(c) Liberaal Archief - Kramersplein Gent

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

.Uitgegeven door de vzw liberaal Vlaams Verbond. Stichting A. Vanderpoorten Redactie: L.eopoIdsIraat 10 2000 Antwerpen HoofdIadacIeur en verantwoordelijke uiIgeIIer 'Fr. StrieIeman. H. Kennisstraat 36 2520 Edegem rAdministralie: Tel. 021230.37.73 Eburonenstr8aI 33 1040 ~

liberaal

Vlaams Tiidschrift

Maandblad jaargang

109

nr. 3 • maart

1987

lJberale ~dracht Sedert enige tijd worden vragen gesteld rond de wijze waarop het Liberalisme in ons land - en elders - politiek beleefd wordt. Aanleiding is, uiteraard, de klemtoon die het nationale heleid legt op de financieeleconomische toestand en, vooral, de maatregelen om aan de budgettaire wildgroei te verhelpen. Precies de opties ter zake én de identificatie van de P.V.V.-vice-premierGuy Verhofstadt met het saneringsprogramma lijken een belangrijk deel van het liberale ideeëngoed wat in de schaduw te stellen, ondanks b.v. de initiatieven die de Vlaamse Gemeenschapsminister voor Cultuur Patrick De Wael op zijn gebied presteert, het - ontbreken van de overvloedige geldmiddelen uit de «gouden jaren» ten spijt. De individuele vrijheden, zo geestelijk als stoffelijk, de ethische bewogenheid, het vrij onderzoek, het zijn nochtans allemaal waarden die ons nauw aan het hart liggen. En een eerste bemerking daarbij mag zijn dat die, direct of onrec6tstreeks, aan de inzet tot beheersing van de overheidsuitgaven gekoppeld zijn. De staatsbemoeienis immers is niet enkel een kwestie van geld, maar het financiële beleid bepaalt wel méé de mate van betutteling. In het verleden alvast heeft die bemoeienis de burger, via de fiscale druk, steeds sterker afhankelijk gemaakt van een collectieve beheersvonn, waarvan de herverdelende functie terecht wordt ingeroepen voor de minstbedeelden, maar zich daartoe helaas niet beperkt. De «begeleiding van de wieg tot het graf» riep het spookbeeld op van een etatisme dat, als een kwaadaardige a8IlIlIening van aard was om snel voort te woekeren naar alle geledingen van het maatschappelijk gebeuren toe. Tegen de bevoogding wordt ook op die andere fronten gestreden, want de budgettaire bekommernis mag en kan zeker niet het enige objectief zijn. Het liberalisme is, wat onze tegenstanders ook voorhouden naar onze overtuiging per definitie sociaal en humanistisch en behoeft die prefixen dus niet, evenmin als er tegenspraak in schuilt met de prioritaire opdracht binnen de huidige coalitie. Wij menen dit hierboven te hebben aangetoond. Borg voor de verdediging van die andere waarden staan verenigingen als het «Willemsfonds» en ons «Liberaal Vlaams Verbond - Stichting Arthur Vanderpoorten». Geen wonder meteen, dat hun activiteiten door de ideologische overzijde(n) met graagte doodgezwegen worden. Beiden hebben een specifieke taak, waarbij het LV.V. mikt op meel"algemeen levensbe-

schouwelijke waarden en het W.F. nadrukkelijker de culturele verheffing nastreeft. Uiteraard met een randgebied waarin de twee opereren, meer bepaald de verdediging van het riiks - en (ruimer) openbaar onderwijs, als basis van cultuur en verantwoorde persoonlijke zingeving. De strijd voor de oprichting van een, ten aanzien van de politieke wisselvalligheid onafhankelijke «Autonome Raad voor het Nederlandstalig RijksOnderwijs», is daarvan een belangrijk onderdeel. De idee rijpte trouwens, reeds in de vroege zeventiger jaren, vooreerst bij het LV.V.

De omstandigheden hebben gewild dat het liberalisme inzake onderwijs-politiek een gemakkelijke prooi van kritiek werd. Versobering is nu eenmaal ondenkbaar zonder onpopulaire maatregelen én het risico dat vergissingen begaan zouden worden. Het is nu eenmaal gemakkelijker met geld te smijten dan spaarzaamheid op te leggen. Dat een katholiëk minister de hoede over onderwijs kreeg toegewezen is binnen deze context geen onbeduidende psychologische handicap, al is de oorzaak ervoor evenzeer te zoeken in het verleden, ten tijde van de ontkoppeling van Opvoeding en Cultuur, die bovendien tot stand kwam in een regeerperiode toen de liberalen naar de oppositie verwezen waren. Die overweging leidt logischerwijze naar het probleem van de gespletenheid die de vrijzinnigheid in Vlaanderen kenmerkt. Tot grote en onvennijdelijke tevredenheid overigens van de confessionele zuil, die zonder deze opsplitsing toch al een meerderheidspositie bezet. Vandaar het pleidooi dal stilaan, maar hopelijk ook zeker, tot stand komt om het belijden van de fnndamentele vrijzinnigheid weer mogelijk te maken over de partijgrenzen heen. Het besef van de noodzaak.daartoe groeit zowel bij socialisten als bij liberalen, die ervan overtuigd blijven dat de kans daartoe potentieel aanwezig is. Op voorwaarde alvast dat men zich niet, bewust of onbewust, blind staart op het politieke rollenpatroon, dat bijna steeds één der partijen waarop de vrijzinnigheid historisch bouwt, aan de derde, mn.fessionele partner bindt. Deze binding hoeft niet eens automatisch te zijn, maar voor zolang en zover ze onvermijdelijk is, mag ze al evenmin de overblijvende mogelijkheden tot samenwerking hypothekeren. Er zijn, buiten de sociaal-economische maatscbappijvisies, voldoende waarden om er gemeenschappelijk de schouders onder te zetten. Wel te verstaan op conditie dat geen Lees verder blz. 2


Hoe sociaal is onze sociale zekerheid? De efficiëntie van ons sociaal zekerheidssysteem wem de laatste maanden o.a. door het opnieuw opduiken van de nieuwe armoede in vraag gesteld. Ten einde een duidelijker inzicht te krijgen in de werking van ons sociaal zekerheidssysteem en over de toekomst ervan, nodigde de redactie de heer Flamant, volksvertegenwoordiger en voorzitter van de Liberale Landsbond, voor een vraaggesprek uit. moest

voorop te stellen dat de in de laatste jaren gevoerde politiek de oorzaak zou zijn van wat zij zo graag bestempelen als de nieuwe armoede. In dit verband is het tussen haakjes gezegd wel interessant er aan te herinneren dat het begrip nieuwe armoede voor het eerst gelanceerd werd in Frankrijk, toen de socialisten aan het bewind waren. Niettemin kan het niet ontkend worden dat een toenemend aantal burgers op de steunverlening van het O.C.M.W. aangewezen zijn. Zoals uit de recente studie van Prof. Deleeck blijkt, is dit veel minder het gevolg van de gevoerde politiek. dan wel van een duidelijk versneld tempo optredende mutatie van onze samenleving, die tal van personen, ingevolge dikwijls kumulatief optredende faktoren niet aankunnen. Hoe dan ook. de vaststelling kan niet uit de weg worden gegaan dat op dat vlak de sociale voorzieningen te kort zijn geschoten.

