INGENIEURSMEDEDELINGEN

INGENIEURSMEDEDELINGEN

im 10/01 21-10-2001 12:35 Pagina 1

MAANDBLAD

VAN

DE

VLAAMSE

INGENIEURSKAMER

adreswijzigingen: VIK, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem jaargang 39 • nummer 11, november 2001 verschijnt niet in juli en augustus afgiftekantoor Overpelt 1

im 10/01 21-10-2001 12:35 Pagina 2

NL

FR

ENG

D

w w w. v i k . b e 2 I.M.-

NOVEMBER 2001


im 10/01 21-10-2001 12:35 Pagina 3

EDITORIAAL MAANDBLAD

VAN

DE

VLAAMSE

INGENIEURSKAMER

Maandblad van de VIK, Vlaamse Ingenieurskamer Jaargang 39 Nummer 10 november 2001

Nieuwe tijd-ing.

adreswijzigingen: VIK, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem jaargang 39 • nummer 11, november 2001 verschijnt niet in juli en augustus afgiftekantoor Overpelt 1

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Ing. Etienne Beernaerts E. Claeslaan 29, 9051 Sint-Denijs-Westrem HOOFDREDACTEUR

Op 7 september spatte de champagnefles feestelijk uiteen tegen de muren van het nieuwe VIK-huis. Enthousiast sneden de gelegenheidssprekers enkele belangwekkende onderwerpen aan, zo ondermeer de Vlaamse Innovatie Samenwerkingsverbanden, kortweg “VIS”, de nieuwe financieringsmogelijkheid voor Vlaamse netwerken van bedrijven.

Ing. Ivan Born REDACTIERAAD Ing. E. Aelbrecht Ing. E. Beernaerts Ing. I. Born Ing. B. Demol Ing. H. Derycke Ing. N. Lagast Ing. G. Roymans Ing. L. Van Bouwel REDACTIESECRETARIAAT Francine Demaret Eddy De Winter SECRETARIAAT VIK Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem Tel. +32 3 259 11 00 Fax +32 3 259 11 01 URL: http://www.vik.be E-mail: [email protected] Doorlopend open van 08u30 tot 17u00 U kan lid worden door betaling op rekening 406-0098501-56 van de VIK te Wommelgem 50,00 € (2.017 BEF) voor technisch en industrieel ingenieurs, die meer dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor geassocieerde leden 25,00 € (1.008 BEF) voor hen, die 3 jaar of minder dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor een samenwonend lid (1e lidmaatschap tegen 50,00 €) of voor gepensioneerden

Dit nieuwe initiatief lijkt op het eerste gezicht weinig uitstaans te hebben met Momba, een vis van 30 centimeter in rood, geel en blauw velours. Fish! is de laatste nieuwe inspiratiebron voor managers en konsoorten. We kunnen gerust gewag maken van een nieuwe beweging. Het essentiële is dat je met een eigen houding moet spelen, aanwezig zijn en zo anderen gelukkig maken. Bij nader toezien blijken er evenwel toch raakvlakken te zijn met Momba. Immers, innovaties creëer je door eigenzinnig en creatief nieuwe technologieën toe te passen. De goede resultaten presenteer je vervolgens in overvloed aan je collega’s. Zo kunnen zij delen in je geluk. We leven heel ons leven met een zekere speelsheid - we zijn immers mensen. Thuis, op het werk en op elke plek daarbuiten scheppen we ‘speelplaatsen’ waar we onze levensvreugde tot uitdrukking brengen. Maar af en toe worden we toch met de neus op de minder ludieke realiteit gedrukt. De Verenigde Staten kunnen er van meespreken. Wat daar gebeurd is staat wel lijnrecht tegenover Fish! Wat een ongeloofwaardige plot leek voor Hollywood werd harde realiteit in New York. De gebeurtenissen scherpen de behoedzaamheid voor een onbekende toekomst aan. En waar de ingenieur actief zoekt naar kennis en wetmatige zekerheid, om dan nieuwe opportuniteiten te creëren, genereert dergelijke calamiteit onvermijdelijk meer onzekerheid. Wereldwijd maken we een periode van verandering, en dus van onzekerheid door. Ook voor de ingenieur tijd om te bezinnen. Het Centrum Industrie geeft op 25 oktober 20.00u alvast een voorzet met de uiteenzetting “Onze maatschappij in de kering”, in het nieuwe VIK-huis te Wommelgem. Ing. Ivan Born

12,50 € (504 BEF) voor studenten-industrieel ingenieur 65,00 € (2.622 BEF) voor leden woonachtig in het buitenland 350,00 € (14.119 BEF) voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met meer dan 250 werknemers 200,00 € (8.068 BEF) voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met minder dan 250 werknemers DRUKKERIJ & LAY-OUT

In dit nummer:

Drukkerij SLEURS nv, Overpelt Tel +32 11 80 90 90 Fax +32 11 80 90 95 Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers (U.U.P.P.)

Opening VIK-huis Voor de ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk.

Hoger Onderwijs in Denemarken 4

14

Geschiedenis van de ingenieur 18

im 10/01 21-10-2001 12:35 Pagina 4

VERENIGINGSNIEUWS

Inhuldiging VIK-huis vrijdag 7 september 2001 Op 7 september jl. was het erg druk in Wommelgem. Een minister, een aantal senatoren en volksvertegenwoordigers, rectoren en decanen, departementshoofden van hogescholen, voorzitters van zusterverenigingen uit binnenen buitenland, talrijke andere hoogwaardigheidsbekleders maar ook (en vooral) waren er zo’n driehonderd VIK-ingenieurs bij elkaar gekomen voor de inhuldiging van de nieuwe VIK-gebouwen.

Onderschrift bij deze foto


4 I.M.-

NOVEMBER 2001

Omdat beelden dikwijls meer zeggen dan tekst krijgt u in deze I.M. een uitgebreide fotoreportage. Maar tijdens de toespraken zijn er toch zaken aan de orde gesteld die zich nu eenmaal niet in foto’s laten vatten. Daarom toch de toespraken van VIK-voorzitter Ing. Leo Wezenbeek, Agoria-voorzitter en Telinduskapitein John Cordier en Vlaams minister van financiën en begroting, innovatie, media en ruimtelijke ordening Dirk Van Mechelen. Hun uitspraken laten zich lezen als vragen en antwoorden. Ing. Leo Wezenbeek gaf de voorzet.

im 10/01 21-10-2001 12:35 Pagina 5

“

Toespraak VIK-voorzitter Leo Wezenbeek

Dat ik blij ben u allen te mogen verwelkomen vanavond, is duidelijk. Voor de Vlaamse Ingenieurskamer is dit een feestelijke avond. Toen ik 4 jaar geleden aantrad als algemeen voorzitter van de Vlaamse Ingenieurskamer, stelde ik mij verscheidene objectieven. Eén ervan was de centralisatie van onze secretariaten. De VIK zat verspreid in Antwerpen en Hasselt en er was gebrek aan ruimte. Dit gebouw in Wommelgem bood een oplossing: het ligt aan de rand van de grootste stad van Vlaanderen en is erg functioneel. Laat me even aanstippen dat wij geen belangensyndicaat zijn dat alleen oog heeft voor materiële belangen. De Vlaamse Ingenieurskamer kijkt toe op de kwaliteit van de opleiding en op permanente vorming. Zo verrijken we het kennisweefsel dat het ondernemingsleven draagt. Een huis als dit is daarvoor een onmisbaar instrument. Vandaag zijn we zover. Als voorzitter ben ik daar trots op. Bij mijn aanstelling tot voorzitter had ik nog een tweede doel, namelijk het debat aanzwengelen over de plaats van de industrieel ingenieur in onze samenleving, en vooral dan de herwaardering en de juiste positionering van het diploma van de industrieel ingenieur. Drie jaar geleden hebben we met ons manifest "Studies van een academisch niveau horen thuis aan een universiteit", de aanzet gegeven voor een breed debat tussen ministeries, bedrijfsleiders, rectoren en professoren. We vonden veel gelijkgestemde gesprekspartners. Het Sorbonne-, Bologna-,

Praagdebat raakte in een stroomversnelling. De associaties hogescholen-universiteiten gaan van start bij het academiejaar 20022003 en zullen enkele jaren later de eerste bachelors en masters afleveren. Wij blijven pleiten voor één ingenieursprofiel waarin burgerlijk en industrieel ingenieurs complementair zijn. De graad van Master of Science is de enige correcte inschaling van onze opleiding in vergelijking met gelijkwaardige opleidingen in het buitenland. In dat verband geloof ik dat een voortdurend gesprek noodzakelijk is tussen de twee grote ingenieursverenigingen, de Koninklijke Vlaamse Ingenieursvereniging en de Vlaamse Ingenieurskamer. Geen van beide gesprekspartners mag daarvoor bang zijn, mits de eerbiediging van ieders eigenheid. Vanavond wil ik een verregaande idee opperen: is het ondenkbaar dat beide verenigingen hun trefkracht verhogen door samen te gaan? Ik weet dat het een gedurfde denkpiste is, maar een mens moet al eens durven dromen. Een ander objectief dat ik me 4 jaar geleden vooropstelde was de vorming. Permanente vorming is voor ons erg belangrijk. Wij hebben een technisch vormingsinstituut



5 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:36 Pagina 6

VERENIGINGSNIEUWS van hoge kwaliteit op poten gezet. Het bestrijkt een breder spectrum dan alleen de bijscholing van de industrieel ingenieur. Dit huis is daarbij – letterlijk dan nog wel - een uitstekend draagvlak en vergroot onze mogelijkheden. Wij hebben met deze vereniging een lange weg afgelegd. Als ingenieurs behoren wij tot de bevoordeelde klasse die meewerkt aan de vooruitgang. Vanuit een breed engagement nemen we deel aan het economisch leven in Vlaanderen. Men kan alleen maar een goed ingenieur zijn als men nog veel andere kwaliteiten heeft, en onderneming en industrie in de brede maatschappelijke context plaatst van het algemeen welzijn. Daarom is de VIK permanent aanwezig in de raad van advies van het VEV, in de senaat van de KU Leuven, in de nauwe samenwerking met hogescholen en universiteiten en in de uitbouw van een sterke regionale werking. Ik pleit dus voor de inzet van onze kadermensen in hun regio. Velen van ons hebben een belangrijke functie verworven in hun bedrijf en hebben een kennis opgebouwd die de bedrijfsmuren overschrijdt en die ook maatschappelijk dienstbaar is in andere verbanden. Ik roep bijgevolg onze VIK-kaders en leden op zich in te zetten in Kamers van Koophandel, Jong Economische Kamers, in Agoria, in culturele organisaties, in streekplatforms van welke aard ook. Zo’n inzet past bij het verantwoordelijkheidsbesef van de ingenieur. Dames en heren, laat me ook van de gelegenheid gebruik maken om – in uw aller bijzijn - ook de heer Cordier te danken. Zij die mij kennen weten dat ik tot zijn medewerkers behoor. Ik ben daar niet alleen blij om, ik ben daar ook fier op, want Telindus is een creatieve en expansieve onderneming. Toen ik het voorzitterschap van de Vlaamse Ingenieurskamer op mij nam hebben John en ik dat uiteraard besproken. Want we wisten beiden dat dit tijd en inspanningen zou vergen. En het zijn niet allemaal avondlijke uren die ik aan de VIK besteed. Die tijd is


6 I.M.-

NOVEMBER 2001

Inhuldiging VIK-huis 7 nov

wezenlijk tijd die – ook al een keer - aan Telindus toebehoort. Ik dank hem ervoor die kans te hebben gekregen. Ik weet dat John Cordier het altijd als een bijdrage heeft beschouwd aan een waardevolle vereniging en aan een bijzonder waardevol opzet. Mijn werkzaamheid hier ligt in de lijn van wat John Cordier zelf altijd heeft gewild: sterke ondernemingen met goed gekwalificeerde medewerkers. Dank zij hem de kans krijgen de Vlaamse Ingenieurskamer – sàmen met anderen van dit huis – in die richting mee te sturen, verdient waardering en lof. Die krijgt hij dan ook van mij en van de Vlaamse Ingenieurskamer. Mijnheer de minister, dat U vandaag samen met John Cordier dit huis officieel wilt openen is voor ons een hele eer. Wij zijn er u dan ook dankbaar voor.

Dit huis is meer dan een verzameling van glas en steen. Het is een symbool van onze groei, een instrument om onze ambities gestalte te geven en een stapsteen naar een grotere toekomst voor de industrieel ingenieur. Dit alles convergeert in één punt, te weten: een grotere dienstbaarheid voor onze ondernemingen, waarvan dan weer de Vlaamse economie in haar geheel de vruchten kan plukken. Ik geloof dat dit een zinnige verantwoording is voor onze gezamenlijke gedrevenheid.

VIK-voorzitter Ing. Leo Wezenbeek

im 10/01 21-10-2001 12:36 Pagina 7

s 7 nov. 2001

“

Toespraak John Cordier

Ik vind het een eer om samen met de minister Dirk Van Mechelen dit huis mee te mogen openen. Ik ben ook blij dat ik dit belangrijk forum krijg om een aantal zorgen uit te spreken, waarvan ik weet dat ik ze niet alleen draag, maar dat ze ook door u, Mijnheer de Minister, en door u, Mijnheer de Algemeen Voorzitter van de VIK, gedragen worden. Uiteindelijk komt de oplossing ervan ten goede aan onze bedrijven en aan onze economie. Daarom mogen het - terecht - gedeelde zorgen zijn. Als voorzitter van Agoria doel ik daarmee vooral op het strategisch plan dat wij in december 2000 hebben uitgebracht, dus nog maar kort geleden. Wij hebben daarin een beleidsplan uiteengezet, en ook een implementatieplan, dat concreet de innovatie in de ondernemingen wil bevorderen. Ik ben blij dat u, Mijnheer de minister, vandaag even tot mijn gehoor wil behoren: als minister van innovatie beschikt u over bevoegdheden en instrumenten om die innovatie mogelijk te maken. Maar u hebt niet genoeg macht op die terreinen. In werkelijkheid stel ik vast dat een aantal bevoegdheden omtrent wetenschap, technologie en innovatie verspreid zijn over het federale en het gewestelijke niveau. Ik geloof dat het in naam van de efficiëntie - en dat is ook een heilig bedrijfsprincipe – beter zou zijn dat we hiervan een homogeen bevoegheidspakket maken. Dat dus het hele beleid op één hand komt. Rekening houdend met de huidige staatsorganisatie, denk ik dat het de hand van de Vlaamse minister en respectievelijk van zijn Waalse collega moet zijn. Excuseert u me dat ik u, Mijnheer de minister, dus eigenlijk nog meer werk toewens.

Maar we vragen niet alleen meer bevoegdheden op één hand. We wensen ook meer middelen. De budgettaire inspanning ten gunste van onderzoek en ontwikkeling moet verder gezet worden om op één lijn te komen met onze buurlanden. Wij liggen nu achterop. Om een vergelijkbare positie te bereiken vergt dat de volgende 3 tot 5 jaar een – jaarlijkse ! – verhoging met 2,5 miljard BEF aan middelen, alleen reeds voor de overheid, dus de inspanningen van de bedrijven terzijde gelaten. Wij weten dat zulks niet min is, maar we weten allemaal hoe snel een bedrijf, dus ook een economie, uit de markt kan gewipt worden wegens gebrek aan competentie en aan nieuwe producten. Voor ons ligt het voor de hand dat de industrie mee de aanwending van deze budgetten moet kunnen adviseren. De industrie brengt nu eenmaal nieuwe visies en productieprocédés uit. En ze brengt uiteraard ook nieuwe producten op de markt. Maar de stem van de industrie wordt naar aan ons inzicht nu eenmaal te weinig gehoord. Dat stellen wij onder meer vast bij de Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid en bij het Instituut voor Innovatie door Wetenschap en Technologie.


7 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:36 Pagina 8

VERENIGINGSNIEUWS Wij zijn er ook voorstander van dat in principe alle bedrijven toegang kunnen krijgen tot ondersteuning. Maar dat belet niet dat naast die horizontale benadering, er ook een verticale benadering mogelijk moet zijn, dat men met andere woorden hoger moet kunnen klimmen op de ladder dan wel de middelmaat. Er zijn projecttypes die een grote toegevoegde waarde hebben en die een hefboom-effect kunnen uitoefenen te gunste van andere, aanverwante bedrijven, bijvoorbeeld op toeleveranciers aan een welgekozen pilootbedrijf. Sectoren als lucht- en ruimtevaart zijn op dat vlak bijvoorbeeld heel betekenisvol. In die context is het van belang Mijnheer de minister, dat wij kunnen deelnemen aan een prestigieus project als de nieuwe jumbo-Airbus, die nog op de tekentafels ligt in Toulouse in Frankrijk. Daarom moeten wij ervoor ijveren dat wij - nog meer - toegang hebben tot veredelde projecten, vooral van Europese snit en opzet, zoals bij de ESA. Mijnheer de minister, wij zijn anderzijds bevreesd voor het volgende: wat vandaag het onderwijs overkomt, kan morgen de ondernemingen overvallen. Wij maken vandaag een - hopelijk - minicrisis door in het onderwijs, in deze zin dat er te weinig leerkrachten worden gevonden voor het kleuter-, lager- en middelbaar onderwijs. Wij vragen ons bovendien af of de kwaliteit van het onderwijs daardoor mettertijd niet ernstig kan beschadigd worden. Welnu, van daaruit is de stap naar minder-vermogend bedrijfsleven niet zo heel groot meer. Wij vragen u dus in naam van de innovatie ook die zorgbehartiging. Maar we vragen meer: we vragen bovenal nog een extra sensibilisering van onze samenleving voor techniek, technologie en innovatie. Die moet onder diverse vormen gebeuren. Wie herinnert er zich bijvoorbeeld nog dat er wat jaren geleden trams door het stedelijk verkeer reden, die reclameborden droegen om jongeren naar het technisch onderwijs te lokken. Dat was trouwens een initiatief van Fabrimetal. Maar daarnaast


8 I.M.-

NOVEMBER 2001


moet er ook meer aandacht besteed worden aan technologie in het onderwijs. Het onderwijs heeft niet alleen een taak om op een kwalitatief hoogstaand niveau jongeren wetenschappelijk en technologisch te vormen; tevens moet het meehelpen om een positieve waardeoverdracht te bewerkstelligen inzake het maatschappelijk belang van wetenschap en technologie. We leven in een kennismaatschappij waarin techniek en technologie essentiële componenten zijn, zowel in het professionele als in het private leven. Vreemd genoeg stellen we vast dat er bij het brede publiek een relatief grote onbekendheid en dus onwetendheid bestaat aangaande techniek en technologie. En dat men zelfs kan spreken van een negatief imago. De media besteden veel aandacht aan allerlei rampen of negatieve actualiteiten, maar verhoudingsgewijs veel te weinig aan technologische successen die tal van nieuwe ontwikkelingen opleveren. Ook ten aanzien van het secundair onderwijs heeft dit een enorme weerslag: technische vorming heeft een lage maatschappelijke status en moet dringend worden opgewaardeerd. Jongeren belanden vaak via het beruchte "cascadesysteem" in het technisch onderwijs, omdat ouders, leerkrachten en Centra voor Leerlingenbegeleiding het Algemeen Secundair Onderwijs nog teveel als een eerste keuze zien omwille van de maatschappelijke waardering die met deze studierichting zou verbonden zijn. Daardoor wordt het Technisch Secundair Onderwijs in een tweedeof derderangsrol geduwd en komt men in deze onderwijsvorm terecht, niet op basis van een positieve keuze voor techniek en technologie maar op basis van een aantal mislukkingen in het Algemeen Secundair Onderwijs. Het is in elk geval een positieve vaststelling dat in de Beleidsbrief Onderwijs en Vorming – Beleidsprioriteiten 2000-2001 vermeld wordt dat er een actieplan voor de waardering van het technisch en beroepssecundair

im 10/01 21-10-2001 12:36 Pagina 9

s 7 nov. 2001

onderwijs zal worden uitgewerkt en dat de realisatie ervan zal gebeuren in nauwe samenwerking met de verschillende beroepssectoren. De schotten tussen het Algemeen Secundair Onderwijs en het Technisch Secundair onderwijs moeten bijgevolg weggewerkt worden. Bovendien moet de samenwerking tussen onderwijs en industrie bevorderd worden, zowel op het inhoudelijke niveau als op het vlak van het schoolbeleid. Ik durf bijgevolg ook de vraag stellen of de idee van de minister van onderwijs wel gelukkig is om af te zien van leerplannen en nog alleen aandacht te willen besteden aan de eindtermen. Dat leerplannen variabel mogen zijn, kan waar zijn. Of men ze moet afschaffen, is een andere zaak. Hoe dan ook, een betere beeldvorming over het secundair onderwijs en over technologie in het algemeen, zal ook zijn gunstige afstraling kennen op het hoger onderwijs en bijdragen tot een hogere rekrutering. Dat tenslotte permanente vorming het sluitstuk moet zijn van een betere en voortdurende scholing, is al voldoende onderstreept.

