29.08.2012
dienst communicatie
6 NIEUWS
WOENSDAG 29 AUGUSTUS 2012 HET NIEUWSBLAD
H
Blowen schaadt jonge hersenen Wie als tiener stevig begint te blowen, heeft gemiddeld 8 IQ-punten minder als volwassene. Dat is de conclusie van een studie aan de Amerikaanse Duke University na maar liefst 25 jaar onderzoek. ‘Deze studie bevestigt wat we al lang vreesden: dat cannabisgebruik blijvende negatieve gevolgen heeft op de hersenen’, zegt psychiater Frieda Matthys.
DE GEVAREN VAN CANNABIS ● IQ van jongeren die voor hun 18de blowen ligt gemiddeld 8 punten lager ● Moeilijkheden bij plannen, organiseren en detailwerk ● In België gebruikt 11 procent van de 18-jarigen geregeld ● Nog altijd nummer één drug waarvoor aangeklopt wordt bij hulpcentra
KAATJE DE CONINCK Jongeren onder de 18 die regelmatig wiet roken, lopen een groter risico op schade aan hun intelligentie, hun geheugen en hun vermogen om zich te concentreren dan volwassen gebruikers. Dat blijkt uit een Amerikaanse studie die gepubliceerd werd in het vakblad PNAS en maar liefst drie decennia
‘Cannabis is nog altijd de nummer één drug waarvoor jongeren en volwassenen bij ons om hulp komen’, zegt Anne Van Duyse van drughulpverleningscentrum De Sleutel. Foto:Wouter Van Vooren heeft geduurd. Voor de studie derzoekers 1.000 mensen Nieuw-Zeeland
volgden de onmeer dan in Dunedin, van hun ge-
Voor een appel en een ei Onze reporter Glynis Procureur gaat de hele zomer lang op ruiltocht. Ze reist van oost naar west en ze start met een appel en een ei. Elke dag belt ze aan aan één woning om te ruilen. Vandaag: Koekelaere.
boorte tot hun 38ste. Hun verstandelijke capaciteiten werden regelmatig getest, vanaf hun dertiende – voor ze in aanraking kwamen met cannabis – tot hun 38ste. 13 procent van hen bleek gedurende één of meer periodes minstens vier keer per week cannabis te hebben gebruikt. Uit de studie bleek dat het IQ van zij die tijdens hun tienerjaren gewoontegebruikers waren – en minstens vier keer per week blowden – gemiddeld met 8 punten was gedaald. Het grootste probleem bleken zij te hebben met plannen, organiseren en detailwerk. Stoppen met blowen maakte weinig verschil. De leeftijd waarop werd begonnen, wel. Wie pas na zijn 18de regelmatig begon te blowen, had niet diezelfde IQ-daling. ‘Dit is een zeer degelijk onderzoek waar we in de drugspreventie al lang op zaten te wachten’, legt psychiater Frieda Matthys uit. Zij is voorzitter van de VAD, de Verenging voor Alcohol- en andere Drugsproblemen. ‘Dit is het eerste onderzoek dat onom-
stotelijk aantoont dat de gevolgen op lange termijn zijn zoals we vreesden: hersenen van tieners zijn nog volop in ontwikkeling en cannabis heeft daarop een nefaste invloed.’
9/100 verslaafd Acht IQ-punten kan weinig lijken, maar dat is het niet, zegt Matthys. ‘Het grootste deel van de bevolking is gemiddeld intelligent en heeft een IQ tussen 90 en 110. Trek daar 8 punten vanaf, en je raakt al snel in de categorie onder ‘normaal’. We weten uit onze schoolbevraging dat er meer cannabis gebruikt wordt in het BSO dan in het TSO, en meer in het TSO dan in het ASO. Dat zijn jongeren die al met minder beginnen. Zij riskeren er dus ook de meeste schade aan over te houden.’ Volgens de meest recente cijfers van het VAD – dat Vlaamse scholieren ondervroeg in het schooljaar 2009-2010 – heeft 21, 6 procent de 12 tot
18-jarigen ooit cannabis gebruikt. 3,5 procent deed dat regelmatig en dat ‘regelmatige’ gebruik – meer dan één keer per week – neemt toe met de leeftijd: van alle 18-jarigen rookt bijna 11 procent geregeld wiet. Volgens de meest recente Europese cijfers experimenteert ongeveer één op de vier Belgische jongeren met de drug. ‘Mensen durven cannabisgebruik wel eens bagatelliseren, maar we weten dat van de honderd mensen die ermee beginnen te experimenteren, er negen verslaafd geraken’, zegt Anne Van Duyse, medisch directeur van drughulpverleningscentrum De Sleutel. ‘Dat is bijna één op de tien. Bij ons is het ook nog altijd de nummer één drugs waarvoor jongeren en volwassenen bij ons om hulp komen.’ Beiden hopen dat dit onderzoek zijn effect op jonge mensen niet mist, maar opperen wel één bedenking. ‘Dit onderzoek mag geen vrijgeleide worden voor volwassen gebruikers’, meent Frieda Matthys. Anne Van Duyse geeft haar gelijk: ‘De gezondheidsrisico’s van zwaar cannabisgebruik liggen ruimer dan dit. Gebruikers lopen een groter risico op chronische longproblemen, op depressie en psychoses en op een verslaving. En dat geldt evengoed voor volwassen gebruikers als voor jongeren.’
