Gemeentebestuur Temse Omgevingsanalyse Toelichting bij Meerjarenplan 2

Gemeentebestuur Temse

Omgevingsanalyse Toelichting bij Meerjarenplan

2014-2019 2

INHOUD INLEIDING ........................................................................................................................................................ 7 SITUERING EN DEMOGRAFIE ............................................................................................................................ 9 GEOGRAFISCH-RUIMTELIJKE OMGEVING _____________________________________________________________ 9 POLITIEKE CONTEXT __________________________________________________________________________ 10 DEMOGRAFISCHE TRENDS _____________________________________________________________________ 11 Concentratie in de centrumgemeente ........................................................................................................... 11 Hoge bevolkingsdichtheid en sterke bevolkingsaangroei ............................................................................. 11 Vergrijzing en vergroening ............................................................................................................................ 11 Toename aantal huishoudens ....................................................................................................................... 12 Grote diversiteit............................................................................................................................................. 12 SOCIAAL PROFIEL ___________________________________________________________________________ 12 Inkomen ........................................................................................................................................................ 12 Werkloosheid ................................................................................................................................................ 12 Gerechtigden op leefloon .............................................................................................................................. 13 Kansarme geboorten ..................................................................................................................................... 13 Schoolse vertraging ....................................................................................................................................... 13 Kansengroepen onderwijs ............................................................................................................................. 13 Omnio-rechthebbenden ................................................................................................................................ 14 ONDERWIJS _______________________________________________________________________________ 14 WONEN .......................................................................................................................................................... 16 BETAALBAAR EN KWALITATIEF WONEN _____________________________________________________________ 16 WOONPROJECTEN __________________________________________________________________________ 17 SOCIALE WONINGMARKT ______________________________________________________________________ 18 MIGRATIE ________________________________________________________________________________ 18 Uitwijking ...................................................................................................................................................... 18 Inwijking ........................................................................................................................................................ 18 ONDERNEMEN EN WERKEN ........................................................................................................................... 19 ONDERNEMINGEN __________________________________________________________________________ 19 WERKGELEGENHEID _________________________________________________________________________ 19 PLAATSELIJK WERKGELEGENHEIDSAGENTSCHAP (PWA) TEMSE/WERKWINKEL__________________________________ 20 WERKLOOSHEID ____________________________________________________________________________ 20 OPENBARE RUIMTE, NATUUR- & MILIEUBEHEER ........................................................................................... 22 OPENBAAR DOMEIN _________________________________________________________________________ 22 Onderhoud wegenis-parkings-pleinen-voetpaden ........................................................................................ 22 Rioleringen .................................................................................................................................................... 22 Aanleg en onderhoud van waterlopen en wachtbekkens ............................................................................. 23 MILIEU EN NATUUR __________________________________________________________________________ 23 Propere woonwijken, straten en openbare ruimtes ...................................................................................... 23 Samenwerkingsovereenkomst ...................................................................................................................... 24 Implementatie complexe sectorale milieuwetgeving .................................................................................... 24 Natuur en ecologie ........................................................................................................................................ 24



2014-2019 3

OPENBAAR GROEN __________________________________________________________________________ 25 Algemeen ...................................................................................................................................................... 25 Personeelsbestand t.o.v. oppervlakte groen ................................................................................................. 25 Begraafplaatsen ............................................................................................................................................ 26 Sportaccommodatie ...................................................................................................................................... 26 Speelterreinen ............................................................................................................................................... 26 Voetwegels .................................................................................................................................................... 27 Natuurgebieden en bossen ........................................................................................................................... 27 Composteren en kringlooptuinieren .............................................................................................................. 27 Volkstuintjes .................................................................................................................................................. 27 Werken met vrijwilligers ............................................................................................................................... 27 VEILIGHEID EN MOBILITEIT ............................................................................................................................. 28 VEILIGHEID _______________________________________________________________________________ 28 Algemeen ...................................................................................................................................................... 28 Politiezone Kruibeke-Temse .......................................................................................................................... 28 Gemeentelijke administratieve sancties ....................................................................................................... 28 Brandveiligheid ............................................................................................................................................. 29 Preventiedienst/100 ...................................................................................................................................... 29 MOBILITEIT _______________________________________________________________________________ 29 Algemeen ...................................................................................................................................................... 29 Bereikbaarheid .............................................................................................................................................. 30 Verkeersveiligheid ......................................................................................................................................... 30 Fietsers en voetgangers ................................................................................................................................ 32 Parkeren ........................................................................................................................................................ 32 Openbaar Vervoer ......................................................................................................................................... 32 Schoolomgevingen ........................................................................................................................................ 33 Woongebieden .............................................................................................................................................. 33 Industrieterreinen en vrachtverkeer .............................................................................................................. 33 CULTUUR & VRIJE TIJD ................................................................................................................................... 34 EEN WAAIER AAN VRIJETIJDSACTIVITEITEN ___________________________________________________________ 34 Jeugd ............................................................................................................................................................. 34 Sport .............................................................................................................................................................. 34 Cultuur ........................................................................................................................................................... 35 Bibliotheek .................................................................................................................................................... 35 Erfgoed .......................................................................................................................................................... 35 EEN UITGEBREID EN DIVERS VERENIGINGSLEVEN _______________________________________________________ 36 Jeugd ............................................................................................................................................................. 36 Sport .............................................................................................................................................................. 37 Cultuur ........................................................................................................................................................... 37 GESPREIDE VRIJETIJDSINFRASTRUCTUUR ____________________________________________________________ 38 Jeugd ............................................................................................................................................................. 38 Sport .............................................................................................................................................................. 38 Cultuur ........................................................................................................................................................... 39 Bibliotheek .................................................................................................................................................... 39 INSPRAAK, SAMENWERKING EN OVERLEG BINNEN ALLE VRIJETIJDSDOMEINEN ___________________________________ 40 Cultuur ........................................................................................................................................................... 40 Bibliotheek .................................................................................................................................................... 41 Jeugd ............................................................................................................................................................. 42 Sport .............................................................................................................................................................. 42



2014-2019 4

VRIJETIJDSPARTICIPATIE EN ACTIEVE VRIJETIJDSBELEVING _________________________________________________ 43 Senioren ........................................................................................................................................................ 43 Jeugd ............................................................................................................................................................. 43 Sport .............................................................................................................................................................. 43 Cultuur ........................................................................................................................................................... 44 Bibliotheek .................................................................................................................................................... 44 PERSONEELSFORMATIE VRIJETIJDSDIENSTEN _________________________________________________________ 45 TOERISME ________________________________________________________________________________ 45 ONDERWIJS .................................................................................................................................................... 46 EEN BLIK OP HET ONDERWIJSBELEID IN TEMSE ________________________________________________________ 46 GELIJKE ONDERWIJSKANSEN EN FLANKEREND ONDERWIJSBELEID____________________________________________ 46 LOKAAL OVERLEG EN ONDERWIJSOPBOUWWERK ______________________________________________________ 46 EEN DIVERSE SCHOOLPOPULATIE _________________________________________________________________ 47 ANDERE AANWEZIGE VOORZIENINGEN IN TEMSE ______________________________________________________ 47 Ondersteunende diensten ............................................................................................................................. 47 Vrijetijdsonderwijs ......................................................................................................................................... 47 ACADEMIE EN VAKTEKENSCHOOL ________________________________________________________________ 47 Regionale situering........................................................................................................................................ 47 Leerlingen ...................................................................................................................................................... 48 Personeel ....................................................................................................................................................... 48 Toekomstige uitdagingen.............................................................................................................................. 49 Samenwerking met andere partners ............................................................................................................. 49 ACADEMIE VOOR MUZIEK, WOORD EN DANS ________________________________________________________ 50 CENTRUM VOOR VOLWASSENENONDERWIJS _________________________________________________________ 50 Cursistenpopulatie ........................................................................................................................................ 50 Personeel ....................................................................................................................................................... 51 OPVANG, ZORG EN INTEGRATIE ..................................................................................................................... 52 OPVANG _________________________________________________________________________________ 52 Kinderopvang ................................................................................................................................................ 52 ZORG ___________________________________________________________________________________ 53 Vermaatschappelijken van de zorg ............................................................................................................... 53 Preventieve gezinsondersteuning ................................................................................................................. 53 Gezondheid ................................................................................................................................................... 54 Lokaal sociaal beleid ..................................................................................................................................... 54 OUDEREN ________________________________________________________________________________ 55 INTEGRATIE _______________________________________________________________________________ 57 Overzicht van een divers Temse .................................................................................................................... 57 Roma ............................................................................................................................................................. 58 Voorzieningen in Temse ................................................................................................................................ 58 OPENBAAR CENTRUM VOOR MAATSCHAPPELIJK WELZIJN (OCMW) ________________________________________ 60 GEMEENTELIJKE ORGANISATIE ....................................................................................................................... 61 ALGEMENE FINANCIERING _____________________________________________________________________ 61 Uitgaven ........................................................................................................................................................ 61 Ontvangsten .................................................................................................................................................. 62 Conclusie ....................................................................................................................................................... 62 Gemeentebestuur Temse


2014-2019 5

INTERNE ORGANISATIE ________________________________________________________________________ 62 HET GEMEENTEBESTUUR ALS WERKGEVER ___________________________________________________________ 63 Rechtspositieregeling .................................................................................................................................... 63 Belangrijkste conclusies i.v.m. het personeelsbestand .................................................................................. 64 DIENSTVERLENING __________________________________________________________________________ 68 BURGERZAKEN _____________________________________________________________________________ 68 GEBOUWEN/PATRIMONIUM ____________________________________________________________________ 69 Gemeentelijk patrimonium ........................................................................................................................... 69 Autonoom Gemeentebedrijf Patrimonium Temse ........................................................................................ 70 Kerkgebouwen .............................................................................................................................................. 70 COMMUNICATIE ____________________________________________________________________________ 71 INFORMATIE- EN COMMUNICATIETECHNOLOGIE (ICT) __________________________________________________ 72 BIJLAGEN ........................................................................................................................................................ 73 1: ENQUÊTEFORMULIER ‘TOEKOMSTIG GEMEENTELIJK BELEID’ + RESULTATEN BEVOLKINGSENQUÊTE (APRIL 2013) __________ 77 2: CIJFERGEGEVENS EN GRAFIEKEN UIT OMGEVINGSANALYSE OCMW TEMSE ___________________________________ 95 3: CIJFERGEGEVENS EN GRAFIEKEN UIT OMGEVINGSANALYSE LOKAAL OVERLEGPLATFORM BASISONDERWIJS _____________ 125 4: PROFIELSCHETS GEMEENTE TEMSE -AGENTSCHAP BINNENLANDS BESTUUR _________________________________ 159 5: SOCIO-DEMOGRAFISCH PROFIEL TEMSE - BELFIUS BANK ______________________________________________ 257



2014-2019 6

INLEIDING Op 14 oktober 2012 zijn de nieuwe gemeenteraadsleden gekozen. Op 2 januari 2013 werd de nieuwe gemeenteraad geïnstalleerd. Tegen eind 2013 moet de nieuwe bestuursploeg in een beleidsplan vastleggen wat de thema’s zijn waar zij de komende zes jaar vooral aan willen werken en hoe en met welke middelen zij de vooropgestelde doelstellingen zullen realiseren. Om een goed en realistisch plan te kunnen opmaken en de nodige strategische keuzes te kunnen maken, mede gezien de financieel beperkte beleidsruimte, is het belangrijk om zicht te hebben op de huidige toestand en op wat er op ons afkomt. Een goede omgevingsanalyse is voor het opstellen van het meerjarenplan dus onontbeerlijk. De omgevingsanalyse is een voorbereidend document dat wordt opgemaakt vóór er door het bestuur wordt gestart met de opmaak van het beleidsplan en dat het beleid kan ondersteunen en inspireren bij het maken van de strategische keuzes. De omgevingsanalyse vormt een verplicht onderdeel van de toelichting bij het meerjarenplan. De inhoud van deze analyse wordt niet opgelegd in de regelgeving; de lokale besturen zijn vrij in de aanpak ervan. Het is de bedoeling dat de besturen hierin nagaan wat hun sterktes/zwaktes en opportuniteiten/bedreigingen precies zijn. Dat moet zorgen voor de nodige beleidsinformatie, op basis waarvan de beleidsmakers hun beleidsprioriteiten voor de komende legislatuur kunnen definiëren. De omgevingsanalyse is tot stand gekomen dankzij de input van informatie via uiteenlopende kanalen:

OBJECTIEVE CIJFERGEGEVENS OVER DE GEMEENTE Divers statistisch materiaal werd verzameld en geanalyseerd. De belangrijkste geraadpleegde bronnen zijn: - cijfergegevens en grafieken uit de omgevingsanalyse van het OCMW Temse (zie bijlage 2) - cijfergegevens en grafieken uit de omgevingsanalyse van het Lokaal OverlegPlatform basisonderwijs, werkingsgebied Temse (zie bijlage 3) - de ‘Gemeentelijke Profielschets+’ (voorjaar 2013), waarbij gebruik gemaakt werd van cijferreeksen die terug te vinden zijn op de site www.lokalestatistieken.be (zie bijlage 4) - socio-demografisch profiel Temse, opgesteld door Belfius Bank (zie bijlage 5) - de financiële gegevens uit de jaarrekening 2012 - de brochure ‘Demografische gegevens 2012’, opgesteld door de gemeentelijke dienst Bevolking - de cijferreeksen die opgenomen zijn in de bijlagen bij het gemeentelijk jaarverslag van 2011 en 2012. Op basis van de analyse van deze cijfergegevens werden bepaalde pijnpunten blootgelegd, opportuniteiten ontdekt en tendensen in kaart gebracht, waarmee de nieuwe bestuursploeg rekening moet houden.

EXTERNE OMGEVINGSANALYSE Bij het opstellen van de meerjarenplanning is het erg belangrijk om rekening te houden met de mening van de burgers. Daarom werd in april 2013 een algemene bevraging van de bevolking georganiseerd. Via een vragenlijst (55 vragen), die zowel digitaal als op papier werd verspreid, werd de mening gevraagd over de gemeentelijke infrastructuur, dienstverlening, activiteiten, e.a. 669 inwoners vulden de enquête in. De resultaten van de bevraging zijn opgenomen in bijlage 1 van de omgevingsanalyse. Naast de algemene bevraging werden de gemeentelijke adviesraden betrokken bij de opmaak van het meerjarenplan. Enkele gemeentediensten organiseerden een specifieke bevraging bij hun doelgroep. Daarnaast overhandigden een aantal instanties, belangengroepen en verenigingen op eigen initiatief een memorandum met beleidsvoorstellen aan het gemeentebestuur.



2014-2019 7

INLEIDING INSPIRATIENOTA’S VAN GEMEENTEDIENSTEN Ook het gemeentepersoneel werd intensief betrokken. Namens de gemeentediensten werd in het najaar van 2012 reeds een memorandum opgesteld met omschrijving van de belangrijkste uitdagingen, tendensen en aandachtspunten voor de volgende legislatuur. In juni 2013 stelden de gemeentediensten een werkdocument op met mogelijke besparings- en efficiëntievoorstellen voor het beleid. Voor een gedetailleerde beschrijving van het participatietraject wordt verwezen naar het hoofdstuk ‘Beschrijving van de communicatie- en participatieacties’ in het meerjarenplan. Het is niet de bedoeling van deze omgevingsanalyse om allesomvattend te zijn, wel om een overzicht te bieden in de verschillende beleidsdomeinen. De informatie uit de omgevingsanalyse werd samen met andere puzzelstukken (bestuursakkoord, ambtelijke inspiratiedocumenten, Vlaamse beleidsprioriteiten) aangegrepen om de beleidsdoelstellingen, actieplannen en acties te formuleren. Hiervoor verwijzen we naar de strategische nota van het meerjarenplan 2014-2019. Temse, 25 november 2013

Luc Verhulst Gemeentesecretaris


Luc De Ryck Burgemeester


2014-2019 8

SITUERING EN DEMOGRAFIE Geografisch-ruimtelijke omgeving Temse situeert zich binnen de Vlaamse Ruit Brussel-Gent-Antwerpen-Leuven en behoort administratief tot de provincie Oost-Vlaanderen en het arrondissement Sint-Niklaas en historisch tot het Land van Waas.

De gemeente is ingeplant tussen het groenrijke Schelde- en Durmelandschap en wordt via de Scheldebruggen verbonden met Bornem en Klein-Brabant. De buurgemeenten van Temse zijn Kruibeke, Hamme, Waasmunster, Sint-Niklaas en Beveren. Als kleinstedelijk gebied op provinciaal niveau heeft Temse een uitrustingsgraad die vergelijkbaar is met de zwak uitgeruste kleine steden.



2014-2019 9

SITUERING EN DEMOGRAFIE Temse is een middelgrote gemeente die bestaat uit vier deelgemeenten: Temse (= kerngemeente), Tielrode, Elversele en Steendorp, samen een oppervlakte van 3.991 ha, waarvan iets meer dan 20% woongebied, 11% groenzone en ca. 2% recreatiegebied. Bewoning, industrie en ambachten zijn vooral gecentraliseerd in de kerngemeente.

Tussen de deelgemeenten en het centrum bestaan nog steeds psychologische grenzen, gestoeld op de eigen geschiedenis, mentaliteit en de fysische afstand tot de kerngemeente.

Politieke context Op zondag 14 oktober 2012 vonden de gemeenteraadsverkiezingen plaats. Nog dezelfde avond sloten CD&V en N-VA een bestuursakkoord, om vanaf 2 januari 2013 een coalitie te vormen (CD&V: burgemeester, 4 schepenen en voorzitter Bouwmaatschappij - N-VA: schepen-voorzitter OCMW, 2 schepenen en voorzitter gemeenteraad). De nieuwe coalitie heeft een meerderheid van 18 op 29 zetels. Sp.a-Groen, Vlaams Belang en Open vld voeren oppositie in de gemeenteraad. De samenstelling en zetelverdeling van de gemeenteraad is als volgt: CD&V, 11 verkozenen: Luc De Ryck, Hugo Maes, Debby Vermeiren, Freddy Verbeke, Franky De Graeve, Anne Marie Blommaert, Mostafa Aouriaghel, William Janssens, Roger Troubleyn, Anne Boeykens en Eddie Van der Vieren. N-VA, 7 verkozenen: Geert Vandersickel, Lieve Truyman, Stephan Van der Gucht, Tineke Van Britsom, Werner Maerevoet, Nick De Clercq en Koenraad De Jonghe. sp.a-Groen, 5 verkozenen: Bert Bauwelinck, Freya De Keyzer, Martine Verheyden, Hasan Sarizeybek en Raphaël Catthoor Vlaams Belang, 3 verkozenen: Anne-Marie Muyshondt, Sylvia Rombaut en Johan Waltens Open vld, 3 verkozenen: Patrick Vermeulen, Wim Van Rossen en Eddie Gosselin.



2014-2019 10

SITUERING EN DEMOGRAFIE Het schepencollege is als volgt samengesteld: - Burgemeester: Luc De Ryck - Schepenen: Hugo Maes, Geert Vandersickel, Franky De Graeve en Lieve Truyman - OCMW-voorzitter/schepen: Werner Maerevoet.

Debby

Vermeiren,

Freddy

Verbeke,

Demografische trends Concentratie in de centrumgemeente De gemeente Temse telde op 31 december 2012 29.012 inwoners, nl. 14.350 mannen (49,46%) en 14.662 vrouwen (50,54%). Ruim 66% van de bevolking woont in de centrumgemeente. Deelgemeente Temse Steendorp Tielrode Elversele Algemeen totaal

Totaal 19.320 3.507 3.811 2.374 29.012

Procent 66,59 12,09 13,14 8,18 100

Hoge bevolkingsdichtheid en sterke bevolkingsaangroei De bevolkingsdichtheid bedraagt 724 inwoners per km 2. Hiermee is Temse een vrij sterk verstedelijkt gebied (gemiddelde gemeenten uit Belfius-indeling: 628 en Vlaams Gewest: 470 inwoners per km 2). Tussen 2002 en 2012 groeide de bevolking van Temse aan met 2.952 eenheden, wat neerkomt op een bevolkingsgroei van 11,4%. In dezelfde periode steeg de bevolking in Vlaanderen en de gemeenten uit de ‘Belfius’cluster (sterk verstedelijkte gemeenten met lage inkomens) met slechts 6,3%. Vooral vanaf 2007 constateren we in Temse een sterke bevolkingstoename. De ontwikkeling van de woonzone op de vroegere terreinen van de Boelwerf (De Zaat) is hier uiteraard niet vreemd aan. Volgens de prognoses van de Vlaamse studiedienst zal de bevolking tegen 2030 nog fors aangroeien: - globaal: een stijging met ca. 11% - 0-18 jarigen: stijging tussen 8 en 15% - 19-59 jarigen: stijging tussen 0 en 5% - 60-plussers: stijging tussen 40 en 60%.

Vergrijzing en vergroening De grootste bevolkingsgroep, zowel bij mannen als bij vrouwen, situeert zich tussen 40 en 49 jaar (geboren in de jaren ’60). Bevolkingspiramide Temse, 2012

95 + jaar 90-94 jaar 85-89 jaar 80-84 jaar

75-79 jaar 70-74 jaar 65-69 jaar 60-64 jaar 55-59 jaar 50-54 jaar 45-49 jaar 40-44 jaar 35-39 jaar 30-34 jaar 25-29 jaar 20-24 jaar

15-19 jaar 10-14 jaar 5-9 jaar 0-4 jaar 1 500

1 000

500

0

mannen


500

1 000

1 500

vrouwen


2014-2019 11

SITUERING EN DEMOGRAFIE Ook in Temse komt de vergrijzing van de bevolking meer en meer tot uiting, aangezien de grote groep ‘babyboomers’ (geboren na Wereldoorlog II) geleidelijk aan opschuift naar deze oudere bevolkingsgroepen. In 2002 waren er 3.908 65-plussers, in 2012 groeide deze groep aan tot 4.801 personen. Het aandeel 65-plussers t.o.v. de actieve bevolking (= grijze druk) is in Temse vrij laag (28%) in vergelijking met het Vlaamse gemiddelde (meer dan 40%). Het aantal 80-plussers groeide tussen 2002 en 2012 van 851 tot 1.229 personen. Naast de verdergaande vergrijzing is echter ook een uitgesproken trend van vergroening merkbaar. Er worden jaarlijks gemiddeld zo’n 50 kinderen meer geboren dan 10 jaar geleden. Dit blijkt uit de bevolkingsstructuur door het hoge aantal 0-4 jarigen (met een duidelijke voorsprong voor de ‘jongens’). Het percentage 0-19 jarigen t.o.v. de actieve bevolking (= groene druk) ligt in Temse met 40,50% beduidend hoger dan het Vlaamse gemiddelde (36,68%).

Toename aantal huishoudens Net zoals in heel Vlaanderen is tussen 2000 en 2009 een gestage toename van het aantal huishoudens merkbaar (11,19% in Temse t.o.v. 8,80% in Vlaanderen). Deze stijging vond vooral plaats bij de een- en tweepersoonshuishoudens. In 2009 waren er in Temse 11.187 huishoudens. Volgens de prognoses zal dit tegen 2020 oplopen tot 12.725 huishouden. Dit betekent nog een aangroei van 12% op tien jaar (t.o.v. gemiddeld 7,5% in Vlaanderen).

Grote diversiteit Eind 2012 telde Temse 1.419 personen met vreemde nationaliteit. Dit komt neer op 4,89% van de bevolking. In 2005 waren er 839 vreemdelingen in Temse (3,2% van de bevolking). Het aantal inwoners van vreemde origine bedroeg op 31 december 3.688, hetgeen overeenstemt met 12,71% van de bevolking. Naar origine zijn de aantallen Turken (901) en Marokkanen (842) het hoogst. Zeer opvallend is dat in Temse meer dan 30% van de 0-5 jarigen van vreemde origine is, toch een stuk hoger dan het Vlaamse gemiddelde van 25%. Sinds eind jaren ’90 is een groep Roma aanwezig in Temse. De Roma in Temse komen voornamelijk uit Kosovo en zijn een sedentaire groep; dwz. ze woonden ook voorheen op een vaste plaats zonder voortdurend rond te trekken. De meeste Roma in Temse zijn moslims. Roma is een etniciteit en geen nationaliteit. Er is dus geen officiële registratie van het aantal Roma. De Roma-brugfiguren maakten, op basis van de gezinnen waarmee wordt samengewerkt, een schatting van 367 personen (toestand 31/01/2013).

Sociaal profiel Inkomen Het gemiddelde inkomen per inwoner bedroeg in 2010 16.303 EUR in Temse (t.o.v. 16.599 EUR in het Vlaams Gewest). Wanneer we kijken naar de welvaartsindex (= gemiddeld inkomen per inwoner Temse t.o.v. gemiddeld inkomen inwoner Oost-Vlaanderen), dan zit Temse met een index van 96,39 onder het gemiddelde van de provincie.

Werkloosheid In december 2012 telde Temse 1.034 niet-werkende werkzoekenden, wat een stijging van 15,7% betekent in vergelijking met een jaar geleden. 7,7% van de beroepsbevolking was eind 2012 werkzoekend. De werkloosheidsgraad in Temse ligt hiermee hoger dan het gemiddelde voor de regio Waas en Dender (6,39%). De werkloosheidsgraad bij de mannen liep eind 2012 op tot 7,50% en bij de vrouwen tot 7,95%.



2014-2019 12

SITUERING EN DEMOGRAFIE Gerechtigden op leefloon In 2012 waren er 333 aanvragen voor een leefloon. Aan 227 verschillende personen werd het leefloon toegestaan. Het aandeel van de vrouwen bleef het grootst met 58%. 25% van de leefloners is jonger dan 25 jaar. Met 3,1 leefloontrekkers per 1.000 inwoners in 2011 telt Temse minder leefloontrekkers dan het Vlaamse gemiddelde (3,8 per 1.000 inwoners).

Kansarme geboorten Kansarmoede is een toestand waarbij mensen beknot worden in hun kansen om voldoende deel te hebben aan maatschappelijk hooggewaardeerde goederen, zoals onderwijs, arbeid, huisvesting. Het gaat hierbij niet om een eenmalig feit, maar om een duurzame toestand die zich voordoet op verschillende terreinen, zowel materiële als immateriële. Meer concreet zijn de door Kind en Gezin gehanteerde criteria: het maandinkomen van het gezin, de arbeidssituatie van de ouders, de opleiding van de ouders, de huisvesting, de ontwikkeling van de kinderen en de gezondheid. Wanneer een gezin aan drie of meer van deze zes criteria beantwoordt, wordt het als kansarm beschouwd. De evolutie is jammer genoeg overal stijgend, ook in Temse met in 2011 bijna 9% kansarme geboorten. Temse behoort hiermee tot de koplopers in de provincie Oost-Vlaanderen.

Schoolse vertraging Schoolse vertraging of schoolse achterstaand is de vertraging die een leerling oploopt in zijn schoolloopbaan ten opzichte van de groep leerlingen van hetzelfde geboortejaar. Sinds 2006 is er een daling (van 17% naar 14,5%) van de schoolse vertraging in het lager onderwijs van Temse, dit zelfs onder het Vlaamse gemiddelde. De schoolse vertraging in Temse binnen het secundair onderwijs is een ander verhaal. Zo stijgt de schoolse vertraging in 2012 voor de 1 ste graad naar meer dan 55%. Dit heeft uiteraard ook wel te maken met het feit dat vanaf het schooljaar 20102011 er nog slechts één secundaire school (met een hoge concentratie aan leerlingen van vreemde origine) in Temse is.

Kansengroepen onderwijs In het school -

decreet Gelijke Onderwijskansen (GOK) worden 4 indicatoren opgenomen die bepalen of een meer werkingsmiddelen krijgt om gelijke kansen in het onderwijs te bevorderen. Het gaat om: het opleidingsniveau van de moeder (geen diploma hoger secundair onderwijs) het recht hebben op een schooltoelage de taal die de leerling in het gezin spreekt en die verschilt van de onderwijstaal de leerling heeft zijn woonplaats in een buurt met een hoog percentage leerlingen met minstens twee jaar schoolse vertraging op 15-jarige leeftijd.

De relatieve aanwezigheid van indicatorleerlingen (= het totaal aantal indicatorleerlingen gedeeld door het totaal aantal leerlingen x 100) bedroeg in Temse op 1 februari 2012 40,64%.



2014-2019 13

SITUERING EN DEMOGRAFIE

21,7

21,76

26,4

26,75

28,25

30,16

31,52

33,07

35,18

40,64

41,95

42,95

50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0

42,37

Vergelijking relatieve aanwezigheid indicatorleerlingen met omliggende gemeenten (bron: omgevingsanalyse LOP)

Omnio-rechthebbenden Het Omnio-statuut is een beschermingsmaatregel, die het recht op het voorkeurtarief voor geneeskundige verzorging uitbreidt naar de verzekerden uit gezinnen met een laag inkomen. Omnio geeft recht op een betere terugbetaling van geneeskundige verzorging, zoals raadplegingen, geneesmiddelen, hospitalisatiekosten, e.a. Temse behoort met zijn 18,83% gerechtigden (16,10% in Vlaanderen) tot één van de koplopers in de provincie.

Onderwijs Het onderwijslandschap in Temse bestaat voornamelijk uit basisonderwijs. Evolutie schoolbevolking in Temse 2010-2012 2000

1815

1791

1714

1800 1600 1400 1200

1180

1136

1159 Kleuteronderwijs

1000

Lager onderwijs

800

Secundair onderwijs

600 400

205

211

193

200 0 2010


2011

2012


2014-2019 14

SITUERING EN DEMOGRAFIE Hieronder een overzicht van de basisscholen in Temse: Vrije basisschool Priester Poppe - Dorpstraat 107, Elversele Vrije basisschool Tielrode - Kaaistraat 1, Tielrode Freinetschool De Kolibrie - Kerkstraat 14, Tielrode De Vierklaver - Azalealaan 101, Temse Vrije basisschool Heilig Hart - Sint-Amelbergalaan 1, Temse De Klimroos - Clemens De Landtsheerlaan 3, Temse Vrije basisschool Sint-Amelberga - Akkerstraat 42, Temse Vrije basisschool Sint-Jozef Velle - Velle 129, Temse Vrije kleuterschool Hollebeek - Hollebeek 2, Temse Vrije lagere school Hollebeek - Hollebeek 6, Temse De Wijsneus - Eupenlaan z.n., Temse Vrije basisschool Sint-Henricus - Gelaagstraat 161 en 78, Steendorp

VBO VBO GO! GO! VBO GO! VBO VBO VBO VBO GO! VBO

Er blijft sinds het schooljaar 2010-2011 nog slechts één middelbare school over, m.n. het Koninklijk Atheneum in de Theo De Deckerlaan. Vanaf schooljaar 2013-2014 werken zij samen met De Vierklaver. Daar komt een middenschool, waar de eerste graad van het ASO zal gehuisvest zijn. Veel leerlingen uit Temse trekken voor hun middelbare opleiding naar Sint-Niklaas en Bornem. Ligging van de basisscholen in Temse (bron: omgevingsanalyse van het LOP)

Er is in Temse ook een aanbod voor vrijetijdsonderwijs waarvan de organisatie en coördinatie bij het gemeentebestuur ligt, m.n.: Academie en Vaktekenschool, Academie voor Muziek Woord en Dans en Centrum voor Volwassenenonderwijs.



2014-2019 15

WONEN Betaalbaar en kwalitatief wonen Betaalbaar en kwalitatief wonen is een veelbesproken onderwerp. Ook kranten pakken dikwijls uit met vooral stijgende, maar soms ook eens dalende cijfers over woningen huurprijzen. Er zijn in Temse ongeveer 11.756 bewoonde woongelegenheden (NIS, aantal huishoudens 1/1/2012), waarvan 60% à 70% wordt bewoond door de eigenaar, 10% à 20% wordt gehuurd van particulieren of vennootschappen en meer dan 10% wordt gehuurd van sociale huisvestingsmaatschappijen of andere openbare instellingen (bron: www.kenniscentrumvlaamsesteden.be). De gemiddelde verkoopprijs van een flat in 2010 was 196.871 euro en van een woning 182.828 euro. Dit is meer dan een verdubbeling ten opzichte van het jaar 2000.

Bron: www.immotheker.be



2014-2019 16

WONEN Demografische ontwikkelingen beïnvloeden de vraag naar bevolkingscijfer (stijging van ongeveer 3.000 inwoners/1.600 gezinsverdunning (van gemiddeld 2,54 naar 2,46 personen per invloed op de stijgende vraag naar woningen. Jaarlijks dient 150 wooneenheden te worden gerealiseerd.

woningen. Zowel het stijgende gezinnen in 10 jaar tijd) als de huishouden in 10 jaar tijd) hebben een woningaanbod van gemiddeld

Voor de periode 2008-2012 (korte termijn) werd de woonbehoefte in het stedelijk gebied geschat op minimaal 337 woongelegenheden. In het buitengebied werd de woonbehoefte geschat op maximaal 236 woongelegenheden. Voor de periode 2012-2017 (middellange termijn) wordt de woonbehoefte in het stedelijk gebied geschat op minimaal 446 woongelegenheden. In het buitengebied wordt de woonbehoefte geschat op maximaal 312 woongelegenheden (bron: principieel akkoord woonuitbreidingsgebied Doornwijk). Diverse woonprojecten en inbreidingsprojecten willen tegemoetkomen aan de toenemende, maar ook diversifiërende bevolking in de gemeente. Temse kent nog een aantal beschikbare, niet-uitgeruste terreinen voor woningbouw, waarvan het woonuitbreidingsgebied Doornwijk, het woongebied Roomacker en het woongebied Gentstraat op korte termijn zullen worden ontwikkeld. Ook het woongebied Cauwerburg kan worden ontwikkeld, doch hier zijn nog geen concrete plannen toe.

