VERSLAG VOORBESPREKING Visie Rivierfront 11 maart 2008 Samenvattend verslag van de openbare voorbespreking van de gemeenteraad van de gemeente Wijk bij Duurstede
Gespreksleider
mevrouw W.J. de Jongh
Griffier
mevrouw E.J.G.A. Speet
Leden PvdA
de heer L.J.R.A. Bergsma
VVD
de heer J.W.F. van der Laag
CDA
de heer G. Migchels
GroenLinks
mevrouw W.A.J. Kosterman
SP
mevrouw H.C.J. Sanders
PCG
de heer G. Taute
Burgerbelangen
de heer W.G. Smit
Portefeuillehouder
de heer ir. H. Muis
Insprekers
de heer D. Quaadgras, Jachthaven de Lunenburg de heer M. Bos
Notulist
mevrouw J.M. Kiep-de Jongh notulistenbureau Leeuwenburgh Vendrig
Beeldvorming De gespreksleider opent de voorbespreking en heet de aanwezigen van harte welkom. Wethouder Muis geeft voorafgaand aan de bespreking als toelichting dat het gaat om een deelvisie die ten grondslag zal liggen aan het maatschappelijke debat ‘waar willen we naar toe met Wijk bij Duurstede in 2020’. De kernvraag is: vindt de raad deze visie geschikt als bouwsteen voor dit maatschappelijke debat. Het gaat niet om de detaillering, maar om een denkrichting. De gespreksleider verwijst naar het voorstel waarin wordt verzocht aan de raad om de visie vast te stellen. 1 Voorbespreking visie Rivierfront, 11 maart 2008
Wethouder Muis wil gezien zijn toelichting deze formulering graag aanpassen. De heer Smit (BurgerBelangen) informeert naar de status van de notitie die bij hem de indruk wekte vrij definitief te zijn. Wethouder Muis zegt dat de raad een groot aantal deelvisies al behandeld heeft en hier op hoofdlijnen mee heeft ingestemd. Het is mogelijk dat verschillende visies straks met elkaar in strijd zijn. De gespreksleider merkt op dat de fracties zich hebben geprepareerd op het stuk dat nu voorligt en verzoekt hen te reageren zoals men zich heeft voorbereid. Het is aan B&W hoe zij hier vervolgens mee omgaat. Zij geeft het woord aan de heer Quaadgras van Jachthaven De Lunenburg. De heer Quaadgras heeft een zienswijze gegeven in het belang van de watersport en andere vormen van recreatie en over de gebieden rondom zijn bedrijf. Er zijn verschillen geconstateerd tussen de originele en de beantwoorde tekst. Mede hierom en door de opmerkingen 'tijdelijk uitbreiden' van de jachthaven en ‘vooralsnog handhaven van de stalling' heeft hij nog enkele vragen. 1. Alle bellen zijn gaan rinkelen. Wat staat hier te gebeuren? Wat zegt de visie over de grootte van het vaargebied en het gebruik voor de nu reeds aanwezige watersporters, na alle veranderingen? 2. Als de woonboten al verplaatst dienen te worden, waarom dan zo'n gecompliceerd plan met een brug als obstakel voor het vaargebied, op een onveilige plaats? 3. Hoe gaat dit allemaal betaald worden? Is er al een raming van de kosten? Hij heeft twee natuurtoetsen laten uitvoeren waarvan de laatste in overleg met de provincie. Hieruit blijkt dat er geen directe of indirecte negatieve effecten zijn. Het moet mogelijk zijn om met de in de conceptvisie gestelde statements, een mooi vaar-, recreatie- en natuurgebied te maken, waarin een permanente uitbreiding van zijn jachthaven past. De gespreksleider deelt de heer Quaadgras mee dat deze bijeenkomst is bedoeld om de fracties van de gemeenteraad de gelegenheid te bieden tot het stellen van vragen aan de wethouder. Insprekers kunnen niet in debat gaan met de wethouder, maar zij zal de wethouder straks bij uitzondering gelegenheid geven om kort te reageren op de gestelde vragen. De gespreksleider geeft de gelegenheid tot het stellen van verduidelijkende vragen aan de heer Quaadgras. De heer Van der Laag (VVD) vraagt of de heer Quaadgras van mening is dat deze visie buitengewoon nadelig is voor Jachthaven De Lunenburg. In een antwoord op schriftelijk gestelde vragen heeft hij namelijk gelezen dat de jachthaven een uitbouwmogelijkheid geboden wordt. De heer Quaadgras antwoordt dat de oplossingen in deze visie heel gunstig kunnen zijn, maar dat is nog niet helemaal duidelijk. Hij wil graag duidelijkheid hebben over de visie. Tijdelijk uitbreiden en dan weer inkrimpen betekent voor hem dat het gebied daadwerkelijk ingekrompen wordt.
