DOARPSBLÊD
FOAR
WYTGAARD
Foar alle RUWFOER o.o.:
- persfezels - bierbostel
- snijmais - foerjirpels
En fansels ek foar
alle soarten krêftfoer dy't it bêlJte by jo basis-rantsoen pesse. kinne jo terjochte by:
GEBR. VELLINGA B. V. Easterein-Wommels 0515-3315b-; Ek toar alle TRANSPORTEN yn binnen- en bOtenlin
Bestel- en afhaal adres: Tj. Jorna Hegedyk 29 9089 BM WYTGAARD tel: 058-2551418
HET RESULTAAT MAG GEZIEN WORDEN
VOEDERS B.v.
••
Dorpsblad "It Havel/pypke ". 29' JOG/galig, IIr. 169. Febr. mrt. '99. l'erschijl/t 6 keer per jaar.
BIl. in dit nummer..
Redactie-adres: Meekesh(?f 77, 9089 BD Wytgaard. Tel:058-2551067. Redactie: Jo::. B. Roorda F..de Jong M. Hoekstra-SiemO/ Isma G.Jaspers-Mollet A.D.Hojstra H.Boomsma Administratie: (Ook voor adreswijzigingelI. opzeggingen. aanmeldinf(en). A.D.Hojstra, Meekeshof 77,9089 BD Wytgaard. Tel. :058-2551067. Abonnementen: jl..20,-- per jaar. Overige abolll1. j725,-- perjaar. Buitenland.j732,50 per jaar en Losse nrs.:voor ledellfl2.-- 1'11 Voor niet leden fI. -I, --. Retaling:viajaarlijkse toeGezonden acceptgirokaarten.
3 I "all de redactie 5 Bflrgerlijke Stalld 11 Dorpsbelallf( 13 Yllstjoere!, Jaloezijen 15 Rei~lerslach Ghana 18 SchoolIlieflws 21 Ut é pil/lle .. 30 Fflgelwachi 33 Rellmajol/d5 37 Merke 38 WOO/l- ell Dienstencentrum ./1 Gedicht .f3 rezers schrijvel/ ./7 Klaver Aas 50 Kerslvierinf( vruuwell 53 ()::d-Roemenie 61 Uitvaartvere/ligil/g 65 Agel/da 67 Weekellddiet/sten
De redactie is /liet I 'eralltwoordelijk voor de inhoud van illgezonden kopij. Naam en adres van de illzender dient oltijd bIJ de red. bekelld te zIJl/.
INZENDEN KOPI.I VOI,GENDE NUMMER Vóór 1 april.
2
Uvv traditionele bouvver
[ Iit ~~
~L·.l
~~[~ =--=.1
•
bouwbedrijf C==JI
IC --11
~D1lt~
11
11
IC---=:J
~~~~;J
1
1C=~L::Ji
I1
Bredijlc 40 Wytgoord Tel. 058-2552070
IL==:Jr===J
3
Het jaar 1999 is al ~veer een week of zes oud als di t Havenpypke bij u in de bus komt. Zes weken met weer zonder verrassingen: veel van hetzelfde. Koning Winter deelt zo nu en dan wat speldeprikken uit, een flinke uithaal heeft hij nog niet gedaan. Misschien kan dit Havenpypke wat afwisseling brengen. Bij een voorwoord denk je aan de opening, de aftrap, het startschot of de inzet. Woorden die allemaal ~yijzen naar een begin, maar in een voorwoord moet ook iets merkbaar zijn van wat er aangeboden wordt, en dat heeft iets te maken met de toonzetting. We houden het deze keer dan maar wat in muzikale termen. In dit Havenpypke gaat het om meerdere tonen, bijv.: - "oude" tonen, vanui teen Wytgaard, ui t een tijd die de meesten van ons niet meer kennen -"smekende" tonen: i. v.m. collectes, acties voor andere landen - "bui tenlandse" tonen: van Wytgaarders op reis in verre landen -"droeve, dichterlijke en ook zakelijke" tonen. We hopen dat alles voor u nog wel .-"at in harmonie over-komt. Eentonig zal het in ieder geval niet zijn. Er is tamelijk veel Friese tekst in dit Havenpypke. De "Fryske toan" zullen we in di t voorwoord daarom maar achterwege laten op de volgende wens na: "Li t ûs hoopje dat we mei ûs allen wat de taan hálde kinne yn de kammende tiid". Waarmee bedoeld wordt, dat we elkaar kunnen blijven verstaan, en goed op de hoogte kunnen blijven houden, zoals we gewend zijn. Wij hopen met di t nummer daaraan een bijdrage gelev'erd te hebben, uiteraard met uw medewerking. EdJ
4
Voor een uniek stukje vlees naar
SLAGERIJ SIXMA Haedstrjitte 66 Reduzum Tel. 0566-601428
· Eigen aankoop · Eigen weiderij · Eigen slachterij en verwerking 's Maandags de gohele dag open Voor aankoop van:
- Radio en TV - Schotel voor satelliet-ontvangst - Wasmachines en andere elektrische huishoudelijke artikelen
'vv\;(/ YPJvlA f3uorrell 25 9089 BH Wytgaard
Tel. 058-2551608
( :J ·-l~
Schotel-demonstratie na3r de man dip- het zelf ook repareren kan . ..
mogelijk!
•
5
Geboren: 21 Januari, Dirk Tjitze, zoon van Luuk en Wilma de Vries-Hoekstra, broertje van Marije Aukje, Galeihof 13,8862 PE Harlingen. 24 Januari, Joris, zoon van Serge Soolsma en Jannet Koster, Fopma's Reed 20. 31 Januari, Marrit, dochter van Klaas en Baukje vd. Heide-Sübesma, Polle 5, 8463 TJ Rotsterhaule. Van harte gefeliciteerd!
Overleden: 29 December, Veronica Agatha van Balen-Wetting. Zij overleed op 88-jarige leeftijd in het verzorgingshuis SUozef te Leeuwarden. Ze werd geboren onder Franeker en h'ouwde in 1936 met Tjalling Jozef van Balen uit Wytgaard. Na enige jaren in Leeuwarden gewoond te hebben, vestigde het gezin zich op de Plof, nu Hegedyk J5, waar Baukje van Balen woont In 1985 overleed vrij plotseling haar man. Na Illim een jaar verhuisde zij naar de Amold Cathshjitte 20. Om gezondsheidsredenen kon ze in augustus van het vorig jaar haar intrek nemen in huize SUozef hier kon ze slechts tot 29 december van de zo verdiende verzorging genieten. De tweede nieuwjaarsdag is zij bij haar man op het kerkhof te ruste gelegd. 21 Januari, Hans Zwart, op de leeftijd van 93 jaar. Oud is hij geworden, deze oude wytgaarder en de laatste uit het gezin Zwart-Postmus. ln mei zon hij weer jarig zijn, maar daar zag hij niet naar uit. Nog helder van geest, doch de vitale delen lieten het afweten en zo is hij op 21 januari overleden.
6 Het moederloze gezin van Johannes Zwart van acht personen kwam in 1923 naar Wytgaard en gingen wonen op de plof, nu Hegedyk 37. Hans woonde daar met zijn beide zusters, Saakje en Foekje, en ze vormden een hecht gezin. De leeftijd en de gezondheidstoestand maakten dat ze met hun drieen in 1990 in het verzorgingshuis Abbingahiem konden worden opgenomen. Hier overleed Saakje in 1991 en Foekje in 1996. Hans zijn gezondheid ging ook langzaam achteruit en hij overleed dan ook niet onverwacht. Hij is op 25 januari bij zijn zusters ter aarde besteld. 2 Februari, op 97 jarige leeftijd de oud Wytgaarder Zuster Macra. Fokje Ypma was de jongste dochter uit het gezin van Jan en Antje Ypma-Boermans. Op 28 jarige leeftijd deed zij haar intrede bij de Zrs.Franciscanessen en was jarenlang werkzaam in het lager onderwijs in de mijnstreek van Limburg. Zij overleed in het zuster verzorgingshuis te Heerlen.
Nieuwe bewoners: Op Meekeshof 49 woont sinds 1 augustus mevr. Hofstra. Ze is afkomstig uit Leeuwarden, is afgestudeerd milieukundige en heeft een herdershond. Op Buorren 51, Harry en Tineke van der Vegt Op de Bredyk 44 woont de familie Visser. Ze hebben 5 kinderen waarvan er nog 3 thuis wonen; dhr. Visser is werkzaam bij de gemeente Leeuwarden .bij de landmeetkundige dienst. Irene, 19 jaar, doet de PABO-CHN en schaatst in de junioren kernploeg, Jeffried, 15 jaar, zit in de examenklas MA va MBO elektro, Reinier, 1] jaar zit in groep 8, speelt gitaar en judo in Sneek. Ze gaan ± aug./sept. Wonen aan de Finne 21. Van harte welkom I
7 Nieuw abonnee: Mevr. Hofstra, Meekeshof 49. Harry en Tineke van der Vegt, Buonen 51. Familie Visser, Bredyk 44.
Vaal Uw blijk V,,11 hel'lngslelling en medpleven. in welk~ ifC' '11 d'ln ook heloond tijcJ~ns de ,iekie en na hel ()verlijdp,n V'ln onze 70rqzame heit en pal~e en mijn liev p h',oll
Douwe Elzinga zeggen wij U h'l11elijk8 danl\. noel pn
Ti,,01~e
Ilplll~ ("lil
Nf"lIit'"
Gee~kp. ûn IllÎerry
Pakp,sizzers Ma'likp, Jéllluari 1989.
Dc algcl"I)Cn 70"1('r na lIloeders overlijdcn henl IJ vader elI "n\ " , grnle Sleun geweest En opnieuw nil het sierven van üs lcilYC !lei:. pake ('n ocrpake
Engelbertus Tijseling !leert uw lIleóeleven ons vcrwarllld cn gcsterkl. !leI7.ij door een k;\;'!ljc. een telefoontje. C('.n persoonlijke onllllocting of op welke III:lnicl 11'1 lo"k Wij 7.eggen u dailr !lilrlelijk dank voor Kindelcn. kleinkindelen pn licilleiklei""ind Ferwerd, decelllher 199R.
8 Ta oantinken: Douwe Elzinga
Yn 't foarige Havenpypke koene wy it noch krekt opnimme dat hy ferstoarn wie. Mar Douwe wie in doarpsman mei it folste rjocht, dat wy mei syn hinnegean hjir noch ris omtinken oan jouwe. Yn 1925 kaam hy te wrald op 'e Berehuskes en syn skoallejierren leine yn I'lurdum. "Us kalde hantsjes kamen by Sjoerd (Bulder) yn'e bOse" , hat Douwe al ris oer dy tiid skreaun. It timmermansfak lei him \401 wat en sa kaam er yn it earst oan by Luutzen Kingma oan it \vurk. Yn de lêste oarlochsjierren learde er Kobe Kuipers kennen wêr hy yn 1950 mei troude en se wennen oant 1955 yn Dearsum. Doe ferhuze de jonge hushalding nei Wytgaard Buorren 62. Itselde huske wêr op de P.C.-dei fan 1959 in auto troch de gevel ried. Douwe wie fansels net thus, want dy dei yn Frentsjer koe er net misse. Mar de buorlju rêden har dermei en hoe' t dat gong sketste Douwe mei de noadige humor op de sulveren bruIloft fan dy buorlju. Tetman de Vries wie dêr feestiieder en dy fûn dat er de publykspriis wol fertsjinne hiel Want Douwe koe foardrage. Wy neame de stikken dy' t der utrûnen en hy de haadrol spiie, sa as Sil de Strandjutter en De Gouden SVlipe. De rol fan boer en hynsteman Douwe Ates Wallinga Hie libbensecht. Hy koe sjonge en die mei yn revuen dy by gelegenheid opfierd waarden.