Maar ik blijf optimist. Omdat ik ook in innovatie geloof, geloof ik uiteraard ook in menselijke creativiteit. Er zijn uitdagingen, nieuwe uitdagingen, maar ik meen vast dat we ze aankunnen. Laat me tenslotte toe, Mijnheer de algemeen voorzitter, en goede vriend Leo, u van harte proficiat te wensen met deze nieuwe behuizing. Wie maatschappelijke en sociaaleconomische slagvaardigheid nastreeft, moet ook materieel een behoorlijke uitvalsbasis hebben. Ik heb in mijn leven al veel secretariaten en hoofdkwartieren van beroepsverenigingen gezien. Wees gerust: dit is een ideaal huis. U hebt een uitstekende keuze gedaan en navenant ook een mooie en efficiënte inrichting aangebracht. De oude Grieken zegden: een goede geest in een goed lichaam. Ik wil dat even parafraseren en het zo zeggen: een optimale verenigingsgeest in een bruikbaar en mooi huis. Ik wens de Vlaamse Ingenieurskamer nog vele bloeiende jaren toe. Agoria-voorzitter John Cordier

Ziedaar, Mijnheer de minister, geacht publiek, mijn vragen en wensen. Ze zijn ingegeven door een grote bekommernis voor de toekomst. U weet allemaal dat het begrip arbeid al lang vervangen is door kennisarbeid. U weet bovendien ook dat kennis in dit land onze grootste en edelste grondstof is. Mijn organisatie, Agoria, reikt graag de hand aan ieder die deze bekommernissen met ons wil delen. Wij moeten met velen die weg samengaan. Deze opgave is er geen voor enkelingen. Die opgave moet een zo groot mogelijk maatschappelijk draagvlak krijgen. Dit moet ons allen aangaan. Als wij dat niet beseffen en niet navenant handelen, dan zullen mettertijd de akkers waarop wij de voorbije decennia zoveel geoogst hebben, verdorren en tot woestijn verworden. Dan zal onze samenleving mettertijd ook op het welzijnsvlak verarmen.



9 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:36 Pagina 10

VERENIGINGSNIEUWS Toespraak Vlaams minister Dirk Van Mechelen

“

Van bij haar ontstaan is de VIK begaan geweest met sociale, economische en technologische uitdagingen die vandaag hoogst actueel zijn. Het organiseren van opleidingen in de nieuwste technologische ontwikkelingen is steeds een kernactiviteit geweest van de VIK. Naast het bewaken van de graad en het diploma van industrieel ingenieur en organiseren van permanente vorming, heeft de VIK steeds professionele en sociale contacten tussen ingenieurs bevorderd. Zowel nationaal als internationaal is de VIK, als grootste ingenieursvereniging van België, de gesprekspartner van industrie, hogescholen, universiteiten en overheid. Het effect daarvan op het economisch en sociale leven valt niet te onderschatten. Ik heb zonet met meer dan gewone aandacht geluisterd naar de toespraken van Leo Wezenbeek en John Cordier. Hun vragen verraden bekommernis voor de toekomst. Daarom wil ik duiding geven bij het Vlaams beleid inzake wetenschap en innovatie. Bij mijn aantreden vond ik vijf verschillende programma’s om de innovatie in de KMO’s te stimuleren. Enige stroomlijning drong zich op. De programma’s werden afgeschaft en vervangen door één programma, met één financieringskanaal en één set regels om het KMObereik te verdubbelen. De middelen zijn voorhanden. `


10 I.M.-

NOVEMBER 2001


De verschillende impulsprogramma's, die aanleiding gaven tot een ongelijke behandeling van bedrijven en sectoren, werden stopgezet. Echter, de middelen voor innovatie in Vlaanderen zijn niet verloren: alle middelen die voorzien waren zijn ter beschikking gebleven van het industrieel onderzoek. Daarom komt er een nieuwe regeling inzake overheidsondersteuning die automatisch van toepassing is op alle sectoren. Het nieuwe O&O-besluit zal deze maand nog worden goedgekeurd door de Vlaamse regering. Bovendien wordt momenteel de laatste hand gelegd aan de nieuwe procedures die door het IWT zullen gehanteerd worden en een zo ruim en zo eenvoudig mogelijke financiering mogelijk maken. Er wordt daarbij gewerkt met een eenvoudige kostendoorrekening. De Europese Unie plaatste ons hier in een keurslijf bij de toepassing van de forfaits, maar wij maken er werk van om u het leven zo simpel mogelijk te maken. Berekeningen van het IWT geven zelfs aan dat deze vernieuwde werkwijze een stijging van de overheidstussenkomst - per project - van vijftien tot twintig procent betekent.

im 10/01 21-10-2001 12:36 Pagina 11

s 7 nov. 2001

In zijn laatste advies naar aanleiding van de beleidsbrief 2001, stelde de Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid de vraag wat er nieuw is aan ons beleid. Een top-downbeleid waarbij de overheid zomaar poneert dat voor één bepaalde sector geld moet worden vrijgemaakt, is mijns inziens niet het meest efficiënte beleid! Als dit dan nog eens gekoppeld wordt aan een eigen structuur, eigen regels en een eigen opvolgingsmechanisme, leidt deze benadering tot onduidelijkheid op het terrein. Indien - en dit is de situatie in Vlaanderen - de overheid zichzelf nog geen instrumenten heeft gegeven om tot een analyse te komen van technologische sterktes en zwaktes van de eigen economie en onderzoekswereld, dan is deze top-downbenadering helemaal uit den boze. De Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid stelde in zijn advies, dat de benadering van het werken met kenniscentra evenzeer een ‘topdown-benadering’ is. Dit is niet waar. Het gaat hier wel degelijk om een ‘bottom up-benadering.’ Ik zou hierbij als voorbeeld het IWT willen aanhalen, dat zijn beheerde middelen zag stijgen van 4,5 naar meer dan 6 miljard frank. Daar waar vroeger deze middelen via de impulsprogramma’s werden verdeeld, gebeurt dit nu in volledige autonomie door het IWT, zonder betrokkenheid van de minister! Een ander initiatief is de oplijning van initiatieven m.b.t. innovatiestimulering. Daarbinnen was zich een wildgroei aan het manifesteren. Verschillende, elkaar overlappende clusters en een onduidelijk financieringsmechanisme van het collectief onderzoek behoren binnenkort tot het verleden. De oproepen voor de nieuwe initiatieven zijn reeds uitgestuurd. Voor de clusters loopt de oproep nog tot 1 oktober 2001. De eigenlijke toekenning van het project mag begin volgend jaar verwacht worden. De oproep collectief onderzoek loopt nog tot december. Wat de subregionale innovatiestimulering betreft, willen we een oproep lanceren in de eerste helft van 2002.

Ik ben er van overtuigd, dat een verdere lineaire stijging van de middelen zonder al deze maatregelen een maat voor niets zou zijn geweest. De middelen zouden verder inefficiënt zijn besteed, terwijl we nu toch een vrij grote zekerheid hebben dat dit wél optimaal zal gebeuren. Daarnet poneerde Agoria-voorzitter John Cordier de stelling dat we – wat budgettaire middelen betreft – een eind achterop liggen in vergelijking met onze buurlanden. U zal mij niet horen ontkennen dat Vlaanderen nog niet écht een Europese voortrekker is terzake. Maar laten we Vlaanderen ook niet afschilderen als de slechtste leerling in de klas! Mijn voorganger heeft reeds ernstige inspanningen geleverd om het budget van de Vlaamse overheid voor R&D-ondersteuning op te trekken Bij het aantreden van de nieuwe regeringsploeg werd bewust geopteerd om enerzijds deze inspanning te consolideren, en anderzijds een adempauze in te bouwen. De implementatie van de verschillende acties die voor de besteding van deze middelen zijn opgezet, waren aan een evaluatie toe. Wij hebben de draad terug opgenomen. De politieke wil om de groei te laten verder zetten is aanwezig. In het lopende jaar zijn deze middelen gestegen met liefst anderhalf miljard frank. Uiteraard is een verdere stijging van de financiële middelen voor innovatie levensnoodzakelijk. Bij de komende begrotingsbesprekingen voor 2002 zal ik steevast pleiten voor een verdere stijging van het budget. Om terug te komen op het prestigieuze project rond de A380, de superjumbo van Airbus: het is inderdaad van groot belang dat Vlaanderen haar eigen bevoegdheid inzake luchtvaart uitoefent. Ik kan u melden dat Vlaanderen nu binnen de onderhandelingen voor de A380, die ik gekoppeld heb aan het dossier van het militair transportvliegtuig A400M, voor de allereerste keer een vetorecht heeft. Alle Vlaamse eisen zijn bijna ingewilligd en ik hoop dat het akkoord weldra kan onderte-


11 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:36 Pagina 12

VERENIGINGSNIEUWS kend worden. Hiernaast – en mogelijk nog belangrijker – beschikt Vlaanderen binnenkort over een eigen lucht- en ruimtevaartprogramma. Bijzondere aandacht in het Vlaamse innovatiebeleid gaat zeker ook uit naar wetenschapspopularisering en extra sensibilisering voor techniek, technologie en innovatie. Op mijn initiatief liet de Vlaamse regering een analyse maken van de hinderpalen in de toegang tot wetenschappelijke en technologische beroepen. Ook de rol die de overheid hierin moet spelen werd bekeken. Hieruit kunnen alvast enkele belangrijke conclusies worden getrokken. Het is duidelijk dat niet één actie of activiteit een oplossing zal bieden en dat het niet de overheid alleen is die het probleem moet oplossen. Ook de scholen - gaande van het basisonderwijs tot en met de hogere opleidingen -, bedrijven en overkoepelende organisaties zoals de VIK, vertolken hierin een cruciale rol. Samen moeten we alles in het werk stellen opdat de verschillende initiatieven uit het veld en deze van de overheid elkaar zouden versterken. Alleen zo zullen we in staat zijn om – zoals de heer Cordier het symbolisch verwoordde – "de akker waarop de voorbije decennia zoveel geoogst is, niet te laten verdorren tot een woestijn." Toch dienen we hier een kanttekening te maken. Het ingrijpen in de beroepskeuze door de overheid houdt risico’s in. Jongeren nu warm maken voor een bepaald beroep zou hen wel eens zuur kunnen opbreken. De kans bestaat dat de arbeidsmarkt aan het einde van hun opleiding misschien totaal gewijzigd is. Ik herinner mij het zogeheten KIV-programma - wat staat voor KMO-Innovatie in Vlaanderen – dat ooit door mijn voorgangers in het leven werd geroepen om ingenieurs vlotter aan een job te helpen. Nauwelijks zes à zeven jaar terug lag de situatie op de arbeidsmarkt inderdaad totaal anders dan nu.

Het neemt niet weg dat de tendens duidelijk is: een beroep dat wetenschap en technologie als basis heeft vindt men - om welke reden dan ook - minder aantrekkelijk. Ten onrechte, daarover bent u het zeker met me eens. Niet enkel acties als de Wetenschapsweek en de campagne die deze zomer gelopen heeft op de jongerenzenders ‘Waarom ik wetenschap volg’, maar vooral de globale doelstellingen in het kader van ons jaarlijkse Actieplan Wetenschapsinformatie en Innovatie zijn belangrijk om aan het probleem te verhelpen. Informatie verstrekken over de wetenschappelijke en technologische evoluties, jongeren sensibiliseren voor het belang hiervan voor welzijn en welvaart, het verhogen van de in-, uit- en doorstroom in de exacte en toegepaste wetenschappen én het aanmoedigen van ondernemers om technologisch te innoveren, zijn hiervan de belangrijkste. De Vlaamse overheid wil haar inspanningen voor de popularisering van wetenschap nog verder opdrijven. Het is noodzakelijk dat het opleidingsevenwicht tussen de verschillende groepen en sectoren in onze maatschappij niet blijvend wordt verstoord. Laat er geen twijfel over bestaan dat élke vorm van opleiding belangrijk is. Permanente vorming is één van de productiefactoren die het concurrentievermogen van onze Vlaamse economie in de 21ste eeuw zullen bepalen. In vergelijking met onze buurlanden stellen we nochtans vast dat onze Vlaamse bedrijven op het vlak van permanente vorming eerder matig scoren. Het probleem is het meest acuut bij de KMO’s. Slechts een heel beperkt aandeel van de werknemers en ondernemers schaaft daar op regelmatige basis zijn basiscompetenties bij. Daarom keurde de Vlaamse regering op 13 juli jl. principieel het besluit inzake opleidingscheques goed. Hiermee hebben we uitvoering gegeven aan het actieplan Levenslang Leren (LLL) dat verleden jaar startte.


12I.M.-

NOVEMBER 2001


im 10/01 21-10-2001 12:36 Pagina 13

s 7 nov. 2001

De maatregel komt erop neer, dat alle Vlaamse bedrijven vanaf volgend jaar een aanvraag kunnen indienen voor maximaal 200 cheques met een zichtwaarde van 30 euro (of zo’n 1.200 frank) per stuk. Voor elke cheque past de overheid 50 procent bij. Met deze cheques kunnen de ondernemingen dan opleiding aankopen bij erkende opleidingsverstrekkers. Op dit ogenblik ligt het besluit inzake opleidingscheques voor advies bij de Raad van State. Als dit advies verwerkt is kunnen we starten met de kwaliteitsbewaking van de opleidingsverstrekkers. Ook de Vlaamse Ingenieurskamer, als gerenommeerd opleidingsinstituut op post-academisch niveau, komt ongetwijfeld in aanmerking als gekwalificeerd opleidingsverstrekker. Het feit dat de VIK vier jaar geleden reeds een internationaal erkend kwaliteitslabel voert, sterkt mijn overtuiging dat de afweging positief zal uitvallen. Dat deze vorming en bijscholing in de lokalen van dit fonkelnieuw opleidingscentrum zullen plaatsvinden, kan de VIK en haar instituut voor permanente vorming alleen maar extra waardering en uitstraling meegeven. "

"Ook de Vlaamse Ingenieurskamer, als gerenommeerd opleidingsinstituut op post-academisch niveau, komt ongetwijfeld in aanmerking als gekwalificeerde opleidingsverstrekker. Het feit dat de VIK vier jaar geleden reeds een internationaal erkend kwaliteitslabel voert, sterkt mijn overtuiging dat de afweging positief zal uitvallen" Minister Dirk Van Mechelen



13 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:36 Pagina 14

IngeniO /rhosjkolen Ballerup Denemarken

GRAAD EN DIPLOMA

Denemarken Op 25 mei 1998 ondertekenden de onderwijsministers van Frankrijk, Duitsland, Italië en het Verenigd Koninkrijk een "Joint declaration on harmonisation of the architecture of the European Higher Education

ring voor harmonisering van het hoger onderwijs te ondertekenen. Het Angelsaksische onderwijsexperiment leidde overigens in Denemarken in 1993 tot een nieuwe wet die de hoger onderwijsinstellingen meer autonomie gaf.

system". In de intentieverklaring, een document van amper een 40-tal regels, wordt onder meer gestipuleerd dat deze 4 landen de structuur van hun hoger onderwijs op elkaar willen afstemmen. Het initiatief werd genomen door Atalli, de voormalige Franse minister voor onderwijs. De vier landen namen het Angelsaksisch hoger onderwijsmodel, dat reeds sinds de jaren zestig werd toegepast, als voorbeeld. Op het eerste zicht is het misschien merkwaardig dat Frankrijk en Duitsland zich voor het Angelsaksische model gewonnen voelden. Voor wie vertrouwd is met de structuur van het hoger onderwijs in deze twee landen komt deze keuze niet uit de lucht gevallen. Vooral in Frankrijk is de structuur van het hoger onderwijs ingewikkeld en ondoorzichtig. De vier landen wilden dan ook een eenvormig systeem, waarbij de Angelsaksische opdeling in een "undergraduate" en "graduate"-cyclus het uitgangspunt vormde. Later sloten zich ook andere landen aan bij deze gedachtegang. Scandinavische landen De Scandinavische landen hebben echter niet gewacht hebben op de Sorbonneverklaring van 1998. Zo voerde Denemarken reeds in 1986, een nieuwe structuur in voor het hoger onderwijs. Het koos toen reeds voor een 3-jarige bachelor-opleiding en een 5-jarige masteropleiding, die gevolgd werd door een periode van 3 jaar, leidend tot de PhD-graad. De welvaartstaat Denemarken mag zich dan wel uitgesproken hebben tegen de invoering van de Euromunt, dankzij zijn ervaring in verband met de 3-5-8 hogere onderwijsstructuur, had het geen moeite om de verkla-

14 I.M.-

NOVEMBER 2001

In Denemarken gingen we eens kijken hoe ze de Europese harmoniseringsgedachte voor de opleiding van ingenieurs in de praktijk toepassen. We hadden daarvoor een gesprek met Dr. Hans Peter Jensen, rector van de Technische Universiteit van Denemarken (Kopenhagen en Dr. Flemming Krogh, rector van de hogeschool voor ingenieurs in Ballerup. Hoger onderwijs in Denemarken: tweevoudige structuur Denemarken (5,2 miljoen inwoners) staat bekend voor zijn hoog peil van onderwijs. Dit geldt voor alle onderwijsvormen en onderwijsniveaus. Hoger onderwijs wordt verstrekt aan 7 universiteiten en aan 15 hogescholen. De oudste universiteit is deze van Kopenhagen en dateert van 1479. De Deense hoofdstad heeft ook de oudste technische hogeschool (1881) en ook de oudste technische universiteit van de Scandinavische landen (1829). Het hoger technisch onderwijs heeft in Denemarken een tweevoudige structuur. In België is deze structuur drievoudig. Zo leidt de 1-cyclus opleiding bijvoorbeeld tot technisch gegradueerde, de 2-cyclus tot industrieel ingenieur, de universiteit tot burgerlijk ingenieur. Deze drievoudige structuur is een unicum in de wereld en onhoudbaar in de internationale context. Onhoudbaar is ook de situatie waarbij het academisch niveau van de opleiding voor industrieel ingenieur aan een hogeschool wordt gegeven, terwijl de internationale context alle opleidingen van academisch niveau gerangschikt worden als het academisch onderwijs. In Denemarken en de andere Scandinavische landen wordt onderwijs van academisch niveau gegeven aan een

im 10/01 21-10-2001 12:36 Pagina 15

universiteit of aan een technische universiteit. Daarentegen wordt aan de Deense hogescholen hoger beroepsonderwijs verstrekt. Dit is het zogenaamd nietwetenschappelijk onderwijs.

een 40-tal gebouwen, ligt in een groene omgeving en paalt aan een tweeduizend hectaren groot beukenbos. Een voortreffelijk openbaar vervoer zorgt voor de verbinding tussen de hoofdstad en de campus.

Opleiding van ingenieurs in Denemarken In Denemarken onderscheidt men 2 types van ingenieurs: de "CivilingeniØr" en de "DiplomingeniØr".

De rector van de DTU biedt me een sightseeing aan, geeft me uitleg over het Deens hoger onderwijs en laat me, via zijn secretariaat, een pak documentatie, studiegidsen, enz. bezorgen.

