INGENIEURSMEDEDELINGEN

INGENIEURSMEDEDELINGEN

MAANDBLAD

VAN

DE

VLAAMSE

INGENIEURSKAMER

VIK-PARTNERS:

adreswijzigingen: VIK, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem jaargang 41 • nummer 3, maart 2003 maandelijks tijdschrift, verschijnt niet in juli en augustus afgiftekantoor 3500 Hasselt 1- P2A8632

EDITORIAAL Maandblad van de VIK, Vlaamse Ingenieurskamer Jaargang 41 Nummer 3 maart 2003

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Ing. Etienne Beernaerts E. Claeslaan 29, 9051 Sint-Denijs-Westrem HOOFDREDACTEUR Ing. Johan Devos REDACTIERAAD Ing. E. Aelbrecht Ing. E. Beernaerts Ing. I. Born Ing. B. Demol Ing. H. Derycke Ing. Johan Devos Ing. N. Lagast Ing. G. Roymans Ing. L. Van Bouwel REDACTIESECRETARIAAT Francine Demaret Eddy De Winter SECRETARIAAT VIK Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem Tel. +32 3 259 11 00 Fax +32 3 259 11 01 URL: http://www.vik.be E-mail: [email protected] Doorlopend open van 08u30 tot 17u00 U kan lid worden door betaling op rekening 406-0098501-56 van de VIK te Wommelgem € 50,00 voor technisch en industrieel ingenieurs, die meer dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor geassocieerde leden € 25,00 voor hen, die 3 jaar of minder dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor een samenwonend lid (1e lidmaatschap tegen 50,00 €) of voor gepensioneerden € 12,50 voor studenten-industrieel ingenieur € 65,00 voor leden woonachtig in het buitenland € 500,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met meer dan 250 werknemers € 250,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met minder dan 250 werknemers DRUKKERIJ & LAY-OUT Drukkerij SLEURS nv, Overpelt Tel +32 11 80 90 90 Fax +32 11 80 90 95

Duitse ingenieurs kiezen voor eenheid Op 7 februari jongstleden bracht een afvaardiging van de Onderwijscommissie van het Vlaams Parlement, de VLHORA en het Vlaamse-Nederlandse accreditatieorgaan, op uitnodiging van de VIK, een studiebezoek aan de Fachhochschule (FH) van Regensburg in Duitsland. Aan dit studiebezoek namen alle politieke partijen deel. Ondanks een herhaald aanzoek van de VIK, liet AGALEV zich verontschuldigen. Met dit bezoek wenste de VIK na te gaan hoe de bachelor-masteropleiding in Duitsland wordt geïmplementeerd. Eerder had de VIK dienaangaande reeds een studiebezoek gebracht aan andere Duitse FH-en en Technische Universiteiten (TU-en). De invoering van de opleidingen die leiden tot de graad van bachelor en master voor ingenieurs is in Duitsland sinds begin dit academiejaar een feit. Dit is een gevolg van de kaderwetgeving die in de Bondsreplubliek in maart 1999 werd gestemd en van de bekrachtiging van de wet (mei 2002) die het statuut en de modaliteiten regelt voor de accreditatie, zeg maar de erkenning van de organisatie van de opleiding en de eraan verbonden graad en diploma. De hervorming van de studies voor ingenieur in Duitsland is het resultaat van een intens overleg tussen de industrie (de gebruikers van de afgestudeerden), de FH-en en de TU-en. Het resultaat mag er zijn en is alvast een voorbeeld voor al wie met dat soort van huiswerk bezig is of er nog moet aan beginnen. De rode draad die door het geheel liep was het nastreven van eenheid, zowel inzake het gebruik van nationale als internationale titulatuur van de ingenieurs als in zake de transparantie van de opleiding, inzonderheid in het kader van de doelstelling van de Bolognaverklaring. Duitsland stond immers in 1998 samen met Italië, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk aan de wieg ervan. Een eerste vorm van eenheid werd reeds enkele jaren geleden doorgevoerd. Ingenieurs die afstuderen aan een FH en aan een TU voeren immers al lang dezelfde titel van Diplom Ingenieure (Dipl.Ing.). Ter verduidelijking: FH bieden allerlei studierichtingen aan waarvan het studieniveau vergelijkbaar is met dat van ons één-cyclus hoger onderwijs (graduaatsopleidingen) of met het HBO in Nederland. Duitsland kent niet het studieniveau van de twee-cycli opleidingen, zoals dat van industrieel ingenieur. In de Bondsrepubliek worden jaarlijks 30.000 Dipl.Ing’s aan de FH-en gediplomeerd en 20.000 aan de TU-en. De tweede vorm van eenheid heeft te maken met de eenheidsvereniging van de ingenieurs. Alle Diplom Ing.’s zijn immers verenigd in de VDI, Verein Deutscher Ingenieure, met zetel in Dusseldorf en 126.000 leden. De derde vorm van eenheid heeft betrekking op de wederzijdse erkenning van het gebruik van de internationale titel van MSc (Master of Sciences). Deze titulatuur geldt zowel voor de ingenieurs die afstuderen aan de FH-en als voor deze aan de TU-en. De nieuwe federale wetgeving laat immers aan de FH-en én aan de TU-en toe om de graad van MSc uit te reiken. Voor beide instellingen dienen deze studies erkend te worden door een internationaal samengestelde accreditatiecommissi, accreditering is immers een voorwaarde die in alle landen zal gelden. Gediplomeerden van de FH-en die in het bezit zijn van de graad van MSc kunnen voortaan ook rechtstreeks doctoreren aan een universiteit. In Vlaanderen verwijst men wel eens (terecht) naar het Duits voorbeeld van de ingenieursopleiding. Duitsland is immers het industrieland bij uitstek. Als Vlaanderen consequent wil zijn, dan kan het met het Duits model van de ingenieursopleiding voor ogen, niet naast het feit kijken dat de graad van industrieel ingenieur internationaal overeenstemt met deze van MSc. Maar er zijn ook andere argumenten die dit besluit staven. Ze zijn voldoende bekend. Over een en andere kregen we in Regensburg uitvoerig tekst en uitleg van rector Prof.Dr.Dipl.Ing. Erich Kohnhauser, tevens lid van het uitvoerend bureau van de Duitse Rektorenkonferenz, Dr.Bernard Diegner, directeur van de Duitse Elektrotechnische- en Elektronische Industrie, en van de voorzitter van de VDI van de deelstaat Bayern die 25.000 ingenieurs verenigt. In een volgende uitgave van de Ingenieursmededelingen komen we uitgebreid terug op het studiebezoek aan de FH van Regensburg. Ing. Noel Lagast

In dit nummer:

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers (U.U.P.P.)

Voor de ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk.

Egemin Prijs 6

Dag van de technologie

Barco - Prijs 10

11

INGENIEUR EN SAMENLEVING

Berichten uit de samenleving Studenten Hogeschool Gent rijden meer dan 575 km met 1 liter diesel Wim Declercq en Sam Schotte zijn laatstejaarsstudenten Elektromechanica aan het departement Industriële Wetenschappen van de Hogeschool Gent en rijden meer dan 575 km met 1 liter diesel. Beide studenten bouwden in het kader van hun eindwerkproject een motor om met het doel om nog minder te verbruiken. Hun project werd voorgesteld op het autosalon. De laatstejaars nemen in hun vrije tijd deel aan eco-wedstrijden. Dit zijn een soort zuinigheidswedstrijden. De auto’s starten met een volle brandstoftank en bij de eindmeet wordt gemeten hoeveel de wagen verbruikt heeft. Wim en Sam staan in voor de technische innovatie en de ontwikkeling van de wagens voor hun team. Deze wagens zijn allerminst te vergelijken met de klassieke automodellen. Ze rijden op drie wielen (twee vooraan en één achterwiel) en hebben een aërodynamische vorm zodat ze met eigen weerstand door de lucht klieven. Een lichtgewicht chassis van aluminium en carbonvezel maakt plaats voor een bestuurder en de motor. Hun team heeft reeds verschillende prijzen weggekaapt in binnen- en buitenland. Hun beste resultaat staat op 575 km met één liter diesel. Ze denken nog beter te presteren met hun nieuwe motor.

Studiekeuze na secundair onderwijs Een verantwoorde studiekeuze na het secundair onderwijs voorkomt in veel gevallen een 'mislukking' in het hoger onderwijs. Deze keuze begint met informatie over de verschillende studiemogelijkheden na het secundair onderwijs. Daarom organiseert het departement Onderwijs samen met de Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB) voor de zevende keer op rij de studieinformatiedagen voor laatstejaars secundair onderwijs (SID-in). Op de SID-in's zijn de instellingen voor hoger onderwijs, de uniformberoepen en andere opleidingen (zoals VDAB, VIZO) aanwezig zodat de jongeren een goed overzicht krijgen van de studiemogelijkheden na het secundair onderwijs. Ook krijgen ze de kans om vragen te stellen aan de deskundigen van de verschillende opleidingen. De SID-in's gaan door in elke provincie. Donderdag en vrijdag zijn gereserveerd voor klassikaal bezoek, op zaterdag kunnen jongeren en/of hun ouders, leerkrachten en geïnteresseerde bezoekers de SID-in individueel bezoeken. De jongeren worden voorbereid op hun bezoek aan de SID-in door hun begeleidend CLB en hun leerkrachten. Alle laatstejaars secundair onderwijs kregen de brochure 'Wat na het secundair onderwijs 2002-2003' waarin ze een overzicht van de studiemogelijkheden vinden.

Strategisch basisonderzoek Op voorstel van de Vlaamse ministers Dirk Van Mechelen en Marleen Vanderpoorten besliste de Vlaamse regering principieel over de toekomstige steunmodaliteiten voor het Strategisch Basisonderzoek. Strategisch Basisonderzoek situeert zich tussen het fundamenteel algemeen kennisverruimend onderzoek aan de universiteiten en het meer specifiek gericht toegepast onderzoek bij de bedrijven. Bedoeling is om strategisch belangrijke kennis te ontwikkelen met ruime economische of maatschappelijke toepassingsmogelijkheden. Alle mogelijke domeinen kunnen hierbij aan bod komen. Zowel in de wetenschappelijk-technologische sfeer als in het eerder maatschappelijk onderzoek (sociaal-economisch, recht, lingustiek, enz.). De projecten zullen dan ook geselecteerd worden op zowel hun wetenschappelijke kwaliteit als op hun maatschappelijk en/of economische strategische relevantie.

4 I.M.-

MAART 2003

EB

INGENIEUR EN SAMENLEVING

Puzzelaar nr. 66 Hoofdvraag: "Sommige koeien zijn veel verstandiger dan de gemiddelde mens", zegt boer Casey. "Mijn oude bonte stond een paar dagen geleden op een brug, 5 voet van het midden van de brug af, vreedzaam in het water starend. Plotseling zag ze de exprestrein aankomen, precies tweemaal de lengte van de brug van het dichtstbijzijnde eind van de brug af, met een snelheid van 90 mijl per uur. Zonder een ogenblik aan ijdel gepeins te verliezen spurtte de koe op de naderbij stormende trein af en redde haar eigen leven met slechts 1 voet speling. Als ze vol-

Casey’s koe

gens het menselijke instinct gehandeld had en met dezelfde snelheid de andere kant opgerend was, weg van de trein, dan zou de laatste tien centimeter van haar achterste op de brug door de trein zijn gegrepen!". 

Hoe lang is de brug en wat is de snelheid van Casey’s koe?

Bijvraag  Hoeveel juiste antwoorden zullen we ontvangen?

Stuur je briefwisseling zoals gewoonlijk naar Ing. Roland Mebis, Tabaartstraat 23, 3740 Bilzen of mail naar [email protected] en dit voor 1 mei 2003.

Oplossing VIK-puzzelaar 64: de roestige passer Zet AC af, gelijk aan de vaste straal, en trek twee bogen, met middelpunten A en C, om D te construeren, het derde hoekpunt van de gelijkzijdige driehoek ACD. Trek de lijn CD door en markeer E, zodanig dat DE=CD. Dan staat AE loodrecht op AB. Deze niet zo moeilijke puzzel bezorgde ons 48 antwoorden, met name van: W. Van Lokeren, Mechelen; W. Vermeire, Kluizen; P. Delva, Deerlijk; T. Demets, Evergem; B. Mebis, Dessel; K. Supply; J. Ooms, Stekene; J. De Paepe, Kapellen; D. De Weerdt, Oosterzele; P. Goes, Rumst; C. Demeurie, Veurne; D. Baelde, Vlamertinge; T. Renckens, Hamont; K. Clymans, Brussegem; F. Otte, Gent; A. Riskin, Tongeren; R De Haes, Duffel; L. Hautekeete, Ooigem; J. Janssens, Westerlo; P. Bees, Schoten; B. Vamont, Geel; P. Brouns, Stokrooie; S. Dujardin, Molenstede; R. Lanis; K Vanhaver, Drongen; R. Demaerschalk, Huldenberg, B. Huveneers, Laakdal; J. Doornaert, Wondelgem; F. Eliaerts, Temse; J.

Hallewaert, Geluwe; L. De Temmerman, Sint-Genesius-Rhode; T. Clauwaert, Kruishoutem, J. Van Gucht, Gent; E. De Brouwer, Schellebelle; W. Renckens, Tessenderlo; M. Vandecasteele, Torhout; I. Van Eemeren, Mortsel; M. Darras, Vichte; T. Van de Velde, Lembeke; G. Peeters, Sint-Truiden; K. Soete, Anderlecht; R. De Ravet, Brasschaat; I. Van Mulders, SintMartens-Bodegem; B. Smets, SintTruiden. Eén onbekende en de 2 winnaars met beiden 53 op de schiftingsvraag, namelijk Joris Hasaers, Hertsdeinstraat 16 te 2018 Antwerpen en Sarah Koppenol, Kamperfoelieweg 1 te 3010 KesselLo, Een dikke proficiat aan al de inzenders en een dubbele proficiat voor de winnaars, zij mogen beiden binnenkort een boekenbon ter waarde van 25 EUR in hun brievenbus verwachten.

Ing. Roland Mebis I.M.- MAART 2003

5

INGENIEUR EN BEROEP

ACQUAPISCO Vissers worden eigenaar van hun visverwerkingsbedrijf

et VIK-Centrum Ingenieurs zonder Grenzen (IzG) speelde een belangrijke rol bij het tot stand komen van Ex-Change, waarvan de VIK een van de drie stichtende verenigingen is. Ex-Change kon in 2002, het eerste jaar van zijn bestaan, tien zendingen van technische bijstand realiseren. Eén ervan werd uitgevoerd door twee industrieel ingenieurs. De zending gebeurde ten voordele van het visverwerkend bedrijf Acquapisco in Peru.

H

Acquapisco richtte een financieringsaanvraag aan INCOFIN (Ondernemen met winst voor de wereld). INCOFIN verwees hen naar Ex-Change om inzicht te verwerven omtrent de achtergrond en de mogelijkheden van het bedrijf. Acquapisco stuurde zijn vraag naar Ex-Change. Daar werd de vraag door de werkgroep projecten van Ex-Change bestudeerd. De vraag van Acquapisco was complex en zeer uitgebreid: 1. externe evaluatie; 2. analyse van hun financiële en commerciële situatie; 3. analyse van uitbreidingsplan; 4. opstellen van een marketingplan 5. opstellen van een businessplan. Gezien de technische aard van de vraag, koos de werkgroep de heer Herman Depreter en Ing. Remi Roggeman uit om deze opdracht te realiseren. De eerste heeft meer dan 40 jaar ervaring in visverwerkende bedrijven en Remi Roggeman heeft een lange ervaring in ontwikkelingssamenwerking in Zuid-Amerika, speciaal in Peru. Zij besloten tot een pragmatische aanpak: een korte doorlichting van het bedrijf, een onderzoek naar productdiversificatie, studie van de mogelijkheden voor uitvoer en een grondige analyse van het uitbreidingsplan, zowel technologisch als financieel.

Van Zwitserse coöperatie naar NGO en tenslotte naar Acquapisco Pisco, een middelgrote stad aan de westkust van Peru (zie kaart), ligt op zowat 300 km bezuiden Lima langs de Panamerican, de snelweg die Ottawa verbindt met Terra de Fuèga (Vuurland). Ten zuiden van Pisco, vlakbij de kust treffen we San Ander aan: het begin van het natuurreservaat Paracas. Hierbij stellen we ons een steenwoestijn voor tussen de rotsige kust en het begin van het Andesgebergte

6 I.M.-

MAART 2003

over een lengte van een honderdtal km en een wisselende breedte tot 20 km in het binnenland. Een onbegroeide strook vlak land, waar weinig leven mogelijk is. De snelweg vormt de oostgrens van dit gebied, zonder die te doorkruisen. De plaatselijke vissers leven in dorpen langs de snelweg, maar gebruiken de caletta’s (nederzettingen) aan de kust om hun activiteiten te ontplooien. Traditioneel leven ze van kustvisvangst op kleinere vissoorten en het opduiken van de "conchas de abanico", bij ons beter bekend als de SintJacobsschelp. Deze schelpdieren leven op de hellingen van de zeebodem, buiten de zone waar de branding het grootst is. De vissers moeten soms tot 30 m diep duiken om goede vangsten te verkrijgen. Op vraag van de Peruaanse regering werkte de Zwitserse coöperatie eind de jaren zeventig aan de verbetering van de levensomstandigheden van de plaatselijke vissers. Daartoe werden een drietal aanlegplaatsen voor vissersbootjes gerealiseerd en konden de vissers goedkope leningen aangaan voor de inrichting van hun vaartuigen (compressor, buitenboordmotor...). Het project leverde na afloop enkel frustratie bij de lokale vissers op: de vissers bleven afhankelijk van de plaatselijke handelaars, die op onregelmatige basis hun producten kwamen ophalen, om ze dan in Lima op de markt te brengen. Zij waren volledig afhankelijk van de willekeur van deze opkopers en de prijs die werd betaald voor hun producten werd bewust laag gehouden, zogenaamd omwille van de lage kwaliteit. Om deze afhankelijkheid te bestrijden organiseerden de vissers zich in 1981, onder impuls van de vroegere projectleider van het Zwitsers project, in de NGO (NietGouvernementele Organisatie) Huayuna, die o.a. gesteund wordt door Broederlijk Delen, Misercor e.a. Deze NGO verleent technische assistentie aan de vissers, vooral door de introductie van ophangculturen voor de schelpen, controle van de kwaliteit en hulp aan de organisatie van de concessie -structuur van de lokale visvangst. De ophangculturen zorgen voor een constante productie van schelpdieren. De larven worden in fijnmazige netten opgehangen dicht bij de kust. Wanneer de schelpen vol-

Een zending naar Peru voor visbestand beschermd en kunnen de vissers toch voldoende leefbare visgronden ontginnen. Verder werkt de NGO nog rond alfabetisering, steun aan vrouwengroeperingen, ...

doende structuur krijgen worden zij verder in zee opgehangen in een eerste reeks netten met iets grotere mazen die aan meertouwen over een afstand van zowat honderd meter zijn bevestigd – om de meter een netzak. Eénmaal een zeker kaliber bereikt worden de schelpen overgeplaatst in grofmazige netten, verder in zee. De cyclus van 18 tot 24 maand wordt op die manier volledig doorlopen. Overbevissing is niet mogelijk, gezien deze gecontroleerde cultuur. De kwaliteit van de schelpen wordt volledig in de hand gehouden en de waterkwaliteit wordt eveneens in het oog gehouden. Daardoor worden de internationale normen voor de schelpcultuur gehaald. Op dit moment zijn zes van de vierentwintig caletta’s op deze manier georganiseerd. Even belangrijk is de administratieve begeleiding van de vissersgroeperingen voor de aanvraag van concessies aan de Peruaanse overheid. Door deze actie wordt enerzijds het

