Vakwerk!
Bloembinden en -schikken
Bloembinden en -schikken Docentenboek Deel 2 (KB)
Koos van Ee
eerste druk, 2006
Artikelcode: 21134.1 Colofon Auteur(s): Koos van Ee Illustraties: Verbaal - Bureau voor Visuele Communicatie, Jan van Doesburg, Koos van Ee, René Teunissen Onderwijskundige: Studio Maan, Manon Limmen Redactie: Studio Maan, Brigitte Meinen Resonans: Ineke de Haan, Maikel van der Velden
Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Bent u desondanks van mening dat we u hebben benadeeld, dan kunt u contact met ons opnemen. © 2006 Ontwikkelcentrum, Ede, Nederland Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, hetzij mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Ontwikkelcentrum.
■■■
4
BLOEMBINDEN EN -SCHIKKEN
Inhoud
1
Wat wenst de klant? 6
2
Maak het mooi met ondergronden 16
3
Een bloemetje of plantje speciaal 26
4
Hoe werkt het in de winkel? 36
1
Wat wenst de klant?
1.1 Opdracht 1.1
Een boeket op bestelling Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – foto’s van voorbeeldboeketten; – een computer met internetaansluiting; – een bloemenboekje; – het Opzoekboek groen; – kleurpotloden; – A4-papier.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-1,13 LN/K/22-3,6,11 LN/K/2-1,2,4,10,11
Samenwerken Bestelbon invullen Een klant helpen Schetsen Opzoeken Materialenlijst samenstellen Evalueren
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
Zorg voor voldoende plaatjes en fotoboeken van boeketten. Wijs de leerlingen op de beperkte verkrijgbaarheid van sommige bloemen. Via de website www.flowercouncil.org kunnen de leerlingen zoeken op kleur en aanvoertijd en krijgen ze een overzichtslijst van bloemen. Voorbeelden van internetsites met bestelservice zijn: www.boeketten.nl en www.flowerservice.nl Voor het opzoeken van de namen van de materialen moeten er voldoende bloemenboekjes beschikbaar zijn. Dit kunnen de bloemenboekjes van het Bloemenbureau zijn, maar ook net zo goed andere boekjes. In leerjaar 3 wordt behandeld hoe je een korenschoofgebonden boeket maakt. Verwijs naar de betreffende opdracht uit het Opdrachtenboek van leerjaar 3.
■■■
6
WAT WENST DE KLANT?
Opdracht 1.2
Een boeket maken en verpakken Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – het bestelformulier, de schets en de materialenlijst van de opdracht ‘Een boeket op bestelling’; – bloemen (minimale steellengte 50 cm); – groenmaterialen; – bindtouw; – een mes; – een snoeischaar; – verpakkingsmaterialen; – een zakje snijbloemenvoedsel; – plakband of een nietmachine; – tekenkarton; – een bloemenboekje; – het Opzoekboek groen.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-3,5,8,13 LN/K /22-3,6 LN/K/21,2,4,5,6,7,11
Een boeket maken Een kaartje schrijven Een boeket verpakken Creatief werken Opzoeken Een materialenlijst aanpassen Evalueren Cijfer geven
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
De leerlingen moeten eerst de opdracht ‘Een boeket op bestelling’ gedaan hebben, voordat ze deze opdracht kunnen doen. Het bestelformulier, de schets en materialenlijst van die opdracht zijn nodig voor deze opdracht. Zorg voor voldoende verschillende bloemen en groensoorten. Als een leerling niet meer weet hoe hij een korenschoofgebonden boeket verpakt, laat hem dan opdracht ‘Een korenschoofgebonden boeket maken’ en opdracht ‘Een korenschoofgebonden boeket verpakken’ uit het opdrachtenboek van leerjaar 3 doen.
WAT WENST DE KLANT?
7
■■■
Opdracht 1.3
De prijs berekenen Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – het bestelformulier en de schets van de opdracht ‘Een boeket op bestelling’; – de aangepaste materialenlijst van de opdracht ‘Een boeket maken en verpakken’; – een prijslijst met inkoopprijzen van bloemen en materialen; – een rekenmachine; – een bloemenboekje; – het Opzoekboek groen.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-2,4,13 LN/K/22-9,10,11 LN/K/2-1,2,4,5,6,7,11
Tabellen invullen Berekeningen maken Rekenmachine gebruiken Opzoeken Een factuur opmaken Evalueren Verklaren
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
De leerlingen moeten eerst de opdracht ‘Een boeket op bestelling’ en de opdracht ‘Een boeket maken en verpakken’ uitvoeren. Het bestelformulier en de materialenlijst van die opdrachten zijn nodig voor deze opdracht. Zorg voor een goede prijslijst van de gebruikte bloem- en groensoorten. De leerlingen mogen een rekenmachine gebruiken. De leerlingen kunnen eventueel zelf een invultabel maken in Excel.
Opdracht 1.4
Een plantenschaal op bestelling Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – kamerplanten in verschillende soorten; – presentatiematerialen; – schalen en potten; – een prijslijst van de materialen; – een plantenboekje; – het Opzoekboek groen;
■■■
8
WAT WENST DE KLANT?
– –
A4-papier; tekenmaterialen.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-1,6,13 LN/K/22-9 LN/K/2-1,2,3,4,5,10, 11,13
Samenwerken Een bestelformulier invullen Een klant helpen Tabellen invullen Berekeningen maken Tekenen Opzoeken Materialenlijst samenstellen Evalueren
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
Zorg voor voldoende planten, potten, schalen en presentatiematerialen Zorg ook voor een prijslijst met verkoopprijzen. Wijs de leerlingen op de beperkte verkrijgbaarheid van sommige bloemen. Via de website www.flowercouncil.org kunnen de leerlingen zoeken op kleur en aanvoertijd en krijgen ze een overzichtslijst van planten. In leerjaar 3 wordt behandeld hoe je een plantenschaal maakt. Verwijs naar de betreffende opdracht uit het Opdrachtenboek van leerjaar 3.
