(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
liberaal
)
)
Nummer
Van Belang blz. 2
Abortusprobleem blz. 3
Congres PVV-Jongeren blz. 4
Griekse democratie blz. 6
Europa blz. 7
Economische weerkaart blz. 8
Kanttekeningen bij Dworp blz. 11
Sweet Movie blz. 12
21
Vlaams Tijdschrift 20 decen~ber 1974
Halfmaandelijks
OVER EEN ANDERE BOEG De regering-Tindemans is in moeilijke en verwarde omstandigheden van wal gegaan. De eerste helft van het afgelopen jaar werd beheerst door een politieke crisis, die het land duur is komen te staan. Voor het eerst werd dit jaar ernstig gedacht aan de vorming van een legislatuur-regering. Wij kunnen ons immers niet veroorloven bij elke gril vanwege een politieke partij het land over te leveren aan de bestuurloosheid, die elke periode van «lopende zaken» kenmerkt. De huidige regering draagt ten aanzien van de algemene sociaal-economische toestand een grote verantwoordelijkheid. Zij zou een zwaar verwijt oplopen als zij nu zou zwichten voor de parlementaire of andere kuren van partijen of drukkingsgroepen, die minder begaan zijn met het algemeen belang dan met de eigen egoïstische verzuchtingen.
•
**
Het afgelopen jaar werd gekenmerkt door een politieke kentering, die vérreikende gevolgen kan hebben: de socialistische partij is uit de regering verdwenen. De CVP is in 1974 na een lange periode van rooms-rode coalities scheep gegaan met partijen, die zich in het politiek centrum bevinden. Het valt nog te bezien of deze kentering het gevolg is van een noodgedwongen of van een bewuste keuze. In sommige kringen van de CVP heeft men de breuk met de socialisten betreurd en wanhoopt men niet, dat in een nabije of verre toekomst weer een coalitie met de socialisten kan tot stand komen. Anderen zijn de arrogantie van de BSP beu; zij willen de socialisten bewijzen, dat een sociaal-voor-
uitstrevende regering op de been kan gebracht worden zonder hun medewerking. Het neemt allemaal niet weg, dat dool' de verdeeldheid in de socialistische rangen en de sterker wordende linker-vleugel in de BSP een nieuwe politieke toestand werd geschapen. die wellicht tot aan het einde van de legislatuur kan blijven bestaan.
Deze gang van zaken heeft tot de polarisatie van de Belgische politieke situatie bijgedragen en het ziet er naar uit, dat deze trend verder zal doorzetten. BSP-voorzitter Cools heeft op het ideologisch congres van de BSP het zogenaamde front der progressisten weer gelanceerd. Hij zal deze frontvorming in het linkssocialistisch kamp waarschijnlijk gemakteelijker kunnen verwezenlijken dan Collard, die hiermee begonnen is in een periode waarin de BSP, tegen de zin van de extreem linkervleugel van de socialistische beweging, met de CVP in de regering vertegenwoordigd was. Anderzijds heeft PVV-voorzitter Grootjans door zijn actie voor een centrumbeweging iat de huidige politieke context eveneens een grotere kans op slagen. Wij zouden er ons in elk geval over verheugen, dat deze beweging in 1975 tot ontplooiing zou komen, zodat bij de volgende parlementsverkiezingen een grotere duidelijkheid zou komen en aan de kiezer een preciese keuze zou gegeven worden: de socialistisch-collectivistische of de liberaal-humanistische optie. PIET VAN BRABANT
Volksbelang wenst alle lezers prettige eindejaarsfeesten en een goed begin voor 1975
(1'en'·Ag
va1l blz. :!)
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
De vraag kan gesteld worden in hoeverre een eventuele tegemoetkoming van de regering aan de stad Brugge geen sneeuwbaleffect zal veroorzaken. Aan burgemeesters met financiële zorgen heeft dit land immers geen gebrek. Anderzijds stelt zich het probleem van het zuinig beheer in gemeenten en steden. Wat Brugge aangaat is geweten dat, sinds de h. Van Maele de burgemeesterssjerp omgordde, zoveel plannen uit het Reienwater werden geschud, dat velen sinds lang vreesden dat de rekening Brugge te machtig zou worden. Die vrees is bewaarheid geworden omdat burgemeester Van Maele en zijn meerderheid zich steeds maar uitspraken voor een onmiddellijke uitvoering, zonder ook maar aan enige spreiding te denken. In dergelijke omstandigheden om hulp van de staat roepen, is een al te gemakkelijke oplossing. Daarvan schijnt burgemeester Van Maele echter lang niet vies, want ondanks de penibele financiële situatie van de stad Brugge, vond hij het onlangs toch verantwoord een schilderij aan te kopen van zcwat 15 miljoen frank. (waarschijnlijk omdat het Ministerie van Ned. Cultuur bereid werd gevonden de rekening te betalen). Als men het wat kritisch be'kijkt zou men er zowaar zelf nog wanhopig om worden!
De recente ervaringen aan de UIA tonen nogmaals aan dat de beleving van het pluralisme tot nog toe helaas slechts doordringt bij een toplaag. Een belangrijke vaststelling op een ogenblik dat in de schoolpactcommissie een akkoord werd bereikt over de pluralistische school.
frans Groot;ans van 20 jaar hebben enkele vertrouwde vrienden een boek aan deze grote politicus gewijd : Herman Vanderpoorten schreef de inleiding, Emiel Willekens schreef over zijn studententijd aan het Koninklijk Atheneum te Antwerpen, René Noerens over zijn studietijd aan de Rijkshandelshogeschool te Antwerpen, Frans Strieleman over de directeur van «De Nieuwe Gazet», Piet Van Brabant over Grootjans en het Liberaal Vlaams Verbond, Mevr. Herman - Michielsen over de voorzitter van de P.V.V. en Omer Grawet over de Minister van Nationale Opvoeding.
o.
'Vanaudenhoce .. een houding o. Vanaudenhove zal de geschiedenis ingaan als stichter van de PVV, de politieke partij die in 1961 in de plaats trad van de oudste politieke formatie van ons land, de liberale partij. Gedurende ongeveer 10 jaar heeft hij het politiek leven in België beheerst en door zijn geestdrift, zijn werkkracht en zijn staatsmanszin nieuw leven geblazen in het parlement en nieuwe hoop gewekt bij talrijke liberalen, die ontgoocheld door de onbeweeglijkheid van zijn voorgangers dreigden de moed te verliezen en zich van de politiek afwendden. O. Vanaudenhove heeft voor zijn afscheid nog getracht een nieuwe centrumbeweging op gang te brengen : «de levende democratie». Maar het was te laat of te vroeg.
Pluralisme
Als gevolg van de recente verkiezingen aan de Universitaire Instelling Antwerpen blijkt de pariteit tussen katholieken en niet-katholieken zoek te zijn. Aan de basis van de oprichting van het UIA (het plan Kinsbergen) lag een akkoord dat voorzag in een paritair beheer, samengesteld uit kathoZijn opvattingen over de VOl"Ikken en niet-katholieken. "ming van een centrumpartij Aan de commissie van parzijn nog levendig bij de mensen lementsleden, die de voogdij die hem in de PVV hebben opover de UIA uitoefent, wordt gevolgd. Zij hebben op de gevraagd welke stappen over- grondvesten, die Vanaudenhove wogen kunnen worden om ge- gelegd heeft, nieuwe bouwstenoemde pariteit te herstellen. nen aangebracht. Zij doen het Hoe de toestand uiteindelijk in een geregionaliseerd staatszal worden opgelost, blijft voor- verband én met een grote zorg alsnog een vraagteken. Er zijn voor de sociaal-vooruitstrevende er die menen dat men in de en humanistische trend die het toekomst met gesplitste lijsten liberalisme doorstroomt. Zo hozal moeten opkomen : kathopen de liberale leiders van vanlieken en niet-katholieken. An- daag het doel te bereiken, waarderen suggereren tandemlijsten van hun voorzitter - stichter waarbij telkens een katholiek gedroomd heeft en waarvoor hij en een niet-katholiek naast me- een groot deel van zijn politiekaar zouden opkomen voor de- ke loopbaan veil had. zelfde functie. De tandem met De rechtlijnige loopbaan van de meeste stemmen zou dan deze onkreukbare staatsman als beste combinatie van ka- werd te boek gesteld door Sutholiek met niet-katholiek ver- zanne de Winter onder de titel: tegenwoordigd kunnen worden «Omer Vanaudenhove. een houin de raad van beheer. ding».
10
Een boek over
Weldra verschijnt een merkwaardig boek van 112 bladzijden en een aantal buiten tekstillustraties over de man die de grondlegger van het centrum is geworden: minister van Staat, volksvertegenwoordiger, voorzitter van de P.V.V., Frans Grootjans. Na een parlementaire loopbaan
Het boek is te bestellen aan 200 fr. bij het redactiesecretariaat van de Rockox-uitgaven, Edegemsestraat 215, 2510 Mortsel. Daar is ook een bijzondere beperkte uitgave te koop aan 1000 fr., met een pentekening van een bekende kunstenaar, die Frans Orootjans portretteerde.
POLITIEK, ETHIEK EN MEDISCHE WETENSCHAP De Vlaamse P.V.V. zal op 18 januari 1975 in het Kasteel van Ham te Steenokkerzeel een studiedag organiseren gewijd aan ethiek, medische wetenschap en politiek. De snelle evolutie van de medische wetenschap brengt mee dat, bij de beoordeling van ziektegevallen, meer en meer rekening moet gehouden met psychologische en sociale factoren. De medische plichtenleer kan zich al langer hoe minder beperken tot het verwijzen naar historische regels die voor de jongste wetenschappelijke mogelijkheden geen aanwijzingen kunnen geven. Het is onmogelijk een medisch-ethisch oordeel uit te spreken zonder kennis van de feitelijke toestand. Daarenboven zou het voor vele artsen een geruststelling zijn indien men de wet beter in overeenstemming zou brengen met de huidige situatie, mede bepaald door de geneeskunde van deze tijd. Vandaar het samenbrengen van de drie begrippen dir
het onderwerp zullen uitmaken van een studiedag van de Vlaamse P.V.V. In de geest van de Regeringsverklaring zal het abortusvraagstuk, dat ter voorstudie aan de Senaatscommissie voor ethische problemen wordt toevertrouwd, niet behandeld worden. Gezien de wetgever zich echter weldra zal moeten uitspreken over drugs en drughandel, gezien het neerleggen van een ontwerp inzake «transplantatie van organen» werd aangekondigd, gezien euthanasie al te gemakkelijk wordt beschouwd als een onafwendbare stap na verruiming van de abortuswetgeving, lijkt het de P.V.V. gewenst over al deze problemen studiewerk te verrichten en tijdens een debat haar visie aan deze van de betrokken kringen te toetsen. Alle belangstellenden kunnen van nu af inschrijven bij Armand BEYENS. Internationaal Rogiercentrum, 27ste verdieping 1000 Brussel.