2 Voorbespreking visie Rivierfront, 11 maart 2008
Mevrouw Kosterman (GroenLinks) merkt op dat een eventuele uitbreiding geen nadelige effecten mag hebben op hetgeen wordt gesteld in Natura 2000. Zij verwijst tevens naar een brief van de Vereniging Natuur en Milieu die stelt dat de visie geen recht doet aan de ecologische hoofdstructuur. De heer Quaadgras verduidelijkt dat het advies is gemaakt door de heer J. Rademaker die heeft getoetst naar aanleiding van de handleiding van de provincie. In de winterperiode liggen er geen schepen in het water en is er geen sprake van Natura 2000 toetsing. De heer Smit (BurgerBelangen) benadrukt dat de opmerkingen van de Vereniging Natuur en Milieu betrekking hebben op het rapport, niet op de toetsing van de heer Quaadgras. Mevrouw Kosterman (GroenLinks) kan deze zaken niet los van elkaar zien. De heer Taute (PCG) vraagt of de heer Quaadgras vreest voor een beperking van het vaargebied. De heer Quaadgras bevestigt dit. Het vaargebied dreigt kleiner te worden en wordt onaantrekkelijker gemaakt. Andere zaken worden wel aantrekkelijk gemaakt. Hij begrijpt niet waarom wordt gekozen voor een tijdelijke uitbreiding van de jachthaven. De heer Smit (BurgerBelangen) is het belang van jachthaven De Lunenburg duidelijk. De heer Quaadgras vertegenwoordigt ook een grote groep watersporters. Hij informeert uit welke regio deze personen afkomstig zijn. De heer Quaadgras antwoordt dat 75% direct uit Wijk bij Duurstede afkomstig is en de resterende 25% uit omliggende plaatsen zoals Amerongen, Doorn en Zeist. Wethouder Muis merkt op dat Jachthaven De Lunenburg geruime tijd geleden heeft laten weten te willen uitbreiden. De gemeente wil hieraan meewerken, maar is afhankelijk van de provincie Utrecht die nee tegen dit plan heeft gezegd. Voorwaarde van de provincie is eerst een visie vaststellen voor het gebied alvorens de jachthaven aan de orde komt. In de voorliggende visie komen alle belangen aan de orde. De natuurwaarden en mogelijkheden voor recreatie moeten beide bevorderd worden. De gespreksleider geeft wethouder Muis gelegenheid om op de vragen van de heer Quaadgras te antwoorden. Wethouder Muis zegt dat er gestreefd wordt naar verdubbeling van het aantal ligplaatsen voor recreatie. De plaatjes in de visie zijn ter illustratie opgenomen. De drukte concentreert zich bij de stad, verder van de stad krijgt de natuur de overhand. De financiering van één en ander komt later aan de orde. De heer Bos spreekt in als inwoner van Wijk bij Duurstede. De natuurgebieden langs de oevers en uiterwaarden van de Neder-Rijn en de Lek zijn bijzonder mooi te noemen. Het natuurgebied direct voorbij de sluis van Amerongen is een prachtig stiltegebied met brede uiterwaarden tot aan Elst / Rhenen. Het natuurgebied direct voorbij de kruising van het Amsterdam-Rijnkanaal richting Culemborg is eveneens een prachtig stilte gebied met brede uiterwaarden tot aan de stuw van Hagestein. Er is beperkte recreatiemogelijkheid voor de watersport. 3 Voorbespreking visie Rivierfront, 11 maart 2008