9 Douwe wie in fleurich man en sa sil mannichien noch witte dat er mei de "grize doffer" yn 'e 10ft wie. It bracht in protte nocht en wille; mar it hálde op, it mocht net! Foar it keatsen hat er him ynsetten en it oprjachtsjen fan de Twirre wie syn stribjen en hat er in grut part aan meidroegen. It sQnwêzen heakke ek al ris en sa maast er fan \lurk feroarje. Syn hobby Vlie it nifeljen, sa as it meitsjen fan lytse tillegrafen. Dat joech ferdivedaasje, doe't er net mear foar fol aan it wurk koe. De grutte tsjinslach fa ar him wie. dat er yn 1982, nei in slimme sykte syn frou misse moast. Doe wennen hja al fan of 1964 op Meekesh6f. De iensumens en de krupsjes dy' t kamen koe Douwe mar min oer. Hy learde Maaike Dam kennen, dat joech wer wat fleur oan i t libben. Har wy ha deselde DOUVle net wer kennen en ek trochdat de kwalen kamen, koe er him net mear sa jaan. Hy ferhuze yn 1992 noch nei it I\leaster. Mar yn 1998 waard er wol slim siik. ' t Woe net Her opknappe en sa is er nei drege operaasjes op 3 desimber dochs noch Qnferwachts ferstoarn. Wy wiene machtich by i t 6fskie nimmen yn Goutum. Henk Nota wêr Douwe yn syn warbere doarpsmanstiid in bûlte m-=.t te krijen hie, hat de ofskie-tsjinst fersoarge en DOU\le syn libben op treflike wize nei foaren bracht. De trije utsochte lieten, songen troch Anneke Douma, pasten by Douwe. De lêste wurden wêr't Henk mei ofslute kinne wy hjir mei rjocht oerbringe:
"Douwe. de dream is ut, it libben wie in rûs, gean no mar eltse dei op 'e nij, nei dyn aldershûs. " Dat hy yn frede rêste mei. J.Roorda
10
-
EPPIE Voor
al
* *
* *
uw SCHILDERWERK BEHANG GLAS REKLAME (vrachtauto's e.d.)
VOOR VRIJBLIJVEND ADVIES: E. Veenstra It Hynstewaed 23 8835 XC Oosterlittens Telefoon ,0517 - 342 077
~---·I
Auto spuiten?
Wij zijn gespecialiseerd in autospuiten.
.
,~---
Dit gebeurt in een ultra moderne spuit/moffel kabine.
Interesse?? Vraagt vrijblijvend prijsopgave!!
Autobedrijf Hoekstra
~BDVAG
~
Van AylvaJeane 19, 9027 BM Hijlaard
058-2519216
" '••
r'J . .
"
11
DOIPSBELANG WYTGAAID Riolering Op dinsdagavond 9 februari gaat Dorpsbelang Wytgaard met de inwoners van Wytgaard en WirdumlSwichum die belangstelling hebben en waarschijnlijk niet op de riolering zullen worden aangesloten en met Dorpsbelang WirdumlSwichum en met enkele mensen van de Feriening foar Lytse Doarpen op excursie naar het van Hall Instituut. Hier hopen wij meer informatie over en een rondleiding langs verschillende IBA's (Individuele Behandeling Afvalstoffen) te krijgen. Tegen de tijd dat dit Havenpypke bij u op de deurmat ligt, weten wij hier misschien al veel meer van af. Drainage speelveld en plaatsing tafeltennistafel Dorpsbelang overlegt met de gemeente over een goede en zo betaalbaar mogelijke drainage van het 'moeras' naast het speel/kaats/merkeveld. Waarschijnlijk zal er een (nieuwe) greppel gegraven moeten worden, en zulk soort operaties lopen nogal in de papieren. Een drainagebuis is niet mogelijk omdat de wortels van de bomen hierin zullen gaan kruipen. Naast het 'basket- en volleybalveldje' zouden wij graag een betoIll1en tafeltennistafel willen laten plaatsen, voor de zomersport, maar ook dit lijkt wat boven de begroting te liggen. Wij hopen dat het desondanks toch door zal kunnen gaan, maar het is nog even afwachten. Misschien kUIll1en de pingpongbatjes toch alvast van de zolder gehaald worden'
In het vorige Havenpypke was aangekondigd dat een aantal abonnees het blad per post toegezonden zouden krijgen. Er is iets fout gegaan in de verzending, die verzorgd wordt door onze drukker. Daarvoor onze verontschuldiging. We doen ons best om het deze keer wel goed te laten verlopen, maar mocht er opnieuw iets mis gaan (geen Havenpypke, of twee) neem dan z.s.m. contact met ons op. De redaktie
12
HET BESTE JlDRES 1I00R IIJ1KKUNDIG ONDERHOUD, JUlN1EG Of UITBREIDING IIJ1N: o Elektra EI Sanitair EI Waterleiding
Voor
TRANSPORT
Ayttaweg 73
+ OPSLAG
9008 SJ Roordahuizum
Te: 0566-601422 /Telex 46272
13 (ynstjoerd) .IA LOEZIJEN Wat spi/en hja wer bjusterbaarlik dy Rini, Rens, Mickel en Durk. De seal wie jol, 't publyk yn spanning. Om 't sa te krijen. wat maai lI'urk. ik bin in grutte.fon jan Rini, dy ranke frou mei har mimyk. Dat sprekkend antlit, dy gebearten, dat fûle en sêfte, dy Jj;syk. Wat is it dat mijfangt enfësthàldt as sy spilet: sprekt ofswijt, myn eagen lûkt se nei har eagen, krekt as se grip op myn tinzen krijt. 'k Ferdwyn yn 't stik, 't is aft ik dll'yl \I'urei.. in dreamtastdn, werfiert dit hinne./ Bewûndering, jenJlûndering dat neiste minsken mei sa 'n gefoel soks bringe kinne. Dan komt de ein jan 't stik, de II'ràldferoaret. ft /jocht giet aan, 'k bin wer presint. 't F'ertsjinne applaus klinkt.foardit seiskip ut usftrmidden. wat in talint. A.M
Welke hypotheek adviseur biedt u extra speelruimte voor uw nieuwe woning?
Rabobank Leeuwarden
e.o.
Huis & Hypotheekadvies Kantoor Wergea. Telefoon 058 - 25 51 480
15 REISFERSLACH
G H A N A
(FERFOLCH )
Us twadde dei yn Ghana geane we der mei syn fjouweren op ut, Winneba ferkenne. Omke Piter "dropt" us mei de auto by it fiskersdoarpke oan 'e ein fan Winneba. De skitterjende kleurde boaten (eltse baat is mei de hàn makke ut ien beamstam) lizze op it strán. It vlaait hjoed te hurd om te fiskjen, dus de mannen binne de netten oan it reparearjen. It is hjir 0 sa rêstich en it docht fredich oan. Prachtich wyt strán. De see noeget om dêryn te dûken, mar de ünderstream en de bráning binne h j ir te sterk. Poatsjebaaiend rinne we wer rjochting Winneba. Fuortendalik komme de minsken en bern wer op üs ta. De algemiene fraach is: "What 's your name". Grutte hilaritei t üntstiet as we dit beänderje mei ûs Ghanese bertenamme. El tse Ghanees hat meardere nammen . Har de earste namme assosjearret mei harren bertedei. Jaap is op freed berne en hjit dus Kofi Jaap. Ik bin op moandei berne en hjit Adwoa Hannie. Fierderop sjogge wy bargen en geiten op in jiskelàn strunen. As wy tichterby komme. sjogge \1Y f\::iS dat dèr ek allegearre bern hun behoeften sitte te dVlaan. Haklik sa'n publyk toilet en 0 sa sosjaal, de bern feie elkoan-ö billen skjin. De oare dei geane wy mei de sjauffeur fan omke nei Accra. We geane nei in opfanghüs foar strjittebern. De strjittewurkers (personiel) ynformearje de jonge swalkers oer it opfanghüs. De bern kinne der oerdei knutselje e%~~f sliepe. Se fertsj inje sa in lyts bûssintsje. Hat se makklO: ha kinne se ferkeapje (potten, kearsen, kaarten, weefd~ kleden, klean, houten gebrûksfoanverpen). Nei 16. 00 oer'~ geane se dan de strjitte wer op. Oan de ein fan 'e middei ride we nei de stêd Hadina. ':n de katolike tsjerke is jan in mis foar trije tllJE sindelingen dy' t utstjoerd wurde. Alle blanke en swarte prysters ut Ghana dy' t oansluten binne by de SHA. binne hjir oanwêzich en net te ferjitten de biskop. Wy wurde mei eltsenien yn de kunde brocht. De mis dy't 2 1/2 oere
16 duorret is in belibbenis en ferfeelt net in minut. Nachts healwei ienen binne wy wer yn Winneba. As we troch Winneba ride binne der noch hieltyd minsken op strjitte. Hidden op de dyk steane der minsken alhiel yn i t skom harsels te waskjen. Sa giet dat hjir. De oare dei geane we mei omke nei in flechtelingekamp fan Liberianen. Acht jier tebek binne al dizze minsken harren làn utflechte en yn Ghana mochten se oan làn komme. lt is in doarp op himsels. Mei alderhande foarsjennings sa as skoalle. tsjerke, frouljussintrum, kafee etc. lt is net te beskriuwen wat dizze minsken allegear meimakke ha. lt binne allegear ut it ferbàn rekke gesinnen en famyljes. Omke Piter sil hjir moarn de misse dwaan. Wy geane dy dei nei Elmina. De kust fan Ghana stiet oanskreaun om syn forten. Yn Elmina stiet ek in fort wêr't de slavehannel bedreaun \vaard. lt hat ek in hiel skoft yn Nederlànske hannen west. Beskamsurn. Hei in àld Hercedes-buske (tro-tro) geane "'IV nei Cape Coast. It iepenbier ferfier bestiet ut tro-tros en taksys. De tra-tros fertrekke pas as se hielendal fol binne en dat is net sa by lts mei 9 persoanen, mar pas mei 20 persoanen. We moatte oantreaun wurde, ear't de motor begj int te rinnen. De doarren hingje mei skoattels en kEatlingen byinoar. De do ar fan de sjauffeur faIt sa no en dan iepen Onder it riden. Der sitte safolle naden, skuorren en gatten yn de bus, dat wy sjogge it asfalt ünder us troch gliden. As dit goed komt, dan komt der fllE:éir goed. De grutte sekken mei fisk efter yn de bus, begjinne flink te rûken. Yn Cape Coast slipe wy yn in SHA--hüs \'lèr't in Nederlànske pryster wennet tegearre mei in jong Nederlansk stel dy't ek foar de SMA wurkje. len fan dizz.e dagen geane wy mei nei har wurk. Sy wurket op in skoalle en hat in groepke fan 8 ferstanlik handikapte bern. fierder binne der noch in pjutteklasse en in groep 1 en 2 (totaal 80 bern). De handikapte bern binne hj ir dus yntegrearre yn it reguliere ûnderwiis (hjirmei binne se dus al fierder as by us). We kuierje in eintsje mei de eandikapte bern en rinne nei it leprakamp ± 1,5 km. fier-
17 op. Ek dêr moatte we ,ver efkes ûs gefoel ûtskeakelje. Ilar dizze minsken binne sa bliid dat wy net bang foar harren binne, dat \vy al gau. troch har gebrekken hinne sjo,~ge.
Harren dei is wer goed, en dus ek dy fan ûs. Om 13.00 oere is de skoaldei om. De truck komt foarriden. Eft.eryn steane 3 "keatsbanken" en dêr gean tvy mei vIolSO bern yn. Sa wurdt 2/3 fan de bern thûsbrocht. Ien foar ien falle se yn sliep. Al gau ha we alle fjouwer ien by ûs op skoat lizzen. Oyselde dei geane we wer nei Winneba. De sjauffeur en it skoalhaad fan Sampa binne arri vearre en moarn geane vvy mei harren nei Sampa. Einliks kinne we dan omke Piter syn libbenswurk oansk6gje. Boarns 9 oere fertrekke IVe, neidat He ófskied nommen ha fan omke Piter. It is ± 8 oeren riden, mar ündertJE:.is moatte we op ferskate adressen jild fan omke Piter tringe. Under oaren ne i in sikehûs, Hêr' t in famke üt Sarnpa. operearre is en nei in seminaarje (prysteroplieding). Underweis repeteare we inkele Ghanese sinnen. Of:; sjauffeur en it skoalhaad assisteare us mei de utspraak. De lêste trije oeren (± 60 k.m.) ri de "'Je yn it tsjustet" en de diken wurde hieltiten minder: sanpaden. We belanje yn de rimboe. Elektrisiteit ha se hjir noch net, ct~r
wurdt oan wurke. Jûns 21.00 oere binne we yn Sampa. Yn it folgjende Havenpypke mear hjiroer. Jaap & Halmie N.B. Rektifikaasje fan it stik yn it foarige HavenpiPke'::
"Muntienheid: Cedi (1000 cedis
=
:!:
F 0,80)" (dus np.t.
