11-5-2012
Permanente educatie Wft Basis/CK/HK
Lindenhaeghe Docent:
Agenda Dagintroductie Kennismetingen Basis/CK/HK (30 minuten) Basisdeel met eindtoets (10 min.) CK-deel met eindtoets (10 min.) HK-deel met eindtoets (15 min.) (met of zonder Beleggen!) Afsluiting 2
Introductie en werkafspraken
Agenda PE Wft Basis
Inleiding Film “Provisieverbod” Wft-proof advies Eindtoets
4
1
11-5-2012
Film| Provisieverbod
Wft-proof advies
5
Wft-proof advies| Stap 1
Vaststellen identiteit Voorafgaand aan dienstverlening Verplicht volgens WWFT Vastleggen in dossier (AWR-plicht) Ook meldingsplicht bij ongebruikelijke transacties Melding bij FIU-Nederland Sinds maart 2011 aangesloten op wereldwijd IT-systeem (goAML)
6
7
8
2
11-5-2012
Vraag
Echtheidskenmerken
Wat zijn de echtheidskenmerken van het paspoort? Schaduwwatermerk Kinegram Voelbaar reliëf Imageperf UV-bedrukking Extra kleine druk Documentnummer
www.paspoortinformatie.nl 9
Wft-proof advies| Stap 2
Dienstverleningsdocument Welke diensten verrichten wij? Hoe betaalt u ons? Hoeveel bedraagt de hoogte van onze vergoeding?
10
11
12
3
11-5-2012
Beloningsvormen
Provisie
Provisie Directe beloning: – Uurloon – Vast bedrag – Abonnement
Inducementregels voor complexe producten, hypotheken, uitvaart en betalingsbeschermers Provisiebalans 50:50 (2011) Verbod op bonusprovisie bij schadeverzekeringen (2012) Passieve transparantie schade (2012) Verbod op provisie voor voor producten onder 1e bullet (2013) 13
14
Uurloon
Vast bedrag
Hoogte uurtarief Bandbreedte minimale/maximale tarieven Indicatie aantal werkzame uren Eventueel totaalbedrag Norm excessieve directe beloning (2013)
Verrichtingentarief Vast bedrag voor bepaalde dienstverlening Norm excessieve directe beloning (2013)
15
16
4
11-5-2012
(Service)abonnement
Vraag
DNB: is verzekering als wordt voorzien in meer dan louter administratieve handelingen bij een toekomstig onzeker voorval Denk aan schadebehandeling Tussenpersoon vergunningsplichtig
Wanneer kwalificeert DNB het provisieloze abonnement niet als een rechtsbijstandverzekering? a) Als de tussenpersoon een speciale verklaring ondertekent b) Als de tussenpersoon voor schadebehandeling een extra bijdrage vraagt c) Nooit 17
Vraag
18
Wft-proof advies| Stap 3
Wanneer kwalificeert DNB het provisieloze abonnement niet als een rechtsbijstandverzekering? a) Als de tussenpersoon een speciale verklaring ondertekent b) Als de tussenpersoon voor schadebehandeling een extra bijdrage vraagt c) Nooit
19
20
5
11-5-2012
Klantprofiel
Vraag
Inventarisatie Klantgegevens Financiële positie Arbeidsongeschiktheid Inkomen oudedag Overlijdensrisico
Hoeveel bedraagt de assurantiebelasting voor overlijdensrisicoverzekeringen? a) 7,5% b) 9,7% c) Deze verzekeringen zijn onbelast
21
22
Vraag
Vraag
Hoeveel bedraagt de assurantiebelasting voor overlijdensrisicoverzekeringen? a) 7,5% b) 9,7% c) Deze verzekeringen zijn onbelast
Bij welke producten MOET er een klantprofiel worden opgesteld? a) Alleen bij complexe producten b) Alleen bij impactvolle producten c) Alleen bij complexe producten en hypotheken
23
24
6
11-5-2012
Vraag
Wft-proof advies| Stap 4
Bij welke producten MOET er een klantprofiel worden opgesteld? a) Alleen bij complexe producten b) Alleen bij impactvolle producten c) Alleen bij complexe producten en hypotheken
25
26
Risicoprofiel
Leidraad AFM
Verplicht bij vermogensopbouw (beleggen of sparen) Handtekening van klant vereist Bepalen van risicotolerantie en risicoperceptie Standaardverdeling in beleggingscategorieën Aanbeveling AFM
Leidraad informatie over risicoprofielen Klantbelang centraal stellen Kwaliteit informatieverstrekking verbeteren: – Evenwichtig, vindbaar, begrijpelijk – Uitleg risicoprofielen – Toelichting standaardverdeling (17x) – Risico(wijzer) en rendementen – Beleggingskosten
27
28
7
11-5-2012
Vraag
Risicowijzer Geeft risico aan op basis van beweeglijkheid koersen (volatiliteit) Hoe groter beweeglijkheid hoe meer wijzer naar rechts Gaat uit van gespreide belegging
Welk fonds past het best bij deze risicowijzer?