geëerbiedigd zou geen zin hebben, moest worden vooropgesteld dat de sociale zekerheid daar niet onder - Hoe relevant zijn die conclu- valt; het aandeel van de sociale sies nog? transferten in het geheel der Welnu, zij hebben vandaag niets overheidsfinanciën is daarom te aan actualiteit ingeboet, wel in- belangrijk. tegendeel. Het herstel van het financieel evenwicht in de socia- Een aantal voorzieningen zullen le sector is derhalve een na te dus niet meer of slechts gedeeltestreven prioriteit ter vrijwaring lijk kunnen gefinancierd van de sociale bescherming van worden? de minst-bedeelden. Vandaag de dag stellen we im- We zullen moeten leren leven mers vast, dat in veel gevallen de met de vaststelling dat niet enkel sociale zekerheid de min-bedeel- de inwilliging van allerlei onden ontoereikend helpt, terwijl doordachte eisen uiteindelijk onze personen voordelen toekent, houdbaar is geworden, maar dat die er minder behoefte aan bovendien de opwelling van nieuwe behoeften of de bevredihebben. ging van oude onvoldane behoef- De verzorgingsstaat is dus ten onvermijdelijk zal moeten voor elke burger nog geen ver- gepaard gaan met de drukking Welke zijn de belangrijkste oorworvenheid geworden? van andere. Al te dikwijls moe- zaken van die ondoelmatigheid? Wel niet geheel ten onrechte ten we immers ervaren dat in Wel, tot de voornaamste oorzawordt met de regelmaat van de sommige gevallen artificieel ge- ken behoren ongetwijfeld de klok, gesproken en gesèhreven creëerde behoeften in stand wor- ondoorzichtigheid van het ganse over de crisis van de verzorgings- den gehouden en als een dusda- stelsel en een alles verlammende staat en dit in diverse facetten. nig verworven recht in stand bureaucratie. Vooreerst is er de financiële worden gehouden wat uiteraard Dit heeft niet enkel tot gevolg dat crisis, die tot uiting komt in de een rem inhoudt om in te spelen veel gelden nutteloos worden uitgegeven, maar wat even erg is onbetaalbaarheid van het met de op nieuwe behoeften. om niet te zeggen nog erger jaren aangegroeid en niet langer Is de sociale zekerheid werkelijk dat andere gelden niet de groemeer overzichtelijk pakket aan zo ondoelmatig? pen bereiken voor wie ze in sociale voorzieningen, dat in betere tijden met gulle hand door Ondanks de astronomische be- werkelijkheid bestemd zijn. de politiek werd aangedikt, zeer dragen, die jaarlijks aan sociale Tal van studies wijzen er op dat dikwijls geïnspireerd door elec- voorzieningen in ons land ge- in de meest uiteenlopende sectorale overwegingen, door het spendeerd worden kan het niet toren van onze sociale voorziesyndicaat afgedwongen, zonder ontkend worden dat 6 à 10 t.h. ningen van gezondheidszorgen zich te vergewissen van de van de bevolking beneden de tot sociale huisvesting, de best verstrekkende gevolgen en door armoedegrens leeft. Sommigen georganiseerde groepen meer het patronaat ingewilligd. zijnde zijn er als de kippen bij om aan hun trekken komen dan de - Welke keuze moet dan ge- een laxisme omwille van het zogezegd behoud van de sociale maald worden? vrede. . \.W\IOIg van blz. 1 In die optiek is hét niet verwonvan beide riclltingen zich bet lIIOIIOpOIie van derlijk dat steeds meer en meer - Is de 6nanciële aisis nog op stemmen opgaan in de richting te lossen? de vrijzinnisheid en het Imnwnisme poogt van een meer restrictieve rechts- Die financiële crisis vindt haar toe te eigenen. omschrijving van een selectief oorsprong in het feit dat het Met deze overwegiDs DOg ten aanzien van de stelsel van sociale maatregelen, verzorgend vlak steeds verder uiteenlopende maalKhappijvisies: dat de met voorkeur voor de toekenning naar voren schoof, terwijl het wederkerip ~ ervan of pond van van openbare prestaties aan be- economisch vlak, dat er hoe dan ideologische leg inpu, niet per de6nihoeftige categorieën. ook de voedingsbodem van is, tie de wedelzijd8e erkemrinR hoeft uit te Duidelijkheidshalve wil ik er naar achteren werd geschoven. sluiten dat beide toch fundamenteel en hier onmiddellijk aan herinneren Dit houdt in dat vandaag al de eerlijk eenzeUde doel menen na te streven: dat het geenszins gaat om een grenzen van de welvaartstaat zijn uitsluitend neo-liberale visie. de grootst mogeUjke welvaart voor het komen bloot te liggen door de In een sector die mij uiteraard inkrimping van het draagvlak. grootst mopUjke a••••aI, de wetdete mensegoed bekend is, nl. deze van de Daar waar eenieder het er over Ujke ontvoosdin8, zowel op stoffeUjk als op ziekte- en invaliditeitsverzeke- eens is dat de fiscale en paraeesteJijk vlak. ring, kwam de Koninklijke Com- fiscale druk niet langer kan één. hunner en wie zich dan veqist mag missaris, de heer Petit, in 1976verhoogd worden - zeHs de SP zelfs een bijkomstige vraas pnoemd wordus meer dan 10 jaar geledenheeft dit onlangs ontdekt den, waar het er op aan komt de pest van de reeds tot de conclusie dat het dringt zich dus onvermijdelijk, verlichting levendig te houden en samen te noodzakelijk was prioriteiten uit en dit op selectieve wijze, een verdedigen. te stippelen, waarbij de hoofd- inkrimping van de uitgaven op. Fr. STRIELEMAN idee van de sociale zekerheid, nl. Trouwens spreken over de sanede beschenning van de zwakke- ring van de overheidsfinanciën

- Hoe on~d de sociale politiek in ons land en hoe is die geëvolueerd? Niet lang geleden nl.·in november 1986 herdachten wij de honderdste verjaardag van de troonrede van Leopold Il, die in feite de ware aanloop was tot het voeren van een sociale politiek in ons land. Oorspronkelijk schuchter en aarzelend, heeft die politiek zeer ~ aanleiding gegeven tot het en van steeds meer uitgebalanceerde sociale beschenningsmaatregelen en is het sociaal recht uitgegroeid tot een eigen juridische discipline, die omnipresent is in ons dagelijks leven. Het is overduidelijk dat vandaag, honderd jaar later, die evolutie die vooral na de tweede wereldoorlog een hoge vlucht nam vragen oproept, controversen tot stand brengt en centraal staat in het debat over de toekomst van onze maatschappij. Op een ogenblik inderdaad dat de groeiende schuldenlast de beschikbare middelen beperkt, stelt zich immers voor de toekomst de onafwendbare vraag of het nog langer houdbaar is de uitgaven - in de meest brede betekenis van het woord - voor de verzorgingsstaat onbelemmerd uit de pan te laten schieten. Op die vraag trachten een eerlijk antwoord te verstrekken veronderstelt, hoe dan ook, opteren voor een bepaalde keuze.

ren worden.

&

2


niet-georganiseerden. wat samenloopt met de vaststelling dat het verbruik en het gebruik van het sociaal pakket varieert met het inkomen. De administratieve complexiteit werkt dit nog meer in de hand. want door de ingewikkelde opbouw van het rijke gamma van voorzieningen is de toegankelijkheid ervan voor de zwakste burger uiterst moeilijk, om niet te zeggen nul. Het ganse systeem is zo ingewikkeld geworden, dat vandaag zelfs de specialist al de moeite heeft om op de hoogte te blijven van de laatste stand van wetgeving. reglementering en verordening; voor de burger is het zich een weg banen door het doolhof.