Woonprojecten In de komende jaren worden volgende woonontwikkelingen verwacht: - verdere afwerking site De Zaat, met nog een 400-tal appartementen, met mogelijkheden voor woonzorgproject - verdere afwerking Cliviawijk, met nog 2 appartementsgebouwen - ontwikkeling Doornwijk met 200-tal woongelegenheden, met hoofdzakelijk eengezinswoningen, en met inbegrip van een aantal duowoningen, een appartementsgebouw en 10% sociaal - ontwikkeling Roomackerwijk, met 112 woongelegenheden, voornamelijk eengezinswoningen, meergezinswoningen langs het park, met streven naar 20% sociaal - verkaveling Gentstraat, met 49 eengezinswoningen.



2014-2019 17

WONEN Sociale woningmarkt Het gemeentelijk objectief voor sociale huurwoningen is nihil. De gemeenten die reeds beschikken over 9% sociaal huurpatrimonium, worden vrijgesteld van het verplicht realiseren van een bijkomend sociaal huuraanbod (art. 4.1.4. §3 GPD). Op 1 januari 2008 (nulmeting) bedroeg het aandeel sociale huur 10,77%. In 2012 beschikte Temse zelfs over een sociaal huuraanbod van 11,06% ten opzichte van de nulmeting. Dit aandeel blijft dus vrij stabiel en ligt beduidend hoger dan het Vlaamse en provinciale gemiddelde. Het gaat over 911 huurwoningen en 433 huurappartementen. Er werden onlangs twee sociale kavels gerealiseerd. Op basis van die gegevens is tot een voorlopige projectstop beslist m.b.t. de Bouwmaatschappij. De lopende projecten worden voltooid en de klemtoon ligt op renovatie. Het gemeentebestuur verklaarde zich op 11 april 2013 akkoord met het afsluiten van een Sociaal Woonbeleidsconvenant voor de periode 2014-2016 in samenwerking met de Bouwmaatschappij van Temse. Dergelijk convenant valt onder de regelgeving voorzien in het Decreet Grond- en Pandenbeleid van 27 maart 2009 en de desbetreffende uitvoeringsbesluiten.

Migratie Zoals in de meeste steden is er een stijgend bevolkingsaantal waar te nemen (zie hoofdstuk Situering en demografie, Demografische trends). De aangroei wordt niet alleen veroorzaakt door meer geboorten dan overlijdens (natuurlijke aangroei), maar ook door migratie. Temse kent ook aantrekkingskracht door inwijkingen uit het buitenland (9% van de inwijkelingen in 2012), hoofdzakelijk uit Polen, Bulgarije, Nederland, Marokko en Turkije.

Uitwijking Uit de cijfers van de dienst Burgerzaken blijkt dat bij de vertrekkende huishoudens zowat 58% naar een andere woonplaats in Oost-Vlaanderen verhuist, en 26% naar de provincie Antwerpen (cijfers 2012). De meest frequent gekozen nieuwe woonplaats ligt in het arrondissement Sint-Niklaas. Vertrekkers Naar andere gemeenten Naar buitenland Onbekende bestemming Totaal

2008 1144 48 53 1245

2009 1260 40 89 1389

2010 1236 36 56 1328

2011 1169 50 84 1303

2012 1314 49 120 1483

2008 1380 157 1537

2009 1502 124 1626

2010 1467 121 1588

2011 1374 174 1548

2012 1397 135 1532

Inwijking Aankomsten Uit andere gemeenten Uit buitenland Totaal



2014-2019 18

ONDERNEMEN EN WERKEN Temse heeft een gunstige economische ligging. De autosnelweg E17 en de gewestwegen N16 en N41 zorgen voor een snelle verbinding met Brussel (40 km), Antwerpen (20 km), Gent (40 km) en de Nederlandse grens (20 km). Sinds de officiële ingebruikname van de tweede Scheldebrug op 29 mei 2009 werd een definitieve oplossing geboden voor het dagelijks fileleed op de N16. Ook met het openbaar vervoer (bus en trein) is Temse vlot bereikbaar vanuit de omliggende steden en gemeenten.

Ondernemingen Temse is een geïndustrialiseerde gemeente met de industriezone TTS, waar ca. 210 bedrijven gevestigd zijn, die ca. 5.000 mensen tewerkstellen. Op de voormalige terreinen van de Boelwerf werd 40 ha ingericht als kmo- en industriezone. Momenteel zijn er een 60-tal bedrijven gevestigd en zo’n 1.000 personen tewerkgesteld. In 2012 telde Temse 2.118 BTW-plichtige ondernemingen (natuurlijke personen + rechtspersonen). Sinds 2005 is er een gestage groei (+ 28%) van het aantal ondernemingen te merken. De verdere ontwikkeling van de site De Zaat speelt hierbij zeker een rol. Op 100 ondernemingen verdwenen in 2011 4,8 ondernemingen. Hiermee benadert Temse de uittredingsratio van de gemeenten uit de Belfius-indeling. Daartegenover staan 6,8% nieuwe oprichtingen in 2011, wat een nettogroeiratio geeft van 1,9%. De economische crisis heeft een sterke impact op economische groei en de arbeidsmarkt. Het gemeentebestuur tracht binnen de mate van zijn eigen mogelijkheden een gunstig klimaat te scheppen voor de lokale handelaars, zelfstandigen en industrie. De gemeente doet dit enerzijds door eigen initiatieven op te zetten en anderzijds door samen te werken met ondernemersorganisaties (UNIZO Temse, Voka, TTS-Ondernemingsclub, ondernemersvereniging De Zaat). De voorbije jaren werden o.a. de volgende initiatieven verwezenlijkt: Cadeaucheque Temse, Met Belgrinkel naar de Winkel, het Buurtinformatienetwerk (BIN) in industriezone TTS. De concurrentie van het Waasland Shopping Center doet zich voelen in de handelskern van Temse. In de winkelstraten is de leegstand merkbaar. Toch blijkt uit de algemene enquête (april 2013) dat ruim 75% van de inwoners het belangrijk vindt dat men voor zijn aankopen in Temse terecht kan. Slechts 9,5% van de respondenten is het oneens met deze stelling. Het gemeentebestuur dient zich dus verder te engageren om het handelskarakter van de kerngemeente in stand te houden. Dit kan gebeuren door de uitvoering van de handelsvisie voor de handelskern (opgemaakt in augustus 2013 en goedgekeurd in collegezitting van 2 september 2013), de opwaardering van het kmo-loket, de intensivering van de samenwerking met de ondernemersorganisaties, e.a.

Werkgelegenheid De volgende bedrijven creëren binnen de gemeente Temse de meeste arbeidsplaatsen (cijfers 2010): - Wase Werkplaats (Kapelanielaan): 593 - Cordeel – zetel Temse (Eurolaan): 336 - Conway (Laagstraat): 256 - Becton Dickinson (Laagstraat): 188 - De Clercq nv (Kapelanielaan): 130 - Hubert De Backer nv (Laagstraat): 125 - Polypane glasindustrie (Nederlandstraat): 100 Ook het gemeentebestuur en het OCMW van Temse behoren tot de grootste werkgevers met respectievelijk 226,17 full-time equivalenten en 239,80 full-time equivalenten. Met 10.485 jobs voor 16.877 inwoners op beroepsactieve (20-64 jaar) leeftijd in 2010 bekomt Temse een jobratio van 62,1. Hiermee scoort Temse beter dan het gemiddelde van de gemeenten uit de Belfiuscluster (jobratio van 58,9) en slechter dan het Vlaamse gemiddelde (jobratio van 73,6).



2014-2019 19

ONDERNEMEN EN WERKEN De werkzaamheidsgraad (werkenden/bevolking 20-64 jaar) bedroeg in 2010 voor Temse gemiddeld 71,05%. De werkzaamheidsgraad bij de mannen ligt een pak hoger (77,94%) dan bij de vrouwen (64,10%). Temse benadert hierbij de gemiddelden van gelijkaardige gemeenten en het Vlaamse Gewest.

Plaatselijk WerkgelegenheidsAgentschap (PWA) Temse/Werkwinkel De Werkwinkel Temse-Kruibeke is gehuisvest in de Kasteelstraat 84 te Temse en herbergt verschillende actoren die te maken hebben met werkgelegenheid, zoals VDAB, RVA, PWA, PWAdienstenchequebedrijf en OCMW. Het PWA van Temse is een initiatief van de RVA, waarbij langdurige werklozen en leefloongerechtigden op een legale manier activiteiten kunnen verrichten bij particulieren, openbare besturen, scholen, landen tuinbouwverenigingen en niet-commerciële verenigingen. Zij kunnen op die manier tot 45 u. per maand klusjes verrichten en tot 184,50 euro per maand bijverdienen bovenop hun werkloosheidsuitkering of leefloon. Voor tuinonderhoud en opvang van zieken en kinderen bij privépersonen en voor activiteiten ten voordele van onderwijsinstellingen wordt het maximaal te presteren uren opgetrokken naar 70 u. per maand, met een maximum van 630 u. per jaar. Eind 2012 waren 59 PWA-mensen actief (25 mannen en 34 vrouwen). Zij bedienden 70 gezinnen/ instanties en presteerden in 2012 in totaal 17 616 u. Het PWA-dienstenchequebedrijf (een sui-generis-afdeling van het PWA van Temse) levert huishoudhulpen aan privégebruikers in Temse volgens het systeem van de dienstencheques. Zij worden tewerkgesteld met een contract voor onbepaalde duur tussen 19 en 36 u. per week en ingeschakeld (minimum 3 u. per sessie) voor poetshulp, hulp bij wassen en strijken, kleine naaiwerken, kleine kookwerken en dagdagelijkse boodschappen. De gebruiker betaalt hiervoor 1 dienstencheque per uur (tarief op 31.12.2012: 7,50 euro per uur met fiscale aftrekbaarheid van 30 %) + 1 euro per prestatie (voor de verplaatsings- en administratiekosten). Het dienstenchequebedrijf is in november 2004 zeer voorzichtig opgestart met 3 werknemers. Eind 2012 telde het 77 werknemers (75 poetsdames en 2 bedienden). In 2012 werd in totaal 70 710 u. gepoetst. Gezien de blijvende vraag naar poetshulp in onze gemeente worden steeds bijkomende krachten aangeworven.

Werkloosheid Vlaanderen telde eind oktober 2013 229.127 actieve werkzoekenden zonder job. Dat komt neer op 7,73% van de beroepsbevolking. Een jaar voordien bedroeg dat aandeel nog 7,11%. Op één jaar tijd kwamen er 19.000 werkzoekenden bij, een stijging van 8,8%. De gevolgen van de economische crisis worden ook in Temse weerspiegeld in de werkloosheidscijfers. In oktober 2013 telde Temse 1.089 niet-werkende werkzoekenden, wat een stijging van 2,6% betekent in vergelijking met het jaar tevoren (1.061 werkzoekenden). 8,07% van de beroepsbevolking was eind oktober 2013 werkzoekend (t.o.v. 7,89% eind oktober 2012). De werkloosheidsgraad bij de mannen liep in oktober 2013 op tot 7,68% (7,67% in 2012) en bij de vrouwen tot 8,54% (8,15% in 2012). De werkloosheidsgraad in Temse ligt wel beduidend hoger dan het gemiddelde voor de regio Waas en Dender (6,89%). Dit geldt overigens zowel voor de mannen als voor de vrouwen. 23,5% van de werkzoekenden is jonger dan 25 jaar, 21,9% is ouder dan 50 jaar. Wat de werkloosheidsduur betreft, is een kwart van de werkzoekenden reeds langer dan twee jaar werkloos. Eind oktober 2013 is bijna 33% van de werklozen in Temse van vreemde origine. Dit is meer dan het dubbele dan het percentage in de beroepsbevolking (ca. 14,57% in 2011). Binnen het Resoc-gebied bedraagt het gemiddelde aandeel van de allochtonen 24,4% en in Vlaanderen 25%.



2014-2019 20

ONDERNEMEN EN WERKEN Meer dan 52% van de werkzoekenden in Temse is laaggeschoold (ten hoogste 2de graad secundair onderwijs), wat vergelijkbaar is met het Resoc-gebied, doch een stuk hoger dan het gemiddelde in Vlaanderen. Temse scoort dan wel beter voor hooggeschoolden (hoger onderwijs, bachelor/master) met slechts 13,8% werkzoekenden.



2014-2019 21

OPENBARE RUIMTE, NATUUR- & MILIEUBEHEER Openbaar domein Onderhoud wegenis-parkings-pleinen-voetpaden Voor de opwaardering van het openbaar domein en het creëren van een betere leefomgeving beschikt de gemeente Temse over een onderhoudsplan voor voetpaden en wegenis (betaalt uit eigen middelen). Hierbij worden in eerste instantie de voetpaden heraangelegd en daaropvolgend het wegdek vernieuwd. Er is een wijkgerichte aanpak. De vernieuwing gebeurt in synergie met de nutsmaatschappijen, waarbij zo nodig alle nutsleidingen worden gesaneerd tot op woningniveau. De toestand van de voetpaden en wegenis in de wijken is duidelijk verbeterd. Ook de verbinding van de wijken met het centrum kent een gunstige evolutie. Tijdens de voorbije legislatuur werden o.a. de volgende straten en pleinen heraangelegd: Vroonhofwijk, Sompershoekwijk, Tuinwijk, Scheldestraat, Kasteelstraat, Leiedam, parkings Academie en Houtkaai. Reeds geplande werken voor de komende jaren zijn o.a.: Piet Nutenlaan, Oscar van Durmelaan, Jos Hostelaan, Gebroeders Van Raemdonckstraat, Antwerpsesteenweg en Vuurkouterwijk. Deze werken worden uitgevoerd door externe aannemers. In het gemeentebudget wordt hiervoor jaarlijks een vast bedrag voorzien (625.000 euro voor heraanleg voetpaden en 625.000 euro voor asfalteringswerken). De wegen zijn als gevolg van enkele opeenvolgende, strenge winters sterk afgetakeld en de weginfrastructuur breidt nog verder uit, zodat de handhaving van de budgetten op zijn minst dient te worden aangehouden. Uit de algemene enquête blijkt dat de inwoners van Temse veel belang hechten aan een goede staat van de weginfrastructuur. Op de vraag ‘Ik ben tevreden over de staat van de wegen’ antwoordt zo’n 28% eens/helemaal eens, 22% noch eens/noch oneens en 50% oneens/helemaal oneens. Uiteraard streeft het gemeentebestuur naar een integrale aanpak met de aanleg van nieuwe riolering en het voorzien van een aangepaste wegopbouw. Hierbij zijn we echter afhankelijk van de geplande investeringen van Aquafin, Wegen en Verkeer Oost-Vlaanderen en rioolbeheerder RioP. Voor zwaarbelaste doorgangswegen is dit echter de enige duurzame oplossing. Bij de aanleg van collectoren zijn zo een aantal straten in het centrum van Temse vernieuwd (Viadukt-StationsstraatGuido Gezelleplaats-Kasteelstraat tot de Markt). In Tielrode werd een gescheiden riolering aangelegd. De vernieuwing van de dorpskern gebeurde met authentieke materialen. Voor de renovatie en herstellingen van bestaande voet- en fietspaden en wegenis beschikt de gemeentelijke technische dienst over diverse ploegen met aangepast materieel. Deze dienst zorgt ook voor de rioolaansluitingen in opdracht van onze rioolbeheerder RioP. De gemeente beschikt over een volledig uitgewerkt strooiplan en eigen strooidiensten. De groendienst en technische dienst zorgen voor het strooien van zowel de gemeentewegen als de fietspaden. Het wagen- en machinepark van de gemeente zijn hiervoor volledig uitgerust. Deze werkwijze kent – zoals blijkt uit de reacties in de recente enquête en de jaarlijkse lofbetuigingen voor het gemeentepersoneel – veel waardering van de bevolking.

Rioleringen Temse zal ook in de komende jaren het rioleringsstelsel verder uitbreiden in samenwerking met Aquafin‐VMM en RioP (De Watergroep). De rioleringsgraad in Temse bedraagt momenteel 84,2% (t.a.v. gemiddeld 84,5% in Oost-Vlaanderen en gemiddeld 86,9% in het Vlaams Gewest). Deze cijfers tonen aan dat Temse op schema zit, maar toch nog inspanningen moet leveren bij het uitbouwen van het rioleringsnetwerk.



2014-2019 22

OPENBARE RUIMTE, NATUUR- & MILIEUBEHEER Geplande projecten zijn, o.a.: Dorpstraat, heraanleg kruispunt Edgard Tinelplaats-Cauwerburg-Leie, vernieuwing N41 (uitbreiding), collector Hollebeek (uitbreiding), sanering Jachtbeek (uitbreiding), Kleine Dweersstraat (uitbreiding). Bij de aanleg van rioleringen wordt er optimaal omgegaan met het regenwater. Door de aanleg van een dubbel rioleringsstelsel wordt het vuile water los van het regenwater afgevoerd. Op die manier kan het regenwater creatief gebruikt worden in de open ruimte. Om het zuiveren van alle afvalwater tot een goed einde te brengen trad Temse op 1 januari 2010 toe tot RioP (De Watergroep). Deze toetreding heeft tot doel: 1. het tijdig halen van de Vlaamse afvalwaterdoelstellingen die voortvloeien uit de Europese Kaderrichtlijn Water 2. de gemeentelijke rioleringstaken worden overgenomen 3. de medefinanciering en aanvraag van subsidies gebeurt door RioP. Daarnaast staat De Watergroep ook in voor het beheer en onderhoud van de gemeentelijke rioolpompstations. Bij de aanleg van gescheiden rioleringen gebeurt de afkoppeling van hemelwater en afvalwater op het perceelsniveau door de rioolbeheerder. Zij zorgen ook voor de plaatsing van de IBA’s en geven het nodige advies aan de bewoners bij uitvoering van werken. Onze rioolbeheerder rekent wel een aansluitingskost van 1.100 euro per nieuwe aansluiting en voor de installatie van een IBA aan.

Aanleg en onderhoud van waterlopen en wachtbekkens Binnen de realisatie van gescheiden rioleringen en vanuit de Vlaamse Milieumaatschappij wordt steeds meer aandacht gevraagd voor een beleid rond grachten en waterlopen, met name het bufferen en afvoeren van hemelwater. We onderscheiden hierbij: - waterlopen 2e categorie (provincie) - waterlopen 3e categorie (gemeente en polder) - straatgrachten (gemeente). De onbevaarbare waterlopen binnen het poldergebied worden onderhouden door de diverse polderbesturen. Buiten dit gebied gebeurt het onderhoud van waterlopen 3 e categorie door de gemeente met een onderhoudsaannemer. De technische installaties van onze wachtbekkens – ter bestrijding van wateroverlast – worden onderhouden door eigen personeel. Om het aantal waterbeheerders te beperken en om een efficiënter, doelgericht en deskundig onderhoud van de waterlopen te realiseren, heeft het gemeentebestuur de intentie om een samenwerkingsovereenkomst af te sluiten met het provinciebestuur. Het plan is in opmaak.

Milieu en natuur Propere woonwijken, straten en openbare ruimtes De bevuiling van straten, pleinen, openbare groenzones, wegbermen, e.a. is een groot zorgenkind voor alle steden en gemeenten. De gemeente Temse wenst een beleid uit te werken met permanente aandacht voor deze problematiek teneinde op korte termijn een reine en aangename gemeente te creëren voor iedere bewoner en bezoeker van onze Scheldegemeente. Inwoners ervaren sluikstortingen, zwerfvuil en hondenpoep als belangrijke bronnen van ergernis en verzuring. Daarnaast dienen overvolle straatafvalbakjes, graffiti en ernstig vervuilde braakliggende terreinen op een efficiënte wijze aangepakt te worden. 35% van de inwoners vindt dat de netheid van straten en pleinen beter kan; 93% vindt het belangrijk dat er snel wordt opgetreden bij milieuovertredingen en sluikstorten.



2014-2019 23

OPENBARE RUIMTE, NATUUR- & MILIEUBEHEER Temse heeft zich de voorbije jaren reeds gefocust op de reinheid van het openbaar domein. De gemeente Temse beschikt over een straatborstelveegmachine, een speciale afvalstofzuiger, een uitgebreid netwerk aan straatafvalbakjes, hondenpoepbuizen, hondentoiletten en -weides. Bij de milieudienst worden vijf personeelsleden quasi continu ingezet voor het uitvoeren van dit takenpakket. Het intergemeentelijk samenwerkingsverband ‘Miwa’ beheert het lokale containerpark. Jaarlijks organiseert de gemeentelijke milieudienst een grote zwerfvuilactie (in de loop van de maand maart), waarbij het personeel van de milieu- en groendienst (samen ca. 25 personeelsleden) een ganse week instaat voor het opruimen van zwerfvuil en sluikstorten. In samenwerking met het intergemeentelijk samenwerkingsverband ‘Miwa’ organiseert de gemeente Temse een goed uitgebouwde, sensibiliserende en educatieve campagne rond het Wase afvalmonster (strijd tegen sluikstortingen en zwerfvuil) op haar grondgebied. De milieudienst plaatste een 200-tal borden in functie van de sensibilisatie van de bevolking inzake sluikstorten en slingervuil. Ruim de helft van de GAS-boetes heeft betrekking op sluikstort. Op korte termijn wordt een nieuwe professionele straatborstelveegmachine aangekocht om verder intensief opruimingswerk te kunnen verrichten in het kader van de realisatie van een nette en aantrekkelijke gemeente.

Samenwerkingsovereenkomst De gemeente Temse onderschreef deze overeenkomst met de Vlaamse Overheid (periode van 1 januari 2008 tot en met 31 december 2013). De overeenkomst bestaat enerzijds uit een basis- en een onderscheidingsniveau en anderzijds uit een projectmodule. Als onderdeel van de samenwerkingsovereenkomst rapporteert de gemeente jaarlijks over de uitvoering van het gemeentelijk milieujaarprogramma. Inmiddels heeft de Vlaamse Regering beslist om geen middelen meer ter beschikking te stellen via een milieuconvenant.

Implementatie complexe sectorale milieuwetgeving De gemeentelijke milieudienst staat in voor de uitwerking van de complexe sectorale milieuwetgeving (Bodemdecreet en Vlarebo, Materialendecreet en Vlarema, Milieuvergunningsdecreet en Vlarem, wetgeving op dierenwelzijn, Milieuhandhavingsdecreet, e.a.). Momenteel worden reeds voorbereidingen getroffen om de nieuwe omgevingswetgeving (die de Vlaremregelgeving op korte termijn zal vervangen) te implementeren en een intensieve samenwerking uit te bouwen tussen de milieudienst en de dienst ruimtelijke ordening in functie van het nieuwe op komst zijnde omgevingsdecreet.

Natuur en ecologie Het natuurlijke karakter van de open ruimte is uiterst belangrijk voor de leefbaarheid en de leefkwaliteit van de bewoners. Rustgevende groene gebieden zijn belangrijke ontspanningsplaatsen voor mensen en bieden uitstekende natuurontwikkelingsmogelijkheden voor planten en dieren. Groene zones helpen mee aan de klimaatverbetering en bieden opportuniteiten voor de biodiversiteit. Bij de uitwerking van het gemeentelijk natuurbeleid worden de gemeentelijke milieu- en natuurraad (Minaraad) en de plaatselijke verenigingen intensief betrokken. De natuurlijke structuur op het grondgebied van de gemeente Temse wordt hoofdzakelijk gevormd door de uitgestrekte natuurgebieden in de onmiddellijke omgeving van de Schelde en de Durme, de voormalige kleiontginningsgebieden op de Wase cuesta, enkele valleigebieden van geklasseerde waterlopen en de talrijke waterpoelen (met waardevolle amfibieënpopulaties) in het landelijk gebied.



2014-2019 24

OPENBARE RUIMTE, NATUUR- & MILIEUBEHEER Het betreft meer specifiek: de Roomakker te Tielrode de bronbosjes te Elversele groot en klein broek te Elversele en het GOG Tielrode (Sigmaprojecten) het Scheldepark te Temse de Oost-Sive/Schousselbroekpolder te Temse en te Steendorp het Gelaagpark en de Roomkoutersite te Steendorp de Vuurkouter te Steendorp het Fort van Steendorp de vallei van de Barbierbeek (Temse-Velle) diverse ecologisch waardevolle poelen in het landelijk gebied van Temse.

Openbaar groen Algemeen Uit de verkiezingspropaganda van de politieke partijen en de gemeentelijke enquête (april 2013) blijkt duidelijk een behoefte aan groen. Het merendeel van de burgers vraagt naar groen in de directe omgeving, maar die moet “conservatief netjes” zijn. Elk jaar neem de oppervlakte groen toe, maar de budgetten groeien niet mee. Reken hierbij de kostprijs van de grondstoffen en de uurlonen en je hebt een grote contradictie, of een uitdaging. Wapens in deze strijd zijn: aanpakken van perceptie: wat is netjes? Natuur hoeft niet perse bestempeld als “vuiligheid” geleidelijke wijziging van het uitzicht van openbaar groen de natuur – waar het kan – zijn gang laten gaan begrip van de bevolking door participatie (≠ privatiseren) beperken van afval door meer te mulchen, takkenrillen, minder snoeien, … het groen structureel inplannen en de nodige ruimte geven (vb. ruime plantvakken met een goede bodemvoorbereiding). Vanuit het beleid wordt gepleit voor kleiner groen in de buurt van woonentiteiten: minder grote bomen in het straatbeeld, mini-boompjes die veel minder kans hebben op onbegrip. Waar ligt het openbaar groen en waar zijn natuurgebieden, speelterreintjes, trage wegen, e.a. gesitueerd? Ook hier is nog ruimte om de bevolking beter te informeren. De publieke openbare ruimte heeft steeds meer functies, die moeten verenigd worden. Het is de taak van het bestuur om deze behoeften verder in te vullen. Samenwerkingsverbanden met andere overheden en professionele vzw’s zijn soms moeilijk, maar betekenen vaak een meerwaarde, dit op het vlak van kennis maar ook soms financieel. Een piste die we moeten blijven bewandelen.

Personeelsbestand t.o.v. oppervlakte groen

P.M. P.G. O.G.

1/01/1989 1/07/1989 1/07/1995 1/01/1996 1/01/1999 1/01/2000 1/01/2001 1/01/2008 1/01/2011 1 1 8 8 8 10 10 9 8 30 44 23 23 23 28 28 28 26 36,9 37,92 41,968 54,968 57,319 66,03 66,03 91,05 91,25

P.M.= Personeelsaantal ingezet bij milieutaken P.G.= Personeelsaantal ingezet in openbaar groen O.G.= Totaal oppervlakte groen in Temse



2014-2019 25

OPENBARE RUIMTE, NATUUR- & MILIEUBEHEER Het aantal effectieve personeelsleden is niet gelijkmatig meegegroeid met de te onderhouden oppervlakte openbaar groen. In eerste instantie is de voorbije jaren gezocht naar andere wijzen van beheren, een ander openbaar groen. In de zomermaanden worden externe firma’s (sociale werkplaatsen) ingeschakeld. Op het vlak van personeel staat de groendienst voor de volgende uitdagingen: vergrijzing personeel, meer allochtone personeelsleden, moeite om vakmensen aan te trekken, concurrentie met gesubsidieerde werkplaatsen, e.a.

Begraafplaatsen Op dit ogenblik is een groot deel van de begraafplaatsen nog een grauwe omgeving. Deze onderhoudswijze wordt te duur. Het is helemaal niet aangenaam om je overleden geliefde in een steenvlakte te moeten gaan opzoeken. Steeds meer nieuwe begraafwijzen eisen hun ruimte op. Te veel graven moeten door de gemeentelijke groendienst worden onderhouden. Deze kost moet inkrimpen. De oudste begraafplaatsen zijn serieus aan het vervallen. Het funerair erfgoed verdient de nodige aandacht. Het aanvaarden van het klasseringdossier voor het oude kerkhofgedeelte van Temse kan helpen om fondsen te vinden. Het historisch belang en de esthetische waarde van vele graven zijn sterkmakers.

Sportaccommodatie De grasterreinen liggen er doorgaans erg verzorgd bij. Dit is te danken aan de aangepast financiële inspanningen en de knowhow van de groenarbeiders op het terrein. Zij zorgen ervoor dat de financiële inspanningen maximaal renderen op het veld. Het gemeentebestuur mag zich op dit vlak een voorbeeld in het Vlaamse landschap noemen. Getuige daarvan zijn de vele symposia en studiedagen waar gevraagd wordt om ons verhaal te doen. Vanuit de clubs vraagt men een gelijke behandeling van alle terreinen. Deze doelstelling is (op het vlak van groenonderhoud) reeds op vele terreinen bereikt. Er liggen mooie uitdagingen om de sportaccommodatie te verenigen met natuurbeleving. De fit-o-meter en de Finse piste zijn al een stap in de goede richting. Niet alle sporters begrijpen dat zo’n accommodatie niet kan onderhouden worden als een groenperkje in een dorpsstraat. De samenwerking met de sportdienst is hierbij cruciaal, maar ook andere diensten (zoals de senioren-, cultuur- en jeugddienst) geven input en mogelijkheid tot geïntegreerde output.

Speelterreinen De groendienst probeert snel in te spelen op zowel kleine (ik wil graag een glijbaan in ons buurtparkje) als structurele vragen (waarom een speelterrein in een nieuwe residentiële wijk met vooral oudere welgestelde mensen). De sociale dimensie van een buurt-wijk-dorp-gemeente speelt hier een belangrijke rol. Het studiewerk van OCMW en LOP zijn een grote hulp. Dit in combinatie met de juiste interpretatie van de demografische gegevens op meso- en microschaal zorgen voor een goede voorstudie. Deze voorkennis wordt zoveel mogelijk getoetst aan de buurt en de gebruikers. Dit gebeurt via jeugddienst, verenigingen, buurtoverleg en aanwezigheid op het terrein. De hoeksteen van dit beleid is een juiste inplanting van het juiste terrein met speelmogelijkheden die meegroeien met de buurt, maar ook controle en snelle herstelling. Dit laatste ontmoedigt vandalisme op lange termijn. Het vervaardigen en herstellen gebeurt via een sociale werkplaats. Zij zorgen ervoor dat je met weinig budget prachtige dingen kan maken. Ook daar heb je een link met het sociaal beleid, allochtonen en het armere deel van je bewoners. De gemeente heeft een mooi verspreid areaal aan speelterreinen en -tuigen. Dit kan verder uitgebouwd worden met aandacht voor de behoefte aan meer natuurlijke en avontuurlijkere speelmogelijkheden, zoals speelbossen.



2014-2019 26

OPENBARE RUIMTE, NATUUR- & MILIEUBEHEER Voetwegels Op Vlaams niveau is het gemeentebestuur van Temse een voortrekker. Begin 2000 hebben we een voetwegenplan met toekomstvisie uitgewerkt. Dit helpt in het beheer, het behoud en de uitbouw van het netwerk. Steeds werd het nut van een wegel afgewogen tegen het gebruik, de maatschappelijke kost en de werkelijke minwaarde van de eigenaar of pachter. Om deze voortrekkersrol te behouden is het van belang om een tandje bij steken.

Natuurgebieden en bossen Temse heeft enkele belangrijke natuurgebieden in beheer. Maar het aandeel natuurgebieden in privaathanden stijgt. Een evenwicht tussen landbouw- en natuurgebied wordt een steeds grotere uitdaging. De grote uitdaging ligt in het landschappelijke, m.n. de kleine landschapselementen. Steeds meer bomen en houtkanten verdwijnen waardoor de visuele hinder en geluidshinder vergroot wordt. Bomen maar ook andere kleine landschapselementen worden door de boer vaak ten onrechte als winstderving gezien. Het gemeentebestuur wil de oppervlakte gemeentelijk bos doen stijgen door het aanplanten van geboortebossen. Vooral in de deelgemeente Temse is deze ruimte op dit ogenblik niet meer voldoende voor handen. De terugkeer van bepaalde diersoorten wordt vooral door de jagers als bedreigend beschouwd.

Composteren en kringlooptuinieren Temse beschikt bijna 20 jaar over een vaste en enthousiaste kern van gedreven compostmeesters. Er zijn ook enkele wijken blokcomposteerinstallaties. Dit vrijwilligersnetwerk groeit steeds verder uit, wat naadloos aansluit bij de beleidsdoelstelling van de Vlaamse overheid. De financiële voordelen voor de maatschappij worden nog te veel onderschat. De Vlaamse Overheid promoot via de compostmeesters nu ook het begrip “kringlooptuinieren”. Op dit ogenblik is de hoofdcomposteerruimte daarvoor iets te klein aan het worden. De kennis die verspreid wordt door de compostmeesters, vormt ook een schat aan info voor het onderhoud van de gemeentelijke terreinen.

Volkstuintjes De Vlaamse Overheid vindt dit terecht een belangrijk speerpunt: mensen die samen in hun eigen tuintje groenten en fruit kweken en daarvoor extra ruimte wensen. Het gemeentebestuur heeft met de verschillende “werken van den akker en heerd” een decennium geleden een werkgroep opgericht. Deze werkgroep komt enkel samen indien nodig. Dit is een mooi kanaal voor de compostmeesters om hun werking te promoten en om mee te werken aan verschillende Vlaamse doelstellingen.

Werken met vrijwilligers Vrijwilligers zijn de hoeksteen van een democratische samenleving. Het bestuur heeft het geluk om met velen van hen te kunnen samenwerken om hun doelstellingen te bereiken. Op gevaar van er sommige te vergeten, zijn dit enkele voorbeelden: de compostmeesters, de MINA-raad, de wijkcomposteerders, paddenoverzetmensen, de poelenplanners, de volkstuinwerkgroep, de buurthelper, e.a. Verder uitbouwen van deze werkingen helpt ons bij het uitvoeren van onze taken, maar het houdt ook de vinger aan de pols.