Met de missie van experts (Remi Roggeman en Herman De Preter) naar Acquapisco, een visverwerkend bedrijf in Peru, sluit Ex-Change haar eerste werkjaar af. Acquapisco, op zo’n 300 km ten Zuiden van de hoofdstad Lima, is gespecialiseerd in de verwerking en commercialisering van schaaldieren (voornamelijk SintJacobsschelpen) en van pelagische vissen. Het bedrijf heeft een 60-tal mensen in dienst (hoofdzakelijk ongeschoolde vrouwen) en werkt met een associatie van meer dan 100 vissers. De twee experts hebben samen met de bedrijfsleiding een investerings- en expansieplan uitgewerkt, op basis waarvan het bedrijf in de toekomst zelf Sint-Jacobsschelpen naar Europa zal uitvoeren. De tewerkstelling in het bedrijf zou hierdoor toenemen tot 200 werknemers. Volgens

Ondanks deze begeleiding bleven de vissers nog steeds afhankelijk van de plaatselijke handelaars. Daarvoor werd het visverwerkingsbedrijf Acquapisco opgericht in San Ander, het kleine centrum ten noorden van het Paracasreservaat, waar een plaatselijke vismarkt ontstond en een paar kleine restaurantjes de dagjestoeristen vanuit Pisco bedienden. In tegenstelling met de grote vismeelbedrijven in Pisco, concentreerde Acquapisco zich op de SintJacobsschelp. Door zijn nabije ligging kan het transport van de schelpen beperkt worden tot 3 à 4 uur, dit in tegenstelling tot de vroegere 8 à 24 uur naar Pisco. De kwaliteit van de schelpen wordt daardoor gewaarborgd. Het bedrijf is opgericht door de vissers, de NGO en met participatie van de werknemers. Hoe de deskundigen de bedrijfsvoering van Acquapisco willen verbeteren verneemt u in de volgende editie van de Ingenieursmededelingen. Begin april gaat een colloquium door in het VIK-huis, waar de deskundigen, de projectleider en een Belgische NGO deze nieuw vorm van ontwikkelingssamenwerking zullen toelichten. Meer hierover later. Ing. Remi Roggeman

Herman De Preter, een expert op het vlak van de visverwerking, bestaat hiervoor een zeer grote markt in Europa. Aangezien de kwaliteit van de productie van Acquapisco volgens hem uitzonderlijk goed is, zal de export aan voor het bedrijf gunstige voorwaarden kunnen gebeuren. Aan Incofin werd gevraagd om de financiering van de expansie van het bedrijf Acquapisco op zich te nemen. Dit dossier ligt momenteel ter studie voor. In de loop van het jaar stuurde ExChange 10 Vlaamse experts uit om collega-ondernemers in Afrika en Latijns-Amerika te adviseren. Zowel organisatorisch als inhoudelijk zijn alle 10 missies zeer goed verlopen. Wij noteerden een hoge tevredenheidsgraad, zowel bij de experts als bij de lokale

ondernemers. Dit resultaat schept ook voor Ex-Change zelf veel voldoening en creëert een nog groter enthousiasme om voluit verder te gaan. Voor 2003 bestaat het doel van Ex-Change erin om 30 missies uit te voeren. Bron: nieuwsbrief van Exchange Het VIK-centrum Ingenieurs zonder Grenzen komt regelmatig samen, afwisselend in Gent en Wommelgem. Alle geïnteresseerden zijn steeds welkom. Aanvang van de bijeenkomst om 19u00. Vooraf aanmelden is aangewezen ([email protected]). De volgende vergaderingen zijn gepland: 27.03.2003: Gent 24.04.2003: VIK-huis, Wommelgem 22.05.2003: Gent 26.06.2003: VIK-huis, Wommelgem

I.M.- MAART 2003

7

INGENIEUR EN BEROEP

De gasturbinecentrale Gent-Ringvaart (deel 1) De prominente rol van SPE bij de productie van elektrische energie in België. PE was aanvankelijk een intercommunale energieproducent voornamelijk gericht naar de energievoorziening van zuivere intercommunales en ook van de stad Gent. Deze toestand is echter recent geëvolueerd en SPE werd een volledig zelfstandige Naamloze Vennootschap in juni 2000. Alle bestaande installaties werden hierin geïntegreerd en er ontstond ook een belangrijke buitenlandse participatie van de Franse energieproducent EDF.

S

Vandaag is de aldus ontstane private elektriciteitsproducent verantwoordelijk voor circa 10% van de ganse Belgische elektriciteitsvoorziening. De diverse SPE-productiecentra, gelegen zowel in Vlaanderen als in Wallonië, hebben een totaal ontwikkelbaar vermogen van 1338 MW. De maatschappij wil in de toekomst haar aandeel nog laten groeien tot minstens 15% van de totale markt voor elektrische energie in België. Stippen wij nog aan dat SPE een decennia lange traditie heeft om steeds zeer vooruitstrevende en innovatieve installaties voor energieproductie tot stand te brengen en uit te baten.

rijke rol als bijdrage tot de nationale reserve in het park beheerd door CPTE (74 MW in stand by) en is ze met haar 3 reusachtige Diesels nog regelmatig in bedrijf (zie de publicatie in Ingenieursmededelingen van oktober 2001 pag. 30 en 31). Het verdient aandacht om de rol van SPE te blijven volgen in de komende vrijmaking van de elektriciteitsmarkt in ons land en in Europa. Deze evolutie heeft grote gevolgen voor het energietransport en distributienetwerk in België. De vrije verkoop van energie in Europa brengt immers de transfers, via ons land, van grote energievermogens tussen de ons omringende landen met zich mee. Deze komen ons bestaande elektriciteitstransportnet uitermate belasten en verstoren het, vooral tijdens de verlofperiodes.

SPE speelt ook een eerste plan rol in de beveiliging en de vrijwaring van het milieu waarin de elektriciteitsproductie wordt verwezenlijkt. Zo zal men bij veel studies en initiatieven voor het opwekken van "groene" energie haar naam vermeld zien als één van de promotors. Het gaat hier dan vooreerst om ultramoderne gasturbinegeneratoren maar ook om wind- en waterkrachtcentrales waarvoor de gepaste technologische oplossingen nu beschikbaar zijn. Ook andere domeinen krijgen aandacht maar hiervoor zijn tot op heden nog geen voldoende rendabele oplossingen beschikbaar. Het gaat dan om elektrische energieproductie uit licht via fotocellen, (te kleinschalig of te duur voor onze contreien – kostprijs circa € 0,50/kWh), gebruik van brandstofcellen (o.m. het initiatief Promocel) en ook het aanwenden van gassen uit afvalverbrandingsovens of voortspruitend uit compostering van plantenresten en uit vuilnisbelten. Deze laatste toepassingen zijn omwille van de instabiele samenstelling en kwaliteit van de verbrandingsgassen tot dusver te kleinschalig gebleven om voor de grote energieproductie te worden aangewend. Toch volgt men ze met grote interesse. SPE voert een politiek om haar bestaande installaties upto-date te houden en om de milieuprestaties en het rendement ervan optimaal te verbeteren. Zo speelt de oude Dieselcentrale van SPE te Gent nog steeds een belang-

8 I.M.-

MAART 2003

De SPE-gasturbinecentrale aan de Ringvaart te Gent Conform met de hierboven geschetste politiek heeft SPE, bij het begin van de 90er jaren, besloten om een ultramoderne elektriciteitscentrale te bouwen. Als locatie werd Gent gekozen, aan de Ringvaart en in de onmiddellijke omgeving van de Gentse zeehaven met onder meer de nieuwe papierfabriek van Langerbrugge en het Sifferdok met talrijke nieuwe vestigingen. Deze centrale, met een capaciteit van 350 MW, is van het zogenaamde STEG type (SToom En Gas centrale). Ze wordt hoofdzakelijk aangedreven met aardgas, aangevoerd via een pijplijn uit Zeebrugge maar kan ook, zo nodig, zonder onderbreking tijdelijk gevoed worden met lichte stookolie. Bij het ontwerp van de centrale werden de parameters "Vrijwaring van het Milieu" en "Optimaal Rendement" als "leidmotief" genomen. Het gaat om een STEG eenheid van 350 MW met enkelvoudige en doorlopende as

(Single Shaft) en met een rendement van tenminste 55%. De ganse site werd door Lloyds gekeurd voor zijn milieuwaarde en verkreeg het ISO 14001 certificaat als bewijs voor het correct naleven van de strengste internationale specificaties. De STEG machine wordt aangedreven door een enorme gasturbine van Amerikaans ontwerp.

ring heeft echter grote nadelen voor het milieu daar via de regeninvloed het inzijpelen van zinkderivaten in de ondergrond onvermijdelijk is. Getrouw aan haar milieupolitiek heeft SPE gekozen voor een condensor opgebouwd uit stalen buizen voorzien van een dikke aluminium beschermingslaag, aangebracht volgens een speciaal procédé. Samenvattend kan men stellen dat bij de bouw van de STEG-centrale aan de Ringvaart te Gent de volgende doelstellingen werden nagestreefd en bereikt:



De uitlaatgassen met een temperatuur van 600°C worden aangewend voor de productie van stoom, die een stoomturbine aandrijft en die zich op dezelfde as bevindt. Beide turbines drijven te samen de alternator aan die de gewenste elektrische energie levert aan het nationale 150kV hoogspanningsnet na transformatie (zie schema 1).

   

Om milieuredenen en ook omwille van de in de tijd sterk stijgende onderhoudskosten werd afgezien van de klassieke betonnen koeltoren maar werd geïnnoveerd door een massieve luchtgekoelde en horizontaal opgestelde condensor te kiezen die wordt gekoeld door de vrije omgevingslucht, aangedreven door 25 reusachtige ventilatoren. Deze technologie werd oorspronkelijk ontwikkeld voor centrales, bijv. gelegen op het Arabisch schiereiland, waar de schaarste van het koelwater het gebruik van een gesloten koelcircuit noodzakelijk maakt. De condensor te Gent was dan ook de eerste van deze soort, die geplaatst werd boven de 50e breedtegraad. Dergelijke condensoren worden normaal uitgevoerd in stalen pijpen met zware verzinking. Een dergelijke uitvoe-

  

rendement en bedrijfszekerheid maximaal opgedreven (bijv. slechts 10 onderhoudsdagen per jaar); zo hoog mogelijk beschikbaar vermogen; zo laag mogelijke investering (1 alternator voor 2 gekoppelde turbines); maximale bescherming en vrijwaring van het milieu (volgens internationale normen); zo laag mogelijke exploitatiekosten (centrale 7 dagen op 7, permanent bemand met slechts 2 personeelsleden); architecturale opbouw met minimum verstoring in het landschap ver doorgedreven automatisatie van sturing en bewaking studie en verwezenlijking in record tempo (max. 3 jaar).

Aldus honoreerde SPE zijn eigen slogan: "Energie voor Generaties" ten volle.

Ing. Jos Kestens I.M.- MAART 2003

9

GRAAD EN DIPLOMA

De geschiedenis van de ingenieur (deel 29)

et vorig deel van de reeks "De geschiedenis van de ingenieur" verscheen in de ingenieursmededelingen, mei 2002. In dit nummer nemen we de draad terug op. We verontschuldigen ons voor de ietwat lange onderbreking, die enkel te wijten was aan de actualiteit, vooral met betrekking tot het structuurdecreet hoger onderwijs. Vele lezers vragen ons of er een afzonderlijke gebundelde uitgave komt. Het antwoord is affirmatief. Er liggen echter nog een zestal bijdragen in de lade. Dus nog even geduld …….

H

"Cyclische" ingenieurs In 1889, het jaar van de voltooiing van de Eifeltoren, werd aan het Institut Polytechnique in Glons nabij Luik, voor het eerst in ons land gestart met een 3-jarige opleiding die leidde tot de wetenschappelijke graad van "ingénieur industriel". In datzelfde jaar kon men zowat overal in het land, op grote publiciteitsborden, de opmerkelijke slagzin van de cameraproducent Kodak lezen: "u drukt op de knop, wij doen de rest". Sindsdien zag ook de ene school voor technisch hoger onderwijs na de andere het levenslicht. Ooit waren er 53 in totaal. Vóór 1922 waren er alleen Franstalige instellingen. Men kon er de wetenschappelijke graad en het diploma behalen van "ingénieur industriel", ingénieur brasseur, ingénieur des industries textiles, ingénieur des arts et métiers, ingénieur technicien en van "ingénieur des industries des fermations". De studieduur bedroeg 3 of 4 jaar en de uitgereikte titels waren niet door een wet beschermd. In 1922 ging de eerste Vlaamse school voor technisch hoger onderwijs in Mechelen, het latere De Nayer Instituut, met 11 studenten van start. De school voor brouwerij-ingenieur, Sint-Lieven in Gent (1898) was echter deze van Mechelen voorafgegaan. In Mechelen ontvingen de eerste twee promoties de Franstalige titel van "ingénieur technicien". De Nederlandstalige titel van technisch ingenieur werd pas op het einde van het academiejaar 1927-1928 uitgereikt. Het KB van 5 juli 1933 maakte een einde aan de waaier van titulatuur. Alle onderwijsinstellingen dienden zich te houden aan de eenvormige titel van technisch ingenieur of ingénieur technicien. De houders van een diploma dat voor het verschijnen van het KB van 1933 werd uitgereikt ontvingen automatisch de nieuwe titel. Voor de

10 I.M.-

MAART 2003

circa 400 gediplomeerden in ons land was dit een vorm van automatische assimilatie. De titel "ingénieur industriel" werd precies 44 jaar uitgereikt. Zijn opvolger, deze van technisch ingenieur, onderging hetzelfde lot. In 1977, na een levenscyclus van 44 jaar, werd de titel van technisch ingenieur opnieuw vervangen door deze van industrieel ingenieur. Van een automatische assimilatie was er deze keer geen sprake meer. De wedergeboorte, de renaissance, van de titel "ingénieur industriel" kwam er onder druk van de Franstalige technisch ingenieurs. De cyclische wetmatigheid van de titulatuur bracht sommige op het idee, om de ingenieurs van het hoger technisch onderwijs, de titel van "cyclische-ingenieur" toe te kennen, met "CI" (spreek uit si-ei) als bijhorende internationale afkorting. In deze optiek is het uitkijken wat het jaar 2021 zal brengen. Dan zullen we ook definitief weten de cyclische wetmatigheid van de titulatuur een vervolg kreeg.

1928: geboorte van de Vlaamse technisch ingenieur Na de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) gingen steeds meer jongelui tot hun 18 jaar naar school. Het technisch onderwijs kende een grote ontwikkeling. In het avond- en dagtechnisch onderwijs telde men in 1920 ongeveer 87.000 leerlingen, waaronder 21.000 meisjes en 66.000 jongens. Tussen 1920 en 1930 studeerden er gemiddeld 10.000 studenten aan de Belgische universiteiten. In dezelfde periode studeerden gemiddeld aan alle scholen voor technisch ingenieur 400 technisch ingenieurs. De grote democratisering van het hoger onderwijs begon pas in de jaren 1960. Omstreeks 1923 had de economie zich bijna volledig van de oorlog en van de crisis van 1921 hersteld. In de periode 1925-1927 gingen de lonen sterk omhoog, maar de verhoging werd door de fel gestegen prijzen opgeslorpt. In de jaren 1921-1922 waren er in ons land 150.000 werklozen, hetgeen relatief weinig was met het half miljoen tijdens de oorlogsjaren. In de jaren 1920 begon ook de maatschappelijke gewoonten te veranderen. De radio-omroep deed zijn intrede. Op 24 november 1923 begon Radio-Belgique vanuit de "Union Coloniale" in de Stassartstraat in Brussel met de eerste radio-uitzendingen, weliswaar nog uitsluitend in het Frans. Radio-Belgique werd gesticht op initiatief van SBR, het eerste bedrijf dat zich in ons land

Ingénieur Oui, Technicien Non! specialiseerde in de productie van radio-ontvangst toestellen. De bedrijfsleiding van SBR was in handen van Franstalige ingenieurs. De meeste waren opgeleid aan Franstalige universiteiten of technische hogescholen. Sommige waren afkomstig van de Parijse Ecole de Télécommunication. De productie van radio’s en telefonieapparatuur zat volop in de lift. In 1923 werd in Duitsland het eerste volautomatisch telefoonnet ter wereld aangelegd. In 1927 begonnen ook de broers Gerard en Anton Philips in Eindhoven met de bouw van radio’s. Als tegenhanger van Radio-Belgique werd in 1928 in Antwerpen de Vlaamse Radio Vereniging (VR) opgericht. Vanuit de dierentuin vonden de eerste Nederlandstalige radio-uitzendingen plaats. In 1928 werden ook de eerste 8 Nederlandstalige diploma’s voor technisch ingenieur uitgereikt. Dit was een mijlpaal in de geschiedenis van de Vlaamse technisch ingenieurs. Deze eer komt toe aan de Hogere Afdeling van de Technische Scholen in Mechelen, later omgedoopt tot Bijzondere Scholen van Technisch Ingenieurs van het Hoger Instituut De Nayer. In 1921 vindt in het Arenbergpark te Heverlee de eerste steenlegging plaats voor de nieuwe leslokalen en laboratoria voor de opleiding van burgerlijk ingenieurs in de werktuigkunde, metaalkunde en industriële scheikunde. In 1931 werden deze gebouwen in dienst genomen. Voordien gebeurde de opleiding binnen de Leuvense stadsmuren.

De Vlaamse "ingénieur technicien" De eerste twee promoties van de Hogere Afdeling in Mechelen ontvingen in 1926 en 1927 een diploma dat in de taal van Molière was opgesteld. In een groot deel van het middelbaar en het hoger onderwijs was het Frans immers de voertaal. De eerste jaren werd er aan de Mechelse Hogere Afdeling les gegeven door eentalige Franse professoren van de Brusselse Ecole Centrale des Arts et Métiers (ECAM). Men vreesde dat Nederlandstalige diploma’s niet aanvaard zouden worden in het bedrijfsleven waarvan de leiding hoofdzakelijk Franstalig was. Deze vrees bleek echter ongegrond. Voor het schaars aantal afgestudeerden was er immers werk in overvloed. Met de opmars van de vervlaamsing van het onderwijs verlieten de eentalige Franse professoren Mechelen. Werd in 1919 de eis voor de vervlaamsing van de Gentse universiteit in de Kamer nog verworpen, op 21

oktober 1930 was de vervlaamsing van de leergangen een wettelijk feit.

Hoogconjunctuur en euforie De eerste Vlaamse school voor technisch ingenieurs werd opgestart in een periode van economisch herstel. Toen de eerste technisch ingenieurs afstudeerden (1926) was er werk in overvloed; In 1926 telde ons land amper 13.000 (dertienduizend) werklozen, het laagste aantal dat ooit werd bereikt. In de periode 1925-1929 heerste een klimaat van euforie en hoogconjunctuur. Nieuwe technische realisaties veroverden de wereld. Het wetenschappelijk onderzoek kon voor het eerst van een financiële ondersteuning genieten. In 1927 werd daarvoor het Nationaal Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (NFWO) opgericht. Na de radio drong ook de televisie in de huiskamers. In 1928 vonden in de VS de eerste proefuitzendingen met zwart-wit beelden plaats. In eigen land zou het nog tot 1957 duren vooraleer de zwart-wit televisie zijn intrede deed. Voor de "kleurtjes" was het wachten tot 1967.

