Provinciale Staten van Overijssel

www.prv-overijssel.nl

Provinciale Staten van Overijssel

Postadres Provincie Overijssel Postbus 10078 8000 GB Zwolle Telefoon 038 425 25 25 Gewijzigd: Telefax 038 425 75 01

Uw kenmerk

Uw brief

Ons kenmerk EMT/2004/3178

Bijlagen div.

Doorkiesnummer 425 13 21

Inlichtingen bij hr. P.G. Welman

Datum 30 08 2004

Onderwerp

Europartenariat

Op 28 november 2001 en 12 juni 2002 is in de adviescommissie Werk voor iedereen + bereikbaar Overijssel de problematiek betreffende het Europartenariat besproken. De relevante stukken hebben wij bijgevoegd. Momenteel achten wij het wenselijk om Provinciale Staten te informeren over de laatste stand van zaken met betrekking tot de afwikkeling Europartenariat. Korte terugblik. Op 11 en 12 juni 1998 heeft in Apeldoorn het 18e Europartenariat plaatsgevonden. Het betreft een door de Europese Unie ontwikkeld “business to business” beurs voor het Midden en kleinbedrijf (MKB). Het Europartenariat 1998 was een initiatief van Provincies Flevoland, Gelderland en Overijssel, het ministerie van Economische Zaken, de Kamers van Koophandel en de gemeente Apeldoorn. Naast de genoemde organisaties was de Europese Commissie een van de belangrijke financiers van het Europartenariat. In het kader van de organisatie is Stichting Europartenariat opgericht. Een groot deel van de uitvoerende taken is verricht door het bedrijf Gelderland Events BV. Het stichtingsbestuur bestond uit vertegenwoordigers van Provincies Gelderland (gedeputeerde), Flevoland (gedeputeerde) en Overijssel (gedeputeerde), gemeente Apeldoorn (wethouder) en de Kamer van Koophandel te Arnhem (directeur). Het evenement Europartenariat 1998 kan als een succes worden gekwalificeerd, immers ongeveer 425 bedrijven uit Provincies Flevoland, Gelderland en Overijssel zijn gematched met meer dan 1800 bedrijven elders uit de wereld. Volgens een rapport van de Katholieke Universiteit Nijmegen leverde dit een economische impuls op van ruim 110 miljoen gulden. Begin 1997 heeft Provincie Overijssel een garantie van f 500.000,-- (€ 226.890,11) beschikbaar gesteld voor de organisatie van het Europartenariat. Later is de garantie omgezet in een subsidie. Op 28 mei 1998 heeft Provincie Overijssel Stichting Europartenariat een overbruggingslening van € 226.890,11 verstrekt. Augustus 2002 is besloten de lening niet terug te vorderen. Oorzaak was het financiële tekort van de stichting. ATTENTIE: GEWIJZIGD RABO Zwolle 3973.41.121

Het provinciehuis is vanaf het NS-station bereikbaar: met stadsbus lijn 1 richting Berkum, halte provinciehuis

Bezoekadres Luttenbergstraat 2 Zwolle

2

Begin 2001 is binnen het stichtingsbestuur twijfel gerezen met betrekking tot de financiële afwikkeling van het Europartenariat. Mede naar aanleiding van de problemen tussen de Provincie Gelderland en de uitvoerder van het Gelderse evenementenbeleid (Gelderland Events BV). Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in een onafhankelijk onderzoek door het accountantskantoor IPA-ACON en het advocatenkantoor De Brauw Blackstone Westbroek. Eind september 2002 is Provincie Overijssel uit het stichtingsbestuur getreden. Daarbij is onder meer afgesproken dat Provincie Overijssel participeert in eventuele tekorten van Stichting Europartenariat indien deze het gevolg zijn van een navordering belastingdienst en een audit door de Europese Commissie. Op 10 april 2003 is een nieuw bestuur van de stichting Europartenariat aangetreden. Het bestuur bestaat uit personen die geen relatie hebben met de oorspronkelijke initiatiefnemers. Acties Stichtingsbestuur Europartenariat. Het nieuwe bestuur heeft een aantal acties gestart. 1. Navordering omzet- en loonbelasting. Eind 2003 heeft stichting Europartenariat ons schriftelijk geïnformeerd over navorderingsaanslagen door de belastingdienst. De te betalen aanslagen bedragen in totaal € 108.863,--. Als gevolg van enkele acties door het Stichtingsbestuur zijn de aanslagen lager uitgevallen dan in eerste instantie door de belastingdienst berekend. Op grond van het bestuursbesluit van Stichting Europartenariat, d.d. 28 augustus 2002, en het besluit van Gedeputeerde Staten, zijnde EMT/2002/3195, dient Provincie Overijssel een deel van het genoemde bedrag voor haar rekening te nemen. Het betreft een bedrag van maximaal € 21.772,60. Begin 2004 heeft Gedeputeerde Staten besloten Stichting Europartenariat het genoemde bedrag te verstrekken voor het betalen van de navorderingsaanslagen die afkomstig zijn van de belastingdienst. 2. Civiele procedure tegen projectleider en accountant. Op 10 september 2003 is, bij de rechtbank te Arnhem, de civiele procedure tegen de voormalig projectleider en de accountant van het Europartenariat gestart. Beide personen hebben de rechtbank verzocht de Provincies Gelderland en Flevoland, alsmede drie voormalige gedeputeerden van genoemde provincies en een ambtenaar van de provincie Gelderland te mogen oproepen in vrijwaring tegen een eventuele toewijzing van de vordering van de stichting. 3. Tuchtrechtelijke klacht tegen accountant. Op 20 januari 2004 heeft stichting Europartenariat bij de Raad van Tucht voor Registeraccountants te Amsterdam een klacht tegen de voormalige accountant ingediend. Een mondelinge behandeling van deze klacht heeft inmiddels plaatsgevonden. De uitkomst is bij ons nog niet bekend. 4. Strafklacht tegen projectleider. Op 9 februari 2004 heeft stichting Europartenariat een strafklacht tegen de voormalige projectleider aan het Openbaar Ministerie te Amsterdam toegezonden. Het stichtingsbestuur heeft nog niets vernomen. 5. Rapportage professor Kortmann over aansprakelijkstelling voormalige bestuursleden. Op 14 januari 2003 hebben Provinciale Staten van Gelderland besloten aan Stichting Europartenariat een subsidie te verlenen van maximaal € 150.000,--. Daarbij werden drie voorwaarden gesteld, te weten: het in gang zetten van civiel- en strafrechtelijke maatregelen tegen de gewezen projectleider; het in gang zetten van civiel- en strafrechtelijke maatregelen tegen de gewezen accountant; het instellen van een onderzoek naar het handelen van de bestuursleden in de periode 1996 tot heden. Ten aanzien van dat laatste heeft het stichtingsbestuur professor Kortmann verzocht onderzoek te verrichten. De uitkomsten worden op korte termijn verwacht. Vervolgens worden ook de voormalige partners hierover geïnformeerd. 6. Financiële situatie stichting. Over de periode van 11 maart tot en met 31 december 2003 is door IPA-ACON Accountants B.V. een financieel overzicht opgesteld.

