Discussienota
“Kerntaken Groenbeheer Hoeksche Waard”
Auteur:
Werkgroep Groenbeheer HW
Datum:
8 december 2013
Status:
Definitief
INHOUDSOPGAVE
1
INLEIDING
3
2
GESCHIEDENIS
3
3
HUIDIGE SITUATIE
4
4
KERNTAKEN GROENBEHEER
6
4.1 Kerntaak 1: Boombeheer
6
4.2 Kerntaak 2: Krekennatuur Groenbeheer Hoekschewaard
8
4.3 Kerntaak 3: Krekennatuur Waterschap Hollandse Delta
9
4.4 Kerntaak 4: Dijkvegetatie
5
SAMENVATTING
11
13
5.1 Kosten kerntaak
13
5.2 Kosten per kerntaak voor deelnemers
14
1 INLEIDING Groenbeheer Hoeksche Waard is een samenwerkingsverband tussen waterschap Hollandse Delta (WSHD) en de vijf gemeenten in de Hoeksche Waard (Binnenmaas, Oud-Beijerland, Cromstrijen, Korendijk en Strijen) dat in 1999 is opgericht om het Landschapsbeheersplan Hoeksche Waard uit te voeren. In 2002 is dit samenwerkingsverband omgezet in een Gemeenschappelijke Regeling. Het oude Landschapsbeleidsplan (1999-2011) is vervangen door een nieuw plan: het Landschapsbeheerplan Hoeksche Waard (2012-2021). Aanleiding om een kerntakendiscussie te starten zijn de ontwikkelingen (areaaluitbreiding, wegvallen van subsidies, gedeeltelijk wegvallen van jaarlijkse indexeringen) van de afgelopen jaren die er toe geleid hebben dat de begroting van Groenbeheer vanaf 2015 onvoldoende toereikend is om de ambities te realiseren vanuit het Landschapsbeheerplan Hoeksche Waard 2012 – 2021. Het doel van deze discussienota is: Het in beeld brengen van mogelijkheden voor het takenprogramma inclusief gewenste kwaliteit, bijbehorende kosten en benodigde financiering gebaseerd op de uitgangspunten en ambities beschreven in het Landschapsbeheerplan. Dit document beschrijft de huidige kerntaken, ambities vanuit het Landschapsbeheerplan en beschikbare middelen en beschrijft daarnaast de bijbehorende gevolgen en risico’s wanneer overwogen wordt de kerntaak af te stoten..
2 GESCHIEDENIS In de tachtiger- en negentigerjaren werden de bomen in de Hoeksche Waard onderhouden door het waterschap. Financiering en beheer werden georganiseerd door het toenmalige Centraal Boombeheer (opgericht in 1975) waarin de gemeenten, waterschap (De Groote Waard) en de provincie Zuid-Holland een rol speelden. Halverwege de negentiger jaren werd onder regie van de provincie een ontwikkeling ingezet naar een meer integrale aanpak van het landschap. De provincie trok zich terug als deelnemer maar sprak de intentie uit de financiering van het programma voor 50% te steunen via subsidies en bijdragen van provincie en rijksoverheid. Inmiddels is gebleken dat er geen bijdrage meer beschikbaar is vanuit de provincie en dat ook de subsidies (SNL) voor beheer en onderhoud teruggebracht zijn tot een minimum of geheel zijn weggevallen. De ‘gemiste’ bijdrage vanuit de provincie is in de loop der jaren niet gecompenseerd door de bijdrage van de deelnemers aan de gemeenschappelijke regeling te verhogen. Daarentegen is het takenpakket nauwelijks afgenomen en op sommige punten zelfs uitgebreid. Er werd halverwege de jaren ‘90 een opdracht verstrekt voor het opstellen van een Landschapsbeleidsplan Hoeksche Waard. (zie bijlage 1 “Overwegingen oprichting GR”) De stappen die hierna ondernomen zijn, zijn de volgende:
In het Plan van aanpak (1998) is het uitvoeringsprogramma vastgelegd alsmede de financiering en de organisatie van een nieuw op te richten samenwerkingsverband; In 2005 is gestart met het opstellen van een nieuw landschapsbeheersplan voor de Hoeksche Waard en Groenbeheer. Deze actie werd door de
_______________________________________________________________________ Discussienota kerntaken groenbeheer HW Pagina 3 van 16
gemeenten aangegrepen om over te gaan op een plan met een bredere opzet: de Structuurvisie Hoeksche Waard; In 2010 is door het Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard (SOHW) in nauwe samenwerking met Groenbeheer HW alsnog een Landschapsbeheerplan voor de Hoeksche Waard (2012-2021) opgesteld.