Kan de burger de crisis van de verzorgingsstaat mentaal verwerken? Na bijna een halve eeuw geleefd te hebben onder een regime dat voor alles instaat, dat de burgers 'In alles en nog wat bijstaat, in één woord dat van in de wieg tot het graf betaalt. gaat éénieder gaan geloven dat de overheid alles voor haar rekening neemt. Dit geldt uiteraard tot de dag dat men tot de onthutsende vastelling komt dat het zo niet langer kan en dan blijkt dat de burger een groot deel van zijn weerbaarheid heeft ingeboet. maar helaas ook minder oor heeft voor een welbegrepen en noodzakelijke solidariteit, omdat hem afgeleerd werd zijn eigen verantwoordelijkheid op te nemen. Tenslotte zou ik willen stellen dat indien vandaag de sociale zekerheid in het bijzonder aan een herdenken toe is, dat te wijten is aan het feit dat haar eigenlijke doelstelling uitgehold werd doordat ze onbetaalbaar. ondoelmatig en a-sociaal is geworden. Naast die alsemeen geldende venchijnselen eigen aan de crisis van de verzorsingsstaat en terug te vinden in alle geïndusbialiseenle landen. sleDen een aantal deskuncUsen dat er ook een aantal typische Belgische verschiJnaelen zijn die medebepalend zijn voor de financiële krisis van onze eisen markt van welzijn en geluk. Ongetwijfeld is de geïnstitutionaliseerde verzuiling van de overgrote meerderheid van sociale voorzieningen één ervan. Niet enkel kennen wij gekleurde syndicaten en mutualiteiten. maar ook klinieken. bonden van gepensioneerden. huisvestingsmaatschappijen. turnkringen tot muziekkorpsen. en wellicht zou ik die opsomming nog verder kunnen doortrekken. We zijn op dit vlak als het ware een unicum aan het worden. want daar waar in tegenstelling tot andere Westeuropese landen de verzuiling, na liet Concilie van 1962-1965 is afgenomen. neemt ze in België, zowel in Vlaanderen als in Wallonië toe.

Na Vaticaan 11. onderging onze samenleving grondige wijzigingen die o.m. tot gevolg hadden dat de dekonfessionalisering overvloeide in een ontzuiling. Dit geldt evenwel niet voor België. en zeker niet voor Vlaanderen, waar zeker niet kan ontkend worden dat de verzuiling een katholiek gegeven is. - Hoever strekt die verzuiling zich uit? De in ons land toenemende verzuiling strekt zich vandaag uit tot verschillende domeinen, daar waar ze tot in de vijftiger jaren grotendeels beperkt bleef tot het onderwijs. Inmiddels is de verzuiling uitgegroeid tot een strijd om de macht. en hoe men het nu ook draait of keert. op een ogenblik dat de middelen schaarser worden. beschikt de best georganiseerde en gestructureerde zuil over de meest adekwate middelen om de handhavingsreflex te laten gelden. Recente maatregelen in de sektor van de gezondheidszorgen (derde betalingsregeling) en in het hospitaalwezen (erkenningsnormen) zijn daarvan getuige. want zonder te kunnen bewijzen dat ze uiteindelijk op een besparingseffeet in de welzijnssektor zullen uitmonden, staat het wel vast dat ze de nu reeds machtigste zuil nog meer zullen versterken. - De besparinsen hebben dus een dubbel effect, besparen enerzijds en de kathoHeke mil versterken anderzijds. Persoonlijk ben ik de mening toegedaan - en die mening bindt noch de partij noch de organisatie waarvan ik nationaal voorzitter ben - dat tal van maatregelen getrofen in de gezondheidssektor - zich verschuilend achter zogezegde bu~ettaire overwegingen - uiteindelijk zullen resulteren in een monopolie-positie van één bepaalde zuil. - Welke rol ba het clenteleeftiidssParen in het perspec:tief ván «le evolutie van ons pensioenstelsel naar de toekomst toe spelen? De invoering van een kapitalisatiestelsel dat op individueel initiatief rust. biedt op zichzelf reeds het voordeel zich een aanvulend inkomen te verzekeren, aangezien nu reeds blijkt dat de bestaande wettelijke systemen, in sommige gevallen. niet meer beantwoorden aan de behoeften. ondanks het bestaan van de mogelijkheden inzake gemengde levensverzekeringen en groepsverzekeringen. De oorzaak ervan ligt ongetwijfeld in de financieringswijze van de in ons land geldende wettelijke pensioenregimes, nl. het repartitiestelsel. Dit betekent dat de bijdragen van de aktieve bevolking onmiddellijk worden aangewend om de lopende pensioenen uit te betalen. Ingeval van ontoereikende

bijdragen of achteruitlopende bijdragen, moeten uiteraard de met vroegere overschotten opgebouwde reserves aangeboord worden. Om in te staan voor de circa 2 miljoen personen die aangewezen zijn op een pensioen als inkomensvorm, is er ongeveer 400 miljard nodig. waarvan het overheidsaandeel circa 35 % bedraagt. - Hoe staat het met die reserves en hoe zal men gezien de demografische evolutie het systeem verder financieren? De reserves zijn inmiddels opgeslorpt, aangezien ze in het stelsel van de werknemerspensioenen tussen 1974 en 1984 terugliepen van 50 naar 12,8 miljard frank. Het hoeft bovendien geen betoog dat een aldus opgebouwd stelsel uiterst gevoelig is aan de demografische evolutie, bepaalde- interne technieken en aan sociologisch-strukturele falctoren. Het kan voorzeker niet ontkend worden dat de Belgische bevolking aan een sterk verouderingsproces toe is, zodat nu reeds kan voorspeld worden dat in het jaar 2030 circa 25 % van de bevolking ouder zal zijn dan 60 jaar, tegen 18 % nu. Bovendien wijst alles er op dat binnen de groep van de plus zestigers de groep van boven de 80 jaar steeds meer en meer toeneemt. Nieuwe maatregelen die ertoe strekken het toetreden tot het pensioen te vervroegen en het feit dat vandaag de bejaarde, onder invloed van allerlei falctoren. steeds langer leeft, hebben onvermijdelijk voor gevolg dat naar de toekomst toe steeds meer en steeds langer pensioenen zullen moeten worden uitbetaald. - Zijn er Dog andere kostenverhogende faktonm?· Een ander uitgavenverhogend effeet is het gevolg van de in het werknemerspensioenen aangehouden berekeningstechniek die de lagere forfaitaire lonen geleidelijk aan vervangt door de reëel verdiende lonen. proportionaliteitsbeginsel dat voor kort. nl. sinds 1984, geleidelijk aan ook de uitgaven van het pensioenstelsel voor de zelfstandigen zal bezwaren. Blijven tenslotte sociologischstrukturele faktoren. die zich in twee delen laten opsplitsen. nl. de toenemende vrouwenarbeid en het groeiend aantal personeelsleden ressorterend onder de openbare sektor. Naar de toekomst toe zal een steeds groter aantal vrouwen aanspraak maken op een pensioen dat overeenstemt met een volledige loopbaan. Lag vroeger de participatiegraad van de vrouwen uiteraard veel lager dan nu het geval is. dan werd bovendien de beroepsloopbaan van de vrouw. die toch uit werken ging. veel frequenter vroegtijdig afgebroken.

Een tweede subfaktor is ongetwijfeld de explosie. na de tweede wereldoorlog. van het aantal personen door de overheid tewerkgesteld. en voor wie het pensioen nog steeds geldt als een uitgesteld loon. zodat het overheidsaandeel in de uitgaven ervan 76 t.h. bedraagt. Naarmate de personeelsleden de pensioengerechtigde leeftijd bereiken, zal derhalve ook die uitgavenpost sterk de hoogte in gaan. - Kan het pensioensparen volledia soelaas brensen in deze pensioenproblematiek? Het gelijktijdig optreden van die verschillende falctoren stelt onvermijdelijk een financieringsprobleem naar de zeer nabije toekomst. zodat het zeker aangewezen is nu reeds oog te hebben voor het pensioen van de huidige beroepsbevolking. In die optiek situeert zich het pensioensparen, dat ongetwijfeld de weg aanwijst naar een kombinatie van de repartitie- en kapitalisatiestelsels. zodat in de toekomst een betere sociale voorziening voor de oude dag kan gegarandeerd worden. Het is immers een utopie te gaan vooropstellen dat een economische heropleving van aard zou zijn om aan financieringsproblematiek het hoofd te bieden. Zelfs een uiterst forse heropleving, met als gevolg een groter aantal bijdragen. zal wellicht niet bij machte zijn in te spelen op de verschillende faktoren die de lasten in de toekomst nog verder sterk zullen doen oplopen.

