DE KOSTERSTEEN. Nummer 110. Oktober 2009

DE KOSTERSTEEN Nummer 110 Oktober 2009

DE KOSTERSTEEN Nummer 110 Oktober 2009

Lieve Sjoukje Arno van der Valk Sjoukje Bokma de Boer (1860-1939) - beter bekend als de schrijfster Nienke van Hichtum – had twee oudere zussen, Renske (1850-1932) en Jetske (18481929). Renske woonde na haar huwelijk in 1877 met de voormalige dominee Willem Reilingh in Wageningen, waar hij leraar huishoudkunde was. In 1921 verhuisde Renske, inmiddels weduwe, naar Dorpsstraat 44 in Bennekom. Een jaar later bewoonde ze Bovenweg 10. Haar oudere zus Jetske (Jette) was ongetrouwd gebleven en had sprookjes en jeugdromans vertaald om in haar onderhoud te voorzien. In 1906 had ze met haar beroemde zusje het boek ‘In het sprookjesland gemaakt’. In 1925 kwam ook Jette op 77-jarige leeftijd in Bennekom wonen, en wel bij haar zus Renske om de hoek aan de Bos(ch)weg 9.

Hun jongste zusje Sjoukje had in hedendaagse bewoordingen na de geboorte van haar zoon Jelle (1891-1979) een kraamvrouwenpsychose en leed haar hele leven aan een chronisch vermoeidheidssyndroom. Dat weerhield haar niet om een bekend schrijfster van kinderboeken te worden. Haar bekendste boek Afke's tiental (1903) beleefde in 2005 zijn zestigste druk en werd in tientallen talen vertaald. De spanningen in haar huwelijk met SDAP-politicus Pieter Jelles Troel-

stra (1860-1930) leidden in 1907 tot een scheiding. Daarna bleef ze altijd alleen en woonde met haar twee kinderen een tijd in Genève. Eenmaal terug in Nederland leidde ze een rusteloos bestaan waarbij ze op veel verschillende plaatsen heeft gewoond. Zo logeerde Sjouke in het najaar van 1925 bij een van haar zusters in Bennekom, welke is onbekend. Maar toen ze in augustus 1926 weer in Bennekom logeerde, was dat in ieder geval bij Jette

De Kostersteen 110, oktober 2009

1

aan de Bosweg. Na dit bezoek besloot ze zich voorlopig in Bergen te vestigen. Van daaruit zocht ze met hulp van haar familie permanente woonruimte. Uit die tijd dateert het kaartje dat oppassende Jette op dinsdag 6 mei 1927 vanuit Bennekom aan haar Sjoukje in Bergen stuurde. Dinsdagavond L. Sj. [Lieve Sjoukje] Ben o zoo moe van schoonm[aak]drukte, maar nu er een kaart weg kan, nog even een praatje. Kan je wel verhuizen nu je voornaamste hulp verhinderd is? Die arme mevrouw E. Ik gedenk haar. Vindt je dokter het goed? Ja wel goed dat we allerlei van je hoorden van Dirk.1 Wij weten haast niets. Dat Jelle zo’n fijne speurneus heeft voor kamers! En dan bij Moerb. in Bangerts? Ik weet niet of Betsy wel het rechte adres heeft waar ik was. Ik weet er ook niets anders van hoor als dat die aardig naaister het opgaf en ’t niet duur is en ruim. Renske H. is ongesteld en kan de naaister niet zoeken. Ik vergat het adres. Gelukkig is het weer wat zachter. Als je verhuist, wanneer dan? ’t Lijkt me zóó gewaagd. O foei die schoonmaak. R.[enske] gaf me het boek van Schweitzers Herinneringen aan zijn jeugd.2 Veel mooie opmerkingen. Wilde ze graag onthouden. R.[Renske] ongesteld door de kou. Dag lieve Sj. Pas op, pas op. Renske Klaasesz 3 schreef me dat zij nieuwe lief had. Die arme B. o zoo alleen! Dag lieve Sj. Sterkte hoor en voorzichtig. Met dit kaartje doet Jette precies wat Sjoukje volgens haar biografe Aukje Holtrop altijd pleegde te doen: ‘In bijna elke brief kwam haar gezondheid ter

2

sprake (...) ze legde juist de nadruk op haar zwakte, als excuus voor werk dat niet afgemaakt was. Ze was een beetje suf, schreef ze dan, of ze was ‘wurch’ (doodmoe) van een grote schoonmaak, of ze was erg zwak na een maandenlange ziekte.’ Zo schreef Sjoukje op 1 november 1929 haar uitgeverij Mees dat ze niet aan haar nieuwste boek Jetse (1931) kon werken: ‘Een lief familielid is levensgevaarlijk ziek en dat grijpt me zoo aan, dat ik er ’s nachts niet van slaap.’ Het ging om Jette die korte tijd daarna op 17 november zou overlijden. Enkele jaren later overleed op 15 juli 1932 ook Renske in Bennekom. Beide van oorsprong Friese zusters liggen echter niet in Bennekom begraven. Bronnen - Collectie S.M.D. Bokma de Boer, Tresoar Fries Historisch en Letterkundig Centrum te Leeuwarden. - Aukje Holtrop, Nynke van Hichtum. Leven en wereld van Sjoukje Troelstra-Bokma de Boer (1860-1939), 2005. - Afbeelding: Frysk Letterkundich Museum en Dukumintaesjesintrum Leeeuwarden. Noten 1. Waarschijnlijk Dirk Troelstra, de broer van haar ex-man Pieter Jelles Toelstra.. Met Dirk kon ze goed kon opschieten. 2. Albert Schweitzer, Uit mijn jeugd. Haarlem, 1925. Vertalling door H. Bervoets van Aus meiner Kindheit und Jugendzeit, 1924. 3. Nichtje van moederskant.


