouwd.

23


6.

concept 1.3

Financiën programma GGD In dit onderdeel zijn de baten en lasten van de twee deelprogramma’s opgenomen. Tevens geven wij hier de inwonerbijdragen per gemeente voor de basisproducten weer.

6.1

Wat mag het kosten? Overzicht baten en lasten Hieronder volgt een overzicht van de baten en de lasten in 2 delen: a. baten en lasten rekening 2007 en begroting 2008 na 4e wijziging met actualisatie invoegen GGD Noord Veluwe en loonstijging 2008 van 2 % Bedragen

Omschrijving Lasten: Personeelslasten en inhuren derden Kapitaallasten Tijdelijke projecten directie Overige lasten Lasten totaal Baten: Bijdragen gemeenten algemeen Bijdragen gemeenten, ivm inzet personeel Bijdragen gemeenten overig Bijdragen voor frictie Bijdragen Rijk Bijdragen derden en overige Rentebaten Baten totaal Resultaat voor bestemming Onttrekking uit reserves Bestemmingsreserve fusie 2005 Bestemmingsres tijdelijke achterstanden Bestemmingsreserve tijdelijke proj. (uitrol JOED) Onttrekking reserves totaal Resultaat na bestemming

Begroting Rekening 2008 incl 2007 1e t/m 4e wijziging

Inbreng SubNoord totaal Veluwe 2008 (globaal)

1.000

Corr 2% Geactualiivm loonstijging seerd 2008 2008

10.636 89 369 3.504 14.598

10.725 241

2.460 40

13.185 281

3.129 14.095

856 3.357

3.985 17.451

247

13.432 281 0 3.985 17.698

9.535

9.939

2.280

12.218

171

12.390

-18 961

-18 967

0

158 3.769 201 14.606

160 2.847 100 13.995

-18 967 600 160 3.324 100 17.351

246

-18 967 600 160 3.400 100 17.598

8

-100

-100

0

-100

226

100

100

600 477 3.357

247

76

100

281 20 527

100

0

100

0

100

535

0

0

0

0

0

24


concept 1.3

b. Baten en lasten geactualiseerde begroting 2008, begroting 2009 en meerjarenraming 2010 t/m 2012 Bedragen 1.000 Meerjarenraming Omschrijving

Geactualiseerde Begroting begroting 2008 2009

Lasten: Personeelslasten en inhuren derden Te bezuinigen personeelslasten afbouw frictie Kapitaallasten Overige lasten Project EKD Lasten totaal

2010

2011

2012

281 3.985

13.951 -156 288 4.035

13.951 -312 288 3.985

17.698

18.117

17.911

13.951 -468 288 3.985 -335 17.420

13.951 -624 288 3.985 -422 17.177

12.390

12.830

12.830

-18 967 600 160 3.400 100 17.598

-19 1.001 468 166 3.521 100 18.067

-19 1.001 312 166 3.521 100 17.911

12.830 -335 -19 1.001 156 166 3.521 100 17.420

12.830 -422 -19 1.001 0 166 3.521 100 17.177

-100

-50

0

0

0

100 100

50 50

0

0

0

0

0

0

0

0

13.432

Baten: Bijdragen gemeenten algemeen Correctie bijdrage in verband met EKD Bijdragen gemeenten, ivm inzet personeel Bijdragen gemeenten overig Bijdragen voor frictie Bijdragen Rijk Bijdragen derden en overige Rentebaten Baten totaal Resultaat voor bestemming Onttrekking uit reserves Bestemmingsreserve fusie 2005 Onttrekking reserves totaal Resultaat na bestemming

Toelichting raming 2009 De raming 2009 is nog grofmazig berekend en gebaseerd op de cijfers van de begroting 2008 (incl. 1e t/m 4e wijziging), de actualisatie in verband met de toevoeging van de GGD Noord Veluwe en de actualisatie van de lonen 2008. Tevens zijn de financiële uitgangspunten voor 2009, zoals beschreven in hoofdstuk 2, “Financiële uitgangspunten”, in de ramingen verwerkt. De concrete aanpassingen in de lasten en baten zijn: • voor actualisatie van 2008 een geraamde salarisstijging van 2,0% die leidt tot een stijging van de inwonerbijdrage over 2008 van 1,40%. • voor de begroting 2009 een loonkostenstijging van 4% en een prijsstijging van 2,5% die uitgaande van hetzelfde volume een gemiddelde lastenstijging in de begroting van 3,56% • de gemiddelde lastenstijging vormt de basis voor de berekening van de (inwoner-)bijdragen voor de deelnemende gemeenten 25


• • •

concept 1.3

in het genoemde percentage van gemiddelde lastenstijging zijn niet meegenomen de incidentele loonstijgingen en de meer dan evenredige stijging van kapitaallasten en eventueel andere kostencategorieën laatstgenoemde stijgingen worden binnen de begroting van de GGD opgelost en leiden niet tot verhoging van de (inwoner-)bijdragen van de gemeenten. In de meerjarenramingen is rekening gehouden met de afbouw van frictiekosten en de aanpassingen in verband met de meerjarenramingen van het EKD.

Verdere uitwerking begroting en meerjarenraming In de periode mei t/m september 2008 worden de begrotingen 2008 en 2009 verder uitgewerkt. De begroting 2008 feitelijk opnieuw in verband met de samenvoeging met de GGD Noord Veluwe. Dan vinden op detailniveau de ramingen van lasten en baten plaats en worden ook de productenbegrotingen opgesteld. Incidentele loonstijgingen en meer dan evenredige toename van andere kostencategorieën zullen worden gecompenseerd door elders minder prijscompensatie in de begroting mee te nemen en door een doelmatiger inzet van de personeelsformatie. Na de verdere uitwerking in de Productenbegrotingen zal in elk geval de Programmabegroting 2009 en mogelijk ook de Programmabegroting 2008 dienen te worden aangepast aan respectievelijk de Productenbegroting 2009 en 2008. De aanpassing van de programmabegroting 2009 vindt plaats bij de 1e wijziging op de begroting 2009. In deze wijziging zullen ook de ramingen 2010 t/m 2012 worden aangepast.

6.2

Inwonerbijdragen In verband met de actualisatie van de begroting 2008 wordt ook een geactualiseerd overzicht 2008 weergegeven. Verwezen wordt naar de overzichten op de volgende bladzijden.

