Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de KMO De Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de KMO is een federale adviesraad die alle erkende interprofessionele en beroepsorganisaties samenbrengt. Als overlegforum groepeert de Hoge Raad meer dan 150 organisaties die de belangen van de zelfstandigen en de KMO verdedigen. In deze brochure wordt de werking van de Hoge Raad kort toegelicht.
Wat doet de Hoge Raad? De Hoge Raad en zijn organen Hoe werkt de Hoge Raad? Waarom lid worden? Hoe lid worden?
Wat doet de Hoge Raad? De Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de KMO is een federale adviesraad. Zijn wettelijke opdracht is tweevoudig: adviseren én vertegenwoordigen. Om zijn opdrachten te vervullen is de Hoge Raad een forum van permanent overleg. Zelfstandigen en KMO uit alle mogelijke sectoren ontmoeten er elkaar. Uiteenlopende standpunten worden in de Hoge Raad gebundeld tot één gemeenschappelijk advies. Zoals vele draden tot een sterke kabel leiden, streven de beroeps- en interprofessionele federaties in de Raad naar een stevig onderbouwd advies in een zo groot mogelijke consensus.
Adviseren De Hoge Raad treedt op als spreekbuis van zelfstandigen, vrije beroepen en KMO. De Hoge Raad doet dit voornamelijk door het geven van formele adviezen en dit in de eerste plaats aan de betrokken Ministers van de federale regering. In bepaalde gevallen richt de Raad zich ook rechtstreeks tot het federale Parlement of de Europese instanties. Hij kan geraadpleegd worden maar beschikt ook over een eigen initiatiefrecht. De adviezen van de Hoge Raad bestrijken alle mogelijke facetten van het beroepsleven van zelfstandigen en KMO: het algemeen KMObeleid, de beroepsreglementeringen, de handelspraktijken, de problematiek van de betalingsachterstand, administratieve vereenvoudiging, enz. Ook het Europese beleid dat invloed heeft op de Belgische zelfstandigen en KMO wordt opgevolgd.
Vertegenwoordigen De Hoge Raad heeft ook een vertegenwoordigende bevoegdheid in die zin dat hij vertegenwoordigers afvaardigt naar beheers- of raadgevende organen van diverse socio-economische instanties zoals bijvoorbeeld de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven, de Nationale Arbeidsraad of de Raad voor het Verbruik. Aldus duidt de Hoge Raad in een dertigtal officiële instanties de vertegenwoordigers van de zelfstandigen en de KMO aan.
De Hoge Raad en zijn organen Als bij wet opgericht organisme van openbaar nut beschikt de Hoge Raad over rechtspersoonlijkheid. Hij wordt geleid en beheerd door de zelfstandigen zelf. Zo kan hij steeds in volle onafhankelijkheid zijn standpunten vertolken. De noemer Hoge Raad wordt doorgaans gebruikt als aanduiding voor een huis met verschillende kamers. In de meer enge en juridische betekenis wordt met Hoge Raad de plenaire vergadering bedoeld. Samengevat bestaat de Hoge Raad uit:
De plenaire vergadering › De plenaire of algemene vergadering is het hoogste orgaan en geeft of bekrachtigt de adviezen. In zijn beslissingen streeft deze vergadering naar een maximale consensus. › Deze vergadering komt een viertal keer per jaar samen. › De plenaire vergadering telt twee voorzitters, 60 werkende en 60 plaatsvervangende leden, gelijk verdeeld over een professionele en interprofessionele afdeling. Elk van die afdelingen groepeert vertegenwoordigers van zowel de handel & ambachten als van de vrije beroepen. Op die manier wordt gegarandeerd dat de belangen zo evenwichtig mogelijk vertegenwoordigd worden. De twee voorzitters, een Nederlandstalige en een Franstalige, nemen het voorzitterschap jaarlijks alternerend waar. Beide worden na advies van de Hoge Raad door de Koning op voorstel van de Minister bevoegd voor Middenstand benoemd. • De vertegenwoordiging van de handel & ambachten van de professionele afdeling bestaat uit de verkozen voorzitters en onder voorzitters van de elf sectorcommissies die de beroepen uit de handel en ambachten vertegenwoordigen. Hun plaatsvervangers in de plenaire vergadering zijn de verkozen plaatsvervangende voorzitters en plaatsver vangende ondervoorzitters van deze sector commissies. • De vertegenwoordiging van vrije beroepen van de professionele afdeling bestaat uit de verkozen voorzitters en ondervoorzitters van de vier sectorcommissies die de vrije beroe pen vertegenwoordigen. Hun verkozen plaatsvervangers in die commissies zijn tevens hun plaatsvervangers in de plenaire vergadering.