Omnibussen door het dorp Bert Lever

In de afgelopen jaren is er geregeld geschreven over de spoorlijn die van 1882 tot 1968 door Bennekom gelopen heeft. Aanvankelijk reed over deze lijn een tram, die vooral voor het personenvervoer bedoeld was. Gaandeweg werd het goederenvervoer belangrijker. Nadat die eerst al naast de tram bestaan had, werd het personenvervoer van Ede, via Bennekom, naar Wageningen in 1937 geheel door een buslijn vervangen. De spoorlijn door het dorp bleef evenwel nog in gebruik tot 1968. De laatste dertig jaar van zijn bestaan werd hij vrijwel uitsluitend gebruikt voor het goederenvervoer (zie ook Heitink en Koster, 2008). In dit artikel gaat het om de vraag hoe het zat met het openbaar vervoer voordat de tram zijn intrede deed. Was er toen ook al sprake van openbaar vervoer? Bij het samenstellen van het boek Bennekom te Boek (zie elders in dit blad) hebben Arno van der Valk en ik daar enkele antwoorden op gevonden. Er was openbaar vervoer en het werd uitgevoerd met omnibussen, publieke door paarden getrokken rijtuigen. In Bennekom te Boek komen drie hoofstukken voor waarin deze omnibussen figureren. De informatie daaruit maakte het samenstellen van het volgende verhaal mogelijk. Gele, hoge rammelkast Ongetwijfeld hebben er heel lang al ongeregeld koetsen door het dorp gereden. Ook (post)koetsen waarin je - tegen betaling - mee kon rijden. Nadat in 1845 de Rijnspoorweg tussen Utrecht en Arnhem gereed kwam, zal er (meer) regelmaat in de dienstverlening zijn ontstaan in aansluiting op de treinen die op het station Ede (nu Ede-Wageningen) aankwamen. De eerste die informatie geeft over de eerder genoemde omnibussen is A.A. Beekman (1854-1947). In het verhaal 'Uit het jaar '70' dat verscheen in zijn boek Hollanders in Politiek en Uniform (1885) beschrijft hij Bennekom tegen de achtergrond van het uitbreken van de FransDuitse Oorlog (1870-1871). In die tijd woonde Beekman in Bennekom. Hij beschrijft de spanning die er in die eerste

oorlogsdagen heerste. Zou Nederland in de oorlog betrokken raken, of niet? Het bericht dat de dreigende oorlog daadwerkelijk uitgebroken was, drong onmiddellijk door: "Daar had de diligence van achten 's avonds, de gele, hoge rammelkast van Deuk en de Loos uit Wageningen, een telegram medegebracht, een telegram van heden de 19den Juli, behelzende dat de oorlog verklaard was door Frankrijk aan Duitschland.....". Beekman beschrijft ook hoe onder normale omstandigheden twee maal per week sociëteit gehouden werd in de herberg aan de Dorpsstraat, die hij ''t Gouden Rad' noemt: "Dan zaten daar in de gelagkamer of, als 't mooi weer was onder de linden van 't


3

Impressie van een postkoets van Van Gend & Loos van een type waarbij je ook ‘boven’ kon zitten (tekening Ries Mulder in: W. Visser, 1946. 150 jaren Van Gend & Loos, 1796-1946). huis, waar de voederbakken stonden, de notaris, de rentmeester, de dokter, de schoolmeester, de majoor, die rookte en grog dronk." Het geeft al een beetje een beeld van het centrum van het dorp in die tijd. De herberg zal ergens tegenover de Oude Kerk gestaan hebben. Onder de lindebomen stonden de voerbakken voor de paarden. Deze zullen er niet alleen voor de paarden van de bezoekers van de herberg gestaan hebben, ook de paarden die de omnibus trokken, zullen hun graantje meegepikt hebben. Bij het uitbreken van de oorlog in 1870 was de behoefte aan onderling contact en nieuws groot en daarom besloot men elke avond "sociëteit te houden". En als dan "de diligence van tienen op weg van 't station [Ede] naar Wageningen de laatste post en daarmede de Nieuwe Rotterdammer heeft medegebracht, dan worden de berichten omtrent den toestand door den schoolmeester voorgelezen en daarna de discussies daarover geopend. Er is in de eerste dagen na de oorlogsverklaring een

4

angstig uitkijken naar de Nieuwe Rotterdammer; velen, ook niet-leden der societeit, loopen om half tien reeds ongeduldig heen en weer in en bij 't Gouden Rad om het nieuws te vernemen." Dit stukje vertelt dus dat er een geregelde verbinding (de diligences van achten en tienen) tussen het station en Wageningen was. Het vertelt ook welke rol die toen in de nieuwsvoorziening speelde. Of er ook werkelijk sprake was van een maatschappij 'Deuk en de Loos'? Het lijkt onwaarschijnlijk, waarschijnlijker is het dat het een persiflage is op de naam van de Wageningse firma 'Steuk en Roos', die in die jaren een diligence-dienst tussen Ede en Wageningen onderhield (Nas, 2004). Bovenop den omnibus De volgende die een beschrijving gaf van de omnibus die door Bennekom reed, was Ds. J. Craandijk (1834-1912). Deze maakte tussen 1874 en 1887 in totaal 73 wandelingen verspreid over Nederland. De beschrijvingen daarvan bundelde hij


in het zevendelige werk Wandelingen door Nederland met pen en potlood, dat tussen 1875 en 1884 verscheen. In 1879 bezocht Craandijk Wageningen en passeerde daarbij natuurlijk Bennekom. Hij kwam aan op het station in Ede. Normaal gesproken geeft Craandijk de voorkeur aan wandelen, nu niet: “Voor de wandeling naar Wageningen hebben wij een paar uur noodig. Daartegen zien wij wel niet op, maar een plaats bovenop den omnibus vergunt ons niet alleen evenveel te zien als een voetmarsch, maar zelfs vrij wat meer. Immers de grintweg is aan beide zijden voor een goed deel met berkenhakhout beplant en ons verheven zitpunt vergunt ons het gezigt daaroverheen, terwijl wij op den weg menigmaal tusschen 't geboomte zouden wandelen. Dat de tooneelen langs den weg ons niet in duizelingwekkende vaart voorbij zullen vliegen, durven wij van het voorspan wel verwachten en in die verwachting worden wij dan ook geenszins teleurgesteld. 't Gaat op een zeer matig drafje, en op ons gemak kunnen wij alles waarnemen, wat zich tusschen 't station en Wageningen aan ons oog vertoonen zal." Behalve dat dit stukje iets vertelt over het landschap, vertelt het ook iets over de omnibus zelf: je kon kennelijk 'boven' zitten. In een gewone koets kon dat natuurlijk niet. Vaak had je wel, dat langs de randen van het dak een 'railing' aangebracht was, zodat bagage op het dak vervoerd kon worden. Soms werd dit echter uitgebreid met bankjes en kon je dus boven zitten; in de open lucht, dat wel. En van dat type omnibussen reden er dus kennelijk door Bennekom.