ALS IK BAAS WAS VAN DEZE KRANT... De Panne Diksmuide
Gent
jo e w s Z d a d g o z s L d d m t
Mechelen Hasselt
Voeren
Foto: mvn
Wie: Christa Decoussemaeker Waar: Vlaanderenstraat 9, Koekelare Leeftijd: 50 Krijgt: Een pianostoeltje. Geeft: ‘Acht Tupperwaredoosjes. Ik ben een Tupperware-consulente dus ik heb er meer dan genoeg.’
Ruilt u als laatste? Nu vrijdag eindigt na twee maanden de ruiltocht van onze reporter Glynis Procureur in De Panne. Benieuwd wat ze die laatste dag te ruilen heeft? Heeft u zelf iets dat u denkt te kunnen ruilen? Kom dan nu vrijdag vanaf 10 uur naar de Markt in De Panne en probeer Glynis te overtuigen om met u te ruilen.
J b
Op zaterdag 1 september zijn kinderen baas bij Het Nieuwsblad. Ontdek die dag in de weekendbijlagen wat onze kinderredactie ervan gemaakt heeft.
v m v in w
per definitie aan een levensvervullend project is begonnen’ KATLIJN MALFLIET verbaast zich over de hardnekkige stereotypen in het gedachtegoed over vrouw en werk
Leuven krijgt opnieuw arthouse cinema Drie nieuwe cinemazalen moeten Leu>D2 ven opnieuw op de kaart zetten als hotspot voor arthouse cinema in Vlaanderen. Na de verdwijning van Studio Filmtheater begin 2010 werd die leemte enkel nog ingevuld door Cinema Zed in het kunstencentrum STUK. De stad Leuven engageert zich samen met Fonk vzw en de KU Leuven om het project hopelijk tegen 2014 klaar te hebben.
Terug naar school met mevrouw Leemans Schoolgaande kinderen kosten geld. >20 Voor sommige ouders te veel geld. Ge-
lukkig staat mevrouw Leemans nu klaar met een klein kredietje op maat van de schoolstart. Een nobele geste of een diepere duw in de schuldenput? ‘Niet iedereen krijgt zomaar een krediet. Pas als je budget het toelaat en je hebt geen reputatie van wanbetaler, kan je een krediet krijgen.’
ONDERZOEKERS VOLGEN DUIZEND PERSONEN 25 JAAR LANG OP
Van cannabis roken word je dommer Jongeren die regelmatig blowen, beschadigen hun hersenen. Als volwassene hebben ze een lager IQ dan als kind. VA N O N Z E R E DACT R I C E
MAXIE ECKERT De BRUSSEL
hersenen van jongeren die wekelijks cannabis gebruiken, ontwikkelen zich minder goed dan de hersenen van jongeren die niet blowen. De gebruikers scoren nog jaren later slechter op IQ-tests, hebben een minder goed geheugen en kunnen informatie minder snel verwerken. Dat concluderen Nieuw-Zeelandse onderzoekers uit een studie waarvoor ze 1.037 proefpersonen jarenlang opvolgden. In 1985 testten de vorsers de intelligentie en het geheugen van de deelnemers, toen allemaal 13 jaar oud. In 2010 ondergingen de proefpersonen, intussen 38-jarige mannen en vrouwen, de tests opnieuw. De testresultaten koppelden de wetenschappers aan tussentijdse interviews over het cannabisgebruik van de proefpersonen. 13 procent van hen bleek gedurende één of meer periodes minstens vier keer per week, of als minderjarige één keer per week, cannabis te hebben gebruikt.
