Jaarverslag Stichting Openbaar Onderwijs Marenland

Jaarverslag 2012 Stichting Openbaar Onderwijs Marenland

Inhoudsopgave Inleiding............................................................................................................................. 3 Kerncijfers .......................................................................................................................... 4 1 Stichting Openbaar Onderwijs Marenland ......................................................................... 5 1.1. Karakterisering ...................................................................................................... 6 1.2. Leerlingen op de scholen van Marenland ................................................................... 7 1.3. Samenwerking gemeenten ...................................................................................... 9 1.4. Communicatie en verantwoording naar belanghebbenden ........................................... 9 1.5. Bestuur, directie en onderwijsbureau ...................................................................... 10 2 Strategisch beleid ........................................................................................................ 11 2.1. Visie en ambitie .................................................................................................... 11 2.2. Structuur van het strategisch beleid ........................................................................ 12 3 Onderwijs en organisatie .............................................................................................. 13 3.1 Algemeen ............................................................................................................ 13 3.2 Goed Onderwijs (kwaliteit) ..................................................................................... 14 3.3. Sterke positie in het centrum van de samenleving .................................................... 21 4 Personeel ................................................................................................................... 23 4.1. Goed werkgeverschap ........................................................................................... 23 4.2. Opleiden in Marenland (Oplima).............................................................................. 23 4.3. Onze medewerkers in cijfers .................................................................................. 24 4.4. Arbeidsomstandigheden......................................................................................... 25 4.5. Opleiding en scholing ............................................................................................ 26 4.6. Werkgelegenheid, mobiliteit en verlof ...................................................................... 26 5 Financiën en huisvesting............................................................................................... 28 5.1. Gevoerde financiële beleid ..................................................................................... 28 5.2. Administratieve organisatie .................................................................................... 28 5.3. Huisvesting .......................................................................................................... 29 5.4. Exploitatie 2012 ................................................................................................... 29 5.5. Balanspositie ........................................................................................................ 34 5.6. Kengetallen per balansdatum ................................................................................. 35 5.7. Treasury verslag ................................................................................................... 36 6. Toekomstige Ontwikkelingen ......................................................................................... 38 7. Risicoparagraaf ........................................................................................................... 40 Bijlage I: Bezoldiging van bestuurders en toezichthouders ................................................. 41 Bijlage II: Definities kengetallen ..................................................................................... 42 Bijlage III: Begroting 2013 .............................................................................................. 43


2|Pagina

Inleiding

Het bestuur en de algemene directie van de Stichting Openbaar Onderwijs Marenland presenteren met genoegen het jaarverslag over het jaar 2012. Dit jaarverslag is om de betrokkenen en de belanghebbenden bij de Stichting Openbaar Onderwijs Marenland te informeren over het openbaar onderwijs in de gemeenten Appingedam, Bedum, Delfzijl, Loppersum en Ten Boer. In dit jaarverslag zijn een algemeen bestuurlijk gedeelte, een verslag over het strategisch beleid, een verslag over ons personeel en het financieel jaarverslag opgenomen. Het hierbij gepresenteerde jaarverslag betreft een uitgebreide versie. Naast deze uitgebreide versie stellen we ook een samenvatting van het jaarverslag op. Deze samenvatting, oftewel het populaire jaarverslag, wordt naar alle ouders, personeelsleden en andere belanghebbenden gestuurd.

9 april

Dick Henderikse, Algemeen directeur


3|Pagina

Kerncijfers

2012

2011

2010

2009

1380 1635 3015 51,7%

1433 1666 3099 51,5%

1480 1676 3156 50,3%

1568 1685 3253 50,0%

275 43,25

286 43,21

305 43,13

316 42,46

6 55 56 75 60 23

6 56 57 84 55 28

9 60 57 91 57 31

8 62 57 94 58 37

26,92 182,79 6,84

27,81 188,94 7,14

31,41 207,53 8,14

30,89 217,62 9,01

111 16 437 14

111 16 434 14

100 15 388 13

105 15 361 13

% Directie % OP % OOP

12,4% 84,4% 3,2%

12,4% 84,4% 3,2%

12,7% 84,0% 3,3%

12,0% 84,5% 3,5%

% Voltijd % Deeltijd

38,8% 61,2%

41,3% 58,7%

42,3% 57,7%

44,3% 55,7%

% Mannen % Vrouwen

19,3% 80,7%

20,3% 79,7%

22,3% 77,7%

22,8% 77,2%

7,13%

9,04%

10,07%

7,82%

Leerlingen Ingeschreven per 1 oktober: Onderbouw Bovenbouw Totaal aantal leerlingen Belangstelling (%)

Eindresultaten bedrijfsvoering Personeel (peildatum 31 dec)

Aantal personeelsleden Gewogen gemiddelde leeftijd 0 t/m 24 jaar 25 t/m 34 jaar 35 t/m 44 jaar 45 t/m 54 jaar 55 t/m 59 jaar 60 t/m 99 jaar Aantal FTE directie Aantal FTE OP Aantal FTE OOP Ratio Ratio Ratio Ratio

aantal aantal aantal aantal

leerlingen leerlingen leerlingen leerlingen

per per per per

FTE FTE FTE FTE

directie OP OOP totaal

Ziekteverzuim ZV1 (ziekteverzuim incl langer dan 1 jaar)


4|Pagina

2012

2011

2010

2009

0 164

-195 -270

9 -337

Solvabiliteit 1 (eigen verm/tot. verm) Solvabiliteit 2 (e.v. + voorz/tot.verm) Liquiditeit (current ratio) Rentabiliteit Kapitalisatiefactor Weerstandsvermogen 1 (incl. MVA) Weerstandsvermogen 2 (excl. MVA)

0,61 0,73 2,70 0,95% 38,06% 22,83% 11,92%

0,60 0,71 2,23 -1,56% 35,92% 22,01% 9,41%

0,61 0,70 2,16 -1,90% 36,86% 22,92% 9,99%

2,12 -2,12% 38,38% 23,3% 8,8%

Personele lasten van totale lasten Afschrijvingslasten van totale lasten Huisvestingslasten van totale lasten Ov. Instellinglasten van totale lasten

83,20% 2,76% 7,00% 7,05%

82,48% 3,22% 7,02% 7,29%

84,04% 2,53% 6,37% 7,06%

82,99% 2,72% 6,48% 7,81%

Personele lasten van totale baten Afschrijvingslasten van totale baten Huisvestingslasten van totale baten Ov. Instellinglasten van totale baten

82,63% 2,74% 6,95% 7,00%

83,98% 3,28% 7,15% 7,42%

85,88% 2,58% 6,51% 7,22%

85,32% 2,79% 6,67% 8,03%

Financieel (per 31 december) Begroting (x 1.000,-) Exploitatieresultaat (x 1.000,-)


-218 -385 0,56 0,69

5|Pagina

1

Stichting Openbaar Onderwijs Marenland

1.1.

Karakterisering

De Stichting Openbaar Onderwijs Marenland (Marenland) werd op 24 december 2005 opgericht onder de officiële naam: ‘Stichting openbaar primair onderwijs in Appingedam, Bedum, Delfzijl, Loppersum en Ten Boer’. Marenland vormt het bestuur van 27 scholen, verspreid over 29 locaties in genoemde gemeenten. In de wet “Goed onderwijs, goed bestuur” is de scheiding van bestuur en toezicht opgenomen. Voor besturen, dus ook voor Marenland heeft dit tot gevolg dat bestuur en intern toezicht gescheiden dienen te worden. Marenland maakt gebruik van een bestuur met een gemandateerde algemene directie. Hierbij is nog geen sprake van (interne) scheiding van toezicht en uitvoering. Het toezichthoudend orgaan (genaamd OTO- wat Overleg Toezichthoudend Orgaan betekent) bestaat uit de wethouders van de vijf gemeenten. In de fusievoorbereidingen met Noordkwartier is deze bestuurlijke inrichting onderwerp van gesprek. Marenland wordt bestuurd door een vrijwilligersbestuur dat momenteel bestaat uit zeven personen. De dagelijkse leiding ligt in handen van een tweehoofdige algemene directie. De algemene directie wordt in haar beheerstaken ondersteund door zes medewerkers die samen vier volledige arbeidsplaatsen invullen. De algemene directie en de ondersteuners vormen samen het onderwijsbureau van Marenland. Het onderwijsbureau is gehuisvest in Loppersum. De administratie wordt verzorgd door een externe organisatie, OSG.

Voor de 27 scholen heeft Marenland 22 directeuren in dienst. Zij zijn integrale schoolleiders. Naast hun onderwijskundig leiderschap en de zorg voor de schoolopbrengsten zijn de directeuren ook verantwoordelijk voor hun budgetten, hun personeel en het gebruik van de gebouwen. Naast de schoolleiders voert een aantal locatieleiders directietaken uit.

Overleg- en ToezichtOrgaan gemeenten

Onderwijs bureau

Bestuur

Bestuur

Algemene Directie Directeur

Marenland heeft een zestal bovenschoolse medewerkers die parttime beschikbaar zijn voor taken op het gebied van zorg, bewegingsonderwijs, stages en kwaliteitsprojecten.

GMR

MR

In bijgevoegd figuur is het organogram van Marenland te vinden.

School Directeuren

Figuur 1: Organogram Stichting openbaar onderwijs Marenland


6|Pagina

1.2.

Leerlingen op de scholen van Marenland

Het aantal leerlingen op de scholen van Marenland is ten opzichte van 2011 gedaald met 75. Dit betekent een daling van 2,43%. Dit percentage is positief beïnvloed door een onverwachte instroom uit buurgemeenten waar kleine scholen gingen sluiten.

Leerlingenaantal

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

3015

3099

3156

3253

3320

3417

3451

Tabel 1: Ontwikkeling Leerlingenaantal

Leerlingen

3600 3400 3200 3000

Leerlingen

2800 2600 2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Grafiek 1: Leerlingen 2006-2012

Prognose Leerlingenaantal We moeten er rekening mee houden dat ons leerlingenaantal in de periode 2010-2030 in totaliteit met ongeveer een derde vermindert. De grootste daling vindt hierbij plaats in de periode tot 2020. Aantal leerlingen Appingedam

2010

2015

2020

2025

2030

575

529

517

535

540

Bedum

387

310

259

232

244

Delfzijl

1337

1136

989

896

869

504

444

393

358

323

Loppersum Ten Boer Totaal

353

318

297

297

293

3156

2737

2455

2318

2269

Tabel 2: Overzicht geprognosticeerde leerlingendaling (PRIMOS 2011, provincie Groningen)


7|Pagina

Leerlingentelling 2012 In onderstaande tabel zijn de leerlingaantallen op de teldatum per school opgenomen. School

Plaats

Iemekörf

Appingedam

118

Jan Ligthart

Appingedam

359

Jan Nieuwenhuyzen

Appingedam

127

Totaal gemeente Appingedam

Leerlingen 1 okt. 2012

604

RA Venhuisschool

Zuidwolde

Togtemaarschool

Bedum

Totaal gemeente Bedum

64 279 343

Noorderbreedte

Delfzijl

258

Jan Ligthartschool

Delfzijl

111

Tasveld

Delfzijl

99

Ripperdaborg

Delfzijl

53

Garven

Delfzijl

128

’t Zigt

Delfzijl

124

Meedhuizen

Meedhuizen

62

Hiliglo

Holwierde

92

Fiepko Coolman

Spijk

61

Woldrakkers

Woldendorp

Waarborg

Wagenborgen

De Munte

Termunterzijl

Totaal gemeente Delfzijl

62 105 69 1224

De Wilster

Middelstum

Abt Emo

Westeremden

29

Wirdumerdraai

Wirdum

32

De Zandplaat

’t Zandt

50

De Dieftil

Oosterwijtwerd

33

Prinses Beatrixschool

Loppersum

82

De Wilgenstee

Zeerijp

68

De Bongerd

Stedum

Totaal gemeente Loppersum

144

50 488

De Huifkar

Ten Boer

De Huifkar nevenvestiging

Woltersum

47

Garmerwolde

Garmerwolde

42

De Lessenaar

Ten Post

Totaal gemeente Ten Boer Totaal

237

30 356 3015

Tabel 3: Leerlingaantallen op teldatum 1 oktober 2012 per school


8|Pagina

1.3.