26


concept 1.3

Overzichten Overzicht: Bijdragen deelnemende gemeenten 2008 GGD Gelre IJssel

Naam gemeente GGT

27.571

385.683

13,99

5.406

391.089

14,18

Gemeente Berkelland

45.226

632.653

13,99

8.868

641.522

14,18

Gemeente Bronckhorst

37.795

528.703

13,99

7.411

536.114

14,18

Gemeente Doetinchem

56.254

786.921

13,99

11.031

797.952

14,18

Gemeente Oost Gelre

29.850

417.563

13,99

5.853

423.416

14,18

Gemeente Montferland Gemeente Oude Ijsselstreek

35.153

491.745

13,99

6.893

498.638

14,18

40.079

560.654

13,99

7.859

568.513

14,18

Gemeente Winterswijk

29.135

407.561

13,99

5.713

413.274

14,18

GGT Deventer

Gemeente Deventer

96.594

1.351.226

13,99

18.941

1.370.166

14,18

Gemeente Lochem

32.853

459.571

13,99

6.442

466.013

14,18

Gemeente Zutphen

46.652

652.601

13,99

9.148

661.749

14,18

GGT Apeldoorn

Gemeente Apeldoorn

155.600

2.176.644

13,99

30.511

2.207.155

14,18

Gemeente Brummen

21.226

296.924

13,99

4.162

301.087

14,18

Gemeente Epe

32.993

461.530

13,99

6.469

467.999

14,18

Gemeente Voorst Korting ivm Logopedie

23.512

328.903 -18.036

13,99

4.610

333.513 -18.289

14,18

Gemeente Ermelo

26.297

367.895

13,99

5.123

373.018

14,18

Gemeente Elburg

22.246

311.222

13,99

4.333

315.555

14,18

Gemeente Harderwijk

42.057

588.377

13,99

8.193

596.570

14,18

Gemeente Nunspeet

26.535

371.225

13,99

5.169

376.394

14,18

Gemeente Oldebroek

22.802

319.000

13,99

4.442

323.442

14,18

Gemeente Putten

23.024

322.106

13,99

4.485

326.591

14,18

873.454

12.200.671

13,97

171.062

12.371.480

14,16

GGT Doetinchem

Gemeente Aalten

GGT Harderwijk

Inwon./bedr per inw.

Per Aantal Bijdragen Per inwo- Loonstij- Geactualiseerde inwoinwoners 2008, basis ner ging 2% bijdrage ner 1-1-2007 t/m 4e wijz 2008 2008 873.454 12.218.707 13,99 171.062 12.389.769 14,18

Totaal

27


concept 1.3

Toelichting: • excl.plusproducten gemeenten niet op basis van het aantal inwoners • excl. bijdragen gemeenten op basis van tarieven • excl. alcoholmatigingsprojecten Achterhoek en Stedendriehoek

28


concept 1.3

Overzicht: Bijdragen deelnemende gemeenten 2009 GGD Gelre IJssel

GGT

Naam gemeente

Per inwoner 2008 14,18

Aantal Bijdrage inwoners 2009 1-1-2008 874.181 12.830.375

Per inwoner 2009 14,68

27.571

391.089

14,18

27.567

404.602

14,68

Gemeente Berkelland

45.226

641.522

14,18

45.136

662.462

14,68

Gemeente Bronckhorst

37.795

536.114

14,18

37.834

555.291

14,68

Gemeente Doetinchem

56.254

797.952

14,18

56.241

825.451

14,68

Gemeente Oost Gelre

29.850

423.416

14,18

29.859

438.241

14,68

Gemeente Montferland Gemeente Oude Ijsselstreek

35.153

498.638

14,18

34.978

513.373

14,68

40.079

568.513

14,18

39.920

585.907

14,68

Gemeente Winterswijk

29.135

413.274

14,18

29.204

428.628

14,68

Gemeente Deventer

96.594

1.370.166

14,18

97.377

1.429.205

14,68

Gemeente Lochem

32.853

466.013

14,18

33.057

485.178

14,68

Gemeente Zutphen

46.652

661.749

14,18

46.760

686.298

14,68

Gemeente Apeldoorn

155.600

2.207.155

14,18

155.065

2.275.893

14,68

Gemeente Brummen

21.226

301.087

14,18

21.201

311.168

14,68

Gemeente Epe

32.993

467.999

14,18

32.983

484.092

14,68

Gemeente Voorst Korting ivm Logopedie

23.512

333.513 -18.289

14,18

23.670

347.405 -18.939

14,68

Gemeente Ermelo

26.297

373.018

14,18

26.278

385.683

14,68

Gemeente Elburg

22.246

315.555

14,18

22.229

326.256

14,68

Gemeente Harderwijk

42.057

596.570

14,18

42.361

621.733

14,68

Gemeente Nunspeet

26.535

376.394

14,18

26.472

388.530

14,68

Gemeente Oldebroek

22.802

323.442

14,18

22.798

334.607

14,68

Gemeente Putten

23.024

326.591

14,18

23.191

340.375

14,68

873.454 12.371.480

14,16

874.181 12.811.436

14,66

GGT Deventer

GGT Doetinchem

Gemeente Aalten

GGT Apeldoorn

Geactualiseerde bijdrage 2008 12.389.769

GGT Harderwijk

Iinwon./bedr per inw

Aantal inwoners 1-1-2007 873.454

Totaal

29


concept 1.3

Toelichting: • excl.plusproducten gemeenten niet op basis van het aantal inwoners • excl. bijdragen gemeenten op basis van tarieven • excl. alcoholmatigingsprojecten Achterhoek en Stedendriehoek

30


concept 1.3

PARAGRAFEN 7.

Paragrafen Op basis van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) zijn vier verplichte paragrafen van toepassing voor de GGD Gelre-IJssel.

