(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Liberaal Nr. 6
IN DIT NUMMER Prof. Verhulst en Stuiven berg
L. V. V. laakt de crisiskomedie
Pragma
"Emansipatie"
Shaba
Film:
"Coming
Home"
MAANDBLAD
Vlaams Tiidschrift JUNI-JULI 1978
Adieu na de zomer De beproefde schok-therapie, waarbij Leo Sinterklaas de Koning als Zwarte Piet pleegt te beschouwen, heeft haar effect blijkbaar niet gemist. Toch is het iedereen duidelijk dat de «crisis die er geen was» meteen het begin van het einde betekent. Het vertrouwen is weg en die overtuiging steken zelfs de meeste regeringsgezinde commentatoren niet meer onder stoelen of banken. Het mechanisme van de tijdbom, die midden juni onder het kabinet werd gelegd, is enkel maar even teruggedraaid. Het strakke schema voor de behandeling van het Stuivenbergakkoord, waarmee de koppeling aan de anti-crisiswet in theorie werd vermeden maar in de praktijk wel degelijk wordt beoogd, is al een heel kruitvat op zichzelf. Het is bekend dat de Vlaamse en Waalse exceUenties belast met de institutionele hervormingen het met elkaar op essentiële punten nog grondig oneens zijn wat de interpretatie van het Stuyvenbergakkoord betreft. Nauwelijks één vijfde van het voorbereidende werk is af. Hoe zal men in die omstandigheden in de eerste helft van juli een sluitend geheel aan de Kamercommissie kunnen voorleggen? Zal het er weer niet op neerkomen de moeilijkheden door te schuiven. En zal het zelfde niet gebeuren als de commissie, na de werkvakantie, haar verslag bij het parlement moet indienen? Wie gelooft dat de godsvrede in zulke werkomstandigheden te verwezenlijken is, tenzij de opperste gelatenheid in de plaats zou treden van degelijk onderzoek? En parellel met het communautair dossier zou ook de anticrisiswet er met de karwats worden doorgejaagd? Men weet vandaag niet eens waar precies op de staatsuitgaven bezuinigd kan worden. Want, alle gekheid op een stokje, de overheveling van gelden en de beperking van bijkredieten (die men immers hoger kan stellen om evenveel te krijgen) kunnen toch niet als besparing aan de goegemeente verkocht worden !? Voor de volmachten moet men nog wachten op het parlement en, vooral, op de instemming van de syndicaten met het gebruik dat de regering ervan zal willen
maken. Terwijl de sanering van de sociale sector eigenlijk nog volledig in de mist zit en overigens achteraan het drieluik bengelt. Vooraan staan wel - en zonder bijzondere procedure voor de afhandeling - de socialistische eisen tot structuurhervormingen. Aan de staatsbank en de staatsholding mitsgaders de verscherpte fiscale inquisitie hangt men, als zoethoudertjes, vage gunstmaatregelen voor de kleine en middelgrote ondernemingen (de K.M.O.'s). Maar het resultaat zou zijn dat de collectivisten hun kwalijk koekoeksjong in het nest van Tindemans kunnen laten uitbroeden, om er daarna het anti-crisis-el uit te schoppen. Kan dat echt de enige verwezenlijking zijn van deze «sterke» coalitie, waarin toch heel wat gezagsdragers zich als verdedigers van de vrije economie opwerpen? Het is wel duidelijk waarom de socialisten zich zo gebrand toonden op de voortzetting van de coalitie. Maar ook zij kunnen zich misrekenen. Want het heeft er nu alle schijn van dat de stukken enkel gelijmd werden om verkiezingen in volle vakantie te vermijden. Over het lot van de regering is in de dolle nacht van donderdag 15 op vrijdag 16juni beslist. Zij bolt nu uit. In het najaar blaast de herfstwind de reus op lemen voeten omver. En er zal NIETS van overblijven dan de echo van enkele holle slogans over werkloosheidsbestrijding, economische heropbeuring, sanering van de staatsfinanciën en nationale verzoening. Deze regering die acht jaar aan het bewind moest blijven zal haar eerste verjaardag nauwelijks overleven. Terwijl er maanden nodig waren om haar op de been te brengen. In even pijnlijke omstandigheden als waarin zij heengaat. Het ergste is wel dat de onzedelijkheid die het huidige politieke bedrijf kenmerkt, bij de openbare mening nauwelijks nog verwondering wekt. Dat is, voor het regime, voor onze democratische tradities, een bijzonder zwart teken aan de wand. Fr. STRIELEMAN
Stapje te ver in Shaba (c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Tsjaad, de Westelijke Sahara, Ogaden, Eritrea, Namibië, Rhodesië en Shaba. In alle windstreken van Afrika is het aan het gisten : bevrijdingsoorlogen, grensconflicten, machtsstrijd, etnische tegenstellingen, je kan er heel wat etiketjes op plakken en toch moet je altijd vaststellen dat al die verschillende veldslagen deel uitmaken van éénzelfde oorlog : de ideologische en terzelfdertijd economische strijd tussen Oost en West, de twee blokken die een touwtje-trek uitboksen om de controle van de Afrikaanse bodemschatten.
President Houphouet-Boigny heeft het jarenlang gepredikt : «Wie Afrika controleert, controleert de grondstoffen». En de «wijze van Abidjan» waarschuwde Europa ervoor, dat Moskou uit was op die noodzakelijke grondstoffen om de Europese landen economisch te wurgen, zodat ze als een rijpe appel in de schoot van Moskou zouden vallen. Voor de troebelen in Afrika zijn talrijke oorzaken aanwijsbaar. Na. de onafbankelijkheidsjaren ontstond er een politiek vacuüm. De nieuwe landen waren vastbesloten hun lot in eigen handen te nemen en zochten het langs de weg der niet gebondenheid. Maar onderontwikkeld als ze waren schrompelde dit voornemen ingevolge gebrek aan kapitaal, technische kennis en de nodige kaders, dra in elkaar tot holle slogans op topconferenties. De Afrikaanse staten waren geleidelijk wel verplicht aan te kloppen bij de geïndustrialiseerde landen en kwamen aldus terecht in de ideologische maalstroom van Oost en West.
Het schema is vaak gelijkvormig: bevrijdingsbewegingen steken het hoofd op, ze worden gesteund door naburige landen, waar vaak mensen van dezelfde stam of godsdienst wonen, en uiteindelijk komen buitenlandse machten (grote en kleine) tussenbeide. In de Westelijke Sahara zijn dit Algerië, Marokko en Frankrijk; in Tsjaad, Libië en Frankrijk, Verenigde Het schema is vaak gelijkvormig: bevrijdingsbewegingen steken het hoofd op, ze worden gesteund door naburige landen, waar vaak mensen van dezelfde stam of godsdienst wonen, en uiteindelijk komen buitenlandse machten (grote en kleine) tussenbeide. In de Westelijke Sahara zijn dit Algerië, Marokko en Frankrijk; in de Ogaden Cuba en de Sovjet-Unie; in Shaba België, Frankrijk, Verenigde Staten en mogelijk Cuba; in Rhodesië de Frontstaten en eerlang wellicht ook Cuba.