Opdracht 1.5
Een plantenschaal maken en verpakken Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – het bestelformulier, de schets en de materialenlijst van de opdracht ‘Een plantenschaal op bestelling’; – planten; – een pot, bak of schaal; – potgrond en eventueel kleikorrels; – eventueel kunstmestpillen (osmocote); – een gieter; – een borstel en een droogdoek; – het Opzoekboek groen of een plantenboekje; – een mes; – een snoeischaar; – verpakkingsmaterialen; – plakband of een nietmachine.
WAT WENST DE KLANT?
9
■■■
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-3,8,13 LN/K/22-6,8 LN/K/2-1,2,4,5,6,7,8,11
Een plantenschaal maken Een kaartje schrijven Een plantenschaal verpakken Creatief werken Opzoeken Beoordelen Bespreken Cijfer geven
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
De leerling moet de opdracht ‘Een plantenschaal op bestelling’ gedaan hebben om deze opdracht uit te kunnen voeren. Het bestelformulier, de schets en de materialenlijst van die opdracht zijn nodig voor deze opdracht. Zorg voor voldoende planten, potten, schalen en decoratiematerialen. In leerjaar 3 wordt behandeld hoe je een plantenschaal maakt en hoe je die moet verpakken. Verwijs naar de betreffende opdrachten uit het Opdrachtenboek van leerjaar 3.
Opdracht 1.6
Een verzorgingsadvies voor de plantenbak Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – het Opzoekboek groen; – verschillende kamerplantenboeken; – een plantenpresentatie.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-4,6,8,13 LN/K/22-1,8 LN/K/21,2,4,5,6,7,8,11
Planten verzorgen Samenwerken Taken verdelen Advies geven Kamerplanten herkennen/benoemen Informatie opzoeken Informatie verwerken Evalueren
■■■
10
WAT WENST DE KLANT?
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
Laat de leerlingen deze opdracht maken nadat ze de opdracht ‘Een plantenschaal op bestelling’ en opdracht ‘Een plantenschaal maken en verpakken’ gemaakt hebben. Zorg voor voldoende verschillende planten uit de verschillende plantgroepen. Kies bij voorkeur planten uit de Top 10 van bloeiende planten en bladplanten. Als – – –
Opdracht 1.7
informatiebronnen kunnen de leerlingen gebruiken: het Opzoekboek groen; het kamerplantenboekje van het Bloemenbureau; de internetsite www.flowercouncil.org.
De plantenbak een grote beurt geven Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een plantenbak; – potgrond of hydrokorrels; – kunstmestpillen (osmocote) met doseringsvoorschrift; – een mes; – een snoeischaar; – een schaar; – een gieter; – een emmer; – een borstel en een droogdoek.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-13 LN /K/22-1,6,8 LN/K/21,2,4,5,6,7,8,11
Een plant verpottten/overpotten Planten verzorgen Samenwerken Informatie opzoeken en verwerken Kamerplanten herkennen/benoemen Evalueren
WAT WENST DE KLANT?
11
■■■
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
Zorg dat er voor elk tweetal een plantenbak is. De potgrond, hydrokorrels en kunstmestpillen kunt u klassikaal verstrekken. Als informatiebronnen kunnen de leerlingen gebruiken: – het Opzoekboek groen; – het kamerplantenboekje van het Bloemenbureau. De leerlingen moeten weten hoe ze een plantenbak moeten verzorgen voordat ze de opdracht kunnen doen. In leerjaar 3 is dit behandeld.
Opdracht 1.8
Een groot bloemstuk op bestelling Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een gids of foto’s met voorbeelden van bloemwerk; – een bloemenboekje; – het Opzoekboek groen; – een schaal, bak of vaas; – steekschuim; – bloemen; – een prikker en kleefpasta (cling); – groenmaterialen; – een mes; – een snoeischaar.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-1,2,3,6 LN/K/22-3,6 LN/K/21,2,4,5,6,7,11
Samenwerken Een bestelformulier invullen Een klant helpen Opzoeken Een materialenlijst samenstellen Een bloemstuk maken op bestelling Evalueren
■■■
12
WAT WENST DE KLANT?
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
Zorg voor voldoende plaatjes en fotoboeken van bloemwerk. Zorg voor voldoende verschillende bloemsoorten, zodat leerlingen moeten kiezen. Laat leerlingen eventueel zelf een schaal of bord en wat groenmaterialen meebrengen. De leerlingen moeten weten hoe het maken van een bloemstuk gaat. In leerjaar 3 wordt dat behandeld. Verwijs naar de betreffende opdrachten uit het Opdrachtenboek van leerjaar 3.
Opdracht 1.9
Het boeket anders gebonden Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – A4-papier; – kleurpotloden; – bloemen met een minimale steellengte van 50 cm; – groenmaterialen; – bindtouw of raffia; – een mes; – een snoeischaar; – verpakkingsmaterialen; – een zakje snijbloemenvoedsel; – plakband of een nietmachine; – tekenkarton; – een bloemenboekje; – het Opzoekboek groen; – de opdracht ‘Een boeket maken en verpakken’.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-3,5,8,13 LN/K/22-3,6 LN/K/2-1,2,4,5,6,7,11
Een schets maken Een materialenlijst samenstellen Een boeket maken Een boeket verpakken Parallel binden Opzoeken Evalueren
WAT WENST DE KLANT?