Het feest was uit De euforie in de jaren twintig was helaas van korte duur geweest. In oktober 1929 stortte de aandelenmarkt van New York in. Dit betekende het begin van een economische wereldcrisis. Vanaf 1932 greep ze ook in ons land om zich heen. De werkloosheid nam snel toe, de stakingen volgden elkaar op. De regering nam haar toevlucht tot deflatie. In 1932 telde ons land 348.000 werklozen, een voorlopig record. In 1935, het laatste crisisjaar uit deze periode, was het aantal werklozen met bijna 50.000 eenheden afgenomen t.o.v. 1932. Honderd jaar na de stoomtrein wordt op 23 april 1935 de eerste elektrische lijn Antwerpen-Mechelen ingereden. Twee dagen later wordt ook de wereldtentoonstelling in Brussel geopend. Ze bleef zes maanden open en trok maar liefst 20 miljoen bezoekers. Op 30 maart 1935 devalueerde de regering de Belgische frank met maar liefst 28 procent. In 1867 startte de universiteit van Luik met een studierichting voor de exploitatie van de spoorwegen en in 1879 met de studierichting voor burgerlijk ingenieur in de toepassingen van de elektriciteit. Aan de universiteit van Leuven werd in 1900 de studierichting "Electricité" aan de andere studierichtingen toegevoegd. De Leuvense Speciale Scholen kregen als naam: "Ecoles Spéciales des Mines, des Constructions Civiles, des Arts et Manufactures, d’Architecture et d’Electricité". I.M.- MAART 2003 11

GRAAD EN DIPLOMA Vanaf 1936 verbeterde de economische toestand gevoelig en bereikte in 1938 een hoogtepunt. De Duitse inval van mei 1940 gooide echter alles overhoop. In 1933 telde ons land 12 scholen voor technisch ingenieur. In 1950 waren er reeds 23. Dat er uitgerekend in een barslechte economische periode een KB verscheen (5 juli 1933) die de graad van technisch ingenieur instelde en er ook een wet werd gestemd (11 september 1933) inzake de bescherming van de titel, is verwonderlijk. In 1933 was de titel van ingenieur enkel wettelijk beschermd in Oostenrijk (sinds 1917), Polen (1922), Hongarije (1923), Joegoslavië (1929), Griekenland (1930), Spanje (1933). Ze was nog niet beschermd in het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Frankrijk.

NaRaFi (InRaCi) In 1939, zestien jaar na de eerste radio-uitzendingen in ons land, werd nabij de Hoogte Honderd, één van de hoogst gelegen punten in Brussel, het Nationaal Radioen Filmtechnisch Instituut (NaRaFi) opgericht. Gelegen in het Dudenpark, dat ooit aan Koning Leopold II toebehoorde, was de school een pionier voor de opleiding in de nieuwe media van radio en film, later ook toen de televisie doorbrak.

De wet van 11 september 1933 stipuleerde overigens dat de graad en het diploma van technisch ingenieur door een technische hogeschool werd uitgereikt. De wet van 1933 beschermde 4 titels, met name deze van burgerlijk ingenieur, technisch ingenieur, landbouwkundig ingenieur en handelsingenieur.

"Wie begrepen wil worden, geve geen uitleg" Waarom men in 1926 in Mechelen de voorkeur gaf aan de titel "ingénieur technicien" en niet aan "ingénieur des Arts et Métiers" zoals sinds 1919 aan de ECAM werd uitgereikt, blijft een open vraag. De school werd nochtans opgestart met professoren van de ECAM en kardinaal Mercier lag aan de basis van de oprichting van beide onderwijsinstellingen. Bovendien machtigde het KB van 31 maart 1920 alle onderwijsinstellingen van het land om de titel van "ingénieur des Arts et Métiers" uit te reiken. Mogelijks viel de Nederlandse vertaling van de titel niet in de smaak van de Franstalig gezinde kardinaal. Misschien verkoos men om uit het vaarwater te blijven van de "ingénieur du niveau universitaire des arts et Métiers à Gand". Het blijft gissen naar de reden van de "ingénieur technicien". Alhoewel. Niet alles hoeft verklaard te worden. "Wie begrepen wil worden, geve geen uitleg" schreef Denis Diderot, de Franse filosoofschrijver in de 18de eeuw. Hoe dan ook, in Mechelen hield men het de eerste twee academiejaren bij de titel van "ingénieur technicien". Daarmee werd het voorbeeld gevolgd van "Ecole Technique" dat in 1908, in Angleur bij Luik het levenslicht zag en spoedig meer naambekendheid kreeg als "Institut Gramme". Het MB van 13 juni 1919 had overigens de school gemachtigd om de titel van "ingénieur technicien" uit te reiken. Wellicht had dit MB de Hogere Afdeling in Mechelen voor de titulatuur geïnspireerd. Voor de naam van een school deed men meer en meer beroep op deze van personen of heiligen. Deze trend werd ingezet door de "Ecole Technique" die voor de naam van de uitvinder van de dynamo koos. Zenobe Gramme had overigens in 1849 aan de gemeentelijke vakschool in Luik les in tekenen gevolgd. Omdat hij in Luik geen werk vond vetrok hij in 1856 naar Parijs. Gramme werd 75 jaar en stierf in 1901 te Bois-Colombes in Frankrijk, maar zijn naam bleef aan de school verbonden.

12 I.M.-

MAART 2003

Tot 1960 leidde ze studenten op in de cinematografie (film, video, televisie) en fotografie. Daarna werden er technisch ingenieurs opgeleid. Bij KB van 29 juni 1971 werd deze opleiding afgebouwd en omgevormd tot één cyclus opleiding (gegradueerde) in de audiovisuele techniek en elektriciteit-elektronica. Sinds 1 september 1995 vormt de NaRaFi een departement van de hogeschool voor Wetenschap en Kunst (WENK) samen met de departementen Sint-Lucas in Gent (beeldende kunst en architectuur), het De Nayer Instituut in Mechelen, het Lemmensinstituut in Leuven, het Kardinaal Mercier Instituut, de VLEKHO en het Honim (Hoger Onderwijs Imelda-Instituut) in Brussel. De Franstalige afdeling "Institut National de Radio et de Cinéma" (InRaCi) kwam reeds eind 1951 onder de administratieve vleugel van de Brusselse ECAM, die sinds 1995 een departement is van de "Haute Ecole Léonard da Vinci".

Een rechtszaak Om de problematiek onder de aandacht te brengen lokte de toenmalige voorzitter van de Vereniging van Vlaamse Technisch Ingenieurs (VVTI), technisch ingenieur Omer François, een rechtszaak uit. De voorzitter toetste de wet van 11 september 1933 op de bescherming van de titel. Aan de orde was de vraag of technisch ingenieurs de abbreviatie "Ing." mochten gebruiken. In haar vonnis van 13 april 1964 oordeelde de rechtbank van Hasselt dat technisch ingenieurs hun titel voluit dienden te schrijven. De VVTI-voorzitter tekende tegen deze uitspraak beroep aan. Op 28 maart 1966 stelde het Hof van Beroep van Luik hem in het ongelijk. Ook bij de burgerlijk

Vlaanderen tot enkele ontwerpen van decreten die de invoering van de bachelor-master op het oog heeft. In de afgelopen dertig jaar was er wel een en ander veranderd. In 1966 telde ons land 24.000 technisch ingenieurs en 53 scholen voor 8.700 studenten. In 1998 telde ons land 50.000 industrieel ingenieurs en 23 scholen voor 16.000 studenten industrieel ingenieur. In 1966 promoveerden aan de 53 scholen van het land 1680 technisch ingenieurs. In 1998 promoveerden aan de 23 scholen (nu departementen van een hogeschool genoemd) 2.800 industrieel ingenieurs. Zowel het diploma van technisch als van industrieel ingenieur kon men behalen via de "Centrale Examencommissie". De studies van technisch ingenieur kon men ook aan 4 instellingen volgen via avond- of zaterdag onderwijs. De studieduur bedroeg 7 jaar. Het groot aantal scholen zorgde voor een gemiddeld laag aantal gediplomeerden per school. Voor het academiejaar 1966-1967 varieerde dit aantal per school tussen 5 en 139. Het wetsontwerp 609 leidde weliswaar tot een wet die de algemene structuur van het hoger onderwijs vastlegde (7 juli 1970) maar gaf geen regeling voor de studies. Dit was opnieuw de aanleiding tot heel wat heibel bij de studenten technisch ingenieur. ingenieurs zorgde het onwettig gebruik van de afkorting "ir." voor problemen. Deze afkorting was immers wettelijk voorbehouden voor de burgerlijk ingenieurs van de faculteit toegepaste wetenschappen. Maar de landbouwkundig ingenieurs, de latere bio-ingenieurs, gebruikten dezelfde afkorting en dit was bij wet verboden. Met de wet van 30 juni 1966 kwam aan het krakeel een einde. Sindsdien mogen ook de landbouwkundige ingenieurs (de bio-ingenieurs), in de volksmond de afgestudeerden van het "boerenkot", de afkorting "ir." gebruiken.

De wedergeboorte van de industrieel ingenieurs Het eerste parlementair initiatief dat een einde wilde stellen aan de kwakkelende situatie van de technisch ingenieurs kwam van de liberale volksvertegenwoordigers Alfred Vreven en Norbert Hougardy (PR). Op 6 mei 1959 dienden ze een wetsvoorstel in. Daarna volgden er nog zeven. Het laatste wetsvoorstel dateerde van begin januari 1969. De acht wetsvoorstellen werden ondertekend door 22 volksvertegenwoordigers. Vanaf 1969 was "de periode van de wetsvoorstellen" voor de technisch ingenieurs definitief voorbij. Vanaf nu deden de wetsontwerpen hun intrede. Het eerste, dat het nummer 609, kreeg werd in maart 1970 op het Bureau van de Kamer ingediend. Het was een ontwerp van de ministers Piet Vermeylen en Abel Dubois. De rechtstreekse aanleiding voor het indienen van het ontwerp was de Europese Richtlijn inzake de onderlinge erkenning van de diploma’s in het toenmalig Europa van de zes landen. In het hele land betoogden de studenten technisch ingenieur voor een internationale erkenning van hun graad en diploma. De Sorbonne-verklaring van 25 mei 1998 zal de internationale erkenning van het diploma opnieuw aan de orde stellen. Dit leidt in

De ministers Vermeylen en Dubois zwoeren bij hoog en bij laag dat een wettelijke regeling van de studies nakend was. Nog voor de wet van 7 juli 1970 was gestemd hadden ze daarvoor hun wetsontwerp 616 neergelegd. Door de ontbinding van de Wetgevende Kamers op 29 september 1971 kon het wetsontwerp 616 in geen van beide Kamers worden gestemd. Op 7 november 1971 volgden er algemene verkiezingen en op 21 januari 1972 trad de regering Gaston Eyskens bis aan. De socialistische ministers van Nationale Opvoeding Willy Claes en Leon Hurez dienden een nieuw wetsontwerp in. Het kreeg het nummer 220. Het ontwerp leidde echter een kort bestaan. Op 23 november 1972 nam de regering ontslag. De socialist Edmond Leburton werd op 26 januari 1973 de nieuwe Premier. Zijn partijgenoot, Willy Calewaert en de Franstalige liberaal (PL) Michel Toussaint kwamen aan het roer van het Ministerie van Onderwijs. Regeringen hadden destijds een korte levensduur, wat voor de beroepsverenigingen van technisch ingenieurs heel veel werk met zich meebracht. Calewaert en Hurez namen zonder veel wijzigingen het ontwerp van hun voorgangers over. Willy Calewaert had op 11 september 1973 nog net de opening meegemaakt van het eerste gedeelte van de Universitaire Campus in Diepenbeek (11 september 1973) toen enkele maanden later de regering het voor bekeken hield (19 januari 1974). De ministers De Croo en Humblet traden aan. Ze dienden het wetsontwerp 515 in. Na 88 jaar leidde dit tot de wedergeboorde van de industrieel ingenieur.

I.M.- MAART 2003 13

GRAAD EN DIPLOMA Weg met "ingénieur technicien" De titel "ingénieur technicien" was een doorn in het oog van de Francofone studenten en technisch ingenieurs. Ze eisten een andere titel. Dit was zeer tegen de zin van de Vlaamse technisch ingenieurs die achter het behoud van de titel stonden. Op 10 april 1972 hielden de studenten in Brussel een bijeenkomst. De VVTI was vertegenwoordigd door technisch ingenieur Leo Wezenbeek. Als oud-voorzitter van de Nationale Federatie van Studenten Technisch Ingenieurs (NFSTI) had hij immers ervaring met de jongeren. Helaas het kwam niet tot een gemeenschappelijk standpunt. Met de steun van de Fédération Belge des Ingénieurs Techniciens (FBIT) verwierpen de Francofone studenten het behoud van de titel van «ingénieur technicien». Voor deze eis hadden ze een niet-automatische overgang naar de nieuwe titel over. Alhoewel het eerste ingediende wetsontwerp 616 voorzag in de invoering van de titel "ingénieur industriel" hielden de Franstalige studenten de aandacht voor hun eis levendig. Bovendien vonden ze dat de CVP-PSC te weinig hun belangen verdedigden. Met veel branie en onder heel wat aandacht vanwege de media bezetten ze op 13 april 1972 het CVP-PSC gebouw aan de Tweekerkenstraat in Brussel. Als reactie op de Francofone uitdaging organiseerden de Vlaamse studenten op 4 mei 1972 in Aalst een massale betoging. Telde de rijkswacht voor de betoging van de Vlaamse en Waalse studenten op 16 april 1969 in Brussel 3.000 studenten, in Aalst noteerde ze 2.000 Vlaamse studenten. In 1969 betekende de eendracht onder de studenten nog een zekere macht. Toen werd er betoogd voor de erkenning van het diploma van technisch ingenieur in Europa. In 1972 ging het in Aalst hoofdzakelijk over het behoud van een titel, een "communautaire" rel, een van de vele die na de omvorming in 1970 van het unitair naar het federaal België zal volgen.

1974: bezetting van het kasteel van Beersel Na de verkiezing van 10 maart 1974 werd Leo Tindemans (CVP – CD&V) formateur. De Franstalige studenten technisch ingenieur eisten van de regeringsformateur de opname van "hun" problematiek in de regeringsverklaring. Om de aandacht van de media te trekken bezetten een 30-tal studenten van het Institut Meurice Chemie het kasteel van Beersel. De actie was goed voorbereid. Het avontuur begon in de vroege ochtend van 1 april 1974. In paracommandostijl waren twee studenten over de omheining geklauterd en slaagden er in, zonder veel moeite, om de grote poort van het kasteel voor hun collega’s te openen. Ze kampeerden er een week lang, versperden de weg naar het kasteel met bomen, ontstaken er een heus kampvuur en genoten al die dagen van de euforie van de honderden Francofone studenten die naar Beersel waren afgezakt. Hoog bovenaan het kasteel werd een spandoek aangebracht waarop te lezen stond "Ingénieur Oui, Technicien Non". Voor al wie langs de autosnelweg Bruxelles-Paris reed kreeg het kasteel plotseling een gedaantewisseling.

14 I.M.-

MAART 2003

"On peut voir le château de l’ancien seigneur de ce lieu, projetant sa masse moyenageuse éclaircie dans la nuit, et tout cela grâce aux étudiants ingénieur technicien……. Quelle meilleure publicité que d’être délogé par la police…….. Tout cela pour obtenir une entrevenue avec le formateur, M. Tindemans…..C’est au législateur de trouver une solution pour le grade embrouillé» schreef Le Soir in een uitgebreide verslaggeving. Het onderhoud, weliswaar met een medewerker van de formateur, werd beloofd en die was er ook gekomen.

De kloof tussen de Vlaamse- en de Waalse technisch ingenieurs was zichtbaar geworden. Op 25 april 1974 werd Leo Tindemans eerste minister. Tot medio 1977 waren de liberaal Herman De Croo en de Franstalige Christen Democraat (PSC) Antoine Humblet minister van Nationale Opvoeding. Met als twaalfde amendement op het wetsvoorstel 220 van hun voorgangers, dienden ze op 10 juni 1975 het wetsontwerp 595 in. Het kreeg 60 amendementen. Koning Boudewijn zette op 18 februari 1977 zijn handtekening onder een nieuwe wet. Er kwamen in ons land 23 industriële hogescholen voor industrieel ingenieur. Tot aan de fusie in 1995 bleven ze autonoom. Daarna werden ze een departement van een hogeschool dat het één-cyclus en twee-cycli onderwijs organiseerde. Voor de technisch ingenieurs kwam er geen automatische assimilatie, wel een gelijkstelling van de graad van technisch ingenieur met deze van industrieel ingenieur na onderzoek van een dossier. De Francofonen hadden hun zin gekregen. Maar aan Franstalige zijde verliep de assimilatie veel stroever. Een verhaal apart, waarvoor we naar een van de volgende bijdragen verwijzen. Geraadpleegde bronnen: we verwijzen hiervoor naar deel 30 (volgende uitgave).

Ing. Noël Lagast

JONGERENWERKING

EYE Den Haag egin november is een grote delegatie van de VIK naar Den Haag getrokken om het zesmaandelijkse EYE-weekend bij te wonen. De VIK was één van de weinige verenigingen die zo talrijk aanwezig was.

B

Na de VIK in Brugge was het de beurt aan de Nederlandse verenigingen NIRIA en KIVI om 72 ingenieurs (waaronder 21 vrouwen) te verwelkomen in Den Haag voor het 16de EYE-weekend. EYE staat voor European Young Engineers, met de klemtoon op ‘young’, en wil de contacten tussen Europese ingenieurs bevorderen. Naast klassieke programma’s van seminaries en workshops is dit bijgevolg een ideale plaats om jonge, gemotiveerde en gelijkgestemde personen te ontmoeten en internationale, vriendschappelijke banden te smeden. Ieder EYE-weekend heeft zijn eigen thema. Deze keer was het ‘Engineer in the knowledge society’. Het weekend startte met een minisymposium waar dit thema aan bod kwam en ten volle werd verduidelijkt. Naast dit symposium stonden er ook workshops en bedrijfsbezoeken op het programma. Hiervoor werd de hele groep in kleinere groepjes verdeeld en naar gelang ieders interesse bracht dit ons onder andere naar TNO TPD, TNO Automotive, ESA ESTEC, Yacht Technology en Rijkswaterstaat. Wat had ieder bedrijf de jonge ingenieurs nu te bieden?

TNO’s high-tech afdeling TPD gaf meer uitleg over hun onderzoek en ontwikkeling van ruimtemateriaal en wafer steppers. Bij TNO Automotive kon men een kijkje gaan nemen in het Crash Test laboratorium. Het doel van dit laboratorium is het verbeteren van de frontale crash prestatie bij voertuigen. ESTEC is de onderzoeks- en ontwikkelingsafdeling van het European Space Agency. Tijdens dit bedrijfsbezoek werd er uitleg gegeven over de bijzonderheden van het internationaal ruimtestation en

16 I.M.-

MAART 2003

werd er een bezoek gebracht aan de Space Expo. In Yacht Technology kreeg men een interactieve workshop voorgeschoteld over één van hun projecten en werken in het buitenland. Rijkswaterstaat is een engineeringbureau dat verbonden staat met het overheidsdepartement van transport, publieke werken en watermanagement. Hier leerde men meer over enkele infrastructurele projecten in Nederland. Alle bedrijfsbezoeken waren zeer interessant en loonden zeker de moeite. Nu moet je niet denken dat er alleen maar serieuze zaken te doen waren, integendeel, er was ook de mogelijkheid om de cultuur van de stad te ontdekken en dit door een stadswandeling en museumbezoek. De organisatie voorzag zelfs een Engineering Contest waar behendigheid en teamwork van belang waren. Ja, er werd zelfs met de blokjes gespeeld… ’s Avonds kregen de jonge ingenieurs eveneens enkele leuke activiteiten aangeboden. Hier hebben we ons dan ook ten volle uitgeleefd tijdens een kroegentocht (de verkoop van Belgische bieren zal hoogstwaarschijnlijk enkele percentages gestegen zijn, en dit niet alleen door de Belgen…) en een scary halloweenparty, met natuurlijk een bijhorende outfit. Bij dit laatste was de onherkenbaarheidsfactor hoog, en dit was niet te wijten aan het overvloedig stromen van de alcohol… toch niet in het begin van de avond. Na drie dagen Den Haag mochten we voldaan maar moe naar ons Belgenland terugkeren. Voor sommigen onder ons was het hun eerste EYE-weekend… maar het zal zeker het laatste niet geweest zijn. Weer een ervaring en talloze herinneringen rijker gaan we op naar het volgende EYE-weekend. Helsinki, here we come! Maarten, Kristof, Bart, Geert, Wim, Kathy, Martha en Wendy

www.vik.be • www.NVDI.be

CASINO GENT

Donderdag 20 maart 2003

PRESENTEERT

LIDO LEUVEN

Woensdag 30 april 2003

FITLINK DIEPENBEEK

Zaterdag 29 maart 2003

INDUSTRIA ANTWERPEN

Donderdag 20 februari 2003

MEGAPARTY

DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

VERENIGINGSNIEUWS

VIK-Kaderweekeinde Het jaarlijkse VIK-Kaderweekende heeft dit jaar plaats op 17 en 18 mei 2003 en dit in het Centrum Bremberg te Haasrode. De organisatie is in handen van het bestuur van de VIK-Afdeling Leuven-Hageland. Volgende thema’s zullen aan bod komen: ledenwerving en ledenvoordelen; voorstelling studiegroepen; vorming en klantentevredenheid; standpunten i.v.m. BaMa; algemene ledenvergadering en budgetten regionale afdelingen.

