Juryrapport Excellente Scholen 2015 M.M. Boldingh, Den Haag
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Schoolrapport Excellente Scholen 2015 (po) 19TM-0 M.M. Boldingh (basisonderwijs) Den Haag Contactgegevens Naam contactpersoon Telefoonnummer Emailadres
Dhr. A.H. van de Poll (070) 345 04 22
[email protected]
1. Motivatie van de school om zich kandidaat te stellen In 2013 deden wij al mee, maar ontvingen het predicaat Excellente School net niet. Op basis van de opbrengsten en kwaliteitscriteria denken we nu zeker in aanmerking te komen. 2.
Excellentieprofiel van de school
2.1 Beschrijving excellentieprofiel In haar aanmelding beschrijft Nutsschool M.M. Boldingh het excellentieprofiel, de relatie met de algemene aanpak en de doelen die ze met het excellentiebeleid beoogt, als volgt. Het excellentieprofiel van de school Ons positieve pedagogisch klimaat en vreedzame karakter voel je door de hele school, en de focus op talenten en brede ontwikkeling binnen een handelingsgerichte cultuur op basis van kwaliteitsmonitoring leidt tot goede opbrengsten. Relatie van het profiel met de algemene aanpak door de school Door structureel samen met ouders en kinderen de (brede) ontwikkeling te stimuleren op basis van expertise, zie je de resultaten verbeteren zowel cognitief als ten aanzien van de sociale veiligheid. Doelen die de school met het excellentieprofiel beoogt Bevestiging en verplichting om de kwaliteit hoog te houden. Doelgroep Alle leerlingen. 2.2 Beschrijving aanpak, resultaten, borging en evaluatie Over aanpak, resultaten, borging en evaluatie van het excellentieprofiel schrijft de school het volgende in haar aanmelding. Gehanteerde aanpak Investeren in ontwikkeling personeel en (ICT)voorzieningen om in de toekomst nog meer gepersonaliseerd leren mogelijk te maken. Wijze waarop doelen worden gerealiseerd Ons eigen gevoel en overtuiging. Mate waarin doelen zijn gerealiseerd Grote betrokkenheid en tevredenheid van kinderen en ouders. Met recht een Vreedzame School. Goede opbrengsten door kwaliteit personeel, adequate middelen en goede zorgstructuur. In de nieuwbouw gepersonaliseerd leren met behulp van ICT. Een brede ontwikkeling ten aanzien van beweging, muziek en beeldende vorming. Aandacht voor de sociaal-emotionele ontwikkeling. Expertiseontwikkeling binnen het team. 1
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Borging Kwaliteitsinstrument blijven hanteren. Cyclus personeelsbeleid, jaarplan, jaarverslag en gesprekken ten aanzien van kwaliteit blijven uitvoeren. Zowel individueel als teamgerichte scholing gericht op de 21st Century Skills. In dialoog blijven met ouders en kinderen. Evaluatie Zie Borging. 2.3 Ontwikkeling van het excellentieprofiel De school noemt in haar aanmelding de volgende plannen voor de verdere ontwikkeling van het excellentieprofiel. Digitaal portfolio. Wetenschap en techniek. Samenwerking voortgezet onderwijs. IKC (integraal kindcentrum) in de nieuwbouw. 2.4 Erkenning In haar aanmelding beschrijft de school de volgende voorbeelden waaruit blijkt dat het profiel van de school wordt erkend. Erkenning binnen de eigen omgeving Professionele leergemeenschap. Erkenning van buiten de school Samenwerkingsverbanden andere scholen en externe instanties.
