INGENIEURSMEDEDELINGEN

INGENIEURSMEDEDELINGEN

MAANDBLAD

VAN

DE

VLAAMSE

INGENIEURSKAMER

adreswijzigingen: VIK, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem jaargang 39 • nummer 8 - 9, augustus - september 2001 verschijnt niet in juli en augustus afgiftekantoor Overpelt 1

D E PA R T E M E N T T O E G E PA S T E ECONOMISCHE WETENSCHAPPEN

KATHOLIEKE UNIVERSITEIT

Postgraduaat in de Bedrijfskunde ◗ VOOR WIE?

LEUVEN

◗ PRAKTISCH

Universitair afgestudeerden, industrieel ingenieurs en houders van een einddiploma hoger onderwijs van twee cycli.

◗ MODULES Economie en Bedrijfseconomie • Financiering • Accountancy • Marketing • Bedrijfsorganisatie en Organisatiegedrag • Informatica • Operationeel Onderzoek • Bedrijfsstatistiek • Voorraad- en Productiebeheer.

Het 29ste academiejaar vangt aan op 28 september 2001 en loopt tot 22 juni 2002. De colleges worden ingericht te Leuven en Kortrijk, op vrijdagavond van 18.30 u. tot 21 u. en op zaterdagvoormiddag van 8.30 u. tot 13 u.

Voor inlichtingen en brochures: Mevr. Lena Anthonis, Postgraduaat in de Bedrijfskunde Naamsestraat 69, 3000 Leuven, tel. 016/32.66.23 (voormiddag)

w w w. e c o n . k u l e u ve n . a c . b e / G S B S

[email protected]

werk

Al aan

gedacht ?

De meest dynamische werkgevers! Alles over voortgezette studies en SOLLICITEREN! 350 BEF

surf naar

BEL EN BESTEL ! 070 / 233 003

✂ antwoordcoupon

Stuur mij GO 2001, ref. 73-1449, ca 350 p., formaat 280x203 mm aan 350 BEF + 120 BEF verzendingskosten. Betaling na ontvangst. Naam:

Voornaam:

Straat:

Nr.:

Postcode:

Plaats:

Tel.:

Reeds klant?

Factuur:

JA

NEEN

Betaling met VISA/Eurocard?

JA

Postbus:

NEEN

BTW nr.: JA

NEEN

Kaartnummer:

Vervaldatum: Datum:

Handtekening

Stuur deze pagina ingevuld terug naar AR-MEDIA ■ Londenstraat 20-22 ■ 2000 ANTWERPEN ■ Tel: 070/233 003 ■ Fax: 070/233 489 Na levering heeft de koper 7 dagen bedenktijd. Indien niet tevreden, kan hij de zending voldoende gefrankeerd en in oorspronkelijke verpakking terugsturen.


EDITORIAAL MAANDBLAD

VAN

DE

VLAAMSE

INGENIEURSKAMER

adreswijzigingen: VIK, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem jaargang 39 • nummer 8 - 9, augustus - september 2001 verschijnt niet in juli en augustus afgiftekantoor Overpelt 1

Maandblad van de VIK, Vlaamse Ingenieurskamer Jaargang 39 Nummer 8 -9 augustus september 2001

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Ing. Etienne Beernaerts E. Claeslaan 29, 9051 Sint-Denijs-Westrem HOOFDREDACTEUR Ing. Ivan Born REDACTIERAAD Ing. E. Aelbrecht Ing. E. Beernaerts Ing. I. Born Ing. B. Demol Ing. H. Derycke Ing. N. Lagast Ing. G. Roymans Ing. L. Van Bouwel REDACTIESECRETARIAAT Francine Demaret Eddy De Winter SECRETARIAAT VIK Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem Tel. +32 3 259 11 00 Fax +32 3 259 11 01 URL: http://www.vik.be E-mail: [email protected] Doorlopend open van 08u30 tot 17u00 U kan lid worden door betaling op rekening 406-0098501-56 van de VIK te Wommelgem 50,00 € (2.017 BEF) voor technisch en industrieel ingenieurs, die meer dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor geassocieerde leden 25,00 € (1.008 BEF) voor hen, die 3 jaar of minder dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor een samenwonend lid (1e lidmaatschap tegen 50,00 €) of voor gepensioneerden 12,50 € (504 BEF) voor studenten-industrieel ingenieur 65,00 € (2.622 BEF) voor leden woonachtig in het buitenland 350,00 € (14.119 BEF) voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met meer dan 250 werknemers

Dat overtuigend enthousiasme Dat overtuigend enthousiasme, het rotsvaste geloof in technologische innovatie lijkt te tanen. De technologie doet even een pasje terug. En dat blijkt niet enkel op de beurs. Het gaat nu even wat minder. Maar we laten het niet aan ons hart komen. Tijdens de vakantie mag je alleen maar genieten. En dat doen we ook met veel plezier. Maar de werkelijkheid achtervolgt ons enigszins. Grote, mondiale bedrijven hebben er alle baat bij dat het goed gaat op wereldvlak. Ze zagen al een tijd geleden problemen ontstaan door de groeivertraging in de Verenigde Staten. In een aantal sectoren zijn de gevolgen dan ook niet uitgebleven. Vooral in het buitenland zijn al vele ontslagen gevallen. Gelukkig zijn deze evoluties altijd cyclisch. Er is altijd hoop op beterschap. Maar dit soort van overwegingen zijn niet altijd besteed aan de ingenieur. Het realiseren van een technologische ontwikkeling lijkt voor hem onafhankelijk te zijn van de economie. De realiteit is voor dergelijk overtuigde specialist een koude douche. Als de financiële middelen opdrogen verdwijnen ook zijn toekomstdromen als sneeuw voor de zon. Een mondige ingenieur aanvaardt niet zomaar dat zijn plan, zijn toekomst, uit handen wordt genomen. Hij is de specialist, de goeroe, en hij weet waarover hij praat. Het mag dan ook niet vreemd zijn dat een aantal van ons zich verdiept in andere dan technologische zaken. Tegelijkertijd is dit een reden waarom ingenieurs ook in meer commercieel gerichte posities terecht komen. Immers wat overtuigt er meer dan de waarheid, gebracht door een specialist? In dit nummer van de Ingenieursmededelingen hoort u een specialist ten voeten uit, de CTO van Barco. Maar tegelijk komt ook de andere zijde aan het woord, de Sales en Marketing manager van Sirius Communications. Beide zijn industrieel ingenieur in technologiebedrijven. Maar er is meer aan de orde. Ook een ingenieur werkt niet alleen voor zijn idealen. Ook hij wil brood op de plank. Daarom dat we even een stap zetten naar de openbare diensten, met een evaluatie van de wedden bij de overheid. Geld alleen maakt wel niet gelukkig. Vrijheid is het waardevolle goed dat ook een ingenieur door de juiste keuzes in zijn carrière voor zichzelf kan realiseren. Technologie biedt een eerste starten steunpunt. Nadien bepaalt de realiteit vanuit zijn inzet(baarheid) het zelfbeeld van het individu. Hoe en waar ontmoeten we dergelijk vrijgevochten ingenieur in werkelijkheid? Wel, het is aan elk van ons om dit zelf in te vullen.

Ing. Ivan Born

200,00 € (8.068 BEF) voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met minder dan 250 werknemers DRUKKERIJ & LAY-OUT

In dit nummer:

Drukkerij SLEURS nv, Overpelt Tel +32 11 80 90 90 Fax +32 11 80 90 95 Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers (U.U.P.P.)

Voor de ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk.

Collega in de kijker Ing. Kristoffel Mulier 6

Gevraagd... Ingenieurs!(?) 16

Industrieel ontwerpen en verpakking 31

VERENIGINGSNIEUWS

Algemene Ledenvergadering

Waarde Collega, De voorzitter en de leden van de Raad van Beheer van de Vlaamse Ingenieurskamer (VIK) v.z.w. nodigen alle leden uit tot het bijwonen van de Jaarlijkse Algemene Ledenvergadering.

U wordt verwacht op

ZATERDAG 20 OKTOBER 2001 om 09u30 In het VIK-huis, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem

UITNODIGING AGENDA 1. Welkom, door Ing. Gustaaf Van Wichelen, voorzitter van de Raad van Beheer. 2. Jaarverslag over de werking van de Vereniging, door Ing. Leo Wezenbeek, algemeen voorzitter. 3. Financieel verslag over het boekjaar 2000-2001, door Ing. Jan Pals, algemeen penningmeester. 4. Verslag van de kascommissarissen. Ontheffing van de drie kascommissarissen en aanstelling van drie nieuwe kascommissarissen. 5. Verkiezing van tien leden van de Raad van Beheer met een mandaat dat verstrijkt in het jaar 2004. Uittredend en herkiesbaar zijn: Ing. Eddy Aelbrecht, Ing. Erwin Debutte, Ing. André D’Haene, Ing. Raymond Froidmont, Ing. Patrick Goes, Ing. Jan Pals, Ing. René Peeters, Ing. Lieven Schoonbaert, Ing. Peter Van Beek, Ing. Louis Van Hoye. Het einde van de vergadering wordt verwacht omstreeks 13u00. Aansluitend is er een receptie voorzien.

Ing. Hilaire Derycke, Secretaris Raad van Beheer.

4 I.M.- AUGUSTUS - SEPTEMBER 2001

Ing. Gustaaf Van Wichelen, Voorzitter Raad van Beheer.

GRAAD EN DIPLOMA Naar aanleiding van een brief, met lijvig dossier, dat de Vlaamse Ingenieurskamer begin juli jongstleden richtte aan alle Vlaamse parlementairen, vatte Vlaams volksvertegenwoordiger, Jan Loones, dit samen en formuleerde hierover een reeks vragen aan Marleen Vanderpoorten, Vlaams minister van Onderwijs. Wij willen u deze parlementaire vragen niet onthouden en drukken hierna de integrale tekst af.

Schriftelijke vraag van volksvertegenwoordiger Jan Loones aan Marleen Vanderpoorten, Vlaams minister van Onderwijs en Vorming

Betreft: Vlaamse industrieel ingenieur in Europa – internationale positionering M., In het kader van de Europese hervorming van het hoger onderwijs heerst er grote ongerustheid bij studenten en pas afgestudeerde industrieel ingenieurs omtrent hun internationale positionering. Zij pleiten dan ook, bij monde van de VIK (Vlaamse Ingenieurskamer), voor de gelijkwaardigheid van de graad van industrieel ingenieur met deze van Master of Science (MSc.), daarbij steunend op onderstaande argumenten: 1. Het vroeger wettelijk, en het huidig decretaal kader van de studies van industrieel ingenieur: De studies zijn van "universitair niveau" (wet dd. 7/7/70), dat later dezelfde betekenis kreeg als "academisch niveau" (wet dd. 18/2/77). De waarborgen m.b.t. het academisch niveau, de wetenschappelijke waarde van de studies, de kwaliteit van de opleiding, de kwaliteitsbepaling door de overheid en de zending van de hogescholen zijn, bij decreet (dd. 13/7/94), vastgelegd. 2. De profielbeschrijving van de vacatures aan de universiteiten van Gent en Leuven. Deze profielbeschrijving toont aan dat de industrieel ingenieurs op gelijke voet door deze universiteiten worden aanvaard als de burgerlijke ingenieurs en de licentiaten. 3. Een vergelijkende studie met ingenieursopleidingen in andere Europese landen. Uit deze studie kan worden afgeleid dat de opleidingen tot industrieel ingenieur gelijkwaardig zijn met deze tot Master of Sciences (MSc). Anderzijds erkent de VIK wel de noodzaak om het onderscheid tussen de opleiding industrieel ingenieur en burgerlijk ingenieur in de titel te behouden. Daarom stelt de VIK voor om dit, specifiek Vlaams, probleem op te lossen door toepassing van de volgende titulatuur: Ing. (naam) MSc. ir. (naam) MSc Om misbruik van deze titulatuur te voorkomen, kan deze bij decreet worden beschermd. Tenslotte is de VIK vragende partij om betrokken te worden bij de discussie in deze zaak, en om mee te werken aan één gemeenschappelijke ingenieurskamer in Vlaanderen. Vragen: 1. Kan de minister de bezorgdheid van de VIK (Vlaamse Ingenieurskamer) voor de toekomst industrieel ingenieurs n.a.v. de Europese hervorming van het hoger onderwijs delen? 2. Hoe beoordeelt de minister de argumenten tot gelijkwaardering van de graad van industrieel ingenieur met deze van Master of Science (MSc.)? 3. Hoe beoordeelt de minister het voorstel betreffende een beschermde titulatuur m.b.t. het onderscheid tussen de twee ingenieursopleidingen? 4. Is de minister bereid de VIK te betrekken bij de discussievoering in deze ganse zaak? Met dank voor de antwoorden, Jan Loones Secretaris Vlaams Volksvertegenwoordiger

Nu is het wachten op het antwoord van de minister. Dit zullen we pas ontvangen na het zomerreces. Mevrouw de minister, de Vlaamse Ingenieurskamer (VIK) is klaar om de discussievoering aan te gaan. Ing. Leo Wezenbeek


INGENIEUR EN BEROEP

Kristoffel Mulier over Sirius In 1996 startte VIK-ingenieur Kristoffel Mulier met Sirius, een Imec-spin-off. Vorig jaar had het twintigkoppige ingenieursploegje de digitale kern van de Europese en Japanse mobilofoniestandaard van de derde generatie klaar. Aziatische en Amerikaanse firma’s stonden te drummen om licenties te nemen. Zelf wilden de jonge Sirius-ingenieurs in zoveel mogelijk toestellen in de wereld hun technologie terugvinden. Que faire? Na nachtenlange interne palavers bleek de verkoop van Sirius aan Agilent Technologies de beste garantie om een eigen spoor na te laten op deze aarde. Of hoe Ing. Kristoffel Mulier (34) in een ondernemingsavontuur rolde.

Ben je een geboren ingenieur? Niet echt. Ik was voorbestemd om geneeskunde te doen. Mijn vader was chirurg en heel m’n familie zit al generaties lang vol dokters en apothekers. Zelf wilde ik absoluut geen geneeskunde doen. Thuis werd van ’s morgens tot ’s avonds over geneeskunde gepraat. M’n vader werkte keihard. Ik zag hem bijna nooit. Zo’n leven wilde ik niet. De enige link die ik als kind had met techniek was die neef-ingenieur die als eindwerk een LPG-installatie in een turbo-BMW bouwde. Dat vond ik wel tof. Natuurlijk heb ik thuis wel ’s een radio uiteengevezen. In de humaniora heb ik wetenschappelijke B gedaan, maar ik zat de hele dag cartoons te tekenen. Aanvankelijk wilde ik striptekenaar worden. Mijn oudere broer is beeldhouwer en ik wilde ook naar de academie. Ik ben dan gaan praten met een bekende striptekenaar. Die vertelde me dat het hard werken was en dat erkenning vaak lang uitbleef. Ik wilde niet zo hard werken én ik wilde erkenning voor m’n werk. Dus ben ik, meer als verlengstuk van m’n humaniora, ingenieursstudies begonnen in Groep T. Ik had toen niet echt een idee van wat een ingenieur was of wat hij deed. Geen echte roeping dus? M’n eerste roeping kreeg ik in het begin van het eerste jaar. Tijdens een van de eerste lessen stond er in het auditorium opeens een figuur voor onze neus die de praeses bleek te zijn. Ik had nog nooit van een praeses gehoord, maar toen ik hem bezig hoorde wilde ik per sé ook praeses worden. Drie jaar later werd ik inderdaad praeses. Een heerlijke tijd! Zo herinner ik me dat… Jaja, maar we hadden het over je studies Sorry, da’s waar. Het besef van wat ingenieurswerk eigenlijk inhoudt is geleidelijk gekomen, vooral via de bedrijfsbezoeken. Tijdens de laatste jaren – ik heb elektromechanica gedaan - daagde het me pas dat de vraagstukken die we tijdens de colleges voorgeschoteld kregen verband hielden met wat ik gezien had tijdens de bedrijfsbezoeken. Het besef dat je praktische oplossingen kon bieden met ingenieurswerk was voor mij een motivatie op zich. Maar bij Sirius ben ik marketing- en verkoopsdirecteur.


Si Een

Hoe kom je bij marketing-sales? Tijdens m’n studies had ik al veel interesse voor vakken als bedrijfsvoering en economie. Op een gegeven moment stelde ik me toch de vraag of ik echt in de wieg was gelegd om ingenieur pur sang te worden. Naarmate m’n carrière vorderde ben ik van langsom meer in de sector van bedrijfsvoering beland. Maar moest je daarvoor ingenieursstudies doen? Misschien niet, maar voor mij was die richting de juiste habitat. Je zit in een omgeving waarin ondernemen màg. M’n eindwerk heb ik in Amerika gemaakt. Toen ik terugkwam werd ik parttime assistent management bij Groep T. Ik combineerde dat met een bacchalaureaat bedrijfseconomie aan de KU Leuven. Die richting werd toen, in 1988, voor het eerst georganiseerd. Ze bleken een samenraapsel te zijn van kandidaats- en licentiaatsvakken. De academische en afstandelijke sfeer bij T.E.W. zinde me niet. Ik ben er ook mee gestopt omdat ik een aanbieding van Elbicon uit Aarschot kreeg. Daar zocht men een after-sales ingenieur voor installatie en onderhoud van elektronische sorteerapparatuur in de U.S. Terug naar de praktijk dus? De uitdaging was groot: elektronica was mijn buisvak én ik moest naar de States. Ik wilde als jonge ingenieur m’n aversie voor elektronica overwinnen omdat ik me realiseerde dat ik toch heel m’n leven met dat vakgebied zou te maken krijgen. Ik wilde geen carrière als gehandicapte ingenieur. Ik was tweeëntwintig toen ik vertrok naar het hoofdkantoor in Denver. De druk was immens. Er waren altijd minstens vijf wachtende klanten die hun installatie zo vlug mogelijk operationeel wilden zien in een voedingssector die 24 uur op 24 draait. De klanten waren verspreid over vijftien verschillende US-staten. Op m’n eentje heb ik daar een hoop angsten, waaronder die voor elektronica, overwonnen.

Si

Na anderhalf jaar ben ik terug naar België gekomen en ben ik bij British Oxygen Company begonnen. Ik zorgde voor aankoop, installatie en onderhoud van automatise-

rius

startte Sirius mee op. Sirius Communications nam een licentie bij IMEC en ontwikkelde nieuwe technologieën. Dat was in ‘96. Sirius wilde spoedig de consumermarkt benaderen.

Kapitaal? We zijn met vier ingenieurs gestart met 30 miljoen. IMEC, SAIT-Stento, mijn voormalige Elbicon-baas Leo Billion en wijzelf hebben dat kapitaal bij elkaar gebracht. Van in het begin hebben we beslist om alle bijkomende ingenieurs aandelen te geven.

bedrijfsavontuur ringtoestellen bij bedrijven die installaties industriële gassen hadden. Na een jaar of drie was de uitdaging eruit en ging ik als preventief onderhoudsingenieur in de voedingssector in Herentals werken. Dat was een van mijn meest negatieve ervaringen. Waar ik vroeger zelfstandig kon werken, zat ik daar in een keurslijf. Om naar toilet te gaan moest je bij wijze van spreken veertien dagen op voorhand een papier in dubbel invullen. Schokkend. Bij de sollicitatie heb ik niet verborgen dat ik in alle vrijheid wilde werken en zelf initiatief wilde nemen, dus ik begrijp nog altijd niet hoe een rekruteringsbureau iemand als ik, die zo haaks staat op dat soort bureaucratie, heeft aangeworven. Op de laatste dag van de proefperiode kreeg ik – tot mijn opluchting - te horen dat het wel genoeg was geweest. Dat was in 1994, een periode waarin er erg veel werkloze ingenieurs waren.

Hoe beland je met zo’n achtergrond bij IMEC? Van één ding was ik ondertussen overtuigd: nooit wilde ik nog in de voedingssector terechtkomen. Als ik er even over nadacht was er maar één sector waar ik echt in zou kunnen passen en dat was de toen opkomende telecommunicatiesector. Buiten mijn elektronica-ervaring bij Elbicon had ik m’n curriculum niet mee én er waren toen veel werkloze software-ingenieurs. Toch heb ik spontaan gesolliciteerd bij IMEC. Ik werd aangenomen als go-between tussen de research en industrie, ESA en overheden. De wereld van onderzoek vond ik ongelooflijk boeiend. Mijn opdracht bestond er in om de meerwaarde van het onderzoek te vertalen voor de buitenwacht. Dit vereiste opvolging van het onderzoekswerk en lange gesprekken met de medewerkers. Dit leerde me dat O&O-onderzoekers stuk voor stuk eigenzinnige en markante persoonlijkheden zijn. Ik vervulde dus een functie die een combinatie was van marketing en engineering. Ondertussen volgde ik kortlopende cursussen bedrijfsvoering bij de VIK. Bij IMEC werkte ik heel erg graag. Dat de verloning een flink stuk lager lag dan bij m’n vorige werkgever was voor mij geen punt – het was een investering op lange termijn. Uiteindelijk werd ik gevraagd om de licentiering en de business- en investeringsplans voor IMEC-spin-offs op te stellen. Het eerste project was Sirius, dat zich zou bezighouden met Lieven Philips’ CDMA-technologie van storingsongevoelige chips voor satelietcommunicatie. Ik

rius

Wat was het product? We zagen mogelijkheden in derde-generatietechnologie. In ’97 bleek dat onze CDMA-technologie slechts één van de 15 kandidaat-technologieën was die de GSM zou kunnen opvolgen. Toch gingen we er van uit dat het CDMAconcept het zou halen van de andere marktspelers. Onder hoongelach van de grote bedrijven zijn we begonnen met de ontwikkeling en de verkoop van onze ontwerpen. De chips en de kaarten werden gemaakt in Japen. De opbrengst liet ons toe om te groeien naar de 22 ingenieurs die er nu zijn. Het spannendste moment kwam in ’99. Toen stemde de Europese Standaardisatiecommissie (ETSI) voor CDMA-technologie als opvolger van GSM. Evident was dat niet, want CDMA is een heel nieuwe technologie en bouwt niet logisch verder op de bekende systemen. De keuze viel op CDMA omwille van de hogere snelheden in datatransmissie (2 megabit/seconde). De hele wereld wilde toen de broncode van de Sirius-CDMA kopen en aanpassen of integreren. Goede raad was duur: moesten we nieuwe investeerders aantrekken en naar de beurs gaan of verkopen? We stonden op het punt om de eerste broncode in licentie te geven – we hadden het ontwerp intussen toch al een paar versies verder geperfectioneerd. Maar ook investeringsbankiers, waaronder Morgan Stanley Dean Witter hadden onze ontwikkelingen gevolgd. We grepen terug naar ons uitgangspunt: we wilden wereldwijde impact hebben en onze technologie in zoveel mogelijk producten terugvinden. Uiteindelijk bleek de beste garantie voor dit opzet te liggen in de verkoop van Sirius Communications aan Agilent Technologies. Agilent is zelf een spin-off van Hewlett-Packard en heeft zo’n 50.000 werknemers over de hele wereld. Agilent maakt chips voor printers, digitale camera’s, draagbare PDA’s en mobilofoons. Agilent heeft nu grote plannen voor productontwikkeling van de derde-generatietechnologie in Leuven. Niet bang voor een cultuurschok? Door m’n ervaringen in de US kan ik Amerikanen wel inschatten. De integratie met een Duits of een Frans bedrijf zou moeilijker liggen denk ik. Ik verwacht geen echte cultuurschok omdat we vrij zelfstandig zullen blijven werken zoals we bezig zijn. Voor Agilent is 3G een nieuwe markt en Agilent verwacht dat Sirius ‘hun’ nieuwe loot richting geeft. Bij Sirius hebben we de klantenservice altijd erg ernstig genomen. Agilent wordt voor ons een interne klant waar we dezelfde verrijkende technische dialoog mee kunnen opbouwen als met externe klanten. Maar toch: net zoals ik tien jaar geleden met een klein hartje naar de US vloog, heb ik nu ook het gevoel dat ik met een nieuw boekentasje terug voor de grote schoolpoort sta.