Liberaal Reflex «Liberaal Reflex» is een driemaandelijks tijdschrift uitgegeven door het Coördinatiecentrum voor Liberaal Socio-cultureel Beleid. «Liberaal Reflex» heeft tot doel de meningsvorming te stimuleren over moderne liberale discussies over actuele aspecten van het culturele en maatschappelijk leven. Aan elk nummer werken eminente liberalen mee. Aldus is Liberaal Reflex uitgegroeid tot het meest toonaangevend tijdschrift over liberalisme in Vlaanderen. «Liberaal Reflex» kost 75 frank. Een abonnement. 4 nummers. 250 frank. Te storten op rekeningnummer 432-9092411-65 van het C.L.S.B. - Eburonenstraa 33 te 1040 Brussel. (Tel. 02/230.37.73).

3

Fractieleider Ward Beysen


licht regering Martens VI door

P.V.V.-fractieleider, Ward Beysen, was de gastspreker op de maandelijkse bijeenkomst van het Liberaal Vlaams Verbond, die op woensdag 25 februari onder het voorzitterschap van C. Paulus in de lokalen van het Laatste Nieuws te Brussel plaatsvond. In zijn korte inleiding zei LV.V.voorzitter Paulus dat Ward Beysen voor het L.V.V. geen onbekende is, gezien o.a. het feit dat hij, zij het nog in de magere financiële jaren van het verbond, de post van penningmeester bekleedde. In het eerste deel van zijn uiteenzetting had fractieleider Ward Beysen het voornamelijk over de initiatieven die zijn fractie tijdens de huidige regeerperiode genomen heeft. Dat de P.V.V.-Kamerfractie de naleving van de liberale klemtonen in het regeerakkoord als prioritair beschouwt, werd goed geïllustreerd door haar eerste interventie in de Kamer, waar zij stelde dat het naleven van de fiscàle stop een conditio sine qua non was voor het verkrijgen en behouden van haar steun. Ook tijdens het debat betreffende het toekennen van bijzondere machten aan de Koning, stelde de fractie, dat gezien de enorme taak waarvoor de regering geplaatst stond, nl. het terugdringen van het netto te financieren saldo tot 8 t.h. van het B.N.P.,zij tot maart 1987 deze wetgevende delegatie zou verlenen, maar dat zij een nieuw verzoek tijdens deze legislatuur niet meer zou inwilligen.

een grondige hervorming van de parlementaire. werkzaamheden op. Teneinde dit gesprek opnieuw op gang te brengen. werd door de P.V.V.-Kamerfractieeen werkdocument opgesteld dat een aantal voorstellen bevat om enerzijds de interne werking van de Kamers te verbeteren en anderzijds het bestaande onevenwicht tussen wetgevende macht en uitvoerende macht te verminderen. Binnen het kader van de revalorisatie van het Parlement kan volgens Ward Beysen het voorstel Verhofstadt tot het indienen van eenheidsbegroting, gekoppeld aan een «rectifying budget». een belangrijke rol spelen in het herstel van de budgettaire bevoegdheden van het Parlement. budgettaire bevoegdheid die door het geregeld lianteren van de techniek van de voorlopige kredieten momenteel in belangrijke mate uitgehold is. De P.V.V.-fractielegde eveneens meermaals het accent op intrinsiek liberale waarden. o.a. toen zij zich categoriek verzette tegen sommige bepalingen in het wetsontwerp betreffende de afluisterpraktijken. Verzet dat vruchten afwierp, daar het ontwerp in de door de P.V.V.-fractie gewenste zin geamendeerd werd.

ONDERWIJS

Ook ten aanzien van de numerus clausus nam de Kamerfractie duidelijke stelling, toen zij het standpunt van de Kamervoorzitter onderschreef. Haar verzet was enerzijds ingegeven door het feit dat beperkingen aan de vrijheid van onderwijs zeker niet door de techniek van de bijzondere machten kan geregeld worden, en anderzijds voornamelijk door principiële bezwaren. nl. dat een numerus clausus een aantasting inhoudt van gelijke startkansen voor iedereen. één van de belangrijkste principes van ons liberaal ideeëngoed. Ward Beysen zei verder dat zijn fractie zich meermaals als verdediger van het officieel onderwijs opgeworpen heeft o.a. ten aanzien van de niet-confessionele zedenleer. van het leerlingenvervoer enz. De fractieleider stelde dat de totstandkoming van de Autonome Raad voor het Rijksonderwijs PARLEMENTAIRE nog een werk van lange adem zal WERKING zijn, tengevolge o.a. van het Ward Beysen zei dienaangaand advies van de Raad van State dat te hopen dat er na 31 maart een een analoge regeling vraagt voor nieuwe relatie wetgevende-uit- Noord en Zuid, gezien het feit voerende macht tot stand zal dat onderwijs nog steeds een komen. Wil de wetgevende nationale materie is. macht verder baar grondwettelij- Dat de Kamerfractie niet alleen ke taken naar behoren vervullen, belangstelling koestert voor bindan dringt er zich, zijns inziens. nenlandse problemen werd dui-

4

delijk gemaakt begin januari, toen. het document «België in de Wereld» aan de pers voorgesteld werd. Deze tekst. die de neerslag vormde van een aantal fractievergaderingen die gewijd waren aan de rol van België binnen de NAVO. het Belgisch buitenlands handelsbeleid, de ontwikkelingssamenwerking en het Belgisch voorzitterscbap van de Europese Gemeenschap, kende een ruime weerklank.