-
Kanttekeningen uit Dworp
at 'n
EEN NIEUWE HOEKSTEEN?
'n er a.r lt.
ct
et jn ~h lij au-
19
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
'f-
Een van de boeiende onderwerpen, die tijdens de Liberale Culturele Dagen te Dworp werden onderzocht door de nog jonge socio-culturele Vereniging van Vlaamse Liberale Vrouwen, betreft het vormingswerk en de evolutie van maatschappij en «ezin. De reden ervan ligt voor de hand. Wie zich bezint op het moderne gezin en zijn hedendaagse problematiek, bezint zich tegelijkertijd op het snel veranderend maatschappijbeeld en moet er onwillekeurig het vonninpwerk bij betrekken in alle &eledingen van onze samenleving. Trouwens, men kan de verschillende grOepen, gaande van de jeugd tot en met de bejaarden, wel gemakkelijkheidshalve afzonderen, maar in wezen vonnen zij één «eheel, seker vanuit een humaan standpunt. Ondanks dit zeer ingewikkeld studieobject, heeft bovengenoemde vereniging, onder leiding van mevr. A. Uyttebroeck, toch een aantal eindresoluties kunnen fonnuleren, die wij afzonderlijk publiceren. De werkzaamheden van de commissie evenwel verdienen wat ruimere aandacht, omdat zij deze resoluties beter in reliëf zetten. Uiteraard werden om te beginnen de begrippen vormingswerk en begeleiding verduidelijkt. Samengevat komt het hierop neer, dat het vormingswerk voor het kind in functie staat van de zelfontplooiing er, dat de begeleiding van de volwassene er in bestaat hem in de ruimste betekenis van het woord blijvend te integreren in de maatschappij, zonder even wel enige fysische of morele dwang. Uiteraard zijn de middelen dan ook uitsluitend helpende factoren, die inhoudelijk niet mogen geconditioneerd worden.
)
ie . ~n
.t. n. Ik tl.
~r rl.
~~) iS
~r i-
m el-
~e e-
et
ie 1-
ie 1-
n Ie
n
1-
;e Ie
ilIS
.e Ie
r-
Dat is reeds al te zeer het geval in onze maatschappelijke omgeving, zowel in de werkkring als in het leefmilieu.
)
Enerzijds dreigt de mens het slachtoffer te worden van de technologie, zodat zijn arbeid ziJn betekenis en morele waarde verliest (de mens ging werken zonder te zingen, schreef A. Roland Holst) en anderzijds werken de machtsconcentraties en de steeds Ingewikkelder structuren (en bijgevolg de steeds onbegrepener besluitvormingen) de afzondering van de mens in de hand.
BEWUSTMAKING Het is duidelijk, dat vanuit een diberale~, dit wil zeggen, niet een partijgebonden, maar een menselijke levensinstelling, de mem zelf de zingever is van het eigen bestaan. Scherper gesteld komt het hierop neer, dat de mens de maatschappij maakt en heelwat van het vormingswerk zou ar mij dunkt essentieel moeten in bestaan de mens, om het even op welke leeftijd, bewust te maken van dat vermogen met behoud van zijn vrije keuze. «Liberaal»
vormingswerk kan dan ook niets anders zijn dan een prikkel om de weet- en nieuwsgierigheid op te voeren, de kritische zin aan te wakkeren, de creativiteitsmogelijkheden (niet in enge relatie tot de arbeid) en de participatiewijzen te verruimen. De middelen hiertoe kunnen alleen maar dienstverlenend zijn en geen manipulaties. Daarenboven moet er gewaarschuwd worden voor roekeloze experimenten, waarvan men de gevolgen voor het individu niet kan voorzien.
ANDERE INHOUD Vanzelfsprekend beslaat de gezinsproblematiek een groot deel van het werkdocument. Het begrip ekerngezins betekent zoveel als de verenging van de familiale band tot het ouderpaar en de kinderen. In deze maatschappelijke context nu doen zich betreurenswaardige verschijnselen voor. Zo wordt o.m. vastgesteld, dat in bepaalde stadswijken bijna uitsluitend oudere mensen wonen en in andere nagenoeg uitsluitend jonge gezinnen. Indelingen volgens leeftijdsgroepen kunnen wel als hulpmiddel worden gebruikt om beter de noden en behoeften van bepaalde groepen te leren kennen, maar zij mogen vanuit een tastbaar en humanistisch standpunt niet tot maatschappelijke afzondering leiden. Wat er ook van zij, de maatschappelijke indeling in «hortzontales lagen (kinderen, jongeren, gezinnen, bejaarden) bestaat. nu eenmaal en heeft een onmiskenbare invloed. uitgeoefend op het ekerngesin», waarvan de psychische en lichamelijke lasten aanzienlijk zijn toegenomen, terwijl het samenhorigheidsgevoel en het solidariteitsbesef
1- EIt.RESOLUTIES" - -l
I (.
Ove~ende dat de volwas!IeI1vonnintJIn een specifiek 11len.al perspectief - steeds de mens als uitgangspunt zal hebbeo -dient opgevat te wordm in verhoudill8 tot de bindt'nde en beperkeode rnaat8chappelijke werkelijkheid; stelt het CL.B.B. dat het vormingswerk tot hoofddoel moet hebben mensen te begeleiden bij het verder vertijnen, harmoniseren en uitbouwen van de eigen persoonlijkheid om aldus, In solidariteit met hun evenmensen, de zingevers van hun eigen bestaan te worden. Bijgevolg dienen in het vormingsproces bij voorkeur die werkWijzen gebruikt te worden die de weet- en nieuwsgierigheid, de kritische zin en de creativiteit stimuleren en 9'a.araa.n de mensen actief participeren, eerder dM ze ze passief verbruiken. IT. Overwegende dat het vorm~erk -gefundeerd is op eenieders onvervreemdbaar recht op zelfstandige zingevill8 en mOl}(ögheid; - niet kan tot doel hebben de mensen kritiekloos aan te passen aan de gtegevenmaat_ ..:a=ke.::eving: _
I
I
I
I
I
I I
I
I
I I
zullen de conflicten die tijdens het vormingswerk rijzen tussen deae opvatting over de mens en de maatschappelijke werkelijkheid, beslecht worden ten voordele van de mensen lIl. Overwegende dat de maatschappelijke evolutie onder meer tot gevolg heeft dat - de samenleving is op~splitst. In kerngezinnen, leeftijdscategorieën, sociale groepen die van elkaar vervreemd zijn; - de kerngezinnen alleen staan voor bijzonder zware taken; zal het vormingswerk ertoe moeten bijdragen deze opsplitsingen te doorbreken om een hernieuwd so11dariteitsbewustzijn te doen groeien. IV. Overwegende dat de vrouw - instaM voor het overgrote deel van de gezinslast ; - het eerste mikpunt is van de oonformiteitsdruk van de publiciteit en de media; - dikwijis verstoken blijft van de meeste mogelijkheden tot spontane vorming; zaJ het liberaal vormingswerk aan haar een bijzondere aandacht besteden en haar benaderen als een autonoom persoon om ha&r beter en meer te doen deelnemen aan het maatschappeliJk gebeuren iJl brede zin.
grotendeels verdwenen zijn. Hieruit ontstaan vele, nieuwe vragen, waarop het antwoord bepalend zal zijn voor een vernieuwd maatschappijbeeld. Pasklare oplossingen zijn er niet, maar het is duidelijk dat het doorbreken of het herzien van al deze indelingen naar leeftijd, geslacht, hoofdbezigheid en sociale klasse grotendeels wordt gestimuleerd door de feministische bewegingen, die de betekenis, het doel en de functie van het gezin _ deze hoeksteen van de maatschappij - een andere inhoud willen geven. Daarenboven hebben deze feministische bewegingen er in grote mate toe bijgedragen, dat de reeds tientallen jaren bestaande vrou wenorganisa ties uit hun partijpolitieke verzuiling zijn getreden. Zij hebben, zo men wil, Doornroosje uit haar slaap gewekt. Alle verschillen ten spijt, ijveren zij eensgezind voor een herziening van het traditionele rollenpatroon en voor de benadering van de vrouw als een zelfstandig wezen met eigen persoonlijkheid, eigen gevoelens en verlangens en een eigen belangstellingssfeer, die niet noodzakelijk samenvalt met deze van de gezinsleden.
TWEE VRAGEN Het bovenstaande onderstelt nu, dat ook het traditionele vormingswerk ten overstaan van de vrouw aan een dringend ~ herziening toe is. D€. socio-culturele vereniging van Vlaamse Liberale Vrouwen heeft, in het besef dat zij niet achterop mag geraken, dan ook de balans opgemaakt van de beschikbare middelen en de mogelijke acties. In weerwil van de gebrekkige infrastructuur om dat vormingswerk op een enigszins professionele manier aan te pakken, zijn er toch voldoende middelen en bestaande organisaties om plaatselijke activiteiten op regionaal vlak te coördineren en zelfs op korte termijn voor te bereiden. Het werkdocument bevat op dat vlak vele hoopgevende suggesties, ondanks enkele gewetensvragen zoals « Is men eerst vrouwenvereniging of eerst liberale vereniging?'> Welnu, sommige vragen zijn tijdelijk soms alleen met een andere vraag te beantwoorden: «Is de emancipatiebeweging in wezen geen eliberales beweging?» J.B.