De "CivilingeniØr" (de vroegere AkademiingeniØr) wordt enerzijds opgeleid aan de "Danmarks Techniske Universitet" (DTU) of Technische Universiteit van

een vergeten koploper in de Europese harmonisering van het hoger onderwijs Rector Jensen is een vriendelijke man, een wetenschapper die aan de DTU een MSc in de chemie behaalde, jaren les gaf (en nog geeft) en onderzoekswerk deed aan de befaamde Chalmers University of Technology, alwaar hij tevens een PhD behaalde. Dankzij een indrukwekkende internationale loopbaan kent hij het onderwijs in de wereld door en door. Hij neemt rustig de tijd om mijn vragen te beantwoorden, "een van mijn opdrachten" zegt hij. Als ik hem het hoger onderwijs in België uitleg, kijkt hij even verbaasd op. De DTU biedt zowat alle ingenieursdisciplines aan, naast een uitgebreid gamma van wetenschappelijk onderzoek. Ze biedt de Links Dr. Hans Peter Jensen, rector Dr. Flemming Krogh, rector aan voor van de Technische Universiteit van JongeniO /r HO /jskole Ballerup in basisopleidingen "DiplomingeniØr" (zoals aan de hogeDenemarken (DTV) in Kopenhagen. Kopenhagen scholen en instellingen voor Rechts Ing. Noël Lagast. "CivilingeniØr". De studieduur voor "DiplomingeniØr" aan de DTU bedraagt Denemarken en anderzijds aan de "Alborg 3 1/2 jaar en leidt tot de graad van BSc in Engineering. Universitetscenter" (AUC). De AUC is een afzonderlijke school die ressorteert onder de universiteit van Aalborg De studieduur voor "CivilingeniØr" bedraagt 5 jaar en en ligt op 250 km ten noorden van Kopenhagen. De leidt tot de graad van MSc in Engineering. De DTU telt Alborgse universiteit telt 17.000 studenten, waarvan 6.000 studenten (4.500 voor BSc in Engineering en 1.600 aan de ingenieursschool, die werd opgericht in 1.500 voor MSc in Engineering). De houders van de graad van MSc worden toegelaten tot een van de 7 1974. mogelijke PhD-programma’s. De DTU telt 600 PhD-stuDe "DiplomingeniØr" (voorheen "Technik um ingeniØr" denten waarvan er jaarlijks gemiddeld 180 studenten genoemd) wordt opgeleid aan 7 hogescholen promoveren. De Deense industrie heeft volgens de rec(IngeniØrhosjkolen) en aan de DTU en AUC (Aalborg). tor een grote belangstelling voor PhD-ers. Internatinaal profileren de 7 hogescholen zich als "Engineering colleges". De titel "DiplomingeniØr" werd De DTU heeft een internationale uitstraling. Jaarlijks worden een 400-tal buitenlandse studenten tot de techniovergenomen van de Duitse Fachhochschulen. sche universiteit toegelaten. Ook aan de universiteit van Aalborg kan men zoals reeds aangehaald voor een van Technische universiteit van Denemarken (DTU) De Technische Universiteit van Denemarken is de groot- beide ingenieurstypen studeren. De ingenieursstudies ste van het land. Ze werd in 1829 opgericht en verhuis- (BSc en MSc) worden er gevolgd door ongeveer 1.600 de enkele jaren geleden van het centrum van de hoofd- studenten. Een 200-tal zijn als doctoraatsstudent ingestad naar een nieuwe campus in Lyngby, op 13 km ten schreven. noorden van Kopenhagen. De gigantische campus, met

15 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:36 Pagina 16

GRAAD EN DIPLOMA

DENEMARKEN, een vergeten koploper in de Europese harmonisering van het hoger onderwijs

DiplomingeniØr De opleiding voor DiplomingeniØr bedraagt 7 semesters (3 1/2 jaar) en leidt tot de graad van BSc in Engineering. Zoals aan de DTU is de opleiding modulair gestructureerd. Het aantal theoretische vakken is erg beperkt. De eerste 3 semesters volgen de studenten per semester een 3-tal vakken. De 4de semester is aan theorie en praktijk gewijd. De 5de semester is voorbehouden voor praktijkoefeningen. De 6de en 7de semester zijn voor het projectwerk en een bedrijfsstage. Een lesuur omvat 45 minuten en een semester komt overeen met 30 studiepunten. De grootste hogeschool is deze van Ballerup, op 14 km ten noodwesten van Kopenhagen. De school telt 2.000 studenten en 350 docenten en medewerkers. We kregen er uitleg en een rondleiding van rector Dr. Flemming Krogh. De hogeschool werd in 1881 opgericht en nam in 1995 zijn intrek op de campus in Ballerup, een hypermodern en architecturaal bijzonder geslaagd complex. "Allemaal moeiteloos gefinancierd door de Deense staat" geeft de jonge dynamische rector me te kennen. De nieuwe campus werd ingeplant in een industrierijke omgeving en omvat modern ogende bedrijfsgebouwen zoals de blikvangers Siemens, Alcatel, Microsoft, banken, enz. "So many leading high-tech companies are here located that the area could almost be calles Denmark’s Silicon Valley’ zegt een fiere rector. Hij kijkt even op als ik hem een studieprogramma voorleg van ons technisch graduaat. "Geven jullie al deze vakken?" vraagt hij zich spontaan af. Studenten met een BSc in Engineering van een hogeschool kunnen zonder brugjaar instappen in het MSc programma aan de DTU. Tanende belangstelling voor techniek De DTU, AUC en hogescholen doen elk jaar veel moeite om nieuwe studenten aan te trekken. In de middelbare scholen organiseren ze samen uitgebreide voorlichtingssessies. Techniek en vooral de ingenieursstudies kennen in Denemarken en andere Scandinavische landen een tanende belangstelling. Bovendien heeft Denemarken amper 15 procent meisjesstudenten in de ingenieursopleidingen. Ingenieur-studente Nella Jansson van de Vereniging van studenten van de Helsinki University of Technology verklaart dit gering aantal door de schrik van meisjes voor de wiskunde. "Er wordt te veel wiskunde gedoceerd dat ver weg staat van de toepassingen die ingenieurs nodig hebben" zegt ze. "In de middelbare school voor meisjes" doen we als student alles om hen van het tegenovergestelde te overtuigen. Sinds een paar jaar werd nochtans het volume wiskunde drastisch verminderd. Maar het zal nog jaren duren vooraleer de nieuwe opleidingscultuur voor ingenieurs in Denemarken bij meisjes ingang zal vinden". Eén ingenieurshuis De ingenieurs van de Deense hogescholen, de DTU en

16 I.M.-

NOVEMBER 2001

Het nieuwe Huis van de Ingenieurs in Denemarken (IDA-Kopenhagen) AUC hebben één beroepsvereniging, de IDA (IngeniØrs foreningen i Danmark). Het gemeenschappelijk ingenieurshuis (IngeniØrhuset) ligt in Kopenhagen. De eerste steen van het fraai en bijzonder ruim gebouw werd op 11 juni 1997 gelegd. Het gebouw omvat een groot auditorium, heel wat kantoren, een bibliotheek, enz. De voorzitter van de IDA draait er geen doekjes om "om lid te zijn van de IDA maakt het niet uit of men DiplomingeniØr is of CivilingeniØr. "We zijn allemaal specifieke vernuftelingen en dragen allemaal ons steentje bij tot de hoofddoelgroep van onze opleiding: de industrie en de onderzoekscentra. Al wordt de ene een vernufteling na 3 jaar en de andere na 5 jaar, niemand van onze 40.000 leden ligt daar van wakker" voegt hij er schalks aan toe. Titulatuur De graad van BSc in Engineering wordt uitgereikt aan hogescholen en de TDU/AUC. De graad van MSc en PhD wordt enkel uitgereikt door de TDU en AUC

Duur van de Hogeschool opleiding 3 _ jaar 5 jaar 8 jaar

TDU/UAC

BSc in Engineering BSc in Engineering MSc in Engineering PhD

Vergelijking België-Denemarken De inhoud van de studieprogramma’s van de Deense hogescholen en de Technische Universiteit van Denemarken tonen aan dat de opleiding aan de Deense hogescholen vergelijkbaar is met de studie-inhoud van het technisch graduaat. De studies leidend tot de MSc in Engineering aan de TDU/AUC is vergelijkbaar met de opleiding van industrieel ingenieur. Tot dit besluit kwamen we reeds enkele jaren geleden toen we een vergelijkende studie maakten tussen de ingenieursopleidingen in de verschillende landen. Ons recent studiebezoek aan de hogescholen en TDU kan dit alleen maar herbevestigen. Ing. Noël Lagast

im 10/01 21-10-2001 12:37 Pagina 17

GRAAD EN DIPLOMA

Duidelijkheid De internationale profilering van de opleiding voor technisch gegradueerde en industrieel ingenieur wordt ook zichtbaar voor het groot publiek. Aan de ingang van de campus van de hogeschool in Oostende treft men sinds afgelopen zomer een uithangbord aan waarop ook de internationale terminologie prijkt van de aldaar aangeboden opleidingen. Alvast een goed voorbeeld in afwachting van de aanduiding van B.Eng. (Bachelor of

Engineering) voor de opleiding van de technisch gegradueerden en M.Sc.Eng (Master of Science in Engineering) voor de opleiding van de industrieel ingenieurs. Voor hogescholen die zich internationaal wensen te profileren zou dit alvast een correcte aanduiding zijn, die overigens past bij de intrinsieke waarde van de opleidingen.

Ing. Noël Lagast

VERENIGINGSNIEUWS Zelfkleverslag Maandelijks delen we met de stickeractie een aantal prijzen uit. Kleef uw VIK-sticker op een leuke plaats (auto, fiets, brievenbus, enz.) neem een foto en stuur hem op. De beste foto wordt beloond. Zonder foto’s gaat het ook: u kan in de prijzen vallen als een attente collega uw sticker opmerkt en ons dat meldt. Werd uw nummerplaat gepubliceerd in een vorige uitgave van de Ingenieursmededelingen dan kan u nog steeds reageren. Uit de nummerplaten die onze fulltime speurploeg doorseinde, lootten we de volgende nummers:

AVC 063

DZT 976

GTS 665

KRN 415

PLS 470

Als een van deze nummerplaten de uwe is, stuur dan een kopie van het inschrijvingsbewijs en van uw VIK-lidkaart (een fotootje mag ook altijd!) op naar het VIK-secretariaat, t.a.v. Francine Demaret, Herentalsebaan 643 Wommelgem, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected] Succes!

17 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:37 Pagina 18

GRAAD EN DIPLOMA

De geschiedenis van de ingenieur (deel 25) Pleidooi van Kabinetschef Gaston Colebunders voor een organisatie van het hoger onderwijs van het lange type aan

De periode 1967-1977 werd voor de studenten technisch ingenieurs en de afgestudeerden gekenmerkt door een reeks prikacties, stakingen en betogingen. Daarmee wilde men de opeenvolgende regeringen onder druk zetten om tot een wettelijk statuut voor de technisch ingenieurs te komen. Door de beroepsverenigingen voor technisch ingenieurs werd sterk gelobbyd. Ze verspreidden ook talrijke persmededelingen en informeerden hun leden via de eigen tijdschriften.

de universiteiten Er werden ook talrijke informatiebijeenkomsten georganiseerd, soms als een forumgesprek waarop parlementairen, de kabinetschef of attaché van de minister van Nationale Opvoeding het woord voerden, samen met de afgevaardigden van de verenigingen voor technisch ingenieurs. Van deze bijeenkomsten hebben we nog klankopnamen. Ze evoceren vaak woelige debatten, zoals op de bijeenkomst te Mechelen van 7 november 1969. De voorlichtingsbijeenkomst werd georganiseerd door de Associatie van Technisch Ingenieurs van het Stedelijk Onderwijs Mechelen (ATISOM). Het was een merkwaardige bijeenkomst, met

Studenten en technisch ingenieurs leveren een hardnekkige strijd tegen de molens van Don Quichotte een al even merkwaardige spreker, Gaston Colebunders, de toenmalige kabinetschef van de minister van Nationale Opvoeding. Colebunders was overigens ook de enige ingeschreven spreker. Onder deze voorwaarde had hij zich geëngageerd. Uit zijn betoog distilleerden we dat alle vormen van hoger onderwijs onder de uitsluitende bevoegdheid van de minister van Nationale Opvoeding worden gebracht en dat er een onderscheid diende te worden gemaakt tussen het hoger onderwijs van het lange type dat werd verstrekt aan de universiteiten (of gelijkwaardige instellingen) en het hoger onderwijs van het korte type. Dit zogenaamd herstructureringsplan had een revalorisatie van het onderwijs als doel.

18 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:37 Pagina 19

10 april 1970: eerste vier-partijen forumgesprek In de zaal "De Beurs" te Roeselare vond op 10 april 1970 het eerste vier-partijen forumgesprek van de VVTI plaats. Het was een initiatief van de regionale afdeling Brugge-Oostende-Kust. Aan het gesprek namen deel: de heer Raoul Bonnel, voorzitter van het Liberaal Syndicaat (vanaf januari 1972 volksvertegenwoordiger voor de PVV), t.ing. Gustaaf Van Wichelen (namens de PVV), t.ing. Omer François, Erevoorzitter van de VVTI, de heer Vannecke, secretaris-generaal van het Nationaal Verbond van het Katholiek Technisch Onderwijs en Lid van de Nationale Raad voor Wetenschapsbeleid, de heer G. Eneman, CVP-volksvertegenwoordiger en de heer Frans Van Assche, kabinetsattaché van de minister van Nationale Opvoeding. Moderator was de heer Naessens, secretaris van het productiviteitscentrum van WestVlaanderen. De reeks vragen moesten vooraf aan de kabinetsattaché worden overhandigd. Onder de ruim 350 deelnemers noteerde men verschillende senatoren, volksvertegenwoordigers, afgevaardigden van de syndicale organisaties, directeurs van de scholen, enz. Het hele debat verliep in een gespannen en bijwijlen woelige sfeer. Vooral de standpunten die werden vertolkt door de afgevaardigde

van de minister zorgden voor heel wat tumult en boegeroep. Vooral het voorstel om een derde ingenieurstype in te voeren, was olie op het vuur. T.ing. G. Van Wichelen beklemtoonde dat de huidige technisch ingenieur voor de industrie voldeed en dat deze industrie helemaal geen nood had aan een industrieel ingenieur, naast de technisch- en de burgerlijk ingenieur. Kabinetsafgevaardigde, Frans Van Assche, repliceerde heftig hierop en stelde "dat het voor iemand die niet in de regering zit, gemakkelijk is om verantwoordelijkheid op te nemen". De argumenten die CVP-volksvertegenwoordiger G. Eneman uit Brugge aanhaalde i.v.m. de automatische overgang van technisch- naar industrieel ingenieur, werden door de kabinetsafgevaardigde naar de prullenmand verwezen. Van Assche zei dat de studies van industrieel ingenieur anders zouden zijn naar zowel organisatie als inhoud dan deze voor technisch ingenieur. T.ing. Omer François beklemtoonde aan de hand van een goed gestoffeerd dossier, dat bij de hervorming van het hoger onderwijs in hun land, ingenieurs met een lager studieniveau dan deze van technisch ingenieur, wel automatisch aanspraak konden maken op een nieuwe titel.

Vragen en antwoorden, een beknopte bloemlezing Vraag: goed, wat is dan volgens u de oplossing? In een debat tracht iedereen "zijn gelijk" naar voren te schuiven. De "Zevende Dag" van de VRT is daarvan een mooie illustratie. Wie op het scherm van de "Zevende Dag" wil verschijnen moet zich eerst weten te verzekeren van een tegenspeler. Dan wordt het debat "levendig" zoals dat tegenwoordig heet. De journalist keert zelfvoldaan naar huis en de kijker wordt er na een uitzending niet wijzer van. Ook het VVTI-debat van 10 april 1970 eindigde in dezelfde toonaard. Pas vele jaren later leert de geschiedenis wie gelijk had. Van dit brokje geschiedenis willen we u graag laten mee genieten. De vragen komen vanuit de zaal. De antwoorden zijn van de kabinetsafgevaardigde, de heer F. Van Assche.

Van Assche: wel, de technisch ingenieurs zullen "uitdeinen", m.a.w. ze zullen na enkele jaren uit de "circulatie" verdwijnen. Vraag: waarom is er geen automatische assimilatie voor de technisch ingenieurs? Van Assche: Duitsland zal dit niet aanvaarden. Vraag: uw antwoord is belachelijk en kwetsend voor alle technisch ingenieurs. We hoeven niet meer de les te worden gespeld door de Duitsers. Wilt u ons eens uitleggen wat Duitsland zich met ons te moeien heeft?

Vraag: in uw uiteenzetting zei u dat er 2 ingenieurstypes komen, burgerlijk en industrieel. Mag ik van u dan vernemen wat er met de huidige technisch ingenieur gebeurt?

Van Assche: in Duitsland verschillen de scholen op menig vlak met de onze. Ze hebben een betere infrastructuur. Ook de lesgevers zijn van een hoger niveau (daarop volgt een hevige reactie vanuit de zaal. Van Assche dreigt er mee om op te stappen, maar de moderator leidt alles terug in een goede baan).

Antwoord (Van Assche): die blijft bestaan. Degene die ofwel na dossieronderzoek, ofwel na een andere selectievorm zullen promoveren, krijgen natuurlijk de nieuwe titel van industrieel ingenieur.

Vraag: kan u ons een lijst geven van de minder goede scholen en van de docenten die volgens uw ministerie niet voldoen?

Vraag: zullen er dan 3 ingenieurstypes bestaan?

Van Assche: ik wens niet in te gaan op deze vraag.

Van Assche: in feite wel.

Vraag: speelt u vanavond geen vuil politiek spelletje?

Vraag: wat doet u dan met de technisch ingenieurs die niet mee promoveren?

Van Assche: ik ben geen politieker, maar een ambtenaar.

Van Assche: die blijven verder leven met de status die ze hadden. Maar pas op, ze zullen een minderheid vormen. Op termijn zal men niet meer van hen spreken. Vraag: in Mechelen zei uw collega, kabinetschef Gaston Colebunders, ik citeer "de huidige technisch ingenieurs zullen uitsterven". Moeten ze eerst allemaal sterven? Van Assche: ik geloof niet dat hij dit heeft gezegd. Ik houd me ook niet bezig met wat anderen zeggen.

Vraag: wanneer wordt het wetsontwerp op de hervorming in het Parlement neergelegd? Van Assche: wel, de volgende week verwachten we de teksten van de Raad van State. De beroepsverenigingen liggen aan de basis van de hele vertraging. Reactie vanuit de zaal: mijnheer Van Assche, u misprijst op een groffe manier alle technisch ingenieurs die zich dagdagelijks inzetten voor het economisch welzijn van het land….

19 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:37 Pagina 20

GRAAD EN DIPLOMA 24 oktober 1970 Een gelijkaardig debat vond op 24 oktober 1970 plaats in het Boudewijncentrum te Antwerpen. De bijeenkomst werd georganiseerd door het Studiecentrum voor Technisch Ingenieurs (STI). Onder de panelleden noteerde men opnieuw de kabinetsafgevaardigde, de heer F. Van Assche. In een grimmige sfeer herhaalde hij zijn bekende standpunten. Het ongenoegen onder de technisch ingenieurs en de studenten was alleen maar toegenomen.

Wie was Frans Van Assche ? Frans Van Assche (1925) studeerde achtereenvolgens in Gent voor onderwijzer, regent en licentiaat in de opvoedkundige wetenschappen. Hij volgde ook postgraduaat voor schoolorganisatie, -directie en –inspectie en werd laureaat van het bekwaamheidsexamen voor het ambt van inspecteur voor het hoger secundair onderwijs en het hoger onderwijs. Tot 1971 was hij achtereenvolgens onderwijzer en studiemeester aan de lagere- en rijksmiddelbare normaalschool van Gent en het Koninklijk Atheneum te Deinze. Van 1968 tot 1972 was hij attaché bij het kabinet van de minister van Nationale Opvoeding. Daarna was hij tot 1974 opdrachthouder bij hetzelfde kabinet. Frans Van Assche was een charmante, beleefde en kalme man. Hij had iets van een typische pedagoog, een lesgever uit vervlogen jaren, die alles goed voorbereidde en ook een structuur stak in zijn uiteenzetting. Hij was niet de persoon die voor animo kon zorgen in het debat. Eerder monotoon las hij zijn verhaal af van zijn kreukeloos vellenpapier. Na elke zin volgde een korte pauze, hetgeen eerder voor irritatie dan voor opgewektheid onder de toehoorders zorgde. Het debat in Roeselare was zijn eerste publiek optreden i.v.m. de problematiek van de technisch ingenieurs. Jaren later sprak hij me over zijn "herinneringen" aan Roeselare. Inmiddels waren de eerste hervormingen van de studies van technisch ingenieur naar industrieel ingenieur al doorgevoerd. Op enkele punten na waren ze volgens het vooropgesteld schema verlopen.

