Afgiftekantoor I
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
d.
.
•.
.,
,
:ol
~~'<~,,'~
)'
~
.~ '
•
~
#
/ \
~
,~..
s
....,.,
'
,. ...
.,
DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VAN DE u.Z.W. LIBERALE BEWEGING VOOR VOLKSONTWIKKELING
14' JAARGANG
-
nr. 4 winter-editie 1996
Redactie: Liuornostraat 25 - 1050 Brussel
VOORWOORD
-
Naar een hoopvol 1997
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
:.-. ,
Cl) N Cl) I
In 1996 kregen bepaalde garanten van onze democratie een flinke deuk. Dat heeft in ons land een klimaat van passie teweeggebracht waarin gelukkig de passie voor de waarheid het gehaald heeft op extreme stellingnames die uiteindelijk enkel het wantrouwen onder de bevolking willen onderhouden. Dankzij "de witte mars", heeft de burger in alle waardigheid er zijn politieke en juridische mandatarissen op gewezen in welke belangrijke mate hij gehecht is en blijft aan een doorzichtig politiek en maatschappelijk bestel. Een jaar is voorbij, de bezorgdheid voor onze democratie is groter dan ooit. Met dit voornemen en het engagement daaraan ook te werken, trekken we het nieuwe jaar in. Omdat permanente vorming de sleutel is tot democratie en meer weten de basis is van een beter menselijk zijn, zullen we' er dan ook voor waken dat er tijdens het nieuwe werkjaar geen enkele restrictie wordt door-
gevoerd in het budget voor volksontwikkeling. Wij blijven zoals steeds verder hard werken aan de concretisering van onze doelstellingen en de uitbreiding van onze vereniging. Ik wens al onze leden een bijzonder vruchtbaar 1997 toe. De Voorzitter F. Dereze
.
INHOUD
SOCIAAL
Dossier van de Koninklijke Federatie van Belgische Notarissen: Erven Enquête: Huidige en toekomstige woonvormen voor ouderen Verslag studiedag Euthanasie Voorstelling boek: "Leven tot in de dood" - Prof. dr. E. De Groot Veiligheidsgordels en passagiers Koning Boudewijnstichting Wijzigingen inzake beroepsziekten
CULTUREEL Tentoonstelling "Mijn rug en ik" Het PMMK Museum voor Moderne Kunst te Oostende Boekbespreking: Ook België heeft zijn mythen Lehars eerbetoon aan Paganini
GEZONDHEID
3-4-5
6-7
8 9
Leidingwater is drinkwater De winter is in aantocht... Aardappelen zijn gezond CO (koolstofmonoxide) de stille doder Als je door migraine het hoofd verliest
17 17 18-19 21-22 23
VOEDING
10 11 12
Feestmenu Oesters, smakelijk en voedzaam
24-25
26
CURSIEFJE 13
Het ziekenhuis
14 15 16
Antwerpen, Brabant, Limburg Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen
27
UIT DE PROVINCIES
a
28-29-30-31
SOCIAAL
Dossier van de Koninklijke Federatie van Belgische Notarissen: Erven Ieend als het dossier' al werd geopend bij een notaris of een advocaat.
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
INLEIDING
In onze steeds complexer wordende maatschappij wil de notaris u een helpende hand reiken. Indien u tijdig zijn advies inwint, kunnen veel pijnlijke situaties voorkomen worden. Het behoort trouwens tot de taak van de notaris u te informeren en u onbevooroordeeld te adviseren.
WIE ZIJN VOLGENS ERFGENAMEN?
DE WET ONZE
Wanneer wij geen schenking of testament maken, wijst de wet de erfgenamen aan. Zij heeft een rangschikking opgemaakt, en de erfgenamen ingedeeld in vier orden volgens bloedverwantschap, te weten: 1. alle afstammelingen van de erflater: kinderen, kleinkinderen, ach terkleinkinderen, ... 2. de ouders van de erflater samen
Een eerste oriëntatiegesprek zal meestal gratis zijn. Indien er een grondige dossierstudie nodig is, maakt u best van tevoren een duidelijke overeenkomst.
3. alle bloedverwanten in opgaande
Een notaris mag de vergoeding voor zijn diensten niet vrij vaststellen, maar moet een tarief eerbiedigen dat in de meeste gevallen bij wet is vastgesteld.
4.
België telt op dit ogenblik 1.220 notarissen: 613 in Vlaanderen, 435 in Wallonië en 172 in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Zij zijn verenigd in de Koninklijke Federatie van Belgische Notarissen.
Eén van hen woont beslist in uw buurt of is u op een of andere wijze bekend; hij zal u graag ontvangen en te woord staan. Voor inlichtingen kunt u ook elke woensdag terecht op de Federatie (Bergstraat 30-32, 1000 Brussel) van 10.00 tot 12.00 uur en van 14.00 tot 16.00 uur. Ere-notarissen ontvangen daar belangstellenden persoonlijk. Zij beantwoorden allerlei juridische vragen die in verband staan met het werk van de notaris. Zij beantwoorden op dezelfde dag en uren ook telefonische oproepen op de nummers 02/505.08.61 en 02/505.08.62. Er wordt evenwel geen advies ver-
met zijn broers en zusters en/of afstammelingen
beeld bloedverwante in de tweede graad. Twee neven staan tot elkaar in de vierde graad. Er wordt dus geteld via ouders en grootouders (gemeenschappelijke stam). De voorrangregels van orde en graad worden samen toegepast. Op deze voorrangsregels bestaan twee uitzonderingen: de plaatsvervulling en de kloving. Plaatsvervulling doet zich voor wanneer een bloedverwant die zelf zou geërfd hebben reeds overleden is. Zijn plaats wordt ingenomen door zijn dichtste afstammelingen, die samen het deel krijgen dat normaal was toegekomen aan de vooroverleden erfgenaam.
lijn: ouders, als de overledene geen broers, zusters en/of afstammelingen nalaat, grootouders, overgrootouders, ...
Zo zullen de kleinkinderen van de erflater (hun grootvader), de plaats innemen van hun vooroverleden vader.
ooms, tantes en hun nakomelingen (neven en nichten dus), grootooms, groottantes.
Als een overledene geen echtgenoot of afstammelingen en geen broers en/of zusters en/of hun afstammelingen nalaat, is er sprake van kloving.
Een hogere orde sluit een lagere steeds uit. Binnen de orde bepaalt de graad of men al dan niet erft. In rechte lijn zijn er zoveel graden als er generaties zijn tussen de personen. Zo is er tussen ouders en hun kinderen één generatie. Zij staan dus tot elkaar in de eerste graad. Tussen grootouders en kleinkinderen telt men twee generaties. Zij staan tot elkaar in de tweede graad. In de zijlijn telt men via de gemeenschappelijke stamouders om de graad te bepalen. Men telt de generaties vanaf de overledene tot de gemeenschappelijke stamouder in de opgaande lijn. Vervolgens daalt men via de neergaande lijn af tot de erfgenaam. Een zuster is bijvoor-
Ei
In dit geval wordt de nalatenschap gesplitst in twee helften, waarvan de ene toekomt aan de bloedverwanten via vader (vaderlijke lijn) en de andere helft aan de bloedverwanten via moeder (moederlijke lijn). De voorrangregels van orde en graad worden dan binnen elke lijn afzonderlijk toegepast. De echtgenoot neemt een bijzondere plaats in. Gehuwd zijn en wel of geen kinderen hebben, geeft een totaal verschillend beeld. Laten wij enkele herkenbare situaties overlopen. 1.1 De overledene was gehuwd en had kinderen De weduwe of weduwnaar
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
SOCIAAL
krijgt het vruchtgebruik van de hele nalatenschap, de kinderen de naakte of blote eigendom. Alle kinderen, uit een vorig of uit het laatste huwelijk, buitenhuwelijkse en geadopteerden zijn gelijkgesteld en hebben dezelfde rechten. De kinderen krijgen ieder een gelijk deel. Als een kind overleden is, dan erven zijn kinderen in zijn plaats. Zijn er geen kinderen, dan gaat zijn deel naar zijn broers en zusters.
1.2 De overledene was gehuwd en had geen kinderen De weduwe of weduwnaar krijgt de hele gemeenschap in volle eigendom en het vruchtgebruik van de eigen goederen van de echtgenoot. De blote eigendom van deze eigen goederen gaat naar de (schoon)familie, in deze volgorde: a. de broers en zusters, met vader en/of moeder als zij nog leven; b. de vader en moeder alleen als de overledene geen broers of zusters had; c. de vader of moeder als er geen broers en/of zusters zijn en één van de ouders al is overleden; d. Samen met die vader of moeder erven dan ook in volgorde: de grootouders, ooms en tantes, neven en nichten, grootooms en groottantes langs de kant van de overleden ouder; e. de ooms, tantes, neven en nichten, grootooms en groottan tes. Zolang de weduwe of weduwnaar leeft, moet de familie haar of hem het gebruik en het genot van die eigen goederen laten. Een speciale bescherming is voorzien voor de gezinswoning met huisraad. De weduwe of weduwnaar zal deze woning steeds mogen betrekken en gebruiken, wie ook blote eigenaar
is, kinderen, stiefkinderen, broers, zusters neven en/of nichten. Als de overledene geen kinderen en ook geen verdere familieleden nalaat, erft de langstlevende echtgenoot de hele nalatenschap in volle eigendom. De echtgenoten kunnen elkaar meer geven dan het deel dat de wet voorziet. Zij moeten dan wel een schenking aan elkaar doen of een testament in elkaars voordeel opstellen. Zo kunnen ook de eigen goederen in volle eigendom worden vermaakt aan de weduwe of weduwnaar, in plaats van enkel het vruchtgebruik, zoals voorzien door de erfwet. Via een testament is het zelfs mogelijk een regeling te treffen voor het geval men samen overlijdt. Ook voor de langstlevende is het testament bijzonder geschikt. Daar men na een zekere tijd een meer nuchtere kijk heeft op zijn huwelijk, en de samenstelling van zijn gezin, kan men pas dan weten welk deel van het vermogen mag worden vermaakt en kan men de samenstelling van het legaat in detail bepalen. 2.1 De overledene was niet (meer) gehuwd en had kinderen Deze erven de hele nalatenschap. 2.2 De overledene was niet meer gehuwd en had geen kinderen, maar wel - ouder(s) en broers en/of zusters: vader en/of moeder krijgen ieder 1/4 in volle eigendom. De overige 3/4 of 2/4 gaat naar de broers en zusters; - ouders (geen broers en/of zusters in leven): vader en moeder krijgen alles; - broers en zusters en/of kinderen van vooroverleden broers en/of zusters: deze erven de hele nalatenschap;
- andere familieleden in nuttige orde: deze erven de hele nalatenschap. Opgelet: wie met de overledene samenwoonde, echter zonder getrouwd te zijn, is geen wettige erfgenaam. Wanneer er helemaal geen erfgenamen zijn, komt de nalatenschap toe aan de Staat.
MOET MEN EEN ERFENIS AANVAARDEN? Niet noodzakelijk. De wet laat u de keuze tussen: - zuiver te aanvaarden; - te aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving; - te verwerpen. Wat is het verschil? Meerderjarige en bekwame erfgenamen zullen in principe de nalatenschap aanvaarden. Dit houdt in dat zij de erfenis ontvangen, maar ook instaan voor de betaling van alle schulden. Overtreffen deze laatste het actief, dan zullen zij moeten bijleggen. Wanneer vooraf niet geweten is of er nog schulden zijn, aanvaardt men best onder voorrecht van boedelbeschrijving. Dit is een welbepaalde procedure, waarbij men nooit méér schulden zal moeten betalen dan het actief dat men erft. In het slechtste geval zal men dus niets ontvangen, maar ook niets moeten betalen. Wanneer men weet dat er massa's schulden zijn, verwerpt men de nalatenschap best ineens. Aanvaarden onder voorrecht en verwerpen gebeurt op de griffie van de rechtbank van eerste aanleg waar de erflater zijn woonplaats had.
SOCIAAL
vende echtgenoot; deze schijf wordt verhoogd met 100.000 BEF voor elk volledig jaar dat nog moet verlopen tot aan zijn 21 jaar voor een kind dat jonger is dan 21. In hetzelfde geval geniet de langstlevende echtgenoot van een supplementaire vrijstelling tot beloop van de helft van de vrijstellingen die de gemeenschappelijke kinderen samen verkregen; - op elke nalatenschap waarvan het nettobedrag geen 25.000 BEF bedraagt. - op de legaten gedaan aan de Staat of aan openbare instellingen.
WAT KOST ERVEN? Al wat men erft is belastbaar: iedere erfgenaam betaalt successierechten op het bedrag dat hij ontvangt. Hoeveel men betaalt, hangt af van de grootte van de erfenis en van de graad van (bloed)verwantschap.
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Het tarief bedraagt a) in rechte lijn (grootouders, ouders, kinderen) en tussen echtgenoten schijf van 1 500.000 1.000.000 2.000.000 4.000000 6.000.000 8.000.000 10.000.000 meer dan
tot 500.000 fr. 1.000.000 BEF
% 3 4 2.000.000 BEF 5 4.000.000 BEF 7 6.000.000 BEF 10 8.000.000 BEF 14 10.000.000 BEF 18 20.000.000 BEF 24 20.000.000 BEF 30
Ook voorziet het wetboek bepaalde verminderingen. Belangrijk: elke bank is verplicht alle banktegoeden (rekeningen, kluizen) te blokkeren die op naam van de overledene, op naam van de echtgenoot van de overledene of op naam van beiden staan. Het bestuur der Registratie en Domeinen moet op de hoogte gebracht worden van de tegoeden.
b) tussen elkaar en
1 500.000 1.000.000 3.000.000 meer dan
schijf van -tot 500.000 1.000.000 3.000.000 7.000.000 7.000.000
Bron: Brochure van de Nederlandstalige Raad van de Koninklijke Federatie van Belgische Notarissen Commissie communicatie
Broers en/of zussen
ooms en/of tantes neven en/of nichten
% 20 25 35 50 65
% 25 30 40 55 70
BEF BEF BEF BEF BEF
anderen
% 30 35 50 65 80
Voorbeeld: Jan erft van zijn tante 4 miljoen frank en betaalt - op het eerste half miljoen 25% of 125.000 - op het tweede half miljoen 30% of 150.000 - op de volgende twee miljoen 40% of 800.000 - op het resterende miljoen betaalt hij 55% of 550.000
BEF BEF BEF BEF
Samen: 1.625.000 BEF Hij houdt dus 2.375.000 BEFover. Artikel 54 en 55 van het wetboek voorzien dat er geen successierechten verschuldigd zijn: - op de eerste schijf van 500.000 BEF verkregen door iedere erfgenaam in rechte lijn en door de langstle-
Deze brochure kan besteld worden, mits bijvoeging van 2 zegels van 17 BEF, bij de Koninklijke Federatie van Belgische Notarissen, Bergstraat 30-32, 1000 Brussel. (wordt vervolgd)
Ei
ADRESWIJZIGING Vanaf 2 december 1996 verhuist het Ministerie van Financiën, Administratie der Pensioenen. Haar adres luidt: Ministerie van Financiën Administratie der Pensioenen Financietoren bus 31 Kruidtuinlaan 50 1010 BRUSSEL Tel. 02/210 36 11 Fax 02/210 67 43 Deze adreswijziging is enkel voor de Administratie der Pensioenen (m.a.w. de dienst die bevoegd is voor het vaststellen en berekenen van de meeste pensioenen van de overheidssector) en niet de Rijksdienst voor Pensioenen (bevoegdheid voor de berekening van werknemerspensioenen en voor de uitbetaling van werknemers- en zelfstandigenpensioenen). Ook het adres van de uitbetalingsdienst van de overheidspensioenen, namelijk de Centrale Dienst der Vaste Uitgaven van de Administratie der Thesaurie, blijft ongewijzigd (Kunstlaan 30, 1040 Brussel, tel. 02/233 7008).
