E-zine Provinciale Bibliotheek Westflandrica INTRO AANWINSTENLIJSTEN
Aanwinsten november 2012
UIT HET NIEUWS
Succesvolle tentoonstelling Langs deze weg zet gene voet... West-Vlaamse kapelletjes in devoties, legenden en verhalen blijft nog wat langer staan Provincie zoekt kandidaten voor Prijs Letterkunde 2013. Vierjaarlijkse Prijs voor Kunstambachten van de Provincie West-Vlaanderen 2013. 'Literair aperitief', een vleugje literatuur op zondagmorgen. Collectiestuk in de kijker: Fotoalbum Hospitaal L'Océan De Panne Familie Ghyssaert-De meulemeester schenkt exemplaar aan de Provinciale Bibliotheek Tentoonstelling: Het hospitaal voor de koningin. Dr. Depage, L'Océan en De Panne 1914-1918 Cultuurhuis De Scharbiellie De Panne. Tentoonstelling: De bode van Ensor: August Van Yper Ensorhuis Oostende.
PUBLICATIE IN DE KIJKER
Constant Permeke De melkerij van Moorslede. Hoe een kleine dorpsmelkerij tot het grootste zuivelbedrijf van België uitgroeide. 14-18 van dichtbij. Inspiratiegids voor lokale projecten over de Grote Oorlog. Van Brugge naar La Palma. Luis Vandewalle El Viejo, handelaar in suiker (1505-1587). Izegemse verhalen uit de Tweede Wereldoorlog. Vissen in de Leie ! 2 generaties over Kortrijk. Het Willemsfonds op straat. West-Vlaamse Willemsfondshelden. Gevloerd & Betegeld. De Belgische tegelindustrie van art nouveau tot seventies. In de tijd van Jan de Scharensliep en Smidje Smee. Oude ambachten in woord en beeld. Willem Vermandere. De Liedjesteksten. Vloed.
INTRO De personeelsleden van de Provinciale Bibliotheek wensen u via deze weg van harte prettige eindejaarsfeesten en een voorspoedig 2013. Aandacht: De bibliotheek zal gesloten zijn op maandag 24, dinsdag 25, woensdag 26 en maandag 31 december 2012 en op dinsdag 1 en woensdag 2 januari 2013. Tussen Kerstmis en Nieuwjaar is de bibliotheek wel open op donderdag 27, vrijdag 28 en zaterdag 29 december 2012 op de gewone openingsuren.
AANWINSTENLIJSTEN Aanwinsten november 2012 De boeken en tijdschriftartikels die in de afgelopen maand in de catalogus van de Provinciale Bibliotheek werden opgenomen kunt u raadplegen via de website.
UIT HET NIEUWS
Succesvolle tentoonstelling Langs deze weg zet gene voet… West-Vlaamse kapelletjes in devoties, legenden en verhalen blijft nog wat langer staan. Wil je de tentoonstelling ‘Langs deze weg zet gene voet… West-Vlaamse kapelletjes in devoties, legenden en verhalen’ nog bezoeken dan kan dat nog tot en met zaterdag 19 januari 2013. Herinnert u zich nog de jaarlijkse ommegang in het dorp en de massale opkomst hiervoor? Weet u waarom dat kapelletje langs de steenweg waar u dagelijks voorbij rijdt destijds gebouwd werd? Kijkt u vreemd op als iemand Sint-Antonius aanroept wanneer hij zijn sleutels niet meer vindt? Sinds 20 oktober krijg je in de Provinciale Bibliotheek in Brugge een antwoord op die vragen in de tentoonstelling ‘Langs deze weg zet gene voet… West-Vlaamse kapelletjes in devoties, legenden en verhalen’ Bijna dagelijks komen we in contact met religieus erfgoed waarvan we de oorsprong vaak vergeten zijn. Steeds minder mensen begrijpen de betekenis van religieuze symbolen en tradities. Valentin Degrande (°1945) kent de WestVlaamse kapellen en de devotie er rond als geen ander. Zijn opzoekwerk resulteerde in verschillende publicaties. In mei 2012 verscheen de zevendelige studie ‘Langs deze weg zet gene voet…’. Dit uniek overzicht van alle kapellen in West-Vlaanderen geeft antwoord op vragen als: Waarom werden ze gebouwd? Wat is hun belang? Welke verhalen, legenden en devoties zijn aan deze vaak eeuwenoude bouwwerkjes verbonden? Voor de gelijknamige tentoonstelling in de Provinciale Bibliotheek werden talrijke stukken uit de collectie van de Provinciale Bibliotheek geselecteerd. Aan de hand van