TWEE BLOKKEN De acties hebben alvast tot gevolg dat Afrika in twee duidelijk afgetekende blokken wordt verdeeld: de zogenaamde «progressieven» kijken in de richting van Moskou; de anderen zijn afgestemd op het Westen, vooral op Frankrijk en de Verenigde Staten. Sommige landen, o.m. Niger en Nigeria, pogen zich nog vast te klampen aan een ongebonden koers, maar men kan zich afvragen hoe lang nog. Andere vaststelling is dat al de bevrijdingsbewegingen op de steun van Moskou kunnen rekenen. Niet alleen verbale steun, want Rusland stuurt geregeld zijn «huurlingen» uit. Het Cubaanse heir heeft het al opgeknapt in Angola en de Ogaden en de volgende opdracht ligt wellicht te wachten in Rhodesië. Ook de Oostduitsers worden nu al geleidelijk ingeschakeld. Want de Afro-Aziatische werkwijze van Moskou is veranderd. Vroeger gold als stelregel, dat de «nationale progressieve» regimes, die gekant waren tegen de wes-
terse politieke en economische heerschappij de beste voedingsbodem waren voor het communisme. Maar de geschiedenis heeft met Nasser, Soekarno, Ben Bella, N'Kroema en Nimeiri bewezen dat Moskou verkeerd speculeerde. Reusachtige economische en militaire investeringen gingen aldus verloren. NIEUWE SOVJET.TACfIEK Rusland heeft die tegenslagen jarenlang gelaten geïncasseerd, maar plots, met Angola, ging het tot de actie over. Voortaan werd een directe tussenkomst, met de Cubanen als speerpunt, de nieuwe tactiek om de bevrijdingsbewegingen te marxiseren. De volgende stap in de Russische escalatie bestaat wellicht in staatsgrepen, uitgevoerd door in de legers geïnfiltreerde communistische elementen. De jongste coup in Afghanistan moet in dit licht worden gezien evenals enkele weken geleden een mislukte putsch in Irak.
KUNSTMATIGE GRENZEN
Dat daaruit wrijvingen ontstonden begrijpt men zo. Daarbij gingen ook de etnische, godsdienstige en culturele tegenstellingen doorwegen, waarmee de koloniale landen vorige eeuw bij het uitstippelen van landsgrenzen geen rekening hebben gehouden. De Organisatie voor Afrikaanse Eenheid (OAE) heeft weliswaar de onschendbaarheid der koloniale grenzen tot dogma verheven, maar meer en meer etnische volksgroepen, die in bepaalde landen tot minderheden zijn gedegradeerd, vragen zich af waarom zij juist het slactoffer moeten zijn van wat koloniale machten in vroeger tijden bekokstoofden. De crises in Shaba (de Lunda-stam woont in Zaïre, Angola en Zambia), de Ogaden, Dji-
10
bouti, Tsjaad en de Westelijke Sahara zijn daar typische voorbeelden van.
.Vraag hem eens Fldel, wat hiJhier te zoeken heeft J,.
(vervolg blz. 11J
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Stapje te ver in Shaba
(Vervolg van vorige blz.)
Tegenover de communistische opmars in Afrika heeft het Westen jarenlang de armen gekruist. Men moet er trouwens rekening mee houden dat vele Afrikaanse landen de Sovjet-Cubaanse interventie maar volkomen legaal vinden, omdat ze geschiedt op vraag van bedreigde regeringen. Ook de Fransen handelden overigens op dezelfde manier en men heeft hen daarom reeds de «Cubanen van het Westen» genoemd. SHABA EN KOBALT
Maar Shaba was de druppel die de emmer deed overvloeien. Hier stond er voor het Westen economisch en strategisch te veel op het spel. Deze grondstoffenreservoir kon niet verloren gaan. Om maar dit te noemen: 65 t.h. van de kobaltproduktie komt uit Shaba en zonder dit produkt is moderne luchtvaart en oorlogvoering gewoon onmogelijk. De Verenigde Staten zijn voor tweederde van hun kobaltbehoefte afhankelijk van Zaïre. Dat alles verklaart voor een goed deel de snelle westerse militaire reactie 1n Shaba. Legt ook uit waarom met vereende krachten het Mobutu-plan zal worden uitgewerkt. Om het delfstoffenrijke maar diep in de schuld zittende Zaïre te beveiligen tegen Kremlinavonturen moet men het uit het economisch moeras trekken en er een behoorlijk draaiende natie van maken. Hierbij blijft het Westen krediet verlenen aan president Mobutu. Enerzijds is er geen alternatief en anderzijds kan hij toch nog steeds rekenen op de steun van de bevolking. Dit leidt men af uit het feit dat tijdens de Shaba-invasie in de rest van het land geen spontane opstanden zijn uitgebroken, zoals de rebellen nochtans hadden gehoopt.
De uitwerking van het relanceplan met de miljardeninjectie zal gepaard gaan met een strenge controle door IMF-functionarissen op de Bank van Zaïre en het ministerie van Financiën. De grote puinhoop, die Zaïre thans geworden is, kan echter niet in een handomdraai worden opgeruimd. Dit is een werk van lange adem. Of de rebellen en de lijdende bevolking zolang kunnen wachten is een andere vraag. Willy STRAETMANS
De culturalisering
van het
Wetenschappelijk
Onderzoek
TWEE BELANGRIJKE GEBEURTENISSEN De veelvuldige SHABA-berichten van de afgelopen week hebben twee wetenschappelijke gebeurtenissen naar het achterplan verschoven, die nochtans omwille van hun opvallende verscheidenheid alle aandacht op zich vestigden. Vooreerst meldde een Belga-bericht de overhandiging door de Koning van de Francqui-prijs aan Prof. J. Nihoul, hoogleraar aan de Rijksuniversiteit te Luik en aan de Katholieke Universiteit te Louvain-la-Neuve. Een feestmaal in de gebouwen van de Universitaire Stichting verenigde er de laureaat met onze vorsten en de leden van de Raad van Beheer van de Francqui-Stichting. Tezelfdertijd kwam op de redactie een schrijven toe, dat samen met vier boeken, als tweede belangrijkste gebeurtenis op wetenschappelijk vlak het 50-jarig jubileum aankondigde van het door Koning Albert opgericht Nationaal Fonds voor Wetenschappelijk onderzoek, het N.F.W.O. Het eerste boek, van de hand van drie historici, de Professoren J. Willequet, L. Ranieri en H. Balthazar, schetst het ontstaan en de ontwikkeling van het N.F.W.O. tijdens zijn levensperiode 19281978. Het tweede boek beschrijft de werking van het Fonds. Beide publicaties noemen op nagenoeg klassieke wijze de laureaten op van de vijf-jaarlijkse prijzen van het N.F.W.O. Het is precies bij het doornemen van deze beide publicaties dat het opvalt hoeveel Vlamingen voorkomen onder de laureaten van het Fonds. Een nadere lezing van deze jubileumuitgaven leert ons dan ook dat het N.F.W.O. de enige instelling tot steun van het wetenschappelijk onderzoek blijkt te zijn die voldoende rekening houdt met het bestaan van twee gemeenschappen in dit land. TWEE T AALGEMEENSCHAPPEN Inderdaad beschikt elke taalgemeenschap in de schoot van het N.F.W.O. en van zijn geassocieerde fondsen, - het Iter-universitair Instituut voor Kernwetenschappen (I.I.K.W.), het Fonds voor Geneeskundig Wetenschappelijk Onderzoek (F.G.W.O.) en het Fonds voor Kollectief Fundamenteel Onderzoek (F.K.F.O.) -, over een eigen begroting, binnen de grenzen waarvan elke gemeenschap een zelfstandig onderzoeksbeleid uitwerkt.
