Jaarverslag 2010 woongroep marenland 1. jaarverslag wonen is meer dan het huren van een huis

Jaarverslag 2010 woongroep marenland

jaarverslag

1

2010

wonen is meer dan het huren van een huis


INHOUDSOPGAVE

Inleiding Missie, visie, speerpunten

3

4

Missie

5

Visie

5

Speerpunten 2010

5

A. Volkshuisvestingsverslag

6

1. Externe ontwikkeling

7

2. Kwaliteit van de dienstverlening

9

3. Kwaliteit van de woning

18

4. Kwaliteit van de bedrijfsvoering

25

5. Financieel beheer

27

6. Governancestructuur

32

7. Verslag van de directeur-bestuurder

35

8. Verslag van de Raad van Toezicht

40

9. Kengetallen 2010

46

B. Jaarrekening 2010

48

1. Balans per 31 december 2010

49

2. Winst- en verliesrekening over 2010

51

3. Algemene Toelichting

52

4. Grondslagen van balanswaardering en resultaatbepaling

53

5. Toelichting op de balans per 31 december 2010

59

6. Niet in de balans opgenomen verplichtingen

66

7. Toelichting op de winsten verliesrekening over 2010

67

8. Kasstroomoverzicht 2010

71 71

C. Overige gegevens

72

Voorstel resultaatbestemming

73

Controleverklaring bij de jaarrekening

74

2


INLEIDING

Inleiding In dit jaarverslag legt Woongroep Marenland verantwoording af over het in 2010 gevoerde beleid. Een jaar waarin de naweeën van de wereldwijde recessie nog goed voelbaar waren, waarin krimp een alledaags begrip is geworden en waarin wij, ondanks dat, startten met de bouw van een groot aantal woningen. 2010 stond voor Woongroep Marenland in het teken van het doen, zoals u in dit jaarverslag kunt lezen. In 2011 zullen meten, voltooien en plannen maken centraal staan in respectievelijk het verbeteren van de dienstverlening aan onze huurders, de lopende bouwprojecten en de bedrijfsvoering. In 2011 zal Woongroep Marenland het ondernemingsplan 2012 – 2014 maken, ter overbrugging van de periode tot de totstandkoming van het nieuwe woon- en leefbaarheidplan voor Noordoost Groningen. Dit jaarverslag bestaat uit twee delen: het volkshuisvestingsverslag en het, volgens artikel 2: 391 BW verplichte, bestuursverslag. Het rapport van de feitelijke bevindingen van de accountant heeft betrekking op de in het jaarverslag op grond van artikel 26 lid 2 BBSH verstrekte informatie. Tot slot wil ik de medewerkers, de Raad van Toezicht, externe adviseurs en onze ketenpartners bedanken voor hun bijdrage aan de in 2010 behaalde resultaten. Ik heb er alle vertrouwen in dat met hun steun Woongroep Marenland ook in de toekomst haar taak als sociale volkshuisvester goed kan blijven vervullen.

Appingedam, april 2011 Woongroep Marenland

W. Dieterman directeur-bestuurder

3


MISSIE/ VISIE/ SPEERPUNTEN

Missie, visie, speerpunten

4

Missie

5

Visie

5

Speerpunten 2010

5

Foto: Ambachtsschool, appartementen en zorgcentrum in Uithuizen

4


MISSIE/ VISIE/ SPEERPUNTEN

Missie Woongroep Marenland heeft de volgende missie: Woongroep Marenland wil een protestants-christelijke volkshuisvester zijn, met een bijzondere taak voor mensen die zelf niet in staat zijn om in hun huisvesting te voorzien en met grote aandacht voor een optimaal woonklimaat. Zij zal haar maatschappelijke verantwoordelijkheid daarbij serieus nemen en wil een solide en betrouwbare partner zijn.

Visie Voor het realiseren van de missie hebben wij de volgende visie ontwikkeld:  kwaliteit in de dienstverlening aan de klant;  kwaliteit van de woning, de woonomgeving en het leefklimaat;  effectieve en efficiënte organisatie en bedrijfsvoering (goed werkgeverschap);  gezond financieel beleid en beheer (kostenbewust werken).

Deze visie is vertaald in de slogan: ‘Wonen is meer dan het huren van een huis’.

Speerpunten 2010 In de meerjarenbegroting 2010-2014 staat de invulling van het investerings- en herstructurerings programma centraal. In het begrotingsjaar 2010 streefden we de hieronder opgesomde doelen na: OMSCHRIJVING

Nieuwbouw

AANTAL

INVESTERING IN € MILJOEN

ONRENDABEL IN € MILJOEN

213

34,5

1,3

Verkopen

5

0,6

0,1

Planmatig onderhoud

‐

1,3

‐

46

‐ 0,3

0,2

Sloop

Om de dienstverlening aan de klanten te optimaliseren is in 2010 gewerkt aan een verbetering van de werkwijze van toewijzing van de woningen, de leefbaarheid en de communicatie met onze huurders en andere belanghebbenden. Voor de invulling van de maatschappelijke betrokkenheid is het PR- en marketingbeleid ingezet. De verbeteracties voor de organisatie en de bedrijfsvoering hebben tot doel het procesgericht werken te versterken. De acties hebben tot doel de werkzaamheden van Wonen en Bedrijfsvoering beter op elkaar af te stemmen, de managementinformatie uit te bouwen en de totstandkoming ervan te versnellen. Het implementeren van competentiemanagement is hierbij een belangrijk instrument. De gestelde doelen zijn voor een groot deel gerealiseerd en Woongroep Marenland ligt op koers. Het lopende investeringsprogramma nieuwbouw bedraagt € 37,5 miljoen. Er zijn in 2010 16 woningen gesloopt en er is € 1,8 miljoen geïnvesteerd in verbetering. In 2010 is een positief resultaat van € 0,8 miljoen gerealiseerd. De kasstroom is € 1,9 miljoen positief. In 2010 zijn er 3 woningen verkocht met een resultaat van € 0,3 miljoen. Een strakke bewaking en sturing blijft echter een vereiste.

5

A


Volkshuisvestingsverslag

A. Volkshuisvestingsverslag

6

1. Externe ontwikkeling

7

2. Kwaliteit van de dienstverlening

9

3. Kwaliteit van de woning

18

4. Kwaliteit van de bedrijfsvoering

25

5. Fiancieel beheer

27

6. Governancestructuur

32

7. Verslag van de directeur-bestuurder

35

8. Verslag van de Raad van Toezicht

40

9. Kengetallen 2010

46

Foto: Overdiep Appingedam

6

A.1


7

Volkshuisvestingsverslag

A1. Externe Ontwikkelingen Economische/ politieke situatie 2010 kenmerkt zich door een voorzichtig herstel van de economische en politieke situatie, zowel in Nederland als in de rest van de wereld. De gevreesde dubbeldip is uitgebleven en de positie van de euro bleef, ondanks de financiële crisis in Zuid-Europa, stabiel. Op dit moment beheersen de ontwikkelingen in Noord-Afrika de politieke agenda en de economische situatie vanwege de belangrijke olieleveranciers in dit gebied. De economische situatie in Noordoost Groningen wordt overheerst door de bouw van Energy Valley in de Eemshaven. De gestarte bouwactiviteiten leiden echter, ook op termijn, niet tot een significante verbetering van de werkgelegenheid in de regio. De noodzakelijke doorstroming op de huizenmarkt is in 2010 verder teruggelopen. Er is voldoende belangstelling voor de koop- of huurappartementen, maar het blijkt in de praktijk moeilijk de eigen woning te verkopen. Vooral voor senioren vormt dit een belemmering om naar het gewenste koop- of huurappartement te verhuizen. In het nieuwe regeerakkoord is een aantal maatregelen vermeld die de bedrijfsvoering van de corporaties raakt of zal gaan raken. De belangrijkste punten zijn:  Heffing op investeringen.

Vanaf 2014 betalen alle verhuurders via een heffing mee aan de huurtoeslag. Volgens voorlopige schattingen wordt de bijdrage van de corporaties ruim € 600 miljoen;

 Huurbeleid.

Het kabinet beperkt de huurruimte tot inkomens boven € 43.000. Wij zullen daardoor de gehoopte verruiming van de kasstromen (1% extra huurverhoging boven de inflatie) niet halen;

 Het ontbreken van een integrale aanpak van de woningmarkt doordat de koopmarkt ongemoeid blijft;  Kooprecht voor huurders.

Deze maatregel tast het eigendomsrecht aan en lijkt juridisch discutabel;  Het op termijn afschaffen van de Vogelaarheffing en Wijkaanpak;  Aandacht voor regionalisering en krimp.

Er komt meer ruimte voor maatwerk in de steden en de kleine kernen. Ook staan de problematiek van de krimp en de daarmee samenhangende transformatieopgave op de politieke agenda. De maatregelen van het nieuwe regeerakkoord doen een aanslag op het huishoudboekje van de huurders en van de corporaties. De uitwerking en invoering van deze maatregelen zijn nog onvoldoende duidelijk, zodat we nu geen inschatting kunnen maken welke effecten deze kunnen hebben op de (financiële) bedrijfsvoering van Woongroep Marenland. In de DEAL-gemeenten (Delfzijl, Eemsmond, Appingedam en Loppersum) zijn na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2010 nieuwe colleges geïnstalleerd. In de gemeentes Appingedam en Eemsmond zijn de wethouders op de voor ons belangrijke posten dezelfde gebleven. We verwachten in de DEAL-gemeenten geen grote wijzigingen in het gemeentelijk volkshuisvestingsbeleid. Deze gemeenten werken aan verdere bestuurlijke samenwerking.

A.1


8

Europese Regelgeving/Wijziging corporatiestelsel De in 2010 aangekondigde wijziging van het corporatiestelsel is belangrijk voor de beleidsvorming en bedrijfsvoering in de komende jaren. De belangrijkste aandachtsgebieden zijn:  Het herschikken van het werkdomein.

Onder het werkdomein van de corporaties verstaan we het bouwen en verhuren of verkopen van woningen, het investeren in maatschappelijk vastgoed en het investeren in de sociaal economische ontwikkeling van de wijk. De gehanteerde werkwijze van het combineren van sociaal maatschappelijk vastgoed en commercieel maatschappelijk vastgoed voor het rendabel realiseren van nieuwbouwprojecten vraagt om herziening in de sector;  De afwikkeling van de staatssteun woningcorporaties.

Met ingang van 2011 moeten corporaties 90% van de sociale huurwoningen toewijzen aan huurders met een inkomen tot € 33.000;  Het voeren van een gescheiden administratie voor sociaal maatschappelijk en commercieel vastgoed.

De aangekondigde vrijstellingen voor kleine corporaties zijn nog niet eenduidig vastgesteld. De Europese regelgeving krijgt in 2011 verder vorm. Dit zorgt voor extra druk bij de uitvoering van onze taken als maatschappelijk ondernemer. Herstructurering/Krimp Medio 2009 is er een bestuurlijk akkoord (Pact regio Eemsdelta) bereikt over de maatregelen die moeten leiden tot een sterke kwaliteitsverbetering van de woningvoorraad en tot het behoud van het voorzieningenniveau. De gekozen woningmarktstrategie moet een antwoord geven op de lokale problemen. Woongroep Marenland onderschrijft de in het Pact neergelegde strategie van krimp en herstructurering, maar heeft samen met haar collega-corporaties door het RIGO onderzoek ‘Krimp in de Eemsdelta’ (naar een vastgoedstrategie van de sociale verhuur) de omvang en de uitvoering van het in het Pact beschreven programma weerlegd. In 2011 ontwikkelen de woningcorporaties uit de regio Eemsdelta met de gemeentes en de provincie een gemeenschappelijke woningmarktstrategie die is geënt op een indeling in stedelijke gebieden, woon- en centrumdorpen. Hiervoor zal een haalbaar en betaalbaar plan van aanpak worden opgesteld. Uitgangspunt is de netto krimp van circa 700 woningen zoals die in het Pact is voorzien. Maar de corporaties willen daarvoor minder woningen slopen. Ook willen zij bestaande huurwoningen transformeren naar meer levensloop bestendige woningen, waar tevens een energiebesparende ingreep wordt toegepast. Verder pleiten de corporaties voor meer aandacht voor de particuliere woningvoorraad, omdat de krimp ook daar zal optreden. Zowel het RIGO onderzoek als het Pact worden in het plan van aanpak van het woon- en leefbaarheidplan opgenomen. De invulling van de transformatie moet volgens de corporaties ook een relatie hebben met de zorgen welzijnssector. De corporaties vinden het belangrijk om samen met deze sector te bepalen welke voorzieningen waar gewenst zijn, zodat zij daar hun woonprogramma op kunnen afstemmen. Corporaties, gemeenten en provincie willen door middel van een innovatieve aanpak een integraal regionaal woon- en leefbaarheidplan tot stand brengen, waar het woonprogramma onderdeel van uitmaakt. Dit nog op te stellen woonprogramma en het aandeel van Woongroep Marenland hierin, worden vertaald in het ondernemingsplan voor de periode na 2014.

A.2


9

A2. Kwaliteit van de dienstverlening 2.1 Klanttevredenheid Ons uitgangspunt is dat bewoners recht hebben op een goede dienstverlening. Om de kwaliteit te borgen is in 2010 gestart met een regelmatig te herhalen onderzoek naar de kwaliteit van de dienstverlening door onderzoeksbureau USP. Het bureau onderzoekt elke twee jaar de kwaliteit van verschillende processen, zodat wij het tussenliggende jaar kunnen gebruiken om te werken aan de verbetering van de uitvoering van onze dienstverlening. Woongroep Marenland gaat op deze manier continu werken aan het verbeteren van haar dienstverlening op basis van de PDCA cyclus (zie onderstaand schema).

Figuur 1: PDCA-cyclus

In 2010 zijn de volgende processen gemeten:

Eindcijfer 2010

Landelijk gemiddelde

Reparatie uitvoeren

7,6

7,1

Woning huren

7,9

7,4

De uitkomsten van de metingen worden in een interne werkgroep besproken. Deze stelt aan de hand van de uitkomsten een plan van aanpak met verbeteracties op. Met trots konden wij constateren dat de eerste metingen een gemiddelde waardering aangaven die boven het landelijke gemiddelde ligt.

2.2 Integrale aanpak wonen zorg en welzijn Woongroep Marenland probeert senioren en andere doelgroepen die daarvoor in aanmerking komen een breed en toegankelijk pakket van voorzieningen en diensten te bieden, zodat zij (zo lang mogelijk) zelfstandig in hun vertrouwde woning en woonomgeving kunnen blijven wonen. Dit doen wij ondermeer door het bieden van:  ruime en comfortabele woningen;  een breed pakket aan zorg (in samenwerking met zorginstellingen);  goede voorzieningen in en om de woning;  het aanbrengen van voorzieningen in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).

Wij werken actief aan de leefbaarheid, met name aan een goed sociaal klimaat, in wijken en dorpen. In dit kader waren wij in 2010 actief op de onderstaande beleidsterreinen.

A.2


10

Wonen, zorg en welzijn Steeds meer huurders hebben moeite om te participeren in de samenleving. Vaak is er sprake van meerdere problemen: schulden, psychische problemen, vereenzaming, huiselijk geweld, etc. Als sociale verhuurder proberen wij, samen met hulpverleningsinstanties, problemen vroegtijdig te signaleren. We werken daartoe actief mee aan het gemeentelijk Wmo-beleid, onder meer door deelname aan OGGZ-netwerken in de gemeenten Appingedam, Eemsmond en Loppersum. Dit stelt ons in staat huurders die een steuntje in de rug nodig hebben snel naar de hulpverlening toe te leiden. Sinds 2010 maakt Woongroep Marenland deel uit van de Stuurgroep OGGZ van de DEAL-gemeenten. Hierdoor werken wij mee aan het verbeteren en versnellen van de hulp aan kwetsbare huishoudens die een woning van ons huren. Schoon, heel en veilig Woongroep Marenland vindt een schone woonomgeving belangrijk. Daarom onderhouden wij de gemeenschap pelijke tuinen op onze kosten en nemen wij een deel van de schoonmaakkosten van woongebouwen voor onze rekening. Bij het complex Westersingel in Appingedam is in overleg met de bewoners de tuin naast het complex opnieuw ingericht, de gemeente zorgde voor een opknapbeurt van de speeltuin. Adequate aanpak van overlast Een leefbare buurt is voor Woongroep Marenland een buurt waar bewoners zich veilig voelen. Het aanpakken van overlast heeft voor ons een hoge prioriteit. Bij overlast kan er sprake zijn van onwil, maar soms ook van onmacht. Als het laatste het geval is, schakelen we onze samenwerkingspartners uit de hulpverlening in en passen we ons laatste kansbeleid toe.

2.3 Samenwerken met huurders en overige belanghebbenden Samenwerking VKB De Volkskredietbank Noordoost Groningen (VKB) en Woongroep Marenland hebben de bestaande samenwerkings afspraken, die er op gericht zijn het aantal huurders met betalingsproblemen terug te dringen, geactualiseerd en vastgelegd in een convenant. Hierin staan afspraken over hoe wij huurders met financiële problemen in een vroeg stadium willen helpen. Het convenant is begin 2011 door beide partijen ondertekend. Woongroep Marenland vindt het belangrijk dat huurders met betalingsproblemen die hulp nodig hebben, deze hulp ook snel krijgen aangeboden. Bij een huurachterstand gaat Woongroep Marenland op huisbezoek om te achterhalen wat de reden is dat er niet wordt betaald. Wanneer blijkt dat er financiële problemen zijn, dan verwijst Woongroep Marenland de huurder door naar de VKB. De VKB probeert in overleg met de klant een oplossing te vinden. Dit kan door middel van een afbetalingsregeling binnen budgetbeheer of een schuldsanering. Het grote voordeel van deze aanpak is dat er meteen gerichte en persoonlijke hulp wordt geboden. Hierdoor wordt een oplossing geboden en kan er worden voorkomen dat de betalingsachterstanden oplopen. Woongroep Marenland werkt mee aan de afspraken.

