E-zine Provinciale Bibliotheek Westflandrica AANWINSTENLIJSTEN
Aanwinsten april 2012
UIT HET NIEUWS
Tentoonstelling De Arend van Vlaanderen André De Meulemeester, gevechtspiloot (1914-1918), industrieel en kunstenaar Beeldmateriaal collectie Provinciale Bibliotheek te zien in tentoonstelling "Phares - Lighthouses - Vuurtorens : Manche Est - Mer du Nord / Eastern Channel - North Sea / Kanaal Oost - Noordzee" De Provincie West-Vlaanderen, 3 kunstencentra en 11 steden en gemeenten stellen rondreizend project over West-Vlaamse identiteit voor Jurgen Maelfeyt, Jan Wouter Hespeel & Randoald Sabbe en Dirk Wynants laureaten Prijs voor Vormgeving 2012 Grootschalig publieksonderzoek in musea Westhoek en Frans-Vlaanderen Virtuele expositie De wegen van de Grote Oorlog Tentoonstelling Missing of the Somme Beaufort04 Triënnale voor Hedendaagse Kunst aan Zee Tentoonstelling: Te Kust en te keur Lucy McKenzie en Caitlin Keogh, Lucile Desamory, Beca Lipscombe & Pelican avenue
PUBLICATIE IN DE KIJKER
Oorlogsgeschiedenis. Brieven van achter de IJzer. Beste ouders, chère Marraine. Tot aan de IJzer. De strijd in de Wijtschateboog - Mesen en Heuvelland in '14-'18. Hier rust. Bijzondere graven en begraafplaatsen, van Campo Santo tot Schoonselhof. Langs deze weg zet gene voet... De kapelletjes van West-Vlaanderen. Het dorp van mijn jeugd. Een eigenzinnige terugblik op Handzame. Cultuur-historische atlas van de Westhoekdorpen Hugo Claus Yves Velter. The often overlooked and every day observed. De Warvingegedichten.
AANWINSTENLIJSTEN Aanwinsten april 2012 De boeken en tijdschriftartikels die in de afgelopen maand in de catalogus van de Provinciale Bibliotheek werden opgenomen kunt u raadplegen via de website.
UIT HET NIEUWS Tentoonstelling De Arend van Vlaanderen André De Meulemeester, gevechtspiloot (1914-1918), industrieel en kunstenaar 21.04.2012 > 02.06.2012 Bruggeling André De Meulemeester (1894-1973) was met 11 officiële overwinningen één van de toppiloten van de Belgische luchtmacht tijdens WO I. De Provinciale Bibliotheek bewaart een uniek archief van deze oorlogsheld en zijn familie. Architect Axel Ghyssaert, schoonzoon van André De Meulemeester, schonk het in 2005 aan het provinciebestuur, die de archiefdocumenten in de
Provinciale Bibliotheek Tolhuis onderbracht. De Erfgoeddag 2012 met als centraal thema “Helden” is de ideale gelegenheid om de militaire held André De Meulemeester, alsook dit unieke familiearchief te belichten. De tentoonstelling toont een aantal ongekende aspecten uit het leven van André De Meulemeester, aangevuld met enkele pareltjes uit het archief. André De Meulemeester was naast een succesvolle gevechtspiloot tijdens WO I ook een telg van de familie die eigenaar was van de belangrijke Brugse brouwerij Aigle-Belgica. Hij was actief in verschillende verenigingen, waaronder voetbalclub Club Brugge. De Meulemeester was ook een talentvolle tekenaar en schilder. De tentoonstelling is gratis te bezoeken in de Provinciale Bibliotheek Tolhuis, Jan van Eyckplein 1 in Brugge. Ze loopt tot en met 02/06/2012 en is open: maandag tot vrijdag: 9-12.30u en 13.30 tot 17u. zaterdag : 9-12u. Voor meer informatie: www.west-vlaanderen.be/bibliotheek, T: 050 40 74 61, E:
[email protected] Beeldmateriaal collectie Provinciale Bibliotheek te zien in tentoonstelling "Phares – Lighthouses - Vuurtorens : Manche Est - Mer du Nord / Eastern Channel - North Sea / Kanaal Oost - Noordzee" Op initiatief van het Syndicat Mixte de la Côte d'Opale (SMCO) binnen het Europees Interreg IV A 2 zeeën programma, ontdekt je via de tentoonstelling "Phares – Lighthouses – Vuurtorens : Manche Est - Mer du Nord / Eastern Channel - North Sea / Kanaal Oost - Noordzee" de belangrijkste vuurtorens in dit gebied. Deze meertalige tentoonstelling (Frans, Engels en Nederlands) toont ongeveer 30 vuurtorens langs de kusten van de regio’s Nord-Pas de Calais en Somme in Frankrijk, de