• 11
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Sweet Movie: de bitter-zoete fantasieën van Dusan Makaveiev Sinds enkele weken loopt met veel succes c Sweet Movie », de jongste realisatie van Dusan Makavejev, in de Nederlandse bioskopen. c Sweet Movie s : de smerigste film van het Iaar (De Telegraaf) een briljante anarchistische i>roduktie (De Volkskrant). We zijn er speciaal voor naar Amsterdam gereisd want na de berichten die we uit Cannes opvingen, stond het voor ons vast dat c Sweet Movie» in c censuurloos » België geen schij n van een kans maakt om ooit in integrale versie op onze schermen te komen. c Sweet Movie» gaat n1. veel verder dan cDe Mysteries van het Organisme », waarmee Makavejev reeds zovelen tegen de haren in aaide ... Intussen groeit het aantal rananeke Makavejev-bewonderaars voortdurend. Zij worden vooral geworven door de prikkelende spot en de overrompelend bizarre beeldende fantasie van deze Joegoslavische cineast, wiens sceptische geest voor geen enkele extravagantie terugdeinst. Meer nog dan c De Mysteries van het Organisme » zal c Sweet Movie » aanleiding geven f;ot verhitte controversiële discussies. Want deze film stimuleert weer verschillende zeer belangrijke vragen ever ons tljdsbestel en de polttleke machten, die er soms een fatale wending aan geven. Veel duidelijker en scherper afgelij nd dan in eerstgenoemde film vindt men er de obsessies van Makavejev in terug: zijn virulent anti-Stalinisme, zijn haat tegen alle ideologieën, die het leven fnuiken en smoren, én DE boodschap die hij schaamteloos uitdraagt: sensualiteit en seksualiteit als bevrijding van alle vormen van autoritaire dwang en slaafse volgzaamheid. In c Sweet Movie» zet hij zich zowel af tegen de uitwassen van het internationaal communisme als tegen de kapitalistische maatschappij en haar verlakkerij en. De drij fveer die het cineastisch vermogen van Maka vej ev op volle toeren laat draaien, is dat we niet willen zien noch erkennen wat de mensen in zichzelf ervaren. In zijn niets ontziende strij d tegen de rode én westerse burgerlijkheid en het kunstmatig opgefokt welbehagen, al of niet begoten met rya··tijmest of kapitaltstlsch smeer. hanteert
12
Pierre
Clementi
vreedzame anarchist
Makavejev op meesterlijke Wijze het wapen van de farce, ontwikkelt hij op bijzonder ludieke manier, zonder evenwel de wrange neveneffecten te schuwen, een schokkend erotisch thema, dat anti-psychiatrisch uitpakt. Toen c Sweet Movie» voor de eerste maal in Nederland te zien was tijdens de Cinemanifestatie te Utrecht, verklaarde Maka~'ejev dat zijn motieven geboren werden uit persoonlijke ervaringen, complexen en frustraties. Hij bekloeg zich er bitter over dat men van films steeds dingen eist die men noch van poëzie, noch van schilderij en verwacht. c Als ik een droom in een droom verfilm, moet ik steeds uitleggen waarom. Vraagt men ook om tekst en uitleg aan een surrealistisch schilder P » En daarmee is dan het sleutelwoord gevallen. Makavejev is een uitgesproken surrealistisch cineast, die vanuit een crisissituatie met een soort therapeutische doelstelling ten aanval trekt tegen allerlei dwangvoorstellingen en die daarbij een vlot herkenbare
met witte
muis
humanistische levensvisie ontwikkelt. Een van de meest schokkende sekwensen moet in die optiek gezien en geïnterpreteerd worden. We doelen hier op de gewelddadige actie van Otto Muehl en zijn beruchte commune, die zich aan boord van de c Survival» het angstaanj agende Karl Marxschip, dat op muziek van Manos Hadj idakis (!) statig de Amstel opvaart een walgelijke demonstratie van menselij ke verwording ten beste geven. Makavejev acht dit zwaar gedoseerde fragment van grote helende waarde voor de in allerlei taboes verstrikte mensheid. Het is een bijzonder schokkende filmische ervaring, al die kaal geknipte kerels en meiden na een vreeten seksorgie te zien wegzinken (letterlij k en figuurlij k) In hun eigen vuil. Maar het getuigt alvast van een logisch doordenken over de excessen van onze welvaartmaatschappij . En de beelden van die uitlopers (cfr. c La grande Bouffe ») Zijn ons even « vertrouwd" als de gruwelE'11 van de concentratiekam-
pen en het massagraf van het wowd van Katyn. Dit drama maakte zulke onuitwisbare indruk op Makavejev als kleine knaap dat hij er zij n ganse verder leven door geobsedeerd werd. Daarom laste hij tot tweemaal toe authentieke stukken van het vreselijke Duitse filmjournaal uit die jaren in: het Ijzrngwekkend opgraven van de half-verteerde lij ken van de vermoorde Poolse officieren. Het totaal gebrek aan respect t.o.v. deze doden loopt op aangrijpende wijze samen met de dierlijke kotspartij aan boord van de c Survival ». Ook hier is men getuige van de totale ontwaarding en verwording van het individu ... Onvergeteüjk is ook het begin van de film waarin Makavejev bijtend ironisch het huwelijk van Miss World 1984 met Mister Kapitaal in b~.~ld zet, een bijzonder hyglëntsche operatie die op niks uitloopt omdat de schone en kuise dame onder een ontzettende penisangst gebukt gaat; wat er .rlet op betert als de Rijkste Man ter Wereld haar met een massief gouden lid benadert ... Pierre Clementl, de beminnelijke Potemkin-matroos die met een witte muis op het hoofd op een witte fiets door Amsterdam rijdt als c vergeten» Revolutie-veteraan, is weer fantastisch op dreef in c Sweet Movle », dat VOlgens hem in wezen een anti-politieke film is. c Voor mij mogen alle pollttcl de pot op », aldus Clementi. elk weiger me te engageren bij het is eender welke partij. Voor mij bestaat er geen enkel verschil tussen links en rechts. Bij allebei zie ik slechts eeri machtswellust die me bang maakt, die ee~ bedreiging vormt voor mijn persoonlij ke vrijheid, voor mijn rechten als vrije man. Ik ben sen overtuigd anarchist ! " En zo komen we dan weer bij De Volkskrant: c Sweet Movie », de briljante anarchistische film van Dusan Makavejev. Een man die het verschil kent tussen Oost en West, heftig zijn marxistische wonden likt en Zijn kapitalistische galoprfsplngen tracht te genezen In een suikerbed of een chocoladebad. Die beide dodelijk zoet blijken... c Sweet Movte s een film. die de reis naar Nederland ten volle wettigt. F. PAPON.
Cools en Claes tegenover bepaalde ondernemingen, heeft heel wat deining veroorzaakt in je politieke wereld. De betrokken ministers zouden beslissingen hebben genomen zonder wettelijke grondslag. zonder gepaste dossiers en zonder de bevoegde regeringsIngevolge de regionalisering instanties te hebben geraadvan 's lands instellingen, dient pleegd. Het werpt eens te meer in toenemende mate belang ge- een schril licht op het beleid op hecht aan de woonplaats van Economische Zaken onder socialistisch beheer. de verkozenen, De samenstelling van de Brusselse gewestDe Standaard die de zaak raad is daarvan een school- Claes - CooIs uitbracht, staafde haar berichtgeving door de puvoorbeeld. Om de politieke parbiicatie van de inhoud van een tijen in staat te stellen hun vertegenwoordiging in de Brus- advies van de Inspectie van Financiën, betreffende de FN-toeselse gewestraad te waarborgen, werd zelfs de mogelijkheid voor- lage van 45,5 miljoen. waarin zien te veranderen van domi- uitdrukkelijk vermeld staat dat cilie. de beslissing van de toenmalige minister van Economische ZaDe meest ophefrnakende verhuizing mag op naam van de ken elke juridische grond miste. Vlaamse liberale senator FéNu mag Willy Claes nog zo vrier geschreven worden. Hoe formeel «de lasteraarss uitdaanders te verklaren dat bij de gen het bewijs te leveren dat installatie van de Brusselse ge- t~: een deontologische fout zou westraad uren gepalaverd werd gemaakt hebben, toch kan hij niet achteloos voorbijgaan aan over de vraag of de h. Février &J dan niet tijdig binnen de 19 enkele bijzondere ongewone zagem een ten gedomicilieerd ken zoals het feit dat het miniswerd. De groep van het Ras- terieel besluit van W. Claes om semblement Bruxellois oordeel- FN die toelage te geven niet werd gevonden op het departede dat de datum van registratie ment van Economische Zaken. van de wijziging van domiciliëring diende in aanmerking ge- Minister Oleffe, die het kan wenomen (2 oktober, te laat om ten, zei in de Kamer van Volksgeldig in de Brusselse gewest- vertegenwoordigers dat het stuk raad zitting te kunnen heb- zich bij FN te Herstal bevindt! Niet alleen deze hoogst ongeben); de andere fracties waren bruikelijke wijze van bewaren de mening toegedaan dat het beslissingen de datum van uitschrijving is van ministeriële uit de gemeente die bepalend is roept vragen op. Ook het feit dat de huidige regering de ver.voor de geldigheid van het mandaat van de h. Février in de bintenis van Claes bekrachtigt, waardoor de besproken miljoeBrusselse gewestraad (einde nen zullen uitbetaald worden augustus, en dus tijdig). kan op zijn minst een zonder~ Het Rassemblement Bruxellois wist zich aan die situatie zo linge houding worden genoemd. FN is lang niet de enige fabriek te verkneukelen dat senator Février achtereenvolgens de die moeilijke tijden kent. Waarom FN dan .wel steunen en anvergadering mocht bijwonen, daarna verzocht werd zijn dere fabrieken niet? plaats te verlaten, dan weer terug geroepen werd, totdat de h. Février het uiteindelijk wel- Een beslissing van eerste miletjes vond en verkoos buiten nister Tindemans himself heeft te blijven. belet dat anderhalfmiljoen De voorlopige griffie van de exemplaren van een voorlichBrusselse gewestraad moet nu tingsboekje over milieuproblede nodige inlichtingen inwinmen naar de prullenmand zounen opdat de raad achteraf zou kunnen uitmaken of de h. Février al dan niet in de Brusselse gewestraad mag zetelen. Na 4 uur vergaderen kon dan eindelijk overgegaan worden tot de voorziene agenda : de verkiezing van de voorzitter!' Nog maar eens een bewijs van de verwarring die zich heeft meester gemaakt van de Brusselse geesten.
Van belang
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Gewestraden
Féorier : Waarheen ?
