Beroeps– en deskundigheidseisen van de financieel planner
Documentnaam: Versie: Datum:
Beroeps- en deskundigheidseisen van de financieel planner Definitief + update 2016 27.01.2016
Inhoudsopgave
1. Inleiding………………………………………………………………………………………………………………….….. 3 2. Verantwoording……………………………………………………………………………………………………….… 4 3. Leeswijzer………………………………………………………………………………………………………………….. 9 4. Competenties van een financieel planner in functie van taken en werkprocessen……
12
5. Algemene vaardigheden van een financieel planner…………………….………………………….
16
6. Eindtermen en geclusterde toetstermen gebaseerd op life events. …………………………
25
7. Reikwijdte leerdoelen ……………………………………………………………………………………………….. 35
Bijlage I
Beroepsprofiel financieel planner ……………………………………………………………………………..
36
II
Toetstermen m.b.t. kennis en specifieke vaardigheden……………………………………………..
50
© 2016 Stichting Certificering Federatie Financieel Planners (SCFFP).
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
-2-
1.
Inleiding
De FFP bestaat sinds 1996 en heeft bijna 4.000 leden. Natuurlijke personen die succesvol het FFPexamen afleggen, kunnen zich laten opnemen in het FFP-register en mogen dan het FFP-keurmerk voeren. FFP-leden zijn onderworpen aan integriteits- en tuchtregels en dienen hun kennis tweejaarlijks door middel van een systeem van permanente educatie (PE) aan te tonen. De financiële wereld is sterk aan veranderingen onderhevig. Niet alleen volgen wettelijke en andere externe ontwikkelingen elkaar in hoog tempo op, maar ook neemt de roep om transparante, deskundige en betrouwbare marktpartijen toe. Het consumentenvertrouwen is ernstig beschadigd door financiële schandalen en consumenten lijken zich steeds meer van de gevestigde partijen af te keren. Ook voor partijen die in de basis een goede propositie hebben (en de FFP kan tot deze groep gerekend worden) is het niet gemakkelijk om bekendheid, herkenning en erkenning bij consumenten op te bouwen. Mede hierdoor is de Stichting Certificering Federatie Financieel Planners (SCFFP) begin 2011 gestart met een vakbekwaamheidsprogramma. Met het actualiseren en herdefiniëren van de vakbekwaamheidseisen van de FFP zijn drie doelen gediend: 1- Het creëren van een aansluiting van de FFP-eind- en toetstermen bij de adviespraktijk van morgen door hiaten in kennisdomeinen in te vullen én vereisten op het gebied van vaardigheden en competenties en professioneel gedrag op te nemen; 2- Het realiseren van een onderscheidende positie in het speelveld van financieel professionals met als vertrekpunt het geven van integraal financieel advies; 3- Het leveren van een bijdrage aan de groei- en positioneringsambitie van de FFP. De FFP wil dé beroepsorganisatie van financiële professionals zijn die advisering op basis van een integraal klantbeeld als vertrekpunt neemt voor haar dienstverlening. De actualisering van de FFPleerdoelen draagt bij tot het sterke, professionele imago en de ‘footprint’ van de FFP in het financiële landschap in Nederland.
-3-
2.
Verantwoording
In dit hoofdstuk wordt ingegaan op welke wijze de opzet en inhoud van de leerdoelen FFP tot stand is gekomen. In de analysefase is van diverse partijen relevante input verzameld. Met betrekking tot de externe analyse zijn er gesprekken gevoerd met werkgevers, onderwijsinstellingen en andere relevante stakeholders. In de interne analyse-fase zijn er in het voorjaar van 2012 allereerst SWOTbeoordelingen opgesteld van de FFP-leerdoelen met als centrale vraagstelling: wat kan behouden blijven en wat moet er veranderen in functie van de toekomstige positionering van de financieel planner? De resultaten hiervan zijn vervolgens besproken met verschillende ledendelegaties (klankbordgroep, SWOT-bijeenkomsten, etc.). In juni 2012 heeft er een uitgebreid onderzoek onder de leden plaatsgevonden. Hierin zijn de leden in brede zin bevraagd op hun visie over financiële planning nu en in de toekomst. Dit heeft waardevolle informatie opgeleverd over de rol en het belang van financiële planning in de professionele activiteiten van leden, de beleving en invulling van het FFP-keurmerk en specifieke kenmerken van de ledenkring van de FFP. Het geheel van deze input heeft geleid tot de opstelling van vier uitgangspunten die aan de basis liggen van de huidige leerdoelen FFP. Deze worden nader gepresenteerd in 2.2. 2.1 Beroepsprofiel ‘financieel planner’ Parallel aan de analyse-activiteiten is gewerkt aan de totstandkoming van een beroepsprofiel. Hierin wordt het beroep van financieel planner beschreven. In het beroepsprofiel komen de taken, competenties en de contexten waarin de financieel planners hun vak uitoefenen aan de orde. Het beroepsprofiel kent vijf beroepshandelingen waaraan de competenties en algemene vaardigheden gealloceerd worden. (Zie voor het beroepsprofiel financieel planner – bijlage I) 2.2 Uitgangspunten FFP-leerdoelen 1. FFP–diploma op basis van breed, generiek en integraal plan/advies De basis (en toegevoegde waarde) van het FFP-diploma is integrale planning en -advisering. Dit aspect vormt de kern van het onderscheid van het FFP-keurmerk ten opzichte van de wettelijke vakbekwaamheidseisen en andere bovenwettelijke keurmerken. 2. Richtniveau FFP-leerdoelen liggen op EQF-niveau 6 Het EQF-niveau 6 staat gelijk aan HBO-bachelorniveau. De FFP-leerdoelen omvatten zowel kennis als vaardigheden, competenties en professioneel gedrag. 3. FFP-kennisdomeinen De kennisdomeinen zijn: -4-
Belastingen Recht Pensioen/Sociale Zekerheid/ Levensverzekeringen Sparen/ Beleggen/ Financieren
4. De eindtermen zijn gebaseerd op voor de financiële planner relevante life events De life events zijn: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
3.
Samenwonen/Trouwen/Scheiden Overlijden Kinderen (geboorte/studie/vermogensoverdracht) Verandering baan/ontslag Arbeidsongeschikt Stoppen met werken/pensionering (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/gemend gebruik/(tijdelijke) verhuur Starten-groei-krimp onderneming/verandering rechtsvorm Overname/staken/fusie
Leeswijzer
De vakbekwaamheidseisen van de financieel planner zijn uitgewerkt in een beroepsprofiel en leerdoelen die competenties, algemene vaardigheden, kennis en specifieke vaardigheden omschrijven. Competenties In het hoofdstuk ’Competenties van de financieel planner’ zijn de taken en werkprocessen uit het beroepsprofiel als uitgangspunt genomen. Deze zijn aangevuld met een beschrijving van kritische beroepssituaties en een kolom die reflectie vraagt van de kandidaat op ontwikkelde competenties. De vragen waarop de kandidaat reflecteert zijn uitwerkingen van algemene competenties zoals klantgerichtheid, vasthoudendheid, overtuigingskracht, sensitiviteit, bereidheid tot onderzoek etc. De kandidaat laat zijn beroepshouding zien in deze examensituaties. Deze leerdoelen worden aangeduid met ‘doen’. Algemene vaardigheden Deze leerdoelen beschrijven per beroepshandeling complexe en gecompliceerde communicatieve en cognitieve vaardigheden voor de financieel planner. ‘Complex’ en ‘gecompliceerd’ verwijzen naar twee niveaus bij vaardigheden. ‘Complex’ is een samengestelde vaardigheid, ‘gecompliceerd’ verwijst naar ‘makkelijk of moeilijk.’ Aan de vaardigheden zijn (gedrags-)normen, prestatieindicatoren en resultaten toegevoegd die in de beroepsuitoefening bereikt moeten worden. Verder is er informatie aan toegevoegd uit de context van het beroep. Hiermee wordt voor het inrichten
-5-
van curriculae en het afleiden van examenopgaven informatie meegegeven die praktijk gerelateerd onderwijs en - examinering borgen. Deze leerdoelen worden aangeduid met ‘kunnen’. Kennis De leerdoelen met betrekking tot kennis zijn op twee niveaus uitgewerkt. Onderscheiden worden eindtermen met betrekking tot kennis met onderliggende geclusterde toetstermen, die verwijzen naar de detaillijst met toetstermen. De eindtermen met geclusterde toetstermen beschrijven op een hoog abstractieniveau welke informatie uit welke vakgebieden beheerst moet worden en zijn terug te vinden in hoofdstuk 6. De onderliggende gedetailleerde toetstermen met betrekking tot kennis zijn terug te vinden in bijlage II. De gedragscomponent met betrekking tot deze toetstermen is af te leiden uit de indeling weten (W) en begrijpen (B). In de categorie weten (W) wordt gedrag bedoeld als benoemen, een definitie kunnen geven, in zijn algemeenheid te vatten onder het woord ‘reproduceren’. In de categorie begrijpen (B) wordt gedrag bedoeld zoals verbanden kunnen leggen, iets kunnen verklaren, voorbeelden geven, de werking van de wet kunnen uitleggen of beschrijven. Deze leerdoelen worden aangeduid met ‘weten’. Bij de toetstermen is een onderverdeling gemaakt tussen vier kennisdomeinen te weten: - Belastingen (BEL) - Recht (RE) - Pensioen/Sociale Zekerheid/ Levensverzekeringen (PSZV) - Sparen/Beleggen/Financieren (SBF) Sommige toetstermen zijn op verschillende vakgebieden van toepassing. Om doublures te voorkomen, is er voor gekozen om een bepaalde toetsterm eerst bij BEL of RE te plaatsen als primair vakgebied en indien aan de orde ook bij een ander kennisgebied als secundair vakgebied bij dezelfde toetsterm te vermelden. Specifieke vaardigheden Aan de eindtermen zijn ook geclusterde specifieke vaardigheden toegevoegd. In de detaillijst in bijlage II met de toetstermen is te vinden wat deze specifieke vaardigheden inhouden. Life events leerdoelen FFP De eindtermen zijn gebaseerd op voor de financiële planner relevante life events. De life events zijn: 10. Samenwonen/Trouwen/Scheiden 11. Overlijden 12. Kinderen (geboorte/studie/vermogensoverdracht) 13. Verandering baan/ontslag 14. Arbeidsongeschikt -6-
15. Stoppen met werken/pensionering 16. (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/gemend gebruik/(tijdelijke) verhuur 17. Starten-groei-krimp onderneming/verandering rechtsvorm 18. Overname/staken/fusie De bij de life events vermelde norm/resultaat zijn richtinggevend bedoeld en niet limitatief. De betreffende indeling in life events is sturend voor de inrichting van het onderwijs en het maken van examenopgaven. De life events zijn samengevoegd tot drie hoofdcategorieën te weten: - Familie (life events 1, 2, 3) - Arbeid/wonen (life events 4, 5, 6, 7) - Ondernemer (life events 8 en 9)
Professioneel gedrag Professioneel gedrag omvat kennis, vaardigheden en competenties. In die zin is het niet vanzelfsprekend hiervoor een aparte categorie leerdoelen op te nemen. In de financiële sector wordt professioneel gedrag gezien als gedrag dat aspecten van integriteit en ethisch handelen omvat. In de gedragscode voor gecertificeerde financieel planners is professioneel gedrag uitgewerkt. De FFP vindt het van belang de vereisten m.b.t. professioneel gedrag ‘herkenbaar’ op te nemen in de leerdoelen. Bij een aantal leerdoelen die veel kenmerken vertonen van professioneel gedrag is expliciet de relatie aangegeven met de gedragscode. De lettercode (P) verwijst dan naar deze gedragscode. Leerdoelen in relatie tot examens en permanente educatie Op basis van het beroepsprofiel, de daarin onderscheiden taken en de overige categorieën leerdoelen is een examenplan voor de gecertificeerd financieel planners ontwikkeld. In dit examenplan is een keuze gemaakt voor examenmethoden om de onderscheiden leerdoelen te meten, te normeren en te waarderen. Deze zijn onderscheiden in mondelinge en schriftelijke examenmethoden.
-7-
4.
Competenties van financieel planner in functie van taken en werkprocessen
(Lettercode P verwijst naar de gedragscode van de FFP, verder is er geen directe koppeling tussen de opmerkingen in onderstaande 2de en 3de kolom beoogd)
Taakgebied/beroepshandeling/ Kenmerken van de kritische beroepssituatie (s) werkprocessen Inventariseren van wensen, verwachtingen en doelstellingen van klanten m.b.t. hun financiële situatie in elke levensloopfase en documenteert deze.
Inventariseert integraal de behoeften en verwachtingen van de klant met betrekking tot de diens complete financiële situatie. Richt zich daarbij op het heden en de toekomst. (P) Bouwt vertrouwensrelatie op. Hanteert persoonlijke situaties die emotioneel gevoelig kunnen liggen, zoals scheiding, overlijden e.d.. Onderkent complexe en gecompliceerde situaties, vanuit juridische, fiscale en (bedrijfs-) economische invalshoeken, past het inventarisatieproces aan op deze complexiteit. Inventariseert belanghebbenden en derden bij het inventarisatie proces. Maakt vooraf duidelijke afspraken met de klant over het planningsproces, inclusief de gehanteerde tariefstelling, de gewenste begeleiding bij de uitvoering en nazorg. Maakt een planning van het planningsproces en komt afspraken na. Etaleert deskundigheid, ook bij een enkelvoudige adviesvraag. Verzamelt gegevens met betrekking tot de kernvraag en de daaraan gerelateerde life events. -8-
Reflectie van de kandidaat op ontwikkelde en te ontwikkelen competenties
Toon ik actief belangstelling voor de klant? Hoe ga ik om met verschillende typen klanten? Voer ik het gesprek volgens gangbare regels? Realiseer ik realistische verwachtingen bij de klant met betrekking tot het uit te brengen advies? Hoe heb ik de klant overtuigd van mijn toegevoegde waarde? Onderken ik de verschillende belangen en posities van betrokken partijen; hoe stuur ik deze aan? (P) Heb ik alle gegevens van de klant geïnventariseerd, ook de vraag achter de vraag? Is de volledige financiële positie van de klant in kaart gebracht? Zijn alle gegevens over derden achterhaald (partner, ouders, kinderen)? Is de klant overtuigd van het feit dat hij alle informatie moet geven? Heb ik gehandeld conform de FFP-gedragscode? (P) Heb ik onbevooroordeeld gehandeld? Ervaart de klant weerstanden of is deze bereid om alle informatie te geven?
Analyseren, berekenen, samenwerken en ontwerpen.
Presenteert het advies, licht het advies toe.
Geeft inzicht in verschillende scenario’s nu en in de toekomst. Gaat na of doelstellingen van de klant te realiseren zijn. Onderbouwt dit cijfermatig. Beschrijft benoemde problemen en vraagstelling van de klant kort en bondig. Onderbouwt advies vanuit juiste fiscale, juridische en rekenkundige analyse. Verwerkt emotionele aspecten herkenbaar in het advies (bijv. erfstukken in de familie). Onderbouwt risicoprofielen vanuit de sociaaleconomische context van de klant en vanuit de sociaalpsychologische situatie van de klant. Houdt ontwikkelingen bij op het gebied van financiële planning en generieke kenmerken van producten. Stelt het risicoprofiel op in een actieve dialoog met de klant, waarbij rationele aspecten en emotionele aspecten gewogen en met de klant besproken worden. Overlegt op basis van vertrouwensrelatie met de klant met adviseurs, is alert op financiële gevolgen en dilemma’s (bijvoorbeeld beloningsvraagstukken). Betrekt deskundigen, maar houdt zelf de regie.
Vertaalt gecompliceerde en complexe wet- en regelgeving naar het niveau van de klant. Sluit in communicatieve stijl aan bij aard en niveau van de klant. Vertaalt de constateringen/oplossingen vanuit een advies naar behoeften, wensen en verwachtingen van
-9-
Welk taalniveau hanteer ik voor deze klant in de schriftelijke en mondelinge communicatie? Herkent de klant zich in de probleemstelling (als vertaling vanuit de klantvraag)? Hoe heb ik ervoor gezorgd dat deze klant mijn analyse gaat begrijpen? Is het plan uitvoerbaar? Zijn de mogelijkheden helder en herkenbaar weergegeven? Zijn de gegevens van de klant juist geïnterpreteerd? Heb ik alle relevante vakgebieden betrokken bij het maken van het ontwerp? Heb ik op het juiste moment externe deskundigen ingeschakeld? Is het advies objectief? (P) Is het advies in het heden en in de toekomst geplaatst? (P)
Hoe heb ik het niveau van de klant bepaald? Is het advies effectief? Welke problemen heb ik overwonnen bij de implementatie van het advies? Toets ik voor de presentatie van het advies of er sinds de inventarisatie nog iets in het leven van de
deze klant. Hanteert weerstanden en bezwaren bij de klant met betrekking tot de gevolgen voor de uitvoering van het advies. Maakt afspraken met betrekking tot de implementatie van het advies.
Begeleidt implementatie van het advies.
Verleent nazorg naar de klant.
Maakt afspraken over begeleiding bij implementatie met de klant en eventueel met de bemiddelaar. Zet de productoffertes en geleverde diensten m.b.t. een veelheid van financiële producten en diensten in relatie tot plan en behoeften klant. Vraagt door, in contact met specialisten, met betrekking tot de (product-)kenmerken van offertes en/ of adviezen gegeven door specialisten (beleggingsadviseurs, fiscalisten, accountants, kredietspecialisten). Organiseert de nazorg. Analyseert veranderingen bij de klant. Reviseert adviezen systematisch in de functie van de planning. Evalueert de dienstverlening.
-10-
klant is gewijzigd? Weet ik het advies te koppelen aan behoeften, wensen en verwachtingen van de klant? Weet ik bij de presentatie van het advies om te gaan met weerstanden? Plaats ik controlevragen om te toetsen of het advies begrepen is zoals ik het bedoeld heb? Vat ik bij voorkeur samen als afsluiting van een deeladvies/oplossing? Welk taalniveau hanteer ik voor deze klant in de schriftelijke en mondelinge communicatie? Welke factoren beïnvloeden de succesvolle implementatie en hoe stuur ik die? Hoe creëer ik betrokkenheid van andere partijen?
Heb ik er mij van overtuigd dat ik de risico’s en werking van het productadvies, begrijp en heb ik er mij van overtuigd dat dit productadvies in het belang is van mijn klant? Ben ik standvastig indien specialisten mij niet overtuigen? Heb ik veranderende omgevingsfactoren herkend die het advies mogelijk beïnvloeden?
5.
Algemene vaardigheden
Fase I Beroepshandeling Algemene Vaardigheden
Gedragsnormen / prestatieindicatoren
Inventariseren, informeren, eventueel inschakelen en coördineren 1. 2. 3. 4. 5.
Communicatievaardigheden Informatievaardigheden Probleemoplossende vaardigheden Toepassen van kennis Leer- en ontwikkelvaardigheden
1. Communicatievaardigheden - Kan inventarisatiegesprekken voeren met verschillende typen klanten. - Is in staat om te gaan met negatieve emoties en reacties van de klant. - Bouwt een relatie op met de klant. - Legt gemakkelijk contact met nieuwe klanten. - Luistert actief en onbevooroordeeld, is meelevend en neemt weerstanden tegen een integrale aanpak weg. - Overtuigt klanten en stelt ze gerust/op hun gemak met het tonen van zijn expertise. - Stemt zijn stijl van communiceren af op de klant. - Overtuigt klanten door te laten merken dat ze terecht kunnen met alle financiële en daaraan gerelateerde zaken. - Informeert klanten op een begrijpelijke en correcte manier in een logisch en goed opgebouwd betoog. - Maakt tijdens de inventarisatie aantekeningen op basis waarvan een adequate dossieropbouw plaatsvindt en in een later stadium eenduidige conclusies getrokken kunnen worden. 2. Informatievaardigheden - Neemt in een inventarisatiegesprek in korte tijd veel informatie in zich op met betrekking tot de positie van de klant (financieel, juridisch, fiscaal en persoonlijk). - Is in staat om zowel de zichtbare als latente behoeften van de klant te achterhalen en deze te prioriteren. - Is in staat de gegeven informatie te verifiëren door het stellen van controlevragen en begrijpelijk voor de klant samen te vatten. -11-
-
Is in staat snel en accuraat integrale financiële situatie van klant te doorgronden.
3. Probleemoplossende vaardigheden - Koppelt de verkregen informatie direct aan zijn kennis van het vak zodat hij snel een eerste indruk kan vormen van de situatie, zowel in het nu als naar de toekomst toe. 4. Toepassen van kennis - Legt aan de klant begrijpelijk uit wat een financieel planner doet. - Legt aan de klant begrijpelijk uit wat de waarde is van een financieel plan voor het inzicht in zijn financiële positie. - Legt aan de klant begrijpelijk uit wat de grenzen zijn van de dienstverlening van de financieel planner en is in staat de klant te weigeren. - Onderneemt direct actie op basis van de uit de inventarisatie verkregen gegevens. - Verwijst klanten door naar een specialist bij complexe vragen en zorgt bij de inschakeling van derden voor correcte afhandeling. - Houdt regie. 5. Leer- en ontwikkelvaardigheden - Ontwikkelt zich door te reflecteren op zijn handelingen met betrekking tot inventariseren, informeren en eventueel inschakelen en coördineren. Daar waar hij lacunes constateert in zijn eigen kennis of vaardigheden volgt hij bijscholing. - Houdt nauwlettend de ontwikkelingen in zijn vakgebied bij. Omstandigheden, kenmerken van de vaardigheden, de context.
De financieel planner krijgt in een inventarisatiegesprek te maken met verschillende typen klanten en is in staat met alle typen klanten de inventarisatie te doorlopen. De typen klanten zijn o.a.: -
In fiscaal/juridische zin: DGA, ZZP, Werknemer, Particulier, Ondernemer. In emotionele zin: lastige/ emotionele klanten, gemakkelijke klanten. Klanten met verschillende opleidingsniveaus, werkkringen, en sociaal economische kenmerken.
De financieel planner verwijst de klant door bij complexe vragen naar een specialist (bijv. een fiscalist, estate planner, beleggingsadviseur, notaris, advocaat, kredietspecialist. Vakgebieden, die de financieel planner niet allemaal beheerst, maar waarvan hij wel de diepgang overziet. -12-
Resultaten van de fase
-
Fase II Beroepshandeling Algemene Vaardigheden
Gedragsnormen / prestatieindicatoren
De klant is correct geïnformeerd over de rol die de financieel planner voor hem kan spelen. Er is een eerste inschatting gemaakt van de positie van de klant. Vragen zijn naar tevredenheid beantwoord, dan wel de klant is doorverwezen naar een specialist onder regie van de financieel planner. De klant heeft het vertrouwen dat de financieel planner hem kan helpen. De relevante gegevens zijn geïnventariseerd. De financieel planner heeft gehandeld conform geldende wet- en regelgeving. De klant is geïnformeerd over het totale verloop van het adviesproces, inclusief output, tarifering, etc.
Analyseren, berekenen, samenwerken en ontwerpen 1. 2. 3. 4. 5.
