Inhoud. Colofon. Departement Communicatie, Dienst Studieadvies en Studentenbegeleiding en de faculteiten. Departement Communicatie

Inhoud Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 De Faculteit Rechten binnen de Universiteit Antwerpen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Over de masteropleiding Rechten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Doelgroep en toelatingsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Vereiste voorkennis. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Studieprogramma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Leerlijnen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Verplichte opleidingsonderdelen en keuzemogelijkheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Overzicht van de opleiding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Semesterpakketten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Meer of minder specialiseren via semesterpakketten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Overzicht van de rechtsdomeinen en het vakkenaanbod per module. . . . . . . . . . 14 Voorbeeld van specialisatietraject master per module. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Uitzonderingen op de semesterpakketten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Meesterproef. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Opleidingsonderdelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Loopbaanperspectieven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Studeren in het buitenland. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Onderwijs en examens. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Studiebegeleiding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Nuttige websites. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Meer info?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

Colofon Redactie Vormgeving Fotografie

Departement Communicatie, Dienst Studieadvies en Studentenbegeleiding en de faculteiten. Departement Communicatie Jan Crab

Deze brochure is met grote zorg samengesteld. Studieprogramma’s veranderen echter voortdurend. Het is daarom mogelijk dat het aanbod van opleidingsonderdelen van de verschillende studierichtingen enigszins afwijkt van de informatie in deze brochure.

Voorwoord Welkom bij de Universiteit Antwerpen. Je hebt de weg naar onze universiteit gevonden en je wilt meer informatie over onze instelling en onze studierichtingen. Misschien is dit je eerste kennismaking met de Universiteit Antwerpen. Misschien vond je reeds enkele jaren geleden de weg naar onze universiteit en heb je hier je bachelor­opleiding voltooid. In elk geval word je masterstudent en wil je informatie over de masteropleidingen die wij aanbieden. Dit boekje helpt je al een hele stap vooruit in je keuzeproces. De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit met 14 000 studenten. Binnen de Associatie Hogescholen & Universiteit Antwerpen werkt ze nauw samen met de Plantijnhogeschool, de Karel de Grote-Hogeschool, de Artesis Hogeschool Antwerpen en de Hogere Zeevaartschool. Onze universiteit stelt alles in het werk om je studieperiode zo aangenaam mogelijk te maken en de kwaliteit van de opleidingen op topniveau te houden. Daarom worden onze opleidingen geregeld bijgestuurd en aangepast aan de maatschappelijke evolutie. ‘Leren is leven’ is de slogan van de Universiteit Antwerpen. Niet zomaar een leuze, want wij maken werk van een goed evenwicht tussen leren en leven. Met ‘kennen’ ben je niets zonder het ‘kunnen’. De link tussen leren en leven is hier voelbaar aanwezig. Als je naar een van onze informatiedagen komt, zal je merken dat het prettig studeren is aan de Universiteit Antwerpen. We nodigen je alvast uit op onze infomarkt van woensdag 14 september 2011. Prof. dr. Alain Verschoren Rector Universiteit Antwerpen

|2

3|

Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen? Studentgerichtheid De Universiteit Antwerpen staat voor studentgerichtheid. Dit betekent onder andere dat je zoveel mogelijk college volgt in kleine groepen, wat een vlotte interactie mogelijk maakt. Dankzij de kleine afstand tussen studenten en docenten kun je bij je profs terecht met allerlei vragen en problemen. De vlotte communicatie tussen docenten, assistenten en studenten wordt mee ondersteund door de digitale leeromgeving Blackboard. Dat biedt nieuwe kansen voor een interactief onderwijssysteem. Studenten worden ook uitgenodigd om actief deel te nemen aan het beleid: in verschillende adviesorganen en raden zijn zij vertegenwoordigd. Tenslotte is de Universiteit Antwerpen bekend voor haar goede studentenbegeleiding en -ondersteuning, waarbij wordt ingespeeld op de individuele noden van alle studenten.

Innoverende academische opleidingen De Universiteit Antwerpen biedt innoverende academische opleidingen aan, waarbij de opleidingen zowel oog hebben voor theorie als praktijk. De opleidingen zijn stevig ­verankerd in sterk wetenschappelijk onderzoek, dat ook internationale faam geniet. De ‘ivoren’ academische toren werd echter reeds lang geleden gesloopt: academici hechten veel belang aan een voortdurende uitwisseling met de steeds evoluerende s­ amenleving. Bij je studie aan de Universiteit Antwerpen staat niet zozeer het memoriseren van feitenkennis centraal: je verwerft relevante kennis en vaardigheden die je nodig hebt om beroeps­relevante opdrachten en problemen op te lossen. De BaMa-structuur schept ruimte voor vernieuwing en verbetering. Nieuwe opleidingen werden ingevoerd, keuzemogelijkheden binnen bestaande opleidingen verruimd.

Infrastructuur Voor haar onderwijs beschikt de Universiteit Antwerpen over de meest moderne infrastructuur: goed uitgeruste les- en computerlokalen, laboratoria, bibliotheken en studielandschappen. In alle publieke ruimten zijn er hotspots waar je draadloos kan surfen. De laatste jaren werd ook op grote schaal geïnvesteerd in nieuwe gebouwen om het toenemend aantal ­studenten op te vangen en hen een aangename leeromgeving te bieden.

zijn kern van prachtig gerenoveerde 16de-eeuwse gebouwen, ligt in hartje Antwerpen. De masteropleiding Rechten is gesitueerd op de Stadscampus.

Vorming De Universiteit Antwerpen wil niet alleen opleidingen aanbieden, maar ook een brede vorming. Jonge mensen laten opgroeien tot professionelen met een kritische ingesteldheid, een tolerante en constructieve houding. De Universiteit Antwerpen kiest resoluut voor pluralisme en verwelkomt diversiteit in haar curricula, en bij personeel en studenten.

Antwerpen Je kiest natuurlijk ook voor de stad Antwerpen. Studeren is meer dan met je neus in de boeken zitten. Wie in Antwerpen komt studeren, kiest voor een studentenstad. Antwerpen is niet alleen een universiteitsstad: het is een bruisende metropool met een uniek cultuurhistorisch aanbod, een wereldhaven, een overvloed aan cafés en restaurants, clubs, gezellige pleintjes, cultuur, architectuur, mode, sportinfrastructuur... Kort samengevat: een stad waarin Antwerpenaars, bezoekers en studenten graag wegzinken. Speciaal voor de lancering van de nieuwe huisstijl van de Universiteit Antwerpen schreef oud-student Pieter Embrechts het lied “U Aan het woord”. In deze brochure vertellen wij graag over onze universiteit, daarna is het woord aan “A”!

de faculteit rechten binnen de Universiteit Antwerpen De Universiteit Antwerpen heeft zeven faculteiten: Farmaceutische, Biomedische en Diergeneeskundige Wetenschappen, Geneeskunde, Letteren en Wijsbegeerte, Politieke en Sociale Wetenschappen, Rechten, Toegepaste Economische Wetenschappen, Wetenschappen. De Faculteit Rechten organiseert de masteropleiding in de rechten. Alle onderwijs­ activiteiten vinden plaats op de Stadscampus. Bezoek onze website! www.ua.ac.be/rechten Bekijk en beluister de filmpresentatie (vodcast) van de Faculteit Rechten www.ua.ac.be/rechten > onderwijs > master

De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit met meer dan 14 000 ­studenten, verspreid over vier campussen en zeven faculteiten. De campussen Middelheim, Groenenborger en Drie Eiken liggen aan de stadsrand, in een groene omgeving. De campussen Middelheim en Groenenborger grenzen aan het openluchtmuseum Middelheim en aan het Nachtegalenpark. Studeer je op de campus Drie Eiken dan kan je volop genieten van de groene oase van Fort VI en de mooie vijvers rondom de campus. De Stadscampus, met |4

5|

Over de masteropleiding rechten De masteropleiding in de rechten streeft zes doelstellingen na: 1. je basiskennis in de juridische disciplines, die je in de bacheloropleiding hebt v­ erworven, verruimen en verdiepen; 2. je aanzetten om te reflecteren over het recht vanuit een bredere maatschappelijke, sociaal-economische, historische en filosofische context; 3. in samenhang hiermee je een attitude bijbrengen die de spanning tussen recht en ethiek voortdurend bevraagt; 4. je verder bewust maken van de internationale en vooral de Europese context ­waarbinnen het recht functioneert, om je de contextgebondenheid in tijd en ruimte van ons eigen rechtssysteem te doen inzien; 5. het aanscherpen van je juridische redeneervermogen en van het probleem­oplossende vermogen, zodat je in staat bent om autonoom en creatief met het recht om te gaan; 6. de wetenschappelijke attitude en vaardigheden versterken en inoefenen, zodat je als master in de rechten in staat bent om zelfstandig wetenschappelijk werk te v­ errichten. Om deze doelstellingen te bereiken, bieden we je de mogelijkheid om een programma op maat samen te stellen. Je kan opteren voor een doorgedreven algemene vorming in het recht, een major-minorprogramma of je kan specialiseren. Je kan ook een deel van je opleiding aan een buitenlandse universiteit vervolmaken of in Antwerpen Engelstalige cursussen volgen. Tijdens je masteropleiding werk je aan je meesterproef: via een stage sla je de brug met de toekomstige beroepswereld van de jurist. Je sluit, in aansluiting op je stage, je opleiding af met een wetenschappelijke scriptie (thesis).

|6

Doelgroep en toelatingsvoorwaarden Rechtstreekse instroom: •

Belgisch academisch Bachelordiploma in de Rechten.

