Jaarverslag 2013
Maatwerk = Vakwerk
2
GEBIEDSTEAMS GEBIEDSTEAM 1 Haarlem Schalkwijk tel 023 533 99 83 NOORD 1
[email protected] GEBIEDSTEAM 1 Haarlem Schalkwijk
GEBIEDSTEAM Tel 2 023 533 99 83 mail
[email protected]
Haarlem uitgezonderd Schalkwijk
NOORD 2 OOST
tel 023 543 32 02
[email protected] GEBIEDSTEAM 2 Haarlem Noord en Oost, Haarlemmerliede & Spaarnwoude, Halfweg GEBIEDSTEAM 3 en Spaarndam
De regiogemeenten: Heemstede, Tel 023 543 32 02 Zandvoort en mail Bloemendaal
[email protected]
CENTRUM
WEST
ZUID
tel 023 543 32 03
[email protected]
GEBIEDSTEAM 3
S C H A L KW I J K
Haarlem Centrum, Zuid en West, Bloemendaal Heemstede, Bennebroek, Zandvoort, Vogelenzang, Bentveld en Overveen Tel 023 543 32 03? mail
[email protected]
NIEUWE INDELING GEBIEDSTEAMS KONTEXT
Inleiding 3
Een pittig jaar Kontext draaide mee in een groot aantal ontwikkelingen en initiatieven en ondertussen ging het werk gewoon door. Dat maakte 2013 tot ‘een pittig jaar’, aldus directeurbestuurder Marianne Huisman. We doen verslag.
Nieuw beleid De organisatie bereidde zich in 2013 voor op de transities in het sociale domein, te weten overheveling van delen van de AWBZ naar de WMO, invoering van de participatiewet en decentralisatie van de jeugdzorg. Intern gebeurde dit door nieuwe methodieken in te voeren en extern door
omslag moet in 2014 plaatsvinden. Huisman heeft er alle
mee te werken aan initiatieven zoals de sociale wijkteams
vertrouwen in. “We hebben goede medewerkers en als
en CJG-coachteams. De in 2012 ingezette organisatiever-
we allemaal de knop om kunnen zetten hebben we een
andering wierp zijn vruchten af. Zo bleek het werken met
toporganisatie.”
integrale gebiedsteams efficiënt, met minder interne verwijzingen, goede afstemming en soms nieuwe producten.
2013
2012
fte
50
52,3
medewerkers
69
77
“In de wijk werken, dicht bij de klant staan en de vraag van de klant als uitgangspunt nemen, daar draait het om. En uiteraard de klant stimuleren om deel te nemen aan de samenleving. Ik sta achter dit doel. We moeten meer activeren en minder (ver)zorgen. We kunnen discussiëren over de wijze waarop we dit vormgeven, als de klant daarbinnen maar centraal staat”, aldus Marianne Huisman.
Medewerkers
Samenwerking
Na de organisatieverandering in 2012 werd de blik in 2013
In 2013 werd samenwerking dominanter, op alle niveaus.
meer gericht op de toekomst, waaronder (de effecten van)
Vertrekpunt daarbinnen waren de bakens van Welzijn
het nieuwe overheidsbeleid. “We zijn in gesprek gegaan met
Nieuwe Stijl. “In die samenwerking stond de vraag van de
elkaar en met onze omgeving over een andere werkwijze,
klant centraal en wie die vraag beantwoordde was niet
met behoud van onze vakdeskundigheid. Dat is niet altijd
relevant. Soms gebeurde dat door vrijwilligers, soms door
eenvoudig. Het betekende onder andere dat we afscheid
professionals, soms door beiden en soms samen met
moesten nemen van collega’s vanwege boventalligheid.
andere organisaties”, aldus Huisman. Hierbinnen speelde
Dat maakte 2013 tot een pittig jaar. Gelukkig is er ook goed
de gemeente Haarlem een goede, vooruitstrevende
nieuws: we behaalden weer het HKZ-keurmerk
rol. Er werd tijdig ingezet op veranderingen, met veel
en uit onderzoek blijkt dat medewerkers
aandacht voor het daarin meenemen van de partners.
met meer dan gemiddeld plezier
Ook de gemeente Heemstede zette de transities goed en
bij Kontext werken.” De echte
beleidsmatig in, voorzichtig, helder en met visie. In de
4 Bedragen * € 1.000
gemeente Haarlemmerliede heeft Kontext er voor gekozen
2013
2012
om de onduidelijkheden voor de klant weg te nemen en de formatie in te zetten vanuit MeerWaarde. Ook in Zandvoort en Bloemendaal kregen de ontwikkelingen goed vorm.
Baten
5.100
4.653
Lasten
5.064
4.500
3.300
3.120
300
320
1.464
1.060
-73
-155
Deze gemeenten sloten waar mogelijk aan bij Heemstede of Haarlem. Uitwisselen van informatie stond in 2013 hoog op de agenda. Huisman noemt ‘Kontext a la carte’ als voorbeeld. “Daarmee hebben we politiek en ambtenaren kennis laten maken met ons werk. We hadden een menu samengesteld, bestaande uit activiteiten die op de werkvloer plaatsvinden. De deelnemers konden kiezen over welke activiteit ze meer wilden weten. Daarmee werd helder wat we in
Personeelskosten Huisvestingskosten Overige kosten
de praktijk tegenkomen, wat burgers nodig hebben en wat wij daarin te bieden hebben. Dergelijke informatie hebben politici en ambtenaren nodig om de juiste beslissingen te kunnen nemen als het gaat om nieuw beleid.“
Reserve
Financieel 2013 was voor Kontext een financieel gezond jaar, waarin het negatieve eigen vermogen verder afnam. In 2014 wordt
Ondernemingsraad en Raad van Toezicht
geïnvesteerd in automatisering. Daarin trekt Kontext op met
Met de eind 2012 aangetreden Ondernemingsraad zijn be-
Socius maatschappelijk dienstverleners, werkzaam in het
langrijke stappen gezet. De Raad is een goede gesprekspart-
gebied ten noorden van Kontext. Werd in 2013 nog sterk
ner als het gaat om de ontwikkelingen en de gevolgen daar-
gestuurd op producten, in de eerste helft van 2014 krijgt
van voor medewerkers. De Raad van Toezicht wisselde van
Kontext de gelegenheid om te experimenteren met nieuwe
samenstelling. Huisman spreekt van een betrokken Raad,
werkwijzen. Dit stelt de organisatie in staat om zich verder
dicht tegen de organisatie aan, bereid om mee te denken en
voor te bereiden op de eerder genoemde transities in 2015.
hun professionaliteit in te zetten.