provincies West-Vlaanderen in België en Zeeland in Nederland en tussen Kent en Norfolk in het Verenigd Koninkrijk. Ze gaat in op de geschiedenis van deze vuurtorens en heeft aandacht voor het historische en toeristische belang van deze kustbouwwerken. Ze informeert de bezoeker over hun toegankelijkheid en maatregelen die getroffen worden om ze te bewaren en valoriseren. Voor deze tentoonstelling werden enkele beelden geselecteerd uit de Beeldbank West-Vlaanderen. In deze online beeldbank is een deel van de uitgebreide beeldcollectie van de Provinciale Bibliotheek opgenomen. "Phares – Lighthouses - Vuurtorens" kwam tot stand in samenwerking met de verschillende partners van het HMS project (Heritage & Maritime memories in the 2 Seas region) en kreeg steun van de Europese Unie. Ze wordt voorgesteld in Vlissingen (NL) op 10 en 11 mei 2012 tijdens het afsluitende semiarie van het HMS project en zal nadien op verschillende locaties te zien zijn. De Provincie West-Vlaanderen, 3 kunstencentra en 11 steden en gemeenten stellen rondreizend project over West-Vlaamse identiteit voor Onder de sprekende titel ‘Wij, VarkenLand - de herinnering, het verlangen en het z(w)ijn’ gaan theatermaker Lucas De Man en filmregisseur Gilles Coulier in het najaar van 2012 op creatief onderzoek naar de identiteit van de West-Vlaming. Met een theatervoorstelling, een kortfilm en een mega-multimediaal varken toeren ze langs 8 West-Vlaamse gemeenten (Meulebeke, Kortemark, De Panne, Poperinge, Diksmuide, Menen, Zonnebeke, Tielt), van 31 augustus tot en met 28 oktober 2012. In elke stad of gemeente houdt de karavaan een weekend lang halt. Elke gemeente creëert daarbij haar eigen kunstzinnige publieke installatie, vertrekkend vanuit het iconische beeld van ‘ het varken’, en zorgt gedurende het hele weekend voor randactiviteiten voor het ruime publiek. Als apotheose palmt deze karavaan met de creaties uit de verschillende gemeenten de steden Kortrijk (9 tot 11 november), Oostende (16 tot 18 november) en Brugge (23 tot 25 november) in. De theatervoorstelling, de kortfilm en het multimediaal onderzoekscentrum (het zwijn) Lucas De Man brengt elk weekend een solotheatervoorstelling over het landbouwleven van vroeger, nu en de toekomst met een veel persoonlijker
verhaal van loslaten en vasthouden. In voorbereiding daarvan zal hij onder andere stage lopen bij een familiale varkensboerderij. Vanaf juni zal Lucas vergezeld worden van een partner (een minivarken) die Ivo gedoopt werd. Lucas maakt en speelt samen met zijn compagnon Ivo, onder begeleiding van Johan DHollander deze bijzondere voorstelling over heimwee, roots, dromen, varkens/boeren en West-Vlaanderen. Regisseur Gilles Coulier beschrijft in de kortfilm 'Radio Montagne' de zoektocht van een terminale gepensioneerde man naar de band met zijn zoon. In een roadtrip naar de Matterhorn in Zwitserland vinden de twee elkaar voor het eerst in hun leven, wanneer het eigenlijk al te laat is. Coulier gaat op deze manier metaforisch om met de woorden roots en identiteit, iets wat al uitvoerig aanwezig was in zijn 2 vorige kortfilms: IJsland en Paroles. De multimediale installatie staat op een mobiele aanhangwagen en gaat de hele tour van de karavaan mee. In elke gemeente wordt het varken op het gemeenteplein/de markt gezet. Vanuit de voederbak vertrekt het onderzoek en wordt alle research gebundeld en teruggekoppeld naar de bevolking. De mensen kunnen in de voederbak onder de buik van het varken naar binnen. Binnenin komen ze in dé onderzoekscel van het project. Hier kunnen ze filmpjes bekijken (gemaakt door Lucas en Gilles in de deelnemende gemeenten), zelf dingen opnemen, hun verlangens uiten en af en toe iets proeven uit de streek. Gemeentelijke installatie en randactiviteiten De 11 steden en gemeenten worden betrokken in het project via het maken van een publieke installatie die de stad of gemeente representeert. Hierbij wordt