*BARCODE* Memo Onderwerp
Datum
Databank Gemeentelijk Groenbeheer Aan
19 januari 2015 Van
Raad Doel
Rob Schilder Kenmerk
informeren
Geachte leden van de raad, De gemeente Hollands Kroon is aangesloten bij de Databank Gemeentelijk Groenbeheer (DGG). DGG is een benchmark met kengetallen over gemeentelijk groen en groenbeheer en is in 1998 opgezet door Alterra (onderdeel van Wageningen University and Research centre). De beheerders van gemeentelijk groen gebruiken de cijfers om het beheer van groen verder te professionaliseren. Het doel is om inzicht te krijgen in de onderhoudskosten van het openbare groen, vooral in relatie tot andere (vergelijkbare) gemeenten. Bij deze memo is een rapportage bijgevoegd met daarin de resultaten van het boekjaar 2013 specifiek voor Hollands Kroon. Daaruit blijkt dat, in vergelijking met de benchmark, Hollands Kroon bijna 20% meer groen per inwoner heeft, terwijl de kosten per inwoner of huishouden iets lager zijn dan de benchmark. De kosten per m² groen zijn ongeveer een kwart lager dan de benchmark. De relatief lagere kosten hangen vooral samen met de lagere kosten van Hollands Kroon voor de belangrijkste beheercategorieën. Voor u als raad is vooral de managementsamenvatting op de bladzijden 7 en 8 interessant. Met vriendelijke groet,
Theo Groot wethouder openbare ruimte
Gemeente
Hollands Kroon
Databank Gemeentelijk Groenbeheer Individuele rapportage boekjaar 2013
Databank Gemeentelijk Groenbeheer Individuele Rapportage boekjaar 2013
J.J. de Jong R.A. Smidt J.K. van Raffe J.H. Spijker
Databank Gemeentelijk Groenbeheer Alterra, Wageningen, 2014
Colofon Databank Gemeentelijk Groenbeheer, Individuele rapportage boekjaar 2013 Overzicht en analyse van cijfers op gemeentelijk niveau van het beheer van het openbaar groen van de gemeente Hollands Kroon, als aanvulling op de algemene rapportage Databank Gemeentelijk Groenbeheer Rapportage boekjaar 2013 J.J. de Jong R.A. Smidt J.K. van Raffe J.H. Spijker
Wageningen, 2014
Contact J.J. de Jong, tel.: 0317 – 48 50 24; R.A. Smidt, tel.: 0317 – 48 16 26; J.K. van Raffe tel.: 0317 - 48 49 96; J.H. Spijker (projectleiding), tel.: 0317 - 48 49 90;
e-mail:
[email protected] e-mail:
[email protected] e-mail:
[email protected] e-mail:
[email protected]
www.databankgroenbeheer.nl
© 2014 Alterra Postbus 47; 6700 AA Wageningen; Nederland tel.: (0317) 474700; fax: (0317) 419000; e-mail:
[email protected] Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Alterra. Alterra aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade voortvloeiend uit het gebruik van de resultaten van dit onderzoek of de toepassing van de adviezen.
Inhoud 1
2
Inleiding
9
1.1 De Databank Gemeentelijk Groenbeheer
9
1.2 Wat vindt u in deze individuele rapportage
9
1.3 Wijzigingen in de rapportage
9
1.4 Leeswijzer
9
Benchmark van de gemeentelijke gegevens
11
2.1 Analyse op hoofdlijnen 2.1.1 Basisgroen 2.1.2 Totaal gemeentelijk openbaar groen (bebouwde kom)
11 11 12
2.2 Samenstelling van het groen 2.2.1 Basisgroen 2.2.2 Totaal gemeentelijk openbaar groen (bebouwde kom)
13 13 15
2.3 Kwaliteit
16
2.4 Analyse van de verschillen per beheercategorie 2.4.1 Analyse van de beheercategorie Gazon 2.4.2 Analyse van de beheercategorie Struiken 2.4.3 Analyse van de beheercategorie Plantenperken
18 19 20 21
2.5 Analyse van de tarieven
22
Bijlage 1 Gebruiksaanwijzing van deze rapportage
23
Bijlage 2 Karakterisering gemeente Hollands Kroon
32
Bijlage 3 Gegevens gemeenten in eigen grootteklasse
34
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
5
Managementsamenvatting
Kenschets openbaar groen in gemeente Hollands Kroon De Databank Gemeentelijk Groenbeheer (DGG) is een benchmark met kengetallen over gemeentelijk groen. Deze samenvatting geeft de belangrijkste uitkomsten van uw gemeente weer. Voor de gemeente Hollands Kroon is het gemiddelde van de groep gemeenten met 20.000 - 50.000 inwoners de benchmark. Hollands Kroon heeft 238 hectare gemeentelijk openbaar groen binnen de bebouwde kom. Hollands Kroon besteedt 2,01 miljoen euro per jaar aan het beheer van dit groen.
Hoeveelheden en kosten van het openbaar groen onderhoud binnen de bebouwde kom (basisgroen) oppervlak (m²) per per inwoner huishouden
kosten (€) per per inwoner huishouden
kosten per oppervlak (€/m²) incl. excl. aandeel overhead overhead overhead
Hollandse Kr
45,3
108,2
38,9
92,9
0,86
0,68
20,6%
benchmark
37,9
88,3
42,7
99,3
1,12
0,92
17,8%
+ 19 %
+ 23 %
-9%
-6%
- 24 %
- 26 %
+ 16 %
verschil
- De hoeveelheid basisgroen per inwoner is duidelijk hoger dan de benchmark. - De kosten per inwoner zijn iets lager.
- De kosten per vierkante meter zijn duidelijk lager dan de benchmark.
Verdeling beheercategorieën (vergelijking met benchmark) oppervlakteverdeling Hollands Kroon benchmark
kostenverdeling Hollands Kroon benchmark
1%
1%
12%
Bomen Gazon
20%
34%
Planten
16%
43%
42% 49%
3% 69% 16% 14%
0%
-
Ruw gras 23%
0%
Struiken
0%
3%
2%
Het aandeel bomen, gazon en ruw gras is duidelijk lager Hollands Kroon heeft geen plantenperken Het aandeel struiken is duidelijk hoger Het aandeel van de kosten voor bomen en gazon is sterk lager Het aandeel van de kosten voor plantenperken is fors lager Het aandeel van de kosten voor struiken is sterk hoger
Beheercategorie
(€/boom, resp. €/m²)
Hollands Kroon
52%
Bomen 10,11
Gazon 0,32
Ruw gras 0,18
Struiken 1,40
Plantenperken n.v.t. 14,44
benchmark
17,57
0,52
0,19
1,76
verschil
- 42 %
- 39 %
-3%
- 20 %
n.v.t.
NL-gemiddeld
19,18
0,44
0,21
1,70
12,63
NL-mediaan
17,79
0,46
0,21
1,69
10,59
-
Voor bomen zijn de kosten per eenheid sterk lager Voor gazon zijn de kosten per vierkante meter sterk lager Voor struiken zijn de kosten per vierkante meter duidelijk lager Hollands Kroon heeft geen plantenperken
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
7
Afwijking van benchmark in relatie tot totale kosten veschil kostprijs met benchmark
0%
Bomen (geen bos)
-20%
Gazon
-40%
Ruw gras
-60%
Struiken Plantenperken
-80% -100% -120% -
500,0
1000,0
1500,0
totale kosten (x 1.000 euro) Toelichting: - De kosten voor ruw gras, gazon, struiken en bomen zijn per eenheid lager dan de benchmark (respectievelijk 3%, 39%, 20% en 42%). Bij struiken werkt dat verschil het meest door omdat struiken veruit het grootste deel van de totale kosten verklaren. - Hollands Kroon heeft geen plantenperken.
Kwaliteit Hollands Kroon heeft alleen gegevens aangeleverd over de kwaliteit van het totale groen en niet over de verschillende subcategorieën. De kwaliteit van het totale basisgroen (gemiddeld bijna klasse B, cf. CROW-criteria)) is iets lager dan het gemiddelde van gemeenten in de eigen grootteklasse die data hebben aangeleverd.