7.1

Weerstandsvermogen Inleiding BBV De paragraaf weerstandsvermogen geeft weer hoe robuust de begroting is. Dit is van belang voor het geval zich financiële tegenvallers voordoen. Anders gezegd: het weerstandsvermogen is het vermogen van de GGD Gelre-IJssel om structurele en incidentele financiële risico’s op te vangen, teneinde de bedrijfsvoering op normale wijze te kunnen voortzetten. Artikel 11 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) vermeldt het volgende: 1. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen: a. de weerstandscapaciteit, zijnde de middelen en mogelijkheden waarover de provincie onderscheidenlijk gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken; b. alle risico’s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiele betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. 2. De paragraaf betreffende het weerstandsvermogen bevat tenminste: a. een inventarisatie van de weerstandscapaciteit; b. een inventarisatie van de risico’s; c. het beleid omtrent de weerstandscapaciteit en de risico’s Het BBV is ook van toepassing op de gemeenschappelijke regelingen zoals de GGD, op grond van de bepalingen van de Gemeentewet over financiële functie (art. 186 t/m 213). Beleid omtrent weerstandsvermogen Voor het beoordelen van de robuustheid van de begroting is inzicht nodig in de omvang en in de achtergronden van de risico’s en de aanwezige weerstandscapaciteit. Bij het weerstandsvermogen gaat het dan met name om het omgaan met risico’s, het risicomanagement en de gewenste weerstandscapaciteit. Niet alleen moeten de risico’s en de weerstandscapaciteit worden geïnventariseerd, maar ook moet worden bekeken hoe de GGD met de risico’s omgaat. In 2006 is er een onderzoek geweest naar de risico’s en het weerstandsvermogen van de GGD. Op basis van de rapportage hebben wij besloten de discussie over de wenselijkheid en vorm van weerstandvermogen bij de GGD te betrekken bij de discussie over het eigenaarschap van de GGD. Deze discussie is in 2007 gevoerd. Er is een voorkeur uitgesproken voor een weerstandsvermogen in de vorm van een egalisatiefonds. De eerste aanzet is gegeven in de eerder genoemde reserve

31


concept 1.3

”Bestemmingsreserve projecten en bedrijfsmatige activiteiten”. Het doel van deze reserve is schommelingen in de inwonerbijdrage op te vangen, met name als die ontstaan door tegenvallers bij markttaken van de GGD. Nog niet is besloten hoe hoog het maximum van deze reserve mag zijn. Reserves Reserves zijn onderdeel van het weerstandsvermogen Naast de benoemde reserves kunnen ook “stille” reserves aanwezig zijn, bijvoorbeeld reeds afgeschreven goederen die in het economisch verkeer nog waarde hebben. Bij de jaarrekening 2007 is de stand van de reserves na toevoeging en onttrekking rekening 2007 is afgerond 1.269.000 gespecificeerd als volgt: Overzicht reserves

FUWA Project HRM/Management Development

Forensische geneeskunde Huisvesting Achterhoek Document Management Systeem (DMS) Tijdelijke compensatie reiskosten Bestemmingsreserve fusie 2005 Bestemmingsreserve achterstanden Bestemmingsreserve projecten (joed) Aansluiting GGD Noord Veluwe, verdeling 50-50 Strategische beleidsvorming Bestemmingsreserve pers. lasten Bestemmingsreserve projecten en bedrijfsmatige activiteiten

Bedragen x 1.000 Saldo Onttrek- Toevoe- Saldo Toevoe- Te 01-01- king ging G- 01-01- ging N-V verwach2007 2007 IJ 2008 in 2008 ten saldo incl N-V in 2008 127 -74 0 53 12 65 100 38 200 137 10

-2 -38 -50 -52 -10

0 0 0 0 12

98 0 150 85 12

22 0 0 19 3

611

-226

12

397

57

120 0 150 104 15 454

333

-281

0

0

52

20

-20

0

52 0

0

0

0 0 482

0 0 0

13 148 78

13 148 560

13 34 120

25 182 680

100 1.546

0 -527

0 251

100 1.269

23 246

123 1.516

De besluitvorming over de toevoeging van 251.000 is op het moment van het opmaken van dit document nog niet genomen. Ook zijn de onderhandelingen met de Regio Noord-Veluwe over de toevoeging van 246.000 nog niet afgerond. Wordt daarover positief besloten, dan is er op dit moment 1.516.000 in de reserve waarvan ongeveer de helft gelabeld is voor uitgaven op de korte termijn. De bestemmingsreserves “personele lasten” en “projecten en bedrijfsmatige activiteiten”, samen ongeveer 800.000 in totaal, zijn bedoeld om risico’s in de bedrijfsvoering af te dekken. De “Bestemmingsreserve personele lasten” ( 680.000) is echter ook een feitelijke verplichting Het bedrag van de reserve is gelijk aan de verplichtingen in verband met nog niet opgenomen verlof en nog niet uitbetaalde vakantietoeslag aan het eind van het jaar De reserve kan ook als buffer dienen om tijdelijke tegenvallers in verband met bovenmatige ziekte, wachtgeld, WW, kosten ontslag te dekken. Hoewel het ook een feitelijke verplichting is, verhoogt deze reserve ook enigszins de weerstandscapaciteit van de GGD.

32


concept 1.3

Over de maximale hoogte van de ”Bestemmingsreserve projecten en bedrijfsmatige activiteiten” heeft nog geen bestuurlijke besluitvorming plaatsgevonden. Bij de jaarrekening 2006 is een eerste storting in deze bestemmingsreserve gedaan van 123.000. Verdere storting in deze reserve zal de weerstandscapaciteit van de GGD verhogen.

Weerstandscapaciteit en risico’s in de begroting Weerstandscapaciteit Door ramingen voor “onvoorzien” kan formeel in de begroting weerstandscapaciteit worden ingebouwd. De GGD beschikt in de begroting 2009 niet over posten onvoorzien. Ook nemen de risico’s af naarmate ruimer kan worden begroot. De resultaten over 2005 en 2006 waren goed en zou er kunnen worden geconcludeerd dat er ruimte zit in de begroting. Door bezuinigingen in 2007 was het resultaat 2007 ook een stuk minder gunstig. Door genoemde bezuinigingen en door geen reserves meer voor achterstanden in te zetten, is de structurele ruimte uit de begroting verdwenen. Risico’s Algemeen In het algemeen zijn bij de lasten de grootste risico’s gelegen in de personeelslasten zijnde ongeveer 75% van lasten. Bij de baten lopen we weinig risico’s voor de gemeentelijke inwonerbijdragen, ongeveer 70% van de inkomsten. Bij de overige inkomsten zijn de risico’s groter, maar deze inkomsten bieden ook kansen om het draagvlak van de GGD te verbreden. Enkele activiteiten hebben in de afgelopen jaren een sterke groei laten zien. Mocht daar de klad in komen, dan lopen we risico’s. Verder wordt het doorberekenen van integrale kostprijzen bij plusproducten, zoals tot nu toe gebruikelijk is bij de GGD, steeds moeilijker. Dit zet de mogelijkheden om het draagvlak te verbreden onder druk. We zullen in voorkomende gevallen gebruik moeten maken van de mogelijkheid om niet alle indirecte kosten op te nemen in de tarieven voor plusproducten. Daarnaast kunnen de inkomsten van de “vaste” plusproducten van de GGD, zoals reizigersvaccinatie en forensische geneeskunde, jaarlijks schommelingen vertonen. GGD Gelre-IJssel excl. Noord-Veluwe In de afgelopen tijd heeft de GGD een sterke groei doorgemaakt. De inkomsten uit projecten en bedrijfsmatige activiteiten zijn sterk gestegen. Dit heeft geleidt tot een sterke stijging van de omzet van de GGD. Aan de andere kant is er in 2006 en 2007 bezuinigd op de gemeentelijke bijdragen en is er een meer dan evenredige stijging van enkele kostencategorieën opgetreden. Een en ander heeft er noodzakelijkerwijs toe geleid dat een relatief groot deel van de (tijdelijke) projecten worden gerealiseerd door personeel in vaste dienst en dat ook de aan de projecten toegerekende indirecte kosten, vaste kosten zijn. Voor een sluitende exploitatie is het daarom noodzakelijk dat de omzet op peil blijft. Of dat ook voor 2009 en volgende jaren gerealiseerd zal gaan worden, valt nog niet met zekerheid te zeggen. Extra opdrachten van met name gemeenten zijn meestal niet zo lang van tevoren bekend.