De criteria tot verdeling van de beschikbare gelden voor beide begrotingen, door de Regering vastgelegd, laten overigens geen overhevelingen toe van de ene naar de andere begroting. Precies binnen deze over beide taalgemeenschappen verdeelde begrotingen adviseren de wetenschappelijke commissies van de Fondsen en bepalen hun beslissingsorganen de aanwending van de beurs- en navorsingsgelden. Alle organen van deze Fondsen, van de wetenschappelijke commissies af tot en met de Raden van Beheer -, zijn overigens in taalopzicht paritair samengesteld en de nodige waarborgen werden reglementair uitgewerkt, opdat de ene taalgemeenschap zich niet zou mengen in de werkzaamheden van de andere. Het N.F.W.O. blijkt dus in werkelijkheid te zijn wat sedert «Stuyvenberg» en andere kastelen genoemd wordt een «geculturaliseerde» of «gecommunautariseerde» instelling, daarin alle andere organen voorafgaand die tot taak hebben het wetenschappelijk onderzoek te bevorderen. Deze vaststelling wordt door Prof. Herman Balthazar in zijn geschiedkundige bijdrage toegeschreven aan de stoot, die daartoe gegeven werd door het «Rapport der Wijzen», destijds opgesteld door vier vooraanstaande Vlamingen, - De Somer, Devreker, Amelinckx en Fierens -, door het inzicht van de beleidsverantwoordelijken van het N.F.W.O., eb vooral ook door zijn dynamische Raad van Beheer waarin de Rectoren van onze Universiteiten een eersterangsrol vervullen. Prof. H. Balthazar laat niet na erop te wijzen dat sedert 1979-1975 het N.F.W.O. zijn vijfjaarlijkse prijzen in taalopzicht ontdubbeld heeft. Voor deze periode waren de nederlandstalige laureaten de Professoren P. De Somer, W. Fiers, M.. Gysselinck, G. Peeters en J. Nuttin. Het bilan van de prijzen van 1970 tot thans wijst overigens uit dat het N.F.W.O. vijf prijzen heeft toegekend aan nederlandstalige vorsers en vier aan franstalige vorsers, wat er wel op wijst dat deze het bestaan en de waarde erkent van degelijke Vlaamse onderzoekskringen. SCHRILLE TEGENSTELLING Dat de feitelijke culturalisering van het wetenschappelijk onderzoek niet steeds even lofwaardig in de hand wordt gewerkt, blijkt uit de schrille tegenstelling, geboden door de Franqui-stichting.
Tijdens dezelfde periode, - van 1970 tot 1978 -, heeft deze Stichting negen prijzen toegekend: zeven aan franstaligen, twee aan nederlandstaligen. Waarom miskent de Stichting aldus het universeel karakter van de wetenschapsbeoefening door deze miskenning van de van oudsher gekende Vlaamse wetenschapsbeoefenaars ? Omdat de Francqui-Stichting het totnogtoe onwaardig acht haar prijs te ontdubbelen en twee prijzen toe te kennen. Niet de geldmiddelen ontbreken daartoe, doch het inzicht dat de tijdspanne van een «Belgische» prijs voorbijgestreefd is en vervangen moet worden door een gelijktijdige erkenning van nederlandstalige en franstalige vorsers in dit land. Nochtans is de invloed van deze «unitaristische visie» vooralsnog groot genoeg om bij de uitreiking van deze landelijke prijs heel wat mondaine kringen in beweging te zetten, het Hof inbegrepen. De koning zelf overhandigt de prijs, met naast zich de leden van de Raad van Beheer, allen personen met ronkende titels van hoogwaardigheidsbekleders (gemiddelde leeftijd omstreeks de 70 jaar), doch zonder in hun midden ook maar één Rector in functie te tellen, die zijn universiteit in de Raad vertegenwoordigt. Zonder daarom van een antiVlaamse houding te spreken, valt het op dat de Francqui-Stichting een beleid voert dat een generatie ten achter is, doordat het aan een voorbijgestreefd unitarisme vasthoudt dat ver af staat van de inspanningen e?é laatste jaren tot structurering van een geregionaliseerd en geculturaliseerd België.
VOLKSBELANG
wordt uitgegeven door de Stichting A. Vanderpoorten REDACfIE: Korte Nieuwstraat 2000 Antwerpen
28,
HOOFDREDACI'EUR EN VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Fr. Strieleman H Kennisstraat 36, 2220 Edegem ADMINISTRATIE : Tel. (031) 32.23.25 Korte Nieuwstraat 26.
ti
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Ashby over de oorlog in Vietnam
«Coming Home» of het einde van de Amerikaanse droom
Hoezeer Hollywood's kijk op het lot van de veteranen, die terugkeren van het strijdtoneel veranderd is, kan men moeiteloos vaststellen bij een vergelijkende analyse van de bekende M.G.M.-produktie « The Homecoming » met Clark Gable en Lana Turner en Hal Ashby's « Coming Home », een van de toppers van het jongste festival van Cannes. De verbloemende glamour heeft plaats gemaakt voor de nog bitter weinig versluierende realiteit. Ondanks de vrijwel unaniem lovende kritiek én het schitterende spel van Jon Voight (prijs voor de beste mannelijke vertolking) en Jane Fonda, eens te meer groots in een complexe vrouwenrol. heeft de « off-festival »-visle van Ashby's werkstuk over de pijnlijke problematiek van oudstrijders. die fysiek en-of moreel verminkt uit de grote slachting komen, mét daarbij het frustrerend besef dat hun offer nutteloos was, ons toch niet helemaal kunnen overtuigen. Van de maker van « Harold and Maude » en vooral van « The last Detail» hadden we inderdaad veel méér verwacht. Daarmee wil dan weer niet gezegd zijn dat « Coming Home » geen interessante film zou zijn. Maar het is zonneklaar dat Ashby geen keuze kon doen: resoluut een anti-oorlogsfilm draaien, waarin op ondubbelzinnige wijze wordt afgerekend met de mythe van het (zinloze) heldendom of een dramatische en sentimentele comedie over een driehoeksverhouding, waarin als enige verrassing de gehandicapte pion in de klassieke driehoeksverhouding bij het slot met de niet zo trouwe Penelope gaat lopen. Door die aarzeling valt de film duidelijk uiteen in twee delen. De introductie is zonder twijfel het sterkst, het meest overtuigend. Zij bestrijkt de opvang van de gewonde (meestal zwaar verminkte) krijgers in een militair hospitaal ergens in de Verenigde Staten. Zonder meedogen worden we met de neus op hun peilloze ellende geduwd, zijn we getuigen van hun revolte, hun machteloosheid, hun verbittering. Iedereen doet naar vermogen zijn best om het de naar lichaam en ziel getekende « helden» zoveel mogelijk naar de zin te maken. Maar dat lukt niet altijd; kleinmenselijke ijverzucht en egocentrische rivaliteiten vertroebelen vaak de sfeer, die in-
12
