E-zine Provinciale Bibliotheek Westflandrica AANWINSTENLIJSTEN
Aanwinsten december 2010
UIT HET NIEUWS
2011: 10 jaar informatiecentrum - Opendeurdag op 5 februari 2011 Gedichtendag 2011. Enkele poëziebundels uit de collectie van de Provinciale Bibliotheek Tolhuis
PUBLICATIE IN DE KIJKER
Mia Moreaux Knokke. Nostalgie in woord en beeld Elfde gebod. Mystieke plaatsen en figuren in Vlaanderen Vier boeiende West-Vlaamse heemkundige studies... { Adolphe Loosveldt (1845-1880). Een leven in brieven. { Moorslede en Dadizele in de Flandria Illustrata van Antonius Sanderus (1641-1644) met een aansluitende studie over het kasteel van Moorslede. { De wereld van André Gennevoise. Oudenburg & Oostende in de jaren 1890-1914. { De bezetting, plundering en bevrijding van Poperinge 22/X - 16/XI 1793.
AANWINSTENLIJSTEN Aanwinsten december 2010 De boeken en tijdschriftartikels die in de afgelopen maand in de catalogus van de Provinciale Bibliotheek werden opgenomen kunt u raadplegen via de website.
UIT HET NIEUWS 2011: 10 jaar informatiecentrum Opendeurdag op 5 februari 2011 Van harte welkom tussen 10 tot 18 uur Tien jaar geleden ging het Provinciaal Informatiecentrum Tolhuis van start op het Jan Van Eyckplein in Brugge. In 2011 staat er heel wat te gebeuren want deze 10de verjaardag laten ze niet zomaar voorbijgaan: een wedstrijd, opendeurdag, boekenverkoop, tentoonstellingen, ... Het Provinciaal Informatiecentrum vind je net als de Provinciale Bibliotheek in het historische Tolhuis in het centrum van Brugge, op het Jan Van Eyckplein. Naar aanleiding van hun 10de verjaardag wordt op 5 februari 2011 tussen 10 en 18 uur een opendeurdag georganiseerd. Op deze opendeurdag op 5 februari 2011 krijg je: * rondleidingen in het historische Tolhuis door een gids * mogelijkheid tot deelname wedstrijd rond duurzaamheid
* een cartoontentoonstelling 'ludieke kijk op het milieu' * een interactieve tentoonstelling 'amai mijn voeten' over de ecologische voetafdruk * en… een hapje en een drankje. Meer info: Informatiecentrum Tolhuis - Jan Van Eyckplein 2 - 8000 Brugge T 0800 20 021 | F 050 40 74 75 - E
[email protected]. Gedichtendag 2011 Op donderdag 27 januari 2011 is het opnieuw Gedichtendag. Thema van deze editie is Nacht. In de collectie van de Provinciale bibliotheek is bijzonder veel poëzie terug te vinden. Hierna een klein overzichtje van enkele bundels die het afgelopen jaar aan de collectie werden toegevoegd. Bart Moeyaert schreef tweede deel van zijn bijbelse kindertrilogie Met Het Paradijs bewerkte Bart Moeyaert (Brugge, 1964) het afgelopen jaar het bijbelse verhaal van Adam en Eva tot poëzie. Nadat hij in 2003 al het bijbelse scheppingsverhaal poëtisch naar zijn hand zette verscheen met het Paradijs het vervolgverhaal. Het resultaat is een poëtisch openbaringsboek over Adam en Eva die kibbelen in het paradijs. Het Paradijs gaat voort waar De Schepping stopte, namelijk op de zevende dag, waarop er behavle de ik-verteller plots een vrouw opduikt. Moeyaert wilde niet zozeer het verhaal van Adam en Eva vertellen, maar dat van een relatie, toevallig de eerste relatie ooit. Net zoals bij het eerste deel werd het boek prachtig geïllustreerd met tekeningen van Wolf Erlbruch. Over een aantal jaar wordt het derde deel verwacht. Na Het Paradijs en De Schepping komt dan De Hemel uit. Het Paradijs Bart Moeyaert Amsterdam-Antwerpen: Em. Querido’s Uitgeverij, 2010 De Schepping Bart Moeyaert Amsterdam-Antwerpen: Em. Querido’s Uitgeverij, 2003
