E-zine Provinciale Bibliotheek Westflandrica AANWINSTENLIJSTEN
Aanwinsten september 2010
UIT HET NIEUWS
Tentoonstelling: Fototentoonstelling Westhoek XL Jan Yperman te gast in de Provinciale Bibliotheek Tolhuis Cinema De Keizer: Focus-WTV, West-Vlaamse erfgoedcellen en Provincie West-Vlaanderen brengen het verleden in beeld Erfgoednieuws uit West-Vlaanderen Nieuwe editie provinciaal erfgoedmagazine In de Steigers Prijs Letterkunde van de Provincie West-Vlaanderen 2011 - Poëzie
PUBLICATIE IN DE KIJKER
We zijn goed aangekomen! Vakantiekolonies aan de Belgische kust [1887-1980]. De toekomst is al begonnen. 100 jaar Uitgeverij Lannoo. Het verhaal van een voorzichtige durver. Bruges, the Bridge between Civilizations. 75 Anniversary of Roerich Pact.
AANWINSTENLIJSTEN Aanwinsten september 2010 De boeken en tijdschriftartikels die in de afgelopen maand in de catalogus van de Provinciale Bibliotheek werden opgenomen kunt u raadplegen via de website.
UIT HET NIEUWS Tentoonstelling: Fototentoonstelling Westhoek XL Jan Yperman te gast in de Provinciale Bibliotheek Tolhuis Historicus Jan Yperman publiceerde vorig jaar de cultuurhistorische gids Westhoek XL. Onder dezelfde titel toert hij door de provincie met een fototentoonstelling over de Westhoek aan beide zijden van de schreve, in Westen Frans-Vlaanderen. De tentoonstelling voert je langs de hoppevelden in Poperinge en door de ongerepte polders in ‘Bachten de Kupe’. Je ontdekt het oorlogsverleden in en rond Ieper en trekt meermaals ‘over de schreve’, waar je geniet van de prachtige vergezichten rond Cassel en op verkenning gaat in de moerassen rond SaintOmer. De Vlaamse en Franse Westhoek vormen samen een ongemeen boeiende streek met een prachtig landschap. Onvervalste tradities en folklore vormen grote troeven. Jan Yperman is al zijn leven lang een gepassioneerde fotograaf. De tentoonstelling brengt een uitgelezen selectie van zijn kleurenfoto’s. Voor de gelegenheid maakte hij van een aantal historische foto’s uit de collectie van de Provinciale Bibliotheek een actuele versie. Jan Yperman is met deze tentoonstelling van 22 oktober tot 20 november te gast in de Provinciale Bibliotheek Tolhuis, Jan van Eyckplein 1, 8000 Brugge.
Meer info: www.west-vlaanderen.be/bibliotheek, T 050 40 74 61, E
[email protected].
Bij Davidsfonds verschenen van Jan Yperman twee cultuurhistorische gidsen. Na Rijsel in 2007 publiceerde hij vorig jaar De Westhoek XL. Westhoek XL. Jan Yperman Leuven, Davidsfonds, 2009 Rijsel. Jan Yperman Leuven, Davidsfonds, 2007 Grauwe industriestad of indrukwekkend openluchtmuseum? Rijsel ontpopt zich de laatste jaren tot een waar bezoekersparadijs. Niet voor niets was Rijsel in 2004 Europese cultuurhoofdstad. De indrukwekkende citadel, de typische Rijselse bouwstijl, het oude stadscentrum Vieux-Lille, het futuristische Euralilleproject… Hoewel deze oude Vlaamse stad net over de grens ligt, blijft de hoofdstad van Noord-Frankrijk voor velen onterecht onbekend terrein. Met Jan Yperman verken je de bijzondere geschiedenis van Rijsel, de originele mix van historische en hedendaagse architectuur, de prachtige musea, sfeervolle bistro’s en exclusieve winkels. Hij kiest niet voor platgetreden paden, maar neemt je mee… naar Wazemmes en Moulins bijvoorbeeld, schitterende multiculturele wijken uit de negentiende eeuw. En naar Tourcoing en Roubaix: oude textielsteden in de buurt; ze maken net als Rijsel een metamorfose door. Tien gedetailleerde wandelingen brengen je in het centrum en in alle uithoeken van het bruisende Rijsel. De praktische informatie, handige plattegronden, nuttige tips en exclusieve kleurenfoto’s maken van dit boek de ideale reisgids om Rijsel te doorkruisen en echt te leren kennen. En route! Cinema De Keizer: Focus-WTV, West-Vlaamse erfgoedcellen en Provincie West-Vlaanderen brengen het verleden in beeld Met "Cinema De Keizer" duikt Focus-WTV het West-Vlaamse verleden in. De Provincie West-Vlaanderen en de vier erfgoedcellen Terf, CO7, Brugge en Kortrijk gingen mee op zoek naar oude filmpjes en getuigen. Unieke filmpjes uit de vorige eeuw worden vertoond in de oude dorpsbioscoop van Lichtervelde. Getuigen vertellen anekdotes over de tijd van toen. Zo kom je de komende weken van alles te weten over het vroeger en nu van het fabrieksleven, de zorg, religie en geloof, vrije tijd en het maritieme. Wekelijks op Focus/WTV na het nieuws van 18u vanaf 16 november tot en met 14 december. Ook te bekijken via Telenet Digital TV > Regionaal à la Carte. Het archief van alle afleveringen is ook te bekijken op http://www.focus-wtv.tv/ of via www.uitinwest-vlaanderen.be.