Aartsvaderlijken omnibus In 1888 beschrijft Hendrik van Gortel (1851-1901) in het boek De Geschiedenis der Neder-Veluwe ook hoe je van het station naar Wageningen reist. Dat gebeurde toen al per tram, maar hij blikt nog wel terug op de oude omnibus èn op de door Beekman ''t Gouden Rad' genoemde dorpsherberg: "De stoomtram van het station Ede naar Wageningen brengt ons [...] in weinige minuten te Bennekom. Eén der rariteiten van het dorp is verdwenen: de herberg van de Wed. Mekking. De herberg is er nog wel en de houten voederbakken staan nog wel onder de oude lindeboomen, maar de prachtige antiquiteiten, die vroeger de landelijke gelagkamer versierden, zijn er niet meer. Een schoon bewerkte koperen kroon hing er aan den zolder, porseleinen schotels en borden van niet geringe waarde stonden op de lijst van den ouderwetschen schoorsteen. Als ge een half uur u had laten heen en weer schudden in den aartsvaderlijken omnibus, die van Ede naar Wageningen reed, kont ge 't niet laten even bij vrouw Mekking aan te steken. Ze stelde haar antiquiteiten zelf op hoogen prijs en wilde van geen verkoopen weten. Nu - daar had ze gelijk aan; maar al te veel zijn oude meubelen, schotels, borden, haardstellen en dergelijke opgeruimd, om voor smakelooze, nieuwerwetsche prullen plaats te maken." De omnibus was definitief verdwenen, maar ineens krijg je nog wel een gedetailleerd inkijkje in de oude dorpsherberg waar de voederbakken voor de paarden nog voor de deur stonden. Oude boeken: ze bevatten soms informatie die je in geen archief zult vinden.


5

Literatuur - A.A. Beekman (1885). Hollanders in Politiek en Uniform. W.J. Thieme & Co., Zutphen. - J. Craandijk (1875-1884). Wandelingen door Nederland met pen en potlood (zeven delen). Kruseman & Tjeenk Willink, Haarlem. De hier beschreven passage komt uit deel 5, dat in 1880 verscheen. - H. van Gortel, 1888. De Geschiedenis der Neder-Veluwe. - Kees Heitink en Gert Jan Koster, 2008. De tram rijdt weer!: Bennekomse tramgeschiedenis 1882 - 1937 - 1968 - 2008. - Dik Nas, 2004. Voor ieder vak een eigen bond. In: Bergopwaarts . http://www.bergopwaarts.info/ (28 augustus 2009).

De Dorpsstraat nadat de tram het personenvervoer had overgenomen.

6


DOS, een verhaal over de oudste sportvereniging in Bennekom (3) Marius Aartsen, archivaris DOS. Het eerste artikel over de geschiedenis van DOS verscheen in de Kostersteen nr 99 van februari 2007. In dit artikel werd de periode 1928 – 1948 beschreven. Een tweede artikel over de periode 1949 – 1960 verscheen in de Kostersteen 103 van februari 2008. Het onderstaande artikel behandelt de periode 1961 – 1978. Uitvoeringen Tijdens uitvoeringen laat DOS zien wat de leden presteren. Op 4 april 1963 wordt er een uitvoering gegeven ter gelegenheid van het 35-jarig bestaan, oftewel het zevende lustrum. Een mooi programmaboekje wordt uitgegeven met advertenties van de toen nog rijke Bennekomse middenstand. Er waren 16 adverteerders die het programmaboekje betaalden. Wat is er in Bennekom in bijna 40 jaar veel veranderd! Er zijn nog vijf zaken over anno 2002 van de 16 adverteerders die het programmaboekje betaalden: Eijgenraam; Dokter nu Woudstra; Ansink loodgieter; Van Slooten nu Brom; garage van de Weerd. Opgeheven zijn bijv. sigarenzaak Meurs, bakker Windhorst, kruidenier Berger en Lieftink, groenteboer Van Silfhout. De vereniging laat zich ook zien bij andere gelegenheden. In 1961 bestaat de AKU 50 jaar. De voorzitter van DOS is hier al jaren werkzaam. Gevraagd wordt om deel te nemen aan het défilé en bij te dragen aan het jubileumgeschenk. Het bestuur gaat hiermee akkoord. In de vergadering van 20 september 1961 is er een brief van de directie van AKU waarin deze dank betuigt voor de medewerking en de gift.

Op 5 mei 1965 is het 20 jaar geleden dat we bevrijd werden van de Duitsers. Ze kozen gelukkig het hazenpad. Vooral ouderen die dit hebben meegemaakt, vergeten dit nooit meer. Deze groep wordt natuurlijk steeds kleiner. Vijf heren van DOS moeten hun kunnen tonen en een bevrijdingsfakkel vanaf het Bart van Elstplantsoen brengen naar Ede. Dat moet in snel tempo gebeuren en dat vraagt wel heel wat inspanning. DOS had een paar uitvoeringen achter de rug in Reehorst. Voor de eerste keer wil men het nu proberen met een zomeruitvoering in de Eder Kuil op 24 juni 1967. De garnizoensofficier dhr. Bouwmeester wordt gevraagd of er een aantal militairen mag worden ingezet om tijdens de uitvoering toestellen te verplaatsen. Een 200 kinderen gaan gezamenlijk van Bennekom naar de Eder Kuil op de fiets Het was een experiment en in het begin verliep de uitvoering wat stroef. Het was duidelijk merkbaar dat men in het begin moeite had met de grote ruimte die men ter beschikking had. Dit wende vrij spoedig aldus het krantenverslag. Even dreigde het weer als spelbreker, maar gelukkig bleef het bij enkele druppels. Het num-


7

mer voor de pauze van de kleuters sloeg erg aan. Financiën Op 1 december 1961 wordt de contributie verhoogd. Altijd een gevoelig onderwerp als je aan de portemonnee gaat rammelen bij de mensen. De dames- en herenafdelingen waren matig bezet. De kleuters en kinderen brengen niet zoveel geld in het laatje. Men was bang voor bedankjes, maar die kwamen er gelukkig niet. De verhoging moest toch, wilde men de eindjes aan elkaar knopen aan het eind van het verenigingsjaar.

me bestuur B & W in een mandje melken. Wat was er aan de hand? Het bestuur stelde B & W van Ede voor om de toestellen van DOS over te nemen voor een bedrag van 790 gulden! Men zat blijkbaar op de bodem van de verenigingskas te krabben. Een hele correspondentie werd er aan gewijd. In 1963 berichtten Burgemeester en Wethouders dat ze niet op het voorstel ingaan. De een-