Beheerskosten en tarieven (inclusief overhead) Verdeling beheerskosten (%)
Hollands Kroon benchmark
Tarief (€/uur)
binnendienst
buitendienst
aannemers
WSW
6%
42%
24%
26%
13%
33%
26%
18%
binnendienst
buitendienst
2%
78
51
11%
82
52
-5%
-3%
overig
1
verschil
- Het aandeel van de kosten voor de buitendienst is hoger (9 procentpunt) dan de benchmark - Het aandeel van de kosten voor aannemers is lager (-2 procentpunt) dan de benchmark - Het aandeel van de kosten voor werk door de WSW is hoger (8 procentpunt) dan de benchmark - Het tarief voor de binnendienst is lager (-5%) dan de benchmark - Het tarief voor de buitendienst is lager (-3%) dan de benchmark - Het afwijkende tarief heeft ook effect op de totale kosten. Bij een gemiddeld tarief zouden de kosten 2% hoger zijn.
Concluderend voor gemeente Hollands Kroon In vergelijking met de benchmark heeft Hollands Kroon bijna 20% meer groen per inwoner, terwijl de kosten per inwoner of huishouden iets lager zijn dan de benchmark. De kosten per m² groen zijn ongeveer een kwart lager dan de benchmark. De relatief lagere kosten hangen vooral samen met de lagere kosten van Hollands Kroon voor de belangrijkste beheercategorieën.
1
8
overig: Kosten voor machines, groenresten en overige diverse kostenposten
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
1
1.1
Inleiding
De Databank Gemeentelijk Groenbeheer
De Databank Gemeentelijk Groenbeheer (DGG) verzamelt bedrijfsgegevens van gemeentelijk groenbeheer bij gemeenten die zich aangesloten hebben bij het project DGG. De DGG brengt jaarlijks een algemene rapportage uit met kengetallen van het gemeentelijk openbaar groen gebaseerd op gegevens van deelnemende gemeenten. In die rapportage vindt u gedetailleerde bijzonderheden over het project. De laatste verschenen algemene rapportage is die over boekjaar 2013 (Alterra, 2014). Op basis van deze rapportage wordt voor elke deelnemende gemeente een individuele rapportage gemaakt. De individuele rapportage die voor u ligt, betreft de gemeente Hollands Kroon.
1.2
Wat vindt u in deze individuele rapportage
In deze individuele rapportage staan de cijfers van uw gemeente centraal. De individuele rapportage bevat naast de gegevens van uw gemeente de algemene kengetallen (alle gemeenten) en de kengetallen van gemeenten, waar uw gemeente mee vergeleken wordt. Meer informatie over deze kengetallen en de achtergronden daarvan staan beschreven in de algemene rapportage (Alterra, 2014). Voor de individuele rapportage zijn als basis de gegevens gebruikt zoals die door uw gemeentelijke groendienst zijn aangeleverd. De gegevens zijn verwerkt tot kengetallen van uw gemeente en ze zijn vergeleken met de kengetallen van andere gemeenten. Daarbij wordt uw gemeente vooral vergeleken met gemeenten van dezelfde grootteklasse, de benchmark. Kengetallen van andere indelingen, bijvoorbeeld naar bodem of stedelijkheidklasse zijn eveneens beschikbaar en zijn in de algemene rapportage opgenomen. Deze individuele rapportage vormt zo de basis voor de benchmark van het gemeentelijk groen binnen de bebouwde kom van uw gemeente.
1.3
Wijzigingen in de rapportage
In deze rapportage over boekjaar 2013 van uw gemeente is in de opzet een aantal wijzigingen aangebracht ten opzichte van de rapportage over 2012: De managementsamenvatting, is aangepast naar de beheercategorieën van het basisgroen. De speeltoestellen zijn uit de berekeningen van het totaal gemeentelijk groen verwijderd en worden, indien de gemeente hierover data heeft aangeleverd, apart vermeld en de kosten worden per inwoner uitgedrukt.
1.4
Leeswijzer
Deze rapportage start met een managementsamenvatting. Deze is gericht op snelle informatie-overdracht van de uitkomsten van de vergelijking van uw gemeente met de benchmark. In hoofdstuk 1 wordt een algemene inleiding op deze rapportage gegeven. In hoofdstuk 2 wordt de benchmark van de gemeentelijke gegevens weergegeven. Paragraaf 2.1 geeft een analyse op hoofdlijnen van het basisgroen en het totale groen. Daarna wordt in paragraaf 2.2 de samenstelling van het basisgroen besproken. In paragraaf 2.3 wordt ingegaan op de kwaliteit van het groen. De kengetallen van het basisgroen per beheercategorie en subcategorie komen aan de orde in paragraaf 2.4. Ten slotte worden in paragraaf 2.5 de tarieven vergeleken.
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
9
In de bijlagen vindt u de volgende relevante informatie: In Bijlage 1 worden de gebruikte begrippen toegelicht. In bijlage 2 wordt uw gemeente gekarakteriseerd door middel van kengetallen. In deze bijlage worden voorts de kengetallen van uw gemeente en van de benchmark gegeven voor de beheercategorieën en subcategorieën die geen onderdeel van het basisgroen zijn en de beheercategorieën buiten de bebouwde kom. En in bijlage 3 staan enkele kengetallen van alle gemeenten in de grootteklasse waarin Hollands Kroon valt.
10
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
2
Benchmark van de gemeentelijke gegevens
In de volgende paragrafen worden kengetallen gepresenteerd van Hollands Kroon en vergeleken met kengetallen van alle gemeenten in de databank en kengetallen van de in grootte vergelijkbare gemeenten, de benchmark. Het betreft in dit hoofdstuk het gemeentelijk groen binnen de bebouwde kom. Cijfers over het groen buiten de kom zijn opgenomen in Bijlage 2 (Tabel 9). De gebruikte vergelijkingscijfers zijn de cijfers van een gehele groep inclusief die van de eigen gemeente. Daarnaast zijn ook gegevens weergegeven van alle gemeenten die voor dit boekjaar in de databank zijn opgenomen. Voor nadere gegevens en specificatie zie Bijlage 3. De grootteklasse (benchmark) waar Hollands Kroon toe behoort is die van 20.000 50.000 inwoners.
2.1
Analyse op hoofdlijnen
2.1.1 Basisgroen In de vergelijking (Tabel 1) van de gemeente Hollands Kroon met gemeenten van de eigen grootteklasse (de benchmark) valt voor het basisgroen het volgende op: De hoeveelheid basisgroen per inwoner is duidelijk hoger dan de benchmark. De kosten per vierkante meter zijn duidelijk lager dan de benchmark. Het aandeel overhead is duidelijk hoger dan de benchmark. De kosten per vierkante meter groen zijn exclusief de overhead duidelijk lager dan de benchmark Tabel 1. Hoofdlijnen over 2013: aantal waarnemingen (n), hoeveelheden en kosten van het basisgroen Hollands Kroon n m2/inw m2/HH euro/inw euro/HH euro/m2 aandeel overhead euro/m², excl.. overhead
Verschil eigen grootteklasse
45,3 108,2 38,9 92,9 0,86 20,6%
+ 19 % + 23 % -9% -6% - 24 % + 16 %
Eigen grootteklasse, gemiddeld 21 37,9 88,3 42,7 99,3 1,12 17,8%
0,68
- 26 %
0,92
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
Alle gemeenten, gemiddeld 46 39,0 84,4 35,7 77,1 0,91 15,6%
Alle gemeenten, mediaan 46 40,3 87,8 38,0 88,5 0,99 15,0%
0,77
0,86
11
2.1.2 Totaal gemeentelijk openbaar groen (bebouwde kom) In de vergelijking (Tabel 2) tussen de gemeente Hollands Kroon met de gemeenten van de eigen grootteklasse valt voor het totale gemeentelijk openbaar groen het volgende op: De hoeveelheid groen per inwoner is duidelijk hoger dan de benchmark. De kosten per vierkante meter groen zijn duidelijk lager dan de benchmark. Het aandeel overhead is duidelijk hoger dan de benchmark. De kosten per vierkante meter groen zijn exclusief de overhead duidelijk lager dan de benchmark De vraag naar groen wordt in de Nota Ruimte gekwantificeerd in de vorm van een richtgetal van 75 m2 (totaal) groen per woning, te realiseren in de stad. [...] Bomen, struiken, en bloemperken, verspreid over de hele stad, worden geprefereerd boven parken op een paar plekken in de stad. (Publicatie RLG 05/6, juni 2005)
Tabel 2. Hoofdlijnen over 2013: hoeveelheden en kosten van het totale gemeentelijk openbaar groen binnen de bebouwde kom Hollands Kroon n m2/inw m2/HH euro/inw euro/HH euro/m² aandeel overhead euro/m², excl. overhead
12
Verschil eigen grootteklasse
50,6 120,8 42,4 101,2 0,84 20,6%
+ 14 % + 18 % -6% -3% - 18 % + 15 %
Eigen grootteklasse, gemiddeld 21 44,2 102,8 45,0 104,8 1,02 17,9%
0,67
- 21 %
0,84
Alle gemeenten, gemiddeld 46 48,3 104,4 38,87 83,99 0,80 15,4%
Alle gemeenten, mediaan 46 40,3 87,8 38,0 88,5 0,99 15,0%
0,68
0,85
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
2.2
Samenstelling van het groen
2.2.1 Basisgroen In Figuur 1 en Figuur 2 zijn de verdelingen van de arealen en kosten over verschillende beheercategorieën weergegeven. In Figuur 3 zijn de verschillen van kosten en oppervlakteverdeling weergegeven. Opvallend aan de oppervlakteverdeling van Hollands Kroon ten opzichte van benchmark is: Het oppervlakte-aandeel van de struikbeplantingen is duidelijk hoger dan benchmark.