•
• De
vertegenwoordiging van handel & ambachten van de interprofessionele afdeling bestaat uit 24 afgevaardigden aangeduid door de erkende interprofessionele organisaties die de KMO uit de handels-, ambachtsen nijverheidssector vertegenwoordigen. Deze organisaties duiden tevens 24 plaatsvervangers aan. De verdeling van deze 24 afgevaardigden en 24 plaatsvervangers over de verschillende interprofessionele organisaties is gebaseerd op de ledenaantallen van deze organisaties. • De vertegenwoordiging van vrije beroepen van de interprofessionele afdeling tot slot telt 6 afgevaardigden en 6 plaatsvervangers. Deze worden aangeduid door de erkende interprofessionele organisaties die de vrije beroepen vertegenwoordigen. Ook hier wor den de beschikbare mandaten verdeeld naargelang het ledenaantal van die interpro fessionele organisaties.
Het bureau › Het bureau staat in voor het dagelijks bestuur van de Hoge Raad, beslist over de manier waarop dossiers worden aangepakt en buigt zich ook inhoudelijk over de ontwerpadviezen met het oog op de consistentie en onderlinge afstemming van de verschillende standpunten. › Deze vergadering komt maandelijks samen. › Het bureau bestaat uit de twee voorzitters, de verkozen ondervoorzitters (2) en assessoren (6), een regeringscommissaris, een afgevaardigde van de Minister van Financiën, de secretarisgeneraal en de adjunct-secretaris-generaal.
De vaste commissies en de sectorcommissies › Deze commissies zijn georganiseerd rond een bepaald onderwerp of een bepaalde activiteitensector. Zij bereiden de adviezen van de Hoge Raad voor en buigen zich over sector- en themagebonden problemen. Indien aangewezen werken verschillende commissies samen rond eenzelfde onderwerp. De commissies hebben geen vast vergaderritme maar komen samen wanneer nodig. › Elf sectorcommissies vertegenwoordigen beroepen uit de handels- en ambachtensector, vier sectorcommissies vertegenwoordigen vrije beroepen. In hun midden kiezen zij een voorzitter, een ondervoorzitter en hun plaatsvervangers. › Er bestaan vier vaste commissies (Algemeen KMO-beleid, Beroepsreglementeringen, Handelspraktijken en Vrije Beroepen). Er kunnen ook steeds commissies ad hoc worden opgericht. De vaste commissies zijn samengesteld uit leden van de plenaire vergadering. Het voorzitterschap van deze vaste commissies wordt uitgeoefend door de verkozen leden van het bureau (de assessoren).
Het secretariaat De werking van de Hoge Raad en zijn organen wordt ondersteund door een permanent secretariaat onder leiding van de secretaris-generaal.
Hoe werkt de Hoge Raad? De belangrijkste opdracht van de Hoge Raad bestaat uit het geven van adviezen. De Hoge Raad geeft advies op verzoek of op eigen initiatief. Een adviesvraag komt doorgaans van een federaal Minister. Alle leden kunnen voorstellen formuleren om adviezen op eigen initiatief uit te brengen. Naargelang het thema wordt een dossier doorgaans inhoudelijk voorbereid in één of meer vergaderingen van de betrokken vaste commissies of sectorcommissies. Ter voorbereiding van dergelijke vergadering(en) of in het geval van tijdsnood kan het ook zijn dat er een schriftelijke consultatie wordt georganiseerd. In bepaalde gevallen wordt er ook met een ad hoc commissie gewerkt waarin enkel de direct betrokkenen worden samengebracht. In deze fase spreken we van een ontwerpadvies. Het ontwerpadvies wordt dan aan het bureau voorgelegd dat waakt over de consistentie van de in de verschillende adviezen ingenomen standpunten. Vervolgens wordt het ontwerpadvies aan de plenaire vergadering voorgelegd die het bespreekt en normalerwijze na eventuele aanpassingen goedkeurt. Op dit moment spreken we van een advies dat dan aan de betrokken beleidsverantwoordelijken wordt bezorgd. Indien het advies dringend is en er niet tijdig een plenaire vergadering kan georganiseerd worden, zal het bureau het ontwerpadvies goedkeuren en als een ‘advies van het bureau’ aan de beleidsverantwoordelijken bezorgen. De eerstvolgende plenaire vergadering wordt dan gevraagd dat advies van het bureau te bekrachtigen. Alle activiteiten van de Hoge Raad worden begeleid door het secretariaat van de Hoge Raad. Voor elk agendapunt dat op het bureau of de Hoge Raad aan bod komt, bereidt het secretariaat een nota of een ontwerpadvies voor door de standpunten te verzamelen, het probleem te analyseren en de ontwerpteksten te schrijven. ADVIES OP VERZOEK OF OP EIGEN INIATIEF VOORZITTER - bureau
