Programmaverantwoording
Jaarstukken 2014
Jaarverslag 4. Programmaverantwoording 4.1 Domein Gezondheid Domein Portefeuillehouder Domein directeur
Gezondheid J.H. Coes drs. Th.N.J. van Rijmenam
4.1.1 Inleiding Een goede gezondheid is voor mensen van groot belang. Op basis van de Wet publieke gezondheid (Wpg) hebben gemeenten een taak in het beschermen, bevorderen en bewaken van de gezondheid van haar burgers. Voor de uitvoering van deze taak draagt GGD Twente zorg. In de bestuursagenda ‘Publieke gezondheid 2012-2015’ zijn de rol, positie en ambities van GGD Twente voor deze periode benoemd. GGD Twente krijgt het bewaken, beschermen en bevorderen van een gezonde Twentse samenleving als missie mee. 4.1.2 Samenvatting De GGD stelt zich actief op bij het zoeken naar en signaleren van gezondheidsproblemen en (nieuwe) bedreigingen (bewaken). Hij richt zich op het nemen van maatregelen om de gevolgen van deze bedreigingen te elimineren en gezondheidsproblemen terug te dringen (beschermen). Daarnaast zet de GGD zich in om gezondheid te bevorderen. Het bevorderen van de gezondheid krijgt vorm door de gemeente(n) te adviseren en te ondersteunen bij de uitvoering van het lokaal gezondheidsbeleid onder andere door epidemiologisch onderzoek. De aandacht gaat daarbij met name uit naar kwetsbare doelgroepen. We bevorderen en beschermen de gezondheid door het voorkómen en bestrijden/behandelen van infectieziekten. Daarnaast behoren milieuadvisering, Inspecties Kinderopvang, advisering grootschalige evenementen en de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ, m.n. woningvervuiling) tot dit onderdeel. Maar ook de arrestantenzorg, medisch technische onderzoeken en lijkschouwingen in het kader van forensische dienstverlening. In het geval van een ramp en/of crisis kunnen het leven en de gezondheid van vele personen en/of grote maatschappelijke belangen in ernstige mate worden bedreigd of geschaad. In voorkomende gevallen zijn de GGD en de Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de regio (GHOR) betrokken bij de hulpverlening. Door de éénhoofdige leiding van de directeur Publieke Gezondheid (DPG) zijn beiden organiek verbonden. Het grootste gedeelte van de werkzaamheden van de GGD heeft betrekking op de zorg voor 0- tot 19-jarigen. Dit valt voornamelijk onder het onderdeel bewaken en beschermen. Daarmee levert de GGD een substantiële bijdrage aan het gezond en veilig opgroeien van onze jeugd. Meer specifiek geven we in deze verantwoording aan in hoeverre we er in geslaagd zijn om onze ambities met betrekking tot de speerpunten te realiseren. Aangezien wij reeds enige jaren deze speerpunten hanteren, hebben wij kunnen voortborduren op ingeslagen wegen en kunnen we constateren dat we het gestelde ambitieniveau (nagenoeg) hebben kunnen realiseren. Door de samenwerking met ketenpartners te borgen is de ketenzorg verbeterd. Daarnaast hebben wij nieuwe ketens kunnen realiseren rondom specifieke zorg. De samenwerking draagt daarnaast ook bij aan een verbeterde risicobeheersing die van belang is om onze beschermende taak te kunnen waarmaken. Door kritisch te kijken naar de inrichting van onze eigen dienstverlening hebben we aanpassingen kunnen bewerkstelligen die tot een betere aansluiting met onze doelgroepen leiden. Dit alles heeft plaatsgevonden in tijden dat ook de GGD werd geconfronteerd met opgelegde bezuinigen. Gemeenten worden geconfronteerd met nieuwe taken, verantwoordelijkheden en financiële dilemma’s. Een (ver)nieuwe(nde) aanpak door gemeenten is noodzakelijk om al die uitdagingen aan te gaan. Preventie/vindplaats/informatie zijn begrippen die in al die verantwoordelijkheden een plek hebben. GGD Twente ziet naast en in het verlengde van de gemeentelijke opgaven, ontwikkelingen die invloed (gaan) hebben op onze rol en positie binnen de samenleving. Wij moeten oog hebben voor groepen burgers die moeite hebben om de moderne communicatiemiddelen bij te benen. Maar ook de kritische burgers die niet langer uitgaan van het ‘natuurlijke gezag’ van de overheid. Vervolgens hebben (keten-)partners, als gevolg van al deze ontwikkelingen, andere verwachtingen ten aanzien van de GGD. De verschuivingen bij overheid en veranderingen in de maatschappij vereisen een innovatie aanpak van de GGD in al zijn facetten. Dit kan betrekking hebben op onderzoeken, interventies en advisering maar ook op organisatie, personeel en sturing. Aan de hand van de hierna gepresenteerde resultaten per speerpunt laten we zien hoe de GGD deze opdracht in 2014 heeft waargemaakt.