uitzonderlijk beeldmateriaal maakt u een boeiende tocht langs dit WestVlaams religieus erfgoed. U kunt de tentoonstelling bezoeken in de Provinciale Bibliotheek Tolhuis, Jan van Eyckplein 1 in Brugge. De toegang is gratis. De tentoonstelling loopt nog tot en met 19/01/2013 en is open: maandag tot vrijdag: 9-12.30u en 13.30 tot 17u, zaterdag : 9-12u. Tussen Kerstmis en Nieuwjaar is de tentoonstelling open op donderdag 27, vrijdag 28 en zaterdag 29 december 2012 tijdens de openingsuren van de Provinciale Bibliotheek. Voor meer informatie: Provinciale Bibliotheek Tolhuis Jan van Eyckplein 1, 8000 Brugge T: 050 40 74 61 E:
[email protected] www.west-vlaanderen.be/bibliotheek Provincie zoekt kandidaten voor Prijs Letterkunde 2013 De Provincie West-Vlaanderen schrijft ieder jaar een Provinciale Prijs Letterkunde uit, telkens voor een apart genre. In 2013 is de prijs bestemd voor het genre ‘jeugd- en kinderboek’. Iedereen die in West-Vlaanderen geboren is of op 1 januari 2013 ten minste vijf jaar wettig in West-Vlaanderen gedomicilieerd is, kan deelnemen aan deze wedstrijd. Iedere deelnemer mag één of meerdere werken indienen, zowel voor de categorie ‘niet gepubliceerd werk’ als voor de categorie ‘gepubliceerd werk’, uiterlijk tegen 15 januari 2013. Aan de Provinciale Prijs Letterkunde is een bedrag van 2.500 euro verbonden. Het totale prijzengeld van de wedstrijd bedraagt 12.500 euro. Laureaten uit voorgaande jaren zijn Kristien Dieltiens en Jan Vantoortelboom (2012, proza) Delphine Lecompte en Erik Spinoy (2011, poëzie) Frank Adam (2010, dramatische Kunst), Klaas Verplancke, Hilde Vandermeeren en Jan Simoen (2009, jeugd- en kinderboek), Luc Devoldere en Peter Terrin (2008, proza). De cyclus van literaire prijzen maakt deel uit van de inspanningen van de Provincie West-Vlaanderen om letterkunde op haar grondgebied te promoten. Via
deze wedstrijd wil de Provincie de individuele creativiteit van de schrijvers stimuleren. Alle informatie over hoe deelnemen en het wedstrijdreglement vindt u op de website. [ www.west-vlaanderen.be/letterkunde ] Meer info: dienst Cultuur - Provincie West-Vlaanderen
[email protected] of 050 40 34 07 Vierjaarlijkse Prijs voor Kunstambachten van de Provincie West-Vlaanderen 2013 In 2013 schrijft de provincie West-Vlaanderen voor de vierde maal de Vierjaarlijkse Prijs voor Kunstambachten uit. De Prijs is bestemd voor alle hedendaagse uitdrukkingsvormen binnen de kunstambachten: keramiek, glas, textiel, papier… Typerend voor kunstambachten is dat het gaat om eenmalige creaties, niet gecreëerd om als serieproduct te worden vermenigvuldigd / voor industriële productie. De wedstrijd staat open voor West-Vlamingen van geboorte of door domicilie (op 1 januari 2013 moet men minstens 5 jaar wettig gedomicilieerd zijn in de Provincie West-Vlaanderen). De wedstrijd is niet themagebonden maar specifiek bedoeld voor realisaties uit de jongste vier jaar. De Prijs zelf bedraagt 2.500,00 EUR, aanvullend kunnen nog premies worden toegekend. Inschrijven kan uiterlijk tot 29 maart 2013. Het reglement en deelnemingsformulieren zijn te downloaden op de website www.west-vlaanderen.be/kunstambachten. Meer info: dienst Cultuur - Provincie West-Vlaanderen Wendy Leplae
