de heemkakel 43e jaargang, nr. 3 november 2011

de heemkakel

43e jaargang, nr. 3 november 2011

De Heemkakel is een uitgave van de Alg. Vereniging voor Dorpsbelangen Aduard.

Inhoud

Redactie: L.H. Datema, E. Dijk-Wekema, N. Geluk, R. de Keijzer-Wijma, A. Wolters, E. Zwiggelaar

Bij ons in Aduard…........................... 3 Dubbele Heemkakel in december!... 3 5 Generaties in Den Horn/Aduard.. 3 Ik geef de pen door aan... ................. 5 Ik geef de pen door... aan u!.............. 7 Collectes ............................................. 7 Geslaagde Open dag.......................... 9 Gedichten Coby Poelman ................ 9 Ds. Koppiusweg in Den Ham......... 11 Aanwinsten bibliotheek Aduard.... 15 Nederland Leest............................... 17 Debat over de sixties ....................... 17 Collectanten gezocht....................... 17 Juliana op wereldreis....................... 19 Het geheim achter dit kastje? ......... 21 Luthers Bach Ensemble................... 23 Meditatie........................................... 25 Kerkdiensten november 2011......... 27 Oplossing puzzel oktober................ 29 Uit de oude doos, december 1971.. 29 Zorg en Welzijn................................ 31 Agenda november 2011.................. 32 Steunpunt Senioren Aduard e.o..... 34 Doorloper ........................................ 36

Redactieadres Burg. Seinenstraat 21 9831 PT Aduard email: [email protected] Alg. Ver. Dorpsbelangen De Heemkakel Penningmeester H. Berrelkamp Heereweg 14, 9831 PB Aduard email: [email protected] Postbank: ........................... 2257660 Bank:............................... 318239051 Bezorgingsgebied - De voormalige gemeente Aduard - Abonnement buiten het bezorgingsgebied € 24 per jaar Kosten advertenties: op aanvraag, of zie website www.heemkakel.nl. Verschijnt 10 - 12 keer per jaar: oplage ruim 1300 stuks. . De redactie behoudt zich het recht voor artikelen, berichten enz. in te korten of niet te plaatsen. . Ingezonden brieven vallen niet onder verantwoordelijkheid van de redactie. . Aankondigingen en advertenties worden in rekening gebracht . Verslagen worden gratis geplaatst. . Heeft u vragen of klachten over de bezorging van de Heemkakel? Meld dit dan schriftelijk/per mail aan de redactie.

Inlevering kopij oktobernummer:

uiterlijk

dinsdag 6 december!! (verschijningsdatum Heemkakel rond 17 december)

Bij ons in Aduard…

Vrijdag 4 en zaterdag 5 november: - 5 roomboteramandelstaafjes halen = 4 betalen - 5 kadetten halen = 4 betalen

◆◆ vielen er weer enkele hoenders van de heren Hoogewerf in de prijzen tijdens de keuring op de jaarlijkse jongdierendag voor kippen en konijnen in Noordhorn. ◆◆ is er weer nieuws over de uitkijktoren bij ’t Stort in Aduard. Volgens wethouder Oomkes moet de uitkijktoren er uiterlijk voorjaar 2012 staan. ◆◆ zijn de prijswinnaars bekend gemaakt van de actie “Het leukste dorp van Groningen”. Mensen die gingen stemmen op Aduard maakten kans op een luchtballonvaart voor twee personen en wie zijn huis het leukst versierde voor de actie kon een dinerbon winnen. De twee tickets voor de luchtballonvaart voor twee personen is gewonnen door mevrouw S. Bolhuis uit Aduard. De dinerbon is gewonnen door meneer E. Woldendorp uit Aduard. ◆◆ exposeert stoffenontwerper Lea Laarakker tot 12 januari haar handbeschilderde stoffen bij Vivante Groningen aan de Energieweg in Groningen. Ze beschildert de zijde met de hand in haar atelier in Aduard.

Dubbeldikke Heemkakel in december! De redactie heeft besloten om het december- en januarinummer van de Heemkakel samen te voegen tot een dikke Heemkakel die net voor de feestdagen, 17 december, zal verschijnen. Kopij voor deze uitgave uiterlijk 6 december naar het redactieadres. In verband met de latere verschijningsdatum zal de agenda voor begin december op de website geplaatst worden: www.heemkakel.nl

5 Generaties in Den Horn/Aduard De jongste generatie Floor van Beusekom is op woensdag 28 september geboren in het UMCG en vijfde in de lijn van 5 generaties. Haar trotse vader is Martijs van Beusekom( 20 jaar) en is woonachtig in Den Horn, haar oma Ineke van Beusekom Dijkstra ( 48 jaar) ook woonachtig in Den Horn. Overgrootoma Eef Dijkstra van Wijngaarden ( 71 jaar) is woonachtig in Aduard en dan hebben we nog haar betovergrootoma Geessina van Wijngaarden Hansen ( bijna 97 jaar) die het grootste deel van haar leven in Aduard heeft gewoond en op dit moment in de Hoprank te Peize woont. 3

