Gemeentelijk Afvalstoffen Plan (GAP) Januari 2015

Gemeentelijk Afvalstoffen Plan (GAP) 2015 - 2018

Januari 2015

decosnummer 2014-10830/in

-1-

Gemeentelijk Afvalstoffenplan 2015 - 2018

-2-

Afvalinzameling 1. Inleiding In 2009 is het Gemeentelijk Afvalstoffenplan (GAP) 2008 – 2013) door de gemeenteraad vastgesteld. Deze periode ligt inmiddels achter ons. Om die reden is ervoor gekozen een nieuw beleidsdocument op te stellen voor de huidige raadsperiode. Met de gemeenteraad is hiervoor een werkvergadering gehouden, waarbij informatie is verstrekt zoals in hoofdstuk 2 van dit plan is aangegeven. Hierin wordt aangegeven hoe gepresteerd is aan de hand van de evaluatie van het GAP, de uitkomsten van het tevredenheidsonderzoek 2012 en gegevens uit de landelijke benchmark 2012. Aan de hand hiervan heeft de gemeenteraad accenten aangegeven voor een nadere uitwerking. Dit plan voorziet hierin. Vooraf In 2005 is een strategische keuze gemaakt ten aanzien van het beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Er is voor gekozen grootschalige, repeterende en specialistische werkzaamheden, welke geen serviceonderhoud betreffen uit te besteden. De afvalinzameling is hierop een bewuste uitzondering. De gemeente verzorgt de inzameling zelf. Daarmee houdt de gemeentewerf voldoende omvang en kan de bezetting van de calamiteitendienst en de gladheidsbestrijding worden gewaarborgd. De daarop volgende jaren is de gemeentewerf omgevormd, het aantal formatieplaatsen teruggebracht, taken aan derden overgedragen en is er een nieuwe gemeentewerf gebouwd. Dit model heeft sindsdien een doorontwikkeling meegemaakt. Vanaf 2008 is de gemeentewerf in de huidige vorm operationeel met een modern en functioneel Afvalbrengstation in de nieuwe huisvesting. Hierbij is ruimte voor het inspelen op nieuwe ontwikkelingen ten aanzien van het verder gescheiden inzamelen van afvalstromen. Leeswijzer De leeswijzer van dit Gemeentelijk Afvalstoffen Plan 2015 – 2018 is als volgt: Hoofdstuk 1. Inleiding. Hierin wordt de aanleiding voor dit plan beschreven. Hoofdstuk 2. Huidige situatie Beschrijving van de huidige situatie met een uiteenzetting van het huidige beleid/serviceniveau en welke uitgangspunten hieraan ten grondslag liggen. Hoofdstuk 3. (Regionale) samenwerking Hoofdstuk 4. Resultaten Aan de hand van onderzoeken worden de geleverde prestaties weergegeven. Hoofdstuk 5. Ontwikkelingen Hoofdstuk 6. Voorstellen voor uitwerking De uitwerking gaat vergezeld van een actieplan met een planning.


-3-

2. Beschrijving huidige situatie Huidige situatie Algemeen In de inleiding is al aangegeven dat een bewuste keuze is gemaakt om de afvalinzameling in eigen beheer te blijven doen. De gemeentewerf is daar zowel organisatorisch als materieel goed toe uitgerust. In dit hoofdstuk wordt een beschrijving gegeven van de huidige situatie. Huidig beleid/serviceniveau 2.1 Gemeenlijk Afvalstoffenplan Voor de periode 2008 – 2013 is het Gemeentelijk Afvalstoffen Plan (GAP) vastgesteld waarin het afvalbeleid van de gemeente is vastgelegd. Het plan beperkt zich tot huishoudelijk afval, welke door de inwoners van Weststellingwerf aan de gemeente aangeleverd kunnen worden. Ten aanzien van het inzamelen van bedrijfsafval heeft de gemeente op grond van de Wet Milieubeheer geen zorgplicht. Daarom wordt in deze notitie bedrijfsafval buiten beschouwing gelaten. Kernpunt van dit GAP 2008 – 2013 is het indammen van de afvalberg. Het stimuleren van de afvalpreventie en het optimaliseren van de (na)scheidingsprestatie moet leiden tot vermindering van het te verbranden restafval. De doelstellingen in het GAP zijn als volgt gedefinieerd: a) het blijven optimaliseren van de uitvoering van de gemeentelijk afvaltaak op een dusdanige wijze dat de landelijke doelstellingen voor de genoemde fracties, zoals deze zijn geformuleerd in het Landelijk Afvalbeheer Plan (LAP), worden gehaald. b) de kosten die gemoeid zijn bij het realiseren van deze doelstellingen worden opgenomen binnen de begroting Afval. Er wordt naar gestreefd deze kosten grotendeels of geheel te dekken door middel van een reductie van de hoeveelheid te verbranden restafval. c) Het actief in blijven spelen op de ontwikkeling dat afval steeds vaker als grondstof kan worden hergebruikt. Vorenstaande betekent in de kern:  Indammen van de afvalberg  Stimuleren van afvalpreventie  Optimaliseren van de (na)scheidingsprestatie  Scheiding van afvalstromen voor hergebruik Om de hoeveelheid afval voor verwijdering te beperken wordt maximaal ingezet op preventie en nuttige toepassing. De prioriteitsvolgorde in de afvalverwijdering komt in grote lijnen overeen met “de ladder van Lansink”. Deze spreekt voor zich.


