Bestuursrapportage 2008
Colofon Bestuursrapportage 2008 Uitgave Gemeente Utrecht Drukwerk OBT B.V., Den Haag Fotografie L.J. Kraamer Informatie
Gemeente Utrecht Bestuurs- en concerndienst Sector Financiën en Personeel Postbus 16200 3500 CE Utrecht www.utrecht.nl/bestuursrapportage
[email protected]
Bestuursrapportage 2008
Nr. 08.071306
Utrecht, september 2008
Ten Geleide Voor u ligt de Bestuursrapportage 2008 van de gemeente Utrecht. Met deze bestuursrapportage informeert ons college van burgemeester en wethouders uw gemeenteraad over de afwijkingen per 1 juli 2008 in de uitvoering van de beleidsvoornemens, zoals opgenomen in de door uw gemeenteraad vastgestelde Programmabegroting 2008. De opbouw van deze bestuursrapportage is als volgt. We beginnen met de samenvatting. In het eerste hoofdstuk komen de programma's aan bod. In de programmateksten wordt ingegaan op de majeure afwijkingen en de bijbehorende bijsturingsvoorstellen. Het betreft hier majeure afwijkingen in de exploitatie en in de investeringen. In hoofdstuk 2 gaan wij in op de afwijkingen op de uitvoering van de wijkprogramma's. Vervolgens schetsen wij in hoofdstuk 3 in hoofdlijnen de verwachte financiële uitkomst. Daarna gaan wij in hoofdstuk 4 in op de investeringen. De voortgangsrapportages over individuele investeringsprojecten liggen ter inzage in de leeskamer. Voor de definitie van majeure afwijkingen is de volgende vuistregel gehanteerd. Financiële afwijkingen van meer dan 10% dan wel bedragen groter dan 0,5 miljoen euro en verder onderwerpen die bestuurlijk interessant zijn. Verder zijn twee bijlagen opgenomen. Deze zijn: Taakmutaties gemeentefonds.
• • Overzicht bijsturingsvoorstellen reserves.
Gelijktijdig met deze bestuursrapportage ligt de Programmabegroting 2009 ter besluitvorming voor in uw gemeenteraad. Ook worden de bestuursrapportages Leidsche Rijn, Stationsgebied en het Meerjarenprogramma Grondexploitatie 2008 behandeld.
De secretaris,
Drs. J. Schuilenburg
De burgemeester, Mr. A. Wolfsen
3
Inhoudsopgave Samenvatting
7
1 Programma’s
13
1.1 Jeugd
13
1.2 Diversiteit en Integratie
16
1.3 Publieksdienstverlening
19
1.4 Stadspromotie
21
1.5 Bereikbaarheid
24
1.6 Stedelijke ontwikkeling en Groen
27
1.7 Utrecht Vernieuwt
30
1.9 Stationsgebied
35
1.10 Beheer Openbare Ruimte
37
1.11 Openbare orde en (wijk)Veiligheid
41
1.12 Cultuur
44
1.13 Sport
47
1.14 Onderwijs, Educatie en Bibliotheek
50
1.15 Welzijn
54
1.17 Volksgezondheid
60
1.18 Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed
64
1.19 Lokale democratie en bestuurlijke samenwerking
66
1.20 Wonen en Monumenten
68
1.21 Milieu en Duurzaamheid
70
1.22 Economische Zaken
72
1.23 Algemeen
74
2 Wijken
81
3 Financiële positie
85
3.1 Actualisatie financieel beeld
85
4 Investeringen
95
Bijlagen
103
1.8 Leidsche Rijn
1.16 Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid
32
56
5
Samenvatting Het saldo van de financiële uitkomst van de bestuursrapportage per 1 juli 2008 is hoger dan verwacht. Beleidsinhoudelijk loopt de uitvoering van onze programma’s in veel gevallen volgens schema, maar er is ook een aantal projecten dat vertraging oploopt. Financieel beeld De financiële ruimte in 2008 is groter dan in de Programmabegroting 2008 voorzien. In totaal gaat het om een incidenteel voordeel van 31 miljoen euro. Dit voordeel is de resultante van meevallers op de gemeentebrede posten, vrijval uit de reserves en geïnventariseerde onderbesteding op de programma’s, en een nadeel als gevolg van autonome ontwikkelingen. Een uitgebreide toelichting is opgenomen in paragraaf 3.1.1. Deze positieve ontwikkeling van de financiële ruimte maakt het mogelijk om verschillende urgente en onvermijdelijke knelpunten op te lossen en diverse prioriteiten te voorzien van de benodigde (aanvullende) financiële dekking. In lijn met de gemaakte afspraken geven wij ook verdere invulling aan de onderbestedingstaakstelling. Wij stellen voor om extra budget uit te trekken voor de uitvoering van de wijkactieplannen in 2010 en 2011, het cultuurconvenant, het werkprogramma ‘Utrecht creëert nieuwe energie’, de modernisering van de jeugdgezondheidszorg en voor kunstgrasvelden in Leidsche Rijn. Ook stellen wij voor om middelen beschikbaar te stellen voor de herinrichting van het Prins Bernhardplein en voor Europa Cantat, het grootste korenfestival van Europa, dat in de zomer van 2009 in Utrecht plaatsvindt. Bij het Muziekcentrum Vredenburg en de Dienst Ondersteuning doen zich onvermijdelijke exploitatietekorten voor. Wij stellen voor deze aan te vullen. Dat geldt ook voor de reserve afvalstoffenheffing, die onder de minimumnorm is gezakt. De dekking is in een aantal gevallen gedeeltelijk opgenomen in deze bestuursrapportage en gedeeltelijk in de Programmabegroting 2009. U moet deze documenten dan ook in samenhang bezien. Een uitgebreide toelichting is op de hierboven genoemde punten is opgenomen in paragraaf 3.1.2. Ontwikkelingen op hoofdlijnen binnen de programma’s De bestuursrapportage is een rapportage op afwijkingen. Hieronder stippen wij een aantal in het oog springende (financiële) ontwikkelingen aan. Bereikbaarheid Vooral bij de aanpak van de Majellaknoop en het 24 oktoberplein treedt vertraging op door voortdurende juridische procedures. Het beleid om auto's aan de rand van de stad te laten parkeren is succesvol. Door de verhoging van de tarieven in 2007 voor kort parkeren zien we een duidelijke afname van het aantal parkeerbewegingen in de stad ten opzichte van het gebruik van de P+R voorzieningen aan de rand van de stad. Voor de financiële ontwikkeling van de parkeerexploitatie is dit enigszins zorgwekkend, omdat het negatieve effect op de inkomsten straatparkeren ten opzichte van de begroting groter is dan was voorzien. Beheer openbare ruimte Naast het reguliere onderhoud zijn wij ook in 2008 hard bezig met het wegwerken van het achterstallig onderhoud. Op de in 2007 gestarte projecten verwachten we een overschrijding van 15,3 miljoen euro als gevolg van onvermijdelijke kosten, zoals gestegen staalprijzen en extra uitgevoerde projecten. Het tekort passen we in in het programma 20082011. De werving voor Buitengewoon Opsporingsambtenaren verloopt moeizaam en de opbrengst is laag omdat ook Defensie, beveiligingsbedrijven en politie dezelfde doelgroep benaderen. Onze inzet op voorlichting heeft geleid tot toenemende belangstelling van bewoners om deel te nemen aan het beheer van de openbare ruimte en een zelfbeheercontract af te sluiten. Stationsgebied Voor het Stationsgebied houden wij vast aan het uitgangspunt van een meerjarig sluitende grondexploitatie. Dit betekent dat de Bestuursrapportage per 1 juli 2008 sluit op nul. In de grondexploitatie is echter wel een optimalisatietaakstelling opgenomen van ruim 8,49 miljoen euro. Wij zullen bij de Voorjaarsnota 2009 rapporteren over de mogelijkheden om deze taakstelling in te vullen. 7
Leidsche Rijn In de Bestuursrapportage Leidsche Rijn van 1 juli 2008 rapporteren wij een verdere verbetering van het saldo van de grondexploitatie. Vorig jaar bedroeg het verwachte resultaat 26 miljoen euro negatief, dit jaar prognosticeren we een
saldo van 18,6 miljoen euro negatief. De verbetering doet zich vooral voor bij kantoren en bedrijventerreinen, waar de uitgifteprijzen zijn gestegen. We zien wel dat de productie steeds meer onder druk komt te staan. De benodigde middelen voor de geplande bouwactiviteiten lijken schaars en de bouwkosten stijgen sterk. Utrecht Vernieuwt Om daadwerkelijk effectief te zijn is het noodzakelijk dat de activiteiten uit de wijkactieplannen ook na 2009 doorlopen. Daarom hebben wij in deze bestuursrapportage hiervoor 8,7 miljoen euro opgenomen. Naast de gemeentelijke middelen en de middelen van de corporaties, zijn er ook vanuit Provincie en Rijk middelen beschikbaar gesteld voor de aanpak van de krachtwijken. Wij zullen u separaat in het najaar nog een voortgangsrapportage en een
voorstel voor de inzet van deze extra (rijks)middelen voorleggen. Openbare orde en (wijk)Veiligheid
De komst van de straatcoaches in Kanaleneiland is tot nu toe zeer positief ontvangen. Ze hebben bijgedragen aan het terugdringen van de jongerenoverlast. In het najaar starten de straatcoaches in Overvecht. In de tweede helft van 2008 wordt gestart met de uitvoering van het Opleidings-, Trainings- en Oefenplan crisisbeheersing (OTO-plan). In aanvulling op de lopende activiteiten van de brandweer vraagt de regionalisering de nodige aandacht. Locale democratie en bestuurlijke samenwerking De bestedingen van het leefbaarheidsbudget lopen op dit moment achter op de planning. Wij willen bewoners stimuleren initiatieven te nemen voor grotere projecten. Communicatie over het leefbaarheidsbudget blijkt niet voldoende. Daarom wenden wij in de laatste maanden van 2008 extra capaciteit aan voor de begeleiding van bewoners of ondernemers, die ideeën hebben voor de verbetering van de leefbaarheid van hun buurt, straat of wijk. Publieksdienstverlening In ons Collegeprogramma ‘Utrecht voor elkaar’ is prioriteit gegeven aan het verbeteren van de gemeentelijke dienstverlening. Om het gewenste dienstverleningsconcept op tijd voor de ingebruikname van het Stadskantoor te realiseren werken wij het concept uit in een ‘Bedrijfsplan Publieksdienstverlening’. Diversiteit en integratie Ondanks de tegenvallende instroom als gevolg van de vrijblijvendheid van de Wet Inburgering (mensen zijn niet verplicht het cursusaanbod van de gemeente te accepteren) heeft Utrecht ten opzichte van de andere grote steden een goede prestatie neergezet door twee derde van de oorspronkelijke taakstelling te behalen. Het Ministerie van Wonen, Werken en Integratie is zich bewust van belemmeringen in wet- en regelgeving en het college van B en W ontwikkelt in 2008 samen met het ministerie een Plan van Aanpak om de instroom te verhogen. Volksgezondheid Samen met Agis gaan we gezondheidsachterstanden aanpakken onder de noemer ‘Utrecht Gezond’. Wij doen dit onder meer door het opzetten van een gebiedsgerichte en integrale aanpak ‘Gezonde Wijk’. Landelijk is een Actieverklaring Aanpak Kindermishandeling opgesteld met als doel om te voorkomen dat ouders hun kinderen (gaan) mishandelen. Utrecht heeft de opdracht om als centrumgemeente de aanpak volgens de RAAKmethode (Regionale Aanpak Kindermishandeling) voor de gemeente Utrecht en 19 omliggende gemeenten te introduceren. Wij moeten zorgen dat sluitende afspraken gemaakt worden tussen lokale en regionale partners rondom de aanpak van kindermishandeling en bevorderen dat professionals actief een pakket training en scholing aanbieden. In het tweede halfjaar van 2008 zijn wij gestart met een moderniseringstraject van de jeugdgezondheidszorg met als doel meer aandacht te geven aan kinderen die een verhoogd risico lopen. Een projectleider is aangesteld om het traject vorm te geven. Het tijdpad maakt een goede aansluiting met de invoering van het elektronisch kinddossier mogelijk. Sport De trend van een jarenlange stabiele bezettingsgraad van binnenaccommodaties van ongeveer 53% is in 2007 doorbroken (62%). Deze ontwikkeling zet zich voort in het eerste halfjaar van 2008. Door de komst van veel moderne,
nieuwe sporthallen stijgt de bezettingsgraad structureel boven de 60% uit. 8
De oplevering van de sporthal Cultuurcampus is met een half jaar vertraagd. Geplande opleverdatum is nu 5 december 2008, de te verwachten start van de exploitatie vindt plaats in het voorjaar 2009. De reden van de vertraging is afstemmingsproblematiek met aannemers en nutspartners. Cultuur Het Muziekcentrum Vredenburg kampt voor de periode tot het Muziekpaleis (2008-2012) met financiële tegenvallers. Voor de jaren 2009-2012 laten wij scenario’s uitwerken op basis waarvan wij inhoudelijk en financieel een beleidskeuze kunnen maken. In het kader van projecten beeldende kunst in de openbare ruimte wordt bij de Cultuurcampus in Leidsche Rijn het klankkunstwerk Zingende Toren gerealiseerd. Kunstfactor, het landelijke sectorinstituut voor amateurkunst, heeft passende huisvesting gevonden aan de Kromme Nieuwegracht en ontvangt van ons een investeringsbijdrage van 1 miljoen euro. Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid In 2008 stromen veel meer cliënten in op een toeleidingstraject dan begroot. Door de intensivering van klantmanagement zijn veel cliënten aangemeld voor een traject. Ook het aantal plaatsingen op gesubsidieerd werk ligt fors hoger dan begroot. Cliënten worden steeds vaker op gesubsidieerd werk geplaatst (vooral vangnetbaan) bijvoorbeeld vanwege de krapte op de arbeidsmarkt en de aantrekkelijkheid van de regeling voor de werkgever et cetera.
De uitstroom van het aantal cliënten door handhaving blijft achter bij de prognose. Dit komt doordat het steeds moeilijker wordt om fraude aan te tonen. Het aantal fraudemeldingen neemt ook af door de effecten van Werk Loont en door de daling van het klantenbestand. Het aantal wettelijke aanvragen en trajecten schuldhulpverlening is lager dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door veranderde wet- en regelgeving waardoor cliënten altijd eerst in een minnelijk traject terechtkomen. Mocht dit minnelijk traject niet tot het gewenste resultaat leiden, kan een Wettelijke Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP) traject ingezet worden. Jeugd De realisatie van de Ouder Kind Centra (OKC’s) ligt op schema. Inmiddels zijn er drie centra geopend. Nog dit jaar openen wij het vierde en vijfde centrum. Daarmee is er eind 2008 één meer dan verwacht. De realisatie van het aantal Forumscholen ligt op schema. Van de negen begrote Foruminitiatieven realiseren wij er acht in 2008. De negende forumschool realiseren wij in 2009. De verdeling over de drie profielen loopt anders dan
begroot. De scholen kunnen zelf de keuze maken voor een profiel. Anders dan vooraf verwacht, kiezen scholen buiten de krachtwijken voor het buurtprofiel. Welzijn We verwachten een kleiner overschot op de huishoudelijke verzorging 2007 dan bij de Verantwoording 2007 was voorzien. Dit levert in 2008 een nadeel op tussen 0,6 en 0,8 miljoen euro. Dit nadeel zal worden afgedekt door het bedrag dat is gereserveerd voor risico’s die verband houden met de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). In 2008 zijn 6.000 cliënten die in de overgangsregeling AWBZ naar de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO)
zaten in een keer ingestroomd in de regeling Hulp bij huishouden. In 2008 is op basis van de overdrachtsgegevens vanuit AWBZ en de zorgaanbieders rekening gehouden met een instroom van ongeveer 4.500 cliënten Hulp bij huishouden. Onderwijs, Educatie en Bibliotheek Er is sprake van financiële tekorten op diverse investeringsprojecten. Bij enkele projecten blijkt al bij de architectenraming dat het beschikbare normbudget te laag is om te kunnen aanbesteden ook door de extra eisen die aan het binnenklimaat worden gesteld. Ook vanwege de nog steeds zeer gespannen bouwmarkt valt de aanbesteding tegen. De eerste praktijksituaties doen zich nu voor. Voorbeelden zijn De Schakel, OBS Voordorp, Beethovenplein, Twaalfruiter, SBO school Vleuterweide en de Daltonschool Rijnsweerd.
9
Het aantal deelnemende scholen aan het schoolzwemmen haalt niet de beoogde 94 maar komt uit op 87. Het aantal neemt af omdat veel leerlingen op scholen al in bezit zijn van een zwemdiploma. Bovendien kost het schoolzwemmen
scholen veel onderwijstijd onder andere door lange reistijden. Scholen geven om die reden de voorkeur aan een andere invulling van hun onderwijstijd. Met 15 scholen hebben wij contacten gelegd om de kinderen zonder zwemdiploma een traject aan te bieden, zodat deze kinderen alsnog hun diploma gaan halen. Organisatorisch vraagt dit meer voorbereidingstijd dan was voorzien; naar verwachting gaan in 2009 vier scholen hieraan meedoen.
10
Hoofdstuk 1 - Programma’s
11
1 Programma’s 1.1 Jeugd De uitvoering van het programma verloopt grotendeels volgens planning. De belangrijkste afwijkingen op de afspraken uit de Programmabegroting 2008 betreffen: Prestatiedoelstelling 1.1 Ombouwen van een versnipperde en complexe zorgstructuur naar een effectieve en eenduidige structuur. Prestatie-indicatoren 1.1.a
Aantal Ouder Kind Centra
Begroting 2008
Bijgestelde begroting 2008
4
5
De realisatie van de Ouder Kind Centra (OKC’s) ligt op schema. Inmiddels zijn er drie centra geopend. Nog dit jaar openen wij het vierde en vijfde centrum. Daarmee is er eind 2008 één meer dan verwacht. Een aantal OKC’s is gestart zonder Informatie- en Adviesfunctie, momenteel wordt gewerkt aan inpassing van deze functie. Prestatiedoelstelling 2.1 Uitbreiden van voorschools aanbod, versterken van de doorgaande lijn en samenwerking tussen voorzieningen voor 0 tot 12 jarigen. Prestatie-indicatoren
Begroting 2008
Bijgestelde begroting 2008 4
2.1.a
Foruminitiatieven met kansenprofiel
4
2.1.b
Foruminitiatieven met buurtprofiel
3
4
2.1.c
Foruminitiatieven met opvangprofiel
2
0
De realisatie van het aantal Forumscholen ligt op schema. Van de negen begrote Foruminitiatieven realiseren wij er acht in 2008. De negende forumschool realiseren wij in 2009. De verdeling over de drie profielen loopt anders dan begroot. De scholen kunnen zelf de keuze maken voor een profiel. Anders dan vooraf verwacht, kiezen scholen buiten de krachtwijken voor het buurtprofiel. Het buurtprofiel bevat in de praktijk alle aspecten van het opvangprofiel, maar voegt daar nog een extra focus op sociale samenhang in de wijk aan toe. Vanaf 2008 spreken we niet meer over Forumscholen, maar over Brede Scholen. Een nieuwe ontwikkeling is invoering van combinatiefuncties op Brede Scholen in Utrecht. In 2008 worden circa 19 combinatiefunctionarissen aangesteld. Actuele Begroting
Bijgestelde Begroting
2008
Bijsturingsvoorstellen
2008
Zorgstructuur jeugd en ouders
6.562
-285
6.277
Breed aanbod 0 -12 jaar
4.748
-266
4.482
0
0
0
309
0
309
3.070
0
3.070
103
0
103
14.792
-551
14.241
Lasten
Voorkomen voortijdig schoolverlaten Jeugd en veiligheid Vrije tijd en buitenruimte Gezonde leefstijl jeugd Totaal lasten
13
Actuele Begroting
Bijgestelde Begroting
2008
Bijsturingsvoorstellen
2008
Zorgstructuur jeugd en ouders
0
0
0
Breed aanbod 0 -12 jaar
0
0
0
Voorkomen voortijdig schoolverlaten
0
0
0
Jeugd en veiligheid
0
0
0
Vrije tijd en buitenruimte
0
0
0
Gezonde leefstijl jeugd
0
0
0
Totaal baten
0
0
0
14.792
-551
14.241
Toevoeging reserves
0
2.801
2.801
Onttrekking reserves
1.096
134
1.230
13.696
2.116
15.812
Baten
Saldo lasten en baten Mutaties reserves
Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Toelichting op de bijsturingsvoorstellen
Hieronder lichten wij de belangrijkste financiële ontwikkelingen per doelstelling toe. De overige ontwikkelingen zijn met name het gevolg van de invoering van de nieuwe systematiek van kostentoerekening. Zie hiervoor de desbetreffende passage in het onderdeel Algemene ondersteuning. Zorgstructuur jeugd en ouders De afname van de lasten wordt veroorzaakt door een onderbesteding op de OKC’s van 0,801 miljoen euro. Dit wordt veroorzaakt doordat een aantal van de huidige OKC’s zijn geraliseerd op bestaande JGZ-locaties, waardoor de
huisvestingslasten lager uitvallen. Verder nemen de lasten toe door de realisatie van één extra OKC (0,197 miljoen euro) en een onttrekking uit de reserve voor de exploitatie van de kosten voor de jeugdadviesteams (0,134 miljoen euro). Breed aanbod 0 – 12 jaar De afname van de lasten bestaat uit: een toename in verband met de combinatiefuncties (0,867 miljoen euro) door verhoging van het gemeentefonds,
•
een toename van het budget voor de kinderopvang sociaal medische indicatie (SMI) door een verhoging van het gemeentefonds (0,375 miljoen euro );
• een toename door toekenning extra gelden voor voor- en vroegschoolse educatie (VVE) uit het gemeentebrede resultaat 2007 (0,664 miljoen euro); • een afname van 2 miljoen euro vanwege onderbesteding op het gebied van VVE. De onderbesteding op de VVE heeft een incidenteel karakter.
In de praktijk blijkt het veel voorbereidingstijd te kosten om nieuwe voorschoolgroepen te starten. De voorbereiding zit onder andere in het vinden van huisvesting en personeel, maar ook in het bereiken van de doelgroep. Voor alle knelpunten worden oplossingen gezocht zoals uitbreiding van voorschoollokalen in de Kinderclusters in Overvecht en afspraken maken met consultatiebureaus om kinderen zo vroeg mogelijk toe te leiden naar een voorschoolse
voorziening. Het budget als gevolg van de incidentele onderbesteding blijft daarom wel noodzakelijk voor de realisatie van 1.350 structurele plaatsen op termijn conform de afspraak in het bestuursakkoord met het Rijk in 2008. Mutaties reserves Toevoeging reserves De voor 2008 begrote toevoeging aan de programmareserve Jeugd verhogen we met 2,8 miljoen euro. Dit betreft
0,8 miljoen euro in verband met de onderbesteding op de OKC’s en 2 miljoen euro vanwege de onderbesteding op VVE. 14
Onttrekking reserves De voor 2008 begrote onttrekking aan de programmareserve Jeugd verhogen we met 0,1 miljoen euro ter dekking van de lasten 2008 voor de jeugdadviesteams.
15
1.2 Diversiteit en Integratie De uitvoering van het programma verloopt anders dan gepland. De belangrijkste afwijkingen op de afspraken uit de Programmabegroting 2008 betreffen: Prestatiedoelstelling 1.2 Inburgering De gemeente Utrecht biedt kwalitatief goede inburgeringsprogramma’s en enkele aanvullende projecten aan. Prestatie-indicatoren
Begroting 2008
Bijgestelde begroting 2008
245
Opgenomen onder 1.2.b
1.257
823
1.2.a
Aantal inburgeringstrajecten voor nieuwkomers
1.2.b
Aantal inburgeringstrajecten voor oudkomers
1.2.d
Aantal vervolgtrajecten (OK en NK)
685
439
1.2.e
Samenlooptrajecten
500
400
Samentrekking indicator 1.2.a en 1.2.b Bij het opstellen van de Programmabegroting 2008 was het nog noodzakelijk om onderscheid te maken tussen het aantal inburgeringstrajecten voor nieuwkomers en het aantal trajecten voor oudkomers. Door een wetswijziging kan het gemeentelijk aanbod aan nieuwkomers per 1 november 2007 ook uit de Wet inburgering (WI) gefinancierd worden. Hierdoor kunnen beide indicatoren samengevoegd worden. Dit betekent dat ook de nieuwkomerstrajecten meetellen voor onze taakstelling. Prestatie-indicatoren 1.2.a en 1.2.b Aantal inburgeringstrajecten.
Met het Rijk is oorspronkelijk een taakstelling afgesproken van 3.771 te realiseren trajecten voor de periode 2007 tot en met 2009. Halverwege 2007 is deze taakstelling verhoogd naar 5.083 trajecten. Daarnaast zijn er door het Rijk in het kader van het Deltaplan Inburgering extra middelen beschikbaar gesteld voor 242 trajecten (1,4 miljoen euro). Het totaal aantal trajecten voor 2007 tot en met 2009 komt in totaal uit op 5.325 trajecten. In 2007 hebben we 630 basistrajecten gerealiseerd. Dit betekent dat we in 2008 en 2009 per jaar 2.348 trajecten moeten realiseren. Het is nu duidelijk dat dit geen reëel getal is. De belangrijkste reden daarvan is gelegen in de vrijblijvendheid van de wet. De Wet Inburgering (WI) laat aan inburgeraars de keuze of ze wel of geen gebruik maken van het gemeentelijk aanbod. Bij de begroting zijn we ervan uitgegaan dat 70 procent van de nieuwkomers gebruik maakt van het aanbod. In de praktijk blijkt dit 80 procent te zijn. Het percentage oudkomers dat gebruik maakt van het aanbod is vooralsnog slechts 15 procent. Aangezien er voor oudkomers ongeveer vijf keer zo veel trajecten begroot waren als voor nieuwkomers is de tegenvallende instroom van oudkomers de oorzaak van de bijstelling op de realisatiecijfers. Naast de vrijblijvendheid van de wet is ook het gebrek aan kinderopvang een knelpunt dat invloed heeft op de realisatie van inburgeringstrajecten in het algemeen. Inburgeringsbehoeftigen vallen niet onder de Wet Kinderopvang en voor de mensen die wel onder de wet vallen zijn er lange wachtlijsten bij de reguliere kinderopvang. Op basis van de huidige cijfers verwachten we in 2008 823 basistrajecten te kunnen realiseren; dit is ongeveer tweederde van het in de begroting opgenomen aantal van 1.257. Overigens is de lage instroom in de inburgeringstrajecten een landelijk probleem waar Utrecht in vergelijking met de overige grote steden relatief positief bij afsteekt. Gemeenten zijn met het ministerie in onderhandeling over een uitbreiding van de periode met een jaar om de afgesproken taakstelling te realiseren onder gelijkblijvende condities, zodat ook 2010 nog benut kan worden. Mocht deze uitbreiding er komen dan voorzien wij dat de oorspronkelijke taakstelling van 3.771 gerealiseerd kan worden, onder andere omdat we een inhaalslag verwachten als gevolg van de beoogde wetswijziging per 1 januari 2009 volgens welke inburgeringsplichtigen verplicht kunnen worden het aanbod te aanvaarden. Het college van B en W is in samenwerking met het ministerie bezig met het opstellen van een versnellingplan met daarin een pakket van
maatregelen voor 2008 om de door de wet- en regelgeving ontstane stagnatie in de instroom vlot te trekken. Hierover wordt uw gemeenteraad binnenkort nader geïnformeerd. Tevens wordt er zeer constructief bestuurlijk topoverleg gevoerd met het ministerie over het wegnemen van belemmeringen in wet- en regelgeving. Ter voorbereiding van 16
2009 als overgangsjaar naar het Participatiebudget wordt ook met het ministerie overleg gepleegd over de prestaties in 2009 en verder. Prestatie-indicator 1.2.d Aantal vervolgtrajecten (oudkomers en nieuwkomers). Deze prestatie-indicator verwijst naar de plustrajecten die Utrecht inzet. Deze indicator wordt naar beneden bijgesteld van 685 naar 439. Dit cijfer hangt direct samen met de instroom in de inburgeringstrajecten. Naarmate er minder trajecten gevolgd worden zullen er ook minder plustrajecten gestart worden. Het uitgangspunt is dat 45 procent van de cliënten die een basisinburgeringstraject hebben gevolgd, een plustraject nodig heeft. Uitgaande van de realisatie in 2007 van 976 vervolgtrajecten dient deze prestatie-indicator te worden bijgesteld van 658 naar 439 plustrajecten. Normaal gesproken wordt een percentage van 60 procent gehanteerd. Voor het jaar 2008 wordt uitgegaan van 45
procent omdat als gevolg van de wetswijziging in 2007 een deel van de mensen een dubbel basistraject heeft gevolgd en daarmee de vereiste basiskwalificatie al in huis heeft. Prestatie-indicator 1.2.e Samenlooptrajecten. Prestatie-indicator 1.2.e Samenlooptrajecten stellen we bij van 500 naar 400, omdat in de indicator van 500 in de begroting 100 geïntegreerde trajecten waren opgenomen. De uitvoering van deze geïntegreerde trajecten is echter door Sociale Zaken en Werkgelegenheid teruggehaald (samenlooptrajecten worden gefinancierd uit de Wet werk en bijstand en uitbesteed bij ROC Midden-Nederland). Actuele begroting 2008
Bijgestelde begroting Bijsturingsvoorstellen
2008
Lasten Kunst en cultuur Inburgering Diversiteitsbeleid Ontmoeting Tolerantie Totaal lasten
356
7
363
14.501
-4.548
9.953
220
-30
191
3.679
170
3.848
274
243
517
19.030
-4.158
14.872
Baten Kunst en cultuur
0
0
0
8.684
-5.697
2.987
Diversiteitsbeleid
0
0
0
Ontmoeting
0
0
0
Tolerantie
0
0
0
8.684
-5.697
2.987
10.346
1.539
11.885
Inburgering
Totaal baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves Toevoeging reserves
0
0
0
Onttrekking reserves
1.761
1.112
2.873
Saldo na mutaties reserves
8.585
427
9.012
Bedragen zijn in duizenden euro’s.