Bevindingen van de Jury Excellente Scholen ten aanzien van het excellentieprofiel De school is op 12 oktober 2015 bezocht door twee leden van de Jury Excellente Scholen. Hieronder beschrijven zij hun bevindingen met betrekking tot het excellentieprofiel van de school. Het excellentieprofiel van de school De school heeft een helder en voor de school relevant excellentieprofiel. In het gesprek dat de jury op school heeft gevoerd, is duidelijk geworden dat het excellentieprofiel zich nadrukkelijk richt op de nadere uitwerking van het concept Vreedzame School. De schoolleiding benadrukt dat het hier niet gaat om een programma dat acht jaar geleden aan het bestaande onderwijsaanbod is toegevoegd, maar om een aanpak die de hele dag op school herkenbaar aanwezig is binnen de interactie tussen volwassenen en leerlingen. Vanuit de behoefte aan kwaliteitsverbetering is het team op het spoor gezet van de aanpak Vreedzame School. Hierover hebben verschillende sessies binnen het team plaatsgevonden tot consensus werd bereikt en vervolgens is het team geschoold. Van daaruit is de ontwikkeling richting Vreedzame School gestart. De ontwikkeling die de school op dit punt heeft doorgemaakt, heeft ertoe geleid dat de verworvenheden van de Vreedzame School inmiddels vooral tot uiting komen in houdingsaspecten van zowel leerkrachten, ouders als leerlingen. De basis daarvan is samen te vatten als samenwerking op basis van gedeelde verantwoordelijkheid. Vanuit deze basis trekt het team de lijnen door naar tal van activiteiten binnen de school en eenmaal gerealiseerd versterkt dat ook weer het vreedzame karakter van de school. De school betrekt daar alle leerlingen en ouders. Op die manier is de Vreedzame School onmiskenbaar het profiel waarmee de school zich presenteert en naar buiten treedt. Daarmee beschikt de school over een helder en voor de school relevant excellentieprofiel. 2
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Aanpak, resultaten, borging en evaluatie De school heeft een weloverwogen aanpak met betrekking tot het excellentieprofiel. Op basis van de gevolgde scholing is een proces in gang gezet waarmee de school beoogde toe te groeien naar een situatie waarin ze de kenmerken van een Vreedzame School ging vertonen. Met inzet van het hele team is dat gerealiseerd. Om ‘wegzakken’ te voorkomen, heeft het team ervoor gekozen het onderwerp Vreedzame School consequent op de agenda van de teamvergadering te zetten en met elkaar de vorderingen te bespreken. Daarnaast is binnen de school een coördinator Vreedzame School aangesteld. Deze heeft de taak de ontwikkeling van de Vreedzame School permanent in de gaten te houden en het hele team te stimuleren en teamleden aan te spreken op hun verantwoordelijkheid ten aanzien van realisatie van wat de school met de Vreedzame School beoogt. Op deze manier bereikt het team dat binnen de school eenieder scherp gefocust blijft op het centrale thema en de nadere uitwerkingen daarvan binnen het aanbod dat de school realiseert. Inmiddels zijn de kenmerken van de Vreedzame School herkenbaar binnen de school en vormen deze een solide basis om zich van daaruit te richten op thema’s die zich aandienen en die passen binnen de visie van de school en daarmee passen binnen het concept van de Vreedzame School. Voorbeelden van dergelijke thema’s zijn talentontwikkeling, brede ontwikkeling ten aanzien van bewegen, muziek en beeldende vorming en gepersonaliseerd leren met behulp van ICT. De ontwikkeling van het excellentieprofiel De school heeft concrete plannen om het excellentieprofiel verder te ontwikkelen. De belangrijkste ontwikkeling met betrekking tot het excellentieprofiel is de vormgeving van het profiel in de nieuwe huisvesting van de school. Al enkele jaren zijn school en bestuur bezig met realisatie van nieuwbouw voor de school. De plannen zijn nu zo concreet dat in de hal van de school grote borden met schetsen van de nieuwbouw staan. Ook in de nieuwe huisvesting is het zowel de wens van het team als van de ouders om het concept van de Vreedzame School te behouden. Mede om deze reden is niet alleen het team maar zijn ook de ouders nauw betrokken bij de voorbereidingsactiviteiten. Een nieuw facet aan deze nieuwbouw in relatie tot het excellentieprofiel van de school is dat naast de school ook een deel van een vo-school (vmbo) en een dagverblijf in het gebouw worden ondergebracht. De samenwerking met het dagverblijf krijgt in toenemende mate vorm en strekt ook tot en met de gedachte van de Vreedzame School. Dit vormt de basis om in de nieuwbouw te gaan werken aan realisatie van een IKC, integraal kindcentrum. Deze ontwikkeling geeft de school nieuwe impulsen. Een tweede ontwikkeling in relatie tot het excellentieprofiel heeft te maken met de aangekondigde nieuwe publicatie van het ontwikkelcentrum Vreedzame School. Zodra deze uitgave is verschenen heeft het team het vaste voornemen om de huidige schoolpraktijk te vergelijken met de nieuwste inzichten over de vormgeving van het Vreedzame School concept. Daar waar zich discrepanties voordoen brengt het team beredeneerd veranderingen aan. De typering van de school door