de de de de
Opvallend aan de kostenverdeling van Hollands Kroon ten opzichte van de benchmark is: Het aandeel van de kosten voor bomen is sterk lager dan de benchmark. Het aandeel van de kosten voor gazon is sterk lager dan de benchmark. Het aandeel van de kosten voor struiken is sterk hoger dan de benchmark. Hollands Kroon
Alle gemeenten
1,0%
Eigen grootteklasse 1,3%
1,1%
24,0%
Struiken
46,5%
Bomen
49,1% 33,3%
42,5%
42,5% Gazon
Ruw gras
Planten
28,2%
13,9%
16,1% 0,2%
0,0%
0,2%
Figuur 1 Oppervlakteverdeling van de beheercategorieën bij Hollands Kroon, alle deelnemende gemeenten en de eigen grootteklasse
Hollands Kroon
Alle gemeenten
Eigen grootteklasse 20,4% Struiken
12,0%
15,7%
Bomen
23,1%
44,7%
0,0%
52,0%
Gazon
Ruw gras
Planten
69,3%
22,4%
2,9%
22,8%
3,4% 6,5%
2,7%
Figuur 2. Kostenverdeling van de beheercategorieën deelnemende gemeenten en de eigen grootteklasse
2,1%
bij Hollands Kroon, alle
In Figuur 3 ziet u de gegevens van figuur 1 en 2 op een andere wijze gepresenteerd waarbij de verschillen met de benchmark in kosten- en oppervlakte-aandeel per beheercategorie zijn weergegeven.
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
13
40% 20%
0%
verschil oppervlakteverdeling
-20%
verschil kostenverdeling
-40% -60% -80% -100% -120% Bomen
Gazon
Planten Ruw gras Struiken
Figuur 3. Verschillen in oppervlakte en kostenverdeling van de eigen gemeente met het gemiddelde van de eigen grootteklasse
In Tabel 3 is de hoeveelheid basisgroen per inwoner per beheercategorie weergegeven. Opvallend aan de hoeveelheden groen per inwoner naar beheercategorie is: De hoeveelheid struiken per inwoner is fors hoger dan de benchmark. Hollands Kroon heeft geen plantenperken. Tabel 3. Hoeveelheid basisgroen per inwoner, verdeeld naar beheercategorieën (m²; bomen aantal stuks)
Basisgroen Bomen (geen bos) Gazon Ruw gras Struiken Plantenperken
14
m2 st. m2 m2 m2 m2
Hollands Kroon (aantal per inwoner)
Verschil eigen grootteklasse
45 0,46 19,26 6,32 19,26 -
+ 19 % -7% +3% +3% + 52 % - 100 %
Eigen grootteklasse, gemiddeld (aantal per inwoner) 37,94 0,50 18,64 6,11 12,64 0,06
Alle gemeenten, gemiddeld (aantal per inwoner) 39,04 0,43 18,15 10,99 9,37 0,10
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
2.2.2 Totaal gemeentelijk openbaar groen (bebouwde kom) In Figuur 4 zijn de areaalverdeling van basisgroen en de beheercategorieën buiten het basisgroen weergegeven. Opvallend aan de oppervlakteverdeling van Hollands Kroon ten opzichte van de benchmark is: dat Hollands Kroon geen bos, wegen en paden en overig groen onderscheidt / heeft aangeleverd, dat Hollands Kroon hierdoor een iets groter aandeel basisgroen heeft binnen de bebouwde kom. Hollands Kroon 0% 0%
Alle gemeenten
10%
8%
Eigen grootteklasse 4%
2% 7%
Overig groen
1%
8%
0%
Water en oevers
Bos
1%
2%
Wegen en paden
Basisgroen
90%
86%
81%
Figuur 4. Oppervlakteverdeling van de beheercategorieën binnen de bebouwde kom bij Hollands Kroon, alle deelnemende gemeenten en de betreffende grootteklasse
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
15
2.3
Kwaliteit
Naast de kosten en de hoeveelheden van het groen zijn ook gegevens verkregen over de kwaliteit van het groen. Die is conform de CROW-beeldkwaliteitscatalogus (2010) ingedeeld in vier klassen, van A (de hoogste kwaliteit) tot D (de laagste kwaliteit). In Figuur 5 zijn die resultaten grafisch weergegeven. Hollands Kroon heeft alleen gegevens aangeleverd over de kwaliteit van het totale groen en niet over de verschillende subcategorieën. De kwaliteit van het totale basisgroen (gemiddeld bijna B) is iets lager dan het gemiddelde van gemeenten in de eigen grootteklasse die data hebben aangeleverd.
100% A 80%
B C
60%
D
40%
20% 0% TOTAAL
Bomen (geen bos)
Gazon
Ruw gras, bemaaid
Struiken
Plantenperken
Beheercategorieën, eigen gemeente
Figuur 5. Oppervlakteverdeling van de kwaliteit van het basisgroen van de eigen gemeente, totaal en per beheercategorie
16
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
100%
A
80%
100%
60%
C
40%
D
20%
B
60%
C
40%
A
80%
B
D
20%
0%
0%
TOTAAL, eigen TOTAAL, eigen gemeente gr. klasse
Bomen, eigen Bomen, eigen gemeente gr. klasse
100%
100% A
80%
A
80%
60%
B
60%
B
C
40%
C
D
20%
D
40% 20%
0%
0%
Ruw gras, eigen gemeente
Gazon, eigen Gazon, eigen gemeente gr. klasse 100%
A
80%
100%
B
60%
C
40%
D
Ruw gras, eigen gr. klasse
20%
A
80%
B
60% 40%
C
20%
D
0%
0% Struiken, eigenStruiken, eigen gemeente gr. klasse
Plantenp., eigen gemeente
Plantenp., eigen gr. klasse
Figuur 6. Oppervlakteverdeling van de kwaliteit per beheercategorie en totaal van de eigen gemeente en gemiddeld bij de eigen grootteklasse
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
17
2.4
Analyse van de verschillen per beheercategorie
In Tabel 4 zijn voor de verschillende beheercategorieën de kosten per vierkante meter weergegeven, voor de eigen gemeente, voor alle gemeenten in de databank, en voor de gemeenten van de eigen grootteklasse. Tabel 4. Kosten (€/m2) (of per stuk voor bomen) per beheercategorie Hollands Kroon
aantal waarn. Bomen (geen bos)* Gazon Ruw gras Struiken Plantenperken
Verschil eigen grootteklasse
10,11 0,32 0,18 1,40 n.v.t.