Samenwerking gemeenten

Bij een stichting voor openbaar onderwijs hebben gemeenten een toezichthoudende taak. Daarnaast hebben de gemeenten, op grond van de Wet op het Primair Onderwijs, nog een beperkt aantal beslissende taken, voornamelijk ten aanzien van de instandhouding van het onderwijs (scholen). Naast de wettelijke rollen van toezicht en instandhouding van de gemeenten werkt Marenland intensief samen met de vijf gemeenten in de regio. Bij Marenland is de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de wettelijke taken in handen gelegd van het ‘gemeenschappelijk overleg- en toezichtorgaan’ (OTO). Dit orgaan bestaat uit de portefeuillehouders onderwijs van de vijf gemeenten en de voorzitter van het bestuur van Marenland. Het OTO is een bestuursorgaan in de zin van de Wet Gemeenschappelijke Regelingen. In 2012 is het OTO drie maal bijeen geweest. Tijdens de ontwikkeling van de toekomstplannen voor het onderwijs in deze regio zijn in 2012 twee zaken sterk naar voren gekomen. Allereerst is duidelijk geworden dat gemeenten en schoolbesturen enkel plannen voor de toekomst kunnen ontwikkelen door intensief samen te werken en goed te overleggen met respect voor ieders eigen rol. De stichting Marenland ziet zich als een uitvoeringsorganisatie voor het openbaar onderwijs van de gemeenten. Plannen van de gemeenten en stichting Marenland moeten op elkaar aansluiten. Ook is belangrijk in onze regio dat goed samengewerkt en gecommuniceerd wordt met ouders en belanghebbenden uit de dorpen en wijken. Er is geen format voor de toekomst, per situatie moet worden gezocht naar een goed plan van aanpak en oplossing. Het ontwikkelen van de toekomstplannen heeft in alle gemeenten verreweg de meeste aandacht gekregen. Daarnaast hebben bestaande overleggen uitvoering gekregen zoals het regulier besturenoverleg (OOGO), het overleg rond de Lokale Educatieve Agenda’s (LEA), overleg rond de zorg voor jeugd en het overleg rond de bewegingsprojecten. 1.4.

Communicatie en verantwoording naar belanghebbenden

Voor de interne en externe belanghebbenden van Marenland is het van belang dat zij geïnformeerd worden over wat de huidige activiteiten en toekomstplannen zijn van de algemene directie. Aan de hand van deze informatie kunnen zij inschatten wat voor invloed deze activiteiten en plannen mogelijk op henzelf en/of op hun organisatie kunnen hebben. Belanghebbenden hoeven niet per se als individuen te worden benaderd, belanghebbenden kunnen zich ook gezamenlijk opstellen in een bestuursorgaan zoals bijvoorbeeld een medezeggenschapsraad (MR). De verantwoording vanuit stichting Marenland naar interne en externe belanghebbenden wordt in de eerste plaats gedaan door middel van officiële documenten zoals strategische plannen, jaarverslagen, jaarplannen en nieuwsbrieven. Ook wordt in velerlei overlegvormen verantwoording afgelegd. Vanaf 2012 heeft Marenland een communicatieplan waarin, onder andere, alle niet officiële communicatie wordt geregeld. Marenland wordt daarin ondersteund door een communicatiebureau. In het afgelopen jaar waren de zichtbare opbrengsten de verbeterde website, het wekelijkse infobulletin voor de schooldirecties, het periodiek verschijnend Marenland Bulletin voor alle personeelsleden, het populaire jaarverslag en het Marenland Magazine voor alle ouders.


9|Pagina

1.5.

Bestuur, directie en onderwijsbureau

In deze paragraaf wordt inzicht gegeven in de samenstelling van de centrale organen van Marenland. Hierbij gaat het om het bestuur, de algemene directie en de medewerkers van het onderwijsbureau. Hieronder de situatie per 31 december 2012. Samenstelling bestuur Arie Moerman Ciska van Aken Yvonne Beishuizen Siem Braakman Ali Flikkema Janke Poortvliet Ab Reitsma

Voorzitter lid lid lid lid lid lid

Algemene directie Dick Henderikse Leonie Korteweg

Algemeen directeur Algemeen adjunct directeur

Medewerkers onderwijsbureau Edward van der Beek Cobi Blaauw Theda Copinga Arjan Metz Jos Sligter José van Zuylen

Algemeen en financieel beleid Personele zaken Financiële zaken Huisvesting Secretariaat Personeelsconsulent


10 | P a g i n a

2

Strategisch beleid

2.1.

Visie en ambitie

Dé basis voor ontwikkeling De keuze voor een basisschool is heel persoonlijk. Onze scholen verschillen in onderwijsaanpak, sfeer en grootte. Over een aantal punten zijn de scholen van Marenland het eens: Veilige omgeving Een kind moet zich vertrouwd en begrepen voelen om zich te kunnen ontwikkelen. Het bieden een veilige basis is bij Marenland daarom een voorwaarde waar al onze scholen veel belang hechten. Een school moet ook passen bij het karakter en de interesses van een kind. onderwijsaanbod van Marenland is daarom gevarieerd: van traditioneel onderwijs Jenaplanonderwijs, van techniekscholen tot scholen met de nadruk op creativiteit of sport.

van aan Het tot

Goed onderwijs We besteden veel aandacht aan taal en rekenen. Met deze vakken leggen we de basis van waaruit leerlingen verder kunnen leren. Ons onderwijs stemmen we af op de talenten en mogelijkheden van ieder kind. Met ons Zorgkantoor hebben we de expertise in huis om kinderen te ondersteunen bij specifieke onderwijsbehoeften. Trainingen op het gebied van dyslexie en weerbaarheid en de Junior Masterclass zijn hier voorbeelden van. Professionele groei Ook de ontwikkeling van onze leerkrachten doet ertoe. Aandacht voor persoonlijke en professionele groei is een belangrijke randvoorwaarde om je werk goed te kunnen doen. Medewerkers krijgen ondersteuning in de vorm van coaching en persoonlijke ontwikkelingsplannen. Daarnaast kunnen zij via de Marenlandacademie en persoonlijke arrangementen nascholing volgen. Pabostudenten, startende leerkrachten en invallers worden vanuit ons Stagebureau intensief begeleid en opgeleid. Samenwerking Kinderen groeien niet alleen door de kennis die ze opdoen op school, maar ook in wisselwerking met hun omgeving. Met de daling van het aantal inwoners op het platteland van NoordoostGroningen is er heel wat aan het veranderen in onze omgeving. Dit heeft ook invloed op het aantal kinderen dat naar de basisschool gaat. Stichting Marenland werkt daarom actief samen met andere kindorganisaties uit de regio om goed onderwijs te kunnen blijven bieden.


11 | P a g i n a

2.2.

Structuur van het strategisch beleid

In onderstaand figuur is de structuur van het strategisch beleid van Marenland weergegeven. Visie en ambitie “Marenland biedt basis”

KERNDOELEN Het kind staat centraal Goed onderwijs Goed werkgeverschap Goed beheer Goed bestuur en management Sterke positie in de samenleving Goede voorzieningen voor de kleine dorpen

Beleidsterreinen Onderwijs

Organisatie

Bestuur en Management

Personeel

Doelstellingen Onderwijs - hoogwaardige onderwijskwaliteit - passend onderwijs - optimale overdracht tussen scholen - aandacht voor rekenen, taal/lezen en bewegings onderwijs

Doelstellingen bestuur en management - heldere organisatiestructuur - scheiding tussen bestuur en toezicht - advies en instemming - het bestuur informeert zijn omgeving

Doelstellingen Marenland Organisatie - Professionele organisatie - ‘Marenland’ een merk - Samenwerking op het Groninger platteland - Verantwoording aan de omgeving - Tevredenheidonderzoek

Doelstellingen Personeelsbeleid - Doorlopende ontwikkeling integraal personeelsbeleid - Invoering functiemix - Taakbelasting - Goed werkgeverschap - Beleid voor de krimp

Huisvesting

-

Financiën

Doelstellingen Huisvesting - aantrekkelijke schoolgebouwen - schoolgebouwen horen bij een integrale kindvoorziening

Doelstellingen Financiën

- Transparante planning en control - Sluitende begroting - Jaarlijkse risicoanalyse

Figuur 2 Structuur Strategisch Beleid 2010-2014


12 | P a g i n a

3

Onderwijs en organisatie

3.1.

Algemeen

2012 was het jaar waarin hard werd gewerkt aan de toekomst. De leerlingendaling, de kleine scholen en de ontwikkeling van de kindvoorziening vormden nog steeds een belangrijk thema. Ook de wijzigingen in het kwaliteitsbeleid, passend onderwijs en de zorg voor de jeugd vroegen aandacht Voor wat betreft de kleine scholen en de kindvoorzieningen hebben, na de onrustige jaren 2010 en 2011, alle partijen de goede toon voor overleg en communicatie gevonden. In veel dorpen en wijken is een overleg op gang gekomen om een passende oplossing voor het gebied te zoeken. Als voorbeeld kan het overleg met de werkgroep Loppersum Oost worden genoemd waar de werkgroep, gemeente en schoolbestuur aan tafel zitten en een gezamenlijke afspraak hebben gemaakt voor het tijdpad van de plannen. Bij die afspraak hoort ook dat tot de uitvoering gereed is, alle scholen de mogelijkheden van intensieve samenwerking gaan benutten. In sommige dorpen wordt nog uitvoerig gecommuniceerd over de plannen, men is er nog niet op alle plaatsen uit. Op andere plaatsen is te zien dat de plannen voor de toekomst al vorm krijgen. De scholen in Wirdum en Stedum, bijvoorbeeld, hebben een intentie voor een scholenfusie per 1 augustus 2013 uitgesproken. Ook de uitwerking van de gemeentelijke plannen, voor de gemeenten Appingedam, Delfzijl en Loppersum, vastgelegd in het Woon- en Leefbaarheidsplan, hebben wat meer tijd gevraagd en worden ook nog besproken in de gemeenteraden. De doelstelling in tijd, duidelijkheid vóór 2014, zal niet op alle plaatsen worden gehaald, er wordt namelijk de voorkeur gegeven aan een zorgvuldige oplossing in plaats van een snelle oplossing. De wetgeving voor passend onderwijs, zorgleerlingen, en voor de gemeentelijke taak in de zorg voor de jeugd is in 2012 afgerond, Marenland bereidt zich voor op een uitdagend traject waarin getracht wordt zoveel mogelijk leerlingen de juiste zorg te geven. In 2012 zijn sterke verbeteringen te zien in de “zwakke” kanten. De kwaliteit van de scholen is in de breedte sterk verbeterd, het ziekteverzuim is fors teruggebracht en de communicatie met belanghebbenden is sterk verbeterd. Marenland is er als organisatie trots op dat deze resultaten zijn bereikt. Ten aanzien van de financiën is 2012 een jaar geweest waarin Marenland de inkomsten en uitgaven goed in de vingers had. Mede door de tekorten op huisvestingskosten weg te werken door een kleine bezuiniging op de personeelskosten, is 2012 afgesloten met een klein positief resultaat. Toch kan er niet achterover geleund worden en gedacht dat voor de toekomst “niets doen” een optie is. Het scholenbestand zal moeten worden aangepast om in de volgende jaren financieel gezond, kwalitatief goed en toekomst(krimp)bestendig te zijn.


13 | P a g i n a

3.2.