Mensen worden er blijer en gezonder van als ze een rol spelen in de
5
samenleving.
2014 Deskundigheid en flexibiliteit zijn noodzakelijk om ook in de toekomst de vragen van klanten te kunnen blijven
Marianne Huisman
beantwoorden. “En daarover beschikt Kontext, dus ik heb er vertrouwen in”, aldus Huisman. “Maar niet alleen de klant telt, ook de medewerker. Ook voor hen moeten we
worden naar de schaalgrootte van de organisatie: welke
goed zorgen, zeker in tijden van grote veranderingen.”
grootte is optimaal om qua formatie en deskundigheid te
Als voortvloeisel uit de intensieve voorbereidingen van
kunnen anticiperen op vragen van opdrachtgevers?“ Met
Kontext op de transities in 2015 dient ook gekeken te
dit onderwerp gaan we in 2014 aan de slag.”
Gemeente Haarlem
dacht, want het groepswerk is een efficiënte vorm van dienstverlening, waarover deelnemers meestal zeer tevreden zijn. Veel ou-
Maatschappelijke dienstverlening
2013
deren schakelden Kontext in voor hulp bij het organiseren van hun financiële administratie. Meer dan voorheen werd daarin samengewerkt met vrijwilligers(organisaties) en werd het sociale netwerk
Eenmalig contact tot 2,5 uur
7118
van de oudere betrokken.
Trajecten met meerdere afspraken
1135
Met ambtenaren en politiek van de gemeente Haarlem werd in 2013 heel goed samengewerkt. Met de politiek is veelvuldig ge-
Crisishulpverlening
26
Cursussen en Trainingen
31 Totaal
8310
sproken over de transities die in 2015 van kracht worden en het bijbehorende nieuwe beleid, terwijl op ambtelijk niveau de prestaties van Kontext aan de orde kwamen en de veranderingen die de organisatie doormaakt. “De gemeente Haarlem gaat vrij zorgvuldig en voortvarend – soms te voortvarend – om met de situatie na de transities. Het is helder hoe zij het willen organiseren. Die voortva-
Meer Haarlemmers deden in 2013 een beroep op Kontext, vooral
rendheid gaat vruchten afwerpen, zo is mijn verwachting. In Haar-
met materiële hulpvragen. Kontext legde meer dan voorheen de
lem geen paniek: de infrastructuur is redelijk voorbereid en op orde.
focus op de zelfredzaamheid van de klant, diens netwerk en on-
Dat is een compliment waard.”
dersteuning door vrijwilligers. Daardoor kon bij een groot aantal klanten volstaan worden met kortdurende hulpverlening. Een deel
Binnen Haarlem werd intensief samengewerkt met een groot aan-
van de klanten had baat bij langer durende begeleiding omdat hun
tal organisaties, op diverse gebieden. Als het over welzijn ging wa-
problematiek complex was. Begin 2013 kreeg Kontext nogal wat
ren Haarlem Effect en Dock de partners, over de sociale wijkteams
klanten die voorheen hulp hadden vanuit de psychiatrie, maar dit
werd veelvuldig gesproken met Zorgbalans en MEE Noordwest-Hol-
niet meer vergoed kregen. Ook steeg in de loop van het jaar het
land en over de jeugd met Streetcornerwerk en het Leger des Heils.
aantal klanten met financiële problemen en nam het aantal aan-
“Klanten kunnen veel baat hebben bij een goede samenwerking
vragen voor de Voedselbank toe. Voor het groepswerk was de be-
tussen organisaties. Dat moet ook wel, anders heeft samenwerking
langstelling kleiner dan in voorgaande jaren. Dit krijgt in 2014 aan-
geen zin. De klant moet centraal staan”, aldus Huisman.
MAATWERK VOOR MENEER CHANGOUR 3+ Project – Het Loket in Schalkwijk De 65-jarige meneer Changour heeft zich gemeld voor hulp van het 3+ Project. Vrijwilligster Marga Maas ontvangt meneer Changour op het afgesproken tijdstip. Hij wil hulp bij een verzoek tot kwijtschelding van de aanslagen onroerendzaak - en de waterschapsbelasting. “Mijn vrouw is twee jaar terug overleden en ik heb ook nog een hartaanval gehad”, aldus meneer Changour. “Tot die tijd behartigde ik mijn financiële zaakjes zelf. Door alle tegenslag en het gebruik van medicijnen voel ik mij nu niet scherp genoeg om deze zaken zelfstandig te regelen”. Meneer haalt een plastic zak tevoorschijn en spreidt alle benodigde correspondentie en afschriften op het bureau uit. Hierop vraagt Marga of hij de verzoeken tot kwijtschelding zelf wil invullen. Maar meneer laat het liever aan Marga over. “Laten we eerst eens kijken of u nog recht hebt op voorzieningen”, begint Marga. Meneer Changour beschrijft zijn situatie waarin hij heel lang geleden een dwarslaesie heeft opgelopen en is aangewezen op een rolstoel. Nu woont hij dus alleen maar kan zich uitstekend redden. Wel heeft hij een lopende schuld. Het toegekende PGB voor thuiszorg (dat nodig was na het overlijden van zijn vrouw) had meneer aan andere zaken opgemaakt. “Ik zat toen niet lekker in mijn vel”, aldus meneer die inmiddels al enige tijd bezig is dit bedrag terug te betalen. Tijdens het invullen van de verzoeken bleek er geen DigiD meer te zijn (“dat heb ik opgeruimd en dacht het niet
meer nodig te hebben”). Alle andere paperassen heeft meneer Changour nagenoeg meegenomen. Jaaroverzichten, sofinummer, toeslagen en het huurcontract worden netjes bij Marga aangeleverd en gekopieerd. Toch worden er nog enkele bankafschriften gemist. Die zal meneer thuis zelf moeten opzoeken. Het gesprek speelt zich af in een rustige en prettige sfeer. Meneer Changour krijgt alle tijd om zijn verhaal te doen. Uiteindelijk vertrekt hij met de verzoeken tot kwijtschelding en benodigde kopieën. Het ondertekenen en posten resteren nog. Bij dit gesprek was ook Daniëlle Beevendorp (sociaal raadslid) op de achtergrond aanwezig. Zij adviseerde meneer om het volgend jaar weer zelf te proberen met een kopie van dit verzoek als voorbeeld.