- 42 % - 39 % -3% - 20 % n.v.t.
Eigen grootteklasse, gemiddeld 21 17,57 0,52 0,19 1,76 14,44 * bomen: stuks
Alle gemeenten, gemiddeld
Alle gemeenten, mediaan
46 19,18 0,44 0,21 1,70 12,63
46 17,79 0,46 0,21 1,69 10,59
Opvallend zijn: De kosten per boom zijn sterk lager dan de benchmark. De kosten per vierkante meter gazon zijn sterk lager dan de benchmark. De kosten per vierkante meter struiken zijn duidelijk lager dan de benchmark. Hollands Kroon heeft geen plantenperken. In Figuur 7 is de relatie weergegeven tussen de totale kosten per beheercategorie, en het verschil in kosten per m2 met de gemeenten van de eigen grootteklasse. Dit is een inzichtelijke figuur, omdat deze snel zichtbaar maakt bij welke beheercategorie de meeste kosten worden gemaakt en hoe deze zich verhouden tot die van de benchmark. Opvallend is: De kosten voor ruw gras, gazon, struiken en bomen zijn per eenheid lager dan de benchmark (respectievelijk 3%, 39%, 20% en 42%). Bij struiken werkt dat verschil het meest door omdat struiken veruit het grootste deel van de totale kosten verklaren. Hollands Kroon heeft geen plantenperken.
veschil kostprijs met benchmark
0%
Bomen (geen bos)
-20%
Gazon
-40%
Ruw gras
-60%
Struiken
-80%
Plantenperken
-100% -120% -
500,0
1000,0
1500,0
totale kosten (x 1.000 euro) Figuur 7. Relatie tussen de totale kosten per beheercategorie (omzet) en het verschil in gemiddelde kosten (per eenheid) met die van de eigen grootteklasse
18
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
2.4.1 Analyse van de beheercategorie Gazon In de beheercategorie Gazon heeft de gemeente Hollands Kroon alleen de subcategorie intensief beheerd gazon. Voor Hollands Kroon geldt hiervoor in vergelijking met de gemeenten uit de eigen grootteklasse: De kosten per vierkante meter gazon, intensief beheerd, zijn sterk lager dan de benchmark. Tabel 5. Kosten (€/m²) meter gazon per subcategorie Hollands Kroon Gazon niet verder gespecificeerd intensief beheerd extensief beheerd
Verschil eigen grootteklasse
Eigen Alle grootteklasse, gemeenten, gemiddeld gemiddeld
Alle gemeenten, mediaan
0,32
- 39 %
0,52
0,44
0,46
-
-
1,65
1,19
1,34
0,32 -
- 40 % -
0,53 0,43
0,50 0,20
0,49 0,26
Hollands Kroon heeft binnen de beheercategorie gazon 100% intensief beheerd gazon. Van al het gazon van de gemeenten in dezelfde grootteklasse bestaat het grootste deel (90%) uit intensief beheerd gazon, maar daarnaast ook voor 10% uit extensief beheerd gazon, dat minder frequent wordt gemaaid en daardoor goedkoper is (Figuur 8). Hollands Kroon
Alle gemeenten 1%
0%
21%
Eigen grootteklasse 10%
0%
extensief beheerd
intensief beheerd
100%
niet verder gespecificeerd
78% 90%
Figuur 8. Oppervlakteverdeling van de subcategorieën binnen de beheercategorie gazon
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
19
2.4.2 Analyse van de beheercategorie Struiken In de beheercategorie struikbeplantingen heeft de gemeente Hollands Kroon gegevens aangeleverd voor verschillende subcategorieën. Voor Hollands Kroon geldt hiervoor in vergelijking met de gemeenten uit de eigen grootteklasse: De kosten per vierkante meter sierheesters opgaand zijn fors hoger dan de benchmark. De kosten per vierkante meter bosplantsoen, heesters opgaand zijn fors lager dan de benchmark. De kosten per vierkante meter struikrozen zijn fors lager dan de benchmark. Tabel 6. Kosten (€/m2) per vierkante meter per subcategorie Hollands Kroon
Struiken geschoren hagen/heggen sierheesters opgaand bosplantsoen,heesters opg. bodembedekkende heesters struikrozen beplanting 3 jaar of jonger niet gespecificeerd
Verschil eigen grootteklasse
Eigen grootteklasse, gemiddeld
Alle gemeenten, gemiddeld
Alle gemeenten, mediaan
1,40 5,42 3,62
- 20 % + 17 % + 50 %
1,76 4,62 2,42
1,70 3,89 2,52
1,69 4,58 2,56
0,27
- 56 %
0,60
0,59
0,63
2,26
+0%
2,26
2,61
2,42
2,29
- 50 %
4,60
4,77
5,13
-
-
2,44
2,58
2,61
-
-
1,87
2,29
2,21
De beheercategorie struiken bestaat bij Hollands Kroon voor het grootste deel uit bosplantsoen en daarnaast nog uit een substantieel deel opgaande sierheesters. Dat is anders bij het gemiddelde van de deelnemende gemeenten. Die benchmark heeft ook veel, maar wel sterk minder bosplantsoen. Daarentegen heeft de benchmark fors meer bodembedekkende heesters en geschoren heggen. Het aandeel opgaande sierheesters is vrijwel gelijk (Figuur 9). Hollands Kroon 1% 11%
Alle gemeenten
0% 0% 2%
10%
1%
0%
Eigen grootteklasse 1%
12% 7%
24%
1% 0%
niet verder gespecificeerd
geschoren hagen/heggen
6%
21% 27%
sierheesters opgaand bosplantsoen, heesters … bodembedekken de heesters
23% 47% 62%
44%
struikrozen beplanting 3 jaar of jonger
Figuur 9. Oppervlakteverdeling van de subcategorieën binnen de beheercategorie struiken
20
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
2.4.3 Analyse van de beheercategorie Plantenperken De gemeente Hollands Kroon heeft geen plantenperken.
Tabel 7. Kosten (€/m2) per vierkante meter per subcategorie
Plantenperken niet verder gespec. eenjarigen vaste planten plantenbakken
Hollands Kroon
Hollands Kroon
Verschil eigen grootteklasse
Eigen grootteklasse, gemiddeld
Alle gemeenten, gemiddeld
Alle gemeenten, mediaan
n.v.t. -
n.v.t. -
14,44 168,65 31,92 6,45 250,87
12,63 26,17 56,70 8,05 58,91
10,59 23,09 38,70 4,89 229,95
Alle gemeenten 4%
3%
Eigen grootteklasse 2% 1% 8%
4%
niet verder gespecificeerd
eenjarigen
vaste planten
89%
plantenbakken
89%
Figuur 10. Oppervlakteverdeling van de subcategorieën binnen de beheercategorie plantenperken
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
21
2.5
Analyse van de tarieven
De gemeente Hollands Kroon maakt gebruik van een eigen binnendienst voor coördinatie, planning e.d. De uitvoerende werkzaamheden worden voor een belangrijk deel door de eigen buitendienst uitgevoerd. Daarnaast wordt veel gebruik gemaakt van WSW en in beperkte mate van aannemers. In Tabel 8 zijn de tarieven voor de eigen medewerkers weergegeven in vergelijking met het gemiddelde van andere gemeenten. Daarnaast is aangegeven welk deel van de kosten voor het groen (binnen en buiten de bebouwde kom) bestaat uit kosten voor eigen medewerkers. Tabel 8. Tarieven (€ per uur, incl. overhead) voor de eigen medewerkers, en het aandeel van de kosten van eigen medewerkers op de totale kosten voor groen (binnen en buiten de bebouwde kom) Hollands Kroon
Gemiddeld uurtarief Binnendienst Buitendienst Aandeel in totale kosten Binnendienst Buitendienst
verschil eigen grootteklasse
Eigen grootteklasse, gemiddeld
Alle gemeenten gemiddeld
78 51
-5% -3%
82 52
84 50
6% 41%
- 49 % + 28 %
13% 32%
11% 22%
In vergelijking met gemeenten van dezelfde grootteklasse blijkt dat: Het tarief voor medewerkers van de binnendienst is iets lager (5%) dan bij vergelijkbare gemeenten. Het tarief voor de buitendienst is iets lager (3%) dan het klassegemiddelde. De kosten voor de binnen- en buitendienst bedragen resp. 6% en 41% van de totale kosten. Het afwijkende tarief heeft ook effect op de totale kosten. Bij een gemiddeld tarief zouden de kosten 2% hoger zijn.