de leraren met wie de jury heeft gesproken, namelijk vreedzaam en altijd in ontwikkeling, vormt de garantie dat waar de aangereikte kansen op versterking van het schoolprofiel zich aandienen, het team deze ook zeker zal benutten. Erkenning excellentieprofiel Het excellentieprofiel van de school wordt zowel intern als extern erkend. Binnen het schoolteam wordt het excellentieprofiel breed gedragen en vormt de gedachte van de Vreedzame School eerder een ‘way of life’ dan een te onderscheiden aspect van het onderwijsaanbod. Ook de ouders hebben veel waardering voor keuze van de school de Vreedzame School nader gestalte te geven. De uitwerking daarvan in de dagelijkse activiteiten op school blijkt vaak van doorslaggevende betekenis te zijn geweest bij de keuze voor juist deze school. Met name de kleinschaligheid, de saamhorigheid en het opvallende verschil in gedrag van leerlingen ten opzichte van hun leeftijdgenootjes afkomstig van andere scholen, zijn opvallend zaken voor de ouders, die samenhangen met het excellentieprofiel en de ouders in hoge mate waarderen. De externe erkenning van het excellentieprofiel blijkt uit de waardering die de directe omgeving voor de school heeft. Niet alleen de ouders tonen deze waardering, ook collega-scholen blijken geïnteresseerd in de wijze waarop de school gestalte geeft aan het concept van de Vreedzame 3
- Jury Excellente Scholen 2015 -
School. De school krijgt veelvuldig verzoeken voor een bezoek en uitleg over de aanpak. Daarnaast werkt de school met een wachtlijst en een aanmeldingslijst, wat erop wijst dat ouders nogal eens hun keus laten vallen op de school als de omgeving waarin zij graag zien dat hun kind onderwijs gaat ontvangen. Onmiskenbaar zal het profiel als Vreedzame School waarmee de school naar buiten treedt, hierbij een belangrijke rol spelen. De jury heeft diverse referenten gevraagd of zij het excellentieprofiel van M.M. Boldingh herkennen en de algemene onderwijskwaliteit onderschrijven. De referenten omschrijven de school als excellent. Tevens hebben de referenten de indruk dat de M.M. Boldingh haar kennis en ervaring deelt met derden. De jury concludeert dat het excellentieprofiel intern en extern wordt erkend. Duurzaamheid excellentieprofiel Het excellentieprofiel van de school is toekomstbestendig. De school werkt met een team waarbinnen sprake is van een professionele leergemeenschap. De leerkrachten onderschrijven niet alleen de visie waarop het onderwijs is gebaseerd, ze voelen zich daar ook verantwoordelijk voor en streven daarmee naar instandhouding en waar mogelijk naar verbetering. De leerkrachten zijn daarin initiatiefrijk en krijgen ook de ruimte om in samenwerking nieuwe ideeën te ontwikkelen en te implementeren. Verder heeft de school plannen om het excellentieprofiel verder te ontwikkelen. Dat geeft aan dat er binnen de school geen enkele twijfel bestaat over het handhaven van de aanpak, als resultaat van de ontwikkeling van het concept van de Vreedzame School in de afgelopen jaren. Ook heeft de school een planmatige aanpak voor het behoud van verworven kwaliteit. Door gebruik te maken van het kwaliteitszorginstrument WMK-PO inventariseert de school regelmatig of het onderwijsaanbod nog voldoet aan de kwaliteitseisen die ze zichzelf heeft gesteld. De Vreedzame School is daarbij herkenbaar in het pedagogisch handelen, waarvan de basis onder andere ligt in de uitgangspunten van de Vreedzame School. Ook komt de gedachte van de Vreedzame School tot uiting in de begeleiding van de leerlingen op school richting verantwoordelijke en actieve leden van de gemeenschap, door het bevorderen van een actieve en zelfstandige houding van de leerlingen. Daarmee is naar het oordeel van de jury het excellentieprofiel van de school voldoende toekomstbestendig. 3.
Onderwijskwaliteit
3.1 Resultaten In haar aanmelding geeft Nutsschool M.M. Boldingh de volgende toelichting bij haar resultaten. Onderwijsresultaten In haar aan melding noemt de school de volgende gebieden waarop ze zeer goede resultaten heeft geboekt. Sociale veiligheid, eindopbrengsten en vaardigheidsscores. Context waarbinnen de school werkt De school beschrijft in haar aanmelding geen specifieke omstandigheden waarbinnen ze haar werk doet. 3.2 Onderwijsproces Over aanbod, zicht op ontwikkeling, didactisch handelen en ondersteuning schrijft de school het volgende in haar aanmelding. Aanbod Eigen oordeel aanbod: Goed De Vreedzame School, inzet personeel gericht op onderwijsbehoefte, expertises binnen het team, de brede vorming, de inhoudelijke betrokkenheid van kinderen en ouders, kindgesprekken en talentontwikkeling zorgen voor een breed hoog niveau. 4