A.2


11

Jongeren wonen in Appingedam en Delfzijl (WAD) In de gemeenten Delfzijl en Appingedam zijn er groeiende groepen jongeren die om verschillende redenen niet meer thuis kunnen wonen, maar die aan de andere kan nog niet in staat zijn zelfstandig te wonen. Deze jongeren lopen het risico de school vroegtijdig te verlaten zonder een startkwalificatie. De gemeenten Delfzijl en Appingedam hebben in samenwerking met de lokale woningcorporaties, onderwijsinstellingen, welzijninstellingen en de lokale sociale diensten het initiatief genomen voor het project WAD. In dit project worden jongeren begeleid in het wonen en bij het vinden van werk of het volgen van een opleiding. Woongroep Marenland stelt woonruimte voor deze jongeren beschikbaar. Wij vinden het belangrijk in dit project te participeren en zo een bijdrage te leveren aan het huisvesten van een kwetsbare groep. Huurdersoverleg Woongroep Marenland wil huurders graag betrekken bij het ontwikkelen van nieuwbouw en bij het beheer. In de gemeenten Eemsmond en Loppersum is huurdersvereniging ‘De Huurder’ werkzaam. Ook dit jaar is met deze vereniging overleg gevoerd over het door ons gevoerde beleid. We bespraken onder meer het jaarverslag 2009, de begroting 2011 en de plan- en projectontwikkelingen in de regio. ‘De Huurder’ heeft in het verslagjaar van ons een bijdrage van € 1.765 ontvangen. Wij ondersteunen, waar mogelijk, initiatieven van bewoners die zich als bewonersgroep of -commissie in willen zetten voor hun wijk, buurt of complex. De kosten van bijeenkomsten van de bewonerscommissies en de diverse woongroepen worden gedeeltelijk betaald door Woongroep Marenland. Met de (Molukse) stichting Masohi bespraken we de wenselijkheid van een woonzorgvoorziening voor de Molukse ouderen in Appingedam. Deze groep heeft behoefte aan passende huisvesting en aangepaste opvang. Ook overlegden we een aantal malen met de Molukse wijkraad over de plannen voor de herontwikkeling van de Adamistraat. Dit resulteerde in een appartementengebouw aan de G. van Saksenlaan met daarin een huiskamer voor de dagopvang die onder andere bestemd is voor de Molukse ouderen. Deze is tot stand gebracht in samenwerking met Zorggroep Fivelland en de Stichting Masohi. De woningen zijn eind 2010 opgeleverd, de huiskamer is begin 2011 in gebruik genomen. Regelmatig overleggen we met het bestuur van de Woongroep voor ouderen ‘Warfumburen’ en de ‘Woongroep Uithuizen’. De agendapunten zijn de leegstand in het complex ‘Warfumburen’ en de bouw van het nieuwe appartementencomplex in Uithuizen. Woongroep Marenland participeert in negen Verenigingen van Eigenaren (VvE). In alle VvE’s treedt Woongroep Marenland op als bestuurder en administrateur. De VvE’s vergaderen minimaal twee maal per jaar. Communicatie met huurders Woongroep Marenland geeft twee keer per jaar, in juni en in december, een Nieuwsbrief uit. Hiermee informeren wij bewoners over actuele zaken. Er wordt aandacht besteed aan de nieuwbouwprojecten, maar ook bewoners komen in beeld. Daarnaast komen de belangrijkste externe ontwikkelingen, zoals het huurbeleid van de rijksoverheid, aan de orde. Wanneer er sprake is van nieuwbouw- of onderhoudswerkzaamheden in een straat of wijk, betrekken wij de bewoners bij onze plannen.

A.2


12

De klachtencommissie Als een huurder niet tevreden is over een besluit van Woongroep Marenland, dan kan hij dit voorleggen aan een onafhankelijke klachtencommissie. Deze is ingesteld door vier corporaties, waarvan Woongroep Marenland er een is. De werkwijze van de commissie is in een reglement vastgelegd. In 2010 diende een van onze huurders een klacht in bij de klachtencommissie. Hij meende recht te hebben op een vergoeding bij het vervangen van kozijnen. De klager is in het gelijk gesteld en Woongroep Marenland heeft de vergoeding uitgekeerd. De gemeenten In voorgaande jaren sloot Woongroep Marenland convenanten over de herstructureringsopgave met de gemeenten Appingedam, Eemsmond en Loppersum. Wij voeren regelmatig constructief overleg op bestuurlijk en ambtelijk niveau over de voortgang. In 2009 sloot Woongroep Marenland met de gemeente Appingedam een convenant over de uitvoering van de tweede fase van de herstructurering in 2009 tot en met 2018. Voor een verdere beschrijving van de herstructurering verwijzen wij naar paragraaf 3.3. Bijzondere doelgroepen Woongroep Marenland onderhoudt goede contacten met de zorginstellingen in haar werkgebied, Zorggroep Fivelland, De Zijlen, NOVO en Opmaat/’s Heeren Loo. Wij beheren 68 eenheden op een aantal locaties waar mensen met een beperking onder begeleiding zelfstandig wonen. Ook verhuren we ongeveer vijftien woningen voor deze doelgroep aan zorginstellingen. Woongroep Marenland heeft in 2010 afspraken gemaakt over het leveren van huisvesting voor de Stichting Kune te Zijldijk. De Stichting Kune wil een combinatie van wonen en werken bieden aan mensen met een extra zorg- of begeleidingsvraag in het agrarisch gebied van Noord-Groningen. Met ‘s Heeren Loo en de NOVO is overleg gevoerd over de (her)ontwikkeling en samenvoeging van bestaande locaties voor het huisvesten van mensen met een verstandelijke handicap om beter te kunnen inspelen op de veranderende vraag naar huisvesting voor deze doelgroep. We zijn ook betrokken bij verschillende initiatieven op het gebied van wonen, zorg en welzijn in de kleine kernen, zoals in Steunstee-projecten in ’t Zandt, Roodeschool en Spijk. Met de zorginstellingen NOVO en Fivelland ontwikkelen we woonvormen op drie locaties: twee in Appingedam en één in Uithuizen. In 2010 startte de bouw van het project ‘Bruggenhoofd’ in Appingedam. De andere twee projecten volgen in 2011. Maatschappelijke betrokkenheid en sponsorbeleid In 2010 heeft Woongroep Marenland haar sponsorbeleid geactualiseerd. Bij het beoordelen van sponsoraanvragen is het voor Woongroep Marenland van belang dat de activiteiten bijdragen aan bewonersparticipatie en dat ze georganiseerd worden door bewoners. Door middel van sponsoring en/of donaties kan Woongroep Marenland, eventueel in samenspraak met andere partijen, hierdoor een bijdrage leveren aan het verbeteren van de leefbaarheid.

A.2


In 2010 leverde Woongroep Marenland de volgende financiële bijdragen:

Sponsoring Cultuur Goede doelen Sport Welzijn

Bedrag aantal € 1.435 12 € 300 1 € 900 6 € 4.900 7

Totaal

€ 7.535

13

26

In de welzijnsbijdrage is € 2.500 begrepen voor de ‘Boodschappenplusbus’ van de ASWA in Appingedam. Wij garanderen deze bijdrage voor de periode 2010–2012. Senioren uit Appingedam en omgeving kunnen gebruik maken van de bus om te winkelen of voor een gezellig dagje uit. Zo komen ze de deur uit en ontmoeten ze andere mensen.

2.4 Klantgericht verhuren Centraal in het verhuurbeleid van Woongroep Marenland staat de huisvesting van de primaire doelgroep: mensen die door hun inkomen of andere omstandigheden moeilijkheden ondervinden bij het vinden van passende huis vesting. Op basis van het toewijzingsbeleid wijzen wij 90% van de voor verhuur vrijkomende huurwoningen toe aan de doelgroep. In de doelgroep vallen ook de bijzondere aandachtsgroepen uit het BBSH, zoals ouderen, mensen met een gering inkomen, lichamelijk of verstandelijke gehandicapten en vluchtelingen. In 2010 heeft Woongroep Marenland de geregistreerde woningzoekenden gevraagd naar hun actuele woonwensen. Het woningzoekenden bestand is hierdoor weer actueel. Per 31 december 2010 is het aantal woningzoekenden 1.488. Door de actualisatie is het aantal woningzoekenden met 29% afgenomen ten opzichte van het voorgaande jaar. Het aantal woningzoekenden van 65 jaar en ouder vertoont een dalende tendens. De bouw van woningen voor deze doelgroep heeft dus het gewenste effect. De vraag van de categorie tussen 23 en 55 jaar vertoont jaarlijks een kleine stijging. Figuur 2. De samenstelling van de groep woningzoekenden

woningzoekenden naar leeftijd 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0%

2010 2009 2008 2007 18‐23

23‐55

55‐65

> 65

leeftijdscategorie

A.2


Figuur 3. Huishoudens samenstelling van de woningzoekenden

14

woningzoekenden naar huishouden 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0%

2010 2009 2008 2007

1 persoons

1 ouder

2 persoons

3 of meer

onbekend

De registratie van de woningzoekenden is in 2010 verbeterd. De categorie ´onbekend´ is niet meer aanwezig. Opvallend is de daling van de categorie ´3 of meer personen´. Vooral door de daling van het aantal woningzoekenden van 65 jaar en ouder, is het aandeel ‘ouder dan 55 jaar’ gedaald tot iets minder dan de helft (48%). Net als voorgaande jaren bestaat het grootste deel van de woningzoekenden uit 1- of 2-persoonshuishouden (75%). Er blijft sprake van een doorstromersmarkt met een groot aantal senioren dat nu of op termijn wil verhuizen naar een beter passende woning. De druk op dit segment van de markt blijft onverminderd groot. Veel senioren schrijven zich vroegtijdig in om op termijn in aanmerking te kunnen komen voor een huurwoning, maar zijn in de praktijk niet actief woningzoekend. In de voor de komende jaren geplande nieuwbouw zal een groot aantal seniorenwoningen c.q. levensloopbestendige woningen komen. We verwachten dat de doorstroming dan op gang zal komen en dat de druk op dit segment van de woningmarkt zal afnemen. Hierdoor zullen er voor de doelgroep tot 55 jaar ook voldoende woningen beschikbaar komen. De procentuele verdeling van het aantal woningzoekenden over de vier gemeenten waar Woongroep Marenland werkzaam is, is hieronder weergegeven. Figuur 4. Verdeling van de woningzoekenden over de gemeenten

Verdeling woningzoekenden ultimo 2010 Eemsmond 20%

Loppersum 13%

Appingedam 66%

Delfzijl 1%

De voorkeur van de meeste woningzoekenden gaat uit naar een woning in Appingedam. Binnen de gemeenten

A.2


15

Eemsmond zijn de kernen Uithuizen en Uithuizermeeden favoriet. In de gemeente Loppersum is dat de kern Middelstum. De overige kernen in de gemeenten Eemsmond en Loppersum, waar Marenland een beperkt aantal woningen heeft, zijn beduidend minder in trek. De druk op de woningmarkt is daar laag. Toewijzing In 2010 werden 309 woningen en 25 garages of parkeerplekken toegewezen. Van de woningen met een huurprijs beneden de huurtoeslaggrens kwam 89% terecht bij huurders uit de primaire doelgroep. Er zijn 20 woningen toegewezen aan bewoners die vanwege de herstructurering moesten verhuizen. Ook in 2010 leverde Woongroep Marenland een bijdrage aan de gemeentelijke taakstelling voor het huisvesten van statushouders en mensen uit de generaal pardonregeling. Net als in 2009 heeft Woongroep Marenland alle verzoeken om woonruimte voor deze groepen te leveren kunnen honoreren en op die manier de gevraagde bijdrage aan de huisvesting geleverd. Dit is uitgewerkt in onderstaande tabel.

Gemeente Appingedam Eemsmond Loppersum

Gemeentelijke Taakstelling 8 11 7

Huisvesting Woongroep Marenland 3 2 1

Mutaties en leegstand In onderstaand overzicht zijn de mutaties en leegstandcijfers vanaf 2006 weergegeven: Mutaties en leegstandcijfers vanaf 2006 weergegeven:

Aantal mutaties

Mutatiegraad Huurderving

2006

2007

2008

2009

328

287

285

264

12,79% 0,71%

12,94%

1,28%

12,4%

1,17%

11,7%

1,23%

2010

297

12,8%

0,98%

Referentie 2009 CFV ‐

8,4%

1,2%

Het aantal mutaties ligt op hetzelfde niveau als in voorgaande jaren. De hoge mutatiegraad is deels te verklaren door onze herstructureringsactiviteiten. De huurderving is sinds 2006 structureel hoger dan de interne norm van 0,5%. Dit komt onder meer door de herstructurering waarvoor we woningen beschikbaar moeten houden en door de geringe vraag naar sommige woningtypen en/of woonplaatsen. Door het actief aanbieden van woningen via advertenties en de website proberen we deze leegstand te verminderen. Helaas is in 2010 de gestelde doelstelling niet gerealiseerd. In 2011 willen we door een verbetering van het proces en een uitbreiding van de capaciteit de gewenste doelstelling wel realiseren. De huurderving door herstructurering was in 2010 0,14%. Dit is beduidend lager dan de interne norm van 0,5%. In 2010 is de manier waarop wij de leegstand door de herstructurering registreren gewijzigd. Bij de vaststelling van het

A.2


16

sloopbesluit worden de woningen uit de huurvoorraad gehaald, zodat de gederfde huur niet meer als leegstand wordt aangemerkt. Dit is in 2010 voor het eerst toegepast bij de woningen aan de Meester A.T. Voslaan en de Wethouder Olthoflaan in Appingedam. Eind 2010 zijn wij begonnen met de herhuisvesting van de bewoners van de Adamistraat. Woonlastenbeleid Woongroep Marenland slaagt er al jaren in kwalitatief goede woningen aan te bieden voor een redelijke prijs. Dat blijkt uit de vergelijking van de gemiddelde huurprijs, het gemiddelde aantal punten per woning en de puntprijs met die van corporaties in de regio en met de landelijke cijfers. De gemiddelde huurprijs van een woning van Woongroep Marenland is circa 61% van de maximaal redelijke huur, de prijs per punt bedraagt 87% van het landelijk gemiddelde. Kengetallen en woonlasten vanaf 2006 weergegeven:

Woonlasten Gemiddelde huurprijs per woning per maand Huur in % van maximaal redelijke huur Gemiddelde huurprijs per woning per jaar

Woongroep Marenland

Referentie

€ 381,00

€ 410,00

€ 409,00

61,20%

68,40%

71,50%

€ 4.572,00

€ 4.836,00

€ 4.824,00

139

133

130

€ 2,75

€ 3,06

€ 3,15

Gemiddeld aantal punten per woning Gemiddelde puntprijs per woning

Landelijk

Gezien de volkshuisvestelijke opgaven (uitvoe¬ren herstructurering, energiebeleid en borgen financiële continuïteit) is een verhoging van de gemiddelde huurprijs absoluut noodzakelijk. Daarom harmoniseert Woongroep Marenland de huren vanaf 1 januari 2010 naar gemiddeld 70% van de maximaal redelijke huur. Ook in vergelijking met referentiecorporaties is het doorvoeren van de huur¬harmonisatie gerechtvaardigd. De huurharmonisatie wordt vanaf 1 januari 2010 uitgevoerd binnen de kaders van het strategisch voorraadbeheer. Huurprijsbeleid Al jaren voert Woongroep Marenland een inflatievolgend huurprijsbeleid. Al jaren voert Woongroep Marenland een inflatievolgend huurprijsbeleid.

Inflatie en huurverhoging

2006

2007

2008

2009

2010

Inflatie

1,10%

1,60%

2,50%

1,20%

1,30%

Huurverhoging landelijk

2,30%

1,40%

1,50%

1,60%

1,20%

Huurverhoging Marenland

2,50%

1,10%

1,60%

2,50%

1,20%

Ons gematigde huurprijsbeleid vormt de verklaring van onze lage huurprijs. In 2010 was de verhoging van de huurprijs 1,2% voor alle woningen. In de begroting 2010 was gerekend met een percentage van 1,5%. Huurtoeslag Onze beide woonwinkels zijn aangesloten op het Huursubsidie-informatiepunt (HIP), waardoor wij hulp kunnen bieden bij het aanvragen van huurtoeslag en huurders kunnen informeren over de stand van zaken van hun aanvraag.

A.2


Woongroep Marenland wijst huurders altijd op de huurtoeslag. Wanneer de uitkering van de huurtoeslag een keer vertraagd is, komt Woongroep Marenland de huurder tegemoet en dan vinden we in overleg met de klant vrijwel altijd een oplossing. Verhuiskostenregeling Als een huurder moet verhuizen omdat zijn woning gesloopt wordt, krijgt hij een verhuiskostenvergoeding. Woongroep Marenland compenseert een maand dubbele huur en biedt ondersteuning aan mensen die dit nodig hebben. De verhuiskostenvergoeding is gebaseerd op de wettelijke regeling. Voor 2010 bedroeg deze € 5.327. De afspraken zijn vastgelegd in een sociaal plan. Woonfraude Wij hebben het afgelopen jaar geen signalen gekregen van onrechtmatige doorverhuur, onrechtmatig gebruik van woningen of overbewoning.

17

A.3


A3. Kwaliteit van de woning 3.1 Het woningbezit Het bezit van Woongroep Marenland bestaat uit woningen, onzelfstandige eenheden, garages/carports en een klein aantal bedrijfspanden. Het bezit heeft zich in 2010 als volgt ontwikkeld:

Woningen

Stand 1‐1‐2010 Nieuwbouw Sloop Verkoop Stand 31‐12‐2010

2.205 38 0 3 2.240

Onzelf‐ standige eenheden

Bedrijfs‐ panden

Garages/ Carports/ enz.

68

22 4

364

68

26

364

Onderstaande diagram toont de verdeling van het bezit over de gemeenten in het werkgebied. Figuur 5. Percentage verhuureenheden op 31 december 2010

Verhuureenheden ultimo 2010 Loppersum 14%

Delfzijl 2%

Eemsmond 13%

Appingedam 71%

De samenstelling van het woningbezit per gemeente is in figuur 6 weergegeven: Figuur 6. Samenstelling van het woningbezit in de 4 gemeente waar Woongroep Marenland werkzaam is

Verdeling woningbezit per gemeente 1.000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 ‐

Eengezinswoningen Seniorenwoningen Woningen één ‐ twee pers. Gezinsvervangend tehuis

Totaal

2.659 42 0 3 2.698

18

A.3


19

De samenstelling van het woningbezit naar doelgroep is af te lezen uit onderstaande diagram. Figuur 7. Verdeling van het woningbezit in relatie tot de huurtoeslaggrens

Verdeling van het woningbezit ultimo 2010 2% 9%

Bi nnen de huurtoeslaggre ns (2.037 vhe ) Aftoppi ng va n de huurtoeslaggrens (201 vhe) Bove n de huurtoeslaggrens (48 vhe )

89%

71% van ons woningbezit staat in Appingedam. Het woningbezit bestaat voor 49% uit eengezinswoningen en voor 31% uit seniorenwoningen. De resterende 20% zijn woningen voor 1- en 2-persoonshuishoudens en gezinsvervangende tehuizen. In de gemeenten Appingedam en Loppersum hebben we vooral gezinswoningen. In de gemeenten Eemsmond en Delfzijl met name seniorenwoningen. Woongroep Marenland wil een ontwikkelende corporatie zijn voor wie niet zelf in staat is om in zijn/haar huisvesting te voorzien. In de lopende herstructurering vindt een beperkte verschuiving plaats van gezinswoningen naar seniorenwoningen. Het huidige woningbezit valt voor 98% onder de huurtoeslaggrens. Woongroep Marenland wil borgen dat 90% van haar woningbezit beschikbaar blijft voor de doelgroep.