SOCIAAL
Huidige en toekomstige woonvormen voor ouderen (c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Een origineel, liberaal Oost-Vlaams project DEEL 2: ONZE ENQUETE ONDER DE LOEP
Rechtzetting: wij verontschuldigen ons t.a.v. het Studiecentrum H. Uyttersprot onder leiding van de heer Bob Schatteman daar wij in ons vorig nummer niet vermeld hebben dat hun team mede aan de wieg stond van dit initiatief en zij dagelijks meehelpen aan het realiseren van dit vormingsproject.
In de startfase heeft ons team duidelijk gemikt op een mooi, volwaardig onderzoek te verrichten bij onze senioren dat ons een juist beeld moet geven van de kennisbehoeften en "attitudes" ten aanzien van hun huidige en toekomstige woonsituaties. Onze enquête behelst een zestien tal onderwerpen die ons zullen toelaten passende conclusies te trekken en constructieve voorstellen te formuleren .. 1. Persoonsgegevens Informatie met betrekking tot de burgerlijke staat, gezinssamenstelling, huidige beroepssituatie en (vroeger) beroepsstatuut staan hier centraal en zijn voor onze ploeg van primordiaal belang. Daar deze specifieke vragenlijst zich tevens richt naar onze "jongere" ouderen en bij hen een sensibiliseringscampagne tracht op touw te zetten, gaat onze bijzondere aandacht hier naar de huidige beroepssituatie en (vroegere) beroepsstatuut.
appartement tot éénsgezinswoning met opsplitsing gelijkvloers, verdieping en lift. Determinerend is verder indien men eigenaar of huurder is van de woning die rnen betrekt. De formule inwonend bij ouders/ kinderen wordt hier ook vermeld. De uitrusting IN de woning (vb. toilet, bad of douche, telefoon en verwarmingssysteem) wordt onder de loupe genomen. 3. Aangepastheid van de huidige woning Het centraal thema in dit puntje is de vraag indien naar inzicht van onze ouderen, zijn woning voldoet aan de huidige leefsituatie. Als remmende factoren onderscheiden wij hier: te groot, trappen, te weinig comfort, te gevaarlijk, vochtig en koud, andere redenen. Zeer discreet stellen wij hier ook enkele vragen naar de noodwendigheid van verbeteringsen aanpassingswerken. 4. Zorg voor kinderen of ouders Doen thuiswonende senioren een beroep op het informele netwerk m.b.t. de kleinkinderen, ouders of andere familieleden? Vergen deze intensieve hulp en bijstand? 5. Integratie in verenigingen Wij maken van de gelegenheid gebruik te luisteren naar hun lidmaatschap van één of meerdere verenigingen. Bijzonder boeiend en interessant voor ons liberaal platform van vormingsinitiatieven is hun mening te vragen naar de kwaliteit van ons programma-aanbod.
6. Ik en mijn woning, hoe sta ik er tegenover? De twee hamvragen in dit punt zijn: 2. Huidige woonsituatie a) het is niet zo belangrijk in Hier bestuderen wij het woning- . welke woning ik woon of type van onze doelgroep: van
d
b) voor geen geval zou ik mijn huis willen verlaten. Indien men hier duidelijk voor (b) kiest, gaan wij grondiger in op hun keuze deze algemene tevredenheid met de woning te analyseren. Hun beweegredenen kunnen zeer uiteenlopend zijn van, o.a.: - het is mijn thuis, ik voel er mij goed - ik wil mijn tuin niet missen - omdat ik het zelf gebouwd heb - omdat ik er mijn ganse leven gewoond heb - ik hou van mijn gebuurte - andere 7. Weet u wat de volgende woonvormen of diensten betekenen? Onze stellingname in deze materies is hier zeer duidelijk en formeel na vele persoonlijke gesprekken en literatuurstudie: het rusthuis, het sociaal appartement en de serviceflat scoren een ruime bekendheid, doch vele creatieve woonvormen zoals duplex wonend, focus- en kangoeroewonen verdienen via een ruimere informatiecampagne bijzondere aandacht. Wij etaleren hier de meest gangbare woonvormen van vandaag en trachten lacunes in kennis van woonvormen op te sporen. De facetstudie seniorenbeleid "Leefsituatie van senioren in West-Vlaanderen", (auteurs: Provincie Oost-Vlaanderen en het West-Vlaams Economisch Studiebureau) toont opvallend aan dat 5 diensten zeer goed gekend zijn bij de senioren, met name het OCMW, de poetsdienst, de dienst warme maaltijden, de thuisverpleging en de gezins- en bejaardenhulp. Wij bouwden deze werkhypothese gedeeltelijk en consulteren hieromtrent onze doelgroep.
SOCIAAL
8. Verhuizen naar een home of serviceflat, positief of negatief? Met deze vragen onderzoeken wij de remmende en facilitante factoren die een eventuele verhuis naar een home of serviceflat beïnvloeden. Verliest men er zijn vrijheid? Gaat het teveel kosten? Wordt men er een nummer? Of sta ik er overwegend positief tegenover? Ik ga er mij écht veilig voelen? De proefpersonen kunnen hier kruisjes plaatsen naast hun juiste redenen.
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
I
9. Aanpassingen
van de eigen woning. Hoever wil ik gaan? Om de zelfstandigheid en de zelfredzaamheid te kunnen handhaven en de veiligheid van de woning te garanderen, worden door verschillende instanties (provincie, gemeente, klusjesdiensten, enz.) aanpassingsen veiligheidstips - brochures gepromoot. Via vraag 9 vragen wij indien onze oudere van plan is kleine of grote aanpassingen in de woning te laten uitvoeren.
10. Indien ik toch moet uitkijken naar een andere woonvorm, welke kies ik? Een delicate vraag waar wij een S-tal keuze-antwoorden hanteren: inwonen bij de kinderen, een aangepaste huurwoning, een kamer in een rusthuis, een flat met uitgebreide dienstverlening of de aankoop en bouw van een aangepaste woning.
11. Wonen in de toekomst in functie van mijn gezondheid Wij schikken hier 3 categorieën van antwoorden, nl.: dit is een probleem voor later, ik denk er nu reeds aan of ik doe er reeds iets aan. 12. Mijn ideaalbeeld van een bejaardenwoning? Hier vragen wij aan onze proefpersonen ons hun ideaalbeeld te schetsen van een bejaardenwoning. Finale ligging, rustigheid, integratie in gezinswijk, beschikbaarheid van openbaar
vervoer, tuinierfaciliteiten, comfort (centrale verwarming, bad, douche, e.a.) worden hier onder de loupe genomen. Een bijzonder aandachtspunt is hier voor ons indien het toelaten van huisdieren een selectiecriterium is in de keuze van de woonvormen. 13. Een betaalbare aangepaste wo-
ning? Met deze vraag peilen wij voorzichtig hoeveel men denkt maandelijks te zullen moeten betalen voor de volgende woonvormen: een aangepaste huurwoning, een flat in een servicecomplex, een kamer in een rusthuis, een sociale bejaardenwoning en een kamer in een verzorgingstehuis. Tenslotte onderzoeken wij wat men maandelijks zou kunnen spenderen aan elk van deze woonvormen. 14. Voor de financiering van aangepast wonen reken ik op: - mijn pensioen - de uitkering van mijn groepsverzekering op bedrijfsvlak - de uitkering van mijn levensverzekering - de opbrengst van mijn pensioensparen - mijn belegging in een Bevak Serviceflats - mijn spaarcenten - mijn kinderen - de overheid de verkoop/verhuur van mijn huidige woning
15. Info over aangepast wonen, waar haalt u de informatie Ik zoek informatie .over aangepast wonen: - bij familie of kennissen - in de bibliotheek - de gemeente - het OCMW - de notaris - het maatschappelijk werk van uw ziekenfonds - de vakbond - het politiek dienstbetoon - de sociale huisvestingsmaatschappij - de vereniging van gepensioneerden - een architect - andere BESLUIT Wij plannen per educatieve medewerker de afname van een 200-tal enquêtes. De v.z.w. Werknemerswelzijn stond borg voor de proefenquêtes die zij tijdens een stage in internaatsverband ronddeelden aan de participanten. Deze vragenlijsten waren voor ons een uitstekend middel om ons definitief document af te werken en voor te stellen. Een eerste "tussentijds" rapport voor de Gentse Seniorenraad is reeds ter perse. (Wordt vervolgd: deel 3 "De eerste conclusies" - Courant m.l, 1997) Marc Van Hoey
SOCIAAL
De Liberale Beweging voor Volksontwikkeling heeft op lS november een studiedag georganiseerd over de problematiek van "Euthanasie".
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
De verbetering van de levenskwaliteit en de hoogtechnologische ontwikkeling van de geneeskunde stellen de klassieke moreel-filosofische standpunten met betrekking tot leven en dood sterk in vraag. Daardoor wordt elke bio-ethische stellingname met betrekking tot levensbeëindiging met passie gekleurd. Sommigen vinden dat ingaan op een verzoek tot opzettelijke stopzetting van het leven strookt met het geneeskundig ideaal en vrezen dat dergelijke praktijk de maatschappij in haar democratische principes kan ondermijnen. Anderen oordelen dat om godsdienstige reden de mens niet het recht heeft om zelf te beschikken over het moment van zijn dood. Daartegenover staat ten slotte de stelling dat de mens in alle omstandigheden het alleenrecht heeft over zijn leven en dus ook vrij moet kunnen beslissen wanneer het niet meer moet. Die grote verscheidenheid aan meningen heeft er tot op heden enkel toe geleid dat elke poging tot wettelijke aanpak van het euthanasieprobleem tot later wordt uitgesteld. Politiek drukt dit zich uit in veto's waardoor telkenmale het pluralisme met betrekking tot lotsbestemming, wilsautonomie en zelfbeschikkingsrecht van de persoon een flinke deuk krijgt. Wil men verhinderen dat euthanasie dezelfde weg opgaat van abortus (het mocht niet maar kon wel voor zover men de juiste "kennissen" had), dan moet er dringend werk gemaakt worden van de opstelling van een wettelijk kader.
Cl)
Van euthanasie is er in de Belgische wetgeving inderdaad geen sprake. Levensbeëindiging op verzoek staat alsdan nog gelijk met doodslag. Het toedienen van een zware dosis pijnstillende middelen die levensverkortend werkt of zelfs de dood tot onmiddellijk gevolg kan hebben, valt niet onder dergelijke sanctie. Merkwaardig hierin is dat in het tweede geval naar de mening van de patiënt niet wordt gevraagd, dat hij door dergelijke injectie zelfs de tijd niet meer krijgt om afscheid te nemen van zijn familie en vrienden. Een dergelijke toestand is volgens de Liberale Beweging voor Volksontwikkeling onhoudbaar. De vrije wilsbeschikking is met zo'n hypocriete situatie niet gediend. De pijnstillende injectie wordt trouwens meestal door de familie aangevraagd of voorgesteld. Een vaak daarbij geïnsinueerd voorstel is aan de patiënt vooral niet te tonen dat zijn levenseinde flink nadert. Openheid en vertrouwen is het enige alternatief tegen euthanasie als doel op zichzelf. Waardig sterven moet in de eerste plaats in een maximum van comfort kunnen via de palliatieve zorg. Opzettelijke levensbeëindiging op uitdrukkelijk verzoek van de patiënt gebeurt dan enkel in geval van onstilbare pijnen of in het vooruitzicht van dergelijke voorzienbare pijn bij uitzichtloze situaties. Levensbeëindiging op die manier legaliseren, is respect opbrengen voor alle filosofieën. Goed georganiseerde en voor iedereen toegankelijke palliatieve zorg maakt dat euthanasie enkel nog een uiterste noodakte wordt. Vrij aan elkeen om dan in het kader van zijn levensovertuiging al of niet tot de extreme beslissing over te gaan. Guido Verbrugghe
SOCIAAL
Leven tot in de dood Omtrent euthanasie Prof. dr. Etienne De Groot
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Voor de dood zelf moet men niet bevreesd zijn. Het doodgaan kan echter een ware verschrikking betekenen. Het vooruitzicht op een nog steeds toenemende levensduur en op de snel evoluerende medische spitstechnologie heeft immers ook een keerzijde. Het stervensproces en de doodstrijd gaan vaak samen met een langer, intenser en vaak onmenselijk lijden. Voor sommigen is het daarom genoeg geweest. Mensen die zich in een, in medisch opzicht, uitzichtloze toestand bevinden moeten, indien zij dat wensen, uit het leven kunnen stappen.
De wetgever moet dit recht op waardig sterven concretiseren. Anderen willen dit echter met alle middelen voorkomen. Dit boek weegt de verschillende standpunten pro en contra de legalisering van euthanasie af, zowel op het ethische, het juridische als op het politieke vlak. Leven is méér dan levend-zijn. Het betekent keuzes maken, ook in het aanzicht van de dood. Leven tot in de dood. Een boodschap, ook naar de wetgever toe die nu moet handelen, een pluralistische democratische samenleving waardig.
voorzitter van de commissie voor Welzijn en Gezondheid van het Vlaams Parlement; Huisarts; Docent aan de Faculteiten voor Geneeskunde en Farmacie en het Hoger Instituut voor Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie van de Vrije Universiteit Brussel. Dit merkwaardige boek verschijnt in januari 1997, het omvat ong. 200 pagina's met een winkelprijs van 595,- BEF. Tot en met 31 december 1996 kan u intekenen op dit boek, door terugzenden van bijgaand formulier, aan een bij zondere INTEKENPRIJSvan slechts 495,- BEF (+ 50,- BEFverzendingskosten).