2 september 1972: overlijden van t.ing. Omer François, eerste algemeen voorzitter van de VVTI Het overlijden van t.ing. Omer François (6 september 1917 - 2 september 1972) had duizenden collega’s diep geschokt. Hij was een van de medestichters van de VVTI. Bij Philips Hasselt had hij in 1957, samen met enkele

De geschiedenis van

technisch ingenieurs, de Vriendenkring voor Technisch Ingenieurs opgericht, die enkele jaren later aan de basis zal liggen van de VVTI. Begaafd met een scherp verstand bekleedde hij bij Philips een topfunctie. Tot 1968 was hij algemeen voorzitter van de VVTI. De zware taak van het voorzittersschap werd daarna overgenomen door Armand Heene, die als technisch ingenieur bij Ford Genk eveneens een vooraanstaande functie bekleedde. Om reden van beroepsactiviteiten drukte t.ing. Armand Heene in 1972 de wens uit om van zijn taak binnen de VVTI te worden ontlast. Hij ruilde het voorzittersschap voor dat van algemeen secretaris. Op 10 juni 1972 begon Omer François aan een nieuwe ambtstermijn van algemeen voorzitter. Hij was een man van uitzonderlijk formaat, niet alleen voor zijn beroep maar evenzeer van heel wat vrijetijdsactiviteiten. Zijn uitzonderlijke capaciteiten kwamen tot uiting als vendelzwaaier en publicist. Hij schreef niet alleen ontzettend veel bijdragen voor de VVTI over de problematiek van de technisch ingenieurs, hij stond ook bekend als auteur van enkele boeken over de grondbeginselen van de pneumatiek. Sinds 1959 was hij hoofd van de mechanisatiegroep van de afdeling bedrijfsmechanisatie bij Philips Hasselt. Met de talrijke lezingen die hij hield, zijn artikels in technische tijdschriften en door het realiseren van belangrijke technische ontwerpen, genoot hij een grote faam in de industrie- en onderwijskringen. Onder zijn impuls werd eind 1971 het Centrum voor Posttechnisch Hoger Onderwijs van de VVTI opgericht. Op 2 september 1972 kwam hij door een smartelijk verkeersongeval om het leven. T.ing. G. Van Hoof zorgde voor het gebruiksklaar maken van het manuscript van Omer François in verband met fluïdumtechniek. Uit de afscheidsrede van t.ing. Gustaaf Van Wichelen, Beheerder van de VVTI, citeren we : "Beste vriend Omer, …. voor uw inbreng geldt slechts één pasmunt van onze zijde: solidair beloven we u het werk dat u begonnen zijt naar uw voorbeeld met enthousiasme waar het kan, met zelfverloochening waar het moet, verder te zetten …". Onzekerheid zorgde voor terugloop van aantal studenten Het uitblijven van een wettelijk statuut had ook zijn gevolgen voor de belangstelling van de studies van technisch ingenieurs. Onzekerheid is nu eenmaal niet een stimulans voor het instappen in bepaalde studierichtingen. Dat leert althans ook de geschiedenis van de technisch ingenieurs. Sinds men in 1922 van start ging met de studies van technisch ingenieurs kende het aantal nieuwe

Studenten en technisch ingenieurs leveren 20 I.M.-

NOVEMBER 2001

ee

im 10/01 21-10-2001 12:37 Pagina 21

enis van de ingenieur (25)

en

inschrijvingen drie keer een gevoelige daling van het aantal studenten technisch ingenieur. De eerste neerwaartse periode volgde op de wereldcrisis van 1929 en duurde ongeveer tot 1936. Daarna volgde een periode van een stijgende belangstelling voor het technisch hoger onderwijs. Het aantal nieuwe inschrijvingen nam slechts zeer geleidelijk toe. De tweede terugloopperiode begon zich in 1966 af te tekenen. Ze duurde tot 1971. Voor het academiejaar 1966-1967 waren er aan de toenmalige 28 Nederlandstalige scholen voor technisch ingenieur (de twee landbouwscholen niet meegerekend) 5005 studenten ingeschreven. In het academiejaar 1970-1971 was het aantal studenten tot 4380 afgenomen, een vermindering met 625 studenten of 14 %. Tijdens het academiejaar 1972-1973 steeg het aantal studenten opnieuw tot 5029, wat overeenkwam met het peil van zes jaar voordien. Daarna ging het in stijgende lijn. De dalingen worden vaak toegeschreven aan een onzekere toestand. In de jaren dertig vloeide dit voort uit de wereldcrisis.

Nieuwe acties van de studenten (november 1972) In november 1972 hernamen de studenten technisch ingenieurs hun acties om nog maar eens de regering attent te maken op hun eisen tot waardering van hun studies, gelijkwaardigheid van hun graad en diploma, uniforme studieduur en voor maatregelen tot uitbreiding van de plaatsingsmogelijkheden van de technisch ingenieurs. Donderdag 9 november 1972 was er in Brussel een betoging van de Nederlandstalige- en Franstalige studenten. Na een half uur vreedzaam te hebben gemanifesteerd trok een groep studenten naar de Bracopslaan waar olie op het wegdek werd gegoten en tientallen autobanden werden opgestookt. Het verkeer werd daardoor ernstig gehinderd. Op spandoeken en met slogans uitten ze hun ongenoegen tegen de ontwerpen van de ministers Willy Claes en Leon Huzer. Na een meer dan twee uur durend kat en muisspel maakte de brandweer en de politie een einde aan de betoging.

Hoger onderwijs krijgt studietoelagen (1972) In de periode 1966-1972 werd de grote onzekerheid verwekt door de wisselende initiatieven om het statuut van de technisch ingenieurs te regelen. De kaderwet van 1970 op de structuur van het hoger onderwijs bood aan de jongeren meer transparantie in verband met het niveau van de studies. De derde periode die een afname van het aantal nieuwe inschrijvingen – weliswaar nu voor industrieel ingenieurs – liet zien, begon in 1990. In 1989 telde men aan de twaalf Vlaamse industriële hogescholen nog ruim 5.000 nieuwe inschrijvingen. In het academiejaar 1995-1996 was dit aantal reeds gehalveerd. De terugval was in het daarop volgende academiejaar weliswaar gestopt, maar een noemenswaardige toename is sindsdien nog niet in zicht. Evolutie van het aantal Nederlandstalige studenten technisch ingenieur (periode 1965 – 1973)

In het staatsblad van 16 december 1972 verscheen voor het eerst het KB tot vaststelling van de procedure voor het indienen van de aanvragen en van de voorwaarden voor het toekennen van de studietoelagen voor het hoger onderwijs. Het toekennen van studietoelagen voor studenten technisch ingenieurs was één van de actiepunten van de Vereniging van Vlaamse Technisch Ingenieurs (VVTI). Het KB bepaalde dat de kandidaat voor het eerste jaar een studietoelage kon bekomen onder de volgende voorwaarden: ofwel 60 % van de punten gehaald hebben in het laatste jaar van het middelbaar onderwijs; ofwel van het laatste jaar van het middelbaar onderwijs geslaagd zijn voor een centrale examencommissie; ofwel houder zijn van het bekwaamheidsdiploma dat toegang verleent tot het hoger onderwijs.

De studietoelage werd niet toegekend aan iemand die meer dan eenmaal, hetzij eenzelfde studiejaar had overgedaan, een studiejaar van eenzelfde niveau doorlopen had of een studiejaar had overgezeten.

een hardnekkige strijd tegen de molens van Don Quichotte 21

im 10/01 21-10-2001 12:37 Pagina 22

GRAAD EN DIPLOMA

De geschiedenis van

Geen gegradueerden voor het VBO

VVTI had schrik voor een sociaal conflict (1975)

Bij elke poging die de regering ondernam om het technisch hoger onderwijs te herstructureren, dook er ook een standpunt op van de werkgeversorganisaties. Dit was ook het geval bij het indienen van het wetsontwerp 220.

In maart 1974 publiceerde de VVTI een tweede memorandum, waarin ze onder meer stelde dat de industrie alleen behoefte had aan technisch en industrieel ingenieurs. Niemand kon immers volgens de beroepsvereniging bewijzen dat de industrie een nieuw soort ingenieur, met name een industrieel ingenieur, nodig had. Een naamverandering zou alleen maar verwarring scheppen in het binnenen buitenland. Om de problemen van de technisch ingenieurs op te lossen was enkel een wettelijk statuut nodig. Iedere andere oplossing die het laten uitsterven van de technisch ingenieurs in België nastreefde was volgens de VVTI eerder bedoeld om "aan het favoritisme van enkele betrokkenen te voldoen. Dit zou enkel uitmonden in een werkelijk sociaal conflict".

Het Verbond van de Belgische Ondernemingen (VBO) drukte de wens uit om, naast de burgerlijk ingenieur en de technicus uit het hoger secundair onderwijs, alleen het vormingsniveau van industrieel ingenieur te behouden. In geen geval wilde het VBO weten van een tussenniveau, zoals dat voor "industrieel gegradueerde". Het VBO stelde dat de ondernemingen geen behoefte hadden aan gegradueerden. Wel konden deze studies worden overwogen "als een specialisering van de afgestudeerden van het secundair hoger onderwijs met technische oriëntering, hetzij als vorming tot technicus voor de afgestudeerden van het algemeen secundair onderwijs". De geschiedenis leerde het tegendeel. Weliswaar vond het VBO dat de studies van industrieel ingenieur dienden te worden ondergebracht bij het hoger onderwijs van het lange type, zoals voorzien in de Kaderwet van 7 juli 1970. Raymond Pulinckx (1924-2000) was destijds voorzitter en afgevaardigd beheerder van het VBO. De in Brussel geboren unitarist die ten gevolge van de Tweede Wereldoorlog, vroegtijdig zijn studies voor burgerlijk ingenieur diende te stoppen, vertegenwoordigde het patronaat in allerlei officiële instellingen en volgde ooit een vervolmakingscursus in bedrijfsbeheer aan de Colombia University in New York. Hij werd licentiaat in de handels- en financiële wetenschappen aan de Handelshogeschool aan de Schildersstraat te Antwerpen. Van 1958 tot 1961 was hij kabinetschef bij Van der Schueren, de liberale minister van Economische Zaken. Daarna verdween hij samen met zijn minister van het politiek forum. Het verzet van het VBO tegen de graduaatsopleidingen was echter niet naar de zin van Pullinckx zelf. De sinds 1962 joviale en vlotte afgevaardigde beheerder van het VBO, die zelf van eenvoudige afkomst was, was er immers van overtuigd dat er een nood zou ontstaan aan een tussenniveau (graduaat) in het hoger onderwijs: was het "Fingerspitzengefühl" of visie? De geschiedenis leert dat hij gelijk had.

Verwijzend naar de wet van 1933 pleitte de VVTI voor het behoud van de benaming "Technische Hogeschool". Er dienden volgens de beroepsvereniging 12 Technische Hogescholen ingeplant te worden in het hele land en dit voor een negental regio’s. Ze opteerde bovendien voor een uniforme studieduur van 4 jaar.

20 juni 1974: "een bijzondere wet" Het aantal regeringswisselingen was begin der jaren zeventig moeilijk bij te houden. De regel was "een nieuwe lente, een nieuwe regering". Met de regeringen verdwenen ook de wetsontwerpen. Het voorjaar was op dat vlak een vruchtbare periode. In het voorjaar van 1969 verscheen het wetsontwerp 609. Het voorjaar van 1970 zorgde voor het wetsontwerp 616 en in het voorjaar van 1972 werd het wetsontwerp 220 ingediend. Bij de vorming van een nieuwe regering diende men telkens van meetaf aan te beginnen. Om dit te voorkomen werd op 20 juni 1974 een wet gestemd die afwijkingen toeliet op het artikel 1 van de wet van 1 juli 1893 over de gevolgen van de ontbinding van de Wetgevende Kamers voor de vroeger ingediende wetsontwerpen. De oude wet bepaalde immers dat bij de vorming van een nieuwe regering de voordien ingediende wetsontwerpen werden opgeheven. Door de wet van 20 juni 1974 konden 64 vroeger ingediende wetsontwerpen opnieuw gebruikt worden. Dit was onder meer ook het geval voor het wetsontwerp voor het technisch hoger onderwijs houdende de organisatie van de studies van industrieel ingenieur en van gegradueerde. De wet van 20 juni 1974 bepaalde nochtans dat alle amendementen die werden ingediend op de wetsontwerpen vervielen.

Studenten en technisch ingenieurs leveren 22 I.M.-

NOVEMBER 2001

ee

im 10/01 21-10-2001 12:37 Pagina 23

nis van de ingenieur (25)

en

GRAAD EN DIPLOMA

De wet van 1974 werd ondertekend door Eerste Minister Leo Tindemans (CVP) en de minister van Justitie Herman Vanderpoorten (PVV). Concreet betekende dit dat het wetsontwerp 220/1 (van 4 mei 1972) opnieuw in de Kamer werd ingediend. Dit zou leiden tot een nieuwe poging van de regering om de studies van technisch ingenieur wettelijk te regelen.

10 juni 1975: vijfde poging van de regering (wetsontwerp 595) De wet van 1974 liet aan de Commissie van Nationale Opvoeding toe om het wetsontwerp 220/1 opnieuw in behandeling te nemen. Al heel vlug bleek dat het probleem van de rationalisering van de scholen het grootste knelpunt was. Het probleem werd overgeheveld naar een zogenaamde subcommissie die op 11 maart 1975 werd opgericht. Een oplossing voor de rationalisatie kwam in zicht. Alles ging zelfs vrij vlug. Men kwam tot een convergentie van de standpunten tussen de inrichtende machten van de scholen van het rijk, de provincies en gemeenten, van het privé-initiatief, de beroepsverenigingen voor technisch ingenieurs, enz.

dagavond en op zaterdag van 09u00 tot 17u10. Tot de studies leidend tot de graad van bachelor werden alle gediplomeerden van het hoger onderwijs toegelaten, waaronder ook de technisch ingenieurs en de gegradueerden. Voor de voorbereidende proef betaalde men 6.000 BEF. Voor het eigenlijk bachelorprogramma 16.000 BEF. Er bestond ook een mogelijkheid om de graad van master te behalen.

Wetsontwerp 595 werd wet… Op 29 juni 1976 werd het wetsontwerp 595 in de Kamer ingediend. Het zal leiden tot het instellen van de graad van kandidaat industrieel ingenieur en van industrieel ingenieur. In de geschiedenis van de ingenieur luidde het een nieuwe episode in. Daarover handelt de volgende bijdrage.

Ing. Noël Lagast

Op basis van deze overeenkomst diende de regering op 10 juni 1975 een wetsontwerp in dat het nummer 595 kreeg. Het kreeg als titel "wetsontwerp op het technisch hoger onderwijs, houdende organisatie van de studies van industrieel ingenieur en van gegradueerde", dezelfde titel als voor het wetsontwerp 220/1. Met het indienen van het wetsontwerp 595 was de regering sinds 1933 aan haar vijfde poging toe om aan de problematiek van de technisch ingenieurs een oplossing te geven. Opnieuw bestormden de technisch ingenieurs de molens zoals Don Quichotte het voor hen had gedaan.

1975: bachelor voor technisch ingenieurs Geraadpleegde bronnen: Wie dacht dat de bachelor- en mastergraden een uitvinding zijn van deze tijd, in verband met het meer transparant maken van de opleidingen in Europa, heeft het verkeerd voor. Immers in 1975 pakte het Postuniversitair Centrum Limburg van de Universitaire Campus te Diepenbeek reeds uit met opleidingen leidend tot bachelor en master in de wetenschappen van het leefmilieu. Het bachelorprogramma werd voorafgegaan door een voorbereidende proef van 1 trimester. Dit was goed voor 4 credits. Het eigenlijk bachelorprogramma omvatte 3 trimesters van elk 100 uur hoor- en werkcolleges op vrij-

1. Wetsontwerpen, wetsvoorstellen, amendementen in verband met het technisch hoger onderwijs voor de periode 1959 - 1977. 2. Parlementaire Handelingen, periode 1959 - 1977. 3. Kaderinformaties VVTI. 4. Tweede Memorandum voor het statuut van de technisch ingenieurs (VVTI – maart 1975). 5. Advies van het VBO aan het technisch hoger onderwijs en over de opleiding van industrieel ingenieurs (VBO tijdschrift 15.07.1973). 6. Persartikelen – periode 1960-1977.

een hardnekkige strijd tegen de molens van Don Quichotte 23

im 10/01 21-10-2001 12:37 Pagina 24

INGENIEURSCARRIERE

VIK-erevoorzitter gelauwerd Guy Roymans: Emeritus-Eredeken van de Arbeid

In de vorige Ingenieursmededelingen berichtten we reeds dat Lic. Ing. en voorzitter van het VIK-Centrum Zelfstandigen, Johan Vanvolsem, werd onderscheiden tot Eredeken van de Arbeid. Tijdens de feestelijke plechtigheid van het Koninklijk Instituut der Eliten van de Arbeid van België op 30 september jongstleden, deed VIK-erevoorzitter Guy Roymans er nog een schepje bovenop: in de concertzaal van het Koninklijk Conservatorium te Brussel werd Guy door Valère Croes, Voorzitter van het Instituut der Eliten, plechtig gelauwerd tot Emeritus-eredeken in de sector industrieel ingenieur. De receptie nadien werd een feestje onder vrienden. Emeritus is, na Cadet, Laureaat en Eredeken de allerhoogste onderscheiding die het Instituut der Eliten uitreikt. Voluit heet de eerbiedwaardige instelling die het onderzoek doorvoert ‘Het Koninklijk Instituut der Eliten van de Arbeid van België Albert I’. Het Instituut der Eliten organiseert de oproepen voor een bepaalde sector slechts om de vijf jaar. Het Instituut kent de eretitel slechts toe aan mensen met een bijzondere inzet, vakbekwaamheid en verdienste voor hun beroep. De titel wordt slechts toegekend na een nauwkeurige selectie die zowel peilt naar de morele eigenschappen als naar de vakkennis en inzet. Men kan zichzelf niet naar voren schuiven als kandidaat en er is géén automatisch verband tussen de titel van Cadet, Laureaat, Eredeken en Emeritus: het is niet omdat je ooit laureaat bent geweest dat je daarna automatisch de hogere onderscheidingen ontvangt. Het Koninklijk College der Eredekens van de Arbeid fungeert als een ontmoetingsplaats en een informeel adviesorgaan. Gezien zijn zeer uitzonderlijke staat van dienst in allerlei nationale en internationale organisaties is het niet verwonderlijk dat Guy uiteindelijk werd geselecteerd. Ing. Guy Roymans is een verenigingsdier. Afgestudeerd in 1964 aan het HIK te Geel begon hij bij Philips om in 1968 hoofd van de Technische diensten van Wegenbouw Van Gorp te worden. Hij stond in 1964 mee aan de wieg van de VVTI, de vereniging die mee aan de basis ligt van de huidige VIK. Guy is gewezen voorzitter van de commissie Leefmilieu in de VCB. Thans is hij nog lid van de

24 I.M.-

NOVEMBER 2001

commissie Leefmilieu en zetelt in de VCB-werkgroep Opleidingen, voorzitter van het Technologisch Centrum Bouw van de provincie Antwerpen en lid van Tecno-Bouw Kempen, lid van de adviesraad Tecnobouw Kempen en van de begeleidingsgroep Opleiding in de Bouw van de VDAB, gewezen voorzitter van de werkgroep Veiligheid en Milieu van de Kempische Kamer voor Handel en Nijverheid, gewezen ondervoorzitter van de Kontaktgroep Industrie Geel, auteur en redactielid van het "Vademecum voor de Bouw" (Kluwer), gewezen lid van de Hoge Raad Technisch Hoger Onderwijs en van de commissie HOLT van de Vlaamse onderwijsraad, lid van de stuurgroep van de VLOR over het profiel van de industrieel ingenieur, en last but nut least VIK-erevoorzitter en trekpaard van heel wat VIK-initiatieven zoals zijn afvaardiging in ECBP (European Council for Building Professionals), de VIK-Master in Bouwmanagement (samen met De Nayer) waar hij coördinator en docent is en de VIK-opleiding preventie-adviseur (samen met KaHo en Prebes). Guy is een regelmatig congresspreker en publicist. Hij was jaren lid van de beheerraad van RVT. Slechts twee andere ingenieurs kregen die dag dezelfde hoge onderscheiding: Ing. Norbert Joris en Ing. José Knoops. Tijdens de plechtigheid werden nog drie halssnoeren van Eredeken van de Arbeid uitgereikt (onder andere aan VIK-er Johan Vanvolsem), 24 gouden eretekens, 27 zilveren, 38 bronzen en 4 cadetsterren. Onder de andere gelauwerden bevonden zich nog heel wat VIKleden en bestuursleden.