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Zicht op ontwikkeling Eigen oordeel zicht op ontwikkeling: Goed Maandelijks vinden er groepsbesprekingen plaats op basis van de groepsplannen. Door ondersteunend personeel direct te koppelen aan de groep wordt er direct ingespeeld op de onderwijsbehoefte. In intervisiegroepen en door collegiale consultatie werken leerkrachten samen aan de ontwikkeling van alle kinderen. Vier keer per jaar interne zorgcommissie met externe expertise. Didactisch handelen Eigen oordeel didactisch handelen: Goed Er wordt gedifferentieerde instructie gegeven, kinderen hebben eigen programma's gericht op onderwijsbehoefte op basis van kindgesprek. Instructietafel en looproute worden intensief toegepast. Ondersteuning Eigen oordeel ondersteuning: Goed Wij werken met een paar ontwikkelingsperspectieven en over het algemeen stemmen wij de activiteiten zowel in de zin van extra uitdaging als extra instructie af met de kinderen en ouders. Wij hebben een samenwerkingsverband met Buro Leerlinghulp voor de specifieke leerproblemen. We bieden trainingen Rots en Water aan voor de sociaal-emotionele ontwikkeling. 3.3 Schoolklimaat en veiligheid In haar aanmelding merkt de school het volgende op over het klimaat en de veiligheid op school. Schoolklimaat Eigen oordeel schoolklimaat: Goed De Vreedzame School werpt zeer duidelijk vruchten af en dat blijkt ook aan onze meting ten aanzien van sociale veiligheid. Kindgesprekken en ontwikkelingsgesprekken geven een extra gevoel van betrokkenheid en verantwoordelijkheid. Veiligheid Eigen oordeel veiligheid: Goed Ouders roemen onze school vanwege de sociale veiligheid, waar de aanwezigheid van een fulltime conciërge zeker aan bijdraagt. Gebruikt(e) instrument(en) en resultaat SCOL en WMK-PO sociale veiligheid. Meting vond plaats in februari. Alles scoorde boven het landelijk gemiddelde. 3.4 Kwaliteitszorg en ambitie In de aanmelding geeft de school de volgende toelichtingen over evaluatie en verbetering en de kwaliteitscultuur op de school. Evaluatie en verbetering Eigen oordeel evaluatie en verbetering: Goed Alle opbrengsten worden besproken met individuele leerkrachten en op teamniveau worden de trends geanalyseerd. Jaarlijks vinden er ontwikkelingsgesprekken plaats met leerkrachten. We werken met jaarplannen en jaarverslagen die halfjaarlijks worden geëvalueerd.
5
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Tevredenheidsonderzoeken (zoals opgegeven in de aanmelding) Afname Medewerkertevredenheid Oudertevredenheid Leerlingtevredenheid
Ja Ja Ja
Jaar afname 2012 2015 2015
Aantal respondenten 16 140 136
Gemiddelde van de school 3,62 3,47 3,60
Landelijke benchmark 3,41 3,47 3,41
Kwaliteitscultuur Eigen oordeel kwaliteitscultuur: Goed Ouders hebben in het gesprek met de clusterdirecteur aangegeven dat de openheid en de mogelijkheid om mee te praten over de schoolontwikkeling zeer positief worden ervaren. Wij houden regelmatig klankbordavonden, waarbij met ouders van gedachten wordt gewisseld over de schoolontwikkeling. In de medezeggenschapsraad worden alle opbrengsten besproken. Bevindingen van de Jury Excellente Scholen ten aanzien van de algemene onderwijskwaliteit Toelichting werkwijze jury Bij het onderzoek naar de algemene onderwijskwaliteit worden de volgende aspecten betrokken: resultaten, onderwijsproces, schoolklimaat en veiligheid, en kwaliteitszorg en ambitie. Scholen hebben zichzelf beoordeeld op basis van een aantal kwaliteitsstandaarden. De kwaliteitsstandaarden behorende bij onderwijsproces, schoolklimaat en veiligheid, en kwaliteitszorg en ambitie zijn met toelichting opgenomen in de bijlage van het juryrapport. Het eigen oordeel van de school is opgenomen in hoofdstuk 3 van dit rapport. De jury voert geen eigen onderzoek uit naar de kwaliteit van deze standaarden. Wel toetst zij of in haar onderzoek naar het excellentieprofiel contra-indicaties naar voren komen die tot een oordeel leiden dat afwijkt van het eigen oordeel van de school. Tijdens het schoolbezoek is de jury gekomen tot de volgende bevindingen ten aanzien van de algemene onderwijskwaliteit van de school. Resultaten Eindresultaten verplicht curriculum: de leerlingen behalen cognitieve eindresultaten die gezien kenmerken en beginniveau van de leerlingen ten minste in overstemming zijn met wat van een goede school verwacht mag worden. Met verwijzing naar het laatste inspectierapport over de school trekt de jury de conclusie dat de school meer dan voldoende eindopbrengsten realiseert. Hier ligt mede de opbrengstgerichte cultuur binnen de school aan ten grondslag. De eindresultaten zitten zelfs ruim boven de norm van de inspectie en daarbij wordt een stijgende lijn waargenomen. Ook de tussenresultaten op het gebied van technisch lezen, rekenen en wiskunde en begrijpend lezen blijken ruim voldoende. Daarmee behaalt de school eindresultaten die op cognitief gebied zeker in overeenstemming zijn met wat men van een goede school mag verwachten. Resultaten niet verplicht curriculum: de school kan op andere gebieden dan het verplichte curriculum het bereikte niveau zichtbaar maken. Het concept van de Vreedzame School dat het team heeft omarmd en de uitwerking die het daaraan geeft, impliceren bijzondere aandacht voor sociale competenties en welbevinden van de leerlingen. De ontwikkeling die de leerlingen in dit verband doormaken en de resultaten die de school behaalt, verzamelen de leraren systematisch binnen een volgsysteem. Daarmee kan de school op andere gebieden dan het verplichte curriculum het door leerlingen bereikte niveau zichtbaar maken en zich over de resultaten verantwoorden.