17
Toelichting op bijsturingsvoorstellen Hieronder lichten wij de belangrijkste financiële ontwikkelingen per doelstelling toe. De overige ontwikkelingen zijn met name het gevolg van de invoering van de nieuwe systematiek van kostentoerekening. Zie hiervoor de desbetreffende passage in het onderdeel Algemene Ondersteuning. Inburgering De lasten zijn per saldo lager door lagere lesgelden vanwege bijstelling van het aantal inburgeringstrajecten (3 miljoen euro), lagere verrekening met BDU-SIV voorziening (GSB) vanwege realisatie van minder trajecten (-1,9 miljoen euro), technische wijzigingen (-1 miljoen euro) en hogere lasten vanwege examengelden, huisvesting voor cursussen en overige lasten (0,5 miljoen euro). De baten zijn per saldo lager door het wegvallen van de bijdrage van de Informatie Beheer Groep (IBG) en
gemeentelijke bijdrage voor nieuwkomerstrajecten vanwege financiering door het Rijk via BDU-SIV voorziening (-1,1 miljoen euro), lagere verrekening met BDU-SIV voorziening (GSB) vanwege realisatie van minder trajecten (-3,3 miljoen euro), afname van baten vanwege het wegvallen van geïntegreerde trajecten (-1,6 miljoen euro) en hogere baten door een participatiebonus van het Rijk (0,3 miljoen euro). Ontmoeting en dialoog Hogere lasten door verhoging van het budget voor activiteiten in verband met zichtbaarheid (0,15 miljoen euro). Tolerantie Hogere lasten onder meer door het beschikbaar stellen van budget voor het bureau discriminatiezaken (0,103 miljoen euro) en homolesbische emancipatie (0,05 miljoen euro). Mutatie reserves Onttrekking reserves: De voor 2008 begrote onttrekking aan de programmareserve Diversiteit en Integratie verhogen we met 1,1 miljoen euro. Dit betreft: Een verhoging van 0,15 miljoen euro voor de activiteiten voor zichtbaarheid.
• • Een verhoging van 0,633 miljoen euro voor de financiering van nieuwkomerstrajecten die gestart zijn in 2007 en doorlopen in 2008. • Een verhoging van 0,55 miljoen euro voor de financiering van Pavem trajecten. • Een verlaging van -0,221 miljoen euro in verband met een correctie van de onttrekking voor plustrajecten en geïntegreerde trajecten.
18
1.3 Publieksdienstverlening De uitvoering van het programma verloopt grotendeels volgens planning. De belangrijkste afwijkingen op de afspraken uit de Programmabegroting 2008 betreffen: In ons Collegeprogramma ‘Utrecht voor elkaar’ is prioriteit gegeven aan het verbeteren van de gemeentelijke dienstverlening. Om het gewenste dienstverleningsconcept op tijd voor de ingebruikname van het Stadskantoor te
realiseren werken wij het concept uit in een ‘Bedrijfsplan Publieksdienstverlening’. In het najaar 2008 informeren we uw gemeenteraad hierover. Vooruitlopend daarop willen we nu al signaleren dat de realisatie van het dienstverleningsconcept op korte en lange termijn een aanzienlijke investering vergt van tenminste 12 miljoen euro. Op termijn zal deze investering leiden tot inverdienmogelijkheden bij de diensten door onder meer efficiency- en synergievoordelen. Wij zullen in het najaar 2008 uw gemeenteraad een voorstel doen voor deze investering in de Publieksdienstverlening. Als financieringsmodel stellen we dan voor om een budgettair neutraal model te hanteren waarbij de investering gedekt wordt door het opleggen van een specifieke taakstelling aan de diensten. De uitwerking van de specifieke taakstelling per dienst wordt in het bedrijfsplan opgenomen. Prestatiedoelstelling 1.1 Verbeteren van de toegankelijkheid van het gemeentelijke telefoon- en e-mailkanaal. Het klantcontactcentrum (voorheen gemeentelijk Call Centre) is in 2005 gestart als een concernvoorziening, in casu gemeentebrede frontoffice voor telefoonverkeer in brede zin (klantcontacten), met een opdracht om door te groeien naar een concernvoorziening voor alle gemeentelijke diensten. Steeds meer inwoners weten hét gemeentenummer 286 000 te vinden. Er treden geen afwijkingen op in de doelstellingen of indicatoren.
Bij de financiële afhandeling wordt in 2008 een tekort verwacht van 1,045 miljoen euro omdat een structurele oplossing voor de financiering door het verdelen van de kosten over de diensten pas in 2009 geëffectueerd wordt. Het tekort over 2008 wordt meegenomen in het bovengenoemde financieringmodel. Dit model maakt het mogelijk de noodzakelijke investeringen in 2008 te doen en deze te dekken uit de besparingen die bij de diensten zullen ontstaan. Actuele Begroting 2008
Lasten Toegankelijkheid balies Hergebruik gegevens Verwachtingen transparant Toegankelijkheid telefoon en e-mail Ontwikkelen transactiedienstverlening Totaal lasten
Bijgestelde Begroting Bijsturingsvoorstellen
2008
2.644
268
2.911
11.280
-791
10.489
516
21
538
1.566
0
1.566
618
0
618
16.624
-502
16.122
19
Actuele Begroting 2008
Bijgestelde Begroting Bijsturingsvoorstellen
2008
Baten Toegankelijkheid balies Hergebruik gegevens Verwachtingen transparant
0
0
0
6.160
-81
6.080
51
1
52
Toegankelijkheid telefoon en e-mail
100
0
100
Ontwikkelen transactiedienstverlening
-46
0
-46
6.266
-80
6.186
10.359
-422
9.936
Totaal baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves Toevoeging reserves
54
589
643
Onttrekking reserves
130
170
300
10.283
-4
10.279
Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Toelichting op de bijsturingsvoorstellen
Hieronder lichten wij de belangrijkste financiële ontwikkelingen per doelstelling toe. De overige ontwikkelingen zijn met name het gevolg van de invoering van de nieuwe systematiek van kostentoerekening. Zie hiervoor de desbetreffende passage in het onderdeel Algemene Ondersteuning. Toegankelijkheid balies. De toename betreft met name de overdracht van de structurele middelen die samenhangen met de uitvoering van de niet kerntaak politie ‘Verloren en gevonden voorwerpen’. Mutaties reserves De voor 2008 begrote toevoeging aan de programmareserve Publieksdienstverlening verhogen we met 0,589 miljoen euro. Deze toevoeging wordt vooral veroorzaakt door het gegeven dat in 2008 geen verkiezingen plaatsvinden, het in 2008 niet benodigde verkiezingsbudget wordt aan de reserve toegevoegd.
20
1.4 Stadspromotie De uitvoering van het programma verloopt grotendeels volgens planning. De belangrijkste afwijkingen op de afspraken uit de Programmabegroting 2008 betreffen: Algemeen Binnen de Bestuurs- en Concerndienst is inmiddels een programmabureau Stadspromotie opgericht. De medewerkers stadspromotie en toerisme zijn overgeheveld van de dienst Stadsontwikkeling (Economische Zaken) naar dit nieuwe programmabureau. Bovendien is er nieuwe capaciteit bijgekomen. Medio 2008 was het bureau op volledige sterkte. Wij hebben een meerjarenprogramma Stadspromotie 2008-2011 opgesteld (Meerjarenkader en Uitvoeringsprogramma) dat wij naar verwachting in het najaar van 2008 in uw gemeenteraad behandelen. In dit meerjarenprogramma worden de projecten geprogrammeerd op basis van drie in plaats van vier doelstellingen. Effectdoelstelling 2 Een gastvrije stad voor top- en breedte evenementen. Effectindicator 2.
Positie Evenementenstad van het jaar
Begroting 2008
Realisatie 2008
Top 3
4
Ten opzichte van ons voornemen om in 2008 tot de Top 3 van evenementensteden te behoren is Utrecht op de 4e plaats geëindigd. Daar staat tegenover dat Utrecht in augustus 2008 uit internationaal onderzoek naar voren is gekomen als stad met de hoogste economische groeiverwachting van West Europa. Prestatiedoelstelling 1.2 Laten zien: parels van de stad zichtbaar maken en benutten om het profiel te versterken en de naamsbekendheid te vergroten. Op en rond het Domplein is een bijzonder particulier initiatief gestart: Initiatief Domplein 2013. Missie van het Initiatief is het Domplein te transformeren tot een nationaal plein dat, vanuit het besef van een rijke historie, in de actualiteit haar betekenis en allure toont en plaats biedt aan bewoners en bezoekers van Nederland met al hun verbindende en onderscheidende eigenschappen en uitingen. Om dat te bereiken zijn met het oog op het jaar 2013 drie aan elkaar gerelateerde ambities geformuleerd:
• De 2.000 jaar geschiedenis die onder het plein verborgen ligt weer toegankelijk, aanraakbaar en beleefbaar te maken en wel met de meest innovatieve en duurzame middelen die ons nu (en straks) ter beschikking staan. • Het plein aan de voet van de Domtoren binnen de muren van het oude castellum te transformeren tot een
aangename en gastvrije verblijf- en ontmoetingsplaats waar je als passant, bezoeker, toerist blijvend geraakt en geboeid wordt.
• Stimuleren van een toenemend gebruik van het plein als nationaal podium voor kunst, cultuur en debat met bijzondere aandacht voor de nationale culturele dialoog.
De gemeente Utrecht is nauw betrokken bij Initiatief Domplein. Al in maart 2005 spraken wij de ambitie uit het
Domplein als schatkamer van de Utrechtse geschiedenis te ontsluiten in het kader van 300 jaar Vrede van Utrecht en Europese Culturele Hoofdstad 2018. Daarnaast is in het Collegeprogramma ‘Utrecht voor elkaar’ een jaarlijkse bijdrage van 0,744 miljoen euro toegezegd als bijdrage aan dit initiatief. Vanuit het resultaat van de Verantwoording 2007 is 2,1 miljoen euro beschikbaar gesteld voor Domplein 2013. Deze bijdrage is onder meer bedoeld om in te zetten als cofinanciering voor bijdragen van derden, waaronder provincie, Rijk, Europa en fondsen. De gemeentelijke bijdrage zorgt zo voor een multipliereffect, doordat aanvragen bij overheden en fondsen een grotere kans maken gehonoreerd te worden. Wij stellen voor om dit bedrag te storten in de programmareserve Stadspromotie.
21
Prestatiedoelstelling 2.1 Evenementenklimaat en themakalender: verbeteren van het evenementenklimaat van Utrecht en programmeren van een thema met kapstokevenement, gekoppeld aan breedte-evenementen. Ten tijde van het voorbereiden van de Programmabegroting 2008 was Utrecht in de race voor het jaar 2009 om de Grand Départ van de Tour de France te organiseren. Inmiddels is Utrecht officieel – met twee andere steden – genomineerd als kandidaat voor de Grand Départ 2010. De beslissing hierover valt in het najaar van 2008. Actuele Begroting 2008
Bijgestelde Begroting Bijsturingsvoorstellen
2008
Lasten Uitwerken speerpunten in stadlabs Laten zien wat er in de stad gebeurt
509
-39
470
1.100
2.197
3.297
Verbeteren evenementenklimaat
814
21
835
Verbeteren randvoorwaarden stadspromotie
800
-403
397
3.223
1.776
4.999
0
0
0
Totaal lasten Baten Uitwerken speerpunten in stadlabs Laten zien wat er in de stad gebeurt
0
0
0
Verbeteren evenementenklimaat
0
0
0
Verbeteren randvoorwaarden stadspromotie
0
0
0
Totaal baten
0
0
0
3.223
1.776
4.999
Toevoeging reserves
0
3.850
3.850
Onttrekking reserves
0
0
0
3.223
5.626
8.849
Saldo lasten en baten Mutaties reserves
Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Toelichting op de bijsturingsvoorstellen
Hieronder lichten wij de belangrijkste bijsturingsvoorstellen per doelstelling toe. De overige bijsturingsvoorstellen zijn met name het gevolg van de invoering van de nieuwe systematiek van kostentoerekening. Zie hiervoor de desbetreffende passage in het onderdeel Algemene ondersteuning. Laten zien wat er in de stad gebeurt De overheveling van de budgetten van het onderdeel toerisme van het programma Economische Zaken zorgt voor een stijging van de lasten. Verder stellen we voor om de actuele begroting 2008 van in totaal 3,2 miljoen euro zodanig te herschikken dat er ten gunste van deze doelstelling 0,56 miljoen euro extra beschikbaar komt (voornamelijk vanuit de doelstelling ‘verbeteren randvoorwaarden stadspromotie’). Verbeteren evenementenklimaat Van het rekeningresultaat 2007 bestemde uw raad 0,088 miljoen euro voor het project ‘Utrechtse helden’. De verwerking van deze bijdrage in de begroting zorgt voor een stijging van de lasten. Verbeteren randvoorwaarden stadspromotie Zie hiervoor bij ‘laten zien wat er in de stad gebeurt’.
22
Mutaties reserves Storting reserves
De voor 2008 begrote storting aan de programmareserve Stadspromotie verhogen we met 3,85 miljoen euro. Dit betreft 2,1 miljoen euro voor Domplein 2013 en 1,75 miljoen euro voor de begroting 2009. Deze bijdragen bestemde uw raad vanuit het rekeningresultaat 2007.
23
1.5 Bereikbaarheid De uitvoering van het programma verloopt gedeeltelijk volgens planning. Bij een aantal projecten treedt vertraging op als gevolg van procedures. Voor een uitgebreide rapportage van de investeringen verwijzen wij u naar de ter inzage gelegde rapportage investeringsprojecten programma Bereikbaarheid. De belangrijkste afwijkingen op de afspraken uit de Programmabegroting 2008 lichten wij hieronder toe. Prestatiedoelstelling 1.1 Realiseren van een netwerk van Hoogwaardig Openbaar Vervoer (hov). Prestatie-indicatoren
Begroting 2008
Bijgestelde begroting 2008
1.1a
Gereed in 2010
Gereed in 2011
Netwerk vrije busbanen
Het Definitief Ontwerp voor de zuidradiaal Van Zijstweg zal pas in 2009 gereed zijn. Oorzaken zijn lopende onderzoeken naar een mogelijke ongelijkvloerse kruising van het 5 Meiplein en naar de bereikbaarheid van de Jaarsbeurs. Met betrekking tot motie 2006/M141 ‘Kwaliteitsverbetering GVU’ waarin is bepaald dat de opbrengsten van de GVUgelden ‘benut moeten worden voor investeringen die leiden tot duurzame kwaliteitsverbetering van het openbaar vervoer in de stad, vooral milieuvriendelijke varianten daarop’, hebben wij besloten om 15 miljoen euro te bestemmen voor de vertramming van hov Om de Zuid. Prestatiedoelstelling 2.1 Stimuleren van fietsgebruik. Prestatie-indicatoren
Begroting 2008
Bijgestelde begroting 2008
2.1a
Gereed in 2015
Gereed in 2015
Netwerk hoofdfietsroutes
Met betrekking tot de aanpak van de hoofdfietsroutes zal voorrang worden gegeven aan de top 5 fietsroutes, de meest drukke fietsverbindingen in de stad. Prestatiedoelstelling 3.1 Bevordering van de doorstroming op hoofdwegen. Prestatie-indicatoren
Begroting 2008
Bijgestelde begroting 2008
3.1a
Gereed in 2010
Gereed in 2010?
Uitvoering autoprojecten
Door de voortdurende juridische procedures wordt het onzeker of de uitvoering van alle projecten in 2010 gereed zal
zijn. Vooral bij de aanpak van de Majellaknoop en het 24 Oktoberplein treedt vertraging op. Of de planning
gerealiseerd kan worden hangt af van de vraag of de procedures de komende tijd succesvol kunnen worden afgerond. Prestatiedoelstelling 4.1 Sturen van het parkeergedrag. Prestatie-indicatoren
Begroting 2008
Bijgestelde begroting 2008
4.1b
Gereed in 2008
Na 2008
24
P+R Lage Weide
We onderzoeken de haalbaarheid van het Randstadspoorstation Lage Weide. Zonodig wordt gezocht naar een andere locatie voor een definitief P+R-terrein in Utrecht West. Een tijdelijke P+R voorziening nabij Muziektheater Leidsche Rijn wordt dit jaar nog geopend. Het beleid om auto’s aan de rand van de stad te laten parkeren is succesvol. Door de verhoging van de tarieven voor kort parkeren in 2007 en de verlaging van de P+R tarieven, zien we een duidelijke afname van het aantal parkeerbewegingen in de stad ten opzichte van een stijging van het gebruik van de P+R voorzieningen aan de rand van de stad. Voor de financiële ontwikkeling van de parkeerexploitatie is dit enigszins zorgwekkend, omdat het negatieve effect op de inkomsten voor straatparkeren ten opzichte van de begroting groter is dan was voorzien. Om de taakstellingen de komende jaren te kunnen blijven realiseren zullen wij structurele oplossingen moeten vinden om de organisatie efficiënter te maken en/of maatregelen nemen die leiden tot structurele verbeteringen in de parkeeropbrengsten. Voor 2008 wordt het negatieve effect op de inkomsten nog grotendeels gecompenseerd door minder kosten, omdat wij de handhavingorganisatie nog niet op volle sterkte hebben. Actuele Begroting
Bijgestelde Begroting
2008
Bijsturingsvoorstellen
2008
3.628
3.907
7.535
739
42
781
20.445
-1.108
19.337
Lasten Bevordering doorstroming Openbaar vervoer Sturen van parkeergedrag Stimuleren fietsgebruik
2.259
0
2.259
Voldoende stallingvoorzieningen fiets
2.504
288
2.792
456
1.618
2.074
30.031
4.747
34.778
0
0
0
0
1.500
1.500
22.623
728
23.350
Verkeersveiligheid Totaal lasten Baten Bevordering doorstroming Openbaar vervoer Sturen van parkeergedrag Stimuleren fietsgebruik Voldoende stallingvoorzieningen fiets Verkeersveiligheid Totaal baten Saldo lasten en baten
0
0
0
1.140
0
1.140
0
0
0
23.763
2.227
25.990
6.268
2.520
8.788
Mutaties reserves Toevoeging reserves
17.272
8.131
25.403
Onttrekking reserves
3.273
6.592
9.865
20.267
4.059
24.325
Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Toelichting op de bijsturingsvoorstellen
In de bijsturing van de actuele begroting 2008 is de nieuwe systematiek van kostentoerekening en de invulling van de efficiencytaakstelling van de dienst Stadsontwikkeling opgenomen. Deze wijzigingen worden, voor zover technisch van aard, niet apart toegelicht. Voor een nadere toelichting op de kostentoerekening verwijzen wij u naar de desbetreffende passage in het onderdeel Algemene Ondersteuning.
25
Bevorderen doorstroming De lasten nemen in 2008 toe met 3,262 miljoen euro als gevolg van een bijstelling van de begrote kosten voor investeringen auto (2,987 miljoen euro) en door het opnemen van de kosten voor het taxiconvenant 2008-2009
(0,275 miljoen euro). Daarnaast nemen de lasten toe met 0,603 miljoen euro door de overheveling van het Bureau Bereikbaarheid Utrecht van de dienst Stadswerken naar de dienst Stadsontwikkeling. Openbaar vervoer De baten nemen toe met 1,5 miljoen euro door een financieel technische correctie op vooruit ontvangen subsidies BDU 2007 (Gebundelde Doeluitkering), die verrekend worden met de programmareserve. Sturen van parkeergedrag De mutaties in de kolom bijsturing betreffen de mutaties in verband met bovengenoemde wijziging in de systematiek kostentoerekening en de invulling van de efficiencytaakstelling en een financieel technische correctie aan zowel de
lasten- als de batenkant van 0,61 miljoen euro. Daarnaast nemen de lasten af met 1,159 miljoen euro als gevolg van de overheveling van het budget overige kosten bereikbaarheid. Om dezelfde reden nemen de baten toe met 0,117 miljoen euro. Verkeersveiligheid De lasten nemen toe door de onttrekking van 1,618 miljoen euro uit de programmareserve voor de dekking van in 2008 uit te voeren investeringen wijkveiligheid. Mutaties reserves Toevoeging reserves De voor 2008 begrote toevoeging aan de programmareserve Bereikbaarheid verhogen met 8,131 miljoen euro. Dit betreft : 1,5 miljoen euro voor Randstadspoor. Deze toevoeging komt ten laste van de kredieten hov waarop vooruit
• ontvangen subsidies BDU ten onrechte zijn ontvangen; • 3,267 miljoen euro overhevelen van Randstadspoor naar cofinanciering Pakketstudie. De ruimte Randstadspoor kan tot 2012 indien nodig nog worden aangesproken voor het risico gelegen in de voorfinancieringafspraken met Randstadspoor en Pro Rail. Vanaf 2012 is de resterende ruimte volledig inzetbaar voor de Pakketstudie;
• 1,303 miljoen euro voor investeringsprojecten auto; • 0,34 miljoen euro voor Fietsparkeren; • 1,22 miljoen euro voor Hoofdfietsroutes; • 0,501 miljoen euro voor Wijkverkeersplannen. Onttrekking reserves
De voor 2008 begrote onttrekking aan de programmareserve Bereikbaarheid verhogen met 6,592 miljoen euro. Dit
betreft: 3,267 miljoen euro uit ruimte Randstadspoor voor Pakketstudie;
• • 2,987 miljoen euro uit de ruimte Auto, P+R Transferia voor investeringen auto 2008; • 0,12 miljoen euro voor de uitvoering van projecten en maatregelen in het kader van stallingvoorzieningen fiets; • 1,618 miljoen euro voor uitvoeren investeringen wijkverkeersplannen 2008; • 0,1 miljoen euro overheveling ruimte overloopfonds naar Wijkverkeersplannen; • -1,5 miljoen euro uit bedrijfsreserve dienst Stadsontwikkeling voor frictiekosten (administratieve tegenboeking in verband met de overheveling van de bedrijfsreserve naar het programma Stedelijke Ontwikkeling).
26
1.6 Stedelijke ontwikkeling en Groen De uitvoering van het programma verloopt grotendeels volgens planning. De belangrijkste afwijkingen op de afspraken uit de Programmabegroting 2008 betreffen: Prestatiedoelstelling 2.2 Verwerven, ontwikkelen en exploiteren van accommodaties. Gemeentelijke huisvesting Het resultaat op de exploitatie is lager dan volgt uit de nominale begroting. De oorzaak hiervan is enerzijds dat de aan diensten doorberekende beheerfee is verlaagd naar een budgettair neutraal niveau, zodat er (nagenoeg) geen toevoeging aan de reserve beheerfee zal plaatsvinden. Daarnaast is er sprake van eenmalige kosten verbonden aan het in gebruik nemen van het gebouw Ravellaan 1 (huisvesting dienst Stadsontwikkeling). Vastgoedbeheer Op basis van de uitgangspunten van het Meerjaren Perspectief Vastgoed (MPV) en actuele informatie over
ontwikkelingen is een herziene prognose opgesteld. De verwachte uitkomst 2008 op vastgoedbeheer bedraagt 1,3 miljoen euro positief. Dit is 1,4 miljoen euro lager dan in het MPV voor het jaar 2008 was voorzien. Het verschil wordt met name veroorzaakt door een opgenomen correctie op het onderhoudsbudget van 1 miljoen euro. Prestatiedoelstelling 3.2 Herstructureren, adviseren en beheren. Na de bestuurlijke vaststelling van de Programmabegroting 2008 is duidelijk geworden dat de nieuwe Wet ruimtelijke ordening per medio 2008 moest worden geïmplementeerd. Om ernstige stagnatie in de realisatie van ontwikkelingen in de stad te voorkomen is daarvoor een Plan van Aanpak opgesteld en zijn er diverse activiteiten uitgevoerd of gaan nog uitgevoerd worden. Op basis hiervan hebben wij al noodzakelijke besluiten genomen en zullen wij er in het tweede deel van het jaar nog enkele moeten nemen, zoals het niet gaan werken met projectbesluiten, een nieuwe planning van de opgave de bestemmingsplannen te actualiseren, aanpassingen van verordeningen en werkprocessen, implementatie van de Grondexploitatiewet et cetera. Actuele Begroting Lasten Herstructureren, adviseren en beheren Ontwikkelen bouwrijpe grond
Bijgestelde Begroting
2008
Bijsturingsvoorstellen
2008
1.872
1.732
3.603
44.148
1.560
45.707
Ontwikkelen programma voor openbare ruimte en stedelijke functies
247
116
363
Programmeren en financieren
11.830
54
11.884
Accommodaties en erfpacht
69.795
-51.612
18.183
4.346
166
4.512
132.238
-47.984
84.254
Verkennen/organiseren ruimtelijk programma Totaal lasten
27
Actuele Begroting
Bijgestelde Begroting
2008
Bijsturingsvoorstellen
2008
Herstructureren, adviseren en beheren
-1.007
1.015
8
Ontwikkelen bouwrijpe grond
42.921
300
43.221
Baten
Ontwikkelen programma voor openbare ruimte en stedelijke functies
0
0
0
Programmeren en financieren
10.371
0
10.371
Accommodaties en erfpacht
77.049
-50.843
26.206
0
0
0
129.334
-49.529
79.805
2.904
1.545
4.449
Toevoeging reserves
10.544
-1.996
8.548
Onttrekking reserves
4.365
1.722
6.087
Saldo na mutaties reserves
9.083
-2.174
6.910
Verkennen/organiseren ruimtelijk programma
Totaal baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves
Bedragen zijn in duizenden euro’s. Toelichting op de bijsturingsvoorstellen In de bijsturing van de actuele begroting 2008 is de nieuwe systematiek van kostentoerekening en de invulling van de efficiencytaakstelling van de dienst Stadsontwikkeling opgenomen. Deze wijzigingen worden, voor zover technisch van aard, niet apart toegelicht. Voor een nadere toelichting op de kostentoerekening verwijzen wij u naar het Programma Algemene Ondersteuning. Ontwikkelen bouwrijpe grond De lasten nemen met 1,4 miljoen euro toe als gevolg van de inzet van de UNA- gelden voor het bedrijfsverzamelgebouw op het Befuterrein. De overige mutaties van lasten en baten volgen uit de invulling van de efficiencytaakstelling. Accommodaties en erfpacht Door de nieuwe systematiek van kostentoerekening zijn zowel de lasten als de baten op deze doelstelling met 54,1 miljoen euro gedaald. De aanpassingen betreffen hier de huuropbrengsten voor de gemeentelijke huisvesting (zowel voor de kantoor- als de bedrijfspanden als wel dubbels hiertussen) en de dienstverlening, inclusief
Locatiemanagement, aan andere diensten. De lasten dalen tevens met 1,3 miljoen euro door het verwachte positieve resultaat op het vastgoedbeheer en met 0,2 miljoen euro door het vervallen van rentekosten rekening courant. Door wijziging van de technische verwerking van de bijdrage aan het muziekpaleis (1 miljoen euro) en de bijdrage aan de Laan van Puntenburg (1,2 miljoen euro) ontstaat er daarnaast een toename van de lasten. Tevens stijgen de lasten van de gemeentelijke huisvesting door aanpassingen van kantoorruimte (0,7 miljoen euro) en de beheerfee (0,4 miljoen euro). Het resterende verschil van 0,7 miljoen euro is gerelateerd aan de invulling van de efficiencytaakstelling en de gewijzigde kostentoerekening. Naast de afname van de baten met 54,1 miljoen euro door aanpassing van de kostentoerekening stijgen de baten structureel met 3,35 miljoen euro door de opname van de bijdrage aan de onderbestedingstaakstelling vanuit de erfpachtopbrengsten. In de programmabegroting is eerder geen rekening gehouden met meeropbrengsten uit erfpachtconversies, aangezien deze per jaar fluctueren en de inkomsten door de gemeente niet direct beïnvloedbaar zijn. De afgelopen vier jaar varieerde de meeropbrengsten op de conversie van erfpachtcontracten echter tussen de 3,1 miljoen euro en 4,7 miljoen euro per jaar. Op basis van de resultaten van de afgelopen jaren schatten wij in dat deze lijn zich voortzet en dat er rekening kan worden gehouden met een gemiddelde opbrengst van 3 miljoen euro per
28
jaar. Verder is de verwachting dat de ontvangsten op erfpachtcanons structureel 0,35 miljoen euro meer opleveren dan nu is geraamd. Mutaties reserves Toevoeging reserve De voor 2008 begrote toevoeging aan de programmareserve Stedelijke ontwikkeling en Groen verlagen we met 2 miljoen euro. Dit betreft: Een toevoeging van het voordelig resultaat op de vastgoedexploitatie van 1,3 miljoen euro als gevolg van het
• geprognosticeerde resultaat vastgoedbeheer. • Een verlaging van de toevoeging met 1,1 miljoen euro op gemeentelijke huisvesting (0,4 miljoen euro bijstelling van de beheerfee en 0,7 miljoen euro wegens het een lager exploitatieresultaat op de gemeentelijke huisvesting). • Een verlaging van de toevoeging van 2,2 miljoen euro door wijziging van de technische verwerking van de bijdrage aan het Muziekpaleis (1 miljoen euro) en de bijdrage aan de Laan van Puntenburg (1,2 miljoen euro).
Onttrekking reserve De voor 2008 begrote onttrekking aan de programmareserve Stedelijke Ontwikkeling en Groen verhogen we met 0,2 miljoen euro ter invulling van de efficiencytaakstelling. Verder onttrekken we 1,5 miljoen euro aan de
bedrijfsreserve van de dienst Stadsontwikkeling ter dekking van de frictiekosten van de fusie en een dienstbreed opleidingspakket.