men ongetwijfeld de budgetdoelstellingen voor 1987 zallrunnen realiseren. Ward Beysen pleitte verder voor een onmiddellijke invoering van de zero base budgetting, daar deze techniek vooral die uitgavenposten zal blootleggen die ofwel aan geen enkele reële behoefte meer voldoen, ofwel teveel kosten voor het maatschappelijk nut dat ze afwerpen. Bovendien kan de gezondmaking van de openbare financiën maar verwezenlijkt worden indien de parlementaire controle op' de BEGRCTrINGSBHl.HlD staatsuitgaven kan versterkt worNa het zogenaamde historisch gedeelte, had Ward Beysen het in den. Dit impliceert o.a. dat een het tweede deel van zijn uiteen- aantal uitgaven die nu via fondzetting over de problemen waar- sen en gedebudgetteerde uitgamee de regering en het parlement ven aan de controle van het de eerstvolgende maanden aller- parlement ontsnappen, ook aan waarschijnlijkst zullen gecon- het toezicht van de Kamers moeten onderworpen worden. fronteerd worden. Het eerste probleem dat door de fractieleider aangesneden werd WERKGELEGENHEID had betrekking op de budgetcon- Dat de tewerkstelling negatief trole. Alhoewel 21 miljard zeker zou beïnvloed worden door het g~n peulschil is, is dergelijk spaarplan werd door de Viceextratekort in vergelijking met de Premier en de Minister van vorige jaren eerder beperkt. Dat Begroting tijdens het debat over het tekort dat via de budgetcon- het St.-Annaplan medegedeeld. trole moet weggewerkt worden Zich baserende op de prognoses eerder gering is, is het resultaat van Maribel en van het planbuvan het streng begrotingsbeleid reau stelde hij dat de saneringsdat door vice-premier Guy Ver- inspanning zeH op rechtstreekse hofstadt gevoerd wordt. en onrechtstreekse wijze de totaDe P.V.V.-fractie wilde in deze le werkgelegenheid met 0,7 t.h. noodzakelijke besparingsronde, zou vermmderen. geen enkele besparing a-priori De verbeterende internationale uitsluiten. Wel had de P.V.V.- situatie zou het echter mogelijk fractie er bij de regering op maken hiervan in 1987 reeds 40 aangedrongen dat de budgetcon- t.h. op te slorpen, zodat bij trole op een sociaal-economisch ontstentenis van positieve maatevenwichtige wijze zou gebeuren regelen ten voordele van de met inachtname van de bescher- werkgelegenheid per saldo het aantal werklozen zou toenemen ming van de minstbedeelden. Dat verder snoeien in de staats- met 18.000 eenheden. uitgaven in België geen «misslon Dat de economische heropleving impossible» is, moge blijken uit minder groot is dan verwacht is het niet te betwisten gegeven dat te wijten aan het feit dat de het overheidsbeslag in België tot omgekeerde olieschQk piet de 61 t.h. van het B.N.P. oploopt, resultaten gegeven heeft die erdaar waar het Europees gemid- van verwacht werden. delde over de overheidsbestedin- Elke internationale instelling gen 52 t.h. van het B.N.P. heeft zich vergist bij haar progbedraagt. nose van de netto-invloed van de Bijkomende inspanningen, m0e- olieprijsdaling, daar iedereen hoten voor de P.V.V.-fractie, op- gere economische groei verwacht nieuw integraal gezocht worden had. aan de zijde van de uitgavenme- Vertrekkende van dit gegeven chanismen. Er bestaan daartoe begrijpen wij het paniekerig geverschillende mogelijkheden, doe niet van zowel de regering zoals het verminderen van de als van een aantal partijen, toen subsidies aan de bedrijven, die de voorziene verwachtingen ook momenteel nog 375 miljard op- werkelijkheid werden, aldus slorpen. Hiervan gaan 2/3 naar Ward Beysen. de overheidsbedrijven en- een Dat het werkloosheidscijfer veel belangrijk deel van het resteren- te hoog is, hoeft volgens de de derde naar de nationale sec- fractieleider geen betoog, alhoewel niet kan ontkend worden dat toren. De fractieleider zei verder dat, het Belgisch verschijnsel geen alhoewel het knelpunt van het alleenstaand geval is. niet naleven van de besparlngs- Bovendien mag ook niet uit het nonnen door Damseaux, de rege- oog verloren worden dat het ring enige vertraging bezorgde. probleem van de werkloosheid


een structureel probleem is, dat FISCALE HERVORMING onder andere veroorzaakt werd De fractieleider weidde eveneens door het hoger niveau van seho- uit over de belastinghervonning. ling dat in de 80er jaren gevraagd Vooraleer dieper in te gaan op wordt, in vergelijking met de het rapport van de koninklijke zeventiger jaren. . commissie, stelde Ward Beysen Het kan niet geloochend worden dat het pensioensparen, via zijn dat ondanks het enonne arbeids- enonn succes, nl. een 900.000 aanbod de vraag van het privé contracten, zichzeH tot vaste naar geschoolde en gekwalifi- waarde gemaakt heeft. Gekopceerde arbeidskrachten wegens peld aan een verdere uitvoering de te lage geschooldheid van het van de wet Grootjans betekent dit overgrotedeel van de werklozen pensioensparen, een tweede beniet kan beantwoord worden. langrijke stap op de weg naar Naast het St. Maartenplan waar belastingvennindering. Alhoede regering duidelijk aangetoond wel het verslag van de Koninklijheeft dat zij vooral voor deze ke commissie volgens Ward Beykansarmen werk wil creëren, sen veel positieve aspecten bemoet zij bij het uitstippelen van vat, kan hij zich niet akkoord haar tewerkstellingsbeleid vooral verklaren met het voorstel om de de nadruk leggen op de oplei- indirecte belastingen te verhogen ding en de vonning. als compensatie van de minWard~~nbena~everder ontvangsten qua directe belasdat alhoewel het St. Annaplan de tingen. tewerkstelling binnen de over- Het behoud van de belastingmasheidssector doet dalen, men sa moet in een eerste fase eerder daartegenover een groei in de gezocht worden in een drastische private sector mag verwachten. vermindering van de verschillenVoor de komende maanden zal de belastingaftrekken. men allerwaarschijnlijkst op een De fractieleider had het tenslotte verbetering van de toestand kun- ook nog kort over het probleem nen rekenen, daar de stijging van van de vluchtelingen, dat zijn de werkloosheid ook gedeeltelijk inziens na de goedkeuring van te wijten is aan de houding van het nieuw ontwerp, in zeer grote de ondernemingen, die al sinds mate een oplossing zal krijgen. september aanwervingen uitstel- Verder stelde hij te hopen dat een len in afwachting van de sociale commerciële zender zo spoedig akkoorden en de nakende sociale mogelijk het levenslicht zal zien, verkiezingen. zodat het BRT-monopolie uiteinVanaf het moment dat deze delijk zal kunnen doorbroken afgesloten en gehouden zijn, mag worden. er een flinke verbetering ver- Na de traditionele rondvraag, wacht worden; alhoewel dit waar de L.V.V.-Ieden de gelegenenigszins zou kunnen getemperd heid kregen de fractieleider naworden door het feit dat het dere toelichtingen te vragen. hoofdaccent in het sectorieel werd deze geslaagde avond door sociaal overleg, zoals het voor- de L.V.V.-voorzitter met een trefheen het geval was, vooral op de fend dankwoord afgerond. verhoging van het inkomen van de werknemer blijft liggen. HEDWIG DE KOKER

Gunstig verschijnsel «Aids is natuurlijk een gunstig verschijnsel voor ons». Opvallend zinnetje, zeg maar, uit de mond van ene heer Moritz, directeur van de London Rubber Company. Dit bedrijf fabriceert, onder de naam Durex, zowat 80 procent van wat er aan condooms op de markt komt. De nieuwe pest maait wild om zich heen, maar in de rand van de dood zit weer andènnans «brood». Aids is natuurlijk een gunstig verschijnsel voor ons... Zoals de al18st voor DE bom een gunstig verschijnsel is voor de bouwheren van schuilkelders en de ansst voor het water een gunstig verschijnsel voor wie dammen aanlegt. In een almaar sneller tempo zie je om je heen kennissen uit het leven stappen, gestigmatiseerd door de lepra van de jaren 80. De aandeelhouders van LRC zijn er niet rouwig om, voor zover zelf niet getroffen natuurlijk. In de verhoogde compagnedrift -voor het condoom bracht de Nederlandse Vereniging voor Sexuele Hervonning zopas de Tutti Frutti-aanbieding op de markt. Condooms met aardbeien-, bananen-, citroen- en (hoe kan het anders in Nederland ?) dropsmaak. Met een lepel zaaddodende slagroom, 1JlUQB. Magere Hein zwaalt de zeis, maar er valt nog te lachen. Jammer dat het publiek steeds geringer wordt. Hert VERHOYE

Vademecum cultuurbeleid Het «Vademecum Cultuurbeleid» is een uniek naslagwerk vooral wie te maken heeft met de culturele en socio-culturele sector. Het Vademecum geeft het cultuurbeleid weer onder de vorm van de wetten, KB's decreten enz ... zoals deze zijn verschenen in het Belgisch Staatsblad. De volgende indeling maakt het Vademecum tot een uiterst bruikhaar naslagwerk: - Deel 1 «Het Grondwettelijk en Wettelijk kader» bevat o.a. de wetten op de Staatshervorming, Raad van State, de samenstelling van de Vlaamse Raad en van het Kabinet van de Minister van Cultuur, enz ... - Deel n «De Culturele Materies». Wij hebben ons nier bewust beperkt tot de voor de socio-culturele sector meest belangrijke decreten. Worden hier behandeld: a) de Bibliotheken; b) de Radio-omroep en de Televisie;

c) de Permanente Vorming en de Culturele Animatie; d) andere belangrijke decreten (in voorbereiding). - Deel m «Advies- en Beheersorganen» (in voorbereiding). Het Vademecum werd samengesteld en uitgegeven door het Coördinatiecentrum voor Liberaal Socio-cultureel Beleid (de Liberale Cultuurkoepel). en is aldaar te bestellen. Het kost 1.500 BF voor ruim 1000 pagina's. In deze prijs zijn begrepen 2 fraaie opbergmappen, geplastüicieerd en bedrukt met gouden letters. Voor een abonnement op het Vademecum dient u onderstaande inschrijvingsstrook op te sturen naar C.L.S.B., Eburonenstraat 33 te 1040 Brussel (tel. 02/230.37.73). Regelmatig zullen aanvullingen en wijzigingen verschijnen die u zullen worden toegestuurd na het nemen van een abonnement.