6
7
Nieuw in 2013 Sociale wijkteams In 2013 gingen in Schalkwijk en Haarlem-Oost sociale wijkteams aan de slag. Hierin participeren de gemeente
Gebiedsmanager Addy van der Zande over de sociale wijkteams:
Haarlem, Dock, Haarlem Effect, Zorgbalans en Kontext.
“De teams vormen het vliegwiel om de ver-
De sociale wijkteams zijn in een wijk het gezicht voor
anderingen tot stand te brengen die het nieu-
burgers die er zelf (even) niet uitkomen. De teams leggen huisbezoeken af en bieden lichte, kortdurende on-
we overheidsbeleid van ons vraagt: creatieve
dersteuning en regelen zonodig de toegang naar andere
antwoorden op de hulpvraag, niet denken
vormen van hulpverlening. Preventie staat bij de sociale
vanuit het aanbod, meer gebruikmaken van
wijkteams hoog in het vaandel: een hulpvraag voorkomen
het netwerk. Het zijn mooie uitdagingen.“
door dicht bij de burger te staan en diens eigen kracht en sociale netwerk te stimuleren. Binnen de teams is in
Voor de komende periode is het zaak om een
2013 de zelfredzaamheidmatrix geïntroduceerd. Hiermee
optimale aansluiting tot stand te brengen tus-
kan beoordeeld worden in hoeverre een klant in staat is
sen de werkzaamheden van de medewerkers
zich zonder hulp te redden in het dagelijks leven. Het instrument maakt ook inzichtelijk wat de hulpverlening op-
in de sociale wijkteams, die vooral preventief
levert, zowel voor de klant als voor de hulpverlener en
van aard zijn, en de werkzaamheden van me-
de opdrachtgever. In 2014 gaat MEE Noordwest-Holland
dewerkers die niet in die teams werken en
participeren in de sociale wijkteams en komen er twee
zich vooral richten op de complexere hulpver-
teams bij. Dan worden ook verschillende scenario’s uitgewerkt voor uitbreiding van het aantal sociale wijkteams.
lening. “We moeten dat efficiënt organiseren
Hierbij worden onder meer de wijkanalyses betrokken die
en vooral zodanig dat de klant daar profijt van
de gemeente Haarlem in 2013 heeft gemaakt.
heeft”, aldus Van der Zande.
Preventie huisuitzetting In 2013 heeft Kontext samen met Ymere een pilot ‘Pre-
www.desocialecoach.nl
ventie huisuitzetting’ opgezet. Doel is door vroegtijdige
Binnen de Noord Hollandse Alliantie, een samen-werkings-
aanmelding van problematische schulden, escalatie en
verband van zeven organisaties voor maat-schappelijke
dus huisuitzetting voorkomen. Binnen de pilot wordt snel
dienstverlening, is de Sociale Coach verder ontwikkeld. De
hulp ingezet en wordt niet alleen naar de huurschuld geke-
Sociale Coach is een digitaal hulpmiddel voor het vinden
ken, maar ook naar de achterliggende problematiek. Met
van de juiste hulp, met allerlei tips en testen. Het heeft
Pré Wonen en Elan wordt gesproken over uitbreiding over
tot doel de zelfredzaamheid van burgers te bevorderen
het hele werkgebied van Kontext. Ook banken en hypo-
en hulpverlening via e-mail tot stand te brengen. In 2014
theekaanbieders worden in 2014 gesprekspartners.
start een pilot waarin onderzocht wordt hoe het onderdeel ‘zelfhulp’ van de Sociale Coach verbonden kan worden met de reguliere hulpverlening, zodat gecombineerde hulpverlening ontstaat. In 2014 staat ook de verbinding met het bestaande registratiesysteem op de agenda, net als het vergroten van de naamsbekendheid.
Ik zeg altijd: wees creatief, sluit aan bij de klant en Woonservicegebieden
pak de ruimte die er is.
Op initiatief van de gemeente Haarlem zijn in Boerhaave-
Doe het gewoon!
wijk en de Slachthuisbuurt zogenoemde woonservicegebieden gestart. Daarbinnen wordt bekeken wat nodig is
Addy van der Zande
om ouderen langer zelfstandig in de wijk te laten wonen. Er worden plannen ontwikkeld voor korte en lange termijn. Van ‘hoe houden we met elkaar dagbesteding in stand’ tot ‘het geschikt maken van flats voor bewoning door ouderen’. 2013 was vooral het jaar van de voorbereidingen, de
Perron Haarlem
eerste resultaten worden verwacht in 2014. Ook Heemste-
Perron Haarlem - een initiatief dat voortkomt uit de
de heeft twee woonzorggebieden; de Glip en Heemhaven,
woon-servicegebieden – behelst een digitale ontmoe-
waar eveneens gemeente, zorgaanbieders en corporaties
tingsplaats voor ouderen. Doel hiervan is het voorkomen
samenwerken.
of terugdringen van eenzaamheid bij ouderen. Hierin wordt samengewerkt met de ledenservice van Zorgbalans en de Hartekamp Groep. In de eerste fase is het werken met tablets uitgetest: dit bleek voor ouderen niet het juiste middel. In een tweede fase wordt getest met 65-plussers met een zorgvraag, die wel bekend zijn met digitalisering. Een volgende stap is het ontwikkelen van een digitale toegang voor ouderen bij welzijnsorganisaties.
Gemeente Bloemendaal
In Bloemendaal liet de kortdurende hulpverlening een groei zien, waarschijnlijk ook door de regelmatige aan-
Maatschappelijke dienstverlening
2013
wezigheid van een maatschappelijk dienstverlener in het Centrum voor Jeugd en Gezin. De extra uren Sociaal Juridische Dienstverlening die in 2013 werden toegekend,
168
Eenmalig contact tot 2,5 uur
waren gezien het grote aantal vragen meer dan welkom. Veel aandacht ging uit naar samenwerking met andere
Trajecten met meerdere afspraken
138
partijen, zoals Loket Bloemendaal, Welzijn Bloemendaal, GGD, JGZ, Opvoedpoli, Bureau Jeugdzorg en OCK het Spa-
Crisishulpverlening
3
Cursussen en Trainingen
3 totaal
312
lier. Veelvuldig werd gebruik gemaakt van elkaars expertise. Uitgaande van de methodiek ‘1 gezin – 1 plan – 1 regisseur’ werd de passende inzet bij een hulpvraag besproken. In 2013 zag het convenant ‘preventie huisuitzetting door huurschuld’ het licht. Dit convenant treedt 2014 in werking.