-4-

2.2 Inzamelstructuur Voor de inzameling van het huishoudelijk afval wordt gebruik gemaakt van een haal- en brengsysteem. Het haalsysteem bestaat uit een tweewekelijkse alternerende inzameling van de groene- en grijze minicontainer en de tweewekelijkse gescheiden inzameling van diverse overige huishoudelijke en andere afvalfracties (herbruikbaar). Onder het brengsysteem vallen het gemeentelijk Brengstation en de diverse wijkcontainers voor glasinzameling en textiel. 2.3 Haalsystemen Voor de inzameling van huishoudelijk restafval wordt gebruik gemaakt van een 240 liter container (grijs) en voor het gft-afval van een 140 liter container (groen). Bij hoogbouw wordt gebruik gemaakt van 1100 liter containers. Ook kennen we in de gemeente een zogenaamde grof vuil route. Dit houdt in, dat ook op afroep, grof huishoudelijk afval en grof tuinafval tegen een vast tarief per adres en per m3 door de gemeente aan huis kan worden opgehaald. De tarieven zijn voor het ophalen van grof tuinafval € 5,50 per m3 en voor huishoudelijk afval €16,50 per m3, beide verhoogd met voorrijdkosten ad € 16,50. Deze inzameling is verder niet aan inzameldagen gebonden. Inzameling “droge componenten” In de gemeente worden tweewekelijks de herbruikbare fracties uit het huishoudelijk restafval huis aan huis ingezameld. Het betreft de fracties glas, papier, metalen/niet metalen, textiel, KGA en electrische apparaten. De gemeente heeft ten aanzien van deze herbruikbare fracties uit oogpunt van milieu belang bij een goede inzameling. Anderzijds is er ook sprake van een financiële prikkel. De verwerking van gescheiden afvalstromen is goedkoper dan de verwerking van de ongescheiden reststroom. Deze inzameling is uitbesteed aan een aannemer (Recycling Wolvega). De overeenkomst loopt tot en met 2015. 2.4 Brengsystemen In Wolvega is het gemeentelijk Afvalbrengstation gesitueerd. In mei 2008 is het vernieuwd en voorzien van alle hedendaagse techniek. Het Brengstation is een voorziening voor de inwoners van Weststellingwerf om diverse fracties afvalstoffen gescheiden te kunnen aanbieden. Naast de bekende afvalstromen als papier, glas, metalen, electrische apparaten, A- en B-hout, wordt ook ingespeeld op de ontwikkeling van afval naar grondstof. Zo worden bijvoorbeeld ook vetten en cartridges gescheiden ingezameld. Een limitatieve opsomming wordt niet aangegeven, maar wel de ontwikkeling dat de scheiding van afvalstoffen zich steeds verder doorontwikkelt met vooral als doel hergebruik van de materialen/grondstoffen en vermindering van de hoeveelheid huishoudelijk restafval. Op het Afvalbrengstation zijn toezicht en nascheiding belangrijke aspecten. De reden hiervan is dat het verwerken van gescheiden deelstromen goedkoper is dan het verwerken van een ongescheiden restafvalstroom. Uit de diverse marktberichten valt op te maken dat de grondstoffenmarkt een duidelijke prijsverhoging laat zien. Mondiaal groeit de vraag en het aanbod kan nauwelijks gelijke tred houden. Dit brengt met zich mee dat bepaalde afvalstromen, mits toepasbaar als grondstof, een steeds hogere waarde gaan vertegenwoordigen. Aangezien op het brengstation een aantal deelstromen in aanmerking komt voor hergebruik als grondstof worden er kortlopende verwerkingscontracten afgesloten om de verwerkingstarieven, of bijvoorbeeld in het geval van metalen, de opbrengsten marktconform te laten zijn. Tevens staan op diverse locaties in de gemeente waar mogelijk geclusterd, containers voor de inzameling van verpakkingsglas en textiel. 2.5 Methodiek 2.5.1. Zijbelading Bij de inzameling van huishoudelijk afval wordt voortdurend gekeken om dit proces zo efficiënt mogelijk te maken. Door technische ontwikkelingen, veranderende ARBO-regels zijn onze beide inzamelvoertuigen voorzien van een zogenaamd zijbeladingsysteem. Door deze zijbelader worden de containers door de chauffeur met een robotarm in een afzetbare perscontainer geleegd. Door het persen kan meer afval worden verwerkt en is overslag niet meer nodig. Na het wisselen van de afzetcontainer kan direct met de inzamelroute worden doorgegaan. Een tweede voordeel van deze inzamelmethodiek is dat vanwege de afname van de fysieke belasting van de chauffeur/belader kan worden voldaan aan de ARBO-regels (P-90 norm).