Spar De Groot Burg. Seinenstraat 32 9831 PW Aduard Tel: 050 403 1759 Email: [email protected]

www.spardegroot.nl

Ik geef de pen door aan... Joost Smits Deze maand is aan mij gevraagd of ik deze rubriek wou schrijven, en dat leek me wel wat. Ik zal me eerst even voorstellen, ik ben Joost Smits, en woon al mijn hele leven (17 jaar) in Aduard met alle plezier. Vele lezers zullen mij ook wel kennen als de weerman van Aduard. Op dit moment zit ik op het Alfa College in Groningen, hierop doe ik de sprintopleiding van de HAVO, dit omdat het Atheneum mij niet goed lukte. Als ik dit jaar mijn HAVO afgerond heb, hoop ik HBO milieukunde in Leeuwarden te kunnen gaan studeren, om vervolgens door te stromen naar de Universiteit in Wageningen, waar ik dan bodem,water,atmosfeer wil gaan doen, en me wil gaan specialiseren op atmosfeer, om vervolgens dan weerman te worden. Maar verder over mijn hobby, dat is het weer. Ik heb ook een website: www.meteoaduard.nl , hierop probeer ik een weerbericht bij te houden, maar door de drukte met school schiet dit er nog wel eens bij in. Mijn hobby is begonnen met de grote hoeveelheden sneeuw in maart 2005. Hierdoor kwam mijn interesse in het weer. Sinds 1 juli 2005 doe ik ook al mijn eigen waarneming, dat is inmiddels dus alweer ruim 6 jaar geleden. Sinds 2008 doe ik ook waarnemingen voor Piet Paulusma. Dit was toentertijd ook opgevallen door de redactie van de Heemkakel, wat leidde tot een interview. Van het een kwam het ander en een maand later stond ik ook al in het Dagblad v/h Noorden. Dit heeft de webmaster van “Welkom in Zuidhorn”

ook gelezen, die mij een domeinnaam aanbood, waardoor de naam www.meteoaduard.nl ontstond. Hierop begon ik met het maken van weerberichten en videoweerberichten, die ik op verschillende locaties in het dorp opnam, en soms ver daarbuiten. En daar bleef het niet bij ook verscheen ik nog maar liefst 3 maal in de Streekkrant in 2009 en 2010. En in het landelijke weekblad de Kidsweek. Ook ben ik in 2009 enkele malen op RTV Noord geweest, als eerst mocht ik eenmalig het programma Factor noord presenteren, en enkele weken later was ik zelf onderdeel in het programma Factor noord. Ook ben ik meerdere keren op het weerbericht van Piet Paulusma geweest, en heb ervoor gezorgd dat Piet in 2009 bij de avondvierdaagse is geweest. Helaas was ik er niet bij toen Piet zijn weerbericht opnam bij het HLDVG. In 2010 was ik ook onderdeel van het programma “Labyrint”. Hierin ging men kijken hoe een weeramateur bezig was het met weer. De laatste tijden is het weer wat rustiger, zodat ik mij goed kan focussen op school, en ik hoop over 10 tot 20 jaar echt weerman op tv te zijn. Maar niemand kan ik de toekomst kijken, dus dat zien we dan wel weer. De volgende maand zal ik een winterverwachting uitbrengen, ik kan alvast verklappen dat het spannend zal worden welke kant we op gaan met de winter! Ik zeg maar weer, tot de volgende keer maar weer! 5

Ik geef de pen door... aan u! “Ik geef de pen door..” is een rubriek in de Heemkakel waarin iemand die betrokken is bij de (voormalige) gemeente Aduard een stukje schrijft van maximaal 450 woorden, eventueel met foto. De redactie zou graag maandelijks de pen willen doorgeven en het liefst aan u! En waar het over gaat...? Ta, wat houdt u bezig of wat wilt u delen met uw dorpsgenoten? Misschien heeft u een bijzondere hobby, wilt u een gedicht plaatsen of schrijven over een vereniging of thema waar u bij betrokken bent. (NB. niet adverteren). Verhalen met betrekking tot Aduard zijn altijd in trek. Tip is wel om rekening te houden met de lezers van de Heemkakel, jong en oud en van allerlei gezindten, probeer zoveel mogelijk lezers aan te spreken. Voelt u er iets voor om de pen over te nemen? Meldt u dan aan bij de redactie (via post of mail) en wie weet benaderen we u voor een volgende Heemkakel. We zijn benieuwd wat u ons te melden heeft. Vriendelijke groet, de redactie

Collecte Nierstichting De opbrengst van de collecte was in Aduard € 763,12 – Den Ham € 155,60 – Den Horn € 131,49. Alle gevers en collectanten hartelijk dank!

Collecte Fonds verstandelijk gehandicapten Totale opbrengst in de dorpen Den Horn, Den Ham en Aduard samen € 732,27. Collectanten en gevers bedankt!

Gezocht / te koop gevraagd Garage / opslagruimte in of om Aduard of Zuidhorn Heeft u iets of weet u iets? Neem dan contact op met Erik Zwiggelaar 06-13240081 • [email protected] 7

Geslaagde Open dag op de Piloersemaborg (of Hamsterborg) Het weer was fantastisch op zondag 2 oktober. En op de mooie locatie in Den Ham, met veel publiek, kon de Open dag eigenlijk alleen maar een succes worden. Op het terrein achter de borg hadden standhouders hun producten uitgestald en konden de bezoekers deze proeven en kopen. Kaas, honing, worst, paling, fruit, vruchtensappen, wijn; er was veel keuze en alles werd vers aangeboden. Ook het proces van palingroken werd gedemonstreerd De Vereniging Vrienden van de Hamsterborg was aanwezig en liet o.a. zien hoe het traject verloopt van appel (uit de boomgaard van de borg) tot appelsap. Het gebouw van de borg was open voor publiek dat wel eens binnen wilde kijken. En met muziek in de namiddag was er voor elk wat wils. Namens de redactie: NG

Gedichten Coby Poelman In een aantal dagboeken voor 2012 staan o.a. 32 gedichten van Coby Poelman. Het gaat om de boekjes Immanuël en Kruimkens van ‘s Heeren tafel. In beide boekjes staan dezelfde 32 gedichten. Ze liggen inmiddels in de boekwinkels. 9

Ds. Koppiusweg in Den Ham

Vivian Praktijk voor totale huid- en voetverzorging • Schoonheidsbehandelingen • Manicure • Pedicure • Diabetische- en reumatische voet • Voetreflexzonetherapie • Medex Cosmetische Mesotherapie • Bindweefselmassage

Voor info en afspraak Tel. (050) 5715273 Joke Froma Zijlvesterweg 21, Dorkwerd www.schoonheidssalon-vivian.nl

WELKOM!