3

Audit Europese Commissie. Zoals hiervoren reeds opgemerkt heeft Stichting Europartenariat van de Europese Commissie een financiële bijdrage ontvangen. Na afronding van een door “Brussel” gefinancierd project kan de Europese Commissie besluiten om een audit te laten verrichten. In het geval van het Europartenariat heeft de Commissie hiertoe besloten. Naast het naleven van de contractuele regels en specifieke voorwaarden in de toekenningsbrief is ook de projectboekhouding gecontroleerd en beoordeeld. Op 16 juni 2004 heeft het stichtingsbestuur het accountantsrapport met de begeleidende brief van de Europese Commissie ontvangen. Op grond van het accountantsrapport is de Europese Commissie van oordeel dat een bedrag van € 1.082.387,56 door Stichting Europartenariat terugbetaald dient te worden. De sluitingsdatum voor een reactie op het rapport is 16 augustus 2004. In verband met de noodzakelijke voorbereiding en het opstellen van de reactie heeft het stichtingsbestuur een uitstel van twee maanden aangevraagd. Voornaamste insteek van de reactie moet zijn het reduceren van de Brusselse claim. Hiervan is zich het stichtingsbestuur bewust. In het slechtste geval, indien de claim uit Brussel volledig overeind blijft, dan dient Provincie Overijssel een bedrag van € 216.477,51 (20%) over te boeken. Genoemd bedrag is exclusief eventuele te maken kosten om de claim te reduceren. Samen met de andere voormalige partners van het Europartenariat ondersteunen wij het stichtingsbestuur bij haar streven om de claim van de Europese Commissie aanzienlijk te reduceren. Op het moment dat duidelijk is wat het precieze bedrag van de bedoelde claim is informeren wij u hierover. Wij hopen u middels deze brief voorlopig voldoende geïnformeerd te hebben met betrekking tot de stand van zaken afwikkeling Europartenariat. Gedeputeerde Staten van Overijssel,

voorzitter,

secretaris,

www.overijssel.nl

Leden van de Adviescommisie Werk voor iedereen + bereikbaar Overijssel

Postadres Provincie Overijssel Postbus 10078 8000 GB Zwolle

i.a.a. overige leden van Provinciale Staten Telefoon 038 425 25 25 Telefax 038 425 26 21

Uw kenmerk

Uw brief


Bijlagen 2


Inlichtingen bij hr. P.G. Welman

Datum 20 11 2001

Onderwerp

Europartenariat: notitie voor Adviescommisse Werk voor iedereen + bereikbaar Overijssel.

De behandeling van dit stuk is gepland voor de vergadering van de Adviescommissie: • Werk voor iedereen + bereikbaar Overijssel op 28 november 2001 om 09.30 uur.

Hierbij bieden wij u de notitie Europartenariat betreffende de ontwikkelingen van het Europartenariat aan. De bijgesloten notitie heeft tot doel informatie te verschaffen met betrekking tot zowel de uitkomsten van het onderzoek van het accountantskantoor IPA -ACON en de besluiten van de bestuursvergadering van Stichting Europartenariat, d.d. 22 oktober 2001, als de juridische stappen die de komende maanden in opdracht van de stichting gezet gaan worden. Wij zijn ons bewust van het feit dat één week leestijd zeer kort is. Het betreft echter een onderwerp waarvan het actualiteitsgehalte zeer hoog is. Hoewel de betrokken partijen getracht hebben een gezamenlijke notitie te ontwikkelen is dat niet gelukt. Overigens hebben wij ter informatie het statenvoorstel van de provincie Gelderland ook bijgevoegd. Graag willen wij genoemde notitie bij agenda punt acht van vergadering van de adviescommissie Werk voor iedereen + Bereikbaar Overijssel op 28 november 2001 bespreken. Wij stellen voor de volgende vragen daarbij als leidraad te hanteren: • stemt de commissie in met de maatregelen die het Stichtingsbestuur heeft genomen, nadat ons college op 24 april 2001 heeft geconstateerd dat er onvolkomenheden aan de orde waren? • kan de commissie instemmen met onze werkwijze inzake de lening van f 500.000,-- (€ 226.890,11)?

Postbank 833220 ING Bank 69 18 10 893 Het provinciehuis is vanaf het NS-station bereikbaar: met stadsbus lijn 1 richting Berkum, halte provinciehuis


2

• •

kan de commissie instemmen met de door het Stichtingsbestuur genomen activiteiten op basis van het rapport van IPA -ACON? deelt de commissie de mening van GS dat het beleggen van een bijeenkomst met crediteuren de minst slechte oplossing is ten aanzien van het voortbestaan van Stichting Europartenariat?