Goed Onderwijs (kwaliteit)

De visie en ambities dienen in de eerste plaats tot uiting te komen in het onderwijsbeleid. Vóór alles gaat het om de kwaliteit van het onderwijs dat de kinderen in de klas wordt geboden. Alle andere beleidsonderdelen zijn daaraan ondergeschikt. Externe ontwikkelingen staan niet op zichzelf. Indirect spelen zij mee bij het bepalen van het beleid. Voor zover ze van invloed zijn op de kwaliteit van het onderwijs, wordt geprobeerd het beleid erop af te stemmen. Marenland staat garant voor kwalitatief hoogwaardig onderwijs en richt zich op de optimale ontwikkeling van leerlingen. Ieder kind kan zich binnen Marenland veelzijdig ontwikkelen in een veilige maar uitdagende omgeving. Met als basis respect en aandacht voor elkaar, worden de zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid van ieder kind gestimuleerd. Marenland heeft in de afgelopen jaren hard gewerkt aan de verbetering van de kwaliteit. Op een breed terrein, maar zeker ook in de beoordelingen van de onderwijsinspectie, bleek een paar jaar geleden gemiddeld genomen de kwaliteit van de Marenlandscholen niet voldoende te zijn. Bijna 30% van de scholen bleef tot in 2008 zelfs onder de absolute ondergrens en kregen de beoordelingen "zwak" en “zeer zwak”. In 2012 kon geconcludeerd worden dat de inspanningen om de onderwijskwaliteit te verbeteren tot resultaat hebben geleid. Gemiddeld genomen zijn alle resultaten bij de kennisgebieden taal, lezen en rekenen boven de ondergrens van de inspectie en boven het landelijk gemiddelde. Aan het einde van het jaar was er nog één zwakke school onder de scholen. 3.2.1. Het volgen van de kwaliteit De leeropbrengsten vormen een belangrijke indicator voor de kwaliteit van het onderwijs in Marenland. Alle scholen meten de opbrengsten of resultaten met het Cito leerlingenvolgsysteem. Op twee momenten in het schooljaar worden bij alle leerlingen dezelfde toetsen afgenomen. Hiermee kan gevolgd worden hoe een leerling zich ontwikkelt, hoe de groep zich ontwikkelt en hoe de school er op het gebied van de resultaten voor staat. De resultaten van alle toetsen staan in een centraal administratie en registratiesysteem met de naam Parnassys. Elke school heeft dit administratie programma en vult dit met de toetsgegevens en trekt uit deze gegevens haar conclusies. De algemeen adjunct directeur en de coördinator zorg kunnen op ieder gewenst moment in het Parnassys systeem kijken en de resultaten van elke school zien. Twee keer per jaar worden de resultaten van de school met de schooldirecteur besproken. Waar nodig worden verbeterplannen opgezet. Een tweede indicator voor kwaliteit zijn de tevredenheidsonderzoeken. In 2012 zijn op 16 scholen metingen uitgevoerd onder ouders, onder de leerlingen en onder het personeel. Deze onderzoeken worden uitgevoerd door het Bureau voor Praktijkgericht onderzoek uit Groningen. Elke school ontvangt een rapport over de bevindingen op de eigen school. Het bestuur ontvangt de rapportage van de gezamenlijke scholen. Op basis van deze uitkomsten worden voor het nieuwe (school)jaar verbeteringen ingevoerd en aandachtgebieden versterkt. Aandachtgebieden voor de organisatie zijn blijkens de uitkomsten: - De omgang van leerlingen onderling. - De ondersteuning van de individuele leerling door de leerkracht. - Het schoolgebouw en de hygiëne - De veilige weg naar school.


14 | P a g i n a

De derde indicator voor kwaliteit zijn de inspectiebezoeken, de bevindingen en de rapportage. (3.2.2). De verslagen van de schoolbezoeken, meestal eens in de vier jaar, geven op 23 indicatoren, op het gebied van de dagelijkse lespraktijk, een rapportage. In 2012 zijn, net als de voorgaande jaren, op elke school ontwikkelgesprekken gevoerd met elke schooldirecteur, soms aangevuld met de Intern Begeleider. Deze gesprekken vinden twee keer per jaar plaats, rond november en in de maand mei. In deze gesprekken zijn de kwaliteitsindicatoren van de inspectie leidend, aangevuld met de beleidsonderwerpen van Marenland. Op deze plaats moet een compliment worden gemaakt aan alle leerkrachten en directieleden die de afgelopen jaren voor de verbeteringen hebben gezorgd. Hun taak is de afgelopen jaren sterk veranderd en er wordt een zware inspanning van de personeelsleden gevraagd om de veranderingen uit te voeren. Tot slot, Marenland en haar personeel realiseert zich dat er niet achterover geleund kan worden: Kwaliteitszorg en kwaliteitsontwikkeling vragen een voortdurende aandacht binnen de organisatie. 3.2.2. De Onderwijsinspectie over Marenland Basis, Zwak en Zeer Zwak Tussen 2009 en 2013 zijn alle scholen in Marenland bezocht door de inspectie. Het toezicht is de laatste 4 jaar iets veranderd: sinds 2 jaar zijn er kernindicatoren vastgesteld. Deze indicatoren moeten voldoende zijn en bepalen welk toezichtarrangement de school krijgt. De mogelijkheden: Basisarrangement: Hierbij worden geen problemen gezien in de kern van het onderwijs. De school wordt elke 4 jaar bezocht. Het arrangement zwak: Op de kernindicatoren worden risico’s gezien en de school maakt een plan van aanpak om de indicatoren te verbeteren. Het arrangement zeer zwak: De school komt onder verzwaard toezicht, elk half jaar wordt een voortgangsgesprek of een voortgangsverslag gemaakt en overlegt met de inspectie. Na 2 jaar dient de school haar onderwijs op de kernindicatoren voldoende te hebben. In 2012 zijn 10 Marenlandscholen door de Inspectie bezocht. In drie scholen was het toezicht gericht op het VVE beleid, de vroegschoolse educatie gericht op leerlingen in de groepen 1 en 2. De andere 7 scholen hadden een regulier toezicht in het kader van de onderwijs kwaliteit. Negen van de tien bezoeken hebben geleid tot een basisarrangement; wat wil zeggen van voldoende kwaliteit. In 2012 is er nog één zwakke school in Marenland, op de school wordt gewerkt aan verbeteringen en in het najaar van 2013 vindt hier de eindbeoordeling plaats. 2012

2011

2010

2009

2008

Zwak

1

1

1

3

6

Zeer Zwak

0

0

1

1

2

Totaal

1

1

2

4

8

Tabel 4: zwakke en zeer zwakke scholen op 31-12-2012.


15 | P a g i n a

Kernindicatoren Overzicht van de kernindicatoren en de beoordeling hiervan op de scholen van Marenland. kernindicator 1.1* De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2* De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van kenmerken van de leerlingen mag worden verwacht. 2.1* Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.2* De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8. 2.4* De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. 3.1 5.1* 5.2* 5.3* 7.1*

7.2 8.3* 8.4 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6 N1a N2a N3a N4a

De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. De school voert de zorg planmatig uit. De school evalueert de effecten van de zorg De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO) De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende zorgplan (art. 19, lid 3, WPO). Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art.8, lid 7 onder b, WPO).

goed

voldoende

1

25

onvoldoende 1

1

25

1

26

1

26

1

19

8

1

26 24 25 27 24

1

5

1 1 1

17 14 24

6 12 2

1

24 21 27 17 25

2 1

1 1

niet beoordeeld

1 2 1 2

21

5 2

3

5 5

27 27 27 27

Tabel 5: Beoordeling kernindicatoren door inspectie

Bovenstaand overzicht is gegenereerd uit de inspectierapporten van 2009-2012. Waar “niet beoordeeld” wordt aangegeven, betreft het scholen die in 2009 zijn bezocht. Deze indicatoren waren op dat moment niet te beoordelen of waren geen kernindicator. Sinds 2010 legt de inspectie de nadruk op: De opbrengsten: kernindicator 1.1 en 1.2 Het aanbod taal, lezen en rekenen: kernindicator 1.2, 2.1 en 2.2. De didactische vaardigheden van de leerkracht: kernindicator: 3.1, 5.1,5.2 en 5.3. De school toetst de leerlingen met onafhankelijke toetsen: kernindicator: 7.1 en daar komt vanaf 2012 ook 7.2 bij. De zorg wordt planmatig uitgevoerd, tijdige herkenning van zorgleerlingen, analyseren van gegevens, kernindicator: 8.3 De kwaliteitszorg: kernindicator: 9.1,9.2,9.3, 9.4 en 9.5. Naleving wet en regelgeving: kernindicatoren N.


16 | P a g i n a

Bestudering van de inspectierapporten geeft een beeld van de scholen binnen de organisatie. Hierbij valt op dat vrijwel alle scholen voldoen aan: Voldoende opbrengsten. De kwaliteitszorg is inzichtelijk en voldoet aan de voorwaarden. De onderwijstijd wordt goed benut. Het schoolklimaat, de veiligheid op elke school is op orde. Verbeteringen zijn op enkele scholen mogelijk op het gebied van: Het didactisch handelen van de leraren. De taakgerichte werksfeer. Het afstemmen van de instructie en leerstof op verschillen in ontwikkeling van leerlingen. De analyse van gegevens over leerlingen en de aard van de zorg die moet worden geboden.


17 | P a g i n a

3.2.3. De Cito eindtoets in Marenland. Binnen Marenland doen 20 scholen mee aan de landelijke Cito eindtoets, dit is 75% van de scholen. De toets wordt landelijk door 80% van de scholen gemaakt. De scores over de laatste 4 jaar. De scores liggen tussen de 525 en 550. De gekleurde vakken geven de eindresultaten die met andere toetsen zijn gemeten. In voorbereiding bij het ministerie van Onderwijs ligt een verplichte eindtoets die vanaf 2014 moet worden afgenomen op alle basisscholen in Nederland. Naam school

2009

2010

2011

2012

Jan Ligthart Appingedam

537,5

533,4

536,6

536

Fiepko Coolman

531,8

537,4

538,6

532,4

Obs Hiliglo

534,1

534,3

531,7

540,6

Obs de Viking

535,1

530,2

535,4

Obs de Brandaris

532,5

535,5

536,4

Obs de Garven

536,9

534,7

533.3

535,9

Odbs Ripperdaborg

533,6

536,6

534,1

531,2

Obs Meedhuizen

531,8

527,5

534,9

539

Obs de Munte

542,4

535,5

533,2

538,6

Togtemaarschool

532,2

534,3

537,6

537,6

Venhuisschool

537,5

537,4

535,4

538,4

Abt Emo school

539,7

539,2

533,7 (<5)

537,6

Pr. Beatrixschool

538,4

534,6

537,1

539,5

De Bongerd

529*

536,3

537,7

536,9

Geen groep 8

534,5 (<5)

535,7

537,7

537

537,2

537,8

De Huifkar

534,1

532,4

534,6

539

Woltersum

530,3

535,9

(bij huifkar)

(bij huifkar)

Garmerwolde

529,7

540,1

542

527 (1 lln)

