Seizoenen. Ecologisch leven tuinieren koken Nr

Seizoenen Ecologisch leven | tuinieren | koken | Nr. 1 | 2014

2

Colofon

Colofon

Tweemaandelijks tijdschrift van Velt 42ste jaargang – januari-februari 2014

→

Foto: Stefan Jacobs, uit: Lekker ecologisch!

Velt vzw Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren. Verschijnt zes keer per jaar. Redactieadres Uitbreidingstraat 392c, 2600 Berchem T 03 281 74 75 F 03 281 74 76 [email protected] www.velt.be Hoofdredactie: Bart Coenen, [email protected] Eindredactie: Reine De Pelseneer, [email protected] Lay-out: Bart Coenen en Reine De Pelseneer Redactieraad: Sara Adriaensen, Natascha Boudewijn, Liesbet Corthout, Lieven David, Lieven Gekiere, Riet Janssens, Luk Naets, Lies Rottiers, Nadia Tahon, Marc Temmermans, Anne Marie van Dam, Peter Vande Moortele, Frank Van Keirsbilck, Pepijn Verheyen Werkten mee aan dit nummer: Lieven David, Angelo Dorny, Geert Gommers, Nicola Kersting, Geertje Meire, Luk Naets, Dorien Pelckmans, Karen Remans, Lies Rottiers, Jos Van Hoecke, Fotografen & illustratoren: Chiot’s run, Daderot, Leen De Pelseneer, JC Des Plaines, Digiyesika, Luke Gattuso, Bart Heirweg, Jeroen Heyman, Stefan Jacobs (cover), Evelien Jansen, Johnny’s Selected Seeds, Steve Langguth, Patrick Standish, Mick E. Talbot, Björn Van Driessche, Jos Van Hoecke, Johnnie Walker, Yvonne Administratie: Karin Holemans, [email protected] Lay-outconcept: Kurt Cornelis, www.sfumato.be Druk : Druk in de Weer, www.drukindeweer.be Verzending: Boes & Co, www.boesenco.be

V.u.: Leen Laenens, Eikendreef 19, 2390 Westmalle

Voor verse doperwten is het nog wat te vroeg, maar om gezellig te zitten lezen over bijv. ecologische bereidingswijzen is het dan weer wel het ideale seizoen. Het nieuwe Velt-boek Lekker ecologisch! bundelt niet alleen meer dan 500 smakelijke recepten, het biedt ook een schat aan informatie over allerlei ecologische thema’s, producten en voedingsstoffen. Surf naar www.velt.be/winkel of lees de bestelinfo op p. 43.

Activiteiten Weg & Wijzer Afdelingen voeren hun activiteiten voor het maartummer in vóór 17 februari via www.velt.be/beweegt. Het gaat om de activiteiten van april en mei. Onjuiste of onvolledige activiteiten worden niet opgenomen. Op zoek naar de contactpersoon van je afdeling? Surf naar www.velt.be en klik ‘in je buurt’ of bel 03 281 74 75. Advertenties Tarieven en praktische vereisten op aanvraag bij de redactie en op www.velt.be/adverteren. De redactie kan beslissen om advertenties niet op te nemen. Voor de inhoud van de advertenties zijn redactie noch Velt verantwoordelijk. Seizoenenarchief Velt-leden kunnen nummers van vorige jaargangen van Seizoenen raadplegen op www.velt.be. Registreer je (lidnummer nodig) en log in. Word lid • België: stort € 30,00 op rekening BE51 0010 9905 5062 van Velt vzw. BIC: GEBABEBB. • Nederland: stort € 30,00 op rekening 674848 t.n.v. Velt-Nederland onder vermelding van naam + volledig adres. IBAN: NL27INGB0000674848. BIC: INGBNL2A. • Andere landen: stort € 35,00 op rekening BE51 0010 9905 5062 van Velt vzw. BIC: GEBABEBB. Giften (België) Steun Velt in het ijveren voor gezonde voeding en een gezonde leefomgeving. Stort een vrije gift op rekeningnummer BE51 0010 9905 5062 van Velt vzw, met de mededeling ‘gift’. Giften vanaf € 40,00 zijn fiscaal aftrekbaar. Legaten Legaten kunnen onze vereniging een mooie impuls geven. Als je ecologie belangrijk vindt en ons werk wilt steunen, kun je Velt vzw in je testament opnemen voor een duolegaat. Met een duolegaat kun je aanzienlijk besparen op successierechten en zo je erfgenamen bevoordelen. Velt geniet dan mee van dit belastingvoordeel. Meer info bij [email protected] of bel 03 281 74 75.

1 | 2014

3

Inhoud

Een tuin vol bloemen, bessen en dierenleven creëer je met gelaagdheid. Lies Rottiers geeft je nuttige tips. p. 14.

Jeroen Olyslaegers en Jolente De Keersmaeker gingen in de volkskeuken aan de slag met voedseloverschotten. Lees over hun motivatie op p. 36.

Cadeau!

Velt schenkt je graag een nuttige kruidenkalender vol teelt-, oogst- en keukentips. Haal hem uit het midden van deze Seizoenen en hang hem op een leuke plek!

zoom Stille velden: gedenkplaatsen van de Grote Oorlog

5

Consument/Column

6

Eco-actief Nieuwe Velt-afdelingen in Nederland en ander eco-actief nieuws De 5-sterrensamentuin van Diepenbeek

20 18

tuin Een streepje voor: de tuinkas van Angelo Dorny De eerste vitamines van het jaar: de tuinkas van Jos Van Hoecke Een bloeiende tuin vol leven creëer je met gelaagdheid Uit de kruidentuin: kleine veldkers

8 10 14 35

culinair Winters genot uit de voorraadkelder

22

Reportage Volkskeuken Deluxe kookt met voedseloverschotten

36

weg & wijzer

25

zoekertjes

34

Lezers reageren/Uitgesproken

38

Uitgelicht

39

ledenvoordelen

42

4

Redactioneel

Een rommelig leven Tekst Bart Coenen

Twee gepassioneerde tuiniers, Jos Van Hoecke en Angelo Dorny, bezingen in deze Seizoenen hun liefde voor de serre. De eerste is een gerespecteerde éminence grise bij Velt, de tweede een jonge tuinier met veel ambitie. Jos Van Hoecke is een van de meest ervaren moestuinlesgevers van Velt. Een blik op de activiteitenkalender in deze Seizoenen leert dat hij ook op het terrein erg actief is en toont meteen zijn liefde voor tomatenrassen en serreteelten aan. In het vorige nummer van dit tijdschrift kon je nog lezen hoe Jos Van Hoecke de teelt van zaaiui aanpakt; in dit nummer krijg je zijn recepten voor zaaien verspeenmengsels in de serre cadeau. Maar eerst helpt jongeling Angelo Dorny je om de juiste keuze te maken voor een tuinkas aangepast aan jouw tuin. Bovendien zet hij je op weg met zijn zaaikalender voor de vroegste teelten van het jaar. Al jarenlang is Angelo Dorny naar eigen zeggen gepassioneerd door alles wat groeit en bloeit in de tuin. Wie keek naar het vorige seizoen van De keuken van Sofie kent Angelo Dorny van op de televisie. En er zijn natuurlijk zijn boeken. Sinds kort is hij geregeld te gast in De Eerste Show op Libelle Tv. Omdat ik Angelo Dorny daar graag aan het werk wilde zien, zapte ik op een herfstavond naar deze nieuwe talkshow. Terwijl ik zat te wachten op zijn komst, werden mijn gedachten al snel helemaal in beslag genomen door een uitspraak van literair journaliste Jelle Van Riet, die eerder in de show aan het woord kwam. Zij zei iets als: ‘Ik hoef mijn eigen groenten niet te telen.’ Bevrijding en opluchting spraken uit haar woorden. Jelle Van Riet deed deze uitspraak bij haar bespreking van het boek Lof van het rommelige leven van Katie Roiphe. Deze Amerikaanse (dissidente) feministe en essayiste weet met haar visie heel wat vrouwen te raken, niet alleen in haar eigen land, de Verenigde Staten, maar ook aan deze kant van de oceaan. Enkele voorbeelden: de Vlaamse schrijfster Marita De Sterck beschrijft het boek als ‘een pleidooi voor een rommelig leven en een

uiting van verzet tegen de hedendaagse obsessie met gezond leven, de tirannie van Facebook, de nieuwe preutsheid en overbezorgd ouderschap.’ In de woorden van foodblogger Evelien Bruins wordt dit: ‘Het is oké als dingen anders gaan dan je had verwacht, of anders dan je omgeving had verwacht.’ Bij Toef Jaeger (nrc) klinkt het harder: ‘Katie Roiphe bindt de strijd aan met “tolerante” mensen die andersdenkenden weinig ruimte laten.’ Pauline Bijster (HP/De Tijd) ten slotte dankt Katie Roiphe, omdat ze blij is dat ze nu bij een intellectueelgeaccepteerde groep rommeligen mag horen. En Jelle Van Riet is na het lezen van dit boek dus opgelucht, omdat ze geen moestuin hoeft te hebben. Ik heb het boek zelf met veel plezier gelezen. Het is om veel meer dan alleen de interessante cultuurkritiek een aanrader, maar de woorden ‘moestuin’ of ‘je eigen groenten kweken’ komen er voor alle duidelijkheid niet in voor. Het boek bevrijdt vrouwen (en mannen!) van nieuwe plichten in het algemeen en dat kan ieder voor zichzelf invullen. Zelf zegt Katie Roiphe in een interview met nrc: ‘Mensen worden steeds dwingender in het opleggen van hun levensstijl aan anderen, daar wijs ik ze op en daar worden ze ongemakkelijk van.’ Het tuinpraatje van Angelo Dorny is die avond volledig aan me voorbijgegaan, want ik was druk in gedachten: wanneer werd een moestuin hebben een voorwaarde voor een geslaagd, verantwoordelijk of ‘goed’ leven? Leggen we ons niet in de eerste plaats zelf allerlei normen en eisen op? Ik zie ook wel waar het vandaan komt. Mensen willen ‘goed doen voor de planeet’ en het ‘zelf groenten kweken’ maakt sinds kort deel uit van het standaardverhaal daaromtrent. Maar als het een opdracht wordt, een vereiste om aan een bepaald ideaal te voldoen dan is er een grens overschreden, dan wordt het contraproductief, geforceerd, een doorgeslagen slinger die schreeuwt om uitdagers zoals Katie Roiphe. En om een rommelig leven.

Zoom

5

Stille velden Gedenkplaatsen van de Grote Oorlog

© Bart Heirweg. Silent Fields. Gedenkplaatsen van de Grote Oorlog. Lannoo, 2013.

Twee jaar lang fotografeerde Bart Heirweg de oorlogssites en landschappen van Flanders Fields. Hij trok van Nieuwpoort tot Koksijde, over Veurne, Diksmuide, Ieper en Poperinge, via Heuvelland helemaal tot aan de Noord-Franse grens van Wervicq en Comines. Heirweg fotografeerde vooral in de vroege ochtend of de late avond, net die momenten waarop de gewone bezoeker de wereldbekende locaties niet te zien krijgt. Het leverde unieke, verstilde beelden op. Op deze foto kronkelt in de mist de IJzer, een kleine rivier met een groot historisch belang. Hier werd de Duitse aanval definitief tegengehouden, wat een keerpunt betekende in de oorlog. De IJzertoren werd opgericht als herinnering aan de Grote Oorlog en tegelijkertijd als waarschuwing: ‘Nooit meer oorlog.’ Met zijn 84 m domineert de toren de hele omgeving, als symbool van vrede en ook van het Vlaamse streven naar onafhankelijkheid. In 1946 blies men de toren op. Hij werd opnieuw opgebouwd en uit de restanten van de oorspronkelijke toren rees de Paxpoort op. Bart Heirweg verzamelde zijn foto’s in het boek Silent Fields: gedenkplaatsen van de Grote Oorlog. Gesigneerde exemplaren zijn verkrijgbaar via www.bartheirweg.com. Velt-leden krijgen 10 procent korting als ze dit boek bestellen bij AltiplanoBooks (registreer met je lidnummer op www.altiplanobooks.be). Alle informatie over Bart Heirweg, zijn projecten, publicaties en workshops lees je op → www.bartheirweg.com

6

Consument

Biopakketten met veel troeven

Vleesvervangers: foute benaming

Ruim tien jaar geleden vergeleek Velt via haar leden een jaar lang abonnementen van biologische groente- en fruitpakketten op gebied van herkomst, kwaliteit en prijs. Vorig jaar namen dertig gezinnen in heel België voor Test-Aankoop (TA) deel aan een gelijkaardige proef. Daaruit blijkt dat de grootste troeven van deze formule nog altijd overeind staan: de groenten zijn lokaal geteeld, mooi vers en goed gevarieerd. Bij de fruitabonnementen is het lokale aspect in de winter – begrijpelijk – minder uitgesproken. Wat de prijzen betreft, trad er een vervlakking op: in het verleden konden we nog vaststellen dat een abonnement gemiddeld 10 procent goedkoper was dan dezelfde producten los in de natuurvoedingswinkel en dat die op hun beurt ook nog eens 10 procent voordeliger bleken dan de bioproducten in de supermarkt. Dat deze verschillen zijn weggevallen heeft allicht te maken met het succes van de pakketten en de noodzakelijke aanwerving van extra personeel door de bioboer. De gestegen verkoop van biogroenten en fruit in de supermarkt heeft dan weer geleid tot minder verliezen die voordien in de winstmarges werden doorgerekend. Als de aanbieders van biopakketten blijven investeren in gevarieerde lokale en kraakverse producten, dan is voor hen een mooie toekomst gegarandeerd.

Consumenten die willen omschakelen naar een vegetarische voeding of die een ‘veggie-donderdag’ wensen in te lassen grijpen weleens naar een kant-en-klare vegetarische burger of veggiegehakt. Een onderzoek van Test-Aankoop bij 171 van dergelijke ‘vleesvervangers’ geeft aan dat maar 24 van deze producten die naam waardig zijn, omdat de overige te vet zijn of te zout en te weinig eiwitten bevatten. Aangezien de meeste producten ook nog eens € 15,00 of meer per kilo kosten zullen zelfbereide vegetarische gerechten merkelijk goedkoper blijken én evenwichtiger samengesteld zijn. Het nieuwe Velt-kookboek Lekker ecologisch! met ruim 500 recepten is hiervoor een uitstekende bron van inspiratie.

Smaakversterkers: loze beloften Bij de samenstellers van Öko-Test (OT) hangt het al langer de keel uit dat minderwaardige ingrediënten in kant-en-klare voedingsmiddelen door middel van allerhande kunstmatige of ‘natuurlijke’ smaakversterkers worden opgepept en dat men vervolgens op het etiket pocht met ‘op grootmoeders wijze’, ‘huisgemaakt’, ‘met uitgelezen kruidenmengeling’ of ‘premium kwaliteit’. OT schetst een ontnuchterend beeld aan de hand van 115 gangbare soepen, sauzen, chips, kruidenmixen, bouillonblokjes, conserven, worstjes, pastagerechten en aperitiefknabbels. De producenten van al dat zogenaamde lekkers zijn voedingsmultinationals zoals Unilever, Procter & Gamble en Nestlé met merknamen als Knorr, Unox, Pringles en Maggi, of de eigen merken van discounters Aldi, Lidl, Penny en Netto. 85 van de onderzochte producten zijn op smaak gebracht met kunstmatige smaakmakers zoals glutamaat en co (Enummers 620 tot en met 635), de overige met natuurlijke smaakmakers zoals gistextract, aroma’s, kruidenmengelingen en gehydroliseerd plantaardig eiwit die natuurlijk glutamaat kunnen bevatten. Die toevoegingen zijn misleidend, volgens OT, en overbodig als de grondstoffen kwalitatief hoogwaardig zouden zijn. Attente lezers zullen opmerken dat ook heel wat biologische verwerkte producten gistextract bevatten, groentebouillon zelfs in grote mate. Tot vorig jaar beschouwde men dit gistextract niet als een ingrediënt van agrarische oorsprong en daardoor rekende men het net zoals zout of water niet mee in de bepaling van het percentage (minimaal 95%) biologische ingrediënten. Vanaf 1 januari kan een vegetarische bouillon alleen nog een biolabel dragen als het gistextract afkomstig is van biologische gist.

→www.test-aankoop.be/voeding

Groene consument woont in Azië Landen met een opkomende economie zoals China en India beleven hun eerste grote golf van groen consumentenbewustzijn. Dit blijkt uit de nieuwste consumentenbevraging van GlobeScan, een pionier in wereldwijd onderzoek naar consumentenvoorkeuren. GlobeScan bevraagt al vijftien jaar consumenten in 20 landen, onder andere rond hun bekommernissen in verband met het klimaat en hun klimaatgedrag. Gevraagd naar wat ze het voorbije jaar gedaan hebben om klimaatverandering tegen te gaan, antwoorden meer mensen in groeilanden zoals China, India, Indonesië en Mexico dat ze energiebesparende verlichting en andere zuinige toestellen kochten. Tegelijkertijd neemt ditzelfde gedrag al sinds 2009 af in geïndustrialiseerde landen zoals de VS, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland.

