De fotoreportage herbekijken kan via deze link: http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=BLDDI_20121007_002
08.10.2012
dienst communicatie
8 • ZENO
ZATERDAG 6 OKTOBER 2012 • DE MORGEN
D
e Voorstad groeit. Jarenlang heeft deze Aalsterse bso- en tso-school met haar bestaansrecht geflirt. Dit jaar echter registreerde het atheneum 136 leerlingen, ruim boven de behoudsnorm voor een school waar leerlingen van de tweede en derde graad zich bekwamen in vakgebieden als houtbewerking, meubelbouw en automechanica. Het was niet zijn bedoeling, maar als zittenblijver draagt de 16-jarige Robin B. een extra steentje bij aan de levensverzekering van zijn school. “Komt door het smoren”, zegt de vierdejaars basismechanica. “Ik was al een poosje aan het gebruiken, maar door omstandigheden is het serieus uit de hand gelopen. Vooral op het einde van het schooljaar was het erg. Als ik me slecht in mijn vel voelde, stak ik de ene joint na de andere op. Mijn examens waren navenant.” We ontmoeten Robin op een regenachtige dinsdag. Vandaag geen ateliers lassen en houtbewerking, en al evenmin staan er theorielessen gereedschapsleer of technisch tekenen op het programma. De hele dag staat in het teken van alcohol en drugs. Vorige week al kwam een stafmedewerker van preventiecentrum De Sleutel voor het lerarenteam een dag uitweiden over de jongste inzichten in de materie. Alert blijven voor tekenen van gebruik, weerbaar maken van leerlingen, begeleiden van gebruikers, oplossen van juridische vraagstukken, wegwijs raken in het kluwen van preventie en hulpverlening: het hoort allemaal bij Unplugged, een preventiepakket dat veel succes kent in middelbare scholen. In deze fase, het Sleutelspel, staan de leerlingen centraal. Er zijn voordrachten, met veel vaart, interactie en multimediaal vertoon gegeven om het publiek bij de les te houden. Maar vooral: de stafmedewerker van De Sleutel heeft drie ervaringsdeskundigen meegebracht die in de klassen het verhaal van hun verslaving vertellen. Het gaat niet om tieners, maar om volwassen ex-junks die in een van de therapeutische gemeenschappen van De Sleutel verblijven en er aan hun herintrede in de maatschappij werken. De voorbije jaren werden allerlei nieuwe tools ontwikkeld, maar als het op preventie aankomt, hoort een getuigenis van een authentieke ex-verslaafde er nog altijd bij. Voor Robin B. komt de preventie te laat. “Tja”, zegt hij als we hem op de gang apart nemen. “Hoe is dat gekomen? Ik trok op met oudere vrienden die smoorden. Ze lieten me ook eens proberen, en voor ik het wist was ik zelf vertrokken. Ik heb nooit iets anders dan marihuana gebruikt. Pillen, coke, speed, daar word je hyper van. Niks voor mij, want ik rookte om tot rust te komen, en ook wel om mijn zorgen te vergeten en de verveling te verdrijven. Ik had geen hobby’s en was bij geen enkele club. Ik begon dus meer en meer te roken, ook al omdat het effect steeds sneller was uitgewerkt. De ene dag was de andere niet, maar ik zat snel aan een gemiddelde van vier joints per dag. Een gram marihuana, dat kostte tien euro. Het is niet dat je het spul op iedere hoek van de straat kon kopen, maar ik kende de weg.” Zijn ouders verzeilden in een vechtscheiding. Robin bleef bij zijn vader wonen, de contacten met zijn moeder werden opgeblazen. Zijn gebruik escaleerde en de school trok aan de alarmbel. “Ze konden er niet naast kijken”, zegt hij. “Ik zat de hele tijd te slapen in mijn bank, de cijfers op mijn rapport logen er niet om. Ik weet dat ze mijn vader en stiefmoeder hebben verwittigd, maar vraag me niet hoe het verder is gelopen.” We zullen het later van de leerlingenbegeleider vernemen: het was niet de school die naar de politie stapte. Dat gebeurt in principe nooit wanneer een leerling als gebruiker door de mand valt, tenzij er ernstige aanwijzingen van dealen worden gevonden. Het was een spectaculair ontspoorde driftbui in de familiale sfeer die de interventie van de politie uitlokte en zijn drugsverslaving aan het licht bracht. Robin kreeg op het commissariaat een stevige bolwassing, maar ook een telefoonnummer. “Van Traject”, zegt hij, verwijzend naar het stedelijk onthaalcentrum voor alcohol en drugsgebruik. “Ik werd verplicht een begeleiding te volgen. Dat is geen lachertje, ik moet me wekelijks aanmelden voor een individueel gesprek. Gelukkig is het bijna achter de rug. Binnen twee weken moet ik een urinetest afleggen om te bewijzen dat ik clean ben, en dan ben ik ervan af.” Tieners en drugs, het blijft de ultieme nachtmerrie van vele ouders. Een vluchtige blik op de statistieken zal de ongerustheid niet bedaren, wel integendeel. In Vlaanderen waagt een op de
Vandaag geen ateliers lassen of houtbewerking in school De Voorstad in Aalst. De hele dag staat in het teken van drugspreventie. © FRANKY VERDICKT
Drugs en scholieren, het is een combinatie die ouders de gordijnen injaagt. Preventiewerkers draaien overuren, desnoods wordt de politie in stelling gebracht. Directeurs, leerkrachten en leerlingen over de gesel van alcohol, cannabis en pillen. Erik Raspoet drie 14- tot 16-jarige jongens zich aan cannabis, zo bleek uit een grootschalig onderzoek dat de Universiteit Gent in 2009 voor de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) verrichtte. Het cijfer zorgde voor alarmerende krantenkoppen, maar uit de kleinere lettertypes sprak een minder apocalyptische boodschap. Bij nader inzien speelde het woordje ‘soms’ in de rapportage een voorname rol. De overgrote meerderheid van de blowende of pillen slikkende tieners, zo bleek, had het bij louter experimenteren gelaten. Drugs op de middelbare school? Als ze ergens het overzicht bewaren, dan is het wel bij de Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen, een koepel waaronder zowat alle Vlaamse organisaties schuilen die rond preventie en hulpverlening werken. De VAD, overigens de motor achter de veel bekendere DrugLijn, houdt als kenniscentrum en verstrekker van beleidsadvies de vinger aan de pols. “Ieder jaar organiseren we in tachtig middelbare scholen een leerlingenbevraging”, zegt verantwoordelijke onderwijs Ilse Bernaert. “We peilen naar soort middelen, motieven en frequentie. Alles strikt anoniem, want daar staat of valt dit soort onderzoek mee. De scholen kunnen onze feedback nooit terugkoppelen aan individuele leerlingen, zelfs niet aan bepaalde klassen. Die anonimiteit geldt trouwens ook op een ander niveau. Onze schoolrapporten dragen geen naam maar een cijfercode die alleen de directie kent. Scholen moeten voor zichzelf uitmaken of ze over onze bevindingen communiceren.” Alhoewel. Het cliché van de elitaire aso-scholen die uit angst voor reputatieschade het licht van de zon loochenen, is achterhaald. “Het is niet dat scholen de media opzoeken als ze met drugs worden geconfronteerd”, zegt Bernaert.
