Programmaverantwoording
Inhoudsopgave Voorwoord
1–
Financiële positie
3 – 12
2
Jaarrekening: - Balans met toelichting
13 – 32
- Programmaresultatenrekening met toelichting
33 – 36
- Verantwoording specifieke uitkeringen (Sisa)
37 – 40
Jaarverslag: - Programmaverantwoording beleidsmatig
41 – 84
- Programmaverantwoording financieel
85 – 110
- Paragrafen
111 – 154
Controleverklaring
155 – 158
2
Financiële positie
3
Financiële ontwikkelingen Inleiding In de financiële positie wordt aandacht besteed aan ontwikkelingen op financieel gebied. Tevens wordt de ontwikkeling van de belangrijkste inkomensbron, de algemene uitkering, toegelicht. Daarnaast wordt in hoofdlijnen een analyse gegeven van het bij de zomernota geprognotiseerde resultaat en het werkelijke resultaat. Ontwikkelingen Ook dit jaar wordt stilgestaan bij een aantal ontwikkelingen op financieel terrein. 1. Vordering op Enexis B.V; 2. Wet werk en bijstand (werkdeel); 3. Wet werk en bijstand (inkomensdeel); 4. WMO; 5. Rechtmatigheidsonderzoek; 6. Nieuwe softwarepakketten; 7. BTW sport; 8. Regionale uitvoeringsdienst; 9. Sociale dienst Bellingwedde; 10. Inkoop en aanbesteding; 11. Schatkistbankieren; 12. Ombuigingen.
1.
Vordering op Enexis B.V.
Bij de verkoop van de aandelen Essent op 30 september 2009 is een groot deel van de verkoopopbrengst in contanten ontvangen. Ter herfinanciering van een gedeelte van een bestaande bruglening van Essent B.V. is er een viertal leningen als aandeelhouderslening verstrekt aan Enexis. Deze vier leningen, voor onze gemeente voor een totaalbedrag van € 2.136.258,- , worden elk inééns terugbetaald volgens een vooraf afgesproken aflossingsschema, namelijk in de jaren 2012, 2014, 2016 en 2019. In 2012 is de eerste tranche van de lening afgelost, en wel voor een bedrag van € 534.065,- . Deze aflossing zou plaatsvinden per 30 september 2012. Aangezien Enexis in januari 2012 succesvol een obligatielening op de kapitaalmarkt heeft geplaatst kon de lening reeds in januari 2012 worden terugbetaald.
2.
Wet Werk en bijstand (werkdeel)
Het tekort op het werkdeel WWB 2012 bedraagt € 430.000,-. Dit wordt gedekt door het opnemen van een vordering op het ministerie van SZW ter grootte van € 100.000,-. Het tekort kan namelijk voor 25 % van het participatiebudget 2012 worden doorgeschoven en verrekend met het budget voor 2013. Tevens kan € 35.000,- ten laste van de voorziening werkdeel WWB worden gebracht. De raad wordt voorgesteld om het resterende nadeel ad € 295.000,- via resultaatbestemming te dekken uit de BR inkomensdeel WWB (B&W 260313). Het nadeel wordt veroorzaakt door de afwikkeling van het project 60+.
3.
Wet werk en bijstand (inkomensdeel)
Het nadeel op de gebundelde uitkering van € 392.000,- (begroot nadeel € 408.000,-) is onttrokken uit de BR inkomensdeel WWB. Daarnaast is een nadeel ad € 2.000,- (begroot € 3.000,- V) behaald op de bijstand zelfstandigen voor zover het niet onder de gebundelde uitkering valt. Dit nadeel is ook onttrokken uit deze reserve. Voor het tekort op de gebundelde uitkering 2011 is met succes een beroep gedaan op het garantiefonds en dit heeft geleid tot een niet begrote bate van € 475.000,-. Dit bedrag is ook gestort in de BR inkomensdeel WWB. Voor het tekort op de gebundelde uitkering 2012 wordt eveneens nog een beroep gedaan op de garantieregeling omdat het tekort meer bedraagt dan 10% van het budget inzake de gebundelde uitkering. Voor Vlagtwedde betekent dit dat maximaal een bedrag van € 176.000,- zal worden ontvangen. Daar het nog onzeker is welk bedrag zal worden toegekend (landelijk plafond/ mate van inzet gemeenten), is hiervoor nog geen vordering in de jaarrekening opgenomen. Het bedrag zal t.z.t. worden gestort in de BR inkomensdeel WWB.
4.
WMO
In de afgelopen jaren moest jaarlijks een fors bedrag vanuit de algemene middelen gevoegd worden aan de middelen die vanuit het Rijk beschikbaar zijn voor de Wmo. De begroting voor 2012 zag er al positiever
4
uit. In eerste instantie, bij het vaststellen van de begroting, werd aangenomen dat € 192.251,- vanuit de algemene middelen moest worden bijgepast. Bij het opstellen van de jaarrekening over 2012 is gebleken dat ten behoeve van de WMO voor € 114.105,- minder een beroep op de algemene middelen wordt gedaan. Dit is ontstaan door enerzijds extra baten (eigen bijdragen voor Huishoudelijke Hulp én eigen aandeel voor RegioTaxiPlus), en anderzijds minder lasten. Het afnemen van de lasten is grotendeels het gevolg van aanbestedingen en wijzigingen van het beleid (de kanteling van de Wmo). Bij resultaatbestemming wordt voorgesteld dit verschil van € 114.105,- te storten in de bestemmingsreserve WMO. Het aanvullen van die reserve is een verstandige keuze met de aangekondigde decentralisatie van de AWBZ en de bezuinigingen op het budget voor huishoudelijke hulp in het vooruitzicht.
5.
Rechtmatigheidsonderzoek
Sinds 2004 dient de accountant in zijn controleverklaring niet alleen een oordeel te geven over het getrouwe beeld, maar ook over de rechtmatigheid. Voldoen we dus aan wet- en regelgeving. Het “Interne Controleplan” is in de loop van 2007 vastgesteld door het College van B&W en dient als basis voor de jaarlijkse interne toetsing van de getrouwheid van de informatieverstrekking en rechtmatigheid van beheershandelingen. Op 12 februari jl. is het toetsingskader (normenkader) voor het dienstjaar 2012 vastgesteld door het College van B&W en tevens ter informatie naar de raad (26 maart 2013) gestuurd. Voor de verbijzonderde Interne Controles (IC) en rechtmatigheidsonderzoeken in 2012 met betrekking tot de verlening van bijstandsuitkeringen WWB, Wet Investeren in Jongeren, IOAW/ IOAZ/Bbz 2004, de verstrekking van Wmo voorzieningen, het leerlingenvervoer en de inkoop- en aanbesteding is een externe partij ingehuurd. Deze rapportages zullen onderdeel uitmaken van de rechtmatigheidscontrole behorende bij het dienstjaar 2012.
6.
Nieuwe softwarepakketten
In het jaar 2011 zijn verschillende afdeling overgegaan naar nieuwe softwarepakketten. Het eerste jaar is altijd het meest lastige jaar. 2012 is gebruikt om de softwarepakketten verder te optimaliseren en in te richten volgens onze wensen. Sinds 2012 worden de inkomende facturen ingescand en worden deze via key2financien voorzien van een digitale handtekening. Eind 2012 zijn de eerste voorzichtige stappen gezet met de rapportage uit Cognos. Met deze rapportage moet het sneller en eenvoudiger worden om managementrapportage te kunnen verstrekken. Het jaar 2012 is ook gebruikt om het informatiebeleid Vlagtwedde 2012-2015 vorm en inhoud te geven. Dit beleid is begin 2013 door het college vastgesteld. Dit beleid kent vele projecten, waarvan in 2012 ook al de nodige zijn opgestart of zijn gerealiseerd. In 2012 is de hele gemeentelijke organisatie overgegaan op de nieuwste versie van Microsoft office. Dit allemaal met als doel om op termijn 24 uur per dag 7 dagen per week on demand dienstverlening te kunnen bieden.
7.
BTW sport
In februari jl. heeft de belastingdienst ingestemd met het verzoek voor eenmalige BTW teruggave voor de sportterreinen en sportzalen over de jaren 2007 t/m 2011 groot € 508.000,-. Het ter beschikking stellen van de sportterreinen en gymzalen wordt hiermee door de belastingdienst geclassificeerd als het geven van gelegenheid tot sportbeoefening. Dit heeft tot gevolg dat over de aan de sportverenigingen in rekening gebrachte vergoeding 6% BTW moet worden afgedragen, waardoor vervolgens weer recht op teruggaaf van de aan de gemeente in rekening gebrachte BTW wordt verkregen. De raad wordt voorgesteld om het voordeel ad € 508.000,- onder aftrek van de gemaakte kosten ad € 8.000,- via resultaatbestemming toe te voegen aan de algemene reserve. Het structurele voordeel vanaf het jaar 2013 zal in de eerste bestuursrapportage over 2013 worden verwerkt (B&W 050313). Voor het jaar 2012 zal nog een aanvullende suppletie worden ingediend.
8.
Regionale uitvoeringsdienst
Op voorstel van het college heeft de raad in haar vergadering van 26 februari 2013 besloten de middelen beschikbaar te stellen om alle Wabo taken én Wabo+ taken onder te brengen bij de RUD. Aanleiding voor dit besluit is aanscherping van landelijke regelgeving. De RUD wordt een nieuwe zelfstandige organisatie in de vorm van een Openbaar lichaam, met één vestiging in Veendam van waaruit de gehele provincie bediend wordt. Het beleid blijft bij de gemeenten. Gevolg voor onze gemeente is dat 6,9 formatieplaatsen naar de RUD gaan, wat in ons geval betekent dat fysiek 7 medewerkers de overstap naar de RUD zullen maken. De verwachting is dat de RUD operationeel zal worden per 1 november 2013.
5
Voor de invoering van de RUD is eenmalig € 144.000,- beschikbaar gesteld uit de algemene reserve. Daarnaast is via de algemene uitkering in 2012 € 23.958 ontvangen als tegemoetkoming in de transitiekosten. Dit bedrag is gereserveerd in een voorziening, om uit te kunnen geven in 2013. Voor de structurele meerkosten van € 232.201,- zal een taakstelling in de begroting moeten worden opgenomen. Deze meerkosten bestaan vooral uit frictiekosten en desintegratiekosten. Die bezuiniging zal grotendeels moeten worden gezocht in de apparaatskosten en de overheadkosten. Verder is de verwachting dat de RUD efficiënter kan werken en dat op termijn hierdoor efficiencywinst te behalen is.
9.
Sociale dienst Bellingwedde
In 2012 is het besluit genomen de sociale dienst van Bellingwedde per 1 januari 2013 voor minimaal vijf jaar onder te brengen bij Vlagtwedde. Er zijn afspraken gemaakt over de vergoeding die Bellingwedde hiervoor aan Vlagtwedde betaalt, waarbij ook rekening is gehouden met een opslag voor de opstartkosten. In de tweede helft van 2012 is hard gewerkt om de software aan te passen, nieuw personeel te werven, het financiële systeem in te richten en alles in orde te maken teneinde een tijdige en rechtmatige uitvoering per 1 januari 2013 mogelijk te maken. Dit heeft geresulteerd in een geslaagde uitkeringsrun over de maand januari 2013 (en volgende maanden). In totaal is het team van de sociale dienst uitgebreid met 7 personen. Alle kosten worden gedekt door de bijdrage die Bellingwedde beschikbaar stelt aan Vlagtwedde. Het voordeel van de samenwerking is reeds waarneembaar, doordat het team minder kwetsbaar is en er meer expertise is om de uitvoering op een kwalitatief hoog niveau te houden voor beide gemeenten.
10.
Inkoop en aanbesteding
Bij de rechtmatigheidscontrole op inkoop en aanbesteding, uitgevoerd door Ernst & Young bij de controle van de jaarrekening 2011, is gebleken dat een aantal dossiers onterecht niet of op onjuiste wijze is aanbesteed. Dit heeft geresulteerd in een verklaring met beperking voor de rechtmatigheid. Inmiddels is een aantal maatregelen genomen die ertoe moeten leiden dat er meer grip komt op het proces van inkoop en aanbesteding. Er vindt eens per kwartaal een interne controle plaats op de inkoop en aanbesteding door een externe partij. Daarnaast zijn de afdelingsmanagers geïnstrueerd om strikter toe te zien op de meldingsplicht vanaf meervoudig onderhandse aanbestedingen. Op dit vlak kan inmiddels een aanzienlijke verbetering worden geconstateerd. Ook met het gemeentebreed vastleggen van alle contracten is een begin gemaakt; het contractenregister is in opbouw. Verder kan worden gemeld dat in 2013 wordt begonnen met de aanleg van digitale inkoopdossiers. Voor de inkopers wordt een instructie gemaakt, waarbij uitleg wordt gegeven hoe hiermee moet worden gewerkt. Al met al kan worden gesteld dat reeds in 2012 stappen zijn gezet om het zelfcontrolerend vermogen van onze gemeente op het gebied van inkoop en aanbesteding te verbeteren.
11.
Schatkistbankieren
Het kabinet wil dat alle decentrale overheden in 2013 verplicht gaan schatkistbankieren (zonder leenfaciliteit). Met schatkistbankieren worden de risico’s van beleggen voor decentrale overheden tot nul gereduceerd. Schatkistbankieren houdt in dat tegoeden worden aangehouden in de Nederlandse schatkist. Hierdoor zal de Nederlandse staat minder geld hoeven te lenen op de financiële markten en zal de staatsschuld dalen. Bij de onderhandelingen over het financieel akkoord is afgesproken dat er twee aanvullingen op het schatkistbankieren komen: - De mogelijkheid voor gemeenten om overtollige financieringsmiddelen aan andere overheden uit te lenen en daarmee een beter rendement te halen dan bij de schatkist; - Een zogenaamde doelmatigheidsdrempel van 0,75% van het begrotingstotaal met een minimum van € 250.000 per gemeente en een plafond van € 2,5 miljoen. Als de overtollige financiën lager zijn dan de drempels hoeft een gemeente niet te gaan schatkistbankieren. De gemeente Vlagtwedde heeft op dit moment nog overtollige middelen en zal volgens bovenstaande criteria verplicht moeten schatkistbankieren. Het wetsvoorstel moet op het moment van dit schrijven (9 april) nog worden behandeld in de tweede kamer.
12.
Ombuigingen
In 3 achtereenvolgende jaren is de gemeente Vlagtwedde geconfronteerd met ombuigingen. De redenen hiervan zijn voor een groot gedeelte te wijten aan de economische crisis. Desondanks heeft de gemeente Vlagtwedde tot heden de ambitie hoog kunnen houden en flink weten te investeren. Hierbij is zoveel mogelijk de burger van de gemeente Vlagtwedde ontzien. In 2012 zijn wij door het nieuwe kabinet opnieuw geconfronteerd met een korting op de algemene uitkering.
6
Gemeentefonds Omvang algemene uitkering De volgende mutaties hebben in het jaar 2012 plaatsgevonden met betrekking tot de algemene uitkering.
Uitkeringsjaar 2010 (exclusief COA) De algemene uitkering 2010 is op 3 december 2012 definitief vastgesteld op € 15.361.591( exclusief de decentralisatie- en integratie uitkeringen). De mutaties in 2012 hebben geleid tot een voordeel ter grootte van € 44.000. Dit wordt veroorzaakt door de definitieve vaststelling van de WOZ waarden en de uitkeringsfactor en door bijstelling van de WMO (B&W 220113).
Uitkeringsjaar 2011 (exclusief COA) De mutatie van de algemene uitkering over het jaar 2011 bedraagt € 23.000 (V) ondermeer door bijstelling van de lage inkomens, bedrijfsvestigingen, opp bebouwing buitengebied, woonkernen, bebouwing, en WMO, aanpassing uitkeringsfactor en uitdeling verdeelreserve (B&W 091012 en 220113).
Uitkeringsjaar 2012 (exclusief COA) De primitieve begroting 2012 is gebaseerd op de meicirculaire 2011. Nadien zijn een vijftal circulaires verschenen, te weten de septembercirculaire 2011, decembercirculaire 2011, de junicirculaire 2012, de septembercirculaire 2012 en de decembercirculaire 2012. De begroting 2012 is bijgewerkt tot en met de septembercirculaire 2012.
Bovenstaande ziet er in cijfers als volgt uit.
Stand van zaken Meicirculaire 2011 (= begroot 2012) (excl. COA) (bedrag is inclusief € 2.526.165 WMO-uitkeringen) Mutaties septembercirculaire 2011 Ontwikkeling uitkeringsfactor: Accres (16 pnt neg.) Ontwikkeling uitkeringsbasis (4 pnt neg.) Uitdeling verdeelreserve 2009 ( 1pnt pos.) Technische correctie (3 pnt pos.) Korting i.v.m. opzetten RUD 2012 t/m 2014 (4 pnt neg.) Overige ontwikkelingen ( 1 pnt neg.) Afrondingsverschil ( 1 pnt neg.) Digitaal klantdossier Transitiekosten decentralisatie AWBZ naar WMO 2012 en 2013 Normering lokaal inkomensbeleid Versterking toezicht en handhaving kwaliteit kinderopvang Aanpassing nationaal uitvoeringsprogramma 2011 t/m 2015 (kasschuif) Bijzondere bijstand kwetsbare groepen Aanpassen norm kwijtschelding en bijz. bijstand i.v.m. kinderopvang WMO actualisatie maatstaven Centra voor jeugd en gezin (BDU uitkering vervalt) Mutatie aantallen Stand van zaken Septembercirculaire 2011 (Najaarsnota 2011)
7
€
17.676.041
+ +
175.770 43.942 10.986 32.957
-
43.942 10.986 10.986 1.501
+ +
64.209 4.208
+
16.596
+
6.753 49.424
+ + + €
5.480 3.055 307.305 18.216 17.888.487
Stand van zaken Septembercirculaire 2011 (Najaarsnota 2011) (bedrag is inclusief € 2.523.110 WMO-uitkeringen) Mutaties decembercirculaire 2011 Ontwikkeling uitkeringsfactor: Uitdeling verdeelreserve 2010 (1 pnt pos.) Afrondingsverschil ( 1 pnt pos.) Invoeringskosten decentralisatie jeugdzorg Mutaties aantallen Stand van zaken Decembercirculaire 2011 (B&W 170112) (bedrag is inclusief € 2.523.110 WMO-uitkeringen) Mutaties junicirculaire 2012 Ontwikkeling uitkeringsfactor: Ontwikkeling uitkeringsbasis( 6 pnt pos.) Ontwikkeling accres (22 pnt neg.) Stijging WOZ waarden Aanpak fraude Bevolkingskrimp Integratie uitkering Wmo Mutatie aantallen DU centrum voor jeugd en gezin DU Impuls brede scholen en combinatiefuncties (t/m 2012) Stand van zaken Junicirculaire 2012 (= zomernota 2012) (bedrag is inclusief € 2.470.915 WMO-uitkeringen) Mutaties septembercirculaire 2012 Ontwikkeling accres ( 8 pnt pos.) Bevolkingskrimp Integratie uitkering WMO DU centrum voor jeugd en gezin Mutatie aantallen Stand van zaken Septembercirculaire 2012(= Raad 20 november 2012) (bedrag is inclusief € 2.446.403 WMO-uitkeringen) Mutaties decembercirculaire 2012 Uitdeling verdeelreserve ( 2 pnt pos.) Transitiekosten RUD Mutatie aantallen ( bijstandsontvangers, eenouder huishoudens en WOZ) Stand van zaken Decembercirculaire 2012(excl. COA) (B&W 220113) (bedrag is inclusief € 2.446.403 WMO uitkering) Mutaties na balansdatum Verrekening in 2013 Winstwaarschuwing (1) Stand van zaken jaarrekening 2012
€
17.888.487
+ + + €
10.978 10.978 14.611 10.371 17.914.683
+ + + +
65.885 241.579 81.552 850 42.686 52.195 40.318 2.160
+ 26.640 € 17.637.260
+ 87.529 3.569 24.512 2.390 55.854 € 17.638.464
+ +
21.968 23.958
+ 61.885 € 17.746.275
+ -
5.322 100.000
€
17.651.597
Dit betekent ten opzicht van de november raad 2012 een voordeel van € 13.133. Hiertegenover staan lasten ter grootte van € 23.958 (RUD).
8
De bate is als volgt verantwoord in de jaarrekening 2012: Algemene uitkering 2012 WMO 2012
€ €
15.205.194 2.446.403
Totaal
€
17.651.597
Ad 1) De ingeschatte onderuitputting bedraagt circa 106 miljoen. Dit betekent een daling van het accres en daarmee de uitkeringsfactor met 9 punten. De definitieve cijfers worden pas bij de meicirculaire 2013 bekend gemaakt. Voorzichtigheidshalve wordt rekening gehouden met deze onderuitputting (B&W 220113 decembercirculaire 2012)
Analyse rekeningresultaat In de zomernota hebben wij het rekeningresultaat 2012 geprognotiseerd op € 191.000,- (positief), namelijk het saldo van de posten “onvoorzien” minus de benutte onvoorzien post voor verkiezingen. Het uiteindelijke resultaat, zoals hiervoor al is weergegeven, bedraagt € 1.619.000 (positief). Dit betekent een voordeel ten opzichte van de zomernota van € 1.428.000. Het voordeel ad € 1.428.000 wordt veroorzaakt door diverse posten. Een gedetailleerde analyse is opgenomen in de programmaverantwoording. Hieronder volgt een opsomming van een aantal belangrijke posten (> € 40.000) die verantwoordelijk zijn voor het positieve resultaat: -
-
Hogere storting in de pensioenvoorziening voor wethouders Een voordeel op wegbeplanting, vooral doordat minder personeel is ingehuurd en minder plantmateriaal is aangekocht Op bermen en sloten wordt de begrote vacatureruimte grotendeels ingezet als dekking voor de lasten van vervanging van traktiemiddelen. Die lasten zijn er echter pas vanaf 2013 omdat de vervanging pas onlangs heeft plaatsgehad Een voordeel op energie en beheer/onderhoud van verlichting, vooral doordat het reguliere onderhoud enigszins is uitgesteld vanwege aflopen van het onderhoudscontract. Vanaf 1 juni 2013 wordt het onderhoud weer opgepakt en waar nodig ingehaald De reserve gladheidsbestrijding is opgeheven, derhalve ook geen storting (begroot € 44.000). Het nadeel op gladheidsbestrijding zelf is € 4.000 Een voordeel op onderhoudskosten verhardingen door minder uitgevoerd asfaltonderhoud (€ 194.000), onderhoud aan zand- en puinwegen (€ 26.000) doch meer onderhoud aan rijwielpaden (€ 3.500) De (door ons voorziene) lening op de 1e fase van het bedrijvenpark is in 2012 afgelost (€ 141.000). De vergoeding voor ambtelijke ondersteuning (€ 14.000) wordt pas ontvangen als de 2e fase in gebruik is genomen Een voordelig resultaat op afvalinzameling en –verwerking, vooral door lagere tonnages bij de inzameling van huishoudelijk afval Lagere rentelasten dan begroot op de investeringen voor rioleringen, vooral vanwege vervroegde afschrijvingen Bij de eerste bestuursrapportage zijn de opbrengsten bouwleges fors naar beneden bijgesteld, echter naar nu blijkt nog te optimistisch Lagere lasten bijzondere bijstand, ondermeer door beperking van het aantal vergoedingssoorten, en verlaging inkomensgrens van 115% naar 110% van de bijstandsnorm. Derhalve ook geen onttrekking BR bijzondere bijstand Het tekort op het werkdeel WWB 2012 bedraagt € 430.000. Dit wordt deels gedekt door het opnemen van een vordering op het ministerie van SZW ter grootte van € 100.000. Het tekort kan namelijk voor 25% van het participatiebudget 2012 worden doorgeschoven en verrekend met het budget voor 2013. Tevens kan € 35.000 ten laste van de voorziening werkdeel worden gebracht. De raad wordt voorgesteld om het resterende nadeel ad € 295.000 via resultaatbestemming te dekken uit de BR inkomensdeel WWB (B&W 260313). Het
9
€
42.000 N
€
63.000 V
€
47.000 V
€
90.000 V
€
40.000 V
€
216.000 V
€
127.000 V
€
49.000 V
€
76.000 V
€
57.000 N
€
65.000 V
-
-
nadeel wordt veroorzaakt door de afwikkeling van het project 60+. - Nadelige afrekening WIN (Wet Inburgering Nieuwkomers) 2007 t/m 2009 ad € 159.000,- , door minder gerealiseerde trajecten terwijl de kosten wel zijn gemaakt. Dit wordt voor € 65.000 gedekt door vrijval reservering WIN en onttrekking uit de voorziening trajectbegeleiding, en voor € 29.000 uit een positief saldo WSW 2012. De raad wordt voorgesteld het resterende nadeel via resultaatbestemming te dekken uit de BR opvang vluchtelingen (B&W 260313) Nadelig saldo WIN 2012 door meer deelnemers en hogere uitvoeringskosten. Een voordeel op het onderdeel centra voor jeugd en gezin door een lagere doorbetaling van de rijksbijdrage JGZ, en lagere kosten centrum van jeugd en gezin Voordelen op WMO door hogere eigen bijdragen (€ 88.000), terugbetaling ten onrechte verstrekte voorzieningen (€ 7.000) en lagere lasten door gunstige aanbesteding en aanscherping toekenningsbeleid (€ 68.000) De raad wordt overigens voorgesteld dit voordeel, minus het nadeel op de apparaatskosten (€ 49.000), toe te voegen aan de BR WMO (B&W 020413) Voordelige afrekening van het energiebedrijf voor het gymlokaal Kapelweg Minder ontvangen entreegelden voor de zwembaden (incl. correctie 2011) Doordat de middelen van Mip 908 voor- en vroegschoolse educatie pas vanaf 2013 nodig zijn, kan het in 2011 gereserveerde bedrag nu vrijvallen Jeugdbeleid: voordelen i.v.m. achterblijven van investeringen in gebouwen en het deels nog niet realiseren van onvoorzien jeugdbeleid (Mip 321) Algemene uitkering decembercirculaire: bijstellingen 2010 – 2012 Geschatte onderuitputting (wordt pas definitief bij meicirculaire 2013) Lagere dividendopbrengsten onderdelen Essent N.V. , deels veroorzaakt door verkoop Borssele in 2011 Na de zomernota is nog uitgegeven van de onvoorzien posten De teruggaaf BTW sport over de jaren 2007 t/m 2011 bedraagt € 508.000 . De raad wordt voorgesteld om dit voordeel onder aftrek van de gemaakte kosten ad € 8.000 via resultaatbestemming toe te voegen aan de alg.reserve (B&W 050313) Dotatie voorziening dubieuze debiteuren algemeen (€ 25.000), debiteuren WWB (€ 35.000) en belastingdebiteuren (€ 70.000) Financieringsoverschot (rente kort geld) onder meer door het achterlopen van investeringsprojecten ten opzichte van de raming Nadeel op de salariskosten publiekszaken m.n. door bovenformatie functie Niet begrote detachering van een medewerker van de afdeling M&A Extra kosten secretariaat Nadeel op salariskosten samenleving m.n. door meerkosten applicatiebeheer Voordelen op de salariskosten ruime buitendienst, door lagere salariskosten (€ 15.000), minder aankoop materialen (€ 16.000), minder inhuur derden € 19.000) en overige voordelen als reis- en verplaatsingskosten (€ 20.000) Afroming van reserves ten gunste van de exploitatie Er is minder rente bijgeboekt op de reserves; 1,5% in plaats van 4% (raadsbesluit 24 januari 2012). Voordeel € 594.000 . Voor een bedrag van € 500.000 is dit als bezuiniging reeds ingezet Er is boekwinst gerealiseerd op de verkoop van oude tractiemiddelen Diversen
€
295.000 N
€ €
65.000 N 56.000 N
€
49.000 V
€
163.000 V
€ €
45.000 V 47.000 N
€
50.000 V
€ € €
41.000 V 224.000 V 100.000 N
€ €
65.000 N 60.000 N
€
500.000 V
€
130.000 N
€ € € € €
54.000 56.000 40.000 41.000 45.000
V N V N N
€ €
74.000 V 76.000 V
€ €
94.000 V 64.000 V
€
240.000 V
€ 1.428.000 V
10
Bestemming resultaat 2012 Het rekeningresultaat over 2012 ad. € 1.618.716 is in de balans per 31 december 2012 verantwoord als onverdeeld resultaat. Voorgesteld wordt dit resultaat als volgt te bestemmen: - De teruggave BTW sport over de jaren 2007 – 2011 na aftrek van kosten, toevoegen aan de algemene reserve (B&W 050313) - De afrekening WIN 2007 – 2009 (B&W 260313) onttrekken uit de bestemmingsreserve opvang vluchtelingen - De afwikkeling van het 60+ project (B&W 260313) onttrekken uit de bestemmingsreserve inkomensdeel WWB - Het positieve saldo WMO toevoegen aan de bestemmingsreserve WMO (B&W 020413) - Het resterende rekeningresultaat toevoegen aan de algemene reserve Totaal
11
€
500.000
€
- 64.847
€
- 295.000
€ €
114.105 1.364.458
€
1.618.716
12
Balans met toelichting
13
Balans voor Activa
31-12-2012
01-01-2012
Vaste Activa Materiële vaste activa investeringen met een economisch nut investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut
€
32.838.681
€
32.625.549
€ €
525.425 33.364.106
€ €
531.152 33.156.701
€
74.647
€
74.647
€ € € € € €
310.599 1.844.511 1.624.165 3.300.001 1.074.729 8.228.653
€ € € € € €
310.599 2.378.576 1.671.471 3.300.001 690.747 8.426.041
€
41.592.758
€
41.582.742
€
2.851.529
€
2.849.352
€ €
41.581 2.893.109
€ €
41.333 2.890.685
€ € € €
3.280.392 6.507.418 1.689.127 11.476.937
€ € € €
2.750.577 10.859.245 2.449.414 16.059.236
€
939.970
€
846.430
€ € €
866.265 29.799 896.063
€ € €
365.758 10.544 376.302
Totaal vlottende activa
€
16.206.079
€
20.172.653
Totaal Generaal
€
57.798.837
€
61.755.395
Financiële vaste activa Kapitaalverstrekking aan: - deelnemingen Leningen aan: - woningbouwcorporaties - deelnemingen Overige langlopende leningen Overige uitzettingen rentetypische looptijd > 1 jaar Bijdragen aan activa van derden
Totaal vaste activa
Vlottende activa Voorraden Grond- en hulpstoffen: - niet in exploitatie genomen gronden Onderhanden werk: - bouwgronden in exploitatie Uitzettingen met een rentetypische looptijd < 1 jaar Vorderingen op openbare lichamen Kasgeldleningen/spaartegoeden Overige vorderingen Liquide middelen Kas- en banksaldi Overlopende activa Te ontvangen Rijksbijdragen met specifiek bestedingsdoel Overige vooruitbetaalde bedragen en transitoria
14
resultaatbestemming Passiva
31-12-2012
01-01-2012
Vaste passiva Eigen vermogen Reserves - Algemene reserves - Bestemmingsreserves
€ € € € €
20.438.679 26.587.180 47.025.859 1.618.716 48.644.575
€ € € € €
22.175.500 19.998.704 42.174.204 7.760.444 49.934.648
€
2.689.146
€
2.559.052
€ € €
451.445 326.554 777.999
€ € €
514.962 342.509 857.471
€
52.111.720
€
53.351.171
Vlottende schulden met een rentetypische looptijd < 1 jaar Overige schulden
€
4.651.363
€
7.295.171
Liquide middelen Kas- en banksaldi
€
1.663
€
407
€ € €
1.005.126 28.966 1.034.092
€ € €
624.933 483.713 1.108.646
Totaal vlottende passiva
€
5.687.117
€
8.404.224
Totaal Generaal
€
57.798.837
€
61.755.395
Gewaarborgde geldleningen
€
19.930.589
€
30.816.333
Onverdeeld resultaat Voorzieningen - Voorzieningen Vaste schulden met een rentetypische looptijd > 1 jaar Onderhandse leningen van: - binnenlandse banken en ov. financiële instellingen - binnenlandse bedrijven
Totaal vaste passiva
Vlottende passiva
Overlopende passiva Voorschotten Rijksbijdragen met specifiek bestedingsdoel Overige vooruitontvangen bedragen en transitoria
15
Toelichting op de balans per 31 december 2012 Resultaatbestemming 2011 Bij het samenstellen van de jaarrekening 2011 moest worden geconcludeerd dat een viertal onderhoudsvoorzieningen niet waren onderbouwd met een voldoende recent onderhoudsplan. Voor een totaalbedrag van € 7.683.165 zijn deze voorzieningen vrijgevallen ten gunste van het rekeningresultaat 2011. Bij resultaatbestemming is dit bedrag vervolgens gestort in vier nieuw gevormde bestemmingsreserves. Deze storting is verwerkt in het boekjaar 2012. Voor de reserve groot onderhoud rioleringen geldt dat een vernieuwd GRP in de loop van 2013 ter vaststelling zal worden aangeboden. Het meerjaarlijkse onderhoud voor de bruggen wordt opgenomen in de nota onderhoud openbare ruimte, welke naar verwachting ook in 2013 gereed zal zijn. Voor het onderhoud van de openbare scholen en de MFA geldt dat een meerjaren onderhoudsplan inmiddels wel voorhanden is; bij de eerste bestuursrapportage 2013 zal worden voorgesteld die twee reserves weer om te vormen tot een voorziening. De overige bij resultaatbestemming 2011 voorgestelde stortingen in en onttrekkingen aan reserves zijn eveneens verwerkt in het boekjaar 2012. Waarderingsgrondslagen Materiële vaste activa De materiële vaste activa bestaan uit investeringen met een economisch nut en investeringen in openbare ruimten met een maatschappelijk nut. De investeringen met economisch nut betreffen activa die kunnen bijdragen aan het genereren van middelen en/of verhandelbaar zijn. De waardering geschiedt tegen de verkrijgingsprijs of vervaardigingsprijs verminderd met bijdragen van derden die in directe relatie staan met het actief. Reserves worden niet in mindering gebracht op deze activa. De waardering van investeringen in openbare ruimten met een maatschappelijk nut geschiedt tegen verkrijgingsprijs of vervaardigingsprijs verminderd met bijdragen van derden die in directe relatie staan met het actief en verminderd met onttrekkingen uit reserves. Afschrijving vindt plaats naar rato van de verwachte gebruiksduur of nuttigheidsduur. Financiële vaste activa De verstrekte langlopende leningen worden gewaardeerd op basis van de nominale waarde minus aflossingen. De deelnemingen zijn gewaardeerd op basis van de verkrijgingprijs. De kapitaalverstrekkingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. De uitgezette (belegde) gelden zijn gewaardeerd op de (gegarandeerde) nominale waarde. Conform artikel 63 van het BBV zijn voorzieningen wegens mogelijke oninbaarheid van langlopende vorderingen verrekend met de nominale waarde van die vorderingen. Dit is het geval voor de lening Takkenkamp (Emslandermeer), en de vordering op “verkoop Vennootschap BV” (ontstaan na verkoop Essent aandelen). Dit alles voor een totaalbedrag van € 1.758.868,- per jaareinde. Overigens is in 2012 de eveneens voorziene vordering op het bedrijvenpark Zuid-Groningen ad. € 141.126 volledig is terugbetaald; deze incidentele bate is verwerkt in de jaarrekening. Voorraden De in exploitatie genomen bouwgronden werden tot dit boekjaar steeds gewaardeerd tegen de gemaakte kosten verminderd met de opbrengst van de grondverkopen. Periodiek worden de kostprijsberekeningen van de complexen geactualiseerd. Geconstateerde tekorten worden ten laste van het resultaat verantwoord. De voordelen worden bij het afsluiten van het complex in het resultaat opgenomen.
16
Gezien de huidige economische situatie, en de invloed daarvan op met name de ontwikkeling van bedrijventerreinen, is in 2011 een voorziening getroffen om dit risico af te dekken. De voorraden zijn voor een totaalbedrag van € 1.860.000 afgewaardeerd naar een reëel bedrag ergens tussen de boekwaarde (aankoop- en bijkomende kosten minus opbrengst grondverkopen) en agrarische waarde. Conform de geldende voorschriften is deze voorziening in mindering op de activa gebracht. Reserves De fictieve rentebaten (1,5% bespaarde rente) met betrekking tot de saldireserve, de gebonden bestemmingsreserves en de voorzieningen worden ten gunste van de exploitatie gebracht. De fictieve rentebaten (1,5% bespaarde rente) met betrekking tot de algemene reserve en de bestemmingsreserves worden aan deze reserves toegevoegd. Een nieuwe nota reserves en voorzieningen is in de raad van januari 2012 vastgesteld. Enkele reserves zijn opgeheven of afgeroomd. De financiële gevolgen van deze nota zijn in dit boekjaar verantwoord. Naar aanleiding van een afwegingsnotitie met betrekking tot het rentebeleid in onze gemeente, zijn vanaf het begrotingjaar 2012 de toegevoegde en bespaarde rente op reserves en voorzieningen van 4% verlaagd naar 1,5%. Hiermee is een bedrag van omstreeks € 0,5 mln. aan bespaarde rente ingezet als structrueel dekkingsmiddel ten gunste van de exploitatie. Voorzieningen Voorzieningen zijn gevormd voor kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. Daarnaast zijn tevens voorzieningen gevormd voor van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden, met uitzondering van nog niet bestede uitkeringen van Europese en Nederlandse overheidslichamen met een specifiek bestedingsdoel. Deze bedragen moeten worden verantwoord als vooruitontvangen middelen onder de overlopende passiva. Tenslotte zijn voorzieningen gevormd voor verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs te schatten. En voor op de balansdatum bestaande risico’s terzake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen, waarvan de omvang redelijkerwijs te schatten is. Voor wat betreft de riolering geldt voor het vormen van een voorziening een afwijkend regime. Dit wordt in de volgende alinea nader toegelicht. Rioleringen: activeren en voorzieningen In navolging van de in 2007 door de commissie BBV uitgebrachte notitie riolering, zal onze gemeente – conform het GRP – langzamerhand overgaan van een systeem van “afbetalen” naar een systeem van “sparen” als het gaat om het plegen van groot onderhoud en het doen van vervangingsinvesteringen in de rioleringen. Aangezien er echter nog een groot aantal oude investeringen in de rioleringen op onze balans staan, die nog moeten worden “afbetaald”, zal er nog een aantal jaren sprake zijn van een overgangssituatie. Er is één voorziening voor vervangingsinvesteringen van rioleringen, en één bestemmingsreserve voor groot onderhoud. Aan de bestemmingsreserve voor groot onderhoud wordt jaarlijks een deel van de verhoging van het riooltarief (conform GRP) toegevoegd, en de kosten voor reiniging en inspectie van rioleringen worden eraan onttrokken. Aan de voorziening voor vervanging worden jaarlijks de verfijninguitkering, de ruimte in de begroting voor kapitaallasten én de resterende extra spaarbedragen in verband met de verhoging van het riooltarief (GRP) toegevoegd. De geactiveerde (vervangings-)investeringen zijn in 2012 afgeschreven tot het bedrag van het saldo van de voorziening voor vervanging, waarbij de oudste investeringen het eerst worden afgeboekt. Nieuwe vervangingsinvesteringen worden gedurende de overgangsperiode nog geactiveerd. Dit houdt in dat de voorziening voor vervanging van riolering per ultimo 2012 nihil is. Gedurende de overgangssituatie zal de voorziening voor vervanging aan het 17
einde van het jaar steeds op nul staan. Zodra alle oude investeringen zijn afgeboekt, kan het echte sparen beginnen. Een vernieuwd GRP zal in de loop van 2013 aan de raad ter vaststelling worden voorgelegd. Overige activa en passiva De waardering van de overige activa en passiva geschiedt tegen nominale waarde. Wanneer hiervan wordt afgeweken, is dit in de toelichting bij de desbetreffende post vermeld.
18
Toelichting op de individuele posten van de balans ACTIVA De activa zijn onder te verdelen in vaste activa en vlottende activa. Vaste Activa De vaste activa kunnen onderscheiden worden naar hun aard; - stoffelijk (materiële vaste activa) en - financiële vaste activa. 1. Materiële vaste activa € 33.364.106 (€ 33.156.701) Het verloop van de boekwaarde in 2012 is als volgt: Boekwaarde per 1 januari Bij: vermeerderingen: - investeringen
€
33.156.701 4.611.412
Af: verminderingen: - bijdragen derden - afschrijvingen - afboeking riolering t.l.v. voorziening - afboeking t.l.v. algemene reserve (verkoop aandelen Essent) Totaal verminderingen
€
219.657 4.404.008
Boekwaarde per 31 december
€
33.364.106
383.294 2.918.158 882.898
De samenstelling van de materiële vaste activa is als volgt: primo 2012 Economisch nut - gronden en terreinen - bedrijfsgebouwen - grond- weg- en waterbouwkundige werken - vervoermiddelen - machines en installaties - overige vaste activa Maatschappelijk nut - grond- weg en waterbouwkundige werken - overige vaste activa
€
767.608 18.918.451 10.864.250 22.992 184.303 1.867.945
ultimo 2012 €
515.397 15.755
Totaal
€
19
33.156.701
767.608 19.029.305 10.320.895 441.089 271.959 2.007.825 510.195 15.230
€
33.364.106
Toelichting op de materiële activa:
Gronden en terreinen Het betreffen de boekwaarden van scholen, sportparken, gymlokaal en sporthal Ter Apel, zwembad Ter Apel, de brandweerkazerne in Vlagtwedde, de werkplaats in Ter Apel, de MFA in Vlagtwedde en het kindercentrum in Ter Apel.
Bedrijfsgebouwen De belangrijkste posten zijn (bedragen > € 200.000): primo 2012 - verbouwingen gemeentehuis € 609.000 - sporthal Ter Apel en sportzaal Vlagtwedde 311.000 - brandweergarages Ter Apel en Vlagtwedde 620.000 - Pork, uitbreiding schoolgebouw 343.000 - Barnflair, uitbreiding schoolgebouw en gymlokaal 542.000 - school de Rots, uitbreiding 349.000 - nieuwbouw OBS De Vlinder 1.885.000 - politiebureau Ter Apel 273.000 - MFA Vlagtwedde 3.847.000 - jeugdgebouw Sellingen 216.000 - nieuwbouw gymlokaal De Vlinder 806.000 - kindercentrum Ter Apel 2.262.000 - jeugdgebouw Hoofdstraat 54 Ter Apel 476.000 - nieuwbouw OBS Plaggenborg 860.000 - RSG, nieuwbouw en verbouwingen 2011 1.967.000 - School W.Lodewijck, permanente uitbr. 2012 16.000
ultimo 2012 € 603.000 282.000 605.000 332.000 521.000 343.000 1.861.000 264.000 3.850.000 210.000 796.000 2.238.000 464.000 837.000 1.911.000 328.000
Grond-, weg- en waterbouw (economisch nut) Het betreft hier: - rioleringen
€
primo 2012 9.815.000
€
ultimo 2012 9.291.000
Voor de vermindering van de boekwaarde van de rioleringen wordt verwezen naar de toelichting op de balans, onderdeel waarderingsgrondslagen “rioleringen: activeren en voorzieningen”.
Vervoermiddelen Het gaat hier om dienstauto’s en -busjes, een vrachtauto’s, tractor, gazonmaaier en fietsen voor de medewerkers van de buitendienst. In 2012 is voor € 423.000 geïnvesteerd in nieuwe vervoermiddelen; 6 auto’s en busjes, een tractor, gazonmaaier en een vrachtauto.
Machines en installaties De belangrijkste posten per jaareinde zijn de telefooncentrale met toestellen (€ 61.000), 3 zoutstrooiers (€ 60.000), en nieuw gekocht een autokraan (€ 40.000) en klepelmaaier (€ 51.000).
Overige vaste activa De belangrijkste posten zijn (bedragen > € 30.000): - meubilair/toestellen gymlokalen - meubilair/inrichting diverse scholen OBS - meubilair/inrichting MFA Vlagtwedde - aanschaf lesmethoden diverse OBS
€
20
primo 2012 51.000 192.000 121.000 184.000
ultimo 2012 € 47.000 199.000 114.000 182.000
- inrichting Westermarke t.b.v. RSG - openbare verlichting - nostalgische verlichting vesting Bourtange - skatebaan Ter Apel - herinrichting raadzaal + raadsinformatiesysteem - veldverlichting kunstgrasvelden TA en Vlw. - schoolplein Bonifatiusschool - RSG inrichting lokaal techniek breed - Inrichting lokalen VO AZC - RSG inrichting PSO leslokaal
60.000 281.000 37.000 39.000 123.000 75.000 36.000 282.000 53.000 0
57.000 586.000 36.000 37.000 102.000 71.000 33.000 262.000 49.000 50.000
primo 2012 16.000 312.000 187.000
ultimo 2012 € 22.000 306.000 182.000
Grond-, weg- en waterbouw (maatschappelijk nut) Het betreft hier: - wegen - bruggen en oevers - RSG aanpassing schoolterrein
€
2. Financiële vaste activa € 8.228.653 (€ 8.426.041) Op de balans zijn de financiële vaste activa gesplitst in kapitaalverstrekkingen, verstrekte langlopende geldleningen, overige uitzettingen met een rentetypische looptijd > 1 jaar en bijdragen aan activa van derden. a. Kapitaal verstrekkingen aan deelnemingen € 74.647 (€ 74.647) De deelnemingen betreffen de navolgende aandelen (ongewijzigd in 2011): - 16.458 aandelen BNG - aandelen Waterbedrijf - 177.645 aandelen Enexis Holding N.V. - 177.645 aandelen Publiek Belang Elektr.productie B.V. (Borssele) - 177.645 aandelen Attero Holding B.V. - 2.374 aandelen Vordering op Enexis B.V. - 2.374 aandelen Verkoop Vennootschap B.V. - 2.374 aandelen Cross Border Lease Vennootschap B.V. - 2.374 aandelen Claim Staat Vennootschap B.V. Totaal
nominale waarde ultimo 2012 €
37.341 3.176 34.032 (*) 1 (*) 1 (*) 24(**) 24(**) 24(**) 24(**)
€
74.647
De deelnemingen hebben geleid tot de volgende dividendopbrengsten: - BNG; dividend € 1,15 per aandeel - Enexis Holding N.V. € 0,7662902 per aandeel - Publiek Belang Elektr.prod.B.V. € 0,003307 per aandeel interim div. - Attero Holding B.V. € 0,0548 per aandeel - Vordering op Enexis B.V. € 0,583214 per aandeel - Verkoop Vennootschap B.V. € 2,507342 per aandeel agiouitk.
dividend 2012 € 18.927 € 136.128 € 587 € 9.735 € 1.385 € 5.952
Uit de verhouding dividend versus nominale waarde blijkt dat de werkelijke waarde van deze deelnemingen aanmerkelijk hoger is dan de nominale waarde. 21
Na de verkoop van de aandelen Essent N.V. in 2009 is de gemeente aandeelhouder geworden van zeven vennootschappen(*)(**). Drie (*) van deze vennootschappen zijn nodig om de bedrijfsonderdelen van Essent onder te brengen die niet konden of mochten worden verkocht. De overige vier (**) vennootschappen hebben geen operationele activiteiten, maar beheren de rechten en verplichtingen van de aandeelhouders. Zij kunnen worden geliquideerd nadat het gestelde doel is bereikt. b. Leningen aan woningbouwcorporaties, deelnemingen en overige verbonden partijen € 2.155.110 (€ 2.689.175) De specificatie is: primo 2012 ultimo 2012 leningen woningbouw (woongroep Acantus) € 310.599 € 310.599 leningen aan deelnemingen: - achtergestelde lening Enexis B.V. 242.319 242.319 - leningen aan “Vordering op Enexis B.V. “ 2.136.257 1.602.192 - lening aan “Verkoop Vennootschap B.V.” 524.506 524.506 lening aan overige verbonden partijen: - lening stichting bedrijvenpark Z-Groningen 141.126 0 * subtotaal € 3.354.807 € 2.679.616 voorziening langlopende vorderingen: - lening aan “Verkoop Vennootschap B.V.” - lening stichting bedrijvenpark Z-Groningen Totaal
-524.506 -141.126 €
2.689.175
-524.506 0 * € 2.155.110
De post leningen aan “Vordering op Enexis B.V.” betreft een viertal leningen, welke als aandeelhouderslening zijn verstrekt aan Enexis, ter herfinanciering van een gedeelte van een bestaande bruglening van Essent N.V. Deze leningen bedragen voor onze gemeente in totaal € 2.136.257; zij worden in vier delen afgelost in de jaren 2012, 2014, 2016 en 2019. De rente wordt jaarlijks achteraf betaald, voor het eerst op 30 september 2010. De gemeente heeft ook een lening verstrekt aan “Verkoop Vennootschap BV” (afsplitsing van een deel van de verkoopopbrengst) ad . € 949.452. Deze dient als zekerheid voor mogelijke claims voortvloeiende uit de transactie- of rechtshandelingen van de verkoop. Omdat op dit moment geen inschatting gemaakt kan worden of deze vermogens aangewend zullen moeten worden ter dekking van claims, wordt deze lening 100% voorzien. Op die lening in 2011 € 424.946 afgelost. * De Stichting bedrijvenpark Zuid-Groningen heeft – in verband met de afronding van de 1e fase – haar lening in december 2012 volledig afgelost (B&W 120213). Omdat deze lening was voorzien wegens mogelijke oninbaarheid, is de opbrengst als incidentele bate in de jaarrekening 2012 verwerkt. c.
Overige langlopende leningen € 1.624.165 (€ 1.671.471) De specificatie is: primo 2012 - sport algemeen € 181.954 - hypothecaire leningen ambtenaren 62.622 - lening stichting welzijn 547.319 - leningen RSG Ter Apel 879.576 - lening opstartkosten soc.dienst Bellingwedde 0 22
ultimo 2012 € 169.468 1.815 533.942 847.449 71.491
- achtergestelde lening Takkenkamp subtotaal voorziening langlopende vorderingen: - achtergestelde lening Takkenkamp Totaal
€
1.180.694 2.852.165
1.234.362 * 2.858.527
-1.180.694
-1.234.362 *
1.671.471
€ 1.624.165
* De rente 2011 is toegevoegd aan de langlopende lening. De rente over 2012 is ook (nog) niet voldaan, maar wordt verantwoord onder de kortlopende vorderingen. Omdat er onzekerheid bestaat over de volwaardigheid van deze lening is een voorzieningen gevormd. d. Overige uitzettingen > 1 jaar € 3.300.001 (€ 3.300.001) De specificatie is: primo 2012 - ABN/AMRO asset management € 3.300.001
ultimo 2012 € 3.300.001
De actuele waarde bedraagt per 31 december 2012 € 4.076.438 . Vermeld dient te worden dat dit beleggingsproduct momenteel staat aangemerkt als een zgn. “single A” rating product. Gemeenten mogen in principe alleen beleggen met partijen en in producten met minimaal een AA rating. Een uitzondering is echter gemaakt voor reeds bestaande – langlopende – producten. Dit product loopt tot 2015. e. Bijdragen in activa van derden € 1.074.729 (€ 690.747) De specificatie is: primo 2012 - duurzame woningaanpassingen (WMO) 305.547 - bijdrage kleedvoorzieningen FC Ter Apel 181.620 - bijdrage in seniorenwoningen Sellingen 200.500 - kleedvoorzieningen/scheidsrechtersruimte sportpark Vlagtwedde 1.735 - aanlegsteiger jachthaven Ter Apel 1.345 Totaal
€
23
690.747
ultimo 2012 463.577 177.125 198.627 235.400 0 € 1.074.729
Vlottende Activa Vlottende activa zijn activa welke op korte termijn in liquide middelen omgezet kunnen worden. Te onderscheiden zijn de voorraden, de uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar, de liquide middelen en de overlopende activa. 1. Voorraden € 2.893.109 (€ 2.890.685) De voorraden betreffen: - Niet in exploitatie genomen gronden waarvan voorzien i.v.m. verwachte verliezen € - Bouwgronden in exploitatie waarvan voorzien i.v.m. verwachte verliezen Totaal voorraden
€
primo 2012 4.549.352 -1.700.000 2.849.352
ultimo 2012 4.551.528 -1.700.000 € 2.851.528 €
€
€
201.333 -160.000 41.333
€
201.581 -160.000 41.581
€
2.890.685
€
2.893.109
a.
Niet in exploitatie genomen gronden € 2.851.528 (€ 2.849.352) Dit betreffen de overige gronden. Voor een overzicht wordt verwezen naar de bijlagen. Een belangrijk onderdeel van de overige gronden zijn de gronden die bestemd zijn voor de 2e fase van de revitalisering van het bedrijventerrein Zuid-Groningen. In 2011 is een voorziening gevormd in verband met een verwacht tekort op deze grondexploitatie. De boekwaarde van deze grondexploitatie bedroeg op de balans per 31 december 2012 ruim € 4,5 miljoen ; hiervan is € 1,7 miljoen voorzien. De voorziening is conform de voorschriften in mindering gebracht op de activa.
b.
Bouwgronden in exploitatie € 41.581 (€ 41.333) Dit betreft het Industrieterrein Sellingen-dorp. De boekwaarde van deze grondexploitatie bedraagt per ultimo 2012 € 201.581, waarvan € 160.000 is voorzien.
2.