3.2 Strategisch voorraadbeheer Het strategisch voorraadbeheer geeft handvatten om aan de vraag van de huidige en toekomstige woningmarkt te kunnen voldoen, c.q. om ervoor te kunnen zorgen dat de juiste woningen op de juiste plaats staan. Wij hebben ons voornemen om het strategisch voorraadbeheer te herijken in 2010 niet uitgevoerd. Dit wordt in 2011 opgepakt, zodat we het geformuleerde duurzaamheidsbeleid er ook in kunnen verwerken. Woongroep Marenland heeft de intentie om 80% van de woningen minimaal op het niveau van label C te krijgen. De beheerplannen zijn in 2010 geactualiseerd. Bij de begroting 2011-2015 zijn de toekomstige sloopcomplexen beoordeeld op verhuurbaarheid, stedenbouwkundige ontwikkeling, technische staat en financiële haalbaarheid. Op basis hiervan zal in 2011 de economische haalbaarheid van een aantal herstructuringsactiviteiten in een businesscase worden getoetst.

3.3 Herstructurering Woongroep Marenland is nu halverwege het herstructureringsprogramma 2000 – 2018. Van de 681 te slopen woningen zijn er eind 2010 397 gesloopt. In de komende begrotingsperiode staat de sloop van 140 woningen gepland. De sloop van de overige 144 woningen vindt na 2015 plaats. De stand van eind 2010 is in figuur 8 weergegeven.

A.3 Figuur 8. Sloopplannen tussen 2000 en 2018


20

Plan herstructurering, sloop 2000 ‐ 2018 800 700

100%

600 500

58%

400 300 200

21%

21%

Begroot 2011‐2015

Planning na 2015

100 0 Plan Herstructurering

Realisatie t/m 2010

Van de geplande 533 nieuwbouw huurwoningen zijn er eind 2010, 179 opgeleverd en zijn er in de komende begrotingsperiode 324 in uitvoering of in ontwikkeling. De resterende 30 woningen zijn gepland na 2015 en nog niet concreet ingevuld. Bij een beperking van de financiële kaders van Woongroep Marenland is een verdere fasering van het nieuwbouwprogramma mogelijk. De realisatie van nieuwbouw koopwoningen blijft achter op de planning. De huidige economische situatie zorgt voor een zeer beperkte vraag. Daarom heeft Woongroep Marenland ervoor gekozen om een aantal kavels te verkopen. Om ons verkoopprogramma uit te kunnen voeren is het noodzakelijk dat er een duidelijke verbetering van de koopmarkt komt; ook zijn goede afspraken met onze partners, zoals Groninger Huis en de gemeenten Appingedam en Eemsmond, daarvoor noodzakelijk.

Figuur 9. Verloop van de nieuwbouw in de koop- en huursector in de periode 2000- 2018

Plan herstructurering, nieuwbouw 2000 ‐ 2018 nieuwbouw huur 600

nieuwbouw koop /kavels

100%

500 400 300

61% 100%

200

33% 25%

100

31%

44% 6%

0 Plan Herstructurering

Realisatie t/m 2010

Begroot 2011‐2015

Planning na 2015

A.3


21

3.4 Nieuwbouw Woongroep Marenland bouwt levensloopbestendige woningen. Dat zijn volgens onze definitie woningen van hoge kwaliteit, die voor meerdere doelgroepen geschikt of eenvoudig geschikt te maken zijn. De kwaliteitseisen liggen vast in het programma van eisen en in een standaard bestek met voorkeurslijst. Het bezit moet zodanig worden ontwikkeld dat het aansluit op de huidige en toekomstige vraag, zowel in de huur- als in de koopsector. Maar we willen ook een verhuisbeweging op gang brengen om huurders die in een betaalbare maar niet meer passende woning wonen, door te laten stromen naar een voor hen betaalbare nieuwbouwwoning in de koop- of huursector. Wij stimuleren dit door de huurders van Woongroep Marenland voorrang te verlenen bij de toewijzing van nieuwbouwwoningen. In 2010 zijn vooral ouderen verhuisd van gezinswoningen naar (meestal) appartementen. In 2010 zijn de volgende huurwoningen opgeleverd:

Locatie De Rank Appingedam Patrimoniumstraat Appingedam G. van Saksenlaan Appingedam Havendwarsweg Uithuizen i TOTAAL

Type Woningen Gezinswoningen

Locatie G. Raapstraat Appingedam Bruggenhoofd Appingedam Havenweg Cohenstraat Uithuizen TOTAAL

Type Woningen Appartementen

Aantal woningen 3

Stichtingskosten € 0,6 miljoen

Gezinswoningen

4

€ 0,8 miljoen

Appartementen

20

€ 3,6 miljoen

Appartementen

11

€ 2,9 miljoen

38

€ 7,9 miljoen

Eind 2010 zijn de volgende huurwoningen in aanbouw:

Aantal woningen 45


Zorgappartementen

42

€ 6,5 miljoen

Huurappartementen Koopappartementen

25 16

€ 5,4 miljoen € 3.9 miljoen

128

€ 23.0 miljoen

Onderstaande projecten zijn in ontwikkeling en worden in 2011 uitgevoerd.

Locatie Gockingastraat Appingedam Adamistraat Appingedam Klinkhamerlocatie Uithuizen TOTAAL

Type Woningen Zorgappartementen Gezinswoningen en levensloopbestendige woningen Zorgappartementen Gezinswoningen

Aantal woningen 30


28

€ 4,2 miljoen

26 4 88

€ 4,2 miljoen € 13,1 miljoen

Woongroep Marenland heeft 14 appartementen in het complex Middenschip in Appingedam Overdiep gekocht van V.O.F. Overdiep voor verhuur. De stichtingskosten bedragen circa € 2,5 miljoen.

A.3


22

Voor een aantal locaties in het werkgebied zijn haalbaarheidsonderzoeken in uitvoering. Het is nog niet bekend of dit tot concrete resultaten zal leiden. De voorbereiding van de realisatie van de Brede School in de wijk Opwierde in Appingedam startte in 2010. In 2011 wordt het ontwerp gemaakt en in 2012 gaan we de school bouwen. Hiermee wordt het ‘Hart van Opwierde’ nog aantrekkelijker als centrum van de wijk waarin al in een breed aanbod aan voorzieningen is voorzien, zoals een supermarkt, cultuur en recreatie (ASWA), wonen en zorg (corporaties en zorginstellingen), een woonservicezone en sportvelden.

3.5 Onderhoud en verbetering Door het uitvoeren van onderhoudswerkzaamheden houden we de kwaliteit van de woningen op een hoog peil. Het dagelijks onderhoud wordt voornamelijk door onze eigen servicemedewerkers uitgevoerd. Specialistische werkzaamheden, grotere mutatiewerkzaamheden en planmatig onderhoud worden uitbesteed aan derden. In het verslagjaar is in totaal € 2,7 miljoen uitgegeven aan onderhoud. De begroting in 2010 bedroeg € 2,9 miljoen en de realisatie in 2009 bedroeg € 2,7 miljoen. In onderstaande tabel is dit nader gespecificeerd (bedragen x € 1.000):

Soort onderhoud Werkelijk 2010 Begroting 2010 Werkelijk 2009 Dagelijks onderhoud 1.082 961 854 Planmatig onderhoud 1.035 1.276 1.`164 Overig onderhoud 572 646 688 Totaal 2.680 2.883 2.706 De overschrijding van het begrote dagelijks onderhoud is voornamelijk veroorzaakt door een overschrijding van 14% van het klachtenonderhoud en van 4% van het mutatieonderhoud. Bij ongeveer 30 woningen is er omvangrijk onderhoud (badkamer, keuken, vloer en wand) uitgevoerd. Van het geplande onderhoud is circa € 100.000 door geschoven naar 2011. Dit betreft voegwerk dat door de weersomstandigheden niet kon worden uitgevoerd. De post ‘Overig onderhoud’ is lager dan begroot doordat de kosten van leefbaarheid lager uitvielen. Dit kwam doordat in één complex het tuinonderhoud werd herzien, het reinigen van de beglazing te hoog was begroot en het onderhoud aan beschoeiingen is doorgeschoven.

Figuur 10. Onderhoud per woning in de periode 2005 tot en met 2010

Onderhoud in €

Onderhoud per woning € 1.300 € 1.250 € 1.200 € 1.150 € 1.100 € 1.050 € 1.000 € 950 € 900 € 850 € 800 2005

2006

2007

2008

2009

2010

A.3

23


De onderhoudskosten vertonen de laatste jaren een constant beeld van ongeveer € 1.150 per woning, zoals uit bovenstaande grafiek valt af te lezen. In 2007 is € 400.000 extra onderhoud besteed aan het voeg- en schilderwerk. In hoofdstuk 9 (Kengetallen) is het verloop van het dagelijks onderhoud, mutatieonderhoud en planmatig onderhoud weergegeven. 84 woningen (8 complexen) zijn dit jaar voor € 0,9 miljoen voorzien van kunststofkozijnen. De energielabelling van het woningbezit laat eind 2010 het volgende beeld zien: Figuur 11. Vergelijking van de aantallen woningen per energielabel (in %)

Verdeling energielabels 35% 30% 25% 20%

WM 2010

15%

landelijk (Klasse 3)

10%

Noord Oost GN

5% 0% A

B

C

D

E

F

G

De labelling van Woongroep Marenland komt redelijk overeen met de landelijke trend voor de kleinere corporaties. In vergelijking met de corporaties in Noordoost Groningen zijn de woningen van Woongroep Marenland beduidend energiezuiniger. De investeringen in nieuwbouw, woningverbetering en sloop hebben geleid tot de volgende verbetering van de energielabels: Figuur 11 . Vergelijking van de aantallen woningen per energielabel (in %)

Verdeling energielabels 35% 30% 25% 20% WM 2010

15%

WM 2009

10% 5% 0% A

B

C

D

E

F

G

A.3


24

Het aandeel woningen met een A-label is met 2% gestegen. Dit zijn de gerealiseerde nieuwbouwwoningen. De stijging van het aantal woningen met een B-label is 4%. Dit zijn met name de woningen aan de Westersingel (upgrading van D naar B). De toename van de labels C en D komt door de het aanbrengen van kunststofkozijnen en dubbel glas. Deze werkzaamheden veroorzaken een stijging van één labelklasse. De daling van de woningen met een G-label wordt grotendeels veroorzaakt door de sloop van de Klaas Bosstraat. In de begroting 2011 – 2015 is het voornemen verwerkt om 80% tot 90% van de woningen te verbeteren tot energielabel A/B/C. In de actualisatie van het strategisch voorraadbeheer wordt deze doelstelling nader uitgewerkt.

3.6 Sloop/Verkoop Sloop In 2010 zijn de laatste 16 woningen aan de Klaas Bosstraat gesloopt. De voor medio 2010 geplande sloop van de 30 woningen aan de Gockingastraat vond in maart 2011 plaats. De vertraging is grotendeels toe te schrijven aan aanvullend milieu- en archeologisch onderzoek. Verkoop In 2010 zijn er drie woningen verkocht. Dat waren er in 2009 nog 6. De oorzaak van de daling ligt in de moeilijke situatie in de koopsector. Om de gewenste aantallen te verbeteren is een gestructureerd en actief verkoopbeleid noodzakelijk. Dit wordt in 2011 verder ontwikkeld. De voor verkoop bestemde woningen blijven beschikbaar voor de markt maar zullen bij ontbrekende vraag (tijdelijk) worden verhuurd.

A.4

25


A4. Kwaliteit van de bedrijfsvoering Profiel Woongroep Marenland is een kleine regionale corporatie met een sterke binding met de lokale samenleving. De organisatie heeft korte lijnen en kan snel en flexibel reageren op zowel landelijke als regionale veranderingen. Hiervoor wordt geïnvesteerd in de organisatie en wordt passend gebruik gemaakt van externe adviseurs. De cultuur bij Woongroep Marenland wordt gekenmerkt door een grote betrokkenheid van de medewerkers bij hun werk en de huurders. Organisatie In 2010 is de organisatiestructuur van Woongroep Marenland niet gewijzigd. De medewerkers van Woongroep Marenland (met uitzondering van de directeur-bestuurder) vallen onder de CAO-Woondiensten. Figuur 13. Organigram van Woongroep Marenland

De belangrijkste kengetallen voor de organisatie zijn:

Omschrijving Aantal medewerkers Aantal formatiemedewerkers Aantal interim medewerkers Ziekteverzuim Gevoerde functioneringsgesprekken

Ultimo 2010 26 24,1 0,67 3,0% 96%

Ultimo 2009 28 24,1 1,67 3,5% 96%

Het aantal medewerkers is met twee gedaald doordat de tijdelijke contracten bij de afdeling Wonen niet zijn verlengd. Bij de afdeling Financiën is één medewerker vertrokken en is een nieuwe medewerker geworven. Bij projectont wikkeling en projectleiding maakt Woongroep Marenland gebruik van interim-medewerkers. In 2011 zal een hoofd Vastgoed worden geworven. In 2010 is vanwege ziekte met één medewerker geen functioneringsgesprek gehouden.

A.4


26

Woongroep Marenland beschikt over een ondernemingsraad. De ondernemingsgraad bestaat uit drie leden; zij overlegt zes keer per jaar met de directeur-bestuurder. Naast de maatschappelijke ontwikkelingen (financiële crisis, veranderingen vennootschapsbelasting, enz.) zijn de begroting 2011-2015, het jaarverslag 2009, arbo-zaken, competentiemanagement, personeelsregelingen (bijvoorbeeld het Elektronica- en agressieprotocol), de klokken luiderregeling en het voorstel voor de collectieve vrije dagen besproken. Woongroep Marenland beschikt over een actieve personeelsvereniging die een goede bijdrage levert aan het werkklimaat van de organisatie. Personeelsbeleid/medewerkertevredenheid In het 2010 is het competentiemanagement ingevoerd. In een personeelsbijeenkomst zijn de organisatiecompetenties benoemd: klantgerichtheid, samenwerken en ondernemerschap. Vervolgens zijn de functiegerichte en de persoonlijke competenties vastgesteld. De leidinggevenden zijn geschoold op het competentiegericht beoordelen. De functioneringsgesprekken richtten zich in 2010 op de competenties van de medewerkers. In 2011 starten we met het opstellen van persoonlijke ontwikkelingsplannen en het vaststellen van individuele opleidingsbudgetten. Procesgeoriënteerde bedrijfsvoering Voor het verder verbeteren van de bedrijfsvoering zijn in 2010 de volgende stappen gezet:  het structureren van het maandelijkse projectenoverleg. Er wordt strakker gestuurd op de uitvoering van het proces,

planning en financiën. Daarnaast wordt de afdeling Wonen directer betrokken bij de uitvoering en oplevering van het project;  de kaders voor procesgericht werken en denken zijn vastgesteld. De ondernemings¬competenties als klant

gerichtheid, samenwerken en ondernemerschap zijn hierop aangepast. De bedrijfsprocessen worden in 2011 verder beschreven en daarna, waar nodig, aangescherpt;  de kwartaalrapportages voor het Management Team en de Raad van Toezicht zijn vernieuwd. De prestatie-

indicatoren voor de beleidsvelden dienstverlening aan de klant, kwaliteit van de woning, kwaliteit van de bedrijfsvoering en financieel beheer zijn ingevuld. Naast de realisatie worden ook de verwachtingen ten aanzien van de prestatie-indicatoren benoemd en worden bijzonderheden en risico’s vermeld. Huisvesting Woongroep Marenland was van plan in 2010 een nieuw bedrijfspand te bouwen aan de Burgemeester Klauckelaan in Appingedam. Bij het vaststellen van het uitvoeringsbesluit in juli 2010 heeft de directeur besloten de bouw van het nieuwe bedrijfspand voorlopig uit te stellen. Dit besluit was gebaseerd op de volgende overwegingen:  het succesvol afronden van de lopende projecten Overdiep in Appingedam en Havenweg/ Cohenstraat in

Uithuizen. Deze projecten vragen alle aandacht en inzet van de organisatie;  er bestaat een risico van negatieve beeldvorming als we een nieuw kantoor bouwen terwijl de woningen

in Appingedam en Uithuizen nog niet verkocht zijn. Het besluit is door de Raad van Toezicht goedgekeurd. In 2011 zullen de grootste tekortkomingen in het huidige kantoor worden aangepakt.

A.5


27

A5. Financieel beheer 5.1 Algemeen Een onderdeel van de visie van Woongroep Marenland is het realiseren van een gezond financieel beleid en beheer. Het beleid is gericht op financiële continuïteit, behoud van investeringskracht en het beheersen van de financiële risico’s, zodat Woongroep Marenland haar taak als maatschappelijke onderneming optimaal kan uitvoeren.

5.2 Ontwikkeling resultaat en eigen vermogen Het jaarresultaat over het verslagjaar bedraagt € 811.000 positief. Het resultaat is hiermee iets hoger dan de begroting (€ 701.000) en het verslagjaar 2009 (€ 390.000 positief ). In deel B is het gerealiseerde resultaat 2010 nader gespecificeerd. In vergelijking met de begroting is het resultaat € 110.000 beter. De belangrijkste verschillen en oorzaken zijn:

Omschrijving Lagere huuropbrengsten door herstructurering Mindere opbrengst verkoop woningen (2 stuks) Huur nieuwbouw Hogere afschrijvingskosten (up‐grading) Lagere onrendabele toppen nieuwbouw (aanpassing parameters en voorziening 2009) Hogere personeelkosten (hogere bezetting woonwinkel en uitbreiding van het management) Lagere onderhoudskosten (minder kosten leefbaarheid en doorschuiven van werkzaamheden naar 2011) Hogere overige kosten (de Vogelaarheffing was niet begroot) Lagere rentelasten (de bouwrente was niet begroot) Hogere vennootschapsbelasting (begrote investeringen kunststofkozijnen zijn t.l.v. 2009 gekomen) Overige Totaal

+ of / ‐/‐ ‐/‐ + ‐/‐ +

+

6 110

Omschrijving Hogere huuropbrengsten (nieuwbouw, huurverhoging en –harmonisatie) Lagere opbrengsten verkoop ( 3 in plaats van 6 woningen) Hogere afschrijvingskosten (nieuwbouw / up‐grading) Lagere onrendabele top (upgrading 2009 en voorzieningen nieuwbouw) Hogere personeelskosten (hogere bezetting Wonen en uitbreiding MT) Lagere onderhoudskosten Lagere overige kosten (vervanging detachering door eigen medewerkers) Hogere rentelasten (financiering nieuwbouw) Hoger resultaat deelneming Hogere vennootschapsbelasting (investeringen onderhoud zijn fiscaal als last genomen) Overige Totaal

+ of /

X € 1.000

X € 1.000

157 232 43 130 103

‐/‐

148

+

201

‐/‐ + ‐/‐

120 811 267

In vergelijking met 2009 is het resultaat met € 411.000 verbeterd. De belangrijkste verschillen en oorzaken zijn:

+

490

‐/‐ ‐/‐ +

303 140 1.145

+ +

25 371

‐/‐

‐/‐ + ‐/‐

‐/‐ +

271

335 97 645

13 421

A.5


28

In onderstaand overzicht zijn de financiële kengetallen van de afgelopen vijf jaren weergegeven: Financiële kengetallen van de afgelopen vijf jaren

Financiële kengetallen Genormaliseerd jaarresultaat x € 1.000 2 Jaarresultaat x € 1.000 Eigen vermogen x € .1000 Solvabiliteit3 Rentabiliteit totaal vermogen4 Rentabiliteit eigen vermogen5 Current ratio6

2006 1.363

1.841 23.705 31,27 5,94 8,42 0,27

2007 1.125

2008 836

‐ 428 23.277 28,92 2,92 ‐1,81 0,45

33 23.310 25.84 3.77 0,14 0,50

2009 934

390 23.700 23.35 3,79 1.67 1,44

2010 945

811 24.511 18,90 4,39 3.42 6,79

De ontwikkeling van het resultaat is als volgt weergegeven: Figuur 14 . Ontwikkeling van het resultaat 2006 tot en met 2010

Ontwikkeling van het resultaat 2000 1500

Astitel

1000

jaarresultaat

500

genormaliseerd jaarresultaat

0 2006

2007

2008

2009

2010

‐500 ‐1000 Het genormaliseerd jaarresultaat is het jaarresultaat gecorrigeerd voor de boekwinst verkopen, de onrendabele toppen voor nieuwbouw en herstructurering, het resultaat deelnemingen, de kosten interim management en de vennootschapsbelasting als gevolg van specifieke onderhoudskoateni .