Ik rookte om tot rust te komen, en ook wel om mijn zorgen te vergeten en de verveling te verdrijven. Op school konden ze er op den duur niet meer naast kijken. Ik zat de hele tijd te slapen in mijn bank, de cijfers op mijn rapport logen er niet om ROBIN B. (16)
“Maar we ondervinden geen terughoudendheid, scholen maken gretig gebruik van ons aanbod. Vroeger werd communiceren over drugs als een bekentenis gezien, een signaal dat door de ouders verkeerd begrepen kon worden. Tegenwoordig hoort een open en doordacht drugsbeleid bij het kwaliteitslabel van een school. Ten andere, heel wat ouders verwachten niets minder van een goede school.” Relevante cijfers? Bernaert heeft ze voor het uitkiezen. Zelf distilleert de VAD uit haar tachtig schoolenquêtes jaarlijks een syntheserapport. Daarnaast zijn er de vierjaarlijkse WHO-doorlichting van de UGent en een Europees onderzoek naar alcohol en drugsgebruik onder 15- en 16-jarigen, waarvan de VUB het Vlaamse luik voor haar rekening neemt. “Het cannabisgebruik is opvallend stabiel”, stelt Bernaert vast. “De cijfers zijn de voorbije tien jaar nauwelijks veranderd. Uit onze bevraging blijkt dat 21,6 procent van de Vlaamse scholieren ooit cannabis heeft gebruikt. Let wel op met de terminologie. Scholieren betekent niet dat ze op school roken, het gebruik doet zich vooral elders voor. Die 21,6 procent slaat bovendien op de levensprevalentie, de groep die aangeeft dat ze minstens éénmaal in hun leven cannabis gebruikten. Heel wat positieve antwoorden betreffen dus experimenteel gebruik, sporadisch of zelfs eenmalig. Misschien is het interessanter naar de 17- en 18-jarigen te kijken. Een kwart van de respondenten gaf toe het laatste jaar cannabis te hebben gebruikt, 17 procent had tijdens de voorbije maand gebruikt en 7,5 procent outte zich als regelmatige gebruikers die meermaals per week roken. Van de illegale drugs is cannabis veruit de populairste, voor andere soorten liggen de cijfers beduidend lager. Het slechte nieuws is dat de levensprevalentie voor cannabis een stuk boven het Europese gemiddelde ligt, in tegenstelling tot alcoholgebruik waarmee onze scholieren zich nauwelijks van hun leeftijdgenoten in de buurlanden onderscheiden. Jazeker, we peilen ook naar alcoholgebruik. Ondanks de legale perceptie blijft dat een drug, het middel bovendien dat door zijn universele beschikbaarheid het vaakst wordt gebruikt en ons de meeste zorgen baart.”
Een verschil tussen de netten ziet de VAD niet, wel tussen de schooltypes. “De cijfers liggen iets hoger in het bso en tso dan in het aso”, zegt Bernaert. “Heel wat zittenblijvers komen in het beroeps terecht en is er daar veel meer sprake van schoolmoeheid, een trigger voor middelengebruik. En er zitten verhoudingsgewijs veel meer jongens dan meisjes in het bso en tso. Dat speelt mee, want drugs is veel meer een jongens- dan een meisjesprobleem. Regionale verschillen? Je kunt aannemen dat stedelijke scholen meer blootstaan door de beschikbaarheid van drugs, maar hetzelfde geldt voor landelijke scholen die dicht bij de Nederlandse grens liggen. Maar laten we ons geen illusies maken, drugs zijn overal verkrijgbaar.”
Minder schijnheilig Ingrid V. weet er alles van. Toen ze vijf jaar geleden als directrice in een grote beroeps- en technische school van het katholieke net begon, had ze al twintig jaar als wiskundelerares in een andere school op de teller. “Er is niks nieuw onder de zon”, zegt ze. “Drugs zijn er altijd geweest, alleen doen de scholen er nu minder schijnheilig over. Als directrice word je er onvermijdelijk mee geconfronteerd. Twee jaar geleden hadden we hier een erg zwaar geval, een 14jarig meisje dat zich op de meest ondenkbare plekken inspoot. Nooit gezien, zei de CLB-arts. Dat kind heeft een jaar in een gesloten instelling doorgebracht, nu zit ze weer op school en stelt het relatief goed. Zulke extreme gevallen zijn gelukkig erg zeldzaam, meestal blijft het beperkt tot wat joints. En pillen slikken, vooral na het weekend zien we daar de gevolgen van. “Je haalt de gebruikers er zo uit. Het gebeurt wel eens dat ze stoned in de klas verschijnen, maar er zijn ook subtielere tekens. Ze gaan zich anders gedragen, hun schoolresultaten kelderen, je ziet ze buiten de schoolpoort met andere vrienden optrekken. We hanteren een stappenplan. Leerlingen die gebruiken moeten verplicht in begeleiding bij het JAC. Ik vind het jammer dat we daar geen feedback van krijgen, alleen een bewijs van aanwezigheid. Uiteraard brengen we ook de ouders op de hoogte, altijd
ZENO • 9
DE MORGEN • ZATERDAG 6 OKTOBER 2012
De verhalen van ex-verslaafden maken indruk. ‘Hoe hij aan de drugs is geraakt, het leek alsof ik mijn eigen verhaal hoorde vertellen.’ © FRANKY VERDICKT
Dealenmet drugsopschool een delicate operatie. Drugsgebruik bij scholieren hangt immers vaak samen met een problematische thuissituatie. Er zijn ouders die uit de lucht vallen, al dan niet geloofwaardig. Er zijn er ook die ons verwijten maken, alsof het aan de school ligt dat hun zoon of dochter gebruikt. Ik heb ooit een vader gemeld dat zijn dochter cannabis rookte. ‘So what’, reageerde hij. ‘Ik rook zelf, waarom zou ik het mijn dochter dan verbieden?’ Tja, daar sta je dan als directrice.” Vorig jaar liep het danig uit de hand. Zozeer zelfs dat Ingrid V. zich verplicht zag het ultieme wapen in te schakelen. Klassencontrole door de lokale politie, het blijft een omstreden praktijk. Sommige scholen grijpen bij het geringste incident naar dit paardenmiddel, al was het maar om de ouders te tonen hoe zwaar ze aan drugs tillen. Een riskante tactiek, vernamen we van Johan Van de Walle bij De Sleutel. Een politiecontrole maakt altijd inderdaad indruk, maar sorteert niet noodzakelijk het gewenste effect. Het vertrouwen van de leerlingen in de school raakt vertroebeld, waardoor de kans toeneemt dat prille gebruikers in hun schulp kruipen in plaats van hun problemen bij de directie of de leerlingenbegeleider aan te kaarten. “Maar oordeel niet te snel over een school die de politie inschakelt”, voegt Van de Walle eraan toe. “Soms is de situatie zo ernstig dat de directie geen andere keuze heeft. Machtsvertoon hoort erbij. Een controle met drugshonden moet snel en efficiënt verlopen, in verschillende klassen tegelijkertijd. Dealers en gebruikers zijn niet gek. Als je met één team binnenwandelt om klas per klas te controleren, hebben ze hun spul allang gedumpt als ze zelf aan de beurt komen.” Spannend was het wel. Ingrid V. voelde zich de boswachter die een bende stropers op de hielen zat. “We hielden ze al een tijdje in de gaten”, zegt ze. “Een kliek van een leerling of tien, vooral uit de tweede en de derde graad van het beroeps. Het viel op dat ze altijd samentroepten. Dat waren niet de bollebozen of brave hendriken van hun klas, ik hoef er geen tekening bij te maken. Het alarm ging pas goed af toen er ook gastjes uit de eerste graad begonnen rond te hangen, vermoedelijk wannabe’s die zich als koeriers lieten gebruiken om het spul mee te
brengen. Tussen haakjes, vergeet het cliché van de dealer die voor de schoolpoort staat. Veel te riskant, die mannen zijn niet idioot. Zelfs in een kleine provinciestad als deze zijn er plaatsen zat waar ze veilig kunnen dealen. Het station, de bushalte, de politie weet dat beter dan wie ook. Maar wat kunnen ze doen? Je kunt niet permanent achter iedere boom van het park een agent parkeren. Op school waren maar twee mensen op de hoogte van de geplande actie. Een lek zou fataal zijn, zo’n actie staat of valt met het verrassingseffect. Pas ’s morgens heb ik de leerkrachten verwittigd. Het was behoorlijk indrukwekkend. Drie teams met honden die de klassen binnenvielen. Niemand mocht bewegen, alle handen moesten op de bank, alle boekentassen werden doorzocht en alle gsm’s uitgelezen. Het was geen slag in het water. Verschillende leerlingen werden met cannabis betrapt, eentje zelfs met xtc-pillen. Bij die laatste heeft de politie nog een huiszoeking verricht in de hoop een dealernetwerk bloot te leggen. Geen idee of het wat heeft opgeleverd. Geheim van het onderzoek, ik heb er niks meer van vernomen.”
Bloed kotsen Gegniffel in de refter van De Voorstad. Dertig leerlingen verkneukelen zich in een opgenomen reportage over drankmisbruik bij Nederlandse jongeren. Twee meisjes en enkele flessen wijn in het park, het gegeven prikkelt de verbeelding. De Voorstad is een exclusieve jongensburcht, drie meisjes in de derde graad buiten beschouwing gelaten. Behalve mannelijk is de populatie ook behoorlijk kansarm. Zeventig procent GOKleerlingen, het dubbele van het gemiddelde in de Aalsterse scholen. Heel wat jongens zijn aangespoeld via het watervalsysteem. Anderstalige nieuwkomers ontbreken niet, net zomin als onbegeleide minderjarige asielzoekers. Een kwetsbaar publiek, zo blijkt ook uit het schoolrapport van de VAD dat leerlingenbegeleider Frits Meulewaeter onbeschroomd met ons deelt. Dagelijks roken, frequentie alcohol drinken, cannabisgebruik, alle parameters steken een eind boven de mediaan uit. “Daarom zijn we dit jaar voor het eerst met De Sleutel in zee
gegaan”, zegt hij. “We deden in het verleden al aan preventie, maar niet op zo’n gestructureerde manier.” Het gegniffel verstomt, het Sleutelspel is tenslotte niet grappig bedoeld. Een van de meisjes vertelt hoe ze na een avondje atten in het park met een merkwaardig en vooral pijnlijk fenomeen werd geconfronteerd. Niet alleen begon ze na de zoveelste ad fundum bloed te kotsen, ze kreeg ook haar uitgezakte onderkaak niet meer omhoog. Comazuipen is het thema van de reportage, die niet toevallig in de presentatie van De Sleutel werd opgenomen. Unplugged viseert immers niet alleen illegale drugs maar evengoed alcohol en tabak. De aanpak is zowel direct als indirect. Informeren en waarschuwen voor de risico’s, maar ook weerbaar maken. Straks zal trainer en bezieler Johan Van de Walle kaartjes uitdelen met provocerende vragen over drugs en attitudes die de leerlingen elkaar in telkens wisselende duo’s stellen. Mondigheid stimuleren en sociale vaardigheden aanscherpen is een van de methodes om leerlingen op het juiste moment nee te leren zeggen en ze over de drempel naar leerlingenbegeleiders of andere hulpverleners te helpen. Na de recreatie lopen we met het vierde jaar basismechanica de trap op. Demian (26), een van de drie opgetrommelde ervaringsdeskundigen, steekt van wal met zijn levensverhaal. Hoe er tot zijn vijftiende geen vuiltje aan de lucht was. Hij kwam uit een goede familie, haalde prima cijfers op school, blonk uit in diverse sporten. En hoe alles kantelde toen hij begon uit te gaan en de smaak van achtereenvolgens tabak, alcohol en cannabis te pakken kreeg. Wat als een plezierrit op het carrousel der roesmiddelen begon, ontaardde in een neerwaartse spiraal met een bijna fatale smak als eindpunt. Cocaïne, heroïne, rohyphnol, er is weinig dat hij niet heeft gebruikt. Demian doorspekt zijn relaas met vaderlijke vermaningen. Laat het nooit zover komen. Blijf clean, leef gezond, eet een appel of doe tenminste aan sport. En dat gebruiken in het begin wel stoer lijkt, maar dat meisjes uiteindelijk afknappen op junks. Twee klaslokalen verderop is ook de 32jarige Bram aan zijn getuigenis begonnen. Wie