2014-2019 27

VEILIGHEID EN MOBILITEIT Veiligheid Algemeen Het veiligheidsaspect kwam in de bevolkingsenquête naar voor als een belangrijke prioriteit van de Temsese Bevolking. Stellingen i.v.m. veiligheid

Noch oneens/

Helemaal oneens

Ik ben tevreden over de werking van de veiligheidsdiensten 4,44% (politie, brandweer, dienst 100). Ik vind het belangrijk dat de politie te zien is in het 0,77% Temsese straatbeeld. De gemeente moet (blijven) investeren in de leefbaarheid 0,61% en veiligheid in de buurt.

Helemaal Niet van

Oneens eens

Eens

eens

toepassing

17,76%

20,37%

40,43% 13,94%

3,06%

2,76%

5,97%

27,57% 62,63%

0,31%

0,31%

1,38%

20,83% 76,72%

0,15%

Politiezone Kruibeke-Temse Temse maakt deel uit van de politiezone Kruibeke-Temse. De politie is verplicht om een eigen Zonaal Veiligheidsplan op te maken voor 4 jaar. De politie ontvangt federale dotaties voor haar werking. Deze dotaties volstaan niet om de werking van de lokale politie te dekken. Dit tekort wordt bijgepast door de gemeentes van de politiezone. In het budget 2013 betekent dit voor de gemeente Temse een overdracht van 2.944.309 EUR. Voor verdere situering en toelichting bij de organisatie en werking van de politiediensten verwijzen wij naar het Zonaal Veiligheidsplan 2014-2017.

Gemeentelijke administratieve sancties Op 1 augustus 2009 werd het nieuwe Algemeen Gemeentelijk Politiereglement van Temse van kracht. Naast een preventieve bestrijding van kleine overlast kan het gemeentebestuur sindsdien zelf repressief optreden. Aantal vaststellingen Lokale Politie (= pv’s) Gemeentelijke ambtenaren (=bestuurlijk verslag) Totaal

2009 17 1

2010 76 51

2011 73 77

2012 54 61

18

127

150

115

Tussen september 2009 en eind 2012 werden 410 GAS-pv’s en bestuurlijke verslagen opgemaakt door de politie en de gemeentelijke vaststellende ambtenaren. Ruim de helft van de vaststellingen heeft betrekking op sluikstorten (inclusief het niet-reglementair aanbieden van huishoudelijk afval), ongeveer een derde op nachtlawaai. Andere inbreuken die werden vastgesteld: wildplakken, wildplassen, bekladden openbare weg, beschadiging onroerende goederen, toegang sportcentrum na zonsondergang, loslopende honden, graffiti, hondenpoep, e.a. In ongeveer 70% van de dossiers wordt een administratieve geldboete opgelegd. Voor het behandelen van de GAS-dossiers doet het gemeentebestuur een beroep op de provinciale sanctionerende ambtenaren. Enkel gemeentebesturen tot 30.000 inwoners kunnen een beroep doen op de provinciale sanctionerende ambtenaren van de provincie Oost-Vlaanderen. Op korte termijn dient dus een keuze gemaakt i.v.m. de gemeentelijke sanctionerende ambtenaar: gemeentesecretaris, een ambtenaar op A-niveau binnen het gemeentebestuur of intergemeentelijke samenwerking. De inning van de boetes verloopt niet vlot. Een aantal boetes kan wegens faillissement of schuldbemiddelingstraject van de overtreder niet worden geïnd.



2014-2019 28

VEILIGHEID EN MOBILITEIT Brandveiligheid Sinds de jaren 1970 heeft de brandweer een enorme evolutie meegemaakt. Van kleine lokale vrijwilligerskernen zijn zij geëvolueerd naar steeds meer professionele en autonome korpsen. Brandbestrijding stond steeds centraal. Naast brandbestrijding wordt brandpreventie steeds belangrijker. In ons land zijn drie niveaus (federaal, Vlaams en gemeente) bevoegd voor brandveiligheid. In 2012 deed de brandweer 778 interventies.

Beveren Kruibeke Temse

1

2 3

4

5 6

7

8

9

10

0

0 0

0

0 0

0

0

0

0

1

0 0

1

0 0

0

0

1

148 22 26

34 26 0 92 10 9

11 12 13 14 15 16 17 18 19 totaal 0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

291

28

0

0

6

0

0

0

0

0

0

1

4

2

18

6

3

44

765

Bornem

0

0 0

1

0 0

0

0

0

0

1

0

0

0

0

0

0

0

0

2

Andere gemeenten

0

1 2

1

0 0

2

0

1

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

7

291

29

0

0

6

2

18

6

3

45

778

Totalen

35 27 2 95 10 9

1= geen actie 2= blussing 3= bevoorrading in blusmiddelen 4= verkenning/opsporing 5= redding 6= snelle hulp/bevrijding 7= vrijmaking/reiniging/opruiming 8= stabilisatie/beveiliging 9= wegpompen/ledigen 10= verdelging/vernietiging

150 22 28 11= 12= 13= 14= 15= 16= 17= 18= 19=

evacuatie brandwacht bevoorrading logistiek maatregel technische werken signalisatie ventilatie andere actie(s)

In het kader van de brandweerhervorming zijn er hulpverleningszones opgericht. Temse behoort tot de zone Waasland. Momenteel heeft dit nog de vorm van een samenwerkingverband, maar de federale overheid werkt al meerdere jaren aan de omvorming tot zones met een eigen rechtspersoonlijkheid onder leiding van één zonecommandant, zodat de verschillende gemeenten hun autonomie verliezen en vallen onder een overkoepelend orgaan. Er is nog weinig duidelijkheid over het kostenplaatje en de timing van de brandweerhervorming. Onder de beleidsverantwoordelijken bestaat de nodige scepsis en terughoudendheid bij de geplande hervorming.

Preventiedienst/100 Sedert 1998 heeft de brandweer de ambulancedienst 100 volledig in eigen beheer. De preventiedienst bestaat uit 5 beroepskrachten, die werkzaam zijn in de brandweerkazerne, soms aangevuld met vrijwilligers. Na de werkuren zijn 11 vrijwillige ambulanciers beschikbaar om de dienst te bemannen. De ziekenwagen rukt uit met 1 chauffeur en 1 of 2 begeleider(s). In 2012 gebeurde dit 905 keer (2011: 889). De personeelsleden die instaan voor de dienst 100 zijn hiervoor speciaal opgeleid en zijn verplicht in het bezit van het brevet Ambulancier Dringende Geneeskundige Hulpverlening, uitgereikt door de FOD Volksgezondheid. Zij worden jaarlijks bijgeschoold via lessen bij MEDOV (Medisch Oost-Vlaanderen) over het gebruik van medisch materieel, de behandeling van zieken en het toepassen van eerste-hulptechnieken.

Mobiliteit Algemeen De gemeentelijke mobiliteitsplanning valt niet onder het toepassingsgebied van het planlastendecreet. Het herziene mobiliteitsplan van Temse (het resultaat van een verbredings- en verdiepingssessie) werd conform verklaard op de PAC van 17 oktober 2011 en definitief vastgesteld in de gemeenteraadszitting van 28 november 2011.



2014-2019 29

VEILIGHEID EN MOBILITEIT Het beleidsplan geeft in hoofdlijnen de langetermijnvisie aan op een duurzame mobiliteitsontwikkeling. Het mobiliteitsplan werd onderworpen aan een openbaar onderzoek, waarbij iedereen zijn opmerkingen kon maken en indienen. Het plan bevat een actieprogramma met concrete maatregelen, die uitgevoerd moeten worden op korte, middellange of lange termijn. Uit de algemene enquête bij de inwoners van Temse blijkt dat zij verkeersveiligheid en –leefbaarheid een belangrijk thema vinden voor de volgende bestuursperiode. Stellingen i.v.m. mobiliteit

Noch oneens/

Helemaal

Ik ben tevreden over de verkeersdoorstroming Ik vind het belangrijk dat er aandacht is voor een veilige schoolomgeving De gemeente moet (blijven) investeren in de aanleg van fietspaden

Helemaal

Niet van

oneens

Oneens

eens

Eens

eens

toepassing

16,89%

37,44%

21,77%

22,22%

1,52%

0,15%

0,30%

0,76%

3,81%

32,57%

61,64%

0,91%

0,15%

0,76%

4,87%

26,79%

67,12%

0,30%

Bereikbaarheid Zoals reeds vermeld, is Temse een knooppunt van transportverbindingen en -mogelijkheden. De ontsluiting gebeurt via de E17 en de gewestwegen N16, N41 en N419. Deze verkeersaders zorgen voor een snelle verbinding met Brussel (40 km), Antwerpen (20 km), Gent (40 km) en de Nederlandse grens (20 km). Ook met het openbaar vervoer (bus en trein) is de gemeente vlot bereikbaar vanuit de omliggende steden en gemeenten. Op de Wilfordkaai is er een aanlegsteiger voor schepen. Op site De Zaat is er een nieuwe jachthaven. De realisatie van de tweede Scheldebrug (openstelling op 29 mei 2009) bood een oplossing van het het dagelijks fileleed op de N16 en het dichtslibben van Temsecentrum.

Verkeersveiligheid Temse telde in 2011 485 personenwagens per 1.000 inwoners. Dit is een stijging van 13,6% t.o.v. 2000. Hiermee wordt de Vlaamse trend gevolgd. Meer voertuigen op de wegen impliceert uiteraard meer kans op ongevallen. Uit de verkeersongevallencijfers uit het Zonaal Veiligheidsplan van de politiezone Kruibeke-Temse blijkt dat het aantal ongevallen met lichamelijke letsels in Temse tussen 2007 en 2013 schommelt tussen 150 en 187 . Wat de ongevallen met stoffelijke schade betreft, is de laatste jaren wel een stijging merkbaar (meer dan 500 ongevallen).



2014-2019 30

VEILIGHEID EN MOBILITEIT verkeersongevallen lichamelijk letsel 2007 – 2013 (cijfers t/m 31 juli 2013)

VKOLL 300 250 200

187

182

175 150

148

150 100

61

56

51

60

2009

2010

65

161

68

88 29

50 0 2007

2008

Temse

Temse Kruibeke PZ

2011

2012

Kruibeke

2013 PZ

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

187 56 243

175 61 236

150 51 201

148 60 208

182 65 247

161 68 229

88 29 117

verkeersongevallen stoffelijke schade 2007 – 2013 (cijfers t/m 31 juli 2013)

VKOSS 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0

475

534

501

519

386 190

224

259

247

238 257 147

2008

2009

2010

2011

2012

146

2007

Temse

Temse Kruibeke PZ

584

Kruibeke

2013 PZ

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

386 146 532

475 190 665

501 224 725

534 259 793

584 247 831

519 238 757

257 147 404



2014-2019 31

VEILIGHEID EN MOBILITEIT Fietsers en voetgangers De nieuwe bestuursmeerderheid bevestigt het bestaande beleid, zoals geformuleerd in het mobiliteitsplan, om te investeren in nieuwe en betere fietspaden en bijkomende fietsenstallingen. Bij de aanleg van nieuwe wegen of de heraanleg van bestaande wegen wordt daarom maximaal rekening gehouden met goede fiets- en voetgangersvoorzieningen. Zo ontstaat geleidelijk een lokaal fietsnetwerk dat oog heeft voor zowel functioneel als recreatief fietsgebruik. Verder is het de betrachting om de verkeersveiligheid en -leefbaarheid te bevorderen door te zorgen voor een harmonie tussen de verschillende modi. Het STOP-principe (Stappen – Trappen – Openbaar vervoer – Persoonlijk vervoer) is de voorwaarde bij de ontwikkeling van nieuwe projecten of de heraanleg/vernieuwing van bestaande toestanden. Voor de komende jaren zijn er reeds een aantal projecten in voorbereiding: fietspad langs spoorlijn 54 fietspad op het viaduct over de E17 in de Hoogkamerstraat (in samenwerking met Sint-Niklaas en het Agentschap Wegen en Verkeer) fietspaden op Eigenlo (in het kader van het Totaalplan Velle) verhoogd en gescheiden fietspad Huis ten Halven (verplaatsen parkeergelegenheden) beveiliging fietspad Gasthuisstraat (t.h.v. kerkhof). De bestaande fiets- en voetpaden zullen – waar nodig – heraangelegd of hersteld worden. Ook de controle en het herstellen van de bestaande fietsenstallingen vormt een blijvend aandachtspunt. Het fietsgebruik dient verder gestimuleerd vanuit het bestuur aan de hand van verschillende acties ( Met Belgerinkel naar de Winkel, Met Toeters en Bellen naar School, e.a.).

Parkeren Algemeen kan gesteld worden dat het parkeeraanbod in Temse-centrum voldoet aan de vraag. De bezettingsgraad leunt aan tegen 60% in de voormiddag, namiddag en avondperiode. Slechts in enkele centrumstraten (vb. Philemon Haumanstraat en Consciencestraat) overstijgt de parkeerbezettting de capaciteit. In het centrum van Temse is er een betalende parkeerzone (320 plaatsen) en een blauwe zone t.h.v. het AC De Zaat (30 plaatsen). De controle wordt uitgeoefend door een externe firma, waarmee de overeenkomst loopt tot 2016 (stilzwijgend verlengbaar). Ondanks hun aantrekkelijkheid (korte wandelafstanden, vrij parkeren, …) is het verrassend dat bezoekers en bewoners niet meer gebruik maken van de openbare parkeerterreinen die aanleunen bij de betaalzone. Het parkeerbeleid kan verder geoptimaliseerd worden door: een parkeerroute doorheen Temse-centrum te realiseren, waarin alle bestaande openbare parkeergelegenheden worden opgenomen. bij wooninbreidingsprojecten meer rekening te houden met de voorwaarde om parkeergelegenheden te voorzien in de omgeving van of in de projecten zelf. te onderzoeken of de (eventueel ondergronds te brengen) OCMW-parking eveneens voor het (winkelend) publiek kan worden opengesteld, zij het tegen betaling.

Openbaar Vervoer Belangrijke aandachtspunten in dit werkdomein zijn: de realisatie van een multimodaal knooppunt aan het Stationsplein in samenwerking met De Lijn het optimaliseren van het busverkeer naar Bornem (actie ‘Haal De Lijn over de brug’) het stimuleren van het gebruik van het openbaar vervoer. Op het grondgebied van Temse staan zo’n 50 schuilhuisjes (waarvan 25 publicitaire en 25 gemeentelijke). De overeenkomst met de firma Clear Channel m.b.t. de publicitaire schuilhuisjes loopt tot 26 september 2018. Deze firma doet ook gedeeltelijk het onderhoud van de gemeentelijke schuilhuisjes (vervanging zitbanken, glasramen, reiniging, e.a.).



2014-2019 32

VEILIGHEID EN MOBILITEIT Schoolomgevingen Er zal een analyse gemaakt worden van de schoolomgevingen in het kader van de verkeersveiligheid en het gedrag van de sterke weggebruikers. Nadien kunnen er – indien nodig – aanpassingen gebeuren of kan er ingegrepen worden tegen het niet naleven van de geldende verkeersregels. Uit de analyse zal blijken of er nood is aan variabele borden zone 30. De gemeente zal sensibiliserende acties in dit kader verder ondersteunen.

Woongebieden De verkeersleefbaarheid en veiligheid in de woongebieden dienen verder bevorderd, o.a. via volgende ingrepen: - woonerf Doornwijk - voorzien van verkeersremmers in woonwijken (o.a. poorteffecten, wegversmallingen, e.a.) - invoeren zone 30 in de woonstraten in het centrum, zoals voorzien in het mobiliteitsplan (alle straten binnen de driehoek Hoogkamerstraat-N16-Schelde, behalve de hoofdassen) - snelheidszones 30-50-70 (cfr. mobiliteitsplan): het opdelen van de gemeente in drie snelheidszones, waarbij de snelheid wordt aangepast aan de weginfrastructuur, kwantiteit, e.a. - gevaarlijke kruispunten: snelheidsremmende maatregelen om deze kruispunten veiliger te maken (vb. verhoogde inrichtingen) - beperken toegangen tot woonwijken en met fiets- en voetgangersdoorsteken werken.

Industrieterreinen en vrachtverkeer De industrieterreinen dienen voorzien van een degelijke en uniforme bewegwijzering. Dit wordt uitgewerkt met de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij (POM) Oost-Vlaanderen. Om het doorgaande vrachtverkeer te vermijden in de centra is er een zone ‘verboden voor voertuigen +3.5ton’ afgebakend. Daarnaast werden reeds de voorbereidingen aangevat om het kruispunt Hoogkamerstraat-Schoolstraat-E. Tinelplaats-Sint-Amelbergalaan te voorzien van verkeerslichten en om de route voor doorgaand verkeer te veranderen naar Sint-Amelbergalaan-Hoogkamerstraat. Om het verkeer te leiden naar dit kruispunt moeten in het kader van dit project ook de volgende kruispunten worden aangepast: Orlaylaan-Cauwerburg, Cauwerburg-Sint-Amelbergalaan, SintAmelbergalaan-Azalealaan en Cauwerburg-Leie-Oeverstraat.



2014-2019 33

CULTUUR & VRIJE TIJD Een waaier aan vrijetijdsactiviteiten Temse biedt een breed en divers aanbod aan recreatieve, sportieve, culturele en toeristische activiteiten en voorzieningen. Niet alleen de gemeentediensten organiseren, coördineren of faciliteren activiteiten, maar ook heel wat verenigingen die actief zijn in Temse bieden talrijke initiatieven. Uit de enquête blijkt dat inwoners over het algemeen tevreden zijn over het vrijetijdsaanbod. Een stijgende bevolking betekent echter een grotere vraag naar ontspanningsmogelijkheden op alle niveaus en op zo divers mogelijke terreinen. Door gerichte vrijetijdscommunicatie, die stoelt op eenvormigheid, herkenbaarheid, duidelijkheid en aantrekkelijkheid, probeert men het aanwezige aanbod zo breed mogelijk te verspreiden. Als UiTpartner gebruikt Temse de UiTdatabank als belangrijk kanaal voor vrijetijdscommunicatie- en informatie. In totaal werden in 2012 372 activiteiten geregistreerd, maar dit is nog niet de helft van de georganiseerde activiteiten. Wekelijks wordt een cultuur- en sportkalender gepubliceerd in het plaatselijk aankondigingsblad, en wordt er promotie gemaakt via het gemeentelijk infoblad, de pers, de gemeentelijke website, de elektronische nieuwsbrief Cultuurklap, de gemeenteberichten in De Nieuwe Omroeper, Facebook, de Pretgazet, de activiteitenkalender, de bellemankaart, de placemat, en traditionele affiches en flyers. Digitale informatieverspreiding en vrijetijdscommunicatie wordt belangrijker: mensen willen op een eenvoudige en snelle manier informatie kunnen vinden. Momenteel is de ecologische reflex binnen het communicatiebeleid nog geen standaard.

Jeugd Met het jeugdwerkbeleidsplan en later het jeugdbeleidsplan koos Temse resoluut voor de ondersteuning van het jeugdwerk. Naast een reglement betreffende de erkenning en subsidiering van het jeugdwerk maakte de gemeente actief werk van jeugdlokalen voor elke jeugdbeweging. Jeugdbewegingen en specifieke jeugdwerkinitiatieven vinden elkaar in de jeugdraad waar ze samen tal van activiteiten organiseren en adviezen formuleren ter ondersteuning van het jeugdbeleid van de gemeente. Naast het particulier jeugdwerk voorziet het gemeentebestuur in een eigen jeugddienst en tal van eigen vrijetijdsvoorzieningen voor kinderen en jongeren: Grabbelpas, speelpleinwerking SpeGT, Pretcamionette, speelotheek… Met JOC De Nartist wil ze een vrijblijvende ontmoetingsplaats creëren voor alle jongeren uit de gemeente. Het gemeentelijk vrijetijdsaanbod voor kinderen wordt gepubliceerd in de driemaandelijkse Pretgazet, terwijl jongeren vooral worden geïnformeerd via sociale media. Daarnaast participeert de jeugddienst actief in het WASO (Waas Overleg Jeugddiensten), in Drugpunt Waas (intergemeentelijke samenwerking rond drug- en alcoholproblematiek) en ondersteunt ze tal van activiteiten georganiseerd door Vlaamse en provinciale jeugdwerkorganisaties.

Sport De gemeente Temse beschikt over een breed sportaanbod. Een eerste vereiste om sporten mogelijk te maken, is het voorzien in aangepaste sportinfrastructuur. Sinds 1969 heeft Temse, met de bouw van een zwembad, drie sporthallen en een uitgebreid sportcentrum in openlucht, de voorwaarden gerealiseerd om sporten mogelijk te maken. De voorbije bestuursperiodes heeft de gemeente geopteerd voor een aanbod aan en promotie van een diversiteit aan sporttakken. Dit willen we ook in de toekomst blijven doen. Hierbij staat de werking van de sportclubs centraal en heeft het gemeentelijk beleid de intentie ondersteunend en aanvullend te werken waar nodig. In het kader van het Sport voor Allen-decreet van de Vlaamse Gemeenschap werd voor het eerst een sportbeleidsplan opgesteld voor de periode 2008-2013. De sportdienst biedt een gevarieerd aanbod van eigen sportevenementen, schoolsportactiviteiten, sportkampen, lessenreeksen, tornooien en zwemcursussen. De sportdienst participeert actief in het intergemeentelijk samenwerkingsverband Burensportdienst Waasland. Tevens ondersteunt de sportdienst tal van activiteiten georganiseerd door Bloso, Stichting Vlaamse Schoolsport, de Vlaamse sportfederaties, de provinciale sportdienst Oost-Vlaanderen en andere organisaties. Gemeentebestuur Temse


2014-2019 34

CULTUUR & VRIJE TIJD Cultuur In Temse werd een geïntegreerd cultuurbeleidsplan voor het lokaal cultuurbeleid, het Cultuurcentrum en de bibliotheek opgemaakt voor 2008-2013. Hierin werd gestreefd naar een mooi evenwichtig cultuuraanbod tussen eigen activiteiten, samenwerkingsinitiatieven en activiteiten van verenigingen. Het stimuleren van gemeenschapsvorming op basis van ondersteuning, samenwerking en een aangenaam ontmoetingskader staat centraal. Eveneens wordt getracht om een integrale aanpak te hanteren bij het organiseren van culturele activiteiten. Daarnaast probeert het lokaal cultuurbeleid ook in te spelen op kansen die zich voordoen op korte en/of langere termijn die de cultuurparticipatie kunnen stimuleren. De zorg voor erfgoed staat eveneens centraal. De cultuurbeleidscoördinator coördineert de activiteiten in het kader van de Erfgoeddag, De Week van de Amateurkunsten, de Week van de Smaak, en organiseert de jaarlijkse cultuurbabbel en andere eenmalige projecten. Zij ondersteunt de Elverseelse feesten en werkt mee aan erfgoedprojecten via het Waas Erfgoedconvenant of partnerprojecten. Het Cultuurcentrum (categorie C op basis van gespreide infrastructuur) brengt een gevarieerd cultuuraanbod van theatervoorstellingen, muziek (populair, aperitiefconcerten), filmvertoningen, workshops en vormingen, schoolvoorstellingen, familievoorstellingen, seniorenvoorstellingen, (openlucht)tentoonstellingen en ontspannings- en ontmoetingsactiviteiten en tracht zowel naar locaties als naar doelgroepen voldoende breed te werken. Het Cultuurcentrum van Temse ligt tussen de grote cultuurcentra van Sint-Niklaas, Bornem en Beveren, wat natuurlijk voor een gedegen concurrentie zorgt. Het Cultuurcentrum maakt geen deel uit van het samenwerkingsproject WACCO, waarbij de cultuur- en gemeenschapscentra van Hamme, Lokeren, Sint-Niklaas, Beveren, Zwijndrecht en Waasmunster zijn aangesloten. Grote (meerdaagse) evenementen waaraan het Cultuurcentrum zijn medewerking verleent zijn o.a. de Dorpsfeesten in Tielrode, Vlaanderen Feest! en Temse in de Wolken. Inwoners zijn blij dat er evenementen worden georganiseerd, maar opteren in tijden van crisis voor kleinschaligheid. Het Cultuurcentrum werkt regelmatig samen met lokale verenigingen, artiesten en kunstenaars en biedt hen de mogelijkheid om hun talenten voor eigen publiek te brengen. In het gemeentemuseum worden gemiddeld 13 tentoonstellingen per jaar georganiseerd. Sinds 1983 kwamen er meer dan 141.000 bezoekers over de vloer, meestal inwoners van Temse en omgeving, gelegenheidsbezoekers of dagtoeristen.

Bibliotheek De bibliotheek is een laagdrempelige basisvoorziening in de gemeente en biedt met haar ruime openingsuren, collecties en lees-, luister- en kijkplezier-bevorderende activiteiten een waaier van ontspanningsmogelijkheden aan, in een niet-commerciële context. Tevens is zij voor haar gebruikers een gids naar betrouwbare informatie over de meest uiteenlopende kennisdomeinen en biedt zij hen aldus de kans zich te emanciperen in een steeds evoluerende maatschappelijke en digitale context. Door het opzetten van lokale en regionale samenwerkingsverbanden met actoren uit de culturele en educatieve sector, kan de bibliotheek haar draagvlak uitbreiden en kwalitatieve inhoud aanbieden ondanks de beperkte financiële middelen. De gemeente organiseert een hedendaagse bibliotheek, die de cultuureducatie en de leesmotivatie stimuleert, inzet op de bevordering van e-inclusie bij moeilijk bereikbare doelgroepen en op de verhoging van informatiegeletterdheid en mediawijsheid, inzet op een aangepaste dienstverlening voor personen met beperkte mobiliteit en voor moeilijk bereikbare doelgroepen op cultureel, educatief en sociaal-economisch gebied en inzet op samenwerking met onderwijsinstellingen. De bibliotheek is een antwoord op vragen en behoeften uit de samenleving. Ze wil de culturele, sociale en economische participatie van burgers in de samenleving stimuleren.

Erfgoed Temse wil zorg dragen voor het lokale erfgoed. Bestaande erfgoedinitiatieven werden verder uitgebouwd met aandacht voor de link naar de huidige maatschappij, zoals uiteenlopende tentoonstellingen, publicaties, erfgoedwandelingen, en digitalisering van de films, oude kranten en fototheek.



2014-2019 35

CULTUUR & VRIJE TIJD Erfgoeddag en Open Monumentendag zijn jaarlijkse succesvolle evenementen, waarbij lokale erfgoedverenigingen of erfgoedpartners een belangrijke rol spelen. Het partnerschap in het kader van het Wase Erfgoedconvenant leidde tot heel wat waardevolle acties, projecten en overleg (gecoördineerd overleg Erfgoeddag, polderproject, Erfgoedbank Waasland, project rond Werk in het Waasland, reuzenproject, mondelinge geschiedenis en inventarisatie). Erfgoed verbindt mensen en werkt gemeenschapsversterkend. Het bouwkundig erfgoed in Temse verdient blijvende aandacht, ook in het kader van dorpskernherwaardering. Interesse voor en betrokkenheid bij het lokale erfgoed kan bijdragen tot een veranderende mentaliteit en verzuring tegengaan. In het gemeentemuseum worden wisseltentoonstellingen gecombineerd met een vaste tentoonstelling over de geschiedenis van Temse (die verouderd is). Een opwaardering van de tentoonstelling met een cultuureducatieve insteek naar scholen en kinderen toe is nodig. Archiefwerking is met het oog op het bewaren en ontsluiten van het cultureel erfgoed van Temse een belangrijke waarde in het lokaal cultuurbeleid. In de moderne archiefruimte wordt het archief op een adequate manier bewaard. Het archief moet blijvend beschikken over voldoende personeel en middelen om het erfgoed zorgvuldig te bewaren, te archiveren en te ontsluiten, ook voor interne raadplegingen. Een van de belangrijke taken van de archiefmedewerkers is de ontsluiting van het materiaal via invoer van diverse gegevens in databanken: filmarchief, boekencollectie Temse bibliotheek, bidprentjes, … In 2012 kreeg het archief 190 bezoekers over de vloer. Er werden 367 dossiers opgevraagd door collega’s in AC De Zaat en er werden 146 opzoekingen verricht voor derden (lees notarissen, erfgenamen, etc). Oude etiketten worden vervangen en tegelijkertijd wordt de inhoud van de doos gecontroleerd. De archivaris bereidt een publicatie en expo voor rond het thema Temse en W.O. I.

Een uitgebreid en divers verenigingsleven Zowel jeugd-, sporten cultuurverenigingen worden jaarlijks gesubsidieerd voor hun werking. Ouderenverenigingen en welzijnsverenigingen krijgen ook een jaarlijkse toelage. Naast de financiële ondersteuning kunnen verenigingen bij het gemeentebestuur ook logistieke en/of inhoudelijke ondersteuning krijgen, o.a.: gebruik aan goedkope tarieven van gemeentelijke infrastructuur, kopieerfaciliteiten, uitleen van divers materiaal (tafels, stoelen, podiumelementen, beamer, tentoonstellingsmateriaal,…) e.a. Het verenigingsleven is een sterke actor bij het creëren en stimuleren van sociale samenhang binnen een gemeente. Samenwerking met verenigingen resulteert in een breder publieksbereik en een grotere betrokkenheid.

Jeugd Temse heeft 9 erkende jeugdbewegingen die aangesloten zijn bij de gemeentelijke jeugdraad. Deze genieten financiële, logistieke en informatieve ondersteuning, alsook worden ze ondersteund via de dienstverlening van de jeugddienst en de werking van de jeugdraad. Tijdens het werkjaar 2012-2013 waren in totaal 799 kinderen en jongeren tussen 6 en 25 jaar lid van een jeugdbeweging in Temse. Meer info over de jeugdverenigingen kan u raadplegen via http://www.jeugd-temse.be. Het gemeentebestuur biedt financiële ondersteuning aan erkende jeugdverenigingen via het gemeentelijk reglement betreffende de erkenning en subsidiering van het jeugdwerk. Dit reglement voorziet een basistoelage, een werkingstoelage, een tussenkomst in huur- en energiekosten, een toelage voor bestaande infrastructuur, een toelage voor verbouwingen en/of nieuwbouw, een toelage voor kadervorming en een projecttoelage. Het reglement is eveneens raadpleegbaar via http://www.jeugd-temse.be. Bovendien zijn tal van specifieke jeugdwerkorganisaties, niet erkend door het gemeentebestuur en/of niet aangesloten bij jeugdraad, actief op het grondgebied van onze gemeente.



2014-2019 36

CULTUUR & VRIJE TIJD Sport 68 sportverenigingen voldoen aan de erkenningvoorwaarden van de gemeente Temse. Deze verenigingen vertegenwoordigen 34 verschillende sportdisciplines en 3.782 sporters, waarvan 1.424 jeugdleden (-18 jaar). Alle 68 verenigingen zijn aangesloten bij de sportraad van Temse. Meer info over deze sportverenigingen kan u raadplegen via: http://www.temse.be/index.php/gemeentediensten/sport/sportdienst/687. De sportverenigingen genieten een financiële, logistieke en promotionele ondersteuning van het gemeentebestuur Temse. Tevens worden de verenigingen ondersteund via de dienstverlening van de sportdienst en de werking van de sportraad. Het gemeentebestuur biedt financiële ondersteuning van erkende sportverenigingen via: 1. het reglement sportsubsidie 2014-2019, beleidsprioriteit 1. Dit is een financiële ondersteuning voor de algemene werking van de sportverenigingen op het grondgebied van Temse. 2. het reglement sportsubsidie 2014-2019, beleidsprioriteit 2. Dit is een financiële ondersteuning gericht op het verhogen van de kwaliteit van de jeugdsportbegeleiders en -coördinatoren van de sportverenigingen op het grondgebied van Temse. Beide reglementen kan u raadplegen via: http://www.temse.be/index.php/gemeentediensten/sport/sportdienst/678. Bovendien zijn tal van sportieve (commerciële) organisaties, niet erkend door het gemeentebestuur en/of niet aangesloten bij de sportraad van Temse, actief op het grondgebied van onze gemeente.

Cultuur De ondersteuning van de lokale socio-culturele verenigingen vormt een significant onderdeel van het takenpakket van de cultuurbeleidscoördinator. Verenigingen en vrijwilligers moeten ondersteund en gestimuleerd worden, zowel inhoudelijk, logistiek, promotioneel als informatief. De gemeente telt 75 erkende socio-culturele verenigingen, gaande van amateurkunstenverenigingen (muziek, toneel, dans), erfgoedverenigingen, hobbyclubs en socio-culturele organisaties die aangesloten zijn bij de cultuurraad. Slechts enkele verenigingen in de gemeente zijn geen lid van dit adviesorgaan. De cultuurdienst staat in voor financiële ondersteuning via: 1. een basis- of werkingssubsidie op basis van jaarwerking in Temse 2. een projectsubsidie voor gemeenschapsvormende projecten. Het Cultuurcentrum biedt ook ondersteuning aan de verenigingen in Temse. Dit gebeurt voornamelijk via samenwerkingsinitiatieven. De samenwerking kan verschillende vormen aannemen. De meest voorkomende ondersteuning is terug te vinden op promotioneel vlak. Alle activiteiten die verenigingen in samenwerking met het Cultuurcentrum organiseren, worden opgenomen in de jaarbrochure en worden automatisch gepubliceerd in Info Temse, De Nieuwe Omroeper, Cultuurklap… Op logistiek vlak bestaat de samenwerking vaak uit het gratis (of tegen verminderd tarief) ter beschikking stellen van de gemeentelijke infrastructuur en het voorzien van technische ondersteuning, inschrijvingen en kaartenverkoop… De financiële ondersteuning vertaalt zich meestal in het ten laste nemen van de kosten van Sabam of vertoningsvergunningen voor activiteiten in samenwerking met het Cultuurcentrum, in mindere mate wordt soms ook tussengekomen in een uitkoopsom.