8
MAATWERK VOOR MICHEL 9
Het AMW zet mensen weer op het juiste spoor Michel Vuijst was zo radeloos dat hij gedachten had om zich voor de bus te gooien. Gelukkig vond hij bijtijds de weg naar de maatschappelijke dienstverlening van Kontext in lokatie Noord. Hij sprak daar met maatschappelijk werkster Jamila Hamdi. “Die klik was belangrijk voor me.” Michel meldde zich in oktober 2013 aan. Enkele jaren eerder had hij al eens contact gehad, omdat er toen ernstige problemen waren binnen zijn relatie. Inmiddels woont hij op zichzelf, maar omdat de omgangsregeling met de kinderen niet goed liep, bleven er spanningen bestaan. Michel zag dat zijn drie kinderen, in de leeftijd van acht tot tien jaar, hier veel last van hadden. Zijn ex-partner was ondertussen met de kinderen verhuisd naar Drenthe. De grote afstand maakte het extra moeilijk om de situatie te bespreken en te verbeteren. Dit maakte hem radeloos. Michel vertelt dat zijn eerste gesprek met Jamila erg prettig verliep. Michel: “Leuk dat je bij je vrienden en kennissen je verhaal kwijt kunt, maar zij bieden geen oplossing”. Jamila is het met hem eens en zegt dat een derde partij de situatie vaak weer anders ziet. Na afloop van het gesprek krijgt hij het advies een advocaat in de arm te nemen. Omdat Michel ook nog schulden blijkt te hebben en daardoor weinig te besteden heeft, regelt Jamila via de voedselbank een voedselpakket voor hem. De gesprekken met Jamila en haar hulp geven hem meer rust. Michel: “Ik had darmklachten, waardoor ik ook flinke spierpijnen kreeg. Toen ik meer overzicht en inzicht in de problemen kreeg, maalde ik niet meer zo en sliep ik veel beter, waardoor mijn lichamelijke klachten afnamen”.De eerste stap naar de hulpverlening was niet gemakkelijk, bekent Michel. Aan-
vankelijk had hij contact met het AMK gezocht, omdat hij zich zorgen maakte over zijn kinderen. Dit leverde echter niets op, waarop Jamila contact zocht met het maatschappelijk werk van de school van de kinderen. De situatie is nog niet echt optimaal, maar Michel voelt zich al wel een stuk sterker. De schulden zijn geregeld, en de bezoekregeling loopt “alhoewel deze toch nog met de nodige lastigheden gepaard gaan”. Gelukkig is zijn gezondheid ook weer op orde. Michel: “De klik met Jamila was belangrijk voor mij. Door haar stond ik open voor het gesprek en kreeg ik een andere kijk op mijn problemen”. Jamila beaamt dat: “Ja, hij is een echte denker. Daardoor kan hij gaan malen en moet hij soms op het juiste spoor worden gezet”. Het contact tussen Michel en Jamila is nu afgesloten, maar hij weet dat hij haar kan bellen als dat nodig is. Een prettige gedachte.
MAATWERK VOOR MOEDER Dochter bezorgt moeder lege spaarrekening Een moeder leent vijfduizend euro aan haar dochter en ontdekt tot haar spijt dat ze het geld niet meer terugziet. Wat doe je dan, aangifte bij de politie of praten met je dochter? Astrid Verkleij zocht moeder op en probeerde een oplossing te vinden. “Soms ben ik te goeiig.” De zoon, woonachtig in het midden van het land, kwam achter de geschiedenis van de lening nadat hij bij zijn, overigens zeer vitale, moeder had geïnformeerd of zij al een nieuwe auto had aangeschaft. Toen kreeg hij het hele verhaal te horen. Moeder had haar spaarcenten, een bedrag van vijfduizend euro, aan zijn zuster geleend. Omdat hij bij zijn zuster het sterke vermoeden had van een alcoholprobleem, en hij gebrouilleerd was met haar, zocht hij contact met de ouderenadviseurs van Kontext en meldde hij zijn moeder aan. “Ik was ervan op de hoogte dat mijn zoon hulp ging zoeken”, vertelde de 82-jarige moeder tijdens het huisbezoek van Astrid. Verwachtingen had moeder niet. Ook Astrid kreeg het hele verhaal te horen waarin de dochter het geld van moeder had geleend. “Nee, het werd geen koffiepraatje,” aldus Astrid. Moeder had de geschiedenis nog met niemand gedeeld. “Ik schaamde me, mijn dochter had al eens eerder een grote som geld van mij geleend en bovendien wist ik dat het niet goed met haar ging.” Na afloop van het eerste gesprek legde Astrid aan moeder drie mogelijkheden voor, waarop zij bij het volgende huisbezoek terug zou komen. Astrid: “Moeder kon het probleem zelf met dochter bespreken, ikzelf zou namens moeder contact zoeken met deze dochter, of ze kon er voor kiezen de bestaande situatie zo te laten”. Moeder koos
ervoor om zelf het gesprek met dochter aan te gaan, maar deze vermeed het onderwerp en wilde er niet over praten. Voor moeder zelf was het een hele opluchting haar situatie te kunnen bespreken. Al sinds enige tijd piekerde zij heel wat af, wat vooral ten koste ging van haar nachtrust. Inmiddels gaat dit wat beter. Bovendien heeft zij veel afleiding via de wekelijkse sportfysio en met bowlen. Het advies van Astrid “laat het probleem bij je dochter en zorg goed voor jezelf”, is niet zo gemakkelijk als het lijkt. “Ik maak me zorgen over mijn dochter en hoop dat zij hulp wil accepteren”, zegt moeder. De situatie kent nog geen oplossing. Pogingen van Astrid om contact met de dochter te krijgen liepen op niets uit, want “zij beantwoordt de telefoon niet en is onbereikbaar”. Moeder zegt inmiddels wel veel meer op haar hoede te zijn en zij realiseert zich dat zij soms “te goeiig” is. Het zou goed zijn om, ondanks de schaamte en de zorgen om haar dochter, haar verhaal met anderen te delen.