biedt meer? Zestien jaar verslaafd. Twintig keer in een coma gelegen, meestal door een overdosis vloeibare xtc. Vier auto’s in de prak gereden, hij denkt liever niet aan de schadeclaims van de slachtoffers die straks op zijn schuldenlijst worden bijgeschreven. Zijn wroeging en schaamte vallen niet in cijfers te vatten. “Ik heb mijn familie en vrienden veel leed berokkend”, zegt hij. “Ik ben vaak wakker geworden in een ziekenhuis, armen en benen vastgebonden aan mijn bed. Ze staken dan een sonde, jullie weten wel waar. Een noodzaak, want in zo’n toestand laat je alles lopen. Dat zijn dingen die je tegenkomt met drugs.” De klas hangt aan zijn lippen. Maar wiet kan toch geen kwaad, probeert een spichtige
We hielden ze al een tijdje in de gaten. Een leerling of tien, vooral uit de tweede en de derde graad, die altijd samentroepten. Het alarm ging pas goed af toen er ook gastjes uit de eerste graad begonnen rond te hangen, die zich vermoedelijk als koeriers lieten gebruiken INGRID V. DIRECTRICE BEROEPS- EN TECHNISCHE SCHOOL
jongen. “Ik heb weinig ervaring met cannabis”, zegt Bram. “Maar mijn neef heeft jarenlang gerookt. Hij heeft er depressies en woedeaanvallen aan overgehouden. Best niet mee beginnen, als je het mij vraagt.” De bel gaat, klassenwissel. Op de gang komen we Robin weer tegen. Het getuigenis van Demian is aangekomen. “Vooral de herkenbaarheid”, zegt hij. “Hoe hij aan de drugs is geraakt, het leek alsof ik mijn eigen verhaal hoorde vertellen.” De kans is echter klein dat Robin het ooit zelf tot ervaringsdeskundige van De Sleutel schopt. “Zonde van dat verloren schooljaar”, zegt hij, “maar deze ervaring heeft me een stuk volwassener gemaakt. Ik heb mijn lesje geleerd, ik zal niet hervallen. Er zijn betere manieren om mijn leven op te bouwen.” We geven hem een hand en wensen hem succes. Robin lacht zelfverzekerd. Het komt wel goed met dat plasje. Robin B., Ingrid V., Demian en Bram zijn schuilnamen Info: www.druglijn.be
22 BINNENLAND
DE STANDAARD
ZATERDAG 6, ZONDAG 7 OKTOBER 2012
HET VERHAAL STEEDS MEER VERSLAAFDE SENIOREN
DRINGEND GEZOCHT:
bejaardentehuis voor verslaafden MARIJKE LIBERT
Brian is 53, maar zou tien jaar kunnen liegen, in negatieve zin. Hij ziet er afgepeigerd uit, is lichamelijk op. Op zijn lijf zie je de sporen van een ruig en nevelig leven. Hij praat traag, stapt gebogen, is het wandelende voorbeeld van jarenlang leven op de rand. Brian is nu – dankzij methadon – van de heroïne af, gebruikt sporadisch coke en slikt een farmaciekast aan poeders en pillen. Drie halve dagen in de week komt hij naar het Antwerpse dagcentrum van De Sleutel. ‘Ik was 26 toen enkele maten mijn appartement leenden om er heroïne te gebruiken. Uit pure verveling heb ik meegedaan. De roes die volgde, duurde vierentwintig uur. Ik wou opnieuw én meer én dagelijks.’ Er volgde een wazige tijd van gebrui-
Het aantal ouderen met een drugsprobleem neemt toe. Bij opvangcentrum Free Clinic in Antwerpen is 11 procent van het cliënteel vijftigplusser. De oudste verslaafde is 66. Junks krijgen tot vijftien jaar vroeger dan de gemiddelde Belg ouderdomsproblemen. Drugscentra luiden de alarmbel. Waar naartoe met de spuitende en slikkende senioren?
N
ken, even stoppen en telkens weer zwaar hervallen. ‘Een keer ben ik na een overdosis door het oog van de naald gekropen. Mijn job was ik intussen kwijt. Kruimeldiefstallen plegen om drugs te scoren deed ik niet. Ik heb wel één keer met drugsmaten een gewapende overval gepleegd op een supermarkt. We wisten in onze toestand niet eens dat het de dag voor Kerstmis was en waren stomverbaasd toen we 10.000 euro uit één kassa haalden.’ Brian zat een aantal jaren in de gevangenis. Hij kickte er willens nillens af. ‘Zonder hulp, zonder middelen of begeleiding, gewoon cold turkey. Het was de hel. Nadien ging ik naar een ontwenningskliniek en nog later kwam drugscentrum De Sleutel op mijn weg. Ik bleef echter sukkelen. Ik
trainde bij een voetbalploeg, maar werd een paar dagen voor de start van de competitie neergestoken. Weer naar af. Ik moest revalideren, hield me met moeite staande. Van de heroïne bleef ik af, tot op vandaag. Ik gebruik wel nog ongeveer om de veertien dagen coke en ik ben aan de methadon. Belangrijk is dat ik nu een soort structuur heb in mijn leven. Omdat ik drie keer in de week naar het dagcentrum mag komen is er een reden om ’s morgens op te staan.’
Overdosis Brian heeft ‘geluk gehad’, anders dan de vrienden van wie hij afscheid moest nemen. ‘Tussen de twintig en dertig maten verloor ik door overdosis; in de jaren 80 soms gemiddeld eentje per
m d p d h b al ch ie p va ch ke se te d ch d aa si sl v B
BINNENLAND 23
DE STANDAARD
ZATERDAG 6, ZONDAG 7 OKTOBER 2012
Nederland heeft al een tehuis voor oudere drugsverslaafden in Rotterdam. © reuters
maand. Ik overleefde die zware drugstijd, samen met nog een paar mensen die ook naar het dagcentrum komen. Sommigen hebben zelfs de methadon afgebouwd, maar gaan dan weer op alcohol over. Het is alsof ons lichaam op zoek blijft gaan naar iets, en ook telkens weer op de proef wordt gesteld. Ik sleur me van het ene naar het volgende lichamelijke ongemak. In het ziekenhuis heeft men een paar hersenscans gedaan omdat ik begin te vergeten. Ik vrees voor vroege dementie. Ik lijd ook aan het chronisch vermoeidheidssyndroom. Ik ben intussen verslaafd aan medicatie, neem antidepressiva, pillen voor de bloeddruk, slaappillen, diazepam (een soort valium, red.) en antipsychotica.’ Brians grote zorg is waar hij, als
hij hulpbehoevend wordt, zal terechtkomen. ‘Omdat er niet meteen een uitweg is voor mij, heb ik een beslissing genomen. Ik wil niet ouder worden dan 65. Dat is dus over twaalf jaar. Ik heb toch niets of niemand meer. Als ik oud word, zal ik een groot deel van mijn leven in de gevangenis hebben doorgebracht. Ik wil niet opnieuw worden opgesloten, deze keer in een bejaardentehuis. Momenteel gaat het. Ik kan zelfstandig wonen, maar wat als dat niet meer lukt? Wat als ik dement word? Ik heb daar veel schrik voor.’
