Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn NOTULEN VAN DE ALGEMENE VERGADERING VAN AANDEELHOUDERS VAN: Castellum B.V.
Rijnplein 1-3
/^^*X
2405 DB Alphen aan den Rijn
A/C-w-V^
gehouden op 15 juni 2011 ten kantore van de vennootschap. Aanwezig zijn: mevrouw W. Pelk de heer M. Roelands
«...
' ".; . *
Routinf
ln§ekomen:
Né o o n / ^ a i ^ ^ Afd. f ^ O ^,
Opbergen
De voorzitter, mevrouw W. Pelk, constateert dat alle aandeelhouders aanwezig zijn en wijst de heer M. Roelands aan als secretaris. Vastgesteld wordt dat geen certificaten van aandelen van de vennootschap met medewerking van de vennootschap zijn uitgegeven en dat geen recht op vruchtgebruik of pandrecht op aandelen van de vennootschap is gevestigd, zodat - mits met algemene stemmen - geldige besluiten kunnen worden genomen omtrent alle voorstellen die ter tafel worden gebracht. Voorgesteld wordt de jaarrekening over het boekjaar 2010 vast te stellen en het bestuur te dechargeren voor het gevoerde beleid. Tevens wordt voorgesteld de winst ad € 9.360 toe te voegen aan de algemene reserve. De voorstellen worden met algemene stemmen aangenomen. Niets meer aan de orde zijnde sluit de voorzitter de vergadering. Aldus opgemaakt te Alphen aan den Rijn, 15 juni 2011 De voorzitter
De secretaris
Castellum BV. Rijnplein 1-3 2405 DB Alphen aan den Rijn JAARREKENING 2010
Pag. VERSLAG Directieverslag Resultaat Kasstroomoverzicht
1 13 14
JAARREKENING Balans Winst-en verliesrekening Toelichting op de balans Toelichting op de winst- en verliesrekening
15 16 18 19 26
OVERIGE GEGEVENS Accountantsverklaring Winstbestemming
30 30 32
BIJLAGEN Fiscale positie Specificatie omzetbelasting 2010 Vergelijkende cijfers actueel en begroot 2010
33 34 35 36
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn
VERSLAG
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn Directieverslag Castellum
- kerncijfers2007 €3.411.510 €1.518.204 € -49.999
2008 €4.056.449 €1.607.777 € 124.707
2009 €3.721.959 €1.637.612 € 51.716
2010 €3.447.597 €1.648.090 € 9.360
197
177
167
161
Aantal speelbeurten Aantal bezoekers
224 75.567
230 91.010
204 74.918
204 64.014
Aantal bioscoopvertoningen Aantal bezoekers
2.787 67.674
2.904 76.381
2.754 81.900
2.767 79.252
33 54
23 80
31 54
36 35
Omzet Kosten Resultaat Aantal theatervoorstellingen
Aantal culturele evenementen Aantal banquetingevenementen
Algemeen Hierbij ontvangt u het jaarverslag 2010 van Castellum; dé culturele ontmoetingsplaats voor de stad Alphen aan den Rijn en omgeving. 2010 is voor Castellum een jaar met twee gezichten. Het internationale symbool voor podiumkunsten, de maskers met de lach en de traan, gaan ook voor Castellum op. -de traanDe cijfers staan aan de basis van 'de traan'. Ondanks dat in de begroting al geanticipeerd was op een dalende markt, heeft Castellum de begroting niet gehaald. Nagenoeg het volledige bedrag van de incidentele subsidie (130.000 euro ter versterking van het eigen vermogen) is opgegaan in de exploitatie. In plaats van een begroot resultaat van 62.042 euro is slechts een resultaat van 9.360 euro gerealiseerd. Vervolgconclusie die dan getrokken wordt is wederom het onvermogen tot het opbouwen van enige reserves. Reserves die steeds nijpender noodzakelijk worden. Iets waarover ieder jaar zowel schriftelijk als mondeling gecorrespondeerd wordt met de aandeelhouder. De bezoekersaantallen voor de podiumkunsten daalde met ruim 14% ten opzichte van de gerealiseerde aantallen in 2009. -de lachGelukkig is 'de lach' ook ruim vertegenwoordigd geweest in 2010. Castellum heeft onder zeer grote belangstelling haar jubileum kunnen vieren. Weliswaar low profile qua kosten, maar niet qua impact. In september bezochten meer dan 1300 Alphenaren de open dag en werd er tijdens het sponsordiner, georganiseerd in samenwerking met businessclub Vrienden van theater Castellum, 60.000 euro ingezameld voor uitbreiding van de trekkenwand. Voor de cinema was het een goed jaar. Ondanks een licht dalend aantal bezoekers (-3%) steeg de brutomarge fors. Ook de evenementen hebben goed gerendeerd, dit mede namens een fors aantal montages. De brutomarge is procentueel weliswaar lager dan begroot, maar de absolute bijdrage aan de exploitatie is boven begroot uitgekomen. -meest succesvolle theaterOp de valreep ontving Castellum ook nog een externe prijs. Vanuit een benchmark bleek dat Castellum binnen haar schaalgrootte het meest succesvolle theater is. Dit is een financiële waardering op efficiency. -recessie en overheidIn 2010 was er de wisseling van de regeringsmacht. De nieuwe ploeg ging voortvarend aan de slag. Zij het dat dit -1 -
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn voor de culturele sector niet positief uitpakte. Naast de stevige bezuinigingen die de regering ingepland heeft viel het BTW-zwaard van Damocles. De BTW op kaarten voor o.a. podiumkunsten vallen per 1 juli 2011 onder het hoge regime. Dit ondanks dat de sector heeft becijferd dat de terugloop in kaartverkoop de extra BTWopbrengsten meer dan teniet doet. Prijsstijging door deze BTW-wijziging is 12,3% -cultureel ondernemenDe negatieve marktontwikkelingen stonden voor Castellum aan de basis van het versneld ontwikkelen van een nieuwe businesscase. Onder het motto 'kopen doe je bij winnaars' en een aangepaste financiële contractconstructie hoopt Castellum teruglopende (subsidie)inkomsten op te kunnen vangen. De marketingimplementatie van dit plan is direct gestart en de overige onderdelen zullen in nieuwe theaterseizoen (begin mei) ingevoerd worden. Castellum is samen met nog een drietal andere theaters de enige die écht een nieuwe visie implementeert. Naamsbekendheid Een meting over de naamsbekendheid en productinhoudelijke bekendheid is in 2010 om financiële redenen niet uitgevoerd. In de volksmond staat Castellum bekend als 'Het Castellum'. Het aantal verkochte bioscoop- en theaterkaarten staat gelijk aan het per inwoner 2 maal bezoeken van Castellum. Continuïteitstoelichting De verliezen uit het verleden en het onvermogen tot het opbouwen van reserves resulteren in een zeer zorgelijke continuïteitsverwachting. Het beïnvloed het eigen vermogen negatief en zorgt voor een terugkerende liquiditeitsspanning. Dit laatste kan snel actueel worden omdat Castellum te maken heeft met een nog steeds dalende kopersmarkt, omdat de extra subsidie van 130.000 euro na 2011 afloopt en omdat de huur en exploitatiesubsidie niet geïndexeerd wordt. Dit terwijl kosten van bijvoorbeeld de huur en de lonen wel geïndexeerd worden cq oplopen. Zoals eerder gememoreerd implementeert Castellum een nieuwe businesscase. Doel hiervan is het deels opvangen van de vervallen extra subsidie. Het nieuwe horecacontract (ingaande april 2011) biedt veel meer financiële zekerheid dan het oude contract. Raad van Commissarissen en Cultural Governance Onder cultural governance wordt verstaan: goed, verantwoord en transparant bestuur en toezicht in de culturele sector. Kortom kwaliteit van besturen en toezicht houden door helder onderscheid te maken tussen taken en bevoegdheden van directie, bestuur of raad van toezicht. Hierbij hebben niet alleen de bestuurders maar ook de toezichthouder en bijvoorbeeld fondsen baat bij cultural governance. Een goed functionerend bestuur draagt bij aan betere resultaten, zowel zakelijk als artistiek. Castellum is vanuit de gekozen rechtsvorm (B.V.) al voorzien van regels voor good governance omdat veel duidelijker is aan wie deze instelling 'toebehoort', of anders gezegd: aan wie Castellum verantwoording moet afleggen. Gesteld kan dan ook worden dat Castellum 'goed bestuur' heeft. In 2010 heeft er een wisseling plaats gevonden binnen de Raad. De heer E. Burgers is na 2 termijnen vertrokken (verlenging niet mogelijk) en de heer B. Dinkla heeft zijn plaats ingenomen. Communicatie Castellum positioneert zich als bereikbaar, transparant en eerlijk. Castellum staat open voor bemerkingen en de afhandelingprocedure hiervan is daadkrachtig en persoonsgericht. Castellum ontving 54 klachten (47 in 2009). Omgerekend naar het totale aantal theater & bioscoopbezoekers is dit 0,04%. De groep gastvrouwen en -heren, die een groot ambassadeurschap in zich hebben, is stabiel en functioneren goed. De groep controleert de toegangsbewijzen, informeert de gast over lengte voorstellingen, pauzemomenten en gebouwlogistiek. Tevens zijn zij vraagbaak voor de gast en hebben zij een BHV-rol. Communicatie met zowel cinema als theaterklanten heeft in grote mate plaatsgevonden via elektronische nieuwsbrieven. Dit medium is nu volledig ingevoerd en wordt intensief doelgroepengericht gebruikt. Daarnaast is de theaterbrochure wederom huis aan huis verspreid, is er een luxe decemberfolder huis aan huis is verspreid, en is de avonturen kaart herhaald gebruikt om bijzondere theatervoorstellingen onder brede aandacht te kunnen brengen. Tevens is in december de digitale brochure geïntroduceerd. Een qua inhoud wisselende brochure gericht op onder de maat lopende voorstellingen. -2-