Zichtbare stem. Voix Visible. Sichtbare Stimme. Visible voice. Renaat Ramon Gent, Poëziecentrum, 2009 De symbiose van woord en beeld in de concrete / visuele poëzie is een ultieme poging om een universeel uitdrukkingsmiddel te vinden dat de taal overstijgt en tevens om een woord te laten samenvallen met een ding. De poëziebundel Zichtbare stem sluit hier op een directe manier bij aan: de stem, als drager van het woord, wordt zichtbaar gemaakt, m.a.w. in haar concrete gedaante getoond aan de lezer/toeschouwer. In zijn ontwerpen verkent Renaat Ramon (Brugge, 1936) de grenzen van deze visualiseerbaarheid, benadert hij de bouwstenen van het woord – de letters van ons alfabet – in hun eigen waarde als zelfstandig beeldend element. De directe verwijzing(en) naar een tastbare werkelijkheid is (zijn) summier gehouden en als ze erin voorkomen, vertonen ze een vorm van engagement tegenover de samenleving of een ironisch-speelse kijk op het eigen ik en de ultieme Werdegang van de mens in het algemeen. Een kleine ritselende revolutie. Poëzie in dubbeltijd. Gwy Mandelinck Brugge, Brugge Plus, 2010 Na 28 jaar experimenteren in een landelijke context van Watou verplaatste Gwy Mandelinck het concept van de Poëziezomer naar Brugge. Opnieuw werd een confrontatie aangegaan tussen poëzie, beeldende kunst en diverse historische plekken. Het evenement kreeg de naam: ‘Poëzie in dubbeltijd', het vers ‘een
kleine ritselende revolutie' van Lucebert diende als inspiratiebron. Een kleine ritselende revolutie verwijst naar het feit dat Guido Gezelle in de weinig vernieuwende 19de eeuw met zijn experimentele poëzie de basis legde voor een literaire revolutie in het Nederlandse taalgebied. Zijn impact op diverse dichters van de 20ste eeuw had het effect van een tijdbom." zo luidt het op de website van Dubbeltijd. Naar aanleiding van dit poëziefestival verschenen een gelijknamige publicatie met een overzicht van de poëzie en de beeldende kunst die op het festival te zien waren. Als bijlage is er een wandelgids langs diverse locaties in de Sint-Annawijk in Brugge. Absoluut geweldig. Gedichten over vrouwen. Verzameld door Ina Vandewijer Leuven, Davidsfonds, 2010 En dit is dan de vrouw, waarvan men zegt: zij is zo mysterieus. Zij is het type waarvoor een man, hoe wijs ook, toch weer vecht. Waarom? Ik weet het niet. Zij heeft dat diepe. Annie M.G. Schmidt Vrouwen spelen verschillende rollen: moeder, echtgenote, carrièrevrouw. Archetypes uit de Griekse mythologie die 3000 jaar later nog steeds herkenbaar zijn, zowel in de wereldpoëzie als over de grenzen van tijd, land of taal heen. Aphrodite staat synoniem voor liefde en vruchtbaarheid. Hera is het ideaal van de gehuwde vrouw. Athena laat zich leiden door haar hoofd in plaats van het hart terwijl Kassandra symbool staat voor de spirituele en creatieve vrouw. Stuk voor stuk archetypes die al eeuwen tot de verbeelding spreken en vele vrouwen inspireerden. Aan de hand van tien archetypes selecteerde Ina Vandewijer poëzie van onder andere Joke Van Leeuwen, Anna Enquist. Tien illustratoren – Jan Bosschaert, Sabien Clement, Carll Cneut, Gerde Dendooven, Johan Devrome, Ingrid Godon, An Kestens, Frow Steeman, Klaas Verplancke en Paul Verrept brengen de archetypes in beeld. Een prachtige bloemlezing van vrouwen, voor iedereen die van vrouwen houdt! Belegde broodjes. Gedichten voor consumenten. Joris Maurits Vanhaelewyn Brugge, Eigen beheer, 2010
Bruggeling Joris Vanhaelewyn publiceerde in het afgelopen jaar zijn dichtbundel ‘Belegde Broodjes’, gedichten voor consumenten. Op een heel realistischpoëtische wijze becommentarieert Vanhaelewyn het alledaagse leven van u en ik als consument.