-5-

2.5.2. Ondergrondse afvalinzameling Ondergrondse afvalinzameling. Uit oogpunt van efficiëntieverbetering van de inzameling is in veel gemeenten de overstap gemaakt van bovengrondse rolcontainers naar ondergrondse afvalcontainers. Deze containers kunnen met een door één persoon bediende kraanwagen worden geleegd. De ondergrondse containers worden voornamelijk ingezet in gebieden met veel hoogbouw. In 2014 is in Weststellingwerf ook de inzameling van huishoudelijk restafval via ondergrondse containers gestart bij een nieuwbouwproject (appartementencomplex aan de Dr. Dreeslaan te Wolvega). Het is een universele container die elders (ook) door Omrin wordt ingezet. Lediging geschiedt door de gemeente na automatische volmelding aan de gemeentewerf. De ontwikkeling van plaatsing van ondergrondse containers is voortgezet op een locatie in Noordwolde (Mandehof) en nog een tweetal locaties te Wolvega (Markt en Lindenoord). De komende jaren zal deze ontwikkeling een vervolg krijgen. 2.6.1. Afvalstoffenheffing De afvalstoffenheffing is in de gemeente Weststellingwerf onderverdeeld in een tarief voor één- en meerpersoonshuishoudens. Het product afval is kostendekkend. De totale kosten van afvalinzameling bedragen circa € 2,5 miljoen. De onderverdeling hiervan is globaal:  Regie, beleid en kapitaallasten € 300.000  Inzameling inclusief tractie € 600.000  Afvalbrengstation € 450.000  Inzameling droge componenten € 150.000  Afvalverwerking € 1.000.000 In onderstaande grafiek zijn bovenvermelde gegevens in procenten van het totaal weergegeven. Hierbij valt op dat de kosten van afvalverwerking met 40% de grootste kostenpost is.

Afvalkosten begroting 2014 12%

Regie, beleid en kap lasten

Inzameling incl tractie

40% 24%

6%

Afvalbrengstation Inzameling Droge Componenten

18%

Afvalverwerking

Hieronder is de ontwikkeling van de tarieven vanaf 2009 tot en met 2015 aangegeven. Ontwikkeling afvalstoffenheffing

Afvalstoffenheffing jaar

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

eenpersoonshuishouden

€ 192,00 €190,56

€190,56

€184,40

€ 171,60 € 170,64

€ 170,64

meerpersoonshuishouden

€ 288,12 € 285,84 €285,84

€280,40

€ 261,12 € 259,20

€ 259,20

Bij de berekening van de hoogte van de afvalstoffentarieven wordt rekening gehouden met de verhouding tussen de een- en meerpersoonshuishoudens op het totaal aantal aansluitingen. Gemeentelijk Afvalstoffenplan 2015 - 2018

-6-

Vanaf 2009 zijn de tarieven verlaagd, dan wel ten opzichte van het voorgaande jaar gelijk gebleven. 2.6.2. Kwijtscheldingen In Weststellingwerf kunnen de minder daadkrachtige huishoudens in aanmerking komen voor kwijtschelding van de afvalstoffenheffing. De kwijtscheldingen worden ten laste gebracht van het product afval. Dit houdt in dat het bedrag dat hiervoor benodigd is, in de afvalstoffenheffing wordt doorberekend. Voor 2015 is hiervoor een bedrag geraamd van € 100.000. In de keuze om deze tegemoetkoming ten laste van het product te brengen is iedere gemeente vrij. Niet iedere gemeente doet dit overigens.


-7-

Samenwerking 3. (Regionale) Samenwerking 3.1. Omrin De gemeente Weststellingwerf is samen met alle 31 Friese gemeente aandeelhouder van Afvalsturing Friesland ( met o.a. de handelsnaam Omrin). Omrin is tot stand gekomen nadat door de Friese gemeenten werd aangegeven het wenselijk te achten dat er op het gebied van afval een meer integrale samenwerking zou zijn binnen de provincie. Door deze samenwerking zou er sprake van kunnen zijn van betere kostenbeheersing en meer invloed op het ketenbeheer. Dit zou tot uiting moeten komen in bijvoorbeeld een betere contractsituatie door schaalgrootte voordelen en uniformering van het regionale afvalbeleid. Huishoudelijk afval wordt door Omrin verwerkt. Deels is Omrin zelf de eindverwerker (restafval). Voor andere stromen zoals bijvoorbeeld het GFT en textiel, treedt Omrin op als verzamelpunt en wordt er geleverd aan andere partijen. De hierbij ontstane schaalgrootte leidt tot contractvoordelen. Voor de aangesloten gemeenten betekent dit voor de afvalstromen huishoudelijk restafval, grof huishoudelijk restafval en GFT leveringsplicht aan Omrin. Omrin ontwikkelt duidelijk door en geeft inhoud aan de transitie van afval naar grondstof. 3.2. Rollen gemeente De gemeente heeft in relatie tot Omrin twee verschillende rollen. Die van klant en die van aandeelhouder. In sommige gevallen kan dit tegenstrijdige belangen opleveren. Als klant streeft de gemeente naar zo laag mogelijke verwerkingstarieven en optimaal milieuresultaat. Als aandeelhouder heeft de gemeente belang bij een goede bedrijfsvoering. Een voortdurend aandachtspunt is de hoogte van tarieven in relatie tot de te voeren strategie. In dit kader past dan ook de exploitatie van de Reststoffen Energie Centrale (REC) te Harlingen.