Verbeeldt uw herinnering

Laat u inspireren voor de inrichting van uw huis in praktisch iedere stijl, van modern tot klassiek, functioneel of romantisch. In de winkel in Leek is een speciale shop ingericht voor parket, kurk en laminaat vloeren.

vanaf € 1595,-

Nieuwe Streek 35 9351 BZ Leek Tel 0594 641371 De Dorpsvenne 2 9801 DA Zuidhorn Tel 0594 502509 www.schuiling.nl

ALLE TOPMERKEN EN KWALITEITSPRODUCTEN ONDER ÉÉN DAK: PARKET, KURK- EN LAMINAATVLOEREN, TAPIJTEN, GORDIJNEN, ZONWERING VOOR BINNEN EN BUITEN, SLAAPKAMERMEUBILAIR, MATRASSEN, KUSSENS, DEKBEDDEN, BED- EN BADTEXTIEL, WOONACCESSOIRES, INTERIEURADVIES

betrokken • persoonlijk • vertrouwd

Osloweg 129 • 9723 BK Groningen T (050) 542 24 86 • www.magmanet.nl

Vloeren, raamdecoratie, slaapkamers, interieuraccessoires en nog veel meer!

Met enige regelmaat verschijnt in deze rubriek de geschiedenis van een straatnaam in de voormalige gemeente Aduard. Deze keer brengen we een bezoek aan de Dominee Koppiusweg in Den Ham. Onduidelijk is naar welke dominee Koppius de straat precies is vernoemd. In Den Ham zijn namelijk twee dominees Koppius geweest: de gebroeders Frans en Wibrandus Joannes Koppius. Frans Koppius, geboren in 1809 te Midlum (Ost-Friesland), was van 1833 tot aan zijn overlijden op 42 jarige leeftijd in 1851 werkzaam voor de hervormde gemeente van Fransum en Den Ham. Na zijn overlijden nam zijn jongere broer Wibrandus Joannes, geboren in 1823 te Blijham, zijn taak over en bleef tot en met 1895. Frans en Wibrandus Joannes kwamen uit een gezin van predikanten. Hun vader Wibrandus Joannes sr. was predikant in onder meer Zutphen, Peize, Twijzel, Kooten, Klein Midlum (OstFrieland), Noorddijk en ten slotte in Blijham, waar hij 45 jaar werkzaam zou zijn. Drie zonen volgden hun vader op, de bovengenoemde Frans en Wibrandus Joannes en zoon Petrus Adrianus, die in 1856 zijn vader opvolgde in Blijham. Frans Koppius Zoon Frans werd na zijn studie Theologie predikant in Den Ham. Van zijn studententijd is bekend dat hij samen

met 116 andere Groninger studenten, allen lid van het GSC Vindicat atque Polit, mee was uitgetrokken naar België, waar de Opstand was uitgebroken. Onder leiding van hun voorzitter Abraham Rutgers van der Loeff, marcheerden de studenten op 27 november 1830 als een compagnie flankeurs naar Harlingen om vandaar ingescheept te worden. Zij werden ingekwartierd in Tilburg. Volgens een hardnekkige overlevering arriveerden zij echter een dag te laat voor de slag bij Hasselt. Er viel, zo vervolgt ditzelfde verhaal, desondanks één dodelijk slachtoffer, niet door vijandelijk vuur maar doordat hij beschonken uit een boom viel en daarbij zijn nek brak. In 1846 gaf Frans het werk ‘De Duizendjarige vestiging der Christelijke godsdienst in deze landsstreek” uit. Vier jaar later promoveerde Frans aan de universiteit van Groningen in de Theologie. Zijn promotieonderzoek betrof de kroniek van het klooster Aduard, “Specimen Theologicum, continens Vitae et gesta Abbatum Adwerdensium”. Hij had de kroniek gekregen van de familie Clant Bindervoet van de Hankemaborg in Zuidhorn. Het was niet de enige kroniek, die Frans wist te bemachtigen. Uit de boekerij van de oude bibliothecaris van de universiteitsbibliotheek professor J.R. van Eerde kocht Frans in 1837 het originele handschrift van abten Emo en Menko met de kroniek van het klooster Wittewierum. Na het

Geopend ma. 13.00-18.00, di. t/m do. 9.30-18.00, vr. 9.30-21.00, za. 9.30-17.00

11

overlijden van Frans in 1851 schenkt zijn vader de kroniek aan de universiteitsbibliotheek. In het voorwoord van de uitgave van de kroniek van Wittewierum, schrijven Acker Stratingh en Feith: “‘kwam het handschrift (van zijn zoon) aan diens hoogbejaarden vader, den als leeraar in de oude talen, zoowel als van het Evangelie niet minder bekenden predikant: W.J. Koppius. Deze had het gelukkige denkbeeld, het door hem, zoowel als door zijn zoon, hooggeschatte H.S. aan de universiteitsbibliotheek ten geschenke te geven, en zoo het behoud daarvan te verzekeren. Hij deed dit met een in klassiek Latijn geschreven brief, tot geleide en opdragt aan den bibliothecaris, den hoogleeraar W.A. Enschedé, waarin hij vermeldt, hoe, na het verblijf van den heer Bethmann bij zijn zoon, deze van Parijs aanzoek had gekregen, om voor een zeer aanzienlijken prijs het H.S. aan een of andere fransche bibliotheek af te staan, maar dit uit liefde voor zijn geboortegrond geweigerd had.” Wibrandus Joannes Koppius In 1852 wordt de broer van Frans, Wibrandus Joannes, predikant voor

