26.05.2015
dienst communicatie
EXPO
BINNENLAND
ROPS-FABRE
Vrouw in beroep tegen buitenvervolgingstelling Sint-Amandus
Twee boegbeelden van de Belgische kunst ontmoeten elkaar. Met tentoonstellingen, theater, lezingen en werken in openlucht. Ropsmuseum en andere locaties in Namen, tot 30/8. CHRISTIAN BOLTANSKI
Geheugen en herinnering zijn de thema’s van deze Franse kunstenaar. Hij werd bekend met installaties die de doden herdenken. Mac’s, Grand-Hornu, tot 16/8. PASS
Hedendaagse kunst in vier stemmige dorpen van de Vlaamse Ardennen. Met onder meer Michaël Borremans en Thierry de Cordier. Locaties in Huise, Mullem, Wannegem en Lede, in de weekends tot 5/7. CHAGALL
Meer dan 200 schilderijen en tekeningen illustreren de thema’s van Chagall, zoals de Joodse cultuur en Russische volkstradities. Koninklijke Musea voor Schone Kunsten, Brussel, tot 28/6. HELMUT STALLAERTS - ECHOES
Jan Fabre, ‘Sanguis/Mantis’, 2001. Te zien in het Muhka. © Maarten Vanden Abeele
Recente werken van de Belgische kunstenaar in samenspraak met grote namen uit de collectie van ING.
dere ongewone bouwstenen bepalen het uitzicht van Buggenhouts installaties.
ING Art Center, Brussel, tot 14/6. JULIA MARGARET CAMERON
M, Leuven, tot 31/5. ON KAWARA – 1966
Boeiend overzicht van een pionier van de fotografie.
In 1966 begon On Kawara met zijn befaamde ‘date paintings’, met alleen maar de datum waarop het werk gemaakt werd.
Museum voor Schone Kunsten, Gent, tot 14/6. R.I.P.
Tweehonderd jaar begrafeniscultuur, met bijna vergeten tradities en de doorbraak van nieuwe opvattingen. Caermersklooster, Gent, tot 14/6. KARAKTERKOPPEN
Wat verbergt een gezicht? Hoe kun je een hoofd ‘lezen’? Een tentoonstelling over ‘lelijke’ gelaatstrekken. Guislain Museum, Gent, tot 27/9. JEF GEYS
Recente en oudere werken over politieke en artistieke kwesties, zoals de betekenis van kunst en musea.
ICHTEGEM
Museum Dhondt-Dhaenens, Deurle, tot 14/6. JAN FABRE - STIGMATA
Terugblik op de performances waarmee Jan Fabre in de kunst debuteerde en die de oerbron van zijn werk vormen. Muhka, Antwerpen, tot 26/7. FORT ART/ART FORT
Een kunstroute langs de Antwerpse fortengordel, met werken van Paul Gees, Koen Broucke, Luc Van Soom en Michèle Matyn. Forten van Edegem, Mortsel, Wilrijk en Duffel, tot 30/6. JAN VANRIET
Smak, Gent, tot 6/9. MARCEL BROODTHAERS
Recente tekeningen waarin Vanriet, die vooral als schilder bekend is, nieuwe interpretaties van bestaande werken aanreikt.
Een stevige selectie uit het oeuvre van de Brusselse kunstenaar.
De Zwarte Panter, Antwerpen, tot 21/6. HANS OP DE BEECK
Herbert Foundation, Gent, tot 15/11. PETER BUGGENHOUT
Een oud kasteel wordt het decor voor verstilde figuren van Hans Op de Beeck.
Industrieel afval, huisstof, ingewanden en an-
Kasteel van Chimay, tot 31/7.
De zus van een van de slachtoffers van voormalig bokskampioen Geert B. (46) gaat in beroep tegen de buitenvervolgingstelling van het Sint-Amandusinstituut in Beernem. De vrouw had klacht ingediend tegen de psychiatrische instelling, nadat haar broer er in januari toegetakeld werd door B. Hij sloeg toen twee patiënten in elkaar. De veertiger kampte met waanbeelden en beweerde dat God hem de opdracht had gegeven de duivel kapot te maken. Volgens de man, die vroeger in Zerkegem en Ichtegem woonde, had een van de slachtoffers contacten met terroristische beweging IS, waardoor hij als gelovig man wel moest overgaan tot agressie. De zus van een van de slachtoffers vond dat de instelling de veiligheid van haar broer te weinig garandeerde. Begin deze maand besliste de raadkamer dat Sint-Amandus geen schuld trof. Door het beroep komt de zaak nu binnen twee weken voor de KI in Gent. (SDVO)
Robbe speelt mee in film FC De Kampioenen In de nieuwe film ‘FC De Kampioenen‘ zal de 17-jarige Robbe Van den Broeke uit Nederbrakel drie keer door het beeld passeren. De jongeman vroeg aan acteur Marijn ‘Boma’ Devalck of hij mocht figureren in de film. Dat leverde hem drie scènes op.