Voor de partners is een apart programma uitgewerkt: een toeristische rondleiding langs enkele bezienswaardigheden in Leuven. Ook voor de kinderen wordt een apart programma voorzien. Op zaterdagavond wordt een echte casino-avond georganiseerd. Gezien de parlementsverkiezingen op zondag 18 mei wordt ons weekend zondagmorgen vroegtijdig afgesloten met een uitgebreid ontbijt. Inlichtingen: VIK-secretariaat, tel. 03 259 11 09, e-mail: [email protected]

Zelfkleverslag Maandelijks delen we met de stickeractie een aantal prijzen uit. Kleef uw VIK-sticker op een leuke plaats (auto, fiets, brievenbus, enz.). U kan in de prijzen vallen als een attente collega uw sticker opmerkt en ons dat meldt. Werd uw nummerplaat gepubliceerd in een vorige uitgave van de Ingenieursmededelingen dan kan u nog steeds reageren. Dit deed ook Ing. Ghislain Christiaens uit Zedegem (nummerplaat JNV 867). Zijn prijs werd hem ondertussen reeds toegezonden. Uit de nummerplaten die onze fulltime speurploeg doorseinde, lootten we de volgende nummers:

DYR 666

GPX 683

Als een van deze nummerplaten de uwe is, stuur dan een kopie van het inschrijvingsbewijs en van uw VIK-lidkaart (een fotootje mag ook altijd!) op naar het VIK-secretariaat: t.a.v. Francine Demaret Herentalsebaan 643 Wommelgem fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected] Succes!

18 I.M.-

MAART 2003

HND 634

LFE 856

PHF 395

VERENIGINGSNIEUWS

Ingenieursregister

2003

Bent u al in het bezit van het VIK-ingenieursregister editie 2003? Neen, vlug bestellen dan! Leden kunnen deze uitgave verkrijgen aan een spotprijs. Betaal vandaag nog 15 EUR op rek.nr. 406-0098501-56 van de VIK te Wommelgem met de vermelding: "Ingenieursregister". Niet-leden betalen 125 EUR. Toezending is pas mogelijk na ontvangst van het bedrag. Indien men als VIK-lid het ingenieursregister afhaalt in het VIK-huis betaalt men slechts 10 EUR. Vandaag nog doen!

INGENIEURSCARRIERE

Ingenieurs bieden hun diensten aan 03005: Ing. (Bouwkunde, 1999). Vrij: na opzeg (6 weken). Talen N,E,F,D. Ervaring: 3 jaar. Belangstelling: ingenieursbureau (stabiliteit-staalstructuren). Verkiest Oost-Vlaanderen. 03006: Ing. (Elektriciteit, 1975). Vrij: onmiddellijk. Talen N,F,E,D. Ervaring: onderhoudsmanagement, projectopvolging, veiligheid, engineering. Belangstelling: technische dienst, technisch consultancy, veiligheid en milieu, productie, projectmanagement. Verkiest Oost- & West-Vlaanderen.

03007: Ing. (Informatica, 1990). Vrij: onmiddellijk. Talen N,E,D,F. Ervaring: 10 jaar in de telecommunicatie bij Siemens en 1,5 jaar bij Barco. Belangstelling: telecommunicatie, software in het algemeen (bijvoorbeeld embedded programmeren in C). Verkiest West-Vlaanderen. 03008: Ing. (Chemie, 1990). Vrij: 1 maart 2003. Talen N,E,D,F. Ervaring: R&D + technische ondersteuning in verven, plastic & rubber. Belangstelling: polymeer gerelateerde industrie.

Leden die een dienstaanbieding willen laten opnemen in de Ingenieursmededelingen mailen het formuliertje op www.vik.be/jobdienst naar de VIK. Op papier kan ook: achteraan in deze IM staat ook een formulier. Stuur het naar het VIK-secretariaat, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected].

I.M.- MAART 2003 19

INGENIEUR EN VORMING

Cursusoverzicht voorjaar 2003 vanaf maart 2003

3N*A 6A*A 3A*A 2D*A 4A*A

08.05 12.03 22.04 03.04 11.03

6N*A

12.03

3A*A

08.05

3D*A

11.03

Verwarming van gebouwen met zonne-energie 3A*A Energie: audit, balans en besparingen 1D*B Klimatisatie van gebouwen 5D*B

05.05 23.04 09.05

Corrosie Elektriciteit- Elektronica Aardingssystemen (TT,TN,IT) in industriële elektrische installaties Bekwaamheid van personen BA5 (bevoegde personen)

Energie - Koeltechnieken

9A*A 12.03 4D*G 12.03 21A*A 25.04

Meet- en regeltechniek Ontwerp van stuurkringen met een veiligheidsfunctie PLC Simatic S7

29.04

3D*G 3D*A

06.06 14.03

Communicatie als milieuzorg 2D*A Regenwatergebruik 1N*A Basisprincipes, regeling en troubleshooting in industriële biologische afvalwaterzuiveringsstations 7A*A De interne milieu audit 1D*A Ecomapping 1A*A Opstart en onderhoud van een bedrijfsafvalstoffenpark 1A*A Lucht 6AV*K Geluid en trillingen 2AV*K Gevaarlijke stoffen 4AV*K Basis lawaaihinder 1D*A

28.03 28.05 23.04 01.04 03.06 13.05 21.03 25.04 09.05 27.03

Onderhoud Maintenance engineering Doorlichting van het onderhoud Compressoren

3D*A 1D*B 3D*A

19.03 06.05 14.03

4D*A 4D*A 4D*A 1D*A

12.03 15.03 18.03 22.04

2D*A

20.03

2N*A

06.05

Projecting Projectbeheersing en projectmatig werken

MS-project als bedrijfstool Projectplanning en management voor gevorderden

OHSAS 18001 - VCA

INFORMATICA & COMMUNICATIE TECHNOLOGIE

3V*A 4V*A 3V*G

15.03 17.05 10.05

Algemeen

2D*A

01.04

Hoe gebruiksvriendelijke interfaces bouwen PC-onderhoud

2D*A 5A*A

20.03 20.05

1V*A

10.05

2A*A 2A*A 4A*A 4A*A

12.03 07.05 28.04 17.03

5A*A

08.05

3D*A 3D*A

13.06 23.05

3D*A

14.03

Internet

Scheikunde Basiscursus Poedertechnologie 7A*A Energiebesparing in de chemische industrie 3V*A Drukvaten, warmtewisselaars en opslagtanks 2D*A

14.05 10.05 29.04

Voeding HACCP

1D*A

Veiligheid 1D*B 09.05 1D*A 21.03 10D*A 05.05

Mechanica Hydraulica: proportionele en servosturingen Pompen Flensverbindingen State of the Art verspaningstechnieken: PCBN, snel, hard en droog

28.04 16.05

Productie en Logistiek

Kunststoffen Basiscursus kunststoffen Workshop spuitgieten Plastic Products and Mouldesign

1D*A 1D*A

Milieu

Bouwkunde

Corrosie

De nieuwe ISO 9001 Interne auditor Basisprincipes en opbouw van een verantwoord kwaliteitssysteem

Supply Chain Management Productieplanning

TECHNOLOGIE

Bouwgebreken Betonbouw 2: Berekenen van gewapend beton Grondverbeteringstechnieken Contractering bij bouwprojecten Tijdelijke grondwerken: stabiliteit van bouwputten

Kwaliteit

2N*A

18.03

BEDRIJFSKUNDE

Inleiding tot XML en aanverwante technologieën

Netwerken & telecommunicate TCP/IP: spoedcursus Bekabelingssystemen in slechts 2 avonden Wat is SDH? Wat is PDH?

Nieuwe ontwikkelingen Arbeidsanalyse Werkmethodeverbetering in productieomgeving 2D*A Tijdstudie en normstelling 2D*A Omsteltijdreductie: de SMED-methode 2D*A

Neurale Netwerken voor Data Mining 22.04 12.03 05.06

Beheer van gebouwen Duurzaam ontwerpen, bouwen en beheren 6A*A

20 I.M.-

MAART 2003

05.05

PC-Trainingen Professionele MS Access oplossingen VBA Excel workshop Workshop – Databank programmatie met Visual Basic (VB.NET)

AutoCAD voor gevorderden MS SQL Server Rapportering via Crystal Reports Lotus Notes/domino development

5A*A 3D*A 3A*A 6AV*A

23.04 18.03 08.05 24.04

MANAGEMENT Algemeen Creativity management Change Management Workshop Industrial Engineering en Lean Manufacturing Wetgeving op de overheidsopdrachten

5A*G 2D*A

23.04 23.04

3D*B 1N*A

10.06 12.05

1D*A

25.03

Bedrijfsvoering Kosten-Baten Analyse: een instrument voor duurzame ontwikkeling

Leiding nemen en krijgen

2D*B

07.05

1D*A 3D*B 3D*A

19.03 28.04 11.03

4V*A 2D*A 2D*B 3D*A

23.04 19.03 23.05 09.05

5A*A 4A*A

22.04 27.05

Persoonlijke Effectiviteit Brainmapping Assertiviteitstraining Assertiviteitstraining Ontwikkelen van Emotionele Intelligentie en positieve stresshantering Tijdsbeheer Geheugentraining Persoonlijke effectiviteit

Team Coachen van medewerkers Team management

Verkoop

Financieel Basis in het balanslezen Basis in het financieel beleid

Leidinggeven

2D*A 4D*A 4D*G

22.04 27.03 27.05

De verkoop in al zijn facetten Inkooponderhandelingen: inkoop versus verkoop De winnende offerte

15A*A 23.04 2N*A 14.03 1D*A 23.04

Legende

Human Resources Laaggeschoolde arbeidskrachten in dienst nemen en… houden People Management

2A*A 4A*A

10.06 12.03

SOCIALE EN PERSOONLIJKE VAARDIGHEDEN

*A *B *G *K

= = = =

Antwerpen Brugge Gent Sint-Katelijne-Waver

A* = avond D* = dag N* = namiddag V* = voormiddag AV* = afwisselend avond + voormiddag

Meer informatie over ons opleidingsprogramma kan men vinden op de VIK-website: http://www.vik.be of in de Gids Permanente Vorming voorjaar 2003.

Contact:

Communicatie De winnende presentatie Informatiebeheer via de TINK-methode

1D*A 1D*A

08.05 25.03

VIK-secretariaat, Noël Aelbrecht, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel. 03 259 11 05, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected]

De VLAAMSE INGENIEURSKAMER organiseert in samenwerking met ADECON Consultancy nogmaals een reeks van drie seminaries

PROJECTBEHEERSING en PROJECTMATIG WERKEN Hoe een project structureren, beheersen en beheren, en hoe problemen oplossen door projectmatig te werken. Te Antwerpen: 1: op 12,19 en 26 maart en 4 april 2003 (09u30 tot 17u30); 2: op 15, 22 en 29 maart en 5 april 2003 (09u00 tot 16u30); 3: op 18, 20 en 29 maart en 3 april 2003 (09u30 tot 17u30). Panacheren is, mits afspraak, mogelijk. Prijs (excl. BTW): 988 EUR voor leden; 1.048 EUR voor niet-leden.

Een unieke methodologie gebaseerd op een rijke ervaring LAAT DEZE KANS NIET VOORBIJGAAN MAAK EEN SPRONG VAN VELE JAREN ERVARING Tel. 03 259 11 00 Fax: 03 259 11 01

SCHRIJF NU IN OF VRAAG MEER INFORMATIE! BEPERKT AANTAL DEELNEMERS

Tel. 03 383 65 86 Fax: 03 384 30 09

I.M.- MAART 2003 21

INGENIEUR EN VORMING

Symposia voorjaar 2003 27 maart: Fastening Academy Fastening Academy is een wereldwijd initiatief waarbij de knowhow van de bevestigingstechnieken wordt verspreid. Professoren, onderzoeksmedewerkers en specialisten van HILTI geven hun visie en tonen de nieuwste ontwikkelingen en methodes op het gebied van verankeringstechnieken. Hoewel verankeringen slechts een klein deel uitmaken van het totale kostenpakket van een project, is een goed ontwerp onontbeerlijk. De keuze voor een kwalitatieve bevestiging, gebaseerd op een degelijk ontwerp zal de risico's op breuk verminderen en de totale projectkosten drastisch drukken. Tijdens dit symposium zullen onder andere volgende aspecten aan bod komen:  het totale proces;  van ontwerp tot uitvoering van de ankertechnologie;  de verlijmingstheorie met betrekking tot wapeningstaven;  de Europese richtlijnen. Deze combinatie van onderzoekers en mensen uit de praktijk blijkt een ware succesformule. Dit symposium werd nu al in elf landen georganiseerd en kon daarbij rekenen op een gemiddelde opkomst van meer dan 200 deelnemers. 27 maart krijgt u dus de mogelijkheid om dit symposium in Vlaanderen te volgen. Mis deze kans niet! Plaats: Mechelen Programma 09u00 – 09u10:

09u10 – 09u20: 09u20 – 09u40:

Opening, door ir. Asselman, Hogeschool voor Wetenschap en Kunst (De Nayer Instituut) Verwelkoming door door de heer P. Giesinger, Hilti Innovatie bij Hilti, door de heer H. Felber, Hilti

LEUVEN MAART 2003

09u40 – 10u00:

10u10 – 10u40: 10u40 – 11u10: 11u10 – 11u40:

11u40 – 12u10: Bianchi, Hilti 12u10 – 12u30:

12u30 – 14u00:

Korte ankers: probleemstelling en uitvoeringsaspecten, door ir. Debruyckere, Seco Scheurvorming in beton, door prof. ir. Vandewalle, KU Leuven Pauze Ontwerp van verankeringen en ETAG, door prof. dr.ir. Hordijk, TU Eindhoven Numerieke simulatie bij ontwerp van ankers, door Dipl. Ing. Werkingsprincipe van ankers mechanisch en chemisch, door Dipl. Ing. John, Hilti Lunch

DEEL 2: Versterkingen Voorzitter: prof. ir. Vandewalle, KU Leuven 14u00 – 14u30: 14u30 – 14u55:

14u55 – 15u20:

15u20 – 15u50: 15u50 – 16u15: 16u15 – 16u40:

KATHOLIEKE UNIVERSITEIT

22 I.M.-

DEEL 1: Verankeringen in niet gescheurd en gescheurd beton Voorzitter: Ing. G. Roymans, Erevoorzitter VIK

Probleemstelling en theorie, door prof. ir. Van Gemert, KU Leuven Verlijmen van wapening uitvoering en theorie, door dr. Ing. Kunz, Hilti Toepassing beton opstorting t.b.v. capaciteitsvergroting, door dr. Ing. Siemers, Hilti Pauze Duurzaamheid (brand en corrosie), door Dipl. Ing. John, Hilti Dwarskracht overdracht in Staal – Betonkolommen, door dr. Ing. Siemers, Hilti

DEEL 3: Praktische Test 16u40 –16u50: Praktische Testen 16u50 – 17u00: Afsluiting, door dr. ir. K. Thooft, De Nayer 17u00 – 18u00: Afsluitborrel

1 april: Onderhoudssoftware

8 mei: spuitgietmachines

Onderhoudssoftware is geen grapje. Daarom organiseert de Vlaamse Ingenieurskamer, in samenwerking met BEMAS, het symposium "Onderhoudssoftware".

In samenwerking met Netstal worden de nieuwste trends op het vlak van spuitgietmachines uitvoerig besproken.

Stel: u heeft nog geen programma om het onderhoud mee te laten draaien. U twijfelt om u er een aan te schaffen. De voordelen zijn u intussen bekend. De verkopers vertellen u die graag. De nadelen zijn echter bijzonder moeilijk in te schatten.

Plaats: Antwerpen

Of heeft u een systeem van onderhoudssoftware, en bent u niet tevreden? U wilt overschakelen, maar u weet niet meteen wat de voor- en nadelen van de andere systemen zijn?

Leonardo Multilingual Engineers Project (Leonardo) is een internationaal onderzoeksproject. Het is een onderzoek naar de specifieke communicatiebehoeften van alle categorieën van ingenieurs in vreemde talen en de uitwerking van gepast multimediaal taalacquisitiemateriaal.

Tijdens dit symposium krijgt u een overzicht van de voor- en nadelen van de verschillende systemen. Uniek aan het concept is dat er deze keer gebruikers aan het woord komen. Zo krijgt u duidelijke getuigenissen vanuit de praktijk. Onafhankelijke gegevens waardoor u duidelijke informatie krijgt, die u helpen om de juiste beslissing te nemen in de belangrijke investeringen waar u voor staat. Plaats: Antwerpen

2 april: Cyclustijdvermindering De kostprijs van een serie kunststofproducten wordt in grote mate bepaald door de cyclustijd. Zeker wanneer er in grote series wordt gewerkt wordt dit element zeer belangrijk. Aangezien de koeling tot 70 % van de cyclustijd bepaalt, kunnen investeringen hier bijzonder rendabel zijn. Dat u tijdens dit symposium de laatste stand van zaken van Europese topbedrijven doorkrijgt zal allicht voor uw bedrijf een beslissende stap naar een rendabele investering kunnen zijn. Naast de technologische kennis die u hier zeker zal vergaren, is het leggen van internationale contacten uiteraard een belangrijk pluspunt. Plaats: Diepenbeek

3 april: Wegwijs in navigatie, een kennismaking met de virtuele co-pilote

15 mei: LEOMEP

Het project werd gerealiseerd in drie fasen: 1. Kwantitatieve onderzoeksfase Inventariseren van de taal- en communicatiecomponenten in de bestaande opleidingen van alle ingenieursdiploma's. Enquête bij een representatieve steekproef, validatie van de bekomen resultaten, samenstellen en analyseren van geschreven en gesproken corpora met betrekking tot taalcomponenten.

2. Kwalitatieve onderzoeksfase Uitwerken van gedetailleerde communicatieprofielen in vreemde talen voor ingenieurs. Het unieke aan dit project is dat het niet gestopt is na de tweede fase. Er is ook de productiefase aan toegevoegd. 3. Productiefase Ontwikkelen van multimediale leermodules communicatie in vreemde talen; prototypes werden ook uitvoerig getest door ingenieurs in functie. De productiefase is beëindigd en de CD ROM's zijn klaar. Het zijn revolutionaire producten waarmee u op een duidelijke en praktische manier de informatie krijgt. Om uw internationale contacten goed te laten verlopen zijn dit schitterende producten. Op 15 mei krijgt u inzicht in de onderzoeksfase, én een verhelderende kijk op het product. Plaats: Antwerpen

Inlichtingen en inschrijvingen: Vlaamse Ingenieurskamer, Raf Van Os, tel.: 03 259 11 19, e-mail: [email protected]

Plaats: Antwerpen

I.M.- MAART 2003 23

Vul dit formulier in als uw adres of werkomgeving gewijzigd is, zo blijft u op de hoogte van alle activiteiten die u als ingenieur interesseren. Fax het naar 03 259 11 01 of stuur het naar de Vlaamse Ingenieurskamer, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem. (art. 4 van de Wet van 08/12/92:1. houder van het bestand: Vlaamse Ingenieurskamer VZW, Herentalsebaan 643 2160 Wommelgem. 2. doel: ledenadadministratie 3. recht tot inzage en correctie cfr. arts. 10 en 12: Vlaamse Ingenieurskamer op adres van de zetel te Wommelgem) Kruis het gepaste aan:

❏ ❏ ❏ ❏ ❏ ❏

INLICHTINGENEN AANVRAAGFORMULIER Inschrijving VIK-activiteit

Adreswijziging

❏ Ik wens mij in te schrijven voor volgende activiteit:

Wijziging werkgegevens

...........................................................................................

