JAARVERSLAG 2013 OCMW BILZEN
Colofoon Verantwoordelijke uitgever: OCMW-Bilzen, Hospitaalstraat 15, 3740 Bilzen Tel.: 089 51 94 80 - fax 089 51 91 39 E-mail:
[email protected] Website: www.ocmwbilzen.be Met dank aan alle personeelsleden die meewerkten aan het tot stand komen van dit jaarverslag.
Voorwoord ……………………………………………………………………...………………………………………………………………………………………….. 2
Bestuur en kernactiviteiten ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3
Personeel en organisatie …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 6
Individuele hulpverlening ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….13
Juridische hulpverlening …………………………………………………………………..……………...……………………………………………………………….29
Zorgvoorzieningen - thuiszorg ………………………………..…………………………………………………………………………………………………………………………………33 - verblijfsfaciliteiten voor senioren ………………………………………………………………………………………………………………………………………..36 - nieuwe projecten ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….39
Technisch facilitaire diensten ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..42
Medisch centrum AZ Vesalius Bilzen……………………………………………………………………………………………………………………………………..44
Nuttige adressen
1
VOORWOORD 2013 is alweer voorbij en het werd een boeiend jaar. Een jaar waarin, net als voorgaande jaren, volop ingezet werd op het activeren van leefloners, er tijdens de maanden januari en februari een doorlichting van het OCMW in al haar geledingen plaatsvond en het Lokaal Sociaal Beleidsplan ons aanspoorde om diverse noden in concrete acties en inspanningen te gieten samen met verschillende specialisten in het welzijnsveld. Voorts werd er vastbesloten gekozen om nog meer en beter samen te werken met de stad als hefboom naar een optimale werking. Speerpunt in 2013 was zeker en vast de realisatie van het Sociaal Huis Bilzen waarbij de dienst welzijn van de stad, de sociale dienst van het OCMW en het seniorenloket voortaan onder één noemer naar buiten treden. Ideeën rond de oprichting van het Sociaal Huis leefden reeds langer. Het hulp- en dienstverleningsaanbod in de welzijnssector was al zeer uitgebreid maar erg onoverzichtelijk. Het Sociaal Huis biedt een dienstverlening aan die veel ruimer is dan het takenpakket van het OCMW. Immers, de klemtoon ligt op ‘welzijn’ en bijgevolg is de doelgroep verruimd tot elke burger met de nadruk op een klantgerichte toegankelijke dienstverlening. Alle sociale problemen worden benaderd, inclusief de specifieke OCMW-vraagstukken, én indien nodig, gebeurt dit ook in samenwerking met andere (welzijn)actoren.
Luc Hendrix, voorzitter
Daarnaast troffen we in 2013 de noodzakelijke voorbereidingen om in samenwerking met de stad Bilzen de eerste stappen te nemen in de richting van de Beleids- en Beheerscyclus (BBC), kozen we resoluut voor de integratie van de personeelsdiensten van de stad en het OCMW en smolten ook de beide IT-afdelingen samen. Wat de investeringsprojecten betreft springt de vernieuwing van de oude rusthuisinfrastructuur tot lokaal dienstencentrum en 24 serviceflats het meest in het oog. Wanneer dit laatste luik in de dienstverlening en woonvoorzieningen voor ouderen voltooid is, zijn al onze residentiële verblijfsfaciliteiten voor senioren gesitueerd op één grote site: seniorencampus ‘Demerhof’ in de Katteberg. Dit jaarmagazine staat ook even stil bij onze werking maar is tegelijkertijd een belangrijk signaal niet alleen voor ons maar ook voor al wie met het OCMW in contact komt.
We wensen u veel leesplezier ...
2
Corné Meesters, secretaris
RAAD VOOR MAATSCHAPPELIJK WELZIJN EN ORGANOGRAM
OCMW-RAAD
BIJZONDER COMITE SOCIALE DIENST
BIJZONDER COMITE SENIORENVOORZIENINGEN
OCMW-VOORZITTER
SECRETARIS
FINANCIEEL BEHEERDER
MANAGEMENTTEAM
JURISTE
SOCIALE DIENST
HR-VERANTWOORDELIJKE
ONDERSTEUNENDE DIENSTEN
THUISZORGDIENSTEN
STAFMEDEWERKER BELEID & KWALITEIT
WOONZORGCENTRUM DEMERHOF & KORTVERBLIJF
SERVICEFLATS DE WENDE - DE WAAIER
DAGZORGCENTRUM DE KOGGE
3
Het OCMW van Bilzen wordt bestuurd door de raad voor maatschappelijk welzijn, die bestaat uit 11 leden, allen verkozen door de gemeenteraad. De installatievergadering van de nieuwe OCMW-raad, legislatuur 2013 - 2019, vond plaats op 7 januari 2013. Onder voorbehoud over afspraken rond vervanging of opvolging oefenen de raadsleden hun mandaat uit gedurende 6 jaar. Zij verkiezen ook de OCMW-voorzitter. Voor deze bestuursperiode is dit Luc Hendrix (N-VA). Hij maakt ook deel uit van het schepencollege en is naast het OCMW belast met sociale zaken en pensioenen, inburgering, volksgezondheid, kind en gezin, gehandicaptenbeleid, kinderopvang, buurtopbouwwerk en gelijke kansen. De nieuwe beleidsploeg start met drie oudgedienden. De raadsleden Nadine Collas (CD&V), Alfons Brepoels (VLD) en Christel Willems (VLD) kunnen bogen op ettelijke jaren anciënniteit als OCMW-mandataris. Nadine Collas en Alfons Brepoels zetelen sinds 1995 onafgebroken in de raad; Christel Willems had nog een mandaat in de periode 2001 - 2007. De anderen beginnen aan hun (politiek) parcours binnen het OCMW-Bilzen. In 2013 kwam de OCMW-raad 14 keer samen, namen ze belangrijke beslissingen en stippelden zij het beleid uit voor de komende jaren. Na de installatie van de OCMW-raad werden onder de raadsleden de leden van het bijzonder comité voor de sociale dienst en het bijzonder comité ouderenzorg verkozen. Aan elk van deze comités zijn specifieke bevoegdheden toevertrouwd: aan het ene op het vlak van individuele hulpverlening en lokaal sociaal beleid, aan het andere voor advies inzake het beheer van het woonzorgcentrum, de serviceflats en het dagzorgentrum.
OCMW-raad Van links naar rechts: Christel Willems, Rony Banken, Johan Danen, Katrien Timmers, Luc Hendrix (voorzitter), Hilde Luca, Nadine Collas, Nathalie Princen, Miriame Snellings, Corné Meesters (secretaris), Peter Thijs, Alfons Brepoels
4
MISSIE EN KERNACTIVITEITEN Elke dag opnieuw helpt het OCMW iedereen, jong of oud, een menswaardig leven te leiden. Het welzijn van de inwoners is een belangrijke zorg van zowel het stadsbestuur als het OCMW. Met de oprichting van het Sociaal Huis sloegen beide besturen de handen in elkaar om de dienstverlening niet alleen te optimaliseren maar ook toegankelijker te maken. Vanaf 1 december 2013 hebben de dienst welzijn van de stad, de sociale dienst van het OCMW en het seniorenloket elkaar gevonden in het Sociaal Huis, gelegen aan de Hospitaalstraat 15. De kerntaken van het OCMW zijn evenwel nog steeds de individuele hulpverlening en de ouderenzorg met meer specifiek de intra- en extramurale bejaardenzorg. Om de werking vlot te laten verlopen bieden diverse diensten de nodige ondersteuning. (dienst personeelszaken, secretariaat, financiële dienst, facilitaire diensten en de juridische dienst) OCMW BILZEN KERNTAKEN INDIVIDUELE HULPVERLENING
OUDERENZORG
SOCIAAL HUIS (vanaf 01/12/2013)
Thuiszorgdiensten via Sociaal Huis
ONTHAAL ALGEMENE DIENSTVERLENING TEWERKSTELLING / ACTIVERING SCHULDHULPVERLENING VLUCHTELINGENWERKING WONEN THUISZORG PEDICURE WARME MAALTIJDEN POETSDIENST KLUSJESDIENST MANTELZORGTOELAGE WELZIJN MINDERMOBILENCENTRALE TEGEMOETKOMINGEN PERSONEN MET EEN HANDICAP AANVRAGEN PENSIOENEN EN SOCIALE EN FISCALE VIOORDELEN ...
SENIORENVOORZIENINGEN DAGOPVANG DE KOGGE SERVICEFLATS DE WENDE SERVICEFLATS DE WAAIER WOONZORGCENTRUM DEMERHOF KORTVERBLIJF DEMERHOF 24 SERVICEFLATS (in aanbouw) LOKAAL DIENSTENCENTRUM (in aanbouw)
Managementteam De voorzitter, de secretaris, de financieel beheerder en diverse leidinggevende personeelsleden vormen dit intern overlegorgaan. De secretaris leidt het MAT en de voorzitter neemt als adviserend lid aan de vergadering deel. Het managementteam coördineert en ondersteunt de onderlinge werking van de diensten bij de beleidsvoorbereiding, -uitvoering en -evaluatie. Daarnaast ziet het team toe op de eenheid in de werking, de kwaliteit van de organisatie, de werking van alle OCMW-diensten alsook de interne communicatie. Het MAT vergadert tweewekelijks op woensdag. Volgende topics kwamen o.a. aan bod: rechtspositieregeling OCMW-personeel, kerncompetenties, financiering investeringen, renovatie oud rusthuis tot 24 serviceflats en lokaal dienstencentrum, rekening 2012, interne controle, beleidsinformatie, verbouwingen administratieve vleugel OCMW tot Sociaal Huis, budgetwijziging 2013, budget en meerjarenplanning 2014, ... 5
PERSONEEL EN ORGANISATIE Eind 2013 stelde het OCMW 185 medewerkers te werk. Allen, enthousiaste mensen die dag in dag uit hun werk graag en efficiënt doen. In dit aantal personeelsleden zijn de personen tewerkgesteld in het kader van artikel 60 § 7 niet vervat. Kencijfers Personeel (koppen) 2011 - 2012- 2013
Aantal VTE’s (voltijdse equivalenten) Deeltijds
Voltijds
Deeltijds
Voltijds
TOTAAL
VB
CO
GE
TOT
VB
CO
GE
TOT
2011
177
20
20
4
44
28
77
28
133
2012
175
23
28
4
55
24
71
25
120
2013
185
23
23
5
51
23
87
24
134
TOTAAL
VB
CO
GE
TOT
VB
121,25
20
20
4
44
18,88
45,17 13,20
77,25
2012
125,51
23
28
4
55
15,45
42,31 12,75
70,51
2013
130,25
23
23
5
51
15,25
51,60 12,40
79,25
2011
CO
GE
TOT
Legenda VB: vastbenoemden CO: contractuelen GE: gesco’s
Raster tewerkstelling per kwartaal 2013 KW 1 VT
KW 3
TOT
VT
DT
TOT
VT
DT
KW 4 TOT
VT
DT
TOT
Globaal personeel Gemiddelde globaal personeel over 4 kwartalen: 124.04
1. Tijdelijken en contractuelen (hand- en hoofdarbeiders)
25
43,82 68,82
23
46,26
69,26
18
52,59 70,59
18
51,96
69,96
Verhouding eigen/globaal personeel 86.33 %
2. Vastbenoemden
20
16,69 36,69
22
15,89
37,89
21
16,69 37,69
20
17,45
37,45
4
12,61 16,61
4
13,08
17,08
4
13,06 17,06
4
13,06
17,06
VT: voltijds DT: deeltijds TOT: totaal
3. Gesubsidieerde contractuelen (hand- en hoofdarbeiders)
6
DT
KW 2
Eigen personeel (1 + 2) Gemiddelde eigen personeel over 4 kwartalen: 107.09
Gemiddelde leeftijd statutair, contractueel personeel en gesco’s
Leeftijdsgroep binnen OCMW Leeftijdsgroep
2012 10
20
30
40
2013 50
60
10
20
30
40
50 60
Vastbenoemden man
/
/
/
3
1
3
/
/
/
3
1
2
Vastbenoemden vrouw
/
2
13
12
14
/
/
1
12
13
14
/
Tijdelijken en contractuelen man
/
10
5
4
4
1
/
9
5
5
5
/
Tijdelijken en contractuelen vrouw
/
14
33
24
24
4
2
18
30
27
27
/
Gesubsidieerde contractuelen vrouw
/
5
2
9
14
1
/
4
3
6
17
1
Enkele bemerkingen Deze tabel spreekt van 205 personeelsleden in 2013 t.o.v. 202 in 2012. Zoals ook vorig jaar aangehaald strookt dit cijfer niet met het werkelijk aantal koppen (185). Reden hiervoor is dat zowel het personeel met opeenvolgende contracten alsook zij die tewerkgesteld zijn in een regime van halftijds gesco* en halftijds contractueel in deze cijfers zijn opgenomen. (*) gesubsidieerde contractuelen
Het voorbije jaar stelde het OCMW 45 mensen te werk in het kader van het artikel 60 § 7 van de OCMW-wet. Dit zijn personen die gerechtigd zijn op maatschappelijke integratie of financiële hulp. Het artikel van de organieke OCMW-wet voorziet in de mogelijkheid om werk aan te bieden aan OCMW-cliënten zodat zij werkervaring kunnen opdoen (een vereist aantal arbeidsdagen presteren) en recht krijgen op een werkloosheidsvergoeding (in orde zijn met de sociale zekerheid). De tewerkstelling gebeurt binnen eigen diensten van het OCMW alsook bij één van de werkervaringsplaatsen waarmee het OCMW een samenwerkingsovereenkomst heeft afgesloten. Voor meer info zie verder in dit jaarverslag. De dienst personeelszaken telde 12 arbeidsongevallen, waarvan 3 op weg naar het werk, 7 op de werkplaats zelf, 7 personeelsleden waren tijdelijk arbeidsongeschikt en het arbeidsongeval van 2 personeelsleden werd geweigerd.