vertrokken van het iconisch beeld van ‘het varken’ en het thema ‘identiteit in de gemeente’. De constructie van een varken dient niet letterlijk genomen te worden, maar als kader te worden gezien. Wat er in, rond of op gebeurt, is volledig vrij in te vullen. Elke stad of gemeente werkt met een eigen thema. De apotheose in Kortrijk, Oostende en Brugge De karavaan voert haar onderzoek eerst in 8 gemeenten tussen september en eind oktober 2012 om dan te eindigen in november in de 3 steden waar de participerende kunstencentra gevestigd zijn: Kortrijk, Oostende, Brugge. De intocht in de 3 steden omhelst, naast de reguliere evenementen zoals in alle gemeenten ook de 8 installaties van de gemeenten uit de karavaan. Een project met vele partners Het project is een initiatief van de Provincie West-Vlaanderen samen met de 3 West-Vlaamse kunstencentra (Buda, Vrijstaat O, De Werf), in samenwerking met de 11 deelnemende West-Vlaamse steden en gemeenten. Het provinciebestuur besteedt voor deze projectsamenwerking via de 3 kunstencentra een globaal bedrag van 150.000 euro (in 2011 en 2012 samen). De 3 participerende kunstencentra leveren een bijdrage aan dit project door mensen (techniek, administratief, publiciteit), knowhow en middelen in te zetten naar eigen vermogen en noodzaak van het project. Naast praktische ondersteuning leveren de centra ook inhoudelijke begeleiding en steun aan het project door productie en techniek; alsook leggen ze de contacten met de gemeenten en steden. Elke deelnemende gemeente of stad steunt het project met een bedrag van 5.000 euro. De firma TWICE uit Roeselare staat in voor de bouw van de multimediale installatie. De firma WDS – modulaire containerbouw uit Brugge staat in voor het transport van de installatie gedurende de volledige speelperiode. Hiernaast ziet u enkele afbeeldingen van de multimediale installatie. Meer info: Provincie West-Vlaanderen kabinet gedeputeerde voor Kunst en Cultuur, Gunter Pertry
[email protected] of 050 40 74 37 dienst Cultuur – Mietje Willems
[email protected] of 050 40 34 46 Kunstencentra – Jan Denolf (De Werf)
[email protected] Artistiek team – Lucas De Man (artistiek leider)
[email protected] of +31 6 44 69 44 03
Gemeentelijke invulling – Evy Vancalbergh
[email protected] Jurgen Maelfeyt, Jan Wouter Hespeel & Randoald Sabbe en Dirk Wynants laureaten Prijs voor Vormgeving 2012 Jurgen Maelfeyt (°1974, Veurne) uit Gent, het duo Jan Wouter Hespeel (°1972, Kortrijk) & Randoald Sabbe (°1973, Brugge) uit Ardooie en Dirk Wynants uit Proven (°1964, Turnhout) zijn de drie laureaten van de ‘Prijs voor Vormgeving 2012’ van de Provincie West-Vlaanderen. Ze ontvangen 2.500 euro en een zilveren ereplaket. De ‘Prijs voor Vormgeving van de Provincie West-Vlaanderen’ werd in 2012 voor de derde maal georganiseerd. De Prijs wordt vierjaarlijks uitgereikt en is bestemd voor alle disciplines binnen de vormgeving (meubilair, verlichting, textiel, mode, consumptiegoederen, bagage, mobiliteit, elektronica, grafische vormgeving, webdesign enz.) In totaal dienden 31 vormgevers of samenwerkende teams twee tot tien ontwerpen in. Zo werden maar liefst 208 ontwerpen/realisaties aan de jury voorgelegd. De drie laureaten ontvingen de Prijs telkens voor de totaliteit van hun inzendingen. Jurgen Maelfeyt spitst zich toe op grafisch ontwerp, het duo Jan Wouter Hespeel & Randoald Sabbe op grafisch ontwerp en meubelontwerp voor Labt en Dirk Wynants van Extremis op buitenmeubilair. Naast de zilveren ereplaketten werden ook twee bronzen ereplaketten uitgereikt, samen met een premie ter waarde van 1.500 euro, aan Leen Depooter uit Gent (°1968, Ninove, werkt samen met De Eenhoorn uit Wielsbeke en Lannoo uit Tielt) voor de totaliteit van haar inzendingen en aan Alain Monnens uit Roeselare (°1969, Bree, woont en werkt in Roeselare) voor zijn inzendingen Service bin, Crane en 25Degrees. Onder vormgeving wordt verstaan het