Wat zit waar voor de recreatie watersporter vanuit Wijk bij Duurstede gezien: aan de rechteroever van de Neder-Rijn ligt een smalle dode arm met aan het eind een surfstrandje, een hondenstrandje en een kleine aanlegplaats voor bootjes. Op de mooie zomerdagen is hier een grote aanloop van watersporters, zwemmers en zonnebaders vanuit Wijk bij Duurstede en omgeving. Het kan aan de rechteroever van de rivier de Neder-Rijn voor recreatie met water een heel stuk aantrekkelijker worden. Hij stelt voor watersport toe te staan zoals bij het eiland van Maurik, zodat er een prachtig watersportgebied, omgeven door natuurgebieden, ontstaat. Het Eiland van Wijk. Uitbreiding van de bestaande jachthavens en aanleg van een derde jachthaven met verblijfrecreatie is een must en goed voor de middenstand. Het realiseren van een doorgang nabij het hondenstrand, waardoor de bereikbaarheid van deze beide watersportgebieden is verzekerd, acht hij ook noodzakelijk. Tevens krijgt het Eiland van Wijk hierdoor een lichte stroming en is blauwalg verleden tijd. De mogelijkheden voor de jeugd op deze locatie zijn enorm groot. WSV Rijn & Lek heeft met haar jeugd zeiltraining een groot aandeel gedurende het gehele watersportseizoen, evenals de grote groep van de scouting op de jachthaven De Lunenburg die erg actief is op het water. Wat zou het mooi zijn om een scouting eiland midden in de dode arm te creëren, waardoor ook survivalactiviteiten voor de jeugd ontplooid kunnen worden. Hij hoopt met deze inspraak enige duidelijkheid te hebben gebracht in “wat zit waar”. De gespreksleider geeft gelegenheid tot het stellen van verduidelijkende vragen. Mevrouw Kosterman (GroenLinks) merkt op dat de provincie erg hecht aan natuurwaarden en vogelgebieden. Met 800-900 watersporters kunnen deze natuurwaarden te gronde gaan. Zij informeert naar de realiteitswaarde van het idee van de heer Bos. De heer Bos wil watersport waar al water ligt door daar zaken te projecteren zoals dat het geval is bij het eiland van Maurik. Vanaf de stuw tot aan Amerongen kan men struinen. Mevrouw Kosterman (GroenLinks) wijst nogmaals op de richtlijnen van de provincie. De gespreksleider benadrukt dat verondersteld mag worden dat een burger niet volstrekt op de hoogte is met provinciaal beleid. Zij noemt de vier doelstellingen van de visie natuurfront; - toegankelijke riviernatuur in alle Wijkse uiterwaarden, - een levendige rivier als drager van de recreatie - de haven als knooppunt tussen stad en rivier - riviergericht bouwen langs de rivier Vanavond is er gelegenheid tot het stellen van vragen aan de wethouder om daarna een voorlopig standpunt mee te delen. Mevrouw Kosterman (GroenLinks) informeert of er nog een volgende voorbespreking kan komen. De gespreksleider antwoordt dat dit mogelijk is. De heer Van der Laag (VVD) zegt dat hij het niet helemaal goed meer kan overzien en verwijst naar de notitie en de antwoorden op de schriftelijke vragen die een tegenstrijdigheid laten zien. Daarin wordt onder andere genoemd ruimte voor private initiatieven zoals jachthaven De Lunenburg.