Met de installatie van de gewestraden is de bouwdoos van onze wetgevende macht (voorlopig) voltooid. Heel overzich~elijk ziet die bouwdoos er n.let uit. Het is het resultaat van Ingewikkelde compromissen op de taal toestanden. Regering, kamer, senaat, Nederlandse Cultuurraad, Franse Cultuurraad, Duitse Cultuurraad, Vlaamse gewestraad, Waalse gewestraad, Brusselse gewestraad, 9 provinciale raden, 5 federaties rond Brussel, de Brusselse agglomeratieraad, de Nederlandse en Franse culturele commissie van Brussel, het lijkt sterk op een inflatie van instellingen. Het wordt tijd or.i ons te beraden over hetgeen uit die bouwdoos moet verwijderd worden. Begrijpelijk dat in het licht van deze vaststellingen weinig geestdrift te merken was bij de oprichting van de gewestraden. Bij de enen omdat ze de gewestraden in hun huidige vorm ongrondwettelijk achten, bij de anderen omdat ze betreuren dat deze voorlopige gewestraden slechts adviesraden zijn. En welk bijzonder soort van adviesladen dan nog wel. Adviesraden waarvan de leden adviezen mogen uitbrengen aan zichzelf (althans wat de senatoren betreft). Zo ziet men nog maar eens dat de politiek de kunst van «het mogelijke» is. Het experiment met de voorlopige gewestraden kan maar slager. indien in het gewestelijk ministercomité een sterke drang aanwezig is om de gewestraad regelmatig om advies te vragen, zei voorzitter Hulpiau in zijn gelegenheidstoespraak tijdens de installatievergadering. Dat kan ten dele onderschreven worden. Even belangrijk is evenwel dat de leden van de gewestraad bezield moeten zijn met de wil om, ondanks de beperkende bevoegdheidsomschrijving, aan te t0nen dat een gewestraad een onmisbaar instrument is in het landsbeleid. Alleen dan zal de wetgever later kunnen besluiten over te gaan tot een werkelijke gewestvorming, waarbij een beleid kan gevoerd worden dat tegemoet komt aan de specifieke problemen van het gewest. Zover zijn we echter nog niet. Denkend aan de ervaringen met de cultuurraden, kan een zeker voorbehoud ten aanzien van de voorlopige gewestraden vast De zaak van de verbintenissen niet als een uiting van sceptiaangegaan door de vroegere socisme beoordeeld worden. cialistische ministers Simonet,
Altijd maar knoeien ...
2
Fotorel
den verwezen worden, omdat minister Calüice niet van een Defraigne-foto hield. Daarmee was een bedrag van 2.6 miljoen gemoeid. Waar ging het om ? Minister Defraigne had een voorlichtingsboekje laten afwerken. dat door zijn voorganger Califice was opgezet. Tot daar was er geen vuiltje aan de lucht. Toen minister Defraigne het echter nuttig oordeelde het werkje te everfraaiene met zijn foto, voelde collega Califice mh in zijn eigenliefde gekwetst. mj stelde zijn veto tegen de uitgaVL van de voorlichtingsbrochure. Geen verzoeningspoging
(
werd onverlet gelaten, maar de beide Waalse haantjes bleven halsstarrig op hun standpunt. Het werd buigen of barsten. Daarover moest uiteindelijk premier Tindemans beslissen. Waarmee een eerste-minister zich al niet moet bezighouden. In 's lands belang !
Wanhopige burgemeester De burgemeester van GrooV Brugge luidt al maanden ~ ah...rmklok omdat de stadskas leeg is! Volgens burgemeester Van Maele is die financiële miserie te wijten aan de fusie en aan de onrechtvaardige verdeling van het bij wet vastliggende Gemeentefonds. Het getalm van de hogere overheid beu, dreigde burgemeester Van Maele zelfs met or:tslag per 1 januari 1975. Die dreiging is ook tot premier Tindemans doorgedrongen, die nochtans maandenlang en onde nks herhaald aandringen geen tijd had gevonden om de ~Tieven van burgemeester en partijgenoot Van Maele te aanhoren. Zonder tot beloften over te gaar. zal premier Tindemans de zaak van de stad Brugge bepleiten bij de Minister van Binnenlandse Zaken. Het ziet er dus naai uit dat er een redelijke kans bestaat dat de financiële noden van de stad Brugge eerlan~ zullen opgelost worden. (Zie veroolq blz. ZOJ
(
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Een jaar lang ethische problemen bestuderen
Behoedzame aanpak van abortusprobleem
De Belgische vrouwen moeten nog even geduld hebben maar het leven gaat voort. Bevruchtingen doen zich voor en kindjes worden geboren.
Rusteloos ritme van het levensprincipe zélf, allicht het taaiste aller principes. Maar wettelijk beschouwd is de Belgische «baarmoeder» op non-actief gesteld tot volgenherfst, wanneer het parleent zijn werkzaamheden zal hervatten na het gebruikelijk reces. Tegen dan wordt verwacht dat de staatscommissie voor Ethische Problemen klaar zal zijn met haar studiewerk en bereid eom bij de regering een zo volledig mogelijk advies uit te brengen over de meest recente evolutie van de wetenschap inzake contraceptiva, het vraagstuk van de abortus, de herziening van de strafwetgeving inzake abortus en het probleem van het anonymaat van de moeder (zonder aan de belangen van het kind te schaden) ». Zo tenminste staat de opVacht van de commissie om)hreven in de regeringsverklaring van 30 april 1974 die, wat de tijdsbepaling aangaat, t.itdrukkelijk stipuleert: «De commissie zal haar verslag indienen vóór de opening van de parlementaire zitting 19751976». Tot dan worden de parlementsleden. steeds volgens dezelfde regeringsverklaring uitgenodigd om iedere discussie over een wijziging van de strafwetgeving inzake vruchtafdrijving op te schorten.
EVENWICHTIG VERTREKPUNT
Bij de samenstelling van de Commissie voor Ethische Problemen, waar zoals bekend mevr. Herman, ondervoorzitter van de PVV, voor aangezocht is om het voorzitterschap waar te nemen, is vertrokken vanuit het bekende wiskundig evenwicht, zoals dit de regel is voor onze staatsinstellingen. Evenveel leden van de Franse
taalrol als van de Nederlandse, evenveel confessionelen als niet-confessionelen, en - zelfs - evenveel mannen als vrouwen, voor zover dit bij een onpaar aantal als 25 mogelijk is: 12' vrouwen en 13 mannen, maar dan met een vrouw als voorzitter. Dat deze belangrijke post aan een vrouw is toevertrouwd, zou als vergoeding kunnen gelden voor een man méér in de commissie. Het voordragen van de kandidaten reikt over de grenzen heen van de politieke partijen, die nu de regering samenstellen. Ze zijn geacht het hele land te vertegenwoordigen. Zoals de regeringsverklaring het dicteerde, gaat het stuk voor stuk om «eminente personaliteiten» uit de wetenschappelijke, gerechtelijke, politieke wereld. Moralisten werden van meet af aan niet aangezocht, al was het maar omdat deze academici per definitie bekend staan om de standvastigheid waar ze eenmaal ingenomen stellingen mee verdedigen. Trouwens, de stellingen zijn bekend. Om ze te verzoenen en uiteindelijk te komen tot een wetgeving, die vanzelfsprekend niet amoreel mag zijn en voorts voor praktische toepassing vatbaar, zal met sereniteit en helderheid van inzicht te werk moeten worden gegaan. Goede wil en een grote bekommernis voor het welzijn van 's lands bevolking zullen gedachten en uitlatingen moeten beheersen, anders staan we volgende herfst, na het lange, lange wachten, nog nauwelijks verder .'
IN ANDERE LANDEN Hoe de uitslag van het studiewerk ook mag zijn, welk advies er, eenparig of niet, ook zal worden verstrekt, het is ondenkbaar dat het parallel verloop in de ons omringende landen en elders in de wereld van nul en generlei invloed zou kunnen zijn op wat er bij ons te gebeuren staat. Er is alvast ook bij te bedenken dat ook bij een mogelijke versoepeling
van de huidige wetgeving. geen enkel burger zich geroepen hoeft te voelen om van de geboden faciliteiten ook gebruik te maken. Het zou de commissie tussentijds en ook bij het indienen van het rapport en de formulering van het advies als een verdienste kunnen worden aangerekend, dat ze duidelijk haar waardering onderstreept voor een houding die meer waarde hecht aan het moreel goed van de zelftucht dan aan de klinisch-verantwoorde toepassing van mechanische mogelijkheden voor hulp aan mensen in zielenood. «Détresse» is het moeilijk te 'Vertalen woord, waarmee de Fransen deze gemoedstoestand beschrij ven. Hij is de spil waar mevr. Simone Veil, Frans minister van Volksgezondheid, eerst haar strijd en nu ook haar overwinning aan heeft opgehangen. Die overwinning werd eerst in de Assemblée bevochten en zopas door de Senaat geratificeerd. «Wanneer het regent in Parijs, druppelt het te Brussel», mag dan al een weinig vleiende opmerking zijn aan het adres van ons politiek beleid in het algemeen, het zou geen kwaad kunnen en althans tot het bedaren van sommige heetgebakerde gemoederen kunnen leiden, indien nu eens degelijk, rustig en met leergierigheid naar de Zuiderbuur werd gekeken. Simone Veil heeft gezegd en herhaald, dat abortus een uitzondering moet blijven, maar ook dat de openbare macht zich niet aan haar verantwoordelijkheid mag onttrekken. Ook daar niet, wordt om het even wie verplicht om na de stemming van de wet ook van haar mogelijkheden gebruik te maken. Men kan het betreuren of niet, dat de levensomstandigheden en de algemene opvatting over levensbelangrijke vragen aan een verandering onderhevig zijn, men kan die evolutie naar eigen goeddunken ezedenver-
wildering» noemen, bij een rustig afwegen van de werkelijkheid in al haar facetten kan het de oprechte burger niet ontgaan, dat morele onkreukbaarheid en gezonde benadering van het leven niet het voorrecht is van één kamp. Voorstanders en tegenstanders van abortus kunnen zich op het hoogste niveau ontmoeten, en mekaar ongedwongen in de ogen zien.
NEDERLAND TWIJFELGEVAL
Zoals de toestand zich in Nederland heeft ontwikkeld, lijkt hij op dit ogenblik weinig op de Franse evolutie. Sommigen zien daar een reden in om de Noorderburen te prijzen om hun zin voor realiteit (sals de wet niet kan bijbenen, moet de wet maar volgen» ) , maar anderen betreuren de manier waarop de maatschappelijke orde overhoop wordt gehaald. Niemand is tevreden, zeggen ze. De voorstanders van gelegaliseerde abortus niet omdat ze het nog steeds moeten stellen zonder de zegen van de burgerlijke overheid, de tegenstanders niet omdat ze zo dikwijls als ze willen en in ieder geval vaker dan hen lief is, gevallen kunnen aanwijzen van openbare wetsovertredingen. Van Agt kan bezwaarlijk een mannelijke Simone Veil worden genoemd, en niet alleen omdat hij doorgaans minder de nadruk legt op de zielenood van de vrouw, die abortus wil ondergaan, wanneer hij als betrokken minister aan het woord is. Zijn tactiek verschilt ook grondig van de hare, wat de man niet als verwijt kan worden toegevoegd. HIJ moet het toch maar klaarspelen een vergelijk te vinden, terwijl enerzijds de vinger van de kerk hem streng vermaant en anderzijds een grote groep Nederlanders staat te trappelen van ongeduld om een nieuwe koers in te slaan, en terwijl het de laatste jaren toch herhaaldelijk is gebleken, dat de Nederlanders op dit stuk ver(zie vervolg blz. "
3
Nationaal congres PVV-Jongeren
het laatste?