◄Inhoudsopgave ◄Inhoudsopgave
13
Programmaverantwoording
Jaarstukken 2014
4.1.3 Programma Gezondheid Bevorderen van de gezondheid in Twente
1. Verbetering ketenzorg
Status
Wat hebben we bereikt? De samenwerking met relevante partners in de zorgketen is verder geoptimaliseerd. Door goede samenwerkingsafspraken en het gebruik van de technologische mogelijkheden en digitalisering is deze samenwerking geborgd. Partijen, zowel extern als intern, weten elkaar tijdig te vinden in het geval van noodzaak (melding) als in het geval van het elkaar informeren. Deze samenwerking reikt zelfs over de rijksgrens door onze samenwerking met Duitse ketenpartners. Specifiek willen we hier noemen het traject om te komen tot een Centrum voor Seksueel Geweld. De samenwerkingsafspraken met relevante partners als ziekenhuis, GGZ, politie en huisartsen zijn voorbereid en de financiering voor het jaar 2015 is geborgd. Daarmee kan het Centrum met ingang van 1 maart 2015 van start gaan. Door de invoering van Zorgmail is de veilige uitwisseling van privacygevoelige gegevens tussen ketenpartners en de JGZ geborgd. Door digitalisering van de papieren kinddossiers hebben JGZmedewerkers overal snel de beschikking over relevante informatie over de kinderen die zij in zorg hebben. Wat hebben we hiervoor gedaan? Structurele samenwerking georganiseerd en geborgd met relevante ketenpartners. Ten behoeve van de privacygevoelige communicatie met ketenpartners heeft de GGD Zorgmail ingevoerd. Daarnaast is het besluit genomen om met ingang van 2015 de versleutelde berichtgeving met partners die niet over Zorgmail beschikken verder te verbeteren via Safe Relay. De digitalisering van resterende papieren JGZ-dossiers afgerond. Binnen gemeenten is in het kader van de voorbereidingen op de nieuwe jeugdzorgtaken voor gemeenten door de JGZ geparticipeerd in pilots rond toegang- en consultteams. Indicatoren 1. JGZ werkt volledig met het digitaal dossier voor 0-19
Begroot Papieren dossiers van kinderen geboren tot 01-01-2009 en van inhuizers van 1997 tot 01-012008 zijn gedigitaliseerd. JGZ werkt voor 0-19 jarigen met het digitaal dossier dat een belangrijke basis vormt voor integraal werken binnen de integraal samengestelde teams jeugdgezondheidszorg. JGZ-medewerkers die in hun werkgebied toegang hebben tot VIS2 zijn geschoold in VIS2 en werken ermee. 2x per jaar.
2.
JGZ werkt met VIS2 en is daarmee aangesloten op de VIR
3.
Gezamenlijke overleggen op inhoud met Duitse partners infectieziektebestrijding.