2

Solvabiliteit: Eigen vermogen uitgedrukt in een % van het totale vermogen

De daling van het genormaliseerd resultaat vanaf 2008 kan grotendeels worden verklaard door de Vogelaarheffing aan de Rijksschatkist en de vennootschapsbelasting over het reguliere resultaat. Het eigen vermogen is door het positieve resultaat gestegen tot € 24,5 miljoen. De solvabiliteit bedraagt ultimo 2010 18,9%. Op basis van de jaarcijfers 2009 heeft het CFV de solvabiliteit van Woongroep Marenland als voldoende beoordeeld. Voor de ontwikkeling van de financiële kengetallen wordt verwezen naar paragraaf 9.

3

Rentabiliteit totaal vermogen: Jaarresultaat + verschuldigde rente uitgedrukt in een percentage van het totale vermogen

4

Rentabiliteit eigen vermogen: Jaarresultaat uitgedrukt in een % van het eigen vermogen

De minister voor Wonen, Wijken en Integratie heeft in zijn oordeelsbrief 2010 aangegeven dat Woongroep Marenland voldoende vermogen heeft om de voorgenomen activiteiten in de periode 2010 tot en met 2014 uit te voeren (het zo genaamde A1 oordeel). Voor 2011 wordt ook een A1 oordeel verwacht. Een strakke sturing op de herstructurering en de bedrijfsvoering blijft belangrijk. Voor het borgen van de financiële continuïteit zijn de gevolgen van het huidige programma voor nieuwbouw, verbetering en sloop op het volkshuisvestelijk vermogen doorgerekend.

5

Current ratio: Vlottende activa gedeeld door de schulden op korte termijn 6

2

Het genormaliseerd jaarresultaat is het jaarresultaat gecorrigeerd voor de boekwinst verkopen, de onrendabele toppen voor nieuwbouw en herstructurering, het resultaat deelnemingen, de kosten interim management en de vennootschapsbelasting . 3 Solvabiliteit: Eigen vermogen uitgedrukt in een % van het totale vermogen 4 Rentabiliteit totaal vermogen: Jaarresultaat + verschuldigde rente uitgedrukt in een percentage van het totale vermogen 5 Rentabiliteit eigen vermogen: Jaarresultaat uitgedrukt in een % van het eigen vermogen 6

A.5


Figuur 15. Ontwikkeling van het volkshuisvestelijk vermogen

29

Ontwikkeling Volkshuisvestelijk vermogen 50.000 45.000 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 ‐

Ondergrens x € 1.000 marktwaarde toets x € 1.000 Volkhuisvestelijk vermogen x 1.000

Het volkshuisvestelijk vermogen blijft naar onze mening bij uitvoering van het voorgenomen programma voldoende boven de ondergrens van het jaar 2015. De bandbreedte tussen het volkshuisvestelijk vermogen en de marktwaardetoets varieert tussen de € 3 miljoen en € 5 miljoen. Dit is bij het omvangrijke programma van Woongroep Marenland voldoende, maar vraagt overwogen keuzes voor de toekomstige herstructurering en een strakke sturing op de bedrijfsvoering.

5.3 Treasury statuut De kaders waarbinnen financierings-, beleggings- en cashmanagementbeslissingen worden genomen, zijn opgenomen in het treasury statuut. Hoofddoelstelling is het waarborgen van de financiële continuïteit van de organisatie door het realiseren van een permanente toegang tot de kapitaalmarkt en het voorkomen van bovenmatige risicosituaties. Een treasurycommissie is belast met de voorbereiding van het beleid en de te ondernemen activiteiten en voert deze na accordering van de directie uit. In het verslagjaar maakte naast het hoofd Financiën en de manager Bedrijfsvoering een externe adviseur deel uit van de commissie. Het beleid van Woongroep Marenland is om het jaarlijkse renterisico te beperken tot ongeveer 10% van de leningportefeuille en inclusief de nieuw aan te trekken financieringsmiddelen tot onder de 15%. Ten aanzien van beleggingen is het beleid erop gericht om zo min mogelijk overtollig kasgeld te hebben. Er zijn per balansdatum voor € 12,5 miljoen aan deposito’s. Het betreft de lening die in december 2010 is gestort en die is aangetrokken voor de financiering van de lopende bouwprojecten. Het geld is tijdelijk op deposito’s gezet omdat hiermee het rendement hoger is dan bij het tijdelijk terugstorten op bestaande leningen.

5.4 Financiering De investering in nieuwbouw en woningverbetering en de daarmee samenhangende financiering van de afgelopen vijf jaar kent het volgende verloop:

Omschrijving (bedragen x € 1 mln) Investeringen Leningen

2006

2007

2008

2009

2010

3,8 3,0

5.4 9.0

11,4 12,0

10,9 12,0

18.1 30,0

A.5


30

De ontwikkelingen van de kasstromen en de daarmee samenhangende financiering bij het WSW geeft het volgende beeld:

Omschrijving (bedragen x € 1.000) Kasstroom reguliere exploitatie Aan investeringen toegerekende rente en loonkosten (+) 2% aflossingscapaciteit (‐/‐) Saldo Financierbaarheid WSW

2006

2007

2008

2009

2010

3.820 154

‐ 602 499

1.328 472

1.956 551

2.480 758

953 3.021

952 ‐1.055

1.083 717

1.275 1.233

1472 1.765

Woongroep Marenland heeft volgens de WSW methode, met uitzondering van 2007, een positieve kasstroom. De negatieve kasstroom in 2007 wordt veroorzaakt door de onrendabele top voor nieuwbouw en een extra investering in planmatig onderhoud. Woongroep Marenland is door het WSW gekwalificeerd als onveranderd kredietwaardig en het faciliteringsvolume voor de jaren 2010 tot en met 2012 bedraagt € 63 miljoen. De financierbaarheid voldoet aan de gestelde normen van het WSW. Een strakke bewaking en sturing van de kasstromen blijft een belangrijk aandachtspunt.

5.5 Verbindingen Voor de ontwikkeling van de specifieke locatie Overdiep in Appingedam, met commerciële activiteiten, wordt gebruik gemaakt van een aantal verbindingen. Het betreft Marenland Beheer B.V., Overdiep B.V. en de V.O.F. Overdiep. Beide bv’s fungeren als risico-bv en vormen voor de vennootschapsbelasting een fiscale eenheid. De feitelijke ontwikkelings activiteiten vinden in de vof plaats. In de V.O.F. Overdiep wordt mede geparticipeerd door Combinatie Overdiep B.V. V.O.F. Overdiep is een ontwikkelaar die specifiek is opgericht om het project Overdiep te realiseren. Door de economische recessie worden er minder appartementen verkocht dan aanvankelijk verwacht. De bouw vordert echter voorspoedig en de V.O.F. Overdiep wil leegstand bij de oplevering in het tweede kwartaal 2011 zoveel mogelijk voorkomen. Dit is aanleiding geweest nu al te zoeken naar alternatieve verkoop mogelijkheden, waarbij ook de mogelijkheden van verhuur zijn onderzocht. De feitelijke gegevens van de verbindingen zijn opgenomen in de volgende tabel:

Deelnemingen 2010 Marenland (bedragen in € ) Beheer B.V. Balanstotaal 30.815 Eigen vermogen ‐133.244 Voorzieningen 0 Vreemd vermogen lang 0 Vreemd vermogen kort 164.068 Jaarresultaat na belasting 11.708 Indirect belang: ‐% n.v.t. ‐nominaal n.v.t. Direct belang ‐% 100% ‐nominaal 18.000 Wel of geen personeel in dienst Geen Waarde verstrekte lening Geen lening Ontvangen winstuitkering 0 Niet uit de balans blijkende verplichtingen Fiscale eenheid met Overdiep B.V. Zekerheden/Achtergestelde leningen Kapitaalstorting 2010

n.v.t. Geen

Overdiep B.V.

V.O.F. Overdiep

35.798 30.798 0 0 5.000 26.398

8.323.746 ‐223.063 0 0 8.546.809 ‐1.265.799

100% 18.000

50% 5.000

n.v.t. n.v.t.

n.v.t. n.v.t.

Geen Geen lening

Geen Geen lening 0

Fiscale eenheid met Marenland Beheer B. V. n.v.t. Geen

0 n.v.t. Geen

A.5


31

De directie van de verbindingen wordt gevormd door Woongroep Marenland als toegelaten instelling, namens deze vertegenwoordigd door de directeur-bestuurder. De vertegenwoordigers van de beide bv’s kunnen uitsluitend gezamenlijk verplichtingen aangaan voor rekening van de V.O.F. Overdiep. Door middel van maandelijkse project rapportages wordt de directie op de hoogte gebracht van de financiële ontwikkeling van het project. De financiële en de projectadministratie wordt uitgevoerd door B.V. Bouwbedrijf Kooi, terwijl de secretariële ondersteuning vanuit Woongroep Marenland wordt geleverd. Het bestuur van de toegelaten instelling zorgt voor adequate informatie over de projectvoortgang en de financiële resultaten voor de Raad van Toezicht, die ook toezicht uitvoert op de genoemde verbindingen. Voorts participeert Woongroep Marenland in negen Verenigingen van Eigenaren (VvE’s). In alle VvE’s heeft Woongroep Marenland een meerderheidspositie voor wat betreft de stemverhoudingen.

A.6


32

A6. Governancestructuur 6.1 Structuur De Governance Code Woningcorporaties (hierna te noemen de Code) vormt de basis van de corporate governance structuur van Woongroep Marenland. Wij passen de code zo veel mogelijk toe en onderschrijven de meeste beginselen ervan, met name het belang van een deugdelijk ondernemingsbestuur dat integer en transparant handelt, het belang van goed toezicht en het afleggen van verantwoording over het uitgevoerde toezicht. Waar de Code niet wordt gevolgd, wordt dit in dit jaarverslag vermeld. Het bestuursmodel bij Woongroep Marenland is een zogenaamde ‘tweelagenstructuur’. De directeur-bestuurder vormt het bestuur en de Raad van Toezicht oefent het toezicht uit op de directeur-bestuurder. De taak en werkwijze van de directeur-bestuurder en de Raad van Toezicht zijn hieronder beschreven. De uitwerking van de governancestructuur is binnen Woongroep Marenland in onderstaande documenten opgenomen:  Reglement Raad van Toezicht;  Directiereglement;  Profielschets Raad van Toezicht;  Gedragscode Woongroep Marenland;  Klokkenluiderregeling

Het directiereglement en de klokkenluiderregeling zijn door de Raad van Toezicht in het verslagjaar goedgekeurd en aan de structuur toegevoegd. Alle documenten zijn op onze website te vinden onder ‘Governance’.

6.2 Taak en werkwijze van de directeur-bestuurder De directeur-bestuurder is belast met het besturen van de woningcorporatie, wat onder meer inhoudt dat hij verantwoordelijk is voor de strategie van de corporatie, de realisatie van de doelstellingen, het beleid en de daaruit voortvloeiende resultatenontwikkeling en voor het beleid ten aanzien van deelnemingen van de woningcorporatie. De directeur-bestuurder legt hierover verantwoording af aan de Raad van Toezicht. Hij richt zich bij de vervulling van zijn taak op het belang van de woningcorporatie en de met haar verbonden ondernemingen, in het licht van haar volkshuisvestelijke en maatschappelijke doelstelling. Hij weegt daartoe de in aanmerking komende belangen van de bij de woningcorporatie betrokkenen af. De Raad van Toezicht ontvangt van de directeur-bestuurder tijdig alle informatie die nodig is voor het uitoefenen van haar taak. Daarnaast is de directeur-bestuurder verantwoordelijk voor de naleving van alle relevante wet- en regelgeving, het beheersen van risico’s die verbonden zijn aan de activiteiten van de corporatie en voor de financiering van de corporatie. Als directeur-bestuurder van een maatschappelijke onderneming streeft hij naar een effectieve en expliciete verantwoording van voornoemde zaken. De directeur-bestuurder rapporteert aan en bespreekt met de Raad de interne risicobeheersing- en controle systemen. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de directeur-bestuurder zijn omschreven in artikel 10 van de statuten.

6.3 Taak en werkwijze Raad van Toezicht De Raad van Toezicht heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van de directeur-bestuurder en op de algemene gang van zaken binnen de woningcorporatie en de met haar verbonden ondernemingen. De Raad staat de directeurbestuurder met raad ter zijde. De Raad richt zich bij de vervulling van haar taak op het belang van de corporatie en de met haar verbonden ondernemingen en weegt daartoe de in aanmerking komende belangen van de corporatie en de betrokkenen af. De Raad van Toezicht is verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn eigen functioneren. De taak en werkwijze zijn vastgelegd in artikel 10 van de statuten en in het Reglement Raad van Toezicht nader uitgewerkt.

A.6


33

In de profielschets voor de Raad van Toezicht van Woongroep Marenland zijn de kwalificatievereisten en de competenties voor de individuele leden van de Raad van Toezicht en de randvoorwaarden voor het functioneren van de Raad als geheel opgenomen. Uitgangspunt voor de Raad van Toezicht is, dat deze uit generalisten bestaat die gezamenlijk een multidisciplinair team vormen. Voor de integrale besluitvorming zijn leden nodig die een aandachtsgebied hebben, maar bovenal een helikopterview. De aandachtsgebieden binnen de Raad van Toezicht zijn:  volkshuisvestelijk/ruimtelijke ordening;  financieel-economisch;  juridisch;  vertegenwoordiging van de huurders.

De Raad van Toezicht moet zodanig samengesteld zijn dat zij haar taak naar behoren kan vervullen. Herbenoeming van een lid van de Raad van Toezicht gebeurt op zorgvuldige wijze, waarbij eveneens de profieleisen gehanteerd worden. De zittingsduur voor de Raad van Toezicht bedraagt maximaal 12 jaar. Herbenoeming is mogelijk tot 1 januari van het jaar waarin het lid 66 jaar wordt. De Raad van Toezicht heeft geen audit-, selectie- en remuneratiecommissie benoemd. De Raad is zodanig samengesteld dat de leden van elkaar, het bestuur en welk deelbelang dan ook onafhankelijk en kritisch kunnen opereren. In het reglement Raad van Toezicht zijn bepalingen opgenomen om dit te waarborgen. Op advies van de directeur-bestuurder benoemt de Raad van Toezicht de externe accountant. Aan de opdrachtverlening tot het uitvoeren van niet-controlewerkzaamheden door de externe accountant en aan de bezoldiging ervan verleent de Raad goedkeuring na overleg met de directeur-bestuurder. De voorzitter is namens de Raad van Toezicht het voornaamste aanspreekpunt voor het bestuur en initieert de evaluatie van het functioneren van de Raad van Toezicht en van het bestuur.

6.4 Stakeholderoverleg Woongroep Marenland heeft op basis van een stakeholdersinventarisatie de volgende stakeholdergroepen benoemd:  regionale en provinciale overheden;  zorgen welzijninstellingen;  collegiale corporaties;  belangenbehartigers;  onderwijsinstellingen.

In DEAL-verband is in 2010 een actief overleg opgezet tussen de in dit werkgebied werkzame corporaties en de regionale en provinciale overheden. In maart 2011 is door een groot deel van de genoemde stakeholdergroepen een intentieverklaring getekend om in 2011/2012 een regionaal woon- en leefbaarheidsplan op te stellen. Gezien het structurele karakter van het DEAL-overleg heeft Woongroep Marenland besloten om in 2010 geen afzonderlijke stakeholderbijeenkomst te organiseren. Naast bovengenoemd overleg vindt er met de betrokken partners op bilateraal niveau regelmatig bestuurlijk overleg plaats. De geleverde input voor de visitatie zal in 2011 worden meegenomen voor het uit te werken ondernemingsplan.

A.6


34

6.5 Afwijking Governance code Woningcorporaties Artikel II 2.1 Rechtspositie en bezoldiging directeur-bestuurder De huidige directeur-bestuurder is benoemd voor onbepaalde tijd. Woongroep Marenland hecht groot belang aan de continuïteit binnen de directie/het bestuur en heeft daarom de best-practicebepaling II.2.1. uit de Code niet overgenomen. Deze houdt in dat de directeur-bestuurder voor 4 jaar wordt benoemd. Artikel III.3.5 Taak en werkwijze Raad van Toezicht Drie leden van de Raad, de heren Pilon, Brontsema en Kok, overschrijden de maximale zittingstermijn van leden van de Raad van Toezicht van Woongroep Marenland en haar rechtsvoorgangers. De Raad heeft voorzien in een rooster van aftreden, waarin is vastgelegd wanneer de genoemde leden uiterlijk aftreden en niet meer voor herbenoeming in aanmerking kunnen komen. De Raad hecht een grotere waarde aan de continuïteit van expertise dan aan een strikte handhaving van de maximale periode van twaalf jaar. Artikel V 2.3 Maatschappelijke verantwoording en beïnvloeding door belanghebbenden De Raad van Toezicht is niet aanwezig bij het overleg met belanghebbenden. In het directiereglement is opgenomen dat de Raad vooraf op de hoogte wordt gebracht van de te bespreken onderwerpen en achteraf via verslagen wordt geïnformeerd over de gesprekken.