Uitzettingen met en rentetypische looptijd < 1 jaar € 11.476.937 (€ 16.059.236) primo 2012
ultimo 2012
Vorderingen op openbare lichamen: Vordering inzake OB / BCF Overige vorderingen op openbare lichamen
€ € €
1.717.015 1.033.562 2.750.577
€ € €
2.647.809 632.583 3.280.392
Kasgeldleningen/spaartegoeden
€
10.859.245
€
6.507.418
€
930.669 1.586.998 59.499 683.608 24.525 510 3.285.809
€
570.232 1.412.982 285.341 275.866 26.357 0 2.570.778
Overige vorderingen: Subadministratie debiteuren Bij jaarrekening opgenomen vorderingen Opgenomen vorderingen voorgaande jaren Belastingdebiteuren Vorderingen personeel inzake fiscale regelingen Overige vorderingen Totaal vorderingen
24
€
€
Voorziening dubieuze debiteuren Voorziening dubieuze belastingdebiteuren Subtotaal Totaal
€
- 726.395 - 110.000 2.449.414
€
- 781.651 - 100.000 1.689.127
€
16.059.236
€
11.476.937
Van de subadministratie debiteuren was per 2 april 2013 € 255.385 (45%) nog niet ontvangen. Voor een meer gedetailleerde specificatie van de vorderingen wordt verwezen naar de bijlagen. De belangrijkste bedragen uit de subadministratie debiteuren betreffen (> € 50.000): RSG, rente en aflossing leningen € 81.000 ABN AMRO, rente 56.000 Emslandermeer, rente lening 2012 (voorzien) 59.000 De belangrijkste bij jaarrekening opgenomen vorderingen betreffen (> € 50.000): - WWB 2012 (is voor een bedrag van € 637.000 voorzien) 1.059.000 - Toeristen- en forensenbelasting 2012 140.000 De belangrijkste opgenomen vorderingen voorgaande jaren betreffen (> € 50.000): - ARCG, vergoeding nascheiding plastic 2009-2011 105.000 - De Zaaier, materiële instandhouding en verg. huismeester 2009-2011 133.000 3. Liquide middelen € 939.970 (€ 846.430) De kas- en banksaldi zijn als volgt te specificeren: primo 2012 Kas Kas publiekszaken Postbank Rabobank ABN/AMRO ING bank publiekszaken B.N.G. Irischeques Totaal kas- en banksaldi
€
€
25
8.378 600 152.080 58.456 537 15.667 609.352 1.360 846.430
ultimo 2012 €
€
8.808 600 426.542 33.879 32.857 28.113 406.596 2.575 939.970
4.
Overlopende activa € 896.063 (€ 376.302)
a. Te ontvangen Rijksbijdragen met een specifiek bestedingsdoel € 866.265 (€ 365.758) Bedragen in € Saldo per 01/01/2012 Min.SZW, WWB budget 25% regeling Prov.Groningen, agenda v/d veenkoloniën ESF subsidie LEAN proces
Toevoegingen Ontvangen Saldo per /verrekende 31/12/2012 bedragen 190.787 99.595 190.787 99.595 2.298 4.000
BBZ, rijksvergoeding
10.839
ESF subsidie NUG-ers
78.339
Prov.Groningen, BDU W.Lodewijkstraat COA, te declareren inz. PO ondewijs Subsidie Leader t.b.v. grensoverschrijdende promotie BDU subsidie verkeerseducatie 2011 Prov.Groningen, afrekening gebiedsprogramma 2005-2008 Min.SZW, aanvullende uitkering WWB 2011
2.298 4.000
-
2.322
23.442
21.205
57.134
14.925
85.000
85.000
71.133
71.133
25.620
13.257
38.877
6.807
6.807
13.614
47.068
47.068 475.172
365.758
765.889
475.172
265.382
866.265
Totaal
b. Overige vooruitbetaalde bedragen en transitoria € 29.799 (€ 10.544) De belangrijkste posten per ultimo 2012 zijn: Vooruitbetaald op projecten (baggerplan, kruitkelders) Ten onrechte betaalde bedragen
26
€ €
7.418 17.955
PASSIVA De passivazijde van de balans is onderverdeeld in vaste en vlottende passiva. Onder de vaste passiva zijn opgenomen de reserves, het onverdeelde resultaat, de voorzieningen en de vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer. Vaste Passiva 1. Reserves € 47.025.859 (€ 42.174.204) De reserves zijn, voor bestemming van het resultaat over 2012, als volgt te specificeren: primo 2012 ultimo 2012 - Algemene reserves € 22.175.500 € 20.438.679 - Bestemmingsreserves 19.998.704 26.587.180 Totaal
€
42.174.204
€
Algemene reserves
Bestemmingsreserves
Mutaties in de reserves:
47.025.859
Stand per 1/1/2012 Bij: rentetoevoeging resultaatbestemming 2011 overige dotaties Af: resultaatbestemming 2011 overige onttrekkingen Overige: overboeking tussen reserves/voorz. afroming reserves
€
22.175.500 212.633 1.220.877 160.884 -1.860.000 -1.531.681 60.466 -
€
19.998.704 267.855 8.399.567 2.490.178 -4.187.075 -330.466 -51.583
Stand per 31/12/2012
€
20.438.679
€
26.587.180
Voor de diverse specificaties wordt verwezen naar de staat van reserves en voorzieningen. 2. Onverdeeld resultaat € 1.618.716 Voorgesteld wordt om dit resultaat als volgt te bestemmen: - De teruggave BTW sport over de jaren 2007 – 2011 na aftrek van kosten, toevoegen aan de algemene reserve (B&W 050313) - De afrekening WIN 2007 – 2009 (B&W 260313) onttrekken uit de bestemmingsreserve opvang vluchtelingen - De afwikkeling van het 60+ project (B&W 260313) onttrekken uit de bestemmingsreserve inkomensdeel WWB - Het positieve saldo WMO toevoegen aan de bestemmingsreserve WMO (B&W 020413) - Het resterende rekeningresultaat toevoegen aan de algemene reserve Totaal 3. Voorzieningen € 2.689.146 (€ 2.559.052) Het verloop van de voorzieningen is als volgt: Stand per 1/1/2012 Bij: diverse dotaties overboeking tussen reserves/voorzieningen Af: diverse onttrekkingen 27
€
500.000 - 64.847 - 295.000
€
€
114.105 1.364.458 1.618.716
2.559.052 2.376.765 270.000 2.516.674
Stand per 31/12/2012
€
2.689.146
De belangrijkste voorzieningen zijn getroffen voor groot onderhoud, dienende ter gelijkmatige verdeling van lasten over verschillende jaren (bijv. voorziening groot onderhoud gemeentelijke objecten), en voor toekomstige verplichtingen (bijv. pensioenvoorziening wethouders). Een viertal onderhoudsvoorzieningen is per ultimo 2011 opgeheven vanwegen het ontbreken van de onderbouwing ervan middels een voldoende recent beheersplan. De saldi van die voorzieningen zijn in 2011 vrijgevallen ten gunste van het rekeningresultaat, en in 2012 gestort in vier nieuwe bestemmingsreserves die hetzelfde doel dienen als de opgeheven voorzieningen. Voor een specificatie wordt verwezen naar de staat van reserves en voorzieningen. 4. Langlopende schulden € 777.999 (€ 857.471) Voor een verdere specificatie van de langlopende schulden wordt verwezen naar de staat van opgenomen langlopende geldleningen, in de bijlagen.
28
Vlottende Passiva De vlottende passiva bestaan uit vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar, de liquide middelen en de overlopende passiva. 1. Vlottende schulden met een rentetypische looptijd < 1 jaar € 4.651.363 (€ 7.295.171) De specificatie is als volgt:
primo 2012
Subadministratie crediteuren
€
Bij jaarrekening opgenomen verplichtingen Verplichtingen voorgaande jaren Schulden inzake salarissen, loonheffing, premies Schulden inzake sociale zaken (WWB, WVG enz.) Overige schulden RSG
3.632.262
ultimo 2012 €
1.910.820 616.777 218.178 893.703 9.626 13.805 €
7.295.171
601.292 706.555 526.977 386.258 9.311 13.805 €
De belangrijkste te betalen posten zijn: Subadministratie crediteuren (crediteuren > € 50.000): Stichting RZijn € Wedeka Gemeente Stadskanaal Randstad uitzendbureau Acantus Aannemersbedrijf Koen Meijer Roelofs wegenbouw GDF SUEZ energie Bouwhuis aannemingsmaatschappij Bij jaarrekening opgenomen verplichtingen (> € 30.000): Belastingdienst, boekenonderzoek loonheffing € Rekenkamercommissie, div.kosten Noorderpoort, inburgering 2011-2012 WMO, zorg in natura BBS-en, personeel en materiële overschrijding Verplichtingen voorgaande jaren (> € 30.000): BBS, overschrijdingsuitkering 2005 t/m 2011 €
67.000 446.000 95.000 109.000 382.000 69.000 53.000 53.000 59.000 66.000 42.000 41.000 139.000 65.000 695.000
2. Liquide middelen € 1.663 (€ 407) Het betreft hier een debetsaldo op de BNG rekening voor belastingdebiteuren.
29
2.407.165
4.651.363
3. Overlopende passiva € 1.034.092 (€ 1.108.646) De specificatie is als volgt:
primo 2012
Voorschotten rijksbijdr. specifieke besteding Vooruitontvangen bedragen
ultimo 2012
€
624.933 483.713
€
1.005.126 28.966
€
1.108.646
€
1.034.092
Specificatie voorschotten Rijksbijdragen met specifiek bestedingsdoel € 1.005.126 (€ 624.933) Bedragen in € Saldo per 01/01/2012 Subsidie verkeersplan
74.230
Algemene uitkering 2012 Min. SZW, inburgering 2007-2009 Decembercirculaire 2011, wet tijdelijk huisverbod Provincie Groningen, BDU toegankelijkheid bushaltes Invoeringskosten decentralisatie jeugdzorg Min.SZW, IOAW 2009
Saldo per 31/12/2012 74.230
80.841
80.841
158.917
158.917
1.245
1.245
-
10.740
6.542
4.198
12.611 3.476
COA, VO onderwijs Prov.Groningen, ISV subsidie Hoofdstraat TA Min.SZW, Wet Inburgering 2010 Min.SZW, BBZ
Toevoegingen Vrijgevallen bedragen
12.611 3.476
71.138
71.138
172.480
172.480
4.231
4.231
31.566
31.566
Min.SZW, WSW
36.577
Min.SZW, Wet Inburgering 2008 Min. OC&W, rijksvergoeding onderwijsachterstandenbeleid Totaal
32.200
82.856
258.187
53.871
624.933
460.234
30
36.577
82.856
32.200
312.058
80.040
1.005.126
Gewaarborgde geldleningen Voor een specificatie wordt verwezen naar de staat van gewaarborgde geldleningen. De gewaarborgde geldleningen betreffen door derden verstrekte geldleningen aan woningbouwcorporaties en verzorgingshuizen, de Waprog en de garantie voor het rekeningcourantkrediet van de stichting bedrijvenpark Zuid-Groningen. Niet uit de balans blijkende verplichtingen Met Interoffice Kantoorinrichting B.V. is een overeenkomst afgesloten voor de huur van 6 Kyocera digitale kopieermachines/printers. De overeenkomst is ingegaan per oktober 2012 met een looptijd van 5 jaar. De overeenkomst loopt dus af in oktober 2017 en valt in twee delen uiteen. De all-in-serviceovereenkomst blijft bij Interoffice, en levering van de machines is ondergebracht in een leaseovereenkomst met Grenkefinance N.V. De kosten voortvloeiende uit beide overeenkomsten bedragen € 20.920,-- per jaar (excl. Btw). Voor het softwarepakket Pepperflow is medio 2008 een gebruikersovereenkomst aangegaan voor een periode van minimaal 3 jaar. In 2011 is een nieuwe overeenkomst gesloten voor wederom 3 jaar. Het hiervoor verschuldigde bedrag is afhankelijk van het aantal geautoriseerde medewerkers en bedraagt ruim € 12.000,-- (excl. Btw) per jaar. In verband met de overstap naar Centric-applicaties is met Centric een overeenkomst aangegaan met een minimale duur van vijf jaar. Op basis van deze overeenkomst is de gemeente een jaarlijkse vergoeding verschuldigd voor te verrichten onderhoud aan de geleverde applicaties van € 50.000,-- (excl. Btw). Ten behoeve van de levering van software is met Oracle een leaseovereenkomst gesloten met een looptijd van 5 jaar en eindigende op 1 februari 2015. Op basis van deze overeenkomst is jaarlijks een leasebedrag verschuldigd van € 17.542,-- (excl. Btw). Oracle heeft vervolgens de rechten en plichten van de leaseovereenkomst overgedragen aan een Cessionaris, te weten BNP Paribas Lease Group B.V. te Amsterdam. Voor de WABO-applicatie Powerforms is een gebruikersovereenkomst aangegaan tot en met 31 december 2013. Het huurbedrag bedraagt per jaar € 14.622,-- (excl. Btw).
31
32
Programmaresultatenrekening met toelichting
33
Programmaresultatenrekening Begroting 2012 voor wijziging
Begroting 2012 na wijziging
(cf primitieve begroting 2012) Lasten
Baten
Saldo
Lasten
Baten
Saldo
Programma's 1. Burger en bestuur 2. Veiligheid 3. Ruimte 4. Werk en inkomen 5. Zorg 6. Toerisme en cultuur 7. Educatie 8. Financiën Diverse programma's
3.657.819 1.013.871 9.169.779 12.149.117 5.520.140 3.461.820 7.443.548 -368.471 -67.120
-336.840 -138.129 -4.874.665 -10.310.002 -3.144.249 -220.617 -4.322.395 -1.637.639 35.965
3.320.979 875.742 4.295.114 1.839.115 2.375.891 3.241.203 3.121.153 -2.006.110 -31.155
3.818.435 1.092.331 15.983.393 12.253.822 6.216.734 4.132.567 7.868.091 472.432 -140.105
-312.107 -138.129 -4.820.665 -10.577.015 -2.744.734 -220.617 -4.520.853 -1.637.639 35.965
3.506.328 954.202 11.162.728 1.676.807 3.472.000 3.911.950 3.347.238 -1.165.207 -104.140
Programma's
41.980.503
-24.948.571
17.031.932
51.697.700
-24.935.794
26.761.906
Algemene dekkingsmiddelen Belastingen Algemene uitkering Dividend Saldo financieringsfunctie Overige algemene dekkingsmiddelen Algemene dekkingsmiddelen Onvoorzien Onvoorziene uitgaven: * begrotingsresultaat * tussentijdse beleidswensen * incidenteel * MIP projecten * verkiezingen * doorwerken begrotingswijzigingen
67.120
67.120
-1.851.104 -15.774.876 -234.370 -254.216 -320.000 -18.434.566
140.105
-18.367.446
-18.457.994
-18.317.889
0
249.860
49.833 24.367 1.808 140.202 20.000 13.650
60.000 40.000 197.415 20.000 13.650 331.065
140.105
-1.893.104 -15.753.410 -237.264 -254.216 -320.000
0
RESULTAAT VOOR BESTEMMING
331.065
249.860
-1.004.449
Resultaatbestemming 1. Burger en bestuur 2. Veiligheid 3. Ruimte 4. Werk en inkomen 5. Zorg 6. Toerisme en cultuur 7. Educatie 8. Financiën
0 0 44.539 0 0 0 245.556 1.420.678
0 0 -30.938 -437.436 -52.673 -214.260 -247.624 -249.792
Resultaatbestemming
1.710.773
-1.232.723
RESULTAAT NA BESTEMMING
478.050 -526.399
34
8.693.877
0 0 455.658 0 0 0 319.233 9.985.009
-37.011 -76.458 -7.165.946 -503.012 -695.318 -680.859 -417.354 -9.877.822
10.759.900
-19.453.780
-8.693.880 -3
Programmaresultatenrekening Werkelijk 2012
Lasten
Werkelijk 2011
Baten
Saldo
Lasten
Baten
Saldo
Programma's 1. Burger en bestuur 2. Veiligheid 3. Ruimte 4. Werk en inkomen 5. Zorg 6. Toerisme en cultuur 7. Educatie 8. Financiën Diverse programma's
3.661.558 1.124.167 11.482.107 12.624.453 6.176.834 3.767.933 8.830.487 -376.125 -52.543
-319.803 -138.486 -5.711.662 -11.153.877 -2.886.932 -198.562 -6.134.424 -1.212.650 190.416
3.341.755 985.681 5.770.445 1.470.577 3.289.903 3.569.371 2.696.063 -1.588.775 137.873
3.722.489 1.031.005 15.269.502 12.906.828 5.724.735 3.913.037 8.482.366 483.746 -175.761
-296.118 -149.547 -14.123.843 -11.116.194 -3.233.793 -316.777 -7.898.519 -1.905.254 217.842
3.426.371 881.458 1.145.659 1.790.633 2.490.942 3.596.260 583.847 -1.421.508 42.081
Programma's
47.238.871
-27.565.979
19.672.892
51.357.946
-38.822.203
12.535.743
Algemene dekkingsmiddelen Belastingen Algemene uitkering Dividend Saldo financieringsfunctie Overige algemene dekkingsmiddelen Algemene dekkingsmiddelen Onvoorzien Onvoorziene uitgaven: * begrotingsresultaat * tussentijdse beleidswensen * incidenteel * MIP projecten * verkiezingen * doorwerken begrotingswijzigingen
52.543
52.543
-1.880.159 -15.871.413 -172.714 -391.067 -120.000 -18.435.353
175.761
-20.003.447
-19.827.686
0 0 0 0 0 0 0
0
0
1.290.082
RESULTAAT VOOR BESTEMMING
Resultaatbestemming
-18.382.810
0 0 0 0 0 0 0
Resultaatbestemming 1. Burger en bestuur 2. Veiligheid 3. Ruimte 4. Werk en inkomen 5. Zorg 6. Toerisme en cultuur 7. Educatie 8. Financiën
175.761
-1.834.688 -16.174.237 -1.245.831 -428.691 -320.000
0 0 576.130 531.132 10.000 89.466 1.085.069 9.440.909
-30.521 -78.791 -2.607.918 -514.991 -682.126 -354.252 -662.716 -9.710.179
11.732.706
-14.641.495
-2.908.788 -1.618.706
RESULTAAT NA BESTEMMING
35
-7.291.943
0 0 201.667 598.932 86.068 206.663 3.166.903 2.936.447
-31.389 -5.665 -3.126.184 -1.317.073 -145.104 -909.354 -903.267 -1.227.146
7.196.680
-7.665.182
-468.501 -7.760.444
Toelichting bij de programmaresultatenrekening 2012 Mutaties in de reserves ( per saldo): A.R. Algemeen
1.736.822-
Mutatie algemene reserves B.R. recreatie en toerisme B.R. sport inclusief zwembaden B.R. participatiefonds industrievestiging B.R. vervanging meubilair OBS B.R. vervanging leermiddelen OBS B.R. ICT O.B.S. B.R. GOA B.R. Onderwijshuisvesting OBS + BBS B.R. categoriale bijzonder bijstand B.R. gladheidsbestrijding B.R. egalisering automatisering B.R. WMO B.R. opvang vluchtelingen B.R. ontwikkeling woonplannen B.R. personeelsbeleid OBS B.R. inkomensdeel Wet werk en bijstand B.R. groot onderhoud wegen B.R. BCF B.R. act.jeugd 12 tot 21 jr. B.R. cultuur en sport B.R. grondzaken B.R. nieuwe beleidswensen OBS B.R. aangegane verplichtingen B.R. zorgfonds basisonderwijs B.R. railverbinding Emmen via Ter Apel B.R. ondernemingsraad B.R. krimpmaatregelen B.R. COA gelden B.R. verbreding N33 Assen-Zuidbroek B.R. OHBA B.R. NUP gelden (6291010), meicirculaire 2011 B.R. revitalisering centrum Ter Apel B.R. groot onderhoud MFA B.R. groot onderhoud OBS B.R. groot onderhoud rioleringen B.R. instandhouding bruggen en oevers
1.736.822176.11725.00973.7143.03446.5359.72817.472139.1424.869 34.14211.525 304.19473.815416.619736.980 408.074 153.527 117.6531.45211.358188.1017.459 185.36624.1895.772 599 33.067182.800 2.340 30.479 24.258 851.19831.289 294.752 315.033 7.327.013
Mutatie bestemmingsreserves Geb. Algemene reserve Geb. B.R. kinderopvang Geb. B.R. sport incl. zwembaden Geb. B.R. recreatie en toerisme Geb. B.R. grondzaken Geb. B.R. act.jeugd 12-21 jaar
6.804.864 244.3741.1357.127231.869 193.7491.870-
Mutatie gebonden reserves
216.386-
Per saldo storting in de reserves, conform de staat van reserves (inclusief resultaatbestemming 2011)
4.851.656
Resultaatbestemming 2011
7.760.444
Per saldo onttrekking uit de reserves conform de programmaresultatenrekening 2012, vóór resultaatbestemming
2.908.788-
36
Verantwoording Specifieke Uitkeringen
37
BZK
C1
Verzameluitkering BZK (incl. oud WWI)
Regeling verzameluitkering
Gemeenten
BZK
C7C
Investering stedelijke vernieuwing (ISV)
Provinciale beschikking en/of verordening
Project-gemeenten (SiSa tussen medeoverheden)
Besteding 2012 (incl. besteding 2010 en 2011 voor zover nog niet eerder verantwoord)
1
Beschikkingskenmerk Besteding 2012 ten laste van provinciale middelen. Overige bestedingen 2012
Indicator
Omschrijving indicator
Ontvanger
Juridische grondslag
Specifieke uitkering
Nummer
Departement
Bijlage specifieke uitkeringen (SiSa) 2012
€
906.890
2007-0670 €
-
€
-
Toelichting afwijking: Project is afgeblazen.Aangevraagd bij Provincie om het subsidie bedrag te mogen investeringen in reconstructie Hoofdstraat Ter Apel. Ambtelijk ok. Nog geen formeel antwoord. Eindverantwoording ja/nee OCW
I&M
D9
E27B
Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) 2011-2014 Gemeenten
Brede doeluitkering verkeer Provinciale beschikking en/of verordening en vervoer
Gemeenten
nee
Besteding 2012 aan voorzieningen voor voorschoolse educatie die voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen (conform artikel 166. eerste lid WPO )
€
272.746
Besteding 2012 aan overige activiteiten (naast WE) voor leerlingen met grote achterstand in de Nederlandse taal (conform artikel 165 WPO)
€
-
Besteding 2012 aan afspraken over voor-en vroegschoolse educatie met bevoegde gezagsorganen van scholen, houders van scholen, houders van kindcentra en peuterspeelzalen (conform artikel 167 WPO)
€
13.831
Opgebouwde reserve ultimo 2012 Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juisheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie.
€
258.187
Gemeenten (SiSa tussen medeoverheden)
1
Beschikkingskenmerk Besteding 2012 ten laste van de provinciale middelen Overige bestedingen 2012
2011-17637 €
76.085
€
157.699
Toelichting afwijking Eindverantwoording ja/nee
2
Beschikkingskenmerk Besteding 2012 ten laste van de provinciale middelen Overige bestedingen 2012
ja 2012-20276 €
-
€
-
Toelichting afwijking Eindverantwoording ja/nee
3
Beschikkingskenmerk Besteding 2012 ten laste van de provinciale middelen Overige bestedingen 2012
nee 2012-20043 €
4.924
€
9.145
Toelichting afwijking Eindverantwoording ja/nee
4
Beschikkingskenmerk Besteding 2012 ten laste van de provinciale middelen Overige bestedingen 2012 Toelichting afwijking
38
nee 2012-20289 €
-
€
-
Indicator
Omschrijving indicator
Ontvanger
Juridische grondslag
Specifieke uitkering
Nummer
Departement
Bijlage specifieke uitkeringen (SiSa) 2012
Eindverantwoording ja/nee
5
Beschikkingskenmerk Besteding 2012 ten laste van de provinciale middelen Overige bestedingen 2012
nee 2012-28523 €
6.807
€
13.321
Toelichting afwijking Eindverantwoording ja/nee SZW
SZW
SZW
G1C-1 Wet sociale werkvoorziening (Wsw)
G1C-2 Wet sociale werkvoorziening (WSW)
G2
Wet sociale werkvoorziening (Wsw)
Wet sociale werkvoorziening (Wsw)
Gemeenten verantwoorden hier alleen het gemeentelijk deel indien er in 2012 enkele of alle inwoners werkzaam zijn bij een Openbaar lichaam o.g.v. de Wgr.
Alle gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 (dus: deel Openbaar lichaam uit SiSa 2011 regeling G1B + deel gemeente uit 2011 regeling G1C1)
ja
Totaal aantal geindiceerde inwoners per gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december 2012, excl. geldstroom openbaar lichaam.
0
Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in 2012, uitgedrukt in arbeidsjaren, excl. Geldstroom openbaar lichaam.
0
Hieronder per regel één gemeente (code) uit 2011 selecteren en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie voor die gemeente invullen.
48
Het totaal aantal geïndiceerde inwoners per gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december 2011. ( incl. geldstroom openbaar lichaam)
426,50
Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in 2011, uitgedrukt in arbeidsjaren. Incl. geldstroom openbaar lichamen. Het aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in 2011, uitgedrukt in arbeidsjaren. Incl. geldstroom openbaar lichamen Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkplekken voor geïndiceerde inwoners in 2011, uitgedrukt in arbeidsjaren. Incl. geldstroom openbaar lichamen. Besteding 2012 algemene bijstand
€
2.084.020
Baten 2012 algemene bijstand (excl.Rijk)
€
87.273
27,19
328,42
8,72
1. Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB; algeme bijstand
Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2012 indien zij de uitvoering in 2012 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v Wgr.
1.2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers IOAW
Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2012 indien zij de uitvoering in 2012 helemaal niet
Besteding 2012 IOAW
€
116.216
Baten 2012 IOAW
€
1.702
1.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)
Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2012 indien zij de uitvoering in 2012 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v Wgr.
Besteding 2012 IOAZ
€
16.055
Baten 2012 IOAZ (exclusief Rijk)
€
-
1.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud
Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2012 indien zij de uitvoering in 2012 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v Wgr.
Besteding 2012 Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen.
€
-
Baten 2012 Bbz 2004 levensonderhoud beginnene zelfstandigen.
€
-
1.5 Wet werk en inkomen kunstenaars (WWIK)
Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2012 indien zij de uitvoering in 2012 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v Wgr.
Baten 2012 WWIK (exclusief Rijk) €
-
39
SZW
SZW
G3
G5
Besluit bijstandverlening Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) 2004 zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)
Wet participatiebudget (WPB)
Wet participatiebudget (WPB)
Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2012 indien zij de uitvoering in 2012 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.
Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2012 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.
Indicator
Omschrijving indicator
Ontvanger
Juridische grondslag
Specifieke uitkering
Nummer
Departement
Bijlage specifieke uitkeringen (SiSa) 2012
Besteding 2012 levensonderhoud gevestigde zelfstandige (excl. Bob ) Besteding 2012 kapitaalverstrekking (excl.Bob) Baten 2012 levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (excl.Bob) (excl.Rijk) Baten 2012 kapitaalverstrekking (excl.Bob) (excl.Rijk) Besteding 2012 aan onderzoek als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (excl. Bob) Besteding 2012 Bob
€
-
€
55.730
€
-
€
24.128
€
4.877
€
-
Baten 20121 Bob (excl.Rijk)
€
-
Besteding 2011 aan uitvoeringskosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 Besteding 2012 participatiebudget
€
-
€
924.659
Waarvan besteding 2012 van educatie bij Roc's
€
106.823
Baten 2012 (niet-Rijk) participatiebudget
€
177.687
Waarvan baten 2012 van educatie bij Roc's
€
-
Het aantal door de gemeente in 2012 ingekochte trajecten basisvaardigheden. Het aantal door volwassenen inwoners van de gemeente in 2012 behaalde NT2-certificaten, dat niet meetelt bij de outputverdeelmaatstaven uit de verdeelsleutel van Onze Minister voor Immigratie, Intergratie, en Asiel. VWS
H10_ 2010
Brede doeluitkering Centra voor jeugd en gezin (BDU CJG) Hernieuwde uitvraag 2008 tot en met 2011
Tijdelijke regeling CJG
Gemeenten
3
Besteding 2008 aan jeugdgezondheids-zorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.
€
249.919
Besteding 2009 aan jeugdgezondheids-zorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.
€
270.885
Besteding 2010 aan jeugdgezondheids-zorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.
€
357.972
Besteding 2011 aan jeugdgezondheids-zorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.
€
279.355
Is er ten minste één cetnrum voor jeugd en gezin in uw gemeente gerealiseerd in de periode 2008 tot en met 2011?
40
70
ja
Programmaverantwoording beleidsmatig
41
42
Programma 1 - Burger en bestuur
Beleid
Missie en doelstelling Onze gemeente heeft zich als doel gesteld vertrouwen en ambitie uit te stralen. Wij willen een gemeente zijn waar de inwoners trots op zijn en waar het prettig wonen, werken en recreëren is. De doelstellingen in het kort: beleid samen met de inwoners maken; zo optimaal mogelijke dienstverlening realiseren.
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt? Om de doelstelling verder te concretiseren, is per programma-onderdeel een aantal beoogde maatschappelijke effecten geformuleerd. Voor zover mogelijk zijn deze maatschappelijke effecten meetbaar gemaakt.
Bestuur Een grotere betrokkenheid van burgers en organisaties bij de gemeente. In het project Burgerparticipatie is sprake van een 2-sporenbeleid. Het eerste spoor is het inventariseren en analyseren op welke wijze we tot op heden beleid hebben ontwikkeld op interactieve wijze. De gebruikte methoden en technieken worden uitgewerkt en aangevuld, om daarmee een soort gereedschapskist voor beleidsambtenaren te realiseren. Het tweede spoor bekijkt hoe initiatieven van burgers en (maatschappelijke) organisaties meer en/of beter gefaciliteerd kunnen worden. Dit spoor gebeurd in samenspraak met het project Wonen en Leven aan de hand van de pilot ‘activerende dorpsanalyses’. In Harpel, Veele en Vlagtwedde hebben deze analyses plaatsgevonden en worden nu de daaruit gedistilleerde initiatieven door dorpsbelangen en andere lokale partijen, verder uitgewerkt.
Dienstverlening Verder inhoud geven aan een op maat gesneden dienstverlening aan de inwoners van onze gemeente, deels in lijn met wettelijke verplichtingen, maar vooral vanuit de behoefte van onze klanten, waar mogelijk in samenwerking met onze buurgemeenten. In de loop van 2012 zijn een aantal diensten overgegaan van de “back-office” naar de “front-office”. Hierdoor zijn er meer en meer producten meteen aan de publieksbalie af te handelen. Ook is per 1 april het melden van verloren en gevonden voorwerpen overgedragen van de politie naar de gemeente.
Verbetering van de elektronische dienstverlening Voortdurend wordt er gekeken naar de mogelijkheden om via elektronische dienstverlening efficiënter te werken en de burger beter van dienst te zijn. Er is druk gewerkt aan een koppeling tussen de website en het document management systeem (DMS) Decos die ervoor moet zorgen dat aanvragen rechtstreeks vanaf de website het DMS ingeschoten worden. Dit bespaart tijd in de aanvraag waardoor de burger sneller geholpen kan worden. Daarnaast is druk gewerkt een de verdere optimalisatie van het DMS.
Communicatie en samenwerking Voortzetting, intensivering en optimalisering van de samenwerking met de gemeenten Stadskanaal en Bellingwedde. Na een aantal jaren van intensieve samenwerking met de gemeente Stadskanaal als primaire samenwerkingspartner heeft het college eind april 2012, op basis van voortschrijdend inzicht, voor een herziene koers van de ingezette samenwerking gekozen. Dit besluit was gebaseerd op het gegeven dat wij een toenemend verschil van inzicht constateerden met de gemeente Stadskanaal ten aanzien van belangrijke elementen als proces, inhoud en de uiteindelijke vorm van samenwerking. Daarnaast vormden landelijke en regionale ontwikkelingen alsmede ervaringen van andere gemeenten in Nederland met betrekking tot samenwerking de aanleiding voor het op 27 april 2012 genomen besluit. Het besluit luidde als volgt: - de samenwerking met de gemeente Stadskanaal wordt niet verder geïntensiveerd en de huidige samenwerkingsrelatie wordt verzakelijkt; - de samenwerking met de gemeente Bellingwedde wordt inhoudelijk geconcretiseerd en geïntensiveerd;
43
Programma 1 - Burger en bestuur -
Beleid
voor een aantal dossiers c.q. onderwerpen zal samenwerking op een andere schaal c.q. met andere gemeenten plaatsvinden (zgn. schaaldifferentiatie); het voorgenomen BSV-onderzoek naar intensivering van de samenwerking dan wel herindeling wordt niet uitgevoerd.
Met het besluit heeft het college echter ook duidelijk willen maken dat nut en noodzaak van intergemeentelijke samenwerking dubbel en dwars blijvend onderschreven worden. Na het besluit van eind april 2012 is verder invulling gegeven aan de samenwerking met de gemeente Bellingwedde (o.a. voorbereiding uitvoering taken sociale dienst) en zijn er afspraken gemaakt met de gemeente Stadskanaal in relatie tot de verzakelijking. Daarnaast is in de tweede helft van 2012 het traject zelfevaluatie en visievorming (Berenschot) uitgevoerd alsmede een start gemaakt met het visitatietraject. De verwachting is dat de uitkomst van deze trajecten, binnen de kaders van het collegebesluit van april jl., de nodige input zullen opleveren voor het scherper inhoud geven aan onze toekomstige samenwerkingsagenda en de organisatorische vorm die hier het beste bij past. Gelet op het voorgaande is eind 2012 een voorstel voor de raad van de gemeente Vlagtwedde geformuleerd, waarin de aangegeven lijn samenkomt. Op 22 januari 2013 heeft de gemeenteraad vervolgens het navolgende besluit genomen: - de samenwerking met de gemeente Bellingwedde verder te concretiseren en te intensiveren; - de samenwerking met de gemeente Stadskanaal onder de gemaakte zakelijke afspraken te continueren onder gelijktijdige wijziging van het raadsbesluit van 10 oktober 2006 in die zin dat het woord ‘primair’ hieruit wordt geschrapt; - in te stemmen met de lijn van schaaldifferentiatie; - na de bespreking van de eindrapportage Visie op samenwerking Bellingwedde en Vlagtwedde (Berenschot) en het rapport van de Visitatiecommissie in een nader te plannen informele raadsvergadering, een nader voorstel van het college af te wachten inzake de uitwerking van de (inhoudelijke) lijn van schaaldifferentiatie en de organisatorische vorm van de toekomstige samenwerking.
De komende jaren zal meer energie gestoken worden die grensoverschrijdende samenwerking met zowel onze buren in de provincie Drenthe als onze Duitse collega-gemeenten ons kan bieden. In 2012 heeft de samenwerking met de Duitse buurgemeente Haren (Ems) verder vorm en inhoud gekregen. Deze samenwerking heeft zich in 2012 met name bewogen rond het thema recreatie en toerisme en het 40-jarig partnerschap van beide gemeenten. Daarnaast heeft er periodiek bestuurlijk overleg plaatsgevonden met de daaruit voortvloeiende afstemming op o.a. de terreinen werkgelegenheid, infrastructuur en ruimtelijke ordening. Met de buren in Drenthe heeft periodiek de nodige bestuurlijke afstemming plaatsgevonden. Zo ontmoeten de colleges van Emmen en Vlagtwedde elkaar met enige regelmaat. Naast recreatie en toerisme, de aansluitende infrastructuur en openbare orde en veiligheid, is eind 2012 ook afstemming gezocht ten aanzien van de ontwikkelingen rond de PI Ter Apel. Bij deze afstemming is overigens ook de gemeente Borger-Odoorn betrokken (naast uiteraard de direct betrokken Groninger gemeenten).
Krimp en leefbaarheid Het stimuleren van de bewustwording en acceptatie van krimp. In juni is de raad geïnformeerd over de stand van zaken van het project Wonen en Leven. Daarbij is aangegeven welk beleid en welke projecten er al in gang gezet zijn, die een relatie met krimp hebben. De realisatie van een integraal beleidskader is de volgende stap. In april verwachten we deze aan de raad voor te kunnen leggen. Ondanks het feit dat het regionale proces niet zo voortvarend gaat als gehoopt, blijven we met het lokale project toch hierbij aansluiting zoeken. Concrete resultaten zijn nog niet te melden, maar de ontwikkeling van beleid en projecten op de terreinen van vooral woningmarkt, economie en zorg gaan gestaag door en zullen voor ons van groot belang zijn. De eerste concrete maatregelen worden rond de zomer van 2013 verwacht.
44
Programma 1 - Burger en bestuur
Beleid
Indicatoren: Bestuur - opkomstpercentage verkiezingen 2de kamer E = effectindicator P = prestatieindicator
E/P
Bron
E
gemeente
Meting 71,9%
Streefwaarde landelijk 74,2%
Wat hebben we ervoor gedaan? De ambities van onze gemeente zijn uiteengezet in een aantal activiteiten, welke zijn ontplooid om de beoogde maatschappelijke effecten te kunnen bereiken. Hieronder volgt per programmaonderdeel een weergave van de activiteiten die zijn ontplooid en de mate waarin die activiteiten zijn afgerond.
Bestuur Uitvoering van de communicatievisie 2010-2012. -
Externe communicatie Het klanttevredenheidsonderzoek is afgerond. Echter blijkt dat de uitkomsten van de enquêtes te weinig bruikbare informatie bevat om een verdiepingsslag te kunnen maken met dit onderzoek. Daarnaast staan er nog een tweetal acties open waar in 2012 een begin mee is gemaakt maar deze activiteiten worden in 2013 afgerond zoals gebruik nieuwe media, middelmix en burgerpanel via website. Het videoregistratie raadsinformatiesysteem is door de motie van het CDA direct uitgevoerd en ligt bij de griffier. De raadswerkgroep communicatie geeft op verschillende manieren invulling aan de communicatie richting burgers. Er zal in 2013 een vervolg worden gegeven aan deze vorm van communiceren tussen raad en burgers.
-
Interne communicatie: Nadat het nieuwe intranet in juni 2012 is gelanceerd, is het Atrium primair het interne communicatiemiddel geworden. Een groot deel van de medewerkers is zich bewust van dit primaire interne communicatiemiddel.
-
Promotie: Naast de nieuwe promotiemiddelen zoals de Promotiefilm en de PowerPoint presentatie over de gemeente is er ook een advies geschreven door een HBO-student met betrekking tot het advertentiebeleid binnen de gemeente. Dit rapport wordt nu beoordeeld door de afdeling.
-
Elektronische dienstverlening Voortdurend wordt er gekeken naar de mogelijkheden om via elektronische dienstverlening efficiënter te werken en de burger beter van dienst te zijn. Er is druk gewerkt aan een koppeling tussen de website en het document management systeem (DMS) Decos die ervoor moet zorgen dat aanvragen rechtstreeks vanaf de website het DMS ingeschoten worden. Dit bespaart tijd in de aanvraag waardoor de burger sneller geholpen kan worden. Daarnaast is druk gewerkt aan de verdere optimalisatie van het DMS.
-
Mediabeleid/Perscontacten Het mediabeleidsplan is door het college geaccordeerd en vastgesteld. Het is inmiddels gecommuniceerd met de organisatie en ook heeft de mediatraining voor het college plaatsgevonden. Dit was een leerzame en zeer nuttige bijeenkomst en zal in 2013 een vervolg krijgen.
Doorgaande verbetering van de planning en controlcyclus. Verwezen wordt naar programma 8
Doorontwikkeling van het HRM beleid. In 2012 is het HRM beleidsplan uitgewerkt (vastgesteld in het college van B&W in januari 2013) naar aanleiding van de eerder opgestelde HRM notitie met de speerpunten van het HRM beleid. In het HRM beleidsplan 2013-2016 worden de lange termijn doelen (speerpunten) vertaald naar korte termijn doelen en operationele activiteiten. Dit laatste komt feitelijk neer op het inschakelen van
45
Programma 1 - Burger en bestuur
Beleid
personeelsinstrumenten waarmee we invloed kunnen uitoefenen op/een bijdrage kunnen leveren aan de speerpunten van ons HRM beleid. De korte termijn doelen (personeelsinstrumenten): Resultaatgericht werken Generiek functiehuis Vernieuwde gesprekscyclus Strategische personeelsplanning Opleidingsplan Het nieuwe werken Vanaf 2013 wordt een start gemaakt met de uitvoering van de plannen middels een project plan van aanpak.
Kwaliteit van voorbereiding en nazorg m.b.t. besluitvorming door college en raad. Ook is in 2012 een begin gemaakt met een project dat moet leiden tot verbetering van kwaliteit van de stukken die aan de gemeenteraad worden aangeleverd door de beleidsmedewerkers. Begin 2013 zullen de resultaten hiervan opgeleverd worden.
Professionalisering van de inkoop en aanbesteding. In het 1e halfjaar van 2012 is de professionalisering afgerond met het vaststellen van het groslijstenbeleid. Tevens heeft er een aanvulling op het beleid plaatsgevonden door de invoering van het begrip lokale ondernemer en de wijze waarop deze groep wordt betrokken bij aanbestedingen. Dienstverlening
Verbreding van het dienstverleningsaanbod via de centrale publieksbalie.
Het dienstverleningsaanbod van de centrale publieksbalie is in 2012 verbreedt. In het 1 ste kwartaal is de focus gelegd op het kunnen verstrekken van informatie rondom de WOZ. Zo kan een burger aan de publieksbalie een uitdraai krijgen van het taxatieverslag, maar ook kwijtschelding aanvragen. In het 2 de kwartaal is de registratie van de verloren en gevonden voorwerpen overgedragen van de politie naar de gemeente. In het 3de kwartaal is de registratie en afhandeling van het ophalen van wit- en bruingoed, alsmede het grofvuil onder gebracht bij de publieksbalie. Het 4de kwartaal is gebruikt om voorbereidingen te treffen om vanaf 1/2/2013 alle medewerkers van de front-office via een telefoontraining op te leiden tot KCC-medewerkers, zodat de binnenkomende gesprekken sneller en beter beantwoord kunnen worden.
Doorontwikkelen van de meldpuntfunctie, in termen van verbetering van registratie, adequate afhandeling van meldingen en het verkrijgen van gerichte managementinfo. Het meldpunt wordt door steeds meer burgers gevonden. In 2012 zijn er 92 meer meldingen binnengekomen (994 in 2012 t.o.v. 902 in 2011). De gemiddelde afhandeltijd is 9,6 dagen in 2012 t.o.v. 12,4 in 2011. Eind 2012 zijn de voorbereidingen getroffen om begin 2013 de volgende stap te realiseren rond de meldpuntfunctie. Een optie om een overhangende tak of loszittende stoeptegel via een smartphone te melden komt dan een stuk dichterbij.
46
Programma 1 - Burger en bestuur
Beleid
Aantal meldingen per onderwerp via het meldpunt
Doorontwikkeling website en vergroten mogelijkheden voor burgers tot het online aanvragen van dienst en /of producten. De ontwikkeling van de website is een doorlopend proces en wordt continu getest op web- richtlijnen en eisen. Sinds juni 2012 is de cookiewet van kracht (dit is een onderdeel van de web-richtlijnen). Kort gezegd houdt dit in dat websites alleen functionele gegevens van bezoekers mogen opslaan en toestemming moeten vragen aan de bezoekers voor het opslaan van niet functionele gegevens. In tegenstelling tot veel gemeenten heeft de gemeente Vlagtwedde consequent opgetreden en voldoet de website van de gemeente Vlagtwedde wel aan deze wet. Ook is de implementatie van een nieuwsbrief bijna voltooid. Door zich te abonneren op de nieuwsbrief krijgt de gebruiker periodiek een overzicht van nieuws en ontwikkelingen binnen de gemeente. Daarnaast blijven we samen met de vakafdelingen kijken hoe er meer producten en diensten kunnen worden aangeboden via de website. Via een gericht klanttevredenheidsonderzoek de wensen van onze klanten scherper in beeld brengen (in combinatie met eventuele deelname aan de benchmark). Het plan van aanpak m.b.t. de benchmark www.waarstaatjegemeente.nl zal in het eerste deel van 2013 worden opgesteld.
Doorontwikkeling DMS-systeem in combinatie met zaakgericht werken. In 2012 is een nieuwe testomgeving ingericht van ons DMS. De oude functioneerde niet meer naar behoren. De basisinrichting van het informatiebeheer programma I-navigator inclusief de nieuwe processen die nodig zijn voor het zaakgericht werken is gereed. Voorts zijn de nieuwe processen inclusief metadata geïmporteerd in de testomgeving van Decos. De inrichting voor de nieuwe boekenstructuur in het DMS die wordt gebruikt in samenwerking met de nieuwe processen, is inmiddels ingericht. Eind 2012 is de bedrijfsinformaticus ism de afdeling Facilitaire Zaken (DIV) begonnen met het testen van deze inrichting. Daarmee is de basis gelegd voor een nieuwe productieomgeving van het DMS-systeem die beter aansluit bij het zaakgericht werken. De verwachting is dat dit medio 2013 in gebruik kan worden genomen.
Doorontwikkeling Intranet. Het nieuwe intranet (Atrium) is gelanceerd. Aanvankelijk was er een tweetal functionaliteiten dat niet of niet naar behoren werkte. De collegebesluiten waren afgelopen zomer al weer te raadplegen via intranet en sinds het najaar is de reserveringsmodule voor spreekkamers, vervoermiddelen en dergelijke ook weer toegankelijk. Er worden op het intranet nu ook meer digitale formulieren
47
Programma 1 - Burger en bestuur
Beleid
aangeboden. Dit is een ontwikkeling die we blijven doorvoeren. Er is en opzet gemaakt voor het toevoegen van een digitale producten catalogus die als informatiebron moet dienen voor medewerkers van de frontoffice. In de komende periode wordt dit verder uitgewerkt en geïmplementeerd.
Opzetten en ontwikkelen van Regionale Uitvoerings Diensten (RUD’s). In 2012 is hard gewerkt aan de totstandkoming van de RUD in de provincie Groningen. Ook zijn de gevolgen voor de huidige organisatie in beeld gebracht. In het proces is vanuit de Oost Groninger gemeenten zoveel mogelijk gezamenlijk opgetrokken. Communicatie en Samenwerking
Een versterking van bestuurlijke-ambtelijke samenwerking gekoppeld aan inhoudelijke vraagstukken (operationele samenwerkingsagenda). In 2012 is de samenwerking op basis van de BSV samenwerkingsagenda gecontinueerd. Daarnaast heeft de samenwerking in relatie tot een aantal complexe inhoudelijke dossiers vorm gekregen op regionaal en provinciaal niveau. Voorbeelden hiervan zijn o.a. de transitie jeugdzorg, de vorming van de RUD, de regionalisering van de brandweer en crisisbeheersing alsmede de vorming van de nationale politie.
Organisatorische aanpassingen op maat, daar waar nodig om de doelstellingen van samenwerking (verhogen kwaliteit, financieel voordeel, efficiency en continuïteit) zo optimaal mogelijk te realiseren. In relatie tot intergemeentelijke samenwerking zijn in 2012 geen fundamentele organisatorische aanpassingen doorgevoerd.
Een brede bestuurlijke- en ambtelijke acceptatie van te zetten stappen, waarbij de financiële beheersbaarheid van het samenwerkingsproces een belangrijke randvoorwaarde is. Hierbij wordt verwezen naar hetgeen eerder onder het kopje ‘communicatie en samenwerking’ is aangegeven.
Verkenning mogelijkheden op het terrein van economische ontwikkeling, infrastructuur, cultuur en recreatie en toerisme. De gebiedscommissie Westerwolde heeft aan het Duitse bedrijf MCON de opdracht verleend om de (subsidie)mogelijkheden te onderzoeken voor grensoverschrijdende samenwerking met Emsland en Ostfriesland op het gebied van landschap, energie, landbouw, recreatie en toerisme. In het voorjaar van 2013 worden de resultaten verwacht. Daarnaast wordt actief deelgenomen aan bijeenkomsten van EDR en EDBF. Krimp en leefbaarheid
Het formuleren van een actieplan met een mogelijke vertaling in verschillende dorpsplannen, bestaande uit de volgende stappen: - inventarisatie en analyse van de te verwachten ontwikkelingen; - definiëren wat de gemeente Vlagtwedde beleidsmatig wil bereiken en hoe deze plannen – deels via intergemeentelijke samenwerking – kunnen worden gerealiseerd; - daarnaast bekijken hoe de plannen financieel geregeld moeten worden; - zorg voor draagvlak bij betrokken partijen (ook bewoners). Zoals eerder ook al geschreven zal in maart/april 2013 het integrale beleidskader Wonen en Leven aan de raad voorgelegd worden. Daarin zijn opgenomen de verwachtte ontwikkeling, gemeentelijke visie op diverse beleidsterreinen en een voorstel voor het vervolg. Daarnaast is in 2012 begonnen met activerende dorpsanalyses in Vlagtwedde, Harpel en Veele. Uitgevoerd door Rzijn, in opdracht van de gemeente, met meerdere doelstellingen: - Bewoners meer eigen verantwoordelijkheid en actieve inzet te laten hebben ten aanzien van de woon- en leefbaarheid van hun directe woonomgeving, doordat de (lokale) overheid minder middelen ter beschikking heeft. - Gemeente en andere (maatschappelijke) organisaties inzicht geven hoe de bewoners aankijken tegen hun directe woonomgeving en de daarbij horende leefbaarheid; - Bepalen of deze pilot en de gekozen methode, het gewenste resultaat oplevert. Voor deze drie dorpen zijn de analyses gereed. Eind januari zal duidelijk worden of de dorpen ook bereid zijn om diverse projecten/activiteiten, die zij zelf hebben aangedragen, ook willen gaan realiseren. Bewoners kijken verschillend aan tegen de demografische krimp. Het merendeel accepteert
48
Programma 1 - Burger en bestuur
Beleid
echter het huidige gegeven dat er minder inwoners komen. Deels gaat men er vanuit dat het om een tijdelijke ontwikkeling gaat. De toekomst zal het leren. (sub)Regionale samenwerking vindt vooral plaats op de beleidsterreinen: woningmarkt, economie, zorg en recreatie & toerisme. Deels gaat het om samenwerking die al geruime tijd plaats vindt, deels om projecten en activiteiten die in het kader van het Regionaal Woon- en Leefbaarheidsplan plaatsvinden.
Uitvoering MIP projecten MIP project 406: digitalisering burgerlijke stand Inmiddels is een aantal voorbereidende werkzaamheden die verband houden met het bestek t.b.v. dit project opgepakt. De aanbesteding zal in het eerste halfjaar 2013 plaatshebben, waarna de daadwerkelijke uitvoering is gepland in de tweede helft van 2013. MIP project 910: digitalisering tekeningen gemeentelijke gebouwen Dit project is inmiddels gereed. MIP project 1006: aanpassing en herinrichting archiefbewaarplaats Bij besluit van 21 februari 2012, nr. 8 heeft de raad een krediet beschikbaar gesteld voor de aanpassing en herinrichting van de gemeentelijke archiefbewaarplaats. Na een aantal doorgevoerde inventarisaties zal in het voorjaar van 2013 met de daadwerkelijke uitvoering van dit project worden begonnen (opstellen plan van aanpak, aanpassing bewaarplaats, offertetraject tijdelijke opslag c.a. en offertetraject verrijdbare stellingen). MIP project 1007: Realisatie Nationaal Uitvoeringsprogramma Van dit budget moet het onderdeel Mid-office nog gerealiseerd worden. De reden dat dit nog niet is gebeurd, is dat dit tegelijkertijd wordt opgepakt bij de inrichting van het KCC. Op basis van de huidige inzichten zal dit in de loop van het jaar 2014 plaatsvinden.
MIP project 1112: optimalisatie werk- en vergaderruimtes gemeentehuis Dit project is gereed.
49
Programma 2 - Veiligheid
Beleid
Missie en doelstelling Onze gemeente wil een veilige gemeente zijn voor iedereen, nu en in de toekomst. Inwoners, ondernemers en bezoekers moeten met een veilig gevoel kunnen wonen, werken en recreëren. De doelstellingen in het kort: het bevorderen van een veilige en leefbare woonomgeving; handhaving van de openbare orde; naleving van de vergunningsvoorschriften; voorbereid zijn op een eventuele crisis of ramp.
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt? Om de doelstelling verder te concretiseren, is per programmaonderdeel een aantal beoogde maatschappelijke effecten geformuleerd. Voor zover mogelijk zijn deze maatschappelijke effecten meetbaar gemaakt.
Integrale veiligheid Versterking van het veiligheidsgevoel van de inwoners en ondernemers. Alle facetten van veiligheid worden bijeen gebracht, waarbij partners gezamenlijk proberen te komen tot een veiligere samenleving. Het is zaak dat de schakels van de veiligheidsketen goed op elkaar aansluiten en dat er een goede systematiek, samenhang en samenwerking is bij de ontwikkeling en uitvoering van het integraal veiligheidsbeleid.
Verhoging van de veiligheid van inwoners, ondernemers en bezoekers, door verlaging van het aantal delicten. In de veiligheidsmonitor 2011 geven de ondervraagde inwoners als gemiddelde voor veiligheid een 6,9. Ten opzichte van de veiligheidsmonitor 2009 is het rapportcijfer voor veiligheid verbeterd. Er is een stijging van 0,1.
Verlaging van het schadebedrag als gevolg van vandalisme. Cijfers omtrent schade als gevolg van vandalisme zijn lastig te reproduceren. In het Dagblad van het Noorden is op 11 januari 2013 een artikel geplaatst waarin schadebedragen van de jaarwisseling worden genoemd van gemeenten in Oost-Groningen. Hieruit blijkt, dat wij het in vergelijking met andere gemeenten in Oost-Groningen redelijk doen. Toch is iedere euro die we kwijt zijn aan schade er één te veel.
Vermindering van (kleine) ergernissen. Door er te zijn voor de inwoners en ondernemers als gemeente, politie en Centrum voor Jeugd, Gezin en Veiligheid wordt geprobeerd mee te helpen naar het zoeken van oplossingen.
Ontwikkelen van het robuuste basisteam Ommelanden Oost Per 1 januari 2013 is de Nationale Politie een feit. In het inrichtingsplan van de Nationale Politie is voorzien in het ontwikkelen van robuuste basisteams. Voor de gemeente Vlagtwedde is dit samen met de gemeenten Bellingwedde, Stadskanaal en Oldambt het robuuste basisteam Ommelanden Oost. De gebiedsgebonden robuuste basisteams staan voor stabiliteit, vormen de basis van het politiewerk en zijn het fundament van een politieorganisatie die lokaal verankerd is in de samenleving. Kernbegrippen zijn nabijheid en kennen en gekend worden hetgeen wil zeggen in verbinding met inwoners, lokale partners en lokaal bestuur, met kennis van het gebied en van de specifieke lokale problemen. Er is vertrouwen in de voorgestelde werkwijze maar de werkwijze en wijze van samenwerken moeten zich nog bewijzen. Daarom is het van belang om de ontwikkelingen kritisch te volgen en waar nodig bij te sturen.
Brandweer Minder persoonlijke en materiële schade. De brandweertaak wordt uitgevoerd door de gemeenschappelijke regeling brandweerorganisatie ZuidGroningen (RBZG). Bestrijding van grootschalige rampen gaat via de deelname aan de gemeenschappelijke regeling Veiligheids- en gezondheidsregeling Groningen (V&GR).