Etienne De Groot (0 1948). Vlaams volksvertegenwoordiger en onder-
•• ~ U I T G E VER Etienne
De
IJ
IIVUBPRESS
Groot
_
VriJe
Universiteit
Brussel
>c ------ ----- ------- ---- ------------ ------ ------INTEKENformulier gelieve leesbaar in te vullen en te zenden aan VUBPRESS Pleinlaan 2 - 1050 Brussel Naam: Adres:
. .
Postcode en woonplaats:
.
Ik wens ex. van het boek "Leven tot in de Dood omtrent Euthanasie" te bestellen.
o
Ik stort BEF op rek. 001-1870900-40 van VUBPRESS-Brusselmet vermelding "Euthanasie".
o
Ik wens een factuur te ontvangen.
Datum en handtekening: VUBPRESS
SOCIAAL
Veiligheidsgordels en passagiers (c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Het dragen van de veiligheidsgordels en de plaats van passagiers in het voertuig, werd vanaf 1 september '96 aan een nieuwe regeling onderworpen.
Plaats in het voertuig
Vanaf deze datum mogen kinderen, ongeacht hun leeftijd, zowel vooraan als achteraan in de wagen zitten. Vooraan is het wel verplicht om een veiligheidsgordel of een goedgekeurd beveiligingssysteem te gebruiken.
Leeftijd kinderen
Kinderen tot 3 jaar
Indien de wagen uitgerust is met een goedgekeurd kinderzitje of goedgekeurde draagwieg, moéten de kinderen hierin vervoerd worden. Alhoewel het achteraan in de w~gen n~et verplicht is zo'n zitje of wieg te installeren, aangezien dit v?or plaatsgebrek kan zorgen indien andere passagiers en/of kinderen tegelijkertijd vervoerd moeten v.:~rden, i.s het gebruik van dergelijk zitje of wieg ook achteraan aangeraden. Wanneer u het kind vooraan wil plaatsen, is een beveiligingssysteem wél verplicht.
Kinderen van 3 jaar tot 12 jaar
Zij moeten de veiligheidsgordel dragen of anders vervoerd worden in een goedgekeurd en aan hun grootte en gewicht aangepaste beveiligingssysteem. Met zo'n aangepast beveiligingssysteem wordt bedoeld: - een goedgekeurd kinderzitje (te herkennen aan het E-Iabel en met vemelding of het zitje al dan niet in elke type van voertuig kan gebr.uikt worden en voor welke gewiehtsklasse het bedoeld is) - een goedgekeurd zitkussen (vanaf ongeveer 5 jaar) in combinatie met de veiligheidsgordel.
Aantal zitplaatsen Het maximum aantal inzittenden dat in een auto mag vervoerd worden komt overeen met het aantal effectieve zitplaatsen voorzien van een veiligheidsgordel. Het gaat meestal om 5 zitplaatsen aangezien auto's uitgerust moeten zijn met gordels op alle zitplaatsen indien zij sinds 1/1/84 in verkeer werden gebracht. Plaatsen met een veiligheidsgordel of een ander beveiligingssysteem moeten dan ook het eerst worden ingenomen.
Zitplaatsen en kinderen Vanaf heden mogen achteraan meer kinderen (jonger dan 12 jaar) vervoerd worden dan het normaal aantal zitplaatsen. Kinderen jonger dan 12 jaar tellen slechts voor 2/3 van een normale zitplaats. Dit betekent dus dat op 3 zitplaatsen achteraan 5 kinderen (-12 jaar) mogen vervoerd worden; of 1 volwassene en 3 kinderen; of 2 volwassenen en 2 kinderen.
Veiligheidsgordels Indien achteraan meer kinderen zitten dan er plaatsen uitgerust zijn met een veiligheidsgordel, dan moeten toch slechts zoveel kinder~.n een gordel dragen als er gordels ZIJn. Indien vooraan op dat ogenblik nog e~n plaats vrij is met een gordel, zal die echter eerst moeten ingenomen worden.
Vrijstelling draagplicht - personen kleiner dan 1,50 m zijn voortaan niet meer vrijgesteld, de bestuurder uitgezonderd. - ook zwangere vrouwen zijn niet meer vrijgesteld, zelfs niet indien zij beschikken over een doktersattest. Ingeval van zwangerschap is een vrijs.telli.ng enke.l nog mogelijk bij gewichtige medische tegenindicaties. Dit vrijstellingsbewijs wordt enkel afgeleverd door hèt ministerie van Verkeer en Infrastructuur na schriftelijke aanvraag. Petra Lauwrijs
\
SOCIAAL
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
In het kader van het programma "Solidariteit met ouderen" heeft de Koning Boudewijnstichting het voorbije anderhalf jaar aandacht besteed aan de doelgroep van dementerende ouderen en hun familie. Uitgangspunt was het verhogen van de dagdagelijkse kwaliteit van het leven van de dementerenden en hun omgeving.
"Het hoofd wil niet meer" biedt informatie over beginnende dementie en wijst op het belang van het tijdig en correct inschatten ervan. Zowel voor de patiënt als voor de familie is het belangrijk om het dementieproces te kunnen verwerken en zich voor te bereiden op moeilijkheden bij de opvang van de situatie. "Ik zie ze nu nog liever" is een' magazine, in samenwerking met het seniorentijdschrift "Onze Tijd", waarin reportages beschreven staan
over vrijwilligerswerk voor dementerenden en hun familie. De beschreven projecten werden in het kader van de campagne "Solidariteit met dementerende ouderen" door de Koning Boudewijnstichting en de Kredietbank ondersteund. Het initiatief heeft tot doel taboes, zoals het idee dat men met dementerenden niets meer zou kunnen aanvangen, te doorprikken. De nadruk wordt gelegd op wat de dementerende nog kan en nog wil. Tegelijk is het bedoeld om de vele vrijwilligers, actief in de sector, een hart onder de riem te steken. Het magazine is als bijlage verschenen bij het oktobernummer van Onze Tijd en is dus verkrijgbaar in de krantenkiosken.
Extra exemplaren van de publicatie "Het hoofd wil niet meer" kunnen worden besteld bij de Koning Boudewijnstichting, Brederodestraat 21, 1000 BRUSSEL Tel. (02)511.18.40 Hiermee wil de stichting haar steun betuigen aan de sector en tegelijk een signaal geven naar het beleid toe om dementie als belangrijk aandachtsthema op te nemen.
KONING 1l0UDEWIJN STICHTING
Koning Boudewij nstichting
Ik zie ze nu nog liever
w
SOCIAAL
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Wijzigingen inzake beroepsziekten Door de wet van 29/4/96 (B.S. 30/4/96) wordt de retro-activiteit van een eerste aanvraag (niet voor herzieningen) om schadeloosstelling voor een blijvende arbeidsongeschiktheid opgetrokken tot 120 dagen in plaats van 60 dagen zoals voorheen en dit voor de aanvragen, die ingediend worden vanaf 01/10/96 en die ontvankelijk verklaard zijn. In aansluiting hiermee wordt vanaf 1/10/96 conservatoire aanvraag, nl. formulier 500, afgeschaft en de formulieren 501n en 503n grondig vernieuwd. Deze vernieuwing dient een vlottere afhandeling mogelijk te maken, indien de formulering correct ingevuld zijn. De oude formulieren mogen nog tot 31/12/96 worden verstuurd. We bespreken even de formulieren: Het formulier 501n kan gebruikt worden zowel voor de beroepsziekten die op de lijst voorkomen als
DE NIEUWE VORM VOOR INFORMATIEVERSCHAFFING VOOR VISUEEL GEHANDICAPTEN De Braille Service Club ontwikkelde een systeem dat interessante informatie bevat voor mensen met een visuele handicap en hun omgeving, o.a. gegevens over instellingen, tijdschriften, kalenders, organisaties. Op deze wijze tracht men op een eenvoudige manier tot een uitwisseling te komen. Men dient wel te beschikken over een modem. Het modemnummer om toegang te krijgen is : (09)223.78.78.
voor deze buiten de lijst. Belangrijk bij het invullen is de vermelding van de volledige loopbaan van de aanvrager en het uitgeoefende beroep. Nieuw is de rubriek waarin de aanvrager moet aanduiden bij welke werkgever en gedurende welke periode hij meent blootgesteld te zijn geweest aan de opgelopen beroepsziekte. Het formulier 503n kan ingevuld worden door elke arts die op de hoogte is van zijn beroepsziekte. Er moet geen code meer vermeld worden maar wel een duidelijke omschrijving van de diagnose. Indien de aanvraag meerdere pathologieën schetst, moet één formulier 503n per ziekte ingevuld worden. Telkens moet dit formulier aangevuld worden met bepaalde medische bewijsstukken. Voor bepaalde ziektebeelden zijn deze reeds aangegeven op het formulier.
uit het risico van beroepsziekte wegens zwangerschap) en 523n (medisch getuigschrift te voegen bij formulier 521n) beperken de aanpassingen zich tot een nieuwe lay-out en een betere vraagstelling.
Voor de formulieren 521n (aanvraag voor tijdelijke verwijdering
Monique Muës
BETALING VAN DOVENTOLK Voor een dove student is er de mogelijkheid om tijdens het schooljaar '96-'97 de tolkkosten terug te laten betalen. Dit experiment geeft de doven de kans om net als de horende hun studiekansen te verruimen. Voor meer informatie kan u terecht bij het CAB, J. Destréelaan 67, 9050 Gentbrugge. Tel. (09)232.04.97.
Ter vervollediging melden wij nog dat de formulieren 511n (aanvraag tot terugbetaling van de kosten voor verstrekkingen van geneeskundige verzorging opgenomen in de specifieke nomenclatuur) en 513n (medisch getuigschrift te voegen bij het formulier 511n) binnenkort eveneens zullen aangepast worden. Deze formulieren zullen pas verspreid worden na de publicatie in het Belgisch Staatsblad van een nieuw koninklijk besluit tot wijziging van het KB van 28/6/83 tot vaststelling van een specifieke nomenclatuur voor verstrekkingen van geneeskundige verzorging inzake beroepsziekten.
VOGELMUSEUM Voor blinden en slechtzienden beperkte de wereld van de vogels zich vaak tot het luisteren naar hun gezang. Vandaag kan men in de lokalen van de Brailleliga, de vogelfauna door middel van de tastzin en het gehoor ontdekken. De voorgestelde vogels vervaardigde men uit Balsahout. Ook aan de plantengroei werd bijzondere aandacht besteed. Voor meer informatie kan u bellen naar het nummer: (02)533.32.11. Monique Muës
IEt
CULTUREEL
Waar staat "Mijn rug en ik"? In de Koningin Fabiolazaal, Provinciaal Veiligheidsinsti tu u t, ]ezusstraat 28 te 2000 Antwerpen.
Wat kost het? De toegang is gratis. Geleide groeps-. bezoeken zijn mogelijk (max. 20 personen). De kostprij s bedraagt 1.500 BEFvoor socio-culturele organisaties en scholen. Bedrijven betalen 3.000 BEF. Tel. reservaties: (03)203.42.18
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Rugpijn ... Heeft u er ook al eens last van gehad? Misschien behoort u dan wel tot die 80% van de bevolking die ooit in zijn leven al wel eens rugklachten ondervonden heeft. Soms verdwijnen deze klachten spontaan na 4 tot 6 weken, maar meestal niet definitief. Die ene kleine beweging kan soms de spreekwoordelijke druppel zijn die de emmer doet overlopen. In sommige gevallen gaat het zelfs om een ernstige of chronische aandoening. Dringend tijd dus om iets te doen ter voorkoming van deze vervelende kwaal! Het Provinciaal Veiligheidsinstituut van Antwerpen kwam op het idee om aan de hand van een expositie de aandacht te vestigen op dit probleem. En een probleem is het. Niet alleen voor de ruglijder. maar ook voor de werkgever. De economische kostprijs van rugklachten is enorm. Met de expositie "Mijn rug en ik" wil het Veiligheidsinstituut de bezoekers uitleggen hoe onze rug eruit ziet, hoe hij werkt en hoe we rugpijn kunnen voorkomen.
Indien u tot één van de weinige gelukkigen behoort die nog nooit last hebben gehad van rugpijn, moet u toch zeker eens een kijkje komen nemen want denk eraan: voorkomen is beter dan genezen. Toch last van rugpijn? U moet dan zeker komen kijken want het is beslist nog niet te laat om er iets aan te doen!!! Wij geven u enkele tips. "Mijn rug en ik" is dus voor iedereen interessant, en zeker een bezoekje waard.
Wanneer kan u de expositie bezoeken? Van 30 januari tot 31 maart 1997. Alle werkdagen van 9 uur tot 17 uur, weekends en feestdagen van 10 uur tot 17 uur.
Tentoonstelling "Mijn rug en ik" w
CULTUREEL
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
In 1957 beslist de Provincie WestVlaanderen een eigentijdse kunstverzameling aan te leggen. Dit initiatief, dat in een initiële fase was gevormd rond een kern van werken die tot het Vlaams expressionisme worden gerekend, zal leiden tot de vorming van een vaste collectie, die tijdelijk een onderkomen vindt in Brugge en later in Ieper.
In 1981 koopt de Provincie WestVlaanderen een voormalig warenhuis in Oostende. Dit architecturaal waardevol gebouw, dat in het begin van de jaren '50 werd opgericht in modernistische stijl naar een ontwerp van de bekende Belgische architect Gaston Eysselinck, zal omgebouwd worden tot museum. Tijdens de renovatie wordt geopteerd voor een behoudende, conserverende aanpak van de bestaande architectuur die functioneel en ruimtelijk was uitgedacht. De adaptatie tot museum gebeurt volgens de nieuwste museologische, verantwoorde technieken.
stellingen, waar zowel nationale als internationale kunstenaars en strekkingen aan bod komen, streeft het PMMKsteeds naar een interactie met de collectie die permanent is opgesteld. Het Museum voor Moderne Kunst Oostende heeft tevens oog voor de cultuurproblematiek binnen het onderwijs. Bij jongeren bestaat er nog steeds een serieuze leemte inzake kennis en vertrouwdheid met de artistieke beeld en taal van de kunst in het algemeen en de moderne kunst in het bijzonder. Eén museum alleen kan hier niet aan verhelpen, maar het kan wel een initiatief opstarten om dit tekort enigszins te
ondervangen. Deze idee lag aan de basis van het opstarten van een Educatieve Dienst en een Jeugdatelier binnen het museum in 1987. De Educatieve Dienst werkt informatieve teksten uit die de tentoonstelling begeleiden en ter beschikking gesteld worden van geïnteresseerde leerkrachten. In het Jeugdatelier kunnen meisjes en jongens van zes tot twaalf jaar, individueel of in groepsverband opgedane indrukken en kijkervaringen creatief uiten. Provincie West-Vlaanderen, Museum voor Moderne Kunst, Romestraat 11, 8400 Oostende Tel. (059)50.81.18-50.19.79 Fax (059)80.56.26
Cl)
--cs
s:: Cl)
•••••
en
o
o
Eind 1986, vijf jaar later, wordt het PMMK geopend. Het museum kent een eerste bescheiden uitbreiding in 1988 en wordt in 1995 een tweede maal vergroot, ditmaal met een nieuwe vleugel van 2000 m2 waardoor werken van de meest diverse aard (schilderijen van groot formaat, installaties, objecten, ....) in optimale omstandigheden kunnen worden gepresenteerd.