Erfgoednieuws uit West-Vlaanderen. Nieuwe editie provinciaal erfgoedmagazine In de Steigers. Zopas verscheen een nieuw nummer van het erfgoedmagazine In de Steigers. In dit nummer gaat Annelies Anseeuw in op de registratie van de museumcollectie van het Lijsternest. Dit project werd opgezet n.a.v. de grondige restauratiewerken in het schrijvershuis. De inboedel van de vroegere woning van Stijn Streuvels werd overgebracht naar het Provinciehuis Boeverbos waar alle
voorwerpen een plaats kregen in beveiligde en geklimatiseerde ruimtes. Alle stukken werden meteen ook beschreven. Annelies Anseeuw geeft een stand van zaken. Ina Verrept belicht Historische Bronnen Brugge. De Erfgoedcel Brugge beheert verschillende erfgoedwebsites, waaronder www.historischebronnenbrugge.be, waarmee waardevolle Brugse bronnen ontsloten kunnen worden. Door het digitaal aanbieden van deze bronnen kan het originele vaak kwetsbare erfgoed beter geconserveerd worden, krijgt een groter publiek de kans er kennis mee te maken en ontstaan nieuwe mogelijkheden voor wetenschappelijk onderzoek op deze bronnen. In 2009 schonk oud-stadsmolenaar Jozef De Waele van Brugge een deel van zijn uitgebreide molendocumentatie aan de Provinciale Bibliotheek Tolhuis. Hiermee versterkte de bibliotheek haar positie als West-Vlaams molendocumentatiecentrum. Sinds 2000 bezit zij immers ook al de unieke collectie molenfoto’s en –knipsels van wijlen A.R. Goussey uit Nieuwpoort. Beide collecties zullen in de toekomst verder voor het publiek ontsloten worden. Marc Ryckaert bespreekt kort deze schenking van Jozef De Waele. In de Steigers gaat voorts nog in op het archief van Jules Coomans dat onlangs door het Stadsarchief van Ieper verworven werd en belicht de werking van het Centrum Vlaamse Architectuurarchieven. Sinds 1994 geeft de dienst Cultuur van de Provincie West-Vlaanderen het erfgoedmagazine 'In de Steigers' uit. Je leest er nieuws over provinciale initiatieven maar ook over het cultureel erfgoed binnen de Provincie in het algemeen. De inhoud is gevarieerd, de vormgeving is sober en aantrekkelijk met veel aandacht voor de illustraties. Het tijdschrift richt zich zowel tot de specialist als de geïnteresseerde leek. Een jaarabonnement op 'In de Steigers' (vier nummers) kost slechts 5,00 euro. Voor meer info en abonnementen stuur een berichtje met de mededeling In de Steigers naar
[email protected]. Vergeet niet om je adres op te geven! Prijs Letterkunde van de Provincie West-Vlaanderen 2011 - Poëzie De Provincie West-Vlaanderen schrijft ieder jaar een provinciale prijs voor letterkunde uit, telkens voor een apart genre. In 2011 is die bestemd voor het genre Poëzie. Deze wedstrijd staat open voor iedereen die in West-Vlaanderen geboren is en voor iedereen die op 1 januari 2011 ten minste vijf jaar wettig in WestVlaanderen gedomicilieerd is. Iedere deelnemer mag één of meer bundels indienen, zowel voor de categorie niet gepubliceerd werk als voor de categorie gepubliceerd werk. Inzenden mag tot uiterlijk 15 januari 2011. De totale prijzenpot bedraagt 12.500 euro, te verdelen als prijzen en premies. De Prijs bedraagt 2.500 euro. Laureaten uit voorgaande jaren zijn Frank Adam (2010, Dramatische Kunst), Klaas Verplancke, Hilde Vandermeeren en Jan Simoen (2009, Jeugd- en Kinderboek), Luc Devoldere en Peter Terrin (2008, Proza), Erik Spinoy en Frédéric Leroy (2007, Poëzie). De cyclus van literaire prijzen maakt deel uit van de inspanningen die de Provincie West-Vlaanderen doet om de letterkunde op haar grondgebied te promoten. Via deze wedstrijd wil de Provincie de individuele creativiteit van de schrijvers stimuleren. Voor meer inlichtingen over de provinciale prijs Poëzie en voor het wedstrijdreglement kunt u terecht bij: Provinciale dienst Cultuur, sectie Letteren en Taal, Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries/Brugge Contactpersoon: Ria Verweirder T 050 40 34 23 E