De kleuterleidster had. een salaris van 25 gulden per maand. Ze vroeg in 1963 het bestuur om 40 gulden. Ze zet de onderhandelingen stevig in: 60% verhoging. Het bestuur besluit in haar vergadering van 17 maart 1964 om er 30 gulden van te maken. Een verhoging van 20 %. Dhr. Veldhuizen die de contributie verzorgt, ontvangt daarDe gemeente Ede deed ook wat voor de sportverevoor 5 cent per lid. Hij vraagt een nigingen en stelde de Edese Jeugdraad in. In het cent verhoging, dat is ook 20 %. archief vond ik nog een lidmaatschapskaart uit Het wordt toegestaan. Dat was het 1961 ondertekend door wethouder Arie Roseboom. weer voor deze keer! Dhr. Pol krijgt per 1 januari 1965 een salarisverhoging van 355 gulvoudige reden is dat ze een aantal jaren den naar 375 gulden per maand. De inflageleden een brug betaald hadden door er tie gaat ook aan DOS niet voorbij. Op 10 subsidie voor te geven. Het was een brug februari 1966, dus 13 maanden later, te ver om van eigen centen nu het zaakje wordt besloten er weer ruim 13% bij te te kopen! doen naar 425 gulden per maand. In De centen is altijd weer een moeilijke 1967 ontving leider Pol 250 gulden vazaak voor een vereniging. Op de uitvoekantietoeslag. Wat een weelde!! ring van 31 maart 1965 wordt in de pauze Daar moesten wel voldoende inkomsten een verloting gehouden. Deze brengt het tegenover staan. In 1963 wilde het slimmooie bedrag op van 390 gulden. Dit

8


geld zal op een apart boekje worden gezet voor het toestellenfonds. Van de gemeente Ede ontvangt men 640 gulden subsidie. Daar stort men ook 250 gulden van in het toestellenfonds. De Herv. Jeugdraad en leden van DOS gaan doosjes met zeep verkopen van 1 gulden per stuk. Dit is een actie huis aan huis en hij loopt als een trein. Veertig procent van de opbrengst is voor het toestellenfonds en de Herv. Jeugdraad. Het mes snijdt aan twee kanten: enerzijds geld opbrengst, anderzijds lopen alle Bennekommers er weer veel schoner bij voor die tijd! De actie wordt gehouden op zaterdag 1 mei, nog wel de Dag van de arbeid. De Edese Jeugdraad regelt deze acties. Door wat te graven in het kasboek van 1973 kom ik nog wel wat leuke en interessante gegevens tegen. Dat men in 1973 de contributie al voor twee derde betaalde per Giro en een derde met inning bij de leden thuis. Bij elkaar 17.700 gulden. Dat de totale leiding toen al 15.000 gulden kostte. Dan hield men daarvan over 2.700 gulden. Dan moest de zaalhuur ook nog betaald worden. Gelukkig kreeg men in 1973 ruim 8.000 gulden subsidie van de gemeente Ede (subsidie werd vastgesteld naar aantal leden tot 16 jaar). Zo kon men nog weer behoorlijk rond komen. Ook om toestellen te kopen. Een duik in het kasboek van 1975 leert me wel dat het nog niet zo eenvoudig was om de eindjes aan elkaar te knopen. Aan contributies kwam in 1975 gemiddeld zo'n 2800 gulden per maand binnen. De leiders en leidsters, acht in getal, kosten per maand zo'n 1800 gulden. Deze salarissen waren ook met 12 % gestegen.

De zaalhuur is met 30 % gestegen. Nu krijgt men 1100 gulden gemeentesubsidie. Penningmeesterschap heeft mij geleerd dat dit niet het leukste baantje is. Als je mensen aan de portemonnee trekt, staan ze vaak niet te juichen. Het kan zelfs een keer gebeuren dat men gewoon onredelijk wordt. Door de inflatie zullen de leidsters en leiders salarisverhoging krijgen m.i.v. 1 januari 1977. Dit houdt in dat je de contributie moet verhogen om het schip financieel op koers te houden. Inspraak Op de vergadering van 7 november 1963 wordt geklaagd over het ledenverloop. Het ledental moet omhoog! Vooral de dames- en heren-afdelingen lijden aan bloedarmoede. Om een Jaarvergadering bij elkaar te trommelen is moeilijk Men gooit het over een andere boeg: men wil een praatavond houden met bestuursverkiezing op woensdag 26 oktober 1964. Het lijkt of ze niet praten willen. Dat je ze eerst allemaal een klont gember in de mond moet stoppen om op temperatuur te komen. Ja, het is nog erger: ze komen gewoon niet! Door gebrek aan belangstelling gaat het niet door. Men kan nu ook geen bestuursverkiezing houden. Op de bestuursvergadering van 28 november 1968 komt aan de orde dat de leden wat meer inspraak zouden willen hebben. Men wil een Verenigingsraad instellen. Daar komt niets van terecht, maar het wordt in een andere vorm gegoten. Op de bestuursvergadering van 27 maart besluit men om een DOSparlement in te stellen. Men kan dan stevig debatteren over allerlei zaken omtrent het reilen en zeilen van DOS. Wat


9

men graag anders wil en concrete voorstellen doen aan het Bestuur. In het parlement wordt men gekozen op de oefenavonden. De volgende personen worden gekozen. zo vertellen de notulen: dames: T. Heitink, Mej. M. Heij, Riet Ruchtie, M. Quint, Alie Schalkwijk, Mej. J. Harsselaar, J. v. Holland, H. Kerseboom. Heren: Frits van den Brink, T. Gerritsen, Jan Ruchtie, A. Pol Jr . Het zullen wel spannende debatten worden. De vier heren zullen wel het onderspit delven bij een overmacht van acht dames. Of de dames moeten denken aan het woord van de spreukendichter: "Laten uw woorden niet velen zijn.” Dit kan ik mij haast met voorstellen. Het parlement praat niet alleen, maar organiseert in november een dropping voor de leden. Op 2 november 1971 werd er een contactavond gehouden voor de jeugd vanaf 14 jaar, dat is de rebellie-leeftijd. Daar zal men met elkaar Bingo spelen en er zal een jeugdbestuur gekozen worden om leven in de brouwerij van het verenigingsleven te krijgen. Gekozen worden: Henny Ansink, Gerda van Manen, Minke Stegwee, Frits van den Brink jr., Peter de Nooij, Renier van den Brink. Er zullen door deze groep verschillende aktiviteiten op de rol gezet worden. Dat verlicht ook de bestuursleden in hun taak. In 1972 komt het Jeugdbestuur in actie. Als eerste activiteit organiseert ze een spelmiddag voor jongens en meisjes van 6-9 jaar. Deze wordt gehouden achter de gymzaal op de Spinakker op 27 september 1972. Het wordt een groot succes, want er komen 157 kinderen opdraven. Je zou haast zeggen: Simson de Filistijnen over u! De kosten zijn 100 gulden, maar