33


concept 1.3

Samenvoeging met GGD Noord Veluwe Ten opzichte van de inkomsten op basis van de inwonerbijdrage GGD Gelre-IJssel heeft de GGD Noord-Veluwe relatief veel direct en vast personeel. In de jaren 2008 t/m 2011 worden daarvoor ter compensatie frictiekosten betaald. Op basis van het loonpeil 2008 resp. 600.000, 450.000, 300.000 en 150.000 in de jaren 2008 t/m 2011. Een structurele bezuiniging van minimaal 600.000 op de vaste loonkosten is noodzakelijk. Bij tijdige realisatie blijft nog wel de in vorige alinea genoemde risico van de inzet van vast personeel voor tijdelijke projecten bestaan. Reserveringsbeleid In samenhang met de verdere discussie over het “eigenaarschap” van de GGD zal aan de orde komen in hoeverre risico’s door middel van weerstandsvermogen bij de GGD dienen te worden afgedekt. Momenteel is vooral nog door de geringe storting in de “ Bestemmingsreserve projecten en bedrijfsmatige activiteiten”de buffer om toekomstige risico’s af te dekken vrij klein.

7.2

Financiering Inleiding De paragraaf financiering is een verplicht voorgeschreven onderdeel van de programmabegroting. Artikel 13 van het BBV luidt als volgt: “De paragraaf betreffende de financiering bevat in ieder geval de beleidsvoornemens ten aanzien van het risicobeheer van de financieringsportefeuille”. De invoering van de financieringsparagraaf hangt samen met de Wet financiering decentrale overheden (Wet Fido), die in 2001 in werking is getreden. De financieringsparagraaf is een belangrijk instrument voor het transparant maken en daarmee voor het sturen, beheersen en controleren van de financieringsfunctie. In samenhang hiermee moet de GGD over een financieringsstatuut beschikken, ook wel treasurystatuut genoemd. De GGD Gelre-IJssel heeft nog geen treasurystatuut vastgesteld, ook omdat andere prioriteiten zijn gesteld. We zullen in de loop van 2008 alsnog een Treasurystatuut vaststellen en het Algemeen Bestuur ter kennisgeving aanbieden, overeenkomstig de Financiële verordening. Bij het opstellen van deze programmabegroting ontbreken derhalve nog de kaders waaraan het financierings- en beleggingsbeleid kan worden getoetst. Kapitaalgoederen Uitgaande van de staat van activa begroting 2008, de te verwachten aanschaf nieuwe activa 2009 en de overname van activa van de Noord Veluwe zal per 1-12009 ongeveer 1.000.000 nodig zijn aan financieringsmiddelen. Bezien zal worden in hoeverre het mogelijk is dit bedrag door middel van reserves en voorzieningen te financieren. Wanneer externe financieringsmiddelen nodig zijn, zullen we hierover het Algemeen Bestuur informeren en een voorstel voorleggen. Tijdelijk tekort en overschot aan liquide middelen De geraamde baten en lasten zijn in de begroting 2009 in evenwicht. De inkomsten en uitgaven vinden echter niet geheel gelijkmatig over het jaar plaats. Daardoor kunnen er tijdelijke tekorten en overschotten in de liquide middelen

34


concept 1.3

ontstaan. Om het liquiditeitenbeheer bij een tijdelijk overschot aan middelen te optimaliseren heeft de GGD de rekening-courantovereenkomst met de BNG (Bank Nederlandse Gemeenten) uitgebreid met een depotarrangement.

7.3

Bedrijfsvoering Algemeen Inleiding Het BBV schrijft een paragraaf Bedrijfsvoering voor die inzicht geeft in de stand van zaken en de beleidsvoornemens op dit gebied. De reden hiervoor is dat de bedrijfsvoering van belang is voor het verwezenlijken van de programma’s. De GGD heeft als uitgangspunt van dat de managers van de verschillende organisatieonderdelen integraal verantwoordelijk zijn de bedrijfsvoering en ook voor de afstemming met andere organisatieonderdelen. De vier GGT’s (gemeentelijke gezondheidsteams) in de Front Office worden inhoudelijk ondersteund door het Kennis- en Expertisecentrum, waar o.a. de functies kwaliteit en beleid zijn ondergebracht. De ondersteuning van de bedrijfsprocessen ligt bij het bedrijfsbureau (met de onderdelen financiën, P&O, I&A en facilitaire zaken) en het directiebureau (met accountmanagement, communicatie en directiesecretariaat).