INGENIEUR EN BEROEP

Kristoffel Mulier over Sirius

S i r i u s

Genoeg bagage in je tasje? Na m’n ingenieursstudies heb ik geen bijkomende masters of langdurige economische opleidingen gevolgd. Wel heb ik bij de VIK kortere opleidingen sales, financiële analyse, budgetplanning, leiding geven en dergelijke gevolgd. Dat heeft me flink wat geholpen. Ik heb ook wel een groot absorberend vermogen en zo heb ik m’n vroegere jobs altijd ook beschouwd als een continue training. De laatste vijf jaar ben ik weinig ingenieur geweest en veel HR-en verkoopsknooppunt – iémand moet dat toch doen? Zo ben ik van het ene in het andere gerold. We hebben met Sirius ooit een beurs van 150.000 BEF gewonnen bij de Koning Boudewijnstichting. Met dat geld heb ik een privécursus juridische contracten opgesoupeerd bij een gespecialiseerde advocaat. Voor contracten, conflicten en statuten hebben we nog altijd wel onze verschillende advocaten – ook hebben we een externe accountant, verdelers in Azië en externe PR-consultants - kwestie van out te sourcen waar anderen beter in zijn. Je zorgt ook voor de rekrutering? Ja, in een groeiend bedrijf pak je die dingen op voor je het weet. Wat rekrutering betreft is mijn filosofie heel eenvoudig: we nemen pas nieuwe medewerkers aan als we ze werkzekerheid kunnen geven én we willen ze betrekken en motiveren via een aandelenplan. Bij Sirius is nog nooit iemand ontslagen. We werken nu met tweeentwintig industrieel en burgerlijk ingenieurs, waaronder een aantal uit het buitenland. We hebben slechts één ingenieur aangeworven via een selectiebureau. De rest is via netwerking gekomen. Die netwerking is geen verkapt nepotisme hoor. Netwerking gaat zowel via internet als via ingenieursgroepen en -verenigingen. Als het over HR gaat denk ik dat het verduidelijken van beslissingen naar medewerkers op een eerlijke en menselijke manier erg belangrijk is. Neem nu de verkoop van Sirius: daarover hebben we alle medewerkers zeer vroeg ingelicht. Ze hebben het proces vanaf het begin kunnen volgen. Dit was niet de gemakkelijkste weg. Uiteindelijk stond iedereen achter deze optie. Dit heeft te maken met bedrijfsethiek. Nog zo’n voorbeeld: op een bepaald moment vraagt een Indische klant om toestellen te leveren voor een bepaalde toepassing. We voelen met onze ellebogen aan dat we te maken hebben met militaire applicaties. Blijkt dat we telecommunicatie-apparatuur moeten maken voor de controle aan de Pakistaanse grens. Willen we dit wel doen? Die vraag is op de grote Sirius-tafel geworpen. Het ging om 40 miljoen BEF. Na een rondetafel is het project afgevoerd, niettegenstaande we het geld op dat ogenblik erg nodig hadden. Sommigen zullen dit stom vinden, maar nadien stond iedereen nog recht in zijn schoenen. De boodschap is: wat de financiële belangen ook mogen wezen blijf jezelf en doe geen toegevingen. En ga nooit over lijken.


Sirius is groot geworden in de periode waarin internet opkwam? Ja, internet was voor ons een prima voertuig, en niet alleen voor rekruteringen. We zouden nooit gesprekspartner geweest zijn voor grote bedrijven als het internet er niet was geweest. De eerste jaren hebben we dit gebouw hier op de website gezet, een uit de kluiten gewassen building... waar we toen met vier medewerkers een hoekje van huurden... Als je internet gebruikt denk je bijna per definitie mondiaal, maar we hebben ons nooit chauvinistisch ingesteld. Daar kregen we ook de kans niet voor. Van in het begin kwamen er vragen uit Amerika of Japan en moesten we ons wel richten op een wereldmarkt. Naarmate de wereldeconomie in elkaar grijpt zullen nationalistische reflexen wel verdwijnen. Had je dit allemaal kunnen voorzien? In 1996 was dit soort onderneming helemaal niet vanzelfsprekend. Er stonden een hoop non-believers aan de kant toen we startten met Sirius. Uiteindelijk hebben we naast ons eigen kapitaal ook een hoop menselijk kapitaal in dit bedrijf gestoken en ik moet toegeven: in het begin is het dikwijls kantje-boordje geweest. Wat we gerealiseerd hebben is het resultaat van duizenden beslissingen op honderden terreinen, en elke beslissing kon – zeker in het begin – fataal zijn. Dikwijls wisten we niet wat de volgende dag zou brengen. Bij IMEC hadden we een vast loon en werkzekerheid. Voor dit soort avonturen moet je partner en je gezin je flink wat krediet geven. Er zijn periodes geweest waarin we nauwelijks thuis waren. Ik heb daarstraks wel verteld dat ik niet zo hard wilde werken als m’n vader, maar als ik mezelf bezig zie doe ik net hetzelfde. Nog wijze raad? Je kan niets forceren, ook niet in onderzoek. Er zijn grenzen aan snelheid en capaciteit. De ontwikkelcyclus van onze CDMA was uiteindelijk ook vier jaar. Ik hoop dat we binnen vijftig jaar in een wereld leven waar alles minder snel moet en men terug kan genieten van rust. Eerst was de natuur onze vijand. Daarna maakten we andere mensen tot vijand. Nu vormen dingen die we zelf maken als kerncentrales en auto’s een bedreiging. Ik hoop dat de wereld via ons soort technologie terug controle over z’n omgeving verwerft. Het zou de eerste opdracht van een organisatie als de UNO moeten zijn om internet voor de hele planeet toegankelijk te maken en informatie en opleidingen aan te bieden. Zo zet je de dictators van deze wereld een hak. De hele wereldbevolking zal kunnen zien en inzien dat ze eigenlijk tot dezelfde soort behoort.

Ed De Winter

JONGERENWERKING In 1994 ontstond de Europese vereniging voor jonge ingenieurs EYE, The European Young Engineers. De VIK was een van de vier stichters. Toen reeds voelden we de nood om alle Europese jonge ingenieurs tezamen te brengen. We wilden elkaar beter leren kennen. We wilden weten wat een jonge ingenieur in dat ander land doet, welke rol hij speelt in hun leefwereld. Hoe is zijn imago, zijn impact in dat land? We wilden een gevoel van solidariteit tussen alle jonge Europese ingenieurs creëren en de onderlinge verstandhouding tussen alle Europese naties verbeteren. Ook vandaag nog zijn dit de objectieven die beschreven staan in the declaration of intent.

EYE-weekeinde in Parijs

Van 9 tot 11 november 2001

Hoe bewerkstelligen we deze intenties? Wel, we zouden een communicatiekanaal opzetten zodat ingenieurs uit de verschillende regio’s de mogelijkheid hebben zichzelf voor te stellen en van ideeën te wisselen. Ondertussen is internet volop ingeburgerd bij de jonge ingenieurs en is dit kanaal het ideale middel gebleken. Het resultaat kan je zien op www.e-y-e.org. Verder zouden we in een gastland door een ingenieursvereniging, op Europese schaal activiteiten organiseren, zodat leden ingenieurs geïntroduceerd zouden worden in de technische en/of de sociaalculturele domeinen van dit gastland. De intussen roemrijke EYE weekeinden waren geboren. Intussen staat de 14de editie voor de deur, namelijk EYE@Paris. Het thema van dit weekeinde is "Engineering Education and Mobility in Europe". Ik doe dan ook een warme oproep aan ieder om erbij te zijn. Het is een ideaal forum om de VIKstandpunten omtrent de ingenieursstudies en onze Master-degree ook internationaal kenbaar te maken! Verder wens ik nu reeds kenbaar te maken dat ik in naam van de VIK the transfer van de EYE presidency zal aanvaarden. Jawel, de VIK is de volgende gastvereniging en het 15de jubileumweekeinde gaat eind mei 2002 door in Brugge. EYE@Brugge2002 zal met Brugge als Europese Culturele Hoofdstad als thema hebben "Engineering and Culture".

Ing. Bart Demol Voorzitter Departement Jongerenwerking

Invitation to the European Young Engineers (EYE) Conference in Paris 9th to 11th November 2001, 14th EYE Conference: Education and Mobility in Europe Please register on-line now and save money !! http://www.e-y-e.org/

EYE is a dynamic and rapidly growing federation, presently consisting of 13 associations in 10 countries and representing more than 160.000 Students and Young engineers in Europe. In the vision of EYE the members of EYE work together to improve the mutual understanding between all European nations and to create a feeling of solidarity between European engineers. The French association of engineering students (BNEI) has the great honour to host the autumn EYE-Conference and to invite young European engineers and engineering students from across Europe to the capital city of France. Participants will have a chance to meet with other young European engineers both on a social and professional level. Conferences will bring young engineers and students together with the French and European political and industrial players that influence the engineering world. The main subject of the conference, Education and Mobility in Europe, proposes a reflection on how to enhance the mobility of engineers during their studies and their professional life. The conference includes an international career/trainee opportunities forum with international companies. Finally, Paris will allow you to experience an EYE-Meeting in a the city of culture, fashion and romance. You will find the time table, information about Paris and France and the registration paper on the EYE-Web-site. Please register on-line now and save money !! http://www.e-y-e.org/ Régis Lallement President of EYE

9 I.M.-

AUGUSTUS - SEPTEMBER 2001

INGENIEUR EN BEROEP

Ingenieurslonen Niet alleen in industrie, KMO’s en in de dienstensector werken ingenieurs. Ook de overheid heeft ingenieurs nodig om haar openbare diensten te laten draaien. Alhoewel in grote lijnen gelijklopend, zijn er in de toegepaste weddeschalen toch verschillen in de verloning bij "Onderwijs", "Lokale en Regionale Besturen" (steden, gemeenten, OCMW’s en provincie), de "Federale Overheid", het "ministerie van de Vlaamse Gemeenschap", een aantal Wetenschappelijke Instellingen en de Vlaamse universiteiten. Ter vergelijking vindt u een algemene grafiek van de VIK-weddenenquête 2000.

10 I.M.-


Over het algemeen liggen de wedden in de openbare sector iets lager dan in de privésector. In sommige gevallen kan een aantal jaren ervaring in de privésector meegeteld worden bij het bepalen van de aanvangswedde.

(overheids-) dienst verzorgt de meeste rekruteringen en examens voor de Vlaamse Gemeenschap. In bijgaande tabellen vindt u een overzicht van de toegepaste weddeschalen.

Bijkomende voordelen als bedrijfswagen, maaltijdcheques enz. die de privésector biedt zijn schaars bij de overheid.

in de Openbare Sector Ook verlofgeld en eindejaarspremies zijn in de openbare sector heel wat lager. Het vakantiegeld voor een beginnend industrieel ingenieur bedraagt bruto in 2001 ca 40.000 BEF bruto. Netto is dat ongeveer 20.000 BEF. Van de eindejaarspremie blijft er ongeveer 17.000 BEF netto over.

Meer informatie kan u krijgen bij het VIK-secretariaat en zal ook te vinden zijn op de VIK-website. De in BEF gegeven wedden zijn brutomaandwedden aan de huidige (april 2001) index van 126,83. Op deze maandwedden is er een inhouding van 7,5% voor de kas van weduwen en wezen en van 3,55% voor de ziekteverzekering.

Waar de wedde van de meerderheid van de werknemers in de industrie ook na 24 jaar dienst nog stijgt, is dit lang niet zo in openbare dienst. Tenzij men, wat heel uitzonderlijk voorkomt, een blitzcarrière maakt. Collega’s die als informaticus in overheidsdienst treden komen op hetzelfde weddeniveau als de burgerlijk ingenieurs. In sommige gevallen komt daar nog een premie bovenop.

Er wordt uitgegaan van een veronderstelde normale loopbaan met normale bevorderingen die kunnen plaats vinden na 6, 12 en 18 jaar dienst. Uiteraard zijn dit slechts voorbeelden. Voor leidende functies zijn hogere weddeschalen van toepassing. Ter vergelijking vindt u ook de weddeschalen voor burgerlijk ingenieur en informaticus bij de Vlaamse Gemeen-

Anderzijds is er de tot op heden gunstige pensioenregeling waarbij het rustpensioen bij een volledige loopbaan van 45 jaar bepaald wordt op 75% van het gemiddelde loon van de laatste 5 dienstjaren. De studiejaren van de voor het ambt geëiste diploma worden hierbij meegeteld.

schap. Ook industrieel ingenieurs kunnen inschrijven voor de aanwervingsexamens voor informaticus. Hierbij komt de industrieel ingenieur in competitie met universitair afgestudeerden (ir. en licentiaten).

Als industrieel ingenieur wordt men aangeworven in niveau 1, de categorie waar alle afgestudeerden van het Hoger Onderwijs van 2 cycli in aangeworven worden. Vacatures worden normaal in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd (te raadplegen in elke openbare bibliotheek) waarin ook de nodige informatie verstrekt wordt. Dit deel van het Staatsblad staat niet op de website.

Ing. Etienne Beernaerts Aandacht: Sommige instellingen stellen soms vacatures in niveau 2 (normaal bestemd voor afgestudeerden van het Hoger Onderwijs van 1 cyclus) open voor industrieel ingenieurs. Er zijn gevallen bekend bij sommige gemeenten en zelfs bij de Universiteit Antwerpen. Wij raden collega’s af om op die vacatures in te gaan. Een te lage instap in openbare dienst kan gevolgen hebben voor de volledige loopbaan en bij de pensioenberekening.

In een aantal gevallen is het de instelling die zelf de vacatures uitschrijft en de wervingsexamens inricht. Soms via een selectie- en rekruteringsbureau, soms via SELOR (het vroegere Vast Wervingssecretariaat). Deze laatste

Wedden van toepassing in verschillende Openbare Besturen - index 1 juli 2001 Dienstjaren 0 3 6 9 12 15 18 21 24

HO1C

HO2C

VG

L&R

FED

UNIV

INF+ir.

PRIVE

89.935 98.670 104.117 115.013 120.460 131.355 136.803 147.698 153.146

100.079 108.814 114.261 125.156 130.604 141.499 146.947 157.842 163.289

93.009 102.521 118.375 124.716 140.570 146.911 153.253 158.538 163.822

88.570 97.025 101.253 113.619 117.846 126.302 136.976 145.432 149.659

87.405 95.311 106.925 115.019 131.769 139.863 143.910 152.004 156.051

89.826 97.786 117.180 121.866 135.634 140.319 154.087 158.773 163.459

108.862 121.545 142.684 151.139 173.863 182.318 190.773 196.058 201.343

77.500 90.000 110.000 114.600 136.100 147.000 158.400 167.000 179.700

HO1C: HOGER ONDERWIJS 1 CYCLUS HO2C: HOGER ONDERWIJS 2 CYCLI MVG: MINISTERIE van de VLAAMSE GEMEENSCHAP L&R: LOKALE en REGIONALE BESTUREN

FED: UNIV: INF: ir.: PRIVE:

FEDERALE INSTELLINGEN UNIVERSITEITEN INFORMATICUS bij VG Burgerlijk Ingenieur bij VG Gemiddelde VIK Weddenenquête

11 I.M.-


INGENIEUR EN BEROEP Op z’n vijfde was hij al met soldeerbouten in de weer. In z’n prille jeugd sleutelde hij aan alles wat los en vast zat, van auto en radio naar audio, foto en zendapparatuur. Al heel jong ontwikkelde hij een eigen ‘vergroter’ voor z’n kleine donkere kamer. Zo iemand wordt natuurlijk industrieel

ingenieur

(Lindelei-

Gent). Op dit ogenblik is André De Clercq CTO en vice President Research & Development bij Barco.

André De Clercq Barco Donald Defoort en André De Clercq In ’75 verbleef André De Clercq op vraag van Barco aan de Stanford University in California, waar hij de toenmalige ‘state of the art’ van de micro-elektronica en medische signaalprocessing bestudeerde. Hij ontmoette er Bill Shockley (de uitvinder van de transistor) waarmee hij van gedachten wisselde over het innerlijk leven van de halfgeleider, maar ook over ‘creativity by failure analysis’. Na die periode trok hij als ontwerper bij Barco alle registers open. Hij ontwikkelde er de eerste ‘all transistor’ TV, de eerste multistandaard kleuren TV en de eerste Barco projector. André De Clercq kan het nog steeds niet laten: regelmatig last hij naast een verwonderde arbeider nog een streepje autogeen aaneen. Een leven lang research is bepalend voor hoe je denkt over engineering, zo blijkt. Wat André De Clercq daarover denkt is niet hetzelfde als wat de ‘markt’ aan eisen stelt. Volgens de buitenwacht zouden ingenieurs meertalige, communicatievaardige allrounders moeten zijn met een economische bijscholing. De boodschap van De Clercq is radicaal anders: ingenieurs moeten ingenieur zijn, gedreven door techniek en wetenschap én…ze moeten ingenieur blijven. Donald Defoort, directeur personeelsbeleid bij Barco komt er tijdens het gesprek bijzitten. Uit diens toelichtingen blijkt dat zijn HRM-afdeling de De Clercq-filosofie volgt: eerst research en pas daarna

management en marketing, niet andersom. Een eigenzinnig pleidooi voor enginering in de diepte.

Hoe groot is het ingenieurstekort? ADC: Je hoort de roep over het tekort aan ingenieurs overal. Mijn stelling is dat er niet zozeer een ingenieurstekort is, maar dat er een tekort is aan ingenieurs die in de techniek blijven. Het punt is dat ingenieurs die verbaal zijn en leiderskwaliteiten hebben binnen de kortste keren hun technologische reflex laten verwateren en – om in dezelfde beeldtaal te blijven - afvloeien naar andere functies zodat er een gebrek ontstaat aan onderzoekers op hoog niveau. En dat zie ik zowel bij industrieel als burgerlijk ingenieurs gebeuren. Natuurlijk hebben we medewerkers nodig die andere terreinen beheersen dan het conceptueel-technische. Ik denk dat de technologische hersenvlucht naar salesen marketing dikwijls met status te maken heeft. Ingenieurs met verkoperstalenten hebben binnen de kortste keren een bedrijfswagen en een plaats op de parking. Ze verwisselen vlot hun witte labojas voor een maatpak. Een toponderzoeker bij Barco heeft pas na heel wat jaren hard werk een bedrijfswagen. Jonge mensen zijn gevoelig voor dit soort verschillen. Ze hebben vlug uitgevist waar ze status kunnen opbouwen in het bedrijf. En dat is meestal niet in een ontwerpersfunctie, vinden ze zelf.

“Mijn stelling is dat er niet zozeer een ingenieurstekort is, maar dat er een tekort is aan ingenieurs die in de techniek blijven”


“Ik denk dat de technologische hersenvlucht naar salesen marketing dikwijls met status te maken heeft”

Ingenieurs moeten zich kunnen uitleven in onderzoek en ontwikkeling? ADC: Ik wil een lans breken om ingenieurs te kweken en te koesteren die hun kennis vele jaren ten dienste willen stellen van technologische vernieuwingen. Natuurlijk hebben we het liefst ingenieurs die én emotioneel intelligent zijn én teamspelers zijn die vlot zes talen spreken en die…nog zoveel meer kunnen. Maar welke ingenieur kan al die vaardigheden verenigen in die ene persoon die hij of zij is? Als ik moet kiezen tussen een briljante snelle denker die wat geïsoleerd werkt en een ingenieur die supercommunicatief is maar technologische gedrevenheid mist, dan kies ik voor de eerste. We willen dergelijke snelle geesten zolang mogelijk in de techniek houden. Maar ook dat type ingenieur stapt tegenwoordig maar al te vlug over naar andere, bredere functies.

Ingenieurs-import uit derdewereldlanden? ADC: Als er gedacht wordt om technologen van het buitenland naar hier te halen hebben we die niet nodig om producten te verkopen of leiding te geven maar om aan onderzoek te doen. Dat soort profielen, en geen andere, hebben we tekort. Recent meldden sommige onderzoeksverantwoordelijken dat ze projecten niet meer kunnen opstarten in functie van ideeën of marktopportuniteiten maar in functie van de knowhow – de ingenieurs-techneuten - die ze kunnen inschakelen. Om je ideeën te realiseren heb je nu eenmaal een aantal onderzoekers nodig. Als die er niet zijn steek je je idee beter een tijdje in de koelkast of probeer je het elders.

Voert Barco een bepaalde bedrijfsfilosofie als het om engineering gaat?

Lang leve de zuivere techneut! “Als men technologen van het buitenland naar hier wil halen dan is dat niet om producten te verkopen of te managen maar om aan onderzoek te doen”

ADC: Daarvoor moet ik eerst iets over de geschiedenis van het bedrijf vertellen. Barco (Belgian-American Radio Corporation) is in 1934 begonnen als een familiebedrijf dat televisies maakte. Veel filosofie kwam daar niet aan te pas. Barco maakte televisies – massaproducten dus. Er werd toen nog niet aan marketing gedaan zoals nu en de toestellen speelden dan ook niet altijd in op een echte marktbehoefte. Rond 1980 kwamen moeilijke jaren. Barco werd toen, op instigatie van de GIMV gesplitst in Barco Electronics, dat zich bezighield met consumer TV – op dat ogenblik zowat ten dode opgeschreven - en Barco Industries dat industriële monitoren, processors en producten voor scheepvaart en defensie ontwikkelde in samenwerking met Acec. Later werd de projectorenafdeling van Barco Electronics toch erg lucratief. Vanaf de splitsing ging Barco Industries een meer doordacht bedrijfsbeleid voeren, dit mee door de inbreng van Acec, die de mosterd bij moederhuis Westinghouse haalde. Westinghouse werkte met objectieven, middellange termijnplanning en financieel-technologische strategieën. Rond 1990 fusioneerden de twee Barco’s weer en werd de bedrijfsvoering bij Industries ook toegepast op Electronics. Sindsdien zijn we op zoek gegaan naar multiple niche-markten. Op dit ogenblik is het bedrijfsbeleid nog op dezelfde leest geschoeid, zij het dat de divisionering verder is doorgevoerd. Wereldwijd zijn er O&Odivisies voor projectie, visie, display en communicatie met filialen in alle continenten.


INGENIEUR EN BEROEP “Op één januari van elk jaar staan alle tellers hier op nul en weet iedereen dat we tegen het einde van het jaar een vierde van de omzet zullen moeten draaien met totaal nieuwe producten” Ideeën hebben we nog altijd genoeg, maar we houden bij de productplanning veel meer rekening met de behoeften op de markt. Het sluitstuk van de divisies wordt gemakt door ingenieurs die én technologisch hun projecten leiden én feeling hebben voor de evoluties in de marktbehoeften.

Een zware ondernemingsstructuur? ADC: Dat kan zo lijken, maar op de werkvloer is dat absoluut niet zo. We hanteren geen top-down structuur. Wereldwijd werken we met een soort multidimensionele matrix die weinig rigide is en die zelfsturend is. We hebben niet zoiets als een ‘centraal planbureau’. De divisies zijn op hun beurt onderverdeeld in de activities visualisatie, controllroom en simulatie. Er is een afdeling voor digitale cinema, een voor daylight displays, home-theatre, enzovoort. Om de drie of vier jaar zorgen we ervoor dat we een totaal nieuwe generatie producten hebben. Op één januari van elk jaar staan alle tellers hier op nul en weet iedereen dat we dat ene jaar minstens een vierde van de omzet zullen moeten draaien met producten die op dat ogenblik nog niet bestaan, tenminste die nog niet helemaal af of gecommercialiseerd zijn. Als je weet dat je over een paar maanden dat papieren product – zeg maar het prototype van een vluchtsimulator - op een internationale beurs, waar Murphy ook rondwaart, moet presenteren, dan weet je dat je tot op het moment van de presentatie constant zal moeten bijsturen. Bureaucratie en negatieve faalangst zijn dodelijk in zo’n situatie. Je zou kunnen zeggen dat Barco een cluster van KMO’s is waarin regelmatig getoetst wordt of de bedrijfseenheden de globale bedrijfsstrategie volgen. De teams zijn zelfsturend. Ze bepalen hun strategie en hun project volledig zelf en hebben de eindverantwoordelijkheid voor het product. Nieuwe producten komen via wereldwijde brainstormings van de Barco-ingenieurs zelf. Externe consultants huren we nooit in.

Hoe verloopt de rekrutering? ADC: Ingenieurs willen niet zomaar een job. Ze willen inhoud. Onze strategie focust op de centrale boodschap dat ingenieurs ingenieurs moeten blijven. Op jobbeurzen is niet de personeelsdienst aanwezig maar zijn het ervaren ingenieurs die een gesprek hebben met potentiële


Lang leve

“Om mensen in techniek te houden moet je ze ermee besmetten, vanaf de lagere school”

medewerkers. We hebben een gedecentraliseerde HRdienst. We hebben niet zoiets als een centrale aanwervingdienst. We hebben een structuur nodig die heel snel kan reageren. Elke divisie doet zijn eigen aanwervingen en kan putten uit het personeelspotentieel van Barco zelf. De Barco-afdeling die het snelst op de bal speelt kan die ingenieur met die specifieke competenties aantrekken voor zijn project. Tools als aandelenoptieplans zijn wel min of meer geuniformiseerd. Evaluatiegesprekken nemen we heel ernstig in het kader van carrièrebegeleiding. We meten vooral wat onze medewerkers zelf willen en welke potenties ze hebben om divisiemanager of hoofd van een labo te worden binnen welke termijn. Of hebben ze sales-aspiraties? Als we de carrièrepaden van onze medewerkers verkeerd inschatten zijn de menselijke en financiële verliezen niet te becijferen.

Welke vormingspolitiek voert Barco? ADC: De opleidingsbehoefte van ingenieurs voor technische vaardigheden is veel groter dan de behoefte op het vlak van communicatie en menselijke vaardigheden. Opleidingen voor sales of communicatie voorzien we niet. Door het overaanbod in managementopleidingen is het voor een ingenieur niet zo moeilijk om zich daarin bij te scholen. Maar voor een handelsingenieur is het een heel ander paar mouwen om zich op te werken tot specialist in een bepaalde technologie. De vormingsprogramma’s die Barco aanbiedt zijn gefocust op techniek en wetenschap omdat we nu eenmaal vernieuwende producten ontwikkelen. Om mensen in techniek te houden moet je ze ermee besmetten, vanaf de lagere school. Maar daar ligt dan ook een paradox. Als mensen geboren techneuten zijn hebben ze een gedrevenheid in hun interesses die hen soms doet afzien van ‘socialising’ en hen wat geïsoleerd maakt. Na een kort gesprekje met een jonge ingenieur kan ik meestal vrij nauwkeurig vertellen van welke universiteit of hogeschool hij komt. De sociale context – het campusleven - van Leuven, Brussel, Hasselt of Gent is anders. De echte techneuten-ir’s komen veelal van Brussel of Gent omdat Leuven nu eenmaal meer gelegenheid biedt om te proeven van ambiance en te socialiseren. Afgestudeerden van Groep T zijn erg goeie ingenieurs, maar gaan vooral vrij vlot naar salesfuncties omdat ze vlotte communicatie tijdens hun studententijd in Leuven snel meepikken.

de zuivere techneut!