29
1.7 Utrecht Vernieuwt Krachtwijken De uitvoering van de programma’s in de krachtwijken verloopt volgens planning. Dit najaar verschijnt de eerste voortgangsrapportage. Met die rapportage wordt inzicht gegeven in de uitgaven (gemeentelijk en corporaties) per wijk en in de resultaten die met die uitgaven behaald zijn. Met de aanpak van de krachtwijken zijn veel middelen gemoeid. Naast de gemeentelijke middelen en de middelen van de corporaties, zijn er ook vanuit provincie en Rijk middelen beschikbaar gesteld voor de uitvoering van de wijkactieplannen. Over de inzet van gemeentelijke middelen en de middelen van de provincie heeft reeds besluitvorming plaats gevonden. Over de inzet van de extra rijksmiddelen wordt separaat een voorstel ter besluitvorming aangeboden. Actuele Begroting
Bijgestelde Begroting
2008
Bijsturings-voorstellen
2008
Utrecht Vernieuwt
9.000
- 4.500
4.500
Totaal lasten
9.000
- 4.500
4.500
Utrecht Vernieuwt
0
0
0
Totaal baten
0
0
0
9.000
- 4.500
4.500
Toevoeging reserves
0
15.726
15.726
Onttrekking reserves
0
0
0
9.000
11.226
20.226
Lasten
Baten
Saldo lasten en baten Mutaties reserves
Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Toelichting op de bijsturingsvoorstellen
Het in de Programmabegroting 2008 opgenomen budget voor Utrecht Vernieuwt van 9 miljoen euro is bestemd voor de aanpak van de Krachtwijken in 2008 en 2009. Vandaar dat in de bijsturingsvoorstellen het budget 2008 voor de helft wordt afgeraamd en middels een toevoeging aan de programmareserve wordt bestemd voor uitvoering in 2009. Toevoeging reserves Wij hebben besloten om voor het programma Utrecht Vernieuwt een reserve in te stellen, aangezien het in 2008 opgenomen budget voor een groot deel bestemd is voor de uitvoering van de wijkactieplannen in 2009 tot en met 2011. Aan deze reserve voegen we 15,7 miljoen euro toe. Dit betreft: de hierboven toegelichte toevoeging aan de programmareserve van 4,5 miljoen euro voor uitvoering van de
• wijkactieplannen in 2009; • een toevoeging aan de programmareserve van 8,7 miljoen euro voor de uitvoering van de wijkactieplannen in 2010 en 2011 Om daadwerkelijk effectief te zijn is het noodzakelijk dat de activiteiten uit de uitvoeringsprogramma’s ook na 2009 doorlopen. Hiervoor was nog geen budget in de meerjarenbegroting opgenomen. Er is 5,2 miljoen
euro per jaar nodig. Het resterende benodigde bedrag (10,4-8,7=1,7 miljoen euro) is in de Programmabegroting 2009 verwerkt;
30
• een toevoeging aan de programmareserve van 1,5 miljoen euro bestemd voor de herinrichting van het Prins
Bernardplein. Voor de herinrichting van het Prins Bernardplein is 3,9 miljoen euro benodigd. De provincie heeft
voor dit project 2 miljoen euro beschikbaar gesteld en vanuit de rijksmiddelen voor de krachtwijken is 0,4 miljoen
euro inzetbaar. De resterende benodigde gemeentelijke middelen ter hoogte van 1,5 miljoen euro hebben wij ten laste van de financiële ruimte 2008 opgenomen;
• een toevoeging van 0,8 miljoen euro bestemd voor bewonersinitiatieven (rijksmiddelen krachtwijken); • een toevoeging van 0,2 miljoen euro bestemd voor de uitvoeringskosten van Utrecht Vernieuwt (confom besluitvorming Voorjaarsnota 2008).
31
1.8 Leidsche Rijn De uitvoering van het programma verloopt grotendeels volgens planning. De productie van de woningbouwlocaties is ten opzichte van de planning van vorig jaar iets afgenomen. Dit is enerzijds veroorzaakt door het feit dat bij een aantal projecten de bouwtijd is toegenomen waardoor opleveringen verschoven zijn naar 2009. Anderzijds zijn de bouwkosten de afgelopen periode zeer sterk gestegen waardoor meer
voorbereidingstijd nodig blijkt te zijn en een aantal geplande in aanbouw te nemen projecten verschoven is naar 2009. Vooralsnog gaan we er van uit dat de volledige productie van 30.000 woningen in de eindsituatie gerealiseerd wordt. De productie van het commercieel vastgoed loopt voor op de raming van vorig jaar. Dit houdt in dat wij de ramingen voor gronduitgifte in 2008 bijstellen omdat deze uitgiften al in 2007 verantwoord zijn. De totale geraamde productie komt steeds meer onder druk te staan omdat de prijzen nog steeds onder druk staan en schaarste aan benodigde middelen voor alle geplande bouwactiviteiten lijkt te bestaan. Actuele Begroting
Bijgestelde Begroting
2008
Bijsturingsvoorstellen
2008
13.859
Lasten Woningbouwlocaties
15.604
-1.744
Commercieel vastgoed
-1.703
-6.020
-7.722
Infrastructuurprojecten
67.795
-8.888
58.907
Groenprojecten
33.703
-2.770
30.933
Bijzondere projecten
32.971
-10.032
22.938
Overall projecten
60.691
-9.020
51.671
Onderhanden werken
119.599
12.870
132.469
Totaal lasten
328.660
-25.604
303.056
Baten Woningbouwlocaties
59.538
-6.071
53.468
Commercieel vastgoed
60.989
-20.533
40.455
Infrastructuurprojecten
18.955
-11.936
7.019
Groenprojecten
46.676
6.913
53.589
1.988
-813
1.175
Bijzondere projecten Overall projecten
17.886
603
18.489
Onderhanden werken
116.620
0
116.620
Totaal baten
322.653
-31.837
290.816
6.007
6.233
12.240
Saldo lasten en baten Mutaties reserves Toevoeging reserves
0
0
0
Onttrekking reserves
0
5.542
5.542
6.007
691
6.698
Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s.
32
Toelichting op de bijsturingsvoorstellen Basis voor de bijsturingsvoorstellen is de per 1 januari 2008 geactualiseerde grondexploitatie Leidsche Rijn. Hoewel de uitkomst van deze actualisatie leidt tot een verbeterd resultaat, zijn de afwijkingen die wij nu voorleggen toch
overwegend verschuivingen in de tijd. Vaak schuiven uitgaven en inkomsten door naar 2009 en soms zijn deze al eerder in 2007 verantwoord of ijlen ze na uit 2007. Voor de verbetering van de grondexploitatie Leidsche Rijn verwijzen wij naar de Bestuursrapportage Leidsche Rijn 2008. De overige bijsturingsvoorstellen zijn met name het gevolg van de invoering van de nieuwe systematiek van kostentoerekening. Zie hiervoor de desbetreffende passage in het onderdeel Algemene ondersteuning. Woningbouwlocaties De totale lasten dalen met 1,7 miljoen euro. De lasten in Het Zand en Terwijde dalen met 11,5 miljoen euro. De uitgaven voor bouw- en woonrijpmaken in Het Zand schuiven door naar 2009. In Terwijde TB zorgen de woon-
werkkavels van Bouwfonds voor een verlaging van de raming voor bouw- en woonrijpmaken en de algehele vertraging in Terwijde TD (Zuid) leidt tot een verlaging van de raming van woonrijpmaken. De projecten Grauwaart en Hogeweide zijn nu opgenomen in de begroting. Dit brengt een toename van de lasten van 8,5 miljoen euro met zich mee. De baten nemen af met 6,1 miljoen euro. Belangrijkste afwijking is ook hier de vertraging in Het Zand. In 2008 verwachten we hier 9,4 miljoen euro minder opbrengst wegens gronduitgifte. De nieuwe raming voor Grauwaart van 6,4 miljoen euro compenseert dit in positieve zin. De bijdrage voor bovenwijkse voorzieningen die we van de GEM Vleuterweide ontvangen verlagen we met 2,6 miljoen euro vanwege een lagere uitgifte. Deze ontvangen we naar verwachting in 2009.
Commercieel vastgoed De lasten verlagen we met 6 miljoen euro. Dit betreft volledig een lagere raming voor bouw- en woonrijp maken, als gevolg van een aanbestedingsvoordeel in de Wetering Zuid en vertragingen in de uitvoering in Papendorp Zuid en Haarrijn. De baten nemen af met 20,5 miljoen euro. Deze baten uit gronduitgiften zijn al in 2007 gerealiseerd en verantwoord. Er is dus geen sprake van een financieel nadeel. Infrastructuurprojecten
De lasten dalen met 8,9 miljoen euro. De uitvoering van de geluidswal Woerden loopt achter op de planning wegens problemen met de planologische procedures. Daarom verlagen we de lasten voor dit project met 3,3 miljoen euro. De uitgaven voor de stroomwegen, de noordelijke stadsas, de stadsweg en tijdelijke maatregelen verlagen we met 4,5 miljoen euro. De contractueel in 2007 verplichte bijdrage van 7,1 miljoen euro aan Rijkswaterstaat voor de A2 is pas in 2008 in rekening gebracht. Voor de spoorverbreding geldt dat de verschuldigde bijdrage van 8,1 miljoen euro al in 2007 verantwoord is. De baten dalen met 11,9 miljoen euro. De geraamde opbrengst uit de verkoop van zand en damwanden van
4,1 miljoen euro ter dekking van de tijdelijke maatregelen schuift door naar 2009 omdat we deze nog zelf in gebruik hebben. Ook een bedrag van 1,5 miljoen euro investeringsbijdragen verschuift naar 2009. De geraamde tweede bijdrage van Rijkswaterstaat van 1,4 miljoen euro is al in 2007 verantwoord. De baten nemen daarnaast af doordat de geraamde aanwending van de reserve voor de geluidswal Woerden van 4,4 miljoen euro nog niet plaatsvindt (zie hierboven). Groenprojecten We verlagen de lasten met 2,8 miljoen euro. De verwervingen in het Leidsche Rijnpark verlopen moeizaam en realiseren we deels later dan geraamd. Het bouw- en woonrijp maken blijft ook achter bij de raming. Na een korte onderbreking in 2007 is de zandwinning uit de Haarrijnseplas weer gestart. Hierdoor nemen de baten toe met 8 miljoen euro. De zandwinning geschiedt ten behoeve van de Centrale Zone, de A2, Hooggelegen en Stadsweg en Strijkviertel. De bijdragen voor het Leidsche Rijn park verlagen we met 1,1 miljoen euro. Bijzondere projecten Hieronder vallen de projecten die nog niet actief zijn. Als deze in een verder stadium komen, dan rekenen we deze projecten toe naar de andere doelstellingen. In deze rapportage hevelen we de ramingen van Hogeweide over naar woningbouwlocaties. Met name voor Planstructuur en in mindere mate Leidsche Rijn Centrum stellen we de ramingen van de lasten naar beneden bij. Deze verschuiven naar 2009.
33
Overall projecten Hieronder vallen met name de verwervings-, sanerings- en sloopwerken van de voor de realisatie van de overige
projectgroepen noodzakelijke gronden. Voor 2008 verwachten we hierin slechts geringe afwijkingen op de planning. De afwijking in de lasten betreft de administratief-technische verwerking van de concernbijdrage. Onderhanden werken Het totaal van de lasten en de baten voegen we jaarlijks toe aan de balanspost Onderhanden Werken. Mutaties reserves Onttrekking reserves
We onttrekken 5,542 miljoen euro aan de programmareserve Leidsche Rijn voor de investeringen in het Leidsche Rijn park.
34
1.9 Stationsgebied Als gevolg van vertraging in de procedures van diverse bouwprojecten is het moment van de start van de bouw met circa een jaar vertraagd. Dit heeft gevolgen voor de prestatiedoelstellingen Werkgelegenheid en economische potentie en Leefbaarheid en Veiligheid. In de Bestuursrapportage Stationsgebied 2008 rapporteren wij integraal over de programmatische en financiële voortgang van de realisatie van het meerjarige programma. Deze rapportage wordt gelijktijdig met deze Bestuursrapportage en de Programmabegroting 2009 in uw Raad behandeld. Prestatiedoelstelling 1.1 Vergroten van de werkgelegenheid en benutten van de economische potentie voor de stad als geheel. Een aantal van de in de Programmabegroting 2008 opgenomen prestaties zullen in 2009 worden geëffectueerd (bijvoorbeeld de Bilaterale Projectovereenkomst (BPO) Entreegebouw annex parkeergarage Catharijnesingel). Daarentegen worden een aantal contractproducten, gepland in 2007 geëffectueerd in 2008 (bijvoorbeeld BPO stadskantoor en Tripartiete Projectovereenkomsten (TPO’s) Hotel Jaarbeursterrein, Holland Casino, Megabioscoop en Parkeergarage). Dit meldden wij bij de jaarrekening 2007. In verband met de ontwikkelingen rond de vertramming aan de westzijde worden momenteel verkennende gesprekken gevoerd met een nieuwe private partij in het Stationgebied (KFN). Dit kan leiden tot een nieuwe bilaterale intentieovereenkomst (BIO). Prestatiedoelstelling 2.1 Verbeteren leefbaarheid en veiligheid in het stationgebied. Een aantal prestatiedoelstellingen zullen niet in 2008 worden gerealiseerd (bijvoorbeeld het voorlopig ontwerp Westpleintunnel en diverse ontwerpproducten samenhangend met de ov-banen). Dit hangt nauw samen met de stedelijke bereikbaarheidsvisie die dit najaar tot bestuurlijke besluitvorming leidt. Prestatiedoelstelling 3.1 Verbeteren van de bereikbaarheid van het Stationsgebied. De gehele procedurele voorbereiding van de ov-terminal heeft (aanzienlijk) meer tijd gekost dan verwacht. Het aanvragen van de vrijstelling conform artikel 19 ligt op het kritieke pad van de planning en is pas in april 2008 ter inzage gelegd. Thans worden de zienswijzen beantwoord. De afgifte van de bouwvergunning en de start van de bouw worden thans pas in 2010 verwacht. Voor wat betreft de toeleidende routes is het ontwerpproces bewust vertraagd om ruimte te bieden voor een zorgvuldige bestuurlijke heroverweging van het tramtracé. Actuele Begroting
Bijgestelde Begroting
2008
Bijsturingsvoorstellen
2008
Werkgelegenheid en economische potentie
25.423
-20.971
4.451
Leefbaarheid en veiligheid
21.343
19.082
40.424
795
3.380
4.175
0
6.623
6.623
47.561
8.113
55.674
Lasten
Bereikbaarheid Onderhanden werken Totaal lasten
35
Actuele Begroting
Bijgestelde Begroting
2008
Bijsturingsvoorstellen
2008
Baten Werkgelegenheid en economische potentie
1.750
23.475
25.225
11.531
12.266
23.797
0
0
0
Onderhanden werken
31.244
-31.244
0
Totaal baten
44.525
4.497
49.022
3.036
3.616
6.652
Leefbaarheid en veiligheid Bereikbaarheid
Saldo lasten en baten Mutaties reserves Toevoeging reserves
0
0
0
Onttrekking aan reserves
0
3.355
3.355
3.036
261
3.297
Saldo na mutaties Bedragen zijn in duizenden euro’s. Toelichting op de bijsturingvoorstellen
Hieronder lichten wij de belangrijkste bijsturingsvoorstellen per doelstelling toe. De overige bijsturingsvoorstellen zijn vooral het gevolg van de invoering van de nieuwe systematiek van kostentoerekening. Zie hiervoor de desbetreffende passage in het onderdeel Algemene ondersteuning. Werkgelegenheid en economische potentie De begroting van dit onderdeel wordt met ruim 20 miljoen euro verlaagd. De financiële bijdrage aan het muziekpaleis, welke is gekoppeld aan de voortgang van de uitvoering, is naar 2009 doorgeschoven. Daarnaast is de afkoop van de
erfpacht van de parkeergarage Jaarbeursplein doorgeschoven, omdat de exploitatie van de garage nog doorloopt tot 2010. De verhoging van de baten met 23,4 miljoen euro betreft voornamelijk grondopbrengsten voor het Vredenburgterrein. Verder zijn er tijdelijk beheer opbrengsten geraamd voor de exploitatie van de garage op het Jaarbeursplein. Leefbaarheid en veiligheid De toename van de kosten met ruim 19 miljoen euro in 2008 houdt verband met de verwerving van de parkeergarage op het Jaarbeursterrein. Bij het opstellen van de begroting gingen wij er nog van uit dat de verwerving in 2007 zou worden afgerond. Voor de uitvoering van de bij de Voorjaarsnota 2008 ingediende motie 21, ‘Activiteiten in de
bouwput die stationsgebied heet’ bestemmen wij in 2008 0,1 miljoen euro. De stijging van de baten met ruim 12 miljoen euro wordt veroorzaakt doordat de NSP bijdrage, die in 2007 begroot was, uitbetaald is in 2008. De begrote NSP bijdrage 2008 is doorgeschoven naar 2009. Deze is gekoppeld aan de uitvoering van het Muziekpaleis en de aanleg van de Catharijnesingel. Onderhanden werken De gewijzigde bedragen onderhanden werk hebben betrekking op een administratieve handeling. Het product onderhanden werk wordt gebruikt voor het activeren van het saldo jaarlijkse lasten en baten naar de balansrekening onderhanden werk. Mutaties reserves Onttrekking reserves Wij stellen voor in 2008 3,355 miljoen euro te onttrekken aan de programmareserve Stationsgebied voor de tot eind 2007 gerealiseerde kosten voor de ov-terminal. Deze kosten verantwoordden wij tot nu toe op onderhanden werk. Met deze mutatie wordt een beheersmatige scheiding aangebracht tussen de ov-terminal en de grondexploitatie.
36
1.10 Beheer Openbare Ruimte De uitvoering van het programma verloopt nagenoeg volgens planning. De belangrijkste afwijkingen en aanvullingen op de afspraken uit de Programmabegroting 2008 betreffen: Prestatiedoelstelling 1.1 Voorkomen van fysiek onveilige situaties door het wegwerken van (urgent) achterstallig onderhoud. Prestatie-indicatoren
Begroting 2008
Bijgestelde begroting 2008
1.1.a
Projectrealisatie in planjaar
100%
125%
1.2.b
Vervangen riolering (in km)
5,5
6,0
Naast het reguliere onderhoud zijn wij in 2008 hard bezig met het wegwerken van het achterstallig onderhoud. De wal- kluis en werfmuren van de grachten blijken over grote lengten in een staat te verkeren die dringend groot onderhoud vereist. Op grond hiervan is eind 2007 een subsidieaanvraag ingediend. Deze Kanjersubsidie mocht wethouder Janssen op 19 mei 2008 in ontvangst nemen uit handen van minister Plasterk. Op grond van de afgeronde inspecties leggen wij uw Raad nog een nota onderhoud kapitaalgoederen waterbouw en kunstwerken voor, ter afronding van de nota Kapitaalgoederen Openbare Ruimte. In 2003 is een bedrag van 40 miljoen euro ter beschikking gesteld voor de aanpak van het urgente achterstallig onderhoud. Ultimo 2007 resteerde hiervan nog 6,9 miljoen euro. Daartegenover staat een bedrag van 22,2 miljoen euro aan nog af te ronden projecten 2004-2007. Van dit ‘tekort’ van 15,3 miljoen euro betreft 2 miljoen euro financiële tegenvallers veroorzaakt door bijvoorbeeld de hogere staalprijzen of noodzakelijk meerwerk. Bij de resterende 13,3 miljoen euro betreft het de uitvoering van extra onderhoudsprojecten. Het ‘tekort’ op 2004-2007 passen wij in in 2008-2011. Vorig jaar waren wij genoodzaakt te melden, dat er vertraging was in de aanleg van bergbezinkbassins, als gevolg van bezwaarprocedures. Inmiddels is dit project volop in uitvoering, en wordt het rioleringsprogramma met 3,2 miljoen euro overschreden. Dekking hiervoor is aanwezig in de programmareserve Beheer Openbare Ruimte. Prestatiedoelstelling 2.1 Uitvoeren van dagelijks visueel onderhoud gericht op een kwaliteit die beoordeeld wordt op ‘voldoende’. Prestatie-indicatoren 2.1.c
Gescheiden inzameling voor hergebruik
2.1.d
Gescheiden ingezameld gft afval, per week per aansluiting (in kg).
Begroting 2008
Bijgestelde begroting 2008
40%
47%
2
<2
Uit de benchmark 2007 is gebleken dat Utrecht voor een grote stad een zeer goed milieuresultaat boekt, namelijk 47%
inclusief nascheiding. De inzameling van GFT verschilt per wijk, waarbij een aantal wijken ruim onder de twee kilogram blijven. Mede om die reden is in 2007 de inzamelfrequentie omlaag gebracht. In het licht van de gunstige aanbesteding van GFT-verwerking door AVU bezien we dit opnieuw. De reorganisatie van Stadswerken, per 21 april 2008 van kracht, is een belangrijke stap naar meer integratie van het wijkonderhoud. Per 2 wijken (= 1 gebied) is er nu een gebiedsteam dat bestaat uit reinigingsmedewerkers, tuinlieden en stratenmakers. De gebiedsteams zijn weliswaar (nog) niet per gebied gezamenlijk gehuisvest, maar de dagelijkse uitvoering van werkzaamheden stemmen ze op elkaar af. De visuele kwaliteit meten we ook dit jaar tijdens een schouw van de buitenruimte. Gunstig is dat van de negentien beheergroepen die werden gemeten, er twaalf waren die in alle
wijken volgens de afgesproken norm waren. Bij zeven beheergroepen kwamen scores voor onder de norm. Eén was er die in alle wijken onder de norm scoorde: onkruid bij boomspiegels. In 2006 hebben wij besloten deze vorm van 37
onkruidbestrijding in het kader van oud voor nieuw beleid te stoppen. Als bewoners het onkruid willen laten verwijderen dan kan dit door inzet van het leefbaarheidbudget. De schouw toont aan dat het met gras slecht gesteld is in de stad. Gazon en hooiland scoren onder de norm in respectievelijk zes en zeven van de tien wijken. Prestatie doelstelling 2.2 Reguleren van het gebruik van de openbare ruimte door voorlichting, vergunningverlening, toezicht en handhaving en het bevorderen van participatie. Prestatie-indicatoren
Begroting 2008
Bijgestelde begroting 2008
2.2.a
Toezicht door Stadswachten
150 fte
130 fte
2.2.b
Oppervlakte openbare ruimte in zelfbeheer (in m2)
93.000
130.000
Onze inzet op voorlichting heeft geleid tot toenemende belangstelling van bewoners om deel te nemen aan het beheer van de openbare ruimte. Het afsluiten van zelfbeheercontracten wordt onder meer ingezet ter regulering van illegale ingebruikname van gemeentegrond.
Op 15 april startte de externe wervingscampagne (‘heb je lef’) voor Boa’s (Buitengewoon opsporingsambtenaar). Dat leverde tot nu toe 124 externe sollicitanten op, elf kandidaten zijn inmiddels aangenomen. De opbrengst van de werving is laag omdat organisaties zoals defensie, beveiligingsbedrijven en politie dezelfde doelgroep benaderen. Vorig jaar heeft ons college besloten om de exploitatie van reclame in de buitenruimte zo veel mogelijk aan te besteden. De gemeente neemt een meer regisserende rol in het aansturen van buitenreclame, de overige werkzaamheden zetten we zoveel mogelijk weg in de markt. Er zijn nu twee aanbestedingsprocedures opgestart. Prestatie doelstelling 2.3 Wij bieden voorzieningen aan die aansluiten bij de behoeften van de gebruikers en beheren die voorzieningen. Bij de markten is er sprake van een voordeel van 0,95 miljoen euro. Dit betreft voor een belangrijk deel de consequentie van de besluitvorming over het stopzetten van de organisatie van veemarkten en (per 1 januari 2011) van de exploitatie van het veemarktcomplex. Als gevolg van deze besluiten hoeven we in 2008 bijvoorbeeld veel minder onderhoud uit te voeren dan voorgenomen. Actuele Begroting
Bijgestelde Begroting
2008
Bijsturingvoorstellen
2008
100.748
-19.007
81.741
Dagelijks onderhoud
95.612
-3.555
92.057
Reguleren gebruik openbare ruimte
10.532
-1.888
8.644
Voorzieningen openbare ruimte
13.872
-1.384
12.488
220.763
-25.833
194.930
Voorkomen fysiek onveilige situaties
50.296
-46.779
3.517
Dagelijks onderhoud
72.859
-600
72.259
Reguleren gebruik openbare ruimte
8.285
-240
8.045
Voorzieningen openbare ruimte
7.033
-170
6.863
138.473
-47.789
90.684
82.290
21.956
104.246
Lasten Voorkomen fysiek onveilige situaties
Totaal lasten Baten
Totaal baten Saldo lasten en baten
38
Actuele Begroting 2008
Bijgestelde Begroting Bijsturingvoorstellen
2008
Mutaties reserves Toevoeging reserves
1.099
12.440
13.539
Onttrekking reserves
2.149
20.160
22.309
81.240
14.236
95.476
Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Toelichting op de bijsturingsvoorstellen
De wijzigingen zijn fors. Hieronder lichten we de belangrijkste financiële ontwikkelingen per doelstelling toe. De overige wijzigingen zijn het gevolg van de invoering van de nieuwe systematiek van kostentoerekening (zie hiervoor de desbetreffende passage in het onderdeel Algemene Ondersteuning) en het elimineren van de interne verrekeningen. Daarnaast leidt de reorganisatie van Stadswerken tot enkele verschuivingen tussen doelstellingen. Voorkomen fysiek onveilige situaties Door de voorspoedige uitvoering van het rioleringsprogramma (3,211 miljoen euro) en het programma achterstallig onderhoud (15,559 miljoen euro) stijgen de lasten. Dit betreft met name uitgaven op in 2007 nog niet afgeronde projecten. Ook zijn er nadelen als gevolg van hogere energiekosten voor de openbare verlichting en verkeersregelinstallaties (0,335 miljoen euro), boomziektebestrijding en de bestrijding van de eikenprocessierups (0,2 miljoen euro), achterstallig onderhoud bij bomen (0,35 miljoen euro), de niet te realiseren taakstelling op het verminderen van verkeersregelinstallaties (0,2 miljoen euro) en opstartkosten voor het beheer van het Leidsche Rijnpark (0,05 miljoen euro). Bij de baten is er een nadeel van 0,93 miljoen euro. Dit betreft het niet realiseren van de taakstelling btw op subsidies. Deze taakstelling is niet realiseerbaar omdat er geen sprake is van btw voordelen op subsidies. Dagelijks onderhoud Het nadeel bij de lasten betreft vooral de afwikkeling van de stortkosten 2007 bij Afvalverwijdering Utrecht (0,425 miljoen euro). Hiertegenover staat een voordeel van 0,175 miljoen euro op kapitaallasten in verband met de verlate levering van nieuwe vuilniswagens. Reguleren gebruik openbare ruimte De lasten verhogen we met 0,165 miljoen euro. Dit is het budget voor de uitvoering van de aanbevelingen van de commissie Schutte. Met ingang van 2008 is het Bureau Bereikbaarheid ondergebracht binnen het programma Bereikbaarheid. Voor het programma Beheer Openbare Ruimte betekent dit een verlaging van de lasten met
0,65 miljoen euro. Bij de baten ramen we een nadeel van 0,24 miljoen euro op de inkomsten bestuursdwang in verband met het feit dat de wet Bestuurlijke Boete openbare ruimte nog niet is ingevoerd. Voorzieningen openbare ruimte Het voordeel bij de lasten ontstaat vooral door het stopzetten van onderhoud aan het veemarktcomplex (0,74 miljoen euro). De lasten stijgen door noodzakelijk calamiteitenonderhoud bij forten en op de landgoederen voor 0,181 miljoen euro en door een verstrekte subsidie aan de vogelopvang van 0,03 miljoen euro. Ook hebben we, naar aanleiding van
uw motie, de bijdrage van 0,2 miljoen euro voor een beiaard in Vleuten aan de lasten toegevoegd. De baten zijn lager doordat sprake is van een lager dan begroot aantal begravingen (0,1 miljoen euro) en door lagere inkomsten bij het veemarktcomplex als gevolg van het beëindigen van de veemarkten (0,17 miljoen euro).
39
Mutaties reserves Toevoeging reserves
De voor 2008 begrote storting in de programmareserve Beheer Openbare Ruimte verhogen we met 12,44 miljoen euro. Dit betreft: 11 miljoen euro uit de incidentele onderbestedingstaakstelling voor achterstallig onderhoud;
• • 1,877 miljoen euro uit de financiële ruimte voor de nacalculatie van de btw-toerekening aan de inzameling van huishoudelijk afval; • 0,175 miljoen euro in verband met een voordeel op de kapitaallasten van vuilniswagens; • - 0,099 miljoen euro betreft het terugdraaien van een in de begroting opgenomen storting voor ADV; • -0,513 miljoen euro betreft het terugdraaien van een in de begroting opgenomen storting in verband met het wijkwerkbedrijf.
Onttrekking reserves Het nadelig resultaat van 0,701 miljoen euro en de kosten van de bestrijding van de kastanjeziekte van 0,411 miljoen euro onttrekken we aan de dienstbedrijfsreserve. Verder verhogen we de voor 2008 begrote onttrekking aan de programmareserve Beheer Openbare Ruimte met 19,049 miljoen euro. Dit betreft: 15,559 miljoen euro voor de dekking van de extra uitgaven van achterstallig onderhoud;
• • 3,211 miljoen euro voor de dekking van de extra uitgaven van het rioleringsprogramma (bergbezinkbassins); • 0,425 miljoen euro voor de afwikkeling van de stortkosten 2007; • 0,385 miljoen euro in verband met uitstel van onderhoud aan het veemarktcomplex; • -0,513 miljoen euro betreft het terugdraaien van een in de begroting opgenomen onttrekking in verband met het wijkwerkbedrijf; • -0,018 miljoen euro betreft het terugdraaien van een in de begroting opgenomen onttrekking in verband met de afkoop van het slachthuis.