Overlevers Rudi De Mol van het Antwerpse dagcentrum: ‘We behandelen hier vooral jonge verslaafden, maar we hebben ook twee groeps-
‘Bij drugsgebruikers ouder dan 55 duiken de normale ouderdomsverschijnselen tot vijftien jaar vroeger op’
werkingen. De ene spitst zich toe op stoppen met drugsgebruik. In de andere, waarin Brian zit, ligt het accent op stabilisering en behoud van de functies die er nog zijn. In die tweede groep zit een kleine groep chronisch verslaafden, met vaak bijkomende psychiatrische problemen. Als je daar het clean blijven zou opleggen, zou een stuk van deze doel-
groep onder de radar verdwijnen. De helft is rond de 50 jaar oud, heeft een lange geschiedenis van drugsgebruik en hervallen. Voor het eerst in de hebben we in de drugscentra vijftigplussers die in de jaren 70 en 80 begonnen met gebruiken en overleefden. Hun aantal groeit.’ Rita Brauwers van De Sleutel: ‘De gezondheidszorg is beter gewor-
den. Brian werd en wordt goed medisch en psychologisch opgevolgd, waardoor de kans dat hij ouder wordt, groter is. Toch blijven verslaafden zeer kwetsbaar en hoe kwetsbaarder je bent in de samenleving, hoe groter de kans dat de zorg die je nodig hebt, niet ingevuld wordt. Stel dat Brian bedlegerig wordt en niet meer naar dit dagcentrum kan komen, wat dan? Reguliere thuiszorg past moeilijk in zijn verhaal. Brian heeft veel meer nodig dan een warme maaltijd, een poetshulp en een dagelijkse wasbeurt.’ Tino Ruyters van Free Clinic in Antwerpen stelt vast dat in zijn centrum voor zware chronische gebruikers het aantal oudere verslaafden zorgwekkend toeneemt. ‘Het wordt echt een probleem. Uit de cijfers van 2011 blijkt dat van de
••• Lees verder op blz. 24
24 BINNENLAND
DE STANDAARD
ZATERDAG 6, ZONDAG 7 OKTOBER 2012
••• Vervolg van blz. 23 741 verslaafden die Free Clinic volgt, de gemiddelde leeftijd 40 jaar is. Drieëntachtig mensen zijn ouder dan 50, de oudste is 66. Vroeger had je meer overdosissen en drugsdoden. Door een betere zorg en behandeling steeg de levensduur van de verslaafden. Bij drugsgebruikers ouder dan 55 duiken de normale ouderdomsverschijnselen echter tot vijftien jaar vroeger op. Deze mensen hebben een lastig leven geleid; de nefaste gevolgen van hun lange gebruik zijn merkbaar. Ze krijgen lever- en longproblemen, hart- en vaatziekten, vertonen algemene verzwakking, zoals je bij bejaarden soms vaststelt, en ook vaak een geestelijke achteruitgang. Gebruikers van 55 en 60 worden daardoor zo zorgbehoevend als bejaarden van 70 en 80. Het is heel moeilijk om voor deze verzwakte mensen gepaste zorg te vinden eens ze niet meer zelfstandig kunnen functioneren. Wij moeten dus naar plaatsen zoeken waar ze oud kunnen worden, terwijl ze in wezen nog te jong zijn voor ouderenzorg. Bovendien is die ouderenzorg helemaal niet op hen afgestemd. De meeste gebruikers zijn gestabiliseerd met methadon en dienen dus ook methadon te krijgen.’
Methadon Methadon is een vervangmedicijn voor heroïne dat mensen tot stabiliteit brengt, maar ook een lichamelijke afhankelijkheid inhoudt. Als deze verslaafden in de reguliere ouderenzorg terechtkomen, wordt de methadonbehandeling best voortgezet. Ruyters: ‘En daar wringt nu net het schoentje. Het gevaar bestaat dat de oude discussie over methadon weer opduikt. Een methadonbehandeling is een onderhoudsbehandeling voor heroïneverslaafden. Artsen en zorgverstrekkers zijn vaak weinig vertrouwd met deze behandeling en de benadering van deze mensen. De kans bestaat ook dat de reactie zal zijn: ja maar, moet deze man of vrouw niet eerst clean zijn, voor we die opnemen in ons tehuis. Een moeilijke discussie is dat.’
va ve p se gr ge le le d ge te ‘I se le ge be h ke fe be se m se sc m af st d d aa De ouderenzorg is helemaal niet voorbereid op verslaafden. © Getty Images
In 2008 opperde voormalig Antwerps schepen en OCMW-voorzitster Monica De Coninck het idee een apart pension op te richten waar oudere drugsgebruikers konden opgevangen worden. In die periode telde Antwerpen zo’n vijftigtal junks van 45 tot 60 jaar oud, die niet meer zelfstandig konden leven. Ruyters: ‘Dat aantal is intussen gestegen, zonder dat er een gerichte opvang kwam. Sommige gebruikers leven in mensonterende omstandigheden op straat of ze trekken van het ene daklozencentrum naar het andere. Een aparte unit in een gewoon rust- en verzorgingstehuis voorbehouden, zou voor hen een oplossing kunnen zijn. Nu gaan we zelf op zoek naar plekken waar we een acuut behoeftige (ex-)verslaafde kunnen plaatsen. We hebben contacten met bepaalde zorgcentra en daar kunnen we al eens
restaurant Spaans Dak
Schitterend gelegen aan de rand van Meerdaalwoud en tussen de vijvers van het recreatiedomein “Zoet Water” op slechts 7 km ten zuiden van Leuven staat het Spaans Dak. De originaliteit van de presentatie met de scherpe prijskwaliteit verhouding maakt het Spaans Dak onweerstaanbaar. Vernieuwende gastronomie in een authentiek kader met design-interieur. Open van woensdag tot en met zaterdag: 12u tot 13u30 & 18u30 tot 20u30. Zondag: 12u tot 13u30 & 18u30 tot 20u
Maurits Noëstraat 2 3050 Oud-Heverlee Tel: 016 47 33 33 www.spaansdak.be
mensen naar doorverwijzen. Het blijft echter dweilen met de kraan open. Ik roep het beleid op om dringend naar oplossingen te zoeken én om een ernstig overleg te stimuleren tussen de verslavingszorg en de ouderenzorg.’
voor Alcohol- en andere Drugsproblemen, groepeerde wel de cijfers die hulpverleningsinitiatieven aanreikten. Daaruit blijkt onder meer dat in de CGG, de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg, het aantal cliënten van 45 en ouder die in behandeling zijn voor een stoornis gekoppeld aan opiaatgebruik, tussen 2003 en 2011 verdubbelde. Uit de registraties van de Vereniging van Vlaamse Behandelingscentra voor Verslaafden blijkt dat de gemiddelde leeftijd waarop de behandeling wordt gestart, gestaag omhoog gaat. Bij de gebruikers die zich bij het project spuitenruil aanmelden, stelt men de laatste jaren ook vast dat ze ouder zijn.