6
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Onderwijsproces Aanbod: het aanbod bereidt de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De school focust op een brede ontwikkeling van de leerlingen. Ook ervaren de leerkrachten die de jury spreekt, het brede aanbod als een pluspunt van de school. In het bijzonder wijzen zij op het cultuuronderwijs dat een belangrijke plaats inneemt binnen het aanbod van de school, onder andere met schilderen, waarvoor de school een vakdeskundige inhuurt. Die brede ontwikkeling vertaalt zich ook in talentontwikkeling voor alle leerlingen, waarbij de leerlingen de gelegenheid krijgen meer verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen ontwikkeling om antwoorden te vinden op hun leervragen. De jury ervaart de uitwerking hiervan in een groep waar leerlingen gezamenlijk bezig zijn met het maken van een film. Andere voorbeelden van activiteiten die leerlingen in het kader van de talentontwikkeling uitvoeren, zijn cabaretteksten maken en techniek. Ook krijgen de leerlingen nadrukkelijk de ruimte voor ontdekkend en ontwerpend leren, waarvoor de school de samenwerking heeft gezocht met de TU Delft. Naast de vakken in het verplichte curriculum bevat het aanbod van de school de ingrediënten om de leerlingen op een passende manier voor te bereiden op het vervolgonderwijs en de samenleving. Zicht op ontwikkeling, didactisch handelen en ondersteuning: de leraren volgen en analyseren de ontwikkeling van alle leerlingen met als doel het onderwijs voor hen vorm te geven, en het didactisch handelen van de leraren stelt de leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling. Leerlingen die dat nodig hebben, ontvangen extra aanbod en ondersteuning. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Via het leerlingvolgsysteem volgen de leerkrachten op een systematische manier de ontwikkeling van elke leerling afzonderlijk. Mede gebaseerd op deze gegevens stelt elke leerkracht een groepsplan samen van waaruit hij het onderwijs aan de groep gestalte geeft. Over de groepsplannen vindt overleg plaats met de intern begeleidster. Vanuit de groepsplannen waarin de leerkracht het aanbod en de aanpak voor de komende periode beschrijft, zijn de doelen nog eens voor alle leerlingen in de klas zichtbaar op de doelenmuur weergegeven. Dit is zowel een uiting van de opbrengstgerichtheid van waaruit de school werkt, als een mogelijkheid om de leerlingen te wijzen op hun verantwoordelijkheid voor hun eigen ontwikkeling, die met het bereiken van de groepsdoelen concreet gestalte krijgt. Om de betrokkenheid van ouders verder te vergroten, heeft de school ontwikkelgesprekken ingevoerd. Deze voert de leerkracht samen met ouders en leerling twee keer per jaar. Alle leerlingen uit groep vijf tot en met acht zijn hierbij aanwezig en leerlingen uit groep drie en vier zijn aanwezig indien betrokkenen dat wensen. Tijdens het ontwikkelgesprek kijkt de leerkracht met ouders (en leerling) vooruit naar de komende periode en tasten zij de verwachtingen af die zij hebben over wat de leerling aan kennis en vaardigheden gaat bereiken in die periode. Een format om de uitkomsten van deze gesprekken vast te leggen, is in ontwikkeling. Zowel ouders als leerkrachten ervaren deze gesprekken als zinvol en ze bieden de gelegenheid de nagestreefde gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling van de leerling nader gestalte te geven. Vanuit hun zicht op de individuele onderwijsbehoefte van de leerlingen geven de teamleden gedifferentieerde instructie. Hierbij maken zij gebruik van de instructietafel die in elke klas aanwezig is. Gebaseerd op het groepsplan geven de leerkrachten instructie aan wisselende groepjes leerlingen, terwijl de rest van de klas opdrachten maakt. De jury valt de dynamiek op die teamleden weten te bereiken in hun klas door leerlingen de gelegenheid te geven doelgericht en vanuit een gevoelde zelfverantwoordelijkheid opdrachten uit te voeren. Het blijkt slechts sporadisch nodig sturing te geven aan leerlingen of in te grijpen om de orde te herstellen. Door deze aanpak stellen de leerkrachten de leerlingen in staat te leren en zich te ontwikkelen. Behalve met de zorgvuldig samengestelde groepsplannen werken de leerkrachten met een VAPschriftje (vinger aan de pols). Hierin geeft de leerkracht aan voor welke leerlingen welke extra zorg nodig is. De leerkrachten baseren deze extra’s op de gegevens uit het leerlingvolgsysteem én op de 7