22
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
Bijlage 1 Gebruiksaanwijzing van deze rapportage In deze rapportage wordt een aantal begrippen gebruikt die een toelichting vergen. In de onderstaande paragrafen worden die begrippen toegelicht.
Bijlage 1.1
Begripsbepalingen en definities
Beheercategorie Een beheercategorie is een eenheid met een gelijke groenstructuur, maar kan ook een bepaalde technische voorziening zijn, bijvoorbeeld meubilair of afrastering. De benaming van de beheercategorieën is in eerste instantie gebaseerd op de terminologie en definities van de RAW-systematiek, maar is vervolgens op punten bijgesteld. In Bijlage 1.4 en Bijlage 1.5 worden de beheercategorieën nader besproken.
Basisgroen Het basisgroen bestaat uit de volgende beheercategorieën binnen de bebouwde kom: bomen struiken gazon ruw gras plantenperken Voor de benchmark tussen gemeenten is basisgroen een geschikt begrip, omdat de beheercategorieën die hierin zijn opgenomen, vrij goed vergelijkbaar zijn en gezamenlijk het hoofdbestanddeel vormen van het gemeentelijk openbaar groen binnen de bebouwde kom van een gemeente. In het basisgroen zijn overige beheercategorieën zoals bos, water, speelvoorzieningen, wegen, technische voorzieningen, etc. niet opgenomen. Dit is gedaan omdat bij deze beheercategorieën juist vrij veel verschillen bestaan, en omdat sommige daarvan bij de ene gemeente wel zijn opgenomen in het gemeentelijk openbaar groen en bij andere niet. In Bijlage 1.4 worden de beheercategorieën van het basisgroen nader toegelicht.
Gemeentelijk openbaar groen Het gemeentelijk openbaar groen betreft al het groen binnen en buiten de bebouwde kom in beheer en/of eigendom van de desbetreffende gemeente.
Gemeentelijk openbaar groen binnen de bebouwde kom Gemeentelijk openbaar groen binnen de bebouwde kom betreft basisgroen aangevuld met de volgende beheercategorieën binnen de bebouwde kom: bos overig groen water wegen en paden speelvoorzieningen Voor de berekening van de kosten van het gemeentelijk openbaar groen zijn ook de kosten voor de beheercategorie ‘diversen’ (rasters, drainage etc.) meegenomen.
Gemeentelijk openbaar groen buiten de bebouwde kom Gemeentelijk openbaar groen buiten de bebouwde kom bestaat uit de volgende beheercategorieën: ruw gras bomen bosplantsoen
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
23
-
bermsloten gazon (komt slechts incidenteel voor)
Gemiddelde Er worden in deze rapportage twee soorten gemiddelden onderscheiden: Areaal-gemiddelde. Gemiddelde van het gehele areaal. Dit gemiddelde wordt in deze rapportage standaard gehanteerd. Bijv. de gemiddelde kosten van het beheer van gazon in gemeenten met meer dan 100.000 inwoners zijn de totale kosten besteed aan het beheer van gazons in deze gemeenten gedeeld door het totale areaal gazon in deze gemeenten. Gemeente-gemiddelde. Gemiddelde van (een groep van) gemeenten. Dit is het rekenkundige gemiddelde. Dit gemiddelde wijkt in de regel af van het areaal-gemiddelde, omdat bij het gemeente-gemiddelde de gegevens van iedere gemeente even zwaar tellen, ongeacht de omvang van het areaal in de gemeente. De gemiddelden worden als volgt gebruikt: algemene gemeentelijke gegevens Dit betreft kosten groen per inwoner, oppervlakte groen per inwoner en kosten groen per vierkante meter. In de grafieken in paragraaf 2.Error! Reference source not found. t/m Error! Reference source not found. worden de gemiddelden over de totale arealen gepresenteerd. Dit betekent voor de kosten van het beheer van gemeentelijk openbaar groen, dat de kosten van een gemeente met veel gemeentelijk openbaar groen hierin zwaarder meetellen dan die van een gemeente met minder gemeentelijk openbaar groen. Het betreft dus een areaalgemiddelde. gegevens per beheercategorie In de grafieken in paragraaf 2.Error! Reference source not found. t/m 2.Error! Reference source not found. worden de gemiddelden over de totale arealen gepresenteerd. Dit betekent voor bijvoorbeeld de kosten per vierkante meter gazon, dat de kosten van een gemeente met veel gazon hierin zwaarder meetellen dan die van een gemeente met minder gazon. Het betreft dus ook hier het areaalgemiddelde.
Voorbeeld areaal-gemiddelde, gemeente-gemiddelde en mediaan In onderstaande tabel staan van vier fictieve gemeenten het oppervlak van een bepaalde beheercategorie en de totale kosten van deze gemeenten voor deze beheercategorie aangegeven. Per gemeente zijn de kosten per vierkante meter van deze beheercategorie bepaald. Vervolgens zijn de gemiddelde kosten van deze beheercategorie bepaald gemeente
oppervlak (m2)
kosten (€)
kosten/oppervlak (€/m2)
A
100
200
2,00
B
10
30
3,00
C
1.000
1.500
1,50
D
5.000
5.000
1,00
E
4.000
4.400
1,10
10.110
11.130
Totaal Areaal-gemiddelde Gemeente-gemiddelde Mediaan
24
(= 11.130/10.110)
1,10 1,72 1,50
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
Mediaan De mediaan van een reeks getallen (in volgorde van grootte) is de middelste waarde van deze reeks. Als de reeks van getallen even is, dan is de mediaan het gemiddelde van de beide waarden rondom het midden. De mediaan is het tweede kwartiel. Groenbeschikbaarheid De groenbeschikbaarheid is gedefinieerd als de hoeveelheid basisgroen per inwoner. Er worden drie klassen onderscheiden: minder dan 30 vierkante meter basisgroen per inwoner; 30 tot 45 vierkante meter basisgroen per inwoner; meer dan 45 vierkante meter basisgroen per inwoner. Grootteklasse (inwonertal) Bij de definiëring van de grootteklassen van de gemeenten sluit de DGG zoveel mogelijk aan bij door het CBS gehanteerde indelingen. In deze rapportage wordt onderscheid gemaakt in vier klassen: gemeenten < 20.000 inwoners; gemeenten ≥ 20.000 inwoners en < 50.000 inwoners; gemeenten ≥ 50.000 inwoners en < 100.000 inwoners; gemeenten ≥ 100.000 inwoners. Huishoudens Dit betreft particuliere huishoudens. Een particulier huishouden bestaat uit één of meer personen die alleen of samen in een woonruimte zijn gehuisvest en zelf in hun dagelijkse levensbehoeften voorzien. Kostensoorten In de DGG worden de kosten van de volgende kostensoorten bij de gemeenten verzameld: kosten van arbeid (binnendienst en buitendienst); kosten van duurzame productiemiddelen (m.n. materieel, behuizing); kosten van diensten van derden (m.n. loonwerk, aannemers); kosten van de grond- en hulpstoffen (o.a. meststoffen, plantmateriaal). Bij de presentatie van de resultaten worden de kosten niet per kostensoort weergegeven omdat bij verschillende gemeenten de kostensoorten niet goed te onderscheiden zijn. Zo zijn vaak de kosten van materieel en behuizing in de tarieven voor arbeid verwerkt, en zijn kosten voor grond- en hulpstoffen in de kosten voor diensten van derden verwerkt (aanneemsom incl. levering plantmateriaal). Verder worden bij sommige gemeenten de kosten als kosten voor de eigen dienst begroot en komen als zodanig in de databank, maar worden ze naderhand deels uitbesteed. De volgende kostensoorten blijven buiten beschouwing: kosten van de grond; kostprijsverhogende belastingen (b.v. btw); kosten van vermogen.