EDW

im 10/01 21-10-2001 12:37 Pagina 25

ACTUEEL

Ingenieurs bieden hun diensten aan 01018: Ing. (Bouwkunde, 1997). Bijkomende opleiding: Europees lasingenieur. Vrij: na opzeg. Talen: N,F,E,D. Ervaring: Europees lasingenieur; controle, toezicht & productie. Verkiest binnenen buitenland. 01019: Ing. (Elektriciteit, 1974). Vrij: onmiddellijk. Talen: N,E,F,D. Ervaring: +- 28 jaar als aankoper-manager in internationaal geörienteerde industriële bedrijven. Belangstelling: aankoop; logistiek. Verkiest Limburg, Vlaams-Brabant, Antwerpen, Kempen, Nederlands Limburg. 01020: Ing. (Chemie, 1989). Vrij: na 6 weken opzeg. Talen: N,F,E,D. Ervaring: technical service; waterbehandeling; industriële reiniging; conservering metalen. Belangstelling: utilities; onderhoud; productie. Verkiest Antwerpen, Oost-Vlaanderen. 01021: Ing. (Elektromechanica, 1980). Vrij: na opzeg. Talen: N,F,E,D. Ervaring: management internationale projecten; management engineering; management onderhoud; management productie; quality assurance; organisatietechnieken. Belangstelling: projectmanagement; leidinggevende, coördinerende functie in engineering of onderhoud; consultancy. Verkiest Limburg, Kempen, Brabant. 01022: Ing. (Elektromechanica, 2001). Vrij: onmiddellijk. Talen: N,F,E,D. Ervaring: vakantiewerk en stage. Belangstelling: automobielsector. 01023: Ing. (Elektromechanica, 1977). Vrij: onmiddellijk. Talen: N,E, noties F,D. Ervaring: bedrijfsleiding; HR; research; projectleiding; drukafwerking; aankoop; internet. Belangstelling: grafische sector (drukkerij-boekbinderij); onderwijs; productie; management. Verkiest Brussel, Antwerpen, Limburg. 01024: Ing. (Elektromechanica, 1992). Bijkomende opleidingen: master in industrieel ondernemingsbeleid, veiligheidsingenieur niveau 1, Europees lasingeneiur (EWE). Vrij: na opzeg. Talen: N,E,F. Ervaring: inspecties bij een erkend organisme in petrochemische- en chemische sector; uitvoeren van inspecties, veiligheidsingenieur en mechanical ingenieur bij een ingenieursbureau. Belangstelling: uitvoeren keuringen; projecten. Verkiest Antwerpen, OostVlaanderen, Kempen. 01025: Ing. (Milieutechnologie, Kernenergie, 2001). Vrij: onmiddellijk. Talen: N,E,F. Ervaring: industriële schoonmaak. Belangstelling: milieu (waterzuivering); medisch; farmacie; energie. Verkiest Limburg (niet noodzakelijk).

Werkgevers die in verbinding wensen te komen met één of meer van deze ingenieurs, kunnen zich wenden tot het VIK-secretariaat, Ann Craane, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel.: 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01. Leden die een dienstaanbieding willen laten opnemen in de ingenieursmededelingen sturen het inschrijvingsformulier (zie achteraan in dit tijdschrift) naar het VIK-secretariaat, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected] Dit is een gratis dienst van uw Vereniging. Maak er gebruik van.

25 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:37 Pagina 26

ACTUEEL Berichten uit de samenleving 50 miljoen om onderzoekers terug naar België te lokken In een recent interview in ‘La dernière Heure’ vertelt regeringscommissaris voor Wetenschapsbeleid Ylieff dat hij Belgische topwetenschappers die in het buitenland werken terug wil halen. De jonge wetenschappers en postdoctorandi vinden de arbeidsomstandigheden in het buitenland aantrekkelijker en blijven voorlopig waar ze zijn. Voor 11 jonge Vlaamse en 9 Waalse topwetenschappers heeft Ylieff in 2002 een potje van 1,25 miljoen Euro klaarstaan. Universiteiten zouden de verloren zonen en dochters aantrekkelijke wetenschappelijke projecten aanbieden. EDW

Soepel toelatingsexamen aan universiteiten: verdubbeling kandidaten ir. – 1/5 vermindering kandidaten Ing. Jongeren die anders voor industrieel zouden studeren wagen dit jaar eerst hun kans als burgerlijk ingenieur. De IWT-departementen aan de hogescholen zien hun inschrijvingen dalen. Sinds dit jaar is het toelatingsexamen ir. versoepeld door de lat te leggen op een zes-uur wiskundeprogramma in de humaniora in plaats van een acht-uur programma. Het ziet er naar uit dat zich zowel aan de KU Leuven als aan de RUG dit jaar dubbel zoveel eerstejaars ir.’s inschrijven. De VIK en Agoria, die al jaren pleiten voor een verhoging van de instroom, vrezen dat er niet méér Ing.’s of ir.’s zullen afstuderen als voorgaande jaren en dat we te maken hebben met een simpele verschuiving van Ing. naar ir. Een variant van het beruchte cascadesysteem in het middelbaar onderwijs. En dan is het is nog maar de vraag of het uiteindelijke slaagpercentage bij kandidaat-ir’s die in dit gemakkelijkere ingangsexamen slaagden even groot zal zijn als vroeger. De voorbije jaren behaalde 75% van de beginnende ir.’s uiteindelijk hun diploma, tegenover slechts 50% van de kandidaat-Ing.’s. EDW

Eerste Bologna-associaties De Karel de Grote Hogeschool, de Hogeschool Antwerpen, de Plantijnhogeschool en de Hogere Zeevaartschool associëren verregaand met RUCA, UFSIA en UIA. Het eerste onderwijsnetwerk heet ‘Associatie Hogescholen en Universiteiten Antwerpen’. De eerste gezamenlijke opening van het academiejaar 2001-2002 vond plaats op 4 oktober. Een paar weken later besliste de raad van beheer van KAHO Sint-Lieven om in de associatie met de KU Leuven te stappen in plaats van in de associatie RU Gent en Arteveldehogeschool. Die twee laatste associëren dan weer met de Hogeschool West-Vlaanderen, de

26 I.M.-

NOVEMBER 2001

Hogeschool Gent en de Mercatorhogeschool. Tijdens de opening van het academiejaar van de KHLIM verwachtte iedereen dat directeur Bollen de associatieknoop zou doorhakken. Bleek echter dat KHLIM nog geen associatie met een universiteit of een andere hogeschool wil aangaan omdat ‘wij wensen te onderhandelen over samenwerking, zonder dit afhankelijk te maken van associëring’, volgens directeur Bollen. Wat meteen het dilemma tussen netloyaliteit en praktische regionale inplanting illustreert. Tijdens de opening van het academiejaar van de KU Leuven ontkende de veel gesolliciteerde rector André Oosterlinck in zijn openingsrede dat zijn universiteit zich zou bezondigen aan associatiedrift, monopolievorming of verzuiling. Toch kreeg de rector flink wat kritiek van studenten die zich afvroegen of ‘mega-netwerken op basis van ideologie wel leiden tot een rationeel onderwijsaanbod’. EDW

Het hemd toch niet nader dan de rok voor KU Leuven Terwijl de Belgische associaties vorm krijgen bouwen sommige universiteiten Bolognagewijs stilaan netwerken over de grenzen heen. Niet alleen nationaal, maar ook internationaal is de KU Leuven gangmaker voor samenwerkingsverbanden waarbij regionale inplanting niet het eerste criterium is. Zo hebben de KU Leuven en de Technische Universiteit Eindhoven een akkoord gesloten over de gemeenschappelijke opleiding en dubbele diplomering van ingenieurs. Vlaamse universiteiten onderling hebben dergelijke akkoorden nog niet weten te realiseren. Ze steken hun energie vooralsnog in de balts met de hogescholen. Voor de as Leuven-Eindhoven gaat het in een eerste fase over ingenieurs elektrotechniek en chemie. De Eindhovense universiteit spant de kroon in elektrotechniek. Eindhoven erkent dat Leuven de top is in chemie. Leuvense studenten kunnen gedurende één jaar de Eindhovense specialisatie volgen en andersom, waarna studenten een diploma krijgen van beide universiteiten. Daarna kunnen ze doctoreren in Eindhoven of Leuven. EDW

Waar zitten de meeste ingenieurs? Le Monde meldt dat Europa beter scoort dan de US in de ingenieursopleidingen: 10,5% van alle Europeanen hebben een ingenieursdiploma tegenover 8%van de Amerikanen. Engeland spant de kroon: daar is 18% van de bevolking ingenieur of gediplomeerde in de wetenschappen is. Daarna komen Frankrijk (16%) Ierland (15,6%)en de Europese Unie (10,5%). België presteert ver onder het gemiddelde van de EU met 5,1%. Alleen Italië en Denemarken scoren nog lager.

im 10/01 21-10-2001 12:37 Pagina 27

ACTUEEL Van opleidingscheques… Na Wallonië pakt ook Vlaanderen uit met opleidingscheques. Vanaf 1 januari 2002 kunnen ondernemingen jaarlijks maximaal 200 opleidingscheques aanvragen van 30 Euro per stuk. Voor elke cheque past de overheid de helft bij. Ondernemingen kunnen met de cheques cursussen kopen bij erkende opleidingsverstrekkers. De Vlaamse regering wil zoveel mogelijk formaliteiten via internet afhandelen. Oorspronkelijk was de regeling alleen toegankelijk voor KMO’s, maar na aandringen van de werkgeversorganisaties werd de regeling uitgebreid naar alle ondernemingen. De opleidingsmarkt is verzadigd met opleidingsverstrekkers die geen enkele vorm van erkenning hebben. Er zal dus erkend worden op basis van een ISO- of Q*For-certificaten. Het VIK-vormingsinstituut heeft al jaren het Q*For-certificaat. Naar opleidingsvakbeurs… Op 9 november houdt de Vereniging van Opleidings- en Vormingsverantwoordelijken haar tweejaarlijkse VOV-vak-

beurs. Er zijn geen stands te zien. Opleiders geven er 110 presentaties van maximum 35 minuten over hun aanbod. Er is wel een E-Learning Village waar opleidingssoftware en internettoepassingen worden getoond. Plaats: Agoria-gebouwen te Berchem.

en opleidingsbeding Sommige arbeidsovereenkomsten bevatten een opleidingsbeding. Het is een clausule die bepaalt dat een werknemer gedurende een periode na het volgen van een opleiding op kosten van het bedrijf niet van werkgever mag veranderen, op straffe van het terugbetalen van de opleidingskosten. Bedoeling van dergelijke ontradende clausules is om - vooral de nieuwkomers - een tijd te binden aan het bedrijf. Echter, als het erop aankwam erkenden arbeidsrechters dergelijke clausules bijna nooit. En het bedrijf dat de opgeleide werknemer wilde overnemen had ook een argument als het stelde dat het eerste bedrijf haar die werknemer niet gunde en zodoende de concurrentie vervalste. Het laat zich aanzien dat na de invoering van opleidingscheques dergelijke bedingen nog minder effect zullen sorteren.

VIZL, 85 jaar De Vereniging van Ingenieurs in ZuidLimburg, de VIZL, bestaat dit jaar 85 jaar. Opgericht als regionaal platvorm voor ingenieurs in het meest zuidelijk deel van Nederland, is de VIZL nog steeds een ontmoetingsplaats voor ingenieurs die wonen en werken in Limburg. Contacten met het landelijke KIvI, het Koninklijk Instituut van Ingenieurs, zijn door de jaren heen steeds onderhouden.

Onderdeel van de jubileumviering is een informatief symposium dat gehouden zal worden op donderdag 15 november 2001 in Congrescentrum Rolduc te Kerkrade. De titel is "ICT in uw dagelijks leven, een toekomstvisie". Tijdens het symposium schetsen gerenommeerde sprekers een beeld van ons dagelijks leven zoals dat er in 2020 uit zou kunnen zien, onder invloed van ICT. Eventueel geïnteres-

seerden kunnen contact opnemen met onderstaand adres. Het programma van de dag en het inschrijfformulier zal u op verzoek worden toegestuurd. De kosten, inclusief buffet, bedragen 125 Hfl per persoon. Inlichtingen en inschrijvingen: symposiumcommissie VIZL, p/a Unostraat 2, NL-6336 BT Hulsberg, tel. 0031 45 405 21 36.

Expectra-Awards 2000 geldprijzen en VIK-opleidingscheques Tijdens de zomermaanden organiseerde Expectra de actie Jobnavigator. Expectra, gespecialiseerd in studieen projektwerk en de werving en selectie van hoger opgeleiden voor IT, Engineering, Finance en Managementfuncties, richt zich hiermee naar pas afgestudeerden. De student kon zich individueel laten screenen op kennis en persoonlijk-

heid. Daarnaast werden ook de carrièreverwachtingen en mogelijkheden bekeken. De deelnemers konden daarbij nog een prijs winnen ook: een opleidingscheque VIK van 10.000 fr of een iPaq. Ondertussen zijn de winnaars gekend. Ze krijgen hun prijs overhandigd tijdens de uitreiking van de Expectra Awards op 24 november 2001 te Lillo.

'Expectra Awards' richt zich tot pas afgestudeerde industrieel ingenieurs uit de regio Antwerpen. Vier hogescholen vaardigen elk twee kandidaten af. Zij verdedigen voor een jury bestaande uit academici en leidinggevenden uit de industrie hun eindwerk. De deelnemers ontvangen elk een prijs ten bedrage van 10.000 Bef. De winnaar krijgt daarbovenop een prijs van 40.000 Bef. Meer hierover in volgende IM’s.

27 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:39 Pagina 28

INGENIEUR EN VORMING

Cursusoverzicht najaar 2001 vanaf november 2001 TECHNOLOGIE Bouwkunde Bouwgebreken Veiligheidspreventie voor architecten/ ontwerpers Grondmechanica en funderingstechnieken

2N*A

15.11

5A*G 6A*G

15.11 15.11

3A*A

06.12

3N*A

05.12

4V*A

17.11

5D*A

29.11

Elektriciteit- Elektronica Aardingssystemen (TT,TN,IT) in industriële elektrische installaties

Kunststoffen Vezelextrusie

Mechanica Pompen Productiviteit door een beter verspaningsproces

Meet- en regeltechniek Meet- en regeltechniek in de praktijk

3N2D*G 14.11

Scheikunde Stabiliteit van dispersies

6V*A

17.11

2D*A 2N*A

11.12 16.11

Voeding Cleaning in Place (CIP) Verpakking van voedsel


BEDRIJFSKUNDE

28 I.M.-

NOVEMBER 2001

België-Belgique P.B. Hasselt 1- 3°afd.

S TUDIEGIDS P ERMANENTE V ORMING

FMEA (Failure Mode and Effects Analysis)

2A*A

05.12

3A*A

29.11

4N*A

22.11

1N*A

26.11

12/403

Beheer van gebouwen Gezonde gebouwen

Kwaliteit Het EFQM business excellence model TECHNOLOGIE

VORMINGSPROGRAMMA

NAJAAR 2001

Milieu

BEDRIJFSKUNDE

INFORMATICA & COMMUNICATIETECHNOLOGIE

Regenwatergebruik: omdat drinkwater een schaars goed is ...

SOCIALE EN PERSOONLIJKE VAARDIGHEDEN

MANAGEMENT

Adreswijzigingen: VIK, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem

Jaargang 39 • Extra editie - september 2001 Verschijnt niet in juli en augustus Afgiftekantoor Hasselt 1

w w w. v i k . b e

im 10/01 21-10-2001 12:39 Pagina 29

EMAS/ISO 14001 Milieuzorg ook uw zorg ?...! De interne milieu-audit Turbiditeit: meting van helder tot troebel water

Human Resources 2D*A 1D*A

20.11 11.12

1D*A

14.11

Implementeren van een computerondersteund onderhoudsbeheer 1D*A Total Productive Maintenance 2D*A Maintenance Engineering 3D*A

14.11 07.12 21.11

Onderhoud

Werken met mensen

4D*B

20.11

SOCIALE EN PERSOONLIJKE VAARDIGHEDEN Communicatie De winnende presentatie Train the Trainer

1D*A 2D*A

12.12 16.11

2D*A 2D*A

06.12 28.11

4A*A 3D*A

27.11 07.12

2NA*A

07.12

1N*A 22N*A

14.11 26.11

Persoonlijke Effectiviteit

Projecting Projectbeheersing en projectmatig werken Projectbeheersing en projectmatig werken Projectbeheersing en projectmatig werken MS project als bedrijfstool

4D*A 4D*A 4D*A 1D*A

14.11 17.11 27.11 17.12

Invloed uitoefenen door persoonlijke kracht Tijdsbeheer

Team Team Management Omgaan met groepsdynamiek

Veiligheid ADR in de praktijk Veiligheidsmanagement voor leidinggevenden Riskmanagement

2D*A 1D*A 1D*A

21.11 07.12 30.11

INFORMATICA & COMMUNICATIE TECHNOLOGIE

Verkoop Inkooponderhandeling Commercieel denken en handelen van binnendiensten De verkoop in al zijn facetten

Netwerken & telecommunicatie TCP/IP hands on VOIP in 2 avonden

4D*A 2A*A

17.11 11.12

PC-Trainingen Acces & het web Professionele Access oplossingen Database programmatie met Visual Basic (for applications) AutoCAD voor gevorderden Access voor gevorderden Visual C++ Basisopleiding Mechanical Desktop 3D Modelling

3D*A 3D*A 3D*A 5A*A 2D*A 8A*A 4D*A 4A*G

06.12 11.01 07.12 21.11 22.11 22.11 19.11 08.01

Algemeen 3D*A 1D*A

03.12 30.11

2D*A

04.12

2D*A

13.11

Bedrijfsvoering Technieken voor succesvolle bedrijfsvoering

Financieel Basis in het balanslezen

29.11.01:

Brandveiligheid en kunststoffen, Antwerpen

14.03.02:

Metalen vervangen Antwerpen

21.03.02:

Profibus or Fieldbus Foundation – How to network our installation", Antwerpen

door

kunststoffen,

LEGENDE A = avond (19u00 tot 22u00) N = namiddag (verschillend per cursus) D = dag (09u00 tot 17u00)

MANAGEMENT

Workshop "Industrial Engineering" Fraudepreventie voor de KMO

SYMPOSIA

*A = Antwerpen; *G = Gent; *B = Brussel Meer informatie over ons opleidingsprogramma kan men vinden op de VIK-website: http://www.vik.be of in de Gids Permanente Vorming najaar 2001. Contact: VIK-secretariaat, Noël Aelbrecht, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel. 03 259 11 05, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected]

28 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:39 Pagina 30


Master in Internet en WebDevelopment in samenwerking met de Katholieke Hogeschool Kempen

Een kwaliteitsgerichte opleiding Professionele computerinfrastuctuur Lesgevers uit industriële en academische middens Praktijkgerichte opleiding Internet en multimedia ondersteuning Een greep uit het aanbod Design & lay-out, beeld & geluid, HTML & JavaScript, XML, XSL, XHTML, Dreamweaver, Fireworks, Flash, UltraDev, ASP, PHP, SQL, Windows 2000 (XP), Linux, WAP, E-commerce... Doelgroep en toelatingsvoorwaarden Het programma richt zich enerzijds tot ervaren informatici, webdesigners die zich willen bekwamen in webprogrammatie en anderzijds tot ervaren informatici die vanuit hun specifieke vakkennis en ervaring een breder overzicht wensen om hun activiteiten te verruimen. Basiskennis in programmatie is voor deze langlopende cursus vereist. Het certificaat wordt verleend op grond van het resultaat van een website die de cursisten moeten ontwerpen.