Een van de overwegingen bij de oprichting van de Gemeenschappelijke regeling betreft de volgende: 1. Eind 1998 hebben dezelfde partijen, tevens deelnemers van het Centraal Boombeheer Hoeksche Waard, een convenant ondertekend. Hierin is afgesproken de relevante afspraken uit de beheersovereenkomst Centraal Boombeheer Hoeksche Waard 1991-1998 voort te zetten. In het convenant hebben partijen tevens afgesproken het Landschapsbeleidsplan uit te voeren conform het daarbij behorende Plan van Aanpak. In dit plan zijn afspraken gemaakt over het jaarlijks vast te stellen uitvoeringsbudget van maximaal 1 miljoen gulden en over de financiële bijdragen door iedere partij. De uitvoering van dit plan is in 1999 gestart.
Samenvattende conclusie. Vanaf 1975 zetten zowel gemeenten, als waterschap Hollandse Delta met ondersteuning van de provincie zich in voor het landschap in de regio Hoeksche Waard. In eerste instantie hielden deze partijen zich hoofdzakelijk bezig met boombeheer. Veel later (jaren ’90) is het takenpakket uitgebreid met zaken zoals het onderhoud van droge-/natte natuur gezien het belang van het landschap als geheel en wat het oplevert voor de regio. De provincie heeft zich halverwege de jaren ‘90 teruggetrokken. De financiële middelen voor het beheer en onderhoud zijn gedurende deze periode niet evenredig gegroeid met de uitbreiding van taken en uitbreiding van het areaal van Groenbeheer HW.
3 HUIDIGE SITUATIE Anno 2013 werkt Groenbeheer HW met het Landschapsbeheerplan 2012 – 2021. Het plan is bedoeld om het beheer van het landschap zoals vastgelegd in de structuurvisie, in een concreet uitvoeringsprogramma uit te werken. Daarnaast vormt het plan een beheersdocument voor het uitvoeringsprogramma van Groenbeheer. Het Landschapsbeheerplan 2012-2021 kent een drietal scenario’s qua taken en onderhoudsniveaus. Na consultatie van het maatschappelijk middenveld besloten de besturen van de regio Hoeksche Waard en het waterschap te streven naar ambitieniveau 2. Hierbij is expliciet benoemd dat dit enkel mogelijk is indien voldoende financiële middelen beschikbaar zouden zijn. Mocht dit in de toekomst niet meer haalbaar blijken dan kon het ambitieniveau bijgesteld worden. In het Landschapsbeheerplan zijn twee sectorale programma’s uit de Structuurvisie uitgewerkt: “Groenblauwe Structuur” en “Cultuurhistorie, Archeologie en Landschap”. Het plan maakt een onderverdeling van de landschapselementen in de Hoeksche Waard volgens het volgende schema. De betrokken organisaties of particulieren staan tussen haakjes. Het uitvoeringsprogramma van Groenbeheer heeft momenteel uitsluitend betrekking op het grofmazig netwerk. Hierna zijn de onderdelen van de twee sectorale programma’s weergegeven.
_______________________________________________________________________ Discussienota kerntaken groenbeheer HW Pagina 4 van 16
Grofmazig netwerk Bomenbeheer (Groenbeheer HW) Krekennatuurbeheer (Groenbeheer HW, WSHD en SBB) Ecologisch beheer dijkbermen (HWL en Groenbeheer HW) Natuurgebieden (SBB, HWL en Natuurmonumenten) Fijnmazig netwerk Erfbeplanting (tot 2011 Groenbeheer HW, daarna SOHW) Agroranden (Rietgors/agrariërs) Slootoevers en natuurakkers (agrariërs) Wegbermen (WSHD, provincie en Rijkswaterstaat) Kleine landschapselementen (particulieren, overheden en natuurorganisaties) Fietspaden/wandelpaden / recreatieve voorzieningen/kanoroutes/ruiterpaden (SOHW, WSHD en provincie) In de afgelopen jaren zijn er al diverse taken, zoals hierboven beschreven, afgestoten van Groenbeheer. Bij het afstoten is gekeken naar wat de hoofd-/ bijzaken (mini kerntakendiscussie) voor Groenbeheer zijn. Toen is de keuze gemaakt dat Groenbeheer zich zal focussen op de kerntaken: 1. Boombeheer; 2. Krekennatuur Groenbeheer Hoekschewaard; 3. Krekennatuur waterschap Hollandse Delta; 4. Dijkvegetatie. Areaal en eigendomsverhoudingen Het areaal dat Groenbeheer anno 2013 onderhoudt, bestaat uit de volgende hoeveelheden en eigendomsverhoudingen. Omschrijving
Hoeveelheid
Bomenbeheer
Ca 21.500 bomen 21 ha
Krekennatuur GBHW
Eigendom WSHD 90%
Eigendom Gemeenten 10%
Eigendom GBHW
100%
Krekennatuur WSHD
61 ha
100%
0%
Dijkvegetatie
7 ha
100%
0%
Uit bovenstaande tabel valt op te maken dat het waterschap eigenaar is van een groot deel van de beheergebieden. De financiering van alle kerntaken geschiedt op basis van de gemeenschappelijke regeling waarin opgenomen is dat 50% door de gemeenten en 50% door WSHD gefinancierd wordt.