a) Een rentefonds b) Een neutraalfonds c) Een aandelenfonds
Laag risico betekent niet garantie tegen verlies
30
29
Vraag
Wft-proof advies| Stap 5 Welk fonds past het best bij deze risicowijzer?
a) Een rentefonds b) Een neutraalfonds c) Een aandelenfonds
31
32
8
11-5-2012
Het advies
Vraag
Precontractuele informatie – Financiële Bijsluiter – Kostentransparantie Passend advies Goed advies Excellent advies Klantbelang vs. klantwens NB. Reproduceerbaarheid!
De AFM heeft eind 2010 gepleit voor een financiële bijsluiter voor een specifieke financiële productgroep. Welke productgroep wordt bedoeld? a) Schadeverzekeringen b) Consumptieve kredieten c) Pensioenregelingen
33
Vraag
34
Wft-proof advies| Stap 6
De AFM heeft eind 2010 gepleit voor een financiële bijsluiter voor een specifieke financiële productgroep. Welke productgroep wordt bedoeld? a) Schadeverzekeringen b) Consumptieve kredieten c) Pensioenregelingen
35
36
9
11-5-2012
Nazorg
Wijzigingen verzekeringen
Afspraken over frequentie Signaleren risico’s Waarschuwen Overleggen Aanpassen
Hele verzekeringsproces langs elektronische weg Digitale aanmaningen, prolongaties en uitkeringsberichten (per 2/2008) Per 23 januari 2011 ook digitaal: – Polisvoorwaarden voorafgaand aan overeenkomst aanbieden – Verstrekking digitale polis 37
38
Vraag
Vraag
Is het nog steeds mogelijk de polis fysiek te ontvangen? a) Ja, alleen op uitdrukkelijk verzoek b) Nee, de polissen worden in principe digitaal verzonden c) Ja, de klant moet immers uitdrukkelijk instemmen met een digitale polis
Is het nog steeds mogelijk de polis fysiek te ontvangen? a) Ja, alleen op uitdrukkelijk verzoek b) Nee, de polissen worden in principe digitaal verzonden c) Ja, de klant moet immers uitdrukkelijk instemmen met een digitale polis 39
40
10
11-5-2012
Einde onderdeel Basis
Agenda PE Wft CK
Eindtoets 6 vragen 10 minuten Als u klaar bent het antwoordformulier omgekeerd op rand van de tafel Blijft u aub zitten tot de tijd voorbij is!
Hypotheeklastenberekening GHF Financieringslastberekening VFN Casus Eindtoets
41
Hypotheeklastenberekening Aflossing
Rente 0
30
Kenmerk annuïteitenhypotheek: VAST MAANDTERMIJN
42
Stappenplan 1. Benodigde gegevens: Hoofdsom hypotheek Rentepercentage (Oorspronkelijke) looptijd 2. Zoek de annuïteitenfactor aan de hand van de looptijd en rente 3. Deel de hoofdsom door de factor 4. Dit is de (annuïtaire) maandlast 44
11
11-5-2012
Annuïteitenberekening
Film| Gebruik rekenmachine
Hoe kan de maximale financiering worden berekend zonder tabel?