13
■■■
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
Voordat de leerlingen deze opdracht kunnen uitvoeren, moeten ze de opdrachten ‘Een boeket op bestelling’, opdracht ‘Een boeket maken en verpakken’ en opdracht ‘De prijs berekenen’ gedaan hebben. De vaardigheden van die opdrachten zijn nodig voor deze opdracht. Zorg voor voldoende, verschillende bloem- en groensoorten. U kunt voor het parallel vasthouden een demonstratie geven.
■■■
14
WAT WENST DE KLANT?
WAT WENST DE KLANT?
15
■■■
2
Maak het mooi met ondergronden
2.1 Opdracht 2.1
Bijzonder in glas Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een glazen schaal, bak of vaas; – bloemen; – groenmaterialen; – bevestigingsmateriaal; – een mes; – een snoeischaar; – het Opzoekboek groen of het Snijbloemenboekje; – tekenmaterialen.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-1,3,10,11 LN/K/22-2,3,4,5,6,7 LN/K/2-1,2,4,5,6,7,11
Schetsen Materialen kiezen Benodigdheden bepalen Werktechniek kiezen Een schikking maken Vergelijken Bloemen herkennen/benoemen
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
Zorg voor voldoende verschillende bloemsoorten, zodat de leerlingen moeten kiezen. Zorg voor voldoende verschillende bevestigingsmaterialen Als opzoekboeken kunnen het Opzoekboek groen en het Snijbloemenboekje van het Bloemenbureau gebruikt worden. Verzamel eventueel afbeeldingen, folders et cetera van voorbeelden van bloemwerk in glaswerk. Laat leerlingen eventueel zelf een schaal/bak of vaas en wat groenmaterialen meebrengen.
■■■
16
MAAK HET MOOI MET ONDERGRONDEN
Opdracht 2.2
Sfeervol riet Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – steekschuim; – een mand; – bloemen; – groenmaterialen; – een prikker en kleefpasta (cling); – een mes; – een snoeischaar; – het Opzoekboek groen of het Snijbloemenboekje; – tekenmaterialen.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-1,3,10,11 LN/K/22-2,3,4,5,6,7 LN/K/2-1,2,4,5,6,7,11
Bij elkaar passende materialen herkennen Een mand opsteken Een vegetatieve schikking maken Eigenschappen van mandwerk gebruiken Bloemen herkennen/benoemen Schetsen Beoordelen Eenvoudige berekening maken
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
Zorg voor voldoende verschillende bloemen en groensoorten, zodat de leerlingen moeten kiezen. Als opzoekboeken kunnen het Opzoekboek groen en het Snijbloemenboekje van het Bloemenbureau gebruikt worden. Verzamel eventueel afbeeldingen, folders et cetera van voorbeelden van bloemwerk in een mand. Laat leerlingen eventueel zelf een mand en wat groenmaterialen meebrengen.
Opdracht 2.3
Keramiek gecombineerd met bloemen Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een vaas van keramiek; – steekschuim; – bloemen; – groenmaterialen; MAAK HET MOOI MET ONDERGRONDEN
17
■■■
– – – –
een mes; een snoeischaar; het Opzoekboek groen of het Snijbloemenboekje; tekenmaterialen.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-1,3,10,11 LN/K/22-2,3,4,5,6,7 LN/K/21,2,4,5,6,7,11
Samenwerken Overleggen Weergeven in trefwoorden Eigenschappen van keramiek benoemen Keramiek vaasje opsteken Eigenschappen van keramiek gebruiken Verschillende stijlen herkennen Evalueren van de gemaakte schikking Bloemen herkennen/benoemen Tekenen
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
Zorg voor voldoende verschillende bloemen en groensoorten, zodat de leerlingen moeten kiezen. Als opzoekboeken kunnen het Opzoekboek groen en het Snijbloemenboekje van het Bloemenbureau gebruikt worden. Verzamel eventueel afbeeldingen, folders et cetera van voorbeelden van bloemwerk in een keramiekvaas. Laat leerlingen eventueel zelf een keramiekvaas en wat groenmaterialen meebrengen. U kunt van tevoren de stijlmogelijkheden klassikaal bespreken. U kunt de leerlingen ook de mogelijkheden op laten zoeken in lesmateriaal van het derde leerjaar (of andere bronnen).
Opdracht 2.4
Metaal trendy gebruiken Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een computer met internet; – een metalen schaal of bak; – een steekschuim of ander bevestigingsmateriaal; – bloemen; – groenmaterialen; – een mes; – een snoeischaar;
■■■
18
MAAK HET MOOI MET ONDERGRONDEN
– –
het Opzoekboek groen of het Snijbloemenboekje; tekenmaterialen of een (digitale) fotocamera.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-1,3,10,11 LN/K/22-2,3,4,5,6,7 LN/K/2-1,2,4,5,6,7,10,11
Samenwerken Verschillende metalen herkennen Eigenschappen van metaal gebruiken Verschillende trends herkennen Evalueren van de gemaakte schikking Bloemen herkennen/benoemen Schetsen of fotograferen
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
Zorg dat u verschillende metalen schalen/bakken van de verschillende metaalsoorten als voorbeeld beschikbaar heeft. Zorg voor voldoende verschillende bloemen en groensoorten, zodat de leerlingen moeten kiezen. Als opzoekboeken kunnen het Opzoekboek groen en het Snijbloemenboekje van het Bloemenbureau gebruikt worden. Laat leerlingen eventueel zelf een schaal/bak en wat groenmaterialen meebrengen. Laat leerlingen rustig experimenteren met andere technieken om materialen vast te zetten.