De Lessenaar

533,6

535,8

539,3

541,5

Landelijk gemiddeld

535,2

535,2

535,2

535,4

Inspectie ondergrens

533,8

533,8

533,8

533,8

Marenland gemiddeld

535

535,4

536,2

537,2

Iemekorf Jan Nieuwenhuyzen

Noorderbreedte

530,5

Obs de Waarborg Obs de Woldrakkers Obs Jan Ligthart D Obs de Tasveld Obs t Zigt

De Dieftil De Wilster De Zandplaat Wirdumerdraai

Tabel 6: CITO eindtoets voor de periode 2009-2012


18 | P a g i n a

3.2.4. Achterstanden en de gewichtenregeling Een lang bestaande indicator voor achterstanden is in het basisonderwijs de gewichtenregeling. De indicator 0 wordt toegekend aan leerlingen van wie één van de ouders of beide ouders een opleiding hebben gehad in het voortgezet onderwijs en hoger. De indicator gewicht 0,3 wordt toegekend aan leerlingen van wie beide ouders alleen lbo/vbo, praktijkonderwijs of vmbo basis- of kaderberoepsgerichte leerweg, of van wie de ene ouder die belast is met de dagelijkse verzorging, deze opleiding heeft gehad. De indicator gewicht 1,2 wordt toegekend aan leerlingen van wie één van de ouders alleen basisonderwijs of (v)so-zmlk heeft gevolgd. Heeft een leerling gewicht 0,3 of 1,2 gekregen, dan krijgt de school extra geld voor het onderwijs. Dit geld wordt niet rechtstreeks toegekend aan een kind, maar is onderdeel van het totaalbedrag dat de school ontvangt voor het verzorgen van onderwijs (de lumpsum). Bij Marenland nam in 2012 het aantal leerlingen met een weging af. In Delfzijl en Appingedam was het aantal leerlingen met een weging het hoogst. In Delfzijl was dit voornamelijk op de scholen Noorderbreedte en De Garven. In Appingedam hadden de Jan Nieuwenhuyzenschool en De Iemekörf de meeste leerlingen met een minder kansvolle uitgangspositie. 2009

2010

2011

2012

0.3

118

103

125

116

1.2

60

64

75

79

0.3

48

56

71

34

1.2

14

14

22

18

0.3

18

19

11

10

1.2

6

5

3

1

0.3

1

1

13

0

1.2

0

0

4

0

0.3

7

8

7

0

1.2

4

4

2

0

Totaal

276

274

333

258

Delfzijl

Appingedam

Loppersum

Ten Boer

Bedum

Tabel 7: Aantal leerlingen met weging 2009-2012 per gemeente


19 | P a g i n a

3.2.5. Verwijzingen naar speciaal (basis) onderwijs en Leerlinggebonden financiering Een klein percentage van onze leerlingen gaat naar het Speciaal Onderwijs (SO). Deze leerlingen hebben vaak een ernstig gedragsprobleem of aandacht-stoornis, een handicap die boven de mogelijkheden van onze scholen ligt. Leerlingen met een handicap die op de scholen kunnen worden opgevangen krijgen vaak een Leerlinggebonden Financiering (LGF), ook wel rugzak genoemd. Wanneer leerlingen verwezen worden gaan zij veelal naar SBO de Delta, deze basisschool voor speciaal onderwijs werkt met een langzaam leerprogramma, heeft kleine groepen en veel aandacht voor de sociale competenties van leerlingen.

Iemekörf Jan Ligthart Appingedam Jan Nieuwenhuyzen RA Venhuisschool Togtemaarschool Fiepko Coolman Hiliglo Viking Noorman Brandaris Noorderbreedte Jan Ligthart Tasveld t Zigt Garven Ripperdaborg Meedhuizen Waarborg Munte Woldrakkers Wilster Abt Emo Wirdumerdraai Zandplaat Dieftil Beatrixschool&Wilgenstee Bongerd Huifkar Woltersum Garmerwolde Lessenaar Totaal Marenland Landelijk

SBO 2009 2 2 0 0 2 0 1 1 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 3 0 1 2 0 1 0 0 0 0 0

SO 2009 1 1 0 0 0 0 1 0 0

SBO 2010 0 1 0 0 2 0 0 1 1

0 1 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0

1 0 1 1 1 1 1 1 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0

SO SBO 2010 2011 0 0 0 1 0 1 0 0 1 2 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 1 0 0 0 0 2 1 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0

SO SBO 2011 2012 0 1 0 2 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 1 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

SO 2012 1 1 0 0 0 0 0

0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

17 7 12 2 10 2 8 3 0,52% 0,21% 0,38% 0,06% 0,32% 0.06 % 0,26% 0,10% 0,58% 0,32% 0,64% 0,32% 0.6% 0.3%

Tabel 8: Verwijzingen naar het speciaal basisonderwijs SBO en het speciaal onderwijs SO.

We zien dat de verwijzingen bij de scholen procentueel gezien ten opzichte van het vorig jaar onveranderd zijn. Ook het landelijk verwijzingspercentage stabiliseert zich. Marenland steekt ook in 2012 gunstig af ten aanzien van de landelijke cijfers. 3.2.6. Verwijzingen naar het voortgezet onderwijs In 2012 werden ongeveer 400 leerlingen verwezen naar het Voortgezet Onderwijs. De meeste leerlingen gingen naar het Eemsdeltacollege met vestigingen in Appingedam en Delfzijl. Vanuit de westelijker gelegen basisscholen werd verwezen naar de stad Groningen en Het Hogeland College


20 | P a g i n a

in Warffum. Ten opzichte van 2011 zagen we een forse daling in de verwijzing naar het Gymnasium, het VWO en de HAVO. De verwijzingen naar het Voortgezet Onderwijs in juli 2012, in procenten. %

% VWO

% HAVO

% VMBO

%

aantal

Gymn

PRO

Iemekorf

12

0.0

16.7

25.0

58.3

0.0

Jan Ligthart App.

41

0.0

17.1

36.6

46.3

0.0

J. Nieuwenhuyzen

20

0.0

5.0

25.0

65.0

5.0

RA Venhuisschool

11

0.0

27.2

36.4

36.4

0.0

Togtemaarschool

37

2.7

27.0

29.7

40.6

0.0

Hiliglo

17

0.0

6.0

52.9

41.1

0.0

Noorderbreedte

31

0.0

12.9

16.1

64.5

6.5

Jan Ligthart

10

0.0

20.0

20.0

60.0

0.0

Tasveld

13

0.0

7.7

30.8

61.5

0.0

t Zigt

20

5.0

15.0

35.0

45.0

0.0

Garven

15

0.0

6.7

40.0

53.3

0.0

Ripperdaborg

7

0.0

0.0

0.0

100.0

0.0

Meedhuizen

0

0.0

0.0

0.0

0.0

0.0

Waarborg

12

0.0

16.7

16.7

66.6

0.0

Munte

14

7.1

14.3

35.7

42.9

0.0

Woldrakkers

12

0.0

0.0

16.7

83.3

0.0

Wilster

Fiepko Coolman

21

9.5

4.8

38.1

47.6

0.0

Abt Emo

4

0.0

0.0

75.0

25.0

0.0

Wirdumerdraai

5

0.0

0.0

40.0

60.0

0.0

10

0.0

30.0

20.0

50.0

0.0

8

0.0

0.0

37.5

50.0

12.5

Zandplaat Dieftil Beatrixschool

27

14.8

25.9

18.5

40.8

0.0

Bongerd

7

14.3

14.3

0.0

57.1

14.3

Huifkar

30

10.0

14.0

10.0

33.0

33.0

Woltersum

8

0.0

12.5

50.0

37.5

0.0

Garmerwolde

1

0.0

0.0

0.0

100.0

0.0

Lessenaar

6

0.0

33.3

50.0

16.7

0.0

399

3%

13,5 %

28,3 %

51,5

3,7 %

Totaal 2012

44,8 %

55,2 %

Totaal 2009

49,7 %

50,3 %

Totaal 2010

46,7 %

53,3 %

Totaal 2011

49,0 %

51,0 %

Tabel 9: Verwijzingen naar het voortgezet onderwijs 2011 en vergelijking totalen 2009-2012

3.3.

Sterke positie in het centrum van de samenleving

Belangstelling De doelstelling is dat Marenland een stabiel dan wel een groeiend marktaandeel heeft. In 2012 is het belangstellingspercentage ten opzichte van 2011 licht gestegen met 0,2%, van 51,5% in 2011 naar 51,7% in 2012. Wanneer we vanaf 2006 kijken naar het belangstellingspercentage dan zien we dat deze een stijgende lijn vertoont, van 46,4% in 2006, naar 51,7% in 2012.


21 | P a g i n a

Belangstelling (%)

2012

2011

2010

2009

2008

2007

51,7

51,5

50,3

50,0

49,0

46,6

Tabel 10: Belangstellingspercentage

Belangstelling

54 52 50 48

Belangstelling

46 44 42 2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Grafiek 2: Belangstellingspercentage 2006-2012

Tevredenheid van ouders De uitkomsten van de tevredenheidmetingen leveren belangrijke informatie op voor de verdere kwaliteitsverbetering van de school. Naar aanleiding van de resultaten zijn zaken gesignaleerd waar men ontevreden over is en waar van men wil dat er verandering in gebracht gaat worden. De tevredenheid van ouders wordt op schoolniveau in een cyclus van twee jaar gemeten. De scholen zijn vrij in de keuze van het moment. Uit de laatste cyclus van tevredenheidonderzoeken onder ouders blijkt dat ouders van de 16 scholen die in 2012 gemeten hebben, de school gemiddeld het cijfer 7,6 toekenden. Dit is gelijk aan vorig jaar. Het gemiddelde cijfer in Nederland (gemeten met hetzelfde onderzoeksinstrument) is een 7,5. Het schoolgebouw, de veilige schoolroute en het schoolplein zijn elementen die het laagst scoorden. De kwaliteit van de leraren, de inrichting van het gebouw, de communicatie met de leerkrachten en de inzet van de leerkrachten scoorden hoog. 2012

2011

2010

2009

7.6

7,6

7,2

7,5

7,5

7,5

7,5

7,4

Tevredenheid Ouders Landelijk Gemiddelde

Tabel 11: Tevredenheid Ouders en Landelijk Gemiddelde van het onderzoeksinstrument


22 | P a g i n a

4

Personeel

4.1.

Goed werkgeverschap

Het personeelsbeleid is een van de grote speerpunten van de beleidsactiviteiten. De projectgroep personeel, waarin de algemene directie en schooldirecteuren plaatsnemen, heeft een route uitgestippeld om het personeelsbeleid doorlopend te verbeteren.

Cijfers > Aantal personeelsleden: > Aantal FTE: > Gewogen Gemiddelde Leeftijd

275 217 43,25

> Percentages Vrouwen Mannen

81% 19%

De kwaliteit van medewerkers is een centrale Directie 12% voorwaarde voor het realiseren van de beoogde OP 85% onderwijskwaliteit. Belangrijke instrumenten daarbij OOP 3% zijn de functionerings-, loopbaanen beoordelingsgesprekken, het Persoonlijk Ontwikkelingsplan (POP) en het portfolio voor iedere medewerker. Er kan geconcludeerd worden dat de gesprekkencyclus functioneert op alle scholen. In drie jaar tijd worden minstens vijf officiële functioneringsgesprekken, loopbaangesprekken en beoordelingsgesprekken gevoerd. Alle personeelsleden hebben een Persoonlijk Ontwikkelingsplan. In het kader van de Wet Beroepen In het Onderwijs (Wet BIO) heeft ieder personeelslid een Marenlandportfolio aangelegd om de eigen ontwikkeling in beeld te brengen. In deze map kunnen leerkrachten materiaal behorend bij hun persoonlijke ontwikkeling bewaren. In 2012 zijn de afspraken uit het ‘Actieplan Leerkracht van Nederland’ verder uitgewerkt en ingevoerd. Het gebruik van de lerarenbeurs is gestimuleerd en de functie van de LB leerkracht is verder ingevoerd binnen Marenland. De zogeheten functiemix wordt als een goed instrument voor de ontwikkeling van leerkrachten ervaren. Op de peildatum van 1 augustus 2012 voldeed onze organisatie ruimschoots aan de afspraken die zijn vastgelegd in de geldende CAO. In 2012 is het taakbelastingbeleid vastgesteld. In het beleidsplan is aandacht voor (de berekening van) de taken van de leraren, de roosters van de scholen en de inzet van talentrijke leerkrachten. In 2012 werd de ontwikkeling van directieleden door het onderwijsbureau gestimuleerd door middel van persoonlijke arrangementen en gezamenlijke cursussen. Aan de lerarenbeurs namen in 2012 zeven leraren deel. Zij ontvingen een bedrag van € 3500- van het ministerie van Onderwijs en volgen een gecertificeerde, HBO-master of wetenschappelijk studie. Twee leerkrachten rondden de opleiding voor schoolleider af. 4.2.