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Geen echte tweeling meer Zonder herrie, zoals het welvoeglijke liberalen past, zijn de Waalse en Vlaamse PVV-Jongeren uit elkaar gegaan. Of: de statutair bezegelde scheiding van een Siamese tweeling, die allang geen tweeling meer was. Dat gebeurde te Tienen, tijdens het jongste (laatste?) nat.ior.aal congres van het Verbond der PVV-Jongeren. Uit de werkzaamheden van de commissie "Voor een reformistisch cent rum» bleek duidelijk hetgeer, op hetzelfde ogenblik uitgew~rkt werd door de commisse «statuten». Terwijl in de eerste werkgroep de ideologische kloof tussen de afgevaardigden van Noord en Zuid enkel kon vastgesteld worden dokterde de tweede comrmssie aan een statutenontwerp, waarin nog enkel een overkoepelend orgaan en een voorzitter zijn voorzien. Elke taalgroep is sedert het slot van het congres ger.rrchtigd een eigen, autonorne organisatie uit te bouwer., die nog enkel vertegenwoordigers afvaardigt naar het nationaal bureau, voorgezeten door een nationale voorzitter. De bevoegdheid van dit bureau werd van bij de aanvang al streng beperkt. Het is nog enkel gemachtigd beslissingen te nemen inzake internationale politiek en staat in voor de coordinatie en harmonisering van de politieke actie in elk der taalgroepen.
Alles bij elkaar is deze scheiàing van tafel en bed zonder drama's of tranen uitgesproken. Nog voor de Waalse en Vlaamse afdelingen hun afgevaardigden naar Tienen stuurden, was elkeen het principieel eens met deze gang van zaken. Het kon dus nog bezwaarlijk een afscheuring worden naar Brusselse liberale traditie.
DEUKEN
EN BUILEN
Maar het moest vele Vlaamse vertegenwoordigers van het hart dat hetgeen bedoeld was als een progressieve stellingname, flink afgezwakt werd door toedoen van meestal franstalige elementen. Freddy Neyts en Willy ScholIaert, de verslaggevers van deze commissie, gebruikten als basis de besluiten, door de Vlaamse PVV goedgekeurd tijdens haar congres te Hasselt, in oktober jl. De bedoeling was te Tienen tot een opbouwende kritiek te komen op deze besluiten. De progressieve herziening kwam er inderdaad, maar dan met deuken en builen. Evenmin hielden zij rekening met het inleidend woord van
De twee nieuwe regio7lale voorzitters:
rapporteur Neyts. Deze had gesteld dat de PVV-Jongeren zich op doctrinair vlak hadden laten voorbij steken door de jongste congresbesluiten van de PVV.
PARITAIR? Maar toen het paritair medebeheer in de ondernemingen ter sprake kwam werd dit principe, weze het met een gering aantal stemmen, door de commissie verworpen. De voorkeur werd gegeven aan de term «verantwoordelijke deelneming», wat paritair medebeheer kan betekenen, maar in de praktijk nooit dezelfde lading zal dekken. Tijdens zijn plenaire zitting besloot het nationaal congres er dan weer
~e :~etafe~ tijdens. de slotzitting van het. congres te Tienen. Van I. naar r.: de hh. Luc De coster, I oorzitter tan _~e Tiense PVV-Jongeren, Willy Schollaert, nieuwe nationale voorzitter, Freddy Neyts, Vlaamse voor zit ter, Fenwnd c:o/la, v,0lksvertegen icooräioer en otuierrçorzitter ran de Vlaamse PVV Omer Vanaudenhove, ere voorzitter-stichter t'an de PVV en minister van Nationale Opcoetiin Herma;' De Croo. ç
4
Denis D'Horuii
en Freddy
Neyts.
anders over en kwam men ongeveer terug tot de oorspronkelijke tekst: «In elke situatie waar een werknemers - werkgevers relatie bestaat, m.a.w. in een onderneming, dient het paritair medebeheer van de werknemer ingericht». Zonder dit principe van paritair medebeheer ware het hele hoofdstuk «Hervorming van de onderneming», ontkracht ge"orden. Uit het commissieverslag «Bouwstenen voor een progressieve, sociaal-liberale centrumpolitiek» zou trouwens de hoeksteen weggestemd zijn. 1- de geest van de verslaggevers moet de onderneming in de toekomst beheerd worden door een raad van toezicht, waarin zowel het kapitaal (de aandeelhouders) als de werknemers, paritair zijn vertegenwoordigd. De Vlaamse PVV wil, zo blijk! uit de besluiten van het Hasselts congres, eenzelfde aantal vertegenwoordigers van het kaderpersoneel als van de overige werknemers in de raad zien zetelen. In tegenstelling hiermee zijn de PVV-Jongeren van mening dat geen onderscheid dient gemaakt in de wijze van vertegenwoordiging van om het even welke werknemer. Sommigen wierpen hiertegen op dat derwijze de ondernemingen snel in de handen zoud:,n overgaan van de syndikaten. Antwoord van de verslaggevers: - Toen het algemeen enkelvoudig kiesrecht ter sprake kwam, onmiddellijk na de eerste wereldoorlog, werd ook al gewaarschuwd voor een overmacht van de toenmalige Werkliedenpartij. De huidige politieke situatie bewijst echter voldoende dat deze waarschuwing geenszins gegrond was. Een tweede belangrijk voorstel
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
gaf eveneens aanleiding tot vinnige discussies: «De werknemers dient in alle ondernemingen een billijke participatie in de winsten voorbehouden». Aanvankelijk waren heel wat congressisten het met dit principe oneens. Zij stelden dat aan de werknemers de volledige vrijheid moet gelaten worden hun loon naar goeddunken te besteden en zij geenszins dienen aangezet tot investering in het bedrijf dat hen tewerkstelt. Het argument dat dergelijke. investering de verantwoordelijkheidszin zou aanwakkeren, werà door een aantal franstaligen in de wind geslagen. Het voorstel haalde het dan toch, zij het met nipte meerderheid.
DE LES VAN IBRAMCO
Op het stuk van het openbaar en gemengd industrieel initiatief blijken de PVV-Jongeren, ditmaal naar het voorbeeld van de PVV, de nodige besluiten getrokken te hebben uit het Ibramco - schandaal. )«De openbare onderneming • dient marktconform op te treden en. dient gennanctern door één of meer bestaande publiekrechterlijke f1nanciële instellingen, of door één of meerdere op te richten, bij voorkeur gemengde holdings. Deze initiatieven moeten kaderen in een geconcerteerde en rationele investeringspolitiek». Aldus de goedgekeurde moties. . Om dumping en monopolievorming te beletten wordt uitdrukkelijk de voorkeur gegeven aan het partnership met privé-ondernemingen. Dé grote les uit de Ibramco-zaak. Het verlenen van staatssteun, zo staat nog te lezen in de ( ~ngresmoties, mag niet permanent zijn en mag evenmin eiden tot een scheeftrekken van de concurrentieverhoudingen. Het spook van een Waalse kristalfabriek waarde door de suikerstad. De PVV-Jongeren geven evenwel de voorkeur aan het verlenen van steun aan kleine en middelgrote ondernemingen, daar deze .een belangrijke en vooral stabiliserende rol spelen in onze economie. Terwijl deze steun zodra mogelijk moet terugbetaald worden, dient de toekenning ervan openbaar gemaakt, om misbruiken te voorkomen.
GEEN ERFENISBELASTING
In het hoofdstuk «herverdeling van de inkomsten» waren aanvankelijk zowel het principe van minimum inkomen als dat van maximum verdienste voorzien. Dit laatste werd evenwel verworpen, zowel in commissievergadering als in plenaire zi~ting. Op de vraag. tijdens de
werkvergadering gesteld: «Acht u het mogelijk en billijk dat de verdienste van een kaderlid tien, twintig en zelfs honderd maal groter is dan deze van een arbeider?» werd door velen zonder blikken of blozen affirmatief geantwoord. De hervorming van het erfrecht was ook al aanleiding tot gekibbel. In dit verband werden zelfs lichtzinnige voorstellen gedaan, waarvan de fiscale gevolgen zelfs niet in rekening werden gebracht. Waarom de erfenisbelasting niet helemaal afschaffen vroeg een Luiks vertegenwoordiger. Hij zag hiertoe de kans schoon toen een hervorming voorgesteld werd «waarbij een in waarde beperkt familiaal eigendom dat de vrucht is van een gewoon mensenleven arbeid, niet belast zou worden». Er werd echter ook gesteld dat «patrimonia en produktiegoederen van meer dan deze beperkte waarde progressief dienen belast te worden». Tot groot ongenoegen van enkelen werd deze laatste clausule door het congres eveneens gestemd.