© Steve Langguth

Consument/Column

Eerder berichtte Globescan al dat het klimaatbewustzijn groeit bij burgers van opkomende economieën van zodra ze rijker worden en er meer van overtuigd geraken dat er verbanden zijn tussen grillige weerpatronen en door de mens veroorzaakte klimaatverandering. ‘Het feit dat lagekoolstofgedrag nu populair is onder consumenten van opkomende markten zoals China en India is consistent met ander GlobeScan-onderzoek gevoerd in de laatste twee jaar’, zegt oprichter Doug Miller. Hij gaat er prat op dat zijn onderzoek het bestaan van een groot en machtig nieuw type consument heeft blootgelegd, namelijk de aspirationals. Dit type consument verenigt stijl, sociale status en duurzaamheidswaarden en herdefinieert daardoor de consumptie. ‘Typisch voor aspirationals is hun liefde voor winkelen, hun verlangen naar verantwoordelijke consumptie en hun vertrouwen in merken die handelen in het beste maatschappelijk belang. Het gaat over jonge, zelfstandige stedelijke shoppers.’ Doug Miller schat hun aantal op 46 procent in China en op 42 procent in India. ‘Door hun aantal en hun opwaartse sociale mobiliteit, zijn aspirationals meer dan andere groepen in staat om vorm te geven aan de sociale normen in hun land. De groene markt leeft vandaag in Azië.’ Dierlijke productie: ‘topsport’ Öko-Test heeft een aantal cijfers op een rijtje gezet die aantonen hoe de efficiëntie in de dierlijke sector in de vorige eeuw spectaculair is toegenomen. In 1957 gaf een koe 4200 l melk per jaar, in 2009 tot 10000 l. In 1947 had een slachtkip 80 dagen nodig om een gewicht van 1,45 kg te bereiken, 50 jaar later volstaat een goede maand (37 dagen) voor een slachtgewicht van 2 kg. Legkippen namen in 1950 hun tijd om 120 eitjes te produceren, in 2013 leggen ze met 300 stuks bijna dagelijks. In 1960 wierpen zeugen elk jaar zo’n 14 biggen, in 2013 halen ze met 25 biggen bijna het dubbele. EFSA bevestigt veiligheid aspartaam De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) bevestigt in een advies dat de consumptie van de populaire suikervervanger aspartaam bij normaal gebruik geen risico’s voor de gezondheid inhoudt. Eerder kwam de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) al tot dezelfde conclusie. Aspartaam is een van de meest onderzochte ingrediënten in de voedselketen. De veiligheid ervan werd door honderden studies bestudeerd. Aspartaam is ongeveer 200 keer zoeter dan suiker, waardoor er minder zoetstof nodig is om hetzelfde smaakeffect te krijgen. ‘We kunnen de consument geruststellen. Mensen die graag een product met een suikervervanger hebben, weten nu ook dat het perfect veilig is. Bovendien kunnen er nu ook meer en andere producten op de markt gebracht worden waardoor de consumenten uit een breder aanbod kunnen kiezen’, klinkt het bij FEVIA, de Federatie Voedingsindustrie België. Bronnen: Test-Aankoop, Öko-Test, Schrot&Korn, Vilt, Greenbiz.com

7

Column Rettepetet Tekst SuskewieD

Heel het dorp kent The White House, de imposante vroegere dokterswoning achter het hoge zwarte hekwerk naast de hobbelige kasseien van de Rechtstraat. Het geliefde vakantieverblijf voor een dertigtal kinderen, voornamelijk uit het Gentse, gerund door een gedistingeerde juffrouw, ‘tante Marcelle’ voor de jonge gasten. Ik fiets er samen met mijn broer twee keer per jaar naartoe, helemaal uit Antwerpen. De tuin achter het huis is in onze jeugdige ogen gigantisch: het eerste deel bestaat uit een 50 m lange grasvlakte met achteraan een reeks schommels en de cabane, een houten schuilhut bij regenweer. Rechts is er een ‘berg’ van 4 m hoog begroeid met klimstruiken, daarnaast zijn er een klimrek en een grote zandput. Het achterste deel van de tuin is een no-go-zone met fruitbomen, bessenstruiken en een drassige vijver. Een derde van de vakantiegasten zijn kleuters die bij de maaltijden worden geholpen door de tieners: slabbetjes aanbinden, boterhammen in ‘soldaatjes’ snijden, bruine suiker door de macaroni mengen. De grootste kleuter is al 12 jaar: Jeanneke is mentaal beperkt en motorisch gehandicapt. Zij verblijft hier het hele jaar door en vindt het heerlijk als ze in de vakanties door de groteren aan tafel wordt gevoederd. Ze giert het uit als ze op de schommel gevaarlijk hoog wordt geduwd. De wekelijkse topattractie voor de tieners is een grote wandeling door de immense omliggende weiden en velden, langs half in het struikgewas verscholen lugubere Duitse bunkers, een motorcrossparcours met drie ‘bergen’ waar we soms met onze fietsen over racen, het met geurige onkruiden begroeide pad langs de Moerbeekse vaart, en het erf van een boerderij waar wilgentenen voor de mandenvlechters nog manueel van hun bast worden ontdaan door ze door een V-vormige houten constructie te halen. Tante Marcelle zal op latere leeftijd zeker nooit aan reuma hebben geleden, want tijdens elke wandeling bewerkt ze haar armen en benen stoïcijns met een bos versgeplukte brandnetels. Mijn broer is van het zeer beweeglijke type: hij wordt in deze pre-ADHD-tijden ietwat vergoelijkend een rettepetet genoemd. Maar van zodra hij is opgenomen in een grotere groep kinderen die hun gangen mogen gaan in een ruime tuin en die met de fiets door de velden kunnen peddelen, blijkt die ‘handicap’ veeleer een entertainend surplus. Met soms hilarische gevolgen: wanneer rettepetet op een nacht voorstelt om met alle jongens in de slaapvertrekken van de meisjes een verdiep hoger te gaan spoken, knipt tante Marcelle – gewekt door het gestommel en gegiechel – in haar lange nachtjapon het licht aan. Het volgende weekend krijgen de ouders van de tienermeisjes te horen dat ze voor hun dochters veiligheidshalve beter een ander vakantieoord kunnen kiezen; rettepetet en co mogen blijven om de kleuters te verwennen. De tijd dat rettepetetten in toom worden gehouden met Rilatine, of – godbetert – met taakstraffen of GAS-boetes, was toen nog lang niet aangebroken…

8

Tuin

Een streepje voor De tuinkas van Angelo Dorny Tekst Angelo Dorny, uit De tuin op tafel: 365 dagen ecologisch tuinieren Foto’s Björn Van Driessche

Staat er in jouw tuin een kas of een serre? Dan heb je een streepje voor ten opzichte van je buur die wil pochen met de eerste en laatste oogst. Want dankzij dat tuintje onder glas kun je het seizoen tot wel twee maanden verlengen. Je begint een maand vroeger en eindigt een stuk later, omdat de temperatuur er zelfs in het najaar aangenaam warm is. Tenminste, als de zon het niet laat afweten. Een superoogst moet je in de winter niet verwachten, maar een aantal slasoorten en zelfs spinazie haal je nu met gemak binnen. Voorspelt de weerman of -vrouw strenge vorst? Bescherm de planten dan met een vries- of vliesdoek. Een tuintje onder glas Een tuinkas betekent voor zowat de helft van alle tuiniers een meerwaarde. Niet verwonderlijk als je weet dat een tuintje onder glas je het hele jaar door verse groenten schenkt. Een kas biedt een antwoord op de zoektocht naar optimale temperaturen en lichtinval. Door de beglazing wordt het al snel een stuk warmer in het voorjaar en je kunt dus sneller van start met je teelten. Er wordt een zogenaamd microklimaat gecreëerd, waardoor je zaaisels sneller kiemen. Voordelen van een tuinkas In een kas verleng je de seizoenen. Je kunt er groenten of bloemen forceren. Rabarber, maar ook dahlia’s of canna’s kun je eind maart al in een pot planten. Je vervroegt het seizoen tot wel een of twee maanden. In de winter kun je er groenten telen die buiten niet zouden overleven. Zaai in september, oktober en november sla, veldsla of spinazie. Een extra voordeel van een kas: zelfs in het najaar pluk je er nog tomaten, pepers, paprika’s en komkommers. Je verlengt als het ware de zomer. Gewassen die het buiten te koud of te nat hebben, groeien in een tuinkas onvermoeibaar verder. Geef tropische planten een kans. Meestal

Wie is Angelo Dorny? Angelo Dorny is al jaren gepassioneerd door alles wat groeit en bloeit in de tuin. Na zijn opleiding Agrarische Tuinbouw in de tuinbouwschool in Kortrijk, maakte hij van zijn hobby zijn beroep. Zijn ervaringen over tuinieren, groenten kweken en ze klaarmaken deelt hij graag met een groot publiek. Hij schrijft als journalist voor tal van Vlaamse en Nederlandse tijdschriften en hij is momenteel te zien als groenexpert in De Eerste Show op Libelle Tv. → www.angelodorny.be

is het in een kas enkele graden warmer dan buiten. Goed nieuws voor wie de exotische toer op wil. Een tuinkas biedt je de mogelijkheid om matig winterharde kuipplanten te laten overwinteren. Denk maar aan de oleander of aan de olijfboom, die het in de omstandigheden van een kas uitstekend doen. Wat moet dat kosten? Heel eerlijk, een serre of tuinkas is een forse investering. Die moet dus maximaal renderen. En dat doe je door elk seizoen optimaal te benutten. Plan vooraf wat je er kunt zaaien of planten en gooi niet

zomaar de handdoek in de ring wanneer het buiten kouder wordt. In de winter oogst je namelijk geregeld sla, veldsla of spinazie. Dat kost je een bezoek minder aan de supermarkt of lokale boer. Maar wees er vooral zeker van dat je jaren zoet bent met je tuinkas en dat je niet ieder jaar met zo’n aankoop zit. Goed onderhouden en flink wat gewassen telen, dat is de boodschap. Wat moet je weten bij de aanschaf? Bezint eer ge begint, of anders gezegd: denk twee keer na voor je tot een aankoop overgaat. Je moet namelijk rekening

Tuin

Tip: winterse smaakmakers Tijdens de winter verse kruiden oogsten om je gerechten op smaak te brengen? Dat kan op de vensterbank of op het aanrecht in je keuken. Neem potjes en vul ze met potgrond. Plant er bijvoorbeeld een aantal teentjes knoflook in, geef water en wacht een tweetal weken. De groene scheuten die opduiken zijn lekker en eetbaar. Knip ze kort en verwerk ze meteen. Ben je door je voorraad heen? Plant dan een aantal teentjes en begin opnieuw. Of wat dacht je van tuinkers? Gemakkelijk te zaaien en erg leuk voor kinderen. houden met de plaats die je hebt of net niet hebt. Een tuintje onder glas is best wel leuk, erg mooi en superhandig, maar een glazen gevaarte in je kleine stadstuintje ploffen, dat is net te veel van het goede. Nadien moeten vaststellen dat je kas de hele tuin in beslag neemt, wordt pijnlijk voor jou en je portemonnee. Er zijn tegenwoordig heel wat modellen op de markt die het uitstekend doen in elke situatie. Informeer je goed of ga langs bij een erkende fabrikant of verkoper. Beter een goede buur dan een verre vriend Je mag dan wel staan popelen om de stap te zetten, toch ben je een niet onbelangrijk aspect vergeten. Een goede communicatie met je buren zorgt ervoor dat je in de toekomst aan een aantal conflicten ontsnapt. Houd je altijd aan de wettelijke bepalingen, wees eerlijk en vertel je buren op tijd over je plannen. Of beloof ze een deel van de oogst. Dat werkt altijd! Aardpeerscheuten bleken Wil je eens echt uitpakken bij je vrienden of familie? Schotel ze dan een salade met aardpeerscheuten voor. Of bak de scheuten kort met een stukje vlees. Je weet wellicht dat je de aardpeer kunt koken, frituren of verwerken als puree. Heerlijk! Maar wist je ook dat je de jonge scheuten kunt bleken en opeten? Vanaf eind februari tot begin maart kun je ermee aan de slag. Neem een pot, vul die met potgrond en houd een aantal aardpeerknollen bij de hand. Plant ze net zo diep als ze groot zijn, maak de gaten dicht en geef water. Omdat bleken een proces is

9

waarbij de plant geen licht te zien krijgt, moet je donkerte creëren. Dat doe je door een pot omgekeerd over de plant te zetten of hem af te schermen met een bleekklok. Het duurt ongeveer drie weken voor je kunt oogsten. Zodra de scheuten de pot optillen, zijn ze klaar. Gemakkelijk, toch? Geef de scheuten tussendoor voldoende water en zet ze op een warm plekje in je serre of tuinkas. Angelo’s zaaikalender Recensie Zaaien in januari • bloemkool – onder glas • raapstelen – onder glas • radijsjes – onder glas • spinazie – onder glas

De tuin op tafel: 365 dagen ecologisch tuinieren

Zaaien in februari • aubergines – onder glas • bloemkool – onder glas • pepers – onder glas • raapstelen – onder glas • radijsjes – onder glas • rodekool – onder glas • savooikool – onder glas • snijsla en pluksla – onder glas • spinazie – onder glas • tuinbonen – vollegrond • wittekool – onder glas

Wat je zelf kweekt, smaakt beter: dat is de lijfspreuk van Angelo Dorny. Hij deelt zijn ervaringen over tuinieren al enkele jaren met een groot publiek. De tuin op tafel is Dorny’s derde boek en de opvolger van Angelo’s groentetuin en Het lekkerste terras. Je eigen groenten kweken: te veel werk? Helemaal niet, vindt Angelo Dorny, want in een ecologische tuin laat je de zwaarste klusjes over aan de natuur. Wie wil beginnen met ecologisch tuinieren, raakt met dit boek al een heel eind op weg en krijgt een antwoord op vragen als: Hoe begin je eraan? Wat heb je nodig? Waar let je op? Dorny maakt komaf met urenlang spitten of insecten verdelgen met chemische middelen. Het hele jaar door krijg je van hem tips om je tuin om te toveren tot een ecologisch paradijs. Per seizoen somt Angelo Dorny op wat je kunt zaaien en welke klusjes er moeten gebeuren, en hij inspireert je met een aantal recepten. De tuin op tafel kun je jaar na jaar opnieuw gebruiken. Leuk gevonden: er is in dit boek voldoende ruimte voor je eigen notities en bevindingen.

Zaaien in maart • andijvie – onder glas • artisjok – onder glas • bietjes – vollegrond • bloemkool – onder glas • doperwten – vollegrond • kervel – onder glas • knolselderij – onder glas • koolrabi – onder glas • kropsla – onder glas • peterselie – onder glas • postelein – onder glas • prei – onder glas • raapstelen – vollegrond • radijsjes – vollegrond • rapen – vollegrond • rodekool – onder glas • sjalot – vollegrond • spinazie – vollegrond • spruitkool – onder glas/vollegrond • tomaten – onder glas • tuinbonen – vollegrond • ui – vollegrond • wortels – onder glas/vollegrond

Angelo Dorny Uitgeverij Davidsfonds, 2013, 208 p. ISBN 978 90 5826 987 4 € 24.95

Bart Coenen

Win dit boek! De Seizoenen-redactie schenkt vijf exemplaren van dit boek. Stuur voor 1 februari 2014 een e-mail met als onderwerp ‘Tuin op tafel’ naar [email protected] om kans te maken of stuur een kaartje naar Velt t.a.v. de redactie.

10

Tuin

De eerste vitamines van het jaar De tuinkas van Jos Van Hoecke Tekst en foto’s Jos Van Hoecke (behalve foto serre: Johnnie Walker)

Bestaat er iets heerlijkers dan – bij de eerste zonnestralen in het prille voorjaar – genieten van de eerste radijzen of jonge pluksla in de serre? Teelt onder glas is een waardevolle en heerlijke manier om meer te doen met groenten en bloemen dan in een gewone tuin mogelijk is, aldus Velt-lesgever en serreliefhebber Jos Van Hoecke.

Bio Jos Van Hoecke is een doorgewinterd ecotuinier en een van de meest ervaren Velt-lesgevers.

herstellen. Het nadeel is de hogere prijs. Je hebt bovendien een stuk grond met een dubbele oppervlakte nodig om de serre om de twee à drie jaar te verrollen.

Ik ben al 25 jaar gek op telen onder bescherming. Als de zon zich even toont, loopt de temperatuur onder glas algauw op en als je met een aantal praktische zaken rekening houdt, voelen planten zich in deze wereld bijzonder goed. Materiaalkeuze Kies je voor glas of voor kunststof? Elk materiaal heeft voor- en nadelen. Serreglas (met een dikte van 3 mm) heeft een

hogere prijs, maar is sterk en laat de stralen van de zon optimaal door. Kunststof is wat goedkoper, maar filtert de stralen anders en is minder sterk. Een vaste of een verplaatsbare serre? Zonder twijfel zou ik nu kiezen voor een verrolbaar model (bijv. op lagers) in plaats van een vaste constructie. Het belangrijkste voordeel is dat de grond in de serre bij een verrolbaar model veel beter kan

De functie van de serre Dient je serre voor groenteteelt of wordt het een druivenserre? Wie de twee probeert te combineren komt ongetwijfeld bedrogen uit, omdat een van beide partijen zal lijden onder het overwicht van de andere. Houd ook rekening met het volgende • Voorzie een voldoende grote opening om gemakkelijk met een kruiwagen binnen en buiten te rijden en om je handen niet te verwonden. • Zorg dat de zon de zaaitafel en bodem maximaal kan bedienen. Mijn serre staat

Tuin

in langsrichting op het zuiden, met de deur naar het oosten gericht. • Voorzie voldoende verluchting. Dakramen, zijramen en een extra deuropening zijn – zeker op warme dagen – geen overbodige luxe. • Een serre is zelden te groot, en meestal te klein. De functie van de serre heeft ook een invloed op de vorm ervan. Kapelbouw is voor de hobbytuinier de meest voorkomende vorm. In de beroepsteelt neemt de dakhoogte toe, omdat een groter luchtvolume minder stookkosten met zich meebrengt en de planten beter gedijen. Aan de slag Teelten als veldsla en busselwortel kun je al vanaf januari zaaien onder glas. Maak een zaaigrond klaar die bestaat uit een mengsel van potgrond, tuinaarde, turf (of een alternatief) en een beetje lavameel. Als je gebruik wilt maken van compost om in te zaaien, moet die goed uitgerijpt zijn en dus zeker anderhalf jaar liggen. Een deel van de voedingsstoffen is dan uit de compost verdwenen. Dat is goed, want zaaigrond mag niet te rijk zijn aan meststoffen. Jongere compost gebruiken houdt risico’s in, omdat er nog kiemremmende stoffen in zitten. Beschik je niet over fijne compost, dan kun je hem vervangen door onverrijkte biologische potgrond. Lavameel heeft een versterkende invloed en zorgt voor de regeling van de pH. Potgrond is lichtjes zuur en bevat ook wat voedingsstoffen. Turf is van nature uit zuur en heeft geen voedingswaarde. Houd er rekening mee dat turfontginning een vorm van roofbouw is en dat het beter is om dit bestanddeel te vervangen door een ander product, zoals kokosafval (bijv. Cocopeat, zie Seizoenen maart 2011). Maak de Cocopeat goed vochtig voor je hem bij de rest mengt, anders verdwijnt een deel van de aanwezige stikstof. Het mengsel moet voldoende voedingselementen bevatten, maar een extra voedselgift is niet aan te bevelen. Een te rijk mengsel doet de planten snel groeien en een teveel aan stikstof zorgt voor uitgerekte planten die gevoelig worden voor schimmels.

Als de zaaigrond goed gemengd is, wordt hij op zaaitafels en in bakken geschept. Denk eraan dat je zaaitafel of -bak minimaal 10 cm diep moet zijn. Hoe groter de hoeveelheid grond, hoe langer het duurt voor de zaaigrond uitdroogt. Een snelle uitdroging van de grond is nefast voor kiemende zaden. Houd ze dus voldoende vochtig. Nogal wat groenten maken bovendien langere wortelslierten. Bijvoorbeeld bij het zaaien van ui en prei moet je voldoende diepte voorzien waarin de wortels kunnen groeien. Waarop let je bij het zaaien? Als je rekening houdt met de volgende kleine punten, verhoog je de slaagkansen in de serre: • Druk de grond eerst aan en zaai pas daarna. Hoe meer de zaden contact maken met de grond, hoe beter en sneller de kieming verloopt. • Zaai niet te diep. In de regel leg je de zaden niet dieper dan hun eigen dikte. Uitzonderingen hierop zijn zaden van peulvruchten zoals bonen en erwten. Plant die in zware grond op een diepte van 3 à 4 cm. In lichte bodems leg je ze dieper: op 5 à 7 cm. • Druk de zaden opnieuw aan.

11

• Strooi er wat droog wit zand over om eventuele kiemschimmels tegen te houden. Voldoende licht Licht en temperatuur spelen een levensnoodzakelijke rol voor jonge planten. Om kort en krachtig op te groeien, hebben plantjes veel licht nodig. Een aantal teelten kan aardig tegen lagere temperaturen: radijsjes, prei, zaaiui (vroege en bewaarui, zie Seizoenen december 2013), pluksla en andere vroege slasoorten zoals krop- en krulsla, vroege kolen (bloemkool, spitskool), vroege wortelen zoals ‘Amsterdamse bak’, kervel en spinazie. Tomaat, knolselderij, paprika en peper zijn enkele voorbeelden van groenten die niet tegen de koude kunnen. Ze worden niet in een serre of een koude bak ter plaatse gezaaid, maar binnenshuis of in een verwarmde serre, rond half maart. De temperatuur voor de meeste van deze groenten ligt tijdens het opkweken tussen 15° en 20° Celsius. Serremengsel • 1/3 biologische potgrond of zeer fijne en rijpe compost • 1/3 tuinaarde • 1/3 turf of een vervangmiddel zoals kokosafval • een handvol lavameel.