Apart Op het kabinet van de Antwerpse schepen Leen Verbist, de opvolgster van De Coninck, stelt men dat een aparte opvang voor bejaarde verslaafden nog steeds onderzocht wordt. ‘We hebben daarover contacten met het Antwerpse Zorgbedrijf.’ De directeur van het Antwerpse Zorgbedrijf, Johan De Muynck, bevestigt: ‘Zogenaamd jongere bejaarden kunnen sowieso terecht in onze woonzorgcentra. De centra mogen tot 10 procent mensen opnemen die jonger zijn dan 65 en een bepaalde zorg nodig hebben. Dat kan gaan om mensen die op jongere leeftijd alzheimer kregen, maar ook om alcohol- en drugsverslaafden. Toch vraagt die laatste groep effectief een aparte benadering. Wij zijn aan het oefenen met een paar cases, plaatsen hen in een centrum en gaan na wat de problemen en de oplossingen zijn. Het doel is om tegen de zomer van volgend jaar vanuit die expertise in een van onze centra een unit op te richten specifiek voor de opvang van oudere verslaafden. Meer wil ik daarover echter niet kwijt omdat ik een sereniteit in dit dossier wens te behouden, zowel voor betrokkenen als voor de medewerkers in onze woonzorgcentra.’ Ook De Muynck heeft het over een ‘groeiend probleem’ met oudere verslaafden, maar ook hij beschikt niet over cijfers. De oudere drugsverslaafden zijn in ons land nog niet in kaart gebracht. De studiedienst van de VAD, Vereniging
Morfine
‘Als ik oud word, zal ik een groot deel van mijn leven in de gevangenis hebben doorgebracht. Ik wil niet opnieuw worden opgesloten, deze keer in een bejaardentehuis’
Volgens Europese cijfers is het aantal veertigplussers dat een ontwenningsbehandeling ondergaat wegens verslaving aan soften harddrugs, de jongste tien jaar verdrievoudigd. Nu al is 22 procent van de Europese drugsverslaafden ouder dan 40. In Duitsland, waar het aantal oudere verslaafden verdubbelde de jongste jaren, startte men daarom met de bouw van speciale bejaardentehuizen voor oudere junks. Mechthild Dyckmans, adviseur van de regering-Merkel, stelde begin dit jaar in Der Spiegel dat ‘oudere mensen in toenemende mate illegale drugs gebruiken. Een fenomeen dat de jongste jaren de kop heeft opgestoken.’ Zij verklaarde dat dat enerzijds komt omdat de generatie die in de jaren 60 experimenteerde met drugs daar nooit echt mee is gestopt; anderzijds zouden er ook bejaarden zijn die pas later begonnen met experimenteren. Dokter Anne Van Duyse, werkzaam in de verslaafdenkliniek van Zelzate en medisch directeur
D ve ve d V w 12 se va d ce te m h sc ac oo h ‘I vi m on ge vi d h h ou m si st w tr ke al n at ‘O ee le n ge bi d ge sp ri ve d V th St gi d ge h
BINNENLAND 25
DE STANDAARD
ZATERDAG 6, ZONDAG 7 OKTOBER 2012
BEEST VAN DE WEEK Lambiki het nijlpaard (bis) van De Sleutel, bevestigt dat: ‘Bij verslaving heb je altijd twee groepen, de early onset- en de late onset-verslaafden. In de eerste groep zitten mensen die al met gebruik bezig zijn sinds de adolescentie en dat probleem hun hele leven meenemen. Zij leefden doorgaans in een onstabiele omgeving met weinig familiale context.’ ‘In de tweede groep vind je mensen die een vrij normaal leven geleid hebben, uit een stabiele omgeving komen, een carrière hebben, maar die in een latere fase in hun leven begonnen te gebruiken. Wij beschikken niet over cijfers over de verhouding tussen beide groepen. Onder die late onset zitten ook de gebruikers van morfinepreparaten. Oudere mensen krijgen pijnstillers voorgeschreven voor chronische problemen. Ze ontwikkelen een zelfde afhankelijkheid, gaan die pijnstillers echt misbruiken en worden dus verslaafd. Ik ken zelfs oudere mensen die verslaafd zijn aan morfinepleisters.’
Amper twee jaar is Lambiki geworden. Een castratie werd hem fataal. ‘Terwijl we hem net wilden redden.’ Afgelopen donderdag is Lambiki het nijlpaard komen te gaan. Oorzaak: een slechte reactie op de verdoving voor zijn castratie. De Antwerpse Zoo besliste die ingreep toe te passen omdat iedereen al van ver zag dat de hormonen het beest parten zouden spelen. Eigenlijk was Lambiki, die bij zijn geboorte in het voorjaar van
2010 op de nodige oohs en aahs van het brede publiek kon rekenen, zelfs een ongewenst kind. Althans voor het bestuur van de Antwerpse Zoo. ‘Met een nieuw mannetje bij de nijlpaarden weet je gewoon dat er vroeg of laat problemen komen’, zegt Ilse Segers, de woordvoerster van de dierentuin. ‘Zodra de hormonen opspelen,
begint het gevecht met de andere mannetjes. Met de vrouwen als inzet. Ze willen paren, zelfs als dat met hun eigen moeder of grootmoeder is.’ Lambiki was zelf de vrucht van incestueuze seks. Zijn papa, Hein, was ook zijn grootvader. Desondanks groeide het nijlpaard uit tot publiekslieveling. In 2010 schopte Lambiki, genoemd naar Lambik uit Suske en Wiske, het in De Standaard zelfs tot een van de dieren van het jaar.