PUBLICATIE IN DE KIJKER Mia Moreaux Oostende, Lowyck & Pluspoint, 2010 Ter gelegenheid van haar zestigste verjaardag verscheen een kunstmonografie van de Oostendse kunstenares Mia Moreaux. Mia Moreaux (Oostende,1950) kan nu al terugblikken op een gevuld leven vol creativiteit. Vanaf 1962 volgde ze lessen aan de Stedelijke Academie in Oostende. In 1975 hield ze haar eerste individuele tentoonstelling in Jabbeke. De vroegere directeur van de Academie en vriend Gustaaf Sorel stelde Mia Moreaux voor. Sindsdien exposeert ze in zowat alle Europese landen en Amerika en werd ze bekroond met verschillende prijzen. Mia Moreaux organiseerde zelf ook tal van tentoonstellingen waarbij steeds belang wordt gehecht aan de uitwisseling van
ideeën en interessante technieken van buitenlandse kunstenaars. Mia Moreaux is medeoprichter van het cultuurfonds, Willemsfonds in Oudenburg. Als ondervoorzitter van het Fonds van het Zeepreventorium in De Haan is ze ook sociaal geëngageerd. Ze ligt ook aan de basis van de restauratie van de Romaanse kerk in Ettelgem. Werken van Moreaux zijn te vinden in de meeste Belgische banken, het museum voor Schone Kunsten in Oostende, firma’s zoals Sidmar in Gent, in California, de Verenigde Arabische Emiraten, Australië, Jordanië, Japan, Zuid-Afrika en zowat alle Europese landen. Monumentale beelden zijn te zien aan het cultureel centrum “De Zuidpoort” in Oudenburg, rond de laatgotische kerk in Bekegem en in privé bezit. Mia Moreaux maakt beelden in brons, albast en marmer. Voor haar schilderijen werkt ze met technieken zoals aquarel en mixed media op canvas (ruwe pigmenten, olie, tempera, lood en vlas). Knokke. Nostalgie in woord en beeld. Danny Lannoy en Frieda Devinck Knokke-Heist, De Distel, 2010 Na twee en een half jaar voorbereiding hebben Danny Lannoy en Frieda Devinck het fotoboek ‘Knokke: Nostalgie in Woord en Beeld’ voorgesteld. Het is het vierde boek dat door vzw De Distel werd uitgebracht over de badplaats Knokke. De auteurs schetsen aan de hand van prachtige zeldzame foto’s, postkaarten en bijhorende teksten een beeld van de ontwikkeling van Knokke vanaf de jaren 1900 tot en met het interbellum. Het dorp Knokke groeit in die tijd uit tot een badplaats van formaat. Het boek is een boeiende nostalgische reis terug in het verleden toen Knokke nog een schilderachtig dorp was verscholen achter de hoge duinen. Het geeft een kijk op de landelijke gehuchten, Het Kalf, Oosthoek, Hazegras en Zoutepolder en gaat dieper in op de ontplooiing van de Zeeweg tot Lippenslaan, de eerste bebouwing van de Zeedijk en het ontstaan van de tuinwijk Het Zoute en het Albertstrand. Met het boek is Danny Lannoy (voorzitter Museum Sincfala, voorzitter heemkundige kring Cnocke is Hier en schepen van Erfgoed van de gemeente Knokke-Heist) aan zijn twaalfde boek toe. Twee jaar geleden schreef hij samen met Philippe Muylle en Fons Theerens ondermeer ‘100 jaar Compagnie Het Zoute’. Co-auteur en taalkundige Frieda Devinck heeft trouwens ook haar sporen al verdiend. Samen met Danny Lannoy schreef ze ‘Knokke, de jaren ‘50’ en ‘Impressionisten in Knocke & Heyst’. Ze is verder bijzonder actief bij Cnocke is Hier. Voor de toekomst ligt trouwens ook het boek ‘Knokke, de jaren 1960’ op de schrijfplank. Elfde gebod. Mystieke plaatsen en figuren in Vlaanderen. Nicky Langley, Peter Nackaerts (foto’s) Leuven, Davidsfonds, 2010 Vanuit Antwerpen, Brussel, Brugge en Gent zijn er op slechts een halfuur afstand tal van mystieke plekken te ontdekken. Het gaat om fascinerend Vlaams erfgoed dat bewaard moet blijven. Enkele voorbeelden… Het bomkapelletje in Koolskamp. In 1944 ontsnapten meer dan zeventig biddende mensen hier aan de dood. De bom die voor de kapel bestemd was, ontplofte niet. De Kruiskapel van Eksaarde staat op de plaats waar in de middeleeuwen twee miraculeuze kruisbeelden werden gevonden. In Antwerpen woonde Clara Jung, die de stigmata van Jezus droeg. ‘Gij zult in mirakels geloven’ is het elfde gebod. Nicky Langley raakte er door geïntrigeerd en trekt op onderzoek uit. Zo praat ze met de nabestaanden van Heilig Hermanneke Wijns en brengt ze een bezoek aan Heilig Trientje van Stabroek. Stuk voor stuk boeiende gesprekken en merkwaardige ontdekkingen. Met uitscheurbare gebedsprentjes van de bezochte locaties. Nicky Langley is actrice en auteur. Ze is het meest bekend als Oma Fonkel in Mega Mindy, maar speelde mee in tal van theaterproducties en tv-programma’s zoals Aspe, Zone Stad en Thuis. Vanaf januari 2011 speelt Nicky (ook) de tragikomische monoloog Oscar en Oma Rozenrood (naar de bestseller van EricEmmanuel Schmitt).Voor Elfde gebod legde ze samen met fotograaf Peter Nackaerts een waardevol stukje erfgoed vast. De verhalen uit het boek bewerkte ze tot een theatervoorstelling.