10
11
Maatschappelijke dienstverlening Het afgelopen jaar hebben meer klanten dan voorheen zich met vragen gewend tot de ouderenadviseurs, maatschappelijk werkers en sociaal raadslieden. Door de grotere focus
Gebiedsmanager Yvonne Boudesteijn: Ook ouderen wisten de weg naar Kontext te
van medewerkers op de eigen kracht van de klant, inscha-
vinden. Toch maakt gebiedsmanager Yvon-
keling van diens netwerk en ondersteuning door vrijwilli-
ne Boudesteijn zich zorgen, vooral over de
gers, konden veel klanten weer verder na een kort contact. Het aantal situaties waarbij begeleiding over een langere
kwetsbare ouderen. “Ik vermoed een groep
periode nodig was, bleef in aantal gelijk maar de situaties
ouderen die geen overlast geeft, geen schul-
werden wel complexer.
den heeft, maar waarmee het toch niet goed gaat. We krijgen uit deze groep nauwelijks
Volwassenen Veel burgers wendden zich tot Kontext met problemen
vragen en dat is vreemd. Juist voor hen ver-
rondom een echtscheiding. Om die reden gaat Kontext
andert er veel op de terreinen wonen, zorg
begin 2014 deelnemen aan het ketenoverleg ‘Van echt-
en welzijn.” Voor deze groep is de signaal-
scheiding tot vechtscheiding’, met partners als Bureau Jeugdzorg, OCK het Spalier, Raad voor de Kinderbescher-
kaart ‘zorgwekkend isolement’ bestemd,
ming, de Waag en Humanitas. Onduidelijke regelgeving
met bijbehorende app. Deze is gepromoot
en voorzieningen en de bureaucratie van organisaties
in een zeer geslaagd symposium. Doel van
zorgden voor veel vragen bij de sociaal raadslieden. Op-
de signaalkaart is het herkennen van een
vallend was het grote aantal klanten met financiële problemen, waaronder ook veel zelfstandigen die hun inko-
geïsoleerde oudere door niet-professionals,
men zagen dalen. Meer dan 130 burgers vroegen Kontext
met daarbij een eenvoudige procedure voor
- na verwijzing door de gemeente Haarlem - om onder-
aanmelding bij de ouderenadviseur.
steuning bij het indienen van een aanvraag voor schulddienstverlening.
Vaak
ging het om klanten bij
We zijn volop in verandering. Ik hoop op een nieuwe situatie, met behoud van de kracht van het oude. Albert Mulder
wie de ondersteuning
moesten in relatief korte tijd informatie aanleveren over
door
van
schulden, inkomsten en uitgaven. Kontext bood hulp en
Humanitas niet toerei-
vrijwilligers
stimuleerde tegelijkertijd tot het inschakelen van het ei-
kend was. Deze klanten
gen netwerk van de klant.
Wij moeten klanten stimuleren om deel te nemen aan Jeugd en jongeren In 2013 deed een groot aantal jongeren een beroep op Kontext. Tegelijkertijd bereidde de organisatie zich voor op de nieuwe situatie, na de decentralisatie van de jeugdzorg in 2015. In Haarlem, Heemstede en Zandvoort zullen CJG-coachteams starten, terwijl Bloemendaal kiest voor
de maatschappij. Daar staan we achter, maar de klant heeft soms andere verwachtingen. Dat vergt veel van onze professionaliteit.
een andere constructie. De Schoolmaatschappelijk werkers gaan deel uitmaken van de CJG-coachteams. Gebiedsma-
Addy van der Zande
nager Albert Mulder spreekt van een positieve stip aan de horizon, maar een ingewikkelde weg daar naar toe. “We bouwen een nieuw huis op de plek waar nu nog ons oude huis staat. Dat is lastig. Maar het doel is helder: de klant en
en adequate hulpverlening en een goede nazorg. In een
diens omgeving centraal, met daaromheen een integraal
aantal situaties is in 2013 al succesvol samengewerkt. De
aanbod en de CJG-coach als regisseur.”
intentie is uitgesproken om nog meer gebruik te maken
Schoolmaatschappelijk werk
van elkaars expertise en contacten.
In 2013 maakten nog niet alle basisscholen gebruik van de
Nieuwe Kansen – In Balans
CJG-coachteams. Daarom was het Schoolmaatschappelijk
Binnen Nieuwe Kansen wordt intensieve hulp geboden aan
werk nog steeds een welkome vorm van hulpverlening op
jongeren tussen de 17 en 23 jaar die in een lastige situa-
scholen. Vanuit het samenwerkingsverband ‘Weer samen
tie verkeren. Vaak hebben ze schulden, zijn dakloos en/
naar school’ werd met succes geïnvesteerd in de positione-
of werkloos. In 2013 is aan dit project ‘In Balans’ toege-
ring van CJG-coachteams en Schoolmaatschappelijk werk,
voegd, dat als doelgroep allochtone jongeren heeft. Hier-
wat zorgde voor duidelijkheid over waar men welke vraag
door kreeg ook deze groep jongeren expliciete aandacht.
kan stellen. Veel belangstelling was er voor de cursus Kin-
Kenmerkend voor de werkwijze is de grote openheid naar
deren in Echtscheiding Situatie (KIES), bestemd voor kin-
de jongeren, veel met de jongeren optrekken en samen
deren van wie de ouders gaan scheiden. Zij leren omgaan
praktische problemen oplossen. Ondertussen worden ook
met thema’s als loyaliteit en gescheiden opvoeding.
de psychosociale aspecten meegenomen. En vooral: hen
NA(AST) Zorg
het vertrouwen geven dat ze het zelf aankunnen. Hiermee zijn in 2013 goede resultaten geboekt; er waren weinig
Het vermelden waard is ook de Heemsteedse pi-
uitvallers en nauwelijks doorverwijzingen. De zelfredzaam-
lot NA(AST) Zorg, waarbinnen Kontext optrok met OCK
heidmatrix die ook binnen dit project werd gebruikt, bleek
het Spalier en het Centrum voor Jeugd en Gezin. In
een prima instrument en gaf bovendien inzicht in de (tus-
deze pilot wordt hulp geboden aan jongeren van 18
sentijdse) resultaten.
jaar en ouder, die vanwege hun leeftijd niet meer terecht kunnen bij de jeugdzorg. In de inmiddels afgeslo-
De nieuwe werkwijze in de gebiedsteams, wierp zijn
ten pilot zijn goede resultaten geboekt. De medewer-
vruchten af. Daardoor werden vaker dan voorheen colle-
kers hebben elkaar en elkaars dienstverlening beter
ga’s geconsulteerd, nam men zaken van elkaar over en in
leren kennen, onder andere in expertisebijeenkomsten.
gezamenlijke casusbesprekingen werd de achterliggende
Er zijn procedures ontwikkeld die zorgen voor een snelle
problematiek van klanten helder en adequaat belegd.