12

Tuin

De serregrond In het late najaar of het vroege voorjaar (december of januari) spoel je de bodem door met 150 à 200 l water/m2. Sneeuw is ook uitermate geschikt voor dit doel; sneeuw smelt traag af en zuivert zo de bodem grondig van zouten. Waarom doorspoelen? De hobbykas is een kleine bodemruimte die je zeer intensief gebruikt. Het gaat in feite om een onnatuurlijke tuin, waardoor fouten meteen zichtbaar worden. De zouten zijn afkomstig van de meststoffen die je gebruikt, zoals compost en organische meststoffen. De planten nemen de voedingsstoffen hieruit op langs hun wortels in de vorm van zouten. Die zijn onmisbaar voor de groei van de plant, maar mogen niet in te hoge dosissen voorkomen. Omdat het in een vaste serre niet kan regenen, spoelen de zouten veel moeilijker weg met een opstapeling tot gevolg. De aard van de teelt en de eraan verbonden opname van de voedingsstoffen en waterfgift zijn bepalend voor de mate waarin dit gebeurt. De zoutconcentratie loopt sneller op bij het gebruik van kippenof duivenmest dan bij compost. Een te hoge zoutconcentratie zorgt voor een kalkgebrek bij de planten, omdat ze de kalk onvoldoende opnemen. Tip: zaai om humus op te bouwen een mengsel van groenbemesters (bijv. facelia met snijrogge en wikke). Houd de bodem vochtig van oktober tot januari en werk daarna de groenbemesters onder. Het resultaat is een veerkrachtige gezonde bodem, met gezonde groenten. Je stelt de vernieuwing van de grond in de serre zo ook met een tot twee jaar uit.

Facelia.

Verspeenmengsel • 50% fijne verteerde compost • 50% potgrond • een schep lavagruis • een schep bentoniet. Dit mengsel is uitstekend voor het verspenen van al je planten: kool, tomaat, selderij, sla in potten…

Tuin

13

Kolen in de kas Voorzaaien Vroege bloemkool en spitskool voorzaaien gaat heel goed en het eindresultaat mag er beslist zijn. De teelt van bloemkool kun je over het hele jaar spreiden, naargelang het tijdstip van zaaien en de variëteit. Zaaien Vroege zaai geeft een oogst van mei tot juli. De zomerteelt start iets later, maar is vergelijkbaar met vroege zaai. Heel dun zaaien is nodig om de kolen goed te laten uitgroeien. Korte, gedrongen planten die stevig geworteld zijn geven uitstekende resultaten. Te dik gezaaide planten schieten weleens op. Een gebrek aan licht of een te hoge temperatuur versterken soms dit effect. Leg de zaden goed vast en bestrooi ze met wit zand voor goede resultaten. Verspenen Verspeen de koolplanten als ze ongeveer 10 cm groot zijn. Dan is de stam voldoende ontwikkeld en de kans op beschadiging kleiner. Het komt er vooral op aan om geen groeistilstand te krijgen in de periode tussen zaaitafel en vollegrond. De grond waarin je verspeent, is niet de zaaigrond. Voor dit doel is deze grond te ‘mager’. Je kunt gebruik maken van fijne verteerde compost (50%) en potgrond (50%). Hier voeg ik nog wat lavagruis en wat bentoniet aan toe. Lavagruis is verrijkend door de erin aanwezige mineralen en bentoniet werkt bindend en houdt water vast. Dit mengsel doet het uitstekend voor het verspenen van al je planten: kool, tomaat, selderij, sla in potten, etc.

Boven: koolplantjes; onder: radijs.

Uitplanten Wil je zeker zijn van een goed resultaat, dan biedt tuingaas een uitstekende bescherming. De planten groeien eronder zonder groeistilstand uit tot mooie kolen. Tegen koolvlieg leg ik koolkragen om de stengels van de verspeende kolen. Daarna leg ik het tuingaas erover en maak ik alles goed dicht.

kan. Scherpzadige soorten zijn hiervoor geschikt. Ze doen het heel goed en zullen niet opschieten (wegens groeistilstand) bij kouder weer. Rondzadige spinaziesoorten zijn voor later in het voorjaar, en moeten het vooral hebben van zachtere temperaturen. Bij spinazie geldt ook weer: eerst de grond goed aandrukken, het zaad over de grond uitstrooien en lichtjes afdekken. Terug aandrukken en broezen.

Spinazie in de serre Ook spinazie is in de serre of koude bak een voltreffer, al is de raskeuze van belang. Als je heel vroeg wilt zaaien, moet je kiezen voor een variëteit die tegen de koude

Prille radijsjes De teelt van radijsjes in de serre of koude bak levert de eerste vitamines van het jaar op. Radijsjes zijn heerlijk bij de boterham, met verse kaas. Al heel vroeg in het

voorjaar (vanaf begin februari) kun je deze lekkere groente zaaien in een bak, op een zaaitafel of in vollegrond in de serre. Bemesten is niet nodig. De rassen Novired en Saxa kun je zaaien vanaf half februari. Voor elk ras geldt: kijk op de verpakking of het ras geschikt is voor de serreteelt. Ik gebruik in de serre een broeiradijs. Die geeft weinig blad en is bijzonder geschikt voor in de tuinkas. Andere buitenrassen gebruiken heeft weinig zin, omdat ze onder glas hoofdzakelijk blad produceren en weinig knol vormen.

14

Tuin

Een bloeiende tuin vol leven creëer je met gelaagdheid Tekst Lies Rottiers Foto’s Stefan Jacobs

Een mooie tuin met een collectie prachtige planten, het hele jaar door bloemen, bessen en volop dierenleven: wie droomt daar niet van? Omdat genieten vooropstaat, kost zo’n tuin maar beter niet te veel werk. Onmogelijk? Toch niet. Als je rekening houdt met een aantal eenvoudige principes, dan ligt zo’n tuin binnen handbereik. Het toverwoord is ‘gelaagdheid’. Het toegepaste trucje: afkijken van de natuur! Van de theorie… Ons uitgangspunt is een bos, een stabiel ecosysteem waarbinnen iedere boom of plant zijn plaats en functie heeft. Kijk je aandachtig, dan merk je dat een bos is opgebouwd uit verschillende lagen of etages. Elke etage heeft een eigen functie in het natuurlijke evenwicht en bestaat uit kenmerkende plantensoorten. Afhankelijk van het type bos, kunnen er meer of minder etages zijn met meer of minder variatie in soorten. Je hebt de boomlaag, de struiklaag, de kruidlaag en de mos- of strooisellaag. Een eerste laag is de boomlaag. Die spreekt voor zich: hier groeien alle hoge en middelhoge bomen zoals beuk, eik, esdoorn en lijsterbes. Onder de bomen vind je de struiklaag. Vlier, hazelaar en

klimplanten zoals kamperfoelie en klimop behoren tot deze laag. De struiken in een bos kunnen redelijk wat schaduw verdragen. Nog lager zie je de kruidlaag. Die omvat alle een- en tweejarigen, vaste planten en bollen en knollen die aan de voet van de bomen en struiken groeien. Zij vormen de onderbergoeiing van het bos. Een groot aantal van deze planten bloeit in het voorjaar, om optimaal gebruik te maken van het licht, vóór de struiken en bomen weer volop in blad staan. Denk maar aan de boshyacinten in een beukenbos. Ten slotte is er de strooisellaag. Op de bodem van een bos vind je allerlei bladeren, takjes en ander afgestorven materiaal van de planten erboven. Mossen, schimmels en vele micro-organismen verwerken dit ‘afval’ tot humus en mineralen die de

bomen en planten in het bos opnieuw gebruiken. Een gesloten kringloop dus. Nog interessanter en gevarieerder is de bosrand: hier gaat het bos over in grasland; er zijn niet alleen verschillende etages, maar ook verschillende vegetatietypes. Aan de rand van een bos valt meer licht en krijgen struiken die meer zon verlangen een kans. Na deze bosmantel, heb je meestal een strook hogere kruidachtige planten. Hier is meer zon, dus je ziet er weer andere soorten dan in het bos zelf. Na de zoom met kruidachtige planten, is er de open ruimte: het grasland. … naar de praktijk! Een prachtig systeem, zo’n bos met een bosrand, maar wat kun je hiermee in je tuin? Heel eenvoudig: kopiëren! Breng dezelfde laagjesstructuur en overgangen aan in de beplanting in je tuin. Zorg voor een boomlaag, struiklaag, kruidlaag en strooisellaag en creëer een bosrand. Werk van hoog naar laag met de boomlaag achteraan of opzij. Werk dan trapsgewijs naar voren of verder opzij tot aan de open ruimte. Hoe ga je concreet te werk? Wellicht heb je geen tuin die groot genoeg is voor een behoorlijk bos. Geen paniek, er zijn genoeg creatieve oplossingen.

Tuin

Eén boom is al genoeg om een boomlaag te hebben, en dat hoeft niet eens een reus zoals een beuk of een eik te zijn. Een lijsterbes bijvoorbeeld past ook goed in een kleine tuin. En waarom kies je niet voor een fruitboom? Een wat forsere struik zoals een vlier kan ook al als boomlaag dienen. Heb je een hele kleine tuin of is het niet mogelijk om een boom te zetten, denk dan eens aan klimplanten om hoogte te brengen in de beplanting. Klimop is erg interessant omdat hij wintergroen is en een late bloei heeft. Aan het eind van de winter zijn de bessen uitstekend vogelvoer. Ook een hoge (eventueel wintergroene) haag kan als boomlaag dienen. Een gemengde struikengordel of een lage haag – voor als je minder plaats hebt – kunnen dienst doen als struiklaag. Kies voor voldoende variatie in soorten, zo biedt de tuin altijd iets om van te genieten, zowel voor jou als voor de dieren die de tuin bezoeken. Onder de struiken mag de bodem niet kaal blijven, zorg voor een kruidlaag met vaste kruidachtige, schaduwminnende planten. Creëer ook een geleidelijke overgang vanaf de struiken naar het grasland met lagere planten. Aan het einde van de bosrand ligt de open ruimte: een gazon, een bloemenweide of een tuinpad bijvoorbeeld. Om werk, tijd en afval te besparen, is het handig om de oppervlakte gazon in de tuin zo klein mogelijk te houden. Leg ook niet te veel verharding aan en maak het tuinpad niet breder dan nodig. Wil je toch graag meer open ruimte, laat dan een deel van het gazon ongemaaid of maak er een bloemenweide van. Hier is een mooie, gelaagde bosrand nagebootst op een heel beperkte ruimte. De klimhortensia vormt de boomlaag, de struikhortensia’s nemen de struiklaag voor hun rekening. Als kruidlaag zie je een gemengde aanplant met geranium, stokroos en lavendel. Dankzij de zonnige locatie bij een muur doen lavendel en stokroos het hier goed. Ze zorgen voor een zachte overgang naar het gazon, de open ruimte. Het vogelvoederhuisje staat hier dan ook perfect op zijn plaats. Vogels vinden hier voedsel en kunnen schuilen in de struiken. Zelfs in een kleine tuin kun je dit voorbeeld gemakkelijk toepassen.

15

16

Tuin

Een slimme keuze Waarom al die moeite om gelaagdheid te creëren in je tuin? De voordelen op een rij… Optimaal oppervlaktegebruik Door gebruik te maken van etages kun je meer planten kwijt op één plaats. Zelfs in een kleine tuin combineer je zo een mooi aantal soorten. Dit heeft als extra voordeel dat je de planten zo kunt kiezen dat de bloei gespreid is over het hele seizoen. Gebruik je ook nog planten met bessen of groenblijvende planten, dan is je tuin het hele jaar door aantrekkelijk voor o.a. vogels, vlinders en bijen. Spanning en structuur Een beplanting met een gevarieerde hoogte, brengt spanning in de tuin en de geleidelijke overgang van vegetatietypes oogt natuurlijk. De verschillende zones geven structuur en maken de tuin tot een mooi geheel. Door in de hoogte te werken, krijg je als het ware een extra dimensie. Onderhoudsarm Een goed uitgekiende gelaagde beplanting vraagt weinig onderhoud. De bodem is altijd bedekt door de strooisellaag of de kruidlaag, waardoor onkruiden die van een naakte of omgewoelde bodem houden geen kans krijgen. Daarnaast is de strooisellaag nodig voor een gezond bodemleven en voor gezonde planten. Laat die blaadjes en takjes maar liggen, neem een stoel en geniet van al dat groen! Door de juiste planten op de juiste plaats toe te passen, zullen ze goed groeien, zonder veel last van ziekten en plagen. Je hebt er dan weinig omkijken naar. Diervriendelijk Een tuin met een gelaagde beplanting en geleidelijke overgangen van hoog naar laag is ideaal voor allerlei dieren. Vogels vinden nestgelegenheid in de bomen, eten de bessen aan de struiken, kunnen insecten pikken in het gras, en zijn nooit ver weg van een schuilplaats. De bloeiende planten in de ‘bosrand’ bieden nectar en stuifmeel aan bijen, vlinders en andere insecten. Egels scharrelen naar slakken en wormen in de strooisellaag. Kort samengevat: met een gelaagde beplanting creëer je een echte ecotuin om het hele jaar door volop van te genieten!

Tips voor een succesvolle gelaagde tuin • Kies voor zo veel mogelijk inheemse soorten, vooral voor bomen en struiken: die zijn het interessantste voor de dieren die je tuin bezoeken. • Combineer planten met verschillende bloeiperiodes om zo lang mogelijk stuifmeel en nectar te bieden aan insecten. Denk ook aan winterbloeiende struiken zoals de toverhazelaar en aan bloembollen voor kleur in het voorjaar.

• Zet planten altijd op de juiste plaats. Houd rekening met de lichtbehoefte van planten (zon/halfschaduw/schaduw) en met de bodem (nat/droog, zand/leem/ klei). Voor alle omstandigheden kun je wel een mooie plant vinden. • Een beetje opzoekwerk op voorhand of de hulp van een tuinontwerper kan veel tijd en geld besparen achteraf !

17

Deze foto toont dat er veel mogelijkheden zijn om te zorgen voor gelaagdheid in de tuin. Stel dat je geen bomen hebt op de achtergrond, dan fungeren de haag achterin en de klimroos die tegen de palen omhoog klimt als boomlaag. Tegelijkertijd zijn de haag en de roos ook deel van de struiklaag. Een onderbeplanting met vaste planten zoals geranium en sedum maakt het plaatje compleet. Wat je krijgt is een geleidelijke overgang van hoog naar laag, met een mooi bedekte bodem. Onder de vaste planten vormen takjes en blaadjes een natuurlijke strooisellaag. Op een kleine oppervlakte is er hier veel ruimte voor diversiteit. De gekozen plantencombinatie geeft bloei van het voorjaar tot in de herfst en heeft zo het hele jaar door wat te bieden aan insecten zoals het koolwitje (zie foto hiernaast).

18

Eco-actief

‘Groenten weggeven is leuk!’ De 5-sterrensamentuin van Diepenbeek Tekst Geertje Meire Foto’s Jeroen Heyman

Geen moeite lijkt te veel om Diepenbeek tot tuinieren aan te zetten. Er kwam een puik perceel met compostbakken, privébergruimte voor gereedschap, een gemeenschappelijk keukenblok en een vooralsnog onkruidvrij tuinpad! Wordt er al eens de draak gestoken met de meest oostelijke provincie, bij het zien van deze samentuin doe je er snel het zwijgen toe.

De 36 tuintjes van 0,5 of 1 are zijn eigendom van het OCMW1 van Diepenbeek. Ze liggen mooi ingesloten: bossen aan de ene kant, een gebouwencomplex aan de andere kant. De bewoners van Woonzorgcentrum De Visserij, dagcentrum Tandem én Sint-Gerardus hebben een groenterijk uitzicht. Een mix van tuiniers Tuinieren is maar één doel. De sociale dienst van het OCMW zocht naar een

manier om haar cliënten te stimuleren in sociaal contact en integratie. Het nabijgelegen dagcentrum heeft nu een tuin ter beschikking waar begeleiders en cliënten samen met de handen in de aarde wroeten. Voor mensen in een rolstoel staan dan weer verhoogde teeltbakken paraat. De tuiniers zijn hier een mix van vluchtelingen, mensen met een beperkt sociaal netwerk of een fysieke of mentale beperking, ouderen en andere inwoners van Diepenbeek.

Afval verminderen staat ook op de lijst met ambities: de afvalintercommunale Limburg.net sponsorde de tweewekelijkse begeleiding door Velt en de houten compostbakken en ze ziet erop toe dat iedereen correct composteert. De Vlaamse Overheid, de Provincie Limburg en de Nationale Loterij droegen eveneens bij om deze tuin te voorzien van een infrastructuur om u tegen te zeggen. Tijdelijk sturende handen Maatschappelijk assistente Liesbeth Valkenborgh werkt als budgetbegeleidster bij het OCMW en is coördinator van het samentuinproject. Regelen, samenbrengen en opstarten is haar zorg, met de bedoeling om de tuin na twee jaar op eigen poten te laten staan. Of in tuintermen: ze zaait en verzorgt, zodat de tuiniers later kunnen oogsten en laten uitzaaien. Zelf heeft Liesbeth geen tuintje, maar gaandeweg neemt haar kennis toe. Zo kan ze bijvoorbeeld haarfijn het verschil uitleggen tussen lavagruis en het bentoniet dat ze bij het begin van het seizoen bestelde. Lavagruis, grof gemalen vulkanisch gesteente, heeft een poreuze korrel en zorgt voor een goede kruimelstructuur. Bentoniet bestaat uit kleimineralen; het bevordert de lucht- en waterhuishouding doordat het heel veel water en voedingsstoffen vasthoudt. Ideaal voor een zandgrond zoals hier! Met teeltvragen kunnen de tuiniers terecht bij praktijkbegeleider Jan Venmans. Hij is pas met pensioen en stort zich vol overgave op zijn nieuwe missie. Hij werkte 15 jaar lang bij de Wroeter, een dagcentrum voor mensen met een handicap. De overstap was snel gemaakt. Jan geeft tuinles, schrijft nieuwsbrieven en leert hoe

Eco-actief

19

je composteert. Dat laatste is belangrijk, omdat bij elk perceel twee persoonlijke compostbakken staan. Iedereen moet het maken van goede compost zelf in de vingers krijgen. ‘Vaak vragen beginnende tuiniers mijn goedkeuring: “Doe ik het zo goed?” of “Is dit normaal?” En dan neem ik al hun tuintwijfels weg’, lacht Jan. Thuis is zijn (moes)tuin in de loop der jaren tot bos geëvolueerd, maar hij heeft een aparte volkstuin in Zonhoven. ‘Daar kan ik naar hartenlust experimenteren.’ Delen in overvloed De tuintjes liggen er bijna vlekkeloos bij. Roger en zijn vrouw Mia zijn aan het werk. Mia levert een gevecht met een gigantische rodekool die ze probeert klein te krijgen (lees: te oogsten). Ze tovert ook mooie patissons van tussen de bladeren. Roger slaat zijn vrouw gade. ‘Zie, vrouwen en kippen moet je uit den hof houden, anders heb je niets meer over!’ Dat beweert een Diepenbeeks gezegde, aldus Roger. Volgens mij heeft hij juist heel veel, want ze lopen naar huis met een overvolle tas. Ook Rogers broer Jos heeft hier een tuin. ‘Samen voorzien we de hele familie én onze buren van groenten’, vertelt hij niet zonder enige trots. Een diepvriezer kopen speciaal voor de groenten vindt hij maar niets. ‘Weggeven is veel leuker!’ Een vleugje imperfectie Alle pompoenen en courgettes zijn aangetast door dezelfde ziekte: de bladeren slaan wit uit. Een schimmelziekte die aan meeldauw doet denken, volgens Jan. ‘De tuin ligt zo beschut en ingesloten, dat er weinig wind komt. Gevaar voor schimmel ligt altijd op de loer. Een reden te meer om de plantafstanden uit de Velt-bijbel te respecteren. Misschien gaven de tuiniers te veel mest. Beginnende moestuiniers willen graag veel en uit de kluiten gewassen groenten, waardoor ze plantgoed wat te dicht op een hoopje zetten en overvloedig bemesten.’ Dat er waarheid in zijn woorden schuilt, zie ik aan een pompoen met frisse, groene bladeren die tegen een hek omhoog klimt. Hoe dan ook, de schimmel haalt de groeikracht uit de plant, maar de vruchten lijden er niet al te zeer onder: er kan volop geoogst worden. Een gemeenschappelijke serre is er niet. Maar tomaten of andere warmteminnende en regenschuwende groenten wel.