Communicatievaardigheden Informatievaardigheden Probleemoplossende vaardigheden Toepassen van kennis Leer- en ontwikkelvaardigheden
1. Communicatievaardigheden - Investeert in een goede relatie met specialisten en bouwt een netwerk op. - Bespreekt op adequate wijze de analyse met ingeschakelde specialisten. - Is een gesprekspartner op het domein van de ingeschakelde specialist. - Maakt van de analyse een begrijpelijke en correcte schriftelijke rapportage waarin het taalgebruik is afgestemd op de cliënt. 2. Informatievaardigheden - Koppelt de verkregen informatie van de klant aan alle onderdelen van zijn vak. - Heeft scherp voor ogen wat de gevolgen zijn van wijzigingen in het vakgebied en beperkt zo goed mogelijk de financiële nadelige gevolgen daarvan. 3. Probleemoplossende vaardigheden -13-
-
Komt op basis van de gegevens van de klant tot een relatie tussen de wensen van de klant en mogelijke oplossingen op het gebied van inkomen en vermogen en de daarbij behorende risico’s. Schetst verschillende scenario’s met betrekking tot het inkomen en het vermogen van de klant. Heeft scherp voor ogen wat de gevolgen zijn van onvoorziene mutaties in de situatie van de klant in de tijd, benoemt ze in kwalitatieve en kwantitatieve zin en beperkt zo goed mogelijk de financiële nadelige gevolgen daarvan. Zorgt voor een integrale aanpak ten aanzien van de financiële positie van de klant. Ziet er op toe dat de expertise van de specialist op een juiste manier wordt door vertaald naar de situatie van de klant. Houdt zelf de regie bij het inschakelen van derden.
4. Toepassen van kennis - Breidt de analyse uit naar de verschillende levensfasen van de klant. - Breidt een integraal advies/plan voor, ook bij klanten met een enkelvoudige adviesvraag. - Maakt vlot en adequaat berekeningen en controleert of de berekeningen van anderen goed zijn uitgevoerd. Gebruikt rekenprogrammatuur of rekenmachine. - Kent de beperkingen in zijn kennis en schakelt waar nodig de expertise van derden in. 5. Leer- en ontwikkelvaardigheden - Ontwikkelt zich door zich door te reflecteren op zijn handelingen met betrekking tot analyseren, berekenen, samenwerken en ontwerpen. Daar waar hij lacunes constateert in zijn eigen kennis of vaardigheden volgt hij bijscholing. - Houdt nauwlettend de ontwikkelingen in zijn vakgebied bij. Omstandigheden, kenmerken van de vaardigheid, de context. Resultaten van de fase
De klanten van de financieel planner kunnen zowel een enkelvoudige adviesvraag hebben als de behoefte om een breder financieel plan te schetsen omtrent zijn financiële positie. Beide gevallen worden door de financieel planner doorgaans uitgewerkt in een integraal financieel advies. -
Verschillende scenario’s en risico’s met betrekking tot het vermogen en inkomen van de klant zijn uitgewerkt. Een rapportage van de analyse is opgesteld. Passende oplossingen zijn geselecteerd en uitgewerkt in een integrale benadering. Een advies is opgesteld met een of meerdere oplossingen die het beste aansluiten op de situatie en wensen van de klant.
-14-
Fase III Beroepshandeling Algemene Vaardigheden
Gedragsnormen / prestatieindicatoren
Adviseren, toelichten en eventueel terugkoppelen 1. 2. 3. 4. 5. 1.
Communicatievaardigheden Informatievaardigheden Probleemoplossende vaardigheden Toepassen van kennis Leer- en ontwikkelvaardigheden Communicatievaardigheden - Kan adviesgesprekken voeren met verschillende typen klanten. - Adviseert klanten op een begrijpelijke en correcte manier in een logisch en goed opgebouwd betoog. - Geeft een passend antwoord op alle vragen van de klant. - Stemt zijn niveau van communiceren af op de klant. - Onderkent mogelijke projectie van zijn eigen opvattingen naar het advies van de klant en betrekt deze niet in het advies.
2. Informatievaardigheden. - Past op basis van aanvullende informatie van de klant de analyse aan. - Managet de verwachtingen van de klant ten aanzien van de mogelijke uitkomsten van het plan zodat de klant een realistisch beeld heeft. 3. Probleemoplossende vaardigheden - Zet de uitkomsten van de analyse en de wensen en behoeften van de klant tegen elkaar af zodat deze inzicht krijgt in de voor- en nadelen en haalbaarheid van de voorgestelde oplossingsrichtingen. - Bespreekt alle knelpunten ten aanzien van de voorgestelde adviezen. - Stelt de klant in staat om een weloverwogen keuze te maken omtrent zijn adviesvraag in relatie tot zijn vermogen en inkomen. - Legt moeiteloos een relatie tussen de actuele kernvraag van de klant met andere fasen uit de levensloop van deze klant, - Heeft continu voor ogen dat de adviezen die hij geeft een passend antwoord zijn op de geformuleerde klantwensen/ adviesvraag rekening houdend met het profiel van de klant. 4. Toepassen kennis - Toont zijn vakmanschap door de klant het verband te laten zien tussen: zijn persoonlijke wensen, vertaald naar (financiële) doelstellingen, vertaald naar voorstellen die zijn uitgewerkt in verschillende scenario’s, de voor- en nadelen -15-
-
per scenario en een advies. Snijdt vakgebieden aan die op het eerste gezicht losstaan van de adviesvraag van de klant en legt de relevantie in relatie tot de oorspronkelijke adviesvraag uit. Is in staat de haalbaarheid van de wensen van de klant vast te stellen en inzichtelijk te maken.
5. Leer- en ontwikkelvaardigheden - Ontwikkelt zich door te reflecteren op zijn handelingen met betrekking tot adviseren, toelichten en eventueel terugkoppelen. Daar waar hij lacunes constateert in zijn eigen kennis of vaardigheden volgt hij bijscholing. - Houdt nauwlettend de ontwikkelingen in zijn vakgebied bij. Omstandigheden, kenmerken van de vaardigheid, de context. Resultaten van de fase
De financieel planner adviseert vanuit de verschillende fasen uit de levensloop (life events) van de klant.
Fase IV Beroepshandeling Algemene Vaardigheden
Begeleiden
Gedragsnormen / prestatieindicatoren
-
1. 2. 3. 4. 5. 1.
De scenario’s met betrekking tot de financiële analyse en oplossingen van de klant zijn toegelicht. Inhoudelijke en verduidelijkingsvragen van de klant zijn beantwoord. De klant weet welke oplossingen geschikt zijn voor zijn persoonlijke situatie. De klant begrijpt de analyse en de voor- en nadelen van de gepresenteerde oplossingen. De adviezen zijn conform geldende wet- en regelgeving.
Communicatievaardigheden Informatievaardigheden Probleemoplossende vaardigheden Toepassen van kennis Leer- en ontwikkelvaardigheden Communicatievaardigheden - Investeert in een goede relatie met bemiddelaars en uitvoerende specialisten en bouwt een netwerk op. - Ondersteunt op adequate wijze de klant bij de bespreking van het financieel plan/advies met bemiddelaars en uitvoerende specialisten. -16-
-
Is een volwaardig gesprekspartner op het domein van de ingeschakelde bemiddelaar(s) en specialisten. Toont een onafhankelijke houding naar kredietspecialist, notaris, accountant, advocaat en beleggingsadviseur e.d.
2. Informatievaardigheden. - Maakt gebruikt van actuele informatie en generieke kenmerken van (financiële) producten en/ of diensten die mogelijk voor de invulling van het gegeven advies gebruikt kunnen worden. 3. Probleemoplossende vaardigheden - Maakt duidelijke afspraken met klant over de uitvoering van het financieel plan. - Plant de activiteiten en stemt deze op elkaar af zodat de voortgang bewaakt kan worden. - Zorgt ervoor dat afspraken worden nagekomen. - Geeft een analyse op de aansluitingsverschillen tussen het financieel plan en de door de bemiddelaar en uitvoerende specialisten geadviseerde producten en diensten. 4. Toepassen van kennis. - Is kritisch ten aanzien van de door de bemiddelaar en uitvoerende specialisten aangedragen oplossingen. - Signaleert tekortkomingen in de aangedragen productoplossingen en diensten en wijst op de risico’s.
Omstandigheden, kenmerken van de vaardigheid, de context. Resultaten van de fase
5. Leer- en ontwikkelvaardigheden - Ontwikkelt zich door zich door te reflecteren op zijn handelingen met betrekking tot begeleiden. Daar waar hij lacunes constateert in zijn eigen kennis of vaardigheden volgt hij bijscholing. - Houdt nauwlettend de ontwikkelingen in zijn vakgebied bij. De financieel planner is niet per definitie zelf bemiddelaar en/of uitvoerend specialist. Wel begeleidt hij de klant, indien hij dat wenst, in de uitvoering van het financieel plan naar concrete producten en diensten. Hij treedt op als volwaardig gesprekspartner van de bemiddelaar en uitvoerend specialist(en). -
De klant is begeleid in de uitvoering van het advies. Afspraken tussen de klant en de planner zijn nagekomen. Afspraken met derden zijn nagekomen.
-17-
Fase V Beroepshandeling Algemene Vaardigheden
Gedragsnormen / prestatieindicatoren
Onderhouden en nazorg 1. 2. 3. 4. 5. 1.
Communicatievaardigheden Informatievaardigheden Probleemoplossende vaardigheden Toepassen van kennis Leer- en ontwikkelvaardigheden Communicatievaardigheden - Kan een onderhoudsgesprek voeren met verschillende typen klanten. - Stemt zijn niveau van communiceren af op de klant. - Informeert bij klanten naar hun tevredenheid over de wijze van communiceren. 2. Informatievaardigheden. - Verzamelt gegevens over relevante wijzigingen op het gebied van wet- en regelgeving, sociaal-maatschappelijke trends en economische ontwikkelingen indien en voor zover deze van invloed kunnen zijn op het opgestelde plan van de klant. - Haalbaarheid van de gestelde doelstellingen. - Signaleert aandachtspunten voor de dienstverlening naar de klant. 3. Probleemoplossende vaardigheden - Maakt op basis van het klantdossier een eerste indruk van de positie van de klant in relatie tot gewijzigde gegevens en/of omstandigheden. - Informeert de klant adequaat over de haalbaarheid van de gestelde doelen. 4. Toepassen van kennis - Handelt proactief naar aanleiding van gewijzigde klantgegevens of een veranderende omgeving. 5. Leer- en ontwikkelvaardigheden - Evalueert bij de klant de geleverde diensten voor zover bij hem bekend en handelt hier proactief op. - Ontwikkelt zich door zich te reflecteren op zijn handelingen met betrekking tot begeleiden. Daar waar hij lacunes constateert in zijn eigen kennis of vaardigheden volgt hij bijscholing. - Houdt nauwlettend de ontwikkelingen in zijn vakgebied bij. -18-
Omstandigheden, kenmerken van de vaardigheid, de context.
Resultaten van de Fase
6.
De financieel planner werkt in een omgeving die voortdurend aan verandering onderhevig is, zoals: -
Veranderingen in de situatie van de klant. Veranderingen in wet en regelgeving. Veranderingen in productaanbod, productgegevens en voorwaarden van aanbieders. Veranderingen in de markt van financiële dienstverlening. Een bijgesteld financieel advies/plan. De dienstverlening is geëvalueerd. Verbetermaatregelen zijn doorgevoerd.
Eindtermen en geclusterde toetstermen gebaseerd op life events
Inleiding In onderstaande tabel zijn eindtermen met de daar bij behorende geclusterde toetstermen vermeld. De geclusterde toetstermen zijn verdeeld in specifieke vaardigheden en kennis. De eindtermen zijn gebaseerd op de voor het advies van een financieel planner relevante life events. De life events zijn: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Samenwonen/Trouwen/Scheiden Overlijden Kinderen (geboorte/studie/vermogensoverdracht) Verandering baan/ontslag Arbeidsongeschikt Stoppen met werken/pensionering (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw /gemend gebruik/(tijdelijke) verhuur Starten-groei-krimp onderneming/verandering rechtsvorm Overname/staken/fusie -19-
De bij de life events vermelde norm/resultaat zijn richtinggevend bedoeld en niet limitatief. De betreffende indeling in life events is sturend voor de inrichting van het onderwijs en het maken van examenopgaven. De life events zijn samengevoegd tot drie hoofdcategorieën te weten: - Familie (life events 1, 2, 3) - Arbeid/wonen (life events 4, 5, 6, 7) - Ondernemer (life events 8 en 9) Naast deze indeling van de eindtermen in life events is de eindterm “Generiek” opgenomen. Deze eindterm heeft de code 0. Ook deze generieke eindterm is ingedeeld in een specifieke vaardigheden- en kennisdeel. De onder deze eindterm vallende toetstermen gelden als basis voor alle overige op life events gebaseerde eindtermen. Voor de generieke specifieke vaardigheden geldt dat deze bij elk event moeten kunnen worden toegepast.
De geclusterde toetstermen zijn genummerd in onderstaande tabel, bijvoorbeeld 0BEL1. De verklaring van de nummering van de geclusterde toetsterm is als volgt: -
Eerst cijfer (0 tot en met 9): geeft aan bij welke eindterm de toetsterm hoort Dan kennisgebied (BEL, RE, PSZV, SBF) of specifieke vaardigheid (SV) Vervolgens nummering geclusterde toetsterm (1,2,..)
In de in de bijlage II opgenomen gedetailleerde lijst van toetstermen is bij iedere toetsterm het nummer vermeld van de bijbehorende geclusterde toetsterm. De bij de categorie Familie behorende eind- en toetstermen zijn eveneens van toepassing bij de categorie Arbeid/wonen en Ondernemer. De bij de categorie Arbeid/wonen behorende eind- en toetstermen zijn eveneens bij de categorie Ondernemer van toepassing.
-20-
Hoofdcategorie Generiek (0) Eindterm
De financieel planner is in staat om in zijn advisering de relevante generieke kennis en specifieke vaardigheden te hanteren Norm/resultaat
Generieke specifieke vaardigheid
Inzicht in (besteedbaar) inkomen nu en in de toekomst inclusief fiscale aspecten. Inzicht in vermogen en vermogensontwikkeling, inclusief schulden en civielrechtelijke aspecten. Inzicht in de risico’s op het inkomen en vermogen. Heroverweging risicoprofiel/beleggingshorizon.
Generieke kennis
Generieke kennis van de relevante fiscale wetgeving. Generieke kennis van de relevante rechtsbeginselen. Generieke kennis van de (macro) economie. Generieke kennis van sparen en beleggen.
Geclusterde toetstermen 0BEL1 0RE1 0RE2 0SBF1 0SBF2 0PSZV1 0PSZV2 0SV1 0SV2 0SV3 0SV4
Kan de basisbegrippen en systematiek van de fiscale wetgeving uitleggen. Kan de juridische wettelijke definities uitleggen. Kan de wetgeving met betrekking tot rechtshandelingen uitleggen. Kan de economische beginselen uitleggen. Kan de spaar- en beleggingsvormen en de hiermee verband houdende begrippen en theorieën uitleggen. Kan financiële verplichtingen op grond van de zorgverzekeringswet uitleggen. Kan de verschillende vormen van levensverzekeringen uitleggen. Kan de verschuldigde inkomstenbelasting berekenen. Kan financiële rekenmethoden toepassen. Kan het risico(-profiel) in beleggingsvormen/-mix vertalen. Kan de rechten op grond van levensverzekeringen en sociale zekerheidswetten analyseren.
-21-
Hoofdcategorie Familie De bij de categorie Familie behorende eind- en toetstermen zijn eveneens van toepassing bij de categorie Arbeid/wonen en Ondernemer.
Life event samenwonen, trouwen en scheiden (1) Eindterm
1. De financieel planner is in staat om zelfstandig de toepasselijke wet- en regelgeving te hanteren met betrekking tot het event samenwonen en trouwen en kan de klant overzicht geven in de gevolgen van en begeleiden bij het event scheiden. Norm/resultaat Inzicht gevolgen uit elkaar gaan. Inzicht samenlevingsovereenkomst/ huwelijksgoederenregime/ testament. Inzicht in aansprakelijkheid voor aangegane verplichtingen. Inzicht gevolgen wijzigen kapitaal- of lijfrenteverzekeringen.
Geclusterde toetstermen 1BEL1 1RE1 1PSZV1 1SV2
Kan de fiscale aspecten van alimentatieverplichtingen uitleggen. Kan de juridische aspecten van samenlevingsvormen en de daarmee samenhangende juridische vermogenspositie uitleggen. Kan de gevolgen van een scheiding voor het pensioen uitleggen. Kan de met het aangaan dan wel verbreken van een relatie samenhangende notariële stukken analyseren.
Life event overlijden (2) Eindterm
2. De financieel planner is in staat om zelfstandig de toepasselijke wet- en regelgeving te hanteren met betrekking tot het event overlijden. Norm/resultaat Inzicht in familieomstandigheden (kinderen, partner, kinderen uit vorig huwelijk) .
Geclusterde toetstermen -22-
2BEL1 2RE1 2PSZV1 2SV1 2SV2
Kan de fiscale gevolgen van een overlijden uitleggen. Kan de erfrechtelijke gevolgen van het overlijden uitleggen. Kan de rechten op ANW en partnerpensioen uitleggen. Kan de erfdelen berekenen en de hiermee samenhangende fiscale heffingen. Kan de met het overlijden samenhangende notariële stukken analyseren.
Life event kinderen (geboorte, studie en vermogensoverdracht) (3) Eindterm
3. De financieel planner is in staat om zelfstandig de toepasselijke wet- en regelgeving te hanteren met betrekking tot het event kinderen (geboorte, studie en vermogensoverdracht). Norm/resultaat Inzicht in familieomstandigheden (kinderen, partner, kinderen uit vorig huwelijk). Advies voorzieningen toekomstige uitgaven. Mogelijkheden vermogensoverheveling.
Geclusterde toetstermen 3BEL1 3RE1 3RE2 3PSZV1 3SV1
Kan de met een kind en het schenken aan een kind samenhangende fiscale aspecten uitleggen. Kan de juridische positie tussen ouders en kinderen uitleggen. Kan de met het schenken aan een kind samenhangende juridische aspecten uitleggen. Kan het recht op kindregelingen uitleggen. Kan de met de schenking samenhangende notariële stukken analyseren.
-23-
Hoofdcategorie Arbeid/wonen De bij de categorie Arbeid/wonen behorende eind- en toetstermen zijn eveneens bij de categorie Ondernemer van toepassing.
Life event verandering van baan, ontslag (4) Eindterm
4. De financieel planner is in staat om zelfstandig de toepasselijke wet- en regelgeving te hanteren met betrekking tot het event verandering van baan/ontslag. Norm/resultaat Inzicht gevolgen oudedagsvoorzieningen Inzicht in verandering in wonen t.g.v. verandering baan.
Geclusterde toetstermen 4BEL1 4PSZV1 4PSZV2 4SV1
Kan de fiscale aspecten van het loon uitleggen, waaronder de levensloop- en stamrechtbepalingen. Kan de rechten op pensioen in samenhang met verandering van baan of ontslag uitleggen. Kan de rechten op een WW uitkering uitleggen. Kan de basisberekeningen betreffende de opbouw van pensioenrechten uitvoeren, onder andere op basis van een UPO .
Life event arbeidsongeschikt (5) Eindterm
5. De financieel planner is in staat om zelfstandig de toepasselijke wet- en regelgeving te hanteren met betrekking tot het event arbeidsongeschikt. Norm/resultaat Inzicht gevolgen oudedagsvoorzieningen.
Geclusterde toetsterm -24-
5PSZV1
Kan de rechten op doorbetaling van loon dan wel uitkering bij arbeidsongeschiktheid uitleggen.
Life event stoppen met werken/pensionering (6) Eindterm
6. De financieel planner is in staat om zelfstandig de toepasselijke wet- en regelgeving te hanteren met betrekking tot het event stoppen met werken/pensionering. Norm/resultaat Inzicht gevolgen oudedagsvoorzieningen. Inzicht geven in kort- en langleven risico.
Geclusterde toetstermen 6BEL1 6PSZV1 6SV1
Kan de fiscale aspecten van oudedagsvoorzieningen uitleggen. Kan het recht op pensioen en AOW uitleggen. Kan het effect van geldontwaarding op pensioenvoorzieningen uitleggen.
Life event (ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/gemengd gebruik/tijdelijke verhuur (7)
Eindterm
7. De financieel planner is in staat om zelfstandig de toepasselijke wet- en regelgeving te hanteren met betrekking tot het event (ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/gemengd gebruik/tijdelijke verhuur. Norm/resultaat Inzicht gevolgen oudedagsvoorzieningen. Inzicht geven in financieren met eigen middelen/hypothecaire lening.
Geclusterde toetstermen 7BEL1
Kan de fiscale aspecten rond het bezit, overdracht en de financiering van onroerend goed uitleggen. -25-
7RE1 7SV1 7SV2 7SV3
Kan de juridische definities van registergoederen en de daarmee samenhangende zekerheidsrechten uitleggen. Kan de fiscale berekeningen rond de eigen woning en overig onroerend goed uitvoeren. Kan de met onroerend goed transacties samenhangende notariële stukken analyseren. Kan globaal de mogelijkheden voor een eigen woningfinanciering bepalen.
-26-
Hoofdcategorie Ondernemer Life event starten-groei-krimp onderneming/verandering rechtsvorm (8)
Eindterm
8. De financieel planner kan de klant overzicht geven in de gevolgen van en begeleiden bij het event starten-groei-krimp onderneming/verandering van rechtsvorm. Norm/resultaat Inzicht in inkomensrisico’s. Inzicht in keuze rechtsvorm. Inzicht in (privé)aansprakelijkheid.
Geclusterde toetstermen 8BEL1 8RE1 8SBF1 8PSZV1 8SV1 8SV2 8SV3 8SV4
Kan de fiscale aspecten van een IB onderneming en DGA uitleggen. Kan de juridische aspecten van rechtspersonen uitleggen. Kan de verschillen uitleggen tussen het hebben van vermogen (inclusief schulden) in privé of de onderneming. Kan de regelingen betreffende pensioen en sociale zekerheid voor een DGA uitleggen. Kan de fiscale berekeningen met betrekking tot een onderneming uitvoeren. Kan de juridische documenten met betrekking tot de onderneming analyseren. Kan de keuze tussen het handelen als particulier dan wel als ondernemer analyseren. Kan de financiële en juridische positie van de onderneming analyseren.
-27-
Life event overname/staken/fusie (9) Eindterm
9. De financieel planner kan de klant overzicht geven in de gevolgen van en begeleiden bij het event overname/staken/fusie Norm/resultaat Inzicht gevolgen oudedagsvoorzieningen. Inzicht in kort- en langleven risico.
Geclusterde toetstermen 9BEL1 9RE1 9SV1
Kan de fiscale aspecten van het staken, fuseren of overdragen van een onderneming uitleggen. Kan de juridische aspecten van een fusie of splitsing uitleggen. Kan de fiscale gevolgen van het ruisend dan wel geruisloos staken (overdragen) van een onderneming berekenen en analyseren.
-28-
Bijlage I
Beroepsprofiel Financieel Planner
-29-
Colofon Het beroepsprofiel van de financieel planner is opgesteld door de Stichting Certificering Federatie Financieel Planners (SCFFP). Eerste versie: oktober 2012
Contactgegevens: FFP Adres: Wilhelminalaan 3 3743 DB Baarn Secretariaat: Telefoon: 035-3020120 Mail:
[email protected] www.ffp.nl
Auteursrechten: © 2016 Stichting Certificering Federatie Financieel Planners.