[email protected] of 050 40 35 49 ‘Literair aperitief’, een vleugje literatuur op zondagmorgen Op zondag 23 december vindt in de bibliotheek van Heuvelland opnieuw een ‘literair aperitief’ plaats. Jooris Van Hulle interviewt er de West-Vlaamse auteurs Willy Spillebeen en Frank Adam. Dit ‘literair aperitief’ is al het vierde in een reeks van negen. De formule is telkens dezelfde: Jooris Van Hulle, samensteller van het boek ‘Iedereen is van ergens – 25 auteurs uit West-Vlaanderen’ interviewt telkens twee auteurs, die daarna uit eigen werk voorlezen. Na de lezing is er een aperitiefje en daarna krijgen de aanwezigen een gratis exemplaar van ‘Iedereen is van ergens – 25 auteurs uit West-Vlaanderen’. De toegang is telkens gratis, maar inschrijven is verplicht en kan tot de donderdag via de website www.westvlaanderen.be/cultuur. Een overzicht van alle ‘literair aperitief’-sessies is eveneens terug te vinden op de website. Volgend jaar komen ook nog Hedwig Speliers, Renaat Ramon, Jozef Deleu, Patrick Lateur, Luuk Gruwez, Herman Leenders, Sylvia Vanden Heede, Philip Hoorne, Peter Terrin en Sylvie Marie langs. Meer info: Dienst Cultuur – Provincie West-Vlaanderen
[email protected] of 050 40 34 07 Collectiestuk in de kijker: Fotoalbum Hospitaal L’Océan De Panne Familie Ghyssaert-De Meulemeester schenkt exemplaar aan de Provinciale Bibliotheek. Recent ontving de Provinciale Bibliotheek Tolhuis van de familie Ghyssaert-De Meulemeester uit Brugge een goed bewaard fotoalbum van het Rode Kruishospitaal L’Océan in De Panne.
Beeld : Foto van een bekroond werk van de hand van Lut Laleman, één van de winnaars van de vorige editie van de Prijs Kunstambachten (2009).© Lut Laleman
In november 1914 sprak Koningin Elisabeth als erevoorzitster van het Rode Kruis de befaamde hoogleraar en chirurg dokter Antoine Depage aan met de vraag om in De Panne een hospitaal op te richten op amper twaalf kilometer van het front. Enkele weken later al ging het hospitaal open. Tijdens de Eerste Wereldoorlog zouden in het hospitaal L’Océan meer dan 20.000 gewonden worden verzorgd.
Het album dat de Provinciale Bibliotheek mocht ontvangen bevat een mooie reeks foto’s van het hospitaal. Ze illustreren prachtig haar uitgebreide werking en de vele activiteiten die er plaats vonden. In het album zijn onder meer afbeeldingen opgenomen van de operatie- en ziekenzalen, de apotheek, de keuken, diverse werkplaatsen zoals de wasplaats of een atelier waar houten prothesen werden vervaardigd, barakken voor de voorraden, de kapel, het theater, enz… Ook van buitenposten voor veldoperaties of van het ziekentransport met onder meer de brancardiers is er beeldmateriaal in het album te vinden. Ten slotte komen ook diverse activiteiten die in en rond het hospitaal gebeurden in beeld: patiënten die zich ontspannen op het strand, parades of officiële bezoeken, vaak in het bijzijn van de koninklijke familie. De familie Axel Ghyssaert – Marie-Anne De Meulemeester schonk eerder al het unieke archief van André De Meulemeester aan de Provinciale Bibliotheek. Bruggeling André De Meulemeester (1894-1973), respectievelijk schoonvader en vader van de schenkers, was met 11 officiële overwinningen één van de toppiloten van de Belgische luchtmacht tijdens WO I. Het is bekend dat André De Meulemeester een tijdlang in het hospitaal L’Océan in De Panne verbleven heeft. Waarschijnlijk is dit de reden waarom de familie dit fotoalbum in haar bezit had. Wie meer wil weten over het hospitaal L’Océan in De Panne kan ondertussen ook terecht op de tentoonstelling Het hospitaal van de Koningin. Dr. Depage, L'Océan en De Panne 1914-1918 die nog tot half april 2013 te zien is in het Cultuurhuis De Scharbiellie in De Panne (zie verder). Tentoonstelling: Het hospitaal van de Koningin. Dr. Depage, L'Océan en De Panne 19141918 Cultuurhuis De Scharbiellie De Panne 10.11.2012 > 14.04.2013 Tijdens de Eerste Wereldoorlog worden in het Rode Kruishospitaal L’Océan in De Panne 20.000 gewonden verzorgd. Door het gebruik van nieuwe heelkundige methoden slagen hoofdgeneesheer-directeur Antoine Depage en zijn medewerkers erin om het sterftecijfer sterk te beperken. Koningin Elisabeth speelt een belangrijke rol bij de oprichting en financiering van dit hospitaal. Zij is er zeer vaak aanwezig en biedt troost aan