Beleidskader voor de bedrijfsvoering De doelen voor de bedrijfsvoering van de GGD laten zich samenvatten in drie steekwoorden: efficiënter, beter en anders: • efficiënter: het verder uitbouwen van de nieuwe organisatiestructuur en optimaal inrichten van de interne processen. Gestreefd wordt naar HKZ-certificering voor alle producten van de GGD • beter: het vertrouwen van de klant c.q. opdrachtgever winnen en vervolgens betere en vernieuwde dienstverlening aanbieden. De focus is gericht op het versterken van de positie en het verder ontwikkelen van een visie voor de toekomst. Hierin staan de klant van de GGD en de politiek-maatschappelijke behoeften centraal. • anders: de GGD wil zich onderscheiden door een sterke profilering in de regio (het land) en de markt. Door preventieve gezondheidszorg, de core business, aan te laten sluiten op (te verwachten) maatschappelijke ontwikkelingen en, waar wenselijk, samen te laten gaan met curatieve zorg en veiligheidsaspecten, tracht de GGD een betrouwbare partner in de preventieketen te zijn en een unieke mix van dienstverlening aan te bieden. Congruentie van regio’s Het rijksbeleid is gericht op gelijkvormige regio voor veiligheid en gezondheid. Het rijk streeft naar 25 congruente regio’s voor politie, brandweer, geneeskundige rampenbestrijding, ambulancezorg en GGD’en. Met de toetreding van de Noordveluwse gemeenten in 2008 is dit voor de regio Noord- en Oost-Gelderland voor een groot deel gerealiseerd. In het geding zijn nog de positie van het

35


concept 1.3

Overijsselse Deventer en de Gelderse gemeenten Heerde en Hattem. Deventer is in 2007 gestart met een onderzoek naar de overstap naar de GGD IJssel-Vecht (centrumgemeente Zwolle), nadat het de overstap naar de Veiligheidsregio IJsselland al heeft gemaakt. Het college van B&W van Heerde, nu nog bij de GGD IJssel-Vecht, heeft in 2008 toenadering tot de GGD Gelre-IJssel gezocht om zich voor te bereiden op de omgekeerde overstap. De Gelderse gemeente Hattem wil vooralsnog bij de GGD IJssel-Vecht blijven. Wij wachten de initiatieven af van de betrokken gemeenten om de gewenste veranderingen realiseren. Wij willen in goed overleg en eventuele knelpunten daarbij oplossen. Wanneer het tot uit- en toetreding van gemeenten komt, zal dit ook gevolgen hebben voor de organisatie van de GGD en met name de indeling van de gemeentelijke gezondheidsteams (GGT’s). Het doel blijft dat de GGT’s werken voor een herkenbaat en logisch samenhangend geheel van gemeenten. Samenwerking GHOR-GGD De GHOR (geneeskundige hulpverlening bij rampen en ongevallen, onderdeel van de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland) is voor de gemeenten de ketenregisseur rond de acute rampenbestrijding en crisisbeheersing. Tot 2008 was de eenheid van handelen tussen GHOR en GGD geborgd door personele unies in de beide (dagelijkse) besturen en door de combinatiefunctie regionaal geneeskundig functionaris en directeur GGD. Gezien de ontwikkeling van de GHOR-organisatie is in 2008 de functie van directeur GHOR ingesteld. De directeur GHOR gaat deel uitmaken van de GGD-directie, zoals ook voorgesteld in het wetsvoorstel op de veiligheidsregio’s. Met de toetreding van de Noordveluwse gemeenten in 2008 is de congruentie van veiligheids- en GGD-regio grotendeels gerealiseerd. Zowel de Veiligheidsregio als wij wensen versterking van de zogenoemde Witte Kolom in de rampenbestrijding (naast politie, brandweer en gemeenten). Een goede samenwerking tussen GHOR en GGD is hiervoor noodzakelijk. Daarbij speelt mee dat gemeenten in toenemende mate te maken krijgen met maatschappelijke vraagstukken met gevolgen voor gezondheid, welzijn én veiligheid, die zich bovendien kenmerken door veel media-aandacht en politieke implicaties. In 2009 zal de samenwerking tussen GHOR en GGD verder worden uitgewerkt.

Prioriteiten per onderdeel In aanvulling op de zaken die hiervoor al zijn aangegeven, vermelden we per onderdeel de belangrijkste prioriteiten voor de bedrijfsvoering in 2009. Personeel en Organisatie • • •

het evalueren van de wijzigingen in de management- en directiestructuur van de GGD die in 2008 zijn ingevoerd het verbeteren van de personeels- en managementinformatiesystemen, door invoering van aanvullende software en meer afstemming tussen informatiesystemen het uitvoeren van het in 2008 op te stellen opleidingsbeleidsplan.

36


concept 1.3

Financiën en controlling • •

het optimaliseren van de administratieve organisatie en interne controle, met als doel een (financiële) rechtmatigheidsverklaring over 2009 verdere verbetering in de processen en opzet van de beleidscyclus, met speciale aandacht voor de begroting en versterking van de rol van de (deel)budgethouders

I&A (Informatisering en Automatisering) •

invoering van een documentstructuurplan en een documentmanagementsysteem

Kwaliteit •

•

het ondersteunen van de HKZ-certificering in 2009 van jeugdgezondheidszorg en infectieziektenbestrijding voor de vestiging Harderwijk; alsmede medische milieukunde, epidemiologie/beleidsadvisering en gezondheidsbevordering voor alle vestigingen. het voorbereiden van HKZ-certificering van de forensische geneeskunde en openbare geestelijke gezondheidszorg

Accountmanagement •

het uitwerken van een systematisch accountmanagement, met als uitgangspunt dat de regiomanagers van de GGT’s accounthouders voor de gemeenten zijn