-8-

4. Resultaten 4. Resultaten In 2009 is het Gemeentelijk Afvalstoffenplan (GAP) 2008 – 2013 door de gemeenteraad vastgesteld. Hierin is een beleidskader en een beschrijving van de huidige structuur en uitvoeringswijze van de afvaltaak in onze gemeente opgenomen. Hieruit is – verkort – geput. In 2012 is u een tussentijdse evaluatie van het GAP gepresenteerd. Aanleiding daarvoor en onderdeel hiervan waren de acties uit het GAP, het bewonersonderzoek en de resultaten van de landelijke benchmark afvalscheiding. Wij laten hiervan een aantal zaken hieronder de revue passeren en geven tevens de highlights van de onderzoeken van 2012 weer. In deze informatie is ook de meest recente informatie opgenomen, waardoor een up to date beeld van de prestaties wordt weergegeven. 4.1.1 Evaluatie van het Gemeentelijk Afvalstoffenplan 2008 – 2013 Medio 2012 heeft een evaluatie van het Gemeentelijk Afvalstoffen Plan (GAP) plaatsgevonden. Zoals hierboven al is aangegeven bestond deze evaluatie uit de actiepunten vanuit het GAP en een drietal onderzoeken, welke hierna verder worden toegelicht. Samenvattend is geconcludeerd dat met het product afval een goede koers wordt gevaren. Zowel de uitkomsten van het bewonersonderzoek als de uitkomsten van de landelijke benchmark afval laten een positief beeld zien hoe de afvaltaak van Weststellingwerf wordt uitgevoerd. Belangrijk hierin is dat de ontwikkeling van de verwerkingstarieven voor de jaren 2012 en 2013 zijn verlaagd ten opzichte van het benchmarkjaar 2011. De verlaging van de verwerkingstarieven zorgen voor een voordeel in de exploitatie, hetgeen doorvertaald is in de tarieven (zie hiervoor ook hoofdstuk 2.5 tarieven afvalstoffenheffing). Daarnaast is in de evaluatie een overlap in de zaken die in het bewonersonderzoek aan de orde zijn en actiepunten welke in het GAP concreet zijn benoemd. Concreet is genoemd de inzameling van droge componenten. Resultaten van de inzameling en uitkomsten van het bewonersonderzoek geven eveneens aanleiding naar dit onderdeel te kijken. 4.1.2 Tevredenheidonderzoek 2012 In 2011 is in onze gemeente een bewonersonderzoek uitgevoerd. U bent daarover in 2012 in combinatie met de Evaluatie Gemeentelijk Afvalstoffen Plan Weststellingwerf 2008 – 2013 geïnformeerd. Het algemene doel was om inzicht te krijgen over de tevredenheid van de inwoners van Weststellingwerf over de afvaltaak zoals die door de gemeente wordt uitgevoerd. Aan de orde is gekomen hoe de afvalinzameling huis-aan-huis wordt ervaren, hoe de houding is ten aanzien van afvalscheiding en hoe de dienstverlening op het Brengstation wordt ervaren. De resultaten van het door een externe partij uitgevoerde onderzoek wordt onderstaand verkort samengevat:  Uit het onderzoek blijkt dat de inwoners tevreden zijn over de afvalinzameling in onze gemeente. Voor de aan huis inzameling van restafval en GFT scoren we een 7,7. De tevredenheid over het Brengstation scoort een 7,5.  Ten aanzien van de fractie GFT wordt door een deel van de ondervraagden aangegeven in de zomermaanden graag een hogere inzamelfrequentie te willen.  De overig te scheiden afvalfracties worden in grote mate ook door de inwoners gescheiden aangeboden. Het hoogst scoren hierbij papier (92 %) en glas (88%) Het scheidingsgedrag voor textiel, KGA en electrische apparaten ligt behoorlijk lager gemiddeld op ongeveer 70%.  Voor KGA blijkt dat één op de vijf inwoners deze fractie niet scheidt.  De bekendheid met het feit dat plastic in Weststellingwerf wordt nagescheiden is bij één op de drie respondenten bekend.  Over de openingstijden van het brengstation is acht op de tien ondervraagden tevreden. De meest genoemde redenen voor ontevredenheid zijn dat het brengstation door de week buiten werktijden niet geopend is en dat de openingstijden op zaterdag te kort zijn.  Er wordt waarde gehecht aan de papieren afvalkalender zoals we die kennen. Bijna alle inwoners bewaren deze en slechts één op de drie inwoners is op de hoogte van de digitale afvalkalender. 4.1.3 Landelijke benchmark afvalscheiding 2012 Door het Bureau Cyclus Management van het ministerie van Infrastructuur en Milieu is in november 2013 het Afvalprofiel over 2012 (Benchmark) opgesteld. Het betreft een op maat gesneden rapportage waarin de afvalprestaties van Weststellingwerf worden vergeleken met het benchmarkgemiddelde van vergelijkbare gemeenten (gemeenten in de stedelijkheidsklasse 4 en 5).