Inschrijving VIK-activiteit

Aard van de activiteit: ❏ bedrijfsbezoek ❏ lezing ❏ studiedag ❏ vergadering ❏ socio-culturele activiteit ❏ cursus ❏ andere activiteit (nader te specificeren): ...........................................................................................

Opvragen informatie Inschrijving "Dienstaanbiedingen"

❏ bedrijf ❏ persoonlijk

Nieuw lidmaatschap

Aantal personen: ...................................

Privé gegevens: Lidmaatschapsnummer: ............................................ Geslacht:

❏M/❏V

Datum: ......................... plaats: ...........................................

Geboortedatum: ....................

Naam + voornaam: ..............................................................

Georganiseerd door (Afdeling, Studiegroep) ........................................................................................... Enkel in te vullen bij opname in de "Dienstaanbiedingen":

Oud adres (enkel bij adreswijziging):...............................................

Nuttige ervaring:.......................................................................

..........................................................................................

..............................................................................................

Privé adres (nieuw/huidig): straat + huisnummer:............................................................ postnr. + gemeente:.............................................................. tel.nr.:.................................. fax nr.: .................................... e-mail: ...............................................................................

.............................................................................................. Talenkennis: ............................................................................ Tijdstip van mogelijke indiensttreding: .......................................... Belangstellingsgebieden:............................................................ ..............................................................................................

Gevolgde specialiteit: ......................... Diplomajaar: ................

Indien van toepassing, geef aan in welke omgeving of provincie u wenst werk te vinden:

School: ...............................................................................

.............................................................................................. Handtekening: ........................................................................

Werkgegevens: Naam bedrijf/school/instelling:

Datum: ..................................................................................

.......................................................................................... straat + huisnummer:............................................................ postnr. + gemeente:.............................................................. tel.nr. algemeen:........................rechtstreeks......................... fax nr. algemeen:........................rechtstreeks......................... e-mail: ............................................................................... Sector tewerkstelling:

❏ industrie ❏ onderwijs ❏ openbare dienst ❏ zelfstandige

Activiteit van het bedrijf: invullen volgens bijgaand overzicht (NACE-code):......................... BTW-nummer:..................................................................... Functie: .............................................................................. Departement: ..................................................................... Aantal werknemers:

❏

O <50

❏ 50-100 ❏ 101-250 ❏ >250

Omzet:

❏ < 1.240.000 ❏ > 5.000.000

❏ 1.240.000 - 5.000.000

Aanvraag informatie Ik zou graag informatie bekomen over volgend onderwerp: ............................................................................................. ............................................................................................. .............................................................................................

24 I.M.-

MAART 2003

Activiteit van het bedrijf: NACE-code. 15: Vervaardiging van voedingsmiddelen en dranken 17: Vervaardiging van textiel 20: Houtindustrie en vervaardiging van artikelen van hout, kurk, riet en vlechtwerk 22: Uitgeverijen, drukkerijen en reproductie van opgenomen media 24: Chemische nijverheid 25: Rubber- en kunststofnijverheid 26: Vervaardiging van overige niet-metaalhoudende minerale producten 27: Metallurgie 28: Vervaardiging van producten van metaal 29: Vervaardiging van machines, apparaten en werktuigen 31: Vervaardiging van elektrische machines en apparaten 32: Vervaardiging van audio-, video- en telecommunicatieapparatuur 33: Vervaardiging van medische apparatuur, van precisie- en optische instrumenten en uurwerken 36: Vervaardiging van meubels; overige industrie 45: Bouwnijverheid 51: Groothandel en handelsbemiddeling, exclusief de handel in auto's en motorrijwielen 60: Vervoer te land 61: Vervoer over water 62: Luchtvaart 65: Financiële instellingen 66: Verzekeringswezen 72: Informatica en aanverwante activiteiten 74: Overige zakelijke dienstverlening 75: Openbaar bestuur, algemene collectieve diensten en verplichte sociale verzekering 80: Onderwijs ...... Andere (te specificeren)....................................................

STUDIEGROEPEN KUNSTSTOFFEN Lezing: Metalliseren van kunststoffen woensdag 19 maart 2003 Metalliseren van kunststoffen voor esthetische en functionele metaallagen Dr. C.P.G. Schrauwen, TNO TPD, Eindhoven, Nederland Voorwerpen in kunststof worden gemetalliseerd om een of meer typische metaaleigenschappen aan het oppervlak toe te voegen. Vaak gaat het om decoratieve toepassingen, maar ook reflectie en geleiding zijn mogelijk met metallisatie. Metallisatie gaat via een natte, galvanische procesroute of via vacuümprocessen. Combinaties van beiden kunnen ook. In het vacuümproductieproces voor decoratieve toepassingen wordt of een coating gelegd van laklagen met een zeer dunne, door PVD aangebrachte laag metaal of er wordt een galvanisch gemetalliseerd halffabrikaat gebruikt. Bij functionele toepassing wordt meestal direct gemetalliseerd. De lezing behandelt de processen van vacuümmetallisatie , het kunststof basisproduct, en het thema specificatie en standaardisatie. Vacuümgemetalliseerde kunststof vindt men in sluitingen en verpakkingen voor cosmetica en producten voor lichaamsverzorging, kleinmeubelen en interieurdecoratie, gebruiksvoorwerpen, sporttrofeeën, bijouterieën, sierdelen en reflectoren van verlichtingsarmaturen, optische componenten, badkamerarmaturen, hang- en sluitwerk, elektronicabehuizingen (EM-afscherming, 3D-MID). behandelde onderwerpen:  introductie producten  metalliseren, galvanisch of in vacuüm  het proces  het kunststof voorwerp  specificatie en standaardisatie  de toekomst

Nieuwe technologie voor het metalliseren van kunststof Ing. Laurent Danneels, KaHo Sint-Lieven

galvaniseren. Deze methode kenmerkt zich door rechtstreeks elektrochemische metallisatie van de kunststof. De PLATO-techniek onderscheidt zich van de klassieke methodes om kunststoffen chemisch te galvaniseren door de eenvoudige samenstelling van de baden en door het beperkte aantal stappen tijdens het proces. Het proces bestaat uit 3 stappen:  Etsen: deze voorbehandeling is cruciaal en bepaalt in grote mate de hechting van het metaal aan de kunststof.  Activeren: de kunststof wordt door eenvoudige onderdompeling in chemische baden belegd met een actief metaalcomplex.  Metalliseren: de geactiveerde kunststof wordt op elektrochemische wijze belegd met een dun laagje nikkel. Deze nikkellaag is niet dikker dan 1 mm. Eens de kunststof vernikkeld kan elke gewenste eindmetaallaag worden aangebracht op de initiële nikkellaag. Bedekken van kunststoffen voor optische en andere functionele toepassingen Ing. L. Tegelaers, H&ST Heat & Surface Treatment B.V. Na de doorbraak van kunststof brillen "glazen" worden nu ook plastics gebruikt voor technische optische delen. Zo worden spiegels voor barcodereaders en lenzen voor CD en DVD lezers in grote aantallen bedekt. De coating moet voorzien in hoge reflectieve waarden voor de spiegels en hoge transmissiewaarden voor de lenzen. We gaan in op het belang van de "keten" van granulaatfabrikant tot eindgebruiker. Ook in andere branches worden functionele coatings op plastics toegepast. Eigenlijk zijn de mogelijkheden bijna onuitputtelijk, aangezien voor het oplossen van een probleem (lees extra kenmerken aan een kunststof toevoegen) in principe zeer veel chemische elementen of de oxides, nitrides enz. daarvan kunnen worden gebruikt mits het product en de dunne laag met elkaar overweg kunnen. Hierin schuilt het grootste probleem want op kunststoffen verdragen geen zeer hoge temperaturen.

C.B.O.K. staat voor de verdere ontwikkeling van de PLATO-techniek om kunststoffen te

PRAKTISCH Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem Datum: woensdag 19 maart 2003 om 14u00 Kosten voor inschrijving: gratis voor leden VIK, NIRIA, KIVI; niet-leden betalen 8 EUR Inschrijving vereist: VIK-secretariaat, voor 5 maart 2003. Het aantal inschrijvingen is beperkt

I.M.- MAART 2003 25

STUDIEGROEPEN ONDERHOUD Een smeermiddel in een machine is onderhevig aan een reeks contaminatie- en degradatieverschijnselen. Deze verschijnselen hebben uiteraard een negatieve invloed op de smerende eigenschappen en op de werking van de machine. Olie bijvoorbeeld, bevat een grote hoeveelheid informatie die afkomstig is vanuit de hele machine. Het analyseren van deze olie is een onderdeel van het predictief en het pro-actief onderhoud. Bij predictief onderhoud worden eventuele onregelmatigheden opgespoord terwijl

Oliefiltratie en zijn toepassingen donderdag 27 maart 2003 men bij pro-actief onderhoud tracht deze onregelmatigheden te voorkomen door hun ontstaan weg te nemen. Tijdens de voordracht worden er, op een zeer praktische manier, werkmethoden en filtratietechnieken besproken om het pro-actief onderhoud in de praktijd toe te passen.

PRAKTISCH Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem Spreker: Ing. Bart Smets, Filter-technics Datum: donderdag 27 maart 2003 Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 8,00 EUR Inschrijving vereist: VIK-secretariaat Het onderhoud in de voedingindustrie vraagt om een andere aanpak dan het onderhoud dat gevoerd wordt in vele andere bedrijven, niet in het minst omdat er producten geproduceerd worden die bestemd zijn voor de menselijke consumptie. Overeenkomstig de Belgische en Europese levensmiddelenwetgeving moet de ‘voedselveiligheid’ ten allen tijde bewaard worden. Daarom moet ook de interne kwaliteitsdienst nauw betrokken worden bij alle onderhoudswerkzaamheden. Er moet op toegezien worden dat laswerken perfect naadloos worden uitgevoerd (cfr. EHEDG richtlijn N°8). De onderhoudsdienst mag geen onderdelen gebruiken of invoeren die problemen kunnen scheppen naar hygiënisch ontwerp toe (moeilijk reinigbare materialen met grote oppervlakte ruwheid, obstakels, onderdelen waarop of waarachter zich contaminanten kunnen accumuleren). Er mogen na onderhoud geen voorwerpen (werktuigen, bouten, moeren, ijzerdeeltjes, houtdeeltjes en vezeldeeltjes, ...) in de apparatuur achterblijven. Na onderhoud moet er gereinigd worden (verwijderen van vuilsporen als het binnenwerk betreden of behandeld

Lezing: Onderhoud in de voedingindustrie dinsdag 29 april 2003 wordt, verwijderen van olievlekken, …). Leidingen moeten worden doorgespoeld om ijzerdeeltjes, slijpresten, … te verwijderen. Bij onderhoud in de voedingsindustrie zijn niet alleen hygiënische aspecten belangrijk, ook de economische aspecten van onderhoud zijn uitermate belangrijk. Door de lage winstmarges in de voedingsindustrie moeten productiestilstanden tot een minimum beperkt worden. Preventief onderhoud is daarom te verkiezen boven de storingsgerichte aanpak. Onderhoud in de levensmiddelenindustrie vergt bijgevolg een zorgvuldige planning, passende voorzorgsmaatregelen, goede afspraken met de kwaliteitsdienst, bijzondere middelen, aangepaste onderhouds- en onderzoekstechnieken (endoscopie, IR, trillingsmetingen, ...).

PRAKTISCH Plaats: Katholieke Hogeschool Kempen, Kleinhoefstraat, Geel Datum: dinsdag 29 april 2003 om 19u00 Sprekers: Jan Arickx (ChevronTexaco Belgium, Zwijnaarde-Gent) over "Gebruik van foodgrade oils bij onderhoud in de voeding" en Jon Chambers (Procter & Gamble, Mechelen) over "Onderhoud in een groot levensmiddelenbedrijf" Organisatie: Studiegroep Onderhoud i.s.m. de Studiegroep Voeding Kosten voor inschrijving: gratis voor VIK-leden, niet-leden betalen 8 EUR Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

26 I.M.-

MAART 2003

STUDIEGROEPEN PIJPLEIDINGEN De pijp van Roger is uit!

Jarenlang heeft Roger Van de Peer de Studiegroep "Pijpleidingen" geleid. De inzet en de uitmuntende vakkennis van de voorzitter maakten de activiteiten van de studiegroep tot bijzonder grote publiekstrekkers. Nieuwe normen, belangrijke evoluties, het werd allemaal op de voet gevolgd. Specialisten uit binnen- en buitenland werden uitgenodigd om het steeds talrijker opkomende publiek te informeren met duidelijke, belangrijke en nieuwe gegevens.

ROGER GETUIGT Werken aan de organisatie en uitbouw van de Studiegroep Pijpleidingen Je kan veel leren, door als vrijwilliger een functie te vervullen bij de VIK. Mee functioneren in de bestuursgeledingen van de grote VIK-organisatie. Dank zij de professionele ondersteuning van het secretariaat en de vormingskansen in de kadervorming en als cursusbegeleider, de VIK vertegenwoordigen op congressen, studiedagen, bij bedrijven, sprekers leren kennen. Werken met allerhande publicaties en media. Het is ook genieten van de belangstelling voor de initiatieven en activiteiten, welke mensen bij elkaar brengen. Op een regelmatige basis werken aan een structuur. Ik heb nog nooit zoveel plezier gehad aan mijn vak Pijpleidingen. Vanuit mijn eigen wereld van pijpleidingen kon ik naar de anderen toestap-

pen en spreken. Waar het hart van vol is loopt de mond van over. Kleine details werden thema’s, die nog lang nazinderen. Zowel binnen als buiten het vakgebied, werden aanknopingspunten gevonden om vaardigheden aan te leren, de zintuigen te stimuleren, hoofd- en bijzaken te onderscheiden. In de vrije tijd kan het zoveel ludieker. Een beetje surrealisme als in een schilderij van Magritte, of snuisteren als Kuifje in zijn stripalbums. Opzij stappen om anderen de kans te geven om te groeien en hun inbreng te doen. Opzij stappen om andere uitdagingen in het leven aan te gaan. Mensen en organisaties veranderen. Voor elke organisatie zijn wijzigingen opportuniteiten om verbeteringen aan te brengen. "Mijn pijp bij de studiegroep is uit. Ik geef gaarne de pijp aan Maarten. Het is mooi geweest. Ik dank hierbij de vele medewerkers van de VIK, in de studiegroep, het secretariaat en het bestuur. Het is mooi en het is mooi geweest. Een medaille heeft een keerzijde. Na 5 jaar Studiegroep Pijpleidingen, wil ik stoppen met het voorzitterschap. Verenigingsleven moet ook kunnen evolueren, kunnen stoppen. Daarom doe ik een stap opzij." Wenst u de succesvolle studiegroep mee te ondersteunen, en deel uit te maken van een boeiende groep die rond pijpleidingen werkt? Kom dan naar de werkvergadering voor kernleden, die plaats heeft op maandag 22 april van 18u00 tot 20u00 in het VIK-huis te Wommelgem. Inschrijven op het VIK-secretariaat.

Roger Van de Peer

Kom uit de pijp! Kandidaten voor een nieuw bestuur van Studiegroep Pijpleidingen gezocht.

I.M.- MAART 2003 27

STUDIEGROEPEN PIJPLEIDINGEN Nut De eigen omgeving is het uitgangspunt voor de verkenning van de wereld. De wereld van Pijpleidingen. Een klein detail in deze leefwereld kan problemen oproepen, die tot verder onderzoek aanzetten en zo verantwoordelijkheidszin aanscherpen. In deze context staat de excursie "Hete leidingen". Een uitstap om zowel binnen als buiten het vakgebied, vaardigheden aan te leren, zich te oriënteren in de omgeving, hoofd- en bijzaken te onderscheiden, de zintuigen te stimuleren, te bevragen, beschrijven, vergelijken, kenmerken vinden, verslag geven, initiatieven ontwikkelen. Aanleiding De uitstap is een reactie op de vragen van de succesvolle avondlezing "Thermische olie installaties" van 18 september 2001. De hete gebeurtenissen in die tijd ontlokte de overpeinzingen dat alleen volgehouden inspanningen leiden tot de nodige vakbekwaamheid. Een beetje surrealisme als deze van de schilder Magritte en het onafscheidelijk duo Janssens en Janssens uit de boeken van Kuifje werden toen aangehaald als de sfeer waarin de studiegroep haar activiteiten

Studie-uitstap: Hete leidingen donderdag 20 maart 2003 wenst uit te bouwen, zodat Vlaanderen over slagvaardige ingenieurs kan blijven beschikken. Voorlopig programma 08u00: vertrek vanuit het VIK-huis, Wommelgem 09u00: Bedrijfsbezoek en lezing: Pittsburg Corning (Foamglas) Isolatie van hete installaties. 12u00: Lunch 13u00: Bedrijfsbezoek en lezing: Petro-chemische installatie, (nn) Planning van hete leidingen. 16u00: Bocholter Brouwerijmuseum: Muzeumbezoek, avondeten, lezing: Pijpklasse voor thermische energiedragers. Deze studie-uitstap per autocar en lezingen van en voor de vakspecialist mag je niet missen, als je te maken hebt met isolatie, pijpleidingen, milieu, constructie en studie. Reserveer nu reeds je plaats.

PRAKTISCH Plaats: samenkomst aan VIK-Huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem Datum: donderdag 20 maart 2003, vertrek om 08u00 Begeleiders: VIK-Limburg, Freddy Claus (Foamglas), Chris Ribus Kosten voor inschrijving: VIK en NIRIA-leden betalen 20 EUR op vertoon van lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 30 EUR Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

VOEDING Het moet u als levensmiddelenproducent maar overkomen, u staat in de krant omdat consumenten in het ziekenhuis liggen nadat ze je product hebben gegeten… Dit soort situaties doet zich gelukkig zelden, maar wél onverwacht voor. De negatieve publiciteit vraagt om een crisismanagement. Daarna komen er nog een hoop juridische problemen. U heeft dringend advies nodig over uw eigen aansprakelijkheid. Voor productaansprakelijkheid bestaat er een specifieke wetgeving. De Belgische en Europese wetgeving ver-

Lezing: Productaansprakelijkheid in de voeding woensdag 21 mei 2003 plicht de voedingsproducent om zijn verantwoordelijkheid op te nemen als er iets fout loopt. De producent is aansprakelijk voor de fouten en de gebreken van de producten die hij op de markt brengt. De lezing informeert u over uw verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid.

PRAKTISCH Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem Datum: woensdag 21 mei 2003 om 20u00 Spreker: dr. Lic. Joyce Ter Heerdt Kosten voor inschrijving: gratis voor VIK-leden, niet-leden betalen 8 EUR Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

28 I.M.-

MAART 2003

STUDIEGROEPEN TECHNISCH-COMMERCIEEL De 9 sleutelvragen bij het eerste prospectiegesprek dinsdag 25 maart 2003

een boeiende uiteenzetting die ons meeneemt naar de kern van succesvol verkopen. Schrijf nu in voor deze super interessante meeting! Niet te missen voor zowel de junior sales engineer als de ervaren rot in het vak! De spreker: Walter Spruyt

Een verkoopgesprek bestaat uit een opeenvolging van fasen. Je boekt vooruitgang in het verkoopgesprek als je de klant van de ene fase naar de volgende brengt. Dat doe je door telkens een vorige fase af te sluiten vooraleer naar een volgende fase over te gaan. Deze overgangen zijn belangrijke scharniermomenten in het verkoopgesprek. De cruciale elementen van deze scharniermomenten zijn de sleutelvragen die elke verkoper in de b-to-b verkoop moet kennen. In deze voordracht gaan we dieper in op de sleutelvragen. Hun vorm en inhoud. Ook de achterliggende logica komt aan bod. Kortom,

Ing. Walter Spruyt is reeds een 15-tal jaren actief als trainer-consultant, gespecialiseerd in commerciële vaardigheden. Hij heeft zijn loopbaan echter volledig uitgebouwd in de commerciële dienst als prospecteur, verkoper en verkoopleider. Al meer dan tien jaar is Walter Spruyt verkoopconsultant en coach. Hij is de initiatiefnemer van www.salesguide.be , de informatieve website voor al wie commercieel actief is. Onlangs werd hij door het BSRP Inc. te Dallas geaccrediteerd voor Fear Fee Prospecting. Walter Spruyt is o.a. gekend van enkele artikels over verkoopstechnieken in Bizz magazine.