100 cedis mar 1000 cedis, in nul te min dus).
18
SCHOOLNIEUWS Alweer een nieuw Havenpypke en natuurlijk ook weer schoolnieuws, want bij ons gebeurt er van alles op school en wij willen u graag op de hoogte houden. Kerstbomenactie Woensdag 6 januari hebben we weer kerstbomen verzameld. Voor elke boom krijgt de school een gulden en krijgen wij een sinasappel en een lot. We hebben 89 bomen verzameld, dus dat is weer heel wat. Helaas heeft geen enkel kind in Wytgaard een prijs op zijn lot gewonnen. Staking Dinsdag 19 januari hadden we weer vrij, omdat onze juffen gingen staken. Dit vonden wij niet erg, want nu hadden wij een extra vrije dag. Utrecht Een week later op dinsdag 26 januari hadden we weer vrij, omdat de juffen nu naar de Onderwijstentoonstelling in Utrecht zUn geweest. Ze kwamen terug met nieuwe leesboekjes voor het niveaulezen en werkboekjes over Europa en de Euro en allemaal biologiewerkboekjes en een nieuw rekenmachientje voor groep 8 en ze hadden veel mooie computerprogramma' s gezien. Voorstelling en tentoonstelling Dinsdag 2 februari gaan groep 6, 7 en 8 naar het Fries Natuurmuseum. Daar is een tentoonstelling voor het basisonderwijs en die heet: "Max Das". Wij doen daar een speurtocht en een preparateur zal ons ook van alles laten zien. 's Middags gaan groep I tlm 5 naar Wirdum. Daar is een voorstelling in de Golle speciaal voor de jongste groepen. Project •Kleding' In januari en februari doen alle groepen in de hele school mee aan een project over kleding. Wij gaan er over lezen, schrijven, tekenen, knippen en plakken. We maken ook zelf kleding en we gaan ook een kledingwinkel in de klas maken. Dit project duurt tot de vOOljaarsvakantie en op de laatste vrijdag is het verkleedfeest (Carnaval) op school.
,
19 Toevallig is er in deze tijd een tentoonstelling in het Fries Museum in Leeuwarden over 'Kleding door de eeuwen heen' en groep 5/6 gaat daar op maandag 8 februari heen en groep 7/8 op maandag 15 februari.
Oud papier In november hebben we 4420 kg. oud papier opgehaald en in december 3360 kg. Dit gaat best' We willen nu graag op alle computers in school Cd-rom, want de juffen hebben op de Onderwijstentoonstelling zoveel mooie programma's gezien, maar dan moet in alle computers wel Cd-rom zitten. Dus hiervoor sparen we nu, want van de minister krijgen we hiervoor geen geld. Dit was het weer voor deze keer. We wensen Jan, onze tuinman, beterschap en hopen hem gauw weer op school te zien, want vooral de kleuters missen hem wel met zÜn grapjes.
fiuttepJak nieuws.
Wytgaard heeft een eigen peuterspeelzaal. Wanneer uw kindje 11"2 jaar is geworden, mag u hem/haar opgeven. Dat kan bij de leidster Ytsje Mulder, te1.:2552493. Uw kindje wordt dan met 2 jaar geplaatst in volgorde van aanmelden. Soms is er even een wachtl ijst en dan kan het wat langer duren. Zodra uw kind aan de beurt is neemt de leidster contact met u op. Ook voor eventuele andere vragen kunt u bij haar terecht. Werkgroep "It Pjutteplak".
20
Karla's [M] ~~~[M]~~~u
Biedt Meer!
• • • • •
stomerij service foto ontwikkel service mini postagentschap drogisterij bloemen
Greate Buorren 9 9088 AD Wirdum Tel: 058-2551396
Geopend: Ma-wo 8.00 - 12.00 13. 00 - 18. 00 do 8.00 - 12.00 13.00 - 20.00 8.00 - 12.00 vr 13.00 - 19.00 8.00 - 16.30 za
Gratis Bezorgservice
21
UT 'e PINNE FAN
.
In oade oan us toer Ienris wie er it beaken. foar de Wytgaardsters harren thus.eagjend oer fjild en greiden. joech er oan de tiid. It lieden fan syn angelus. wie foar boer en boarger. tiid foar efkes lins. Underoan syn foet. tusken beamtegrien beskale lei de haven mei syn pypke. It is in byld ut in lang ferline. fan rêst en stiltme. Fredich hearden wy harren oan. de 1aden fan it ambyld ut de smidte. en fan de klokken ut de toer. Foar toer en smidte klonk ienris i t farwol. doe moasten wy misse. de laden ut de alde tiid. i t Wytgaardster karil jon.
Dat lang ferline wie eartiids, doe' t ik mei myn eal:s:t c.:: maten. Harten Kingma en Klaas v. d. llee r yn \fyteJèi31i omstapte. en roar de Wy koenen it goed mei ûs trijen fine,
22 bewenners aan 'e dyk, wiene wy och sokke leave jonkjes. 'rliene meielkoar yn 'e kunde kommen. op 'e stoepe fan bakkerij Vliegendehond. Frou Vlieg, de namme lei sa Vlat makliker by de minsken yn 'e mOle, traktearre us doe op in hànfol skumpkes. De Memmen besochten doe, om de bern sa lang mogelik yn 'e hOs te hálden, Wytgaard Vlie yn dy tiid noch net befoarrjochte, fan in beukerskoalle, lit stean in pjuttersplak. SeIs Haar ik al gau efter in goed meter heech harmoanikagaas plante, mei de Wytgaardster feart foar hOs, wie soks net om 'e nocht. Oan oare kant feart hiene wy it sicht, op toer en tsjerke, en op it hiem en pleats fan Watse Roorda. Oan it lèste werom tinkend, komme by my de blommeperken yn byld, dy't der altyd sa kreas byleinen, Catharina Jorna hie der sK'.fl1ber aardich ~ach 0er, it minske pelde der doe gauris mei om. Us neiste buorlju ut dy tiid wie de fam.Jentsje Cnossen, mei de soannen Pi ter en Sipke, twa ~dppe baaskes, dy't it fan tiid ta tiid, net litte koenen, om ris in mànske par by fan Stralen fan 'e beam te rCltsen. By de Cnossens wie i t noch wat dreger wenjen as by us, \lat de krapte oan gong, hja hienen pake en beppe der beiden by '.fl1. De namme fan Stralen is al neamd, it hOs op 'e foto mei
rly
23 de sinneblinen, wie harren ûnderkommen, de jongfeinten Jo, Gane, Jan en dochter Dolly hearden dêr ta har hushàlding. It oantal minsken dy't doe op dat stikje grQn husmannen, soe yn de notiid oan bewenning, omtrint in heal cloarp beslaan. \'1y gean no net fergelykjen, wy gean op aventoer mei in lyts baaske fan krapoan fjouwer jier. De omjouwing wêr't ik al sa lang opsluten west hie, waard my op it lêst wat te beheind, allinnich as ik gapje maast koe ik de müle der noch foar iepen krije. It soe noch in hiele ûndernimming wurde, om sels op aventoer te gean. In foech meter gaas dêr wie noch oer: hinne te kommen, dat mocht foar my gjin inkeld besHier wêze. Der lei foar my in gans swierdere festing dy' t ik nimme moast, nml. de stege, dêr siet beppe yn in grutte reiden stoel, as in wachtpost efter it glês, en yn dy posysje, wie der neat dat i t minske ûntkomme koe, foar my Hie i t in barrikade, dy't net sa mar te nimmen wie. Der is net in doarp op 'e wrald, wêr't hja better ~litte, Hétt it betsjut as er immen is, dy't foar de glêzen omhinget. Wytgaard hat der syn gleskegnuverspriis oan te tankjen , lokkich is it no yn in aardichheidsje oergongen. Eartiids hie dat wat aars om 'e hakken, de lju fregen it doe harren wol ris of, hoe't de pastoar it witte koe, 3~ immen wat al te faak, nei de herder syn gaedfinen. it kafee besocht.Sa as de lju seinen, bedissele Floris/Lies saks, it minske koe har nml. tige lang mei de t)élrrjC]lj'her der yn de bychtstoel ophàlde. Litte wy hoopje dat de Fiod dizze metoade net oernimt, Hant dan jaget de iene bui de oare. Myn utnaaierij hie Hat in frjemde utwurking op beppe' s eagen, har reaksje nei myn Jclem ta, lrlie der net ien mei- in flagge yn de hàn. Kinsto net better op dy jonge passe. wie har beskie. It minske hat net yn 'e rekken han, dat ik thus net as ienichts bern troch it libben gong. It soe Hol nijsgjirrich lrlêze om te Hitten, hoe't sa'n
24 hjoed de dei utpakke 30e, ik bin fan betinkp.l1 dat der mei skoanmem 6fweve waard. Hyn Hem wie der de frou net nei, dêr wie i t minske fierste goed ta, mei in flinke knyp yn myn earm, reagearre hja har op my af, en ik waard we r as in knyn efter it gaas set. It soe al gau bliken dwaan dat ik dochs de slach wOn hie. Doe' t myn heit mei myn grapmakkeri j op 'e hichte brocht wie, spruts de man de stienhurde wurden: wêr bemuoi t i t àlduyf har mei. In dergelike reaksje is fansels wol in indikaasje, om àld en jong net ut itselde rip ite te litten. o~merking
Faken is it dan krekt as mei it waar, der dagge him dan 'dol ris utrinners foar. Troch myn heit syn utspraak wist ik foar mysels hoe't de flagge der by hang, de wráld lei f0ar my iepen. Dy jonge moat Onder oare bern, wiene hja thus fan betinken, en sa dwaande kaam ik yn de kunde mei Harten en Klaas. Hyn beide earste freonen kamen net mei lege hannen aansetten , wat hie dy Harten in merakels moaie kroade, en Klaas kaam mei in pracht fan in karre op 'e lap~en. S'Jks ,rie troch harren heit makke, lieten hja my witte. Lsjonge, dit wie al wat aars as talhoutsjes en kniperbak, Hèr't ik my mei fermeitsje maast. 'in c1y tijd 1~ilc1e it yn Wytgaard op fan ambachtslju, en 'Jm"t de beide heiten fan myn maten ta it gilde der timmerlieden hearden, hienen harren soannen sok maai materiaal om mei te boartsjen. 11}-'n beide gidsen soene my al gau sjen li tte, wat der al sa net, foar us yn 'e Buorren te ferhakstûkjen wie. lt wie us troch de Memmen goed ynpipere, dat wy ut noch yn, net oer de dyk komme maasten. It. vlie yn dy snuorje dat de klinte fan Sjoerd Jetzes Nijholt tsjin de flakte gangen wie. Sjoerd dreau in nearing, wêr't de man syn kop, foar frou en bern net mei hoppe vletter hàlde koe. Harren wenning waard ûnbewenber fr.; rklearre, en op dat stee boude Harten syn heit. hûs en timmerwinkel, en om datselde tiidrek hinne. kaam ek