A.7


35

A7. Verslag van de directeur-bestuurder 7.1 Belangrijke ontwikkelingen 2010 Bouwproductie Ondanks de problemen op de woningmarkt heeft Woongroep Marenland in 2010 volop gebouwd. Er werden 38 woningen opgeleverd en de bouw van 142 woningen is gestart. Als gevolg van externe factoren is de bouw van twee complexen met 60 woningen niet in 2010, maar in het eerste halfjaar van 2011 gestart. Slechts één project van 16 woningen is vanwege de marktomstandigheden tijdelijk uitgesteld. Onze bouwactiviteiten spelen zich vooral af in Appingedam en Uithuizen. De grote bouwproductie is mogelijk doordat er goede aanbestedingsresultaten zijn behaald, de financiering tegen acceptabele rentepercentages kon worden verkregen en de afnamezekerheid redelijk groot was. Er is slechts sprake van 15 koopwoningen. Voor dit project hebben we ook een stimuleringsbijdrage van de overheid ontvangen. Wij zijn blij dat we met onze projecten in ons werkgebied een behoorlijke impuls aan de werkgelegenheid kunnen geven. Ook de ontwikkeling van de Brede School en het gezondheidscentrum in Opwierde (Appingedam) verloopt naar wens, zodat de bouw waarschijnlijk in 2012 zal starten. De financiering van deze projecten is in 2010 tegen zeer acceptabele condities afgesloten. Bedrijfsvoering De eerste uitkomsten van de klanttevredenheidsonderzoeken laten zien dat onze investeringen in een klantgerichte organisatie hun vruchten beginnen af te werpen. Met een bovengemiddelde score geven deze deelonderzoeken veel vertrouwen aan onze medewerkers. In het afgelopen jaar hebben we forse stappen gezet op het gebied van een procesgeoriënteerde bedrijfsvoering. In 2011 willen we dit verder uitbreiden. Ook het personeelsbeleid hebben we uitgebouwd met de invoering van competentiemanagement. De eerste resultaten van de functioneringsgesprekken nieuwe stijl zijn bemoedigend. Het CFV heeft bij haar onderzoek dit jaar opnieuw extra aandacht geschonken aan de ontwikkeling en het niveau van de netto bedrijfslasten. Onze bedrijfslasten, exclusief leefbaarheidsuitgaven, liggen echter beduidend lager dan die van de referentiecorporatie en de landelijke norm, zodat het onderzoek niet heeft geleid tot een selectie van onze corporatie. Regionale samenwerking In 2010 hebben de zeven in het DEAL-gebied werkzame corporaties gezamenlijk een antwoord geformuleerd op het bestuurlijke akkoord van de DEAL gemeenten. De denkrichting vanuit het Rigo rapport wordt gebruikt bij de transformatiekeuze die in 2011 wordt gemaakt. Daarna zullen de corporaties samen met de gemeenten in 2011-2012 het woon-en leefbaarheidsplan voor de Eemsdelta-regio opstellen. Visitatie Woongroep Marenland heeft zich bij het onderschrijven van de Code voor goed bestuur voor de woningcorporatie verplicht om zich een keer per vier jaar te laten visiteren. Het maatschappelijk visiteren heeft als doel een gestructureerd oordeel over het maatschappelijk presteren van de woningcorporatie te geven.

A.7


36

De visitatie is in het vierde kwartaal 2010 voorbereid en in januari 2011 door het bedrijf Resources Global Professionals uitgevoerd. De rapportage is uitgebracht op 21 maart 2011 en gepubliceerd op de website van de Stichting Visitatie Woningcorporaties Nederland en Woongroep Marenland.

Het eindoordeel van de visitatie wordt met een 7 als ‘goed’ omschreven

Maatschappelijke prestaties Score Presteren naar ambities 7 Presteren naar opgaven 8 Presteren volgens belanghebbenden 8 Presteren naar Vermogen 6 Governance 6 Geïntegreerd eindoordeel 7 Het eindoordeel van de visitatie wordt met een zeven als ‘goed’ omschreven. De visitatie geeft Woongroep Marenland handvatten om haar taak als maatschappelijke volkshuisvester verder te verbeteren. De verbeterpunten zullen met alle betrokkenen worden besproken en geprioriteerd. De vastgestelde verbeteracties worden opgenomen in het ondernemingsplan 2012-2014. Woongroep Marenland heeft hierbij de ambitie haar dienstverlening en bedrijfsvoering verder te verbeteren, wat moet resulteren in een geïntegreerd eindoordeel van minimaal een 7,5. Financieel resultaat 2010 Het financieel resultaat en de financiële kengetallen zijn in hoofdstuk 5 beschreven en toegelicht. Het resultaat en de kengetallen liggen in lijn met de begroting en vertonen een positieve groei. Een goed financieel resultaat is voor Woongroep Marenland geen doel op zich, maar wel een belangrijke randvoorwaarde voor het realiseren van haar maatschappelijke doelstellingen. In 2010 is de managementrapportage aangepast om het management en de Raad van Toezicht passend te informeren over de realisatie van de gestelde doelen. Voor het realiseren van de doelen is sturing op financiële continuïteit van belang. Dit betekent het realiseren van positieve kasstromen en voldoende volkshuisvestelijk vermogen (continuïteits oordeel A). In 2010 zijn de gevolgen voor aanpassing van de waarderingsgrondslagen (van historische kostprijs naar actuele waarde) geïnventariseerd. Omdat de aanpassing van de richtlijnen met een jaar is uitgesteld, zal in 2011 sturing op actuele waarde verder worden uitgewerkt. V.O.F. Overdiep De stagnatie op de woningmarkt had ook gevolgen voor de afzet van de koopwoningen van het project Overdiep in Appingedam. In het verslagjaar hebben de vennoten van V.O.F. Overdiep zich beraden hoe ze hierop moesten inspelen. Eind december 2010 hebben de vennoten besloten 14 appartementen om te zetten van koop naar huur. Omdat de V.O.F. Overdiep is opgericht om de grondexploitatie te verzorgen en deze activiteit medio 2011 zal zijn uitgevoerd, is besloten dat Woongroep Marenland de overige onverkochte woningen in maart 2011 zal overnemen. De andere vennoot, B.V. Bouwbedrijf Kooi, zal per dezelfde datum het commerciële deel van het vastgoed voor haar rekening nemen.

A.7


37

Vooruitzichten 2011 wordt voor Woongroep Marenland een jaar van voltooien, meten en plannen maken. Voltooien van het omvangrijke bouwprogramma, van de verbetering van onze dienstverlening aan onze huurders en van de bedrijfsvoering. ‘Nieuwe plannen’ betreffen het opstellen van een ondernemingsplan, de herstructureringsplannen voor de DEAL-gemeenten, de plannen voor woningverbetering etc. In hoeverre de economische omstandigheden voor ons belemmerend zullen werken, is nog niet goed te overzien. Want hoewel de economie uit het dal klimt, is er nog weinig ontwikkeling op de woningmarkt waar te nemen. Kopers gaan pas over tot aankoop van een nieuwe woning wanneer hun bestaande woning verkocht is.

7.2 Risicobeheersing Het afgelopen jaar zijn onze risico’s geëvalueerd en verder in beeld gebracht. Het financiële beleid van Woongroep Marenland is gericht op continuïteit, behoud van investeringskracht en het beheersen van financiële en operationele risico’s die samenhangen met de primaire bedrijfsprocessen. Het treasurystatuut en het calculatiestatuut vormen belangrijke onderdelen van het financiële beleid. Binnen de planning & controlcyclus wordt gebruik gemaakt van een uitgebreide verslaggeving: jaarbegroting, meerjarenbegroting, maandrapportages, managementrapportages per kwartaal, treasuryjaarplan, liquiditeitenplanning, meerjarenonderhoudsplanning en het jaarverslag. Intern worden ontwikkelingen van kasstromen en resultaten in financiële prognoses tien tot twintig jaar doorgerekend. In 2011 zal risicomanagement verder in de organisatie worden geïmplementeerd en verankerd in de bestaande planning & controlcyclus.

We onderscheiden de volgende risico’s: Projectportefeuille risico’s In het projectenoverleg (overleg tussen de directeur-bestuurder, projectleider nieuwbouw, manager Wonen en de manager Bedrijfsvoering en Projecten) wordt het proces van projectontwikkeling gemanaged en worden het proces, de planning en de financiën bewaakt. Het overleg vindt maandelijks plaats aan de hand van een vaste rapportage. Het proces wordt door middel van de verschillende fasedocumenten transparant vastgelegd. Daarna worden de fasedocumenten in het managementteam vastgesteld. Na de vaststelling vormt het fasedocument het kader voor de uitvoering van de volgende fase in het project. Projecten kunnen sterk beïnvloed worden door inspraakprocedures waar omwonenden gebruik van kunnen maken. Woongroep Marenland probeert dit risico te beperken door vroegtijdig te communiceren met omwonenden en belanghebbenden. Uitvoeringsbesluiten worden door de Raad van Toezicht goedgekeurd. Over de ontwikkeling, voortgang en risico’s van de projectontwikkelingportefeuille wordt zes maal per jaar in de directieverslagen gerapporteerd. Treasuryrisico’s Het treasurystatuut bevat de kaders voor de financierings-, beleggings-, cashmanagement- en renterisico beslissingen. Deze kaders zijn vastgelegd in een treasuryjaarplan. Hoofddoelstelling is de financiële continuïteit van de organisatie te waarborgen door het realiseren van een permanente toegang tot de kapitaalmarkt en het voorkomen van bovenmatige risicosituaties. Woongroep Marenland kent een treasurycommissie om rente- en (her)financieringsrisico’s gestructureerd te bespreken en om passende beheersmaatregelen te nemen.

A.7


38

De ontwikkeling van de rentestand en de ontwikkeling van de bouwkosten zijn risico’s die grote invloed kunnen hebben op de uitkomst van de onrendabele investeringen met betrekking tot de herstructurerings¬operatie. De renterisico’s worden vanaf de definitieve besluitvorming van de projecten in de liquiditeitsprognose verwerkt, afgedekt en beheerst met behulp van financiële instrumenten. Vastgoedportefeuille en marktrisico’s Onze opbrengsten bestaan vooral uit huuropbrengsten en voor een klein deel uit verkoopopbrengsten. De risico’s hierbij zijn leegstand en vraaguitval. In het kader van het strategisch voorraadbeleid worden de ontwikkelingen op de woningmarkt nauwgezet gevolgd. Een niet te onderschatten risico dat door de politiek wordt bepaald is de jaarlijkse huurverhoging. De afgelopen vier jaar is door de regering een inflatievolgend huurbeleid gevoerd. Dit risico ligt buiten de invloedssfeer van de directeur-bestuurder. Fiscale risico’s Om de fiscale risico’s te beheersen en de fiscale mogelijkheden optimaal te gebruiken huren we externe expertise in. Voor de vennootschapsbelasting is in april 2009 de VSO 2 ondertekend. Organisatierisico’s Woongroep Marenland heeft voor iedere functie een functiebeschrijving. In 2010 zijn wij gestart met het vastleggen van de processen en de belangrijkste werkinstructies. Dit wordt in 2011 voortgezet. Het risico van doorbetaling bij ziekte na zes weken is verzekerd. In het periodieke werkoverleg is er aandacht voor voortgang en werkdruk. In 2010 zijn de risico’s van de huidige systeemconfiguratie geïnventariseerd. Woongroep Marenland kiest voor een eigen hardwareconfiguratie van SG Automatisering. Hierbij worden de huidige tekortkomingen op het gebied van beheer en continuïteit ondervangen. Frauderisico’s Het risico van fraude is bij een kleine corporatie als Woongroep Marenland een punt van extra aandacht. Voor het ondervangen van het risico zijn de volgende maatregelen genomen:  een passend stelsel van kaders en regels. Het betreft de integriteitregeling, het calculatiestatuut,

het aanbestedingsprotocol en het treasurystatuut;  de toezichthoudende rol van de Raad van Toezicht bij de ontwikkeling van nieuwbouw;  een transparant en controleerbaar besluitvormingsproces van nieuwbouw en onderhoud;  een jaarlijkse leveranciersbeoordeling;  een uitgebreide toepassing van het ‘vierogen-principe’ in het betalingsproces.

A.7


39

7.3 Bestuursverklaring Onder eindverantwoordelijkheid van de directeur-bestuurder is de manager Bedrijfsvoering en Projecten belast met het opzetten en in stand houden van het stelsel van interne risicobeheersings- en controlemaatregelen dat aan de eisen van Woongroep Marenland voldoet. Dit moet de optimale beheersing van de risico’s mogelijk maken. Dit stelsel kan echter geen absolute zekerheid bieden dat de doelstellingen van Woongroep Marenland worden gerealiseerd of dat materiële verliezen, fraude en overtreding van geldende wet- en regelgeving niet optreden. Daarnaast rapporteert de accountant aan de bestuurder over de werking van de interne beheermaatregelen van Woongroep Marenland. Niettegenstaande ben ik van oordeel dat de interne risicobeheersings- en controlemaatregelen die bij Woongroep Marenland worden toegepast, een goede basis vormen om in het algemeen te kunnen verklaren dat:  de directeur-bestuurder en de Raad van Toezicht voldoende inzicht hebben in de mate waarin de operationele,

volkshuisvestelijke, maatschappelijke en financiële doelstellingen van Woongroep Marenland worden gerealiseerd;  Woongroep Marenland zich houdt aan de geldende wet- en regelgeving;  de in- en externe financiële rapportages van Woongroep Marenland betrouwbaar zijn;  er geen risico’s zijn gelopen die in tegenspraak waren met het vooraf gedefinieerde en goedgekeurde beleid.

Tot slot verklaar ik als directeur-bestuurder van Woongroep Marenland dat alle middelen uitsluitend zijn gebruikt in het belang van de volkshuisvesting.

Appingedam, april 2011

W. Dieterman

A.8


40

A8. Verslag van de Raad van Toezicht 8.1 Samenstelling Raad van Toezicht In 2010 bestond de Raad van Toezicht uit vijf leden: de heren J. Pilon, K.H. Brontsema, E.G. Dijkhuis, R.J. Kok en S. van der Wal. De bezetting is in 2010 niet gewijzigd. Hieronder volgt een overzicht met de persoonlijke gegevens van de leden van de Raad van Toezicht.

Een overzicht met de persoonlijke gegevens van de leden van de Raad van Toezicht.

Naam

J. Pilon

M Functie / V M Voorzitter

Leef‐ tijd

Benoemd Hoofdfunctie in

Nevenfunctie

64

1985

Penningmeester Stichting Vrijwillige Terminale Zorg

voormalig Consultant/ Interim‐ management vm. Account‐ manager vm. Bouwkundige

K.H. Brontsema E.G. Dijkhuis

M Lid, (huurderszetel) M Lid

63

1992

62

1998

R.J. Kok

M Vicevoorzitter

61

1990

Personeels‐ functionaris

S.van der Wal

M Lid, (huurderszetel)

46

2008

Voorzitter Centrale Directie Christelijk Primair Onderwijs

Boekhouder Protestante Gemeente Appingedam ‐Penningmeester Ned. Rode Kruis afd. Uithuizen/Zandeweer ‐Penningmeester Hervormd Verenigingsgebouw’ De Rank’, Uithuizen (tot 01‐09‐2010) ‐ Seniorenvoorlichter gemeente Eemsmond Bestuurslid Aedes Kennisnetwerk Drenthe‐Groningen ‐Vicevoorzitter cie. bezwaar algemene zaken gemeente Delfzijl ‐ Vicevoorzitter Raad van advies PABO Stenden Hogeschool ‐ Penningmeester samenwerkingsverband WSNS Drachten ‐ Lid cie. van beroep eindexamen VO Fivelcollege

Voor de Raad van Toezicht geldt het volgende rooster van aftreden:

Naam J. Pilon K.H. Brontsema E.G. Dijkhuis R. J. Kok S. van der Wal

Jaar van herbenoeming /aftreden 1‐1‐2012 1‐1‐2013 1‐1‐2013 1‐1‐2011 1‐1‐2012

Uiterlijke datum van aftreden 1‐1‐2012 1‐1‐2013 1‐1‐2014 1‐1‐2015 1‐1‐2020

A.8


41

Noch de leden van de Raad, noch de directeur-bestuurder maken deel uit van het college van Burgemeester en Wethouders van één van de gemeenten waar de corporatie werkzaam is of van het college van Gedeputeerde Staten van de provincie Groningen. Geen van de leden van de Raad heeft een arbeidsovereenkomst met Woongroep Marenland. Met ingang van 1 januari 2011 is de heer Kok volgens het rooster van aftreden herbenoemd voor een periode van vier jaar. In verband met het aftreden van de voorzitter, de heer Pilon, per 1 januari 2012, start de werving van een nieuw lid begin 2011. Woongroep Marenland laat de werving begeleiden door een extern bureau. De Raad van Toezicht stelt huurders, danwel huurdersorganisaties, in de gelegenheid om een voordracht te doen voor ten minste twee plaatsen in de Raad.

8.2 Toezichtkader voor de Raad van Toezicht De Raad hanteert als kader voor het toezicht de Aedescode en daarmee ook de Governance Code voor woning corporaties (Aedes/VTW). Voor een transparante werkwijze tussen de Raad van Toezicht en de directeur-bestuurder is in 2010 het directiereglement opgesteld. Woongroep Marenland beschikt over een klokkenluiderregeling, waarin wordt geregeld dat werknemers op een adequate en veilige manier melding kunnen maken van eventuele (vermoedens van) misstanden binnen de organisatie. Het toezichtskader van de Raad is als volgt samen te vatten:

Toezichtskader 1. Beleid en strategie 2. Volkshuisvestelijke opgave 3. Organisatie en risicobeheersing 4. Toezicht en verantwoording

Document Ondernemingsplan Meerjarenbegroting Managementrapportage Besluit Beheer Sociale Huursector (BBSH) Oordeelsbrief Ministerie Prestatieafspraken met de gemeenten Directieverslag projectontwikkeling Informatie Huurdersvereniging Jaarbegroting en meerjarenprognose Treasurystatuut Treasuryjaarplan Calculatiestatuut Gesprek/verslag accountant (2x per jaar) Financiële beoordeling CFV Gesprek Ondernemingsraad Governancecode Reglement RvT Directiereglement Beoordeling verslag RvT door CFV Jaarverslag en jaarrekening Benchmark Corporatie in Perspectief (CFV) Informatie VTW

A.8


42

8.3 Werkwijze 2010 De Raad vergaderde in het verslagjaar regulier zeven maal in het bijzijn van de directeur-bestuurder. Twee maal informeerde de directeur/bestuurder de Raad in een extra overleg over de projectontwikkeling Overdiep. De voorzitter van de Raad van Toezicht bepaalt de agenda en leidt de vergaderingen van de Raad, ziet toe op het goed functioneren, draagt zorg voor een adequate informatievoorziening aan de leden en zorgt dat er voldoende tijd is voor de besluitvorming. De Raad oefent haar toezichthoudende functie ook uit op de verbindingen die Woongroep Marenland is aangegaan. De onderwerpen die aan de orde kwamen hadden betrekking op de strategie, het financiële beleid en de realisering van de volkshuisvestelijke taken. De onderwerpen zijn in de Raad aan de orde geweest vanwege haar taken met betrekking tot toezicht, klankbord en werkgever. De Raad wordt over de uitvoering/voortgang van de bedrijfsvoering geïnformeerd door middel van een maandelijkse kengetallenrapportage en een driemaandelijkse managementrapportage. Daarnaast brengt de bestuurder zes maal per jaar een directieverslag uit. In dit verslag wordt een toelichting gegeven op actuele ontwikkelingen, de voortgang van projectontwikkeling, het overleg met de stakeholders, P&O zaken, PR zaken etc. Woongroep Marenland zal in 2011 een nieuw ondernemingsplan opstellen. Dit ondernemingsplan dient als overbrugging voor de komende twee tot drie jaar totdat het nieuwe woon- en leefbaarheidsplan voor de regio Noordoost Groningen gereed is. Om feitelijk inzicht te krijgen in de ontwikkelingen van de bouwactiviteiten en het onderhoud van de woningen bezoekt de Raad jaarlijks een aantal herstructureringsgebieden en bouwlocaties. Op 21 december 2010 vond het jaarlijks overleg met de ondernemingsraad plaats. Met hen heeft de Raad de algemene gang van zaken binnen Woongroep Marenland en de komende visitatie besproken. Besluiten van de Raad van Toezicht In het verslagjaar zijn door de Raad de volgende besluiten genomen:  Goedkeuring jaarverslag 2009 van Woongroep Marenland en haar verbindingen Marenland Beheer B.V.,