Sommigen gaven hun tomatenplanten een jasje in de vorm van een vlieszak, of ze timmerden een constructie. Enkele houten paaltjes, een restje plastic, glas of golfplaat en de handige Harry’s zijn vertrokken. Lekkere legumen De kop is eraf en de eerste oogst is een feit. Nochtans was het bij elkaar brengen van de verschillende doelgroepen niet zo evident, vertelt Liesbeth. ‘Het is belangrijk om de groep te “binden”. De tuincursus

aan het begin van het seizoen was daarvoor cruciaal, net als de werkdagen om de grond in orde te maken en compost uit te rijden. De bejaarden erbij betrekken is het moeilijkste, maar velen zien de tuin wel vanuit hun raam, de allerlichtste vorm van betrokkenheid dus.’ Wie kan, mag beslist dichterbij komen. Bij het verlaten van de tuin kruisen we een kwieke opa, die met zijn rollator langs de tuin schuifelt. Zijn mening: ‘Alle legumen2 zijn lekker.’ Zo is het, beaam ik in stilte.

1) OCMW: Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn (gemeentelijke instelling in België voor hulpverlening aan armen). 2) legumen: dialect voor ‘groenten’.

20

Eco-actief

Nieuwe Velt-afdelingen in Nederland en ander eco-actief nieuws Samenstelling: Redactie

Maar liefst vijf nieuwe afdelingen stellen we in deze Seizoenen aan je voor. Velt is voortaan actief in Tilburg-Breda, Zutphen, Rotterdam, Oss en de Flevopolder. De vereniging staat hiermee alweer een pak sterker in Nederland. We stellen de afdelingen graag kort aan je voor. het tuinierplezier met anderen te delen en gebruik te maken van de kennis, kunde en vaardigheden van elkaar en van anderen. Het was voor ons dus een logische stap om ons bij Velt aan te sluiten. We hopen in de toekomst velen van jullie te ontmoeten en onder het genot van zelfgemaakt vruchtensap en andere delicatessen met jullie van gedachten te wisselen.’

Wil, Evert, Frits en Willem, de vier kandidaat-bestuursleden van de nieuwe afdeling Tilburg-Breda, delen niet alleen jarenlange praktijkervaring in het biologisch moestuinieren, ze hebben ook belangstelling voor gezonde voeding. ‘Uit onze ontmoetingen bleek dat genieten van het buitenleven en interesse in een ecologische leefstijl ons verbindt. Er is een absolute klik en samen staan we te trappelen om in onze omgeving mensen te inspireren en te informeren, en om het plezier en het genot van een ecologische leefstijl door te geven.’ Herminne, Loek en Corne van de nieuwe afdeling Velt-Zutphen zijn van plan om geregeld lezingen, workshops of excursies te organiseren. ‘Wij willen graag mensen informeren en inspireren rond ecologie en

diversiteit. Ons vakgebied is o.a. de ecologische siertuin, hergebruik van materialen en eetbare tuinen.’ Op 8 februari organiseren ze een eerste bijeenkomst met een lezing door Loek Gorris, succesvol tuinontwerper en kandidaat-siertuinlesgever bij Velt.

Ida, Suze en Caroline richtten in de havenstad Rotterdam een afdeling op. Ida is erg geïnteresseerd in ecologisch bouwen en heeft van haar achtertuin een ecomoestuin gemaakt. Suze is tuinontwerper – gespecialiseerd in de snoei van leifruit – en verwoed moestuinier. Daarnaast is ze co-auteur van het Onkruidboek (zie Seizoenen september 2013). Caroline is tuinen landschapsontwerper en actief bij de inrichting en het beheer van buurttuinen. De missie van dit viertal is om Velt-leden in Rotterdam en omgeving contact en kennisuitwisseling te bieden. Meld je aan op de facebookpagina Velt Rotterdam voor nieuws en aankondigingen. → www.facebook.com/VELTrotterdam

‘Op het Nieuwe Land van de Flevopolder wordt lustig getuinierd’, laten de oprichters van de afdeling Flevopolder ons weten. ‘Overal in de Flevopolder zijn de afgelopen jaren tuinverenigingen ontstaan die een bloeiend en groeiend bestaan hebben. Wat echter ontbrak was een overkoepelende organisatie die overal in de polder kennis verspreidt en activiteiten coördineert.’ Daar willen Monique, Karina, Rogier en Ton verandering in brengen. ‘Onze eerste doelstelling is om

In Den Haag vormen Antonio, Beatrice en Anja de ruggengraat van een nieuwe Veltafdeling. ‘Wij zijn zelf actief op het vlak van samentuinen en imkeren en willen met Velt in de regio bijdragen aan inspiratie, kennis, activiteiten en een netwerk voor de leden. Wij zijn er voor en door de leden, dus laat van je horen!’ In de nieuwbouwwijk het Bergkwartier in Oss ligt er een aantal percelen braak.

Eco-actief

Buurtbewoners namen er het initiatief om een samentuin op te starten. Een kerngroep van 8 mensen zette in enkele maanden tijd de tuin op en verleidde 20 gezinnen om mee te tuinieren. Via natuursuper.nl kwam het bestuur van de tuin in contact met Velt. Het klikte en er werd besloten om met een afdeling te starten. Hierdoor kan de groep gemakkelijker workshops organiseren. Op 1 juni 2014 doet buurttuin BergbOss mee met de Velt-ecotuindagen. → www.bergboss.nl → www.facebook.com/Berghkwartier

Op p. 32 van deze Seizoenen vind je meer info over de eerste activiteiten van deze afdelingen. Voor meer info surf je naar:

3000 leden op Facebook De Velt-facebookgroep, een initiatief van Velt-vrijwilliger Dirk Janssen, groeide in enkele jaren uit tot een uit de kluiten gewassen tuincommunity op Facebook. Intussen vinden meer dan 3000 mensen – Velt-leden en sympathisanten – er elkaar rond tuinen aanverwante thema’s en delen ze er hun ervaringen, foto’s, vragen en antwoorden. Hiermee is dit een van de grootste Nederlandstalige tuingroepen op de bekende sociale netwerksite. Je vindt de groep gemakkelijk terug via deze link: → www.velt.be/facebook

→ www.velt.be/kalender

In Memoriam: Teresa Sensada i Cornadó 19.09.1948 – 13.12.2013 Velt neemt afscheid van een van haar beste lesgevers. Teresa Sensada was moestuinlesgeefster in Limburg en stelde regelmatig haar tuin open tijdens de Velt-ecotuindagen. Ze was een bevlogen ecologisch tuinier. Teresa werd ernstig ziek en overleed op 13 december 2013.

21

100 tips om minder voedsel te verspillen Om oplossingen te zoeken voor voedselverliezen bij de consument organiseerde Velt in november vorig jaar de studiedag ‘Te Gebruiken Vanaf…’ ‘Na deze studiedag ben je ervan doordrongen: voedselverspilling gebeurt in de hele productieketen, van op het veld tot in de keuken. Elk van ons kiepert – onnadenkend? – jaarlijks kilo’s eetbaar voedsel in de vuilnisbak’, schrijft verslagnemer Geertje Meire op de website van Velt. In haar verslag van de druk bijgewoonde studiedag krijg je telkens een korte impressie van elke spreker. De bijbehorende presentaties zijn allemaal downloadbaar. Enkele Velt-medewerkers sprokkelden bij de deelnemers aan de studiedag 100 tips om minder voedsel te verspillen. Lees verslag, presentaties en tips op:

Wie is de nieuwe Velt-medewerker? Naam: Koen Van den Broeck Geboren: 27 maart 1963 Gehuwd met Kris, vader van Ward (23) en Fien (20). Studeerde: Communicatie- en Politieke wetenschappen Werkte bij: verschillende media, Amnesty International, Artsen Zonder Grenzen, Handicap International, Sago Latijns-Amerika Centrum. Sinds 2001 zelfstandig communicatieadviseur onder de naam EthiCom. Functie bij Velt: communicatie- en fondsenwervingverantwoordelijke. Ambitie bij Velt: lokale afdelingen versterken in hun communicatie, Velt mee op de kaart zetten als een hedendaagse organisatie, meer kopers vinden voor de boeiende publicaties van Velt, van de Ecotuindagen een evenement met nationale uitstraling maken.

→ www.velt.be/tegebruikenvanaf

Katleen de Ruytter Koekelbergenaar van het jaar De prijs van de ‘Koekelbergenaar van het jaar’, een initiatief van de club Henri Van Huffel, ging in 2013 naar Velt-lid Katleen De Ruytter, de drijvende kracht achter de volkstuinen van de Brusselse gemeente Koekelberg. Zij sprak haar gemeentebestuur aan om op de oude locatie van brouwerij De Boeck een grote volkstuin te starten. De burgemeester van Koekelberg was meteen gewonnen voor het idee waardoor het idee van Katleen het afgelopen jaar gerealiseerd werd. De club Henri Van Huffel roemt Katleen De Ruytter voor het samenbrengen van families ‘waarvan sommigen nooit een tuin hadden gezien, laat staan erin gewerkt hadden.’ Het project kreeg eerder dit jaar ook de ‘groene netelprijs’ van Velt Brabant. Proficiat Katleen!

Test je mee tomaten? De Zadenwerkgroep organiseert een tomatentest in 2014. • We sturen jou zaden toe (we laten je kiezen uit een aantal rassen) tegen een minimale prijs. • Je test de rassen uit, en noteert opbrengst, smaak, en andere ervaringen in een rekenblad. • Je wint (honderden?) zaadjes van elk ras, en je bezorgt ons een deel ervan terug; de rest kun je uitdelen, ruilen, … Meer weten? Stuur een e-mail naar [email protected].

22

Culinair

De geur van huiselijkheid en warmte Winters genot uit de voorraadkelder Tekst en recepten Nicola Kersting Foto’s Chiot’s run, Digiyesica, Johnny’s Selected Seeds, Luke Gattuso en Yvonne

In februari kunnen we stilaan uitkijken naar het einde van de winter, hoewel het nog behoorlijk koud kan zijn en er nog weleens sneeuw valt. De winterperiode maakt ook in de keuken een hele evolutie door. Op het moment dat de winter begint in december maken we ons vooral klaar voor een feestperiode, met veel versieringen en intensief werk in de keuken. Het lijkt wel of iedereen dan met eten bezig is. In januari treden de nieuwe voornemens op de voorgrond. En in februari is de sfeer al anders: de dagen worden wat langer en je merkt hier en daar al een vleugje voorjaar op, maar in de keuken blijft het nog eventjes winter.

Die warmte is typisch voor de winterkeuken, doordat je vaak met knolgroenten en gedroogde peulvruchten werkt die een langere bereidingstijd vragen dan lenteen zomergroenten. Haast vanzelf voeg je ook meer warme kruiden en specerijen aan je gerechten toe en dat is nu net wat we nodig hebben in de winter.

Maak je eigen voorraadkelder! Wil je zelf graag pekelen, drogen, inkuilen of wecken? Met het boekje Lang leve de oogst leer je aan de hand van smakelijke recepten de beste bewaartechnieken kennen. Kijk op p. 43 voor bestelinformatie.

Inmaak- en bewaartechnieken om je oogst lekker te verwerken

Kweeperen roepen ook altijd weer herinneringen op aan die rijke voorraadkelder. Ik vind de kweepeer een fantastische vrucht omwille van zijn licht zuur-zoete smaak en heerlijke aroma. Ik laat je in de recepten graag (opnieuw) kennismaken met de kweepeer… Verder zijn er ook nog twee gerechten met prei, een groente die ik als kind niet zo lekker vond. Omdat mijn partner Mirella graag prei eet, ben ik er echter mee gaan experimenteren en nu beschouw ik prei als een veelzijdige en zeer smakelijke groente. Een prima bewaartechniek voor prei is inkuilen. Erg fascinerend, vind ik: je begraaft je voedsel onder de grond tot je het nodig hebt. Kan het nog aardser? Lang leve de oogst

Tegenwoordig merk je in de supermarkten nog maar weinig van de seizoenen, in de winter vind je bijvoorbeeld nog volop tomaten. Als je nog wel een verbinding hebt met de natuur – omdat je een moestuin bezit of op een andere manier de seizoenen volgt – weet je dat het aanbod van verse groenten niet zo uitgebreid is in februari. We kunnen wel een beroep doen op producten die we in de zomer of herfst hebben geoogst en behandeld om ze te kunnen bewaren. Technieken als pekelen, wecken en inkuilen zijn daarvoor geschikt.

In ons voormalige restaurant Faites Simple gaven we kooklessen en met één groep levensgenieters koken we nu al twee jaar lang samen verder op maandelijkse basis. De vorige kookavond werd georganiseerd door Annie uit Kapellen die bezield een stukje grond in het Velt- tuinproject ‘De Heuvels’ bewerkt. Trots had ze haar oogst uitgestald en ze nam me mee naar haar kelder waar ook nog een deel van haar oogst lag opgeslagen. De geur die ik daar bij Annie rook flitste me terug naar mijn kindertijd, naar de voorraadkelder van oma bij wie we logeerden in de kerstvakantie. Een zoetige geur die associaties oproept met houten kistjes vol appels, aardappelen, het licht van een zwak lampje en schappen met flessen en glazen potjes vol lekkernijen. Toen ik in die tijd de trap weer opklom naar boven kwam de geur van stoofpotjes die de hele dag stonden te pruttelen me tegemoet. De geur van huiselijkheid, gezelligheid en warmte…

Culinair

23

Amarantkroketjes met aramé en shiitake Ingrediënten voor 4 personen

Bereiding

• 250 g amarant (zaad) • 150 g ronde rijst • 2 sjalotjes • 2 cm gember • 30 g gedroogde arame (zeewier) • 100 g gedroogde shiitake-paddenstoelen Voor de dipsaus: • 4 el mirin (Japanse kookwijn) of sake of droge sherry • 4 el shoyu (Japanse sojasaus) • 4 el water • een paar druppeltjes gembersap (rasp de gember fijn en knijp het sap eruit) • 5 cm daikon

Versnipper de sjalotjes en hak de gember fijn. Week het zeewier een kwartier en de shiitake een half uur in koud water. Hak de paddenstoelen fijn. Fruit de gehakte sjalotjes en de gember aan in een beetje vetstof naar keuze. Voeg dan amarant, rijst, zeewier en paddenstoelen toe. Bevochtig het geheel met 800 ml water (gebruik het weekwater) en voeg een beetje zout en zwarte peper toe. Breng het geheel aan de kook en laat 8 minuten goed doorkoken met het deksel

op de pan. Laat verder garen op een zacht vuurtje (ca. 12 minuten). Laat de massa afkoelen tot je met je vochtige handen balletjes van 3 cm diameter kunt maken. Frituur de kroketjes tot ze krokant zijn. Meng voor de dipsaus mirin, shoyu en water en laat aan de kook komen. Haal de pan van het vuur en voeg gembersap en daikon toe. Serveer de warme kroketjes met de saus.

Gekonfijte prei met blauwe kaas en walnoten Ingrediënten voor 4 personen

Bereiding

• 8 kleine stronkjes prei • 2 dl witte wijn • 1 el honing • 1 dl olijfolie • peper • zout

Ontdoe de prei van het buitenste blad en snijd het dikke groen in een punt van de prei. Maak een insnijding vanaf het groene gedeelte van de prei naar boven en spoel onder de kraan het zand eruit. Leg de prei in een vuurvaste schaal of pan en voeg er de rest van de ingrediënten aan toe. Zet de schaal op het vuur en breng

• 150 g blauwe kaas (type roquefort) • 50 g walnoten, gepeld

aan de kook voor ongeveer 15 minuten of tot de prei gaar is. Draai de prei regelmatig rond en let erop dat het vocht niet volledig verdampt of te donker wordt. Schik twee preistronkjes op een bord en werk af met stukjes blauwe kaas, de grof gehakte walnoten en een beetje vocht van de prei.

24

Pastinaak-preinestjes

Ingrediënten voor 4 personen

Bereiding

• 200 g pastinaak • 200 g prei • 2 eieren • ca. 6 el bloem • verse tijm • peper • zout • een flinke snuf paprikapoeder • olie om in te bakken

Schil de pastinaak en snijd er met de dunschiller reepjes af. Verwijder de buitenste bladeren van de prei. Snijd de stengels overlangs door en snijd ze dan in lange dunne reepjes. Stoom de groenten afzonderlijk beetgaar en laat ze afkoelen. Roer een beslag van de eieren, de bloem,

de tijm, het zout en de peper. Rol telkens met een vork wat gemengde groenten op, haal dit ‘nestje’ met de onderkant door het beslag en bak het aan één kant in de warme olie tot het deeg lichtjes kleurt. Herhaal met de rest van de groenten en het beslag.

Nougat glacé met kweepeercoulis Ingrediënten voor 1 taart

Bereiding

voor de karamel: • 80 g amandelen • 120 g suiker voor de nougat glacé: • 60 g suiker • 150 g honing • 6 eiwitten • 3 dl slagroom

Doe de suiker in een pan met dikke bodem en zet op een matig tot hoog vuur. Kook, al roerende, tot een bruine karamel (ca. 10 minuten). Doe de amandelen in de pan en roer goed tot alle noten een jasje van karamel hebben. Schep de notenkaramel op een vel bakpapier en laat hard worden. Verpulver de karamel met een zwaar voorwerp tot een grof poeder.

voor de kweepeercoulis • 2 kweeperen • 1 citroen • 60 g suiker • 3 dl water

Kook de suiker en de honing tot je er een soepel balletje van kunt maken in koud water. Klop het eiwit tot sneeuw en voeg de siroop al kloppende toe aan het eiwit tot de siroop is afgekoeld.

Klop de slagroom stijf en meng met de meringue. Roer er het karamelpoeder door en giet dit mengsel in een met plasticfolie beklede vorm. Laat minstens 12 uur opstijven in de diepvriezer. Schil de kweeperen en snijd anderhalve peer in grove stukken. Kook de stukken gaar in het water met de suiker en het sap van een halve citroen. Mix tot een gladde saus en voeg eventueel nog wat water toe. Kook hierin de resterende halve kweepeer – in kleine blokjes gesneden – beetgaar.

Weg & wijzer

In Seizoenen verschijnt een verkorte weergave van de activiteiten. Een uitgebreide beschrijving en recent toegevoegde activiteiten vind je op → www.velt.be/kalender

Antwerpen

02.02

Lichtmis! Onze aarderoerselen verspreiden, 11-13u, Chalet Velttuinen, Sluizenstraat 119, Schoten. Simonne, [email protected]. Werkgroep biologisch dynamisch tuinieren.

03.02

Bodemanalyse: bespreking en advies door Wouter Beyen, 19.30-22u Ecocenter De Goren, Postelsesteenweg 71, Mol. Ntleden: € 5,00. Willy Helsen, [email protected]. Mol.

06.02 13.02 20.02

11.02 11.02

Kleinfruit door Marc Geens 2022.30u ‘t Fakkeltje, Kazernestraat 15, Zwijndrecht. Ingrid Melis, [email protected]. Den Bumpt.

11.02

Slakkenleven beperken door André Verbist 20-22u Wijklokaal Schijnpark, Schijnparklaan 3, Schoten. Leden: € 2,00. Ntleden: € 4,00. simjos@skynet. be. ‘t Schone Schijn.