25 wenhûs mei winkel ût de grûn, wêr't Jules Regina jierren lang harren ûnderkommen hienen. Dat wy ûs dêr wol ris ophálden, 'die fansels net sa frjemd, mar de stukadoars, de gebr. Jansen, foar de fuotten rinne, wie der fansels net by, dan waarden v~ it bosk ynstjoerd. Wytgaard hie fansels gjin bosk, mar wol in mánske sanbak, wêr't wy mei kroade en karre te plak koene. De sánbak \li~ yn gebrûk by Rykswettersteat, wêr't hja it struisàn foar winterdei opsloegen. Dizze opslach wie oanbrocht yn e berm oan de eastkant fan de bebomling, neist i t winkeltsje fan Sietse en Griet Leienaar, 'In de folksmOle better bekend as Sietse kruk. Hjirmei komme wy dan ek de earste bynamme tsjin, wêr' t Wytgaard yn dy tiid sa ryk oan wie. Winterde i wie it nearinkje sa ticht oan de iisbaan, tige noflik. de rollen pipermunt waarden troch i t iepen rut oan de man bracht. By 't winter hienen 'v~ neat yn de sánbak te sykjen, wy mienden dat wy dan wol yn ien fan de beide timmenvinkels te plak koenen. It lei der mar oan \vêr' t de beide timmerbazen mei dwaande wiene, hienen hja krekt Hurk 'JjJ 'e r61e, dan wie de r foar ûs 9 j in plak, dan hearden .ry wol ris frjemde lûden ût harren mûle, yn de trant fan: pak op. gean nei jim eigen. Hie de baas in houten jarrebak ûnderhannen, dan koe i t wol wat mear l i je. en wiene wy fansels tige handich yn i t oprêden fan it grut oantal spuonnen, wêr't de flier meastal mei besiedde wie. It kaam ek foar, dat wy ûnder gjin beting st yn harren wurkpleats komme mochten. Dan hie men yn de winkel wol in hiel spesjaal putsje underhannen, i t meitsjen fan in lykkiste hearde yn dy tiid, ek ta i t wurk fan de doarpstimmerman, en hjirmei skril1\J ik beppe ût myn ferhaal. Doe't it minske har lêste siken CttlJlaélc-;c! hie, kaam de timmerman om har op te mjitten, foardat hja tusken it triplex teláne kaam. Wytgaard wie doe noch in mienskip. wêr't jo fan6f de widze ta oan it grêf fersoarge waarden. Mei twa waarme bakkers. Vliegendehond en Hoekema . koene
26 de minsken harren foar earst skoan rêde. Wie de waarme bakker net nei it sin, dan koe men noch altyd terjochte by ien fan de kalde bakkers. Jan/Andries (Jan bólekoer) syn fan 'lie fan Bylsma, sutele foar de LjouHerter bakker Stelwagen, Jan rûn mei syn bólekarre trije kear wyks, \'1ytgaard-LjoU\-lert op en del. Syn kollega Lolke Jorna (alias Lolkebeer) wie mei syn hannel wer foar in oar yn it spier. Woe men no mei gjinien fan allen te krijen ha, dan hoegde der noch net ien te ferhongerjen, Wytgaard koe rekkenje op de Wurdumer bakkers Westra, Beetstra en Toering, dy't \~ks ek noch ris in kear as wat lans kamen. Mei sa'n grut oantal bdlesutelders om jin hinne, kin men fan tinken wol ha, dat der foar dizze minsken gjin droech brea te fertsjinjen Hie, brea wêr't hja sels mei by de streek lans gongen. It wie in spultsje fan, by Jan in heal partsje brea en by Lolke in heal kuchje, dizze minsken koene dérfan harren klompen net iens mei in goed stikje lear bespikerje. Om Sinteklaas hinne kamen der noch tvla sutelders by, de saneamde Sinteklazerinsters, Hiele Kee en Herre Wiep, froulju dy't foar de pleatslike bakkers taaimannen, pipernuten en spekulaas oan de man brachten. Dizze minsken moasten hiel wat ófrinne om in deihier te fertsjinjen. Harren rOte bestie meastal Ot in krite fan fier ófgelegen oarden, troch lan en oer polderdiken, om ek de fierste buorkerijen oan te dwaan. Dizze minsken hienen fansels wol wurk bOtenhOs , sa as süks tsjintwurdich sa kreas hjit. Mei in brochje yn harren mantelsbOse, setten hja moarns betiid al fan hUs. Tusken de snie- en hagelbuien troch, seagen hja Ot nei in transformatorhOske, earne oan de dyk, om dêr efter in hap iten 'la harren te nimmen. Om undenleis by in kafee oan te gean foar in waarm bakje, Hie der foar harren net by, soks wie doe i t deihier fuortsmiten. It wie wrakseljen foar dizze minsken, mar der siet faken ek net oars foar harren op, it libben wie dreech, mei namme as hja der allinnich foar stienen. De dei sil prizige wêze mei de komst fan bystan en lltkearing, elts hat dochs it rjocht om syn iten Onderdak
27 en yn 'e Haarmte ta him te nimmen. Wy as lytse beukers Hrakselen doe ek al mei ln stik ûnbegryp, ",erom mochten v/y ek net ûnder i tseldF- dak fierder? vIize mannen, sa as se doe seinen, hienen it '.!at oars mei us yn 'e holle, i t kaam derop de 1 dat \I'i r:et meielkoar nei skoalle mochten. Harten krige der in drege put oan, syn lytse poatsjes moasten him, dei yn c!C"i l\t, nei Wurdum drage, der stie S~1 skoalle. Tafallich hiene wy it etiket roomsk op 'e ];:;)p en kC'èr,e '.ri by St.Gerardus terjochte, dy't husmanne as skoallepatroan te Wytgaard. Ien kear op skoalle rekke ik al hiel en da.l de kluts kwyt, der Haard sein dat de grutte baas it hi\~l oars mei us foar hie. Hy hie him ris in kear utli tten yn de trant fan, lit de lytskes ta my komme, en doe moat der dlhiel gjin praat west ha oer etiketten en kleuren. Lokkich dat de Hrald dat leste sa goed oppikt hat. b-::rn, goud fan de ierde, kinne yn us Hrald, !10 frank en tri j meielkoar omgean. Sûnder mis kinne VlY merkbi te. dat der gans feroae=: is, sQnt de tiid dat Pi ter dakhaas en Jan prats.L b,,:: r,c.:h :\ Wytgaard wennen. In oare kear mear. H.H.
Beste mensen. Door uw spontaniteit en gelukwensen is 2 januari voor ons een onvergetelijke dag geworden, waar we met veel plezier aan terug denken. Wij willen daarom iedereen die er aan heeft meegewerkt, op welke wijze dan ook heel, heel hartelijk bedanken. Doeke en Baukje Schaafsma.
28
GerritsmaState centrum voor cultuur i.e.b.* ·in eigen beheer dus niet gesubsidieerd of gesponsord
Marwertsterdyk 4 9088 CA Wirdum (Fr.) telefoon 058-2552811 ow Centrum voor cultuur landelijk gelegen tussen Wytgaard en Wirdum .... Expositieruimte voor bekende en onbekende kunstenaars en amateurs .... Regelmatig exposities, huisconcerten, recitals, presentaties, toneel .... Gezellige ruimtes te huur voor cursussen, besloten feestjes, vergaderingen, organisatie in overleg en op maat .... Bàbovka (Tsjechisch gebak) op bestelling leverbaar
Openingstijden: .dinsdag, donderdag, zaterdag en zondag van 14.00 tot 17.00 uur ·bezoek exposities ook op afspraak mogelijk Toegangsprijs: ·verschillend per projekt
Kapsalon C. Bos Wytgaard Donderdag's aanwezig van 9.00 - 17.00
Dienstencentrum: lilt Kleaster ll tel:
058-2552625 0566-621312 (privé)
29
~~
optiklus ~
OPTIKLUS FRIESLAND voor al uw onderhoud aan huis, zoals kleine verbouwingen, schilder- en tegelwerk, het plaatsen van badkamers, keukens, etc. Wij begroeten u graag als klant. Roelof Brinksma Buorren 31 te Wytgaard tel: 058 2551307
VOOR WONINGVERBETERING DUS, OPTIKLUS!!!
l schilderwerken -
Arjenspölle 4 9088 AN Wirdum Telefoon 058-2552677
binnen- en buitenschilderwerk wand-afwerking beton-renovatie beglazingen
30
FUGELWACHT WURDUH-SWICHUH-WYTGAARD Sa
goed as yn '97 de fj ildminsken aan harren trekken moasten de measte aaisikers it na dwaan mei gäns winder aaien. Der waard al betiid socht, want wat de measte lêzers al vIer fergetten ha, dat it begjin maart prachtich moai, droech \laar wie en de boeren folop yn it länwurk sieten. lIar foardat der in aai fûn vlUrdt yn us fûgelwacht is i t 19 maart. Klaas Jan Brouwer fynt dan it earste aai fan de fûgelvlacht foar de jeugel. Op dizze selde dei fynt Jelle Bergsma it earste aai by de älden. Hjirnei folget in kälde perioade mei in protte wetter. De m~aste fûgels knipe de kont dan ek noch stiif ticht, want Jer Linne mar in bytsje aaien. Ek mei de neisoarch foar <'lP f-'êll~ste snee is it gjin Heelde mei de aaien dy't fûn \}luode. Nei de Aarste snee komme dan dochs noch aardich fûgels aan de lêch en dat makket dan in protte goed foar de': neisoargers. Hjirûnder de totaalfynsten: 1998(10fts) en 1997(rjochts): nêsten aaien nêsten aaien 107 379 124 459 Ljif.' 106 400 Skries 96 321 51 165 Strànljip 57 183 29 104 Tsji.rJ<: 34 111 ~amen,
De lêste jierren binne der ek frijwat nêstkasten pleatst bygelyks op it Loo en by it spoar foar sjongfûgels, mar bygelyks ek foar IJikels en ûlen. Ofrûne jier foel it wat df oangeande it jier dêr foar. Fan de 48 nêstkasten wiene bewenne: 3x KO''Jlmees C,x Ringmus 4x Pimpelmees
31 piken grut vmrden.En yn ien fan de stienûIekasten siet in lyster. Ek briede der foar it twadde jier in buizerd (mû zebiter) op Barrahûs. Wa wol ris yn it nijlàn }:aam, koe dizze fügels hjir wol gau ris oantreffe op syk nei fretten, der binne 3 piken grut wurden. It wie in bêst jier foar de r6ffügels, want de müzestàn wie fan 't jier oerdadich te neamen. Sa wie der ek noch in jonge kiekendief (hoanskrobber) dy't by Ids Boersma tsjin de heechspanningstriedden flein wie. It bistke mankearre gelokkich net te folIe en is, nei't er fongen is letter wer los litten. Troch ünder oaren dy mûzestàn dogge de tsjerkülen it yn Fryslàn goed nei in tal minne j ierren hàn te hawvlen. Sa binne der de lèste j ierren al in pear briedgefallen yn Wurdum by D.Leistra. Ek yn Wytgaard vmrde ts j erkülen Vlaarnommen by B. Roord,,\. Dizze ülebak by Roorda is twa jier lyn pleatst troch de fügelwacht. Wa wit en komme dizze fügels fan 'e maaitiid oan brieden ta. Hjir sille VlY jimme fansels dan fan op 'e hichte halde. Dit wie safier it nijs fan de fügelwacht Wurdum- SwichumWytgaard. Sekretaris J.Hemstra
P.S. Kontribûsje fan '98 graach oermeitsje op nûmer fan de Friesland Bank 298034697. Fansels binne nije leden tige wolkom,foar mar 5 güne binne jo al lid en krije jo ds jubileumboek fan ds 50 jierrich bestean der op
32
.I;)UITER
DEA_ voor erf en tuin
Overijsselsestr.weg 9008 TS REDUZUt'l Tel. 0566 - 602340
Autotel.
18
06- 52910331
- ERFVERHARDINGEN - ZAND - GRIND - WOUDGHOND - RODE
UI~NSTEEN
- BESTRATINGEN - BIELZEN - TUINHOUT - NATUURSTEEN VOOR TUINDECORATIE Bij volle vracht franco thuis bezorgd ---
Geopend: dinsdag t/m vrijdag: 09.00 -
12.30/13.30 -
17.30 uur
zaterdag: 09.00 -
16.30 uur
U BENT VAN HARTE WELKOM - DE KOFFIE IS KLAAR
!