“Ingenieurs willen niet zomaar een job. Ze willen inhoud”

Geen zwak voor een of andere HR-benadering? ADC: Ach, de ene keer is het empowerment, de andere keer kwaliteitskringen, daarna de nieuwe waarden. Barco is nooit erg geporteerd geweest van dat soort eerder kunstmatige modes. Barco organiseert geen outward-bound om teamwork te sturen. Teambuilding gebeurt op de werkvloer, tijdens de projecten. Bedrijven die teams centraal sturen doen dit meestal met het oog op de uitvoering van erg langdurige projecten – realisaties die voor elk onderdeel heel precies het eindresultaat kunnen omschrijven en waar minstens duizend mensen mee bezig zijn. Wij moeten veel korter op de bal spelen en onze teams moeten constant bijsturen door input van onderzoekers, marketing en sales.

Welke verloningspolitiek hanteert Barco? ADC: We hebben startbarema’s op drie niveaus. Bij instroom schalen we industrieel ingenieurs in op licenciaatsniveau. De burgerlijk ingenieurs zitten daar iets boven. Voor doctor-ingenieurs wordt, rekening houdend met de relevantie van het doctoraat, anciënniteit ingecalculeerd. Iemand die goed presteert stijgt sneller in de verloningsmatrix. Door dit inschalingsconcept gebeurt het wel dat industrieel en burgerlijk ingenieurs bij aanvang net hetzelfde werk doen maar dat de burgerlijk ingenieur een pak meer verdient dan z’n collega industrieel. Na verloop van tijd kan dit andersom evolueren.

HR, carrièrebegeleiding en vorming lopen wat door elkaar? ADC: Je kan onze carrièrebegeleiding samenvatten in het begrip ‘levenslange tewerkstelbaarheid’. Sommige ingenieurs gaan zich zover specialiseren dat ze in een soort trechter geraken waaruit het moeilijk ontsnappen is. Levenslange tewerkstelbaarheid wil onderzoekers continu inzetbaar houden. Om te voorkomen dat ingenieurs in de val van de superspecialisatie vallen bieden we hen als horizonverbreding een aantal opleidingen aan die aan de rand van hun kerncompetentie liggen. Immers, de producten zijn ook het resultaat van technologisch heel diverse specialisaties. De opdracht die we meegeven aan onze ingenieurs is een beetje paradoxaal. Langs de ene kant verwachten we dat ingenieurs erg specialiseren, langs de andere verwachten we evengoed dat ze de basis begrijpen van een aantal andere terrei-

“De vraag die zich stelt is of je als ingenieur de technologische diepte opzoekt of je je in de breedte wil profileren”

nen die erg snel evolueren zodat ze kunnen inspelen op ideeën van andere collega’s en op verschuivingen van ons productaanbod. Voor de individuele ingenieur is levenslange tewerkstelbaarheid ook een garantie dat hij binnen vijf jaar nog altijd een job heeft. We organiseren technologische standaardopleidingen voor alle medewerkers van een bepaalde afdeling. Onlangs gingen een aantal ingenieurs en wiskundigen naar een opleiding weeftechnologie om de basisprincipes van de sector te begrijpen. De afdeling Barcographics volgt een grafische bijscholing in samenwerking met Sint-Lucas in Gent. We hebben in het verleden onze ingenieurs ook al naar de opleidingen van de Vlaamse Ingenieurskamer gestuurd. Meestal pikken onze ingenieurs uit het opleidings-marktaanbod heel specifiek wat ze nodig hebben. Dat sluit mooi aan bij onze filosofie wat vorming betreft: we willen vraaggestuurde in plaats van aanbodgestuurde opleidingen bieden. Daarnaast hebben we wereldwijd tech-teams rond onder meer optica, mechanica, software digitale elektronica en analoge elektronica opgezet waarbij men ervaringen en problemen communiceert en elkaar informeert omtrent de allerlaatste nieuwtjes in een bepaalde specialisatie. Barco wil dat haar medewerkers up to date blijven: welke opleiding heb je nodig om volgend jaar je job nog goed te kunnen doen. De volgende fase is: wat heb je nodig aan vorming om je volgende carrièrestap te kunnen doen. De vraag die zich stelt is of je als ingenieur de technologische diepte opzoekt of je je in de breedte wil profileren. De consequenties van deze keuze zijn verstrekkend: als je de fout maakt om een geboren technoloog te begeleiden naar sales- of managementfuncties en na drie jaar vaststelt dat de man ongelukkig is en niet rendeert, dan is de stap terug quasi onmogelijk.

Hoe liggen de relaties tussen burgerlijk en industrieel ingenieurs in het bedrijf? ADC: Ik herinner me na enkele jaren niet meer of mijn medewerkers burgerlijk of industrieel ingenieur zijn van basisopleiding. Zelf ben ik industrieel ingenieur van basisopleiding, maar ik vraag me af wie van m’n medewerkers dat weet of daar een boodschap aan heeft.

Ed De Winter


INGENIEUR EN BEROEP

Gevraagd…Ingenieurs! (?) Tijdens haar kaderweekeinde besloot de Vlaamse Ingenieurskamer een prioriteit te maken van de ingenieursinstroom. Hieronder de visie van Ing. André De Clercq, CTO en vice-president Research & Development bij Barco over het thema.

,,

Regelmatig horen we weinig bemoedigende boodschappen over het gebrek aan ingenieurs voor het bedrijfsleven. Veelal worden de onaangepaste (technische) opleidingen of het onvoldoende promoten van de technische loopbaan, als boosdoeners aangewezen.

verkopers, administratieve bedienden en andere niet-technische jobs, waaraan veelal beduidend minder studieinspanningen verbonden zijn. Regelmatig wordt - en niet ten onrechte beweerd dat de technische opleidingen waar status aan verbonden wordt, door de evolutie van techniek en wetenschap en gekoppeld aan de bestaande onderwijsmethodiek, ondertussen zo veeleisend zijn geworden dat ze enkele jaren hard werken vergen. Bij dit alles weet de kandidaat-techneut dat hij mits regelmatige bijscholing en zelfstudie in het beste geval "mee" kan blijven met de snel evoluerende techniek. Is de "de facto" situatie niet zo dat permanente Ing. André De Clercq vorming bijna het alleenrecht (plicht?) is van techneuten? Ook dit perspectief is slechts verteerbaar als je echt bezeten bent van techniek.

Is ons onderwijs dan zoveel minder aangepast aan onze industriële noden dan enkele decennia geleden? Beseffen jongeren dan echt niet wat een technische job inhoudt? Voor een deel zal dit wel kloppen, maar het echte probleem is waarschijnlijk fundamenteler: techniek en technische functies worden niet beschouwd als "jobs met uitstraling". Techniek heeft weliswaar nooit hoog gescoord op onze statusbarometer en er bestaan alternatieven die aantrekkelijker lijken dan een technische job. Het is beangstigend te moeten vaststellen dat ouders hun kinderen liefst zolang mogelijk van (lagere) technische opleidingen weghouden, zelfs al weten ze dat technische opleidingen geen eindpunt in de opleiding hoeven te betekenen. Vanwaar deze lage waardering voor techniek? Buiten het feit dat het bedrijfsleven in zijn geheel, met zijn technologie en zijn "vervuiling" al op een slecht blaadje staat bij jongeren, worden taken met technische inhoud veelal aangevoeld als "uitvoerend werk" met rechtstreekse meetbaarheid van resultaten, gekoppeld aan een maatschappelijke waardering en loopbaanperspectieven die zelden die van niet-technische beroepen evenaren. Zelfs bij een vergelijkbare financiële situatie is de technieker meestal uitvoerder en minder ‘mijnheer’. Techniek is dus blijkbaar niet het juiste spoor om sociale status te verwerven. Ouders willen dat hun kinderen gelukkig zijn. Dit ‘geluk’ zien ze in een succesvolle loopbaan met de bijhorende status. Dat laatste wordt zelden geassocieerd met toegepaste techniek. Veel technische richtingen worden door ouders slechts overwogen als alle andere opties uitgeput zijn, tenzij het kind zelf hardnekkig aan zijn technische voorkeur vasthoudt. Ouders laten dikwijls teleurstelling blijken als hun kind in het technisch onderwijs terechtkomt. Dergelijke "watervaljongeren" worden zelden de zo gegeerde gedreven techneuten! Jongeren zelf zijn niet meer ongeïnformeerd en vergelijken de sociale status van de goede vakman met die van


Resultaat? Tenzij iemand van jongsaf ‘gebeten’ is door de techniek wordt een technische studierichting aangevoeld als laatste keuze. Maar het gebeten-zijn door de techniek is amper nog aan de orde. Onze instant-maatschappij ontmoedigt jongeren om technisch creatief bezig te zijn. De knutselaars van weleer zijn een uitgestorven ras. Ons onderwijsbestel heeft dit tekort zeker niet gecompenseerd. Meer nog, wat vroeger veelal van huize uit werd meegegeven met name regelmatig creatief met techniek omgaan, is in onze lagere en middelbare opleidingen welhaast ondenkbaar. Dergelijke scholen verliezen binnen de kortste keren hun (elitaire?) status en worden door ouders geweerd. Ook de tijd waarin jonge mensen na de lagere school - veelal om den brode - in een korte vakopleiding stapten of onmiddellijk in het arbeidscircuit terechtkwamen en zo interesse opbouwden is voorbij. De hierboven geschetste aversie ten aanzien van technische jobs wordt ook bevestigd gedurende de loopbaan van veel technisch getalenteerden. Velen verlaten al vrij snel een job als techneut en kijken, indien ze enig alternatief talent hebben, uit naar een job als verkoper of chef.

Binnen de kortste keren verliezen ze hun technisch kennen en kunnen. Uiteraard zijn leidinggevende mensen met technische achtergrond en visie nodig en waardevol, maar dergelijke doorstroming betekent in elk geval een verlies van technologische slagkracht. Er kan bovendien niet gezegd worden dat status

of verloning vermindert bij dergelijke "bevordering". Een verkoper of manager met de nodige technische talenten om succesvol techneut te zijn, hebben we nog nooit zien terugkeren (bevorderd worden?) naar de techniek! Het statusprobleem begint al bij de start van de loopbaan. Een twintigjarige met een niet technische opleiding – bijv. marketing - start als "bediende". De twintigjarige fijnmekanieker start als "arbeider", met de daaraan verbonden status. Hij blijft veelal dit statuut behouden voor de rest van zijn loopbaan. Er zijn dus verschillende factoren die de vlucht uit de techniek en het bijhorend tekort aan technisch talent verklaren. Niet in het minst stemt de beeldvorming tot nadenken. "Woorden wekken, maar voorbeelden trekken", lijkt nog steeds op te gaan. Bestond de drang naar een "mooiere" job dan enkele decennia geleden niet? Die was er zeker, maar de gemiddelde westerse levensstandaard was dusdanig dat "lang naar school gaan" er voor velen niet in zat. "Bediende worden" bleef voor velen onbereikbaar. Uitvoerder worden en blijven was de regel. Ook de overweging dat men moest "werken" om te overleven, werd van kindsbeen af meegegeven. Die boodschap lijkt nu minder aan de orde. Een ander pijnpunt vormen de vrouwelijke ingenieurs. Enerzijds vergrijst de bevolking en hebben we "moeders" nodig. Anderzijds lijkt het op het eerste gezicht onmogelijk om een waardevolle parttime ingenieursjob te combineren met belangrijke gezinsverantwoordelijkheden. De demografische evolutie zal ons verplichten om creatief met deze beperkingen om te gaan. Zijn bovenstaande bedenkingen over techniek fataal en onomkeerbaar? Misschien is het niet te laat maar er zullen ernstige inspanningen moeten worden geleverd om het tij te doen keren. Initiatieven zullen verder moeten gaan dan het lanceren van goedkope slogans die jongeren proberen duidelijk te maken hoe aantrekkelijk een technische opleiding wel is. Het geheel dient anders te worden aangepakt. We hebben immers geen ingenieurs nodig, maar techneuten met (liefst) een ingenieursopleiding. En dat vraagt een totaal andere aanpak. Jonge mensen "honger" doen krijgen naar techniek en wetenschap, en ze daarna "koesteren" opdat ze jaren aan een stuk met enthousiasme en inzet, techneut blijven is de boodschap. Jonge mensen dienen zeer vroeg met de "wonderen van de techniek" te worden geconfronteerd (en dit is niet enkel de computer!) in de hoop dat ze dermate geboeid worden dat ze zich aangetrokken voelen om er een leven lang mee bezig te zijn. Vanaf de lagere schoolleeftijd

moeten kinderen de kans krijgen om hun potentieel technisch talent om te zetten in technisch-creatief zelfvertrouwen. Dit is niet altijd evident voor ouders die – mogelijk terecht – vrezen dat hun kinderen hun ‘studies’ (=niet technische vakken) zouden verwaarlozen en dus hun kansen in de maatschappij zouden verspelen. Het is reeds vermeld dat ouders die zelf enige opleiding genoten hebben, de (lagere) technische route voor hun eventueel gemiddeld begaafde kinderen schuwen. Weinigen laten zich overtuigen dat goede vakmensen niet hoeven te verhongeren. Er moet wat dit betreft dringend gesleuteld worden aan de maatschappelijke waardeschaal. Op de tweede plaats moet de opleidingsfilosofie dringend worden aangepast. Op alle niveaus van het technisch onderwijs, van vakschool tot universiteit, moet men ophouden met het ondoordacht uitbreiden van studiepakketten. In de plaats moet assimilatie- en synthesevermogen worden bijgebracht. Verouderde kennis moet verdwijnen. De idee dat opdrijven van het abstractiegehalte van de leerstof noodzakelijk is om een volwaardige opleiding te garanderen klopt niet. Ze schrikt potentieel geïnteresseerden af en vertroebelt de technische inzichten. Leerkrachten die vinden dat ze hun stof zo abstract mogelijk moeten voorstellen dienen dringend te worden "bekeerd "…en misschien geweerd. Op de derde plaats zou bijscholing en tijdige en goeddordachte omscholing meer aandacht en respect moeten krijgen in het bedrijfsleven. Vooral wanneer nieuwe technieken of nieuwe uitrustingen in gebruik worden genomen mag de tewerkstelbaarheid niet als evident worden verondersteld. Niet zelden eindigt een technische loopbaan om die reden vervroegd en in frustratie. Deze ervaring wordt doorgegeven naar de volgende generaties. Een authentiek verhaal: een jonge vader - zelf getalenteerd ingenieur - vertelde me recent dat hij van zijn vader het advies kreeg "mocht uw zoontje ooit een schroevendraaier in de hand nemen, pak die onmiddellijk af en maak het kind duidelijk dat dat ‘vies’ is…" Om te overleven zullen we meer dan ooit moeten doorgaan met het aanmoedigen en waarderen van technische creativiteit in onze samenleving. Wellicht moet een maatschappij gecreëerd worden waarin, ook in ‘elitaire’ scholen, techniek niet wordt voorgesteld als een territorium voor mensen zonder cultuur of levensstijl. Om een ‘echte’ intellectueel te zijn moet men zich interesseren in politiek, kunst en cultuur… en zich vooral distantiëren van techniek! Zijn we ondertussen ‘te beschaafd’ geworden voor techniek? Echte beschavingen werden steeds geïnitieer door technologische doorbraken. Bij uitblijven van nieuwe doorbraken verdwenen deze beschavingen… Als onze samenleving erin slaagt om een andere houding tegenover techniek te ontwikkelen worden we wellicht weer een maatschappij van technisch "kunnen en doen" in plaats van "kennen en mennen". We moeten er ons van bewust zijn dat de kennismaatschappij van morgen waardeloos is indien de maatschappij van het "kunnen en doen" vandaag teloor gaat.

,,

Andre De Clercq


ACTUEEL Berichten uit de samenleving Meer werkongevallen

Toen Vlaanderen nog deel uitmaakte van een Keizerrijk

In 1999 waren er 218.917 arbeidsongevallen. In 2000 waren er 8.000 meer. 64 ongevallen waren dodelijk en 3.000 hadden blijvende invaliditeit voor gevolg. Een reden voor deze stijging zou kunnen zijn dat de groeiende economie meer onervaren mensen aan het werk zet. Na een Europese verwittiging legde Minister Onkelinx een wetsvoorstel neer waarbij bedrijven met minder dan 50 werknemers ertoe verplicht worden gezondheidsvoorschriften voor de werknemers minstens 14 dagen te afficheren. De vakbonden vinden dit geen goed voorstel. Maar wat zijn de alternatieven? Misschien de VIK-veiligheids- en riskmanagementscursussen op 30.11 en 7.12 dit jaar? (ED)

Het Belgisch Staatsblad staat bekend als een ernstig en saai dagblad. Daarom is het misschien ook het goedkoopste. Dagelijks valt het, voorzien van een paar kilo bijlagen, op de deurmat van menig medeburger.

Zijn Belgen ondernemers ? 1. Absoluut niet volgens de Vlerick Management School: in het kader van een internationaal onderzoek deden de Vlaamse regering en de Vlerick Management School mee in een bevraging naar de mate van ondernemerschap in de wereld. Amper 2,4% van de Belgen bleek in 2000 bezig met het opzetten van een zaak of had dat de voorbije 4 jaar gedaan. In Vlaanderen ging het zelfs maar om 1,4%, of één op zeventig. In de V.S. blijkt één op acht daarmee bezig te zijn. Als redenen voor de lage score geeft men te weinig middelen voor O&O en te versnipperde ondersteuningsprogramma’s voor starters op. Daarbij komen de hoge belastingdruk, het mobiliteitsprobleem en het sociale zekerheidsstelsel waaraan gesleuteld dient te worden. 2. Voor de Sociaal-Economische Raad Vlaanderen zijn Belgen juist geweldige ondernemers: volgens de cijfers van de net gepubliceerde ‘boordtabel Vlaanderen’ van de SERV heeft België het hoogste aantal ondernemers in de beroepsbevolking, méér dan de USA, Engeland, Nederland, Japan en West-Duitsland, is de overlevingsgraad van een Belgische onderneming na drie jaar 71%, wat beduidend hoger ligt dan in de vergelijkingslanden Nederland, Engeland en Zweden en is het venture kapitaal geïnvesteerd in de Belgische hoogtechnologische sector erg hoog. (ED) KMO’s en opleiding Grote bedrijven hebben het niet zo moeilijk om hun medewerkers op te leiden waar nodig. Voor KMO’s lag dat moeilijker. De Vlaamse regering keurde op vrijdag 13 juli het besluit van Minister van Economie Dirk Van Mechelen (VLD) goed waarbij KMO’s vanaf 2002 opleidingscheques kunnen aanvragen om de vorming van hun werknemers te financieren. Op deze manier geeft de Vlaamse regering het idee ‘levenslang leren’ een duwtje in de rug. KMO’s kunnen jaarlijks 200 cheques van 1200 BEF per stuk aanvragen. Voor elke cheque past de Vlaamse overheid de helft bij. VIK-vorming krijgt er dus klanten bij. De Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen wil dat het stelsel ook voor grote bedrijven wordt ingevoerd. (ED)


Steeds vallen er actuele, zij het soms merkwaardige wetjes te sprokkelen. Soms verbergen de berichten een brok voorouderlijke vaderlandse geschiedenis en wordt het minder saai, zelfs een beetje grappig. Zoals in het Staatsblad van 12 juli 2001, onder de titel "Koninklijk besluit van 31 mei 2001 houdende goedkeuring van het tarief der kerkdiensten van de katholieke eredienst, ingesteld bij beschikking onder de levenden of bij testamentsbeschikking'', gepubliceerd door het Ministerie van Justitie. Bemerk het sprankelend taalgebruik. " ALBERT II, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. Gelet op de wet van 18 germinal jaar X, betreffende de inrichting van de erediensten, inzonderheid op de artikelen 69 en 73; Gelet op het decreet van 22 fructidor jaar XIII betreffende het beheer van de goederen teruggegeven aan de kerkbesturen door de besluiten van 7 thermidor jaar XI en 28 frimaire jaar XII; Gelet op het keizerlijk decreet van 30 december 1809 op de kerkbesturen, inzonderheid op de artikelen 26, 29 en 31; Gelet op de brief van 16 februari 2001 waarbij de heer Quintiens, in naam van de Bisschoppen van België, het hiernavolgend ontwerp tot wijziging van het tarief van de bij beschikking onder de levenden of bij testamentsbeschikking ingestelde kerkdienten, aan de Regering, ter goedkeuring voorlegt: Hiermede wordt dan, van Koningswege door de Minister van Justitie, M. Verwilghen, met ingang van 1 januari 2001 de kosten van respectievelijk een gelezen of een gezongen mis vastgelegd op 9 en 18 EUR." (EB) Alternatieve werkvormen In Zweden werd een onderzoek gedaan naar de invloed van systemen met flexibele werkuren op het welzijn van de werknemers. Een aantal Zweedse ziekenhuizen hanteert een kredietsysteem waarbij elke werknemer een werkrooster op eigen maat kan samenstellen. Een computer waakt erover dat er altijd voldoende personeel aanwezig is. Blijkt dat werknemers in dit systeem, vergeleken met werknemers met gewone flexibele werkuren en met vaste uren, meer arbeidstevredenheid ondervinden. Zelfs langere werkdagen bleken positief uit te pakken. Het sociale leven, de stress en de controle op het arbeidsproces bleken te verbeteren. Info: www.prevent.be

VIK-presentje voor nieuw Egemingebouw in Zwijndrecht De VIK en Egemin hebben, onder andere via de Egeminprijs, steeds nauw samengewerkt. De Egeminprijs bedraagt 12.500 EURO en bekroont het origineelste eindwerk industrieel ingenieur dat ook nog economisch realiseerbaar is. Na de oorlog begon Egemin als scheepsherstellingsbedrijf, gespecialiseerd in elektrische installaties. Nu behoort Egemin tot de wereldtop in de automatisering van logistieke- en productieprocessen. Het bedrijf spendeert 2,5 miljoen EURO of meer dan 10% op de toegevoegde waarde aan Onderzoek en Ontwikkeling. Enkele maanden geleden verhuisde de hoofdzetel vanuit Schoten terug naar de vertrouwde Linkeroever in Zwijndrecht. Kostenplaatje: 16 miljoen EURO. Een dorp vol efficiënte en ergonomische gebouwen die moeten zorgen voor een aangename werksituatie voor alle werknemers. Zo beschikt Egemin nu als eerste in België over een volledig ‘fiber-to-desk’ en ‘unified messaging’ systeem’. Alle telefonie is mobiel. "De motor

achter onze groei zit immers in onze zelf ontwikkelde technologie" verantwoordt Ing. Donald Pans, CEO en gedelegeerd bestuurder van de Egemin-groep de investering. Ing. Pans staat in het Vlaamse ondernemerslandschap bekend als iemand die zijn medewerkers als het meest waardevolle bedrijfsactief beschouwt. Egemin ontving van VIK-voorzitter Leo Wezenbeek als presentje een fraai bronzen beeldje dat de nieuwe hall zal sieren.

PUZZELAAR NR. 60 Hoofdvraag: Graham Greene spelt Russische roulette Om de verveling te verdrijven bezondigde de beroemde auteur Graham Greene zich op 19-jarige leeftijd aan Russische roulette (men steekt één kogel in een revolvertrommel waar er zes in kunnen. Men sluit de trommel, geeft er een draai aan, zet de loop tegen het hoofd en haalt de trekker over…). In het hoog aangeschreven N.R.C. Handelsblad lezen we op 4 april 1980 dat Greene dit spel in de loop van enkele maanden 6 keer speelde en dat de kans dat hij dus dood zou aangetroffen worden 1/1 was. Hoe beoordelen ingenieurs dit bericht? Bijvraag: hoeveel juiste antwoorden zullen we ontvangen? We verwachten uw inzending vóór 15 oktober 2001 bij Ing. Roland Mebis, Tabaartstraat 23, 3740 Bilzen.

Oplossing puzzelaar nr. 58: 1. De blinde kamer De beginstand van de 3 schakelaars is "UIT". Noemen we de schakelaars A, B en C. Schakelen we A en B "AAN". Na een poosje zetten we B terug in UIT-stand en gaan we de kamer binnen. We stellen volgende mogelijkheden vast: • lamp brandt → schakelaar A • lamp is gedoofd maar is warm → schakelaar B • lamp is gedoofd en is koud → schakelaar C. 2. De snelste manier over de brug We noemen de vier personen (A)5, B(10), C(25) en D(50). A en B gaan over 10 sec. A gaat terug 15 sec. C en D gaan over 65 sec. B gaat terug 75 sec. A en B gaan over 85 sec.