OPBOUWEND? Een ganse hervorming werd ten slotte voorgesteld van het stelsel van sociale zekerheid. Verslaggever. Willy Schollaert, die dit hoofdstuk voor zijn rekening had genomen, beoogde in de eerste plaats een vereenvoudiging van het huidige systeem. Daarom ook opperde hij een maximale fiscalisering van de financiering van de sociale zekerheid. Met andere woorden: bijdragen zouden niet meer afzonderlijk betaald worden, maar wel rechtstreeks via de jaarlijkse belasting afgedragen. Zonder mopperen, deels tot verbazing van de verslaggever, werd dit hoofdstuk in zijn geheel goedgekeurd. Tijdens de plenaire zitting werden niet alleen deze voorstellen en de nieuwe statuten besproken, maar werd tevens zoals gebruikelijk, een nieuw nationaal bureau gekozen. Nationaal voorzitter Willy Schollaert staat nu voor de zware taak de uit elkaar groeiende Vlaamse en Waalse afdelingen te verzoenen. Voorzitter van de Vlaamse PVV-Jongeren is voortaan Freddy Neyts, terwijl de franstaligen Denis D'Hondt naar de voorzittersstoel stemden. Over twee jaar dient het volgende nationaal congres van de PVV-Jongeren ingericht. Het zal wellicht van de verdere regionalisering van het land, maar vooral van de ideologische evolutie van Vlaamse en Waalse jonge liberalen afhangen of dergelijk congres opbouwend of al te matigend werk zal verrichten. FRANS UYTTEBROECK
Freddv NeVls, voorzitter der P. V. V .-jongeren
Te Tienen kozen de PVV-Jongeren de 28-jarige Freddy Neyts tot Vlaams voorzitter, de jongste van de laatste jaren. Deze licentiaat in de Economische Wetenschappen werd geboren te Oostende en ging zich in 1971 te Brussel vestigen. Toen hij aan de VUB studeerde werd hij bestuurslid en in 1968 voorzitter van het Liberaal Vlaams Studenten verbond aldaar. Het jaar daarop koos het Belgische Liberaal Studentenverbond hem tot voorzitter. Sedert die periode houdt hij zich bezig met de liberale jongerenbeweging, ook op internationaal vlak als schatbewaarder van de WFLRY ~World Federation of Liberal and Radical Youth). In 1970 trad hij in dienst bij Het Laatste Nieuws, waar hij nu de functie van adjunctcommercieel directeur bekleedt. Tijdens zijn legerdienst kreeg hij de niet onaangename opdracht een tijdlang vrouwelijke militairen te gaan interviewen voor de persdienst van de Landmacht. Freddy Neyts huwde zijn vicevoorzitster in het LVSV, de evenmin onbekende Annemarie Uyttebroeck, thans persattaché van minister Vanderpoorten. Wij vroegen de nieuwe voorzitter naar enkele indrukken over het voorbije jongerencongres en naar de verhouding PVV-jeugd - politiek. - Wat houdt de veelbesproken herstructurering van het Verbond der PVV -Jongeren in? « Hoewel reeds een zekere autonomie t.o.v. de franstaligen bestaat, maken de «Vlaamse» statuten nog steeds deel uit van zgn. nationale statuten. Ingevolge de nieuwe overheidsnormen zullen de Vlaamse PVV-Jongeren uiterlijk tegen
maart 1975 eigen statuten krijgen, door het vormen van een aparte v.z.w. « Deze opsplitsing naar de taal is reeds jaren aan de gang en doet geen afbreuk aan onze vriendschappelijke betrekkingen met de francofonen, waarmee wij trouwens steeds over bepaalde nationale en internationale problemen gezamenlijke liberale standpunten kunnen innemen. «Te Tienen haalden enkele « gewaagde» voorstellen enkel een meerderheid dank zij de francofone Brusselaars-strekking PL. Deze laatsten tonen zich vandaag bijzonder loyaal tegenover Vlaamse en Waalse PVV-jongeren, wellicht omdat ze inzien dat de door taalfanatisme geïnspireerde afscheuring uitzichtloos is. Toch wens ik het absolute van de wederzijdse autonomie te beklemtonen een Vlaams en een francofoon verbond. » - Ziet U äe PVV -Jongeren als een drukgroep of als een kweekschool voor latere mandatarissen ?
«Als politieke jongerenbeweging voeren wij actie, laten wij ons in met jongerenproblemen. De twee grootste ministeriële departementen, Nationale Opvoeding (+ Cultuur) en Landsverdediging, richten zich voornamelijk op de jeugd. Vermits wij er zelf bij betrokken zijn, achten we ons terzake bevoegd en kan men de jongeren als één der samenstellende componenten niet negeren. « Wij stellen ons ook een tweede opdracht. Op politiek terrein zijn de jongeren nog « ongerept », nog niet besmet door economische of sociale belangen. Door deze bevoorrechte en zuiverende hoedanigheid mogen wij radicale stellingen verdedigen, zoals de herdistributie der inkomens. Om deze ideeën werkelijk door te drukken binnen de partij. dienen de jongeren verkiesbare plaatsen op de lijsten af te dwingen. Veel van onze geloofwaardigheid en kracht hangt echter af van onze werking en bijgevolg van de personen die daarvoor instaan .• - Wijkt jongeren
de « iäeotooie » der dus af van de PVV?
«Wij stellen ons op sociaaleconomisch vlak radicaler op dan de PVV. Zo benaderen wij het staatsinitiatief vanuit een andere hoek en achten dit zelfs (?ie 'O('7"1'olg blz. 1)
5
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
DIMOKRATIA HELLAS Voor de derde keer in amper vijf maanden hebben de Grieken hun vreugde op straat te grabbel gegooid. Eind juli gaven de kolonels hun macht in handen van enkele betrouwbare burgers. Half-november kreeg Karamanlis' «Nieuwe Democratie» een verpletterende meerderheid tijdens de eerste verkiezingen sedert elf jaar. En nu hebben zeven Grieken op tien duidelijk gemaakt dat de monarchie en koning Konstantijn II hebben afgedaan. Griekenland is een republiek, de Dimokratia Hellas. Het ongeoorloofd spelletje, waarbij koning en hof, geflankeerd of geschraagd door enkele satellieten als industriëlen, grootgrondbezitters en orthodoxe popen, om de haverklap haasje-over speelden met de grondwet, is uit. De krampachtige pogingen om de «Adelaar» met tientallen miljoenen drachmen, tonnen pamfletten en zelfs (ook weer onwettige) piratenzenders toch weer op zij n nest te brengen, zijn mislukt. Meteen wordt alles nog wat klaarder, want even kon je wel bevreesd geraken dat Konstantijn, die zich aanmeldde als een door spijt over zijn fouten poeslief geworden nationale figuur, door al zijn propaganda voldoende comfortabele burgers en vooral plattelandsbewoners voor zijn wagen had kunnen spannen. Nu is het voorbij. Het is tenslotte slechts een procedurekwestie geweest, het tweede stadium die de Grieken een deftig werkend democratisch bestel moet opbrengen.
DRIETRAPS
Na de verkiezingen en na het einde van de monarchie komt nu het derde deel in de drietraps-operatie volop in de schijnwerper. Met een tijdelijk burgertijk president (de makke militaire overgangsfiguur van de kolonels, generaal Gizikis, bleek geen probleem om opzij te schuiven) gaat Karamanlis thans in het parlement het koffertje openen, waarmee hij einde juli uit 'Parijse balIingschan in zijn vaderland terugkeerde. En iedereen wacht nu af in welke mate de etnarch zijn macht in koele grondwetsteksten gaat omzetten. Iedereen ziet het gaullistisch: een sterk presidentieel maar parlementair democratisch regime. En vermits Karamanlis zonder kleerscheuren met tactische hand elk risico uit de weg is gegaan tijdens het referendum over de koning, kan iedereen aannemen dat zijn danig gezwollen absolute meerderheid in het parlement (220
6
zetels op 300), intact is gebleven. Enkele kleine incidenten niet te na gesproken is het Griekse volk, dat zo eensgezind de weg van de democratie op wil, niet meer opgesplitst geraakt in twee polen. Een verschijnsel dat vroeger, vaak door de nefaste inmengingen van hof en koning, alle belangrijke politieke beslissingen telkens weer verkeerde en al te emotioneel geladen afmetingen opschilderde.
VAN ALLE KANTEN VEILIG Hoe handig Karamanlis alles bedacht heeft, blijkt ook zeer duidelijk uit de procedure, die hij dient te volgen bij de grondwetsherziening. Toen hij in juli de macht tijdelijk in handen nam, stelde hij op slag de grondwet van 1968 van de kolonels buiten werking en bracht opnieuw die van 1 januari 1952 in voege. De enkele artikelen die het hebben over de koning werden er uitgelicht, de grondwettelijke vrijheden hersteld. Het artikel 108 van die grondwet slaat op een grondwetsherziening, mogelijk tijdens elke legislatuur op voorwaarde dat de Kamer er twee keer een tweederde meerderheid kan voor opbrengen. Eens zover wordt - in tegenstelling met ons systeem, het parlement niet ontbonden. Over de grondwetswijziging zelf wordt achteraf gestemd met absolute meerderheid van het aantal aanwezige parlementsleden. Ook al een verschil met onze werkwijze: wij hebben tweederde meerderheid nodig op minimum twee-
derde aanwezigen. Om alles snel te laten gebeuren en geen risico te lopen sprong Karamanlis van meet af over de eerste stadia van de procedure heen en besliste in het « grondwettelijk besluit ~ van 1 augustus 1974, dat de grondwet zal herzien worden, zonder eerst het parlement te raadplegen. Voor de tweede-en kapitale bewerking, n1. de goedkeuring van de wijzigingen aan de grondwet, gebruikt hij gewoon de procedure van 1952. Dus absolute meerderheid van de aanwezigen en niet de tweederde meerderheid. En met zijn grote meerderheid in het parlement is hij dus van alle kanten gedekt.
AUGIASSTAL
In het voorjaar zal het nieuw systeem - wellicht nog na enkele volksraadplegingen o.m. misschien over de persoon van de president - pas -volop kunnen gaan werken. Het wordt trouwens hoogtijd dat eens een regering de Augias-stal, die de Griekse economie en tenslotte de hele maatschappij is, gaat opkuisen. Gemakkelijk zal Karamanlis het daar ook niet bij hebben, vooral in een tijd van inflatie, werkloosheid en stapels gevolgen van het nogal fantaisistisch beleid van de militairen. Want die hadden er niet beter op gevonden dan stapels leningen aan te gaan in het buitenland. In het begin van het militair bewind schoot de ontwikkelingseconomie er op vrij ongelijke manier door vooruit. Maar nu staan de schuldeisers op een rtttte. En dat zou alle-
maal dan nog zo erg niet zijn, indien Griekenland een land ware met gezonde economische en sociale structuren. Dat land .heert nog weinig te maken met hetgeen het Westen een welvaartstaat pleegt te noemen. De kloof tussen arm en rijk is er ontzettend groot. Een vierde van de bevolking kan lezen noch schrijven en vele plattelandsdorpen hebben zelfs nog geen schooltje binnen hun schamele door de zon gebleekte muren. Het minimumloon is in de praktijk onbestaand. Betaalde vakantie en verlof bestaan er niet. Ziekteen invaliditeitsverzekeringen en werklozensteun zijn onbenullig - in de meeste sectoren bestaan ze zelfs niet. Vakbondsrechten zijn er steeds een parodie. En noem maar op. Nog dit: hoe hoger je verdient in Griekenland, hoe kleiner het percentage is dat je aan de he- (. lastingen moet afdragen. Dat alles kan Karamanlis onmogelijk zo maar aan. Jaren duurt dat. En dan nog. Intussen hangt het verdeelde eiland Cyprus nog in de lucht, zal hij wel iets moeten doen met de belangrijkste verantwoordelijken van het kolonelsbewind en moet hij zijn betrekkingen ten aanzien van NATO en de Verenigde statEm nog aanzuiveren. Door de duur lijkt het nog een goede zaak dat Karamanlis zowat 10 jaar in vrijwillige ballingschap doorbracht in Frankrijk. Daar heeft hij genoeg tijd gehad om na te denken. Nu moet hij het doen. Ivo VAN HASSEL
(
Europa scheert geen hoge tOD (c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
De Europese top is in verwarring ten grave gedragen. Leve voortaan de Europese Raad ! Als de regeringsleiders van de Negen elkaar in de toekomst drie of meer keer per jaar ontmoeten willen zij het eenvoudig houden. Geen glanzende bijeenkomsten, maar werkvergaderingen. De Franse president Giscard d'Estaing, nogal gehecht aan oppervlakkige veranderingen, heeft daarmee zijn zin gekregen. Of het veel aan de toekomst van Europa wijzigt is een andere vraag. Het maakt weinig uit welk etiket men op een vergadering van regeringsleiders kleeft. Het is ook geen vaste waarborg van vooruitgang dat men elkaar vaker ontmoet. Het enige waar het op aankomt is dat onze Europese leiders meer kruim in hun besprekingen leggen.