45
Voorbeeld
46
Voorbeeld
Hoofdsom € 200.000 met rente 5%
Hoofdsom € 200.000 met rente 5%
Aflossing
Aflossing
Rente 0
Rente 30
Wat kost deze hypotheek per maand? (afronden op hele cijfers) Hoofdsom = Maandlast =200.000 = 1.074 Factor 186,2816
0
30
Wat is de restschuld in de 2e maand? Rente 1e maand: 833 Aflossing: 1.074 - 833 = 241 Restschuld: 200.000 – 241 = 199.759
12
11-5-2012
Leencapaciteit CK
Toetskader VFN 2012
Volgens de VFN-gedragscode:
Betere aansluiting op Gedragscode Hypothecaire Financieringen Berekening obv netto annuïtaire hypotheeklasten of werkelijke bruto hypotheeklasten: – verminderd met 30% (bij bruto inkomen van 2x modaal of hoger) – verminderd met 25% (bij bruto inkomen minder dan 2x modaal) – Modaal: ca. € 2.500 bruto ca. € 1.800 netto 50
Maximaal te lenen bedrag: 50 x Maximale maandlast Maximale maandlast: Netto inkomen - leennorm - vaste lasten Leennorm: Basisnorm + (15% X (netto inkomen basishuur - basisnorm))
49
Toetskader VFN 2012
Voorbeeld
Gebruik werkelijke last voor AK ipv 2% van kredietsom bij nieuw te sluiten AK, indien niet lager dan last bij looptijd 96 maanden en 2% van het slottermijn WOZ-krediet tezamen met een HK meer dan 100% waarde woning, dan dient er een afloscomponent te worden opgenomen. Jaarlijkse informatieplicht aanbieder tav van risico niet aflossen bij Rentekredieten (niet WOZ-krediet) Oversluiten mogelijk buiten VFN norm bij lager rentepercentage
John (alleenstaand) heeft geld nodig voor een auto. Zijn netto inkomen bedraagt € 1.750,-. De bruto last voor zijn aflosvrije hypotheek bedraagt € 750,- (€ 450,- netto). John betaalt € 750,- aan gas, water, licht en boodschappen. De leennorm voor John is € 840,-. De verstrekker hanteert de VFN Gedragscode. Wat kan John maximaal consumptief lenen? a) € 8.000,b) € 17.375,c) € 23.000,52
51
13
11-5-2012
Voorbeeld
Casus De Vries
John (alleenstaand) heeft geld nodig voor een auto. Zijn netto inkomen bedraagt € 1.750,-. De bruto last voor zijn aflosvrije hypotheek bedraagt € 750,- (€ 450,- netto). John betaalt € 750,- aan gas, water, licht en boodschappen. De leennorm voor John is € 840,-. De verstrekker hanteert de VFN Gedragscode. Wat kan John maximaal consumptief lenen? a) € 8.000,b) € 17.375,c) € 23.000,53
Casus De Vries
Conclusie
Piet en Annie de Vries zijn getrouwd en hebben 2 kinderen. Ze verdienen bruto resp. € 3.500 (2.300 netto) en € 2.800 (1.900 netto) per maand (excl. vakantiegeld). Ze hebben een spaarhypotheek van € 200.000 tegen 6% (6 jaar rentevast). De maandelijkse premie bedraagt € 250. Daarnaast betalen ze maandelijks € 245 voor een PL en € 200 voor een DLK (zie BKR-overzicht). Ze ontvangen € 300 per maand aan belastingteruggaaf. Groep 1: bereken de leencapaciteit oud (VFN 2010) Groep 2: bereken de leencapaciteit nieuw (VFN 2012) Groep 3: bereken de max.hypotheek (Oud, 2010) Groep 4: bereken de max.hypotheek (GHF 2012) Maak gebruik van de bijlagen!
54
55
Door aanpassing Gedragscode Forse inperking van hypotheek In dit geval 18%! Leencapaciteit consumptief kan hoger uitpakken! In dit geval 5% Neem alle lasten mee (ook studiefinanciering!)
56
14
11-5-2012
Einde onderdeel CK
Agenda PE Hypothecair Krediet
Eindtoets 3 vragen 10 minuten Als u klaar bent het antwoordformulier omgekeerd op rand van de tafel Blijft u aub zitten tot de tijd voorbij is!
Nieuwe definitie fiscaal partnerschap Vervolgonderzoek hypotheken AFM Casus met aandacht voor: – Gedragscode 2011 – wijziging belastingplan 2011 – wijziging fiscale verzamelwet 2010 Eindtoets
58
57
Fiscaal Partnerschap
Voordelen: Bepaalde inkomsten en aftrekposten vrij verdelen in de aangifte Ook van belang als u geen of weinig inkomsten hebt Wellicht is er recht op uitbetaling van de heffingskorting
Wat is het voordeel van fiscaal partnerschap?
59
60
15
11-5-2012
Wat mag je verdelen?