PRAKTISCH Plaats: Corinthia Antwerp Hotel, Desguinlei 94, Antwerpen Spreker: Ing. Walter Spruyt Datum: dinsdag 25 maart 2003 om 20u00 Kosten voor inschrijving: 10,00 EUR voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 12,00 EUR, partners aan 1/2 prijs Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

Lezing: De commerciële persoonlijkheid Vaardigheden en tips om zich succesrijk te onderscheiden Persoonlijkheid! Een aantal factoren heeft hierbij hun belang: sociale dynamiek, assertiviteit, zin voor initiatief, innerlijke standvastigheid, culturele bagage, emotionele intelligentie, spirituele intelligentie, weten wat je wilt en je niet bij de eerste tegenslag gewonnen geven, het nodige aanpassingsvermogen en een dosis creativiteit, meesterschap in eenvoud en veelzijdigheid, charisma en last but not least, vertrouwen uitstralen. Er ‘zijn’ en je ‘uiten’ op het juiste moment, de kracht te overtuigen en het emfatisch vermogen zijn ook troeven om commercieel succesvol te zijn. Er is een duidelijk verband tussen je privé-leven en het zakelijke leven. Er is een evenwicht in de vrijheid en de vreugde bij

het leven dat je jezelf gunt: "Wat je bent, is zo sterk, dat ik niet hoor wat je zegt". Het voetbal heeft zijn coach. Sportievelingen hebben hun coach. Studenten hebben een mentor. En wie hebt u? Jacques Vanhalst, al jaren vertrouwd met de manageriele en commerciële wereld, een sterk geapprecieerde coach, mentor en spreker, weet u te boeien bij zijn lezingen, waar hij zijn ervaring, als Personal Mentor, graag aan u overbrengt. Thema's die ook aan bod komen tijdens deze lezing zijn: Wat onderscheidt een kansarme commercieel van een succesrijke commercieel? Hebben zij voor de buitenwereld gelijklopende kenmerken? Wat is persoonlijkheid? Wat is ‘commercieel zijn’? Is er een profiel van een succesrijk persoon? Welke vaardigheden zijn de troeven van een commercieel actieve, van een commercieel manager? ‘Waar haalt een commercieel zijn knowhow, motivatie en energie’? Tips, karakteristieken en enkele ingrijpende uitspraken! I.M.- MAART 2003 29

advertentie sleurs

30 I.M.-

MAART 2003

STUDIEGROEPEN TECHNISCH-COMMERCIEEL Jacques Vanhalst: De werksfeer van Jacques Vanhalst situeert zich in de wereld van topmanagers en decision makers. Hij is een exclusieve coach, een individuele begeleider bij het streven naar oplossingen voor persoonlijke of complex gevoelige problematieken in elke beleidssfeer. Jacques Vanhalst heeft al meer dan 20 jaar ervaring in de commerciële en manageriele wereld. Vanhalst ManagementoR, tot uw dienst op 29 april. Wees erbij!

PRAKTISCH Plaats: Corinthia Antwerp Hotel, Desguinlei 94, Antwerpen Spreker: Jacques Vanhalst Datum: dinsdag 29 april 2003 20u00 Kosten voor inschrijving: 10 EUR voor VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 15 EUR, partners aan 1/2 prijs Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

AGENDA BIJEENKOMSTEN Studiegroep Bouwkunde 26 maart 2003; 30 april 2003; 28 mei 2003; 25 juni 2003: Kernvergadering, VIKhuis, Wommelgem, 20u00 Studiegroep Droge Stof Behandeling 23 april 2003: Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20u00 Studiegroep Kunststoffen 19 maart 2003: Lezing: "Metalliseren van kunststoffen", VIK-huis, Wommelgem, 14u00 Studiegroep Onderhoud 24 maart 2003; 26 mei 2003: Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20u00 27 maart 2003: Lezing: "Oliefiltratie", VIK-huis, Wommelgem, 20u00 29 april 2003: Lezing: "Onderhoud in de voedingsindustrie", KH Kempen Geel, 19u00 Studiegroep Pijpleidingen 20 maart 2003: Bedrijfsbezoek "Hete Leidingen", Pittsburgh Corning Europe N.V., Tessenderlo, 08u00 tot 20u00 Studiegroep Regeltechniek 1 april 2003; 6 mei 2003; 3 juni 2003: Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20u00

Studiegroep Technisch-Commercieel 25 maart 2003: Lezing: "De 9 sleutelvragen bij het eerste prospectiegesprek", Corinthia Antwerp Hotel, Antwerpen, 20u00 29 april 2003: Lezing: "De commerciële persoonlijkheid", Corinthia Antwerp Hotel, Antwerpen, 20u00 31 mei 2003: Slotactiviteit Studiegroep Veiligheid-Milieu 17 maart 2003; 28 april 2003; 19 mei 2003; 16 juni 2003: Kernvergadering, VIKhuis, Wommelgem, 20u00 Studiegroep Voeding 29 april 2003: Lezing: "Onderhoud in de voedingsindustrie", KH Kempen Geel, 19u00 21 mei 2003: Lezing: "Productaansprakelijkheid in de Voeding", VIK-huis, Wommelgem 5 juni 2003: Bedrijfsbezoek, Coca-Cola, Antwerpen

Inlichtingen en inschrijven: VIK-secretariaat, Katrien Van Vosselen, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel. 03 259 11 07, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected]

I.M.- MAART 2003 31

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN ANTWERPEN GALABAL STUDENTENCLUB BRABO KAREL DE GROTE HOGESCHOOL ANTWERPEN vrijdag 21 maart 2003

Dit jaar organiseert HSC Brabo op vrijdag 21 maart 2003 een uniek Galabal in Zaal Stuurboord, Hangar 26/27, Rijnkaai 96, Antwerpen. Door een combinatie van Kunst en Muziek gaan ze proberen uw zintuigen te prikkelen en er een onvergetelijke avond van te maken. Een avond waar je tot middernacht rustig kan genieten om daarna flink eens uit te bol te gaan. 

Tussen 13u00 en 18u00 kan je gratis gaan kijken naar een expositie van de studenten van Sint-Lucas, KdG en de Academie. De expositie blijft ook aanwezig tijdens de avondsessie.  Om 21u30 kan je dan meegenieten van een receptie en muzikaal ensemble.





Daarna als hoofdact komt Stef Kamil Carlens (Zita Zwoon, Deus) een unplugged sessie brengen van zijn werk en covers. Om dan af te sluiten met DJ Hans tot 6u00 ’s morgens.

Het VIK-jongerenteam van Antwerpen nodigt daarom alle VIK-leden uit om deze avond mee te maken aan BRABO-ledenprijs. Deze bedraagt 12 EUR in VVK en 14 EUR ADD. Voor meer info: www.brabobal.tk, [email protected], tel. 0497 67 20 07 (Diederik Van Alsenoy, Dux Festi Brabo). Inschrijving voor deze activiteit via het VIK–secretariaat. Inschrijving vooraf geeft recht op VVK–prijs, de betaling gebeurt ter plaatse.

BEZOEK ACHTER DE SCHERMEN VAN DE ZOO IN ANTWERPEN Zondag 30 maart 2003

PRAKTISCH

Een bezoek achter de schermen dat de hele ZOO-infrastructuur belicht. Een kijkje in de dienstgangen, de keukens, de filterzalen… kortom overal waar de gewone bezoeker nooit toegang heeft. Alle vragen over de dagelijkse werking van een dierentuin met

6.000 dieren krijgen een antwoord. Wat eten die dieren, waar halen de verzorgers al het voedsel vandaan, wat met zieke dieren, wat is een stamboek en hoe werkt dat? Omwille van de veiligheid kunnen kinderen niet deelnemen.

Plaats: Zoo, Koningin Astridplein 26, Antwerpen. Samenkomst/verzamelen te 13u00 (binnen, juist voorbij de ingang). Datum: zondag 30 maart 2003 om 13u00. Het bezoek duurt ongeveer 2u15 Kosten voor deelneming: u betaalt de gewone individuele toegangsprijs van 13,50 EUR per persoon (1260 jaar) en 09,00 EUR voor deelnemers 60-plus (gewoon aan de kassa te betalen). Hiervoor kan u voor en/of na uw Zoo-schermenrondleiding ook nog (gewoon) de hele dierentuin bezoeken Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Als u na inschrijven toch niet kan komen, wil dan tijdig afmelden, het aantal deelnemers is immers beperkt! Het bezoek is bestemd voor volwassenen (vanaf 16 jaar) en eventueel kinderen vanaf 12 jaar die hun ouders vergezellen. Het aantal deelnemers is beperkt tot max. 40 personen (2 groepen).

WIJNDEGUSTATIE-AVOND: VAN PARELWIJN TOT CHAMPAGNE donderdag 3 april 2003

De causeur-oenoloog voor deze avond is diezelfde wijnspecialist die ons (ruim) twee jaar geleden, in de Dieseghemhoeve de algemene wijnkennis (Franse wijn) op een aangename en kundige wijze in woord én daad heeft bijgebracht. Hij is kenner en rechtstreekse wijnaankoper bij een gekende warenhuisketen.

32 I.M.-

MAART 2003

Programma Overzicht en bespreking van het uitgebreide gamma parel- en schuimwijnen: Blanc de Blancs, Val de Loire (Saumur), Bordeaux, enz. Grondige uiteenzetting over de Champagne-wijn en de (strenge) wetgeving er rond.

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN ANTWERPEN 



PRAKTISCH



De champagnestreek (AOC, la Champagne): situering, departementen (crus), beplante oppervlakte, bodem, verplichte druivenvariëteiten (3), systemen van versnijden. De productie (la ‘méthode Champenoise’): oogsten, persen, klaren, cuvées, degorgement, enz… Soorten champagne van (extra) brut over sec naar doux. De etikettering en de reglementering daaromtrent.

Sabrage, schenken en deskundig proeven. Doorheen de avond wordt er regelmatig gedegusteerd, met telkens een bespreking van de geproefde schuimwijnen en champagnes. Alles wordt geïllustreerd door middel van projectie met transparanten. Tenslotte ontvangen de deelnemers een syllabus.

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem Datum: donderdag 3 april 2003 om 19u30 Kosten voor deelneming: VIK-leden en partner betalen 9 EUR per persoon, alles inbegrepen; niet-leden betalen 15 EUR Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Eerst telefonisch inschrijven dan de betaling doen op rek. nr. 414-3146851-13 van de VIK-Afdeling Antwerpen met vermelding: wijndegustatie, naam, aantal personen en VIK-lidnummer. Het aantal deelnemers is beperkt! Inschrijven en betalen ten laatste op 26 maart 2003.

KALENDER 2003

ANTWERPEN

21.03.2003:

Galabal, ingericht door de Studentenclub Brabo

30.03.2003:

Bezoek achter de schermen van de zoo, Antwerpen

03.04.2003:

Wijndegustatie-avond: "Van parelwijn tot Champagne", Wommelgem

14.11.2003:

Voorstelling in Poesjenellenkelder, Antwerpen

Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling Antwerpen, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Ingrid Van Damme, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel.: 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected].

BRUSSEL-HALLE-VILVOORDE BEZOEK RECYHOUSE VAN HET WETENSCHAPPELIJK EN TECHNISCH CENTRUM VOOR HET BOUWBEDRIJF (WTCB) TE LIMELETTE op woensdag 19 maart 2003

Elk jaar trekt Batibouw duizenden kijk- en kooplustigen op zoek naar nieuwe snufjes en producten om de baksteen in hun maag wat vlotter te kunnen verteren. Maar het is niet deze vakbeurs die promotor is van recyclagemateriaal. Toch wordt recyclage meer en meer toegepast in de bouw, en dit met grote voldoening. Het RecyHouse is een demonstratieproject waarin aangetoond wordt wat er allemaal mogelijk is met gerecycleerde materialen in de bouw. Het betreft hier recyclage van afval van zowel de bouwsector zelf

als van andere industriële sectoren. Het is evident dat niet alleen technische aspecten belangrijk zijn wanneer men wil gaan recycleren; het milieuhygiënische is zeker zo belangrijk. Een regelgeving dienaangaande, met name het VLAREA, werd dan ook uitgewerkt. Tijdens dit bezoek zal een korte stand van zaken opgemaakt worden. Naast de regelgeving zal er ook worden ingegaan op de normgeving en relevante bestekteksten. Zowel ongebonden als gebonden toepassingen zullen aan bod komen. Omwille van het I.M.- MAART 2003 33

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN BRUSSEL-HALLE-VILVOORDE

PRAKTISCH

belang zal dieper ingegaan worden op de recyclagemogelijkheden van steenachtige fracties. Onderzoeksacties gericht op meer hoogwaardige toepassingen, onder meer in beton en betonproducten, zullen toegelicht worden. Na een korte toelichting waarin de doelstellingen en besluiten van het RecyHouse project voorgesteld worden, is er een geleid bezoek aan de woning.

Programma 14u00: 14u05 – 14u30: 14u30 – 15u30: 15u30 – 16u30: 16u30 – 17u30:

Aankomst en verwelkoming Voorstelling van het WTCB Recyclage in de bouw: een stand van zaken Bezoek aan RecyHouse Afsluiting en drink

Plaats: WTCB-proefstation, Avenue P. Holoffe 21, 1342 Limelette. Routebeschrijving: er zijn 2 mogelijkheden om het WTCB te bereiken: 1) vanaf de Ring RO - Kruispunt Groenendaal de N 275 nemen, richting Terhulpen, Court Saint-Etienne, tot aan de wegaanduiding Limelette. Op dit kruispunt naar rechts de wegwijzers "WTCB" volgen; 2) vanaf de autoweg E 411 - Uitrit 6 - Richting Ottignies, Louvain-la Neuve tot aan de wegaanduiding Limelette. Naar rechts de richting Limelette nemen en de wegwijzers "WTCB" volgen. Datum: woensdag 19 maart 2003 om 14u00 Kosten: gratis voor alle VIK-leden en docenten, niet-leden betalen 8,00 EUR Inschrijving vereist: bij het VIK-secretariaat voor 15 maart 2003. Snel inschrijven want het aantal deelnemers is beperkt.

KALENDER 2003 19.03.2003:

BRUSSEL-HALLE-VILVOORDE

Bezoek aan het RecyHouse van het WTCB, Limelette

Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling BrusselHalle-Vilvoorde, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Ingrid Van Damme, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel.: 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected].

MECHELEN ZOO-DIERENPARK PLANCKENDAEL ‘ACHTER DE SCHERMEN’ TE MUIZEN-MECHELEN zondag 23 maart 2003

PRAKTISCH

Tijdens de rondleiding (door een gids/specialist) bekijk je het dierenpark Planckendael letterlijk en figuurlijk van de andere zijde. De dieren zelf krijgen nu wat minder aandacht. Je bezoekt de dierenkeuken, het vogelgebouw, de verzorgingsstal, het ijsberenwerphol, de waterzuiveringsinstallatie, … plaatsen die verboden terrein zijn voor gewone bezoekers.

34 I.M.-

Je verneemt meer over het transport van de dieren, hun dagelijkse verzorging, de kweekprogramma's, hoe het faunapark samenwerkt met buitenlandse collega's, enz. Je maakt kennis met de verschillende diensten en de mensen die in Planckendael werken. Het dierenpark met (wandel)domein (fauna & flora) is uitgestrekt.

Plaats: Dierenpark Planckendael, N26 Leuvensesteenweg 582, Muizen-Mechelen. Er is een ruime parking. Datum: zondag 23 maart 2003 om 10u30. Samenkomst aan de ingang om 10u15 Kosten voor deelneming: groepstarief 11 EUR (i.p.v. 13,5 EUR) per persoon voor VIK-leden en eventueel gezinsleden. Betaling op rek. nr. 405-0106331-50 van de VIK-Afdeling Mechelen met vermelding: Planckendael, naam, aantal personen en VIK-lidnr. De gids is inbegrepen. Niet-leden betalen 16 EUR per persoon. Vooraf inschrijven en betalen. Kinderen vanaf 12 jaar zijn toegelaten mits vergezeld én bewaakt. Na de ‘schermenrondleiding’ vrij verblijf mogelijk tot sluitingsuur Inschrijving vereist: VIK-secretariaat (inschrijven en betalen ten laatste op 17 maart 2003). Kinderwagens met baby zijn toegelaten.

MAART 2003

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN MECHELEN BEZOEK AAN ERGON woensdag 2 april 2003

ERGON is een gevestigde naam in de prefab-bouwkunde. Hij staat voor vakmanschap, kwaliteit en service. ERGON is bekend bij architecten, ingenieurs- en studiebureaus. ERGON werd in 1963 opgericht door de CBR-cementbedrijven als ‘Betonproducten’-afdeling. Na een vruchtbare, internationale ervaring bij de Finse groep Partek, is de firma teruggekeerd naar een Belgische verankering. Reeds 40 jaar is ze betrokken bij de meest prestigieuze burgerlijke bouwwerken in de Benelux, Duitsland, Frankrijk en GrootBrittannië. ERGON biedt u een totaal bouwsysteem van prefabelementen in gewapend en voorgespannen beton. Elk project wordt gevolgd vanaf de (voor)studie en de productie tot de (eind)montage op de werf.

PRAKTISCH

ERGON is uw partner voor administratieve, industriële en residentiële gebouwen, handelsruimten, kunstwerken en speciale projecten. De productie omvat:  balken en kolommen voor structuren; gevelelementen;

  

holle en geribde dak- en vloerplaten; brug- en viaductbalken/liggers; tunnelsegmenten en speciale (serie)producten.

Dat uitgebreide gamma laat toe gestandaardiseerd, maar toch specifiek te werken; aldus wordt elk project efficiënter, zonder zijn uniek karakter prijs te geven. Voordelen zijn:  aanzienlijke besparing op de bouwkosten; snelle uitvoering en winst in constructietijd;  hoge kwaliteit, weersonafhankelijkheid;  grote spanwijdten zijn mogelijk door voorspanning;  uitermate geschikt voor dynamisch belaste constructies. Programma  Deuren om 18u30, ontvangst om 18u45.  Bedrijfsvideo en rondleiding in de fabrieken (ca. 1,5 uur).  Vragen, tijdens een gezellige ‘afsluiting’.  De deelnemers wordt aangeraden zich te voorzien van veiligheidsschoeisel.

Plaats: ERGON N.V., Marnixdreef 5 (N13), Lier Datum: woensdag 2 april 2003 om 18u30 Kosten voor inschrijving: gratis voor VIK-leden (en eventuele partner) op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 7 EUR Inschrijving vereist: VIK-secretariaat, ten laatste op 27 maart. Als u nà inschrijven toch niet kan komen wil dan het secretariaat inlichten!

TONEELVOORSTELLING ‘HELP, IK KRIJG EEN KIND!’ zaterdag 26 april 2002

PRAKTISCH

De Afdeling Mechelen heeft voor deze voorstelling van de Dijlezonen twintig plaatsen gereserveerd. ‘Help, ik krijg een kind!’ is geschreven door Carl

Slotboom in een regie van Frieda Nuyens. Thema: een vergissing van de fiscus heeft verregaande gevolgen… het zal je kind maar wezen.