-30-
Inhoud Inleiding Deel 1 Plaatsbepaling Wat is financiële planning? Maatschappelijke veranderingen en financiële planning Professionalisering
Deel 2 Taken en competenties Werkwijze en planningsproces Beroepshandelingen en taken Competenties Integriteit en zorgplicht EQF
Deel 3 Werkcontext Markt Klantgroepen Functies Typerende beroepshouding
Bijlagen Adviesproces AFM
Over de FFP
-31-
Inleiding Dit document beschrijft het beroep van financieel planner. Taken, competenties en de vele contexten waarin financieel planners hun vak uitoefenen komen aan de orde. Het beroepsprofiel laat zien wat financieel planners actief in verschillende functies en werkcontexten met elkaar gemeen hebben. Dit is enerzijds belangrijk en zinvol met het oog op de herkenbaarheid van het beroep voor consumenten en stakeholders. Anderzijds zinvol voor financieel planners zelf om hun beroepsidentiteit blijvend te ontwikkelen. Ook kan het beroepsprofiel gebruikt worden ter informatie aan studenten en examenkandidaten. Met het opstellen van dit beroepsprofiel wil de FFP de beroepsgroep zelf en (in-)direct betrokkenen op toegankelijke wijze inzicht geven in het beroep van financieel planner en het uitgebreide werkveld waarin hij werkzaam is. Het beroepsprofiel valt uiteen in drie delen. In deel 1 ‘plaatsbepaling’ wordt kort geschetst wat het beroep van financieel planner inhoudt en met welke ontwikkelingen hij te maken heeft. In deel 2 zijn de beroepshandelingen opgenomen en is beschreven wat een financieel planner moet kennen, kunnen en beheersen om zijn vak goed uit te oefenen. Tot slot geeft het derde deel ‘werkveld’ een omschrijving van de markt en een indicatief overzicht van verschillende functies waarin financieel planners werkzaam zijn. Daar waar in het document ‘hij’ staat, kan ook ‘zij’ gelezen worden.
-32-
Deel 1 Plaatsbepaling Wat is financiële planning?
Het doel van financiële planning is het bieden van inzicht en overzicht voor een klant omtrent zijn totale financiële situatie, doorgaans in de vorm van een financieel plan. In een dergelijk plan wordt rekening gehouden met de wensen en doelstellingen van de klant en het stelt hem in staat om de juiste keuzes te maken inzake financiële vraagstukken en de juiste acties te ondernemen. Bij financiële planning gaat het erom om voor de langere termijn over voldoende inkomen en vermogen te beschikken om financiële wensen en doelstellingen te realiseren en eventuele risico's op te vangen. Maatschappelijke veranderingen en financiële planning
De financiële wereld is sterk aan veranderingen onderhevig. Wettelijke en andere externe ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op en de roep om transparante, deskundige en betrouwbare marktpartijen neemt toe. Consumenten zijn onzeker over hun toekomst en vaak heeft men geen compleet of een onjuist beeld over de eigen financiële situatie. Financiële planning opereert op de raakvlakken van het individu en zijn financieel-economische omgeving. Deze raakvlakken manifesteren zich in zogenaamde ‘life events’1en bevinden zich niet alleen in de context van gezin en familie (keuzes over huwelijk, samenwonen, een eigen huis en kinderen) maar ook in relatie tot werk of onderneming. Hier kan gedacht worden aan vraagstukken over inkomen nu (voorzieningen in geval van overlijden of arbeidsongeschiktheid) en later (pensioen). Parallel hieraan lopen vraagstukken over vermogensoptimalisatie en het al dan niet realiseren van toekomstwensen (een verbouwing, een tweede huis, een boot of een wereldreis). Tot slot zijn er raakvlakken op het niveau van de economie, politiek en maatschappelijke ontwikkelingen. Voorbeelden hierbij zijn de gevolgen van een economische crisissituatie, nieuwe regelgeving vanuit de overheid (bestendigheid hypotheekaftrek, hervormingen arbeidsmarkt) en de toekomstige invulling en betaalbaarheid van de zorg. Veel vraagstukken kennen een onderlinge afhankelijkheid. Daarnaast kunnen vragen variëren in complexiteit. Een financieel planner helpt een klant zijn weg te vinden in de complexe, financiële wereld van vandaag. Deze (nieuwe) wereld maakt het hebben van een integraal overzicht van de financiële situatie eerder ‘need to have’ dan ‘nice to have’. De financieel planner neemt bij het opstellen van een financieel plan het integraal klantbeeld als vertrekpunt voor zijn dienstverlening en houdt nauwgezet rekening met de wensen, doelstellingen en risicobereidheid van de klant.
1
Een ‘life-event is een belangrijke gebeurtenis in de levensloop van een consument die significante wijzigingen in zijn financiële situatie kan veroorzaken.
-33-
Professionalisering
Financieel planners die zijn aangesloten bij de vereniging FFP hebben succesvol het FFP-examen afgelegd lid worden van deze beroepsvereniging en het keurmerk voeren. De vereniging FFP ziet toe op een continue handhaving en verbetering van het deskundigheidsniveau van haar leden. Dit gebeurt enerzijds door toezicht op het examen en de registratie van gecertificeerd financieel planners en anderzijds door de bewaking van de naleving van de integriteitregels. Aangesloten leden moeten elk jaar aan permanente educatie-verplichtingen voldoen om hun deskundigheid actueel en op niveau te houden. Voor een verdere professionalisering van het beroep van financieel planner is vakbekwaamheidsontwikkeling belangrijk. Financieel planners werken aan vakbekwaamheidsontwikkeling door bij te dragen aan de vernieuwing van het financieel planningswerkgebied of het delen van best practices met collega-planners. Dit kan door deel te nemen aan de FFP-kennisgroepen, het geven van workshops aan collega-planners of te participeren in discussies op het LinkedIn-forum. Daarnaast is het ook mogelijk om zitting te hebben in redacties van (vak-)bladen, bijdragen te leveren aan financieel planningsopleidingen of deel te nemen aan collegiale intervisie. Het vak van financieel planner gaat niet alleen uit van kennis en vaardigheden maar heeft nadrukkelijk ook een ethische (morele) component. Het handelen van een financieel planner is dus niet alleen vakinhoudelijk maar zeker ook waarde gebonden. Deze waardecomponent is geadresseerd in de FFP-gedragscode waaraan alle aangesloten gecertificeerd financieel planners gebonden zijn.
-34-
Deel 2 Taken en competenties Werkwijze en planningsproces
De werkwijze (het planningsproces) van een financieel planner bestaat uit vijf logische, elkaar opvolgende fases. De fases van dit planningsproces zijn in onderstaand schema gerelateerd aan de fases die door de Autoriteit Financiële Markten (AFM) zijn onderscheiden in de leidraad ‘Zorgvuldig adviseren over vermogensopbouw’2.
Fases FFP3
Fases AFM
1. Inventariseren, informeren, eventueel inschakelen en coördineren
Fase 1: Kennismaking
Fase 2: Beeldvorming
2. Analyseren, berekenen, samenwerken en ontwerpen
Fase 3: Oplossing
3. Adviseren, toelichten, eventueel terugkoppelen 4. Begeleiden Fase 4: Nazorg 5. Onderhouden en nazorg
De leidraad wordt enerzijds gebruikt als benchmark voor waar een financieel adviesproces minimaal aan moet voldoen in termen van opbouw, kwaliteit en compleetheid; anderzijds maakt een vergelijking het mogelijk om expliciet te benoemen waar de werkwijze van een financieel planner zich aantoonbaar onderscheidt van de gemiddelde financieel adviseur. Voor een financieel planner is het aspect ‘kennismaking’ slechts een onderdeel van een groter geheel: hij gaat in deze fase dieper in op het te doorlopen financieel planningsproces, stelt vast of hij de klant met zijn diensten inderdaad adequaat van dienst kan zijn en bekijkt nadrukkelijk welke vraagstukken eventueel door in te schakelen specialisten behandeld gaan worden.
2
Leidraad ‘Zorgvuldig adviseren over vermogensopbouw is uitgebracht door de AFM in december 2009.
3
De FFP-adviesfases zijn toegelicht onder het kopje ‘beroepshandelingen’ op pagina 8.
-35-
In het AFM-proces volgen de beeldvormings- en oplossingsfase elkaar op waarbij er globaal gekeken is naar verschillende oplossingsrichtingen voor de klant. De analysefase van de financieel planner kent een zwaardere rekenkundige component waarbij nadrukkelijk heden en toekomst in verschillende scenario’s tot in detail uitgewerkt worden. De oplossingsfase van de AFM omvat zowel het bespreken van het advies als de invulling van dit advies door productbemiddeling. Voor een financieel planner hebben het plan (advies) en de invulling ervan in principe niets met elkaar te maken. Eventueel kan een financieel planner de klant wel begeleiden bij het productinvullingsproces. Beroepshandelingen en taken
De beroepshandelingen zijn een verdere uitwerking van de vijf fases van het planningsproces. Deze laten zich als volgt omschrijven: 1. Inventariseren, informeren, eventueel inschakelen en coördineren De financieel planner voert een intake uit waarbij de wensen, doelstellingen en de risicobereidheid van de klant worden geïnventariseerd, mede gebaseerd op kennis, ervaring en financiële positie van de klant (kennismaking). Daarnaast informeert hij de klant over alle relevante aspecten van het planningsproces en bouwt hij een vertrouwensrelatie op. De financieel planner schakelt (voor zover nodig) in overleg met de klant specialisten in en coördineert daarbij de diverse werkzaamheden. 2. Analyseren, berekenen, samenwerken en ontwerpen De financieel planner analyseert de verstrekte, huidige klantgegevens en de ontvangen financiële, juridische en fiscale informatie. Daarbij brengt hij relevante risico’s en consequenties van verschillende scenario’s in kaart. De financieel planner berekent en vertaalt dit naar een (schriftelijk) passend plan voor de klant opgesteld in heldere en begrijpelijke taal. Tijdens deze fase kan hij samenwerken met ingeschakelde specialisten. 3. Adviseren en toelichten De financieel planner licht het plan (mondeling) aan de klant toe in heldere en begrijpelijke taal, geeft inzicht in de gepresenteerde oplossingen en bespreekt eventuele onduidelijkheden zodanig dat de klant begrijpt wat de consequenties en keuzemogelijkheden zijn. 4. Begeleiden De financieel planner begeleidt de klant bij het uitvoeren van het plan. Onder ‘begeleiden’ wordt in dit verband ook verstaan de doorverwijzing naar een ander (type) adviseur. Bijvoorbeeld een adviseur die productbemiddeling aanbiedt indien en voor zover de financieel planner zich hier niet mee bezighoudt. De financieel planner bewaakt de uitvoering van het plan in termen van compleetheid, kwaliteit en tijdigheid.
-36-
5. Onderhouden en nazorg De financieel planner onderhoudt de relatie met de klant en informeert hem voor zover relevant over wijzigingen op het gebied van wet- en regelgeving, sociaal-maatschappelijke trends en economische ontwikkelingen indien en voor zover deze van invloed kunnen zijn op het opgestelde plan en de haalbaarheid van de gestelde doelstellingen. In overleg met de klant past de financieel planner het financieel plan dientengevolge aan. De beroepshandelingen van de financieel planner zijn verder uitgewerkt in eind- en toetstermen. Deze en andere informatie is terug te vinden op www.ffp.nl. Vakkennis
De financieel planner beschikt over fiscale en juridische kennis op HBO-/HBO+-niveau (EQF-niveau 6). Daarnaast heeft hij kennis op het gebied van financieren, sparen, beleggen, pensioenen, verzekeringen, huwelijksvermogen-en erfrecht en sociale zekerheid. Vaardigheden
De financieel planner heeft de vaardigheden en competenties om het planningsproces zelfstandig te kunnen toepassen volgens de vijf fases van het planningsproces (zie hiervoor). Tevens beschikt hij over analytische en integratieve vaardigheden die nodig zijn om de dwarsverbanden tussen verschillende kennisgebieden en deeladviezen inclusief de consequenties ervan te overzien. De financieel planner is communicatief vaardig, zowel mondeling als schriftelijk. Hij is in staat om de relatie met zijn klant te onderhouden waarbij hij rekening houdt met de informatiebehoefte van de klant en zijn eigen verantwoordelijkheden uit hoofde van adequate zorgplicht. Professioneel en integer gedrag
Professioneel en integer gedrag staat aan de basis van het handelen van een financieel planner. Dat houdt in dat hij bekend is met wettelijke regels, gedragscodes en voorschriften die gelden binnen zijn vakgebied. Maar belangrijker nog is dat hij professioneel bewust is van mogelijke integriteitsdilemma’s en vraagstukken, deze kan signaleren, kan benoemen en in staat is deze adequaat af te handelen. De financieel planner werkzaam binnen een bedrijf maakt integriteitsdilemma’s bespreekbaar in de context van de organisatie (collega’s, leidinggevenden, compliance-afdeling). De zelfstandig gevestigde financieel planner heeft hiervoor (bijvoorbeeld) een informeel collegiaal toetsingskader. Zorgplicht
Zorgplicht start eigenlijk al bij het begin van een klantrelatie en deze blijft bestaan, ook nadat het financieel plan aan de klant uitgebracht is. Van een financieel planner mag worden verwacht dat hij de klant ook na het opstellen een financieel advies of plan met raad en daad bijstaat. De financieel planner informeert zijn klanten zo tijdig mogelijk over wijzigingen die relevant zijn voor hun financiële situatie. Deze nazorg kan op verschillende manieren worden ingevuld, bijvoorbeeld door middel van het periodiek versturen van nieuwsbrieven of door het inplannen van jaarlijkse updategesprekken. Bij het opstellen en het bespreken van een financieel plan informeert de financieel planner de klant hoe hij de nazorg heeft geregeld en wat hij van de klant ter zake verwacht met betrekking tot het actief doorgeven van wijzigingen in zijn privé- of zakelijke situatie.
-37-
EQF
Voor de dimensies van het beroep is aansluiting gezocht bij het European Qualification Framework (EQF4, of Europees Kwalificatie kader). Het diploma van financieel planner wordt gepositioneerd op niveau 6. De beschrijvingen die de leerresultaten aangeven van niveau 6 op grond van het EQF zijn: Kennis Gevorderde kennis van een werk- of studiegebied, die een kritisch inzicht in theorieën en beginselen impliceert.
Vaardigheden Gevorderde vaardigheden, waarbij blijk wordt gegeven van absoluut vakmanschap en innovatief vermogen om complexe en onvoorspelbare problemen in een gespecialiseerd werk- of studiegebied op te lossen.
4
Competentie Managen van complexe technische of beroepsactiviteiten of projecten; de verantwoordelijkheid op zich nemen om in onvoorspelbare werk- of studiecontext beslissingen te nemen. De verantwoordelijkheid op zich nemen om de professionele ontwikkeling van personen en groepen te managen.
Zie ook de ‘Aanbeveling van het Europees Parlement en de Raad van 23 april 2008 tot vaststelling van een Europees kwalificatiekader voor een leven lang leren’ en de ‘Notitie Uitleg van het Europees kwalificatiekader voor een leven lang leren’.
-38-
Deel 3 Werkcontext Markt
De financiële wereld is sterk aan veranderingen onderhevig en het is lastig voor consumenten om zelfstandig de juiste beslissingen te nemen inzake financiële vraagstukken. Vaak leidt één vraag tot een volgende en door de onderlinge samenhang zijn er weer verschillende scenario’s mogelijk die tot een oplossing kunnen leiden. Een gekozen (deel-)oplossing kan vervolgens weer een nieuwe adviesvraag oproepen waardoor de situatie alleen maar complexer wordt. De markt van financiële advisering en financiële planning kent vele beroepen en rollen. Hierbij kan niet alleen gedacht worden aan financieel planners, hypotheekadviseurs, beleggingsadviseurs, verzekeringsadviseurs e.d. maar ook aan belastingadviseurs, accountants, erfrechtspecialisten, bedrijfsoverdrachtadviseurs, mediators etc. Elk van deze professionals heeft zijn eigen werkwijze en is vaak gespecialiseerd in het oplossen van een deelprobleem of het bieden van een deeladvies. Veel van deze adviseurs zijn apart georganiseerd in een beroepsvereniging of delen een bepaalde klantpropositie waarmee zij hun diensten aanbieden aan consumenten. Het is juist de financieel planner die zich in deze adviesmarkt onderscheidt door het bieden van een passend integraal financieel advies waarin de totale financiële situatie van de klant, nu én in de toekomst betrokken wordt. Het ‘klant centraal’- principe is te allen tijde leidend in de dienstverlening van een financieel planner. Consumenten onderkennen in toenemende mate dat dit ook voor hen de gewenste wijze van financiële advisering en begeleiding is. Klantgroepen
De financieel planner richt zich primair op particulieren en ondernemers die vallen onder de Nederlandse wetgeving. Beide klantgroepen zullen afhankelijk van hun leeftijd en/of levensfase financiële vraagstukken hebben die achtereenvolgens gericht zijn op: - opbouw (van inkomen of bedrijf); - stabilisatie al dan niet in combinatie met (vermogens-) optimalisatie; - realiseren van toekomstwensen. Onder het begrip 'ondernemer' kan zowel een zelfstandige zonder personeel (ZZP’er5), een IBondernemer als directeur-grootaandeelhouder (DGA) vallen.
5
ZZP’ers kennen vele verschijningsvormen en niet elke adviessituatie vereist de inzet van een financieel planner.
-39-
Functies
De financieel planner kan werkzaam zijn in verschillende functies in loondienst bijvoorbeeld bij een bank, een verzekeraar, een financieel adviesbureau of intermediair. Hij kan echter ook zelfstandig gevestigd zijn. Voorbeelden van functienamen zijn: Financieel Planner Vermogensplanner/-adviseur Financial Life Planner/Private Life Planner Private Banker Preferred Banker Account Manager Private Banking Er zijn ook financieel planners in leidinggevende of staffuncties binnen verschillende organisaties werkzaam. Zij stellen zelf niet meer zelfstandig financiële plannen op, maar geven leiding aan een team financieel professionals of functioneren als specialist op een van de kennisdomeinen van financiële planning. Voorbeelden van functienamen zijn dan:
Teammanager Directeur Personal of Private Banking Beleidsmedewerker
Tot slot is er een groeiende groep van financieel planners die bestaat uit personen die naast of in aanvulling op hun hoofdactiviteiten ook financiële planning in hun dienstenpakket opnemen. Voorbeelden hiervan zijn: Accountant Belastingadviseur Advocaat Notaris Estate planner Echtscheidingsspecialist Bedrijfsopvolgingsspecialist Beleggingsadviseur Accountmanager family office Vermogensadviseur Typerende beroepshouding
De financieel planner onderscheidt zich door de combinatie van (vak-)kennis en (plannings-)vaardigheden die hem in staat stelt om integrale financiële planning voor zijn klanten uit te voeren. Hij toont een hoge mate van zelfstandigheid en is (zelf)controlerend, nauwkeurig, integer en communicatief vaardig. Bij zijn werkwijze en beroepsaanpak, conformeert hij zich aan de FFPgedragscode. De financieel planner stelt zich leidend (regie-voerend) en verbindend op in samenwerking met derden zoals financieel, fiscaal, juridisch en andere specialisten.
-40-
Bijlage Adviesproces AFM De fases van het adviesproces uit de leidraad van de AFM kunnen als volgt worden omschreven: 1. Kennismaking De kennismaking omvat het inventariseren van de doelstellingen, risicobereidheid, kennis, ervaring en financiële positie van de klant. 2. Beeldvorming De beeldvorming omvat het afwegen van de verschillende mogelijkheden vanuit de deskundigheid van de adviseur, rekening houdend met de wensen, doelstellingen en het risicoprofiel van de klant. Bij iedere keuze worden de relevante voor- en nadelen belicht. 3. Oplossing De oplossing omvat de presentatie van de meest passende oplossingen, met de bijbehorende voor- en nadelen voor de klant. Op basis van het gegeven inzicht kan de klant tot een keuze komen. De adviseur bemiddelt ten behoeve van de klant bij de aankoop van financiële producten. 4. Nazorg In de fase van de nazorg volgt de adviseur de klant en past afhankelijk van veranderende omstandigheden het advies of onderdelen ervan aan, zodat de oorspronkelijke doelstellingen zo goed mogelijk kunnen worden gerealiseerd. In geval van gewijzigde doelstellingen wordt het adviestraject opnieuw doorlopen.
-41-
Over de FFP Financieel planners die zijn aangesloten bij de Federatie Financieel Planners (FFP) onderscheiden zich door integriteit, kwaliteit, deskundigheid en ervaring. Uitsluitend dan mogen zij het FFPkeurmerk dragen. De hoge kwaliteitseisen van de FFP hebben betrekking op zowel vakinhoudelijke kennis, als gedrag en aanspreekbaarheid. De vakinhoudelijke kennis, vaardigheden en professioneel gedrag worden door middel van een schriftelijk examen en assessment getoetst bij de toelating. Gedurende de certificering worden de kennis en vaardigheden bijgehouden door permanente educatie. Het gedrag en de aanspreekbaarheid zijn vastgelegd in de Gedragscode van de FFP, die bij de toelating tot het register door elke gecertificeerd financieel planner wordt onderschreven. De Commissie van Toezicht van de FFP ziet toe op de naleving van de Gedragscode en behandelt in dat kader geschillen en klachten. De FFP behartigt de belangen van financiële planners. Zij zorgt ervoor dat het FFP-keurmerk staat voor deskundigheid op een hoog niveau en een kwalitatief, passend financieel advies voor de consument. Zij doet dit door de bekendheid van het begrip en de kwaliteit van financiële planning actief te bevorderen. Daarnaast bewaakt zij de deskundigheid en de integriteit van haar leden. Financiële planners kunnen werkzaam zijn in het vrije beroep, in loondienst of als financieel deskundige in verschillende functies in het bedrijfsleven. De FFP heeft bijna 4.000 gecertificeerde leden.