INSCHRIJVINGSSTROOKVADEMECUM Naam / organisatie

Adres Wenst het vademecum à 1500 BF + Portkosten te ontvangen. Handtekeningen.

_

Ontwapeningsbesprekingen

Valt Europa tussen twee stoelen? (c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

De tussen de VerenigdeStaten en de Sovjet Unie uitgewisselde seinen wijzen er op, dat beide supennogendheden een doorbraak willen forceren op het. gebied van de atoomontwapening, meer bepaald inzake de Intennediate Nuclear Forces (INF),de kernraketten voor middellange afstand, die in Europa het onderwerp zijn geweest van het befaamde «dubbelbesluit» van 1979 en waarvan de plaatsing zowel in Nederland als in België aanleiding is geweest tot verhitte discussies en manifestaties. Nadat die raketten dan eindelijk waren geplaatst is de agitatie errond grotendeels bedaard. In de Westeuropese hoofdsteden is men vanzelfsprekend verheugd over de nieuwe Amerikaans Russische toenadering, maar worden wel ijzersterke garanties gevraagd omdat juist die INF de Europese NAVO-Iandeneen aangepast afschrikkingspotentieel bezorgden. De zware, strategische atoomwapens, die in de VS staan opgesteld, liggen psychologisch en ook praktisch buiten het bereik van de Westeuropese bondgenoten van de VS en er wordt geopperd dat de Amerikanen nooit bereid zullen zijn die strategische wapens in te zetten ten bate van hun geallieerden. omdat het gebruik ervan de VS onmiddellijk zou betrekken in een nucleaire catastrofe. Men moet nochtans een onverbeterlijke Iezegrim zijn om de Amerikaans-Russische onderhandelingen niet alle mogelijke succes toe te wensen. Hopelijk leiden ze tot resultaten, niet slechts voor één soort atoonwapens maar voor alle. Maar als Europeaan mag men zich wel afvragen waar dat alles voor West-Europa zal op uitdraaien. Bovendien mag niet worden vergeten, dat we na het verdwijnen van de atoomwapens toch nog altijd achterblijven met reusachtige arsenalen aan dure conventionele wapens. Reeds jaren wordt in Wenen onderhandeld over een gelijktijdige en evenwichtige vennindering van de in Europa gestationeerde troepen. Wederzijds wantrouwen, steeds weer opduikende incidenten en conflicten hebben ook daar wezenlijke vooruitgang tegengehouden. En toen vorig jaar oktoberReagan en Gorbatsjov in Reykjavikbijna in elkaars annen waren gevallen voor een sensationele totale ontwapening liepen ze die mooie apoteose nog mis, omdat Gorbatsjov zich niet wou neerleggen bij de gedachte dat de Amerikanen zouden voortgaan met de uitbouw van hun verdedigings6

systeem in de ruimte, het Strategic Defense Initiative (ook bekend als Star Wars). Gorbatsjov heeft dat bezwaar nu laten vallen en dus hebben de Amerikanen geen geldige reden meer om de in Reykjavik afgeknapte draad niet weer op te nemen.

Gunstig moment Dwingende politieke omstandigheden begunstigen wederzijds de weg Daar de conferentietafel. Gorbatsjov heeft buitenlandse consolidatie nodig, gepaard met een aanzienlijke inkrimping van de militaire uitgaven om de volkeren van de Sovjet Unie eindelijk deelachtig te maken van de zegeningen, die sedert 1917 worden beloofd en die ze tot nu toe slechts met mondjesmaat kregen toegestopt. We bedoelen zowel meer materiële welvaart als meer persoonlijke vrijheid en zelfs beperkte economische vrijheid. Anderzijds heeft de Amerikaanse president ingevolge de blamage van Irangate dringend behoefte aan een wederoptreden, dat nog wat glans kan verlenen aan zijn laatste twee jaren in het Witte Huis. De rol van vredesstichter is des te aanlokkelijker omdat Reagan niet meer verplicht is zijn ruimteschildplannen op te bergen. Terwijl in Genève alvast glimlachjes en wanne handdrukken worden uitgewisseld lijkt de volgende belangrijke stap te worden gezet bij het bezoek van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, George Shultz, aan zijn sovjetambtgenoot Sjevardnadze, van 13 tot 16 april. Vanzelfsprekend zal het ontwapeningsvraagstuk daar bovenaan op de agenda prijken, en dan vooral de kwestie van de middellange raketten. Wanneer dit positief afloopt zit zelfs de kans op een nieuwe ontmoeting Reagan-Gorbatsjover in. Temeer omdat de Sovjet Unie zich ook bereid verklaard heeft in te gaan op de eis van de Amerikanen tot het instellen van een uitgebreide, wederzijdse controle, die noodzakelijk is omdat deze middellange raketwapens gemakkelijkkunnen verplaatst worden. Dat werd overigens gedemonstreerd bij de plaatsing te Florennes. En voor de Russen is het een klein kunstje om die tuigen vanuit het Aziatisch deel van de Sovjet Unie weer naar het Europesedeel over te brengen. Vergeten we daarbij niet dat de Russen nog beschikken over een groot overwicht inzake tactische korte afstand atoomwapens, die ook na een akkoord over de wapens voor middellange afstand een bedreiging blijven voor

West-Europa. Om dan nog te zwijgen over het conventionele overwicht van het Pact van Warschau.

Rogers' zwanezang

Op het eerste gezicht is de keuze gemakkelijken zowel politiek als moreel verantwoord, want b0venop de uitschakeling van een gedeelte van het atoomarsenaal kunnen Reagan zowel als Gorbatsjov elk hun eigen politieke doelstellingen nastreven. De bijvalsbetuigingen zijn dan ook algemeen, maar toch zijn er in West-Europaen dan vooral in Frankrijk en Groot-Brittannië aarzelingen te ontwaren. Fransen en Britten hebben.elk hun eigen autonome atoomwapens. Amerikanen en Russen hebben plechtig verklaard die ongemoeid te laten. Maar toch vrezen Parijs en Londen op de duur in een onconfortabele positie terecht te zullen komen. Een van de weinige Amerikanen die begrip hebben voor deze Westeuropese aarzelingen is generaal Rogers, opperbevelhebber van de westerse strijdkrachten in Europa. In een bijna wanhopige zwanezang heeft generaal Roger onomwonden verklaard, dat de West-Europeanen het slachtoffer zullen worden van een Amerikaans-Russischakkoord. Volgens Rogers zullen de West-Europeanen steeds meer blootstaan aan een groeiende Russische invloed en druk, waarvoor geen voldoende Amerikaans tegengewicht meer zal worden opgebracht. Maar Rogers' stem, die in Washington stijgende wrevel wekte juist omdat ze zo pro-Buropees klo~vooreenAmerikaansg~ raal, zal des te minder weerklank vinden omdat hij met pensioen gaat - met een beetje hulp van Reagan, die geen verlenging van zijn functie meer wou toestaan. Rogers moet zich inderdaad een roepende in de woestijn voelen. Zelfs Richard Perie, onder president Reagens defensie-verantwoordelijken zowat de superhavik, was uitermate tevreden met Gorbatsjovsrecente voorstellen. In de Amerikaanse pers is er zowat een campagne losgebroken om de Europeanen ietwat betuttelend aan te sporen hun «overdreven angsten» af te werpen en mee op te gaan in de euforie. Het klink wel wat zon-