50
Programma 2 - Veiligheid
Beleid
In 2012 is de brandweer (RBZG) 442 keer uitgerukt ten opzichte van 401 keer in 2011. De post Stadskanaal 288 keer ten opzichte van 245 keer in 2011, de post Ter Apel 85 keer ten opzichte van 86 keer in 2011 en de post Vlagtwedde 69 keer ten opzichte van 70 keer in 2011. Dit is een stijging van 10,2%, die vrijwel geheel is toe te schrijven aan de post Stadskanaal. De wet op de Veiligheidsregio’s schrijft voor dat de brandweer per 1 januari 2014 moet zijn geregionaliseerd. Gemeenten hebben tot 1 januari 2014 de gelegenheid een geregionaliseerde brandweerorganisatie op te richten en de gemeentelijke brandweer op te heffen. In 2012 is begonnen met visievorming over de nieuwe organisatie en zijn de eerste nulmetingen gedaan.
Rampenbestrijding De Gemeentelijke Kolom Groningen (GKG) is in 2012 begonnen zich neer te zetten als een sterke en professionele kolom om zo te groeien naar een gelijkwaardige positie binnen de Veiligheidsregio Groningen naast de brandweer, de GHOR en de politie. Voor de “warme” crisisorganisatie is een begin gemaakt met de transformatie van de gemeentelijke crisisorganisatie naar een regionale organisatie (expertteams). Ten aanzien van de “koude” organisatie kent de GKG een bestuurlijke verankering in de bestuurscommissie GKG (alle burgemeesters) en deze bestuurscommissie wordt geadviseerd door een ambtsoverleg van gemeentesecretarissen. De dagelijkse leiding ligt in handen van de directie GKG, die zich laat adviseren door een “netwerkteam” van adviseurs crisisbeheering dat de gemeenten bedient. In 2012 is gewerkt met het jaarwerkplan; het activiteiten- en projectenplan en het oefenjaarprogramma 2012 is uitgevoerd. Het Oefenbeleidsplan 2012-2016 is vastgesteld en er is een begin gemaakt met het onderbrengen van de oefenfunctionarissen bij de GKG in plaats van bij de afdeling Crisismanagement van de hulpverleningsdienst Groningen. Er is een begin gemaakt met de beschrijving van het proces bevolkingszorg en alle onderliggende planvorming. In de planvorming wordt rekening gehouden met het advies van de commissie Bruinooge die een visie heeft opgesteld met daaraan afgeleide prestatie-eisen die passen bij een eigentijdse en realistische bevolkingszorg. De Visie-elementen zijn: - De overheid rekent erop dat de samenleving haar verantwoordelijkheid ook tijdens en na een crisis neemt; - De overheid stemt haar bevolkingszorg af op de zelfredzaamheid van de samenleving; - De overheid houdt rekening met, en maakt gebruik van de spontane hulp uit de samenleving; - De overheid bereidt zich daar waar het om verminderd-zelfredzame slachtoffers gaat voor tot een vastgesteld zorgniveau (voorbereide bevolkingszorg). De restzorg levert zij op basis van veerkracht en improvisatie (geïmproviseerde zorg). Deze visie-elementen sluiten aan bij de visie op de Gemeentelijke kolom Groningen. Er zijn nieuwe contracten met het Nederlandse Rode Kruis afgesloten voor de processen opvang en verzorgen en registreren van slachtoffers, die gelden tot 1 januari 2014. Er zijn in het voorjaar 12 officieren van dienst Bevolkingszorg en 6 Algemeen Commandanten Bevolkingszorg aangesteld allen op een hard piket.
Het inzetbaar zijn van zowel het gemeentelijk Beleidsteam als de gehele gemeentelijke rampenbestrijdingsorganisatie binnen anderhalf uur na alarmering. Oefeningen: het Gemeentelijk Beleidsteam is geoefend aan de hand van een realistisch scenario. Voor de burgemeester en de loco’s is er een burgemeestergame gehouden wat als positief is ervaren.
51
Programma 2 - Veiligheid
Beleid
In de loop van 2012 zijn themadagen geweest, een netwerkdag en diverse andere informatiebijeenkomsten. De groepen juridische ondersteuners, ambtenaren rampenbestrijding e.d. zijn ook als groep beoefend.
Planvorming geactualiseerd Alle planvorming is in 2012 geactualiseerd. Indicatoren: Integrale veiligheid - rapportcijfer veiligheid - terugdringen overlast van groepen jongeren - terugdringen overlast door horeca - verlaging verkeersoverlast door te hard rijden
E/P
Bron
Meting Streefwaarde
P P P P
Veiligheidsmonitor idem idem idem
6,9 3% 3% 41%
* * * *
7 2% 2% 35%
E = effectindicator P = prestatieindicator * Veiligheidsmonitor 2011
Wat hebben we ervoor gedaan? De ambities van onze gemeente zijn uiteengezet in een aantal activiteiten, welke zijn ontplooid om de beoogde maatschappelijke effecten te kunnen bereiken. Hieronder volgt per programmaonderdeel een weergave van de activiteiten die zijn ontplooid en de mate waarin die activiteiten zijn afgerond.
Integrale veiligheid Het opstellen van een integraal veiligheidsplan op basis van de Veiligheidsmonitor. Op 5 december 2012 is het integraal veiligheidsplan vastgesteld. Voor 2013 zijn de volgende prioriteiten opgenomen: Woninginbraken Aanpak problematische jeugdgroepen Overige vermogensdelicten, betreft o.a. diefstal koper/lood. Winkeldiefstal Evenementenbeleid als regionaal aandachtspunt Geweldszaken
Terugdringen fietsendiefstal Inwoners zijn bewust gemaakt, o.a. door verschillende persberichten en het houden van een buurtschouw, van het belang om fietsen op slot te zetten en om schuurtjes af te sluiten. Tijdens overleggen met de politie zijn diefstallen van fietsen niet meer naar voren gekomen als punt van aandacht om extra op te investeren.
Uitvoering van de Wet Tijdelijk Huisverbod. In 2012 is 3 keer een huisverbod opgelegd.
Uitvoering van het horecaconvenant. De vertegenwoordigende horecabedrijven zijn: partycentrum Rendering te Vlagtwedde, discotheek Bermuda te Ter Apel, café The Lord Nelson te Vlagtwedde en Fair Play Casino te Ter Apel. Ieder kwartaal is er overleg. Daarnaast zijn er met de betreffende bedrijven door het convenant korte communicatielijnen ontstaan. Door deze korte lijnen worden overlastmeldingen sneller aangepakt.
Voortzetten project zitmaaiers In 2011 is de aanpak van diefstal van zitmaaiers projectmatig aangepakt. Dit om bewustwording te creëren dat het van belang is om eigendommen af te sluiten. Voor 2012 is de keuze gemaakt om de aanpak niet opnieuw projectmatig aan te pakken. Alleen bij een stijging worden acties uit het project opnieuw opgepakt. Het aantal aangiftes van diefstallen van zitmaaiers was in 2010 voor de basiseenheid Stadskanaal extreem hoog. In 2011 is in samenwerking met de basiseenheid Stadskanaal een project opgezet met als
52
Programma 2 - Veiligheid
Beleid
gevolg een daling van 48 aangiftes voor de gehele basiseenheid. In 2012 is er in vergelijking met 2011 3 keer vaker aangifte gedaan. Toen in de zomermaanden een stijging zichtbaar was is daarop geïnvesteerd door o.a. partners zoals marechaussee in kennis te stellen, persberichten te plaatsen en het ophangen van voorlichtingsmateriaal.
Voortzetten project auto-inbraken In 2011 is de aanpak van auto-inbraken projectmatig aangepakt. Dit om bewustwording te creëren dat het van belang is om waardevolle spullen uit de auto te halen. Voor 2012 is de keuze gemaakt om de aanpak niet opnieuw projectmatig aan te pakken. Alleen bij een stijging worden acties uit het project opnieuw opgepakt. In 2012 is het aantal aangiftes van auto-inbraken voor de basiseenheid Stadskanaal gedaald.
Brandweer Ontwikkeling beleidsplan brandweerzorg. Er is geen beleidsplan brandweerzorg RBZG opgesteld omdat de RBZG wordt opgeheven en de brandweer wordt geregionaliseerd per 1 januari 2014.
Verlaging van het risico van brand d.m.v. voorlichting, toetsing van bouwplannen en afgifte en controle van gebruiksvergunningen en door evaluaties van incidenten. Eind september 2012 is met een voorlichtingscampagne over brandveiligheid begonnen. Aanleiding zijn de uitkomsten van een onderzoek naar bluswatervoorzieningen in de regio. Daaruit blijkt dat bij 3.500 woningen in de regio Groningen binnen een straal van 200 meter geen goede bluswatervoorziening aanwezig is. In Vlagtwedde gaat het om 238 woningen. Indien er in de directe omgeving van 200 meter rondom een woning geen brandkraan of andere goed bereikbare bluswatervoorziening aanwezig is, dan wordt gesproken van een zogenaamde ‘witte vlek’. Het eerste brandweervoertuig dat uitrukt bij een brandmelding heeft standaard minimaal 1.500 liter water aan boord. De brandweer neemt organisatorische maatregelen voor een aantal specifieke locaties in het buitengebied. Zo wordt uit voorzorg sneller opgeschaald, wat betekent dat er meerdere blusvoertuigen ter plaatse komen. In de brandveiligheidscampagne wordt ook een beroep gedaan op bewoners zelf. Door het nemen van een aantal eenvoudige maatregelen, zoals het ophangen van rookmelders, de aanschaf van een blusdeken en het verstandig omgaan met elektrische apparatuur, wordt de kans op (schade door) brand verkleind.
Het voorbereiden op daadwerkelijke incidenten d.m.v. opleiden, oefenen en beheer van materieel. Parttimers en fulltimers zijn adequaat opgeleid dankzij een opleidingsplan en oefenbeleidsplan. Elke parttimer wordt opgeleid tot brandwacht eerste klasse en krijgt ook de mogelijkheid om door te leren voor hoofdbrandwacht. Voor specialistische functies als bevelvoerder, chauffeur, meetploeglid of hoogwerkerbediener wordt opgeleid naar behoefte. De lokaal georganiseerde oefeningen zijn doorgaans om de twee weken en worden vanuit en door de eigen post georganiseerd. Daar tussendoor kunnen ook oefeningen voor de specialismen of regionaal georganiseerde oefeningen plaatsvinden. Het oefenbeleidsplan heeft als basis de landelijke Leidraad Oefenen.
Uitrukken binnen de normtijd. De normtijden worden in ons gebied niet altijd gehaald, maar wel rukt de brandweer bij een melding altijd met de meeste spoed uit. In onze buitengebieden wordt bij brand tweezijdig aangereden. Er is
53
Programma 2 - Veiligheid
Beleid
structureel aandacht voor de verwerkingstijd vanaf de alarmering tot en met de opkomsttijd en de uitruktijd. Bij bewoners in de “zogenaamde Witte vlekkenplan Bluswatervoorziening” zijn rookmelders geplaatst. Hiermee wordt de brand niet voorkomen, maar wordt de ontdekkingstijd wel vele malen korter.
Rampenbestrijding Leden van de gemeentelijke rampenbestrijdingsorganisatie zijn opgeleid tot minimaal het basisniveau en zullen vervolgens opgeleid worden op competentieniveau. In 2012 zijn vacatures opengesteld voor de functies van Officier van Dienst Bevolkingszorg (regionaal expertteam) en voor Algemeen Commandanten Bevolkingszorg (regionaal expertteam). Er zijn in het voorjaar van 2012 12 officieren van dienst Bevolkingszorg en 6 Algemeen Commandanten Bevolkingszorg aangesteld die alle gemeenten gaan bedienen. Deze 18 mensen zijn inmiddels allen gekwalificeerd en gaan per 01-01-2013 op hard piket aan de slag.
Het organiseren van oefeningen minimaal eens per jaar, voor alle leden van de rampenbestrijdingsorganisatie en tevens het houden van alarmerings- en opkomstoefeningen. Door het omzetten van gemeentelijke actieteams naar regionale expertteams zijn de oefeningen in 2012 hoofdzakelijk toegespitst op het gemeentelijk Beleidsteam en op (regionale) nieuwe functies.
Actualiseren van de risico-inventarisatie en risicoanalyse voor rampen en ongevallen. Dit wordt jaarlijks geactualiseerd.
Risico- en crisiscommunicatie voor alle inwoners en bezoekers. Er worden regelmatig acties op risico- crisiscommunicatiegebied gehouden. Denk hierbij aan NL-Alert, OOV-Alert, Amber-Alert etc.
Ontwikkelen regionaal crisisplan Het regionaal crisisplan is in 2012 door het Veiligheidsbestuur vastgesteld.
Ontwikkelen bevolkingszorg en een aantal expertteams uitrusten met een informatiemanager Er is in 2012 een begin gemaakt met de beschrijving van het proces bevolkingszorg en alle onderliggende planvorming. Ook heeft in het Gemeentelijk Beleidsteam de Informatiemanager zijn intrede gedaan.
Alle gemeentelijke medewerkers binnen de rampenbestrijdingsorganisatie hebben in 2012 een crisispas Dat is gerealiseerd.
54
Programma 3 - Ruimte
Beleid
Missie en doelstelling Onze gemeente wil haar inwoners ook in de toekomst een breed woonpakket kunnen aanbieden, rekening houdend met demografische ontwikkelingen, met daarbij aandacht voor ondermeer voorzieningen, zorg, leefbaarheid, veiligheid en groen. Bij bouwen en wonen zal de nadruk moeten liggen op kwaliteit in plaats van kwantiteit. De doelstellingen in het kort: kwaliteitsverbetering van het woningbestand; het scheppen van randvoorwaarden voor een goed ondernemers- en vestigingsklimaat; zorg voor een duurzame groene en veilige leefomgeving.
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt? Om de doelstelling verder te concretiseren, is per programmaonderdeel een aantal beoogde maatschappelijke effecten geformuleerd. Voor zover mogelijk zijn deze maatschappelijke effecten meetbaar gemaakt.
Wonen Zorg voor een groene gemeente waar het goed en veilig wonen is. Door diverse activiteiten op de beleidsterreinen groen, openbare orde en ruimtelijke ordening behalen we dit effect. Uit een woonwensenonderzoek onder jongeren, blijkt dat ruim de helft van de jongeren graag in onze gemeente zou willen blijven wonen. Reden hiervoor is voor een deel de groene en veilige omgeving. We onderzoeken hoe we op termijn de jongeren langer in de gemeente kunnen houden.
Rekening houden met demografische ontwikkelingen, met de nadruk op kwaliteit bij het bouwen en wonen. Via het project Wonen en Leven worden eerste beleidskaders voor dit effect geformuleerd. Uitgangspunt zal maatwerk zijn.
Economie Een duurzaam veilige inrichting van de openbare ruimte. In 2013 zijn verschillende knelpunten in de openbare ruimte aangepakt. Tevens is er een start gemaakt met de herinrichting van de Hoofdstraat.
Goed functionerende bestaande bedrijventerreinen en positieve/actieve relatie met het bedrijfsleven. De bedrijventerreinen functioneren naar behoren. Op het bedrijventerrein ’t Heem is een actief parkmanagement aanwezig, waarin de bedrijvencontactfunctionaris als vertegenwoordiger van de gemeente ook zitting heeft. Daarnaast zijn wij lid van de Industriekring en wonen de maandelijkse vergaderingen bij. Ook zijn wij als gemeente lid van de handelsverenigingen in Ter Apel, Sellingen en Vlagtwedde. De contacten hiermee zijn goed en bijeenkomsten worden zoveel mogelijk bijgewoond.
Het creëren van een sterke economie, dat zorgt voor banen, kansen biedt aan ondernemers en welvaart genereert voor burgers. Inzetten op groei als het gaat om werk. Behoud en waar mogelijk uitbreiding van het plaatselijke bedrijfsleven Voor alle drie punten geldt dat dit een continu proces is. Samen met afdeling Samenleving proberen we zoveel mensen aan het werk te krijgen en de contacten met werkgevers te onderhouden en te verstevigen. Daarnaast zijn er diverse contacten geweest met ondernemers. Een voorbeeld in deze is het bedrijf VisionFood, welke in 2012 is gestart en waar een aantal uitkeringsgerechtigden inmiddels aan het werk zijn.
Geen uitbreiding van het aantal toegestane koopzondagen. Er is over 2012 alleen toestemming gegeven voor de wettelijk toegestane 12 koopzondagen, derhalve geen uitbreiding geweest. Jumbo en Karwei, beiden gevestigd te Ter Apel, hebben over 2012 van de koopzondagen gebruik gemaakt.
De ondernemers moeten op één plek terecht kunnen met hun vragen (één loket gedachte). Sinds 2011 is er een digitaal ondernemersloket op onze site waar ondernemers met hun vragen terecht kunnen. Daarnaast kan er telefonisch contact gezocht worden met de Bedrijvencontactfunctionaris.
55
Programma 3 - Ruimte
Beleid
Indien gewenst kan er ook fysiek een afspraak met de Bedrijvencontactfunctionaris gemaakt worden.
Het op peil houden van de lokale voorzieningen. Heeft sterk onze aandacht en is belangrijk in het tijdperk van demografische veranderingen. Eind 2011 is er een projectgroep opgericht die de taak heeft meegekregen een projectplan op te stellen over het wonen en leven in onze gemeente als gevolg van de eerdergenoemde demografische veranderingen. Over 2012 zijn de eerste acties uitgezet en zijn er dorpsronden gehouden. Allen gericht om te peilen wat de behoeften onder de bevolking zijn en dit af te stemmen op de lokale voorzieningen.
Duurzame en veilige leefomgeving Er kan veilig aan het verkeer worden deelgenomen over goed begaanbare wegen en paden voor alle soorten verkeer, waarbij een goede afweging is gemaakt tussen enerzijds de bereikbaarheid, en anderzijds de negatieve effecten (milieuschade en verkeersonveiligheid). Op hoofdlijnen is het doel bereikt. Er is minimaal groot onderhoud nodig geweest. Wel is een begin gemaakt met de reparatie van betonpaden- en wegen en groot onderhoud asfalt.
Voldoende “groene” voorzieningen leveren. Op hoofdlijnen is het doel bereikt. Het groen is op redelijk niveau onderhouden, de bezuinigingen beïnvloeden de beeldkwaliteit naar onze mening niet te negatief. In een aantal investeringsprojecten is veel aandacht geschonken aan het groen (Hoofdstraat Ter Apel, Willem Lodewijkstraat Bourtange, Westerstraat Ter Apel.
Een duurzame bijdrage leveren aan de functies wonen, recreatie, natuur, werken en milieu. Op hoofdlijnen is het doel bereikt. Het onderhoud van de openbare ruimte doen we op duurzame wijze. Ook bij groot onderhoud, aankopen en reconstructies is er groeiende aandacht voor het thema duurzaamheid.
Overtollig grond- hemel- en afvalwater wordt op een duurzame manier afgevoerd, het oppervlaktewater is schoon. Op hoofdlijnen is het doel is bereikt. De investeringen in Westerwolde Schoon blijken te werken. Het telemetrisch meetsysteem laat een minimum aan overstorten zien. Er zijn nog enkele slecht functionerende IBA’s aangepast. De helofytenvelden doen hun werk goed. In het kader van het Gemeentelijk Rioleringsplan is het hemelwater van de Wischmei in Vlagtwedde afgekoppeld.
Wat hebben we ervoor gedaan? De ambities van onze gemeente zijn uiteengezet in een aantal activiteiten, welke zijn ontplooid om de beoogde maatschappelijke effecten te kunnen bereiken. Hieronder volgt per programmaonderdeel een weergave van de activiteiten die zijn ontplooid en de mate waarin die activiteiten zijn afgerond.
Wonen Lokaal Plan voor wonen en woonomgeving met de volgende aandachtspunten: samenwerkingsafspraken op het gebied van wonen, zorg en welzijn met zowel corporatie(s) als zorg- en welzijnspartijen, waarbij een convenant met prestatieafspraken als onderlegger moet dienen en waarbij de gemeente een regierol vervult. Hieraan is via het lokale Project Wonen en Leven en het Regionale Woon- en Leefbaarheidsplan aan gewerkt. In regionaal verband wordt gewerkt aan regionale prestatieafspraken. Deze regionale prestatieafspraken worden met vier regionaal opererende corporaties opgesteld, waarbij de zorgpartijen nauw worden betrokken. Het zullen afspraken worden die kwantitatief en kwalitatief grote lijnen zullen weergeven. Zodra deze vastgesteld zijn, zal op lokaal niveau deze afspraken nader worden uitgewerkt. Op lokaal niveau zullen de grootste zorginstellingen gevraagd worden mede ondertekenaar te worden van deze prestatieafspraken.
Het met voorrang in beeld brengen van “rotte kiezen”. Via het project Waardebehoud Onroerend Goed Oost Groningen (WOGOG) zijn de rotte kiezen in onze gemeente in beeld gebracht. Met drie van de eigenaren is in 2012 contact opgenomen. Met twee is dit gelukt. Het blijkt daarbij vooral om sociale problematiek te gaan, waardoor de eigenaren de woning niet meer de woning kunnen onderhouden. Met beide eigenaren zijn vervolgafspraken gemaakt om te
56
Programma 3 - Ruimte
Beleid
komen tot oplossingen voor zowel de sociale problematiek als het aanzien van de woningen. Voor 2013 zijn nieuwe woningen aangewezen om contact mee op te nemen. Daarnaast is eind 2012 in regionaal verband een start gemaakt met de aanpak van verduurzaming van particulier bezit aan de onderkant van de woningmarkt. Concrete projecten worden in de loop van 2013 verwacht.
Meer woningen geschikt (laten) maken voor het langer zelfstandig thuis blijven wonen (scheiden wonen & zorg) Via het opstellen van de regionale prestatieafspraken en deze later nader uit te werken op lokaal niveau komt in beeld wat de kwalitatieve en kwantitatieve randvoorwaarden moeten zijn en op welke wijze deze gerealiseerd kunnen worden.
Gekozen mogelijkheden uitvoeren van het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten (waaronder stimuleringsregeling woningverbetering) In december is de verordening ‘Stimuleringslening duurzame particuliere woningverbetering’ door de raad vastgesteld. In januari wordt gestart met de uitvoering hiervan. De VROM Starterslening, voor nieuwbouw en bestaande bouw, wordt in februari 2013 voorgelegd aan de raad.
Stimulering van duurzame woningverbetering en energieneutraal bouwen. Zie hierboven.
Onderzoeken van de mogelijkheden voor een duurzaamheidsfonds. Zie hierboven.
Bevordering van alternatieve energie. In het collegeprogramma van 2010-2014 is het speerpunt (project) Duurzaamheid opgenomen. Dit gaat van energiebesparing in de buitenruimte tot die in gebouwen en van het gebruik van biodiesel tot het opwekken van alternatieve vormen van energie. Het project bestaat uit 22 deelprojecten. Het doel van het project bestaat uit vijf hoofdpunten, te weten bewustwording energieverbruik gebruikers, CO2 reductie, duurzaamheid, besparing op de vaste lasten (energie) en voorbeeldfunctie overheid. In het kader van duurzaamheid moet minder beroep worden gedaan op fossiele brandstoffen en moet worden gezocht naar alternatieven. Bovenvermelde doelstellingen moet o.a. leiden tot vermindering verbruik energie en 100% gebruik groene energie (gas en elektra) voor de gehele gemeentelijke organisatie. Eén van de deelprojecten is Inkoop groene energie Oost-Groningen. Groene stroom: De gemeente koopt tegen een geringe meerprijs groene stroom in. Stroom dat wordt gebruikt in alle gemeentelijke gebouwen, openbare basisscholen en voor openbare verlichting, riolering etc. Voor het opwekken van groene elektriciteit worden geen fossiele brandstoffen gebruikt die het milieu belasten en bijdragen aan de klimaatverandering. Bij het opwekken van groene stroom komen nauwelijks vervuilende stoffen vrij. Daarom is groene stroom duurzaam. Groene stroom wordt aangekocht via groencertificaten (vergroening). In 2011 is op jaarbasis door de gemeente 261.300 kWh groene stroom verbruikt.
57
Programma 3 - Ruimte
Beleid
Gas: In 2010 is er een aanbestedingsprocedure geweest voor de inkoop van aardgas voor alle gemeentelijke gebouwen voor de jaren 2012-2014. Er is samengewerkt met meerdere partners, waaronder diverse oost-Groninger gemeenten, woningcorporatie etc. Op basis van de Openbare Aanbesteding is Essent als meest geschikte kandidaat geselecteerd. Voor wat betreft het milieubewust inkopen van groen gas het volgende. Er is te weinig capaciteit voor 100% groen gas en er kunnen geen garanties worden gegeven voor tijdige en voldoende capaciteit van de levering van groen gas. De deelnemende partners hebben daarom besloten om het prijsverschil (groen gas is duurder) te reserveren voor energiebesparingsprojecten bij gemeentelijke gebouwen. Voor deze gemeente gaat het om een jaarlijks bedrag van € 11.000,-- (ook wel genoemd: financiering van de compensatieregeling groen gas). Bevordering van investeringen energiebesparing binnenklimaat overheidsgebouwen en scholen. In hetzelfde project Duurzaamheid moeten de doelstellingen zoals vermeld onder: “Bevordering van alternatieve energie” o.a. leiden tot vermindering van verbruik energie met gemiddeld twee energieklassen bij gemeentelijke gebouwen en het inventariseren van de gesteldheid van de huidige staat van de (basis)schoolgebouwen in deze gemeente op het gebied van het binnenklimaat en energiezuinigheid. Op dit moment is taakveld Bouwkunde van de afd. Facilitaire Zaken bezig met de voorbereiding om tal van maatregelen te nemen op het gebied van Duurzaamheid. Het betreft o.a. de volgende deelprojecten: Energiebesparende maatregelen gemeentelijke gebouwen: zwembad Moekesgat, Gymlokaal Ter Apelkanaal, Gymlokaal Sellingen, gymlokaal Kapelweg Ter Apel, Gymlokaal Bourtange met obs Willem Lodewijck en obs de Klimop te Ter Apelkanaal. Voor wat betreft onderzoek binnenklimaat en energie zuinigheid (basis)schoolgebouwen het volgende: In juni 2012 is het rapport van de stichting Scholenbouwmeester Noord Nederland opgeleverd. In totaal heeft deze stichting twaalf scholen onderzocht. Eén van de conclusies was o.a. dat de isolatie van de leidingen en kruipgaten slecht is uitgevoerd. Daarnaast is de kwaliteit van het binnenklimaat niet overal goed. In het rapport staan dan ook diverse aanbevelingen. Deze aanbevelingen (output) zullen worden/zijn overgedragen naar de reguliere afdelingen en worden aangewend voor het overleg over een duurzaam en integraal huisvestingsbeleid. De output en overdraging naar de reguliere afdelingen betekent de afsluiting van het deelproject.
Stimulering maatregelen millenniumdoelstellingen. Over 2012 is geen voortgang te melden.
Duurzame inkoop en aanbesteding. Geldt alleen voor Europese Aanbestedingen. Een ieder die zich bezig houdt met inkoop en aanbesteding moet Duurzaamheidsaspecten meenemen in het bestek c.q. specificaties. Economie Het verbeteren van de infrastructuur. Dit is een continu proces. Het wegennet is redelijk goed op orde binnen de gemeentegrenzen. Dit jaar zal vermoedelijke de eerste hand worden gelegd aan het realiseren van ongelijkvloerse kruisingen o.a. bij Bedrijvenpark Zuid Groningen te Ter Apelkanaal. Wat een belangrijke impuls is voor de toegankelijk van het bedrijvenpark. Op regionaal niveau binnen Oost Groningen zijn we bezig uit te zoeken hoe wij een glasvezelnetwerk zouden kunnen realiseren binnen de regio. Lokaal hebben wij netwerkbeheerders gevraagd inzicht te geven waar op dit moment breedband- en/of glasvezelkabels liggen.
Het zoveel mogelijk reduceren van ingewikkelde en overbodige procedures. Binnen de gemeente zijn wij 2011 gestart met het project LEAN (Engels woord voor slank) met als doel om processen onder de loep te nemen, te vereenvoudigen en te optimaliseren.
58
Programma 3 - Ruimte
Beleid
Daarnaast zijn we als regio in samenwerking met de Kamer van Koophandel bezig met een inventarisatieronde om te kijken waar we tegen aanlopen bij aanvragen voor vesting- en uitbreidingvergunningen voor bedrijven. Dit met het doel om na te gaan waar we zo mogelijk verbeteringen kunnen aanbrengen in regelgeving en procedures. In 2013 krijgt dit een vervolg.
Samenwerking tussen ondernemers faciliteren. Daar waar mogelijk gebeurt dit. De contacten met ondernemers wordt bevorderd door lidmaatschappen van de Parkmanagement, Industriekring en van Ondernemersverenigingen en het bezoeken van bijeenkomsten georganiseerd door ondernemers.
Het structureel afleggen van bedrijfsbezoeken. Het College legt gemiddeld eens per maand een bedrijfsbezoek af. De Bedrijvencontactfunctionaris bereidt de bezoeken voor en gaat ook mee. Daarnaast worden door de Bedrijvencontactfunctionaris en door de Accountmanagers van Samenleving doorlopend bedrijfsbezoeken afgelegd. Regelmatig vindt er afstemming plaats tussen beide afdelingen om de bedrijfsbezoeken op elkaar af te stemmen.
Het opzetten van een centraal aanspreekpunt voor ondernemers (ondernemersloket). Er is in 2011 een digitaal ondernemersloket geopend op onze site waar ondernemers met hun vragen terecht kunnen en waar ook actuele informatie wordt verstrekt. Daarnaast kan er telefonisch contact gezocht worden met de Bedrijvencontactfunctionaris. Indien gewenst kan er ook fysiek een afspraak met de Bedrijvencontactfunctionaris gemaakt worden.
Bij aanbestedingen rekening houden met lokale ondernemers en bedrijven. Continu proces. Is de laatste maanden een actueel onderwerp binnen de gemeente. De mogelijkheden om regionale ondernemers te betrekken bij aanbestedingen zijn verruimd.
Waar nodig ondersteunen van agrariërs, toeristische ondernemers, ZZP-ers, starters en het MKB. Continu proces. Zeker de toeristische sector is momenteel goed in beweging met bijv. 3 nieuwe ondernemers in deze branche (Moekesgat, De Slangenborg en De Barkhoorn).
Actief optreden richting nieuwe ondernemers. Wij halen regelmatig de gegevens uit het handelsregister van Kamer van Koophandel. Wij zijn zoveel mogelijk bij openingen van nieuwe bedrijven aanwezig, zeker als wij een uitnodiging krijgen. Er hebben 53 nieuwe inschrijvingen plaatsgevonden in 2012 waarvan 32 starters (veelal EZ en ZZP-ers) bij de Kamer van Koophandel. De Bedrijvencontactfunctionaris heeft fysiek 17 afspraken gehad met (potentiële) starters. Daarnaast komen er telefonische vragen binnen, dan wel nemen starters rechtstreeks contact op met vergunningverleners.
Blijvend zoeken naar woon/werklocaties. Er zijn een aantal woon/werklocaties beschikbaar (o.a. in Sellingen). Hier is echter weinig vraag naar. Daarnaast zijn we in 2012 in gesprek gestart met een ondernemer welke een verzoek heeft ingediend voor het creëren van een aantal woon-werklocaties, vervolg zal in 2013 plaatsvinden.
“Integrale” profilering van onze gemeente op beurzen en evenementen. Wij hebben met een eigen stand deelgenomen aan de Ondernemersbeurs in Vlagtwedde. Tevens aan de Promotiedagen Noord Nederland (Groningen) met een eigen stand en plein met een aantal ondernemers uit onze gemeente. Daarnaast zijn er een aantal evenementen bezocht zoals het Ondernemers-
59
Programma 3 - Ruimte
Beleid
congres Noord Nederland, Verkiezing Groninger onderneming van het jaar met Ofichem (Ter Apel) als winnaar, Bedrijvencontactdagen Drenthe, Congres Bedrijventerreinen etc.
Het uitbouwen van grensoverschrijdende samenwerking tussen het bedrijfsleven (EDBF bijeenkomsten). We hebben aan alle EDBF bijeenkomsten van 2012 deelgenomen en ons actief met de invulling bemoeid. Daarnaast zijn de bestuurlijke contacten binnen de EDBF gemeenten aangescherpt en hebben op dit niveau een aantal overleggen plaatsgevonden. Over 2013 zal een ander concept worden uitgedacht en ook meer aansluiting bij EDR worden gezocht.
Duurzame en veilige leefomgeving Opstellen van een Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan. De opdracht voor het maken van een GVVP is verleend. Er is prioriteit gegeven aan de aanpassingen in de N366. Vooruitlopend is wel een verkeersonderzoek gestart om de nodige cijfermatige gegevens te krijgen.
Invoering van een parkeerverbod voor vrachtwagens binnen de bebouwde kom, onder gelijktijdige aanbieding van alternatieve parkeermogelijkheden. Niet in uitvoering. Het MIP- voorstel is door de gemeenteraad geschrapt.
Opstellen en uitvoeren van een plan van aanpak om stofoverlast van puinwegen bij woningen tegen te gaan. Uitgevoerd met goed resultaat. Op verzoek van de raad wordt aan een vervolgproject voor de overige puinwegen gewerkt.
Uitvoering van het Centrumplan Ter Apel. Uitvoering volgens planning, het Marktplein is gereed, het ontwerp en uitvoeringsplan voor de Hoofdstraat is vastgesteld. Uitvoering 2013.
Oplossen van problemen rond de reconstructie Ter Apelkanaal (verlichting, bloemperken, belijning). Er is nieuwe verlichting aangebracht en de schoolomgeving is aangepast. Er is nader onderzoek en aanvullende maatregelen beloofd. Inmiddels is opdracht gegeven voor het uitwerken.
Verbeteren van de toegankelijkheid van de openbare ruimte voor mensen met een lichamelijke beperking. Volgens planning zijn door burgers gemelde problemen opgelost; het aantal meldingen tot verbetering stokt, het grootste deel van problemen lijkt opgelost. Volgend jaar zullen we nog een ronde doen.
Toepassing van energiezuinige openbare verlichting bij vervanging. In het kader van het project duurzaamheid is twee miljoen uitgetrokken voor energiezuiniger armaturen; de uitvoering is gestart.
Een actieve rol van de gemeente bij het ontwikkelen van de EHS “Westerwolde”. De portefeuillehouder vertegenwoordigt de gemeente in de Gebiedscommissie; ambtenaren werken mee aan alle deelprojecten van de EHS Westerwolde. Doel is om, naast ecologie en landschap, de toeristische aantrekkingskracht (verantwoord) te stimuleren.
Uitvoering van maatregelen uit het GRP. Het GRP is een vijfjarenplan. Nu is ca. 60% van de werkzaamheden uitgevoerd. Ook het nieuwe GRP staat in de steigers.
Baggeren van vijvers en kanalen. Geen actie; dekking van kosten ontbreek; wel overleg met Waterschap over overname van waterpartijen (na sanering) en samenwerking bij uitvoering van baggerwerken. Financiering wordt meegewogen bij het nieuwe GRP.
Aansluiting van de Runde - Ruiten Aa. Het project koppeling Runde - Ruiten Aa is volgens planning verlopen. Onderdeel Het Schot is aanbesteed; de kruising van de Runde met de N366 volgt binnenkort. De aansluitende delen in
60
Programma 3 - Ruimte
Beleid
Emmen zijn aanbesteed of gereed. Het subsidieperspectief voor de cluster nabij de Kloosterenclave, ten behoeve van het verbeteren van wandel en fietsverbindingen, is veelbelovend.
Het opstellen van een gezamenlijke structuurvisie (Stadskanaal, Vlagtwedde en Bellingwedde). Bellingwedde heeft zich uit het project teruggetrokken. Stadskanaal en Vlagtwedde beraden zich, in het licht van een gewijzigde wijze van samenwerking, over een eventueel vervolg.
Uitvoering MIP projecten MIP project 205: Woonplan 2002-2010 Het project is afgesloten. Voor aangegane verplichtingen is een reserve in het leven geroepen. MIP project 218: verkeers- en vervoersplan voor de hele gemeente Er heeft een verkeersonderzoek plaatsgevonden. Deze vormt de basis voor een nieuw GVVP waarvoor in 2012 een opdracht is verstrekt. MIP project 252: uitvoering beleidsplan openbare verlichting Uitgevoerd is renovatie openbare verlichting Ter Apelkanaal-oost. MIP project 334: invoeren groenbeheerkaart Project is uitgesteld. Uitvoering zal gebeuren in samenhang met belangrijke ontwikkelingen op het gebied van de geo-informatie. Daartoe wordt een plan ontwikkeld. MIP project 335: invoeren wegenbeheerkaart Zie Groenbeheerkaart MIP project 426: herziening 7 oude bestemmingsplannen Twee bestemmingsplannen zijn vastgesteld, de resterende vijf zijn in voorbereiding en/of in procedure. Waarschijnlijk zijn alle bestemmingsplannen voor juli 2013 geactualiseerd. MIP project 700: Woonplan locatie Wolbers/Weusten Dit project is afgewikkeld. Eind 2012 heeft de overdracht van de gronden van Acantus naar gemeente plaatsgevonden. MIP project 801: herinrichting Nederveen Cappelstraat De planvoorbereiding is opgestart. Krediet is gevoteerd. Uitvoering in 2013. MIP project 802: verbeteren toegankelijkheid openbare ruimte Volgens planning zijn door burgers gemelde problemen opgelost; het aantal meldingen tot verbetering stokt, het grootste deel van problemen lijkt opgelost. Volgend jaar zullen we nog een ronde doen. MIP project 805: bermenplan Project wordt in aangepast tempo uitgevoerd door werkgelegenheidsproject Werken aan de Weg. In 2013 zal het vervolg van het plan in gewijzigde vorm worden aangeboden. MIP project 806: toegankelijkheidsnetwerk openbaar busvervoer Twee haltes zijn aangepast, Bourtange en Westerstraat ter Apel. De overige bushaltes en de vervanging van de abri’s zijn technisch voorbereid.
61
Programma 3 - Ruimte
Beleid
MIP project 902: reconstructie Willem Lodewijkstraat Bourtange Het project is nagenoeg gereed. Nieuwe bomenlaan is geplant. Twee sculpturen ter accentuering van de entree van Bourtange zijn in opdracht gegeven bij Marte Röling en Adriënne Moriën. De sculpturen worden begin 2013 geplaatst.
MIP project 1000: parkeerterrein Mansholtpark Plan en krediet zijn goedgekeurd door gemeenteraad. De uitvoering is nagenoeg gereed. Het plein zal begin 2013 worden afgewerkt. MIP project 1100: baggeren en aanleg oeverbeschoeiing Veelerdiep Uitgesteld. Er vindt overleg plaats met het Waterschap over een gecombineerde uitvoering en overdracht. MIP project 1101: herinrichting parkeerplaats westzijde gemeentehuis Gereed. MIP project 1103: opwaarderen bossingel B.B.-dorp Ter Apel Inmiddels is opdracht verleend. MIP project 1104: reconstructie Princessebuurt Planvoorbereiding gestart. Vaststelling plan medio 2013. We hopen de uitvoering nog in 2013 te kunnen beginnen. MIP project 1109: uitvoering baggerplan Geen actie; dekking van kosten ontbreekt; wel overleg met Waterschap over overname van waterpartijen (na sanering) en samenwerking bij uitvoering van baggerwerken. Financiering wordt meegewogen bij het nieuwe GRP. MIP project 1201: verduurzamen van de openbare verlichting In het kader van het project duurzaamheid is twee miljoen uitgetrokken voor energiezuiniger armaturen; de uitvoering is gestart. MIP project 1207: N366, Traverse gemeente Vlagtwedde De onderdelen Kruising Ter Apelkanaal en Nulweg zijn voorbereid en bestuurlijk goedgekeurd. Uitvoering in 2013. Het deelplan Aansluiting Duitsland is voorbereid. De gemeente participeert financieel niet in dit deelplan. Wel worden enkele ecologische voorzieningen meegenomen in het project Runde. Zie aldaar. Het college heeft, met de Provincie en gemeente Haren, bij de hogere Duitse overheid ingezet voor verbetering van het Duitse traject. Het deelplan Westerstraat is in voorbereiding. Het proces van inspraak en aanpassingen voor voldoende draagvlak is nog gaande. MIP project 1208: parkeerverbod Grote Voertuigen Project is bij de begrotingsbehandeling geschrapt.
62
Programma 4 - Werk en inkomen
Beleid
Missie en doelstelling Onze gemeente realiseert zich dat voldoende werkgelegenheid essentieel is voor het goed functioneren van de gemeente. Voorop staat het bevorderen van zelfredzaamheid, omdat dit de beste manier is om kwetsbare groepen te helpen. Indien mensen niet voor zichzelf kunnen zorgen, moet de gemeente (tijdelijk) een vangnetfunctie vervullen.
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt? Om de doelstelling verder te concretiseren, is per programmaonderdeel een aantal beoogde maatschappelijke effecten geformuleerd. Voor zover mogelijk zijn deze maatschappelijke effecten meetbaar gemaakt.
Reïntegratie en participatie Reguliere arbeid als primair uitgangspunt. Alle re-integratietrajecten in 2012 zijn er op gericht geweest om werkzoekenden te ondersteunen naar regulier betaald werk. Dit is gedaan door de 1-2-3-methode toe te passen. Een belangrijk onderdeel van deze methode is het opdoen van arbeidsritme en werkervaring. Alle bijstandsgerechtigden hebben in 2012 een traject aangeboden gekregen. Slechts in vier gevallen bleek om medische redenen een traject niet haalbaar.
Inwoners van de gemeente door reguliere arbeid of eigen bedrijf in hun levensonderhoud laten voorzien. Alle inwoners van Vlagtwedde die hulp nodig hadden bij het zoeken naar werk hebben zich in 2012 kunnen melden voor ondersteuning naar regulier werk of eigen bedrijf. Mede door de economische crisis is het niet gelukt om alle werkzoekenden te re-integreren.
Het waarborgen van maatschappelijke participatie van alle inwoners. Diverse instanties (Maatschappelijk Werk, Stichting Rzijn, Anbo, vrijwilligersorganisaties, etc.) hebben zich ingezet om inwoners van de gemeente Vlagtwedde maatschappelijk te laten participeren. Ook het beleid van de sociale dienst was in 2012 daarop gericht. Van alle bijstandsgerechtigden is bekeken in welke mate maatschappelijke participatie mogelijk was en deze zijn daarbij vervolgens door de sociale dienst begeleid.
Verstrekken van uitkeringen De inwoners van de gemeente Vlagtwedde zijn zo zelfredzaam mogelijk. Degene die geen inkomen of uitkering hebben, wordt tijdelijk een uitkering verstrekt totdat ze weer in hun eigen inkomen kunnen voorzien. In 2012 is op een rechtmatige wijze aan inkomensondersteuning gedaan aan alle bijstandsgerechtigden die daarvoor in aanmerking kwamen. Per 1 juli 2012 is de Wwb aangescherpt op het gebied van scholing van jongeren. Jongeren onder de 27 jaar die met studiefinanciering scholing kunnen volgen hebben in principe niet langer recht op een bijstandsuitkering.
Bijzondere bijstand en minimabeleid Iedereen doet mee, ook burgers die leven van een minimum inkomen participeren aan de maatschappij en krijgen ondersteuning. Sociale uitsluiting wordt zoveel mogelijk voorkomen. De re-integratietrajecten zijn er op gericht geweest om mensen naar werk te helpen of als dat nog niet haalbaar was zich maatschappelijk nuttig in te zetten. Daarnaast zijn de 5 regelingen van het minimabeleid ook in 2012 uitgevoerd. Hierdoor hebben mensen die leven van een minimum inkomen deel kunnen nemen aan het maatschappelijke leven. Indicatoren: Reïntegratie en participatie - Aantal mensen in werk/activeringstraject - totale uitstroom bijstandsgerechtigden - WSW dienstverbanden (in standaardeenheden) - WSW wachtlijst in personen
63
E/P
Bron
P P P E
GWS-4all GWS-4all Wedeka Wedeka
Meting Streefwaarde 211 124 316,13 71
200 155 320 75
Programma 4 - Werk en inkomen Verstrekken van uitkeringen - totale instroom bijstandsgerechtigden (aanvragen, mensen die een beroep doen op een uitkering) - aantal bijstandsgerechtigden op 31/12/2012 Bijzondere bijstand en minimabeleid Aantal mensen wat een beroep doet op bijzondere bijstand, minimabeleid en ondersteuning
Beleid
E P
GWS-4all GWS-4all
144 154
130 100
E
GWS-4all
378
500
E = effectindicator P = prestatie-indicator
Wat hebben we ervoor gedaan? De ambities van onze gemeente zijn uiteengezet in een aantal activiteiten, welke zijn ontplooid om de beoogde maatschappelijke effecten te kunnen bereiken. Hieronder volgt per programmaonderdeel een weergave van de activiteiten die zijn ontplooid en de mate waarin die activiteiten zijn afgerond.
Reïntegratie en participatie Voortzetting van het intensieve re-integratiebeleid, waarbij alle werkzoekenden direct worden ondersteund om weer aan het werk te komen. In 2012 is de 1-2-3-methode verder voortgezet. De methode heeft voorzien in een snelle aanpak waarbij iemand op de tweede dag een CV maakte met een sollicitatiebrief en de derde dag aan het werk ging bij een werkgever, in een werkproject zoals de LeerWerk-Kwekerij in Vlagtwedde of sociaal actief was bij het activeringscentrum. Deze methode is een goede poortwachtersfunctie gebleken voor wie daadwerkelijk een beroep doet op de bijstand, het voorkwam fraude en stimuleerde de uitstroom naar betaald werk. Doordat werkzoekenden actief zijn op een werkplek, doen deze werkervaring op en zijn aantrekkelijker voor de arbeidsmarkt.
Blijvend actief bemiddelen tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt, vanuit een gezamenlijk belang van werkzoekende, werkgever en gemeente. In samenwerking met de beleidsmedewerker Economische Zaken hebben de accountmanagers van Sociale zaken de relaties met werkgevers onderhouden. Er is samen opgetrokken om nieuwe bedrijven naar de gemeente te halen, waarbij ook een arrangement is aangeboden om de werving en selectie van personeel voor de nieuwe bedrijven te verzorgen.
leerwerkkwekerij
Extra ondersteuning van mensen in een kwetsbare arbeidspositie die moeite hebben met het vinden van een baan, zoals WSW gerechtigden, jongeren en mensen met een beperking. De 1-2-3-methode heeft er in voorzien dat er extra aandacht is uitgegaan naar jongeren en werkzoekenden met een beperking. Niemand is aan de zijlijn blijven staan.
Inzetten op projecten die zich ervoor lenen om tijdelijk en/of langdurig werkzoekenden in te schakelen (bijvoorbeeld de leerwerkkwekerij). Een belangrijk onderdeel van de 1-2-3-methode is een werkplek op dag drie. Als die bij reguliere werkgevers niet te vinden is, wat door de economische crisis steeds vaker voorkwam, is voor een alternatieve werkplek gezorgd. De gemeente heeft in 2012 diverse werkprojecten vormgegeven zoals de LeerWerk-Kwekerij, Wedeka Ter Apel, het schildersproject en het activeringscentrum. De subsidie voor het Activeringscentrum is in 2012 afgelopen, waardoor het project is gestopt. In 2012 is samen met de andere gemeenten in Oost-Groningen een subsidie bij de provincie Groningen aangevraagd om het werkproject LeerWerk-Kwekerij door te ontwikkelen naar een Training en Diagnose Centrum (TDC) Westerwolde. Waarbij nog meer aandacht is voor de ontwikkeling van de werkzoekende door gebruik te maken van e-portfolio werkopdrachten op het werk gecombineerd met training en scholing. De subsidie is toegekend en het TDC zal in 2013 en 2014 worden uitgevoerd.
64
Programma 4 - Werk en inkomen
Beleid
Verstrekken van uitkeringen Zorgen voor het tijdig en correct verstrekken van een WWB uitkering. De uitkomsten van de interne controle door een gecertificeerd register accountant wijzen uit dat de Wwb uitkeringen tijdig en correct zijn verstrekt binnen de daarvoor geldende regels en marges.
Het bezien van de samenhang tussen de WWB en de Wmo op mogelijkheden tot meer synergie en voordelen voor de doelgroep. In 2012 zijn de mogelijkheden onderzocht van een was- en strijkservice, scootmobielpool en Wmo vervoer in de vorm van boodschappendienst met inzet van werkzoekenden om werkervaring op te doen en de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinen. Er zijn wel mogelijkheden, maar deze zijn nog niet in de uitvoering gezet. Dit heeft enerzijds te maken met de val van het kabinet en de onzekerheid over de decentralisatie van de Awbz en de Wet werken naar vermogen. Daarnaast zijn er nog uitvoeringstechnische aspecten die verder uitgewerkt moeten worden voordat uitvoering mogelijk is.
Bijzondere bijstand en minimabeleid Continuering van het ingezette minimabeleid in onze gemeente. Door diverse communicatiemiddelen in te zetten wordt het gebruik van de voorzieningen door de minima zoveel mogelijk gestimuleerd. Burgers die onverwachte noodzakelijke kosten in het bestaan hebben, maar niet de financiële middelen, worden ondersteund. De 5 regelingen van het minimabeleid zijn ook in 2012 uitgevoerd. Door bekendheid te geven aan de regelingen via de Ter Apeler Courant, de website en de Steunstee’s is er goed gebruik gemaakt van de beschikbare regelingen.
65
Programma 5 - Zorg
Beleid
Missie en doelstelling Wanneer mensen niet volledig voor zichzelf kunnen zorgen heeft onze gemeente een taak. Beperkingen kunnen worden gecompenseerd, tijdelijk of structureel. Naast oog voor het individu heeft de gemeente zich ook als doel gesteld de leefbaarheid in buurten en wijken te bevorderen. Voorlichting en preventie spelen een grote rol. Het gemeentelijke beleid op het gebied van zorg wordt vooral bepaald door de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) en de Wpg (Wet publieke gezondheid).
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt? Om de doelstelling verder te concretiseren, is per programmaonderdeel een aantal beoogde maatschappelijke effecten geformuleerd. Voor zover mogelijk zijn deze maatschappelijke effecten meetbaar gemaakt. Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)
Een tevreden burger op het gebied van de Wmo. De gemeente Vlagtwedde laat jaarlijks onderzoek doen naar de tevredenheid van cliënten die via de Wmo een individuele vergoeding ontvangen. Het onderzoek wordt uitgevoerd door het SGBO. Uit het cliënttevredenheidsonderzoek dat in 2012 werd gehouden over 2011 blijkt dat de burgers over het geheel genomen tevreden zijn. De onderzoeken zijn openbaar.
Burgers te laten participeren en de zelfredzaamheid te vergroten. Dankzij de verstrekte individuele voorzieningen en het bemiddelen naar collectieve en algemene voorzieningen, kunnen inwoners met een beperking beter participeren in de samenleving en wordt de zelfredzaamheid vergroot.
vergrijzing in de gemeente Vlagtwedde
Volksgezondheid
Schone en hygiënische leefomgeving voor de burgers, hetgeen de volksgezondheid ten goed komt. Iedere burger kan in beginsel beschikken over een schone en hygiënische leefomgeving. Ouderenwerk
Oudere burgers kunnen zo lang en volwaardig mogelijk zelfstandig deelnemen aan de samenleving. De maatschappelijke participatie en zelfredzaamheid van ouderen wordt door de gemeente maximaal gestimuleerd. Sociaal cultureel werk
Het welzijn van de burgers bevorderen door een samenhangend beleid te voeren tussen beleidsterreinen welzijn, zorg en onderwijs. Er wordt een samenhangend beleid gevoerd op de beleidsterreinen welzijn, zorg en onderwijs.
Daarnaast vanuit de gemeentelijke regierol nauw samen te werken met jeugdzorg, politie, verslavingszorg en scholen. De gemeente voert de regie op de taken jeugdzorg, politie, verslavingszorg en scholen. Een belangrijke rol hierbij is weggelegd voor het Centrum voor Jeugd, Gezin en Veiligheid (CJGV).
66
Programma 5 - Zorg
Beleid
Indicatoren: E/P Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) - Rapportcijfer cliënttevredenheid hulp bij huishouden - Rapportcijfer Wmo-hulpmiddelen en woonvoorz. - Rapportcijfer Collectief vervoer Volksgezondheid - Levensverwachting mannen bij geboorte gem.Vlagtw. (bron GGD Gezondheidsprofiel 2010) - Levensverwachting vrouwen bij geboorte gem.Vlagtw. (bron GGD Gezondheidsprofiel 2010) Ouderenwerk /Sociaal cultureel werk Aantal ondersteunende ouderen Aantal ondersteunende verenigingen Aantal ondersteunende vrijwilligers en instellingen
Bron
Meting
Streefwaarde
E E E
SGBO SGBO SGBO
7,8 (enquête) 7,8 (landelijk) 7,4 (enquête) 7,5 (landelijk) 7,1 (enquête) 7,1 (landelijk)
E
CBS
75,6 jr.
78,3jr.(land.08)
E
CBS
83 jr.
82,7 jr.(land.08)
P P P
Rzijn Rzijn Rzijn
554 30 118
600 30 125
E = effectindicator P = prestatie-indicator
Wat hebben we ervoor gedaan? De ambities van onze gemeente zijn uiteengezet in een aantal activiteiten, welke zijn ontplooid om de beoogde maatschappelijke effecten te kunnen bereiken. Hieronder volgt per programmaonderdeel een weergave van de activiteiten die zijn ontplooid en de mate waarin die activiteiten zijn afgerond. Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo)
Het in voldoende mate beschikbaar zijn van zorg- en welzijnsvoorzieningen voor hen die dat nodig hebben. De raad van de gemeente Vlagtwedde heeft op 22 mei 2012 de Verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Vlagtwedde 2012 en de toelichting daarbij vastgesteld. Aansluitend heeft het college op 5 juni 2012 het ‘Tweede besluit voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Vlagtwedde 2012’ en de ‘Beleidsregels voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Vlagtwedde 2012’ vastgesteld. In deze verordening en de toelichting op dit besluit en deze beleidsregels wordt geregeld, hoe inwoners van de gemeente Vlagtwedde gecompenseerd kunnen worden voor bepaalde beperkingen op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning. Het gaat hierbij om het verstrekken van voorzieningen zoals huishoudelijke hulp, woningaanpassingen, lokaal vervoer en rolstoelen. Met dit nieuwe beleid is de volgende stap gezet naar een “gekantelde uitvoering” van de Wmo, waar het accent is komen te liggen op wat iemand zelf kan (of het netwerk kan) in plaats van wat iemand niet kan. Daar waar het nodig is dat de gemeente via een individuele voorziening een beperking compenseert, wordt die voorziening verstrekt.