4 Voorbespreking visie Rivierfront, 11 maart 2008
Wethouder Muis antwoordt dat de hoofdlijn is de drukte naar de stad. Verder van de stad af krijgt de natuur de overhand. Wijk bij Duurstede is blij met jachthaven De Lunenburg, maar niet alles kan meteen gerealiseerd worden. Met deze visie wil het college ruimte voor uitbreiding krijgen bij de provincie. Op termijn wordt jachthaven De Lunenburg dichter naar de stad toe verplaatst. Mevrouw Kosterman (GroenLinks) vraagt zich af of men zich tussen waan en werkelijkheid bevindt; niemand heeft een idee wat het allemaal gaat kosten en waar het geld vandaan moet komen. Er is ook nog niet met provincie en regio gesproken. Zij informeert naar de status van het stuk. Wethouder Muis benadrukt dat het geen plan is, maar een visie. Het geeft een richting aan die de meeste kansen biedt zodat anderen zich hier achter zullen scharen. Er is gesproken met verschillende partijen in drie werkateliers waarna deze visie is verwoord. Mevrouw Kosterman (GroenLinks) vraagt of het gaat om het vaststellen van een denkrichting. Wethouder Muis bevestigt dit. De heer Migchels (CDA) informeert of het college kiest voor natuur voor de fijnproevers of natuur die aantrekkelijk is voor het brede Wijkse publiek. Hij krijgt de indruk dat het voor de fijnproever is bedoeld. Wethouder Muis benadrukt dat het gaat om een toegankelijke riviernatuur voor inwoners van Wijk bij Duurstede en omstreken. Het is niet bedoeld voor elitepubliek en er zijn geen afgesloten natuurterreinen. Hoe verder men gaat, hoe hoger de lieslaarzen moeten zijn. De heer Migchels (CDA) krijgt hierbij het beeld van woest en ledig en denk dat de burger meer heeft met het beeld van koeien in de wei. Dit type natuur is voor een bepaalde doelgroep. Wethouder Muis vervolgt zijn reactie en ziet dicht bij de stad een bos en een stadscamping. De uiterwaarden zijn bedoeld voor de ecologische hoofdstructuur. De heer Smit (BurgerBelangen) heeft een vraag over de procedure. Hij heeft de visie met aandacht gelezen en vraagt zich af of de mensen die geïnterviewd zijn van te voren goede kaders en uitgangspunten hebben gekregen. Hij twijfelt aan het realiteitsgehalte van sommige elementen in deze visie. Wethouder Muis zegt dat het gaat om verschillende doelstellingen van natuur, vrije afstroming van water en recreatie die met elkaar in evenwicht moeten komen. Men heeft zich niet beperkt tot de richtlijnen van Natura 2000 en dergelijke. Als men zich hier van te voren bij neerlegt, kan er gewoon niets. Met de totaalvisie kan een gesprek aangegaan worden met de verschillende overheden. De visie is haalbaar, maar er moet nog wel heel wat gebeuren. De heer Smit (BurgerBelangen) vraagt vervolgens of er rekening is gehouden met de bestaande belangen in het gebied. Hij heeft bijvoorbeeld nergens parkeergelegenheid gezien.