Instroom via een schakelprogramma: • Professionele bachelor Bedrijfsbeheer/Bedrijfsmanagement, optie Rechtspraktijk. Met het schakelprogramma behaal je niet het academische bachelordiploma in de rechten, maar verwerf je wel een getuigschrift dat je toegang geeft tot de masteropleiding in de rechten. Met het schakelprogramma kan je als voltijds student dit getuigschrift behalen in twee jaar. Meer info op: www.ua.ac.be/rechten/schakelprogramma.

Instroom via een bachelor met studieduurverkorting: • •

Professionele bachelor Bedrijfsbeheer/Bedrijfsmanagement, optie Rechtspraktijk; Houders van een universitair kandidaats-, licentiaats-, bachelor- of masterdiploma of van een diploma niet-universitair hoger onderwijs van 2 cycli; • Afgestudeerden van het hogeschoolonderwijs van 1 cyclus na onderzoek van het ­diploma. In de verkorte bachelor kan je als voltijds student een bachelordiploma behalen in twee jaar i.p.v. drie.

Instroom via een buitenlands programma: • Bachelors in de Rechten met een diploma van een buitenlandse universiteit. Met het overbruggingsprogramma kan je als voltijds student een bachelordiploma behalen in één jaar i.p.v. drie.

7|

Vereiste voorkennis

Studieprogramma

Je hebt een basiskennis van en een basisinzicht in de grondslagen, de beginselen en de structuren van de belangrijkste juridische vakgebieden. Je hebt ook een basisinzicht in de wisselwerking tussen de Belgische, de Europese en de internationale rechtsorde.

De Antwerpse masteropleiding in de Rechten omvat 120 studiepunten (sp), wat ­overeenkomt met twee jaar voltijdse studie. De opleiding bestaat uit een beperkt ­verplicht programma en een ruim zelf samen te stellen programma.

Je bent vertrouwd met de bronnen van het recht en in staat die bronnen zelfstandig te raadplegen en de gevonden informatie op een wetenschappelijk verantwoorde manier te verwerken. Je bent in staat rechtsregels en rechtsproblemen te identificeren en bezit een onderzoekende houding ten aanzien van de ordening van het menselijk leven in de maatschappij.

De masteropleiding in de Rechten kan zowel in dag- als avondonderwijs worden gevolgd. In avondonderwijs kan het diploma ook via deeltijdse studie worden behaald.

Je bezit algemene intellectuele vaardigheden, zoals het logisch kunnen redeneren, het analyseren en synthetiseren van teksten, het schrijven van een korte verhandeling, het voeren van en het deelnemen aan een initiërend juridisch debat, het rapporteren van ondernemingen. Je bent in staat kritisch te reflecteren ten aanzien van het recht. Je kan je zowel mondeling als schriftelijk behoorlijk uitdrukken in de Nederlandse taal en bent vertrouwd met het juridische taalgebruik, zowel in het Nederlands als in het Frans, Engels en Duits. Je kan de juridische redenering correct verwoorden en een eenvoudige juridische argumentatie opbouwen. Je bent in staat om eenvoudige juridische teksten en/of ­rapporten met een juridische invalshoek op te stellen. Je bezit de praktische vaardigheden die afgestemd zijn op de toenemende informatisering van de samenleving en van het recht in het bijzonder. Je hebt tevens relationele ­vaardigheden, zoals het kunnen werken in teamverband en het deelnemen aan ­vergaderingen. Je kan over een rechtsmaterie helder communiceren met leken en juristen.

Leerlijnen In het verlengde van het bachelorprogramma vind je in de masteropleiding drie types van opleidingsonderdelen terug: • grondslagen- en hulpwetenschappenvakken; • juridische opleidingsonderdelen; • juridische vaardigheden en specifiek voor de masteropleiding: de meesterproef. Grondslagen- en hulpwetenschappenvakken zijn de opleidingsonderdelen waarbij het recht wordt benaderd vanuit andere wetenschappelijke disciplines. In de masteropleiding worden enkel nog die juridische opleidingsonderdelen opgenomen die ­voorkennis van het hele of toch minstens belangrijke delen van het recht v­ eronderstellen die in de bachelorjaren wordt opgedaan. Tot die opleidingsonder­delen worden ‘Fundamentele rechten en vrijheden’, ‘Internationaal privaatrecht’, ‘Rechts­relativiteit en rechts­ vergelijking’ en ‘Insolventierecht met inbegrip van zekerheden’ gerekend. Rechten is niet alleen een zaak van ‘kennen’ maar ook van ‘kunnen’. Daarom worden vaardighedenvakken geprogrammeerd. Dit zijn praktijkgerichte vakken, die specifiek ­juridische vaardigheden aanleren, die je nodig hebt op de arbeidsmarkt.

Verplichte opleidingsonderdelen en keuzemogelijkheden De Antwerpse masteropleiding in de rechten heeft een heel eigen profiel. Je programma bestaat uit een beperkt verplicht gedeelte en een ruim keuzegedeelte. Het masterprogramma van de faculteit Rechten kent 8 verplichte opleidings­onderdelen: • Ethiek • Deontologie • Fundamentele rechten en vrijheden • Internationaal Privaatrecht • Rechtsrelativiteit en rechtsvergelijking • Insolventierecht met inbegrip van zekerheden • Bemiddelen en onderhandelen • Meesterproef (stage en thesis)

|8

9|

Voor het overige bestaat het programma van de twee masterjaren uit keuze­mogelijkheden: 1. Je kiest één grondslagen- of hulpwetenschapvak, in beginsel te kiezen uit de door de faculteit vooropgestelde lijst van opleidingsonderdelen: • Rechtsfilosofie • Rechtspsychologie • Rechtssociologie • Rechtsgeschiedenis • Wetgevingsleer • Economische analyse van het recht

Overzicht van de opleiding

MA 1

Voor een inhoudelijke beschrijving van deze opleidingsonderdelen, zie pagina 26 tot en met 29.

Volgende opleidingsonderdelen kunnen gekozen worden in de plaats van een grondslagen- of hulpwetenschapvak: • Kinderrechten • Discriminatie- en diversiteitsrecht

sp

Tweede semester

Ethiek

3

Semesterpakket naar keuze:

Deonthologie

6

· Grondige studie I

6

Fundamentele rechten en vrijheden

6

· Grondige studie II

6

Internationaal Privaatrecht

6

· Vergelijkende en internationale studie I

3

Rechtsrelativiteit en rechts­ vergelijking

3

· Bijzondere studie I

3

Insolventierecht met inbegrip van zekerheden

6

Meesterproef deel I (stage)

12

Eerste semester

sp

Tweede semester

sp

Semesterpakket naar keuze:

Daarnaast kies je drie semesterpakketten uit een reeks van zeven modules die inhoudelijk zijn afgestemd op verschillende rechtsgebieden: burgerlijk recht, fiscaal recht, internationaal en Europees recht, ondernemingsrecht, publiek recht, rechtshandhaving en sociaal recht. MA 2

2.

Eerste semester

sp

Semesterpakket naar keuze:

· Grondige studie III

6

· Grondige studie V

6

· Grondige studie IV

6

· Grondige studie VI

6

· Vergelijkende en internationale studie II

3

· Vergelijkende en internationale studie III

3

· Bijzondere studie II

3

· Bijzondere studie III

3

Keuzevak grondslagen/ hulpweten­ schappen

3

Bemiddelen en onderhandelen

3

Meesterproef deel II (thesis)

18

Meesterproef deel II (thesis)

Semesterpakketten Aan de hand van de semesterpakketten kan je als student zelf in grote mate een ­invulling aan jouw masteropleiding geven. Hierbij kan je opteren voor een verder d ­ oorgedreven algemene vorming in het recht, een major - minor of voor een specialisatie in één van de ­zeven modules. Er zijn zeven modules (rechtsdomeinen): • Burgerlijk recht • Fiscaal recht • Internationaal en Europees recht • Ondernemingsrecht • Publiek recht | 10