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn Castellum is aangesloten bij de VOA en gebruikt deze ondememersclub voor het uitbouwen van betrokkenheid, opdoen van regionale kennis en het kenbaar maken van onze diverse producten. In 2010 is Castellum wederom het 'clubhuis' geweest voor de maandelijkse VOA-bijeenkomsten. De sponsors die Castellum ondersteunen zijn lid van Vrienden van Theater Castellum'.. Om het business to business product te communiceren is de banquetingmap aangeboden aan 209 bedrijven. Communicatie met aandeelhouder/subsidiegever De gemeente Alphen aan den Rijn heeft in 2009 om belangenverstrengeling te voorkomen de ambtelijke communicatie als aandeelhouder en als subsidiegever uit elkaar getrokken. Directeur Bewonerszaken vertegenwoordigt de gemeente nu als subsidiegever en directeur Beleid, Middelen en Facilitaire Zaken vertegenwoordigt de gemeente als aandeelhouder. Met de aandeelhouder hebben twee officiële overleggen plaats gevonden en wordt er informeel contact onderhouden. Tevens is er in verband met de gemeentelijke Marap (Maandelijkse gemeentelijke rapportage) diverse malen overleg geweest. Het overleg met de subsidiegever in 2010, heeft als directieoverleg twee maal plaats gevonden. Voorzitter hierbij is de portefeuillehouder van Castellum, wethouder Cultuur. Daar op politiek vlak er nog geen scheiding heeft plaats gevonden tussen aandeelhouder en subsidiegever heeft er binnen dit overleg nog geen goede scheiding plaats kunnen vinden. Belangrijkste gespreksonderwerpen waren exploitatieresultaten en daaraan gekoppelde acties, het horeca offertetraject en de mogelijkheden tot gebouwverbetering. Bij dit laatste onderwerp heeft een ambtelijke werkgroep de technische en financiële aspecten geïnventariseerd. Hieruit bleek dat het project politiek haalbaar was en wethouder met vastgoed in de portefeuille de benodigde gelden geoormerkt had in de begroting. Echter door de politieke constellatie in het najaar van 2010 en het daaruit voortvloeiende vertrek van voorgenoemde wethouder is dit project tot nader orde uitgesteld. Personeel Castellum heeft per 31 december 2010 15,33 fte in dienst inclusief 2 fte aan stagiaires en exclusief 1 fte aan publieksbegeleiding bioscoop. Dit is gelijk aan 2009. Er is een raad van commissarissen, bestaande uit drie leden en via de partners (Dari, Controlux, Aksent op Schoon en Eurest Leisure) zijn er ongeveer 8 fte in vaste dienst werkzaam. Tot slot wordt er gebruik gemaakt van 34 gastvrouwen/heren (vrijwilligerswerk) en ambulante oproepkrachten via uitzendbureaus Presentatie Castellum is continu bezig met haar interne en externe uitstraling. In de zomer heeft Castellum samen met alle ondernemersvereniging Rijnplein het plein opgefleurd met 10 grote bonsai/olijfbomen. Aan de portrettengalerij met bijzondere artiesten zijn 2 portretten toegevoegd. Marketing/publiciteit 2010 was voor de afdeling marketing/publiciteit een zeer intensief jaar. De tegenvallende theaterverkopen leidde ertoe dat er veel meer ad hoc marketingactiviteiten ontplooid dienden te worden. Ook de tendens dat bezoekers veel later besluiten kaarten aan te schaffen was hier debet aan. In het voorjaar van 2010 is het plan nieuwe media uitgewerkt en goedgekeurd waarna implementatie in het najaar heeft plaatsgevonden. De hierin genoemde doelstelling; binnen 6 maanden 300 followers op Twitter is ruimschoots gehaald (756 per 31-3-2011). Medio 2010 verscheen ook het afstudeerrapport van onze stagiaire over het vullen van theaterstoelen middels een loyaliteitsprogramma. Hoofdvraag bij dit onderzoek was; In hoeverre kan een spaarsysteem zorgen vooreen zo optimaal mogelijke bezetting van Theater Castellum in het eerste kwartaal van 2011 ? Conclusie was dat een loyaliteitsprogramma in eerste instantie niet bij zal dragen aan een hogere verkoop. Een van de subconclusies was het aanraden van verder onderzoek naar manieren om via loyaliteit klanten nog beter te binden en het crossmediaal maken van het product Castellum. Dit laatste sluit dan aan bij het uitgewerkte plan nieuwe media. Naast de reguliere publiciteit (theaterbrochure, filmladders, poster/foldermateriaal, persberichten) is er wederom een kinderbrochure ontworpen in de vorm van een familie notitiekalender en deze is gratis verspreid (6.000 exemplaren) bij alle basisscholen in Alphen aan den Rijn. Net als in voorgaande jaren hebben alle abonnementhouders een maand voorafgaande aan het uitkomen van de theaterbrochure een genre-overzicht toegezonden gekregen, met behalve de complete programmering van het nieuwe seizoen 2010/2011, ook belangrijke informatie over de start van de voorverkoop, de vrije verkoop en de spelregels. Het vorig jaar geïntroduceerde beloningssysteem voor abonnementhouders is gecontinueerd: hoe -3-
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn meer voorstellingen gasten in abonnement bestelden, hoe groter het cadeautje. Bij een abonnement van 5 voorstellingen (het minimum) zat automatisch de gratis Avonturenkaart. Maandelijks bieden wij de Avonturenkaarthouders (2010: 2.209, 2009: 2.374) substantiële korting aan op één van onze producten. Doel is bestaande klanten te enthousiasmeren vaker te komen. Daarnaast ontving men bij een abonnement van 6 tot 7 voorstellingen een voucher voor een Bittergarnituur Castellum voor twee personen. Bestelde men 8 tot 9 voorstellingen dan kreeg men twee filmbonnen voor de Cinema, en bij 10 of meer voorstellingen een dinervoucher voor twee theatermenu's (inclusief drank) in ons restaurant. Dit resulteerde in 633 vouchers voor Bittergarnituur, 328 filmbonnen en 290 dinervouchers. Tevens werd er in samenwerking met sponsor Electrolux een vaatwasser, stofzuiger en koelkast verloot onder de abonnementhouders Verder gebeurt het steeds vaker dat populaire voorstellingen voor in het nieuwe seizoen al ruim voor de start van de abonnementeninschrijving in de verkoop gaan. In 2010 was dit de voorstelling 'Mannen komen van Mars, Vrouwen van Venus'. De website neemt een steeds meer prominente plaats in als marketingtool. Voor aanvang van de seizoensverkoop is deze met sponsorgelden technisch vernieuwd. Klanten kunnen voortaan hun eigen stoel uitzoeken en de zgn. winkelwagentjesfunctie, bekend van alle grote internetwinkels, is geïmplementeerd. Op de site is alle primaire informatie voor de diverse doelgroepen (theater, film, eten & drinken, particulier en bedrijf) te vinden. Vele nieuwsbrieven en tweets verwijzen via hyperlinks naar informatie op de site. Aanmelden voor een elektronische nieuwsbrief gaat via de eigen inloggegevens op de site. In 2010 waren deze nieuwsbrieven verdeeld over 13 verschillende genres. Het aantal ontvangers per genre is; Genre Musical Cabaret&Kleinkunst Dans Theaterconcert Bewegingstheater Toneel Muziektheater Jeugd-en familie Klassiek Cinema Culinair Amateur Filmladder
2007 6.416 8.160 2.833 5.543 287 3.923 5.077 3.842 1.941 6.429 1.400 999 -