-9-

Algemeen Weststellingwerf benadert de milieuprestaties die door vergelijkbare gemeenten worden gerealiseerd. Het dienstverleningsniveau is hoog, maar dit heeft ook zijn weerslag op de afvalbeheerkosten. Hieronder worden de diverse onderdelen van de benchmark nader aangegeven. Milieuprestaties Bijna driekwart van het huishoudelijk afval (73%) wordt via bron- en nascheiding nuttig toegepast. Het benchmark gemiddelde laat hier een percentage zien van 65%. De hoeveelheid restafval is met 255 kilo per inwoner (inclusief grof restafval) aan de hoge kant, maar hierin zit ook het kunststof verpakkingsafval dat wordt nagescheiden. Ten opzichte van de benchmark heeft Weststellingwerf (boven)gemiddelde scheidingsresultaten op gft. Voor verbetering vatbaar is de scheiding van papier en textiel. Ten aanzien van het grof huishoudelijk afval is het scheidingspercentage toegenomen naar 79%. Daarmee scoort Weststellingwerf een fractie minder goed dan de benchmark (83%). Kostenprestaties De totale afvalbeheerkosten van Weststellingwerf bestaan uit inzamelkosten, verwerkingskosten en indirecte kosten. Hiervan zijn de inzamelkosten en de indirecte kosten door de gemeente beïnvloedbaar. Deze kosten liggen lager dan de benchmark. De door de gemeente beïnvloedbare kosten liggen € 20 onder het gemiddelde van de benchmark. Daarmee behaalt Weststellingwerf een goed resultaat. Het grootste deel van de kosten bestaan uit de door de gemeente niet te beïnvloeden verwerkingskosten. Dat zijn de kosten voortvloeiend uit de tarieven van Omrin voor de verwerking van restafval en gft-afval. Hierdoor komen de totale kosten € 20 hoger uit dan het benchmarkgemiddelde. Prestaties dienstverlening Het dienstverleningsniveau van Weststellingwerf is zeer hoog. Vooral de haalfaciliteiten zijn uitstekend, met een tweewekelijkse huis-aan-huisinzameling voor praktisch alle droge componenten. Voor de meeste van deze componenten worden ook nog brengfaciliteiten geboden. Prestaties regie De regievoering van Weststellingwerf is prima. Op burgerregie zijn nog enkele punten voor verbetering vatbaar. Op de andere onderdelen worden (nagenoeg) maximale scores behaald. Bedrijfsvoering prestaties De bedrijfsvoering van de inzameling verloopt efficiënt, met hoge productiviteitscijfers voor de rest- en gft-inzameling en de inzameling van grof huishoudelijk afval. Wij voegen nog toe cijfers over het afvaljaar 2012 met betrekking tot de voertuig- en arbeidsproductiviteit, uitgedrukt in tonuur.

Uit de landelijke benchmark 2012 d.d. november 2013 ontlenen wij de volgende cijfers: Benchmark voertuig per uur Weststellingwerf Restafval GFT Restafval GFT arbeidsproductie 1,4 1,1 1,9 1,2 voertuigproductie 2,2 1,9 2,9 1,8 Hieruit blijkt, dat zowel de arbeids- als de voertuigproductiviteit voor restafval duidelijk beter scoren dan het gemiddelde in de benchmark. De iets mindere score van de voertuigproductie van het GFT is vergelijkbaar.