11 |

• •

Rechtshandhaving Sociaal recht

In elke module worden drie types opleidingsonderdelen aangeboden: • Grondige studies • Vergelijkende en/of internationale/Europese studies • Bijzondere studies De grondige studies zijn erop gericht de juridische basiskennis te verdiepen en de student autonoom en creatief te leren werken met het recht. In de vergelijkende en/of internationale/Europese studies komt de vergelijking van het eigen recht met het recht van andere staten aan bod, alsook de internationalisering/­ Europeanisering van de rechtsverhoudingen. Bedoeling is niet zozeer de rechtsvergelijkende methode aan te leren, maar het recht in context te plaatsen van waaruit er methodisch aan vergelijking van recht wordt gedaan. De bijzondere studies zijn opleidingsonderdelen die in het verlengde liggen van een basisvak (bv. bewijsrecht, verzekeringsrecht, familiaal procesrecht) of opleidingsonderdelen waarvan de eigenheid erin bestaat dat zij betrekking hebben op een bepaald domein van het maatschappelijk leven (bv. medisch recht, migratie- en migrantenrecht). Het zijn dus deels opleidingsonderdelen met specifieke rechtsinhouden, deels opleidings­ onderdelen waarin het recht uit de basisvakken in een bijzonder deelgebied wordt toegepast. Bij het samenstellen van een semesterpakket, maak je binnen een rechtsdomein een combinatie van: • Grondige studies: 2 opleidingsonderdelen (2 x 6 sp) • Vergelijkende en/of internationale/Europese studie: 1 opleidingsonderdeel (3 sp) • Bijzondere studie: 1 opleidingsonderdeel (3 sp) Je semesterpakket bestaat in totaal dus uit 4 opleidingsonderdelen. Deze worden ­gekozen binnen eenzelfde semester. Je kiest in je masterprogramma in totaal drie semesterpakketten. Dit soepele keuze­ systeem laat je toe je opleiding toe te snijden op wat je zelf wenst of op wat van jou in de beoogde sector van tewerkstelling wordt verwacht. Kies je voor een algemeen vormende opleiding, dan kan je drie semesterpakketten uit drie verschillende modules (rechtsdomeinen) volgen. Kies je voor een major-minor opleiding, dan kies je twee semesterpakketten binnen éénzelfde rechtsdomein en één in een ander rechtsdomein. Wil je reeds specialiseren, bijvoorbeeld je voorbereiden op een functie als fiscalist of strafpleiter, dan kies je drie semesterpakketten binnen éénzelfde rechtsdomein. | 12

Meer of minder specialiseren via semesterpakketten Elke student kiest drie semesterpakketten: • één in eerste master: tweede semester • twee in tweede master: één per semester Je kan kiezen voor: • een algemene opleiding • een major-minor opleiding • een gespecialiseerde opleiding Een algemene opleiding houdt in dat je elk semesterpakket binnen een andere rechtsmodule kiest. Voorbeeld: Semesterpakket I: rechtsmodule burgerlijk recht Semesterpakket II: rechtsmodule fiscaal recht Semesterpakket III: rechtsmodule sociaal recht De major-minor opleiding houdt in dat je twee semesterpakketten samenstelt uit eenzelfde rechtsmodule en één semesterpakket samenstelt binnen een andere rechtsmodule. Als je twee semesterpakketten kiest uit hetzelfde rechtsdomein, krijg je de vermelding ‘Major in het (bv. burgerlijk) recht’ op je diplomasupplement. Voorbeeld: Semesterpakket I: rechtsmodule burgerlijk recht Semesterpakket II: rechtsmodule burgerlijk recht Semesterpakket III: rechtsmodule sociaal recht Je minor situeer je best in het tweede semester van je eerste masterjaar of in het tweede semester van je tweede masterjaar. Zo bewaar je de grootste keuzevrijheid binnen je ­majormodule. De gespecialiseerde opleiding houdt in dat je alle modulesemesters samenstelt uit dezelfde rechtsmodule. Als je specialiseert, door drie keer een semesterpakket uit ­ ­hetzelfde rechtsdomein te kiezen, krijg je de vermelding ‘Specialisatie in het (bv. burgerlijk) recht’ op je diplomasupplement. Voorbeeld: Semesterpakket I: rechtsmodule burgerlijk recht Semesterpakket II: rechtsmodule burgerlijk recht Semesterpakket III: rechtsmodule burgerlijk recht Op pagina’s 19 tot en met 22 werd er per rechtsdomein een voorbeeld uitgewerkt van een specialisatietraject.

13 |

Overzicht van de rechtsdomeinen en het aanbod van opleidingsonderdelen per module De semestrialisering van de opleiding maakt dat je niet voor elk opleidingsonderdeel in elk semester kan kiezen. Bovendien is het zo dat de opleidingsonderdelen die in het eerste semester staan geprogrammeerd slechts één keer kunnen worden gekozen, met name in het eerste semester van de tweede master. Daarom strekt het tot aanbeveling je bij de start van de master een goed beeld te vormen van de opleidingsonderdelen die je over de twee masterjaren heen wenst te volgen. Hiernavolgende semestrialisering geldt onder voorbehoud van wijzigingen door de ­Onderwijscommissie van de Faculteit Rechten.

| 14

Rechtsdomein/Module Fiscaal recht

Sp

Sem

Grondige studie personenbelasting

6

1

Grondige studie boekhoudrecht

6

1

Grondige studie vennootschapsbelasting

6

2

Grondige studie BTW

6

2

Grondige studie fiscale procedure

6

2

Internationaal en vergelijkend fiscaal recht

3

1

Internationaal en Europees sociaal recht

3

2

Lokale en regionale belastingen

3

1

Rechtsdomein/Module Burgerlijk Recht

Sp

Sem

Registratie- en successierechten

3

1

Grondige studie zakenrecht

6

1

European Tax Law

3

1

Grondige studie buitencontractueel aansprakelijkheids­recht en risicoverzekering

6

1

Fiscaal strafrecht

3

2

Grondige studie personen- en familierecht

6

2

Douane en accijnzen

3

2

Grondige studie familiaal vermogensrecht

6

2

Rechtsdomein/Module Internationaal en Europees recht

Sp

Sem

Grondige studie verbintenissen- en overeenkomsten­recht

6

2

Advanced course on International Law

6

1

Vergelijkend verbintenissen- en aansprakelijkheidsrecht

3

1

Advanced course on European Law: free movement

6

1

Vergelijkend personen- en familierecht, met inbegrip van familiaal vermogensrecht

3

2

Grondige studie internationaal privaatrecht

6

2

Grondige studie recht van de Europese Unie: ­institutioneel recht

6

2

Grondige studie recht van de Europese Unie: ­kartelrecht

6

2

Medisch recht

3

1

Medische terminologie en evaluatie van menselijke schade

3

1

Vergelijkend en Europees internationaal privaatrecht

3

1

Verzekeringsrecht

3

2

Vergelijkend en Europees gerechtelijk recht

3

2

Familiaal procesrecht

3

2

Opstellen van privaatrechtelijke akten

3

2

Law and Globalisation

3

2

European Information and Communication Law

3

1

Law of the World Trade Organisation

3

2

External relations of the European Union

3

2

European Private Law

3

2

15 |

| 16

Rechtsdomein/Module Ondernemingsrecht

Sp

Sem

Rechtsdomein/Module Rechtshandhaving

Sp

Sem

Grondige studie vennootschapsrecht, verenigingen en stichtingen

6

1

Grondige studie strafprocesrecht

6

1

Grondige studie insolventierecht met inbegrip van zekerheden Grondige studie recht van de Europese Unie: k­ artelrecht

6

1

Grondige studie publiek procesrecht

6

1

6

2

Grondige studie strafrecht

6

2

Grondige studie recht van de onrechtmatige ­mededinging

6

2

Grondige studie gerechtelijk recht

6

2

Grondige studie financieel recht

6

2

Grondige studie internationaal privaatrecht

6

2

Vergelijkend en Europees intellectueel eigendomsrecht

3

1

Vergelijkend en internationaal straf- en strafprocesrecht

3

1

Vergelijkend, Europees en internationaal handelsrecht

3

2

Vergelijkend en Europees gerechtelijk recht

3

2

Maritiem recht

3

1

Strafrechtelijk sanctierecht

3

1

Maritiem- en transportverzekeringsrecht

3

1

Bewijsrecht

3

1

Handelscontracten

3

2

Bijzonder strafrecht

3

2

Law of the World Trade Organisation

3

2

Jeugd(beschermings)recht

3

2

Verzekeringsrecht

3

2

Pleitoefeningen

3

2

Rechtsdomein/Module Publiek recht

Sp

Sem

Rechtsdomein/Module Sociaal recht

Sp

Sem

Grondige studie staatsrecht

6

1

Grondige studie sociale bescherming zelfstandigen

6

1

Grondige studie publiek procesrecht

6

1

Grondige studie fundamenten van sociaal recht

6

1

Grondige studie bestuursrecht

6

2

Grondige studie individueel arbeidsrecht

6

2

Grondige studie rechten en vrijheden

6

2

Grondige studie collectief arbeidsrecht

6

2

Grondige studie Instrumentarium van de overheid

6

2

Grondige studie sociale bescherming van ­werknemers

6

2

Vergelijkend staatsrecht

3

1

Vergelijkend sociaal recht

3

1

Vergelijkend bestuursrecht

3

2

Internationaal en Europees sociaal recht

3

2

Milieurecht

3

1

Medische terminologie en evaluatie van de menselijke schade

3

1

Onderwijsrecht

3

1

Social profit ondernemingen (Acerta Leerstoel)

3

1

Migratie- en migrantenrecht

3

2

Juridische aspecten inzake welzijn op het werk

3

2

Recht van de ruimtelijke ordening

3

2

Migratie- en migrantenrecht

3

2

Rechtspositie van het overheidspersoneel

3

2

Rechtspositie van het overheidspersoneel

3

2

17 |

| 18 Grondige studie zakenrecht Vergelijkend verbintenissen- en aansprakelijkheidsrecht Medisch recht OF Medische terminologie en evaluatie van menselijke schade Grondige studie personen­belasting Grondige studie boekhoudrecht

Grondige studie personen- en familierecht Vergelijkend personen- en familierecht, met inbegrip van familiaal vermogensrecht Verzekeringsrecht OF Opstellen van privaatrechterlijke akten

Grondige studie vennootschaps­belasting Grondige studie fiscale procedure

European Tax Law OF Registratie- en succesierechten

Fiscaal strafrecht OF Douane en accijnzen

OF Lokale en regionale belastingen

Internationaal en vergelijkend fiscaal recht

Internationaal en Europees Sociaal Recht

OF Familiaal procesrecht

Grondige studie buitencontr. aansprakelijkheidsrecht en risicoverz.