Cl)
•••••
De collectie van het PMMK, Museum voor Moderne Kunst, Oostende biedt een overzicht van de moderne en hedendaagse (20steeeuwse) beeldende kunst in België. De bezoeker krijgt niet alleen een overzicht maar tevens ook een kans op inzicht in de moderne kunstgeschiedenis van ons land. Bij het samenstellen van de collectie worden steeds drie normen gehanteerd: kwaliteit, authenticiteit en representativiteit. Zonder daarom andere disciplines te verwaarlozen, heeft het PMMK steeds ruime aandacht besteed aan de schilderkunst, zowel in het verzamel- als het tentoonstellingsbeleid. In de wisseltentoon-
lil
CULTUREEL
Boekbespreking: Ook België heeft zijn mythen (c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Zo ongeveer een jaar geleden ver. scheen voor het Franstalig lezerspu\ bliek een boek onder de redactie van Anne Morelli over de grote mythen uit de geschiedenis van België, Vlaanderen en Wallonië. In enkele weken tijd was de eerste uitgave ervan volledig uitgeput en de reacties op de inhoud van het boek liet in politieke milieus niet lang op zich wachten. Morelli en haar mede-auteurs onderwerpen in het boek, dat nu ook in het Nederlands verschijnt, de historische verhalen omtrent onze natie aan een uiterst strenge analyse. Daardoor krijgt de lezer een heel andere kijk op situaties en figuren uit de vaderlandse geschiedenis. Voor specialisten is de inhoud infeite geen echt primeur. Dat de meeste middeleeuwse verhalen sterk affectief gekleurd en weinig kritisch zijn en dat bepaalde personaliteiten vaak ongegrond geïdealiseerd worden is bij geschiedkundigen een bekend feit. Ook andere landen zoals Frankrijk bijvoorbeeld ontsnappen niet aan dergelijke vereringen. Men denke hier o.a. aan de polemieken tussen gelovigen en vrijzinnigen rond de viering van Clovis te Reims. Of Clovis nu echt de grondlegger van Frankrijk is, daar is tot op heden nog niemand overheen.
De Belgische mythen hebben miljoenen leerlingen letterlijk overspoeld en tot romantisch dromen aangezet. Omwille van de verscheidene onderwijsnetten beschikt men in België eigenlijk ovér geen standaardboek van de vaderlandse geschiedenis. Niettegenstaande de verscheidenheid aan leerboeken is er toch concensus over clichés en stéreotypen die van generatie op generatie zijn overgedragen. Via een listige keuze van evenementen en interpretaties is het verleden gemanipuleerd om België als natie te personaliseren. De geschiedenis wordt alzo maar al te vlug gebruikt als basismaterie van nationalistische, ethnische en fundamentalistische ideologieën. Als het verleden niet perse bij die ideologieën past, dan kan er nog altijd geromantiseerd worden. Mythe wordt dan als geschiedenis gelegitimeerd. De auteurs verwijzen hier naar het feit dat nog niet zo lang geleden (1992) in Griekenland een adolescent van zeventien jaar tot een jaar opsluiting veroordeeld werd omdat hij via een pamflet had verkondigd dat Alexander de Grote een oorlogsmisdadiger was.De oude Belgen, Clovis, Godfried van Bouillon, Peter de Kluizenaar, de 600 Franchimon-
tezen, Iacob van Artevelde, Keizer Karel, aartshertog Albrecht, de revolutie van 1830, Albert I, maar ook de Gulden Sporen slag, de industriële revolutie, Iules Destrée, de naoorlogse uitzuivering, Brusselhoofdstad en Kuifje worden in het boek onder de loupe genomen. Morelli zegt dat geschiedenis zo objectief mogelijk moet zijn. Alhoewel historici kinderen van hun tijd zijn, toch moeten ze zich behoeden voor kleuring, kneding en sympathieën. Meestal beschrijft de historicus het verleden niet, hij schrijft het verleden! Of Morelli en haar mede-auteurs er daadwerkelijk zelf altijd in slagen om objectief te zijn, is moeilijk te evalueren. Het feit echter dat ze van dat gevaar zelf bewust zijn en een maximum aan objectiviteit hun streefdoel is, maakt hun boek merkwaardig. Anna Morelli (red) De grote mythen uit de geschiedenis van Vlaanderen en Wallonië Uitgeverij EPO 1996 ISBN 90 6445 97 89 Prijs: 810 BEF
CULTUREEL
Lehars eerbetoon aan Paganini
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
"De operette is een dochter van de opera die op het verkeerde pad belandde, maar daarom niet minder charmant kan zijn" Zo vatte de Franse componist Saint-Saëns zijn visie over deze populaire muziekvorm samen. Franz Lehar zag dat dan wel ietwat anders. "In de muziek, zoals in de literatuur, zei hij, geldt er slechts één regel: er mag nooit verveling optreden. Eén goede operette is veel waardevoller dan een dozijn onbenullige opera's". Wij la ten de critici rustig verder bekvechten, voor ons betekent operette even heerlijk wegdromen uit de alledaagse sleur. En Lehar is voor ons één der allergrootsten. De onweerstaanbare aantrekkingskracht van Lehars operetten zit hem vooral in diens kunst om Hongaars melancholie, Weense charme en het pikante van Parijs zo te bundelen dat er een volmaakt, oorstrelend en meeslepend geheel ontstaat. Lehar werd geboren in Hongarije in 1870 in een muzikaal gezin. Zijn vader leidde de militaire kapel van een Oostenrijks-Hongaars regiment, en zoonlief volgde al snel in de voetsporen van zijn vader. Reeds op zijn twintigste was Lehar zelf
"Kapelmeister" , de jongste in gans het keizerlijk leger. Algauw begon de jonge Lehar ook te componeren, maar de doorbraak kwam er pas in 1905, met "Die Lustige Witwe" . Het had nochtans heel wat voeten in de aarde gehad, want Lehar wou voor deze operette een beroep doen op de toen al beroemde librettoschrijver Victor Léon. Aanvankelijk wou die echter niets met de jonge componist te maken hebben, zodat Lehar het ten einde raad dan maar via de achterdeur probeerde. In zijn mooiste uniform en met zijn meest innemende glimlach maakte hij het hof aan de dochter van Victor Léon, Lizzi. Vader Léon stond nu met zijn rug tegen de muur en schreef dan maar het gevraagde libretto. De operette werd een wereldsucces met 800 voorstellingen in Londen, 250 in de Verenigde Staten, 300 in Buenos Aires .... Na de eerste wereldoorlog leerde Lehar de tenor Richard Tauber kennen. Hij was de ideale vertolker van Lehars muziek. Toeval of niet: beiden overleden in hetzelfde jaar 1948. De eerste operette die Lehar aan Tauber opdroeg was Paganini, een
operette over het stormachtige liefdesleven van de grote vioolvirtuoos ... die Lehar zelf ook had willen worden. Violen spelen in alle Lehar-operettes inderdaad steeds weer de hoofdrol. In het eerste bedrijf geeft Paganini grif toe dat hij altijd al van de vrouwtjes heeft gehouden: "Gern hab ich die Frauen geküsst". Nu heeft hij een verhouding met Maria Anna Elisa, de vorstin van Lucca en zuster van Napoleon die hem tot haar kapelmeester heeft benoemd. De vorstin is tegen beter weten in smoorverliefd op Paganini: "Niemand liebt dich so wie ich". Haar broer heeft echter een en ander vernomen en vindt dat de relatie nu maar eens moet beëindigd worden. Meer vertellen we hierover niet. Deze operette kan u namelijk zelf gaan zien, samen met LBG-Brabant, op 31 maart 1997 te 20 uur in de Arenbergschouwburg te Antwerpen, waar ze wordt opgevoerd in een produktie door de Heistse Operettekring. En wie deze mensen al aan het werk zag, weet dat we een fijne avond tegemoet gaan. Warm aanbevolen dus. R. Piron
,
GEZONDHEID
Leidingwater is drinkwater
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
110 liter leidingwater per dag: dat verbruikt u in Vlaanderen gemiddeld per gezin. Dat lijkt veel, maar als we alles waar leidingwater aan te pas komt optellen, is het een vrij normale hoeveelheid. Het verbruik \ van de wasmachine, het bad en de toiletten, de vaatwas, de schoonmaak, de tuin in de zomer...: dat loopt aardig op. Van die 110 liter gebruiken we 7 liter als drinkwater. Dat is weinig, zeker als u er rekening mee houdt dat leidingwater daarvoor op de eerste plaats bestemd is. Met de drinkwaterkraan beschikt nochtans nagenoeg iedereen in Vlaanderen over een goedkope, praktische en permanente drankleverancier. Er bestaan heel wat misverstanden rond leidingwater. Waarom gebruikt u leidingwater om koffie te zetten en flessenwater aan tafel? Vreemd toch?
smaak, kleur, geur en helderheid van het water beïnvloeden; • 30.000 bacteriologische controles per jaar; • 75.000 chemische bepalingen per jaar; • permanente controle van alle materialen en producten die met drinkwater in aanraking komen. Uitgebreide beschermingsmaatregelen: • afgebakende beschermingszones rond de grondwaterwinningen; • intensieve saneringswerken en preventieve maatregelen in de intrekgebieden voor oppervlaktewaterwinning.
Wie over kraantjeswater meer wil weten kan dit lezen in de brochure van de Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening, Belliardstraat 73, 1040 Brussel, die werd samengesteld met de medewerking van de Wetenschappelijke Vereniging van Vlaamse Huisartsen (WVVH). Deze brochure is gratis te verkrijgen bij de Vlaamse Maatschappij voor Wa tervoorziening.
Kraantjeswater is nochtans een sterk gecontroleerd product dat onderworpen is aan uitgebreide controle- en beschermingsmaatregelen, zoals: • strenge Vlaamse en Europese normen voor 61 chemische stoffen; • comfortnormen voor stoffen die niet schadelijk zijn maar wel de
De winter is in aantocht ...
DUS OOK WINTERHANDEN OF -VOETEN! Ook al zijn onze winters niet meer zoals 30 jaar geleden toch mogen we de gure wintermaanden niet onderschatten. Eén van de winterkwalen waar sommigen onder ons dan ook last van kunnen hebben zijn winterhanden of -voeten. Maar wat zijn nu eigenlijk winterhanden of -voeten? Dit is een afwijking die ontstaat doordat de kou inwerkt op dié
plaatsen waar de bloedsomloop niet in staat is het warmteverlies van de huid voldoende aan te vullen. Dit gebeurt vooral aan handen en voeten maar ook andere lichaamsdelen kunnen hierdoor getroffen worden zoals neus, oren en kin. Door nauwe schoenen en handschoenen te dragen kan deze afwijking bevorderd worden. Op de aangetaste plaatsen verschijnen blauwrode zwellingen van de huid die erg pijnlijk kunnen zijn. Zelfs bij een normale temperatuur
1&
kan men koude handen hebben en voeten die snel transpireren. Voldoende aandachtspunten kunnen helpen: • Verm:ijd zoveel mogelijk druk en wrijven; • Door middel van wisselbaden, massage en andere maatregelen de bloedsomloop zoveel mogelijk bevorderen; • Vermijd kou door wollen kousen en sokken, dichte schoenen en wollen handschoenen te dragen. Petra Lauwrijs
-
GEZONDHEID
Aardappelen zijn gezond
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Aardappelen zijn niet alleen lekker, maar ook gezond. Dat sommige mensen een beetje neerkijken op aardappelen, is niet terecht. Aardappelen bevatten veel waardevolle voedingsstoffen. Doordat ze vrij goedkoop en gemakkelijk klaar te maken zijn en daardoor veel gegeten worden, dragen ze in ruime mate bij aan onze behoefte aan vitamines, eiwitten, koolhydraten en mineralen. Aardappelen bevatten veel vitamine C. Ongeveer een kwart van onze behoefte aan deze onmisbare voedingsstof wordt door aardappelen geleverd. Een goed gebakken portie frites bevat zelfs nog ongeveer evenveel vitamine C als een appel. Ook aan vitamines van de B-groep zijn aardappelen rijk. Verder levert de aardappel veel ijzer en kalium. Aardappelen bevatten niet veel eiwitten, maar de eiwitten die erin zitten, zijn van zo'n goede samenstelling, dat aardappelen als een belangrijke eiwitbron gezien kunnen worden. Vit B2 - Vit Fe - Vit Bl - Vit B3 Vit C - Magnesium - IJzer Kalium - Aminozuren
De aardappel geeft minder calorieën dan men denkt: 100 gr aardappelen geeft van 68 tot 80 calorieën. Goed bij: maagzweren - diarree reuma - vermoeidheid - oogontsteking.
De aardappel is géén dikmaker. Dat de aardappel een dikmaker is, berust op een fabeltje. Slechts 5 % van het totaal aan calorieën (joules) die wij dagelijks binnenkrijgen, wordt door aardappelen geleverd. Maar grote scheppen vette jus en mayonaise maken er natuurlijk een heel ander verhaal van. Verder bevat een aardappel een hoog gehalte aan onverteerbare voedingsvezels. Aan deze vezels wordt tegenwoordig veel waarde toegekend. Samengevat kan gezegd worden, dat de aardappel een belangrijke en goedkope leverancier is van onmisbare voedingsstoffen. De aardappel is géén dikmaker!
MEDISCHETOEPASSINGEN VAN DE AARDAPPEL De aardappel is een waardevol versterkend voedingsmiddel. De aardappel heeft geholpen om scheurbuik te voorkomen. Verstopping Een glas rauwaardappelsap reinigt de darmen en gaat verstopping tegen. Juiste lichaamstemperatuur Aardappelen houden warmte en koude vast. Zonnebrand Een compres van rauw aardappelraspsel verhelpt bij lichte zonnebrand. Kalmerende - tumorremmende - bloeddrukverlagende werking dankzij steroïde alkaloïden. Vermoeidheid Voetbad van de schillen van de aardappel. Nierstenen Sap van rauwe aardappelen op nuchtere maag. Brandwonden Compres van geraspte aardappelen. Gezwollen ogen Schijfjes aardappel erop leggen en gaan rusten. Middenoorontsteking Een omslag van vers gekookte + fijn geraspte aardappelen erop leggen. Meerdere malen herhalen in combinatie met enkele druppels St.-]anskruidolie in het oor druppelen. Artritis (gewrichtsontsteking) Aardappelsap bindt urinezuur en kan daardoor een gunstig effect hebben. Drink 's morgens op de nuchtere maag vers uitgeperst aardappelsap (niet langer dan 6 weken). Keelontsteking - verkoudheid Kookwater van aardappelen drinken. Eczeem Aardappelkookvocht als waswater. De aardappel is gezond Voedzaam en goed verteerbaar. De vitaminen zijn tegen hoge temperaturen bestand. De mineralen en zouten liggen onder de schil dus dun schillen of pel verwijderen na het koken.