12
MAATWERK VOOR JAMILA 13
Ik had het gevoel op haar te kunnen rekenen Drie jaar geleden was Jamila ten einde raad. Diverse pogingen om haar leven op orde te krijgen strandden, waarna zij het advies kreeg zich aan te melden bij Nieuwe Kansen van Kontext. Na een intake bij maatschappelijk werker Wendy de Graaff kon Jamila aan de slag. “Ik had het gevoel van het kastje naar de muur te worden gestuurd”, vertelt Jamila, “ik was niet in staat om met de betrokken instanties en de gemeente mijn problemen op het gebied van inkomen, huisvesting en het realiseren van een postadres op te lossen.” Verwachtingen over Kontext had Jamila niet. Zij had wel meteen goed contact en ervoer veel steun en deskundigheid van Wendy: “Ik had het gevoel dat ik op haar kon rekenen.” Jamila en Wendy maakten concrete afspraken. Wendy: “Bij deze afspraken en doelen bespraken Jamila en ik wat zij van mij nodig had. Zo ging ik onder meer met haar mee als ondersteuning naar instanties. Jamila kon haar woordje uitstekend doen, maar kon zich soms ook verliezen in boosheid, waardoor het gesprek op niets uit liep.” Ook dit werd door Jamila en Wendy besproken, wat uiteindelijk resulteerde in een aanmelding en een behandeling bij de Jeugd-RIAGG. Jamila leerde hier om beter met haar ‘korte lontje’ om te gaan. Ondanks de problemen was er in het contact tussen Wendy en Jamila ook voldoende tijd voor de
dagelijkse gang van zaken, en ruimte voor de lach en de humor. Inmiddels heeft Jamila haar leventje grotendeels op orde. Inkomen en huisvesting zijn gerealiseerd. Op eigen initiatief is zij spontaan een kapperszaak binnen gelopen om daar vervolgens vrijwilligerswerk te gaan doen. Zowel Jamila als de kapperszaak zijn tevreden. Binnenkort start zij met een kappersopleiding. Hoewel het contact met Wendy is beëindigd, kan Jamila haar altijd bellen. Dat stelt haar gerust. Voor het eerst lijkt zij op iemand te kunnen vertrouwen, iets wat Jamila vanuit haar gezin van herkomst heeft gemist.
MAATWERK VOOR M. Wij zijn geen echte praters Het Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG) helpt mensen die te maken hebben met huiselijk geweld. Marjon van Mourik werkt bij het Steunpunt en komt in 2013 in contact met Mevr. M. die met de dood bedreigd is en haar zoon kwijt is. De 39-jarige M. doet in oktober 2013 melding van huiselijk geweld bij de politie. De vader van haar 13-jarige zoon heeft haar met de dood bedreigd en de jongen mee naar zijn woning in Amsterdam genomen. M: “Ik heb de situatie gemeld bij de politie. Zij deden een zorgmelding bij het AMK ( Advies en Meldpunt Kindermishandeling) maar zij gaven mij geen duidelijkheid over het vervolg”. Kort daarop belt Marjon van het SHG haar op. Zij heeft de melding van de politie doorgespeeld gekregen. Tijdens dit eerste telefonisch contact krijgt M. alle ruimte om haar verhaal te doen, wat zij als heel prettig ervaart. M: “Ik had mij op advies van Het Loket al aangemeld bij de maatschappelijke dienstverlening, maar het eerste contact met Marjon voelde direct al goed aan”. Er volgt een gesprek op het bureau van het SHG, waarin M. haar complete verhaal kwijt kan: “Ik had geen overzicht meer. Ik wist niet meer wat te doen. Moest ik mijn zoon met hulp van de politie bij zijn vader weg laten halen? Ik wilde rust in mijn hoofd en zat verstrikt in alle pijnlijke gevoelens”. Marjon probeert het verhaal in de juiste context te plaatsen. Marjon:”Ik gaf haar mee welke stappen zij zou kunnen doen, M. kon vervolgens zelf haar eigen keuze maken”. Het ging hierbij om het beleid op korte termijn: zoon ontvoerd en bij vader, en het beleid op langere termijn: hoe zou je het in de toekomst willen? Overigens begint M. zich steeds meer te realiseren dat zij veel te onderdanig is ge-
weest, en dat zij niet gemakkelijk met anderen haar ervaringen deelt. “Wij zijn geen echte praters in de familie.” Uiteindelijk besluiten M. en Marjon om contact te zoeken met het AMK. Hierna komt er schot in de zaak. Er vindt een gesprek plaats in aanwezigheid van beide ouders, het AMK en Marjon. Hierin zegt vader dat M. hun zoon niet goed zou opvoeden. Anderzijds wordt in dit gesprek aan hem duidelijk gemaakt dat dit niet de manier is om problemen op te lossen. Zoon dient zo spoedig mogelijk weer naar moeder terug te keren. Nadat zoon nog een gesprek heeft gehad bij de maatschappelijke dienstverlening keert hij daadwerkelijk weer terug naar moeder. Inmiddels is de situatie rustig en vader houdt zich aan de gemaakte afspraken inzake de omgangsregeling. Gedurende deze weken heeft M. regelmatig contact met Marjon gezocht. Zij voelt zich daarover schuldig, hoewel Marjon haar nadrukkelijk heeft gezegd dat dit geen probleem voor haar was. Momenteel is de situatie een stuk rustiger. M. krijgt begeleiding om het contact met haar puberende zoon te verbeteren en daarnaast volgt zij nog een Triple P opvoedingscursus, wat haar nieuwe inzichten geeft en haar goed doet. Het contact met M. heeft twee maanden geduurd en is inmiddels afgesloten. M: “Het is heel belangrijk voor mij geweest, maar het is nu goed zo!”
14
15
Vrijwilligers De rol van vrijwilligers binnen Kontext werd in 2013 nog
slag te gaan. In project 3+ worden klanten in groepen
belangrijker dan voorheen, met name in de pilot Verhuis-
ondersteund bij de aangifte voor inkomstenbelasting en
coach, de Formulierenbrigade en het project 3+. Voor Kont-
het aanvragen van kwijtscheldingen. Dit blijkt een suc-
ext was dit aanleiding om het vrijwilligersbeleid te herzien:
ces. De vrijwilligers zijn hierin geschoold door de sociaal
er is onder andere een uniforme werkwijze ontwikkeld die
juridisch dienstverleners. Verder zijn vrijwilligers tot volle
voorziet in goede selectie, scholing en begeleiding.
tevredenheid actief als gastvrouw en gastheer op het kantoor van Kontext en in de wachtkamers van Loket Haarlem.