Tweede master - Eerste semester Grondige studie verbintenissen- en overeenkomstenrecht

Eerste master - Tweede semester

voorbeeld van specialisatietraject master per module

Meer informatie over het Uitgebreid Dagelijks Bestuur vind je op: www.ua.ac.be/rechten > E-valven (onder Algemeen) > Princiepsbeslissingen UDB

Burgerlijk Recht

Bijzondere studie uit ander rechts­domein

Vgl en/of internationale/Europese studie uit ander rechtsdomein

Grondige studie uit ander rechtsdomein

Grondige studie BTW

Bijzondere studie uit ander rechts­domein

Vgl en/of internationale/Europese studie uit ander rechtsdomein

Grondige studie uit ander rechtsdomein

Grondige studie familiaal vermogensrecht

Tweede master - Tweede semester

Stemt je keuze van opleidingsonderdelen uit die andere rechtsdomeinen niet ­overeen met de modelsemestrialisering, dan dien je, via de studietrajectbegeleider (zie coördinaten op pagina 39), aan het Uitgebreid Dagelijks Bestuur toestemming te vragen voor een afwijking (bv. door het volgen van een zogenaamd asymmetrisch semester(pakket)).

Fiscaal Recht

Opgelet! Indien je specialiseert, word je verplicht in het tweede semester van het tweede ­masterjaar de volgende drie types opleidingsonderdelen uit een ander rechtsdomein te kiezen: • 1 Grondige studie • 1 Vergelijkende en/of internationale/Europese studie • 1 Bijzondere studie

19 |

Int en Eur Recht Ondernemingsrecht Publiek recht Rechtshandhaving

| 20 21 |

Advanced course on International Law

Vergelijkend en Europees internationaal privaatrecht European Information and Communication Law

Grondige studie internationaal privaatrecht

Vergelijkend en Europees sociaal Recht

Law and globalisation

Grondige studie insolventierecht met inbegrip van zekerheden Vergelijkend en Europees intellectueel eigendomsrecht Maritiem Recht OF Maritiem- en transportverzekeringsrecht

Grondige studie recht van de onrecht­matige mededinging Vergelijkend, Europees en Internationaal handels­recht Handelscontracten OF Law of the World Trade Organisation

Grondige studie staatsrecht

Vergelijkend staatsrecht

Milieurecht OF Onderwijsrecht

Grondige studie rechten en vrijheden

Vergelijkend bestuursrecht

Rechtspositie van het overheidspersoneel OF Recht van de ruimtelijke ordening

Grondige studie strafprocesrecht Vergelijkend en internationaal straf- en strafprocesrecht Bewijsrecht OF Strafrechtelijk sanctierecht

Grondige studie gerechtelijk recht Vergelijkend en Europees gerechtelijk recht

Pleitoefeningen OF Bijzonder strafrecht OF Jeugd(beschermings)recht

Grondige studie publiek procesrecht

Grondige studie strafrecht

OF Migratie- en migrantenrecht

Grondige studie publiek procesrecht

Grondige studie bestuursrecht

OF Verzekeringsrecht

Grondige studie vennootschaps­recht, verenigingen en stichtingen

Grondige studie recht van de Europese Unie: kartelrecht

OF European Private Law

OF External relations of the European Union

OF Law of the World Trade Organisation

Advanced course on European Law: free movement

Grondige studie recht van de Europese Unie: institutioneel recht

Bijzondere studie uit ander rechts­domein

Vgl en/of internationale /Europese studie uit ander rechtsdomein

Grondige studie uit ander rechtsdomein

Grondige studie inter­n. privaatrecht

Bijzondere studie uit ander rechts­domein

Vgl en/of internationale/Europese studie uit ander rechtsdomein

Grondige studie uit ander rechtsdomein

Grondige studie Instrumentarium van de overheid

Bijzondere studie uit ander rechts­domein

Vgl en/of internationale/Europese studie uit ander rechtsdomein

Grondige studie uit ander rechtsdomein

Grondige studie financieel recht

Bijzondere studie uit ander rechts­domein

Vgl en/of internationale/Europese studie uit ander rechtsdomein

Grondige studie uit ander rechtsdomein

Grondige studierecht van de Europese Unie: kartelrecht

Bijzondere studie uit ander rechts­domein

Vergelijkend sociaal recht

Medische terminologie en evaluatie van de menselijke schade

OF Social profit ondernemingen (Acerta leerstoel)

Internationaal en Europees sociaal recht

Rechtspositie van het overheidspersoneel

OF Juridische aspecten inzake welzijn op het werk

Sociaal recht | 22

Opleidingsonderdeel

Equivalent met

Grondige studie

Internationale pleitwedstrijd (in functie van de inhoud)

Bijzondere studie

Leerstoel Kruithof Opleidingsonderdeel van een gasthoogleraar Themacollege

Bijzondere studie/Grondslagenen hulpwetenschap

Aangeduide keuzevakken van de PAVO Transport- en maritiem recht

Als je specialiseert mag je een opleidingsonderdeel uit de masteropleiding van een andere faculteit ­kiezen, op voorwaarde dat je een specifieke aanvraag daartoe richt aan de studietraject­begeleider (zie contactgegevens op pagina 39). Je aanvraag kan worden aanvaard indien: • er geen equivalent of gelijkwaardig vak aan de Faculteit Rechten wordt a­ angeboden; • de doelstellingen en eindtermen overeenstemmen met die van het vervangen opleidingsonderdeel; • het Uitgebreid Dagelijks Bestuur de aanvraag goedkeurt.

OF Migratie- en migrantenrecht

Vgl en/of internationale/Europese studie uit ander rechtsdomein

Grondige studie fundamenten van sociaal recht Grondige studie collectief ­arbeidsrecht

Equivalenties Je kan bepaalde opleidingsonderdelen uit je semesterpakket vervangen met toelating van het UDB. Dit geldt voor alle studenten. Hieronder vind je het overzicht van de equivalenties:

Grondige studie sociale ­bescherming zelfstandigen

Grondige studie uit ander rechtsdomein

Een semesterpakket stel je steeds samen binnen éénzelfde rechtsdomein. Hierop b ­ estaan een aantal uitzonderingen.

Grondige studie individueel arbeidsrecht

Grondige studie sociale bescherming van werknemenrs

Uitzonderingen op de semesterpakketten

Asymmetrische modulesemesters Asymmetrische modulesemesters kunnen enkel in de gespecialiseerde opleiding, in de minor-major en voor studenten die op erasmus vertrekken. • • • •

De asymmetrie heeft betrekking op de afwijking van de voorziene semesterindeling, die je in de regel bindt om per semester te kiezen voor: 2 grondige studies, 1 vergelijkende en/of internationale/Europese studie en 1 bijzondere studie.

In het raam van een specialisatieprogramma kan je bijvoorbeeld de voorkeur geven aan 2 bijzondere studies te volgen binnen één semester of de opleidingsonderdelen uit het andere rechtsdomein al te volgen in het eerste semester i.p.v. in het tweede semester van het tweede masterjaar. 23 |

Het is bijgevolg een flexibiliteit die voor zowel de grondige studies, vergelijkende en/of internationale/Europese studies en bijzondere studies geldt en dit zowel voor het rechtsdomein waarin gespecialiseerd wordt, als voor de opleidingsonderdelen die uit een ander rechtsdomein moeten worden gekozen. In geval je een asymmetrisch semesterpakket wil samenstellen, ben je verplicht hiervoor een aanvraag in te dienen bij het Uitgebreid Dagelijks Bestuur, met een volledig overzicht van je masterprogramma (eerste en tweede masterjaar) en inclusief de semestrialisering (zie ook pagina 19).

krijgen; deze goedkeuring kan slechts worden gegeven indien het opleidingsonderdeel Bemiddelen en onderhandelen aan de gastuniversiteit equivalent is qua inhoud en studiepunten met het aan de faculteit Rechten van de Universiteit Antwerpen gedoceerde opleidingsonderdeel Bemiddelen en onderhandelen. Zodra deze goedkeuring is verleend, kan je geen examen Bemiddelen en onderhandelen meer afleggen aan de Universiteit Antwerpen. Voor meer informatie in verband met een verblijf in het buitenland, zie pagina 34.