itiaal al bijzonder wetrug opgewekt is. Alleen de sterksten handhaven zich en onderwijl gaat de dolle (machts)-strijd maar voort, vertrekken nieuwe ladingen opgeroepenen naar het strijdtoneel als naar een grote pick-nick voor uit de kluiten gewassen boyscouts ... Onder hen is 'Jok een beroepskapitein - ijzervreter eersteklas - die hoopt in Vietnam zijn majoorsstrepen te halen. Slecht zal het hem bekomen, niet alleen blijkt hij niet opgewassen tegen de gruwel van het slagveld, tijdens zijn afwezigheid verliest hij op het home-front ook nog zijn echtgenote aan een oorlogs-invalide, die zich wel discreet maar niet voor altijd terugtrekt als de kapitein, insgelijks gewond maar niet tijdens een treffen met de vijand, naar de States terugkeert. Op dat ogenblik zitten we al midden in het tweede deel en gaan we recht op de epiloog af, die eindigt op een scène, die wel « ontleend » lijkt aan « A Star is bom ». De kapitein, diep teleurgesteld in zijn vrouw maar ook ontgoocheld in zichzelf. trekt na een heftig-passionele scène naar het strand, kleedt zich langzaam uit tot op zijn blote huid, gooit daarbij ostentatief zijn uniform én onderscheidingen over de haag en loopt poedelnaakt de oceaan in voor een reinigend bad, waarvan hij niet zal terugkeren. Hiermee zitten we dan in de zware melo, die zelfs niet gered wordt door de « symbolische aanpak». Maar vooral omdat Bruce Dern zijn rol onwaarschijnlijk slecht speelt. Dit valt des te meer op omdat. zoals gezegd Jon Voight en [ane Fonda, beiden voortreffelijk zijn, ook in de meest ongeloofwaardige situaties. Maar nogmaals. ondanks de compromissen. waartoe Ashby kennelijk gedwongen werd. blijft « Coming Home » een film die bij velen de ogen zal openen. Door zijn politiek engagement. dat we persoonlijk wel iets minder modieus, minder trend-gebonden hadden gewild maar insgelijks en vooral door zijn warm-menselijke benadering van een universeel thema. Tijdens een interview in Cannes gaven allen die bij de realisatie van « Coming Home» betrokken waren. uiting aan hun tevredenheid over het afgetekend succes
FI:L-~ dat de film momenteel in de Stat es verwerft. Dat was destijds ook het geval met Sam Goldwyn's « The best Years of our Lives », houder van verschillende Oscars. die een soortgelijk gegeven behandelde maar toch niet kon verhinderen dat het grote krijgsspel andermaal op de wagen kwam. We gunnen Ashby. Voight en Fonda (die ook in het echte leven steeds aan de zijde stond van dezen, die het luidruchtig en combattief niet eens waren met de Amerikaanse Vietnam-politiek) hun bijval; we kunnen alleen maar betreuren dat films, die dezelfde problematiek veel scherper
-
-
en indringender behandelen, zoals de op Film International 1977 door de Antwerpse pers bekroonde « Tracks» van Henrv laglom met Dennis Hopper als een geestelijk ontredderde leger-sergeant die de lijkkist van zijn beste vriend op een treinreis door Amerika vergezelt, en « Medium Cool» van Haskell Wexler. geen groter publiek bereikten. Maar dat zal wel zijn omdat genoemde Wexler toen nog niet zoveel gebruik maakte van het soft-focusprocédé, dat hij nu als cameraman herhaaldelijk virtuoos demonstreert in « Coming Home » ... F. PAPON
Prof. VerhuIst
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Verkiezingen vóór één letter van Egmont- Stuivenberg wordt uitgevoerd
Hoewel de fundamentele grondslagen van de Vlaamse Beweging door de Egmont- en Stuivenbergakkoorden vooral worden verkrachtinzake Brussel en het Vlaams-Brabantse randgebied, zou het verkeerd zijn te denken dat de algemene staatshervorming zelf, die door deze akkoorden worden voorzien, aanvaardbaar zou zijn voor de Vlamingen, ja zelfs een compensatie zou betekenen voor de zware toegevingen die door de vlaamse Egmont-onderhandelaars m.b.t. Brussel en zijn randgebied werden gedaan. Niets is minder waar. Integendeel : de bepalingen van de Egmont- en Stuivenbergakkoorden inzake de staatshervorming druisen regelrecht in tegen het manifest van Halle, dat in 1974 door een massale betoging, waarin meer dan 70 Vlaamse parlementsleden van alle partijen mee opstapten, werd goedgekeurd. In dit manifest werd geëist dat de nieuwe staatsstructuur essentieel zou steunen op de erkenning van de twee grote cultuurgemeenschappen die volwaardige eigen instellingen moeten bekomen. In dit manifest werd ook gesteld dat een gewestvorming waarbij aan het gewest Brussel dezelfde bevoegdheden worden verleend als aan de gewesten Vlaanderen en Wallonië en waarbij Brussel tot een afgezonderde en geïsoleerde entiteit wordt uitgebouwd, radikaal dient afgewezen te worden. Er werd zelfs aan toegevoegd dat een einde moet gesteld worden aan de gevaarlijke evolutie naar een drieledige structuur, die toen reeds in de wet op de voorlopige voorbereidende gewestvorming zichtbaar werd. Diegenen die zich tijdens de verkiezingsstrijd van 1977 voortdurend op dit manifest van Halle hebben beroepen en de autoriteit van de Vlaamse verenigingen en hun leiders toen hebben ingeroepen om met de betogers van Halle te eisen - ik citeer het manifest - dat definitief een einde moet gesteld worden aan de lankmoedigheid en de toegavin-
2
gen aan Vlaamse zijde, drijven hun arrogantie thans zelfs zo ver dat zij beweren het programma van Halle in de Egmontbunker voor ~ 10 verwezenlijkt te hebben.
•••
Het is gemakkelijk om te bewijzen dat zij liegen en eens te meer doen aan politieke raddraaierij die in een open en eerlijke demokratie waar de wil van de kiezer nog iets te betekenen heeft, onaanvaardbaar is. Voor deze bewijsvoering heb ik niet eens mijn eigen woorden nodig, maar ontleen ik ze aan de tussenkomst van CVP-senator en rechtgeleerde prof. Storme die bij de bespreking van het Stuivenbergakkoord in de Senaat op 9 maart jl. verklaarde, ik citeer: 4< Anderzijds wordt in de ontworpen teksten voorrang gegeven aan de drie gewesten, die alle residuaire bevoegdheden hebben, behalve degene welke de wetgever hen achteraf zal kunnen afnemen, boven de twee gemeenschappen - of de drie gemeenschappendie geen enkele bevoegdheid hebben, behalve degene welke de wetgever hen vooraf wil toekennen ». « Voor ons », zo vervolgde senator Storme, c< blijft de klemtoon liggen op een grote gemeenschaps- en gewestraad. » En in een ander deel van zijn merkwaardige tussenkomst, waar hij aanstipte dat volgens het Stuivenbergakkoord bij internationale onderhandelingen de gewestexecutieven kunnen worden betrokken, stelde hij vast: « Dit geldt derhalve niet voor de gemeenschaps-executieve. Eén van de vele voorbeelden, waar men in strijd met het duidelijk aan Vlaamse zijde beklemtoond tweeledig federalisme, de voorkeur geeft aan de drie gewesten boven de twee gemeenschappen lt. Kan het duidelijker en van onverdachte zijde, ik bedoel van op de banken van de huidige meerderheid, gezegd worden, waarbij mag aangenomen worden dat senator Storme in zijn partij met deze mening niet alleen staat? Wij kennen het nu al klassieke argument dat door de vroegere
meest heftige politieke voorstanders van het tweeledig federalisme hiertegen wordt aangevoerd. Zij erkennen dat de staatshervorming van Egmont en Stuivenberg niet het federalisme brengt dat van Vlaamse zijde werd nagestreefd. Doch eens te meer verwijzen zij naar later, al zou Egmont de definitieve pacificatie brengen. Zij beweren dat bij een volgende grondwetsherziening en dan bedoelen zij niet degene die zij nu aan 't voorbereiden zijn, maar nog eens een nieuwe onderhandeling van gemeenschap tot gemeenschap, veel later - dat zij dan, na verloop van tijd, het volwaardig federalisme zullen verwezenlijken, dat volgens hen nu niet haalbaar was. Waarop steunen zij zich om te beweren dat het binnen zoveel jaren dan wèl haalbaar zal zijn, wanneer intussen de drieledige gewestvorming een onomkeerbare realiteit zal geworden zijn?