Uitwerking van het Beleidsplan Wmo 2008-2012 in uitvoeringsprogramma’s. Het Beleidsplan Wmo 2008-2012 is in de afgelopen jaren daar waar nodig uitgewerkt in uitvoeringsplannen gericht op deelterreinen. In 2012 is o.a. de Uitwerkingsnotitie Mantelzorg en Vrijwillige Thuishulp vastgesteld. Op dit moment wordt een nieuw Wmo-beleidsplan voor de komende jaren voorbereid.
Continuering van het begeleid wonen project. Het project Begeleid wonen is per 1 januari 2011 formeel overgedragen aan de Stichting Rzijn. Aanleiding hiertoe vormt het feit dat Woningstichting Acantus een rechtstreeks contract wenst af te sluiten met de zorgverlenende instantie. In dit geval met de Stichting Rzijn. In 2012 is in samenwerking met de gemeente Stadskanaal gestart met een extra pilot 9-uurs begeleid wonen. De Stichting Elker verzorgde voor 4 jongeren de begeleiding. Bekostiging vond volledig plaats uit het Gebiedsprogramma Stadskanaal/Vlagtwedde/Provincie Groningen 2008-2012. De werkzaamheden van de Wmo-adviesraad worden gefaciliteerd en ambtelijk ondersteund. Ook in 2012 heeft de Wmo-adviesraad een aantal belangrijke adviezen uitgebracht aan het college. Daar waar het Raadsvoorstellen betrof, zijn deze adviezen ook gevoegd bij de voorstellen voor de gemeenteraad.
67
Programma 5 - Zorg
Beleid
Het stimuleren van de integratie van lichamelijk en verstandelijk gehandicapten in de samenleving. De integratie van lichamelijk- en verstandelijk gehandicapten is een doorlopend proces en wordt zoveel mogelijk gestimuleerd. Volksgezondheid
Uitvoering van het jaarlijkse activiteitenplan naar aanleiding van de Nota Lokaal Gezondheidszorg. Aan de nota Lokaal Gezondheidsbeleid 2008-2012 werd door middel van jaarlijkse interventies invulling gegeven. Zo worden hieruit de voorlichtingsactiviteiten van Verslavingszorg Noord Nederland (VNN) op de RSG bekostigd, wordt jaarlijks een opvoeddebat georganiseerd en werd voor 2011/2012 een werkplan Alcohol en Jongeren opgesteld. Verder werd vanuit het gezondheidsbeleid een bijdrage geleverd aan het project Vlagtwedde Actief en werden lessen verslavingspreventie op de basisscholen mogelijk gemaakt. Centrum voor Jeugd Gezin en Veiligheid (CJGV) Het CJGV heeft in 2012 in totaal 360 klantcontacten gehad. Daarnaast werden 80 casussen besproken in het regio-overleg met diverse zorgpartners. In 293 gevallen ging het om klantcontacten in het kader van het Centrum voor Jeugd en Gezin (opvoedingsproblematiek, echtscheiding, ouder/kind relatie, gedrag jongeren en kinderen, multi problem gezinnen, etc). In 67 gevallen ging het om klantcontacten in het kader van de “V” van het CJGV, het Meldpunt Veiligheid en Zorg (burenruzies, overlast, persoonlijke veiligheid en huiselijk geweld etc.). Ouderenwerk
Het organiseren en bevorderen van maatschappelijke participatie van ouderen. De samenwerking tussen de medewerkers van Rzijn - die uitvoering geven aan een substantieel deel van dit beleid - en de gemeente is in 2012 geïntensiveerd.
Het faciliteren van de klussendienst voor ouderen, ouderenadviseurs, seniorenvoorlichting, advies- en informatierol van 3 Steunstee’s in de 3 grote kernen etc. De samenwerking tussen de medewerkers van Rzijn -die uitvoering geven aan een substantieel deel van dit beleid- en de gemeente is in 2012 geïntensiveerd door middel van het maken van prestatieafspraken in een proces van Beleidsgestuurde Contract Financiering (BCF).
Adequate ondersteuning van mantelzorgers. Samen met Stadskanaal wordt het Steunpunt Mantelzorg in Stadskanaal bekostigd. Dit steunpunt heeft een advies en informatiefunctie voor de mantelzorgers in onze regio. Voor de gemeente Vlagtwedde geldt dat er een nauwe samenwerking bestaat tussen de Steunstee’s en het Steunpunt Mantelzorg. Omdat Mantelzorg steeds belangrijker wordt in onze samenleving, hebben de gemeenten Stadskanaal en Vlagtwedde aanvang 2012 een nota Mantelzorg vastgesteld. In 2012 heeft een Steunpunt Mantelzorg een aanvang gemaakt met de extra activiteiten die in dit plan zijn vastgesteld.
De werkzaamheden van de Seniorenraad worden gefaciliteerd en ambtelijk ondersteund. Het overleg en de afstemming met de Seniorenraad Vlagtwedde verloopt steeds beter. Er is in een groot aantal gevallen advies gevraagd, in een aantal gevallen ongevraagd advies gegeven en een aantal beleidsonderwerpen zijn gepresenteerd. Sociaal cultureel werk
Het continueren van buurtwerk. Om de sociale cohesie in de wijken en buurten in onze gemeente te bevorderen, worden diverse burgerinitiatieven financieel ondersteund door de gemeente. Denk daarbij aan dorpshuizen, diverse activiteiten, EHBO-verenigingen etc. In de Pilot Burgerparticipatie, zoals deze in Vlagtwedde, Harpel en Veele draait, trachten we bestaande en nieuwe burgerinitiatieven te faciliteren en te ondersteunen.
Maximale inzet op het blijven waarderen, stimuleren en ondersteunen van vrijwilligerswerk. Het steunpunt Vrijwilligerswerk is in 2012 actief geweest in het ondersteunen, faciliteren en plaatsen van vrijwilligers. Daarnaast heeft het steunpunt Vrijwilligerswerk veel werk verzet in het werven en koppelen van maatschappelijke stageplaatsen.
68
Programma 5 - Zorg
Beleid
De 3 Steunstee’s in de 3 grote kernen dienen als advies- en informatiepunt. Inwoners van de gemeente kunnen in de drie steunstee’s terecht voor informatie en advies over alle onderwerpen. Actieve ondersteuning kan men verwachten op de onderdelen Wmo, Mantelzorg en vrijwilligerswerk.
Rzijn faciliteren als welzijnsinstelling. De samenwerking tussen de medewerkers van Rzijn - die uitvoering geven aan een substantieel deel van dit beleid - en de gemeente is in 2012 geïntensiveerd door middel van het maken van prestatieafspraken in een proces van Beleidsgestuurde Contract Financiering (BCF).
69
Programma 6 - Toerisme en cultuur
Beleid
Missie en doelstelling De gemeente Vlagtwedde wil een gastvrije gemeente zijn met een gevarieerd cultureel, toeristisch, recreatief en sportief aanbod. Recreatie en toerisme blijven speerpunt van beleid. In samenwerking met de buurgemeenten Bellingwedde en Stadskanaal wordt het ingezette beleid verder doorontwikkeld en uitgebouwd.
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt? Om de doelstelling verder te concretiseren, is per programmaonderdeel een aantal beoogde maatschappelijke effecten geformuleerd. Voor zover mogelijk zijn deze maatschappelijke effecten meetbaar gemaakt.
Cultuurbeleid De nadruk leggen op het versterken en vastleggen van de bestaande culturele infrastructuur waarbij een samenhang tussen het cultuurhistorische erfgoed en recreatie en toerisme centraal staat. Door hetgeen er in 2012 is georganiseerd dan wel beleidsmatig ontwikkeld kan nadrukkelijk worden gesproken van een versterking van de culturele infrastructuur. De samenhang tussen het cultuurhistorische erfgoed en recreatie en toerisme heeft hierbij steeds centraal gestaan. De vele activiteiten en evenementen staan vermeld bij het onderdeel “Wat hebben we ervoor gedaan”.
Behoud en verdere ontwikkeling van het cultuurhistorisch erfgoed Ten aanzien van de verdere ontwikkeling van het cultuurhistorisch erfgoed hebben twee onderwerpen dit jaar centraal gestaan, nl. de projecten rond de realisatie van de Oude Stelmakerij en Kamp de Beetse. De restauratie van de Oude Stelmakerij in Sellingen is in 2011 van start gegaan. Hierbij wordt samengewerkt met twee toekomstige exploitanten: het Streekhistorisch Centrum te Stadskanaal en de Tourist info Westerwolde. De restauratie wordt uitgevoerd door Blokzijl BV te Blijham en staat onder leiding van Siemer Architectenbureau te Assen en de afdeling Bouwkunde van de gemeente. Eveneens zijn verder voorbereidingen getroffen voor de restauratie van de laatste barak en de revitalisering van het Kamp De Beetse aan de Zevenmeersveenweg. Voor dit project heeft de gemeente samenwerking gezocht met het Herinneringscentrum Kamp Westerbork en wederom het Streekhistorisch Centrum te Stadskanaal als mogelijke exploitant in duo-verband met de Oude Stelmakerij. Er is een uitvoerig bouwhistorisch onderzoek uitgevoerd en in samenwerking met Staatsbosbeheer Westerwolde zijn de eerste stappen gezet naar een herinrichting van het terrein naar de oorspronkelijke situatie. Ook is het projectplan verder ontwikkeld om te kunnen dienen als subsidieaanvraag.
Monumentenzorg Het beschermen en behouden van cultuurhistorisch waardevolle en monumentale objecten. Monumentenzorg maakt deel uit van zowel het cultuur- als het recreatieve beleid. In 2012 is van start gegaan met de verbouwing van de ‘oude stelmakerij’ in Sellingen. Daarnaast is gewerkt aan een herbestemmingsplan voor het voormalig interneringskamp ‘De Beetse’. Hierboven heeft u daarover al informatie gehad. Daarnaast is gewerkt aan de uitgangspunten voor het opstellen van het gemeentelijk monumentenbeleid en zijn diverse adviezen gegeven over onderhoud en bouwwerkzaamheden en de subsidiemogelijkheden op dit terrein. Daarnaast is geadviseerd ten aanzien van de archeologische waarden, bijvoorbeeld bij de werkzaamheden aan de verbinding tussen de Runde en de Ruiten Aa.
Recreatie en toerisme Versterking van het imago toeristische gastvrijheid, door in te zetten op profilering van het toeristischrecreatieve aanbod, en bundeling van krachten tussen de VVV Westerwolde, het toeristische bedrijfsleven en de gemeente. In 2012 is de Stichting Promotie Westerwolde opgericht. Hierin zijn de Tourist Info’s, de recreatieve ondernemers (voorheen Waar Westerwolde) en het Toeristisch Platform opgenomen. De stichting heeft ruim 80 leden en werkt samen met de gemeenten Stadskanaal, Bellingwedde en Vlagtwedde aan de promotie van het gebied. In samenwerking met Marketing Groningen is een mooie nieuwe website gemaakt, www.westerwolde.groningen.nl, waarop alle informatie over de recreatie- en overnachtingsmogelijkheden is opgenomen. Daarnaast is een brochure gemaakt over het gebied, zowel in
70
Programma 6 - Toerisme en cultuur
Beleid
het Nederlands als het Duits, een fietsroute aan de hand van het knooppuntennetwerk en een handzaam boekje met alle toeristische informatie.
Herstel van de oorspronkelijke kenmerken van het landschap in het kader van de EHS. Zie programma 3. Waar mogelijk worden recreatieve voorzieningen meegenomen bij de werkzaamheden aan het beekherstel. In het project Ellersinghuizenveld 2 worden bijvoorbeeld paden voor mountainbikers aangelegd.
Behoud van de belangrijke cultuurhistorische trekpleisters Vesting Bourtange en ‘t Klooster Ter Apel. Het behoud en de bekendmaking van deze cultuurhistorische parels is de inzet van zowel ons culturele als toeristische beleid. Met de besturen van beide instellingen hebben gesprekken plaatsgevonden over het behoud en herstel van de gebouwen. Zowel het Klooster als de Vesting Bourtange nemen ook deel aan de Stichting Promotie Westerwolde. Over Bourtange is in 2012 een interessant artikel geplaatst in het Duitse tijdschrift Use. Marketing Groningen heeft Bourtange opgenomen als één van de grote 7 trekpleisters in de provincie. Bourtange was zichtbaar in hun televisiespotjes. Ook is er een speciale Bourtange fietstocht ontwikkeld, die vanuit Groningen wordt verspreid.
Erkenning van Ter Apel als het kruispunt van de vaarverbindingen tussen Groningen, Drenthe en Duitsland door de nieuwe vaarweg. In 2012 is gewerkt aan de verdere uitvoering van de vaarverbinding, die in juni 2013 opgeleverd wordt. Onze gemeente maakt deel uit van de projectgroep, die de werkzaamheden begeleid. Op de website www.veenvaart.nl staat alle informatie over de nieuwe vaarverbinding. Het rondje Drenthe wordt (inter)nationaal gepromoot. Ter Apel en Bourtange zijn opgenomen in de reclamecampagne. Er is ondermeer een brochure gemaakt die verspreid is op ondermeer de Hiswa en andere watersportbeurzen. De folder is ook meegestuurd met het ANWB tijdschrift de Waterkampioen en via de Duitse watersportbond verspreid.
Ruimte creëren voor uitbreiding van het aantal voorzieningen voor kleinschalige overnachtingen. Dat wordt via de bestemmingsplannen mogelijk gemaakt.
Ernaar streven om de bestaande voorzieningen voor verblijfstoerisme kwalitatief op een hoger niveau te brengen. Dit is de inzet van de gemeente en van de Stichting Promotie Westerwolde. Er zijn diverse campings het afgelopen jaar in nieuwe handen over gegaan. Ook zijn veel campingeigenaren bezig met investeringen in wat luxere verblijfsmogelijkheden. We hebben een grootschalig onderzoek uitgezet onder toeristen, om te weten te komen hoe zij over de voorzieningen denken. In 2013 worden hier de resultaten van verwacht.
Erkenning voor de bijzondere landschappen en de cultuurhistorische elementen als goede omgeving voor bezinningstoerisme en welness. Het landschap- en de cultuurhistorie is de basis voor ons toeristisch beleid. Dit is door de Stichting Promotie Westerwolde erkend en overgenomen in hun promotieplan. Met name het wandelen is in onze regio in trek. Er wordt veel gebruik gemaakt van het Noaberpad. Ook het Westerwoldse Wandelweekeinde dat voor de derde keer plaats vond had dit jaar honderden deelnemers.
Deelname aan het Programma Landelijk Gebied dat zich richt op het versterken van de landschapskwaliteit, sociaal-economische vitaliteit en de cultuurhistorie. De gemeente neemt actief deel aan de Leader Actiegroep Westerwolde en motiveert plaatselijke instellingen om subsidieaanvragen bij Leader te doen. In 2012 zijn onder meer aanvragen voor de realisatie van een mountainbikeroute, het Brouwhuysplein in Bourtange en de Stelmakerij gehonoreerd.
Het creëren van een herinrichtingsplan om de voormalige camping Moekesgat te transformeren tot een multifunctioneel dagrecreatief terrein. De gemeente Vlagtwedde heeft in 2012 het initiatief genomen om (plaatselijke) ondernemers de kans te geven met een plan voor de herontwikkeling van het campingterrein te komen. Acht ondernemers hebben plannen ingediend. Met drie ondernemers hebben verdere gesprekken plaatsgevonden. Momenteel worden de plannen voor de vestiging van een (zorg)camping verder uitgewerkt. De voorzieningen van de camping zullen ook voor de inwoners toegankelijk zijn. De gemeente zal het
71
Programma 6 - Toerisme en cultuur
Beleid
overige gebied ontwikkelen zodat er een goed toegankelijk recreatieterrein voor de inwoners van Ter Apel ontstaat. Hierbij wordt samengewerkt met Zepta en de Hengelclub Ter Apel. De uitvoering gaat in 2013 van start.
Promotie van het gebied als Nationaal Cultuurhistorisch Landschap Westerwolde in samenwerking met ondernemers en Tourist Info Westerwolde. Dit is opgepakt in samenwerking met de Stichting Promotie Westerwolde. Westerwolde presenteert zich als het nationaal cultuurhistorisch landschap, de plek waar de geschiedenis van Nederland is begonnen. Bij de fietsknooppunten zijn borden met informatie over de historie van de locaties opgenomen. Daarnaast is het landschap uitgebreid gepromoot tijdens de Open Monumentdagen en via de vele culturele bijeenkomsten.
Sport Versterking van de sportinfrastructuur. De uitbreiding van de kleedvoorziening op het sportpark in Vlagtwedde is gerealiseerd. Het opgehoogde veld drie van het sportpark Sellingen kon in gebruik worden genomen.
Vergroting van deelname aan sport- en beweegactiviteiten door zowel jongeren als ouderen. De uitvoering van het NASB project verloop voorspoedig. Er zijn diverse activiteiten georganiseerd voor alle leeftijdsgroepen, in samenwerking met vakleerkrachten, Stichting Rzijn, Jongerenwerk en RSG. Indicatoren: Cultuurbeleid - aantal leners bibliotheken - aantal leerlingen muziekschool - aantal (betalende) bezoekers Vesting Bourtange - Aantal bezoekers ’t Klooster Recreatie en toerisme - aantal toeristische overnachtingen - aantal vaarbewegingen
E/P
Bron
Meting Streefwaarde
P P P P
begroting bibl. 5202 begroting muzieks. 392 jaarrek. 2011 SVB 54.426
E
toeristenbelasting 170.327 1.027 ri Duitsland 1.120 ri. Groningen Wedeka
E = effectindicator P = prestatie-indicator
Wat hebben we ervoor gedaan? De ambities van onze gemeente zijn uiteengezet in een aantal activiteiten, welke zijn ontplooid om de beoogde maatschappelijke effecten te kunnen bereiken. Hieronder volgt per programmaonderdeel een weergave van de activiteiten die zijn ontplooid en de mate waarin die activiteiten zijn afgerond.
Cultuurbeleid - Ook in 2012 jaar is de cultuurnota “Tussen klooster en vesting” verder gebruikt als leidraad bij het uitvoeren van het gemeentelijk cultuurbeleid. - Daarnaast stond het jaar 2012 in het teken van het 200-jarige bestaan van de gemeente. Het gehele jaar door hebben er verschillende activiteiten plaatsgevonden die varieerden van een historische raadsvergadering, de publicatie van het jubileumboek “Lezen in het landschap” en een groots opgezette Dag van de Westerwoldse Geschiedenis. Tijdens het laatste evenement is een tijdcapsule begraven die sindsdien met een gedenksteen wordt gemarkeerd. - In 2012 was Vlagtwedde “Bevrijdingsgemeente” en heeft de gemeente in samenwerking met de Groninger Archieven, de Stichting 4- en 5 mei en de Stichting Oorlogs- en Verzetsmateriaal een groot scholenproject georganiseerd. In dit programma stond de bevrijding van Bourtange in april 1945 centraal. Alle basisscholen van de gemeente hebben deelgenomen aan dit scholenproject. - Het internationaal beleid stond vorig jaar in het teken van het veertig jarige jubileum van de partnerschapsbanden met Haren/Ems. Het jubileum is in september gevierd met een meerdaags grensoverschrijdend programma, waarbij verschillende culturele activiteiten centraal stonden. - De gemeente heeft tevens geparticipeerd in een nieuw grensoverschrijdend project: het Pad van de Europese Geschiedenis. Projectdrager was de Regionale Scholengemeenschap te Ter Apel, waarbij de gemeente een stevige rol bij de uitvoering heeft gespeeld.
72
Programma 6 - Toerisme en cultuur
Beleid
- In 2012 heeft de gemeente voor het laatst deelgenomen aan het Regionaal Cultuurplan Oost. Dit is een initiatief van de provincie Groningen die in de nieuwe provinciale cultuurnota evenwel niet is voortgezet, waardoor de vrijwillige deelname van de gemeente ook kon worden beëindigd. - Vanuit cultuur zijn tevens andere contacten aangeknoopt met Duitse partners die direct dan wel indirect hebben geleid tot activiteiten in de recreatieve en toeristische sfeer. Zo is het Ostfriesisches Landesmuseum bereid gevonden om in samenwerking met de Stichting Vesting Bourtange een nieuwe expositie in te richten in de Baracquen, het plaatselijke vestingmuseum. - Naast dit alles heeft de gemeente tal van kleinere culturele activiteiten in de gemeente gesubsidieerd en van advies voorzien.
Het in stand houden van een bibliotheekaanbod in onze gemeente. De bibliotheekvoorziening in Ter Apel en Vlagtwedde is ongewijzigd gebleven. Het aanbod van de bibliobus staat onder druk door bezuinigingen die de gemeenten hebben doorgevoerd, waardoor het instandhouden van deze voorziening door Biblionet in gevaar dreigt te komen.
Het in stand houden van een aanbod van muziekonderwijs in onze gemeente. Het muziekonderwijs aan inwoners uit onze gemeente is ook dit jaar uitgevoerd door de muziekschool Zuid-Groningen.
Het onderhouden van activiteiten op het gebied van kunst en cultuur, zoals aangegeven binnen de kaders van de subsidieverordening. De gemeente heeft op basis van de subsidieverordening uiteenlopende culturele activiteiten op het gebied van kunst en cultuur ondersteund. Dit is gebeurd in de vorm van (kleinere) subsidietoekenningen, advisering en (incidentele) facilitering. Tevens is in 2012 het proces van subsidieverlening herzien en geoptimaliseerd. Dit heeft geresulteerd in een aangepaste algemene subsidieverordening en een nieuwe set aan beleidsregels.
Het uitvoeren en ondersteunen van activiteiten die de Groninger taal ondersteunen, zoals de Grunneger Schriefwedstried. Van 18 t/m 25 maart 2012 heeft de gemeente opnieuw een Grunneger Weke georganiseerd. Een week met een gevarieerd aanbod aan culturele activiteiten op het gebied van de Groningse en Westerwoldse taal en cultuur. In deze week werd een gevarieerd programma van activiteiten op het gebied van de Groninger en Westerwoldse cultuur en folklore aangeboden. Hierbij speelden muziek, literatuur, streekhistorie, educatie (basisonderwijs) en landschapsgerelateerde activiteiten een grote rol. Tevens werd op 23 maart in het Boschhuis te Ter Apel de goed bezochte finale gehouden van de Grunneger Schriefwedstried, die een respectabel aantal deelnemers kon tellen. Op cultuureducatief gebied (basisonderwijs) werd in deze week de cultuurmap van de gemeente Vlagtwedde gepresenteerd. In het algemeen werden de activiteiten van de Grunneger Weke goed bezocht en onderscheidde Vlagtwedde zich opnieuw in de provincie Groningen als de meest actieve gemeente tijdens ‘Meertmoand Dialectmoand’. De cultuurprijs van de gemeente is dit jaar uitgereikt aan de Giezelbaarg bloazers.
Grunneger Weke
Monumentenzorg Uitvoering van gemeentelijk monumentenbeleid. In de ruimtelijke ordening is wettelijk geregeld dat monumenten en archeologische vindplaatsen beschermd worden. Via de vergunningverlening wordt hieraan uitvoering gegeven. In de bestemmingsplannen worden de cultuurhistorische waarden opgenomen. In 2013 zal het gemeentelijke beleid worden uitgewerkt en aan de raad worden voorgelegd. In 2012 zijn hiervoor voorbereidingen gedaan.
73
Programma 6 - Toerisme en cultuur
Beleid
Instandhouding van monumenten in eigendom van de gemeente, door planmatig onderhoud. Het onderhoud van de gemeentelijke eigendommen in Bourtange is in samenwerking met de Stichting Vesting Bourtange opgepakt. Door middel van een onderhoudsplan wordt dit nu structureel uitgevoerd. De Stichting Vesting Bourtange speelt hier een belangrijke rol in. Zij geven in overleg met de gemeente opdracht voor de werkzaamheden en treden snel op bij problemen. De restauratie van de standerdmolen Ter Haar is van start gegaan.
Deelname aan de Open Monumentendag i.s.m. Tourist Info Westerwolde. De Open Monumentendag 2012 is een groot succes geweest met ruim 1600 bezoekers. Voor het eerst werd de dag in samenwerking met andere vrijwilligersorganisaties uit de gemeenten Vlagtwedde, Stadskanaal en Bellingwedde georganiseerd. Tijdens het weekeinde werden er diverse activiteiten rondom in de Ruiten Aa georganiseerd bij de Burcht van Wedde, in Smeerling en in Veele. Het Westerwoldse landschap werd gepresenteerd als een belangrijke inspiratiebron voor kunstenaars, dichters en muzikanten. Bezoekers konden het gebied al wandelend, fietsend of per kano verkennen om de meest bijzondere plekken te ontdekken.
Inwoners van de gemeente Vlagtwedde betrekken bij de instandhouding van het cultureel erfgoed, via plaatselijke media en de gemeentelijke website. De gemeente heeft deels via directe activiteiten, deels in aansluiting op externe activiteiten een attenderende functie vervuld op het gebied van cultureel erfgoed. Bij de promoting van het cultuurtoeristisch aanbod wordt aansluiting gezocht met o.a. Tourist Info Westerwolde en Marketing Groningen.
Recreatie en toerisme Uitvoering geven aan het toeristisch recreatief beleids- en actieplan. De uitvoering is samen met de gemeenten Bellingwedde en Stadskanaal en de ondernemers en de Tourist Info opgepakt. Het jaar 2012 stond met name in het teken van de promotie van het gebied en de verdere ontwikkeling van de vaarverbinding.
Structurele subsidiering Tourist Info Westerwolde. Dit is uitgevoerd. De Tourist Info maakt deel uit van de nieuwe Stichting Promotie Westerwolde. Hierdoor is de samenwerking tussen de informatiepunten en de ondernemers verbeterd. Er wordt intensief samengewerkt. In 2012 zijn de voorbereidingen getroffen voor twee nieuwe locaties waar vanuit de toeristen en inwoners nog beter bediend kunnen worden.
Regelmatig overleg met Toepla en TROG. Met de bestuursleden van de Stichting Promotie Westerwolde en met de coördinator van de Tourist Infos vindt regelmatig overleg plaats. Het TROG is niet meer bij elkaar gekomen. Wel hebben er regelmatig overleggen plaatsgevonden tussen de ambtenaren toerisme van de zeven gemeente in Groningen. Voor de presentatie van Westerwolde, Oldambt en de Veenkolonien is samengewerkt met vertegenwoordigers van de verschillende toeristische en marketingorganisaties in het gebied.
Deelname aan het marketingproject “de slimme stap” van Marketing Groningen. Dit is uitgevoerd. Er zijn een aantal nieuwsbrieven gemaakt die aan belangstellenden in heel Nederland zijn verzonden. Hiermee werden zij geïnformeerd over het wonen, leven en werken in dit gebied.
Het uitbouwen van de (lands)grensoverschrijdende samenwerking. Er hebben diverse overleggen plaatsgevonden met de Oosterburen. Met de gemeente Emmen wordt gesproken over de mogelijkheden voor de vaarrecreatie. Er zijn vergaande gesprekken gaande over internationale samenwerking in opdracht van de Gebiedscommissie Westerwolde. In het kader van de realisatie van de Ecologische Hoofdstructuur Westerwolde wordt gekeken naar nieuwe mogelijkheden voor de financiering daarvan. Een van de mogelijkheden is meer samenwerking met Duitsland. In 2013 worden de resultaten hiervan verwacht. Vlagtwedde is projectleider voor de promotie van de regio in Duitsland. In 2012 is deelgenomen aan de Ostfrieslandschau in Leer.
74
Programma 6 - Toerisme en cultuur
Beleid
Regelmatig overleg met de Stichting Vesting Bourtange. Zowel ambtelijk als bestuurlijk vindt regelmatig overleg plaats met het bestuur en het management van de vesting. In 2013 trekt de gemeente zich terug uit het stichtingsbestuur. De voorwaarden hiervoor zijn in 2012 ontwikkeld. Er wordt een convenant opgesteld waarin alle afspraken tussen de gemeente en de stichting worden opgenomen.
Uitvoering van de koppeling Runde-Ruiten Aa is in 2010 opgestart door DLG. Zie programma 3. Voor de subsidiering van de recreatieve voorzieningen hebben we een subsidieaanvraag bij de Provincie Groningen ingediend.
Uitwerking reconstructie van de oude watermolen aan de Molen A in combinatie met wandelpad bij het Klooster in Ter Apel als onderdeel van de koppeling Runde-Ruiten Aa. Deze uitwerking lijkt momenteel financieel niet haalbaar. Wel wordt hard gewerkt aan andere recreatieve voorzieningen in het gebied.
Uitwerking van de mogelijkheden tot versterking van de groene zone Ruiten Aa in combinatie met het wandelpad klooster Ter Apel naar het Theehuis in Smeerling. In samenwerking met de Stichting Wandelen in Westerwolde zijn de verschillende mogelijkheden onderzocht. Zij hebben een projectplan opgesteld en hiervoor subsidie bij Leader aangevraagd. In 2013 gaat de realisatie van het project van start.
Afstemming van de brugbediening met gemeenten in de Veenkoloniën en Haren (Ems) Afstemming brugbediening op zondag tijdens het vaarseizoen 2012. Met de gemeenten Stadskanaal en Haren (Ems) heeft overleg plaatsgevonden. In 2012 zijn in het hoogseizoen de bruggen bediend tussen Haren en het centrum van Ter Apel. In 2013 zullen naar verwachting in heel Oost-Groningen en Drenthe op zondag de bruggen bediend worden.
Deelname aan het overleg vaarverbinding Ter Apel – Erica. Ja, inclusief deelname aan de communicatiewerkgroep om er voor te zorgen dat ook onze gemeente goed naar voren komt in de reclamecampagne. (zie ook hiervoor)
Het volgen van de advisering over ontwikkelingen volgen en het stimuleren van kwaliteitsverbetering van bestaande bedrijven. Dit is een continu aandachtspunt, waar ook onze bedrijvencontactpersoon zich mee bezig houdt.
Het onderzoeken van de mogelijkheden voor zorgtoerisme in samenwerking met ondernemers. De nieuwe camping op Moekesgat zal worden ingericht voor mensen die zorg nodig hebben. Zij kunnen hier met hun familie een mooie vakantie vieren. De voorzieningen worden zo aangelegd dat deze ook voor mensen met een rolstoel en scootmobiel toegankelijk zijn. Daarnaast worden banen gecreëerd voor mensen in de dagbesteding.
Realisatie en instandhouding van het fietsnetwerk. In 2012 is het Groningse fietsknooppuntennetwerk gerealiseerd. De gemeente Vlagtwedde maakt deel uit van de provinciale werkgroep. Er is een provinciaal breed contract afgesloten voor het onderhoud en beheer van het fietsknooppuntennetwerk, zodat de bewegwijzering in goede staat blijft.
Het onderhouden van de recreatieve fiets- en wandelpaden. Dit is een continu aandachtspunt, waarbij ook onze fietsende collega’s een belangrijke signaleringsfunctie hebben. Klachten van burgers worden zsm opgelost.
Deelname aan de werkgroep Fietsknooppunten Groningen De gemeente heeft als vertegenwoordiger van Oost-Groningen aan de overleggen deelgenomen. Naast het knooppuntennetwerk is ook het initiatief genomen voor de realisatie van Rustpunten in de provincie. Dit zijn bijvoorbeeld boerderijen, natuurcampings, oude kerken en arbeidershuisjes. Bezoekers kunnen er even pauzeren, iets drinken, van het toilet gebruik maken, de fiets repareren of de elektrische fiets opladen.
75
Programma 6 - Toerisme en cultuur
Beleid
Sport Uitvoering van de speerpunten uit de nota “Vlagtwedde aan de start voor een nieuw sportbeleid”. Stimulering van sportdeelneming wordt ondersteund door het organiseren van diverse projecten.
Continuering van het breedtesportbeleid door deelname aan het NASB-project. Het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen wordt uitgevoerd door het Huis voor de Sport Groningen, die hiervoor diverse activiteiten organiseert voor alle leeftijdsgroepen.
Aanleg van een kunstgrasveld in Ter Apel en Vlagtwedde. De realisering van de kunstgrasvelden is eind 2011 afgerond. Veld 3 van het sportpark in Sellingen kon afgelopen jaar in gebruik worden genomen nadat het opgehoogd is teneinde wateroverlast te voorkomen.
Verenigingsondersteuning. De gemeente adviseert en assisteert de verenigingen bij het onderhoud en beheer. In september heeft de raad besloten het hiervoor bestemde MIP krediet beschikbaar te stellen voor organisatorische ondersteuning en de aanschaf van klein materiaal.
Uitvoering MIP projecten MIP project 245: dagrecreatieve functie Moekesgat Zie Mip project 1206. MIP project 804: verharding parkeerplaats VV Westerwolde Is gereed. Mip-propject 903: verenigingsondersteuning Bedrag is in september 2012 door de raad structureel beschikbaar gesteld voor organisatorische ondersteuning en de aanschaf van klein materiaal. Mip project 904: sportstimulering Is in uitvoering in NASB-project. Dit project loopt tot en met 2014. Mip project 905: kleedvoorzieningen sportparken Ter Apel/Vlagtwedde De kleedvoorzieningen zijn inmiddels gerealiseerd. Mip project 1002A: kunstgrasveld Vlagtwedde De kunstgrasvelden zijn gerealiseerd (eind 2011). Mip project 1002B: verbetering sportparken Ter Apel/Sellingen Veld 3 van het sportpark Sellingen is opgehoogd om de wateroverlast te bestrijden. Het veld is inmiddels in gebruik genomen. MIP project 1202 : renovatie douchecabines zwembad Moekesgat Dit project is uitgevoerd. MIP project 1203: verplaatsing Tourist Information Ter Apel De verbouwing van het Marktgebouw in Ter Apel is in 2012 opgestart. Vanaf 1 april 2013 zal de Tourist Info hiervan start gaan. Marktgebouw/VVV/openbaar toilet Ter Apel
76
Programma 6 - Toerisme en cultuur
Beleid
MIP project 1204: herinrichting terrein tussen ’s Lands Huys, Turfschuur, Rosmolen en Kapiteinslogement (Brouwhuysplein) De planvorming en inspraak afgerond. Het werk is aanbesteed. In verband met vestingevenementen is uitvoering in het vroege voorjaar van 2013 gepland. Het lelijke grasveld voor ‘s Landshuys wordt aangepakt en ontwikkeld tot een goed bruikbaar evenemententerrein. De contouren van het voormalige Brouwhuys op deze plek wordt door middel van een afwijkende klinker zichtbaar gemaakt. MIP project 1205: brugbediening op zondag Gerealiseerd. Maakt deel uit van de reguliere begroting vanaf 2013. MIP project 1206: transformatie omgeving Moekesgat (inclusief MIP 245 en 606) De gemeente Vlagtwedde heeft in 2012 het initiatief genomen om (plaatselijke) ondernemers de kans te geven met een plan voor de herontwikkeling van het campingterrein te komen. De gemeente zal het overige gebied ontwikkelen zodat er een goed toegankelijk recreatieterrein voor de inwoners van Ter Apel ontstaat. De uitvoering gaat in 2013 van start. MIP project 1209: kruitkelders Vesting Bourtange De nodige vergunningen zijn binnen. Het ontwerp is gereed. De kruitkelders worden in de wallen van het Geiteneiland in de Vesting Bourtange gerealiseerd. Kredietaanvraag en uitvoering in 2013.
77
Programma 7 - Educatie
Beleid
Missie en doelstelling De komende jaren wordt ingezet op een stevige verankering van kwaliteit in het onderwijs. Dit helpt kinderen zich te ontplooien tot mensen met verantwoordelijkheidsbesef en respect voor het individu en als volwassene een plek te veroveren op de arbeidsmarkt. Het onderwijsbeleid bepaalt grotendeels de uitvoering van dit programma, maar ook het jongerenwerk, de kinderopvang en het peuterspeelzaalwerk dragen hun steentje bij.
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt? Om de doelstelling verder te concretiseren, is per programmaonderdeel een aantal beoogde maatschappelijke effecten geformuleerd. Voor zover mogelijk zijn deze maatschappelijke effecten meetbaar gemaakt.
Onderwijs Alle leerlingen uit onze gemeente presteren op school overeenkomstig hun capaciteiten. Of alle leerlingen in 2012 overeenkomstig hun capaciteiten op school hebben gepresteerd, valt niet eenduidig te zeggen. Wel kan worden geconstateerd dat alle basisscholen in Vlagtwedde in 2012 door de onderwijsinspectie een basisarrangement hebben toegekend gekregen. Dit betekent dat de onderwijsinspectie vertrouwen heeft in de kwaliteit van de school en in het openbaar onderwijs in het algemeen. Ten aanzien van het voortgezet onderwijs kan worden gesteld dat de kwaliteit van de opbrengsten niet voldoet op onderdelen aan de landelijke inspectienormen. Daardoor is de RSG ter Apel in een traject van “zeer zwakke school” terechtgekomen en zijn in 2012 allerlei verbeteracties ondernomen. Die acties lijken vruchten af te werpen, want medio maart 2013 verwacht men het zeer zwakke achter zich te laten.
Het voorkomen en verkleinen van onderwijsachterstanden bij kinderen en het voorkomen van voortijdig schoolverlaten. Het voorkomen en verkleinen van onderwijsachterstanden bij kinderen en jongeren is een continu proces, dat voortdurende aandacht vraagt van de professionals die hierbij betrokken zijn. Voor zover kinderen van 0-4 jaar gebruik maken van het aanbod van consultatiebureau, peuterspeelzaal en/of kinderopvang werden zij in 2012 gevolgd door artsen, verpleegkundigen, interne begeleiders en tutoren. Peuters die volgens deze deskundigen een ontwikkelingsachterstand hadden, of dreigden op te lopen, kregen een plaats aangeboden (inclusief gratis extra dagdelen) op de VVEpeuterspeelzalen van Rzijn in Ter Apel of in Vlagtwedde. Op de overige peuterspeelzalen van Rzijn werd aan deze kinderen extra aandacht geschonken door de interne begeleiders en de tutoren. Ouders zijn echter niet verplicht hun kinderen naar een peuterspeelzaal van Rzijn te brengen of gebruik te maken van een VVE-aanbod. Uit het rapport van de onderwijsinspectie “De Kwaliteit van basisscholen en bestuurlijk handelen in het Noorden van Nederland, ontwikkelingen in de periode 2008-2012”, blijkt dat Noordelijke leerlingen in groep 4 en groep 8 beter presteren bij taal en rekenen dan voorheen en daarbij een grotere sprong in de goede richting hebben gemaakt dan leerlingen in de rest van het land. De aandacht voor taalontwikkeling in de voorschoolse periode heeft hier ongetwijfeld toe bijgedragen. Een constante aandacht blijft echter noodzakelijk, omdat er steeds nieuwe kinderen instromen. Met ingang van 01-08-2007 is voor jongeren tot 18 jaar de kwalificatieplicht ingevoerd. Het is in eerste instantie de verantwoordelijkheid van de onderwijsinstellingen om jongeren te begeleiden naar een startkwalificatie. Om het risico van voortijdig schoolverlaten vroegtijdig te signaleren wordt door de scholen een verzuimregistratie bijgehouden via DUO. Opvallend verzuim wordt besproken in het Zorg Advies Team en zo nodig roept de leerplichtambtenaar een leerling op voor een verzuimgesprek. Ook de overstap van VMBO naar MBO wordt door het onderwijs en het RMC nauwkeurig gevolgd. Het voortijdig schoolverlaten tot 18 jaar is hierdoor sterk teruggedrongen en vindt hoofdzakelijk plaats bij jongeren met een meervoudige persoonlijke problematiek. Uitval vindt nu hoofdzakelijk na de 18e verjaardag plaats.
78
Programma 7 - Educatie
Beleid
Behoud van openbaar basisonderwijs in de kleine kernen. In 2012 is het openbaar basisonderwijs in de kleine kernen behouden gebleven. De kleinste openbare basisschool (Plaggenborg in Jipsinghuizen) is zelfs gegroeid naar een school van ongeveer 50 leerlingen.
Stimuleren van de handhaving van het huidige aanbod van voortgezet onderwijs in onze gemeente. Het huidig aanbod van voortgezet onderwijs in de gemeente Vlagtwedde is in 2012 gehandhaafd. Van stimuleren is in feite geen sprake geweest omdat dit impliceert dat de gemeente diverse acties voor het handhaven van bedoeld aanbod heeft gedaan. Dat is niet het geval. Wel zijn vele gesprekken gevoerd met de rector en met vertegenwoordigers van het bestuur over de voortgang van de onderwijsontwikkelingen op de RSG Ter Apel. Waar nodig en mogelijk heeft de gemeente de school daarin gefaciliteerd.
Jeugdbeleid Een goede fysieke en sociale ontwikkeling van alle jongeren in de gemeente Vlagtwedde. Het jongerenwerk is actief betrokken bij het programma Vlagtwedde Actief. Daarnaast organiseert het jongerenwerk in de jeugdgebouwen diverse voorlichtende activiteiten en zorgt waar nodig voor individuele begeleiding van jongeren met problemen.
Het bieden van een goede startpositie op de arbeidsmarkt. Het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters in de gemeente Vlagtwedde op 1 oktober 2011 was lager dan het regionale en het landelijk gemiddelde. Aantal VSV’ers Landelijk absoluut 201039.115 2011 Bron: VSV-verkenner.
RMC-regio Veendam VSVpercentage 3,0 %
absoluut 467
Vlagtwedde VSVpercentage 3,9 %
absoluut 36
VSVpercentage 2,8 %
Het voeren van samenhangend beleid tussen de beleidsterreinen welzijn, zorg en onderwijs. In het kader van het CJGV-beleid, VVE-beleid en de Brede Schoolontwikkeling vond afstemming plaats.
Vanuit de gemeentelijke regierol nauw samenwerken met jeugdzorg, politie, verslavingszorg en scholen. Deze samenwerking komt intensief tot stand binnen het CJGV.
Peuterspeelzaalwerk en kinderopvang Het bieden van voldoende mogelijkheden voor algemene ontwikkeling van peuters van 2,5 tot 4 jaar (door spelen, leren en ontmoeten). In 2011 heeft de gemeente aan Rzijn subsidie beschikbaar gesteld voor 13 groepen peuterspeelzaalwerk. Gelet op het aantal daadwerkelijk ingeschreven peuters is dit aanbod voldoende.
79
Programma 7 - Educatie
Beleid
Voldoende en veilige speelplekken voor de jeugd in de woonomgeving. Het initiatief voor het realiseren van speelvoorzieningen ligt bij de plaatselijke belangen organisaties. De gemeente draagt financieel bij in de realisering. en het onderhoud. Op dit moment worden op een viertal locaties in de gemeente op deze wijze speelvoorzieningen in stand gehouden.
Het bieden van voldoende en adequate voorzieningen voor peuterspeelzaalwerk en kinderopvang ter bevordering van de ontwikkeling van het kind. Bij de gemeente zijn voor zover bekend geen signalen binnengekomen dat het aanbod onvoldoende zou zijn. Indicatoren: Onderwijs - aantal voortijdige schoolverlaters - VVE-groepen peuterspeelzaalwerk (extra 3e en 4e dagdeel) - deelname doelgroepkinderen in VVE-programma Peuterspeelzaalwerk - Aantal 3 jarigen in psz of kinderopvang Jeugdbeleid - gem. bezoek per jongeren activiteit - Activiteit per jeugdcentrum - Inzet aantal uren jongerenwerk Peuterspeelzaalwerk en kinderopvang - aantal peuterspeelzalen in de gemeente - % 2-jarige peuters dat psz of kinderopvang bezoekt - % 3-jarige peuters dat psz of kinderopvang bezoekt - aantal buurtspeelplekken (trapveldjes, speelvoorz.)
E/P
Bron
Meting Streefwaarde
E P
leerl.adm.LPA adm.Rzijn
E
adm.Rzijn
P
leerl.adm LPA jong-mon.
E P P
Jaarverslag Rzijn Jaarrek. Gem. 15 Jaarverslag Rzijn Jaarrek. Gem. 2 per mnd Jaarverslag Rzijn Jaarrek. Gem 60 uur
P E E P
jaarverslag Rzijn 8 leerl.adm.LPA jong-mon. leerl.adm.LPA jong-mon. jaarlijkse schouw jaarrek
173 -10%=max.120 2 groepen 2 groepen = 32 plaatsen 34 peuters 34 peuters 95%
8 25% 95% 16
E = effectindicator P = prestatieindicator
Wat hebben we ervoor gedaan? De ambities van onze gemeente zijn uiteengezet in een aantal activiteiten, welke zijn ontplooid om de beoogde maatschappelijke effecten te kunnen bereiken. Hieronder volgt per programmaonderdeel een weergave van de activiteiten die zijn ontplooid en de mate waarin die activiteiten zijn afgerond.
Onderwijs Het (nog meer) invullen van de leerweg 0-12 jaar als een geïntegreerde onderwijsloopbaan (kinderopvang, peuterspeelzalen, basisonderwijs). Naar aanleiding van de 0-meting door de onderwijsinspectie van het VVE-aanbod in de gemeente Vlagtwedde in 2010-2011 heeft Rzijn een Projectcoördinator Brede School Ontwikkeling aangesteld. Het gaat om een tijdelijke projectaanstelling voor 2 jaar. De gemeente participeert in dit project door het beschikbaar stellen van financiële middelen voor 8 uur per week. Speerpunten in dit project zijn onder andere de doorgaande lijn van 0-12, de zorgstructuur 0-12 jaar en de ouderbetrokkenheid. Het project richt zich op de voorschoolse voorzieningen van Rzijn en basisonderwijs en sluit aan bij de aanbevelingen in het inspectierapport.
Het terugdringen van taal- en ontwikkelingsachterstanden via voorschools onderwijs in peuterspeelzalen en kinderopvang. In 2012 maakten 34 peuters gebruik van het VVE- aanbod van de peuterspeelzalen in Ter Apel en Vlagtwedde, dat door de gemeente wordt gefinancierd (extra dagdelen). In alle groepen in peuterspeelzalen van Rzijn en in de kinderopvang wordt gebruik gemaakt van het taalstimuleringsprogramma Piramide. Bovendien kregen risicokinderen extra begeleiding van Interne Begeleiders en tutoren.
Bestrijding van voortijdig schooluitval in samenwerking met de scholen voor voortgezet onderwijs, het MBO, het RMC, het Centrum voor Jeugd en Gezin en Veiligheid alsmede het jongerenwerk. In 2012 is een nieuw regionaal convenant gesloten tussen het voortgezet onderwijs, het MBO en het RMC Veendam. In dit convenant wordt extra aandacht besteed aan de uitval in het MBO. Door het
80
Programma 7 - Educatie
Beleid
beleid van de afgelopen jaren blijven steeds meer jongeren op school tot zij een startkwalificatie hebben behaald. De jongeren die nu uitvallen en bij de gemeente terecht komen, zijn steeds vaker zorgjongeren met een meervoudige problematiek, die niet te wijten is aan een verkeerde schoolkeuze. Een terugkeer naar school wordt dan alleen haalbaar wanneer ook de psychosociale problematiek kan worden aangepakt. Hierin kunnen het CJGV en het jongerenwerk een belangrijke rol spelen.
Het zoeken naar een modus om bestuurlijke en politieke verantwoordelijkheden te scheiden. In september 2012 is het onderzoek door VOS/ABB van start gegaan naar eventuele vormen van verzelfstandiging van het openbaar basisonderwijs. Daartoe zijn een drietal voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd voor directies, personeel en de (gemeenschappelijke) medezeggenschapsraad. In december 2012 heeft VOS/ABB enkele interviews gehouden met directies, personeel en (G)MRvertegenwoordigers. Doel van VOS/ABB is om een goed beeld te krijgen hoe deze geledingen in het onderzoek staan. Eind maart 2013 wordt het eindrapport verwacht, op grond waarvan dan verdere stappen genomen kunnen worden.
Onderzoek doen naar de haalbaarheid van een Multifunctionele Accommodatie in Sellingen met basisscholen en voorschoolse voorzieningen. Het jaar 2012 heeft vooral in het teken gestaan van het zoeken van de locatie. Een aantal opties is verkend en zijn na vele gesprekken over en weer uiteindelijk zonder positief resultaat beëindigd. De reden is dat de kosten van verwerving van de locatie onevenredig hoog zou worden. Er is nu een locatie gevonden en in het voorjaar 2013 zal een concreet voorstel aan de gemeenteraad worden gedaan.
Jeugdbeleid Realisering van een jeugdgebouw in Vlagtwedde. Het jeugdgebouw in Vlagtwedde is onlangs in gebruik genomen door de jeugd. Hiermee is aan de doelstelling voldaan om in de vier kernen een passende jeugdvoorziening te realiseren.
Subsidiering van jeugdcentra. De gemeente draagt financieel bij in het exploiteren van een viertal jeugdvoorzieningen in de gemeente.
Inzet van jongerenwerk voor activiteiten en zorg. Het jongerenwerk wordt ingezet als laagdrempelig loket voor het Centrum voor Jeugd Gezin en Veiligheid en het bestrijden van Voortijdig Schoolverlaten.
Peuterspeelzaalwerk en kinderopvang Subsidiëring van peuterspeelzalen (via de Stichting Rzijn). Op 24 april 2012 heeft de raad ingestemd met een drietal beleidsnotities met betrekking tot het peuterspeelzaalwerk. Hierin is het ambitieniveau van de gemeente tot en met 2014 vastgelegd. Tegelijkertijd heeft de gemeente middelen beschikbaar gesteld voor de aanstelling van een tweede betaalde leidster in de reguliere peuterspeelzaalgroepen in Ter Apel en in Vlagtwedde.
De implementatie van de OKE-wet in het peuterspeelzaalwerk ondersteunen. Als vervolg op de Kadernota Peuterspeelzaalwerk zijn drie beleidsnotities vastgesteld: - Ambitieniveau regulier peuterspeelzaalwerk 2011-2014; - VVE-beleid 2011-2014; - Huisvestingsplan peuterspeelzaalwerk 2011-2014.
Het bewaken en handhaven van de kwaliteit van de kinderopvang in de gemeente. In het kader van het project Spraakmakend heeft de onderwijsinspectie onderzoek gedaan naar de kwaliteit van de uitvoering van de voorschoolse educatie in de kinderopvang en positief geëvalueerd.
Samenwerking tussen voorschoolse voorzieningen (peuterspeelzalen en kinderopvang) en basisscholen bevorderen. Zie het project ‘Brede School Ontwikkeling’ bij onderwijs.
Het versterken van de interne en externe zorgstructuur voor peuterspeelzaalwerk en kinderopvang. Zie het project ‘Brede School Ontwikkeling’ bij onderwijs.
81
Programma 7 - Educatie
Beleid
Het ondersteunen van de toeleiding van peuters naar het peuterspeelzaalwerk via kinderopvang en het consultatiebureau. Het consultatiebureau verwijst alle peuters naar het peuterspeelzaalwerk. Ouders zijn vrij om te kiezen voor kinderopvang, maar worden alleen financieel via de belasting ondersteund wanneer beide ouders werken. Het peuterspeelzaalwerk vormt een alternatief voor gezinnen met één kostwinner. Het is niet de taak van de kinderopvang om peuters naar het peuterspeelzaalwerk te verwijzen. Peuterspeelzaalwerk en kinderopvang zijn communicerende vaten. Een deel van de peuters wordt bovendien opgevangen door gastouders.
Uitvoering MIP projecten Mip project 908: verbetering en uitbreiding VVE Op 24 april 2012 heeft de Raad de uitgangspunten voor het peuterspeelzaalbeleid vastgesteld. Onderdeel van dit beleid vormt het aanstellen van een tweede betaalde leidster in alle groepen in de VVE-locaties Ter Apel en Vlagtwedde. De resterende middelen van dit project zijn aangewend om de kosten hiervan in 2012 te dekken. Mip project 1114: haalbaarheidsonderzoek MFA Sellingen In 2012 is binnen dit MIP-project voor een kleine € 15.000 aan uitgaven gedaan. Ongeveer € 5.000 heeft betrekking op de interne urenverantwoording en € 10.000 op gemaakte kosten voor nader onderzoek door de Welstandscommissie m.b.t. de locatiekeuze, kosten van de makelaar voor verkennende gesprekken over potentiële locaties en voor het laten maken van een actuele leerlingenprognose voor beide scholen. Eind 2012 is van het oorspronkelijke krediet van € 75.000 nog € 42.000 over.
82
Programma 8 - Financiën
Beleid
Missie en doelstelling Het in stand houden van de financiële weerbaarheid van de gemeente Vlagtwedde, waarbij de lastendruk voor onze burgers in relatie staat tot het gewenste voorzieningenniveau.
Wat wilden we bereiken, wat hebben we bereikt en wat hebben we ervoor gedaan? Om de doelstelling verder te concretiseren, is per programmaonderdeel een aantal beoogde maatschappelijke effecten geformuleerd. Voor zover mogelijk zijn deze maatschappelijke effecten meetbaar gemaakt. Eventuele activiteiten die zijn ontplooid om de beoogde effecten te kunnen bereiken zijn toegelicht.
Uitgeleende gelden, beleggingen en garantieverplichtingen Het treasurystatuut beoogt het beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht op de financiële posities en de hieraan verbonden risico’s. Voor deze onderwerpen wordt verwezen naar de “treasuryparagraaf”.
Algemene reserves en weerstandsvermogen Op basis van het bestaande beleid worden ten aanzien van het weerstandsvermogen de volgende uitgangspunten gehanteerd: - een algemene reserve van minimaal € 2.250.000 ; - een saldireserve van minimaal € 5.000.000. Verwezen wordt naar de paragraaf weerstandsvermogen, alsmede naar de staat van reserves en voorzieningen in de bijlagen.