Vraag 1
Saldo inkomsten eigen woning Aftrekposten eigen woning Gezamenlijke grondslag sparen en beleggen Betaalde alimentatie Aftrek vanwege geen of geringe eigenwoningschuld
Pieter is op 1 juni bij Bianca gaan wonen. Bianca heeft sinds 1 februari een eigen woning. Sinds welke datum zijn Pieter en Bianca fiscaal partner? a) Niet b) 1 februari c) 1 juni 61
62
Vraag 1
Uitleg
Pieter is op 1 juni bij Bianca gaan wonen. Bianca heeft sinds 1 februari een eigen woning. Sinds welke datum zijn Pieter en Bianca fiscaal partner? a) Niet b) 1 februari c) 1 juni
Om fiscaal partner te zijn in deze situatie moeten Pieter en Bianca beiden eigenaar zijn En dit moet hun hoofdverblijf zijn Dus Pieter en Bianca zijn geen fiscaal partner
63
64
16
11-5-2012
Vraag 2
Vraag 2
Dorry(19) en Pim(22) zijn sinds 1 januari gaan samenwonen en zijn op 4 augustus de blijde ouders geworden van Jeroen. Vanaf welke datum zijn zij fiscaal partner? a) Niet b) 1 januari c) 4 augustus
Dorry(19) en Pim(22) zijn sinds 1 januari gaan samenwonen en zijn op 4 augustus de blijde ouders geworden van Jeroen. Vanaf welke datum zijn zij fiscaal partner? a) Niet b) 1 januari c) 4 augustus
65
66
Uitleg
Vraag 3
Als je staat ingeschreven op hetzelfde woonadres En je hebt samen een kind Of een kind erkend van de andere partner Is de datum samenleving de datum inzake fiscaal partnerschap
Erik(33) en Yvon(35) zijn gehuwd maar besluiten per 1 mei te gaan scheiden. Erik woont sinds 1 augustus op een vakantiepark tot hij iets permanents heeft gevonden. Per wanneer zijn Erik en Yvonne geen fiscale partners meer? a) 1 mei b) 1 augustus c) Zij zijn nog fiscale partners 67
68
17
11-5-2012
Vraag 3
Uitleg
Erik(33) en Yvon(35) zijn gehuwd maar besluiten per 1 mei te gaan scheiden. Erik woont sinds 1 augustus op een vakantiepark tot hij iets permanents heeft gevonden. Per wanneer zijn Erik en Yvonne geen fiscale partners meer? a) 1 mei b) 1 augustus c) Zij zijn nog fiscale partners
Totdat het verzoek tot scheiding of scheiding van tafel en bed is ingediend bij de rechter, blijf je fiscaal partner En je staat niet meer ingeschreven op hetzelfde woonadres Dit geldt ook voor personen die nu duurzaam gescheiden leven. Die zijn per 1 januari 2011 weer fiscaal partner.
69
Nadelen
70
Fiscaal partners
Betaalde alimentatie niet aftrekbaar Inkomsten en aftrekposten verdelen Bepaalde heffingskortingen kunnen vervallen Alleenstaande ouderkorting of aanvullende alleenstaande ouderkorting komt voor duurzaam gescheiden personen dus te vervallen per 1 januari 2011 71
Gehuwd of geregistreerd partner zijn Ongehuwde samenwonenden, mits: – beiden meerderjarig – ingeschreven op zelfde adres (GBA) – plus 1 van deze voorwaarden: 1)Samenlevingscontract (notarieel) 2)Gezamenlijk een kind (erkend) 3)Als partners aangemerkt bij NP 4)Allebei eigenaar van de woning die als hoofdverblijf dient 72
18
11-5-2012
Film| Seminar Hypotheekadvies
Wat zijn de resultaten? We zijn vooruit gegaan Al is het van minder slechte adviezen naar meer redelijke adviezen
74
73
Wat is er verbeterd?
Wat moet er beter?
Minder ‘explain’ hypotheken Betere analyse bij oversluiten Vermogensopbouw sluit beter aan op risicobereidheid van de consument Betere analyse bij inkomensrisico’s
Inwinnen van informatie kan vollediger en diepgaander Informatieverstrekking te summier Risicoverzekering sluit niet aan bij situatie consument
75
76
19
11-5-2012
Beleving klant
Hoe beïnvloeden wij dit? Goede salespitch Verwachtingen matchen Creëer meerwaarde
77
Waarom oversluiten?
78
Waarop letten?