_______________________________________________________________________ Discussienota kerntaken groenbeheer HW Pagina 5 van 16
4 KERNTAKEN GROENBEHEER Dit hoofdstuk beschrijft diverse kerntaken voor groenbeheer HW.
4.1 Kerntaak 1: Boombeheer De eerste kerntaak van Groenbeheer bestaat uit bomenonderhoud. Deze kerntaak levert een belangrijke bijdrage aan één van de kernkwaliteiten van de Hoekschewaard, namelijk het nationaal landschap. Doelstellingen Om deze kernkwaliteit in stand te houden zijn er vanuit het Landschap beheersplan de volgende doelstellingen geformuleerd voor boombeheer: Het in stand houden van dijkbeplantingen als karakteristiek landschapselement in de Hoeksche Waard; Bevorderen van biodiversiteit; Het in stand houden en ontwikkelen van een evenwichtig en gezond bomenbestand door efficiënt bomenonderhoud; Het garanderen van de (verkeers)veiligheid door middel van onderhoud. Het verkrijgen van een evenwichtige opbouw van dijkbeplantingen in soort, leeftijd en kwaliteit; Het verkrijgen van meer diversiteit en inspelen op biodiversiteit door gebruik van inheemse soorten; Het verhogen van de efficiëntie van het bomenonderhoud; Het vervangen van risicovolle boombeplantingen die aan het eind van hun levenscyclus zijn. Bomenonderhoud (activiteiten) Het bomenonderhoud bestaat uit de volgende werkzaamheden:
Het uitvoeren van snoeiwerkzaamheden; Het verwijderen van bomen die een gevaar vormen voor de veiligheid; Het aanplanten van bomen en struweel; Het onderhouden van hagen en het snoeien en dunnen van struwelen en bosschages; Het knotten van knotwilgen; Het verrichten van opruimwerkzaamheden als gevolg van eventuele windschade; Het onderhouden van een beheersysteem; Het uitvoeren van boom(veiligheids)inspecties; Het houden van dagelijks toezicht;
Het boomvervangings-/verjongingsplan (voormalige saneringsplan) wordt uitgevoerd volgens een (theoretische) omlooptijd van het totale bomenbestand (ca. 21.500 stuks) in 75 jaar zijnde 280 bomen á € 250,- / stuk (rooien en herplanten) de kosten bedragen ca. € 70.000 per jaar. Dit bedrag zal fluctueren al naar gelang de hoogte van de omlooptijd en normbedrag per boom.
_______________________________________________________________________ Discussienota kerntaken groenbeheer HW Pagina 6 van 16
Kosten Omschrijving
Aantal
Bomenonderhoud
Ca. 21.500 bomen
Bomenverjonging ++ + +/--
Eigendomverhouding 90% WSHD 10% Gemeente
Effect ambities LBP + +
Bedrag
€ 225.000 €
70.000
Uitstekend Goed Voldoende/basis Matig Onvoldoende
Wanneer in overweging wordt genomen om deze kerntaak af te stoten en niet langer door Groenbeheer te laten uitvoeren brengt dit een aantal consequenties met zich mee. Vanuit de streek zal er geen invloed meer kunnen worden uitgeoefend op het bomenbeheer waardoor er feitelijk geen invloed meer is vanuit de GR op een van de kernkwaliteiten van de Hoeksche Waard. De (overige) consequenties laten zich als volgt samenvatten:
De bomen gaan terug in beheer bij de eigenaar; ca. 90% naar het waterschap en ca. 10% naar de gemeenten (voornamelijk Korendijk); De streek (Hoekschewaard) heeft in zijn geheel geen invloed meer op het boombeheer in de Hoekschewaard; In het verlengde van bovenstaand punt is er ook geen invloed meer vanuit de streek om te werken aan een verdere optimalisering van het landschap; Door het afstoten van deze kerntaak kan er in de huidige werkgroep geen kennis en ervaring gedeeld worden over boombeheer in de Hoeksche waard, terwijl dit wel een grote meerwaarde heeft. Denk hierbij aan specifieke gebiedskennis, lokale problematiek; Deze kerntaak beslaat ca. 65 % van de werkzaamheden GR, door deze taak af te stoten kan de discussie gevoerd worden over het nut van het voortbestaan van de GR; De financiële lasten verschuiven van de GR naar het waterschap en de gemeenten; Mogelijk komt door het afstoten van deze kerntaak één van de kernkwaliteiten in de Hoekschewaard onder druk te staan, omdat er geen garanties zijn het huidige areaal in stand te houden.