10

het bestuur is zeer blij met zulke activiteiten. Clubblad Op de bestuursvergadering van maandag 15 november 1976 stelt de voorzitter Teun Hey voor om een clubblad uit te geven en wel zes maal per jaar. Frits v.d. Brink Sr. brengt naar voren dat hij er wel voor is, mits het niet door een bestuurslid vol geschreven moet worden. Na discussie over de kosten en nadat het Jeugdbestuur toegezegd heeft, dat ook een van hun mensen voor kopij zal zorgen, kan men zeggen: Caleidoscoop is geboren! Al werd die naam nog niet gebruikt. Men zal proberen midden februari 1977 het eerste nummer te laten verschijnen. Er was een prijsvraag uitgeschreven. Wie bedenkt een goede naam voor het clubblad? Er waren meerdere inzendingen, maar de inzending met de naam CaleiDOScoop won het. Mevr. M. de Lugt was de inzendster. De redactie van toen had een overbekende klacht: "Zeer weinige van de enthousiaste reacties hebben geleid tot het inzenden van kopij .Wij hopen dat U begrijpt dat het blad er niet is om alleen door de redactie volgeschreven te worden. Ook bijdragen van de leden zijn gewenst om het blad te maken zoals de redactie het zich voorstelt. Een clubblad voor en door D.O.S. leden gemaakt". De Schoolstraat Wegens renovatie van de gymzaal aan de Schoolstraat was deze enige tijd niet beschikbaar voor DOS. De lessen werden in die periode gegeven aan de Robert Kochlaan bij de U.L.O. school. In oktober 1966 was de renovatie voltooid. De


wethouder van sportzaken, dhr. Welgraven kwam naar Bennekom voor de feestelijke heropening. De kosten van het geheel waren 32.000 gulden. De wethouder memoreerde dat deze gymzaal is gebouwd in 1930. Daarom is hij de op een na oudste in de gemeente Ede. Lunteren had al een gymzaal in 1912 en was dus de eerste. Ede zelf kreeg als derde een gymzaal aan de Kerkweg. De buitendorpen waren dus zeker niet achtergesteld wat gymzalen betreft. De firma Storm knapte het plafond op en de wanden. Er werd een nieuwe vloer in gelegd, enz. Bij de opening was de zaal mooi versierd voor de genodigden. Leden van DOS gaven wat nummers ten beste, vrije oefeningen en wat toestelwerk. De inspecteur van het lager onderwijs zei o.a.: Voor kinderen staat de beweging op de voorgrond, voor ouderen de bevordering van het lichaam. Voorzitter Henk Vos memoreerde dat zijn vereniging in 1930 meteen gebruik gemaakt had van de zaal en de vereniging toen nog maar twee jaar oud was! Men zal netjes moeten zijn op de zaal, want oud-leider W. Teunissen is per 1 september benoemd als controleur van de gymzalen in de gemeente Ede. 40 jarig jubileum in 1968 Het werd groot feest in het jaar 1968! Een 40 jarig JUBILEUM 1928-1968. Er werden vijf commissies ingesteld om van alles op poten te zetten, en wel voor de receptie, de foto’s, de persconferentie, de feestavond voor de leden, en tenslotte een oudercommissie. Een bitter- en jenevercommissie zagen ze niet zitten, want dan zou je de zaak niet helder houden. Natuurlijk schreef de voorzitter H.B. Vos

een stuk.je in het programmaboekje. We hebben nu 650 leden, maar er is ook een tijd geweest dat we aan de grond zaten met nog geen 25 leden en een penningmeester die platzak was omdat de kas leeg was, aldus de voorzitter. Ook werd een persconferentie gegeven voor de plaatselijke bladen en streekbladen. Deze schreven uitvoerig over de geschiedenis van D.O.S. Op zaterdag 25 juni van 3 tot 5 uur was er een receptie in hotel Neder-Veluwe. De bestuursleden moesten daar opzitten en pootjes geven. Er kwam natuurlijk van a!les op af. Midden onder de receptie kwam er een grote verrassing. Wethouder Bos van Sportzaken maakte bekend dat in de Staatscourant van 24 juni te lezen was, dat bij Koninklijk besluit van 17 juni 1968 aan J. van Beek, vice-voorzitter van de Chr. Gymnastiekvereniging D.O.S te Bennekom gemeente Ede de eremedaille verbonden aan de Orde van Oranje Nassau in het zilver is toegekend. Hij was ook bijna 40 jaar bestuurslid geweest. Voor zijn ouders was het dubbel feest, omdat ze op deze dag 61 jaar waren getrouwd en nog zo gezond dat ze erbij aanwezig konden zijn. Er waren nog meer verrassingen op deze dag. Heymert Rijken bood namens de Bennekomse bevolking een nieuwe vlag aan, een platenspeler, een bandrecorder en een volleybalset. Namens de ouders van de leden bood mevr. Windhorst een nieuwe radio aan die leider Pol dankbaar aanvaardde. Er waren dus veel cadeaus voor de verjaardag van een 40 jarige. De wethouder en de vijf bestuursleden namen hierna het defilé af. OBK liep voorop en speelde vrolijke tonen gevolgd door 650 gymnasten. Veel ouders kwa-


11

der, gaf men in 1970 ook geen uitvoering. Wat toch altijd toen het hoogtepunt van het jaar was. In de bestuursvergadering van 18 februari 1970 werd melding gemaakt dat dhr. Pol Sr. al twee weken ziek was en hij nog zeker vier weken het bed moest houden. Er werd waargenomen door Jan Ruchtie, A. Pol en J. Pol. In september 1970 was dhr. Dunkerbeck uit Bennekom begonnen bij jongens en heren les te geven. Eind november pakte hij de koffer alweer voor vertrek. Op 8 september 1970 wordt hij opgevolgd door dhr. Veldhuis uit Arnhem en deze hangt in juni 1971 ook de lier weer aan de wilgen. De heer Bolk uit Arnhem komt weer boven water drijven en geeft les van augustus 1971 tot eind november 1971. Het was net een duiventil. Ze vlogen af en aan. U begrijpt wel: dit komt de vereniging niet ten goede. Het ledental zakt naar 350 leden. Jan van Beek geridderd men kijken of hun kroost wel netjes marcheerde. Voor de dorpsgemeenschap was het ook leuk, dat de oudste sportvereniging de bloemetjes buiten zette. Voor de genodigden werd nog een koffiemaaltijd gegeven om half zes. In de Eder Kuil gaf men 's avonds een uitvoering waar 22 nummers werden afgewerkt. Leiding en bestuur Begin 1963 was dhr. Pol aangesteld als leider voor de hele vereniging. In 1970 ontstonden echter problemen. Dat kwam voornamelijk door de wisseling van leiders. Daardoor verloor men ook nogal wat leden. Daarom, dat was heel bijzon-