Spontane sollicitaties 2013
De personeelsdienst zorgde voor de verdeling van 40 griepvaccins. Het is nog steeds een spijtige vaststelling dat op 185 werknemers slechts 21,6 % werd bereikt. Een gerichte sensibiliseringscampagne blijft aangewezen.
Zorgkundige
68
Andere
184
Totaal
263
In de loop van de maand november 2013 verhuisden de 3 medewerkers van de personeelsdienst naar de bovenverdieping van het SAC (stedelijk administratief centrum). Ze delen nu een ruimte met de dienst personeelszaken van de stad. De twee diensten zullen op korte termijn intensief gaan samenwerken en zoveel mogelijk systemen, zoals sollicitatieprocedures, verlofaanvragen, personeelsbeheer, weddeberekeningen, e.d. op elkaar afstemmen. Dit zal uiteindelijk resulteren in een zo groot mogelijke efficiëntiewinst. Juridisch blijft er evenwel nog altijd sprake van twee verschillende entiteiten. Ten gevolge van de oprichting van het Sociaal Huis Bilzen en het ontstane plaatsgebrek op het gelijkvloers van blok F site ‘De Ganshof’, week ook de financiële dienst van het OCMW uit naar burelen van de stad Bilzen, meer bepaald de tweede verdieping van een pand gelegen aan de Klokkestraat 11.
Verpleegkundigen
11
Jobstudenten 2013 Verpleging/verzorging
15
Animatie en activatie
4
Keuken en onderhoud
7
Totaal
26
7
Aantal gevolgde vormingen en vormingsuren in 2013 DIENST EN AANTAL PERSONEELSLEDEN 1
Extern of intern²
Aantal vormingen AC
Algemeen bestuur en centrale diensten Subtotaal 87 % van deze dienst volgde vorming (13/15*)
Extern Intern
Sociale dienst (administratie en dienstverlening) Subtotaal 100 % van deze dienst volgde vorming (19/19*)
Extern Intern
Woonzorgcentrum Demerhof Subtotaal 65 % van deze dienst volgde vorming (80/124*)
Extern Intern
De Kogge Subtotaal 80 % van deze dienst volgde vorming (4/5*)
Extern Intern
Thuiszorgdiensten (dienstverlening en poetsdienst) Subtotaal 20 % van deze dienst volgde vorming (17/20*)
Extern Intern
Totaal aantal externe vormingen Totaal aantal interne vormingen
Extern Intern
Totaal aantal vormingen 120 van de 183* personeelsleden volgden vorming, dit is 65.5 % (zonder de personeelsleden artikel 60 )
%
Aantal vormingsuren
% aandeel OCMW
65 3 68
95.6 4.4 100
42 14 56
75.0 25.0 100
84 177 261
32.2 67.8 100
0 8 8
100 100
14 0 14
100 0 100
205 202
50.4 49.6
407
100
AC
%
aantal vormingsuren per personeelslid
% aandeel OCMW
17
493.5 12 505.5
97.6 2.4 100
14
312 70 382
81.7 18.3 100
24
64
342.5 286.5 629
54.4 45.6 100
39
2
15,5 0 15.5
100 0 100
1
3
83 0 83
100 0 100
5
1246.5 368.5
77.2 22.8
1615
100
100
31
AC
38.9
20.1
7.9
3.8
20.75
100
1 Bron: lijst personeelsbestand, personeel in dienst op 31/12/2013 ² Locatie is OCMW-Bilzen, zowel interne als externe lesgevers * In dit aantal zitten ook de vervangers van personeelsleden die tijdelijk afwezig zijn
Enkele verduidelijkingen bij de tabel - Algemeen bestuur en centrale diensten: secretaris, secretariaat, personeelsdienst, juridische dienst, financiële dienst, stafmedewerker beleid en kwaliteit, onthaalbediende; - Sociale dienst: hoofd van de dienst, hoofdmaatschappelijk werker, maatschappelijk werkers en administratief personeel, - Woonzorgcentrum Demerhof: administratief personeel, verpleegkundig en verzorgend personeel, technische dienst, keuken- en poetspersoneel; - De Kogge: verantwoordelijke, verzorgend- en verplegend personeel; - Thuiszorgdiensten: maatschappelijk werkers, administratief medewerker en helpsters van de poetsdienst .
8
Totale uitgaven vorming 2007 - 2013
Evolutie uitgavecijfer vorming 2007 - 2013
Totale uitgaven vorming 2007-2013
kostprijs
2007
2007
11 587,00 euro
2008
2008
15 404,26 euro
2009
2009
9 989,35 euro
2010
2010
8 782,93 euro
2011
2011
16 567,54 euro
2012
2012
12 263,06 euro
2013
2013
11 525,28 euro
Totale uitgaven vorming
200 00
150 00 100 00 500 0 0 200 7 200 8 200 9 201 0 201 1 201 2 201 3
% gevolgde vorming WZC Demerhof
Enkele vaststellingen
100
In 2013 besteedde het OCMW een bedrag van 11 525,28 euro aan opleidingen; een lichte daling met het jaar voordien. Het aantal interne en externe opleidingen was quasi gelijk. Vormingssessies buiten het OCMW omvatten in totaal 3,5 keer meer uren dan deze binnenshuis. In vergelijking met 2012 werden er binnen het algemeen bestuur en de centrale diensten meer opleidingen gevolgd. Het merendeel van de nascholing was voor rekening van de nieuwe juriste in het kader van haar vorming tot schuldbemiddelaar én de personeelsleden van de financiële dienst in functie van het opstarten van BBC (Beleid- en Beheercyclus). Ook in het woonzorgcentrum Demerhof nam het aantal medewerkers dat zich in een of andere discipline bijschoolde, gestaag toe. Dit is grotendeels te wijten aan de opgelegde RIZIV-normen.
60
40 20
0 2007
120
120
120
100
100
100
80
80
80
60
60
60
40
40
40
20
20
20
0
0 2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2008
2009
2010
2011
2012
2013
% gevolgde vorming DVC De Kogge
% gevolgde vorming centrale diensten
% gevolgde vorming sociale dienst
80
0
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
9
Kwaliteitszorg Interne controle Het OCMW-decreet van 19 december 2008 bepaalt dat OCMW’s verantwoordelijk zijn voor de organisatie van interne controle op hun activiteiten. Interne controle is de organisatie beheren en beheersen door een geheel van maatregelen en procedures om een redelijke zekerheid te bekomen over: het bereiken van doelstellingen, de uitvoering en opvolging van beslissingen; het naleven van wetgeving en procedures; het aanleveren van betrouwbare financiële en beheersinformatie; het efficiënt en economisch gebruik maken van middelen; de bescherming van activa; het voorkomen van fraude. Het interne controlesysteem beoogt een brede geïntegreerde benadering van de beheersing van zowel financiële als niet-financiële risico’s. Het vaststellen van deze methodiek is noodzakelijk voor de goede werking van het OCMW. Gedurende 5 dagen in de maand januari werd het OCMW door de interne auditdienst Audio doorgelicht en begeleid in een zelfevaluatieoefening ‘inventarisatie interne controle’. Aan de hand van een risicomodel werd er gesleuteld aan een verbeterplan interne controle inclusief procesbeheer en timing. De meest risicovolle processen situeren zich bij: exploitatiegoederen en diensten; terugvorderen van steun; personeelsadministratie (uitbetalen van loon, personeelsdossiers); financiële hulp (steun, leefloon); beheer van gebouwen. Het verbeteractieplan zal trimestrieel geëvalueerd worden op het MAT. Werkgroep kwaliteit sociale dienst De werkgroep kwaliteit sociale dienst vergaderde 12 keer. Enkele topics waren: planning besteding budget socio-culturele participatie inclusief kindercultuurfonds, onderzoek proactief handelen, visie rond preventie-energie, voorbereiden hervorming werking bijzonder comité sociale dienst en dan meer bepaald de beurtrol aanwezigheid maatschappelijk werker; dossieropbouw dienst schuldhulpverlening; acties vanuit BIES 100 (participatieproject waarbij burgers meer betrokken worden bij de plannen van de stad); actieplan interne werking sociale dienst; reorganisatie sociale dienst o.a. de back-up van eenmansdiensten en verbeteracties interne controle sociale dienst (gebundeld in een Access-toepassing). Beleids- en beheerscyclus Vanaf 2014 moeten alle lokale besturen de beleids- en beheerscyclus (BBC) toepassen. Dit nieuw plannings-, registratie- en evaluatiesysteem bestaat uit beleidsdoelstellingen, actieplannen en acties periode 2014 - 2019, alle gekoppeld aan een nieuw boekhoudsysteem. Op 2 oktober vond een beleidsnamiddag plaats met de OCMW-raad en de leden van het managementteam. Mogelijke besparingen in de huidige werking kwamen aan bod. Er werd gedacht aan hervormingen van de mantelzorgtoelage, de poetsdienst en de dienst warme maaltijden. Ook de crisiswoningen, de sociale studio’s als het recht op maatschappelijke integratie (RMI) werden onder de loep genomen. Inzake de seniorencampus Demerhof werd er vooral gefocust op het opnamebeleid en de ligdagprijs. Het resultaat van al deze bevindingen zal volgende jaren ongetwijfeld leiden tot concrete hervormingen.
10
Welzijn op het werk Werknemers moeten hun job op een aangename en veilige manier kunnen uitoefenen. Daarom investeert het OCMW in een solide en veilige werkomgeving met geschikte infrastructuur en aangepast werkmateriaal. Het jaaractieplan 2013 richtte zich expliciet op de verbetering van het welbehagen van alle personeelsleden op de werkvloer. In dit plan kwamen alle facetten van het welzijnsbeleid aan bod zoals arbeidsveiligheid, arbeidshygiëne, ergonomie, psychosociale belasting tijdens de uitvoering van het werk, pesten, agressie, seksuele intimidatie en last but not least de verfraaiing van de werkplek. In het woonzorgcentrum Demerhof werd er voornamelijk gewerkt rond brandpreventie. De noodzakelijke procedures werden opgesteld, gekoppeld aan diverse opleidingen, brandmeldings- en evacuatieoefeningen. Dit resulteert in goed opgeleide en getrainde medewerkers die elk potentieel brandgevaar duidelijk kunnen inschatten en vervolgens efficiënt reageren. Op site De Ganshof en dan meer bepaald in de administratieve vleugel van het OCMW, kregen alle personeelsleden aan hun bureel een ergonomische bijsturing. Ook werden met het oog op de realisatie van het Sociaal Huis Bilzen de verbouwingsplannen van de gelijkvloerse verdieping van het OCMW op voorhand getoetst op veiligheid, akoestische impact, ergonomische inplanting van de burelen, …. Wat het aantal arbeidsongevallen aangaat werd er bij het opmaken van de statistieken enkel rekening gehouden met de arbeidsongevallen, gebeurd op de werkvloer. Voor 2013 zijn dit vijf gevallen. Personen tewerkgesteld onder het regime van artikel 60 § 7 worden in deze berekening niet mee opgenomen. Dit geeft enigszins een vertekend beeld met de 12 arbeidsongevallen die de dienst personeelszaken registreerde. (zie pag. 7).