Maagzuur Het sap van rauwe aardappel, de schil inbegrepen, heeft een grote invloed op de kwaliteit van het maagzuur. Tegen het zuur (maagbrand) : aardappel fijn raspen; het sap 2-3 x verdunnen met warm water, onmiddellijk drinken of nuchter, of voor het diner en voor het slapen gaan, samen met duizendguldenkruid (nooit enige tijd laten staan). Sap van een aardappel + 10 druppels Centaurium 0. Maagzweer Verdund warm sap, nuchter, regelmatig, vele weken drinken (binnen 3-6 weken te genezen) 3 x daags voor eten. Geraspte aardappel met sla gemengd, cauteriseert (doodbranden) de maagzweer. Eventueel een betere smaak geven door toevoeging van wortelsap. Warm aardappelsap, verdund met water nuchter drinken. Desnoods innemen met havermoutpap; is uitstekend tegen ontsteking van maagslijmvlies en maagzweer. Rauw aardappelsap + koolsap doet pijn en kramp verdwijnen of : Solanum comlex 3 x per dag 30 druppels voor eten. N.B.: Bij rauw sap van aardappel niet overdadig zijn, want er is solanine aanwezig. Aardappelsap is een der modernste en onschadelijkste middelen tegen verhoogde zoutzuurafscheiding van de maag. Ongeval Inslikken van metaal, email: vast aardappelpuree eten om dit af te scheiden. Oogontsteking Compres van geraspte aardappel 1/4 uur op het ooglid leggen: 2-3 weken lang. Ontsteking Geraspte aardappel als pap op pijnlijke spier, been. Gekookte aardappelen. 1 is goed voor elk dieet. De smaak van aardappelsap verbeteren door toevoeging van wortelsap. Indien uitsluitend aardappeldieet, krijgt men alle vit.B2 binnen, 14 maal zoveel Fe, 3-4 maal vit. Bl en B3, 10 maal meer vit. C.
GEZONDHEID
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
De aardappel geeft minder cal. dan men dacht. Amerika verklaart: aardappel + volle melk bevat alle voedingsstoffen tot instandhouding. Verstuiking \ Verband leggen van geklopt eiwit met knoppen of naalden. Na 2 dagen vervangen door pap van rauwe aardappelbrij. Winterhanden Papje van geraspte aardappel is uitstekend. Wonden Bij lichte, oppervlakkige brandwonden: geraspte aardappel als compres opleggen; ieder 2 uur opnieuw. Slecht-genezende wonden, wild vlees: geraspte aardappel of rauwe aardappelschijf opleggen. Na enige weken verdwijnen de littekens. Brij van geraspte aardappel + melk als omslag; of warme, gekookte aardappel met melk als puree opleggen. Op brandwonden: geraspte aardappel met olie gemengd, als papje. Zonnesteek Geraspte aardappel of rauwe schijf opleggen. Zwaarlijvigheid Gebruik van de aardappel aanbevolen, zonder erdoor te verzwaren. Zweer Geraspte aardappel + gemengd met olie als pap. 200 gr gepelde aardappel 20 minuten in kokend water laten. Door de molen draai-· en; de pulp als afgekoelde pap opleggen; ieder 2 uur vernieuwen; doet rijpen. Migraine - hoofdpijn Rauwe schijf aardappel op de slapen leggen. Ruwe huid Pap van 2 in de schil gekookte aardappel pletten in wat room; 10 minuten opleggen (op handen, hals, gezicht). Vit. C gebrek 500 gr gekookte aardappel elke dag eten. Suikerziekte Brood vervangen door aardappelbrood
M.S. Strikt volgen van een graan dieet en het derven van alle nachtschaden; nl. tabak, aardappelen, tomaat (Hildegard v. B.). Jeuk Papje van geraspte aardappel opleggen. Inwrijven met rauwe aardappelschijf of met geraspte brij. Kloven Zie eczeem. Papje van geraspte aardappel. SCHOONHEID
MET AARDAPPELEN
- Aardappelsap op het gezicht aangebracht is goed voor de probleemhuid. - Vette huid inwrijven met rauwe aardappel. - Een reinigende handcrème kan gemaakt worden van gekookte aardappelen vermengd met glycerine, safloerolie en rozenwater. Men kan opgezwollen oogleden en wallen onder de ogen verhelpen door er een tijdje plakjes rauwe aardappel op te leggen. - Tegen acné gebruik je zeer fijn geraspte rauwe aardappelen in een compres. - Ook kleine zweertjes, vooral op de rug, kunnen met aardappelcornpressen genezen worden. Haar zwart maken: een in het kooknat van aardappelen gedroogde kam geeft het haar een donkere kleur - als de behandeling bij zonneschijn uitgevoerd wordt. Om handen rein en wit te houden: bestrijken met puree, waaraan melk toegevoegd is. - Mooier aangeslagen glazen karafjes: 1 deel geraspte aardappel + 1 deel water + 1 lepel zout erin brengen; dan goed schudden en spoelen en de karaf jes zijn mooi. Om de binnenkant van een karaf en dergelijk schoon te maken, deze vullen met kleine gesneden rauwe aardappel en warm water en dan goed schudden. Zilver dat niet al te zwart geworden is, wordt schoon in het kooknat van aardappelen. Met een halve rauwe aardappel kan een olieverfschilderij voor-
zichtig worden gereinigd. - Brandplekken in het tapijt kunnen worden ingewreven met rauwe aardappel, als het sap is opgedroogd het poeder afvegen; zo nodig herhalen. - Om oud kwetsbaar borduurwerk te reinigen er een laagje licht verwarmd aardappelmeel op aanbrengen, na enkele minuten met een zacht borsteltje wegvegen. - Met een halve rauwe aardappel kan een bevroren autoruit worden ontdooid. - Met gedroogde schillen te verbranden kan men de haard reinigen. - Meslemmet ontvlekken met rauwe schijf, die op fijngestampt steengruis gedoopt is. - De kleur van tapijten verlevendigen: 2 geraspte aardappelen 2 uur in heet water trekken, filteren; met het sap het afgezogen tapijt inwrijven. - Om kalkbezinksel weg te nemen : aardappelschillen erin koken. - Emailkom ontdoen van smaak van verbrand vet: aardappelen erin koken en ermee inwrijven. - Fles kuisen: aardappelstukken + lx volume water + 1 lepel zout goed schudden. - Om een zwaar meubel te verplaatsen: een schil onder de poten schuiven. - Ruit en glas reinigen met schijven. REMEDIE UIT GROOTMOEDERS
TIJD
Nieuwe schoenen met een lederen zool, zijn zeer glad. Wrijf daarom de zool van een schoen in met een doorgesneden aardappel. De schoenen zullen niet meer slippen en dit door de aardappelbloem. TALISMAN
Talisman tegen reuma: een aardappel in de zak of aan een snoer om de hals gedragen tot hij gedroogd is, adviseerde men vroeger tegen reumatiek. Winiefreds aardappelwens Geluk - gezondheid - de aardappel als TALISMAN Winiefred Van Killegem, Aalscholverstraat 8, 9093 Wondelgem
BBL PATRIMONIAL
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Be ve k naar
Voor de Belgische beleggingen
en dito munten
ken. Schommelende hebben
is de stap naar
wisselkoersen
en fluctuerende
in waarden
waarvan
compartimenten
mogelijk
maken
BBL Patrimonial
rentetarieven opbrengsten
het muntrisico
het compartiment
Nederlandse Resultaat:
in
tot een
van BBL Patrimonial
om een portefeuille
uitgedrukt
beleggingen
te vermijden.
uitsluitend
frank; BBL Patrimonial
Euro-Core
belegt
Euro-Core
in sterke munten.
Voor BBL Patrimonial
Belgiurn
aan die
te diversifiëren
Belgium en BBL Patrimonial
beide in waarden
staat dus voorop.
e,
geble-
herleid is. Daarom biedt de BBL -in haar rol van promo-
twee nieuwe
vesteren
in verschillende
betekent
in waarden
dit dat
in Belgische
belegt daarentegen
in waarden
gulden,
sterke munten
de Belgische
het wisselrisico
gaties en termijnrekeningen.
halen
zowel
de beheerders
aandelen,
frank, ...
Zo wordt
als obli-
van de portefeuille een gesofisticeerd
dat hen in staat stelt op elk moment
het beste te
het rendement
van de
geoptimaliseerd.
U wenst leggingsinfo nodigen
de Franse
Voor de spreiding
uit de markttendenzen.
portefeuille
frank,
minimum.
bevatten
over deze drie delen gebruiken computermodel
zoals de Duitse mark, de
wordt in het eerste geval herleid tot nul
Beide compartimenten
in-
Stabiliteit
Europese
en in het tweede tot een absoluut
De belegger kan dan ook het beste zijn porte-
feuille diversifiëren minimum
buitenlandse
niet altijd even winstgevend
meer dan eens een deel van de verhoopte
rook doen opgaan.
tor-
belegger
maar tegelijk de risico's van "exotische"
o
recht
Sterke munten duren het langst.
het precies
o
Luxemburgs
er meer over te weten?
op (02) 48133
Contacteer
10 of uw kantoor.
wij u uit om het uitgifteprospectus
van de kantoren
dan BBL Be-
Vóór u inschrijft, in te kijken
van de BBL, die de financiële
dienst
in een van de
Bevek verzekert .
BBL PATRlMONIAL BELGlUM EN BBL PATRIMONlAL EURO·CORE
•
Uitgifteprovisie: 3% Beurstaks bij instap: kapitalisatie-aandelen 1% distributie-aandelen 0,14% Geen uitstapkosten Beurstaks bij verkoop van de kapitalisatie-aandelen: 0,5% BBL Patrimonial Belgium wordt uitgedrukt in BEF BBL Patrimonial Euro-Core wordt uitgedrukt in DEM
Risico
DOL
EVAL0- beoordeling laag
hoog
1g:~1 --t-1--1-1 ----t1---t-----111--1 t-I
min. horizon
-.::~...t.::.::;::"----~
----j
(op basis van het verleden)
DE
VOORKEURBANK.
GEZONDHEID
CO (koolstofmonoxide)
de stille doder (c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Elk jaar belanden honderden landgenoten in het ziekenhuis. In het \ Brusselse waren er dat vorig jaar ongeveer 700. Ongeveer 10% sterft. Meer dan 60% was jonger dan 30 jaar.
Wie waarschuwen? Iedereen: vooreerst kinderen. Ook ouderen, in het voor- en najaar, als de lucht zwaar is en de gassen niet kunnen opstijgen, bij mistig of winderig weer, dan is het gevaarlijk!!! Ook studenten, die soms zelf een douche installeerden of iedereen die zelf een douche neemt en niet de nodige maatregelen neemt om dit veilig te doen. Iedereen die verwarming gebruikt in een kleine gesloten ruimte zoals een caravan, een boot of een klein kamertje.
Wat is het gevaar? Koolstofmonoxide is zo gevaarlijk, omdat je zonder het te merken erdoor vergiftigd kan raken.
Hoe kan dat? - Koolstofmonoxide is reukloos, onzichtbaar en heeft ook geen smaak, het wordt daardoor ongemerkt ingeademd.
Hoe komt het zover? Gasgeisers, soms verkeerdelijk boilers genoemd, zijn bij ons de belangrijkste oorzaak van Co-vergiftiging. Als de verbrandingsgassen van de geiser niet rechtstreeks door een afvoerpijp naar buiten gaan, komen ze in huis terecht. Is de geiser vervuild of werkt hij niet goed dan verbrandt het gas niet zoals het hoort en ontstaan er levensgevaarlijke situaties. De schadelijke verbrandingsgassen gaan immers niet naar buiten, maar hopen zich in huis op. Zeker als de ruimte waar de geiser hangt niet goed verlucht wordt. Gebrek aan verluchting in kleine ruimten is dan ook de tweede belangrijkste oorzaak van CO-vergiftiging in ons land. Denk maar aan de zolderkamers, badkamers, caravans, .... waar verwarmd wordt met gas of petroleum, zonder dat er goede verluchting is. Een goede derde plaats komt toe aan kachels. Dat wil zeggen: verkeerd gestookte kachels, verstopte schoorstenen, kapotte kachels en verkeerd geïnstalleerde kachels.
Hoe ontstaat CO?
Bij het verbranden van brandstoffen zoals petroleum, kolen, mazout, gas, hout, ... ontstaat energie. Voor - De vergiftigingsverschijnselen de verbranding van deze brandstofkunnen zeer vaag zijn: sufheid, slaperigheid, hoofdpijn, duizelig- . fen is zuurstof nodig. Zuurstof bevindt zich in de lucht, vooral in heid, een misselijk gevoel. Geen bijzondere verschijnselen, ieder- . verse buitenlucht. Als er genoeg zuurstof aanwezig is, een heeft ze wel eens. Vandaar wordt bij de verbranding van branddat er te weinig aan de mogelijkstoffen vooral C0 gevormd. C0 is heid van CO-vergiftiging gedacht wordt. een niet-giftig gas dat normaal in de lucht voorkomt en door de planten opnieuw tot zuurstof omgezet - Koolstofmonoxide zet zich vast op wordt. het hemoglobine van de rode Als er niet genoeg zuurstof aanwebloedlichaampjes en verhindert zig is, wordt bij het verbranden van aldus de opname van zuurstof brandstoffen ook CO gevormd. De door het lichaam. verbranding is niet volledig. Nu verbranden brandstoffen nooit hele- Bij erge gevallen treden de sympmaal, dus een beetje koolstofmotomen zo plots op dat ontkomen noxide vormt zich altijd wel. En niet niet meer mogelijk is. Men raakt alleen in de kachel of in de geiser, bewusteloos en sterft. 2
2
maar ook in de open haard, in de barbecue en in de motor van uw auto. Voor onze gezondheid maakt het groot verschil, hoeveel koolstofrnonoxide er vrijkomt en hoe het met de afvoer en de verluchting is gesteld. Buiten verspreidt CO zich snel. Het wordt dan terug omgezet in C02• Binnen in een gesloten ruimte kan koolstofmonoxide zich niet verspreiden en dringt heel vlug het lichaam binnen.