2008 7.990 10.241 3.505 6.658 500 4.702 6.444 4.860 2.360 7.550 1.801 1.149 757
2009 9.244 11.822 4.049 7.467 669 5.278 7.480 5.828 2.664 8.708 2.104 1.271 1.356
2010 10.165 12.906 4.400 8.256 778 5.656 8.080 6.339 2.860 9.421 2.253 1.347 2.208
In samenwerking met de horeca is er in elektronische herinneringsbrief ontworpen. Alle bezoekers van theatervoorstellingen krijgen 10 dagen voor de voorstelling een herinnering thuis gezonden. Hierin wordt tevens het theatermenu gecommuniceerd en kan er via een hyperlink rechtstreeks hiervoor worden gereserveerd. In 2010 zijn er 15.975 herinneringmails verstuurd. Dit leverde 2.084 couverts op. In de abonnement voorverkopen zijn voor bij de voorstellingen in 2010 313 menuvouchers verkocht In 2010 is in december een kersfolder huis aan huis verspreid in een oplage van 59.000.De formule is prominente aandacht creëren voor een aantal voorstellingen waarvan verwacht wordt dat ze een breed publiek aanspreken. Tevens is het doel van deze brochure mensen naar de digitale brochure te lokken. Hier zijn o.a. actuele filmpjes en prijsvragen te vinden. Speciale marketingacties In 2010 zijn er weel veel marketingacties gevoerd iedere gericht op één specifieke voorstelling -Woezel& Pip (12-01-10) BCA* korting (€2,50 korting) = 11 kaartjes -Het Nederlandse Fluitorkest & Roberta Alexander (14-01-10) Bezoekers van Liefdesbrieven krijgen voor deze voorstelling het 2 e kaartje gratis. 2=1 korting = 30 kaartjes
-4-
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn -Sanne Wallis de Vries (22-01-10) BCA* korting (€5, - korting) = 2 kaartjes -Gotra ballet - Finding Frequency Bezoekers van Notenkraker €10, - korting Actie = 5 kaartjes -The Sopranos (19-2-10) Avrobode (€7,50 korting) = 0 kaartjes BCA* (2=1) = 5 kaartjes -Nilgun Yerli (30-3-10) Actie voor Turkse achterban Alphen (€6,- korting) = 8 kaartjes -Willeke Alberti (10-4-10) Actie kaartje €25, - = 3 kaartjes Actie Electrolux kaartje €20, - = 0 kaartjes -Dolf Jansen (15-4-10) Actie € 5, - korting voor deelnemers 20 van Alphen = 50 kaartjes -Onafhankelijk toneel - Het huis van de stilte ( 22-4-10) Actie voor Turkse achterban (€6, - korting) = 0 kaartjes Leeskringactie (2=1) = 5 kaartjes -De Toneelmakerij - Thaibox verdriet (23-4-10) Actie bendepashouders** (2=1) = 1 kaartje -The streetdance Sensation - Blaze! (22-5-10) BCA* actie (€7,50 korting) = 53 kaartjes -Tirza (27-5-10) Actie NS 2 e kaartje 50% korting = 5 kaartjes -Ballet van Leth - The Match (1-6-10) Actie ouders van voetballertjes ARC €5, - korting = 38 kaartjes -Crazy Shopping the Musical (28-11-10) korting vanwege Sjarig bestaan Alphen.cc (2 kaarten voor €50, -) = 38 kaartjes Crazy actie = 252 kaartjes -Tidal( 15-12-10) Gratis kaartjes voor bezoekers 'We Solo Men' = 11 kaartjes *BCA= Bedrijfs Cultureel Abonnement: voorstellingenaanbod met korting voor personeel van bij BCA aangesloten bedrijven. "Bendepashouders = leden van het Jeugdtheaterhuis Sfraaf van de maand actie(i.s.m.Alphen.cc) Castellum nodigt bewoners van de straat van de maand uit voor een theatervoorstelling, Alphen.cc maakt publiciteit voor de betreffende voorstelling. -Papiermolen - 31 januari Jan Steenstraat 1 - 40 kaarten -Helmhof -19 februari The Sopranos - 42 kaarten -Herculesstraat - 30 maart Nilgun Yerli De Adem van Eva - 6 kaarten -Kievitstraat -16 april Dusty - 40 kaarten -Goudenregenplantsoen - 29 mei Concert for Freedom - 22 kaarten -'s Molenaarsweg - 26 oktober The Bootleg Beatles -14 kaarten -november; Geen actie -Toussaintstraat/Toussaintplein - 1 december Volendam de Musical - 54 kaarten -5-
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn Acties cinema Castellum - actie voorjaarsvakantie, herfstvakantie en kerstvakantie 2010 'Gooi je filmkaartje niet weg!'. Bezoekers maken met hun filmkaartje iedere dag kans op een theatervoorstelling naar keuze voor 2 personen. -continuering 2 vrijkaarten bij iedere filmpremière i.s.m Alphen.cc. Tegenprestatie is een lezersrecensie in de 'Cinema Corner' van deze krant -Ladiesnight Sex and the City 2 -Twilight Saga Marathon -juli/augustus Terrasactie: bij besteding van minimaal 25 euro 2de bioskaartje gratis -30 augustus t/m 22 september Bioscoopweken ism de C1000: bij iedere 20 euro aan boodschappen 2 kaarten voor de prijs van 1 (en voor alle medewerkers 2 vrijkaarten) -Ladiesnight The Switch -Nachtpremiere Harry Potter deel 7 -Regisseur Dick Maas bij voorpremiere Sint -Special Night De Eetclub met hoofdrolspelers Mare van Eeuwen en Bas Keijzer Klantonderzoek In 2010 is er geen klanttevredenheidsonderzoek uitgevoerd. Verkoop Castellum, theater en bioscoopbonnen In 2010 heeft Castellum voor € 82.628,85 aan bonnen verkocht. Deze verkoop is onderverdeeld in: 2008 2009 2010 -Castellumbonnen € 9.497,50 € 6.575,00 € 7.257,50 -Theaterbonnen €56.317,50 €56.065,00 €43.181.85 -Nationale bioscoopbon €33.840,00 €33.895,00 €32.190,00 In de loop van 2010 is de theaterbon vervangen door de Podiumcadeaukaart. Het aandeel Castellumbonnen wordt afgebouwd. Zowel de theaterbon als de bioscoopbon wordt door de film en theaterkoepel in de markt gezet. Afspraak is dat leden zich aan deze bon conformeren. Distributiebeleid Ook in 2010 zijn de meeste aankopen via de website gedaan. Van de 2.159 abonnementhouders (2009; 2.362, 2008; 2.578, 2007; 2.910) hebben er 2.048 (2009; 2.086, 2008: 2.108, 2007; 2.573) de aanvraag via de site ingediend. Dit is 95% (2009; 88%, 2007; 88,4%). Het aantal iDEAL transacties is in kalenderjaar 2010 opgelopen naar 6.711. Een vergelijk met voorgaande jaren is moeilijker te maken daar er vanaf 2010 ook al in abonnementen met iDEAL te betalen was. Afgelopen jaren was het aantal transacties via iDEAL: 2009; 4.951, 2008: 4.325, 2007; 2.894 en 2006; 1.356. Sponsoring Castellum heeft 90 sponsors. Er zijn 18 nieuwe bedrijven sponsor geworden en 3 bedrijven hebben het contract niet verlengd. Veel sponsors zijn ook aangesloten bij de bedrijvenvriendenclub 'Vrienden van theater Castellum'. Deze club telt momenteel 67 leden. (2009 - 57 leden) In 2010 waren er 4 bijeenkomsten gepland. De voorjaarsactiviteit is geannuleerd omdat de bijbehorende voorstelling kwam te vervallen. De speciale besloten vriendenavond vond plaats in september en stond in het teken van werving nieuwe vrienden en sponsorgelden. Er is 60.000 euro opgehaald en er zijn 10 bedrijven vriend geworden. In oktober zijn de vrienden aangehaakt bij de openbare voorstelling Kommil Foo Deluxe en in november is de jaarvergadering gecombineerd met een filmavond. De films van twee vriendenbijeenkomsten zijn vertoond. Twee Keer is de sponsomieuwsbrief 'De Souffleur' uit gekomen. Castellum levert hiervoor de meeste teksten aan. Veiligheid Veiligheid van medewerkers en gasten wordt als een belangrijk goed beschouwd. In 2010 heeft er geen rampoefening plaats gevonden (oefening icm brandweer staat gepland in februari 2011). Wel zijn alle BHV-ers op herhalingscursus geweest. Deze heeft in Castellum plaats gevonden waardoor er met Lotusslachtoffers situaties nagebootst konden worden die men in de Castellumpraktijk tegen kan komen. Afschrijvingen De toegekende extra gemeentelijke subsidie van 4 maal € 130.000 is bedoeld voor het opbouwen van -6-