2014-2019 37

CULTUUR & VRIJE TIJD Gespreide vrijetijdsinfrastructuur De vrijetijdsinfrastructuur is verspreid over het grondgebied van Temse en omvat zowel culturele infrastructuur, sporthallen, zwembad, een jeugdhuis en vergaderinfrastructuur die gebruikt worden door de eigen diensten en door verenigingen/particulieren. Voor de verhuring zijn specifieke reglementen van kracht. Huurtarieven worden voor het verenigingleven en de amateurkunsten bewust laag gehouden. Het vergt heel wat inspanningen om de infrastructuur geschikt te houden voor de noden en behoeften van de gebruikers. Sommige gebouwen zijn verouderd en de uitrusting is niet conform het gebruik, wat ook werd aangehaald door inwoners in de enquête. Er is geen overkoepelend gebouwenbeheer en de reservatieprocedures zijn verschillend en verspreid.

Jeugd 1. JOC De Nartist (2006) Jongerenontmoetingscentrum De Nartist bestaat uit een aan de nieuwe geluidsnormen aangepaste polyvalente zaal (220 m²) met bijhorende geluidsinstallatie, een instuifruimte (70 m²), een repetitieruimte (15 m²) met opbergkasten, een backstageruimte voorzien van toilet en douche, een vergaderruimte (45 m²), een computerlokaal en een polyvalent lokaal waar de speel-o-theek zal worden ondergebracht. 2. Jeugdlokalen en terreinen Bijna alle jeugdverenigingen hebben een eigen dak boven hun hoofd, veelal in de vorm van een recht van opstal of een huurovereenkomst met het gemeentebestuur. Deze speelterreinen zijn niet publiek toegankelijk, maar kunnen wel gebruikt worden voor gemeentelijke activiteiten, zoals speelpleinwerking, buitenschoolse kinderopvang… 3. Speelpleintjes en speelbossen De gemeente Temse beschikt over 29 openbare speelpleintjes, 10 speelpleintjes die beperkt toegankelijk zijn (BKO, jeugdverenigingen) en 5 speelbosjes. Deze liggen verspreid over het grondgebied van Temse.

Sport 1. Gemeentelijke sporthallen De gemeente Temse beschikt over 3 sporthallen. Sporthal Temsica (1970, gerenoveerd in 1990) te Temse beschikt over een indoorhal (1.350 m²), een judolokaal, een powerlokaal en een polyvalente zaal. Sporthal Tilroda (1979) te Tielrode beschikt over een indoorhal (912 m²) en een kelderzaal. Sporthal Het Gelaag (1989) te Steendorp beschikt over een indoorhal (1.056 m²) en een outdoor baseballveld. 2. Sportcentrum Fernand Schuerman Sportcentrum Fernand Schuerman (1983) beschikt over een indoor polyvalente zaal, een skatepark, 2 beachvolleybalterreinen, een krachtbalterrein, 3 indoor petanqueterreinen, 6 outdoor petanqueterreinen, 5 overdekte petanqueterreinen, 7 reglementaire voetbalvelden, 1 reglementair jeugdvoetbalveld en 2 hockeyvelden. 3. Zwembad Scheldebad Het Scheldebad (1969, renovaties in 1994 en 2007) beschikt over een competitiebad 25 m (350 m²), een instructiebad (40 m²), een tunnelglijbaan 70 m, waterspeeltuigen, peuterbad (9 m²) en 2 whirlpools met kruidenaroma's. In 2012 werd het zwembad enkele maanden gesloten wegens gebreken aan de kuip van het competitiebad. Het zwembad kan nog tot eind 2015 open blijven, maar dan dringt een nieuwe oplossing zich op. Een nieuw zwembad heeft een hoge kostprijs. Een haalbaarheidsstudie en verder onderzoek zullen uitwijzen of de bouw van een nieuw zwembad, of de renovatie van het bestaande zwembad mogelijk zijn.



2014-2019 38

CULTUUR & VRIJE TIJD 4. Voetbal-, basket- en petanqueterreinen De gemeente Temse beschikt over tal van oefenvelden, basket- en petanqueterreinen. Deze infrastructuur ligt verspreid over het grondgebied van Temse. Meer info over de sportmogelijkheden en tarieven van de gemeentelijke sportinfrastructuur kan u raadplegen via: http://www.temse.be/index.php/gemeentediensten/sport/sportdienst. Voor Vlaanderen bestaat een wetenschappelijk onderbouwde benadering en actualisatie van een aantal sportinfrastructuurbehoeften. U kan deze info raadplegen via: http://www.bloso.be/sportinfrastructuur/OnderzoekPlanning/Pages/Behoefteonderzoek.aspx.

Cultuur Het Cultuurcentrum van Temse beschikt over een gespreide infrastructuur, die gebruikt wordt voor de gemeentelijke cultuurprogrammatie en ook ter beschikking kan gesteld worden voor het verenigingsleven: 1. Theaterzaal Roxy bestaat uit een theaterzaal met 346 zitplaatsen, een bovenzaal voor 134 personen en een cafetaria. De theaterzaal en bovenzaal kunnen niet afzonderlijk benut worden. Een aanpalend gebouw werd aangekocht met het oog op uitbreiding van de artiestenruimtes, berging en vormingsruimte. 2. Het gemeentehuis op de Markt beschikt over een grote feestzaal op de tweede verdieping. Ook de raadzaal en hal kunnen bij bepaalde gelegenheden gebruikt worden als culturele infrastructuur. 3. De polyvalente zaal van de bibliotheek staat ter beschikking van verenigingen en wordt ook gebruikt voor workshops, voordrachten en auteurslezingen. 4. Er zijn diverse tentoonstellingsruimtes waar kunstenaars hun werk kunnen exposeren. Het gemeentemuseum beschikt over een grote ruimte voor wisseltentoonstellingen, de exporuimte ‘Het Molenhuis’ bevindt zich centraal op de Wilfordkaai. DACCA Loft is een grotere expositieruimte, ideaal voor overzichtstentoonstellingen of groepsexpo’s. Alle tentoonstellingsruimtes in het centrum liggen op wandelafstand van elkaar in een toeristisch aantrekkelijk zone. 5. In de deelgemeenten is er ook culturele infrastructuur aanwezig die voornamelijk gebruikt wordt door het verenigingsleven. Huis De Fortune (feestzaal, vergaderzaal, tentoonstellingszaal) en de Emiel Naudtszaal (polyvalente zaal, vergaderzaal en (les)keuken) in Elversele en de oud-gemeentehuizen in Tielrode en Steendorp. In Steendorp werd Het Centrum aangekocht om er een plaatselijk ontmoetingscentrum van te maken voor de lokale bevolking en het verenigingsleven. Door deze tamelijk evenwichtige spreiding van de culturele infrastructuur over de deelgemeenten werkt het cultuuraanbod in zekere zin laagdrempelig. De tarieven en gebruiksreglementen van de culturele infrastructuur zijn consulteerbaar via: http://www.temse.be/index.php/gemeentediensten/secretariaat/504.

Bibliotheek In november 1991 werd het nieuwe bibliotheekgebouw in het centrum van Temse in gebruik genomen. Er werden sinds 1989 4 uitleenposten ingericht in de deelgemeenten (Elversele, Tielrode, Steendorp) en in dichtbevolkte wijken (Hollebeek), die elk 4 u. per week geopend waren (op woensdagnamiddag en zaterdag- of zondagvoormiddag). Gezien de geringe belangstelling en de nabijheid van de hoofdbibliotheek werden de uitleenposten te Tielrode en Hollebeek gesloten. Momenteel zijn er nog twee uitleenposten werkzaam in de deelgemeenten Elversele en Steendorp. De bibliotheek in Temse bestaat uit een uitleenafdeling voor volwassenen en voor jeugd, een informatieafdeling, een volledige AVM-afdeling, een leeszaal en een vergaderzaal. De catalogus (een onderdeel van Provinciaal Bibliotheeksysteem) is online raadpleegbaar (digitale bib) en biedt de lener de mogelijkheid om van thuis uit materialen op te zoeken, te verlengen, te reserveren of om aankoopsuggesties te doen. De gebruikers geven aan dat zij nood hebben aan een inleverbus (terugbrengen buiten de openingsuren) en aan een gezellig leescafé-leesterras annex drankenautomaat. Zij waarderen de gezellige zithoekjes, maar vinden dat de bibinrichting verouderd is. Gemeentebestuur Temse


2014-2019 39

CULTUUR & VRIJE TIJD Er is geen geautomatiseerde zelfuitleen. De drukte is beheersbaar en het publiek geeft de voorkeur aan een persoonlijke bediening. De bibliotheek van Temse omvat verschillende vestigingen met een gevarieerd aanbod en een ruime toegankelijkheid: - de hoofdbibliotheek (23 openingsuren, 6 dagen op 7 geopend, collectie leesboeken, strips, kranten, tijdschriften, taalcursussen, luisterboeken, cd’s en dvd’s ondergebracht in de 3 uitleen- en raadpleegafdelingen en het magazijn). - twee uitleenposten: in Elversele en Steendorp (4 u geopend, 2 dagen op 7, nadruk op jeugdboeken en romans). De bib biedt in de hoofdbibliotheek ruime toegang tot internet (4 internetpc’s en hotspot). In de uitleenposten kan dit via 1 internetpc. Er is vraag naar een terugbrengbus om materialen terug te brengen na de openingsuren. Men geeft aan dat de openingsuren niet voldoende aangepast zijn aan de noden van senioren en van werkende mensen met kinderen.

Inspraak, samenwerking en overleg binnen alle vrijetijdsdomeinen Inspraak en beleidsadvisering worden in Temse opgenomen door de cultuurraad, sportraad, jeugdraad en ouderenadviesraad. Voor de bibliotheek en het Cultuurcentrum zijn er aparte adviesorganen. De cluster Vrije Tijd brengt de vrijetijdsdiensten samen rond bepaalde gezamenlijke initiatieven, zoals de Pretgazet, het meerjarenplan. Een gestructureerd en regelmatiger overleg kan het geïntegreerd werken optimaliseren en stimuleren. Participatie in bovenlokale projecten stimuleert de dynamiek binnen de eigen lokale werking en verkent soms nieuwe horizonten voor projectwerking of samenwerking.

Cultuur De cultuurraad vormt een belangrijk orgaan wat participatie in het cultuurbeleid betreft. Alle beleidskeuzes die betrekking hebben op cultuur dienen voorgelegd te worden aan de cultuurraad, waarna een advies volgt. In Temse heeft dit voornamelijk betrekking op de erkenning van verenigingen en het adviseren van culturele materies (o.a. projectsubsidies, actieplannen en werkingsverslagen cultuurbeleid, straatnamen…). Jaarlijks is er minimum één algemene vergadering en ca. 8 tot 10 bestuursvergaderingen. Voor het Cultuurcentrum is een afzonderlijke raad van beheer ingericht. Deze beheerraad staat de inrichtende overheid (gemeenteraad en college) bij in het beheer van het gemeentelijk Cultuurcentrum. De leden hebben inspraak bij de samenstelling van het programma en de inhoud van de eigen culturele activiteiten. De raad bestaat uit vertegenwoordigers van de gemeenteraad en afgevaardigden van de cultuurraad. Binnen cultuur wordt al regelmatig samengewerkt met andere diensten, verenigingen en instellingen. Als lid van de cluster Vrije Tijd neemt de cultuurdienst deel aan de overlegvergaderingen. In de programmatie van het Cultuurcentrum worden een vijftal activiteiten georganiseerd onder de noemer van Cultuurcaffee. Deze optredens worden in samenspraak met de jeugddienst gekozen en vinden plaats in JOC De Nartist of theaterzaal Roxy. Deze samenwerking beoogt een uitwisseling van publiek. Jongeren maken kennis met de theaterzaal, anderen leren het jeugdhuis kennen. Voor de programmatie van de matinees, wordt steeds overlegd met de ouderenadviesraad. Een aantal vormingscursussen worden georganiseerd samen met Vormingplus. Vormingplus Waas-en-Dender is één van de dertien 'regionale volkshogescholen' in Vlaanderen, erkend en gesubsidieerd door het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap.



2014-2019 40

CULTUUR & VRIJE TIJD Het Cultuurcentrum van Temse heeft nog te weinig voeling met het regionale veld. Zo maken we geen deel uit van WACCO, hoewel dit het regionale draagvlak van het Cultuurcentrum zou vergroten. De cultuurfunctionaris neemt te weinig deel aan de overlegvergaderingen van de VVC (Vereniging van Vlaamse Cultuur- en Gemeenschapscentra), enkel de relevante vormingen worden bijgewoond.

Bibliotheek Tijdens de periode mei-juli 2013 hadden de bibliotheekgebruikers de kans om een enquête in te vullen over de werking van de bibliotheek. Deze enquête werd elektronisch aangeboden via de websites van de bibliotheek en het gemeentebestuur en in papieren versie aan de balie van de bibliotheek. 98 leners deelden hun mening: dit is ongeveer 3% van het actief lenersbestand (leners met uitleningen tijdens 2013). Samenvatting belangrijkste conclusies: - In het algemeen zijn de respondenten redelijk tot zeer tevreden over de algemene werking van de bibliotheek. Positieve opmerkingen van leners die de werking kunnen vergelijken met die van andere bibs (omdat ze bijvoorbeeld verhuisd zijn). - Boeken voor volwassenen blijven de toppers qua uitgeleend materiaal, maar deze data zijn enkel indicatief op basis van de interesses van mensen die de enquête hebben ingevuld (waarschijnlijk enkel volwassenen). - 24% van de respondenten heeft interesse om ook e-books uit te kunnen lenen via de bib. - De vraag over zelfuitleen en betaalautomaten lokken hevige en emotionele reacties uit. Het lenerspubliek stelt het persoonlijke contact met de medewerkers erg op prijs en benadrukt het ‘mensvriendelijke’ aspect van de interactie. - De leners hebben nood aan een inleverbus. Deze suggestie kwam ettelijke malen terug onder ‘opmerkingen’. Ook een leescafé en leesterras vallen in de smaak; een leescafé met Fair Tradeproducten zou nog beter zijn (volgens de feedback). - Het merendeel van de respondenten wil dat de bib open is op woensdag, vrijdag en zaterdag (terwijl het in de praktijk zondag wel drukker is dan zaterdag). Er is vraag om ook ’s ochtends open te zijn en tussen 14 en 19u. - Qua bereidheid tot betalen, liggen de antwoorden min of meer in de lijn met onze huidige tarieven. Opvallend is wel dat 76% van de respondenten bereid is lidgeld te betalen en 58% bereid om inkomgeld te betalen voor de activiteiten. Voor reservaties wil 63% dan weer niet betalen. Er is een herhaalde vraag voor een langere uitleentermijn voor DVD’s. Ook in de bibliotheek is een adviesraad betrokken bij het beleid. De bibliotheekraad is samengesteld volgens de B-formule en bestaat uit 11 politieke vertegenwoordigers en 6 gebruikers. Deze komen minimum tweemaal per jaar samen en geven adviezen i.v.m. de werking. De bibliotheek maakt deel uit van de cluster Vrije Tijd. Als dusdanig participeert zij aan gemeentelijke vrijetijdsprojecten, zoals o.a. het e-zine Cultuurklap en De Pretgazet. Zij werkt op regelmatige basis samen met de cultuurdienst, de dienst onderwijsopbouwwerk en de sociale dienst (voorleesuurtjes) en op sporadische basis met het gemeentemuseum, (inter)culturele organisaties en verenigingen. De bibliotheek van Temse participeert in het regionaal samenwerkingsverband BiblioWaas (met steun van provincie Oost-Vlaanderen), waardoor de organisatie van grootschalige projecten mogelijk wordt. Er werden al heel wat projecten gerealiseerd (fotowedstrijd en -tentoonstelling, promotiestand, literaire toer Buitenbeentjes, Boekbaby’s, Voorleesweek, vorming, netwerking met collega’s in de regio…). Dit samenwerkingsverband heeft intussen ook reeds enkele werkgroepen voortgebracht, die vooral actief zijn op het vlak van jeugdbibliotheekwerk, ICT en publiekswerking. Dankzij BiblioWaas beschikt de bibliotheek van Temse over een breder draagvlak en profiteert zij mee van de deskundigheid van de grotere bibliotheken in het samenwerkingsverband. Onzeker is het voortbestaan van deze samenwerking vermits de budgetten van de provincie onder druk staan.



2014-2019 41

CULTUUR & VRIJE TIJD Jeugd De jeugdraad vormt een belangrijk orgaan wat participatie in het jeugd(werk)beleid betreft. Alle beleidskeuzes die betrekking hebben op kinderen en jongeren dienen voorgelegd te worden aan de jeugdraad, waarna een advies volgt. In Temse heeft dit voornamelijk betrekking op de erkenning van verenigingen en het adviseren van jeugdmateries (o.a. projectsubsidies, actieplannen en werkingsverslagen, jeugdbeleid…). De jeugdraad bestaat uit een coördinatieteam en een algemene vergadering, die alle jeugdverenigingen-leden groepeert. De algemene vergadering komt maandelijks samen met uitzondering in de maand juli. Het dagelijks beheer van de jeugdraad wordt toevertrouwd aan het coördinatieteam. De jeugdraad vertegenwoordigt de jongeren in onze gemeente. Om ook kinderen een stem te geven zullen in de toekomst verschillende nieuwe initiatieven worden opgestart en uitgeprobeerd. JOC De Nartist is een gemeentelijk vzw wiens werking onder de vleugels van de jeugddienst valt. Het bestuur bestaat uit een algemene vergadering (22 leden: 11 politieke vertegenwoordigers en 11 jongeren voorgedragen door de jeugdraad) en een raad van bestuur (8 leden: 4 politieke vertegenwoordigers en 4 jongeren, beide voorgedragen uit de algemene vergadering). Met JOC De Nartist is er een heel nauwe samenwerking voor tal van kleine en grote jeugdactiviteiten. Binnen jeugd wordt ook regelmatig samengewerkt met andere (gemeentelijke) diensten, verenigingen en instellingen. Als lid van de cluster Vrije Tijd neemt de jeugddienst deel aan de overlegvergaderingen en samenwerkingsinitiatieven vb.: de Pretgazet, de kinderkrant van het gemeentebestuur, de pretcamionette, speelotheek Speelboel, voor- en naopvang bij kinderactiviteiten door BKO, cultuurcaffee… Op intergemeentelijk vlak is Temse lid van het WASO (Overleg Wase Jeugddiensten) en Drugpunt Waas, een intergemeentelijk samenwerkingsverband rond alcohol- en drugpreventie.

Sport De sportraad vormt een belangrijk orgaan voor wat participatie in het sportbeleid betreft. Alle beleidskeuzes die betrekking hebben op sport worden besproken op de sportraad, waarna een advies volgt. In Temse heeft dit voornamelijk betrekking op de erkenning van verenigingen en het adviseren van sportmateries (o.a. sportsubsidies, actieplannen en werkingsverslagen, sportbeleid, …). De sportraad bestaat enerzijds uit een algemene vergadering, die alle sportclubs-leden groepeert. De algemene vergadering komt minstens 1 keer per jaar bijeen. Het dagelijks beheer van de sportraad wordt toevertrouwd aan de raad van bestuur. Dit beheersorgaan vergadert maandelijks. De raad van bestuur telt 11 bestuursleden, die door de algemene vergadering worden verkozen. Zij vertegenwoordigen de doelgroepen jeugd, competitie, recreatie, sport, promotie en tijdelijke initiatieven, instellingen en privé-initiatieven en scholen. De sportdienst werkt regelmatig samen met andere diensten, verenigingen en instellingen. Als lid van de cluster Vrije Tijd neemt de sportdienst deel aan de overlegvergaderingen. Er is een intense samenwerking met de schoolgemeenschappen van Temse. Jaarlijks worden op een werkvergadering de schoolsportinitiatieven besproken en bijgestuurd. Op deze jaarlijkse schoolsportvergadering wordt een speciaal luik voorbehouden voor het schoolzwemmen, conform aan het protocol schoolzwemmen.



2014-2019 42

CULTUUR & VRIJE TIJD Op intergemeentelijk vlak is Temse, van bij de oprichting, lid van de interlokale vereniging Burensportdienst (BSD) Waasland, een samenwerkingsverband tussen de gemeenten Beveren, Kruibeke, Moerbeke, Sint-Gillis-Waas, Sint-Niklaas, Stekene, Temse, Waasmunster, Zwijndrecht en de provincie Oost-Vlaanderen als actieve partners. De BSD Waasland wil het sportbeleid, in de ruime zin van het woord, van de betreffende partners op elkaar afstemmen en stimuleren. Intergemeentelijke sportinitiatieven, georganiseerd in samenwerking met de BSD Waasland partners, laten toe om eens over de eigen gemeentegrenzen te kijken en doelgroepen in een ruimer verband aan te spreken.

Vrijetijdsparticipatie en actieve vrijetijdsbeleving Gebruikers en participanten in Temse zijn over ’t algemeen tevreden over het aanbod. Een vast publiek neemt regelmatig deel, maar veel mensen worden nog niet bereikt of gestimuleerd tot participatie. Populaire vrijetijdsbestedingen zijn vooral het actief participeren aan het verenigingsleven, het bibliotheekgebruik, laagdrempelige cultuuractiviteiten, sportkampen en sportactiviteiten, zwemlessen en speelpleinwerking. Het bereiken van specifieke doelgroepen en meer kwetsbare groepen is een belangrijk doel, waar alle vrijetijdsdiensten proberen naartoe te werken. Participatie door het wegwerken van drempels en door voldoende en juiste informatie.

Senioren Door de toenemende vergrijzing zullen meer senioren een zinvolle vrijetijdsinvulling zoeken waarbij zij democratische prijzen, goede bereikbaarheid en toegankelijkheid belangrijk vinden. Ook een veilige omgeving rond de infrastructuur is belangrijk voor senioren.

Jeugd Om kinderen aan te zetten tot zinvolle vrijetijdsbeleving worden door de gemeentelijke diensten heel wat initiatieven op poten gezet, zowel tijdens het schooljaar als de schoolvakanties (voorleesuurtjes, sportkampen, grabbelpas, speelpleinwerking, familievoorstellingen, workshops, …). Voorgenoemde activiteiten richten zich voornamelijk tot lagere schoolkinderen en worden via de Pretgazet, die gratis wordt bedeeld over alle lagere schoolkinderen, gepromoot. Jongeren worden voornamelijk geprikkeld door activiteiten in JOC De Nartist, alsook door de jeugdhuiswerking zelf waar ontmoeting en recreatie, vorming en informatie en maatschappelijke participatie en actie centraal staan. De jeugddienst werkt ook mee aan bovenlokale activiteiten die een breed publieksbereik kennen, zoals o.a. de Buitenspeeldag en de Dag van de Jeugdbeweging.

Sport Naast het scheppen van de voorwaarden voor een actieve vrijetijdsbesteding van de bevolking, door het ter beschikking stellen van een uitgebreide sportinfrastructuur, organiseert de gemeentelijke sportdienst zelf een aantal sportinitiatieven. De doelgroep van de jeugd wordt het meest bediend. Immers, het is op jeugdige leeftijd dat de basis gelegd wordt van een gezonde en sportieve levensstijl. De gemeentelijke sportdienst richt zich specifiek tot de lagere schoolkinderen met de organisatie van sportkampen, zwemlessen, losse sportinitiatieven. Steeds wordt getracht om het ruime aanbod aan sportclubs te betrekken bij deze gemeentelijke sportacties. Om de drempel voor de overstap van een sportkamp naar de sportclubs zo klein mogelijk te maken, worden zo veel mogelijk sportclubs betrokken bij gemeentelijke sportinitiatieven. Zo raakt de jeugd vertrouwd met de werking van de sportclubs.



2014-2019 43

CULTUUR & VRIJE TIJD De participatie van allochtone jeugd aan sportkampen is beperkt. Zij vinden evenwel zelf de weg naar de sportclubs. Op latere leeftijd nemen zij zelf sportinitiatieven, waarvoor zij gebruik maken van de gemeentelijke sportinfrastructuur en gemeentelijke ondersteuning. De gemeente onderneemt en ondersteunt initiatieven voor senioren, in samenwerking met andere gemeentelijke diensten. Het aanbod voor deze doelgroep is evenwel nog beperkt.

Cultuur Grote culturele evenementen kennen een breed publiek, maar vergen veel inzet, energie en middelen. Bij het reguliere cultuuraanbod wordt gestreefd naar het behoud van democratische toegangsprijzen gezien de huidige maatschappelijke en economische situatie binnen onze maatschappij. Kleinschalige buurt- en wijkinitiatieven kunnen een antwoord bieden en de sociale cohesie versterken. Voor doelgroepen als senioren, kinderen en jeugd worden specifieke culturele activiteiten georganiseerd, met wisselend succes. Samenwerking met diverse partners en mensen uit de doelgroep zelf is nog geen standaard, maar kan een nieuwe dynamiek inluiden. In Temse zijn heel wat kunstenaars actief, zowel op professioneel vlak als amateurkunsten. Ook vele inwoners beoefenen een creatieve hobby. De actieve kunstbeoefenaars vindt men in alle leeftijdscategorieën en in alle kunstsectoren. Ook in Temse wordt hier volop op ingespeeld. Naast de ondersteuning via subsidies van toneel- en muziekverenigingen, worden heel wat toonkansen geboden aan lokale kunstenaars via groepstentoonstellingen, individuele expo’s, Week van de Amateurkunsten, samenwerking voor het aanbod van het CC (vorming, cursussen,…). De cultuurdienst werkt ook mee aan bovenlokale activiteiten die een breed publieksbereik kennen, zoals de Erfgoeddag, Week van de Amateurkunsten, Week van de Smaak.

Bibliotheek Hoewel het aantal uitleningen stagneert, gaat het bibliotheekbezoek in stijgende lijn. Er komen meer mensen over de vloer dan dat er ingeschreven leners geregistreerd worden, en dit vertaalt zich in het gebruik van de leeszaal voor studiedoeleinden (studenten), voor het lezen van kranten en tijdschriften (senioren), voor internetgebruik (minder begoeden, kansarmen …) e.a. Men ontleent materialen niet alleen voor eigen gebruik, maar ook voor vb. zieken, motorisch beperkten, oudere familieleden, kleine kinderen… Ook de financiële crisis maakt dat men minder boeken en cd’s koopt en ze eerder leent in de bib, dat men minder naar de film gaat maar films leent e.a. Zelfs aanhoudend slecht weer bevordert het bibliotheekbezoek. Uit de bibliotheekenquête bleek dat men in de bib ook andere zaken zou willen uitlenen, zoals games, kunstwerken, e-books, e-readers en beamers. Tevens vindt men dat men in de bib ook toegangskaarten van het Cultuurcentrum zou moeten kunnen bestellen, dat er een lees- en filmclub zou moeten georganiseerd worden en een bibliotheekdienst aan huis. De bibliotheek biedt ruimte tot ontmoeting tussen verschillende bevolkingsgroepen via de cultuureducatieve en leesbevorderende activiteiten. Om nog meer mensen aan te trekken is het noodzakelijk dat de openingsuren ruimer worden, maar dit wordt bemoeilijkt door besparingen op personeel. De introductie van geautomatiseerde zelfuitleen is voorlopig niet opportuun aangezien de gebruiksintensiteit dit niet vereist. De meeste mensen geven ook aan liever persoonlijk geholpen te worden. De bibliotheek werkt mee aan verschillende bovenlokale en nationale initiatieven zoals de Jeugdboekenweek, de Bibliotheekweek, Digitale Week…) en werkt ook samen met lokale verenigingen en andere diensten. De inkomhal wordt regelmatig gebruikt voor tentoonstellingen van verenigingen. In de polyvalente ruimte worden voornamelijk lezingen, workshops of vergaderingen gehouden.



2014-2019 44

CULTUUR & VRIJE TIJD Personeelsformatie vrijetijdsdiensten Een vrijetijdsprofessional koppelt maatschappelijk bewustzijn, creativiteit en een brede culturele bagage aan managementvaardigheden, kennis van technologische en digitale ontwikkelingen en het vermogen om duurzame partnerschappen aan te gaan. Het personeel van deze diensten dient flexibel, enthousiast en creatief te kunnen werken. Er wordt een niet geringe inzet verwacht betreffende weekend- en avondwerk en het vermogen om zeer zelfstandig, zowel op praktisch als inhoudelijk vlak te werken. Daarenboven vraagt het focussen op werken met mensen en vrijwilligers, partnerschappen aangaan, inhoud geven aan een maatschappelijk debat, … een grote deskundigheid. Het ‘klanten’bestand van deze diensten situeert zich immers in alle lagen van de maatschappij. Vrijetijdsprofessionals zullen, afhankelijk van de context, een nieuwe rol moeten spelen: curator, motivator, facilitator… Ze zijn niet alleen meer expert als dusdanig, maar ook gespreks- of discussie(bege)leider. Ze zoeken en verrijken informatie, verhalen, activiteiten en initiatieven, binden en verbinden gebeurtenissen en ideeën met datgene wat leeft in de lokale gemeenschap.

Toerisme Temse is een typische Scheldegemeente gericht op ééndagstoerisme. De pijlers van het toerisme zijn de Schelde, de Wilfordkaai en het boottoerisme, wandel- en fietstoerisme (Schelde, Durme, dijken, polders, natuurgebieden, landelijke wegen), gastronomie, cultureel toerisme (historische stadskern, dekenale kerk, musea, standbeelden, monumenten, stripgemeente), evenementen en feesten (Temse in de Wolken, Dorpsfeesten, Elversele feesten, e.a.). Uit de enquête blijkt dat ruim 67% van de Temsese bevolking de toeristen graag ziet komen. 25% reageert eerder onverschillig (noch oneens/eens) en slechts 8% vindt toerisme geen prioriteit voor Temse. Het boottoerisme blijft een absolute gangmaker. De Wilfordkaai is niet alleen de plaats waar jaarlijks om en bij de 30.000 boottoeristen in- en ontschepen. Het is eveneens de ‘place to be’, waar tijdens de zomer grote evenementen worden georganiseerd. De herinrichting en opwaardering van de Wilfordkaai zou voor Temse een extra toeristische troef betekenen. Ook het Durmeveer in Tielrode geniet stijgende belangstelling. De stroomversnelling kwam er enkele jaren geleden met de tv-reeks Stille Waters. Aansluitend op de oude, historische dorpskern grenst site De Zaat. Deze site, die nog steeds in ontwikkeling is, beschikt over een toeristisch potentieel dat verder gepromoot dient te worden, o.a. kraan ex-scheepswerf als industrieel-archeologisch erfgoed, locatie Temse Watersportvereniging, initiatieven Op Stoapel, e.a. De logiesmogelijkheden zijn de laatste jaren uitgebreid. Naast het hotel TTS zijn er eveneens B&B’s, een vakantiehuis en appartement ter beschikking. De motorhomes worden doorverwezen naar de parking naast het AC De Zaat, en dit in afwachting van de inrichting van een definitief terrein voor campers. Sinds mei 2009 is de toerismedienst gevestigd op het gelijkvloers van het gemeentehuis (Markt). In 2012 stapten 2.772 bezoekers het toeristisch infokantoor binnen. De voorbije jaren werden heel wat toeristische publicaties gerealiseerd, vaak in combinatie met erfgoed en geschiedenis (Toeristische gids, bellemankaart, toeristische placemat, activiteitenkalender). De werking van de toeristische dienst kan sterker worden uitgebouwd door naast klassieke communicatiemiddelen ook gebruik te maken van nieuwe mediatoepassingen, zoals elektronische aankondigingsborden, toeristische ‘apps’, e.a. De toeristische promotie moet gericht zijn op de relevante doelgroepen en gebeuren in nauwe samenwerking met de lokale horeca en middenstand.



2014-2019 45

ONDERWIJS Voor de situering van het beleidsthema ‘Onderwijs’ in Temse verwijzen wij ook naar de omgevingsanalyses van het lokaal overlegplatform (LOP) voor het basisonderwijs en het OCMW van Temse.

Een blik op het onderwijsbeleid in Temse Onderwijs vormt een belangrijk thema voor Temse. Met een prognose van een stijging tussen de 8 en 15% aan inwoners tussen 0 en 18 jaar tegen 2030, zal het aantal schoolgaande kinderen in Temse meegroeien. Er zijn nieuwe wijken gepland, bijvoorbeeld de Doornwijk en in Tielrode (wijken waar nu ook al geen overschot is aan plaatsen op de aanwezige scholen in de buurt). Het scholenaanbod van Temse zal dus mee moeten groeien met haar bevolking en situatie. Via een flankerend onderwijsbeleid zal het gemeentebestuur nauwlettend in de gaten houden of er een nakend capaciteitsprobleem is in de gemeente. Met een potentieel van ruim 3.000 leerlingen zijn er in Temse momenteel nog voldoende plaatsen. Met de voorspelde groei zal daar verandering in komen. In zitting van 10 juni 2013 besliste het college tot oprichting van een gemeentelijke dienst onderwijs. Met het oprichten van deze dienst wil de gemeente meewerken aan een goed scholenklimaat.

Gelijke Onderwijskansen en flankerend onderwijsbeleid Temse kan voor het voeren van een flankerend onderwijsbeleid in aanmerking komen voor middelen vanuit Vlaanderen omwille van een hogere relatieve aanwezigheid van indicatorleerlingen. Om gelijke onderwijskansen voor alle leerlingen te realiseren, werden indicatoren opgesteld om zo de kansen van een leerling in te schatten. Er wordt daarbij gekeken naar de thuissituatie (trekkende bevolking, recht op studietoelage, thuislozen, het diploma van de moeder). Bijkomend is er ook een gelijke onderwijskansenindicator die, als kinderen al een andere indicator hebben, ook nagaat of ze thuis een andere taal spreken. De relatieve aanwezigheid van indicatorleerlingen schommelt in Temse tussen de 41% en 44%. Enkele scholen scoren hoger dan dit gemiddelde en bij twee scholen is er zelfs sprake van concentratiescholen met percentages rond 90%. Het Oost-Vlaamse gemiddelde schommelt rond de 30%.