13.02

19.02

demo op 16/03

Introductie permacultuur in de groentetuin 20-22u Zaal t’Bruggeske, Hoevensebaan 12/2, Kapellen. I.s.m. Transitie

22.03

Jaarcursus: natuurlijk moestuinieren 10-16u Dodoenstuin, De Pont 45, Schilde. € 150,00 (cur-

20.02

Praatavond 20-22u De Heischuur, Schuurhoven 2, OudTurnhout. Myriam Pelckmans,

20.03

breugelmans.pelckmans@ skynet.be. Regio Turnhout.

21.02 21.03

22.02

Film ‘De nieuwe wildernis’ 20-22.30u Cinema Rubens, Statiestraat 86, Zwijndrecht. € 5,00 (incl. drankje). Hilde Heyrman,

22.02

22.02

23.02

01.03

Afhalen bestelde zaden 10-12u Lepelhof, Lepelstraat 5, Mortsel. Leen Wouters, [email protected]. Groot-Mortsel.

22.02 15.03

01.03

(4 za)

Afhalen biozaden en -hulpmiddelen 10-12u bij Agnes De Kock - Van Aelst, Herentalsebaan 77, Zoersel. [email protected]. Voorkempen.

01.03 15.03

Cursus Hydrolaten 10-17u, Schilde of Wijnegem. € 100,00 per module. Mieke Vanderhaeghen, mieke.zola@gmail. com. Werkgroep Dodoenstuin.

Potverse groenten kweken door Kyra Vandenhoeck 10-12u

Bistlokaal, Bistweg, Boechout. Leden: € 6,00. Nt-leden: € 10,00. Breng 2 bloempotten van 1012 cm doorsnede mee. Leen Wouters, info.grootmortsel@ velt.be. Groot-Mortsel.

22.02

Praktijkles bomen en kleinfruit snoeien door Stefan Eyckerman 9.30-12u Velt-tuinen, Sluizenstraat 119A, Schoten. Nt-leden € 2,00. Inschr.: [email protected], 03 658 91 78. ‘t Schone Schijn.

[email protected]. Klein Brabant.

22.02

Appel- en perenbomen snoeien door Stefan Eyckerman 10-12u bij Jef en Myriam Breugelmans-Pelckmans, Beek 14, Lille. Nt-leden: € 2,50. [email protected]. Nutstuin Turnhout.

Zaden- en meststoffenbedeling 9-12u De Akelei, Haachtsebaan 2, Schriek. peter_hendrickx@bel-

Verdeling van zaden en hulpstoffen 9-12u Loods Dirk De Smet, Oppuursesteenweg 34, Bornem.

Startbijeenkomst tuinieren Braemhof, Ontmoetingscentrum Nova, Schijfstraat 105, Antwerpen. [email protected], 0473 854 115.

gacom.net. Heist-op-den-Berg

22.02

Zaden-en hulpmiddelenverdeling 14-16u bij Herman Rombouts, Hazenpad 11, Herentals. hermanblanche.rombouts@ pandora.be. Middenkempen.

Workshop: thema nog te bepalen 19.30u Orangerie, De Pont 45, Schilde. Leden: € 5,00. Nt-leden: € 7,00. Mieke Vanderhaeghen, mieke.zola@gmail. com. Werkgroep Dodoenstuin.

sus digitaal), € 200,00 (papier). Max. 20 deeln. Inschrijven bij Mieke Vanderhaeghen, mieke. [email protected]. Dodoenstuin.

18.02

monstreatieles op 16/03 kun je apart volgen. johan.peeraer@ skynet.be. Netevallei.

Achter het etiket door Sofie Mogensen 19.30-22u Bib., Lindendreef 1b, Hoogstraten. € 3,00. Inschr: nfo.noorderkempen@ velt.be. Noorderkempen.

Kapellen. Peter Storms, [email protected]. Polder.

15.02

Fruitbomen snoeien (theorie) 2022.30u Bib., O.L.V Vrouwstraat 1, Duffel. Nt-leden: € 2,00. De de-

20.02

Teeltwisseling door Dirk Laureyssens 20-22.30u Refter F van het GIB, Door Verstraetelei 50, Brasschaat. paul.eelen@gmail. com. Brasschaat.

duo (1 ouder + 1 kind van min. 8 jaar). Max. 8 duo’s. Inschr. via info.netevallei@velt. be of 03 454 07 34. Netevallei.

[email protected]. Den Bumpt.

Cursus ‘Dodoens en zijn tijd’ 19.30-22u Orangerie, De Pont 45, Schilde. Digitale cursus € 20,00. Papieren cursus € 50,00. Mieke Vanderhaeghen, mieke. [email protected]. Dodoenstuin.

25

Kom kinderen, de moestuin in! 10-12u Kontich (plaats wordt bij inschr. meegedeeld). € 25,00 per

01.03

Afhalen biozaden en -hulpmiddelen 14-16u Velt-tuinencomplex, Sluizenstraat 119A, Schoten. [email protected]. ‘t Schone Schijn.

01.03

Bomen en kleinfruit snoeien door Stefan Eyckerman 14-16.30u bij Christine Van

Dommelen, Blijkerijstraat 60, Oostmalle. Nt-leden € 2,00. In-

26

Weg & Wijzer

schrijven via [email protected] of 03 383 46 25. Voorkempen.

01.03

03.03

18.03

Kleinfruit snoeien door Stefan Eyckerman 10-12u Talander, De Lusthoven 88, Arendonk. Nt-leden € 2,50. Snoeischaar meebr. [email protected]. Nutstuin Turnhout.

Permacultuur: hoe begin je eraan? door Greet De Wandel 19.30-22u Ecocenter De Goren, postelsesteenweg 71, Mol. Nt-

19.03

Zaal Centrum, Jan Hammeneckerstraat 32, Breendonk. Leden

22.03

€ 3,00. Nt-ledn € 5,00. jean. [email protected]. Klein Brabant.

09.03

11.03

Ecotuin zonder gif en ongewenste gasten door Frans Desmedt 20-22.30u CC De Kollebloem, Atelier 1, Kloosterhof 1, Puurs. In-

Cursus zaden oogsten door Etienne Raemdonck 19.30-22.30u

Praktijkles snoeien door Stefan Eyckerman, 10-12u, Lange Kroonstraat 179, Boechout. Nt-leden € 2,00. Snoeischaar meebr. [email protected]. Groot-Mortsel. Apicentrische bijenteelt door Luc pintens 20-22.30u refter F van het GIB, Door Verstraetelei 50, Brasschaat. paul.eelen@

West-Vlaanderen

01.02

Opmaak van een teelt- en werkplan voor de tuin 10u-12u Ontmoetingscentrum Nova, Schijfstraat 105, Antwerpen. gina.

01.02 08.02

Moestuinieren in de stad door Anita Exelmans 10-12u

St.Andriesbuurt, Antwerpen

02.02

Onderhoud Dodoenstuin 12-16u Dodoenstuin, De Pont 45, Schilde. Mieke Vanderhaeghen, mieke. [email protected]. Werkgroep Dodoenstuin.

03.02

14.03

26.03

04.02

Voorjaarswerkdag 9-12.30u Velt-tuinen, Sluizenstraat 119A, Schoten. [email protected].

29.03

06.02

Provinciale vergadering 9.1511.30u Mandellaan, Roeselare. descheemaekerfrans@hotmail. com. Harelbeke.

07.02

Algemene ledenvergadering met nieuwjaarsreceptie 19-23u Swaenenburg, Cathilleweg 38, Stalhille. deketelaere.marc@

Vroege rassen 13-14.30u Velttuinen, Sluizenstraat 119A, Schoten. [email protected]. ‘t Schone Schijn.

skynet.be. Jabbeke.

07.02 13.02 21.02 28.02

[email protected]. Aartselaar.

‘t Schone Schijn.

15.03

Een kleine moestuin, hoe begin ik eraan? door Marijke Vandierendonck 9.30-12u Ecopark, Kattenbroek 6, Edegem. njans-

29.03

Snoeiles in de siertuin door Leonard Quintelier 14-16u, bij

Willy Van Rumst, Dorp West 106 B, Zwijndrecht. Leden: € 1,00. Nt-leden € 3,00. melisi@skynet. be. Den Bumpt.

Verstandig omgaan met vetten 19-23u Zaal Biezenmeers, Stadionlaan 48, Zedelgem. Leden € 4,00. Nt-Leden € 9,00. Inschr: [email protected]. Groot-Zedelgem.

sen, [email protected]. Werkgroep biologisch dynamisch tuinieren.

[email protected]. Middenkempen.

15.03

BD koemestpreparaat 16-17.30 Chalet Velt-tuinen, Sluizenstraat 119A, Schoten. Simonne Jans-

Natuurlijke maatregelen voor een sterke weerstand 19.30-22u DC Ten Elsberge, Mandellaan, via Beversesteenweg 101, Roeselare. Leden € 7,00. Nt-leden € 12,00. [email protected]. Roeselare.

gmail.com. Brasschaat.

Sfeerbeelden vanuit een Damiaan bouwkamp in Indië 20-22u Lakenhal, Grote Markt 0, Herentals. Sonia Van Loy,

Kleinfruit snoeien 9.30-12u bij André Vandenberghe, Akkerstraat 19, Beernem. andre.vdberghe@ scarlet.be. Fruitwerkgroep.

€ 2,00. Tita Van Hove, titavh@ telenet.be. VeltApen.

23.03

Snoeiles laag-en hoogstam 9.30-12u Boomgaard Poelenbos, Reutelstraat, Wevelgem. Katrien Opsommer, [email protected]. Wevelgem.

demey@samenlevingsopbouw. be 0473 854 115

22.03

Inschr. reis Noordelijke Vogezen, Delaeystraat 52, Hooglede, € 545,00. 5-daagse reis van 20 tot 24 juli 2014 met als gids Gaby Depoorter. Beschr. op website Velt Staden. Inschr. d.m.v. storting van een voorschot van € 75,00/pers. op 285-0368979-20. [email protected]. Staden.

Vlinder- en bijvriendelijke tuin 20-22.30u Molenhoek, Binnenpad 50, Stabroek. I.s.m. Milieuraad Stabroek, compostmeesters en Natuurpunt. Peter Storms, stormske113@hotmail. com. Polder.

schr. bij Etienne Vergauwen: 03 890 76 65, etienne.vergauwen@ puurs.be. Max. 25 deeln. Klein Brabant.

leden € 5,00. Willy Helsen, [email protected]. Mol.

06.03

Workshop shiitake enten 14-16u Plukboerderij, Steenwinkelstraat 499, Schelle. Leden € 15,00. Ntleden € 20,00. (beperkt aantal deel.) [email protected]. Zuid-Antwerpen.

Alles over zaden 14-16u Ecohuis, Turnhoutsebaan 139, Borgerhout. [email protected]. VeltApen.

02.03

15.03

08.02

Moestuincursus door Ivan Maertens 19.30-21.30u d’Oude Statie, Venetiestraat 1, Zeebrugge. Met veel praktische voorbeelden. Ivan Maertens, [email protected]. Oostkust.

Afhalen biohulpmiddelen 8.3012u bij Marc Desoete, A. Serreynstraat 17, St-Andries. rita.neyt@ telenet.be. Brugge en Jabbeke.

Weg & Wijzer

08.02

Snoeidemonstratie hoogstammen door Wouter Demey 9.30-11.30u d’ Oude Smelterij, Ieperse Heerweg 5, Torhout. filip. [email protected]. Lichtter-Velde.

09.02

Planning en een nieuwe start in de tuin door Jacgues Dhondt 10-12u De Zeven Torentjes, Canadaring 41, Assebroek. Nt-le-

Hooglede. [email protected].

23.03

26.02

den € 2,00. rita.neyt@telenet. be. Brugge.

13.02 20.02

Deeg maken, o.a. op basis van zuurdesem 19.30-22.30u De Zaaier, Akkerstraat 2, Ruddervoorde. Leden € 5,00. Nt-leden € 8,00. Inschr: [email protected]. Oostkamp.

13.02

Veilig laddergebruik in tuin en huis 19.30-22.30u Porseleinhallen, Cultuurpad 1, Wevelgem. Katrien Opsommer, [email protected]. Wevelgem.

15.02

Vormsnoei in boomgaard Bergelen 9.30-12u De Rand, Rijksweg, Gullegem. bart.katrienvdhop@ edpnet.be. Wevelgem.

15.02

15.02

Ledenvergadering 15-20u De Lovie, Krombeekseweg 82, Po-

28.02

Laagstam appel en peer snoeien 9.30-12u bij André Vanden-

01.03 01.03

[email protected]. Staden.

22.02

Kleinfruit snoeien 9.30-11.30u bij Filip Ver Eecke, Zwevezelestraat 93, Torhout. [email protected]. Licht-ter-Velde.

23.02

Snoeidemonstratie 9.30-11.30u bij Roger Deleu, Delaeystraat 52,

Permacultuur 19.30-22.30 Vormingplus, Wandelweg 11, Kortrijk.

Tuinexpo 10-18u Expohallen, Doorniksewijk, Kortrijk. Infostand.

Wintersnoei door Wouter Demey 14-16.30u bij Ivan en Trui De Clerck-Van Massenhove, Engelendalelaan 52, St-Kruis. Leden € 3,00. Nt-leden € 5,00. rita.neyt@ telenet.be. Brugge.

01.03

08.03

09.03

09.03

02.03

Biotuinieren door Koenraad Heughebaert 10-12u Augustijnenhof, Rolleweg 32, Loppem. Leden € 3,00. Nt-leden € 6,00. [email protected]. Groot-Zedelgem.

11.03

Wintersnoei klein- en grootfruit

Snoeien hoogstam appel en peer door Wouter Demey 9.30-12u bij Eric Goethals, Bruggestraat 204, Beernem. verschelde.paul@tele-

Snoei-initiatie 9.30-11.30u Bij Willy, Beversestraat 86, Harelbeke. Inschr. via [email protected] of 056 71 71 63. Harelbeke.

Permacultuur: hoe begin je er aan? door Lucrèce Roegiers 19.30-22u De kleine Beer, C. Marichalstraat 5, Beernem. Leden € 3,00. Nt-leden € 5,00. Bert Vansteenhuys, bertvansteen@ skynet.be. Beernem.

door André Houthoofd14-17u

Nt-leden € 5,00 (ledenprijs is per gezin). roland_zwaenepoel@ telenet.be. Jabbeke.

Praktische snoeiles laagstam en kleinfruit door Ivan Maertens 19.30-21.30u d’ Oude Statie, Venetiestraat 1, Zeebrugge. [email protected]. Oostkust.

bij Gilbert De Jonghe, Dullemolenstraat 3, Zuienkerke. Leden € 2,00.

12.03 19.03 26.03

Moestuincursus door André Verheecke 19.30-22u Hoeve Hangerijn, Gemeneweideweg-Zuid 113, Assebroek. Leden € 6,00/les (€ 15,00 voor 3 lessen). Nt-leden € 8,00/les (€ 20,00 voor 3 lessen). [email protected]. Brugge.

net.be. Fruitwerkgroep.

05.03

[email protected]. Fruitwerkgroep.

Zaden/hulpstoffen afhalen 8.30-11.30u bij Marc Cool, Sleihagestraat 107, Oostnieuwkerke.

Gezond en lekker vegetarisch, met en door kinderen 14-17u bij Wini, Beukendreef 22, Hertsberge. €

Wevelgem en Harelbeke.

berghe, Akkerstraat 19, Beernem.

22.02

Nt-leden € 6,00. Jonckheere. [email protected]. Oostkamp.

€ 5,00. [email protected]. Wevelgem.

peringe. deridder.dirk@telenet. be. Westland.

16.02

[email protected]. Jabbeke.

5,00. Inschr. bij Wini: 050 281494. Beernem.

Bomen enten door Ivan Maertens 14-17u bij Willy Mahieu, Stationsstraat 57, Jabbeke. Leden € 2,00. Nt-leden € 4,00. roland_zwaenepoel@telenet. be. Jabbeke.

Tuinclub 10-12u ‘t Oud Gemeentehuis, Cathilleweg 86, Stalhille.

Snoeidemonstratie van laagstammige fruitbomen door Wouter Demey 14u (o.v.) bij Filip Descheemaecker, Bergenstraat 41, Ruddervoorde. Leden € 4,00.

Staden.

23.02

08.03

27

Tomaten kweken... een passie door Herman De Waele 19.30-22.30u Gemeenschapshuis Nieuwvliet, Lieven Gevaertplein 4, Oostkamp. Leden € 4,00. Nt-leden € 6,00. Jonckheere.marina@ skynet.be. Oostkamp.

08.03

Hulpstoffen en zaden afhalen 9-11u Heiweg 115 A, Roeselare. sie-

13.03 20.03 27.03 03.04

13.03 20.03 27.03

Kleinfruit en fruitbomen snoeien 14-16u bij Danny Reynaert, Groenestraat 525, Roeselare. Leden € 3,00. Nt-leden € 10,00. [email protected]. Roeselare.

Leden € 35,00. Nt-leden € 50,00. [email protected]. Roeselare.

Je eigen groentetuin door André Verheecke 19.30-22u Vrijetijdscentrum, Vlamingstraat 40, Jabbeke. Leden € 35,00. Nt-leden € 45,00 (4 lessen). deketelaere. [email protected]. Jabbeke.

gfried.houthoofd@euphonynet. be. Roeselare.

08.03

Lessenreeks: meer natuur in je tuin 19-22u Zaal Rinus, Beverseaardeweg 23, Roeselare.

14.03

Biomeel afhalen 9.30-12u en 16.30-19u bij Rita Neyt, Meersenstraat 15, Assebroek. rita. [email protected]. Brugge.

28

16.03

Weg & Wijzer

Fruitbomen enten 9.30-12u bij André Vandenberghe, Akkerstraat 19, Beernem. andre.vdberghe@ scarlet.be. Fruitwerkgroep

16.03

Oost-Vlaanderen

01.02

Snoeidemonstratie fruitbomen

schr. voor 25.01 via mail guido. [email protected] of 09 385 60 03. Receptie en opvoering theaterstuk ‘Watertanden’ door het gezelschap De Kip van Troje. Scheldevallei.

door Wouter Demey 9.30-12u De Klimop, Fabiolalaan 2, Oostkamp. Snoeizaag meebr. Jonckheere. [email protected]. Oostkamp.

18.03

Aardbeienteelt 19.30-21.30u SWOK, Ooststraat 4a, Staden. [email protected]. Staden.

19.03 26.03 02.04

19.03

Cursus ecologische groenteteelt door Herman De Waele 19.3022.30u Den Tap, Klerkenstraat 37a, Langemark. Leden € 15,00. Ntleden € 45,00 (3 avonden) Inschr. door storting op BE09 7380 1044 0757 (KREDBEBB) t.n.v. VeltWestland. desimpel.marnix@ telenet.be. Westland.

Koken met onkruid 19.30-22.30u Spes Nostra, Pastoor Staelensstraat 4, Zedelgem. Leden € 6,00. Nt-leden € 12,00. Inschr. [email protected]. Groot-Zedelgem.

25.03

02.02 16.02 01.03 29.03

02.02

07.02

Indisch vegetarisch koken 18-21u bij Wini, Beukendreef 22, Hertsberge. € 10,00. Vooraf betalen. Max.

West-Vlaamse plantendag ‘Meer bloemen voor bijen’ 10-17u, VTI, Boeschepestraat 44, Poperinge. de-

07.02

29.03

Appelleibomen snoeien en leiden door Ivan Maertens 14-17u bij Koen Sleutjes, Knokkestraat 530, Knokke Heist. ivan.1ath@scarlet.

Voedselbos, Waregemsestraat 29, Nokere. voedselbos@gmail.