•••
Neen, met deze zgn. aanloop naar een echt federalisme, waarop wij weer eens jaren zullen moeten wachten, draaien zij U nogmaals een rad voor de ogen. Want een nieuwe grondwetsherziening, in de structuren en volgens de procedures die in de Egmont- en Stuivenbergakkoorden zijn voorzien, zal onmogelijk zijn zonder nieuwe belangrijke toegevingen van Vlaamse zijde. Immers de beslissingen van de nieuwe Senaat, alléén bevoegd voor toekomstige grondwetsherzieningen waarom niet ook de Kamer van Volksvertegenwoordigers? een Senaat samengesteld uit de leden van de Gewestraden, deze beslissingen, zo zegt het Egmontakkoord, onverminderd de gevallen waarin de Grondwet voorziet in een gekwalificeerde meerderheid, zullen genomen worden met de meerderheid van stemmen in elke taalgroep. Hiermede hebben de Vlaamse Egmontonderhandelaars zelf een door hen zo gehate grendel ingebouwd, die hun optimistische bespiegelingen voor een toekomstig volwaardig, d.i. tweeledig federalisme teniet doet en die meebrengt dat elke verdere stap naar ruimere autonomie voor Vlaanderen nà Eg-
mont zal moeten betaald' worden met nieuwe Vlaamse toegevingen. Wij weten wel dat sommigen in de meerderheid beweren dat ook in de toekomst de grondwetsherziening met 2/3 meerderheid zal mogelijk blijven . Wij dagen alle onderhandelaars, van het Egmontakkoord en in het bijzonder de francofonen uit deze interpretatie te bevestigen. En terwijl het perspectief van een nieuwe Egmontkapitulatie aldus reeds aan de verre horizont van de jaren 80 opdoemt, stellen wij vast dat het eerste wetsontwerp op de staatshervorming in uitvoering van Egmont-Stuivenberg, dat volgens het tijdschema dat door de Vlaamse onderhandelaars werd vastgesteld, weldra zal worden ingediend, de verwezenlijking betreft van het fameuze artikel 107 quater dat de definitieve drieledige gewestvorming installeert en waartegen niet alleen de betogers van Halle maar nadien ook de hele Vlaamse gemeenschap, in al haar geledingen zich hebben verzet. Een artikel uit de onzalige grondwet van 1970 waarvan een vooraanstaand Vlaams lid uit de toenmalige regering aan een delegatie van het Vlaams overlegcentrum op dat ogenblik zei: ik hoop dat het nooit zal worden uitgevoerd. Het zal nu worden uitgevoerd, Dames en Heren, ook door diegenen die de grondwet van 1970 juist daarom op het politieke vlak hebben bestreden en die grondwet grondig wilden wijzigen om de drieledige gewestvorming eruit te verwijderen.
•••
Bovendien zal dit gebeuren vóór de kiezer zich over het geheel van Egmont en Stuivenberg zal hebben kunnen uitspreken. De Vlaamse kiezer zal zich zogenaamd kunnen uitspreken vooraleer de grondwetgevende faze begint. Zogenaamd, want de partijen die Egrnont en Stuivenberg hebben ondertekend hebben er zich nu reeds in feite toe verbonden, na deze grondwetgevende verkiezingen, opnieuw samen een regering te vormen, ten einde hun akkoord verder te kun-
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
nen uitvoeren, aldus de uitspraak van het kiezerskorps bij voorbaat aan hun laars lappend. Immers, het reeds verwezenlijken in de overgangsfaze, vóór de grondwetgevende verkiezingen. van hetgeen eigenlijk pas nà die verkiezingen mogelijk wordt, is .een aanfluiting van onze demokratie. Bovendien wordt de toekomstige grondwetgever nu reeds gebonden en wordt hem voorgeschreven wat hij wel en niet mag doen. Indien de vaders van het Egmontpakt hun zin krijgen en de Vlaamse publieke opinie hen dit niet belet. dan gaan zij voort. dat is duidelijk, opdat alles wat zij in de overgangsfaze hebben tot stand gebracht drieledige. gewestvorming, inschrijvingsrecht en noem maar op - niet opnieuw zou worden afgeschaft. Daar zullen vooral de frankofonen mede helpen voor zorgen. Zij krijgen in de eerste zgn.overgangsfaze alles wat zij gevraagd hebben. Is het realistisch te denken, zoals de Egmontonderhandelaars het· op papier zijn overeengekomen, dat door een zgn. ontbindende voorwaarde hun dit alles, na een eventuele afstraffing van het Vlaamse kiezerskorps. zou kunnen ontnomen worden ? Stelt gij U voor in welke situatie wij dan terechtkomen ? Ook met dit argument zullen de Vlaamse Egmonters Pogen het Vlaamse kiezerskorps onder druk te zetten.
•••
De Vlaamse openbare opinie mag niet wachten tot de verkiezingen van 1981 om zich uit te spreken over de fundamentele hervormingen waarvan op het ogenblik een groot deel zal gerealiseerd zijn. De regering moet nu het Egmontpakt laten vallen, of zelf vallen. Want na de verkiezingen van 1981 zullen wij Vlamingen ons in een veel zwakkere positie bevinden om met de frankofonen te onderhandelen, zelfs in vergelijking met vandaag, omdat in de politiek zekere zaken niet ongedaan kunnen worden gemaakt en omdat het niet ondenkbaar is dat de Vlamingen opnieuw zullen moeten toegeven om te verkrijgen dat ongedaan wordt gemaakt wat vóór de grondwetsherziening reeds aan de frankofonen werd toegestaan, in de eerste plaats en met name : de Brusselse Staat. Inderdaad, diegenen die de mond vol hebben over de Vlaamse Staat verbergen U dat tegelijk een evenwaardige Brusselse Staat tot stand komt. De franstalige PSCvolksvertegenwoordiger Desmarets heeft hierop in de Kamer op 1maart j1. gewezen. Een Brus-
selse Staat waarin de Vlamingen zich bovendien nog in een minderwaardiger positie zullen bevinden dan ooit in de Belgische Staat het geval is geweest. . Een Staat die men nooit meer, wat men ook moge beweren, van de Belgische kaart zal kunnen vegen. Heeft men van Vlaamse zijde dit gewenst 1 Is een Vlaamse staat ons die Brusselse staat waard? Want dat Is de ruil die de Egmontonderhandelaars in feite hebben aangegaan. Dat heeft eerste-minister Tindemans zelf nOR niet zolang geleden in een berucht 'interview voor de R.T.a. toegegeven. Vlamingen. dit hebben wij nooit gewild : te Halle niet en nu niet. Aan U te beletten - nu en geen ogenblik later - dat dit spookbeeld dat in de donkere Egmontnacht zijn verschijning deed, ooit werkelijk gestalte zou krijgen. Daarom: niet gewacht op de verkiezingen van 1981 ! Ons demo-kratisch recht nu! Verkiezingen vóór één letter van Egmont- en Stuivenberg wordt uitgevoerd! Weg met de particratie - leve de democratie ! (Toespraak gehouden door prof. dr. A. Verhulst. algemeen voorzitter van het Willemsfonds op de anti-Egmontmeeting van 23 mei jl. te Brussel).