- Jury Excellente Scholen 2015 -
uitkomsten van de regelmatig gevoerde kindgesprekken. In deze besprekingen op individueel niveau vraagt de leerkracht nadrukkelijk naar het welbevinden van de leerling op school. Op deze wijze heeft de school het extra aanbod en ondersteuning georganiseerd voor de leerlingen die dat nodig hebben. Schoolklimaat en veiligheid Schoolklimaat en veiligheid: de school kent een ambitieus en stimulerend klimaat, en schoolleiding en leraren waarborgen een veilige, respectvolle en betrokken omgeving voor de leerlingen en leraren. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De uitwerking van de gedachte van de Vreedzame School in de richting van een gezamenlijk gedragen verantwoordelijkheid heeft onmiskenbaar ook zijn uitwerking op het schoolklimaat. Alle betrokkenen, zowel volwassenen als leerlingen, gedragen zich op een manier die het besef van verantwoordelijkheid voor zichzelf en de ander ademt. Misschien komt hierin wel het duidelijkst tot uitdrukking wat de invoering van het Vreedzame School-concept betekent. De aanwezigheid van een leerlingenraad en de uiterst serieuze manier waarop daarmee binnen de school wordt omgegaan zijn een vanzelfsprekend gevolg van de gedachte van de Vreedzame School. Mede door de gerichte wijze waarop het team vanuit het gedachtegoed van de Vreedzame School werkt aan het schoolklimaat, is de sociale veiligheid voor vrijwel honderd procent gegarandeerd. Het is opvallend dat alle leerlingen van de school elkaar kennen. Het tutorlezen draagt hieraan bij en levert zeker ook een bijdrage aan de ervaren veiligheid binnen de school. Daarnaast is een niet te missen voorziening in het kader van de nagestreefde veiligheid en die past binnen de uitwerking van de gedachte van de Vreedzame School, de aanstelling van leerlingmediators. Zij hebben, gekozen door de medeleerlingen, de opdracht geschillen op te lossen die de leerlingen onderling niet weten te beslechten. Om deze taak op een goede manier te vervullen, hebben de leerlingmediators een training gevolgd. Kwaliteitszorg en ambitie Evaluatie en verbetering: de school heeft vanuit haar maatschappelijke opdracht ambities en doelen geformuleerd, evalueert regelmatig de realisatie en verbetert op basis daarvan systematisch haar onderwijs. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De gestelde ambities qua opbrengsten en qua proces beoordelen de directie en het team eens in de vier jaar mede aan de hand van de uitkomsten van het kwaliteitszorginstrument WMKPO. Deze scan van de gerealiseerde kwaliteit vertaalt het team in nieuwe verbeterpunten die zij in een meerjarenplanning vastlegt. Vanuit deze meerjarenplanning stelt het team jaarplannen op, die halfjaarlijks worden geëvalueerd en die leiden tot het opstellen van jaarverslagen. Een van die verbeterontwikkelingen is bijvoorbeeld het verhalend ontwerpen, waarbij een kenniskring wordt benut. Zo’n initiatief zetten teamleden om in een plan van waaruit ze een slag maken naar de eisen die de school stelt aan het onderwijs. Op deze manier formuleert de school vanuit haar maatschappelijke opdracht ambities en doelen, evalueert regelmatig de realisatie ervan en verbetert op basis daarvan systematisch haar onderwijs. Kwaliteitscultuur: de school kent een professionele kwaliteitscultuur en functioneert transparant en integer. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Op de school is een sterk en hecht team werkzaam dat erg initiatiefrijk is. De directie staat nadrukkelijk open voor initiatieven vanuit het team en stimuleert het team die verantwoordelijkheid te nemen. De saamhorigheid binnen het team is groot, waarbij ieder teamlid openstaat voor overleg en suggesties van zowel collega’s als ouders. De ‘service’ die de teamleden verlenen, gaat – zo menen ook de ouders – ver, geen teamlid uitgezonderd. 8
- Jury Excellente Scholen 2015 -
De teamleden ervaren een grote verantwoordelijkheid in een amicale sfeer, waarin veel onderling bespreekbaar is en een grote openheid wordt betracht. Ook de ouders ervaren dit. Als het gaat om de draagkracht en de draaglast van de teamleden, hebben de ouders de behoefte de leerkrachten tegen zichzelf in bescherming te nemen door erop te wijzen dat het team de ambities niet te hoog moet stellen. De school kent daarmee een professionele kwaliteitscultuur en functioneert transparant en integer.