de gekwetsten. Dankzij de financiële steun van het Amerikaanse Rode Kruis wordt in 1917 ook een tweede hospitaal in Vinkem opgericht. Hier worden nog eens 10.000 gewonden verpleegd. Het verhaal van L’Océan is nog nooit eerder in detail beschreven. De tentoonstelling en het gelijknamige boek brengen niet alleen het verhaal van de werking ervan, maar situeren de beide hospitalen ook in de medische hulpverlening achter het front tijdens de Grote Oorlog. De Panne is hét knooppunt van het medisch netwerk van militairen en burgers in het vrije België. Tevens wordt aandacht besteed aan het dagelijks leven in De Panne, dat toen ‘de hoofdstad van België’ werd genoemd. Deze tentoonstelling loopt in samenwerking met het Rode Kruis Vlaanderen en de provincie West-Vlaanderen. Meer info kun je vinden op deze webpagina. Tentoonstelling: De bode van Ensor: August Van Yper Ensorhuis Oostende
1.12.2012 > 14.04.2013 Vanaf 1 december is August van Yper te gast in het Ensorhuis en doet er zijn uitzonderlijk verhaal uit de doeken. August Van Yper, of kortweg Guustje genoemd, was jarenlang de trouwe huisknecht van James Ensor. Hij kwam vanaf 1915 in dienst van ‘menère’ samen met zijn levensgezellin Ernestine Mollet. Na de dood van Ensor in 1949 mochten ze in het huis in de Vlaanderenstraat blijven wonen; ook toen de Vrienden van Ensor en later Stad Oostende het huis hadden gekocht om er een museum van te maken. In al die jaren tot aan zijn dood in 1963, verwelkomde Guustje in hoogsteigen persoon de bezoekers en leidde hen rond. De Oostendse fotograaf Maurice Anthony maakte tientallen foto’s van Ensor met zijn kamerbediende: beroemd is de foto waarop de imposante James Ensor staat afgebeeld op een van zijn ochtendwandelingen in Oostende in gezelschap van August van Yper. Het verhaal van de man die een bijna devote eerbied had voor zijn meester en al zijn geheimen kende, komt nu tot leven via verschillende interviews met familieleden en vrienden, afgenomen door de beroemde schrijfster Charlotte Mutsaerts. Deze dossiertentoonstelling wordt rijkelijk geïllustreerd met foto- en archiefmateriaal. Meer info kun je vinden op deze webpagina.
PUBLICATIE IN DE KIJKER Constant Permeke. door Willy Van den Bussche Mercatorfonds, 2012 Welke kunstliefhebber is niet vertrouwd met de beeldtaal van Constant Permeke, zijn monumentale vissers- en boerenfiguren en zijn kosmische landschappen en marines? Deze Vlaamse expressionist behoort tot het moderne cultuurpatrimonium van België. Vanuit zijn regionale verbondenheid ontwikkelde hij zich tot een universeel kunstenaar schilder, tekenaar en beeldhouwer. Permekes oeuvre resoneerde mee in de avant-gardebewegingen die net voor, tijdens en na de Eerste Wereldoorlog her en der in Europa ontstonden. Zestig jaar na het overlijden van de kunstenaar wordt zijn omvangrijke oeuvre vanuit een nieuw perspectief bekeken. Auteur Willy Van den Bussche, een groot Permekespecialist, situeert de kunstenaar in de uiterst boeiende context van zijn tijd, namelijk de periode van net voor de Eerste Wereldoorlog tot enkele jaren na de Tweede Wereldoorlog. Die decennia kenmerkten zich in Europa door grote tegenstellingen, vernieuwing en verwarring, conflict en vooruitgang, zowel in de maatschappij als in de kunst. Dit boek biedt een overzicht van het leven en werk van Constant Permeke tegen de achtergrond van zijn leefwereld en van een bijzonder woelig tijdvak. Willy Van den Bussche is erehoofdconservator van het PMMK (Mu.ZEE) in Oostende en van het Provinciaal Museum Constant Permeke in Jabbeke. Hij was ook de initiator van het Belgische kustevenement Beaufort. De publicatie begeleidt de tentoonstelling Constant Permeke. Retrospectieve in het Paleis voor Schone Kunsten in Brussel (11 oktober 2012 20 januari 