ontwerpen van een product dat als serieproduct vermenigvuldigd wordt. Zowel prototypes (geschikt of bedoeld om als serieproduct te worden vermenigvuldigd) als afgewerkte producten komen in aanmerking. Zowel West-Vlaamse vormgevers (door geboorte of door domicilie) als vormgevers die werken voor of samenwerken met een West-Vlaamse firma voor de realisering van hun ontwerpen konden aan de wedstrijd deelnemen. Deelnemen kon tot eind februari 2012. De wedstrijd is niet themagebonden maar specifiek bedoeld voor realisaties uit de jongste vier jaar. De jury was samengesteld uit Paul Boudens (grafisch vormgever), Luc D’Hanis (ontwerper en galeriehouder), Chris Meplon (freelance journaliste) en Inge Vranken (DesignVlaanderen). De jury was verrast door het hoge aantal inschrijvingsdossiers die bovendien ook van een heel hoge kwaliteit waren. Opvallend was dat bijna de helft van de dossiers door grafische vormgevers was ingediend. Proclamatie en huldiging De officiële proclamatie en de huldiging van de laureaten en de premiewinnaars zal plaatsvinden in het Broelmuseum in Kortrijk op donderdag 18 oktober 2012 om 20u n.a.v. de opening van de tentoonstelling. De tentoonstelling, samengesteld uit het bekroonde werk van laureaten en premiewinnaars, loopt van 19 oktober tot en met 2 december 2012. [ www.west-vlaanderen.be/vormgeving ] Meer info: dienst Cultuur – Wendy Leplae
[email protected] of 050 40 35 49 Grootschalig publieksonderzoek in musea Westhoek en FransVlaanderen Vanaf april tot en met maart 2013 loopt in 10 musea van de Westhoek en FransVlaanderen een grootschalig publieksonderzoek. Via een online-enquête op een tabletcomputer kunnen museumbezoekers vragen beantwoorden over hun verwachtingen en ervaringen bij het museum. Wie de enquête invult, maakt
Foto: hopper table © design by Dirk Wynants
bovendien kans om een toeristisch arrangement in de grensstreek te winnen. Aan de hand van de informatie uit het publieksonderzoek willen de musea een groter inzicht krijgen op wie hun bezoekers zijn en wat ze verwachten, om zo hun aanbod beter daarop af te kunnen stemmen. In de Westhoek loopt het onderzoek in de zes musea van het netwerk Westhoek Streekmuseum: het Nationaal Tabaksmuseum in Wervik, het Bakkerijmuseum in Veurne, het Hopmuseum in Poperinge, het Fransmansmuseum in Koekelare, De Oude Kaasmakerij in Passendale en het Kasteel Beauvoorde. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Westtoer, het autonoom provinciebedrijf voor toerisme in West-Vlaanderen, in samenwerking met de Conseil Régional du Tourisme van Nord-Pas de Calais, het Département du Nord en de Provincie West-Vlaanderen. Het publieksonderzoek behoort tot de acties van het Europese Interreg IV A – project ‘Vlamuse’. Vlamuse wil een grensoverschrijdend netwerk van streekmusea ontwikkelen in de Westhoek en Frans-Vlaanderen. De Provincie West-Vlaanderen is hierbij projectleider. Naast Westtoer zijn ook verschillende Franse partners betrokken bij het project: het Département du Nord, de Pays des Moulins de Flandre, de gemeente Godewaersvelde en de vereniging Wellouëj. Vlamuse wordt voor 50 % gesubsidieerd door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. [ www.vlamuse.be ] Meer info: Coördinator project ‘Vlamuse’
[email protected] of 051 51 94 35 Virtuele expositie De wegen van de Grote Oorlog De virtuele expositie 'de wegen van de Grote Oorlog' is gebaseerd op de tentoonstellingcyclus binnen het project 'De Groote Oorlog Herdacht'. Op de website zijn eveneens educatieve dossiers te raadplegen.Ontdek ze nu via : de nieuwe homepage met keuzemenu www.1418herdacht.be of rechtstreeks op www.dewegenvandegrooteoorlog.be