4.
Conclusie van de jury
Het bezoek aan de Nutsschool M.M. Boldingh heeft de jury ervan overtuigd dat de school op een kwalitatief hoog niveau onderwijs biedt en dit doet vanuit een specifieke pedagogische opvatting die bekend staat onder de titel Vreedzame School. Met de uitwerking van dit concept is de school al enkele jaren bezig en ze is in staat gebleken zich met dit kenmerk naar buiten te profileren. Mede dankzij de hechte samenwerking binnen het team, waarin eenieder zich verantwoordelijk voelt voor alles wat met de school te maken heeft, is de gedachte van de Vreedzame School eerder een onderlegger voor alle activiteiten die binnen school plaatsvinden dan een afzonderlijke component van het onderwijsaanbod. Daarmee dringt de Vreedzame School-gedachte niet alleen door in alles wat het team op school aan onderwijs biedt, het concept is tevens een toetssteen om alles wat op de school afkomt op waarde te beoordelen. Alles overziende is de jury van oordeel dat Nutsschool M.M. Boldingh op basis van de door de jury waargenomen kenmerken en gerapporteerde bevindingen het predicaat Excellente School primair onderwijs toekomt.
9
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Bijlage – zelfevaluatie algemene onderwijskwaliteit Primair onderwijs Scholen hebben zichzelf beoordeeld op basis van onderstaande kwaliteitsstandaarden met bijbehorende omschrijving. Scholen kregen het verzoek hun oordeel te waarderen op deze standaarden en dit oordeel te onderbouwen. Deze inbreng is opgenomen in het juryrapport over de school. 1. ONDERWIJSPROCES 1.1 Aanbod Het aanbod bereidt de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving. De leraren bieden een breed, eigentijds en op de kerndoelen gebaseerd aanbod. Binnen de kaders van de wet maken zij keuzen in het aanbod, waardoor zij deze afstemmen op de onderwijsbehoeften die kenmerkend zijn voor de leerlingenpopulatie. De school heeft bovendien een aanbod voor de referentieniveaus taal en rekenen dat past bij het niveau van alle leerlingen. De leraren hanteren leermiddelen die afgestemd zijn op de ontwikkelingsfase van de leerlingen. Het aanbod sluit aan op het niveau van de leerlingen bij binnenkomst van de school en bereidt hen voor op het aanbod bij de start van het vervolgonderwijs. Daar tussenin verdelen de leraren de leerinhouden evenwichtig en in samenhang over de leerjaren. Het aanbod draagt bij aan de basiswaarden van de democratische rechtsstaat. 1.2 Zicht op ontwikkeling De leraren volgen en analyseren de ontwikkeling van alle leerlingen met als doel het onderwijs voor hen vorm te geven. De leraren verzamelen voortdurend systematische informatie over de ontwikkeling van hun leerlingen. Zij gaan regelmatig na in welke mate de leerlingen profiteren van het geboden onderwijs en hoe de ontwikkeling van leerlingen verloopt uitgaand van de eigen capaciteiten en ten opzichte van leeftijdgenoten. Wanneer leerlingen het onderwijs niet genoeg lijken te benutten, gaat de school na waar de ontwikkeling stagneert en wat mogelijke verklaringen hiervoor zijn. De leraren gebruiken al deze informatie vervolgens om het onderwijs af te stemmen op de onderwijsbehoeften van zowel groepen leerlingen als individuele leerlingen. De leraren hanteren daarbij een cyclische aanpak. 1.3 Didactisch handelen Het didactisch handelen van de leraren stelt de leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling. De leraren plannen en structureren hun handelen met behulp van de informatie die zij over de leerlingen hebben, en stimuleren een brede ontwikkeling. Het team handelt op basis van een samenhangend en consistent pedagogisch-didactisch concept. De leraren zorgen voor effectieve instructies: aansprekend, doelmatig en interactief. Ze geven blijk van hoge verwachtingen en reageren positief op de inbreng van leerlingen, waardoor deze zich ondersteund en uitgedaagd voelen. Bij de instructies en opdrachten gebruiken de leraren passende vakdidactische principes en werkvormen. Ook zorgen zij ervoor dat het niveau van hun lessen past bij het beoogde eindniveau. Zij stemmen de instructies en opdrachten af op de behoeften van groepen en individuele leerlingen, zodat alle leerlingen actief, gemotiveerd en betrokken zijn en de beschikbare tijd effectief besteden. Tijdens de (leer)activiteiten gaan de leraren na of de leerlingen de leerstof en de opdrachten begrijpen. Daarbij geven de leraren de leerlingen directe en individuele feedback op hun werken en leren. 1.4 Ondersteuning Leerlingen die dat nodig hebben, ontvangen extra aanbod en ondersteuning. De school heeft voor leerlingen met bijzondere ondersteuningsbehoeften extra aanbod en begeleiding gepland. Deze ondersteuning is gericht op het (ontwikkelings)perspectief van de leerling. Voor de leerlingen die structureel onderwijsaanbod krijgen op een ander niveau dan de 10