-42-
Bijlage II
Toetstermen m.b.t. kennis en specifieke vaardigheden
-43-
Primair vakgebied
Artikel
Secundair vakgebied
Event categorie
Event specifiek
BEL
AWR
1
GEEN
Generiek
Generiek
W W B W W W
BEL BEL BEL BEL BEL BEL
AWR AWR AWR AWR AWR AWR
2.3.i 4 5a 5b 5c 30f t/m30k
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek
Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek
B
BEL
INV
1
GEEN
Generiek
Generiek
W W W
BEL BEL BEL
INV INV INV
21 25 26
GEEN GEEN GEEN
Generiek Generiek Generiek
Generiek Generiek Generiek
Wet
Taxonomie
Toetstermen FFP
Geclusterde toetsterm
B
Belastingen
0BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1
0BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1
Algemene Wet op Rijksbelastingen 1994 De reikwijdte van de wet AWR inclusief uitvoeringsregeling AWR 1994 Definitie kind Domicilie Partnerbegrip ANBI SBBI Belastingrente en revisierente
Invorderingswet 1990 De reikwijdte van de Invorderingswet 1990 inclusief uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990 Verhaalsrecht: voorrang Uitstel van betaling Kwijtschelding
-44-
0BEL1
W
BEL
INV
0BEL1 8BEL1
Actueel percentage invorderings-, revisie- en belastingrente Aansprakelijkheid lichamen Bestuurdersaansprakelijkheid
GEEN
Generiek
Generiek
W W
BEL BEL
INV INV
34 36
GEEN GEEN
Generiek Ondernemer
INV
36a
GEEN
Ondernemer
BEL
INV
36b
GEEN
Ondernemer
W
BEL
INV
40
GEEN
Ondernemer
Aansprakelijkheid na toerekening inkomensbestanddelen Aansprakelijkheid verzekeraar Aansprakelijkheid pensioenverzekeraar Aansprakelijkheid KEW verzekeraar
W W W W
BEL BEL BEL BEL
INV INV INV INV
44 44a 44b 44c
GEEN PSZV PSZV SBF
2BEL1 2BEL1
Aansprakelijkheid van erfgenamen Aansprakelijkheid executeur-testamentair
W W
BEL BEL
INV INV
46, 48 47
GEEN GEEN
Generiek Generiek Werknemer Arbeid/ wonen Familie Familie
Generiek Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Generiek Generiek Stoppen met werken/pensionering (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur Overlijden Overlijden
8BEL1
Aansprakelijkheid bestuurders voor Vpb
W
BEL
8BEL1
Aansprakelijkheid bestuurders voor LB/OB
W
8BEL1
Aansprakelijkheid aanmerkelijk belanghouder
0BEL1 0BEL1 6BEL1 7BEL1
0BEL1
Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990 Uitstel van betaling en gespreide betaling van inkomstenbelasting
W
BEL
Uitv.reg. INV
GEEN
Generiek
Generiek
2BEL1
Uitstel van betaling van schenk- of erfbelasting
W
BEL
Uitv.reg. INV
1d-3a en 4a5b 6a-6c
GEEN
Familie
overlijden
0BEL1 3BEL1
Wet Inkomstenbelasting 2001 De partnerdefinitie Pleegkind
B W
BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001
1.2 1.4
GEEN GEEN
Generiek Familie
0BEL1 0BEL1
Definitie lijfrente en pensioen Subjectieve belastingplicht
W B
BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001
1.7 2.1
PSZV GEEN
Generiek Generiek
Generiek Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Generiek Generiek
-45-
0BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1 9BEL1 0BEL1
Woonplaatsfictie Objectieve belastingplicht De verschuldigde inkomstenbelasting Het te conserveren inkomen De belastingkorting verlies aanmerkelijk belang De toerekeningsregels in de Wet IB 2001
B B B W B B
BEL BEL BEL BEL BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Generiek Generiek Generiek Generiek Ondernemer Generiek
Generiek Generiek Generiek Generiek Overname/staken/fusie Generiek
Wet IB 2001
2.2 2.3 2.7 2.8 2.11a 2.14 2.17 3.2 - 3.3
8BEL1
Belastbare winst uit onderneming
B
BEL
GEEN
Ondernemer
BEL
Wet IB 2001
3.4 - 3.5
GEEN
Ondernemer
B
BEL
Wet IB 2001
3.6
GEEN
Ondernemer
In aftrek beperkte of uitgesloten kosten
B
BEL
Wet IB 2001
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Bijtelling privé gebruik woning
B
BEL
Wet IB 2001
3.15 3.17 3.19
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Bijtelling privé gebruik auto
B
BEL
Wet IB 2001
3.20
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Grondslagen bepaling jaarwinst
B
BEL
Wet IB 2001
3.25
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Waardering onderhanden werk/opdrachten
W
BEL
Wet IB 2001
3.29b
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Afschrijving op bedrijfsmiddelen
W
BEL
Wet IB 2001
3.30
SBF
Ondernemer
8BEL1
Beperking afschrijving op gebouwen
W
BEL
Wet IB 2001
3.30a
SBF
Ondernemer
8BEL1
De fiscale reserves
W
BEL
Wet IB 2001
3.53
GEEN
Ondernemer
8BEL1
De herinvesteringsreserve
B
BEL
Wet IB 2001
3.54
GEEN
Ondernemer
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm
8BEL1
Het fiscale begrip ondernemer
B
8BEL1
Het urencriterium
8BEL1
-46-
8BEL1
De terugkeerreserve
W
BEL
Wet IB 2001
3.54a
GEEN
Ondernemer
9BEL1 9BEL1 9BEL1 9BEL1 8BEL1
W W W B B
BEL BEL BEL BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001
3.55 3.56 3.57 3.58 3.59
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Ondernemer Ondernemer Ondernemer Ondernemer Ondernemer
8BEL1
Aandelenfusie Juridische splitsing Juridische fusie Staking door overlijden Doorschuiving of staking door ontbinding huwelijksgemeenschap Doorschuiving bij staking door overlijden
B
BEL
Wet IB 2001
3.62
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Doorschuiving naar ondernemers
B
BEL
Wet IB 2001
3.63
GEEN
Ondernemer
8BEL1
W
BEL
Wet IB 2001
3.64
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Doorschuiving via te conserveren inkomen naar andere onderneming Omzetting in een NV of BV
W
BEL
Wet IB 2001
3.65
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Oudedagsreserve: toegang toevoegingen
B
BEL
Wet IB 2001
3.67
PSZV
Ondernemer
8BEL1
Oudedagsreserve: toevoegingen
B
BEL
Wet IB 2001
3.68
PSZV
Ondernemer
8BEL1
Oudedagsreserve: extra toevoegingen
B
BEL
Wet IB 2001
3.69
PSZV
Ondernemer
8BEL1
Oudedagsreserve: afnemingen
B
BEL
Wet IB 2001
3.70
PSZV
Ondernemer
8BEL1
B
BEL
Wet IB 2001
3.71
PSZV
Ondernemer
8BEL1
Oudedagsreserve: definitie ondernemingsvermogen in verband met toevoeging Oudedagsreserve: meer dan een onderneming
B
BEL
Wet IB 2001
3.72
PSZV
Ondernemer
8BEL1
Ondernemersaftrek bij meerdere ondernemingen
B
BEL
Wet IB 2001
3.75
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Ondernemersaftrek: zelfstandigenaftrek
B
BEL
Wet IB 2001
3.76
GEEN
Ondernemer
-47-
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Overname/staken/fusie Overname/staken/fusie Overname/staken/fusie Overname/staken/fusie Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/
8BEL1
Ondernemersaftrek: meewerkaftrek
B
BEL
Wet IB 2001
3.78
GEEN
Ondernemer
8BEL1
W
BEL
Wet IB 2001
3.78a
GEEN
Ondernemer
9BEL1 8BEL1
Ondernemersaftrek: startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid Ondernemersaftrek: stakingsaftrek MKB-winstvrijstelling
B B
BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001
3.79 3.79a
GEEN GEEN
Ondernemer Ondernemer
8BEL1
Het belastbaar resultaat uit overige werkzaamheden
B
BEL
Wet IB 2001
3.90
GEEN
Ondernemer
8BEL1
B
BEL
Wet IB 2001
3.91
GEEN
Ondernemer
B
BEL
Wet IB 2001
3.92
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Het ter beschikking stellen van vermogensbestanddelen aan een onderneming of werkzaamheid Het ter beschikking stellen van vermogensbestanddelen aan een vennootschap waarin een aanmerkelijk belang wordt gehouden Resultaat uit een werkzaamheid
W
BEL
Wet IB 2001
3.94
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Bepaling van het resultaat
B
BEL
Wet IB 2001
3.95
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Aftrek bij werkruimte in eigen woning
W
BEL
Wet IB 2001
3.95a
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Overgang werkzaamheid in onderneming
W
BEL
Wet IB 2001
3.99
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Terbeschikkingstellingsvrijstelling
B
BEL
Wet IB 2001
3.99b
GEEN
Ondernemer
0BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1 7BEL1
Belastbare periodieke uitkeringen en verstrekkingen Aangewezen periodieke uitkeringen en verstrekkingen Bepaling omvang belastbare PU/PV Aftrekbare kosten PU/PV Van aftrek uitgesloten kosten PU/PV Belastbare inkomsten uit eigen woning
W W W W W B
BEL BEL BEL BEL BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001
3.100 3.101 3.107a 3.108 3.109 3.110
PSZV PSZV PSZV GEEN GEEN SBF
Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Arbeid/
8BEL1
-48-
verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Overname/staken/fusie Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/
7BEL1
Definitie eigen woning
B
BEL
Wet IB 2001
3.111
SBF
7BEL1
Eigenwoningforfait
B
BEL
Wet IB 2001
3.112
SBF
7BEL1
Tijdelijke verhuur
B
BEL
Wet IB 2001
3.113
SBF
7BEL1
Kamerverhuurvrijstelling
B
BEL
Wet IB 2001
3.114
SBF
7BEL1
Toedeling eigenwoningforfait
B
BEL
Wet IB 2001
3.115
SBF
7BEL1
Bestaande eigenwoningschuld
B
BEL
Wet IB 2001
10bis.1
SBF
wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Wonen
7BEL1
KEW / SEW / BEW
B
BEL
Wet IB 2001
10bis.2
PSZV
Wonen
7BEL1
Belastbare inkomsten eigenwoning
B
BEL
Wet IB 2001
10bis.3
SBF
Wonen
7BEL1
Voordeel uit kapitaalverzekering eigen woning (KEW)
B
BEL
Wet IB 2001
10bis.4
PSZV
Wonen
7BEL1
Voordeel uit spaarrekening eigen woning of beleggingsrecht eigen woning Vrijstelling KEW
B
BEL
Wet IB 2001
10bis.5
PSZV
Wonen
B
BEL
Wet IB 2001
10bis.6
PSZV
Wonen
B
BEL
Wet IB 2001
10bis.7
PSZV
Wonen
B
BEL
Wet IB 2001
10bis.8
PSZV
Wonen
7BEL1
Vrijstelling spaarrekening eigen woning en vrijstelling beleggingsrecht eigen woning Omzetting KEW/spaarrekening of beleggingsrecht eigen woning Eigenwoningschuld en eigenwoningreserve
B
BEL
Wet IB 2001
10bis.9
SBF
Wonen
7BEL1
Aftrekbare kosten eigen woning
B
BEL
Wet IB 2001
10bis.10
SBF
Wonen
7BEL1 7BEL1 7BEL1
-49-
gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur
7BEL1
Indexatie
W
BEL
Wet IB 2001
10bis.12
PSZV
Wonen
7BEL1
Eigenwoningschuld
B
BEL
Wet IB 2001
3.119a
SBF
Wonen
7BEL1
Eigenwoningreserve
B
BEL
Wet IB 2001
3.119aa
SBF
Wonen
7BEL1
Beschikking eigenwoningreserve
B
BEL
Wet IB 2001
3.119b
SBF
Wonen
7BEL1
Aflossingseis
B
BEL
Wet IB 2001
3.119c
SBF
Wonen
7BEL1
Aflossingsstand
B
BEL
Wet IB 2001
3.119d
SBF
Wonen
7BEL1
Afwijken aflossingsschema en betalingsregeling
W
BEL
Wet IB 2001
3.119e
SBF
Wonen
7BEL1
Verhuisregelingen
B
BEL
Wet IB 2001
3.119f
SBF
Wonen
7BEL1
Informatieplicht
B
BEL
Wet IB 2001
3.119g
SBF
Wonen
7BEL1
Aftrekbare kosten eigen woning, waaronder vooraf/achteraf financieren, meegefinancierde kosten, bouwdepot bij aankoop of verbouwing Aftrekbare kosten restschuld vervreemde eigen woning
B
BEL
Wet IB 2001
3.120
SBF
Wonen
B
BEL
Wet IB 2001
3.120a
SBF
Wonen
B
BEL
Wet IB 2001
3.121
SBF
Wonen
7BEL1
Aftrekbare kosten gedeelde eigen woning bij gezamenlijke bewoning Kosten voor verbetering of onderhoud eigen woning
B
BEL
Wet IB 2001
3.123
SBF
7BEL1
Aftrek wegens geen of geringe eigenwoningschuld
B
BEL
Wet IB 2001
3.123a
SBF
6BEL1 6BEL1
Uitgaven voor inkomensvoorzieningen Lijfrentevoorzieningen
B B
BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001
3.124 3.125
PSZV PSZV
Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Werknemer Werknemer
7BEL1 7BEL1
-50-
(Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur Stoppen met werken/pensionering Stoppen met werken/pensionering
6BEL1 6BEL1
B B
BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001
3.126 3.126a
PSZV PSZV
Werknemer Werknemer
Stoppen met werken/pensionering Stoppen met werken/pensionering
B B B B B B W
BEL BEL BEL BEL BEL BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001
3.127 3.128 3.129 3.130 3.131 3.132 3.133
PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV
Werknemer Ondernemer Ondernemer Werknemer Ondernemer Werknemer Werknemer
Stoppen met werken/pensionering Overname/staken/fusie Overname/staken/fusie Stoppen met werken/pensionering Overname/staken/fusie Stoppen met werken/pensionering Stoppen met werken/pensionering
W W
BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001
3.134 3.137
PSZV PSZV
Familie Werknemer
Samenwonen/Trouwen/Scheiden Stoppen met werken/pensionering
0BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1 8BEL1
Toegelaten aanbieders Uitgaven voor inkomensvoorzieningen via lijfrentespaarrekening of een lijfrentebeleggingsrecht In aanmerking te nemen premies voor lijfrenten Omzetting oudedagsreserve in lijfrente Omzetting stakingswinst in lijfrente Tijdstip aftrek premies voor lijfrenten Aftrek premies voor lijfrenten na overlijden ondernemer Negatieve uitgaven voor inkomensvoorzieningen Uitbreiding begrip negatieve uitgaven bij handelen in strijd met de voorwaarden Handelingen die niet leiden tot een negatieve uitgave In aanmerking te nemen bedrag uitbreidingen van het begrip negatieve uitgaven Negatieve persoonsgebonden aftrek Waardering inkomen in natura Tijdstip genieten Tijdstip aftrek Verlies Te conserveren inkomen buiten beschouwing Verliesverrekening Middeling Te conserveren inkomen buiten beschouwing Verklaring arbeidsrelatie
W W B B W W W B W W
BEL BEL BEL BEL BEL BEL BEL BEL BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001
3.139 3.144 3.146 3.147 3.148 3.149 3.150 3.154 3.155 3.156
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Ondernemer
8BEL1
Zekerheid omtrent aard van de arbeidsrelatie
W
BEL
Wet IB 2001
3.157
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Het begrip aanmerkelijk belang
B
BEL
Wet IB 2001
4.6
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Gelijkstelling aandelen met bijzondere rechten
B
BEL
Wet IB 2001
4.7
GEEN
Ondernemer
Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm
6BEL1 9BEL1 9BEL1 6BEL1 9BEL1 6BEL1 6BEL1 1BEL1 6BEL1
-51-
8BEL1
Meesleepregeling
B
BEL
Wet IB 2001
4.9
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Meetrekregeling
B
BEL
Wet IB 2001
4.10
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Fictief aanmerkelijk belang
B
BEL
Wet IB 2001
4.11
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Inkomen uit aanmerkelijk belang
B
BEL
Wet IB 2001
4.12
GEEN
Ondernemer
8BEL1
W
BEL
Wet IB 2001
4.12a
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Een vererfd aanmerkelijk belang, binnen twee jaar afboeking reguliere voordelen op verkrijgingsprijs Reguliere voordelen
W
BEL
Wet IB 2001
4.13
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Kosten van reguliere voordelen
W
BEL
Wet IB 2001
4.15
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Fictieve vervreemdingen
B
BEL
Wet IB 2001
4.16
GEEN
Ondernemer
8BEL1
De uitzondering bij overgang krachtens huwelijksvermogensrecht en verdeling huwelijksgemeenschap anders dan door overlijden De uitzondering bij overgang krachtens erfrecht De uitzondering bij verdeling nalatenschap binnen twee jaar De uitzondering bij overdracht krachtens schenking De vervreemdingsvoordelen De overdrachtsprijs De verkrijgingsprijs De correctie naar waarde in het economisch verkeer Afrekening op verzoek Doorschuiving verkrijgingsprijs bij overgang krachtens huwelijksvermogensrecht en verdeling huwelijksgemeenschap
W
BEL
Wet IB 2001
4.17
GEEN
Ondernemer
B B
BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001
4.17a 4.17b
GEEN GEEN
Ondernemer Ondernemer
Overname/staken/fusie Overname/staken/fusie
B W W W W W W
BEL BEL BEL BEL BEL BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001
4.17c 4.19 4.20 4.21 4.22 4.38 4.39
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Ondernemer Ondernemer Ondernemer Ondernemer Ondernemer Ondernemer Ondernemer
Overname/staken/fusie Overname/staken/fusie Overname/staken/fusie Overname/staken/fusie Overname/staken/fusie Overname/staken/fusie Overname/staken/fusie
9BEL1 9BEL1 9BEL1 9BEL1 9BEL1 9BEL1 9BEL1 9BEL1 9BEL1
-52-
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm
9BEL1
B
BEL
Wet IB 2001
4.39a
GEEN
Ondernemer
Overname/staken/fusie
B
BEL
Wet IB 2001
4.39b
GEEN
Ondernemer
Overname/staken/fusie
B
BEL
Wet IB 2001
4.39c
GEEN
Ondernemer
Overname/staken/fusie
W W
BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001
4.40 4.41
GEEN GEEN
Ondernemer Ondernemer
Overname/staken/fusie Overname/staken/fusie
9BEL1 8BEL1
Doorschuiving verkrijgingsprijs bij overgang krachtens erfrecht Doorschuiving verkrijgingsprijs bij verdeling nalatenschap binnen twee jaar Doorschuiving verkrijgingsprijs bij overdracht krachtens schenking Doorschuifregeling bij einde aanmerkelijk belang Doorschuifregeling bij aandelenfusie, juridische fusie of splitsing Doorschuiving verkrijgingsprijs Genietingstijdstip reguliere voordelen
W B
BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001
4.42 4.43
GEEN GEEN
Ondernemer Ondernemer
8BEL1
Betalingstijdstip aftrekbare kosten
B
BEL
Wet IB 2001
4.44
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Verlies uit aanmerkelijk belang
W
BEL
Wet IB 2001
4.47
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Te conserveren inkomen buiten beschouwing
W
BEL
Wet IB 2001
4.48
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Verliesverrekening
W
BEL
Wet IB 2001
4.49
GEEN
Ondernemer
9BEL1
Omzetting verlies bij einde aanmerkelijk belang in een belastingkorting Voordeel uit sparen en beleggen Rendementsgrondslag Toedeling bij bepaalde verkrijgingen krachtens erfrecht Heffingsvrij vermogen Ouderentoeslag Vrijstelling bos- en natuurterreinen en landgoederen Vrijstellingen voorwerpen van kunst en wetenschap Vrijstellingen rechten op roerende zaken krachtens erfrecht
B
BEL
Wet IB 2001
4.53
GEEN
Ondernemer
Overname/staken/fusie Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Overname/staken/fusie
B B B W W W W W
BEL BEL BEL BEL BEL BEL BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001
5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 5.9
SBF SBF SBF SBF SBF SBF SBF SBF
Generiek Generiek Familie Generiek Generiek Generiek Generiek Familie
Generiek Generiek Overlijden Generiek Generiek Generiek Generiek Overlijden
9BEL1 9BEL1 9BEL1 9BEL1
0BEL1 0BEL1 2BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1 2BEL1
-53-
0BEL1 0BEL1
W W
BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001
5.10 5.12
SBF SBF
Generiek Generiek
Generiek Generiek
0BEL1
Vrijstelling bepaalde rechten Vrijstelling kortlopende termijnen van inkomsten en verplichtingen Vrijstelling groene beleggingen
W
BEL
Wet IB 2001
SBF
Generiek
Generiek
0BEL1
Vrijstelling nettolijfrenten
B
BEL
Wet IB 2001
PSZV
Generiek
Generiek
0BEL1
Vrijstelling nettopensioen
B
BEL
Wet IB2001
PSZV
Generiek
Generiek
0BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1 1BEL1
Waardering bezittingen en schulden; algemeen Waardering woningen andere dan eigen woningen Waardering effecten Waardering genotsrechten Persoonsgebonden aftrek In aanmerking nemen persoonsgebonden aftrek Onderhoudsverplichtingen
B B B B B B W
BEL BEL BEL BEL BEL BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001
SBF SBF SBF SBF GEEN GEEN GEEN
Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Familie
Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Samenwonen/Trouwen/Scheiden
1BEL1 1BEL1 1BEL1
W W W
BEL BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB2001
GEEN PSZV PSZV
Familie Familie Familie
Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden
7BEL1
Uitgesloten onderhoudsverplichtingen Afkoop alimentatie door betaling lijfrentepremie Verrekening pensioenrechten door betaling lijfrentepremie Uitgaven voor monumentenpanden
5.13 en 5.14 5.16 t/m 5.16c 5.17 t/m 5.17e 5.19 5.20 5.21 5.22 6.1 6.2 6.3 muv 1d 6.4 lid 1 6.5 6.6
W
BEL
Wet IB 2001
6.31
SBF
0BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1
Aftrekbare giften Definities Periodieke giften Andere giften Het in aanmerking nemen van periodieke giften Omvang in aanmerking te nemen andere giften
B B B B B B
BEL BEL BEL BEL BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001
6.32 6.33 6.34 6.35 6.38 6.39
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Arbeid/ wonen Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek
(Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek
-54-
0BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1 0BEL1
B B B B B W
BEL BEL BEL BEL BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001
6.39a 6.40 8.1 8.2 8.3 8.7
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek
Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek
W W
BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001
8.8 8.9
GEEN GEEN
Generiek Generiek
Generiek Generiek
0BEL1 0BEL1 6BEL1 0BEL1 6BEL1 6BEL1 0BEL1 0BEL1