2013) De melkerij van Moorslede. Hoe een kleine dorpsmelkerij tot het grootste zuivelbedrijf van België uitgroeide. door Isabelle De Keyser en Anneleen Lybeer Moorslede, Heemkundige Kring Moorslede, 2012 Naar aanleiding van de officiële inhuldiging van de nieuwe gebouwen van de kaasmakerij van Moorslede, stelde de Heemkundige Kring Moorslede begin oktober een nieuwe publicatie voor over de geschiedenis van de kaasmakerij. Voor de publicatie ‘De melkerij van Moorslede – Hoe een kleine dorpsmelkerij tot het grootse zuivelbedrijf van België uitgroeide’ doken de auteurs Isabelle De Keyser en Anneleen Lybeer samen met verschillende andere leden van de heemkundige kring in het verleden van dit boeiende bedrijf en reconstrueerden
Beeld : James Ensor en August Van Yper, 16 juli 1948 Collectie Mu.ZEE © Foto: Maurice Antony
voor het eerst haar geschiedenis. De kaasmakerij werd in het midden van de jaren 1930 opgericht als een privémelkerij, onder leiding van Walter Hennion en Noé Van Speybroeck uit de Pinte. Tijdens de Tweede Wereldoorlog ging het bedrijf failliet. In 1948 werd het verkocht aan de Boerenbond, die er een coöperatieve melkerij van maakte, die nu nog steeds actief is. Onder de naam De Toekomst werd oorspronkelijk alleen consumptiemelk, boter en melkpoeder geproduceerd. In 1959 werd beslist om ook kaas te produceren. Na de overname van Arc Ainières en de fusie met de zuivelfabriek van Heestert, veranderde de naam van het bedrijf in 1966 in Eurolac. In 1985 gebeurde een nieuwe fusie met de afdeling in Sint-Maria-Horebeke, waarna het bedrijf werd herdoopt tot Arcodal. In 1991 fuseerden opnieuw een aantal zuivelbedrijven – waaronder Arcodal – tot Belgomilk, en in 2005 ontstond Milcobel door de samenwerking tussen Belgomilk en de Belgische Zuivelunie. Moorslede neemt hierin een belangrijke plaats in door de productie van de speciaalkazen, met Oud Brugge op kop. Verschillende jaren opzoekwerk, verzamelen van fotomateriaal, interviews afnemen, verslagen doornemen, krantenartikels zoeken en lezen, resulteerden in een bijzonder verzorgde, rijk geïllustreerde studie. Naast de boeiend geschreven geschiedenis van het zuivelbedrijf is het boek echter ook het verhaal van de mensen die in de melkerij werken. De interviews met oud-werknemers die elk hoofdstuk afsluiten en het uitgebreide, unieke illustratiemateriaal vormen zeker een meerwaarde. 14-18 van dichtbij. Inspiratiegids voor lokale projecten over de Grote Oorlog. door Giselle Nath en Maarten Van Alstein Leuven – Hen Haag, Acco, 2012 De honderdste verjaardag van de Eerste Wereldoorlog in 2014-2018 zal ook lokaal niet onopgemerkt voorbijgaan. Tientallen steden en gemeenten maken zich klaar om hun oorlogsverleden uit te pluizen en te presenteren. Maar wat valt er eigenlijk te herdenken? Wat weten we over dat vreemde conflict in onze achtertuin? Hoe vertalen we een bezettingsgeschiedenis naar projecten voor een breed publiek? Dit boek is geen klassiek geschiedenisboek over bezet België, maar nodigt de lezer uit om zelf creatief aan de slag te gaan met het lokale oorlogsverleden. Het brengt prikkelende vragen en methodes van de academische geschiedschrijving naar het brede publiek. Zo kunnen cultuurbeleidscoördinatoren, leerkrachten, erfgoedwerkers en al wie geïnteresseerd is in het vaak exotische lokale verleden, zelfstandig het traject afleggen van idee naar tentoonstelling, van archiefvondst naar toeristische wandelroute. Over de auteurs Giselle Nath is wetenschappelijk medewerker bij het Instituut voor Publieksgeschiedenis en verbonden aan de Universiteit Gent, onderzoeksgroep sociale geschiedenis na 1750. Zij behaalde in 2011 een master in de Geschiedenis aan de Universiteit Gent met een scriptie over bezet België tijdens de Eerste