Castellum BV. te Alphen aan den Rijn reserveringen waarmee herinvesteringen gepleegd kunnen gaan worden. Hierbij geldt wel als voorwaarde dat er geen exploitatieverliezen geleden mogen worden. In 2010 is € 120.640 van deze extra subsidie opgesoupeerd binnen de exploitatie. Vermeldenswaardig is ook dat er geen reserveringen gedaan kunnen worden voor dat deel van de inventaris wat door de gemeente in de bouw is aangeschaft (o.a. alle stoelenplannen, vloer en wandbekleding). Ook de gemeente reserveert hier niet voor. In de huurovereenkomst is alleen het onderhoud van het gebouw en de grote installaties bij de gemeente ondergebracht. Eerder genoemde kleinere inventaris valt tussen wal en schip. Lening vrienden van Castellum De bijdrage van de vrienden van Castellum van € 99.588,25 valt in 5 jaar tijd vrij in het resultaat, totaal € 20.000 per jaar. In boekjaar 2010 valt het laatste deel van € 4.588 vrij. Het is niet te verwachten dat na deze datum er weer een lening zal komen. Hierdoor vervalt er in de winst- en verliesrekening een opbrengst van € 20.000 die niet zomaar op andere fronten te compenseren zal zijn. Energieleveranties In november 2010 ontving Castellum een brief van Liander, de organisatie die het transport van energie verzorgd. Ze hebben de meters gecontroleerd en kwamen tot de conclusie dat er vanaf het begin een storing in de elektriciteitsmeter heeft gezeten. Gevolg is dat Castellum per direct geconfronteerd wordt met fors hogere energierekeningen. Naar verwachting zijn de jaarlijkse meerkosten 60.000 euro. Tevens is er het reële risico dat over de afgelopen vijfjaar er een naheffing wordt opgelegd. Castellum heeft direct bezwaar aangetekend en is in overleg gegaan met een advocaat en een bemiddelingsbureau. Tevens is de aandeelhouder geïnformeerd. Podiumkunsten Si/bs/d/'evoorwaarden. 2010 telde 161 verschillende voorstellingen, waarvan 82 in de VSBzaal en 74 in de Rabozaal en 5 in het restaurant. Hiermee voldoet Castellum aan de in het subsidieconvenant gestelde kwantitatieve eis van minimaal 160 voorstellingen. De genoemde verdeling van minimaal 80 in VSBzaal en 80 in Rabozaal is anders uitgevallen. Oorzaak van deze afwijking is; zeven uitgevallen/geannuleerde Rabozaalvoorstellingen. Nadeel is dat het convenant beoordeeld wordt op een aanbod per kalenderjaar. Terwijl de boekingen, het moment om sturing te geven aan de kwantiteitseis, plaats vinden per seizoen. De boekingsperiode is het moment om te komen tot een evenwichtige samenstelling qua kwantiteit en kwaliteit. Op dat moment is het aanbod bekend en kan daarbinnen gestuurd worden. Ook aan de breedte van de programmering zijn eisen gesteld. Castellum heeft ook hieraan voldaan (muv genre muziektheater; negatieve afwijking van 0,7%). Programmadisciplines aandeel van het totale aanbod Eis Gerealiseerd 2010 2009 % abs. % abs. Kinder-& familievoorstellingen 10 o 20 % 11,2 18 14,3 24 Repertoire & amusementstoneel 10 o 2 0 % 14,9 24 10,2 17 Cabaret & kleinkunst 25 o 3 5 % 30,4 49 29,9 50 Concerten 10 « 2 0 % 19,3 31 19,8 33 Klassieke muziek 05 o 1 0 % 5,6 9 5,4 9 Moderne & klassieke dans/ballet 05 <=> 1 0 % 5,6 9 5,4 9 Muziektheater 05 o 1 5 % 4,3 7 7,8 13 Musical/show 02 <=> 05 % 8,7 14 7,2 12 Daarnaast zijn er tien voorstellingen bij de regiotheaters (Leiden en Zoetermeer) aangeboden. Hiervoor zijn in totaal 191 kaarten verkocht. Bij de 186 speelbeurten in Castellum zijn 64.014 bezoekers (begroot 88.029) ontvangen. Er was bij deze voorstellingen een stoelcapaciteit van 97.812 stoelen. E.e.a. resulteert in een gemiddelde bezetting van 65.45% (2009: 67,0%, 2008: 71,7%, 2007: 61,6%, 2006: 71,2%, 2005: 60,2%).
-7-
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn Bezien per genre, zijn onderstaande bezettingsgraden gerealiseerd. 2010 % abs. Kinder-& familievoorstellingen 61,28 8.648 Repertoire & amusementstoneel 51,62 6.425 Cabaret & kleinkunst 82,79 23.224 Concerten 62,03 11.137 Klassieke muziek 46,83 2.026 Moderne & klassieke dans/ballet 42,28 1.829 Muziektheater 52,72 1.096 Musical/show 68,71 9.629
% 58,6 50,5 79,9 72,9 40,2 47,5 70,3 66,7
2009
abs. 11.753 4.986 23.214 16.167 1.558 2.282 5.711 9.247
Regionaal uitvoeringspodium voor amateur. De volgende verenigingen en organisaties hebben Castellum als hun podium voor georganiseerde activiteiten gekozen; Streekmuziekschool, Balletstudio mirjam Ouwerkerk , Alphen.nu, toneelgroep Spot, Stichting Vakantiespel, Leidse Ballet- en Theaterschool, Oranje Verenigingen, Sportprominenten huldigingen, Alphens Praatcafé, Vrienden van de Hospice, Vrouwen van nu, Opus 2, Zangvereniging De lofstem, Rotaract, Arti, JSO,, Vrienden van Alphen live, volleybalvereniging Castellum, 5 mei comité, De Fantasten, VSCD Regio Randstad, Vrienden van Theater Castellum, Bruisende boekdagen, Castellumkoor, Jeugdtheaterhuis en Stichting Barre (dansworkshops). Basisschool & CKV-podium De contacten met primair onderwijs zijn goed. Castellum heeft een speciale theaterbrochure voor deze leeftijdsgroep ontwikkeld en via de scholen gratis verspreid. Obs De Springplank en Bonifaciusschool hebben een uitvoering gegeven. In 2010 zijn via de Kunstverdieping de voorstellingen Het Oneindige Verhaal, De Regendanser en Kees de jongen opgevoerd voor leerlingen van het basisonderwijs. Het voortgezet onderwijs maakt zeer ruim gebruik van theater Castellum. Er zijn met Ashram en het Scalacollege speciale prijsafspraken gemaakt rondom het theateraanbod. Hoe hoger de cultureel educatieve waarde hoe hoger de korting. Ashram en Scala hebben zelfs een speciale theaterbrochure/cultuurkrant hiervoor uitgebracht. Betaling vindt in hoge mate plaats via de door de overheid verstrekte CKV-pas. Tevens verzorgt Castellu m gratis rondleiding voor de leerlingen van deze scholen en laten we waar mogelijk ook maatschappelijke snuffelstages toe. In het najaar heeft op initiatief van Castellum wederom een uitgebreid contactmoment plaatsgevonden met alle Alphense CKV-docenten. Er is gesproken over het aanbod (Castellum koopt speciaal aanbod in), het gedrag van de scholieren tijdens de voorstellingen, de grootte van de groepen die toegelaten worden in de voorstellingen en over de voorbereiding en begeleiding hien/an. Voor het derde jaar heeft het Ashram Film Festival plaatsgevonden in Castellum. Voor zowel Scala, Ashram als Groen Hartcolleges zijn er besloten filmvertoningen geweest. Repetitietheater Castellum is in 2010 voor 7 verschillende producties het huis geweest voor de montage en repetitie van nieuwe voorstellingen. Dit waren Koning Lear Ro Theater Moord in de Kerststal Ro Theater Slagerij van Kampen Grunfeld Theaterproducties Karakter Hummelinck Stuurman Theaterproducties Woezel en Pip AT Theater NUHR Bos theaterproducties Toon de musical V & V Entertainment Geannuleerde/verplaatste voorstellingen Doms (tournee vervallen), De Tovelaar (tournee vervallen), Muziliteraire Revue (ziekte), Het Peuterfestival (tegenvallende kaartverkoop), De Sopranos (tournee vervallen), Rammstadt (tournee vervallen), Theatergroep flint (tegenvallende kaartverkoop), Dames voor Na vieren (zwangerschap) en Nacht van de Passie (tegenvallende kaartverkoop) zijn geannuleerd. Bijgeboekte voorstellingen De voorstellingen Blaze! en Jochem Myjer zijn bijgeboekt. Tevens is de voorstelling duet for One bijgeboekt in samenwerking met MS Research. Tijdens deze voorstelling is prinses Maxima de hoofdgaste geweest -8-
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn Serv/ceconcepf Vanuit de doelstelling een compleet avondje uit te bieden heeft Castellum ook in 2010 op 165 avonden het theatermenu aangeboden. Hien/an hebben 2.106 (3,3%) gasten gebruik gemaakt (2009: 2.382 = 3,2%, 2008: 2.435 = 2,7%, 2007: 2.162 = 2,9%, 2006; 2.773 = 4%). De familiebrunch is 7 keer georganiseerd en is door 252 gasten bezocht. (2009; 240 gasten, 2008; 120 gasten). Tevens is na zes familievoorstellingen een zgn. Happy Meal aangeboden. Hier hebben 154 personen gebruik van gemaakt (2009; 74 gasten, 2008; 58 gasten).De sateh-plate is vijf keer na het comedycafé aangeboden en is gebruikt door 26 personen. (2009; 40 gasten, 2008; - - ) . Tot slot hebben twee keer het zondagnamiddagbuffet gepresenteerd, dit is door 33 gasten gebruikt. (2009; 86 personen). In totaal hebben 2.571 personen van een van de eten- en theatercombinaties gebruik gemaakt. Dit is 4,02% (2009 = 3.95%, 2008: 2.908 = 3,2%) Strategische samenwerking Castellum werkt samen met twee collega-theaters uit de omgeving (Stadstheater Zoetermeer en Schouwburg Leiden). Doel hiervan is: - Het eigen gebruikersveld vergroten - Inkoopbeleid ontwikkelen, met name op het voorkomen van inkoopdoublures van dure producties. Publiek laagdrempelig enkele voorstellingen in de twee andere theaters aan te bieden die niet in Castellum te zien zijn. Voor het seizoen 2010-2011 was het aanbod en de daarbij behorende afgenomen kaarten. Alphen verkocht voor Leiden: Candide Mirandolina Behoudt de begeerte Baal Combattimento Consort