08.02

be. Oostkust.

schr: 055 43 10 17, monique. [email protected] (milieudienst). Geraardsbergen.

Veggie Café 18-20u Droomatelier, Huikstraat 6, Stekene. Leden € 10,00. Kinderen 4-12 jaar € 6,00. Inschr: 03 789 27 26 of 0486 94 61 13. Plaatsen beperkt. Zomererf.

15.02

com. Voedselbos.

Ledenfeestvergadering met wafelbak 15-18u het Gildenhuis, Margote 86, Wichelen. www.

16.02

Afhalen zaden en hulpmiddelen 10-12u Erf van Robert Eeckhoudt, Vennestraat 11, Wichelen. emiel.vanwesemael@ telenet.be. Wichelen.

16.02

Tomatenzorg binnen en buiten door Jos Van Hoecke 19.3022.15u Parochiezaal, Koning Albertstraat 1, Oosteeklo. [email protected]. Meetjesland.

Koken met stevia door Annelies Vanneste 20-22u OCO, Pijphoekstraat 30, Oostakker. Leden

Zaden- en hulpmiddelenbedeling 14-17u bij Frans De Block, Korte Haagstraat 29, Dendermonde. franz.deblock@gmail. com. Dendermonde.

Snoeidemo 14-17u Holmanstraat 1, Steenhuize. leopoldhel-

€ 5,00. Nt-leden € 10,00. Jan Boonaert, jan@veltdamvallei. be. Damvallei.

[email protected]. Westland.

14.02

Permacultuur in de praktijk

[email protected]. Herzele-Sint Lievens Houtem.

07.02

27.02 06.03 13.03 27.03

Basiscursus Ecologisch Tuinieren door Herman De Waele 20-23u De Lier, Nieuwstraat 21, Lierde. Plaatsen beperkt. In-

door Bert Dhondt 10-17u Het

veltwichelen.be. Wichelen.

10 deeln. Inschr: Wini op 050 28 14 94. Beernem.

29.03

Algemene vergadering en ledenfeest 19.30-22u CC De Brouwerij, Stationsstraat 3B, Eke. € 5,00. In-

13.02

Algemene Ledenvergadering met feestmaaltijd 12.30-20u Platanenhof, Gentse steenweg 138, Zele. Volw. € 28,00. Kinderen € 18,00. Inschr. voor 12.02 via [email protected] of 0473 25 13 06. Zele-Centrum.

19.02

Film ‘De nieuwe wildernis’ 20-22u G.O. Zaal Racing, Markt 20, Gavere. € 2,50. [email protected]. Scheldevallei.

21.02

Aspergeteelt van A tot Z door Herman De Waele 20u Steenoven, Kerkkouter 40, Herzele. Leden € 1,00. Nt-leden € 3,00. [email protected]. Herzele-Sint Lievens Houtem.

22.02

Afhaling biozaden en hulpmiddelen 9-12u Kalestraat 41, Evergem. antoinette.bauwens@

Verdelen van zaden en hulpstoffen 10-12.30u, Parking Smatch, Watermolendreef 151, Sint Niklaas. marc.temmermans@ telenet.be. Waasland.

30.03

Snoeiles hoogstamappel- en perenbomen 9-12u bij Geert & Mia Verdonck-Desmet, Pastoorstraat 38 A, Reningelst. Leden € 2,00.

09.02

Nt-leden € 4,00. deridder.dirk@ telenet.be. Westland.

30.03

Een vossenvrij kippenhok maken door Lode Bourez 9.30-12.30u bij

Pieter en Caroline, Kerkhofdreefzuid 6, Beernem. Lode Bourez, [email protected]. Beernem.

Snoei van houtig kleinfruit 9.3011.30 ‘t Spoor, Grote Marijve 133, Ronse. € 2,00. Willy Debrie, [email protected]. Vlaamse Ardennen.

13.02 27.02 20.03

Cursus ecologisch tuinieren door Jos Van Hoecke 19.30-22u De Pastorie, Mariakerkeplein 1, Mariakerke. Leden € 20,00. Nt-leden € 50,00. [email protected]. Gent.

telenet.be. Meetjesland.

22.02

Afhalen van zaden en meststoffen, 9-11.30u magazijnen brouwerij Liefmans, Aalstbaan 200, Oudenaarde. Elfried Anckaert, [email protected]. Oudenaarde

Weg & Wijzer

29

30

22.02 29.03

22.02

Weg & Wijzer

8,00 (2 avonden). [email protected]. Wichelen.

Doedag Zomererf 10-15u Het Zomererf , Brugstraat 33, Stekene. www.zomererf.be. Zomererf.

Afhaling eenmalige bestelling 10-16u Voldersstraat 203, lucde-

12.03

[email protected]. Geraardsbergen.

23.02

Vlaams-Brabant

2,00. Nt-leden € 4,00. [email protected]. Zele-Centrum.

Algemene Vergadering 14-17u De Brug, Hertshage 11-19, Aalst. Hilde De Meyst, hdemeyst@ gmail.com. Aalst.

Vergeten en alternatieve groenten door Herman De Waele 19.30-22u Huize Blik’erin, Lokerenbaan 8, Zele. Leden €

14.03

Pientere plantencombinaties voor een ecologische siertuin

02.02

Vleesvervangers bereiden 1012u Smisstraat 130, Steenhuffel. Leden € 2, 00. Nt-leden € 5,00. Graag een seintje naar [email protected]. Neer-Brabant.

04.02

De vierkantemetermoestuin

door Dirk Buysse 19.30-22.30u

28.02

Algemene ledenvergadering en zadenbedeling 19.30 De Pastorie, Mariakerkeplein 1, Mariakerke. erikingelbrecht@skynet. be. Gent.

01.03

[email protected]. Oudenaarde.

14.03

14.03

Start-je-tuin-dag 14-17u RIO, Museumstraat 2, Hamme. hilde-

Snoeiles kleinfruit door Marc Geens 9.30-12u proef’tuin, Bauwerwaan 62, Zomergem. Leden € 2,00. Nt-leden € 4,00. [email protected]. Scheldevallei.

02.03

Insecten en biologische plantenbescherming 9.30-11.30u ‘t Spoor, Grote marijve 133, Ronse.

15.03

Potato-day 14-16u Boerse poort, Haspelstraat 37, Gent. erikingel-

16.03

21.03

09.03

Snoeidemonstratie door R. De Wilde14-17u Romestraat 7, Lebbeke. Leden € 3,00. Nt-leden € 5,00. [email protected]. Dendermonde.

11.03 18.03

28.03

Bloemschikken ‘lente’ 19.30-22u Jongensschool, Margote 114, Wichelen. Leden € 4,00. Nt-leden €

16.02 19.02

20.02

23.02

Teelt van vruchtgewassen door

Herck, [email protected]. Land van Rhode.

Genieten van een serre het jaar door door Jos Van Hoecke 20-22.30u Joepie, Brouwerijstraat 32, Halle. helene.

Snoeiles en zadenbedeling door Leonard Quintelier 13.30-16.30u Parochielokaal,

Processiestraat 3, St-MartensBodegem. Leden € 3,00.

Herman De Waele 19.30-22u

Film More than honey 20-22u Post X, Van Goethemstraat 33, Merelbeke. € 5,00. Ria Van

Kookles – creatieve recepten met restjes door Marc Stroobants 19-23u Leren Ondernemen vzw, Valkerijgang 26, Leuven. Leden €

[email protected]. Groot-Halle.

Nt-leden € 5,00. Snoeischaar meebr. luc.bruyneel@gmail. com. Pedevallei.

€ 5,00. franz.deblock@gmail. com. Dendermonde.

28.03

Afhaling bestelling zaden 10-13u bij Lieven David, Molenstraat 35, Rillaar. Hageland.

10,00. Nt-leden € 13,00. 1 week voor de les inschr. via [email protected] of 0486 31 93 66. Leuven.

‘t Vaatje, Grote Snijdersstraat 97, Lebbeke. Leden € 2,00. Nt-leden

Snoeiles met Bruno Vandewinckel 14-17u Dries 38, Nieuwerkerken-Aalst. luc.philips@yucom. be. Aalst.

Nt-leden € 10,00. Max. 20 deeln. Inschr voor 01.02 bij [email protected]. Zennevallei.

Ecobeheer van tuinen door Roger Van Der Maelen 19.3022u G.O. Zaal Racing, Markt 20, Gavere. Leden € 1,00. Nt-leden € 3,00. [email protected]. Scheldevallei.

Ecosmos door Marina De Groodt 19.30-22u Herboristerie Helianthus, Brembosstraat 40, Vilvoorde. Leden € 8,00.

Aspergekweek van A tot Z 9.3011.30u ‘t Spoor, Grote Marijve 133, Ronse. € 2,00. Willy Debrie, [email protected]. Vlaamse Ardennen.

[email protected]. Gent.

08.03

Vlechtwerk maken 9-16u Parochiale kring, Lindenlaan 33, Ertvelde. antoinette.bauwens@

07.02

telenet.be. Meetjesland.

€ 2,00. Willy Debrie, fa210198@ skynet.be. Vlaamse Ardennen.

02.03

Kruiden verkennen in de Vlaamse Ardennen door Herman De Waele 20-23u St-Antonius-kring, Provincieweg z/n, Borsbeke. Leden € 1,00. Nt-leden € 3,00. [email protected]. Herzele-Sint Lievens Houtem.

[email protected]. Hamme.

02.03

Voordracht olijfolie 19.30-22.30u CC De Zwaan, Dorp 1, Nazareth. Leden € 1,00. Nt-leden € 3,00. annemie.de.kocker@telenet. be. Scheldevallei.

Snoeien in de fruit- en siertuin 14-17u bij Jos Van Hoecke, Nederkouter 30, Wichelen. Nt-leden € 2,00. www.veltwichelen. be. Wichelen.

01.03

de Wouw, Walburgastraat 11, Oudenaarde. markvandendries-

door Marc Smeyers 19.3022u Oud Gemeentehuis, Waversebaan 66, Heverlee. Leden € 3,00. Nt-leden € 5,00. Inschr voor 30.01: [email protected] of 0472 54 22 02. Leuven.

01.03

Fruitbomen snoeien door Louis Milis 14-16u Leden € 2,00. Nt-leden € 5,00. Inschr: [email protected] of 0472 88 19 00. Hageland.

Weg & Wijzer

03.03

Pierre Zanders. Theorieles van 10-12u in ‘De Waterkuil’, Waterkuilstraat z/n, Zepperen. Praktijkles van 13.30-15.30u bij Velt-lid, Terwouwenstraat 129, Zepperen. [email protected]. Sint-Truiden.

Kookclub 19-23u Genadedal, Velderblok 2A, Kessel-Lo. Inschr: [email protected]. Leuven.

07.03

Ajuinfamilie 20-22u Charleroyhoeve, Lierbaan 16, Grimbergen. bernadette.christiaens@ telenet.be. Zennevallei.

22.03

Praktische Snoeiles 9-12u Kloostertuin, Kruineikestraat 5, Tildonk. Leden € 2,00. Ntleden € 4,00. Rita Vanderauwera, rita.kumbha.mela@ telenet.be. Dijlevallei.

27.03

Onkruiden als indicatorplanten

05.02 12.02 19.02 26.02

11.02

23.02

25.02

Fruitbomen snoeien door Pierre Zanders. Theorieles van 10-12.30u in Buurthuis, Reppelerweg 183, Bocholt. Praktijkles van 13.30-16.30u in het Monshof, Monsstraat 32, Bocholt. € 1,00. Wouter_ [email protected]. Peer. Introductie in de permacultuur (2) door Lucrèce Roegiers 19.30-22u de Schans, Bivakstraat 6, Beverlo. Leden € 4,00.

01.03

Zadenbedeling 19.30-20u Heempark, Hoogzij 7, Genk. [email protected]. Limburg.

15.02

Workshop snoeien door

22.03

22.03

bers, [email protected]. Kinrooi.

25.03

door Pierre Zanders 10-16u

Algemene vergadering 12-13u Steenberg 58, Sint-LambrechtsHerk. Mieke Goris, [email protected]. Hasselt.

11.03

Elke 1e vrijdag v/d mnd

Elke do vm

Leifruit snoeien door Pierre Zanders 14-16.30u Werfstraat 24, Maasmechelen/Opgrimbie.

Ecologische maaltijd, 19u in de Wingerd, € 15.00. Inschr.: Annelies vd Heuvel, 0497 57 40 13; annelies.vdheuvel@ gmail.com. Bergeijk

Tuinwerkzaamheden 9-12u, Natuurtuin ‘tLoo, Terlostraat 4, Bergeijk. Henk van Herk, 0497 57 22 62. Bergeijk

Ellke wo vm en za nm

Werken in de Velt-tuin. Bosstraat 25, Valkenswaard. peet.

Elke di ochtend

Werkochtend kruidentuinen 9-13u, Hopveld 21, GemertBakel. Gemert

Voedselallergie 19.30-22.30 Heempark, Hoogzij 7, Genk. Julien Meyvisch. Genk.

15.03

Kookavond voedselallergie 19.30-22.30u Heempark, Hoogzij 7, Genk. Julien Meyvisch. Genk.

Nederland

Les snoeien en enten 9.30-12u bij René Neutelaers, Steenberg 58, Sint-Lambrechts-Herk. € 2,00.Mieke Goris, [email protected]. Hasselt.

02.03

Ledenfeest 19.30-00.30u Gemeenschapshuis, Geistingen 36, Geistingen. Maurice Lam-

Snoeiles, theorie en praktijk

€ 7,50. Nt-leden € 10,00. Jos Goris, joseph.goris@pandora. be. Groene Neus.

02.03

Moestuinieren ten huize van Kasteel Hex 10.15-16u Kasteel Hex, Hekslaan, Heks. Inschr. bij gust.duchamps@telenet. be. Transitietuinen Limburg.

In de tuin van Jos Goris, Genebroekstraat 31, Beverlo. Leden

Nt-leden € 7,50. [email protected]. Groene Neus.

14.02

Jozef Hermans, velt.man@ telenet.be. MaasmechelenDilsen.

omgeving hoeve Knuts en Bloonwinning) 14-17u

Schadelijke insecten beteugelen op natuurlijke wijze 19.3022.30u Heempark, Hoogzij 7, Genk. Julien Meyvisch. Genk.

Koken met wintergroenten 19.30-22.15u Het Zonnetje,

Rijksweg 403/2, Maasmechelen. Max. 15 deeln. Inschr. via

laers. Hasselt.

Marcel Vanderhoydonc 19.30-21.30u Doppahuis vzw,

Ambachtsschoolstraat 19/1, Hasselt. € 16,00 (4 lessen).

19.03

Winterwandeling (3,5 km,

Samenkomst Kapel van Wideux, Grote Roost zn, SintLambrechts-Herk. René Neute-

Seizoenskookles 20-22u CC De Bogaard - Crealokaal, Capucienessenstraat 8, Sint-Truiden. Leden € 3,00. Nt-leden € 6,00. Borden, bestek en mesje meebr. Inschr. voor 15/03 via [email protected]. Sint-Truiden.

Wandeling 13.30-17.30u samenkomst aan sporthal

bers, [email protected]. Kinrooi.

[email protected]. Sint-Truiden.

Ecologisch tuinieren door

18.03

Op Sjeure, Smeetsstraat 13, Molenbeersel. Maurice Lam-

Moestuinieren in de praktijk 14-16u De Waterkuil, Waterkuilstraat z/n, Zepperen.

Mieke Goris, [email protected]. Hasselt.

08.02

23.02

[email protected]. Siertuingroep Maasmechelen.

Alles over bessen door Pierre Zanders 19.30-22u Wijkcentrum, Hoekstraat z/n, Opgrimbie. Leden € 2,00. Nt-leden € 2,50. Jozef Hermans, velt. [email protected]. Maasmechelen-Dilsen.

door Yves Hendrickx 2022.30u Joepie, Brouwerijstraat 32, Halle. [email protected]. Groot-Halle.

Limburg Elke laatste za v.d. mnd

21.02

31

[email protected]. Valkenswaard

32

01.02

Weg & Wijzer

[email protected]. Bergeijk.

08.02

20.02

Start afdeling Zutphen 1315.30u Atelier 3D, Harenbergweg 1, Zutphen. Aanmelden bij Hermine Lentink via [email protected] of 062 067 40 97. Zutphen.

08.02

bon hiernaast. www.tuinidee.nl.

Snoeicursus door Stefan Eyckerman 9-12u De Natuurtuin, Terlostraat 4, Bergeijk. hjm-

Jaarvergadering Eco Van Grond tot Mond 14-17u ‘t Veurhof, Zuiderdiep 71, Valthermond.

Leden € 2,50. Nt-leden € 5,00. Aanmelden via tuinderij@ wasven.nl. Eindhoven

22.02

Mirjam Weisscher, prive@ weisscher.eu. Eco van Grond tot Mond.

10.02 03.03

Moestuincursus voor beginners door Janneke Tops 1921.30u De Schalm, Ringlaan 54, Nieuw-Amsterdam. Leden

04.03

Moestuincursus voor gevorderden door Janneke Tops 19-21.30u ‘t Veurhof, Zuiderdiep 71, Valthermond. Leden € 40,00. Nt-leden € 50,00 (4 avonden en terugkomdag). Mirjam Weisscher prive@ weisscher.eu. Eco van Grond tot Mond.

16.02

Zaden- en vasteplantenruilmiddag 13-17u Graafse Hof, Monseigneur van Roosmalenplein 32, Den Bosch. Andreas Heijdendael, [email protected]. Den Bosch.

18.02

Ecologisch moestuinieren wat en hoe door Antoon Lambregts 19.30-22u Zeeuwse Milieufederatie, Ravelijn de Groene Jager 5, Goes. Aanmelden bij Rien Klippel, Velt@ MJKlippel.nl of bij Melissa Ernst, [email protected]. i.s.m. ZMf en 4Kracht. Zeeuwse Eilanden.

20.02 21.02 22.02 23.02

Tuinidee 10-18u Brabanthallen, Diezekade 2, Den Bosch. € 3.50 korting op de entree van € 15.00 met de uitknip-

Cursus onderhoud en snoei van kleinfruit en cursus fruitbomen snoeien door Stefan Eyckerman 10-13u Natuurtuin Klopvaart, Vancouvedreef 70, Utrecht. Leden € 10,00. Nt-leden € 15,00. Prijs is inclusief eenvoudige lunch. Neem je aan zowel de cursus kleinfruit als de cursus fruitbomen snoeien deel, dan bedragen de kosten: €17,50 / €27,50. Max. 25 deeln. Aanmelden voor één of beide cursussen via naam en telefoonnummer aan velthetgroenehart@hotmail. com. Het Groene Hart.

€ 45,00. Nt-leden € 55,00 (4 avonden en een terugkomdag). Mirjam Weisscher, [email protected]. Eco van Grond tot Mond.

11.02

Ecologische voeding/ecosmos door Marion Gieben 19-21u De Wasvenboerderij, Celebeslaan 30, Eindhoven.

24.02

Algemene Ledenvergadering Eindhoven 19.30-22u MEC, Genneperweg 145, Eindhoven. Ria Van Oudenhoven, [email protected]. Eindhoven.

25.02

Vierkantemetertuinieren door Ton Jansen 20-22u CC Den Herd, Emmaplein 4, Bladel. € 2,00. Ton Jansen, intmaston@ upcmail.nl. Bladel.

01.03

dag 2 op 29.11

Tweedaagse cursus druiven kweken 13.30-16.30u De Westlandse druif, Vlotlaan 535, Monster. Leden € 30,00. Ntleden € 35,00. Inschrijven bij Suze Peters via [email protected]. Rotterdam.