Meesterproef Erasmus Tijdens je masteropleiding kan je op uitwisseling met Erasmus om aan een buitenlandse universiteit één semester of het gehele tweede masterjaar te behalen. Er zijn vier mogelijkheden: het tweede semester van het eerste masterjaar, het eerste of tweede semester van het tweede masterjaar, of het volledige tweede masterjaar. Ga je gedurende het eerste masterjaar, dan volg je aan de Universiteit Antwerpen: • de plichtvakken van het eerste semester (30 sp) • de meesterproef (stage) (12 sp) In het buitenland volg je 18 studiepunten, vergelijkbaar met het programma van de Universiteit Antwerpen. Ga je gedurende het eerste of tweede semester van je tweede masterjaar, dan volg je aan de Universiteit Antwerpen: • 2 grondige studies (12 sp) • 1 vergelijkende en/of internationale/Europese studie (3 sp) OF 1 grondslagenvak (3 sp) • de meesterproef (thesis) (18 sp) • Bemiddelen en onderhandelen (3 sp) In het buitenland volg je 24 studiepunten, vergelijkbaar met het programma van de ­Universiteit Antwerpen. Ga je gedurende een volledig academiejaar (enkel mogelijk in je tweede jaar van je masteropleiding), dan volg je aan de Universiteit Antwerpen: • de meesterproef (thesis) (18 sp) • Bemiddelen en onderhandelen (3 sp) In het buitenland volg je 39 studiepunten, vergelijkbaar met het programma van de Universiteit Antwerpen. Je mag, bovenop het pakket ter waarde van minstens 24 respectievelijk 39 studiepunten en na goedkeuring door de titularis van het opleidingsonderdeel Bemiddelen en onderhandelen aan de faculteit Rechten van de Universiteit Antwerpen, ook het opleidingsonderdeel Bemiddelen en onderhandelen aan de gastuniversiteit afleggen in plaats van aan de Universiteit Antwerpen en hiervoor erkenning van het behaalde resultaat ver| 24

Het unieke kroonstuk van de Antwerpse masteropleiding is de meesterproef: de ­wetenschappelijke opleiding wordt hier verbonden met een thesis en een stage in de advocatuur, de magistratuur, het notariaat, de administratie, sociale organisaties of ­ondernemingen van het brede Antwerpse hinterland. Zo slaat de rechtenopleiding de brug met de toekomstige beroepswereld van de jurist. De meesterproef wordt in zijn g­ eheel gekoppeld aan een module. Het aan de Universiteit Antwerpen ontwikkelde concept van meesterproef is uniek in Vlaanderen en werd door de visitatiecommissie van het onderwijs in de rechten ­bijzonder positief onthaald. De meesterproef is er op gericht: • je juridische vakmanschap verder uit te bouwen; • je schriftelijke, mondelinge en communicatieve vaardigheden verder te o ­ ntplooien. De meesterproef wordt gespreid over beide masterjaren en bestaat uit een stage en een thesis: 1. Je doet gedurende minimum tien werkdagen stage - een juridische ‘exposure’ - in een onderneming, een bestuur, een advocatenkantoor, een rechtbank, enzovoort. In overleg tussen de meesterproefcoördinator en de stagemeester, “mentor” genoemd (een advocaat, magistraat, notaris, parketmagistraat, bankier, verzekeraar, bedrijfsjurist, of andere met ruime praktijkervaring) wordt een ‘­ervaringstraject’ uitgetekend. De stage heeft plaats tijdens het eerste masterjaar, tweede semester (in de periode tussen 1 januari – 31 augustus) en hoeft niet noodzakelijk in één aansluitende periode te worden doorlopen. Over deze stage redigeer je een stagerapport, dat een logboek en hoofdzakelijk de bespreking van één oplossingsproces bevat. Dit oplossingsproces betreft bijvoorbeeld een pleitdossier, de oplossing van een geschil in der minne, het onderhandelen en opmaken van een contract, het doorvoeren van een herstructurering, of dergelijke. 2. Je schrijft een wetenschappelijke thesis onder leiding van een promotor (professor van de Faculteit Rechten). Hierbij dien je een zelfstandig gevonden oplossing voor een originele probleemstelling binnen de gekozen module schriftelijk uit te werken. 25 |

De thesisonderwerpen worden toegewezen in het tweede semester van het­ eerste masterjaar. Tenslotte verdedig je jouw thesis mondeling op het einde van het tweede m ­ asterjaar voor de promotor en een assessor. De verdediging bestaat uit een ­toelichting over de thesis en het beantwoorden van vragen van een promotor en assessor. Aan de twee componenten van de meesterproef worden 30 studiepunten toegekend (12 sp stage, 18 sp thesis). De evaluatie van deze componenten vindt plaats op het einde van het tweede masterjaar. Aan de meesterproef verbindt de faculteit absolute volgtijdelijkheid, wat betekent dat je zonder creditbewijs voor dit opleidingsonderdeel geen masterdiploma kan verkrijgen. Tijdens de eerste week van oktober geeft de meesterproefcoördinator een toelichting bij de meesterproef. Meer informatie kan je ook vinden in het Reglement Meesterproef: www.ua.ac.be/rechten > Onderwijs > Dagonderwijs > Master > Meesterproef

opleidingsonderdelen In deze brochure laten we je kennis maken met de inhoud van de verplichte opleidingsonderdelen van de masteropleiding Rechten. Op de website www.ua.ac.be/rechten vind je meer uitgebreide informatie terug over de volgtijdelijkheid, werkvormen, evaluatie, noodzakelijk en aanbevolen studiemateriaal. Het masterprogramma van de Faculteit Rechten kent 8 verplichte opleidingsonderdelen: I. Grondslagen- en hulpwetenschappenvakken

sp

Ethiek

3

Deontologie

6

II. Juridische vakken Fundamentele recht en vrijheden

6

Internationaal Privaatrecht

6

Rechtsrelativiteit en rechtsvergelijking

3

Insolventierecht met inbegrip van zekerheden

6

III. Vaardigheden en Meesterproef

| 26

Bemiddelen en onderhandelingen

3

Meesterproef

30

TOTAAL

63

GRONDSLAGEN- EN HULPWETENSCHAPPENvakken Ethiek De cursus bestaat uit twee delen, waarvan het eerste handelt over de drie belangrijkste hedendaagse modellen (hfdst. 1) en het onderscheid tussen moderne en postmoderne ethiek (hfdst. 2). In het tweede deel worden aan de hand van artikels en actuele casussen volgende thema’s besproken: pers en gerecht (hfdst. 3), mensenrechten en terreur (hfdst. 4), het onderscheid tussen neutraliteit en objectiviteit (hfdst. 5) en ‘bestaat er een recht op satire’? (hfdst. 6) Deontologie De deontologie van elk van de bestaande juridische beroepen wordt onderzocht: de magistraat, de notaris, de advocaat, de gerechtsdeurwaarder, de gerechtsdeskundige, de bedrijfsjurist, de acountant en de belastingconsulent, de bemiddelaar, de arbiter. Aangetoond zal worden dat de uiteenlopende deontologische regelen kunnen worden ingedeeld in vier basishoedanigheden waaraan diegene die een juridisch beroep uitoefent moet voldoen: bekwaamheid, loyauteit, objectiviteit en vertrouwelijkheid. Dit wordt geïllustreerd met voorbeelden die verband houden met de juridische beroepen. De wijze waarop elke beroepsdeontologie zich tot de wet verhoudt, wordt onderzocht. De verschillende middelen die de naleving van de deontologische regelen moeten waarborgen, worden aangegeven (onder andere tuchtrechtelijke sancties, de strafwet, de burgerlijke aansprakelijkheid, reglementeringen van beroepsorganisaties).

JURIDISCHE OPLEIDINGSONDERDELEN Fundamentele rechten en vrijheden Het opleidingsonderdeel biedt een grondige, voor elke rechtenstudent relevante studie van het recht van de mensenrechten. De nadruk ligt op de Europese bescherming van de mensenrechten en de doorwerking in de Belgische rechtsorde. Doorheen de analyse van een selectie van specifieke rechten komen transversale thema’s zoals positieve verplichtingen, horizontale werking, botsing van grondrechten, een geïntegreerde benadering, jurisdictie, appreciatiemarge en dergelijke aan bod. Het opleidingsonderdeel is als volgt opgebouwd: 1. begrip mensenrechten - grondslagen – categorieën; 2. institutioneel kader: verdragen en toezichtsmechanismen binnen en buiten Europa; 3. bescherming in België - verhouding tussen rechtsordes; 4. specifieke rechten: recht op leven - verbod van foltering - recht op een eerlijk proces recht op eerbiediging van het privé- en gezinsleven - vrijheid van vereniging- recht op gezondheid - recht op huisvesting - recht op onderwijs; 5. thematiseren van transversale thema’s.