In de veronderstelling u hiermee voldoende geïnformeerd te hebben. Gedeputeerde Staten van Overijssel, voorzitter, griffier,

Europartenariat

Notitie commissie WIBO

1. Inleiding Op 11 en 12 juni 1998 heeft in Apeldoorn het 18e Europartenariat plaatsgevonden. Het betreft een door de Europese Unie ontwikkeld ‘business to business’ beurs voor het midden- en kleinbedrijf (MKB). Het Europartenariat 1998 was een initiatief van de provincies Flevoland, Gelderland en Overijssel, het ministerie van Economische Zaken, de Kamers van Koophandel en de gemeente Apeldoorn. Begin 1997 heeft de provincie Overijssel een garantie van NLG 500.000,-- beschikbaar gesteld voor de organisatie van het Europartenariat. Later is de garantie omgezet in een subsidie, overigens ten laste van bestemmingsreserve economische infrastructuur). In het kader van de organisatie is Stichting Europartenariat opgericht. Een groot deel van de uitvoerende taken is verricht door het bedrijf Gelderland Events BV. Het evenement Europartenariat 1998 kan als een succes worden gekwalificeerd, immers ongeveer 425 bedrijven uit de provincies Flevoland, Gelderland en Overijssel zijn gematcht met meer dan 1800 bedrijven elders uit de wereld. Volgens een rapport van de Katholieke Universiteit Nijmegen leverde dit een economische impuls op van ruim 110 miljoen gulden. Het stichtingsbestuur bestaat per 16 februari 2001 uit de heren ir. J.C. Boxem (gedeputeerde provincie Gelderland), drs. Th. Kuijpers (wethouder gemeente Apeldoorn), H. Dijksma (gedeputeerde Flevoland) en R.P.A. Mingo (Kamer van Koophandel te Arnhem). Daarnaast is een stuurgroep gevormd waarin naast de bestuursleden van de stichting momenteel ook gedeputeerde Bennink zitting heeft. In het verleden was de vertegenwoordiger van de provincie Overijssel, de heer mr.ing. J. Oosterhof, ook lid van het stichtingsbestuur. De stuurgroep is financieel eindverantwoordelijk voor het project Europartenariat. Verder is tevens een ambtelijke projectgroep gevormd. De werkbegrotingen worden behandeld door een werkgroep Financiën. Hierin hebben zitting: één lid (vertegenwoordiger van provincie Gelderland) namens de provincies, één lid namens de Kamers van Koophandel en één lid namens de Gemeente Apeldoorn. Begin 2001 is binnen het stichtingsbestuur twijfel gerezen met betrekking tot de financiële afwikkeling van het Europartenariat. Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in een onafhankelijk onderzoek door het accountantskantoor IPA-ACON en het advocatenkantoor De Brauw Blackstone Westbroek. De voorliggende notitie heeft tot doel de leden van de commissie WIBO te informeren met betrekking tot zowel de uitkomsten van het onderzoek van de accountant en de besluiten van de bestuursvergadering van Stichting Europartenariat, d.d. 22 oktober 2001, als de juridische stappen die de komende maanden in opdracht van de stichting gezet gaan worden. Allereerst wordt echter kort teruggeblikt op de lening van NLG 500.000,-- die in 1998 is verstrekt voor het oplossen van het liquiditeitstekort van Stichting Europartenariat.

2. Lening Medio april 1998 hebben de provincies Gelderland, Flevoland en Overijssel besloten elk een lening van NLG 500.000,-- beschikbaar te stellen aan Stichting Europartenariat. Lening dient niet verward te worden met de hierboven genoemde garantie. De geldlening had tot doel een deel van de bij de stichting te verwachten liquiditeitsproblemen op te lossen, welke samenhangen met de late betalingen door de Europese Commissie. Het besluit van het college van de provincie Overijssel betreffende het verstrekken van de renteloze lening van NLG 500.000,-- aan Stichting Europartenariat is genomen op 28 april

Eenheid Economie, Milieu en Toerisme

3

Europartenariat


1998. De leningsovereenkomst met de stichting is aan gegaan voor de periode juni 1998 tot en met maart 1999. Daarnaast zijn in de overeenkomst de voorwaarden met betrekking tot betaling en terugbetaling van de lening van NLG 500.000,-- opgenomen. De overeenkomst tot geldlening tussen de provincie Overijssel en Stichting Europartenariat is op 28 mei 1998 door de Commissaris van de Koningin ondertekend. Daarnaast is besloten dat in geval de stichting niet kan terugbetalen de dekking van het uitgeleende bedrag afkomstig is uit de bestemmingsreserve economische infrastructuur. Besluit GS Het besluit van GS betreffende het verstrekken van de renteloze lening is genomen op basis van een ambtelijk advies. In bedoeld advies wordt aangegeven dat "de beslissing met betrekking tot een leningsovereenkomst kan worden genomen door GS en niet hoeft te worden voorgelegd aan PS. GS heeft een hier een mandaat, omdat het gaat over voorfinanciering en niet om een uitgave. Dekking uit de saldireserve/onvoorzien is niet aan de orde. Gedeputeerde Oosterhof zal de commissieleden MWE in de eerstvolgende vergadering informeren." In de vergadering van 29 april 1998 is de genoemde commissie door gedeputeerde Oosterhof geïnformeerd. Vervolgens stemde de commissie in met de voorgestelde lijn. In het Delegatiebesluit burgerrechtelijke rechtshandelingen 1982 (dat vigeerde in 1998) wordt niet aangegeven wie bevoegdheid heeft tot het aangaan van dit soort leningen. Als gevolg van het ontbreken van een gedelegeerde bevoegdheid kan gesteld worden dat PS bevoegd was. Dat desondanks het ambtelijk advies anders luidde kan veroorzaakt zijn door het feit dat: 1. onvoldoende onderscheid is gemaakt in bevoorschotting (onderdeel van een subsidietraject en daarmee publiekrechtelijk. Dus GS is bevoegd) en een lening (privaatrechtelijk en dus is PS bevoegd). De beleving tussen deze twee zaken is hetzelfde. De lening was gedekt en de politieke lijn was door de leden van de commissie MWE geaccordeerd; 2. de andere twee provincies voor de lening hadden gekozen. Overigens is het Delegatiebesluit in oktober 2000 aangepast. Hierin is onder meer aangegeven dat GS bevoegd zijn een lening aan te gaan voor een bedrag van NLG 500.000,-. Terugbetalen lening Ondanks herhaalde verzoeken is de lening van NLG 500.000,-- niet teruggestort. Dit is niet conform de hierboven genoemde overeenkomst tot geldlening. In de overeenkomst is vastgelegd dat het bedrag uiterlijk 31 maart 1999 volledig dient te zijn terugbetaald. In de periode maart 1999 tot april 2001 is diverse malen mondeling en schriftelijk verzocht de lening terug te boeken naar de provincie. Tevens is op 9 juni 2000 (dagtekening) door de provincie Overijssel een herinnering gestuurd. Als gevolg van het feit dat de provincies lange tijd in de veronderstelling verkeerden dat de eindafrekening door Brussel nog diende plaats te vinden is de vordering niet in handen van een deurwaarder gegeven. Begin maart 2001 is in een overleg tussen de provincie Flevoland en Brussel (DGXXIII) vastgesteld dat de laatste tranche aan Stichting Europartenariat betaald is. Gelderland Events BV (organisatie die een groot deel van het Europartenariat heeft uitgevoerd) heeft de participerende provincies hiervan echter niet in kennis gesteld. In de eerste helft van 2001 is naar aanleiding van de problematiek betreffende het Europartenariat op ambtelijk niveau veelvuldig contact geweest tussen de provincies Flevoland, Gelderland en Overijssel. In onze vergadering van dinsdag 24 april 2001 heeft de heer Bennink aangegeven zich zorgen te maken ten aanzien van de afrekening van Europartenariat.