40
1.11 Openbare orde en (wijk)Veiligheid De uitvoering van het programma verloopt grotendeels volgens planning. De belangrijkste afwijkingen op de afspraken uit de Programmabegroting 2008 betreffen: Effectdoelstelling 1 In 2008 is in Utrecht de criminaliteit en de overlast gedaald; vooral jongerenoverlast, woninginbraak en autokraak zijn verminderd. Algemeen De criminaliteit daalt, maar nog niet zo snel als waarop we hebben ingezet. Voor zowel woninginbraak als autokraak is in de tweede helft van het jaar een flinke inzet nodig om in de buurt te komen van de ambitieuze doelstelling van -33% ten opzichte van 2006. Met het aantal geregistreerde geweldsdelicten zitten we geheel op koers om weer terug te keren naar het niveau van 2006 na een stijging in 2007. Ook met de ontwikkeling van het onveiligheidsgevoel en de ervaren jongerenoverlast koersen we op de doelstelling. Prestatiedoelstelling 1.1 We zetten in 2008 in Utrecht de gebiedsgerichte aanpak voort, in gebieden waar de onveiligheid bovengemiddeld is. Voor alle wijken, urgentie- en aandachtsgebieden is een integraal activiteitenplan opgesteld dat in goede samenwerking met de veiligheidspartners wordt uitgevoerd. Om extra versnelling te verkrijgen bij de veiligheidsprioriteiten geweld, woninginbraak, autokraak en jongerenoverlast zijn ook stedelijke projectgroepen actief die de aanpak in de wijk faciliteren. Prestatiedoelstelling 1.2 We continueren in 2008 in Utrecht een doelgroepgerichte aanpak voor groepen die aantoonbaar bijdragen aan de onveiligheid in de stad. De jongerenoverlast op de bekende plekken in de stad is momenteel redelijk onder controle al blijft de situatie soms broos. Uitzondering is de locatie Gagelhof in Overvecht met hardnekkige overlast. Een Plan van Aanpak is in voorbereiding. De komst van de straatcoaches in Kanaleneiland is tot nu toe zeer positief ontvangen. Ze hebben bijgedragen aan het terugdringen van de jongerenoverlast. In het najaar starten de straatcoaches in Overvecht. Voorkomen moet worden dat er een tekort optreedt aan jongerenwerkers voor de zwaardere overlastgevers. Na een inventarisatie in de wijken zullen wij de uitkomsten met de welzijnsorganisaties bespreken. In het voorjaar is de
externe werving van 30 gemeentelijke bijzondere opsporingsambtenaren (BOA’s) gestart. Voor deze functie moeten nog 20 vacatures worden ingevuld. Prestatiedoelstelling 2.1 We voeren in 2008 in Utrecht activiteiten uit gericht op het voorkómen van calamiteiten, crises en verstoringen van de openbare orde. In de tweede helft van 2008 wordt gestart met de uitvoering van het Opleidings-, Trainings en Oefenplan crisisbeheersing op basis van additionele middelen die wij hiervoor beschikbaar stellen. In aanvulling op de lopende activiteiten van de brandweer vraagt de regionalisering de nodige aandacht. Op 26 juni 2008 heeft de gemeenteraad van Utrecht ingestemd met ‘het strategische voornemen tot reorganisatie van de brandweer c.q. de ontwikkeling naar één geregionaliseerde brandweerorganisatie’. Aanvullende randvoorwaarden hierbij zijn: het kwaliteitsniveau van de brandweerzorg blijft voor de gemeente Utrecht minimaal op het zelfde niveau;
• • de kosten voor de brandweerorganisatie voor de gemeente Utrecht blijven gelijk.
41
Het Algemeen Bestuur van de Veiligheidsregio Utrecht (VRU) heeft op 9 juli 2008 in navolging van instemming van de meerderheid van de deelnemende gemeenten, ingestemd met de ontwikkeling naar één geregionaliseerde brandweerorganisatie. Het Dagelijks Bestuur van de VRU zal nu een projectorganisatie gaan inrichten om het proces uit te gaan voeren.
Vooruitlopend op het van kracht worden van de Wet op de veiligheidsregio’s, sluit de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) convenanten af met de besturen van de veiligheidsregio’s. Daarmee verbinden de veiligheidsregio’s zich aan de basisvereisten crisismanagement en spreken zij de intentie uit om de brandweer te regionaliseren. Op 9 juli 2008 heeft ook de ondertekening van het convenant met BZK plaatsgevonden. De regionalisering heeft ook tot gevolg dat er ontvlechting moet gaan plaatsvinden met de gemeente Utrecht. Begin 2008 heeft de VRU aan Brandweer Utrecht gevraagd een indicatie te geven van de ontvlechtingkosten die ontstaan
door het loskoppelen van Brandweer Utrecht uit de gemeente Utrecht. De hoogte van deze ontvlechtingkosten - die door de gemeente Utrecht gedragen moeten worden – hangt onder andere af van de vraag waar de taken vanaf de regionalisering belegd worden: bij de gemeente of bij de VRU. Het komende jaar zullen deze zaken uitgezocht worden. Prestatie-indicatoren 2.1.c
Milieuvergunningen: adviezen
Begroting 2008
Bijgestelde begroting 2008
55
16
Het aantal adviezen voor milieuvergunningen blijft achter ten opzichte van de begroting. Dit is te wijten aan de invoering van het Activiteitenbesluit op 1 januari 2008, waardoor minder bedrijven een milieuvergunning nodig hebben. Actuele Begroting 2008
Bijgestelde Begroting Bijsturingsvoorstellen
2008
Lasten Gebiedsgerichte aanpak
11.366
458
11.824
Doelgroepgerichte aanpak
2.901
149
3.050
Voorkomen incidenten
5.761
575
6.337
Bestrijden incidenten
27.247
331
27.578
Totaal lasten
47.275
1.514
48.788
938
-175
763
0
0
0
982
0
982
28
0
28
1.949
-175
1.774
45.326
1.689
47.015
Baten Gebiedsgerichte aanpak Doelgroepgerichte aanpak Voorkomen incidenten Bestrijden incidenten Totaal baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves Toevoeging reserves
0
0
0
Onttrekking reserves
269
150
419
45.057
1.539
46.596
Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s
42
Toelichting op de bijsturingsvoorstellen Hieronder lichten wij de belangrijkste bijsturingsvoorstellen per doelstelling toe. De overige bijsturingsvoorstellen zijn met name het gevolg van de invoering van de nieuwe systematiek van kostentoerekening. Zie hiervoor de desbetreffende passage in het onderdeel Algemene ondersteuning. Gebiedsgerichte aanpak Van het rekeningresultaat 2007 bestemde uw raad 0,25 miljoen euro voor een projectmatige aanpak van autokraken (lokauto’s, aanpassen openbare ruimte en parkeergarages, publiekscampagne en innovatieve cameratoepassingen). De verwerking van deze bijdrage in de begroting zorgt voor een stijging van de lasten van 0,25 miljoen euro. Voorkomen incidenten Van het rekeningresultaat 2007 bestemde uw raad 0,3 miljoen euro voor de uitvoering van het Opleidings-, Trainings-
en Oefenplan crisisbeheersing en 0,04 miljoen euro voor tijdelijk cameratoezicht op de Montfoort- en IJsselsteinlaan te Hoograven. De verwerking van deze bijdragen in de begroting zorgt voor een stijging van de lasten van in totaal 0,34 miljoen euro. Mutaties reserve Onttrekking reserves De voor 2008 begrote onttrekking aan de programmareserve Jeugd verhogen we met 0,15 miljoen euro voor de uitvoering van het Dagbestedingsproject.
43
1.12 Cultuur De uitvoering verloopt grotendeels volgens planning. De belangrijkste afwijkingen op de afspraken uit de Programmabegroting 2008 betreffen: Prestatiedoelstelling 1.2 Het faciliteren van artistiek aantrekkelijke programmeringsactiviteiten van Utrechtse culturele instellingen. Het Muziekcentrum Vredenburg kampt voor de periode tot het Muziekpaleis (2008-2012) met financiële tegenvallers. Voor de jaren 2009-2012 laten wij scenario’s uitwerken op basis waarvan wij inhoudelijk en financieel een beleidskeuze kunnen maken. Prestatie-indicatoren 1.2.c
Begroting 2008
Bijgestelde begroting 2008
20
16 (4 grote en 12 kleine)
Aantal tentoonstellingen Centraal Museum
Door de financiële randvoorwaarden is er een kleine wijziging in het programma van het Centraal Museum aangebracht, wat betekent dat er iets minder kleine tentoonstellingen worden georganiseerd. Prestatiedoelstelling 2.1 Het faciliteren van huisvesting en werkruimten ten behoeve van Utrechtse makers. Voor de verbouwing van de Stefanuskerk in Overvecht wordt najaar 2008 een kredietaanvraag gedaan; naar verwachting is de verbouwing in de eerste helft van 2009 afgerond. In voorbereiding is de realisatie van atelierwoningen in het Witte pand (Hoogstraat a/d Vecht, Noordwest); deze zullen volgens planning in 2009 worden opgeleverd. Prestatiedoelstelling 3.1 Het bevorderen van de betrokkenheid bij cultuur van een breed publiek van kenners en niet-kenners afkomstig uit Utrecht en daarbuiten. In het kader van projecten beeldende kunst in de openbare ruimte wordt bij de Cultuurcampus in Leidsche Rijn het klankkunstwerk Zingende Toren gerealiseerd. Kunstfactor, het landelijke sectorinstituut voor amateurkunst, heeft passende huisvesting gevonden aan de Kromme Nieuwegracht en ontvangt van ons een investeringsbijdrage van 1 miljoen euro. Actuele Begroting
Bijgestelde Begroting
2008
Bijsturingsvoorstellen
2008
Lasten 40.124
5.110
45.234
Productie
Programmering
3.426
188
3.614
Participatie
4.853
1.482
6.335
Internationalisering
1.019
-144
876
49.423
6.636
56.059
Totaal lasten
44
Actuele Begroting
Bijgestelde Begroting
2008
Bijsturingsvoorstellen
2008
13.526
-122
13.404
1
0
1
1.708
960
2.668
0
0
0
Totaal baten
15.235
838
16.073
Saldo lasten en baten
34.188
5.798
39.985
Toevoeging reserves
1.648
13.008
14.656
Onttrekking reserves
691
2.359
3.050
35.145
16.447
51.592
Baten Programmering Productie Participatie Internationalisering
Mutaties reserves
Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Toelichting op de bijsturingsvoorstellen
Hieronder lichten wij de belangrijkste financiële ontwikkelingen per doelstelling toe. De overige ontwikkelingen zijn met name het gevolg van de invoering van de nieuwe systematiek van kostentoerekening. Zie hiervoor de desbetreffende passage in het onderdeel Algemene Ondersteuning. Programmering
De stijging van de lasten heeft verschillende oorzaken: Het tekort 2008 bij Vredenburg bedraagt 2,7 miljoen euro en bestaat uit 1 miljoen euro door het niet realiseren van
•
de efficiencytaakstelling nieuwe locaties Leidsche Rijn en Leeuwenberg, 0,6 miljoen euro hogere huisvestingslasten, 0,9 miljoen euro lagere inkomsten programmering, sales, sponsoring en horeca en 0,2 miljoen euro hogere
overhead. Wij stellen voor het tekort van 2,7 miljoen euro te dekken uit de financiële ruimte. Daarnaast is voor
2008 voor de marketingcampagne 0,1 miljoen euro en voor de Culturele Zondag 0,2 miljoen euro beschikbaar gesteld.
• Door toename van het aantal programmeringen bij de Stadsschouwburg nemen de lasten reguliere voorstellingen met 1,5 miljoen euro toe. • Voor de aanschaf van de collectie Perlee voor het Museum van Speelklok tot Pierement is 0,3 miljoen euro beschikbaar gesteld. Voor 0,8 miljoen euro zijn er uitgaven gepleegd voor het wegwerken van achterstallig
onderhoud. Verder bedraagt de besteding van vooruitontvangen rijksmiddelen voor de Beeldende Kunst en Vormgeving 0,3 miljoen euro.
De baten bij de Stadsschouwburg stijgen met 2 miljoen euro door de toename van het aantal programmeringen en dalen met 0,2 miljoen euro met betrekking tot de subsidiënten speciale voorstellingen. Daarnaast stijgen de baten met 0,2 miljoen euro als gevolg van vooruitontvangen rijksmiddelen voor de Beeldende Kunst en Vormgeving. Participatie De lastenstijging van 1,4 miljoen euro is het gevolg van de realisatie van het klankkunstwerk de Zingende Toren (1 miljoen euro) en de uitgaven voor de huisvesting van Kunstfactor (0,4 miljoen euro). De extra baten van 1 miljoen euro zijn het gevolg van toegekende subsidies, fondsbijdragen en overige inkomsten voor de Zingende Toren.
45
Mutaties reserves Toevoeging reserves
De voor 2008 begrote storting in de programmareserve Cultuur verhogen we met 13 miljoen euro. Dit betreft: een verhoging van 12,3 miljoen euro betrekking hebbende op de komende jaren als gevolg van besluitvorming bij
•
de Voorjaarsnota 2008 en deze bestuursrapportage, bestaande uit 6 miljoen euro voor de financiering van het
cultuurconvenant 2009-2011, 4,8 miljoen euro voor de Vrede van Utrecht 2013, 0,9 miljoen euro voor de Europese Culturele Hoofdstad 2018 en 0,6 miljoen euro voor het internationaal korenfestival Europa Cantat in 2009;
• 0,529 miljoen euro met betrekking tot Vaste Activa voor de investering in het Muziekhuis aan de Vecht (0,425 miljoen euro) en voor de voorbereiding van het Cultuurhuis Leidsche Rijn (0,104 miljoen euro); • 0,171 miljoen euro voor het realiseren van een kunstwerk bij het O&O cluster de Bonte Berg in Leidsche Rijn. Onttrekking reserves De voor 2008 begrote onttrekking aan de programmareserve Cultuur verhogen we met 2,4 miljoen euro. Dit betreft: 0,8 miljoen euro voor dekking van uitgaven voor achterstallig onderhoud nota kapitaalgoederen;
• • 0,592 miljoen euro voor dekking frictiekosten en routine-investeringen Vredenburg; • 0,367 miljoen euro voor dekking van uitgaven voor huisvesting Kunstfactor; • 0,278 miljoen euro voor voorbereiding Vrede van Utrecht 2013 / Culturele Hoofdstad 2018; • 0,109 miljoen euro voor ad hoc subsidieregeling Leidsche Rijn Wijk 9; • 0,104 miljoen euro voor dekking van uitgaven voorbereiding Cultuurhuis Leidsche Rijn; • 0,037 miljoen euro voor gemeentelijke matchingsgelden in relatie tot de rijksbijdrage voor Cultuurbereik 2008; • 0,055 miljoen euro ter dekking van hogere rentelasten en kosten voormalige ID-banen Centraal Museum; • 0,004 miljoen euro voor poëzie.
46
1.13 Sport De uitvoering van het programma verloopt grotendeels volgens planning. De belangrijkste afwijkingen op de afspraken uit de Programmabegroting 2008 betreffen: Effectdoelstelling 4 Realiseren van een optimale bezettingsgraad van de sporthallen en een gewaardeerd beheer van de multifunctionele accommodaties.
Effectindicatoren 4.a.
Begroting 2008
Bijgestelde begroting 2008
53%
62%
Bezettingsgraad Binnenaccommodaties
De trend van een jarenlange stabiele bezettingsgraad van binnenaccommodaties van ongeveer 53% is in 2007 doorbroken (62%). Deze ontwikkeling zet zich voort in het eerste halfjaar van 2008. Door de komst van veel moderne, nieuwe sporthallen stijgt de bezettingsgraad structureel boven de 60% uit. Prestatiedoelstelling 4
Handhaven van het kwaliteitsniveau van de sporthallen die ingericht zijn naar eisen van het NOC*NSF. Prestatie-indicatoren 4.1
Aantal sporthallen ingericht naar eisen NOC*NSF
Begroting 2008
Bijgestelde begroting 2008
15
14
De oplevering van de sporthal Cultuurcampus is met een half jaar vertraagd. Geplande opleverdatum is nu 5 december 2008, de te verwachten start van de exploitatie vindt plaats in het voorjaar 2009. De reden van de vertraging is afstemmingsproblematiek met aannemers en nutspartners. Actuele Begroting Lasten Sportaccommodaties
Bijgestelde Begroting
2008
Bijsturingsvoorstellen
2008 1.411
874
537
Zwembaden
8.102
426
8.529
Buitenaccommodaties
6.407
522
6.929
Binnenaccommodaties
7.742
3.382
11.124
Sportstimulering
3.180
566
3.746
(Top)sportevenementen
1.002
-10
992
27.307
5.425
32.732
Totaal lasten Baten Sportaccommodaties Zwembaden
0
0
0
3.580
-745
2.835
Buitenaccommodaties
1.006
-46
960
Binnenaccommodaties
2.222
1200
3.422
162
0
162
0
0
0
6.970
409
7.379
20.337
5.016
25.353
Sportstimulering (Top)sportevenementen Totaal baten Saldo lasten en baten
47
Actuele Begroting 2008
Bijgestelde Begroting Bijsturingsvoorstellen
2008
Mutaties reserves Toevoeging reserves
1.693
5.370
7.063
Onttrekking reserves
574
4.747
5.322
21.456
5.638
27.095
Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Toelichting op de bijsturingsvoorstellen
Hieronder lichten wij de belangrijkste financiële ontwikkelingen per doelstelling toe. De overige ontwikkelingen zijn met name het gevolg van de invoering van de nieuwe systematiek van kostentoerekening. Zie hiervoor de desbetreffende passage in het onderdeel Algemene Ondersteuning. Sportaccommodaties De lasten stijgen met 0,45 miljoen euro door betaling van een voorschot in verband met de onderhandelingen Plassenschap Loosdrecht. Zwembaden De stijging van de lasten houdt met name verband met een incidentele toename van 0,63 miljoen euro door afschrijving restant boekwaarde Zwembad Fletiomare. Buitenaccommodaties De lasten stijgen met 0,3 miljoen euro door verwerking in de begroting van het extra onderhoudsbudget naar aanleiding van de nota onderhoud kapitaalgoederen. Binnenaccommodaties De lasten stijgen door verwerking in de begroting van de lasten van het onderdeel Facilitair Beheer Multifunctionele accommodaties met 1,34 miljoen euro. Daarnaast stijgen de lasten door verwerking in de begroting van het extra onderhoudsbudget nota onderhoud kapitaalgoederen met 0,36 miljoen euro, door aanloopverliezen volgens de prognose bij de exploitatie van Binnensport Leidsche Rijn met 0,37 miljoen euro en door diverse huurbedragen accommodaties Leidsche Rijn met 1 miljoen euro. De baten stijgen met 1,2 miljoen euro door verwerking in de begroting van de inkomsten van het onderdeel Facilitair Beheer Multifunctionele accommodaties. Sportstimulering De lasten stijgen door verwerking van besluiten betreffende de resultaatverdeling Verantwoording 2007 met 0,37 miljoen euro voor onder andere bijdragen aan een nieuwe IJshockeyboarding en voor de verbouwing van het Nationaal Denksportcentrum. Mutaties reserves Toevoeging reserves De voor 2008 begrote storting in de programmareserve Sport verhogen we met 5,37 miljoen euro. Dit betreft: een verhoging met 3,886 miljoen euro met betrekking tot Vaste Activa in verband met rendabele
•
investeringsbijdragen voor nieuwbouw/verbouw Krommerijn (1,875 miljoen euro), Fletiomare (0,63 miljoen euro), projecten kunstgras 2008/2009 Maarschalkerweerd en Leidsche Rijn (1 miljoen euro), budget achterstalling
onderhoud speeltuinen (0,308 miljoen euro) en bijdrage kunstgrasveld Maarschalkerweerd (0,073 miljoen euro);
• een storting van 1 miljoen euro voor Kunstgrasvelden 2009; • een toevoeging van 0,8 miljoen euro voor subsidie vereenvoudiging subsidiestelsel 2009 tot en met 2012 (0,2 miljoen euro per jaar); • een verlaging met 0,316 miljoen euro als gevolg van het stoppen van de structurele stortingen ten behoeve van aanloopverliezen volgens de prognose bij de exploitatie van sportparken en binnensport Leidsche Rijn.
48
Onttrekking reserves De voor 2008 begrote onttrekking aan de programmareserve Sport verhogen we met 4,747 miljoen euro. Dit betreft: een verhoging met 3,139 miljoen euro met betrekking tot zwembaden voor nieuwbouw/verbouw Krommerijn
• (1,875 miljoen euro) en Fletiomare (1,264 miljoen euro); • een verhoging met 1,057 miljoen euro voor binnen- en buitensport met betrekking tot onderhoud speeltuinen
(0,308 miljoen euro), in verband met vrijval onderhoud kapitaalgoederen sport (0,263 miljoen euro), ter dekking
van aanloopverliezen Leidsche Rijn (0,25 miljoen euro), ten behoeve van de pilot Facilitair Beheer Multifunctionele accommodaties (0,163 miljoen euro) en voor de investering kunstgras Maarschalkerweerd (0,073 miljoen euro);
• 0,551 miljoen euro voor de voorschotbetaling met betrekking tot de onderhandelingen Plassenschap Loosdrecht (0,45 miljoen euro), voor bijdrage skatehal Leidsche Rijn (0,086 miljoen euro) en voor de Singelloop Utrecht (0,015 miljoen euro).
49
1.14 Onderwijs, Educatie en Bibliotheek De uitvoering van het programma verloopt grotendeels volgens planning. De belangrijkste afwijkingen op de afspraken uit de Programmabegroting 2008 betreffen: Prestatiedoelstelling 1.1 Het bieden van een aantrekkelijker en gedifferentieerder educatieve onderwijs infrastructuur. De eerder gemelde vertraging van de oplevering van de Cultuurcampus leidt ook in 2008 tot extra kosten voor tijdelijke huisvesting van scholen in Leidsche Rijn. Voor nieuwbouw van het Meerstroom College en de Wim Sonneveld School heeft in 2007 geen gunning kunnen plaatsvinden. Vanwege een forse overschrijding is de aanbesteding ongeldig verklaard. Het ontwerp is aangepast en in juni 2008 heeft een tweede aanbesteding plaatsgevonden. Dit jaar starten we met de werkzaamheden. Naar verwachting is de nieuwbouw dan eind 2009, begin 2010 gereed. De renovatie van het Gerrit Rietveld College is uitgesteld vanwege een heroverweging door het schoolbestuur van het onderwijsconcept en de leerlingenaantallen. Het schoolbestuur onderzoekt samen met de gemeente de haalbaarheid van nieuwbouw. De verwachting is dat hier in september duidelijkheid over komt. De renovatie van het Gregoriuscollege is afgerond. De gemeente zal twee nabijgelegen gymzalen renoveren voor gebruik door het Gregoriuscollege. De planvoorbereiding voor de uitbreiding van het Stedelijk Gymnasium is gestart met extra aandacht voor de inpassing en draagvlak in de buurt. De planontwikkeling van de Kranenburgschool loopt, maar heeft lange tijd op de ontwikkelingen rond de Kohnstammschool moeten wachten. Er is sprake van financiële tekorten op diverse investeringsprojecten. Bij enkele projecten blijkt al bij de architectenraming dat het beschikbare normbudget te laag is om te kunnen aanbesteden. De extra eisen voor een goed binnenklimaat passen niet in de norm. Ook vanwege de nog steeds zeer gespannen bouwmarkt valt de aanbesteding tegen. Deze ontwikkelingen zijn gemeld in de Voorjaarsnota en bij de begrotingsbehandeling 2009. De eerste praktijksituaties doen zich nu voor. Voorbeelden zijn De Schakel, OBS Voordorp, Beethovenplein, Twaalfruiter, SBO school Vleuterweide en de Daltonschool Rijnsweerd. Bij de Programmabegroting 2008 programmeerden wij nog het volledige investeringsbedrag terwijl er twee jaar planvoorbereiding voorafgaat aan de start uitvoering zoals bij KC Zuid, de SBO Vleuterweide en de OBS Teun de Jagerdreef. Deze wijze van programmeren geeft een vertekend beeld. Vanaf deze bestuursrapportage programmeren wij gefaseerd de planvoorbereiding en realisatie. Vertragingen treden op bij enkele scholen vanwege de ruimtelijke inpassing (Kohstammschoool), de samenhang met gebiedsontwikkeling of het opstellen van stedenbouwkundige plannen zoals in geval van de Schakel de Spoorzone in geval van OBS Teun de jager en de scholen in Vleuterweide. Voor de uitbreiding in de bestaande stad is soms meer tijd
nodig voor noodzakelijk onderzoek zoals bij de Jenaplanschool Wittevrouwen gecombineerd met renovatie en tijdelijke huisvesting. Portaal heeft de sloop van het Titus Brandsmacomplex begin juli stilgelegd tot de schoolvakantie. De overlast voor OBS Overvecht aan de grote Trekdreef was te groot. De school verhuist half september naar de Pyramidedreef. Hierna kan de sloop gecontinueerd worden. De hierbij horende kosten zijn nog onduidelijk. Ook is nog onduidelijk wie uiteindelijk verantwoordelijk is voor de extra kosten.
50
Het treffen van de voorzieningen, voor het verkrijgen van gebruiksvergunningen, verloopt naar wens. Personeelsgebrek bij de brandweer dreigt een knelpunt te worden bij het verstrekken van de gebruiksvergunningen. Naast de in de programmabegroting opgenomen renovaties realiseren we in 2008 de renovatie van de dependance van de Aboe Da’oedschool op de Thorbeckelaan.
De realisatie van de onderwijskundige vernieuwing van St. Dominicus is vertraagd. St. Dominicus kent een onverwachte leerlingengroei en heeft geen ruimte voor uitbreiding. In Oog in Al onderzoekt de gemeente de mogelijkheden om de groei op te vangen. Daarna volgt planvoorbereiding. Prestatiedoelstelling 3.1 Bevorderen van ontmoeting, versterken van gevarieerde vrijetijdsbesteding en vergroten van veiligheidsgevoelens. Het aantal deelnemende scholen aan het schoolzwemmen haalt niet de beoogde 94 maar komt uit op 87. Het aantal neemt af omdat veel leerlingen op scholen al in bezit zijn van een zwemdiploma. Bovendien kost het schoolzwemmen scholen veel onderwijstijd onder andere door lange reistijden. Scholen geven om die reden de voorkeur aan een andere invulling van hun onderwijstijd. Met 15 scholen hebben wij contacten gelegd om de kinderen zonder zwemdiploma een traject aan te bieden, zodat deze kinderen alsnog hun diploma gaan halen. Organisatorisch vraagt dit meer voorbereidingstijd dan was voorzien; naar verwachting gaan in 2009 vier scholen hieraan meedoen. Het verwachte percentage scholen waarbij de leerlingenpopulatie een afspiegeling vormt van de wijkbevolking verlagen we naar 75%. Met de ondersteuning van ouderinitiatieven willen wij het percentage omhoog brengen. We zetten extra in, mede met behulp van de ondersteuning van het Kenniscentrum Gemengde Scholen, op het versterken van ouderinitiatieven. De benaming ‘Wereldscholen’ is gewijzigd in ’Scholen in de wereld’. Prestatie-indicatoren
Begroting 2008
Bijgestelde Begroting 2008
1.1.b
Nieuwbouw en uitbreiding gymnastiek
3
4
1.1.d
Renovatie
3
4
1.1.e
Onderwijskundige vernieuwing
3
2
1.1.f
Aantal gerealiseerde schoolgebouwen conform 11
8 + 2 gymzalen
3.1.b
Percentage scholen met leerlingenpopulatie dat 80%
75%
94
87
masterplan VO afspiegeling is van wijkbevolking 3.1.d
Aantal scholen dat meedoet aan schoolzwemmen Actuele Begroting
Lasten Versterken educatieve infrastructuur
Bijgestelde Begroting
2008
Bijsturingsvoorstellen
2008
36.080
2.789
38.869
Goede schoolloopbaan voor iedereen
8.232
1.858
10.090
Bevorderen ontmoeting
6.819
280
7.100
Gemeentebibliotheek
14.321
382
14.703
Totaal lasten
65.452
5.309
70.761
51
Actuele Begroting
Bijgestelde Begroting
2008
Bijsturingsvoorstellen
2008
Versterken educatieve infrastructuur
809
1.486
2.295
Goede schoolloopbaan voor iedereen
656
2.073
2.728
Baten
Bevorderen ontmoeting
342
-250
93
Gemeentebibliotheek
2.884
150
3.034
Totaal baten
4.691
3.459
8.150
60.761
1.850
62.611
Saldo lasten en baten Mutaties reserves Toevoeging reserves
2.129
8.384
10.514
Onttrekking reserves
1.436
5.509
6.945
61.455
4.725
66.180
Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Toelichting op de bijsturingsvoorstellen
Hieronder lichten wij de belangrijkste financiële ontwikkelingen per doelstelling toe. De overige ontwikkelingen zijn met name het gevolg van de invoering van de nieuwe systematiek van kostentoerekening. Zie hiervoor de desbetreffende passage in het onderdeel Algemene Ondersteuning. Versterken educatieve infrastructuur Er is sprake van lagere lasten van 2,8 miljoen euro voor diverse bijdragen aan investeringsprojecten. Er zijn hogere lasten van 2,8 miljoen euro voor de huren van de nieuwbouwlocaties Sportcampus, KC Spoor en KC Noord. Verder nemen de lasten toe met 1,5 miljoen euro voor tijdelijke huisvesting ten behoeve van het Masterplan Voortgezet
Onderwijs (Meerstroom en Unic), 0,1 miljoen euro voor uitvoering van preventieve maatregelen, 0,2 miljoen euro bijdrage in de huur van Hart van Noord en 0,8 miljoen euro hogere kapitaallasten. Er is een voordeel ontstaan op kapitaallasten door vertraging van investeringsprojecten (1,3 miljoen euro) en op het budget onderhoud verhuurde schoolgebouwen (0,2 miljoen euro). Deze voordelen zetten we in ter dekking van overschrijdingen op diverse investeringsprojecten (0,3 miljoen euro voor de extra kosten tijdelijke huisvesting als gevolg van de vertraging van de Cultuurcampus, 0,1 miljoen euro voor gebruiksvergunningen diverse VO scholen, 0,1 miljoen euro voor de aanpassing van de Notebomenlaan, 0,1 miljoen euro voor de klimaatbeheersing van de Bonte Berg, 0,1 miljoen euro voor de
Plesmanlaan, 0,3 miljoen euro voor de Oude Kerkstraat, 0,2 miljoen euro van de Jan Muschlaan en 0,2 miljoen euro voor de Poortstraat). Tenslotte stellen wij voor om het voordeel op project Winklerlaan van 0,2 miljoen euro in te zetten voor de tekorten op de projecten Che Guevarastraat en Pastoor Ohllaan. De baten en lasten worden verhoogd met 0,5 miljoen euro voor een bijdrage uit ISV gelden voor het opknappen van schoolpleinen. Hiernaast is sprake van hogere baten van 0,7 miljoen euro huurvergoeding voor voorschoollokalen en 0,2 miljoen euro extra ontvangen vergoedingen van schoolbesturen. Goede schoolloopbaan voor iedereen
De baten en lasten worden verhoogd met 0,6 miljoen euro voor Schoolmaatschappelijk werk in het primair en voortgezet onderwijs (betreft de inzet van de eigen middelen van de schoolbesturen), 0,7 miljoen euro rijksbijdrage voor uitvoering van de kwalificatieplicht 18 jarigen in Utrecht en de regiogemeenten, 0,5 miljoen euro rijksbijdrage voor uitvoering van het VSV-convenant 2007-2011 in 2008 en inzet van 0,3 miljoen euro uit de voorziening Educatie voor volwasseneneducatie.