Aantal AO's 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 200 6
200 7
200 8
200 9
201 0
201 1
201 2
201 3
Jaargangen
Frequentiegraad
Globale ernstgraad
Uit bijgaande statistieken valt op dat het aantal arbeidsongevallen identiek is aan dat van 2012. De frequentie is gedaald, de ernst van de ongevallen is ook verminderd en situeert zich eind 2013 terug op het niveau van de dienstjaren 2010 - 2011.
1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 200 6 200 7 200 8 200 9 201 0 201 1 201 2 201 3
Jaargangen
40 35 30 25 20 15 10 5 0 200 7
200 8
200 9
201 0
201 1
201 2
201 3
Jaargangen
11
Communicatie en informatie In het kader van de nauwe samenwerking stad Bilzen - OCMW, nam de communicatiedienst van de stad het grootste deel van de externe communicatie voor zijn rekening. De collega’s van de stad verzorgden niet alleen de noodzakelijke perscontacten maar publiceerden ook informatie over de dienstverlening in het gemeentelijke informatieblad ‘Dertien’ en/of de Infoflits.
Geregistreerde mails via info@ 2010 - 2013
6000 5000 4000
Om de nieuwe beleidsploeg vertrouwd te maken met de opdracht en de werking van het OCMW organiseerde het managementteam een ‘Welkomdag’ voor zowel OCMW- en gemeenteraadsleden als voor leden van het managementteam van de stad. Aan de hand van een powerpointvoorstelling en een uitgebreide portfolio werd er op dit informatiemoment kennis gemaakt met de diverse diensten binnen het OCMW en aansluitend volgde een rondleiding in het nieuwe woonzorgcentrum Demerhof en de serviceflats.
3000 2000 1000 0 2010
2011
2012
2013
Binnen de interne communicatie zijn het Intranet en Outlook het meest gebruikte medium. Toch vinden allerhande weetjes en berichtjes nog steeds hun weg naar het klassieke aanplakbord. Het informatiepunt ‘info@ocmwbilzen’ registreerde 4 738 mails. De website geeft allerlei nuttige informatie over de dienstverlening en de diverse instellingen van het OCMW. De site telde 65 585 bezoekers. Vooral de maanden juli (5 702), oktober (6 691) en december (5 886) waren de grote uitschieters. De meeste hits kende de homepage, gevolgd door de site van het woonzorgcentrum Demerhof, tewerkstelling, juridische dienst en sociale diensten. Ook dit beeldverslag met een beknopte kijk op de werking en de financiële huishouding van het OCMW is een belangrijk jaarlijks terugkerend luik in de externe communicatie. Naast de gedrukte versie is het jaarverslag, net als andere digitale publicaties, eveneens terug te vinden op de website.
Gemiddeld aantal visits per dag / maand in 2013
12
Aantal visits website periode 2010 - 2013
INDIVIDUELE HULPVERLENING De sociale dienst werd in 2013 geconfronteerd met een veelheid aan veranderingen: een nieuwe OCMW-raad en voorzitter met andere accenten op het sociaal beleid, de implementatie van het Sociaal Huis Bilzen, de start van verscheidene grote projecten, de vergaande wijzingen binnen de wetgeving sociale zekerheid en de daarmee gepaard gaande consequenties voor het OCMW, de intrede van de Beleids- en Beheerscyclus, diverse bedrijfssluitingen in Limburg, de zesde staatshervorming die een feit wordt én het kerntakendebat dat opnieuw moet gevoerd worden in het licht van de besparingsrondes van de gemeente ... In dit kluwen van wijzigingen ijvert de sociale dienst nog steeds om laagdrempelige, efficiënte en kwaliteitsvolle dienst- en hulpverlening op maat van iedereen te garanderen. Dit gebeurt altijd met artikel 1 van de organieke OCMW-wet als uitgangspunt: ‘Elke persoon heeft recht op maatschappelijke dienstverlening. Deze heeft tot doel eenieder in de mogelijkheid te stellen een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke waardigheid’. De centrale vraag is en blijft uiteraard wat is menselijke waardigheid? Om deze veranderingen op de werkvloer zo efficiënt mogelijk te laten verlopen en continu aandacht te hebben voor de dossierbesprekingen, blijven ook de verschillende werkgroepen belangrijk en vinden er nog steeds teamoverschrijdende vergaderingen plaats rond kwaliteit en informatie-uitwisseling.
Receptie sociale dienst
Personeelsbezetting Teams aantal FTE
2012
2013
0.5
1.5
2
2
Algemeen maatschappelijk werk
4.2
4.3
Schuldhulpverlening
3.8
3.8
Trajectbegeleiding
1.5
1.5
Wonen
0.8
0.8
1
0.8
0.5
0.5
2.35
1.85
1
1
1.6
2
19.25
20.05
Onthaal Administratie
Preventie (LAC + LCO) LOI Seniorendienst Juriste* Bestaffing Totaal
* 1/2 hulpverlening en 1/2 ondersteuning algemene werking OCMW
13
Een kleine verduidelijking bij personeelsbezetting Door de verhuis van het seniorenloket ‘De Twee’ naar de Hospitaalstraat 15 medio december onderging het personeelsbestand een aantal wijzigingen. Eind 2013 zijn er binnen de sociale dienst 20,05 FTE tewerkgesteld, verspreid over 23 personen. De voornaamste mutaties situeren zich als volgt: Het onthaal, bestaande uit 2.5 FTE administratie en onthaal werd opgesplitst in 1.5 FTE onthaal en 2 FTE administratie. Er is duidelijk gekozen voor een uitbreiding aan het onthaal met het oog op de start van het Sociaal Huis Bilzen. Hierdoor zal het bezoekersaantal ongemeen stijgen en is een professioneel en persoonlijk onthaal noodzakelijk. Dit komt duidelijk naar boven als belangrijk punt in de BIES 100 (participatieproject waarbij de burgers meer betrokken worden bij de plannen van de stad Bilzen). De seniorendienst wordt vanaf nu meegerekend in de bezetting van de sociale dienst; de administratieve medewerker van ‘De Twee verhuisde naar het algemeen onthaal van het Sociaal Huis. De dienst wonen was enige tijd onderbezet omwille van het zwangerschapsverlof van de verantwoordelijke. Intern werd evenwel gezocht naar een creatieve oplossing. De teams zetten voornamelijk in op praktische ondersteuning; de taken omtrent begeleiding werden echter minimaal ingevuld. De personeelsbezetting van de Lokale Adviescommissie (LAC) en het Lokaal Cliëntenoverleg (LCO) ging van 1 FTE naar 0.8 FTE. Hier werd geen vervanging voorzien. Het langdurig ziekteverlof van de verantwoordelijke voor het Lokaal Opvanginitiatief (LOI) werd eveneens binnen de eigen diensten opgevangen. De bestaffing breidde uit naar 2 FTE en dit omwille van het feit dat de seniorendienst vanaf 1 december 2013 ook ressorteert onder het Sociaal Huis. Naar aanleiding van de verhuis van diverse diensten en de confrontatie met de ‘eenmansposten’, startte de sociale dienst met een denkoefening rond functioneler werken. De uitvoering hiervan zal pas duidelijk worden in 2014. In 2012 werd er reeds gestart met de formule ‘één aanspreekpunt voor de cliënt’. Deze toon zet zich verder in 2013. Voorts werd de sociale dienst ook geconfronteerd met velerlei zaken rond personeelsaangelegenheden: collega’s die nieuwe uitdagingen vonden, verscheidene langdurige ziekteperiodes, zwangerschapsverloven,… Alle mutaties vinden hun weerslag in het feit dat er telkenmale dient geheroriënteerd te worden in de werkverdeling. Voor de cliënt betekent dit steevast een aanpassing. Desalniettemin wordt er getracht om de impact voor de cliënt steeds tot een minimum te beperken.
14
Aantal contacten per jaar periode 2010 - 2013
Geregistreerde contacten met/over cliënten door sociale en juridische dienst 2010
2011
2012
2013
12 258
14 573
16 066
15 628
Kantoorgesprekken
7 345
6 547
6 186
5 871
Telefoons
3 868
5 750
6 828
6 385
Overlegmomenten
548
490
396
404
Huisbezoeken
165
152
306
241
Diverse contacten o.a. via e-mail & brieven
332
1 634
2 350
2 507
Aantal geboekte contacten
Het aantal contacten is met een totaal van 15 628 nagenoeg hetzelfde gebleven als in 2012. Er vond evenwel een verschuiving plaats van ‘kantoorgesprekken’ naar ‘diverse contacten’: telefoon, mail, overlegmomenten, etc. Wellicht is er nog een lacune op het vlak van sociale media. Het onthaal/receptie staat in voor een goede ontvangst en doorverwijzing van alle bezoekers van het OCMW. In 2013 boden zich 5 871 bezoekers aan bij de sociale dienst voor zowel financiële als materiële hulp. Dit gaat dan over gemiddeld 23,5 bezoekers per werkdag. Omwille van de opstart van het Sociaal Huis Bilzen en de daarmee gepaard gaande verbouwingen was een passend onthaal van alle bezoekers geen evidente zaak. Bijgevolg werd het takenpakket herverdeeld zowel binnen de sociale dienst als de verschillende diensten onderling. Net als voorgaande jaren piekte het aantal kantoorbezoeken in de maanden januari, februari en maart. Contacten naar soort periode 2010 - 2013
15
Daarnaast verwerken de medewerkers van het onthaal eveneens de aanvragen voor een stookolietoelage. Hiermee was een bedrag gemoeid van 123 559,50 euro verdeeld over 641 personen. (Er kunnen meerdere aanvragen worden ingediend per persoon tot een maximum van 1 500 liter voor één winterseizoen). 892 dossiers werden toegekend en 38 geweigerd. Aanvragen stookoliefonds periode 2010 - 1013
Verder gebeuren aan het onthaal van de sociale dienst ook de opladingen ‘budgetmeter elektriciteit en aardgas’ en dit in navolging van de beslissingen van de Lokale Adviescommissie (LAC). In 2013 werden er 2 701 opladingen geregistreerd door 68 regelmatige klanten. Een klant wordt regelmatig genoemd wanneer hij/zij 12 of meer keer de budgetkaart oplaadt.
Oplaadsysteem budgetmeters aan onthaal sociale dienst
16
Aantal opladen budgetmeter periode 2011 - 2013
Lokale Adviescommissie (LAC) De Lokale Adviescommissie vergadert om een advies te geven wanneer: de distributeur een verzoek tot afsluiting van elektriciteit, aardgas of water indient; de abonnee een verzoek tot heraansluiting van elektriciteit, aardgas of water voorlegt. In 2013 behandelde het LAC 155 dossiers voor Infrax (100 elektriciteit en 55 aardgas). Naar analogie met het systeem van LAC ‘gas en elektriciteit’ werd ook een LAC ‘water’ op 1 januari 2013 in het leven geroepen. Zo verwerkte de Watergroep 159 dossiers. Aantal dossiers LAC behandeld periode 2012 - 2013 180 160
140 120 100
2012
80
2013
60 40
20 0 elektriciteit
gas
water
In 2012 behandelde de LAC in Bilzen nog 200 dossiers, waarvan 57 voor aardgas en 143 voor elektriciteit. De achteruitgang van het aantal behandelde LAC-dossiers is te verklaren door meerdere factoren die niet alleen voor Bilzen gelden. Op 31 december 2012 telde de sociale leverancier voor elektriciteit 390 klanten; in 2013 waren dit er nog 359. Infrax registreerde op 31 december 2012 194 klanten voor aardgas; op 31 december 2013 waren dit er 171. De daling van het aantal klanten is het gevolg van de sensibiliseringsacties, een proactieve behandeling van de klant en een wijziging in de wetgeving omtrent levering van energie. Daarnaast is er een wijziging in de werkwijze bij Infrax. Een dossier wordt pas effectief behandeld op de LAC nadat de klant geweigerd heeft om Infrax toegang te geven voor het plaatsen van een budgetmeter. Tot slot is er de kans om schulden af te bouwen via de budgetmeter zelf, waardoor Infrax de mogelijkheid heeft om klanten te bewegen tot betalen zonder dat er een LAC-zitting aan moet vooraf gaan.