Opleiden in Marenland (Oplima)

Sinds 2008 heeft Marenland een stagebureau. Vanuit het stagebureau wordt de plaatsing van stagiaires gecoördineerd. Het stagebureau stuurt ook het project ‘Opleiden in de school’ (Oplis) aan. Hierin wordt samengewerkt om de begeleiding van leraren op de scholen te verbeteren. Invallers en startende leerkrachten profiteren hiervan. Alle scholen van Marenland nemen deel aan dit project en hebben een getrainde opleidingsfunctionaris. De beschikbare middelen voor Oplima zijn sterk verminderd. De opleidingsinstituten stellen op geen enkele manier meer middelen beschikbaar voor de inzet van Marenland. Komend jaar zal besluitvorming moeten plaatsvinden over de voortzetting van OPLIMA.


23 | P a g i n a

4.3.

Onze medewerkers in cijfers

Op 31 december 2012 had Marenland 275 medewerkers in dienst. Ten opzichte van 2011 betekent dit een daling van 11 medewerkers (1 directeur, 9 leraren en 1 onderwijsondersteunend personeelslid). Het personeelsbestand, gerekend in volledige banen, telde op 31 december 2012 217 fte. In 2011 was dat nog 224 fte. In onderstaande grafieken en tabellen is de beschikbare informatie verwerkt. Van de 275 medewerkers waren er in 2012 238 werkzaam als onderwijzend personeel, 10 in de categorie onderwijsondersteunend personeel en 27 in de categorie directie. Van onze medewerkers was 19,3% man en 80,7% vrouw. Vorig jaar was 20,3% van het personeelsbestand man. 61,2% van het personeel was deeltijder en 38,8% werkte voltijd.

Personeelsleden 350 300

275

286

305

316

323

250 2012 2011 2010 2009 2008

In 2011 was de gemiddelde gewogen leeftijd Personeelsleden van het personeel 43,21 jaar. In 2012 steeg Grafiek 3 Aantal personeelsleden 31-12-2012 deze leeftijd heel licht naar 43,25 jaar. Van onze 339 323De gemiddelde medewerkers is 57,45% 45 jaar of ouder en 22,18% 340 is jonger dan 35 316 jaar. 305 in het onderwijs op 31 diensttijd van alle personeelsleden, bepaald op basis 320 van diensttijd 286 december 2012, bedroeg 21,42 jaar. In 2012 vierden 3009 medewerkers hun jubileum: 5 van hen waren vijfentwintig jaar in dienst en 4 medewerkers vierden 280 het veertigjarig jubileum.

Leeftijdsopbouw

260 240

60 50 40 30 20 10 0

2011 2010 2009 2008 2007

Dir Oop Op 0 - 25 25 - 35 35 - 45 45 - 55 55 - 60

60 >

Grafiek 4 Leeftijdsopbouw 31-12-2012

Dir Oop Op Totaal

Peildatum 31-12-2012 Fte’s Aantal personen 26,9180 27 6,8439 10 182,7945 238 216,5564 275 Peildatum 31-12-2012 Voltijd Deeltijd

Directie Onderwijzend personeel Onderwijs Ondersteunend personeel Totaal

25 78 3 106

2 160 7 169

Percentage 12,43% 3,16% 84,41% 100,00%

Totaal 27 238 10 275

Tabel 12: Personeelsgegevens 31-12-2012 stichting Marenland


24 | P a g i n a

4.4.

Arbeidsomstandigheden

Ziekteverzuim Marenland besteedt veel aandacht aan het ziekteverzuim. Op het onderwijsbureau wordt het verzuim doorlopend cijfermatig geanalyseerd. Deskundigen en eigen coaches worden ingezet om langdurige zieken actief te begeleiden. Marenland heeft vanaf begin 2012 een “eigen” arbo arts en arbeidsdeskundige in dienst. Na de mooie cijfers in 2008, een verzuim van 5,3%, liep het verzuimpercentage in 2010 op naar 10,07%. In 2011 liet het verzuim een lichte daling zien naar 9,04%. Naar aanleiding van de bevindingen uit het onderzoek van Elicio heeft Marenland in 2012 de daling verder kunnen doorzetten, het verzuim was in 2012 7,13%. Het ziekteverzuim en de daling daarvan blijft een aandachtspunt. De voornaamste oorzaak van de hoge verzuimpercentages is langdurig ziekteverzuim bij de leerkrachten van 45 jaar en ouder. Het kort ziekteverzuim en het ziekteverzuim in de andere leeftijdsgroepen ligt op of onder het landelijk gemiddelde van 6,51%. In onderstaande tabel is de ontwikkeling van de ziekteverzuimcijfers terug te vinden.

Percentage

Beginsituatie 2005 8,30%

2008 5,30%

2009 7,82%

2010 10,07%

2011 9,04%

2012 7,13%

35-45 5,01%

45-55 9,26%

55-60 9,58%

60-100 9,64%

Tabel 13: Ontwikkeling ziekteverzuimcijfers Marenland

Leeftijdscategorie Percentage

0-25 0%

25-35 3,06%

Tabel 14: Ziekteverzuim in 2012 per leeftijdscategorie

Ongewenste omgang Er is in 2012 geen aangifte van ongewenste omgang gedaan bij de vertrouwenspersoon. Klachtenprocedures In 2012 is duidelijk geworden dat ouders geen drempel ervaren in het indienen van een klacht bij het onderwijsbureau. Het hele jaar door worden mails en telefoontjes ontvangen die ouders beginnen met “ik heb een klacht over…”. Het onderwijsbureau probeert deze klachten zo mogelijk te laten afhandelen op de school, als de klacht over een besluit van de leerkracht of de school gaat. In het geval van grote onrust bij een van de scholen is er voor gekozen alle ouders een samenvatting van de klachten en de antwoorden daarop toe te sturen. In drie situaties zijn op een ouderavond meerdere klachten beantwoord. In totaal zijn op deze wijze meer dan honderd klachten afgehandeld. Bij klachten die werden ingediend volgens de klachtenprocedure zijn dit jaar negen klachten ingediend door ouders. Van de klachten van de ouders zijn in onderling overleg twee klachten afgehandeld, bij zes klachten lieten de ouders niet meer van zich horen of trokken ze de klacht in. Eén klacht heeft geleid tot een interne klachtenprocedure die aan het eind van het jaar nog niet was afgerond.


25 | P a g i n a

4.5.

Opleiding en scholing

Personeel Via de schoolbegeleiding is voor iedere school een opleidingsprogramma gemaakt. De investering bedroeg € 98.000. Individueel konden leerkrachten via het schoolbudget of via de ‘Marenland Academie’ scholing volgen. De investering via de Marenland Academie bedroeg € 105.000. De kosten van overige cursussen en opleidingen bedroegen € 37.000. De totale investering, cursussen en schoolbegeleiding bedroeg € 240.000, een lichte stijging ten opzichte van 2011. In tabel 15 is de ontwikkeling in deze investeringskosten inzichtelijk gemaakt.

Investering Opleiding en Scholing

2012

2011

2010

2009

240.000

234.000

219.000

440.000

Tabel 15: Investering Opleidingen en schoolbegeleiding

De Marenland Academie Via de Marenland Academie wordt scholing aangeboden aan alle leerkrachten. Het aanbod is zo goed mogelijk afgestemd op de vraag en behoefte vanuit de scholen. In 2012 waren dat de cursussen: ◌ Basiscursus MFA (Medical First Aid) ◌ Basislessen bewegingsonderwijs ◌ Kansrijke combinatiegroepen (vervolgtraject) ◌ Met sprongen vooruit ◌ Woordenschat ◌ De elektronische leeromgeving ◌ Het ontwikkelperspectief ◌ Van didactische overzichten naar groepsplannen ◌ Middenmanagement training ◌ Gebruikersbijeenkomsten DORR ◌ Fonemisch bewustzijn ◌ Praten over je werk 55+ Opleiding op Schoolniveau Elke school heeft een eigen opleidingsplan, schoolteams volgen een scholing of krijgen begeleiding bij de schoolontwikkeling. Vast onderdeel van de scholing zijn twee bijeenkomsten rond Kwintoo (kwaliteitsontwikkeling en borging). 4.6.

Werkgelegenheid, mobiliteit en verlof

Instroom In 2012 zijn er geen vaste dienstverbanden bij gekomen. Uitstroom In 2012 zijn 11 vaste dienstverbanden beëindigd. Detachering In 2012 zijn acht personeelsleden gedetacheerd.


26 | P a g i n a

Mobiliteit In het afgelopen schooljaar zijn er 25 personeelsleden van school gewisseld. Dat waren er precies evenveel als in 2011. Verlof In 2012 genoten 33 medewerkers ouderschap- en/of zwangerschapsverlof. Hiervan hadden 7 medewerkers zwangerschapsverlof en 26 medewerkers hadden betaald of onbetaald ouderschapsverlof. Het aantal zwangerschapsverloven is hiermee gehalveerd ten opzichte van 2011, het aantal ouderschapsverloven is iets toegenomen. Payroll In 2012 zijn 18 personeelsleden via een payroll constructie in tijdelijke dienst aangesteld.


27 | P a g i n a

5

Financiën en huisvesting

In dit hoofdstuk worden allereerst het gevoerde financiële beleid van Marenland en de van toepassing zijnde gewijzigde regelgeving behandeld. Vervolgens zijn de exploitatierekening 2012 en de bijbehorende balanssituatie van Marenland opgenomen. Noodzakelijke toelichtingen bij de diverse onderdelen zijn bijgevoegd. Daarnaast worden de kengetallen en kerncijfers van 2009 en 2010 en 2011 genoemd, om op deze wijze inzichtelijk te krijgen hoe de situatie bij Marenland is gewijzigd ten opzichte van de voorgaande jaren. 5.1.

Cijfers > > > >

Exploitatieresultaat Exploitatieresultaat Exploitatieresultaat Exploitatieresultaat

2008 € 25.932 2009 - € 385.459 2010 - € 337.492 2011 - € 269.320

> Begroting 2012 > Exploitatieresultaat 2012 > Weerstandsvermogen

€ 0.000 € 164.789 11,92%

Gevoerde financiële beleid

Het financiële beleid van Marenland is onder te verdelen in twee categorieën, namelijk de financiële planning en het beheer van de financiële planning. De financiële planning wordt vorm gegeven door het opstellen van een begroting voor het komende kalenderjaar. Binnen de begroting worden de beschikbare budgetten vraaggestuurd ingezet, gericht op het verhogen van de onderwijskwaliteit. Scholen maken voor hun deel een schoolbegroting en controleren regelmatig hun budgetten. Scholen mogen niet meer geld uitgeven dan de inkomsten voor het betreffende jaar. Daarnaast wordt een meerjarenbegroting gemaakt om voor de langere termijn de ontwikkeling van de financiële positie in beeld te brengen. De meerjarenbegroting verschaft informatie om beslissingen te kunnen nemen die financiële consequenties hebben. Het financiële beheer vindt plaats door middel van tussentijdse rapportages (integrale management rapportages), welke de gehele planning en control cyclus binnen Marenland ondersteunen. Met deze rapportages wordt in de gaten gehouden in hoeverre de realisatie afwijkt van de begroting. Tevens wordt in de rapportage een prognose gemaakt voor het gehele kalenderjaar. Op basis van deze prognose kan beslist worden of er gedurende het jaar reden is tot bijsturing van het financiële beleid. Per jaar worden twee tussentijdse rapportages opgesteld en wordt er uiteindelijk een jaarrekening opgesteld. Op basis van de tussentijdse rapportages werd het bestuur van Marenland geïnformeerd over de ontwikkelingen die het financiële resultaat veroorzaken. De doelstelling is dat tijdig de jaarlijkse begroting en rekening opgemaakt zijn en duidelijke tussentijdse rapportages opgesteld zijn over onder- en overschrijdingen. De verplichting is ingevoerd dat de geldstromen in de scholen worden meegenomen in de verantwoording. Onder andere ouderfondsen, oudpapieropbrengsten en schoolreisfondsen vallen onder deze verplichting. 5.2.