We stelden vast dat zeer veel inschrijvers de dubbele combinatie van A en B in vraagstuk 2 niet hebben gevonden. Vandaar dat we van de 20 brieven slechts 11 als "goed" hebben weerhouden. Deze zijn: W. Linsen (Diegem), C. Demurie (Veurne), F. Vanherf (Sint-Truiden), Th. Renckens (Hamont), P. Looiers (Essen), J. Doornaert (Wondelgem), C. Degryse (Leffinge). De winnaars van deze puzzelaar zijn: Lieven Hautekeete, Leopold III laan 33, 8710 Ooigem (Wielsbeke) (13); Milian Huber, Loobronstraat 1, 3630 Maasmechelen (9); Rik Seyns, Berlaarsesteenweg 28, 2500 Lier (9) met een gedeelde boekenbon, hetzij elk een van 330 BEF, en Bert Huveneers, Noord de Vliet 29, 2430 Laakdal (11) die een boekenbon ter waarde van 1.000 BEF ontvangt. Proficiat! Ing. Roland Mebis


INGENIEUR EN VORMING

Cursusoverzicht najaar 2001 vanaf september 2001 TECHNOLOGIE Bouwkunde Veiligheidscoördinatie bouw m.b.t. tijdelijke of mobiele bouwplaatsen Paalfundering: ontwerp, uitvoering en controle – Europese Normen Bouwgebreken Regelen van geschillen in de bouwsector Veiligheidspreventie voor architecten/ontwerpers Grondmechanica en funderingstechnieken Versterken van betonconstructies met gelijmde vezelcomposietwapening Betonrenovatie: nieuwe eisen en technieken

3A*A

04.10

4A*G

02.10

2N*A 1N*A 5A*G

15.11 08.10 15.11

6A*G 2D*A

15.11 19.10

4A*A

05.11

5N*A

24.10

Elektronisch sturen van wisselstroommotoren 7A*A Aardingssystemen (TT,TN,IT) in industriële 3A*A elektrische installaties Dimensionering van elektromechanische 7A*A aandrijfsystemen

02.10 06.12

Corrosie Corrosie

Elektriciteit- Elektronica

07.11

Energie - Koeltechnieken Toepassingen van zonne-energie Industriële koeling Ontwerpen klima-installaties Ontwerpen koelinstallaties

3A*A 9A*A 15A*A 8D*A

08.10 18.10 17.10 19.10


Kunststoffen

België-Belgique P.B. Hasselt 1- 3°afd.

S TUDIEGIDS P ERMANENTE V ORMING

12/403

Workshop: spuitgieten van kunststoffen 4D*A Film- en plaatextrusie 4N*A Profiel- en buisextrusie 4N*A Vezelextrusie 3N*A Compounderen en PVC-extrusie 4N*A Kunststofproducten en hun kostprijselementen 3D*A

07.11 03.10 07.11 05.12 09.01 07.11

Mechanica TECHNOLOGIE

VORMINGSPROGRAMMA

NAJAAR 2001 BEDRIJFSKUNDE

INFORMATICA & COMMUNICATIETECHNOLOGIE

SOCIALE EN PERSOONLIJKE VAARDIGHEDEN

MANAGEMENT

Adreswijzigingen: VIK, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem

Jaargang 39 • Extra editie - september 2001 Verschijnt niet in juli en augustus Afgiftekantoor Hasselt 1


w w w. v i k . b e

Mechanische dichtingen 2D*A Pompen 4V*A Piping & engineering 8A*A Hydrauliek: Componenten en 6V*A basisschakelingen Productiviteit door een beter 5D*A verspaningsproces Basiscursus stans-, plooien dieptrekmatrijzen 6A*A Toegepaste vacuümtechniek 6D*A

18.10 17.11 04.10 06.10 29.11 07.11 04.10

Meet- en regeltechniek Meet- en regeltechniek in de praktijk Explosiebeveiliging

3N2D*G 14.11 2V*A 14.10

Scheikunde

De interne milieu-audit Afval- en emissiepreventie (AEP) Turbiditeit: meting van helder tot troebel water

1D*A 1N*A 1D*A

11.12 10.10 14.11

1D*A

09.11

1D*A

14.11

2D*A 2A*A 5D*A

07.12 15.10 17.10

3D*A

21.11

3D*A 4D*A 4D*A 4D*A 2D*A 1D*A

04.10 14.11 17.11 27.11 08.10 17.12

2D*A 1D*A 1D*A

21.11 07.12 30.11

Onderhoud

Stabiliteit van dispersies Chemische procesengineering Moderne scheidingstechnieken

6V*A 6V*A 3A*A

17.11 29.09 06.11

8A*G

03.10

1N*A

17.10

2D*A 2N*A

11.12 16.11

Textiel Kunststofvezels als textielvezels

Voeding HACCP: (Hazard Analysis Critical Control Points) Cleaning in Place (CIP) Verpakking van voedsel

BEDRIJFSKUNDE Algemeen Toegepaste bedrijfskunde

2N5NA*A

10.10

3A*A

09.10

5A*A

01.10

2A*A 1A*A 4A*A

05.12 07.11 12.11

5A*A 3A*A

02.10 29.11

Kwaliteit De nieuwe ISO 9001 1D*A Interne auditor 1D*A Het EFQM business excellence model 4N*A Het meten van klantentevredenheid 4N*A Integratie van SPC en EPC 1D*A Kleur en glansmeting in de kwaliteitscontrole 1D*A

16.10 19.10 22.11 04.10 12.10 10.10

Logistiek Materials Handling Magazijnbeheer Operationeel beleid Business Reoriëntation

Projectplanning en projectmanagement Projectbeheersing en projectmatig werken Projectbeheersing en projectmatig werken Projectbeheersing en projectmatig werken MS Project MS project als bedrijfstool

ADR in de praktijk Veiligheidsmanagement voor leidinggevenden Riskmanagement

INFORMATICA & COMMUNICATIE TECHNOLOGIE Algemeen Van Datawarehousing & Mining naar Webwarehousing & Mining Hoe gebruiksvriendelijke interfaces bouwen?

Beheer van gebouwen Facility Management Gezonde gebouwen

Projecting

Veiligheid

Arbeidsanalyse Productiviteitsverbetering in niet-productie en ondersteunende processen Werkmethodeverbetering in productieomgeving FMEA (Failure Mode and Effects Analysis) 5S–Werkplaatsorganisatie in 5 stappen Mochi: veranderingen innovatiemanagement

Technische documentatie: noodzaak voor optimale bediening en onderhoud Implementeren van een computerondersteund onderhoudsbeheer Total Productive Maintenance Naar een efficiënt MRO-beheer Basiscursus onderhoudskunde en -management Maintenance Engineering

15A*A 7D1N*A 4D*A 5A*A

25.09 05.10 06.11 02.10

Milieu Regenwatergebruik: omdat drinkwater een 1N*A schaars goed is ... Ontwerp van fysico-chemische en biologische 9A*A afvalwaterzuiveringsinstallaties EMAS/ISO 14001 Milieuzorg ook uw zorg ?...! 2D*A

26.11 03.10 20.11

2V*A

13.10

2D*A

25.10

2D*A 1D*A 1D*A

04.10 22.10 05.11

Networking Technologies 8A*A TCP/IP hands on 4D*A Information and Communication Technologies 9A*A TCP/IP in 2 avonden 2A*A VOIP in 2 avonden 2A*A

01.10 17.11 17.10 16.10 11.12

Internet Hoe gebruiksvriendelijke websites bouwen Een introductie tot de XML-standaard XML voor gevorderden

Netwerken & telecommunicatie

PC-Trainingen Basiscursus LINUX Doorgedreven Visual Basic Automatisering van MS Office Acces & het web Professionele Access oplossingen Programmeren met Visual Basic Database programmatie met Visual Basic (for applications)

6A*A 3D*A 3D*A 3D*A 3D*A 3D*A 3D*A

04.10 04.10 08.11 06.12 11.01 09.11 07.12


INGENIEUR EN VORMING AutoCAD training AutoCAD training AutoCAD voor gevorderden Windows 2000 Networking Access for Windows Werken met Outlook Access voor gevorderden Visual C++ Basisopleiding Mechanical Desktop Basisopleiding Mechanical Desktop Basisopleiding Mechanical Desktop 3D Modelling

3D*A 6A*A 5A*A 7A*A 2D*A 2V*A 2D*A 8A*A 8A*A 4D*A 4D*A 4A*G

07.10 03.10 21.11 06.11 23.10 06.10 22.11 22.11 30.10 17.09 19.11 08.01

Software ontwikkeling en toepassingen Geografische InformatieSystemen (GIS)

5A*A

18.10

1D*A

07.11

3D*A 1D*A

03.12 30.11

2D*A

04.12

2D*A 4D*A 3A*A

13.11 02.1 04.10

4A*A 4D*B 2D*B

04.10 20.11 04.10

MANAGEMENT Algemeen Knowledge management d.m.v. de TINK methodologie Workshop "Industrial Engineering" Fraudepreventie voor de KMO

Bedrijfsvoering Technieken voor succesvolle bedrijfsvoering

Financieel Basis in het balanslezen Basis in het financieel beleid Investeringsbeleid en -analyse

Human Resources People Management Werken met mensen Houden van functioneringsgesprekken met medewerkers

SOCIALE EN PERSOONLIJKE VAARDIGHEDEN Communicatie Presentaties in PowerPoint: een kunst De winnende presentatie Train the Trainer Service-ingenieur in de buitendienst Communicatievaardigheden voor young professionals Technisch rapporteren Technisch Frans

1D*B 1D*A 2D*A 2D*A 2D*A

10.10 12.12 16.11 06.11 09.10

2D*A 5N*A

10.10 15.10

7A*A

02.10

Leidinggeven Effectief leidinggeven


Persoonlijke Effectiviteit Brainmapping Invloed uitoefenen door persoonlijke kracht Assertiviteitstraining Ontwikkelen van emotionele intelligentie en positieve stresshantering Tijdsbeheer

1D*A 2D*A 3D*A

23.10 06.12 06.11

4V*G 2D*A

10.10 28.11

4A*A 3D*A

27.11 07.12

Overzicht Masters en Langlopende opleidingen

Team Team Management Omgaan met groepsdynamiek

Verkoop Verkopen voor ingenieurs Commerciële onderhandelingstechnieken Verkooptechnieken Inkooponderhandeling Commercieel denken en handelen van binnendiensten Onderhandelen voor managers De verkoop in al zijn facetten

NAJAAR 2001 n

5A*A 5A*A 8A*A 2NA*A 1N*A

12.11 04.10 02.10 07.12 14.11

2D*A 22N*A

09.10 XX.11

n n n n n n

n n n

n

LEGENDE A = avond (19u00 tot 22u00) N = namiddag (verschillend per cursus) D = dag (09u00 tot 17u00) *A = Antwerpen; *G = Gent; *B = Brussel Meer informatie over ons opleidingsprogramma kan men vinden op de VIK-website: http://www.vik.be of in de Gids Permanente Vorming najaar 2001.

n n

n

Master Master Master Master Master Master Master

in in in in in in of

integraal onderhoudsmanagement bouwmanagement informatietechnologie productie-automatisering communication technology logistiek management Business Administration (MBA)

Aanvullende vorming voor preventieadviseurs, niveau 1 Aanvullende vorming voor preventieadviseurs, niveau 2 Aanvullende vorming voor preventieadviseurs, niveau 1 via het overgangsniveau Milieucoördinator, niveau A Milieucoördinator, niveau B Aanvullende vorming voor coördinatoren inzake het welzijn op tijdelijke en mobiele bouwplaatsen, niveau A Aanvullende vorming voor coördinatoren inzake het welzijn op tijdelijke en mobiele bouwplaatsen, niveau B

VOORJAAR 2002 n

Master in Internet & web development

Voor meer informatie: Ria Brughmans, tel. 03 259 11 06, e-mail: [email protected]

Contact: VIK-secretariaat, Noël Aelbrecht, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel. 03 259 11 05, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected]

De VIK organiseert, in samenwerking met Aluminium

SYMPOSIA

Center Vlaanderen, een symposium met als titel "VERVORMEN VAN ALUMINIUM. BUIGEN, PLOOIEN, DIEPTREKKEN EN BEWERKEN VAN DE UIT-

11.10.01:

Flensverbindingen, Antwerpen

08.11.01:

Vormen van aluminium, Gent

29.11.01:

Brandveiligheid en kunststoffen,

EINDEN VAN ALUMINIUM PLATEN EN PROFIELEN". Datum: 8 november 2001. Meer informatie in een

Antwerpen

van onze volgende uitgaven.



M ASTER IN LOGISTIEK MANAGEMENT Logistiek of Integrale Goederenstroombesturing heeft het latste decennium een enorme vlucht gekend. De ontwikkeling van het procesgericht systeemdenken, dwars door de functionele organisatie heen enerzijds, en anderzijds de behoefte naar een betere beheersing van de bedrijfsprocessen door integratie van de functionele schakels, heeft deze groei nog versneld. De huidige stand van de informatietechnologie, zowel op het gebied van hard-, soft- als orgaware heeft het mogelijk gemaakt logistieke als bedrijfskundige discipline te implementeren in alle bedrijfssectoren, ongeacht de grootte of typologie. Aangezien logistiek een flowsysteem is, brengt dit aanzienlijke problemen mee bij de implementatie ervan. Het vergt van de logistieke medewerkers kennis en praktische vaardigheden op het vlak van organisatiekunde, people-management en change-management. Vaak moet de hele organisatie gereëngineerd worden. Het unieke van dit programma ligt in het feit dat hierbij uitgegaan wordt vanuit de markt als "trekkende" kracht. Naast systemen en technieken wordt een bijzondere plaats ingeruimd voor de "Mens" als hoofdspeler in het logistiek gebeuren. Om een globaal, coherent en tegelijkertijd origineel beeld van deze Master te verkrijgen, werd door de Studiegroep Logistiek een "programmadiamant" ontwikkeld die de samenhang van de verschillende disciplines weergeeft. Het programma "Klantgericht werken met Logistiek" (Master in Logistiek Management) stelt zich tot doel de cursist een totaal beeld te geven over Logistiek Management en de Logistieke hulpmiddelen (tools). Naast een theoretische onderbouw zal de klemtoon vooral op praktische toepasbaarheid gericht worden. Het certificaat

"Master in Logistiek Management" wordt verleend op grond van de resultaten van een zelfgekozen case-studie (uitgevoerd in groepsverband) toegepast op een reële bedrijfssituatie en op de getoonde inzet tijdens deze opleiding. PROGRAMMA (Modulaire opbouw) Mastermodules Materials Handling l Voorraadbeheer l Fysieke distributie l Materials Management l Inkoop Symposia l Klanten l Bedrijfsprocessen l Informatiesystemen l Mensen Organisatie: de Vlaamse Ingenieurskamer (VIK) en de Karel de Grote Hogeschool Aanvang: 18 september 2001 Wanneer: op dinsdagavond van 19u00 tot 22u00. Tijdens de schoolvakanties worden geen lessen gegeven. Einde: december 2002 Plaats: Karel de Grote Hogeschool, Salesianenlaan 30, 2660 Hoboken. Prijs (excl. BTW): 3098,67 EURO (125.000 BEF) voor leden VIK/NIRIA/EYE/ afgestudeerden KdG, 3470,51 EURO (140.000 BEF) voor niet-leden. Cursusteksten en verfrissingen inbegrepen.

Het aantal deelnemers is beperkt!

M ASTER IN INFORMATIETECHNOLOGIE Het gebruik van de informatica als hulpmiddel is de laatste jaren niet meer weg te denken uit het bedrijfsleven. De stormachtige ontwikkeling van de informatica werkte een sterke specialisering in de hand, waarbij iedereen poogde om op zijn beperkt domein zo goed mogelijk de technologische evolutie te volgen. Dit ging echter ten koste van het algemeen inzicht in de globaliteit van de informatietechnologie. In de praktijk werd meestal gekozen voor de meest geschikte oplossing binnen de gekende technologie in plaats van voor de meest optimale. Dit masterprogramma biedt daarom zowel aan de verantwoordelijke van de verschillende sectoren als aan de informatici zelf een algemeen beeld van de complexe informatietechnologie.


Door de bundeling van hun complementaire know-how hebben de Vlaamse Ingenieurskamer en de Katholieke Hogeschool Kempen een grote inspanning geleverd om aan de noden uit het bedrijfsleven tegemoet te komen. De "Master in Informatietechnologie" stelt zich tot doel om een blikverruimende opleiding te verstrekken. Het programma wil de deelnemers een totaalbeeld bieden van de huidige informatietechnologische ontwikkelingen. De opleiding, die wegens aanhoudend succes voor de negende maal van start gaat, wordt jaarlijks geactualiseerd en aangepast aan nieuwe evoluties. Het certificaat wordt verleend op grond van de resultaten van een scriptie die voor een jury verdedigd wordt en de inzet tijdens de opleiding.

Programma l Hardware l Operating Systems l Databases l Software Ontwikkeling l Datacommunicatie l Netwerken l Toepassingen l Beheer

Prijs (excl. BTW): 3098,67 EURO (125.000 BEF) voor leden VIK/NIRIA/EYE/afgestudeerden KHK-HIK-Geel; 3470,51 EURO (140.000 BEF) voor niet-leden. Cursusteksten en verfrissingen inbegrepen.

Het aantal deelnemers is beperkt !!!

Organisatie: De Vlaamse Ingenieurskamer (VIK) en de Katholieke Hogeschool Kempen (KHK) Aanvang: 21 september 2001 Wanneer: op dinsdagavond van 19u00 tot 22u00 en zaterdagvoormiddag van 09u00 tot 12u00. Tijdens de schoolvakanties worden geen lessen gegeven. Einde: juni 2002 Plaats: Katholieke Hogeschool Kempen, Campus HIKempen, Kleinhoefstraat 4, 2440 Geel

M ASTER IN BOUWMANAGEMENT De bestaande managementopleidingen benadrukken vooral de financiële beleidsaspecten, beter bekend als ‘Financial Management’. Enerzijds komen ingenieurs weinig of niet in contact met de management, financiële en juridische aspecten die nochtans een fundamenteel onderdeel van hun verantwoordelijkheid uitmaken. Anderzijds komen economisten in hun opleiding te weinig in contact met de typische productie (constructie) en logistieke aspecten van het bouwgebeuren. De snelle ontwikkelingen in planning-, beheer- en informatietechnologieën, gepaard gaande met een steeds toenemende druk gericht op een efficiënt bouwproces en kwalitatief beter eindproduct, stellen strengere eisen aan het Bouwmanagement. Meer en meer groeit de bewustwording dat de verschillende beleidsfuncties, zoals productie, werfbeheer, logistiek, financiën, veiligheids- en milieubeheer, marketing, personeel en informatica, onderling onverbreekbaar met elkaar zijn verbonden. Zo is het een algemeen fenomeen geworden dat de muur die tussen werf, diensten en administratie bestond, geleidelijk aan wordt neergehaald en dat alle afdelingen steeds meer en meer bij elkaar te rade gaan om bepaalde toepassingen en ideeën over te dragen op hun omgeving. De behoefte aan een geïntegreerde kijk op de managementfunctie in al haar aspecten laat zich dan ook alsmaar sterker voelen. Het programma heeft tot doel dit algemeen inzicht in het management te verhogen en een geïntegreerd beeld van het globale bouwmanagement te geven. Het programma analyseert de productie(werf) en andere functies vanuit een managementbenadering, toont de bijdrage aan die ze leveren aan de concurrentiekracht van de bouwonderneming en bespreekt de raakvlakken en interacties met deze andere ondernemingsfuncties.

Programma l Algemeen strategisch management in de bouw l Organisatorische aspecten l Financiële aspecten l Milieu l Kwaliteitsbeleid in de bouw l Aankoopbeleid l Commercieel beleid l Juridische aspecten l Bouwprojecten in een internationale context l Logistiek l Human resources l Informatica-aspecten l Management van bouwprojecten l Werforganisatie Organisatie: de Vlaamse Ingenieurskamer (VIK), het De Nayer Instituut, de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) en het Sint-Lucas-Architectuurinstituut Aanvang: 22 september 2001 Wanneer: op vrijdagavond van 19u00 tot 22u00 en zaterdagvoormiddag van 09u00 tot 12u00. Tijdens de schoolvakanties worden geen lessen gegeven. Einde: juni 2002 Plaats: De Nayer Instituut, Jan De Nayerlaan 5, 2860 St.Katelijne-Waver Prijs (excl. BTW): 3098,67 Euro (125.000 BEF) voor leden VIK/NIRIA/VCB/EYE/afgestudeerden De Nayer/Sint-Lucas; 3470,51 Euro (140.000 BEF) voor niet-leden. Cursusteksten en verfrissingen inbegrepen.


Boven het verwerven van theoretische inzichten staat het ‘praktiseren’ van een polyvalente managementopdracht in de bouw centraal in deze totaalopleiding.



M ASTER IN PRODUCTIE-AUTOMATISERING Meer dan ooit blijkt er in onze hedendaagse productiebedrijven een nood te bestaan aan degelijke kennis met betrekking tot automatisering. De scherpe concurrentie in de verschillende sectoren vergt immers van onze ondernemers aandacht voor kwaliteit, kostprijs en correcte levering. Eén van de middelen die hen kan helpen om aan deze eisen van de klant te voldoen, vinden we terug in het geheel of gedeeltelijk automatiseren van het productiegebeuren. De huidige vraag naar industrieel ingenieurs gespecialiseerd in productie-automatisering is dan ook enorm hoog. Het aanbod van gespecialiseerde ingenieurs in deze richting is evenwel te gering.

te demonstreren aan de hand van een door hem uitgewerkte case.

De ‘Master in Productie-automatisering’ biedt enerzijds een deskundige verdieping en verbreding van de kennis van automatisering van discrete productieprocessen. Hij brengt anderzijds ook de nodige management-methodiek bij om volwaardig te kunnen participeren in multidisciplinaire projecten.

Organisatie: de Vlaamse Ingenieurskamer (VIK) en de Karel de Grote Hogeschool in samenwerking met het VDAB-trainings- en opleidingscentrum van Vilvoorde. Aanvang: 25 september 2001 Wanneer: op dinsdagavond van 19u00 tot 22u00 en zaterdagvoormiddag van 09u00 tot 12u00. Tijdens de schoolvakanties worden geen lessen gegeven. Einde lessen: juni 2002 Plaats: Karel de Grote Hogeschool, Salesianenlaan 30, 2660 Hoboken. Enkele sessies zullen omwille van de vereiste apparatuur op een andere locatie gegeven worden. Prijs (excl. BTW): 3098,67 EURO (125.000 BEF) voor leden VIK/NIRIA/EYE afgestudeerden KdG, 3470,51 EURO (140.000 BEF) voor niet-leden. Cursusteksten en verfrissingen inbegrepen.

De master is modulair opgebouwd. Zo komt de module ‘Management en methode’ tegemoet aan de noden van het management in het bedrijf. Samen met de andere modules (‘Technische middelen’ en ‘Uit de praktijk’) beantwoordt deze master aan de noden van de ingenieurs die actief wensen te zijn op het vlak van productie-automatisering. Niet alleen de ingenieurs die verantwoordelijk zijn voor het concept van de productie-automatisering, maar ook de ingenieurs-uitvoerders, de ingenieurs onderhoud en management zullen ongetwijfeld baat hebben bij het volgen van deze master.

Programma l Management en methode l Technische middelen l Uit de praktijk l Project De module ‘Management en methode’ en de module ‘Technische middelen’ kunnen losstaand van de master gevolgd worden.

Het aantal deelnemers is beperkt! De master bestaat voor meer dan een derde uit praktische lessen en sluit af met een aantal ervaringen van mensen die het invoeren van automatisering van nabij hebben meegemaakt in een reële bedrijfssituatie. Op het einde van de masteropleiding wordt van iedere deelnemer verwacht zijn kennis en kunde op het gebied van productie-automatisering

De deelnemers aan deze Masteropleiding kunnen gratis deelnemen aan de studiedag “Weerstandslassen” op donderdag 4 oktober 2001. Meer informatie hierover kan men vinden op pagina 29.

M ASTER IN INTEGRAAL ONDERHOUDSMANAGEMENT Een nieuwe onderhoudsfilosofie De tijd is voorbij dat het bedrijfsleven onderhoud puur als een kostenfactor beschouwde. Het topmanagement ziet onderhoud vandaag de dag meer en meer als een kritische succesfactor. Ondertussen is immers bewezen dat excellent onderhoud onder meer zorgt voor een hogere productiviteit en een hogere flexibiliteit. Vandaar het strategisch belang van onderhoud in de concurrentiestrijd. Die veranderde visie zorgt natuurlijk voor een opwaardering van de onderhoudsfunctie zelf. En voor een verandering van de inhoud. Zo moet de onderhoudsafdeling niet alleen oog hebben voor de technische aspecten van haar opdracht, maar ook voor de organisatorische kant. Onderhoud mag zich niet opstellen als


een eiland in een industriële omgeving, maar als een medenkende partner die streeft naar de hoogst mogelijke interne klantentevredenheid. De nieuwe onderhoudsmanager - een integrale aanpak De opwaardering van de onderhoudsfunctie betekent automatisch dat hogere eisen worden gesteld aan de onderhoudsmanager. Daarom deze opleiding tot Master in Integraal Onderhoudsmanagement, een getrouwe weerspiegeling van de nieuwe denkbeelden rond onderhoud.

Belangrijk bijvoorbeeld is het woord 'integraal'. Het programma vertrekt namelijk vanuit een totaalvisie op de onderhoudsfunctie en haar relatie met de diverse afdelingen van het hele bedrijf. Praktijkvoorbeelden en case-studies verhogen de onmiddellijke bruikbaarheid van de opleiding. Bovendien heeft de programmacommissie bij de samenstelling rekening gehouden met de adviezen van diverse experts: zowel uit het bedrijfsleven zelf als uit de wereld van de consulting. We durven de cursussen dan ook zowel praktijkgericht als toekomstgericht noemen. Een ideale opleiding dus voor kaderleden uit productie-afdelingen die vorming en/of vervolmaking ambiëren op het vlak van onderhoudsmanagement. We denken hier bijvoorbeeld aan verantwoordelijken onderhoud/technische dienst, maintenance managers, technische directeuren, plant managers, productiedirecteuren, managers engineering, ...