Het afstoten van deze kerntaak brengt daarnaast de volgende risico’s met zich mee:
Het huidige bomen areaal kan mogelijk onder spanning komen te staan omdat er alleen vanuit de omgevingsvergunning kappen en Boswet mogelijk nog sturingsinstrumenten aanwezig zijn om het areaal in stand te houden; Er ontstaat mogelijk negatieve publiciteit wanneer deze kerntaak wordt afgestoten omdat Groenbeheer zich altijd ‘hard’ gemaakt heeft voor behoud en versterking van de bomenstructuren in de Hoekschewaard; Het risico bestaat dat door het wegvallen van deze kerntaak de GR geen bestaansrecht meer heeft en wordt opgeheven.
_______________________________________________________________________ Discussienota kerntaken groenbeheer HW Pagina 7 van 16
4.2 Kerntaak 2: Krekennatuur Groenbeheer Hoekschewaard De tweede kerntaak van Groenbeheer bestaat uit het beheer van krekennatuur Groenbeheer Hoeksche Waard. Het gaat hierbij om het gebied Argusvlinder welke deels eigendom is van Groenbeheer Hoekschewaard en tevens in 2002 bekroond is met de landschapsprijs van de provincie Zuid-Holland. De totale kosten voor de aanleg van dit project bedroegen ruim 3 miljoen euro. Deze kerntaak levert een belangrijke bijdrage aan het in stand houden en verhogen van de natuurwaarden in de voornamelijk droge natuurvriendelijke waterbergingen. Doelstellingen Om deze kernkwaliteit in stand te houden zijn er vanuit het Landschapbeheersplan de volgende doelstellingen geformuleerd voor krekennatuur Groenbeheer Hoekschewaard: Het nastreven van een efficiënt en betaalbaar beheer; Het in stand houden of verhogen van de natuurwaarden; Het realiseren van omschreven natuurdoeltypen door middel van beheer; Het inschakelen van regionale beheerorganisaties bij het beheer overeenkomstig afspraken met de streek; Het afstemmen van het beheer op de PEHS Onderhoud krekennatuur Groenbeheer (activiteiten) Het onderhoud van de krekennatuur bestaat uit: Het houden van toezicht; Het begeleiden van de beheerovereenkomst met het Hoekschewaards landschap; Het overleg voeren met de beheerders; Het maaien en afvoeren van maaisel van bloemrijke graslanden; Het periodiek afzetten van (wilgen)struweel om bosvorming te voorkomen; Het regelen van financiering d.m.v. subsidieaanvragen in het kader van de SN regeling (via HWL); Het afstemmen van beheer op de voorwaarden van de subsidieregeling; Het afstemmen van het beheer op de regelgeving van het waterschap. Kosten Omschrijving
Krekennatuur Groenbeheer ++ + +/--
Areaal
21 ha
Eigendomverhouding 100% Groenbeheer
Effect ambities LBP +
Bedrag
€ 13.000
Uitstekend Goed Voldoende/basis Matig Onvoldoende
Wanneer in overweging wordt genomen om deze kerntaak af te stoten en niet langer door Groenbeheer te laten uitvoeren brengt dit een aantal consequenties met zich mee. Vanuit de streek zal er geen invloed meer kunnen worden uitgeoefend op de krekennatuur waardoor er feitelijk geen invloed meer is vanuit de GR op een van de kernkwaliteiten van de Hoeksche Waard. De (overige) consequenties laten zich als volgt samenvatten:
_______________________________________________________________________ Discussienota kerntaken groenbeheer HW Pagina 8 van 16
Groenbeheer zal grondeigendom van ca. 21 hectare moeten afstoten. De betreffende gronden van droge en natte natuur zullen overgedragen moeten worden aan een partij waarvan het onzeker is of zij invulling kan/wil geven aan de ambities vanuit het landschapsbeheerplan. Het project Argusvlinder heeft ca. 3 miljoen euro gekost. Wanneer Groenbeheer HW dit gebied niet meer onderhoudt en er geen zeggenschap meer is vanuit de streek over dit gebied, kan dit mogelijk leiden tot kapitaalvernietiging. Er zal dan sprake zijn van een verlies aan natuurwaarden en kwaliteit van het Nationaal Landschap; Het afstoten van deze kerntaak brengt daarnaast de volgende risico’s met zich mee:
Door een mogelijk verlies van natuurwaarden waar een investering/subsidie voor is gedaan, is het zeer aannemelijk dat de provincie, die voor een groot deel middels subsidies gefinancierd heeft, een claim neerlegt voor het teniet doen van natuurwaarden; Naast de provincie hebben ook verschillende andere maatschappelijke partners een belangrijke rol gespeeld bij de totstandkoming van de huidige krekenstructuur, het is onduidelijk hoe deze maatschappelijke partners gaan reageren op deze ontwikkelingen (en welke financiële/juridische risico’s dit met zich meebrengt); Er is een reëel risico dat de deelnemers aan de GR imagoschade leiden door het loslaten van eerdere uitgesproken ambities ten behoeve van het nationaal landschap als gevolg van een financiële afweging; Het is onzeker of de ambities voor droge-/natte natuur uit het landschapbeheerplan gehaald zullen worden, de streek heeft hier geen invloed meer op; Het is nog onzeker in hoeverre er een partij gevonden kan worden die het beheer wil overnemen met eigen financiering; Er ontstaat mogelijk negatieve publiciteit wanneer deze kerntaak wordt afgestoten omdat Groenbeheer zich altijd ‘hard’ gemaakt heeft voor behoud en versterking van de krekenstructuren in de Hoeksche Waard.
4.3 Kerntaak 3: Krekennatuur Waterschap Hollandse Delta De derde kerntaak van Groenbeheer bestaat uit krekennatuur Waterschap Hollandse Delta. Onder deze kerntaak valt oa een deel van Argusvlinder en het Vlietproject welke is afgerond in 2011. De totale kosten voor het Vlietproject bedroegen ongeveer 12 miljoen euro. Dit is voor een beperkt deel gefinancierd door het waterschap Hollandse Delta en Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard. Daarnaast heeft het project financiële bijdragen gekregen van het ministerie van infrastructuur en Milieu, provincie Zuid Holland en projectbureau Deltanatuur. Ook de Europese Unie heeft een bijdrage geleverd vanuit het platteland ontwikkelingsprogramma en de subsidieregeling LIFE. Deze kerntaak levert een belangrijke bijdrage aan het in stand houden en verhogen van de natuurwaarden op gebied van krekennatuur. _______________________________________________________________________ Discussienota kerntaken groenbeheer HW Pagina 9 van 16
Doelstellingen Om deze kernkwaliteit in stand te houden zijn er vanuit het Landschapsbeheersplan de volgende doelstellingen geformuleerd voor krekennatuur Waterschap Hollandse Delta: Het nastreven van een efficiënt en betaalbaar beheer; Het in stand houden van het waterbergend vermogen; Het in stand houden of ontwikkelen van natuurlijke vegetaties (flora); Het in stand houden of ontwikkelen van biotopen voor dieren (fauna); Het in stand houden van een natuurlijke oeverbescherming; Het verbeteren van de waterkwaliteit; Het zoveel mogelijk beperken van de negatieve gevolgen van het baggeronderhoud van hoofdwatergangen voor flora en fauna; Het afstemmen van beheer op de PEHS. Onderhoud krekennatuur waterschap Hollandse Delta (activiteiten) Het onderhoud van de krekennatuur bestaat uit: Het maken van inventarisaties (monitoring); Het laten uitvoeren van werken zoals maaien, het afvoeren van maaisel en het periodiek afzetten van struweel. Het houden van toezicht op de uitvoering van werken; Het voeren van overleg met derden; Het begeleiden van groot onderhoud aan watergangen door het waterschap; Het voeren van onderhandelingen met aanliggende grondeigenaren om baggerstort te regelen en stort op natuur zoveel mogelijk te voorkomen; Kosten Omschrijving
Krekennatuur Waterschap Hollandse Delta ++ + +/--
Areaal
61 ha
Eigendomverhouding 100% WSHD
Effect ambities LBP +
Bedrag1
€ 35.000
Uitstekend Goed Voldoende/basis Matig Onvoldoende
In het bedrag van € 35.000 zijn de kosten voor baggeren en het voorkomen van baggerstort niet opgenomen. Overeenkomstig oorspronkelijke afspraken in het Landschapsbeleidsplan zou het waterschap deze kosten voor haar rekening nemen. Een en ander correspondeert ook met de 25%-75% verdeling van financiering van onderhoud natte natuur in het Plan van aanpak (1998). Wanneer in overweging wordt genomen om deze kerntaak af te stoten en niet langer door Groenbeheer te laten uitvoeren brengt dit een aantal consequenties met zich mee. Vanuit de streek zal er geen invloed meer kunnen worden uitgeoefend op de krekennatuur waardoor er feitelijk geen invloed meer is vanuit de GR op een van de kernkwaliteiten van de Hoeksche Waard. De (overige) consequenties laten zich als volgt samenvatten:
De betreffende gronden van natte natuur in beheer bij Groenbeheer zullen overgedragen worden aan het waterschap.