12

In 1974 wordt afscheid genomen van voorzitter Henk Vos. Men wilde op 24 oktober 1974 voor Henk Vos een afscheidsavond organiseren. Henk Vos en DOS (het rijmt ook nog) hoorden bij elkaar. Hij is bijna 41 jaar bestuurslid geweest. Op 19 september 1932 werd hij voorzitter tot maart 1973. Hij wimpelde deze afscheidsavond vanwege zijn gezondheid af. Emotioneel kon hij dat nog niet aan. Op 24 oktober 1974 gaat wel een afvaardiging van Bestuur en een paar oud-leden naar zijn huis aan de Selterskampweg waar hij toen woonde. Hem wordt voor al die jaren trouwe dienst aan de vereniging een zilveren brug aangeboden. Deze is gemaakt door zilversmid Schalkwijk Sr. van de Strooiweg. Er was aan de leden een kleine bijdrage ge-


vraagd voor dit cadeau. Een zeer lange periode DOS is afgesloten! In 1974 werden drie bestuursvergaderingen gehouden onder leiding van de tweede voorzitter Jan van Beek. De nieuwe voorzitter was nog niet met zijn koppie door de struiken tevoorschijn gekomen. De bestuursvergadering van 24 september 1974 werd begonnen om half 9 en duurde tot kwart over 12. Men had, denk ik, behoorlijk praatwater gedronken, of men had de klok stil gezet. Ook in 1975 is er nog steeds geen nieuwe voorzitter achter de gordijnen vandaan gekomen. Deze vacature duurt nu al twee jaar. Jan van Beek Graduszoon treedt nog steeds op als waarnemend voorzitter, terwijl bij bijna aan zijn AOW toe is. Er wordt wel mondjesmaat vergaderd door het bestuur. Maar drie maal in het jaar1975. Gelukkig is er een heel actief jeugdbestuur. In 1976 werd door het Bestuur pas voor het eerst vergaderd op 10 juni 1976 o.1. v. de waarnemend voorzitter Jan van Beek. Later zou blijken, dat dit zijn laatste vergadering was als tweede voorzitter. Maar wie houdt het zo lang vol als hij, want hij hoorde al bij de AOW’ers. Er is nog steeds geen nieuwe voorzitter. Men was hem nog steeds niet op het spoor, totdat met in het Bejaardenhuis Beringhem belandde. Daar ging men geen oudjes van 80/90 benaderen. Men kwam in de directeurskamer van Teun Hey terecht. Het gesprek met hem werd voortreffelijk goed gespeeld: U bent hier overdag altijd met de zorg voor oudjes in touw. Daar is niets mee, maar wel wat eenzijdig. Het zou heel goed zijn als U 's avonds de blik eens richtte op jeugd en sport. Daarbij bent U ook nog oud-lid van onze vereniging. Wij zijn nu al 3 jaar

aan het zoeken om een geschikt iemand te vinden. Deze Salomo's wijze van aanpak had succes! ! Op de bestuursvergadering van 13 oktober 1976 heeft bij meteen de leiding van de vergadering. Was er in het eerste half jaar één keer vergaderd, in het laatste kwartaal drie maal. Nieuwe bezems vegen schoon. Er komt weer muziek en actie in de tent.

De heer Pol Sr ontvangt de eremedaille in het zilver van de orde van Oranje Nassau uit handen van burgemeester Op de bestuursvergadering van 13 oktober 1976 deelt Frits v.d. Brink Sr. mede dat enkele bestuursleden bij Jan van Beek zijn geweest. Ze hebben hem meegedeeld dat men een nieuwe voorzitter had gevonden. Daar was hij erg blij mee. Hij vertelde dat hij 48 jaar lid van de vereniging was geweest, dat hij nu bedankte als lid en tweede voorzitter en dat hij geen officieel afscheid wilde en ook niet meer naar de bestuursvergadering zal komen, maar zich in stilte wilde terugtrekken. Dit alles werd gerespecteerd, maar men had toch wel een cadeau voor hem meegebracht. Je kunt zeggen: het tijdperk Vos -


13

Van Beek, dat liep vanaf de oprichting, is nu definitief afgesloten. Op de Bestuursvergadering werd op voorstel van de voorzitter besloten hem een hartelijke brief te schrijven namens alle DOS leden. De secretaris zal hiervoor zorgen. 50-jarig jubileum in 1978 Per 1 januari 1978 had DOS 861 leden. Een mooi aantal om het Jubileumjaar mee in te gaan! Er wordt een uitbundige feestweek georganiseerd voor de Gouden DOS. 1 Mei 1978 Koninginnedag. Zeskamp bij de Vrije Slag 4 mei 1978 Hemelvaartsdag; ’s morgens buurtdauwtrappen; ’s middags fiets puzzelroute met 170 deelnemers 5 mei Uitvoering in de Reehorst 6 mei Receptie in de Brink; defilé; fototentoonstelling; ’s avonds uitvoering. De receptie begint om half drie. Om precies drie uur wordt hij onderbroken. Er is een podium gebouwd aan de Krulweg. Bestuur en genodigden zullen daar een defilé afnemen van de hele vereniging. OBK zal het geheel muzikaal ondersteunen. Burgemeester Slot komt met een verrassing. Dhr. Pol Sr die al twintig jaar de leider is bij DOS en de leeftijd van 65 jaar al is gepasseerd, ontvangt de eremedaille in het zilver van de orde van Oranje Nasssau. Dit vanwege zijn verdiensten voor DOS en de sport in het algemeen. Mevrouw Pol ontvangt een prachtige bak met bloemen. Dr. Ozinga, de eerste voorzitter uit 1928, biedt het bestuur een mooie houten voorzittershamer aan met de namen van de drie oprichters: Vos, van Beek, Ozinga.