4.
Geformaliseerde samenwerkingsafspraken met seksuologen in Twente t.b.v. scholing medewerkers soa-poli.
Gerealiseerd.
5.
Samenwerkingsafspraak over de inzet van de TBC arts in Gelre IJssel
Gerealiseerd
◄Inhoudsopgave ◄Inhoudsopgave
Werkelijk Gerealiseerd.
Gerealiseerd.
Gerealiseerd. Regelmatig overleg met Duitse partners in de Kreis Borken en Kreis Grafschaft Bentheim. Ook op het terrein van de rampenbestrijding is er overleg met beide Kreise. Hiervoor is inmiddels een andere oplossing gerealiseerd. Scholing vindt plaats onder verantwoordelijkheid van een van de seksuologen. Gerealiseerd.
14
● ○ ○
Programmaverantwoording
Jaarstukken 2014
2. Bevorderen directe dienstverlening aan (mondige) burger
Status
Wat hebben we bereikt? Om meer aan te sluiten bij de wensen en mogelijkheden van klanten is de communicatie via website en fysiek communicatiemateriaal aangepast aan het B1 niveau waarmee deze leesbaar zijn voor het merendeel van de bevolking. Daarnaast wordt, daar waar mogelijk, gebruik gemaakt van digitale mogelijkheden. Wat hebben we hiervoor gedaan? Aanpassing van informatiemateriaal en communicatiekanalen aan een goede leesbaarheid voor het merendeel van de bevolking. Invoering van een extra, vraag-gestuurd, contactmoment voor adolescenten. Oriëntatie op flexibilisering van de overige JGZ-contactmomenten. Per 1-1-2014 wordt het GGD product reizigersadvisering uitgevoerd door de THC. De communicatiekanalen en spreekuurlocaties van GGD Twente worden hierbij optimaal benut. Indicatoren 1. Contactmomenten JGZ 04 sluiten aan bij de behoefte van de klant (flexibilisering contactmoment).
2. 3.
Leesbaarheid website en brochures. Uitnodigingen en bevestigingen spreekuren digitaal voor Reizigers, SOA, TBC en Inspectie en Hygiëne. Schriftelijke communicatie vervangen door digitaal (SMSreminders, mail).
Begroot Extra contactmoment adolescenten vanaf 14 jaar. Verder afhankelijk van mogelijke wijzigingen in het basistakenpakket JGZ en daarmee samenhangende mogelijkheden van flexibilisering. Niveau B1 (leesbaar voor laaggeletterden). Gerealiseerd.
● ○ ○
Werkelijk V.w.b. invoering extra contactmoment adolescenten is geïnvesteerd in de contacten met de scholen om afspraken te maken over de wijze waarop vanaf 2015 het contactmoment vraaggericht op de scholen uitgevoerd gaat worden. De werkgroep Flexibilisering heeft voorstellen voorbereid voor de contactmomenten 0-4 die begin 2015 zullen worden gepresenteerd. Website gerealiseerd. Het merendeel van de brochures zijn hertaald. Deels gerealiseerd. Voor processen waar dit mogelijk is, zoals SOA spreekuur, Reizigers en Inspectie & Hygiëne, gerealiseerd. Op andere processen is dit echter niet mogelijk (bijvoorbeeld asielzoekers en dak- en thuislozen bij de TBC).