Administratieve organisatie

Om alle processen binnen Marenland – met name de risicovolle en kwetsbare processen – goed te kunnen uitvoeren, is een goede administratieve organisatie vereist. Om de administratieve organisatie van Marenland goed in beeld te brengen is in 2010 het proceshandboek opgesteld en in 2012 geactualiseerd. De uitvoering van deze plannen is vastgelegd in een financieel beleidsplan. Jaarlijks wordt getoetst of de processen werken zoals afgesproken. De controller geeft hier invulling aan.


28 | P a g i n a

5.3.

Huisvesting

2012 is opnieuw een rustig jaar geweest op het terrein van de huisvesting. De bezuinigingen op het schoolbestuurlijk onderhoud maakten enkel de zeer noodzakelijke werkzaamheden mogelijk. Samen met de gemeenten is in 2012 uitvoering gegeven aan de verplichte controle op de aanwezigheid van asbestdeeltjes op de scholen. Aan het eind van het kalenderjaar zijn de scholen, die wat langer geleden zijn gebouwd, gecontroleerd. Bij enkele scholen werden sporen van asbestdeeltjes aangetroffen en is een gespecialiseerde schoonmaakbeurt uitgevoerd. Bij drie scholen moesten leermiddelen worden vervangen. De gemeente was grotendeels verantwoordelijk voor de kosten. Marenland investeerde zelf ongeveer € 40.000. Ten slotte is in 2012 gewerkt aan het geschikt maken van het gebouw van de Wirdumerdraaischool voor de inwoning van CBS Klimop. Daarnaast zijn verder de voorbereidingen getroffen voor de bouw van de twee brede scholen in Appingedam en de kindvoorziening in Stedum. Met de werkgroep Loppersum Oost is een gezamenlijk traject tussen de werkgroep, de gemeente en ons schoolbestuur gestart om plannen voor de vier kleine scholen in het oostelijk deel van Loppersum te maken. 5.4.

Exploitatie 2012

In paragraaf 5.4 wordt specifiek ingegaan op de jaarrekening 2012. Hierbij gaat het onder andere om gewijzigde regelgeving, de exploitatie, de balans en diverse kengetallen. 5.4.1. Gewijzigde regelgeving Ten aanzien van de regelgeving rondom de jaarverslaglegging hebben zich in 2012 geen relevante wijzigingen voorgedaan. 5.4.2. Exploitatierekening De exploitatierekening van Marenland, waarin de baten en lasten van het kalenderjaar 2012 zijn opgenomen, laat een positief resultaat zien van € 164.789 De realisatie van 2012, de begroting 2012 en de realisatie van 2011 zijn opgenomen in onderstaand overzicht. Diverse specificaties en toelichtingen volgen na de exploitatierekening.


29 | P a g i n a

Baten Rijksbijdragen Overige overheidsbijdragen Overige baten Totaal baten

Realisatie

Begroting

2012

2012

Realisatie

2011

16.768.974 355.547 214.231 17.338.752

16.267.682 307.651 135.161 16.710.494

16.548.170 522.610 167.065 17.237.845

14.326.197 474.926 1.205.485 1.213.261 17.219.869

13.891.073 530.551 1.076.343 1.226.027 16.723.994

14.476.050 564.540 1.231.935 1.278.907 17.551.432

13.500-

313.587-

13.500

44.267

Lasten

Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten Totaal lasten Saldo baten en lasten

118.883

Financiële baten en lasten

45.905

Resultaat

164.789

Totaal resultaat Tabel 16:

-

164.789

-

269.320269.320-

Exploitatierekening Stichting Openbaar Onderwijs Marenland

Het exploitatieresultaat 2012 is € 164.789 positiever uitgevallen dan begroot. Dit exploitatie resultaat is te danken aan het ontvangen van incidentele baten, het lage ziekteverzuim en lagere lasten. 5.4.3. Specificatie baten en lasten

Personele baten Personele lasten Personeel resultaat

Materiële baten Materiële lasten

Realisatie

Begroting

2012

2012

2011

14.489.385 14.326.197

14.166.944 13.891.073

14.550.052 14.476.050

163.188

275.871

74.004

2.849.367 2.893.672

2.543.550 2.832.921

2.687.793 3.075.386

Materieel resultaat Tabel 17:

Realisatie

44.305-

289.371-

387.593-

Resultaten op personeel en materieel

Uit tabel 17 blijkt een behoorlijk positief resultaat bij personeel. Het negatieve resultaat voor materieel wordt hiermee ruimschoots gedekt. In de onderstaande verklaringen wordt hier specifiek op ingegaan.


30 | P a g i n a

Baten Ten opzichte van de begroting zijn de totale baten € 660.000 hoger. Hiervan vormen de personele baten met € 323.000 het grootste deel. Daarnaast komen de materiële baten € 305.000 hoger uit dan begroot. De financiële baten (rente) zijn € 32.000 hoger dan begroot. Rijksbijdragen De rijksbijdragen OCW laten een stijging zien van € 501.000. Het kabinet heeft de bijdrage aan de arbeidskosten in 2012 verhoogd met 0,42% en de tweede tranche voor de functiemix is uitbetaald. Verder zijn er extra gelden ontvangen voor de bekostiging van de impulsgebieden en leerlinggebonden financiering. Daarnaast is een aantal niet begrote baten ontvangen. Het betreft gelden voor groeiformatie op de scholen en bekostiging voor de eerste opvang van vreemdelingen. In 2012 is voor het eerst de subsidie prestatiebox uitgekeerd. De subsidie Prestatiebox is een meerjarige subsidie die bedoeld is voor opbrengstgericht werken, het professionaliseren van leraren, cultuureducatie en het professionaliseren van schoolleiders. Deze subsidie is begin 2012 bekend geworden en was daarom niet begroot. De totale subsidie Prestatiebox over 2012 bedraagt € 241.150. Deze subsidie zal in 2013 worden ingezet. Door deze nieuwe subsidie is de bestemmingsbox taal en rekenen komen te vervallen per augustus 2012 en zijn de baten voor deze subsidie daarom lager dan begroot. Overige overheidsbijdragen De overige overheidsbijdragen (gemeenten) laten een stijging zien van € 48.000. Dit wordt met name veroorzaakt door gemeentelijke bijdragen voor de kosten van het binnenmilieu Verder waren er hogere baten van het samenwerkingsverband en hogere ontvangsten van het Vervangingsfonds in verband met de Bedrijfsgezondheidszorg (hier staan ook lasten tegenover). Overige baten De overige baten laten een stijging van ongeveer € 79.000 zien. Deze stijging wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door hogere detacheringstaten, hogere verhuuropbrengsten en een positief resultaat op de schoolbankrekeningen.


31 | P a g i n a

Lasten Personele lasten De personeelslasten over 2012 vallen € 435.000 hoger uit dan begroot. De stijging wordt onderverdeeld in een stijging van de lonen en salarissen van het in dienst zijnde personeel (€ 649.000) en een daling van de overige personele lasten (€ 214.000). Overige personele lasten De overige personele lasten laten een daling zien van € 236.000 ten opzichte van de begroting. In onderstaande tabel is zichtbaar op welke onderdelen deze daling ontstaat.

Realisatie

Begroting

Realisatie

2012

2012

2011

13.383.112

12.767.029

13.347.598

Cursuskosten Extern personeel Werving en selectie Reis- en verblijfkosten Bedrijfsgezondheidszorg Toeslag VVF Schoonmaakpersoneel Overige personele kosten Mutatie voorziening jubilea Uitkering, anders dan vervanging

142.080 267.531 4.496 24.704 84.109 0 39.700 392.418 19.571 -64.317

187.950 272.887 7.000 42.200 101.000 100.000 41.106 356.900 15.000 0

152.946 403.950 2.380 24.280 38.008 63.308 41.629 482.557 -9.900 -70.706

Overige personele lasten

910.292

1.124.043

1.128.452

13.891.072

14.476.050

Lonen en salarissen excl. VF

Totaal personele lasten

14.326.197

Tabel 18: Personele lasten 2012

De opvallendste verschillen ten opzichte van de begroting zijn waar te nemen in de volgende posten:  De cursuskosten vallen lager uit doordat er een aantal cursussen is verplaatst naar 2013;  De lasten voor bedrijfsgezondheidszorg zijn lager uitgevallen dan begroot maar hoger dan in 2011. Dat heeft zich vertaald in een lager ziekteverzuim.;  Marenland heeft het ziekteverzuim zodanig grondig aangepakt dat dit heeft geresulteerd in het vermijden van de begrote malus van € 100.000.  Overige personele kosten zijn hoger door nabetaling ten aanzien van het participatiefonds over het jaar 2009 van € 27.000.


32 | P a g i n a

Materiële lasten Afschrijvingen De afschrijvingslasten vallen in 2012 € 56.000 lager uit dan begroot. Dit wordt veroorzaakt doordat er minder is geïnvesteerd dan in de begroting aan investeringen is opgenomen. De belangrijkste reden om minder te investeren, is dat de investeringen in de ICT pas in 2013 zullen worden uitgevoerd. Huisvestingslasten De huisvestingslasten zijn € 129.000 hoger dan begroot. Op vrijwel alle fronten werden de huisvestingskosten iets overschreden. De belangrijkste oorzaken zijn de lagere gemiddelde temperatuur en de extra investeringen in het binnenklimaat. Overige instellingslasten De overige instellingslasten zijn € 13.000 lager dan de begroting. Dit wordt veroorzaakt door lagere accountantskosten en administratiekosten. De lasten voor reproductie zijn door een hoge eindafrekening juist hoger. De lasten voor ICT vallen hoger uit door de stijgende licentielasten. Financiële baten en lasten De rentebaten zijn voor € 15.000 begroot en de werkelijke rentebaten zijn € 47.000. Het saldo financiële baten en lasten valt daarmee € 32.000 hoger uit dan begroot. Dit komt door de voorzichtige prognose van de rentebaten in de begroting en door de stijgende liquide middelen.


33 | P a g i n a

5.5.