Facilitaire zaken •

het uitvoeren van het in 2008 op te stellen strategisch huisvestingsplan

37


7.4

concept 1.3

Verbonden partijen Inleiding Volgens het BBV moet in deze paragraaf onze visie op de verbonden partijen in samenhang met de doelstellingen van de begroting aan de orde komen, en de beleidsvoornemens omtrent de verbonden partijen. Verbonden partijen zijn die partijen waarmee de gemeente (of in dit geval de GGD Gelre-IJssel) bestuurlijke relatie heeft én waarin zij een financieel belang heeft. Een bestuurlijke relatie houdt in dat een GGD-medewerker of –bestuurder namens de GGD in een bestuur van de partij plaatsneemt. Er is sprake van een financieel belang in een “verbonden partij” als de GGD geen verhaal heeft als de partij failliet gaat, of als de GGD aansprakelijk wordt gesteld als de partij haar verplichtingen niet nakomt. Bij de taak van de GGD binnen de openbare gezondheidszorg hoort vanzelfsprekend dat de GGD relaties onderhoudt met tal van partijen op bestuurlijk, management- en uitvoerend niveau. In de praktijk is meestal geen sprake van een verbonden partij in de formele zin, met zowel een bestuurlijk als een financieel belang. Om een zo volledig mogelijk beeld te geven op dit punt, wordt het begrip “verbonden partij” hier wat ruimer gehanteerd dan strikt noodzakelijk. Medische opvang van asielzoekers Begin 2007 heeft het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA) het lopende contract medische opvang van asielzoekers per 2009 opgezegd. Sinds 1999 verzorgen de gezamenlijke GGD’en de medische opvang van asielzoekers (MOA) via een netwerk van regionale stichtingen. De huidige MOA-organisatie wordt ontmanteld. De bestaande MOA-organisatie in Oost-Nederland is gebaseerd op een samenwerkingsovereenkomst met de andere GGD’en in Gelderland en Overijssel, d.w.z. de openbare lichamen Regio IJssel-Vecht, Regio Twente, Hulpverlening Gelderland Midden, Regio Nijmegen en Intergemeentelijk Orgaan Rivierenland. Het samenwerkingsverband heeft de werkzaamheden van de medische opvang van asielzoekers overgedragen aan de Stichting Medische Opvang Asielzoekers voor Oost-Nederland. Deze stichting kent een directie en een Raad van Toezicht. Dit laatste orgaan wordt gevormd door de vergadering van directeuren van de deelnemende GGD’en en twee leden op voordracht van de Ondernemingsraad. De directie wordt gevormd door een door de Raad van Toezicht uit zijn midden aan te wijzen directeur van één van de samenwerkende GGD’en die geen deel uitmaakt van de Raad van Toezicht. De raad van toezicht is bevoegd de directeur te ontslaan. De participerende organen zijn overeengekomen dat een afzonderlijke rekening gehouden wordt ten name van de (Vergadering van Directeuren van) de gezamenlijke GGD’en. Er zijn geen afspraken gemaakt over het aandeel c.q. de aanspraken van de afzonderlijke GGD’en hierin. De MOA wordt bekostigd door het Centraal orgaan Opvang Asielzoekers (COA). SBBS en GGD Nederland De GGD neemt eveneens deel in de Stichting Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Stedendriehoek (SBBS). De GGD levert een bestuurslid en ontvangt een financiële vergoeding voor de administratieve werkzaamheden die de GGD uitvoert voor het oproepsysteem van het bevolkingsonderzoek op

38


concept 1.3

baarmoederhalskanker. Het bevolkingsonderzoek wordt bekostigd door het ministerie van VWS. Landelijke ontwikkelingen in de programmatische preventie zouden tot veranderingen kunnen leiden. De GGD is aangesloten bij de landelijke vereniging van GGD’en, GGD Nederland, die de belangen van alle GGD’en op landelijk niveau behartigt. De directeur maakt uit hoofde van zijn functie deel uit van de algemene ledenvergadering en de GGD draagt een jaarlijkse bijdrage af. Sinds 2008 bestaat naast de vereniging voor GGD’en de Stichting instituut GGD Nederland, dat de vereniging ondersteunt met activiteiten en projecten. Het instituut wordt aangestuurd door het bestuur van GGD Nederland. Beleid De COA heeft het lopende contract medische opvang van asielzoekers per 2009 opgezegd. Over de toekomstige opzet van de MOA bestaat nog geen duidelijkheid. De deelname in de SBBS zetten wij voort, met inachtneming van de landelijke ontwikkelingen rond de programmatische preventie (waaronder bevolkingsonderzoeken). De GGD Gelre-IJssel blijft verder actief deelnemen in GGD Nederland. Wij ondersteunen het streven van GGD Nederland naar een nauwe samenwerking met de VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) en het landelijk platform GGD-bestuurders, dat de VNG als voorportaal voor de commissie Welzijn en Volksgezondheid heeft ingesteld. Een belangrijke landelijke ontwikkeling voor de toekomst van de GGD’en is de vorming van samenwerkingsverbanden van GGD’en per landsdeel. Doel hiervan is vergroting van de kwaliteit en continuïteit in de dienstverlening van de GGD’en. Het gaat om zogenoemde regionale back offices voor o.a. infectieziektenbestrijding (incl. TBC-bestrijding en SOA/HIV-bestrijding) en medische milieukunde. De GGD’en in Oost-Nederland zijn bezig vorm en inhoud te geven aan de samenwerking, die moet worden gezien als een hulpstructuur voor het management van GGD’en. Als juridische vorm wordt daarbij gedacht aan een stichting.

39


concept 1.3

FINANCIËLE BEGROTING 8.

Overzicht baten en lasten deelprogramma’s Nadat de productenbegroting is opgesteld, is er ook meer duidelijkheid over de geraamde baten en lasten van de deelprogramma’s Openbare gezondheidszorg en Jeugdgezondheidszorg met bijbehorende producten. De baten en lasten voor dit onderdeel zullen u gelijktijdig met de 1e wijziging op de Programmabegroting 2009 worden aangeboden. Voor de inwonerbijdrage van de gemeenten heeft dit geen consequenties.

40


concept 1.3

BIJLAGEN

41


concept 1.3

9.

Bijlagen

9.1

Overzicht programma-indeling en producten GGD Gelre-IJssel, in samenhang met de aansturing door gemeenten (met toelichting)

43


Productgroepen

Deelprogramma Jeugdgezondheidszorg Basistakenpakket jeugdgezondheidszorg uniform deel Plusproducten jeugdgezondheidszorg Deelprogramma Openbare Gezondheidszorg 1. Infectieziektebestrijding 1.1 Algemeen 1.2 SOA/HIV-bestrijding 1.3 TBC-bestrijding 1.4 Technische hygiënezorg

concept 1.3

Wet Overige collectieve regelpreventie geving volksgezond heid

+

Landelijke Gemeentelijke sturing sturing (rijk, RIVM)