00 01 02 00 07
Alphen verkocht voor Zoetermeer: Rain Hamlet Van de Weemoed en de troost In Hurricane Zorro
35 10 14 84 38
Leiden verkocht voor Alphen: Crazy Shopping De mexicaanse hond Evolution Legally Blond Moord in de Kerststal
44 85 34 28 90
Zoetermeer verkocht voor Alphen: El Greco de Toledo Crayz Shopping Tidal Dracula Kommil Foo
46 91 22 05 116
Bioscoop Programmering De geprogrammeerde films waren allen vanaf releasemoment gepositioneerd binnen de top 10. Het merendeel betrof alleen premièrefilms. Er zijn niet speciaal doelgroepenfilms ingekocht. Wel zijn er voor zowel het Scala College, het Groene Hart als het Ashram College besloten filmvertoningen geweest. De doelstelling met de programmering is zoveel mogelijk publiek genereren en winstmaximalisatie. -9-
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn Strategische samenwerking Castellum is aangesloten bij het boekingscollectief ET programmatie. Dit collectief bestaat uit alle oude JTpartners en de Wolf Cinemagroep. Samen is er een marktaandeel gerealiseerd van iets meer dan 20%. Voordelen van deze samenwerking zijn: - door de grootte van de alliantie ontstaat er inkoopkracht (afdwingen dat kopieën alleen in Castellum vertoond worden, betere financiële condities) - inkoopkracht bij omschakeling naar digitale cinema Nadeel van deze nieuwe samenwerking is: Door deze verandering is er binnen Alphen concurrentie ontstaan en zullen diverse films in beide complexen te zien zijn
Se/zoensgegevens
In 2010 heeft Alphen aan den Rijn (Euro Cinema en Castellum) 157.825 bezoekers ontvangen (2009:149.638 tm 16 december 2009). Castellum heeft 79.252 (2009: 81.900) bezoekers ontvangen in de Cinema. Hiervan zijn 13.208 (2009: 20.298) bezoekers die een film in de VSBzaal bezocht hebben. Er waren 71.057 bezoekers begroot. De VSBzaal werd in de februari-, mei-, zomer-, herfst- en kerstvakantie gebruikt als filmzaal. Procentueel is er een gemiddelde bezettingsgraad van cinemazalen is 16.89% (2009: 16,3%) en van de VSBzaal 6.9% (2009:
11,7%)
Serv/ceconcepf
Castellum heeft bij iedere filmvertoning (>60 minuten) een pauze. Hierdoor is er een vaste koppeling met het horecaproduct van Castellum ontstaan. In de drukke vakantieperioden is een zelfbedieningsbuffet geopend. Regelmatig vindt er actieve promotie plaats richting het product horeca. Te denken valt aan speciale filmmenu's in het restaurant waarbij korting gegeven wordt op het filmkaartje en het kinderfeestjes. In de schoolvakanties maakt Castellum gebruik van publieksbegeleiders. Hiermede is de service richting publiek bestendigd. Ladiesnight Regelmatig verzorgt Castellum rondom een filmpremière een Ladiesnight. Deze zijn allemaal uitverkocht geweest. Vanaf najaar 2010 stelt Castellum zich ten doel een van de hoofdrolspelers, producent of regisseur hierbij naar de ladiesnight te halen. In 2010 was de aftrap de aanwezigheid van dick Maas en zijn coproducent bij de film Sint Première De film Mega Mindy en het Zwarte Kristal is in Castellum in premiere gegaan. Dit gebeurde in het weekeinde dat de musical Mega mindy ook haar uitvoeringen in alphen aan den Rijn had. Een keur aan artiesten en BN-ers waren hierbij aanwezig. Castellum genereerde hier veel landelijke pers mee. Horeca Strategische samenwerking Met Eurest Leisure, dochter van Compass Group, is een strategische samenwerking gesloten. Een partnercontract waarbij de regie in handen van Eurest is, maar Castellum mede beleid kan maken en bij financieel gewin participeert. 2010 is in de samenwerking constructief en zijn de producten stabiel en goed geweest. De interne en administratieve organisatie staan en ook wordt er volledig aan de HCCP-wetgeving (hygiënecode) voldaan. 2010 is ook het jaar geweest waarin de pauze afhandeling is aangepast. Consumpties hoeven niet meer aan de barpunten te worden afgehaald, maar staan in de foyers op plateaus gereed. Het Boekjaar is afgesloten met een negatief unitresultaat van € 99.000. Grootste verlies ten opzichte van begroot is ontstaan bij de evenementen. Ontwikkelingen nieuwe contractperiode Het huidige horecacontract loopt af per april 2011. In 2010 is er onder begeleiding van Brackmann Aanbestedingspecialist een horeca-offertetraject gestart. 26 bedrijven hebben het informatiepakket opgevraagd en 6 bedrijven hebben een definitieve aanbieding gedaan. De partner van de afgelopen jaren bleek uiteindelijk de beste aanbieding te hebben, zowel inhoudelijk als financieel.
-10-
Castellum BV. te Alphen aan den Rijn
Foyersem'ce
De theaterbezoekers kopen het toegangskaartje inclusief pauzeconsumptie. Verdeeld over de diverse foyers staan de consumpties op plateaus gereed. Deze vernieuwde service heeft geleid tot een veel snellere afhandelingtijd (5 minuten) en als gevolg daarvan een veel hogere klanttevredenheid. Wel zijn in de pauzes de buffetten gewoon geopend. Dit voor een eventuele herhalingsaankoop. Voorafgaande aan de voorstelling en na afloop daarvan is ook het culinair café ook geopend. Evenementen Er zijn 71 evenementen (2009; 85, 2008; 103, 2007: 87, 2006; 64) verzorgd, waarvan 36 (2008; 23, 2007: 33, 2006; 32) culturele en 35 (2009; 54, 2008; 80, 2007: 54, 2006; 32) banquetingevenementen. De horecaomzet wordt niet in de begroting van Castellum meegenomen, maar wel via Castellum aan de klant wordt gefactureerd. Enkele prominente opdrachtgevers waren; - Gemeente Alphen aan den Rijn (diverse evenementen) Nederlandse Vereniging Bioscoopexploitanten (seminar digitalisering) LEF (finale starterwedstrijd ondernemingen regio Rijnland) MS Research (seminar) Rendement Uitgeverijen (congres) Provincie Zuid Holland (seminar) Kunstgebouw (seminar) De opdrachtgevers voor de culturele evenementen zijn al eerder gememoreerd bij de diverse onderdelen binnen het hoofdstuk Podiumkunsten (Onderwijs, verenigingsleven, repetitietheater). Er zijn in 2010 zijn er 209 bedrijven aangeschreven. De salesbrief werd begeleid door de evenementenbrochure. Aansluitend zijn ook al deze adressen nagebeld. Ook is Castellum als evenementen en vergaderlocatie geprofileerd via de site lokaties.nl en het jaarboek evenementen van uitgeverij High Profile. Horeca Castellum benadert actief bedrijven die een uitvraag doen via locatiemarkt. Een marktplaats waar bedrijven en evenementenbureaus online een uitvraag doen bij locatiehouders om een offerte. In het Alphense business tot businessblad wordt in iedere uitgave aandacht besteed aan de horeca van Castellum. Bij dit concept vertelt een relatie van Castellum over zijn/haar ervaringen met een van de horecaproducten. De verslechterde economische omstandigheden zijn hoofdzakelijk de oorzaak van de annulering van 12 geopteerde evenementen. Publieke horeca Onder de publieke horeca verstaan wij het Culinair Café (café en restaurant). Het product en de openingstijden van café en restaurant zijn in 2010 gekoppeld aan de theatervoorstellingen. Het product is goed, en mede dankzij de herinneringsmail lopen de reserveringen weer op. In de terrasmaanden kenden het terras en het café weer vaste openingstijden; donderdag, vrijdag en zaterdag. Prijsstelling De prijsstelling van de horecaproducten is marktconform. In het restaurant wordt een laagdrempelig 3 gangenmenu geserveerd. Horecarendement De horecabijdrage voor de exploitatie Castellum in 2010 is uitgekomen op € 43.141. (2009: € 53.000, 2008: € 57.732). Eurest zelf heeft een verlieslatende exploitatie gedraaid. De omzet restaurants is t.o.v. 2009 gedaald met 20,7% (2009: -10,9%, 2008: +14%) en de omzet foyers met 6,9% (2009: -1,2%, 2008: + 4%). Bij de omzet evenementen bleef de omzet tov 2009 0,9% (2009: -19%, 2008: - 7,5%) achter.