Tentoonstelling Missing of the Somme 19.04.2012-25.11.2012 Historial de la Grande Guerre-Péronne Aan de hand van het leven van meer dan 182 Britse soldaten, verkent de tentoonstelling "The Missing of the Somme" het lot van deze mannen. Vandaag de dag is de herinnering hieraan nog steeds levend. Het memoriaal in Thiepval werd na de oorlog geconstrueerd om deze 'Missing of the Somme' te herdenken. Sinsdien, verzamelen zich elk jaar duizenden Britten om hun verdwenen soldaten van het slagveld van de Somme te eren. De tentoonstelling presenteert de individuele geschiedenis van enkele honderden van deze Missing en focust op het belang en het unieke gegeven van dit herdenken. Op die manier wordt de link van het herinneringstoerisme ook doorgetrokken van 1918 tot op vandaag. Meer info: www.historial.org
Te kust en te keur Lucy McKenzie en Caitlin Keogh, Lucile Desamory, Beca Lipscombe & pelican avenue 31.3.2012 > 30.9.2012 Met Te kust en te keur levert Mu.ZEE haar bijdrage tot Beaufort04, de triënnale voor hedendaagse kunst aan zee. Lucy McKenzie (° Glasgow 1977) die in Brussel woont, is een jonge Schotse kunstenares met groeiende internationale faam! Door haar uitzonderlijk tekentalent en een krachtige grafische voeling, heeft zij in de voorbije jaren een eigen specifieke stijl en conceptueel oeuvre ontwikkeld.. De tentoonstelling maakt Lucy McKenzie samen met Caitlin Keogh, Lucile Desamory, Beca Lipscombe & pelican avenue. Zij zal samen met hen de imposante modernistische gevel van architect Gaston Eysselinck als tekenen tentoonstellingsvlak gebruiken. Het totaalwerk alludeert op de oorspronkelijk functie die het gebouw had als winkel! Te kust en te keur is een groepsproject met verbindingen tussen beeldende kunst, advertenties, mode, decoratieve motieven en het inrichten van etalages. De verschillende kunstwerken kunnen dan ook op een dubbele manier geïnterpreteerd worden: enerzijds als consumptiegoederen, anderzijds als tentoonstellingsvoorwerpen. De drijvende kracht in het werk van Lucy McKenzie, die duidelijk tot uiting komt met deze installatie, is oa het zich toe-eigenen van allerlei objecten, vormen en symbolen uit andere bronnen: dit beschouwt ze, zoals ze zelf toegeeft, eveneens als een vorm van consumptie! Meer info: Mu.ZEE, Kunstmuseum aan zee, Romestraat 11, 8400 Oostende, www.muzee.be. Reserveringen via T 059 24 21 91 of via
[email protected]. Tickets (geven toegang tot alle tentoonstellingen die lopen in Mu.ZEE): €7 individueel, €5 groepen, 55+, €1 jongeren tussen 13 en 26 jaar, gratis tot en met 12 jaar
PUBLICATIE IN DE KIJKER Oorlogsgeschiedenis Brieven van achter de IJzer Beste ouders, chère Marraine Roger Lampaert Stroud, Tempus, 2011 Wanneer eind oktober 1914 de IJzerslag voorbij is, wordt het rustig langs het Belgisch front. Maar de piot krijgt met nieuwe problemen te kampen. De verveling steekt de kop op. De losbandigheid en de zedelijke achteruitgang nemen toe. Het contact met de familie in het bezet België is verbroken. Alle hoop is nu gericht op de briefwisseling die alleen nog via grote omwegen het thuisfront of de gevluchte familieleden in het buitenland bereikt. De ‘oorlogsmeters’ brengen enig soelaas. Een oorlogsmeter of ‘marraine’ is een dame die correspondeert met een soldaat zodat hij toch met iemand contact heeft. Het ontvangen van een brief of een pakje komt als een geschenk uit de hemel. In ‘Beste ouders, chère Marraine’ zien we daarenboven hoe men de strenge censuur tracht te omzeilen, hoe tijdens het smokkelen van brieven soms doden vallen, maar ook hoe de goede intenties van de ‘marraines’ door de legerleiding als een gevaar voor de militaire veiligheid beschouwd worden. Tot aan de IJzer Max Deauville Roeselare, Roularta Books, 2011