Lambiki, voor de operatie. © belga
Vooraleer hij dezelfde weg op ging als zijn vader en zijn eigen moeder of grootmoeder begon lastig te vallen, greep de Zoo in. ‘Met de castratie wilden we net zijn leven redden. In een gevecht met Hein had hij sowieso het onderspit moeten delven. Als hij geen zin zou hebben in paren, zou hij ook geen concurrentie zijn.’ (csn, vhn)
De Antwerpenaars zoeken een korpschef voor hun politie.
Psychiatrie
De politie werkt daarom nauw samen met de dienst In de grootste stad van Vlaanderen leven een half miljoen De Sleutel heeft in Vlaanderen Samen Leven, met het onderwijs, het OCMW, de dienst Antwerpenaars die goed weten wat ze willen: een stad verschillende dagcentra waar Mobiliteit en nog vele andere. Want ons korps is een waar het aangenaam is om te wonen en waar het elke verslaafden zich kunnen aanmelteam binnen een nog groter team: Antwerpen zelf. dag nog aangenamer wordt. den en worden opgevangen. Van Duyse: ‘Bij De Sleutel hadden sDe korpschef die de Antwerpenaars zoeken, is er dus een De Antwerpse politie is één van de vele motoren van dit we het afgelopen anderhalf jaar jdieZATERDAG zijn team 6leidt en tegelijk zélf een teamspeler is. In de positieve project. Verkeersveiligheid hangt bijvoorbeeld EN ZONDAG 7 OKTOBER 2012 123 drugsverslaafde vijftigpluseploeg die elke dag opnieuw aan Antwerpen blijft werken. evenzeer af van de inrichting van straten en pleinen sers in behandeling op een totaal nals van handhaving door de politie. Of neem onze van iets meer dan 7.000 aanmela Info en algemene voorwaarden op: Antwerpse jeugd: hun gedrag is veel meer het resultaat dingen. Dat betekent dus 1,75 proswww.antwerpen.be/korpschef van hun opvoeding en onderwijs dan van controles. cent van onze populatie. De mees5 LUMMEN te van die 123 wonen thuis, somn migen zijn dakloos. Doorgaans n hebben deze mensen al een gen schiedenis van hulpverlening aachter zich. Uiteraard zit daar mook een pak mensen tussen die rhulpbehoevend worden.’ de De toegang is gratis. Inschrijven kan >Ingestuurd door De Winning vzw Groenwerk ZATERDAG 6‘IkOKTOBER wil wel opmerken datover. verslag via petra@opvoedingswinkelwestlimburg. ving bij oudere mensen over veel g PASTADAG SK MELDERT be of 0496/87.81.50. Vorige week waren de trekpaarden van dennen in Den Brand, een onderdeel van meer gaat dan drugsgebruik. Wat ij Op zaterdag 6 oktober nodigt SK Meldert ons momenteel enorm veel zorDe Winning te zien in het tv-programma het bosreservaat Bosland in Hechtel-Eksel. lWOENSDAG 10 OKTOBER edereen uit op hun genjaarlijkse baart, ispastadag. dat 10 procent van de k ‘Groenland’ op één. Bartel Van Riet en De boomstammen werden met trekpaarden Vanaf 16.30 uur kan je genieten van ho- probleemhet bos gesleept tot op de brandweg, een POLITIEK DEBAT vijfenzestigplussers Stijn Pollaris lieten zien hoe er met de uit memade spaghettidrinkers bolognaise , lasagne of grote groep pad dat toegankelijk is voor een tractor. zijn. Ook die > De leerlingen van het Spectrum College paarden in de bossen wordt gewerkt. roque monsieur. Kaarten zijn aangepaste verkrijgbaar zorg Van hieruit werden ze met de tractor of heeft een én be- een politiek debat. Dit vindt organiseren bij bestuur en spelers. Ook op de dag zelf de forwarder, een speciaal voertuig voor handeling nodig. Voor de groep et plaats om 19 uur in het Oosterhof in LumStijn vertelde waarom het werken met trekpaarden, afgevoerd zonder schade toe kan u terecht aan de inkom van het OC De oudere drugsverslaafden zou n men. Er zullen tal van politici aanwezig zijn, paarden in bossen milieuvriendelijker is te brengen aan de bossen. Naast het slepen Kaelen Dries. men eventueel naar eennamelijk oplos-de lijsttrekkers en de tweede van rdan het werken met zware machines. Er is van bomen worden de trekpaarden van De sing kunnen zoeken binnen betelke lijst. ZONDAG 7 OKTOBER minder bodemdruk, minder CO2-uitstoot, Winning ook ingezet voor het uittrekken van staande structuren zoals beschut ar minder schade aan bomen en struiken exoten als Amerikaanse vogelkers of eik, het STUDIEEN ONTMOETINGSDAG CCV wonen of opname in een psychiaoZATERDAG 13 OKTOBER en de wandelaars vinden de paarden veel maaien van natte, kwetsbare en ecologisch trisch Afhanr- CCV vzw organiseert De ditverzorgingstehuis. jaar haar studieMISSIETENTOONSTELLING aangenamer om te zien dan de machi- waardevolle graslanden, het ophalen van kelijkheid van roesmiddelen is nu sen ontmoetingsdag in Lummen in G.C.O.C. nes. Bartel en Stijn kapten in functie van zwerfvuil en sluikstorten, huifkartochten al eenspreken van deover belangrijkste rede- van de missiekring nodigen u uit rOosterhof. Zes dokters het > De leden duin- en heideherstel enkele Corsicaanse en teambuildings voor bedrijven. op hun jaarlijkse missietentoonstelling op nen waarom te hema nieuwste trends bij IBD. ‘s mensen Middags in de psychizaterdag van 13 tot 17 uur en op zondag wordt een broodjeslunch voorzien. Er is een atrie terechtkomen.’ de van 10 uur tot 18 uur in zaal Altiora in de nfostand en op het einde kan u vragen ‘Oudere heroïneverslaafden bijetellen. Vanaf 11 uur. De inkom isin gratis. eenbrengen een aparteKerkstraat samen- in Lummen-centrum. Wij bieden tu zoals altijd: hobbykraampjes, zelfbereide de RESTAURANTDAG levingsvorm lijkt me dan weer confituur, niet zo eenvoudig. Je hebt wilde tombola, gezellige cafetaria en it Restaurantdag in gebruikers de St. Jacobusgilde in nog én gebruikers die veel sta- meer. Op zaterdag bestaat het e Rekhoven, van 11.30 tot 19.30 uur. missiecomité ook 40 jaar en de missiekring bieler zijn. Zet je die bij elkaar, e35 jaar. Daarom is er om 18 uur een dankviedan zou dat spanningen kunnen oMAANDAG 8geven. OKTOBER ring met Daarom lijken goede af-Afrikaans koor in de parochiekerk p van Lummen. OPGROEIEN MET EEN ‘ETIKETJE’ spraken en een gepaste omkadede ring noodzakelijk. Maar een pak de Wie met kinderen werkt, wordt vaak om de ZONDAG 14 OKTOBER echte vrijbuiters e- geslagen metverslaafden oren diagnoses. In zijn het werkEETDAG HARMONIE ST.-CECILIA die hun zin willenalsblijven doen. ar veld wordt gegoocheld met begrippen Voor hoogbegaafdheid die “wilde” verslaafden is jaar organiseert de koninklijke rADHD, autisme, dyslexie, > Zoals elk n dyspraxie. Een thuiszorg en voordeel is misschien een betere adequater. harmonie St.-Cecilia hun jaarlijkse eetdag datiszijdat inwie eenzich gewoonmet verzoret h)erkenning. Een Stel nadeel heerlijke mosselen vanaf 11.30 uur in dan een beetje op de gingstehuis rand van een terechtkomen, gewone de harmoniezaal. Inschrijven kan nog tot ontwikkeling bevindt als een probleemkind 7 oktober. Hiervoor kan u terecht bij het denk ik dat de bejaardenverzorkaanzien wordt. Anne Hermans spreekt hier- gillend bestuur gers en -verzorgsters naaren muzikanten. (hyp) k huis lopen.’ ur
VAN LUMMEN
AGENDA
11
Trekpaarden De Winning krijgen rol in tv-programma ‘Groenland’
Lokale Politie Antwerpen Altijd van dienst.