08.03

Lezing ‘over zaden’ door B.T.A. Van Den Boogaard, zadenophaling en ledenvergadering (lezing: 14-15u, zadenafhaling: 15-15.30u, ledenvergadering 15-16u) Gebouwtje met

de blauwe luiken in wijkpark de Horst, Mariahoeve, Amethisthorst 9-j, Den Haag. Leden € 3,00. Nt-leden € 6,00. Beatrice van Tilburg, veltdenhaag@

gmail.com. Den Haag.

08.03

Zadenruilbeurs Reclaim the seeds 11-17u Hortus, Kerklaan 34, Groningen. wil.devooght@ velt.be. Nederland.

15.03

Kennismaking afdeling TilburgBreda 13.30-16.30u De Duiventoren, Steenovensebaan 27, Dorst. Graag aanmelden bij Wil Wouters via wilwouters@ home.nl. Tilburg-Breda.

18.03

Lezing 20-22u CC Den Herd, Emmaplein 4, Bladel. Nt-leden € 2,50. Ton Jansen, [email protected]. Bladel.

21.03

23.03

Vriend of vijand in je moestuin 19-21u De Wasvenboerderij, Celebeslaan 30, Eindhoven. Leden € 2,50. Nt-leden € 5,00. Aanmelden via tuinderij@ wasven.nl. Eindhoven.

2de Groenmoesmarkt Oirschot 11-17u ‘t Zand, Bestseweg 52, Oirschot. € 3,50 (gratis tot 12 jaar). www.groenmoes.nl. Eindhoven.

29.03

Eetbaar Rotterdam groeit Info:

30.03

Minicursus fruitbomen snoeien 10-14u Floris Natuurlijke Bomen, Rijndonksestraat 8, Den Dungen. Leden € 7,50.

www.eetbaarrotterdam.nl. Rotterdam.

Nt-leden € 10,00. Max. 15 pers. Aanmelden bij Andreas Heijdendael via andreas@ veltdenbosch.nl. Den Bosch.

Weg & Wijzer

33

34

Zoekertjes

gezocht

Ik ben op zoek naar (een) compostvat(en). Ik ben vorig jaar gestart met een volkstuintje en wil graag werken met eigen compost. [email protected]. gezocht

Een recept om kastanjes te koken en om er meel van te maken om iets te bakken. Wie heeft hiermee ervaring? Brigitte De Maerteleire, [email protected], 051 69 34 40. gezocht

Wie wil mij helpen met het snoeien van mijn druiven en bramen en me de kneepjes van het vak leren? Omgeving Rotterdam. E. den Braber, [email protected]. Te koop

Vers appelsap van onbespoten hoogstammen € 8,00 voor 5-literbox. Vers appel-perensap van onbespoten hoogstammen € 8,50 voor 5-literbox. Gilbert De Jonghe (8377 Zuienkerke), 0495 65 48 24.

gezocht

Vrijwilligers voor verblijf van 1 maand in het westen van Ierland (Mulranny, County Mayo), een pittoreske plaats midden in de natuur; dit in ruil voor onderhoud tuin en/of schilderwerk binnen + lichte huishoudelijke hulp (ong. 4 u per dag). 0476 422 692. Slechts geschikt voor 1 persoon gezien de ruimte. Je staat zelf in voor eten/drinken. Niet-roker. gezocht Hallo, ik ben Christophe, 47 jaar, en ik zou graag iemand ontmoeten met een ecologische ingesteldheid om te helpen bij het biotuinieren, iemand die alternatief wil leven en wonen en die uiteraard van de natuur houdt en ook van dieren. 0485 61 92 80. Haerlinckstraat 50, 9820 Merelbeke (Melsen). Te koop

2 zuurkoolpotten met slot: € 15,00/stuk. 2 geglazuurde aardewerkpotten: € 10,00/stuk. Stefaan Lorrez, 056 75 61 53, [email protected]. Totale leegverkoop van biotuin Doetinchem wegens opheffing project. Bomen en heesters, zie website. Tevens div. tuinmaterialen, handgereedschap, kuipen, potten, noppenfolie etc. Doe uw voordeel! 0314330093. [email protected]. gezocht

Persoon die perceeltje grond in Oostkamp (ca. 250 m2) ecologisch wil bewerken en onderhouden. Voor info: 0497 999 421.

gezocht

Geïnteresseerden voor huisruil in feb-mrt en sep-okt met ons huis in Ierland (Mulranny, County Mayo). Rust en groen, vlakbij Clew Bay. Voor Vlaanderen: regio NoordAntwerpen (Schoten, Kapellen, Kalmthout) 0476 42 26 92.

Kleine gewikkelde pakken voordrooggras/hooi (ca. 35 kg), uitstekende kwaliteit, zeer geschikt voor paarden, pony’s, ezels, schapen en geiten, levering mogelijk. 03 772 71 60 (Sinaai), [email protected].

gezocht

gezocht

Vennoten om een biobedrijfje op te starten in Mechelen. theoslachmuylders@ hotmail.com Te koop In Eigenbilzen, Gellikerweg 19: gezellige ruime woning, ook geschikt voor een woongemeenschap. Open bebouwing, 15 are, 5 slpk. en geheel onderkelderd (EPC: 227 kWh/jaar/m²). Nieuw dak sinds 2011. Rustige ligging, dichtbij natuurgebied. Grote zuidelijk gerichte tuin met fruitbomen en moestuin, milieuvriendelijk onderhouden. Er is een aardgasketel in combinatie met een zonneboiler, en een regenwaterput (17 000 l) met prima filterinstallatie. Bewoonbare opp.: 282,6 m² ; kelder: 143 m²; totale bebouwde opp.: 431 m². Vraagprijs: € 287000. Contact: 0494 06 19 94 of [email protected].

Verschillende oude gereedschappen, gebruiksvoorwerpen, een oude grote karnton, touwmaker, wafelijzers, baskuul, etc. Grote pelletkachel Piazetti 13KW, 1 winter gebruikt, € 4250. 1 heel grote kast met spiegel en schuifdeuren (hang en leg), lichtbruin, € 100. 1 grote hangkast retrostijl met laden, donkerbruin, € 50. fieke.bendien@ gmail.com, 0477 37 19 97. gezocht Zaaizaad van onveredelde tarwerassen, zoals Zeeuwse witte of ble de Renan. Ken je iemand (bijv. bioteler of hobbybakker die zelf speciale rassen kweekt), dan graag doorverwijzen of mijn gegevens bezorgen a.u.b. Ook info, ervaringen of teelhandleidingen voor spelt en boekweit (of andere biogranen) gezocht. pessemier.l@ hotmail.com, 0496 31 92 65. gezocht

Te koop

gezocht Kamer (+/- 25 m2) in regio Kalmthout-Kapellen-Schoten, met wasen kookgelegenheid en ruimte om een elektronisch verstelbaar bed te plaatsen. Huur voor 4 maand per jaar (feb-mrt en sep-okt) om een vaste pied a terre in Vlaanderen te hebben, want wij (55-plussers) wonen de rest van het jaar in Ierland. 0476 42 26 92.

Te koop

Te koop

Af en toe zoek ik een oppas voor mijn dieren: hond, schaap, kip, poes. In een groene buurt van Gent, 15 minuten fietsten langs de Leie, dicht bij het St.-Pietersstation. Wie vindt het leuk om af en toe een weekend, week of wat langer “te wonen“, vakantie te vieren in deze omgeving in ruil voor de verzorging van de dieren. Alleen dierenkenners en serieuze liefhebbers. fieke. [email protected]. 0477 37 19 97. Te koop Bascule met gewichten, goede staat, € 10. Henri Vrancken, Tieltseweg 47, 3202 Rillaar. 016 50 11 70. Te koop Ooilam, februari 2013, kruising houtlandschaap en Texel/Drents ras. Heel mak en aaibaar. [email protected].

Kleinschalige boerderij zoekt teler van akkerbouwgewas (gerst of lupine 1-10 ha) t.b.v. varkensvoer. Biologisch of in omschakeling. Omgeving Asten(Nl). [email protected]. Aanbod

Snoeien van allerhande bomen, ook knotwilgen, in ruil voor hout of een bedrag. Dhr. Vanderborght, 0488 66 35 08. Te koop

Houtkachel SPENCER, gietijzer. H.700mm, B 580 mm, D 350 mm. Laaddeur: glasraam. Opening uitgang: 150 mm. p.o.t. k. 03 651 62 03. [email protected]. gezocht

Mensen om op onze ecologische boerderij in Andalucia te homesitten van eind januari tot eind maart. Het is een mooie plek in de natuur. De levenswijze is heel basic, dus het helpt als je wat ervaring hebt met “basic living”. [email protected]. Te koop Unieke bosvilla met praktijkruimte aan de Kalmthoutse Heide. Nog af te werken, bio-ecologisch (woonopp: 336 m2) met praktijkruimte van 108 m2 met een eigen toegang. Ontworpen en opgevolgd door architect Mark DePreeuw. Leefruimte 128 m2, 4 slpk, 1 bdk met 2-pers.bad en douche, garage. Aan het einde van een doodlopende straat. Hogere prijsklasse. Info: immoweb nr 4705855. [email protected], 03 345 79 97.

Schrijf naar Velt of e-mail [email protected]. Plaats je zoekertje op www.ecozoekertjes.be.

Tuin

35

Uit de kruidentuin Kleine veldkers Tekst Dorien Pelckmans en Karen Remans, uit: Kruiden verkennen in de Vlaamse Ardennen Illustratie Leen De Pelseneer

Op de heuvels van de Vlaamse Ardennen valt heel wat te ontdekken. De vele kleine landweggetjes leiden je naar weidse gezichten, boomgaarden en charmante dorpspleinen. Een heerlijk pallet aan typische kruiden uit de streek fleurt deze wegen op. We laten je een jaar lang kennismaken met deze kruiden. De kleine veldkers (Cardamine hirsuta L. – Brassicaceae) is als eerste aan de beurt.

Kleine veldkers is een kleine tot zeer kleine, eenjarige plant die voornamelijk tegen de winter kiemt en veelstengelige polletjes vormt die in het voorjaar bloeien. In andere jaargetijden bloeien er soms miniplantjes van deze soort, vooral op omgewerkte grond. Kleine veldkers draagt vruchten die men ‘hauwen’ noemt. Als de hauw rijp is,

springt ze open. Daarbij rollen de twee kleppen van beneden naar boven snel op, waardoor de zaden weggeschoten worden. De zaden kunnen wel 1 m ver springen. Een hele prestatie! Je vindt kleine veldkers in tuinen, plantsoenen, duinen, rotsachtige plaatsen, akkers, langs heggen, bermen en dijken, tussen bestrating en sterk verweerde muren. Je kunt dit wilde plantje als onkruid wieden in de moestuin en dan meteen meenemen naar de keuken. Kleine veldkers is het lekkerst in februari of begin maart, vóór de bloei. Gebruik de plant bijvoorbeeld in salades. De milde, peperige smaak van kleine veldkers is ook lekker bij roomkaas. Salade van rode biet en kleine veldkers • 20 g kleine veldkers • 100 g veldsla • 200 g harde geitenkaas in blokjes • 400 g gekookte rode biet in blokjes • 100 g walnoten • olijfolie • enkele el balsamicoazijn • 1 zoete appel • peper en zout Meng de geitenkaas, de rode biet en de walnoten. Besprenkel met wat olijfolie en balsamico. Roer om. Verdeel de veldsla over de borden en leg hierop het kaas-bietenmengsel. Snijd de appel in stukjes en voeg die bij de salade. Werk af met kleine veldkers.

36

Reportage

‘Geven is een transformerende daad’ Volkskeuken Deluxe kookt met voedseloverschotten Tekst Bart Coenen Foto Evelien Jansen

In volkskeuken Deluxe in Borgerhout kregen drie volkskoks hulp van schrijver Jeroen Olyslaegers en actrice Jolente De Keersmaeker. Samen kookten ze een vegetarische maaltijd met groenten van een plaatselijke bioboer. Hiermee beten ze de spits af van een Veltproject waarbij in een reeks volkskeukens wordt gekookt met voedseloverschotten. Jeroen Olyslaegers en Jolente De Keersmaeker vertellen over hun motivatie. Wat was voor jullie de belangrijkste reden om op de uitnodiging van Velt in te gaan? Jeroen Olyslaegers: ‘Ik besef dat voedseloverschot een probleem is, al denk ik dat het meer een bewustzijnsprobleem is dan wat anders. Elk gezin met een beetje geld maakt het mee. Arme mensen hebben immers geen voedseloverschotten. Er is een nauw verband tussen voedsel en armoede.’ Jolente De Keersmaecker verdiepte zich in het thema nadat ze de Oostenrijkse documentaire We Feed The World zag. Jolente De Keersmaecker: ‘Ik was helemaal in shock door die documentaire. Neem bijvoorbeeld de hoeveelheid brood die er in Wenen wordt weggegooid. Daarmee zou je volgens deze documentaire de op twee na grootste Oostenrijkse stad Graz kunnen voeden. Dit is natuurlijk ook een gevolg van onze hele wereldeconomie en het blinde consumentisme. Het maakt eigenlijk allemaal niet uit hoeveel we weggooien. Mensen staan daardoor niet stil bij wat ze kopen, hoeveelheden, verpakkingen… Dat maakt me ongerust en kwaad tegelijk. Mensen moeten zorgzamer omgaan met voedsel.’ Gooien jullie zelf weleens iets weg? Jolente De Keersmaecker: ‘Wat echt slecht geworden is, gooi ik op de composthoop, maar aan de andere kant koop ik ook regelmatig dingen die over datum zijn uit

Reportage

een bak in het grootwarenhuis. Of ik kies er bewust die groenten en vruchten uit waarop rotte plekken zitten.’ Bij Jeroen Olyslaegers liggen er ook geregeld restjes in de koelkast. Jeroen Olyslaegers: ‘Dat is vrijwel onvermijdelijk, denk ik. Ik maak veel soep, want daarin kan ik mijn overschot aan groenten kwijt. Soep is op dat gebied gewoon fantastisch! Maar ik let ook op wat ik koop. Ik vind het een probleem dat mensen met schuldgevoel voedsel weggooien. Dat is perfect begrijpelijk, maar in feite niet nodig, want het is meer een kwestie van inventiviteit. Pas toen ik ophield met mij er schuldig over te voelen, ben ik beter over voedselverspilling gaan nadenken en bewuster beginnen te kopen.’ Ligt het probleem bij de consument of toch eerder bij producenten en de distributie? Jeroen Olyslaegers: ‘Voor mij is dit een beetje een kip-en-eiprobleem. Wat was er eerst: de vraag van de consument voor een bepaalde soort artikelen en voor een bepaalde soort gemakkelijkheid, of de producenten die de vraag hebben gecreëerd? Ik denk dat het om een bewustzijnsprobleem aan beide kanten gaat, maar ik ben ervan overtuigd dat consumenten de hefboom in handen hebben om dingen te veranderen. Zelf ben ik daarom vorig jaar samen met enkele vrienden en vriendinnen soep beginnen uitdelen op de Groenplaats en het Astridplein in Antwerpen.’ Waar haalden jullie de ingrediënten voor deze soepacties? Jeroen Olyslaegers: ‘Die kwamen van iedereen. We hebben er nauwelijks geld aan uitgegeven. Het eerste wat we kregen waren biogroenten van een man uit Gent. Hij stapte gewoon op de trein om pompoenen en wortelen te brengen. Daarna ging het vanzelf. Zo heeft een bioboer die een kraam heeft op de markt aan de Dageraadplaats ons ongelofelijk veel groenten gegeven, week na week, want je mag niet vergeten dat we dit 25 zaterdagen lang – van midden oktober tot einde maart – hebben volgehouden.’ Heb je hiermee nog toekomstplannen? Jeroen Olyslaegers: ‘Met de soepacties hebben we zonder het te weten een platform gecreëerd waar mensen zonder geld

en mensen met geld elkaar op een heel informele manier konden ontmoeten. De actie werd erg succesvol. Anderen begonnen quiches te maken en uit te delen waardoor we op een gegeven moment op het Astridplein tussen de 200 en 300 volledige maaltijden weggaven. Waanzinnig natuurlijk, maar het nieuws ging rond als een lopend vuurtje, zowel bij diegenen die honger hadden als bij zij die wensten te koken en te geven. We kwamen in de problemen door dreigementen van de voedselinspectie. Ik had geen zin in een administratieve oorlog. In belachelijke regels ga ik mijn tijd niet stoppen. Daardoor besefte ik dat het niet alleen gaat over eten, maar om het principe van geven. Zo kwamen we tot de volgende stap: een geefplein. Op een geefplein krijg je een interactie tussen mensen die bijzonder graag willen geven en mensen die iets nodig hebben. We vergeten keer op keer dat geven een transformerende daad is. Als je iets geeft aan een onbekende, voel je je onmiddellijk lichter. Je hebt meteen het gevoel dat je de wereld veranderd hebt, al is het maar een heel klein beetje. Dat is een ongelofelijk krachtig gevoel. Mensen geven graag. In Antwerpen valt me dat keer op keer op. Over heel het land zelfs. Er wordt regelmatig gezegd dat de burger verzuurd is. Wel, geef de burger een kans om iets te doen waarbij hij daadwerkelijk het gevoel heeft dat hij zijn hart kan laten spreken en dan zul je zien hoe weinig verzuurd hij echt is. Mensen hebben veel te geven, ze hebben bijvoorbeeld een voedseloverschot, te veel kleren of meubels waarmee ze iemand gelukkig willen maken. Creëer dus die platformen waar mensen die geven en mensen die het nodig hebben elkaar zonder vooroordelen kunnen ontmoeten.’ Jolente De Keersmaecker steekt wel vaker de handen uit de mouwen in een volkskeuken. Zij is vrijwilliger bij De Beek. Jolente De Keersmaecker: ‘De Beek is drie jaar geleden ontstaan uit de behoefte om een combinatie te maken van mensen die graag koken en mensen die graag met biologische voeding bezig zijn. Op een gegeven moment kwam er een voorstel van een bioboerderij in Schriek om zelf overschotten te komen oogsten. Ondertussen hebben we verschillende plekken waar we zelf gaan oogsten en waar we overschotten halen om mee te koken. Dat doen we

37

een keer per week of per maand. Een aantal dingen zoals droge voeding halen we in de winkel, maar het is de bedoeling om zo veel mogelijk te koken met wat er is. Het gaat dus vooral om streekgebonden voedsel van het seizoen, al vriezen we ook weleens wat in voor later gebruik. Soms kunnen we een ontbijt maken met overschotten van Het dagelijks brood/Le Pain Quotidien of er is iemand die zegt: ‘Kijk hier is een appelboomgaard.’ Dan plukken en persen we gezellig samen appels en hebben we appelsap om uit te delen. Voor maaltijden hanteren we een richtprijs van € 6,00 à € 7,00 en wat overblijft, mogen de mensen meenemen.’ Helpt het dat ‘Bekende Vlamingen’ hun gezicht lenen voor deze initiatieven? Jeroen Olyslaegers: ‘Nee. Ten eerste beschouw ik mezelf niet als een BV en ten tweede denk ik dat het vooral belangrijk is om consequente acties op te zetten en die vol te houden; dat je het dus niet één keer doet, dat je niet één actieweek houdt, maar dat je een hele tijd actie voert op dezelfde plek. Dan maakt het niet uit welke bekende of onbekende Vlaming eraan deelneemt. De tijd van BV’s voor dat soort acties is voorbij. We hebben nu sociale media zoals Facebook. Dat is een veel wervender medium.’ Jolente De Keersmaecker ziet wel nog een rol voor de BV weggelegd. Jolente De Keersmaecker: ‘Voor veel mensen hebben BV’s nog altijd een voorbeeldrol. Dus ja, ik denk dat ze kunnen helpen. Al kun je altijd pessimistisch zijn en denken “dit is een druppel op een hete plaat.” Ik kan alleen maar vertrekken vanuit mijn eigen verontwaardiging, mijn eigen gedrevenheid en soms ook vanuit mijn eigen onmacht, maar acties als deze volkskeuken moeten wel helpen, want dit is geen luxeprobleem. Dit gaat over de basis van hoe onze wereld draait, over behoud van natuur en over de toekomst, ook die van mijn kinderen. In die zin is het iets fundamenteels. Daar wil ik, hoe klein ook, mijn steentje aan bijdragen.’ Op basis van de opgedane ervaringen werkt Velt in de loop van dit jaar een inspiratiegids uit voor andere volkskeukens, grootkeukens en producenten. Data van komende volkskeukens vind je op: → www.velt.be/volkskeukens

38

Lezers reageren

Verontreinigd vat? Enige tijd geleden heb ik een 1000 l vat gekocht voor wateropslag voor het bewateren van mijn moestuin. De verkoper verzekerde mij dat het vat hiervoor prima gebruikt kon worden. Voor de zekerheid heb ik het vat schoongespoeld met de hogedrukreiniger. Op een sticker op het vat stond iets over de stof Acticide MBS. Nu vraag ik mij inmiddels toch af of ik het vat veilig in gebruik kan nemen. Ik heb hierover navraag gedaan bij het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) en (op verzoek van het Ctgb) de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), maar wacht al enige tijd tevergeefs op reactie. Misschien kunt u mij helpen (of weet u tot wie ik mij beter kan melden)? Vriendelijke groet,

Winterlook Graag had ik het volgende plantje uit mijn jeugd teruggevonden: mijn vader (geboortejaar 1910) noemde het winterlook. De plant is vroeg groen in het voorjaar en weinig vorstgevoelig. De afgeplatte blaadjes (10-tal cm) deden me denken aan sneeuwklokjes, maar dan lichter groen en minder fors. Het leek een soort rozet met afhangende blaadjes; de nerf in het midden was minder uitgesproken. Mijn moeder hield niet zo van ‘wilde kruiden’, maar mijn vader durfde de weinig uitgesproken knolletjes onderaan weleens rauw geplet tussen de boterham te eten. Bij de verbouwingen van het huis in 2000 is het plantje verloren gegaan. Welk plantje is dit en waar kan ik het

terugvinden? Overal waar ik ga, zoek ik ernaar, maar ik vind het niet terug. Wie kan dit oplossen? Met dan, Marc Knockaert

Antwoord van Lieven David, medewerker moestuin Beste Marc, Boeiend. Ik ben zelf alliumfanaat en denk bij je omschrijving aan de volgende plantjes: berglook (Allium carinatum), bochtige look (Allium zebdanense) en vogelmelk (geen lookje, maar je weet maar nooit). De grootste kanshebber lijkt me echter Duitse knoflook (Allium senescens), die is volledig eetbaar.