- Jury Excellente Scholen 2015 -
leeftijdsgroep of extra bekostigd worden vanuit het samenwerkingsverband, stelt de school een (ontwikkelings)perspectief op. De school evalueert regelmatig of de extra ondersteuning het gewenste effect heeft en stelt deze zo nodig bij. 2. SCHOOLKLIMAAT & VEILIGHEID 2.1 Schoolklimaat De school kent een ambitieus en stimulerend klimaat. De schoolleiding en de leraren creëren een stimulerend en ambitieus pedagogisch en didactisch klimaat. Er zijn duidelijke regels en er heerst een voorspelbaar en betrouwbaar positief klimaat waarin afspraken nagekomen worden. Schoolleiding en leraren kennen een focus op persoonlijke ontwikkeling en leren, waarin alle leerlingen gezien worden en zich betrokken voelen bij de schoolgemeenschap. Het schoolklimaat is ondersteunend voor de cognitieve en sociale ontwikkeling. 2.2 Veiligheid Schoolleiding en leraren waarborgen een veilige, respectvolle en betrokken omgeving voor leerlingen en leraren. Schoolleiding en leraren waarborgen de veiligheid van de school en de omgeving voor alle leerlingen en het personeel. Leerlingen, leraren, schoolleiding en overig personeel gaan respectvol en betrokken met elkaar om. De leraren brengen leerlingen sociale competenties bij en tonen voorbeeldgedrag. Schoolleiding en leraren voorkomen pesten, agressie en geweld in elke vorm en treden zo nodig snel en adequaat op. De school heeft daarvoor een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen, registreren, afhandelen en evalueren van incidenten. Het beleid voorziet ook in een regelmatige meting van de veiligheidsbeleving van de leerlingen en het personeel. De school heeft een vertrouwenspersoon. Alle betrokkenen kennen dit beleid. 3. KWALITEITSZORG EN AMBITIE 3.1 Evaluatie en verbetering De school heeft vanuit haar maatschappelijke opdracht ambities en doelen geformuleerd, evalueert regelmatig de realisatie en verbetert op basis daarvan systematisch haar onderwijs. De school weet – rekening houdend met haar maatschappelijke opdracht en kenmerken van de leerlingenpopulatie – waarin zij zich wil onderscheiden, c.q. profileren, en heeft daaruit toetsbare doelen afgeleid voor de korte en middellange termijn. De kwaliteitszorg heeft in elk geval betrekking op de resultaten, het onderwijsproces waaronder het aanbod, het schoolklimaat en de veiligheid. De schoolleiding en de leraren beoordelen systematisch maatregelen en instrumenten om te waarborgen dat het personeel bekwaam is en deze bekwaamheid onderhoudt. De school betrekt onafhankelijke deskundigen en belanghebbenden bij deze beoordeling en analyseert de relatie tussen de resultaten en de financiële voorzieningen en wettelijke vereisten. De evaluaties leiden tot toegankelijke managementinformatie. Waar nodig voert de school planmatig verbeteringen door die voldoende ambitieus zijn en aansluiten bij de evaluaties. 3.2 Kwaliteitscultuur De school kent een professionele kwaliteitscultuur en functioneert transparant en integer. Het beleid van de school om haar visie op de onderwijskwaliteit en ambities te realiseren, wordt door de leraren breed gedragen. Er is een grote bereidheid om gezamenlijk het onderwijs te verbeteren. Het bestuur en de schoolleiding vertonen onderwijskundig leiderschap en kwaliteitsbewustzijn. Er wordt gehandeld vanuit een duidelijke verantwoordelijkheidsverdeling tussen alle geledingen in de instelling. De schoolleiding, leraren en het ondersteunend personeel werken gezamenlijk aan een voortdurende verbetering van hun professionaliteit. Leraren en andere betrokkenen bij de school werken resultaatgericht, zijn aanspreekbaar op gemaakte afspraken en zijn zich bewust van de effecten van hun handelen op de onderwijskwaliteit en op de ontwikkeling van de leerlingen. De school werkt vanuit een transparante en integere cultuur waarin sprake is van zichtbaar zorgvuldig handelen. 11