de hervormde gemeente van Den Ham en Fransum. Over Wibrandus Joannes is in de geschiedenisboeken helaas niet zoveel te vinden. Wat we weten is dat Wibrandus Joannes in 1853 trouwt met Geertje Tonkes, in 1829 geboren in Oudeschans, dochter van kerkvoogd Menzo Tonkes en Eppien Meijnes. Het stel krijgt zes kinderen: Wibrandus Johannes jr. (1854-1953, wordt advocaat en procureur), Egbertina Annetta Geertruida (1856-1885), Menzo (1857-1857, wordt maar 54 dagen oud), Arnolda Gezina Anna (1859-?, trouwt met vlootvoogd Isaäc van den Bosch), Menzo (1862-1928, wordt kassier) en Frans (1865-1920, wordt kweker). Geertje overlijdt in 1874 op 45-jarige leeftijd en Wibrandus hertrouwt niet. In 1895 stopt Wibrandus Joannes zijn werk als predikant. In 1902 overlijdt hij op 79-jarige leeftijd in Zuidhorn. Beide gebroeders Koppius liggen begraven op de begraafplaats van Den Ham. Alina Dijk bronnen: www.allegroningers.nl http://www.historici.nl http://nl.wikipedia.org/wiki/Flankeur

SLAGERIJ GELSEMA Gewoon een goeie slager.

Burg. Seinenstraat 40 - Aduard - Telefoon 050 - 4031324

13

Aanwinsten bibliotheek Aduard Volwassen Buwalda, Peter.............Bonita Avenue Edmondson, E.............De tuinen van Landrake Hall Edwardson, Ake..........Allen die gestorven zijn Evans, Harriet................................. Voor altijd Fforde, Katie................Zomerliefde Ginneke, Astrid van....Tuschka Jungstedt, Mari............Dubbele stilte Lewis, Beverly..............De doorn Luiten, Hetty................Het verboden pad McKinley, Tamara.......Kind van de oceaan Meer, Vonne van der...Het limonadegevoel en later verhalen Swaab, Dick.................Wij zijn ons brein Visser, Judith................Time-out Jeugd Elliot, Lucy...................Billy buitenkind Hazelaar, Loes................................ Een overdosis Xtreem Hest, Pimm van...........De poep- en piesprinses Huizing, Gonneke.......Brugklasproef Jong, Roel de................CoolMIckey Letterie, Martine.........Het geheim van het duistere kasteel Oosten, Kees van.........Helden van het Hogeland Rood, Lydia..................Feest! Slegers, Marlies............De rampzalige geweldige zomer van Daan S. door Daan S. Stilton, Geronimo.......Het gevaarlijke snotmonster Superhelden tegen de dubbelgangers Stilton, Thea.................De woestijnprinses

15

Nederland Leest van start in bibliotheken Westerkwartier Van 21 oktober tot en met 18 november 2011 vindt de zesde editie plaats van de campagne Nederland Leest. Dit keer doen ook de bibliotheken in het Westerkwartier hun leden de roman Het leven is vurrukkulluk van Remco Campert cadeau. Een onweerstaanbaar, bijna achteloos en tegelijk sierlijk opgeschreven verhaal over twee vrienden, Mees en Boelie, die beiden verliefd zijn op het zestienjarige meisje Panda.

Debat over de sixties in Bibliotheken Grootegast en Marum In de sfeer van de zestiger jaren worden in de bibliotheken van Grootegast en Marum ter gelegenheid van Nederland Leest! debatavonden georganiseerd. Kom ook en ga in discussie met een panel, onder leiding van mevrouw Gré Rozema uit Grootegast. Een aantal jongeren van nu en een aantal ervaringsdeskundigen uit de zestiger jaren hebben zitting in het panel. Belangrijke stelling: ‘De maatschappij anno 2011. Een groot verschil of herhaling van de sixties?’ Iedereen is van harte welkom op maandag 14 november in Bibliotheek Grootegast en op vrijdag 18 november in Bibliotheek Marum. Beide avonden beginnen om 19.30 uur. De toegang is vrij.

16.000 mensen met MS zoeken 16.000 collectanten Eén op de duizend mensen in Nederland krijgt de diagnose Multiple Sclerose, een niet te genezen ziekte van het centrale zenuwstelsel. De diagnose wordt vaak gesteld bij mensen tussen de 20 en 40 jaar, in een tijd dat je op het punt staat een studie te volgen of aan gezinsuitbreiding denkt. Opeens is de toekomst niet meer zeker. Wat kun je wel blijven doen en wat niet meer? Niemand weet hoe MS zich ontwikkelt. Het streven is om voor elke MS-patiënt, een collectant op straat te zien tijdens de MS collecteweek. 16.000 mensen met Multiple Sclerose verdienen

net zoveel collectanten. De zoektocht naar 6.100 extra collectanten start nu! Doe mee! De collecteweek is van 21 t/m 26 november. Het Nationaal MS Fonds zet zich in voor mensen met MS. Naast voorlichting en patiëntenondersteuning verricht zij onderzoek naar de ziekte en de problemen die mensen met MS ervaren. Het Fonds kan haar werk alleen doen dankzij giften. De huis aan huis collecte in november is de belangrijkste inkomstenbron. Wilt u meer informatie? Kijk op www. nationaalmsfonds.nl of bel met 0105919839 17

www.reiniervandenberg nl logo’s • huisstijlen • folders • advertenties • websites

Aduard, 06-15698011

Bent u nog geen lid van de

VERENIGING VOOR DORPSBELANGEN ADUARD? Dit kan al vanaf € 6,- per jaar. Wij zijn er niet alleen voor de organisatie van evenementen, maar zetten ons in voor een leefbaar dorp op allerlei gebied. A. Veenstra, secr. tel. 050 - 3184761