++

+

++

+ + + +

Inspectie kinderopvang

++ + ++ + +

++

+

++

2. Vaccinaties 2.1 Reizigersvaccinatie

+/-

2.2 Rijksvaccinatieprogramma 2.3 Vaccinaties diverse doelgroepen

3. Medische milieukunde

+

+

+

++

4. OGGZ 4.1 OGGZ netwerkcoördinatie 4.2 Vangnet psychosociale problematiek 4.3 Huiselijk geweld

5. Beleidsadvisering

+

6. Epidemiologie

+

7. Gezondheidsbevordering

+

8. Bevolkingsonderzoeken

+

9. Forensische geneeskunde 10. Overige

45

+

++

+

++

+

++ ++ +

+ ++

+

++

+

+


concept 1.3

Toelichting Overzicht producten GGD Gelre-IJssel en aansturing door gemeenten Inleiding Het hier opgenomen overzicht is voortgekomen uit de discussie die in 2005 in het ambtelijk overleg volksgezondheid is gevoerd over het onderwerp aansturing van de GGD door de gemeenten: op welke taken bij de GGD oefent de gemeente invloed uit en waarover moeten gemeenten worden geïnformeerd, zowel bezien vanuit de inhoud als de financiën. De gemeenten hebben de GGD als gemeentelijke gezondheidsdienst ingesteld. De GGD wil ook als een gemeentelijke dienst functioneren, omdat die positie het beste resultaat oplevert voor de gezondheid van de inwoners in het werkgebied. Over en weer wordt dit ideaalbeeld echter niet als zodanig ervaren. Gemeenten en GGD De GGD Gelre-IJssel voert de wettelijke kerntaken uit op het gebied van de collectieve preventie in de volksgezondheid. Voor de gemeenten is de beleidscyclus van de GGD een belangrijk instrument om de GGD aan te sturen. Naast de sturing door de gemeenten heeft de GGD voor de aanzienlijk en toenemend deel te maken met landelijke sturing: via overleg, financiën, kwaliteitseisen (inspectie, certificering), uiteindelijk ook via aanwijzingen door de minister. In het bijgevoegde overzicht is aangegeven welke GGD-taken vooral landelijk en welke vooral door de gemeenten worden aangestuurd. Het werkt voor zowel gemeenten als GGD beter als duidelijk is waarop de aansturing door de gemeenten zich met name richt. In de programmabegroting werkt de GGD dit uit. Afgesproken is dat de gemeenten op ambtelijk niveau in een vroegtijdig stadium worden betrokken bij de programmabegroting. Verder moeten de nota’s gezondheidsbeleid en de vierjarennota Wet Maatschappelijke Ondersteuning van de gemeenten een grotere rol gaan spelen in de beleidsvorming bij de GGD. Voor alle taken geldt dat de GGD aan de gemeenten moet verantwoorden dat deze in de afgesproken omvang, binnen het beschikbare budget en op het vereiste kwaliteitsniveau worden uitgevoerd. Er is onderscheid tussen de basisproducten, die door alle gemeenten wordt afgenomen tegen een uniforme bijdrage, en plusproducten (maatwerk), waarbij er een rechtstreekse relatie tussen gemeente en GGD is. In de verhouding tussen gemeenten en GGD is een parallel te trekken met de dualistische verhouding tussen raad en college van B&W bij de gemeente. De vertegenwoordigers van de gemeenten hebben bij de GGD een kaderstellende, controlerende en vertegenwoordigende rol, zoals de gemeenteraadsleden die binnen de gemeente hebben. Het onderscheid in deze functies kan ook in het bestuurlijk en ambtelijk overleg tussen gemeenten en GGD verhelderend werken. Samenvattend De GGD richt zich in de programmabegroting en andere beleidsstukken voor de gemeenten vooral op de producten waarop de gemeenten inhoudelijk invloed kunnen uitoefenen. Minder aandacht kan uitgaan naar producten die grotendeels door landelijke richtlijnen en medische standaarden worden bepaald. 46


9.2

concept 1.3

Informatie over de Staat van activa (staat C), met investeringen 2009 De Staat van activa, met daarin opgenomen de voor 2009 geraamde investeringen, zal bij de 1e wijziging op de begroting ter vaststelling aan het Algemeen Bestuur worden aangeboden. Pas in de loop van 2008 ontstaat er een voldoende uitgewerkt beeld van de investeringen in 2009. Voor de inwonerbijdrage van de gemeenten heeft dit geen consequenties. De voorgenomen investeringen moeten passen binnen de financiële kaders die in de Programmabegroting 2009 worden bepaald.

47


9.3

concept 1.3

Samenvatting Van fusie naar visie: De GGD Gelre-IJssel in 2008

visienota De visienota ‘Van fusie naar visie, de GGD Gelre-IJssel in 2008’ beschrijft de ambities van onze GGD in de komende jaren. Na de vele veranderingen die de fusie van 1 januari 2005 met zich meebracht, was er behoefte om vooruit te kijken en te bepalen in welke richting de GGD zich de komende jaren gaat ontwikkelen. Het algemeen bestuur van de GGD Gelre-IJssel stemde op 21 april 2006 in met de nota. Hieronder treft u een verkorte weergave van de organisatiedoelstellingen die erin staan beschreven. missie ‘De GGD Gelre-IJssel stelt zich tot doel het bevorderen en beschermen van de gezondheid van de bevolking van de regio, met speciale aandacht voor jeugd en risicogroepen. De GGD wil zich profileren als een herkenbare en laagdrempelige organisatie en als een leverancier van betrouwbare en vakkundige zorg aan haar klanten.’ visie Als visie wil de GGD Gelre-IJssel het volgende uitdragen: • een deskundige en slagvaardige organisatie die de bindende factor is in de openbare gezondheidszorg; • herkenbare en toegankelijke organisatie voor de inwoners van het werkgebied en de specifieke doelgroepen daarbinnen, • efficiency en transparantie: de GGD wil een open organisatie zijn met een transparante bedrijfsvoering; • samenwerking: de GGD kan haar werk alleen goed doen als zij samenwerkt met andere entiteiten, in de gemeenten, de regio en het land; • actief en innovatief: de GGD signaleert ontwikkelingen in de regionale gezondheidssituatie en heeft oog voor maatschappelijke en politieke ontwikkelingen; • het belang van gemotiveerde medewerkers en een goede en uitdagende werkomgeving; • stevige basis: een voorwaarde om de taakstelling waar te kunnen maken is dat de GGD een stevige organisatie vormt (de ondersteunende en managementfuncties moeten gewaarborgd zijn).

organisatiedoelstellingen 2008 De organisatiedoelstellingen bestrijken twaalf thema’s die nu en in de nabije toekomst actueel zijn voor onze GGD. Wat wil de GGD Gelre-IJssel bereikt hebben in 2008? 1. Gezondheid en gezondheidsrisico’s van de inwoners - In 2008 is het lokale gezondheidsbeleid van de gemeenten mede gebaseerd op epidemiologische gegevens van de GGD. De gemeenten beschouwen de GGD als vanzelfsprekende leverancier van gezondheidsgegevens. - Voor het opstellen van de eigen werkplannen en beleidsprioriteiten maakt de GGD optimaal gebruik van de uitkomsten van gezondheidsonderzoeken en registraties. - Naast het uitvoeren van landelijk afgesproken epidemiologisch onderzoek, zal de GGD ook ingaan op specifieke informatiebehoeften van de gemeenten in haar regio. - De GGD is betrokken bij de monitoring voor de uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO).