Opdracht 2.5
Geen nee-verkoop, maar een alternatief! Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – bloemen; – groenmaterialen; – een sortiment schalen, potten en bakken; – een mes; – een snoeischaar; – het Opzoekboek groen of een bloemenboekje; – tekenmaterialen of een (digitale) fotocamera.
MAAK HET MOOI MET ONDERGRONDEN
19
■■■
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-1,3,7,10,11 LN/K/22-2,3,4,5,6,7 LN/K/2-1,2,4,5,6,7,10,11
Omgaan met nee-verkoop Alternatieven bedenken Alternatieven uitvoeren Rollenspel spelen Samenwerken Bloemen herkennen/benoemen Tekenen of fotograferen Evalueren van de gemaakte schikking
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
Zorg voor een set materialen voor een winkelinrichting. Zorg voor voldoende verschillende bloemen en groensoorten, zodat de leerlingen moeten kiezen. Als opzoekboeken kunnen het Opzoekboek groen en het Snijbloemenboekje van het Bloemenbureau gebruikt worden. Laat leerlingen eventueel zelf wat groenmaterialen meebrengen. U kunt de opdracht tussen punt 5 en 6 splitsen in twee opdrachten. Als u dat doet, laat dan de leerlingen al het materiaal voor de Uitvoering zelf regelen.
Opdracht 2.6
De zaalwand versierd Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een ijzeren houder; – steekschuim; – sfagnum; – folie; – wikkeldraad; – plastic bloemenband; – krammen; – bloemen; – groenmaterialen; – bloemendraad; – een mes; – een snoeischaar; – het Opzoekboek groen of het Snijbloemenboekje; – tekenmaterialen.
■■■
20
MAAK HET MOOI MET ONDERGRONDEN
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-1,3,10,11 LN/K/22-2,3,4,5,6,7 LN/K/21,2,4,5,6,7,10,11
Alternatieve ondergrond maken Wandversiering maken Plannen Evalueren van de gemaakte schikking Bloemen herkennen/benoemen Tekenen
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
Zorg voor voldoende verschillende bloemen en groensoorten, zodat de leerlingen moeten kiezen. Als opzoekboeken kunnen het Opzoekboek groen en het Snijbloemenboekje van het Bloemenbureau gebruikt worden. Laat leerlingen eventueel zelf wat groenmaterialen meebrengen. U kunt de opdracht tussen punt 2 en 3 splitsen in twee opdrachten. Als u dat doet, laat dan de leerlingen al het materiaal voor het opsteken zelf regelen.
Opdracht 2.7
Versierde pompoenen Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een pompoen; – steekschuim; – plastic folie; – bloemen; – groenmaterialen; – een mes; – een broodmes; – een lepel; – een snoeischaar; – het Opzoekboek groen of het Snijbloemenboekje; – tekenmaterialen of een (digitale) fotocamera.
MAAK HET MOOI MET ONDERGRONDEN
21
■■■
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-1,3,10,11 LN/K/22-2,3,4,5,6,7 LN/K/21,2,4,5,6,7,10,11
Een schikking in halloweensfeer maken Werken met een natuurlijke ondergrond Evalueren Plannen Tekenen of fotograferen Bloemen herkennen/benoemen
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
Zorg voor voldoende verschillende bloemen en groensoorten, zodat de leerlingen moeten kiezen. Als opzoekboeken kunnen het Opzoekboek groen en het Snijbloemenboekje van het Bloemenbureau gebruikt worden. Laat leerlingen eventueel zelf een pompoen en halloweenmaterialen meebrengen. De wand van een pompoen kan hard zijn. Wijs de leerlingen daarop en zeg ze dat ze voorzichtig moeten zijn bij het doorsnijden/zagen van de pompoen.
Opdracht 2.8
Versier je hart Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – steekschuim; – bloemen; – groenmaterialen; – decoratiematerialen; – een mes; – een snoeischaar; – het Opzoekboek groen of het Snijbloemenboekje; – tekenmaterialen of een (digitale) fotocamera.
■■■
22
MAAK HET MOOI MET ONDERGRONDEN
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-1,3,10,11 LN/K/22-2,3,4,5,6,7 LN/K/21,2,4,5,6,7,10,11
Samenwerken Plannen Een schikking voor Valentijn maken Alternatieve valentijnsmaterialen gebruiken Evalueren Rekenen Bloemen herkennen/benoemen Tekenen of fotograferen
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
Zorg voor voldoende verschillende bloemen en groensoorten, zodat de leerlingen moeten kiezen. Zorg voor verschillende alternatieve decoratiematerialen, zoals touw, wikkeldraad, (spuit)verf, glitters, papier, plastic en stoffen. Alles in de kleur rood, natuurlijk! Zorg voor een prijslijst van de materialen. Laat leerlingen eventueel zelf valentijnsmaterialen en groenmaterialen meebrengen. Als opzoekboeken kunnen het Opzoekboek groen en het Snijbloemenboekje van het Bloemenbureau gebruikt worden.
Opdracht 2.9
De krans feestelijk gebruikt Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een ijzeren kransring; – steekschuim; – sfagnum; – wikkeldraad; – plastic bloemenband; – krammen; – watervast tape; – bloemen; – groenmaterialen; – bloemendraad; – een mes; – een snoeischaar; – het Opzoekboek groen of het Snijbloemenboekje; – tekenmaterialen of een (digitale) fotocamera. MAAK HET MOOI MET ONDERGRONDEN
23
■■■
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-1,3,10,11 LN/K/22-2,3,4,5,6,7 LN/K/21,2,4,5,6,7,10,11
Alternatieve ondergrond voor versiering maken Een krans opsteken Plannen Evalueren Bloemen herkennen/benoemen Tekenen of fotograferen
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
Zorg voor voldoende verschillende bloemen en groensoorten, zodat de leerlingen moeten kiezen. Laat leerlingen eventueel zelf wat groenmaterialen meebrengen. Als opzoekboeken kunnen het Opzoekboek groen en het Snijbloemenboekje van het Bloemenbureau gebruikt worden. U kunt de opdracht tussen punt 8 en 9 splitsen in twee opdrachten. Als u dat doet, laat dan de leerlingen al het materiaal voor het opsteken zelf regelen. Als de leerlingen standaardondergronden van steekschuim gebruiken, vervallen punt 1 tot en met 8 van de Uitvoering.