Vakantieperiode Secretariaat LW Het secretariaat zal gesloten zijn van 21 tot 31 juli 16 tot 20 augustus 28-8 tot 4 september
De vereniging van P. v..V .-vrouwen houdt haar statutair congres te Turnhout Zaterdag, 7 oktober 1978 Houdt die dag zeker vrij!
HET IS NOG NIET TE LAAT LVV -led~n die .~un lidgeld voor 1978 nog niet vereffenden, worden vnendelijk verzocht dit te regelen op bankrekening
550-3102700-51
van LVV, Kte Nieuwstr. 26, Antwerpen
Dank bij voorbaat.
SENATOR
HERMAN
VANDERPOORTEN
Regering ontwricht Parlement Senator Herman Vanderpoorten IS niet mals voor de regering. in het bijzonder ten aanzien van haar «aanranding op onze parlementaire democratie». De parlementaire instellingen worden ontwricht door ministers en staatssecretarissen, die in een chaotische slordigheid wegzinken, verloren schijnen te lopen in een onontwarbaar kluwen van vaak tegenstrijdige bevoegdheden en zich lijfelijk en geestelijk afmatten in een ontelbaar aantal vergaderingen, die gewoonlijk op niets uitlopen. Niet alleen is er geen enkele samenordening in de schoot van de regering maar de in het openbaar opgevoerde twistgesprekken tussen leden van eenzelfde regering scheppen zeker geen imago van eensgezindheid en noodzakelijk gezag. Aldus oud-minister Vanderpoorten in een BRT-toespraak. Hij hekelde daarbij de laattijdige indiening van een reeks begrotingen, o.m. van Buitenlandse Zaken. Buitenlandse Handel, Ontwikkelingssamenwerking, Landsverdediging. gemeenschappelijke culturele zaken en de regionale begrotingen, die nog steeds niet aanvaard zijn door het Parlement, terwijl de helft van de voorziene kredieten reeds besteed zijn. De h. Vanderpoorten leverde vooral kritiek op de eerste minister, die zijn ontslag had aangekondigd indien hij voor het einde van de maand mei niet met een geheel van concrete maatregelen voor de sanering van de openbare financiën zou verschijnen. (Men kent het vervolg van deze komedie).
In de afgelopen dagen werden over deze crisiswet veel geruchten verspreid en talrijke proefballonnetjes opgelaten, maar van een echte gezondmaking van de staatsfinanciën is er geen sprake. «Men blijkt eerder, na de fiscale aderlating van alle burgers, van enkele maanden geleden, nieuwe inkomsten te zoeken: taksen op het wegvervoer, waarborgsommen die bouwondernemingen zouden moeten storten, het invoeren van patenten voor drankgelegenheden waar sterk alcoholhoudende dranken worden verkocht en het invoeren van reclame op radio en televisie. Bovendien gewaagt de regering van volmachten. die zij, kuisheidshalve, «een delegatie van bevoegdheden noemt-, De regering kiest aldus onmiskenbaar voor de weg van de minste weerstand. Zij wil verdoezelen dat ze onbekwaam is de concrete maatregelen inzake beperking van de staatsuitgaven te treffen. Er bestaat volgens de h. Van derpoorten geen enkele reden om een regering, die over een meerderheid van 80 t.h. in het parlement beschikt. volmachten te verlenen nadat zij zes maanden haar tijd heeft verbeuzeld. De regering heeft in haar eerste levensjaar veel plannen gemaakt en aan het Parlement een aantal mededelingen gedaan, maar positieve maatregelen in verband met de sanering van de openbare financiën. de verruiming van de werkgelegenheid. de beheersing van het algemeen kostenniveau en het opnieuw vlot krijgen van onze geblokkeerde economie zijn op ontstellende manier achterwege gebleven. Aldus de h. Vanderpoorten.
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Het Liberaal Vlaams Verbond en de • • «crISIS»
Het hoofdbestuur van het Liberaal Vlaams Verbond onderzocht de politieke toestond.
Het stelt vost dot het F.D.F. voor geen enkele vorm van chantage terugschrikt om te trachten de omstreden Egmont-Stuyvenbergakkoorden doorte drukken en daarmee het bewijs levert dot zogehetengemeenschapsakkoord op moot van de hoofdstedelijke francofone expansie-zucht werd gesneden. Het veroordeelt ten strengste de immorele eis van deze taalpartij om een poging tot sanering van de stootsfinanciën ondergeschikt te maken aan institutionele hervormingen, waarvan de hoogdringendheid, vergeleken met de ernstige sociaal-economische toestond, toch op z'n minst betwistbaar is. Het L.V.V. laakt even scherp de capitulatie van de andere regeringspartijml die zon iel nnor de letlf!r, dun toch nuor de geest, meI de koppding hebben ingestemd, door voor de behandeling vun het gemef~nsdlOps(Jkkoord een strek lijdsclwnw te willen opdringen dut genn ernstig werk toeloot, overigens niet lwalbaar blijkl en eens Ie meer hel vrije beslissingsrf'l:hl ven hel purloment uo /l I(I st. Hf'! L.V.V. verbeest zich over de 1ichtvnnrd iglwid waarmee de eerste minister de Kroon belrokken heefl in een afdreigingsrnaneuver met het uitsluitend doel hel voortbestcon van een veroordecld kubinel Ie rekken. Het stelt tenslotIe vost dat deze coalitie als gevolg van haar innerlijke verdeeldheid en hoor onderwerping aan drukgroepen niet bij mach Ie is op het stuk van de gezondmaking der overheidsfinanciën enig tastbaar resultaat Ie bereiken, en daarom nieuwe offers vamvege de bevolking voor besparingen wil doen doorgaan. In ruil voor een inhoudsloos anticrisisplan blijkt zij wel bereid in Ie stemmen met door de socialisten geëiste concrete structuurhervormingen, die de algehele verstaatsing inluiden en derhalve breken met het vrij economisch svsteern, waaraan de welstand in gans de vrije Westerse wereld te dunken is.