4

Europartenariat


Op 15 mei 2001 hebben wij een aangetekende brief naar Stichting Europartenariat gestuurd waarin gesteld wordt dat de renteloze lening voor 1 juni 2001 teruggestort dient te zijn. Daarnaast wordt in genoemde brief een gespecificeerde accountantsverklaring betreffende het jaar 2000 van Stichting Europartenariat geëist. Gelet op de financiële situatie van Stichting Europartenariat laat het zich aanzien dat (een deel van) deze lening moet worden besteed ter dekking van enkele uitgaven van genoemde stichting.

3. Financiële afwikkeling Ook binnen het stichtingsbestuur/stuurgroep ontstaan begin mei 2001 zorgen betreffende financiële afwikkeling van het Europartenariat. Op de stuurgroepvergadering Europartenariat van 18 mei 2001 wordt besloten dat de financiële eindafrekening van het Europartenariat en de jaarrekeningen 1999 en 2000 van Stichting Europartenariat dienen te worden voorzien van zowel een correcte en duidelijke specificatie als een accountantsverklaring. Beide stukken dienen voor 15 juni 2001 aan de voorzitter en de leden van de stuurgroep te worden aangeboden. Daarnaast dient een accountant, zijnde IPO ACON, uitspraken te doen over onder meer de juistheid van de uitgaven en vorderingen. Tijdens de stuurgroepvergadering Europartenariat van 19 juni wordt geconcludeerd dat door de projectleiding onvoldoende voldaan is aan de eisen van 18 mei 2001. Afgesproken wordt dat het stichtingsbestuur en de stuurgroep van de projectleiding duidelijkheid wensen over de financiële afwikkeling van zowel het Europartenariat 1998 als de jaarrekeningen 1997, 1998, 1999, 2000 en 2001 (tot en met 1 juli). Daarnaast dient onderzocht te worden welke mogelijkheden bestaan voor indienen van bezwaar tegen de lager uitgevallen Europese subsidietoekenning.

4. Juridische stappen en financieel onderzoek Werkbudget Op dinsdag 18 september jl. hebben wij kennis genomen van de tussentijdse uitkomsten van het onderzoek van accountantskantoor IPA-ACON met betrekking tot de financiële situatie van genoemde stichting. Daarnaast heeft het stichtingsbestuur op 6 september 2001 en 11 oktober 2001 de provincie Overijssel schriftelijk verzocht garant te staan voor een bedrag van NLG 50.000,-- voor een werkbudget. Het werkbudget wordt gebruikt voor nog te maken kosten (accountants en juridische ondersteuning). Overeengekomen is dat de Gemeente Apeldoorn, namens de andere participanten (Provincie Gelderland, Provincie Flevoland, Kamers van Koophandel en Provincie Overijssel) fungeert als 'bank'. In de vergadering van 18 september jl. hebben wij besloten het verzoek van Stichting Europartenariat te honoreren. Daarnaast heeft het stichtingsbestuur in de genoemde brief van 11 oktober 2001 de provincie Overijssel verzocht ‘in te stemmen met het betalen van een (op dit moment) viertal prangende crediteuren.’ Wij hebben besloten het verzoek niet te honoreren. Eerst dienen wij te beschikken over de resultaten van zowel het juridische als het financiële onderzoek (zie “Besluiten door stichtingsbestuur”). Uitkomsten onderzoek accountant Op 22 oktober 2001 heeft het stichtingsbestuur middels een tussentijdse rapportage kennisgenomen van de resultaten van het onderzoek naar de financiële en administratieve situatie bij Stichting Europartenariat.