Balanspositie

Waar de exploitatierekening de baten en lasten van een kalenderjaar laat zien, geeft de balans aan welke waarden aan het begin en aan het eind van een kalenderjaar in een organisatie aanwezig zijn. In onderstaande tabel is de balans per 31-12-2012 en 31-12-2011 van Marenland opgenomen. Overeenkomstig de wettelijke bepalingen is de winst van € 164.789 over 2012 toegevoegd aan de reserves. Het positieve exploitatieresultaat is verwerkt in de algemene reserve (€ 62.601), bestuursreserve (€ 74.491) en overige bestemmingsreserves (€ 27.697). Activa

31-dec-12

31-dec-11

Vaste activa Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen Inventaris en apparatuur Leermiddelen

Passiva Eigen vermogen Algemene reserve Bestemmingsreserves

Liquide middelen

Tabel 19:

3.325.011 469.317 3.794.328

495.297 251.780 747.077

443.237 254.311 697.548

316.465 509.911 183.951 776.332 42.782 1.829.441

6.321.317

129.703 1.313.404 794.824 2.237.931

142.728 878.801 222.358 31.548 1.275.435

148.725 880.839 205.959 23.013 1.258.536

3.484.478

2.824.850

274.249 543.001 191.957 724.131 281.231 2.014.569

6.720.232

6.321.317

6.720.763

Voorzieningen Voorziening huisvesting Personeelsvoorzieningen

Kortlopende schulden Crediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden terzake van pensioenen Overige kortlopende schulden Overlopende passiva

31-dec-11

3.387.612 571.505 3.959.117

122.074 1.135.659 702.586 1.960.319

Vlottende activa Vorderingen Debiteuren Ministerie van OCW Overige vorderingen Overlopende activa

31-dec-12

Balans Marenland per 31-12-2011 en 31-12-2012

Een vergelijking met de balans van het voorgaande kalenderjaar laat zien dat de totale waarde van activa en passiva is gestegen is met € 399.000. De belangrijkste ontwikkelingen zijn:  De materiële vaste activa is met € 278.000 afgenomen; er is voor ruim € 197.000 geïnvesteerd, en voor € 475.000 afgeschreven. De oorzaak van deze daling ligt voornamelijk in het uitstellen van de ICT investeringen;  De vorderingen zijn met € 17.000 toegenomen. Dit wordt met name veroorzaakt door de gemeentelijke huisvestingrekening;  De liquide middelen zijn met € 660.000 toegenomen. Voor een onderbouwing van deze toename wordt verwezen naar het kasstroomoverzicht in de jaarrekening;  Het eigen vermogen is met € 165.000 toegenomen vanwege het positieve exploitatieresultaat.  De voorzieningen zijn met € 50.000 toegenomen. De voorziening huisvesting is hierbij met € 52.000 toegenomen vanwege het feit dat er dit jaar meer is gedoteerd dan onttrokken aan de voorziening. De personeelsvoorzieningen zijn met € 2.000 afgenomen;  De kortlopende schulden zijn toegenomen met € 65.000 door diverse afrekeningen en subsidies welke in 2013 zullen worden besteed.


34 | P a g i n a

Vrije reserves Financiële middelen die vóór de invoering van de lumpsum (1 januari 2006) in het bezit waren van het schoolbestuur mogen vrij worden besteed (= € 2.921.831). Vrij houdt in deze zin in dat deze middelen niet aan de rechtmatigheidseisen zijn onderworpen die gelden voor de publieke middelen die na 31-12-2005 zijn of worden ontvangen. Het saldo van de vrije reserve per 31-12-2012 bedraagt € 2.803.860, samengevat in onderstaande tabel: Saldo reserves voor 01-01-2006

2.921.831

Uitgaven De Wilster

54.009

Uitgaven Jan Ligthart

43.966

Uitgaven De Bongerd

19.996

Saldo vrije reserves per 31-12-2012

2.803.860

Tabel 20: Saldo vrije reserves

5.6.

Kengetallen per balansdatum

Uit de jaarrekening 2012 kunnen een aantal belangrijke kengetallen worden gehaald. Deze kengetallen zijn indicatoren aangaande de financiële positie van Marenland. De kengetallen van de afgelopen twee kalenderjaren zijn in onderstaande tabel opgenomen. Bijbehorende definities zijn opgenomen in bijlage II. Financieel (per 31 december)

2012

Begroot resultaat (x € 1000,-) Exploitatieresultaat (x € 1000,-)

0 165

Landelijk 2011

2011

Landelijk 2010

-195 -270

Solvabiliteit 1 (eigen verm/tot. verm) Solvabiliteit 2 (e.v. + voorz/tot.verm) Liquiditeit (current ratio) Rentabiliteit Kapitalisatiefactor Weerstandsvermogen 1 (incl. MVA) Weerstandsvermogen 2 (excl. MVA)

0,59 0,70 2,36 0,95% 38,05% 22,83% 11,92%

0,55 0,64 1,59 -1,40% 39,76% 23,50% 10,90%

0,60 0,71 2,23 -1,56% 35,92% 22,01% 9,41%

0,55 0,65 1,71 -1,10% 41,43% 24,50% 12,90%

Personele lasten van totale lasten Personele lasten van rijksbijdragen Rijksbijdragen van totale baten

83,20% 85,43% 96,71%

81,60% 92,30% 89,80%

82,48% 87,48% 96,00%

82,10% 92,70% 89,80%

Tabel 21: Kengetallen Marenland en landelijk

Een vergelijking met landelijke kengetallen van vergelijkbare besturen laat een gemiddeld tot positief beeld zien voor Marenland op de solvabiliteit en liquiditeit. Een van de belangrijkste graadmeters in deze vergelijking is het weerstandsvermogen 2 (eigen vermogen minus materiële vaste activa ten opzichte van de rijksbijdragen). Ten opzichte van het landelijk gemiddelde is zichtbaar dat het weerstandsvermogen iets boven het landelijk gemiddelde ligt. In bovenstaande tabel is ook de kapitalisatiefactor opgenomen. De kapitalisatiefactor wordt berekend door het balanstotaal (activa) minus de boekwaarde van gebouwen en terreinen te delen


35 | P a g i n a

door de totale baten. De signaleringsgrens van de kapitalisatiefactor voor grote instellingen (vanaf € 8 miljoen aan baten) is 35%. Besturen met een hogere waarde dienen deze te verantwoorden. De kapitalisatiefactor van Marenland betreft in het boekjaar 2011 36%, in 2010 37%, In 2012 is deze factor gestegen naar 38%. Dit betekent dat Marenland dicht op de signaleringsgrens zit van 35%. Een kapitalisatiefactor ver boven de bovengrens kan, volgens de commissie, duiden op het niet of niet efficiënt benutten van het kapitaal van de stichting in het vervullen van haar taken. 5.7.

Treasury verslag

Stichting Openbaar Onderwijs Marenland heeft op 19 april 2010 het aangepaste treasurystatuut vastgesteld. In 2012 is uitvoering gegeven aan het in het treasurystatuut beschreven beleid ten aanzien van sparen en beleggen. In het verleden zijn meerdere malen bedragen gestort in termijndeposito’s. In verband met renteontwikkeling is lopende het jaar 2009 een ExtraBonus Zakenrekening geopend om vrijvallende deposito’s hierin onder te brengen. In 2011 is deze rekening overgegaan in Bedrijfsbonusspaarrekening. De hoogte van de stortingen was afhankelijk van liquiditeitsbehoefte van Marenland. In 2012 is niet meer in termijndeposito’s belegd:

de de de de

Financieel overzicht Rabo: Rekeningnr. 1160.41.749 Saldo 01-01-2012 : € 23.034,20 Saldo 31-12-2012 : € 31.804,03 Rekeningnr. 3180.493.895 Saldo 01-01-2012 : € 520.419,93 Saldo 31-12-2012 : € 938.769,88 Financieel overzicht ING: Rekeningnr. 65.86.50.300 Saldo 01-01-2012 : € 419.902,77 Saldo 31-12-2012 : € 498.552,81 Rekeningnr. 65.97.97.311 Saldo 01-01-2012 : € 1.608.379,80 Saldo 31-12-2012 : € 1.734.280,28 Financieel overzicht SNS-Bank (kasgeldrekening) Saldo 01-01-2012 Saldo 31-12-2012

: :

€ 302,08 € 1.005,39


36 | P a g i n a

Totaal ontvangen bedrag aan rente in 2012 € 47.653,70 In In In In In In

2006 2007 2008 2009 2010 2011

was was was was was was

het het het het het het

saldo saldo saldo saldo saldo saldo

tussen tussen tussen tussen tussen tussen

financiële financiële financiële financiële financiële financiële

baten baten baten baten baten baten

en en en en en en

lasten lasten lasten lasten lasten lasten


€ 31.000 € 141.045 € 168.805 € 49.749 € 49.719 € 44.267

37 | P a g i n a

6. Toekomstige Ontwikkelingen De toekomstplannen van de organisatie zijn vastgelegd in het strategisch beleidsplan 2010-2014. Voor een aantal thema’s wordt hierbij de toekomstige doelstelling aangegeven. Er wordt gewerkt aan de volgende doelen: Iedere school levert hoogwaardig onderwijs: De kerndoelen voor het primair onderwijs, door het ministerie geformuleerd, worden optimaal gerealiseerd. De onderwijsinspectie houdt toezicht en rapporteert aan het bestuur over het kwaliteitsniveau van de school. Marenland streeft er minimaal naar geen zwakke of zeer zwakke scholen te hebben. De lat wordt ook hoger gelegd, naast de waardering “voldoende” willen we ook dat scholen de norm “goed” bereiken. Scholen mogen naast de kerndoelen ook uitblinken op andere onderdelen van hun lesprogramma, ze moeten er naar streven een “excellente school” te willen zijn. Marenland heeft een optimaal ontwikkelde zorgstructuur die passend onderwijs biedt aan haar zorgleerlingen: Ieder kind ontvangt het onderwijszorgtraject, nodig voor een optimale onderwijsontwikkeling. De scholen zijn verantwoordelijk voor de ontwikkeling en vormgeving van hun zorgtaak. Ter ondersteuning van de zorg op de scholen participeert Marenland in het regionale onderwijszorgcentrum. In 2014 moet de Wet Passend Onderwijs worden ingevoerd. In het voorjaar van 2012 heeft de regering de Wet Passend Onderwijs vastgesteld en forse bezuinigingen aangekondigd. De structuur van de zorg voor de leerlingen en de toekomstige bekostiging (het huidige budget van Marenland is € 700.000) is onduidelijk. De visie op passend onderwijs in de regio is vastgesteld en blijft overeind. De scholen van Marenland werken aan nieuwe onderwijsconcepten als een antwoord op de leerlingendaling in de komende jaren. De scholen van Marenland maken in de toekomst deel uit van kindvoorzieningen. De scholen zijn in de meeste situaties gekoppeld aan kinderopvang, peuterspeelzaal en buitenschoolse opvang. Deze voorzieningen kunnen worden uitgebreid met buurt- en sportactiviteiten, zorgvoorzieningen en culturele activiteiten. Een bijzondere plaats wordt ingeruimd voor de dorpsscholen. Rekening houdend met de krimp van het leerlingenaantal, zullen voor de dorpen gezamenlijke voorzieningen worden gerealiseerd. Voor de scholen in de grote kernen zullen ook grotere eenheden worden gevormd en kan de samenwerking plaats vinden in brede scholen. Marenland wil fuseren met Noordkwartier: Marenland onderzoekt met de Stichting voor Christelijk Primair Onderwijs Noordkwartier de mogelijkheden voor een fusie. De schoolbesturen hebben als voornaamste doel voor de samenwerking het behoud en de kwaliteit van de scholen in de regio. Gezamenlijk worden de nieuwe onderwijsconcepten voor de kindvoorziening uitgewerkt. Het nieuwe samenwerkingsbestuur moet onderdak bieden aan openbare scholen, christelijke scholen en samenwerkingsscholen.


38 | P a g i n a

Marenland werkt intensief samen: In het kader van de ontwikkeling van de kindvoorziening en de ontwikkeling van nieuwe projecten in het kader van de bevolkingsdaling (krimp) werkt Marenland samen met velerlei organisaties. In de eerste plaats is dat de kinderopvangorganisatie Kids2B, waarmee op basis van een bestuurlijk convenant intensief wordt samengewerkt. Ook met andere schoolbesturen in Noord-Groningen is er inhoudelijke samenwerking. Het integraal personeelsbeleid wordt doorlopend ontwikkeld: Op het gebied van integraal personeelsbeleid heeft Marenland een aantal regelingen vastgelegd; nieuwe regelingen worden ontwikkeld. Documenten voor personeelsbeleid zijn levende documenten, die regelmatig aan de actualiteit moeten worden aangepast. Nieuwe ontwikkelingen zullen zijn gericht op de kindvoorziening. De functiemix wordt verder ingevoerd: Het nieuwe begrip ‘functiemix’ impliceert dat op scholen, op verschillende niveaus, meerdere leraarsfuncties worden ingevoerd. Voor de meeste scholen gaat het om twee niveaus. In de CAO is opgenomen dat de functiemix in de periode 2010 - 2014 wordt ingevoerd. Een functiemix die daadwerkelijk bijdraagt aan de verbetering van de onderwijskwaliteit. Marenland moet haar budget verstandig inzetten: De komende jaren zal Marenland, nóg meer dan in de afgelopen jaren, te maken krijgen met teruglopende inkomsten. Dit vanwege het snel dalende leerlingenaantal en de verdergaande bezuinigingen in de rijksbekostiging. Voor de komende jaren is het heel moeilijk begrotingen en meerjarenbegrotingen sluitend te krijgen. Om tekorten te voorkomen zal er zuinig aan gedaan moeten worden. De bezuinigingen stellen de organisatie doorlopend voor lastige financiële keuzes.