Bewaken van de gezondheid in Twente
3. Vergroten risicobeheersing
Status
Wat hebben we bereikt? Door deelname in relevante zorgstructuren en het samen vastleggen van samenwerkingsafspraken weten we in gezamenlijkheid risico's te voorkomen dan wel te verkleinen. Ook door de handhaving door middel van regelmatige inspecties spelen de activiteiten van de GGD een cruciale rol in de risicobeheersing. Onderwerpen op het terrein van infectieziekten die extra aandacht gevraagd hebben zijn o.a. de verminderde werking van het kinkhoestvaccin, voorbereidingen en oefenen voor een uitbraak van MERS (Middle East Respiratory Syndrome) en Ebola en de alertheid t.a.v. vogelgriep. Met andere partners in de witte kolom zijn afspraken gemaakt wanneer zich patiënten melden met specifieke klachten. GGD Twente is gestart met inspecties van de schoonmaak op scholen. De inspecties worden gecombineerd met een advies aan de school over diverse aspecten van hygiëne en veiligheid. In 2014 nemen 11 scholen deel aan dit project. Verbetering hygiëne en veiligheid op jongereninternaten conform wens van de VNG. Wat hebben we hiervoor gedaan? Samenwerkingsafspraken op het terrein van infectieziekten met ketenpartners in de zorg gemaakt en deze o.a. via een symposium besproken en onderling afgestemd op elkaar. Inspecties en advisering in het kader van kinderopvang, tattooshops, prostitutie en grootschalige evenementen worden uitgevoerd om risico's te vermijden dan wel te verkleinen. Met enige regelmaat is er een beroep gedaan op de GGD voor psychosociale hulpverlening (PSH).
◄Inhoudsopgave ◄Inhoudsopgave
15
● ○ ○
Programmaverantwoording
Jaarstukken 2014
Een samenwerking gestart met schoonmaakbedrijven en scholen met als doel de kwaliteit van de schoonmaak in scholen te verbeteren. In 2014 zijn voor het eerst adviesbezoeken uitgevoerd bij jongereninternaten. Indicatoren 1. Schriftelijke afspraken tussen de besturen van GGD en GHOR over de voorbereiding op crises en rampen die voldoen aan de eisen van de Wet veiligheidsregio’s. 2. Deelname JGZ als kernpartner in het CJG en daarbij behorende zorgstructuren. 3. Samenwerkingsafspraken tussen JGZ en eerste en tweedelijns voorzieningen. 4. 5.
6.
7. 8.
Risico gestuurde inspectie instellingen voor kinderopgang. GGD advies bij relevante C-evenementen. Contacten met GD, VWA, Ziekenhuis en laboratorium (betrokken ketenpartners). Samenwerkingsafspraken met gemeenten over lichte handhaving. Evaluatie convenant GGD en GHOR o aspecten Wet veiligheidsregio’s (met name GAGS en PSH).
Begroot Het vernieuwde GROP is afgestemd op crisisplan GHOR.
Werkelijk Gerealiseerd.
Gerealiseerd in alle gemeenten.
Gerealiseerd, mede in relatie met ontwikkelingen rond de toegang tot de Jeugdzorg.
Vastgelegde samenwerkingsaf spraken met eerste en tweedelijns voorzieningen. Gerealiseerd.
I.v.m. de ontwikkelingen rond de diverse transities en de positionering van de verschillende voorzieningen daarin, is dit nog niet gerealiseerd. Wel op lokaal niveau in de samenwerking rond diverse consultatie- en toegangsteams rond de jeugdzorg. Gerealiseerd.
GGD is betrokken bij alle relevante C-evenementen.
Alle C-evenementen (N=17) en een aantal Bevenementen (N=9) zijn in 2014 beoordeeld. Twee evenementen (Fantasy Island en de Military) zijn geschouwd. Gerealiseerd.
Bovenregionaal (KON-verband) en werkbezoeken afleggen. Gerealiseerd. Gerealiseerd.
Overleg gevoerd met gemeenten. Vooralsnog voelen de gemeenten hier niet voor. Evaluatie convenant uitgevoerd. Heeft geleid tot een herzien convenant.