4
Pragma schetst identiteit
voor liberalen
De risico's van het egalitarisme In deze tijd van toenemende staatsinmenging, sociale nivellering naar beneden en verknechting van de enkeling biedt het liberalisme, zoals het in 1947 in het «Liberaal Manifest van Oxford» werd verwoord. een antwoord. Het behelst een eenvoudige boodschap, waarin de mens centraal staat en het instrument van de gemeenschap - de staat zich moet onthouden van inbreuken op de rechten en vrijheden van de burgers. Deze boodschap toetsen aan het beleid is de taak van politieke partijen. die zich tot het liberalisme bekennen. Zij doen het met wisselende kansen, niet in het minst omdat hun aanhang in deze door gelijkheid en veiligheid bezeten tijd beperkt is en zij zich van vrijwel overal in West-Europa genoopt zien tot het afsluiten van coalities met partijen, die mede dank zij hun sterke vakbonden en andere mantelorganisaties, op de loon- en weddetrekkenden en zelfs op de zelfstandigen een grote aantrekkingskracht uitoefenen. Liberale politici vertonen echter al te vaak de neiging zich te laten beïnvloeden door de vrees voor politieke afzondering of voor het behoudend etiket. dat anderen de zogenaamde linksen - al te graag op elk liberaal programma plakken. Die vrees komt helaas ook vrij opvallend om de hoek kijken in «Een politieke Identiteit voor Libera-
LIBERAAL APPEL
len»(l), het collectief werk van de Gentse politieke club Pragma (seceretariaat: Raas van Gaverestraat 94, 9000-Gent), die «met de PVV wil bijdragen tot de uitbouw van een eigentijdse liberale doctrine». Pragma-voorzitter en volksvertegenwoordiger Guy Schrans zei bij de voorstelling van het boek, dat Pragma gewerkt heeft in de lijn van de Vlaamse sociaal liberale traditie en voor een duidelijk vooruitstrevend liberalisme gekozen heeft, dat aanleunt bij de inzichten van 0'66 in Nederland, de Franse radicalen, de FDP in Duitsland en de Engelse liberalen. Het valt dadelijk op, dat Pragma naar de linkse liberalen van D'66 kijkt, die Van Mierlo destijds zelf als een pragmatische partij bestempelde, eerder dan naar de orthodoxe liberalen van de VVD (waarmee de PVV verwant is). In haar liberale visie op de mens rekent Pragma af met het achterhaalde «laisser faire, laisser passer». Pragma grijpt naar een patroon dat dichter staat bij een wellicht haalbaardere stelling: een concrete emancipatiebeweging, die de vrijheid van de mens beoogt in en door middel van de samenlevingsverbanden waaraan hij deelachtig is. Vandaar het begrip solidariteit. dat Pragma onderstreept: «Het gaat om materiële vrijheid. in die zin dat allen de kans moeten krijgen om tot volledige zelfontplooiing te komen. de P.V.V., de liberale mutualiteiten, de liberale vakbonden, de socio-culturele sector, de liberale jeugd en de studiecentra.
Na de vergadering waarop de basisstructuur van het Liberaal Appel werd vastgelegd. verklaarde P.B.B.«Voorzilter Willy De Clercq dat dit Liberaal Appel de springplank moet worden van het echte liberale réveil in Vlaanderen. Een politieke partij enerzijds moet, zonder zich te mengen met de eigen opdracht, het eigen programma en de eigen technieken van de liberale nevenverenigingen, oog en oor hebben voor wat leeft aan haar breedst mogelijke basis. De bij haar aanleunende organisaties anderzijds hebben behoefte aan de inspiratie van een politieke doctrine Op deze eerste bijeenkomst waren _ in casu de liberale - om hun vertegenwoordigers aanwezig van actie te situeren. Op 18 mei vergaderden in Brussel de verantwoordelijken van de liberale organisaties om gestalte te geven aan hun wil om de onderlinge samenwerking te vergroten. Hier-. toe zal het LIBERAAL APPEL, een idee die reeds voor enkele haren door gewezen P.V.V.-voorzitter Grootjans werd gelanceerd, weer worden op dreef gebracht. Dit LIBERAAL APPEL zal een gestructureerd contactorgaan zijn waarin op geregelde tijdstippen de hoofdverantwoordelijken uit de liberale beweging zullen samenkomen.
Het gaat om vrijheid, niet alleen tegenover de staat... , maar ook tegen alle machtsconcentraties, met inbegrip van de particuliere: b.v. op economisch, sociaal en cultureel gebied.» Doorheen heel het werk loopt het reeds oude denkbeeld, dat «gelijke kansen voor iedereen » ten minste zo belangrijk is als het eigenlijk vrijheidsbeginsel. Voortdurend doen de geschriften van Pragma, in het bijzonder in de hoofdstukken over de economische en de sociaal-culturele ordening de vraag rijzen of de «eigentijdse» (en pragmatische) benadering op de duur niet de liberale beginselen gaat verdringen en of de opstellers progressisme niet verwarren met een bij «linkse» intellectuelen geprezen egalitarisme. Zo wil Pragma de ongelijkheid bestrijden door een «inkomensvormingsbeleid », dat zou streven naar een vermindering met ongeveer de helft van de spanning tussen de hoogste en de laagste netto-inkomensgroepen. Vreest Pragma niet dat de socialistische druk die spanning mede door fiscale maatregelen en het systeem van de sociale zekerheid al voldoende heeft beperkt en dat een doorgedreven « inkomensgelijkheid» uiteindelijk de creatieve krachten geheel zal ontmoedigen en de grondslagen zelf van ons economisch bestel aantasten? Terecht legt Pragma in haar hoofdstuk over strategie voor het liberalisme de nadruk op het belang van een duidelijk liberaal programma, dat zich onderscheidt van het bureaucratisch collectivisme van de BSP en van het kleurloos machtsapparaat waartoe de CVP is uitgegroeid. Maar Pragma zou zich nu van uit haar bevoorrechte positie ook moeten bezinnen over de risico's van het egalitarisme en van sommige toepassingen, die ZIj, uit overigens eerbiedwaardige politieke berekeningen of van uit een eerlijke doch intellectualistische gezichtshoek, verdedigt. Piet VAN BRABANT (1) Pragma.
Een politieke identiteit voor liberalen. Uitg. Standaard, Antwerpen-Amsterdam (239 blz).
UIT HET DAGBOEK VAN DE PREMIER WOENSDAG 14 JUNI
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Als het is om keet te schoppen, vinden FDF en de rooie rakkers elkaar altijd op het gepast moment. Als de socialisten mij geen volmachten willen geven tot eind '78, hoe kan dan alles anders worden? De kleine Eyskens heeft ook volmachten gevraagd tot eind '78. Wij zullen onder mekaar moeten uitmaken met wie van beiden alles anders wordt. Ik heb Rosa gebeld om vanavond een bord bij te zetten. DONDERDAG 15 JUNI
Zo gaat het niet langer. Toen ik vanmiddag de oprijlaan van het paleis opreed zag ik aan de bloemen en de bijtjes dat het zomer is. Ik zou eens wat meer moeten buitenkomen. Rosa
bellen dat ze dezelfde zonneolie van verleden jaar koopt. L'Oréal, dacht ik. De koning deed eerst nog of hij niet thuis was, maar ik zag nog juist de deur van de wandkast in de hall dichtgaan. Hij houdt zijn antwoord in beraad, maar ik heb de ministers in het parlement alvast hun ontslag gegeven. Zij deden alsof zij verrast waren. Zijn ze dan mijn vorige bezoeken aan de koning vergeten?
verkiezingen nog wel haal. De vorst heeft gevraagd "een nieuwe inspanning te doen om de crisis op te lossen». Ik zal mijn dieet van platte koos met aardbeien moeten verzaken. Rosa bellen voor een biefstuk. WEEKEINDE 17-18 JUNI FDF tevreden.