-11 -
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn Conclusie De directie van Castellum kijkt terug op een jaar met een slechte financiële uitkomst. Vermeldenswaardig is wel dat ondanks de omzetdaling van 10%, toe te wijzen aan de economische malaise, de marges wel op niveau zijn gebleven. En dat Castellum het predicaat meest succesvolle theater heeft gekregen. Bij deze benchmark is er gekeken naar de exploitaties van de theaters. Tevens kan geconcludeerd worden dat de kwaliteit van het gebodene goed is geweest. Tevens heeft Castellum er voor gekozen om alleen nog maar te communiceren over het succes van haar producten. Politieke en financiële discussies zijn voor zover mogelijk uit de media gehouden. Motto hierbij is 'kopen doe je bij winnaars', en niet bij klagers of verliezers. Verder zal 2010 de analen in gaan als het jaar waarin een nieuw bedrijfsmodel is uitgewerkt en goedgekeurd. Voor de branche is het model vooruitstrevend en controversieel. Toch zijn alle belanghebbende partners (artiesten en impresariaten) aangehaakt bij dit initiatief. Het bijpassende marketingconcept is in de nadagen van 2010 geheel uitgewerkt en medio 2011 zal implementatie plaats vinden. Ultieme vraag is of dit medicijn (het model) sterker zal zijn dan de ziekte (de recessie).
-12-
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn Resultaat Veraeliikina resultaat 2010 ten opzichte van 2009 De winst- en verliesrekening over 2010 als opgenomen in de jaarrekening wordt als volgt samengevat: 2010 2009 € % € Netto-omzet Inkoopwaarde
2.480.471 100,0 1.779.303 71,7 28,3
%
2.723.306 100,0 2.039.188 74,9
Brutomarge
701.168
684.118
Overige opbrengsten
967.126
998.653
1.668.294
1.682.771
757.598 98.102 534.423 504 112.338 80.684 64.441
718.917 140.148 524.214 529 114.583 74.024 65.197
1.648.090
1.637.612
Bedrijfsresultaat
20.204
45.159
Financiële baten Financiële lasten
17.588 28.432
38.968 32.411
9.360
51.716
25,1
Kosten Personeelskosten Afschrijvingen Huisvestingskosten Autokosten ln-/verkoopkosten Kantoorkosten Algemene kosten Som der kosten
Resultaat voor belasting Toelichting bij resultaat Bruto bedrijfsresultaat
De omzet in 2010 is € 242.835 lager dan in 2009. Deze daling kan worden toebedeeld aan omzet theater € 264.203. De omzet evenementen is echter gestegen met € 31.867. Voor de bioscoop geldt een omzet stijging van € 76.527. Kosten De som der kosten over 2010 is € 10.562 hoger dan in 2009. Deze stijging wordt voornamelijk veroorzaakt door een toename van de salariskosten.
-13-
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn Kasstroomoverzicht De mutatie van de geldmiddelen is als volgt te analyseren:
2010 €
2009 €
Bedrijfsresultaat
20.204
45.159
Totaal afschrijvingen
98.102
140.148
Afschrijvingen / mutatie voorzieningen
98.102
140.148
Mutatie kortlopende vorderingen Mutatie voorraden Mutatie vreemd vermogen kort
43.115 7.658
-194.630
-2.344 323 -53.845
Mutatie werkkapitaal
-245.403
-51.824
Kasstroom uit bedrijfsoperaties
-127.097
133.483
17.588 28.432
38.968 32.411
-10.844
6.557
-137.941
140.040
102.671 0
7.116 0
-102.671
-7.116
Aflossingen leningen
77.969
88.345
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
-77.969
-88.345
-318.581
44.579
Ontvangen rente Betaalde rente Overige operationele activiteiten Kasstroom uit operationele activiteiten Investeringen in vaste activa Desinvesteringen in vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Mutatie geldmiddelen
-14-
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn
JAARREKENING
-15-
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn
Balans per
(na verwerking resultaat) 31 december 2010
31 december 2009
Vaste activa 1.267
Website
1.267
Immateriële vaste activa Verbouwing Inventaris Technische installaties Theatertechniek
60.622 58.368 46.130 151.701
49.112 32.294 37.016 204.235
Materiële vaste activa
322.657
316.821
Vlottende activa Voorraden
13.099
Voorraden
5.441 13.099
Debiteuren Belastingen en premies SV Overige vorderingen en overlopende activa
200.529 42.818 122.028
5.441 188.079 25.171 109.010
Kortlopende vorderingen
365.375
322.260
Liquide middelen
865.182
1.183.763
1.566.313
1.829.552
ACTIVA
-16-
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn
Balans per
(na verwerking resultaat) 31 december 2010
31 december 2009
18.000 -322.767
18.000 -332.127
Eigen vermogen Gestort en opgevraagd kapitaal Algemene reserves Eigen vermogen
-314.127
-304.767
Vreemd vermogen Leningen langlopend o/g
438.814
516.783 438.814
Langlopende schulden 77.969 435.949 24.258 894.090
Kortlopend deel leningen Crediteuren Belastingen en premies SV Overige schulden en overlopende passiva
516.783 88.345 587.229 19.530 931.792
Kortlopende schulden
1.432.266
1.626.896
PASSIVA
1.566.313
1.829.552
-17-
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn
Winst en verliesrekening over 2010
2009
Bruto-bedriifsresultaat Netto-omzet Inkoopwaarde
2.723.306 2.039.188
2.480.471 1.779.303
Brutomarge
701.168
684.118
Overige opbrengsten
967.126
998.653
1.668.294
1.682.771
Kosten Lonen en salarissen Sociale lasten en pensioenpremies Overige personeelskosten Afschrijvingen Huisvestingskosten Autokosten ln-/verkoopkosten Kantoorkosten Algemene kosten
510.520
554.224 135.510 67.864 98.102 534.423 504
122.121 86.276 140.148 524.214 529
112.338 80.684 64.441
114.583 74.024 65.197
Som der kosten
1.648.090
1.637.612
Bedrijfsresultaat
20.204
45.159
17.588 28.432
Financiële baten Financiële lasten
-10.844
38.968 32.411
6.557
Resultaat voor belasting
9.360
51.716
Resultaat na belasting
9.360
51.716
-18-
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn Toelichting op de balans per 31 december 2010 ALGEMEEN GEDEELTE De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en de wettelijke bepalingen zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW. Op grond van de in artikel 2:396 BW genoemde criteria kan Castellum B.V. worden aangemerkt als een klein rechtspersoon. Kleine rechtspersonen mogen, mits de algemene vergadering van aandeelhouders niet anders heeft beslist, gebruik maken van een aantal vrijstellingen met betrekking tot de inrichting van de jaarrekening. Van deze vrijstellingen is geen gebruik gemaakt. Aard van de bedrijfsactiviteiten De activiteiten van de onderneming bestaan voornamelijk uit het brengen van professionele podiumkunsten, het vertonen van films en het ontwikkelen tot de bedrijfsevenementenlocatie van de regio. GRONDSLAGEN VAN WAARDERING Vaste activa De website is tegen verkrijgingsprijs gewaardeerd en wordt in 5 jaar afgeschreven. Materiele vaste activa (gebouwen, vervoermiddelen en inventaris) worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of vervaardigingspijs, verminderd met een lineaire afschrijving gebaseerd op de verwachte economische levensduur. Vlottende activa De voorraden worden tegen verkrijgingsprijs danwei lagere marktwaarde gewaardeerd. Waar nodig is rekening gehouden met afwaarderingen wegens incourantheid. Vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor eventuele oninbaarheid is een voorziening getroffen. Langlopende schulden Alle langlopende schulden hebben een looptijd langer dan één jaar. Het deel van deze schulden dat een resterende looptijd heeft van minder dan één jaar, is onder de kortlopende schulden opgenomen. Van de totale langlopende schulden heeft € 94.727 een looptijd langer dan vijfjaar. De rentevoet bedraagt 4,8% en 3,9%. Pensioen De onderneming heeft voor haar werknemers een pensioenregeling getroffen die kwalificeert als een toegezegdebijdrageregeling: de verplichtingen van de onderneming gaan niet verder dan het betalen van een jaarlijkse bijdrage aan het bedrijfstakpensioenfonds en de verzekeringsmaatschappij. De in de toekomst te betalen bijdragen zullen mede afhankelijk zijn van de ontwikkeling van de arbeidsvoorwaarden in de bedrijfstak en van de rendementen die het bedrijfstakpensioenfonds en de verzekeringsmaatschappij behaald op de belegde bijdragen. De onderneming treft geen voorziening voor eventuele toekomstige verhogingen van de bijdragen. Overige activa en passiva Alle overige posten in de balans worden gewaardeerd tegen nominale waarde. De looptijd van de onder de vlottende activa en kortlopende schulden opgenomen bedragen is in alle gevallen korter dan één jaar.