=================================~=============
33
Nationaal Reulnafonds Waaraan wordt uw geld besteed? Wetenschappelijk onderzoek Het reuma-onderzoek in Nederland wordt voor het merendeel (bijna 80%) door 'het Nationaal Reumafonds gefinancierd. Langdurig en intensief reuma-onderzoek heeft inmiddels tot goede resultaten geleid. Zo is er dankzij wetenschappelijk onderzoek veel meer bekend over de werking van medicijnen en de effectiviteit van behandelmethoden. Wij vervolgen deze weg graag. Individuele hulp Het afgelopen jaar hebben bijna 2000 reumapatiënten financiële steun aangevraagd voor aanpassingen in en om het huis. Opvallend was het grote aantal aanvragen van hulpmiddelen voor activiteiten in het dagelijks leven. Hiermee worden kleine hulpmiddelen bedoeld zoals aangepast bestek, blikopeners en miniwringers. Voor reumapatiënten noodzakelijke hulpmiddelen om zelfstandig te kunnen blijven wonen. Voorlichting Begin 1998 is het Reuma Informatie Centrum (0900-2025110) ge-opende Dit is echter slechts één van de vele voorlichtingsactiviteiten van het Fonds. Naast het openen van een voorlichtingscentrum werden er ook talloze ziektefolders ontwikkeld, beurzen georganiseerd, documentaires ontwikkeld en meer dan 100 lezingen over reuma en activiteiten van het Nationaal Reumafonds gehouden. Ook het ontwikke-
34
len van een internetsite (http:/www.reumafonds.nl) biedt vele reumapatiënten en andere geïnteresseerden de gelegenheid tot het stellen van vragen en het opzoeken van informatie. Aangepaste vakanties Dat wij in een grote behoefte aan aangepaste vakantiereizen voorzien, blijkt wel uit het feit dat ons vakantiecentrum Groot stokkert in Wapenveld bijna het gehele jaar is volgeboekt. Dit geldt trouwens ook voor ons aangepast reisprogramma in binnen- en buitenland. Om meer reumapatiënten te kunnen helpen is het Nationaal Reumafonds daarnaast een samenwerkingsverband aangegaan met Woon- en Zorgcentrum "De Paasbergen" in Odoorn. Dit betekent een welkome uitbreiding van ons programma-aanbod voor reumapatiënten. Patiëntenactiviteiten Het Nationaal Reumafonds financiert ook de activiteiten van reumapatiëntenverenigingen. De meer dan honderd lokale patiëntenverenigingen vervullen een belangrijke functie, met name op het gebied van lotgenotencontact en belangenbehartiging.
Waar kunt u ons vinden? U;heeft misschien al gelezen dat het Nationaal Reumafonds is gehuisvest in het Jan van Breemen Instituut te Amsterdam. Het JBI is een poliklinisch behandelcentrum voor reumapatienten dat jaarlijks duizenden reumapatiënten
, \
35 Onder behandeling heeft (±90.000 consulten op jaarbasis). Door deze nieuwe huisvesting zit het Nationaal Reumafonds temidden van het werkveld: rewnapatiënten en hun behandelaars.
Bezoekadres (tevens voor het Reuma infonnatie Centrum): Or. Jan van Breemenstraat 4. Postadres: Postbus 59091,1040 KB Amsterdam. Telefoon Nationaal Reumafonds algemeen: 020-5896464. Telefoon Reuma Informatie Centrum: 0900-2025110. Van 15 tot en met 20 maart 1999 is de landelijke collecteweek van het Nationaal Reumafonds. In deze week gaan meer dan 55.000 collectanten op pad voor het Nationaal Reumafonds. Het thema van de campagne is artrose, één van de vele reumatische aandoeningen. Als boegbeeld staat Reiny Roos, die sinds haar 44ste jaar aan artrose lijdt, in de campagne centraal. Steun Reiny Roos, en de overige 650.000 artrosepatiënten in hun strijd tegen rewna! Geef een bijdrage aan onze collectanten of stort uw gift op giro 324, t.n.v. Nationaal Reumafonds Amsterdam ! Hannie Jaspers.
Na een verblijf van een half jaar in M.C.L. Zuid IS mIJn man nu verhuisd naar verpleeghuis "Bomia-Herne". Dank voor uw gebed. Dank voor bezoekjes, bloemen, kaarten en vele kleine herinneringsmomenten wederzijds. Ook dank namens de kinderen. N. de Ruiter-Hoogstra, Pundyk 7, Wytgaard. Jan de Ruiter, "Cyclaarn"B38. Anneke de Ruiter, "Fuchsia"A63. "Bomia-Herne", Bomiastraat 40, 8934 AD Leeuwarden.
36
Wie rekenen kan koopt olie bij Jan! Uw adres voor:
PETROLEUM - HUISBRANDOLIE - DIESELOLIE en FLESSENGAS
J. DE RUITER's Oliehandel Mariahof 10 - LEEUWARDEN
- Telefoon 058-2123890
Ambachtelijke Slagerij
(jer6en en Ylnnekg, J{oekJtra Wij slachten uitsluitend Piemotese (rundvlees) en eerste klas varkensvlees Eigen worstmakerij Onze specialiteit: gerookte droge worstjes Greate Buorren 19 • tel. 058- 2551309
37
MERl<E
info - Merke info - Merke info
Er was eens... Er was eens een dorpje, klein en vredig, waar het leven rustig voortkabbelde. Tot op een dag in augustus de mensen 's ochtends wakker werden en tot hun grote verbazing zagen dat alles buiten veranderd was. Aan de ene kant zagen ze het donkere bos waar Roodkapje bij de boze wolf aankwam, aan de andere kant stond het kasteel van een mooie prinses, en verderop een grote echoput met gouden munten op de bodem. Plotseling begonnen de klokken te luiden en van alle kanten, uit alle huizen, kwamen figuren tevoorschijn: Klein Duimpje met een spoor van kruimels achter zich, daar liep iemand in zevenmijlslaarzen, in de lucht een jongetje op een zwevend tapijt, allemaal even kleurig en vrolijk. Zoiets moois hadden de mensen van het dorpje nog nooit gezien. Op sonunige plaatsen echter, was het kaal en saai zoals altijd, en de bewoners waren triest en ongelukkig. Toen al die vrolijke figuren dit zagen, dachten ze: hier moet iets gebeuren, we gaan zorgen dat het hier net zo gezellig wordt als in de rest van ons dorpje. Met z'n allen gingen ze aan het werk, en binnen de kortste keren waren ook de kale saaie plekken veranderd in fleurige plaatsen waar van alles gebeurde, en de bewoners waren blij dat ze er nu eindelijk bij hoorden. Samen gingen ze naar een grote tent waar ze dit vierden met spelIetjes, muziek en dans. Twee dagen lang was er niemand in het dorpje die geen plezier had, iedereen deed mee, en allemaal wilden ze dat het altijd zo zou blijven. Echter, toen ze op de derde dag wakker werden, en naar buiten keken, was alles weer zoals vroeger, tenminste, het leek allemaal hetzelfde, maar de mensen waren nog steeds gelukkig. Iedereen begreep dat het niet altijd zoals de afgelopen dagen kon zijn, maar vanaf die dag was er elk jaar een groot feest in het dorpje waar echt iedereen aan meedeed. Die dag was in het jaar 1999 toen sprookjes de inspiratiebron waren voor heel veel plezier, in het dorpje waar jij ook bij hoort. Het zal duidelijk zijn, op 20 en 2 I augustus verwachten we een sprookjesachtig Wytgaard te zullen zien. Was de concurrentie vorig jaar al groot, met dit thema zal dat nog meer het geval zijn, dus laat de creativiteit opbloeien voor de straatversiering en de optocht, voor en door iedereen. De Merkekomrnisje.
38
~lliI I
tiC tJng S"h"
Woon- en Dienstencentrum
De afgelopen maanden zijn er weer diverse actIvIteIten geweest. Sinterklaasmiddag was erg gezellig. Iedereen had een cadeautje meegebracht en ging ook weer met een cadeautje naar huis. Dankzij enkele vrijwilligers zag It Kleaster er tijdens de kerst erg sfeervol uit. De kerstviering was ook geslaagd. Dieuwke Roorda vertelde een waargebeurd kerstverhaal, Joop Roorda had een prachtig gedicht gemaakt over "de asylsiker"en Jo Galama las een kerstgedachte voor. De muzikale begeleiding was dit jaar in handen van Klaske Deinum.
It Kleaster ging in 1999 van start met een nieuwjaarsborrel. Het klaverjassen en schutjassen wordt momenteel prima bezocht. Wij hebben een nieuwe "professionele" kookplaat (6 pitten) aangeschaft voor het gezamenlijk eten. Hiervoor is altijd veel animo. De laatste keer waren er 27 gasten. Jeroen Hemstra heeft ons verteld over de muskusrat. Dit was erg interessant. Hij begon met een inleiding en daarna hebben wij een video gezien over de muskusrat. Onvoorstelbaar; in één jaar tijd heeft één muskusrat honderd nakomelingen. In het bestuur van het Woon- en Dienstencentrum hebben een paar veranderingen plaatsgevonden. Als voorzitter is aangetrokken dhr. Jan de Groot, wonend in de A.Cathstrjitte. Penningmeester is mevr. A.Santema, zij zat al in het bestuur. Zij heeft deze taak overgenomen van mevr. Tiny Joma, omdat die naar elders vertrekt.
Aeenda: I 1 febr. Klaverjassen 17 febr. Gezamenlijk eten 18 febr. SeIskip Hofkesjonge spilet: doe't pake jit feint wie en beppe jit faam
14.00 uur 12.30 uur.
14.00 uur
..
39 1 mrt. Bingo 11 mrt. Schutjassen 17 mrt. Gezamenlijk eten 29 mrt. Paasbingo (extra prijzen) 31 mrt. Spellenrniddag 7 apr. Modeshow 14 apr. Gezamenlijk eten 15 apr. Klaverjassen
14.30 uur 14.00 uur 12.30 uur 14.30 uur 14.00 uur 14.00 uur 12.30 uur 14.00 uur.
Yt Hettinga.
Shantykoor Wytgaard de Middelseesjongers Ons Wytgaarder shantykoor De Middelseesjongers' bestaat momenteel uit 23 leden. We zijn machtiger geweest in aantal. De terugloop is nog gering, maar het is dringend gewenst, dal nieuwe leden zich melden. Dit mannenkoor voor alle leeftijden moet blijven bestaan. Het is nu tijd voor de twijfelaars om over de drempel van ons repetitielokaal in it Kleaster te stappen. In ons koor kan iedereen meezingen, ook al omdat plezier met elkaar voorop staat. Iedere maandagavond om half acht staat de deur voor je open. Kom vrijblijvend aanwaaien, gegarandeerd dat je blijft komen. KOM OP MANNEN, ALLE HENS AAN DEK. Wil je meer weten, bel me op: 2552995 Andries Miedema
40
schoonhe idssalon en zonnestudio
TERRA De Finne 9 9089 CA Wytgaard telefoon 058-2553248 Sixmastins 32 9051 HC Stiens telefoon 058-2571330
Uw leverancier in huishoudelijke artikelen en speelgoed
DE BOER Scbrans 94/96 \Vinkelcentrum Cammingbaburen Lieuwenburg 182 - 184 Telefoon 058 - 212 58 53 Telefoon 058 - 266 1942 LEEUWARDEN LEEUW ARDE--,-.:.-N _ -------
41 OERFLOED
Wy hawwe de oergong wer makke. Wat hat it ûs allegear wer smakke, Wat de oerfloed sa al wer te bieden hie. Gjin nee te keap, 't like dat der gjin ein oan wie. De oergong fan ald nei nij is ûtein sketten. Mei fjoerwurk is dat wer ris besletten. De rekken no mar ris opmeitsje . Moat men der om gQle as om laitsje ? De oerfloed, jongerein fynt it hiel gewoan, Mar alderen wit' it noch tige skoan. Dizze ieu hie earmoed, krapte of neat. Wa hie it tocht te kommen yn dizze steat Oerfloed, wy moatte der mei libje. Mar tagelyk der ek nei stribje: It ferparte. Want wolwêzen is goed, As wy sa omgean mei dy oerfloed. Ja wis, no is i t dochs al sa fier, Dat wy stean oan it begjin fan ' t lêste jier. Want dizze ieu rint rêd nei de ein, Mar dêr is it diz' kear net iens mei sein. De twadde tûzen jier op En dêrnei dan it tredde Dus no noch mar krapoan Dat wy wis wier foar dy
'e lêste fuotten rint, milennium begjint. in jier te gean, grins stean.
Guon dan ek al yn tQzen noeden sitte. Oer de oerfloed? Wa sil alles krekt witte. Dy fan nocht en wille sizze: och kom, Wy dogge it aansens ris trijeris om ! J.R.