Lokaal Overleg en Onderwijsopbouwwerk Het Lokaal Overlegplatform (LOP) voor het basisonderwijs in Temse coördineert het gelijke onderwijskansenbeleid. Er wordt op verschillende thema’s ingezet. Zo is kleuterparticipatie een zaak voor het LOP en voor de gemeente. In Temse zijn nagenoeg alle kleuters ingeschreven in een school. Er wordt gewerkt aan een regelmatige en stipte aanwezigheid op school. Ook de latere zindelijkheid van de peuters staat op de agenda. De regelmatige deelname van alle leerlingen aan het onderwijs is ook een aandachtspunt. Verschillende diensten in de gemeente zetten zich hiervoor in. Zo voert de dienst burgerzaken de verplichte controle op de leerplicht uit en zal via het flankerend onderwijsbeleid een spijbelbeleid gevoerd worden. De coördinatie van het inschrijvingsbeleid in de scholen van Temse ligt momenteel ook bij het LOP. Elk jaar worden voor alle scholen van Temse duidelijke afspraken gemaakt voor het hele grondgebied over de wettelijk bepaalde voorrangsregels. Om mee te werken aan het creëren van gelijke onderwijskansen en om in te zetten op een betere ouderbetrokkenheid bij het onderwijsgebeuren, zet het OCMW een team van brugfiguren in via haar dienst onderwijsopbouwwerk. Zij organiseren projecten rond huiswerk en taalstimulering.



2014-2019 46

ONDERWIJS Een diverse schoolpopulatie Een uitdaging voor de scholen in onze gemeente is de diversiteit van de leerlingen en hun ouders. De achtergrond en vaak ook vreemde herkomst van de leerlingen kan zorgen op school met zich meebrengen, omdat de schoolcultuur, de geloofsovertuiging, het belang van onderwijs voor iedereen anders zijn. Vooral het stijgend aantal leerlingen die thuis een andere taal spreekt, zorgt voor de vraag naar een nieuwe aanpak binnen de schoolteams om zodoende een goede onderwijskwaliteit te vrijwaren. Via projectsubsidies, taalstimulerende initiatieven en het inzetten van een brugfiguur werkt de gemeente mee aan een oplossing om deze moeilijkheden te overkomen.

Andere aanwezige voorzieningen in Temse Temse heeft een uitgebreid aanbod aan partners en voorzieningen, die door hun werking meewerken aan onderwijs.

Ondersteunende diensten -

CLB’s: de beide onderwijsnetten (GO! en Vrij Onderwijs) hebben een centrum voor leerlingenbegeleiding, dat actief is in Temse. Onderwijsopbouwwerk: deze dienst van het OCMW werkt met brugfiguren die zich inzetten om kwetsbare leerlingen en hun gezin te ondersteunen op weg naar meer gelijke onderwijskansen. LOP: het lokaal overlegplatform voor het basisonderwijs van Temse is een door de Vlaamse Overheid gecoördineerd overlegorgaan, dat instaat voor het realiseren van gelijke onderwijskansen. Aan het LOP nemen o.a. de scholen, CLB’s, oudercomités, … deel.

Vrijetijdsonderwijs Er is in Temse ook een aanbod voor vrijetijdsonderwijs waarvan de organisatie en coördinatie bij het gemeentebestuur ligt: - Academie en Vaktekenschool: deze hoofdschool heeft als inrichtende macht het gemeentebestuur van Temse. - Academie voor Muziek Woord en Dans: als filiaal van de stedelijke academie te Sint-Niklaas kunnen leerlingen uit Temse hier terecht voor een uitgebreid aanbod. - Centrum voor Volwassenenonderwijs: dit is tevens een gemeentelijke school met een uiteenlopend aanbod aan lessen en met een klemtoon op lessen Nederlands voor anderstaligen.

Academie en Vaktekenschool Regionale situering De Academie en Vaktekenschool van Temse heeft: - een hoofdschool te Temse: o met vier wijkafdelingen: Velle, Elversele, Steendorp en Tielrode - een filiaal te Bornem (CC Ter Dilft): o met twee wijkafdelingen: Mariekerke en Hingene - een filiaal te Puurs (CC de Kollebloem): o met één wijkafdeling: Ruisbroek - één officieuze partner: Sint-Amands.



2014-2019 47

ONDERWIJS Leerlingen Hierna een overzicht van de inschrijvingscijfers van de laatste 6 jaar: 20072008

20082009

20092010

20102011

20112012

20122013

Temse LG

211

168

161

193

226

213

MG

47

36

32

36

35

39

MG-dbv

11

5

14

9

10

7

MG-exp

7

2

HG

129

127

130

118

110

100

SG

24

31

21

26

429

369

358

382

31 412

24 383

LG

179

172

189

224

189

186

MG

50

54

53

50

54

58

MG-dbv

6

11

10

7

4

3

HG

52

40

49

47

53

64

SG

8

7

12

14

295

284

313

342

11 311

4 315

LG

76

94

97

119

127

148

MG

22

25

24

23

23

24

98

119

121

142

150

172

822

772

792

866

873

870

16

18

22

24

40

39

Bornem

Puurs

Algemeen totaal Sint-Amands

Gemiddeld volgen 680 à 700 kinderen onder 18 jaar en ca. 200 volwassenen les aan de Academie. Er is een gestage groei van leerlingen in de lagere graad te Puurs. In Temse en Bornem schommelt dit jaar na jaar rond dezelfde cijfers. Het leerlingenaantal van de hogere graad te Temse neemt gestaag af. Deze terugval dient gecounterd te worden. Er worden nog steeds weinig allochtone kinderen bereikt (in verhouding tot hun aanwezigheid in Temse). De bevolkingsprognoses verwachten een aangroei van het aantal kinderen/jongeren. Dit kan mogelijk resulteren in een aangroei van leerlingenaantallen in de lagere graad. De Academie recruteert leerlingen uit 64 gemeenten: - lagere en middelbare graad zijn leerlingen die in de gemeente zelf wonen - hogere graad zijn leerlingen afkomstig uit 64 gemeenten - traditionele afdelingen (zoals Tekenkunst, Schilderkunst, Beeldhouwkunst) recruteren uit eigen gemeente of omliggende gemeenten - meer ‘gespecialiseerde’ afdelingen recruteren uit een veel groter areaal.

Personeel De Academie beschikt over 33 leerkrachten, die allen een diploma Hoger Kunstonderwijs en een diploma pedagogische bekwaamheid hebben. Zij zijn bijna allen gesubsidieerd personeel. Alle participerende gemeenten staan in voor één of meerdere extra uren onderwijzend personeel in alle graden. De uurroosters werden in voorbije jaren gestroomlijnd, maar zijn nog teveel op maat van de leerkracht en niet op die van de organisatie.



2014-2019 48

ONDERWIJS De Academie heeft één secretaresse (die tewerkgesteld is voor 25/36 studiemeester) en beschikt over één secretaris-assistent (die 8/38 bezoldigd krijgt vanuit de gemeente Temse). Er is geen secretariaat in Bornem en Puurs. 4 deeltijds tewerkgestelde poetsvrouwen staan in voor het onderhoud van de leslokalen.

Toekomstige uitdagingen Problematiek oprichting Kunstacademie Het contract i.v.m. het filiaal van de Academie en Vaktekenschool met Bornem loopt tot 2017, dat met Puurs tot 2018. Het gemeentebestuur van Bornem heeft de intentie om als inrichtende macht een eigen kunstacademie op te starten en zoekt voor dit project steun bij de gemeenten Puurs en SintAmands. Dit zou een terugval voor Temse betekenen van ongeveer 520 leerlingen (= 57%). In het geval dat het gemeentebestuur van Bornem daadwerkelijk een eigen koers wenst te varen, dient een nieuwe organisatiestructuur voor de Temsese Academie en Vaktekenschool worden uitgetekend binnen de contouren van het toekomstige decreet Kunstonderwijs: oprichting kunstacademie in Temse, samenwerking met andere gemeentebesturen, e.a. Nieuw decreet deeltijds Kunstonderwijs Het huidige decreet stamt uit 1991. De implementatie van het nieuwe decreet is nog niet voor direct. De onderzoeksfase is nog volop bezig. Er werden reeds twee conceptnota’s opgesteld. Momenteel is er voor enkele geledingen van het deeltijds kunstonderwijs een pilootproject opgestart. Voorlopig werd de opstart van het nieuwe decreet uitgesteld naar de volgende legislatuur. Het nieuwe decreet focust op: - nieuwe organisatiestructuur; - cross-over van de 5 studierichtingen: muziek, woord, dans, beeld en media. Het nieuwe decreet doet een leerlingenverlies verwachten in de middelbare graad. De Academie beschikt reeds 4 jaar over een crossover-atelier, m.n. het projectatelier. Galerij Philippus Nijs De galerij is infrastructureel nog niet af. Het voordrachtparcours moet geoptimaliseerd worden. De voorbije jaren kon de galerij terugvallen op een goede programmatie. Er zijn ook ruimte mogelijkheden voor derden (voordrachtruimte en galerij).

Samenwerking met andere partners Onderwijspartners Basisscholen: Op het werkingsgebied van de Academie en Vaktekenschool bevinden zich 29 basisscholen: 10 te Temse, 8 te Bornem, 7 te Puurs, 4 te Sint-Amands. Elk jaar wordt er promotiemateriaal verdeeld aan alle kinderen in al deze scholen. Dit betekent de verdeling van ongeveer 5.000 wervingskaarten, elk jaar in september. De voorbije jaren werden reeds samenwerkingsinitiatieven opgezet tussen de basisscholen en de Academie. De basisscholen zijn vragende partij voor muzisch onderricht door gespecialiseerd personeel van de Academie. CVO: De Academie werkt nauw samen met het CVO Temse. De Academie focust op het artistieke luik, het CVO op het technische luik van de overlappende opleidingen.



2014-2019 49

ONDERWIJS Culturele partners in de gemeente De Academie werkt goed samen met de gemeentelijke cultuurdienst. De samenwerking is tot nu toe wel vooral ad hoc en weinig gestructureerd. De bestaande communicatiekanalen van de cultuur- en informatiedienst worden ook aangewend voor de Academie. De Academie participeert ook jaarlijks aan de Erfgoeddag in april.

Academie voor Muziek, Woord en Dans Alle aangelegenheden aangaande het onderwijzend personeel worden geregeld door de hoofdschool in Sint-Niklaas. De stad Sint-Niklaas stelt leerkrachten aan en delegeert deze naar Temse. Het gemeentebestuur staat in voor het secretariaat, de infrastructuur, het didactisch materiaal en toezicht; en zorgt voor een minimaal instrumentarium. Sinds het schooljaar 2011-2012 is het filiaal Temse een volwaardige Academie. Dit wil zeggen dat de drie bestaande opties Muziek, Woord en Dans er worden ingericht. Het voorbije schooljaar telde de school 362 leerlingen, waarvan 135 jongens en 227 meisjes. Het totaal aantal cursisten – leerlingen die les volgen in verschillende klassen – bedraagt 571. Per vak geeft dit volgend beeld: Algemene verbale vorming - Woord Algemene muzikale vorming - Notenleer Algemene muziekcultuur Dwarsfluit Gitaar Sax/klarinet Koper Piano Viool Samenspel Samenspel piano Dans Initiatie instrument Totaal

62 196 50 13 63 14 0 66 14 18 6 34 35 571

Er wordt jaarlijks door gemiddeld 25 leerkrachten les gegeven aan ongeveer 37 klassen gedurende 43 uur per week, gespreid over 6 dagen. Leerlingen die in het filiaal Temse theorielessen volgen, kunnen lessen instrument volgen in de hoofdschool te Sint-Niklaas of omgekeerd. De contractuele verbintenis met Sint-Niklaas houdt daarom veel mogelijkheden in.

Centrum voor Volwassenenonderwijs Cursistenpopulatie Het interpreteren van cijfers over cursisten is soms misleidend, omdat één persoon soms als één cursist is ingeschreven en soms als twee cursisten omdat bepaalde cursussen administratief als twee cursussen worden verwerkt. De meest eenduidige statistiek die vertelt hoe groot onze school is, is dan ook het LUC (= lesurencursist). Een persoon die een cursus volgt van 60 lestijden (= een half jaar), telt mee voor 60 LUC, een persoon die een cursus volgt van 120 lestijden (= een jaar) telt mee voor 120 LUC. Gemeentebestuur Temse


2014-2019 50

ONDERWIJS In onderstaande tabellen werd een vergelijking gemaakt tussen de huidige toestand en de toestand 10 jaar geleden.

leeftijd <20 jaar 20 - 30 jaar 30 - 40 jaar 40 - 50 jaar 50 - 60 jaar 60 - 70 jaar >70 jaar Eindtotaal

Schooljaar 2002-2003 LUC Procentueel 7.060 5% 26.260 17% 46.460 30% 40.720 26% 24.240 16% 9.440 6% 840 1% 155.020 100%

Schooljaar 2012-2013 LUC Procentueel 6.500 4% 34.460 22% 35.340 22% 33.340 21% 26.640 17% 17.820 11% 3.040 2% 157.140 100%

Alle leeftijden tussen 20 en 60 jaar zijn gelijkmatig vertegenwoordigd. In 2002 werd gestart met de organisatie van cursussen specifiek voor senioren, hoofdzakelijk ICT. Het hoogtepunt van deze cursussen lag in de jaren 2004-2010. Taalcursussen specifiek voor senioren hebben nooit succes gekend. Het aandeel van de 50-plussers was hoog in de jaren 2004-2009, maar is ondertussen weer gedaald naar het niveau van in 2002. De cursisten komen voor 52% uit Temse. Verder zijn de cursisten afkomstig uit Kruibeke, Bornem en Sint-Niklaas in belangrijke mate vertegenwoordigd. Bij de niet-Belgen vinden we vooral Polen, Turken, Marokkanen en Bulgaren. De populatie bestaat voor 40% uit mannen en 60% uit vrouwen. Deze verhouding blijft stabiel in de tijd.

Studiegebied Bijzondere educatieve noden Grafische technieken Informatie- en communicatietechnologie Nederlands tweede taal (NT2) Talen richtgraad 1 en 2 Talen richtgraad 3 en 4 Eindtotaal

Schooljaar 2002-2003 LUC Procentueel

61.620 18.480 73.640 1.280 155.020

40% 12% 48% 1% 100%

Schooljaar 2012-2013 LUC Procentueel 4.520 3% 24.420 16% 17.500 11% 62.520 40% 45.120 29% 3.060 2% 157.140 100%

In de afgelopen tien jaar is de afdeling ICT terug gevallen tot 1/3. De afdeling talen is terug gevallen tot 2/3. De afdeling NT2 is uitgegroeid tot de grootste afdeling met 40% van het totaal. De grafische afdeling (fotografie) is goed voor 16% van het totaal. De cursus vrachtwagenchauffeur wordt voor de derde maal opgestart, en is voor de tweede maal volzet. 50% van onze cursisten heeft een diploma middelbaar onderwijs, 32% bezit een diploma hoger onderwijs.

Personeel Er werken 25 vrouwen en 10 mannen aan het CVO. De meeste leerkrachten situeren zich in de leeftijdsgroep van 30-40 jaar en 50-60 jaar. 3 van de 5 informaticaleerkrachten zijn ouder dan 50; 3 van de 24 taalleerkrachten zijn ouder dan 50.



2014-2019 51

OPVANG, ZORG EN INTEGRATIE Het huidig economisch klimaat met zijn budgettaire consequenties (zoals o.a. geen eigen subsidies voor het luik ‘sociaal beleid’ in de Vlaamse prioriteitennota) noopt het gemeentebestuur er toe niet alleen realistisch, maar ook creatief om te gaan met de meerjarenplanning: samenwerken vooral met het OCMW, maar ook met alle mogelijke spelers op het sociale beleidsveld, waarbij gebruikers zeker niet worden vergeten. Behalve als actor is ons bestuur ook vooral regisseur: coördineren, onderling afstemmen en toegankelijk maken voor de burger, de maatschappelijk kwetsbaren in het bijzonder. Voor de situering van het beleidsthema ‘Opvang en Zorg’ in Temse verwijzen wij ook naar de omgevingsanalyse van het OCMW van Temse.

Opvang Kinderopvang Van bij zijn ontstaan heeft kinderopvang vooral een economische functie. In Temse is de buitenschoolse kinderopvang in 1993 gestart als pilootproject van het Impulsfonds om laaggeschoolde langdurig werklozen aan het werk te helpen. Dankzij de kinderopvang kunnen de ouders gaan werken of een opleiding volgen en voor een inkomen zorgen. Kinderopvang is vandaag niet enkel bewaking, maar vervult ook een educatieve en pedagogische functie en wordt door de sociale functie als troef ingezet tegen de kinderkansarmoede. Kinderopvang moet de uitsluiting van kansengroepen tegengaan en hun integratie in de maatschappij bevorderen. Hiervoor moeten er ook aparte voorwaarden worden voorzien (vb. inkomensgerelateerde prijzen, sociaal tarief, …), zodat deze doelgroep effectief wordt bereikt. In 2012 was in Temse 14,08% van de gezinnen éénoudergezin. Een ander aandachtspunt is de stijgende behoefte aan kinderopvang. In Temse zijn er 854 kinderen van 0 tot en met 2 jaar (voorschoolse leeftijd) en dit aantal zal tegen 2020 stijgen met 2,73%. Wat betreft de 3- tot en met 11-jarigen (kleuter- en lagere school leeftijd) telt Temse vandaag 3.124 kinderen. Van deze groep verwacht men tegen 2020 een stijging van maar liefst 13,28%. Vooral in de buitenschoolse opvang ziet men al jaren een stijgend aantal kinderen gebruik maken van de opvang zonder dat de middelen worden aangepast: bijna overal nog dezelfde locaties en een personeelscontingent dat bevroren is. Waar in het Vlaams Gewest het aantal opvangplaatsen de voorbije vier jaar met meer dan 10% gestegen is, bleef dit in Temse onveranderd. Aanwezigheidscijfers BKO 2010-2012 (met aanduiding van de cijfergegevens van 2012)

Gemiddeld aantal kinderen per dag 388 396

400 350

356 333

368 362

361 361 367 350

300 250

2010

200 150 100

2011 94 105

2012

50 0



2014-2019 52

OPVANG, ZORG EN INTEGRATIE Naast het organiseren van de buitenschoolse kinderopvang zal het gemeentebestuur ook particuliere initiatieven aanmoedigen en (blijven) ondersteunen om een zo ruim mogelijk, kwaliteitsvol en behoeftedekkend aanbod aan kinderopvang voor baby’s en peuters te kunnen uitbouwen. Extra initiatieven voor kinderen uit specifieke doelgroepen, met speciale aandacht voor kinderen geboren in kansarme gezinnen, dienen te worden uitgebouwd, gestimuleerd en ondersteund. Duidelijk signaal hiervoor is dat op 10 jaar tijd het aantal geboorten in kansarme gezinnen bijna verdubbeld is in Temse. Het Lokaal Overleg Kinderopvang, dat opnieuw werd samengesteld in het begin van de nieuwe legislatuur, dient een nieuw elan te krijgen waardoor het een krachtig instrument wordt om het lokaal beleid kinderopvang te vormen, sturen en evalueren. Er wordt getracht om op gestructureerde wijze zo veel mogelijk relevante deelnemers te betrekken bij dit overleg. Ook een Loket Kinderopvang inrichten, zoals voorzien in het decreet van 20 april 2012 (BS 15 juni 2012) houdende de organisatie van kinderopvang van baby’s en peuters, dient door het lokaal bestuur te gebeuren. Aangezien het aantal gebruikers van het initiatief buitenschoolse kinderopvang, dat exclusief door de gemeente wordt georganiseerd, blijft stijgen en de laatste jaren de locaties en het personeelscontingent niet meer aan de huidige normen werd/kon worden aangepast, dringt een gedragen toekomstvisie zich op. Er is een nieuw decreet buitenschoolse opvang in de maak, dat de verantwoordelijkheden voor de invulling van de vrije tijd van kinderen uit het basisonderwijs verdeelt tussen onderwijs, sport, cultuur en kinderopvang. Deze samenwerking zal onontbeerlijk zijn in de huidige moeilijke economische tijden. Het gemeentebestuur beschikt niet over de nodige middelen om de BKO te blijven uitbouwen en vergroten in verhouding tot het aantal gebruikers. Daarom moeten er dringend andere initiatieven en samenwerkingsverbanden worden gezocht. Hieruit kan ondermeer voortvloeien dat de buitenschoolse opvang zich in de toekomst vooral op de jongste kinderen (-6 jaar) en op de langere opvang richt. Scholen zullen eventueel zelf voor kortere opvang moeten instaan en oudere kinderen zullen vanuit de opvang naar andere activiteiten vertrekken.

Zorg Vermaatschappelijken van de zorg Goede zorg is geen zaak van de welzijns- en gezondheidssector alleen. Er is een geïntegreerde benadering nodig, zodat alle beleidsdomeinen bijdragen tot welzijn en gezondheid. Ook een goed overleg en samenwerking tussen actoren met dezelfde doelgroep en/of doelstelling is nodig om samenwerkingsverbanden uit te bouwen met het oog op onderlinge afstemming en efficiëntieverhoging.

Preventieve gezinsondersteuning Temse telde op 1 januari 2012 14,08% éénoudergezinnen, waarvan 4/5 de alleenstaande moeders; een tendens die al jaren in opmars is. Daarbij komen nog de 7,7% geboorten in kansarme gezinnen. Preventieve gezinsondersteuning draagt bij aan het versterken van de rechten en belangen van kinderen, zoals omschreven in het Internationaal Verdrag van de Rechten van het Kind. Deze ondersteuning heeft tot doel het welbevinden van aanstaande ouders en gezinnen met kinderen en jongeren te bevorderen op het gebied van welzijn en gezondheid, zodat voor ieder kind maximale gezondheids- en welzijnswinsten gerealiseerd worden. Via de stuurgroep van den Boodt, waaraan geparticipeerd wordt door het gemeentebestuur via het diensthoofd sociale zaken/BKO en de integratieambtenaar, wordt de oprichting van een Huis van het Kind uitgewerkt en gerealiseerd vertrekkende vanuit het OCMW. Het Huis van het Kind kan ook als fysiek adres fungeren voor het Loket Kinderopvang. Gemeentebestuur Temse


2014-2019 53

OPVANG, ZORG EN INTEGRATIE Gezondheid Onze levensverwachting blijft stijgen. Ons zorgsysteem behoort tot de beste. Toch blijven veel ziekten en beperkingen het gevolg van een ongezonde levensstijl of een ongezonde omgeving: - bij mannen kan bijna 1 op de 4 overlijdens voor de leeftijd van 75 jaar beschouwd worden als vermijdbaar door primaire preventie - bij vrouwen is 1 op de 7 overlijdens vermijdbaar door primaire preventie. Primaire preventie betekent voorkomen dat mensen ziek worden of een aandoening ontwikkelen. De overheid heeft hier een impact op door haar bevolking goed in te lichten en te sensibiliseren voor de gevolgen van ongezonde voedings- en leefstijlfactoren. Het gaat over volgende vermijdbare doodsoorzaken: 1. longkanker: te vermijden door niet te roken 2. ischemische hartziekten (onvoldoende bloedtoevoer naar hart meestal door vernauwing kransslagaders) bij mensen jonger dan 65 jaar: te vermijden door niet te roken, gezonde voeding en voldoende beweging 3. huidkanker bij mensen ouder dan 4 en jonger dan 65 jaar: te vermijden door aangepaste bescherming bij zonnen 4. levercirrose: te vermijden door matiging van alcoholgebruik 5. verkeersongevallen: te vermijden door aangepast rijgedrag en een goede controle op de verkeersveiligheid. Vandaag denken we meer dan vroeger aan preventie, want een gezonde burger wordt minder ziek, zit beter in zijn vel, kost dus minder geld en kan bovendien actief aan de samenwerking bijdragen. Binnen het gemeentebestuur werd een stuurgroep Gezondheid opgericht. Hierin zetelen minstens afgevaardigden van het gemeentebestuur, van het OCMW en van het Lokaal Gezondheidsoverleg Waasland (LOGO). Deze stuurgroep heeft tot doel om alle acties in samenwerking met het LOGO uit te werken en op te volgen en bewaakt het inclusief beleid wat betreft het thema gezondheid op alle beleidsvlakken. Binnen de Vlaamse gezondheidsdoelstellingen worden er elk jaar een aantal thema’s uitgelicht die extra in de verf worden gezet door de LOGO’s. Het gemeentebestuur verbindt er zich toe om telkens, via de stuurgroep, drie van deze thema’s op te nemen als actieplan.

Lokaal sociaal beleid In het decreet Lokaal Sociaal Beleid wordt gesteld dat het lokaal bestuur het lokaal sociaal beleid moet coördineren. Dit geldt dus ook voor de preventie en aanpak van de armoedebestrijding. Deze bestrijding moet gebeuren via een strategische planning, waarbij ook alle actoren maximaal betrokken worden. Het kaderdecreet Lokaal Sociaal Beleid van 19 maart 2004 biedt een kader voor een coherent, democratisch, doelmatig en efficiënt lokaal sociaal beleid. Het decreet vertrekt vanuit de sociale grondrechten en wil de ongelijkheid wegwerken in de toegang tot die grondrechten. De lokale besturen moeten dat bereiken met een geïntegreerd beleid en een geïntegreerde dienstverlening en door een coördinerende rol te spelen tegenover de lokale actoren. Via de ontwikkeling van een lokaal sociaal beleid worden alle acties gebundeld, waarbij een integrale, geïntegreerde en inclusieve aanpak het uitgangspunt vormde. Hierbij zal blijvend aandacht worden besteed aan de participatie in het bijzonder van kansarme doelgroepen. Niet alleen verenigingen waar armen het woord nemen, dienen betrokken te worden, maar ook alle andere actoren die een meerwaarde hebben in het lokaal sociaal beleid, bijv. Samenlevingsopbouw, CAW’s, sociale huisvestingsmaatschappijen, de Werkwinkel, e.a. Een belangrijke pijler van het decreet is een goede toegang tot de dienstverlening. Burgers weten niet altijd waar ze hulp of diensten kunnen verkrijgen en voor sommigen is de drempel ook te hoog. De aangeboden dienstverlening is vaak ook versplinterd tussen verschillende diensten waardoor de burger soms heen en weer moet lopen. Het decreet verplicht de lokale overheden om binnen het lokaal sociaal beleid een specifieke informatie-, loket- en doorverwijsfunctie uit te bouwen: het Sociaal Huis. Dat loket moet minimaal een geïntegreerde toegang bieden tot de sociale dienstverlening van gemeente en OCMW. Dat moet een belangrijke hefboom zijn voor de automatische toekenning van rechten en voor de verhoogde toegankelijkheid van basisrechten voor iedereen, maar vooral voor de mensen in armoede. Het uiteindelijke doel van het Sociaal Huis is om zo dicht mogelijk bij de mensen te staan.



2014-2019 54

OPVANG, ZORG EN INTEGRATIE In het kader van de lokale sociale beleidsplanning 2008-2013 werd besloten om over te gaan tot het inrichten van een Sociaal InformatiePunt Temse (SIPT). Dit SIPT was het lokale antwoord op de decretale verplichting tot de oprichting van een Sociaal Huis en ging van start met twee antennes, namelijk de sociale dienst van het gemeentebestuur en de sociale dienst van het OCMW. Uitgangspunt was dat iedereen bij één van deze diensten terecht kan met alle vragen van sociale aard voor een gerichte doorverwijzing. De praktijk wees uit dat dit SIPT onvoldoende werd gedragen door beleid en werkveld waardoor een heroriëntatie van deze dienstverlening zich opdringt. Ook de beleidsgroep die was gevormd in het licht van de vroegere plannen van sociale aard (VFIK, SIF, LSB) en was samengesteld uit de schepen van Sociale Zaken, OCMW-voorzitter, gemeentesecretaris, OCMW-secretaris en diensthoofden sociale dienst gemeente en OCMW, dient terug te worden samengesteld en in zijn werking bestendigd te worden. Het is namelijk vanuit deze werkgroep dat de krijtlijnen van het lokaal sociaal beleid uitgetekend worden en die een natuurlijk doorgeefluik is tussen beleid en de verschillende actoren met bijhorende doelgroepen. Wanneer nodig kunnen er, zoals in het verleden, thematische werkgroepen worden opgericht die bepaalde thema’s, beleidsdomeinen en doelgroepen verder uitwerken, behandelen en vertegenwoordigen. Aandachtpunt hierbij is de vertegenwoordiging vanuit de gebruikers, met nadruk op de kansarme groep. Het is deze beleidsgroep die dient te bewaken of het lokaal sociaal beleid ten volle wordt ontwikkeld en uitgevoerd en is meteen ook een antwoord op de vraag naar structurele samenwerking tussen beide lokale besturen.

Ouderen Het aantal ouderen in Vlaanderen blijft stijgen. Temse is hierop geen uitzondering. Ongeveer één op vier Temsenaren is momenteel ouder dan 60 jaar. Wanneer de recente cijfers vergeleken worden met deze uit de omgevingsanalyse van het Lokaal Sociaal Beleidsplan 2008-2013 zien wij al bijzondere verschuivingen. Leeftijd

Bevolkingscijfers 1/1/2008

1/1/2012

0-19

6.605

6.935

20-59

14.805

60+ Totaal

Toename

Verdeling % 1/1/2008

1/1/2012

330

24

24

15.442

637

54

53

5.864

6.501

637

22

23

27.274

28.878

1.566

100

100

De stem van ouderen ten aanzien van de lokale politiek en besluitvormingsprocessen zou als gevolg van de demografische verandering aan belang moeten winnen. De vergrijzing binnen de vergrijzing verdient extra aandacht. De interne vergrijzing (= aantal 80-plussers ten opzichte van het aantal 60plussers) steeg tussen 2008 en 2012 met 2%. 1/1/2008

1/1/2012

1.014; 17%

1.228; 19% Leeftijdsgroep 60-79

Leeftijdsgroep 60-79

Leeftijdsgroep 80+

Leeftijdsgroep 80+ 5.273; 81%

4.850; 83% Gemeentebestuur Temse


2014-2019 55

OPVANG, ZORG EN INTEGRATIE De groep 60-plussers groeit volgens de prognoses (zoals hieronder weergegeven) tegen 2030 aan tot meer dan 9.000 personen. Deze bevolkingsgroep die in de nabije toekomst bijna 1/3 van de totale Temsese bevolking zal vertegenwoordigen, verdient dus de komende bestuursperiode de nodige (beleidsmatige) aandacht. Prognose van ouderen (60 jaar en ouder) 2010-2013 GEMEENTE absoluut %

index

absoluut

PROVINCIE %

index

Mannen

2010 2020 2030

2.862 3.557 4.320

46,24 46,73 47,58

100,00 124,25 150,94

151.493 177.958 205.647

44,26 44,98 45,41

100,00 117,47 135,75

3.328 4.054 4.759

53,76 53,27 52,42

100,00 121,81 143,02

190.778 217.689 247.253

55,74 55,02 54,59

100,00 114,11 129,60

6.190 7.610 9.080

100,00 100,00 100,00

100,00 122,94 146,68

342.271 395.647 452.900

100,00 100,00 100,00

100,00 115,59 132,32

Vrouwen

2010 2020 2030 Totaal

2010 2020 2030

Het decreet van 7 december 2012 houdt de stimulering in van een inclusief ouderenbeleid en beleidsparticipatie van ouderen. Het is daarom dat de Ouderenadviesraad van Temse bij de opmaak van het meerjarenplan aandacht vraagt voor een aantal belangrijke thema’s, m.n.: vrijwilligerswerk, sport en beweging, levenslang leren en vorming, culturele participatie, mobiliteit en toegankelijkheid, ouderzorg en wonen (zie advies Ouderenadviesraad van 6 mei 2013). Ook uit de enquête van april 2013 komt de voorzetting van het ouderenbeleid en de handhaving/uitbreiding van de huidige voorzieningen tot uiting. Stellingen i.v.m. ouderen

Noch oneens/

Helemaal

Ik ben tevreden over de voorzieningen voor ouderen. De gemeente moet (blijven) investeren in een lokaal dienstencentrum (ontmoetings- en informatiepunt rond alle mogelijke sociale thema’s, zoals ’t Achterpoortje). De gemeente moet (blijven) investeren in extra initiatieven voor thuiswonende ouderen.

Helemaal

Niet van

oneens

Oneens

eens

Eens

eens

toepassing

1,65%

9,62%

24,81%

26,47%

4,36%

33,08%

1,35%

4,96%

21,65%

43,16%

21,80%

7,07%

0,75%

1,65%

10,08%

43,61%

38,80%

5,11%

De basisgedachte is dat de (thuiswonende) ouderen zich maximaal moeten kunnen ontplooien en maximaal moeten kunnen participeren aan het maatschappelijk leven. Essentieel hierbij is dat eigen mogelijkheden en competenties worden aangesproken en dat loyaliteit tussen de generaties wordt gestimuleerd. De gemeente dient hiertoe ondersteunende en aanvullende maatregelen te nemen en een coördinerende rol te spelen op lokaal vlak om het welzijn van ouderen op alle levensdomeinen te bevorderen. Een steeds ouderwordende bevolking genereert meer behoefte aan zorg, nl.: residentiële zorg, thuiszorg, e.a. Hiervoor verwijzen wij naar de omgevingsanalyse van het OCMW van Temse.