39 | P a g i n a

7. Risicoparagraaf

De krimp van de bevolking In het grootste gedeelte van Nederland zal de bevolking de komende jaren in omvang afnemen. Wij noemen dat ‘de krimp van de bevolking’. In de Marenlandregio gaat deze bevolkingskrimp gepaard met vergrijzing en ontgroening. Vooral het vertrek van jongeren (ontgroening) leidt tot een bovengemiddeld snelle afname van het aantal 0 tot 12-jarigen. In de regio Delfzijl en Loppersum is sprake van een extreem grote bevolkingsafname. Voor wat betreft ‘de krimp’ is deze regio één van de vier probleemgebieden in Nederland. Ook in de gemeente Bedum is sprake van sterke krimp. In onderstaand overzicht is een prognose van de leerlingendaling opgenomen. Aantal leerlingen

2010

2015

2020

2025

2030

Appingedam

575

529

517

535

540

Bedum

387

310

259

232

244

Delfzijl

1337

1136

989

896

869

Loppersum

504

444

393

358

323

Ten Boer

353

318

297

297

293

3156

2737

2455

2318

2269

Totaal

Tabel 22: Overzicht geprognosticeerde leerlingendaling (prognose 2011, provincie Groningen)

Een toekomstig leerlingenaantal van ongeveer 2200 zou betekenen dat Marenland krimpt tot onder de grens van een gezonde onderwijsorganisatie. Veel scholen zullen beduidend minder leerlingen hebben, een aantal zal ophouden te bestaan. De kansen Marenland beschouwt de krimp van de bevolking als een kans het onderwijs in onze regio opnieuw vorm te geven. Marenland streeft ernaar brede scholen of kindvoorzieningen te realiseren die een passende grootte hebben om voldoende kwaliteit te waarborgen. Een gezonde grootte betekent een omvang van minimaal vier leerlingengroepen in de school. Hiermee wordt voorkomen dat leerkrachten aan teveel verschillende leeftijdsgroepen les moeten geven. De brede scholen en kindvoorzieningen worden opgezet door de bestaande scholen uit te breiden en door de bouw van nieuwe gebouwen. Door intensief samen te werken met andere schoolbesturen en kindorganisaties, en met verbeterde en moderne huisvesting kan Marenland besparen op de exploitatiekosten van haar gebouwen. Bovendien wordt het door meer samenwerking mogelijk om onderwijs, kinderopvang en buitenschoolse activiteiten aan te bieden op één centrale plek. De risico’s Naast bovengenoemde kansen vormt de krimp ook risico’s. De financiële positie van Marenland is dusdanig dat er weinig middelen aanwezig zijn om te investeren in de ontwikkeling van de kindvoorzieningen en te investeren in de inrichting van (nieuwe) gebouwen. Een leerlingendaling van dertig procent betekent een bijna gelijke procentuele daling van het aantal leerkrachten. Dit kan op korte termijn nog door natuurlijk verloop worden opgevangen. Voor de toekomst is het beeld nog onzeker.


40 | P a g i n a

Bijlage I:

Bezoldiging van bestuurders en toezichthouders

Werkelijk 2012

Werkelijk 2011

Werkelijk 2010

Werkelijk 2009

College van Bestuur De heer H.M. Bolle De heer F.W. Meyer De heer N.B.D. van der Molen De heer W. Schaap De heer A.G. Reitsma De heer S.M. Braakman De heer A.H. Moerman Mevrouw M.J. Teelken Mevr. A.A. Flikkema Mevr. I. Scholten

€

750

€

1.500

€

125

€

1.500

€ € € € € €

750 750 750 750 750 437,50

€ € € € € €

1.500 1.500 1.500 1.500 625 625

Totaal

€ 5.062,50

€


10.250

€ € € € € € € €

€

1.500 875 1.500 875 1.500 1.500 1.500 625

9.875

€ € € € € € €

€

1.500 1.500 1.500 1.500 1.500 1.500 1.500

10.500

41 | P a g i n a

Bijlage II:

Definities kengetallen

Financieel Liquiditeit

Verhouding vlottende activa en liquide middelen ten opzichte van de kortlopende schulden

Solvabiliteit 1

Eigen vermogen ten opzichte van het totale vermogen

Solvabiliteit 2

Eigen vermogen inclusief de voorzieningen ten opzichte van het totale vermogen

Weerstandsvermogen 1

Eigen vermogen ten opzichte van de totale baten

Weerstandsvermogen 2

Eigen vermogen minus materiële vaste activa ten opzichte van de rijksbijdragen

Rentabiliteit

Exploitatieresultaat ten opzichte van de totale baten

Kapitalisatiefactor

Verhouding balanstotaal exclusief gebouwen en terreinen ten opzichte van de totale baten

Verzuim

Ziekteverzuim 1

Ziekteverzuimpercentage (totaal van langdurig en kortdurig ziekteverzuim)


42 | P a g i n a

Bijlage III:

Begroting 2013

Begroting 2013

begroting 2013 Gbr.

Kostendr.

Totaal Baten:

81100

Lumpsumvergoeding

€

12.030.509

41301

Uitkering Vervangingsfonds

€

780.000

82105

Bijdrage AZC

€

30.530

81115

Leerlinggebonden financiering (personeel)

€

375.979

P&A budget algemeen (incl. € 116.896 vertrekregeling)

€

1.362.879

€

92.694

P&A OOP

€

69.437

Scholing overblijfmedewerkers

€

-

Bijz.bek. visueel gehandicapte kinderen

€

11.923

81110 81110 81110

10131/10132 P&A professionalisering 40001

81200 81210

10050

82255

Bijdrage stagevergoeding en AOB

€

11.176

81150

10000

Groepsafhankelijke vergoeding

€

1.010.940

81150

10001

Leerlingafhankelijke vergoedingen incl ABB

€

1.339.510

Leerlinggebonden financiering (materieel)

€

60.202

C ultuureducatie (materieel, prestatiebox))

€

30.657

Inkomsten anders (project)

€

-

81216

Bestemmingsbox taal & rekenen (materieel, prestatiebox)

€

64.800

81221

Prestatiebox (personeel)

€

217.505

81255

C ampagne binnenmilieu

€

-

82110

Provinciale vergoeding kwaliteitsfonds

€

50.000

88100

Rente

€

35.000

85100

Verhuuropbrengsten (o.a. medegebruik)

€

37.350

85640

Bijdrage Samenwerkingsverband WSNS

€

266.900

85200

Vergoeding detachering

€

223.062

85690

Verzekeringsclaim (incidenteel)

€

15.000

85690

Overige baten

€

-

Totaal baten:

€

18.116.054

81165 81250 8 ---

10022

Lasten: Lonen en Salarissen:: 41110

Loonkosten lumpsum

€

11.675.345

41110

Loonkosten P&A

€

318.473

41110

Loonkosten zorgkantoor

€

58.244

41110

Loonkosten onderwijsbureau

€

510.017

41110

Loonkosten stagebureau

€

28.568

41110

Loonkosten vervanging

€

800.000

41220

Loonkosten niet-caso

€

392.400

Totaal Lonen en Salarissen

€

13.783.047


43 | P a g i n a

Lasten personeelsbeleid: 41231

C ursuskosten

€

227.900

41221

Extern personeel

€

273.183

41233

Werving personeel

€

5.000

41234

Reiskosten

€

43.126

41236

Bedrijfsgezondheidszorg

€

80.000

41237

Toeslag premiedifferentiatie VVF

€

25.000

41290

40095

Overige personele kosten (afstortingen personeels beleid)

€

110.247

41290

70047

Kindvoorziening

€

100.000

41290

40131

Verzuim terugbrengen

€

15.000

41290

40108

PO/VO

€

1.000

41290

40084

Personeelsbeleid IPB

€

15.000

41290

40140

Risicoscholen

€

25.000

41290

40015

Schoolbegeleiding / Leerlingenzorg

€

120.000

41290

Overige personele kosten

€

84.150

41114

Schoonmaakpersoneel

€

40.442

41237

Voorziening personele verplichtingen (jubilea)

€

15.000

Totaal lasten personeelsbeleid:

€

1.180.048

Afschrijvingskosten: 42200

Afschrijvingskosten gebouwen

€

8.330

42235

Afschrijvingskosten meubilair

€

118.201

42225

Afschrijvingskosten apparatuur

€

35.679

42230

Afschrijvingskosten machines en installaties

€

2.204

42265

Afschrijvingskosten OLP

€

194.114

42250

Afschrijvingskosten IC T

€

109.545

Totaal afschrijvingslasten

€

468.072

Huisvestingslasten: 43300

50021

Klein dagelijks onderhoud

€

13.282

43300

50022

C yclisch onderhoud (o.a. onderhoudscontracten)

€

147.561

41114

Schoonmaakpersoneel

€

-

43500

Schoonmaakonderhoud (schoonmaakbedrijf)

€

337.102

43720

Tuinonderhoud

€

8.225

43410

Gasverbruik

€

155.177

43420

Waterverbruik

€

12.523

43430

Electriciteitsverbruik

€

71.508

43510

Overige schoonmaakkosten (aanschaf schoonmaakmiddelen e.d.)

€

21.438

43600

Publiekrechtelijke heffingen

€

42.381

43100

Betaalde huren

€

68.278

43780

Bijdrage huisvestingslasten

€

231.450

43800

Dotatie onderhoud

€

187.013

43810

Vrijval onderhoudsvoorziening

€

-

Totaal huisvestingslasten:

€

1.295.937

Onderwijsleerpakket: 44204

Onderwijsleerpakket verbruiksmateriaal

€

223.710

44205

Onderwijsleerpakket verbruiksmateriaal LGF

€

55.217

Onderwijsleerpakket verbruiksmateriaal C ultuureducatie

€

30.659

44200

Lasten leermiddelen overig (projecten)

€

2.000

44230

IC T kosten

€

321.668

44235

Mediatheek/bibliotheek

€

7.650

Totaal lasten olp:

€

640.904

44204

10022


44 | P a g i n a

Overige instellingslasten: 44240

Reproductie en drukwerk

€

44441

Abonnementen

€

9.710

44100

Bijdrage administratiekantoor

€

337.300

44105

Accountantskosten

€

35.000

44125

Kantoorbenodigdheden incl. porti en telefoon

€

36.500

44442

C ontributie bestuurlijke organisaties

€

22.000

44170

Beheer & Bestuur

€

2.000

44140

Planmatig onderhoudsbeheer

€

5.000

44150

Onkostenvergoedingen bestuur

€

5.250

44443

Representatiekosten

€

2.500

44444

Medezeggenschap/ouderraad

€

9.181

44444

Oudergeleding GMR

€

8.000

44160

PR & Marketing

€

50.000

Verzekeringen

€

6.000

C ultuureducatie activiteitskosten

€

21.213

44452

Reisjes, sportdagen, vieringen, excursies

€

5.425

44490

Overige onderwijskosten incl. kabel, PR en verzekeringen

€

33.366

48100

Bankkosten

€

1.500

Totaal jaarlijkse uitgaven

€

748.045

Totaal lasten

€

18.116.053

Saldo (resultaat)

€

0

44445 44450

90013


158.100

45 | P a g i n a

Jaarverslag Stichting Openbaar Onderwijs Marenland

Recommend Documents