Hoe reageert ons lichaam? 1. CO komt via de longen het lichaam binnen. In het bloed neemt het de plaats in van zuurstof. 2. Als er veel CO in het bloed zit, geraakt er niet genoeg zuurstof in alle delen van het lichaam. Je krijgt dan hoofdpijn, voelt je slaperig, duizelig of misselijk. Als er zich niet te veel CO in de kamer bevindt, worden deze klachten niet erger en verdwijnen als je enkele uren in de buitenlucht verblijft. 3. Indien er zich echter steeds meer CO opstapelt in de kamer wordt het ernstiger: je voelt je zeer zwak en valt flauw. Indien er niet zeer snel hulp geboden wordt, kan je overlijden. Soms word je zo snel bewusteloos dat je je nauwelijks realiseert dat er iets fout gaat. Je sterft binnen enkele minuten zoals iemand die in het water verdrinkt.
Waar vind je CO? In de woning: Het grootste risico vormen keukengeisers en badkamergeisers. Maar ook verwarmingstoestellen kunnen gevaarlijk zijn. Denken we daarbij aan houtkachels, kolenkachels, mazout- en gaskachels. Denk ook aan de geisers of verwar-
GEZONDHEID
mingstoestellen die je in caravans gebruikt. Je loopt er evenveel risico, zoniet meer (de ruimte is klein).
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Buiten de woning: In de stad wordt CO vooral geproduceerd door het autoverkeer. Op de spitsuren, bij windstil weer, of in gesloten ruimten, zoals tunnels, kan dit gevaarlijk zijn. Ook sigarettenrook bevat CO. Een zware roker lijdt permanent aan een lichte vorm van CO-intoxicatie. Hoofdpijn, moeheid, duizeligheid of misselijkheid kunnen hier het gevolg van zijn.
.
- Kijk de verluchting na van de plaatsen waar deze toestellen staan. - Kijk je schoorstenen en luchtafvoerpijpen na. Centrale verwar-
ming is niet gevaarlijk behalve als de verwarmingsketel in een kamer staat die je gebruikt. Elektrische verwarmingstoestellen maken nooit CO vrij. Monique Muës
Enkele tips om CO-vergiftiging te voorkomen: - Kijk toestel per toestel na: keuken- of badgeisers, kachels of radiators, verplaatsbare verwarmingstoestellen.
r---
---------------------------------------------------,
"Voor OI1S loopt alles prima. Maar er zijl1 zoveel mensen, die het buiten hun wil toch moeilijk hebben. Voor hen wille11we een blijvend gebaar mahe11. Wie Inl/men we daarvoor beter uitkiezen dan het Rode Kruis? Wij hebbel1 hen bedacht in OI1S testament. Waarom doet u dat ook 11iet ? Iets tastbaars voor LIW medemens l1alaten geeft een goed gevoel" Wil u er alles over weten, vraag dal1 de il1formatiekral1t over legatel1 voor het Rode Kruis.
o o
o
INFORMATIEBON Stuur mij vrijblijvend alle informatie over legaten. Ik wens meer informatie over de activiteiten van het Rode Kruis. Ik wil het Rode Kruis steunen door regelmatig een bedrag te storten op rek. nr. 096-0000096-20 met vermelding 'LEG95'. Ik geef mijn bank hielvoor een permanente opdracht. .
Naam: .
Voornaam: ..... Nr.:
Straat: Postcode:
.
+ Rode Kruis. ..................................
Plaats:
Telefoon:
Stuur deze bon naar: Rode Kruis-Vlaanderen Actie 'Leg 95' Vleurgatsesteenweg 98 • 1050 Brussel 096-0000096-20 Fiscaal attest voor giften vanaf 1.000,' BF op jaarbasis. voervragen kan u ook telefonisch terecht op nr. (02) 6;5·H
... Bus: ..
,
.....
Vlaanderen
20
De gegevens die II invult zijn uitsluitend bestemd voor hucrn gebmik door Rode Kruis-Vlaanderen. U Illag deze gegcte allen tijde inzien en desgewenst veranderen (WCI van 8 dcc. 1993 betreflende de bescherming van de persoonlijke levenssfeer bij gegevensverwerking). WIlS
GEZONDHEID
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
De moderne geneeskunde is voor 90% van de migrainelijders in staat om op efficiënte manier de pijn te verlichten. Een persoon op twee consulteert echter nooit hiervoor. \ Een belangrijk aantal mensen lijdt dus aan migraine voor niets. Enkele bekende migrainelijders! - musici: Chopin, Tchaïkovski, Wagner - filosofen: Kant, Nietzsche, Karl Marx - schrijvers: Flaubert, Edgar Poe, Madame de Sévigné - Wetenschappers: Darwin, Freud, Pascal. Sommigen beweren dat het witte konijn dat op regelmatige tijdstippen in "Alice in wonderland" opduikt, de migraines van Lewis Carroll symboliseert. Migraine is dus niet alleen een voorwensel om niets te doen. Men telt ongeveer twee vrouwen voor een man die aan migraine lijden. De meest voorkomende leeftijd hiervoor zou rond de veertig zijn. Maar ook kinderen kennen hoofdpijn.
Sommige mensen hebben twee à drie crisissen per dag, anderen hebben dagelijkse of wekelijkse opwellingen. Men spreekt van migraine in geval van typische symptomen. De duur van een opwelling varieert van vier tot soms 72 uren om daarna tussen de crisissen door volledig te verdwijnen. Daarnaast zijn nog minstens twee van de volgende verschijnselen noodzakelijk: een gevoel van hartkloppingen in het hoofd, een lokalisatie in een helft van het hoofd, een verergering van de pijn bij fysieke inspanning, een algemene hinder in het dagelijkse leven. Tenslotte moet er ten minste nog één van volgende symptomen aanwezig zijn: braakneigingen, hinder door licht of lawaai. Crisissen van migraine volgen elkaar op maar kunnen sterk verschillend zijn. Soms worden ze voorafgegaan door humeursveranderingen, eetlustafname of slaapmoeilijkheden. Bij 10 à 15% van de zieken gaat ze gepaard met neurologische verschijnselen zoals gezichtsafwijkingen, gevoelens van lichamelijke ongemakken en spraakproblemen. Deze symptomen verdwijnen met de tijd. Tot op heden is men niet in staat om de juiste oorzaak van het me-
Als je door migraine het hoofd verliest
chanisme van migraine uit te leggen. Even onverklaarbaar zijn de verschillende factoren die er de aanleiding van zijn. Deze laatsten variëren trouwens duidelijk van persoon tot persoon. Elkeen die last heeft van langdurige brutale continue en gelokaliseerde hoofdpijn zou er de arts over moeten consulteren. Soms zijn enkele complementaire onderzoeken noodzakelijk want hoofdpijn kan te wijten zijn aan verschillende oorzaken. De behandeling van migraine mikt op verschillende doelen. Vooreerst zal men trachten zoveel mogelijk verwekkende factoren uit te schakelen. Dat kan op basis van observaties van de patiënt zelf. Vervolgens zal men van zodra de symptomen opkomen onmiddellijk reageren. Goede medicamenten zijn hiervoor op de markt. Omdat het ene medicament al naar gelang de persoon beter werkt dan een ander moet er soms wel eventjes gezocht worden naar het best geschikte middel. Automedicatie is hierbij af te raden. Tenslotte is er de basisbehandeling die uiteindelijk moet leiden tot het vermijden van de crisissen. Deze bestaat meestal uit een dagelijkse inname van een medicament waarvan het effect echter pas na een zekere tijd tot uiting komt. In dit geval is de motivatie van de patiënt uiterst belangrijk. Het betreft een langdurige behandeling die niet mag worden opgegeven na korte tijd. De resultaten in geval van combinatie van deze drie interventiestrategieën geeft uiterst optimistische gevolgen. Sommige patiënten slagen er zelfs in om onder verdere medische controle na enkele tijd de behandeling stop te zetten. Ter informatie: sinds kort worden inspuitingen van sumitripan (Imitrex) terugbetaald. Imitrex is een medicament tegen migraine waarvan de prijs hoog is. Vanaf nu valt dit middel onder de terugbetalingscategorie B. Guido Verbrugghe
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
VOEDING
Feestmenu voor 4 personen
VOEDING
Kerst en Nieuwjaar
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Voorgerecht Slaatje met gebakken langoustinestaartjes Hoofdgerecht Gevulde parelhoen met romige witte wijnsaus \ Nagerecht Vanille- en walnootijs met Estrella sabayon Afsluiter van de avond Koffie met marsepein-friandises
Slaatje met gebakken langoustinestaartj es
Voor de vinaigrette: 10 gr peterselie 1 klein uitje 6 eetlepels olijfolie (extra vierge) 2 eetlepels notenolie 2 eetlepels ciderazijn zout, peper en 1 mespuntje tot 1/2 theelepel zacht kerriepoeder. Voor het slaatje: - 16 groene aspergetopjes - 16 extra fijne boontjes - zout en peper - 4 grote bladen sla - 20 gr veldsla (roosjes) - 4 toefjes fijne krulsla - 1 appel, Golden of Granny Smith - het sap van 1/2 citroen - 1/2 mango - 16 langoustines van ± 40 gr elk - boter
Maak eerst de vinaigrette klaar. Spoel de peterselie, pluk de blaadjes, dep ze droog en hak ze fijn. Reinig en snipper het uitje fijn. Meng de oliesoorten met de cidera zijn, kruid met zout en peper. Voeg er de uisnippers en de gehakte peterselie aan toe en roer er een mespuntje (of meer volgens smaak) kerriepoeder door. Zet de vinaigrette in de koelkast. Spoel de groene aspergetopjes, top en spoel de extra fijne boontjes en kook ze afzonderlijk beetgaar in gezouten water. Verfris ze en laat ze uitlekken. Snij zowel de boontjes als de aspergetopjes in twee. Reinig en spoel de slasoorten en de veldsla en zwier ze droog. Schil de appel, verwijder het klokhuis en snij hem in fijne stukjes,
meng de stukjes met het citroensap. Schil de mango en verwijder de pit, snij de helft in kleine blokjes van een 1/2 cm en hou de 2de helft voor een latere verwerking. Verwijder de koppen van de langoustines en pel de staartjes. Verwijder het darmkanaaltje en hou de langoustines fris. Voor het opdienen snijdt u de slabladen, de fijne krulsla en de veldsla in grove stukken en doet u ze samen met de appelstukjes, de boontjes, de aspergetopjes en de mangoblokjes in een grote mengkom. Doe er een lepel vinaigrette bij en kruid met weinig peper en zout. Meng voorzichtig door elkaar. Leg de samengestelde sla centraal op 4 koude borden en verdeel er de vinaigrette rond. Bak de langoustinestaartjes kort in een noot boter en kruid ze met zout en peper. Verdeel de staartjes rond de salade en vinaigrette. Schenk hierbij een Elzasser wijn, bijv. een Pinot Gris. Tip Voor een prijsvriendelijker voorgerechtje kunt u de langoustinestaartjes vervangen door scampi's.
Gevulde parelhoen met romige witte wijnsaus -
4 parelhoenfilets, zout, peper 4 spinazie- of 2 slabladeren 150 gr kip- of kalfsgehakt 4 eetlepels slagroom, 2 eetlepels fijngesneden dragonblaadjes, 30 g boter - 1 dl droge witte wijn, 4,5 dl water, 3 eetlepels maïzena De parelhoenfilets opensnijden en bestrooien met zout en peper. De spinazie- of slabladeren ± 1/2 min. blancheren in kokend water, droogdeppen en op de filets leggen. Het gehakt mengen met een lepel slagroom, zout peper en de helft van de dragon, in vier porties verdelen en plat drukken. Het gehakt op de spinazie leggen en de filets dichtvouwen. De zijkant vastzetten met een houten prikker of er (slagers)touw of garen omheen binden. De filets
koel wegleggen tot gebruik. Boter verhitten in een koekepan en de filets in ± 10 min. bruin en gaar bakken. Het vlees halverwege keren. Het vlees uit de pan nemen en afgedekt warm houden. De wijn en het water aan de kook brengen en dan het vuur temperen. Met een garde de maïzena erdoor roeren. De saus 1 min. zachtjes laten koken. 3 eetlepels room en de rest van de dragon toevoegen. Het vlees in plakjes snijden, op warme borden leggen en de saus erbij scheppen. Lekker met broccoli of haricots verts en een aardappelgratin of pommes parisiennes.
Vanille- en walnootij s met Estrella-sabayon - 3 eierdooiers - 1 eetlepel suiker - 1/4 dl Estrella (Spaanse dessertwijn) - bourbon vanille-ijs en walnootijs (Carte d'Or, Ola) - 100 gr. witte chocolade, geraspt In een kom de eierdooiers, suiker en wijn loskloppen. Kom op pan met heet water zetten en mengsel op matig vuur tot dikke saus kloppen. Op elk bord 2 bolletjes ijs scheppen. Sabayonsaus erover verdelen en bestrooien met de geraspte witte chocolade.
Afsluiter van de avond Een heerlijk tas koffie met marsepein-friandises.