Organisatie: de Vlaamse Ingenieurskamer (VIK) i.s.m. de Katholieke Hogeschool Kempen Aanvang: januari 2002 Wanneer: op dinsdagavond en zaterdagvoormiddag Einde: december 2002 Plaats: Katholieke Hogeschool Kempen, Geel Prijs (excl. BTW): 3.098,67 € (125.000 BEF) voor leden VIK/NIRIA/EYE; 3.470,51 € (140.000 BEF) voor niet-leden. Cursusteksten en verfrissingen inbegrepen. Het aantal deelnemers is beperkt tot 35. Voor inlichtingen en inschrijvingen kan men zich in verbinding stellen met Ria Brughmans, tel. 03-259 11 06, e-mail: [email protected]

30 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:39 Pagina 31


Aanvullende vorming milieucoördinator U i t r e i k i n g d i p l o m a ’s

Ing. Ludo De Ridder, voorzitter van de programmacommissie milieucoördinator, en ir. Willy Asselman, directeur De Nayer Instituut, reikten op 5 oktober jongstleden tijdens een smakelijke avond de diploma’s voor de aanvullende vorming milieucoördinator uit. De opleiding wordt georganiseerd door de VIK, in samenwerking met het De Nayer Instituut. Het decreet "Bedrijfsinterne milieuzorg" en "Vlarem II" regelen een milieuzorgsysteem voor bedrijven. Een van de verplichtingen voor een aantal van de bedrijven, afhankelijk van klasse-indeling of vergunning, was de aanstelling van een milieucoördinator. Deze heeft belangrijke wettelijke verplichtingen. Ingenieur Ludo De Ridder benadrukte in zijn gelegenheidstoespraak dat juridisch gezien de uiteindelijke milieuverantwoordelijkheid, net als alle andere verantwoordelijkheden, in de eerste plaats bij de bedrijfsleider ligt. Daarnaast is het ook zo dat niet alleen de steun van de bedrijfsleider nodig is om bedrijfsinterne milieuzorg te realiseren, maar ook de medewerking van collega’s op de werkvloer. Ing. De Ridder schetste het profiel van de milieucoördinator: iemand die zowel technisch als juridisch onderlegd is en zicht heeft op de ontwikkeling van de bedrijfssector waarin hij/zij werkt. Bovendien dient de milieucoördinator zeer goede communicatieve vaardigheden te bezitten en moet hij een netwerk opbouwen met zowel overheid als collega’s. De getuigschriften gingen naar

milieucoördinator type A: eerste laureaat, met grote onderscheiding: Wim Wouters; met grote onderscheiding: Raf Boterdaele. Verder ontvingen Marjolijn Empsten, Hans Van der Hallen, Christina Trullemans, Stefan Embregts, Dirk Wellens, Roel Schrooyen, Wim Van Reusel, Wilfried Verhaegen, Jan Burm, Patrick Van Houtte en Wim Luyckx een getuigschrift.

Milieucoördinator type B: eerste laureaat, met onderscheiding: Albert Verspecht; met onderscheiding: Geert Merckx en Marc De Volder.

Ze krijgen allemaal hun registratie als intern of erkenning als extern milieucoördinator via Aminal.

31 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:39 Pagina 32


Masters in Bouwmanagement Op maat van de sectorbehoefte Op 22 september jl. werden tijdens een academische zitting de diploma’s van de Master in Bouwmanagement 2000-2001 uitgereikt

(huidig voorzitter VCB) en ir. Rob Lenaers (voorzitter Beleidsraad en oud-voorzitter VCB) de diploma’s uit. Drie laureaten hebben zich bijzonder onderscheiden.

Voor deze 7e promotie waren er 28 geslaagden. Het Master in Bouwmanagementprogramma (MBM) wordt georganiseerd door de VIK en de Vlaamse Confederatie Bouw, samen met het De Nayer- en het SintLucasinstituut. VIK-erevoorzitter Ing. Guy Roymans, programmadirecteur van de MBM reikte, samen met Ing. Leo Vaessen

Eerste laureaat was Yourie De Meulemeester van de firma Smet Tunnelling die met grote onderscheiding slaagde. Firma Van Roey schonk de laureaat een superprofessionele computer. Tweede laureaat was Anka Davids van Algemeen Bouwbedrijf Vaessen (eveneens grote onderscheiding) en derde laureaat Rikkert Leemans van de firma Willemen General Contractor. Het academiejaar 2001-2002 werd meteen geopend, waarna een jazzreceptie volgde. Na een gesmaakt diner met afgestudeerden, organisatoren en genodigden werd de feestelijke dag afgesloten. De VIK heeft voor de 8e promotie reeds 30 inschrijvingen. Hieruit blijkt dat de MBM nauw aansluit bij de reële behoeften van de bedrijven.

De VLAAMSE INGENIEURSKAMER organiseert in samenwerking met ADECON Consultancy nogmaals een reeks van drie seminaries

PROJECTBEHEERSING en PROJECTMATIG WERKEN Hoe een project structureren, beheersen en beheren, en hoe problemen oplossen door projectmatig te werken. Te Antwerpen: 1: op 27 en 29 nov., 11 en 13 dec. (09u30 tot 17u30). 2: op 14 en 21 nov., 5 en 12 dec. (09u30 tot 17u30); 3: op 17 en 24 nov., 8 en 15 dec. (09u00 tot 16u30) Panacheren is, mits afspraak, mogelijk. Prijs (excl. BTW): 39.856 BEF (988 EURO) voor leden; 42.276 BEF (1048 EURO) voor niet-leden.

Een unieke methodologie gebaseerd op een rijke ervaring LAAT DEZE KANS NIET VOORBIJGAAN MAAK EEN SPRONG VAN VELE JAREN ERVARING Tel. 03 259 11 00 Fax: 03 259 11 01

32 I.M.-

NOVEMBER 2001

SCHRIJF NU IN OF VRAAG MEER INFORMATIE! BEPERKT AANTAL DEELNEMERS

Tel. 03 383 65 86 Fax: 03 384 30 09

im 10/01 21-10-2001 12:39 Pagina 33

STUDIEGROEPEN ONDERHOUD Lezing: "Preventief onderhoud, olieanalyses, filters en samenwerken met mensen" dinsdag 27 november 2001

De doelstelling is uiteraard het opzetten van een machinepark met "zero-defects". Het streven ernaar is nobel, maar de perfectie is niet van deze wereld. De manier waarop men zero-defects probeert te realiseren is voor iedereen anders omdat budgetten, mensen en omstandigheden verschillend zijn. Echter, de technieken zijn beperkt. Daarom is het het uitwisselen van ervaringen belangrijk. Dat willen we dan ook doen tijdens deze lezing.

PRAKTISCH Programma: Een overzicht van de theoretische grondslagen van het preventief onderhoud, ondersteund met praktische voorbeelden en concrete toepassingsmogelijkheden. We bespreken :

De verschillende filtertechnieken die worden toegepast in hydraulische systemen. De soorten olieanalyses en hun toepassingsgebied. De opleiding en de samenwerking met de onderhoudstechniekers. Een voorbeeld van een eenvoudig en goedkoop informatiesysteem met historieken en periodieke acties.

Plaats: Katholieke Hogeschool Kempen, Kleinhoefstraat 4, Geel Datum: dinsdag 27 november 2001 om 19u30 Spreker: Ing. Bart Smets, Filter-Technics Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 7,44 € (300 BEF) Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

VOEDING Lezing: "De Belgische Voedingsindustrie, 2 jaar na de dioxine-crisis" donderdag 29 november 2001 PRAKTISCH 19u30: Lezing: Het Federale Agentschap voor Voedselveiligheid: structuren, opdrachten en actiepunten, door de heer Guy Temmerman (Directeur bij het Federale Agentschap voor Voedselveiligheid) 20u45: Lezing: "Heeft de Belgische Voedingsindustrie de dioxine-crisis reeds verteerd?" door de heer Chris Moris (Directeur-Generaal bij FEVIA, Federatie van de Voedingsnijverheid)

Wat waren de gevolgen van de dioxine-crisis op economisch vlak voor de voedingsindustrie: impact op omzet, winst, werkgelegenheid, imagoverlies, … Hoe goed heeft de voedingsindustrie zich hersteld van de dioxine-crisis? Zijn de oude markten opnieuw veroverd? Hoe is het met het klantenvertrouwen (vooral dan de buitenlandse klanten, vb. Japan) gesteld? Welke actiepunten zijn ondernomen om dezelfde of toekomstige problemen te voorkomen? Wat waren de gevolgen voor de schatkist, ...?

De lezing wordt afgesloten met een drink.

33 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:39 Pagina 34

STUDIEGROEPEN KUNSTSTOFFEN Plaats: AVEVE, Leuven Datum: donderdag 29 november 2001 om 19u30 stipt. Sprekers: de heer Guy Temmerman (Directeur bij het Federale Agentschap voor Voedselveiligheid) en de heer Chris Moris (Directeur-Generaal bij FEVIA, Federatie van de Voedingsnijverheid) Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 7,44 € (300 BEF) Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

R E G E LT E C H N I E K Krachtige informatiesystemen zijn de ruggengraat van onze moderne technologische maatschappij. Een storing of uitval in dergelijk systeem kan verstrekkende gevolgen hebben. De oorzaken van de storing kunnen veelsoortig zijn, maar elektromagnetische interferenties zijn zonder twijfel de belangrijkste. Op 1 januari 1996 traden de "Voorschriften voor de elektromagnetische compatibiliteit van toestellen (EMC)" in werking. Ze bevatten maatregelen voor de probleemloze werking van elektrische en elektronische systemen. Ontwerpers en studiebureaus worden geconfronteerd met de vraag alleen nog EMC-geörienteerde ontwerpen volgens deze voorschriften te ontwikkelen. Een onderdeel van de EMC is de bliksem- en overspanningsbeveiliging van elektrische en elektronische systemen. De huidige stand van de techniek laat toe om dergelijke systemen effectief te beveiligen tegen de schadelijke

Studieavond: "Overspanningbeveiliging op Ex-zone" Bliksembeveiliging invloeden van bliksemontladingen en overspanningen van diverse oorsprong. De juiste componenten uit de DEHN Red/Line en Yellow/Line kiezen is belangrijk. Ze op de juiste plaats en wijze installeren evenzeer. Op deze infoavond wordt u ingewijd in de wereld van de bliksem- en overspanningsbeveiliging. Na een theoretische inleiding volgen praktische tips en installatieregels. Zo worden beveiligingen voor gebruik in intrinsiek veilige stroomkringen van een Ex-installatie onder de loep genomen. De studieavond handelt over beveiligingen kantoor-, industriële en explotatie-installaties.

PRAKTISCH Plaats: Karel De Grote Hogeschool, Salesianenlaan 30, Hoboken Datum: donderdag 15 november 2001 om 19u30 Organisatie: Studiegroep Regeltechniek, i.s.m. de Studiegroep Elektriciteit Spreker: Ing. Bart Demol, Stagobel Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 7,44 € (300 BEF) Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Documentatie en natje en droogje worden aangeboden door Stagobel elektro.

34 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:39 Pagina 35

STUDIEGROEPEN TECHNISCH COMMERCIEEL Lezing: "Volle vermogen"

CARL VAN DE VELDE

Vision + Action = Power

Is in België een gerenommeerde trainer op het gebied van motivatie en de psychologie van topprestaties. Hij is befaamd voor zijn gaven om personen en organisaties te coachen naar meetbare topprestaties.

Tijdens dit seminarie ontdek je welke bronnen je kan aanboren om het beste uit jezelf te halen. Een spetterende avond TechnischCommercieel waarbij je leert:

Meer potentieel bij je zelf los te maken Hoe je stemming je gedrag stuurt Hoe je meer energie ontwikkelt Waarom een duidelijk doel belangrijk is Hoe je effectiever en productiever wordt

Mensen die op zoek zijn naar verbetering in zichzelf en openstaan voor het fenomeen "succes" behoren tot zijn publiek. Carl’s stijl van presenteren is meeslepend, dynamisch en bovendien maakt hij leren tot een plezier. Carl Van de Velde is een veelgevraagd gastspreker en geeft seminars tot ver over de landsgrenzen. De media besteedden al ruime aandacht aan Carl en zijn seminars.

Carl Van de Velde verzorgt geen saaie lezing, maar brengt een wervelende P.E.P. (Personal Empowerment Program) show vol humor, pakkende metaforen en onmiddellijk bruikbare inzichten, technieken en vaardigheden. Deze krachtige mix van opleiding, motivatie en entertainment wordt een beleving die je wellicht nooit zal vergeten!

PRAKTISCH Plaats: Hotel Mercure, Desguinlei, Antwerpen Datum: dinsdag 27 november 2001 om 20u00 Spreker: Carl Van De Velde Kosten voor inschrijving: 7,44 € (300 BEF) voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 12,39 € (500 BEF) Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

AGENDA BIJEENKOMSTEN Studiegroep Bouwkunde

Studiegroep Haventechnologie

28 november 2001: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 30 januari 2002: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 27 februari 2002: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 27 maart 2002: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 24 april 2002: Kernvergadering, VIK-huis Wommelgem, 20u00 29 mei 2002: Kernvergadering, VIK-huis Wommelgem, 20u00 26 mei 2002: Kernvergadering, VIK-huis Wommelgem, 20u00

13 december 2001: Lezing: "Terminalvoertuigen en hun aandrijvingen, recente ontwikkelingen", Schipperswelzijn, Antwerpen, 20u00

Studiegroep Kunststoffen 29 november 2001: Symposium: "Brandveiligheid en Kunststoffen", Edegem, 08u30 14 maart 2002: Symposium: "Metalen vervangen door kunststoffen", Antwerpen 11 december 2001: Avondlezing "schroeven en cylinders", VIK-huis Wommelgem, 20u00

35 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:39 Pagina 36

STUDIEGROEPEN AGENDA BIJEENKOMSTEN Studiegroep Milieu 14 november 2001: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 19u30 12 december 2001: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 19u30

Studiegroep Onderhoud 26 november 2001: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 27 november 2001: Lezing "Predictief Onderhoud: olieanalyse", KHKempen, Geel, 19u30 28 januari 2002: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 25 maart 2002: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 27 mei 2002: Kernvergadering, VIK-huis Wommelgem, 20u00

Studiegroep Pijpleidingen 15 november 2001: Pijpleidingen en Ondersteuningen, VIK-huis Wommelgem, 20u00

Studiegroep Regeltechniek 15 november 2001: Avondlezing: "Bliksembeveiliging", Karel de Grote Hogeschool, Hoboken, 19u30 4 december 2001: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 6 november 2001: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 4 december 2001: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 8 januari 2002: Kernvergadering, VIK-huis Wommelgem, 20u00 5 februari 2002: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 5 maart 2002: Kernvergadering, VIK-huis Wommelgem, 20u00 21 maart 2002: Symposium: "Profibus or Fieldbus Foundation – How to network your installation", Antwerpen 2 april 2002: Kernvergadering, VIK-huis Wommelgem, 20u00 7 mei 2002: Kernvergadering, VIK-huis Wommelgem, 20u00 4 juni 2002: Kernvergadering, VIK-huis Wommelgem, 20u00

36 I.M.-

NOVEMBER 2001

Studiegroep TechnischCommercieel 27 november 2001: Avondlezing: "Vision + Action = Power", Hotel Mercure, Antwerpen, 20u00 29 januari 2002: Avondlezing, Hotel Mercure, Antwerpen, 20u00 26 februari 2002: Avondlezing, Hotel Mercure, Antwerpen, 20u00 26 maart 2002: Avondlezing, Hotel Mercure, Antwerpen, 20u00 30 april 2002: Avondlezing, Hotel Mercure, Antwerpen, 20u00 28 mei 2002: Afsluitende activiteit

Studiegroep Veiligheid 19 november 2001: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 29 november 2001: Studiedag: "Brandveiligheid en Kunststoffen", 08u30 17 december 2001: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 21 januari 2002: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 18 februari 2002: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 18 maart 2002: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 15 april 2002: Kernvergadering, VIK-huis Wommelgem, 20u00 27 mei 2002: Kernvergadering, VIK-huis Wommelgem, 20u00 17 juni 2002: Kernvergadering, VIK-huis Wommelgem, 20u00

Studiegroep Voeding 29 november 2001: Avondlezing: "De Belgische Voedingsindustrie, 2 jaar na de dioxine-crisis", VIK-huis Wommelgem, 20u00

Voor inlichtingen en inschrijven: VIK-secretariaat, Katrien Van Vosselen, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel. 03 259 11 07, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected].

im 10/01 21-10-2001 12:40 Pagina 37

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN LIMBURG

LEZING: "ALTERNATIEVE ENERGIE" dinsdag 13 november 2001 Alternatieve energie In deze tijd, waarin de milieuproblematiek een permanent hot item is, wordt ruim aandacht besteed aan het beperken van de CO2-uitstoot, zelfs al lijkt de Amerikaanse president alle afspraken hieromtrent aan zijn laars te willen lappen. Het beperken van het verbruik van fossiele brandstoffen is hiervoor één middel, het opwekken van duurzame en groene energie een ander. Meer en meer wordt de productie van groene stroom door de overheden gestimuleerd en beloond. Door het geven van extra (financiële) stimulansen wordt de vraag naar groene energie alsmaar groter. Interelectra is op dit vlak al jaren bezig met projecten allerhande: het meest gekende voorbeeld is de uitbating van het eerste windturbinepark in Zeebrugge, dat model stond voor windenergieprojecten in België en het buitenland. Maar ook op het vlak van Warmtekrachtkoppeling, waterkracht en energiewinning uit biogas heeft Interelectra ervaring.

De vrijmaking van de energiemarkt De Europese regelgeving bepaalt dat ook in de energiesector alle monopolies moeten doorbroken worden. Klanten, groot en klein, moeten de vrije keuze hebben bij wie ze hun energie willen kopen. In vele Europese landen is deze liberalisering al jaren een feit, in ons land wordt nu in een snel tempo de hele energiesector omgewoeld en aangepast aan de wetgeving die de vrijmaking van de klant mogelijk maakt. Uiterlijk in 2003 moeten alle klanten vrij zijn. Samen met Luminus, een nieuw commercieel bedrijf dat zich bezighoudt met de verkoop van energie, bereidt Interelectra zich voor om het hele proces in goede banen te leiden. In de toekomst zal Interelectra een zuiver netwerkbedrijf worden. De klanten worden, naarmate ze door de wetgever vrijgemaakt worden, overgedragen naar Luminus.

PRAKTISCH Plaats: Interelectra, gebouw R, Gouverneur Verwilghensingel, Hasselt Datum: dinsdag 13 november 2001 om 19u30 Kosten voor deelneming: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 300 BEF Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Het aantal deelnemers is beperkt tot 30 personen.