secretariaat
sectorcommissies
vaste commissies
1 - Voeding 2 - Textiel en leder 3 - Metaal en hout 4 - Diverse handelsactiviteiten 5 - Bouw 6 - Land- en tuinbouwgebonden activiteiten 7 - Ambulante handel 8 - Horeca, toerisme en ontspanning 9 - Transport en voertuigen 10 - Technologie 11 - Personenzorg
Algemeen KMO-beleid Beroepsreglementeringen Handelspraktijken Vrije beroepen Ad hoc
12 - Juridische en economische beroepen 13 - Medische en paramedische beroepen 14 - Technische beroepen 15 - Andere vrije of intellectuele beroepen
bureau plenaire vergadering (= Hoge Raad) regering
Naast het geven van adviezen, verdedigt de Raad ook op andere manieren de belangen van de zelfstandigen en de KMO. Heel wat diverse onderwerpen worden continu opgevolgd. Indien aangewezen worden beleidsverantwoordelijken per brief of in persoonlijke contacten op problemen gewezen.
Waarom lid worden? Er zijn verschillende redenen waarom een organisatie er voordeel bij heeft een erkenning als professionele of interprofessionele nationale federatie aan te vragen: › Een erkende organisatie mag afgevaardigden aanduiden in de Hoge Raad en/of zijn organen. Door deze afvaardiging is de organisatie er zeker van dat zij betrokken wordt bij alle werkzaamheden van de Hoge Raad die haar aanbelangen en kan zij ook zelf problemen binnen het kader van de Hoge Raad aankaarten. Men heeft invloed op de adviezen van de Hoge Raad en men kan zijn stem laten horen op het federale beleidsniveau. › Zowel naar de eigen en potentiële leden als naar private en publieke gesprekspartners toe, bewijst de erkenning als nationale federatie, gezien de criteria waaraan men moet voldoen, de representativiteit en actieve werking van de organisatie. › Wanneer de overheid rechtstreeks in contact wenst te treden met een beroepsorganisatie of een interprofessionele organisatie zal zij gezien het feit dat de nationale beroepsfederaties reeds bij haar gekend zijn en gezien de gewaarborgde representativiteit van deze federaties in de eerste plaats deze organisaties aanspreken. De erkenning kan ook een voorwaarde zijn om als organisatie in bepaalde commissies of raden zitting te mogen nemen.
Hoe lid worden? Om lid te worden van de Hoge Raad moet een organisatie een erkenning bekomen als nationale beroepsfederatie of als nationale interprofessionele federatie. Om als dusdanig erkend te worden moet een organisatie aan een aantal criteria beantwoorden. Welke erkenningscriteria juist gelden en hoe men concreet een erkenning kan aanvragen, wordt meer in detail toegelicht op de website van de Hoge Raad (www.hrzkmo.fgov.be > Lid worden) of in de specifiek daarvoor opgestelde brochures te verkrijgen bij de Hoge Raad. Over de aanvragen tot erkenning als nationale beroepsfederatie of nationale interprofessionele federatie wordt na onderzoek door de FOD Economie beslist door de Minister bevoegd voor Middenstand.
Wetgeving met betrekking tot de Hoge Raad › wetten betreffende de organisatie van de Middenstand, gecoördineerd op 28 mei 1979 › koninklijk besluit van 10 augustus 2004 tot regeling van de toepassing van de wetten betreffende de organisatie van de Middenstand, gecoördineerd op 28 mei 1979 › het huishoudelijk reglement zoals goedgekeurd door de plenaire vergadering van de Hoge Raad
Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de KMO WTC III Simon Bolivarlaan 30 1000 Brussel www.hrzkmo.fgov.be
[email protected] tel. 02/277 90 15 fax 02/277 90 28