4. Verbetering (externe) informatievoorziening
Status
Wat hebben we bereikt? De digitale informatievoorziening aan de bevolking en individuele burgers via de website verloopt naar tevredenheid. Op basis van onze monitoren kunnen we gemeenten en andere belangstellende voorzien van relevante beleidsinformatie. Via de bestuurlijke en financiële verantwoordingsdocumenten bieden wij gemeenten inzicht in het reilen en zeilen van de dienst. Wat hebben we hiervoor gedaan? Uitvoering van de kindermonitor 0-12 jaar Verbetering toegankelijkheid van de GGD-website Realisatie digitale informatievoorziening m.b.t. opvoedondersteuning. Deelname aan benchmark van de gezamenlijke GGD ‘en.
◄Inhoudsopgave ◄Inhoudsopgave
16
○ ● ○
Programmaverantwoording
Jaarstukken 2014
Indicatoren 1. Rapporten met (beleids)informatie over de JGZ-bevindingen per gemeente beschikbaar. 2. Rapportages aan gemeenten over de besteding van de middelen jeugdgezondheidszorg en de productiecijfers.
Begroot 14 (1 per gemeente), naast E-movo gegevens ook andere beleidsinformatie. 3 maal per jaar.
3.
Beschikbaar voor burgers van alle Twentse gemeenten. 130%
4.
5.
6. 7.
Digitalisering informatie en advies opvoedondersteuning JGZ. Toename van het aantal unieke bezoekers op de website GGD met 30% t.o.v. 2012. Aanpassen digitale infrastructuur waarbij deling van documenten met externen mogelijk is. Een informatiedashboard voor gemeenten ontwikkelen. Invoeren van GGD Benchmark nieuwe stijl.
Gerealiseerd.
Werkelijk Resultaten kindermonitor 0-12 per gemeente beschikbaar. Met deel gemeenten ook besproken, overige gemeenten volgen in 2015. De JGZ is onderdeel van GGD Twente en rapporteert als zodanig in de verantwoordingscyclus zoals die op dit moment geldt, namelijk in de vorm van één bestuursrapportage over de 1e 4 maanden en de financiële en inhoudelijke verantwoording over het hele jaar. Gerealiseerd voor 13 gemeenten, primair via de CJG-site www.loes.nl 114,4% De verblijfsduur op afzonderlijke pagina's is substantieel toegenomen. Het project SharePoint is nog niet van de grond gekomen door ICTproblemen.
Gerealiseerd.
Niet gerealiseerd.
Gerealiseerd.
Gerealiseerd.
Beschermen van de gezondheid van de Twentse burger
5. Verbeteren (en vergroten) doelgroep bereik
Status
Wat hebben we bereikt? De publieksinformatie van GGD Twente is beter toegankelijk voor laaggeletterden. Hierdoor ligt de informatie ook binnen het handbereik van deze groep. We hebben meer inzicht gekregen in hoe achterstandsgroepen denken over gezond gewicht en een gezonde leefstijl en hoe we hen kunnen bewegen tot gezonder gedrag. De JGZ heeft meer jeugdigen die door een oude schoolmutatie datum of door het ontbreken van een schoolmutatie datum niet aan een school gekoppeld zijn, in beeld gekregen en kunnen uitnodigen voor een gezondheidsonderzoek. Een betere samenwerking van de JGZ met de verloskundige, gynaecoloog, ziekenhuis, kraamzorg en huisarts om zo nodig prenatale huisbezoeken af te leggen. Wat hebben we hiervoor gedaan? Op alle consultatiebureaus is de campagne ’Taal maakt gezonder’ uitgevoerd, GGD medewerkers zijn gefaciliteerd om toegankelijk te schrijven, aandacht voor mondelinge vaardigheden en visuele ondersteuning. Via het principe van social marketing hebben we bij achterstandsgroepen onderzoek gedaan naar hun beweegredenen voor (on)gezond gedrag. Op basis van de opgehaalde input is campagne gevoerd. De JGZ heeft uitgezocht hoeveel kinderen zij in zorg heeft met een oude schoolmutatie datum en hoeveel kinderen zonder schoolmutatie datum die niet gekoppeld zijn aan school. Alle uit het onderzoek verkregen informatie is verwerkt in het DD JGZ van de betreffende jeugdigen. Een werkgroep met een vertegenwoordiging van alle betrokken disciplines heeft Richtlijnen prenataal huisbezoek Twente + toelichting stappenplan ontwikkeld die Twentebreed zijn geïmplementeerd.