Giften aan culturele instellingen Tijdstip aftrek Heffingskorting: definities Bedrag van de standaardheffingskorting Berekening heffingskorting voor de inkomstenbelasting Bijzondere regels voor de berekening van de heffingskortingen Maximum gecombineerde heffingskorting Verhoging maximum gecombineerde heffingskorting bij minstverdienende partner Algemene heffingskorting Arbeidskorting Werkbonus Inkomensafhankelijke combinatiekorting Ouderenkorting Alleenstaande ouderenkorting Korting voor groene beleggingen Voorheffingen
B B B B B B B W
BEL BEL BEL BEL BEL BEL BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN SBF GEEN
Generiek Generiek Werknemer Generiek Werknemer Werknemer Generiek Generiek
Generiek Generiek Stoppen met werken/pensionering Generiek Stoppen met werken/pensionering Stoppen met werken/pensionering Generiek Generiek
6BEL1 8BEL1
Overgangsrecht overbruggingslijfrente Overgangsrecht afschrijving bedrijfsmiddelen
W W
BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001
8.10 8.11 8.12 8.14a 8.17 8.18 8.19 9.2 lid 1a t/m c 10a.1 10a.3
PSZV GEEN
Werknemer Ondernemer
6BEL1 0BEL1 4BEL1 4BEL1 4BEL1 4BEL1
Overgangsbepaling uitgave inkomensvoorzieningen Bestaand afgezonderd particulier vermogen Overgangsbepaling spaarloontegoeden Overgangsbepaling levensloopregelingen Overgangsrecht tijdelijke oudedagslijfrente Overgangsbepaling stamrechtspaarrekeningen en stamrechtbeleggingsrechten Overgangsbepaling nettolijfrente en nettopensioen
W W W W B W
BEL BEL BEL BEL BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB 2001 Wet IB2001 Wet IB2001
10a.6 10a.7 10a.10 10a.11 10a.12 10a.13
PSZV SBF PSZV PSZV PSZV PSZV
Werknemer Generiek Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer
Stoppen met werken/pensionering Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Stoppen met werken/pensionering Generiek Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Stoppen met werken/pensionering Stoppen met werken/pensionering
B
BEL
Wet IB2001
10a.15
PSZV
Werknemer
Stoppen met werken/pensionering
0BEL1 0BEL1
4BEL1
-55-
4BEL1
Invoeringswet Wet inkomstenbelasting 2001 Stamrecht van voor 1 januari 1992
W
BEL
0BEL1
Periodieke uitkeringen en verstrekkingen
B
BEL
0BEL1
B
BEL
B
BEL
0BEL1
Afrekenverplichting periodieke uitkeringen en verstrekkingen Korting stakingslijfrente o.g.v. lijfrenteaftrek voor 1 januari 2001 Negatieve persoonsgebonden aftrek
B
BEL
0BEL1
Tijdstip genieten
B
BEL
0BEL1
Lopende termijnen van inkomsten voor 1 januari 2001
W
BEL
0BEL1
Uitgestelde termijnen van inkomsten voor 1 januari 2001
W
BEL
0BEL1
W
BEL
7BEL1
Nog niet lopende termijnen van inkomsten voor 1 januari 2001 Aanvang 30-jaarstermijn eigen woning schuld
B
BEL
7BEL1
Kapitaalverzekeringen die via box I worden afgewikkeld
B
BEL
0BEL1
B
BEL
0BEL1
Kapitaalverzekeringen: voorwaardelijke vrijstelling aangegroeide rente Kapitaalverzekeringen: vrijstelling in box III
B
BEL
7BEL1
Kapitaalverzekering eigen woning
B
BEL
7BEL1
Imputatieregeling
B
BEL
6BEL1
Inv.wet IB 2001 Inv.wet IB 2001 Inv.wet IB 2001 Inv.wet IB 2001 Inv.wet IB 2001 Inv.wet IB 2001 Inv.wet IB 2001 Inv.wet IB 2001 Inv.wet IB 2001 Inv.wet IB 2001 Inv.wet IB 2001 Inv.wet IB 2001 Inv.wet IB 2001 Inv.wet IB 2001 Inv.wet IB 2001 -56-
I.N
PSZV
Werknemer
verandering baan/ ontslag
I.O
PSZV
Generiek
Generiek
I.Q
PSZV
Generiek
Generiek
I.S
PSZV
Werknemer
Stoppen met werken/pensionering
I.Ua
PSZV
Generiek
Generiek
I.Ua
PSZV
Generiek
Generiek
I.AK
SBF
Generiek
Generiek
I.AKa
SBF
Generiek
Generiek
I.AKaa
SBF
Generiek
Generiek
I.AKb
SBF
I.AL
PSZV
I.AM
PSZV
Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Generiek
(Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur Generiek
I.AN
PSZV
Generiek
Generiek
I.AO
PSZV
I.AP
PSZV
Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen
(Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur
6BEL1
Uitvoeringsbesluit Wet inkomstenbelasting 2001 Toegelaten aanbieders lijfrenteverzekering
W
BEL
6BEL1
Toegelaten aanbieders lijfrente bancair
W
BEL
6BEL1
Waardeaangroei pensioenaanspraken
W
BEL
0BEL1
Uitvoeringsregeling Wet inkomstenbelasting 2001 Toerekening afgezonderd particulier vermogen
W
BEL
8BEL1
Aanloopverliezen winst uit onderneming
B
BEL
8BEL1
B
BEL
7BEL1
Verkorting driejaarstermijn bij doorschuiving naar ondernemers of werknemers Verdeling spaarrekening eigen woning
W
BEL
7BEL1
Toedeling eigen woning reserve
B
BEL
6BEL1
Voorwaarden langdurige arbeidsongeschiktheid bij afkoop lijfrente Preferente aandelen bij bedrijfsoverdracht
W
BEL
W
BEL
B
BEL
0BEL1
Verkorting driejaarstermijn uit de doorschuifregeling bij schenking Beleggingen in durfkapitaal: nadere bepalingen
W
BEL
8BEL1
Participatiemaatschappij
W
BEL
0BEL1
Combinatiekorting
W
BEL
9BEL1 9BEL1
Uitv. Besl. IB 2001 Uitv. Besl. IB 2001 Uitv. Besl. IB 2001
14
PSZV
Werknemer
Stoppen met werken/pensionering
14a
PSZV
Werknemer
Stoppen met werken/pensionering
15
PSZV
Werknemer
Stoppen met werken/pensionering
Uitv. Reg. IB 2001 Uitv. Reg. IB 2001 Uitv. Reg. IB 2001 Uitv. Reg. IB 2001 Uitv. Reg. IB 2001 Uitv. Reg. IB 2001 Uitv. Reg. IB 2001 Uitv. Reg. IB 2001 Uitv. Reg. IB 2001 Uitv. Reg. IB 2001 Uitv. Reg. IB
4a
SBF
Generiek
Generiek
5
GEEN
Ondernemer
13a
GEEN
Ondernemer
17bis
SBF
17a
SBF
18
PSZV
26b
GEEN
Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Werknemer/ ondernemer Ondernemer
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur Stoppen met werken/pensionering
26c
GEEN
Ondernemer
Overname/staken/fusie
30-32
SBF
Generiek
Generiek
33
SBF
Ondernemer
44b
GEEN
Generiek
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Generiek
-57-
Overname/staken/fusie
7BEL1
Leegstaande woning: overgangsregeling
B
BEL
2001 Uitv. Reg. IB 2001
0BEL1 6BEL1 6BEL1 0BEL1 4BEL1
Wet inkomstenbelasting 1964 Kapitaalverzekeringen Lijfrente: tranches Oud regime lijfrentes Kapitaalverzekeringen van voor 1 januari 1992 Stamrechten van voor 1 januari 1992
W W W W W
BEL BEL BEL BEL BEL
Wet IB 1964 Wet IB 1964 Wet IB 1964 Wet IB 1964 Wet IB 1964
26a 45a 75 76 80b
PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV
Generiek Werknemer Werknemer Generiek Werknemer
Generiek Stoppen met werken/pensionering Stoppen met werken/pensionering Generiek Verandering baan/ ontslag
4BEL1 4BEL1 4BEL1 4BEL1 4BEL1 4BEL1 4BEL1 4BEL1 0BEL1 4BEL1 4BEL1 6BEL1 4BEL1 6BEL1 4BEL1 4BEL1
Wet loonbelasting 1964 De werknemer/vrijwilliger/loon kinderen Verklaring arbeidsrelatie Loon Aandelenoptie Vrijgesteld loon Fictief loon Privégebruik auto Moment van genieten Pensioenregelingen Standaardloonheffingskorting Gerichte vrijstellingen VUT-uitkeringen Vertrekvergoeding VUT/pensioenrechten van voor 1 januari 2005 Levensloopregeling: overgangsregeling Overgangsrecht periodieke uitkeringen
W W W W W B W W B W W W W W B B
BEL BEL BEL BEL BEL BEL BEL BEL BEL BEL BEL BEL BEL BEL BEL BEL
Wet LB 1964 Wet LB 1964 Wet LB 1964 Wet LB 1964 Wet LB 1964 Wet LB 1964 Wet LB 1964 Wet LB 1964 Wet LB 1964 Wet LB 1964 Wet LB 1964 Wet LB 1964 Wet LB 1964 Wet LB 1964 Wet LB 1964 Wet LB 1964
2 6a 10 10a 11 12a 13bis 13a 18-19f 21c 31a 32ba 32bb 38b-38h 39d 39f
GEEN GEEN GEEN SBF GEEN GEEN GEEN GEEN PSZV GEEN GEEN PSZV GEEN PSZV PSZV PSZV
Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Generiek Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer
Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Generiek Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Stoppen met werken/pensionering Verandering baan/ ontslag Stoppen met werken/pensionering Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ontslag
6BEL1
Uitvoeringsbesluit loonbelasting 1965 Diensttijd voor pensioenregeling
W
BEL
Uitv. Besl. LB
10a
PSZV
Werknemer
Stoppen met werken/pensionering
-58-
45d
SBF
Arbeid/ wonen
(Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur
6BEL1
Nadere uitwerking opbouwpercentage en franchise
W
BEL
6BEL1
Pensioengevend loon
W
BEL
6BEL1
Beperkingen pensioenopbouw eigen beheer
W
BEL
6BEL1
Definitie loon uit vroegere arbeid
W
BEL
4BEL1
Uitvoeringsregeling loonbelasting 2011 Niet tot het loon behorende aanspraken
W
BEL
4BEL1
Waarde rentevoordeel op personeelsleningen
W
BEL
8BEL1
Wet op de vennootschapsbelasting 1969 Subject
W
8BEL1
Binnenlands belastingplichtigen
8BEL1
1965 Uitv. Besl. LB 1965 Uitv. Besl. LB 1965 Uitv. Besl. LB 1965 Uitv. Besl. LB 1965
10aa
PSZV
Werknemer
Stoppen met werken/pensionering
10b
PSZV
Werknemer
Stoppen met werken/pensionering
10c
PSZV
Ondernemer
Stoppen met werken/pensionering
11
GEEN
Werknemer
Stoppen met werken/pensionering
Uitv. Reg. LB 2011 Uitv. Reg. LB 2011
3.3a
PSZV
Werknemer
Verandering baan/ ontslag
3.10
SBF
Werknemer
Verandering baan/ ontslag
BEL
Wet Vpb 1969
1
GEEN
Ondernemer
W
BEL
Wet Vpb 1969
2
GEEN
Ondernemer
Drijven van een onderneming
W
BEL
Wet Vpb 1969
4
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Vrijgestelde beleggingsinstelling
B
BEL
Wet Vpb 1969
6a
SBF
Ondernemer
8BEL1
Object
W
BEL
Wet Vpb 1969
7
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Onbelaste en niet aftrekbare rente
W
BEL
Wet Vpb 1969
8c
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Niet aftrekbare kosten/werkruimte
W
BEL
Wet Vpb 1969
10
GEEN
Ondernemer
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm
-59-
8BEL1
Niet aftrekbare rente
W
BEL
Wet Vpb 1969
10a
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Laagrentende geldleningen
W
BEL
Wet Vpb 1969
10b
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Inkoop van eigen aandelen
W
BEL
Wet Vpb 1969
10c
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Thincap-regeling
W
BEL
Wet Vpb 1969
10d
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Herinvesteringsreserve
B
BEL
Wet Vpb 1969
12a
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Deelnemingsvrijstelling
B
BEL
Wet Vpb 1969
13
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Deelnemingsvrijstelling: liquidatieverlies
B
BEL
Wet Vpb 1969
13d
GEEN
Ondernemer
9BEL1 9BEL1 9BEL1 9BEL1 8BEL1
Bedrijfsfusie Splitsing Juridische fusie Geruisloze terugkeer uit BV Fiscale eenheid
W W W W B
BEL BEL BEL BEL BEL
Wet Vpb 1969 Wet Vpb 1969 Wet Vpb 1969 Wet Vpb 1969 Wet Vpb 1969
14 14a 14b 14c 15
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Ondernemer Ondernemer Ondernemer Ondernemer Ondernemer
8BEL1
Fiscale eenheid: definities
W
BEL
Wet Vpb 1969
15aa
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Fiscale eenheid: earn out regeling
W
BEL
Wet Vpb 1969
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Fiscale eenheid: maximering rente overname schulden
W
BEL
Wet Vpb 1969
15ac lid 7 15ad
GEEN
Ondernemer
8BEL1
W
BEL
Wet Vpb 1969
15ai
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Fiscale eenheid: sanctie bij verbreking na overdracht vermogensbestanddeel Aftrekbare giften
W
BEL
Wet Vpb 1969
16
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Verrekening van verliezen
W
BEL
Wet Vpb 1969
20
GEEN
Ondernemer
-60-
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Overname/staken/fusie Overname/staken/fusie Overname/staken/fusie Overname/staken/fusie Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/
verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm
8BEL1
Boete bij afkoop pensioen
W
BEL
Wet Vpb 1969
23a
PSZV
Ondernemer
8BEL1
W
BEL
Wet Vpb 1969
23b
SBF
Ondernemer
8BEL1
Strafheffing bij niet meer voldoen voorwaarden kredietof beleggingsinstelling Fiscale beleggingsinstelling
B
BEL
Wet Vpb 1969
28
SBF
Ondernemer
8BEL1
Liquidatieverlies
W
BEL
Wet Vpb 1969
30
GEEN
Ondernemer
8BEL1
Bevriezingsmethode pensioen eigen beheer
W
BEL
Wet Vpb 1969
31d
PSZV
Ondernemer
0BEL1
Wet op de dividendbelasting 1965 Subject
W
BEL
1 lid 1
GEEN
Generiek
Generiek
0BEL1
Object
W
BEL
2
GEEN
Generiek
Generiek
0BEL1
Van de verschuldigde dividendbelasting
W
BEL
5
GEEN
Generiek
Generiek
0BEL1
Belasting voor rekening vennootschap
W
BEL
6
GEEN
Generiek
Generiek
0BEL1
Heffing door inhouding inhoudingsplichtige
W
BEL
7
GEEN
Generiek
Generiek
0BEL1
Beleggingsinstelling
W
BEL
Wet Div. Bel. 1965 Wet Div. Bel. 1965 Wet Div. Bel. 1965 Wet Div. Bel. 1965 Wet Div. Bel. 1965 Wet Div. Bel. 1965
11a
SBF
Generiek
Generiek
2BEL1
Successiewet 1956 Grondslagen
B
BEL
1 lid 1
GEEN
Familie
Overlijden
2BEL1
Partnerbegrip
B
BEL
Successiewet 1956 Successiewet 1956
1a
GEEN
Familie
Overlijden
-61-
2BEL1
Woonplaats
B
BEL
2BEL1
Woonplaatsfictie
W
BEL
2BEL1
Grondslag heffing erfbelasting
B
BEL
2BEL1
Verkrijging uit huwelijksgemeenschap
W
BEL
2BEL1
Verrekening betaalde bedragen
B
BEL
2BEL1
Verkrijging bij overledene in bezit zijnde goederen
B
BEL
2BEL1
Waardering geldvorderingen
B
BEL
2BEL1
Verkrijging genotsrechten
B
BEL
2BEL1
B
BEL
2BEL1
Verkrijging krachtens bij overeenkomst gesloten verblijvensbeding Schenking kort voor overlijden
B
BEL
2BEL1
Verkrijging uit levensverzekering
B
BEL
2BEL1
Verkrijging aandelen krachtens erfrecht
B
BEL
2BEL1
Opzegging van beperkt recht
B
BEL
2BEL1
Direct opeisbare lening tegen geen of te lage rente
B
BEL
2BEL1
Stichting afgescheiden particulier vermogen
B
BEL
2BEL1
Afzondering van vermogen
B
BEL
Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet -62-
2
GEEN
Familie
Overlijden
3
GEEN
Familie
Overlijden
5
GEEN
Familie
Overlijden
6
GEEN
Familie
Overlijden
7
GEEN
Familie
Overlijden
8
GEEN
Familie
Overlijden
9
GEEN
Familie
Overlijden
10
GEEN
Familie
Overlijden
11
GEEN
Familie
Overlijden
12
GEEN
Familie
Overlijden
13
PSZV
Familie
Overlijden
13a
GEEN
Familie
Overlijden
14
GEEN
Familie
Overlijden
15
SBF
Familie
Overlijden
16-17
GEEN
Familie
Overlijden
17a
GEEN
Familie
Overlijden
2BEL1
Vruchtgebruik
W
BEL
2BEL1
Gelijkstellingen
W
BEL
2BEL1
Kosten van lijkbezorging
B
BEL
2BEL1
Bepaling van het belastbare bedrag
B
BEL
2BEL1
Verkrijging door partners
B
BEL
0BEL1
Schenkbelasting bij partners
B
BEL
0BEL1
B
BEL
3BEL1
Schenkbelasting bij verkrijging van afgezonderd particulier vermogen Meerdere schenkingen binnen een jaar
B
BEL
3BEL1
Schenkingen aan kinderen binnen een jaar
B
BEL
3BEL1
Onzekerheid over verwantschap
W
BEL
2BEL1
Verwerping of afstand van rechten
B
BEL
2BEL1
Afstand door bezwaarde
B
BEL
2BEL1
Vrijstellingen erfbelasting
B
BEL
2BEL1
Vrijstellingen schenkbelasting
B
BEL
9BEL1
Bedrijfsopvolging
B
BEL
1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 -63-
18
GEEN
Familie
Overlijden
19
GEEN
Familie
Overlijden
20
GEEN
Familie
Overlijden
21
GEEN
Familie
Overlijden
25
GEEN
Familie
Overlijden
26
GEEN
Generiek
Generiek
26a
GEEN
Generiek
Generiek
27
GEEN
Familie
28
GEEN
Familie
29
GEEN
Familie
30
GEEN
Familie
Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Overlijden
31
GEEN
Familie
Overlijden
32
GEEN
Familie
Overlijden
33
GEEN
Familie
Overlijden
35b
GEEN
Ondernemer
Overname/staken/fusie
8BEL1
Kwalificerend ondernemingsvermogen
B
BEL
9BEL1
Kwalificerende erflater/schenker
B
BEL
9BEL1
Gebeurtenissen in strijd met voortzettingsvereiste
B
BEL
9BEL1
Wijziging in gerechtigheid
B
BEL
2BEL1
Verkrijging blote eigendom van een eigen woning
B
BEL
2BEL1
Belastingschuldige
W
BEL
2BEL1
Gezamenlijke aangifte successierecht
W
BEL
3BEL1
Uitnodiging tot het doen van aangifte bij schenking
W
BEL
2BEL1
Termijn aangifte erfbelasting
W
BEL
3BEL1
Termijn aangifte schenkbelasting
W
BEL
2BEL1
Voorrecht van boedelbeschrijving/recht van beraad
W
BEL
2BEL1
Verplichtingen en bevoegdheden executeur/vereffenaars
W
BEL
2BEL1
Betaling rechten door vruchtgebruiker
W
BEL
2BEL1
Uitvoeringsbesluit Successiewet 1956 Waarde periodieke uitkering in geld, langstlevende, eerststervende
W
BEL
Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956 Successiewet 1956
35c
GEEN
Ondernemer
35d
GEEN
Ondernemer
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Overname/staken/fusie
35e
GEEN
Ondernemer
Overname/staken/fusie
35f
GEEN
Ondernemer
Overname/staken/fusie
35g
GEEN
Familie
Overlijden
36
GEEN
Familie
Overlijden
39
GEEN
Familie
Overlijden
40
GEEN
Familie
45
GEEN
Familie
Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Overlijden
46
GEEN
Familie
71
GEEN
Familie
Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Overlijden
72
GEEN
Familie
Overlijden
78
GEEN
Familie
Overlijden
Uit. Besl. Successiewet 1957
7
GEEN
Familie
Overlijden
-64-
2BEL1
Onzeker jaarlijks bedrag
W
BEL
2BEL1
Waarde vruchtgebruik
W
BEL
2BEL1
Uitvoeringsregeling schenk- en erfbelasting Toerekening afgezonderd particulier vermogen
W
BEL
3BEL1
Schenking ter zake van eigen woning
B
BEL
3BEL1
Schenking door betaling van kosten van een studie of de opleiding voor een beroep
B
BEL
9BEL1
Objectieve onderneming
B
BEL
8BEL1
Uitgegeven preferente aandelen
W
BEL
9BEL1
Bezitsperiode voor het overlijden, onderscheidenlijk voor de schenking
B
BEL
9BEL1
Voortzettingsperiode
W
BEL
Uit. Besl. Successiewet 1958 Uit. Besl. Successiewet 1959
8
GEEN
Familie
Overlijden
10
GEEN
Familie
Overlijden
Uitv. Reg. schenk- en erfbelasting Uitv. Reg. schenk- en erfbelasting Uitv. Reg. schenk- en erfbelasting Uitv. Reg. schenk- en erfbelasting Uitv. Reg. schenk- en erfbelasting Uitv. Reg. schenk- en erfbelasting Uitv. Reg. schenk- en erfbelasting
3
GEEN
Familie
Overlijden
5
SBF
Familie
Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht)
6
GEEN
Familie
Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht)
7
GEEN
Ondernemer
Overname/staken/fusie
8
GEEN
Ondernemer
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm
9
GEEN
Ondernemer
Overname/staken/fusie
10
GEEN
Ondernemer
Overname/staken/fusie
Natuurschoonwet -65-
2BEL1 2BEL1 7BEL1
Invorderingsvrijstelling successierecht Invordering recht Vrijstelling overdrachtsbelasting
B B B
BEL BEL BEL
NSW NSW NSW
7 8a 9a
GEEN GEEN GEEN
Familie Familie Arbeid/ wonen
Overlijden Overlijden (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur
0BEL1 7BEL1
Wet op de belastingen van rechtsverkeer Overdrachtsbelasting: belastbaar feit Overdrachtsbelasting: uitgezonderde verkrijgingen
B B
BEL BEL
WBR WBR
2 3
GEEN GEEN
7BEL1
Overdrachtsbelasting: fictieve onroerende zaken
B
BEL
WBR
4
SBF
7BEL1
Overdrachtsbelasting: afstand en wijziging beperkte rechten Overdrachtsbelasting: toedeling bij verdeling
W
BEL
WBR
6
GEEN
W
BEL
WBR
7
GEEN
Overdrachtsbelasting: tijdstip van verkrijging overschrijving akte Overdrachtsbelasting: heffing over waarde
W
BEL
WBR
8
GEEN
W
BEL
WBR
9
GEEN
W
BEL
WBR
10
GEEN
W
BEL
WBR
11
GEEN
B
BEL
WBR
13
GEEN
7BEL1
Overdrachtsbelasting: verkrijging van aandelen en rechten Overdrachtsbelasting: verkrijging van een recht van erfpacht, opstal of beklemming Overdrachtsbelasting: verkrijging binnen zes maanden na een vorige verkrijging Overdrachtsbelasting: tarief
W
BEL
WBR
14
GEEN
7BEL1
Overdrachtsbelasting: vrijstellingen
B
BEL
WBR
15
GEEN
7BEL1
Overdrachtsbelasting: belastingschuldige
W
BEL
WBR
16
GEEN
Generiek Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/wone n Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen
Generiek (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur
7BEL1 7BEL1 7BEL1 7BEL1 7BEL1 7BEL1
-66-
8BEL1
Uitvoeringsbesluit belastingen van rechtsverkeer Overdrachtsbelasting: vrijstelling bij inbreng van deelgerechtigdheid Overdrachtsbelasting: vrijstelling bij terugkeer uit nv/bv
W
BEL
W
BEL
W
BEL
9BEL1
Overdrachtsbelasting: vrijstelling bij omzetting in een nv en bv Overdrachtsbelasting: vrijstelling fusies
W
BEL
9BEL1
Overdrachtsbelasting: vrijstelling bij fusie
W
BEL
9BEL1
W
BEL
9BEL1
Overdrachtsbelasting: vrijstelling wegens interne reorganisatie Overdrachtsbelasting: vrijstelling wegens splitsing
W
BEL
7BEL1
Overdrachtsbelasting: ANBI
W
BEL
V
BEL
Wet IB 2001
V
BEL
Wet IB 2001
V
BEL
V
8BEL1 8BEL1
1SV1 0SV1 8SV1 0SV1 0SV1 8SV1
Specifieke vaardigheden Belastingen Vertaalt de gevolgen van de gehele wet IB 2001 naar het fiscaal partnerschap Berekent van het belastbaar inkomen uit werk en woning de daarover verschuldigde belasting Berekent van het belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang de daarover verschuldigde belasting Berekent van het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen de daarover verschuldigde belasting Berekent het verzamelinkomen na toepassing van de toerekeningsregels Berekent de maximale toegestane herinvesteringsreserve
Uitv. Besl. WBR Uitv. Besl. WBR Uitv. Besl. WBR Uitv. Besl. WBR Uitv. Besl. WBR Uitv. Besl. WBR Uitv. Besl. WBR Uitv. Besl. WBR
4
GEEN
Ondernemer
4a
GEEN
Ondernemer
5
GEEN
Ondernemer
5bis
GEEN
Ondernemer
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Overname/staken/fusie
5a
GEEN
Ondernemer
Overname/staken/fusie
5b
GEEN
Ondernemer
Overname/staken/fusie
5c
GEEN
Ondernemer
Overname/staken/fusie
5d
GEEN
Arbeid/ wonen
(Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur
GEEN
Familie
Samenwonen/Trouwen/Scheiden
GEEN
Generiek
Generiek