derling het te horen komen uit het land van Rambo en van de opruiende televisieserie «Amerika», die op vrij amateuristische wijze een beeld wil ophangen van de VS onder sovjetbezetting. De verbeelding van de meest angstige West-Europeaan is nog nooit op dergelijke wijze tilt geslagen, al zouden de WestEuropeanen voor een eventuele bezetting toch wel het eerst in aanmerking komen. Maar dat lijkt niet het probleem. Veel realistischer is het zich zorgen te maken over de mogelijkheid van een groeiende sovjetinvloed, zonder bezetting, wanneer de VS en de Westeuropese bondgenoten zich steeds afstandelijker zullen opstellen en de kloof laten groeien. Van Amerkaanse zijde wordt geargumenteerd, dat er in feite vanuit veiligheidsoogpunt voor de West-Europeanenniets verandert omdat ze zullen blijven genieten van de atoomparaplu, die de Amerikanen hun met hun strategische raketten mede boven het hoofd houden. «The New Vork Times» herinnerde er aan, dat de Pershing 2 en Cruise middellange raketten er in Europa kwamen omdat men daar bevreesd was voor de 1.323 zeer mobiele 55-20 raketten, waartegen het Westen dan 572. middellange raketten wou ontploo.ien.Dat was nodig omdat de krachtsverhouding op gevaarlijke manier uit evenwicht was gebaald. Maar dat gevaar zal niet meer bestaan wanneer de Russen hun 1.323 SS-20 raketten vernietigen (op 100 na). Het overwicht dat de Russen behouden inzake korte afstandswapens zou volgens «The New York Times» worden goedgemaakt omdat Gorbatsjov geen bezwaren maakt tegen de Franse en Britsemiddellange afstandswapens. «The Washington Post» probeerde de Europeanen ervan te overtuigen, dat «een behoorlijk akkoord over de Intennediate Nudeer Forees, Europa niet zou beroven van zijn verdedigingssysteem», want «de Amerikaanse atoomparaplu zou er nog altijd zijn, de NAVOzou nog altijd de steun genieten van de Amerikaanse middellange atoomwapens te land (100 in de VS) en de Britten en Fransen zouden immers hun eigen atoomafschrikk:ingsmacht behou-

den . Wel geeft The Washington Post toe, dat er een betrou controle moet komen e dat de Russische korte afstandswapens onde de bengen moeten vallen.

Kritisc.hezin

I

Hieruit blijkt dat de Amerikanen wat al te gemakkeli een aan psychologische aspecten van e tafel vegen. Ten eerste zijn de Pershing 2 en Cruise raketten er ge omen heel wat deba en e tegen veel verzet in. echte hun beveiliging eet zich gevoele zoude ze eg moeten. t ergste is da he verdacht veel op een

De communautaire carrousel draait al jaren, Hij werd nie door Happart in beweging , de Voerense belhamel is alleen de kwast, waarmee aalse poli .ci de rege ing en et e poli · pe neel e en. Eigenlijk staat men voor een oude vete ussen degenen, die de an de e

ving van deze Vlaamse faciliteitengemeenten centraal i het programma van lse IDF en da van de meelopers van de Brusselse PLP-federatie (die hierdoo trouwens haar eigen

heeft in an oord op d cante vlagen an sociali i e jo -1

tEtI()()

om pro leem te

)_

De francofone politici zijn zo heilig overtuigd van hun gelijk 8 zij e oordeel van na -0 e e i erna ionale j - en zon r meer wegwuiven. Dezelfde ding zij opnieu en opzich e van het van 2 lnaart 1987 van pees , geve d op grond van de van twee FDF-par eleden die in Vlaamse ge, bondwonen, name men e vro w Mathieu-Mo in (Vilvoore) en Georges Oe ayt (St., eenvan e Genes 8us- ode). Deze twee IDF -ge oze e van mens e tsburg ... ment BrusseiMe de van I deze het kiesarrondt eiste hun rechter i inst en hoven Halle- Vilvoorde op in de V , ho endet e van zij als nede nkunta e e ng. Zi digen uite undienen i we eli· ~ t zi op ei h e (1) p in in he Frans hadden afgelegd. _ pes. Maar te ens delven zij he tege ove Het arrest gaat ervan uit, dat de . Gorba jOv&V' es onde pi. Ofwel wenden zi j het de ·et d t om vre- eentalig er' aan van de staatshervorming van 1980 op desd ive te I n en Kamer van de Raad van Sta e het beginsel van het «jus soli» territorialitei sbeginsel) end aatregelen aan e _ ofwel geven zij een eigen in r- (het gen. W 8j ernstige pretatie aan de ten van steunt. Dit beginsel beheerst de tieve en poli ·e e inmeent d zijn en pari ai en in erna ·onale ho- adminis ellingen en de verde ing van .j he verzet van zijn ven. Zij deinzen e ze tet voor ij ten en co rv _ terug de arreste van het Straa s- bevoegdheden en machten. h e zijn van ieven zal - dtb Hof - te a n. Zo De ehjk is. trouwens meer te danke ste len zij h voor als zou dit Hof oordeel, dat dit geheel aan diegenen di In W t-Euro i 1968 de franstaligen hebben Zij voegen -eraan toe ten aanzien van de anderstaligen (de het sovie · e op zijn gelij gegeven. taalminderheden): «Il en ne, daden ebben behoo deeld, en Het Europees Hof te S ats niet a dege e die van in s zich op 23 juli 1968 over e pour les mi 0 i és linguis iques, la nécessité d'accorder leurs sufStalins tijd steeds amen taal klachten van 324 frans alige frages a des personnes aptes et gezegd op alles wat in het in Vlaanderen Ult. De Kremlin w d bekokstoofd. Dat achtten de taalwetgeving s ljdig prêtes a user de la langue de leur Go tsjov ope irt me ze- met de rechten van de men · V·jf région. Un oblig tion analogue renco dans nombre d'Et t ere libe e economische princian de zes w en door pes wo t th ui bundi de 15 rechters van he Hof met pour l'organisation de leurs élec·ons. Parel Ie si ua ion, l'expéjuicht .d I wie ee parigheid van ver·e ce Ie montre, ne menace pas voor ee 00ivistisch worpen, Het I van de genoeg ko zij e eentali eid van e ee lands- forcément les intérêts de ces . . Het 8 ove - e lend ged lten erd door hen vol- minorités» sti 1 h t bilvan de geacht met de Op zichzeH genomen zou deze ui he atrest zelfs elhe e temidan de EIJIO Conven Ie leiden tot beslu lten, die den al d - v de van de Mens. _ De daar De ige klagers kregen het geval van mevrouw Mohin en t eige ui suite d el- ten aanzien van de heer Oerfayt overstijgen, hebben uit deze begel om neenogal ijko e aangelengen menen te verstaan, isch af te ge ei 8 Volgens 8 van de 15 da de taa) moeten Di g zegd zij de was er een ennen van et gewest. Dat zou natuurli _ ten anzien van de kinderen van dan ook ge den voor Happart, die en _ franstalige oude ,die in 10 e hoeft het nog te worden delaars tot tastbare Vlaamse wone · De herhaald? verkozen we in men. Ma de UlO wet e dat de al-ge een Limburgse gemeente met er nog ee al lage 0 en in de zes 8russelfaciliteiten voor de franstaligen. · Al de se Wellunel, we b 1) • s Maar het lij nie dat men de beslissingen van de Europese werd etoo d, d · h d t rechters zonder mee mag uithet rd -jd 0 t d t _ al een oegankelij breiden tot Voeren. Juridisch EIlJ'O omt ot he 0 teile zijn 00 van franstallbeschouwd is zo'n Interpretene v ei en eid, s ge .j ge 0 ders, ie in deze ni et geheel van e ge zijn en nie voor de van dit arrest welli verantwoord. aa als en let al su I inderen uit andere een paal boven wa er dat het de zijli· _ gemeenten. e andere Europees of terzake een zelfde We en eed et Europees Hof houding zou aannemen als de -. afg ) e ein I- Het e e ech er de Raad van ate en e Arbitragee al ingant gebied onger van de franstali e hof. De onverv , die als mini van Ba. Tij ens de iescamontslag ind-e de, e van 1970 ond de in ij- OndeIWijs J