42
Sneon 20 maart 1999
RYATER mei It ferfolch op it suksesfolIe 'It pronkje fan lerlàn'
S ·€~€t
111
yn I€Qlàn Oanfang 20:00 oere
De Twirre Wytgaard Kaarten telefoan: 058 - 255 24 14 Activiteitencommissie De Twirre
43
LEZERS SCHRIJVEN... Een stukje natuur: Meeuw- en eendachtigen. Tijdens een wandeling bij Eemewoude had ik allerlei eenden laten zien aan een, op vogelgebied, onnozele vriend. "Kijk daar, krakeenden. En daar zijn een heleboel wintertalingen". Even later: "Hoor je de smienten? Ja, daar vliegen ze". lets verderop zag ik nog iets in het water zitten., maar met tegenlicht was het moeilijk te herkennen. "Wat is dat"? vroeg ik, meer aan mezelf dan aan hem. "Een eendachtige" zei hij met verveelde stem. Eigenlijk kon het hem helemaal niet schelen wat voor eend het was. Niet dat ik dat erg vind; hij is vast ergens wel goed in. Het is gewoon een kwestie van waar je belangstelling naar uit gaat. Er zijn, bijvoorbeeld, mensen die type auto's gelijk kunnen herkennen. Persoonlijk weet ik niet het verschil tussen een ... uh ... een ... Zie je wel, ik kan ze niet eens noemen' Peugeot, Ford, Mercedes nauwkeuriger dan dat kom ik niet. Vroeger wel. De enige auto's die ik nu feilloos kan benoemen zijn die waarvoor geen wegenbelasting meer betaald hoeft te worden; en de nieuwe Volkswagen Kever. Sindsdien lijken volgens mij alle auto's op elkaar. Zo zal mijn vriend ongetwijfeld over eenden denken. Toch vind ik het een beetje zielig voor hem. Waar kijk je dan naar als je buiten bent? Als ik ergens naar toe ga, heb ik gelijk wat te doen: vogelsoorten tellen. [n een lang weekend op één van de eilanden heb ik, zonder er echt achteraan te jagen, ooit meer dan 100 soorten gezien. Als ik had volstaan met eend, meeuw of mees was ik niks opgeschoten, maar door de verschillende modellen van alleen deze drie fabrikanten te herkennen kom ik gauw op dertig. Hetzelfde geldt voor de omgeving hier. De winter is een periode van grote groepen vogels, en de weilanden rond Wytgaard, Wirdum en Swichum zien de afgelopen weken vaak wit van de meeuwen. Maar als je goed kijkt zie je dat ze niet allemaal
44 van dezelfde soort zijn. De kleine tweedeurs zijn de kokmeeuwen, die over niet al te lange tijd hun prachtige chocoladekleurige koppen zullen krijgen; een opbeurend teken dat het weer voorjaar wordt. De iets grotere, luxere uitvoering met een bol hoofd, zijn de stormmeeuwen, die tegenwoordig ook zonder storm op zee in het binnenland te vinden zijn. De kleinere groepen, weer iets groter model, witte meeuwen zijn zilvenneeuwen; en die van hetzelfde fonnaat, maar met zwarte ruggen,zijn kleine mantelmeeuwen. En die space wagons, ongeveer de grootte van een buizerd en met pikzwarte ruggen, zijn grote mantelmeeuwen. Net als bij Eemewoude zijn er in de buwt ook heel wat soorten eenden te vinden. Al eerder heb ik het gehad over de fluitende smienten die elke winter op de ijsbanen verschijnen. Vaak zitten er ook kuifeenden bij waarvan de mannetjes het meeste opvallen, met hun helder witte flanken afgezet door hun zwarte lijven. In de winter valt de kuif een beetje tegen, maar straks zullen ze weer wapperen in de wanne zomerbries. En zo zijn er nog een aantal eend-modellen die ik zou kwmen noemen die regelmatig gezien kunnen worden. Maar wat mij met vogels altijd boeit zijn de verrassingen. Vorige week ging ik even naar de molen bij de Hempensemeerpolder, en wat zwemt daar rond; een brilduiker. Ook zo'n eendachtige. Ik neem aan dat hij brilduiker heet omdat hij opvallende ronde witte vlekken heeft op zijn donkere wangen, maar het is wel een leesbril want ze zitten ver onder de ogen. Hij was erg dichtbij en met de verrekijker kon ik zijn pIiemende donkergele ogen zien waaraan hij zijn Engelse naam. 'Golden eye' te danken heeft. Ik geloof dat ik nooit meer belangstelling voor auto's zal krijgen. Dat zou ook moeilijk zijn omdat ik er een tijdje uit ben geweest, en onderwijl zijn er allerlei nieuwe modellen bijgekomen; ik zou helemaal opnieuw moeten beginnen. Dus houd ik het bij Fordachtigen, Opelachtigen en Mitsubitsuachtigen. Met vogels is dat anders, die ontwerpen blijven vele jaren hetzelfde, dus hoef je het niet zo bij te houden. Toch wordt er af en toe een nieuw model geimporteerd. Nadat ik mijn brilduiker had bewonderd ging ik verder, en later kwam ik een paartje vogels tegen die tot voor kort hier niet
45 voorkwamen - de nijl gans, die ondanks de naam toch een eendachtige is. Zoals de naam verder aangeeft horen ze hier van oorsprong niet thuis. Maar blijkbaar hebben ze een gat in de markt ontdekt - net als die andere lelijke eend voor zich deed. lan Borwell.
K.V. NIEl ELKaAR NU LIBBEN WYTGAARD WlRDUM
1 ''''''
. ',-
~
....
Hallo Kaatsliefhebbers,
1_ ....... _
-....=-_, . ..::
-'l.~
•
Nog een paar maanden dan begint het kaatsseizoen weer. Wanneer je voor 31-03-1999 zes jaar bent dan mag jij op kaatsen. Je kunt dan iedere woensdag competitiekaatsen en maandagavond trainen. Niet alleen jongeren kunnen lid worden, wanneer u het ook leuk vindt om zo nu en dan eens het oude Friese kaatsspel te beoefenen, dan kunt u zich ook opgeven. Op de maandagmiddag is er trainen I potje kaatsen voor huisvrouwen en op de woensdagavond is er competitiekaatsen voor dames en heren. Mocht u meer informatie willen dan kunt u altijd contact opnemen met iemand van het bestuur. Tot ziens op het kaatsveld Jeugdbestuur KV Mei Elkaar Nij Libben
46
Foar in better boeket
BLOMMEN nei
R Gercama Haedstriitte 10 Reduzum
Tel. 0 5 6 6 - 6 0 14 8 4
Wenst U bloemen of aardappelen per zak: Is-morgens gebeld, Is-avonds gebracht, voor Uw gemak!
Ook woensdagmiddag geopend
Voordat u naar een ander rent, kijk eerst eens bij:
Marty's 'Trend *originele dames- en herenkleding *kado- en decoratieartikelen *houten speelgoed *zelfgemaakte geld- en wenskaarten *sieraden, sjaaltjes, sokjes enz. ~ *glaswerk open:dinsdag, donderdag en vrijdag: 9.30 tot 17.30 maandagavond van 18.30 tot 21.00 uur Marty de Ruiter Legedyk 26, Wirdum tel: 058-2552907
47
Sociëteit "Klaver Aas" Utslaggen earste helte skutjaskompetysje Sneon 3 oktober ie grutte Wietse de Jong Bert de Ruiter 2e grutte Piet Jorna Gerrit Mulder 3e grutte Jappie Schuurman Jan de Bruin
ie troast Lodewyk de Bruin Hillem Hemstra 2e troast Giny de Jong Gerard Jorna 3e troast Hans Ypma Jochem Douwenga
ie poedel Douwe Leistra Bareld Sixma 2e poedel Marijke v.Balen Trees Hemstra 3e poedel Jet Terpstra Hilly de Bruin
Sneon 17 oktober ie grutte Jet Terpstra Alb.Jan Terpstra 2e grutte Giny de Jong Trees Hemstra 3e grutte Hans de Ruiter Bert de Ruiter
ie troast Aan de Haan Frits Hoogland 2e troast Lodewyk de Bruin Piet Jorna 3e troast Gerard Jorna Yde Santerna
ie poedel Hans Ypma Willem Hemstra 2e poedel Herman Santerna Robby Galama 3e poedel Aaltsje Santerna Ale Terpstra
Sneon 31 oktober ie grutte Lodewyk de Bruin Herman Santerna 2e grutte Wietse de Jong Hillem Rietdijk 3e grutte Sibbele v.d.Meer Gerrit Mulder
ie troast Bert de Ruiter Alb.Jan de Ruiter 2e troast Gerard Jorna Hillem Hemstra 3e troast Franskje de Boer Trees Hemstra
ie poedel Piet Jorna Jochem Douwenga 2e poedel Douwe Leistra Bareld Sixma 3e poedel Jet Terpstra Ale Terpstra
48 Sneon 21 novimber le grutte Antoon Joma Jet Terpstra 2e grutte Floris Schuurman Sibbele v.d.Heer 3e grutte Gerrit Mulder Alb.Jan Terpstra
le troast Jaap v.d. Lei Harten Terpstra 2e troast Hilly Hoogland Franskje de Boer 3e troast Yde Santema Jochem Douwenga
le poedel Giny de Jong Piet Jorna 2e poedel Wim Ypma Hans Ypma 3e poedel Jeroen Hemstra John Hoogland
Sneon 28 novimber le grutte Herman Santema Bert de Ruiter 2e grutte Yde Santema Jochem Douwenga 3e grutte Hilly Hoogland Trees Hemstra
le troast Marijke v.Balen Bareld Sixma 2e troast Giny de Jong Lodewyk de Bruin 3e troast John Hoogland Harten Terpstra
le poedel \'1illy de Bruin Erik ten Hove 2e poedel Douwe Leistra Ale Terpstra 3e poedel Wietse de Jong Hans Ypma
Sneon 12 desimber le grutte Marijke v. Balen Willem Rietdijk 2e grutte Frits Hoogland Jochem Douwenga 3e grutte Herman Santema Alb.Jan Terpstra
le troast Lies de Jong Jelle de Jong 2e troast Aan de Haan Willem Hemstra 3e troast Antoon Joma Sibbele v.d.Meer
le poedel Trees Hemstra Hans Ypma 2e poedel Lodewyk de Bruin Bareld Sixma 3e poedel Aaltsje Santema \'1ietse de Jong
Jubileumparti j op woansdei 30 desimber: le grutte le troast le poedel
Hans de Ruiter Frens de Ruiter
Gabe Kuperus Wiebe Hoekstra
Klaas Keizer John Duhoux
49 2e grutte Hilly Hoogland Marijke v.Balen 3e grutte Erik ten Hove Alb.Jan Terpstra
2e troast Lies de Jong Jelle de Jong 3e troast Arjen v.Balen Marten Terpstra
2e poedel Trees Hemstra Antoon Jorna 3e poedel Bert de Ruiter Freddy Hemstra
Der kamen 72 skutjassers op dizze partij of, in absolût hichtepunt yn it fyftichjierrich bestean fan 'e soos. De winners ût it grut oantal kaartspilers fan dizze lange, mar tige slagge jUn, wiene Hans en Frens de Ruiter. Dat it harren net jUn waar. docht bliken, dat hja der seis kear foar yn it spier moasten, om mei de priis nei hUs te gean. Ut namme fan alle dielnimmers noch ris tige lokwinske. Nei dizze partij waar ek al wer de earste helte fan it kaartseizoen 98/99 ofsluten. Wat de kompetysje oangiet dan fine wy Bert op it foarste plak mei 13 1/2 punt, Lodewyk de Bruin en Marijke v.Balen sitte him op 'e hakken mei elk 12 1/2, mar ek Jet Terpstra en Herman Santema binne ek noch folsleine kandidaten foar de beker me i resp. 10 112 en 10 punten. De data foar de kommende kaartjUnen binne: 9 en 23 jannewaris, 6 en 20 febrewaris, 6 en 23 maart en 10 april. Elts is wolkom. It Bestjoer.
G 0 E D BES JOE N
23-1-1999
Op it skerm wie ' t te sjen,
Wa ' t dêr wennet, it samar ken. Wytgaard yn byld op Sneontejûn, De kamera de Buorren fûn. Dy't it wit moat belje,oars is
't
ferlern!
50
KERSTVIERING VROUWEN
..•....