Wet IB 2001
2.10, 2.10a 2.12
GEEN
Ondernemer
BEL
Wet IB 2001
2.13
GEEN
Generiek
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Generiek
V
BEL
Wet IB 2001
2.18
GEEN
Generiek
Generiek
V
BEL
Wet IB 2001
3.54
GEEN
Ondernemer
Starten - groei- krimp onderneming/
-67-
8SV1
in verband met oude boekwaarde Analyseert de samenhang tussen de fiscale mogelijkheden tot oudedagsvoorziening middels lijfrente dan wel oudedagsreserve Berekent de ondernemersaftrek
V
BEL
Wet IB 2001
V
BEL
Wet IB 2001
V V
BEL BEL
Wet IB 2001 Wet IB 2001
7SV1
Berekent de belastbare winst uit onderneming bij staking Analyseert de fiscale gevolgen van ruisende en geruisloze overdracht van de onderneming, zowel bij leven als na overlijden Berekent de maximale eigenwoningschuld
V
BEL
Wet IB 2001
7SV1
Berekent de eigenwoningreserve
V
BEL
7SV1
Berekent eenmalig aftrekbare kosten eigen woning
V
7SV1
Berekent bruto/netto last op basis van een kredietvoorstel ter financiering van de eigen woning Berekent maximale aftrek lijfrentepremie (incl. jaarruimte en reserveringsruimte) Berekent teruggave inkomstenbelasting als gevolg van middeling Vertaalt de factoren die fiscaal bepalend zijn voor de af te geven VAR verklaring Analyseert de fiscale gevolgen van ruisend en geruisloos (fictief) vervreemden van een AB, zowel bij leven als na overlijden Berekent de na toepassing van de heffingskortingen en aftrek van voorheffingen verschuldigde inkomstenbelasting Berekent het bruto loon op basis van het fiscaal loon
8SV1 9SV1 9SV1
6BEL1 0SV1 8SV3 9SV1
0SV1
0SV1
verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm
PSZV
Ondernemer
GEEN
Ondernemer
GEEN GEEN
Ondernemer Ondernemer
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Overname/staken/fusie Overname/staken/fusie
3.119a
SBF
Wet IB 2001
3.119a
SBF
BEL
Wet IB 2001
3.120
SBF
V
BEL
Wet IB 2001
SBF
V
BEL
Wet IB 2001
PSZV
Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Werknemer
(Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur Stoppen met werken/pensionering
V
BEL
Wet IB 2001
GEEN
Generiek
Generiek
V
BEL
Wet IB 2001
GEEN
Ondernemer
V
BEL
Wet IB 2001
GEEN
Ondernemer
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Overname/staken/fusie
V
BEL
Wet IB 2001
GEEN
Generiek
Generiek
V
BEL
Wet IB 2001
GEEN
Generiek
Generiek
-68-
3.74
3.154
8SV3
V
BEL
Wet IB 2001
0SV1
Analyseert de fiscale verschillen van de diverse beleggingsvormen, zowel in privé als in de BV Berekent de waarde verhuurd onroerend goed
V
BEL
0SV1
Berekent correctie waarde in verband met erfpacht
V
BEL
2SV1
Berekent waarde bloot eigendom / vruchtgebruik en periodieke uitkeringen Berekent uitgaven levensonderhoud kinderen: omvang berekenen forfaitaire aftrek Berekent verschuldigde vennootschapsbelasting
V
BEL
V
BEL
V
BEL
Uitv. Besl. IB 2001 Uitv. Besl. IB 2001 Uitv. Besl. IB 2001 Uitv. Reg. IB 2001 Wet Vpb 1969
Berekent de verschuldigde erfbelasting en schenkbelasting Berekent de verschuldigde schenkbelasting: in samenhang met de verschuldigde overdrachtsbelasting Berekent waarde periodieke uitkeringen afhankelijk van een leven
V
BEL
V
BEL
V
BEL
2SV1
Berekent waarde periodieke uitkeringen bepaalde tijd
V
BEL
2SV1
Berekent leegwaarderatio
V
BEL
2SV1
Berekent erfpachtcanon
V
BEL
2SV1
Berekent de waarde van een canon
V
BEL
Successiewet 1956 Successiewet 1956 Uit. Besl. Successiewet 1956 Uit. Besl. Successiewet 1956 Uit. Besl. Successiewet 1956 Uit. Besl. Successiewet 1956 Uitv. Besl. WBR
1BEL1 8SV1 2SV1 7SV1 2SV1
-69-
SBF
Ondernemer
17a
SBF
Generiek
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Generiek
17b
SBF
Generiek
Generiek
18 - 19
GEEN
Familie
Overlijden
36
GEEN
Familie
Samenwonen/Trouwen/Scheiden
22
GEEN
Ondernemer
24
GEEN
Familie
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Overlijden
5
GEEN
Arbeid/ wonen Familie
(Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur overlijden
6
GEEN
Familie
overlijden
10a
GEEN
Familie
overlijden
10b
GEEN
Familie
overlijden
Bijlage
GEEN
Familie
overlijden
Recht
1RE1 1RE1 1RE1 2RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1
Burgerlijk Wetboek: boek 1 Burgerlijke rechten Bloed- en aanverwantschap Woonplaats Overlijden aangifte Huwelijk Stichting van huwelijk Nietigverklaring van huwelijk Nietigverklaring van een huwelijk: gesloten onder bedreiging/bij dwaling Nietigverklaring van huwelijk: rechtsgevolg Het geregistreerd partnerschap Echtgenoten: zorgplicht Echtgenoten: zorgplicht minderjarige kinderen Echtgenoten: kosten huisvesting/verzorging/opvoeding kinderen Echtgenoten: wederzijdse aansprakelijkheid Echtgenoten: vrijwaring wederzijdse aansprakelijkheid Echtgenoten: vergoedingsplicht Echtgenoten: wederzijdse toestemming tot aangaan van rechtshandelingen Echtgenoten: vernietiging rechtshandelingen Echtgenoten: bestuur goederen Echtgenoten: rechten/verplichtingen na scheiding tafel en bed De wettelijke gemeenschap van goederen Het bestuur van de gemeenschap Ontbinding van de gemeenschap Ontbinding van de gemeenschap: aandeel echtgenoot in
B B W W B W W W
RE RE RE RE RE RE RE RE
BW 1 BW 1 BW 1 BW 1 BW 1 BW 1 BW 1 BW 1
1 3 10 19h 30-42 50-57 69 71
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie
Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Overlijden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden
W B B B B
RE RE RE RE RE
BW 1 BW 1 BW 1 BW 1 BW 1
77 80a-80g 81 82 84
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Familie Familie Familie Familie Familie
Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden
B B B B
RE RE RE RE
BW 1 BW 1 BW 1 BW 1
85 86 87 88
GEEN GEEN GEEN SBF
Familie Familie Familie Familie
Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden
B W W
RE RE RE
BW 1 BW 1 BW 1
89 90 92a
GEEN GEEN GEEN
Familie Familie Familie
Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden
B B B B
RE RE RE RE
BW 1 BW 1 BW 1 BW 1
93-96b 97 99 100
GEEN GEEN GEEN GEEN
Familie Familie Familie Familie
Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden
-70-
1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1
ontbonden gemeenschap Ontbinding van de gemeenschap: overneming goederen uit ontbonden gemeenschap Ontbinding van de gemeenschap: aansprakelijkheid echtgenoten na ontbinding Huwelijkse voorwaarden: aangaan voor of tijdens huwelijk Huwelijkse voorwaarden: notariële akte Huwelijkse voorwaarden: inschrijving in het huwelijksgoederenregister Huwelijkse voorwaarden: voor het huwelijk gemaakt of gewijzigd Huwelijkse voorwaarden: aanvang werking Huwelijkse voorwaarden: afwijking regels wettelijke gemeenschap Huwelijkse voorwaarden: bewijs tegenover derden Huwelijkse voorwaarden: aanmerking als gemeenschapsgoed bij gebrek aan bewijs Verrekenbedingen Ontbinding van het huwelijk Echtscheiding: verzoek Echtscheiding: gronden Echtscheiding: duurzame ontwrichting huwelijk Echtscheiding: pensioenverevening Echtscheiding: toekennen alimentatie Echtscheiding: termijn alimentatie Echtscheiding: wijziging alimentatie Echtscheiding: bijstandsverhaal Echtscheiding: beëindiging alimentatieplicht Echtscheiding: inschrijving registers burgerlijke stand Echtscheiding: gebruik woning
B
RE
BW 1
101
GEEN
Familie
Samenwonen/Trouwen/Scheiden
B
RE
BW 1
102
GEEN
Familie
Samenwonen/Trouwen/Scheiden
B
RE
BW 1
114
GEEN
Familie
Samenwonen/Trouwen/Scheiden
B B
RE RE
BW 1 BW 1
115 116
GEEN GEEN
Familie Familie
Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden
B
RE
BW 1
117
GEEN
Familie
Samenwonen/Trouwen/Scheiden
B B
RE RE
BW 1 BW 1
120 121
GEEN GEEN
Familie Familie
Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden
B B
RE RE
BW 1 BW 1
130 131
GEEN GEEN
Familie Familie
Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden
B B B B B B B W W W W W W
RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE
BW 1 BW 1 BW 1 BW 1 BW 1 BW 1 BW 1 BW 1 BW 1 BW 1 BW 1 BW 1 BW 1
132-143 149 150 151 154 155 157 158 159 159a 160 163 165
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie
Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden
-71-
1RE1 1RE1 3RE1
Echtscheiding: herleving rechtsgevolgen huwelijk Scheiding van tafel en bed Afstamming
W W B
RE RE RE
BW 1 BW 1 BW 1
166 169-176 197
GEEN GEEN GEEN
Familie Familie Familie
3RE1
Afstamming: definitie moeder
B
RE
BW 1
198
GEEN
Familie
3RE1
Afstamming: definitie vader
B
RE
BW 1
199
GEEN
Familie
3RE1
Vaderschap: wijze van erkenning
B
RE
BW 1
203
GEEN
Familie
3RE1
Adoptie
W
RE
BW 1
227
GEEN
Familie
3RE1
Adoptie: voorwaarden
W
RE
BW 1
228
GEEN
Familie
3RE1
Adoptie: rechtsgevolgen
W
RE
BW 1
229
GEEN
Familie
3RE1
Minderjarigheid
W
RE
BW 1
233
GEEN
Familie
3RE1
Minderjarigheid: handelingsbekwaamheid
B
RE
BW 1
234
GEEN
Familie
3RE1
Minderjarigheid: handlichting
W
RE
BW 1
235
GEEN
Familie
3RE1
Gezag over minderjarige kinderen
W
RE
BW 1
245
GEEN
Familie
3RE1
Gezag over minderjarige kinderen: omvang
W
RE
BW 1
247
GEEN
Familie
3RE1
Ouderlijk gezag: gezamenlijke uitoefening
W
RE
BW 1
251
GEEN
Familie
3RE1
Ouderlijk gezag: ongehuwden/geregistreerd partnerschap Ouderlijk gezag: geregistreerde partners
W
RE
BW 1
252
GEEN
Familie
W
RE
BW 1
253aa
GEEN
Familie
3RE1
-72-
Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/
W
RE
BW 1
253b
GEEN
Familie
3RE1
Ouderlijk gezag: van rechtswege uitoefening door moeder Ouderlijk gezag: uitoefening door overlevende ouder
W
RE
BW 1
253f
GEEN
Familie
3RE1
Ouderlijk gezag: gezamenlijke bewindvoering
W
RE
BW 1
253i
GEEN
Familie
3RE1
Ouderlijk gezag: vruchtgenot
W
RE
BW 1
253l
GEEN
Familie
3RE1
Voogdij: aanwijzing bij testament
W
RE
BW 1
292
GEEN
Familie
3RE1
Voogd: verplichtingen t.o.v. pupil
W
RE
BW 1
336
GEEN
Familie
3RE1
Voogd: bewindvoering
W
RE
BW 1
337
GEEN
Familie
3RE1
Voogd: handelingsbekwaamheid voogd
W
RE
BW 1
343
GEEN
Familie
3RE1
Voogd: machtiging kantonrechter tot verrichten rechtshandelingen Voogd: beleggen vermogen pupil
W
RE
BW 1
345
GEEN
Familie
W
RE
BW 1
350
GEEN
Familie
Curatele: gronden voor ondercuratelestelling meerderjarige Levensonderhoud: alimentatieverplichting Alimentatie: verplichting t.a.v. meerderjarige studerende kinderen Onderbewindstelling meerderjarige: gronden
W
RE
BW 1
378
GEEN
Familie
vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/vermogensoverdra cht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Samenwonen/Trouwen/Scheiden
W W
RE RE
BW 1 BW 1
392 395a
GEEN GEEN
Familie Familie
Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden
W
RE
BW 1
431
GEEN
Familie
Onderbewindstelling meerderjarige: beheer van/beschikking over goederen
W
RE
BW 1
438
GEEN
Familie
Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht)
3RE1
3RE1 1RE1 1RE1 1RE1 3RE1 3RE1
-73-
8RE1
Burgerlijk Wetboek: boek 2 Rechtspersonen: privaatrechtelijke rechtspersonen
W
RE
BW 2
3
GEEN
Ondernemer
8RE1
Rechtspersoon: beroep op doeloverschrijding
W
RE
BW 2
7
GEEN
Ondernemer
8RE1
Rechtspersoon: bestuurstaak
W
RE
BW 2
9
GEEN
Ondernemer
8RE1
W
RE
BW 2
11
GEEN
Ondernemer
8RE1
Rechtspersoon: aansprakelijkheid/besturende rechtspersoon Rechtspersoon: duur
W
RE
BW 2
17
GEEN
Ondernemer
8RE1
Rechtspersoon: dochtermaatschappij
W
RE
BW 2
24a
GEEN
Ondernemer
8RE1
Groep: definitie
W
RE
BW 2
24b
GEEN
Ondernemer
8RE1
Rechtspersoon: deelneming
W
RE
BW 2
24c
GEEN
Ondernemer
8RE1
Dwingend recht
W
RE
BW 2
25
GEEN
Ondernemer
8RE1
Rechtspersoon: vereniging
W
RE
BW 2
26
GEEN
Ondernemer
8RE1
Vereniging: beperkte rechtsbevoegdheid/aansprakelijkheid Rechtspersoon: coöperatie
W
RE
BW 2
30
GEEN
Ondernemer
W
RE
BW 2
53
GEEN
Ondernemer
Coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij: aansprakelijkheid leden Coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij: uitsluiting/beperking aansprakelijkheid Rechtspersoon: naamloze vennootschap
W
RE
BW 2
55
GEEN
Ondernemer
W
RE
BW 2
56
GEEN
Ondernemer
W
RE
BW 2
64
GEEN
Ondernemer
8RE1 8RE1 8RE1 8RE1
-74-
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/
8RE1
W
RE
BW 2
67
GEEN
Ondernemer
W
RE
BW 2
76a
SBF
Ondernemer
8RE1
Naamloze vennootschappen: maatschappelijk kapitaal en aandelen Beleggingsmaatschappij met veranderlijk kapitaal, definitie Aandelen, definitie
W
RE
BW 2
79
GEEN
Ondernemer
8RE1
Aandelen, storting
W
RE
BW 2
80
GEEN
Ondernemer
8RE1
Besloten vennootschap: oprichting
W
RE
BW 2
175
GEEN
Ondernemer
8RE1
Besloten vennootschap: statuten
W
RE
BW 2
177
GEEN
Ondernemer
8RE1
W
RE
BW 2
178
GEEN
Ondernemer
8RE1
Besloten vennootschap: maatschappelijk en geplaatst kapitaal Besloten vennootschap: inschrijving in handelsregister
W
RE
BW 2
180
GEEN
Ondernemer
8RE1
Besloten vennootschap: aandelen, definitie
W
RE
BW 2
190
GEEN
Ondernemer
8RE1
Besloten vennootschap: aandelen, stortingsplicht
W
RE
BW 2
191
GEEN
Ondernemer
8RE1
W
RE
BW 2
194
GEEN
Ondernemer
B
RE
BW 2
195
GEEN
Ondernemer
W
RE
BW 2
195a
GEEN
Ondernemer
8RE1
Besloten vennootschap: aandelen, register van aandeelhouders Besloten vennootschap: aandelen, overdrachtsbevoegdheid Besloten vennootschap: aandelen, verplichting tot overdracht Besloten vennootschap: aandelen, uitgifte en levering
W
RE
BW 2
196
GEEN
Ondernemer
8RE1
Besloten vennootschap: aandelen, pandrecht
W
RE
BW 2
198
GEEN
Ondernemer
8RE1
8RE1 8RE1
-75-
verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm
8RE1
W
RE
BW 2
199
GEEN
Ondernemer
W
RE
BW 2
201
GEEN
Ondernemer
W
RE
BW 2
202
GEEN
Ondernemer
8RE1
Besloten vennootschap: aansprakelijkheid vorige aandeelhouder Besloten vennootschap: aandelen, gelijke rechten en plichten Besloten vennootschap: aandelen, uitkoop kleine minderheid Besloten vennootschap: voorwaarden winstuitkering
B
RE
BW 2
216
GEEN
Ondernemer
8RE1
Besloten vennootschap: stemrechtloze aandelen
W
RE
BW 2
228
GEEN
Ondernemer
8RE1
Besloten vennootschap: statutenwijziging, notariële akte
W
RE
BW 2
234
GEEN
Ondernemer
8RE1
Besloten vennootschap: bestuur
W
RE
BW 2
239
GEEN
Ondernemer
8RE1
Besloten vennootschap: vertegenwoordigingsbevoegdheid bestuur Besloten vennootschap: eenpersoonsvennootschap
W
RE
BW 2
240
GEEN
Ondernemer
W
RE
BW 2
247
GEEN
Ondernemer
B
RE
BW 2
248
GEEN
Ondernemer
B
RE
BW 2
249
GEEN
Ondernemer
8RE1
Besloten vennootschap: faillissement, hoofdelijke aansprakelijkheid bestuurders BV Besloten vennootschap: aansprakelijkheid bestuurders bij misleiding Rechtspersoon: stichting
W
RE
BW 2
285
GEEN
Ondernemer
8RE1
Stichting: oprichting bij notariële akte
W
RE
BW 2
286
GEEN
Ondernemer
9RE1 9RE1 9RE1 9RE1
Fusie en splitsing: werkingssfeer Fusie en splitsing: fusie, definitie Fusie en splitsing: rechtspersonen, fusie Fusie en splitsing: fusie, einde bestaan fuserende rechtspersonen
W W W W
RE RE RE RE
BW 2 BW 2 BW 2 BW 2
308 309 310 311
GEEN GEEN GEEN GEEN
Ondernemer Ondernemer Ondernemer Ondernemer
8RE1 8RE1
8RE1 8RE1 8RE1
-76-
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Overname/staken/fusie Overname/staken/fusie Overname/staken/fusie Overname/staken/fusie
9RE1 9RE1
W W
RE RE
BW 2 BW 2
318 311
GEEN GEEN
Ondernemer Ondernemer
Overname/staken/fusie Overname/staken/fusie
W W W
RE RE RE
BW 2 BW 2 BW 2
334a 334b 334c
GEEN GEEN GEEN
Ondernemer Ondernemer Ondernemer
Overname/staken/fusie Overname/staken/fusie Overname/staken/fusie
W
RE
BW 2
334e
GEEN
Ondernemer
Overname/staken/fusie
8RE1
Fusie en splitsing: fusie, notariële akte Fusie en splitsing: fusie, einde bestaan fuserende rechtspersonen Fusie en splitsing: splitsing, definitie Fusie en splitsing: splitsing, rechtspersoon Fusie en splitsing: splitsing, einde rechtspersoon bij overgang gehele vermogen Fusie en splitsing: splitsing, leden/aandeelhouders naar verkrijgende rechtspersoon De jaarrekening en het jaarverslag: werkingssfeer
W
RE
BW 2
360
GEEN
Ondernemer
8RE1
De jaarrekening en het jaarverslag: jaarrekening, definitie
W
RE
BW 2
361
GEEN
Ondernemer
8RE1
De jaarrekening en het jaarverslag: jaarrekening, eisen
W
RE
BW 2
362
GEEN
Ondernemer
8RE1
De jaarrekening en het jaarverslag: balans
W
RE
BW 2
364-376
GEEN
Ondernemer
8RE1
De jaarrekening en het jaarverslag: winst- en verliesrekening De jaarrekening en het jaarverslag: jaarrekening, waardering activa De jaarrekening en het jaarverslag: jaarrekening, herwaarderingsreserve De jaarrekening en het jaarverslag: jaarrekening, beleggingsmaatschappij De jaarrekening en het jaarverslag: jaarrekening, geconsolideerde jaarrekening, definitie
W
RE
BW 2
377
GEEN
Ondernemer
W
RE
BW 2
387
GEEN
Ondernemer
W
RE
BW 2
390
GEEN
Ondernemer
W
RE
BW 2
401
GEEN
Ondernemer
W
RE
BW 2
405
GEEN
Ondernemer
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm
W W
RE RE
BW 3 BW 3
1 2
GEEN GEEN
Generiek Generiek
9RE1 9RE1 9RE1 9RE1
8RE1 8RE1 8RE1 8RE1
0RE1 0RE1
Burgerlijk Wetboek: boek 3 Goed: definitie Zaak: definitie
-77-
Generiek Generiek
7RE1
Onroerende zaak: definitie
W
RE
BW 3
3
GEEN
0RE1 0RE1 0RE1 0RE1 0RE1 7RE1
Inboedel: definitie Vermogensrecht: definitie Afhankelijk recht: definitie Beperkt recht: definitie Natuurlijke vrucht: definitie Registergoed: definitie
W W W W W W
RE RE RE RE RE RE
BW 3 BW 3 BW 3 BW 3 BW 3 BW 3
5 6 7 8 9 10
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
0RE1 0RE1 0RE1 0RE1 7RE1
Vermogen, goede trouw Vermogen, vaststelling redelijkheid/billijkheid Elektronisch rechtsverkeer Het voeren van een administratie Registergoed: openbare registers
W W W W W
RE RE RE RE RE
BW 3 BW 3 BW 3 BW 3 BW 3
11 12 15a 15i 16
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
7RE1
Registergoed: openbare registers, inhoud
W
RE
BW 3
17
GEEN
7RE1
Registergoed: openbare registers, rangorde inschrijvingen Registergoed: akte/verklaring Nederlandse notaris
W
RE
BW 3
21
GEEN
W
RE
BW 3
31
GEEN
Rechtshandeling: handelingsbekwaamheid Rechtshandeling: door verklaring geopenbaarde wil Rechtshandeling: verklaring persoon met geestelijke stoornis Rechtshandeling: vertrouwensbeginsel Rechtshandeling: bescherming derden die in vertrouwen hebben gehandeld Rechtshandeling: vorm/overbrenging verklaring Rechtshandeling: tijdsbepaling/voorwaarde Rechtshandeling: nietigheid wegens gebrek aan vorm
W W W
RE RE RE
BW 3 BW 3 BW 3
32 33 34
W W
RE RE
BW 3 BW 3
W W W
RE RE RE
BW 3 BW 3 BW 3
7RE1 0RE2 0RE2 0RE2 0RE2 0RE2 0RE2 0RE2 0RE2
-78-
GEEN GEEN GEEN
Arbeid/ wonen Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Arbeid/ wonen Generiek Generiek Generiek Generiek Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Generiek Generiek Generiek
(Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur Generiek Generiek Generiek Generiek (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur Generiek Generiek Generiek
35 36
GEEN GEEN
Generiek Generiek
Generiek Generiek
37 38 39
GEEN GEEN GEEN
Generiek Generiek Generiek
Generiek Generiek Generiek
0RE2 0RE2 0RE2 0RE2 0RE2 0RE2 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 7RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1
Rechtshandeling: nietigheid wegens strijd met goede zeden/openbare orde Rechtshandeling: nietigheid Rechtshandeling: vernietigbaarheid door bedreiging/bedrog/misbruik omstandigheden Rechtshandeling: Actio Pauliana Rechtshandeling: vermoeden wetenschap van benadeling Rechtshandeling: terugwerkende kracht Volmacht: definitie Volmacht: verlening Goed: verkrijging/verlies Goed: beperkt recht Goed: afhankelijk recht Overdracht: overdraagbaarheid Overdracht: vereisten Overdracht: levering onroerende zaken
W
RE
BW 3
40
GEEN
Generiek
Generiek
W W
RE RE
BW 3 BW 3
43 44
GEEN GEEN
Generiek Generiek
Generiek Generiek
W W W W W W W W W W W
RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE
BW 3 BW 3 BW 3 BW 3 BW 3 BW 3 BW 3 BW 3 BW 3 BW 3 BW 3
45 46 53 60 61 80 81 82 83 84 89
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Overdracht: levering roerende zaken/nietregistergoederen Verkrijging en verlies door verjaring Bezit: definitie Gemeenschap van goederen: definitie Gemeenschap van goederen: zaaksvervanging Gemeenschap van goederen: bevoegdheid tot gebruik Gemeenschap van goederen: handelingen m.b.t. onderhoud/behoud Gemeenschap van goederen: beschikking over aandeel in geld Vruchtgebruik: definitie Vruchtgebruik: ontstaan Vruchtgebruik: vestiging
W
RE
BW 3
90
GEEN
Generiek Generiek Generiek Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Arbeid/ wonen Familie
Generiek Generiek Generiek Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur Samenwonen/Trouwen/Scheiden
W W W W W W
RE RE RE RE RE RE
BW 3 BW 3 BW 3 BW 3 BW 3 BW 3
99 107 166 167 169 170
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Familie Familie Familie Familie Familie Familie
Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden
W
RE
BW 3
175
GEEN
Familie