5 Voorbespreking visie Rivierfront, 11 maart 2008
Wethouder Muis antwoordt dat de bestaande belangen zijn meegenomen in de drie werkateliers. De visie wordt beschouwd als een richtinggevend document dat vervolgens uitgewerkt moet worden. De heer Taute (PCG) zegt dat een visie zonder geld voor hem een probleem is en vraagt zich af waarom hij deze visie zou moeten willen. De balans tussen haven en vaargebied wordt niet goed neergezet. Hij weet niet wat hij met deze visie moet in de besluitvorming. Wethouder Muis verduidelijkt dat er een aantal initiatieven is, waaronder het initiatief van de heer Quaadgras, waar de provincie nee tegen zegt. Een visie zonder geld is heel gebruikelijk; bij een plan zonder geld heeft men een probleem. Een goede visie kweekt enthousiasme. De provincie heeft dit als één van de drie samenwerkingsprojecten op de kaart gezet. Men moet zich niet blind staren op de gegeven beelden. De visie moet gezien worden als een richtinggevend document. Als de statements onderschreven worden, kan het college verder. De heer Bergsma (PvdA) vraagt of het straks gaat om de vier statements. Zijn fractie heeft grote moeite met de invulling van het gebied tussen de huidige haven en de Gravenbol en kan niet instemmen met de grote tegenstrijdigheden die er nu liggen. De provincie zegt straks misschien tegen jachthaven De Lunenburg dat het niet kan. Hij vraagt of de wethouder snapt dat hij het lastig vindt. Wethouder Muis snapt dit. De nota natuur en toerisme is vier jaar geleden vastgesteld. Dit is een verdere uitwerking op de visie waterkwartier. Het college kan verder als de vier statements onderschreven worden. De heer Bergsma (PvdA) vraagt of het beeld vervalt als de visie in de raad komt. Wethouder Muis herhaalt dat de plaatjes slechts ter illustratie zijn. Het gaat om de denkrichting en het ruimtelijke beeld. Mevrouw Sanders (SP) denkt dat een visie zonder plaatjes waarschijnlijk beter geweest was. Bij het eerste statement merkt zij op dat het behoorlijk druk wordt; bootverhuur, wandelaars, tenten, een hotel. Zij wil eigenlijk voorafgaand aan de reeds geformuleerde statements een statement toevoegen; eerst de natuurwaarden en natuurontwikkeling versterken en vraagt waarom hier niet voor gekozen is. Wethouder Muis antwoordt dat de uiterwaarden van de grote rivieren één groot natuurgebied worden, maar het moet wel toegankelijk blijven. De kwaliteit van het rivierengebied is leidend en bepaalt de toegankelijkheid. Het is niet de bedoeling met waterscooters rond te gaan crossen. De gespreksleider concludeert gezien de tijd dat dit voorstel naar aanleiding van de inbreng van deze avond terugkomt in een volgende voorbespreking, omdat veel vragen nog onbeantwoord zijn. Zij roept het college op persoonlijke titel op nog eens goed naar het voorstel te krijgen omdat het vragen oproept bij raadsleden. Mevrouw Sanders (SP) vult aan dat het college één en ander moet toetsen aan de natuurnota en de EHS. Wethouder Muis zegt dat dit reeds is gedaan in de oplegnotitie over de haalbaarheid. 6 Voorbespreking visie Rivierfront, 11 maart 2008
De gespreksleider geeft de insprekers gelegenheid om nog kort te reageren. De heer Quaadgras vindt het moeilijk om goed te begrijpen wat de visie is en wat de realiteit. Hij is politiek niet onderlegd. Als ondernemer heeft hij wel een plan, maar eerst moet duidelijk worden hoe de toekomst wordt. Komen de 2000 recreanten en de schepen van de Gravenbol op een heel klein stukje? Hij begrijpt de statements en kan zich daar in grote lijnen mee verenigen. Het is goed om duidelijkheid te krijgen voor het bestaande. De heer Bos denkt dat er met twee talen gesproken wordt. Tussen Rhenen en Hagestein is het gebied 30 km lang met 3 km binnenwater. Dit stuk rivier moet blijven zoals het is, zodat men kan genieten van de watersport. In het politiereglement is alles te vinden wat binnen de wetgeving wel en niet is toegestaan. De heer Van der Laag (VVD) verzoekt de griffie in overleg te treden met het college om voorafgaand aan de volgende voorbespreking op procedureel gebied helderheid te verschaffen hoe de bouwstenen gezien moeten worden. De gespreksleider bedankt de aanwezigen voor hun inbreng en sluit de voorbespreking.
Toezeggingen Formulering van het voorstel aanpassen aan het toegelichte doel.
7 Voorbespreking visie Rivierfront, 11 maart 2008