zomaar omkeerbaar. Want wie als jongere wekelijks blowde en er na verloop van tijd mee stopte, had ook op 38-jarige leeftijd slechtere testresultaten dan als 13-jarige. ‘De studie bevestigt wat we al langer vermoeden: het effect van cannabis duurt langer dan dat je high bent’, zegt Peer van der
Hoe jonger je joints begint te roken, des te groter is de hersenschade Cannabis schaadt vooral jonge hersenen. © imageglobe
Uit het onderzoek, dat zopas in het vaktijdschrift PNAS is verschenen, blijkt dat cannabis vooral jonge hersenen schaadt. Zo daalde het IQ van de proefpersonen met gemiddeld acht punten, wanneer ze vóór hun achttiende
regelmatig cannabis gebruikten en dat als volwassenen bleven doen. Bij de gebruikers die pas als volwassene regelmatig een joint rookten, daalde het IQ ‘maar’ met twee punten. De hersenschade blijkt ook niet
‘Onderzoek gebruiken voor campagne’ Tussen de drie en de vier procent van de Vlaamse scholieren gebruikt regelmatig cannabis, blijkt uit een bevraging van de Vereniging voor alcohol- en andere drugproblemen (VAD). ‘In vergelijking met tien jaar geleden is het aantal jonge cannabisgebruikers slechts licht gedaald’, zegt Frieda Matthys, voorzitter van de VAD. ‘Met het Nieuw-Zeelandse onderzoek hebben we eindelijk meer feiten in de hand, ook voor een nieuwe campagne tegen het gebruik bij jongeren. Want tot dusver is het een ideo-
logische discussie: ofwel ben je overtuigd van het schadelijk effect van cannabis, ofwel zeg je dat het schadelijke effect niet is aangetoond.’ Hoe zo’n campagne eruit zou kunnen zien, is nog onduidelijk. Matthys ziet evenwel niets in de slogan ‘cannabis, begin er niet te vroeg mee’, naar het voorbeeld van de vorige anti-alcoholcampagne. ‘Want het is en blijft een illegale drug. Met cannabis begin je ook best helemaal niet. We weten al langer dat cannabis psychoses en depressies in de hand werkt.’ (mec)
Kreeft, onderzoeker drugs- en alcoholpreventie aan de Hogeschool Gent. ‘Deze studie bevestigt dat er meer aan de hand is, en zeker bij jongeren. Hun hersenen zijn ook nog volop in ontwikkeling. Dan zijn ze het meest vatbaar voor schade.’ Problemen in dagelijks leven
‘De onderzoekers ontkrachten ook dat de achteruitgang van de hersenfunctie te wijten is aan een lager opleidingsniveau van gebruikers. Want ook de hersenen van de gebruikers die een hogere opleiding hebben gevolgd, blijken erop achteruit te gaan.’ De hersenschade door het blowen is volgens de studie overigens ook merkbaar in het dagelijkse leven. Dat blijkt uit een rondvraag van de vorsers bij personen uit de omgeving van de proefpersonen. Wie cannabis gebruikt of vroeger heeft gebruikt, geeft veel vaker de indruk aandachts- of geheugenproblemen te hebben dan de proefpersonen die niet gebruiken.
MOMENT!
Breinaald ANN-SOFIE DEKEYSER
Ik was tien jaar toen ik het op tv zag. Een zwangere vrouw deed haar benen open, een roodgloeiende breinaald werd bovengehaald en dan niets, zwart beeld. Waarschijnlijk omdat ik mijn handen voor mijn ogen hield bij het horen van het gekrijs van de vrouw. Ik denk niet dat ik toen besefte wat er gebeurde. Ik wist wel al dat het fictie was; de VTM-serie ‘Moeder waarom leven wij’, als ik me niet vergis. ‘Mama, kan dat ook in het echt gebeuren?’ ‘Neen, meisje, vroeger wel, maar nu zeker niet meer hoor.’ Ik was gerustgesteld, hoewel het beeld tijdens elke ‘stoute droom’ terugkwam. ‘Als het om een echte verkrachting gaat, is de kans uiterst klein dat een vrouw zwanger raakt. Want haar lichaam heeft een afweermechanisme om dat ding uit te schakelen.’ Die geschifte Amerikanen toch, dacht ik toen ik die uitspraak van het Republikeinse Congreslid Todd Akin hoorde. Ik heb mijn moeder niet gebeld, maar had ik haar gevraagd of dat hier ook kan gebeuren – zo’n stuitende, gevoelloze uitspraak –, ze had zeker neen gezegd. Helaas, de stuitende domheid kwam gisteren vervaarlijk dichtbij. Gevraagd naar een reactie op Akins uitspraken stelde de Nederlander Kees van der Staaij, partijleider van de protestantse partij SGP, dat het een feit is dat de kans heel klein is dat een slachtoffer zwanger raakt. En dat ook dan abortus geen optie is. Als politici vrouwen willen verplichten tegen hun zin een levend wezen in zich te laten groeien en ze ook nog eens pure biologie minder aannemelijk achten dan de kans dat maagden (al dan niet Maria genaamd) kinderen baren, is de tijd van de breinaalden niet ver weg.