H.E. v.d. Veen, penningm. rek.nr. 3758 60 207

Juliana op wereldreis Het afgelopen jaar is de muziekvereniging Juliana vaak actief geweest in het dorp Aduard. Het begon in maart met een gezellige carnavalsavond in een bomvol Hoge Hof Daarna hebben we gespeeld op: - koninginnedag en dodenherdenking - bij de wandelvierdaagse en de wielerronde - bij de openluchtdienst en een openluchtconcert, welke beide door weersomstandigheden helaas binnen plaatsvonden - en natuurlijk bij de garageverkoop en de HLDVG dag In oktober hebben we op een mooie zondagmiddag een concert gegeven in Maartenshof te Groningen. Nu de avonden langer worden trekt Juliana de wereld in en nodigen we jullie uit om met ons mee te reizen. Het jeugdorkest zal ons ook vergezellen. Spelen bij de muziekvereniging is gezellig, ontspannend en leerzaam. Het aantal muzikanten bij de vereniging is de laatste jaren toegenomen met zowel jeugd als volwassenen. Het is nl bewezen dat muziek maken goed is voor je intelligentie en sociale ontwikkeling. Wilt u/jij ook eens proberen? Neem gerust contact met ons op. U bent van harte welkom op ons concert op 5 november in de Geref. Kerk aan de Burg. Seinenstraat. Aanvang 19.30, toegang vrij Namens Juliana: T  jarda Nieuwenhuis T: 0504032257/ 0612149918 E: tjarda_n@ hotmail.com

19

Burgemeester Seinenstraat 57 9831 PV Aduard T: 050 - 403 1904 E: [email protected]

Giant speciaalzaak en dealer van Gazelle

Wat is het geheim achter dit kastje? Trefwoorden: Abdijkerk Voorkerk Reliekschrijn Zalige Emanuel Op dinsdag 22 november kunt u het te weten komen. Dr. J van Moolenbroek uit Amsterdam komt een lezing geven in de Abdijkerk in Aduard. Hij is historicus met als specialisme de geschiedenis van de Middeleeuwen. Dr. Van Moolenbroek heeft onderzoek gedaan naar het ware verhaal over Emanuel van Cremona, abt te Aduard van …. Tot ….. De naam op zich roept al vragen op. Hoe kwam een Italiaan in Aduard? Waarom wilde Emanuel beslist in Aduard begraven worden? En waarom is Emanuel alleen maar “zalig”. Wat is de echte reden dat hij het niet bracht tot Heilige Emanuel? Het verhaal wil dat dit niet kon omdat het volgens de Aduarders te veel geld kostte. Maar klopt dat met de feiten? Dr. Van Moolenbroek heeft het uitvoerig onderzocht en hij komt met een heel boeiend en verrassend antwoord op deze vragen. U bent van harte welkom op dinsdag 22 november om 20.00 uur in de Abdijkerk. De entree is gratis en de koffie kost maar € 1,-.

PROB Organisatieburo

prob

Uw Feest, Ons Feest!! Kinder – en Familiefeesten Buurt- en Schoolfeesten. Karaokeshow en Kinderdisco’s Verhuur van Spellen

www.prob.nl 06-30403623

21

Coachingspraktijk De Sleutel Heb je een probleem (van welke aard dan ook) en je komt er niet uit, maak dan een afspraak met mij als onafhankelijk persoon. Eerste gesprek kosteloos. Heb je altijd al een kleuradvies willen hebben? Koop je vaak iets en ligt het daarna in de kast en draag je het niet! Met de juiste kleuren heb je dit probleem niet meer. Maak een afspraak en wacht niet langer! Antje Wagenaar-Buiter,Coach en Kleurenconsulent Zie voor meer informatie op www.coachingspraktijk-de-sleutel.nl

Luthers Bach Ensemble in Aduard Speelt op zaterdag 12 november 2011, de ‘Hohe Messe’ in kleine bezetting. aanvang:19.30 uur in de Abdijkerk, Aduard entree €22,50 , meer informatie: www. luthersbachensemble.nl Na de vier kortere Lutherse Missen in de afgelopen vijf jaren staat nu Johann Sebastian Bachs grootste en mooiste mis op de lezenaar. Het Luthers Bach Ensemble Groningen o.l.v. artistiek leider Tymen Jan Bronda gaat de uitdaging aan deze h-Moll Messe in kleine bezetting uit te voeren. Enkel bezet barokorkest en met niet meer dan 16 zangers in het kleinkoor: een genot voor het transparante polyfone oor! Als solisten verlenen medewerking Stefanie True (sopraan), Satoshi Mitsukoshi (tenor), Andrew Hallock (altus), en Jussi Lehtipuu (bas). Op zondagochtend 13 november (10 uur) wordt de Hohe Messe nog een keer gezongen in de cantatedienst van de Lutherse kerk Groningen. De Hohe Messe is waarschijnlijk het

   



 

















laatste creatieve project uit Bachs lange carrière. Er is geen directe aanleiding voor de compositie zelf te vinden en er zijn geen details over integrale uitvoeringen bekend. Misschien was het de devotie van deze componist die voelde dat zijn leven ten einde liep, die in zijn latere werken als componist zijn energie concentreerde op abstracte muzikale projecten (zoals de ‘Kunst der Fuge’). Het is echter duidelijk dat Bach zijn kans greep een prachtige bloemlezing van reeds door hem gecomponeerde werken samen te stellen.