Vier boeiende West-Vlaamse heemkundige studies… In het najaar van 2010 verschenen wederom enkele boeiende West-Vlaamse heemkundige studies. We stellen u er een viertal voor. Adolphe Loosveldt (1845-1880). Een leven in brieven. Iñez Demarrez Tielt, Heemkundige Kring De Roede van Tielt, 2010 In Adolphe Loosveldt (1845-1880), een leven in brieven schetst Iñez Demarrez aan de hand van niet minder dan 86 brieven het levensverhaal van Tieltenaar Adolphe Loosveldt. Als kind van zijn tijd neemt hij in 1867 zonder aarzelen dienst als soldaat van paus Pius IX. Zoeaaf Loosveldt bewondert de pracht en de praal van de Eeuwige Stad, neemt deel aan de moordende veldslagen van Monte Rotondo en Mentana en maakt in september 1870 de val van Rome mee. Terug in Tielt probeert hij de draad van het dagelijkse leven weer op te nemen en gaat hij in het college als leraar aan de slag. Maar het West-Vlaamse stadje lijkt Loosveldt al vlug te klein en in het voorjaar van 1879 vertrekt hij met de tweede karavaan van de witte paters vanuit Algiers richting het nauwelijks verkende Equatoriaal Afrika. Als zoeaaf-missionaris trotseert hij dapper het brandende klimaat, honger, dorst en de vele gevaren van de tropen. Totaal uitgeput sterft Loosveldt er uiteindelijk op 19 maart 1880. Het dikke pak brieven aan en van familie en vrienden levert een stevig kader op voor Adolphe Loosveldts biografie. Bovendien vullen de correspondentie van een aantal wapenmakkers uit Rome en de boeiende Afrika-verslagen van zijn reisgenoten Felix D’hoop en Jules Van Oost rijkelijk aan wat Loosveldt zelf met grote literaire begaafdheid neerpent. De talrijke commentaren in de Gazette van Thielt ronden het geheel mooi af. Het boek beperkt zich niet uitsluitend tot de biografie van Adolphe Loosveldt. In het relaas van dit unieke leven kan de lezer ook moeiteloos meevoelen met het negentiende-eeuwse reilen en zeilen dat Loosveldt zelf ten volle beleefd heeft. Moorslede en Dadizele in de Flandria Illustrata van Antonius Sanderus (1641-1644) met een aansluitende studie over het kasteel van Moorslede. Anneleen Lybeer Moorslede, Heemkundige Kring Moorslede, 2010 In november stelde Anneleen Lybeer haar boek ‘Moorslede en Dadizele in de Flandria Illustrata van Antonius Sanderus’ voor. Deze publicatie is een herwerkte versie van een taak die deze studente Geschiedenis aan de KUL-Campus Kortrijk maakte in 2007. De ondertussen afgestudeerde Anneleen Lybeer (23) zorgde in haar werkstuk vooreerst voor een algemene inleiding met onder meer een korte biografie van Sanderus en een omschrijving van de Flandria Illustrata, een Latijnse kroniek van Vlaamse dorpen uit 1641, een kleine eeuw later, in 1735, op nieuw uitgegeven in een Nederlandstalige vertaling onder de titel Verheerlykt Vlaandre. Nadien volgt een gedetailleerde vergelijking tussen de oorspronkelijke Latijnse editie van het werk en de Nederlandstalige uitgave. Daarbij worden de tekst en de platen van Moorslede en Dadizele grondig geanalyseerd. Anneleen Lybeer eindigt haar publicatie met een gedetailleerde studie over het kasteel van Moorslede. De wereld van André Gennevoise. Oudenburg & Oostende in de jaren 1890-1914. Frans Bonte en Lucien De Cleer Oudenburg, Meseure, 2010 In september 2010 verscheen het boek “De wereld van André Gennevoise – Oudenburg & Oostende in de jaren 1890-1914”. André Gennevoise (Rijsel 1866-Oudenburg 1936) vestigde zich einde jaren 1880 in Oudenburg. Hij stamde uit een voorname Rijselse familie van juristen en notarissen, die regelmatig in Oostende vertoefden. Gennevoise kweekte niet