Kwaliteit van het groen De kwaliteitsklassen die in deze rapportage zijn gebruikt, zijn gebaseerd op de indeling van het CROW (Kwaliteitscatalogus openbare ruimte). Er worden 5 klassen onderscheiden (A+, A, B, C, D), waarvan A+ en A voor deze rapportage zijn samengevoegd. De kwaliteitsklasse A(+) geeft de hoogste kwaliteit aan, D de laagste kwaliteit. De kwaliteitsklassen worden bepaald aan de hand van enkele criteria die per beheercategorie en per klasse zijn aangegeven. De daadwerkelijke kwaliteitsgegevens zijn door de gemeente aangeleverd.
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
25
Kwaliteitsklassen A+
A
B
C
D
Gazon maximale hoogte minder dan 50 mm geen waar te nemen kale grond geen bladafval of bloesems geen zwerfafval maximale hoogte minder dan 50 mm 0 - 5% kale grond 0 - 5% bladafval of bloesems 0 - 3 stuks zwerfafval per m2 maximale hoogte voor intensief gazon 50 - 70 mm 5 - 10% kale grond 5 - 10% bladafval of bloesems 3 - 10 stuks zwerfafval per m2 maximale hoogte 50 - 70 mm 10 - 25% kale grond 10 - 25% bladafval of bloesems 10 - 25 stuks zwerfafval per m2 maximale hoogte meer dan 70 mm meer dan 25% kale grond meer dan 25% bladafval of bloesems meer dan 25 stuks zwerfafval per m2
Oppervlakte Het oppervlak van de beheercategorieën is weergegeven in vierkante meters. Bij de inventarisatie van de beheercategorie ’bomen‘ is het aantal bomen opgenomen. Om deze beheercategorie vergelijkbaar te maken met de overige beheercategorieën, is één boom gelijkgesteld aan een oppervlakte van één vierkante meter. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld speelvoorzieningen, als deze door de gemeente als stuks zijn aangeleverd. Sloten worden soms in strekkende meters aangeleverd. Als het om smalle sloten gaat, worden die strekkende meters direct omgezet naar vierkante meters. Voor brede sloten dient een oppervlak aangeleverd te worden. Heggen/hagen worden eveneens soms in strekkende meters aangeleverd, en daarbij worden ook de strekkende meters een-op-een omgezet naar vierkante meters.
Subcategorie Binnen de beheercategorieën kan een onderverdeling gemaakt worden. Zo is de beheercategorie gazon onderverdeeld in gazon intensief beheerd en gazon extensief beheerd. Op enkele belangrijke subcategorieën wordt ingegaan in het desbetreffende hoofdstuk.
Bijlage 1.2
Berekening van de kosten
Kosten per beheercategorie De kosten per beheercategorie worden berekend uit verschillende kostensoorten. De kosten voor arbeid zijn bepaald op basis van het aantal uren voor groen en het uurtarief inclusief overhead. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen uren voor de binnendienst en uren voor de buitendienst, elk met een eigen tarief. Daarnaast zijn er aannemerskosten en kosten voor de WSW, die exclusief BTW zijn, maar inclusief overhead bij de betreffende bedrijven (winst, risico etc.). Verder zijn er kosten voor machines, materiaal, verwerking van groenresten, etc. De kosten zijn steeds waar mogelijk direct toegerekend aan de verschillende beheercategorieën. Kosten die niet direct konden worden toegerekend aan de
26
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
beheercategorieën zijn aan de beheercategorieën toegerekend als toeslag op de kosten die wél direct werden toegerekend. Als voorbeeld: Bij een gemeente zijn de kosten voor eigen personeel en aannemers direct toegerekend aan de volgende beheercategorieën: Ruw gras, bemaaid Gazon; intensief beheerd
€ 3.000 € 12.000
De machinekosten van € 1.000 konden niet direct worden toegerekend, omdat deze niet als zodanig waren geadministreerd. Daarom wordt € 200 (3/15 de van de machinekosten van € 1.000) aan ruw gras, bemaaid toegerekend en € 800 (12/15de van € 1.000) aan gazon, intensief beheerd.
Kosten gemeentelijk openbaar groen binnen de bebouwde kom In hoofdstuk 2 worden de kosten van het gemeentelijk openbaar groen en van het basisgroen op het niveau van de gemeente opgenomen. De kosten van het basisgroen betreffen de kosten van de beheercategorieën bomen, gazon, ruw gras, struiken en plantenperken. De kosten van het gemeentelijk openbaar groen betreffen de kosten van alle beheercategorieën binnen de bebouwde kom, incl. de technische voorzieningen. Bij het bepalen van de kosten per oppervlakte-eenheid (m2) worden de kosten gedeeld door het oppervlak van de desbetreffende beheercategorieën. Bij de kosten per oppervlakte-eenheid van het gemeentelijk openbaar groen worden bij het oppervlak echter niet meegenomen de beheercategorieën als rasters en drainage, omdat dit in veel gevallen tot dubbeltellingen zou leiden.
Tarieven voor de eigen dienst Verschillen in tarieven voor de eigen medewerkers hebben effect op de kosten voor groen van een gemeente, terwijl de groenbeheerder hier doorgaans weinig invloed op uit kan oefenen. Daarom zijn in paragraaf 2.5 de tarieven voor de eigen dienst weergegeven en vergeleken met de tarieven van andere gemeenten. Verder is ook aangegeven welk deel van de kosten wordt veroorzaakt door de kosten voor de eigen diensten. Daarmee wordt duidelijk of verschillen in kosten een grote of kleine invloed hebben op de totale kosten. Immers, als het tarief 10% hoger is dan gemiddeld, maar de kosten voor de eigen dienst maken maar 20% uit van de totale kosten, dan is het effect op de totale kosten maar klein (een effect van 2% op het totaal). Gemeenten geven in het algemeen tarieven op voor de binnendienst en de buitendienst, met het aantal uren dat is gewerkt. Er zijn echter enkele gemeenten die iets andere informatie over de arbeidskosten aanleveren: enkele gemeenten leveren alleen de totale kosten per beheercategorie, zonder daarbij de uren en tarieven aan te geven bij enkele gemeenten zijn de kosten voor de binnendienst opgenomen in het tarief voor de buitendienst bij enkele gemeenten zijn de kosten voor machines opgenomen in het tarief voor de buitendienst
Bijlage 1.3
Aanduiding van verschillen
Uit de analyses die in de algemene rapportage zijn beschreven, is gebleken dat vooral de gemeentegrootte van invloed is op de kengetallen per gemeente. Daarom wordt
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
27
vooral ingegaan op de vergelijking met gemeenten met een vergelijkbaar inwonertal. De overwegende bodem en stedelijkheidsklasse zijn minder van invloed op de kengetallen. Daarom worden die niet of beperkt besproken. De verschillen t.o.v. de benchmark worden op de volgende manier benoemd: verschil benaming <10% 10-30%
wijkt iets af duidelijk hoger/lager
30-50% >50%
sterk hoger/lager fors hoger/lager
Bijlage 1.4
Basisgroen
Basisgroen betreft de volgende beheercategorieën binnen de bebouwde kom.
Bomen Bomen die solitair, in groeps- of in laanverband staan.
-
Bomen (geen bos) Bomen, monumentaal (geen bos)
Zeer oude, omvangrijke bomen die solitair, in groeps- of in laanverband staan.
Gazon Grasoppervlak met kort gras, in gebruik als kijkgras of speel- en ligweide. Niet in gebruik als sportveld.
-
Gazon; intensief beheerd
-
Intensief beheerd gazon wordt minimaal 8 keer per jaar gemaaid, doorgaans tot maximaal 26 keer per jaar. Het gazon wordt doorgaans met een kooimaaier gemaaid.