Planning en Control: toezicht In de loop van het jaar en na afloop van het jaar wordt verantwoording afgelegd aan de raad over het al of niet bereiken van de aangegeven beleidsdoelstellingen in de diverse programma’s. Dit gebeurt bij voorjaarsnota, najaarsnota en jaarrekening.
Bij 1e Bestuursrapportage, Kadernota en Zomernota is tussentijds reeds verantwoording afgelegd, zowel cijfermatig als beleidsmatig. Thans wordt er eindverantwoording afgelegd over in hoeverre de kwalitatieve en kwantitatieve doelstellingen zijn gerealiseerd. Verwezen wordt naar de verantwoording bij de verschillende programma’s en de paragrafen.
Belastingen Uitvoering van de wet WOZ (Wet Waardering Onroerende zaken) . In 2012 is er gezamenlijk met de gemeente Stadskanaal een BAG registratie opgezet. Daarnaast heeft er in het laatste kwartaal van 2012 een WOZ/BAG inventarisatie plaatsgevonden. Dit is uitgevoerd door ons taxatiebureau Thorbecke. Er hebben veld- en bureaucontroles plaatsgevonden en de constateringen zijn verwerkt in de belastingbestanden. In 2012 zijn er 319 bezwaarschriften tegen de WOZ-waarde afgehandeld. Hiervan zijn 172 bezwaren gegrond verklaard. Landelijk zijn er diverse bedrijven actief die gratis bezwaar maken tegen de WOZaanslag van de onroerende zaak de zogenoemde no cure no pay bureaus. Ook bij de gemeente Vlagtwedde is dit het geval. In 2012 hebben de no cure no pay bureaus in totaal 24 bezwaren ingediend.
Jaar Aantal bezwaren
2010 183
2011 225
2012 319
Overige Voor informatie omtrent de overige financiële zaken wordt verwezen naar het hoofdstuk “Financiële positie” en naar de paragrafen “Weerstandsvermogen”, “Lokale heffingen”, “Treasury” en “Onderhoud kapitaalgoederen”.
83
84
Programmaverantwoording financieel
85
86
Programma 1 - Burger en bestuur
Financieel
Wat heeft het gekost? Tabel 1.1 geeft de baten en lasten van het programma weer, zowel voor als na de mutaties in de reserves die betrekking hebben op dit programma. Voor een specificatie van de baten en lasten per productgroep en per activiteit wordt verwezen naar het overzicht “recapitulatie programma’s en productgroepen” in de bijlagen. De mutaties in de reserves zijn nader gespecificeerd in tabel 1.2. Voor een meer gedetailleerde specificatie verwijzen wij naar de toelichting behorende bij de staat van reserves en voorzieningen, in de bijlagen. Tabel 1.1: financieel overzicht Lasten en baten per beleidsproduct Bestuursorganen bestuursondersteuning Burgerzaken Verkiezingen Baten secretarieleges burgerzaken Bestuurlijke samenwerking Bestuursondersteuning raad/rekenk. Lijkbezorging
Rekening 2011 944.913 1.739.553 552.801 61.467 114.474 33.700 81.460 194.121
Totaal lasten
3.722.489
Bestuursorganen bestuursondersteuning Burgerzaken Verkiezingen Baten secretarieleges burgerzaken Bestuurlijke samenwerking Bestuursondersteuning raad/rekenk. Lijkbezorging
Totaal baten Programmaresultaat voor bestemming Stortingen in reserves Onttrekkingen aan reserves Programmaresultaat na bestemming
Begroting Begroting na primitief wijzigingen 2012 2012 978.047 993.815 1.737.188 1.813.638 514.885 514.965 20.076 20.076 89.383 123.394 46.845 46.845 132.419 153.646 138.976 152.056
3.818.435
3.661.558
12.400
12.400
712 21.277 10.219
243.301
269.420
259.687
248.372
39.941
55.020
40.020
0 39.223
296.118
336.840
312.107
319.803
3.426.371 0 -31.389 3.394.982
3.320.979 0 0 3.320.979
3.506.328 0 -37.011 3.469.317
3.341.755 0 -30.521 3.311.234
622 12.209 45
3.657.819
Verschil Rekening begroting/rekening 2012 2012 1.013.571 -19.756 N 1.673.649 139.989 V 509.047 5.918 V 43.105 -23.029 N 97.632 25.762 V 37.659 9.186 V 149.569 4.077 V 137.326 14.730 V
156.877 V 712 V 8.877 V 10.219 V 0V -11.315 N 0V 0V -797 N 7.696 V 164.573 0 -6.490 158.083
V V N V
Tabel 1.2: toelichting mutaties reserves Beleidsproduct Bestuursondersteuning Bestuursondersteuning Baten secr. Leges burgerz.
Omschrijving Boekenonderzoek loonheffing, advieskosten Adm.lasten COA gelden (accountant) Gratis verstrekking ID kaarten
Reserve Alg.reserve BR COA gelden Alg.reserve
Begroting 2012 3.000 0 34.011
Rekening 2012 3.000 6.740 20.781
37.011
30.521
Totaal onttrekkingen aan reserves
Analyse verschil begroting/rekening Het verschil tussen de werkelijk gerealiseerde baten en lasten en de begrote baten en lasten ad. € 158.000 voordelig (na mutatie reserves) kan in grote lijnen als volgt worden verklaard. Bestuursorganen - Lagere vergoeding gemeentebestuur - Lagere advieskosten raad - Lagere verhuiskosten burgemeester - Hogere apparaatskosten i.v.m. uitbreiding griffie
87
€ € € €
21.000 6.000 4.000 15.000
V V V N
Programma 1 - Burger en bestuur -
Financieel
Minderkosten op “diverse posten” raad Hogere storting in de voorziening pensioenen wethouders
€ €
5.000 V 42.000 N
€ € € € €
7.000 11.000 20.000 22.000 10.000
€
85.000 V
€
5.000 N
€ € €
17.000 V 47.000 V 71.000 N
Burgerzaken /Baten secretarieleges burgerzaken - Per saldo lagere apparaatskosten met name voor: Rijbewijzen (€ 9.000 N) Reisdocumenten (€ 32.000 N) Burgerlijke stand/GBA/Straatnaamgev./Nat.wetgeving (€ 27.000 V) Kadaster (€ 20.000 V) - Vergoeding geleverde producten Stichting GBKN (Kadaster)
€ €
6.000 V 10.000 V
Verkiezingen - De extra kosten van de verkiezingen zijn geraamd op “onvoorzien verkiezingen” (zie programma 8) maar wel op dit programma geboekt
€
20.000 N
€
13.000 V
€
11.000 N
Bestuurlijke samenwerking - Door de compensatie van BTW van de Ver. van Groninger gemeenten voor de jaren 2011 en 2012 is op deze post een voordeel behaald van
€
9.000 V
Bestuursondersteuning raad/rekenkamer - Op deze post zit een voordeel i.v.m. het niet gebruiken van studiekosten
€
4.000 V
Lijkbezorging - Vorig jaar is er veel onderhoud gepleegd, dit jaar aanzienlijk minder
€
14.000 V
Diversen, per saldo
€
11.000 V
€
158.000 V
Bestuursondersteuning - Lagere kosten voorlichtingspagina TAC i.v.m. lagere advertentiekosten - Lagere overige voorlichtingskosten (per saldo) - In 2012 zijn er minder kosten gemaakt voor de gemeentelijke website - Lagere kosten voormalig personeel a.g.v. een te hoge raming - Hogere controlekosten a.g.v. dubbele lasten onderwijs (2011 en 2012) - Per saldo minder apparaatskosten toegerekend aan de onderdelen voorlichting, beleidscyclus, beleidsadvisering, secretariaat, vm. personeel, rechtsbescherming en advisering bestuur - Meer juridische beroepsprocedures, voor € 4.000 via collegebesluit gedekt op programma 8 (onvoorzien) - Voordeel op beloningsdifferentiatie, werkelijke kosten op progr. 8 saldo kostenplaatsen. - Lagere apparaatskosten ondernemingsraad - Hogere apparaatskosten handhaving algemeen
Secretarieleges Burgerzaken - Ten opzichte van de raming is er een voordeel op de terugbetaling van kosten van ID kaarten aan burgers van - De opbrengsten van de secretarieleges zijn lager dan begroot. Het verschil wordt met name veroorzaakt door afgifte van minder rijbewijzen
88
V V V V V
Programma 2 - Veiligheid
Financieel
Wat heeft het gekost? Tabel 2.1 geeft de baten en lasten van het programma weer, zowel voor als na de mutaties in de reserves die betrekking hebben op dit programma. Voor een specificatie van de baten en lasten per productgroep en per activiteit wordt verwezen naar het overzicht “recapitulatie programma’s en productgroepen” in de bijlagen. De mutaties in de reserves zijn nader gespecificeerd in tabel 2.2. Voor een meer gedetailleerde specificatie verwijzen wij naar de toelichting behorende bij de staat van reserves en voorzieningen, in de bijlagen. Tabel 2.1: financieel overzicht Begroting Begroting na primitief wijzigingen 2012 2012 800.837 799.837 213.034 292.494
Verschil Rekening begroting/rekening 2012 2012 792.072 7.765 V 332.095 -39.601 N
Lasten en baten per beleidsproduct Brandweer en rampenbestrijding Openbare orde en veiligheid
Rekening 2011 782.055 248.950
Totaal lasten
1.031.005
1.013.871
1.092.331
1.124.167
-31.836 N
87.182 62.364
86.924 51.205
86.924 51.205
88.813 49.672
1.889 V -1.533 N
Totaal baten
149.546
138.129
138.129
138.486
357 V
Programmaresultaat voor bestemming Stortingen in reserves Onttrekkingen aan reserves Programmaresultaat na bestemming
881.459 0 -5.665 875.794
875.742 0 0 875.742
954.202 0 -76.458 877.744
985.681 0 -78.791 906.890
Brandweer en rampenbestrijding Openbare orde en veiligheid
-31.479 0 2.333 -29.146
N V V N
Tabel 2.2: toelichting mutaties reserves Beleidsproduct Openb.orde en veiligheid
Omschrijving Kosten tentenkampen
Reserve BR COA gelden
Totaal onttrekkingen aan reserves
Begroting 2012 76.458
Rekening 2012 78.791
76.458
78.791
Analyse verschil begroting/rekening Het verschil tussen de werkelijk gerealiseerde baten en lasten en de begrote baten en lasten ad € 29.000 nadelig (na mutatie reserves) kan in grote lijnen als volgt worden verklaard: Brandweer en rampenbestrijding - Voordeel op de bijdrage aan de exploitatie RBZG (afrekening RBZG 2011) - Lagere energie en onderhoudskosten brandweerkazernes Ter Apel/Vlagtwedde - Meer apparaatskosten toegerekend (per saldo) - Meer huuropbrengst Brandweerkazernes Ter Apel en Vlagtwedde
€ € € €
4.000 9.000 8.000 2.000
V V N V
Openbare orde en veiligheid - De kosten voor de inzet van stadswachten liggen lager dan geraamd - Er is geen gebruik gemaakt van de inzet van nachtbussen - Er is geen extra opvang voor asielzoekers geregeld - Voordeel afrekening energieverbruik 2011 politiebureau en notariaat Ter Apel - De onderhoudskosten van het gebouw in Ter Apel zijn lager dan geraamd - Meeropbrengst huur + energiekosten politiebureau/notariaat Ter Apel - De doorberekende apparaatskosten zijn aanzienlijk hoger dan begroot - Minder opbrengst leges APV
€ € € € € € € €
6.000 7.000 10.000 5.000 3.000 2.500 68.000 4.000
V V V V V V N N
-
€
2.500 V
€
29.000 N
Diversen, per saldo
89
Programma 3 - Ruimte
Financieel
Wat heeft het gekost? Tabel 3.1 geeft de baten en lasten van het programma weer, zowel voor als na de mutaties in de reserves die betrekking hebben op dit programma. Voor een specificatie van de baten en lasten per productgroep en per activiteit wordt verwezen naar het overzicht “recapitulatie programma’s en productgroepen” in de bijlagen. De mutaties in de reserves zijn nader gespecificeerd in tabel 3.2. Voor een meer gedetailleerde specificatie verwijzen wij naar de toelichting behorende bij de staat van reserves en voorzieningen, in de bijlagen. Tabel 3.1: financieel overzicht Lasten en baten per beleidsproduct Wegen, straten en pleinen Verkeer Openbaar Vervoer Economische zaken Overige agrarische zaken, jacht en visserij Openbaar groen Afval Riolering Milieu Ruimtelijke ordening Volkshuisvesting Grondexploitatie
Totaal lasten
Rekening 2011 2.563.219 266.076 1.482 224.646 0 1.098.370 1.650.642 2.014.532 389.083 421.525 2.206.883 4.433.045
Begroting Begroting na primitief wijzigingen 2012 2012 2.520.710 7.535.064 222.203 235.357 5.008 45.008 168.679 168.711 0 0 1.049.028 1.477.499 1.586.906 1.592.386 2.120.037 2.063.634 432.677 432.678 332.787 390.932 665.692 1.979.622 66.052 62.502
Verschil Rekening begroting/rekening 2012 2012 2.728.247 4.806.817 V 245.807 -10.450 N 0 45.008 V 193.778 -25.067 N 0 0V 1.079.093 398.406 V 1.531.564 60.822 V 1.975.839 87.795 V 326.549 106.129 V 334.163 56.769 V 1.397.204 582.418 V 1.669.863 -1.607.361 N
15.269.503
9.169.779
15.983.393
11.482.107
7.145.416 25.961 0 26.099 398 1.106 1.944.604 2.728.025 10.800 10.609 735.405 1.495.420
14.123 0 0 41.700 515 915 1.848.406 2.524.923 0 0 378.031 66.052
14.124 0 0 41.700 515 915 1.848.406 2.524.923 0 0 264.030 126.052
14.380 8.767 0 170.487 398 41.186 1.828.946 2.522.518 4.131 30.058 183.239 907.554
256 8.767 0 128.787 -117 40.271 -19.460 -2.405 4.131 30.058 -80.792 781.502
Totaal baten
14.123.843
4.874.665
4.820.665
5.711.662
890.997 V
Programmaresultaat voor bestemming Stortingen in reserves Onttrekkingen aan reserves Programmaresultaat na bestemming
1.145.660 201.667 -3.126.184 -1.778.857
4.295.114 44.539 -30.938 4.308.715
11.162.728 455.658 -7.165.946 4.452.440
5.770.445 576.130 -2.607.918 3.738.657
Wegen, straten en pleinen Verkeer Openbaar Vervoer Economische zaken Overige agrarische zaken, jacht en visserij Openbaar groen Afval Riolering Milieu Ruimtelijke ordening Volkshuisvesting Grondexploitatie
90
4.501.286 V
5.392.283 -120.472 -4.558.028 713.783
V V V V N V N N V V N V
V N N V
Programma 3 - Ruimte
Financieel
Tabel 3.2: toelichting mutaties reserves Beleidsproduct Wegen, straten en pleinen Wegen, straten en pleinen Verkeer Openbaar groen Riolering Ruimtelijke ordening Grondexploitatie Grondexploitatie
Omschrijving Mutatie schommelfonds gladheidsbestrijding Bruggen, storting cf. meerjarenplan Verkeerseducatie Runde-Ruiten Aa, grondruil Storting conform GRP Industrieterrein 't Heem, grondverkoop Marktgebouw/VVV TA, storting geb.reserve Grondverkoop / verwijdering lichtmasten
Reserve BR gladheidsbestr BR bruggen/oevers BR aangeg.verpl. AR BR gr.oh.riolering AR geb.BR recr/toer. BR grondzaken
Reconstructie en overname Westerstraat Herinrichting W. Lodewijkstraat Bourtange Parkeerplaats VV Westerwolde Betonnen rijstroken puinwegen Onderzoek openb.verlichting buitengebied Verbeteren toegankelijkheid openbare ruimte Toegankelijkheid openbaar busvervoer Parkeerterrein Winselweg Parkeerterrein Mansholtpark Parkeerplaats Westzijde gemeentehuis Wegenbeheerkaart (kap.lasten) Afsluiting deel Ter Apeler Venen Herinrichting Nederveen Cappelstraat Traverses N366 (Mip 1207) Verkeersonveilige kruisingen Ter Apel Herinrichting P. Rinsemastraat Herinrichting Hoofdstraat Ter Apel Bruggen vm. stad, exploitatielasten Bruggen vm. stad, kapitaallasten Rijbaantekst bij de Klimop Verkeersonderzoek Bourtange Noordelijke promotiedagen Koppeling Runde-Ruiten Aa Updaten 7 bestemmingsplannen Updaten 7 bestemmingsplannen Bestemmingsplan buitengebied Digitalisering tekeningen gem.gebouwen Voorziening particulieren woningverbetering Wonen en leven Woonplan seniorenwoningen Sellingen Waardebehoud onr.goed Oost-Groningen Waardebehoud onr.goed Oost-Groningen Woonplan Wolbers/Weusten Woonplan 't Heem Marktgebouw/toerist info t.l.v. centrumplan Herziening nota grondbeleid Onttrekking centrum Ter Apel per saldo
AR AR AR AR AR AR AR BR recr/toerisme BR COA gelden AR gebonden AR AR AR AR AR BR woonplannen div.reserves BR bruggen/oevers BR bruggen/oevers BR aangeg.verpl. AR BR part.fonds AR AR BR aangeg.verpl. AR AR BR woonplannen BR krimpgelden gebonden AR BR aangeg.verpl. BR krimpgelden BR woonplannen BR woonplannen BR centrum TA BR grondzaken BR Grondzaken
Totaal stortingen in reserves Wegen, straten en pleinen Wegen, straten en pleinen Wegen, straten en pleinen Wegen, straten en pleinen Wegen, straten en pleinen Wegen, straten en pleinen Wegen, straten en pleinen Wegen, straten en pleinen Wegen, straten en pleinen Wegen, straten en pleinen Wegen, straten en pleinen Wegen, straten en pleinen Wegen, straten en pleinen Wegen, straten en pleinen Wegen, straten en pleinen Wegen, straten en pleinen Wegen, straten en pleinen Wegen, straten en pleinen Wegen, straten en pleinen Verkeer Verkeer Economische zaken Openbaar groen Ruimtelijke ordening Ruimtelijke ordening Ruimtelijke ordening Volkshuisvesting Volkshuisvesting Volkshuisvesting Volkshuisvesting Volkshuisvesting Volkshuisvesting Volkshuisvesting Volkshuisvesting Grondexploitatie Grondexploitatie Grondexploitatie
Totaal onttrekkingen aan reserves
Begroting 2012 44.539 284.716 0 0 56.403 0 70.000 0
Rekening 2012 0 285.082 4.000 40.000 56.403 110.000 70.000 10.645
455.658
576.130
93.419 137.024 94.178 237.361 8.957 137.920 88.820 9.500 451.316 1.840 20.000 16.000 401.850 935.000 188.000 14.450 2.350.000 87.155 62.031 1.508 7.500 10.000 428.470 13.488 38.133 6.523 18.881 270.000 239.650 938 90.330 78.122 383.718 237.414 0 6.450 0
15.435 145.468 88.926 234.085 3.032 39.781 0 0 229.585 330 0 11.556 21.586 8.467 0 0 51.750 61.844 23.271 1.508 7.450 0 190 13.488 20.743 3.624 12.365 270.000 37.763 938 53.000 0 382.277 26.502 70.000 6.687 766.268
7.165.946
2.607.919
Analyse verschil begroting/rekening Het verschil tussen de werkelijk gerealiseerde baten en lasten en de begrote baten en lasten ad. € 714.000 voordelig (na mutatie reserves) kan in grote lijnen als volgt worden verklaard. Wegen, straten en pleinen - Door het achterlopen van investeringen op de begroting is een voordeel ontstaan op de lasten van € 4.300.000. Dit wordt met name veroorzaakt door: Herinrichting Hoofdstraat Ter Apel (€ 2.300.000) Herinrichting Nederveen Cappelstraat (€ 380.000) Traverses N366 (€ 926.000)
91
Programma 3 - Ruimte
Financieel
Parkeerterrein Mansholtpark (€ 222.000) Verbeteren toegankelijkheid openbare ruimte (€ 98.000) Toegankelijkheid openbaar busvervoer (€ 89.000) Verkeersonveilige kruisingen (€ 188.000) Hiertegenover staat een lagere onttrekking uit de reserves van hetzelfde bedrag - Op wegen is een voordeel op schadeclaims die vallen onder het eigen risico van de gemeente. Daarnaast zijn de kapitaallasten op wegen lager dan begroot. Per saldo een voordeel van - Lagere apparaatskosten met name op wegen, wegbeplantingen en openbare verlichting, per saldo - Meer traktiekosten op alle onderdelen van wegen, waaronder bermen en sloten - De begrote vacatureruime op bermen en sloten wordt grotendeels ingezet als dekking voor de lasten van vervanging van traktiemiddelen. Die traktiemiddelen zijn onlangs vervangen doch de lasten zijn er pas vanaf 2013, derhalve voordeel - Op wegbeplantingen is een voordeel vooral veroorzaakt doordat de vacatureruimte (€ 21.000) niet is gebruikt voor extra inhuur, en ook de begrote inhuur van o.a. Wedeka dit jaar deels niet nodig bleek. Ook is er minder plantmateriaal aangekocht (€ 10.000). Het totale voordeel bedraagt - Er is een voordeel op energie/beheer en onderhoud van verlichting. Nadat het onderhoudscontract per 1 januari 2012 is beëindigd, is er een tijdelijk contract met een nieuwe beheerder afgesloten voor enkel het meest noodzakelijk onderhoud. Na een nieuwe aanbesteding wordt regulier onderhoud vanaf 1 juni 2013 weer opgepakt en waar nodig ingehaald. - De brugbediening op zondag is nog niet volledig opgestart, terwijl het geld wel al beschikbaar is gesteld. - Voor het straatmeubilair zijn vrijwel geen materialen aangekocht (€ 2.500) en is de begrote vacatureruimte (€ 1.700) ook niet uitgegeven. Ook zijn er minder kosten voor elektra en water (€ 1.600). - De reserve gladheidsbestrijding is opgeheven, derhalve ook geen storting. Dus een voordeel van € 44.000. Het nadeel op de gladheidsbestrijding zelf is € 4.000 - Een is een voordeel op onderhoud van verhardingen door minder uitgevoerd asfaltonderhoud (€ 194.000). Daarnaast is weinig onderhoud gepleegd aan zand- en puinwegen (€ 26.000) maar juist meer onderhoud aan rijwielpaden (€ 3.500). Per saldo een voordeel van Verkeer - Er is een voordeel van € 4.000 voor verkeerseducatie gestort in de “bestemmingsreserve aangegane verplichting” om mee te nemen naar 2013 (B&W 050313). - Hogere apparaatskosten verkeer alsmede minder traktiekosten. Per saldo - Lagere kosten verkeerseducatie 2012 en er zijn minder kosten uitgegeven voor bebording en belijning. Met verrekening van de baten per saldo een voordeel van Openbaar vervoer - Door het achterlopen van investeringen op de begroting is een voordeel ontstaan van € 40.000 (8e wijz. begroting 2012 - bushaltes/abri’s/perrons). Hiertegenover staat ook een lagere onttrekking uit de algemene reserve van hetzelfde bedrag. Economische zaken - Voor de Noordelijke promotiedagen is geen bedrag van € 10.000 onttrokken uit de Bestemmingsreserve Participatiefonds omdat de reserve is opgeheven. Dit nadeel wordt grotendeels opgevangen door een besparing op aquisitiekosten. - Hogere apparaatskosten voor de contacten met het bedrijfsleven, pr en acquisitie (€ 74.216). Daarnaast zijn de apparaatskosten voor het Bedrijvenpark Zuid-Groningen lager dan geraamd (€ 33.944). Ook de apparaatskosten voor de beide markten zijn hoger dan geraamd (€ 1.184). Per saldo een nadeel van - De (door ons voorziene) lening op de 1e fase van het bedrijvenpark is in 2012 afgelost. De vergoeding voor ambtelijke ondersteuning is nog niet verrekend. Dit gebeurt pas als de 2e fase in gebruik is genomen. Per saldo een voordeel van - Nadeel op kapitaallasten door eenmalige extra afschrijving i.v.m. sloop markt-
92
€
-
€
14.000 V
€ €
53.000 V 38.000 N
€
47.000 V
€
63.000 V
€
90.000 V
€
6.000 V
€
7.000 V
€
40.000 V
€
216.000 V
€ €
20.000 N
€
14.000 V
€
-
€
4.000 N
€
42.000 N
€
127.000 V
Programma 3 - Ruimte
Financieel
gebouw Ter Apel (€ 4.720). Daarnaast zit er een voordeel op salariskosten voor beide markten (€ 13.525) doordat gemeentepersoneel tijdelijk de rol van marktmeester vervult. Ook zit er een voordeel op onderhoud aggregaat beide markten. Daarnaast valt de energienota € 3.000 tegen. De opbrengst van de marktgelden voor beide markten zijn lager dan geraamd (€ 1.356). Per saldo een voordeel van Openbaar groen - Door een grondruil Runde-Ruiten Aa is er een opbrengst ontstaan van € 40.000. Dit bedrag is gestort in de algemene reserve - Hogere apparaatskosten openbaar groen. Daarentegen zijn de traktiekosten lager dan geraamd. Per saldo een nadeel van - Nadeel op kosten van civieltechniek, vooral door inhuur meer personeel Wedeka van € 19.000. Het bouwkundig onderhoud is lager dan geraamd (€ 4.500), maar dit wordt op het product volkshuisvesting verrekend met de voorziening. Er is meer uitgegeven aan dienstkleding (€ 3.500). Per saldo een nadeel van Afval - Minder verleende kwijtscheldingen - Hogere apparaatskosten afvalinzameling en lagere tractiekosten van per saldo - Er is sprake van voordelen op asbestinzameling (€ 8.000), glasbakken (€ 4.500) en op de garantieregeling voor verenigingen voor oud papier (€ 18.000). Nadelen zijn er op wit- en bruingoed (€ 6.000) en grofvuil (€ 27.000). Het voornaamste verschil zit echter in lagere tonnages bij huishoudelijk afval, waarbij het voordeel oploopt tot zo’n € 47.000. Riolering - Lagere apparaatskosten riolering (€ 29.062) en lagere traktiekosten (€ 8.668) - Kapitaallasten (rentedeel) zijn lager dan geraamd - Nadeel op civieltechniek door vrij veel storingen, onderhoud neemt toe vanwege inhaalslag (vervanging en reparatie noodzakelijk, staat gepland) Milieu - Lagere apparaatskosten milieu, onder meer door een verschuiving van de tijdsbesteding naar handhaving algemeen. - Voordeel op kosten beheer geluidszones (€ 2.530)afhankelijk van bedrijfsvestigingen. Er zijn geen nieuwe bodemonderzoeksrapporten opgestart, waardoor een voordeel op deze post ontstaat (€ 3.200). Ruimtelijke ordening - Er is grond verkocht op het Industrieterrein ’t Heem voor € 110.000. Daarnaast is door het achterlopen van investeringen op de begroting een voordeel ontstaan op de lasten van € 20.289. Dit wordt met name veroorzaakt door: - het updaten van 7 bestemmingsplannen € 17.390; - bestemmingsplan buitengebied € 2.899; Hiertegenover staat een storting in de algemene reserve van € 110.000 en een lagere onttrekking uit de reserves van € 20.289 - Hogere apparaatskosten met name op algemene ruimtelijke ordeningsbeleid - Van de provincie Groningen, het waterschap Hunze en Aa’s en de gemeente Stadskanaal is per saldo een POP bijdrage ontvangen van € 23.752. De proceskosten van het POP bedragen € 15.725. Per saldo dus een voordeel - Het tekort op bestemmingsplannen wordt gedekt uit het overschot op advieskosten volkshuisvesting (B&W 150113) Volkshuisvesting - Door het achter lopen van de digitalisering tekeningen gem.gebouwen is hiervoor in 2012 € 6.500 minder uitgegeven; de onttrekking uit de reserves is voor hetzelfde bedrag ook lager - Het saldo op bouwkundig onderhoud ten opzichte van het meerjarenplan van alle gemeentelijke gebouwen wordt verrekend met de voorziening groot
93
€
€
10.000 V
-
€
10.000 N
€
20.000 N
€ €
16.000 V 23.000 N
€
49.000 V
€ €
38.000 V 76.000 V
€
26.000 N
€
100.000 V
€
6.000 V
€ €
27.000 N
€
8.000 V
€
24.000 N
€
-
Programma 3 - Ruimte
Financieel
onderhoud gemeentelijke objecten . Per saldo een storting in de voorziening. Op de overige programma’s/producten staan voordelen voor in totaal hetzelfde bedrag. - De onderhoudskosten van woningen vm.woningbedrijf zijn lager dan begroot - Door het achter lopen van investeringen op de begroting is een voordeel ontstaan op de lasten van het product Volkshuisvesting van bijna € 529.692. Dit wordt met name veroorzaakt door: - Wonen en leven € 201.887 - waardebehoud onroerend goed Oost-Groningen € 115.452 - Woonplan Wolbers/Weusten € 1.441 - Woonplan ’t Heem € 210.912 Hiertegenover staat een lagere onttrekking uit de reserves van hetzelfde bedrag - Lagere apparaatskosten op de producten van Volkshuisvesting - Lagere advieskosten voor volkshuisvestingswetgeving wordt gebruikt als dekking voor bestemmingsplannen (B&W 150113) - Bij de 1e bestuursrapportage is de opbrengst bouwvergunningen fors naar Beneden bijgesteld met € 114.000. We zijn nog te optimistisch geweest - De subsidie aan huurdersverenigingen is niet betaald omdat de verplichtingen onvoldoende worden nagekomen (voordeel € 4.000). Daarnaast valt de huuropbrengst van woningen € 5.500 tegen. Alleen Dorpsstraat 19 en Havenstraat 1 worden nog verhuurd. Ook is op begrotingsbasis € 8.500 als onttrekking uit de voorziening woningen vm. woningbedrijf geraamd. Deze voorziening is echter opgeheven dus een nadeel.
€ €
68.000 N 7.000 V
€ €
69.000 V
€
26.000 V
€
57.000 N
€
10.000 N
Grondexploitatie - Er is een nadeel op post grondexploitatie van per saldo € 825.860 . Ter dekking van dit saldo is er een bedrag onttrokken aan de bestemmingsreserve grondzaken van € 755.860, gespecificeerd als volgt: - onttrekking t.b.v. centrum Ter Apel per saldo € 766.268 ; - onttrekking t.b.v. herziening nota grondbeleid € 237 ; - storting grondverkoop/verwijdering lichtmasten -/-€ 10.645 . Verder is er nog een bedrag van € 70.000 onttrokken uit de Bestemmingsreserve “revitalisering centrum Ter Apel” zijnde de kosten van het marktgebouw/toerist info t.l.v. centrumplan Ter Apel. Na deze onttrekkingen/stortingen is het product Grondexploitatie in evenwicht
€
-
Diverse kosten, afrondingen
€
1.000 V
€
714.000 V
94
Programma 4 - Werk en inkomen
Financieel
Wat heeft het gekost? Tabel 4.1 geeft de baten en lasten van het programma weer, zowel voor als na de mutaties in de reserves die betrekking hebben op dit programma. Voor een specificatie van de baten en lasten per productgroep en per activiteit wordt verwezen naar het overzicht “recapitulatie programma’s en productgroepen” in de bijlagen. De mutaties in de reserves zijn nader gespecificeerd in tabel 4.2. Voor een meer gedetailleerde specificatie verwijzen wij naar de toelichting behorende bij de staat van reserves en voorzieningen, in de bijlagen. Tabel 4.1: financieel overzicht Lasten en baten per beleidsproduct Bijstandsverlening Werkgelegenheid Maatschappelijke begeleiding en advies
Totaal lasten Bijstandsverlening Werkgelegenheid Maatschappelijke begeleiding en advies
Totaal baten Programmaresultaat voor bestemming Stortingen in reserves Onttrekkingen aan reserves Programmaresultaat na bestemming
Rekening 2011 2.885.575 9.474.327 546.926
Begroting Begroting na primitief wijzigingen 2012 2012 2.599.907 2.895.557 9.163.669 8.947.725 385.541 410.540
Verschil Rekeningbegroting/rekening 2012 2012 3.062.088 -166.531 N 9.120.056 -172.331 N 442.310 -31.770 N
12.906.828
12.149.117
12.253.822
12.624.453
2.033.501 8.935.313 147.381
1.516.002 8.754.000 40.000
1.716.002 8.821.013 40.000
2.478.053 8.692.661 -16.837
-370.631 N 762.051 V -128.352 N -56.837 N 576.862 V
11.116.195
10.310.002
10.577.015
11.153.877
1.790.633 598.932 -1.317.073 1.072.492
1.839.115 0 -437.436 1.401.679
1.676.807 0 -503.012 1.173.795
1.470.577 531.132 -514.991 1.486.718
206.230 -531.132 11.979 -312.923
V N V N
Tabel 4.2: toelichting mutaties reserves Beleidsproduct Bijstandsverlening Bijstandsverlening
Omschrijving Mutatie vorderingen WWB Aanvulling gebundelde uitk. a.g.v. tekort 2011
Reserve BR ink.deel WWB BR ink.deel WWB
Begroting 2012 0 0
Rekening 2012 55.960 475.172
0
531.132
Tekort gebundelde uitkering Hogere lasten bijz.bijstand (prim.begroot) Bijz.bijstand kwetsbare groepen (sept.circ.'11) Kosten work-first (resultaatbestemming 2011) Tekort schuldhulpverlening Tekort vluchtelingen
BR ink.deel WWB BR bijz.bijstand BR bijz.bijstand BR ink.deel WWB BR ink.deel WWB BR vluchtelingen
405.807 65.000 -49.424 0 70.000 11.629
393.362 0 0 40.000 70.000 11.629
503.012
514.991
Totaal stortingen in reserves Bijstandsverlening Bijstandsverlening Bijstandsverlening Werkgelegenheid Maatsch.begel. en advies Maatsch.begel. en advies
Totaal onttrekkingen aan reserves
Analyse verschil begroting/ rekening Het verschil tussen de werkelijk gerealiseerde baten en lasten en de begrote baten en lasten ad. € 313.000 nadelig (na mutatie reserves) kan in grote lijnen als volgt worden verklaard. Bijstandsverlening - Het nadeel op de gebundelde uitkering van € 392.000 (begroot nadeel € 408.000) is onttrokken uit de BR inkomensdeel WWB. Daarnaast is een nadeel ad € 2.000 (begroot € 3.000 V) behaald op de bijstand zelfstandigen voor zover het niet onder de gebundelde uitkering valt. Dit nadeel is ook onttrokken uit deze reserve. - Voor het tekort op de gebundelde uitkering 2011 is met succes een beroep gedaan op het garantiefonds. Dit heeft geleid tot een niet begrote bate van € 475.000. Dit bedrag is evenals de mutatie vordering WWB ad € 56.000
95
€
-
Programma 4 - Werk en inkomen -
-
-
Financieel
gestort in de BR inkomensdeel WWB. De apparaatskosten zijn fors hoger (€ 30.000 N), met name op het onderdeel fraudebestrijding doordat er meer zelf is gedaan (€ 5.000 V op uitbesteed werk). Dit betreft een verschuiving met andere producten. Tevens nog een overschrijding vanwege de uitvoering van werkzaamheden in en door de gemeente Stadskanaal (€ 21.000 N). Dekking bestaat deels uit de vacatureruimte (zie hiervoor progr. 8 “saldo kostenplaatsen”). De lasten bijzondere bijstand zijn fors lager dan begroot. Er heeft dan ook geen onttrekking uit de BR categoriale bijzondere bijstand plaatsgehad (begroot € 16.000). De lagere kosten worden onder meer veroorzaakt door: Beperking aantal vergoedingssoorten; Verlaging inkomensgrens van 115% naar 110% van de bijstandsnorm. Voordeel op de rijksvergoeding advieskosten doordat bij de begroting een deel van de kosten niet vergoed werd geacht. Lagere overige kosten.
Werkgelegenheid - Het tekort op het werkdeel WWB 2012 bedraagt € 430.000 . Dit wordt gedekt door het opnemen van een vordering op het ministerie van SZW ter grootte van € 100.000. Het tekort kan namelijk voor 25 % van het participatiebudget 2012 worden doorgeschoven en verrekend met het budget voor 2013. Tevens kan € 35.000 ten laste van de voorziening werkdeel worden gebracht. De raad wordt voorgesteld om het resterende nadeel ad € 295.000 via resultaatbestemming te dekken uit de BR inkomensdeel WWB (B&W 260313). Het nadeel wordt veroorzaakt door de afwikkeling van het project 60+. - Voordeel ad € 29.000 ten opzichte van begroot op het onderdeel WSW. Dit voordeel zal worden ingezet als dekking van het tekort op inburgering (zie onderdeel maatschappelijke begeleiding en advies). Maatschappelijke begeleiding en advies - Lagere apparaatskosten met name op de onderdelen Wet inburgering nieuwkomers en participatie regeling - Over de jaren 2007 t/m 2009 heeft een nadelige afrekening WIN plaatsgevonden ad € 159.000. Dit wordt veroorzaakt door minder gerealiseerde trajecten terwijl de kosten wel zijn gemaakt . Dekking bestaat uit; vrijval reservering WIN (€ 32.000); onttrekking uit voorziening traject begeleiding ( € 33.000); positief saldo WSW 2012 (zie werkgelegenheid) De raad wordt voorgesteld om het resterende nadeel ad € 65.000 via resultaatbestemming te dekken uit de BR opvang vluchtelingen (B&W 260313) - Het nadelig saldo WIN 2012 bedraagt € 56.000. Dit wordt onder meer veroorzaakt door meer deelnemers en hogere uitvoeringskosten. Er bestaat nog een discussie over de juistheid van de in rekening gebrachte trajectprijzen. Mogelijk vindt in de loop van 2013 nog creditering van nota’s plaats. Ook hier vindt de uiteindelijke rijks afrekening plaats op basis van de gerealiseerde trajecten. Diversen, per saldo
€
-
€
46.000 N
€
65.000 V
€ €
8.000 V 9.000 V
€
295.000 N €
29.000 V
€
56.000 V
€
29.000 N
€
65.000 N
€
56.000 N
€
11.000 V
€ 313.000 N
96
Programma 5 - Zorg
Financieel
Wat heeft het gekost? Tabel 5.1 geeft de baten en lasten van het programma weer, zowel voor als na de mutaties in de reserves die betrekking hebben op dit programma. Voor een specificatie van de baten en lasten per productgroep en per activiteit wordt verwezen naar het overzicht “recapitulatie programma’s en productgroepen” in de bijlagen. De mutaties in de reserves zijn nader gespecificeerd in tabel 5.2. Voor een meer gedetailleerde specificatie verwijzen wij naar de toelichting behorende bij de staat van reserves en voorzieningen, in de bijlagen. Tabel 5.1: financieel overzicht Lasten en baten per beleidsproduct Maatschappelijke begeleiding en advies Sociaal cultureel werk Volksgezondheid
Rekening 2011 4.991.710 65.003 668.022
Begroting Begroting na primitief wijzigingen 2012 2012 4.844.457 5.492.907 54.014 55.942 621.669 667.885
Verschil Rekeningbegroting/rekening 2012 2012 5.452.287 40.620 V 70.951 -15.009 N 653.596 14.289 V
Totaal lasten
5.724.735
5.520.140
6.216.734
6.176.834
39.900 V
Maatschappelijke begeleiding en advies Sociaal cultureel werk Volksgezondheid
2.833.353 242 400.198
2.850.608 0 293.641
2.744.734 0 0
2.832.615 0 54.317
87.881 V 0V 54.317 V
Totaal baten
3.233.793
3.144.249
2.744.734
2.886.932
142.198 V
Programmaresultaat voor bestemming Stortingen in reserves Onttrekkingen aan reserves Programmaresultaat na bestemming
2.490.942 86.068 -145.104 2.431.906
2.375.891 0 -52.673 2.323.218
3.472.000 0 -695.318 2.776.682
3.289.903 10.000 -682.126 2.617.777
182.097 -10.000 -13.192 158.905
V N N V
Tabel 5.2: toelichting mutaties reserves Beleidsproduct Volksgezondheid
Omschrijving Nota jeugd en alcoholmatiging
Reserve BR aangeg.verpl.
Begroting 2012 0
0
10.000
Overname hulpmiddelen Harting-bank Nadelige afrekening WMO 2011 Pluspakket mantelzorg (1e burap) Hoger budget Regio Taxiplus Verhoging vergoeding leden adviesraad WMO Begeleiding aanbesteding Legionella preventie gem.gebouwen (kap.lasten) Herinrichting pand begeleid wonen Nota jeugd en alcoholmatiging Project wonen/zorg/welzijn Ter Apel
BR WMO BR WMO BR WMO BR WMO BR WMO BR WMO gebonden ABR BR aangeg.verpl. BR aangeg.verpl. BR woonplannen
494.441 26.112 12.495 74.395 2.420 0 52.673 1.942 16.340 14.500
494.441 26.112 10.750 74.395 2.420 5.690 52.673 1.942 0 13.703
695.318
682.126
Totaal stortingen in reserves Maatsch.begel. en advies Maatsch.begel. en advies Maatsch.begel. en advies Maatsch.begel. en advies Maatsch.begel. en advies Maatsch.begel. en advies Volksgezondheid Volksgezondheid Volksgezondheid Volksgezondheid
Totaal onttrekkingen aan reserves
Rekening 2012 10.000
Analyse verschil begroting/rekening Het verschil tussen de werkelijk gerealiseerde baten en lasten en de begrote baten en lasten ad. € 159.000 voordelig (na mutatie reserves) kan in grote lijnen als volgt worden verklaard. Sociaal cultureel werk - Hoger apparaatskosten. Verschuiving met andere producten. Volksgezondheid - Voordeel op het onderdeel centra voor jeugd en gezin ad € 49.000. Dit wordt veroorzaakt door een lagere doorbetaling rijksbijdrage JGZ dan
97
€ 17.000 N
Programma 5 - Zorg
-
-
Financieel
begroot (€ 15.000 V) en een voordeel op centrum voor jeugd en gezin ad € 31.000 V. Met ingang van 2013 is de BDU uitkering JGZ omgezet in een decentralisatie uitkering JGZ (via het gemeentefonds). Van de gemeente Groningen ontvangt de Regio Stadskanaal/Vlagtwedde een subsidie MO, OGGZ middelen. De gemeente Stadskanaal doet dienst als regiogemeente. Dit betekent dat Stadskanaal de subsidie ontvangt en de verdeling en verantwoording organiseert. Vlagtwedde heeft € 41.833,van de gemeente Stadskanaal ontvangen. Deze subsidie is geheel ingezet voor het Centrum Jeugd, Gezin en Veiligheid. Specifiek voor de onderdelen Projectleiding/coördinatie OGGz/CJGV + ex-gedetineerden en administratie OGGz/CJGV. De uitvoering van het krediet nota jeugd en alcoholmatiging is doorgeschoven naar 2013. Dit leidt tot een voordeel van € 26.000. Hier tegenover staat ook een lagere onttrekking uit de reserves
Maatschappelijke begeleiding en advies - Lagere apparaatskosten voor m.n. ouderenbeleid. Verschuiving met andere producten. - Op het product WMO is ten opzichte van begroot een voordeel behaald van € 114.000. Dit bestaat ondermeer uit: Hogere eigen bijdragen doordat in 2012 over meer zaken een eigen bijdrage is geheven in combinatie met een hogere eigen bijdragen per km c.q. hoger opstarttarief (€ 88.000 V); Voor ten onrechte verstrekte voorzieningen is geen raming opgenomen. Met ingang van 2013 overigens wel ( € 7.000 V); Hogere apparaatskosten (€ 49.000 N); Lagere lasten door de gunstige aanbestedingen huishoudelijke hulp en door het aanscherpen van het toekenningsbeleid (€ 68.000 V). De raad wordt voorgesteld om dit voordeel ad € 114.000 via resultaatbestemming toe te voegen aan de BR WMO (B&W 020413) Diversen, per saldo
€ 49.000 V
€
-
€
-
€ 19.000 V
€ 114.000 V
€
6.000 N
€ 159.000 V
98
Programma 6 - Toerisme en cultuur
Financieel
Wat heeft het gekost? Tabel 6.1 geeft de baten en lasten van het programma weer, zowel voor als na de mutaties in de reserves die betrekking hebben op dit programma. Voor een specificatie van de baten en lasten per productgroep en per activiteit wordt verwezen naar het overzicht “recapitulatie programma’s en productgroepen” in de bijlagen. De mutaties in de reserves zijn nader gespecificeerd in tabel 6.2. Voor een meer gedetailleerde specificatie verwijzen wij naar de toelichting behorende bij de staat van reserves en voorzieningen, in de bijlagen. Tabel 6.1: financieel overzicht Begroting Begroting na primitief wijzigingen 2012 2012 555.603 557.603 292.721 292.722 836.143 1.027.534 444.486 502.860 383.006 440.500 218.912 286.456 400.483 565.651 330.466 459.241
Verschil Rekeningbegroting/rekening 2012 2012 559.454 -1.851 N 267.505 25.217 V 907.832 119.702 V 520.285 -17.425 N 436.719 3.781 V 318.167 -31.711 N 361.779 203.872 V 396.193 63.048 V
Lasten en baten per beleidsproduct Openbare bibliotheek Vormings- en ontwikkelingswerk Sport Zwembaden Groene sportvelden en terreinen Kunst en cultuur Oudheidkunde/musea Recreatie en toersime
Rekening 2011 551.957 269.003 772.800 415.900 382.658 252.001 857.160 411.558
Totaal lasten
3.913.037
3.461.820
4.132.567
3.767.933
Openbare bibliotheek Vormings- en ontwikkelingswerk Sport Zwembaden Groene sportvelden en terreinen Kunst en cultuur Oudheidkunde/musea Recreatie en toerisme
0 0 67.845 106.619 18.672 1.956 24.793 96.892
0 0 65.719 103.790 34.370 0 13.993 2.745
0 0 65.719 103.790 34.370 0 13.993 2.745
0 0 58.400 56.756 28.961 46 17.610 36.788
Totaal baten
316.777
220.617
220.617
198.562
3.596.260 206.663 -909.354 2.893.569
3.241.203 0 -214.260 3.026.943
3.911.950 0 -680.859 3.231.091
3.569.371 89.466 -354.252 3.304.585
Programmaresultaat voor bestemming Stortingen in reserves Onttrekkingen aan reserves Programmaresultaat na bestemming
364.634 V 0 0 -7.319 -47.034 -5.409 46 3.617 34.043
V V N N N V V V
-22.055 N 342.579 -89.466 -326.607 -73.494
V N N N
Tabel 6.2: toelichting mutaties reserves Beleidsproduct Sport Sport Sport Kunst en cultuur Oudheidkunde/musea Oudheidkunde/musea
Omschrijving Verenigingsondersteuning, Mip 903 Berging gymlokalen, terug naar vrije reserve Speeltoestellen, terug naar vrije reserve Informatiebrochure cultuur Voorbereidingskosten barak Sellingerbeetse Stelmakerij, structurele lasten
Reserve BR aangeg.verpl. AR AR BR aangeg.verpl. BR aangeg.verpl. BR aangeg.verpl.
Natte horizon, verkoop stortsteen Oeverbescherming vesting Bourtange Herinrichting terrein nabij 's Lands Huys Inspectie gebouwen vesting Bourtange Oude Stelmakerij Sellingen (kap.lasten) Verbouwing infocentrum Bourt. (kap.lasten)
AR AR AR BR aangeg.verpl. geb.AR geb.BR recr./toer.
Totaal stortingen in reserves Oudheidkunde/musea Oudheidkunde/musea Oudheidkunde/musea Oudheidkunde/musea Oudheidkunde/musea Oudheidkunde/musea
99
Begroting 2012 0 0 0 0 0 0
Rekening 2012 7.000 52.724 7.742 4.000 3.000 15.000
0
89.466
-6.500 233.919 52.500 10.000 7.250 2.485
295 90.760 11.882 10.000 0 2.485
Programma 6 - Toerisme en cultuur
Beleidsproduct Recreatie en toerisme Recreatie en toerisme Recreatie en toerisme Recreatie en toerisme Recreatie en toerisme Recreatie en toerisme Recreatie en toerisme Groene sportvelden en terr Groene sportvelden en terr Sport Sport Sport Sport Sport Sport Sport Sport Sport Sport Zwembaden Zwembaden Kunst en cultuur Kunst en cultuur
Financieel
Omschrijving Verhoging bijdrage agenda v/d Veenkoloniën Moekesgat, voorbereiding Agenda v/d Veenkoloniën 2010 en 2011 St.Promotie Westerwolde, toeristische enquete Beleidsplan "Westerwolde op de kaart" VVV kantoor TA (kap.lasten) Dagrecreatief terrein Sell.beetse (kap.lasten) Kunstgrasveld Ter Apel Kunstgrasveld Ter Apel, kapitaallasten Locatieonderzoek manage Ter Apel NASB Valmat gymlokaal Sellingen Naaldvilt gymzaal de Vlinder Uitbreiding toestelbergingen Berging gymlokalen, afsluiten krediet Speeltoestellen, afsluiten krediet Renovatie sporthal Ter Apel (kap.lasten) Speeltoestellen (kap.lasten) Renovatie sporthal Ter Apel (kap.lasten) Zwembad Sell., bassinafdekking (kap.lasten) Zwembad TA, entree/duikplank (kap.lasten) Activiteiten prov. 5 mei viering Uitvoering cultuurnota
Reserve AR AR BR aangeg.verpl. BR recr./toerisme BR recr./toerisme geb.BR recr./toer. geb.BR recr./toer. AR geb.AR BR aangeg.verpl. BR aangeg.verpl. BR aangeg.verpl. BR onderwijshuisv geb.AR geb.AR geb.AR geb.AR geb.AR geb.BR sport geb.AR geb.BR sport BR jeugd 12-21 jr BR aangeg.verpl.
Totaal onttrekkingen aan reserves
Begroting 2012 18.800 86.650 20.000 8.250 8.000 5.875 646 34.725 24.074 15.000 122.810 1.250 8.400 3.128 0 0 1.992 3.775 6.000 2.233 1.127 1.870 6.600
Rekening 2012 0 9.559 20.000 8.250 8.000 0 646 34.725 24.074 15.000 22.097 1.250 5.581 6.360 52.724 7.742 1.992 3.001 6.000 2.233 1.127 1.870 6.600
682.871
356.265
Analyse verschil begroting/rekening Het verschil tussen de werkelijk gerealiseerde baten en lasten en de begrote baten en lasten ad. € 73.000 nadelig (na mutatie reserves) kan in grote lijnen als volgt worden verklaard. Vormings- en ontwikkelingwerk - Lagere apparaatskosten. Verschuiving met andere producten.
€
25.000 V
Kunst en cultuur - Hogere apparaatskosten. Verschuiving met andere producten.
€
40.000 N
€
13.000 N
€ €
13.000 V 25.000 N
€ €
9.000 V 15.000 N
€ €
19.000 N 22.000 N
€ €
14.000 V 19.000 V
€
16.000 N
Zwembaden Per saldo nadelige exploitatie zwembad Ter Apel ad € 20.000 o.a. door: Hogere energielasten; Voordeel op bouwkundig onderhoud. Verrekening vindt plaats met de voorziening op progr.3, onderdeel volkshuisvesting Lagere opbrengst entreegelden (o.a. correctie op 2011 € 14.000 N). Per saldo nadelige exploitatie zwembad Sellingen ad € 45.000 o.a. door: Voordeel door een voordelige afrekening water en lagere traktiekosten Nadeel op salariskosten personeel derden Nadeel op bouwkundig onderhoud. Verrekening vindt plaats met de voorziening op progr.3, onderdeel volkshuisvesting Lagere opbrengst entreegelden (o.a. correctie op 2011 € 13.000 N). Groene sportvelden en terreinen - Voordeel op kapitaallasten door achterlopen van de bouw kleedkamers en scheidsrechters ruimte Vlagtwedde. - Voordeel op apparaatskosten. Verschuiving met andere producten. - De hogere lasten van sportterrein ’t Heem worden onder meer veroorzaakt door hogere CT lasten voor kunstgras (€ 13.000 N).
100
Programma 6 - Toerisme en cultuur -
Financieel
Het nadeel op de sportterreinen Sellingen (€ 8.000), Bourtange (€ 8.000) en ’t Heem (€ 7.000) wordt met name veroorzaakt door hogere CT lasten.