35 jaar geleden besloot een groepje vrouwen van allerlei gezindte uit Wirdum, Swichum en Wytgaard om gezamenlijk een kerstviering te organiseren. Dit om uitdrukking te geven aan een verbondenheid rondom het kerstgebeuren. Er werd een koortje opgericht onder leiding van mevr. Halbertsma dat zo'n avond met hun gezang opluisterde. Als basis voor zo'n gezamenlijke viering werden afspraken gemaakt n.1. dat er steeds plaats zou zijn voor het kerstevangelie uit Lucas 2 en tot slot het gezamenlijk zingen van het "Ere zij God". Het initiatief sloeg aan, een Unitas vol vrouwen, en een zich alsmaar uitbreidend koor. Mevr. Bos, de opvolgster van mevr. Halbertsma als dirigente, zag haar koor worden tot een volwaardig 3 stemmig koor. Vanwege het veelkleurig gezelschap hadden we steeds wisselende leiding. Met een kerstverhaal, een kunstspel of anderszins werd de avond gevuld. Dat er nu toch een eind aan deze activiteit is gekomen is gelegen in het feit, dat een andere tijd een andere invulling vraagt. Een kerstconcert met verschillende koren van jong tot oud, een gezamenlijke kerstmaaltijd voor ouderen en een kerstnachtdienst maken nu deel uit van een gezamenlijke viering door vrouwen en mannen en kinderen. Op maandagavond 14 december hielden we onze laatste kerstviering als vrouwen uit de dorpen. Mevr. Bos werd door de koorleden letterlijk in de bloemen gezet als dank voor haar inzet. Lies de Jong, die jaren de gezamenlijk uitgezochte liturgie uitwerkte, kreeg een mooi kerststukje aangeboden, evenals de koster. Veel vrouwen uit de dorpen hebben zich beurtelings ingezet voor deze viering en mee door aller inzet is dit altijd een fijn gebeuren geweest. :
Een trouwe bezoeker
51
HET KERSTKOOR Achterste rij v.1. n. r,: Tryntje Krist, Anneke van der Meer, Bettie Yderna, Anna Hoekstra en Fokje Tolsrna, Voorste rij v .1.n,f.: Diny Hartmann, Trudy Vink, Hinke Meidersma, Elsita Giezen, Janke van der Veen, Teatske de Boer, Gretha Hofstra, Froukje Straatsrna, Japke Gros, Hennie Boomsma, Corrie Brouwer, Antje Monsrna, Minke Abrna, Akke van der Woude, Anneke Bakker en Tiitske Nauta. Op de Voorgrond: Dirigente Dien Bos
Ter gelegenheid van het laatste optreden voerden de Wytgaarder dames een stukje op.
.......
52
Vervanging is in 85% van alle schades niet nodig. B vendien worden Glas·Weld reparaties geheel door alle verzekeraars vergoed. Zonder eigen risico of na claim verlies, mits glasschade is meeverzekerd. Vervangen kost meestal het 'Eigen Risico'.
Kies voor reparatie: Glas.Weld repareert 85% van alle voorruit-schades komt binnen 2 werkdagen in actie werkt volgens 'no cure-no pay' repareert op uw verblijfplaats geeft levenslange garantie
** ** *
.....s.Weld GLASREPARATIE
Schade ?? 0800 0 963 963 (gratis) Uw expert: Peter Boomsma 06-50568097 (mobiel)
•
53 RElSVERSLAG VAN NOVEMBER IN OZD - ROEMENIE Begin november zijn we weer ongeveer 10 dagen in Ozd geweest. Belangrijk voor ons is altUd weer het contact met de inwoners en vooral het bestuur van de werktuigencoöp. De vraag is dan altijd weer, hoe zijn de werkzaamheden het afgelopen seizoen verlopen en beantwoorden de machines aan de gestelde verwachtingen. Vorig jaar hebben we een lotenactie gehouden voor een mestverspreider en een kraantje. Deze twee werktuigen hebben prima werk gedaan en de boeren waren zeer enthousiast. Tot november hadden 21 boeren hun mest met deze werktuigen over hun land laten verspreiden. Enkele mesthopen waren zo ver verstopt dat het kraantje er niet bij kon komen. Verder waren de boeren toch vrij down over het afgelopen jaar. Ook daar is onvoorstelbaar veel regen gevallen. In het heuvelachtige gebied is de grond van de akkers hier en daar verschoven door de regenval. Veel oogsten zijn mislukt en door de natte omstandigheden is er het afgelopen najaar heel weinig wintertarwe ingezaaid, hetgeen voor hen een hoofdbestanddeel is. Daarom zal de start van dit nieuwe seizoen hoogstwaarschijnlUk niet goed zijn. Verreweg de meesten hebben geen of weinig reserves om tegenslagen op te vangen, vandaar ook de minder florissante stermning van de inwoners. Tegen deze ramp kunnen wij uiteraard ook weinig doen. Een groot nadeel daar is, dat de vele perceeltjes van Yz à I hectare of nog kleiner, erg verspreid liggen. Voor de uitvoering van de werkzaamheden werkt dit zeer inefficiënt en daarom zal geprobeerd worden om vele percelen graan en maïs samen te voegen tot één groot perceel en dan ontvangt een ieder de oppervlakte van zijn inbreng. Voor de efficiënte bewerking van de percelen komt dit zeker ten goede, maar om de boeren zo ver te krijgen dat ze het eens wordell, zijn we erg benieuwd naar. In ieder geval kwam het initiatief van henzelf. Het is eerder geprobeerd en dat is later weer teruggedraaid. We hebben hun nu enige andere ideeën en invullingen gegeven, waar zij wel achter konden staan. Misschien dat het nu wel lukt. We zijn benieuwd. Het geeft wel enig risico voor de werktuigen. Men moet lid worden van een landbouwassociatie, waarin ook de machines
54 komen. Bij een eventueel faillissement van de associatie kunnen de werktuigen ook verkocht moeten worden. Ze zeggen dat de meerderheid van het dorp hier achter staat en risico draagt een ondernemer altijd, zegt de voorzitter van de werktuigencoöp en daar heeft hij natuurlijk gelijk in. Op ongeveer 80 km afstand van Ozd zijn we met 12 jonge boeren en boerinnen op excursie geweest bij een Nederlands-Roemeens bedrijf van 60 koeien met jongvee. De begeleiding van dit bedrijf was op dat moment ook nog een Fries. Toch leuk dat we onze moedertaal nog even konden gebruiken daar. De omstandigheden van dit bedrijf zijn ongeveer gelijk als in Ozd. Daarom waren de jonge boeren ook heel enthousiast over de infonnatie die ze kregen. Daarna hebben we met zijn tienen, op onze kosten, nog even lekker warm gegeten en gedronken in een restaurant voor een totaalbedrag van f 55,-. Tja, dan kun je nog eens de royale heer uithangen.
DIAKONAAL PROJECT OZD Nadat we reeds een oproep hebben gedaan om de armsten in Ozd een ondersteuning te geven in de vonn van Roemeense pakketten ter waarde van f 15,- per maand, hebben 14 families in Wirdum en Wytgaard hiervoor een toezegging gedaan. Heel hartelijk dank hiervoor. In Ternaard zal geprobeerd worden nog 10 families te vinden voor dit project. In april zal het eerste geld meegenomen worden naar Ozd. N.a.V. een vraag uit het dorp kan men ook spontaan een bedrag geven of met anderen een gezin of alleenstaande ondersteWlen voor f 15,- per maand. Er zijn zeker nog wel meer die in aanmerking komen. Dit kan men doen door geld te storten op rekeningnummer 29.58.34.137 t.n.v. Actie Comité Roemenië pla Sj. V.d. Kooistrj. 17, Wirdum. Simon en Gina Turkstra
55
Op deze manier wordt in Ozd het vee vervoerd naar de markt en de koeien gaan lopend naar de markt, soms wel 25 km.
Dit is het transport van de maisstengels bestemd voor veevoer. De kolven worden eerst met de hand er uitgeplukt.
56 LOTENACTJE ROEMENlE.
VOOR
LANDBOUWPROJECT
IN
OZD-
Reeds verschillende jaren houden we met Ternaard een lotenactie voor de ontwikkeling van Ozd en dat willen we ook dit jaar weer doen. Andere jaren was het bestemd voor de aanschaf van werktuigen en nu is het bedoeld om jonge boeren de kans te geven hun bedrijfje van 2 à 3 koeien uit te breiden tot negen koeien, hetgeen daar een goed bestaan geeft. Ze kunnen en moeten hun eigen producten verbouwen voor de koeien, want de aankoop van krachtvoer is daar veel te duur. Land kunnen ze daar vrij eenvoudig, van vooral oudere mensen pachten. De verpachter geven ze dan een deel van de opbrengst. Financieel worden deze bedrijfjes niet door de Roemeense staat geholpen om uit te breiden. De bedoeling is om in de vier dorpen van de gemeente Bichis, waaronder Ozd, zes bedrijfjes een lening te verschaffen voor de uitbreiding van de veestapel en aanpassing van de bestaande gebouwen of nieuwbouw. Een totaalbedrag van ± f 110.000,-- is hiervoor nodig. Vanuit Houten, waar onze officiële stichting gevestigd is, is contact opgenomen met de Stichting Steun Rabobank Nederland (S.S.R.). Indien wij een goed plan opzetten in samenwerking met een voorlichtingsorganisatie in Roemenië wil de S.S.R. een renteloze lening verschaffen van ± f 60.000,--, zonder terugbetaling. Deze bank heeft de toezegging reeds zo goed als zeker gedaan. De rest van het geld proberen wij met Houten bij elkaar te krijgen. We hebben reeds 450 Roemeense klokjes verkocht en dit heeft netto ± f 1.800,-- opgebracht en van de lotenactie kunnen we netto f 5.500,-- overhouden. Natuurlijk zijn er altijd andere noodzakelijke onkosten, zoals b.v. onderdelen voor de cyclomaaier die uit Nederland moeten komen. Het geld voor deze bedrijfjes is zoals gezegd een renteloze lening en het moet door deze veehouders weer terugbetaald worden in vijf jaar en ieder jaar wordt dit terugbetaalde geld weer besteed aan andere belangstellende veehouders, die uitgezocht worden door de Roemeense organisatie en dan in overleg met ons. Dit moet dus een sneeuwbal-effect hebben. De bedoeling is ook dat deze jonge boeren een zgn. studiecJubje oprichten
57 voor elkaars infannatie. We hopen dat het lukt. De organisatie van de Jotenverkoping is bij de diakenen van de S.O. W. gemeente. Wij hopen, indien zij met vele vrijwilligers in maart/april bij u langs komen, u net als andere jaren spontaan loten koopt voor het dorp Ozd. Namens Comité Friesland-Ozd, Simon en Gina Turkstra.
THUISZORG HET FRIESE LAND. (Is ontstaan uit de fusie van Kruiswerk Friesland-Noord en Thuiszorg Noord- en Midden Friesland). Voor verpleging, verzorging en andere vormen van hulp en ondersteuning op het gebied van thuiszorg. *Thuisverpleging- en verzorging *Kraamzorg *Ouder & kindzorg *Voedings- en dieetadvisering *Gezondheidsvoorlichting *Personenalarmering *Uitleen van verpleegartikelen en hulpmiddelen *Uitvoering Wet Voorzieningen Gehandicapten Voor het aanvragen van hulp en zorg en voor advies en informatie (24 uur per dag) 06-8864. Uitleenmagazijn, Hof 2, Wirdum. Geopend: maandag, woensdag en vrijdag van 17.00 tot 18.00 uur. Tel.:058-2551400
Bode Uitvaartvereniging Wirdum-Wytgaard-Swichum. Dhr. C. Jellema, Reduzum, tel.:0566-601283.
58
~
ANDRING~
l
tranSRort
J
J. D. ANDRINGA Buorren 649089 BL WYTGAARD
I
Wij houden ons ook aanl)fl'Jûlen voor
~l:::
VERHUIZINGEN
I
* *
alle transporten speciaal veevervoer
Telefoon
058-2551394
Klassieke Homeopathie Jerien van den Haak Buorren 17 9089 BH Wijtgaard tel. 058-2551496
59
G
/fJ S
b. v
Installaties
WIRDUM GROUW
058-2552439 0566-621075
Wij verzorgen aanleg en onderhoud van: * * * * * *
Elektro, licht, kracht en signaal installaties Gas, water, sanitair Centrale verwarming Dakbedekking en zinkwerk Gespecialiseerd in technisch bedrijfsonderhoud Verkoop en reparatie verlichting en huishoudelijke apparaten
24 uurs service
Het moet kl-kken... tussen br id en bruidegom ... en fotograaf Maak kans op een G-RAlili trouwreportage ook voor portretten en groepsfoto 's Himpenserdyk 15, 9085 BZ Teerns
FOTOGRAFEN ... '.;.;-:.;.;. .