Wereldoorlog. Maarten Van Alstein is onderzoeker bij het Vlaams Vredesinstituut. Binnen het onderzoeksprogramma ‘Vrede & samenleving’ van het Vredesinstituut werkt hij over de herdenking van de Eerste Wereldoorlog. Het Vlaams Vredesinstituut is een onafhankelijk instituut voor vredesonderzoek bij het Vlaams Parlement. Van Brugge naar La Palma. Luis Vandewalle El Viejo, handelaar in suiker (1505-1587). door Cas Goossens en Jozef Van Minsel Tielt, Lannoo, 2012 Van Brugge naar La Palma verhaalt het leven van de zestiende-eeuwse Brugse koopman 'Luis' Vandewalle 'el viejo'. Lodewijk Vandewalle was een Vlaamse handelaar in suiker, graan, wijn en kunst die, toen Brugge als handelscentrum aan invloed verloor, rond 1530 naar het Canarische eiland La Palma uitweek. In La Palma werd hij een van de meest respectabele mensen van zijn tijd. Zijn naam prijkt er vandaag nog op straten en pleinen. Hij stichtte een familie waarvan de nakomelingen vijfhonderd jaar later nog een belangrijke rol zouden spelen. Zo werd markies Tomás Van de Walle in
2011 nog geridderd in de stad Brugge. Vandewalle dreef handel met Brugge, Antwerpen en de pas ontdekte Nieuwe Wereld. Hij bouwde forten om zijn eiland tegen overvallen van piraten te beschermen, legde in zijn graanschuur voorraden aan om de bevolking in tijden van schaarste te voeden, en was een mecenas die zijn rijkdom ook gebruikte om kerken en kloosters vol te stouwen met Vlaamse kunstwerken uit de 16de eeuw. Cas Goossens was lange tijd radio- en televisiejournalist. Van 1986 tot 1996 was hij administrateur-generaal van de BRTN. Hij vertaalde en herwerkte het boek over koopman Luis Vandewalle in samenwerking met Jozef Van Minsel, de consul van België in Gran Canaria, net als La Palma een van de Canarische eilanden. Izegemse verhalen uit de Tweede Wereldoorlog. door Hilde Colpaert, Johan Derycke, Nele Descheemaeker en Kurt Himpe Izegem, Stadsbestuur, 2012 Recent verscheen het boek ‘Izegemse verhalen uit de Tweede Wereldoorlog’. De publicatie vormt het sluitstuk van een oorlogsproject waaraan leerlingen en leerkrachten van twee Izegemse scholen een jaar lang werkten. De leerlingen van Instituut de Pélichy en het VTI gingen graven in het Izegemse oorlogsverleden. Een stadswandeling en een theatervoorstelling vormden de inleiding, waarna de leerlingen interviews afnamen van getuigen van WO II. Groepjes leerlingen stoomden een artikelenreeks klaar, anderen werkten een website uit en een derde groep heeft een uitzending gemaakt voor radiozender IRO. De getuigenissen die de leerlingen optekenden, werden nadien verwerkt tot dertien verhalen van mensen die in Izegem woonden, werkten of verbleven tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het zijn vaak pakkende verhalen die illustreren hoe er geleefd werd in de stad tijdens de oorlog. Honger, angst, wantrouwen, de harde confrontatie met slachtoffers op straat, schuilen en vluchten, plunderingen, in de getuigenissen komt het allemaal aan bod. In het boek staan ook heel wat foto's en documenten die een beeld schetsen van de oorlogsjaren, waarvoor de heemkundige kring Ten Mandere de leerlingen hielp. Vissen in de Leie ! 2 generaties over Kortrijk door Frank Buyse en Thalisa Devos Kortrijk, Snoeck, 2012 Frank Buyse (1959) en stiefdochter Thalisa Devos (1988) schetsen in 'Vissen in de Leie ! 