Huidige stagnerende woningmarkt Expiratie 6 jaars rentevast contracten Kredietbehoefte neemt niet af Betere producten (Banksparen) Zelfde ORV tegen lagere premies ‘Nieuwe’ adviezen (ivm Woekerpolis) Veel beleggingshypotheken Kwalitatieve contactmomenten voor IM Kans op doorverwijzing voor IM Portefeuillebehoud 79
Lopende producten mogelijk respecteren/aanvullen/vervangen Doelstelling(en) oversluiting Kosten oversluiting en de terugverdientijd in de nieuwe rentevaste periode
80
20
11-5-2012
Hier is een klant
Eerst even controleren
Barry en Eva zijn niet echt onder de indruk van hun huidige verzekering. De huidige verzekering is een woekerpolis en heeft een rendement van 2,6%. Zij zijn nieuwsgierig wat de mogelijkheden zijn. Uit hun risicoprofiel blijkt dat ze neutraal zijn georiënteerd. Wat gaat u bespreken en hoe maakt u dit inzichtelijk? 81
82
Overweging
Niet alleen de rente per maand is belangrijk Ook het rendement op het beleggingsresultaat Daarom vergelijken via www.morningstar.nl. Groot verschil tussen de verschillende rendementen. Hierna volgen de overwegingen:
Aanbieder A
83
Aanbieder B
Uitwerking beleggingsadvies
Rente 5 jaar vast 5,05% Neutraal huisfonds gemiddeld rendement 3,91% (σ 9,90%) Rente 5 jaar vast 5,5% Vrije effectenrekening met keuzefonds neutraal rendement 7,31% (σ 6,55%)
Opbouw in 25 jaar Gewenste opbouw € 200.000 EWF € 1.100 en IB tarief 42% Wat is uw voorstel aan uw klant? 84
21
11-5-2012
Rol van de adviseur
Standaarddeviatie
Aan de hand van doel, financiële positie, risicobereidheid, kennis en ervaring van consument een vertaling maken naar een passend risico De beweeglijkheid van rendementen dan afbeelden met een risicowijzer Zoeken naar beleggingen met vergelijkbare positie op de risicowijzer Volledige informatie van profiel bepalend voor passende keuze
Met 95% zekerheid te berekenen: Pessimistisch scenario: Rendement - (2 x SD : √looptijd) Prognose rendement: Historisch rendement Optimistisch scenario: Rendement + (2 x SD : √looptijd) 86
Nog een tool: Risicowijzer
Gedragscode per 1/8/2011
In de risicowijzer wordt rekening gehouden met: Gewichten van de beleggingscategoriën Correlatie van de beleggingen Standaarddeviaties van bel.categoriën Resultaten uit het verleden Gespreide portefeuille Lange horizon
Maximaal 104% van de marktwaarde als verstrekkingsnorm, vermeerderd met de bij aankoop verschuldigde 6% (tijdelijk 2%) overdrachtsbelasting Maximaal 50% van de marktwaarde van de woning aflossingsvrij Inperking van de mogelijkheden voor gemotiveerde afwijking van de financieringsnorm
87
88
22
11-5-2012
Wat kan nog wel boven de norm?
Afwijkingen aflossingsvrij deel
Er mag in onderstaande situaties wel boven de norm van 104%-110% worden gefinancierd: Restschuld na verkoop mag mee worden gefinancierd bij aankoop andere woning Bij oversluiting, wanneer de consument blijft wonen in de woning mag er worden overschreden met de eventuele oversluitkosten Als de lasten van de financiering minder bedragen dan 60% van de lasten op basis van maximale leencapaciteit
Er mag worden afgeweken door de financier, maar in beperkte mate: Bij oversluiting bij huidige financier of andere mits men blijft wonen op hetzelfde adres Verpand vermogen salderen Als de lasten minder bedragen dan 60% van de maximale leencapaciteit 89
Debat | Gedragscode
90
Stelling
“In het kader van het klantbelang is de nieuwe Gedragscode Hypothecaire Financieringen een zegening”
91
92
23
11-5-2012
Tijdelijke maatregelingen
Hoe zit het met jouw kwaliteit?
In het belastingplan 2011: Stimulering woningmarkt Vijf aanpassingen: 1. Overdrachtsbelasting 2. Verlenging regeling dubbele lasten 3. Hypotheekrenteaftrek na verhuur 4. Tijdelijke aanpassing OB (2%) 5. Verlenging grens NHG
Op zoek naar feedback? Doe je je werk op de juiste manier? Is er een manier dit te toetsen? www.checkjehypotheekgesprek.nl Samen met je klant toetsen of je een goed gesprek hebt gevoerd Complimenteer jezelf Corrigeer je huidige werkzaamheden en/of vaardigheden
93
Checklist
94
Checklist resultaten
24
11-5-2012
Actualiteiten
Einde onderdeel HK Eindtoets 6 vragen HK/3 vragen Beleggen 15 minuten (incl. Beleggen) Als u klaar bent het antwoordformulier omgekeerd op rand van de tafel Blijft u aub zitten tot de tijd voorbij is De dag wordt nog afgesloten!
97
98
Einde PE-dag Uitslag wordt binnen 14 dagen per post toegezonden Evaluatie Dank voor uw aandacht Tot de volgende keer!
99
25