TONEEL: "EEN AAN WAARHEID GRENZENDE WAARSCHIJNLIJKHEID" Een docu-drama gebracht door het Hasselts Toneel Bij de eerste benadering van het stuk bekruipt u een gevoel van onbehagen. Onze zekerheden, ons blind geloof in eerlijkheid, rechtvaardigheid en democratische waarden worden op de helling gezet. Leeft er in dit landje een onderstroom van machtswellustelingen, die naar eigen wetten leven, boven staat en gerecht, en er tegelijk deel van uitmaken? Is er een verband tussen terroristische aanslagen, koelbloedige moorden, ondermijning van justitie,

doofpotoperaties, machtige wapenlobby’s en diegenen die deze excessen moeten beteugelen? Simpel gesteld worden onze instellingen bedreigd door rechtse agitatoren die nu reeds een staat in de staat hebben gecreëerd. Zuid-Amerikaans despotisme dat drijft op geweld en afschrikking. Geef het volk een gevoel van lijfelijke vrees zodat het gaat roepen om een sterke hand die dit geweld kan keren. Het doel heiligt nog maar eens de middelen, nazistische toestanden herhalen zich? Het is toneel, maar toch? Nu men het dossier van de bende van Nijvel definitief gaat sluiten zonder dat er ooit enige echte klare wijn werd geschonken, blijft dit stuk pijnlijk actueel.

37 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:40 Pagina 38

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN LIMBURG

PRAKTISCH Plaats: Het Hasselts Toneel, zaal Centrum, Hollandsveldlaan 32, Hasselt Datum: zaterdag 15 december 2001 om 20u00 Kosten voor deelneming: 280 BEF per persoon. Bedrag, voor 05.12.01, te betalen op rek.nr. 451-852785134 van de VIK-Afdeling Limburg te 3500 Hasselt, met de vermelding "toneel 15.12.01". Eerst telefonisch inschrijven, daarna pas de betaling doen. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Wij reserveerden 20 plaatsen. Vlug inschrijven is dus de boodschap!

ACTIVITEITENKALENDER 2001 - 2002 11.12.2001:

Bezoek Cristal Alken, Alken

15.12.2001:

Toneelvoorstelling "Een aan waarheid grenzende waarschijnlijkheid" door het Hasselts Toneel, Hasselt

12.01.2002:

Nieuwjaarsreceptie en uitreiking Paul Donnersprijs, Bilzen, Alden Biesen

29.01.2002:

Bezoek aan Radson, Zonhoven

12.02.2002:

Voordracht: "De nieuwe politiestructuur"

14.03.2002:

Bezoek aan SKF, Tongeren

23.03.2002:

Algemene Ledenvergadering, Lummen

31.03.-13.04.2002:

LIMBURG

14-daagse rondreis "Alle hoogtepunten van China"

25.04.2002:

Voordracht "E-Learning", Diepenbeek

30.04.2002:

Bezoek Marmorith

07.05.2002:

Voordracht: "VRT: interactieve TV"

30.06.2002:

Fiets- en wandeldag, Diepenbeek

Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling Limburg, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Ann Craane, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel.: 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected]. Ing. Chris Ribus, secretaris van de VIK-Afdeling Limburg, is tevens het aanspreekpunt voor de Regio Limburg. U kan ook steeds bij hem terecht met uw vragen. Zijn adres: Deurnestraat 102, 3583 Beringen, tel. en fax: 013 67 85 11, e-mail: [email protected]

38 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:40 Pagina 39

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN LEUVEN - HAGELAND

BEZOEK HANNOVERMESSE Van 19 tot 21 april 2002

De VIK-Afdeling Leuven–Hageland gaat van 19.04.02 tot en met 21.04.02 naar de Hannovermesse. De Hannovermesse is een beurs die elke ingenieur wel zal kennen en daarom bieden we onze leden een weekend aan om deze beurs te bezoeken. Dit bezoek wordt bovendien gekoppeld aan een toeristisch programma in Hannover.

Volgende onderwerpen zullen aan bod komen: Factory Automation Industrial IT & Software Micro Technology Surface Technology Research & Technology Motion, Drive & Automation Compressed Air Technology, Factory Equipment & Tools

We vertrekken met een autocar vrijdagmorgen 19.04.02 om 11u30 uur in Leuven (Martelarenplein aan het station). Thuiskomst op zondagavond 21.04.02 rond 21u30. PROGRAMMA 19.04.02: vertrek om 11u30 in Leuven met autocar. Aankomst voorzien rond 19u30. We logeren in het Berghotel Wolfshagen. Na het inchecken: avondmaal. 20.04.02: na het ontbijt vertrekken we naar de Hannovermesse. Omstreeks 18u00 keren we terug naar het hotel. Nadien gaan we eten in de stad. 21.04.02: na het ontbijt checken we uit. Nadien volgt een toeristisch programma in Hannover, waarbij we de Herrenhäuser Gärten, de beroemdste bezienswaardigheid van Hannover, zullen bezoeken. Nadien lunch. Vertrek in Hannover is voorzien om 13u30 - thuiskomst omstreeks 21u30. Reissom per persoon 183,44 € (7.400 BEF) per persoon in tweepersoonskamer; toeslag voor éénpersoonskamer bedraagt 42,14 € (1.700 BEF) per persoon. Deze reissom werd berekend op minimum 20 en maximum 30 deelnemers.

Inbegrepen Busreis van Leuven naar Hannover heen en terug. Alle verplaatsingen in Duitsland. Verblijf in hotel (halfpension). Alle toegangsgelden. Duitstalige gids tijdens het toeristisch programma. BTW Een korting werd mogelijk gemaakt dank zij sponsoring door Tyco Electronics. Niet inbegrepen Persoonlijke uitgaven Maaltijden buiten halfpension Fooien Inschrijving Leden van de VIK die wensen deel te nemen aan dit weekend, kunnen inschrijven op het VIK-secretariaat, Ann Craane, en betalen bovenvermelde bedragen op rekeningnummer 431-06447591-86 van de VIK-Afdeling Leuven–Hageland, met vermelding van naam en "Hannovermesse met … personen in …-persoonskamer". Voor verdere informatie: met Ing. Bart Van Orshoven, Vlasselaar 10, 3221 Nieuwrode, tel. 016 58 24 70 (na 19u00); e-mail: [email protected] Deze reis werd mede mogelijk gemaakt door medewerking van Tyco Electronics

39 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:40 Pagina 40


KERSTMARKT AKEN 16 december 2001 De VIK-Afdeling Leuven-Hageland biedt u en uw vrienden de kans om met een luxe-autocar een bezoek te brengen aan één van Duitslands mooiste kerstmarkten.

PRAKTISCH Plaats: vertrek aan het Martelarenplein (stationsplein te Leuven) Datum: zondag 16 december 2001 om 08u30; thuiskomst omstreeks 20u00 Kosten voor deelneming: 19,83 € (800 BEF) voor alle VIK-leden (en partner), niet-leden betalen 24,79 € (1.000 BEF). Het verschuldigde bedrag is te betalen op rek.nr. 431-0647591-86 op naam van de VIK-Afdeling Leuven-Hageland Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

GASTRONOMISCH WEEKEND 8, 9 en 10 februari 2002 De VIK-Afdeling Leuven–Hageland organiseert op 8, 9 en 10 februari 2002 een gastronomisch weekend in de Ardennen. In het prachtige Maissin in de provincie Luxemburg, kan je genieten van een heerlijk en ontspannend weekend. We verblijven in het prachtige 3-sterrenhotel Chalet-sûr-Lesse.

PRAKTISCH Programma Vrijdag 8 februari: • Aankomst en aperitief • 4-gangendiner Zaterdag 9 februari: • Uitgebreid ontbijtbuffet. • De avond wordt afgesloten met een uitgelezen gastronomisch 6-gangen-diner. Zondag 10 februari: We genieten van een uitgebreid ontbijtbuffet gevolgd door een prachtige wandeling om het weekend waardig af te sluiten. Plaats: Chalet-sûr-Lesse, Avenue Bâtonnier Braun 1, Maissin. Een routebeschrijving wordt opgestuurd na inschrijving. Datum: vrijdag 8 februari (late namiddag) tot 10 februari Kosten voor deelname: 152,45 € (6.150 BEF) per persoon voor 2 nachten. Verplaatsingen gebeuren op eigen kracht van de deelnemers. Verplaatsingskosten zijn in deze prijs niet inbegrepen. Inlichtingen en inschrijvingen: Ing. Bart Van Orshoven, tel. 016 58 24 70 of via e-mail: [email protected].

40 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:40 Pagina 41


ACTIVITEITENKALENDER 2001 - 2002

LEUVEN - HAGELAND

21.11.2001:

Info-avond "Master en Bachelor", Leuven

16.12.2001:

Kerstmarkt in Aken

25.01.2002:

Nieuwjaarsreceptie, Bierstübe Leuven

08-10.02.2002: Gastronomisch weekend, Massin-Luxemburg 19-21.04.2002: Hannover Messe + toeristische trip in Hannover (2 overnachtingen) Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling LeuvenHageland, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Ann Craane, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel.: 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected].

Lijken Sorbonne en Bologna op 2 zuiderse vakantiebestemmingen? Denk je dat Master en Bachelor begrippen zijn uit de muziekwereld? Dan wordt het hoog tijd dat wij je bijkomend informeren. Je weet het of je weet het niet, maar ons onderwijssysteem wordt hervormd.

Termen als Master in Science en Bachelor vliegen ons rond de oren. Wat houdt dit in? Is mijn diploma nog iets waard? Moet ik bijscholen of zelfs omscholen? Je komt het te weten op woensdag 21 november 2001 om 20u in de Aula van de Hogeschool Groep T, Vesaliusstraat 13, Leuven. Allen daarheen!

ANTWERPEN

ACTIVITEITENKALENDER 2001

ANTWERPEN

16.11.2001:

Toneelvoorstelling: "Dobbel Shift" deel I, Theater Zeemanshuis, Antwerpen – 20u00

23.11.2001:

Toneelvoorstelling: "Dobbel Shift" deel II, Theater Zeemanshuis, Antwerpen – 20u00

Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling Antwerpen, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Ann Craane, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel.: 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected].

41 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:40 Pagina 42

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN MECHELEN

LEZING: "ELEKTRISCHE STURINGEN IN MACHINEVEILIGHEID" donderdag 15 november 2001 Met meer dan 900 medewerkers is Pilz een toonaangevende, wereldwijd vertegenwoordigde onderneming op het gebied van de industriële elektronica. De in meer dan 50 jaar verworven knowhow op het gebied van veiligheids- en automatiseringstechniek komt ten goede aan alle producten van de uitgebreide product range.

systemen. Op het vlak van visualisatie beschikt Pilz over een uitgebreid aanbod tekstdisplays, grafische bedientableaus en industriecomputers. Onder de productgroep laagspanningsrelais vindt u verder elektronische tijdrelais, elektronische remsystemen en elektronische bewakingsrelais. Wanneer het om geïntegreerde systeemoplossingen en toekomstgerichte producten in de veilige automatiseringstechniek gaat, is Pilz partner.

In de veiligheidstechniek is Pilz leverancier van veiligheidsrelais, veiligheidsbesturingen en veilige bus-

Meer info: zie ook regio Waasland lezing machinerichtlijn 22/11/2001

PRAKTISCH Programma 1. 2. 3. 4. 5.

Inleiding met voorstelling van Pilz De Europese machinerichtlijn Richtlijn arbeidsmiddelen Europese normen Nieuwste technieken in veiligheid: de veiligheidsbesturingen PSS-SafetyBus p

Plaats: De Passendade (voormalige Mister 100), Brusselsesteenweg 301, Mechelen Datum: donderdag 15 november 2001 om 20u00 Presentatie: Ing. Stephen Podevyn, Sales Engineer Pilz Belgium Kosten voor deelneming: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen7,44 € (300 BEF) Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

BEZOEK BROUWERIJ HAACHT donderdag 6 december 2001 Vlaanderen-bierland is befaamd om zijn uitstekende brouwerijen met hun grote variëteit aan topproducten. In de streek van Mechelen bezochten wij reeds de brouwerijen Duvel-Moortgat (Breendonk) en Palm (Steenhuffel). Thans organiseert de Afdeling Mechelen een bedrijfsbezoek aan de Brouwerij Haacht Primus te Boortmeerbeek. Kom en proef de Haacht PRIMUS-pils! Al in 1594 bestond er in Haacht de toenmalige brouwerij-herberg ‘De Paradijsvogel’. In die tijd was het bierverbruik 400 l/pers./jaar, viermaal groter dan nu omdat het ‘drinkwater’ verre van zuiver was en koffie of thee nog niet waren gekend.

42 I.M.-

NOVEMBER 2001

In 1898 produceerde de ‘Brouwerij van Haecht’ haar eerste brouwsel. In 1913 behoorde ze al tot de top en via de overname van kleine brouwerijen groeide ze uit tot een onafhankelijke brouwerij van nationaal belang. Hierna volgt een korte beschrijving van de grondstoffen, het brouwproces en de installaties.

im 10/01 21-10-2001 12:40 Pagina 43


De grondstoffen: • Het zuivere water wordt opgepompt uit 70 m diepe lagen en ontdaan van kalk en ijzer. • De gerst wordt gekozen uit de oogst van de beste variëteiten; geselecteerde, gezond geurende gerst met grote kiemkracht garandeert mout van topkwaliteit. • Het specifieke aroma en de bitterheid worden aan ‘t bier gegeven door toevoeging van een precieze hoeveelheid hop (meer bepaald de hopbel = de kegelvormige, vrouwelijke bloem). • De eigen gist kenmerkt het karakter van het bier; elk bier heeft zijn eigen giststam. Een zogenaamde reincultuur is aangelegd om ’t bier een constante smaak te geven. De gist zet de suikers om in alcohol en koolzuur. Die CO2 bepaalt de schuimvorming. Het brouwproces: De brouwzaal heeft een capaciteit van 7.200 hl per etmaal. Alles verloopt computergestuurd. De gekiemde gerst (= mout) wordt in de beslagketel gestort en opgewarmd tot de versuikeringstemperatuur. Het moutzetmeel wordt omgezet in dextrines (smaak bier) en in maltose (suiker die wordt omgezet in alcohol). Voor het brouwproces met mout en ruwe granen (o.a. maïs en rijst) is er een bijkomende ketel. Na de versuikering wordt het beslag in de wortfilter gepompt. Het wort vloeit naar de kookketel en het bezinksel (= draf) wordt afgevoerd als veevoeder. Tijdens het koken wordt de hop toegevoegd en na ’t koken wordt de warme trub door middelpuntvliedende kracht afgescheiden (centrifuge). Tenslotte koelt het wort af in een warmtewisselaar en wordt dan naar de gistingstanks gestuurd. De cylindroconische tanks en de bottelarij: Er zijn in totaal 30 tanks, goed voor 32 miljoen glazen bier. Iedere tank is individueel bestuurbaar en wordt gevuld, op gistingstemperatuur gebracht en daarna afgekoeld voor de lagering. Het verschil tussen hoge en lage gisting zal (andermaal) worden uitgelegd. Het bier wordt in roestvrij-stalen vaten of in flessen afgevuld; dat gebeurt onder streng-hygiënische omstandigheden.

Kwaliteitscontrole: Gedurende het ganse productieproces is er een strenge, permanente kwaliteitscontrole van de producten in elk stadium. Het behalen van het ISO 9001-certificaat onderstreept de IKZ van brouwerij Haacht. Zij beschikt over een eigen labo voor productontwikkeling, controle en onderzoek. Productengamma: De brouwerij Haacht is vandaag de dag de derde pilsproducent van België. Ze verkoopt ‘Val’-mineraalwater en -frisdranken en ze is het bottelen distributiebedrijf van Pepsi. Ook bezit ze een eigen wijnafdeling en wijnkasteel. De brouwerij heeft een totale jaarproductie van ruim 1 miljoen hectoliter, een omzet van 3 miljard BEF en ong. 400 werknemers. Ca. 80% van de omzet komt van het grote bierenassortiment: • Primus: Jan Primus, Hertog van Brabant en gekend bierliefhebber is de oorsprong van de naam van hét bier van brouwerij Haacht. Bier van lage gisting, helder en lichtblond. Verfijnde aroma en evenwichtige smaak, van licht zoet naar ingetoomde bitterheid, 5% vol. alcohol. • Drie abdijbieren van Tongerlo: De Norbertijnerabdij werd gebouwd in 1130. In 1990 besloten de Norbertijnen van Tongerlo om hun abdijbieren (hoge gisting met hergisting op de fles) onder licentie te laten brouwen in en door Brouwerij Haacht. Tongerlo dubbel bruin 6°: donker bier, licht gebrand aroma, boeket en bitterheid. Tongerlo dubbel blond 6°: goudbruin, licht fruitig, houtachtig, matige bitterheid. Tongerlo tripel blond 8°: goudkleur, krachtige smaak, aangename bitterheid. • Adler: goudkleurig lagerbier, fijn aroma, lichte bitterheid. • Witbier Haacht: ongefilterd tarwebier van hoge gisting, gebrouwen met gerste- en tarwemout, ‘gekruid’ met koriander en sinaasappelschil. • Charles Quint: 7% vol., oud bruin bier. • Gildenbier: 7% vol., donker, zachtzoet, licht bitter. • Blonde en bruine tafelbieren. • Merknaam ‘VAL’: natuurlijk mineraalwater dat wordt gewonnen op 150m diepte, en een reeks limonades en frisdranken.

43 I.M.-

OKTOBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:40 Pagina 44


PRAKTISCH Programma: 14u00: Aankomst - Rondleiding in de brouwerij: • Brouwzaal • Gistings- & lageringsinstallaties • Vatenvulling • Waterzuiveringsinstallaties • Bottelarij 15u40: Gratis bierdegustatie in taverne ‘ Brouwershof ’ (bier van lage en hoge gisting). 17u30: Einde. Plaats: Brouwerij HAACHT, Provinciesteenweg 28, Boortmeerbeek (baan N26 Mechelen-Leuven). Datum: donderdag 6 december 2001 om 14u00 Kosten voor deelneming: gratis voor alle VIK-leden (en eventueel partner) op vertoon van hun lidmaatschapskaart; niet-leden betalen 7,44 € (300 BEF) Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Het aantal deelnemers is beperkt.


Lezing: "Elektrische sturingen en machineveiligheid", Mechelen

06.12.2001:

Bezoek brouwerij Haacht-Primus, Boortmeerbeek

23.05.2002:

Bedrijfsbezoek Umicore, Olen

06.06.2002:

Lezing: "De bionische mens", Mechelen

22.06.2002:

Stadswandeling: "Het onbekende Schaarbeek"

MECHELEN

Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling Mechelen, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat Afdeling Mechelen, p/a Ing. Ivo Vanhalle, Lindelaan 29, 1730 Asse, tel. en fax: 02 452 48 10, e-mail: [email protected].

BRUSSEL - HALLE - VILVOORDE

ACTIVITEITENKALENDER 2001 - 2002 BRUSSEL - HALLE - VILVOORDE 25.01.2002:

Nieuwjaarsreceptie, Erasmushogeschool, Anderlecht

Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling BrusselHalle-Vilvoorde, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Ann Craane, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel.: 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected].

44 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:40 Pagina 45

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN WAASLAND

LEZING: "DE MACHINERICHTLIJN" donderdag 22 november 2001 Deze avond gaat uit van twee doelstellingen:

In eenvoudige bewoordingen de verschillende aspecten van de machinerichtlijn EN 954-1 en de arbeidsmiddelenrichtlijn en de ermee verbonden normen voor te stellen. Een must voor elke ontwerper en aankoper. Het laten meegenieten van de kennis op

het gebied van veiligheidsrelais, door de integratie van het veiligheidsconcept voor te stellen aan de hand van talrijke praktijkvoorbeelden is ons doel van deze lezing. Uw probleem kan aan bod komen. Meer info: zie ook ‘Elektrische sturingen in machineveiligheid’ lezing 15/11/2001 regio Mechelen

PRAKTISCH Plaats: VTI Sint-Laurentius, Pr. Thuysbaertlaan 1, Lokeren Datum: donderdag 22 november 2001 om 20u00. Einde voorzien rond 22u30 Kosten voor deelneming: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 200 BEF Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Inschrijvingen (max. 40 personen) tot en met dinsdag 20 november 2001 (opgelet: gelieve werkgever en uitgeoefende functie mee te delen).