Recreatie en toerisme - Door het achterblijven van de investeringen in de herontwikkeling van Moekesgat is een voordeel ontstaan van € 77.000. Hier staat tegenover een lagere onttrekking uit de algemene reserve. - De verhoogde bijdrage voor de agenda v/d veenkoloniën bleek niet nodig. (€ 19.000). Hier staat tegenover een lagere onttrekking uit de alg.reserve - De in 2010 en 2011 gereserveerde solidariteitsbijdragen voor de agenda voor de veenkoloniën blijken niet nodig. - Nadeel op apparaatskosten. Verschuiving met andere producten. Oudheidkunde/musea - Door het achterblijven van de investeringen is er een voordeel ontstaan op de lasten bij de begroting van: Oeverbescherming vesting Bourtange (€ 143.000) Herinrichting terrein nabij ’s lands Huys (€ 41.000) Oude stelmakerij (€ 7.000) Hier staat tegenover een lagere onttrekking uit de reserves. - Hoger bouwkundig onderhoud voor de restauratie van de molen Ter Haar ( € 24.000) en de vesting Bourtange ( € 11.000 ). Verrekening vindt plaats met de voorziening op progr.3, onderdeel volkshuisvesting. - De geraamde onderhoudsvergoeding vesting Bourtange is niet meer nodig omdat hiervoor een voorziening is gevormd. - Voordeel op onderhoudskosten molen Bourtange. - Het voordeel op de apparaatskosten bedraagt Sport - De geraamde (en tot en met 2012 opgespaarde) gemeentelijke bijdragen voor het NASB project bedragen in totaal € 185.000; hiervan is in 2012 € 84.000 uitgegeven, zodat het verschil ad. € 101.000 via de BR aangegane verplichtingen wordt overgebracht naar het begrotingsjaar 2013. Dit komt tot uitdrukking door een onttrekking uit deze reserve van € 22.000 in plaats van de geraamde onttrekking van € 123.000 . - De bijdrage voor verenigingsondersteuning gaat voor € 7.000 via de BR aangegane verplichtingen mee naar 2013. - Het nadeel op de apparaatskosten bedraagt - Lagere lasten sporthal Ter Apel door m.n.: Hogere salariskosten i.v.m. overuren (€ 11.000 N); Hogere onderhoudskosten m.n. door plaatsen nieuwe scheidingswand (€ 53.000 N). Verrekening vindt plaats met de voorziening op programma 3 , onderdeel volkshuisvesting. Lagere huuropbrengsten (€ 7.000 N). - Het voordeel op de sportzaal Vlagtwedde wordt m.n. veroorzaakt door: Voordeel op CT, energie en inhuur personeel (€ 14.000 V); Lagere onderhoudskosten (€ 30.000 V). Dit voordeel wordt verrekend met de voorziening op programma 3, onderdeel volkshuisvesting. - Een totaal voordeel op de gymlokalen van € 45.000 V. Dit komt vooral door: Lager bouwkundig onderhoud gymlokaal Vlinder (€ 7.000 V), Kapelweg (€ 6.000 V), Sellingen (€ 8.000 V), Bourtange (€ 8.000 V) en TAK (€ 6.000 V). Deze voordelen worden verrekend met de voorziening op programma 3, onderdeel volkshuisvesting. Forse voordelige afrekening energiekosten gymlokaal Kapelweg € 6.000 Diversen, per saldo
101
€
23.000 N
€ € € €
€
20.000 V 26.000 N
-
€
35.000 N
€ € €
12.000 V 8.000 V 17.000 V
€
-
€ €
12.000 N
€
76.000 N
€
54.000 V
€
45.000 V
€ €
13.000 V 73.000 N
Programma 7 - Educatie
Financieel
Wat heeft het gekost? Tabel 7.1 geeft de baten en lasten van het programma weer, zowel voor als na de mutaties in de reserves die betrekking hebben op dit programma. Voor een specificatie van de baten en lasten per productgroep en per activiteit wordt verwezen naar het overzicht “recapitulatie programma’s en productgroepen” in de bijlagen. De mutaties in de reserves zijn nader gespecificeerd in tabel 7.2. Voor een meer gedetailleerde specificatie verwijzen wij naar de toelichting behorende bij de staat van reserves en voorzieningen, in de bijlagen. Tabel 7.1: financieel overzicht Begroting Begroting na primitief wijzigingen 2012 2012 4.519.501 4.530.573 450.531 479.601 401.062 445.057 881.925 1.140.749 114.827 114.827 396.378 411.639 679.324 745.645
Verschil Rekeningbegroting/rekening 2012 2012 5.225.332 -694.759 N 462.257 17.344 V 641.710 -196.653 N 1.120.859 19.890 V 110.788 4.039 V 348.662 62.977 V 920.879 -175.234 N
Lasten en baten per beleidsproduct Openbaar basisonderwijs Bijzonder basisonderwijs Voortgezet onderwijs Lokaal bestuurlijke onderwijstaken Volwasseneneducatie Sociaal cultureel werk Kinderopvang
Rekening 2011 5.261.702 499.686 299.771 1.397.610 115.400 320.504 587.694
Totaal lasten
8.482.367
7.443.548
7.868.091
8.830.487
-962.396 N
Openbaar basisonderwijs Bijzonder basisonderwijs Voortgezet onderwijs Lokaal bestuurlijke onderwijstaken Volwasseneneducatie Sociaal cultureel werk Kinderopvang
4.287.511 0 50.946 3.365.693 112.144 3.332 78.893
3.942.472 0 52.763 176.500 111.700 1.725 37.235
3.970.482 0 52.763 346.948 111.700 1.725 37.235
5.205.322 0 49.129 710.533 106.823 3.385 59.232
1.234.840 0 -3.634 363.585 -4.877 1.660 21.997
Totaal baten
7.898.519
4.322.395
4.520.853
6.134.424
1.613.571 V
Programmaresultaat voor bestemming Stortingen in reserves Onttrekkingen aan reserves Programmaresultaat na bestemming
583.848 3.166.903 -903.267 2.847.484
3.121.153 245.556 -247.624 3.119.085
3.347.238 319.233 -417.354 3.249.117
2.696.063 1.085.069 -662.716 3.118.416
651.175 -765.836 245.362 130.701
V V N V N V V
V N V V
Tabel 7.2: toelichting mutaties reserves Beleidsproduct Openbaar basisonderwijs Openbaar basisonderwijs Openbaar basisonderwijs Openbaar basisonderwijs Openbaar basisonderwijs Openbaar basisonderwijs Openbaar basisonderwijs Openbaar basisonderwijs Openbaar basisonderwijs Openbaar basisonderwijs Openbaar basisonderwijs Openbaar basisonderwijs Openbaar basisonderwijs Lokaal best.onderwijstaken Lokaal best.onderwijstaken Lokaal best.onderwijstaken
Omschrijving Storting rijksvergoeding ICT Storting rijksvergoeding meubilair Storting rijksvergoeding leermiddelen Storting Rijksvergoeding NOAT Storting Rijksvergoeding LGF en cultuur Storting rijksvergoeding ABB Storting vergoeding PO-onderwijs asielzoekers Storting Rijksvergoeding pers.bel de Vlinder Storting saldo personeelsformatie/-kosten Storting ontvangen ziekengeld Storting rijksvergoeding mat.instandhouding Storting rijksvergoeding mat.instandhouding Aanvulling tekort BR ICT OBS Storting vergoeding VO-onderwijs Onderzoek verzelfstandiging OBS Zorgfonds basisonderwijs 2-12 jaar
Totaal stortingen in reserves
102
Reserve BR ICT OBS BR meub.OBS BR leermidd.OBS BR leermidd.OBS BR leermidd.OBS BR nw.beleidsw. BR pers.beleid BR pers.beleid BR pers.beleid BR pers.beleid BR groot oh OBS BR groot oh MF A BR ICT OBS BR pers.beleid BR aangeg.verpl. BR zorgfonds
Begroting 2012 68.782 19.534 104.074
50.000
Rekening 2012 71.065 20.051 107.388 1.622 9.147 16.176 315.233 15.981 273.998 6.602 31.944 8.103 6.787 134.963 16.008 50.000
319.233
1.085.068
0 16.176 15.000
37.756 7.911
Programma 7 - Educatie
Beleidsproduct Openbaar basisonderwijs Openbaar basisonderwijs Openbaar basisonderwijs Openbaar basisonderwijs Openbaar basisonderwijs Openbaar basisonderwijs Openbaar basisonderwijs Openbaar basisonderwijs Openbaar basisonderwijs Openbaar basisonderwijs Openbaar basisonderwijs Lokaal best.onderwijstaken Lokaal best.onderwijstaken Lokaal best.onderwijstaken Lokaal best.onderwijstaken Lokaal best.onderwijstaken Lokaal best.onderwijstaken Sociaal cultureel werk Sociaal cultureel werk Kinderopvang Kinderopvang Kinderopvang Kinderopvang Kinderopvang Kinderopvang Kinderopvang
Financieel
Omschrijving Div.materialen onderwijs Kapitaallasten ICT OBS Exploitatielasten ICT OBS Kapitaallasten meubilair OBS Kapitaallasten leermiddelen OBS Exploitatielasten leermiddelen OBS Pinocchio, gymzaal/gebouw interschool Schilderwerk scholen Kapitaallasten OBS Kapitaallasten + exploitatielasten Aanvulling tekort BR ICT OBS Reservering onderwijshuisvesting per saldo Junicirculaire 2012, mutatie leerlingen VO Asbestinventarisatie schoolgebouwen Schoolbegeleiding Schoollogopedie Pinocchio GGD, specifieke taken JGZ 2012 Tijdelijke jeugdonderkomens (kap.lasten) Skatevoorziening Ter Apel (kap.lasten) Pilot peuteropvang Jipsinghuizen Bijdrage Clockeslach in huismeester MF A Brandveiligheid kinderopvang (kap.lasten) Kindercentrum Bourtange (kap.lasten) Gronden Clockeslach, correctie 2011 Verbetering/uitbreiding VVE (Mip 908) Huisvesting peuterspeelzaal Klein Grut
Reserve BR pers.beleid BR ICT OBS BR ICT OBS BR meub.OBS BR leermidd.OBS BR leermidd.OBS BR OHBA BR groot oh OBS BR groot oh OBS BR nw.beleidsw. BR pers.beleid BR onderw.huisv. BR onderw.huisv. BR onderw.huisv. BR zorgfonds BR vluchtelingen BR GOA geb.AR geb.BR stim.jeugd BR GOA BR pers.beleid geb.BR kinderopv. geb.AR geb.BR gronden BR aangeg.verpl. geb.AR
Begroting 2012
Totaal onttrekkingen aan reserves
10.000 1.870 0 2.500 1.135 4.727 0 49.725 2.500
Rekening 2012 510 9.044 78.682 23.431 40.307 125.104 1.758 11.495 0 8.820 6.787 65.312 -19.610 0 35.366 7.878 6.072 10.000 1.870 12.695 2.500 1.135 4.727 176.607 49.725 2.500
417.354
662.715
6.113 38.000 23.786 37.570 61.505 7.895 1.530
135.864 -19.610 9.000 35.366 7.878
Analyse verschil begroting/rekening Het verschil tussen de werkelijk gerealiseerde baten en lasten en de begrote baten en lasten ad. € 130.700 voordelig (na mutatie reserves) kan in grote lijnen als volgt worden verklaard. Onderwijs: openbaar, bijzonder, voortgezet en bestuurlijke onderwijstaken algemeen - Het openbaar basisionderwijs kent over 2012 op de personeelsformatie en personeelsbeleid een voordeel van € 399.000. Dit bedrag wordt toegevoegd aan de reserve personeels beleid. - Lagere apparaatskosten op m.n. de produkten schoollogopedie, schoolbegeleiding en leerlingenvervoer. - Hogere kosten van vervoer van leerlingen ivm ritten van en naar school - Op het produkt Bestuurlijke taken onderwijs algemeen is een bijdrage in het Kader van de Regionale Meld en Coördinatiefonds (RMC)betreffende voortijdige schoolverlaten ontvangen die niet was begroot. Sociaal cultureel werk - Op het produkt jeugdbeleid is er een voordeel op kapitaallasten i.v.m. het achterblijven van de investeringen (tijd. jeugdonderkomens en jongerencentrum Ter Apel). - Van onvoorzien jeugdbeleid (Mip 321) is € 23.000 nog niet gerealiseerd. - Lagere apparaatskosten jeugdbeleid. Kinderopvang - In 2011 is een bedrag van € 49.725 voor Mip 908 voor- en vroegschoolse educatie meegenomen naar 2012. Dit bedrag blijkt nu pas vanaf 2013 nodig, waardoor een voordeel ontstaat. - Voor kinderopvang van cliënten van sociale zaken is een hoger bedrag betaald dan begroot, deels veroorzaakt door wijziging in wetgeving.
103
€
-
€ €
16.000 V 8.000 N
€
27.000 V
€ € €
18.000 V 23.000 V 20.000 V
€
50.000 V
€
15.000 N
Programma 7 - Educatie -
Financieel
Uit de ouderbijdragen van Rzijn worden ook de huisvestingslasten van peuterspeelzalen gedekt; hierop is in 2012 een voordeel van
Diversen, per saldo
€
7.000 V
€
7.000 N
€ 131.000 V
104
Programma 8 - Financiën
Financieel
Wat heeft het gekost? Tabel 8.1 geeft de baten en lasten van het programma weer, zowel voor als na de mutaties in de reserves die betrekking hebben op dit programma. Voor een specificatie van de baten en lasten per productgroep en per activiteit wordt verwezen naar het overzicht “recapitulatie programma’s en productgroepen” in de bijlagen. De mutaties in de reserves zijn nader gespecificeerd in tabel 8.2. Voor een meer gedetailleerde specificatie verwijzen wij naar de toelichting behorende bij de staat van reserves en voorzieningen, in de bijlagen. Tabel 8.1: financieel overzicht Lasten en baten per beleidsproduct Leningen en beleggingen Geldleningen/uitzettingen >= 1 jaar Belastingen Algemene uitkeringen Algemene lasten en baten Saldo kostenplaatsen
Rekening 2011 444.952 0 161.250 10.829 -257.181 123.896
Totaal lasten
Begroting Begroting na primitief wijzigingen 2012 2012 226.967 226.967 0 0 165.801 165.801 8.179 8.678 -317.037 -271.242 -121.316 592.088
Verschil Rekeningbegroting/rekening 2012 2012 390.129 -163.162 N 0 0V 165.300 501 V 35.669 -26.991 N 215.496 -486.738 N -1.182.719 1.774.807 V
483.746
-37.406
722.292
-376.125
Leningen en beleggingen Geldlen./uitzett.>= 1 jaar Belastingen Algemene uitkeringen Algemene lasten en baten Saldo kostenplaatsen
1.461.004 2.219.922 1.834.774 16.175.160 0 0
234.370 2.175.890 1.851.104 15.774.876 0 0
237.264 2.175.890 1.893.104 15.753.410 0 0
327.837 869.657 1.880.310 15.871.767 508.016 0
Totaal baten
21.690.860
20.036.240
20.059.668
19.457.587
-602.081 N
Programmaresultaat voor bestemming Stortingen in reserves Onttrekkingen aan reserves Programmaresultaat na bestemming
-21.207.114 2.936.447 -1.227.146 -19.497.813
-20.073.646 1.420.678 -249.792 -18.902.760
-19.337.376 9.985.009 -9.877.822 -19.230.189
-19.833.712 9.440.909 -9.710.179 -20.102.982
496.336 544.100 -167.643 872.793
Verloop financieringsoverschot over de afgelopen 10 jaren 18.000 16.000
euro's x 1.000
14.000 12.000 10.000 8.000 6.000
4.000 2.000 0
200 3 200 4 200 5 200 6 200 7 200 8 200 9 201 0 201 1 201 2
Het financieringsoverschot is vooral door de Essent gelden in 2011 toegenomen
105
1.098.417 V 90.573 -1.306.233 -12.794 118.357 508.016 0
V N N V V V
V V N V
Programma 8 - Financiën
Financieel
Tabel 8.2: toelichting mutaties reserves Beleidsproduct Belastingen Algemene uitkering Algemene uitkering Algemene uitkering Saldo kostenplaatsen Saldo kostenplaatsen Saldo kostenplaatsen Saldo kostenplaatsen Mutatie reserves Mutatie reserves Mutatie reserves Mutatie reserves Mutatie reserves
Omschrijving Extra opbrengst toeristenbelasting COA gelden 2012 Nationaal Uitvoeringsprogramma Junicirculaire 2012, alg.uitk.2011 Toevoeging rente aan reserves Quickscan burger/publiekszaken Overschot automatiseringsbudget 2012 inhuur bureau Paas VVV/marktgebouw, storting in geb.reserve Bestemming rekeningresultaat 2011 Nota reserves/VZ, opheffing/afroming div.res. Nota reserves/VZ, opheffing/afroming div.res. Aanvulling saldo reserve i.v.m. opheffing
Reserve BR recr./toerisme BR COA gelden BR NUP gelden AR div.reserves BR aangeg.verpl. BR automatis. BR aangeg.verpl. geb.BR recr/toer. div.reserves BR WMO BR ink.deel WWB geb.BR grondzaken
Totaal stortingen in reserves Leningen en beleggingen Algemene uitkering Algemene uitkering Algemene baten en lasten Algemene baten en lasten Saldo kostenplaatsen Saldo kostenplaatsen Saldo kostenplaatsen Saldo kostenplaatsen Saldo kostenplaatsen Saldo kostenplaatsen Saldo kostenplaatsen Saldo kostenplaatsen Saldo kostenplaatsen Saldo kostenplaatsen Saldo kostenplaatsen Saldo kostenplaatsen Saldo kostenplaatsen Saldo kostenplaatsen Mutaties reserves Mutaties reserves Mutaties reserves Mutaties reserves Mutatie reserves Mutaties reserves
Minder dividend Essent na verkoop aandelen AR Junicirculaire 2012, alg.uitk.2012 AR Septembercirculaire 2012, corr.alg.uitk.2011 AR Bermenplan (onvoorzien mip) AR Boekenonderzoek loonheffing AR Realisatie NUP AR ICT samenwerking Stadskanaal AR Aanpassing werk/vergaderruimtes gem.huis geb.AR Document Management Systeem (kap.lasten) BR automatis. Software Wabo/Bag/e-loket geb.AR Afroming BR automatisering BR automatis. Dienstkleding bodes/receptionistes BR aangeg.verpl. Muziekschool/bibliotheek Vlagtw. (kap.lasten) geb.AR MFA, corr.boekwinst Clockeslach BR onderw.huisv. MFA Sellingen haalbaarheidsonderzoek AR Geografische informatievoorziening (kap.lasten) div.geb.reserves inhuur extra personeel (1e burap) AR Inhuur DIV medewerkers BR aangeg.verpl. Extra inhuur WMO BR WMO Vrijval rente 2012 BR aangeg.verpl. Opheffing BR cultuur en sport BR cultuur/sport VVV/marktgebouw, overboeking naar geb.res. BR recr/toerisme VVV/marktgebouw, overboeking naar geb.res. BR COA gelden Nota reserves/VZ, opheffing/afroming div.res. div.reserves Bestemming rekeningresultaat 2011 onbestemd res.
Totaal onttrekkingen aan reserves
Begroting 2012 15.460 300.000 23.531 3.547 1.074.934 0 0 0 165.000 7.760.444 321.046 321.047 0
Rekening 2012 13.379 274.093 23.885 3.547 480.487 6.160 64.983 4.500 165.000 7.760.444 321.046 321.047 2.338
9.985.009
9.440.909
18.020 326.683 67.198 88.977 82.000 75.040 57.517 6.480 16.980 59.500 0 3.586 9.319 0 57.304 43.179 294.000 83.302 21.200 0 0 100.000 65.000 642.093 7.760.444
18.020 326.683 67.198 0 82.000 0 51.471 5.059 16.980 37.333 40.055 3.586 9.319 150.000 18.687 43.179 183.500 33.302 21.200 23.542 11.528 100.000 65.000 642.093 7.760.444
9.877.822
9.710.179
Analyse verschil begroting/rekening Het verschil tussen de werkelijk gerealiseerde baten en lasten en de begrote baten en lasten ad. € 873.000 voordelig (na mutatie reserves) kan in grote lijnen als volgt worden verklaard. Algemene uitkering Decembercirculaire 2012 bij rekening verantwoorden (B&W 220113) Verrekening algemene uitkering 2010 Verrekening algemene uitkering 2011 Verrekening algemene uitkering 2012 Transitiekosten RUD worden meegenomen naar 2013 Nagekomen afrekeningen in 2013 m.b.t. : Algemene uitkering 2011 (bijst. aantallen lage inkomens) Algemene uitkering 2012 (o.m. bijst. aantallen lage inkomens, klantenpotentieel lokaal/regionaal)
106
€ € € €
44.000 72.000 108.000 24.000
V V V N
€
14.000 V
€
5.000 V
Programma 8 - Financiën -
Financieel
De ingeschatte onderuitputting bedraagt circa 106 miljoen. Dit betekent een daling van het accres en daarmee de uitkeringsfactor met 9 punten. De definitieve cijfers worden pas bij de meicirculaire 2013 bekend gemaakt. Voorzichtigheidshalve wordt rekening gehouden met deze onderuitputting. (B&W 220113 dec.circ. 2012)
€
100.000 N
€
65.000 N
€
26.000 N
€ €
111.000 V 50.000 V
€
500.000 V
€
132.000 N
€
531.000 N
Belastingen geen bijzonderheden Leningen en beleggingen/ Geldleningen en uitzettingen langer dan 1 jaar Lagere dividend opbrengsten onderdelen Essent N.V. Deels wordt dit veroorzaakt door verkoop Borssele in 2011. Voordeel zit nu in de rentebaten in plaats van de dividendopbrengsten. Aan de voorziene langlopende vordering op verkoop vennootschap B.V. is wel rente toegerekend (€ 21.000) terwijl de begrote rente opbrengst niet is ontvangen (€ 5.000). Algemene baten en lasten Niet uitgegeven deel van: onvoorzien incidenteel onvoorzien doorw. begr. wijz. onvoorziene uitg. tuss. bel wensen onvoorzien verkiezingen onvoorzien structurele lasten Mip -
-
-
€ € € € €
2.000 14.000 24.000 20.000 51.000
Niet uitgegeven deel onvoorzien begrotingsresultaat. Een deel van dit saldo ad € 10.000 is op rekeningbasis nog ingezet. Er resteert dan nog een bedrag van € 40.000. De teruggaaf BTW sport over de jaren 2007 t/m 2011 bedraagt € 508.000. De raad wordt voorgesteld om dit voordeel onder aftrek van de gemaakte kosten ad € 8.000 via resultaatbestemming toe te voegen aan de algemene reserve (B&W 050313) Dotatie voorziening dubieuze debiteuren algemeen (€ 25.000 N), debiteuren WWB (€ 35.000 N), belastingdebiteuren (€ 70.000 N) en rente Parc Emslandermeer (€ 5.000 N). Daarnaast een vrijval voorziening project begeleid wonen (€ 3.000 V). De begrote tweede tranche bezuinigingen bedraagt € 531.000. Dit is ingevuld door een rentevoordeel op de reserves ad € 500.000 door verlaging van het percentage van 4 % naar 1,5 % , en voor € 28.000 door bezuinigingen op de bijdrage RBZG. Dit laatste is per abuis ook verwerkt als lagere last op de bijdrage RBZG.
Mutaties reserves Voor het verschil tussen de begrote mutaties en de werkelijke mutaties wordt verwezen naar de bijlagen (staat D). De mutaties in de reserves zijn verwerkt bij de diverse programma’s. Saldo kostenplaatsen Het voordeel op de kapitaallasten wordt veroorzaakt door: Lagere rentebijboeking op de algemene en bestemmingsreserves a.g.v. een lager rentepercentage dan begroot (1,5% i.p.v . 4%). Dit is het gevolg van de tweede tranche bezuinigingen ad € 500.000. Zie algemene baten en lasten. Het werkelijke voordeel is iets groter. Financieringsoverschot onder meer door het achterlopen van investeringsprojecten. Nadeel salariskosten publiekszaken m.n. door een bovenformatieve functie (€ 43.000 N).
107
€
-
€
594.000 V
€ €
54.000 V 56.000 N
Programma 8 - Financiën -
-
-
-
Financieel
Voordeel op salariskosten middelen en advies m.n. door Nadeel op studiekosten (€ 11.000 N); Niet begrote detachering medewerker (€ 40.000 V); Extra kosten WOZ kwaliteit taxatie (niet) woningen (€ 24.000 N); Meerkosten inhuur secretariaat (€ 41.000 N). Voordeel op salariskosten facilitaire zaken, m.n. door studiekosten (€ 14.000 V) en reis- en verplaatsingskosten (€ 7.000 V) Nadeel op salariskosten samenleving m.n. door hogere kosten applicatiebeheer (€ 25.000 N), extra inhuur (€ 11.000 N) en hogere studiekosten (€ 7.000) Nadeel op salariskosten ruimte binnen vooral door een (deels) bovenformatieve functie en meerkosten gemeentelijke bereikbaarheidsdienst Voordeel op reis-, verplaatsings- en studiekosten ruimte binnendienst Voordeel op salariskosten ruimte buitendienst, totaal Lagere salariskosten (€ 15.000 V) Minder aankoop materiaal (€ 16.000 V) Minder inhuur derden (€ 19.000 V) Voordeel op verplaatsings- en reiskosten, dienstkleding (€ 20.000 V) Een voordeel op de doorberekening van apparaatskosten naar producten. Hier tegenover staan nadelen op andere producten / diverse programma’s. Dit kan op verschillende manieren ontstaan, bijvoorbeeld: Medewerkers, eventueel ingehuurd, die geen tijd schrijven; Begrotingswijzigingen die op een andere manier worden doorbelast dan bij de jaarrekening; De gebruikelijke afwijkingen door bijv. verschillen in productiviteit. Voordeel op de dienstondersteunende producten. De belangrijkste oorzaken worden hierna toegelicht. Afroming reserves ten gunste van de exploitatie: Egalisatie reserve automatisering BR cultuur en sport BR aangegane verplichtingen
Diversen, per saldo
Verklaring voordeel op dienstondersteunende producten ad € 123.000. Per saldo is er een voordeel op de apparaatskosten ter grootte van € 71.000. Het grootste voordeel zit op leidinggeven (€ 451.000 V). Daarnaast grote uitschieters op invorderingskosten (€ 112.000 N), organisatie (€ 73.000 N), financiële administratie ( € 52.000 N), automatisering en systeembeheer (€ 50.000 N) en klachtenafhandeling (€ 46.000 N). Voor het project “digitalisering burgerlijke stand” was in de begroting € 15.000 voor kapitaallasten gereserveerd, terwijl de uitgaven hiervoor grotendeels pas in 2013 zullen plaatsvinden. Voordeel op portokosten door inschakeling van andere postdienst en door verschuiving naar email verkeer. Ook voor diverse projecten m.b.t. automatisering, n.l. NUP, ICT samenwerking en BAG/e-loket, lopen de investeringen door naar 2013 waardoor er nu € 103.000 minder uit de reserve wordt onttrokken. Doordat de archiefbewaarplaats nog niet is aangepast (MIP 1006) is er een voordeel ontstaan op de kapitaallasten. De kosten ten behoeve van huisvesting gemeentehuis vallen lager uit. Dit wordt veroorzaakt door: Voordeel op bouwkundig onderhoud (€ 18.000 V). Dit wordt
108
€
42.000 N
€
22.000 V
€
45.000 N
€ € €
16.000 N 8.000 V 74.000 V
€
73.000 V
€
123.000 V
€ € €
40.000 V 12.000 V 24.000 V
€
18.000 N
€
873.000 V
€
71.000 V
€
15.000 V
€
8.000 V
€
-
€
10.000 V
Programma 8 - Financiën
-
-
Financieel
verrekend met de voorziening op programma 3, volkshuisvesting Voordeel op CT kosten (€ 11.000 V) Voordeel op verzekeringspremie (€ 8.000 V) Nadeel op inhuur derden (€ 5.000 N), gedekt op saldo kostenplaatsen Een nadeel van € 111.000 op de MFA wordt verrekend met reserves. Enerzijds is er een correctie van € 150.000 op 2011. Dit betreft de grond van vm. OBS de Clockeslach. Dit bedrag wordt uit de BR onderwijshuisvesting onttrokken, waar dit bedrag in 2011 gestort is in dezelfde reserve. Daarnaast zijn de kosten van haalbaarheidsonderzoek MFA Sellingen – en daarmee de onttrekking uit de algemene reserve – € 38.617 lager dan begroot, doordat het resterende krediet wordt overgeheveld naar 2013. Voor de tractiemiddelen zijn de brandstofkosten en de verzekeringspremie en belastingen hoger. Er is boekwinst gerealiseerd op de verkoop van oude tractiemiddelen. Ook zijn er minder tractiekosten doorberekend aan producten (dit komt tot uitdrukking in voordelen op andere producten / programma’s) Van de begrote post sollicitaties/vacatures is € 18.000 niet besteed. De kosten voor de arbodienst vallen lager uit. In verband met de liquidatie IZA is een slotuitkering ontvangen. Voor de kosten voor inhuur van een interim manager facilitaire zaken, onderdeel automatisering, ad € 59.000 staat dekking op saldo kostenplaats.
Diversen, per saldo
109
€ €
32.000 V -
€ €
14.000 N 64.000 V
€ € € €
76.000 18.000 14.000 20.000
€
59.000 N
€
20.000 V
€
123.000 V
N V V V
110
Paragrafen
111
112
Paragraaf 1
Lokale heffingen
Beleid ten aanzien van lokale heffingen Lokale heffingen hebben tot doel het door de gemeente verwerven van eigen middelen voor het vinden van dekking van haar uitgaven in het kader van de uitvoering van de gemeentelijke taken. De invoering, wijziging of intrekking van lokale heffingen dient door middel van een door de gemeenteraad vast te stellen verordening te geschieden. De definitieve vaststelling van de tarieven voor het jaar 2012 door de gemeenteraad heeft plaats gevonden ultimo 2011. Lokale heffingen worden onderscheiden in heffingen waarvan de besteding gebonden dan wel ongebonden is. De paragraaf lokale heffingen heeft betrekking op beide. De OZB is een ongebonden lokale heffing en wordt tot de algemene dekkingsmiddelen gerekend, omdat zij niet aan een inhoudelijk begrotingsprogramma zijn gerelateerd. De besteding is niet gebonden aan een bepaalde taak. Gebonden heffingen, zoals de afvalstoffen- en rioolheffing, worden verantwoord op het betreffende programma en worden niet tot de algemene dekkingsmiddelen gerekend. De paragraaf Lokale Heffingen geeft inzicht in de diverse gemeentelijke belastingen en de consequenties daarvan voor de inwoners van de gemeente Vlagtwedde en is als volgt opgebouwd: algemene en specifieke kaders; gerealiseerde belastingopbrengsten 2012; heffing, inning en kwijtschelding van gemeentelijke belastingen; overzicht lokale lastendruk.
Algemene en specifieke kaders De volgende algemene en specifieke kaders zijn van toepassing op de uitvoering van het gemeentelijke fiscale beleid, te weten: Algemene kaders: fiscale wetgeving, gemeentelijke belastingverordeningen en beleidsregels, relevante jurisprudentie, algemene beginselen van behoorlijk bestuur en de redelijkheid en billijkheid bij de heffing en invordering. Specifieke kaders: een gematigd trendmatig tarievenbeleid, kostendekkende tarieven voor de bestemmingsheffingen (zoals afvalstoffenheffing en rioolrechten) alsmede doelmatige/doeltreffende uitvoering van de heffing, invordering en kwijtschelding. De fiscale beleidsuitvoering in 2012 heeft plaatsgevonden binnen de hiervoor aangegeven kaders met als resultaat: verhoging van de tarieven in 2012 met 1,6%; handhaving van bestaande doelmatigheid van de heffing en invordering van de gemeentelijke belastingen in het algemeen en het door middel van een gecombineerde aanslag heffen van de OZB, de afvalstoffenheffing en de rioolheffing in het bijzonder; voortzetting van het invorderingsbeleid die gericht is op het bieden van de mogelijkheid tot automatische incasso.
Gerealiseerde belastingopbrengsten 2012 In de rekening 2012 is een totale belastingopbrengst gerealiseerd van € 6.587.000 bruto. Voor een bedrag van € 51.033 heeft kwijtschelding plaats gevonden in 2012. De samenstelling van de geraamde en gerealiseerde opbrengsten, alsmede de afwijkingen van de realisatie ten opzichte van de ramingen, wordt in onderstaande tabel schematisch weergegeven. De in de tabel opgenomen gerealiseerde opbrengsten worden daarna afzonderlijk per belastingsoort gespecificeerd weergegeven en besproken en de afwijkingen ten opzichte van de raming worden waar nodig toegelicht.
113
Paragraaf 1
Lokale heffingen (bedragen x € 1.000)
Opbrengst gemeentelijke heffingen 2012 Raming Onroerende-zaakbelasting gebruiker
Realisatie
Saldo
V/N
229
224
-5
N
1.515
1516
1
V
Toeristenbelasting
128
120
-8
N
Forensenbelasting
21
21
0
Afvalstoffenheffing/reinigingsrechten
1.848
1827
-21
N
Rioolrechten
2.525
2.518
-7
N
3
2
-1
N
Onroerende-zaakbelasting eigenaar
Liggelden Marktgelden
27
26
-1
N
Bouwleges incl. welstandsleges
156
143
-13
N
Secretarieleges
136
151
15
V
40
39
-1
N
6.628
6.587
-41
N
-67
-51
16
V
6.561
6.536
-25
N
Lijkbezorgingsrechten Bruto opbrengst gemeentelijke heffingen Af: derving in verband met kwijtschelding Netto opbrengst gemeentelijke heffingen
Belastingopbrengsten per soort Onroerende zaakbelasting (De wet Waardering Onroerende Zaken (Wet Woz)) De Woz-waarden worden jaarlijks herzien. Voor 2012 zijn de waarden naar het prijspeil van 1 januari 2011 van toepassing. De totale opbrengst van de OZB is in 2012 ten opzichte van 2011 met 1,6 % gestegen, zoals verwoord is in de richtlijnen. Dit betekent een stijging van de tarieven in 2012 met: OZB-eigenaar 0,0897 %; OZB-gebruiker 0,0768 %. De opbrengst van de onroerende zaakbelasting is een algemeen dekkingsmiddel. De aanslagen/Wozbeschikkingen zijn samen met de afvalstoffen- en rioolheffing als gecombineerde aanslag eind februari 2012 verzonden. Er zijn in totaal 8388 aanslagen verzonden. Het aantal Woz-objecten was 8.641 Er zijn tegen de waarden van 631 objecten bezwaren (570 woningen en 61 niet-woningen) ingediend in 319 geschriften. Hiervan zijn 172 geschriften (474 betrokken objecten) geheel c.q. gedeeltelijk gegrond verklaard. Tegen de uitspraken is 14 maal beroep ingesteld bij de rechtbank. Het percentage bezwaren (afgezet tegen het aantal objecten) lag op 365/8.641 *100= 4,2 %. Landelijk
was dat rond 2,7 %.
De gerealiseerde baten van de OZB-eigenaar over 2012 bedragen € 1.516.139 (raming € 1.515.000) De gerealiseerde baten van de OZB-gebruiker over 2012 bedragen € 224.367 (raming € 229.000)
Afvalstoffenheffing en reinigingsrechten Het tarief voor afvalstoffenheffing is voor 2012 vastgesteld op € 256,42 per perceel, ongeacht de hoeveelheid aangeboden afval. Bij de vaststelling van het tarief wordt uitgegaan van 100% kostendekkendheid. Het recht wordt geheven van gebruikers van woningen. Er zijn in totaal 6.851 aanslagen opgelegd. Hetzelfde tarief geldt voor de inzameling van afval bij gemeentelijke gebouwen de. z.g. reinigingsrechten. Hiervoor zijn in totaal 62 aanslagen opgelegd. De gerealiseerde baten van de afvalstoffenheffing/reinigingsrechten 2012 bedragen € 1.826.793 en vallen € 21.613 lager uit dan begroot (€ 1.848.406). In 2012 is voor een bedrag van € 49.832. aan kwijtschelding verleend.
114
Paragraaf 1
Lokale heffingen
De gerealiseerde lasten van de afvalstoffenheffing/reinigingsrechten over 2012 bedragen €1.479.579 en vallen € 47.327 lager uit dan begroot (€1.526.906). Ten opzichte van de raming levert het product afval een positief exploitatiesaldo op van € 25.714.
Rioolheffing Rioolheffing wordt geheven van eigenaren van eigendommen die aangesloten zijn op de gemeentelijke riolering. Voor 2012 is de rioolheffing vastgesteld op € 322,63. Dit betekent een stijging van 1,6% ten opzichte van 2011. Bij de vaststelling van het tarief wordt uitgegaan van 100% kostendekkendheid. De totaal gerealiseerde opbrengsten in 2012 voor rioolbeheer en waterzuivering zijn € 2.517.630. Dit is € 7.293 lager dan begroot en kan worden verklaard door lagere opbrengsten uit rioolrechten. In 2012 is voor een bedrag van € 1.200,74 aan kwijtschelding verleend. De totaal gerealiseerde uitgaven in 2012 voor rioolbeheer en waterzuivering zijn € 1.969.751. De kosten zijn ruim € 92.000 lager dan het begrote bedrag van € 2.062.134.
Toeristen- en forensenbelasting Bij toeristenbelasting is het aantal overnachtingen in hotels, pensions, vakantieonderkomens, mobiele kampeeronderkomens, niet beroepsmatig verhuurde ruimten en op vaste standplaatsen tegen vergoeding in welke vorm dan ook door personen die niet als ingezetene in de gemeentelijke basisadministratie zijn opgenomen de basis. Bij watertoeristenbelasting gaat het om overnachting in havens. Het tarief voor 2009 – 2012 bedraagt € 0,75 per overnachting. De aanslagen 2012 worden met dagtekening 15 april 2013 opgelegd. De opbrengst in 2012 bedraagt € 120.169,50 (raming € 128.133). Bij de forensenbelasting is de Woz-waarde van de beschikbare woning de basis. Bij een waarde minder dan € 70.000 bedraagt de te betalen belasting € 198,93 en bij een waarde daarboven € 252,19. De aanslagen forensenbelasting 2012 worden met dagtekening 15 april 2013 opgelegd. De opbrengst in 2012 bedraagt € 20.558,95 (raming € 20.971).
Liggelden Deze rechten worden geheven van het gebruik van de gemeentelijke haven te Bourtange, de aanlegsteigers aan de Hoofdstraat te Ter Apel en de aanlegmogelijkheden aan weerszijden van de Westerstraatbrug te Ter Apel. De tarieven zijn in Streekraadverband vastgesteld. De opbrengst in 2012 bedraagt € 2.120,75 (raming € 2.745).
Marktgelden Deze belasting wordt geheven voor het innemen van een standplaats op de markt te Ter Apel en Vlagtwedde. Ingaande 2012 is het tarief met 1,6% verhoogd. Het tarief voor 2012 bedraagt dan € 0,87 per strekkende meter, met een minimum van € 3,48. De opbrengst in 2012 voor de weekmarkt in Ter Apel is gebaseerd op 20 vaste standplaats houders en bedraagt € 13.860 (raming € 16.250); De opbrengst in 2012 voor de weekmarkt in Vlagtwedde is gebaseerd op 19 vaste standplaatshouders en bedraagt € 12.084 (raming € 10.700).
Leges omgevingsvergunning De heffing van de leges bouwvergunningen en welstandstoezicht geschiedt op grond van de legesverordening. Met ingang van 2012 zijn de tarieven met 1,6% gestegen t.o.v. voorgaand jaar. De leges omgevingsvergunning bedragen in 2012 € 142.732 (raming € 156.000).
Secretarieleges Dit zijn rechten geheven voor het verlenen van diensten (leges burgerlijke stand, reisdocumenten en rijbewijzen) genoemd in de legesverordening en rijksregelingen. De tarieven voor Publiekszaken zijn in 2012 met 1,6% verhoogd ten opzichte van 2011 met dien verstande, dat de tarieven voor reisdocumenten zijn vastgesteld op het door het ministerie bepaalde maximum.
115
Paragraaf 1
Lokale heffingen
De totaal geraamde opbrengst leges Publiekszaken bedroeg in 2012 € 259.687, waarvan € 89.383 Rijksleges betrof. De werkelijke opbrengst in 2012 bedraagt € 248.372, waarvan bijna € 76.850 is doorbetaald aan rijksleges.
Lijkbezorgingsrechten Deze rechten worden geheven voor het gebruik van de gemeentelijke begraafplaatsen en voor het door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaatsen. De heffing is gebaseerd op artikel 229 van de Gemeentewet. De tarieven zijn ingaande 2012 met 1,6% verhoogd. De gerealiseerde opbrengst bedraagt in 2012 € 39.096 (raming € 40.000). De gerealiseerde lasten bedragen in 2012 € 137.198 (raming € 152.036). De totale exploitatie van de begraafplaatsen geeft een voordelig saldo van € 13.934. De kostendekkendheid bedraagt 28,5% (op begrotingsbasis 26,3%).
Heffing en inning en kwijtschelding De aanslagen Ozb, rioolrecht en afvalstoffenheffing worden sinds 1998 in een gecombineerde aanslag op één aanslagbiljet verenigd. Het heffen en innen van deze belastingen geschiedt in eigen beheer. In 2012 zijn 8.388 gecombineerde aanslagen verzonden. Ook wordt belastingplichtigen de mogelijkheid geboden via automatisch incasso de aanslag te betalen -in het algemeen- in tien maandelijkse termijnen. In 2012 hebben (52%) belastingplichtigen gebruik gemaakt van deze mogelijkheid.
Kwijtschelding kan worden verleend voor de afvalstoffenheffing en de rioolrechten. Voor belastingplichtigen met de laagste inkomens bestaat de mogelijkheid van gehele of gedeeltelijke kwijtschelding. De afhandeling vindt plaats in samenwerking met het waterschap Hunze & Aa’s. De gemeente verleend 100% kwijtschelding, als belastingplichtige daar naar omstandigheden beoordeeld, voor in aanmerking komt. In 2012 zijn 340 aanvragen om kwijtschelding binnengekomen. Hiervan kregen 189 volledige kwijtschelding en 9 gedeeltelijke kwijtschelding. In 142 gevallen is geen kwijtschelding verleend. In 23 gevallen is beroep aangetekend tegen de afwijzing. Het totaalbedrag aan kwijtschelding bedraagt € 51.033
Overzicht lokale lastendruk Om de belastingdruk voor huishoudens goed in beeld te kunnen brengen, volgen hieronder twee overzichten. Bij de bepaling van de belastingdruk voor huishoudens wordt gekeken naar belastingen die zijn gerelateerd aan het wonen. Dit betekent dat de belastingdruk per huishouden wordt berekend aan de hand van de onroerende zaakbelastingen, de afvalstoffenheffing en de rioolrechten.
116
Paragraaf 1
Lokale heffingen
Het eerste overzicht geeft de belastingdruk weer van een gezin met een eigen woning waarvan de Woz waarde € 100.000 bedraagt. Bij het tweede overzicht wordt uitgegaan van een Woz waarde van € 200.000. WOZ waarde woning € 100.000
Belastingdruk 2008-2012 in euro's per huishouden 2008
2009
2010
2011
2012
88,00
84,00
85,00
87,00
89,00
Afvalstoffenheffing
244,35
245,36
259,89
255,03
256,42
Rioolrechten
285,58
295,10
306,51
317,55
322,63
Totaal
617,93
624,46
651,40
659,58
668,05
Onroerende-zaakbelasting eigenaar
WOZ waarde woning € 200.000
Belastingdruk 2008-2012 in euro's per huishouden 2008
2009
2010
2011
2012
Onroerende-zaakbelasting eigenaar
177,60
168,00
170,00
174,00
179,00
Afvalstoffenheffing
244,35
245,36
259,89
255,03
256,42
Rioolrechten
285,58
295,10
306,51
317,55
322,63
Totaal
707,53
708,46
736,40
746,58
758,05
117
Paragraaf 2
Risico’s en weerstandsvermogen
Weerstandsvermogen De paragraaf weerstandsvermogen heeft tot doel het geven van inzicht in de samenstelling en de omvang van enerzijds de gemeentelijke weerstandscapaciteit en anderzijds het gemeentelijk risicoprofiel. Er doen zich risico’s voor, die nog niet zo concreet zijn dat er al een voorziening voor kan worden gevormd. Op basis van de BBV dienen deze risico’s in de paragraaf weerstandsvermogen bij de begroting en jaarrekening te worden opgenomen. Het weerstandsvermogen geeft de relatie aan tussen de risico’s waar geen maatregelen voor zijn getroffen en de capaciteit die een gemeente heeft om die niet begrote kosten op te vangen. Het geeft in feite aan hoe robuust de begroting is. Door aandacht te hebben voor het weerstandsvermogen kan worden voorkomen dat elke financiële tegenvaller ons dwingt te bezuinigen. Weerstandscapaciteit zijn alle middelen en mogelijkheden waarover de gemeente Vlagtwedde beschikt om niet begrote kosten te dekken, zonder dat de begroting en het beleid behoeven te worden aangepast. Het weerstandsvermogen is dus de verhouding tussen de bekende risico’s (risicoprofiel) en weerstandscapaciteit (de beschikbare middelen om eventuele tegenvallers op te kunnen vangen).
de
Weerstandscapaciteit Er wordt onderscheid gemaakt tussen incidentele weerstandscapaciteit om eenmalige tegenvallers op te vangen en structurele weerstandscapaciteit, die permanent inzetbaar zijn om tegenvallers op te vangen. - tot de incidentele weerstandscapaciteit worden gerekend de vrij aanwendbare reserves, de begrotingsruimte, het saldo van onvoorzien incidenteel en de stille reserves; - tot de structurele weerstandscapaciteit rekenen wij de onbenutte belastingcapaciteit, het saldo van onvoorzien structurele beleidswensen en de bezuinigingsmogelijkheden. Wij berekenen de weerstandscapaciteit aan de hand van vier elementen:
1. De omvang van de vrij aanwendbare reserves Hieronder valt allereerst de algemene reserve. Dat geldt alleen indien we de rente daarvan niet benutten voor de exploitatie. Wanneer we de rente in de begroting als structurele inkomstenbron gebruiken, is de algemene reserve niet meer vrij aanwendbaar. Iedere aanwending betekent immers een verlaging van de rente-inkomsten, wat leidt tot een exploitatietekort. Ook de bestemmingsreserves kunnen vrij aanwendbaar zijn. Bij de bestemmingsreserves onderscheiden we verplichte en intentionele reserves. De raad kan de bestemming van verplichte reserves niet wijzigen. Dit zijn bijvoorbeeld reserves op basis van rijkssubsidies. Van intentionele reserves kan de raad de bestemming wel wijzigen. Omdat de verdeling naar verplichte en intentionele bestemmingsreserves moeilijk is te maken, laten we ze bij de berekening van het weerstandsvermogen buiten beschouwing.
2. Stille reserves Een stille reserve is kortweg het verschil tussen boekwaarde en actuele waarde. Stille reserves kunnen besloten liggen in Onroerend goed, Voorraden en Voorzieningen. - Stille reserves in onroerend goed kunnen ontstaan doordat de in de jaarrekening gekozen afschrijvingstermijn korter is dan de bedrijfseconomische levensduur. Een andere mogelijkheid is dat er zich waardestijgingen van de activa hebben voorgedaan. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan panden die in de loop van de tijd meer waard zijn geworden terwijl er boekhoudkundig op afgeschreven is. - Stille reserves in voorraden kunnen ontstaan doordat er prijsstijgingen optreden op de in voorraad gehouden goederen. Te denken valt hierbij aan onderhanden werk dat tegen kostprijs in de jaarrekening is opgenomen of voorraad die in de jaarrekening volgens het LIFO (‘last in, first out’) systeem gewaardeerd is. - Voorzieningen met een langdurend karakter dienen, om te komen tot de reële (actuele) waarde, te worden opgenomen tegen de contante waarde. Indien de jaarrekening is opgemaakt op fiscale grondslagen dan heeft een aantal voorzieningen (bijvoorbeeld
118
Paragraaf 2
Risico’s en weerstandsvermogen
voorziening assurantie eigen risico en de vervangingsreserve) feitelijk het karakter van een vermogensreserve en dienen deze daarom bij het eigen vermogen opgeteld te worden. De bepaling van de stille reserves blijft grotendeels natte vingerwerk, derhalve nemen wij de stille reserves als een PM-post mee.
3. De omvang van de onbenutte belastingcapaciteit De omvang van de onbenutte belastingcapaciteit is de ruimte tussen de feitelijke opbrengst uit het totaal van de onroerende-zaakbelasting, de rioolrechten en de reinigingsheffingen enerzijds en de verwachte opbrengst indien de gemeente een beroep zou doen op een aanvullende bijdrage op grond van artikel 12 ( de zogenaamde artikel 12-norm van de Financiële –verhoudingswet) anderzijds. Ons gemiddelde OZB-tarief ligt ruim onder de artikel 12-norm. De tarieven voor rioolrechten en reinigingsheffingen zijn in 2012 overeenkomstig deze normen honderd procent kostendekkend. De omvang van de onbenutte belastingcapaciteit is berekend op 1.139.000 euro.
4. De hoogte van de posten onvoorzien bedragen ultimo 2012 a. onvoorziene uitgaven begrotingsoverschot 2012 b. onvoorziene uitgaven incidenteel c. onvoorzien structurele beleidswensen Weerstandscapaciteit ultimo 2012 Bron: jaarrekening 2012
€ 39.564 € 1.808 € 40.367 Bedragen x € 1.000 Incidenteel
Vrij aanwendbare reserves
structureel
5.611
Vrijmaken van stille reserves
p.m.
Onbenutte belastingcapaciteit
1.139
Begrotingsruimte ultimo 2012
40
Onvoorzien incidenteel ultimo 2012
2
Onvoorzien “tussentijdse beleidswensen” ultimo 2012
40
Bezuinigingenen/of ruimtescheppende maatregelen
p.m. 5.653
1.179
Het rijk en de provincie Groningen hanteren geen voorschriften over de noodzakelijke hoogte van een dergelijke buffer. Ook zijn er geen algemene rekenmethoden, waarmee de noodzakelijke omvang van het weerstandsvermogen kan worden bepaald. Sommige provincies geven minimumnormen voor de algemene (vrij besteedbare) reserve, waarbij een percentage wordt genomen van de algemene uitkering uit het gemeentefonds vermeerderd met de inkomstenmaatstaf Ozb. De norm van een bepaald bedrag per woonruimte of per inwoner wordt ook wel toegepast. Veel toegepast is echter aansluiting te zoeken bij het risicoprofiel van de gemeente. Hieronder geven wij een uitwerking van de weerstandscapaciteit in relatie tot ons risicoprofiel.
Risico-inventarisatie (specifieke risico’s) Wij hebben de risico’s geïnventariseerd en voor zover mogelijk worden er financiële gevolgen aan de risico’s toegekend en als dat nodig blijkt worden er maatregelen aan verbonden. Het proces van risicomanagement houdt een viertal stappen in: identificatie, analyse, beoordeling en structurele inpassing in het beleid. Vervolgens hebben wij een inschatting gemaakt van de kans dat een gebeurtenis optreedt. De volgende stap is om er voor te zorgen dat er iets met de risico’s gebeurt: hoe gaan wij met risico’s om? Hieronder volgt een inventarisatie op hoofdlijnen van de risicofactoren, die een relatie hebben met de uitvoering van het voorgestelde beleid van de gemeente Vlagtwedde.
119
Paragraaf 2
Risico’s en weerstandsvermogen
Risico’s als gevolg van externe niet beïnvloedbare factoren. -
Veranderende wetgeving als gevolg van Kabinetsbeleid De effecten van het regeerakkoord 2012 tegen de achtergrond van het gemeentefonds zijn niet mis. Het gaat macro om een netto pakket tot en met 2017 van 16 miljard euro. Daarnaast zijn er inmiddels weer nieuwe bezuinigingen aangekondigd van netto € 4,3 miljard. Natuurlijk hebben deze bezuinigingen van het Rijk gedurende de periode 2013 t/m 2017 ook grote impact op het gemeentefonds. Bij de meicirculaire 2013 zal dit voor de individuele gemeenten nader worden uitgewerkt.
-
Gemeentefonds / decentralisaties Het gemeentefonds en de hoogte van de uitkeringen daaruit zijn voor gemeenten een potentiële bron van financieel risico. In het in april 2011 gesloten bestuursakkoord tussen Rijk en decentrale overheden is overeenstemming bereikt over de decentralisaties van AWBZ, Jeugdzorg en WWnV in combinatie met efficiencykortingen en ander bezuinigingen op dezelfde onderwerpen. AWBZ dagbesteding en begeleiding en wellicht ook verzorging vanaf 2015. Volgens de plannen in het Regeerakkoord wordt 2014 een overgangsjaar. Op basis van het Regeerakkoord zal voor 2015 aan de gemeenten 75% beschikbaar gesteld worden van hetgeen nu via de AWBZ wordt betaald. Dit geschiedt ook middels een decentralisatie uitkering. Financiering vooreerst via decentralisatieuitkering. Vergoeding voor eenmalige transitiekosten in 2012 € 64.209 en in 2013 € 42.400; Jeugdzorg vanaf 2014-2016 in fases. Bedrag naar raming € 3,5 miljoen. Financiering vooreerst via decentralisatie-uitkering gemeentefonds. Vergoeding voor invoeringskosten ca. € 37.000 ( in 2011 en 2012). Restant wordt in 2013 ontvangen. Raming uitvoeringskosten ca. € 55.000. Efficiencykorting van ongeveer € 80.000 in 2015 naar € 300.000 in 2017. Participatiewet –regeling voor de onderkant van de arbeidsmarkt met ingang van 2014. Bedrag ongeveer € 3 miljoen. Daarbij vindt ontschotting plaats van de WAJONG, WSW en WWB. Financiering via specifieke uitkering. Vergoeding voor uitvoeringskosten ca. € 78.000. De korting van ongeveer € 5.000 per SE op de WSW levert een potentieel risico op voor onze gemeente van 1,4 miljoen euro (bijdrage Wedeka) over de periode 2014 – 2019.
-
Nieuwe wetgeving/aanpassing bestaande regelgeving Aanpassingen van bestaande regelgeving of nieuwe wetgeving brengen financiële risico’s met zich mee. Als voorbeeld noemen we de verschuivingen in het sociale domein waar door decentralisatie aanzienlijke consequenties worden verwacht.
-
Ontwikkeling economische conjunctuur De kredietcrisis en de daardoor voortwoekerende problemen in Europa zijn ook van invloed op de economische ontwikkelingen in Vlagtwedde. De woningbouw, de bedrijfsontwikkeling en de werkgelegenheid hebben er zeer zeker onder te lijden. Het risico is dat de vraag naar woningen, bedrijfsterreinen en werk afneemt, hetgeen consequenties heeft voor de financiële huishouding van onze gemeente. Als dit alles doorzet, zullen wij ongetwijfeld met meer nadelen te maken krijgen.
-
Renterisico’s Renteaanpassingen hebben invloed op onze financiële positie. De ontwikkeling van rente is echter een onzekere factor. Op dit moment schommelt de rentevergoeding ergens tussen de 1,5 en 2 %. De ontwikkelingen worden in het kader van treasury nauwlettend gevolgd, zodat tijdig kan worden geanticipeerd. Het gesignaleerde renterisico geldt voor gelden die wij aantrekken maar ook voor gelden die wij extern wegzetten. De gemeente Vlagtwedde verkeert in de gelukkige omstandigheid dat zij haar eigen vermogen nagenoeg met eigen geld heeft gefinancierd. Het liquiditeitsoverschot werd tot en met 2012 “prudent” weggezet bij Nederlandse banken. In het begrotingsakkoord 2013 is echter afgesproken dat decentrale overheden in 2013 gaan schatkistbankieren zonder leenfaciliteit. Schatkistbankieren houdt in dat tegoeden worden aangehouden in de Nederlandse schatkist. Hierdoor zal de Nederlandse staat minder geld hoeven te lenen op de financiële markten en zal de staatsschuld dalen. Voor de gemeente Vlagtwedde betekent dit dat er minder rentevergoeding wordt ontvangen omdat de rentevergoeding bij de Nederlandse staat lager zijn dan bij de huidige marktpartijen.