Overdiep B.V. en V.O.F. Overdiep;  Goedkeuring uitvoeringsbesluiten van vier nieuwbouwprojecten;  Goedkeuring ontwikkelbesluit woonzorgcentrum Opwierde;  Goedkeuring aankoop onverkochte woningen project Overdiep;  Goedkeuring van de klokkenluiderregeling;  Goedkeuring aanvulling verkoopbeleid;  Benoeming PwC tot accountant voor de komende vier jaar;  Goedkeuring besluit directie om nieuwbouw kantoor niet te gunnen;  Goedkeuring opdracht visitatie aan Resources Global Professionals;  Goedkeuring Begroting 2011-2015;  Goedkeuring notitie beloning directeur-bestuurder 2010;  Vaststelling honorering leden Raad van Toezicht;  Goedkeuring directiereglement;  Goedkeuring calculatiestatuut 2011;  Goedkeuring notitie onderzoek huisvesting kantoorlocatie Appingedam;

A.8


43

 Goedkeuring wijziging bestuurders- en toezichthoudersaansprakelijkheidverzekering;  Besluit tot herbenoeming van de heer Kok als lid van de Raad van Toezicht;  Besluit start wervingsprocedure lid Raad van Toezicht;  Goedkeuring invulling arbeidsovereenkomst directeur-bestuurder volgens de nieuwe sectorbrede beloningscode

Woningcorporaties. Deskundigheidsbevordering De voorzitter van de Raad draagt zorg voor het introductie-, opleidings- en trainingsprogramma voor de leden. De Raad is aangesloten bij de Vereniging van Toezichthouders van Woningcorporaties (VTW). De VTW heeft als doel het behartigen van de belangen van haar leden en het ondersteunen van toezichthouders om daarbij een bijdrage te leveren aan hun professionaliteit. De Raad is samengesteld uit verschillende geledingen van de maatschappij en heeft voldoende kennis van het werkgebied. De Raad blijft via verschillende wegen op de hoogte van actuele ontwikkelingen in de volkshuisvesting. De informatie komt digitaal van Aedes, via het 2-wekelijkse Aedes Magazine, via het VTW en in de vorm van een selectie van relevante publicaties via de reguliere vergaderingen. Daarnaast hebben de leden van de Raad de mogelijkheid om deel te nemen aan bijeenkomsten en cursussen die worden georganiseerd door het VTW, Aedes Kennisnetwerk Groningen-Drenthe of door andere organisaties. Hiervan wordt regelmatig gebruik gemaakt. Individuele leden doen in de reguliere vergaderingen verslag van de door hen bezochte bijeenkomsten. Verder nam de Raad in 2010 deel aan het door Aedes georganiseerde werkbezoek aan Woonservice Drenthe in Westerbork. Een maal per drie jaar gaat de Raad op werkbezoek naar een collega-corporatie. In 2010 betrof dat een bezoek aan Woongroep Zeeuws Vlaanderen in Terneuzen, die ook in een krimpregio werkzaam is. Zelfevaluatie In 2010 heeft de Raad, in aanwezigheid van de directeur-bestuurder, haar werkwijze geëvalueerd. De Raad heeft herbevestigd dat de leden van de Raad als collectief worden beoordeeld en dat de resultaten van deze evaluatie niet naar buiten worden gebracht. Bij de evaluatie laat de Raad ook de mening van de directeur-bestuurder meewegen. De leden van de Raad van Toezicht waren frequent aanwezig op de vergaderingen. Accountant Hoewel er geen negatieve ervaringen waren met Ernst & Young accountants, heeft de directeur-bestuurder de Raad in 2010 voorgesteld om de relatie met deze accountant te beëindigen, gezien de lange duur van de relatie. De Raad heeft dit voorstel overgenomen en er zijn drie offertes aangevraagd bij gerenommeerde accountantskantoren met ruime ervaring in de volkshuisvestingssector. Uit deze selectie is PwC benoemd voor de komende vier jaar. De Raad heeft twee maal overleg gevoerd met de nieuw benoemde accountant. Eenmaal voor de interim-controle en eenmaal nadat het jaarverslag gereed was. De externe accountant rapporteert zijn bevindingen over het onderzoek van de jaarrekening tegelijk aan het bestuur en de Raad van Toezicht. Integriteit Statutair is zowel voor de directeur-bestuurder als voor de Raad van Toezicht vastgelegd welke zaken onverenigbaar zijn met uitoefening van de betreffende functie. Deze statutaire bepalingen zijn uitgewerkt en vastgelegd in een integriteitscode. Deze code heeft betrekking op zowel de organisatie als op de Raad van Toezicht. Wanneer er een mogelijke (schijn van) onverenigbaarheid bij een lid van de Raad van Toezicht wordt voorzien, of wanneer op andere wijze een tegenstrijdig belang zou kunnen optreden, is in het reglement van de Raad van Toezicht bepaald hoe hiermee moet worden omgegaan. Als er naar het oordeel van de Raad sprake is van een meer dan incidentele onverenigbaarheid dient het betreffende lid af te treden. In 2010 heeft een dergelijke situatie zich niet voorgedaan.

A.8


44

Elke vorm en schijn van belangenverstrengeling tussen Woongroep Marenland en de directeur-bestuurder wordt vermeden. In 2010 is geen sprake geweest van tegenstrijdige belangen zoals bedoeld in artikel II.3 van de Code. Er was ook geen sprake van onverenigbare nevenfuncties van leden van de Raad van Toezicht of de directeurbestuurder. De Raad van Toezicht waakt ervoor dat de meerderheid van haar leden onafhankelijk is in de zin van de in de code opgenomen bepaling III.2.2 aangeduide criteria. In 2010 is er geen sprake geweest van tegenstrijdige belangen waarbij leden van de Raad van Toezicht of de directeur-bestuurder betrokken waren. Bij werving van nieuwe leden van de Raad van Toezicht wordt expliciet aandacht geschonken aan integriteit. In het kader van ongewenste omgangsvormen is een externe vertrouwenspersoon beschikbaar. In het verslagjaar is in de afdelingsoverleggen en in het managementteam expliciet aandacht besteed aan het integriteitsbeleid. Door de discussie over dit onderwerp neemt de bewustwording toe. Extra training was niet noodzakelijk. De integriteitscode is op de website geplaatst. Er zijn in 2010 geen integriteitsschendingen gemeld. Samenwerking De Raad werkt in verschillende hoedanigheden samen met de corporatie: als toezichthouder, werkgever en als klankbord. De directeur-bestuurder is aanwezig bij de reguliere vergaderingen van de Raad en licht daarin zijn standpunten toe. Ter voorbereiding op de agenda is er overleg met de voorzitter/vicevoorzitter. Daarnaast adviseert de Raad de directeur-bestuurder gevraagd en ongevraagd.

8.4 Werkgeversrol Honorering leden Raad van Toezicht De honorering van de toezichthouders is gebaseerd op de honoreringscode van het VTW voor commissarissen bij woningcorporaties. Per 1 juli 2010 is de honoreringscode herijkt. Op basis van de zwaartegroep van de corporatie is de vergoeding door de Raad binnen de bandbreedte vastgesteld op € 8.000 voor gewone leden, € 9.000 voor de vicevoorzitter en € 10.500 voor de voorzitter. In onderstaande tabel is de honorering per toezichthouder voor het jaar 2010 weergegeven: Bedragen x 1 €

Naam

Functie

J. Pilon R.J. Kok K.H. Brontsema E.G. Dijkhuis S. van der Wal

Voorzitter Vicevoorzitter Lid Lid Lid

Vaste honorering 1e h.j. 2010 € 3.925 €3.663 € 2.616 € 2.616 € 2.616

Vaste Totaal honorering 2e h.j. 2010 € 5.250 € 9.175 € 4.500 € 8.163 € 4.000 € 6.616 € 4.000 € 6.616 € 4.000 € 6.616

Er is geen sprake van een vaste onkostenvergoeding. Gemaakte reiskosten kunnen worden gedeclareerd. De kosten van vergaderingen en ontwikkelingsactiviteiten van de Raad van Toezicht bedroegen in 2010 € 12.000. Honorering directeur-bestuurder Jaarlijks voeren de voorzitter en de vicevoorzitter een functioneringsgesprek met de directeur-bestuurder. De voltallige Raad geeft, ter voorbereiding van dit gesprek, input in een vergadering zonder de directeur-bestuurder. De Raad van Toezicht is verantwoordelijk voor de vaststelling van de beloning van de directeur-bestuurder. Per 1 juli 2010 is de sectorbrede beloningscode bestuurders Woningcorporatie van toepassing. Op basis van deze herijkte Izeboudregeling is de functie ingedeeld. Het totale jaarinkomen inclusief vakantietoeslag is door de Raad voor 2010 vastgesteld op € 115.000. De directeur-bestuurder neemt deel aan de pensioenregeling van de Stichting Pensioenfonds voor woningcorporaties SPW. De premie-inhouding komt overeen met het percentage van werknemers op wie de CAO

A.8


45

Woondiensten van toepassing is. In 2006 is de opbouw van het vroegpensioen beëindigd. Met de directeur-bestuurder waren contractueel afspraken gemaakt over een aanvulling hierop. Door de gewijzigde regelgeving kunnen deze afspraken niet worden nagekomen. In overleg met de directeur-bestuurder is besloten om in 2010 en 2011 jaarlijks een bedrag van € 25.000 aan de directeur-bestuurder toe te kennen, waarmee deze contractuele afspraak is ingelost. De Raad van Toezicht en de directeur-bestuurder ondersteunen de nieuwe sectorbrede beloningscode. Als gevolg hiervan is de vigerende arbeidsovereenkomst met de directeur-bestuurder herzien en hebben partijen de arbeids overeenkomst opnieuw vastgelegd.

Gegevens van de directeur-bestuurder

Persoonlijke gegevens Naam W. Dieterman Functie Directeur‐bestuurder Leeftijd 60 Nevenfuncties Geen Werkzaam in de huidige functie 1997 Werkzaam bij Woongroep Marenland 1992 Honorering: Totaal vast inkomen € 115.000 Werkgeverslasten pensioenpremie € 55.382 Onkostenvergoeding € 1.781 De directeur-bestuurder beschikt over een bedrijfsauto met een cataloguswaarde van € 39.046. Jaarverslag 2010 Zoals bepaald in artikel 26, lid 1, van de statuten is door de directeur-bestuurder de jaarrekening over 2010 opgesteld en vastgesteld. Deze omvat de balans, de winsten verliesrekening, de daarbij behorende toelichting en het volkshuisvestingsverslag over het afgelopen boekjaar. De jaarrekening is door PwC gecontroleerd en goedgekeurd, zoals blijkt uit de afgegeven accountantsverklaring die bij dit verslag is gevoegd. Ook hebben wij kennis genomen van het volkshuisvestingsverslag en het daarbij behorend rapport van bevindingen van PwC Accountants. Met de jaarrekening en het volkshuisvestingsverslag kunnen wij ons verenigen. Appingedam, mei 2011 Raad van Toezicht

J. Pilon, voorzitter R.J. Kok, vicevoorzitter

K.H. Brontsema E.G. Dijkhuis

S. van der Wal

A.9


A9. Kengetallen 2010

46

A.9


Balans Omschrijving 2010 Balans, in euro's per woning/eenheid in beheer per 31 december Activa ■ materiële vaste activa 48.638 ■ financiële vaste activa 134

2009

2008

2007

2006

47

2005

42.968 219

38.727 281

33.844 318

32.403 353

31.431 384

totaal vaste activa vlottende activa

48.773 7.409

43.187 1.469

39.008 474

34.162 499

32.756 406

31.815 601

Balanstotaal

56.181

44.656

39.482

34.661

33.162

32.416

Verzekerde som per woning/eenheid

86.655

86.375

85.339

77.519

76.990

76.551

Passiva ■ eigen vermogen ■ voorzieningen ■ lang vreemd vermogen ■ kortlopende schulden

10.620 70 44.399 1.091

10.427 709 32.497 1.023

10.201 310 28.031 940

10.025 78 23.457 1.102

10.370 338 20.934 1.520

9.619 516 21.102 1.179

Balanstotaal

56.181

44.656

39.482

34.662

33.162

32.416

4.373

10.690

10.978

10.706

11.822

10.713

Interne financiering vaste activa

Winst- en verliesrekening in euro's per woning/eenheid in exploitatie gedurende het boekjaar (Op basis van het gemiddelde aantal woningen/eenheden gedurende het boekjaar) 2010 2009 2008 Baten ■ huren 4.623 4.579 4.379 ■ vergoedingen 18 3 63 ■ overheidsbijdragen 0 3 6 ■ overige baten 147 297 132

2007

2006

2005

4.263 52 3 72

4.281 61 4 401

4.149 58 3 320

4.789

4.882

4.580

4.389

4.747

4.530

667 144 325 183 1.123 775

631 646 261 148 1.175 952

543 335 253 151 1.139 1.094

525 602 267 161 1.272 787

502 97 275 162 997 747

507 54 263 163 993 618

3.217

3.812

3.515

3.614

2.780

2.598

1.572

1.070

1.065

776

1.967

1.932

-1.203

-1.102

-1.039

-992

-1.053

-1.072

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen

368

-32

26

-216

914

860

Buitengewone baten/lasten Resultaat op deelnemingen Vennootschapsbelasting

0 0 -34

0 -42 243

0 43 -56

0 -56 90

0 -14 -91

0 -2

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen

335

170

13

-182

809

858

Lasten ■ afschrijvingen ■ ov. waardeveranderingen materiële vaste activa ■ lonen en salarissen ■ sociale lasten ■ lasten onderhoud ■ overige bedrijfskosten

Baten minus lasten Renteresultaat

B


JAARREKENING 2010

B. Jaarrekening 2010

48

1. Balans per 31 december 2010

49

2. Winst en verliesrekening over 2010

51

3. Algemene Toelichting

52

4. Grondslagen van balanswaardering en resultaatbepaling

53

5. Toelichting op de balans per 31 december 2010

59

6. Niet in de balans opgenomen verplichtingen

66

7. Toelichting op de winsten verliesrekening over 2010

67

8. Kasstroomoverzicht 2010

71

Foto: Suria appartementencomplex Appingedam

48

B.1


49

JAARREKENING 2010

B1. Balans per 31 december 2010 (na resultaatbestemming) ACTIVA (bedragen x € 1.000) 31‐12‐2010

31‐12‐2009

Vaste activa Materiële vaste activa Onroerende‐ en roerende zaken in exploitatie Onroerende‐ en roerende zaken in ontwikkeling Onroerende‐ en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Financiële vaste activa Actieve belastinglatentie Te vorderen BWS‐subsidies Overige financiële vaste activa

91.396 19.447 1.414

83.844 12.538 1.285 112.257

142 ‐ 168

Totaal vaste activa

97.667

166 143 189 310

498

112.567

98.165

2.476

607

Vlottende activa Voorraden

Vorderingen Huurdebiteuren Vorderingen groepsmaatschappijen Gemeenten Belastingen Overige vorderingen Overlopende activa

93 78 14 1.582 119 95

100 64 ‐ 1.255 92 10 1.982

1.521

Liquide middelen

12.639

1.210

Totaal vlottende activa

17.098

3.338

129.665

101.503

B.1


50

PASSIVA (bedragen x € 1.000)

Eigen vermogen Overige reserves

Voorzieningen Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Voorziening deelnemingen Overige voorzieningen

31‐12‐2010

31‐12‐2009

24.511

23.700

0 133 29

1.435 144 33 162

Langlopende schulden Leningen kredietinstellingen Waarborgsommen

102.187 287

Kortlopende schulden Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Overlopende passiva

1.612

73.585 281 102.474

615 66 1.837

73.866

912 72 1.341

2.518

2.325

129.665

101.503

B.2


51

B2. Winst en verliesrekening over 2010 Bedragen x € 1.000 2010 Bedrijfsopbrengsten Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Verkoop onroerende goederen Overige bedrijfsopbrengsten

11.037 44 ‐ 268 84

Som der bedrijfsopbrengsten

Bedrijfslasten Afschrijvingen op materiële vaste activa Overige waardeverminderingen materiële vaste activa Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Lasten onderhoud Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten

10.547 6 7 571 114 11.433

1.593 344 775 191 247 2.682 1.849

Bedrijfsresultaat

Financiële baten en lasten Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Opbrengsten financiële vaste activa en effecten Rentelasten en soortgelijke kosten

2009

11.245

1.453 1.489 602 156 184 2.706 2.192 7.682

8.780

3.751

2.465

761 6 3.639‐

473 21 3.032‐ 2.872‐

2.538‐

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen

879

73‐

Resultaat deelnemingen

12

97‐

891

170‐

Belastingen

80‐

560

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen

811

390

B.3


52

B3. Algemene Toelichting 3.1 Algemeen Woongroep Marenland is een stichting met de status van ‘toegelaten instelling volkshuisvesting’. Zij heeft specifieke toelating in de gemeenten Appingedam, Eemsmond, Loppersum en Delfzijl en is werkzaam binnen de juridische wetgeving van de Woonwet en het Besluit Beheer Sociale Huursector. De vestigingsplaats is Appingedam.

3.2 Regelgeving De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving die is uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving.

3.3 Consolidatie Gezien het relatief geringe belang van de omvang van de activiteiten van de groepsmaatschappijen van Woongroep Marenland is gebruik gemaakt van de vrijstelling voor consolidatie.

3.4 Stelselwijziging In het verslagjaar heeft Woongroep Marenland geen stelselwijzigingen doorgevoerd. Om de transparantie in de financiële berichtgeving te vergroten, is de toelichting verder uitgewerkt. Het betreft met name de toelichting op de bedrijfswaarde.

3.5 Schattingswijzigingen In het kader van de bepaling van de bedrijfswaarde van de materiële vaste activa in exploitatie zijn schattings wijzigingen doorgevoerd die nader uiteen gezet zijn in de toelichting.

3.6 Schattingen Bij toepassing van de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening vormt de directeur-bestuurder van Woongroep Marenland zich verschillende oordelen en maakt schattingen die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in artikel 2.36 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten.