52
Mutaties reserves Toevoeging reserves
De voor 2008 begrote toevoeging aan de programmareserve Onderwijs, Educatie en Bibliotheek verhogen we met 8,4 miljoen euro. Dit betreft: 0,7 miljoen euro voor voorscholen;
• • 0,2 miljoen euro voor het wegwerken van achterstallig onderhoud; • 0,8 miljoen euro voor de uitvoering van het Masterplan Voortgezet Onderwijs; • 5,7 miljoen euro ter dekking van toekomstige kapitaallasten; • 0,1 miljoen euro voor de uitvoering van het huisvestingsprogramma 2008; • 0,9 miljoen euro ter dekking van overschrijdingen op diverse investeringsprojecten (Jan Muschlaan 24, Oude Kerkstraat, Poortstraat 73 en Plesmanlaan 23).
Onttrekking reserves De voor 2008 begrote onttrekking aan de programmareserve Onderwijs, Educatie en Bibliotheek verhogen we met 5,5 miljoen euro. Dit betreft: 0,3 miljoen euro vrijval van het gereserveerde bedrag voor kosten voormalig personeel Nieuwe Vaart;
• • 0,6 miljoen euro voor de Cultuurcampus; • 0,3 miljoen euro vrijval van het gereserveerde bedrag voor herstel van (vandalisme)schades; • 1,5 miljoen euro voor het project Nieuw Welgelegen; • 0,9 miljoen euro voor het project Stroyenborchdreef; • 1,4 miljoen euro ten behoeve van tijdelijke huisvesting voortgezet onderwijs; • 0,4 miljoen euro ten behoeve van uitvoering van het huisvestingsprogramma; • 0,1 miljoen euro voor de realisatie van preventieve maatregelen voor het voorkomen van schades en vandalisme.
53
1.15 Welzijn De uitvoering van het programma verloopt grotendeels volgens planning. De belangrijkste afwijkingen op de afspraken uit de Programmabegroting 2008 betreffen: Prestatiedoelstelling 4.1 Faciliteren van een toereikende infrastructuur van laagdrempelige voorzieningen, zodat mensen zo lang mogelijk zelfstandig wonen en deelnemen aan het maatschappelijke leven.
We verwachten een kleiner overschot op de huishoudelijke verzorging 2007 dan bij de Verantwoording 2007 was voorzien. Dit levert in 2008 een nadeel op tussen 0,6 en 0,8 miljoen euro. Dit nadeel zal worden afgedekt door het bedrag dat is gereserveerd voor risico’s die verband houden met de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). De doelstelling Zorg was in de Programmabegroting 2008 onderdeel van het programma Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid. Deze doelstelling is vanaf deze bestuursrapportage onderdeel de doelstelling Zelfredzaamheid binnen het programma Welzijn. Prestatie-indicatoren 2.1.e
Hulp bij huishouden in natura
2.1.f
Hulp bij huishouden als persoonsgebonden budget
Begroting 2008
Bijgestelde begroting 2008
4.500
6.000
1.000
1.200
In 2008 zijn 6.000 cliënten die in de overgangsregeling AWBZ naar de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) zaten in een keer ingestroomd in de regeling Hulp bij huishouden. In 2008 is op basis van de overdrachtsgegevens vanuit AWBZ en de zorgaanbieders rekening gehouden met een instroom van ongeveer 4.500 cliënten Hulp bij huishouden. Actuele Begroting 2008
Bijgestelde Begroting Bijsturingsvoorstellen
2008
Lasten Belangenbehartigingsorganisaties Ontmoeting Jeugdwelzijnswerk Zelfredzaamheid Opvang en begeleiding Totaal lasten
766
24
790
16.066
-197
15.868
6.624
768
7.392
55.669
712
56.382
5.413
495
5.908
84.538
1.802
86.340
0
0
0
62
0
62
Baten Belangenbehartigingsorganisaties Ontmoeting Jeugd Welzijnswerk Zelfredzaamheid Opvang en begeleiding Totaal baten Saldo lasten en baten
54
0
0
0
2.891
-407
2.484
561
0
561
3.515
-407
3.108
81.023
2.209
83.232
Actuele Begroting 2008
Bijgestelde Begroting Bijsturingsvoorstellen
2008
Mutaties reserves Toevoeging reserves
0
500
500
Onttrekking reserves
4.977
3.646
8.623
76.046
-937
75.109
Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Toelichting op de bijsturingsvoorstellen
Hieronder lichten wij de belangrijkste financiële ontwikkelingen per doelstelling toe. De overige ontwikkelingen zijn met name het gevolg van de invoering van de nieuwe systematiek van kostentoerekening. Zie hiervoor de desbetreffende passage in het onderdeel Algemene Ondersteuning. Zelfredzaamheid De lasten nemen toe door overdracht van het budget voor Mantel-Buddy-en Respijtzorg naar het programma Volksgezondheid (1 miljoen euro) en door de afkoop van het contract met de GG&GD voor de indicatiestelling (0,9 miljoen euro). Deze toename wordt grotendeels gecompenseerd door een verlaging van de lasten door
toevoegingen uit het Gemeentefonds als gevolg van indexatie en uitname WMO-Hulp bij het huishouden (1,1 miljoen euro) en door lagere kapitaallasten (0,5 miljoen euro). De baten nemen af doordat de bijdrage AWBZ wegvalt in verband met de invoering van de WMO. Mutaties reserves Toevoeging reserves De voor 2008 begrote toevoeging aan de programmareserve Welzijn verhogen we met 0,5 miljoen euro ter dekking van toekomstige kapitaallasten van speeltuinen. Onttrekking reserves De voor 2008 begrote onttrekking aan de programmareserve Welzijn verhogen we met 0,9 miljoen euro. Dit betreft: 0,4 miljoen euro vrijval naar aanleiding van onderzoek naar de risico’s van afgegeven garanties geldleningen
• bejaardenoorden; • 0,2 miljoen euro voor de resterende implementatiekosten van de WMO; • 0,3 miljoen euro voor de verbouwingskosten pand Voorstraat 6bis (St. Release); • -0,1 miljoen euro in verband met een correctie van de onttrekking voor laagdrempelige computervoorzieningen. De voor 2008 begrote onttrekking aan de programmareserve Welzijn verhogen we met 2,8 miljoen euro. Dit betreft: 0,9 miljoen euro voor de dekking van de afkoop van het contract met de GG&GD;
• • 0,7 miljoen euro ter dekking van de taakstelling 2008; • 1 miljoen euro vrijval; • 0,2 miljoen euro ter dekking van de programmakosten.
55
1.16 Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid De uitvoering van het programma verloopt grotendeels volgens planning. De belangrijkste afwijkingen op de afspraken uit de Programmabegroting 2008 betreffen: Effectdoelstelling 1 Burgerschap: Werk. Effectindicatoren 1.a
Begroting 2008
Bijgestelde begroting 2008
Aantal huishoudens met een Wwb-uitkering (inclusief 65+)
7.000
7.584
1.b
Instroom huishoudens tot 65 jaar in de Wwb
1.680
1.880
1.c
Uitstroom huishoudens tot 65 jaar uit de Wwb
2.300
2.413
In de Voorjaarsnota 2008 is het aantal huishoudens 65- verhoogd met 200 als gevolg van de instroom uit de generaal pardon regeling. Het aantal huishoudens 65+ zal naar verwachting uitkomen op 1.284. Dit cijfer dat niet door de gemeente te beïnvloeden is, ligt 384 hoger dan oorspronkelijk begroot. Prestatiedoelstelling 1.1 Re-integratie: Het begeleiden en faciliteren van werkloos werkzoekenden waarbij we streven naar de volgende resultaten: regulier betaald werk en gesubsidieerd werk. Prestatie-indicatoren 1.1.a
Aantal cliënten op traject
1.1.d
Aantal plaatsingen op gesubsidieerd werk
Begroting 2008
Bijgestelde begroting 2008
4.200
5.600
250
640
In 2008 stromen veel meer cliënten in op een toeleidingstraject dan begroot. Door de intensivering van klantmanagement zijn veel cliënten aangemeld voor een traject. Ook het aantal plaatsingen op gesubsidieerd werk ligt fors hoger dan begroot. Cliënten worden steeds vaker op gesubsidieerd werk geplaatst (vooral vangnetbaan) bijvoorbeeld vanwege de krapte op de arbeidsmarkt en de aantrekkelijkheid van de regeling voor de werkgever et cetera. Prestatiedoelstelling 2.1 De prestatiedoelstelling Zorg is met ingang van deze bestuursrapportage opgenomen onder het Programma Welzijn. Prestatiedoelstelling 3.1 Rechtmatig en doelmatig verstrekken van financiële middelen om te voorzien in de noodzakelijke kosten van het bestaan aan huishoudens met een inkomen onder het bijstandsniveau. Prestatie-indicatoren 3.1.a
Uitstroom aantal cliënten door handhaving
Begroting 2008
Bijgestelde begroting 2008
245
200
De uitstroom van het aantal cliënten door handhaving blijft achter bij de prognose. Dit komt doordat het steeds moeilijker wordt om fraude aan te tonen. Het aantal fraudemeldingen neemt ook af door de effecten van Werk Loont en door de daling van het klantenbestand.
56
Prestatiedoelstelling 3.2 Armoedebestrijding door financiële ondersteuning van huishoudens met een vastgesteld maximum inkomen (afhankelijk van de regeling). Het gaat om ondersteuning voor de betaling van de vaste lasten, participatie, maatwerk in de vorm van schuldhulpverlening en bijzondere bijstand. Prestatie-indicatoren 3.2.d 3.2.g
Begroting 2008
Bijgestelde begroting 2008
(WSNP)
450
200
Aantal trajecten in schuldhulpverlening (WSNP)
950
625
Aantal aanvragen voor schuldhulpverlening
3.2.h
Aantal huishoudens in budgetbeheer
3.2.j
Aantal U-pashouders
3.2.k
300
375
42.000
33.000
7.680
4.600
Aantal toekenningen langdurigheidstoeslag en reserveringstoeslag
Het aantal wettelijke aanvragen en trajecten schuldhulpverlening is lager dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door veranderde wet- en regelgeving waardoor cliënten altijd eerst in een minnelijk traject terechtkomen. Mocht dit minnelijk traject niet tot het gewenste resultaat leiden, kan een Wettelijke Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP) traject ingezet worden. De behoefte aan budgetbeheer neemt steeds meer toe waardoor het verwachte aantal huishoudens in budgetbeheer in 2008 hoger zal liggen dan begroot. Het aantal U-pashouders in 2008 ligt lager dan begroot. In de Programmabegroting 2008 is het aantal U-pashouders in de regio Utrecht weergegeven, in de bijgestelde begroting wordt het aantal U-pashouders in de stad Utrecht weergegeven. Vanwege het dalend klantenbestand zijn er ook minder toekenningen langdurigheidstoeslag (2.250) en reserveringstoeslag (2.350) dan begroot. Actuele Begroting
Bijgestelde Begroting
2008
Bijsturingsvoorstellen
2008
56.805
18.720
75.526
Lasten Re-integratie WSW Verstrekken bijstand Armoedebestrijding Totaal lasten
26.589
1.480
28.069
115.556
6.840
122.396
15.771
3.009
18.780
214.722
30.049
244.771
44.493
17.525
62.018
Baten Re-integratie WSW
24.704
2.074
26.778
Verstrekken bijstand
99.353
8.422
107.775
3.370
-1.064
2.306
171.920
26.958
198.878
42.802
3.091
45.893
Armoedebestrijding Totaal baten Saldo lasten en baten
57
Actuele Begroting 2008
Bijgestelde Begroting Bijsturingsvoorstellen
2008
Mutaties reserves Toevoeging reserves
0
1.490
1.490
Onttrekking reserves
5.198
2.246
7.443
37.604
2.336
39.940
Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Toelichting op de bijsturingsvoorstellen
Hieronder lichten wij de belangrijkste financiële ontwikkelingen per doelstelling toe. De overige ontwikkelingen zijn met name het gevolg van de invoering van de nieuwe systematiek van kostentoerekening. Zie hiervoor de desbetreffende passage in het onderdeel Algemene Ondersteuning. Re-integratie Door een wijziging in het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) zijn met ingang van de Bestuursrapportage 2008 de werkelijk verwachte uitgaven op het werk-deel zichtbaar in de begroting. Zowel de lasten als de baten zijn hierdoor gestegen met 17,2 miljoen euro. De prognose van de re-integratie uitgaven voor 2008
bedragen hiermee 61,5 miljoen euro, deze uitgaven worden volledig gedekt uit de rijksbijdrage Wet Werk en Bijstand (Wwb) werk-deel voor 2008 en het overschot 2007. Daarnaast zijn de lasten gestegen met 0,2 miljoen euro in verband met verwachte lasten van het jongerenloket op dit product. Het verwerken van enkele kleinere subsidieposten conform de BBV veroorzaakt nog een stijging van zowel de lasten als de baten van 0,3 miljoen euro. WSW Zowel de lasten als de baten zijn verhoogd met 1,7 miljoen euro ten opzichte van de begroting door de verwerking van
de beschikking van het Rijk voor 2008 voor de uitvoering WSW. Daarnaast zijn de lasten verlaagd met 0,3 miljoen euro, dit betreft de verlaging van de verwachte exploitatiebijdrage UW 2008. De baten stijgen met 0,3 miljoen euro door de vrijval van de exploitatiebijdrage Utrechtse werkbedrijven (UW) 2007. Verstrekken bijstand De lasten stijgen met 5,4 miljoen euro doordat het beroep op uitkeringen door mensen boven de 65 jaar is toegenomen en door de generaal pardonregeling. Daarnaast is de gemiddelde prijs per uitkering gestegen. Hiervoor worden we via het rijksbudget gecompenseerd. Ook wordt er een bijdrage geleverd aan apparaatskosten en het automatiseringssysteem conform de besluitvorming bij de Voorjaarsnota 2008. Op de apparaatskosten verwachten we een nadeel van 2,3 miljoen euro, dit is met name ontstaan doordat er minder kosten doorbelast kunnen worden aan
het Wwb werk-deel en armoedebestrijding. De extra baten bedragen 8,4 miljoen euro. Het rijksbudget is 5,8 miljoen euro hoger dan oorspronkelijk begroot. Daarnaast zijn de verhaalsinkomsten 2,1 miljoen euro hoger en valt er een bedrag van 0,5 miljoen euro vrij doordat de debiteuren hoger gewaardeerd zijn. Armoedebestrijding Ten gevolge van een technische wijziging dalen zowel de baten als de lasten met 2 miljoen euro. De lasten stijgen met 5,5 miljoen euro ten gevolge van de uitvoering van de moties chronisch zieken (2,6 miljoen euro) en ov-strippenkaarten (0,4 miljoen euro), de uitbreiding bij schuldhulpverlening (1,5 miljoen euro), de inrichtingskosten voor het generaal pardon (0,4 miljoen euro) en overige mutaties ten bedrage van 0,6 miljoen euro. Hiertegenover staat een onderbesteding op de reserveringstoeslag van 0,6 miljoen euro. De stijging van de baten houdt met name verband met de rijksbijdrage ten behoeve van inrichtingskosten voor het generaal pardon.
58
Mutaties reserves Toevoeging reserves
Aan de bedrijfsreserve DMO wordt een bedrag van 1,5 miljoen euro toegevoegd ter aanvulling tot het minimumniveau van deze reserve. Onttrekking reserves De voor 2008 begrote onttrekking aan de programmareserve Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid verhogen we met 2,3 miljoen euro ter dekking van de meerkosten voor armoedebestrijding. Omdat het saldo bij armoedebestrijding niet meer toereikend is om alle meerkosten in 2008 te dekken, stellen we voor om het restant van 0,8 miljoen euro te dekken uit het overschot op de exploitatiebijdrage UW 2007 en 2008 van 0,6 miljoen euro en het overige tekort te dekken uit Werk en Inkomen. Ook voor 2009 verwachten we dat we een beroep zullen moeten doen op Werk en
Inkomen ter dekking van het tekort op armoedebestrijding. In de Bestuursrapportage 2009 komen we hier nader op terug.
59
1.17 Volksgezondheid De uitvoering van het programma verloopt grotendeels volgens planning. De belangrijkste afwijkingen op de afspraken uit de Programmabegroting 2008 betreffen: Prestatiedoelstelling 1.2. We signaleren meer volwassen probleemdrinkers en leiden ze toe naar zorg en we verminderen de uitval uit. afkickprogramma’s.
Wijziging prestatie-indicatoren In de mid-term review over het grootstedenbeleid (GSB) is met het Rijk afgesproken dat de indicatoren voor ambulante verslavingszorg komen te vervallen. Daarvoor zijn de indicatoren voor Plan van Aanpak Maatschappelijke opvang (Aantal dak- en thuislozen met een individueel en integraal trajectplan en aantal dreigend dak- en thuislozen met een individueel en integraal trajectplan) in de plaats gekomen. (De vervallen effectindicatoren betreffen nummer 1.2c en 1.2d, pagina 142 van de Programmabegroting 2008) Prestatiedoelstelling 2.1 We signaleren kinderen met opvoeding- en opgroeiproblemen in een eerder stadium en volgen ze actief. Prestatie-indicatoren 2.1.b
Begroting 2008
Bijgestelde begroting 2008
95%
88%
Bereik kinderen wettelijke contactmomenten
Het bereikcijfer is lager dan de geplande 95%, omdat meer aandacht nodig is voor risicokinderen. Voor het komende jaar zal worden uitgegaan van de prestatie-indicator ‘percentage kinderen in beeld’ in plaats van ‘percentage kinderen bereikt’. Belangrijk is dat bekend is hoe het met kinderen gaat en of er iets met ze aan de hand is. Niet alle kinderen hoeven daarvoor daadwerkelijk gezien te worden. Modernisering Jeugdgezondheidszorg 0-19 jarigen In het 2e halfjaar van 2008 is gestart met een moderniseringstraject van de jeugdgezondheidszorg met als doel meer aandacht te geven aan kinderen die een verhoogd risico lopen. Een projectleider is aangesteld om het traject vorm te geven. Het tijdpad maakt een goede aansluiting met de invoering van het EKD mogelijk. De middelen die voor het moderniseringstraject beschikbaar zijn gesteld worden aangewend in de komende 2 jaar. We verwachten dit jaar 0,1 miljoen euro te besteden. Het voorstel is om het restant van 1,1 miljoen euro te reserveren voor 2009 en deels 2010. Brede doeluitkering jeugd Met ingang van 1 januari 2008 is een aantal financiële middelen gebundeld in de Brede Doeluitkering (BDU) Centra voor Jeugd en Gezin. Het betreft middelen in het kader van het programma Jeugd en het programma Volksgezondheid. In de BDU worden de Rsu-gelden en de middelen voor preventief jeugdbeleid (motie Verhagen) gebundeld. De berekeningsgrondslag voor deze uitkering is gewijzigd. Hierdoor past de hoogte van de BDU, in ieder geval voor 2009 en 2010, beter op de Utrechtse situatie en zullen de tekorten minder worden. Voor 2008 resteert er nog een tekort van 0,35 miljoen euro voor de consultatiebureaus (0-4 jarigen). Wij zoeken naar mogelijkheden om dit tekort binnen de beschikbare budgetten op te vangen. Indien dit niet of onvoldoende lukt, dan zullen wij bij de Verantwoording 2008 voorstellen om het (restant)tekort te dekken uit het gemeentebrede resultaat. Elektronisch kinddossier Op rijksniveau is besloten dat gemeenten en JGZ-instellingen zelf moeten overgaan tot aanschaf van het Elektronisch Kinddossier (EKD). De gemeenten in de provincie Utrecht hebben in juni van dit jaar overeenstemming bereikt over het gezamenlijk aanbesteden hiervan. De gemeente Utrecht treedt namens de andere gemeenten op als penvoerder en organiseert de aanbesteding. Door met eenzelfde softwarepakket te werken, wordt aan een belangrijke voorwaarde voldaan om binnen de provincie gegevens met elkaar uit te wisselen. Begin 2009 wordt een softwarepakket 60
aangeschaft en zal de implementatie starten. De middelen die in 2008 beschikbaar zijn voor de implementatie zullen derhalve deels (0,35 miljoen euro) doorgeschoven worden naar 2009 ten behoeve van opleidingen, omzetten papierendossiers, productieverlies et cetera. Regionale aanpak kindermishandeling (RAAK) Landelijk is er een Actieverklaring Aanpak Kindermishandeling opgesteld met als doel om met vereende krachten te werken aan het voorkomen dat ouders hun kinderen (gaan) mishandelen. Utrecht heeft de opdracht om als centrumgemeente de aanpak volgens de RAAK-methode voor de gemeente Utrecht en 19 omliggende gemeenten te introduceren. De gemeente moet zorgen dat sluitende afspraken gemaakt worden tussen lokale en regionale partners rondom de aanpak van kindermishandeling en bevorderen dat professionals actief een pakket training en scholing aanbieden. Met de meicirculaire van het ministerie is voor de jaren 2008, 2009 en 2010 jaarlijks een bedrag van 0,083 miljoen euro beschikbaar gesteld. Deze uitkering is voornamelijk bedoeld voor het aanstellen van een regionale coördinator kindermishandeling. Deze coördinator start in september. Aanvullende eerstelijns seksuele hulpverlening (ASH) Per 1 januari 2008 is de subsidieregeling aanvullende eerstelijns seksualiteitshulpverlening (ASH) voor jongeren tot en met 24 jaar van start gegaan. GG&GD Utrecht is gevraagd om als coördinerende gemeente op te treden voor omliggende gemeenten. Het doel van deze hulpverlening is om latere problemen op het gebied van seksualiteit te
voorkomen. De hulpverlening is aanvullend op de reguliere zorg en richt zich op informatie en advies over seksualiteit in het algemeen, soa, anticonceptie, ongewenste zwangerschap en seksueel geweld. In de regio Utrecht is de GG&GD Utrecht verantwoordelijk voor de uitvoering van de regeling. Hiervoor heeft de GG&GD afspraken gemaakt met CASA (Centrum voor Anticonceptie, Seksualiteit en Abortus). VWS kent hiervoor jaarlijks subsidie toe aan de GG&GD, bestaand uit een bedrag voor de coördinatie en een bedrag voor het uitvoeren van consulten. Tuberculosebestrijding (samenwerking met Agis) De tuberculosebestrijding is een wettelijke taak uitgevoerd door de GG&GD en gefinancierd door de gemeenten. De GG&GD Utrecht voert ook de tuberculosebestrijding uit voor GGD Eemland en GGD Midden-Nederland. Een onderdeel van de tuberculosebestrijding bestaat uit het behandelen van mensen met een
tuberculose(besmetting). Door de invoer van de diagnose behandel combinatie is het mogelijk voor het curatieve deel een declaratie in te dienen bij de zorgverzekeraar. Dit jaar betekent dit extra inkomsten vanwege het aantal tuberculosepatienten dat bij ons onder behandeling is. Deze extra inkomsten worden benut om de gestegen kosten van de patiëntenautomatisering dekt. Dit zal ook in 2009 het geval zijn. Utrecht gezond (samenwerking met Agis) Onder de noemer 'Utrecht Gezond' intensiveren gemeente Utrecht en Agis Zorgverzekeringen de bestaande
samenwerking. Beide partijen gaan duurzaam samenwerken om gezondheidsachterstanden aan te pakken. We doen dit door het opzetten van een gebiedsgerichte en integrale gezondheidsaanpak ‘Gezonde Wijk’ en het uitbreiden en invoeren van diverse samenwerkingsprogramma's. De Gezonde Wijk is gericht op verdere integratie en versterking van de eerstelijnszorg en op verbetering van de samenwerking en samenhang tussen zorg, welzijn en preventie. Door ervoor te zorgen dat dienstverlening en zorg nabij, makkelijk te vinden, toegankelijk en laagdrempelig zijn, worden risicogroepen met een onduidelijke zorgvraag beter bereikt met preventief aanbod (bv. met een aanpak als Big!Move). De Gezonde Wijk start met een pilot in Overvecht en zal later uitgebreid worden naar de wijken Kanaleneiland, Noord West en Zuid. De samenwerkingsprogramma's richten zich op de thema's overgewicht, psychosociale gezondheid, alcohol en drugs, maatschappelijke opvang, infectieziektebestrijding, prenatale zorg, de
integrale aanpak van wonen, welzijn en zorg en kennisuitwisseling. Doel van de samenwerking binnen (veel van) deze thema's is het creëren van een sluitende zorgketen en samenhangend aanbod zodat mensen minder lang ‘zorg’ nodig hebben.
61
Actuele Begroting
Bijgestelde Begroting
2008 Bijsturingsvoorstellen
2008
Lasten Alle Utrechters: Bescherming en bestrijding ziekten
9.157
820
9.977
Alle Utrechters: Alcohol & afkicken
1.201
734
1.935
Jeugd: Opvoeden en opgroeien
9.342
1.329
10.672
550
0
550
Wijken: Gezonde leefstijl
2.562
972
3.534
Sociaal kwetsbaren: Opvang
7.161
263
7.424
29.973
4.118
34.092
4.298
1.070
5.368
175
734
908
4.333
709
5.042
0
0
0
111
706
816
1.196
701
1.897
Totaal baten
10.113
3.919
14.032
Saldo lasten en baten
19.861
199
20.060
Toevoeging reserves
0
2.176
2.176
Onttrekking reserves
587
-326
261
19.274
2.701
21.975
Jeugd: Middelengebruik
Totaal lasten Baten Alle Utrechters: Bescherming en bestrijding ziekten
Alle Utrechters: Alcohol & afkicken Jeugd: Opvoeden en opgroeien Jeugd: Middelengebruik Wijken: Gezonde leefstijl Sociaal kwetsbaren: Opvang
Mutaties reserves
Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Toelichting op de bijsturingsvoorstellen
In de bijsturing van de actuele begroting 2008 is de nieuwe systematiek van kostentoerekening opgenomen. Deze wijzigingen worden, voor zover technisch van aard, niet apart toegelicht. Voor een nadere toelichting op de kostentoerekening verwijzen wij u naar het Programma Algemene ondersteuning. Alle Utrechters: Bescherming en bestrijding ziekten De mutaties op de exploitatie betreffen budgettair neutrale wijzigingen van technische aard, met name in zake projecten. Alle Utrechters: Alcohol & afkicken Zoals gemeld in de Verantwoording 2007 worden de hogere uitgaven gedekt door een onttrekking aan de voorziening ambulante verslavingszorg. Dit is conform de meerjarenbegroting Plan van Aanpak MO. Jeugd: Opvoeden en opgroeien Diverse ontwikkeling op dit terrein leiden tot een toename van het budget. Zo worden er extra middelen ontvangen uit het gemeentefonds voor het onderhoud en beheer van het EKD (0,082 miljoen euro) en de kwaliteitsimpuls inspectie
kindercentra (0,068 miljoen euro). De modernisering 0-19 jarigen leidt tot een bijstelling van het budget met 0,1 miljoen euro. Het overige deel van aanpassingen op dit budget betreft wijzigingen van technische aard.
62
Wijken: Gezonde leefstijl De mutaties betreffen wijzigingen van technische aard. Het gaat hier voornamelijk om een verrekening met een ander programma. Sociaal kwetsbaren: Opvang De mutaties betreffen wijzigingen van technische aard en een correctie op de onttrekking aan de reserve Plan van Aanpak MO. Investeringen Op het investeringskrediet voor de realisatie van Hostel Overvecht is een overschrijding ontstaan als het gevolg van aanbrengen van extra brandwerende voorzieningen. De overschrijding van 0,24 miljoen euro kan worden gedekt uit de gelden voor het Plan van Aanpak MO. Mutaties reserves Wij stellen voor 2,176 miljoen euro te storten in de programmareserve Volksgezondheid. Dit betreft: De opbrengst van de verkoop van JGZ-panden ad 0,136 miljoen euro. Door de integratie van de
•
jeugdgezondheidszorg 0-19 jarigen is het noodzakelijk om de activiteiten zoveel mogelijk in één gebouw te
concentreren. Deze gelden worden dan ook gebruikt voor de vorming van Ouder Kind Centra in de wijkgebouwen van JGZ.
• De beschikbare middelen voor de modernisering van de Jeugdgezondheidszorg 0-19 jarigen (zie toelichting prestatiedoelstelling 2.1): 1,1 miljoen euro. • De beschikbare middelen voor het elektronisch kinddossier (zie toelichting prestatiedoelstelling 2.1): 0,35 miljoen euro. • De beschikbare middelen voor mantelzorg: het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft in de loop van 2007 het voormalige ‘mantelzorgcompliment’ doorgesleuteld naar de gemeenten. Voor Utrecht is dit een bedrag van 0,486 miljoen euro incidenteel, te besteden vóór 2010. Een groot deel van dit budget zal worden
besteed aan projecten en activiteiten voor mantelzorgondersteuning die voortkomen uit de open uitnodiging die conform het WMO beleidsplan in september/oktober 2008 plaatsvindt. Dit betekent dat de uitvoering van
projecten vooral in 2009 zal plaatsvinden. Daarom schuiven we 0,4 miljoen euro van dit budget door naar 2009. De voor 2008 begrote onttrekking aan de programmareserves Volksgezondheid verlagen we per saldo met 0,326 miljoen euro: Op basis van de bijgestelde meerjarenbegroting Plan van Aanpak MO maken wij de begrote onttrekking van
• 0,487 miljoen euro ongedaan. • Voor de stimulering van de samenwerking op het gebied van de jeugdzorg onttrekken wij 0,061 miljoen euro. • Voor de geplande aanpak van overgewicht en psychosociale problematiek in de Utrechtse achterstandswijken onttrekken wij 0,1 miljoen euro.