5

Europartenariat


Belangrijke punten uit het rapport van IPA-ACON, u toegezonden bij brief met kenmerk EMT/2001/3297, zijn: • de informatieverzameling is als een zeer moeizaam proces te kenschetsen. In de periode juni - september 2001 is IPA-ACON door de projectleider de heer Landman en diens accountant de heer Reijmer bij het uitvoeren van het onderzoek gehinderd. Dit uitte zich vooral in het beperkt of laat aanleveren van informatie. • IPA-ACON stelt vast dat met een tekort van ca. NLG 1,5 miljoen rekening moet worden gehouden. Hierbij moet worden aangetekend dat het bureau bij zijn onderzoek niet kon beschikken over het volledige archief. Bij de inval door de Rijksrecherche bij Gelderland Events in augustus jl. werd ook een deel van de administratie van Europartenariat in beslag genomen. IPA-ACON geeft echter aan dat “met een redelijke mate van zekerheid” de belangrijkste problemen in beeld zijn gebracht. Hierbij moet opgemerkt worden dat alleen de jaarrekeningen tot en met 1998 (in de bestuursvergadering van 1 juni 1999) zijn vastgesteld maar niet de concept-jaarrekeningen 1999 en 2000. IPA-ACON merkt op dat deze (concept)jaarrekeningen niet voorzien zijn van een accountantsverklaring, maar slechts van een samenstellingsverklaring. Dat betekent dat geen zekerheid verkregen kan worden omtrent de getrouwheid van de jaarrekeningen. • in de administratie van de stichting blijkt een vordering opgenomen te zijn van NLG 906.320,-- op Gelderland Events BV, Champion Gelderland BV en Lovinklaan Beheer BV. Het bestuur is niet op de hoogte gebracht van deze financiële transacties. IPA-ACON concludeert dat sprake is van een oneigenlijk gebruik van verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de heer Landman. Tevens had de heer Reijmer (accountant van Gelderland Events BV) gezien zijn verantwoordelijkheid hiervan melding moeten maken aan het stichtingsbestuur. IPA-ACON adviseert te onderzoeken in hoeverre genoemde handelswijze strafbaar is. • Gelderland Events BV, het bureau van de heer Landman dat leiding gaf aan het project Europartenariat heeft een vordering bij de stichting ingediend van NLG 260.000,-- ter dekking van de beheerskosten die het in de periode 1998-2001 heeft gemeend te moeten maken. IPA-ACON citeert in haar rapport de mededeling van waarnemend voorzitter Doesburg in de bestuursvergadering van 1 juni 1999 dat een contract met Gelderland Events BV in voorbereiding is. Volgens het verslag van de vergadering gaan de aanwezigen akkoord met afhandeling door de voorzitter, gedeputeerde Oosterhof van Overijssel, en de heer Eijgenraam (medewerker provincie Gelderland). Het contract is echter nooit getekend. • geconstateerd wordt dat de administratieve organisatie en financiële informatievoorziening niet voldoen aan daartoe te stellen eisen. • in de concept jaarrekening 2000 is een nog te ontvangen bijdrage van NLG 600.000,-opgenomen, die van de provincies Overijssel en Gelderland afkomstig moet zijn. IPAACON heeft deze bijdrage echter afgeboekt, omdat door de provincies Overijssel en Gelderland geen formele beschikkingen voor het project EBP afgegeven zijn. • de belastingdienst Ondernemingen te Apeldoorn heeft de stichting aangemerkt als ondernemer in de zin van de Wet op de omzetbelasting. Onder de paraplu van de stichting werd in 2000 uit deze fiscale overwegingen het business-to-business evenement Business United georganiseerd. In de notulen van de stuurgroep wordt echter geen besluit hierover teruggevonden. IPA-ACON wijst erop de belastingdienst zich op het standpunt kan stellen dat formeel geen juridische basis bestaat voor het onder de paraplu van de stichting uitvoeren van dit evenement. Een navordering inclusief boete kan het gevolg zijn. Van belang is tevens te melden dat IPA-ACON opmerkt dat achteraf gezien het bestuur


6

Europartenariat


mogelijk sneller had kunnen handelen en dat in ieder geval een te groot vertrouwen is gesteld in de ambtelijke en externe ondersteuning. Hoewel volgens de heer Reijmer, accountant van de projectleider de heer Landman, de leden van de stuurgroep en/of het bestuur volledig op de hoogte waren, heeft IPA-ACON hier geen formele verslaglegging van gevonden. Besluiten door stichtingsbestuur Op basis van hierboven besproken rapportage van het accountantskantoor IPA-ACON en het advies van advocatenkantoor De Brauw Blackstone Westbroek heeft het stichtingsbestuur besloten (22 oktober 2001) een aantal maatregelen te nemen, te weten: 1. het advocatenkantoor De Brauw Blackstone Westbroek opdracht geven de gewenste en noodzakelijke juridische ondersteuning te geven. 2. De Brauw Blackstone Westbroek dienen contact op te nemen met zowel de Rijksrecherche als het Openbaar Ministerie met het doel het deel van de administratie van de stichting terug te krijgen dat in beslag is genomen. Mits de heer Landman zich akkoord verklaart, heeft het OM geen bezwaar de stichting toegang te verlenen tot de administratie. Overleg met de advocaat van de heer Landman is in gang gezet. 3. IPA-ACON is de vervolgopdracht verstrekt de leemtes en gebreken van de administratie van de stichting weg te nemen en zo mogelijk te corrigeren. Stichting Europartenariat geeft tevens aan op korte termijn de volgende stappen te willen zetten: 4. de juridische positie van de stichting dient door De Brauw Blackstone Westbroek in kaart te worden gebracht. Op basis daarvan kan c.q. kunnen de juiste invorderingsactie(s) worden ingesteld tegen Gelderland Events c.s. Het betreft een bedrag van ongeveer NLG 900.000,-- dat aan de stichting verschuldigd is. De noodzakelijke actie wordt door het eerdergenoemde advocatenbureau samen met IPA-ACON uitgevoerd. 5. geconstateerd is dat de inkomsten van het project Business United (BU) via de balans van de stichting zijn geleid zonder dat daarvoor door IPA-ACON een bestuursbesluit is aangetroffen. Een brief gaat uit naar de gemeente Arnhem, trekker van dit project, met het verzoek e.e.a. op de kortst mogelijke termijn samen met de fiscus te herstellen. 6. onder de transitorische posten is een nog te betalen en volgens IPA-ACON nog nader te onderzoeken bedrag opgenomen van NLG 729.708,--. Genoemd bedrag is verschuldigd aan National Counsellors en Mediterranean Partners. Dit onderzoek wordt gestart. 7. de Europese Commissie heeft een audit van het project Europartenariat aangekondigd. IPA-ACON verzamelt de daarvoor relevante delen van de administratie van de stichting. Het kantoor De Brauw Blackstone Westbroek adviseert de stichting met betrekking tot de positie ten opzichte van de Europese Commissie en in het bijzonder over de voorbereiding op de mededeling inzake de audit. Voor de iets langere termijn is de volgende stap in voorbereiding: 8. uit de tussenraportage van IPA-ACON blijkt dat er aanwijzingen zijn dat zowel de vorige accountant van de stichting als de heer Landman en/of door hem gecontroleerde vennootschappen jegens de stichting tekort zijn geschoten in de nakoming van hun contractuele en/of wettelijke verplichtingen. Het advocatenkantoor en IPA-ACON brengen in kaart welke tekortkomingen het precies betreft, wanneer deze zouden zijn begaan en welke gevolgen (mogelijke schade) daaraan verbonden zijn. Dit met het oog op mogelijke aansprakelijkheid van de hiervoor bedoelde personen met betrekking tot schade geleden of nog te lijden door de stichting. Hieronder worden allereerst een aantal mogelijke juridische consequenties besproken die als