'Van het IJzerfront geen nieuws Met deze boutade besloot Max Deauville zijn boek 'Jusqu'à l'Yser' en inspireerde hij Remarque voor zijn meesterwerk 'Van het westelijk front geen nieuws'. 'Jusqu'à l'Yser' wordt beschouwd als de beste Belgische literaire getuigenis over de Eerste Wereldoorlog. Max Deauville, pseudoniem voor de Brusselse Franstalige dokter Maurice Duwez, legt in 'Tot aan de IJzer' een filmische getuigenis af van de campagne van de 6de divisie van het Belgisch leger tijdens W.O. I. Hij getuigt het wedervaren van de gewone piotten vanaf de eerste dagen van het uitbreken van de oorlog tot halverwege 1915, wanneer hij gewond geraakt. Hij beschrijft op een objectieve en afstandelijke manier, maar met een zeker cynisme, de uitzichtloosheid, de verveling, de verschrikking en het lijden. Hierbij laat hij zich niet meeslepen door de heroïsche en onwerkelijke tijdsgeest van dit eerste oorlogsjaar, die veel boeken kenmerkt. Dit boek werd in 1917 uitgegeven bij Calmann-Levy, en is nu pas voor het eerst in een Nederlandse vertaling beschikbaar. De strijd in de Wijtschateboog - Mesen en Heuvelland in '14-'18 Michel Vansuyt s.l., s.n., [2012] Twee jaren na de publicatie van het boek “De strijd om de heuvelrug - Wijtschate ’14-‘18” verscheen recent van de auteur Michel Vansuyt “De oorlog in de Wijtschateboog - Mesen en Heuvelland in ’14-‘18”. Dit boek kan als een aanvulling van het eerste boek beschouwd worden. Voor de geallieerden waren er het IJzerfront en de Ieperboog. Maar de Duitse keizer Wilhelm II had het Vlaanderenfront ingedeeld in vier delen, namelijk “Gruppe Dixmuden”, “Gruppe Ypern”, “Gruppe Wijtschaete” en “Gruppe Lille” (rechts van de Leie). Het boek begint met de doortocht van de Duitse troepen op 7 oktober 1914 en de moord op de veldwachter van Westouter. De voorbereidingen door de geallieerden van de Mijnenslag 7 juni 1917 worden uitvoerig beschreven. Daarbij wordt ruim aandacht besteed - met uitvoerige lijst en plan - aan de Duitse “Camouflet mijnen” (tegenmijnen). Het verhaal wordt gebracht van alle Britse divisies en het II Anzac in de mijnenslag. Ook vele andere wapenfeiten worden beschreven: - de gewonde London Scotsman die op Halloween ’14 gewond werd en later een bekende filmster werd - de perikelen van de North Midland Territorial Division te Kemmel en te Wulvergem in 1915 - het Duitse infanterieregiment Nr. 17. Orff dat te Wijtschate was in 1915 en 1917 - de Canadese raid op Basse Cour (Mesen) op 17 november 1915 - de verdediging van Wijtschate door de Zuid-Afrikaanse brigade, de acties te Nieuwkerke, waarbij Captain Crowe zijn Victoria Cross verdiende en de gevechten aan Onraet Wood. Dit alles in de Duitse aanloop naar de verovering van de Kemmelberg (april’18) - de acties van de 27° en 30° Amerikaanse divisies (eind augustus - begin september ’18) in het eindoffensief. Ook het leven achter het front wordt geschetst met onder andere de lijst van de Britse militaire kampen in de regio Kemmel (met plaatsaanduiding op drie kaarten). Als eerbetoon aan de Belgische strijders uit Mesen en Heuvelland aan het IJzerfront volgt als slot de lijst van de Vuurkruisers (het Vuurkruis is de grootste Belgische onderscheiding uit W.O. I) uit Mesen en Heuvelland, evenals de lijst van alle burgerlijke en militaire slachtoffers van beide Wereldoorlogen. Hier rust Bijzondere graven en begraafplaatsen, van Campo Santo tot Schoonselhof Staf Schoeters Leuven, Davidsfonds, 2011 Waarom liet rechter Martens na zijn dood nog elke dag de krant bezorgen aan zijn graf? Waar vond een ontroerde Willeke van Ammelrooy de laatste rustplaats van de ‘echte’ Mira? Welke belangrijke persoon pleegde zelfmoord op de tombe van zijn maîtresse en rust nu in hetzelfde graf? Op welke graftombe staat de levensgrote sculptuur van Tijl Uilenspiegel? Welke Vlaamse begraafplaats schreeuwt als het ware haar bewondering uit voor Napoleon? Waar precies houden de Vrolijke Vrienden van nonkel Bob de olijke Jommeke voor eeuwig gezelschap? Wie graag wil weten hoe de graven eruitzien van beroemdheden als Hendrik