[email protected]
PUBLICATIE IN DE KIJKER We zijn goed aangekomen! Vakantiekolonies aan de Belgische kust [1887-1980].
Martine Vermandere Brussel, ASP - Gent, AMSAB, 2010 Wie ooit deelnam aan vakantiekolonies herinnert het zich nog wel: de rumoerige eetzalen, de heimwee bij het slapengaan, het zand in de boterhammen, de gemeenschappelijke douches, de kaartjes naar huis met daarop ‘We zijn goed aangekomen’. De titel heeft een dubbele betekenis en verwijst ook naar de ‘aangekomen’ kilo’s van de kinderen. In dit boek schetst auteur Martine Vermandere de rijke geschiedenis van het fenomeen vakantiekolonies, van de opvang van arbeiderskinderen door liefdadigheidsinstellingen op het einde van de 19e eeuw tot de professionalisering van de kolonies door de ziekenfondsen na de Tweede Wereldoorlog. Aan de hand van uniek fotomateriaal en getuigenissen van mooie en minder mooie herinneringen, voert dit boek je mee door de geschiedenis van de vakantiekolonies in al haar aspecten: van het vertrek met de kartonnen koffer, over het vieruurtje, tot het wegen van de aangekomen kilo’s. Dit boek werd uitgegeven ter gelegenheid van de gelijknamige tentoonstelling die liep van 9 juli tot 5 september 2010 in het Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster in Gent. Martine Vermandere (Gent, °1964) is licentiate Nieuwste Geschiedenis (UGent) en master Cultuurmanagement (UAMS). Ze is als coördinator en wetenschappelijk medewerkster verbonden aan Amsab-Instituut voor Sociale Geschiedenis Antwerpen. De toekomst is al begonnen. 100 jaar Uitgeverij Lannoo. Het verhaal van een voorzichtige durver. Marie-Anne Wilssens, Romain Vanlandschoot en Marc Reynebeau Tielt, Lannoo, 2010 Het verhaal van een voorzichtige durver. Zo kun je de geschiedenis van 100 jaar Uitgeverij Lannoo samenvatten. Dit boek schetst het portret van een onderneming die sinds 1909 op een nuchtere maar gedreven manier ‘culturele en economische meerwaarde nastreeft’. De historie van dit familiebedrijf is echter ook een compacte mentaliteitsgeschiedenis van Vlaanderen in de twintigste eeuw. Zo blijkt onder meer uit het inleidende essay van historicus en journalist Marc Reynebeau. In het eerste deel van dit boek beschrijft Romain Vanlandschoot, biograaf van stichter Joris Lannoo, de eerste vijftig jaar. Om een genuanceerd beeld te krijgen op de initiatieven en publicaties van Lannoo belicht hij ook de wisselwerking tussen streekontwikkeling en socioculturele verheffing. Het tweede en derde deel werden opgetekend door historica Marie-Anne Wilssens. Zij beschrijft het jubileumjaar 1959 – waarin de nieuwe generatie met Godfried, Jan en Godelieve Lannoo het roer overneemt – de periode tot aan de splitsing van de drukkerij in 1992, en de twee decennia nadien. Ten slotte kreeg het boek in 2010 ook een verrassende epiloog. Met de overname van twee belangrijke uitgeverijen in Nederland verwezenlijkte Matthias Lannoo immers de oude droom van Joris Lannoo en zijn zonen en de ambities van het huidige bedrijf. ‘Een stevige basis om verder te groeien’, zegt hij daarover, ‘of om de historische