- 10 -

5. Ontwikkelingen 5.1 Algemene ontwikkelingen. Ontwikkeling scheiden van kunststof uit restafval. Middels nascheiding wordt op de Wierde te Oudehaske plastic gescheiden. In 2013 is daar 13.500 ton kunststof verpakkingsmateriaal uit het huishoudelijk restafval gehaald. Dat is 40,3 kg per huishouden. In 2012 was deze hoeveelheid nog 26,8 kg per huishouden en in 2009 15 kg. Omrin verwacht voor 2014 een hoeveelheid aan kunststof verpakkingsafval van meer dan 41,0 kg per huishouden uit het restafval te scheiden. De spectaculaire groei van de hoeveelheid nagescheiden kunststoffen is het resultaat van het optimaliseren van de scheidingsinstallatie van Omrin. Zo is de installatie medio 2013 voorzien van nieuwe apparatuur die door middel van infraroodtechnieken kunststof verpakkingsmateriaal detecteert en deze vervolgens door middel van lucht uit de restafvalstroom blaast. Volgens Omrin zullen de bronscheidingsgemeenten (huis-aan-huis opgehaald) in Nederland naar verwachting over 2013 gemiddeld uitkomen op ongeveer 20 kg per huishouding. De helft dus van de hoeveelheid kunststof verpakkingen dat door middel van nascheiding wordt gescheiden. Door de winning van kunststof verpakkingsmateriaal voor hergebruik, wordt de duurzame prestatie verbeterd. Met Omrin is ingaande 2014 voor een periode van vijf jaar een overeenkomst gesloten om de scheiding van kunststoffen uit het restafval te scheiden. Hierin trekken wij samen met alle aandeelhouders uit de Friese gemeenten op. Hiermee voldoet onze gemeente aan de landelijke verplichting om kunststof verpakkingsafval te scheiden uit huishoudelijk afval. In 2014 zijn door Omrin proeven gedaan voor het nascheiden van sappakken. Deze proeven zijn met succes afgerond. In 2015 start Omrin dan ook met het nascheiden van sapverpakkingen uit het restafval. Een aanvullende overeenkomst met de gemeenten is bij Omrin in voorbereiding. Aannemingsovereenkomst droge componenten Voor de inzameling van glas en textiel zijn verspreid over de gemeente ruime mogelijkheden om deze fracties in containers te brengen. Oud papier wordt ook door scholen en verenigingen ingezameld. Voor de gescheiden afvalstromen KGA en electrische apparaten weet de burger de weg naar het Brengstation goed te vinden. Dit geldt ook voor de inzameling van metalen. Van de 6 maal per jaar geboden gelegenheid om KGA huis-aan-huis op te halen, na vooraanmelding, wordt nauwelijks gebruik gemaakt. Ontwikkelingen ondergrondse inzameling van textiel en glas In navolging van diverse andere Friese gemeenten is in het voorjaar van 2014 met Omrin een overeenkomst gesloten voor een periode van 6 jaar voor de inzameling en transport van textiel. Dit wordt dan gedaan in samenwerking met Reshare (onderdeel van het Leger des Heils) en de werkvoorzieningschappen. Hierdoor worden ook personen met afstand tot de arbeidsmarkt betrokken bij het sorteerproces van textiel. Hiervoor is onlangs een textielsorteercentrum in Sneek geopend. De mogelijkheden om ook in de gemeente Weststellingwerf textiel te sorteren wordt in overleg met Omrin besproken. Een andere positieve ontwikkeling is dat Omrin de inzameling van textiel daar waar mogelijk de bestaande textielbakken op diverse locaties vervangt door ondergrondse inzamelbakken. Dit is fraaier voor het straatbeeld, maar beperkt ook zwerfafval bij de container. Dit heeft ook de weg geopend om op die locaties gelijktijdig over te gaan op ondergrondse inzameling van verpakkingsglas met kleurscheiding (triglo). Ten aanzien van glas is er meer vraag naar herbruikbaar glas. Dit komt tot uiting in de prijzen die worden gehanteerd voor blank, bruin en groen glas. De diverse kleuren glas werden tot voor kort in één bol verzameld. Scheiding op kleur genereert een hogere opbrengst. Op een enkele locatie wordt om efficiency reden nog gebruik gemaakt van de bovengrondse ongescheiden inzameling. Electrische apparaten Voor de inzameling van electrische producten hebben wij een overeenkomst gesloten met Wecycle. Deze organisatie zorgt voor de inwoners en de gemeenten voor optimale inzameling en recycling van alle afgedankte elektrische apparaten en energiezuinige lampen. In samenwerking met Wecycle en Omrin wordt regelmatig communicatieondersteuning ontvangen met lokale acties. De inzamelresultaten zijn positief. Gemeentelijk Afvalstoffenplan 2015 - 2018

- 11 -

Verbrandingsbelasting In het Herfstakkoord uit 2013 van het rijk is afgesproken dat € 100 miljoen aan afvalstoffenbelasting geïnd moet worden. Over de wijze van invulling heeft de staatssecretaris van het ministerie van Financiën begin juli 2014 een brief naar de Tweede Kamer gestuurd. Een van de voorstellen is dat de staatssecretaris vanaf 1 januari 2015 € 13 belasting wil heffen op iedere ton restafval van huishoudens en bedrijven. De consequenties van de aangekondigde maatregel en welke effecten dit heeft op het aan Omrin te betalen verwerkingstarief zullen zodra over de uitvoeringsdetails beslist is, nader beschouwd worden. Ondergrondse afvalinzameling huishoudelijk restafval Met de voortgaande nieuwbouw van appartementen in hoogbouw is gekeken of de inzameling van huishoudelijk restafval op een andere wijze georganiseerd kan worden dan via zware bovengrondse afvalcontainers. Met het realiseren van appartementen aan de Dreeslaan te Wolvega hebben wij een begin gemaakt met de inzameling via ondergrondse inzamelcontainers, gevolgd door de locatie nabij Mandehof te Noordwolde. Op korte termijn staan nog gepland ingebruikname van ondergrondse inzamelvoorzieningen op een aantal locaties in Wolvega. Het is de bedoeling de verdere “uitrol” van de ondergrondse afvalvoorzieningen afhankelijk van de beschikbare financiële middelen planmatig uit te werken. Zwerfafval In de raamovereenkomst verpakkingen 2013 – 2022 gesloten tussen het rijk, het bedrijfsleven en de VNG is vastgelegd dat gemeenten met ingang van 2013 gedurende 10 jaar, jaarlijks vanuit het Afvalfonds Verpakkingen een vergoeding ontvangen voor de extra inzet voor preventie en aanpak van zwerfafval. Op dit moment bedraagt de vastgestelde vergoeding voor elke gemeente jaarlijks € 1,19 per inwoner (voor onze gemeente jaarlijks ruim € 30.000). In overleg met de gemeenten Heerenveen en Ooststellingwerf en aanvankelijk ook Opsterland is gekeken naar een vorm van samenwerking omtrent de planmatige invulling en uitwerking van de zwerfafvalproblematiek. Hiervoor is een gespecialiseerd en op dit terrein inmiddels ervaren buro ingeschakeld. Deze ontzorgt de gemeenten de komende jaren voor het doen van een aanvraag om vergoeding alsmede voor verantwoording. De uitvoering zal budgettair neutraal verlopen.