27 |

Internationaal privaatrecht Het internationaal privaatrecht (IPR) regelt de problemen die ontstaan wanneer privaatrechtelijke rechtsbetrekkingen niet volkomen besloten liggen in één rechtsorde. De locatie van een rechtsfeit, de vreemde nationaliteit van de betrokkene(n) en /of zijn verblijfplaats in het buitenland, vormen potentiële elementen die de toepassing van de IPR-regels vereisen. Het IPR strekt zich uit over drie verschillende deeldomeinen: de internationale bevoegdheidsvraag, het toepasselijke recht en de erkenning en tenuitvoerlegging van buitenlandse beslissingen of authentieke akten. •

•

•

Op basis van de internationale bevoegdheidsregels bepalen de Belgische rechtbanken of er een voldoende verband voorhanden is tussen het geschil en de Belgische rechtsorde om het geschil voor de Belgische rechtscolleges aanhangig te maken. De verwijzingsregels (ook soms conflictenrecht genoemd) bepalen in welke gevallen het Belgische recht relevant blijft, ondanks het internationale karakter van het geschil. Voor de andere geschillen dient de Belgische rechter aan de hand van de verwijzingsregels het buitenlands toepasselijk recht vast te stellen. De gevolgen van buitenlandse beslissingen of authentieke akten in België zijn afhankelijk van de regels inzake erkenning en tenuitvoerlegging.

In de opbouw van de colleges vindt men het onderscheid tussen de drie domeinen duidelijk terug. Rechtsrelativiteit en rechtsvergelijking In een eerste deel van deze cursus staat de methodologie en doelstellingen van de rechtsvergelijking centraal: wat zijn de functies en doelstellingen ervan, welke soorten van rechtsvergelijking bestaan er, hoe kan ik in het licht van de doelstellingen het rechtssysteem waarmee ik vergelijk op een adequate manier bestuderen? Daarna volgt een overzicht van een aantal belangrijke rechtstradities: het opzet is hier om door middel van het in kaart brengen van een aantal specifieke kenmerken van een bepaalde rechtstraditie (bijvoorbeeld: motiveringspraktijk hoogste gerechtshoven en creatieve rol van de rechter in common en civil law, soevereiniteit van het parlement en grondwettigheidstoetsing door de rechter, sharia en scheiding kerk en staat...), de betreffende traditie te bespreken. Het betreffende kenmerk is dan de ‘lens’ waardoor de rechtstraditie waarin het kenmerk een plaats heeft, bestudeerd zal worden. Tenslotte wordt afgesloten met een capita selecta van een aantal specifieke thema’s.

schuldenaar, is er sprake van samenloop. In geval van samenloop, moeten alle schuld­ eisers in beginsel gelijk worden behandeld tenzij een schuldeiser beschikt over een ­zekerheidsrecht. Zekerheden verschaffen de schuldeiser een bijzondere positie, waardoor hij bij voorrang wordt betaald of kan uitwijken naar een derde vermogen. De verschillende insolventieprocedures (waaronder de faillissementprocedure) voorzien in regels om naar gelang de situatie van de schuldenaar (een deel van) het vermogen te vereffenen en te verdelen onder de schuldeisers. Zekerheidsrechten spelen vanzelfsprekend een belangrijke rol bij de afwikkeling van deze insolventieprocedures. De cursus insolventierecht bestaat uit vier delen. Het inleidend deel schetst de basisbegrippen van het insolventierecht: vermogen, samenloop, zekerheidsrechten, insolventieprocedures. In het tweede deel wordt uitgebreid ingegaan op de verschillende zekerheidsrechten: de persoonlijke zekerheden, de zakelijke zekerheden, de zekerheden met zakelijke werking en de “nieuwe” zekerheidsmechanismen. Vervolgens worden de onderscheiden insolventieprocedures besproken. Het laatste deel is gewijd aan insolventierecht in internationaal perspectief.

VAARDIGHEDEN EN MEESTERPROEF Bemiddelen en onderhandelen Dit opleidingsonderdeel bereidt voor op de bemiddelingstaak van de jurist. Naast enkele theoretische lessen met betrekking tot het wettelijk kader van de alternatieve wijzen van geschilbeslechting, worden de studenten, in een vijftal oefencolleges in kleine groepjes, vertrouwd gemaakt met de basistechnieken van het bemiddelen en het onderhandelen. Deze oefencolleges worden verzorgd door praktijklectoren, die terzake bijzondere praktische ervaring hebben. Meesterproef De meesterproef is het kroonstuk van de Antwerpse masteropleiding: ze slaat een brug tussen de universiteit en het afnemend veld. Zoals reeds eerder vermeld (zie pagina 25) bestaat de meesterproef uit twee­­ componenten: een stage en een thesis. Aan de meesterproef worden 30 studiepunten toegekend, 12 aan de stage en 18 aan de thesis. Hiermee wordt het belang van dit opleidingsonderdeel in het mastercurriculum benadrukt.

Insolventierecht met inbegrip van zekerheden Insolventie komt van in-solvere: niet kunnen betalen. Het insolventierecht heeft ­betrekking op de situatie waarbij de schuldenaar zijn schuldeisers niet kan betalen. Wanneer meerdere schuldeisers hun aanspraken laten gelden op het vermogen van de | 28

29 |

Loopbaanperspectieven De masteropleiding geeft je de mogelijkheid, door de keuzevrijheid en de stage, je o ­ ptimaal voor te bereiden op je toekomstige werkomgeving. Deze kan uiteraard in de ­advocatuur, de magistratuur en het notariaat (de zogenaamde togaberoepen) liggen, maar evenzeer kan je adviserende of leidinggevende functies opnemen in de bedrijfswereld, bij de overheid, internationale organisaties, de sociale sector of de non-profitsector.

Advocatuur Om het beroep van advocaat te kunnen uitoefenen, volg je een stage en ben je ­aangesloten bij de balie. De balie groepeert alle advocaten van één gerechtelijk ­arrondissement. Daarnaast moet je ook slagen voor het examen waarmee je een bekwaamheidsattest behaalt. De verplichting de stage te volgen, belet niet dat je als advocaat-stagiair reeds het beroep uitoefent en, op enkele uitzonderingen na, dezelfde rechten hebt als andere advocaten. Je mag dan ook een eigen cliënteel uitbouwen. Het is niet eenvoudig om je als zelfstandige advocaat te vestigen en een eigen c­ liënteel te vormen. Om deze redenen vertrekt de helft van de stagiairs tijdens de stage naar het ­bedrijfsleven of naar de overheidssector. Ongeveer de helft van de ingeschreven a­ dvocaten verlaat de balie binnen tien jaar na de eerste inschrijving. Momenteel oefent ongeveer 25% van de juristen het vrij beroep van advocaat uit. In grote centra komen er meer en meer associaties van advocaten tot stand. Hierdoor kunnen advocaten zich sterker specialiseren en krijgen ook minder kapitaalkrachtige ­juristen een kans. Doordat het economisch leven behoorlijk geïnternationaliseerd is, ontstaan er meer internationale advocatenbureaus waartoe advocaten van v­ erschillende nationaliteiten, rechtsdisciplines en taalstelsels behoren.

Magistratuur De magistratuur of de rechterlijke macht stelt ongeveer tien procent van de ­juristen te werk bij rechtbanken en gerechtshoven. Rechtbanken zijn het vredegerecht, de ­politierechtbank, de rechtbank van eerste aanleg, de rechtbank van koophandel, de ­arbeidsrechtbank en de krijgsraad. Onder gerechtshoven vallen het hof van beroep, het arbeidshof, het militair gerechtshof en het Hof van Cassatie. Er is een onderscheid t­ ussen de zittende magistratuur of de rechters en de staande magistratuur of het openbaar ­ministerie. De wetgever heeft recentelijk de werving en opleiding van kandidaat-magistraten ingrijpend gewijzigd. Jaarlijks wordt het aantal vacante plaatsen voor stagiairs in de magistratuur bekendgemaakt. Om hiervoor in aanmerking te komen, moet je minstens één jaar stage aan de balie of een andere juridische functie achter de rug hebben en geslaagd zijn in het vergelijkend toelatingsexamen. Dit examen wordt elk jaar georganiseerd. De stage ­ duurt drie jaar en omvat een theoretische opleiding en een praktische vorming die in verschillende stadia verloopt. De stagiair werkt achtereenvolgens bij een dienst van het | 30

parket, in een strafinrichting of bij een politiedienst en in een rechtbank. De stage tot het ambt van openbaar ministerie duurt 18 maanden. Wie al enige jaren juridische praktijkervaring heeft en slaagt voor een examen inzake beroepsbekwaamheid, kan worden benoemd in een ambt van de magistratuur.

Notariaat Ongeveer acht procent van de juristen is actief in het notariaat, ofwel als notaris, ofwel als notarismedewerker. Om notaris te kunnen worden, moet je een bijkomend diploma van Master in het notariaat behalen. Je moet ook drie jaar stage op een notariskantoor verricht hebben. Na deze periode kan de stagair - na een vergelijkend examen - kandidaat-notaris ­worden. Om het notarisambt te kunnen uitoefenen moet de kandidaat-notaris hetzij benoemd worden tot notaris-titularis, hetzij zich associëren met een notaris-titularis. Het aantal notariskantoren is bij wet bepaald.