B.4


53

B4. Grondslagen van balanswaardering en resultaatbepaling 4.1. Algemeen Algemene grondslag De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat berusten op de grondslag van verkrijgingsof vervaardigingsprijs, onder toepassing van de minimum waarderingsregel respectievelijk de nominale waarde, tenzij anders vermeld. Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van voorgaand jaar. Verwerking verplichtingen In de jaarrekening worden naast juridisch afdwingbare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als ‘intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd’. Hiervan is sprake wanneer uitingen namens Woongroep Marenland zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige stakeholders aangaande verplichtingen betreffende toekomstige herstructureringen en toekomstige nieuwbouwprojecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvormingsproces van de corporatie rondom de projectontwikkeling en herstructurering. Van een feitelijke verplichting is sprake indien de formalisering van het uitvoeringsbesluit, en afgeleid, het aanvragen van de bouwvergunning heeft plaatsgevonden. Vennootschapsbelasting In 2009 heeft Woongroep Marenland de Vaststellingsovereenkomst (VSO 2) ‘Belastingplicht Woningcorporaties’ ondertekend. In de jaarrekening is de vennootschapsbelasting dienovereenkomstig verwerkt.

4.2. Balanswaardering Onroerende en roerende zaken in exploitatie De woningen, de garages en de bedrijfspanden zijn gewaardeerd tegen de historische kostprijs, verminderd met de daarop toegepaste afschrijvingen bepaald op basis van de economische levensduur, danwel tegen lagere bedrijfs waarde indien deze naar verwachting duurzaam lager is. Nagekomen investeringen inzake geriefsverbeteringen, kozijnvervanging en upgrading zijn eveneens gewaardeerd tegen historische kostprijs, danwel tegen lagere bedrijfs waarde. Bij deze nagekomen investeringen wordt waar nodig de economische levensduur verlengd. De afschrijving vindt plaats volgens het annuïtaire systeem. De product/marktcombinaties (PMC’s) wordt gedefinieerd door een combinatie van de complexen per dorp of wijk. Jaarlijks vindt toetsing plaats van de boekwaarde en de reële waarde. De toetsing geschiedt op PMC niveau. De reële waarde wordt afhankelijk gesteld van de voorgenomen bestemming van de complexen. De reële waarde van de onroerende zaken in exploitatie bestemd voor verhuur is de bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde wordt gevormd door de contante waarde van de geprognosticeerde kasstromen uit hoofde van toekomstige exploitatieopbrengsten en toekomstige exploitatielasten over de geschatte resterende looptijd van de investering. Daarbij wordt rekening gehouden met de voorgenomen bestemming en de aard van het bezit. Onderscheid wordt gemaakt in woningen, bedrijfsmatige en overige onroerende zaken voor verhuur. De kasstroomprognoses zijn gebaseerd op redelijke en onderbouwde veronderstellingen die de beste schatting van de directeur-bestuurder weergeven van de economische omstandigheden die van toepassing zullen zijn gedurende de resterende levensduur van het actief.

B.4


54

De kasstromen zijn gebaseerd op de eind 2010 intern geformaliseerde meerjarenbegroting en bestrijken een periode van vijf jaar, met uitzondering van de verwachte kosten van groot onderhoud, erfpacht en overige contracten met een werkingsduur van meer dan vijf jaar. De kosten van planmatig onderhoud worden gebaseerd op de in de meerjaren onderhoudsbegroting onderkende cycli per component. Voor latere jaren wordt uitgegaan van de verwachte gemiddelde groeivoeten voor inflatie, huurstijging en rente alsmede genormeerde lastenniveaus. Bij de bepaling van de bedrijfswaarde wordt rekening gehouden met de rentabiliteitswaardecorrectie van de bestaande leningenportefeuille en beleggingen. De rentabiliteitswaardecorrectie betreft het verschil tussen de contante waarde van de verwachte kasstromen uit hoofde van leningen en beleggingen en de waardering van deze posten op de balans. Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Dit betreffen complexen in aanbouw die worden gewaardeerd tegen uitgaafprijzen en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering onder aftrek van een bijzondere waarde vermindering uit hoofde van te dekken stichtingskosten. Bij de bepaling van de bijzondere waardevermindering worden de boekwaarde en de reële waarde van de kasstroomgenerende eenheid waartoe de onroerende zaken gaan behoren betrokken. Voorts wordt rente tijdens de bouw toegerekend. De geactiveerde rente wordt berekend tegen de gemiddelde rentevoet over het totale vreemde vermogen. Indien de bijzondere waardevermindering hoger is dan de waarde van de onroerende zaken in ontwikkeling, dan wordt de onroerende zaak op nihil gewaardeerd en wordt een voorziening aan de creditzijde van de balans opgenomen. Ingenomen grondposities worden onder deze post verwerkt tegen aanschafprijs en bijkomende kosten. Met betrekking tot zogeheten gecombineerde projecten wordt het aandeel koopwoningen verantwoord onder de post onderhanden projecten; het aandeel huurwoningen wordt verantwoord onder de onroerende en roerende zaken in ontwikkeling. Voor wat betreft het onrendabele deel van het gecombineerde project wordt bij het aangaan van de verplichting het onrendabele deel verminderd met het verwachte verkoopresultaat in de winsten verliesrekening verantwoord onder de post overige waardeveranderingen (im)materiële vaste activa. Bij oplevering van het totale project wordt het verkoopresultaat zowel verantwoord onder de post verkoop onroerende zaken als onder de post overige waardeveranderingen (im)materiële vaste activa Afschrijvingen vinden eerst plaats nadat de betreffende complexen in exploitatie zijn genomen. Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Deze activa zijn gewaardeerd tegen aanschafwaarde verminderd met afschrijvingen bepaald op basis van de verwachte economische levensduur. De afschrijving vindt plaats volgens het lineaire systeem. Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbare activa worden gewaardeerd tegen verwachte directe opbrengstwaarde. Actieve belastinglatentie Dit betreft een actieve latentie van de waardeverschillen tussen de fiscale waardering en de waardering in de jaarrekening van de financiële instrumenten uitgaande van de fiscale openingsbalans van 1 januari 2008. Waardering vindt plaats indien en voor zover in de toekomst verrekening kan plaatsvinden. De latentie is gewaardeerd tegen contante waarde tegen een percentage van 6%. Voor het bezit in exploitatie zonder verkoop en sloopplannen binnen een termijn van 5 jaar, is in overeenstemming met de regelgeving geen actieve latentie in de jaarrekening opgenomen. Te vorderen BWS subsidies De te vorderen bijdragen als gevolg van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden jaarlijks verminderd met de ontvangen termijnen en verhoogd met de rente over het jaarlijks resterend saldo.

B.4


55

Deelnemingen Deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen de nettovermogenswaarde. Invloed van betekenis wordt in ieder geval verondersteld aanwezig te zijn bij een aandeelhoudersbelang van meer dan 20%. De netto-vermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening. Indien deze negatief is, wordt daarvoor een voorziening gevormd. Deelnemingen waar geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of, indien hiertoe aanleiding bestaat, een lagere waarde. Overige financiële vaste activa Hieronder zijn opgenomen de geactiveerde financieringskosten in verband met betaalde disagio en kosten die samenhangen met het afdekken van renterisico’s. Deze uitgaven worden naar rato van de looptijd afgeschreven. Ook voor financiële instrumenten beoordeelt Woongroep Marenland op iedere balansdatum of er objectieve aanwijzingen zijn voor bijzondere waardeverminderingen. Bij aanwezigheid van objectieve aanwijzingen voor bijzondere waardeverminderingen bepaalt Woongroep Marenland de omvang van het verlies uit hoofde van de bijzondere waardeverminderingen en verwerkt dit direct in de winsten verliesrekening. Voorraden De voorraad onderhoudsmaterialen is gewaardeerd tegen de laatst bekende inkoopprijs. Onderhanden werk Onderhanden verkoopprojecten worden gewaardeerd tegen de bestede kosten verminderd met de gedeclareerde termijnen. Resultaten worden genomen naar rato van de voortgang van het project. Dit betreft koopwoningen waarvoor nog geen verkoopovereenkomsten zijn gesloten. Onderhanden projecten Onderhanden verkoopprojecten worden gewaardeerd tegen de bestede kosten verminderd met de gedeclareerde termijnen. Resultaten worden genomen naar rato van de voortgang van het project. Dit betreft koopwoningen waarvoor verkoopovereenkomsten zijn gesloten. Vorderingen Deze posten zijn opgenomen tegen de nominale waarde, voor zover nodig onder aftrek van een voorziening wegens oninbaarheid gebaseerd op een statische benadering. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder ‘kortlopende schulden’. Voorziening onrendabele investeringen Verwachte verliezen als gevolg van onrendabele investeringen nieuwbouw worden als bijzondere waardeverandering in mindering gebracht op de boekwaarde van het complex waartoe de investeringen gaan behoren. Indien en voor zover de verwachte verliezen de boekwaarde overtreffen, wordt voor dit meerdere een voorziening gevormd. Onder verwachte verliezen wordt in dit verband verstaan de netto contante waarde van alle investeringsuitgaven minus aan deze investering toe te rekenen ontvangsten.

B.4


56

Voorziening deelneming Overige voorzieningen (jubileumuitkering en loopbaanontwikkelingsbudget) Dit betreft een voorziening voor toekomstige jubileumuitkeringen op basis van de CAO. De voorziening is gewaardeerd tegen contante waarde waarbij rekening is gehouden met een vertrekkans. De voorziening voor loopbaanontwikkeling is het individuele loopbaanontwikkelingsbudget van de werknemer. De voorziening is opgebouwd conform de regels van de CAO. De omvang is gerelateerd aan de lengte van het dienstverband en bedraagt € 900 per jaar met een maximum van € 4.500 per werknemer. Voor werknemers die kiezen voor extra roostervrije uren is geen budget voorzien. De voorziening is gewaardeerd tegen nominale waarde. Langlopende Schulden De aangetrokken leningen van de overheid en kredietinstellingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd danwel vermeerderd met de contractuele aflossingen volgens het lineaire, annuïtaire danwel dynamische kostprijssysteem. De waarborgsommen schulden zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Overige activa en passiva Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven, worden activa en passiva gewaardeerd op nominale waarde. Hierbij wordt op vorderingen, indien dit noodzakelijk is, een voorziening wegens mogelijke oninbaarheid in mindering gebracht. Financiële instrumenten Ter afdekking van renterisico’s maakt Woongroep Marenland gebruik van financiële instrumenten in de vorm van swaps en collars. In overeenstemming met de geldende regelgeving (toepassing hedge accounting) worden deze instrumenten niet gewaardeerd in de balans. De baten en lasten die voortvloeien uit deze instrumenten worden gelijktijdig verantwoord met de baten en lasten van de items waaraan het financieel instrument is gekoppeld. De kosten voor het afsluiten van financiële instrumenten worden geactiveerd en afgeschreven naar rato van de looptijd.

4.3. Resultaatbepaling Algemeen Het resultaat wordt bepaald met inachtneming van hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen voor de balans waardering. Bedrijfsopbrengsten worden verantwoord in het jaar waarin zij gerealiseerd zijn. Bedrijfslasten worden verantwoord in het jaar waarin ze voorzienbaar zijn. Opbrengsten uit de levering van goederen worden verwerkt zodra alle belangrijke rechten en risico’s met betrekking tot het eigendom van de goederen zijn overgedragen aan de koper. Opbrengsten uit de levering van diensten geschieden naar rato van de geleverde prestaties, gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de balansdatum in verhouding tot de in totaal te verrichten diensten. Huren Dit betreft de te ontvangen netto huren, exclusief de vergoedingen voor leveringen van goederen en diensten onder aftrek van de huurderving wegens leegstand, groot onderhoud en mogelijke herstructurering. De jaarlijkse huurverhoging is van overheidswege gebonden aan een maximum. Voor het verslagjaar 2010 bedroeg dit maximumpercentage 1,2%.

B.4


57

Vergoedingen Dit betreft de van de huurders boven de netto huurprijs te ontvangen vergoedingen voor leveringen van goederen en diensten na aftrek van door leegstand gederfde vergoedingen. De voorziening deelneming betreft de negatieve nettovermogenswaarde van deelnemingen indien de corporatie zich aansprakelijk heeft gesteld voor de schulden van de deelneming, respectievelijk zich stellig heeft voorgenomen de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen. Overheidsbijdragen Hieronder worden de overheidsbijdragen verantwoord. Verkoop onroerende goederen Hieronder worden opgenomen de gerealiseerde winsten op verkoop van huurwoningen en nieuwbouw koop woningen. Tussentijdse resultaten op verkoopprojecten (onderhanden projecten bij de vlottende activa) worden verantwoord volgens de ‘percentage of completion’ methode. Deze methode houdt in dat tussentijds resultaat verantwoording plaatsvindt indien daartoe aanleiding bestaat. Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf De toe te rekenen interne directe kosten en rente in het kader van voorfinanciering ten behoeve van onroerende zaken in ontwikkeling worden hieronder verantwoord. Overige bedrijfsopbrengsten Hieronder worden onder andere verantwoord de vergoeding voor de contractkosten, de aan derden doorberekende kosten voor administratie en onderhoud. Afschrijvingen op materiële vaste activa De afschrijvingen op materiële vaste activa en goodwill worden gebaseerd op de verkrijgingsof vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de annuïtaire dan wel lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur. Met een mogelijke restwaarde wordt geen rekening gehouden. Overige waardeverminderingen Hieronder zijn begrepen de afwaarderingen naar lagere bedrijfswaarde, de dotatie aan de voorziening ORT en de overige waardeverminderingen. Lonen, salarissen en sociale lasten Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winsten verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. Pensioenlasten De (vroeg)pensioenen van de werknemers van de corporatie zijn ondergebracht bij de Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties (SPW). De betreffende pensioenregeling kwalificeert zich als een toegezegde pensioenregeling, aangezien de pensioenuitkeringen aan de deelnemers niet uitsluitend afhankelijk zijn van de betaalde premies en behaalde rendementen, maar ook gekoppeld zijn aan de pensioengrondslagen/salarissen van de deelnemers.

B.4


58

Het bedrijfstakpensioenfonds stelt overigens dat de pensioenregeling een toegezegde bijdrageregeling betreft. De pensioenregeling is in de jaarrekening verwerkt als een toegezegde bijdrageregeling, omdat overeenkomstig de RJ271.310 voldaan is aan de voorwaarden dat:  de corporatie is aangesloten bij een bedrijfstakpensioenfonds en samen met andere rechtspersonen dezelfde

pensioenregeling toepast;  de corporatie geen verplichting heeft tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van een tekort

bij het bedrijfstakpensioenfonds, anders dan het voldoen van hogere toekomstige premie. Dit betekent dat de verschuldigde premiebijdragen rechtstreeks in de winsten verliesrekening als pensioenlast worden verantwoord en dat de nog te betalen dan wel te ontvangen bijdragen worden opgenomen onder de kortlopende schulden respectievelijk vorderingen. Lasten onderhoud Hieronder worden zowel de onderhoudskosten door derden als door de eigen dienst opgenomen. De werkzaamheden hebben daadwerkelijk in het verslagjaar plaatsgevonden. Overige bedrijfslasten Hieronder worden onder andere verantwoord de algemene kosten van de bedrijfsvoering, belastingen, verzekeringen, kosten leveringen en diensten en dergelijke. De overige bedrijfslasten wordt toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Rentebaten Als rentebaten worden de ontvangen rentevergoedingen op banksaldi, deposito’s en overige liquide middelen verantwoord. Opbrengsten financiële vaste activa en effecten Als opbrengsten financiële vaste activa worden rentevergoedingen en eventuele koerswinsten verantwoord. Rentelasten Onder deze post is de rentelast met betrekking tot schulden, boete wegens vervroegde aflossing en disagio op nieuwe leningen opgenomen. Belastingen Belastingen zijn bepaald overeenkomstig de geldende fiscale regelgeving en VSO 2. Bij een negatief belastbaar bedrag wordt de fiscale verliescompensatie in de balans opgenomen indien en voor zover dit bedrag kan worden gecompenseerd met toekomstige winsten. In de post belastingen worden ook de mutaties in de actieve latentie verantwoord.

B.5


59

B5. Toelichting op de balans per 31 december 2010 Bedragen x € 1.000,-

Materiële vaste activa Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt weer te geven: Onroerende‐ en roerende zaken in exploitatie Woningen Onroerende Totaal en woon‐ zaken niet gebouwen zijnde woningen Samenstelling boekwaarde per 31 december 2009: Aanschaffingswaarde Afschrijvingen tot en met 31 december 2009

96.308 8.423 104.731 20.172‐ 715‐ 20.887‐

Boekwaarde per 31 december 2009

76.136 7.708 83.844

Mutaties in 2010: Investeringen Afschrijvingen Overboeking gereedgekomen complexen Desinvestering i.v.m. verkoop Afwaardering i.v.m. sloop

945 1.405‐ 8.155 76‐ ‐ 7.619

0 67‐ ‐ ‐ ‐

945 1.472‐ 8.155 76‐ ‐

‐67 7.552

Samenstelling boekwaarde per 31 december 2010: Aanschaffingswaarde Afschrijvingen tot en met 31 december 2010

105.332 8.423 113.755 21.577‐ 782‐ 22.359‐


83.755 7.641 91.396

Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Samenstelling boekwaarde per 31 december 2009: Aanschaffingswaarde

11.987 551 12.538


11.987 551 12.538

Mutaties in 2010: Investeringen Naar onroerende en roerende zaken in exploitatie Naar onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Afboeking ORT Overheveling grondpositie Klaas Bosstraat Afboeken te slopen woningen Adamistraat

16.404 8.155‐ ‐ 852‐ 564‐ 429‐ 6.404

505 ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ 505

16.909 8.155‐ ‐ 852‐ 564‐ 429‐ 6.909

Samenstelling boekwaarde per 31 december 2010: Aanschaffingswaarde

18.391 1.056 19.447


18.391 1.056 19.447

B.5 Bedragen x € 1.000,-


60

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Samenstelling boekwaarde per 31 december 2009: Aanschaffingswaarde Afschrijvingen tot en met 31 december 2009

3.309 2.024‐


1.285

Mutaties in 2010: Investeringen kantoorgebouw Investeringen vervoermiddelen Overige investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Vervroegde afschrijvingen

‐ 78 185 13‐ 121‐ ‐ 129

Samenstelling boekwaarde per 31 december 2010: Aanschaffingswaarde Afschrijvingen tot en met 31 december 2010

3.559 2.145‐


1.414

Afschrijvingstermijnen De afschrijvingstermijnen bedragen: ‐ grond ‐ woningen ‐ garages ‐ bedrijfspanden ‐ kantoorgebouw ‐ inventaris ‐ vervoermiddelen

annuïtair ‐ 25 ‐ 50 25 ‐30 50 ‐ ‐ ‐

lineair ‐ ‐ ‐ ‐ 25 3 ‐ 10 5 ‐ 10

B.5 Bedragen x € 1 mln.