Conscience, Willem Elsschot, Guido Gezelle, Victor Horta, René Magritte, Paul Van Ostaijen en vele anderen, wordt in dit boek op zijn wenken bediend. Van het Brugse Assebroek tot het Antwerpse Schoonselhof, van het Gentse Campo Santo tot de dodenakker van Elsene: de fraaiste graven en begraafplaatsen in België passeren de revue in dit boek met meer dan 250 schitterende kleurfoto’s en een resem sterke verhalen uit vervlogen tijden. Elk van deze bijzondere locaties biedt ons de stilte en de pracht van de natuur, naast de machtige uitstraling van twee eeuwen architectuur en beeldhouwkunst. Bovendien openbaart zich in de poëzie van de funeraire symbolen de geest en de overtuiging van wie ons is voorgegaan. Auteur Staf Schoeters (1949) studeerde psychologische wetenschappen en geschiedenis aan de Rijksuniversiteit te Gent. Als schrijver van historische intrigeromans won hij de Hercule Poirot Prijs met ‘De Schaduw van de Adelaar’, het eerste deel van zijn Napoleontrilogie. Hij won met dit boek tevens de Karel Barbier Prijs voor beste historische roman. Ook ‘Belegerd Verleden’ (over W.O. I) en ‘Rubensrood’ werden bestsellers. Schoeters is al heel zijn leven gepassioneerd door graven en funeraire kunst. Hij publiceerde in dit domein boeken over Schoonselhof en de Brusselse begraafplaatsen. Langs deze weg zet gene voet… De kapelletjes van West-Vlaanderen Valentin Degrande Assebroek, Eigen beheer, 2012 Van heemkundige Valentin Degrande verscheen recent onder de titel Langs deze weg zet gene voet… De kapelletjes van West-Vlaanderen een zevendelige reeks met een uniek overzicht van alle kapellen in de kustprovincie. In 2008 publiceerde hij al de studie Waar men gaat langs West-Vlaamse wegen… Statistische en volkshistorische synthese van de weg- en veldkapellen in WestVlaanderen, over de verschillende aspecten van deze kapelletjes. Waarom werden ze gebouwd? Wat is hun belang? Welke verhalen, legenden en devoties zijn aan deze eeuwenoude bouwwerkjes verbonden? ‘Langs deze weg zet gene voet…’, is een zevendelige herwerkte editie van de studie. Alle gegevens zijn gebundeld per arrondissement of regio. In totaal werden 2776 kapellen beschreven met meer dan 4000 foto’s en 3234 bladzijden tekst: z z z z z z z
Deel Deel Deel Deel Deel Deel Deel
1: 2: 3: 4: 5: 6: 7:
Regio Brugge (388 blz.) Regio Diksmuide (372 blz.) Regio Ieper (574 blz.) Regio Kortrijk (692 blz.) Regio Oostende en Veurne (344 blz.) regio Roeselare (428 blz.) Regio Tielt (452 blz.)
Het geheel is opgevat als een fotografische en beschrijvende inventaris, voorafgegaan door een uitgebreide verklarende inleiding en een reeks tabellen. Geen enkele andere Vlaamse provincie bezit dergelijke inventaris van het klein religieus erfgoed. Het vormt een onmisbaar werkinstrument voor al wie met (religieus) erfgoed begaan is. Dit najaar is in de Provinciale Bibliotheek onder dezelfde titel ‘Langs deze weg zet gene voet…‘ een tentoonstelling te zien, samengesteld door de auteur. Voor zijn publicatie en deze tentoonstelling selecteerde Valentin Degrande talrijke stukken uit de collectie van de Provinciale Bibliotheek. Aan de hand van uitzonderlijk beeldmateriaal maakt u een boeiende tocht doorheen de hele provincie.
Het dorp van mijn jeugd. Een eigenzinnige terugblik op Handzame. Ignace Lowie Kortemark, Heemkundige Kring Crekel Beke, 2012 Recent verscheen het 23ste jaarboek van de Kortemarkse Heemkundige Kring Crekel Beke. De publicatie met als titel Het dorp van mijn jeugd – Een eigenzinnige terugblik op Handzame is volledig van de hand van Ignace Lowie. Voor deze nieuwe uitgave bundelde Lowie historische informatie, wetenswaardigheden uit het vroegere en ook huidige dorpsleven en allerhande
jeugdherinneringen, met de daarbij horende schalkse humor en sappige anekdotes. Het werk is een langgerekte ode aan Handzame en het gemeenschapsleven. Het resultaat is een boeiend lees- en kijkboek over het dorp. Vroegere teksten van de auteur zijn voor dit werk grondig opgekuist en opgefrist. Niet alleen zijn nieuwe verhaallijnen opgedoken, maar ook verrijken talrijke illustraties het geheel. Als naschrift schreef de auteur een In memoriam Michel Lowie als ode aan zijn onlangs overleden vader.