■■■
24
MAAK HET MOOI MET ONDERGRONDEN
MAAK HET MOOI MET ONDERGRONDEN
25
■■■
3
Een bloemetje of plantje speciaal
3.1 Opdracht 3.1
Gemaakt met bolbloemen Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een schaal, bak of vaas; – bolbloemen; – bevestigingsmaterialen; – groenmaterialen; – een mes; – een snoeischaar; – het Opzoekboek groen of een bloemenboekje; – tekenmateriaal.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-1,2,3,5,6, 13 LN/K/22-2,3,4,6 LN/K/21,4,5,6,7,8,11,13
Schetsen/tekenen Materialen kiezen Benodigdheden bepalen Een schikking maken Alternatieve methoden voor bevestiging gebruiken Vergelijken Opzoeken Bloemen herkennen/benoemen Gebruik bloemen verklaren Werkresultaat beoordelen
■■■
26
EEN BLOEMETJE OF PLANTJE SPECIAAL
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
Vertel de leerlingen vroegtijdig dat ze geen steekschuim mogen gebruiken. Ze hebben dan meer tijd om creatieve oplossingen te bedenken. Zorg voor voldoende verschillende bloemen en groensoorten, zodat de leerlingen moeten kiezen. Zorg dat u verschillende bevestigingsmaterialen heeft liggen. U kunt voorbeelden (illustraties) van schikkingen met bolbloemen verzamelen en klaar leggen voor de leerlingen. Laat leerlingen eventueel zelf een schaal, bak of vaas en wat groenmaterialen meebrengen. Als opzoekboeken kunnen het Opzoekboek groen en het Snijbloemenboekje van het Bloemenbureau gebruikt worden.
Opdracht 3.2
Exotisch geschikt Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een computer met internetaansluiting; – een schaal, bak of vaas; – exotische bloemen; – bevestigingsmaterialen; – groenmaterialen; – een mes; – een snoeischaar; – het Opzoekboek groen of het Snijbloemenboekje; – tekenmateriaal.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-1,2,3,5,6,13 LN/K/22-2,3,4,6 LN/K/21,4,5,6,7,8,11,13
Computer gebruiken Schetsen/tekenen Materialen kiezen Benodigdheden bepalen Een schikking maken Alternatieve methoden voor bevestiging gebruiken Vergelijken Opzoeken Bloemen herkennen/benoemen Gebruik bloemen verklaren Werkresultaat beoordelen
EEN BLOEMETJE OF PLANTJE SPECIAAL
27
■■■
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
Laat de leerlingen eerst de opdracht ‘Gemaakt met bolbloemen’ uitvoeren voor ze deze opdracht doen. Vertel de leerlingen vroegtijdig dat ze geen steekschuim mogen gebruiken. Ze hebben dan meer tijd om creatieve oplossingen te bedenken. Zorg voor voldoende verschillende bloemen en groensoorten, zodat de leerlingen moeten kiezen. Zorg dat u verschillende bevestigingsmaterialen heeft liggen. U kunt voorbeelden (illustraties) van schikkingen met exotische materialen verzamelen en klaar leggen voor de leerlingen. Laat leerlingen eventueel zelf een schaal, bak of vaas meebrengen. Als opzoekboeken kunnen het Opzoekboek groen en het Snijbloemenboekje van het Bloemenbureau gebruikt worden.
Opdracht 3.3
Religieus uitgewerkt Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een schaal, bak of vaas; – steekschuim; – bloemen; – een prikker en kleefpasta (cling); – groenmaterialen; – een mes; – een snoeischaar; – het Opzoekboek groen of het Snijbloemenboekje; – tekenmateriaal.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-1,2,3,5,6,13 LN/K/22-2,3,4,6 LN/K/21,4,5,6,7,8,11,13
Schetsen/tekenen Materialen kiezen Benodigdheden bepalen Een schikking maken Vergelijken Bloemen herkennen/benoemen Gebruik bloemen verklaren
■■■
28
EEN BLOEMETJE OF PLANTJE SPECIAAL
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
Zorg voor voldoende verschillende bloemen en groensoorten, zodat de leerlingen moeten kiezen. U kunt voorbeelden (illustraties) van schikkingen met een religieuze symboliek verzamelen en klaar leggen voor de leerlingen. Laat leerlingen eventueel zelf een schaal, bak of vaas en wat groenmaterialen meebrengen. Als opzoekboeken kunnen het Opzoekboek groen en het Snijbloemenboekje van het Bloemenbureau gebruikt worden.