Al veel ervaring als figurant, edelfigurant en acteur
ERIC DE PESSEMIER NEDERBRAKEL ‘Ik mag figureren op een voetbalterrein en tweemaal op een feestje’, vertelt Robbe Van den Broeke die door het dolle heen is met zijn optreden. ‘Vroeger was ik verslaafd aan FC De Kampioenen. Op mijn communiefeest was het thema al FC De Kampioenen. Bij een spreekbeurt in de lagere school was er voor mij maar één onderwerp:, FC De Kampioenen. Zelfs in het middelbaar toen we voor literatuur een filmpje moesten maken, trommelde ik Marijn Devalck op om erin mee te spelen. Ondertussen mag ik zeggen dat ik goed overeenkom met Marijn. Die relatie verbeterde nog toen Marijn als schepen een collega werd van mijn meter, Sabine Hoeckman, eveneens schepen in Brakel.’ ‘Het is overigens niet de eerste keer dat ik figureer of acteer. Ooit merkte ik op Facebook een filmpje van de VTM-televisieserie Danni Lowinski. Daarin vertelde iemand dat zij in die aflevering meespeelde.‘ ‘Zo ben ik in het circuit van fi-
,,
Robbe Van den Broeke oefent op het terrein van FC Kruisstraat voor zijn figurantenrol in de nieuwe 'FC De Kampioenen'-film. Foto: edp
ROBBE VAN DEN BROEKE Figurant
Na mijn middelbaar wil ik naar het conservatorium, in de voetsporen van Marijn Devalck gureren terechtgekomen. Ik figureerde al in tv-programma's op Ketnet, één en VTM zoals Ghost Rockers, Geubels en de Belgen, Thuis en Familie.’ ‘Ook heb ik al edelfiguratie gedaan. Bij edelfiguratie draait de
scène echt om jou. Ik speelde in Echte Verhalen: De Kliniek op VTM een geëlektrocuteerde jongen. Mijn eerste rol als edelfigurant was in Rox op Ketnet. Die opnames vonden plaats in de Ardennen. ‘
Niet voor het geld ‘Via Facebook ontdekte ik kortfilms. Ondertussen heb ik al drie keer in een kortfilm meegespeeld. Hier gaat het om acteren, het zijn gesproken rollen waarvoor je een tekst moet kennen. Momenteel ben ik mijn eigen kortfilm Liefde voor de muziek aan het draaien. Ik zocht locaties in Brugge en
Blankenberge. Uiteraard gaat het om een low budget kortfilm en werk ik alleen met vrijwilligers.’ ‘Figureren doe je uiteraard niet voor het geld. Je krijgt een kleine vergoeding, eerder wat zakgeld. Maar het doet mijn liefde voor acteren en regisseren alleen maar groeien. Hoewel ik momenteel in het vijfde IT zit in Viso Cor Mariae, ben ik van plan om na mijn middelbaar naar het conservatorium in Brussel te gaan, net zoals Marijn Devalck. Mijn grote droom is zeker acteren. Ik zie mezelf wel in een televisieserie of wie weet ooit in de bioscoop’, besluit Robbe.
opinie&analyse JONATHAN JACOB MOEST HELEMAAL NIET GEDWONGEN WORDEN OPGENOMEN De rechtbank zoekt uit wie verantwoordelijk is voor de dood van Jonathan Jacob na zijn faliekant misgelopen gedwongen opname. Hij was verward aangetroffen onder invloed van amfetamines. Was die gedwongen opname wel nodig, vragen JORIS VANDENBERGHE, MARC SABBE en HERMAN NYS zich af.
De hulp die uitbleef vangen, omdat ze de middelen en aangepaste infrastructuur ontberen of omdat ze overvraagd zijn. Medisch-psychiatrische zorgen
JORIS VANDENBERGHE, MARC SABBE EN HERMAN NYS Wie? Verbonden aan de KU Leuven, respectievelijk als psychiater, urgentiearts en hoogleraar medisch recht Wat? Niet een politiecel, noch de psychiatrie, maar wel de dienst spoedgevallen is de aangewezen plek om zwaar geïntoxiceerden in nood de medische en psychische zorgen te geven die ze nodig hebben. Daartoe is een juridisch kader vereist.
Stel: je zakt een avondje door, met alcohol en wie weet welke andere drugs. Het draait verkeerd uit: je bent niet alleen flink onder invloed, maar ook verward, paranoïde, onrustig en agressief. Je bent jezelf niet meer. Misschien zie je wel dingen die er niet zijn. Allemaal psychiatrische symptomen, maar je hebt daarom nog geen psychiatrische aandoening. Je bent tijdelijk onder invloed van alcohol en drugs. Je hebt, in het medische jargon, een acute intoxicatie. Je moet dan beschermd worden tegen jezelf, je roes uitslapen en ontnuchteren. Als het allemaal nog meevalt, nemen je vrienden of familie het even van je over, met zachte of wat stevigere hand. Maar bij een ernstige intoxicatie heb je professionele hulp nodig. Zo’n ernstige intoxicatie is een psychiatrische én medische urgentie. Psychiatrisch, want je vertoont psychiatrische symptomen, je verliest de controle over je gedrag en kan jezelf en anderen zo in gevaar brengen. En medisch: je kan levensbedreigende hartritmestoornissen krijgen, je ademhaling kan stilvallen, je kan in coma geraken, oververhitten, stikken in je braaksel. Goede zorg betekent dan dat professionele hulpverleners het van je overnemen. Niet evident, want je bent onder invloed en beseft niet wat het gevaar van de intoxicatie is. Je werkt misschien even mee, maar daarna
Jonathan Jacob had moeten worden opgevangen op de spoeddienst.