- 12 -

6. 1 Uitwerking Algemeen In zijn algemeenheid kan op basis van het tevredenheidsonderzoek gesteld worden dat de burger tevreden is over de huis-aan-huis inzameling van zowel gft- als restafval (cijfer 7,7). De diverse onderzoeken geven aan dat de geleverde prestaties goed zijn, maar dat op onderdelen verbeterpunten zijn door te voeren. Het serviceniveau van de gemeente is hoog. Op de ingeslagen weg kan dan ook worden ook worden doorgegaan. Wij zien op basis van de rapportages wel de volgende ontwikkelacties:  frequentie/omvang lediging containers  terugdringen gft-afval uit restafval  aanpassing routes  service niveau inzameling droge componenten  openingstijden Afvalbrengstation  communicatie Frequentie/omvang lediging containers In het Tevredenheidsonderzoek 2012 zijn door de burgers kanttekeningen gezet bij de omvang van de gft-containers in het groeiseizoen. Dit speelt in het bijzonder bij de bewoners in het buitengebied. De mogelijkheid kan worden geboden de huidige groene containers van 140 liter – naar behoefte om te wisselen naar gelijke grootte als die van de grijze container (240 liter). Deze actie sluit naadloos aan bij de constatering dat de hoeveelheid gft-afval in het restafval aan de hoge kant is. Met een grotere gft-container kan hierin onder andere worden voorzien en kan ook beter afval worden gescheiden. Daarmee kunnen ook de verwerkingskosten van het duurdere restafval worden verminderd. Een verdere differentiatie van containers kan eveneens tot de mogelijkheden behoren. Hierbij kan gedacht worden aan een tweede container voor zowel het gft-afval als het huishoudelijk restafval. . Voorstel: Het uitwerken van het bieden van de mogelijkheid de groene container om te wisselen voor een container van 240 liter en het verder differentiëren van de containers inclusief de financiële aspecten (cafétariamodel). Terugdringen gft-afval uit restafval Het voorgaande voorstel biedt de mogelijkheid te differentiëren in omvang en aantal containers. De burger is daarmee beter in staat het afval te scheiden. Hiermee kan worden ingespeeld op de behoeften van de burger. Het regelmatig communiceren via de gemeentelijke website, de afvalwijzer en via afzonderlijke berichten draagt bij aan een verdere bewustwording het afval te blijven scheiden. Voorstel: Zie voorgaand voorstel en onder communicatie Aanpassing routes Op basis van het karakter van de gemeente Weststellingwerf, veel buitengebied met weinig aansluitingen, is een gedachte om vanuit efficiency in de winterperiode het aantal ledigingen van de gft-containers te verminderen van elke twee weken naar eens in de 4 weken. Het minder frequent inzamelen wordt om ons heen steeds meer gezien. Onder de winterperiode wordt hier verstaan de maanden van november tot en met maart. De frequentie in de ophaalroutes van de grijze containers (huishoudelijk restafval) blijft ongewijzigd. Tegenover de vermindering van de ophaalfrequentie van het gft-afval kan de burger een extra service worden geboden uitsluitend bladafval gratis in de maanden oktober, november en december bij het Afvalbrengstation te brengen. Voor de gemeente heeft dit als voordeel dat blad niet in de gftcontainer, dan wel bij het restafval terecht komt. De afvoer daarvan is beduidend duurder dan alleen tuinafval. Een en ander sluit ook aan bij het hiervoor gedane voorstel het gft-afval zoveel mogelijk uit het restafval te houden. Met het verminderen van de frequentie van inzameling van het gft-afval kunnen ook de routes in de winter worden aangepast. Een langere route behoort dan tot de mogelijkheden. Wat de voorgestelde maatregelen betekenen voor de huidige bedrijfsvoering, zullen wij in de volgende fase uitwerken. Voorstel: Het uitwerken van: 1. het aanpassen van de ledigingsfrequentie van de groene containers naar eens per vier weken in de wintermaanden Gemeentelijk Afvalstoffenplan 2015 - 2018