www.antwerpen.be/korpschef
92 | ZONDAG 7 OKTOBER 2012
www.dezondag.be
www.de
KIES voor MARIATROON !! Wij zijn specialist in het transport en behandeling van vloeibare ADRgoederen in tankwagens en tankcontainers. Omwille van de expansie van onze transport en technische afdeling te Zele zoeken we gemotiveerde medewerkers om ons team te vervoegen :
STEMLIJST VERPLEEGKUNDE
STEMLIJST VERPLEEGKUNDE
Verdickt Marleen
De Wulf Arlène
Hoofdverpleegkundige
Verpleegkundige
Gaschauffeur
Van Hecke Valerie
Mellaerts Karine
Hoofdverpleegkundige
Verpleegkundige
Tondeurs Isabelle
Meurer Hilde
• distributie van luchtgassen in Benelux • dagritten of indien interesse, slaapt U enkele nachten per week uit • CE-rijbewijs met ervaring + ADR-certificaat. Tankervaring is een plus • standplaats trekkers : Zwijndrecht (B)
Hoofdverpleegkundige
Verpleegkundige
Chemiechauffeur op deeltijdse basis
Fierens Katrien
Verbrugge Christine
Afdelingsverantw. verpleegkundige
Nachtverpleegkundige
Moens Ingrid
Vermeir Femke
Afdelingsverantw. verpleegkundige
Sociaal verpleegkundige
Camermans Vanessa
Vlaeminck Anja
Nachtverpleegkundige
Verpleegkundige
• het spuiten van nieuwe trekkers en kleine carrosserieherstellingen • U hebt oog voor detail en wenst steeds perfect werk af te leveren • U werkt in een volledig uitgeruste spuitafdeling met aandacht voor uw welzijn
De Waele Ilse
Eeckhaut Sabine
Vrachtwagenmecanieker
Verpleegkundige
Verpleegkundige
Hier jouw naam?
Hier jouw naam?
Nachtverpleegkundige, halftijds
Verpleegkundige, half- of voltijds
• CE-rijbewijs met ervaring + ADR-certificaat. Tankervaring is een plus • U vangt de afwezigheden van onze vaste chauffeurs op en voert transporten uit in hun trekker • Uw werkplanning wordt in overleg samengesteld
Wij bieden u: - een vaste job bij een betrouwbare werkgever - een professionele, stabiele werkomgeving - goede en stipte verloning - uitgebreide interne opleiding - hospitalisatieverzekering - maaltijdcheques
www.denhartogh.com
www.fracarita.org
Op zoek naar een bijverdienste? Waag dan je kans als
KRANTENBEZORGER Bij Deltamedia, een filiaal van bpost, en breng als eerste het nieuws in eigen streek.
Contacteer Wouter Coorevits 052 45 95 57
[email protected] Dommekensstraat 25 - 9240 Zele
DB44/325292I2
Geïnteresseerd?
Info: Het Woonzorgcentrum Mariatroon, gelegen in het kloppende hart van Dendermonde zet zich in voor 104 zorgbehoevende ouderen en 11 serviceflatbewoners en zoekt kandidaten (m/v) met gezond verstand en een fijne teamspirit, wegens uitbreiding van de dienstverlening en ingebruikname van een volledige nieuwbouw.
6 09 365 dia.be eltame d @ n io t selec
V
• zelfstandig kunnen werken • ervaring is een must • volledig ingerichte, nette werkplaats
Interesse? Wil je samen ons programma realiseren en deel uitmaken van onze dynamische ploeg? Stuur dan vandaag nog je kandidaatstelling met cv t.a.v. Johan Vermoesen, algemeen directeur. Voor meer inlichtingen geven onze hoofdverpleegkundigen je graag meer uitleg. Kom ook gerust na afspraak eens een kijkje nemen. Je kan rekenen op een strikt vertrouwelijke en professionele behandeling van je dossier.
ail ons m f o l Be eer voor m gen: n inlichti 4 26 of
volt Inte voor
Medewerker spuitafdeling
Halftijds nachtverpleegkundige = 1 WE op 4 (uurrooster: op vr, za, zo, ma van 20u45 tot 6u45 – 14 dagen inactiviteit – op di, woe, do van 20u45 tot 6u45 – 7 dagen inactiviteit …). Verpleegkundige = voltijds (1 WE op 3) halftijds (1 weekend op 6).
Brusselsestraat 90, 9200 DENDERMONDE tel. 052 22 39 11 – E-mail:
[email protected]
BE BE
SYR pro dext chem Om
M
Je t Wij z Na e aan
Je p Je b Je k Je b Je b
SYR
P
Je t Wij z verw PLC Tev
Je kan aan de slag in Zottegem, Kruishoutem, Zingem, maar ook op andere plaatsen in jouw regio.
Je p Je b doo Het
Consulteer onze website voor een overzicht van alle gemeenten. Deltamedia N.V. Neerhonderd 46 - B-9230 Wetteren www.deltamedia.be DB41/324661I2
Con Inte SYR t.a.v Mail