Opdracht 3.4
Mystieke varens Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een los A4'tje; – planten; – een pot, bak of schaal; – decoratiematerialen; – verschillende soorten potgrond en eventueel kleikorrels; – kunstmestpillen (osmocote); – een gieter; – een borstel en een droogdoek; – het Opzoekboek groen of een plantenboekje; – een mes; – een snoeischaar; – verpakkingsmaterialen; – plakband of een nietmachine.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-1,2,3,4,5,6,13 LN/K/22-2,3,4,6,8 LN/K/2-1,2,4,5,6,7,8,11
Een plantenschaal maken Klantgericht werken Een verzorgingsadvies opstellen Potgrond beoordelen Een kaartje schrijven Planten verpakken Informatie opzoeken Werkresultaat beoordelen Vergelijken
EEN BLOEMETJE OF PLANTJE SPECIAAL
29
■■■
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
De leerlingen moeten eerst de opdracht ‘Een plantenschaal maken en verpakken’ en de opdracht ‘Een verzorgingsadvies maken’ uitgevoerd hebben, voordat ze deze opdracht maken. Zorg voor voldoende planten, potten/schalen/bakken en decoratiematerialen. Zorg voor verschillende soorten potgrond. In leerjaar 3 wordt behandeld hoe je een plantenschaal maakt en verpakt. Verwijs eventueel naar de betreffende opdrachten uit het Opdrachtenboek van leerjaar 3. Als opzoekboeken kunnen het Opzoekboek groen en het Kamerplantenboekje van het Bloemenbureau gebruikt worden.
Opdracht 3.5
Bloemen bij afscheid Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een wandstukhouder; – bloemen; – groenmaterialen; – bloemendraad; – een mes; – een snoeischaar; – het Opzoekboek groen of het Snijbloemenboekje; – lint; – een stift.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-1,2,3,5,6,13 LN/K/22-2,3,4,6 LN/K/21,4,5,6,7,8,11,13
Schetsen/tekenen Materialen kiezen Benodigdheden bepalen Een schikking maken Vergelijken Bloemen herkennen/benoemen Lint gebruiken Gebruik bloemen verklaren Vergelijken Werkresultaat beoordelen
■■■
30
EEN BLOEMETJE OF PLANTJE SPECIAAL
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
De leerlingen moeten eerst de opdracht ‘De zaalwand versierd’ uitgevoerd hebben, voordat ze deze opdracht kunnen maken. Houd er rekening mee dat deze opdracht voor sommige leerlingen emotioneel kan zijn. Als u dat merkt, besteed daar dan aandacht aan. Zorg voor voldoende verschillende bloemen en groensoorten, zodat de leerlingen moeten kiezen. Zorg ook voor voldoende lint. Laat leerlingen eventueel zelf wat groenmaterialen meebrengen. U kunt voorbeelden (illustraties) van rouwbloemwerk verzamelen en klaar leggen voor de leerlingen. Als opzoekboeken kunnen het Opzoekboek groen en het Snijbloemenboekje van het Bloemenbureau gebruikt worden.
Opdracht 3.6
Kerstwerk en kerstmateriaal Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een los A4'tje; – steekschuim; – een schaal, bak of mand; – een prikker en kleefpasta (cling); – groenmaterialen; – natuurlijke decoratiematerialen; – een mes; – een snoeischaar; – het Opzoekboek groen, het Snijbloemenboekje of een coniferenboek; – tekenmateriaal.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-1,3,10,11 LN/K/22-2,3,4,5,6,7 LN/K/2-1,2,4,5,6,7,11
Kerstmaterialen benoemen Een kerststuk vegetatief opsteken Eigenschappen van kerstmaterialen gebruiken Werkresultaat beoordelen Schetsen/tekenen Informatie opzoeken Coniferen en bloem- en groenmaterialen herkennen/benoemen
EEN BLOEMETJE OF PLANTJE SPECIAAL
31
■■■
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
Zorg voor voldoende verschillende coniferen, groensoorten en decoratiematerialen, zodat de leerlingen moeten kiezen. Laat leerlingen eventueel zelf een schaal/bak/mand, decoratiematerialen en wat groenmaterialen meebrengen. Als opzoekboeken kunnen het Opzoekboek groen, het Snijbloemenboekje van het Bloemenbureau en verschillende coniferenboekjes gebruikt worden.
Opdracht 3.7
Een speciale plantenbak Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – planten; – een pot, bak of schaal; – decoratiematerialen; – verschillende soorten potgrond en eventueel kleikorrels; – kunstmestpillen (osmocote); – een los A4'tje; – een gieter; – een borstel en droogdoek; – het Opzoekboek groen; – kamerplantenboeken; – een mes; – een snoeischaar; – verpakkingsmaterialen; – plakband of een nietmachine; – een computer met internet.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-1,2,3,4,5,6,13 LN/K/22-2,3,4,6,8 LN/K/2-1,2,4,5,6,7,8,11
Een plantenschaal maken Passende materialen uitzoeken Een verzorgingsadvies opstellen Potgrond beoordelen Een kaartje schrijven Planten verpakken Informatie opzoeken Werkresultaat beoordelen
■■■
32
EEN BLOEMETJE OF PLANTJE SPECIAAL
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
Dit is een extra opdracht die geschikt is als aanvulling of vervanging van opdracht ‘Mystieke varens’. De leerlingen moeten eerst de opdrachten ‘Een plantenschaal maken en verpakken’ en opdracht ‘Een verzorgingsadvies maken’ uitgevoerd hebben, voordat ze deze opdracht maken. Zorg voor voldoende planten, potten, schalen en decoratiematerialen. Zorg voor verschillende soorten potgrond.
Opdracht 3.8
Een krans met toef Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een strokrans; – bladeren; – wikkeldraad; – krammen; – bloemenband; – sfagnum; – bloemen en groenmaterialen; – decoratiemateriaal en eventueel lint; – een mes; – een snoeischaar; – een draadtang.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-1,2,3,5,6,13 LN/K/22-2,3,4,6 LN/K/21,4,5,6,7,8,11,13
Een strokrans bedekken met bladeren (wikkeldraad) Een toef maken op een krans (steekschuim en wikkeldraad) Bloemen en groenmaterialen herkennen Werkresultaat beoordelen
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
Zorg voor strokransen en voldoende bladeren. Demonstreer hoe je het begin van de krans maakt en hoe je de toef maakt. U kunt voorbeelden (illustraties) van kransen met toef verzamelen en klaar leggen voor de leerlingen. Laat leerlingen eventueel zelf decoratiematerialen meebrengen.