2014-2019 56

OPVANG, ZORG EN INTEGRATIE Integratie Overzicht van een divers Temse Hierna volgt een samenvatting van de bijzonderheden voor Temse op gebied van etnisch-culturele minderheden en de verschillende culturen in Temse. De migratie in Temse kwam op gang voornamelijk in de periode dat er gastarbeiders naar België kwamen. De eerste gastarbeiders kwamen aan begin jaren ‘60 in Temse om te werken in de textielnijverheid en op de scheepswerf. Het waren voornamelijk Turkse mannen en later ook mannen uit Marokko. Toen duidelijk was dat de mannen hier zouden blijven, sloten de vrouwen en kinderen aan. De eerste generaties van de ‘klassieke’ groepen van mensen met een andere herkomst komen dus vooral uit Turkije en de Maghrebijnse landen. Latere migratiestromen zijn vooral terug te vinden eind jaren ’90, m.n. Roma uit Kosovo. Er is geen ‘standaard’analyse te maken van deze groepen. We spreken inmiddels van zowat drie generaties mensen in Temse met een migratieachtergrond uit Turkije of Marokko. De nieuwe stroom uit Oost-Europa kan met deze groepen, uitgezonderd hun islamitisch geloof, nauwelijks vergeleken worden. Er zijn gezinnen waarbij beide ouders inmiddels geboren en getogen zijn in Temse en wiens kinderen hier opgroeien net als eenieder Temsenaar. Er zijn families waarbij de zonen of dochters inmiddels hier geboren zijn, maar waarbij toch steeds opnieuw gekozen wordt om bij het huwen op zoek te gaan naar een geschikte huwelijkspartner in het land van herkomst. Deze systematische gezinsvorming met mensen uit het buitenland zorgt telkens opnieuw voor dezelfde uitdagingen: het integreren van nieuwkomers, zelfs bij families die hier al een hele tijd zijn. De meeste (nagenoeg alle) mensen van de eerste en tweede generatie kiezen er voor om bij overlijden terug te keren naar het land van herkomst. Ze regelen hun repatriatie en begrafenis vaak ook al vooraf, zodat ze erop kunnen vertrouwen in hun herkomstland begraven te worden. Voor de jongere generaties die hier geboren zijn en wier kinderen hier opgroeien is dat anders. Die generatie geeft nu al aan geen behoefte te hebben gerepatrieerd te worden naar een land waar ze nooit gewoond hebben. Zij kiezen er pertinent voor om in (de buurt van) Temse begraven te worden. Zij ijveren dan ook om begraafplaatsen te organiseren die voldoen aan de voorschriften van de islam. Zo wordt ook reeds meer dan een decennium een tijdelijke slachtvloer ingericht in Temse ten behoeve van het Offerfeest van de islamitische gemeenschappen. Het gemeentebestuur organiseert een werkgroep die door de jaren heen telkens een conforme slachtvloer inrichtte, waar jaarlijks 150 à 180 schapen geofferd worden. Dit zijn slechts enkele van de levensdomeinen waarin we steeds vaker opmerken dat – ondanks dat deze generatie van mensen zich op en top Temsenaar voelt – zij er ook voor ijveren hun eigenheid een plaats te kunnen geven. Die eigenheid strookt niet altijd met onze eigen Vlaamse tradities. Er is van deze groeiende groep in de bevolking de vraag om meer te interculturaliseren (gezondheidszorg, onderwijs, ouderenzorg, erkende geloofsgemeenschappen en de middelen die hiervoor vrij gemaakt worden, …). Uit de gemeentelijke bevraging komt sterk naar voor dat steeds meer inwoners van Temse van het beleid vragen om die Vlaamse eigenheid meer te gaan bewaken. De Temsenaren nemen een open houding aan en zijn vooral bereid hun gemeente met eenieder te delen, als die nieuwkomers hun bereidheid om mee te werken aan onze samenleving voldoende laten zien. Over dat laatste heerst toch een ontevredenheid. Veel inwoners vinden die bereidheid tot deelname aan de samenleving bij de allochtone mensen niet terug. De Temsenaren vragen van het bestuur meer in te zetten op een kordaat beleid. Uit de bevraging komt ook sterk naar voor dat de inwoners veelal te weinig weten over de bevoegdheden van de lokale overheid. Veel van de bekommernissen liggen buiten de bevoegdheden van een lokaal bestuur. Het balanceren tussen tegemoetkomen aan de vraag naar ruimte voor ieders eigenheid en beleid aanpassen aan de ontevredenheid van de Temsenaren over onvoldoende integratie, wordt een oefening in elegant koorddansen.



2014-2019 57

OPVANG, ZORG EN INTEGRATIE Roma Deze groep is sinds eind jaren ’90 aanwezig in Temse. De Roma in Temse komen voornamelijk uit Kosovo en zijn een sedentaire groep; dwz. ze woonden ook voorheen op een vaste plaats zonder voortdurend rond te trekken. De meeste Roma in Temse zijn moslims. Roma is een etniciteit en geen nationaliteit. Er is dus geen officiële registratie van het aantal Roma. De Roma-brugfiguren maakten, op basis van de gezinnen waarmee wordt samengewerkt, een schatting van 367 personen (toestand 31/01/13): 61 gezinnen: een gezin heeft gemiddeld 4 kinderen 171 meerderjarigen, 196 minderjarigen 149 Roma hebben de Belgische nationaliteit 49 zijn erkend vluchteling (onbeperkt verblijf) 36 personen hebben geen wettig verblijf. De Roma zijn niet verenigd, ze hebben wel nauwe familiebanden en een sterk organisch netwerk. Toch is dit weinig structureel. De hiërarchie die er heerst tussen en binnen de families onderling is niet geformaliseerd. De gezinnen situeren zich voornamelijk in het centrum, hoewel we tegenover enkele jaren geleden een duidelijk verschil zien met ook meer families in de periferie. De Roma-populatie bestaat vooral uit jonge mensen, dit voornamelijk doordat ze nog niet zo heel lang hier zijn en het vaak ook gaat om grote gezinnen. De groep zorgt voor nieuwe uitdagingen op vlak van integratie, vooral binnen de levensdomeinen onderwijs en gemeenschapsgevoel.

Voorzieningen in Temse Temse heeft een uitgebreid aanbod aan partners en voorzieningen die door hun werking meewerken aan integratie. Integratiedienst AC de Zaat Loket 19, 3de verdieping Frans Boelplein 1 9140 Temse



2014-2019 58

OPVANG, ZORG EN INTEGRATIE Zelforganisaties Er zijn drie moskeeën in Temse: één van de Marokkaanse gemeenschap, Arrahim, en twee van de Turkse gemeenschappen, Burak en Turks Socio-culturele Hulpvereniging voor Temse en Omgeving. De moskeeën zijn voor vele mensen met een Marokkaanse of Turkse herkomst niet enkel een plaats om het geloof te belijden, maar meer ook een ontmoetingsplaats, een gemeenschapscentrum. Vooral de Turkse moskee op de E. Tinelplaats heeft een sterk uitgebouwde werking met telkens ook een vrouwen- en kinderafdeling. Zij worden gefinancierd door de Turkse staat voor o.a. het aanstellen van hun imam. De meeste sociale of educatieve activiteiten van de drie moskeeën, uitgezonderd de opendeurdagen, zijn weinig bekend bij niet-leden. Behalve de moskeeën telt Temse ook enkele verenigingen die gedragen worden door de allochtone gemeenschap. Zo zijn er twee vrouwenverenigingen Tourikia en Iqra, beiden gestuurd door Marokkaanse dames. Er is ook een jongerenvereniging Samba’s, die zich vooral richt op sport en dus niet echt een zelforganisatie in het domein van diversiteit is. S.I.T. vzw is een andere socio-culturele Marokkaanse vereniging met een werking die nauw verbonden is met Arrahim. Integratie en haar partners Er zijn voor zowel het gemeentebestuur als voor de inwoners nog enkele belangrijke partners die te maken hebben met integratie: -

-

Inburgering Oost Vlaanderen: zij begeleiden inburgeraars. Mensen die recht hebben op of verplicht zijn om een inburgeringstraject te volgen, kunnen wekelijks (zitdag op maandag) binnen het AC De Zaat terecht bij de trajectbegeleiders van Inburgering Oost-Vlaanderen. Huis van het Nederlands: zij zijn het startpunt voor wie Nederlands wil leren. Ze nemen een taaltest af bij anderstaligen en verwijzen door naar een aangepaste taalcursus. Ze hebben een wekelijkse zitdag op het AC. CVO: het gemeentelijk Centrum voor Volwassenenonderwijs biedt in Temse een breed gamma aan Nederlandse taallessen aan. Leerpunt, Centrum voor Basiseducatie: zij bieden aangepaste Nederlandse taallessen aan voor mensen met weinig schoolse achtergrond. Ze hebben geen afdeling in Temse. Als er voldoende inschrijvingen zijn, kunnen zij ook cursussen in Temse inrichten. ODiCé: het Oost-Vlaams DiversiteitsCentrum is een provinciaal integratiecentrum dat ondersteuning biedt aan de lokale besturen. Ze zijn gevestigd in Gent. Onderwijsopbouwwerk: deze dienst van het OCMW werkt met brugfiguren, die zich inzetten om kwetsbare leerlingen en hun gezin te ondersteunen op weg naar meer gelijke onderwijskansen. LOP: Het lokaal overlegplatform voor het basisonderwijs van Temse is een door de Vlaamse Overheid gecoördineerd overlegorgaan dat instaat voor het realiseren van gelijke onderwijskansen. Aan het LOP nemen o.a. de scholen, CLB’s, oudercomités, … deel. CAW: Het Centrum voor Algemeen Welzijn is gehuisvest in Sint-Niklaas. Het is een belangrijke partner voor de integratiedienst zowel voor samenwerking als doorverwijzing. Een loketfunctie in Temse ontbreekt en is wenselijk, omdat net de groep die doorverwezen wordt vaak minder mobiel is. VLOS: Het Vluchtelingenonthaal in Sint-Niklaas is een belangrijke partner om mensen naar door te verwijzen van zodra hun verblijfsvergunning niet meer geldig is. De hulp aan deze groep vanuit de integratiedienst is zeer beperkt. VLOS kan hulpvragen opvangen.

Verder wordt ook samengewerkt met de lokale politie en voornamelijk het wijkteam, Kind en Gezin, Logo Waasland, de federaties van de zelforganisaties met vooral het Internationaal Comité als belangrijk voor Temse.



2014-2019 59

OPVANG, ZORG EN INTEGRATIE Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW) Net zoals het gemeentebestuur moet ook het OCMW van Temse een meerjarenplan opmaken voor de periode 2014-2019. Het decreet Lokaal Sociaal Beleid verplicht gemeenten en OCMW’s om samen een lokaal sociaal beleid te plannen, uit te voeren en te evalueren. De OCMW-voorzitter maakt sinds 2007 deel uit van het college van burgemeester en schepenen. Het gemeentebestuur en het OCMW werkten de voorbije jaren reeds intensief samen op verschillende domeinen, meer bepaald: - de uitwerking van de strategische en operationele doelstellingen en acties binnen het lokaal sociaal beleidsplan 2008-2013, dat was opgebouwd rond de thema’s Gezondheid, Wonen, Kinderen en jongeren, Werken, Algemene sociale dienstverlening en Bejaarden - de meerjarenplanning en de budgetten van het OCMW werden conform de decretale bepalingen steeds voor advies voorgelegd aan het college, zodat de berekende bijdrage voor het OCMW steeds paste binnen het gemeentelijk meerjarenplan - het SIPT (Sociaal InformatiePunt Temse): gemeente en OCMW zorgen samen in een netwerk voor een actieve oriëntering van de burgers doorheen het sociale aanbod - het gemeentelijk toewijzingsreglement voor sociale huurwoningen - in het kader van het FRGE-project – Fonds ter Reductie van de Globale Energiekost, opgericht met als doel goedkope leningen ter beschikking te stellen voor het financieren van structurele energiebesparende ingrepen in particuliere woningen, in het bijzonder woningen van sociaal zwakkeren. Interwaas zorgt samen met de gemeente en het OCMW voor het kredietbeheer en de optimalisatie van de premies, de renovatiebegeleiding en sociale begeleiding van de doelgroepdossiers - de goedgekeurde samenwerkingsovereenkomst inzake de oprichting en werking van het Regionaal Forum Lokale Werkgelegenheid, in toepassing van het streekpact RESOC Waas en Dender. Het betreft een overleg-/adviesorgaan, waaraan lokale besturen hun beleidsopties voor advies kunnen voorleggen. Met de wijziging van het gemeentedecreet en het OCMW-decreet van 29 juni 2012 werden een aantal aanpassingen doorgevoerd om de samenwerking tussen gemeente en OCMW te vergemakkelijken en aan te moedigen. Zowel gemeente als OCMW zijn voorstander van een intensivering en optimalisering van de samenwerking tussen beide organisaties. Het doel van deze synergie is een efficiëntere en effectievere werking tot stand te brengen, waardoor de gemeente en het OCMW Temse naar alle belanghebbenden een zo klantvriendelijk mogelijke dienstverlening aanbieden en garanderen. In februari 2013 vond reeds een eerste overleg plaats om de samenwerkingsmogelijkheden op ICT-vlak af te toetsen. Tijdens deze bestuursperiode dienen gemeente en OCMW een gemeenschappelijke visie op langere termijn uit te werken m.b.t. de invulling van de samenwerking. Op welke domeinen zijn er raakvlakken in de dienstverlening? Waarrond kan/wil men samenwerken? Hoever wil men gaan in de samenwerking (samenwerking ad hoc, beheersovereenkomsten, integratie van diensten)? Eens hierover duidelijkheid is, dan kan de synergie verder vorm krijgen door de oprichting van en bespreking in thematische werkgroepen (vb. ICT, onderwijs, integratie, wonen, andere ondersteunende diensten).



2014-2019 60

GEMEENTELIJKE ORGANISATIE Algemene financiering Bij het opmaken van een omgevingsanalyse op vlak van financiën moet er uitgegaan worden van wat gekend is. De bedoeling van de omgevingsanalyse is om op basis van cijfers een aantal conclusies te trekken. Er wordt hierbij uitgegaan van wat er gebeurt bij ongewijzigd beleid en geschetst wat de effecten daarvan zijn. Aangezien enkel de cijfers van de rekening 2012 bekend zijn, wordt hiermee vergeleken.

Uitgaven OCMW: Het OCMW verkreeg in 2013 een dotatie van 4 miljoen euro. Volgens de laatst gekende prognoses van het OCMW is deze 4 miljoen euro structureel nodig op korte en middellange termijn. Dit houdt een meeruitgave in van 500.000 euro. RioP: Door de overdracht van de rioleringsactiviteit naar RioP garandeerde het gemeentebestuur ook dat eventuele tekorten op de rekening-courant door de gemeente zouden worden bijgepast. De laatste vraag terzake van RioP voorziet in een jaarlijkse dotatie van 500.000 euro. Loonkost: Bij ongewijzigde personeelsformatie zullen de lonen door de indexatie de komende jaren stijgen. Het planbureau houdt rekening met een gemiddelde inflatie de komende jaren van 1,6%. Indien dit wordt geëxtrapoleerd op de loonkost (op basis van de cijfers rekening 2012 = 10.984.475 euro), dan betekent dit de komende jaren volgende meerkost: 2014 354.315

2015 535.736

2016 720.059

2017 907.332

2018 1.097.601

Pensioenbijdrage statutairen: De pensioenbijdragen voor de statutaire personeelsleden stijgen van 34% in 2012 geleidelijk naar 41,5% in 2016 en volgende. Dit geeft volgende minimale verhoging van de loonkost (nog niet geïndexeerd): 2014 107.000

2015 160.000

2016 200.000

2017 200.000

2018 200.000

Schuldenlast: De evolutie van de schuldenlast is moeilijk in te schatten. Er is geen duidelijkheid over de mogelijke evolutie van de rente de komende jaren, tenzij dat deze enkel nog kan stijgen. De impact van een stijging – die zeker niet op heel korte termijn te verwachten is – is echter beperkt, gelet op de schuldportefeuille van het gemeentebestuur. Belangrijker is het feit dat er momenteel jaarlijks minder dan 2 miljoen euro wordt afgelost en er structureel, zonder nieuwe investeringen, toch telkens 2 miljoen euro aan leningen nodig is. Dit houdt dan ook in dat er bij ongewijzigd beleid een schuldverhoging (zij het beperkt) plaats zal vinden. Indien we er voor de voorzichtigheid van uitgaan dat het gemeentebestuur jaarlijks 2 miljoen euro leent, geeft dit volgende meeruitgave (aflossing en intrest) gedurende de komende jaren: 2014 173.000

2015 100.000


2016 166.000

2017 227.000


2018 262.000

2014-2019 61

GEMEENTELIJKE ORGANISATIE Ontvangsten Gemeentefonds: Het gemeentefonds stijgt de komende jaren. De prognoses zijn gekend tot en met 2016. Vanaf 2016 gaan we er voor de voorzichtigheid van uit dat er geen verdere stijging inzit. Dit geeft volgende meerontvangsten: 2014 363.000

2015 544.000

2016 731.000

2017 731.000

2018 731.000

Aanvullende personenbelasting en opcentiemen op onroerende voorheffing: bij de opmaak van budgetten mag er uitgegaan worden van de laatst gekende cijfers, jaarlijks te verhogen met 1,50%. Dit geeft in vergelijking met 2012 (APB: 8,1 miljoen euro, OV: 6,1 miljoen euro; extrapolatie toekomst op basis van budgetvooruitzichten 2013) volgende meerontvangsten: 2014 754.446

2015 984.560

2016 1.218.125

2017 1.455.193

2018 1.695.818

Conclusie Op basis van voorgaande inschattingen geeft dit in vergelijking met 2012 volgende verschillen:

Meeruitgaven Meerontvangsten saldo

2014 1.634.315 1.117.446 -516.869

2015 1.795.736 1.528.560 -267.176

2016 2.086.059 1.949.125 -136.934

2017 2.334.332 2.186.193 -148.139

2018 2.559.601 2.426.818 -132.783

De conclusie is dat er bij ongewijzigd beleid een negatieve evolutie is van het budgettair evenwicht. Hierbij is echter nog geen rekening gehouden met mogelijke nieuwe projecten/investeringen. Dit houdt dan ook in dat er structurele ingrepen dienen te gebeuren teneinde het financieel evenwicht te bewaren.

Interne organisatie In 2009 stapte het gemeentebestuur van Temse - samen met Ieper, Essen en Stekene - in een kwaliteitsproject van de Belgische kwaliteitsvereniging BBest. Via een zelfevaluatie met de diensthoofden brachten we de sterkten en zwakten van onze organisatie in kaart, gebruikmakend van de 9 criteria van het EFQM-model. Dit model werd aangegrepen om het interne controlesysteem (zoals opgelegd in het gemeentedecreet) verder uit te bouwen. Na de zelfevaluatie werden reeds diverse verbeteringsprojecten uitgewerkt (vb. uitbouw managementsysteem volgens beleidscyclus, implementatie duurzaamheidsprincipes in de organisatie, e.a.). Na het doorlopen van dit traject bekwam Temse het EFQM-kwaliteitslabel ‘Committed to Excellence’. Deze Europese onderscheiding bleef twee jaar geldig en toont aan dat het gemeentebestuur van Temse een organisatie is die “streeft naar uitmuntendheid”. De meeste resultaten van de zelfevaluatie zijn nog steeds actueel en kunnen de komende jaren aangegrepen worden om nieuwe verbeteracties op te starten met het oog op een verbetering van de interne werking en de dienstverlening voor de burger. Dit vormt een permanent aandachtspunt van het managementteam. Het gemeente- en OCMW-decreet voorzien heel wat mogelijkheden om beide administraties nauwer te laten samenwerken op bepaalde vlakken (vb. ICT, aankopen, personeel, e.a.). Beheersovereenkomsten kunnen worden afgesloten over het gemeenschappelijk gebruik van elkaars diensten. Een eerste aanzet werd gegeven door de organisatie van een gezamenlijk ICT-overleg tussen gemeente en OCMW, waarbij reeds diverse samenwerkingsmogelijkheden tot uiting kwamen. Een samenwerking – in een latere fase eventuele samenvoeging van diensten – dient grondig onderzocht te worden, teneinde tot een kostenbesparing en win-winsituatie te komen voor beide besturen.



2014-2019 62

GEMEENTELIJKE ORGANISATIE Een aantal bepalingen uit het gemeentedecreet dienen nog in de praktijk omgezet of verder uitgewerkt: - De werking en de statuten van de verzelfstandigde structuren (AGB Patrimonium Temse en vzw JOC De Nartist) dienen tegen 1 januari 2014 afgestemd op de regelgeving in het gemeentedecreet. - Het algemene kader van het interne controlesysteem dient verder uitgeschreven en uitgebouwd en ter goedkeuring voorgelegd aan de gemeenteraad. - De huidige werkwijze van klachtenbehandeling dient geformaliseerd in een gemeentelijk reglement voor klachtenbehandeling. - Het huishoudelijk reglement van de gemeenteraad dient aangepast in functie van de laatste wijzigingen aan het gemeentedecreet. - De deontologische code voor mandatarissen dient geactualiseerd. Een deontologische code voor het gemeentepersoneel moet worden opgesteld. - Na elke vernieuwing van de gemeenteraad dient een afsprakennota tussen het college en het managementteam afgesloten. De afsprakennota bevat afspraken over de omgangsvormen tussen bestuur en administratie, alsook over de manier waarop men samen de beleidsdoelstellingen van het gemeentebestuur wil realiseren. - Vanaf 2014 geldt de decretale verplichting om de dossiers van de gemeenteraad digitaal ter beschikking te stellen aan de raadsleden die er om verzoeken. Op de vergaderingen van het managementteam kwam reeds tot uiting dat de huidige organisatiestructuur van het gemeentebestuur momenteel een vlakke, ‘verticale’ (alle diensten naast elkaar) structuur heeft met een aantal nadelen als gevolg: te veel rechtstreekse aanspreekpunten, sterke verkokering van de diensten, onlogische samenhang van de clusters, e.a. De vraag dient gesteld of het in de toekomst (= volgens de principes van de beleids- en beheerscyclus) mogelijk is om onder deze structuur optimaal en efficiënt te blijven functioneren. Het managementteam toonde zich reeds voorstander van de uitwerking van een organogram volgens matrixstructuur, d.i. een toekomst gericht organisatiemodel waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen burgergerichte, externe diensten enerzijds en ondersteunende, interne diensten anderzijds. De geleidelijke omvorming van de huidige organisatiestructuur zal de komende jaren verder worden geconcretiseerd, eventueel in samenwerking met een extern bureau. Het nieuwe organisatiemodel moet ook weerspiegeld worden in de samenstelling en werking van het managementteam. Ook de werking van de externe samenwerkingsverbanden waarin het gemeentebestuur participeert, dient onder de loep genomen. Op initiatief van het provinciebestuur werd in 2011 een regioscreening opgestart naar het aantal en het type van samenwerkingsverbanden per gemeente. Temse participeert momenteel in een 50-tal samenwerkingsverbanden. Een rationalisatie van deze samenwerkingsverbanden kan leiden tot meer efficiëntie, kostenbesparingen, e.a.

Het gemeentebestuur als werkgever Rechtspositieregeling Het gemeentedecreet voorzag in een nieuwe regeling van de rechtspositie van het gemeentepersoneel. Het besluit van de Vlaamse Regering van 7 december 2007 regelde de minimale voorwaarden voor de personeelsformatie, de rechtspositieregeling en het mandaatstelsel. De basisregeling is nu verankerd in het gemeentedecreet en het uitvoeringsbesluit, waar het vroeger enkel geregeld werd met omzendbrieven (krachtlijnen Kelchtermans).



2014-2019 63

GEMEENTELIJKE ORGANISATIE Welke zijn de hoofdlijnen ten opzichte van vroeger? het besluit bevat een aantal minimumbepalingen die afdwingbaar zijn, maar daarnaast zijn er verschillende bepalingen waar de gemeente een keuze kan maken binnen de opgelegde minima of maxima er is meer ruimte voor personeelsbeleid op maat er zijn meer mogelijkheden om een HRM-beleid te gaan voeren de aanwerving van statutaire en contractuele medewerkers gebeurt op dezelfde wijze er zijn minder strakke regels om promotie te kunnen maken: minimumanciënniteit en gunstige evaluatie, carrièremogelijkheden voor contractuele personeelsleden zijn uitgebreid, selecteren voor promotie kan op basis van competentie en/of ervaring, vrijstelling mogelijk voor onderdelen van selectieprocedures, een gegarandeerde minimale loonsverhoging na bevordering werd voorzien er zijn betere loon- en arbeidsvoorwaarden de rechtspositieregeling is eenvoudiger. Binnen dit kader legde de gemeente haar eigen regels vast, de rechtspositieregeling, die van toepassing is sedert 1 januari 2009 voor het gemeentepersoneel van Temse. Aanpassingen en wijzigingen ingevolge de evolutie in de wetgeving en de noden van onze organisatie blijven steeds noodzakelijk. De personeelsleden van de gemeentelijke Academie en Vaktekenschool en het Centrum voor Volwassenenonderwijs ressorteren niet onder de toepassing van de rechtspositieregeling, maar onder het Onderwijsdecreet. De effectieve personeelsaantallen werkzaam in deze twee onderwijsinstellingen zijn in de verdere analyse dan ook niet opgenomen. Het statuut en andere regelingen inzake het personeel van de gemeentelijke vrijwillige brandweer zitten vervat in het grondreglement en de desbetreffende federale wetgeving. Vermits er in Temse geen beroepsbrandweerpersoneel is, zijn deze aantallen ook niet in de verdere cijfers opgenomen.

Belangrijkste conclusies i.v.m. het personeelsbestand Samenstelling De samenstelling van het gemeentepersoneel zag er eind 2012 als volgt uit:



2014-2019 64

GEMEENTELIJKE ORGANISATIE Het gemeentebestand bestaat uit 319 personen (= aantal koppen):

mannen vrouwen

Statutair 45 (14%) 44 (14%)

Contractueel 87 (27%) 143 (45%)

totaal 132 (41%) 187 (59%)

totaal

89 (28%)

230 (72%)

319 (100%)

Volgens statuut

Per niveau Totaal

Vastbenoemd

Contractueel

Niveau A Mannen Vrouwen

11 6 5

(55%) (45%)

6 4

(55%) (36%)

1

(9%)

Niveau B Mannen Vrouwen

22 2 20

(9%) (91%)

2 11

(9%) (50%)

9

(41%)

Niveau C Mannen Vrouwen

96 25 71

(26%) (74%)

13 25

(13,5%) (26%)

12 46

(12,5%) (48%)

Niveau D Mannen Vrouwen

100 66 34

(66%) (34%)

24 1

(24%) (1%)

42 33

(42%) (33%)

Niveau E Mannen Vrouwen

90 33 57

(37%) (63%)

3

(3%)

33 54

(37%) (60%)

Man-vrouwverhouding Het personeelsbestand bestaat uit 59% vrouwen en 41% mannen. Er een duidelijke evolutie naar vervrouwelijking, ook bij de vaste benoemingen. Kijken we naar vergelijkbare gemeenten, dan zien we de sterkste stijging van het aantal vrouwen vooral bij de contractuelen.



2014-2019 65

GEMEENTELIJKE ORGANISATIE Man-vrouwverhouding naargelang statuut Temse Vastbenoemde vrouwen: 46% Vastbenoemde mannen: 54% Vergelijkbare Vlaamse gemeenten Vastbenoemde vrouwen: 41% Vastbenoemde mannen: 59% Belfius-indeling Vastbenoemde vrouwen: 47 % Vastbenoemde mannen: 53%

Contractuelen vrouwen: 63% Contractuelen mannen: 37% Contractuelen vrouwen: 57,5% Contractuelen mannen: 42,5% Contractuelen vrouwen: 58,5% Contractuelen mannen: 41,5%

Binnen de organisatie zijn de vrouwen ook op alle niveaus goed vertegenwoordigd, behalve op het niveau D. Op dit niveau bevinden zich voornamelijk de zogenaamde mannelijke jobs, zoals groenarbeider, wegenwerker, garagist, elektricien, schrijnwerker, e.a. In het verleden en momenteel nog steeds stellen er zich nagenoeg geen vrouwen kandidaat voor deze functies. Voor vertegenwoordiging van vrouwen op dit niveau zijn we afhankelijk van de opleiding en de beroepskeuze van de vrouwen.

Volgens weddenschaal

Volgens woonplaats

Bijna 80% van de personeelsleden is afkomstig uit Temse.



2014-2019 66

GEMEENTELIJKE ORGANISATIE Volgens dienstanciënniteit

Tewerkstelling kansengroepen In dit kader beschikt ons bestuur over: - een werkervaringsproject “ongeschoolden” – 7 F.E. equivalenten - een activakader voor tewerkstelling van 12 F.E. arbeidskrachten niveau E en D, voor inschakeling bij de diverse gemeentelijke diensten - een project “lokale diensteneconomie”, omvattende 5 F.E. hulparbeider – niveau E - een weer-werkproject “buitenschoolse kinderopvang”, omvattende 13 F.E. opvoed(st)er (opsplitsbaar in deeltijdse functies). Voor wat de hulp bij de reïntegratie van langdurige werklozen betreft, scoort ons bestuur goed.

Vergrijzing- en pensioneringsproblematiek Het aandeel ouderen neemt toe bij het personeel. Vijftigers blijven de best vertegenwoordigde leeftijdsgroep, goed voor 37% (116 personeelsleden 50+).

Ingevolge de pensioenhervorming moeten medewerkers ook langer werken, wat impact kan hebben op de aanwezigheidscijfers. Door maatschappelijke en organisatorische ontwikkelingen hebben generaties andere loopbaanverwachtingen, belangen, competenties, e.a. Bovendien kunnen er andere opvattingen bestaan over de gewenste organisatiecultuur of manier van werken. Door de vergrijzing van het personeelsbestand dreigt een toenemende vraag naar individuele begeleiding (fysieke overbelasting en psychische werkdruk) en maatregelen om langer werken aantrekkelijker te maken. Een financieel direct effect van deze vergrijzingsproblematiek zijn de stijgende lasten voor de pensioenen voor het eigen personeel. Op 1 januari 2012 trad de nieuwe wetgeving rond de financiering van de pensioenen van statutaire medewerkers in provinciale en plaatselijke besturen in werking. Deze nieuwe wet voorziet dat een bestuur een basisbijdrage moet betalen (in functie van de statutaire loonmassa), maar ook een responsabiliseringsbijdrage als de basisbijdragen die het bestuur betaalt niet volstaan om de pensioenlast van de gepensioneerde ambtenaren te betalen.



2014-2019 67

GEMEENTELIJKE ORGANISATIE Bovendien moet er vanaf 2017 een bijkomende regularisatiebijdrage betaald worden wanneer iemand vast benoemd wordt na meer dan vijf jaar contractueel in dienst. De hoge extra lasten voor pensioenen worden momenteel opgevangen via het pensioenfonds. Waakzaamheid is geboden in de volgende jaren om er voor te zorgen dat het pensioenfonds voldoende middelen bevat om alle verplichtingen na te komen. Met ingang van 1 januari 2010 werd een tweede pensioenpijler voor contractuelen ingevoerd: een pensioenstelsel waarmee pensioenreserves worden opgebouwd die aan de aangeslotenen (de gemeentepersoneelsleden) worden uitgekeerd op de eerste dag van de maand volgend op hun 65ste verjaardag of aan hun nabestaanden bij eerder overlijden. De pensioentoelage werd vastgesteld op 1% van het pensioengevend jaarloon. Het objectief voor het afsluiten van het aanvullende pensioenstelsel voor contractuelen bestaat voornamelijk uit het verkleinen van de huidige kloof tussen het pensioen van een vastbenoemde en het pensioen van een contractueel, die hetzelfde werk uitoefenen. Simulaties van de financiële impact van de nieuwe wetgeving rond financiering van pensioenen kunnen meer inzicht en duidelijkheid geven over mogelijke, voor iedereen financieel interessante beleidskeuzes.

Dienstverlening In de enquête die in april werd gehouden bij de Temsese inwoners, werd ook gepeild naar de tevredenheid over de dienstverlening van de gemeentelijke organisatie. Stellingen i.v.m. dienstverlening

Noch oneens/

Helemaal

Ik ben tevreden over de openingsuren van de gemeentelijke diensten. Ik ben tevreden over de klantvriendelijkheid en bekwaamheid van het gemeentepersoneel. Ik vind het belangrijk dat het huidige aanbod van gemeentelijke dienstverlening in de toekomst behouden. blijft, ook al zou ik daarvoor eventueel meer belastingen moeten betalen.

Helemaal

Niet van

oneens

Oneens

eens

Eens

eens

toepassing

5,36%

23,43%

11,03%

43,49%

14,85%

1,84%

0,77%

7,35%

16,69%

53,45%

20,67%

1,07%

20,21%

40,28%

17,76%

15,93%

4,75%

1,07%

Ruim 58% van de burgers is tevreden over de openingsuren van de gemeentelijke diensten. Zo’n 29% is hierover niet tevreden. Het gemeentepersoneel wordt over het algemeen (= 74%) als klantvriendelijk en bekwaam ervaren. Slechts 8% vindt dat dit niet het geval is. Een ruime meerderheid (60,5%) wil niet meer belastingen betalen om het huidige aanbod aan gemeentelijke dienstverlening in de toekomst te kunnen behouden. Deze laatste stelling toont aan dat het gemeentebestuur de komende jaren de tering naar de nering zal moeten zetten. Dat vraagt een spaarzaam beleid en duidelijke keuzes. Het gemeentebestuur moet zich in financieel moeilijke tijden op de kerntaken concentreren. Ze kan niet alles oplossen. Via een kerntakendebat kan het bestuur de prioriteiten van het beleid bepalen en de kerntaken afbakenen.