◄Inhoudsopgave ◄Inhoudsopgave
17
● ○ ○
Programmaverantwoording
Indicatoren 1. JGZ heeft volgens het Standpunt bereik ieder kalenderjaar 100% van de kinderen die wonen in het werkgebied van Twente in beeld en bereikt minimaal 95% van alle kinderen in Twente die zij in zorg heeft. 2. Callcenter Reizigers bundelen met andere partijen.
Jaarstukken 2014
Begroot 100% van de kinderen van 0-19 jaar in beeld en 95% bereik van de jeugdigen van 0-19 jaar.
Gerealiseerd.
Werkelijk 100% van de kinderen die in het GBA voorkomen zijn in beeld en 95% is bereikt. Dit in het kader van de reguliere JGZ-activiteiten en de zorg in asielzoekerscentra. Daarnaast realiseren wij ons dat er een groep kinderen zal zijn die door bijzondere omstandigheden (illegaliteit) buiten beeld blijven. Door overheveling van deze taak naar de Travel Health Clinic (middels een samenwerkingsovereenkomst), is deze taak gerealiseerd. Status
6. Verbeteren bereik / bedienen risicogroepen Wat hebben we bereikt? De realisatie van integraal samengestelde JGZ-teams biedt meer mogelijkheden om geïntegreerde zorg aan te bieden aan jeugdigen. Waarbij de flexibilisering van de contactmomenten op termijn de aansluiting op de wensen van ouders en jeugdigen zal optimaliseren. Ook de vraaggestuurde invulling van het extra contactmoment voor adolescenten zal het bereik van deze doelgroep positief beïnvloeden. In samenspraak met de Twentse gemeenten die in de periode 2014-2017 een decentralisatie uitkering Sociaal Economische Gezondheidsverschillen (SEGV) ontvangen, en de organisaties Pharos en Platform31, is een aanvang gemaakt om te komen tot een afgestemde Twentse aanpak SEGV. Wat hebben we hiervoor gedaan? Optimalisering van zorgaanbod door samenwerking met relevante ketenpartners te zoeken of deel te nemen aan ZAT's voor voorschoolse voorzieningen. Regionale en lokale sessies SEGV mede georganiseerd. Lokale verkenning op SEGV-problematiek ondersteund. Indicatoren 1. ZAT’s voorschoolse voorzieningen. 2. Integraal samengestelde teams jeugdgezondheidszorg 0-19. 3. Extra contactmomenten adolescenten vanaf 14 jaar.
Begroot 100% van de voorschoolse voorzieningen. 21 integraal samengestelde teams. Gerealiseerd.
4.
Gerealiseerd met alle ziekenhuizen in Twente.
5. 6.
Samenwerkingsafspraken met ziekenhuis rondom reizigersvaccinaties van specifieke groepen. Afhandeling meldingen woningvervuiling. Evaluatie samenwerking woningvervuiling gemeenten en GGD.
◄Inhoudsopgave ◄Inhoudsopgave
Capaciteit is toereikend om de meldingen af te handelen zonder ontstaan wachtlijst. Gerealiseerd.
Werkelijk Gerealiseerd. Gerealiseerd. Er is geïnvesteerd in de contacten met de scholen om afspraken te maken over de wijze waarop vanaf 2015 het contactmoment vraaggericht op de scholen uitgevoerd gaat worden. Zijn gerealiseerd, echter door overdracht aan THC niet meer vanuit GGD. Gerealiseerd. Gerealiseerd. Gemeenten hebben besloten deze taak ook in 2015 uit te laten voeren door de GGD.
18
● ○ ○