Extra materiële hulp De laatste jaren nam de vraag naar extra materiële hulp sterk toe (attesten voor voedselpakketten van de Sint-Vincentiusvereniging, bonnen om te gaan winkelen in een groot warenhuis … ). Mede hierdoor werd het project ‘Bieskruid’ opgestart. Dit concept, gecatalogeerd onder het principe van Sociale Kruidenier en door POD Maatschappelijke Integratie goedgekeurd, kan rekenen op de nodige subsidies en zal medio 2014 starten. Bijzonder Comité Sociale Dienst Het BCSD behandelt de individuele (financiële) steunaanvragen. Het comité besliste in 1 711 dossiers (mantelzorgtoelages niet inbegrepen). Verder maakten 12 cliënten gebruik van hun recht om gehoord te worden tijdens het bijzonder comité; een aanzienlijke stijging met 2012. Toen wensten slechts 7 personen hun dossier toe te lichten. 17
Aantal dossiers hoorrecht op BCSD periode 2012 - 2013
Aantal behandelde dossiers op het comité sociale dienst 2011 - 2013 Dossiers Begrafeniskosten
2011
2012
2013
6
2
2
Borgstelling
47
60
49
Budgetbegeleiding
14
26
13
180
162
250
Budgetbeheer Crisisopvang in onthaaltehuizen
10
10
9
102
95
41
GPMI*
44
31
33
Huurwaarborg
99
87
84
Energiegelden
Installatiepremie
29
14
32
384
376
418
Lokaal opvanginitiatief
17
26
20
Medische kosten
27
15
21
Referentieadres
35
34
40
Wat het budgetbeheer betreft valt deze stijging grotendeels te verklaren doordat de sociale dienst de ‘jaarlijkse herziening’ introduceerde. Hierdoor wordt de reflex gemaakt om dossiers van kortbij op te volgen.
Socioculturele participatie
72
80
100
Kindercultuurfonds
27
69
90
242
208
223
Aantal aanvragen BCSD per jaar 2011 - 2013
Tewerkstelling
83
93
80
Voorschotten
91
76
67
171
131
131
De grote toename van de steundossiers, behandeld door het BCSD, is voornamelijk te wijten aan de verhoging van het aantal gekende cases budgetbeheer en leefloon, socioculturele participatie en kinderarmoede.
Leefloon
Steun
Vreemdelingen Indiv. wintertoelage (bijkomend)** Totaal
3
16
8
1 683
1 611
1711
* geïntegreerd project voor maatschappelijke integratie jonger dan 25 jaar ** de overige wintertoelagen gebeuren automatisch voor mensen met recht op leefloon
18
Budgetbegeleiding Bij budgetbegeleiding beheert de cliënt zelf zijn/haar budget en wordt hij hierbij met raad en daad bijgestaan door een maatschappelijk werker. De cliënt ontvangt zelf zijn inkomsten, voert zélf alle betalingen uit. De maatschappelijk werker helpt met het opmaken van een budgetplan, een inventaris van de schulden, geeft advies, biedt persoonlijke ondersteuning … Met het budgetplan, dat samen met de maatschappelijk werker wordt opgesteld, kan de cliënt de uitgaven plannen en zo zijn schuld afbouwen. Budgetbeheer Budgetbeheer lijkt een stuk op budgetbegeleiding, maar gaat wel verder. De maatschappelijk werker maakt samen met de cliënt een inventaris van de schulden en stelt een budgetplan op. Het verschil met budgetbegeleiding is dat nu de maatschappelijk werker de inkomsten ontvangt en de betalingen van de vaste kosten en van de schulden doet in plaats van de cliënt. Deze ontvangt leefgeld om eten mee te kopen of om andere noodzakelijke aankopen te doen.
Aanvragen budgetbeheer behandeld op BCSD per jaar periode 2010 - 2013
Aanvragen budgetbegeleiding behandeld op BCSD periode 2010 - 2013
Opmerkelijk is het aantal dossiers budgetbeheer dat met 250 frappant is gestegen. Het aantal aanvragen budgetbegeleiding dan weer daalde drastisch tegenover 2012 en dit vooral omdat de betrokken dienst zwaar inzette op de afbouw van budgetbegeleiding. Dit vertaalt zich uiteraard onmiddellijk in de cijfers.
19
Samenwerkingsovereenkomsten De sociale dienst heeft in 2013 ook samenwerkingsovereenkomsten met lokale actoren: Centra voor Alcohol en andere drugproblemen met elke namiddag een permanentie in het OCMW (CAD); De overleggroep Methadon kwam tweemaandelijks samen; VGGZ Tongeren houdt wekelijks een zitdag in het OCMW met mogelijke coaching van de maatschappelijk werkers en een specifieke aanpak van de geestelijke gezondheidsproblematiek; Huisartsenwachtpost 37: o.a. ook op het vlak van de uitwerking van het project ‘Op stap met een gezonde hap’ om de gezondheid te bevorderen; CAW Limburg op het gebied van thuisbegeleiding. Daarnaast werd er in 2013 verder ingezet op bovenlokale samenwerking met o.a.: Limburgse Steunpunten OCMW’s: sociale dienst, schuldhulpverlening, tewerkstelling, lokaal opvanginitiatief, lokaal cliëntoverleg, … Regionaal overleg OCMW’s Zuid-Limburg. Het grote gemis in Bilzen blijft evenwel de lokale verankering van het CAW in de vorm van een vestigingsplaats.
Recht op Maatschappelijke Integratie (RMI) Het recht op maatschappelijke integratie is het laatste vangnet in de sociale zekerheidsregeling. Het is bedoeld voor mensen die over geen inkomsten beschikken. Het kan onder bepaalde voorwaarden onder 2 vormen worden toegekend: tewerkstelling in het kader van artikel 60 § 7 van de organieke OCMW-wet van 8 juli 1976; een leefloon, eventueel onder bijkomende voorwaarden die in het geïndividualiseerd project voor maatschappelijke integratie vervat zijn. In 2013 waren er 200 verschillende cliënten gerechtigd op RMI. Het totaal aantal verschillende dossiers van recht op maatschappelijke integratie bedraagt 227. Dit cijfer wordt bekomen omdat één cliënt op verschillende fronten kan gerechtigd zijn op maatschappelijke integratie (vb. eerst dakloos en dan geactiveerd in tewerkstelling)
Verschillende vormen van RMI Terugbetaling 2011 2012 2013 POD MI Leefloon ingeschreven in bevolkingsregister
50 %
134
128
133
Tewerkstellingen
100 %
31
40
38
Ingeschreven in vreemdelingenregister
100 %
24
22
24
Daklozen
100 %
21
17
14
Integratieproject studenten
60 %
34
28
18
Installatiepremie
100 %
6
6
18
Onderhoudsgeld
100 %
2
1
0
Totaal
252
242
227
Totaal aantal verschillende dossiers
209
193
200
Eén van de opvallendste stijgingen vormen de installatiepremies (geldsom die de cliënt in staat stelt een woning te betrekken en in te richten). Voor het overige bleven de andere cijfers ongeveer gelijklopend met de voorgaande jaren. Verder is er een afgetekende toename van het aantal dossiers RMI, behandeld door het BCSD. De dossiers worden immers kort opgevolgd en regelmatig voorgelegd aan het Bijzonder Comité Sociale Dienst. 20
Financiële hulp (equivalent leefloon)
Aanvragen leefloon behandeld BCSD per jaar
Aanvragen financiële steun behandeld BCSD per jaar
(equivalent
leefloon)
Op jaarbasis ontvingen 50 verschillende personen financiële hulp (equivalent leefloon). Het gaat hier voornamelijk om mensen uit het wachtregister (kandidaat-vluchteling), vreemdelingen met een tijdelijk verblijf. De dalende trend wordt verklaard door het gewijzigd migratiebeleid van de Staatssecretaris voor Asiel en Migratie, mevrouw Maggie De Block. Lokaal Opvanginitiatief (LOI) Het OCMW van Bilzen beschikt over opvangplaatsen op 7 verschillende locaties met een totaal van 25 plaatsen. Door de besparingsmaatregelen van Fedasil is er sinds augustus 2012 een daling in de subsidies voor het Lokaal Opvanginitiatief. In de loop van 2013 wijzigde het hele landschap. Fedasil maakte bekend dat er een aan aantal plaatsen zouden worden afgebouwd. Het OCMW kon intekenen op zogenaamde bufferplaatsen, doch de OCMW raad besliste op 15 oktober 2013 om toch over te gaan tot afbouw van de beschikbare plaatsen. In de loop van het jaar werden volgende panden opgezegd: Meremweg 23, Solveldstraat 2 B 11, Muggenstraat 1 bus 5 en bus 9. In totaal kende de sociale dienst 6 diverse dossiers in het LOI.
Opvangplaatsen Lokaal Opvanginitiatief (LOI) 2012
2013
Meremweg 23
4
4
Muggenstraat 1 bus 5
2
3
Muggenstraat 1 bus 9
2
2
Muggenstraat 1 bus 10
3
3
Zeepstraat 1
6
6
Zonhoevestraat 13A
5
5
Solveldstraat 2 B 11 Totaal
3
3
25
25
21
Arbeidsplaatsen in privébedrijven per 31/12/13
Activering In het kader van artikel 60 § 7 van de organieke OCMW-wet kan het OCMW personen tewerkstellen die gerechtigd zijn op maatschappelijk integratie of financiële hulp (equivalent leefloon). Het OCMW biedt deze mensen tewerkstelling aan teneinde hun sociale rechten te verwerven. Hiermee wordt bedoeld: door het presteren van een aantal vereiste arbeidsdagen kan betrokkene zich in regel stellen om sociale uitkeringen te bekomen. Deze tewerkstelling wordt gezien als werkervaring die de werknemer voorbereidt op de reguliere arbeidsmarkt Het OCMW-Bilzen creëert werkplaatsen artikel 60 via samenwerkingsovereenkomsten sociale economie-initiatieven en andere verenigingen zonder winstoogmerk. Er zijn tevens arbeidsplaatsen voorzien binnen de eigen OCMW-diensten. Sinds januari 2012 kunnen werknemers artikel 60 § 7 ook terecht in privébedrijven. (partnershipovereenkomsten)
Ingevulde arbeidsplaatsen bij derden op 31/12/2013
Evolutie aantal dossiers artikel 60 § 7 periode 2008 - 2013
Stad Bilzen
Arbeidsplaatsen in OCMW op 31/12/2013 WZC Demerhof
60
Containerpark
1
Dienst cultuur - De Kimpel
1
50 40
Vzw Trabajo Activiteitencentrum Bilzen Keuken
3
Cafetaria
1
Klusjes
3
Onthaal/administratie
1
vzw ABRI - Zonhoven
1
Vzw Natuur- en Landschapsbeheer Limburg
4
SVK Houtvast vzw - Bilzen
1
Arbeidscentrum De Wroeter - Kortessem
1
Kringwinkel Okasi - vzw De Springplank (naaiatelier) - Hasselt
3
Ingevulde werkplaatsen bij privébedrijven
3
Poetsdienst
1
Technische dienst
1
Zorgkundige
1
aantal
30
gem/md 20 10 0 2008
2009
2010
2011
2012
2013
In 2013 telde het OCMW 45 verschillende artikel 60-trajecten. Hiervoor genereerde het OCMW van POD MI in het kader van de verhoogde toelage binnen de sociale economie een subsidie van 295 851 euro.