Samenwonen/Trouwen/Scheiden
W W W
RE RE RE
BW 3 BW 3 BW 3
201 202 203
GEEN GEEN GEEN
Familie Familie Familie
Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden
-79-
1RE1 1RE1 7RE1
Vruchtgebruik: zaaksvervanging Vruchtgebruik: bevoegdheid tot vervreemding/vertering Pand-/hypotheekrecht: definitie
W W W
RE RE RE
BW 3 BW 3 BW 3
213 215 227
GEEN GEEN SBF
7RE1
Pand-/hypotheekrecht: zaaksvervanging
W
RE
BW 3
229
SBF
7RE1
W
RE
BW 3
231
SBF
7RE1
Pand-/hypotheekrecht: bestaande/toekomstige vordering Pandrecht: vestiging
W
RE
BW 3
236
SBF
7RE1
Pandrecht: vestiging bezitloos pandrecht
B
RE
BW 3
237
SBF
7RE1
Pandrecht: vestiging stil pandrecht op andere goederen
B
RE
BW 3
239
SBF
7RE1
Pandrecht: bevoegdheid tot parate executie
W
RE
BW 3
248
SBF
7RE1
Hypotheekrecht: vestiging/inhoud notariële akte
W
RE
BW 3
260
SBF
7RE1
Hypotheekrecht: huur- of pachtbeding
W
RE
BW 3
264
SBF
7RE1
W
RE
BW 3
265
SBF
7RE1
Hypotheekrecht: beding inrichting of gedaante goed niet te veranderen Hypotheekrecht: beding tot in beheer nemen/ontruiming
W
RE
BW 3
267
SBF
7RE1
Hypotheekrecht: bevoegdheid tot parate executie
W
RE
BW 3
268
SBF
7RE1
Hypotheekrecht: zuivering
W
RE
BW 3
273
SBF
1RE1 1RE1 1RE1
Verhaalsrecht: alle goederen Verhaalsrecht: gelijkheid van schuldeisers Verhaalsrecht: voorrang
W W W
RE RE RE
BW 3 BW 3 BW 3
276 277 278
SBF SBF SBF
-80-
Familie Familie Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Familie Familie Familie
Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden
1RE1
2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1
Retentierecht: definitie Burgerlijk Wetboek: boek 4 Erfopvolging: definitie Gelijktijdig overlijden Onwaardig om te erven Nietige handelingen Waarde: definitie Schulden van de nalatenschap Partnerschap en stiefkind: definitie Bestaan erfgenaam Wettelijke erfgenamen Wettelijke erfdelen Plaatsvervulling Wettelijke verdeling echtgenoot/kinderen Wettelijke verdeling: voldoening schulden Wettelijke verdeling: voldoening geldvordering Wettelijke verdeling: ongedaan maken door echtgenoot Wettelijke verdeling: wilsrecht huwelijk langstlevende ouder met betrekking tot erfdeel eerstoverleden ouder Wettelijke verdeling: wilsrecht overlijden langstlevende ouder met betrekking tot erfdeel eerstoverleden ouder Wettelijke verdeling: wilsrecht overlijden langstlevende ouder met betrekking tot erfdeel laatst overleden ouder Wettelijke verdeling: wilsrecht overlijden stiefouder met betrekking tot erfdeel laatst overleden ouder Wettelijke verdeling: bepalingen vruchtgebruik uit hoofde van wilsrechten Wettelijke verdeling: bepalingen overdracht goederen uit hoofde van wilsrechten Wettelijke verdeling: nadere bepalingen wilsrechten
W
RE
BW 3
291
SBF
Familie
Samenwonen/Trouwen/Scheiden
B B W W W B W B B B B B B B B B
RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE
BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4
1 2 3 4 6 7 8 9 10 11 12 13 14 17 18 19
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie
Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden
B
RE
BW 4
20
GEEN
Familie
Overlijden
B
RE
BW 4
21
GEEN
Familie
Overlijden
B
RE
BW 4
22
GEEN
Familie
Overlijden
W
RE
BW 4
23
GEEN
Familie
Overlijden
W
RE
BW 4
24
GEEN
Familie
Overlijden
W
RE
BW 4
25
GEEN
Familie
Overlijden
-81-
2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1
Wettelijke verdeling: wilsrechten minderjarigen Wettelijke verdeling: stiefkind Recht op voortzetting bewonen echtelijke woning Recht op vruchtgebruik woning/inboedel Recht op vruchtgebruik ter verzorging langstlevende Bepalingen vruchtgebruik uit hoofde van rechten langstlevende Dwingend recht art. 28 t/m 31 Uiterste wilsbeschikking Uiterste wilsbeschikking: niet vernietigbaar Uiterste wilsbeschikking: nietigverklaring Uiterste wilsbeschikking: termijn vernietigen Uiterste wilsbeschikking: wie zijn handelingsbekwaam Uiterste wilsbeschikking: wie ontlenen recht aan een making Uiterste wilsbeschikking: voogd Uiterste wilsbeschikking: professionele verzorgenden Uiterste wilsbeschikking: notaris en getuigen Uiterste wilsbeschikking: vernietigbaar op grond van art. 57, 59, 60 en 61 Legitieme portie: definities Legitieme portie: legitieme portie Legitieme portie: legitimaire massa Legitieme portie: giften Legitieme portie: giften aan echtgenoot Legitieme portie: giften aan legitimaris Legitieme portie: vermindering met erfrechtelijke verkrijging Legitieme portie: recht op beschrijving Legitieme portie: geldend maken Legitieme portie: vordering op erfgenamen/echtgenoot
W W W W W W
RE RE RE RE RE RE
BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4
26 27 28 29 30 31
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Familie Familie Familie Familie Familie Familie
Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden
W W W W W W W
RE RE RE RE RE RE RE
BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4
41 42 43 44 54 55 56
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie
Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden
W W W W
RE RE RE RE
BW 4 BW 4 BW 4 BW 4
57 59-60 61 62
GEEN GEEN GEEN GEEN
Familie Familie Familie Familie
Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden
W B B B W B B
RE RE RE RE RE RE RE
BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4
63 64 65 67 68 70 71
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie
Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden
W W W
RE RE RE
BW 4 BW 4 BW 4
78 79 80
GEEN GEEN GEEN
Familie Familie Familie
Overlijden Overlijden Overlijden
-82-
2RE1 2RE1
W W
RE RE
BW 4 BW 4
81 82-84
GEEN GEEN
Familie Familie
Overlijden Overlijden
2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1
Legitieme portie: termijn opeisbaarheid Legitieme portie: opeisbaarheid en rente vordering op langstlevende Legitieme portie: vervaltermijn Legitieme portie: inkorting Legitieme portie: voldoening erfbelasting Legitieme portie: inkorting giften Legitieme portie: inkorting giften stiefkind Vormvereiste uiterste wil Codicil Herroepen uiterste wil/codicil
W W W W W W W W
RE RE RE RE RE RE RE RE
BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie
Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden
2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1
Gelijke rechten erfgenamen Legaat: definities Legaat: kennisgeving Legaat: opeisbaarheid Legaat: gelijkstelling gift Testamentaire last: definitie Executeur Executeur: taken en beloning Executeur: bevoegdheden Executeur: informatieplicht Testamentair bewind: instellen Testamentair bewind: reikwijdte Bewindvoerder: benoeming Bewindvoerder: beloning Bewindvoerder: boedelbeschrijving en inschrijving Bewindvoerder: verslag Bewindvoerder: uitkering vruchten Bewindvoerder: aansprakelijkheid
W W W W W W W W W W W W W W W W W W
RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE
BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4
85 87 88 89 91 93-94 97 111, 112, 114 116 117 119 125 126 130 142 144-145 147 148 153 154 157 159 160 161 162 163
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie
Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden
-83-
2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1 2RE1
Bewindvoerder: bevoegdheden rechthebbende Bewindvoerder: bevoegdheden bewindvoerder Bewindvoerder: vertegenwoordiging Bewind: einde Rechtsovergang door vererving Aansprakelijkheid erfgenaam voor schulden Verklaring van erfrecht Verkrijging door de Staat Aanvaarding en verwerping Vereffening nalatenschap Verdeling nalatenschap Inbreng giften
W W W W W W W W W W W W
RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE
BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4
166-167 169-171 172 177-181 182 184 188 189 190-201 202 227 229-233
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie
Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden
3RE2
Burgerlijk Wetboek: boek 7 Schenking: definitie
W
RE
BW 7
175
GEEN
Familie
3RE2
Schenking uitvoering na overlijden schenker
W
RE
BW 7
177
GEEN
Familie
3RE2
Schenking onder bewind
W
RE
BW 7
182
GEEN
Familie
3RE2
Gift: definitie
W
RE
BW 7
186
GEEN
Familie
3RE2
Gift door begunstiging sommenverzekering
B
RE
BW 7
188
PSZV
Familie
5PSZV1 7RE1
Loondoorbetaling bij ziekte Borgtocht: definitie
B W
RE RE
BW 7 BW 7
629 850
PSZV SBF
7RE1
Borgtocht: verbintenis hoofdschuldenaar
W
RE
BW 7
851
SBF
7RE1
Borgtocht: nakoming door borg
B
RE
BW 7
855
SBF
Werknemer Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen
Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Arbeidsongeschikt (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur
-84-
7RE1
Borgtocht: verhaal borg op hoofdschuldenaar
W
RE
BW 7
866
SBF
0RE1 0RE1 0RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 1RE1 0RE1 0RE1 0RE1 0RE1 0RE1 7RE1
Verzekering: definitie Sommenverzekering: definitie Bevoegdheden verzekeringnemer Begunstiging Begunstiging: niet kunnen herroepen Begunstiging: aanvaarden Beperking rechten verzekeringnemer Geen rechten door onherroepelijke veroordeling Dwingend recht Levensverzekering: definitie Recht op afkoop Recht op belenen Gevolgen geen premie betalen Rechten pandhouder
W W B B W B W W W W B W W B
RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE RE
BW 7 BW 7 BW 7 BW 7 BW 7 BW 7 BW 7 BW 7 BW 7 BW 7 BW 7 BW 7 BW 7 BW 7
925 964 966 967 968 969 972 973 974 975 978 979 980 984
PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV
0RE1
Lijfrente: definitie
W
RE
BW 7
990
V V V V V V
RE RE RE RE RE RE
BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4 BW 4
V
RE
V V
RE RE
7SV2
Specifieke vaardigheden Recht Berekent civielrechtelijke nalatenschap en erfdelen Berekent legitieme portie en inkorting Analyseert testamenten: ouderlijke boedelverdeling Analyseert testamenten: vruchtgebruik Analyseert testamenten: aangepaste wettelijke verdeling Analyseert juridische documenten op hoofdlijnen i.v.m. successie Analyseert de (voorlopige) koopovereenkomst
1SV2 8SV2
Analyseert de notariële volmacht Analyseert de aandeelhoudersovereenkomst
2SV1 2SV1 2SV2 2SV2 2SV2 2SV2
BW 7 -85-
PSZV
Arbeid/ wonen Generiek Generiek Generiek Familie Familie Familie Familie Familie Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Arbeid/ wonen Generiek
(Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur Generiek Generiek Generiek Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur Generiek
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Familie Familie Familie Familie Familie Familie
Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden
GEEN
Arbeid/ wonen Familie Ondernemer
(Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur Samenwonen/Trouwen/Scheiden Starten - groei- krimp onderneming/
GEEN GEEN
3SV1
Analyseert de schenkingsakte
V
RE
GEEN
Familie
7SV2
Analyseert de eigendomsakte
V
RE
GEEN
7SV2
Analyseert de hypotheekakte
V
RE
GEEN
8SV2
Analyseert statuten
V
RE
GEEN
Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Ondernemer
8SV2
Analyseert VOF/maatschapscontracten
V
RE
GEEN
Ondernemer
1SV2 1SV2
Analyseert huwelijksvoorwaarden Analyseert samenlevingsovereenkomst
V V
RE RE
GEEN GEEN
Familie Familie
verandering rechtsvorm Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden
W W B
PSZV PSZV PSZV
PW PW PW
1,2,3 7 8
GEEN GEEN GEEN
Werknemer Werknemer Werknemer
Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag
B B W W W W B W W B
PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV
PW PW PW PW PW PW PW PW PW PW
10 14 15-17 18 19-20 21 23 25 26 27
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer
Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag
Pensioen Sociale Zekerheid Verzekeringen
4PSZV1 4PSZV1 4PSZV1 4PSZV1 4PSZV1 4PSZV1 4PSZV1 4PSZV1 4PSZV1 4PSZV1 4PSZV1 4PSZV1 4PSZV1
Pensioenwet Toepassingsbereik Pensioenwet Voorwaarden totstandkoming pensioenovereenkomst Beschermende werking voor deeltijders en jonge werknemers Verschillende soorten pensioenovereenkomsten Beperking onderscheid naar leeftijd Nadere eisen ouderdoms- en partnerpensioen Behoud aanspraak bij verlaging salaris Wijzigingen pensioenovereenkomst Informatieplicht werkgever Onderbrengingsplicht pensioen door werkgever Belangrijkste eisen uitvoeringsovereenkomst Eisen premiebetaling pensioen Gevolgen premiebetaling bij beëindiging deelneming
-86-
4PSZV1 4PSZV1 4PSZV1 6PSZV1 4PSZV1 4PSZV1 4PSZV1 4PSZV1 1PSZV1 6PSZV1 6PSZV1 6PSZV1 6PSZV1 6PSZV1 6PSZV1 4PSZV1 4PSZV1 6PSZV1 6PSZV1 6PSZV1 6PSZV1
Gevolgen premieachterstand Verbod van verpanding en andere handelingen Welke informatie pensioenuitvoerder verstrekt aan deelnemers Welke informatie pensioenuitvoerder verstrekt aan pensioengerechtigden Pensioenregister Zorgplicht pensioenuitvoerder bij premieovereenkomst met beleggingsvrijheid De mogelijkheid van vrijwillige pensioenvoortzetting De rechten op pensioenaanspraken bij ontslag De rechten op partnerpensioen bij beëindiging partnerrelatie Rechten op gelijke behandeling bij toeslagen Keuzerecht op hoger of eerder ingaand ouderdomspensioen Keuzerecht uitruil ouderdomspensioen in partnerpensioen Recht op variatie hoogte pensioenuitkering Recht van afkoop pensioenuitvoerder Bevoegdheid tot afkoop pensioenuitvoerder Gevolgen toepassing recht op waardeoverdracht
B W B
PSZV PSZV PSZV
PW PW PW
GEEN GEEN GEEN
Werknemer Werknemer Werknemer
Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag
PW
28-29 31 3842,45 43-44
B
PSZV
GEEN
Werknemer
Stoppen met werken/pensionering
W B
PSZV PSZV
PW PW
51 52
GEEN SBF
Werknemer Werknemer
Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag
B B B
PSZV PSZV PSZV
PW PW PW
54 55 57
GEEN GEEN GEEN
Werknemer Werknemer Familie
Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Samenwonen/Trouwen/Scheiden
W B
PSZV PSZV
PW PW
58 60
GEEN GEEN
Werknemer Werknemer
Stoppen met werken/pensionering Stoppen met werken/pensionering
B
PSZV
PW
61
GEEN
Werknemer
Stoppen met werken/pensionering
B W W B
PSZV PSZV PSZV PSZV
PW PW PW PW
GEEN GEEN GEEN GEEN
Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer
Stoppen met werken/pensionering Stoppen met werken/pensionering Stoppen met werken/pensionering Verandering baan/ ontslag
W W
PSZV PSZV
PW PW
63 66-68 69 71, 72,76 73 80-81a
Uitzondering recht op waardeoverdracht Bevoegdheid/verplichting tot waardeoverdracht op pensioendatum Pensioenfonds nevenactiviteiten Korting pensioenaanspraken en pensioenrechten door pensioenfonds Eisen ten aanzien van de beleggingen pensioenfonds
GEEN GEEN
Werknemer Werknemer
Verandering baan/ ontslag Stoppen met werken/pensionering
W W
PSZV PSZV
PW PW
116-117 134
GEEN GEEN
Werknemer Werknemer
Stoppen met werken/pensionering Stoppen met werken/pensionering
W
PSZV
PW
135
SBF
Werknemer
Stoppen met werken/pensionering
-87-
8PSZV1
Overgangswet Pensioenwet Overgangsrecht directeur-grootaandeelhouder PSW/PW
W
PSZV
6PSZV1
Overgangsrecht onderbrengingsplicht werkgever
W
PSZV
B B B
1PSZV1 1PSZV1 1PSZV1 1PSZV1 1PSZV1 1PSZV1 1PSZV1 1PSZV1
4PSZV1 4PSZV1 4PSZV1
4PSZV1 8PSZV1 2PSZV1
Wet verevening pensioenrechten Toepassingsbereik Wet VPS Recht op verevening Recht op bijzonder partnerpensioen voor ex-echtgenoot DGA Mogelijkheid afwijkende afspraken Mogelijkheid van conversie Kostenberekening bij verevening Verlaging/verhoging pensioen Verplichting gegevensverstrekking Pensioen divers De verschillen tussen eindloon, middelloon en beschikbare premieregeling Of waardeoverdracht bij wijziging van een werkgever verstandig is Inzicht hebben in over hoe dekkingsgraden van pensioenfondsen een rol spelen bij de opbouw en uitvoer van pensioenen Verschillende soorten pensioenverzekeringen (kapitaalbasis, rentebasis, collectief, individueel) Bepaling pensioenverplichting eigen beheer De gevolgen van overlijden met betrekking tot de pensioenrechten voor de partner
Overgangswet PW Overgangswet PW
8
GEEN
Ondernemer
18
GEEN
Werknemer
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Stoppen met werken/pensionering
PSZV PSZV PSZV
WVPS WVPS WVPS
1,12 2,3 3a
GEEN GEEN GEEN
Familie Familie Familie
Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden
B B W W W
PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV
WVPS WVPS WVPS WVPS WVPS
4 5 6 8 9
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Familie Familie Familie Familie Familie
Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden Samenwonen/Trouwen/Scheiden
B
PSZV
GEEN
Werknemer
Verandering baan/ ontslag
B
PSZV
GEEN
Werknemer
Verandering baan/ ontslag
B
PSZV
GEEN
Werknemer
Verandering baan/ ontslag
W
PSZV
GEEN
Werknemer
Verandering baan/ ontslag
B
PSZV
GEEN
Ondernemer
B
PSZV
GEEN
Familie
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Overlijden
-88-
5PSZV1 4PSZV1 4PSZV1 8PSZV1
0PSZV2
2PSZV1 2PSZV1 2PSZV1 2PSZV1 2PSZV1 2PSZV1 2PSZV1 2PSZV1 2PSZV1 2PSZV1 2PSZV1 2PSZV1 2PSZV1 2PSZV1 2PSZV1 2PSZV1 2PSZV1
Gevolgen van arbeidsongeschiktheid met betrekking tot pensioenen Gevolgen van werkloosheid met betrekking tot pensioenen Gevolgen van faillissement met betrekking tot pensioenen Verschillen in commerciële en fiscale waardering pensioenverplichting eigen beheer Levensverzekeringen: Algemeen Verschillende soorten levensverzekeringen en dekking van verzekering Algemene Nabestaandenwet Begripsbepalingen Bepaling minimumloon Gelijkstelling gehuwd/ongehuwd samenwonenden Gelijkstelling gewezen echtgenoot Bepaling kind Ingezetenschap Inkomensbegrip Omschrijving arbeidsongeschiktheid Nabestaandenuitkering: recht op Nabestaandenuitkering: buitensluiting Nabestaandenuitkering: einde Nabestaandenuitkering: hoogte Nabestaandenuitkering: inkomenstoets vrijlatingsregeling Nabestaandenuitkering: wijziging van inkomen Wezenuitkering: recht op Wezenuitkering: uitsluitingsgronden Wezenuitkering: einde
B
PSZV
GEEN
Werknemer
Arbeidsongeschikt
B
PSZV
GEEN
Werknemer
Verandering baan/ ontslag
B
PSZV
GEEN
Werknemer
Verandering baan/ ontslag
B
PSZV
GEEN
Ondernemer
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm
B
PSZV
GEEN
Generiek
Generiek
W W W W W W W W W W W B B W W W W
PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie Familie
Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden Overlijden
ANW ANW ANW ANW ANW ANW ANW ANW ANW ANW ANW ANW ANW ANW ANW ANW ANW -89-
1 2 3 4 5 6 10 11 14 15 16 17 18 19 26 27 28
2PSZV1 2PSZV1
Wezenuitkering: hoogte Overlijdensuitkering
W W
PSZV PSZV
ANW ANW
29 51
GEEN GEEN
Familie Familie
Overlijden Overlijden
6PSZV1 6PSZV1 6PSZV1 6PSZV1 6PSZV1 6PSZV1 6PSZV1 6PSZV1 6PSZV1 6PSZV1 6PSZV1
Algemene Ouderdomswet Begripsbepalingen Kring der verzekerden Recht op ouderdomspensioen Pensioengerechtigde leeftijd Recht op toeslag Bedrag van ouderdomspensioen Bedrag van de toeslag Franchise op bedrag van inkomen Berekening bruto-toeslag Korting op pensioen- en toeslagbedragen Vervreemding verpanding beslag
W W W B W B B B B W W
PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV
AOW AOW AOW AOW AOW AOW AOW AOW AOW AOW AOW
1 6 7 7a 8 9 10 11 12 13 26
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer
Stoppen met werken/pensionering Stoppen met werken/pensionering Stoppen met werken/pensionering Stoppen met werken/pensionering Stoppen met werken/pensionering Stoppen met werken/pensionering Stoppen met werken/pensionering Stoppen met werken/pensionering Stoppen met werken/pensionering Stoppen met werken/pensionering Stoppen met werken/pensionering
8PSZV1
Regeling aanwijzing DGA Definitie DGA voor de sociale zekerheid
W
PSZV
Regeling DGA
1-4
GEEN
Ondernemer
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm
3PSZV1
Algemene Kinderbijslagwet Kinderbijslag: verzekerden
W
PSZV
AKW
6
GEEN
Familie
3PSZV1
Kinderbijslag: recht op
W
PSZV
AKW
7
GEEN
Familie
3PSZV1
Kinderbijslag: peildatum
W
PSZV
AKW
11
GEEN
Familie
3PSZV1
Kinderbijslag: basisbedrag
W
PSZV
AKW
12
GEEN
Familie
3PSZV1
Kinderbijslag: vervreemding/verpanding/beslag
W
PSZV
AKW
23
GEEN
Familie
Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht) Kinderen (geboorte/studie/ vermogensoverdracht)
-90-
5PSZV1 5PSZV1 5PSZV1 5PSZV1 5PSZV1 5PSZV1 5PSZV1 5PSZV1 5PSZV1 5PSZV1 5PSZV1 5PSZV1 5PSZV1 5PSZV1 5PSZV1
4PSZV2
Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen Arbeidsongeschiktheidsverzekering: definitie volledig en duurzaam arbeidsongeschikt Arbeidsongeschiktheidsverzekering: definitie gedeeltelijk arbeidsongeschikt Arbeidsongeschiktheidsverzekering: definitie dag- en maandloon Arbeidsongeschiktheidsverzekering: definitie arbeidsverleden Vrijwillige arbeidsongeschiktheidsverzekering: verplichte toelating Vrijwillige arbeidsongeschiktheidsverzekering: indiening verzoek bij UWV Vrijwillige arbeidsongeschiktheidsverzekering: beëindiging Vrijwillige arbeidsongeschiktheidsverzekering: hoogte dagloon Arbeidsongeschiktheidsuitkering: wachttijd Passende arbeid: behouden of verkrijgen Passende arbeid: verplichting tot verrichten Inkomensverzekering voor volledig en duurzaam arbeidsongeschikten Uitkering in verband met werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikten Overgangsrecht in verband met artikel 59, derde lid Overgangsrecht betreffende de duur van de loongerelateerde uitkering van de WGA-uitkering Werkloosheidswet Begripsbepalingen
W
PSZV
WIA
4
GEEN
Werknemer
Arbeidsongeschikt
W
PSZV
WIA
5
GEEN
Werknemer
Arbeidsongeschikt
W
PSZV
WIA
13
GEEN
Werknemer
Arbeidsongeschikt
W
PSZV
WIA
15
GEEN
Werknemer
Arbeidsongeschikt
W
PSZV
WIA
18
GEEN
Werknemer
Arbeidsongeschikt
W
PSZV
WIA
19
GEEN
Werknemer
Arbeidsongeschikt
W
PSZV
WIA
20
GEEN
Werknemer
Arbeidsongeschikt
W
PSZV
WIA
21
GEEN
Werknemer
Arbeidsongeschikt
W W W W
PSZV PSZV PSZV PSZV
WIA WIA WIA WIA
23 29 30 47-53
GEEN GEEN GEEN GEEN
Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer
Arbeidsongeschikt Arbeidsongeschikt Arbeidsongeschikt Arbeidsongeschikt
W
PSZV
WIA
54-63
GEEN
Werknemer
Arbeidsongeschikt
W W
PSZV PSZV
WIA WIA
123c 127
GEEN GEEN
Werknemer Werknemer
Arbeidsongeschikt Arbeidsongeschikt
W
PSZV
WW
1
GEEN
Werknemer
Verandering baan/ ontslag
-91-
4PSZV2 4PSZV2 4PSZV2 4PSZV2 4PSZV2 4PSZV2 5PSZV1
4PSZV2 4PSZV2 4PSZV2 4PSZV2 4PSZV2 4PSZV2 4PSZV2 4PSZV2
Begrip werknemer Uitbreiding begrip werknemer Uitkering: recht op Uitkering: begrip werkloosheid Uitkering: eerste dag van werkloosheid Uitkering: wekeneis Uitkering: referentieperiode bij ziekte/arbeidsongeschiktheid of nietverzekeringsplichtige arbeid Uitkering: uitsluitingsgronden Uitkering: einde recht op Uitkering: herleving van recht op Verplichtingen werknemer Uitkering: aftrek inkomsten uit vroegere arbeid Uitkering: verrekening bij samenloop uitkeringen Verrekening van inkomen van startend ondernemer Uitkering: duur Uitkering: gelijkstelling dagen Uitkering: verlenging duur bij nieuw recht op uitkering Uitkering: duur na herleving Hoogte uitkering Uitkering: recht op bij achterstallig loon e.d. Uitkering: omvang recht op uitkering Tijdelijke werkzaamheden bedrijf of beroep
0PSZV1 0PSZV1 0PSZV1 0PSZV1 0PSZV1
Zorgverzekeringswet Het eigen risico Inkomensafhankelijke bijdrage Inkomensafhankelijke bijdrage: grondslag Bijdrage-inkomen Bijdragepercentage
4PSZV2 4PSZV2 4PSZV2 4PSZV2 4PSZV2 4PSZV2
W W W W W W W
PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV
WW WW WW WW WW WW WW
3 8 15 16 16a 17 17a
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer
Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Arbeidsongeschikt
W W W W W W W W W W W B W W W
PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV
WW WW WW WW WW WW WW WW WW WW WW WW WW WW WW
19 20 21 24-26 34 35aa 35ab 42 42a 42b 43 44-47 61 64 77a
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Ondernemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer
Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag Verandering baan/ ontslag
W B W W W
PSZV PSZV PSZV PSZV PSZV
ZVW ZVW ZVW ZVW ZVW
19 41 42 43 45
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek
Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek
-92-
0PSZV1
4SV1 4SV1 4SV1 8SV3 6SV1 0SV4 0SV4
0SV4
Regeling zorgverzekering: bepalingen omtrent de inkomensafhankelijke bijdrage Specifieke vaardigheden Pensioen Sociale Zekerheid Verzekeringen Vertaalt de factoren die een rol spelen bij de indexatie van pensioen Berekent pensioenopbouw aan de hand van gegevens, pensioengrondslag, opbouwpercentage en dienstjaren Vertaalt het uniform pensioenoverzicht (UPO) naar de pensioenwensen van de klant Analyseert de verschillen in pensioenopbouw eigen beheer en extern onderbrengen pensioen DGA Analyseert het effect van de inflatie op pensioenplannen en kan dit uitleggen aan de klant Vertaalt de algemene voorwaarden van levensverzekeringsproducten Berekent de hoogte van de uitkering van alle Sociale Zekerheid wetten met gebruikmaking van de Kleine Gids, naast het bezitten van de wetstechnische kennis van de in de toetstermen vermelde Sociale Wetten Bepaalt de mogelijkheden voor opbouw van nettopensioen
B
PSZV
V
ZVW
5.1-5.4
GEEN
Generiek
Generiek
PSZV
GEEN
Werknemer
Verandering baan/ ontslag
V
PSZV
GEEN
Werknemer
Verandering baan/ ontslag
V
PSZV
GEEN
Werknemer
Verandering baan/ ontslag
V
PSZV
GEEN
Ondernemer
V
PSZV
GEEN
Werknemer
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Stoppen met werken/pensionering
V
PSZV
GEEN
Generiek
Generiek
V
PSZV
GEEN
Generiek
Generiek
V
PSZV
GEEN
Generiek
Generiek
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
Sparen Beleggen Financieren
0SBF1 0SBF1
Inzicht in de macro-economische factoren die van invloed zijn op beleggingsrendement De actuele marktontwikkelingen en de stand van de Nederlandse economie De actuele en mogelijke conjunctuurcyclus, waaronder
-93-
0SBF1 0SBF1 0SBF1 0SBF1 0SBF1 0SBF1 0SBF1 0SBF1 0SBF1 0SBF1 0SBF1 0SBF1 0SBF1 0SBF1
0SBF1 0SBF1 0SBF1
de kenmerken van de verschillende fases zoals recessie, stagnatie, stagflatie, herstel, groei De geld- en kapitaalmarkt en de verschillen ertussen De actuele en mogelijke rentecurves De verschillende soorten inflatie De effecten van inflatie en deflatie De effecten van een rentewijziging op de waarde en/of rendement van beleggingen De effecten van het monetair beleid op de beleggingsmarkt Factoren die de economische groei beïnvloeden De samenhang tussen de macro economie en grondstoffenprijzen De samenhang tussen de macro economie en valutakoersen De samenhang tussen de macro economie en het nationaal begrotingsbeleid De samenhang tussen de macro economie en demografische ontwikkelingen De samenhang tussen de macro economie en de onroerend goed markt De Europese begrotingsnormen Kwantitatieve verruiming Het regelgevingskader van beleggingsproducten in Europa Het deposito-garantiestelsel en beleggerscompensatiestelsel De politieke en sociale factoren die een rol spelen op de beleggings- en spaarmarkten De rol van de overheid ten opzichte van het gedrag van
B B B B B
SBF SBF SBF SBF SBF
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek
Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
B B
SBF SBF
GEEN GEEN
Generiek Generiek
Generiek Generiek
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
W W
SBF SBF
GEEN GEEN
Generiek Generiek
Generiek Generiek
W
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
-94-
0SBF1 0SBF1
0SBF2 0SBF2
0SBF2 0SBF2 0SBF2 0SBF2 0SBF2 0SBF2 0SBF2
0SBF2 0SBF2 0SBF2
0SBF2 0SBF2
de beleggingsmarkten en ten aanzien van het bepalen van het monetair beleid Hoe centrale banken en banksystemen functioneren De regelgeving ten aanzien van financieel adviseurs en hun beroepsgedrag (AFM, DNB, ECB en Mifid) Beleggen en de zorgplicht Verschillende vormen van beleggen (execution only, advies, beheer) Mifid, waaronder (gedrags)eisen Nationaal regime, zorgplicht, informatie- en ken-uw-klant-verplichting, klant overeenkomst Criteria voor vrijstelling prospectusplicht bij beleggingen Het begrip risico (beleggings) profiel Het begrip beleggingshorizon Het begrip risicotolerantie De verschillende beleggingsdoelen van een klant Het begrip risicobeleving Hoe de beleggingsmix afgestemd moet worden op het risicoprofiel ondermeer met behulp van de risicoprofieltoets Beleggingsgrondslagen/risico en rendement Verband tussen risico en rendement De moderne portefeuille theorie Geïntegreerde portefeuille -concepten zoals assetallocatie (aandelen, obligaties, alternatieven, liquiditeiten), geografische en sectorale spreiding en individuele fondsen Het gebruik van standaarddeviaties De variabelen die de risico’s in de context van
B W
SBF SBF
GEEN GEEN
Generiek Generiek
Generiek Generiek
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
W
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
W B B B B B B
SBF SBF SBF SBF SBF SBF SBF
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek
Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek
B B W
SBF SBF SBF
GEEN GEEN GEEN
Generiek Generiek Generiek
Generiek Generiek Generiek
B B
SBF SBF
GEEN GEEN
Generiek Generiek
Generiek Generiek
-95-
0SBF2 0SBF2 0SBF2 0SBF2
0SBF2 0SBF2
0SBF2
0SBF2 0SBF2 0SBF2 0SBF2 0SBF2 0SBF2 0SBF2 0SBF2
beleggingen vergroten of verminderen De verschillende soorten beleggingsrisico's waar de klant op kan stuiten De invloed van tijd op beleggingsrisico’s De begrippen fundamentele analyse en technische analyse De mogelijkheden om door middel van verzekeringen te beleggen en de voor- en nadelen daarvan Vormen van belegging: liquiditeiten Soorten betaal- en spaarmogelijkheden Risico, rendement en toepassing van liquiditeiten als onderdeel van financieel plan voor bereiken wensen en doelstellingen van een klant Vormen van belegging: obligaties Verschillende in gebruik zijnde obligatievormen, waaronder staatsleningen, bedrijfsleningen, zero bonds, reversed convertibles, etc. De belangrijkste kenmerken van obligaties Duration Hoe de prijs van obligaties wordt bepaald Het uitgifteproces van obligaties Hoe obligaties worden gewaardeerd en verhandeld Factoren die ten grondslag liggen aan de koersschommelingen van obligaties De rangpositie van de obligatiehouder in geval van faillissement De kenmerken van obligaties en de risico’s en voordelen om in obligaties te beleggen
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
B W
SBF SBF
GEEN GEEN
Generiek Generiek
Generiek Generiek
B
SBF
PSZV
Generiek
Generiek
W B
SBF SBF
GEEN GEEN
Generiek Generiek
Generiek Generiek
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
B W W W W B
SBF SBF SBF SBF SBF SBF
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek
Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
-96-
0SBF2
0SBF2
0SBF2 0SBF2 0SBF2 0SBF2 0SBF2 0SBF2
0SBF2
0SBF2 0SBF2 0SBF2
Vormen van belegging: aandelen Hoe gewone aandelen worden uitgegeven, gewaardeerd en verhandeld en waardoor de aandelenkoersen fluctueren De eigenschappen van gewone aandelen en de risico’s en voordelen van het beleggen in gewone aandelen Vormen van belegging: afgeleide instrumenten De belangrijkste eigenschappen van afgeleide instrumenten De mogelijkheden van derivaten, opties, futures, commodities, turbo's, warrants Optiestrategieën, zoals long/short call/put, call/put spread, long/short straddle/strangle Gedekte en ongedekte optieconstructies Gebruik van opties als verzekering De samenhang van optie strategieën met een aandelenportefeuille Vormen van beleggen: beleggingsfondsen De specifieke eigenschappen van beleggingsfondsen, zoals voor aandelen, obligaties, onroerend goed, liquiditeiten, meng, click, multimanager, private equity, groene- en culturele, duurzaam beleggen, indextrackers en grondstoffen De kosten die de klant krijgt tijdens de koop en verkoop van specifieke fondsen en fondssoorten Het verschil tussen een open-eindbeleggingsfonds en een beleggingsfonds met vast kapitaal De betekenis van instapkosten bij beleggingsfondsen en het verdienmodel bij advisering in beleggingsfondsen
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
W
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
B B B
SBF SBF SBF
GEEN GEEN GEEN
Generiek Generiek Generiek
Generiek Generiek Generiek
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
-97-
0SV3 0SV3
0SBF2 7SBF1 7SBF1
Vertaalt de voor- en nadelen van beleggingen in beleggingsfondsen en kan deze toelichten Vertaalt hoe de transacties van deze fondsen worden verricht en kan deze toelichten Vormen van beleggen: onroerend goed Kenmerken, rendement, risico, belang van onroerend in totaal vermogen van klant Overeenkomsten en verschillen van een bestaande woning, nieuwbouwwoning en appartement De grondbeginselen van hoe onroerende zaken wordt gewaardeerd
V
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
V
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
B
SBF
GEEN
W
SBF
GEEN
Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen
(Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur
0SBF2
Vormen van beleggen: hedge funds De specifieke eigenschappen van hedge funds
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
0SBF2
Vormen van beleggen: CV's De specifieke eigenschappen van CV's (open en besloten)
B
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
B
SBF
GEEN
Ondernemer
B
SBF
GEEN
Ondernemer
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm
B
SBF
GEEN
B
SBF
GEEN
Arbeid/ wonen Generiek
(Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur Generiek
W
SBF
GEEN
Arbeid/
(Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/
8SBF1 8SBF1
7SBF1 0SBF2 7SBF1
Vermogenstructurering voor de DGA De verschillen en mogelijkheden van beleggen in privé of via de vennootschap (beleggings-, stamrecht-, pensioen-) Fiscale en juridische gevolgen woonwerk-pand voor IBondernemer en DGA Algemeen Financieren De verschillende gangbare kredietvormen, waaronder hypotheken, consumptief krediet, leaseconstructies Hoe financiering van onroerende zaken die ter belegging worden aangehouden tot stand komen De algemene en bijzondere voorwaarden van geldlening
-98-
7SBF1
wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen
gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur
Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen
(Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur
De voorwaarden met betrekking tot financiering onder NHG De gedragscode met betrekking tot financieren
W
SBF
GEEN
W
SBF
GEEN
V
SBF
GEEN
B
SBF
GEEN
7SBF1
De berekeningen van maximale te financieren bedragen en hoe de gekozen vorm aansluit bij het klantprofiel De globale structuur en werking van de woning- en hypotheekmarkt De voor- en nadelen van huren versus kopen
B
SBF
GEEN
7SBF1
De structuur van rentetarieven
B
SBF
GEEN
W
SBF
GEEN
W
SBF
GEEN
W
SBF
GEEN
Arbeid/ wonen
(Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur
W
SBF
GEEN
Arbeid/ wonen
(Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur
W
SBF
GEEN
Arbeid/ wonen
(Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur
W
SBF
GEEN
Arbeid/
(Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/
7SBF1 7SV3 7SBF1
7SBF1 7SBF1
7SBF1
7SBF1
7SBF1
7SBF1
Aankoop van onroerend goed De verschillende soorten leningen die verkrijgbaar zijn voor vastgoedaankopen en verbouwing Kenmerken van de wetten die van belang zijn bij aankoop en financiering eigen woning, zoals Wet Koop onroerende zaken, wet bevordering eigenwoningbezit, starterslening en gedragscode financieringen Kenmerken van de wetten die van belang zijn bij aankoop en financiering eigen woning, zoals Wet bevordering eigenwoningbezit Kenmerken van de wetten die van belang zijn bij aankoop en financiering eigen woning, zoals Wet omtrent starterslening Kenmerken van de wetten die van belang zijn bij aankoop en financiering eigen woning, zoals Gedragscode financieringen Het annuleringsrecht met betrekking tot de aankoop van
-99-
7SBF1 7SBF1 7SBF1
7SBF1 7RE1
0SV2 0SV2 0SV2 0SV2 0SV2
0SV2 0SV2 0SV2 0SV2
onroerende zaken De vereisten voor en de werking van garanties De documentatie die vereist is voor de overdracht van eigendom van onroerende zaken Het adviesproces met betrekking tot het kopen, verbouwen, verhuren en financieren van onroerende zaken Hypotheekproducten en terugbetalingsopties De belangrijkste kenmerken en voordelen van de verschillende hypotheekvormen De mogelijkheden van het geven van zekerheidsstelling bij particuliere bezittingen Berekeningen en budgettering Toepassen 72-regel Berekenen van de bruto/netto last Berekent de cash flow Berekent de contante en toekomstige waarde Berekent via verschillende methoden rendement, waaronder netto, enkelvoudig, samengesteld, IRR, effectief Berekent mbt effect tijd (vooraf/achteraf), per jaar, per maand, per dag Berekent rente/aflossingen bij verschillende gangbare kredietvormen Houdt rekening in de berekeningen met het effect van inflatie Berekenen van de indicatief verschuldigde boeterente bij vervroegde aflossing
wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen
gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur
Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen
(Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur
W
SBF
GEEN
W
SBF
GEEN
B
SBF
GEEN
W
SBF
GEEN
W
RE
SBF
V V V V V
SBF SBF SBF SBF SBF
GEEN GEEN GEEN GEEN GEEN
Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek
Generiek Generiek Generiek Generiek Generiek
V
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
V
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
V
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
V
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
-100-
8SBF1
Zakelijke kredietverlening Van zakelijke kredietvormen, zoals rc krediet, middellang en lang krediet, lease, huurkoop, hypothecaire lening, factoring Begrijpen hoe financiering van onderneming tot stand komt en welke ratio's daarvoor gelden Achterstelling, pos/neg verklaring
7RE1
Verschillen tussen bankhypotheek en krediethypotheek
W
RE
SBF
7RE1
Bankgarantie
W
RE
SBF
B
SBF
GEEN
Ondernemer
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm
V
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
V
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
V
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
8SBF1
8SBF1
8SBF1
0SV3
0SV3
0SV3
Financieringsstructurering voor de DGA De verschillen en mogelijkheden van financieren in privé of via de vennootschap (beleggings-, stamrecht-, pensioen-) Specifieke vaardigheden Sparen Beleggen Financieren Vertaalt de financiële instrumenten aan de consument en legt uit waarom het voor goed beleggingsadvies belangrijk is een risicoprofiel te maken Analyseert op verschillende momenten gedurende de looptijd van de overeenkomst of een wijziging in de persoonlijke financiële situatie een wijziging betekent in het risicoprofiel van de consument, waardoor de strategische asset allocatie bijgesteld kan worden en andere passende financiële instrumenten kunnen worden geselecteerd Integreert het risicoprofiel en de resultaten van
W
SBF
GEEN
Ondernemer
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm
B
SBF
GEEN
Ondernemer
W
SBF
GEEN
Ondernemer Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur
-101-
0SV3
8SV3 8SV3
8SV3 7SV3
7SV3 7SV2
7SV3 7SV3
8SV4
beleggingen Vertaalt de diverse vormen van risico’s die de klant kan tegenkomen of nodig kan hebben, en strategieën ter vermijding van die risico's, en legt het concept “risico tegenover rendement” uit Berekent de verschillen tussen beleggen in privé of via de vennootschap Berekent financiële consequenties voor aankoop onroerend goed (eigen woning, tweede woning, bedrijfspand, woon-werkpand) in privé of BV voor een DGA Analyseert of een financiering op zakelijke wijze moet worden vormgegeven danwel vanuit privé Vertaalt met betrekking tot het hypothecair krediet een aanvraag vooraf, zodat een inschatting inzake acceptatie kan worden gemaakt Vertaalt het hypothecair krediet aan de consument en maakt duidelijk hoe het aanvraagproces verloopt Vertaalt met betrekking tot het hypothecair krediet de hypotheekakte en andere relevante stukken en beantwoordt vragen van de consument hierover Vertaalt geschikte hypotheekoplossingen die aan de specifieke behoeften van de klant voldoen Vertaalt met betrekking tot het beheer en mutaties van de overeenkomst inzake hypothecair krediet op grond van life events en schat in of aanpassing van het krediet wenselijk is Analyseert balans en verlies en winstrekening aan de hand van de volgende ratio's: solvabiliteit, rentabiliteit, liquiditeit, werkkapitaal, quick ratio, current ratio
V
SBF
GEEN
Generiek
Generiek
V
SBF
GEEN
Ondernemer
V
SBF
GEEN
Ondernemer
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm
V
SBF
GEEN
Ondernemer
V
SBF
GEEN
Arbeid/ wonen
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur
V
SBF
GEEN
V
SBF
GEEN
Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen
(Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur
V
SBF
GEEN
V
SBF
GEEN
Arbeid/ wonen Arbeid/ wonen
(Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur (Ver)kopen/verbouwen/nieuwbouw/ gemengd gebruik/(tijdelijke) verhuur
V
SBF
GEEN
Ondernemer
Starten - groei- krimp onderneming/ verandering rechtsvorm
-102-