-19-
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn GRONDSLAGEN VOOR RESULTAATBEPALING De brutomarge is het saldo van de netto-omzet, mutatie vooruitgefactureerd en nog te factureren, kosten van inhuur en overige externe kosten. Onder netto-omzet wordt verstaan de opbrengst uit opbrengst uit levering van goederen en diensten aan derden onder aftrek van kortingen en dergelijke en van over de omzet geheven belastingen. k.
i
De kosten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde grondslagen voor waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Winsten worden verantwoord in het jaar waarin de goederen zijn geleverd, c q . de diensten zijn verricht. Verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze te voorzien zijn. De afschrijvingen geschieden tijdsevenredig op basis van de verwachte economische levensduur. Op aanschaffingen in het verslagjaar wordt naar tijdsgelang afgeschreven.
PERSONEELSBESTAND Bij de vennootschap waren in 2010 (in fte's) gemiddeld 17,3 werknemers in dienst (2009:16,7). De werknemers waren als volgt onderverdeeld: Directie en staf Overig personeel
2010 3,0 14.3
17,3
2009 3,0 13,7
16,7
NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN Er is een huurovereenkomst aangegaan waarbij voor onbepaalde tijd het bedrijfsruimte is gehuurd. Er is een financiële verplichting aangegaan tot een jaarbedrag in 2011 van € 287.823 Eind 2010 heeft Liander (netbeheerder electriciteit) geconstateerd dat, al vanaf de start van de exploitatie van Castellum BV.in 2005, er in de elektriciteitsmeter van Castellum een storing zit. De kans dat Castellum hier een naverrekening voor krijgt ( 5 jaar terug) is groot. De omvang van het bedrag van de naverrekening is (nog) niet exact bekend. Daarnaast is de bandbreedte van de naverrekening te groot om een verantwoorde schatting te kunnen maken. Derhalve is geen reservering in de jaarrekening 2010 getroffen. Uiteraard zijn de maandelijks rekeningen van de energieleverancier per eind 2010 verhoogd.
-20-
Castellum BV. te Alphen aan den Rijn SPECIFIEK GEDEELTE Immateriële vaste activa De mutaties in de immateriële vaste activa zijn hieronder samengevat: 2010 € Website
2010 € Totaal
15.197 -13.930
15.197 -13.930
1.267
1.267
Investeringen: Desinvesteringen: Afschrijvingen: Afschr. desinvesteringen:
0 0 -1.267 0
0 0 -1.267 0
Mutaties boekwaarde
-1.267
-1.267
15.197 -15.197
15.197 -15.197
Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijving Boekwaarde begin:
Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijving Boekwaarde einde: Voor Website wordt een afschrijvingspercentage gebruikt van 20% per jaar.
-21-
Castellum BV. te Alphen aan den Rijn Materiele vaste activa De mutaties in de materiële vaste activa zijn hieronder samengevat: 2010 € Verbouwing
2010 € Technische installaties
2010 € Theatertechniek
2010 € Inventaris
2010 € Totaal
115.096 -54.474
206.960 -160.830
306.579 -154.878
307.166 -248.798
935.801 -618.980
Boekwaarde begin:
60.622
46.130
151.701
58.368
316.821
Investeringen: Desinvesteringen: Afschrijvingen: Afschr. desinvesteringen:
0 0 -11.510 0
6.488 0 -15.602 0
87.106 0 -34.572 0
9.077 0 -35.151 0
102.671 0 -96.835 0
Mutaties boekwaarde
-11.510
-9.114
52.534
-26.074
5.836
Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijving
115.096 -65.984
213.448 -176.432
393.685 -189.450
316.243 -283.949
1.038.472 -715.815
49.112
37.016
204.235
32.294
322.657
Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijving
Boekwaarde einde:
Voor Verbouwing wordt een afschrijvingspercentage gebruikt van 10% per jaar. Voor Technische installaties wordt een afschrijvingspercentage gebruikt van 10% en 20% per jaar. Voor Theatertechniek worden afschrijvingspercentages gebruikt van 10 en 20% per jaar. Voor Inventaris worden afschrijvingspercentages gebruikt van 10% en 20% per jaar. 31-12-2010 31-12-2009 € € Debiteuren Totaal debiteuren Af: dubieuze debiteuren
226.279 25.750
213.829 25.750
200.529
188.079
In de post debiteuren staat geen vordering op de aandeelhouder. Totaal is er aan de aandeelhouder in 2010 een bedrag van € 37.242 (ex. BTW) in rekening gebracht.
-22-
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn 31-12-2010 31-12-2009 € € Belastingen en premies SV Omzefbe/asf/ng Aangifte 4e kwartaal Suppletie 2008 Suppletie 2009 Suppletie 2010
42.959 0 0 -141 42,818...
24.207 566 398 0 25,171
42.818
25.171
3.593 22.536 23.650 20.187 16.185 35.877
3.593 42.626 2.784 16.591 19.013 24.403
122.028
109.010
31.143 72.478 356.061 401.378 4.122
17.477 41.732 708.048 400.000 16.506
865.182
1.183.763
Overige vorderingen en overlopende activa Vooruitbetaalde verzekeringen Vooruitbetaalde bedragen Nog te factureren omzet Ingenomen theater-Zbioscoopbonnen Nog te ontvangen rente Overige vorderingen
Liguide middelen Kas Rabobank rekening courant Rabobank Bedrijfstelerekening Rabobank BedrijfsBonusRekening Kruisposten
Eigen vermogen Geplaatst kapitaal: Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bedraagt nominaal € 90.000,00 en bestaat uit 900 gewone aandelen van € 100,00 elk. Hiervan zijn geplaatst en volgestort 180 aandelen. In 2010 hebben geen mutaties in het geplaatste kapitaal plaatsgevonden. 31-12-2010 31-12-2009 € € Algemene reserves Begin saldo Resultaat boekjaar
-332.127 9.360
-322.767
-23-
-383.843 51.716
-332.127
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn Langlopende schulden De leningen worden opgenomen tegen nominale waarde. 2010 € Leningen Gemeente Alpen aan den Rijn
2010 € Totaal
800.000 -283.217
800.000 -283.217
Boekwaarde begin:
516.783
516.783
Toename hoofdsom: Kortlopend deel 2011:
0 -77.969
0 -77.969
Mutaties boekwaarde:
-77.969
-77.969
Boekwaarde einde:
438.814
438.814
Oorspronkelijke hoofdsom: Cumulatieve aflossingen:
Lening 'Leningen Gemeente Alpen aan den Rijn', oorspronkelijk groot € 800.000 is aangegaan op 1 december 2004. Aflossing dient te geschieden in 120 termijnen, steeds verschuldigd per begin van iedere maand. De rente over de lening is vastgesteld op 3,9% per jaar. Zekerheden zijn niet gesteld. Kortlopende schulden Onder de kortlopende schulden bevinden zich, evenals op 31 december 2009, géén posten met overeengekomen looptijd die langer is dan 1 jaar. Specificatie kortlopende schulden: 31-12-2010 31-12-2009 € € Kortlopend deel leningen Lening Gemeente Alphen aan den Rijn Lening "Vrienden van Castellum" Lening ING Lease
77.969 0 0
74.992 4.588 8.765
77.969
88.345
435.949
587.229
435.949
587.229
Schulden aan leveranciers: Crediteuren
-24-
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn 31-12-2010 31-12-2009 € € Belastingen en premies SV Loonbe/asf/ngr Aangifte december
24.258
12.990
0 0
6.540 6,540
24.258
19.530
735 580 45.705 5.041 10.195 1.681 654.399 28.089 13.090 23.878 2.663 16.721 33.819 0 203 54.516 0 680 2.095
845 0 44.641 4.349 9.885 1.933 645.736 28.381 21.888 29.200 1.806 7.141 32.392 35.027 391 54.516 525 445 12.691
894.090
931.792
24.258
Sociale lasten Aangifte december
12.990
Overige schulden en overlopende passiva Nettoloon Personeelsvereniging Reservering vakantiegeld/-dagen Pensioen Accountantskosten BankrenteZ-kosten Vooruit gefactureerde omzet Uitgegeven castellumbonnen Nog te betalen kosten theater Nog te betalen kosten bioscoop Nog te betalen kosten evenementen Gas, water en licht Uitgegeven tegoedbonnen Afrekening JT Portikosten Rente lening gemeente Commissarisvergoeding Schoonmaakkosten Overige kortlopende schulden