F. Neyts
(vervolg
)
van blz. 5)
wenselijk voor sommige omstandigheden, zonder ruimte te laten voor misbruiken uiteraard. e De PVV-Jongeren koesteren een zekere argwaan tegenover een Centrumpartij, die numeriek nadelig uit kan vallen voor de echte liberalen en de radicalen. Een opeenstapeling van compromissen zou de eigen liberale ideeën totaal weg kunnen drukken. Wij geven de voorkeur aan een kleine liberale partij die haar eigen identiteit niet verliest. :I)
Uw belanqstelling voor het internationale liberalisme en de PVV-Jongeren? « De « Federatie van de libera-
le partijen der EEG-landen» krijgt binnenkort een component door de her-uitbouw van de ingedommelde J.E.L. (Jeunesses Europèennes Libérales). In de schoot van Eurofed (Europesé liberale jongerenbewegingen. ook van buiten de «Negen») heerst over de formule nog geen eensgezindheid. De PVV-Jongeren en hun Waalse vrienden sturen aan op een vlugge totstandkoming van een liberale jongerenorganisatie die aanleunt bij eerdergenoemde partijenfederatie. Weldra komt met het oog daarop te Antwerpen zelfs een gezamenlijk bureau bijeen met de Nederlandse JOVD"
RV.
De Parijse top is In dat opzicht zeer ontgoochelend geweest. Hij stelt institutionele verbeteringen in het verschiet, maar heeft zich te weinig bekommerd om de nijpende economische en financiële moeilijkheden van ons vasteland. De wazige algemeenheden die hij daarover vertelt waren sinds lang gekend. Dat de deficit - landen in Europa, zoals b.V. Italë en Groot-Brittannië, de buikriem moeten aanspannen en hun krachtinspanningen op stabiliteit en uitvoer moeten richten predikt de Europese Commissie te Brussel al een hele tijd. Het is evenmin nieuw dat hen daarbij solidariteit moet geboden worden. Dat gebeurt wanneer de partners met positieve betalingsbalans - Duitsland en de Benelux voorzichtig de conjunctuur steunen. Aanwakkering van de vraag op de Duitse, Belgische of Nederlandse markt schept immers de kans dat de deficitlanden meer goederen en diensten naar die kant kunnen exporteren. Het is een kiese operatie, want elke aanwakkering van de conjunctuur dreigt tegelijk de il'iflatie verder aan te vuren. Zij vindt echter een dubbele wettiging : de Europese solidariteit en ook de zorg om tegen de onrustbarende stijging van de werkloosheid in te gaan. Als staatslieden uit negen landen bijeenkomen volstaat het echter niet de noodzaak van dit soort maatregelen te bevestigen. Dat ruikt te sterk naar een alibi waarmee straks thuis verscheidene eerste ministers kunnen uitpakken om een draai van hun eigen economisch beleid te verdedigen. Het heet dat kanselier Schmidt uiterst somber is teruggekeerd van zijn bezoek aan de Amerikaanse president Ford. Het spookbeeld van een veralgemeende recessie en zelfs een depressie schijnt de bondskanselier nu plots heel scherp voor ogen te staan. We vinden het alleen maar eigenaardig dat Schmidt dat pas op de vooravond van de top schijnt ontdekt te hebben. Alsof alle vorige economische prognoses - en die waren al niet rooskleurig - in veertien dagen tijd totaal voorbijgestreefd werden. Is de economische toestand op onze aardbol werkelijk zo bruusk en onverwachts verschoven ? Is het niet veeleer een verschui-
ving van het politieke accent dat men erop legt? Het jaar is bijna om, vroeg in het voorjaar 1975 wachten verkiezingen in verscheidene Duitse Länder. De figuur van Schmidt doet het in de bondsrepubliek goed, maar het aanzien van de SPD als partij is fel aangetast en als ze in het voorjaar te veel verkiezingsschade 0 plo 0 P t wordt het een moeilijke zaak voor de regeringscoalitie te Bonn. Die overweging zal wel meespelen in de conjuncturele maatregelen die Schmidt nu plots wil gaan uitstrooien. Dat conjunctuurpakket was trouwens al weken geleden in de maak, veel vroeger dan Schmidt te Parijs plots zo hard en openbaar op de noodzaak ervan ging hameren. Het zwartgallige exposé van Schmidt heeft in elk geval zijn stempel op de top gedrukt. De conferentie onderstreepte uitdrukkelijk dat de strijd tegen de inflatie en deze tegen een veralgemeende recessie hand in hand moeten gaan. Tot nog toe was de nadruk meer op het inflationaire gevaar gelegd.
Giscard d'Estaing enkele dagen later met de Amerikaanse president Ford zou hebben. Curieuze aanpak! De energiecrisis is nu een vol jaar oud, maar de Europeanen hebben op dit gebied nog geen zier van een gemeenschappelijke politiek. Wel zijn acht ervan in een energie - agentschap met de Amerikanen gestapt en gaat de negende plots ook een bilateraal energiebabbeItje met president Ford voeren. De economische knelpunten zijn op de conferentie van de Europese regeringsleiders dus alvast niet grondig behandeld.
Dehandelingsmarge voor zulke dubbelsoortige strijd is uitermate nauw. Het is maneuvreren op het scherp van het mes. De uiteerilopende situaties in de lidstaten maken het niet eenvoudiger. De top had daarom de middelen moeten aangeven hoe deze moeilijke opdracht kan vervuld worden. Er is onderling een bijzonder fijne, ingewikkelde en haast permanente afstemming van het economische beleid van de E.E.G.-landen voor nodig. De top echter heeft ter zake zelfs geen dwingend overlegmechanisme voortgebracht. Het door België krachtig gesteunde denkbeeld om daarvoor b.V. het Europees Fonds voor Monetaire Samenwerking of een orgaan dat daar dicht zou bij aanleunen te gebruiken, vindt men in de besluiten van de conferentie niet terug. Het is een grote leemte. Verkondigen dat een brand moet geblust worden is maar geloofwaardig als men er tegelijk voor zorgt over een goed georganiseerde brandweer te beschikken. Berooid is ook de gemeenschappelijke energiepolitiek er op de top van afgekomen. Men heeft alleen beterschap gehoopt van de ontmoeting die
Maar het heeft allemaal maar zin als men ervoor zorgt dat Europa stevig op zijn benen kan blijven staan. Dat het weerstand biedt aan de moeilijkheden die vandaag en morgen al op ons toekomen. Anders wordt de rest maar lege verpakking. Het valt licht te beweren dat Europa ook met kleine pasjes vooruit geraakt. De vraag is of de snel wijzigende wereld aan ons continent de tijd zal gunnen om zo het doel te bereiken. Het is de hoogste tijd dat Europa zich herpakt. V. VAN CUTSEM
Het is nochtans op dit terrein dat de nood tegenwoordig het meest bijt. Het is fraai toekomstprojecten te maken. Aan Tindemans is de opdracht gegeven de Europese Unie te helpen omschrijven. Er zal minder gebruik worden gemaakt van het vetorecht in de ministerraad. Voor het Europese Parlement wordt van 1978 af kans op rechtstreekse verkiezingen geopend. Met het Britse dossier zijn brokken vermeden. Enzovoorts.
VOLKSBELANG wordt uit(!le8'evendoor de Stichting A. Vanderpoorten
REDACTIE
:
Korte Nieuwstraat 28. 2000
Antwerpen
HOOFDREDACTEUR EN VERANTWOORDEUs.KE UITGEVER : Fr.strIeaema.n
H. Kellll1s8tn.at 2520
Edegem
36.
ADMINISTRATIE
Korie Niemv8traat ~. 2000 Antwerpen Tel. (031) 32.23.25
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Lage-drukgebieden OP economische weerkaart
De ministers van de regering Tindemans, die zondag in conclaaf bijeenkwamen om het economisch beleid te herzien, kregen volgend beeld opgehangen van de economische toestand in België als een heel klein en niet af te zonderen deel uit de economie van de westerse wereld : toenemende inflatie en stijgende werkloosheid. In de loop van de zomer is een einde gekomen aan de speculatieve aankopen om vooruit te lopen op de prijsstijgingen, die veroorzaakt werden door de oliecrisis. Na de zomer heeft de traditionele heropleving van de economische bedrijvigheid in de herfst zich niet voorgedaan, zodat men mag stellen, dat de vertraging in de conjunctuur zich zonder de speculatieve aankopen eerder zou hebben voorgedaan.
De huidige vertraging in de conjunctuur komt o.m. tot uiting in een mindere stijging van de industriële produktie, in een vermindering van de bestellingen uit binnen- en buitenland, in een toeneming van het aantal volledige en gedeeltelijke werklozen en in een verslechtering van onze h.::.ndelsbalans.
Volgens de conjunctuuronderzoeken zou de vertraging in de economische activiteit een jaar kunnen duren zodat een verbetering van de tewerkstelling pas tegen het einde van 1975 moet verwacht worden. Ondanks de verzwakking in de conjunctuur kent de Belgische economie echter nog geen vermindering van de inflatie.
Het voortduren van de inflatie is nu minder een gevolg van een te grote vraag dan van de stiging van de produktiekosten. Wegens de koppeling van lonen en prijzen zal het prijzenpeil zich slecht.::. langzaam stabiliseren.