Programma

Basisaspecten van integraal onderhoudsmanagement 1. Inleiding toekomstvisie 2. Onderhoudsfunctie en -visie 3. Onderhoudstechnisch beheer 4. Werkafhandelingsbeheer 5. Materiaalbeheer en -uitbesteding 6. Kostensystematiek en managementinformatie 7. Onderhoudsvriendelijk ontwerpen en aankopen

Specifieke aspecten van het onderhoudsmanagement 1. Bedrijfscultuur 2. TQM - Total Quality Management 3. TPM - Total Productive Maintenance 4. Informatisering van onderhoud 5. Organisatie van onderhoud 6. Audit en onderhoudscase Perifere aspecten 1. Veiligheid 2. Milieu 3. Uitbestedingsaansprakelijkheid 4. Verzekeringen 5. Case study Organisatie: De Vlaamse Ingenieurskamer (VIK), de Hogeschool Gent, Cepovo en Amelior (het vroegere CKZWest-Vlaanderen) Aanvang: 5 oktober 2001 op vrijdagnamiddag van 14u30 tot 17u30 en op zaterdagvoormiddag van 09u tot 12u00. Tijdens de schoolvakanties worden geen lessen gegeven. Einde: juni 2002 Plaats: Hogeschool Gent, Schoonmeerstraat 52, 9000 Gent Prijs: (excl. BTW) 3098,67 EURO (125.000 BEF) . voor leden VIK/NIRIA/AMELIOR/EYE/afgestudeerden Hogeschool Gent; 3470,51 EURO (140.000 BEF) voor niet-leden. Cursusteksten en verfrissingen inbegrepen. Het aantal deelnemers is beperkt.

M ASTER IN COMMUNICATION TECHNOLOGY Ongetwijfeld is het einde van deze eeuw gekenmerkt door een explosieve toename van nieuwe ontwikkelingen op het vlak van de telematica. Door toepassing van de Informatie- en Communicatietechnologie, kortweg ICT, verlopen technologische veranderingen alsmaar vlugger. Deze ICT-cultuur integreren in de eigen bedrijfsomgeving is van strategisch belang geworden om als bedrijf zijn concurrentiepositie veilig te stellen voor het volgend millennium. De snel evoluerende informatiesamenleving vereist dan ook een voortdurende actualisatie van de kennis. De liberalisering van de telecommarkt maakt bovendien dat zowel via de publieke als de privésector betrouwbare diensten met een hoge graad van toegankelijkheid worden aangeboden. De kennismaatschappij van morgen heeft daarom meer dan ooit nood aan specialisten in de communicatie technologie.

Programma Het totale Masterprogramma beslaat 180 uren en is onderverdeeld in 12 modules. De meeste worden afgesloten met een case of met een praktijksessie. In wat volgt worden steds een aantal behandelde topics opgesomd.

Introductie De technologische evolutie en de telecommarkt Transmissie Media Bekabelingsystemen, transmissielijnen en antennes

De Master in Communicatie Technologie (MCT) vertrekt van deze vaststelling. Uniek is dat bij de samenstelling van de programma-inhoud de markt met zijn huidige noden als leidraad dient. Praktijkgerichtheid primeert zonder dat daarbij de noodzakelijke basistheorie wordt vergeten. Maar techniek alleen volstaat niet. Economische overwegingen en inzicht in de markt en haar aanbieders zijn noodzakelijk om met kennis van zaken verantwoorde beslissingen en investeringen te kunnen uitvoeren. Van het totaal urenpakket zijn er dan ook vele voorbehouden voor cases, er worden praktijksessies en bedrijfsbezoeken ingelast.


INGENIEUR EN VORMING Protocollen and Protocol Stacks Het OSI model als standaard. Komen o.a. aan bod: TCP-IP, SNA, LAT, DECNet SNA gateway... Telefonie Hier maakt men kennis met PABX, CTI, Call Centers (ACD, TAPI, Voice Over IP,º) Services (Voice Mail,º) en Videoconferencing Protocols (DPNSS, QSIG,º) Local Area Networks Topologie, transmissiemedia en gestructureerde bekabeling Ethernet, Token Bus, Token Ring, FDDI Repeaters, Bridges, Routers, Switches Wide Area- & Metropolitan Area Networks Modems and muxes Network protocollen en architecturen De technologie van Packet switching, Frame Relay en ATM Telecom Operators X.25, N-ISDN, B-ISDN, PSTN Internet, Superhighways, SDH en PDH, DWDM Mobiele Communicatie Hier wordt verklaard wat GSM, GPRS, ERMES, DAB, UMTS inhouden Wireless LAN’s, Radio netwerken en Satellietsystemen (Network) Operating Systems Novell Netware, Microsoft Windows 2000, Unix / Linux VMS en MVS Applicaties Back Office

Databases (Oracle, SQL,...) EDI, X.400 en E-mail Voice & Video technologies Groupware & workflow management (intranet, extranet) Netwerk Management Operations en Management Security Network Management: SNMP – RMO Telecom Operators and (Internet) Service Providers De Europese Markt en de geboden services ... De reglementen en wettelijke verplichtingen De Belgische wetten in een Europese context Organisatie: de Studiegroep "Telematica" van de Vlaamse Ingenieurskamer (VIK) en het De Nayer Instituut Aanvang: 6 oktober 2001 Wanneer: op dinsdagavond van 19u00 tot 22u00 en zaterdagvoormiddag van 09u00 tot 12u00. Tijdens de schoolvakanties worden geen lessen gegeven Einde: juni 2002 Plaats: De Nayer Instituut, Sint-Katelijne-Waver Prijs (excl. BTW): 3098,67 EURO (125.000 BEF) voor leden VIK/NIRIA/EYE/afgestudeerden De Nayer Instituut; 3470,51 EURO (140.000 BEF) voor niet-leden. Cursusteksten en verfrissingen inbegrepen.


Gezocht: cursusbegeleiders Wenst u gratis een kortlopende cursus te volgen? Word dan cursusbegeleider. Voor haar kortlopende cursussen zoekt de VIK begeleiders. U bent of wordt privé VIK-lid. U heeft een extra troef indien u actief bent in de vereniging (Studiegroep, Regionale Afdeling,…) Wenst u meer informatie? Kom dan naar de kennismakingsvergadering op 10 september 2001 om 19u00 in het VIK-huis te Wommelgem.

De VLAAMSE INGENIEURSKAMER organiseert in samenwerking met ADECON Consultancy nogmaals een reeks van drie seminaries

PROJECTBEHEERSING en PROJECTMATIG WERKEN Hoe een project situeren, beheersen en beheren, en hoe problemen oplossen door projectmatig te werken. Te Antwerpen: 1: op 14 en 31 nov., 5 en 12 dec. (09u30 tot 17u30); 2: op 17 en 24 nov., 8 en 15 dec. (09u00 tot 16u30); 3: op 27 en 29 nov., 11 en 13 dec. (09u30 tot 17u30). Panacheren is, mits afspraak, mogelijk. Prijs (excl. BTW): 39.856 BEF (988 EUR) voor leden; 42.276 BEF (1048 EUR) voor niet-leden.

Een unieke methodologie gebaseerd op een rijke ervaring LAAT DEZE KANS NIET VOORBIJGAAN MAAK EEN SPRONG VAN VELE JAREN ERVARING

Tel. 03 259 11 00 Fax: 03 259 11 01


SCHRIJF NU IN OF VRAAG MEER INFORMATIE! BEPERKT AANTAL DEELNEMERS

Tel. 03 383 65 86 Fax: 03 384 30 09

INGENIEUR EN VORMING Studiedag met demonstraties:

"Weerstandslassen" Donderdag 4 oktober 2001 PRAKTISCH Programma 4 oktober 2001 Lezingen door: De Nayer Instituut, OCAS, Bosch, IDEAL, Weld Equip, AWL-Techniek, Belgium Welding en Brutsaert Ingenieurs N.V. Demonstraties van: Lastek Belgium N.V., AWLTechniek, Weld Equip, Brutsaert Ingenieurs N.V., Techno B, IDEAL

Plaats: Karel de Grote Hogeschool, Campus Hoboken, Salesianenlaan 30, 2660 Hoboken (Antwerpen) Organisatie: Belgisch Instituut voor Lastechniek, Karel de Grote Hogeschool, De Nayer Instituut, AWL-Techniek in samenwerking met CLUSTA, OCAS, UFSIA en de Vlaamse Ingenieurskamer Inlichtingen: Ing. Bart Verstraeten, EWE, Belgisch Instituut voor Lastechniek, St.-Pietersnieuwstraat 41, 9000 Gent, tel. 09-264 32 38, fax: 09-223 73 26

9 oktober Bedrijfsbezoek: Assenburg (Nl) en AWL (Nl) 11 oktober Bedrijfsbezoek: Hansa Mertens, DAF, MATINO

De studiedag is ook een onderdeel van de Master in Productie-Automatisering, academiejaar 20012002.

Korting bij vorming voor leerkrachten De belangstelling van jongeren voor techniek en exacte wetenschappen daalt. De instroom voor dergelijke studierichtingen stagneert. Overheid en industrie aanzien deze evolutie met lede ogen. Niet alle initiatieven om de interesse te verhogen raakten in het verleden hun doel. Door hun centrale positie zijn leraren de ideale bruggenbouwers om jongeren warm te maken en enthousiast te getuigen welke actuele kennis er wordt opgebouwd en welke praktische toepassingen eruit voortvloeien. Snel inspelen op de nieuwe technologieën is dikwijls geen haalbare kaart voor leerkrachten. En we horen wel eens dat leerkrachten aan middelbare of hogescholen externe opleidingen niet goedkoop vinden... De Vlaamse Ingenieurskamer vindt dat centen geen hindernis mogen zijn als het gaat om opleiding. Het Vormingsinstituut van de VIK vindt het erg belangrijk dat de kennis die ze zelf doorgeeft zo actueel mogelijk en direct toepasbaar is. VIK-docenten worden in functie daarvan gerekruteerd. Gedateerde kennis is immers geen kennis. De Vlaamse Ingenieurskamer wil gedreven leerkrachten een hart onder de riem steken.

Daarom volgend aanbod: als voltijdse leerkracht in middelbaar of hogeschoolonderwijs geeft de VIK u 2/3 korting op de gepubliceerde prijzen (uitgezonderd de langlopende cursussen en de cursussen in samenwerking met derden). U betaalt als leerkracht dus slechts 1/3 van de ledenprijs (als u of uw instituut nog geen lid bent betaalt u 1/3 van de niet-ledenprijs). Dit voordeel geldt tot 1 juli 2002.

Meer info over de cursussen vindt u in onze najaarsbrochure Permanente Vorming: zie www.vik.be (bij mail naar [email protected] gratis toegestuurd). De Vlaamse Ingenieurskamer wil op deze manier tegemoet komen aan de talrijke vragen uit de onderwijssector om eigentijdse bijscholing voor gemotiveerde leerkrachten mogelijk te maken. Stuur uw inschrijving naar de VIK ter attentie van Noël Aelbrecht, samen met een verklaring van de school die bevestigt dat u voltijds leerkracht bent. Ing. Jan Winten


INGENIEURSCARRIERE

VIK-seniorenwerking gestart Ook al hebben we het jarenlang willen negeren, het staat ons allemaal te wachten: eens gaat elke ingenieur met pensioen. Met of zonder brug, met of zonder lintje, met of zonder dank – onverbiddelijk komt de dag dat men ons niet meer nodig heeft. En dan? Voor de meeste collega’s volgt een moeilijke aanpassingsperiode. Ondertussen waren we ook nog lid van een florissante beroepsvereniging voor ingenieurs die steeds op de barricaden stond voor onze belangen en die zorgde dat onze beroepskennis up to date was. Maar wat nu? Recent kwamen enkele pas ’gepensioneerde’ VIK-leden samen om zich te beraden over wat de VIK nog kon betekenen voor gepensioneerde ingenieurs. Het volgende werd gesuggereerd: n

n

n

Kunnen we een permanente think tank tot bevruchting van de VIK-actie zijn? Samen met de jongeren zouden senioren kunnen bijdragen tot de eigenheid van de vereniging door de doelstellingen verder uit te werken, los van de dagelijkse strijd voor beroepsbelangen of vorming. Dit zou kunnen leiden tot een betere profilering van het beroep naar leden en buitenwereld toe, ongeacht welke titel of erkenning overheden in de toekomst toebedelen aan de ingenieur. Het klassieke verwijt dat onze actie corporatistisch is, zou ontzenuwd zijn. De vraag van vele senioren waarom ze nog lid zouden blijven van VIK, nu ze geen beroepsbelangen meer hebben en ook geen vormingsbehoeften, vraagt om een antwoord. De massa aan ervaring die senioren hebben kan aangewend worden door actieve deelname van senioren aan projecten en programma’s in binnen- en buitenland.


n

n

n

n

n

Voor vorming kunnen evaluatieteams opgezet worden die de cursussen evalueren. Sommige senioren stellen voor om als consultant op te treden. De EX-CHANGE- en Ingenieurs Zonder Grenzen-initiatieven draaien reeds. Individuele vergoedingen en de fiscale gevolgen vragen om een nadere studie. Een groep senioren wenst de klassieke VIK-kameraadschap te bestendigen en te versterken nu er ‘tijd’ voor is. Er wordt gedacht aan het inrichten van technische en socio-culturele activiteiten. Er dient wel voor gezorgd dat de activiteiten van de VIK-regio’s niet worden overlapt en dat ze toegankelijk zijn voor alle VIKleden. Bij Vlaamse ingenieurs is er nood aan "coaching", zowel op het vlak van beroepsloopbaan als voor verdere vorming. Vroeger vond een jonge ingenieur raad en steun bij oudere collega’s in het eigen bedrijf, maar o.a. door de steeds vroegere (brug-) pensioneringen bestaat deze mogelijkheid nog maar zelden. Hier ligt een opdracht voor de VIK-senioren. Informatiedagen bij de Vlaamse hogescholen zouden actueler en rijker worden als VIK-senioren jongeren kunnen laten delen in hun ervaring.

De VIK-seniorenwerking vraagt alle senioren en seniorenin-spe om hierover van gedachten te wisselen. Over deze thema’s wordt in de nabije toekomst een seniorendag georganiseerd. Suggesties en inlichtingen: Ing. Jos Kestens, Magaret 20, 9840 De Pinte, tel. 09 282 21 70.

Ing. Jos Kestens

INGENIEURSCARRIERE

Jonge afstudeerrichtingen Industrieel ontwerpen en verpakking U heeft het in vorige Ingenieursmededelingen gelezen: aan de hogeschool, gelegen aan de Schoonmeersstraat te Gent kan je in de toekomst in de richtingen chemie en elektromechanica afstuderen als industrieel ingenieur met studiekeuze kunststoffen. Vermits industriële processen steeds complexer worden, komen er bij de hogescholen regelmatig nieuwe afstudeerrichtingen bij. De meest recente en waarschijnlijk nog de minst bekende zijn Industrieel Ontwerpen (Kortrijk) en Verpakking en Conditionering (Diepenbeek). Ze worden elk slechts aan één Vlaamse hogeschool ingericht. Een gelegenheid voor ingenieurs uit klassieke richtingen om eens over het muurtje te kijken. Industrieel ingenieur Industrieel Ontwerpen – Hogeschool WestVlaanderen Deze opleiding startte in 1995 te Kortrijk. De opleiding vormt "creatieve ingenieurs" die vernieuwende ideeën omzetten in concrete industriële producten. Een industrieel ontwerper is de "architect van het product". Hij of zij werkt mee aan de realisatie van industriële producten vanaf de conceptuele fase tot en met de uiteindelijke productie (van A tot Z) en coördineert hierbij alle bijhorende activiteiten. De analogie met een architect die een gebouw creëert van idee tot realisatie ligt voor de hand. De ingenieur industrieel ontwerper is partner van de toekomstige grote bedrijven die hun productiesystemen en markten permanent vernieuwen, maar is ook een meerwaarde voor de vele KMO's en familiebedrijven die gedifferentieerd en snel op markttrends willen inspelen.

Verwachtingen van de industrie De oprichting van de opleiding industrieel ingenieur Industrieel Ontwerpen werd voorafgegaan door een marktstudie waar bij een 25-tal toonaangevende KMO’s, grote en kleine bedrijven uit verschillende sectoren werd gepeild naar hun interesse voor productvernieuwing. De jaarlijkse omzet, aangewend voor productvernieuwing en productverbetering, schommelde tussen 3,5 en 10% en was het hoogst in de bedrijven die het best presteerden. Meer en meer zochten de bedrijven om binnen het bedrijf een team van ontwerpers samen te stellen om binnen de beschikbare productiemiddelen aan ontwerp te doen. Dit werd door iedereen goedkoper, efficiënter en sneller ervaren dan het werken met externe ontwerpers. Voor styling (vorm - kleur - ergonomie) werd nog regelmatig op externe bureaus beroep gedaan en zocht men naar internationale en mondiale visies. Voor de vertaling naar technisch werkende producten verkoos men met de creatieve ingenieurs binnen het bedrijf zelf te werken. In samenspraak met deze bedrijven werden het profiel, het lessenpakket en de vakinhouden voor de opleiding industrieel ingenieur Industrieel Ontwerpen bepaald. De verwachtingen bij de industriële partners voor deze nieuwe afstuderende ingenieurs lagen hoog. Generalisten gevraagd De industrieel ingenieur Industrieel Ontwerpen is een generalist. Zijn of haar basiscompetenties bestaan erin dat de ontwerper als ingenieur op een vakoverschrijdende en conceptuele manier rond een product en bij-


INGENIEURSCARRIERE horend productieproces kan nadenken en handelen. Hij/zij is in staat om binnen de managementfilosofie van het bedrijf, in samenwerking met de bedrijfsleiding, O&O, marketing en productie, individueel of in teamverband, realistische en produceerbare producten en of diensten te innoveren en te produceren. Het unieke karakter van deze industrieel ingenieur Industrieel Ontwerpen situeert zich op het vlak van de opgedane, vakoverschrijdende en direct inzetbare kennis op het vlak van: moderne productietechnieken en -organisatie, gebruik van ontwerpen creativiteitsondersteunende tools, inzicht in team- en projectmanagement, CAD/CAM/CAE, Informatietechnologie, Concurrent Engineering, PDM, technisch-visuele communicatie (technische documentatie, catalogi, fotografie, standenbouw, multimedia applicaties zoals CD-ROM’s, Internet), kwaliteitszorg, veiligheid, ontwerpcyclusverkortende methodologieën zoals: Reverse Engineering, Rapid Prototyping alsook een ontwerp georiënteerde benadering van milieuaspecten i.v.m. producten en productieprocessen (LCE/LCA). De industrieel ingenieur Industrieel Ontwerpen is niet alleen verantwoordelijk voor zijn eigen takenpakket (maquettebouw, prototypebouw, productinnovatie, productieplanning, ...) maar dient naast hiërarchische ook afdelingsoverschrijdende verantwoordelijkheden op te nemen. Hij/zij draagt de verantwoordelijkheid tot het voorstellen, opvangen en ontwikkelen van innovatieve producten en productieprocessen. Hiervoor dient hij/zij strategische en tactische voorstellen in, inzake producten productinnovatie. Hij/zij draagt verantwoordelijkheid inzake de doorstroming van het product doorheen de verschillende afdelingen van het bedrijf. Kernwoorden voor de ontwerper zijn creativiteit, innovatie, design, ergonomie, inventiviteit, vakkennis. De industrieel ontwerper wordt multidisciplinair opgeleid en beheerst de onderlinge samenhang tussen verschillende vakgebieden. De complexiteit van functies (vormgeving, ergonomie, functionaliteit,...) en van problemen bij de ontwerpproblematiek analyseert hij systematisch. Hij kan problemen langs nieuwe wegen oplossen.


Vakken Tijdens 2 kandidaatsjaren krijgt de student een polyvalente opleiding met basiskennis van de industriële wetenschappen en een introductie in het industrieel ontwerpen. In de 2 ingenieursjaren verwerft de student specifieke kennis en vaardigheden in methodologie van het ontwerp, driedimensionele vormgevingstechnieken, materialenkennis, ergonomie, industriële productietechnieken, prototyping, communicatietechnieken en organisatie van het ontwerpproces. De industrieel ontwerper stelt de "mens en zijn omgeving" centraal in de ontwikkeling van nieuwe producten of technologieën. Hij of zij heeft oog voor functie, stijl, vorm en kleur, eenvoud van bediening, ergonomie, veiligheid, duurzaamheid, cultuur, ethiek en milieu. De industrieel ontwerper houdt rekening met de economische realiteit met oog voor reële marktbehoeften, kostprijs, concurrentiebeleid. Een bedrijvenspel is hiervoor een toetssteen. Dit jaar was de opdracht: "ontwikkel een innoverend product op basis van fotovoltaische zonnecellen". De opdracht leverde drie succesvolle bedrijfjes en producten op. Extenz ontwikkelde een thermometer met zonnecel. Foton ontwikkelde een apparaat dat verwittigt wanneer men zich opnieuw moet insmeren. Het bedrijf Ytai ontwikkelde een duurzaam alternatief voor ‘post-it’ briefjes en memoberichtjes. De industrieel ontwerper houdt naast de menselijke en economische aspecten, rekening met alle technologische aspecten en heeft oog voor het totale ontwerpgebeuren vanaf de marktbehoefte, het ontwerp tot en met de effectieve productie. Deze creatieveling integreert als geen ander diverse ingenieursvaardigheden tot een industrieel product. Daarenboven is de industrieel ontwerper zeer communicatievaardig, beschikt hij of zij over een goed inlevingsvermogen en heeft capaciteiten om individueel of in teamverband het ontwerp in goede banen te leiden.

Enkele eindwerken van het academiejaar 2000-2001: nieuwe duozetels voor een filmzaal, een innovatieve polshorloge met klasse, een ‘home-office’ voor thuiswerk, een stijlvol energiedak waarmee u de temperatuur van uw overdekt zwembad regelt, een elektrische aluminium harp kunnen bewonderen met een warme klankrijkdom, een nieuw type haardroger, een koffiezetapparaat, een poëtische zitbank… De gerealiseerde ontwerpen zijn echter meer dan alleen maar functioneel en mooi, ze zijn ook milieuvriendelijk. Bij het ontwerp wordt rekening gehouden met de energieconsumptie bij de fabricage en gebruik, het afval, de kostprijs, de samenstellingvolgorde bij assemblage, de distributie, service en recyclage, zodat de cirkel terug rond is. Docenten en studenten industrieel ontwerpen vormen één hecht team en geven de opleiding gezamenlijk vorm. De relatie tussen studenten en docenten en de zeer open communicatie vormen een grote meerwaarde. Inlichtingen: Hogeschool West-Vlaanderen VAH, Departement PIH, Dr.ir. Jan Detand, opleidingscoördinator I.O., Graaf Karel de Goedelaan 5, 8500 Kortrijk, e-mail: [email protected], Web: http://www.hogeschool-wvl.be/ http://www.pih.be, http://io.mct.nu/ Industrieel ingenieur Verpakking en Conditionering – Hogeschool Limburg Eveneens in 1995 startte de Hogeschool Limburg, departement IW&T, de ingenieursopleiding Verpakking en Conditionering. Graduaten chemie kunnen via één kandidatuurjaar en één specialisatiejaar het diploma eveneen behalen. Op dit ogenblik zijn er 26 afgestudeerden, waronder 45% meisjes. Onder invloed van de groeiende milieubekommernis verbeterde de verpakkingstechnologie. Parallel met deze evolutie steeg ook de communicatieve waarde van de verpakking. Verpakkingen spelen voor marketing en sales een steeds grotere rol. In plaats van de trial and errormethode ontwerpt men nu verpakkingen op basis van wetenschappelijk onderzoek, grondige materialenkennis en met analysemethodes voor milieu, levenscyclus en kostenbeheer. Door de goedkeuring van het Samen-

werkingsakkoord rond Verpakkingsafval (ISA) zijn heel wat bedrijven verpakkingsverantwoordelijk geworden. De opleiding sluit in zijn specialisatievakken nauw aan bij het takenpakket van deze verantwoordelijke. Niet alleen voeding Verpakkingsingenieurs zijn actief in de chemische en farmaceutische industrie. Natuurlijk werken ze ook in de voedingsindustrie en bij de behandeling van gevaarlijke goederen. Uniek labo Vanaf het academiejaar 1999-2000 beschikt de opleiding aan de Hogeschool Limburg over een uiterst modern verpakkingslabo voor mechanische en fysico-chemische tests. De investering bedroeg 58,6 miljoen BEF en biedt meetapparatuur en knowhow aan de KMO’s uit de gehele Euregio. Het Verpakkingscentrum startte met de laatste ‘state of the art’ apparatuur voor alle nodige tests, conform de officiële normen en standaardmethoden. De nieuwste apparatuur voor monstervoorbereiding, barst-scheur, buigweerstand, wrijvingscoëfficiënt, trek- en kleefkracht, tril- en valtoestellen, een verouderingsapparaat en alle fysico-chemische tests zijn voorhanden. Enkele eindwerken van het academiejaar 2000-2001: een vergelijking van houten en kunststof emballages in de automobielsector; een hersluitbaar verpakkingsconcept voor geraspte kaas; de substitutie van glazen door plastic flessen in de farmaceutische industrie; optimalisatie van papieren zakken in de cementindustrie; fysische eigenschappen van rubber na gammabestraling in functie van de tijd. Eisen Naast een brede fundamentele wetenschappelijke vorming moet de verpakkingsingenieur op het einde van zijn studie onderlegd zijn in materialen en machines en procédés voor transformaties, materialentests, logistiek, economie, markstudie en esthetica. Hij moet ook in staat zijn om nieuwe verpakkingsmaterialen te ontwikkelen. Inlichtingen: Hogeschool Limburg, departement IW&T, Prof. Dr. Dirk Franco, opleidingshoofd VC, Universitaire Campus, Gebouw H, 3590 Diepenbeek tel. 011/26 00 43, web: www.hogelimb.be, e-mail: [email protected]


VERENIGINGSNIEUWS Ingenieurs bieden hun diensten aan 01016: Ing. (Mechanica, 1984). Vrij: na 6 weken opzeg. Talen: N, E, noties F, D, moedertaal: Indonesisch. Ervaring: preventie-adviseur (veiligheidskunde niveau 1) en/of milieu-coördinator. Verkiest Vlaamstalig gebied en Nederland. 01017: Ing. (Chemie, 2000). Vrij: onmiddellijk. Talen: F, E, basis D. Ervaring: intern auditer; O&O ingenieur; QC. Belangstelling: chemie of toegepaste chemie. Verkiest Antwerpen, OostVlaanderen.