63
1.18 Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed De uitvoering van het programma verloopt geheel volgens planning. Actuele Begroting
Bijgestelde Begroting
2008
Bijsturingsvoorstellen
2008
7.961
-7.389
573
Lasten Achterstallig onderhoud Herontwikkelingslocaties
0
0
0
Grotestedenbeleid
36.245
0
36.245
Totaal lasten
44.206
-7.389
36.817
Baten Achterstallig onderhoud
0
0
0
Herontwikkelingslocaties
0
0
0
Grotestedenbeleid
36.245
0
36.245
Totaal baten
36.245
0
36.245
7.961
-7.389
573
Saldo lasten en baten Mutaties reserves Toevoeging reserves
0
7.510
7.510
Onttrekking reserves
0
2.960
2.960
7.961
-2.839
5.123
Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Toelichting op de bijsturingsvoorstellen
Hieronder lichten wij de belangrijkste financiële ontwikkelingen per doelstelling toe. De overige ontwikkelingen zijn met name het gevolg van de invoering van de nieuwe systematiek van kostentoerekening. Zie hiervoor de desbetreffende passage in het onderdeel Algemene Ondersteuning. Achterstallig onderhoud Ter dekking van de uit te voeren werkzaamheden in 2008 zijn de betreffende middelen in de begroting opgenomen in een stelpost kapitaallasten. We stellen voor om van deze stelpost een bedrag van 7,389 miljoen euro te halen en als volgt te bestemmen: 2,434 miljoen euro voor bijdragen met betrekking tot de nota kapitaalgoederen 2007-2011;
• • 0,75 miljoen euro voor het Masterplan Primair Onderwijs (PO) en Voortgezet Onderwijs (VO); • 2,964 miljoen euro voor het programma Sport, bestaande uit 0,8 miljoen euro budget achterstallig onderhoud dat nog niet in het programma Sport opgenomen was en een bedrag van 2,1 miljoen euro, dat bestemd is voor investeringen Sport (Kromme Rijn, kunstgrasvelden en sportcomplex Maarschalkerweerd) vanuit de nota achterstallig onderhoud kapitaalgoederen;
• 1,07 miljoen euro met betrekking tot begrote kapitaallasten die naar de programma’s Onderwijs, Sport en Welzijn overgeheveld worden, de lasten worden ook op de desbetreffende programma’s geboekt; 0,171 miljoen euro naar het programma Cultuur voor het realiseren van een kunstwerk bij het O&O cluster. • 64
Mutaties reserves Toevoeging reserves
De voor 2008 begrote storting in de programmareserve Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed verhogen we met 7,51 miljoen euro met betrekking tot Vaste Activa voor het Vorstelijk Complex (1,07 miljoen euro), Cereol (0,924 miljoen euro), Azotod (0,4 miljoen euro), Nieuw Welgelegen (2,757 miljoen euro), Thorbeckepark (0,243 miljoen euro), De Krommerijn (1,312 miljoen euro), Aanleg 3 kunstgrasvelden in Leidsche Rijn en sportpark Maarschalkerweerd (0,753 miljoen euro) en Onderhoud afdeling Sport (0,051 miljoen euro). Onttrekking reserves De voor 2008 begrote onttrekking aan de programmareserve Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed verhogen we met 2,96 miljoen euro. Dit valt uiteen in een verlaging met 2,434 miljoen euro voor bijdragen met betrekking tot de
nota kapitaalgoederen 2007-2011 en een verhoging met 5,394 miljoen euro voor bijdragen aan de projecten Vorstelijk Complex (1,07 miljoen euro), Cereol (0,924 miljoen euro), Azotod (0,4 miljoen euro), Nieuw Welgelegen (2,757 miljoen euro) en Thorbeckepark (0,243 miljoen euro).
65
1.19 Lokale democratie en bestuurlijke samenwerking De uitvoering van het programma verloopt grotendeels volgens planning. De belangrijkste afwijkingen op de afspraken uit de Programmabegroting 2008 betreffen: Prestatiedoelstelling 2.2 Wij willen met het leefbaarheidsbudget de leefbaarheid in de wijken vergroten door het stimuleren van de sociale cohesie en bijdragen aan een veilige en prettige leefomgeving. De bestedingen lopen op dit moment achter bij de planning. Die planning heeft medio november als einddatum wanneer de boekingen 2008 afgesloten worden. De ervaring leert dat juli en augustus een dal kennen in de aanvragen. Dit gevoegd bij het gegeven dat er minder grote bedragen met de aanvragen zijn gemoeid dan voorheen, leidt tot een reële kans op het overblijven van een deel van het leefbaarheidsbudget. Met de huidige gemiddelde omvang per initiatief zullen er een kleine 9.000 initiatieven nodig zijn om het totale budget te besteden. Wij willen bewoners stimuleren initiatieven te nemen voor grotere projecten. Communicatie over het leefbaarheidsbudget blijkt niet voldoende. Daarom wenden wij in de laatste maanden van 2008 extra capaciteit aan voor de begeleiding van bewoners of ondernemers, die ideeën hebben voor de verbetering van de leefbaarheid van hun buurt, straat of wijk. De kosten hiervan verrekenen wij met het leefbaarheidsbudget.
Deze ontwikkeling leidt niet tot aanpassing van de prestatie-indicator ‘Aantal gerealiseerde leefbaarheidsprojecten’ voor 2008. Actuele Begroting
Bijgestelde Begroting
2008
Bijsturingsvoorstellen
2008
Democratisch proces
9.496
3.589
13.085
Betrokkenheid inwoners
5.031
661
5.692
Samenwerking en belangenbehartiging
2.577
-18
2.559
548
1
549
Invloed inwoners / leefbaarheid
10.000
0
10.000
Totaal lasten
27.653
4.232
31.885
Lasten
Internationale samenwerking
Baten Democratisch proces
159
-26
133
Betrokkenheid inwoners
0
0
0
Samenwerking en belangenbehartiging
0
0
0
Internationale samenwerking
0
0
0
Invloed inwoners / leefbaarheid
0
0
0
159
-26
133
27.494
4.258
31.752
Totaal baten Saldo lasten en baten
66
Actuele Begroting 2008
Bijgestelde Begroting Bijsturingsvoorstellen
2008
Mutaties reserves Toevoeging reserves
0
0
0
Onttrekking reserves
255
3.803
4.058
27.239
455
27.694
Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Toelichting op de bijsturingsvoorstellen
Hieronder lichten wij de belangrijkste bijsturingsvoorstellen per doelstelling toe. De overige bijsturingsvoorstellen zijn met name het gevolg van de invoering van de nieuwe systematiek van kostentoerekening. Zie hiervoor de desbetreffende passage in het hoofdstuk Algemene ondersteuning. Democratisch proces Voor de verbouwing van Het Utrechts Archief is 5,6 miljoen euro beschikbaar gesteld. Dit is in de reserve ‘Huisvesting Het Utrechts Archief’ gestort. Hieruit is in 2007 al 2,1 miljoen euro onttrokken. Voorgesteld wordt om in 2008 het restant van 3,5 miljoen euro te onttrekken ten gunste van: onrendabele top huur (Ontwikkelingsbedrijf Gemeente Utrecht) 0,3 miljoen euro;
• • renovatie depot Rijksregeling Gemeenschappelijke Huisvesting 2,3 miljoen euro; • geluidsdicht maken van het auditorium op de Hamburgerstraat 0,2 miljoen euro; • kosten van tijdelijke huisvesting personeel en archief in 2008 en 2009 0,45 miljoen euro; • tegenvallers op de Hamburgerstraat 0,1 miljoen euro; • ongedekte huur archieftoren tijdens de renovatie 0,157 miljoen euro. Betrokkenheid inwoners Van het rekeningresultaat 2007 bestemde uw raad 0,622 miljoen euro voor de uitvoeringsorganisatie van de aanpak Krachtwijken in 2008. Hiervan verwerken wij 0,207 miljoen euro binnen de begroting van Lokale democratie en bestuurlijke samenwerking. De toename in de lasten wordt daarnaast veroorzaakt door de opheffing van de reserve UNA projecten. Hiervan zetten we 0,3 miljoen euro in ten behoeve van de wijkbureaus. Mutaties reserves Onttrekking reserves De voor 2008 begrote onttrekking aan de programmareserve Publieksdienstverlening verhogen we met 3,5 miljoen euro voor de huisvesting van Het Utrechts Archief. De voor 2008 begrote onttrekking aan de programmareserve Lokale democratie en bestuurlijke samenwerking verhogen we met 0,303 miljoen euro. Dit betreft 0,2 miljoen euro als gevolg van de vrijval reserve vervanging computers raadsleden en 0,103 miljoen euro als gevolg van de vrijval reserve verbetering rechtspositie raadsleden (zie
ook hoofdstuk Financiële positie).
67
1.20 Wonen en Monumenten De uitvoering van het programma verloopt grotendeels volgens planning. De belangrijkste afwijkingen op de afspraken uit de Programmabegroting 2008 betreffen: Prestatiedoelstelling 1.2 Verbeteren van de huisvesting van bijzondere doelgroepen. De wijkakkoorden zijn vastgesteld. Binnen deze prestatiedoelstelling vallen echter meer acties gericht op de huisvesting van ouderen. Eén daarvan kan in 2008 niet worden gerealiseerd: het uitvoeren van een pilot ‘voorrang voor ouderen in de eigen wijk’ in de wijken Vleuten-De Meern, Binnenstad en Zuid (Lunetten). Reden hiervan is dat toewijzing van nieuwbouw (met uitzondering van nieuwbouw in het kader van herstructurering) aan ‘eigen inwoners’ in strijd blijkt met de Huisvestingswet en de regionale Huisvestingsverordening. Pas bij het van kracht worden van de nieuwe Huisvestingswet zal dit mogelijk kunnen worden. Dat zal niet eerder dan in 2010 het geval zijn. Dit heeft geen gevolgen voor de effectdoelstellingen en -indicatoren. Prestatiedoelstelling 2.1 Voeren van een goed bouw- en woningtoezicht. In het handhavingsprogramma ‘publieke diensten 2008’ is opgenomen dat we de illegale verhuur van woningen actief blijven opsporen. We houden daarvoor een behandelcapaciteit voor 850 meldingen per jaar aan. Tot nu toe hebben we 340 meldingen afgehandeld. Het afgelopen half jaar is duidelijk geworden dat de rechter steeds meer bewijslast vraagt. Dit heeft tot gevolg dat deze zaken meer onderbouwing vergen en daardoor meer tijd kosten. We zullen dit oplossen binnen de ruimte die het handhavingsprogramma biedt om de 850 zaken te kunnen blijven realiseren. Actuele Begroting
Bijgestelde Begroting
2008
Bijsturingsvoorstellen
2008
3.665
-5
3.660
Lasten Faciliteren productie in stad en wijk Huisvesting bijzondere doelgroepen Bouw- en woningtoezicht Monumentale, culturele historie Totaal lasten
955
- 55
899
19.014
1.602
20.616
6.018
-234
5.784
29.652
1.307
30.960
221
- 208
13
Baten Faciliteren productie in stad en wijk Huisvesting bijzondere doelgroepen
0
0
0
14.613
70
14.683
444
-294
150
Totaal baten
15.277
- 432
14.846
Saldo lasten en baten
14.375
1.739
16.114
Bouw- en woningtoezicht Monumentale, culturele historie
68
Actuele Begroting 2008
Bijgestelde Begroting Bijsturingsvoorstellen
2008
Mutaties reserves Toevoeging reserves
0
1.300
1.300
Onttrekking reserves
5.994
1.300
7.294
Saldo na mutaties reserves
8.381
1.739
10.120
Bedragen zijn in duizenden euro’s. Toelichting op de bijsturingsvoorstellen In de bijsturing van de actuele begroting 2008 is de nieuwe systematiek van kostentoerekening en de invulling van de efficiencytaakstelling van de dienst Stadsontwikkeling opgenomen. Deze wijzigingen worden, voor zover technisch van aard, niet apart toegelicht. Voor een nadere toelichting op de kostentoerekening verwijzen wij u naar de desbetreffende passage in het onderdeel Algemene Ondersteuning. Mutaties reserves Toevoeging en onttrekking programmareserve De toevoeging en onttrekking aan de programmareserve Wonen en Monumenten betreft de overheveling van 1,3 miljoen euro van het Woonfonds naar het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting om de startersleningen na 31 december 2008 te continueren.
69
1.21 Milieu en Duurzaamheid De uitvoering van het programma verloopt grotendeels volgens planning. De belangrijkste afwijkingen op de afspraken uit de Programmabegroting 2008 betreffen: Prestatiedoelstelling 1.2 Beperken van overlast, onveiligheid en gezondheidsrisico's van mobiliteit. Luchtkwaliteit De integratie van het ‘Actieplan Luchtkwaliteit’ (ALU) in het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) is vertraagd omdat het NSL nog niet definitief is vastgesteld en daarom nog niet in werking zal treden. Het NSL is een bundeling van alle gebiedsgerichte programma's en alle rijksmaatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren. Het NSL strekt zich uit over periode tot 2015 en moet ertoe leiden dat voor 2015 overal aan de luchtkwaliteitsnormen wordt voldaan. Eind juni stuurde het kabinet het beleidsvoornemen van het NSL naar de Tweede Kamer. Hierop volgend vindt de inspraak plaats. De verwachting is nu dat het NSL in het voorjaar van 2009 (maart/april) van kracht wordt. Direct na de vaststelling van het beleidsvoornemen, zal het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM) de Europese Commissie om uitstel vragen voor het voldoen aan de grenswaarden (derogatieverzoek). Het
uitstel is nodig om maatregelen ten uitvoer te kunnen brengen en om gebiedsontwikkelingen zodanig verder te laten gaan dat vóór 2015 ook de doelstellingen voor de luchtkwaliteit gehaald worden. Het feit dat het NSL pas in 2009 in werking treedt, geeft enige zorg met betrekking tot de te doorlopen procedures van grootschalige projecten. Echter verwacht wordt dat met de vaststelling en het van kracht zijn van het ALU2008 voldoende zekerheid gegeven kan worden met betrekking tot noodzakelijke projectsaldering. Projectsaldering is een instrument om de gevolgen voor de luchtkwaliteit van meerdere projecten en maatregelen in samenhang te beoordelen. Geluid De wet geluidhinder is op 1 januari 2007 aangepast. Het Ministerie van VROM werkt aan een herziening van de wet. Als gevolg van de wetswijziging kan het aantal woningen waar gesaneerd moet worden stijgen en de toetsing van nieuwbouw van woningen strenger worden. De wet wordt ook van toepassing op verkeersbesluiten, wat invloed kan hebben op bereikbaarheidsmaatregelen. De wet kan ook belangrijke financiële gevolgen hebben voor de sanering van woningen. We beïnvloeden het proces van de wetswijziging om te zorgen dat de regelgeving aansluit op de Utrechtse situatie. Prestatiedoelstelling 1.3
Beperken van gezondheidsrisico's van bodemverontreiniging. De afgelopen zes maanden is gebleken dat de verspreiding van vervuiling in grondwater veel groter is dan werd aangenomen. Het effect daarvan is vertraging bij diverse saneringen en de daarmee samenhangende ruimtelijke projecten. De regelgeving voor grondwatervervuiling is zeer rigide. Voor het inventariseren van de grondwaterproblematiek bij ontwikkelingsprojecten moeten we de ondergrond in beeld brengen van een veel groter gebied dan vroeger. Voorbeelden van projecten waar dit een rol speelt, zijn de Talmalaan en de Van der Hoevekliniek. De gegevensverzameling kost veel tijd en de juridische en financiële risico's bij projecten zijn toegenomen. Dit vraagt
om meer inzet van juristen en beleidsmedewerkers. We brengen onze ervaring in bij de landelijke beleidsontwikkeling om de invoering van de Kaderrichtlijn water en ons eigen grondwaterbeleid op elkaar af te stemmen. Prestatiedoelstelling 2.1 Grondstoffen en energiebesparing. Door de stijgende olieprijzen is de aandacht voor ‘nieuwe energie’ bij marktpartijen snel gestegen. De gemeente moet voorkomen dat initiatieven versnipperd uitgevoerd worden. Bundeling van initiatieven en ontwikkelingen is efficiënter en levert meer lange termijn resultaat. Het is ook gewenst om in te spelen op de mogelijkheden en risico's die ontstaan door veranderde financiële belangen van grondeigenaren, projectontwikkelaars en de gemeente. Bijvoorbeeld omdat
70
grondwater door de mogelijkheid van warmte-koudeopslag meer waard is geworden. Het is ook van belang het landelijke en Europese beleid te beïnvloeden. Actuele Begroting 2008
Bijgestelde Begroting Bijsturingsvoorstellen
2008
Lasten Groen
297
62
360
Mobiliteit
1.184
5.636
6.820
Bodemverontreiniging
5.092
120
5.212
Bedrijven
2.717
353
3.069
737
2.041
2.778
10.027
8.212
18.239
Grondstoffen en energiebesparing Totaal lasten Baten Groen
0
0
0
171
5.762
5.933
4.024
149
4.173
245
-3
242
11
-11
0
Totaal baten
4.452
5.897
10.349
Saldo lasten en baten
5.576
2.315
7.891
Toevoeging reserves
233
0
233
Onttrekking reserves
864
0
864
4.945
2.315
7.260
Mobiliteit Bodemverontreiniging Bedrijven Grondstoffen en energiebesparing
Mutaties reserves
Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Toelichting op de bijsturingsvoorstellen
In de bijsturing van de actuele begroting 2008 is de nieuwe systematiek van kostentoerekening en de invulling van de efficiencytaakstelling van de dienst Stadsontwikkeling opgenomen. Deze wijzigingen worden, voor zover technisch van aard, niet apart toegelicht. Voor een nadere toelichting op de kostentoerekening verwijzen wij u naar de desbetreffende passage in het onderdeel Algemene ondersteuning. Mobiliteit De overheveling van het Sido-budget (Stimuleringsregeling Initiatieven Duurzame Ontwikkeling) naar het programma Beheer Openbare Ruimte zorgt voor een vermindering van de lasten met 0,089 miljoen euro. Zowel de lasten als de baten nemen toe met 5,7 miljoen euro vanwege een hogere rijksbijdrage voor de luchtkwaliteit. Grondstoffen en energiebesparing Van het rekeningresultaat 2007 wordt 1 miljoen euro ingezet voor de uitvoering van het werkprogramma ‘Utrecht creëert Nieuwe Energie 2008-2011. Wij stellen hier nu aanvullend nog een bijdrage van 1 miljoen euro voor
beschikbaar. De verwerking van deze bijdragen in de begroting zorgt voor een stijging van de lasten van 2 miljoen euro.
71
1.22 Economische Zaken De uitvoering van het programma verloopt grotendeels volgens planning. De belangrijkste afwijkingen op de afspraken uit de Programmabegroting 2008 betreffen: Prestatiedoelstelling 1.1 Marketing van de stad als vestigingsplaats voor bedrijven en als toeristische bestemming. Wij hebben de activiteiten op het gebied van het toerisme overgeheveld naar het programma Stadspromotie. Prestatiedoelstelling 3.1 Realiseren van goede vestigingsmogelijkheden, bedrijfsomgeving, veiligheid en arbeidsmarkt. Het ontwikkelingskader bedrijfsterreinen is vastgesteld in 2006. Hierin is het beleid ten aanzien van bestaande en nieuw te realiseren bedrijfsterreinen vastgelegd. Over de actualiteit hiervan, met name nut en noodzaak om bedrijfsterrein Rijnenburg te ontwikkelen met een profiel ‘modern gemengd’, wordt nog overleg gevoerd. In de Programmabegroting 2008 is voortzetting van de Wijkontwikkelingsmaatschappij (WOM) Noordwest opgenomen in de verwachting dat deze in 2007 operationeel zou zijn. In verband met onderzoek naar de optimale aanpak en rechtsvorm is de oprichting van de WOM Noordwest vertraagd. De WOM Lombok wordt gewoon voortgezet. Actuele Begroting
Bijgestelde Begroting
2008
Bijsturingsvoorstellen
2008
1.579
-1.256
323
3.825
-479
3.347
5.166
-79
5.088
537
-375
162
11.107
-2.188
8.919
Lasten Marketing Ondernemerschap en voorzieningenniveau
Vestigingsmogelijkheden en bedrijfsomgeving Informatie en dienstverlening Totaal lasten Baten Marketing
4
-4
0
Ondernemerschap en voorz. niveau
1
-1
0
2.729
-179
2.550
148
-122
26
Totaal baten
2.882
-305
2.577
Saldo lasten en baten
8.225
-1.883
6.342
Vestigingsmogelijkheden en bedrijfsomgeving Informatie en dienstverlening
Mutaties reserves Toevoeging reserves
0
0
0
Onttrekking reserves
54
0
54
8.171
-1.883
6.288
Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s.
72
Toelichting op de bijsturingsvoorstellen In de bijsturing van de actuele begroting 2008 is de nieuwe systematiek van kostentoerekening en de invulling van de efficiencytaakstelling van de dienst Stadsontwikkeling opgenomen. Deze wijzigingen worden, voor zover technisch van aard, niet apart toegelicht. Voor een nadere toelichting op de kostentoerekening verwijzen wij u naar het Programma Algemene ondersteuning. Marketing De lagere lasten worden bijna volledig veroorzaakt door de overheveling van het onderdeel toerisme naar het programma Stadspromotie. Ondernemerschap en voorzieningenniveau De lagere lasten worden bijna volledig veroorzaakt door de overheveling van het onderdeel toerisme naar het programma Stadspromotie.
73
1.23 Algemeen Dit algemene deel bevat twee onderdelen: Algemene middelen en onvoorzien: hier wordt ingegaan op middelen die geen bepaald bestedingsdoel kennen,
• zoals de algemene uitkering uit het gemeentefonds, de onroerendezaakbelasting en treasury. • Algemene ondersteuning: hier staan concern- en overheadkosten, die niet worden toegerekend aan de gemeentelijke producten en programma’s.
Algemene middelen en onvoorzien De aard van dit programma brengt met zich mee dat het hier technische wijzigingsvoorstellen betreft. Beleidsrelevante informatie is opgenomen in de betreffende programma’s. Actuele Begroting
Bijgestelde Begroting
2008
Bijsturingsvoorstellen
2008
5.329
-137
5.191
395
-11
384
21.549
-15.150
6.399
Lasten Onroerendzaakbelasting Precario-, toeristen- en hondenbelasting Financieringsfunctie Budgetstructuur Leidsche Rijn
5.713
-4.685
1.028
Investeringen
11.658
-150
11.508
Overige stelposten
15.553
-8.471
7.082
159
0
159
60.357
-28.605
31.752
61.756
1.554
63.309
1.990
340
2.330
359.433
13.163
372.596
2.450
848
3.298
Onvoorzien Totaal lasten Baten Onroerendzaakbelasting Precario-, toeristen- en hondenbelasting Uitkering gemeentefonds Dividenden Financieringsfunctie
51.298
-8.059
43.239
Overige stelposten
74.725
-74.075
650
551.652
-66.229
485.422
-491.295
37.624
-453.671
Toevoeging reserves
16.439
44.825
61.264
Onttrekking aan reserves
42.773
150.850
193.623
-517.629
-68.401
-586.030
Totaal baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves
Saldo na mutaties Bedragen zijn in duizenden euro’s. Toelichting op de bijsturingsvoorstellen
Hieronder lichten wij de belangrijkste financiële ontwikkelingen per doelstelling toe. De overige ontwikkelingen zijn met name het gevolg van de invoering van de nieuwe systematiek van kostentoerekening. Zie hiervoor de desbetreffende passage in het onderdeel Algemene Ondersteuning.
74
Onroerendezaakbelastingen De bijstelling van de baten betreft een voordeel op de ozb-opbrengst over voorgaande jaren, doordat het aantal vermindering lager is dan geraamd (0,55 miljoen euro). Met ingang van 2008 leggen we ook aanslagen op bij woningen in aanbouw. Dit levert een voordeel van 0,24 miljoen euro op.
Als gevolg van de gewijzigde werkwijze met betrekking tot de wet WOZ (jaarlijkse waardevaststelling, minder bezwaarschriften) is de egalisatievoorziening niet meer nodig. Deze kan dus vrijvallen. Dit levert een voordeel op van 0,743 miljoen euro. Precario-, Toeristen- en Hondenbelasting De bijstelling van de baten betreft vooral een voordeel bij de toeristenbelasting tengevolge van meer overnachtingen. Uitkering gemeentefonds Op basis van de nu bekende informatie verwachten wij in 2008 een incidenteel voordeel van 6,8 miljoen euro op de uitkering uit het gemeentefonds. Dit bedrag bestaat uit twee onderdelen: Mutaties die betrekking hebben op het uitkeringsjaar 2007: per saldo 0,2 miljoen euro nadelig. In de
• Verantwoording 2007 hebben wij dit nadeel gemeld als ‘gebeurtenis na balansdatum’. • Mutaties die betrekking hebben op het uitkeringsjaar 2008: per saldo 7 miljoen euro voordelig.
Dividenden Het waterleidingbedrijf Vitens heeft in 2008 (naast de reguliere concessie-uitkering) voor het eerst dividend uitgekeerd. De komende jaren zal blijken in hoeverre deze uitkering een structureel effect heeft. In de meerjarenraming zijn we voor 2009 en volgende jaren vooralsnog uitgegaan van een dividenduitkering van 0,45 miljoen euro.
Financieringsfunctie Het resultaat op financiering bedraagt 5 miljoen euro. Daarnaast wordt 2 miljoen euro overgeheveld naar de diensten in verband met de vereenvoudigde systematiek van de interne rentetoerekening. Deze systematiek veroorzaakt ook de budgettair neutrale verlaging van zowel de lasten als de baten. Budgetstructuur Leidsche Rijn De lasten zijn lager als gevolg van budgetoverhevelingen voor kapitaallasten van opgeleverde voorzieningen (4 miljoen euro). Verder is het budget voor beheer en onderhoud van de openbare ruimte aangepast naar de actuele gegevens van overgedragen deelgebieden (0,15 miljoen euro). Daarnaast verlagen we de lasten met 0,05 miljoen euro. Dit betreft het bij de Verantwoording 2007 gemelde structurele voordeel op het sportpark Desto van 0,05 miljoen euro, dat wij inzetten voor de onderbestedingstaakstelling. Verder hevelen we 0,4 miljoen euro over in verband met schadeloosstellingen voor de verplaatsing van sportverenigingen. Overige stelposten De afname van de lasten wordt verklaard door de storting van de middelen voor de achtervang met betrekking tot de onderbestedingstaakstelling in de reserves (12 miljoen euro) en de overheveling van de budgetten voor loon- en
prijsontwikkeling en FPU naar de diensten (4,8 miljoen euro). Hier tegenover staat een toename van de lasten die vooral het gevolg is van de besteding van het gemeentebreed resultaat van deze Bestuursrapportage 2008. De baten nemen met 74,1 miljoen euro af omdat de benutting in 2008 van de middelen van de Voorjaarsnota 2007 ten onrechte als baat is geboekt in de begroting 2008, in plaats van als een onttrekking aan de reserve. Dit wordt nu gecorrigeerd. Mutaties reserves Het saldo van toevoegingen en onttrekkingen is vooral het gevolg van: het benutten van de middelen van de Voorjaarsnota 2007 in het begrotingsjaar 2008 (74,1 miljoen euro), het laten vrijvallen van diverse reserves (8,8 miljoen euro), het uitponden van het gemeentebreed resultaat 2007 (30,1 miljoen euro) en het aan de reserves toevoegen van de middelen voor de achtervang voor het incidenteel deel van de onderbestedingstaakstelling (12 miljoen euro).
75
Verder worden diverse reserves samengevoegd, wat tot hogere toevoegingen en onttrekkingen leidt.
Algemene Ondersteuning Actuele Begroting 2008
Bijgestelde Begroting Bijsturingsvoorstellen
2008
Lasten Concernondersteuning Stafafdelingen
3.046
-2.837
210
Concernondersteuning Bestuurszaken
10.985
-9.362
1.623
Concernondersteuning Financiën
3.683
-2.783
900
Concernondersteuning POI
2.790
-2.425
365
Assurantiefonds
5.528
-5.528
0
791
-198
593
Overhead diensten
13.457
5.089
18.546
Totaal lasten
40.280
-18.044
22.236
Beheersproduct POI
Baten Concernondersteuning Stafafdelingen
1.358
-1.148
210
Concernondersteuning Bestuurszaken
6.939
-4.534
2.405
Concernondersteuning Financiën
1.677
-1.446
232
Concernondersteuning POI
1.418
-1.114
304
Assurantiefonds
5.528
-5.528
0
791
-663
128
Overhead diensten
20.689
-4.904
15.785
Totaal baten
38.401
-19.337
19.063
1.880
1.294
3.173
Beheersproduct POI
Saldo lasten en baten Mutaties reserves Toevoeging reserves
2.249
1.064
3.313
Onttrekking reserves
3.654
2.658
6.311
475
-300
175
Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Toelichting op de bijsturingsvoorstellen
Kosten van overhead moeten we volgens de wet toerekenen aan de programma’s en de producten. In Utrecht is een uniforme systematiek voor overheadtoerekening voor de gehele gemeentelijke organisatie ontwikkeld. Het gaat daarbij enerzijds om de kosten van de diverse shared service centra van de Dienst Ondersteuning en anderzijds om de zogenaamde concernoverhead (kosten van de Bestuurs- en Concerndienst). Deze kosten verdelen we op basis van vastgestelde sleutels over de diverse programma’s. De invoering van de systematiek kostentoerekening vindt voor het eerst plaats in het jaar 2008. De eerste stap is in de vorm van een supplementbegroting bij de stukken van de Bestuursrapportage in de leeskamer ter inzage gelegd. Zoals in de bijlage wordt uitgelegd heeft dit tot gevolg dat de lasten in het onderdeel Algemene Ondersteuning zijn afgenomen. Daar tegenover staat dat de lasten in alle programma’s toenemen. Het totaal van de gemeentebegroting wijzigt dus niet, maar de lasten verschuiven van het onderdeel Algemene Ondersteuning naar de programma’s. Deze verschuiving lichten wij in de afzonderlijke programma’s niet verder toe. De overige ontwikkelingen in de baten en lasten van de programma’s voorzien wij uiteraard wel van uitleg. Inmiddels is gebleken dat op de ramingen in de supplementbegroting een aantal aanpassingen nodig is. Deze vermelden wij in deze Bestuursrapportage in de kolom bijsturingsvoorstellen. 76
Mutaties reserves De voor 2008 begrote toevoeging en onttrekking aan de programmareserve verhogen wij voor diverse bedrijfsvoeringsactiviteiten.