Privé-sector Hoewel slechts een kwart van de jonge juristen een loopbaan in de privé-sector ­begint, is uiteindelijk ongeveer de helft van de juristen er tewerkgesteld. De privé-­sector ­omvat industriële en handelsondernemingen, bank- en verzekeringsinstellingen, s­ ociale en beroepsorganisaties, politieke partijen en belangengroepen en uiteraard ook de d ­ ienstensector. Een aantal functies ligt in de juridische sfeer. Twee voorbeelden zijn juridisch adviseur en fiscaal raadgever. Door de oprichting van het Instituut voor B ­ edrijfsjuristen is ook het beroep van bedrijfsjurist wettelijk erkend. Deze erkenning is vergelijkbaar met deze van andere gereglementeerde beroepen zoals dit van advocaat of bedrijfsrevisor. Verder zijn er heel wat administratieve, commerciële en organisatorische functies w ­ aarvoor je geen specifiek juridische opleiding nodig hebt, maar waarvoor men toch mensen met een hogere opleiding zoekt. Denk maar aan personeelsdienst, Human r­ esources, directiesecretariaat, public-relations, verkoopspromotie, administratief ­beheer en management.

Overheidssector Ongeveer tien procent van de juristen vindt werk in de overheidssector. Ze komen t­ erecht in plaatselijke administraties, gemeenten, provincies, intercommunales, bij de Vlaamse en federale overheid, in internationale organisaties en in de diplomatie. Een aantal ­onder hen vervult algemene ambtenarenfuncties, sommigen vervullen specifiek ­juridische functies. De federale overheidsdiensten werven aan op basis van v­ ergelijkende examens. Deze worden georganiseerd door Selor.

31 |

Onderwijs en onderzoek Een beperkt aantal afgestudeerden neemt een onderzoeks- of onderwijsfunctie op aan de universiteit. Voor de toegang tot die functies spelen de behaalde studieresultaten een belangrijke rol. In het secundair en hoger onderwijs buiten de universiteit, vooral in het economisch, sociaal en paramedisch hoger onderwijs, kunnen juristen aan de slag als docent ­rechtsvakken.

Academische lerarenopleiding De lerarenopleiding kan je volgen tijdens de masterjaren of erna. Ze bestaat uit een ­pedagogische opleiding die aansluit bij je vakdiscipline. Door middel van t­heoretische lessen, didactische oefeningen en stages ontwikkel je de vaardigheden die je als ­leerkracht moet beheersen.

Master na Masteropleidingen binnen het vakgebied Rechten Master Fiscaal Recht De opleiding Fiscaal Recht wil een diepgaande kennis en onderzoeksvaardigheid verschaffen in de d ­ iverse deelgebieden van het fiscaal recht. Gelet op de vaak onduidelijke en snel ­wijzigende belastingwetteksten, wordt bij de opleiding de nadruk gelegd op het b ­ ijbrengen van vaardigheden om zelfstandig, creatief en synthesegericht de ­belastingwetgeving te bestuderen. In dit licht wordt uiteraard aandacht besteed aan de ­wisselwerking tussen het belastingrecht enerzijds en de andere rechtstakken en de ­economische disciplines anderzijds. Deze opleiding richt zich tot juristen en economen. Niet-juristen moeten slagen in een schriftelijke toelatingsproef. Wie het programma met goed gevolg aflegt, behaalt de academische graad ‘Master in het Fiscaal recht’.

Doctoraatsopleiding Wil je doctoreren, dan zal je gevraagd worden om de doctoraatsopleiding te volgen. De doctoraatsopleiding tracht via onder andere het aanbieden van opleidingen de k­ ennis en de vaardigheden van de onderzoeker binnen én buiten zijn of haar discipline en onderzoeks­ domein te verdiepen en te verbreden.

Postacademische vorming Na voltooiing van een bachelors- of mastersopleiding kan je, ook nadat je al werk­ ervaring hebt opgedaan, terugkomen naar de universiteit om je verder in een vakgebied te ­verdiepen of je kennis erin te verbreden. De Universiteit Antwerpen organiseert in dit kader zowel korte als langere opleidingstrajecten. Het Centrum voor Beroepsvervolmaking in de Rechten (CBR) organiseert aan de ­Universiteit Antwerpen postacademische vorming voor allen die beroepshalve ­worden geconfronteerd met de toepassing van het recht, zoals advocaten, magistraten, n­otarissen, gerechtsdeurwaarders, bedrijfsjuristen, ambtenaren-juristen, docenten, enz. Het vaste jaarprogramma van zes studieavonden gespreid over het academiejaar, streeft een evenwicht na tussen nieuwe wetgeving enerzijds en actuele tendensen in de ­rechtspraak en rechtsleer anderzijds. Meer informatie over het CBR is terug te vinden op: www.ua.ac.be/cbr Verder worden ook postacademische opleidingen en workshops georganiseerd die van belang zijn voor de juridische praktijk van een beperkte doelgroep. Zo is er onder meer de PAVO Transport- en maritiem recht (meer info op www.ua.ac.be/actramar) en de PAVO Sociaal recht (meer info op www.ua.ac.be/pavosociaalrecht).

Master Ondernemingsrecht Deze opleiding wil de cursisten een totaalbeeld geven van de wijze waarop het recht in de onderneming werkt. Het programma beoogt op academische wijze, en mede door praktijkinbreng, inzicht te verschaffen in het recht m.b.t. de onderneming, vanaf het ­ontstaan tot de beëindiging. De Master in het Ondernemingsrecht is uitsluitend bedoeld voor juristen. De deelnemers moeten beroepservaring als jurist kunnen voorleggen. Wie het programma met goed ­gevolg aflegt, behaalt de academische graad ‘Master in het Ondernemingsrecht’.

Master na Masteropleidingen binnen andere studiegebieden Op de webstek van de Universiteit Antwerpen kan je steeds een actueel overzicht vinden op www.ua.ac.be/manama.

| 32

33 |

Studeren in het buitenland Tijdens de masteropleiding zijn er uitgebreide mogelijkheden om als uitwisselingsstudent, één of twee semesters in of buiten Europa te studeren. De Universiteit Antwerpen heeft immers met een aantal Belgische, Europese, Amerikaanse en Zuid-Afrikaanse universiteiten samenwerkingsverbanden voor de organisatie van studentenmobiliteit aangegaan. In de Faculteit Rechten huldigt men bovendien als stelregel dat de internationale en Europese dimensie een vast bestanddeel vormt van elk juridisch opleidings­onderdeel. Bijgevolg straalt het gehele rechtencurriculum (zowel in de bachelor- als in de masteropleiding) een doorgedreven internationalisering uit. Bijzondere afspraken in verband met het programma voor studenten die op Erasmus vertrekken, zijn terug te vinden op pagina 24. Voor meer informatie hierover kan je terecht bij: Mieke Briels (administratief Erasmus-coördinator) Stadscampus, Venusstraat 23, lokaal S.V. 031 2000 Antwerpen T +32 3 265 58 57 F +32 3 265 51 20 [email protected]

professionele bacheloropleiding) of een voorbereidingsprogramma (na een a­cademische bacheloropleiding) doorlopen. Visueel kunnen we dit als volgt voorstellen: Academische Bachelor Academische Bachelor Professionele Bachelor

➞ ➞

➞

Academische Master

➞ ➞

Voorbereidingsprogramma Schakelprogramma

Academische Master Academische Master

Semestersysteem en examens Dankzij de nieuwe bachelor- en masterstructuur en het flexibiliserings­systeem heb je als student meer keuzemogelijkheden gekregen om je studieprogramma in te vullen. In elke faculteit adviseren studietrajectbegeleiders over de samenstelling van je programma en over de aangeboden keuzemogelijkheden. Het is echter belangrijk voldoende vooruitgang te boeken in je studietraject en in een redelijke tijd je diploma te behalen. Daarom heeft de Universiteit Antwerpen een systeem van studievoortgangbewaking en -begeleiding opgezet; de faculteit zal je studieprestaties volgen en kan je bindende voorwaarden opleggen wanneer je niet de helft van de studiepunten van het goedgekeurde studieprogramma van het academiejaar hebt behaald! Het volledige onderwijs- en examenreglement vind je terug op www.ua.ac.be/OER.

Leerkrediet

Onderwijs en examens De masteropleiding in de Rechten kan zowel in dag- als avondonderwijs worden gevolgd. Of je bij voorkeur dag- of avondonderwijs wenst te volgen, bepaal je bij je inschrijving. Je kan dit elk academiejaar herzien. Zowel het dag- als avondonderwijs volgen wat de colleges betreft het semestersysteem, met examens in januari en juni en een tweede zittijd in augustus/september.