Eil
GIL D E
60
~ ttil CC Ihlttiil1'll~ cd} (Q) lfIP~cc~ IIDtClf\illITIru
S)S)[))IE
mll~~S)S)
Zaalaccommodatie voor al Uw:
* * * * *
vergaderingen feestavonden jubilea recepties sportavonden
Inlichtingen en reservering bij de beheerster: W. de Ruiter-Talsma
058-2551797; Twirre: 058-2552600
.
61 UITVAARTVERENIGING 'WIRDUM-SWICHUM-WYTGAARD' Administratie: Th. Kootstra Bode: G. Emersonstrjitte 27 9088 BG Wirdum Tel. 058-2551815
C. Jellema Mr. Gorterstrj. 18 9008 TE Reduzum Tel. 0566 - 601283
Ledenvergadering op woensdag 24 februari 1999 Plaats: Duhoux Aanvang: 20.00 uur Agenda: 1. Opening 2. Notulen 3. Mededelingen en Ingekomen stukken 4. Financieel verslag 5. Verslag van de kascommissie 6. Benoeming van een nieuw lid van de kascorrunissie 7. Vaststelling contributie en vergoeding voor het jaar 2000 Voorstel contributie 140,- per persoon Vergoeding I 2750,8. Bestuursverkiezing: Aftredend: A. Fopma-Dijkstra (herkiesbaar) Tegenkandidaten moeten voor de aanvang van de vergadering worden ingediend bij het bestuur. 9. Rondvraag 10. Sluiting Het Bestuur Betaling contributie voor het jaar 1999 Voor een gezin bedraagt dit 1 70,Alleenstaanden 135,Kinderen tot 18 jaar geen contributie, daarna 135,Gaarne betaling voor 10 maart a.s. t.b.v. de uitvaartvereniging. 2931 90 828 Bankrekening uitvaartvereniging Postrekening van de Friesland Bank 811542 Na 10 maart volgt inning per kwitantie, verhoogd met incassokosten. Penningmeester: Th. Kootstra
62 INFORMATIE VAN DE UITVAARTVERENINGJNG Aan het begin van het nieuwe jaar willen wij als uitvaartvereniging 'Gedenkt te Sterven' van Wirdum, Swichum en Wytgaard u iets vertellen over onze vereniging: Wat doet onze vereniging voor u? Uw uitvaartverenigjng regelt en verzorgt de hele uitvaart. Alle wensen ten aanzien van de uitvaart worden gerespecteerd. De leden van de vereniging zijn verzekerd van een persoonlijk afscheid. De uitvaartvereniging biedt de nabestaanden ondersteuning. De vereniging behartigt de belangen van de leden zonder commercieel doel. De vereniging laat de regeling van de uitvaart verzorgen door de bode die zich gesteund weet door de dragers. De bode kan en wil, uiteraard in overleg met de nabestaanden, alle formaliteiten vervullen die met een sterfgeval te maken kunnen hebben. De bode heeft in dezen een adviserende rol. Het lidmaatschap van onze vereniging bedraagt momenteel f 35,- per persoon per jaar. Tot achttien jaar zijn de kinderen bij het lidmaatschap van de ouders inbegrepen. Vanaf deze leeftijd dienen ze zelf te betalen. Hier tegenover staat een vergoeding per sterfgeval. Dit bedrag is per I januari 1999 verhoogd van f 2.500,- naar f 2.750,-. Contributie en vergoeding worden jaarlijks in de ledenvergadering vastgesteld. Wie geen lid is kan natuurlijk ook gebruik maken van de diensten van onze vereniging. De kosten zijn dan uiteraard hoger. Als gemiddelde zou kunnen gelden: f 5.000,- voor een lid en f 6.000,- voor een nietlid. (grafsteen niet inbegrepen) Wenst men op latere leeftijd lid te worden, dan kan dat vanzelfsprekend ook. Er moet dan echter wel een inschrijfgeld betaald worden, dit volgens een advies van de 'Federatie van Uitvaartverenigjngen' in Friesland. Het is dus belangrijk uw/jouw keuze lid te worden niet te lang uit te stellen. Tot slot nog even dit: De vergoeding die u van onze vereniging ontvangt, is niet toereikend om alle kosten die een uitvaart met zich meebrengt te betalen. Onze vereniging is daarom, samen met de 'Federatie van Uitvaartverenigingen' in Friesland in contact getreden met AXENT Uitvaartverzekeringen. Axent kan namens onze vereniging een
63 bijverzekering met u afsluiten. Wij zijn ons er van bewust dat deze infonnatie niet volledig is. Wilt u meer weten, dan kunt ti zich te allen tijde wenden tot onze penningmeester, dhr. Th. Kootstra, George EmersonstIjitte 27, Wirdum., tel. 058 - 2551815. Namens het bestuur, B. Nauta., voorzitter ..
.
Als dit uw laatstewéh,s is
zullen wij die respecteren De dood
IS
een onderwerp
WéI,}( ..... e
nu,"\ mJl..l..c'llk
ove'
platen. Toch IS hl'l ve'$lJndlg ûm nu al hlt'IO\l't 'lJ Ie
denken Wanl u kun I \'Jnaaag voorl.:oml'l' dill
f!lh'tm(l'l'n ...... Wd.... tl .1 ' uw wensE'1" ~l:'le$pl'(I('erd HOf
bijzonder or uitgebreid die ool. liln
\J ~lf.ü.,
OlE'1 di,> U1lvaafl kunl \..11Ig,::o, du." u ZQo... wensen Ol do\l ow nabe!>uanden voo. onverwclchlfo fmJnClele pmolemt>n kCJfnen Ie staan
EE'n u.t\'aanverenISIng heeft geen commerCieel doel maar 1\ er (Jtl' hel bl1'lang \'aO de leden Ie behan.gen Uw bdangen el" dll~ van de nabe$liunden (en 20rg minder
AI,!> u lid wOrdl val" !!('n ullvaal1V~lenl~'ng. hot"" u llCh gel'1" zorgen Ie maken Oe ver{-n.g.ng regel1 en verzorgt df' uItvaart
Bel vandaag nog voor mti:'t .nl()m'\,)\le ov~t df> voordel~n van I\el I.dmaatschap van een u.lvaanver~n.g.ng Bel mei de heer Th KOOlSlta
UITVAARTVERENIGING "Gedenkt te sterven" Wirdurn l Swichum en Wytgaard
tel: 058-2551815
64
SIETSE J()RN~
I1
AGRI·SERVICE WURDUM WERPSTERDYK 9, 9088 BZ WURDUM TEL. (058) 2552129 MOBIEL 06-22214562
OPENINGSTIJDEN MAGAZIJN: ma Urn vr. : 13.00-14.00 uur 19.00-20.00 uur zaterdag : gehele dag
EMMAKADE 45
LEEUWARDEN
TEL. 058-2127788
65
II febr. klaverjassen D.e. 14.00 uur. hofkesjonge D.e. 14.00 uur. 20 " schutjassen café Omke Wopke. 27" klaverjassen de Twirre. 6lrut. Schutjassen café Omke Wopke. schutjassen D.e. 14.00 uur. 11 " jaarvergadering O.B. café Omke Wopke 20.00 uur. 12 " 20 " schutjassen café Omke Wopke. 20 " Tryater, in skelet yn lerlàn, Twirre. 27 " klaverjassen Twirre. 3 april schutjassen café Omke Wopke. modeshow Marion Mode D.e. 14.00 uur. 7 " klaverjassen D.e. 14.00 uur. 15 " volleybal Hans mixtoemooi. 23 " 20 aug. merke. merke. 21 " 18 "
Voor informatie en opgave data, tel.: 2552066.
OPROEP OPROEP OPROEP
Aan alle hondenbezitters Wilt u a.U.b. uw hond buiten de bebouwdekom laten poepen. Ons dorp is niet zo groot, het is dus maar een paar stappen meer om uw hond uit te laten. In ons dorp zijn veel kinderen en kinderen spelen graag in het gras, maar ja de hondepoep!!
66
Verbeek Zonwering Bredijk 173 9088 BW Wirdum Voor al uw buitenzonwering op maat gemaakt en geplaatst Zoals:
Knikarmschermen Uitvalschermen Markiezen
Screens Rolluiken Garagedeuren
Ook binnenzonwering op maat gemaakt en geplaatst Zoals:
Lamellen Rolgordijnen
Voor info:
Horren Jaloezieën
Tel: 058-2552663.
Fax: 058-2551104
VAKGARAGE®
HOFSTRA. Indu5trieweq l-d 9011 WH Irnsum
ALTIJD VERTROUWD DICHTBIJ
•
10
Teleloo<1 0566-601415 Fax 0566-602116 Aulolel. 06-52609577
• STERKE
PUNTEN
o Persoonlijk kontakt met de baas zelf
VAN
DE
VAKGARAGE
@ Vakmonteurs. thuis in alle merken.
~ Exacte prijsopgave vooraf.
f} Landelijke service voor vaste klanten
~ Officieel lid van de Bovag.
@ Super Vakgarage garantie.
o
APK-Keuringsstation.
~
ê
Uitsluiten kwaliteitsonderdelen.
Cl) Vaste klanten pas voor extra voordeel.
Dag & nacht bereikbaar
67 WEEKEND-DIENSTEN HUISARTSEN. Apotheekhoudende huisartsenpraktijk Wirdum e.o. Dhr. P. Dijksterhuis en mevr. N. Valken, Legedyk I, 9088 AA Wirdum, tel.: 058-2551303. Spreekuren te Wirdum dagelijks volgens afspraak. Huisbezoeken bij voorkeur aanvragen voor 10.00 uur. Uw herhalingsmedicijnen kunnen aan huis bezorgd worden. Kosten f 1,--. Telefonisch overleg is mogelijk van 12.00-12.30 en 13.00-13.30 uur. Er is een waarneemregeling met dokter van Drooge te Warga, Leeuwarderweg 61, tel.: 058-2551261. Donderdagmiddag- en avond en om het weekend neemt hij de praktijk waar. Weekeddiensten Wirdum e.o. 13-14 febr. PDijksterhuis, N.Valken, wirdum, 2551303. 20-21" AH.van Drooge, Warga, 2551261. 27-28" PDijksterhuis, N.Valken. 6-7 mrt. AH.van Orooge. 13-14" P.Dijksterhuis, N.Valken. 20-21" AH.van Drooge. 27-28" PDijksterhuis, N.Valken. 3-4-5 april AH.van Drooge. 10-11" PfDijksterhuis, N. Valken. Weekenddiensten praktijk Weidum e.o. 13-14 febr. L.J.Lukkes, Weidum, 058-2519224. 20-21" J.W.Meerdink, Wommels, 0515-331331. 27-28" J.CLoor, Oosterend, 0515-331488. 6-7 mrt. L.J.Lukkes. 13-14" H.B.Bergwerff, Baard, 0517-341272. 20-2 J" J.W.Meerdink. 27-28" J.CLoor. 3-5 april H.B.Bergwerff. 10-11" L.J. Lukkes. 17-18" J.CLoor.
Loonbedrijf A.J. Bourna Voor: Kuilsnijden, veescheren, stalreinigen . Voor: Asbestverwijdering en vervanging van uw dakplaten i.s.m. Agri service. Bel voor gratis offerte of informatie!
Tel. 058-2551 483 06-53848689
j
Marwertsterdijk 8 9088 CA Wirdum
VERTAALBUREAU
IT LJOCHT
(Beëdige) oersettings en tolketsjinsten fanLlt en nei hast alle talen. Sybren Valkemastrjitte 4 9088 BD Wurdum Till. (058) 255 1913 Faks (058) 2551212 Lid NGV
..
Uw financieel kompas De Friesland Bank, de grootste regionale bank in Noord-Nederland, kent de wensen en de vraagstukken van de particulieren en de ondernemers als geen ander. De Friesland Bank, een bank die garant staat voor uitgebreide persoonlijke aandacht voor elke cliënt. Het financieel kompas bij uitstek voor al uw bankzaken en verzekeringen.
Friesland Bank Kantoor Wirdum, Legedyk 5 Telefoon (058) 255 1356
lE
UW AMBACHTELIJKE BAKKER SYBESMA voor
• • • • • •
I
brood, koek en banket vleeswaren kaas diepvries-artikelen tabak en drogisterij en de allereerste levensbehoeften
Boksum Deinum Wytgaard
058-2541323 058-2541919 058-2551707