VRIJDAG 16 JUNI
De crisiswet is niet aan het Egmontpact gekoppeld, maar gezien de beperkte tijd worden ze wel samen behandeld.
Vanmorgen kreeg ik mijn broeksriem weer een gaatje nauwer dicht. Als je in dit land eerste-minister bent, hoef je geen lid meer te worden van de weight-controllers. Ik begin mij af te vragen of ik dat jaartje dat ons scheidt van de Europese
Mijn Jezuietenopleiding kwam mij weer van pos! Califice goot 7 miljard bezuinigen, maar hij weet nog niet waarop. Met Califiee zal alles anders worden in de ziekenhuizen. om het met een boutade te zeggen.
SpitoeIs krijgt zijn bijkrcdictcn voor de werklozen. Hij zal ze aftrekken van het plan om de werkloosheid te bestrijden. Hoe wij daar niet eerder op gekomen zijn! BSP is óók tevreden. Je laat de bevolking toch niet stemmen op een moment dat de kandidaten energie aan 't verzamelen zijn voor de opening vnn alweer een nieuw parlementair jam. Ik zei vandaag nog tegen Houthuvs dat wij de uildrikking «parlementair jaar» binnenkort zouden mogen vervangen door "srndikaal jaar». Hij moest daar mee lachen. Bdlml naar Risa dat ze de champagne in de koelemmer zet.
B.V.
« EMANSIPASIE »,
BLAD OVER BREDE SEKSUALITEIT
Seksualiteit, dus ook techniek in verband met voortplanting en lustbeleving. zal ter sprake komen in het nieuwe tijdschrift «Emensipasie», maar dit eng omschreven veld zal bewust worden verlaten om de klemtoon veeleer te leggen op tederheid, geborgenheid, relatie. Het waren enkele verantwoordelijken van het blad zelf die deze mededeling, waar een bemoedigende belofte uit spreekt. verstrekten. Een vijflettergrepige titel kan al te ingewikkeld lijken voor een produkt dat zijn weg moet zoeken en waarvan de naam niet gemakkelijk genoeg in de mond kan liggen. Maar zet een streepje onder mens en mogelijke duisternis wijkt. Achter Emensipasie staan de Centra voor Gezinsplanning en Seksuele Opvoeding (CGSa en de Vereniging voor Seksuele Hervorming (VVSH). Eerstgenoemde vereniging bestaat in Vlaanderen al dertig jaar en intussen zijn acht plaatselijke centra bedrijvig. nl. Antwerpen, Brugge, Brussel, Diest, Gent. Hasselt, Kortrijk en Oostende. In elk centrum werkt met hulp van overheidsgelden en ook met steun uit de privésector een tram dat door iedereen kan worden geraadpleegd, en dat pluralistisch is van samenstelling en interdisciplinair van aanpak. Er zijn dus evengoed psychologen en artsen als juristen en sociale assistenten bezig. Naast de individuele hulpverlening die hoe dan ook te maken heeft met gezinsplanning en seksuele opvoeding. wensen CGSa en VVSH aan vormingswerk te doen en aan informatiespreiding: uit de ervaring van de onderscheiden consultatiebureaus is een ingang doen vinden waar de men-
sen wat aan hebben en die hun persoonlijk geluk ten goede komen. Er zijn ongeveer 3500 CGSO-leden en zij ontvangen gratis het nieuwe blad .dat tweemaandelijks verschijnt en niet in de handel verkrijgbaar is. maar wel per abonnement. los van het lidmaatschap: 150 fr. voor vier nummers, de volgende jaren voor zes. Sekstant. het blad van de-Nederlandse zustervereniging, wordt voorlopig nog bijgeleverd aan ieder lid. En van Sekstant gesproken, Emensipasie wil daar geen Vlaamse afspiegeling van zijn. Eerstens omdat. zoals gezegd. meer onderwerpen aan bod komen dan de eng begrensde seksuele. en voorts omdat de redactie op Vlaamse toestanden en gevoeligheden wil ingaan. Wetgeving en rechtspraak zullen bij voorbeeld de nodige aandacht krijgen. wat een fikse brok kan worden met de abortus. en taboes (of wat daar nu nog voor doorgaat) zullen evenmin uit de weg worden gegaan. Seksualiteit voor gehandicapten is bij voorbeeld een onderwerp uit deze klasse. CGSO onderstreepte bij de voorstelling van het blad dat bij de individuele hulpverlening wordt vertrokken bij de «cliënt» en niet bij een of andere vooropgestelde opvatting. Levensbeschouwing. politiek. individuele en collectieve waarden en de beleving ervan worden door de hulpvragende zelf geplaatst. en door de geraadpleegden vanuit dezelfde hoek bekeken. Voor wie behoefte heeft aan het kennen van de redactieleden. hier volgen hun namen: Luc Bentein, Jan Calewaert. Helga Carette, Jan Costenoble. Lieve Inghelbrecht, Guido Roscam, Ger Schmook, Armand Smolders, Luc Tesseur, Luc Vande \ValIe. De schaarse aanwezig-
heid van vrouwelijke personen werd door de verantwoordelijke uitgever Bob Trenson als een voortvloeisel van
vraag en aanbod dus.
verklaard.
Toeval A,B.
:.
•
:::::::::::;:::;::::::::::=:=::::::::::::::::::::::::::
:::::::::::::::::::::::::::::::::~::::::::::::::::::::::
CLorcJ8 ~I?~K ZESTIEN KANTOREN STEEDS TOT UW DIENST
* * * *
Voor alle groeps- en individuele reizen per vliegtuig. trein, autocar. boot en eigen wagen.
:::
Voor alle zakenreizen, reservatie van vliegtuig. trein en bootbiljetten. Voor huren van een wagen of reserveren van schouwburgplaatsen. Voor alle bestemmingen over de ganse wereld.
• •••• • •
U bent steeds welkom voor alle informaties en reservaties. Bij ons wordt u steeds ontvangen als een vriend!
~~~~~~
9300 AALST Kor1e Zoulstraal 22 Tel 053/70 00 08
8900 IEPER Botersl'aal27
2000 ANTWERPEN KortE:NieuwsIraaI 26 Tel 031/331278
8500 KORTRIJK Vlasmarkl 18 Tel 056f21 1416
2200 BORGERHOUT Tumhoulsebaan 27. Tel 031 :35 9510
3000 LEUVEN Doeslseslraal 221 Tel 016/2343 08
:::::~~: :}~;.
2680 BORNEM BoomstraaI 54 Tel 031/892445
2800 MECHELEN::: Blauwhondsl'aal 7 Tel 015120 53 la
:(
8000 BRUGGE Geldmunlstraal 5 Tel 050/33 92 66
8400 OOSTENDE S1·Paulus5llaal3ll/A
1000 BRUSSEL Em Jacqmainlaan 103 Tel 02/217 29 92
2700 ST.·NIKlAAS Mercalorslraal 7 Tel 031n6 67 05
9000 GENT Nederkouler 24 Tel 091:23 03 76
3300 TIENEN Veemartd 43 Tel 016:al 20 82
3500 HASSELT OtesterS1'aal26 Tel 011,227109
9620 ZOTTEGEM
••••••••••••••••••••••••
A•. ~.C.~.".ss.I,.aa.'.31.'3.3.T.el.09 •• ".OO.2.'.75_~~~::~f~:.
Tel 057/2051 25 ;::
Tel 059nO 1205
9