Prettig feest en smakelijk!! Christine Moreau
VOEDING
Oesters, smakelijk en voedzaam
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
In Europa is de oester sinds de oudheid bekend als delicatesse. De laatste Belgische oesterkwekerij verdween in het begin van onze eeuw. Dit was te wijten aan de verzanding van het zeebekken te Oostende en de daarmee gepaard gaande vervuiling van het water. Oesters worden dus nu in ons land vooral ingevoerd uit Nederland en Frankrijk. In Nederland worden de oesters vooral gekweekt in de Oosterschelde. In Frankrijk in Bretagne, Oleron, het bekken van Arcachon en het bekken van Tau. Al naargelang de soort verschillen de oesters sterk van vorm en van prijs. De mythe dat holle oesters van mindere kwaliteit zouden zijn is nu gelukkig geklaard. Elkeen moet de oestersoort uitkiezen die hij het lekkerst vindt. Oesterteelt is een vrij langdurig en zeer specifiek proces. Bevruchte oestereitjes moeten zich eerst vastzetten vooraleer ze kunnen verder groeien. Om dat proces te verzekeren plaatst de oesterkweker tafels die in feite bestaan uit gestapelde ronde met kalk bedekte dakpannen. Bij hoog tij staan dezen juist onder water. Na een eerste zomer bedekken de kleine oesters deze tafels. Dan begint een tweede kweekfase : het uitzaaien. Dit gebeurt op percelen of in van fijn gaas gebouwde bakken. De jonge oesters worden daartoe eerst voorzichtig van de kweektafels gekrabd en ontward. Op de percelen of in de bakken zullen ze dan een aantal jaar in zee verblijven. In het koude seizoen worden de oesters elk jaar terug opgevist, van vuil ontdaan, gesorteerd en al naar gelang hun grootte opnieuw op percelen uitgezaaid. Na vijf jaar zijn ze dan geschikt voor consumptie. Tenslotte verblijven de oesters nog een tijdje in grote cementen bakken. Daarin worden ze voor de verkoop nog eens flink doorgespoeld en leren ze voor de verkoop "de mond dicht te houden" om alzo langer te bewaren. Bij de verkoop worden ze getrieerd op hun grootte. In Nederland wordt hiervoor een 0 systeem gebruikt. In
Frankrijk daarentegen duiden de hoogste cijfers op het laagste gewicht. Nederland: Frankrijk:
3/0=60 g - 4/0=75 g 5/0=90 g - 6/0=105g 4=40 g - 3=50 g 0=90 g - 000=110g
Omdat oesters meestal rauw worden gegeten moet er absoluut rekening worden gehouden met de versheidsdatum. De percelen en de putten zijn streng gecon troleerd op bacteriologische zuiverheid, maar zoals ook de andere schelpdieren zijn ze sterk onderhevig aan bacteriënvorming. Recept voor twee personen: Oesters in room: 12 oesters 15 g boter 1 fijn gehakte sjalot 1 koffielepel gehakte kervel 15 cl room 25 g geraspte gruyère kaas 1 soeplepel chapelure citroen en kervel om te versieren. Open de oesters en leg ze op een vuurvaste plaat. Smelt de boter en voeg er de fijn gesnipperde sjalotjes bij. Voeg de kervel het oestersap en de room toe. Op smaak brengen. Breng zachtjes aan de kook. neem de saus van het vuur weg en voeg al roerend de kaas toe. Overgiet de oesters met deze saus en bestrooi alles met wat chapelure. Laat in een voorverwarmde oven goudgeel worden onder de grill. Versier met enkele takjes kervel en een schijfje citroen. Warm serveren. Er blijkt een verwarring te bestaan over de vraag of oesters nu veel of weinig cholesterol bevatten. De meeste schaal- en schelpdieren bevatten minder cholesterol dan vele kaassoorten, slagroom, boter of eieren. Bovendien kan een nogal hoog cholesterolgehalte bij oesters gere-
lativeerd worden, gezien de veeleer beperkte hoeveelheden die men er per keer of op jaarbasis van inneemt. De oesteropener is uitgevonden. Gedaan met de moeilijke opdracht om oesters te openen. Een werkloze ingenieur, Yves Renaud, heeft een systeem uitgevonden waarmee oesters geopend worden zonder problemen dankzij een ringetje in inoxdraad. Het idee is buitengewoon eenvoudig. Als men de oesters tijdens het spoelen voor de consumptie in een zoutwaterbad zet, dan gaat de schelp open. Op dat ogenblik brengt men rond de sluitspier een snijdende draad aan. Wanneer de oester zich opnieuw sluit, dan volstaat het om aan het uitstekende draadje te trekken en daardoor wordt de sluitspier eenvoudigweg doorgesneden. Het enige nadeel aan dit procedé ligt in het feit van het meerwerk, dat op zijn beurt de prijs van de oesters verhoogt. Omdat heel wat mensen zich kwetsen bij het openen van oesters zouden de verbruikers, echter wel bereid zijn voor dergelijk procedé iets meer te betalen. Guido Verbrugghe
CURSIEFJE
Het ziekenhuis
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Als ik een zwaailicht en een sirene op mijn auto zou gehad hebben, zou ik nu waarschijnlijk als een gek tussen alle wagens heen gelaveerd zijn om toch maar geen seconde tijd te verliezen. De verkeerslichten en de files houden ons tergend lang op. Na minuten die uren lijken, draai ik de parking van de spoedgevallen op en ik moet me inhouden om het niet met mijn zoontje van zes onder de arm op een lopen te zetten. De receptioniste van wacht belt meteen de dokter op en laat ons plaats nemen in een wachtzaaltje waar we de enige klanten zijn.
"Longontsteking waarschijnlijk" vertel ik aan de verpleegster - de eerste vertegenwoordigster van de medische wereld die ik na een kwartier van ijsberen te zien krijg. Tijd hebben ze blijkbaar voldoende, want vóór we de röntgenkamer binnengeloodst worden, hebben we er andermaal een kwartier wachten opzitten, afgewisseld met opnieuw wachten voor de bloedprik en, na nog eens een aantal minuten wachten, komt eindelijk de kinderarts. "Het is druk vanavond." verontschuldigt ze zich. Ze is een moederlijk type en stelt Peter meteen gerust. Mij geeft ze een hele technische uitleg, waaruit ik enkel onthoud dat het geen pleuritis is en dat mijn zoon enkele dagen zal moeten blijven, maar dat ie zich op het einde van de week weer kiplekker zal voelen. Een hele opluchting, want tot dan associeerde ik longontsteking steevast met dagenlang balanceren op de slappe koord tussen leven en dood ... Peter, die zich al de hele tijd kranig heeft gehouden, laat nu toch de traantjes rollen bij het bericht dat hij niet naar huis mag.
Ik bel mijn echtgenote op. In de vooravond zijn we halsoverkop van huis vertrokken, toen de huisarts na zijn derde bezoek eindelijk de mogelijkheid opperde dat de pijnscheuten onder de oksels missien géén bronchitis zouden geweest zijn. Wanneer we eindelijk in de verpleegkamer van de kinderafdeling beland zijn, voel ik me ander-
maal de machteloze vader die voor piet snot staat rond te lummelen. "De adertjes zijn te smal." zucht de verpleger tegen de stagiairs, terwijl hij een katheder in Peters elleboog probeert te prikken. Ik heb altijd al een aversie gehad voor gepruts met bloederige dingen en hou mij wijselijk op de vlakte. Gelukkig komt mijn echtgenote, zelf verpleegster, op dat ogenblik binnen, wurmt zich achter de stagiairs door en neemt Peters hoofd in haar handen. "Flink zijn, het is zo voorbij!" sust ze. Na de derde poging zit het buisje er eindelijk in en krijgen we een kamer toegewezen voor een kind en één van de ouders. Eindpunt van de reis. Terwijl we nog aan het uitpakken zijn, vragen ze ons alom een keuze te maken uit de menu's voor de rest van de week. Ik vraag of we nog avondeten kunnen krijgen, maar dat kan niet meer. Gerda blijft de eerste en de derde nacht, ik de tweede en de laatste. Het is geen overbodige luxe dat we elkaar kunnen aflossen want het slapen gaat niet zo vlotjes temidden van het gehuil van de baby's, de nachtelijke aërosols en het aantreden van de ochtendploeg. Als Gerda de volgende avond naar huis is, installeer ik me met een boekje in de speelkamer. De nachtverpleegster holt van her naar der. Ze staat er helemaal alleen voor nu haar collega ziek is. "Het was nèt eventjes spannend." vertelt ze en ze is alweer weg. Het irriterend kabaal blijkt haar niet eens meer te verontrusten. Ik neem een kijkje in de kamers waar het vandaan komt: drie babytjes in met glas bezette bedjes, elk in een apart kamertje. Ik onderdruk een opwelling om ze er even uit te nemen en ze zelf maar de fles te geven. Ik hou mijn hart vast bij de gedachte dat er ooit een Dutroux-achtig type op het idee zou komen om hier zijn opwachting te maken, want zelfs 's nachts is het kinderspel om zo'n ziekenhuis in en uit te raken. Niet zonder ergernis vraag ik me af waarom er geen van de ouders bij is, maar dan realiseer ik me dat niet iedereen de luxe heeft om zijn kind in het ziekenhuis
gezelschap te houden - zoals wij, die nèt deze week enkele dagen vakantie gepland hadden. De vrijdag is het plots een ongewone drukte. "De clowns zijn er!" roept mijn zoontje enthousiast. Sinds de tweede dag reeds ziet hij er zo kiplekker uit dat we ons afvroegen wat hij eigenlijk nog in het ziekenhuis zit te doen. Ik ga kijken op de gang en zie voor de eerste keer het duo kliniclowns, Trudo en Kokopelli, in levende lijve. Ze zijn net bezig in de kamer van het jongetje van een jaar of drie dat mij op zijn minst op weg lijkt naar een depressie. Terwijl Kokopelli grimassen staat te trekken en Trudo een marionet opvoert, staart het kind wezenloos voor zich uit. Ik word zenuwachtig in de plaats van de clowns: ze laten zich echter niet uit het veld slaan door een publiek dat niet reageert. Uiteindelijk neemt Ttudo een reuzegroot spel kaarten en laat het jongetje er eentje uitkiezen. Hij draait ze om en er staat een mijnheer op die er verschrikkelijk grappig uitziet. Er verschijnt een flauwe glimlacht op het gelaat van het kind, een glimlach die de clowns na enkele minuten tot mijn niet geringe verbazing in een regelrechte schaterlach weten om te toveren. Wanneer ze afscheid nemen, wuift het jongetje hen na. Ik applaudiseer - samen met de verpleegsters en schoonmaaksters die ook zijn komen kijken. Eerst na het middageten weten we met zekerheid dat we naar huis mogen en het is al een flink eind in de namiddag eer we alle administratieve formaliteiten afgehandeld hebben en we eindelijk de poort van het ziekenhuis achter ons laten. Stapvoets rijden we door de vrijdagdrukte naar huis en gaan bij de grootouders ons dochtertje ophalen. Eindelijk weer allen samen. De kinderen vliegen elkaar binnen de kortste keren weer in de haren. Verwonderd hoe rijk het leven weer is buiten het ziekenhuis ... Frans
UIT DE PROVINCIES
Antwerpen
piramides, tempels en koningsgraven.
Uitstap Oostende met bezoek tentoonstelling "Van Ensor tot Delvaux" Dinsdag 28 januari 1997
Na het bekijken van een video, waarbij we een wandeling maken langs de historische ruïnes die de nalatenschap vormen van een grote beschaving, belichten we eveneens de' geschiedenis en de kunst van Egypte. De belangrijke bezienswaardigheden zoals Caïro, Luxor, Karnak, ... zullen na deze uiteenzetting geen geheimen meer hebben.
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
In de voormiddag: geleid bezoek aan de tentoonstelling "van Ensor tot Delvaux" In de namiddag: rondrit door Oostende met stadsgids. Prijs: 900 BEF/persoon
Inbegrepen: - vervoer per luxe autocar - koffie in de voormiddag - inkom tentoonstelling - gids tentoonstelling - gids rondrit Operette Paganini van Fr: Lehar Zaterdag 22 februari 1997
Plaats: Cultureel Centrum "Zwanenberg" , Bergstraat 70, Heist Op Den Berg Een integrale operettevoorstelling in de Nederlandse taal met solisten, koor, ballet en orkest gebracht in prachtige decors. 3 vormingssessies
voor 1997
1. Hoe anders tegen kunst, meer bepaald schilderkunst aankijken Johannes Vermeer Sommigen bekijken een schilderij eerder oppervlakkig, en zijn er dan ook vlug mee klaar. Doch indien de aandacht wordt getrokken op bepaalde zaken komen er veel interessante aspecten aan het licht en leert men de schilder beter begrijpen. Na een korte inleiding en het verhaal van zijn leven, bespreken we een 25-tal schilderijen van deze grote meester aan de hand van dia's. 2. Egypte Met deze vormingscursus nemen wij u mee doorheen Egypte dat befaamd is om zijn wereldberoemde
3. Seniorengym Met deze bewegingslessen, die aangepast zijn aan de specifieke noden, wensen en mogelijkheden van senioren, proberen we de uithouding, kracht en lenigheid te onderhouden en te bevorderen. Maar ook de psychomotorische aspecten (zoals evenwicht, reactiesnelheid, coördinatie, ...) en sociale contacten spelen een belangrijke rol bij seniorengymnasystiek. Het vormingsprogramma 1997 met 3 nieuwe thema's kunnen in alle afdelingen gegeven worden. Bijkomende inlichtingen omtrent de werking zijn te verkrijgen bij mevrouw A. Vernimmen, Lange Nieuwstraat 109, 2000 Antwerpen. Tel. (03)231.17.88.
Brabant Geplande activiteiten 1997 - lste kwartaal.
LBG-Brabant
Maandag 20 januari Om 14.00 uur: Imax voorstelling (HeizeI Brussel) op reuzegroot scherm van een prachtige natuurdocumentaire van David Attenborough "Survival Islarid" ("Overlevingseiland") . Groepsprijs: 200 BEF. Woensdag 26 februari Om 14.00 uur: Bezoek achter de scherm van de Zoo te Antwerpen. Gemeenschappelijk busvervoer vanuit enkele centrale opstapplaatsen. Prijs per persoon: 625 BEF.