EEN BLOEMETJE OF PLANTJE SPECIAAL
33
■■■
Opdracht 3.9
Een herdenkingsstuk voor 4 mei Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – tekenmaterialen; – een wandstukhouder; – bloemen; – groenmaterialen; – bloemendraad; – een mes; – een snoeischaar; – het Opzoekboek groen of het Snijbloemenboekje; – lint; – een stift.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-1,2,3,5,6,13 LN/K/22-2,3,4,6 LN/K/21,4,5,6,7,8,11,13
Eisen formuleren Schetsen/tekenen Materialen kiezen Benodigdheden bepalen Een schikking maken Bloemen herkennen/benoemen Lint gebruiken Gebruik bloemen verklaren Vergelijken Werkresultaat beoordelen
■■■
34
EEN BLOEMETJE OF PLANTJE SPECIAAL
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
De leerlingen kunnen deze opdracht pas uitvoeren als de opdracht ‘De zaalwand versieren’ gedaan is. Het is natuurlijk het leukste als de leerlingen deze opdracht ook daadwerkelijk voor 4 mei maken! Houd er rekening mee dat deze opdracht voor sommige leerlingen emotioneel kan zijn. Als u dat merkt, besteed daar dan aandacht aan. Zorg voor voldoende verschillende bloemen en groensoorten, zodat de leerlingen moeten kiezen. Zorg ook voor voldoende lint. Laat leerlingen eventueel zelf wat groenmaterialen meebrengen. U kunt voorbeelden (illustraties) van rouwbloemwerk verzamelen en klaar leggen voor de leerlingen. Als opzoekboeken kunnen het Opzoekboek groen en het Snijbloemenboekje van het Bloemenbureau gebruikt worden.
EEN BLOEMETJE OF PLANTJE SPECIAAL
35
■■■
4
Hoe werkt het in de winkel?
4.1 Opdracht 4.1
Een bloemenpresentatie maken Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – snijbloemen; – groenmaterialen; – emmers en/of bloemenvazen; – schoonmaakmiddel; – houdbaarheidsmiddel; – naambordjes; – een stift; – een A3-vel; – een mes; – een snoeischaar; – een borstel en een droogdoek; – het Opzoekboek groen of het Snijbloemenboekje; – een digitale fotocamera; – tekenmaterialen; – een computer met Word en internetaansluiting; – een printer.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-4,12,13 LN/K/22-2 LN/K/ 21,2,3,5,6,7,8,10,13
Samenwerken Taken verdelen Bloemen herkennen/benoemen Bloemenpresentaties vergelijken Bloemen en groenmaterialen schoonmaken Bloemen en groenmaterialen afsnijden Emmers en vazen schoonmaken Houdbaarheidsmiddel doseren Een bloemenpresentatie maken Werkresultaat evalueren Samenwerken evalueren Computer gebruiken Schetsen/tekenen Fotograferen Een verslag schrijven
■■■
36
HOE WERKT HET IN DE WINKEL?
Tijd
Tips en bijzonderheden
180 minuten
Laat de leerlingen naar verschillende soorten verkooppunten gaan: een supermarkt, een speciaalzaak, een tuincentrum en/of een kiosk. Deze opdracht kunt u in tweeën delen tussen punt 5 en 6. Zorg voor voldoende verschillende bloem- en groenmaterialen. Verdeel de bloemen per tweetal. Zorg ook voor een goede prijslijst van de bloemen. Als opzoekboeken kunnen het Opzoekboek groen en het Snijbloemenboekje van het Bloemenbureau gebruikt worden. Laat het houdbaarheidsmiddel en het schoonmaakmiddel rouleren. Zorg voor verschillende soorten karton/papier, zodat de leerlingen de prijslijsten kunnen maken. Zorg ook voor een prijslijst. Laat de leerlingen digitale foto’s maken van de presentaties.
Opdracht 4.2
Bruidswerk maken Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – fotoboeken van bruidswerk; – een digitale fotocamera; – A4-papier; – een computer; – een printer.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-2,4,10,11,12 LN/K/22-2,4,7 LN/K/2-1,2,5,6,7,10,13
Samenwerken Taken verdelen Bruidswerk maken Fotograferen Computer gebruiken Een collage maken Vergelijken Werkresultaat beoordelen
HOE WERKT HET IN DE WINKEL?
37
■■■
Tijd
Tips en bijzonderheden
120 minuten
Voordat de leerlingen deze opdracht gaan doen, moeten ze (uitgewerkte) corsages, een diadeem en een bruidsboeket kunnen maken. Zorg voor voldoende verschillende materialen. Gebruik een digitale fotocamera om de foto’s te maken. Zorg voor voldoende (Fleurop)gidsen met bruidswerk. Bewaar de collages in een map. Zo ontstaat er een fotoboek met ‘eigen’ werk.
Opdracht 4.3
De voorraad tellen en uitzoeken Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een rommelige voorraadkast of stelling; – een trap of trapkrukje; – een inventarislijst; – een liniaal; – kisten of dozen; – schoonmaakartikelen.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-2,4,9,10,11,12 LN/K/2-1,2,3,5,6,7,8, 10,11,13
Samenwerken Taken verdelen Opdracht uitvoeren volgens instructie Voorraad tellen en schoonmaken Inventarislijst invullen Werkresultaat evalueren Werkproces evalueren
■■■
38
HOE WERKT HET IN DE WINKEL?