22
Andere tewerkstellingsmaatregelen Het OCMW droeg voor twee personen bij in de loonkosten in het kader van de SINE-tewerkstelling zoals voorzien in de KB’s van 11 juli 2002 en 14 november 2002. SINE staat voor sociale inschakelingseconomie. Dit is een maatregel om langdurig of laaggeschoolde werkzoekenden te activeren in sociale werkplaatsen. Trajectbegeleidingen De dienst tewerkstelling behandelde in totaal 31 begeleidingen. Deze zijn primair gericht op: - aftoetsen werkervaring & arbeidsattitudes; - checken van mogelijkheden naar opleiding en tewerkstelling; - anderstaligen: niveau van het Nederlands testen; - inventariseren van tewerkstellingsmaatregelen. Jobclub Sinds 22 oktober 2013 organiseert de dienst tewerkstelling elke dinsdagvoormiddag een jobclub voor cliënten van het OCMW op de derde verdieping in De Ganshof. Tijdens deze sessies worden cliënten geholpen bij het solliciteren en kunnen ze gebruik maken van pc, printer en telefoon. In de periode van 22 oktober tot 31 december 2013 waren er in totaal 53 contacten. Projectwerking De dienst tewerkstelling concentreerde zich in 2013 ook op projectwerking. Het meest sprekende was het ‘Bieskruid’-project. Het werd goedgekeurd door POD Maatschappelijke Integratie, luik sociale economie en het OCMW genereerde hiervoor een subsidie van 79 500 euro. Het project bevat drie luiken: - de sociale kruidenier: de inrichting van een winkelplatform voor mensen in armoede; - de oprichting van volkstuinen; - een boodschappenservice voor mensen met beperkte mobiliteit. De klemtoon ligt in het voorzien van sociale tewerkstelling in Bilzen en loopt van 1 november 2013 tot en met 31 oktober 2014. Verder engageerde de dienst tewerkstelling zich voor het ESF-project ‘Werkplekleren’ in samenwerking met VVSG. (Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten). De opdracht ligt bij het organiseren van stages in privéondernemingen voor werknemers die ressorteren onder het statuut van artikel 60 en kent een looptijd van 21 november 2013 tot en met 31 december 2014. Verdere ontwikkelingen Daarnaast wordt er ook volop ingezet op vorming voor de cliënten van het OCMW. Zo zullen er in 2014, in samenwerking met Open School, 2 opleidingen georganiseerd worden van telkens 10 lessen. De sessies vinden plaats in de lokalen van Open School in De Ganshof. De geplande lessen zijn attitudetraining, sollicitatievaardigheden en het theoretisch rijexamen.
23
Arbeidsplaatsen in privébedrijven per 31/12/13
Sociale tewerkstelling Trabajo Ter Engelen vzw In het kader van de sociale tewerkstelling heeft het OCMW reeds enkele jaren een samenwerkingsakkoord met Trabajo Ter Engelen vzw. Het OCMW draagt met een bedrag van 60 000 euro bij in de werkingskosten. In 2013 werden er 86 personen tewerkgesteld bij Trabajo alleen al voor Bilzen waren dit er 20. Trabajo biedt diverse activiteiten aan o.a. tewerkstelling in het kader van artikel 60 § 7, de lokale diensteneconomie of sociale werkplaatsen; een cafetaria in De Ganshof (voormalig ziekenhuisgebouw) maaltijden voor dorpsrestaurants; een klusjes- en opruimdienst; catering voor recepties, vergaderingen; een speeltuinkantine (Munsterbilzen); … Kompjoeteraai Met de Kompjoerteraai (openbaar computerlokaal) beschikt het OCMW eveneens over een ruimte voor vorming en activiteiten voor personen met een beperkt budget. Op maandag- en donderdagnamiddag zijn er vrije computersessies in de Kompjoeteraai. Er is steeds ondersteuning van een vrijwilliger. Ongeveer 100 personen maakten in 2013 gebruik van deze opportuniteit, voornamelijk senioren en cliënten van de sociale dienst van het OCMW. Zo organiseerde Neos (Netwerk voor ondernemende senioren) Bilzen 2 computersessies in het voor- en najaar. Ook de Jobclub van het OCMW begeleidde leeflooncliënten en andere werkzoekende cliënten van de sociale dienst bij het solliciteren en zoeken naar een job via het internet.
Illegalen Mensen die geen verblijfsstatuut hebben zijn gerechtigd op dringende medische hulp. Dit is een vorm van financiële tussenkomst van het OCMW in de medische kosten van een persoon die illegaal in België verblijft. Dringende medische hulp is geen financiële hulp die rechtstreeks aan de persoon wordt uitgekeerd, maar die illegalen enkel de toegang tot medische zorg verzekert door de arts, het ziekenhuis, de apotheker, … te betalen. Ook hier zette de dalende trend zich verder in 2013. Momenteel zijn er 7 dossiers gekend binnen deze vorm van hulpverlening.
24
Aantal dossiers dringende medische hulp
Wonen In 2013 werden er 318 personen begeleid rond huisvesting en waren er 1 089 cliëntcontacten. Deze hulpverlening impliceert o.a. het zoeken naar huisvesting, opvang van daklozen, preventie uithuiszetting, opname in een crisiswoning van het OCMW Bilzen, onderverhuring van een studio, referentieadres, DUWOLIM (Duurzaam Wonen Limburg), ongeschiktheid wonen, … De dienst Wonen van het OCMW heeft een goede samenwerking met verscheidene lokale actoren. Zo gaan OCMW, sociale huisvestingsmaatschappijen, politie en stad Bilzen op regelmatige basis in overleg om de diverse noden en probleemsituaties in kaart te brengen zodat vervolgens gerichte acties kunnen ondernomen worden. Personen die op zoek zijn naar huisvesting worden doorverwezen naar de sociale huisvestingsmaatschappijen Cordium en SVK Houtvast vzw. Wanneer een woning in slechte staat is, wordt de bewoner doorverwezen naar de dienst huisvesting van de stad Bilzen, Stebo en/of het huurdersyndicaat. Crisisopvang/dakloosheid Het OCMW beschikt over 3 crisiswoningen en 1 crisisstudio. In 2013 verbleven er 4 gezinnen in de woningen. Daarnaast werden er ook 12 daklozen, die niet terecht konden bij familie of vrienden, doorverwezen naar de crisisopvangcentra van CAW Limburg.
Locatie panden crisisopvang
Crisiswoning Meershoven 76 in Bilzen Specificatie
Opvang
Beukenstraat 15
Eigendom OCMW
Gezin
Brugstraat 36a bus 12
Huurcontract
Hasseltsestraat 14
Tijdelijk ter beschikking gesteld door de stad Bilzen
Gezin
Gansbeekstraat 59
Huurcontract Cordium
Gezin
CAW Limburg Het OCMW verhuurt een woning, gelegen te Meershoven 76 aan CAW Limburg (Centrum Algemeen Welzijnswerk). Deze organisatie biedt tijdelijke opvang aan alleenstaanden, gezinnen of koppels die niet langer in een crisissituatie zitten maar toch nog begeleiding nodig hebben bij het ‘zelfstandig wonen’.
25
Preventieve uithuiszetting Huurders die door de verhuurder voor het vredegerecht worden gedaagd met de vraag tot uithuiszetting, worden door de griffie van het vredegerecht gemeld aan het OCMW. Vervolgens contacteert het OCMW de huurder schriftelijk met het voorstel tot begeleiding/bemiddeling. In 2014 kwamen er 44 vorderingen tot uithuiszetting toe bij het OCMW. Samenwerking met Cordium in het kader van preventieve uithuiszetting De sociale huisvestingsmaatschappij meldt systematisch aan het OCMW wanneer sociale huurders met een laag inkomen dreigen uit huis gezet te worden. Op het ogenblik beschikt Cordium over een 560 woningen in Bilzen. De tussenkomst van het OCMW wordt gevraagd bij de 3de aanmaning (laatste stap voor het vredegerecht). Op dat moment is er nog ruimte om tot een oplossing te komen. Het OCMW gaat stelselmatig op huisbezoek bij deze sociale huurders. De financiële situatie wordt bekeken en er wordt getracht te zoeken naar een oplossing. Meestal is dit een afbetalingsplan waar zowel de huurder als Cordium zich in kan vinden. In 2013 bemiddelde het OCMW voor een 20-tal sociale huurders. Uiteindelijk werd geen enkele huurder via een vonnis uit de woonst gezet. Sociaal verhuurkantoor SVK HOUTVAST vzw Het sociaal verhuurkantoor huurt woningen, appartementen en studio’s om deze verder te verhuren aan woningzoekenden, ingeschreven op de wachtlijst. Het SVK is hoofdhuurder, betaalt de huur en staat garant dat de woning bij het einde van het huurcontract in goede staat wordt teruggegeven. De onderhuurder heeft zo een kwalitatief betaalbare woning. Afgevaardigden van zowel de stad Bilzen, de OCMW’s van Bilzen, Hoeselt, Kortessem, Riemst en Voeren als van CAW-Limburg, Cordium en Woonzo maken deel uit van de bestuurlijke werking van SVK Houtvast. Het werkgebied omvat de 5 vernoemde gemeenten. SVK Houtvast vzw, Hospitaalstraat 44
Gemeente
2011
2012
2013
Bilzen
39
49
54
Hoeselt
11
18
20
4
8
10
Riemst
16
25
33
Voeren
6
7
9
Kortessem
26
Absoluut aantal woningen per gemeente op 31/12/2013
Absoluut aantal woningen 2011 -2013
60 50 40 30 20 10 0
2011 2012 2013
Lokaal cliëntenoverleg (LCO’s) Vanaf 2008 wordt in Bilzen ook de mogelijkheid aangeboden tot het organiseren van een lokaal cliëntoverleg. Dit is een dialoog waarbij de cliënt zelf en zijn of haar gezin, samen met alle hulp- en zorgverleners die hen begeleiden samenkomen om te zoeken naar structurele oplossingen. Deze vorm van hulpverlening sluit perfect aan bij de tendens van het stijgend aantal ‘multiprobleemdossiers’. Het overleg kan aangevraagd worden door alle betrokken partijen en wordt georganiseerd op het niveau van de individuele cliëntsituatie. Deze vorm van dialooggestuurde hulpverlening wordt stevig gepromoot door de provincie Limburg. Er staan geen financiële middelen tegenover voor het lokale bestuur maar de provincie zorgt wel voor logistieke en inhoudelijke ondersteuning om voor deze vorm van hulpverlening tijd vrij te maken. Het doel van het overleg is om te komen tot een hulpverleningsplan dat positief, integraal, gestructureerd en gecoördineerd is. Er worden afspraken gemaakt op verschillende levensdomeinen. Deze worden dan later geëvalueerd in een opvolgoverleg. Zo zorgt het LCO voor een betere afstemming van de hulpverlening. Een maatschappelijk werker van het OCMW is hierbij een neutrale coördinator, zij organiseert het overleg en bewaakt de cliëntbetrokkenheid en zorgt voor de verslaggeving. Omwille van de verschillende langdurige ziekteperiodes bij het personeel én de beleidsbeslissing om niet structureel te vervangen is deze vorm van hulpverlening gedaald.
Socioculturele participatie Het OCMW krijgt van de Federale Overheid middelen om de doelgroep (cliënten sociale dienst) toe te leiden naar socioculturele activiteiten. De uiteindelijke bedoeling ligt hierin de cliënt te integreren in de maatschappij en wellicht zo te activeren. Het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn van Bilzen heeft hier een duidelijke lijn uitgetekend. Bij voorkeur gaan de middelen naar de kinderen in gezinnen en dan primair nog naar de schoolactiviteiten. De individuele aanvragen spitsen zich voornamelijk toe op: - activiteiten in schoolverband; - deelname aan vakantiekampen voor kinderen; - toegang tot optredens; - deelname aan het jeugdwerkaanbod binnen de stad; - mogelijke aansluiting bij een sportvereniging: tennis, voetbal, … 27
Naast individuele tussenkomsten wordt er ook jaarlijks ingezet op ontmoeting tussen de cliënten en worden de middelen (subsidie via de Federale Overheid) aangewend voor groepsactiviteiten zoals: Uitstap naar Walibi. Er werd hier vooral gefocust op gezinnen met pubers. De eetavond i.s.m. CVO 13 (kookcursus) waarbij 87 cliënten werden bereikt. De doelgroep waren voornamelijk alleenstaande volwassenen. De activiteit kende een groot succes. De cursus ‘Ik en mijn portemonnee’, georganiseerd in samenwerking met Open School wordt herhaaldelijk ingericht voor cliënten tijdens de afbouw van de schuldhulpverlening; 16 cliënten volbrachten de opleiding. ‘Op Stap met een Gezonde Hap’ i.s.m. de provincie Limburg, de stad Bilzen en de Huisartsenwachtpost 37 van Bilzen. Dit programma bereikte slechts 10 cliënten en was niet echt een klapper. Waarschijnlijk sluit het thema niet of weinig aan bij de doelgroep. De jaarlijkse Sinterklaasactiviteit was een grote topper; 50 kinderen beleefden een fijne namiddag. De activiteit in de binnenspeeltuin ‘Kinderrijck’ bereikte nogmaals 62 kinderen.