Werkgevers die in verbinding wensen te komen met één of meer van deze ingenieurs, kunnen zich wenden tot het VIK-secretariaat, Francine Demaret, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel.: 03 259 11 09, fax: 03 259 11 01. Leden die een dienstaanbieding willen laten opnemen in de ingenieursmededelingen sturen het inschrijvingsformulier (zie achteraan in dit tijdschrift) naar het VIK-secretariaat, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected]. Dit is een gratis dienst van uw Vereniging. Maak er gebruik van.

Zelfkleverslag Maandelijks delen we met de stickeractie een aantal prijzen uit. Kleef uw VIK-sticker op een leuke plaats (auto, fiets, brievenbus, enz.) neem een foto en stuur hem op. De beste foto wordt beloond. Zonder foto’s gaat het ook: u kan in de prijzen vallen als een attente collega uw sticker opmerkt en ons dat meldt. Werd uw nummerplaat gepubliceerd in een vorige uitgave van de Ingenieursmededelingen dan kan u nog steeds reageren. Ing. Henri Braeckman (nummerplaat WO244) uit Melle merkte de nummerplaat van zijn wagen op in de Ingenieursmededelingen van juni-juli 2001. Zijn prijs werd inmiddels opgezonden. Uit de nummerplaten die onze fulltime speurploeg doorseinde, lootten we de volgende nummers:

FSJ 760

KAZ 058

CPG 620

SEU 570

Als een van deze nummerplaten de uwe is, stuur dan een kopie van het inschrijvingsbewijs en van uw VIK-lidkaart (een fotootje mag ook altijd !) op naar het VIK-secretariaat, t.a.v. Francine Demaret, Herentalsebaan 643 Wommelgem, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected] Succes!


BDZ 077

STUDIEGROEPEN MILIEU Bezoek aan Ytong donderdag 13 september 2001 Ytong werd in 1924 ontwikkeld door J.A. Eriksson, een Zweeds architect die op zoek was naar een bouwmateriaal met de goede eigenschappen van hout (isolatie, stevigheid en verwerkbaarheid) zonder de nadelen ervan (brandbaarheid en vergankelijkheid). Ytong (de naam is een samentrekking van "Yxhult", plaats van uitvinding, en "betong", Zweeds voor beton) beantwoordt perfect

aan al die eisen: Ytong is sterk, isolerend, makkelijk te verwerken, onbrandbaar en duurzaam. Omdat Ytong zo licht is en er bij de productie zo weinig grondstoffen nodig zijn, is Ytong ook uitermate licht voor het milieu. De basisgrondstoffen, zand, lucht en water zijn immers overvloedig in de natuur aanwezig. Daarenboven wordt bij het productieproces van Ytong zo’n 60 à 70 % minder energie verbruikt dan voor de aanmaak van andere bouwmaterialen. Bovendien is dit milieuvriendelijke bouwsysteem erg goedkoop.

PRAKTISCH Plaats: Ytong N.V., Kruibeeksesteenweg 24, Burcht Datum: donderdag 13 september 2001 om 19u00 Spreker: de heer Jan Fieuw, Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 300 BEF (7,44 EUR) Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

Bondgenoot of vijand van de industrie In samenwerking met de Afdeling Antwerpen De Studiegroep Milieu van de VIK nodigt u uit voor een ontmoeting met Roland Moreau, Algemeen Directeur van Greenpeace Belgium. 19u30 – 19u35: Inleiding van de spreker door Ing. Peter Brughmans, Voorzitter Studiegroep Milieu. 19u35 – 20u05: Toelichting en werking Greenpeace.

20u05 – 20u35: Vaste eerste sessie "Duurzaam ondernemen en ontwikkelen". 20u35 – 21u55: Variable sessies Meer info: zie vorige I.M. Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem Datum: donderdag 11 oktober om 19u30 Spreker: de heer Roland Moreau, Algemeen Directeur Greenpeace Belgium Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 300 BEF (7,44 EUR) Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

STUDIEGROEPEN ELEKTRICITEIT Bedrijfsbezoek Kabelwerk Eupen vrijdag 28 september 2001 Een korte kennismaking De geschiedenis van de Kabelfabriek Eupen gaat terug tot een vermelding in een oorkonde van het jaar 1747. Destijds exploiteerde de familie Borseaux een kleine werkplaats voor de fabricage van hennepkoorden en -touwen. De verkooporganisatie van de fabriek bereikt

verschillende klantengroepen: n handelsorganisaties; n verwerkers; n eindgebruikers.

De kabelafdeling is het zwaartepunt en heeft het grootste deel van de productiecapaciteit van de onderneming. Zij produceert een uitgebreid gamma kabels: n middelspanningskabel; n laagspanningskabels; n telefoonkabels; n hoogfrequentiekabels; n speciale kabels.


STUDIEGROEPEN ELEKTRICITEIT De afdeling onderzoek en ontwikkeling werkt samen met de laboratoria die de strategieën en de doelstellingen van de onderneming verwerven. De taken van deze afdeling kunnen in twee hoofdgebieden worden opgesplitst: l de ontwikkeling van nieuwe producten; l de toepassing van de materiaalkennis.

Om aan de huidig toegenomen eisen van de markt te kunnen beantwoorden, kan een onderneming zich niet alleen tot hoogwaardige producten beperken. Verder hebben zij nog andere specialiteiten: l de kunststofbuizenfabriek; l de schuimplasticfabriek.

PRAKTISCH Programma 10u00: 12u00: 13u30: 16u30-17u00:

Aankomst in EUPEN. Bezoek aan de Kabelfabriek. Lunch. Voordracht: "Het gebruik en toepassingen van kabels". Einde van het bezoek.

Plaats: Kabelwerk Eupen, Malmeyer Strasse, Eupen Datum: vrijdag 28 september 2001 aanvang 10u00 Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 300 BEF (7,44 EUR) Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Het aantal deelnemers is beperkt tot max. 15 personen.

STUDIEGROEPEN H AV E N T E C H N O L O G I E Lezing: "Rekruteren, selecteren en motiveren van personeel op een veranderende arbeidsmarkt" donderdag 11 oktober 2001

PRAKTISCH Programma 20u00: Deel 1: "Rekruteren en selecteren op een veranderende arbeidsmarkt", door de heer Francis VandenBerghe 1. Huidige situatie arbeidsmarkt Actieve en passieve werkzoekers Mentaliteitsverandering bij kandidaten 2. Rekruteren vandaag Breed versus nauw Above- below the time 3. Rekruteren afstemmen op profiel Nieuwe technieken: internet, double impact, call center 4. Toekomst? Profielvereisten aanpassen aan kandidaten Internationalisering 20u45: 22u10:

Pauze Deel 2: "Na rekruteren en selecteren: graag motiveren", door mevrouw Bernice Martens, HR-CC 1. Motivatie: belangrijke parameter bij selectie en rekrutering. 2. Wat is precies motivatie? Verschillende soorten motivatie: zowel interne als externe.


STUDIEGROEPEN H AV E N T E C H N O L O G I E 3. Belang motivatie bij retention en doorstroming (interne mobiliteit). 4. Hoe motivatie opwekken en behouden. 21u45: Vraagstelling en discussie Plaats: Schipperswelzijn, Antwerpen Datum: donderdag 11 oktober 2001 om 20u00 Sprekers: de heer Francis Vandenberghe, Search & Selection en mevrouw Bernice Martens, HR-CC Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 300 BEF ((7,44 EUR) Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

STUDIEGROEPEN PIJPLEIDINGEN Studiedag: "Flensverbindingen en pijpleidingen" donderdag 11 oktober 2001

PRAKTISCH Programma: 08u30: Ontvangst, uitdelen documenten, mogelijkheid bezoek aan de tentoonstelling. 09u00: Verwelkoming, door de heer Roger Van de Peer, voorzitter VIKStudiegroep Pijpleidingen. 09u05: Inleiding, overzicht dichtingen en nieuwe normen, door de heer Leo Geeraerts, BASF Antwerpen N.V. 09u30: Vezeldichtingen en grafiet, door de heer Sandy Van den Broeck, Frenzelit GmbH & Co KG. 10u15: Koffiepauze en bezoek aan de tentoonstelling. 10u45: PTFE-dichtingen, door de heer Steven Hardewyn, W.L. Gore & Associates B.V. 11u30: Metaal en metalloplastische dichtingen, door de heer Patrick De Letter, Kempchen. 12u30: Lunch. 14u00: Flenzen, bouten, door de heer Jan Van Ranst, Combori. 14u30: Flensmontage, door de heer Leo Geeraerts, BASF Antwerpen N.V. 15u00: Moeraanzetters, door de heer Peter Janssens, Atlas Copco Tools. 15u30: Berekeningsmethoden (Duitstalige voordracht), door de heer Riedl , W.L. Gore - Duitsland. 16u15: Rondvraag. 16u30: Slotwoord. Voorzitter studiedag: de heer Leo Geeraerts, BASF Antwerpen N.V. Plaats: Ter Delft, Laar 42, Ekeren-Antwerpen Datum: donderdag 11 oktober 2001 om 08u30 Kosten voor inschrijving: 220,62 EURO (8.900 BEF) voor leden VIK/NIRIA/NUTI; 245,41 EURO (9.900 BEF) voor niet-leden; 110,31 EURO (4.450 BEF) voor leraars/studenten, lid VIK/NIRIA/NUTI. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat


STUDIEGROEPEN PIJPLEIDINGEN Procestechniek en pijpleidingtechniek staan niet los van elkaar. Als we het over pijpleidingtechniek hebben spreken we niet alleen over de lange transmissieleidingen maar ook over leidingen die in automatisatie, machines en procesomgevingen worden toegepast. Processen hebben met energietransmissie te maken. Thermische olie is een belangrijke warmtedrager. De opbouw van een thermische olieinstallatie is het onderwerp van deze lange studieavond. De avond staat in Europees perspectief nu België voorzitter is van de

Thermische Olie-installaties Lange avondlezing met exotische zomerafsluiting Europese Unie, vandaar de meertalige lezingen. Om het begin van de najaarsactiviteiten te accentueren, wordt de avond afgesloten met een exotische receptie, aangeboden door hoofdsponsor Sasoil. Sasoil is de nieuwe naam voor Condea, de makers van Marlotherm.

PRAKTISCH Programma: 18u00: Sandwichbar 19u00: Inleiding 19u10: "Koude en Warmte in Balans", door Ad Duits (Sasol Benelux) 19u50: "Veiligheid tot 360 C°", door Dr. Gerd Hons (Sasol Germany) 20u30: Pauze 20u50: "Berekening van een ketel", door Pierre Verbelen (Vemeca) 21u30: "Lekvrije Thermische Installaties", door Dietmar Humold (HTT) 22u15: Exotische zomerafsluiting. Drink aangeboden door Sasol. Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem Datum: dinsdag 18 september 2001 om 18u00 Kosten voor inschrijving: VIK-leden betalen 300 BEF (7,44 EUR) niet-leden betalen 500 BEF (12,39 EUR) op rekening 406-0098502-57 met vermelding "180901thermische olie-installaties - SGPIJPL" Inschrijving vereist: VIK-secretariaat vóór 14 september

STUDIEGROEPEN KUNSTSTOFFEN België is, zowel voor de verwerking als voor de productie van kunststoffen koploper in de wereld. De eerste editie van de Belgische plasticbeurs toonde de nood aan voor een ontmoetingsplaats voor toeleveranciers, producenten en industriële afnemers. De aanwezigheid van 130 exposanten (waarvan 20 % uit het buitenland afkomstig) illustreerde dit. De tweede plastic-vakbeurs gaat door op 24 en 25 april 2002 in Kortrijk Xpo. De nadruk ligt op het leggen van contacten, daarom brede gangen, ruimte om te praten, zithoekjes, gratis drankjes. De exposanten melden zich vlot. Aansluitend is in het SMAK te Gent de tentoonstelling ‘Kunst-Stof’ te bezichtigen,


VIK-Studiegroep Kunststoffen medeinitiatiefnemer en promotor van Plastics for the Industry

onder de artistieke leiding van Jan Hoet. De tentoonstelling geeft een overzicht van het gebruik van kunststof in de actuele kunst. Opening: april 2002.

Meer info: tel. 056 24 11 16 (mevrouw Greet Debruyne), fax 056 25 77 31 of email [email protected].

STUDIEGROEPEN KUNSTSTOFFEN Lezing: "Kunststoffen op het internet" dinsdag 2 oktober 2001 Herinnert u zich nog de tijd dat men naar beurzen ging om te kijken wat er zoal te koop was? Herinnert u zich nog de tijd dat men elkaar brieven schreef? Dat mensen elkaar faxten? Herinnert u zich nog dat men telefoneerde zonder elkaar te zien? Herinnert u zich nog dat u naar een leverancier belde om een folder aan te vragen? Herinnert u zich nog de tijd dat u niet wist waar zoeken?

Wel, zelf herinner ik mij deze tijd nog vaag. Sinds ik mijn weg op het internet heb gevonden zijn veel van deze handelingen verleden tijd. En toch bereik ik nu een groter resultaat in minder tijd en met minder kosten. Hoe u ook meer resultaat haalt met minder energie? Schrijf in op onze avondlezing "Kunststoffen op het internet" en surf mee op het fanplastisch world wide web. Het programma bestaat uit een vlotte surf op het net, startend bij werving en eindigend bij recycling, met steeds het accent op kunststoffen.

PRAKTISCH Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem Datum: dinsdag 2 oktober 2001 om 20u00 Kosten voor inschrijving: gratis voor de VIK- en NIRIA-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 300 BEF (7,44 EUR) Inschrijving vereist: VIK-secretariaat, vóór vrijdag 25 september 2001

STUDIEGROEPEN ONDERHOUD Het onderhoudsconcept bij Bosal, ook succesvol in uw bedrijf? donderdag 27 september 2001 Op donderdag 27 september 2001 organiseert de Studiegroep Onderhoud samen

met Bemas (de Belgian Maintenance Association) een bedrijfsbezoek aan Bosal in Oevel. De heer Wout Theuws, door Bemas in 2000 uitgeroepen als Maintenance Manager van het jaar ontvangt. Meer info: zie vorige I.M.

PRAKTISCH Programma 19u00: Ontvangst van de deelnemers. 19u20: Inleiding over de Bosal Group en de plant in Oevel 19u30: Het Maintenance Concept bij Bosal, de heer Wout Theuws, Plant Engineering Manager. 20u10: CMMS als basis voor efficiënt onderhoud, Ing. Guy Tuyaerts, Consultant bij Datastream en co-voorzitter van de Studiegroep Onderhoud. 20u45: Gericht bedrijfsbezoek met aandacht voor de eerder behandelde onderwerpen. 21u15: Afsluitdrink met broodjes. Plaats: Bosal, Nijverheidsstraat 12, Oevel Datum: donderdag 27 september 2001 om 19u00 Begeleiding: de heer Wout Theuws, Plant Engineering Manager en Maintainance Manager van het jaar & Guy Tuyaerts, Datastream Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 300 BEF (7,44 EUR) Inschrijving vereist: VIK-secretariaat; het aantal inschrijvingen is beperkt tot 30.


STUDIEGROEPEN TECHNISCH-COMMERCIEEL "Mistakes are the portals of discovery", James Joyce "Learn all you can from the mistakes of others. You won't have time to make them all yourself", Alfred Sheinwold "Every great mistake has a halfway moment, a split second when it can be recalled and perhaps remedied", Pearl S. Buck Het vak van verkoper evolueert voortdurend. We merken hoe langer hoe meer dat het "turbofenomeen" zich ook in de verkoop laat voelen. Als no-nonsense verkopers vragen we "instant oplossingen". Deze sessie over de belangrijkste fouten in het verkoopsproces en hoe ze te vermijden, scherpt ongetwijfeld uw vakmanschap als technisch-commerciële verkoper aan. Hier alvast een voorproefje: Fout 10: Niet in staat zijn uit te maken wat het aan de klant kost als hij niets doet. In vele gevallen is de belangrijkste concurrent van verkoper de beslissing van de klant om te "wachten".

De 15 belangrijke fouten in het verkoopproces Walter Spruyt, Kerylos Group Ing. Walter Spruyt is reeds een 15-tal jaren actief als trainer-consultant, gespecialiserd in commerciële vaardigheden. Hij heeft ervaring in b-to-b verkoop, prospectie, direct marketing en telemarketing voor klanten in uiteenlopende sectoren. Het traject van zijn industriële ervaring heeft hij volledig opgebouwd in het commerciële bereik. Zo is hij gestart bij Rentokil N.V. als Commercieel Medewerker. Later werd hij er Salesmanager, Branche Manager en Divisie Manager. Hij was Verkoop Directeur bij Hugo Van Praag en werkte tot 1992 als International Marketingmanager bij Fountain Ind. Europe. Sinds 1997 maakt hij als Managing Partner deel uit van het team van Kerylos Group, Antwerpen en Elsevier Training, Zaventem, die projecten ontwikkelen in managementsen verkoopstrainingen.

PRAKTISCH Plaats: Hotel Mercure Diamant, Desguinlei, Antwerpen Datum: dinsdag 23 oktober 2001 om 20u00 (ontvangst vanaf 19u00) Spreker: Ing. Walter Spruyt Kosten voor inschrijving: 300 BEF (7,44 EUR) voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 500 BEF (12,40 EUR) Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

"Tijd is geld" zegt een oud spreekwoord, maar vergeet nooit: de tijd van onze klanten is goud waard! Elke interactie met de klant is een "moment van de waarheid", en dus een ideaal kwalitijds moment. Welke toegevoegde waarde geef ik aan mijn interacties? Hoe maak ik van elk contact een "smart contact"? of hoe kom ik tot "instant quality management?" Niet iedereen neemt een service attitude aan. l l

l

Het vraagt een bewuste keuze: welke 75% van de mensen niet nemen! Het vraagt affectieve aandacht: wat met 68% dé hoofdreden is waarom klanten ons verlaten! Het vraagt dat wij er nu bij zijn: wat voor 95% van onze 40 tot 60 000 gedachten per dag echter niet het geval is, want


Lezing: "Sales of Service Attitude ?" door infotainer Paul Meert deze zijn immers verleden of toekomst gericht. Heb ik bij mijn interacties de service attitude van een "single of van een double bagger?" Aan ons de keuze!

Paul Meert, Semride International N.V. Na een succesvolle carrière bij HewlettPackard, Siemens en Union Minière verwierf Paul Meert met TMI internationale bekendheid in Time en Service Management. Op dit ogenblik is hij vooral actief op het vlak van Self, Change en NoTime management.

STUDIEGROEPEN TECHNISCH-COMMERCIEEL Hij is de co-auteur van het boek "De tijd van de klant", dat ook verscheen in het Frans, Spaans, Italiaans en Portugees. Onlangs verscheen zijn nieuwste boek "NuManagement" ("Instant Quality Management"). De Nederlander Willem Duys noemde hem ooit "De Toon Hermans van de opleidingen". Onder zijn cliënten bevinden zich prestigieuze bedrijven en organisaties als de Britse Medische Associatie, de Metropolice en

Scotland Yard. Paul Meert is ook gastdocent aan de Vlaamse Economische Hogeschool (VLEKHO) en de Oost-Vlaamse Politieacademie. Meer dan 25.000 personen namen reeds deel aan, wat hij zelf omschrijft als "INFOTAINMENT" of de kunst om moeilijke en/of belangrijke boodschappen op een zo kort mogelijke én aangename manier mee te delen aan iedereen binnen de organisatie op hetzelfde moment.

PRAKTISCH Plaats: Hotel Mercure Diamant, Desguinlei, Antwerpen Datum: dinsdag 25 september 2001 om 20u00 (ontvangst vanaf 19u00) met aansluitend receptie en hapjes Kosten voor inschrijving: 300 BEF (7,44 EUR) voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 500 BEF (12,40 EUR) Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

STUDIEGROEPEN R E G E LT E C H N I E K Studieavond: "Overspanningbeveiliging op Ex-zone" Bliksembeveiliging Krachtige informatiesystemen zijn de ruggengraat van onze moderne technologische maatschappij. Een storing of uitval in dergelijk systeem kan verstrekkende gevolgen hebben. De oorzaken van de storing kunnen veelsoortig zijn, maar elektromagnetische interferenties zijn zonder twijfel de belangrijkste. Op 1 januari 1996 traden de "Voorschriften voor de elektromagnetische compatibiliteit van toestellen (EMC)" in werking. Ze bevatten maatregelen voor de probleemloze werking van elektrische en elektronische systemen. Ontwerpers en studiebureaus worden

geconfronteerd met de vraag alleen nog EMC-geörienteerde ontwerpen volgens deze voorschriften te ontwikkelen. Een onderdeel van de EMC is de bliksem- en overspanningsbeveiliging van elektrische en elektronische systemen. De huidige stand van de techniek laat toe om dergelijke systemen effectief te beveiligen tegen de schadelijke invloeden van bliksemontladingen en overspanningen van diverse oorsprong. De juiste componenten uit de DEHN Red/Line en Yellow/Line kiezen is belangrijk. Ze op de juiste plaats en wijze installeren evenzeer. Op deze infoavond wordt u ingewijd in de wereld van de bliksem- en overspanningsbeveiliging. Na een theoretische inleiding volgen praktische tips en installatieregels. Zo worden beveiligingen voor gebruik in intrinsiek veilige stroomkringen van een Ex-installatie onder de loep genomen. De studieavond handelt over beveiligingen kantoor-, industriële- en exploitatie-installaties

PRAKTISCH Plaats: Karel De Grote Hogeschool, Salesianenlaan 30, Hoboken Datum: donderdag 15 november 2001 om 19u30 Organisatie: Studiegroep Regeltechniek i.s.m. Studiegroep Elektriciteit Spreker: Ing. Bart Demol, Stagobel Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 300 BEF (7,44 EUR) Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Documentatie en natje en droogje worden aangeboden door Stagobel elektro.


STUDIEGROEPEN AGENDA BIJEENKOMSTEN Coördinatie Studiegroepen oktober 2001: Coördinatievergadering, VIKhuis Wommelgem, 19u00 Studiegroep Bouwkunde 26 september 2001: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 31 oktober 2001: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 28 november 2001: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 Studiegroep Elektriciteit 28 september 2001: Bezoek Kabelwerke, Eupen, 10u00 Studiegroep Haventechnologie 11 oktober 2001: Lezing: "Personeelsmotivatie", Schipperswelzijn, Antwerpen, 20u00 8 november 2001: Lezing: "Ferry-Boats: voorstellingen mainhub", Antwerpen-Noord, Schipperswelzijn, Antwerpen, 20u00 13 december 2001: Lezing: "Terminalvoertuigen en hun aandrijvingen, recente ontwikkelingen", Schipperswelzijn, Antwerpen, 20u00 Studiegroep Kunststoffen 25 september 2001: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 2 oktober 2001: Workshop: "Kunststof op internet"; VIK-huis Wommelgem, 20u00 29 november 2001: Studiedag: "Brandveiligheid en Kunststoffen", Edegem, 08u30 Studiegroep Milieu 13 september 2001: Bedrijfsbezoek Ytong, Burcht, 19u00 11 oktober 2001: Lezing Greenpeace, VIKhuis, Wommelgem, 19u30 i.s.m. Afdeling Antwerpen Studiegroep Onderhoud 24 september 2001: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 27 september 2001: Bedrijfsbezoek Bosal, Oevel i.s.m. Bemas 23 oktober 2001: Lezing en discussie: "Onderhoudssoftware en valkuilen van implementatie" VIK-huis Wommelgem, 20u00 26 november 2001: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 november 2001: Lezing "Predictief Onderhoud: olieanalyse", KHKempen, Geel, 19u30


Studiegroep Pijpleidingen 18 september 2001: Lezing: "Pijpleidingen & Thermische Olie-installaties", VIK-huis Wommelgem, 20u00 11 oktober 2001: Symposium: "Flensverbindingen", Ter Delft Ekeren 16 oktober 2001: Pijpleidingcafé: "Elasticiteit Rekenmethodes", VIK-huis, Wommelgem. In het café is iedereen welkom, zonder aanmelding, voor een informele babbel. We houden er wel een thema op na. Studiegroep Regeltechniek 2 oktober 2001: Kernvergadering, VIK-huis Wommelgem, 20u00 7 november 2001: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 15 november 2001: Avondlezing: "Bliksembeveiliging", Karel de Grote Hogeschool, Hoboken, 19u30 4 december 2001: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 Studiegroep Technisch-Commercieel 25 september 2001: Lezing: "Sales Service Attitude", Hotel Mercure Diamant, Antwerpen, 20u00 23 oktober 2001: Lezing: "De 15 belangrijkste fouten in het verkoopproces", Hotel Mercure Diamant, Antwerpen, 20u00 Studiegroep Veiligheid 17 september 2001: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 15 oktober 2001: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 19 november 2001: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00 29 november 2001: Studiedag: "Brandveiligheid en Kunststoffen", 08u30 17 december 2001: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, 20u00

Voor inlichtingen en inschrijven: VIK-secretariaat, Katrien Van Vosselen, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel. 03 259 11 07, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected].