120
Paragraaf 2
Risico’s en weerstandsvermogen
Risico’s in de bedrijfsvoering -
Claims De risico’s binnen de bedrijfsvoering zijn afhankelijk van de kwaliteit van de interne organisatie, mensen, systemen en processen. Er zijn echter externe ontwikkelingen die leiden tot een verhoogd risicoprofiel, bijvoorbeeld de toenemende claimbereidheid van burgers (bij schadekwesties) en van afgeschreven inschrijvers in aanbestedingsprocedures.
-
Proceskosten Naast de toenemende claimbereidheid is de burger ook steeds meer bereid de gang naar de rechter te maken, al dan niet bijgestaan door zijn rechtsbijstandsverzekering. Wanneer de gemeente een beslissing moet intrekken op basis van bezwaar dan is zij een bedrag aan proceskosten verschuldigd aan de bezwaarmaker. Deze kosten lopen van enkele tientjes tot duizenden euro’s per zaak. Het aantal zaken waarin proceskostenveroordeling aan de orde is, is de afgelopen jaren toegenomen, evenals de hoogte van het bedrag. Daarnaast krijgt de gemeente een enkele keer per jaar te maken met een civiele procedure. In deze procedures dient geprocedeerd te worden door een advocaat. Ook deze kosten kunnen flink oplopen en zijn, zoals in het jaar 2012 is gebleken met de demonstraties in de vorm van tentenkampen, nauwelijks voorzienbaar.
-
Overheadskosten De effecten van de economische crisis werken door in de financiële huishouding van de gemeente Vlagtwedde. Wanneer er geen of minder gronden worden verkocht zullen er minder uren worden toegerekend aan het Grondbedrijf. Ook vertraging in de ontwikkeling en uitvoering van allerlei investeringsprojecten hebben effect op de gemeentelijke huishouding en zorgt voor “onderdekking” doordat er minder uren kunnen worden doorberekend aan deze kapitaalwerken.
-
Grondcomplexen De risico’s met betrekking tot de grondexploitatie zitten met name in het complex “Overige Gronden”. Onderdeel van het complex Overige gronden zijn een tweetal percelen grond in Ter Apelkanaal die te zijner tijd voor de realisering van de 2e fase van het Bedrijventerrein Zuid Groningen aan de Stichting Bedrijventerrein Zuid-Groningen zullen worden overgedragen. In 2011 is hiervoor een voorziening getroffen. Verwezen wordt naar Paragraaf 7 Grondbeleid waarin nader wordt ingegaan op de risico’s van dit complex.
Risico’s ten gevolge van open einde regelingen De gemeente Vlagtwedde voert, net zoals andere gemeenten dat doen, open einde-regelingen uit. Daarbij kan het beroep dat de burgers op de regeling doen het aanwezige budget overstijgen en zal de gemeente meer middelen in moeten zetten dan waarvoor wij gecompenseerd worden. De aanvraag weigeren, omdat het budget niet toereikend is, kan en mag niet. Regelingen in dat kader zijn: De Wet Basisvoorziening Kinderopvang, de Wmo, het leerlingenvervoer, de Wet werk en bijstand e.d. Wanneer de kosten van de aanvragen hoger zijn dan het beschikbare budget in een bepaald jaar zal dit tot een negatief exploitatieresultaat leiden. Voor een aantal regelingen is in het verleden een reserve of voorziening ingesteld, die bij overschrijding van het budget aangewend kan worden. Dit geldt ondermeer voor de Wmo (BR Wmo) en de Wwb (BR inkomensdeel WWB/ voorziening werkdeel WWB). Maar ook die reserves zijn niet onuitputtelijk. Het beïnvloedt het risico-profiel van onze gemeente.
-
Wmo Vanaf 2007 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wmo. Vanuit de AWBZ werd toen o.a. de huishoudelijke hulp naar de gemeenten overgeheveld. Kern van de regelgeving is het verstrekken van Wmo-hulpmiddelen en huishoudelijke hulp. De geldstroom is eveneens via het Gemeentefonds verlegd naar de gemeente. Verdere decentralisatie van AWBZ-taken zoals dagopvang, begeleiding en wellicht ook verzorging in de komende jaren zonder dat daarvoor voor gemeenten voldoende compensatie tegenover staat, is een financieel risico. Bovendien is in het Regeerakkoord opgenomen dat de bijdrage voor Huishoudelijke Hulp in 2015 met 75% verlaagd
121
Paragraaf 2
Risico’s en weerstandsvermogen
zal worden, zonder dat nu duidelijk is welke taak de gemeente minimaal zal krijgen. Daarnaast streeft het Rijk erna dat mensen langer thuis blijven wonen, is de toegang tot verzorgingshuizen per 1 januari 2013 beperkt én wordt in het Regeerakkoord aangekondigd dat ook inwoners met de zorgzwaartepakketten 3 en 4 in de komende jaren geen toegang krijgen tot een verzorgingshuis. De verwachting is dan ook dat de vraag naar Wmo-hulpmiddelen (inclusief woningaanpassingen) toe zal nemen, zonder dat het Rijk daarvoor voldoende middelen ter beschikking stelt.
-
WWB Door de economische crisis is het bijstandsvolume de afgelopen jaren toegenomen en daarmee ook de rijksbudgetten ter dekking van de uitkeringskosten. De afgelopen jaren is met succes gebruik gemaakt van de garantieregeling, waardoor het financiële risico beperkt is gebleven tot 10% van het rijksbudget. Deze 10% kan vooralsnog gedekt worden uit de in het verleden opgebouwde weerstandsreserve Inkomensdeel. Op enig moment komt de bodem van de BR inkomensdeel WWB in zicht en is dit van invloed op het risico-profiel van onze gemeente.
-
Risico’s met betrekking tot verbonden partijen In een aantal gevallen heeft de gemeente Vlagtwedde relaties in zogenaamde derde rechtspersonen. Het algemene risico inzake deze partijen betreft de mogelijke calamiteiten die zich voordoen bij gemeenschappelijke regelingen, vennootschappen en gesubsidieerde instellingen waarin de gemeente op enigerlei wijze financieel en bestuurlijk participeert. Dit risico kan variëren van verlies of afwaardering van ingebracht kapitaal tot het moeten deelnemen in verliesafdekking. Voor nadere informatie wordt verwezen naar de paragraaf “Verbonden partijen”.
Overige risico’s -
Debiteurenrisico’s Vorderingen op derden nemen wij op de balans op voor de nominale waarde zolang er reële verhaalsmogelijkheden aanwezig zijn. Wanneer er geen verhaalsmogelijkheid meer is, wordt er een voorstel tot oninbaar verklaring gedaan en vindt afboeking van de vordering plaats. Daarnaast is voor gewone debiteuren van de algemene dienst per 31 december 2012 een voorziening getroffen van € 86.000. Ook voor belastingdebiteuren is een voorziening getroffen van € 100.000. Voor oninbaar geachte vorderingen ten aanzien van uitkeringsgerechtigden in het kader van de Wwb is per 31 december 2012 een voorziening oninbare vorderingen getroffen van € 637.000. Aanleiding hiervoor was de wijziging van de bekostigingssystematiek van de Wwb en de hogere risico’s die wij dienaangaande lopen. Voor de niet betaalde rente groot € 59.000 van de achtergestelde lening Emslandermeer is eveneens een voorziening getroffen. Dit betreft de rentevordering 2012; eerdere niet betaalde rentevorderingen zijn bij de – overigens ook voorziene – langlopende lening opgeteld. De eveneens voorziene lening u/g aan het bedrijvenpark Zuid-Groningen ad. € 141.126 is overigens in 2012 toch terugbetaald, welk voordeel in de jaarrekening 2012 is verwerkt.
De weerstandscapaciteit is echter nog ruimschoots toereikend om, uitgaande van de theoretische kans dat alle genoemde risico’s zich gelijktijdig zouden voordoen, de daaruit voortvloeiende financiële schade op te vangen.
122
Paragraaf 2
Risico’s en weerstandsvermogen
Risico’s per subgroep (2012 e.v. jaren) (Bron: jaarrekening 2012) Aanduiding onderwerp risico
Reëel risicobedrag Incidenteel
Bron Jaarrekening 2012 Risico’s – niet beïnvloedbare factoren Risico’s – in de bedrijfsvoering Gronddepots en grondstromen (2013 en 2014) Verwijdering opslag bermgrond Decentralisatie Jeugdzorg, Awbz en participatiewet Schatkistbankieren Leningen Claims en proceskosten Investeringsprojecten Uitvoering ruimtelijke ordening Reconstructie Centrumplan Ter Apel (2013 en 2014) Risico’s – open einde regelingen Risico’s – verbonden partijen Overige risico’s Dubieuze debiteuren afdeling sociale zaken Totaal reëel risico bedrag
Reëel risicobedrag Structureel
100.000 20.000 50.000 100.000 364.000 10.000 1.000.000 235.000
637.000 € 2.336.000
€ 180.000
Weerstandscapaciteit in cijfers Er is een inschatting gemaakt van de kans dat de betreffende omstandigheid zich voor zou kunnen doen als van de schade die daar voor ons mogelijk uit voort zou kunnen vloeien. Het resultaat van deze inschattingen zijn gewogen financiële risicobedragen, met inachtneming van waarschijnlijkheidsmarges. De aldus verkregen bedragen zijn afgezet tegen de intern beschikbare financiële weerstandscapaciteit. Als de reële specifieke risico’s dan worden gerelateerd aan de weerstandscapaciteit van de Gemeente Vlagtwedde kunnen we constateren dat de gemeente Vlagtwedde voldoende weerstandsvermogen heeft, zoals uit onderstaande tabel blijkt. Weerstandscapaciteit
(Bedragen x € 1.000)
Bron Jaarrekening 2012 A 1. Weerstandscapaciteit in reserves, begrotingsruimte
Incidenteel
structureel
5.653
en onvoorzien incidenteel A 2. Weerstand in onbenutte belastingcapaciteit en
1.179
onvoorzien “tussentijdse beleidswensen” B. Risico’s
2.336
180
3.317
999
2.4
6,6
C. Weerstandsvermogen Absoluut (A -/-B) Ratio
(A/B)
123
Paragraaf 3
Treasury
Inleiding Het Treasurystatuut beoogt het sturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico’s. De kern van de treasury activiteiten bestaat uit zogenaamd risicobeheer. Het gaat daarbij in hoofdzaak om rente-, krediet- en liquiditeitsrisico’s.
Renterisicobeheer Voor het bepalen van de rentevisie is doorgaans geen harde informatie beschikbaar. Op basis van de economische situatie en de daarin voorziene ontwikkelingen hebben wij eigen inschattingen gemaakt. Wij laten ons daarbij leiden door opvattingen en inzichten die daaromtrent bij onze huisbankier Bank voor Nederlandsche Gemeenten (BNG) en bij andere in dit vakgebied opererende instellingen bestonden. De rentepercentages in de markt hebben zich in 2012 op een laag niveau bewogen. Enerzijds werd voor de weggezette gelden een laag rentepercentage vergoed. Anderzijds waren de percentages voor opgenomen geld ook erg laag. Aangezien wij een kasoverschot hebben is het voor onze gemeente niet persé gunstig dat de tarieven zo laag zijn.
Renteparagraaf/overzicht kapitaallasten Lasten Omschrijving Rente langlopende geldleningen Rente reserves en voorzieningen Rente RSG Rente kort geld financiering Voordeel renteomslag Totaal
Rekening 2011 39.749 2.006.403
Baten Omschrijving Rente investeringen Rente belegging overtollige financieringsmiddelen - centrumplan Ter Apel - overige gronden - industrieterrein dorp Sellingen Nadeel renteomslag Totaal
Rekening 2011 1.835.963 217.843 -103.796 56.561 3.414 32.067 2.042.052
begroting 2012 36.781 1.957.639
Rekening 2012 36.781 669.006
121.406 2.115.826
15.761 1.464.138 2.185.686
begroting 2012 2.079.861 35.965
Rekening 2012 1.995.271 190.415
2.115.826
2.185.686
-4.100 2.042.052
Toepassing kasgeldlimiet en renterisiconorm Het renterisico is dus het gevaar van ongewenste veranderingen van de (financiële) resultaten van de gemeente door rentewijzigingen. Dit is voor onze gemeente gering, gelet op het schuldrestant van de langlopende leningen (€ 857.471 op 1 januari 2012). Voor het beheersen van renterisico’s gelden twee richtlijnen, te weten: de kasgeldlimiet; de renterisconorm.
Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet geeft de limiet aan voor de vlottende schuld van een gemeente. Onder vlottende schuld worden ondermeer begrepen leningen met een looptijd tot maximaal 1 jaar en schulden in rekening courant verminderd met ondermeer contante gelden en tegoeden in rekening courant. De kasgeldlimiet wordt bepaald door een percentage van de totale begroting van de gemeente bij aanvang
124
Paragraaf 3
Treasury
van het dienstjaar. Zodra een gemeente met de omvang van de vlottende middelen deze grens structureel overschrijdt, ontstaat een verplichting de omvang van de vlottende middelen te verlagen. Dit is mogelijk door vlottende middelen te vervangen door een langlopende geldlening. Indien de gemeente voor het derde achtereenvolgende kwartaal een overschrijding heeft van de kasgeld-limiet moet de Provincie op de hoogte worden gesteld. Voor 2012 bedraagt het begrotingstotaal € 44,6 miljoen(situatie 1-1-2012) miljoen euro. Het door het Ministerie vastgestelde percentage bedraagt 8,5%. Derhalve bedraagt de kasgeldlimiet voor onze gemeente in 2012 € 3.791.000. Dit is dus het maximum wat de gemeente aan vlottende schuld mag hebben. bedragen * € 1.000
Kasgeldlimiet 2012 Omvang begroting (=grondslag) 1. Toegestane kasgeldlimiet - in procenten van de grondslag - in bedrag 2. Omvang vlottende schuld per 1-1-2012 (opgenomen gelden <1 jaar, schuld in rekening-courant, gestorte gelden door derden < 1 jaar, overige geldleningen niet zijnde vaste schuld) 3. Vlottende middelen per 1-1-2012 (contante gelden in kas, tegoeden in rek-courant, ov. uitstaande gelden < 1 jaar) 4. Toets kasgeldlimiet a. totaal netto vlottende schuld (2-3) totaal overschot vlottende middelen (3-2) b. toegestane kasgeldlimiet (1) c. ruimte (+) / overschrijding (-) (b-a) +
44.600 8,5% 3.791 8.404
20.173 0 11.769 3.791 7.978
Renterisiconorm De renterisiconorm heeft als doel om het renterisico bij herfinanciering te beheersen. De nieuwe renterisiconorm houdt in, dat de jaarlijks verplichte aflossingen en de renteherzieningen niet meer mogen bedragen dan 20% van het begrotingstotaal. Voor onze gemeente betekent dit een absolute norm van 20% van 44,6 miljoen euro is € 8,9 miljoen euro. Deze norm is voor de gemeente Vlagtwedde ruim voldoende met een leningenportefeuille van € 857.471 op 1 januari 2012 waarvan de jaarlijkse aflossing € 79.473 bedraagt.
bedragen * € 1.000
Renterisiconorm 2012 1a 1b 1 2 3 4 5
Renteherziening vaste schuld o/g Renteherziening vaste schuld u/g Netto renteherziening vaste schuld (1a - 1b) Betaalde aflossingen Renterisico op vaste schuld (1+2) Renterisiconorm Ruimte
0 0 0 79 79 8.920 8.841
Berekening renterisiconorm: Begrotingstotaal Percentageregeling Renterisiconorm
44.600 20% 8.920
125
Paragraaf 3
Treasury
Kasbeheer Het kasgeldbeheer heeft betrekking op geldstromenbeheer en saldo- en liquiditeitenbeheer korter dan 1 jaar. Het betalingsverkeer wordt zoveel mogelijk via één bank, de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG), uitgevoerd. Door gebruikmaking van de overeenkomst financiële dienstverlening van deze bank wordt een optimaal rendement bereikt. Teneinde de kosten van het geldstromenbeheer te beperken, wordt: het liquiditeitsgebruik beperkt door de geldstromen op gemeenteniveau op elkaar en de liquiditeitsplanning af te stemmen. Hierbij wordt erop toegezien dat de liquiditeitspositie voldoende is om te garanderen dat de verplichtingen tijdig kunnen worden voldaan; het betalingsverkeer zoveel mogelijk elektronisch uitgevoerd door één bank (BNG).
Leningenportefeuille en financieringsbehoefte Algemeen Er is dagelijks aandacht voor het liquiditeitenbeheer van onze gemeente. Periodiek wordt de samenstelling van de leningenportefeuille bekeken. Aan de hand van een analyse van de ontwikkeling van de structurele geldstromen is een liquiditeitenplanning opgesteld, waardoor een betere sturing op het doen van werkelijke betalingen in relatie met (verwachte) ontvangsten mogelijk is. Met betrekking tot risicobeheer gelden de volgende algemene uitgangspunten: De gemeente mag leningen of garanties uit hoofde van de “publieke taak” uitsluitend verstrekken aan door de gemeenteraad goedgekeurde derde partijen, waarbij vooraf advies wordt ingewonnen over de financiële positie en de kredietwaardigheid van de betreffende partij; De gemeente mag middelen uitzetten uit hoofde van de treasuryfunctie indien deze uitzettingen een prudent karakter hebben en niet zijn gericht op het genereren van inkomen door het lopen van overmatig risico; het gebruik van derivaten is toegestaan, maar deze worden uitsluitend toegepast ter beperking van financiële risico’s.
Opgenomen geldleningen Per 1 januari 2012 bedragen de opgenomen vaste geldleningen € 857.471, waarvan € 310.599 aan Acantus is doorverstrekt. Deze lening wordt in 2035 in één keer afgelost.
Uitgezette middelen Het saldo van de uitgezette middelen (kasgeldleningen/spaartegoeden) bedraagt per 1 januari 2012 € 10.859.245. De actuele waarde van de belegging van de opbrengst verkoop aandelen Bouwfonds bedraagt € 3.830.648 (per 30-11-2012). De opbrengst van deze verkoop is belegd in een garantieproduct. Jaarlijks komt er een bedrag van € 92.400 vrij. De hoofdsom (€ 3.300.000) komt in 2015 gegarandeerd vrij.
Kredietrisicobeheer Het treasurystatuut schrijft voor dat de gemeente bij uitzettingen uit hoofde van treasury zich beperkt tot die producten waarbij geen koersrisico wordt gelopen. Uitzettingen dienen uitsluitend te gebeuren bij Nederlandse overheden en andere publieksrechtelijke lichamen die volledig solvabel zijn, alsmede bij financiële instellingen die over de bij het treasurystatuut vereiste creditrating beschikken. Ook bij het wegzetten van de verkoopopbrengst van de Essent-aandelen is hiermede rekening gehouden. Bij deze uitzetting in de vorm van dagelijkse opvraagbare spaartegoeden wordt voldaan aan de criteria van het treasurystatuut. Ten aanzien van het verstrekken van leningen en garanties uit hoofde van de publieke taak wordt een zeer terughoudend beleid gevoerd. Wij achten het verstrekken van leningen en garanties geen taak van de gemeente Vlagtwedde. Waar de gemeente vroeger veel garanties verstrekte ten behoeve van de financiering van de woningbouw, gebeurt dit tegenwoordig door de nationale hypotheekgarantie voor particulieren en door het waarborgfonds sociale woningbouw voor de woningcorporaties.
126
Paragraaf 3
Treasury
De gemeente Vlagtwedde kent een beperkt aantal langlopende beleggingen. Deze zijn veelal historisch bepaald en/of door bijzondere omstandigheden ontstaan. Het betreft deelnemingen uit hoofde van de publieke taak in de aandelenkapitalen van nutsbedrijven (waterbedrijf, Enexis (a)) en de BNG. De revenuen van deze beleggingen in de vorm van dividenden zijn in de jaarrekening verantwoord. a) Na de verkoop van de aandelen Essent N.V. in 2009 is de gemeente aandeelhouder geworden van zeven vennootschappen. Drie (*) van deze vennootschappen zijn nodig om de bedrijfsonderdelen van Essent onder te brengen die niet konden of mochten worden verkocht. De overige vier (**) vennootschappen hebben geen operationele activiteiten, maar beheren de rechten en verplichtingen van de aandeelhouders. Zij kunnen worden geliquideerd nadat het gestelde doel is bereikt. Naast deze deelnemingen zijn in verband met de overeenkomst met RWE nog een aantal bestaande leningen u/g in het volgende overzicht opgenomen. Overzicht deelnemingen en aan derden verstrekte geldleningen per 311212
Bedrag * € 1.000) Nominale waarde
Kredietnemer
Risico
Deelnemingen:
Nauwelijks risico, solvabele bedrijven 16.458 aandelen
- BNG - Waterbedrijf - Enexis, PBE Borsele en Attero (*) - Vordering op Enexis, Verkoop Vennootschap, Cross Border Lease vennootschap, claim Staat Vennootschap (**)
75
177.645 aandelen 2.374 aandelen beheer van de rechten en plichten van de aandeelhouders
Versterkte geldleningen: Enexis Aandeelhoudersleningen: vloeien voort uit overeenkomst Essent/RWE ter financiering van netwerkbedrijf; aflossing gebeurt in vier termijnen tot en met 2019. Verkoop Vennootschap BV Deze verstrekte lening dient als zekerheid voor mogelijke claims voortvloeiende uit de transactie- of rechtshandelingen v/d verkoop Essent Enexis (voorheen Essent) (achtergestelde lening) Woongroep Acantus (leningen woningbouw)
Nauwelijks risico, solvabel bedrijf
2.136
525 Ter dekking van claims wordt 100% via een voorziening hierin voorzien -525 Nauwelijks risico, solvabel bedrijf Nauwelijks risico, solvabel bedrijf wordt in 2035 in één keer afgelost)
242 311
Stichting Bedrijvenpark Zuid Groningen Bouwfonds Ned. Gemeenten Overige langlopende leningen - sportverenigingen algemeen - hypothecaire leningen ambtenaren - lening Stichting Welzijn - achtergestelde geldlening Takkenkamp
Dit bedrag is volledig voorzien Beleggingsproduct is een single A-rating product. Dit product loopt tot 2015.
recht van hypotheek bij het afsluiten van deze achtergestelde lening is via een voorziening voor 100% voorzien ter dekking van de onzekerheid
Bijdragen in activa van derden
141 -141 3.300 170 62 534 1.234 -1.234 1.075
Totaal
127
7.905
Paragraaf 4
Onderhoud kapitaalgoederen
Inleiding In de openbare ruimte vindt een groot aantal activiteiten plaats, zoals wonen, werken en recreëren. Voor al die activiteiten bestaat die openbare ruimte uit enkele kapitaalgoederen, die als volgt kunnen worden gerubriceerd: Infrastructuur (wegen, straten, pleinen, bermen, riolering en kunstwerken); Voorzieningen (openbaar groen, begraafplaatsen, sportfaciliteiten en verlichting); Gebouwen.
Kaders Het onderhoud van deze kapitaalgoederen is een structureel proces en vergt nogal wat budgettaire middelen. De besteding voor de instandhouding van kapitaalgoederen hebben wij opgenomen in de verschillende programma’s van de begroting/rekening. Veel klachten van burgers gaan over het onderhoud van kapitaalgoederen. Problemen met het wegdek, openbaar groen e.d. zijn zaken waarop raadsleden vaak worden aangesproken. De raad heeft in deze paragraaf de mogelijkheid om de kaders aan te geven voor de inrichting van het onderhoud en het beoogde onderhoudsniveau voor het openbaar groen, water, riolering, wegen, kunstwerken en gebouwen. Beleidskader - nota onderhoud openbare ruimte - beheerplan wegen - beheerplan bermen - nota gem. rioleringsplan (GRP) - beheerplan kunstwerken - beheerplan groen - beleidsplan openbare verlichting - nota onderhoud gebouwen
vastgesteld 2007 2008 2007 2007 2009 nee 2006 2011
Actualisatie voorziening 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2015
Infrastructuur Nota onderhoud openbare ruimte De gemeente moet elke 4 jaar een Nota onderhoud openbare ruimte vaststellen. De beheerplannen zijn nodig voor de cijfermatige onderbouwing van deze beleidsnota en eventuele bestemmingsreserves. Eén en ander is om capaciteits- en routinereden niet mogelijk in eigen beheer. In het meerjareninvesteringsplan 2013 is voorzien in het laten maken van deze nota door derden. Daarbij zullen de relevante beheerplannen voor zover nodig (groen) geactualiseerd worden. o rastructuur bedragen (€ De lasten voor de infrastructuur bedragen
Omschrijving - verhardingen - bermen en sloten - wegbeplantingen - rioolbeheer - kunstwerken (bruggen/steigers/oeverbescherming)
128
begroting 2012 603.468 470.883 406.372 2.120.037
werkelijk 2012 381.039 441.428 327.205 1.975.840
477.319
289.433
Paragraaf 4
Onderhoud kapitaalgoederen
Voorzieningen Zie infrastructuur, nota openbare ruimte. De lasten voor de overige voorzieningen bedragen
Omschrijving -
begroting 2012 1.048.113 143.436 383.008 305.664
openbaar groen begraafplaatsen sportterreinen openbare verlichting
werkelijk 2012 1.077.718 137.200 436.720 200.308
Gebouwen Inleiding Door de gemeente Vlagtwedde worden ondermeer de volgende gebouwen onderhouden: 1 gemeentehuis, 2 werkplaatsen voor de buitendienst, 1 sporthal, 1 sportzaal, 5 gymgebouwen, 2 zwembaden, 2 brandweergarages, 1 politiebureau, 2 molens, 4 kleedgebouwen, 5 jeugdgebouwen, 6 kindercentra/peuterspeelzalen, 7 schoolgebouwen, 1 bibliotheek, enz. Nota onderhoud gemeentelijke gebouwen De begroting van 2012 is gebaseerd op de meerjarenplanning groot onderhoud gebouwen die is opgesteld in 2011. In 2011 is de nieuwe “nota onderhoud gebouwen 2012-2015” geactualiseerd, deze is in december 2011 door de raad vastgesteld. Sommige geplande werkzaamheden zijn wel uitgevoerd en anderen zijn uitgesteld of naar voren gehaald, afhankelijk van de actuele stand van zaken.. Voorziening groot onderhoud gemeentelijke objecten Het groot onderhoud aan gebouwen kent een cyclisch verloop. Om de jaarlijkse lasten van het cyclisch onderhoud te kunnen egaliseren hebben wij een “Voorziening onderhoud gemeentelijke objecten” ingesteld. In voornoemde “Nota onderhoud gebouwen” is ook de “Voorziening groot onderhoud gemeentelijke objecten” aan de orde gekomen. Teneinde de voorziening op peil te brengen/houden heeft de Raad besloten, op basis van het meerjarenplan groot onderhoud gemeentelijke gebouwen 2012 2015, vanuit de Algemene Reserve een eenmalige storting van € 200.000 te doen in deze voorziening.
De stand van de onderhoudsvoorziening gemeentelijke objecten is: Saldo 1 jan 2012
Omschrijving Voorziening groot onderhoud gem. objecten
Storting
onttrekking
Saldo 31 dec 2012
1.061.030
Stortingen 2012 Restauratiefonds Molen Ter Haar Overschot bouwkundig onderhoud 2012
5.234 67.960
Onttrekkingen 2012 Kap.lasten vervanging dak gemeentehuis Kap.lasten vervanging vloerbedekking gem.huis Div. werkzaamheden Moekesgat Gemeentehuis installatie W4330 Actualisatie gem. gebouwenplan Zwembad T.A: renovatie kleedgelegenheid Totaal 1.061.030
129
73.194
94.281 123.004 7.432 2.952 619 72.381 300.669
833.555
Paragraaf 4
Onderhoud kapitaalgoederen
Naast het reguliere onderhoud vanuit het beheerplan zijn de volgende werkzaamheden in 2012 uitgevoerd aan gemeentelijke gebouwen: - Gemeentehuis: vervangen vloerbedekking, vervangen leiendak oude gedeelte, vervangen plat dak CVruimte; - Werkplaats Sellingen: schilderwerk; - Werkplaats Ter Apel: schilderwerk, vervangen verlichting (duurzaam); - Politiebureau Ter Apel: duurzame vervanging gasmeter; - Brandweer Vlagtwedde: aanpassen legionellabeheersysteem; - Peuterspeelzaal Bourtange: vervangen airco; - Jeugdgebouw Hebe Ter Apel: vervangen CV-ketel; - Peuterspeelzaal de Takje Ter Apelkanaal: schilderwerk; - Zwembad Sellingen: vervangen tegelwerk voetenbaden, aansluiting installatie op Priva, risico inventarisatie legionella; - Zwembad Ter Apel: vervangen tegelwerk achterwand diepe bad, vervangen geiser, risico inventarisatie legionella; - Sporthal Ter Apel: vervangen scheidingswand, vervangen scheidingsnetten, aanpassen installatie; - Sportzaal Vlagtwedde: schilderwerk, dakbedekking; - Gymzaal de Vlinder Ter Apel: aanbrengen wandbekleding; - Molen Ter Haar: vervangen onderstel; - Bibliotheek Vlagtwedde: vervangen dakbedekking; - Diverse gebouwen: vervangen cilinders. Onderhoud gemeentelijke gebouwen Vesting Bourtange Bij het opstellen van de nota onderhoud gebouwen is ook de ‘Voorziening voor de gemeentelijke gebouwen in de vesting Bourtange’ opgesteld. Met de Stichting Vesting Bourtange (SVB) is afgesproken dat zij het onderhoud laten uitvoeren en coördineren. De werkzaamheden en de financiën zullen gecontroleerd worden door de gemeente Vlagtwedde. De SVB doet jaarlijks een aanvraag voor een voorschot voor het onderhoud, jaarlijks wordt ook een afrekening gemaakt van het uitgevoerde onderhoud. In de vesting Bourtange zijn de volgende werkzaamheden uitgevoerd: - Kleine Kruithuis: reparatie luiken en herstel voegwerk; - Grote Kruithuis: herstel voegwerk, schilderwerk; - Baracquen: goten vervangen, herstel schoorstenen, schilderwerk; - Rosmolen: schilderwerk, herstel goten.
130
Paragraaf 5
Bedrijfsvoering
Inleiding De paragraaf Bedrijfsvoering geeft inzicht in de stand van zaken en de beleidsvoornemens ten aanzien van de interne bedrijfsvoering in 2012. Eveneens geven we inzicht in de omvang, de samenstelling en de toedeling van de middelen die voor de bedrijfsvoering beschikbaar zijn. Uitgangspunt is dat de gemeentelijke middelen rechtmatig, doelmatig en doeltreffend besteed worden. In de paragraaf Bedrijfsvoering behorende bij de begroting 2012 is aangegeven “Wat we wilden bereiken” ten aanzien van de bedrijfsvoering. Hierna wordt aandacht besteed aan de realisatie van beleid en beleidsvoornemens met betrekking tot de bedrijfsvoering 2012. De vraag “Wat hebben we er voor gedaan” wordt hieronder dus nader uitgewerkt. We concentreren ons daarbij op de volgende thema’s: Personeel en organisatie; Integriteit; Informatievoorziening en automatisering; Dienstverlening; Inkoop- en aanbestedingsbeleid; (Juridische) kwaliteitszorg; Financiële verordening;
Personeel en organisatie Wat wilden we bereiken! In 2012 zullen binnen de organisatie de contouren van het in 2011 geactualiseerde HRM-beleid daadwerkelijk zichtbaar moeten worden. Naast de doorgaande uitvoering van actiepunten binnen de geformuleerde HRM-lijnen (doorontwikkelen medewerkers, doorontwikkelen organisatiecultuur, binden en boeien hoger opgeleiden, strategische personeelsplanning en rolbewustzijn), is er ook aandacht voor een aantal specifieke thema’s voortvloeiende uit de evaluatie organisatieontwikkeling: - vergroten van de externe gerichtheid van managers en medewerkers; - herijking positionering, rol en taak van de senior beleidsmedewerkers; - accentverschuiving in stijl van leidinggeven bij management aanbrengen; van management-effectiviteit naar leiderschaps-effectiviteit en van relatiegericht leiderschap naar taak- en meer resultaatgericht leiderschap; - successen binnen de organisatie meer benoemen, vieren en uitdragen; - steviger aansturing en coaching van medewerkers in relatie tot integraliteit van producten en processen; - meer aandacht besteden aan visieontwikkeling en strategiebepaling binnen de organisatie.
Wat hebben we gedaan! In 2012 is het HRM beleidsplan uitgewerkt (vastgesteld in het college van B&W in januari 2013) naar aanleiding van de eerder opgestelde HRM notitie met de speerpunten van het HRM beleid. In het HRM beleidsplan 2013-2016 worden de lange termijn doelen (speerpunten) vertaald naar korte termijn doelen en operationele activiteiten. Dit laatste komt feitelijk neer op het inschakelen van personeelsinstrumenten waarmee we invloed kunnen uitoefenen op/een bijdrage kunnen leveren aan de speerpunten van ons HRM beleid. De korte termijn doelen (personeelsinstrumenten): Resultaatgericht werken Generiek functiehuis Vernieuwde gesprekscyclus Strategische personeelsplanning Opleidingsplan Het nieuwe werken Vanaf 2013 wordt een start gemaakt met de uitvoering van de plannen middels een project plan van aanpak.
131
Paragraaf 5
Bedrijfsvoering
Integriteit Wat wilden we bereiken! In 2011 is het onderwerp integriteit stevig op de organisatieagenda gezet. De intentie voor 2012 is er op gericht om deze lijn voort te zetten. Kort gezegd betekent dit dat integriteit onderdeel zal zijn van het reguliere HRM-beleid met periodiek of wanneer de situatie daartoe aanleiding geeft, bijzondere aandacht voor het onderwerp op afdelings- en/of organisatieniveau.
Wat hebben we gedaan! Er wordt gewerkt volgens de lijn die ingezet is in 2011. Dit betekent dat o.a. verklaringen omtrent gedrag (VAR- verklaringen) worden aangevraagd voor nieuwe medewerkers, dat medewerkers bij aanvang van de aanstelling in het arbeidsvoorwaardegesprek op de hoogte worden gebracht over hoe de gemeente met integriteit omgaat. Tijdelijke medewerkers ondertekenen het gedragsprotocol en ambtenaren worden kort na hun aanstelling beëdigd. Regelingen omtrent het onderwerp integriteit zijn op Atrium voor iedereen goed vindbaar en zijn actueel. Ook staat het onderwerp op de agenda van het werkoverleg op de diverse afdelingen. Bezetting personeelsformatie in fte formatie conform begroting 2012
Afdeling
ambtelijk personeel werkelijk 2012
Directie + Staf Middelen en Advies Ruimte Samenleving Publiekszaken Facilitaire zaken
4,00 17,51 42,60 23,10 9,96 23,24
4,00 18,07 41,32 22,15 9,89 20,62
Totalen
120,41
116,05
Informatievoorziening en automatisering Wat wilden we bereiken! Nu in 2011 in de gemeenten Vlagtwedde en Stadskanaal de projectorganisatie NUP (Nationaal Uitvoerings Programma) is beëindigd en beide gemeenten inmiddels opereren binnen één ICTomgeving, is de tijd aangebroken om het informatiebeleid te actualiseren voor de periode tot en met 2015. Veel NUP projecten zijn inmiddels uitgevoerd en kunnen in de lijn worden opgepakt. Daarnaast zullen in 2012 in relatie tot dienstverlening een aantal specifieke thema´s aandacht krijgen: zaakgericht werken en optimaliseren DMS, het KCC-concept (klant-contactcentrum) en de basisregistraties. Ook de interne borging van informatievoorziening via onder andere het intranet zal in 2012 een belangrijk onderwerp op de agenda van de ambtelijke organisatie zijn.
Wat hebben we gedaan! Eind 2012 zijn de ambtelijke werkzaamheden aan een nieuw informatiebeleidsplan afgerond. In dit plan zijn alle belangrijke items opgenomen, zoals zaakgericht werken, optimaliseren DMS, inrichting KCC en de inrichting van de basisadministraties. Dit alles leidt tot een 7-tal speerpunten, te weten: - verbeteren dienstverlening door de basis in te richten voor het KCC - optimaliseren en digitaliseren van de werkprocessen - invoering van de overige authentieke basisregistraties - beveiliging en continuïteitsvoorzieningen - kwaliteitsmanagement - structureren applicatielandschap - papierloos werken
132
Paragraaf 5
Bedrijfsvoering
Het beleidsplan en de speerpunten zijn vervolgens vertaald naar projecten en deelprojecten met een globale planning. Per project zal er een nadere uitwerking plaatsvinden, alvorens tot uitvoering over te gaan. De verwachting is dat in Q1 van 2013 het beleidsplan zal worden vastgesteld. Waarna een aanvang kan worden gemaakt met de uitvoering van de benoemde projecten. Voorts is de samenwerking met de gemeente Stadskanaal in het kader van de verzakelijking vastgelegd in een document.
Dienstverlening Wat wilden we bereiken! Ook in 2012 staat de dienstverlening aan onze klanten bij de organisatie hoog in het vaandel. De afgelopen jaren zijn flinke stappen gezet in de professionalisering ervan. Naast een update van de visie op dienstverlening welke nog in 2011 vorm krijgt en tot mogelijke bijsturing kan leiden, staan voor 2012 een aantal specifieke zaken in de planning die moeten leiden tot een (nog meer) op maat gesneden publieke dienstverlening: - verdere verbreding dienstverleningsaanbod centrale publieksbalie; - doorontwikkelen website en vergroten mogelijkheden voor burgers tot het online aanvragen van diensten en/of producten; - via een gericht klanttevredenheidsonderzoek de wensen van onze klanten scherper in beeld brengen (in combinatie met eventuele deelname aan de benchmark www.waarstaatjegemeente.nl); - laatste stappen zetten in proces kwaliteitsverbetering meldpunt.
Wat hebben we gedaan! In de loop van 2012 zijn een aantal diensten overgegaan van de “back-office” naar de “front-office”. Hierdoor zijn er meer en meer producten meteen aan de publieksbalie af te handelen. Ook is per 1 april het melden van verloren en gevonden voorwerpen overgedragen van de politie naar de gemeente. Verder wordt verwezen naar Programma 1 - Burger en bestuur.
Inkoop en aanbestedingsbeleid Wat wilden we bereiken! In 2011 is het project om te komen tot vernieuwing van het inkoop- en aanbestedingsbeleid afgerond. In 2012 zal de invulling van gegevens in de contractbeheermodule van Decos verder gestalte moeten krijgen. Dit om een juist inzicht te verkrijgen in de lopende contracten. Er kan dan tijdig worden gestart met voorbereidingen voor nieuwe contracten. Middels vaste ‘bouwstenen’ in de applicatie MIT-office worden dan standaard contracten opgesteld en beheerd. Vanuit het inkoop- en aanbestedingsbeleid, als ook uit het college-programma Duurzaamheid, zal er veel aandacht zijn voor duurzaam inkopen en duurzaam beheer. De komende jaren staat het beheer op de uitvoering van het inkoop- en aanbestedingsbeleid voorop.
Wat hebben we gedaan! In 2012 is begonnen met de initiële vulling van de contractbeheermodule van Decos. Deze werkzaamheden lopen door in 2013. Nadat alle contracten zijn opgenomen in deze module kan worden overgegaan tot ingebruikneming ervan. Bij alle inkopen en aanbestedingen wordt aandacht besteed aan het aspect duurzaamheid.
133
Paragraaf 5
Bedrijfsvoering
(Juridische) kwaliteitszorg Wat wilden we bereiken! Tot slot van deze paragraaf bedrijfsvoering worden een aantal belangrijke onderwerpen in relatie tot c.q. met gevolgen voor de bedrijfsvoering benoemd die in 2012 mede de uitvoeringsagenda (blijvend) bepalen: - doorgaande uitvoering communicatievisie; - verdere uitrol plan van aanpak juridische kwaliteitszorg; - versterken structuur projectmatig werken; - samenwerking BSV; - ontwikkeling van Regionale Uitvoerings Diensten en ´inregelen´ consequenties voor de latende organisatie; - decentralisatie van beleid (o.a. Jeugdzorg, AWBZ, etc.)
Wat hebben we gedaan! In het kader van kwaliteitszorg hebben er in 2012 een aantal LEAN-trajecten gelopen. In deze LEAN-trajecten worden processen binnen de organisatie onder de loep genomen en heringericht. Bij deze herinrichting is aandacht voor het projectmatig werken maar ook voor de juridische facetten van de processen. In 2012 is één van de leden van de staf gecertificeerd om LEAN-trajecten te begeleiden. De onderdelen kwaliteitszorg en juridische kwaliteitszorg zullen in 2013 verder worden geïntegreerd in de LEAN-trajecten. Ook is in 2012 een begin gemaakt met een project dat moet leiden tot verbetering van kwaliteit van de stukken die aan de gemeenteraad worden aangeleverd door de beleidsmedewerkers. Begin 2013 zullen de resultaten hiervan opgeleverd worden. De staf is nauw betrokken geweest bij het opzetten van de RUD. Op zowel HRM als juridisch vlak is een bijdrage geleverd en zal ook in 2013 een bijdrage geleverd worden aan het opzetten van de RUD. Voor de overige onderwerpen wordt verwezen naar de toelichting bij de programma 1.
Financiële verordening (ex. artikel 212 van de Gemeentewet) Wat wilden we bereiken! In 2011 is een begin gemaakt om de financiële verordening te actualiseren. De bestaande verordening is naast een herziene verordening gelegd en naast de modelverordening van de VNG. Op het moment van schrijven van deze begroting worden deze documenten besproken in het overleg tussen Raad, Griffier en ambtelijk ondersteuning. Doel hierbij is voorafgaand aan deze begroting te beschikken over een herziene financiële verordening.
Wat hebben we gedaan! In het voorjaar van 2012 is de laatste hand gelegd aan een vernieuwde financiële verordening. Raad en college hebben hier in meerdere bijeenkomsten over gesproken. Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in een nieuwe financiële verordening die in de raadsvergadering van april 2012 is vastgesteld.
134
Paragraaf 6
Verbonden partijen
Inleiding Het Besluit begroting en verantwoording (BBV) provincies en gemeenten schrijft voor dat provincies en gemeenten in een paragraaf gegevens over “Verbonden partijen” moeten opnemen. In 2006 is er een “Nota Verbonden partijen” gemaakt. Deze nota is door de raad in de raadsvergadering van februari 2006 vastgesteld. In de nota wordt een definitie gegeven van het begrip verbonden partijen gebaseerd op het BBV. Het doel van deze paragraaf is op een centrale plaats inzicht verschaffen in en informatie verstrekken over alle partijen, waarmee de gemeente bestuurlijke en financiële banden onderhoudt. Inzicht hierin is relevant omdat betrokken partijen: direct of indirect belast (kunnen) zijn met uitvoering van beleid dat door de gemeente aan de betreffende partij is overgedragen; daarmee gemeentelijke middelen gemoeid kunnen zijn en financiële risico’s worden gelopen.
Wat is een verbonden partij Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een bestuurlijk en een financieel (geen subsidie) belang heeft. Beide belangen houden het volgende in:
Bestuurlijk Gemeentelijke zeggenschap uit hoofde van vertegenwoordiging in het bestuur dan wel uit hoofde van stemrecht;
Financieel Gemeentelijke aansprakelijkheid ten aanzien van aan betrokken partij beschikbaar gestelde financiële middelen die niet verhaalbaar zijn bij faillissement of het bedrag waarvoor de gemeente aansprakelijk gesteld kan worden indien de partij haar verplichtingen niet nakomt.
Ontstaan van relaties met derden Deze relaties zijn ontstaan met de gedachte om gezamenlijk bepaalde taken uit te voeren. De gemeente Vlagtwedde verbindt zich in principe alleen bestuurlijk en financieel jegens een derde als deze verbintenis een duidelijk aantoonbare meerwaarde oplevert ten opzichte van alternatieven zoals “zelf” doen. Dit wordt gekozen met het oog op het realiseren van (een) specifieke beleidsdoelstelling (en) hetzij vanuit: bestuurlijke overwegingen; dan wel vanuit een oogpunt van doelmatigheid en doeltreffendheid; dan wel vanuit financieel-economische overwegingen.
Overzicht verbonden partijen Onderstaand een overzicht van de verbonden partijen van de gemeente Vlagtwedde met de bestuurlijke inbreng en de financiële bijdrage. Naam Plaats vestiging
Omschrijving Doel
Bestuurlijke belang
Financieel belang
Samenwerkingsverband Afvalstoffenverwijdering Oost en ZuidoostGroningen te Hoogezand
Doelmatig en vanuit oogpunt van milieuhygiëne op verantwoorde wijze verwijderen van afvalstoffen binnen samenwerkingsgebied Op doelmatige en vanuit oogpunt van brandweerzorg op verantwoorde wijze bestrijden van brand en rampen in het verzorgingsgebied en evt. daarbuiten
1 lid en 1 plv lid AB
verrekening in tarief afvalstoffenheffing
Burgemeester en 3 leden AB
Jaarlijkse bijdrage € 450.289
Regeling Brandweer organisatie Zuid-Groningen te Stadskanaal
135
(jaarrekeningcijfers RBZG 2012 nog niet bekend)
Paragraaf 6
Verbonden partijen
Centrum voor automatisering Noord Nederland Stichting Centrum voor de Kunsten Zuid Groningen Werkvoorzieningschap de Kanaalstreek te Stadskanaal (Wedeka) Gemeenschappelijke regeling Bestuursacademie Noord-Nederland te Groningen IZA Nederland te Nieuwegein
Veiligheids- en Gezondheidsregio Groningen (V&GR)
Eems Dollard Regio (EDR) te Nieuweschans Stichting bedrijvenpark Groningen
Zuid-
NV Bank Nederlandse gemeenten te Den Haag
Enexis Holding N.V.* te ‘s Hertogenbosch Attero Holding BV te Arnhem Publiek Belang Electriciteitsproductie B.V. (PBE Borsele) te ’s Hertogenbosch Verkoop Vennootschap B.V te Den Bosch Vordering op Enexis B.V. te Den Bosch Cross Border Lease Vennootschap B.V. te Den Bosch
Claim Staat Vennootschap BV te
In liquidatie tot uiterlijk 2015 Bevordering kunstzinnige vorming van bevolking deelnemende gemeenten t.b.v. muziekonderwijs Uitvoering van WSW voor doelgroep onder inwoners deelnemende gemeenten Verzekering van behoud en verdere ontwikkeling van bestuursdienst onderwijs in Drenthe, Friesland en Groningen Het geven van onderling gelijke aanspraken van recht op vergoeding van kosten van geneeskundige verzorging aan medewerkers van deelnemende gemeenten en het gezamenlijk dragen van kosten die de aanspraken met zich meebrengen Door doelmatige uitvoering en coördinatie uitvoering geven aan - repr. en prev. brandbestrijding - hulpverlening bij ongevallen en rampen (incl. geneesk. hulp) - bescherming en bevordering van gezondheid bevolking - afstemming ambulance hulpverlening Grensoverschrijdende samenwerking op diverse aandachtsvelden in het aangewezen gebied. Realiseren van een bedrijventerrein nabij de AVEBE locatie te Ter Apelkanaal en alles wat bevorderlijk is (daar rechtstreeks of zijdelings verband mee houdend is) te doen Bank van en voor overheden en instellingen van maatschappelijk belang met gespecialiseerde financiële dienstverlening tegen zo laag mogelijke kosten Nutsbedrijf, distributie en transporteren van energie, netwerkbeheer Vuilverwerking
2 leden (voor 1 jaar)
Belang in Electriciteits Productiemaatschappij Zuid-Nederland nv (EPZ) Maximalisatie uiteindelijke verkoopopbrengst; optimalisering risicoafdekking Bundeling van belangen in de bruglening aan Enexis Deelneming in CBL-fonds ter afdekking van eventuele verliezen voortvloeiende uit in het verleden afgesloten CBL-overeenkomsten met Amerikaanse investeerders Bundeling belang in verband met
136
3 leden AB
Jaarlijkse bijdrage € 1.089 Jaarlijkse bijdrage € 262.499 Geen bijdrage in 2012
1 lid AB
0
Indirect via VNG
0
1 lid en 1 plv lid AB
Jaarlijkse bijdrage € 557.210
2 leden in regioraad
Jaarlijkse bijdrage € 2.303 0
Minimum 2 leden in bestuur
16.458 aandelen á € 2,50 is € 41.145
Jaarlijks dividend
177.645 aandelen
Dividend
177.645 aandelen
Dividend
177.645 aandelen
Dividend
2.374 aandelen
Dividend
2.374 aandelen , verstrekte geldleningen 2.374 aandelen
Rente en aflossing
2.374 aandelen,
Dividend
Rente
Paragraaf 6 Den Bosch
NV Waterbedrijf te Groningen Vereniging Nederlandse gemeenten te Den Haag
Vereniging Groningse gemeenten te Groningen
Verbonden partijen potentiële schadevordering op de Staat met betrekking tot indirect geleden schade als gevolg van de splitsingswetgeving Het duurzaam veilig stellen van de waterbelangen in de provincie Groningen VNG dient de volgende doelen: - belangenbehartiging van alle gemeenten bij andere overheden. De Tweede Kamer, Kabinet en maatschappelijke organisaties zijn belangrijke gesprekspartners. - dienstverlening: advisering aan alle leden over actuele ontwikkelingen (pro actief) en advisering aan individuele leden (op verzoek); - de platformfunctie wordt uitgeoefend via de VNG-commissies, Provinciale afdelingen, congressen, studiedagen en ledenvergaderingen. Zie VNG
Langlopende vordering die is voorzien 7 aandelen 1 lid AB
1 lid AB
(er wordt geen dividend uitgekeerd) Jaarlijkse bijdrage € 22.350
Jaarlijkse bijdrage € 10.426
Een nader uitwerking van de bestuurlijke inbreng is opgenomen in de “lijst vertegenwoordiging in Verbonden partijen”. Hierin staat aangegeven welke bestuurder in welke gemeenschappelijke regeling zit als vertegenwoordiger van de gemeente.
137
Paragraaf 7
Grondbedrijf
Nota Grondbeleid gemeente Vlagtwedde Om het grondbeleid in de gemeente gestalte te geven is een Nota Grondbeleid ontwikkeld. Hierin zijn verschillende door de raad gestelde aandachtspunten geïmplementeerd. De Nota Grondbeleid geeft aan welke rol de gemeente in welke situatie kan vervullen, en welke instrumenten kunnen worden ingezet. Belangrijke punten die in deze Nota aandacht hebben gekregen: - Relatie met bestaand beleid zoals Woonplan en Nota Instappen in de Ruimte; - Richtlijnen hoe om kan worden gegaan met het grondprijzenbeleid; - Aangeven hoe een actief en slagvaardig grondbeleid kan worden gevoerd als het gaat om voor de gemeente van belang zijnde strategische grondaankopen; - Faciliterend zijn, waarbij het bestemmingsplan en Woonplan instrumenten zijn die hierbij een rol spelen; - Samenwerkingsvormen met andere gemeenten en wooncorporaties op het gebied van de volkshuisvesting en ontwikkeling van bedrijfslocaties; - Samenwerking met projectontwikkelaars; - Bestaande eigendommen verkopen die geen relevantie hebben voor de toekomstige ontwikkelingen. Deze nota is door de raad vastgesteld in haar vergadering van april 2008. Het ligt in de planning deze nota te actualiseren en ter goedkeuring aan het College en Raad voor te leggen.
Bouwgrondexploitaties Een voorbeeld van een samenwerkingsvorm met een projectontwikkelaar(s), die momenteel loopt, is het Centrum van Ter Apel. De samenwerking met wooncorporatie Acantus, inzake het Woonplan is afgerond. Het bestemmingsplan Ter Apeldorp (Rundehaven), een project van projectontwikkelaar Schoonderbeek waarbij de gemeente faciliterend is, komt vooralsnog niet van de grond. Een actief grondbeleid wordt gevoerd t.a.v. de bedrijfslocaties in ’t Heem te Ter Apel en Sellingen Dorp te Sellingen. Voor het bestemmingsplan Oostersingel 3e fase te Vlagtwedde is onvoldoende belangstelling gebleken. De Stichting Bedrijvenpark Zuid Groningen, een samenwerkingsverband tussen de gemeenten Stadskanaal en Vlagtwedde, verzorgt de exploitatie van het bedrijvenpark Zuid-Groningen naast Avebe te Ter Apelkanaal. Een uitbreiding met fase twee is in voorbereiding.
Tussentijdse winstneming Gelet op de huidige situatie m.b.t. de grondexploitaties is van winstneming geen sprake.
Financiële positie Er is één complex in exploitatie, n.l. “Revitalisering Centrum Ter Apel”. Op het bedrijventerrein ’t Heem te Ter Apel zijn nog 3 kavels te koop. De bestemmingsreserve Grondzaken is ingesteld om negatieve exploitatieresultaten en risico’s zoals waardevermindering van gronden op te vangen. Daarnaast is het de bedoeling de reserve aan te wenden voor het adequaat inspelen op ontwikkelingen op het gebied van de ruimtelijke ordening. De reserve is onder meer opgebouwd door stortingen van de positieve exploitatieresultaten van afgesloten grondexploitaties en de jaarlijkse toevoeging van de rente.