-
Gazon; extensief beheerd
Bij extensief beheerd gazon wordt het gras wordt minimaal 3 keer per jaar gemaaid, maar niet meer dan 7 keer per jaar (≥ 3 en ≤ 7 keer per jaar). Veelal wordt in deze subcategorie het gras 5 - 7 keer per jaar gemaaid met een cirkelmaaier. N.B.: wadi’s worden in principe bij “Overig groen” vermeld en mogen alleen bij de categorieën intensief - of extensief beheerd Gazon worden gerekend indien het beheer daarmee overeenkomt
Ruw gras, bemaaid Grasoppervlak met (tijdelijk) hoog gras, veelal met ruigtekruiden. Beheer: wordt maximaal 2 keer per jaar gemaaid of geklepeld (≤ 2 keer per jaar). Het maaien gebeurt veelal met een klepel-, cirkel- of trommelmaaier. N.B. gras dat niet minstens jaarlijks wordt gemaaid valt onder de beheercategorie "Overig groen". Wadi’s worden in principe bij “Overig groen” vermeld en mogen alleen bij de categorie “Ruw gras” worden gerekend indien het beheer daarmee overeenkomt.
Struiken Beplanting van houtachtige, meerstammige planten, doorgaans hooguit enkele meters hoog. Struiken; geschoren hagen/heggen Hagen en heggen met een strak geschoren oppervlak. Beheer: de hagen en heggen worden minimaal 1 keer per jaar geschoren.
28
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
-
Struiken; sierheesters, opgaand Houtachtige planten die in de regel niet meer dan manshoog worden waarvan de takken die niet dikker zijn dan 10 cm en die laag bij de grond ontspringen. Aanplant vanuit kluitgoed.
-
Struiken; bosplantsoen, heesters opgaand
Houtachtige planten die in de regel niet meer dan enkele meters hoog worden waarvan de takken die niet dikker zijn dan 10 cm laag bij de grond ontspringen. Aanplant vanuit bewortelde stek/zaailing zonder grond. -
Struiken; bodembedekkende heesters
Bodembedekkende houtachtige planten die in de regel niet meer dan een meter hoog worden. Incl. botanische rozen. -
Struiken, struikrozen
Struikrozen. Botanische rozen bodembedekkende heesters ".
-
vallen
onder
de
subcategorie
"Struiken;
Struiken, beplanting jonger dan 3 jaar: Beplantingen die recent zijn aangeplant (maximaal 3 jaar voor het boekjaar). Recent aangeplante nieuwe beplantingen kunnen in deze subcategorie worden opgenomen. Beplantingen die zijn ingeboet, maar niet nieuw zijn aangeplant vallen hier niet onder.
Plantenperken Beplanting van kruidachtige siergewassen. Plantenperken, eenjarigen Eenjarige kruidachtige siergewassen in de volle grond (niet in bakken). Plantenperken, vaste planten Meerjarige kruidachtige siergewassen in de volle grond (niet in bakken). Plantenperken, plantenbakken: Bakbeplantingen, met eenjarigen, vaste planten en/of kleine heesters.
Bijlage 1.5
Overige beheercategorieën, niet basisgroen, binnen de bebouwde kom
Naast het basisgroen worden de volgende beheercategorieën binnen de bebouwde kom onderscheiden.
Parkbos Beplantingen waarin bomen beeldbepalend zijn, maar waar het geen individuele bomen en geen boomrijen betreft. Beheer gebeurt niet per individuele boom, maar vlaktegewijs. Bos heeft doorgaans een duidelijk recreatieve functie. Indien struiken beeldbepalend zijn, dan valt het onder bosplantsoen. Bos betreft grotere vlakken, waar bosplantsoen kleinere vlakken of langgerekte vlakken betreft.
Overig groen Alle groen dat niet bij de bovenstaande beheercategorieën kan worden ondergebracht. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan heide, riet of ruigten, wadi’s.
Watergangen Open water en kruidachtige vegetaties op de 'natte' oever. N.B.: begroeiing naast het open water of naast natte oever (b.v. de droge oever) vallen onder de betreffende beheercategorieën (b.v. ruw gras, gazon, struiken en bijvoorbeeld overig groen in het geval van riet dan niet in het water staat).
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
29
Wegen en paden Wegen en paden met elk mogelijk oppervlakmateriaal (klinkers, tegels, asfalt, mijnsteen, gravel, grind, onverhard). Het betreft alleen wegen en paden in of direct langs het gemeentelijk openbaar groen.
Speelvoorzieningen Individuele speeltoestellen (schommels, wipkippen e.d.). Vanaf boekjaar 2013 maakt deze beheercategorie geen deel meer uit van groen binnen de kom.
Diversen, incl. technische voorzieningen en rasters Deze beheercategorie betreft voorzieningen in het gemeentelijk openbaar groen of ten behoeve van het gemeentelijk openbaar groen, zoals rasters, drainage, kleine stuwen.
Magazijn Dit betreft materialen die ten behoeve van de bovenstaande beheercategorieën zijn gebruikt. De kosten die hierop zijn geboekt, zijn toegerekend aan de andere beheercategorieën.
Omvormingen De categorie omvormingen wordt apart aangegeven. Het gaat daarbij om de omvorming van de ene beheercategorie naar de andere, bijvoorbeeld van gazon intensief naar struiken; sierheesters, opgaand. N.B.: De kosten voor aanleg van nieuw groen, bijvoorbeeld in nieuwe wijken, wordt bij alle categorieën buiten beschouwing gelaten. N.B.: De kosten voor het inboeten/herstellen bijvoorbeeld bij uitval van struiken, wordt meegenomen bij de kosten voor het beheer.
Bijlage 1.6
Gemeentelijk openbaar groen buiten de bebouwde kom
Van het gemeentelijk openbaar groen buiten de bebouwde kom zijn de volgende twee beheercategorieën in de DGG opgenomen. Eventuele andere aanwezige beheercategorieën buiten de bebouwde kom zijn buiten beschouwing gelaten.
Ruw gras, bemaaid Grasoppervlak met (tijdelijk) hoog gras, veelal met ruigtekruiden. Beheer: wordt maximaal 2 keer per jaar gemaaid of geklepeld (≤ 2 keer per jaar). Het maaien gebeurt veelal met een klepel-, cirkel- of trommelmaaier. Betreft in het buitengebied veelal bermen. N.B. gras buiten de bebouwde kom dat niet minstens jaarlijks wordt gemaaid wordt niet in beschouwing genomen.
Bomen Bomen die solitair, in groeps- of in laanverband staan. NB: Bomen in bossen en natuurgebieden (v.b. meegerekend.
heidevelden)
worden
niet
Gazon Grasoppervlak met kort gras, dat meer dan 2 keer per jaar wordt gemaaid
Bosplantsoen/struiken Beplanting van houtachtige, meerstammige planten, doorgaans hooguit enkele meters hoog.
30
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
Bermsloten Watergangen, watervoerend of droge sloten NB: vennen, plassen en meren worden niet in beschouwing genomen
Bijlage 1.7 Basisgroen beh. btw CBS DGG Ext. hh Inw. Int. Opg. heesters Opp. St. WSW
Lijst van afkortingen en begrippen basis gemeentelijk openbaar groen beheer belasting toegevoegde waarde Centraal Bureau voor de Statistiek Databank Gemeentelijk Groenbeheer extensief huishouden(s) inwoner(s) intensief opgaande heesters oppervlakte stuks Wet sociale werkvoorziening
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
31
Bijlage 2 Karakterisering Kroon
gemeente
Hollands
In deze individuele rapportage worden de resultaten gepresenteerd die volgen uit de door de gemeentelijke groendienst aangeleverde gegevens voor het boekjaar 2013 en hebben betrekking op het totale groen binnen de bebouwde kom van Hollands Kroon. Kengetallen Peiljaar kosten Peiljaar inventarisatie Aantal inwoners Aantal huishoudens Stedelijkheidsklasse Oppervlakte van de gemeenten Hoeveelheid gemeentelijk openbaar groen binnen de bebouwde kom Hoeveelheid groen per inwoner Hoeveelheid groen per huishouden Hoeveelheid basisgroen Hoeveelheid basisgroen per inwoner Hoeveelheid basisgroen per huishouden Hoeveelheid niet-basisgroen (o.a. bos, water) Aantal bomen binnen de bebouwde kom (niet in bos) Aantal bomen binnen de bebouwde kom (niet in bos) per inwoner Aantal speeltoestellen Kosten gemeentelijk openbaar groen binnen de bebouwde kom
2013 2013 47.500 19.900 5 35.804 238
ha
51 121 213 45 108 25 22.000
m2 per inwoner m2 per huishouden ha m2 per inwoner
0,5
bomen per inwoner
12,6
toestellen per 1000 inwoners
2.011.879 42 0,84
Indeling gemeente Belangrijkste bodemsoort Aantal gemeenten in de databank met dezelfde bodemsoort Inwonersklasse Aantal gemeenten in de databank van dezelfde grootteklasse
inwoners huishoudens niet stedelijk ha
klei 13 20. - 50.000 21
ha bomen
euro totaal euro/inwoner euro/m2
gemeenten inwoners gemeenten
In tabel 9 staat een compleet overzicht van alle beheercategorieën en subcategorieën van Hollands Kroon in vergelijking met de benchmark.