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN ZUID-WEST-VLAANDEREN

Hogedruksluis voor granulaat

LEZING: “PNEUMATISCH TRANSPORT” maandag 17 september 2001 Granulaten en poeders: PE, PP, PVC, melkpoeder, suiker, zout, actief kool, titaniumdioxide of een ander 'stortgoed', allen kunnen ze pneumatisch vertransporteerd worden. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een gasvormig medium (meestal lucht) om producten over langere afstanden te transporteren.

Tweekanaalswissel voor granulaat en poeder Waeschle WZK

Er wordt afgesloten met een drankje en een hapje.

PRAKTISCH Programma Deel 1: algemeenheden ● voordelen van pneumatisch transport ● belangrijkste begrippen bij pneumatisch transport (beladingsgraad, luchtsnelheid,..) ● fasendiagramma van pneumatisch transport. Deel 2: voornaamste componenten bij een pneumatisch transport ● sluizen ● wissels Deel 3: definiëring pneumatisch transport Deel 4: vragen en antwoorden. Plaats: Hogeschool West-Vlaanderen, Graaf Karel de Goedelaan, Kortrijk Datum: maandag 17 september 2001 om 20u00 Spreker: Ing. Reint Berghmans, area sales manager Govatec Kosten voor deelneming: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 300 BEF (7,44 EUR) Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

ACTIVITEITENKALENDER 2001

ZUID-WEST-VLAANDEREN

17.09.2001:

Lezing: "Pneumatisch transport", Hogeschool West-Vlaanderen, Kortrijk

12.11.2001:

Lezing "Auto van de toekomst", Hogeschool West-Vlaanderen, Kortrijk

01.12.2001:

Optreden "Jummoo", De Spil, Roeselare (i.s.m. de Afdeling Noord-West-Vlaanderen)

Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling ZuidWest–Vlaanderen, te gebeuren op volgend adres: VIK–secretariaat, Ann Craane, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel. 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected]


NIEUWS VAN DE AFDELINGEN NOORD-WEST-VLAANDEREN

BEZOEK PERSGROEP Donderdag 4 oktober 2001 De VIK-Afdeling Noord-West-Vlaanderen organiseert een bezoek aan De Persgroep, uitgever van Het Laatste Nieuws en De Morgen. Kennismaking met een efficiënt gestuurd bedrijf dat elke dag een nieuw product met zeer beperkte houdbaarheid op de markt brengt. De volgende dag is een krant reeds verouderd. Voor de krantenmakers is het elke dag een uitdaging om telkens opnieuw de race tegen de klok af te werken.

PRAKTISCH Programma l l l l l

Video De Persgroep Bezoek aan de redactie Bezoek aan de Pre Press Bezoek drukkerij – distributie – verzending Afscheid

Plaats: De Persgroep, Brusselsesteenweg 347, Asse (Kobbegem). Wegwijzer: neem de E40 richting Brussel – uitrit 20 Ternat richting Asse – in Asse richting Zellik Brussel (N9) – voorbij het verkeersbord Kobbegem merkt u een ESSO-station rechts van de weg – De Persgroep ligt links van de weg Datum: donderdag 4 oktober 2001 om 20u00 (ontvangst vanaf 19u30, einde rond 23u00) Kosten: gratis. Alleen voor VIK-leden met partner en voor ingenieursstudenten. Voorrang aan deelnemers uit regio Noord-West-Vlaanderen Inschrijving: VIK-secretariaat. Aantal deelnemers beperkt tot 30 personen


NOORD-WEST-VLAANDEREN

04.10.2001: Bedrijfsbezoek "De Persgroep", Asse 13.11.2001: Studenten-info, KHBO, Oostende 20.11.2001: Lezing: "Barco Vision", Kortrijk 01.12.2001: Optreden Jummoo, De Spil, Roeselare (i.s.m. de Afdeling Zuid-West-Vlaanderen) Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling NoordWest-Vlaanderen, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Ann Craane, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel.: 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected].


NIEUWS VAN DE AFDELINGEN OOST-VLAANDEREN

DE GHENDTSCHE CHRONYCKE Het Kapittel van St-Pharaielde

215 jaar geleden verhuisde het Kapittel van St.Veerle van de St-Niklaaskerk naar de gewezen Jezuietenkerk in de Volderstraat. De kerk stond aanvankelijk op het St.Veerleplein, door oude Gentenaars nog altijd bestempeld als "de Pharaieldeplaotse". Deze hofkapel van de Graven van Vlaanderen bestond reeds in 912. Gerestaureerd in 1063, brandde ze volledig af in 1176. Het zou tot 1216 duren vooraleer zij volledig herbouwd was. In de 14de eeuw werd ze verheven tot een collegiale met een Kapittel van 12 kanunniken. In 1423 was de instelling verarmd wegens de overstromingen die gans Zeeuws-Vlaanderen onder water zetten en de polderindijkingen van de Pharaildeheren vernietigden. Maar toch mochten de kanunniken niet klagen, ze werden immers vertroeteld door hun naaste buren, de Graven van Vlaanderen. Ze genoten allerhande voorrechten. Zo waren zij onder meer ontslagen van belastingen op wijn en bier en dat was in die tijd geen klein geschenk. Keizer Karel, en als ge over hem klachten hebt moet ge er niet mee naar het Kapittel van St.Veerle trekken, want dan zit gij aan het verkeerde adres, de Keizer dus had bepaald dat de proost, de deken en de 12 kanunniken 150 hectoliter wijn en 372

ACTIVITEITENKALENDER 2001 22.09.01:

tonnen bier, vrij van belasting, in hun kelder mochten hebben. Deel dat door 14 en u begrijpt dat, moesten de kanunniken nu nog leven, zij de Keizer vorig jaar niet zomaar zouden herdacht hebben, maar heel uitbundig feestelijk gevierd. Hun kerk had veel te lijden van de 2e Beeldenstorm. Later werd het nog erger: de Calvinisten braken ze af en verkochten de grond om er woningen op te bouwen. Na de afgang van de Calvinisten braken de kanunniken de huizen weer af en bouwden er van 1586 tot 1590 weer een nieuwe kerk. In 1614 werd het Kapittel overgebracht naar de Sint-Niklaaskerk. De kerk werd herleid tot een kapel. In 1736 was het kerkje weer zo vervallen dat het moest afgebroken worden. Enkele zeldzame overblijfselen van de oude kerk kunnen nog gezien worden van op de trekweg aan het Vleeshuis. Zij vormen de achterzijde van een restaurant aan het Veerleplein. Jozef II stond het Kapittel het gebruik toe van de oude Jezuïtenkerk tot de Fransen Gent binnenmarsjeerden. In ons volgend kroniekje zullen we het hebben over een Gentse Siamese tweeling.

Ing. Hugo Collumbien

OOST-VLAANDEREN

Bezoek aan het HST-station Brussel-Zuid (i.s.m. de Afdeling Brussel-Halle-Vilvoorde)

Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling OostVlaanderen, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Afdeling Oost-Vlaanderen, p/a Ing. Ludo Verhegghe, Langenakkerlaan 36, 9080 Lochristi, tel. en fax: 09 355 19 40, e-mail: [email protected]. De activiteiten van de VIK-Afdeling Oost-Vlaanderen kan men steeds raadplegen op de VIK-website onder: URL: http://gallery.uunet.be/vik-ovl.


NIEUWS VAN DE AFDELINGEN WAASLAND

DAUWWANDELING IN HET ETBOS TE EKSAARDE-LOKEREN Op een mooie zondagochtend in mei verwelkomden de vogels van het Etbos het groepje Waaslandse VIK-ers dat verzamelde voor een ochtendwandeling doorheen de fascinerende groene gordel ten Noorden van Lokeren. De Zuidlede was de leidraad voor een tocht doorheen de ontwakende bossen. Het landschap van vochtige populieren wisselde af met moerassige akkers en weilanden. Een simpel loepje was een handig hulpmiddel om een ongeken-

de insectenwereld te ontdekken. Bij de finish in Taverne Stenenbrug wachtte een stevig ontbijt. Ing. Bart Vermoesen

BEZOEK KASTEEL CORTEWALLE-BEVEREN zondag 30 september 2001 De prachtige waterburcht Cortewalle te Beveren ligt in een uitgestrekt park van 9 ha. Het oudste gedeelte van het kasteel dateert uit het begin van de 15e eeuw.

uit 1905, waarop menig koppeltje werd vereeuwigd voor de trouwfoto. Het kasteel maakt op dit ogenblik deel uit van het cultureel centrum ‘Ter Vesten’.

Het kasteel is een unicum omdat het nooit belegerd of verwoest werd en in het bezit bleef van slechts drie families. In 1966 werd het kasteel met het prachtige park en de bijgebouwen eigendom van de gemeente Beveren. Eind van de jaren tachtig werd een restauratie uitgevoerd. In het park bevindt zich een mooie gietijzeren hangbrug

De parkbeplanting bestaat uit drie grote boomgroepen: linde, zomereik en beuk. De onderbeplanting bestaat veelal uit klimop, vlier, esdoorn, lijsterbes en hulst. Ieder vindt tussen de kunstwerken en de prachtige oude bomen wel een rustig plekje.

PRAKTISCH Plaats: Brasserie ‘het Koetshuis’, aan de ingang van het domein. Domein Cortewalle ligt langsheen de oude baan Antwerpen-Gent (N70), op ongeveer 1 km van het centrum van Beveren Datum: zondag 30 september 2001 - aanvang: 14u stipt; einde rond 16u30 Kosten voor deelneming: gratis voor leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden: 200 BEF (4,96 EURO) Inschrijving: VIK-secretariaat (tot en met donderdag 27 september 2001). Het aantal deelnemers is beperkt! (40 personen)


DE S TNIEUWS U D I E GVAN ROE P AFDELINGEN EN WAASLAND

BEZOEK AAN ETAP VERLICHTING IN MALLE ETAP-verlichting ontwerpt, produceert en verkoopt sinds 1949 armaturen voor verlichting en veiligheidsverlichting. Vandaag realiseert ETAP-verlichting, met hoofdzetel in België, een omzet van 35 miljoen EURO (1,4 miljard BEF) en stelt de onderneming om en bij de 400 medewerkers tewerk. Met vestigingen in België, Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Nederland en Portugal etaleert ETAP-verlichting zich als een expansieve speler op de Europese verlichtingsmarkt. ETAP is specialist in kwalitatief licht "om onder te werken" voor kantoor en voor industrie. Voor het regelen van licht levert ETAP diverse oplossingen op armatuurniveau. In veiligheidsverlichting blinkt ETAP uit in de veiligste autonome verlichtingsarmaturen op de markt. Niet voor niets is ETAP de enige fabri-

kant die al haar veiligheidsverlichtingsarmaturen standaard uitrust met een automatische zelftest. ETAP heeft zijn productengamma uitgebreid met de veelzijdige Thalia®-reeks en met downlights, uplights en decoratieve verlichting. In de strategie van ETAP passen systemen die optimaal gebruik maken van daglicht. Binnen dit kader voert ETAP een aantal onderzoeksprojecten uit in internationaal samenwerkingsverband. Als u wil bijblijven op gebied van moderne verlichtingstechniek, en een unieke lichtervaring wil beleven, dan mag u dit bezoek niet missen. Of zoals ETAP het verwoordt: "Als licht plots voelbaar wordt".

PRAKTISCH Programma l verwelkoming l voorstelling van wat ETAP zoal in haar mars heeft l bezoek aan het bedrijf l bezoek aan het lichtpaviljoen: het licht aan de lijve ondervinden l afsluiter Plaats: ETAP-verlichting, Antwerpsesteenweg 130, Malle Datum: donderdag 25 oktober 2001 om 19u30 stipt !!! Einde voorzien rond 22u30 Kosten voor deelneming: gratis voor VIK-leden op vertoon van lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 300 BEF (7,44 EUR) Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Inschrijvingen (max. 25 personen) tot en met vrijdag 19 oktober 2001 (opgelet: gelieve werkgever en uitgeoefende functie mee te delen).

"DE MACHINERICHTLIJN"

donderdag 22 november 2001 Deze avond gaat uit van twee doelstellingen: n

n

In eenvoudige bewoordingen de verschillende aspecten van de machinerichtlijn EN 954-1 en de arbeidsmiddelenrichtlijn en de ermee verbonden normen voor te stellen. Een must voor elke ontwerper en aankoper. Het laten meegenieten van de kennis

op het gebied van veiligheidsrelais, door de integratie van het veiligheidsconcept voor te stellen aan de hand van talrijke praktijkvoorbeelden is ons doel van deze lezing. Uw probleem kan aan bod komen. Meer info: zie bij regio Mechelen ‘Elektrische sturingen in machineveiligheid’ lezing 15/11/2001

PRAKTISCH Plaats: VTI Sint-Laurentius, Pr. Thuysbaertlaan 1, Lokeren Datum: donderdag 22 november 2001 om 20u00. Einde voorzien rond 22u30 Kosten voor deelneming: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 200 BEF (4,96 EURO) Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Inschrijvingen (max. 40 personen) tot en met dinsdag 20 november 2001 (opgelet: gelieve werkgever en uitgeoefende functie mee te delen).


NIEUWS VAN DE AFDELINGEN WAASLAND


WAASLAND

30.09.2001:

Bezoek kasteel Cortewalle, Beveren

04.10.2001:

Bedrijfsbezoek GAF

25.10.2001:

Bezoek ETAP-verlichting, Malle

22.11.2001:

Lezing: "De machinerichtlijn", Lokeren

Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling Waasland, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Ann Craane, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel.: 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected]. De aankondigingen van activiteiten die de VIK-Afdeling Waasland haar leden aanbiedt, kan men ook steeds raadplegen via de VIK-website of rechtstreeks via het adres: http://www.vikwsl.yucom.be. Tevens kan men op bovenstaande website van de VIK-Afdeling Waasland een historiek van verslagen opvragen van de reeds eerder georganiseerde activiteiten.

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN KEMPEN

ALGEMENE LEDENVERGADERING EN BEZOEK AAN AVERY DENNISON dinsdag 16 oktober 2001 Avery Dennison is een wereldleider op het vlak van bevestigingsmaterialen, kantoorproducten, productidentificatiesystemen en specialty chemicals. Hun hoofdzetel is gevestigd te Pasadena (Californië, USA) en met 17.000 medewerkers in 25 landen realiseren ze een omzet van ruim 130 miljard BEF. Avery Dennison België N.V. is gespecialiseerd in het ontwikkelen en produceren van kleefbanden met toepassingen in verschillende markten, waaronder luiersluitingen, de automobiel-, elektronica-, ruimtevaart-, medische- en verpakkingsindustrie. Met meer dan 400 medewerkers wordt in Turnhout de ontwikkeling, productie en commercialisatie van


het productengamma voor Europa, Zuid-Amerika, Afrika, Azië en het Midden-Oosten gerealiseerd. De bedrijfsfilosofie van Avery draait rond innovatie, service, kwaliteit en flexibiliteit.


PRAKTISCH Programma l Algemene ledenvergadering l Voorstelling van het bedrijf l Uiteenzetting over het concept en productieproces van speciale tapes l Toelichting bij het gebruik van moderne meet- en regeltechnieken zoals X-ray, AOTFNIR, Visie-systemen, ... l Bezoek aan de coating-afdeling l Bezoek aan de finishing-afdeling Plaats: Avery Dennison STD, Tieblokkenlaan 1, Turnhout (tegenover Brepols) Datum: dinsdag 16 oktober 2001, ledenvergadering om 19u30, bedrijfsbezoek om 20u15 Kosten voor deelneming: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 300 BEF (7,44 EUR). Voorrang voor leden van de regio Kempen Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Bedrijfsbezoek beperkt tot 30 personen.

LEZING: "SPRAAKTECHNOLOGIE" dinsdag 6 november 2001 De laatste maanden was spraaktechnologie niet weg te branden uit de kranten. Maar wat is spraktechnologie nu eigenlijk? Wat zijn de toepassingen? Waarom spraaktechnologie implementeren? Welke applicaties zijn er momenteel op de markt? Hoe kan spraakherkenning een oplossing bieden voor RSI-patiënten? Voor sommigen is spraaktechnologie een hype, voor anderen is het een 'ver-van - m'n - bed- show', voor zeer velen is het echter reeds dagelijkse realiteit. Op zondag 8 april ondertitelde VRT-Teletekst de rechtstreekse reportage van de Ronde van Vlaanderen via tt-pagina 888 live voor het eerst met behulp van spraakherkenningstechnologie. In 1981 al, dus amper een jaar nadat de Openbare Omroep in Vlaanderen met Teletekst-uitzendingen was gestart, werden de eerste proeven met live ondertiteling ten behoeve van doven en slechthorenden gehouden. In 1982 werd verder geoefend en werden alle wedstrijden van de rode duivels ondertiteld. Een "ondertitelaar" vatte de commentaar van Rik De Saedeleer en andere sportjournalisten samen en dicteerde aan de snelste "intikster" van de redactie de ondertitels. De apparatuur werd in de loop der jaren gestadig verbeterd maar de werkwijze voor live-ondertiteling bleef al die tijd dezelfde: een "voorspreker" en iemand die zeer snel en foutloos kon typen. Een zenuwslopende wedstrijd tegen de tijd om dan toch nog vaak met een titel in beeld te komen op het

moment dat die info niet meer strookte met het beeld... Reeds vele jaren was het duidelijk dat de veelbesproken "spraaktechnologie" hier voor een echte stap voorwaarts zou kunnen zorgen. Sedert het midden van vorig jaar is een VRT-projectgroep bezig geweest met de mogelijkheden van spraakherkenning bij live-ondertiteling. Er werd grondig onderzocht wat in het buitenland op dit vlak gebeurde en de commerciële producten die op de markt te verkrijgen waren werden met mekaar vergeleken en grondig uitgetest. Vandaag kunnen we stellen dat de testen en proeven ver genoeg gevorderd zijn om echt live in uitzending te gaan. Er wordt gebruik gemaakt van de professionele versie van de software "Dragon Naturally Speaking", een product van Lernout & Hauspie, met wie intens werd en wordt samengewerkt om een en ander in te passen in de ISIS-technologie waarmee VRT-Teletekst zijn ondertiteling verzorgt. Wat is nu het verschil met vroeger? 1. Het gesproken woord wordt automatisch omgezet in ondertitels die, veel sneller dan voorheen in beeld verschijnen (de ondertitelaar die de commentaar uitspreekt moet slechts af en toe nog een correctie aanbrengen voor hij de titel in uitzending brengt).



2. Er kunnen gezien de tijdswinst, in vergelijking met vroeger, dubbel zoveel titels worden gegeven. 3. Door twee ondertitelaars samen aan één wedstrijdcommentaar te laten werken, kan veel meer informatie worden gegeven waardoor de inhoudelijke kwaliteit gevoelig toeneemt en doven en slechthorenden bijna evenveel informatie krijgen toegespeeld als de gewoon horende kijker. Uiteraard is het resultaat evenredig met de voorbereidingstijd die men uittrekt. De computer dient immers gevoed met het specifiek vocabularium van de wielrennerij of van het voetbalwereldje of van welke discipline die ook in de toekomst zal worden aangepakt. Verder wordt vooraf de deelnemerslijst in het geheugen ingebracht zodanig dat het toestel weet hoe bepaalde namen moeten worden geschreven. En dan is er natuurlijk per ondertitelaar een een-

malige trainingstijd die moet toelaten dat de computer ook vertrouwd geraakt met het stemtimbre en de manier van spreken van de ondertitelaar. Bovendien wordt een en ander goed opgeslagen in het geheugen van de computer zodat het bij een nieuwe wielerwedstrijd volstaat de deelnemerslijst aan te vullen en eventuele andere specifieke gegevens aan het herkenningsgeheugen toe te voegen. Met andere woorden: elk gebruik verhoogt de snelheid en verkleint de foutmarge van de titels die hij in beeld brengt. Onfeilbaar is de nieuwe techniek uiteraard niet of alleszins nog niet. Maar door vele testen en vergelijkingen tussen de vroegere werkwijze en de nieuwe mogelijkheden, werd duidelijk dat de vooruitgang meer dan groot genoeg is om er nu mee uit te pakken en om een doelgroep van doven en slechthorenden te bedienen.

PRAKTISCH Plaats: Katholieke Hogeschool Kempen, Geel Datum: dinsdag 6 november 2001 om 20 u Spreker: de heer Peter Moens Kosten voor deelneming: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 300 BEF (7,44 EUR) Inschrijving vereist: VIK-secretariaat


KEMPEN

16.10.2001:

Algemene Ledenvergadering + bezoek Avery Dennison, Turnhout

06.11.2001:

Lezing "Spraaktechnologie" door Peter Moens van Lernout & Hauspie, KHK-Geel

04.12.2001:

Bezoek VITO – Expertisecentrum voor teledetectie en atmosferische processen

Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling Kempen, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Ann Craane, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem , tel.: 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected].

UITNODIGING Vergadering VIK-Centrum Industrie

DONDERDAG 25 oktober 2001 - 20u00 VIK-huis Wommelgem Thema: “De maatschappij in de kering” Spreker: Hans Maertens, algemeen directeur uitgeversbedrijf Tijd Hou deze datum reeds vrij. Meer info in onze volgende uitgave.


NIEUWS VAN DE AFDELINGEN ANTWERPEN

DEGUSTATIE-AVOND SPAANSE WIJNEN vrijdag 5 oktober 2001 Het programma van de degustatie-avond ziet er uit als volgt. Om de avond te ‘openen' wordt een glaasje cava (= spaanse schuimwijn) geschonken. Vermits iedereen niet op hetzelfde moment arriveert kunnen we aldus wachten tot de ‘laatste’ aankomt. Natuurlijk graag iedereen op tijd. Wij starten de wijndegustatie met twee witte (blanco) Spaanse wijnen. Stilaan gechambreerd, kunnen wij daarna vijf rode (tinto) Spaanse wijnen proeven, keuren en beoordelen. De avond zal worden afgesloten met een oudere sherry. Als begeleiding van die lekkere wijnen en ook tussendoor, worden er een aantal hapjes (tapas) geserveerd: l

jamón ibérico (pata negra) in zijn verschillende vormen:

l

l

l

jamón, chorizo, salchichón, lomo; queso uit Zamora, type manchego (harde schapenkaas of mengeling); pimientos de piquillo: kleine zachte paprika's om te bakken of om zo te eten met vulling olijven: zonder pit, gevuld met paprika, ansjovis, tonijn, enz.

Ter verduidelijking zal de gastheer algemene informatie over Spanje verstrekken en bij elke wijn zal hij wat commentaar geven over de wijnstreek (origine), het wijnhuis (bodega), het wijntype, enz. Zo mogelijk zal een wijnkaart van Spanje worden meegegeven. Aan de ingeschreven deelnemers zal de gedetailleerde lijst van de geserveerde wijnen en een liggingsplan vooraf worden gestuurd.

PRAKTISCH Plaats: Puerta del Sol, Ter Rivierenlaan 118, Deurne (Antwerpen) Datum: vrijdag 5 oktober 2001 om 19u30 (stipt!) Kosten voor deelneming: 300 BEF (7,44 EUR) voor VIK-leden (en partner) op vertoon van hun lidmaatschapskaart; niet-leden betalen 500 BEF (12,40 EUR) per persoon Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Betaling voor 21 september 2001 via rek.nr. 414-3146851-13 van de VIK-Afdeling Antwerpen met vermelding van naam, VIK-lidnummer en aantal personen.

BEZOEK ACHTER DE SCHERMEN VAN DE ZOO IN ANTWERPEN 2 nieuwe data: 30 september en 14 oktober 2001! Het bezoek achter de schermen van de zoo, gepland op 25 maart en 6 mei jongstleden werd, om reden van mond- en klauwzeer, afgelast. Ondertussen werden 2 nieuwe data voorbehouden, namelijk zondag 30 september

2001 en zondag 14 oktober 2001. Belangstellenden kunnen best vlug inschrijven: het aantal plaatsen is beperkt!

Meer info: zie vorige I.M.