Te huur: “oud Hollandse spelletjes” A. Buursema Westersingel 31 Aduard Tel. 050 4031 456

23

Meditatie Hier sta ik 31 oktober is DE dag van de Reformatie. Niet dat daar veel aan gebeurt, maar het is wel een belangrijke datum. In 1517 hing een tot dan toe vrij onbekende monnik en hoogleraar theologie, Martin Luther, 95 stellingen op bij de slotkerk van de Duitse stad Wittenberg. Uit dit kleine incident kwam, met hulp van allerlei andere factoren, de Reformatie voort, de vorming van protestantse kerken. De tijd was er rijp voor. De eenheid van kerk en maatschappij die er in de Middeleeuwen had bestaan, was gebarsten. Voortaan was er niet meer één overheersende kerk in West-Europa; naast de katholieke kerk ontstonden er in de loop van de tijd verschillende protestantse gemeenschappen. Er zijn veel historici die beweren dat uit die barst de moderne tijd (met wat daarbij hoort aan ontwikkeling van wetenschap en individualisme) is voortgekomen. Luther is een interessante figuur. Slim en scherp, diepgelovig, maar ook bot en hard. Hij is de man van de zin ‘Ik sta hier, ik kan niet anders’. Helemaal zeker is dat niet, maar hij zou dat gezegd kunnen hebben tijdens het proces waarbij hij in de ban kon worden gedaan. Ik sta hier, ik kan niet anders. De uitdrukking getuigt aan de ene kant van veel dapperheid en moed. Luther staat als iemand van gewone

komaf (hij kwam uit een boeren- en mijnwerkersfamilie) tegenover de wereldmachten van toen, de Keizer en de Paus (die hem beide ter dood konden brengen). Aan de andere kant spreekt er een diepe eenzaamheid uit. Luther had wel veel medestanders, maar hij staat daar toch maar in zijn dooie eentje. En hij heeft niet veel meer om zich op te beroepen dan alleen zijn eigen geloof en geweten, dan zijn eerlijke overtuiging dat dit het geluid is dat hij van God moet laten horen. Het is een houding die wel als typisch protestants en modern wordt gezien. In het protestantisme ligt de nadruk op het individu, op je eigen verantwoordelijkheid – tegenover God, tegenover jezelf en de wereld om je heen. Het vraagt moed en kost eenzaamheid om je eigen afwegingen te maken en je niet te laten leiden door wat iedereen zegt, door wat de overheid of de kerk (of wie dan ook) van je verwacht en vraagt. De protestantse kerken hebben het met die individuele afweging en met die eigen verantwoordelijkheden moeilijk gehad. Maar ik denk niet dat het anders kan. Het is de kern en de basis van geloof: dat je als uniek en verantwoordelijk mens leeft – in gemeenschap met God en met zoveel anderen. Ds Menno van Oel 25

Kerkdiensten november 2011 Protestantse Gemeente Aduard – Den Ham – Fransum i.w. Abdijkerk: 13 nov. 9.30 Mevr. Ds. Fortuin 20 nov. 9.30 Ds. M. E. van Oel 27 nov. 19.00 Ds. A. M. Bodewes Vesperdienst Protestantse Gemeente Aduard – Den Ham – Fransum i.w. Rehobothkerk: 2 nov. 19.30 Ds. A. M. Bodewes Dankdag 6 nov. 9.30 Ds. J. Knol Zendingsdienst 13 nov. 9.30 Ds. A. M. Bodewes H.A. 20 nov. 9.30 Ds. A. M. Bodewes 27 nov. 9.30 Ds. M. E. van Oel Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) Ontmoetingskerk 2 nov. 19.30 ds. H.J.J. Pomp Dankdag 6 nov. 9.15 ds. H.J.J. Pomp 14.00 ds. L.G. Boonstra 13 nov. 9.15 Leesdienst 14.00 Leesdienst 20 nov. 9.15 ds. J.A. Vos 14:00 ds. H.J.J. Pomp 27 nov. 9.15 ds. G. Timmermans 14:00 ds. H.J.J. Pomp R.K. Parochie “St. Jozef ”, Zuidhorn 6 nov. 9.30 pastor De Smit Woord- en communieviering 13 nov. 9.30 Dienst onder leiding van parochianen 20 nov. 9.30 pastor Van Schalkwijk Woord- en communieviering 27 nov. 9.30 pastor Ten Dam Eucharistieviering

bezemschoon.nu zorgt voor:

bezemschoon.nu

• h  et leegruimen en bezemschoon opleveren van woningen in Friesland, Groningen en Drenthe • afvoeren van inboedel • kleine onderhouds- en reparatiewerkzaamheden • milieubewust afvoeren van afval

06 - 13240081 | [email protected] | www.bezemschoon.nu 27

Oplossing puzzel oktober De oplossing van de oktoberpuzzel was: “Abdijconcerten”. Uit de juiste inzendingen is E. Postema, (W.Gansfort 28 te Aduard) als winnaar geloot en wint hiermee de enige echte Heemkakel-tas. Gefeliciteerd!

Uit de oude doos, december 1971 “Onder de Linden onder de hamer. Op 24 november werd het alom bekende café Meyer, dat ruim 60 jaar in eigendom en exploitatie was bij wijlen de heer W. Meyer verkocht in’t café “De Beurs” te Groningen. Nieuwe eigenaar werd de heer C. Buiter te Oostwold (W.K.) voor de prijs van f. 40.000,--. We wensen de nieuwe eigenaar veel sukses met zijn aankoop.”

KRAIMABOUW

Rabobank als sponsor. Dat is het idee. Wij dragen graag bij aan de leefbaarheid van het platteland. Daarom zetten wij ons in als sponsor van verenigingen en stichtingen.

De bank die het dichtst bij u staat. Rabobank. Een bank met ideeën.