2 generaties over Kortrijk' via gesprekken, portretten en brieven met en van twee generaties Kortrijkzanen een beeld van een provinciestad in volle beweging. Een stad die zich de laatste jaren op het vlak van cultuur, innovatie, design... als bijzonder ondernemend en bruisend heeft geprofileerd. In het boek komen gevestigde namen en nieuwe, jonge talenten aan het woord. Enkele namen: Denis Dujardin, hij tekende mee de Leieboorden en schets de stedenbouwkundige metamorfose van Kortrijk, Franky Devos, directeur van BUDA, waar research & development in kunsten samenkomen, Mathieu Santy, een van de krachten achter de Kortrijkse internetradio Quindo, Jos Verbist van Theater Antigone, Joanne Vanden Avenne, die geldt als een van ’s lands meest belovende modeontwerpers, Boudewijn Delaere, dertig jaar lang ‘keyplayer’ in de biënnale interieur, Matthieu Beudaert, van het restaurant Table d’Amis, Hein Vanhaezebrouck, trainer van KV Kortrijk, toonaangevend kunstenaar Rik Vermeersch en Mickael Karkousse die met zijn elektrorockgroep Goose vanuit ’t Straatje de hele wereld verovert. Meer informatie krijgt u via deze link. Het Willemsfonds op straat. West-Vlaamse Willemsfondshelden. door Ingo Luypaert Liberaal Archief – Willemsfonds Erfgoedkring Ernest Schepens, 2012 Recent verscheen de publicatie Het Willemsfonds op straat. Deze uitgave van het Willemsfonds Erfgoedkring Ernest Schepens en het Liberaal Archief belicht erin diverse West-Vlaamse Willemsfondshelden. Peter Benoit, Victor Desmet, Frans Desmidt, Pieter Deswarte, Maria Doolaeghe, Abraham Hans, Karel Jonckheere, Richard Maerten, Dr. Gustave Maertens, Jef Mennekens, Arthur Pauwels, Julius
Sabbe, Jules Van Merris, Prof. Jozef Vercoullie, een na een worden ze de lezer voorgesteld. Volgens Van Daele is een held een dappere krijgsman, iemand die niet bang is. Maar helden staan niet altijd op het slagveld! Deze ‘Willemsfondshelden’ hebben met andere wapens gestreden om hun idealen te verwezenlijken. Op een paar uitzonderingen na, werd naar alle beschreven figuren een straat, plein of gedenkteken in de openbare ruimte genoemd, soms zelfs in meerdere gemeenten. Dit is een eer waaruit erkenning door de hele gemeenschap blijkt.
Gevloerd & Betegeld. De Belgische tegelindustrie van art nouveau tot seventies. door Mario Baeck Oostkamp, Stichting Kunstboek, 2012 Belgische tegelbedrijven kenden in de 20ste eeuw faam in binnen- en buitenland. Bedrijven als Boch Frères, Gilliot en Maison Helman waren toonaangevend. Het grote succes van de vloer- en wandtegel is te danken aan prachtige realisaties in art nouveau, van ingenieuze geometrische patronen en sierlijke bloemen tot verfijnde, kleurrijke tegeltableaus. Ze werden op maat gemaakt en ontworpen door decorateliers of vooraanstaande kunstenaars en sierden gevels, interieurs en handelszaken. Naast prachtige tegelpanelen wordt in deze publicatie ook stilgestaan bij het productieproces en de werkomstandigheden in de tegelfabrieken. Deze publicatie is van de hand van Mario Baeck (°1958 Waasmunster). Baeck is specialist in de Belgische keramische productie, de baksteennijverheid en de cementtegelindustrie. Vanuit zijn specifieke kennis adviseert hij diverse overheidsdiensten, architecten en eigenaars bij tegelrestauratieprojecten. Hij is betrokken bij tentoonstellingen in binnen- en buitenland, waarbij de Belgische industriële vloer- en wandtegel in de kijker staat. Momenteel werkt hij aan een doctoraatsstudie over ‘De ontwikkeling van de Belgische industriële tegel 18401940’. Nog tot 10 maart 2012 loopt in het MIAT (Minnemeers 9, 9000 Gent) de gelijknamige tentoonstelling. Dit is het bijhorende boek. Meer informatie vind je op de website gevloerdenbetegeld.be. In de tijd van Jan de Scharensliep en Smidje Smee. Oude ambachten in woord en beeld. door Julien van Remoortere Leuven, Van Halewyck, 2011 Laat u meevoeren naar een Vlaanderen uit vervlogen tijden. Naar een land van bezembinders en kantwerksters, klompenmakers en molenaars, bakkers en scharensliepen. Bezoek de ijverige kantklossters in de stille Brugse straten en de bezemmarkt van Diksmuide. Bewonder de uitgestrekte weilanden in de Leiestreek met hun eindeloze rijen vlaskapellen. Proef