8-

8

11

an

ap n opl

,d

-

08

I ,

F I LnI.I: (c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

Van groene dollars en groene lakens

,

8

Scorsese scoort met «The Color of Money» Met 4 Oscar-nominaties,waaronder een voor Paul Newman, behoort «The Color of Money» tot de «crême» van de nieuwe Amerikaanse filmproduktie. Deze laatste realisatie van Martin Scorsese werd dan ook gekozen als openingsfilm (buiten competitie) voor het festival van Berlijn. «The Color of Money» is natuurlijk groen; primo, omdat er veel over dollars gepraat wordt en secundo, omdat die dollars, al of niet eerlijk, verdiend worden op en langs het groene laken van de biljarttafels. Newman is opnieuw «Fast Eddy» Felson, die zo'n kwart eeuw geleden volle zalen trok met «The Hustler», waarin het professionele poolbiljart op zijn Amerikaans ook centraal stond. «The Color of Money» gaat echter niet hoofdzakelijk over de virtuozen van de keu en de veelkleurige ballen die ze knallend over het groene vilt jagen. het eigenlijke onderwerp is in feite de problematiek van de ouder wordende man, die zich zelf wilrespecteren en ondervindt dat dit een proces is met veel valkuilen. De ontmoeting met een jong biljart-talent - prachtige

rol van Tom Cruise, die met de panache van een Travolta rond de groene tafel evolueert in echte Saturday Night PoolFever - plaatst de sarcastische oud-kampioen voor een dilemma: zal hij opnieuw beginnen maar dan zonder de compromissen en de combines, die hem «groot»maakten, of zal hij zich wijden aan de

«opvoeding» van een jongeman, die met al de overmoed van zijn jeugd blindelings in de vele valstrikken van het leven dreigt te stappen. Het wordt een bikkelhard duel, waarin rake klappen worden uitgedeeld maar men kan stellen dat de beide «rivalen» gelouterd uit de strijd komen. Het is niet de eerste keer dat

Newman een vader-rol vertolkt, herinner u maar zijn voortreffelijke «old man» in «Harry and Som>en eens te meer is hij bewonderenswaardig als de veteraan, die het allemaal gezien en meegemaakt heeft en die men geen oren moet aannaaien. Newman is als goede wijn. Hij wordt beter met de jaren en men kan gerust beweren dat hij één van de laatst overblijvende supersterren van Hollywood is, een allround acteur wiens aanwezigheid in een film elektriserend werkt op al zijn medespelers. Overigens schijnt het bijzonder goed geklikt te hebben tussen hem en Scorsese, die een «gevaarlijk»scenario (wie buiten de échte fanaten is er nu werkelijk geïnteresseerd in een biljart-film?) tot een opwindend filmavontuur heeft gemaakt, waarin de menselijke gevoelens vaak even driftig rondtollen als de ivoren ballen. Ook is het vaak fascinerend om zien welke ingenieuze camera-tovertrucs Scorsese uithaalt om van de mooi opgezette scènes in de weinig aanlokkelijke pool-rooms adembenemende top-momenten te maken.

Association de MaIfaiteurs of Zidi weer op het hekelpad De Franse filmcomedie, die destijds heel wat liefhebbers had, is door een diep dal gegaan, zodanig diep dat talloze fans, zeHs de meest hardnekkige, het lieten afweten. Wat den volke aangeboden werd, was inderdaad meer dan schabouwelijk.ZeHs de grote lachsuccessen van Gérard Oury bleken ondanks hun populariteit niet in staat om een bloedloos genre nieuw leven in te blazen. Tot Claude Zidi ten tonele verscheen. Niet dat het onmiddellijk raak was want zijn Charlots-films vonden we behoorlijk vervelend en vaak ook stompzinnig! Maar geleidelijk toonde Zidi dat hij méér in zijn mars had dan die dwaze clownerieën. Dat kwam meer dan waarschijnlijk omdat hij reeds gewerkt had met de grote vedetten van de Franse ontspanningsfilm, zoals de betreurde Louis de Funès en Coluche maar 6ók met Michel Serrault, Pierre Richard en Jean-Paul Belmondo.

Met «Les sous-doués» (De blokbeesten) begon de grote kentering en met «Les Ripoux» (De klabakken) was de doorbraak voltrokken. Ze leverde Zidi niet minder dan 3 Césars (de Franse tegenhander van de Hollywood-Oscar) op, nl. voor de beste film, de beste regie en het beste scénario en wat ons betreft had Philippe Noiret ook nog de César voor de beste mannelijke vertolking mogen krijgen! Sindsdien zit Zidi gebijteld in het succes. Zijn jongste film «Association de MaHaiteurs», zonder een echte hoogvlieger te zijn, is inderdaad weer een vermakelijke geschiedenis vol knarsende humor en leuke gags, «du bon cinoche» zoals men voorbij Lille zegt. Kregen in «Les Ripoux» de corrupte politiemannen er duchtig van langs, nu trekt Zidi van leer tegen de jonge P.D.G.'s met dure yuppiestreken én de spreekwoordelijke lange tanden.

«Associetlon de Malfaiteurs» breekt in Frankrijk momenteel alle rekords en de verklaring voor dit groot populair succes dient niet ver gezocht. Zidi heeft nl. een ideale formule gevonden om de zogenaamde witte boorden-criminaliteit een zetje te geven. Al lachend maar daarom niet minder bitter ironiserend geeft hij de B.C.B.G.-jongens, die het niet zo nauw nemen, een stevige veeg uit de pan. Thierry, Gérard, Francis en Daniel hebben sinds ze afgestudeerd zijn steeds een hechte vriendschap onderhouden. De eerste drie hebben het in een minimum van tijd «gemaakt» maar de «eeuwige dromer» Daniel is de schlemiel gebleven van deze m0derne musketiers die zoals de échte ook met vier zijn. Op een gegeven dag smeden de gearriveerden het plan Daniel de illusie van plotse rijkdom te geven. Hoe ze dat doen, gaan we niet verklappen want dat is juist een van de grote gags van de film maar in

minder dan geen tijd loopt het onschuldig plan volledig uit de hand, zodanig dat onze drie «samenzweerders» in botsing komen met de politie en het hazenpad kiezen om de bewijzen van hun onschuld te verzamelen. Dat loopt niet van het spreekwoordelijk leien dakje. Hoewel het in essentie om een komische film gaat, schuwt Zidi toch geen diepgaande karakterontleding, zodat zijn helden vaak in hun blootje worden gezet. «Association de malfaiteurs» (Misdadigersclub) moet het niet hebben van groot cinematografisch vuurwerk, wel van fijn geobserveerde situatiehumor en een bijzonder homogene vertolking. Grote sterren komen er evenmin aan te pas maar Christophe Malavoy (de meest bekende van het viertal), Jean Pierre Bisson en de appetijtelijke Claire Nebout zijn stuk voor stuk nieuwkomers, die we nog meer op het scherm gaan ontmoeten.

F.PAPON

(c) Liberaal Archief - Kramersplein Gent

Recommend Documents