Socioculturele participatie 2013 Individuele tussenkomsten
107
Aantal cliënten
68
Bioscooptickets
128
Vrijetijdcheques stad Bilzen Walibi
Bereikte personen via sociale participatie 2011 - 2013
Aantal personen
2011
2012
2013
570
732
635
73 102
Eetavond CVO 13
87
Ik en Mijn Portemonnee
16
Op Stap met een Gezonde Hap
10
Sinterklaas
50
Kinderrijck
62
Het OCMW ontvangt ook middelen in het kader van de preventie van kinderarmoede. De mogelijke tussenkomsten binnen deze subsidie zijn voornamelijk gericht op minderjarige kinderen met focus op schoolondersteuning, psychologische begeleiding van ouders of kind, paramedische vergoedingen, pedagogische hulpmiddelen, …
28
JURIDISCHE HULPVERLENING
Elke inwoner van Bilzen, met nadruk op de meer kansarme burger, kan hier terecht voor
eerstelijnsadvies.
problemen relatie verhuurder/huurder
erfrecht en vruchtgebruik
huurcontracten pachtwetgeving ...
info i.v.m. schuldenoverlast collectieve schuldenregeling
relatie/huwelijksproblemen echtscheiding vragen over :
verblijfsregeling - omgangsrecht kinderen onderhoudsgeld
...
de rechtbank arbeidsrecht fiscaal recht ...
Het juridisch advies is gratis en vertrouwelijk. De juriste is gebonden aan het beroepsgeheim.
JURIDISCHE DIENSTVERLENING bestaat uit: een eerstelijnsadvies over het probleem (geen vertegenwoordiging voor de rechtbank) hulp bij he opstellen van een huuropzeg, een opzeg van een arbeidscontract, een ingebrekestelling of andere brieven
Wat kan NIET? pleiten voor de rechtbank onderzoek en behandeling van het dossier controle van de advocaat
doorverwijzing naar een advocaat of aanvraag pro-Deoadvocaat
opstellen van een akte of verzoekschrift
bemiddelen
advies in een complexe zaak
verwijzen naar andere bevoegde instanties
langdurige gesprekken
29
Statistische gegevens rechtshulp periode 2012 - 2013 2012
Totaal aantal cliënten kantoorbezoeken dossiers aangemaakt
Actieven (arbeider,bediende, zelfstandige) Gepensioneerden
2013
549 393
555 394
40% 5%
Cliënten en geslacht
14% vrouw mannen
50 % 48,90 % 37 % 51,00 %
jonger dan 25 jaar tussen 25 en 60 jaar ouder dan 60 jaar
3 % 0,60 % 86 % 76,10 % 11 % 17,30 %
actieven (arbeiders, bedienden, zelfstandigen) gepensioneerden uitkeringsgerechtigden ( werkloos, ziek, leefloon) huisvrouwen (zonder inkomen) studenten
39 % 17 % 37 % 5% 2%
Uitkeringsgerechtigde: werkloos, ziek
7% 2%
Cliënten en leeftijd
Huisvrouwen
39% Studenten
Cliënten en hun beroep 39 % 14 % 40 % 5% 2%
Sociale dienst 8,59%
Cliënten en hun inkomen
Pro-Deoadvocaat
17,17%
inkomen (vervangingsinkomen, uitkering, pensioen) zonder inkomen ( hierin ook < % leefloners)
93 % 7%
88 % 12 %
Belgen EU-landen andere
84 % 4% 12 %
87 % 6,60 % 6,35 %
6,73%
Advocaat, notaris
8,08%
Cliënten en nationaliteit
Andere: mutualiteit, vakbond
59,43%
Geen doorverwijzing
Cliënten en hun verwijzing verwijzing naar sociale dienst OCMW verwijzing naar pro-Deoadvocaat verwijzing naar advocaat, notaris verwijzing naar andere (mutualiteit, vakbond…) geen doorverwijzing
5% 8,59 % 15 % 17,17 % 4% 6,73 % 4% 8,08 % 72 % 59,43 % 201 3
Aard van de rechtsvraag familierecht schulden contracten gerechtelijk recht andere rechtstakken
123 96 65 71 38
217 277 127 104 352
201 2
Andere rechtstakken Gerechtelijk recht
201 1
Contracten Schulden
201 0
Grafiek 1: cliënten en hun beroep Grafiek 2: cliënten en hun verwijzing
30
Grafiek 3: aard rechtsvraag
Familierecht
200 9 0
10
20
30
40
Interne rechtshulp De interne rechtshulp (de juridische dienstverlening aan het OCMW als instelling) handelde voornamelijk over het opstellen van besluiten en het vertegenwoordigen van het OCMW voor de Arbeidsrechtbank inzake de beroepsdossiers ‘individuele steunverlening’ van de sociale dienst. In 2013 kende de sociale dienst 5 nieuwe beroepen. In deze dossiers stelde de juriste in 2013 besluiten op en vertegenwoordigde zij het OCMW 9 maal voor de Arbeidsrechtbank in Tongeren. Schuldhulpverlening Volgens cijfers van de Nationale Bank zijn er nog nooit zoveel mensen in collectieve schuldenregeling geweest en waren de aanvragen ook nimmer zo groot. Registratieformulier - dienstjaar 2012 - 2013 Organisatiegegevens Naam organisatie
2012
2013
OCMW Bilzen
OCMW Bilzen
Postcode (fusie) gemeente
3740
3740
NIS-code
73006
73006
Type organisatie (OCMW, CAW of OCMW-vereniging
OCMW
OCMW
A. Gezinnen waarvoor het voorbije werkjaar geen procedure collectieve schuldenregeling liep
231
182
A.1 budgetbegeleiding (uitsluitend)
52
5
A.2 budgetbeheer (uitsluitend)
57
32
Registratiegegevens Vermeld het aantal gezinnen in begeleiding naar verstrekte hulpverleningsmodules. Eén gezin mag onder één rubriek vermeld worden.
A.3 budgetbegeleiding en budgetbeheer
4
0
A.4 schuldbemiddeling (uitsluitend)
33
61
A.5 schuldbemiddeling en budgetbegeleiding
37
4
A.6 schuldbemiddeling en budgetbeheer
45
78
A.7 schuldbemiddeling, budgetbegeleiding en budgetbeheer
3
2
B. Gezinnen waarvoor het voorbije werkjaar een procedure collectieve schuldenregeling liep en waarbij de instelling voor schuldbemiddeling is aangesteld als schuldbemiddelaar
0
0
C. Gezinnen waarvoor het voorbije werkjaar een procedure collectieve schuldenregeling liep en waarbij een externe schuldbemiddelaar is aangesteld
68
122
C.1 in combinatie met budgetbegeleiding
2
0
C.2 in combinatie met budgetbeheer
36
19
C.3 in combinatie met budgetbegeleiding en budgetbeheer
1
0
C.4 in combinatie met schuldbemiddeling
0
42
C.5 in combinatie met schuldbemiddeling en budgetbegeleiding
0
0
C.6 in combinatie met schuldbemiddeling en budgetbeheer
28
61
C.7 in combinatie met schuldbemiddeling, budgetbegeleiding en budgetbeheer
1
0
299
304
Totaal aantal gezinnen in begeleiding
31
Enkele bemerkingen bij de registratiecijfers Het aantal gezinnen in schuldhulp is met 304 dossiers t.o.v. 299 in 2012 opnieuw toegenomen. Budgetbegeleiding (5) is ten gevolge van tijdsgebrek sterk afgenomen. In 2012 waren dit er nog 52. Schuldbemiddeling is van 33 dossiers naar 61 quasi verdubbeld. Het aantal gezinnen (122) in collectieve schuldenregeling (CSR) is twee keer zo groot als in 2012. (Een collectieve schuldenregeling is een gerechtelijke proce dure voor structurele schuldproblemen. De rechter stelt in deze steeds een advocaat-schuldbemiddelaar aan.) In 2013 werden er 192 dossiers budgetbeheer verwerkt. In een 100-tal dossiers werd een aanvraag pro-Deoadvocaat geregeld ten einde het verzoekschrift collectieve schuldenregeling op te stellen. Momenteel begeleiden de maatschappelijk werkers 122 gezinnen in collectieve schuldenregeling. Schuldhulpverlening vanaf 2000 tot 2013
Cijfers schuldhulpverlening vanaf 2000 tot en met 2013 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Totaal
176
157
103
140
209
237
264
237
225
169
249
269
231
304
(-) CSR
119
96
72
107
175
208
196
165
168
129
177
191
142
182
-
5
4
5
4
8
14
22
8
28
30
88
68
122
CSR
Totaal: aantal dossiers schuldhulpverlening (-) CSR: aantal dossiers schuldhulp zonder CSR CSR: aantal dossiers schuldhulp met collectieve schuldenregeling
350 300
250 200 150
Schuldhulpverlening vanaf 2008 tot 2013
100
70%
60%
50
50%
0
40%
rechtshulp
30%
staffunctie
20% 10%
0% 2008
2009
2010
2011
2012
2013
60 % van de arbeidstijd werd besteed aan rechtshulp (intern en extern), schuldbemiddeling en ondersteuning van de sociale dienst. De inhoudelijke invulling van de staffunctie, ondersteuning van diverse diensten (exclusief de sociale dienst) nam 40 % van de arbeidstijd in beslag. Voor het werkjaar 2013 meldt de juridische dienst positieve cijfers. De stijgende trend in de juridische vraagstelling van de burger enerzijds en een intensievere begeleiding i.v.m. het gestelde juridisch probleem anderzijds, zowel wat schuldhulpverlening betreft als wat de algemene rechtshulp aangaat en daarbij nog eens de uitgebreide taken als stafjuriste, doet besluiten dat de juridische dienst niet meer weg te denken is in het hulpverleningspakket van het OCMW. 32
OUDERENZORG Onze maatschappij verandert snel. Voor sommige mensen gaat het té snel. Ouder worden kan gepaard gaan met een grotere behoefte aan thuishulp. Het merendeel van de senioren geeft immers aan om zo lang mogelijk in de vertrouwde thuisomgeving te willen blijven. Het is belangrijk dat ook tijdens de oude dag de levenskwaliteit kan behouden blijven. Het aanbod aan zorg- en hulpverlening dient in te spelen op de behoeften van de ouderen. Het OCMW biedt een aantal thuiszorgdiensten aan die de taaklast van het ‘thuis’ wonen merkelijk verlicht. Wanneer de zorgbehoevendheid toeneemt, waardoor alleen thuis wonen niet meer haalbaar is, kunnen andere voorzieningen worden ingeschakeld, zoals een verblijf in een dagzorgcentrum, een serviceflat of een opname in een woonzorgcentrum.
Thuiszorg De thuiszorgdiensten van het OCMW en de dienst Welzijn van de stad, het vroegere ‘De Twee’ zijn sinds december 2013 gehuisvest in het Sociaal Huis Bilzen, Hospitaalstraat 15. Welzijn
Thuiszorg OCMW
- aanvragen pensioenen - sociale en fiscale voordelen - tegemoetkomingen personen met een handicap - de mindermobielencentrale - ...
Poetsdienst Aantal cliënten Mantelzorgtoelage* Aantal cliënten * maandelijks gemiddelde
2011
2012
2013
146
145
132
2011
2012
2013
332
342
310
- dienstverlening warme maaltijden Sociaal Huis Bilzen
Pedicure Aantal cliënten Zorgplannen Aantal cliënten ** nieuwe zorgplannen
poetsdienst klusjesdienst pedicure - hulpverlening en zorgcoördinatie - financiële steun (mantelzorgtoelage)
2011
2012
2013
11
10
9
2011
2012
2013
29
28
31
Klusjesdienst
2011
2012
2013
18
23
77
2011
2012
2013
136
140
131
Aantal cliënten Maaltijden*** Aantal cliënten *** maaltijden aan huis
33
132 cliënten maakten in 2013 gebruik van de poetsdienst. Het aantal gefactureerde uren verminderde van nog 14 470 in 2012 naar 12 577. Dit is hoofdzakelijk te wijten aan de gehanteerde inkomensgrens door het OCMW waardoor een aantal cliënten noodgedwongen moeten afhaken én de verschillende dienstenchequebedrijven die ook een deel van de markt inpikken.