Plaats: Stadsschouwburg, Keizerstraat, Mechelen Datum: zaterdag 26 april 2003 om 20u00 Kosten voor deelneming: 7 EUR per persoon te betalen op rek.nr. 405- 0106331-50 van de VIKAfdeling Mechelen. Eerst telefonisch inschrijven, daarna betaling doen. Het te betalen bedrag dient voor 1 april 2003 op de rekening te staan, zoniet worden geen kaarten voorbehouden. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

I.M.- MAART 2003 35

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN MECHELEN BEZOEK DUPONT DE NEMOURS MECHELEN Engineering Polymers (Plastics)

Dupont de Nemours is één van de grootste chemische multinationals. De hoofdzetel staat in Wilmington – Delaware in de VS. De Europese hoofdzetel bevindt zich in Genève. Het bedrijf viert dit jaar zijn 200ste verjaardag. Terwijl er in het prille begin buskruit werd gemaakt is de focus verlegd van chemie en energie naar op wetenschappelijke basis gesteunde oplossingen die een verschil maken in het dagelijkse leven van elke mens. Dupont is uitvinder van producten zoals bv. Nylon, Lycra, Teflon, Kevlar, Nomex en Corian, om er maar enkele te noemen. De meeste productmerknamen zeggen de eindgebruiker misschien niets, maar zitten in eindproducten met grote naambekendheid. Sectoren als gezondheid en voeding, elektronica, landbouw, auto-industrie, kleding en huisvesting zijn de afnemers. Wereldwijd stelt Dupont ongeveer 93.000 mensen tewerk, waarvan de helft in de USA. Het bedrijf is vertegenwoordigd in 70 landen, telt 135 productie locaties en 75 research en development labo’s. In 2000 werd een omzet van 28 miljard $ gerealiseerd.

PRAKTISCH

De grootste Belgische vestiging bevindt zich in Mechelen, waar verven, plastics en teflon worden geproduceerd. Mechelen stelt een 1.000-tal men-

sen tewerk, waarvan er zo’n 300 werken in Engineering Polymers (plastics). De plastics die in Mechelen gemaakt worden vinden afzet in de automobielindustrie, elektronica en huishoudapparatuur.

Programma 19u00: Ontvangst met koffie of frisdrank in vergaderzaal Rembrandt 19u15: Dupont de Nemours in de wereld, Europa, Mechelen. Veiligheidsbeleid Engineering polymers (markt, producten, ….) 20u00: Rondleiding in de Plastics fabriek (continue productie-omgeving) 21u00: Vragen en antwoorden

Plaats: Dupont de Nemours, A.Spinoystraat 6, Mechelen, Gebouw Engineering Polymers (aanduiding EP) Datum: dinsdag 29 april 2003 om 19u00 Kosten: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 7,50 EUR Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

KALENDER 2003 23.03.2003:

Bezoek achter de schermen van de zoo Planckendael, Mechelen

02.04.2003:

Bezoek Ergon, Lier

26.04.2003:

Toneelvoorstelling van de Dijlezonen: "Help ik krijg een kind", Mechelen

29.04.2003:

Bezoek Dupont de Nemours, Mechelen

21.06.2003:

Stadswandeling in Mechelen in combinatie met boottocht op de Dijle

MECHELEN

Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling Mechelen, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Ingrid Van Damme, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel. 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected]

36 I.M.-

MAART 2003

advert vlaamse gemeenschap

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN LEUVEN-HAGELAND LEZING: "VEILIGHEIDSCOÖRDINATOR IN DE BOUW: INHOUD EN VERANTWOORDELIJKHEDEN" Een lezing voor ieder die bouwt of verbouwt, die werkt in de bouwsector of die gewoon wat meer wil weten over de nieuwe veiligheidscoördinator.

PRAKTISCH

Thema’s: wetgeving, diploma’s, niveau’s, bevoegdheden en opleiding, gevolgen voor de kostprijs. Uiteraard krijgt u een antwoord op alle vragen die u zich daarna nog stelt.

Spreker Ing. Guy Roymans is voor vele actieve VIKleden geen onbekende. Hij is erevoorzitter, bestuurslid van de Afdeling Kempen en heel zijn leven actief in de bouw. Bovendien is hij volop betrokken bij het gebeuren rond de veiligheidscoördinator in de bouw.

Plaats: Kastanjehof, Ganzendries 65, Pellenberg Datum: dinsdag 18 maart 2003 van 19u00 tot 22u00; er is een broodmaaltijd voorzien om 19u00 Spreker: Ing. Guy Roymans, erevoorzitter VIK Kosten voor deelneming: 7 EUR voor VIK-leden; niet-leden betalen 10 EUR. Na inschrijving dient het verschuldigde bedrag gestort te worden op rekeningnummer 431-0647591-86 van de VIK-afdeling LeuvenHageland met de vermelding "Lezing veiligheidscoördinator in de bouw" Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

LEZING: PATENTEN

donderdag 24 april 2003 Elke ingenieur komt vroeg of laat wel eens in contact met een patentaanvraag of dient wel eens een patent te lezen. Of wat met een zelfstandig ingenieur die een patent wil indienen?

PRAKTISCH

Nochtans zijn patenten een moeilijke materie: waarom moet je een patent indienen, waartegen biedt een patent je bescherming, waar dien je een patent in, wat moet er in een patentaanvraag staan, wat indien je in conflict komt met een bestaand patent, … U ziet het, patenten doen een massa vragen ontstaan. Kan je er een antwoord op geven? Ongetwijfeld kan je na deze lezing een antwoord

geven op deze vragen en ben je weeral een beter ingenieur dan voordien. Eddy Donné van het bureau Bockstael is een jurist die gespecialiseerd is in patenten. Hij heeft reeds enkele malen samengewerkt met de VIK en is bereid om samen met ons op ontdekkingstocht te gaan doorheen de boeiende, maar toch ook complexe, wereld der patenten. Programma 19u30 tot 20u15: Avondmaal 20u15 tot 22u00: Lezing

Plaats: Kastanjehof, Ganzendries 65, Pellenberg Datum: donderdag 24 april 2003 Spreker: Eddy Donné, bureau Bockstael Kosten voor deelneming: 8 EUR voor VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR. Na inschrijving dient het verschuldigde bedrag gestort te worden op rekeningnummer 4310647591-86 van de VIK-afdeling Leuven-Hageland met vermelding "Patenten". Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

MEANDERWANDELING zaterdag 14 juni 2003

De regio Leuven–Hageland heeft vele mooie plekjes, die beslist de moeite waard zijn om te leren kennen. Dit keer trekken we naar de gemeente Rotselaar, waar we de Meanderwandeling zullen doen. Deze wandeling vertrekt aan de plas van Rotselaar, lijdt ons langsheen de talloze meanders van de Demer

38 I.M.-

MAART 2003

en langs de toren Ter Heide om zo terug te komen aan ons vertrekpunt. De afstand bedraagt 8,5 km. Op sommige plaatsen kan het modderig zijn, daarom raden we ook aan om waterdicht schoeisel mee te brengen.

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN LEUVEN-HAGELAND

PRAKTISCH

Van al dat wandelen krijgt men honger en nadien worden onze wandelinspanningen dan ook beloond met een lekkere barbecue in een gezellige zaak, gelegen in de schaduw van de toren Ter Heide. In de Torenhoeve zullen we kunnen genieten van een lekker aperitief, gevolgd door een barbecue bestaande

uit mixed brochetten, varkensgebraad en côte à l’os. We sluiten af met een lekker dessert. Programma 14u00 – 16u00: 16u:

Meanderwandeling Barbecue

Plaats: Torenhoeve, Torenhoflaan 68, Rotselaar Datum: zaterdag 14 juni 2003 om 14u00 Kosten voor inschrijving: VIK-leden (en hun partner) betalen 33 EUR, niet-leden betalen 40 EUR Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Het aantal deelnemers is beperkt tot 30 personen.

KALENDER 2003

LEUVEN-HAGELAND

18.03.2003:

Lezing "Veiligheidscoördinator in de bouw: concrete inhoud en verantwoordelijkheden", Pellenberg

24.04.2003:

Lezing "Patenten", Pellenberg

30.04.2003:

Nacht van de ingenieur, Lido Leuven

14.06.2003:

Meanderwandeling met aansluitend barbecue, Gasperhoeve Rotselaar

13.09.2003:

Natuurwandeling op de Doode Bemde, Haasrode

18.09.2003:

Lezing "Hernieuwbare energie"

09.10.2003:

Whiskey-proefavond, Holsbeek

14-16.11.2003: Gastronomisch weekend, Sankt Vith Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling LeuvenHageland, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Ingrid Van Damme, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel.: 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected].

LIMBURG BEZOEK AAN "DE WISSEN" zondag 11 mei 2003

Het bezoek aan "De Wissen" en aan de stad Stokkem staat in het teken van "Leven van en met de Maas". We starten om 10u00 in taverne De Wissen met koffie en Stokkemer Betje. Omstreeks 10u30 nemen wij een kijkje in het bezoekerscentrum. "Museum" is eigenlijk een te muf woord voor het twee verdiepingen tellende gebouw waarin je met alle moderne audiovisuele middelen de Maas en de vlechtkunst kunt ontdekken. Je komt er alles te weten over wat de natuur te bieden heeft om en rond de Maas. Een gids zal ons inwijden in de gehei-

men van deze stroom. Ontgrinding, wateroverlast en waterbeheersing komen er aan bod. Je kan er niet alleen veel zien maar je kan er vooral veel doen. Zo kun je op een schaalmodel van de Maas, de snelheid en het debiet beïnvloeden en zien wat het effect daarvan is. Er is ook een hindernissentunnel waar jong en oud zich maar al te graag doorheen wurmt. Zo voel je aan den lijve wat een vis zoal beleeft in de Maas. I.M.- MAART 2003 39

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN

PRAKTISCH

LIMBURG Op de benedenverdieping stap je terug in de geschiedenis naar de vorige eeuw, toen heel Stokkem van de "wissen" leefde. Je volgt het ontstaan van een gevlochten mand, van het stekken over kappen, sorteren, stropen en koken van de wissen tot het vlechten. Tijdens ons bezoek zal een ervaren vlechter ons met woord en daad inwijden in de vlechtkunst. Men kan er verder genieten van de "gevlochten kunstwerken".

genieten van een broodmaaltijd of dagmenu.

Omstreeks 12u30 kan men, naar eigen smaak, in taverne De Wissen

Het bezoek aan "De Wissen" en de wandeling zijn een aanrader!

In de namiddag volgt dan een natuurwandeling langs de Maas en uiterwaarden. De natuurgids zal veel aandacht besteden aan de planten (dalstroomplanten) waarvan de zaden ons via de Maas bereiken. Hij zal zeker niet nalaten om te vertellen hoe ZuidAfrikaanse planten in Stokkem langs de Maas terecht komen. Zomerbedding, winterbedding en andere veel gebruikte benamingen zullen voor ons geen geheim meer zijn. In de weiden grazen zomer en winter Gallowayrunderen en Koninkpaarden.

Plaats: Bezoekerscentrum De Wissen, Maaspark, Stokken Datum: zondag 11 mei 2003 om 10u00 Kosten voor inschrijving: 6 EUR per persoon, ter plaatse te betalen. In deze prijs is het middagmaal niet inbegrepen Inschrijving vereist: VIK-secretariaat voor 1 mei 2003

BEZOEK BROUWERIJ ALKEN-MAES dinsdag 27 mei 2003

In 1881 start Arthur Boes met een onafhankelijke brouwerij, Brouwerij Sint Aldegondis, in zijn boerderij. Edward Boes, zoon van de stichter, gaat in 1923 samenwerken met Jozef Indekeu. Dit om op industriële schaal te kunnen brouwen. Zo ontstaan de N.V. Brouwerij van Alken. In 1928 werd in België, onder de naam Cristal Alken, de pils geboren: het eerste Belgische bier dat op de Tsjechische pils geïnspireerd is. In 1978 wordt de Brouwerij van Alken opgenomen in de Franse groep BSN, een voedingmultinational die ook de eigen pils Kronenbourg internationaal commercialiseert. In 1982 fusioneert de Brouwerij van Alken met de traditierijke Brouwerij Zulte "Anglo Belge" opgericht in 1890 door de familie Versele. De N.V. Brouwerijen Alken-Maes zijn ontstaan uit een joint-venture opgericht in 1988, tussen de groep Danone (50%) enerzijds en anderzijds de BUB (50%) met de familie Maes en de holding Ackermans-Van Haaren als aandeelhouders. Sinds 1994 was de groep Alken-Maes voor 85% in handen van de Franse Groep Danone (vroeger BSN) en 15 % van de groep Sofina. Vanaf 2001 is de grootste aandeelhouder de Schotse brouwerijengroep Scottish & Newcastle wat op zich de derde grootste brouwerijgroep van Europa en de zesde grootste van de wereld. De meest bekende producten van de groep AlkenMaes zijn de pilsen Maes en Cristal Alken, de fruit-

40 I.M.-

MAART 2003

bieren van Mort Subite, Grimbergen, Brugs, Ciney, Tourtel en recentelijk overgenomen de merknamen Hapkin en Louwaege. Alken is binnen de groep Alken-Maes, via de nodige investeringen in de laatste jaren, uitgegroeid tot het belangrijkste productieplatform van de groep (1,5 miljoen hectoliter) en het enige afvulcentrum van de ganse groep. Dit is mogelijk gemaakt door de nodige investeringen de afgelopen jaren, in de brouwzaal en de afvullijnen en het distributieplatform. Ook in de toekomst zullen de nodige projecten worden uitgewerkt om Alken-Maes een positie te geven op de biermarkt. Ook valt het te moeite waard om te vermelden dat dit jaar een jubileumjaar is voor de pils in België en dan specifiek het jubileumjaar voor het 75-jarige bestaan van Cristal Alken. Programma 18u00: Ontvangst met welkomstdrankje. 18u20: Korte historiek + toekomst van de brouwerij, door plantmanager Sonja Vanhamel. 18u40: Bedrijfsfilm met overzicht van de producten. 19u00: Bezoek aan de 3 afdelingen (zijnde brouwzaal met korte toelichting van de vernieuwingen en capaciteiten + gistafdeling, conditionering en distributie met de lopende en geplande projecten) met een overzicht van het productieproces, met deskundige uitleg van enkele betrokken medewerkers. 21u00: Degustatie Maes of Cristal, Grimbergen en versnapering.

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN

PRAKTISCH

LIMBURG Plaats: Brouwerij Alken-Maes, Stationstraat 2, 3570 Alken Datum: dinsdag 27 mei 2003 om 18u00 Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Het aantal deelnemers is beperkt tot 50 personen.

KALENDER 2003

LIMBURG

18.03.2003:

Algemene Ledenvergadering, Lummen

29.03.2003:

Nacht van de ingenieur, Fitlink Diepenbeek

03.04.2003:

Bezoek Marmorith, Houthalen

11.05.2003:

Bezoek De Wissen, Stokkem

27.05.2003:

Bezoek Cristal Alken

28.05-01.06.2003:

5-daagse trip naar Polen

05.06.2003:

Bezoek SML (toeleverancier Ford Genk)

29.06.2003:

Fiets- en wandeldag, Diepenbeek

24.08.2003:

Virga Jessefeesten, Hasselt

09.09.2003:

Bezoek Penders – Vanherle, Heusden-Zolder

14.10.2003:

Bezoek SCIA, Herk de Stad

30.10.2003: Bezoek PIMC, Diepenbeek Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling Limburg, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Ingrid Van Damme, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel.: 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected]. Ing. Chris Ribus, secretaris van de VIK-Afdeling Limburg, is tevens het aanspreekpunt voor de Regio Limburg. U kan ook steeds bij hem terecht met uw vragen. Zijn adres: Deurnestraat 102, 3583 Beringen, tel. en fax: 013 67 85 11, e-mail: [email protected]

KEMPEN TONEELVOORSTELLING: "IN DE NAAM VAN DE FAAM, EN DE ZOON EN HET GEILIGE GELD" zaterdag 29 maart 2003

De VIK-Afdeling Kempen reserveert een aantal kaarten voor de voorstelling "In de naam van de faam, en de zoon en het geilige geld" gebracht door Theater Zeemanshuis.

PRAKTISCH

Waarover gaat het? Wim Raeymaekers doet zijn plechtige communie en om dat alle mogelijke "luister" bij te zetten nodigen pa John en mama Frieda niet alleen hun familie uit, maar ook hun vrienden en zakenrelaties. Rik en Jeanine zijn er, nichtje Debby, tante Anna, nonkel Juul en … u bent er. Er is eten

en drinken, veel en grote cadeau’s, er is muziek, er wordt gedanst en gezongen, de nodige moppen worden getapt, maar er hangt ook een wat vreemde spanning op het feest, want wie is die "voze pipo" die Valeer heet? Veel meer kunnen we over dit stuk niet vertellen. Interessant om weten is natuurlijk wel dat het een theaterstuk is van Alex Van Haecke en dan wordt er gegarandeerd gelachen, maar is de ontroering ook niet ver uit de buurt.

Plaats: Theater Zeemanshuis, Falconrui 21, Antwerpen Datum: zaterdag 29 maart 2003 om 20u00 Kosten voor deelneming: prijs 15 EUR per persoon, te betalen op rek.nr. 403-9504811-48 op naam van Guy Roymans te Turnhout, met vermelding "toneel 29 maart". De kaarten worden toegezonden na ontvangst van de betaling. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

I.M.- MAART 2003 41

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN KEMPEN LEZING: "WAT BETEKENT DE VRIJMAKING VAN DE ENERGIEMARKT VOOR U? woensdag 30 april 2003

U hebt het wellicht al gehoord: op 1 juli 2003 gaat de energiemarkt in Vlaanderen open voor particulieren. Vanaf dan kunt u vrij kiezen bij wie u uw elektriciteit of aardgas koopt. Brussel en Wallonië volgen later.

Op al deze vragen en uw eigen vragen kan u een antwoord krijgen op deze informatieavond. Want zowel de grootste leveranciers Electrabel en Luminus, als de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en gasmarkt (VREG) zullen u hier wegwijs maken in deze nieuwe materie.

PRAKTISCH

De Europese Unie heeft bepaald dat er binnen haar grondgebied vrij verkeer van goederen en diensten moet zijn. Dus ook van energie. Dat betekent dat iedereen vanaf 1 juli 2003 zijn energie kan aankopen bij de leverancier van zijn keuze. Die leverancier zal uitsluitend energie verkopen. Het transport van de energie en het beheer van de energienetten worden geregeld door andere bedrijven. Maar:  Wie is wie op de nieuwe, vrije energiemarkt?  Welk voordeel heb ik bij de vrijmaking van de markt?  Zal ik dankzij de vrijmaking een lagere prijs betalen voor mijn energie?  Verandert er iets aan de facturatie?  Welke wijzigt er bij mijn intercommunale?  Als ik een probleem heb, tot wie moet ik mij dan richten?  Ik hoef toch geen nieuwe energieleverancier te kiezen?

Plaats: Katholieke Hogeschool Kempen, Kleinhoefstraat 4, Geel Datum: woensdag 30 april 2003 om 19u30 Kosten: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 7,50 EUR Inschrijving vereist: VIK-secretariaat tot 1 april

KALENDER 2003 29.03.2003:

KEMPEN

Toneel "In de naam van de faam, en de zoon en het geilige geld", Zeemanshuis Antwerpen

30.04.2003: Info-avond: "Wat betekent de vrijmaking van de energiemarkt voor u?", Geel 28.05.2003: Lezing: Windenergie, Windmolen Bobbejaanland, Lichtaart 09.06.2003: Familiewandeling 24.08.2003: Boottocht per binnenschip (met barbecue) 22.10.2003: Jaarlijkse ledenvergadering + bezoek studiebureau Van Hout, Geel Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling Kempen, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Ingrid Van Damme, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem , tel.: 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected].