de eerste kruidige brouwsels van Brusselse geuzestekers en Hasseltse jeneverstokers. Ruik de indringende geur in de leerlooierijen en voel de verzengende hitte van de oude hoefsmederijen. Julien van Remoortere schetst 25 typische ambachten uit onze streken. Hij brengt oude verhalen en folkloristische versjes weer tot leven en laat de ambachtslieden zelf aan het woord. Veel ambachten hebben ook hun sporen nagelaten in de literatuur en in de kunst. Al zijn veel ambachtslieden nu uit het straatbeeld verdwenen, toch zijn zij eeuwenlang de kleine kunstenaars van ons dagelijks leven geweest. In de tijd van Jan de Scharensliep en Smidje Smee is een kijk- en leesboek, boordevol tips voor toeristische uitstapjes, zodat je dit fascinerende Vlaamse erfgoed zelf kan ontdekken. Willem Vermandere. De Liedjesteksten. door Willem Vermandere
Tielt, Lannoo, 2012 Willem Vermandere is weer populairder dan ooit. Daarom bundelt hij opnieuw alle liedjesteksten uit zijn 45-jarige carrière als kleinkunstenaar. Tijdens zijn recent optreden op Nekka nacht 2012 liet Willem Vermandere in een vol sportpaleis horen hoe je met een groot hart voor muziek en een vertellersziel de tijd kunt stilzetten. Met zijn authentieke stijl is en blijft Willem Vermandere een van onze beste tekstschrijvers. Van Blanche en zijn peird, Duizend soldaten en Laat mie maar lopen zijn echte klassiekers. Een prachtig verzamelwerk, geïllustreerd met enkele van zijn mooiste etsen. Willem Vermandere is zanger, beeldhouwer, schilder en schrijver. Vanaf de jaren '60 verwierf hij bekendheid dankzij zijn liedjes over de dingen des levens, de Westhoek en de verschrikkingen van de Grote Oorlog, aanvankelijk gezongen in zijn West-Vlaamse dialect, later in een Nederlands met een zware West-Vlaamse tongval. Nummers als 'Lat mie mor lopen', 'Als ik zing', 'Blanche en zijn peird' en 'Bange Blankeman' zijn ondertussen deel geworden van het Vlaamse culturele erfgoed. Vloed. door Roderik Six Utrecht Amsterdam Antwerpen, De Arbeiderspers, 2012 Een helse regen geselt al maanden de aarde. Vanaf het dak van een peda kijken vier studenten toe hoe de stad langzaam onder water loopt. Ze zijn de laatste bewoners, de rest is allang gevlucht. Overleven is een dagtaak geworden. Terwijl de jongeren de verveling verdrijven met seks, alcohol en de nieuwe synthetische drug Ultra, kruipt het water onverbiddelijk omhoog. Wanneer een van hen tijdens een storm dodelijk gewond raakt, komen de onderlinge verhoudingen onder druk te staan. Wanhopig klampen de overige drie zich vast aan dat ene teken van leven: een vaag gat in de wolken waar wat miezerige zonnestralen doorheen vallen. Maar of dat het tij kan doen keren? Vloed is een ijzingwekkend portret van de tijdgeest, tegen de achtergrond van een ecologische ramp. Roderik Six (1979) afkomstig uit Woesten, is schrijver en onder meer literair recensent bij Cutting Edge en Focus Knack. Zijn verhalen verschenen in De Brakke Hond en Poëziekrant. Zijn debuutroman Vloed werd onderscheiden met een premie van de Prijs Letterkunde van de Provincie West-Vlaanderen en werd bekroond met de Bronzen Uil, een prijs van het Willemsfonds voor de beste Nederlandstalige debuutroman.
CONTACT Provinciale Bibliotheek Tolhuis Jan van Eyckplein 1 8000 Brugge T 050 40 74 61 E
[email protected] W www.west-vlaanderen.be/bibliotheek Meer cultuurnieuws krijgt u via Cultuur Cocktail, het e-zine van de Provinciale Dienst voor Cultuur. Surf naar www.west-vlaanderen.be/ezine en schrijf u daar in. Alle informatie over evenementen is te vinden via www.uitinwestvlaanderen.be.
Wil je je niet langer abonneren op dit e-zine, schrijf je hier uit. Wil je meer informatie over de e-zines van de Provincie West-Vlaanderen, surf dan naar www.westvlaanderen.be/ezine.