7

Europartenariat


gevolg van de financiële situatie, bij Stichting Europartenariat, voor de bestuursleden van genoemde stichting kunnen ontstaan. In dit stadium van het proces teneinde te komen tot een zorgvuldige afwikkeling van het Europartenariat is het wenselijk een overzicht te geven. Vanuit dat perspectief worden tevens een aantal mogelijke scenario’s beschreven. Bestuurdersaansprakelijkheid Statutair kunnen twee bestuursleden de stichting extern binden. Complicerende factor is dat sommige bestuurders geen feitelijke bestuurder zijn/waren en dat niet-bestuurders bestuursdaden verricht hebben. Een advocaat van De Brauw Blackstone Westbroek heeft op basis van de hem beschikbare gegevens als primaire reactie aangegeven dat het stichtingsbestuur niet geheel vrij uitgaat, ook al hebben de projectleider (de heer Landman) en diens accountant (de heer Reijmer) onrechtmatig gehandeld. Het bestuur blijft immers verantwoordelijk. Dit heeft gevolgen voor de bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering. De verzekering biedt slechts dekking voor statutaire bestuurders. Mocht het zijn dat derden het bestuur van Stichting Europartenariat verwijten maken dan kunnen de bedoelde financiële verwijten in een aantal gevallen ‘doorgespeeld’ worden naar de ‘achterban’ (college van GS en provincie). Daarvoor is wel noodzakelijk dat het bestuurslid in kwestie de bestuursfunctie uitdrukkelijk heeft aanvaard. Daarnaast is van belang kort stil te staan bij de rol van gedeputeerde Bennink in het stichtingsbestuur. Hoewel de heer Bennink niet officieel deel uitmaakt van het stichtingsbestuur heeft hij zich wel gedragen als een feitelijk bestuurder. Juridisch gezien heeft hij dan te gelden als een bestuurder en kan daarop worden aangesproken. Scenario’s Hieronder worden een aantal scenario’s beschreven die betrekking hebben op voortbestaan van Stichting Europartenariat. Daarbij staan de volgende twee vragen centraal. a. in hoeverre is het noodzakelijk en wenselijk dat de provincie Overijssel financiële middelen blijft verstrekken aan Stichting Europartenariat? b. wat zijn de gevolgen indien de provincie besluit te stoppen met het verstrekken van genoemde middelen? Scenario 1: Stichting Europartenariat failliet laten verklaren door het stichtingsbestuur. Stichting Europartenariat heeft momenteel grote problemen met het betalen van een aantal crediteuren. Indien de participanten (gemeente Apeldoorn, kamers van koophandel en de provincies Gelderland, Flevoland en Overijssel) besluiten geen financiële middelen meer aan de stichting te verstrekken dan heeft laatstgenoemde geen inkomsten. Als gevolg daarvan is het vrijwel zeker dat de crediteuren hun geld niet terug krijgen. Faillissement aanvragen door het stichtingsbestuur is dan een voor de hand liggende actie. Argumenten voor het aanvragen van het faillissement zijn: • algemeen belang is niet in geding; • geen contractuele verhouding tussen provincies en crediteuren; • geld van de overheid zorgvuldig besteden. Argumenten tegen zijn: • politiek belang als gevolg van zitting van bestuurder in stichtingsbestuur; • morele verantwoordelijkheid; • kans dat de curator de bestuurders in rechte betrekt. Indien gekozen wordt voor het niet failliet verklaren van de stichting dan dienen de participanten bereid te zijn opnieuw financiële middelen aan de stichting te verstrekken. In dat geval is het noodzakelijk dat duidelijk wordt hoe groot het financiële tekort exact is. Zuiver


8

Europartenariat


beschouwd ondersteunt de provincie in dit geval crediteuren van derden. Advocatenbureau De Brauw Blackstone Westbroek raden besproken scenario af, in verband met de eventuele juridische gevolgen van faillisement. Wij zijn voornemens dat advies te volgen. Scenario 2: stichting wordt failliet verklaard door crediteuren. Indien er meerdere met elkaar concurrerende schuldeisers zijn, kunnen twee of meer schuldeisers het faillissement van de stichting aanvragen. Dan wordt een algemeen (faillissements)beslag gelegd t.b.v. alle schuldeisers en vindt een verdeling plaats c.q. wordt een regeling getroffen waarbij overigens de preferente schuldeisers zoals de fiscus, hypotheekhoudende banken en de bedrijfsvereniging op de andere schuldeisers (zoals de provincies in dit geval) voorgaan. Belangrijk is dat de verhaal zoekende schuldeisers zich kunnen richten op het vermogen van de stichting. De bestuurders en hun persoonlijke vermogen zijn niet in beeld waar het gaat om een vordering wegens wanprestatie. Scenario 3: bijeenkomst crediteuren beleggen In een bijeenkomst voor de crediteuren van de stichting onderzoeken in hoeverre het mogelijk is overeenstemming te krijgen met betrekking tot het afbetalen van de schulden. Duidelijk is dat de betrokkenheid bij de eerste twee scenario’s vervelende kwesties kunnen zijn voor de betreffende overheden aangezien (een) bestuurder(s) van deze overheden deel uitmaakten/ uitmaakt van het stichtingsbestuur. Met behulp van genoemde bijeenkomst is het wellicht mogelijk de negatieve gevolgen voor de provincies te beperken. Wij zijn voornemens het stichtingsbestuur dit scenario te laten uitwerken en Stichting Europartenariat zo snel mogelijk te liquideren.