Bram de Volder

Antwoord van Geert Gommers, diensthoofd tuin en voeding Dag Bram, Het vat dat je gekocht hebt, werd oorspronkelijk gebruikt als vat voor een vloeibaar pesticide met de merknaam Acticide MBS. Dat is een pesticide dat men toevoegt aan industriële producten, bijv. verven, om ongewenste groei van bacteriën, gisten en schimmels tegen te gaan. De vraag is of na een grondige reiniging alle restanten van dit pesticide uit het vat verwijderd zijn. Ik kan daar niet 100 procent positief of negatief op antwoorden. En ik vermoed dat geen enkele instantie daar een duidelijk antwoord op zal geven. Uit voorzorg raad ik af om opslagvaten voor pesticiden te gebruiken in een biologische tuin. Natuurlijk is het hergebruik van vaten interessant, zowel op ecologisch als financieel vlak, maar dan raad ik eerder aan om vaten uit de voedingsindustrie te hergebruiken.

Duitse knoflook (Allium senescens)

Berglook (Allium carinatum)

Vogelmelk (Ornithogalum)

Bochtig look (Allium zebdanense)

Rechtzetting De lezersbrief over de dakmoestuin op de Kunstberg in het vorige nummer van Seizoenen was niet van de hand van Luc Daniëls, maar wel van Luc Desmedt. Zend je brief naar [email protected] of per post t.a.v. de redactie.

© foto’s: Patrick Standish, JC Des Plaines, Mick E. Talbot, Daderot.

Uitgelicht

Zaaiagenda voor de moestuin Zaai- en oogstmomenten voor 90 groentesoorten en 1100 groenterassen

Voorintekenactie Bestel de Zaaiagenda voor de moestuin nu met € 5,00 korting. Je betaalt dan geen € 29,95 maar € 24,95. Deze actie is geldig t.e.m. 31 maart 2014. Hoe bestellen? Stuur een e-mail naar info@ knnvuitgeverij o.v.v. ‘voorintekenactie Zaaiagenda’. Je krijgt je bestelling, van zodra het boek verschijnt, met een factuur toegestuurd.

39

Eten en Drinken met Wilde planten

Mijn moestuin Hans van Eekelen

Laurette van Slobbe

KNNV Uitgeverij, 2014 ISBN: 9789050114776, 320 p. Verschijnt in februari 2014 € 29,95

Hof van Twello, 2013 ISBN 9789490404000, 160 p. € 19,95

Hans van Eekelen is de bedenker van ‘groenmoes’ en heeft al diverse boekpublicaties over natuurlijk moestuinieren en eerlijk voedsel op zijn naam staan. Streekbetrokkenheid is zijn handelsmerk, dat ook terug te vinden is in de door hem georganiseerde regionale groenmoesmarkten. Zaaiagenda voor de moestuin is een compleet naslagwerk en een rijke inspiratiebron voor het zaaien en oogsten van 90 groentesoorten en 1100 groenterassen. De agenda biedt dagelijkse informatie over het zaaien van groenten en momenten van verdere opkweek tot aan de oogst. Elke moestuinier wil graag weten wat de vroegste en laatste teeltmomenten zijn en in hoeverre ‘herhaling’ nuttig is. Of welk groenteras voor welke periode van het jaar het meest geschikt is. Bij elk zaaimoment krijg je informatie over kiemgegevens, daglengte- en temperatuurgegevens, biologische en hybride beschikbaarheid, geschiktheid voor pot en bak, historische rassen of vergeten, maar herontdekte groenterassen, winterhardheid, kas- en vollegrondsteelt en herkomstgebied Centraal staan 450 zaaimomenten en zaai-tips, verdeeld over alle dagen van het jaar, van januari tot en met december. Naast teeltplan, teeltwisseling en de teeltgroepen komen 170 groentenamen en hun herkomst aan bod. Je kunt deze agenda gebruiken als geheugensteun of inspiratiebron en als leidraad bij de aankoop van moestuinzaden. Bart Coenen

Wim Lybaert en Laurence Machiels

Uitgeverij Drie, 2013 ISBN 9789022328828, 352 p. € 29,95

Leerde Wim Lybaert zijn volk (ecologisch) moestuinieren? Of deze hype-met-stevigeinhoud een trend zet, zullen we pas over enkele jaren weten, maar we hopen het van harte. Wim Lybaert deelt immers, op tv en in dit boek, al zijn ervaring, kennis en goesting. De samenwerking met Laurence Machiels is heel vruchtbaar gebleken, want de vlotte tv-stijl keert mooi terug in de vlotte schrijfstijl. De vele foto’s zijn aantrekkelijk en instructief. Wim en Laurence zijn beide Velt-leden en wie met zoveel overtuiging en charme een breed publiek warm maakt voor ecologisch tuinieren, is bijzonder goed bezig. De rode draad in het boek is eenvoudig en sterk: maand na maand overloopt Wim werk en opbrengst in de moestuin. Ideaal voor beginners dus. Als doorgewinterde tuinier heb ik het boek ook graag gelezen en opnieuw gelezen, en daarbij nog heel wat opgestoken. De weinige foutjes die ik vond, zullen de auteurs bij een volgende druk nog verbeteren. Kortom: een heel fijn boek om te geven of te krijgen. Lieven David

Drs. Laurette van Slobbe is al haar hele leven geboeid door wilde planten. Met een selectie van 61 eetbare wilde planten en 115 bijbehorende recepten, gerangschikt per maand, nodigt ze ons uit om (on)kruiden op hun culinaire waarde te schatten. Of je nu leek bent, gemiddelde tuinier of geroutineerde wildeplanteneter, dit boek bevat een schat aan doortimmerde en enthousiaste informatie. De duidelijke foto’s helpen om de juiste planten te herkennen. De schrijfster meldt ook wat er zo nuttig is aan die wilde planten, bijvoorbeeld dat bepaalde kruiden heel veel vitamine C bevatten en dat je ook weer niet te veel van dezelfde planten moet eten. Dat wilde planten lekker kunnen zijn (met brandnetelpesto, kraailookmuffins en roomkaas met daslook, jam met engelwortelbloem) was mij en vele andere Velt-lezers al bekend, maar de mogelijkheden met berenklauw (de juiste soort, uiteraard), kleefkruid en teunisbloem dagen mij alvast uit. Inmiddels is er een tweede druk uit, waarin de nieuwe opmaak het enthousiasme van de auteur nog beter tot zijn recht laat komen. Lieven David

Win! Seizoenen heeft een exemplaar van Eten en Drinken met Wilde planten om weg te geven. Stuur voor 1 februari een e-mail met als onderwerp ‘Eten en Drinken met Wilde planten’ naar [email protected] om kans te maken. Of stuur een kaartje naar Velt t.a.v. de redactie.

40

Vakantieverblijf te huur in het hart van de natuur in de Corrèze, Frankrijk 2 gîtes en 2 superplekken voor kampeerders, zwemvijver, paarden, watervallen, kayak, bio-vegetarische keuken,... Welkom!

Op zaterdag vind je De Loods op de markt in Aalst

41

B&B Koornemoezen | Ecologische kamer met bio-ontbijt Bed & Breakfast Koornemoezen heeft maar één suitekamer en dat is een bewuste keuze. Zowel de verblijfplaats als de tuin zijn eventjes van jou alleen. De suite is volledig apart van het woonhuis: je hebt dus alle privacy mét een ongelooflijk mooi uitzicht op de tuin, de weiden, de velden en de bossen rondom. De kamer is ingericht met ecologisch verantwoorde en natuurlijke materialen. Het ontbijt is volledig bio naar jouw smaak! Jouw ledenvoordeel: 5% | Adres: Koornemoezen 7 8210 Zedelgem/Brugge, +32 (0)50 34 22 01, info@ koornemoezen.be, www.koornemoezen.be Eco-care hoveniers & ontwerpbureau Loek Gorris Advies, creatieve tuinontwerpen, aanleg en onderhoud van natuurrijke tuinen. Ook voor dakvegetaties, vijvers, hemelwaterhergebruik (watertuinen). | Info | [email protected], www.eco-care.nl. Vakantiehoeve Wilgenhof 20 km van Brugge, Gent, de zee. Rustig, groen, gastvrij, comfortabel. Nabij bos. Wandelen, fietsen, cultuur. Grote ecologische tuin, lekkere gezonde maaltijden met producten uit eigen biotuin. 6 Kamers (18p) en 1 app (5p) | Info | Folder: Pot-en Zuidhoutstraat 4, 9990 MaldegemBelgië, +32 50 71 53 66, www.wilgenhof.be, [email protected]. Vakantiehuis in de Dordogne Welkom zijn, je thuis voelen op een bijzondere plek in de natuur. Heerlijk genieten van de rust en ruimte. Gelegen op de grens van de Corrèze en Haute-Vienne. We zien je graag tegemoet | Meer info op www.laveyrat.com Ontmoeting met het Franse platteland? Op zoek naar rust en ruimte? Zuid-Frankrijk – Gers/Haute Garonne - aan de voet van de Pyreneeën! Boerderij met zwembad en alle modern comfort. | Info | Kijk op www. vakantiehuisinfrankrijk.be | Marc Dufraing, 0031 495 52 02 22 of [email protected] Vakantie in de Dordogne Rust en natuur voor wandelaars, fietsers, kinderen, ouderen en rolstoelers. Welkom op La Colline, 7 hectare natuur in de mooie Franse Dordogne. Twee volledig rolstoelaangepaste gîtes (4 en 6 pers). Camping met 4 ruime plaatsen met splinternieuw aangepast sanitair. | Ben en Inez | Info | Kijk op www.lacolline-linard.fr

42

Ledenvoordelen

Eco-care hoveniers & Ontwerpburo Al ruim 20 jaar realiseert Eco-care hoveniers & Ontwerpburo prachtige plekken in heel Nederland. Het is een bedrijf met grote ecologische mogelijkheden, met ruime persoonlijke aandacht voor jou als tuineigenaar en je individuele wensen. Eco-care adviseert en begeleidt tuinbezitters om op een duurzame manier natuurrijke tuinen te creëren, waarin mens, dier en plant zich goed voelen. Je kunt bij Eco-care o.a. terecht voor creatieve ontwerpen, aanleg en onderhoud, stapelmuren, vijvers, bloemenweiden, fruit en moestuin, kruiden, inheemse en stinzen beplanting, straatwerk, dakvegetatie, afkoppelen van hemelwater, hergebruik van materialen, gebruik van duurzame milieuvriendelijke materialen. Jouw voordeel: 20 procent korting op tuinontwerp, 10 procent korting op het arbeidsloon bij tuinonderhoud en 5 procent korting op het arbeidsloon bij aanleg. Adres: Eco-care Hoveniers & Ontwerpburo, Loek Gorris Bartokstraat 2, 7204 PP Zutphen. 06-29196305. [email protected] → www.eco-care.nl

Flourpower Flourpower is een ambachtelijk molenaarsbedrijf gehuisvest in de 450 jaar oude windmolen van Knesselare. De molen wordt nog altijd volop professioneel gebruikt voor de productie van bloem, meel en broodbakmixen voor zowel de kleine bakker als de ‘grote’ bakkerij (van Antwerpen tot de Westhoek). De molen is aangesloten bij het Ambachtelijk Korenmolenaars Gilde en werkt volgens de ‘EU hygiënecode voor windmolens welke malen voor humane consumptie’ (Vo.(EG) Nr.852/2004) (AKG 01/2009). Molenaar Mike Ekelschot: ‘Bij ons staan het in stand houden van een bijzonder stuk cultureel erfgoed, kwaliteitsproducten én een eerlijke prijs voor onze molenproducten centraal. Al onze biologische producten zijn niet alleen EKO en/of biogecertificeerd, ze worden ook nog volledig op windkracht geproduceerd!’ Jouw voordeel: 5 procent korting op alle biologische melen, bloem en muesli, op vertoon van je Velt-lidkaart. Adres: Particuliere verkoop Toatse Meuln (Pietendries 3 Knesselare). Verkoop & bezoek in 2014 : elke zaterdag van 10-17 u. [email protected], 0032 0498 60 47 40 → www.flourpower.be

TUINXPO Grillige en natuurlijke vormen of strak en nagelnieuw design, van vierkante metertuin naar lekker terras tot grote moestuin. Dit is slechts een greep uit de tuintrends van 2014 die je kunt ontdekken op TUINXPO van 28 februari tot en met 3 maart 2014 in Kortrijk Xpo. Tuininrichting is een solide en blijvende trend. De buitenruimte wordt steeds vaker gebruikt als een plaats om te ontspannen, te spelen, vrienden te ontvangen, te feesten, groenten te verbouwen… TUINXPO speelt gretig in op de almaar evoluerende tuintrends. Naast een compleet aanbod van alle mogelijke materialen, producten, advies en ideeën voor de tuin, ontdek je er ook inspirerende groenzones en demotuinen. Tuinliefhebbers kunnen hier inspiratie opdoen, ze beleven er hun passie, vieren de lente en bereiden zich voor op een lange, warme zomer. TUINXPO bundelt gedurende 4 dagen de belangrijkste aanbieders/specialisten uit de branche onder één dak: van ontwerpers, kwekers en tuinaanleggers tot producenten en verdelers van tuinmaterialen, -producten en -diensten en dit in de ruimste zin van het woord. TUINXPO vindt plaats van 28 februari 2014 (13-20 u) tot en met 3 maart 2014 (10-18 u). Jouw voordeel: € 3,00 korting (excl. betalingskosten) op het standaardtarief van € 8,00 bij voorregistratie via de site met promocode VEL101. De toegang is gratis voor kinderen onder 14 jaar. Adres: Kortrijk Xpo, Hal 1/2/3, Doorniksesteenweg 216, 8500 Kortrijk. +32 (0)56 24 11 11 - [email protected] → www.tuinxpo.be

Nog meer voordelen! Met je Velt-lidkaart kun je intussen genieten van meer dan 150 ledenvoordelen. Ontdek ze allemaal op → www.velt.be/voordelen

Publicaties

43

Velt-publicaties voor België en Nederland • Lekker ecologisch! Nieuw! € 29,75 (+ € 7,00 verz.) • Lang leve de oogst Nieuw! € 3,95 (+ € 1,55 verz.) • Bessen uit de tuin € 19,95 (+ € 4,30 verz.) • Vier verrassende Velt-boekjes € 12,20 (+ € 4,30 verz.) • Seizoenen op smaak € 8,50 + ( € 2,50 verz.) • Handboek Ecologisch Tuinieren € 29,95 (+ € 9,50 verz.) • De Ecologische Siertuin Zolang de voorraad strekt. € 24,95 (+ € 4,30 verz.) • Ecologisch Tuinieren voor Beginners € 5,95 (+ € 2,50 verz.) • Het ecologisch houden van kippen Actieprijs! Zolang de voorraad strekt. € 14,95 (+ € 4,30 verz.) • Groenbeheer, een verhaal met toekomst Actieprijs! € 55,00 (incl. verz.) • Groene gids voor kleine kids € 3,95 (+ € 1,55 verz.) • Stappen naar een ecologische tuin € 31,50 (+ € 5,00 verz.) • Pim Pompoen Kwartetspel € 9,00 (+ € 2,50 verz.) • Mijn eigen kleine moestuin € 9,00 (+ € 2,50 verz.) • Bijzondere groentegids € 3,95 (+ € 1,55 verz.) • Sierlijk & kruidig € 3,95 (+ € 1,55 verz.) • Groenten in potten € 3,95 (+ € 1,55 verz.) Andere publicaties voor België en Nederland • Biodiversiteit in België Actieprijs! € 32,75 (incl. verz.) • De Brooddoos € 21,50 (+ € 3,00 verz.) • Natuurlijk € 14,95 (+ € 3,00 verz.) • Burgers beheren openbaar groen als ecologische moestuin (ervaringsverslag Dulomiproject) € 8,00 + (+ € 2,00 verz.) → www.velt.be/winkel De publicaties zijn verkrijgbaar door storting van het bedrag, verzendingskosten inbegrepen, op de rekening van je afdeling of op rek. BE51 0010 9905 5062 van Velt Nationaal, Berchem voor België of op 362280 van Velt Nederland voor Nederland (IBAN: NL72INGB0000362280), met vermelding van naam en adres. Je krijgt de publicatie per post thuis bezorgd. Je kunt ook boeken kopen bij je afdeling of ze daar afhalen. Dan bespaar je de verzendingskosten op de publicaties waar deze afzonderlijk vermeld staan. Neem contact op met je plaatselijk bestuur. Dit zijn ledenprijzen. Vermeld bij storting de titel van de uitgave.

Smakelijk en duurzaam koken is nu gemakkelijker dan ooit!

Lekker ecologisch! bundelt meer dan 500 recepten én bevat een schat aan informatie. Een totaalboek dat je laat snuisteren, ontdekken en genieten. Velt-ledenprijs: € 29,75 (+ € 7,00 verzendkosten)

Koop het boek bij je Velt-afdeling of bestel het via www.velt.be/winkel