+1 -* + #-*." *( . +! # #- )+* ) % ! *!% ! ) % %% * ) ) #)
3! #13+# 555*"% *
/$$* $%#" #+- %+1$+#2$* &"- "$.! #-#+ / %+1 -* + .!%/*!# #'
"'%+13+ # #1 4 # +#%""+ ,# + #1# 4%%+ #!36 4,1 # ""! ( )
4$ - #-$0**- &"+1'
$&# $$ )&$ & #-*++) %(( (* %(( ) !% ','
(% ( %! ) % *!% %% 000(. +! #( % ( % % % % , '" &&
%) ) ) %( !(! %
# %'!#,'+% 7%+1 3 4%%+ #% 4+ %%'%#+,13## %#7 !+, # !*
'
(,
5+ 1 , "# "1 ,1 ,#7 # #
+11#/'+%1+4#* #-- # %** 1$$) *# 4# 2#*-(
+++""))*"%%!$&#)&%!$&#)&#$)
"$# "
" # "
#"
#1 ! #14+#! # !3,1++
$02- # !# -)"#)!- $% 1 ! 4 # 1 ",1 # %+ #, 11 !#1 #- /. ) # %)- -2-! & ' +4 +# !, ###3, +11 % 4+ %'+ 4 # ,#'+%31# # %+ '+, ! ,, , # ! #+ '!3,'3#1
# " $07 7'#2 !/
)%% % %% $% $ % %$ )(((% )+ ( $ %% !
)%% ( (% ( *$(+$ *$ ( %($( )$ %
)( $! )+ $*(+$ % ) ( % )$ % )*$%($ & ) (( $ ( ( ()%% ( -(% %($ & %($%% %( , & ) ( % ! ! *( $ & ) ( $*( $*$ $*$ )++$ 6 ( %/*."*4%2 %;" *./'%#/%#%% % #''%."% % 7''. $ % 7%$ %2.# /2$+$ .8."./ ( ) '(. %$ %2 6 '%/'# 2 '* 7;8% 74 * $* $ (*)$ ( 7% )( 7%/ %;" % . !/7''.% 7% % %% ) .$.. %($( 7''.; * .$% 6 ( %/*."*4%2 7''.($ % '%./24% % 7% #''%."% % %%% *./'%#/ +
% " )+ %/2% #!
6 * #44. 7''. %'.$2 % '$$4% 2 /2.'$% 24//% 7''.; % %% % % ( '7.% 7''. 24# % 2'"'$/2 '%28 ""# %% + 5,
( *$(+$ *$ ( %($(% $ %/24. % %2.# % $ #'"# . 7% 2'%/*.'#% ( 6+$ *$ $ $ ( * %() (+! %($( +(( $%($% %($ ) ( )*$%($ & ) ( -(% %($ & %( 6 /2. $ *#'$ +$%/82%/**%, ' #'. .#7%2 .7. % )( )+ $ ( $ $2 $* & ) ( % *( $ & 6 .'% "%% / 7% 24# #''%."% %$ +7.2.'48 $2 33< /
) (%(! & ) ( $) $*$ )++$ 6 6 6 6 6 6
% *#4/*4%2, .2.'48 ; !% $2 /' # 827 % % . !/7''.% .'2 7.2.'48 $2 %'.$2 *""22% %;'%. .'/'2 9# 2 % 7% 7% % *.2 *2 7 2$. 2 % $'2 7.% 22 24 % 7''. % 2 2 % ''.;22 %/7.$'% '$$4% 2 % ;#/24.% ."% 7%4 2 % . /2# !" #7%/7 /
+ + +
" !" ''" '* / ++ ### /8
>#*=E / >E3>
* * +
! !
244. % 2% 4 2.# !" )< /*2$. 48 /'## 22 . $2 7 %. 7;8 .'7 % #2 . .'./ 7% 2--7- . :" #. /244.. 2.'*/2.2 ))& 2 &<<< %2- % 2% ; !% . # 2 %$% % % /.% %-
-00) 3 $ "! 02 # %*$-$ #) % %"#,,1#5 &888 &-8 ""! 6 82..*2*$ " ! %,* +!+"% *
!!9: /!!< 9!!< !< ? ! (!.!(!0)! 2 2@!9.!(
6+0:49<! 0
29.
2<*.!D!9:
+0@?!.! +0:)9,@0(
35;EE
35'&E
>
353EE
1EE
&5>EE
'5&EE
!9:220 0 ?!.! -!9
92!4:<%!. ' 4!9:20!0
9<0!9:)4 05 # 4!9:20!0 *
!9!.! 49,D!0 D,0 !B.?:!%