alleen jonge boomsoorten, de jonge Fransman had ook een hobby: fotografie. Met zijn camera legde hij het uitzicht van Oudenburg en omgeving vast, zoals het was vóór de Grote Oorlog: straten en gebouwen in het steedje, de sacramentsprocessie die geëscorteerd werd door gendarmes met berenmuts, de fanfares, de kanalen… Ook in Oostende maakte hij in de jaren van de Belle époque indrukwekkende kiekjes. Uit de nalatenschap van André Gennevoise mochten Frans Bonte en Lucien De Cleer unieke foto’s selecteren voor een tentoonstelling in het Romeins Archeologisch Museum (RAM) en voor een boek. Aan bod komen Oudenburgse brouwerijen, fanfares, het spoorwegstation maar ook -uit Oostende- de aanleg van de Graaf de Smet de Naeyerlaan en de constructie van de gelijknamige brug, de bouw van de Villa Osterrieth in Mariakerke en de ingestorte watertoren aan de rand van het Bosje. De bezetting, plundering en bevrijding van Poperinge 22/X – 16/XI 1793. Franz Denys Poperinge, De Vrienden van het Poperings Archief, 2010 Totaal onverwachts viel het Franse leger in de vroege morgen van 22 oktober 1793 Poperinge binnen. Vele inwoners van de stad raapten wat klederen, spullen en voorraad bijeen en vluchtten naar de bossen. Ze bleven er niet lang, het was te koud en de mondvoorraad raakte op. Ook de Fransen maanden het volk aan terug te komen. Maar de bezette plunderde de huizen, pakte de voorraden , kleren, voedsel, huisraad, matrassen, meubels… Alles werd op karren geladen en naar Frankrijk gevoerd. Ze beloofden alle geplunderde goederen in rekening te bregen bij de eerstkomende Franse belasting. Daartoe dienden vele Poperingenaars bij het stadsbestuur een schadeklacht in met een nauwkeurige beschrijving en de waarde van de gestolen eigendommen. Die briefjes bleven bewaard in het stadsarchief en bevatten een ongelooflijke schat aan informatie over het leven van toen Franz Denys, een oud-Poperingenaar, die reeds meerdere publicaties omtrent de geschiedenis van de streek aan het einde van de 18de en het begin van de 19de eeuw op zijn actief heeft, heeft deze bundels verwerkt en herschreven en van de nodige uitleg voorzien. Zowel de liefhebbers van lokale geschiedenis en volkskunde als de stamboomklimmers komen in deze studie aan hun trekken. '?De bezetting, plundering en bevrijding van Poperinge, 22/X - 16/XI/ 1793??'? wordt als Croonestuck ??uitgegeven door De Vrienden van het Poperings Archief.
CONTACT Provinciale Bibliotheek Tolhuis Jan van Eyckplein 1 8000 Brugge T 050 40 74 61 E
[email protected] W www.west-vlaanderen.be/bibliotheek Meer cultuurnieuws krijgt u via Cultuur Cocktail, het e-zine van de Provinciale Dienst voor Cultuur. Surf naar www.west-vlaanderen.be/ezine en schrijf u daar in.
Wil je je niet langer abonneren op dit e-zine, schrijf je hier uit.
Wil je meer informatie over de e-zines van de Provincie West-Vlaanderen, surf dan naar www.westvlaanderen.be/ezine.