publicatie van Robert Jungk uit 1953 te parafraseren: De toekomst is al begonnen’. Marie-Anne Wilssens is vertaalster en historica. Ze werkte als redacteur economie en Europa bij de kranten De Standaard en Het Nieuwsblad. Ze schreef onder andere boeken over de Europese eenmaking en de sociale en economische geschiedenis van België. Romain Vanlandschoot is historicus. Hij publiceerde onder meer het levensverhaal van Joris Lannoo en de veelbesproken biografie van Albrecht Rodenbach. Hij schreef tevens het hoofdstuk over de negentiende eeuw in De geschiedenis van Tielt. Marc Reynebeau is historicus en journalist bij de krant De Standaard. Hij is auteur van veelgelezen boeken over de geschiedenis van België zoals de
bestseller De eeuw van België. Ook zijn boek Een geschiedenis van België is uitgegroeid tot een klassieker. Bruges, the Bridge between Civilizations. 75 Anniversary of Roerich Pact. Peter Barenboim, Naeem Sidiqi Moskva : Letny Sad, 2010 Op 15 april 1935 vond in het Witte Huis in Washington de plechtige ondertekening plaats van het Roerichpact. President Rooseveldt en de vertegenwoordigers van 21 Zuid-Amerikaanse landen beloofden in deze overeenkomst de wetenschappen, kunst en historische monumenten te beschermen tegen oorlogsgeweld. Initiatiefnemer van dit pact was de Russische schrijver en kunstenaar Nicholas Roerich. Hij werd geboren in 1874 in Sint-Petersburg en verbleef vanaf 1921 in Amerika waar hij de basis legde voor het pact dat zijn naam zou dragen. In New York werd in 1924 een Roerich Museum opgericht en op verschillende plaatsen werden comités opgericht die een internationaal pact moest voorbereiden. Onder meer in Brugge werd onder impuls van kunstschilder Camille Tulpinck (1861-1946) zo’n comité opgezet. Tulpinck was in Brugge al jarenlang voorzitter van de vereniging Les Amis de Bruges, die ijverde voor het behoud van het historische karakter van de stad, en slaagde er zo in een hele beweging op gang te brengen die de ideeën van Roerich ondersteunde. In Brugge werden in 1931 en 1932 de eerste internationale conferenties voor het Roerichpact georganiseerd en in 1936 opende in het huis De Rode Steen op het Jan van Eyckplein het museum Pro Pace. Voor dit museum stelde Nicholas Roerich achttien van zijn eigen werken ter beschikking. Verder waren onder meer stukken van Jan Garemijn en Joe English te zien. Hoewel ook Europese landen oorspronkelijk overwogen het pact te ondertekenen gebeurde dit door de dreiging van de Tweede Wereldoorlog pas later. Door de Tweede Wereldoorlog was ook het Brugse museum geen lang leven meer beschoren. De bezetter deed het pand ontruimen. In 1946 kon het museum nog heropend worden, maar het overlijden van bezieler Camille Tulpinck in datzelfde jaar en Nicholas Roerich een jaar later betekende het einde. Na de tentoonstelling in het Brugse stadsarchief eind 2005 naar aanleiding van de zeventigste verjaardag van het pact biedt deze publicatie een boeiende kijk op deze internationale overeenkomst.
CONTACT Provinciale Bibliotheek Tolhuis Jan van Eyckplein 1 8000 Brugge T 050 40 74 61 E
[email protected] W www.west-vlaanderen.be/bibliotheek Meer cultuurnieuws krijgt u via Cultuur Cocktail, het e-zine van de Provinciale Dienst voor Cultuur. Surf naar www.west-vlaanderen.be/ezine en schrijf u daar in.
Wil je je niet langer abonneren op dit e-zine, schrijf je hier uit. Wil je meer informatie over de e-zines van de Provincie West-Vlaanderen, surf dan naar www.westvlaanderen.be/ezine.