14

De oprichters

Namens de Koninklijke Nederlands Christelijke Gymnastiek Verbond sprak dhr. de Jong. Negen leden kregen de bondsspeld van hem. Voor veertig jaar lidmaatschap: Wil v.d. PeppelDusschoten, Frits v.d. Brink sr., Henk Vos, Jan van Beek. Voor 25 jaar lidmaatschap de dames: E. Ansink, J.P. van Beek, W. Gijzel, N. Heynenkamp, A. van Schalkwijk. En of het nog niet op kon werd door de voorzitter T. Heij dhr. H.B. Vos naar voren geroepen. Hem werd meegedeeld dat hij benoemd was tot erelid om zijn vele verdiensten voor DOS. De heer A. van Roekel was de laatste spreker, maar zeker niet de minste. Namens de Bennekomse bevolking bood hij een bedrag van 4245 gulden. De bedoeling is hiervoor nieuwe geluidsapparatuur te kopen. Na afloop van het defilé en de toespraken gingen velen in de Brink de gouden DOS feliciteren.


Op zaterdagavond 6 mei was de tweede uitvoering. De kleuters openden het programma. Geheel onbevangen gestoken in kleren uit grootmoeders tijd onder het motto Ot en Sien. Men deed spelletjes zoals hoepelen, touwtje springen enz.. De vlam in de pan viel ook goed in de smaak. Een heuse brandweerwagen verscheen op het toneel. De jongens van zes en zeven jaar toonden zich ware brandmeesters, door gehelmd een huis te bestormen. In vrolijk China waren de meisjes van zes en zeven jaar getooid met een fleurig geel Chinees hoedje. In twee kringen toonden ze hun kunnen op muziek van André van Duin getiteld Drie Chinezen en een contrabas. Op de evenwichtsbalk gaven de meisjes van tien en elf jaar goede prestaties te zien. Twee groepen jongens toonden hun kunnen op

de minitrap met een landing op de landingsmat. De meisjes van twaalf en dertien jaar in prachtige geelbruine kostuums lieten de parade der tinnen soldaatjes zien. Na de pauze traden de dames en enkele heren op aan de ringen. De dames senioren voerden de toeschouwers terug naar de jaren 1930-1935. Witte blouses en zwarte rokken waren toen in de gymmode, met muziek uit die tijd. Een komisch nummer brachten de heren. In rood, wit en blauw gestreepte kledij uit vroegere jaren en puntmutsen op het hoofd werden enige ouderwetse gymnastiekoefeningen uitgevoerd tot groot vermaak van het publiek. Een achttal heren op de hoogbrug lieten het turnen zien op een behoorlijk niveau. Alle nummers kan ik niet beschrijven, want dan wordt het verhaal van de gouden DOS te lang.

De negen jubilarissen


15

Bennekom te Boek Arno van der Valk Op 11 november zal er een nieuw boek verschijnen over de geschiedenis van Bennekom. Het wordt uitgebracht door de HVOB en ten doop gehouden tijdens de aan het boek gewijde najaarsvergadering van de vereniging. Burgemeester C. van der Knaap komt het eerste exemplaar in ontvangst nemen. Het boek is het resultaat van een speurtocht die Bert Lever en Arno van der Valk gedurende enkele jaren ondernamen. Ze ontdekten dat er op vaak heel onverwachte plekken over Bennekom geschreven is: in romans en gedichten, in levensbeschrijvingen en reisverhalen. Het werd kortom een zwerftocht door boeken en literatuur, waarbij ook een moderne weblog niet geschuwd werd. Het leverde uiteindelijk een boek op met dertig hoofdstukken die tezamen een caleidoscopisch verhaal over de Bennekomse geschiedenis vertellen. Het boek kreeg niet voor niets de titel Bennekom te Boek, immers alles vindt zijn oorsprong in andere boeken. Alle gevonden verhalen worden in hun context geplaatst en ruim van commentaar voorzien. Het verrassende is dat dingen teruggevonden zijn, die je in geen archief zult vinden. Zo zijn in een hoofdstuk een paar letterlijke uitspraken van Jonker Timan Sloot opgenomen; uitspraken die hij in 1666 en 1669 deed. In een ander hoofdstuk zie je soldaten de Dikkenberg en de Keijenberg overtrekken in de richting van Bennekom; de Frans-Duitse oorlog van 1870/71 is uitgebroken! In verschillende 19e eeuwse verhalen figureert het open-

16

baar vervoer tussen het Station Ede en Wageningen in een periode dat de tram er nog niet was, die kwam er pas in 1882 (zie elders in dit blad). De hoofdstukken van het boek zijn chronologisch geordend. Niet in de volgorde waarin de oorspronkelijke verhalen gepubliceerd werden, maar in de volgorde waarin de verhalen spelen. Daarom begint het boek met een uit een kinderboek afkomstig verhaal dat zich afspeelt ten tijde van de Derde Kruistocht (11891192); hierin spelen Hoekelum en Nergena een rol. Door de chronologische


ordening, zie je ook - vanaf halverwege de 19e eeuw - het dorp ineens groeien. Er komen langzaamaan meer villa's en het (toeristen)verkeer komt op gang. Opvallend is dat de inwoners van Bennekom er - zowel in de 19e als de 20e eeuw - soms niet al te best afkomen. A.A. Beekman beschrijft de Bennekommers anno 1870 als mensen met 'onbeteekenende domme gezichten, waarop een zwarte schaduw ligt van de groote pet of de rechtzinnig geplooide kornet, die de Dordtsche leer diep over hunne oogen gedrukt heeft'. Bert Brussen, die in 1981 op de Julianaschool zat, schrijft dat in Bennekom 'uitsluitend zure middenstanders, hoofdmeesters, ouderlingen en andere giftige adders' woonden. Gelukkig zijn er ook voor de Bennekommers gunstige uitzonderingen. Het boek is vrijwel helemaal gebaseerd op verhalen die mensen over Bennekom

schreven. In Bennekom hebben echter ook enkele schrijvers van naam gewoond die weliswaar veel schreven en publiceerden, maar die geen woord over Bennekom hebben nagelaten. Ook zij hebben een plek gekregen in het boek. Hun levensverhalen, hun geschiedenissen in Bennekom, kleuren het boek op een persoonlijke manier in. Zo is er niet alleen een blik van buitenaf op Bennekom, maar ook van binnenuit. Met zijn dertig hoofdstukken is Bennekom te Boek een rijk geschakeerd boek geworden. Toch is een boek als dit nooit af. Er zullen telkens weer nieuwe vondsten gedaan kunnen worden. Ontdekkingen die dan gepubliceerd kunnen worden in De Kostersteen, de redactie zal er blij mee zijn. Over Bennekom is nog veel te ontdekken.