1
In dit budget is de mogelijke naheffing inzake de baggerkwestie en consequenties van het bindend advies nog niet meegenomen
_______________________________________________________________________ Discussienota kerntaken groenbeheer HW Pagina 10 van 16
De streek heeft geen zeggenschap meer over beheer van de natte natuurgebieden. Het waterschap kan binnen bestaande regelgeving het onderhoud uitvoeren maar hoeft zich niet te conformeren aan de ambities vanuit het landschapbeheerplan. Mogelijk zal er sprake zijn van een verlies van natuurwaarden en kwaliteit Nationaal Landschap. Er zal mogelijk negatieve publiciteit door maatschappelijke partners (bv. HWL) ontstaan wat kan leiden tot onderlinge conflicten.
Het afstoten van deze kerntaak brengt de volgende risico’s met zich mee:
Door de natte natuur terug te geven aan het waterschap is het de vraag in hoeverre de ambities zoals opgenomen in het Landschapsbeheersplan behaald zullen worden. Het waterschap heeft als strategie/ beleid: voldoende en schoon oppervlakte water, veilige (vaar)wegen en het bieden van veiligheid tegen wateroverlast. Het beheer van natuur beschouwt het waterschap niet als kerntaak. Door een mogelijk verlies van natuurwaarden waar een investering/subsidie voor is gedaan, is het mogelijk dat de provincie, die voor een groot deel middels subsidies gefinancierd heeft, een claim neerlegt voor het teniet doen van natuurwaarden.
Los van het al dan niet afstoten van deze kerntaak speelt op dit moment de baggerkwestie. Hiervoor is in samenspraak met de andere deelnemers van de GR een landsadvocaat ingeschakeld die een bindend advies zal uitbrengen. Een risico in deze kwestie is het moeten nabetalen van een naheffing en hoge baggerkosten in de toekomst.
4.4 Kerntaak 4: Dijkvegetatie Kerntaak 4 bestaat uit het ecologisch beheer van dijkvegetatie. Doelstelling Om deze kernkwaliteit in stand te houden zijn er vanuit het Landschapsbeheersplan de volgende doelstellingen geformuleerd: Het verhogen van natuur- en landschapswaarden door het uitvoeren van ecologisch beheer van 30 hectare dijkvegetatie (maaien en afvoeren). Onderhoud dijkvegetatiebeheer (activiteiten) Het onderhoud van de dijkvegetatie bestaat uit: Het voeren van overleg met het Hoekschewaards Landschap; Het financieren van het onderhoud door het HWL. Het laten maaien en afvoeren van maaisel van de dijktaluds door HWL. _______________________________________________________________________ Discussienota kerntaken groenbeheer HW Pagina 11 van 16
Kosten Omschrijving
Dijkenvegetatie ++ + +/--
Areaal
30 ha
Eigendomverhouding 100% WSHD
Effect ambities LBP +
Bedrag
€ 33.000
Uitstekend Goed Voldoende/basis Matig Onvoldoende
Consequenties bij afstoten De streek heeft geen zeggenschap meer over beheer van de dijktaluds. Waterschap kan binnen bestaande regelgeving het onderhoud uitvoeren maar hoeft zich niet meer te conformeren aan de ambities vanuit het landschapbeheerplan. Mogelijk zal er sprake zijn van een verlies natuurwaarden en kwaliteit Nationaal Landschap. Er kan mogelijk negatieve publiciteit door maatschappelijke partners (bv. HWL) ontstaan wat kan leiden tot onderlinge conflicten.