49


concept 1.3

2. De gemeenten en de GGD - In 2008 ervaren de vijftien gemeenten de GGD Gelre-IJssel als hun eigen gezondheidsdienst, bij wie zij terechtkunnen voor zowel informatie, advies als producten. Dankzij de drie gemeentelijke gezondheidsteams (GGT’s) heeft elke gemeente een herkenbaar aanspreekpunt in de eigen omgeving. - De aansturing door de gemeenten richt zich op de basisproducten en de plusproducten, waarbij zij inhoudelijke beleidsruimte hebben. Daarnaast zijn er GGD-taken die vooral landelijk worden bepaald. - Via de beleidscyclus bepalen de gemeenten het inhoudelijke en financiële beleidskader voor de GGD. De GGD legt zowel tussentijds als achteraf verantwoording af. Efficiënt werken en een gezonde financiële organisatie zijn de uitgangspunten. 3. Jeugdgezondheidszorg (JGZ) - In 2008 is het basistakenpakket voor de jeugdgezondheidszorg (JGZ) voor 0-19 jarigen eenduidig en volledig in de regio ingevoerd. De taal- en spraakscreening is bovendien in alle gemeenten geïntegreerd in de JGZ. - De JGZ heeft in 2008 een centrale rol in de monitoring, probleemsignalering en preventieve zorg aan de jeugd in ons werkgebied. Daarvoor zijn alle voorwaarden aanwezig: de JGZ is laagdrempelig en kent een zeer hoog bereik onder de 0-19-jarigen. - De uitvoering van de JGZ voor 0-4 jarigen gebeurt in onze regio door de thuiszorgorganisaties, die van 4-19-jarigen door de GGD. Zowel in de Achterhoek als in de Stedendriehoek is al sprake van samenwerking tussen beide instellingen. Het is wenselijk dat in 2008 zicht is op een werkelijk integrale JGZ. Het is aan de gemeenten hierover een beslissing te nemen. 4. Reizigersvaccinaties - In 2008 is de GGD Gelre-IJssel actief deelnemer aan een landelijk uniform aanbod van GGDreizigerszorg. Dit aanbod is momenteel in ontwikkeling. - De GGD Gelre-IJssel behoudt zijn marktpositie op het gebied van reizigersvaccinaties in de regio. 5. Medische opvang asielzoekers (MOA) - In 2008 is de uitvoering van de medische opvang asielzoekers (MOA) Oost-Nederland geïntegreerd in de GGD Gelre-IJssel. - De gemeentelijke gezondheidsteams en andere onderdelen van de GGD zijn hierop voldoende voorbereid. 6. Programmatische preventie - Afhankelijk van landelijke ontwikkelingen, wil de GGD Gelre-IJssel in 2008 betrokken zijn bij de uitvoering van de diverse bevolkingsonderzoeken (o.m. baarmoederhalskanker, borstkanker). Dit gebeurt in samenwerking met de andere GGD’en in Oost-Nederland. 7. Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) - De GGD wil in 2008 een actieve gesprekspartner zijn van de gemeenten op het gebied van de WMO. Wij bieden beleidsadvisering en monitoring (epidemiologisch onderzoek). 50


concept 1.3

- De GGD is voor de eigen taakgebieden voorbereid op de invoering van de WMO. Dit geldt voor gezondheidsbevordering, jeugdgezondheidszorg en openbare geestelijke gezondheidszorg. - De GGD behoudt een coördinerende rol binnen de openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ). Waar nodig voert de GGD ook uitvoerende taken uit op het gebied van de OGGZ. 8. Forensische geneeskunde - In 2008 is er een zodanige opzet van de forensische diensten, dat de continuïteit en kwaliteit gegarandeerd zijn en dat deze minder belastend zijn voor de bedrijfsvoering van de GGD. Een mogelijkheid is de gezamenlijke uitvoering van de forensische diensten met andere GGD’en in OostNederland.

9. Schaalgrootte van de GGD - Onze wens is dat in 2008 de Noord-Veluwse gemeenten Harderwijk, Elburg, Ermelo, Nunspeet, Oldebroek en Putten zijn toegetreden tot de GGD Gelre-IJssel. - De aansturing van de GGD door de gemeenten vindt in 2008 op eenduidige wijze plaats. Daarnaast is er een goede, functionele samenwerking met de samenwerkingsverbanden van de gemeenten, de regio’s Achterhoek, Stedendriehoek en Noord-Veluwe. - De GGD werkt in 2008 doelmatig samen met de GHOR. Ook is er dan een formeel samenwerkingsverband tussen de regionale ambulancevoorziening, de GHOR en de GGD. Met de veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland vindt bestuurlijke afstemming plaats. 10. Structuur van de GGD’en - De GGD Gelre-IJssel is in 2008 actief deelnemer aan het samenwerkingsverband van de GGD’en in Oost-Nederland. Dit regionaal samenwerkingsverband omvat expertisecentra voor GGD-taken die een grote schaal vragen, zoals medische milieukunde, SOA-bestrijding, TBC-bestrijding en bevolkingsonderzoeken. 11. Kwaliteit - In 2008 werkt de GGD Gelre-IJssel op kwalitatief hoog niveau volgens de HKZ-normen voor infectieziektebestrijding, voor jeugdgezondheidszorg en voor de ondersteunende GGD-taken. De GGD voldoet ook op andere terreinen aan de Kwaliteitswet Zorginstellingen. 12. Academische werkplaats - In de ‘Academische Werkplaats’ vindt kruisbestuiving plaats tussen actuele vragen uit de praktijk en nieuwe wetenschappelijke kennis. De GGD Gelre-IJssel en Wageningen Universiteit sloten in 2005 een vijfjarig convenant voor een Academische Werkplaats Publieke Gezondheid. In 2008 heeft de Academische Werkplaats een vaste plek binnen de GGD. Meerdere gemeenten zijn direct betrokken bij activiteiten die voortkomen uit de Academische Werkplaats.

51

concept- Programmabegroting 2009 versie 1.3 d.d

Recommend Documents