Gemiddeld aantal gebruikers poetsdienst 2011
2012
2013
122
120
110
Er werden 13 419 maaltijden bedeeld; in 2012 waren dit er nog 15 586. Het aantal maaltijden blijft jaar na jaar zakken. Omwille van financiële redenen haken vele ouderen af. Daarbij consumeren valide senioren om reden van sociale contacten veel liever een maaltijd in een dorpsrestaurant of kopen kant-en-klare maaltijden in de supermarkt. Inkomsten uit de poetsdienst periode 2011- 2013
€ 62.254,78
Totaal aantal geleverde warme maaltijden periode 2011 - 2013
13419
€ 71.857,13
17071
2011
2011
2012
2012
2013 € 70.198,87
2013 15586
De klusjesdienst kent met 77 aanvragen een serieuze stijging t.o.v. voorgaande jaren. Natuur- en Landschapsbeheer Limburg (het vroegere Econet), waarmee het OCMW een samenwerkingsovereenkomst heeft, neemt in deze 33 aanvragen voor zijn rekening; het Activiteitencentrum Trabajo 44. De tussenkomsten voor voetverzorging staan net als voorgaande jaren op een status quo.
34
Evolutie mantelzorgtoelage 2011 - 2013
Het reglement inzake mantelzorgtoelage alsook de regelgeving m.b.t. de toekenningsvoorwaarden werden in oktober 2013 grondig herzien.
350 340
De aanvragen voor mantelzorgtoelage (310) daalden. Deze achteruitgang is vooral toe te schrijven aan opnames in ziekenhuis of woonzorgcentrum en overlijden. Daarnaast verwijzen de sociale diensten van de ziekenhuizen meer en meer ouderen door naar integrale familiehulp, gezinszorg, enz.
330 320 310 300 290 2011
2012
2013
In moeilijke thuiszorgsituaties neemt het OCMW de rol van zorgbemiddelaar waar. In 2013 kende het OCMW 31 zorgplannen. De functie ‘overlegcoördinator thuisgezondheidszorg’ heeft tot doel het multidisciplinair overleg tussen hulpverleners, zorgverleners en mantelzorgers in de thuiszorg en de cliënt op een onafhankelijke manier te organiseren en te coördineren zodat de patiënt de beste zorgen krijgt. De hoofdopdrachten van een zorgcoördinator worden als volgt geformuleerd: organiseren en coördineren van een multidisciplinair overleg; administratie en correspondentie; opvolging en evaluatie; informatieverstrekking in verband met voorzieningen, tegemoetkomingen. Verder kan elke oudere bij de thuiszorgdienst terecht voor administratieve hulp, aanvragen voor de zorgverzekering, psychosociale begeleiding en financiële hulp indien het inkomen ontoereikend mocht zijn. Vanaf de leeftijd van 60 jaar kunnen inwoners van Bilzen bij de thuiszorgdiensten een aanvraag indienen voor de federale mazouttoelage. Deze is evenwel gekoppeld aan een aantal voorwaarden waaronder het gezinsinkomen.
35
Dagzorgcentrum De Kogge Het ondersteunen en ontlasten van de thuiszorg blijft de belangrijkste reden om hulp van een dagzorgcentrum in te roepen. Het centrum richt zich op senioren die nog zelfstandig of bij familie wonen maar overdag nood hebben aan gezelschap en ondersteuning. Het doel is dubbel: de zelfredzaamheid van de oudere stimuleren en de vereenzaming tegengaan maar anderzijds ook de thuiszorg verlichten. De Kogge is gelegen op de seniorencampus Demerhof. 15 deelnemers kunnen er van maandag tot vrijdag terecht. Aantal deelnemers periode 2010 - 2013
Leeftijd deelnemers periode 2010 -2013
2010
2011
2012
2013
Vrouwen
32
40
41
33
Mannen
18
12
14
6
Totaal
50
52
55
39
Aanwezigheidsdagen 2010 - 2013
De Kogge
2010
2011
2012
2013
Jongste deelnemer
59
61
62
56
Oudste deelnemer
97
98
97
98
Gemiddelde leeftijd
80
81
82
79
Aantal verblijfsdagen diverse zorgprofielen
2010
2011
2012
2013
3 868
3 708
3 262
3 305
2012
2013
Profiel O en A (niet of weinig hulpbehoevend)
1 124
1 050
Profiel F (sterk hulpbehoevend)
2 138
2 125
Deelnemers per gemeente periode 01/01/2013 - 31/12/2013
Beverst Bilzen
1 Rijkhoven
2
Bezetting DVC
2012
2013
+/- %
13 Waltwilder
2
Gem. aanwezigen
13,05
13,26
+ 1,60
Gem. aanwezigen met forfait*
8,54
10,43
+ 22,13
56,93
69,53
+ 12,60
4,51
2,85
- 36,81
Eigenbilzen
1 Diepenbeek
1
Mopertingen
1 Riemst
1
Aantal deelnemers per gemeente periode 01/01/2013 -31/12/2013 15 10 5 0
36
% aanwezigen met forfait t.o.v. maximum Gem aantal personen zonder forfait
* forfait: RIZIV-financiering afhankelijk van zorgprofiel
Serviceflats
Op dit ogenblik bevinden zich op de campus Demerhof het serviceflatgebouw De Wende, bouwjaar 1997, met 32 flats en De Waaier uit 2012 met 25 flats. In het voormalig rusthuisgebouw komen er in 2014 nog eens 24 serviceflats bij. Ook vanuit privé-initiatief werden er extra flats gerealiseerd. Zo werd op 1 juni een groep van assistentiewoningen ‘Seniorie Hortensia’, gelegen in de Schoolstraat 5 in Schoonbeek erkend voor 10 wooneenheden. Het besluit inzake assistentiewoningen trad op 1 januari 2013 in werking. Deze woningen zullen vanaf dan geleidelijk aan de huidige serviceflats vervangen. Tot 2016 worden De Wende en De Waaier beschouwd als serviceflats en vanaf dan als assistentiewoningen. Inhoudelijk is er niet zo’n groot verschil. Een serviceflat of een assistentiewoning vormt een combinatie van zelfstandig wonen met (permanente) ondersteuning en zorg op maat. De woning is dus gericht op een 65-plusser of een ouder koppel. Door beroep te doen op mogelijke thuiszorg én de permanentiedienst, die een groep van serviceflats of assistentiewoningen biedt, kan de senior zelfstandig blijven wonen.
Wettelijk is een openbare instelling verplicht om een bepaald percentage van de bouwkosten van een openbaar gebouw te besteden aan kunst. Voor de realisatie van het kunstwerk op de seniorencampus werd samengewerkt met het team van de Vlaamse Bouwmeester. De kunstenaar Gabriel Lester ontwikkelde het veelzijdige kunstwerk ‘Oase’. Een totaalconcept waarbij de kunstenaar het model bedacht van het groene plantsoen in combinatie met op pyriet (mineraal) gelijkende blokken. ‘Oase’ is een ontwerp dat vooral ontmoetingen stimuleert door de verschillende interactieve zit- en klimelementen en verder de kwaliteit van relaties maar liefst ook de aanwezigheid van spelende (klein)kinderen verhoogt.
37
De woonzorgcentra Een woonzorgcentrum is wellicht beter bekend onder de vroegere naam ‘rusthuis’. Deze verblijfsresidentie biedt permanente opvang en verzorging aan ouderen. Voor wie er vertoeft, is het woonzorgcentrum zijn/haar nieuwe thuis. Positionering binnen het Bilzerse aanbod Het aantal erkende en geplande bedden wijzigde niet t.o.v. 2012. Wel werd er een stap gezet in de realisatie van de geplande bedden. Via een publicatie in het Belgisch Staatsblad van 16 mei 2013 werd een voorafgaande vergunning verleend voor het bouwen van een woonzorgcentrum met 106 woongelegenheden, gelegen op de site Grote Spouwenstraat 8 - 10 - 12, ter vervanging en uitbreiding van het bestaande rusthuis ‘Ark van Noë’, gelegen Rode Kruislaan 128 in 3740 Bilzen. Aantal erkende en geplande rusthuisbedden in Bilzen op 31/12/2013 Openbare rusthuizen
Aantal erkende bedden
Aantal geplande bedden
VZW-Rusthuizen
Privérusthuizen
Totaal
WZC Demerhof
Sint-Jozef
Beversthuis
Ark van Noë
111
62
53
57
283
/
27
49
49
125
In de veronderstelling dat alle geplande bedden in de toekomst daadwerkelijk gerealiseerd zijn, dan zullen nog slechts 27 % van de rusthuisbedden te vinden zijn in een openbaar woonzorgcentrum. In 2006 waren 111 van de 214 erkende bedden (52 %) ondergebracht in een openbaar rusthuis. Woonzorgcentrum Demerhof
Zicht op de blokken A en B
38
Patio met binnentuin
Gevel zijde Beukenstraat
Het woonzorgcentrum Demerhof ontstond in 2012 uit een fusie van de rusthuizen Demerhof en Sint-Martinus. 2013 was het eerste volledige werkjaar in deze nieuwbouw. Voor de woonzorgcentra ontwikkelde de Vlaamse Overheid kwaliteitsindicatoren. Deze kunnen bepaalde aspecten van de kwaliteit in de zorg meten en geven indicaties over de geboekte resultaten in een welbepaald kwaliteitsonderdeel. Twee maal per jaar ontvangt het Ministerie via een webapplicatie een hele reeks van gegevens over heel uiteenlopende aspecten van zorg en wonen: valincidenten, geneesmiddelengebruik, plannen rond het levenseinde, … Idem dito voor vorming en ziekteverzuim. Deze data worden alle gebundeld, zijn openbaar en lenen zich uitstekend om de cijfers van het woonzorgcentrum Demerhof met andere te vergelijken. Ook ging er veel aandacht naar het optimaliseren van de palliatieve zorg. Bewoners moeten in de laatste fase van hun leven niet naar een ziekenhuis maar kunnen in alle rust nog een tijdje verblijven in hun gekende omgeving met familie en vertrouwde verzorgers. Een nieuwe infofolder wil deze warme zorgverlening nog meer duiden. Om tegemoet te komen aan de specifieke noden van de bewoners kocht het WZC een digitale spuitaandrijver. Menig verpleegkundige volgde hiervoor diverse bijscholingen, o.a. rond palliatieve sedatie, vroegtijdige zorgplanning, … Het aantal vrijwilligers in het woonzorgcentrum is sterk gegroeid. In 2013 werden er 8 440 uren vrijwilligerswerk gepresteerd. De inzet van de vrijwilligers is een win-win situatie. De bewoners krijgen veel meer aandacht en de vrijwilliger op zijn/haar beurt heeft een mooie daginvulling. Op zondag 11 augustus was het Demerhof één van de tien gelukkige Limburgse woonzorgcentra waar Rimpelrock live op een groot scherm werd uitgezonden. Voor bewoners, familie en bezoekers werd het een memorabele dag op muziek van o.a. Engelbert Humperdinck, Natalia, De Romeo’s en Frank Galan. Anekdote In de binnentuin van de A-blok werden twee groentetuintjes op verhoog geplaatst. Senioren met groene vingers kunnen, met een moestuintje op aangepaste hoogte, hun hart ophalen aan kleinschalig tuinieren. Daarnaast vonden twee langoorkonijnen hier ook een thuis. Dat deze diertjes vaak zorgen voor de nodige hilariteit onder de bewoners van WZC Demerhof, spreekt voor zich.
Centrum voor kortverblijf Een centrum voor kortverblijf biedt, gedurende een bepaalde periode, tijdelijke opvang en verzorging aan zorgbehoevende ouderen. De bejaarde verblijft meestal dag en nacht in het centrum en op deze manier wordt de thuis- en de mantelzorg tijdelijk ontlast. Een centrum voor kortverblijf is steeds verbonden aan een woonzorgcentrum en biedt integraal dezelfde diensten aan. M.a.w. er wordt geen onderscheid gemaakt naar kamer noch bewoner. Vanaf 1 september breidde het aantal kortverblijfbedden uit van 4 naar 10.