77
Hoofdstuk 2 - Wijken
79
2 Wijken In de Programmabegroting 2008 hebben wij per wijk aangeven wat we willen bereiken en wat er daarvoor in de wijk gaat gebeuren. In dit hoofdstuk melden wij de afwijkingen per 1 juli 2008. West De realisatie van een gymaccommodatie op het sportpark Marco van Basten voor gebruik door scholen Oog in Al/Halve Maan blijkt op korte termijn niet mogelijk in verband met te weinig beschikbaar areaal. Meer duidelijkheid is te verwachten bij de Verantwoording 2008. De aanpak van de jongerenoverlast in ‘het Verdomhoekje’ is geïntensiveerd. De rechter heeft in maart 2008 één van de overlastgevende jongeren een straatverbod opgelegd. Wegens herhaalde overtreding van dit verbod heeft de rechter aanvullend bepaald dat de overlastgever bij volgende overtredingen drie dagen mag worden gegijzeld. Gemeente, politie en woningbouwcorperatie Mitros gaan er vanuit dat deze nieuwe maatregel bijdraagt aan het terugdringen van de overlast in de buurt. Noordwest De Wijkactieplannen voor Zuilen en Ondiep zijn in uitvoering. De eerste projecten zijn gestart. In Zuilen wordt de komende jaren het Prins Berhardplein heringericht. Half februari keurde het College het brancheplan voor de Amsterdamsestraatweg goed. Doel is het winkelaanbod en de uitstraling te verbeteren. Langzaam maar zeker krijgt de ASW door inspanningen van de gemeente en de ondernemers iets van haar oude allure terug. Daar past ook bij dat de weekmarkt van het Oppenheimplein als proef is verplaatst naar de Plantage. In Zuilen wordt hard gewerkt om de
jongerenoverlast op enkele locaties fors aan te pakken, met resultaat. Voor Ondiep is het aanbod voor jongeren flink uitgebreid. Het tijdelijke buurthuis is na de zomervakantie geheel beschikbaar voor jongerenactiviteiten. Het burgerinitiatief in het Noordse park is met ruim 800 handtekeningen aangeboden aan de gemeenteraad. Wij hebben budget beschikbaar gesteld om een start te maken met de aanpak om van het Noordse park een prachtig stadspark te maken. De herstructurering in Ondiep is in volle gang. De eerste projecten zijn gereed. Overvecht We hebben het uitvoeringsprogramma van het wijkactieplan opgesteld: ‘Doe mee in Overvecht’. Een aantal
projecten is inmiddels in gang gezet. Continuering van eerdere gestarte succesvolle projecten is tot 2010 zekergesteld door deze op te nemen in het wijkactieplan. Het stedenbouwkundige plan voor de ontwikkeling van het Centrumkwadrant zal eind 2008 beschikbaar zijn. De nota van uitgangspunten voor het Mesosterrein (verplaatsen ziekenhuis en woningbouwontwikkeling) wordt binnenkort door ons vastgesteld. De sloop van de voormalige ouderencomplex Titus Brandsma is in volle gang. Hier zal het nieuwe Loevenhoutcomplex verrijzen. De Stefanuskerk is in april 2008 aangekocht en overgedragen aan SWK Kunsthuisvesting. Er is een grote verbouwing in voorbereiding, waardoor het gebouw nog beter geschikt gemaakt wordt als culturele broedplaats in de wijk. In het najaar wordt hiervoor een voorstel aan het college voorgelegd. Het gebiedsplan De Gagel is in de inspraak geweest. Er zijn circa 500 reacties op het plan gekomen. Er was speciale aandacht voor het betrekken van allochtonen bij de inspraak. In aansluiting op onderhoudswerkzaamheden zijn er op diverse plekken 30 km maatregelen uitgevoerd. Noordoost We werken aan wat is voorgenomen in de Programmabegroting 2008. De Aanpak Staatsliedenbuurt is inmiddels in volle gang. Het Kunst- en Cultuurproject Staatslieden op de schop is van start gegaan en zal van 2008 tot 2011 de buurtbewoners van nu en van de toekomst verluchten en verlichten. Buurtbewoners, kunstenaars en artiesten werken hierin samen om de Staatsliedenbuurt op de kaart van Utrecht te zetten. Oost In de Programmabegroting 2008 gaven wij aan, dat in buurthuis Sterrenzicht een Ouder Kind Centrum gevestigd zou worden. Een haalbaarheidsonderzoek heeft de deelnemende partners doen besluiten dat Sterrenzicht niet geschikt te maken is voor deze functie. We zoeken naar een andere locatie voor het Ouder Kind Centrum. Ook gaven we aan te hopen dat in 2008 bouwwerkzaamheden zouden starten op het al lange tijd braakliggende terrein Ledig Erf/Gansstraat. Gezien het verloop van juridische procedures gaat dit in 2008 nog niet gebeuren.
81
Binnenstad De bouw van het muziekpaleis op de Vredenburg is vertraagd. De hostels voor drugsgebruikers werken goed; er is inmiddels één gebruikersruimte gesloten. Eind 2008 besluiten we over de aanpak van de overlast van wildgestalde
fietsen in de Binnenstad en het Stationsgebied en nemen we een bestuurlijk besluit over de hoofdlijnen van een nieuw bestemmingsplan voor de Binnenstad. Zuid Onder de noemer ‘Hoograven in de lift’ zijn de gemeente, bewoners en organisaties in de wijk aan de slag gegaan om van Hoograven een krachtwijk te maken. De vier belangrijkste thema’s zijn wonen, werken, leren en meedoen. We zijn gestart met de uitvoering van de plannen uit het wijkactieplan. Aan de noordkant van ‘t Goylaan krijgt het bouwproject ‘Hart van Hoograven’ meer vorm. Het winkelcentrum met de appartementen erboven heeft bijna het hoogste punt bereikt. Op 15 mei 2008 zijn de wijkakkoorden ondertekend door de gemeente Utrecht, woningbouwcorporaties en zorginstellingen uit de wijk. Zuidwest Met het Versnellingsplan Kanaleneiland, vastgesteld in januari 2008, voeren we een aantal maatregelen uit het wijkactieplan ‘Kanaleneiland Leert’ en andere plannen versneld door om zo eerder resultaten te boeken en de wijk vooruit te helpen. Voor een daadkrachtige centrale regie vanuit de gemeente is onder andere de positie van de wijkmanager verstevigd. Leidsche Rijn We werken aan wat is voorgenomen in de Programmabegroting 2008. Extra aandacht vraagt het vinden van voldoende ruimte voor speelvoorzieningen, net als het inrichten ervan naar de wens van de bewoners. Vleuten- De Meern In de begroting 2008 gaven wij aan dat het wijkservicecentrum met de bibliotheek wordt samengevoegd. Deze samenvoeging is enigszins vertraagd. De bouw is wel gestart, maar de oplevering is niet in 2008, maar in 2009. Wij hebben één Ouder Kind Centrum gerealiseerd. Verder willen we melden dat onze voornemens over jeugd- en jongerenvoorzieningen onder meer hebben geleid tot een JOP in het centrum van De Meern en het ombouwen van de Dierenweide Vleuten naar een kinderboerderij.
82
Hoofdstuk 3 - Financiële Positie
83
3 Financiële positie 3.1 Actualisatie financieel beeld In dit hoofdstuk gaan wij in op de ontwikkelingen rond de financiële positie van de gemeente Utrecht in het lopende jaar. Het financiële beeld pakt in 2008 positiever uit dan waar wij bij de opstelling van de Programmabegroting 2008
vanuit zijn gegaan. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door ontwikkelingen rond de uitkering uit het gemeentefonds, door vrijval uit reserves en door een financieringsvoordeel. De uitkomst van de actualisatie van het financiële beeld is als volgt: Ontwikkeling financiële ruimte
2008
Gemeentefonds
6.800
Financiering/ dividenden
5.848
Tarieven
1.370
Vrijval reserves Geïnventariseerde onderbesteding programma’s
13.053 6.223
Autonome ontwikkelingen
-2.478
Totaal
30.816
Beslag op ruimte Eerdere besluitvorming Posten, structureel gedekt in de Programmabegroting 2009 Onvermijdelijke knelpunten bestuurlijke prioriteiten Invulling incidentele onderbestedingstaakstelling 2009 Totaal
2008 421 2.525 23.257 4.613 30.816
Bedragen zijn in duizenden euro’s. De ontwikkeling van de financiële ruimte lichten wij toe in paragraaf 3.1.1, het beslag op ruimte in paragraaf 3.1.2.
3.1.1 Ontwikkeling financiële ruimte In deze paragraaf gaan we in op de ontwikkeling van de incidentele financiële ruimte 2008. Achtereenvolgens komen aan de orde: De ontwikkeling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds.
• • De bijgestelde verwachtingen betreffende financiering en aandelen en concessies. • De bijgestelde verwachtingen betreffende inkomsten uit tarieven. • De geïnventariseerde onderbesteding op de programma’s. • De vrijval uit reserves. • Autonome ontwikkelingen.
85
Ontwikkelingen gemeentefonds Op basis van de nu bekende informatie verwachten wij in 2008 een incidenteel voordeel van 6,8 miljoen euro op de uitkering uit het gemeentefonds. Dit bedrag bestaat uit twee onderdelen: Mutaties die betrekking hebben op het uitkeringsjaar 2007: per saldo 0,2 miljoen euro nadelig. In de
• Verantwoording 2007 hebben wij dit nadeel gemeld als ‘gebeurtenis na balansdatum’. • Mutaties die betrekking hebben op het uitkeringsjaar 2008: per saldo 7 miljoen euro voordelig. 2007
De mutaties bestaan uit: Een nadeel van 1,3 miljoen euro omdat de behoedzaamheidsreserve 2007 niet tot uitkering is gekomen.
• • Een nadeel van 1,2 miljoen euro op de volumeontwikkeling. Het aantal bijstandsontvangers was in 2007 lager dan eerder geraamd. Dit leidt tot een nadeel op deze maatstaf. • Een voordeel van 2,3 miljoen euro door verhoging van de uitkeringsfactor. Ook landelijk was het aantal bijstandsontvangers lager. Er wordt daardoor minder geld verdeeld op de maatstaf (zie vorige bullit), wat vervolgens uitgekeerd wordt via de uitkeringsfactor. De uitkeringsfactor is ook verhoogd door landelijke ontwikkelingen op de overige maatstaven.
2008 De raming voor de uitkering uit het gemeentefonds over het jaar 2008 is geactualiseerd op basis van de septembercirculaire 2007, de meicirculaire 2008 en de meest actuele volumegegevens. Op basis van deze actualisatie verwachten wij een voordeel van 7 miljoen euro. Dit baseren wij op de volgende mutaties: De nacalculatie van het Rijk over 2007 leidt tot een nadeel van 4,7 miljoen euro in 2008. Hiervan is 3,7 miljoen
•
euro structureel en 1 miljoen euro incidenteel. Het incidentele effect ontstaat doordat de behoedzaamheidsreserve
in 2007 onvoldoende was om de effecten van de nacalculatie op te vangen. Het resterende deel wordt in 2008
ingehouden op het gemeentefonds.
• Accres ontwikkelingen over het jaar 2008 leiden tot een voordeel van 7,3 miljoen euro. • Bijstelling van de uitkeringsfactor leidt tot een voordeel van 4,4 miljoen euro. Gemeentefonds
2008
Mutaties die betrekking hebben op het uitkeringsjaar 2007
- 200
Mutaties die betrekking hebben op het uitkeringsjaar 2008
7.000
Totaal
6.800
Bedragen zijn in duizenden euro’s. Financiering Het verwachte externe renteresultaat 2008 wijkt niet af van de begroting 2008. Het voordeel van 5 miljoen euro wordt geheel veroorzaakt door het onvoldoende verwerken van de effecten van de interne doorbelasting van rente. Met ingang van 2008 zijn wij overgestapt op een transparanter systeem van interne rentetoerekening aan de in gebruik zijnde activa (vooral gebouwde voorzieningen), aan de lopende investeringen en aan de grondexploitaties. Daarbij bleek dat de laatste jaren minder rente was toegerekend dan de spelregels aangaven, terwijl in de budgetten van de
diensten wel een rentevergoeding was verwerkt. Daardoor ontstonden onbedoelde rentevoordelen bij diverse diensten die nu zijn weggenomen. Daarnaast is in het interne renteresultaat onvoldoende rekening gehouden met de groei van de gebouwde voorzieningen waarvoor in de budgetstructuur Leidsche Rijn een rentecomponent is verwerkt (en dus budgettair is gedekt). In de meerjarenraming hebben wij voor 2009 en volgende jaren met een en ander rekening gehouden. Ervan uitgaande dat bestemmingsreserves tot uitgaaf komen blijft de meerjarenraming ongewijzigd. Dividenden Het waterleidingbedrijf Vitens heeft in 2008 (naast de reguliere concessie-uitkering) voor het eerst dividend uitgekeerd. De komende jaren zal blijken in hoeverre deze uitkering een structureel effect heeft. In de
meerjarenraming zijn we voor 2009 en volgende jaren vooralsnog uitgegaan van een dividenduitkering van 0,45 miljoen euro.
86
Financiering en aandelen en concessies
2008
Financiering
5.000
Aandelen en concessies Totaal
848 5.848
Bedragen zijn in duizenden euro’s. Tarieven We verwachten een voordeel van 0,79 miljoen euro op de onroerendezaakbelastingen (ozb). Met ingang van 2008 leggen we ook aanslagen op bij woningen in aanbouw. Dit levert een voordeel van 0,24 miljoen euro op. Tevens is er 0,55 miljoen euro voordeel op de ozb over voorgaande jaren, met name als gevolg van een lager aantal bezwaarschriften. Op de opbrengst van de toeristenbelasting houden we rekening met een voordeel van 0,34 miljoen euro, omdat er meer overnachtingen zijn dan geraamd. In 2008 zijn er meer aansluitingen rioolrecht dan oorspronkelijk geraamd. Hierdoor verwachten wij een voordeel van 0,57 miljoen euro. Afwikkelingsverschillen op rioolrechten over voorgaande jaren leiden tot een nadeel van 0,41 miljoen euro. De rioolrechten leveren per saldo dus 0,16 miljoen euro meer op dan begroot. Zoals u in de Programmabegroting 2009 kunt lezen, zullen de tarieven rioolrecht in 2009 opnieuw niet stijgen, ook niet trendmatig. Op de afvalstoffenheffing over voorgaande jaren is een nadeel van 0,62 miljoen euro ontstaan, met name door extra leegstand van woningen vanwege sloop. Daar tegenover staat dat er meer betalende huishoudens zijn dan begroot, wat tot een voordeel leidt van 0,3 miljoen euro. We verrekenen deze bedragen van per saldo 0,32 miljoen euro nadelig niet met de bestemmingsreserve, omdat deze dan (opnieuw) negatief wordt. Overigens is er een voordeel op de
kwijtschelding afvalstoffenheffing van 0,4 miljoen euro zodat we toch 0,08 miljoen euro aan de financiële ruimte kunnen toevoegen. Tarieven
2008
Onroerendezaakbelasting
790
Toeristenbelasting
340
Rioolrechten
160
Afvalstoffenheffing Totaal
80 1.370
Bedragen zijn in duizenden euro’s. Vrijval reserves In de Voorjaarsnota 2008 lieten wij weten dat wij alle reserves aan een nadere analyse zouden onderwerpen. Het resultaat hiervan verwerken we in deze Bestuursrapportage 2008.
Uit de analyse blijkt dat uit de bestemmingsreserves 13,053 miljoen euro kan vrijvallen, zonder dat dit gevolgen heeft voor de uitvoering van het vastgestelde beleid of voor de bedrijfsvoering. Dit bedrag voegen wij toe aan de financiële ruimte.
87
Vrijval reserves
2008
Programmareserve Algemene middelen en onvoorzien (renterisico’s, budgetstructuur Leidsche Rijn, egalisatie kapitaallasten stedelijke ontwikkeling, UNA-projecten, sociale infrastructuur, verdienend vermogen)
8.859
Programmareserve Welzijn (risicofonds WVG en WMO bejaardenoorden)
1.400
Programmareserve Onderwijs (voormalig personeel De Nieuwe Vaart, schade en vandalisme)
566
Programmareserve Sport (onderhoud kapitaallasten)
263
Programmareserve Lokale Democratie (vervanging computers raadsleden, rechtspositie raadsleden)
303
Programmareserve Algemene ondersteuning (routine investeringen BCD, dienstauto’s, resultaat gericht werken, WAO/WIA, ICT 2010) Totaal
1.662 13.053
Bedragen zijn in duizenden euro’s. Geïnventariseerde onderbesteding programma’s In de Programmabegroting 2009 brengen wij ongeveer 6 miljoen euro aan structurele onderbesteding in beeld. Hiermee vullen wij vanaf 2009 de structurele onderbestedingstaakstelling in. Ook voor 2008 verwachten wij op de
meeste van deze geïnventariseerde posten onderbesteding / extra inkomsten. Het aanbestedingsvoordeel boeken wij voor 2008 echter nog niet in, omdat onze inschatting is dat dit voordeel samenhangt met nieuw op te stellen mantelcontracten. Ook is er in 2008 incidenteel geen onderbesteding op de projecten School en Veiligheid. Verder is de bijstelling 2008 van de opbrengst ozb en toeristenbelasting reeds verwerkt bij het onderdeel tarieven. Naast bovengenoemde onderbesteding kunnen wij in 2008 ook een drietal andere onderbestedingsvoordelen op de programma’s melden. Dit zijn: Opheffing voorziening wijziging wet Waardering Onroerende Zaken (WOZ) Voor de egalisatie van de kosten van het
•
taxeren van objecten is in 1993 een egalisatievoorziening ingesteld (met ingang van 1995 op basis van de wet
WOZ). Als gevolg van de gewijzigde werkwijze met betrekking tot de wet WOZ (jaarlijkse waardevaststelling, minder bezwaarschriften) is de egalisatievoorziening niet meer nodig. Deze kan dus vrijvallen. Dit levert een voordeel op
van 0,743 miljoen euro.
• Product Burgerzaken (aanvulling) Als gevolg van lagere salariskosten (met name door niet ingevulde vacatures) is er in 2008 extra onderbesteding op het product Burgerzaken. • Bevoorradingsroute winkelcentrum Parkwijk In de Programmabegroting 2008 is 1,2 miljoen euro uitgetrokken voor een alternatieve bevoorradingsroute van winkelcentrum Parkwijk. Inmiddels hebben we besloten de huidige
bevoorradingsroute te handhaven, maar deze wel veiliger te maken. Dit kost 0,15 miljoen euro. Het resterende bedrag van 1,05 miljoen euro kan vrijvallen.
88
Geïnventariseerde onderbesteding programma’s
2008
Omzetting en opbrengst erfpacht
3.350
Vrijval structureel budget sportcampus
200
Vrijval projecten Leidsche Rijn
50
Kinderopvang sociaal medische indicatie
180
Product Burgerzaken
300
Budget raadsorganen
100
Bijdrage Regio Randstad
50
Opheffing voorziening wijziging wet WOZ
743
Product Burgerzaken (aanvulling)
200
Bevoorrading winkelcentrum Parkwijk
1.050
Totaal
6.223
Bedragen zijn in duizenden euro’s. Autonome ontwikkelingen De looncompensatie over 2008 is hoger dan wij bij de opstelling van de Programmabegroting 2008 verwachtten. De dienstbudgetten worden hiervoor gecorrigeerd. Dit leidt tot een nadeel van 3,345 miljoen euro.
De regeling Flexibele Pensioen uitkering (FPU) is in 2006 vervallen. Voor een afgebakende groep medewerkers geldt een overgangsregeling. Hiervoor is in 2008 2,25 miljoen euro gereserveerd. De verwachte kosten in 2008 zijn 1,75 miljoen euro. Daarnaast is in 2007 voor de FPU een te hoge vergoeding aan de diensten gegeven. Het verwachte resultaat is 0,816 miljoen euro voordelig. Als gevolg van het instellen van een viertal shared service centra bij de Dienst Ondersteuning is een aantal uitvoerende taken overgegaan van bestaande diensten naar deze nieuwe dienst. Daarbij geldt de veronderstelling dat de overhead bij de overdragende dienst krimpt en dat deze bij de ontvangende dienst groeit. Het tempo van beide is echter niet gelijk waardoor frictiekosten ontstaan. Hiervoor is op basis van vastgestelde normen een budget bepaald. In de Programmabegroting 2008 hebben wij 3 miljoen euro incidenteel geld gereserveerd voor raadsinitiatieven. De totaalkosten van de ingediende initiatieven bedragen 2,535 miljoen euro. Het restant van 0,465 miljoen euro voegen wij toe aan de financiële ruimte. Diverse ontwikkelingen op de stelposten leiden per saldo tot een voordeel van 0,247 miljoen euro. Overig Loonbijstellingen FPU Frictiekosten kostentoerekening
2008 - 3.345 816 -661
Raadsprioriteiten
465
Diversen stelposten
247
Totaal
- 2.478
Bedragen zijn in duizenden euro’s.
89
3.1.2 Beslag op financiële ruimte Deze paragraaf gaat in op het beslag op de financiële ruimte. Deze bedraagt zoals hiervoor aangeven 31,266 miljoen euro. Achtereenvolgens komen aan de orde:
• Eerdere besluitvorming. • Posten die structureel in de Programmabegroting 2009 gedekt zijn. • Onvermijdelijke knelpunten en bestuurlijke prioriteiten. • Invulling onderbestedingstaakstelling.
Alle bestemmingsvoorstellen ten laste van het resultaat lichten wij hieronder kort toe en zijn opgenomen in de tabellen.
Eerdere besluitvorming Bij de behandeling van de Voorjaarsnota 2008 zijn twee moties aangenomen, die gedekt worden uit de programmareserve Algemene middelen en onvoorzien ( sociale infrastructuur). De dekking van deze moties hebben wij in dit hoofdstuk verwerkt bij het onderdeel Vrijval reserves. Begin 2008 hebben wij besloten tot extra marketingactiviteiten bij het Muziekcentrum Vredenburg Leidsche Rijn. De
kosten hiervan zijn 0,121 miljoen euro. Eerdere besluitvorming
2008
Motie M021: Activiteiten in de bouwput die stationsgebied heet
100
Motie M026: Een beiaard voor Vleuten
200
Marketing MCV
121
Totaal
421
Bedragen zijn in duizenden euro’s. Posten die structureel in de Programmabegroting 2009 zijn gedekt In de Begroting 2009 hebben wij een structurele oplossing gevonden voor diverse knelpunten. Een aantal van deze posten heeft ook betrekking op 2008. Wij stellen voor de volgende financiële knelpunten ook in 2008 op te lossen: Aanbevelingen commissie Schutte: wij hebben alle aanbevelingen uit het rapport Schutte overgenomen. Voor het
•
waarborgen van de veiligheid tijdens de Vrijmarkt en voor kleine herstelwerkzaamheden aan evenemententerreinen
is extra geld nodig.
• Opheffen accountantsdienst: de begroting van de gemeentelijke accountantsdienst kende een positief saldo, dat onderdeel uitmaakte van de financiële ruimte. Door het opheffen van de accountantsdienst is dit positieve saldo vervallen.
• Tijdelijk budget Interne Audit afdeling: per 15 november 2007 is binnen de gemeentelijke organisatie een interne auditafdeling gevormd. Het is de bedoeling dat er over drie jaar een kleine, hoog opgeleide bezetting is binnen
deze afdeling. De eerste jaren (2008 tot en met 2010) brengt dit extra kosten met zich mee.
• Correctie btw op subsidies: in de Programmabegroting 2007 is bij het programma Beheer Openbare Ruimte een
structurele korting van 1 miljoen euro ingeboekt in verband met btw-inkomsten op subsidies. Uit een analyse van de daadwerkelijk in 2007 gerealiseerde btw-inkomsten op subsidies blijkt dat dit bedrag veel lager ligt, namelijk 0,072 miloen euro.
• Correctie taakstelling Wao/Wia: sinds enkele jaren is Utrecht eigen risicodrager voor de Wet op de
arbeidsongeschiktheidsverzekering (Wao) en de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (Wia). Dit leverde jaarlijks een voordeel op van 1 miljoen euro, dat wij als structurele taakstelling in de begroting hebben
opgenomen. Inmiddels is de UWV-premie door landelijke ontwikkelingen drastisch gedaald. Hierdoor kunnen we de ingeboekte taakstelling niet langer realiseren.
• Bedrijfsvoeringsknelpunten Centraal Museum: in het Museum- en Bedrijfsplan Centraal Museum 2008-2010 (2018) hebben wij knelpunten in de bedrijfsvoering gepresenteerd. Om deze knelpunten op te lossen stellen wij 0,2 miljoen euro beschikbaar.
• Stijging energieprijzen bibliotheek: in de Programmabegroting 2007 compenseerden wij de stijgende
energiekosten van sportaccommodaties, de Stadsschouwburg, het Muziekcentrum Vredenburg en het Centraal
90
Museum gedeeltelijk. Wij stellen voor om vanaf 2009 ook de bibliotheek te compenseren voor de gestegen energieprijzen. Hiermee voorkomen we al te grote tariefsstijgingen. Posten die structureel in Programmabegroting 2009 zijn gedekt
2008
Aanbevelingen commissie Schutte
165
Opheffen accountantsdienst
33
Tijdelijk budget Interne Audit afdeling
144
Correctie btw op subsidies Correcte taakstelling WAO / WIA
928 1.000
Bedrijfsvoeringsknelpunten Centraal Museum
200
Compensatie energieprijzen bibliotheek Totaal
55 2.525
Bedragen zijn in duizenden euro’s. Onvermijdelijke knelpunten en overige bestuurlijke prioriteiten
Wij stellen voor om 23,257 miljoen euro van de financiële ruimte te bestemmen voor het oplossen van de volgende onvermijdelijke knelpunten en overige bestuurlijke prioriteiten: Krachtwijken 2010 + 2011
•
Op het Programma Utrecht Vernieuwt is in 2008 een gemeentelijk budget van 9 miljoen euro opgenomen voor de uitvoering van de wijkactieplannen in 2008 en 2009. Om daadwerkelijk effectief te zijn is het noodzakelijk dat de activiteiten uit de uitvoeringsprogramma’s na 2009 doorlopen. Voor de uitvoering van de wijkactieplannen in 2010 en 2011 is 5,2 miljoen euro per jaar nodig. In de Programmabegroting 2009 is voor het jaar 2010 1,72 miljoen euro opgenomen. Het resterende deel (8,68 miljoen euro) is in deze Bestuursrapportage verwerkt.
• Herinrichting Prins Bernhardplein
Met de herinrichting wordt het Prins Bernhardplein een rotonde, waardoor de verkeersafwikkeling helderder en veiliger wordt. Tegelijkertijd krijgt het Vorstelijk Complex een passende groene voorruimte en kan het
parkeerprobleem voor het Vorstelijk Complex en voor de kerk grotendeels worden opgelost. Voor de herinrichting
•
van het Prins Bernhardplein stellen wij uit de financiële ruimte 2008 1,5 miljoen euro beschikbaar. Aanlichting Prins Clausbrug
•
stellen hiervoor 0,5 miljoen euro beschikbaar. Modernisering jeugdgezondheidszorg
Met de aanlichting van deze brug wordt de verbinding tussen Leidsche Rijn en de bestaande stad gemarkeerd. Wij
Om de jeugdgezondheidszorg beter toe te snijden op de eisen (meer aandacht voor risicokinderen) en mogelijkheden (elektronisch kinddossier) van de huidige tijd is een moderniseringstraject ingezet. Hiervoor is reeds 0,6 miljoen euro beschikbaar gesteld uit het resultaat 2007. In deze Bestuursrapportage zetten wij nogmaals 0,6 miljoen euro voor het moderniseringstraject jeugdgezondheidszorg in.
• Cultuurconvenant 2010 + 2011
Uit het resultaat 2007 is 2 miljoen euro vrijgemaakt om voor het jaar 2009 invulling te geven aan het cultuurconvenant 2009-2012. In deze bestuursrapportage stellen wij voor nog eens 4 miljoen euro beschikbaar te stellen voor het cultuurconvenant in de jaren 2010 en 2011.
• Kunstgrasvelden sport
Uw raad heeft uit het resultaat 2007 1 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de vervanging van natuurgrasvelden in kunstgrasvelden (met name voetbal in hockey) in de bestaande stad. In deze bestuursrapportage stellen wij voor nog eens 1 miljoen euro beschikbaar te stellen voor kunstgrasvelden, maar dan ten behoeve van Leidsche Rijn.
• Utrecht creëert nieuwe energie
In de nota ‘Utrecht creëert Nieuwe Energie’ is de ambitie en aanpak gepresenteerd om Utrecht gunstig te profileren op het gebied van Nieuwe Energie. In het onderliggende werkprogramma 2008-2011 kiest Utrecht voor een stadsbreed energie- en klimaatprogramma op de belangrijkste thema’s van de stad: Wonen, Werken en Mobiliteit.