Master in BaMa In heel Europa werd het BaMa-systeem ingevoerd, na het ondertekenen van het Bolognaakkoord. Alle bestaande opleidingen in het hoger onderwijs werden omgevormd tot academische en professionele bachelor- en masteropleidingen. Meer informatie over het BaMa-systeem vind je op www.ua.ac.be. In Vlaanderen zijn alle masteropleidingen academisch. Elke masteropleiding aan de Universiteit Antwerpen heeft specifieke toelatingsvoorwaarden. In elk geval heb je een professioneel of een academisch bachelordiploma behaald, als je inschrijft voor een masteropleiding. Afhankelijk van het diploma dat je reeds op zak hebt, kan je ofwel rechtstreeks instromen in een masteropleiding, ofwel eerst een s­chakelprogramma (na een

| 34

Hoe werkt het leerkrediet? Het leerkrediet werkt eveneens met studiepunten. Elke student krijgt 140 studiepunten bij zijn eerste inschrijving in het Vlaams hoger onderwijs. Voor elk opleidingsonderdeel waarvoor je inschrijft wordt het leerkrediet verminderd met de overeenkomstige studiepunten. Wanneer je slaagt voor dat opleidingsonderdeel, komen die studiepunten er terug bij. De eerste 60 studiepunten die je verwerft, krijg je dubbel terug. Voor wie? Het leerkrediet is van toepassing op alle studenten die zich inschrijvingen met een diplomacontract voor een initiële opleiding (de bachelors en de masters) en voor alle inschrijvingen met een creditcontract. Opleiding afgewerkt? Na het behalen van je bachelordiploma, behoud je je leerkrediet. Als je een masterdiploma behaalt, wordt het startkapitaal van 140 studiepunten van je saldo afgetrokken. Als je studietraject perfect is verlopen, heb je dan nog 60 studiepunten over.

35 |

Onvoldoende leerkrediet Als je geen of een negatief leerkrediet hebt, mag de instelling voor hoger onderwijs je inschrijving weigeren. Als je onvoldoende studiepunten hebt voor de opleiding of het programma waarvoor je wilt inschrijven, kan de instelling extra studiegeld vragen voor de studiepunten die je tekort komt of je inschrijving beperken tot het aantal studiepunten waarover je nog beschikt. Aan de Universiteit Antwerpen wordt géén verhoogd inschrijvingsgeld gevraagd. Je hebt wel van de betrokken faculteit de toelating tot inschrijven nodig en deze zal in de meeste gevallen je studieprogramma beperken. Het aantal studiepunten dat je opneemt door je inschrijving in opleidingsonderdelen en het aantal studiepunten waarvoor je credits behaalt via de examens is dus belangrijk! Het is een maatstaf voor studiesucces en studievoortgang en kan gevolgen hebben voor jouw recht op verder studeren en jouw sociaal statuut als student! Daarom is het belangrijk om doordacht te kiezen, je in te zetten voor je studie en ook administratief tijdig met alles in orde te zijn! Meer info: www.ua.ac.be/studiepunten.

Studiebegeleiding Studieadvies en studentenbegeleiding De Dienst voor Studieadvies en Studentenbegeleiding helpt je vanaf het moment dat je voor het eerst inschrijft tot aan het moment waarop je je diploma ontvangt. Je kan op elke campus terecht bij een studentenbegeleider, na afspraak via het Studenten Informatie Punt (T +32 3 265 48 72). Onze dienst voorziet begeleiding op volgende domeinen: Informatie en advies over studeren in het hoger onderwijs Dit kan handelen over studierichtingen binnen en buiten de Universiteit Antwerpen, maar ook over het leerkrediet, het onderwijs- en examen­reglement, enz.

Begeleiding omtrent studievaardigheden, studieplanning en uitstelgedrag Een studentenbegeleider kan je studievaardigheden helpen aanscherpen (hoe verwerk je grote hoeveelheden leerstof, hoe maak je een schema, hoe maak je goede nota’s) en je helpen bij het maken van realistische planningen en oefeningen om je uitstelgedrag tegen te gaan. Psychologische begeleiding en psychotherapie Wanneer je geconfronteerd wordt met persoonlijke problemen die je studies belemmeren (faalangst, rouwverwerking, relatieproblemen, …), kan je terecht bij een studentenbegeleider die samen met jou nagaat welke hulp je het best kan gebruiken. Dit kan gaan over een kortere begeleiding, het volgen van een training, het volgen van een langdurige psychotherapie of een gepaste doorverwijzing. Alles gebeurt steeds op vrijwillige basis. Begeleiding van studenten met een functiebeperking, topsport of kunstbeoefening Als student met een functiebeperking (fysische handicap of chronische ziekte, leerprobleem, concentratieprobleem, stoornis binnen het autismespectrum of psychisch probleem ...), sport- of kunstbeoefening kan je bijzondere faciliteiten aanvragen voor onderwijs en/of examens. Hiervoor is een attest vereist. Meer info: www.ua.ac.be/bijzonderefaciliteiten of in de folder ‘Studeren met een functiebeperking, topsport- of kunstbeoefening’. Afstudeerbegeleiding en beroepskeuze Tot slot kan je bij ons terecht voor hulp bij je zoektocht naar jobs passend bij je persoonlijkheid, capaciteiten en interesses, voor informatie over verdere studies na het behalen van een diploma, sollicitatietips, enz. Het aanbod groepsgerichte begeleiding en trainingen wordt elk semester bekend gemaakt via affiches, folders, brochures, op Blackboard en via mail. Kijk ook zeker op www.ua.ac.be/ studentenbegeleiding.

Begeleiding bij het maken van je studiekeuze, twijfels over je studierichting Weten wat je wilt, is soms makkelijker gezegd dan gedaan. Samen met een studenten­ begeleider kan je aan de hand van gesprekken en oefeningen meer zicht krijgen op je persoonlijkheid, capaciteiten, interesses en de studierichtingen die daarbij passen, al dan niet in het kader van heroriëntering.

| 36

37 |

Nuttige websites masteropleidingen Op www.ua.ac.be/studiekiezer vind je uitgebreide informatie over alle masteropleidingen die de Universiteit Antwerpen inricht. Je kan vanuit deze URL ook doorklikken naar de ­website van een faculteit.

toekomstige studenten Infodagen Elk jaar organiseert de Universiteit Antwerpen informatiedagen voor leerlingen van het secundair onderwijs. Deze hebben plaats in maart en april. Naast een algemene en een specifiek studiegerichte infosessie kan je aan de infostanden cursussen inkijken en een aantal brochures verkrijgen. Je krijgt de gelegenheid tot vragen stellen en desgewenst tot een persoonlijk gesprek. Vooraf inschrijven is niet nodig. Meer info op www.ua.ac.be/infodagen. Infomarkt Twijfel je nog over je studiekeuze? Wil je nog graag een bevestiging van je keuze? Dan kan je terecht op de infomarkt in september. Bachelor-, schakel, master- en master-na-masterprogramma’s komen aan bod, alsook “flexibel studeren en avondonderwijs”. Aan de infostanden kan je cursussen inkijken, brochures verkrijgen en bijkomende vragen stellen aan de medewerkers van de opleidingen en studentenbegeleiders. Vooraf inschrijven is niet nodig. Meer info op www.ua.ac.be/infodagen.

Inschrijven Praktische informatie in verband met inschrijvingen vind je op: www.ua.ac.be/inschrijven.

Studentenportaal Op het studentenportaal https://blackboard.ua.ac.be vind je algemene informatie die voor jou als student nuttig kan zijn: de academische kalender, de computer- en netwerkinfrastructuur, blackboard, beschikbare cursussen, financiering, huisvesting, sociale voorzieningen, eten en drinken op de campussen, studentenjobs, studentenclubs, sport, contactpersonen studieloopbaanbegeleiding per faculteit, ­doctoreren, enz..

Bibliotheek De Universiteit Antwerpen heeft een uitgebreide collectie boeken ter beschikking voor studenten en personeel. Op de Stadscampus bevindt zich een gloednieuwe bibiliotheek voor de humane en sociale wetenschappen. Op de campus Middelheim, Groenenborger en Drie Eiken zijn de bibliotheken voor de exacte en medische wetenschappen gehuisvest. Meer info op http://lib.ua.ac.be.

| 38

Begin academiejaar Het academiejaar 2011-2012 start op maandag 26 september 2011.

wegbeschrijving naar de vier campussen Op www.ua.ac.be/route kan je de wegbeschrijving naar de verschillende campussen terugvinden. De vier campussen zijn campus Drie Eiken, Stadscampus, campus Groenenborger en campus Middelheim.

Meer info? Secretariaat opleiding Faculteit Rechten Stadscampus Gebouw V Secretariaat opleiding: lokaal S.V.001 Venusstraat 23 2000 Antwerpen T +32 3 265 58 93 F +32 3 265 51 20 [email protected]

Studietrajectbegeleider Faculteit Rechten Stadscampus Gebouw V, lokaal S.V.011 Venusstraat 23 2000 Antwerpen T +32 3 265 50 87 [email protected] Centrale Studentenadministratie Stadscampus Gebouw S Lange St. Annastraat 7 2000 Antwerpen T +32 3 265 56 30 [email protected]

39 |

Studenten Informatie Punt (STIP) Stadscampus Gebouw E (Agora), 1ste verdieping Grote Kauwenberg 2 2000 Antwerpen T +32 3 265 48 72 [email protected]

| 40

Leon... D e n i e u we Da Vinci.