-25-
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn Toelichting op de winst- en verliesrekening Hieronder worden de specifieke posten uit de winst- en verliesrekening over 2010 nader toegelicht: 2010 €
2009 €
Netto-omzet: Omzet Theater Omzet Evementen Omzet Bioscoop Overige Omzet
1.400.366 468.878 560.969 50.258
1.664.569 437.011 571.877 49.849
2.480.471
2.723.306
1.209.696 286.180 234.497 48.930
1.454.110 280.624 255.435 49.019
1.779.303
2.039.188
870.435 29.177 43.141 15.785 4.588 4.000
870.435 38.758 53.012 16.448 20.000 0
967.126
998.653
505.929 38.376 11.052 -1.133
479.010 36.016 8.355 -12.861
554.224
510.520
78.896 56.614
71.282 50.839
135.510
122.121
Kostprijs van de omzet: Omzet Theater Omzet Evementen Omzet Bioscoop Overige Omzet
Overige opbrengsten Subsidie Sponsorbijdragen Horeca provisie Horeca brouwerijcontract Vrijval lening "Vrienden van Castellum" Overige opbrengsten
Lonen en salarissen: Bruto lonen personeel Reservering vakantiegeld Eindejaarsuitkering Kosten vrije tijd
Sociale lasten en pensioenpremies: Sociale werkgeverslasten personeel Pensioenpremies personeel
-26-
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn 2010 €
2009 €
Overige personeelskosten Ziekteverzekering Af: Uitkering ziekteverzekering Afdrachtkorting Ingehuurd personeel Kosten spaarloon Reiskosten Opleidingskosten Kantinekosten (73,5%) Kosten Raad van Commissarissen Overige personeelskosten
18.675 8.679 -4.597 7.361 460 9.743 6.601 17.006 18.900 2.394
17.328 25.019 -235 43.278 460 7.335 4.651 15.895 18.900 3.683
67.864
86.276
1.267 11.510 35.151 15.602 34.572
3.039 11.510 56.054 34.834 34.711
98.102
140.148
284.409 130 80.796 106.019 15.604 4.816 14.804 10.896 12.074 3.260 1.615
277.473 3.102 81.967 112.210 14.119 4.868 11.575 5.580 8.278 3.561 1.481
534.423
524.214
504
529
504
529
Afschrijvingen: Afschrijving Website Afschrijving Verbouwing Afschrijving Inventaris Afschrijving Technische installaties Afschrijving Theatertechniek
Huisvestingskosten: Huur gebouwen Onderhoud/reparaties gebouwen Gas, water en licht Schoonmaakkosten Vaste lasten gebouwen Onderhoud technische installaties Onderhoud theatertechniek Kleine aanschaffingen inventaris Kleine aanschaffingen techniek Huur inventaris Overige huisvestingskosten
Autokosten: Overige autokosten
-27-
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn 2010 €
2009 €
ln-/verkoopkosten: Voedsel/drank (73,5%) Reis- en verblijfkosten Reclamekosten Marketingkosten Mutatie voorziening dubieuze debiteuren
16.050 1.240 1.613 93.435 0
10.218 1.198 0 77.417 25.750
112.338
114.583
3.124 19.226 9.774 10.380 29.346 8.824 10
2.327 20.015 7.090 11.968 24.878 7.735 11
80.684
74.024
42.181 10.895 4.081 7.110 -84 258
45.112 10.320 2.719 6.796 17 233
64.441
65.197
17.563 25 0
38.325 2 641
17.588
38.968
Kantoorkosten Kantoorbenodigdheden Automatiseringskosten Drukwerk Porti Contributies en abonnementen Telefoonkosten Vakliteratuur
Algemene kosten Administratiekosten Accountantskosten Advieskosten Verzekeringen Bijzondere baten en lasten Overige algemene kosten
Financiële baten Bankrente Rentebaten belastingdienst Overige financiële baten
-28-
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn 2010 €
2009 €
Financiële lasten Rente leningen BankrenteZ-kosten Overige financiële lasten
Alphen aan detvRijn, 21 apriL2Ó11
van der Linden laad van Commissarissen
-29-
21.877 6.165 390
25.402 7.009 0
28.432
32.411
IBDO
Tel: +31 (0)172 53 53 00 Fax: +31 (0)172 53 53 99
[email protected] www.bdo.nl
BDO Audit a Assürance B.V. Postbus 223, 2400 AE Alphen a/d Rijn Ln. der Continenten 172, 2404 WE Alphen a/d Rijn Nederland
CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: de Algemene Vergadering van Aandeelhouders en de directie van Castellum B.V.
Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport op pagina 15 tot en met 32 opgenomen jaarrekening 2010 te Alphen a/d Rijn gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2010 en de winst-enverliesrekening over 2010 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de entiteit is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risicoinschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de entiteit. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de entiteit gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.
Statutair gevestigd te Eindhoven en ingeschreven in het handelsregister onder nummer 17171186. BDO Audit a Assürance B.V. is lid van BDO International Ltd, een rechtspersoon naar Engels recht met beperkte aansprakelijkheid, en maakt deel uit van het wereldwijde netwerk van juridisch zelfstandige organisaties die onder de naam "BDO" optreden.
IBDO Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Castellum B.V. per 31 december 2010 en van het resultaat over 2010 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Alphen a/d Rijn, 28 april 2011 BDO Audit a Assürance B.V. namens deze,
drs. M.H.T. Rekelhof RA
PvW/MvdB/130361
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn Winstbestemming Omtrent de verdeling van het resultaat is in de statuten, artikel 22, het volgende bepaald: De winst staat ter beschikking van de algemene vergadering van aandeelhouders, voorzover de raad van commissarissen niet vaststelt dat een bepaald bedrag zal worden gereserveerd. Voorstel resultaatbestemming 2010 Voorgesteld wordt om het resultaat over 2010 volledig ten gunste te brengen van de algemene reserves. Dit voorstel is als zodanig in de jaarrekening verwerkt.
-32-
/ \ //' \ \
^ \ \
// \ \
/ / . ..\ / /
v;
\
\
\
\
\ \ \ \ \
/x (.
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn
BIJLAGEN
-33-
ƒ/ // \ / /
/ /
\ \ \ \
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn Fiscale positie Algemeen Met ingang van het belastingjaar 2010 is Castellum B.V. niet meer belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. Dit conform artikel 2 lid 7 van de wet op de vennootschapsbelasting 1969. Algemene lichamen waarvan uitsluitend Nederlands publiekrechtelijke rechtpersonen onmiddellijk of middellijk aandeelhouder zijn, zijn niet belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting.
-34-
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn Specificatie omzetbelasting 2010 Omzet 19% Omzet 6% Inkopen binnen EU
€ 460.602 €2.091.779 € 4.878
BTW BTW BTW
€ 87.514 € 125.506 € 927
Af: Voorbelasting
€213.947 €343.114
Te vorderen BTW over 2010
€ 129.167
Op aangiften 2010 aangegeven
€ 129.308
Suppletie te betalen omzetbelasting 2010:
€
-35-
141
Castellum B.V. te Alphen aan den Rijn Vergelijkende cijfers actueel en begroot 2010 Actueel
Actueel 2010 €
%
Begroot 2010 € %
Actueel 2009 € %
2.480.471 1.779.303
100,0 71,7
Brutomarge
701.168
28,3
Overige opbrengsten
967.126
1.001.409
998.653
1.668.294
1.786.918
1.682.771
757.598 98.102 534.423 504 112.338 80.684 64.441
759.521 100.276 611.835 540 105.390 86.396 60.024
718.917 140.148 524.214 529 114.583 74.024 65.197
Som der kosten
1.648.090
1.723.982
1.637.612
Bedrijfsresultaat
20.204
62.936
45.159
Financiële baten Financiële lasten
17.588 28.432
27.580 28.474
38.968 32.411
Winst voor belasting
9.360
62.024
5Ï7Ï6
Netto-omzet Inkoopwaarde
2.530.478 100,0 1.744.969 71,1 785.509
28,8
2.723.306 100,0 2.039.188 74,9 684.118 25,1
Kosten Personeelskosten Afschrijvingskosten Huisvestingskosten Autokosten ln-/verkoopkosten Kantoorkosten Algemene kosten
-36-