- 13 -

2. het bieden van de mogelijkheid gratis bladafval te brengen naar het Brengstation gedurende de maanden oktober tot en met december 3. het beoordelen welke effecten de aanpassing op de bedrijfsvoering hebben Serviceniveau inzamelen droge componenten Uit de landelijke benchmark komt naar voren dat het dienstverleningsniveau van Weststellingwerf zeer hoog is. Vooral de haalfaciliteiten zijn uitstekend met een tweewekelijkse huis-aan-huisinzameling. Bij de inzameling van de droge componenten wordt aanvullend aan de inzameling direct door de gemeente als extra serviceverlening aan de burger ook gebruik gemaakt van een aannemer. Van de mogelijkheid het KGA huis-aan-huis op te halen wordt nauwelijks gebruik gemaakt. Ook kan een deel van de in te zamelen producten ingeleverd worden bij de detailhandel. De burger weet de weg goed te vinden naar het Afvalbrengstation. Ook wordt goed gebruik gemaakt van de brengfaciliteiten voor glas en textiel op diverse locaties in de gemeente. Het inzamelen van papier/karton kan verder door de scholen en verenigingen worden geïntensiveerd. Aan de door de gemeente geboden service van gescheiden inzameling van de droge componenten hangt echter ook een tarief welke in de afvalstoffenheffing is begrepen van circa € 14 per huishouding. De huidige aannemingsovereenkomst duurt nog tot en met 2015. Voorstel: Beëindigen van de afzonderlijke inzameling van droge componenten per 1 januari 2016. Openingstijden Afvalbrengstation Uit het Tevredenheidsonderzoek 2012 is naar voren gekomen de behoefte om buiten de door de weekse openingstijden een avondopenstelling te bieden. Ook is genoemd de zaterdagopenstelling van 09.00 uur tot 12.00 uur te verlengen. De andere openingstijden van het brengstation zijn: Maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 08.00 uur – 12.00 uur en van 13.00 uur tot 16.00 uur. Woensdag is het Afvalbrengstation voor het publiek gesloten. Bezien kan worden of de service verbeterd kan worden door aanpassing van de openingstijden. Naast service speelt efficiency een rol. Aan efficiency hangt ook een kostencomponent. Deze zal mede een rol moeten spelen. Immers afval is een kostendekkend product. Voorstel: Binnen de randvoorwaarde dat de totale omvang en kosten van openstelling niet toeneemt, de mogelijkheid bezien van een aangepaste openstelling (“koopavond”) en/of verruiming op de zaterdag. Communicatie met en naar de burgers Aanleiding is er om bij de burgers aandacht te vragen voor het blijven scheiden van het gft-afval van het huishoudelijk restafval. Ook aan de participatie van de burger willen wij aandacht besteden. Wij denken hierbij aan een (herhaling van een in 2011 gehouden) uitgebreide enquête. Voor meer specifieke onderwerpen is een poll een goed middel om in contact te komen met de burger. Door deze combinatie verwachten wij een nog beter beeld te krijgen wat er bij de burger leeft ten aanzien van de afvalinzameling. Voorstel: In 2016 een enquête onder de inwoners organiseren en voor specifieke onderwerpen een poll inzetten


- 14 -

6.2 Samenvattend voorstel voor uitwerking 1. Het uitwerken van het bieden van de mogelijkheid de groene container om te wisselen voor een container van 240 liter en het verder differentiëren van de containers inclusief de financiële aspecten (cafétariamodel). 2. a. het aanpassen van de ledigingsfrequentie van de groene containers naar eens per vier weken in de wintermaanden; b. het bieden van de mogelijkheid gratis bladafval te brengen naar het Brengstation gedurende de maanden oktober tot en met december; c. het beoordelen welke effecten de aanpassing van de ledigingsfrequentie op de bedrijfsvoering hebben. 3. Beëindigen van de afzonderlijke inzameling van droge componenten per 1 januari 2016. 4. Binnen de randvoorwaarde dat de totale omvang en kosten van openstelling niet toeneemt, de mogelijkheid bezien van een aangepaste openstelling (“koopavond”) en/of verruiming op de zaterdag. 5. In 2016 een enquête onder de inwoners organiseren en in de komende periode voor specifieke afvalonderwerpen een poll inzetten.

6.3 Acties Nr Beleidsveld 1

Containerbeleid

2

Containerbeleid

3

Dienstverlening

4

Containerbeleid

5

Dienstverlening

6

Dienstverlening

7

Burgerparticipatie

Onderwerp

Wanneer Betrokken

Omwisselen/meer containers Aanpassen ledigingsfrequentie Mogelijkheid bieden gratis bladafval brengen Beoordelen effecten aanpassen ledigingsfrequentie Beëindiging afzonderlijke inzameling droge componenten per 2016 Aanpassing openstellingtijden Afvalbrengstation Organiseren tevredenheidsonderzoek en poll

2015

Ruimte, Middelen

2015

Ruimte

2015

Ruimte, Middelen

2015

Ruimte, Middelen

2015

Geen specifieke actie vereist

2015

Ruimte, Middelen

2016

Ruimte

N.B. Voor zover vorenstaande actiepunten een wijziging van de Tarievenverordening tot gevolg heeft, zal dit via de geëigende weg aan de gemeenteraad worden voorgesteld. Voor de actiepunten nummers 1,2,4 en 6 zal de gemeenteraad een voorstel worden gedaan, c.q. nader worden geïnformeerd. Dit geldt uiteraard ook over de informatieverstrekking over de uitkomsten van actiepunt 7.


Gemeentelijk Afvalstoffen Plan (GAP) Januari 2015

Recommend Documents