Correcties en aanvullingen Kostersteen 109. • •

•

Op Blz. 2 staat bij de tekening van Nergena door Cornelis Pronk abusievelijk vermeld dat deze gemaakt is in 1771. Dit moet zijn: 1731 Dhr. v.d. Linde wees ons erop dat in het artikel Het landgoed Nergena op blz. 7 ten onrechte wordt gezegd dat de Orde van St. Jan ook bekend staat als de Ridderlijke Duitse Orde of Johanniter Orde. De Orde van St. Jan stamt uit de tijd van de kruistochten en kent tegenwoordig een protestantse tak, de Johanniter Orde, en een katholieke tak, de Maltezer Orde. De Duitse Orde is van jongere datum, maar had evenals de Orde van St.Jan o.m. als taak gewonde kruisvaarders te verzorgen Dhr. v.d. Pol uit Waalre schreef te twijfelen aan de juistheid van de informatie in het artikel Nergena, van buitenplaats naar boerenplaats dat Hendrik Jansen (Kroesbergen), in 1815 de koper van Klein Nergena, een kleinzoon was van de pachtster de weduwe Hendriksen (pagina 13 omkaderd, bron Dijkveld Stol). Uit nader onderzoek bleek inderdaad dat de familierelatie vrijwel zeker anders was: Hendrik Jansen zal een zoon geweest zijn van de pachtster en dus niet een kleinzoon.


17

Bestuursmededelingen Oude jaargangen van de Kostersteen Oude jaargangen van de Kostersteen zijn nog beschikbaar. Leden van de Historische Vereniging Oud-Bennekom kunnen deze à raison van € 5,- ophalen op het Documentatiecentrum

Presentatie Bennekom te Boek Op 11 november om 8 uur 's avonds zal in De Brink het boek Bennekom te Boek gepresenteerd worden (zie elders in dit blad). Het belooft een bonte avond te worden. De auteurs - Bert Lever en Arno van der Valk - zullen vertellen over de boeiende zoektocht die tot het boek leidde. In romans en reisverhalen gevonden historische gegevens zullen voor het voetlicht worden gebracht, er zullen Bennekomse gedichten worden gelezen, een oud Bennekoms 'moordlied' zal na bijna 80 jaar opnieuw ten gehore worden gebracht. Behalve de beide auteurs van het boek, zullen aan de avond ook bijdragen geleverd worden door Willem van Asselt, Jan Heine, Joke Schaap-Meijer (de in Bennekom geboren en getogen schrijfster Eva Bentis) en anderen. Eva Bentis zal vertellen over, en voorlezen uit haar (nieuwste) werk. Haar boeken spelen ten dele in Bennekom. Voor muzikale omlijsting en uitvoering van het 'Moordlied' zullen zorgen Dorus Vos (tuba) en Jan van der Kruijf (banjo). Tenslotte zal het eerste exemplaar van het boek worden aangeboden aan burgmeester Cees van der Knaap. Bennekom te Boek zal vanaf 12 november verkocht worden bij de Bennekomse boekhandels en het Kijk en Luistermuseum voor € 19,90. Alleen op de avond van de presentatie zal het te koop zijn voor € 18,-.

Nieuwe leden Het bestuur heet de volgende personen van harte welkom als nieuwe leden van de Historische Vereniging Oud-Bennekom Dhr. en mevr. B. en M. KnieriemFam. J.H. Aalberts Kersten Dhr. H. Ansink Mevr. N. Koolen Mevr. C.Aten Fam. A.L. Lutgendorff Mevr.B.J. van den Beukel-van Kampen Mevr. E. Matthijssen-Hoogwater Dhr. en mevr. A de Borst Dhr. en mevr. J. Melsen Dhr. E.H. van der Brink Dhr. B.R. Muller Mevr. W.J. van Dolder-Folmes Mevr. M.L. Noordendorp De heer en mevr.F. Drijver Fam. L. van Oosten Mevr. L.Enklaar-Jansen Fam. G.A. Oosterbaan-Loot Fam. G. van Ginkel Mevr. M. Op den Camp Fam. R. van der Gugten Dhr. en mevr. J.A. Osté Fam. H.J. Heinen Mevr. N. van der Pol-Heij Fam. M.H. Hummelen

18


Mevr. Wendt-Staal Dhr. H.J. Willems Fam. van Wolde-Nooij Mevr. H. van Zalinge-Kamphuis Fam. H. van der Zwan Dhr. D.P. Zweede

Mevr. Rijsdam-van Beek Fam. J.B. Schiere Dhr. M. Sonneveld Dhr. en mevr. H. Steenbergen Fam. L.R. Verdooren Dhr. en mevr. D. en H. van de Weerd.

Agenda van de Historische Vereniging Oud-Bennekom -

Woensdag 11 november 20.00 uur najaarsbijeenkomst van de Historische Vereniging Oud-Bennekom in zalencentrum De Brink. Tijdens deze bijeenkomst zal het boek Bennekom te Boek gepresenteerd worden. Zie elders in deze Kostersteen.

Documentatiecentrum Bennekom Het documentatiecentrum van de historische vereniging Oud-Bennekom is gevestigd op de bovenverdieping van het Kijk en Luister museum, en is elke dinsdag voor bezoekers geopend van 09.00 – 12.00 uur en 14.00 – 16.00 uur. Geïnteresseerden in de historie van Bennekom zijn welkom na een afspraak via onderstaande personen: Henk Gijsbertsen, telefoon (0318) 415275; email: [email protected] Riet Hoogkamer, telefoon (0318) 416180; email: [email protected]

Bestuur A.J.Lever, voorzitter W.Hol, secretaris W.C.L. van Kalleveen, penningm A. van Kampen, vice-voorzitter Mevr. C.J. Knoppers A.T.J. Nooij Mevr. G.J.M. van Raan-Onderwater

Website: www.oudbennekom.nl Ledenadminsitratie Mevr. G.J.M. van Raan-Onderwater Grietjeshof 18, 6721 VJ Bennekom

Beheer foto- en diacollectie H. Gijsbertsen Bibliotheek Mevr. G.M. Hoogkamer-Weijman Conservator Historische Collectie C.C. Meulenkamp Redactie Kostersteen A.T.J.Nooij, eindredacteur C.A. Heitink H.J. van den Oever P. Smit Email: [email protected]


19

DE KOSTERSTEEN. Nummer 110. Oktober 2009

Recommend Documents