32
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
Tabel 9. Gegevens van gemeente Hollands Kroon
Beheercategorie
subcategorie
aantal eenheden (m² resp. stuks)
kosten totaal (euro)
Kosten (€ per eenheid)
kosten (€ per eenheid) eigen grootteklasse gemiddeld
mediaan
Basisgroen Bomen (geen bos) Bomen (geen bos) Bomen (geen bos) Gazon Gazon Gazon Ruw gras, bemaaid Struiken Struiken Struiken Struiken Struiken Struiken Struiken Plantenperken Plantenperken Plantenperken Plantenperken
niet verder gespecificeerd niet in bosverband monumentaal (niet in bos) niet verder gespecificeerd intensief beheerd extensief beheerd niet verder gespecificeerd niet verder gespecificeerd geschoren hagen/heggen sierheesters opgaand bosplantsoen, heesters opgaand bodembedekkende heesters struikrozen beplanting 3 jaar of jonger niet verder gespecificeerd eenjarigen vaste planten plantenbakken
22.000 0 0 915.000 0 0 300.000 0 15.000 220.000 570.000 100.000 10.000 0 0 0 0 0
222.352 0 0 290.946 0 0 54.330 0 81.320 797.319 151.691 226.437 22.909 0 0 0 0 0
10,11 0,00 0,00 0,32 0,00 0,00 0,18 0,00 5,42 3,62 0,27 2,26 2,29 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
17,68 17,02 24,61 0,53 0,43 1,65 0,19 1,87 4,62 2,42 0,60 2,26 4,60 2,44 168,65 31,92 6,45 250,87
15,81 21,10 27,32 0,54 0,26 2,95 0,19 0,98 4,77 2,47 0,70 2,40 4,31 2,38 168,65 66,53 2,75 290,17
Overig groen Parkbos Water en oevers Water en oevers Water en oevers Wegen en paden; (half)gesloten Overig groen opp. Diverse Omvorming en renovaties
niet verder gespecificeerd niet verder gespecificeerd open water droge sloten en oevers niet verder gespecificeerd niet verder gespecificeerd niet verder gespecificeerd niet verder gespecificeerd
0 0 200.000 50.000 0 0 0 0
0 0 93.162 71.415 0 0 0 0
0,00 0,00 0,47 1,43 0,00 0,00 0,00 0,00
0,08 0,35 0,23 0,53 0,38 0,89 312,21 -
0,13 0,17 0,41 0,82 0,28 0,80 41,57 -
Speelvoorzieningen Speelvoorzieningen
niet verder gespecificeerd
600
97.205
162,01
186,83
196,86
680.000 19.000 3.300.000 0 420.000
37.395 37.607 191.436 0 202.059
0,05 1,98 0,06 0,00 0,48
0,29 10,25 0,09 0,13 0,45
0,11 10,14 0,10 0,20 0,61
0 0 0 650.000
0 0 0 55.504
0,00 0,00 0,00 0,09
0,06 0,11 0,19 0,07
0,05 0,11 0,29 0,06
Buiten de bebouwde kom Bosplantsoen/struiken (buiten (buiten Bomen beb. beb. kom) Ruw gras, bemaaid (buiten beb. kom) Gazon (buiten beb. kom) Bermsloten (buiten beb. kom)
niet niet niet niet niet
Onkruidbestr. Onkruidbestr. Onkruidbestr. Onkruidbestr.
niet verder gespecificeerd gesloten verharding open verharding, halfverharding open verharding, elementen
verder verder verder verder verder
gespecificeerd gespecificeerd gespecificeerd gespecificeerd gespecificeerd
Onkruidbestrijding op verhardingen verhardingen verhardingen verhardingen verhardingen
Het areaal groen en water binnen de bebouwde kom (excl. individuele bomen) is 238 hectare. Het aantal individuele bomen daarnaast is 22000 stuks.
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
33
Bijlage 3 Gegevens grootteklasse
gemeenten
in
eigen
In de onderstaande tabellen zijn de kengetallen van gemeenten van de eigen grootteklasse weergegeven voor openbaar groen (Tabel 10) en voor basisgroen (Tabel 11). In vet zijn de kengetallen van de eigen gemeente weergegeven. De volgorde van de gemeenten waarmee vergeleken kan worden, is willekeurig en in beide tabellen niet gelijk. Indien gewenst kunnen de kosten per vierkante meter ook per subcategorie opgevraagd worden van de (anonieme) gemeenten van de eigen grootteklasse. Tabel 10. Kengetallen voor het totale gemeentelijk openbaar groen binnen de bebouwde kom voor alle gemeenten in de eigen grootteklasse
34
m2/inw 50,57
m2/hh 120,80
gem. €/m2 0,84
€/inw 42,35
€/hh 101,18
65,57 29,18 31,89 58,02 21,89 31,81 22,84 21,09 34,00 39,49 105,22 42,26 71,79 50,99 56,39 55,28 28,48 44,04 38,49 58,29
163,02 74,93 75,64 143,10 50,42 83,64 58,37 46,33 78,55 95,59 238,57 105,50 167,36 115,70 128,31 119,57 50,46 99,41 95,39 137,01
0,43 0,94 1,23 0,87 1,93 0,91 1,21 1,11 1,10 0,98 0,75 1,04 0,79 1,03 0,90 0,83 1,76 1,25 0,84 1,53
28,49 27,47 39,15 50,40 42,24 29,09 27,63 23,33 37,32 38,82 79,00 44,00 56,60 52,65 50,62 45,81 50,27 54,96 32,42 88,93
70,83 70,55 92,84 124,31 97,30 76,48 70,59 51,25 86,21 93,96 179,13 109,84 131,96 119,47 115,18 99,09 89,04 124,05 80,35 209,03
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
Tabel 11. Kengetallen voor het totale gemeentelijk basisgroen binnen de bebouwde kom voor alle gemeenten in de eigen grootteklasse m2/inw 45,30
m2/hh 108,23
gem. €/m2 0,86
€/inw 38,89
€/hh 92,90
44,91 41,36 26,54 28,75 50,99 58,02 22,25 30,75 84,45 21,31 40,86 50,09 51,89 22,03 28,33 44,48 33,96 51,01 24,25 15,68
111,64 103,25 68,17 69,59 115,70 143,10 56,86 71,05 191,49 49,10 92,22 116,78 118,07 39,02 67,20 96,22 84,15 119,90 63,76 34,44
0,62 1,02 1,01 1,30 1,03 0,79 1,22 1,21 0,90 1,96 1,33 1,05 0,95 1,88 1,36 0,87 0,89 1,68 1,08 1,46
27,72 42,31 26,69 37,47 52,65 46,06 27,06 37,32 75,71 41,72 54,48 52,55 49,19 41,43 38,63 38,64 30,29 85,89 26,20 22,84
68,92 105,62 68,55 90,70 119,47 113,61 69,13 86,21 171,68 96,12 122,96 122,51 111,93 73,40 91,61 83,59 75,07 201,90 68,90 50,17
Rapportage gemeente Hollands Kroon, boekjaar 2013
35