Donderdag 13 maart Om 14.00 uur: 4e geleide "Brusselwandeling" onder het thema "Brussel internationaal en beroemd". Afspraak: uitgang metro Louisapoort, hoek Poelaertplein. Donderdag 20 maart Infosessie: "Slechthorendheid en doofheid", Koninginneplein 51/52, 1030 Brussel. Enkel voor bestuursleden. Paasmaandag 31 maart Om 20.00 uur: Operette "Paganini" door Franz Lehar opgevoerd door de Heistse Operettekring in de Arenbergschouwburg te Antwerpen. Gemeenschappelijk busvervoer. Prijs per persoon: 750 BEF. De Koninklijke Rederijkerskamer "de Goudbloem" biedt onze Brabantse senioren een GRATIS matineevoorstelling aan in het Cultureel Centrum, Groenstraat 21 te Vilvoorde op volgend data: Zondag 19 januari Om 15.00 uur: Een productie van hun jeugdtheater, de "Goudknopjes": "De Golf' van Ron ]ones. Zondag 16 maart Om 15.00 uur: "Koffie" van Knarf van Pellecom geregiseerd door de auteur. Voor verdere inlichtingen en inschrijvingen betreffende deze activiteiten kan u contact opnemen met het secretariaat LBG-Brabant, Mevrouw Liliane Vannieuwenborgh, tel. (02)209.49.05
Limburg L.B.G. Even een knipoog naar het educatieve luik voor 1997 van de programmaties die reeds in ons bezit zijn. 21 januari: LBG-Ordingen Gezonde voeding: deel 11
UIT DE PROVINCIES
18 februari: LBG-Ordingen Gezonde voeding: deel III 27 februari: LBG-Maaseik Gezonde voeding: deel I
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Limburg MIVAL
06 januari: Mival-Tongeren Hart- en Vaatziekten en zelfhulp 09 januari: Mival-Halen Gezonde voeding: deel III 14 januari: Mival-Overpelt Programmeringsactiviteit 15 januari: Mival- Bilzen Programmeringsactiviteit 15 januari: Mival- Lommel Voetverzorging 16 januari: Mival-Wellen Petal Porcelein : deel I 20 januari: Mival-Riemst Samenstelling huisapotheek 23 januari: Mival- Maasmechelen Bachbloesemtherapie 27 januari: Mival- Leopoldsburg Gezonde voeding: deel III 30 januari: Mival-Wellen Petal Porcelein: deel II 03 februari: Mival- Tongeren Inbraakpreventie 04 februari: Mival Sint-Truiden Exotische vruchten 05 februari: Mival-Alken Anders koken 06 februari: Mival- Maasmechelen Educatieve kwis. 11 februari: Mival-Overpelt Kaassoorten: deel I 12 februari: Mival-Lommel
13 13 17 19 20 24 24
25
Ken je rechten als gehandicapte februari: Mival-Wellen Kaarsen gieten februari: Mival- Halen Gezonde voeding: deel III februari: Mival- Riemst Rad der Fortuin, februari: Mival-Bilzen Educatieve kwis februari: Mival-Maasmechelen Lampekap maken februari: Mival- Hoepertingen Programmeringsactiviteit februari: Mival- Leopoldsburg Vorming (thema nog te bepalen) februari: Mival- Borgloon Educatieve kwis LBG-Lommel denkt aan zijn toekomst
Tijdens de algemene vergadering van 4/10/96 in Buurthuis "Het Zand", moesten we met veel spijt afscheid nemen van mevrouw Maria Dingens, met de nodige woorden en bloemen. Mevrouw Dingens die onze werking van de jaren '80 reeds runde en niet alleen plaatselijk, maar ook provinciaal en zelfs nationaal zeer actief was, wilde de toekomst van de plaatselijke LBG-werking veilig stellen. Op haar vraag kwam enig gehoor en na de animatie konden we de nieuwe bestuursploeg voorstellen. Zonder "Mieke" zou het moeilijk gaan, vandaar kreeg ze de titel van Ere-voorzitter. Voorzitter: Friet Jean Ondervoorzitter: Mie Bammens Secretaris: Agnes Verkammen Schatbewaarder: Wim Lodewijks Bestuursleden: Geerts Frans, Delbroux Victor, Vandeneynde Maria, Bloemen Jozef. Samen met deze ploeg hopen we dat LBG-LOMMELhaar werking ver-
der kan ontplooien en heel wat educatieve inhoud in de jaarprogrammatie '97 kan verwerken.
Oost-
Vlaanderen De provinciale LBG-theaterdag Oost- Vlaanderen met de NTG-productie "neverending story" scoort hoog Op 22 december 11.raakten allen die "Het oneindige verhaal" in de KNS te Gent hebben meebeleefd zowel letterlijk als figuurlijk in de ban van het theater. Wat het NTG-gezelschap op de planken zette overtrof de verwachtingen van jong en oud. Het ontroerende verhaal van Bastiaan Balthazar Boeckx, in 26 korte scènes samengebald, greep iedereen naar de keel en voerde zowel volwassenen als kinderen, gedurende bijna volle twee uur, mee op een gevaarlijke tocht door het land van Fantasia op zoek naar het wonder van de menselijke creativiteit. Samen met bijna 600 anderen waren wij getuige van een spannend en kleurrijk epos waarin een jongen van 11 jaar via het overwinnen van zijn grote en kleine angsten timmert aan de weg van zijn identiteit. Heel indrukwekkend was het decor, van de hand van regisseur Niek Kortekaas. Het volledige podium was omgebouwd tot een immense bibliotheek. Deze bleek behoudens boeken een hele fantasiewereld te herbergen die door de theatertechnici met verbazend gemak werd tevoorschijn getoverd. Heel indrukwekkend waren ook de vreemde bewoners van Fantasia; Vooral Foechoer, de reusachtige geluksdraak, maakte indruk op het jonge volkje. Ook de dames in het gezelschap waren in de ban van het stuk. Zij raakten niet uitgepraat over de creaties van Sabine Kumeling en over de prestaties van het NTG-kostuumatelier. Ze waren adembenemend.
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
De vzw Liberale Bonden van Gepensioneerden van OostVlaanderen opteert met dit kwaliteitsspektakel duidelijk voor het inbouwen van kwaliteitszorg en -bewaking in het volksontwikkelingswerk en wil duidelijk de brug bouwen in deze materie tussen onze senior, de jonge plus-vijftiger, het modale gezin en ons jeugdpubliek. Van Keizer Karel tot 2000 10 maanden bruisende activiteit in Gent September 1999 - juni 2000
De troeven van Gent kunnen, samen met de viering van Gent 1500---72000,zorgen voor een nieuwe positieve dynamiek om Gent de 21ste eeuw binnen te loodsen. Gent 1500---72000blikt niet alleen terug op een roemrijk verleden, maar zet vooral een stap naar de toekomst.
Tentoonstellingen Gent 1500---72000zorgt voor uiterst waardevolle exposities over de 16de eeuw, zoals "De Wereld van Keizer Karel", "juwelen uit de 16de eeuw", of "De geschiedenis van de tuinarchitectuur". . In 2000 is een belangrijke tentoonstelling rond hedendaagse kunst natuurlijk niet weg te denken. Sport In 2000 staan enkele belangrijke sportevenementen op stapel. Het Europees Indoor Atletiek Kam-
pioenschap, het Belgisch Kampioenschap Wielrennen voor profs op de weg en het Europees Kampioenschap Korfbal zijn maar enkele voorbeelden van sportieve evenementen waar Gent zich kandidaat voor stelt. Colloquia en congressen Verscheidene internationale organisaties hebben al ,belangstelling betoond om colloquia en congressen te organiseren. Zo krijgt een Traktaat van Gent, met de krachtlijnen voor de Nederlandstalige cultuurpolitiek en samenwerking in de 21ste eeuw, nu al vaste vorm. Bijeenkomsten en feesten Als feestelijke noot is er ook de programmering van bijvoorbeeld het Wereldkampioenschap Bellemannen of een historische evocatie. Uitgaven Verzamelaars kunnen nu al uitkijken naar onder meer 3 historische munten, 3 speciale postzegels en een herdenkingspenning. Wedstrijden en opdrachten Door wedstrijden en opdrachten als "De meest originele en betaalbare idee van een Gentenaar" of de Europese architectuurwedstrijd "De Sociale Woning van de 21ste eeuw", met de creativiteit van dynamische, jonge mensen aan bod komen. Samenwerkingsverbanden Met organisaties als het Internationaal Filmfestival van Vlaanderen Gent en het Festival van Vlaanderen is al afgesproken om Gent 1500---72000in de eigen programmatie in te passen. Blijvende projecten Om een stap naar de toekomst te zetten staan ook blijvende projecten op stapel zoals de restauratie van gebouwen, pleinen en straten. Maar er wordt ook gestreefd naar projecten die niet meteen kaderen in een herdenking van Keizer Karel: een grotere zeesluis in Terneuzen, uitdieping van het kanaal, uitbreiding van het tramnet en een nieuw verkeersplan, ... Kortom, na Gent
1500---72000krijgt de stad een vernieuwde wereldwijde uitstraling. Hebt u vragen rond Gent 1500---72000,of wilt u meer inlichtingen? Dan kunt u altijd terecht bij: V.Z.W. Gent 1500---72000 Onderstraat 77 - 9000 Gent Tel.(09)266.53.72. Fax (09)266.53.79 Nieuws uit St.Denijs
Westrem
Op datum van 1 januari 1997 nemen wij afscheid van de heer Waeghe Cyriel en zijn echtgenote mevrouw Robbens Anna die sedert jaar en dag actief waren om deze afdeling te begeleiden. De leden van St. Denijs Westrem zullen met ons beamen dat zij met Cyriel en Anna jarenlang in de watten werden gelegd, niets was hen teveel en steeds stonden zij klaar om aan "hun mensen" een gezellige namiddag of een interessante uitstap aan te bieden. Wij zullen dan ook terecht deze getrouwe figuren missen in de afdeling van St. Denijs Westrem. Hierbij betuigen wij dan ook onze dank voor de jarenlange inzet. In de loop van de maand januari zal dan de heer Van den Driessche Eddy, die nu reeds de afdeling van St. Martens Latem runt, het roer overnemen van Cyriel, iets wat natuurlijk niet zonder de nodige feestelijkheden zal gebeuren!!! LBG-De Voorzorg Activiteiten 1997 7 januari: LBG-Berlare Driekoningenfeest en bingonamiddag 10 januari LBG-Ledeberg Nieuwjaarsfeest met optreden van trio "Roger Renard" 13 januari LBG-Deinze Nieuwjaarsfeest en koffietafel
UIT DE PROVINCIES
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
17 januari LBG-Wondelgem Filmnamiddag en koffietafel 27 januari LBG-Melle Voordracht "Sociale Zekerheid" en koffietafel \ 17 februari LBG-Ledeberg Lentemodeshow en koffietafel 24 februari LBG-Rabot/Meulestede Dagreis naar witloofstreek en Zaventem 3 maart LBG-Melle Volksspelen en koffietafel 10 maart LBG-Deinze Volksspelen en koffietafel 11 maart LBG-Rabot/Meulestede Voordracht over "pijpen" Voor alle inlichtingen en inschrijvingen kan u terecht bij uw plaatselijke secretaris.
WestVlaanderen Leefsituaties van senioren in West-Vlaanderen
In West-Vlaanderen was bij de volkstelling van 1991 meer dan één vijfde van de private gezinnen ouder dan 60 jaar. Een belangrijk verschijnsel is de voortschrijdende gezinsverdunning, vooral bij de oudste leeftijdsgroepen. De prognoses wijzen uit dat er een toename ten belope van 33.100 à 38.900 gezinnen in West-Vlaanderen binnen de leeftijscategorie van 60 jaar en ouder mag verwacht worden in de komende 20 jaar. Na de eeuwwisseling zal de groei bijzonder sterk zijn in de oudere gezinnen van 80 jaar en meer. Reeds geruime tijd wordt vanuit het provinciebestuur van West-Vlaanderen een campagne gevoerd omtrent 'Positieve beeldvorming van senioren'. In 1991 besliste de
Bestendige Deputatie om een welzijnsstudie te laten uitvoeren waarin de leefsituatie van de senioren in West-Vlaanderen wordt belicht. Er werd in het kader van dit onderzoek een enquête afgenomen bij 520 West-Vlaamse gepensioneerde gezinnen, waarbij volgende conclusies werden geformuleerd: De meeste senioren wonen in een huis met verdiepingen aan de rand van een centrum. De meesten zijn eigenaar van hun woonst. Nogal wat ouderen wonen relatief lang in de huidige woning. Kenmerkend is ook het overschot aan slaapkamers bij vele oudere huishoudens. Veel senioren zijn vertrouwd met een traditioneel woningtype. De enquête laat vermoeden dat de meeste huizen niet aangepast zijn aan een verslechterende gezondheidstoestand van de senioren. De opgesomde tekorten aan de woning hebben veelal betrekking op het sanitair, de keuken en de trappen. De ouderdom van de woningen lijkt een rol te spelen. Ook kan men opmerken dat de senioren een behoorlijk positief beeld schetsen over hun huisvestingssituatie. Er zouden weinig tekorten zijn en men is opvallend tevreden. De ouderen voelen zich thuis in een traditioneel woningtype. Toch dient men op te letten voor het verschijnsel van de cognitieve dissonantie. Daarbij verdringen ouderen mogelijke tekorten en zijn ze tevreden met hun huidige toestand, zelfs als deze niet beantwoordt aan modernere maatstaven. De vraag stelt zich of senioren zich bewust zijn of hun woning in de toekomst, bij een andere gezondheidstoestand, nog wel geschikt zullen zijn voor hen en zo blijkt tevens dat de bestaande bejaardenpremie voor verbeteringswerken aan de woning onvoldoende gebruikt wordt. Ook de zorgverlening op maat en een vrijetijdsaanbod horen bij het goed wonen. De enquête pleit voor sensibilisering omtrent dit thema bij senioren. Mede hierdoor wordt sedert 1996 de activiteit 'Beter wonen voor serrio-
EB
ren' gebracht in de LBG-afdelingen van West-Vlaanderen. Wie nader info en/of cijfers wenst, kan zich beroepen op de uitgave 'Leefsituatie van senioren in WestVlaanderen - Facetstudie seniorenbeleid' uitgevoerd in opdracht van de provincie West-Vlaanderen door de dienst Sociale Zaken en Huisvesting in samenwerking met het West-Vlaams Economisch Studiebureau. Groot Honingfeest in Melipark 9 februari 1997 van 14.00 tot 16.30 uur ... laten wij u op een originele manier kennis maken met de wondere wereld van de bijen. Onze imker wijdt u in in de fascinerende wereld van de bijen en leert hoe u kan omgaan met honing en andere kwaliteitsproducten uit de bijenkast om goed gewapend de winterperiode aan te vangen. Onze specialist van propolprodukten vertelt u wat de eigenschappen zijn van propolis. Onze keukenchef toont tijdens doorlopende kookdemons tra ties hoe honing een delicatesse kan zijn in de keuken. Voor de kinderen is er animatie voorzien met als thema: "creatief met bijenwas" waarin de kinderen zelf kaarsjes kunnen maken. Alle producten van de bijenkorf kunnen gedegusteerd worden en als afsluiting bieden wij u een koffie aan met als toemaatje onze honingspecialiteiten. Het aantal inschrijvingen is beperkt. Geïnteresseerde afdelingen kunnen rechtstreeks reserveren op het nummer: (058)42.02.02 tijdens de kantooruren en vragen naar AnneLaure. Ofwel via LBG WestVlaanderen, Mevrouw Nadine Fiems op het nummer: (056)25.72.61
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
COURANT is het driemaandelijks tijdschrift van de v.z.w. Liberale Beweging voor Volksontwikkeling Redactie F. COSI]N, C. MOREAU, N. FIEMS, M. ]ANSSENS, P. LAUWRI]S M. MUES, L. VAN NIEUWENBORGH, R. VAN HEE, M. VAN HOEY, G. VERBRUGGHE,A. VERNIMMEN Hoofdredacteur Marcella ]ANSSENS Redactiesecretaris Guido VERBRUGGHE Briefwisseling en verzendadministratie Alle briefwisseling in verband met de redactie, de abonnementen en de advertenties dienen gericht aan: Courant, Livornostraat 25, 1050 Brussel Telefoon: 02/538.59.05 Fax: 02/538.20.82 Abonnementen 200 BEF door betaling op het rekeningnummer 310-0005171-19 van de L.B.V. Prijs per afzonderlijk nummer: 80 BEF Verantwoordelijke uitgever Frans DEREZE, Leuvensebaan 55, 3300 Tienen Druk Drukkerij Heremans
b.v.b.a.