•
Voor de uitvoering van dit werkprogramma stellen wij in 2008 1 miljoen euro beschikbaar. Haalbaarheidsstudie Centraal Museum Rietveld
In 2008 wordt de haalbaarheidsstudie naar een Rietveldmuseum verricht. Voor de uitvoering van deze studie stellen wij 0,2 miljoen euro beschikbaar. 91
• Exploitatietekort 2008 Muziekcentrum Vredenburg
Muziekcentrum Vredenburg kampt met financiële tegenvallers. Voor de jaren 2009-2012 laten wij scenario’s
uitwerken op basis waarvan wij inhoudelijk en financieel een keuze kunnen maken over de continuering en programmering op de nieuwe locaties Leidsche Rijn en Leeuwenberg. Het tekort 2008 van bestaat uit: het niet realiseren van de efficiencytaakstelling op de nieuwe locaties Leidsche Rijn en Leeuwenberg (1 miljoen euro),
hogere huisvestingslasten (0,6 miljoen euro), lagere inkomsten uit programmering, sales, sponsoring en horeca (0,9 miljoen euro) en hogere overhead (0,2 miljoen euro).
• Eurocantat Europa Cantat, het grootste korenfestival van Europa, vindt in de zomer van 2009 in Utrecht plaats. Ten behoeve van dit festival stellen wij 0,6 miljoen euro beschikbaar. • Aanvulling reserve afvalstoffenheffing In 2006, 2007 en 2008 is 0,8 miljoen euro te weinig btw toegerekend aan de kosten van inzameling van huishoudelijk afval. Dit is gebleken uit de toetsing van de verdeling van btw over de
kosten van inzameling van huishoudelijk afval en bedrijfsafval. Voor 2006 tot en met 2008 hebben wij dit bedrag onttrokken aan de reserve afvalstoffenheffing, in totaal dus 2,4 miljoen euro. Hierdoor is de verwachte stand van
deze reserve eind 2008 1,877 miljoen euro negatief. In plaats van dit bedrag door te berekenen in het tarief voor 2009 en de daarop volgende jaren, stellen wij voor de reserve aan te vullen uit de financiële ruimte.
• Exploitatietekort 2008 Dienst Ondersteuning
Het servicecentrum Financiële Dienstverlening van de Dienst Ondersteuning heeft te maken met vacatureproblemen. Door het vertrek van ervaren medewerkers was het noodzakelijk om dure krachten in te huren. De extra kosten hiervan bedragen 0,6 miljoen euro.
Onvermijdelijke knelpunten en overige bestuurlijke prioriteiten
2008
Krachtwijken 2010 + 2011
8.680
Herinrichting prins Bernhardplein
1.500
Aanlichting Prins Clausbrug
500
Modernisering jeugdgezondheidszorg
600
Cultuurconvenant 2010 + 2011
4.000
Kunstgrasvelden sport
1.000
Utrecht creëert nieuwe energie
1.000
Haalbaarheidsstudie Centraal Museum Rietveld Exploitatietekort 2008 Muziekcentrum Leidsche Rijn
200 2.700
Eurocantat Aanvulling reserve afvalstoffenheffing
600 1.877
Exploitatietekort 2008 Dienst Ondersteuning Totaal
600 23.257
Bedragen zijn in duizenden euro’s. Invullen incidentele onderbestedingstaakstelling 2009 Met het resultaat van deze Bestuursrapportage 2008 kunnen wij een deel van de incidentele onderbestedingstaakstelling 2009 invullen. Wij stellen voor om nu 4,613 miljoen euro hiervoor te bestemmen. De
taakstelling bedraagt in 2009 8 miljoen euro. Voor de invulling van het restant 2009 komen wij bij de Verantwoording 2008 met vervolgvoorstellen. Invullen incidentele onderbestedingstaakstelling 2009 Invullen deel van onderbestedingstaakstelling jaarsnede 2009 Bedragen zijn in duizenden euro’s.
92
2008 4.613
Hoofdstuk 4 - Investeringen
93
4 Investeringen Met het vaststellen van de Programmabegroting 2008 heeft u voor een bedrag van 121,6 miljoen euro aan investeringsprojecten geautoriseerd. Tevens heeft uw raad dit jaar via afzonderlijke besluitvorming nog voor een bedrag van 11,1 miljoen euro aan investeringsprojecten geautoriseerd, waardoor het totaal is verhoogd naar 132,7 miljoen euro. Dit betrof voor 76,6 miljoen euro aan vervangingsinvesteringen en 56,1 miljoen euro aan uitbreidingsinvesteringen. Daarnaast stond in de Programmabegroting 2008 voor een bedrag van 16,9 miljoen euro aan uitbreidingsinvestering opgenomen voor de Kwaliteitsverbetering Openbaar Vervoer. Voor deze laatste investering dient eerst een raadsvoorstel te worden voorgelegd voordat de investering mag aanvangen. Voor een uitgebreide rapportage van de investeringen verwijzen we u naar de ter inzage gelegde rapportage investeringsprojecten.
Vervangingsinvesteringen Vervangingsinvesteringen houden de bestaande (functionaliteit of kwaliteit van de) kapitaalgoederen op peil. Hierbij valt te denken aan vervanging maar ook aan renovatie, groot onderhoud, herbouw en lang cyclisch onderhoud. Wij stellen voor het bedrag voor vervangingsinvesteringen te verlagen met 17,6 miljoen euro tot 59 miljoen euro. Geautoriseerd bedrag Programma
2008
Voorgestelde
Actuele begroting
wijzigingen
2008
Beheer openbare ruimte
26.319
0
26.319
Beheer openbare ruimte (rioleringen)
12.959
3.211
16.170
Cultuur Sport Onderwijs
100
0
100
4.077
0
4.077 11.072
31.837
-20.765
Welzijn
152
0
152
Volksgezondheid
150
0
150
1.001
0
1.001
76.595
-17.554
59.041
Stedelijke ontwikkeling Totaal vervangingsinvesteringen Bedragen zijn in duizenden euro’s. Programma Beheer openbare ruimte (rioleringen)
Vorig jaar meldden wij, dat er bij de uitvoering van het rioleringsprogramma vertraging was in de aanleg van de bergbezinkbassins. Dit als gevolg van bezwaarprocedures rond de vergunningen. Inmiddels is dit project volop in uitvoering. Daardoor verwachten we een overschrijding op het programmabudget voor 2008. We dekken de overschrijding van 3,2 miljoen euro uit de programmareserve Beheer Openbare Ruimte. Programma Cultuur Het bedrag van 0,1 miljoen euro heeft betrekking op de vervanging van delen van de klimaatinstallaties bij het Centraal Museum. De verwachting is dat uitvoering in 2009 plaatsvindt. Programma Sport Een bedrag van 1,925 miljoen euro heeft betrekking op de renovatie van het buitenbad Krommerijn. De besteding hiervan vindt volgens planning in 2009 plaats. De uitvoering van de overige investeringen (met name vervanging cultuurtechnisch sportaccommodaties) vindt naar verwachting nog in 2008 plaats.
95
Programma Onderwijs Een flink aantal projecten heeft vertraging opgelopen. De oorzaken zijn verschillend. Hieronder lichten we de belangrijkste toe. Voor nieuwbouw van het Meerstroom College en de Wim Sonneveldschool heeft in 2007 geen gunning kunnen plaatsvinden; de bieding kwam veel hoger uit dan het beschikbare budget. Het plan is aangepast en wordt opnieuw aanbesteed. Naar verwachting is de nieuwbouw dan eind 2009, begin 2010 gereed. De renovatie van het Gerrit Rietveldcollege is uitgesteld vanwege een heroverweging door het schoolbestuur van het onderwijsconcept en de leerlingenaantallen. Het schoolbestuur onderzoekt samen met de gemeente de haalbaarheid van nieuwbouw. De verwachting is dat hier in september duidelijkheid over komt. De renovatie van het Gregoriuscollege is afgerond. De gemeente zal twee nabijgelegen gymzalen renoveren voor gebruik door het Gregoriuscollege. De planontwikkeling van de Kranenburgschool loopt inmiddels, maar heeft lange tijd op de ontwikkelingen rond de Kohnstammschool moeten wachten. Vertragingen treden op bij enkele scholen vanwege de ruimtelijke inpassing (Kohnstammschool), de samenhang met gebiedsontwikkeling of het opstellen van stedenbouwkundige plannen zoals in geval van de Schakel, de Spoorzone en in geval van OBS Teun de Jager en de scholen in Vleuterweide. Programma Welzijn Het bedrag van 0,152 miljoen euro is gereserveerd voor het wegwerken van achterstallig onderhoud aan de bouwspeeltuinen. Het project is in uitvoering, we verwachten dat eind 2009 de werkzaamheden gereed zijn. Programma Volksgezondheid De investering van 0,15 miljoen euro betreft een project in het kader van de integrale Jeugdgezondheidszorg (JGZ) 0-19 waarin integrale huisvesting tussen consultatiebureaus en wijkgebouwen JGZ wordt vormgegeven. Doel is om
zoveel mogelijk aan te sluiten bij de eerstelijnsgezondheidscentra en de vorming van de Ouder Kind Centra (OKC). Naar verwachting is in december 2008 de planning gereed waarna het project kan worden opgestart. Programma Stedelijke ontwikkeling
Ten opzichte van de Programmabegroting 2008 zijn er wijzigingen opgetreden in de onderhoudsplanning. Dit heeft invloed op de uitvoering van de vervangingsinvesteringen in 2008. Bij de Verantwoording 2008 en de actualisatie van het Meerjaren Perspectief Vastgoedbeheer (MPV) zal hierover nader worden gerapporteerd.
Uitbreidingsinvesteringen Er is sprake van een uitbreidingsinvestering indien als gevolg van deze investering het volume (of de kwaliteit) van de kapitaalgoederen toeneemt. Een aantal uitbreidingsinvesteringen willen wij wel ter besluitvorming aan de gemeenteraad voor leggen, daarom maken wij onderscheid in categorie A en B. Uitbreidingsinvesteringen: categorie A Categorie A betreft de uitbreidingsprojecten waarvoor de formele autorisatie van de middelen in de Programmabegroting 2008 en via tussentijdse raadsbesluiten heeft plaatsgevonden. Wij stellen voor het geautoriseerde bedrag van een aantal van deze projecten te wijzigen. Het betreft de volgende projecten:
Programma hov Om de Zuid
Geautoriseerd bedrag
Voorgestelde
Actuele begroting
2008
wijzigingen
2008
17.571
-17.571
0
hov Leidsche Rijn
1.702
-1.702
0
Randstadspoor
1.468
-1.468
0
400
-400
0
NRU plankosten / pakketstudie NWA 96
Geautoriseerd bedrag
Voorgestelde
Actuele begroting
2008
wijzigingen
2008
en management
831
-831
0
Verkeersmodellen en netwerkstudies
277
0
277
Bereikbaarheid Stationsgebied
400
-400
0
Risico nadeelcompensatie en planschade
500
0
500
Mobiliteitsmanagement
1.487
-1.487
0
Dynamisch verkeersmanagement
1.500
-1.500
0
950
-950
0
Programma Bereikbaarheidsmaatregelen, communicatie
Verkeersmaatregelen Harmelerwaard Bijdrage transferpunten randen van de stad
6.690
-6.690
0
Aankoop DELA-garage
4.000
-4.000
0 456
Wijk- en verkeersplannen
456
0
Verbreden De Meernbrug
500
-500
0
Kleine ov-infra maatregelen
133
0
133
Uitvoeringsprogramma Fiets
626
0
626
Fietsparkeren
1.015
0
1.015
Fietsflat stationsgebied
1.300
0
1.300
Drukknoppen VRI’s
205
0
205
Actieplan Fiets / Fietsbrug Oog in Al
928
-928
0
42.939
-38.427
4.512
Totaal programma Bereikbaarheid De Meander
47
0
47
Jenaplanschool
965
-965
0
OBS Tuindorp
440
-440
0
75
0
75
606
-303
303
55
0
55
2.188
-1.708
480
Bijdrage Vorstelijk Complex
700
-700
0
Werkruimten Van Solmsstraat
543
-543
0
Broedplaatsenbeleid
568
343
911
Plompetorengracht 4 en 4bis
1.554
0
1.554
Totaal programma Cultuur
3.365
-900
2.465
483
0
483
86
0
86
569
0
569
Gymnastieklokaal Noordoost Maliebaan 56, Maliebaanschool Händelstraat 51, St. Dominicusschool Totaal programma Onderwijs
Nieuwbouw naschoolse opvang in Fort Luna Playground/skatehal Leidsche Rijn Totaal programma Sport Rijnvliet
4.604
293
4.897
Sportpark Fletiomare-Oost
2.250
2.625
4.875
155
5
160
7.009
2.923
9.932
56.070
-38.112
17.958
Tijdelijke voorzieningen Totaal programma Leidsche Rijn Totaal uitbreidingsinvesteringen categorie A Bedragen zijn in duizenden euro’s.
97
Programma Bereikbaarheid Het investeringsprogramma Bereikbaarheid betreft een meerjarig programma. In eerdere jaren heeft u voor de diverse projecten binnen de deelprogramma’s van Openbaar Vervoer, auto, P + R, fiets en verkeersveiligheid budgetten
vrijgegeven. De meerjarige ontwikkeling van de uitvoering van deze deelprogramma’s houdt echter geen gelijke tred met het begrote kasritme van de vrijgegeven budgetten. Om daarvan een uitgebreider beeld te geven zullen wij bij de behandeling van de Programmabegroting 2009 een meerjarenoverzicht van de investeringen Bereikbaarheid aan u voorleggen. Bij deze bestuursrapportage rapporteren wij over de bij de begroting 2008 geautoriseerde budgetten voor investeringen Bereikbaarheid. Voor een deel van de projecten brengen wij de uitgaven van dit jaar nog ten laste van in eerdere jaren vrijgegeven budgetten. In verband daarmee stellen wij u voor om een belangrijk deel (ruim 38 miljoen euro) van de geautoriseerde budgetten 2008 naar achteren te schuiven. Per project lichten wij deze bijstelling van de planning hieronder toe. Voor een uitgebreide rapportage over de stand per project verwijzen wij u naar de rapportage investeringen Bereikbaarheid die voor de raadsleden ter inzage ligt. hov Om de Zuid Het Voorlopig Ontwerp hebben wij in juli vrijgegeven voor inspraak. Het definitieve trambesluit voorzien wij dit jaar. De uitgaven van dit jaar brengen wij ten laste gebracht van eerder verstrekte budgetten. hov Leidsche Rijn Voor de dekking van dit project heeft u ook in eerdere jaren budgetten verstrekt. De planning en de uitgaven houden geen gelijke tred met het kasritme. Randstadspoor Op dit moment hebben wij nog niet besloten of het Randstadspoorstation Lage Weide wordt aangelegd. Hierover zullen wij besluiten op basis van de uitkomsten van een extern onderzoek. De voorbereidende werkzaamheden voor Vaartsche Rijn zijn in volle gang. Omdat de uitgaven voor deze werkzaamheden in 2008 nog ten laste van eerder vrijgegeven budgetten kunnen worden gebracht, kan de begroting worden bijgesteld. NRU plankosten / pakketstudie NWA Voor deze werkzaamheden heeft u de afgelopen jaren in tranches budgetten verstrekt. Wij hebben besloten om pas op de plaats te maken met een snelle gemeentelijke aanpak voor een deel van de NRU. De kosten van de voorbereidende werkzaamheden van de Pakketstudie komen ten laste van eerder vrijgegeven budgetten. Bereikbaarheidsmaatregelen (waaronder DVM), communicatie en mobiliteitsmanagement In eerdere jaren heeft u budgetten vrijgegeven om maatregelen te nemen om de stad tijdens de verbouwing bereikbaar te houden. Door vertraging van een aantal majeure projecten kan de begroting worden bijgesteld. Bereikbaarheid Stationsgebied Voor de Overste den Oudenlaan hebben wij het Voorlopig Ontwerp vastgesteld en moet de artikel 19 procedure starten. Het Functioneel Ontwerp voor de reconstructie van de Van Zijstweg - Koningin Wilhelminalaan ligt ter vaststelling voor. De uitgaven voor de uitvoering zullen volgens planning dit jaar niet meer plaatsvinden. Verkeersmaatregelen Harmelerwaard De uitvoering van dit project voorzien wij later dan in 2008. Bijdrage transferpunten randen van de stad De realisatie van P+R Hooggelegen voorzien wij eind 2010 Aankoop DELA-garage Inmiddels hebben wij besloten om de DELA garage niet aan te kopen. Bovendien hebben wij besloten om de investeringsruimte in te zetten voor de parkeervoorziening bij het Randstadspoor Halte Vaartsche Rijn. Verbreden De Meernbrug De uitgaven op de realisatie van dit kunstwerk voorzien wij in 2009.
98
Actieplan Fiets / Fietsbrug Oog in Al Het structurele budget van 928.000 euro hebben wij gereserveerd voor de Pakketstudie. Over de maatregelen van de Pakketstudie moeten wij nog besluiten. Programma Onderwijs Er zijn drie projecten waar vertraging optreedt. Allereerst gaat het om de Jenaplanschool aan de locatie Oude Kerkstraat. De vertraging is ontstaan doordat geschikte tijdelijke huisvesting ontbreekt. Ze zullen gebruik gaan maken van de Poortstraat, die nu nog in gebruik is door een ander deel van de school. Een andere locatie is niet voorhanden. Verder gaat het om OBS Tuindorp. In het kader van het Masterplan Primair Onderwijs (PO) is nader onderzoek van leerlingstromen in de wijk Noord-Oost nodig. Dit onderzoek start in september 2008. Afhankelijk van de uitkomsten van dit onderzoek zal de uitbreiding daarna starten.
Ook is sprake van vertraging bij de uitbreiding van de Maliebaanschool. Op de huidige locatie is onvoldoende plaats voor uitbreiding. Andere locaties binnen de wijk Oost worden onderzocht. Programma Cultuur De bijdrage van Cultuur voor het Christina Beatrix Complex oftewel Vorstelijk Complex is reeds meegenomen in de totale autorisatie van dit project in 2007 (zie Bestuursrapportage 2007, pagina 99), waardoor het bedrag van
0,7 miljoen euro hier kan worden afgeraamd.
In 2008 is het project werkruimten Van Solmsstraat voor een bedrag van 0,543 miljoen euro geprogrammeerd. Dit project vindt geen doorgang waardoor 0,2 miljoen euro aan gemeentelijke bijdrage komt te vervallen. Het resterende bedrag van 0,343 miljoen euro wordt nu binnen het kader van broedplaatsenbeleid herbestemd voor de tweede fase van de verbouwing Culturele werkplaats Stefanus in Overvecht (0,25 miljoen euro) en voor inrichtingskosten van de multifunctionele broedplaats het Muziekhuis in Noordwest (0,093 miljoen euro). De verbouwing van het Centrum Beeldende Kunst/GAU aan de Plompetorengracht voor 1,6 miljoen euro is recent door uw raad geautoriseerd en wordt voor 1,5 miljoen euro gefinancierd uit externe bijdragen en voor 0,1 miljoen euro uit het investeringsprogramma Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed. Het project is inmiddels gestart, de afronding van de bouw vindt volgens planning plaats in het tweede kwartaal van 2009. Programma Sport De nieuwbouw naschoolse opvang in Fort Luna start in 2008 en is naar verwachting in 2009 gereed. Het project playground/skatehal in Leidsche Rijn is gerealiseerd. Programma Leidsche Rijn De verhoging voor de basisschool in Rijnvliet en de tijdelijke voorzieningen betreft indexatie. De hogere investeringslasten voor sportpark Fletiomare Oost zijn vooral ontstaan door aanpassing van de plannen voor de nieuwbouw van gebouwen. Verder hadden wij voorheen geen rekening gehouden met de aanpassing van de parkeerplaats voor de realisatie van de sporthal. De extra investeringslasten dekken wij door een voordeel op de kapitaallasten van de buitenaccommodaties. Bij de realisatie van sportparken gingen wij namelijk aanvankelijk uit van een afschrijvingstermijn van vijftien jaar. In overleg met de accountant is afgesproken een afschrijvingstermijn te hanteren van vijftien jaar voor de toplaag en dertig jaar voor de onderlaag. Uitbreidingsinvesteringen: categorie B Categorie B betreft de uitbreidingsinvesteringen waarover wij uw gemeenteraad eerst nog verder willen informeren via een raadsvoordracht alvorens wij met de projecten van start gaan. De bij deze projecten behorende middelen worden door de gemeenteraad dus nog niet geautoriseerd en wij gaan de bijbehorende middelen pas inzetten nadat uw gemeenteraad heeft ingestemd met het betreffende raadsvoorstel. Het betreft voor 2008 het volgende project:
99
Geautoriseerd Programma
Begroting 2008
Raadsvoordracht
bedrag
Kwaliteitsverbetering Openbaar Vervoer
16.918
0
0
Totaal programma Bereikbaarheid
16.918
0
0
Totaal uitbreidingsinvesteringen categorie B
16.918
0
0
Bedragen zijn in duizenden euro’s. Voor de in de Programmabegroting 2008 opgenomen uitbreidingsinvestering categorie B voor de Kwaliteitsverbetering Openbaar Vervoer / (tram)besluit voor de hov Om de zuid heeft u nog geen raadsvoorstel ontvangen. Wij verwachten dat definitieve besluitvorming aan het einde van dit jaar mogelijk is.
Totaal investeringsprogramma 2008 Actuele Programmering
Voorgestelde
programmering
2008
wijzigingen
2008
Vervangingsinvesteringen
76.595
-17.554
59.041
Uitbreidingsinvesteringen categorie A
56.070
-38.112
17.958
132.665
-55.666
76.999
16.918
0
16.918
149.583
-55.666
93.917
Programma
Totaal geautoriseerde investeringen 2008 Uitbreidingsinvesteringen categorie B Totaal investeringsprogramma 2008 Bedragen zijn in duizenden euro’s.
Door akkoord te gaan met de aanpassingen wordt het totale investeringsprogramma 2008 bijgesteld tot 93,9 miljoen euro. Hiervan heeft u dan al 77 miljoen euro geautoriseerd en voor de resterende 16,9 miljoen euro zullen wij u zo spoedig mogelijk een raadsvoorstel aan u voorleggen.
Oude investeringsjaren Wij stellen u voor het investeringsbedrag voor de vervangingsinvesteringen 2007 van het programma Beheer Openbare Ruimte te verhogen. Geautoriseerd
Voorgestelde
Actueel
Investeringsproject
bedrag
wijzigingen
bedrag
Beheer Openbare Ruimte
14.245
15.286
29.531
Totaal vervangingsinvesteringen
14.245
15.286
29.531
Bedragen zijn in duizenden euro’s. Beheer Openbare Ruimte Een veilige openbare ruimte vertoont geen achterstallig onderhoud. Toen bleek dat hiervan toch sprake was, heeft uw raad, voor ’t laatst op basis van de nota Onderhoud Kapitaalgoederen Openbare Ruimte, aanvullende middelen ter
beschikking gesteld voor vervangingsinvesteringen, en maakte daarnaast een impuls mogelijk om het achterstallig onderhoud aan te pakken. 100
Ervaringen met projecten groot onderhoud leren dat deze zich over meer dan één jaar uitstrekken en dat projecten tussentijds uitgesteld of tijdelijk onderbroken worden. Wij willen voorkomen dat op het eind van een planjaar een deel van het beschikbare budget ongebruikt blijft. Daarom hebben we in 2007 projecten in voorbereiding en uitvoering
genomen waarvan de geraamde kosten het beschikbare budget overstijgen. Dit voor een hoger bedrag projecten in voorbereiding nemen dan waarvoor budget beschikbaar is, noemen we overprogrammeren. De projecten verschillen onderling in omvang, waardoor ook de voorbereidings- en uitvoeringstijden verschillen. In de loop van 2007 kwam zo een groot aantal projecten in uitvoering die in dat jaar werden afgerond, een deel loopt door in 2008 en komt dit jaar gereed. De uitgaven in 2007 bleven binnen het door uw raad beschikbaar gestelde budget. In 2008 verwachten we echter voor 15,3 miljoen euro meer achterstallig onderhoud weg te werken dan in 2007 voorzien. Wij stellen voor dit in te passen in de budgetten voor de periode 2008-2011. Wij stellen u ook voor de investeringsbedragen van een aantal uitbreidingsinvesteringen uit oudere jaren aan te passen. Het betreft de volgende uitbreidingsinvesteringen:
Geautoriseerd
Voorgestelde
Actueel
bedrag
wijzigingen
bedrag
Gezondheidscentrum/apotheek Het Zand
4.495
1.019
5.514
Sportcomplexen Strijkviertel
9.601
185
9.786
915
32
947
1.400
132
1.532
12.596
814
13.410
Investeringsproject
Klein sportcomplex Vleuterweide Brandweerpost Vleuterweide VMBO school Vleuterweide Jongerenvoorziening Terwijde Tijdelijke voorzieningen Totaal uitbreidingsinvesteringen
203
12
215
4.721
-2.058
2.663
33.931
136
34.067
Bedragen zijn in duizenden euro’s. Wij stellen voor het bedrag voor het gezondheidscentrum in Het Zand te verhogen met 1,019 miljoen euro. Bij de uitwerking van deze voorziening bleken meer vierkante meters nodig. De hoofdhuurder, Julius Gezondheidscentra, zal deze meters huren. De verlaging bij tijdelijke voorzieningen komt doordat een aantal voorzieningen inmiddels is gerealiseerd. Het bedrag dat overblijft is voor tijdelijke onderwijsvoorzieningen in Terwijde, Veldhuizen en Langerak en voor het vervoer van leerlingen naar gymlocaties. De overige wijzigingsvoorstellen zijn indexatie.
101
Bijlagen Bijlage 1 Corresponderende posten In verband met taakmutaties vinden verschillende specifieke toevoegingen aan en kortingen op het gemeentefonds plaats (de zogenaamde corresponderende posten). Hiervoor is het uitgangspunt dat deze financieel en beleidsmatig worden vertaald in de verschillende programma’s. In onderstaand overzicht zijn deze corresponderende posten opgenomen. Bedrag Programma Diversiteit en Integratie
Mutatie
2008
Kinderopvang inburgeraars: structurele toevoeging vanaf 2008. Structurele bedrag is vanaf 2009 lager, namelijk 0,292 miljoen euro
623
Diversiteit en Integratie
Homo-emancipatiebeleid: incidentele toevoeging 2008
Diversiteit en Integratie
Anti-discriminatiebureaus: structurele toevoeging vanaf 2008
103
50
Utrecht Vernieuwt
Bewonersinitiatieven wijken: incidentele toevoeging 2008
850
(wijk)veiligheid
Pilot drank- en horecawet: incidentele toevoeging 2008
150
Onderwijs
Maatschappelijke stages: structurele toevoeging vanaf 2008
Onderwijs
Groepsverkleining ZMLK: structurele toevoeging vanaf 2008
25
Onderwijs
Wachtlijsten buitenschoolse opvang: incidentele toevoeging 2008
82
Onderwijs
Impuls brede school, sport en cultuur (combinatiefuncties): incidentele
Openbare Orde en
toevoeging 2008
71
867
Welzijn
Wmo: bijstelling nominale index
1.068
Welzijn
Kinderopvang sociaal medische problematiek: incidentele toevoeging 2008
375
Maatschappelijke participatie kinderen: incidentele toevoeging 2008
906
Arbeidsmarktbeleid
Schuldhulpverlening: incidentele toevoeging 2008
420
Sociale Zaken en
Digitaal klantdossier: eenmalige uitname 2008 omdat het Ministerie van SZW de
Arbeidsmarktbeleid
kosten van de invoering van het digitaal klantdossier voor haar rekening neemt
Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid Sociale Zaken en
-320
Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid
Regionale platforms fraudebestrijding: structurele toevoeging vanaf 2008
223
Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid
Programmatisch handhaven: incidentele toevoeging 2008
96
Volksgezondheid
Kwaliteit/toezicht kinderopvang: structurele toevoeging vanaf 2008
68
Volksgezondheid
Elektronisch kinddossier: structurele toevoeging vanaf 2008
82
Volksgezondheid
Aanpak kindermishandeling: incidentele toevoeging 2008
83
Lokale Democratie
Ceremonie verkrijging Nederlanderschap: structurele toevoeging vanaf 2008
40
Wonen en Monumenten
Archeologisch erfgoed: structurele toevoeging vanaf 2008
22
Milieu en
Protocol registers over uitstoot en overbrenging van verontreinigde stoffen;
Duurzaamheid
incidentele toevoeging 2008
Algemeen
Wet bestuurlijke boete: de eerdere uitname wordt vanaf 2008 structureel teruggedraaid
Algemeen
8 650
Dijkstal II: incidentele uitname (= correctie op eerdere toevoeging) in verband met latere invoering van de nieuwe beloningsstructuur
Totaal
-179 6.363
Bedragen zijn in duizenden euro’s. 103
Bijlage 2 Overzicht bijsturingsvoorstellen reserves Programma
Toevoegingen
Onttrekkingen
2.801
134
Diversiteit en Integratie
0
1.112
Publieksdienstverlening
589
170
Jeugd
Stadspromotie
3.850
0
Bereikbaarheid
8.131
6.592
Stedelijke Ontwikkeling en Groen
-1.996
1.722
Utrecht vernieuwt
15.726
0
Leidsche Rijn
0
5.542
Stationsgebied
0
3.355
12.440
20.160
Beheer Openbare Ruimte Openbare Orde en (Wijk)Veiligheid
0
150
13.008
2.359
Sport
5.370
4.747
Onderwijs, Educatie en Bibliotheek
8.384
5.509
Cultuur
Welzijn
500
3.646
Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid
1.490
2.246
Volksgezondheid
2.176
-326
Accommodatiebeleid maatschappelijk vastgoed
7.510
2.960
0
3.803
1.300
1.300
0
0
Lokale democratie en bestuurlijke samenwerking Wonen en Monumenten Milieu en Duurzaamheid Economische Zaken
0
0
Algemene Middelen
44.825
150.850
1.064
2.658
127.168
218.689
Algemene Ondersteuning Totaal alle programma's Bedragen zijn in duizenden euro’s.
104