Burgerzaken In een gemeentelijke organisatie zijn de inwoners het meest vertrouwd met de dienstverlening aangeboden door de dienst burgerzaken. Deze dienst is dus het visitekaartje van de gemeente en een uithangbord voor de dienstverlening. Elke Temsenaar komt minstens een paar keer in zijn leven met de dienst burgerzaken in contact. Gemeentebestuur Temse


2014-2019 68

GEMEENTELIJKE ORGANISATIE De dienstverlening moet dan ook vlot toegankelijk zijn voor alle inwoners en moet bovendien gebeuren op een klantvriendelijke en efficiënte manier. Sinds september 2010 kunnen burgers via de website het e-loket raadplegen. Het e-loket heeft als voordeel dat de burger van thuis uit beroep kan doen op de dienstverlening van de dienst burgerzaken. Dat het e-loket intussen goed is ingeburgerd, blijkt uit de toename van het aantal raadplegingen: 60 in 2011 en 945 in 2012. Maar dit kan nog beter. Uit de algemene bevraging blijkt de nood aan meer gespreide openingsuren van de gemeentediensten. De dienst burgerzaken wil een creatief antwoord bieden op de administratieve behoeften van de inwoners en moet zich aanpassen aan de maatschappelijke evoluties, nieuwe groepen en noden. Dit kan gebeuren door o.a.: de verdere uitbouw van de digitale dienstverlening (digitalisering akten burgerlijke stand en bevolkingsregisters, digitale afgifte door begrafenisondernemers), stimuleren van elektronisch betalen, introductie van een klantbeleidingssysteem om lange wachtrijen te vermijden, afstemming van de openingstijden aan de behoeften van het publiek, aanbieden van dienstverlening op afspraak, kindvriendelijke wachtruimte. De materie van de dienst burgerzaken wordt ingewikkelder door het complexer worden van de samenleving. De dienst moet hierop een antwoord bieden en mee evolueren met nieuwe tendensen. De nieuwe ontwikkelingen die de federale overheid hiervoor voorziet, moeten zo goed mogelijk geïmplementeerd worden. De informatie van de hogere overheid m.b.t. nieuwe wettelijke en decretale verplichtingen bereikt niet altijd elke burger even vlot en wordt niet altijd even goed begrepen. De dienst burgerzaken wil de ter beschikking gestelde informatiekanalen optimaal gebruiken om de bevolking wegwijs te maken. Belangrijk hierbij is dat er een evenwicht gevonden wordt tussen flexibele en kwaliteitsvolle dienstverlening aan de burger, de capaciteiten van de personeelsinzet en de aanpak van misbruiken en complexere problemen.

Gebouwen/patrimonium Gemeentelijk patrimonium De gemeente beschikt over een uitgebreid en gevarieerd patrimonium van openbare gebouwen. Dit patrimonium bereidt nog steeds uit, nl.: loods groen- en milieudienst, ’t Centrum Steendorp, woning Stationsstraat naast theaterzaal Roxy. In het kader van de rationalisatie van het gebouwenbeheer dient ook bekeken welke gebouwen kunnen worden afgestoten. Gemeentelijke gebouwen die van de hand kunnen worden gedaan zijn o.a. de annex van het gemeentehuis, het oud-politiegebouw in de Kasteelstraat en de pastorij van Tielrode. In het verleden is al heel wat geïnvesteerd in het onderhoud en de renovatie van gemeentelijke gebouwen. Naast de realisatie van het AC De Zaat in 2006 werden tal van oudere gebouwen gerenoveerd, zowel via ontwerpers en aannemers als door eigen diensten, zoals: daken Dacca, gemeentehuis Elversele, gemeentehuizen Tielrode, Oud Vredegerecht (gevels, buitenschrijnwerk en platte daken), dak en verwarming KSA-lokalen, theaterzaal Roxy (dak, gevel en buitenschrijnwerk) en vernieuwing douches sporthal “Het Gelaag”. Bij de vernieuwing van daken en het buitenschrijnwerk (gebouwenschil) wordt maximaal ingezet op energiebesparing door het voorzien van de nodige dakisolatie en isolerende beglazing. Voor het optimaliseren en inventariseren van de technische installaties (elektriciteit, verwarming, gas) binnen de wettelijke bepalingen doet het gemeentebestuur een beroep op zowel externen als eigen diensten. Tal van verouderde verwarmingsketels zijn al vervangen door energiezuinige condensatieketels. Een inventaris van de toestand der gebouwen is in opmaak. De resultaten van deze analyse, de gemiddelde levensduur van de bouwelementen en comforteisen kunnen als basis dienen voor vervangingsinvesteringen. De te verwachten kost is één van de parameters om het gebouw al dan niet in stand te houden. De controle van de gebouwen dient bestendigd te worden. Gemeentebestuur Temse


2014-2019 69

GEMEENTELIJKE ORGANISATIE Om tot een effectief gebouwenbeheer te komen binnen een breder perspectief zal eventueel een beroep gedaan worden op derden. Reeds geplande werken voor de komende jaren zijn: renovatie en optimalisatie verwarmingsinstallatie gemeentehuis, vervanging verwarmingsketels Roxy, schilderwerken buitenschrijnwerk Academie en renovatie dak gemeentelijke schietstand.

Autonoom Gemeentebedrijf Patrimonium Temse Op 26 september 2005 werd het Autonoom Gemeentebedrijf Patrimonium Temse (AGB) opgericht. De oprichting van een autonoom gemeentebedrijf leek het middel bij uitstek voor de gemeente om de doelstellingen van de gemeente, vooral inzake patrimoniumbeheer en vastgoedontwikkeling, te realiseren. Het AGB is een extern verzelfstandigd agentschap met een eigen rechtspersoonlijkheid en voert taken uit die onder de verantwoordelijkheid vallen van de gemeente en heeft hierbij een grote zelfstandigheid en onafhankelijkheid bij de uitvoering van het gemeentelijk beleid. Dit betekent echter niet dat de gemeente haar greep op het AGB heeft verloren. Het gemeentedecreet voorziet, in een controle vanuit de gemeente op het AGB. Het autonoom gemeentebedrijf oefent, binnen de vermelde beleidsdomeinen, bepaalde economische activiteiten uit van commerciële aard waardoor zij in principe valt onder de toepassing van artikel 4 van het BTW-wetboek en derhalve BTW-plichtig is. Dit maakt dat het autonoom gemeentebedrijf de BTW op bepaalde investeringen geheel of gedeeltelijk zal kunnen recupereren of optimaliseren. Deze BTW-recuperaties zorgen voor financiële inkomsten die de gemeente zelf anders misloopt, maar toch goed kan gebruiken in het kader van haar maatschappelijke doelstellingen. Het zou van een onbehoorlijk bestuur getuigen deze legitieme optimalisatiemogelijkheid, in tijden van financiële crisis, te laten liggen, te meer daar op verschillende fora aan lokale besturen de rol wordt toegemeten om met publieke projecten de economie terug op gang te krijgen. Een raad van bestuur en een directiecomité staan in voor het bestuur van het Autonoom Gemeentebedrijf Patrimonium. Alle partijen die zetelen in de gemeenteraad zijn vertegenwoordigd in de raad van bestuur, die uit 12 leden bestaat. Het is de gemeenteraad die deze leden aanduidt. Het dagelijks beheer van het AGB wordt aan het directiecomité toevertrouwd. De statuten, de beheersovereenkomst en het huishoudelijk reglement van het AGB werden in gemeenteraadszitting van 25 november 2013 afgestemd op de bepalingen van het gemeentedecreet. De beheersopdracht van het AGB heeft betrekking op vier bedrijven, namelijk: AC De Zaat, JOC, CVO en de polyvalente zaal te Elversele. Voor meer info verwijzen wij naar de omgevingsanalyse en het meerjarenplan van het AGB Patrimonium Temse.

Kerkgebouwen Temse telt zeven parochies. Het bisdom vroeg aan alle kerkbesturen om een langetermijnvisie te formuleren voor het toekomstig gebruik van de parochiekerken. Binnen het dekenaat Temse werd nagedacht over de toekomst van de parochies en parochiekerken op het grondgebied van Temse. De kerkfabrieken namen deze visie op in hun meerjarenplan 2014-2019. Het gemeentebestuur voorziet in haar budget een ruime post voor het onderhoud van de kerkgebouwen. In deze context is het van belang dat ook het gemeentebestuur nadenkt over de neven- en herbestemming van kerkgebouwen en pastorijen. Deze oefening is nodig om weldoordachte investeringskeuzes te kunnen maken en om investeringen een groter maatschappelijk rendement te geven. Mogelijkheden met kerkgebouwen: Nevenbestemming: de activiteiten vinden effectief plaats in het kerkgebouw, niet in een afzonderlijke ruimte. Gedeelde bestemming: er wordt effectief een afscheiding gemaakt tussen de ruimte die wordt gebruikt voor de andere bestemming en de effectieve kerkelijke diensten. Herbestemming: het kerkgebouw wordt onttrokken aan de eredienst en krijgt een volledige andere bestemming. Gemeentebestuur Temse


2014-2019 70

GEMEENTELIJKE ORGANISATIE In vele gemeenten zijn reeds voorbeelden gekend, waarbij de kerkgebouwen worden aangewend voor o.a.: lokaal dienstencentrum, opvang kinderen, extra infrastructuur voor nabijgelegen scholen, tentoonstellingsruimten, vergaderruimten, sportaccommodatie, toeristische voorzieningen, e.a. De diensthoofden inventariseerden reeds de plaatselijke, hangende maatschappelijke behoeften binnen hun werkveld, waarvoor de kerkgebouwen op (langere) termijn mogelijk een invulling kunnen bieden.

Communicatie Temse voert al jaren een veelomvattend communicatiebeleid: wekelijkse berichtgeving aan inwoners en specifieke doelgroepen, promotie van gemeente en evenementen, onthaal nieuwe inwoners, organisatie infovergaderingen, inspraakmogelijkheden, openbaarheid van bestuur, e.a. Uit de gevoerde bevolkingsenquête blijkt dat 82% van de deelnemers tevreden is over de mogelijkheden om gemeentelijke info terug te vinden en 72% vindt het belangrijk dat gedrukte info behouden blijft. De gemeente beschikt over een ruim aanbod aan infokanalen: website (in eigen beheer), wekelijkse berichten in plaatselijk reclameblad de nieuwe omroeper en pers, driemaandelijks infoblad Info Temse, kinderkrant Pretgazet, gemeentegids, facebookpagina’s (7), stratenplan, digitale nieuwsbrief Cultuurklap, aankondigingsborden langs invalswegen, e.a. De wekelijkse berichten in de nieuwe omroeper vormen een sterke troef want zij bereiken alle inwoners en vormen een directe verbindingslijn. Het gemeentebestuur wenst mee in te spelen op het toenemend gebruik van sociale media en een verdere digitalisering van haar infokanalen. Zo gaf het schepencollege in juni 2013 groen licht voor de opmaak van een algemene facebookpagina voor de gemeente en bijhorende gedragscode. De pagina ging in september 2013 online. Tot nu toe hebben 7 diensten een eigen facebookpagina (jeugddienst, De Nartist JOC, bibliotheek, Academie, CVO, Cultuurcentrum, gemeente Temse). In navolging van de jeugddienst, CVO en Academie mag nu ook het Cultuurcentrum een eigen website laten opmaken. Ter vervanging van de te beletteren aankondigingsborden langs de invalswegen worden lichtkranten of infoschermen overwogen. Ter extra promotie van evenementen en het digitaal weergeven van wegwijsinformatie in de hal van het AC De Zaat werd prijs gevraagd voor een infozuil/-scherm. Het huidige scherm, dat in 2006 werd aangekocht, is verouderd, niet meer operationeel en valt niet op voor bezoekers. De dienst communicatie, één van de ondersteunende diensten, bestaat uit één onthaalbediende (FE D-niveau), gepositioneerd aan de infobalie op het gelijkvloers van het AC De Zaat, en één communicatieambtenaar-diensthoofd (FE B-niveau) en één medewerkster-websitebeheerder (1/5 Bniveau), met bureau op de 4de verdieping van het AC. Deze beperkte dienstbezetting met verschillende werklocatie leidt wel eens tot vervangingsproblemen bij ziekte of verlof. Ook het feit dat de onthaalbediende vaak tegelijkertijd én loketfunctie én behartiging van telefooncentrale dient waar te nemen, is niet optimaal bij het nastreven van een klantvriendelijke en snelle dienstverlening.



2014-2019 71

GEMEENTELIJKE ORGANISATIE Informatie- en communicatietechnologie (ICT) De ICT-dienst bestaat uit twee systeemverantwoordelijken (FE C-niveau) en staat in voor het onderhoud, de optimalisatie en het beheer van de volledige netwerkinfrastructuur. De gemeente heeft momenteel negen fysieke servers in bedrijf, nl. data/printeserver, SQL-server, exchange-server, GISserver, server in bibliotheek, backupserver, New Horizon-server (boekhouding), webserver en ISAserver (firewall). Momenteel zijn er ca. 170 client pc’s (met besturingssysteem Windows XP/Windows 7) in gebruik. De ICT-dienst zorgt voor de installatie en het uitvoeren van de updates/upgrades van deze pc’s. Elke pc wordt gemiddeld om de vijf jaar vervangen. Op de meeste bureaueilanden staat een printer. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om af te drukken op de multifunctionals. Momenteel zijn de meeste gemeentelijke buitendiensten (met uitzondering van Academie en Vaktekenschool, CVO, Muziekacademie en Buitenschoolse Kinderopvang) via glasvezel met elkaar verbonden. De interne telefonie verloopt ook (gratis) via dit glasvezelnet. De meeste softwaretoepassingen binnen het gemeentebestuur, zijn van Cevi. De ICT-dienst stond ook in voor het ontwerp van de vernieuwde gemeentelijke website, een realisatie in eigen beheer. De informatie erop wordt geactualiseerd door de diensten zelf en vooral door de dienst communicatie. Het is ook de opdracht van de ICT-dienst om de personeelsleden te ondersteunen bij problemen of vragen en om technologische evoluties op de markt op te volgen en te toetsen aan de relevantie ervan voor de gemeentelijke organisatie. Gezien de complexiteit en snelheid van deze digitale evoluties wordt het steeds moeilijker voor de twee medewerkers van de ICT-dienst om alle ontwikkelingen op te volgen. Een intensievere samenwerking tussen gemeente en OCMW, waarbij informatie en competenties van beide organisaties worden uitgewisseld en gedeeld, kan hiervoor een oplossing bieden. Tijdens het gezamenlijk ICT-overleg tussen gemeente en OCMW van 5 februari 2013 kwamen reeds diverse mogelijkheden tot samenwerking aan bod. Het kader voor deze samenwerking moet nog verder worden geconcretiseerd en leiden tot een win-winsituatie voor beide organisaties. Naast kostenbesparend werken kan de winst zich ook vertalen in gebruiksgemak en een betere dienstverlening. Uitdagingen/werkpunten voor de volgende legislatuur zijn: - visievorming rond ICT – in overleg met het OCMW – en de opmaak van een personeels- en investeringsplan op langere termijn - virtualiseren van de servers met aandacht voor redundantie - verder informatiseren van interne werkprocessen, wat moet leiden tot een snellere, efficiëntere en klantvriendelijkere dienstverlening, vb.: postbeheerssysteem, opvolgingssysteem voor klachten en meldingen, CRM (klantenrelatiebeheersysteem gekoppeld aan rijksregister), uitbouw e-loketten, uitbouw midoffice met koppeling van diverse, reeds bestaande softwaretoepassingen, ontwikkeling digitaal platform voor raadpleging dossiers door gemeenteraadsleden, ticketingsysteem voor cutltuurcentrum, e.a. - informatieveiligheid: er dient aandacht besteed aan de bescherming van de (digitale) informatie van het gemeentebestuur. Een plan/gedragscode m.b.t. de informatieveiligheid dient opgemaakt. - inspelen op nieuwe ontwikkelingen: gebruik van elektronische kanalen/nieuwsbrieven, sociale media (facebook), e.a. - graficus: eventueel bijkomend aan te werven over enkele jaren (gemeente bezit wel al grafisch programma (Indesign), maar nog geen graficus voor layout van eigen drukwerken).



2014-2019 72

BIJLAGEN BIJLAGE 1: ENQUÊTEFORMULIER ‘TOEKOMSTIG GEMEENTELIJK BELEID’ + RESULTATEN BEVOLKINGSENQUÊTE (APRIL 2013) BIJLAGE 2: CIJFERGEGEVENS EN GRAFIEKEN UIT OMGEVINGSANALYSE OCMW TEMSE BIJLAGE 3: CIJFERGEGEVENS

EN GRAFIEKEN UIT BASISONDERWIJS, WERKINGSGEBIED TEMSE

OMGEVINGSANALYSE

LOKAAL

OVERLEGPLATFORM

BIJLAGE 4: PROFIELSCHETS GEMEENTE TEMSE (VOORJAAR 2013), AGENTSCHAP VOOR BINNENLANDS BESTUUR EN STUDIEDIENST VAN DE VLAAMSE REGERING BIJLAGE 5: SOCIO-DEMOGRAFISCH PROFIEL TEMSE, OPGESTELD DOOR BELFIUS BANK



2014-2019 73



2014-2019 74

BIJLAGE 1 ENQUÊTEFORMULIER ‘TOEKOMSTIG GEMEENTELIJK BELEID’ + RESULTATEN BEVOLKINGSENQUÊTE (APRIL 2013)



2014-2019 75



2014-2019 76



2014-2019 77



2014-2019 78



2014-2019 79



2014-2019 80

ENQUÊTE OVER TOEKOMSTIG GEMEENTELIJK BELEID RESULTATEN De nieuwe bestuursploeg moet in 2013 bepalen rond welke thema’s zij de komende zes jaar nadrukkelijk wil werken met het oog op de opmaak van een nieuw gemeentelijk meerjarenplan voor 2014-2019. Daartoe wenst het gemeentebestuur zoveel mogelijk rekening te houden met de noden van de bevolking. Via een vragenlijst werd hiervoor de mening van de bevolking gevraagd over de gemeentelijke infrastructuur, dienstverlening, activiteiten, enz. In totaal legden 669 mensen deze enquete af.

1. ALGEMEEN BELEID EN VEILIGHEID Statistieken voor vraag 1 : Ik ben tevreden over de openingsuren van de gemeentelijke diensten. 1.1 Helemaal oneens

5.36%

1.2 Oneens

23.43%

1.3 Noch oneens / eens 11.03% 1.4 Eens

43.49%

1.5 Helemaal eens

14.85%

1.6 Niet van toepassing 1.84% Statistieken voor vraag 2 : Ik ben tevreden over de klantvriendelijkheid en bekwaamheid van het gemeentepersoneel. 2.1 Helemaal oneens

0.77%

2.2 Oneens

7.35%


53.45%

2.5 Helemaal eens

20.67%

2.6 Niet van toepassing 1.07% Statistieken voor vraag 3 : Ik ben tevreden over de mogelijkheden om gemeentelijke informatie terug te vinden (website, de Nieuwe Omroeper, Info Temse ...). 3.1 Helemaal oneens

1.68%

3.2 Oneens

6.89%


58.04%

3.5 Helemaal eens

24.35%

3.6 Niet van toepassing 0.46%



2014-2019 81

Statistieken voor vraag 4 : Ik ben tevreden over de werking van de veiligheidsdiensten (politie, brandweer, dienst 100). 4.1 Helemaal oneens

4.44%

4.2 Oneens

17.76%


40.43%

4.5 Helemaal eens

13.94%

4.6 Niet van toepassing 3.06% Statistieken voor vraag 5 : Ik vind het belangrijk dat het huidige aanbod van gemeentelijke dienstverlening in de toekomst behouden blijft, ook al zou ik daarvoor eventueel meer belastingen moeten betalen. 5.1 Helemaal oneens

20.21%

5.2 Oneens

40.28%


15.93%

5.5 Helemaal eens

4.75%

5.6 Niet van toepassing 1.07% Statistieken voor vraag 6 : Ik vind het belangrijk dat de gemeente naast elektronische informatie ook gedrukte info blijft uitgeven. 6.1 Helemaal oneens

3.37%

6.2 Oneens

10.11%


46.40%

6.5 Helemaal eens

25.88%

6.6 Niet van toepassing 0.46% Statistieken voor vraag 7 : Ik vind het belangrijk dat de politie te zien is in het Temsese straatbeeld. 7.1 Helemaal oneens

0.77%

7.2 Oneens

2.76%


27.57%

7.5 Helemaal eens

62.63%

7.6 Niet van toepassing 0.31% Statistieken voor vraag 8 : De gemeente moet (blijven) investeren in nieuwe en modernere communicatievormen (facebook, elektronische nieuwsbrieven...) met de burger. 8.1 Helemaal oneens

1.53%

8.2 Oneens

5.82%


46.25%

8.5 Helemaal eens

24.96%




2014-2019 82

Statistieken voor vraag 9 : De gemeente moet (blijven) investeren in elektronische informatieborden op druk bezochte plaatsen in de gemeente. 9.1 Helemaal oneens

5.05%

9.2 Oneens

18.84%


35.22%

9.5 Helemaal eens

15.62%

9.6 Niet van toepassing 0.92% Statistieken voor vraag 10 : De gemeente moet (blijven) investeren in de leefbaarheid en veiligheid in de buurt. 10.1 Helemaal oneens

0.61%

10.2 Oneens

0.31%


20.83%

10.5 Helemaal eens

76.72%

10.6 Niet van toepassing 0.15% Statistieken voor vraag 11 : Hebt u nog opmerkingen of suggesties ter aanvulling of verbetering van de dienstverlening en informatieverstrekking door het gemeentebestuur en de veiligheid in Temse?



2014-2019 83

2. RUIMTE, GROEN EN MILIEU Statistieken voor vraag 12 : Ik ben tevreden over de staat van de wegen. 12.1 Helemaal oneens

13.55%

12.2 Oneens

36.99%


25.57%

12.5 Helemaal eens

2.13%

12.6 Niet van toepassing 0.15% Statistieken voor vraag 13 : Ik ben tevreden over de verkeersdoorstroming. 13.1 Helemaal oneens

16.89%

13.2 Oneens

37.44%


22.22%

13.5 Helemaal eens

1.52%

13.6 Niet van toepassing 0.15% Statistieken voor vraag 14 : Ik ben tevreden over de netheid van straten, pleinen en wijken. 14.1 Helemaal oneens

10.35%

14.2 Oneens

24.35%


39.88%

14.5 Helemaal eens

3.35%

14.6 Niet van toepassing 0.30% Statistieken voor vraag 15 : Ik vind het belangrijk dat ik voor al mijn aankopen terecht kan in Temse. 15.1 Helemaal oneens

1.22%

15.2 Oneens

8.22%


42.31%

15.5 Helemaal eens

33.79%

15.6 Niet van toepassing 0.61% Statistieken voor vraag 16 : Ik vind het belangrijk dat er aandacht is voor een veilige schoolomgeving. 16.1 Helemaal oneens

0.30%

16.2 Oneens

0.76%


32.57%

16.5 Helemaal eens

61.64%




2014-2019 84

Statistieken voor vraag 17 : Ik vind het belangrijk dat er snel wordt opgetreden bij milieuovertredingen en sluikstorten. 17.1 Helemaal oneens

0.30%

17.2 Oneens

1.07%


27.55%

17.5 Helemaal eens

66.06%

17.6 Niet van toepassing 0.91% Statistieken voor vraag 18 : Ik vind het belangrijk dat de gemeente het goede voorbeeld geeft i.v.m. duurzaamheid en het bewust omgaan met het milieu. 18.1 Helemaal oneens

0.46%

18.2 Oneens

0.91%


35.46%

18.5 Helemaal eens

57.23%

18.6 Niet van toepassing 0.61% Statistieken voor vraag 19 : De gemeente moet (blijven) investeren in nieuwe wijken en verkavelingen. 19.1 Helemaal oneens

23.90%

19.2 Oneens

29.22%


14.46%

19.5 Helemaal eens

7.61%

19.6 Niet van toepassing 1.37% Statistieken voor vraag 20 : De gemeente moet (blijven) investeren in het opwaarderen van de dorpskernen. 20.1 Helemaal oneens

0.30%

20.2 Oneens

2.28%


39.73%

20.5 Helemaal eens

51.29%

20.6 Niet van toepassing 0.46% Statistieken voor vraag 21 : De gemeente moet (blijven) investeren in de aanleg van fietspaden. 21.1 Helemaal oneens

0.15%

21.2 Oneens

0.76%


26.79%

21.5 Helemaal eens

67.12%




2014-2019 85

Statistieken voor vraag 22 : De gemeente moet (blijven) investeren in de verfraaiing van straten en pleinen met bloemen en openbaar groen. 22.1 Helemaal oneens

0.61%

22.2 Oneens

3.81%


37.29%

22.5 Helemaal eens

40.94%

22.6 Niet van toepassing 0.46% Statistieken voor vraag 23 : De gemeente moet (blijven) investeren in de organisatie van infosessies en workshops rond duurzaamheid en energiegebruik. 23.1 Helemaal oneens

0.91%

23.2 Oneens

7.91%


39.42%

23.5 Helemaal eens

16.44%

23.6 Niet van toepassing 1.67% Statistieken voor vraag 24 : Hebt u nog opmerkingen of suggesties i.v.m. wonen en bouwen, verkeer, groen, milieu en duurzaamheid in Temse?



2014-2019 86

3. CULTUUR, VRIJE TIJD EN ONDERWIJS Statistieken voor vraag 25 : Ik ben tevreden over de gemeentelijke sportactiviteiten (sportkampen, zwemlessen, fit en fun, schoolsport, ...) 25.1 Helemaal oneens

1.36%

25.2 Oneens

3.78%


48.11%

25.5 Helemaal eens

13.62%

25.6 Niet van toepassing 13.77% Statistieken voor vraag 26 : Ik ben tevreden over de gemeentelijke culturele activiteiten (toneel, concerten, tentoonstellingen...). 26.1 Helemaal oneens

2.72%

26.2 Oneens

8.02%


49.47%

26.5 Helemaal eens

11.20%

26.6 Niet van toepassing 6.20% Statistieken voor vraag 27 : Ik ben tevreden over de gemeentelijke jeugdactiviteiten (speelplein, grabbelpas, buitenspeeldag, speelkaai...). 27.1 Helemaal oneens

0.61%

27.2 Oneens

2.42%


46.60%

27.5 Helemaal eens

16.64%

27.6 Niet van toepassing 17.10% Statistieken voor vraag 28 : Ik ben tevreden over de werking / het aanbod van de bibliotheek. 28.1 Helemaal oneens

0.91%

28.2 Oneens

6.35%


51.44%

28.5 Helemaal eens

18.00%




2014-2019 87

Statistieken voor vraag 29 : Ik ben tevreden over het aanbod van Academie en Vaktekenschool (ateliers schilderen, beeldhouwen, tekenen, fotografie, keramiek, textielkunst, glaskunst en grafische vormgeving/illustratie). 29.1 Helemaal oneens

0.61%

29.2 Oneens

1.21%


42.97%

29.5 Helemaal eens

15.13%

29.6 Niet van toepassing 24.21% Statistieken voor vraag 30 : Ik ben tevreden over het aanbod van het Centrum voor Volwassenenonderwijs (talen, informatica, fotografie, vrachtwagenchauffeur). 30.1 Helemaal oneens

1.21%

30.2 Oneens

4.99%


45.08%

30.5 Helemaal eens

15.73%

30.6 Niet van toepassing 19.52% Statistieken voor vraag 31 : Ik vind het belangrijk dat historische gebouwen en lokale tradities worden bewaard. 31.1 Helemaal oneens

0.61%

31.2 Oneens

2.12%


37.37%

31.5 Helemaal eens

47.05%

31.6 Niet van toepassing 0.45% Statistieken voor vraag 32 : Ik vind het belangrijk dat kinderen veilig kunnen buiten spelen in open groene ruimtes. 32.1 Helemaal oneens

0.30%

32.2 Oneens

0.30%


30.56%

32.5 Helemaal eens

65.66%

32.6 Niet van toepassing 0.91% Statistieken voor vraag 33 : Ik vind het belangrijk dat toeristen onze gemeente bezoeken. 33.1 Helemaal oneens

1.36%

33.2 Oneens

6.51%


39.33%

33.5 Helemaal eens

27.69%

33.6 Niet van toepassing 1.21% Gemeentebestuur Temse


2014-2019 88

Statistieken voor vraag 34 : Ik vind het belangrijk dat kinderen in de eigen gemeente naar school kunnen gaan (lager en secundair onderwijs). 34.1 Helemaal oneens

0.76%

34.2 Oneens

1.97%


32.68%

34.5 Helemaal eens

57.49%

34.6 Niet van toepassing 2.12% Statistieken voor vraag 35 : Ik vind het belangrijk dat ook tieners hun eigen ontmoetingsplaats hebben. 35.1 Helemaal oneens

0.15%

35.2 Oneens

1.21%


47.20%

35.5 Helemaal eens

43.12%

35.6 Niet van toepassing 1.21% Statistieken voor vraag 36 : Ik vind het belangrijk dat ik in de bibliotheek de informatie vind die ik zoek. 36.1 Helemaal oneens

0.00%

36.2 Oneens

1.51%


46.44%

36.5 Helemaal eens

37.07%

36.6 Niet van toepassing 5.45% Statistieken voor vraag 37 : Ik vind het belangrijk dat kinderen in hun eigen deelgemeente tekenlessen kunnen volgen. 37.1 Helemaal oneens

2.72%

37.2 Oneens

5.60%


38.12%

37.5 Helemaal eens

23.15%

37.6 Niet van toepassing 9.08% Statistieken voor vraag 38 : Ik vind het belangrijk dat ook mensen met een laag inkomen kunnen deelnemen aan gemeentelijke vrijetijdsactiviteiten en het gemeentelijk kunstonderwijs. 38.1 Helemaal oneens

1.06%

38.2 Oneens

2.42%


44.18%

38.5 Helemaal eens

34.95%




2014-2019 89

Statistieken voor vraag 39 : Ik vind het belangrijk dat lokale kunstenaars kunnen tentoonstellen in Temse. 39.1 Helemaal oneens

0.61%

39.2 Oneens

1.66%


43.72%

39.5 Helemaal eens

35.40%

39.6 Niet van toepassing 3.18% Statistieken voor vraag 40 : De gemeente moet (blijven) investeren in een nieuw overdekt zwembad. 40.1 Helemaal oneens

4.99%

40.2 Oneens

8.02%


24.66%

40.5 Helemaal eens

45.08%

40.6 Niet van toepassing 1.66% Statistieken voor vraag 41 : De gemeente moet (blijven) investeren in gebouwen en ontmoetingsplaatsen voor verenigingen (sport, cultuur, jeugd, senioren). 41.1 Helemaal oneens

0.45%

41.2 Oneens

2.27%


48.71%

41.5 Helemaal eens

37.82%

41.6 Niet van toepassing 0.76% Statistieken voor vraag 42 : De gemeente moet (blijven) investeren in grote (toeristische) evenementen. 42.1 Helemaal oneens

6.66%

42.2 Oneens

15.89%


34.34%

42.5 Helemaal eens

15.28%

42.6 Niet van toepassing 0.76% Statistieken voor vraag 43 : De gemeente moet (blijven) investeren in vorming en opleiding voor volwassenen. 43.1 Helemaal oneens

0.76%

43.2 Oneens

2.12%


54.77%

43.5 Helemaal eens

22.39%




2014-2019 90

Statistieken voor vraag 44 : De gemeente moet (blijven) investeren in het stimuleren van lezen bij kinderen en ouderen. 44.1 Helemaal oneens

1.36%

44.2 Oneens

2.12%


47.05%

44.5 Helemaal eens

32.53%

44.6 Niet van toepassing 2.27% Statistieken voor vraag 45 : Hebt u nog opmerkingen of suggesties i.v.m. cultuur, sport, jeugd, erfgoed, bibliotheek, onderwijs, academies, vormingsaanbod ... in Temse?



2014-2019 91

4. WELZIJN Statistieken voor vraag 46 : Ik ben tevreden over de opvang van kinderen tussen 0 en 3 jaar. 46.1 Helemaal oneens

0.75%

46.2 Oneens

5.56%


17.89%

46.5 Helemaal eens

6.62%

46.6 Niet van toepassing 48.57% Statistieken voor vraag 47 : Ik ben tevreden over de opvang van kinderen tussen 3 en 12 jaar. 47.1 Helemaal oneens

0.90%

47.2 Oneens

5.56%


22.11%

47.5 Helemaal eens

7.22%

47.6 Niet van toepassing 46.47% Statistieken voor vraag 48 : Ik ben tevreden over de sociale dienstverlening (premies, gehandicaptenzorg, dienstverlening voor ouderen, telefoontoelage, ...). 48.1 Helemaal oneens

1.95%

48.2 Oneens

7.97%


24.21%

48.5 Helemaal eens

4.36%

48.6 Niet van toepassing 36.39% Statistieken voor vraag 49 : Ik ben tevreden over de voorzieningen voor ouderen. 49.1 Helemaal oneens

1.65%

49.2 Oneens

9.62%


26.47%

49.5 Helemaal eens

4.36%

49.6 Niet van toepassing 33.08% Statistieken voor vraag 50 : Ik vind het belangrijk dat de gemeente werkt aan integratie. 50.1 Helemaal oneens

7.37%

50.2 Oneens

9.47%


35.94%

50.5 Helemaal eens

25.56%




2014-2019 92

Statistieken voor vraag 51 : De gemeente moet (blijven) investeren in de integratie van nieuwkomers. 51.1 Helemaal oneens

11.13%

51.2 Oneens

12.48%


30.98%

51.5 Helemaal eens

23.01%

51.6 Niet van toepassing 2.86% Statistieken voor vraag 52 : De gemeente moet (blijven) investeren in een lokaal dienstencentrum (ontmoetings- en informatiepunt rond alle mogelijke sociale thema's, zoals 't Achterpoortje). 52.1 Helemaal oneens

1.35%

52.2 Oneens

4.96%


43.16%

52.5 Helemaal eens

21.80%

52.6 Niet van toepassing 7.07% Statistieken voor vraag 53 : De gemeente moet (blijven) investeren in een kansenpas (kortingskaart voor mensen met een bescheiden inkomen). 53.1 Helemaal oneens

2.71%

53.2 Oneens

8.12%


42.41%

53.5 Helemaal eens

22.26%

53.6 Niet van toepassing 4.06% Statistieken voor vraag 54 : De gemeente moet (blijven) investeren in extra initiatieven voor thuiswonende ouderen. 54.1 Helemaal oneens

0.75%

54.2 Oneens

1.65%


43.61%

54.5 Helemaal eens

38.80%


Statistieken voor vraag 55 : Hebt u nog opmerkingen of suggesties i.v.m. welzijn (opvang, integratie, ...) in Temse?