5. Provinciaal bestuurder in een stichting In situaties waarin bestuurders zitting nemen in organisatie’s die financiële middelen (bijvoorbeeld in de vorm van een subsidie, lening of garantstelling) van de provincie ontvangen kan sprake zijn van onverenigbare verantwoordelijkheden. Namelijk degene die het financiële middel verstrekt is tevens de ontvanger. Het voorgaande heeft tevens duidelijk gemaakt welke juridische “handvaten” de provincie en andere schuldeisers (waaronder de beide andere genoemde provincies) hebben indien zij ervoor kiezen de stichting c.q. de bestuurders in rechte aan te spreken. Tevens is daarbij aangeven welke gevolgen dit kan hebben voor de stichting als rechtspersoon en de bestuurders. Genoemde gevolgen kunnen zakelijk en persoonlijk ingrijpend zijn. Juridisch gezien is het in beginsel mogelijk naast de stichting de bestuursleden privé in rechte aan te spreken. Uiteraard dienen dan aan tal van voorwaarden voldaan te zijn en kunnen de nodige bewijsproblemen ontstaan. Vanuit dit perspectief zijn de onderzoeken van advocatenbureau De Brauw Blackstone Westbroek en accountant IPA-ACON dan ook noodzakelijk. Wij zijn voornemens deze leerervaring ten aanzien van de relatie tussen gedeputeerde en bestuurder van een stichting ter harte te nemen. Bij de oprichting van een eventuele nieuwe stichting dient hiermee rekening te worden gehouden.


9

www.overijssel.nl

Adviescommissie Werk voor iedereen + bereikbaar Overijssel i.a.a. overige leden van Provinciale Staten

Postadres Provincie Overijssel Postbus 10078 8000 GB Zwolle Telefoon 038 425 25 25 Telefax 038 425 26 30

Uw kenmerk

Uw brief


Bijlagen div.


Inlichtingen bij hr. R.W. Schuuring

Datum 04 06 2002

Onderwerp

Europartenariat, de stand van zaken d.d. mei 2002.

De behandeling van dit stuk is gepland voor de vergadering van de: Adviescommissie Werk voor iedereen + bereikbaar Overijssel op 12 juni 2002 om 09.30 uur.

Bijlagen: I. brief IPA-ACON (bijgevoegd); II. brief De Brauw Blackstone Westbroek (bijgevoegd); III. fax Provincie Gelderland (bijgevoegd).

1.

Inleiding. Met onze brief van 20 november 2001, kenmerk EMT/2001/4090, hebben wij u geïnformeerd over het conceptrapport van accountantsbureau IPA-ACON. Dit bureau heeft in opdracht van het bestuur van de Stichting Europartenariat een eerste verkenning opgemaakt over het Europartenariat (EP). Naar aanleiding van dit rapport heeft het stichtingsbestuur deze accountant opdracht gegeven nader onderzoek te doen naar de financiële positie van het EP, de handelingen van het door het stichtingsbestuur ingehuurde bureau Gelderland Events, inclusief de directeur van dit bureau (de heer Landman), haar accountant (Reijmer Wibbens) en Landman Vennootschappen. Hierbij is tevens door het stichtingsbestuur het advocatenkantoor De Brauw Blackstone Westbroek ingeschakeld. Het bestuur van de stichting en haar partners zijn geconfronteerd met een lastige nasleep van het EP. Wij blijven van mening dat het EP inhoudelijk aan zijn doel heeft beantwoord en als zodanig van een succes kan worden gesproken.

Postbank 833220 ING Bank 69 18 10 893 Het provinciehuis is vanaf het NS-station bereikbaar: met stadsbus lijn 1 richting Berkum, halte provinciehuis


2

2.

3.

Het onderzoek. Het onderzoek dat door de accountant en de advocaat van het bestuur is uitgevoerd heeft een lange tijd geduurd. Dit komt mede omdat het Openbaar Ministerie beslag heeft gelegd op de boeken van Gelderland Events. Het materiaal was daardoor voor enkele maanden niet beschikbaar voor de accountant. Bovendien heeft de accountant veel moeite gehad om gesprekken te kunnen voeren met de heer Landman en zijn accountant (Reijmer Wibbens) wegens ziekte of andere vorm van uitstel. De advocaat van de stichting heeft in deze periode (in samenwerking met de accountant) de mogelijkheden verkend van acties tegen Landman en de Landman Vennootschappen. Op 22 mei 2002 hebben de accountant en de advocaat verslag gedaan aan het stichtingsbestuur van hun bevindingen. In het volgende wordt u hierover geïnformeerd. Als bijlage is bijgevoegd de hoofdtekst van het conceptrapport van IPA-ACON en het advies d.d. 16 mei 2002 van de advocaat aan het bestuur. Wij verwijzen naar deze bijlagen. Hierbij is vooral de brief van de accountant, kenmerk 30.2560/AvAH0514, van belang. Het complete accountantsrapport is op te vragen bij het secretariaat van EMT, telefoonnummer 038 425 14 92. De accountant rapporteert in guldens; voor de eenduidigheid wordt dit in deze nota gevolgd.