Met de verhuiscoach is in 2013 ervaring opgedaan in Heemstede en Haarlem in een pilot met Elan Wonen. Met oudere burgers zonder sociaal netwerk die (willen) verhuizen wordt een begeleidingsplan gemaakt. Met dit plan
We leren steeds meer over
gaan de verhuiscoach, een vrijwilliger en de klant aan de slag. Besloten is deze dienstverlening te continueren en uit te breiden naar alle leeftijden en alle woningcorporaties in
de inzet van vrijwilligers
Haarlem en Heemstede.
in relatie tot de inzet van
Binnen de Formulierenbrigade bieden vrijwilligers hulp
professionals. Leuk om te
bij allerlei administratieve beslommeringen. Voor deze
zien dat dit allerlei zinvolle
hulp was in 2013 veel belangstelling: eind 2013 waren
initiatieven oplevert.
hierbinnen tien vrijwilligers actief. Deze vrijwilligers zijn ook bereid gevonden om binnen het project 3+ aan de
Gemeente Zandvoort Maatschappelijke dienstverlening
Yvonne Boudesteijn
In Zandvoort werd ruimschoots voldaan aan de prestatieafspraken. Al jaren laat de vraag een groei zien. In
2013
vergelijking met andere gemeenten betreffen relatief veel vragen huiselijk geweld, werkloosheid, alcoholisme en echtscheidingen. Deze situaties vergden vaak
Eenmalig contact tot 2,5 uur
590
Trajecten met meerdere afspraken
346
een intensieve begeleiding. Veel vragen van sociale of materiële aard werden beantwoord in het inloopspreekuur Sociaal Juridische Dienstverlening en vaak werd gebruik gemaakt van Loket Zandvoort. Door deze
Crisishulpverlening
6
Cursussen en Trainingen
6
samenwerking kon het beperkte aantal uren efficiënt ingezet worden. In 2013 verhuisde Kontext naar het
totaal
948
multifunctionele wijkcentrum Pluspunt, wat positief uitpakte voor de samenwerking met deze Zandvoortse organisatie voor welzijn en maatschappelijke ondersteuning.
Loket Haarlem
16
Bij Loket Haarlem kunnen klanten gratis en zonder afspraak
In 2013 telde Loket Haarlem ruim 5500 klantcontacten en
terecht met vragen over bijvoorbeeld wonen, welzijn, zorg
2200 unieke klanten. Meer dan 60% van de klanten was
of financiën. Hiervan werd in 2013 veelvuldig gebruikt ge-
met één gesprek geholpen, 37% van de klanten was 65
maakt. Een groot aantal burgers bezocht één van de zes
jaar of ouder en 85% leefde op of onder het minimum
spreekuurpunten of stelde hun vragen telefonisch of per
inkomen. Het aantal vragen van financiële aard nam toe,
e-mail. Ook kwamen Haarlemmers naar het Loket voor
net als het aantal niet-Nederlanders dat zich tot het Loket
kortdurende hulp. Uit in 2013 verricht onderzoek bleek dat
wendde. Bij Loket Haarlem zijn elf organisaties betrokken.
het Loket een efficiënte vorm van dienstverlening is, met
Acht daarvan leveren menskracht en de andere drie zorgen
een lage investering en een hoog rendement. “Met nau-
voor de randvoorwaardelijke zaken, zoals de accommoda-
welijks vijf fulltimers bemensen we zes spreekuurpunten.
ties en deskundigheid.
Als dat niet efficiënt is..,’ zo laat coördinator Femke Nannes weten.
De missie van Loket Haarlem luidt ‘Wij zijn niet van: “daar zijn we niet van”’ en dat omschrijft volgens Nannes exact
In het afgelopen jaar zijn plannen ontwikkeld om de druk
de werkwijze van het Loket: “Laagdrempelig, op diverse
op spreekuurpunt Schalkwijk te verlagen, onder andere
plekken in de stad, met brede kennis en ervaring op de
door klanten vaardiger te maken zodat ze minder hulp no-
terreinen wonen, welzijn, vervoer en financiën. Iedereen
dig hebben, en door assistentie van vrijwilligers als gast-
kan bij ons binnenlopen. Met kortdurende hulpverlening
vrouw/-heer in de wachtkamers. Hiermee wordt in 2014
voorkomen we ingewikkelder problematiek. Het belang
gestart. Ook de inmiddels gestartte Digitale Brigade draagt
van de klant en diens vraag staan bij ons centraal, niet de
bij aan minder drukte in de wachtkamer: vrijwilligers leren
belangen of het aanbod van organisaties.”
klanten hoe om te gaan met digitale administratieve zaken, zoals het aanvragen van een DigiD en het inschrijven bij Woonservice. Heel effectief is de digitale sociale kaart – www.lokethaarlem.nl - waar klanten en professionals eenvoudig informatie kunnen opzoeken over een groot aantal sociale onderwerpen.
We leren steeds beter om met de klant het gesprek aan te gaan over wat hij zelf kan. Soms zitten onze medewerkers op hun handen, en als het nodig is steken ze de handen uit de mouwen. Femke Nannes
17
In de nota ‘Samen voor elkaar’ van de gemeente Haarlem worden de veranderingen beschreven die het sociale domein te wachten staan. Nannes hierover: “Die veranderingen raken ook aan Loket Haarlem. In de principes kunnen wij ons vinden, maar de uitwerking wordt spannend. Veel aandacht gaat bijvoorbeeld uit naar digitalisering, terwijl wij in de praktijk zien dat je daarmee niet alles kunt ondervangen. We móeten fysiek bereikbaar zijn.” Loket Haarlem is een succes. Toch spreekt coördinator Nannes van een krakend concept. “Voor een aantal klanten passen aanbod en werkwijze niet meer bij hun vraag en een grotere samenhang met wat elders in Haarlem gebeurt is gewenst. Bovendien hebben we door de drukte
De verzorgingsstaat loopt ten einde, dat is helder. We moeten nu vooral kijken naar samenhang en kritisch zijn op doublures in de toegang tot informatie, advies en ondersteuning.