2014-2019 93

5. INFO DEELNEMERS ENQUETE Statistieken voor vraag 56 : Geslacht: 56.1 Vrouw 45.96% 56.2 Man

54.04%

Statistieken voor vraag 57 : Leeftijd: Gemiddelde waarde: 50.29 Variantie: 5,730.21 Statistieken voor vraag 58 : Uw deelgemeente: 58.1 Elversele

5.24%

58.2 Steendorp 9.13% 58.3 Temse

75.45%

58.4 Tielrode

10.18%

Statistieken voor vraag 59 : Naam en adres (indien u in aanmerking wil komen voor de te verloten prijzen):



2014-2019 94

BIJLAGE 2 CIJFERGEGEVENS

EN

GRAFIEKEN

UIT

OMGEVINGSANALYSE OCMW TEMSE



2014-2019 95



2014-2019 96

1. DEMOGRAFIE a. Bevolking

Deelgemeente

Totaal

Procent

Temse

16.880

65

Steendorp

3.173

12

Tielrode

3.545

14

Elversele

2.340

9

Algemeen totaal

25.938

100

Bevolkingsevolutie (jaar 2000 = 100) Temse

Vlaanderen

114

113,14

112

index

110 106,91

108 106 104 102 100



95 en meer

90-94 jaar

85-89 jaar

80-84 jaar

75-79 jaar

70-74 jaar

65-69 jaar

60-64 jaar

55-59 jaar

50-54 jaar

45-49 jaar

Vlaanderen

40-44 jaar

35-39 jaar

30-34 jaar

25-29 jaar

20-24 jaar

15-19 jaar

10-14 jaar

Temse

5-9 jaar

43% 38% 33% 28% 23% 18% 13% 8% 3% -2% -7% -12%

0-4 jaar

in %

Inwonersgroei tussen 2007 en 2012

2014-2019 97

Groei aantal huishoudens



2014-2019 98

.



2014-2019 99

b. Bevolkingsdichtheid

c. Bevolkingsprognose



2014-2019 100



2014-2019 101

d. Leeftijdsstructuur

Leeftijdsopbouw 2012 Temse mannen vrouwen 1200 1000 800 600 400



95jaa…

90_9…

85_8…

80_8…

75_7…

70_7…

65_6…

60_6…

55_5…

50_5…

45_4…

40_4…

35_3…

30_3…

25_2…

20_2…

15_1…

5_9jaar

0_4jaar

0

10_1…

200

2014-2019 102

Grijze druk = (bevolking 65+ ten opzichte van de bevolking 20-64 jaar)*100

Groene druk (bevolking 0-19 jaar ten opzichte van de bevolking 20-64 jaar)*100

Doorstromingscoëfficiënt (bevolking 10-24 jaar ten opzichte van de bevolking 50-64 jaar)*100



2014-2019 103

Er waren in Temse 1.230 80-plussers op 1/1/2012. Hierna ziet u een verdere verdeling per geslacht en leeftijdscohorten (aps.vlaanderen.be). Geslacht

80-85

85-90

90-95

95-100

100+

Aantal 80+

Mannen

293

125

44

3

0

465

Vrouwen

408

251

82

21

3

765

Totaal

701

376

126

24

3

1.230

Hieronder worden de bevolkingsvooruitzichten tot 2030 in het Vlaamse gewest voor de 65-plussers weergegeven. (aps.vlaanderen.be). Geslacht

2015

2020

2025

2030

Mannen 65+

526.275

579.082

644.719

713.166

Vrouwen 65+

681.133

729.153

792.649

863.021

Totaal

1.207.408

1.308.235

1.437.368

1.576.187



2014-2019 104

e. Vreemdelingen

Bovenstaande grafiek geeft de evolutie weer van het aantal inwoners met vreemde nationaliteit (ca. 4% in 2010) en het aantal inwoners met de Belgische nationaliteit.



2014-2019 105

2. WONEN Aanbod sociale woningen in Temse



2014-2019 106

Van 74.490 naar 234.987 euro

Van 67.099 naar 180.224 euro



2014-2019 107

Van 228.723 naar 338.686 euro

3. ECONOMIE a.

Ondernemingen



2014-2019 108

b. Inkomen Het gemiddeld netto-inkomen per inwoner in Temse evolueert zo goed als identiek als het Vlaams gemiddelde. Het bedroeg in 2010 16.509 euro.



2014-2019 109

c. Werkloosheid



2014-2019 110



2014-2019 111

Werkzoekenden volgens werkloosheidsduur 2012 100,0% 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0%

< 1 jaar 25,7%

1 tot 2 jaar 25,2%

>= 2 jaar

23,7%

16,4%

16,2%

18,1%

57,8%

58,6%

58,1%

Vlaanderen

Resoc

Temse

Werkzoekenden volgens origine 2012 100,0% 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0%

Autochtonen 25,6%

74,4%

Vlaanderen

Allochtonen 39,7%

31,1%

60,3%

68,8%

Resoc

Temse

Werkzoekenden volgens scholingsniveau (2012) 100,0% 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0%


Laaggeschoold 16,2%

Middengeschoold 13,0%

Hooggeschoold 12,0%

34,9%

32,8%

32,6%

49,0%

54,2%

55,4%

Vlaanderen

Resoc

Temse


2014-2019 112

4. ONDERWIJS

Schoolse vertraging of schoolse achterstand • • •

is de vertraging die een leerling oploopt in zijn schoolloopbaan ten opzichte van de groep leerlingen van hetzelfde geboortejaar is niet noodzakelijk een gevolg van zittenblijven, maar kan ook veroorzaakt worden door ziekte, atypische studieovergangen, enz … geeft een beeld over hoeveel achterstand een leerling in zijn totale schoolloopbaan heeft opgelopen Hier wordt schoolse vertraging berekend op basis van een vergelijking tussen het leerjaar waarin de leerling is ingeschreven en het leerjaar waarin de leerling op grond van zijn geboortejaar en bij normale studievordering ingeschreven zou moeten zijn.



2014-2019 113

Evolutie leerlingen BSO 2de en 3de graad met schoolse vertraging Vlaanderen

VRIND

Temse

90 80

%

70 60 50 40 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012



2014-2019 114

5. KANSARMOEDE a.

Gerechtigden op leefloon



2014-2019 115

b. Kansarme geboorten



2014-2019 116

c. Kansengroepen onderwijs Situatie Lager onderwijs



2014-2019 117

Situatie Secundair onderwijs

d. Omnio-rechthebbenden

e. Rechthebbenden Vlaamse zorgverzekering



2014-2019 118

Mantel & thuiszorg

Residentiële zorg

Temse

18,38‰

9,72‰

Oost-Vlaanderen

23,35‰

12,15‰

Vlaanderen

21,81‰

10,91‰

f. Rechthebbenden Inkomensgarantie voor ouderen (IGO)

6. WELZIJNSVOORZIENINGEN a. Gezinszorg



2014-2019 119

b. Dagverzorgingscentrum



2014-2019 120

c. Centrum voor kortverblijf

d. Serviceflatgebouw/Assistentiewoningen



2014-2019 121

e. Woonzorgcentrum

f. Kinderopvang 2012 2de kwartaal

VOORSCHOOLSE OPVANG

KO - erkende sector

Temse

Aantal Aantal plaatsen per aanwezige Aantal Opvanglocaties Capaciteit 100 kinderen Bezettingsgraad kinderen voorzieningen van 0 t.e.m. 2 (telling week 1 jaar februari)

Dienst voor onthaalouders

1

34

158,54

14,90

60,1

156

KO - erkende sector

1

34

158,54

14,90

-

156

Zelfstandig kinderdagverblijf

8

8

205

19,27

-

224

1

1

7

0,66

-

9

9

9

212

19,92

-

233

10

43

370,54

34,83

-

389

KO Zelfstandig zelfstandige onthaalouder sector KO zelfstandige sector Totaal voorzieningen voorschoolse opvang



2014-2019 122

2012 2de kwartaal Aantal Aantal plaatsen per aanwezige Aantal Opvanglocaties Capaciteit 100 kinderen Bezettingsgraad kinderen (telling voorzieningen van 0 t.e.m. 2 week 1 jaar februari)

VOORSCHOOLSE OPVANG

Dienst voor onthaalouders

182

6.892

31.455,06

14,73

73,3

39.695

Kinderdagverblijf

320

350

15.778

7,39

85,9

19.723

22

22

373

0,17

-

499

524

7.264

47.606,06

22,30

-

59.917

1.403

1.403

28.094

13,16

-

27.163

920

920

5.844

2,74

-

5.961

2.323

2.323

33.938

15,89

-

33.124

2.847

9.587

81.544,06

38,19

-

93.041

KO - erkende Lokale dienst sector buurtgerichte opvang KO - erkende sector

Vlaams Gewest

Zelfstandig kinderdagverblijf KO Zelfstandig zelfstandige onthaalouder sector KO zelfstandige sector Totaal voorzieningen voorschoolse opvang

2012 2de kwartaal

BUITENSCHOOLSE OPVANG

Temse

KO erkende sector

Aantal plaatsen Aantal aanwezige Aantal per 100 kinderen Opvanglocaties Capaciteit Bezettingsgraad kinderen (telling voorzieningen van 3 t.e.m. 11 week 1 februari) jaar

Initiatief voor buitenschoolse opvang

1

5

252,00

8,46

-

627

KO - erkende sector

1

5

252,00

8,46

-

627

1

5

252,00

8,46

-

627

Totaal voorzieningen buitenschoolse opvang



2014-2019 123

2012 2de kwartaal

BUITENSCHOOLSE OPVANG

Buitenschoolse opvang verbonden aan een KDV

38

38

1.212,00

0,20

-

3.148

249

681

29.138,00

4,85

-

63.277

11

11

254,00

0,04

-

489

KO - erkende sector

298

730

30.604,00

5,09

-

66.914

Zelfstandig buitenschoolse opvangvoorziening

88

88

3.362,00

0,56

-

1.882

88

88

3.362,00

0,56

-

1.882

386

818

33.966,00

5,65

-

68.796

Initiatief voor buitenschoolse KO - erkende opvang sector Lokale dienst buurtgerichte opvang

Vlaams Gewest

Aantal Aantal plaatsen per aanwezige Aantal Opvanglocaties Capaciteit 100 kinderen Bezettingsgraad kinderen voorzieningen van 3 t.e.m. (telling week 1 11 jaar februari)

KO zelfstandige sector KO zelfstandige sector Totaal voorzieningen buitenschoolse opvang



2014-2019 124

BIJLAGE 3 CIJFERGEGEVENS

EN

GRAFIEKEN

UIT

OMGEVINGSANALYSE LOKAAL

OVERLEGPLATFORM BASISONDERWIJS, WERKINGSGEBIED TEMSE



2014-2019 125

Situering van het werkingsgebied LOP Gemeentebestuur Temse


2014-2019 126



2014-2019 127



2014-2019 128

Temse is gesitueerd in de vierhoek Gent-Antwerpen-Leuven-Brussel. Deze zone kent een hoge graad van verstedelijking.

Ruimtelijk uitvoeringsplan Temse-oost Op korte termijn te realiseren: vóór 2007

Op korte termijn te realiseren: tussen 2007-2012

Gebieden waarvan de ontwikkeling onzeker is.

Algemene Vergadering 11 juni 2013

11



2014-2019 129

Demografie



2014-2019 130

Evolutie totale bevolking 35000

Totale bevolking

30000

28966

28590

28149

27747

27276

26652

26395

26367

26221

26167

26138

25916

25611

25409

25278

25109

24911

20000

24544

25000

15000 199519961997199819992000200120022003200420052006200720082009201020112012

Jaartal



2014-2019 131

Evolutie totale bevolking van 2000 tot 2012 115,00 110,00 Temse

Hamme

105,00

Lokeren Sint-Niklaas

100,00

Zele 95,00

Arr. Sint-Niklaas

Oost-Vlaanderen 2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

2003

2002

2001

2000

90,00

Index Gemeente 2000 2012

Nr

Statistische sector

Gemeente

Index 2000-2012

Temse Temse

232,56 115,84

20 21

Kleine Dweers Ster

Temse Steendorp

110,10 115,81

3 4

Walgoed Temse Markt Eekhoutdries Volksplaats Heilig Hart

Temse Temse

109,40 102,78

22 23

Steendorp Steendorp

97,68 93,46

5

Cauwerburg

Temse

204,19

24

Steendorp

108,87

6 7 8 9

Sompershoek Vroonhof Espolder - Werf Schauselbroek

Temse Temse Temse Temse

100,90 84,98 141,18 89,74

25 26 27 28

Warande Themerijk Steendorp Steenbakkerij-Werf Steendorp-Verspreide Bewoning Tielrode-Kern Nieuw Gelaag Oud Gelaag Tielrode - Verspreide Bewoning Noort Schrijn Nedercouter Tielrode Broek Elversele-Kern Lege Heirweg Elversele Broek

Steendorp Tielrode Tielrode Tielrode

112,41 110,71 95,67 104,36

Tielrode Tielrode Tielrode Tielrode Elversele Elversele Elversele

120,21 77,78 98,62 0,00 105,32 92,92 90,17

Elversele Elversele

89,66 98,32

Nr 1 2

Statistische sector

10 11 12 13 14 15 16

Waesmeer Temse 106,25 29 Smeswijk Temse 110,71 30 Oostberg Temse 102,80 31 Hollebeek Temse 120,16 32 Potaarde Temse 99,49 33 Lauwershoek Temse 96,43 34 Winnik Temse 104,86 35 Vierstraat 17 Sweigers Temse 96,93 36 De Pels Thiende 18 Velle Temse 105,67 37 Jan Geeraards Thiende Situatie: telkens 1 januari Bron: Rijksregister via bevolkingskubus (incl. wachtregister)



2014-2019 132

Evolutie totate bevolking per statistische sector van 2000 tot 2012

Prognose bevolking per leeftijdscategorie voor 2020 en 2030 – 0-2j 110 Temse 0-2 j

108 106

Hamme 0-2 j

104 Lokeren 0-2 j

102 100

Sint-Niklaas 0-2 j

98 Zele 0-2 j

96 94

Arr. Sint-Niklaas 0-2 j

92 Provincie Oost-Vlaanderen 0-2 j

90 88 index 2010


index2020

index2030


Vlaanderen 0-2 j

2014-2019 133

Prognose bevolking per leeftijdscategorie voor 2020 en 2030 – 3-5j 140 Temse 3-5 j 120 Hamme 3-5 j 100 Lokeren 3-5 j 80 Sint-Niklaas 3-5 j 60 Zele 3-5 j 40


20

Provincie Oost-Vlaanderen 3-5 j

0 index 2010

index2020

index2030

Vlaanderen 3-5 j

Prognose bevolking per leeftijdscategorie voor 2020 en 2030 – 6-11j 140 Temse 6-11 j 120 Hamme 6-11 j 100 Lokeren 6-11 j 80 Sint-Niklaas 6-11 j 60

Zele 6-11 j

40


20

Provincie Oost-Vlaanderen 6-11 j Vlaanderen 6-11 j

0 index 2010


index2020

index2030


2014-2019 134

Evolutie natuurlijke aangroei en migratiesaldo Bevolking op 1/1/2011

natuurlijke loop geboorte

overlijden

saldo

immigratie emigratie (in) (uit)

saldo

immigratie (in)

emigratie (uit)

saldo

Temse

28 502

349

238

111

1 352

1 203

149

248

118

130

Hamme

24 194

278

208

70

961

881

80

149

50

99

Lokeren

39 546

515

302

213

1 229

1 252

-23

326

179

147

Sint-Niklaas

72 366

895

764

131

2 861

2 815

46

784

437

347

Zele Arr. SintNiklaas OostVlaanderen

20 763

234

190

44

601

740

-139

166

79

87

239 097

2 790

2 142

648

5 275

4 965

310

1 912

1 147

765

1 445 831

16 268

13 883

2 385

17 802

15 931

1 871

12 979

8 211

4 768

Vlaanderen

6 306 638

69 290

58 212

11 078

27 982

20 951

7 031

69 217

42 591

26 626

interne migraties

Locatie

externe migraties

Situatie: 2011 Bron: Algemene Directie voor Statistiek en Economische Informatie (ADSEI)

Evolutie natuurlijke aangroei en migratiesaldo Totale loop v/d bevolking Statistische aanpassing instroom uitstroom saldo

Aangroei na stat. aanpassing totaal

index

Locatie Temse

1 949

1 559

390

-3

387

101,40

Hamme

1 388

1 139

249

-7

242

101,00

Lokeren

2 070

1 733

337

-1

336

100,80

Sint-Niklaas

4 540

4 016

524

-7

517

100,70

Zele

1 001

1 009

-8

7

-1

100,00

Arr. Sint-Niklaas 9 977 OostVlaanderen 47 049

8 254

1 723

-23

1 700

100,70

38 025

9 024

-139

8 885

100,60

Vlaanderen

121 754

44 735

-608

44 127

100,70

166 489

Situatie: 2011 Bron: Algemene Directie voor Statistiek en Economische Informatie (ADSEI)



2014-2019 135

Bevolkingspiramide Temse, 2012

95 + jaar 90-94 jaar 85-89 jaar 80-84 jaar

75-79 jaar 70-74 jaar 65-69 jaar 60-64 jaar 55-59 jaar 50-54 jaar 45-49 jaar 40-44 jaar 35-39 jaar 30-34 jaar 25-29 jaar 20-24 jaar

15-19 jaar 10-14 jaar 5-9 jaar 0-4 jaar 1 500

1 000

500

0

mannen

500

1 000

1 500

vrouwen

Bevolkingspiramide – jongeren <25jaar)



2014-2019 136

Aantal nieuwkomers per 1000 inwoners aantal

geslacht

leeftijd

nationaliteitsgroep

aantal per 1 000 inwoners

man

vrouw

18-64 jaar

65 jaar en ouder

NL

EU+ zonder NL

Derde

Onbep.

Locatie

Meerderjarige Nieuwkomers

Temse

125

4,39

68

57

125

0

7

67

48

3

Hamme

70

2,89

39

31

67

3

8

29

33

0

Lokeren

181

4,58

91

90

181

0

12

74

95

0

Sint-Niklaas

571

7,89

319

252

559

12

45

116

393

17

Zele

130

6,26

81

49

130

0

12

65

53

0

Arr Sint-Niklaas

1 156

4,83

628

528

1 138

18

111

389

635

21

Oost-Vlaanderen

7 577

5,24

4 032

3 545

7 473

104

645

3 873

3 002

57

Vlaanderen

40 861

6,48

21 964

18 897

40 217

644

5 665

16 777

18 083

336

Aantal nieuwkomers per 1000 inwoners statuut Arbeidsmigrant Asielzoeker Europese onderdaan (specifiëring niet bekend)

EU+ student

Geregula- Gezinsriseerde hereniger

Overige

Onbepaald

Temse

32

15

27

0

3

38

10

0

Hamme

22

3

8

0

4

27

6

0

Lokeren

63

13

21

0

11

70

3

0

Sint-Niklaas

127

206

0

0

27

164

47

0

Zele

59

6

10

1

4

50

0

0

Arro Sint-Niklaas 296

263

127

0

44

337

88

1

Oost-Vlaanderen

2 047

775

1 805

146

332

2 173

295

4

Vlaanderen

10 412

5 246

8 924

442

2 265

11 078

2 463

31

Locatie

Aantal niet-Belgen per 100 inwoners in Temse niet-Belgen naar huidige nationaliteit

niet-Belgen naar nationaliteit bij geboorte

locatie

aantal

aantal

per 100 inw.

Temse

1 437 4,96

3 509

12,11

x 2,44

Hamme

837

3,42

1 815

7,42

x 2,17

Lokeren

2 335

5,84

5 580

13,96

x 2,39

Sint-Niklaas

5 076

6,92

10 932

14,91

x 2,15

Zele

1 088 12 103 73 275

5,23

2 693

12,95

x 2,48

5,01

26 354

10,91

x 2,18

5,03

139 695

9,58

x 1,90

Arr. Sint-Niklaas Oost-Vlaanderen

per 100 inw.

Situatie: 01/01/2012 Bron: Rijksregister via bevolkingskubus (incl. wachtregister)



2014-2019 137

Aandeel niet-Belgen per 100 inwoners in Temse Nr

naam statistische sector

DeelNiet-Belgen Nr gemeente naar nationaliteit bij geboorte

Aantal

Per 100 inw.

Naam Deel statistische - gemeente sector

Niet-Belgen naar nationaliteit bij geboorte

Per 100 Aantal inw.

1

Walgoed

Temse

5

5,00 20

Kleine Dweers Temse

19

6,01

2

Temse

733

26,87 21

Ster

Steendorp

96

9,04

3

Temse Markt Eekhoutdries Volksplaats

Temse

620

28,49 22

Warande

Steendorp

120

11,86

4

Heilig Hart

Temse

294

19,41 23

22

3,85

5

Cauwerburg

Temse

177

13,46 24

5

3,70

6

Sompershoek

Temse

370

17,41 25

Themerijk Steendorp Steendorp SteenbakkerijWerf Steendorp SteendorpVerspreide Bewoning Steendorp

25

5,41

7

Vroonhof

Temse

30

13,95 26

Tielrode-Kern Tielrode

46

4,32

8

Espolder - Werf

Temse

8

16,67 27

Nieuw Gelaag Tielrode

23

3,86

9

Schauselbroek

Temse

0,00 28

Tielrode

60

13,92

10

Waesmeer

Temse

61

13,29 29

Oud Gelaag Tielrode Verspreide Bewoning

Tielrode

60

5,12

11

Smeswijk

Temse

3

3,23 30

Noort Schrijn

Tielrode

12

Oostberg

Temse

134

7,95 31

Tielrode

13

3,63

13

Hollebeek

Temse

213

10,90 32

Nedercouter Tielrode Broek

Tielrode

0

0

14

Potaarde

Temse

6

1,54 33

Elversele-Kern Elversele

34

2,86

15

Lauwershoek

Temse

4

1,35 34

Elversele

10

4,48

16

Winnik Vierstraat Sweigers

Temse

10

6,62 35

Elversele

19

12,18

Temse

25

2,26 36

Elversele

9

2,00

Velle Eigenlo - Doorn Krekel

Temse

32

3,82 37

Lege Heirweg Elversele Broek De Pels Thiende Jan Geeraards Thiende

Elversele

20

6,85

Temse

7

1,48

17 18 19 Situatie: 01/01/2012

0,00

Bron: Rijksregister via bevolkingskubus (incl. wachtregister)



2014-2019 138



2014-2019 139



2014-2019 140



2014-2019 141

Aantal inwoners volgens nationaliteit bij geboorte nr

naam statistische sector

deelgemeente Turkije Marokko Ex-Joegoslavië Nederland Ex-USSR

1

Walgoed

Temse

0

4

0

0

0

2

Temse Markt

Temse

161

174

140

31

35

3

Eekhoutdries - Volksplaats

Temse

345

97

22

20

18

4

Heilig Hart

Temse

80

96

36

14

10

5

Cauwerburg

Temse

68

32

7

12

6

6

Sompershoek

Temse

49

172

26

19

30

7

Vroonhof

Temse

1à3

16

0

1à3

1à3

8

Espolder - Werf

Temse

0

0

0

1à3

0

9

Schauselbroek

Temse

0

0

0

0

0

10

Waesmeer

Temse

15

11

4

10

0

11

Smeswijk

Temse

0

0

0

0

0

12

Oostberg

Temse

32

21

1à3

9

1à3

13

Hollebeek

Temse

34

48

16

18

26

14

Potaarde

Temse

1à3

1à3

0

1à3

0

15

Lauwershoek

Temse

1à3

1à3

0

1à3

0

16

Winnik

Temse

0

0

1à3

1à3

0

17

Vierstraat - Sweigers

Temse

1à3

12

0

5

1à3

18

Velle

Temse

0

0

0

9

0

19

Eigenlo - Doorn - Krekel

Temse

0

1à3

0

4

0

20

Kleine Dweers

Temse

1à3

0

5

0

0

21

Ster

Steendorp

25

7

15

7

0

22

Warande

Steendorp

11

58

5

7

7

23

Themerijk

Steendorp

4

0

1à3

6

0

24

Steendorp - Steenbakkerij-Werf

Steendorp

0

0

0

1à3

0

25

Steendorp-Verspreide Bewoning

Steendorp

5

1à3

1à3

0

0

26

Tielrode-Kern

Tielrode

1à3

7

8

5

6

27

Nieuw Gelaag

Tielrode

1à3

5

0

5

1à3

28

Oud Gelaag

Tielrode

19

15

0

8

0

29

Tielrode - Verspreide Bewoning

Tielrode

0

1à3

4

12

10

30

Noort Schrijn

Tielrode

0

0

0

0

0

31

Nedercouter

Tielrode

1à3

4

0

1à3

0

32

Tielrode Broek

Tielrode

0

0

0

0

0

33

Elversele-Kern

Elversele

1à3

6

0

7

4

34

Lege Heirweg

Elversele

0

1à3

0

1à3

1à3

35

Elversele Broek

Elversele

0

1à3

1à3

1à3

5

36

De Pels Thiende

Elversele

0

0

0

1à3

0

37

Jan Geeraards Thiende

Elversele

0

4

1à3

4

0



2014-2019 142

Gemeentebestuur Temse 2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

2003

2002

2001

2000

110,00

105,00

100,00

95,00


143

73 57 50 47 43 43 38 29 28 27 26 25

22 19 18 18 18

Bulgarije Italië Duitsland Ex-Tsjecho-Slovakije Frankrijk Thailand Syrië Spanje Portugal Filippijnen Groot-Brittannië Congo

Roemenië India China Iran Viëtnam

18

75

Tunesie

Griekenland

98

310 254 172

Polen

Ex-USSR

Nederland

Ex-Joegoslavië

841

893

1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 Marokko

Turkije

Ranking vreemde nationaliteiten

Evolutie van het aantal huishoudens in Temse

120,00

115,00

Temse

Hamme

Lokeren

Sint-Niklaas

Zele

Arr. Sint-Niklaas

90,00 Oost-Vlaanderen

2014-2019

Onderwijs



2014-2019 144



2014-2019 145

Evolutie aandeel leerlingen per deelgemeente: Elversele

(percentsgewijs)

6,3

6,2

7,3

7,6

7,8

7,4

7,6

7,7

7,3

6,5

6,6

5,8

5,0

5,0

5,7

6,4

6,1

6,8

8,0

8,9

7,9

9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0

7,9

% GLO Elversele

% GKO Elversele 10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0

6,4

6,0

5,9

6,4

6,8

7,2

7,3

7,2

7,5

8,2

7,8

% BaO Elversele 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0


Evolutie aandeel leerlingen per deelgemeente: Tielrode

(percentsgewijs)

55

10,0

9,5

11,6

11,4

11,0

10,8

11,8

12,2

11,9

11,1

8,0

11,2

11,6

11,0

11,7 10,9

11,5

12,4

10,0

10,6

10,5

11,4

11,0

11,1

11,5

11,1

12,0

12,7

12,5

10,5

% GLO Tielrode 14,0

10,2

% GKO Tielrode 13,0

12,0

11,4

11,5 11,0

11,2

11,3

11,7

11,7 11,2

11,2 10,5

12,0 11,8 11,6 11,4 11,2 11,0 10,8 10,6 10,4 10,2 10,0 9,8

11,8

% BaO Tielrode

6,0 4,0 2,0

0,0

Algemene Vergadering



11 juni 2013 2014-2019

146

56

Evolutie aandeel leerlingen per deelgemeente: Temse

(percentsgewijs)

75,5

76,0

76,3

76,5

75,8 73,4

73,5

74,5

74,8

74,8

75,7

75,2

77,0 76,5 76,0 75,5 75,0 74,5 74,0 73,5 73,0 72,5 72,0 71,5

74,9

76,2

76,6

77,6

77,3

76,5

% GLO Temse

74,1

73,8

73,0

73,3

75,8

% GKO Temse 78,0 77,0 76,0 75,0 74,0 73,0 72,0 71,0 70,0

76,2

74,7

74,3

74,6

74,4

74,5

74,7

75,6

76,5

76,6

% BaO Temse 77,0 76,5 76,0 75,5 75,0 74,5 74,0 73,5 73,0

Algemene Vergadering

Evolutie aandeel leerlingen per deelgemeente: Steendorp

11 juni 2013

(percentsgewijs)

57

% BaO Steendorp

1,0

0,0

6,7

6,1

6,0

6,2

6,4

6,0

2,0

6,1

3,0

6,4

4,0

6,5

7,3

6,4

7,4 5,7

6,5

6,5

5,0

6,2

6,3

6,8

6,7

6,7

7,0

6,8

% GLO Steendorp 7,2 7,0 6,8 6,6 6,4 6,2 6,0 5,8 5,6 5,4

6,9

% GKO Steendorp 8,0 6,0

6,6 6,3

6,5 5,9

6,3

6,5

6,6

6,6

6,6

6,6

6,8

7,0 6,8 6,6 6,4 6,2 6,0 5,8 5,6 5,4


Verdeling leerlingen per onderwijskoepel (percentsgewijs)

58

Aandeel leerlingen per onderwijskoepel - 01/02/2012 90 80 77,6

70

78,7

76,2

60 50

%GO!

40

VRIJ

30 20

22,4

23,8

21,3

10 0 BaO

Vaststellingen: Gemeentebestuur Temse

GKO

GLO

Omgevingsanalyse

Toelichting bijde Meerjarenplan •Het vrij onderwijs telt 77,6% van leerlingen. •Het gemeenschapsonderwijs telt 22,4% van de leerlingen.

2014-2019 147

Evolutie aantal anderstalige nieuwkomers 30

20

24

25

Aantal lln

13

GO!

13

15

13

14

18

20

Vrij

6

0

0

0 0 0 0 0 0

0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0

4

5

4

4

5

4

5

6

6

7

10

11-12

10-11

09-10

08-09

07-08

06-07

05-06

04-05

03-04

02-03

01-02

00-01

99-00

98-99

97-98

0


63



2014-2019 148

Leerlingenstromen van en naar Temse Potentieel aantal leerlingen, uitstroom en instroom

3219

3285

3129

3089

3051

2972

2947

2988

2997

3093

3000

3149

3500

2500

2000

Potentieel Uitstroom

1500

Instroom

358

506 392

614

479 329

485 311

466 290

468 285

460 262

435 231

447 243

484 263

500

475 263

1000

0 01-02

02-03

03-04

04-05

05-06

06-07

07-08

08-09

09-10

10-11

11-12

Algemene Vergader

11 juni 2



2014-2019 149

Onderwijs – GOK-informatie De GOK-indicatoren zijn: 1. Trekkende bevolking (TB) 2. Opleidingsniveau van de moeder (OM) 3. Thuisloos (TL) 4. Rechthebbend op een schooltoelage (ST) (voorheen vervangingsinkomen)

Berekening van de relatieve aanwezigheid in het werkingsgebied van het LOP: (totaal aantal indicatorleerlingen : totaal aantal leerlingen) x 100 Aantal indicatorleerlingen in het werkingsgebied op 01/02/2012 = 1262 Totaal aantal leerlingen in het werkingsgebied op 01/02/2012 = 3105 Berekeningsresultaat: (1262 : 3105) x 100 = 40,644 De relatieve aanwezigheid kan berekend worden voor verschillende niveaus:  Fusiegemeente  Deelgemeente  Deelgebieden (kerngebied en buitengebied)  School  Vestigingsplaats  Onderwijsvorm  Vestigingsplaats en geboortejaar  Vestigingsplaats en leerjaar Indicatorleerling Indicatorleerlingen zijn leerlingen die aan één of meerdere van de indicatoren beantwoorden. Het percentage indicatorleerlingen is bepalend voor de berekening van de relatieve aanwezigheid van leerlingen die beantwoorden aan de GOK-indicatoren. GOK-leerling GOK-leerlingen zijn leerlingen die aan één of meerdere van de indicatoren beantwoorden, met toevoeging van de indicator “thuistaal” en met de wetenschap dat deze indicator enkel gewogen wordt in combinatie met een andere indicator. Het percentage GOK-leerlingen is bepalend voor de berekening van het volume van het geïntegreerd ondersteuningsaanbod.



2014-2019 150



2014-2019 151

GOK-indicatoren per deelgemeente

Schoolse vertraging in de provincie Oost-Vlaanderen



2014-2019 152



2014-2019 153



2014-2019 154

Roma in beeld



2014-2019 155

Verdeling volgens geslacht – Roma in Temse

Verdeling inzake geslacht

46% 54%



mannelijk vrouwelijk

2014-2019 156



2014-2019 157



2014-2019 158

BIJLAGE 4 PROFIELSCHETS GEMEENTE TEMSE (VOORJAAR 2013), AGENTSCHAP VOOR BINNENLANDS BESTUUR EN STUDIEDIENST VAN DE VLAAMSE REGERING



2014-2019 159



2014-2019 160

Gemeentebestuur Temse Omgevingsanalyse Toelichting bij Meerjarenplan 2

Recommend Documents