De besluiten van het stichtingsbestuur EP van 22 mei 2002 en 28 mei 2002. A. Algemeen. Het bestuur heeft, mede op ons verzoek, aangegeven in gemeenschappelijk overleg tot een goede afronding van het EP te willen komen. Van belang is het uitgangspunt dat er sprake moet zijn van behoorlijk bestuur; in dit geval houdt dit in dat crediteuren moeten worden uitbetaald. Verder heeft het bestuur uitgesproken te willen voorkomen dat een curator aan het bewind komt (geen faillissement derhalve), vanwege lange(re) procedures, negatieve energie en negatieve en ongewenste publiciteit. Het bestuur heeft besloten dat nog deze zomer in het kader van de audit door de Europese Commissie met “schoon schip” naar Brussel af te willen reizen. Voordien dienen de betrokken partijen (Provincies Flevoland, Gelderland en Overijssel, de gemeente Apeldoorn en de Kamer van Koophandel) in overleg met hun achterban in te stemmen met financiële en juridische consequenties van het EP. De betrokken partijen hebben elkaar toegezegd, ondanks korte termijnen, tot besluitvorming te willen komen. Wij realiseren ons dat u weinig voorbereidingstijd heeft voor dit omvangrijke onderwerp, maar vragen uw begrip voor de situatie. B. Financiële aspecten. 1. Het totaal ongedekte tekort van f 1.862.128,--(pagina 6 accountantsrapport) zal worden gedekt door de vertegenwoordigers leden van het bestuur (zie voor de afgesproken verdeling op pagina 7; voor Overijssel betekent dit een bijdrage van f 372.425,60, zijnde 20% van het totaal). In onze brief van 20 november 2001 hebben wij reeds aangegeven dat het tekort tot ongeveer f 1,5 miljoen zou kunnen oplopen. 2. Verder heeft het stichtingsbestuur besloten, mede gelet op het faillissement van Landman en zijn vennoten, dat de nog openstaande vorderingen (exclusief Business United) een bedrag van f 848.997,04 (pagina 7 van het accountantssrapport) zullen worden uitbetaald (in onze brief van 20 november 2001 geraamd op f 900.000,--). Vanwege de nauwe betrokkenheid van Provincie Gelderland bij vier van de vijf evenementen heeft het bestuur tot de volgende (afwijkende) verdeling van deze kosten besloten: de kosten van deze vier B.V.’s worden door Gelderland gedragen; de kosten van Lovinklaan Beheer B.V. worden volgens de normale verdeling onder de vijf partners verdeeld. Dit betekent dat Overijssel 20% van f 300.000,--, dat is f 60.000,--, voor haar rekening neemt.

3

3.

Het stichtingsbestuur heeft besloten tot een tweede werkbudget te willen komen van f 250.000,-- om de kosten van de accountant, de advocaat, rentelasten, invorderingskosten en andere uitgaven te kunnen voldoen. Dit bedrag zal volgens de normale verdeling (Overijssel 20%, is f 50.000,--) worden verdeeld. In een eerder stadium hebben wij ook bijgedragen aan een werkbudget van de stichting: dit is opgenomen in de tabel van pagina 6: f 250.000,--. Wij hebben hiervan ook f 50.000,-- voor onze rekening genomen. 4. Alle bedragen die eventueel terugkomen bij het bestuur zullen volgens de normale verdeling naar de partners worden geretourneerd. 5. Mocht de actie richting Brussel danwel de door Brussel uit te voeren audit leiden tot een rekening aan het adres van de stichting, dan zal het bestuur zich daar op dat moment over beraden. 6. Mocht het te verrekenen exploitatiesaldo Business United niet leiden tot het gewenste resultaat, dan zal dit bedrag (f 247.376,52 zie tabel pagina 7) volgens de normale verdeling (Overijssel 20%) worden verdeeld. Wij hebben, onder voorbehoud van positief advies van u, ingestemd met vorenstaande besluiten van het stichtingsbestuur. Het voorgaande levert het volgende beeld voor Overijssel op: - dekking tekort (20%) f 372.425,60 - dekking Lovinklaan Beheer B.V. f 60.000,-- nieuw werkbudget f 50.000,-- audit Brussel P.M. - Business United P.M. Totaal f 482.425,60 Af: eerste werkbudget f 50.000,-Bijdrage Overijssel aan het tekort f 432.425,60 N.B. Zoals in onze brief van 20 november 2001 is opgemerkt, hebben wij een eerder verleende garantie van f 0,5 miljoen omgezet in een subsidie. Verder hebben wij in het kader van de financiële afwikkeling de volgende besluiten genomen. 7. In het rapport van IPA-ACON staat op pagina 6 aangegeven dat wij nog geen besluit hebben genomen over de definitieve vaststelling van het subsidiebedrag aan de follow-up van het EP. Wij hebben destijds, vanwege het succes van het EP, een bedrag van f 135.000,-toegekend voor de voorbereiding van een volgend project. Hiervan is f 75.000,-uitbetaald. Wij zijn voornemens de vordering van f 60.000,-- te betalen, ondanks het feit dat nog geen projectafrekening met een verantwoording van de beleidsinhoudelijke en financiële prestaties zijn ingeleverd. Onze partners hebben deze bijdrage inmiddels voldaan. Hiermee komt het totale tekort voor Overijssel op f 492.425,60. 8. Overijssel heeft het EP een overbruggingslening van f 0,5 miljoen verstrekt op 28 mei 1998. Ondanks regelmatig verzoek aan het EP tot terugbetaling, is dit niet geschiedt. Wij willen dit bedrag gebruiken om het tekort dat op ons conto staat te kunnen dekken. Dit betekent dat wij af zien van het innen van dit bedrag. Bij het aangaan van deze lening is dekking voor dit bedrag in onze begroting opgenomen. Hier hebben wij u in een eerder stadium van in kennis gesteld.

4

C. Juridische aspecten. Het stichtingsbestuur heeft besloten zowel Landman (het betwisten van zijn ingediende nota’s), de Vennootschappen van Landman (claims) en diens accountant Reimer (aansprakelijk stellen) met juridische stappen aan te pakken. Het bestuur heeft hierin een afweging gemaakt tussen diepgaande acties die veel tijd en geld kosten en de vraag of deze inzet rendement oplevert. Uitgangspunt is dat de vorderingen van Landman op de stichting worden bestreden en dat aan de vorderingen van de stichting op Landman wordt vastgehouden. Wij hebben, onder voorbehoud van een positief advies van u, ingestemd met de voorstellen van het stichtingsbestuur. 4. Adviesaanvraag. Wij verzoeken u ons te adviseren over ons standpunt ten aanzien van de besluiten van het stichtingsbestuur en over onze besluiten ten aanzien van de dekking van het ontstane tekort. Gedeputeerde Staten van Overijssel,

voorzitter,

griffier,

Provinciale Staten van Overijssel

Recommend Documents