ATIE

RENOV N E W U O B R UW VE

NIEUWBO

R. Kraima - Heereweg 44 - 9831 PB Aduard M: 06 13307025 - T: 050 4032107 - E: [email protected] www.kraima-bouw.nl

www.rabobank.nl/nwg

29

Zorg en Welzijn Meldpunt Vrijwilligershulp Aduard e.o. Tussen 9.30 - 10. 30 uur: Mw. T. van der Veen-Hooghiem, Baron L van Aduardsingel 1, 9831RG Aduard telefoon 050-4032017 b.g.g. Mw. J.R. Kuipers-Koeze, Heereweg 31, Aduard, tel. 4031596. Weekenddiensten tandartsen Oostergo/Westerkwartier Uitsluitend voor spoedgevallen die niet op de normale spreekuren kunnen worden behandeld 0900 2340234 U wordt dan verbonden met de praktijk van de dienstdoende tandarts. Thuiszorg Respect 0594 503422, Hoofdstraat 33 Postbus 16, 9800 AA Zuidhorn Steunpunt Ouderen Aduard e.o.: Ouderenadviseur Loes Lestestuiver 06 25475198 of 0594 - 504711 Dierenartsen: Dierenartsenpraktijk Zuidhorn, Wilhelminalaan 7, 9801 BC Zuidhorn. Tel. 0594 501280; fax 0594 501281 Telefonisch spreekuur, afspraken en info: dagelijks van 8.00-9.00 uur. Behandeling gezelschapsdieren uitsluitend op afspraak Openingstijden: ma. t/m vr. 8.00-17.30 u. Voor spoedgevallen 24 uur per dag bereikbaar via 0594 501280 Weekenddiensten huisartsen: Avond- nacht- en weekenddienst: via de doktersdienst te Groningen tel. 0900-9229 Afhalen medicijnen in Aduard: Burg. van Barneveldweg 23, van 12.30-12.40 u. en van 17.00-17.45 u. Thuiszorg Groningen: 0900 8615 Meldpunt voor Vrijwilligershulp en Mantelzorg in de gem. Zuidhorn: 0594 505866 31

Agenda november 2011 De Meeden 3 ....................................Gemeente Zuidhorn 2, 9,16, 23, 30................Volksdansen 14.00 uur 4, 18...............................Schietclub Aduard 20.00 uur 4 ....................................Klaverjassen Wim v/d Hoek 20.00 uur 4, 18, 25.........................Randoe dansen style/zumba 16.00/ 23.00 uur 5, 19...............................Volleybalvereniging Aduard 17.00/20.30 uur 7, 8, 9, 10, 11, 14, 15, 16, 17, 18 Biljart Toernooi 19.00 uur grote zaal 7, 14, 15, 22...................E.H.B.O. 20.00 uur 9 ....................................E.H.B.O. 09.00 t/m 11.00 uur ....................................NUT 19.30 uur 9, 23...............................Sjoelen 20.00 uur 14 ..................................Stichting Groninger dorpen 19.30 uur 18...................................Sinterklaas vergadering 2 kleine zalen 19...................................‘s middags Sinterklaas aankomst grote zaal ...................................Klaverjassen Albert Harkemaweg 20.00 uur 21, 23, 28, 30.................E.H.B.O. 19.30/20.00 uur 26...................................Flugel Après-ski Party m.m.v. diverse DJ’s. Kassa open 21.00 uur. 28...................................Mega Super Bingo Auwert !!! aanvang 20.00 uur ‘t Hoge Hof te Aduard 1, 15, 29.........................Catechese 1 ....................................Zonnebloem 2, 9, 16, 23, 30...............Bewegen voor ouderen 3, 10, 17, 24................... Muziek en drumband 8 ....................................Zwevan 9 ....................................Jongerengespreksgroep 10...................................Ouderenmiddag 11...................................Diabetesdienst 14...................................Organisten vergadering 16...................................Knutselmiddag buurtvereniging 18...................................CJV 19...................................Soosavond 20...................................Koffiedrinken na de dienst 21...................................Passage 22...................................Clubavond 26...................................O.P.A.

32

28...................................Jeugdcentrale 29...................................Vrouwenvereniging 30...................................Tentoonstelling “Kweeklust” Steunpunt Senioren Aduard e.o.: 1, 8, 22...........................Ontmoetingsstek Steunpunt geopend 14.00 –17.00 uur 15, 29.............................Steunpunt gesloten 1 ....................................Welfareclub 9.30-11.00 7 ....................................Creatieve club Aduard 14.00-16.30 ’t Kapittel, Kaakheem: 22...................................Eetclub ‘De Pollepel’, Kaakheem, 11.45 – 13.30 uur Den Ham 11...................................17.15 – 18.00 uur Lampionnenwedstrijd Sint Maarten in ’t Gebouwtje 26...................................11.30 knutselen voor Sint Nicolaas in ’t Gebouwtje ....................................13.30 aankomst Sint Nicolaas in Den Ham 25, 26.............................Open dagen Floryncke, S. Veldstraweg 17

Welkom in Bistro het oude raadhuis

• Frans–Mediterraans • Streekproducten • Duurzaam • Biologisch

BISTRO MENU Drie gangen diner à € 32,50 per persoon Vier gangen diner à € 39,50 per persoon • Diner • Lunch • Buffet • Catering • Wijnproeverij • Trouwen • Receptie • Vergaderen • Partijen Bistro het oude raadhuis, Aljo Buiter & Wanda Fluks Hoofdstraat 4, 9801 BW Zuidhorn, Telefoon 0594-528322 www.bistrohetouderaadhuis.nl, [email protected] Woensdag t/m zaterdag vanaf 11.00 uur, zondag vanaf 13.00 uur Maandag en dinsdag op reservering vanaf 10 personen.

33

Nieuws uit het Steunpunt Senioren Aduard e.o. Geschikt wonen in Aduard U heeft het vast gezien: de seniorenwoningen aan de Bosweg zijn bijna klaar. De belang-stellenden hebben bericht gehad en wie er gaat wonen is al druk met de voorbereidingen. De gelukkigen gefeliciteerd! Voor het realiseren van een ontmoetingsruimte zijn we in gesprek met een mogelijke nieuwe eigenaar van het Groene Kruisgebouw aan de Kloosterstraat. Er zijn plannen om in het achterste deel (het voormalige badhuis / consultatiebureau) een ‘buurthuiskamer’ te vestigen. Mocht de verkoop doorgaan dan kunnen we verder werken aan de plannen. Dat doen we het liefst met z’n allen, dus met de omwonenden en andere (oudere) inwoners. U ontvangt t.z.t. een uitnodiging om in de Meeden hierover bijgepraat te worden.