verzet je je. Je reacties zijn onvoorspelbaar. Vaak kan je met zachte hand de nodige zorg en veiligheid krijgen, soms is het onvermijdelijk om onder dwang rustgevende medicatie toe te dienen. Bij ernstige opwinding of agressie is zelfs sedatie aangewezen. Dan word je kunstmatig in slaap gebracht om je te beschermen en te laten ontnuchteren. Kalmerende middelen en sedatie zijn bij een intoxicatie echter alleen veilig en verantwoord als je gemonitord wordt. Dat wil zeggen dat je hartslag, ademhaling en zuurstofconcentratie in het bloed continu gemeten worden met een systeem dat alarm slaat bij afwijkingen. Dan moet alles voorhanden zijn om ogenblikkelijk kunstmatige beademing of andere levensreddende interventies te starten. Geen aangepaste infrastructuur
Een psychiatrische én medische urgentie, dat kan natuurlijk niet opgevangen worden in een politiecel, maar ook niet in een psychiatrisch ziekenhuis. Dat kan alleen op de spoedgevallendienst van een algemeen ziekenhuis, waar urgentieartsen en psychiaters samenwerken. Daar word je opgevangen zoals hierboven beschreven, vaak in goede samenwerking met politie en parket. Zo had ook Jonathan Jacob moeten worden opgevangen. Na ontnuchtering en een
©
rr
nachtje slaap of sedatie ben je meestal voor rede vatbaar en niet meer verward of agressief. Samen met jou – en indien mogelijk met je familie – bekijken we dan of er een onderliggend probleem is van verslaving of een andere psychiatrische aandoening. Indien nodig en gewenst spreken we verdere psychiatrische en medische zorg af. Vrijwillige zorg, want een gedwongen opname blijkt na ontnuchtering zelden aangewezen of zinvol. Waarom werd Jonathan Jacob dan niet naar een spoedgevallendienst gebracht? Waarom is het lang niet zeker dat jij met een ernstige intoxicatie met onrust en agressie daar terechtkomt? Dat heeft met lokale afspraken te maken tussen politie, parket, huisartsen en ziekenhuizen – afspraken die gelukkig sinds dit drama op vele plaatsen herzien zijn, ook in het Antwerpse. Bovendien zijn veel spoeddiensten terughoudend om je in deze toestand op te
Met een ernstige intoxicatie zou je nooit in een politiecel mogen terechtkomen
Maar het heeft ook te maken met een botsing tussen deze medische logica en die andere, wettelijke logica. Die stelt dat dwang en vrijheidsbeperking alleen kunnen binnen een gedwongen opname. De wet op de gedwongen opname zegt letterlijk: ‘Buiten de beschermingsmaatregelen waarin deze wet voorziet, kunnen de diagnose en de behandeling van psychische stoornissen geen aanleiding geven tot enige vrijheidsbeperking’. En zodra een gedwongen opname is opgestart, moet je onmiddellijk naar een psychiatrisch ziekenhuis. Daarom vraagt de geestelijke gezondheidszorg al langer een aanpassing van deze wet. Er is nood aan een duidelijk juridisch kader om je kortdurend te observeren en behandelen in een aangepaste medische setting wanneer je beslissingsonbekwaam bent, zorg nodig hebt en je daartegen verzet. Zo’n wetswijziging kan drama’s voorkomen en laat ook een grondigere multidisciplinaire evaluatie toe vooraleer een veel langere en ingrijpendere gedwongen opname te starten. Zo’n evaluatie is ook maar mogelijk nadat alcohol en drugs zijn uitgewerkt. Want alleen dan kunnen intoxicatiesymptomen onderscheiden worden van de symptomen van een mogelijke psychiatrische aandoening. Dit juridisch kader moet goede medischpsychiatrische zorg en evaluatie verzoenen met de noodzakelijke rechterlijke controle over vrijheidsbeperking. Daarnaast is er nood aan voldoende middelen en aangepaste infrastructuur op de spoeddiensten. Met een ernstige intoxicatie zou je nooit in een politiecel mogen terechtkomen. Maar een onmiddellijke gedwongen opname is evenmin verantwoord. Dat is slechte zorg en plaatst je in een setting die op dat moment ongeschikt en onveilig is. Zelfs als je ook een verslaving of andere psychiatrische aandoening hebt, zijn de gecombineerde medisch-psychiatrische zorgen en behandeling van de intoxicatie de eerste prioriteit. En dat kan alleen op de spoedgevallendienst van een algemeen ziekenhuis, mits een aangepast juridisch kader en correcte financiering worden voorzien.