soms onvoldoende tijd om echt goed naar de vraag van de klant en de achterliggende problematiek te kijken. We
Femke Nannes
zullen zien hoe het zich ontwikkelt, bijvoorbeeld de samenhang met de sociale wijkteams en de samenwerking met Release en de Centra voor Jeugd en Gezin. De klant centraal en daaromheen met elkaar een aanbod creëren, dat is de uitdaging.“
Loketten Heemstede, Zandvoort en Bloemendaal
Loket Heemstede is uitgebreid met medewerkers van MEE Noordwest-Holland. Waar in Heemstede de Loketmedewerkers al enkele jaren op huisbezoek gaan, is in 2013 ook Zandvoort gestart met zogenoemde keukenta-
Medewerkers van Kontext zijn betrokken bij de Loketten
felgesprekken bij de mensen thuis. Deze veranderingen
in Heemstede, Zandvoort en Bloemendaal. Ook deze ge-
worden intensief begeleid, onder andere door scholing.
meenten maken een verandering door: van aanbodgericht
Yvonne Boudesteijn spreekt van een prettige, vruchtba-
naar vraaggericht, uitgaande van wat de klant zelf kan en
re samenwerking binnen de Loketten. “De verschillende
wat diens netwerk te bieden heeft. Vooral bij Loket Heem-
disciplines vullen elkaar goed aan. De maatschappelijk
stede en Loket Zandvoort leidde dit tot een andere werk-
dienstverleners van Kontext zijn binnen de Loketten goed
wijze en tot andere procedures. Loket Bloemendaal heeft
op hun plek: zij hebben ervaring met vraaggericht wer-
deze ontwikkeling recent ingezet.
ken en kunnen die vaardigheden daar prima inbrengen.”
Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG) In 2013 nam het aantal meldingen bij het SHG toe terwijl
uitbuiting van ouderen centraal. In 2013 is een gezamen-
het aantal huisverboden ten opzichte van 2012 iets terug-
lijke aanpak ontwikkeld met beroepsgroepen zoals het
liep. Van de in totaal 3424 meldingen kwamen er 3100 via
notariaat, de bankensector, bewindvoerders en woning-
de Politie Kennemerland. De daling van het aantal huis-
corporaties. Doel is vooral het bewustzijn te vergroten
verboden bevreemdt manager Yvonne Velthuizen. “In ver-
bij publiek en de financiële sector en daarnaast de be-
gelijking met bijvoorbeeld Crisisopvang is een huisverbod
schermings- en verwijsmogelijkheden te optimaliseren
een efficiënte maatregel die beter is voor het gezin. De
en bekend te maken. Het SHG participeert hierin als wet-
oorzaken van die daling gaan we dus wel onderzoeken.”
telijk meldpunt. De eerste resultaten worden verwacht
Het aantal meldingen van oudermishandeling steeg, waar-
in 2014.
schijnlijk mede als gevolg van de overheidscampagne. meerdere vormen van mishandeling. Velthuizen vermoedt
‘Kind in Beeld’ en ‘Samenloopzaken Haarlemmermeer’
dat de economische crisis hierop van invloed is. “We zien
In twee pilots, ‘Kind in Beeld’ en ‘Samenloopzaken
meer spanning, meer geweld, met als oorzaken werkloos-
Haarlemmermeer’, is onderzocht hoe bij de meldingen
heid, financiële problemen en problemen rondom huisves-
waarbij kinderen zijn betrokken de hulpverlening goed
ting na een scheiding.”
afgestemd kan worden. Deze situaties meldde de politie
Ook groeide het aantal meldingen waarbij sprake was van
vaak bij Bureau Jeugdzorg én bij het Steunpunt Huiselijk
‘Ouderen in veilige handen’
Geweld. Nu wordt in een screeningsoverleg een plan van
In 2013 is Haarlem als een van de zeven pilotgemeen-
aanpak gemaakt, inclusief een taakverdeling. “Hierdoor
ten gestart met het actieprogramma ‘Ouderen in veilige
zijn de lijnen korter en kunnen we sneller aan de slag”,
handen’. Hierbinnen staat het voorkomen van financiële
aldus Velthuizen.
Gemeente Heemstede
In Heemstede werd de overeengekomen tijdsinvestering overschreden. Voor de kortdurende hulp- en dienstverlening was veel belangstelling. Vanwege het
Maatschappelijke dienstverlening
2013
grote aantal materiële en sociale vragen is halverwege 2013 extra Sociaal Juridische Dienstverlening inge-
Eenmalig contact tot 2,5 uur
421
Trajecten met meerdere afspraken
338
zet. De vraag naar langdurige hulpverlening was ook groter dan verwacht. Samenwerking met andere aanbieders kwam op allerlei terreinen tot stand, zoals in het CJG-coachteam, Loket Heemstede en rondom het
Crisishulpverlening
5
Cursussen en Trainingen
5
sociaal wijkteam. De sterke inhoudelijke betrokkenheid van de gemeente Heemstede is het vermelden
Totaal
769
waard. Recent gaf de gemeente opdracht aan Kontext, Welzijn Ouderen Heemstede en Casca om te onderzoeken op welke terreinen samenwerking efficiënt is.
18
19
AMHK Met ingang van 2015 vormen de Advies- en Meldpunten
Velthuizen spreekt van een spannend proces. “De visie
Kindermishandeling en de Steunpunten Huiselijk Geweld
van de gemeenten is hierin belangrijk, want zij worden
samen het Advies- en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kin-
verantwoordelijk. Bovendien zien we in de praktijk verschil-
dermishandeling (AMHK). Dit is een gevolg van het nieuwe
lende werkwijzen. Die twee zaken maken de uitkomsten
overheidsbeleid rondom de jeugdzorg. Inmiddels ligt er een
ongewis.” Maar Velthuizen is voorstander van één toegang
conceptschets voor het AMHK Zuid-Kennemerland/IJmond
voor huiselijk geweld en kindermishandeling, dat staat bui-
en Haarlemmermeer.
ten kijf. “Hierdoor wordt een integrale aanpak mogelijk én het is helder voor de klant en de ketenpartners.”
Colofon Dit is een uitgave van Kontext
Tekst:
Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening
Interviews/ foto’s:
Ed van Leeuwen
Opmaak en fotografie:
Anke Brinkman, www.26rood.nl
Adres Oostvest 60 2011 AK Haarlem Postadres Postbus 9623 2003 LP Haarlem 023 543 32 00
[email protected] www.kontext.nl
Mei 2014
Terlouw & Schotman Communicatie