42 I.M.-

MAART 2003

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN OOST-VLAANDEREN GELEID BEZOEK AAN DE SPE-CENTRALE GENT - RINGVAART zaterdag 12 april 2003

Dank zij de bereidwilligheid van ir. E. Antoons, directeur van SPE-Gent, kan de VIK-Afdeling OostVlaanderen een geleid bezoek organiseren aan deze ultramoderne elektriciteitscentrale. De groep zal

echter beperkt blijven tot 30 deelnemers en begeleid worden door Ing. Jos Kestens. Indien meer belangstellenden zich zouden inschrijven kan een tweede groep gevormd worden, voor een tweede bezoek, op dezelfde dag om 15 uur. Inschrijvingen dienen te gebeuren op het secretariaat van VIK-Afdeling Oost-Vlaanderen, p/a Ing. Ludo Verhegghe, Langenakkerlaan 36,9080 Lochristi, tel. en fax 09 355 19 40, e-mail: [email protected] vóór 5 april 2003. De inschrijvers ontvangen nog een bevestiging van hun deelname en een gedetailleerde wegbeschrijving, daar de Centrale Ringvaart enigszins moeilijk te bereiken is, omwille van de actuele bouw van de nieuwe papierfabriek van Langerbrugge. Deze wegbeschrijving zal eveneens beschikbaar zijn op de VIKwebsite OVl onder URL: users.skynet.be/vik-ovl.

ACHTER DE SCHERMEN VAN HET PUBLIEKSTHEATER "GROOT HUIS" Voorstelling "Dood van een handelsreiziger", zaterdag 26 april 2003 Op zaterdag 26 april gaan we op bezoek naar het "Groot Huis". Geen gewoon bezoek ditmaal, maar een bezoek met alles erop en eraan, zodat we ook eens te weten komen hoe het allemaal werkt. De première van ‘dood van een handelsreiziger’ heeft in 1949 heel wat opschudding teweeggebracht. De Amerikaanse droom en de Verenigde Staten als kapitalistische heilstaat werden door Arthur Miller vakkundig onderuit gehaald en dat viel bij vele trotse Amerikanen niet in goede aarde. Willy Loman, de zestigjarige handelsreiziger en het hoofdpersonage in het verhaal, wordt door Miller getypeerd als een onzeker man die aan de rand van de afgrond staat maar dat niet wil inzien. Het zelfbedrog van Loman als oerbeeld voor een zieke maatschappij. ‘Dood van een handelsreiziger’ is een metafoor voor die zieke gemeenschap en is actueler dan ooit, want sinds de première in 1949 is er verduiveld weinig veranderd. Koste wat kost blijft men winst en macht najagen, in de illusie het ware geluk te zullen vinden.

PRAKTISCH

Athur Miller: "Mensen verkopen zichzelf tegenwoordig open en bloot. Omdat het van ze wordt verwacht.

Willy Loman is geen alleenstaand geval, wij leven in een tijd waarin grote ondernemingen tienduizend mensen in één dag de laan uitsturen, mensen die daar soms dertig jaar hebben gewerkt en nu plots overbodig zijn geworden" (Humo n° 3198/51). Stuk met Bert André, Janine Bischops, Brecht Callewaert, Han Coucke, Sophie Derijcke, Steven De Schepper, Sebastien Dewaele, Hilde Heijnen, Erik Van Herreweghe en Eddy Vereycken. Programma 15u30: Bijeenkomst en verwelkoming met koffie in de Foyer van het Groot Huis (St.Baafsplein) 16u00: De geschiedenis van het Groot Huis en het Publiekstheater tijdens een twee uur durende rondleiding voor, achter, boven en onder de schermen. 18u00: Inleiding op de voorstelling. 18u30: Avondmaal (aperitief, warme hoofdschotel + 1 drankje, koffie) in de Foyer of VIP in het Groot Huis 20u30: Bijwonen van de voorstelling "Dood van een handelsreiziger".

Plaats: Groot Huis, Sint-Baafsplein, Gent Datum: zaterdag 26 april 2003 om 15u30 Kosten voor deelneming: de kostprijs van deze activiteit bedraagt 41,00 EUR voor het gehele programma. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat Afdeling Oost-Vlaanderen. Het aantal personen is beperkt tot 30. Wees dus snel genoeg met inschrijven.

I.M.- MAART 2003 43

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN OOST-VLAANDEREN KALENDER 2003

OOST-VLAANDEREN

17.03.2003:

Lezing Telecom sector, Gent

20.03.2003:

Nacht van de ingenieur, Casino Gent

27.03.2003:

Loopbaaninfo, Hogeschool Gent

12.04.2003:

Bezoek aan de SPE-centrale, Gent-Ringvaart

26.04.2003:

Bezoek achter de schermen van het Publiekstheater Groot Huis + avondmaal + voorstelling "Dood van een handelsreiziger" Gent

28.04.2003:

Voordracht digitale handtekening, Gent

19.05.2003:

Voordracht Brandweernormen, Gent

16.06.2003: Statutaire Ledenvergadering Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling OostVlaanderen, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Afdeling Oost-Vlaanderen, p/a Ing. Ludo Verhegghe,

WAASLAND BEZOEK FRISOMAT

donderdag 20 maart 2003

PRAKTISCH

Frisomat is een Vlaamse K.M.O. die na 25 jaar in Europa een gevestigde waarde is in de prefabhallenbouw. De welbekende groene loods is door de jaren heen geëvolueerd tot kunstwerken zoals het Belgisch paviljoen op de wereldtentoonstelling van Lissabon in 1998 en de buitenstructuur van de Pagaddertoren op de Scheldekaaien aan het Steen. Het standaard productengamma werd uitgebreid tot een volwaardige industriebouw met alle gewenste toebehoren en regionormeringen.

Dankzij de toepassing van koudgevormde profielen reduceert FRISOMAT het eigen gewicht van de constructie zeer beduidend. Dit biedt echter de mogelijkheid complete industriële gebouwen over zeer grote afstanden, zelfs met zeecontainers, te vervoeren. Om een scherpe kostprijs en een uiterst snelle levering mogelijk te maken heeft FRISOMAT enorm geïnvesteerd in moderne productieapparatuur. Op dit ogenblik wordt enkel het staal niet binnen de fabriek gemaakt. Voor het overige wordt alles in de 20.000 m2 grote fabriek van Wijnegem gemaakt.

Plaats: Frisomat N.V., Stokerijstraat 79, Wijnegem Datum: donderdag 20 maart 2003 om 19u00 Kosten voor deelneming: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 7,50 EUR Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

KALENDER 2003 13.03.2003:

Lezing Atex versus EN-IEC 61508, Explosiegevaar versus SIL? Hoboken

20.03.2003:

Bezoek Frisomat, Wijnegem

WAASLAND

05.06.2003: Algemene Ledenvergadering Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling Waasland, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Ingrid Van Damme, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel.: 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected]. De aankondigingen van activiteiten die de VIK-Afdeling Waasland haar leden aanbiedt, kan men ook steeds raadplegen via de VIK-website of rechtstreeks via het adres: http://www.vikwsl.yucom.be. Tevens kan men op bovenstaande website van de VIK-Afdeling Waasland een historiek van verslagen opvragen van de reeds eerder georganiseerde activiteiten.

44 I.M.-

MAART 2003

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN NOORD-WEST-VLAANDEREN BEZOEK BARCO SURFACE MOUNTING donderdag 20 maart 2003

PRAKTISCH

Sinds 1996 opereert Barco Surface Mounting (BSM) vanuit de nieuwe EPA-ruimte in Poperinge. De service gaat van CAD-ondersteuning over SMDbestukking tot het volledig getest en geassembleerd eindproduct dat gebruikt wordt in medische-, luchtvaart,- communicatie- en automobielsector. De producten worden afgewerkt met die- en wire bonding, globtopping (chip on board) in een stofarme ruimte. Solderen doet men met single en double reflow en golfsolderen. Ook High-Tech miniaturisatie is mogelijk met het gebruik van fine-pitch componenten die kleiner, sneller en lichter zijn en een hogere bedrijfszekerheid en frequentiebereik bieden. Substraten als FR4, BT,

ceramics (thick film hybrid), Flex, Flex Rigid verhogen de kwaliteit. Er is een service na levering om SMDcomponenten en BGA's te vervangen, herstellen en reballing. Barco beschikt over het ISO 9001: 2000 kwaliteitscertificaat. De kwaliteit in elke productiefase wordt bewaakt via een assortement tests zoals Flying Probe, In Circuit, Automatische en semi-automatische optische inspectie, Visuele en X-ray controle, Computer Aided + functionele tests, Boundary Scan, Vochtigheid-, Burn-in en duurzaamheidstests bij extreme temperaturen.

Plaats: Barco Surface Mounting, Frankrijklaan 18, Poperinge Datum: donderdag 20 maart 2003 van 19u30 tot 22u30 Kosten voor deelneming: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 7,50 EUR Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

LEZING: SPREKEN IN HET OPENBAAR dinsdag 25 maart 2003

PRAKTISCH

De Vlaamse Ingenieurskamer, Afdeling Noord-West-Vlaanderen, organiseert een lezing over "Spreken in het openbaar". Het is een thema dat elke ingenieur vandaag moet beheersen. We leven in een maatschappij waar de kennis explosief toeneemt en waar kennis kunnen overdragen een absolute vereiste is. Dit vraagt om

effectieve communicatie. Bernard Lernout start om 19u00 met zijn lezing waarbij hij u in één uur zeer boeiend en indringend bij zal brengen hoe u gebruik kunt maken van al uw zintuigen zodat uw boodschap overkomt maar vooral blijft hangen bij uw publiek. Nadien is er tijd om nog even na te kaarten bij een drankje dat u wordt aangeboden door de VIK.

Plaats: Auditorium KHBO-Oostende, Zeedijk 101 - 8400 Oostende Datum: dinsdag 25 maart 2003 van 19u00 tot 21u00. Spreker: ir. Bernard Lernout Kosten voor deelneming: gratis voor studenten en alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 8,00 EUR Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

I.M.- MAART 2003 45

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN NOORD-WEST-VLAANDEREN BEZOEK AAN SADEF N.V. dinsdag 22 april 2003

PRAKTISCH

SADEF N.V. is een toonaangevend Europees producent van koudgewalste stalen profielen en vormbuizen, onder meer voor bouw en automotive. SADEF is gespecialiseerd in het ontwikkelen van stalen profielen met open en gesloten vorm. De profielen worden geproduceerd op basis van de tekeningen en in overleg met de klanten. De productie kan gebeuren in verschillende staalsoorten zoals roestvrij staal, voorgelakt staal, enz. De productiefaciliteiten zetten de koudgewalste profielen om in montageklare componenten. De oppervlaktebehandeling is mogelijk in verschil-

lende kleuren, door poederlakken of KTL. Na de profilering en het lassen kunnen nog verschillende bewerkingen uitgevoerd worden op profielen en buizen, om ze tot montageklare componenten te maken. De nabewerkingafdeling van SADEF kent zijn gelijke niet en kan perforeren, zagen, ontbramen, polijsten, buigen, lasersnijden en -lassen, nieten, TIGen ER-lassen, etc. Programma Aanvang om 18u30 stipt met bedrijfsvoorstelling. Daarna is er een rondgang in de fabriek. Omstreeks 21u00: vraagstelling.

Plaats: SADEF N.V., Bruggesteenweg 60, Hooglede-Gits Datum: dinsdag 22 april 2003 van 18u30 tot 21u30 Kosten voor deelneming: gratis voor studenten en alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 8 EUR Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met vermelding van bedrijf van tewerkstelling of hogeschool. Het aantal deelnemers is beperkt tot 25 deelnemers. Routebeschrijving: via Gent, Brussel of Antwerpen: autoweg E40 tot afrit 8. Daar de E403 richting Roeselare tot afrit 9 (Lichtervelde). Via Lille/Kortrijk: de autoweg E17 verlaten en de E403 nemen richting Roeselare/Brugge tot afrit 9 (Lichtervelde). U slaat rechtsaf en blijft deze weg volgen tot aan de rotonde. Daar slaat u linksaf en u blijft de weg volgen tot aan de volgende rotonde, ca. 3 km verder. U rijdt rechtdoor en u ziet SADEF 200 m verder aan uw rechterzijde. U slaat linksaf en volgt deze weg tot aan de rotonde. U slaat linksaf en blijft deze weg volgen tot aan de volgende rotonde. U rijdt rechtdoor en ziet SADEF 200 m verder aan uw rechterzijde.

BEZOEK AAN SUPERIA woensdag 7 mei 2003

Superia Radiatoren N.V. behoort tot de MASCOgroep. Deze Amerikaanse holding omvat een groot aantal bedrijven actief in de bouw en voornamelijk in de sanitaire en verwarmingssector.

PRAKTISCH

Superia Radiatoren N.V. is een Zedelgems bedrijf met een 100-tal werknemers en een jaaromzet van 20 miljoen Euro. Er worden 500.000 radiatoren per jaar geproduceerd.

46 I.M.-

Het volledig productieproces zal tijdens het bezoek te zien zijn, d.w.z. vanaf het persen uit de coils – de diverse stappen in het lassen – tot het aflakken en inpakken. Ook het logistieke gebeuren zal getoond worden. Het productieproces is volledig geautomatiseerd met hoog technologische en zeer recente productielijnen. Programma 13u00: Ontvangst 13u15: Korte voorstelling van het bedrijf en haar producten 14u00: Bedrijfsbezoek 15u30: Nabespreking met een drankje

Plaats: Superia Radiatoren N.V., Remi Claeysstraat 8, Zedelgem Datum: woensdag 7 mei 2003 om 13u30 Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Het aantal deelnemers is beperkt tot 15 personen.

MAART 2003

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN NOORD-WEST-VLAANDEREN KALENDER 2003

NOORD-WEST-VLAANDEREN

20.03.2003:

Bezoek Barco Surface Mounting, Poperinge

25.03.2003:

Lezing: "Spreken in het openbaar", Oostende

22.04.2003:

Bezoek aan Sadef, Hooglede-Gits

07.05.2003:

Bedrijfsbezoek Superia, Zedelgem

25.05.2003:

Familiale wandeltocht, Sijsele

29.11.2003

VIK-happening 2003

Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling NoordWest-Vlaanderen, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Ingrid Van Damme, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel.: 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected].

ZUID-WEST-VLAANDEREN DROPPING

zaterdag 22 maart 2003

PRAKTISCH

Eén… twee… drie… vier… vijf… zes… zeven… alweer een kilometer van mijn VIKvoeten afgesleten… De dropping nadert met rasse schreden.… Op 22 maart is het zover. In kleine groepjes en met de weg in de hand, verken je dan het hele Vlaamse land op zoek naar het eindpunt. Gedurende je tocht zijn er enkele stopplaatsen waar je even kan uitblazen bij een hapje en een tapje. Ambiance en plezier

zijn zeker en vast onderweg te vinden. Breng alvast goede stapschoenen mee en warme kledij.

Tot dan en pleine forme.

Plaats: Hogeschool West-Vlaanderen (PIH), Kortrijk Datum: zaterdag 22 maart 2003 ten laatste om 19u30 Kosten voor deelneming: 2,50 EUR voor VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 4,00 EUR Inschrijving vereist: enkel bij Martha Tuts: [email protected] en dit ten laatste tegen 13 maart 2003

LEZING "CREATIEF IN JE BELASTINGSAANGIFTE" donderdag 3 april 2003

PRAKTISCH

U gaat voor het eerst of weer eens uw belastingsbrief invullen. De tafel ligt vol formulieren. U vindt dat uw echtgenote minstens twee personen ten laste zijn. Maar beschouwt de fiscus uw echtgenote ook zo? Was die firmawagen nu aftrekbaar of niet? U bent een echte Belg en u vindt dat elke EUR die u aan de staat betaalt er een teveel is?

Kom dan op 3 april 2003 naar de raadzaal in de Provinciale Hogeschool Kortrijk. De jonge ingenieurs van de VIK-Afdeling Zuid-West-Vlaanderen nodigen u uit om te leren zo efficiënt mogelijk uw belastingsbrief in te vullen. Onze specialisten onthullen u de kneepjes van het vak!

Plaats: Raadzaal van de Provinciale Hogeschool, Graaf Karel de Goedelaan, Kortrijk Datum: donderdag 3 april 2003 om 19u45 Kosten voor deelneming: gratis voor alle VIK-leden (op vertoon lidkaart) en studenten industrieel ingenieur, niet-leden betalen 2,50 EUR Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

I.M.- MAART 2003 47

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN ZUID-WEST-VLAANDEREN BEZOEK GRAANSTOKERIJ ST.POL zaterdag 10 mei 2003

Na menige bezoeken aan brouwerijen werd deze keer geopteerd voor een jeneverstokerij. Ooit al eens afgevraagd hoe men van een mini graankorreltje tot zo’n sterke drank komt? De tijd is rijp om dit te ontdekken…

PRAKTISCH

In St.-Pol staat ons een anderhalf uur durend bezoek te wachten. Vooreerst

wordt de historiek uit de doeken gedaan om vervolgens het bedrijf te verkennen en een stap te zetten in de geesten verrijkende wereld van graanjenever. Natuurlijk zou het geen bezoek zijn, moest er geen proeven aan te pas komen… Mogelijkheid tot kopen is er natuurlijk ook. Cheers!

Plaats: Graanstokerij St.-Pol, Gentsesteenweg 212, Kortrijk Datum: zaterdag 10 mei om 16u00 Kosten voor inschrijving: 2 EUR voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 3 EUR Inschrijving vereist: enkel bij Martha Tuts: [email protected] en dit ten laatste tegen woensdag 7 mei 2003

KARAOKE EN STREEKBIERENAVOND vrijdag 16 mei 2003

PRAKTISCH

Je weet het of je weet het misschien niet, maar Vlaanderen is op zoek naar nieuw zangtalent. Misschien heb je je kans ontlopen of had je nog net die nodige moed en talent niet om te staan zingen voor een jury. Wees niet getreurd, op 16 mei 2003 kan je je stembanden ten volle komen trainen en de hoogte injagen op onze karaoke avond. En ontbreekt de moed je nog steeds om de micro in de hand te nemen en je te laten gaan op de muziek? Geen nood

… na het proeven van ieder aanwezig streekbiertje zal je hoogstwaarschijnlijk niet meer van het podium weg te slaan zijn. Al wie zin heeft in een avondje puur amusement van de bovenste plank, zingen tot je keel niet meer meekan, genieten van andermans prachtige zangkunsten is dus welkom vanaf 21u00 in het bekende karaokecafé de Bristol te Ingelmunster.

Plaats: Café Bristol, Bruggestraat 122, Ingelmunster Datum: vrijdag 16 mei 2003 vanaf 21u00 Inschrijving vereist: ten laatste tegen 9 mei op [email protected]

KALENDER 2003

ZUID-WEST-VLAANDEREN

22.03.2003:

Dropping, Kortrijk

03.04.2003:

Lezing: "Creatief in je belastingsaangifte", Kortrijk

10.05.2003:

Bezoek Graanstokerij St. Pol, Kortrijk

16.05.2003:

Karaoke en streekbierenavond, Ingelmunster

28.06.2003:

Barbecue

Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling – ZuidWest–Vlaanderen, te gebeuren op volgend adres: VIK–secretariaat, Ingrid Van Damme, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel. 03 259 11 16, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected]

48 I.M.-

MAART 2003

Regionale bestuursvergaderingen 2003

Afdeling Antwerpen 12.03.2003 09.04.2003 14.05.2003 11.06.2003 Afdeling Kempen 19.03.2003 21.05.2003 18.06.2003 Afdeling Leuven-Hageland: 12.03.2003 09.04.2003 14.05.2003 11.06.2003 10.09.2003 08.10.2003 12.11.2003 10.12.2003

Afdeling Limburg: 15.04.2003 20.05.2003 17.06.2003 16.09.2003 21.10.2003 18.11.2003 16.12.2003

Afdeling Oost-Vlaanderen: 17.03.2003 28.04.2003 19.05.2003 16.06.2003 Afdeling Waasland: 03.04.2003 08.05.2003

Afdeling Mechelen: 13.03.2003 10.04.2003 08.05.2003 12.06.2003 Afdeling Noord-West-Vlaanderen: 11.03.2003 01.04.2003 06.05.2003 03.06.2003

Voor meer informatie omtrent uur en plaats van deze vergaderingen kan u terecht bij Ingrid Van Damme op het VIK-secretariaat op het telefoonnummer 03 259 11 16.

I.M.- MAART 2003 49