Risico’s bij afstoten Er is een reëel risico dat de deelnemers aan de GR imagoschade leiden door het loslaten van eerdere uitgesproken ambities ten behoeve van het nationaal landschap als gevolg van een financiële afweging; Door ander beheer, bv. klepelen i.p.v. maaien/afvoeren zal de diversiteit van flora en fauna afnemen.
_______________________________________________________________________ Discussienota kerntaken groenbeheer HW Pagina 12 van 16
5 SAMENVATTING Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de kosten
5.1 Kosten kerntaak
Kerntaak
Hoeveelheid
Eigendomsverhouding
Boombeheer
Ca. 21.500 stuks Onderhoud Kap en verjonging
90% Waterschap Hollandse Delta
€ 225.000
10% Gemeenten
€
70.000
Krekennatuur GBHW
21 hectare
100% Groenbeheer HW2
€
13.000
Krekennatuur WSHD
61 hectare
100% Waterschap Hollandse Delta
€
35.000
Dijkvegetatiebeheer
30 hectare
100% Waterschap Hollandse Delta
€
33.000
€
83.000
Algemene kosten Groenbeheer HW
Kosten van kerntaak (€)
_______________________________________________________________________ Discussienota kerntaken groenbeheer HW Pagina 13 van 16
5.2 Kosten per kerntaak voor deelnemers Onderstaand schema geeft een overzicht van de kosten per kerntaak voor de deelnemers van de gemeenschappelijke regeling Kerntaak Boombeheer
Hoeveelheid Ca. 21.500 stuks 280 st verjongen
Eigendomsverhouding 90% Waterschap Hollandse Delta
Korendijk (€) € 18.880
Strijen (€) € 16.513
Cromstrijen (€) € 20.014
Oud-Beijerland (€) € 38.943
Binnenmaas (€) € 50.150
WSHD (€) € 147.500
Krekennatuur GBHW
21 hectare
100% Groenbeheer HW3
€ 832
€ 728
€ 1.014
€ 1.716
€ 2.210
€ 6.500
Krekennatuur WSHD
61 hectare
100% Waterschap Hollandse Delta
€ 2.240
€ 1.959
€ 2.731
€ 4.620
€ 5.950
€ 17.500
Dijkvegetatiebeheer
30 hectare
100% Waterschap Hollandse Delta
€ 2.112
€ 1.847
€ 2.574
€ 4.356
€ 5.610
€ 16.500
Algemene kosten Groenbeheer HW
€ 5.312
€ 4.646
€ 6.475
€ 10.957
€ 14.110
€ 41.500
TOTAAL
€ 29.375
€ 25.693
€ 35.809
€ 60.592
€ 78.031
€ 229.500
Begroting 2014 Groenbeheer HW
Korendijk (€)
Strijen (€)
Cromstrijen (€)
Oud-Beijerland (€)
Binnenmaas (€)
WSHD (€)
TOTAAL
€ 21.060
€ 18.419
€ 25.672
€ 43.440
€ 55.941
€ 164.532
10% Gemeenten
Begroting 2014 Groenbeheer HW
3
Dit betekent dat zowel het waterschap als de gemeentelijke deelnemers van de gemeenschappelijke regeling Groenbeheer HW eigenaar zijn van de 21 hectare krekennatuur.