39
Evolutie residenten woonzorgcentrum Demerhof: enkele cijfers van 2013
Bewonersstatistiek WZC per leeftijd per 31/12/2013
Opnames per leeftijdscategorie WZC Leeftijd
Man
Vrouw
Totaal
<60
0
0
0
60-69
2
0
2
Leeftijd
18 16 14 12 10 8 6 4 2 0
vrouw
Man
Vrouw
Totaal
30
<60
0
0
0
25
60-69
1
0
1
20
70-79
7
4
11
70-79
1
3
4
80-89
3
13
16
80-89
8
19
27
90-99
1
5
6
90-99
2
6
8
100-109
0
0
0
100-109
0
0
0
Totaal
7
21
28
18
29
47
Leeftijd
Man
Vrouw
Overlijdensstatistiek WZC per leeftijd per 31/12/2013
Totaal
0
0
0
10
60-69
0
0
0
8
70-79
2
3
5
6
6
5
90-99
1
5
6
100-109
1
0
1
10
13
23
Totaal
4
11
Overlijdens per leeftijdscategorie KV* Leeftijd
12
<60
80-89
man
Totaal
Overlijdens per leeftijdscategorie WZC
2
Man
Vrouw
10 5
Overlijdensstatistiek KV per leeftijd per 31/12/2013 1,2
0
60-69
0
0
0
vrouw
70-79
0
0
0
0,6
man
80-89
1
0
1
0,4
90-99
0
0
0
0,2
100-109
0
0
0
Totaal
1
0
1
1 0,8
0
* KV: kortverblijf Totaal
ROB
RVT
ROB
RVT
ROB
RVT
ALG.TOTAAL
Residenten
1j,11m,12d
1j,10m,14d
1j,6m,10d
1j,11m,9d
1j,8m,3d
1j,11m,2d
1j,10m,4d
Aanwezig op 31/12/2013
1j,6m,20d
1j,4m,12d
1j,6m,0d
2j,0m,7d
1j,6m,7d
1j,10m,10d
1j,8m,30d
Definitieve vertrekken
0j,0m,0d
0j,1m,2d
0j,0m,0d
0j,2m,15d
0j,0m,0d
0j,2m,2d
0j,2m,2d
Overlijdens
3j,6m,23d
3j,6m,26d
1j,8m,7d
2j,6m,16d
2j,5m,28d
3j,0m,1d
2j,10m,0d
man
Totaal 0
Vrouwen
vrouw
0
0
0
Mannen
15
<60
Bezettingsstatistiek - gemiddelde verblijfsduur 01/01/2013 - 31/12/2013
40
Bewonersstatistiek KV per leeftijd per 31/12/2013
Opnames per leeftijdscategorie KV*
Verschil tussen ROB en RVT De nadruk ligt op de graad van zorgbehoevendheid. ROB: weinig of niet-zorgbehoevend RVT: zwaar zorgbehoevend
man
Project: renovatie oud rusthuis Demerhof tot serviceflats en lokaal dienstencentrum Na de verhuis van de bewoners van de rusthuizen Demerhof en Sint-Martinus in april 2012 naar het nieuwe woonzorgcentrum werd er gestart met de renovatie van zes rusthuiskamers in het ‘oude Demerhof en de verdere ontmanteling en herinrichting van het gebouw. Op 1 februari 2013 startte de pilootaannemer Renotec nv uit Geel met de verbouwing van de drie verdiepingen waar de 24 serviceflats zijn ingeplant. Eind 2013 was het grootste gedeelte van het oude gebouw gestript en konden de diverse aannemers beginnen met de loten sanitair, cv, elektriciteit en binnenafwerking. Met fase 2 ‘de verbouwing van het gelijkvloers tot lokaal dienstencentrum’ was het evenwel wachten tot het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden, kortweg VIPA, op 1 oktober 2013 het subsidiedossier goedkeurde. Vanaf dan wordt de realisatie van het LDC een feit. Met de bouw van het lokaal dienstencentrum genereert het OCMW een subsidie van 391 361,11 euro. Het gerenoveerde rusthuisgebouw vormt met zijn 24 serviceflats en een lokaal dienstencentrum binnen afzienbare tijd een samenhangend en complementair geheel met het nieuwe WZC Demerhof en zo heeft het OCMW weldra alle residentiële verblijfsfaciliteiten voor senioren gecentraliseerd op één grote site in de Katteberg namelijk ‘seniorencampus Demerhof’.
Ontmanteld oud rusthuis (verdiepingen 1, 2 en 3)
41
TECHNISCH FACILITAIRE DIENSTEN ICT In 2014 schakelt de financiële dienst over naar de nieuwe Beleids- en Beheerscyclus (BBC). De meeste voorbereidingen hiervoor startten reeds in 2013. Om de nieuwe software vlot te implementeren werden alle pc’s, gebruikt voor financiële toepassingen, vernieuwd. De oude pc’s met het besturingssysteem Windows XP waren niet meer compatibel aan de nieuwe software. Met het opstarten van het nieuwe facturatieprogramma ALFA zette het OCMW een eerste stap in de richting van het BBC-verhaal.
Aantal interventies in 2013 Interventies hardware
116
Interventies software
348
Totaal
464
Daarnaast integreerden de stad Bilzen en het OCMW in 2013 volledig op het vlak van IT, werden er nieuwe switchen geïnstalleerd, verhuisden de diensten financiën en personeelszaken naar lokalen van de stad en vonden op hun beurt het seniorenloket en de dienst welzijn van de stad een onderkomen in de administratieve vleugel van het OCMW. Eind november werd deze verbouwd tot Sociaal Huis Bilzen. Het spreekt voor zich dat deze mutaties voor wat betreft pc’s, bekabeling, hard- en software voor de nodige kopbrekens zorgden. De nieuwe onthaalcockpits in het Sociaal Huis werden alle voorzien van een oudere pc die geconnecteerd werd met de basis-pc of het netwerk van de maatschappelijk werker. Externe actoren, die een zitdag houden binnen het Sociaal Huis, kunnen op hun eigen netwerk terecht via een beveiligde VPN-verbinding. (Virtual Private Network) De software van de sociale dienst, volledig geschreven in eigen beheer, werd aangevuld met een applicatie ‘opmaken statistieken’. Het OCMW participeerde in het samenwerkingsdossier tussen de stad Bilzen, AGB stadsontwikkeling en de politiezone BHR voor het huren met all-in onderhoudscontract van kopieertoestellen en printers. De stad Bilzen schreef hiervoor een algemene offertevraag uit. Door mee te doen in dit verhaal realiseerde het OCMW een merkelijke besparing voor wat betreft de afdrukkost per pagina.
Catering De bedrijfskeuken van het OCMW bevindt zich in de kelder van het woonzorgcentrum Demerhof, Eikenlaan 20 in Bilzen. De keuken bereidt niet alleen de maaltijden van het WZC Demerhof maar ook deze van de thuiszorgdienst ’warme maaltijden aan huis’. Voorts levert de keuken dagelijks (behalve de weekends) de broodmaaltijden van het Medisch Centrum AZ Vesalius, campus Bilzen (daghospitaal). Tijdens de periode september tot juni worden de stadsdiensten voorzien van soep en kan de brandweer, naar aanleiding van een nachtelijke interventie, beschikken over soep en lunchpakketten. Sporadisch vraagt ook de lokale politie een lunchpakket aan voor een gearresteerde.
42
Overzicht geproduceerde maaltijden door grootkeuken OCMW periode 2012 -2013 2012
2013
Warme maaltijden
15 586
13 419
Totaal warme maaltijden via thuiszorgdienst
15 586
13 419
44 % van warme maaltijden via thuiszorgdienst
6 857
5 785
Maaltijden WZC Demerhof RVT
25 266
25 607
Maaltijden WZC Demerhof ROB
13 669
16 332
Totaal WZC Demerhof
38 935
41 939
Totaal dagmaaltijden
45 792
47 724
In 2013 produceerde de grootkeuken van het OCMW 47 724 ‘dagmaaltijden’. De thuiszorgdienst nam hiervan 13 419 maaltijden voor haar rekening; 5 081 waren dieetmaaltijden.
Het begrip ‘dagmaaltijd’ werd gecreëerd om de gegevens op een juiste wijze met elkaar te vergelijken. In de cijfers van het rusthuis zitten zowel ontbijt, middagmaal als avondmaal. De aantallen optellen zou een vertekend beeld weergeven. Daarom werd aan elke maaltijd een gewicht toegekend: ontbijt (22 %), middagmaal (44 %) en avondmaal (34 %). De som van de dagmaaltijden wordt bekomen door het aantal van de rusthuizen op te tellen bij de 44 % warme maaltijden bezorgd via de thuiszorgdienst.
Het OCMW moet evenwel met lede ogen aanzien dat jaar na jaar het aantal maaltijden geleverd door de dienst warme maaltijden vermindert. De daling is toe te schrijven aan de vele kapers op de kust zoals de bereide maaltijden aangeboden in de supermarkten, de privécateringbedrijven die ook een stukje van de koek naar zich toetrekken maar zeker ook de goedkope dorpsrestaurants in de deelgemeenten.
Technische dienst OCMW De technische dienst heeft het woonzorgcentrum Demerhof als uitvalsbasis. Het team (5 personen) staat in voor de technische ondersteuning van alle gebouwen op de seniorencampus met name het woonzorgcentrum Demerhof, de serviceflats De Wende & De Waaier en het DVC De Kogge. De ploeg zorgt niet alleen voor het noodzakelijk onderhoud van site De Ganshof, de eigendomswoningen in de Beukenstraat 15 en Meershoven 76 maar staat ook stand-by voor technische interventies in de verschillende gehuurde panden, verspreid over Bilzen en de deelgemeenten.
In 2013 stond alles in het teken van de verbouwing van het oud rusthuis tot 24 serviceflats en lokaal dienstencentrum alsook de renovatie van een gedeelte van Blok F (administratieve vleugel OCMW) van De Ganshof voor de huisvesting van het Sociaal Huis Bilzen. Ook het groenonderhoud van alle instellingen en het beheer van het wagenpark maken deel uit van het takenpakket van de technische ploeg.
43
Medisch Centrum Algemeen Ziekenhuis Vesalius Bilzen Het Medisch Centrum AZ Vesalius Bilzen maakt deel uit van de autonome zorginstelling AZ Vesalius, met hoofdzetel op Hazelereik 51 in Tongeren. Een aantal mandatarissen van het OCMW Bilzen zetelen zowel in de algemene vergadering als in de raad van bestuur. In Bilzen werd een daghospitaal en een polikliniek, met een brede waaier aan specialismen, uitgebouwd. Het aantal chirurgische ingrepen is in 2013 enigermate gestagneerd terwijl de activiteiten van hoofdzakelijk de gastro-enterologen, de orthopedisten en de oftalmologen in het daghospitaal toenamen. Om het aanbod aan functies nog verder uit te breiden verhuisde de ‘Pijnkliniek’ integraal van de campus Tongeren naar het Medisch Centrum in Bilzen.
44
Ter verbetering van het comfort van de patiënten werden alle bedden vervangen en werden er op diverse afdelingen verfraaiingswerken uitgevoerd.
Activiteiten Medisch Centrum AZ Vesalius
Praktisch alle geneesheren verbonden aan AZ Vesalius houden consultaties zowel in Tongeren als in Bilzen. De lijst met consultatiegegevens van alle artsen is verkrijgbaar aan de receptie van het Medisch Centrum Bilzen en terug te vinden op de website www.azvesalius.be.
2010
2011
2012
2013
Chirurgische ingrepen
4 130
4 224
4 362
4 236
Verblijven daghospitaal
5 711
6 031
6 218
5 816
CONTACTADRESSEN
SOCIAAL HUIS BILZEN
Hospitaalstraat 15
3740 BILZEN
089 51 94 80
OCMW BILZEN
Hospitaalstraat 15
3740 BILZEN
089 51 94 80
SERVICEFLATS DE WAAIER
Eikenlaan 18
3740 BILZEN
089 51 94 00
SERVICEFLATS DE WENDE
Eikenlaan 22
3740 BILZEN
089 51 94 00
WOONZORGCENTRUM DEMERHOF
Eikenlaan 20
3740 BILZEN
089 51 94 00
DAGZORGCENTRUM DE KOGGE
Eikenlaan 20
3740 BILZEN
089 30 91 16
KOMPJOETERAAI
Hospitaalstraat 15
3740 BILZEN
089 51 94 79
MEDISCH CENTRUM AZ VESALIUS
Hospitaalstraat 15
3740 BILZEN
089 41 01 11
ACTIVITEITENCENTRUM TRABAJO
Hospitaalstraat 15
3740 BILZEN
089 50 36 73
SVK HOUTVAST VZW
Hospitaalstraat 44
3740 BILZEN
089 24 38 32
SENIORENCAMPUS DEMERHOF
45
OCMW Bilzen, Hospitaalstraat 15, 3740 Bilzen www.ocmwbilzen.be
089 51 94 80
[email protected]