Welfare Aduard Op dinsdag 1 november bent u welkom bij de Welfareclub in het Steunpunt Kloosterstraat 19. Het is van 9.30 uur tot 11.00 uur. Deelname is gratis, koffie € 1,00.

Reint Wobbes in Den Horn Op donderdag 10 november geeft Reint Wobbes een lezing in het dorpshuis van Den Horn. Hij weet veel over de oude Groninger kerken en het Groninger landschap te vertellen. Reint is opgegroeid in Hoogkerk dus kent de omgeving rond Den Horn heel goed. Het wordt een interessante en gezellige middag. Mis het niet! U bent vanaf 13.30 uur van harte welkom, opgeven is niet nodig. Entree € 2,00.

Afwezigheidsmelding Het Steunpunt is wegens afwezigheid van de ouderenadviseur in november twee dinsdagen gesloten, 15-11 en 29-11. Voor vragen m.b.t. het ouderenwerk kunt u dan terecht bij: -Stichting Welzijn gemeente Zuidhorn, Jellemaweg 3, Zuidhorn. Maandag t/m donderdag van 9.00 uur tot 12.00 uur via 0594-504711. -Zorgloket gemeente Zuidhorn, tijdens openingsuren Gemeentehuis Zuidhorn, telefoon 0594- 508810.

Creatieve club Aduard Maandag 7 november is er kaarten maken met Ruurdtje Scheper. Dit keer weer een nieuwe techniek: vintage. Niet moeilijk en heel bijzonder resultaat. Ruurdtje neemt vooral materialen mee voor Kerstkaarten maar wilt u een ander soort kaart maken dan kan dat ook. Tijd Plaats Kosten Opgeven

: 14.00 uur tot 16.30 uur : Steunpunt Senioren, Kloosterstraat, Aduard : € 1,50 per gemaakte kaart :Loes Lestestuiver, telefoon 06- 25475198 of email: [email protected].

Schilderclub in Aduard De schilderclub is voor het eerst bij elkaar geweest op maandag 10 oktober. Er waren tien deelnemers. Plan is om elke maand in het Groene Kruisgebouw aan de Kloosterstraat samen te schilderen. De volgende keer is op 14 november om 14.00 uur. Contactpersoon is Rien Geertsema, telefoon 050-4031276. 34

Eetclub de Pollepel Op dinsdag 22 november kunt u om 11.45 uur weer aanschuiven voor een gezonde en gezellige maaltijd. Het is in ’t Kapittel aan het Kaakheem. Graag uiterlijk de zondag tevoren opgeven bij Toos de Bree, 4031296.

De vraag van de maand De vraag van de maand was: ‘Hoe heette de Bloemstraat voordat het een officiële straat was?’ De Bloemstraat heette de Blomgang, waarschijnlijk omdat het leidde naar de tuintjes erachter. De nieuwe vraag van de maand is: ‘Waar het Lindt in het Aduarderdiep komt is een bruggetje. Wie weet de naam?’ Veel succes! Loes Lestestuiver, Stichting Welzijn gemeente Zuidhorn, Steunpunt Senioren Kloosterstraat 19, Aduard. Spreekuur op dinsdag van 14.00 uur tot 17.00 uur. Telefoon 06 – 25475198 of 0594 - 504711 35

Doorloper

F.D.

De oplossing van deze puzzel ontstaat in de buitenste hokjes van links boven en verder in het rond. Succes!! Horizontaal: 1. voetbalclub-spot-bid-vlekkenwater 2. verharde huid-pl.in de NO Polder-egaal-voorzetsel 3. sneeuwschaats-ivoor-geestdrift-stelling 4. waswater-opstootje-elastisch-kledingstuk 5. gevangenzetten-hekeldicht 6. ontwerper Afsluitdijk-geluk-diploma-laagwater 7. jaartelling-vent-minnaar-heilige (afk.) 8. meubelstuk-binnen-klein vertrek-ziekenhuis afdelingsoortelijk gewicht(afk.) 9. rijdier-tele-brievensnoer-Spaanse uitroep 10. zoogdier-Oosterse bevelhebber-gehoororganen-honen 11. vreemde-zweep-middelbaar onderwijs(afk.)-omroep 12. Europese Unie(afk.)-beelddrager-pro-pl. in Gelderland 13. vroeger postbedrijf(afk.)-munt-vogel-liefkozing-water in Friesland 1

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

2

3

4

5

6

Verticaal: 1. pl. in Groningen-muziek/zangspel-spil-vervoermiddel 2. verduistering-wezel(fig.)-verlichting(afk.) 3. voorkomen-vreselijk-wild zwijn 4. haarlok-gebrek-deel v/e huis-tweetal 5. kleine plaats-muziekinstrument-....... Opstelten(minister)-omroep 6. wijnmaat-teenager-kleur 7. pl. in de Betuwe-water in Friesland-Nederland(afk.) bemanning-Noorse munt 8. voetbalunie(afk.)-snor-clown-voetbalclub 9. mat-notabene(afk.)-plaaggeest-valstrik-drank 10. werk dat als een onderscheiding beschouwd wordt24ste letter-gok-wiel 11. wijk in New York-Bijbelse figuur-oliemaatschappij 12. roofdier-Europeaan-handvat-Amerikaanse staat 13. god v/d liefde-opening-ar-lidwoord 7

8

9

10

11

12

13