De prijsstijging tast eveneens onze concurrentiepositie aan en dit wordt voor ons steeds . bedenkelijker naarmate buurlanden zoals Duitsland slagen in een stabilisatiepolitiek. . Vermits de mogelijkheid om onze produktie in het buitenland (dit is voor 70 t.h. in de andere landen van de Europe-
8
se Gemeenschap) te kunnen verkopen de eerste voorwaarde is voor het behoud van de werkgelegenheid op langere termijn, moet de overheidspolitiek gericht zijn op het afremmen van de stijging van de produktiekosten ten einde het concurrentievermogen van de bedrijven te beveiligen. Aan algemene relancemaatregelen is er geen behoefte. Integendeel. Dergelijke maatregelen zouden de inflatie noz opdrijven. PRIJZEN Vergeleken met november 1973 bereikte de prijsstijging in november van dit jaar 16,3 t.h. In januari 1974 bedroeg de prijsstijging slechts 7,5 t.h. Vooral in de eerste helft van het [aar is de prijsstijging sterk opgelopen met het record van 1,46 t.h. in de maand mei. Het maandelijkse stijgingsritme is sindsdien wel afgenomen tot bij voorbeeld 0,85 t.h. voor de maand oktober. Voor het geheel van het jaar 1974 zal de prijsstijging waarschijnlijk 12,1 t.h. bedragen. (In Duitsland bedroeg de
prijsstijging in oktober 7,3 t.h. en in Nederland 10,3 t.h.). Voor de nabije toekomst moet men nog geen vertraging in de prijsstijging in België verwachten omdat wij de invloed ondergaan van de aanhoudende inflatie in de wereld, omdat de aanpassing aan de gestegen energieprijzen nog niet ten einde is, omdat de loonkosten verder stijgen en omdat heel wat tarieven van openbare diensten verhoogd zijn. Voor volgend jaar mag men voor België ten minste een prijsstijging verwachten van 11,5 t.h. waarmee we dan weer hoger liggen dan Duitsland (7 t.h.) en Nederland (10 t.h.). TEWERKSTELLING Op 26 november 1974 waren er 124.894 volledige werklozen d.i. 8.548 meer dan eind oktober en 20.237 meer dan eind september. De werkloosheid is dus gestegen tot 5,3 t.h. van de verzekerde beroepsbevolking, tegenover 4,1 t.h. in november 1973. Indien men evenwel geen rekening houdt met de werklozen, die geen normale arbeidsgeschiktheid mee r hebben, vermindert het percentage tot
2,8 t.h. eind oktober, tegenover weliswaar slechts 1,9 t.h. in oktober vorig jaar. Het aantal arbeidsgeschikte werklozen, dat gewoonlijk rond 50 t.h. van het totaal schommelt is nu gestegen tot 59 t.h. Het aantal conjuncturele werklozen is ook hoger dan normaal. Dit sluit aan bij de vaststelling, dat ook het aantal gedeeltelijk werklozen is toegenomen tot een gemiddelde van 46,700 per dag of bijna 14.000 meer dan een maand geleden. Sinds oktober 1973 is de werkloosheid in Vlaanderen en Brussel toegenomen met 30 t.h. en in Wallonië met 17 t.h. Het werkloosheidspeil van de arbeidsgeschikte werklozen blijft hoger in Wallonië (3,7 t.h.) dan in Vlaanderen (2,5 t.h.) en Brussel (2,2 t.h.). Het cijfer van werkloosheid wordt vooral naar omhoog gestuwd door het aantal vrouwen en jongeren van minder dan 25 jaar.
)
Wegens de vertraging in de economische bedrijvigheid kan men een toeneming van de werkloosheid verwachten tot in 1976, zelfs indien er een conjuncturele heropleving ts
)
in de loop van 1975.De tewerkstelling neemt immers pas een hele tijd later toe.
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
BETALINGSBALANS
)
Op de handelsbalans is er voor de eerste acht maanden van het jaar een tekort van 45 miljard fr. Dit is meer dan vorige jaren, ingevolge de hogere prijzen, die wij moeten betalen voor de aardolie. Op .de betalingsbalans is het overschot op de lopende verrichtingen voor de eerste acht maanden verminderd van 28 miljard in 1973 tot 22 miljard in 1974. Het totaal overschot op de betalingsbalans is gestegen van 8 miljard in 1973 tot 28 miljard in 1974, doch dit is het gevolg van een wijziging in het kapitaalverkeer. Vorig jaar ging er 14 miljard uit het land, terwijl er dit jaar 2 miljard meer kapitaal uit het buitenland binnen kwam als resultaat van het vertrouwen, dat bestaat in de stevigheid van de Belgische frank. In oktober 1973 bedroegen de gemiddelde uurlonen in de nijverheid : 155 B. fr. in België, 167 B. fr. in Duitsland, 116 B. fr. in Frankrijk. In juni 1974 bedroeg het gemiddeld uurloon in de industrie in België 175 fr. In het derde trimester van dit jaar zijn de lonen op jaarbasis als volgt gestegen : 22,2 t.h. in België, 12,4 t.h. in Duitsland, 20,2 t.h. in Frankrijk. Indien men deze percentages toepast op de lonen van oktober 1973komt men tot volgend resultaat: 190 B. fr. in België, 187 B. fr. in Duitsland, 139 B. fr. in Frankrijk. Naaruit blijkt, dat de gemiddelde loonkosten in België die in Duitsland voorbijgestreefd zijn. Voor. 1975 wordt de gemiddelde loonsverhoging in Duitsland op 12 t.h. geraamd, tegenover ten minste 15 t.h. in België, waardoor onze positie tegenover onze belangrijkste handelspartner nog zal verslechteren en dit op een ogenblik, dat door de recessie de concurrentie nog zal verscherpen. Deze cijfers geven slechts een tendens aan. Maar een tendens waarmee men rekening moet houden indien men de tewerkstelling wil verzekeren. Leo VERBIST
L.V.V. en Willemsfonds werken samen om cultureel werk in het Leuvense uit te bouwen Wat eerder bedoeld was als een voorlicht1ngsvergader1ng op sociocultureel vlak, ingericht door het Liberaal Vlaams Verbond Leuven in samenwerJpng met het Willemsfonds, groeide uit tot een praktische werkvergadering. Directeur van het WillemSfonds, Kerremans schetste de noodzaak en de mogelijkheden van een net van Willemsfondsafdelingen in het gewest Leuven. Gemeentelijke afgevaardigden vroegen de steun van de bestaande liberale socio-culturele verenigingen om in hun gemeente een afdeling van het Willemsfonds op te richten. Meer dan 100 personen waren naar de Toewip, D1estsestraat 182, gekomen. VOORLICHTINGSCENTRUM
Voorzitter Wier1nckx onderstreepte dat het verdedigen van de Vlaamse liberale belangen thans minder het L.V.V. als drukkings-
groep vereist. Anderzijds is het zo dat steeds meer aandacht wordt besteed aan de socio-culturele werking, hoewel de plaatselijke mandatarissen het moeilijk hebben om dergelijke vraagstukken op eigen kracht op te lossen. Dikwijls vergt de aanpak een ploeg deskundigen. Het Liberaal Vlaams Verbond Leuven heeft reeds lang zijn centrum 1n de lokalen Diestsestraat 182 te Leuven. De voorzitter wenst dit centrum nu uit te bouwen tot een plaats waar iedereen met vraagstukken op socio-cultureel vlak terecht kan. Elke woensdagavond zal men er vragen opvangen en belangstellenden de weg wijzen naar nieuwe mogelijkheden. Om dit uit te bouwen tot een bestendig socio-cultureel informatiecentrum is er een infrastructuur nodig in het gewest. Deze kan worden opgebouwd via kernen van het Willemsfonds. Dan kan geweste-
lijk, provinciaal of natiouaal naar oplossingen worden gezocht die één persoon onmogelijk aankan. De h. Kerremans onderstreepte dat hierbij de verdeelsleutel der kredieten niet mag vergeten worden. Aangezien het Willemsfonds de sterkste liberale culturele verentging is noemde hij het vanzet fsprekend dat een actie zou worden ingezet om deze structuur ·,It te breiden. De h. Uyttebroeck. provinciaal raadgever van het Willernsfouds, beaamde dat culturele bedrttvurheid niet langer een voorrecht is voor een zogenaamde elite in onze maatschappij. Hij stelde zich ten dienste van al wie ter plaatse een kern wil oprichten. Geïnteresseerden kunnen voortaan schriftelijk of persoonlijk elke woensdagavond terecht In het Informatiecentrum Toewip, Diestsestraat 182, Leuven.
Abortus - problematiek dens de dracht, en was reeds vroeger rechtsgeldig), b. wandraaid goed weten wat ze wil- neer tekenen er op wijzen dat len, en niets hebben van het het kind zwaar gehandicapt lam dat ter slachtbank wordt ter wereld zal komen (ondergeleid en stom Is, breking toegelaten tot het einde van de 22e week); c. op ethiDUITSLAND EN ZIJN sche gronden, d.W.Z.na bloedPARAGRAAF 218 schande, verkrachting en anSoms, in uitzonderlijke geval- dere soortgelijke strafbare feilen, slaagt een droog nummer ten (eveneens tot het einde uit de wetgeving erin, een le- van de 22e week). ven te gaan leiden voor het De modaliteiten die een wetvolk. Ir Duitsland is dat het be- telijke abortus voorafgaan zijn ruchte nummer 218, waarmee zo omslachtig, dat ze tot vijf de paragraaf wordt aangeduid weken in beslag kunnen nedie in juni is aangevallen en men, voorts is een tiendaags zo goed als neergehaald door verblijf in een ziekenhuis node Bondsdag, zodat de zwan- dig en kost de ingreep al bij al gerschapsonderbreking binnen zowat 42.000 fr. de eerste drie maanden was Geen wonder dat ook na de vrijgegeven, maar die nadien versoepeling van de wet in door de staat Baden-Würtem- Duitsland, de Nederlandse berg opnieuw werd bijgetim- procedure daar nog steeds merd. Een voorlopig besluit goed staat aangeschreven en heeft de toepassing van de dat vele Duitse vrouwen zich wetswijziging verhinderd, en zoals voorheen laten abortethans is in afwachting van een ren in Amsterdam, Den Haag definitief besluit volgende re- of een andere Nederlandse geling van kracht: plaats. Het gaat veel sneller en - de eerste 13 dagen na de kost veel, veel minder. bevruchting laat de wet alles toe, dit komt neer op de legaISRAEL WIL lisering van de «morning afVERSOEPELEN ter» pil; - zwangerschapsonderbreking Binnen afzienbare tijd zou ook is voorts wettelijk toegelaten in Israël een versoepeling van a. op medische gronden, d.W.Z. de wettelijke voorschriften wanneer het leven of de ge- voor abortus provocatus te verzondheid van de moeder door de zwangerschap in gevaar ko- wachten zijn. men (deze grond voor abortus Het parlement heeft twee uitgeldt om het even wanneer tij- gewerkte plannen ter bestude(vervolg van blz. 3)
ring voorgelegd gekregen. Beide hebben een verruiming van de wetgeving terzake op het oog, maar het ene gaat daarbij veel verder dan het andere. Maar Israël zou Israël niet zijn als ook deze kwestie niet in termen van oorlog werd behandeld. Laat ons streng zijn V00r vrouwen die abortus willen ondergaan, zeggen de enen want wij hebben veel kinderen en later soldaten nodig om ons land te verdedigen. Nee, zeggen hun tegenstanders, laat ons de wet versoepelen, zodat enkel gewenste kinderen ter wereld komen. Zij zullen de beste soldaten zijn, want niet het aantal telt, wél de kwaliteit. A. BODEN
DE VLAAMSE GIDS
uw CULTUREEL TIJDSCHRIFT
9