Cultuurhistorische atlas van de Westhoekdorpen. Een historisch-topografisch onderzoek van de dorpen in de Franse en Vlaamse Westhoek. Cultuurhistorische atlas van de dorpen in de Vlaamse Westhoek. door Johan Termote Brugge: Provinciebestuur, 2011 Benieuwd hoe dorpen eigenlijk ontstaan zijn? Zowel in de Vlaamse als in de Franse Westhoek? Dan kan je het nu allemaal opzoeken in de Grensoverschrijdende dorpenatlas die in het kader van het Interregproject Westhoek Zonder Grenzen op vraag van de Provincie West-Vlaanderen opgemaakt is door historicus Johan Termote. De atlas verschaft meer inzicht in het ontstaan van onze dorpen, de groei ervan in de 18de – 19de eeuw, de specifieke kenmerken - ‘het dorps DNA’ – van die dorpen, de landschappelijke structuren die een belangrijke rol gespeeld hebben, of menselijke ingrepen zoals de aanleg van Romeinse of Oostenrijkse steenwegen… De historische structuur wordt vervolgens ook weergegeven op kaart voor de Vlaamse Westhoekdorpen. Dit naslagwerk moet vooral voor de lokale besturen, maar ook voor ontwerpers, architecten en studiebureaus die aan nieuwe ontwikkelingen in dorpen werken in de toekomst een leidraad zijn. Meer info: Bern Paret (
[email protected]) - 051 51 93 54 Hugo Claus Samengesteld door Kris Landuyt Kunsttijdschrift Vlaanderen - april 2012, nr.340 Dichter, romanschrijver, toneelauteur, scenarist, schilder, regisseur,… Hugo Claus’ (1929-2008) was het allemaal. Reeds vanaf jonge leeftijd manifesteerde Claus zich met een creatieve productiviteit waaraan weinigen konden tippen. Veel van zijn werk is gepubliceerd, meer dan 300 verschillende titels, of getoond op tentoonstellingen. Zijn meer persoonlijke kant, met een ruime selectie dagboekfragmenten, kwam aan bod in ‘De Wolken’ (2011). Toch blijven er nog heel wat parels uit een loopbaan van meer dan zestig jaar creativiteit onbekend. Veel werd immers ook (nog) niet gepubliceerd. Tal van gedichten, brieven of prozastukken, scenario’s, tekeningen, collages en boekobjecten bevinden zich in diverse particuliere of museale collecties. Het recentste nummer van het Kunsttijdschrift Vlaanderen brengt alvast een verrassende selectie van dit ongekend en verspreid werk voor het voetlicht. Yves Velter The often overlooked and every day observed Gent, Borgerhoff & Lamberigts, 2011 Deze monografie over kunstenaar Yves Velter is belangrijk als tijdsdocument en referentie. Het handelt over momentopnames van het afgelegde parcours en zoomt in op de dingen die reeds gebeurd zijn. Yves Velter woont en werkt in Oostende. Hij is gefascineerd door psychologische en beschouwelijke thema's die in de grijszone van onze waarneming zijn gehuisvest. Onderwerpen die meestal net aan ons ontsnappen, capteert hij op een authentieke, conceptueel-figuratieve manier. Een ontnuchterend besef van ontheemding en vervreemding ligt aan de basis van zijn oeuvre. Velter gelooft niet in antwoorden te vinden via kunst, maar wel
in alternatieven op antwoorden. Onbeantwoorde vragen zin geven door ze te verbeelden en daardoor bespreekbaar te maken. Zijn indringende schilderijen van de verstilde personages laten weinigen - liefhebber of leek - onberoerd. De afzonderlijke werken van Velter maken deel uit van meer uitgewerkte reeksen en zijn thematisch gegroepeerd. Er zijn vooral werken op doek maar ook objecten installaties en multiples in samengebracht. Dit brede spectrum aan werk samenbrengen is enkel mogelijk via dit boek. De Warvingegedichten Hervé J. Casier Antwerpen - Rotterdam, C. de Vries - Brouwers, 2011 In een mooie uitgave van C. de Vries-Brouwers verscheen onlangs van de West-Vlaamse dichter Hervé J. Casier (Brugge 1943) onder de titel De Warvingegedichten een ruime keuze uit de veertien bundels die hij eerder publiceerde. Het werk begint met wat poëzie uit De landman en de wolven (1964) en eindigt met Gedichten 2009-2010-2011. De secure keuze van gedichten bezorgt de lezer een klare kijk op de evolutie die de auteur de laatste decennia heeft doorgemaakt.
CONTACT Provinciale Bibliotheek Tolhuis Jan van Eyckplein 1 8000 Brugge T 050 40 74 61 E
[email protected] W www.west-vlaanderen.be/bibliotheek Meer cultuurnieuws krijgt u via Cultuur Cocktail, het e-zine van de Provinciale Dienst voor Cultuur. Surf naar www.west-vlaanderen.be/ezine en schrijf u daar in.
Wil je je niet langer abonneren op dit e-zine, schrijf je hier uit. Wil je meer informatie over de e-zines van de Provincie West-Vlaanderen, surf dan naar www.westvlaanderen.be/ezine.