NIEUWS VAN DE AFDELINGEN ANTWERPEN

PRAKTISCH Plaats: Zoo, Koningin Astridplein 26, Antwerpen. Samenkomst/verzamelen te 13u00 (binnen, juist voorbij de ingang) Data: zondag 30 september 2001 en zondag 14 oktober 2001 telkens om 13.30 u. Het bezoek duurt ongeveer 2u15 Kosten voor deelneming: U betaalt de gewone individuele toegangsprijs van 490 BEF (12,15 EURO) per persoon en 315 BEF (7,81 ERO) voor deelnemers 60-plus (gewoon aan de kassa te betalen). Hiervoor kan u voor en/of na uw Zoo-schermenrondleiding ook nog (gewoon) de hele dierentuin bezoeken Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Als u na inschrijven toch niet kan komen, wil dan tijdig afmelden, het aantal deelnemers is immers beperkt! Het bezoek is bestemd voor volwassenen (vanaf 16 jaar) en kinderen vanaf 12 jaar die hun ouders vergezellen. Het aantal deelnemers is beperkt tot max. 40 personen (2 groepen) per bezoek.

DOBBEL SHIFT Toneelvoorstelling in 2 delen op 16 en 23 november 2001 Een authentiek, pakkend, spannend, komisch, ontroerend, realistisch en documentair bijzonder sterk geschraagd theaterepos ! Meer inlichtingen: zie vorige I.M.

PRAKTISCH Plaats: Theater Zeemanshuis, Falconrui 21, Antwerpen. Samenkomst ter plaatse Datum: vrijdag 16 november: deel I; vrijdag 23 november: deel II, telkens om 20u00 Kosten voor deelneming: 400 BEF (9,92 EUR) per persoon per voorstelling (dus 800 BEF (19,83 EUR) voor de twee) voor VIK-leden (én ook partner en gezinsleden); niet-leden betalen 500 BEF (12,40 EUR). Bedrag te betalen voor 1 oktober op rek.nr. 414-3146851-13 van de VIK-Afdeling Antwerpen, met de vermelding "Toneelvoorstelling Dobbel Shift, het lidnummer, aantal voorstellingen en aantal personen". Voordelen voor VIK-leden: voordelig groepstarief; gereserveerde goede plaatsen (2de, 3de en 4de rij); samenzijn in groep. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met de vermelding van de gekozen datum.


ANTWERPEN

20.09.2001:

Bezoek Duvel-Moortgat, Breendonk – 18u30

30.09.2001:

Bezoek achter de schermen van de Zoo, Antwerpen – 13u00

05.10.2001:

Degustatieavond Spaanse wijnen, Deurne – 19u30

11.10.2001:

Greenpeace-avond: lezing & debat, VIK-huis Wommelgem, 20u00 (i.s.m. Studiegroep Milieu)

14.10.2001:

Bezoek achter de schermen van de Zoo, Antwerpen – 13u00

16.11.2001:

Toneelvoorstelling: "Dobbel Shift" deel I, Theater Zeemanshuis, Antwerpen – 20u00

23.11.2001:

Toneelvoorstelling: "Dobbel Shift" deel II, Theater Zeemanshuis, Antwerpen – 20u00

Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling Antwerpen, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Ann Craane, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel.: 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected].


NIEUWS VAN DE AFDELINGEN BRUSSEL - HALLE - VILVOORDE

BEZOEK AAN HET HST-STATION BRUSSEL-ZUID EN KENNISMAKINGSTRIP PER HST zaterdag 22 september 2001 De NMBS viert dit jaar haar 75ste verjaardag met onder meer geleide bezoeken aan en tentoonstellingen in de meest belangrijke stations. Het eerste Zuid-station was een eindstation en bevond zich iets meer naar het centrum van Brussel. De ingebruikname van het huidige station, ter vervanging van het oorspronkelijke, omstreeks 1950, was een onderdeel van de Noord-Zuid-verbinding die kort daarop volgde en het is vandaag het grootste Belgisch station voor reizigersvervoer. Toen de beslissing werd genomen ook de Belgische hoofdstad op het Franse HST-net te enten, viel de keuze voor het eerste Brussels HST-station op Brussel-Zuid dat ondertussen is uitgegroeid tot een belangrijk onderdeel van dit over gans Europa uitdeinend sneltreinnet. Op zaterdag 22 september 2001 bezoekt de VIK het HST-station, de werkplaatsen voor het onderhoud van de supergeavanceerde treinstellen en het seinhuis te Vorst van waaruit dagelijks niet minder dan 1.100 treinen voor personen- en goederenvervoer feilloos door de Noord-Zuid-verbinding worden geloodst.

kennismakingsreis, in eerste klas, zal de deelnemers een totaalindruk geven van het comfort en de snelheid (tot 300 km/u) waarmee HST-reizigers weldra een groot deel van Europa zullen kunnen doorkruisen. Nu reeds is er vanuit Brussel de Eurostar-lijn die via de tunnel onder het Nauw van Cales Londen als eindbestemming heeft en de Thalys-lijn naar Parijs en verder naar het zuiden en het westen van Frankrijk. Rijsel is nu nog slechts 38 minuten verwijderd van Brussel! Daar echter het aantal deelnemers begrensd is en er voor de treinreis tijdig dient te worden geboekt is het wenselijk nu reeds uw aanwezigheid te bevestigen. Daarbij zal de volgorde van ontvangst van de inschrijvingen bepalend zijn. Gelieve uw inschrijving, met vermelding van het aantal deelnemers, te sturen naar het VIK-secretariaat, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, fax: 03 259 11 16, e-mail: [email protected]. Er wordt enkel met schriftelijke aanmeldingen rekening gehouden. Deze bezoekdag is een gezamenlijk initiatief van de Regionale Afdelingen Brussel-Halle-Vilvoorde en Oost-Vlaanderen.

Deze twee en een half uur durende rondleiding wordt aangevuld met een proefrit per HST. Deze

NIEUWJAARSRECEPTIE De nieuwjaarsreceptie van de VIK-Afdeling Brussel-Halle-Vilvoorde zal plaats hebben op VRIJDAG 25 JANUARI 2002 vanaf 17u, in de lokalen van de Erasmushogeschool te Anderlecht. Hou deze datum nu reeds vrij in uw agenda!

ACTIVITEITENKALENDER 2001 - 2002

BRUSSEL - HALLE - VILVOORDE

22.09.2001:

Bezoek aan het HST-station Brussel-Zuid (i.s.m. de afdeling Oost-Vlaanderen)

25.01.2002:

Nieuwjaarsreceptie, Erasmushogeschool, Anderlecht

Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling Brussel-Halle-Vilvoorde, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Ann Craane, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel.: 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected].


NIEUWS VAN DE AFDELINGEN LIMBURG

INGENIEURS OP DE KOFFIE BIJ DSM DIK aan! Op 11 mei ontving DSM leden van DIK, het Drielanden Ingenieurs Kontakt, een samenwerkingsverband van negen ingenieursverenigingen uit België, Nederland en Duitsland. Ook de VIK-Afdeling Limburg is bij DIK aangesloten. DIK bezoekt regelmatig bedrijven om kennis te verzamelen en uit te wisselen. DIK omschrijft DSM als een groot internationaal bedrijf dat de Euregio tot bloei bracht en een grote aantrekkingskracht uitoefent op andere bedrijven. DSM ontving de "DIK-ken" dan ook graag. De vereniging bestaat al twaalf jaar, maar bezocht DSM pas de eerste keer. De ingenieurs zijn erg geïnteresseerd in bedrijven die technisch georiënteerd zijn en een goede positie hebben in de Euregio. Onder de indruk De vele publicaties over DSM waren voer voor veel vragen. Hoe ziet de toekomst eruit, wat is het belang van de techniek en hoe zit het met de positie van ingenieurs in de chemische industrie? Ook het bezoek aan de warmtekrachtcentrale Swentibold, later die dag, viel in goede aarde. De aanwezigen waren onder de indruk: "We hadden nooit gedacht dat een fabriek zo mooi, schoon en ruim kon zijn". Ook het groen op de lokatie ontlokte positieve geluiden. Ing. Gustaaf Van Wichelen

BEZOEK ABDIJ VAN HERKENRODE Verslag van de rondleiding op 12 juni 2001 Op een zomeravond in juni verzamelen 24 VIK-ers aan het poortgebouw van de voormalige abdij van Herkenrode. Ze worden opgewacht door Ing. Raymond Bollen. Hij stelt gids Wim Vanlishout voor. Wim is opdrachthouder Herkenrode voor de Stichting Vlaams Erfgoed. Deze Stichting laat de boerderij en de bijhorende gebouwen restaureren. Wim Vanlishout schetst de geplande werken op het plan. Hij situeert de aanleg van de kruidentuin. Daarna maakt de groep onder zijn leiding een wandeling op de site. Het verval is verschrikkelijk. De laatste boer heeft ingrepen op de gebouwen verricht die de stabiliteit grondig ondermijnd hebben. Door het monumentale poortgebouw betreden we het neerhof. In het poortgebouw zal een internationaal congrescentrum gevestigd worden. Naast het poortgebouw, in de voormalige portierswoning, zullen de plaatselijke diensten van de Stichting gevestigd worden. In de gebouwen daar-


naast, de vroegere stallen, komt een internationaal kunstenbedrijvencentrum. Kunstenaars kunnen zich hier vervolmaken en hun werk te koop aanbieden. Na vijf jaar moeten ze weer plaats ruimen voor nieuwe kunstenaars. In de pachterswoning met aanliggende gebouwen komt een kruidenbelevingscentrum. In deze ruimten zal het publiek kennis kunnen maken met het cosmetisch, culinair en medicinaal gebruik van kruiden. In de aansluitende tuinen zal men de teelt kunnen volgen. Bovendien zal men hier ook kruidenproducten kunnen kopen. Daarna betreden we de tiendenschuur. Dit gebouw wordt momenteel gerestaureerd met behoud van zoveel mogelijk originele materialen. De steunbalken van het gebinte zijn de authentieke, volledigen grote bomen. In deze ruimte ervaart men hoe groot deze ruimte wel is. De abdij moet in het verre verleden, voor de Franse revolutie, zeer rijk geweest zijn.

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN LIMBURG

De tocht brengt ons bij het vissershuisje. Dit gebouw wordt hersteld door de VDAB, als leerproject: restauratiewerken. Het zal later gebruikt worden als dienstgebouw voor de mensen die in de kruidentuin zullen werken. Verder ligt de ingestorte watermolen. Dit gebouw zal door de vereniging Regionaal Landschap Haspengauw gerestaureerd worden om er een educatieve tentoonstelling over de natuur op het domein onder te brengen. Hier zal er ook een project over alternatieve energie uitgewerkt worden.

Deze ruimte zal gebruikt worden om grote tentoonstellingen van hedendaagse kunst te organiseren. Ook zal deze ruimte gehuurd kunnen worden voor feesten en recepties die enige grandeur vragen.

De rondleiding wordt afgesloten met een gezellige receptie, waarbij wordt nagepraat over wat de welbespraakte, begeesterde gids vertelde. Een fijne avond kortom. VIK-Limburg wenst de Stichting alle succes met dit enorme project.

Ing. Raymond Bollen

LIMBURG

ACTIVITEITENKALENDER 2001 25.10.2001:

Voordracht "Veiligheidscoördinator", Diepenbeek

13.11.2001:

Voordracht "Alternatieve Energie", Hasselt

29.11.2001:

Bezoek Hercorub, Lanaken

11.12.2001:

Bezoek Cristal Alken, Alken

15.12.2001:

Toneelvoorstelling door het Hasselts Toneel, Hasselt

12.01.2002:

Nieuwjaarsreceptie en uitreiking Paul Donnersprijs, Bilzen Alden Biesen, 19u00

29.01.2002:

Bezoek aan Radson, Zonhoven

12.02.2002:

Voordracht: "De nieuwe politiestructuur"

14.03.2002:

Bezoek aan SKF, Tongeren

23.03.2002:

Algemene Ledenvergadering, Lummen

31.03.-13.04.2002:

14-daagse rondreis "Alle hoogtepunten van China"

25.04.2002:

Voordracht "E-Learning", Diepenbeek

30.04.2002:

Bezoek Marmorith

07.05.2002:

Voodracht: "VRT: interactieve TV"

30.06.2002:

Fiets- en wandeldag, Diepenbeek

Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling Limburg, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Ann Craane, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel.: 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected]. Ing. Chris Ribus, secretaris van de VIK-Afdeling Limburg, is tevens het aanspreekpunt voor de Regio Limburg. U kan ook steeds bij hem terecht met uw vragen. Zijn adres: Deurnestraat 102, 3583 Beringen, tel. en fax: 013 67 85 11, e-mail: [email protected]


NIEUWS VAN DE AFDELINGEN LEUVEN - HAGELAND

GASTRONOMISCH WEEKEND 8, 9 en 10 februari 2002 De VIK-Afdeling Leuven–Hageland organiseert op 8, 9 en 10 februari 2002 een gastronomisch weekend in de Ardennen.

In het prachtige Maissin in de provincie Luxemburg, kan je genieten van een heerlijk en ontspannend weekend. We verblijven in het prachtige 3-sterrenhotel Chalet-sûr-Lesse.

PRAKTISCH Programma Vrijdag 8 februari: l Aankomst en aperitief l 4-gangendiner Zaterdag 9 februari: l Uitgebreid ontbijtbuffet. l De avond wordt afgesloten met een uitgelezen gastronomisch 6-gangen-diner. Zondag 10 februari: We genieten van een uitgebreid ontbijtbuffet gevolgd door een prachtige wandeling om het weekend waardig af te sluiten. Plaats: Chalet-sûr-Lesse, Avenue Bâtonnier Braun 1, Maissin. Een routebeschrijving wordt opgestuurd na inschrijving. Datum: vrijdag 8 februari (late namiddag) tot 10 februari Kosten voor deelname: 6.150 BEF per persoon voor 2 nachten. Verplaatsingskosten zijn in deze prijs niet inbegrepen en gebeuren op eigen kracht van de deelnemers. Inlichtingen en inschrijvingen: Ing. Bart Van Orshoven, tel. 016 58 24 70 of via e-mail: [email protected].

BEZOEK AAN SYLVANIA LIGHTING vrijdag 12 oktober 2001 De VIK-Afdeling Leuven-Hageland brengt op vrijdag 12 oktober 2001 een bezoek aan Sylvania Lighting. Sylvania N.V., gehuisvest in Tienen, behoort tot de Groep SLI Inc., een Amerikaans bedrijf met hoofdzetel in Massachusetts, U.S.A. De Groep vertegenwoordigt 33 bedrijven in 13 verschillende landen rondom de globe. Het is een volledig geïntegreerd verlichtingsbedrijf waar zowel lampen, armaturen en voorschakelapparaten worden ontwikkeld en geproduceerd.

PRAKTISCH Programma : 14u00 – 14u30: Introductie 14u30 – 17u00: Rondleiding in de productieafdelingen Plaats: Sylvania nv., Industriepark 13, Tienen Datum: 12 oktober 2001 om 14 uur Inschrijving vereist: VIK-secretariaat Het aantal plaatsen is beperkt tot maximum 20 personen!


Sylvania Tienen is het "centre of excellence" voor alle halogeen- en hoge druk ontladingslampen. In het bedrijf te Tienen werken ongeveer 800 zeer gekwalificeerde medewerkers en er worden zowel nieuwe producten, processen als nieuwe "state of the art" machines ontwikkeld. De missie van het bedrijf is duidelijk: "To be the n° 1 Lighting Supplier in Innovation, Quality and Customer Service". Het bedrijf voldoet aan en produceert reeds sinds jaren volgens de kwaliteitsnorm ISO 9001 en de milieunorm ISO 14001.

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN LEUVEN - HAGELAND


LEUVEN - HAGELAND

12.10.2001:

Bezoek aan de lampenfabriek Sylvania + stadswandeling in Tienen

20.11.2001:

Info-avond "Master en Bachelor", Leuven

01.12.2001:

Kerstmarkt in Aken

08-10.02.2002: Gastronomisch weekend, Massin-Luxemburg 19-21.04.2002: Hannover Messe + toeristische trip in Hannover (2 overnachtingen) Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling LeuvenHageland, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Ann Craane, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel.: 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected].

Lijken Sorbonne en Bologna op 2 zuiderse vakantiebestemmingen? Denk je dat Master en Bachelor begrippen zijn uit de muziekwereld? Dan wordt het hoog tijd dat wij je bijkomend informeren. Je weet het of je weet het niet, maar ons onderwijssysteem wordt hervormd. Termen als Master of Science en Bachelor vliegen ons rond de oren. Wat houdt dit in? Is mijn diploma nog iets waard? Moet ik bijscholen of zelfs omscholen? Je komt het te weten op woensdag 21 november 2001. Hou deze avond vrij! Meer informatie volgt in onze volgende uitgave.

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN MECHELEN

LEZING: "ELEKTRISCHE STURINGEN IN MACHINEVEILIGHEID" donderdag 15 november 2001 Met meer dan 900 medewerkers is Pilz een toonaangevende, wereldwijd vertegenwoordigde onderneming op het gebied van de industriële elektronica. De in meer dan 50 jaar verworven knowhow op het gebied van veiligheids- en automatiseringstechniek komt ten goede aan alle producten van de uitgebreide product range.

systemen. Op het vlak van visualisatie beschikt Pilz over een uitgebreid aanbod tekstdisplays, grafische bedientableaus en industriecomputers. Onder de productgroep laagspanningsrelais vindt u verder elektronische tijdrelais, elektronische remsystemen en elektronische bewakingsrelais.

In de veiligheidstechniek is Pilz leverancier van veiligheidsrelais, veiligheidsbesturingen en veilige bus-

Meer info: zie ook regio Waasland lezing machinerichtlijn 22/11/2001

Wanneer het om geïntegreerde systeemoplossingen en toekomstgerichte producten in de veilige automatiseringstechniek gaat, is Pilz partner.


NIEUWS VAN DE AFDELINGEN MECHELEN

PRAKTISCH Programma 1. 2. 3. 4. 5.

Inleiding met voorstelling van Pilz De Europese machinerichtlijn Richtlijn arbeidsmiddelen Europese normen Nieuwste technieken in veiligheid: de veiligheidsbesturingen PSS-SafetyBus p

Plaats: De Passendade (voormalige Mister 100), Brusselsesteenweg 301, Mechelen Datum: donderdag 15 november 2001 om 20u00 Presentatie: Ing. Stephen Podevyn, Sales Engineer Pilz Belgium Kosten voor deelneming: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 300 BEF (7,44 EUR) Inschrijving vereist: VIK-secretariaat


MECHELEN

15.11.2001:

Lezing: "Elektrische sturingen en machineveiligheid", Mechelen

06.12.2001:

Bezoek brouwerij Haacht-Primus, Boortmeerbeek

Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling Mechelen, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat Afdeling Mechelen, p/a Ing. Ivo Vanhalle, Lindelaan 29, 1730 Asse, tel. en fax: 02 452 48 10, e-mail: [email protected].

Regionale bestuursvergaderingen Afdeling Antwerpen: 12.09.2001 10.10.2001 14.11.2001 12.12.2001

Afdeling Limburg: 18.09.2001 16.10.2001 20.11.2001 18.12.2001

Afdeling Oost-Vlaanderen: 17.09.2001 15.10.2001 19.11.2001 17.12.2001

Afdeling Brussel-Halle-Vilvoorde: 26.09.2001 28.11.2001

Afdeling Mechelen: 13.09.2001 11.10.2001 08.11.2001 13.12.2001

Afdeling Waasland: 04.10.2001 08.11.2001 06.12.2001

Afdeling Kempen: 19.09.2001 21.11.2001 19.12.2001 Afdeling Leuven-Hageland: 12.09.2001 11.10.2001 14.11.2001 12.12.2001

Afdeling Noord-West-Vlaanderen: 02.10.2001 06.11.2001 04.12.2001 Afdeling Zuid-West-Vlaanderen: 15.10.2001 03.12.2001

Voor meer informatie omtrent uur en plaats van deze vergaderingen kan u terecht bij Ann Craane op het VIK-secretariaat op het telefoonnummer 03 259 11 16.


Vul dit formulier in als uw adres of werkomgeving gewijzigd is, zo blijft u op de hoogte van alle activiteiten die u als ingenieur interesseren. Fax het naar 03 259 11 01 of stuur het naar de Vlaamse Ingenieurskamer, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem. (art. 4 van de Wet van 08/12/92:1. houder van het bestand: Vlaamse Ingenieurskamer VZW, Herentalsebaan 643 2160 Wommelgem. 2. doel: ledenadadministratie 3. recht tot inzage en correctie cfr. arts. 10 en 12: Vlaamse Ingenieurskamer op adres van de zetel te Wommelgem) Kruis het gepaste aan:

❏ ❏ ❏ ❏ ❏ ❏

INLICHTINGENEN AANVRAAGFORMULIER Inschrijving VIK-activiteit

Adreswijziging

❏ Ik wens mij in te schrijven voor volgende actviteit:

Wijziging werkgegevens

...........................................................................................

Inschrijving VIK-activiteit

Aard van de activiteit: ❏ bedrijfsbezoek ❏ lezing ❏ studiedag ❏ vergadering ❏ socio-culturele activiteit ❏ cursus ❏ andere activiteit (nader te specificeren): ...........................................................................................

Opvragen informatie Inschrijving "Dienstaanbiedingen"

❏ bedrijf ❏ persoonlijk

Nieuw lidmaatschap

Aantal personen: ...................................

Privé gegevens: Lidmaatschapsnummer: ............................................ Geslacht:

❏M/❏V

Datum: ......................... plaats: ...........................................

Geboortedatum: ....................

Naam + voornaam: ..............................................................

Georganiseerd door (Afdeling, Studiegroep) ........................................................................................... Enkel in te vullen bij opname in de "Dienstaanbiedingen":

Oud adres (enkel bij adreswijziging):...............................................

Nuttige ervaring:.......................................................................

..........................................................................................

..............................................................................................

Privé adres (nieuw/huidig): straat + huisnummer:............................................................ postnr. + gemeente:.............................................................. tel.nr.:.................................. fax nr.: .................................... Gevolgde specialiteit: ......................... Diplomajaar: ................ School: ...............................................................................

.............................................................................................. Talenkennis: ............................................................................ Tijdstip van mogelijke indiensttreding: .......................................... Belangstellingsgebieden:............................................................ .............................................................................................. Indien van toepassing, geef aan in welke omgeving of provincie u wenst werk te vinden: ..............................................................................................

Werkgegevens: Naam bedrijf/school/instelling:

Handtekening: ........................................................................

..........................................................................................

Datum: ..................................................................................

straat + huisnummer:............................................................ postnr. + gemeente:.............................................................. tel.nr. algemeen:........................rechtstreeks......................... fax nr. algemeen:........................rechtstreeks......................... Sector tewerkstelling:

❏ industrie ❏ onderwijs ❏ openbare dienst ❏ zelfstandige

Activiteit van het bedrijf: invullen volgens bijgaand overzicht (NACE-code):......................... BTW-nummer:..................................................................... Functie: .............................................................................. Departement: ..................................................................... Aantal werknemers:

❏

O <50

❏ 50-100 ❏ 101-250 ❏ >250

Omzet:

❏ <50 miljoen ❏ 50-200 miljoen ❏ 200-500 miljoen ❏ >500 miljoen Aanvraag informatie Ik zou graag informatie bekomen over volgend onderwerp: ............................................................................................. ............................................................................................. ............................................................................................. .............................................................................................

Activiteit van het bedrijf: NACE-code. 15: Vervaardiging van voedingsmiddelen en dranken 17: Vervaardiging van textiel 20: Houtindustrie en vervaardiging van artikelen van hout, kurk, riet en vlechtwerk 22: Uitgeverijen, drukkerijen en reproductie van opgenomen media 24: Chemische nijverheid 25: Rubber- en kunststofnijverheid 26: Vervaardiging van overige niet-metaalhoudende minerale producten 27: Metallurgie 28: Vervaardiging van producten van metaal 29: Vervaardiging van machines, apparaten en werktuigen 31: Vervaardiging van elektrische machines en apparaten 32: Vervaardiging van audio-, video- en telecommunicatieapparatuur 33: Vervaardiging van medische apparatuur, van precisie- en optische instrumenten en uurwerken 36: Vervaardiging van meubels; overige industrie 45: Bouwnijverheid 51: Groothandel en handelsbemiddeling, exclusief de handel in auto's en motorrijwielen 60: Vervoer te land 61: Vervoer over water 62: Luchtvaart 65: Financiële instellingen 66: Verzekeringswezen 72: Informatica en aanverwante activiteiten 74: Overige zakelijke dienstverlening 75: Openbaar bestuur, algemene collectieve diensten en verplichte sociale verzekering 80: Onderwijs ...... Andere (te specificeren)....................................................


This is probably the last piece of paper you will be seeing from us. "(except for your diploma of course)"

In its Master’s program which is unique to Flanders, GROUP T

The program caters for engineers and those with a technical

aims to educate professionals in the technology of multimedia,

background, for entrepreneurs and those with a background in

virtual reality, and the worldwide web. An innovative and integrated

business or administration, and for educators and those with a

curriculum now reaches out to a wider audience.

training background.

Keeping its strong technological core, the renewed Master’s

There is a strong emphasis on hands-on training and project

program offers more. Students can now opt for one of three

work. Professors and tutors come from GROUP T, renowned

tracks and specialize in:

companies and international universities.

- engineering (programming, networks, server setup and management,...)

The program takes two years and can be combined with one’s

- enterprising (project management, financial management, planning,...) - educating (courseware, e-learning, communication,...).

professional activities. Courses are in English and start in October 2001. Admission upon intake interview. More at www.group-t.be

or contact the Program Manager

Professor Patrick De Ryck at [email protected]

Master in Multimedia Technology and Virtual Reality

www.group-t.be

INGENIEURSMEDEDELINGEN

Recommend Documents