Tijd
Tips en bijzonderheden
180 minuten
De leerlingen moeten een voorraadkast/stelling controleren, tellen, schoonmaken en weer neerzetten. Zorg voor een (niet te groot deel) stelling/kast. Maak voor de leerlingen een basislijst (tabel). U kunt de leerlingen ook zelf een tabel laten maken in Word. Deze kunnen ze dan ook zelf op de computer bewerken. Zorg voor voldoende schoonmaakmaterialen. Let op dat de leerlingen goede taakafspraken maken.
Opdracht 4.4
De plantenpresentatie verzorgen Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een digitale fotocamera; – tekenmaterialen; – A4-papier; – een plantenpresentatie; – een mes; – een snoeischaar; – een schaar; – een gieter; – een emmer; – een borstel en droogdoek; – schoonmaakartikelen.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-3,9 LN/K/22-1,4,8 LN/K/2-1,2,3,5,6,7,8, 10,11,13
Samenwerken Taken verdelen Vragen maken Interviewen Fotograferen/tekenen Een werkplanning maken Een plantenpresentatie verzorgen Werkresultaat evalueren Werkproces evalueren
HOE WERKT HET IN DE WINKEL?
39
■■■
Tijd
Tips en bijzonderheden
180 minuten
U kunt ook zelf afspraken maken met verkooppunten in de buurt van de school. U kunt deze opdracht in twee delen splitsen. Controleer de vragen van de leerlingen voordat ze hun bezoek afleggen. Zorg voor voldoende onderhoudsmateriaal. Let erop dat de leerlingen goede taakafspraken maken.
Opdracht 4.5
De prijzen van planten vergeleken Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – het Opzoekboek groen of een plantenboekje; – een computer met Word en internetaansluiting; – een notitieblok; – een pen; – tekenmateriaal/een digitale camera; – een printer.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-2,4 LN/K/ 2-1,2,3,5,6,7,8, 10,13
Brainstormen Plantenpresentaties vergelijken Samenwerken Fotograferen/schetsen Planten herkennen/benoemen Computer gebruiken Rekenen Verslag schrijven Werkproces evalueren
Tijd
Tips en bijzonderheden
180 minuten
Laat de leerlingen naar verschillende soorten verkooppunten gaan: een supermarkt, een speciaalzaak, een tuincentrum of een kiosk. Als opzoekboeken kunnen het Opzoekboek groen en het kamerplantenboekje van het Bloemenbureau gebruikt worden. Op http://www.tuinbouw.nl/nl is de top-10 van de meest verkochte kamerplanten te vinden.
■■■
40
HOE WERKT HET IN DE WINKEL?
Opdracht 4.6
Bloemen inkopen Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een telefoonboek; – een telefoon; – vervoer; – een computer met Word en internetaansluiting; – een printer; – een digitale fotocamera; – tekenmaterialen; – een notitieblok; – een schaar; – lijm; – papier van A2-formaat.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-2,4,13 LN/K/22-11 LN/K/2-1,2,3,4,5,7,10,13
Samenwerken Bezoek plannen Vragen maken Vervoer regelen Afspraken maken Onderzoek uitvoeren Informatie verzamelen Fotograferen/tekenen Een poster maken Werkresultaat beoordelen Samenwerking evalueren
Tijd
Tips en bijzonderheden
240 minuten
U kunt zelf ook zorgen voor een contactpersoon bij de verschillende inkooppunten. Controleer de vragen van de leerlingen. Het is belangrijk dat ze de ‘goede vragen’ stellen, om de juiste informatie los te krijgen. De leerlingen kunnen gebruik maken van internet om hun vragen te formuleren. Op http://www.vbn.nl zijn de bloemenveilingen te vinden.
Opdracht 4.7
Oude voorraad verkopen Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een computer met Word; – oude potten, schaaltjes en bakken; HOE WERKT HET IN DE WINKEL?
41
■■■
– – – – – – – – – – – – – –
bloemen; groenmaterialen; bevestigingsmaterialen; een mes; een snoeischaar; etalagemateriaal (stellingen, tafels, blokken et cetera); decoratie- en versieringsmateriaal (stukken stof, kistjes, et cetera); stickertjes; schoonmaakmateriaal; spiritus; plakband, nietmachine, lint et cetera; tekenmaterialen; (eventueel) een digitale fotocamera; papier en pen.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/21-2,4,13 LN/K/22-11 LN/K/2-1,2,3,4,5,6,7,8, 9, 10,11,12,13
Samenwerken Taken verdelen Bloemwerk maken Materialen uitpakken en schoonmaken Materialen prijzen Materialen presenteren Materialen inpakken en opruimen Fotograferen/tekenen Persbericht schrijven Computer gebruiken Werkresultaat beoordelen Vergelijken Mening geven Werkproces beoordelen
■■■
42
HOE WERKT HET IN DE WINKEL?
Tijd
Tips en bijzonderheden
240 minuten
Deze opdracht kunt u in twee delen splitsen. U moet dan wel extra eisen stellen aan de houdbaarheid van de schikkingen. Zorg voor oud voorraadmateriaal (potten, schaaltjes en bakken). Zorg ook voor voldoende bloem- en groenmaterialen, bevestigingsmaterialen, groenmaterialen, etalagemateriaal (stellingen, tafels, blokken et cetera) en decoratie- en versieringsmateriaal (stukken stof, kistjes, et cetera); De leerlingen kunnen eventueel zelf voor oude voorraadmaterialen, decoratiematerialen en wat groenmaterialen zorgen. Zorg voor voldoende schoonmaakmaterialen.
HOE WERKT HET IN DE WINKEL?
43
■■■
■■■
44
HOE WERKT HET IN DE WINKEL?