BEZOEK AAN KASTEEL KORTEWALLE - BEVEREN Op een zonnige dertigste september bezochten 13 Waaslandse VIK-ers het Kasteel Kortewalle. Mevrouw Santon gidste ons doorheen het rijke verleden van het kasteel. Ze beschreef de verschillende bouwstijlen van het kasteel en de nog aanwezige bruggen. De ramen van de inkomhal hebben dezelfde uitvoering als het Rubenshuis van Antwerpen. Het bezoek liep verder langs de prachtig gerestaureerde salons. We namen er plaats op de stoelen die de laatste gravin nog heeft gebruikt. In de trouwzaal werd ons een grondige uitleg gegeven over de wapenschilden van de verschillende graven die het kasteel bewoond hebben. In de blauwe zaal

stapten we op een prachtige parketvloer. In de rode zaal waren het de jachttaferelen die onze aandacht trokken. Het kasteel heeft ook een eigen kapel. De fameuze Beverse graanmaat ligt, naast oude gereedschappen, op de bovenverdieping. Op de kleine zolder hangt de Beverse kant te pronken. Vandaag kan men deze oude techniek opnieuw aanleren. Het bestuur van de VIK-Afdeling Waasland dankt mevrouw G. Santon voor haar boeiende uitleg. Ing. Paul De Schepper

45 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:40 Pagina 46


LEZING: "RISKMANAGEMENT EN EXPLOSIEBEVEILIGING" Een oordeelkundige keuze van de juiste beveiligingswijze in functie van een objectieve kosten-baten analyse Reeds voor de vijfde maal organiseert de Vlaamse Ingenieurskamer, Afdeling Waasland, een lezing die in het teken staat van de explosiebeveiliging in industriële omgevingen. De nieuwe Atex-normeringen zorgen ervoor dat iedereen zich heel bewust is dat explosiebeveiliging meer is dan een ombouw of de aankoop van een toestel, dat volgens deze normeringen werd gebouwd en waarbij de fabrikant de nodige certificaten kan voorleggen. Atex-normering betekent voor iedereen een herdenken van de hele bedrijfsfilosofie op het vlak van de beveiliging, en dit niet enkel uit het materiële oogpunt. Dit leidt natuurlijk tot de onvermijdelijke vraag: ‘Wat moet dit kosten en welke is de beste keuze in het bepalen van de meest economische beveiligingswijze?’ Diegenen die beweren dat voor veiligheid geld van geen belang mag zijn hebben ongelijk, aangezien dit kan leiden tot situaties die een goede werking van het bedrijf in de weg kunnen staan. Aan de andere zijde hebben wij ook de anderen die van oordeel zijn dat veiligheid weinig of geen financiële inspanning mag vergen, want "er is hier in twintig jaar nog niets gebeurd". Het is onnodig te vertellen dat deze vorm van denken zeker niet meer van deze tijd is en het imago van het bedrijf zeker niet ten goede zal komen. Bij de studie van projecten en toestellen is het van het grootste belang dat tussen beide zienswijzen naar een aanvaardbaar evenwicht moet worden gezocht tussen het gewenste beveiligingsniveau en de daarmee gepaard gaande kosten. Hierbij zullen zowel objectieve als meer subjectieve criteria een rol spelen.

De keuze van beveiligingstechnieken in functie van de applicatie en de implementatie in een proces wordt bepaald door meerdere factoren. Uiteraard dient men te weten of de overheid "deterministisch" denkt (Frankrijk) of "probabilistisch"(zoals in de meeste Europese landen). Beveiligingstechnieken dienen zo te worden gekozen dat ze geen negatieve invloed hebben op de productiviteit, waarbij niet uit het oog mag worden verloren dat iedere investering verantwoord dient te zijn ten opzichte van het acceptabele restrisico. Aangezien dit onderwerp een zeer complex karakter heeft en steunt op jarenlange ervaringen, is het zeer belangrijk dat wij beroep kunnen doen op twee gastsprekers die nauw verwant zijn met deze problematiek. Dankzij de uitstekende contacten met de firma Stuvex International, kan de Vlaamse Ingenieurskamer, Afdeling Waasland, een beroep doen op de heer Janssens (algemeen directeur StuvEx / president IRMACO-Groep) en de heer Ake Harmanny (technisch–wetenschappelijk directeur StuvEx). Beiden hebben jarenlange ervaring in het aanbieden van oplossingen voor explosiebeveiligingsvraagstukken aan de industrie, waarbij het kostenplaatje nooit uit het oog wordt verloren. Deze lezing, met uitgebreide mogelijkheid tot het stellen van vragen, is aangewezen voor personen die geconfronteerd worden met situaties waarbij een verhoogd risico op explosies bestaat. Wij denken voornamelijk aan de chemische en farmaceutische industrie. Ook studiebureaus en installatiebedrijven zijn belangrijke doelgroepen. Tevens nodigen wij iedere geïnteresseerde uit om deze unieke uiteenzetting bij te wonen.

PRAKTISCH Plaats: Karel De Grote Hogeschool, Salesianenlaan 30, Hoboken Datum: woensdag 20 februari 2002 – aanvang om 19u30 stipt (deuren open vanaf 19u) Kosten voor deelneming: 10 € voor VIK-leden (syllabuskosten), niet-leden betalen 20 € (toegang + syllabuskosten) Organisatie: VIK-Afdeling Waasland in samenwerking met Stuvex International n.v. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Inschrijvingen (max. 80 personen) tot en met vrijdag 15 februari 2002. (Opgelet: gelieve werkgever en uitgeoefende functie mee te delen.)

46 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:41 Pagina 47



Lezing: "De machinerichtlijn", Lokeren

31.01.2002:

Lezing: "Veiligheidscoördinatie op werven"

20.02.2002:

Lezing: "Riskmanagement en explosiebeveiliging"

06.06.2002:

Algemene Ledenvergadering, Sint-Niklaas

WAASLAND

Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling Waasland, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Ann Craane, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel.: 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected]. De aankondigingen van activiteiten die de VIK-Afdeling Waasland haar leden aanbiedt, kan men ook steeds raadplegen via de VIK-website of rechtstreeks via het adres: http://www.vikwsl.yucom.be. Tevens kan men op bovenstaande website van de VIK-Afdeling Waasland een historiek van verslagen opvragen van de reeds eerder georganiseerde activiteiten.

KEMPEN


KEMPEN

04.12.2001:

Bezoek VITO – Expertisecentrum voor teledetectie en atmosferische processen

02.02.2002:

Gezellig samenzijn

20.05.2002:

Familiewandeling

Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling Kempen, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Ann Craane, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem , tel.: 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected].

47 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:41 Pagina 48

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN ZUID-WEST-VLAANDEREN

VIK-HAPPENING zaterdag 1 december 2001 Genieten in West-Vlaanderen! Waar gaan alle ingenieurs heen? Naar de …

Jummoo bestaat uit zanger-pianist Rik Debonne en zangergitarist Ron De Rauw.

VIK-happening. De Vlaamse Ingenieurskamer, afdelingen Noord- en Zuid-West-Vlaanderen nodigen alle leden en familieleden vriendelijk uit om elkaar in een aangename sfeer te ontmoeten. Met de VIK-happening willen we de banden tussen, enerzijds, de West-Vlaamse bedrijven en verenigingen en, anderzijds, de VIKingenieurs nog nauwer aanhalen. Dit kan op zaterdag 1 december 2001te Roeselare. We starten met een muzikaal humoristisch hoogstandje.

Wat gebeurt er als een klassiek pianist een rock- en popzanger ontmoet en beide heren niet(s) anders kunnen dan samen muziek maken? Het enige wat ze wel gemeenschappelijk hebben is de muziek van de jaren 1970. Als dit maar goed afloopt...

Over Jummoo: Het Laatste Nieuws: "Amusement verzekerd als die twee op hun eigen manier Pré Historie spelen." Het Nieuwsblad: "Wie houdt van muzikale humor, moet zeker eens naar het duo Jummoo gaan kijken. Twee muzikanten, die, zo lijkt het wel, tegen wil en dank met elkaar zijn opgescheept. Een duo dat doet denken aan de muzikale fratsen uit de shows van Fry & Laurie en wellicht de meest originele cover van Bruce Springsteens Fire op het repertoire heeft." We vervolgen met een pittige receptie waar we opgewekt kunnen nakaarten, plannen smeden, keuvelen, anekdoten vertellen, … samenzijn.

PRAKTISCH Plaats: zaal Komedie van het CC De Spil, H. Spilleboutdreef 1, Roeselare Datum: zaterdag 1 december 2001, ontvangst om 19u00 Kaarten: 300 BEF per persoon. Het aantal deelnemers is beperkt. Inschrijving is derhalve pas definitief bij aankoop van toegangskaarten. Voor inlichtingen of reservatie: Secretariaat VIK-happening, Uytdreve 34, 8490 Varsenare, tel. 050 395865 of [email protected] . Men kan uiteraard ook de bestuursleden aanspreken.


ZUID-WEST-VLAANDEREN

27.11.2001:

Lezing "Barco Vision", Hogeschool West-Vlaanderen, Kortrijk

01.12.2001:

Optreden "Jummoo", De Spil, Roeselare (i.s.m. de Afdeling Noord-West-Vlaanderen)

19.04.2002:

Algemene Ledenvergadering

08-09.06.2002:

Weekeind uitstap Chablis-Champagne

Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling – Zuid West – Vlaanderen, te gebeuren op volgend adres: VIK–secretariaat, Ann Craane, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel. 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected]

48 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:41 Pagina 49

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN NOORD-WEST-VLAANDEREN

ACTIVITEITENKALENDER 2001

NOORD-WEST-VLAANDEREN

27.11.2001: Lezing: "Barco Vision", Kortrijk 01.12.2001: Optreden Jummoo, De Spil, Roeselare (i.s.m. de Afdeling Zuid-West- Vlaanderen) Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling NoordWest-Vlaanderen, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Ann Craane, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel.: 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected].

OOST-VLAANDEREN

DE GHENDTSCHE CHRONYCKE Hugo Van der Goes sterft totaal krankzinnig in het Zoniënwoud 534 jaar geleden werd Hugo Van der Goes opgenomen in de Gentse nering der schilders. Hij was één van de grootste schilders uit de 15e eeuw. In feite weten wij niet zo veel over hem. Daarbij komt nog dat het grootste deel van zijn werken verloren gegaan is. Als je weet dat Van der Goes leefde en werkte vóór de 2 beeldenstormen is dat niet verwonderlijk. We weten niet wanneer hij geboren werd en het staat ook niet met absolute zekerheid vast waar hij het levenslicht zag. De meest waarschijnlijke hypothese is dat Van der Goes geboren werd in Gent rond 1435-1440. Alleszins staat vast dat hij zéér productieve jaren doorgebracht heeft in Gent en dat hij een huis huurde van de familie Van der Zickelen. Sommigen hebben dan nogal vlug geconcludeerd dat hij woonde in de Grote Sikkel op de Hoogpoort, maar de familie Van der Zickelen bezat meerdere huizen en het huis in kwestie was gelegen in de StPietersnieuwstraat. Details die gepubliceerd werden over zijn afstamming als zou hij uit een oud Gents schildersgeslacht stammen zijn onjuist gebleken: ze waren gebaseerd op een valse lijst van leden van de Gentse schildersnering. De lijst werd met de grootste ernst en

met een hoge graad van schijngeloofwaardigheid opgesteld door de Gentse journalist, historicus, fantaisist en farceur Theodoor Schellinck. Bij de opname van Van der Goes in de schildersnering in 1467 is één van zijn peters zijn vriend Joos Van Wassenhove, alias Justus van Gent. Dat Van der Goes geen beginneling meer was blijkt uit het feit dat hij het jaar daarop reeds werkte met helpers en dat hij ontboden werd naar Brugge om mee te helpen aan de versiering van de stad voor het huwelijk van Karel de Stoute met Margaretha van York. Enkele maanden nadien is hij reeds "gheswoorne" in de nering. 5 jaar later wordt hij Deken. Hugo Van der Goes heeft een grote invloed uitgeoefend op schilders na hem en zijn werken werden veelvuldig gekopieerd. Sommige van zijn werken zijn trouwens maar bekend door de kopieën aangezien de originelen verloren gingen. Van der Goes verliet Gent rond 1475 en trok zich terug in de priorij van het "RougeCloître" in het Zoniënwoud. Hij werd er geestesziek, had nog enkele korte periodes waarin hij helder van geest was, maar stierf finaal krankzinnig in 1482. Volgende I.M.: de Lijnwaadmarkt.

Ing. Hugo Collumbien

49 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:41 Pagina 50

Regionale bestuursvergaderingen 2001 - 2002 Afdeling Antwerpen: 14.11.2001 12.12.2001 Afdeling Brussel-Halle-Vilvoorde: 28.11.2001 Afdeling Kempen: 21.11.2001 19.12.2001 Afdeling Leuven-Hageland: 14.11.2001 12.12.2001 09.01.2002 13.02.2002 13.03.2002 10.04.2002 15.05.2002 12.06.2002 Afdeling Limburg: 20.11.2001 18.12.2001 15.01.2002 19.02.2002 16.04.2002 21.05.2002 18.06.2002

Afdeling Mechelen: 13.12.2001 10.01.2002 14.02.2002 14.03.2002 11.04.2002 09.05.2002 13.06.2002 Afdeling Noord-West-Vlaanderen: 04.12.2001 Afdeling Oost-Vlaanderen: 19.11.2001 17.12.2001 Afdeling Waasland: 06.12.2001 09.01.2002 07.02.2002 07.03.2002 04.04.2002 02.05.2002 Afdeling Zuid-West-Vlaanderen: 03.12.2001 28.01.2002 04.03.2002 29.04.2002 03.06.2002 24.06.2002

Voor meer informatie omtrent uur en plaats van deze vergaderingen kan u terecht bij Ann Craane op het VIK-secretariaat op het telefoonnummer 03 259 11 16.

50 I.M.-

NOVEMBER 2001

im 10/01 21-10-2001 12:41 Pagina 51

Vul dit formulier in als uw adres of werkomgeving gewijzigd is, zo blijft u op de hoogte van alle activiteiten die u als ingenieur interesseren. Fax het naar 03 259 11 01 of stuur het naar de Vlaamse Ingenieurskamer, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem. (art. 4 van de Wet van 08/12/92:1. houder van het bestand: Vlaamse Ingenieurskamer VZW, Herentalsebaan 643 2160 Wommelgem. 2. doel: ledenadadministratie 3. recht tot inzage en correctie cfr. arts. 10 en 12: Vlaamse Ingenieurskamer op adres van de zetel te Wommelgem) Kruis het gepaste aan:

❏ ❏ ❏ ❏ ❏ ❏

INLICHTINGENEN AANVRAAGFORMULIER Inschrijving VIK-activiteit

Adreswijziging

❏ Ik wens mij in te schrijven voor volgende activiteit:

Wijziging werkgegevens

...........................................................................................

Inschrijving VIK-activiteit

Aard van de activiteit: ❏ bedrijfsbezoek ❏ lezing ❏ studiedag ❏ vergadering ❏ socio-culturele activiteit ❏ cursus ❏ andere activiteit (nader te specificeren): ...........................................................................................

Opvragen informatie Inschrijving "Dienstaanbiedingen"

❏ bedrijf ❏ persoonlijk

Nieuw lidmaatschap

Aantal personen: ...................................

Privé gegevens: Lidmaatschapsnummer: ............................................ Geslacht:

❏M/❏V

Datum: ......................... plaats: ...........................................

Geboortedatum: ....................

Naam + voornaam: ..............................................................

Georganiseerd door (Afdeling, Studiegroep) ........................................................................................... Enkel in te vullen bij opname in de "Dienstaanbiedingen":

Oud adres (enkel bij adreswijziging):...............................................

Nuttige ervaring:.......................................................................

..........................................................................................

..............................................................................................

Privé adres (nieuw/huidig): straat + huisnummer:............................................................ postnr. + gemeente:..............................................................

.............................................................................................. Talenkennis: ............................................................................ Tijdstip van mogelijke indiensttreding: .......................................... Belangstellingsgebieden:............................................................

tel.nr.:.................................. fax nr.: ....................................

..............................................................................................

e-mail: ............................................................................... Gevolgde specialiteit: ......................... Diplomajaar: ................

Indien van toepassing, geef aan in welke omgeving of provincie u wenst werk te vinden:

School: ...............................................................................

.............................................................................................. Handtekening: ........................................................................

Werkgegevens: Naam bedrijf/school/instelling:

Datum: ..................................................................................

.......................................................................................... straat + huisnummer:............................................................ postnr. + gemeente:.............................................................. tel.nr. algemeen:........................rechtstreeks......................... fax nr. algemeen:........................rechtstreeks......................... e-mail: ............................................................................... Sector tewerkstelling:

❏ industrie ❏ onderwijs ❏ openbare dienst ❏ zelfstandige

Activiteit van het bedrijf: invullen volgens bijgaand overzicht (NACE-code):......................... BTW-nummer:..................................................................... Functie: .............................................................................. Departement: ..................................................................... Aantal werknemers:

❏

O <50

❏ 50-100 ❏ 101-250 ❏ >250

Omzet:

❏ <50 miljoen ❏ 50-200 miljoen ❏ 200-500 miljoen ❏ >500 miljoen Aanvraag informatie Ik zou graag informatie bekomen over volgend onderwerp: ............................................................................................. ............................................................................................. .............................................................................................

Activiteit van het bedrijf: NACE-code. 15: Vervaardiging van voedingsmiddelen en dranken 17: Vervaardiging van textiel 20: Houtindustrie en vervaardiging van artikelen van hout, kurk, riet en vlechtwerk 22: Uitgeverijen, drukkerijen en reproductie van opgenomen media 24: Chemische nijverheid 25: Rubber- en kunststofnijverheid 26: Vervaardiging van overige niet-metaalhoudende minerale producten 27: Metallurgie 28: Vervaardiging van producten van metaal 29: Vervaardiging van machines, apparaten en werktuigen 31: Vervaardiging van elektrische machines en apparaten 32: Vervaardiging van audio-, video- en telecommunicatieapparatuur 33: Vervaardiging van medische apparatuur, van precisie- en optische instrumenten en uurwerken 36: Vervaardiging van meubels; overige industrie 45: Bouwnijverheid 51: Groothandel en handelsbemiddeling, exclusief de handel in auto's en motorrijwielen 60: Vervoer te land 61: Vervoer over water 62: Luchtvaart 65: Financiële instellingen 66: Verzekeringswezen 72: Informatica en aanverwante activiteiten 74: Overige zakelijke dienstverlening 75: Openbaar bestuur, algemene collectieve diensten en verplichte sociale verzekering 80: Onderwijs ...... Andere (te specificeren)....................................................

51 I.M.-

november 2001

im 10/01 21-10-2001 12:41 Pagina 52

Bij VIK: Verzekeringen In een Klik

De VIK wil u als lid een exclusief materieel voordeel aanbieden. Wij hebben voor u extra kortingen bedongen en de snelste routings uitgewerkt. Op deze manier bespaart u niet alleen op uw verzekeringsbudget, maar doet u dit bovendien zonder tijdverlies of verplaatsing.

Efficiënte procedures via e-technologie.

Alle informatie on line op de website.

Bij schade belt u 24 uur op 24 naar het bijstandnummer 070 15 40 40. Dringende herstellingen worden onmiddellijk uitgevoerd.

Vanaf november vindt u alle informatie op onze website. Achter ‘Particuliere verzekeringen’ worden de producten voorgesteld. Daarnaast vindt u meer uitleg over de geboden service en hoe u een schadegeval aangeeft.

Onderaan elke pagina vindt u een formuliertje. Als u dit invult en doormailt wordt er onmiddellijk een offerte of contract opgemaakt. U kan ook specifieke vragen doormailen. U krijgt onmiddellijk antwoord.

Persoonlijke service en advies van en makelaar. Om u steeds het advies te kunnen geven, dat best past bij uw persoonlijke situatie heeft de VIK beroep gedaan op een makelaar. Kantoor Michielsen behartigt uw belangen. Omwille van de kwaliteit van de producten is gekozen voor De Vaderlandsche als leverancier.

INGENIEURSMEDEDELINGEN

Recommend Documents