_______________________________________________________________________ Discussienota kerntaken groenbeheer HW Pagina 14 van 16
Bijlage Overwegingen vanuit het raadsvoorstel 1. Op initiatief van de Hoeksche Waardse gemeenten, het waterschap De Groote Waard en de provincie Zuid-Holland is een landschapsbeleidsplan gemaakt voor de Hoeksche Waard, dat werd goedgekeurd in 1997. Het plan geeft een visie op de gewenste landschappelijke ontwikkeling van het eiland en is nader geconcretiseerd in een Plan van Aanpak. Dit plan geeft concreet aan wat de betrokken partijen de komende 10 jaar op het gebied van natuur en landschap willen gaan uitvoeren. 2. Eind 1998 hebben dezelfde partijen, tevens deelnemers van het Centraal Boombeheer Hoeksche Waard, een convenant ondertekend. Hierin is afgesproken de relevante afspraken uit de beheersovereenkomst Centraal Boombeheer Hoeksche Waard 1991-1998 voort te zetten. In het convenant hebben partijen tevens afgesproken het Landschapsbeleidsplan uit te voeren conform het daarbij behorende Plan van Aanpak. In dit plan zijn afspraken gemaakt over het jaarlijks vast te stellen uitvoeringsbudget van maximaal 1 miljoen gulden en over de financiële bijdragen door iedere partij. De uitvoering van dit plan in 1999 gestart. 3. Voor de organisatie van het natuur- en landschapsbeheer zijn verschillende modellen denkbaar. De keuze van het gewenste organisatiemodel hangt samen met de aard en omvang van de maatregelen, het aantal instanties dat bij het beheer betrokken is en de benodigde kennis die het onderhoud met zich meebrengt. Tot medio 1998 bestond het Centraal Boombeheer Hoeksche Waard (CBHW). Dit samenwerkingsverband is in 1978 tot stand gekomen om dreigende grootschalige kap van een groot aantal particuliere dijkbeplantingen te voorkomen. Het CBHW bestond uit bestuurders van de zes gemeenten, het Waterschap en een ambtelijk vertegenwoordiger van de provincie Zuid-Holland. In het CBHW nam het waterschap een bijzondere positie in. Het is als eigenaar van het overgrote deel van de bomen tevens belast met het dagelijks beheer en onderhoud. In de nieuwe samenwerkingsvorm dient hierin een duidelijke scheiding te worden aangebracht. 4. Om invulling te geven aan de verbrede doelstelling van het Landschapsbeleidsplan is het CBHW in 1998 voorlopig omgevormd tot de Commissie Groenbeheer Hoeksche Waard (i.o). Dit samenwerkingsverband bestaat uit bestuurlijke vertegenwoordigers van de deelnemende gemeenten en het waterschap. Naar aanleiding van deze omvorming is in het plan van aanpak van het landschapsbeleidsplan aangegeven dat bekeken moest worden welke samenwerkingsvorm in de toekomst wenselijk is. De in geldigheid aflopende beheersovereenkomst Centraal Boombeheer Hoeksche Waard werd, gezien de ‘grootse’ opzet van de Commissie Groenbeheer Hoekshe Waard, als te vrijblijvend beschouwd. Gelet op de complexiteit van materie is een projectgroep Samenwerkingsvorm ingesteld die als doel had te onderzoeken welke samenwerkingsvorm het beste gehanteerd zou kunnen worden. 5. Bij de uiteindelijke vormgeving van de samenwerking moest met een aantal uitgangspunten rekening worden gehouden: _______________________________________________________________________ Discussienota kerntaken groenbeheer HW Pagina 15 van 16
Een zekere mate van zelfstandigheid van het samenwerkingsverband, in de vorm van een rechtspersoonlijkheid; Mogelijkheid om eigendom en beheer onder te brengen bij het samenwerkingsverband; Scheiding tussen de rollen van het waterschap als feitelijk opdrachtgever en als feitelijk aannemer ; Goed controleerbaar, democratisch gehalte van het samenwerkingsverband.
6. Niet belangrijk 7. Geoordeeld werd dat het doel van de samenwerkingsvorm, nl. het verkrijgen en behouden van evenwichtiger en kwalitatief hoogwaardig landschap in de Hoeksche Waard, bij uitstek een publiekrechtelijk karakter heeft. Uit principieel oogpunt zou gekozen moeten worden voor een samenwerking op publiekrechtelijke basis. De wetgever heeft deze samenwerkingsvorm neergelegd in de Wet gemeenschappelijke regeling via de controle-functie van de overheidsorganen wordt voldaan. Ook gaat de voorkeur uit naar bestuurlijke geschillenbeslechting, die bij een gemeenschappelijke regeling wordt verricht door gedeputeerde staten. Hierbij is bestuurlijk inzicht aanwezig en eventueel bemiddeling mogelijk, dit in tegenstelling tot de geschillenbeslechting door de burgerlijke rechter, die aan bod komt bij een privaatrechtelijk samenwerkingsvorm. 8. Alles overziend is gekozen voor het opstellen van een gemeenschappelijke regeling. In de wet worden hiervoor verschillende vormen genoemd, waarbij de wetgever de voorkeur uit voor de vorm waarbij een openbaar lichaam wordt ingesteld. Gezien de hierboven aangehaalde wens van een mate van zelfstandigheid en de mogelijkheid eigendommen onder te kunnen brengen bij het samenwerkingsverband is gekozen voor de instelling van een openbaar lichaam, waarbij de rechtspersoonlijkheid verkregen wordt.
_______________________________________________________________________ Discussienota kerntaken groenbeheer HW Pagina 16 van 16