61

Mutatie reele waarde materiele vaste activa Het verloop van de bedrijfswaarde is als volgt (bedragen x € 1 mln.): Bedrijfswaarde op 1‐1‐2010

110,0

Rentabiliteitswaarde correctie

7,6 117,6

Bedrijfswaarde op 31‐12‐2010

124,4

Rentabiliteitswaarde correctie

15,3 139,7 22,1

Toename bedrijfswaarde Jaarresultaat: ‐ mutatie in de reele waarde van de materiele vaste activa door nieuwbouw

5,4

‐ mutatie in de reele waarde van de materiele vaste activa door sloop

‐2,0

‐ effect restant levensduur

‐0,6 subtotaal

2,8

Gevolgen van nadere interne inschattingen parameters huurprijscomponent

6,4

onderhoudslasten

‐2,3

onderhoud inzake strategisch voorraadbheer

‐5,1

overige lasten

‐4,9

vermogenskostenvoet

10,9

levenduur door investeringeen

8,0

restwaarde inschatting / overige

‐1,26

voorgenomen investeringen

0,0 subtotaal

11,7

Gevolgen mutaties in het bezit aangekocht bezit

0,0

verkocht bezit

‐0,14

gewijzigde complexindeling

0,0 subtotaal

‐0,14

Rentabiliteitswaardecorrecties: invloed nieuw leningen

11,3

aflossingen

0,0

renteconversies

0,5

herfinancieringen

0,0

beleggingen

0,0

vermogenskostenvoet

‐4,1 subtotaal

Totaal mutatie reele waarde

7,7 22,1

Bij de berekening van de bedrijfswaarde zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd. huurstijging 2% huurderving 0,5% lastenstijging 2% (vanaf het zesde jaar met 3%) rekenrente 5,25%

B.5


62

Brand‐ en stormverzekering De activa zijn verzekerd op uitgebreide voorwaarden. Het verzekerd bedrag bedroeg per 31 december 2010 € 200 miljoen en is, op basis van taxatiewaarde. Ultimo december 2008 zijn de bezittingen in de gemeente Appingedam, Delfzijl en Loppersum opnieuw getaxeerd door de verzekeraar. Voor de gemeente Eemsmond wordt de verzekerde som jaarlijks geïndexeerd. Nieuwbouw en/of aangekocht bezit wordt getaxeerd bij het ingaan van de verzekering. Waardering onroerende zaakbelasting Voor de onroerende zaakbelasting zijn de activa gewaardeerd voor € 282,5 miljoen. Financiële vaste activa 31‐12‐2010 31‐12‐2009 Actieve belastinglatentie Stand per 1 januari 40543 Bijboeking van de latentie Ontrekking van de latentie Stand per 31 december 40543

166 ‐ 24‐ 142

‐ 166 ‐ 166

Te vorderen BWS‐ subsidies Stand per 1 januari 40543 Correctie voorgaande jaren Gecorrigeerde stand per 1 januari 2010 Bijboeking rente Ontvangen termijnen

143 ‐ 143 ‐ 143‐

432 ‐ 432 21 310‐

Stand per 31 december 40543

‐

143

Deelnemingen Voor de negatieve waarde van de deelneming is op de credit zijde van de balans een voorziening opgenomen. De deelneming betreft een belang in Marenland Beheer B.V. van 100%. Deelnemingen De deelnemingen zijn: ‐ Marenland Beheer B.V. (100%) ‐ Overdiep BV (100%) ‐ VOF Overdiep (50%) Indien het belang van de VOF Overdiep wel zou zijn geconsolideerd in de jaarrekening van Woongroep Marenland dan zou dit in de balans leiden tot de volgende toenamen: ‐ onderhanden werk € 3.172.500 ‐ vorderingen € 987.094 ‐ kortlopende schulden € 4.273.404 Alle vennoten van de VOF Overdiep zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van de VOF. Overige financiële vaste activa Stand per 1 januari 40543 Activering Afschrijving/afwaardering Stand per 31 december 40543

189 ‐ 21‐ 168

211 ‐ 22‐ 189

Dit betreft geactiveerde financieringskosten en bestaat uit disagio en betaalde premies.

Voorraden Onderhanden verkoopprojecten Grondposities Onderhoudsmaterialen Stand per 31 december

1.769 600 107 2.476

485

De voorraad onderhoudsmaterialen is tot een bedrag van circa € 147.000 verzekerd tegen brand.

122 607

B.5


Vorderingen Huurdebiteuren Huidige huurders Vertrokken huurders Af: Voorziening dubieuze debiteuren

Vorderingen groepsmaatschappijen Te vorderen Overdiep BV Te vorderen Marenland Beheer BV Te ontvangen VOF Overdiep Gemeenten Gemeente Appingedam, bijdrage rep. stoelliften

Belastingen Te vorderen BTW Voorlopige aanslag vennootschapsbelasting 2008 Voorlopige aanslag vennootschapsbelasting 2009 Verliescompensatie vennootschapsbelasting 2009 Voorlopige aanslag 2010 Te betalen vennootschapsbelasting 2010

63

31‐12‐2010 31‐12‐2009 98 48 146 53‐ 93

99 60 159 59‐ 100

5 5 73 59 ‐ 78 64 14 ‐ 14

173 ‐ 550 416 487 44‐ 1.582

‐ 1.255

Overige vorderingen Overige Openstaande debiteuren Te vorderen VOF Overdiep

‐ 19 100 119

8 9 75 92

Overlopende activa Vooruitbetaalde kosten

95 10 95 10

Liquide middelen Kas Rekening courant banken Deposito's De liquide middelen zijn onmiddellijk opeisbaar.

3 164 12.472 12.639

4 307 550 394

2 1.208 ‐ 1.210

B.5


64

PASSIVA 31‐12‐2010 31‐12‐2009 Overige reserves Stand per 1 januari 40543 Resultaatbestemming Stand per 31 december 40543

23.700 811 24.511

23.310 390 23.700

Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Stand per 1 januari 40543 Dotatie Aanwending Stand per 31 december 40543

1.435 344 1.779‐ 0

630 805 ‐ 1.435

Voorziening deelnemingen Stand per 1 januari 40543 Ontrekkingen Dotatie Stand per 31 december 40543

144 12‐ ‐ 132

30 ‐ 114 144

33 8‐ 4 29

31 ‐ 2 33

Voorzieningen

De voorziening is overwegend langlopend. Overige voorzieningen ( jubileumuitkeringen en loopbaanontwikkelingstraject) Stand per 1 januari 40543 Ontrekkingen in het boekjaar Dotatie in het boekjaar Stand per 31 december 40543 De voorziening is overwegend langlopend. Langlopende schulden Leningen o.g. De langlopende schulden zijn als volgt samengesteld:

‐Leningen kredietinstellingen ‐Waarborgsommen

31‐12‐2010 looptijd totaal > 5 jaar 71.824 102.187 ‐ 287

31‐12‐2009 looptijd totaal > 5 jaar 59.940 73.585 281

71.824

59.940

73.866

73.585 30.000 1.398‐ 102.187

63.739 12.000 2.154‐ 73.585

102.474

Het verloop van deze post is als volgt weer te geven: Leningen kredietinstellingen Stand per 1 januari 2010 Opnamen Aflossingen Stand per 31 december 2010

Gemiddeld werd op de leningen 4,39 % rente betaald. In het boekjaar werd € 1,4 miljoen regulier afgelost. Daarnaast werd € 0,8 miljoen vervroegd afgelost. De te betalen aflossing op leningen beloopt in het volgende boekjaar € 4,7miljoen, € 3,2 miljoen daarvan heeft betrekking op aflossing ineens. De aflossingen voor het komende boekjaar zijn opgenomen in de stand van de lening. Dit bedraagt € 4,7 mln.

B.5


65

Voor vijf leningen met variabele rente is het renterisico afgedekt door het afsluiten van een swap en de koop van een collar. De vaste rente op de swap bedraagt 4,00%, terwijl de minimum resp. maximaal verschuldigde rente voor de collar 2,00 en 5,50% bedraagt.

Collar Swap Collar Swap Swap Swap

Transactie‐ datum 21‐4‐2005 21‐4‐2005 21‐4‐2005 21‐4‐2005 21‐4‐2005 21‐4‐2005

Ingangs‐ datum 15‐8‐2006 17‐5‐2006 15‐12‐2006 15‐12‐2006 15‐11‐2007 16‐10‐2007

Eind‐ datum 17‐08‐2015 18‐05‐2020 15‐12‐2016 16‐12‐2019 15‐11‐2017 16‐10‐2018

Hoofdsom in € 1.000 5.000 5.000 5.000 10.000 5.000 10.000

Vaste rente swap 4,00 4,06 4,10 4,12

De minimum‐ resp. maximaal verschuldigde rente voor de collar bedraagt 2,00 resp. 5,50 %. De bovenvermelde rente‐instrumenten hebben per 31 december 2010 een negatieve waarde van € 2,6 mln. Zekerheden Er zijn geen complexen hypothecair bezwaard. Voor de leningen van kredietinstellingen heeft borgstelling door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw plaatsgevonden tot een bedrag van € 68,6 miljoen. Tot een bedrag van € 5,1 mln. is sprake van gemeentegarantie. Waarborgsommen ‐Waarborgsommen ‐Rente waarborgsommen Totaal

31‐12‐2010 216 71 287

31‐12‐2009 211 70 281

De waarborgsommen betreffen de uit hoofde van de huurovereenkomst van huurders ontvangen bedragen die dienen als eerste zekerheid voor de voldoening van het bedrag dat bij beëindiging van de huurovereenkomst door de huurder verschuldigd is. Momenteel bedraagt deze € 110 per woning. Kortlopende schulden Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Loonheffing Omzetbelasting Vennootschapsbelasting Premies sociale verzekeringen en pensioenen

Overlopende passiva Niet vervallen rente leningen Niet vervallen rente rente‐instrumenten Vooruitontvangen huur Accountantskosten (controle 2010) Afwikkeling Schutsluys Afwikkeling grond Apdelfo Rekening courant VvE Afrekening servicekosten Bouwfacturen diverse projecten Overige

615 912

53 ‐ ‐ 13 66

54 ‐ ‐ 18 72

992 211 78 6 ‐ 33 6 17 176 319 1.837

928 207 69 15 50 33 ‐ ‐ 39 1.341

B.6


66

B6. Niet in de balans opgenomen verplichtingen Tot een bedrag van € 107,2 miljoen worden leningen op kredietinstellingen geborgd door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. In verband daarmee kunnen aanspraken op deelname aan tekorten van het Fonds ontstaan tot een bedrag van € 3,9 miljoen. Woongroep Marenland garandeert de financiering van Marenland Beheer B.V. voor minimaal één jaar. Woongroep Marenland heeft met haar partner in V.O.F. Overdiep, B.V. Bouwbedrijf Kooi, een vaststellingsovereenkomst afgesloten waarin Woongroep Marenland zich heeft verplicht de niet verkochte appartementen en Havendam woningen aan te kopen. De vaststellingovereenkomst gaat uit van 34 appartementen, 1 onbenoemde ruimte en 7 Havendamwoningen voor een totaal bedrag van € 6.710.009. Van de gekochte appartementen zullen er 14 worden verhuurd. De resterende appartementen en 7 Havendamwoningen worden vooralsnog te koop aangeboden. Woongroep Marenland heeft voor het bouwen van 164 woningen zes aannemingsovereenkomsten lopen. De niet uit de balans blijkende verplichting van deze aannemingsovereenkomsten bedragen € 20,0 miljoen.



67

B7. Toelichting op de winsten verliesrekening over 2010 Bedrijfsopbrengsten Huren Te ontvangen netto huren: Woningen en woongebouwen Onroerende goederen niet zijnde woningen Subtotaal Af: huurderving: Huurderving wegens leegstand Huurderving in verband met mogelijke herstructurering

2010

2009

10.522 10.382 672 467 11.194 10.849

157‐ 144‐ 158‐ 11.037 10.547

De toename van de netto huren t.o.v. 2009 bedraagt € 345.000 en is als volgt te verklaren: Huurverhogingen 2010 Woningverbeteringen (CV‐installaties, isolatie ed.) In exploitatieneming van nieuwbouw Effect streefhuur Totale toename Af: uit exploitatie nemen wegens sloop huurderving ivm herstructurering uit exploitatie nemen wegens verkoop Toename per saldo

130 ‐ 347 45 522 146‐ 23‐ 9‐ 345

Vergoedingen Te ontvangen vergoedingen overige goederen, leveringen en diensten Vergoedingsderving wegens leegstand

44 ‐ ‐ 6 44 6

Overheidsbijdragen Bijdragen woningaanpassingen

‐ ‐

Verkoop onroerende goederen Boekwinst verkoop bestaand woningbezit

Overige bedrijfsopbrengsten Contractkosten huurders Inschrijfgeld woningzoekenden Doorberekende administratiekosten Ver. van Eigenaren Doorberekende kosten onderhoud Overige baten

7 7

268 571 268 571

5 8 10 13 48 84

5 7 9 10 83 114

B.7


68

Bedrijfslasten Afschrijvingen op materiële vaste activa Onroerende‐ en roerende zaken in exploitatie Onroerende‐ en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Overige waardeverminderingen materiële vaste activa Dotatie onrendabele top (per saldo) Afwaardering naar lagere bedrijfswaarde

Lonen en salarissen Lonen en salarissen af: uitkering ziekteverzuimverzekering af: ten laste van onderhoud gebrachte loonkosten doorberekend aan projectontwikkeling

2010 2009 1.472 1.331 121 122 1.593 1.453

344 769 ‐ 720 344 1.489 2010 1.143 0‐ 1.143 278‐ 89‐ 775

2009 960 6‐ 954 281‐ 71‐ 602

Het aantal personeelsleden bedroeg ultimo 2010 28, tegen 26 ultimo 2009. Sociale lasten

191 156

Pensioenlasten Premie pensioenen

247 184

Lasten onderhoud Dagelijks onderhoud Planmatig onderhoud Contractonderhoud Leefbaarheid Bijdrage verenigingen van eigenaren Nazorg nieuwbouw Woningverbeteringen < € 2.500,‐‐ Overige kosten onderhoud Energie labeling

879 1.091 281 228 108 27 39 18 11 2.682

854 1.163 248 200 81 99 34 25 2 2.706

B.7


Overige bedrijfslasten Kosten huisvesting en inventaris Kosten automatisering Kosten vervoermiddelen Kantoorkosten Representatie en advertenties Overige personeelskosten Interim‐management/inleenkrachten Advieskosten Raad van Toezicht Kosten externe controle ( 2010 is PWC en 2009 is E&Y) Fiscalisering advisering (2010 is PWC/ E&Y en 2009 is E&Y) Overige beheerskosten Belastingen Assurantiepremies Servicekosten Glasverzekering Gas en elektra leegstaande woningen Contributie Aedes Heffing centraal fonds wijkaanpak Diversen

Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rente minus kosten rekening courant Rente tijdens de bouw Rente deposito's Rente‐instrumenten Overige rentebaten

Opbrengsten financiële vaste activa en effecten Rente begrepen in BWS‐bijdragen

Rentelasten en soortgelijke kosten Rente leningen overheid Rente leningen kapitaalinstellingen Rente rente‐instrumenten Disagio WSW Afwaardering rente‐instrumenten Rente waarborgsommen Resultaat deelnemingen Resultaat Marenland Beheer B.V.

69

2010

2009

55 128 60 112 71 82 77 51 49 30 27 29 750 83 28 34 27 26 107 24 1.849

66 125 45 138 102 134 404 32 36 32 18 11 717 90 71 ‐ 22 26 101 22 2.192

‐15 669 83 24 24 761

‐9 480 ‐ ‐ 2 473

6 21 6 21

‐ 2.555 1.042 18 16 8 3.639 12

‐ 2.505 493 10 16 8 3.032 ‐97

B.7 Belastingen De vennootschaps belasting is als volgt berekend (bedragen x € 1.000,-)


70

2010

2009

Commercieel resultaat voor vennootschapsbelasting en resultaat deelnemingen Lasten onderhoud Waardeverandering materiële activa Verkoopresultaat bestaand bezit Correctie afschrijving gebouwen Betaalbaarheidheffing Vrijval agio leningportefeuille (VSO‐2) Projectresultaat Vrijval disagio financiële instrumenten Fiscale energiesubsidies Fiscaal belastbaar bedrag

879 976‐ 344 55‐ 1.257 107 124 1.362‐

73‐ 2.895‐ 805 571‐ 1.331 101 125

Te verrekenen vennootschapsbelasting Correcties 2008 / 2009 Bijboeking actieve latentie Opgenomen onder belastingen in de jaarrekening

70 394‐ 10 ‐ 166‐ 80 560‐

197‐ ‐ 162‐ 318 1.536‐



71

B8. Kasstroomoverzicht 2010 2010

2009

3.751

2.465

1.593 344 15

1.453 1.489 116

Kasstroom uit operationele activiteiten Exploitatieresultaat vóór toegerekende rente Aanpassingen voor: ‐ afschrijvingen ‐ overige waardeveranderingen ‐ mutatie voorzieningen Veranderingen in werkkapitaal ‐ mutatie voorraden ‐ mutatie vorderingen ‐ mutatie kortlopende schulden

‐15 ‐392 124

Kasstroom uit bedrijfsoperaties

Ontvangen rente Betaalde rente Resultaat op deelnemingen Vennootschapsbelasting

‐479 ‐1.189 177 ‐283

‐1.491

5.420

4.032

767 ‐3.639 12 ‐80

Kasstroom uit operationele activiteiten

494 ‐3.032 ‐97 560 ‐2.940

‐2.076

2.480

1.956

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investering in materiële vaste activa afwaardering ORT Desinvestering van materiële vaste activa Mutatie financiële vaste activa

‐18.067 ‐1.779 0 188

‐10.790 ‐685 161 146 ‐19.659

‐11.168

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Reguliere aflossingen Vervroegde aflossing Nieuwe leningen Mutatie saldo waarborgsommen

‐1.398 0 30.000 6

‐2.187 0 12.000 3

28.608

9.816

Toe‐ resp. afname liquide middelen

11.429

604

C


OVERIGE GEGEVENS

c. Overige gegevens

72

Voorstel resultaatbestemming

73

Controleverklaring bij de jaarrekening

74

De Sintelberg in Uithuizen

72

C


73

OVERIGE GEGEVENS

Overige gegevens Voorstel resultaatbestemming De resultaatbestemming is vooruitlopend op en onder voorbehoud van de goedkeuring door de Raad van Toezicht reeds in de jaarrekening verwerkt. Het gehele resultaat is aan de overige reserves toegevoegd.

C


CONTROLEVERKLARING

C. Controleverklaring

74

C


75

CONTROLEVERKLARING


Colofon Dit jaarverslag is een uitgave van Woongroep Marenland. Energieweg 6 Postbus 27 9900 AA Appingedam T 0596 51 91 51 [email protected] www.woongroep-marenland.nl KvK nummer: 02028562 Aangesloten bij Aedes, branchevereniging voor woningcorporaties Redactie: Woongroep Marenland Eindredactie: Dieffenbach Advies en Communicatie, Amsterdam en Woongroep Marenland Vormgeving: PDB Design, Groningen Druk: Woongroep Marenland Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Niets uit deze uitgave mag zonder uitdrukkelijke toestemming worden gedupliceerd.

76


www.woongroep-marenland.nl

77

Jaarverslag 2010 woongroep marenland 1. jaarverslag wonen is meer dan het huren van een huis

Recommend Documents