138
Paragraaf 7
Grondbedrijf
De stand van de Bestemmingsreserve Grondzaken bedraagt per 1 januari 2012
€ 1.210.212
Onttrekking 2012: - Vrijval deel reserves i.v.m. nota’s reserves en voorzieningen - Nota Grondbeleid
-/- € -/- €
210.212 6.687
Toevoeging 2012: - Rente 2012 - Resultaat diverse grondverkopen Stand per 31 december 2012
€ 18.153 € 10.645 € 1.022.111
Risico’s De kavels van het bedrijventerrein “Sellingen Dorp”, waar een combinatie van wonen en werken tot de mogelijkheden behoort, zijn momenteel te koop. Ultimo 2012 bedraagt de waarde van het complex (13.960 m2) € 201.000. Vanwege de geringe belangstelling voor deze gronden is het risico afgedekt middels het opnemen van een voorziening. Na aftrek van de voorziening bedraagt de waarde € 41.000 (circa € 3 p/m² (prijs agrarische grond)). De voorziening is gedekt uit de algemene reserve. Daarnaast zitten de risico’s met betrekking tot de grondexploitatie met name in het complex “Overige Gronden”. Onderdeel van het complex Overige gronden zijn een tweetal percelen grond in Ter Apelkanaal die te zijner tijd voor de realisering van de 2e fase van het Bedrijventerrein Zuid Groningen aan de Stichting Bedrijventerrein Zuid-Groningen zullen worden overgedragen. De kosten van aankoop en bijkomende kosten (rentelasten, waterschapslasten, kosten planontwikkeling, kosten bestemmingsplan etc.) bedroegen per 31 december 2011 € 3.425.000. In 2011 is bij rekening een voorziening getroffen van 50%, zijnde € 1.700.000 van de toenmalige boekwaarde. De lasten voor het vormen van deze voorziening zijn gedekt uit de algemene reserve. Optimistisch als we zijn, verwachten wij dat binnen voorzienbare tijd de economie wel weer zal aantrekken en dat er daarna weer gronden zullen worden verkocht. Ook op dit moment is er belangstelling voor kavels op het bedrijventerrein. Na het treffen van de voorziening bedraagt de resterende kavelprijs ongeveer € 6.
Strategische aan- en verkopen De gemeente heeft de laatste jaren een aantal percelen grond strategisch aangekocht. Als deze gronden niet in een grondexploitatie zullen worden ingebracht zal de dekking t.z.t. vanuit de reserve dienen plaats te vinden. De gemaakte kosten voor de aanschaf van een aantal panden en gronden zijn: - Aankoop grond spoorbaan NS vastgoed te Ter Apel/Ter Apelkanaal
€ 35.000
- Aankoop grond Wedderstraat, Kaput te Vlagtwedde
€ 30.000
- Aankoop grond Wedderstraat, Smit te Vlagtwedde
€
- Aankoop grond Wedderstraat, Smit te Vlagtwedde
€ 40.000
- Aankoop perceel grond Eitens, Ekkelkamp te Vlagtwedde
€ 35.000
- Bisschopsweg 36 te Bourtange
€ 29.000
- Aankoop Witherenstraat 27 te Ter Apel Jeugdgebouw.
€ 185.000
- Aankoop terrein Wolbers/Wösten
€ 305.000
- Westerstraat 43, Ter Apel
€ 221.000 Totaal
139
7.000
€ 887.000
Paragraaf 8
Wet maatschappelijke ondersteuning
Algemeen De Wmo heeft tot doel de burgers te laten participeren, de zelfredzaamheid te vergroten en zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen. Daarbij worden 10 prestatievelden onderscheiden: Binnen de W.m.o. worden 10 prestatievelden onderscheiden. 1. bevordering leefbaarheid en sociale samenhang in buurt en wijk 2. preventieve ondersteuning van jeugdigen en hun opvoeders 3. informatie, advies en cliëntondersteuning 4. ondersteuning mantelzorgers en vrijwilligers 5. algemene voorzieningen voor mensen met een beperking (fysiek en/of psychisch) 6. verlening van individuele voorzieningen aan mensen met een beperking (fysiek en/of psychisch) 7. het bieden van maatschappelijke opvang, advies en steunpunten huiselijk geweld 8. bevordering openbare geestelijke gezondheidszorg 9. bevordering van verslavingsbeleid 10. aangepast wonen en wonen met zorg
Ook in 2012 heeft de gemeente op al deze 10 prestatievelden bijgedragen. In Programma 5, Zorg, wordt hier nader bij stilgestaan. In deze aparte Paragraaf over de Wmo wordt teruggeblikt op de onderdelen die ook bij Programma 5 worden genoemd. Speciaal gaat het hierbij om de uitgaven voor prestatieveld 6, het Gebiedsprogramma en mantelzorg. Over het algemeen kan worden geconcludeerd dat het voorzieningenniveau en de leefbaarheid in de gemeente Vlagtwedde ook in 2012 goed was. Daarbij heeft de gemeente een belangrijke rol gespeeld. Tegelijkertijd kan worden opgemerkt dat de gemeente het moet doen met middelen die door het Rijk beschikbaar worden gesteld, die niet toereikend zijn. Om die reden is ook in 2012 uitdrukkelijk gezocht naar mogelijkheden om te besparen met behoud van de kwaliteit. Daarbij draaide het enerzijds om het afsluiten van nieuwe contracten en contractbeheer, anderzijds het aanpassen van het beleid en de uitvoering. Contracten In 2011 is na een Europese aanbesteding samen met de andere gemeenten in Oost-Groningen een nieuw contract afgesloten voor de verstrekking van het grootste deel van de Wmo-hulpmiddelen met de firma Welzorg. Dit contract is van kracht geworden op 1 mei 2012. Na het overgangsjaar 2012 zal dit in de komende jaren naar verwachting tot een substantiële besparing leiden. In verband hiermee heeft de raad in 2012 een krediet ter beschikking gesteld om de Wmo-hulpmiddelen van onze vorige contractpartner Harting-Bank , waarvan tot 1 mei 2012 gehuurd werd, over te nemen, zodat per 1 mei 2012 met Welzorg een contract uitgevoerd kon gaan worden op basis van het kopen van hulpmiddelen. Ook de Huishoudelijke Hulp is per 1 april 2012 aanbesteed. Dit heeft in 2012 geleid tot een aanzienlijke besparing in vergelijking met 2011. Op het gebied van het collectief vraagafhankelijk vervoer (RegioTaxiPlus, uitgevoerd door De Grooth B.V.) wordt de gemeente al een paar jaar geconfronteerd met een buitenproportionele toename van het aantal gereden en gedeclareerde kilometers. Oorzaak is onder meer nieuwe jurisprudentie, die voorschrijft dat de gemeente in het kader van de Wmo in veel gevallen verantwoordelijk is voor het vervoer van en naar het ziekenhuis. Per 1 januari 2012 én 1 oktober 2012 is daarom de eigen bijdrage die burgers voor een rit betalen verhoogd, met als doel de toename van de maandelijkse kosten te stabiliseren. Tot slot kan nog worden genoemd dat in 2012 de trapliften samen met de gemeenten in de regio zijn aanbesteed, zodat ook deze kosten vanaf juni 2012 zo laag mogelijk zijn. Het beleid en de uitvoering De raad van de gemeente Vlagtwedde heeft op 22 mei 2012 de ‘Verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Vlagtwedde 2012’ en de toelichting daarbij vastgesteld. Aansluitend heeft het college van de gemeente Vlagtwedde op 5 juni 2012 het ‘Tweede besluit voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Vlagtwedde 2012’ en de ‘Beleidsregels voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Vlagtwedde 2012’ vastgesteld. Deze verordening en de toelichting, dit besluit en deze beleidsregels zijn in werking getreden per 14 juni
140
Paragraaf 8
Wet maatschappelijke ondersteuning
2012. In het nieuwe beleid wordt geregeld hoe inwoners van de gemeente Vlagtwedde gecompenseerd kunnen worden voor bepaalde beperkingen op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning. Het gaat hierbij om het verstrekken van voorzieningen zoals Huishoudelijke Hulp, woningaanpassingen, lokaal vervoer en rolstoelen (prestatieveld 6). De wijziging van het beleid is enerzijds gericht op de zogenaamde “kanteling” van de Wmo, anderzijds blijft het verstrekkingenbeleid van de gemeente Vlagtwedde gekenmerkt worden door het beginsel “sober maar rechtvaardig”. Centraal bij de “kanteling van de Wmo” is de gedachte dat de gemeente weliswaar een compensatieplicht heeft bij het compenseren van een bepaalde beperking, maar dat de gemeente bij een nieuwe vraag naar een voorziening eerst kijkt naar het gewenste resultaat (en niet naar de gewenste specifieke voorziening) en de oplossingen die iemand zelf kan vinden om dat resultaat te behalen. Daarna wordt gekeken naar familie, vrienden, kennissen, vrijwilligers (het hele netwerk), naar algemene voorzieningen en collectieve voorzieningen. Is het mogelijk hierbinnen een oplossing te vinden, dan verstrekt de gemeente geen individuele voorziening. Omgekeerd zal de gemeente wel degelijk individuele voorzieningen (zoals elektrische rolstoelen) blijven verstrekken, als dat nodig is. In het nieuwe beleid is ook bepaald dat voor alle Wmo-voorzieningen die de gemeente verstrekt, voor zover de landelijke wetgeving dat toelaat, een eigen inkomensafhankelijke bijdrage wordt gevraagd, die geïnd wordt door het CAK. Die eigen inkomensafhankelijke bijdrage werd al gevraagd voor Huishoudelijke Hulp. Het nieuwe beleid voor het betalen van een eigen bijdrage is ingegaan vanaf 14 juni voor nieuwe aanvragen én per 1 januari 2013 voor bestaande cliënten.
Beleidsontwikkelingen Gebiedsprogramma 2009 -2012 Stadskanaal–Vlagtwedde Op basis van het provinciaal beleid “de Sociale Agenda 2009 – 2012” hebben de gemeenten Stadskanaal en Vlagtwedde en de provincie Groningen, binnen de onderscheiden thema’s, diverse sociale projecten (speerpunten) vastgelegd in een meerjarenprogramma. Het Gebiedsprogramma is per 31-12-2012 beëindigd. Omdat door middel van het Gebiedsprogramma een groot aantal projecten werd gefinancierd, betekende dit ook dat deze projecten zouden stoppen met het eindigen van het Gebiedsprogramma. De structurele jaarlijkse bijdrage aan het Gebiedsprogramma heeft het College herbestemd voor het project Begeleid Wonen in Ter Apel. Verder is binnen de begroting van het Jeugdbeleid ruimte gevonden om het project “Gaan voor Kansen”(ambulante trajecten jongerenwerk) te continueren. Op alle programmaonderdelen is inzet gepleegd en zijn of worden resultaten behaald. Aanvang 2013 zal het evaluatierapport van het Gebiedsprogramma 2009-2012 Stadskanaal–Vlagtwedde verschijnen. De kosten van het gebiedsprogramma 2012 bedroegen € 45.433 en zijn onderdeel van de begrotingspost uitvoeringskosten Wmo (extern). Deze kosten maken onderdeel uit van de Uitvoeringskosten Wmo in 2012. Mantelzorgondersteuning Samen met Stadskanaal wordt het Steunpunt Mantelzorg in Stadskanaal bekostigd. Dit steunpunt heeft een advies en informatiefunctie voor de mantelzorgers in onze regio. Voor de gemeente Vlagtwedde geldt dat er een nauwe samenwerking bestaat tussen de Steunstees en het Steunpunt Mantelzorg. Omdat Mantelzorg steeds belangrijker wordt in onze samenleving, hebben de gemeenten Stadskanaal en Vlagtwedde aanvang 2012 een nota “Mantelzorg en vrijwilliger thuishulp” vastgesteld. Voor Vlagtwedde betekent dit een extra bijdrage van ruim 10.000 euro voor het jaar 2012. De filosofie hierachter is dat een versterking van preventie het beroep op dure individuele voorzieningen kan doen verminderen. De nieuwe werkzaam-heden van het steunpunt Mantelzorg en de Steunstees starten officieel per 3 april 2013. Huishoudelijke Hulp Tot 1 april 2012 werd de Huishoudelijke Hulp uitgevoerd door de thuiszorgorganisaties TSN en Zorgkompas. Per 1 april zijn daar Arlero en Buurtzorg/Buurtdiensten bijgekomen. Daarnaast ontving een deel van de burgers een persoonsgebonden budget (Pgb) waarmee zij zelf de huishoudelijke hulp in konden kopen. Dankzij de bovengenoemde nieuwe aanbesteding met als resultaat lagere prijzen per uur (die desondanks wel CAO-gerelateerd zijn), en het stabiliseren van het aantal uren hulp op jaarbasis, zijn de kosten voor Huishoudelijke Hulp in 2012 lager dan begroot.
141
Paragraaf 8
Wet maatschappelijke ondersteuning
Financiën Besteding van het budget Wmo Lasten Wmo- huishoudelijke hulp (H.H.) Overige Wmo voorzieningen Apparaatskosten Wmo Totaal lasten
begroting na wijziging 2.985.127 1.382.602 438.879 4.806.608
werkelijk 2012 2.659.355 1.643.834 487.764 4.790.954
verschil -325.771 261.232 48.885 - 15.654
begroting na wijziging 2.356.403 90.000 -26.112 265.000 20.000 2.705.291
werkelijk 2012 2.356.393 90.000 -26.112 346.797 32.719 2.799.797
verschil 10 0 0 -81.797 -12.719 -94.506
2.101.317
1.991.157
-110.160
begroting na wijziging
werkelijk 2012
verschil
Integratieuitkering + Eigen bijdragen Baten Integratieuitkering Wmo Pakketmaatregel AWBZ Wmo 2011 Wmo huishoudelijke hulp (H.H.) Overige Wmo voorzieningen (Wvg) Totaal baten Subtotaal saldo lasten -/- baten
Mutaties Reserves Mutaties Reserve Wmo Storting in de reserve (ov. Wmo-voorz.) Onttrekking uit de reserve (ov. Wmo-voorz.) Per saldo onttrekking Totaal saldo lasten -/- baten
142
609.863 609.863
613.808 613.808
0 -3.945 -3.945
1.491.454
1.377.349
-114.105
Paragraaf 9
Krimpparagraaf
Algemeen Gemeenten met een sterke bevolkingsdaling krijgen vanaf 2011 financiële middelen voor het tegengaan van de gevolgen van krimp. Het Rijk heeft in het gemeentefonds vanaf 2011 een tijdelijke krimpmaatstaf voor 5 jaar ingebouwd. Dit geldt alleen voor gemeenten in Groningen, Limburg en Zeeland. Verloren inwoners Niet alle gemeenten in de drie provincies komen in aanmerking voor de krimpmaatstaf. Alleen gemeenten waarvan het inwoneraantal in het uitkeringsjaar tenminste één procent lager ligt dan zeven jaar ervoor. Vanaf één procent bevolkingsdaling begint de teller te lopen: € 397,63 (in basis) per verloren inwoner die aan de criteria voldoen. Het totale bedrag van deze herverdeling binnen het gemeentefonds is 14,8 miljoen euro. Tijdelijk De tijdelijke krimpmaatstaf is een herverdeling binnen het gemeentefonds. Zoals gezegd betreft het een tijdelijke maatregel van vijf jaar. Dat betekent dat de invoering van de maatstaf leidt tot een kleine stijging van de uitkeringsbasis en een bescheiden verlaging van de uitkeringsfactor. Dit effect op de uitkeringsfactor geldt overigens voor alle gemeenten, dus ook voor de gemeenten met krimpmaatstaf. In de praktijk houdt dit in dat een gemeente die maar ternauwernood meer dan 1% krimpt, haar marginale voordeel van de maatstaf grotendeels teniet ziet gaan door het tegengestelde effect van de uitkeringsfactor. +/- Bevolkingsdaling gemeente Vlagtwedde In Noord-Oost Groningen is er sprake van soms forse bevolkingsdaling (krimp). In de gemeente Vlagtwedde moeten we een onderscheid maken tussen bevolkingsomvang met en zonder bewoners van AZC, uitzetcentra etc. Zonder die laatste groep is er sprake van bevolkingsdaling van 7% in de laatste 10 jaar (bron: CBS). Intussen gaat de bevolkingsdaling van de oorspronkelijke bevolking met een normale status gewoon door (nog 3% tot 2020, bron: CBS). De belangrijkste kenmerken van de bevolkingsdaling van de oorspronkelijke bevolking zijn vergrijzing en ontgroening.
Wat betekent dit voor de gemeente Vlagtwedde Per 2011 werd een tijdelijke krimpmaatstaf voor 5 jaar in het gemeentefonds geïntroduceerd. Op basis van de hiertoe ontwikkelde criteria voor uitkering maakt onze gemeente hier ook aanspraak op. Er zijn overigens geen bestedingsvoorwaarden aan de uitkering verbonden, terwijl deze uitkering een tijdelijk karakter heeft met een beperkte doelgroep en over 5 jaar door definitieve besluitvorming wordt gevolgd. We moeten ons wel realiseren dat een daling van de bevolking ook een negatieve impact heeft op de algemene uitkering. De “extra” krimpuitkering is dus ook een compensatie voor het verlies aan middelen uit de Algemene uitkering. Het gehele bedrag kan dan ook zeker niet worden gebruikt voor het creëren van een voorziening voor krimpmaatregelen. Uitgaande van de toen bekende gegevens werd in de begrotingsparagraaf berekening opgenomen:
2012 de volgende
Vergelijking van het inwoneraantal in het uitkeringsjaar verminderd met het inwoneraantal van 7 jaar geleden minus 1 % levert het volgende beeld op: 2011
(-/- 2004)
16.290 -/- (16.973 x 0,99 = 16.803)
= -/- 513
2012
(-/- 2005)
16.325 -/- (16.525 x 0.99 = 16.359)
= -/- 34
2013
(-/- 2006)
16.325 -/- (16.612 x 0,99 = 16.446)
= -/- 121
2014
(-/- 2007)
16.325 -/- (16.600 x 0,99 = 16.434)
= -/- 109
143
Paragraaf 9
Krimpparagraaf
Deze tijdelijke maatstaf beloopt in: 2011 - 513 inw. x € 397,63 (in basis) x 1,527 (accres) 2012 - 34 inw. x € 397,63 (in basis) x 1,532 (accres) - 121 inw. x € 397,63 (in basis) x 1,503 (accres) 2013 2014 - 109 inw. x € 397,63 (in basis) x 1,488 (accres)
is € 311.648 (juni.circulaire 2011) is € 21.168 is € 72.242 is € 64.492
De basis voor de herberekening De oorzaak van de hogere uitkering in 2011 heeft te maken met het feit dat in 2004 de asielzoekers nog mochten worden meegeteld bij de bepaling van het inwonersaantal. Onze inwonersaantal is toen bepaald op 16.973. Vanaf 2005 mocht dat niet meer. Het inwonersaantal zakte toen naar 16.525. Op 1 januari 2011 hadden we een inwoneraantal van 16.290. Zouden we echter rekening houden met demografische ontwikkelingen in deze regio en daarbij uitgaan van de prognose van de bevolkingsopbouw van het CBS (statline.cbs.nl) dan dalen we tot 2015 met 77 inwoners per jaar. Daarnaast moeten we asielzoekers die een half jaar in onze gemeente verblijven verplicht opnemen in onze gemeentelijke basisadministratie (GBA). Maar op dit moment (1 januari 2012) is ons inwoneraantal in werkelijkheid echter 16.273. De daling is dus aanzienlijk minder dan voorspelt en redelijk stabiel. Dat gegeven is de basis voor onderstaande berekening. Uitgaande van de vaste gegevens voor 2011 en 2012 komen we tot onderstaande krimpuitkering voor beide jaren. Voor de geprognosticeerde krimpuitkering daarna gaan we uit van het werkelijk aantal inwoners op 1 januari 2012. Dit leidt tot de volgende krimpuitkering: Vergelijking van het inwoneraantal in het uitkeringsjaar verminderd met het inwoneraantal van 7 jaar geleden minus 1 % levert het volgende beeld op: 2011
( -/-2004)
16.290 -/- (16.973 x 0,99 = 16.803)
= -/- 513
2012
( -/-2005)
16.273 -/- (16.525 x 0.99 = 16.357)
= -/- 84
2013
( -/-2006)
16.273 -/- (16.612 x 0,99 = 16.446)
= -/- 173
2014
( -/-2007)
16.273 -/- (16.600 x 0,99 = 16.434)
= -/- 161
De herberekening voor 2011 en 2012 alsmede de geprognosticeerde uitkering voor 2013 e.v. jaren: 2011 - 513 inw. x € 397,63 (in basis) x 1,534 (accres) is € 313.076 (dec. circulaire 2011). 2012 - 84 inw. x € 397,63 (in basis) x 1,512 (accres) is € 50.502 2013 - 173 inw. x € 397,63 (in basis) x 1,491 (accres) is € 102.566 2014 - 161 inw. x € 397,63 (in basis) x 1,464 (accres) is € 93.723 Besloten is de ontvangen bijdrage over 2011 te storten in een “Bestemmingsreserve Krimpmaatregelen”. De bijdragen voor 2012 e.v. jaren worden in de betreffende dienstjaren ingeboekt als Algemeen dekkingsmiddel.
Onderzoek Na vijf jaar moet er een duidelijk beeld zijn van de financiële gevolgen van bevolkingsdaling voor gemeenten. Hiervoor wordt onderzoek gedaan bij de gemeenten die extra geld krijgen. Het Ministerie van BZK vraagt de gemeenten om met ingang van 2011 op vrijwillige basis in hun begrotingen en rekeningen een “krimpparagraaf” op te nemen. Een krimpparagraaf kan namelijk een goed instrument zijn voor het formuleren van een integrale visie op de aanpak van de gevolgen van krimp. Daar de kosten van krimp op meerdere beleidsterreinen/programma’s van een gemeente betrekking kunnen hebben, dienen de deelnemende gemeenten met ingang van 2011 in zowel begroting als jaarrekening een krimpparagraaf op te nemen. Op basis van een reeks van krimpparagrafen kan vervolgens een goed beeld ontstaan van de kosten van krimp, beleidsvoornemens en –realisaties. Dit kan verder bijdragen aan een goed inzicht in de gevolgen van krimp.
144
Paragraaf 9
Krimpparagraaf
Het actieplan bevolkingsdaling specificeert drie soorten financiële gevolgen van krimp: kosten van herstructurering woningvoorraad (herstructureringskosten); kosten herinrichting openbare ruimte (herinrichtingskosten); kosten van concentratie van voorzieningen (concentratiekosten). Het ministerie van BZK verzoekt ons om bij het inrichten van de krimpparagraaf deze driedeling te hanteren. De looptijd van het onderzoek is evenals bij de krimpmaatstaf 5 jaar. Herstructureringskosten woningvoorraad Het Woonplan 2002–2010 is halverwege 2012 afgewikkeld. Het moment om te starten met nieuwe prestatieafspraken met de beide corporaties was dan ook geweest in de 2e helft van 2012. Echter is een van de thema’s in het regionaal woon- en Leefbaarheidsplan Oost Groningen het maken van regionale prestatieafspraken. Het leek ons goed de onderzoeken en uitkomsten van dit thema af te wachten en deze op lokaal niveau verder uit te diepen en te verbreden met diverse lokaal opererende maatschappelijke organisaties (zorg, welzijn). Daarnaast bleek het onderdeel Wonen in het nieuwe regeerakkoord een behoorlijk verlammende werking te hebben op de lokale corporaties. Men heeft momenteel geen helder zicht op welke investeringsruimte men nog heeft voor sloop, renovatie en nieuwbouw. Het zal nog wel tot halverwege 2013 duren voordat duidelijkheid hierover zal kunnen worden gegeven. Het project wat in 2011 gestart is, Waardebehoud Onroerend Goed Oost Groningen, heeft afgelopen jaar enige resultaten laten zien. Na de analyses die hebben plaatsgevonden, is met een aantal eigenaren contact gelegd. Daaruit blijkt dat het achterstallig onderhoud van de woning in de meeste gevallen wordt veroorzaakt door sociale problematiek. Geld is niet het grootste probleem. Naar alle waarschijnlijkheid wordt één woning aangekocht en één woning in gezamenlijkheid opgeknapt. Daarnaast is in 2012 verder gegaan met een nieuwe lijst aan woningen. Analyse en contactlegging zal plaatsvinden in 2013. Herinrichtingskosten openbare ruimte Ook in 2012 is verder uitvoering gegeven aan meerdere projecten die bedoeld zijn om de bereikbaarheid en toegankelijkheid van de openbare ruimte te vergroten. Het gaat om MIP 802 en MIP 806. Werkzaamheden die hieronder vallen zijn onder andere: voldoende en goed gedimensioneerde gehandicapten parkeerplaatsen, het obstakelvrij maken van fietspaden en het (rolstoel)toegankelijk maken van overstapplaatsen van het openbaar vervoer. Onder het laatste valt ook het vervangen van abri’s en halteplaatsinrichting. Naast deze fysieke maatregelen wordt ook aandacht geschonken aan voorlichting en het aandragen van oplossingsrichtingen. Bij de planontwikkeling van de reconstructie Hoofdstraat Ter Apel is de demografische krimp als uitgangspunt gebruikt om hier constructief en attractief op te anticiperen. Ook is verder vorm gegeven aan de planvorming van Moekesgat. Het gebied moet de centrale locatie worden voor recreatie en ontmoeting voor elke doelgroep in Ter Apel. Deels gaat het hierbij ook om de concentratie van voorzieningen. Concentratiekosten van voorzieningen De MFA Sellingen is een stap dichterbij gekomen. Eind 2012 was het voorstel klaar om een bedrag van ruim 5,3 miljoen euro beschikbaar te stellen voor de realisatie van een multifunctionele accommodatie (MFA) in Sellingen. In deze MFA moeten naast de beide plaatselijke basisscholen tenminste de sportverenigingen en Stichting Rzijn (peuterspeelzaal en steunstee) ondergebracht worden. Het voorstel vloeit voort uit een haalbaarheidsonderzoek dat op initiatief van het college is uitgevoerd. Een eerder draagvlakonderzoek wees uit dat voor de plannen brede steun aanwezig is. De nieuwe MFA kent een totaal ruimtebeslag van bijna 5000 m2.
Tenslotte Met de introductie van de krimpmaatstaf wordt invulling gegeven aan het kabinetsbeleid op het gebied van bevolkingsdaling. Via de krimpmaatstaf ontvangen gemeenten, die te maken hebben met een substantiële bevolkingsdaling, een tegemoetkoming in de transitiekosten waarvoor zij zich als gevolg van deze krimp eventueel geplaatst zien.
145
Paragraaf 10
Investeringsprojecten
Algemeen In deze paragraaf worden de bestuurlijk relevante investeringsprojecten weergegeven. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen de twee thema’s “Zorg voor ouderen” en “Beleving van het Toerisme”. Daarnaast besteden we ook aandacht aan “Overige strategische projecten”.
Thema: Zorg voor ouderen Dit thema maakt deel uit van het continue beleidsproces en –ontwikkeling, vanuit de invalshoeken Wonen Welzijn Zorg en de Wmo. Afdelingsoverstijgend vindt er momenteel overleg met zorgpartners plaats, gericht op adequate huisvesting van ouderen in verzorgingshuizen. Samenwerking, afstemming van voorzieningen en uitwisseling van informatie met de gezamenlijke zorg- en welzijnsinstellingen is opgenomen in het koersdocument Wonen en Zorg.
Thema: Beleving van het toerisme Aan dit thema is ook het afgelopen jaar intensief gewerkt. Zo is er aan de hand van de in BSV verband opgestelde visie op toerisme in Westerwolde, gewerkt aan een uitvoeringsplan. Heeft de VVV een gedaanteverandering ondergaan in Toerist Info en zijn vooral de ondernemers actiever betrokken bij de promotie van Westerwolde. Ook zijn er spotjes op tv geweest, is er samen met National Geografic channel een campagne opgestart en is de grensoverschrijdende samenwerking met de buurgemeenten weer volledig opgepakt.
Inventarisaties MIP projecten Om een volledig beeld te krijgen van de projecten binnen de gemeente Vlagtwedde kunnen limitatief de volgende acties worden omschreven. Lopende en nieuwe MIP-projecten met betrokkenheid afd. Samenleving Mip-project 903: verenigingsondersteuning Door de raad is in september 2012 besloten het geld structureel beschikbaar te stellen voor ondersteuning van verenigingen zowel op organisatorisch vlak als voor aanschaf van kleine materialen. Mip project 904: sportstimulering Is in uitvoering in NASB-project. Dit project loopt tot en met 2014. Mip project 905: kleedvoorzieningen sportparken Ter Apel/Vlagtwedde De kleedvoorzieningen in Ter Apel en Vlagtwedde zijn inmiddels gereed.
Mip project 908: verbetering en uitbreiding VVE Op 24 april 2012 heeft de Raad de uitgangspunten voor het peuterspeelzaalbeleid vastgesteld. Onderdeel van dit beleid vormt het aanstellen van een tweede betaalde leidster in alle groepen in de VVE-locaties Ter Apel en Vlagtwedde. De resterende middelen van dit project zijn aangewend om de kosten hiervan in 2012 te dekken. Mip project 1114: haalbaarheidsonderzoek MFA Sellingen In 2012 is binnen dit MIP-project voor een kleine € 15.000 aan uitgaven gedaan. Ongeveer € 5.000 heeft betrekking op de interne urenverantwoording en € 10.000 op gemaakte kosten voor nader onderzoek door de Welstandscommissie m.b.t. de locatiekeuze, kosten van de makelaar voor verkennende gesprekken over potentiële locaties en voor het laten maken van een actuele leerlingenprognose voor beide scholen. Eind 2012 is van het oorspronkelijke krediet van € 75.000 nog € 42.000 over.
146
Paragraaf 10
Investeringsprojecten
Lopende en nieuwe MIP-projecten met betrokkenheid afd. Facilitaire Zaken MIP project 910: digitalisering tekeningen gemeentelijke gebouwen Dit project is inmiddels gereed. MIP project 1006: aanpassing en herinrichting archiefbewaarplaats Bij besluit van 21 februari 2012, nr. 8 heeft de raad een krediet beschikbaar gesteld voor de aanpassing en herinrichting van de gemeentelijke archiefbewaarplaats. Na een aantal doorgevoerde inventarisaties zal in het voorjaar van 2013 met de daadwerkelijke uitvoering van dit project worden begonnen (opstellen plan van aanpak, aanpassing bewaarplaats, offertetraject tijdelijke opslag c.a. en offertetraject verrijdbare stellingen). MIP project 1112: optimalisatie werk- en vergaderruimtes gemeentehuis Dit project is gereed. MIP project 1202 : renovatie douchecabines zwembad Moekesgat Dit project is uitgevoerd. MIP project 1203: verplaatsing Tourist Information Ter Apel De verbouwing van het Marktgebouw in Ter Apel is in 2012 opgestart. Vanaf 1 april 2013 zal de Tourist Info hiervan start gaan. MIP project 1209: kruitkelders Vesting Bourtange De nodige vergunningen zijn binnen. Kredietaanvraag en uitvoering in 2013. Lopende en nieuwe MIP-projecten met betrokkenheid afd. Publiekszaken MIP project 406: digitalisering burgerlijke stand Inmiddels is een aantal voorbereidende werkzaamheden die verband houden met het bestek t.b.v. dit project opgepakt. De aanbesteding zal in het eerste halfjaar 2013 plaats hebben, waarna de daadwerkelijke uitvoering is gepland in de tweede helft van 2013. MIP project 1007: Realisatie Nationaal Uitvoeringsprogramma Van dit budget moet het onderdeel Mid-office nog gerealiseerd worden. De reden dat dit nog niet is gebeurd, is dat dit tegelijkertijd wordt opgepakt bij de inrichting van het KCC. Op basis van de huidige inzichten zal dit in de loop van het jaar 2014 plaats vinden. Lopende en nieuwe MIP-projecten met betrokkenheid afd. Ruimte MIP project 205: woonplan 2002-2010 Het project is afgesloten. Voor aangegane verplichtingen is een reserve in het leven geroepen. MIP project 218: verkeers- en vervoersplan voor de hele gemeente Er heeft een verkeersonderzoek plaatsgevonden. Deze vormt de basis voor een nieuw GVVP waarvoor in 2012 een opdracht is verstrekt. MIP project 245: dagrecreatieve functie Moekesgat Zie Mip project 1206. MIP project 252: uitvoering beleidsplan openbare verlichting Uitgevoerd is renovatie openbare verlichting Ter Apelkanaal-oost. MIP project 334: invoeren groenbeheerkaart Project is uitgesteld. Uitvoering zal gebeuren in samenhang met belangrijke ontwikkelingen op het gebied van de geo-informatie. Daartoe wordt een plan ontwikkeld. MIP project 335: invoeren wegenbeheerkaart Zie Groenbeheerkaart.
147
Paragraaf 10
Investeringsprojecten
MIP project 426: herziening 7 oude bestemmingsplannen Twee bestemmingsplannen zijn vastgesteld, de resterende vijf zijn in voorbereiding en/of in procedure. Waarschijnlijk zijn alle bestemmingsplannen voor juli 2013 geactualiseerd. MIP project 700: woonplan locatie Wolbers/Weusten Dit project is afgewikkeld. Eind 2012 heeft de overdracht van de gronden van Acantus naar gemeente plaatsgevonden. MIP project 801: herinrichting Nederveen Cappelstraat De planvoorbereiding is opgestart. Krediet is gevoteerd. Uitvoering in 2013. MIP project 802: verbeteren toegankelijkheid openbare ruimte Volgens planning zijn door burgers gemelde problemen opgelost; het aantal meldingen tot verbetering stokt, het grootste deel van problemen lijkt opgelost. Volgend jaar zullen we nog een ronde doen. MIP project 804: verharding parkeerplaats VV Westerwolde Is gereed. MIP project 805: bermenplan Project wordt in aangepast tempo uitgevoerd door werkgelegenheidsproject Werken aan de Weg. In 2013 zal het vervolg van het plan in gewijzigde vorm worden aangeboden. MIP project 806: toegankelijkheidsnetwerk openbaar busvervoer Twee haltes zijn aangepast, Bourtange en Westerstraat ter Apel. De overige bushaltes en de vervanging van de abri’s zijn technisch voorbereid. MIP project 902: reconstructie Willem Lodewijkstraat Bourtange Het project is nagenoeg gereed. Nieuwe bomenlaan is geplant. Twee sculpturen ter accentuering van de entree van Bourtange zijn in opdracht gegeven bij Marte Röling en Adriënne Moriën. De sculpturen worden begin 2013 geplaatst. MIP project 1000: parkeerterrein Mansholtpark Plan en krediet zijn goedgekeurd door gemeenteraad. De uitvoering is nagenoeg gereed. Het plein zal begin 2013 worden afgewerkt. Het carnaval kan er op. MIP project 1100: baggeren en aanleg oeverbeschoeiing Veelerdiep Uitgesteld. Er vindt overleg plaats met het Waterschap over een gecombineerde uitvoering en overdracht. MIP project 1101: herinrichting parkeerplaats westzijde gemeentehuis Gereed. MIP project 1103: opwaarderen bossingel B.B.-dorp Ter Apel Inmiddels is opdracht verleend. MIP project 1104: reconstructie Princessebuurt Planvoorbereiding gestart. Vaststelling plan medio 2013. We hopen de uitvoering nog in 2013 te kunnen beginnen. MIP project 1109: uitvoering baggerplan Geen actie; wel overleg met Waterschap over overname van waterpartijen (na sanering) en samenwerking bij uitvoering van baggerwerken. Financiering wordt meegewogen bij het nieuwe GRP.
148
Paragraaf 10
Investeringsprojecten
MIP project 1201: verduurzamen van de openbare verlichting In het kader van het project duurzaamheid is twee miljoen uitgetrokken voor energiezuiniger armaturen; de uitvoering is gestart. MIP project 1204: herinrichting terrein tussen ’s Lands Huys, Turfschuur, Rosmolen en Kapiteinslogement (Brouwhuysplein) Planvorming en inspraak afgerond. Het werk is aanbesteed. In verband met vestingevenementen is uitvoering in het vroege voorjaar van 2013 gepland. MIP project 1205: brugbediening op zondag Gerealiseerd. Maakt deel uit van de reguliere begroting vanaf 2013. MIP project 1206: transformatie omgeving Moekesgat (inclusief MIP 245 en 606) De gemeente Vlagtwedde heeft in 2012 het initiatief genomen om (plaatselijke) ondernemers de kans te geven met een plan voor de herontwikkeling van het campingterrein te komen. De gemeente zal het overige gebied ontwikkelen zodat er een goed toegankelijk recreatieterrein voor de inwoners van Ter Apel ontstaat. De uitvoering gaat in 2013 van start. MIP project 1207: N366, Traverse gemeente Vlagtwedde De onderdelen Kruising Ter Apelkanaal en Nulweg zijn voorbereid en bestuurlijk goedgekeurd. Uitvoering in 2013. Het deelplan Aansluiting Duitsland is voorbereid. De gemeente participeert financieel niet in dit deelplan. Wel worden enkele ecologische voorzieningen meegenomen in het project Runde. Zie aldaar. Het college heeft, met de Provincie en gemeente Haren, bij de hogere Duitse overheid ingezet voor verbetering van het Duitse traject. Het deelplan Westerstraat is in voorbereiding. Het proces van inspraak en aanpassingen voor voldoende draagvlak is nog gaande. MIP project 1208: parkeerverbod Grote Voertuigen Project is bij de begrotingsbehandeling geschrapt.
149
Paragraaf 11
Interbestuurlijk toezicht
Inleiding Voor het eerst treft u in de jaarrekening een hoofdstuk in het kader van het Interbestuurlijk Toezicht (verder: IBT) aan. Dit hoofdstuk zal vanaf nu een vast onderdeel vormen van zowel de jaarrekening als van de begroting. Het IBT geldt voor de gebieden: - Financiën, Wabo (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht) - Ruimtelijke ordening, - Huisvesting statushouders, - en Archief.
Achtergrond Op 1 oktober 2012 is de wet Revitalisering Generiek Toezicht van kracht geworden. Deze wet bevat een aantal fundamentele wijzigingen van het interbestuurlijk toezicht. Kernpunten van de nieuwe wet is dat het toezicht van provincies op gemeenten soberder en risicogerichter is geworden. Een ander belangrijk punt is, dat het in eerste instantie niet aan de toezichthouder, maar aan vertegenwoordigende organen als gemeenteraad en Provinciale Staten is om in het kader van de horizontale verantwoording toezicht te houden op de uitvoering van taken (vooral taken in medebewind) door de colleges. Basisuitgangspunt is dat de provincie niet meer hoeft te weten dan de raad behoort te weten. Voor de provincie is het belangrijk dat de gemeenteraden nadrukkelijk hun verantwoordelijkheid in het kader van het nieuwe interbestuurlijk toezicht oppakken. Pas wanneer dit gebeurt kunnen zij hun inzet als toezichthouder ook daadwerkelijk naar een lager niveau brengen. Daarnaast hecht de provincie aan duidelijke informatie vanuit de colleges naar de gemeenteraden. Die duidelijkheid bestaat er uit, dat de gemeenteraad in termen van goed, slecht en matig (of groen, oranje, rood) door de colleges worden geïnformeerd. Verderop zullen per vakgebied de criteria voor groen, oranje en rood uiteen worden gezet. Daarna zal een eerste verantwoording per vakgebied worden afgelegd. Deze verantwoording zal tevens worden toegezonden aan de provincie. De provincie zal beoordelen of het college juist naar de raad heeft verantwoord. Hiervan zal door de provincie een terugkoppeling worden gegeven. Deze terugkoppeling zal ter informatie worden toegezonden aan de raad en worden verwerkt in de volgende rapportage.
Proefjaar De provincie beschouwt 2013 als een proefjaar. In dit jaar zal de provincie met afvaardigingen van de gemeenten bekijken hoe het toezicht ingericht zal worden. In beginsel wil de provincie het toezicht vorm vrij houden, er zijn dan ook geen formats beschikbaar. Naar aanleiding van de manier waarop de colleges in 2013 rapporteren naar de gemeenteraden zal de provincie Groningen besluiten of zij het toezicht in formats wil gieten of niet. Ook zal de provincie, waar nodig en op verzoek, de gemeenten helpen bij de invulling van het IBT.
Groen, oranje of rood Zoals hiervoor al aangegeven zal de status van de gemeente op de diverse vakgebieden worden samengevat in één woord. Goed, matig of slecht. De provincie heeft hier drie kleuren aan verbonden: groen, oranje of rood. De criteria die leiden tot een bepaalde kwalificatie zullen hieronder -in verkorte versie- worden opgenomen nu het IBT voor het eerst in de jaarrekening is opgenomen. In de volgende verantwoordingen zullen deze criteria als bijlage worden gevoegd.
Gebieden 1. Financiën Hoewel het financieel toezicht niet onder de werking van de nieuwe wet valt en de bestaande wettelijke bepalingen onverminderd van kracht blijven is het wel de bedoeling dat de wijze waarop toezicht wordt gehouden zoveel mogelijk in de geest van de wet plaatsvindt. De status voor “goed”, “matig” en
150
Paragraaf 11
Interbestuurlijk toezicht
“slecht”, is in onderstaande tabel in het kort weergegeven. Daarbij wordt eveneens gerefereerd aan de termen preventief en repressief toezicht, omdat het financieel toezicht wettelijk niet gewijzigd is. - Goed (repressief toezicht) Geraamde structurele uitgaven en structurele inkomsten in evenwicht en uit meerjarenraming is aannemelijk dat dit evenwicht wordt gecontinueerd. - Matig (repressief toezicht) De geraamde structurele uitgaven en structurele inkomsten zijn in evenwicht. Uit de meerjarenbegroting is nog niet aannemelijk dat dit evenwicht behouden blijft. - Slecht (preventief toezicht) Geraamde structurele uitgaven en structurele inkomsten zijn niet in evenwicht en uit de meerjarenbegroting is niet aannemelijk dat dit evenwicht wordt hersteld. Voor een verdieping van de financiële situatie per gemeente wordt door de provincie gebruik gemaakt van een tiental criteria: 1. begrotingsjaar materieel en reëel sluitend; 2. laatste jaarschijf meerjarenraming materieel sluitend; 3. weerstandsvermogen; 4. Onderhoud kapitaalgoederen (vastgestelde actuele beheerplannen, geen achterstallig onderhoud); 5. Grondexploitatie; 6. Toepassing BBV; 7. Tussentijdse informatievoorziening (Bestuursrapportages/Zomernota); 8. Saldo jaarrekening (drie voorgaande jaren); 9. Liquiditeit in hoeverre kan een gemeente haar schulden op korte termijn voldoen; 10. Solvabiliteit: in hoeverre is de verhouding tussen het vreemd vermogen en het eigen vermogen in orde.
De gemeente Vlagtwedde scoort goed (groen) voor het taakveld Financiën.
2. WABO Goed: Gemeente voldoet v.w.b. risicovolle vth-taken in voldoende mate aan de beoordelingscriteria.
Matig: Gemeente voldoet v.w.b. risicovolle vth-taken op een aantal aspecten niet in voldoende mate aan de beoordelingscriteria of biedt onvoldoende inzicht.
Slecht: Gemeente voldoet v.w.b. risicovolle vth-taken op meerdere cruciale aspecten niet aan de beoordelingscriteria en/of laat niet voldoende verbetering zien na interventie.
Concrete uitwerking: Beleid, probleem- /risicoanalyse 1. Actueel beleid (minimaal vergunningen- en handhavingbeleid inclusief brandveiligheid, protocol bouwplantoetsing, bodembeleid) en probleem- en risicoanalyse (<4 jaar) is beschikbaar voor GS. 2. Beleid bevat doelen en prioriteiten, ambitieniveau is in lijn met capaciteit. 3. Beleid en probleem- en risicoanalyse besteedt aandacht aan de onderkende Wabo-risico’s (asbest, verontreinigde grond, brandveiligheid bij de opslag van gevaarlijke stoffen, constructieve veiligheid en brandveiligheid) en is duidelijk over wat de specifieke gemeentelijke risico’s zijn. Tevens wordt in kader toezicht en handhaving aandacht besteed aan de prioritaire RO belangen: veiligheid/ gezondheid, landschap, natuur en cultuurhistorie
Concrete uitwerking: Beleid, probleem-/risicoanalyse 1. Beleid en/of probleem- en risicoanalyse is niet actueel (>4 jaar) of incompleet. 2. Beleid bevat geen doelen en/of prioriteiten, ambitieniveau is niet in lijn met capaciteit. 3. Beleid en/of probleem- en risicoanalyse besteedt geen of onvoldoende aandacht aan onderkende Wabo-en RO risico’s, geen duidelijkheid over specifieke gemeentelijke risico’s). Jaarprogramma 4. Programma is niet op 1 januari maar wel voor 1 maart vastgesteld door B&W aangeboden aan raad en beschikbaar voor GS. 5. Jaarprogramma roept vragen op (Onduidelijk hoe het programma is afgestemd op de onderkende Wabo-risico’s en gemeentespecifieke risico’s. Geen of onduidelijke relatie met beleidsdoelen, prioriteiten en evaluatie vorig programma vwb risicovolle taken. Beschikbare middelen ontoereikend voor
Concrete uitwerking: Beleid, probleem- /risicoanalyse 1. Gemeente heeft geen beleid en/of probleem- en risicoanalyse. Jaarprogramma 2. Gemeente heeft geen (vastgesteld) jaarprogramma of pas na 1 maart vastgesteld door B &W aangeboden aan raad en beschikbaar voor GS. 3. Gemeente heeft onvoldoende personele en financiële middelen om programma uit te voeren en stelt ambitieniveau niet bij. Jaarverslag 4. Gemeente heeft geen jaarverslag of pas na 1 september aangeboden aan raad en beschikbaar voor GS.
Jaarprogramma 4. Voor 1 januari is het jaarlijkse
151
Intensiteit toezicht: hoog In het algemeen is er bij toezichtregime rood geen of onvoldoende verbetering nadat er onder toezichtregime oranje al veelvuldig ambtelijke en bestuurlijke contacten zijn geweest Zo mogelijk en wenselijk nog bestuurlijk overleg. Indien geen of onvoldoende effect: interventie volgens de bestuurlijke
Paragraaf 11 uitvoeringsprogramma vth-taken vastgesteld door B&W aangeboden aan raad en beschikbaar voor GS. 5. Jaarprogramma heeft duidelijke relatie met risico’s, doelen, prioriteiten en evaluatie vorig programma. Beschikbare middelen toereikend voor uitvoering. 6. In jaarprogramma zijn vwb vergunningverlening in ieder geval de systematiek en werkzaamheden voor het actueel houden van vergunningen voor risicovolle activiteiten beschreven. Jaarverslag 7. Voor 1 april, dan wel samen met de jaarrekening voor 15 juli, is het jaarverslag vth-taken aangeboden aan raad en beschikbaar voor GS 8. Jaarverslag bevat duidelijke conclusies over mate van uitvoering jaarprogramma, de bijdrage aan beleidsdoelen, de beheersing van risico’s en of beleid, prioriteiten en/of programma bijgesteld dienen te worden.
Interbestuurlijk toezicht uitvoering programma). 6. Informatie over systematiek en werkzaamheden voor het actueel houden van vergunningen ontbreekt of is onduidelijk. Jaarverslag 7. Verslag is niet op 1 april, of samen met jaarrekening op 15 juli, maar wel voor 1 september aangeboden aan raad en beschikbaar voor GS. 8. Jaarverslag roept vragen op (Onduidelijk in hoeverre het programma is uitgevoerd. Onduidelijke of geen evaluatie in hoeverre activiteiten hebben bijgedragen aan het behalen van de beleidsdoelen. Niet duidelijk of risico’s worden beheerst en of bijsturing nodig is van het programma, beleid en/of prioriteiten).
interventieladder (uiteindelijk bv via inschakelen van adviesbureau op kosten van de gemeente).
Intensiteit toezicht: gemiddeld Ambtelijk contact: maatwerk Interventie: ambtelijk verzoek om toelichting op vraagpunten. Als onduidelijkheid blijft, bestuurlijk overleg.
Intensiteit toezicht: laag Ambtelijk contact: 1 keer per jaar Steekproef eens per 3 á 4 jaar.
Beleid, probleem- en risicoanalyse / Jaarprogramma Er is op 20 november 2012 een handhavingsbeleidsplan vastgesteld, dat vervolgens aan de raad is aangeboden. De werkzaamheden zijn in 2012 verricht op basis van het Wabo-Uitvoeringsprogramma (WUP) dat door het college op 12 juni 2012 is vastgesteld. Het WUP is in feite een werkplan, waarin tevens enkele beleidsmatige aspecten zijn opgenomen. In het WUP is voor wat betreft bouw- en woningtoezicht en ruimtelijke ordening een risicoanalyse opgenomen. Voor wat betreft milieutaken is in het Milieu-Uitvoeringsprogramma 2005 een risicoanalyse opgenomen. In het WUP is daarnaar verwezen met de mededeling dat dit nog actueel is. De geplande werkzaamheden zijn, rekening houdend met de beschikbare capaciteit, daarop gebaseerd. Het WUP 2013 zal worden opgesteld, rekening houdend met het vastgestelde handhavingsbeleidsplan.
Jaarverslag
De afgelopen jaren is meestal een milieujaarverslag opgesteld, waarin verantwoording is afgelegd over de uitgevoerde werkzaamheden in het afgelopen jaar. In zijn algemeenheid werd het jaarverslag in april aangeboden en vastgesteld. Vanaf nu zal een WUP-jaarverslag worden opgesteld.
3. Ruimtelijke ordening Goed
Matig
Slecht
Bestemmingsplan en beheersverordening:
Bestemmingsplan en beheersverordening
Bestemmingsplan en beheersverordening
- de gemeente beschikt voor het gehele grondgebied over één of meer bestemmingsplannen of beheersverordeningen
- voor delen van het grondgebied waar prioritaire belangen aan de orde zijn (veiligheid/gezondheid, natuur, landschap en cultuurhistorie) gelden geen actuele bestemmingsplannen - de gemeente beschikt echter over een programma om dit verzuim binnen een redelijke termijn aan de wettelijke taak te voldoen
-voor delen van het grondgebied waar prioritaire belangen aan de orde zijn (veiligheid/gezondheid, natuur, landschap en cultuurhistorie) gelden geen actuele bestemmingsplannen - de gemeente beschikt niet over een programma om dit verzuim binnen een redelijke termijn te herstellen
Toezicht en handhaving
Toezicht en handhaving
Toezicht en handhaving -voor 1 januari van elk nieuw kalenderjaar is het jaarlijkse programma voor toezicht en handhaving in het kader van de Wro aan de raad aangeboden en aan GS
152
Paragraaf 11 gestuurd. -Voor 1 april dan wel samen met de jaarrekening is het jaarverslag toezicht en handhaving in het kader van de Wro aan de raad aangeboden en aan GS gestuurd
Intensiteit toezicht: laag - ambtelijk overleg 1 a 2 keer per jaar - steekproef eens per 3 a 4 jaar
Interbestuurlijk toezicht - het jaarlijkse programma toezicht en handhaving in het kader van de Wro is niet voor 1 januari, maar wel voor 1 maart aan de raad aangeboden en aan GS gestuurd; -het jaarverslag toezicht en handhaving in het kader van de Wro is niet voor 1 april dan wel samen met de jaarrekening voor 15 juli, maar wel voor 1 september aan de raad aangeboden en aan GS gestuurd
-de gemeente heeft geen of pas na 1 maart het jaarlijkse programma toezicht en handhaving in het kader van de Wro aan de raad aangeboden en aan GS gestuurd; -de gemeente heeft geen of pas na 1 september het jaarverslag toezicht en handhaving in het kader van de Wro aan de raad en aan GS gestuurd
Intensiteit toezicht: gemiddeld
In het algemeen is er bij toezichtregime rood geen of onvoldoende verbetering nadat er onder toezichtregime oranje al veelvuldig ambtelijke en bestuurlijke contacten zijn geweest Zo mogelijk en wenselijk nog bestuurlijk overleg. Indien geen of onvoldoende effect: interventie volgens de bestuurlijke interventieladder
- ambtelijk overleg: maatwerk - als programma niet tijdig wordt uitgevoerd: bestuurlijk overleg en afhankelijk van uitkomst daarvan toezichtregime rood
Intensiteit toezicht: hoog
Bestemmingsplan en beheersverordening. Uitgangspunt is dat de gemeente voor het gehele grondgebied beschikt over actuele bestemmingsplannen en/of beheersverordeningen. Door de recente vaststelling van de bestemmingsplannen voor het buitengebied, de weg Veendam - Ter Apel, de Linten en Ter Apel Dorp, is dit voor het overgrote deel van het grondgebied van de gemeente inmiddels het geval. De komende maanden zullen de bestemmingsplannen voor Ter Apelervenen, Parc Emslandermeer en de dorpen Bourtange, Vlagtwedde en Sellingen worden afgewerkt. Mocht blijken dat een bestemmingsplanprocedure niet of niet tijdig kan worden afgerond, kan de vaststelling van een beheersverordening worden overwogen.
Toezicht en handhaving Er dient jaarlijks een programma en een jaarverslag toezicht en handhaving in het kader van de Wet ruimtelijke ordening te worden opgesteld. Dit programma en jaarverslag maken deel uit van het gemeentelijk handhavingsbeleid op grond van de Wabo (WUP en WUP-jaarverslag).
4. Huisvesting statushouders Er is sprake van een goede uitvoering, omdat de halfjaarlijkse taakstelling wordt gerealiseerd. Per 1-1-2012 heeft de gemeente de werkzaamheden op het gebied van het huisvesten van statushouders uitbesteed aan stichting Rzijn. De taakstelling voor het huisvesten van statushouders in 2012 was 5. In totaal zijn er 4 statushouders gehuisvest. Twee potentiële huisvestingen zijn door woningweigeringen niet gerealiseerd. Het Ministerie heeft de kosten van de huurderving aan de gemeente vergoed.
5. Archief De Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s) zijn uitgedrukt in vier onderdelen: 1. er is een werkend kwaliteitssysteem voor het beheer van archiefbescheiden; 2. archiefbescheiden worden in goede, geordende en toegankelijke staat gebracht; 3. archiefbescheiden worden tijdig vernietigd of overgebracht/openbaar gemaakt; 4. er is een duurzame en adequate beheer- en bewaaromgeving. - Wanneer de gemeente aan alle vier onderdelen voldoet doet de gemeente het goed (groen) - Als aan tenminste een van de vier onderdelen niet wordt voldaan, is er sprake van taakverwaarlozing en doet de gemeente het slecht (rood) - Wanneer het niet voldoen aan een onderdeel echter tot aantoonbaar lage risico’s leidt en/of vergezeld gaat van een adequaat verbeterplan, kan als kwalificatie matig (oranje) worden aangehouden. De gemeente Vlagtwedde scoort matig (oranje) voor het taakveld Archief. Dit heeft te maken met de afgekeurde archiefbewaarplaats. Het verbeterplan is in 2011 in gang gezet en bekrachtigd door de gemeenteraad in haar vergadering van 21 februari 2012 door in te stemmen met het “MIP-project 1006 - Aanpassing archiefbewaarplaats” en het krediet beschikbaar te stellen. Het project zal in 2013 worden uitgevoerd.
153
154
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
155
156