3.
Beleidsverslag Collegiaal Bestuur 2012-2013.
1. Inleiding Dit verslag bestrijkt een periode in een wereld vol onrust en geweld: de strijd in Syrië beheerst bijna dagelijks de media en ook in vele andere landen in het Midden-Oosten en Afrika is het woelig. Europa en met name ook Nederland wordt gevangen gehouden door een economische crisis en in de berichtgeving over kerkelijke zaken overheersen vaak de negatieve elementen. Een jaarverslag van het Collegiaal Bestuur is in dit grote verband dan ook maar een heel klein element, niettemin gaat het over een kerk, die velen lief is en geluiden van hoop en verwachting laat horen tegen de stroom van de wereldlijke berichten in. 2. Bestuur Tijdens de synodezitting van november vorig jaar werd Marijke Nijman-Smits gekozen als opvolger van Edward Smit als lid van het Collegiaal Bestuur. Het Collegiaal Bestuur hield trainingsdagen over beleid, bestuur en heldere communicatie op 9 en 10 november te Mennorode en een heidag op 28 juni jl. over de voor- en nadelen van het gebruik van sociale media. Hier werd ook de brainstorm gehouden voor de beleidsnotitie 2014-2015, die u in deze Synodeagenda aantreft. In samenspraak met het presidium van de Synode werd een commissie ingesteld die het samenwerking van Synode en Collegiaal Bestuur moet onderzoeken. Namens de Synode nemen Patrick Groenewegen en Joost Janssen-Zeegers hieraan deel en namens het Collegiaal Bestuur Wietse van der Velde en Alice Parmentier. 3. Geloven en vieren De Commissie voor Geloof & Kerkorde bracht verschillende adviezen uit, onder andere inzake de theologie die ten grondslag ligt aan de liturgie van de uitvaart. Op basis hiervan wordt nu aan een herziening van die liturgie gewerkt. Omdat de voorraad kerkboeken tot een minimum is gedaald, moet worden nagedacht over een vervolg hierop: er is besloten een conferentie te houden over inhoud en samenstelling van een mogelijk nieuw kerkboek. Het voornemen is opgenomen in de nieuwe beleidsnota. In het kader van de liturgische muziek kon op voorstel van de Raad voor de Kerkmuziek en met financiële ondersteuning van Cor Unum et Anima Una, het Wilhelmina van Hofwegenfonds en het Oud-Katholiek Ondersteuningsfonds aan vier Nederlandse componisten de opdracht worden gegeven tot het schrijven van nieuwe misordinaria. De enthousiaste presentatie vond op 20 april te Utrecht plaats. 4. Pastoraat en personen In het afgelopen jaar vonden vrijwel geen mutaties plaats. Joop Albers werd deservitor te Den Helder en Enkhuizen. We mochten ons gelukkig prijzen met een aantal wijdingen. Zo werd Angela Berben op 3 februari te Amersfoort tot diaken gewijd; Joke Kolkman en Robin Voorn werden priester gewijd op 9 februari te Utrecht; Erna Peijnenburg ontving de diakenwijding op 1 juni te Haarlem en op 19 oktober de priesterwijding te Egmond. Victor Scheijde-Albers werd op 2 maart te Groningen tot diaken en op 1 september te Utrecht tot priester gewijd. Hans de Rie werd aangesteld als pastoor van de Rotterdamse parochie, Joke Kolkman tot pastoor van de parochie Arnhem en Victor Scheijde tot pastoor van de parochie Groningen. Helaas nam diaken Angela Berben in september ontslag als assisterend pastor van Amersfoort. De bisschoppen legden verschillende werkbezoeken af te Schoonhoven, Gouda, Alkmaar en Arnhem. Het voornemen om een onderzoek te doen naar getermineerde aanstellingen in het pastoraat, bijvoorbeeld als pastorale werkers, werd nog niet uitgevoerd. Ook het plan om de arbeidsrechtelijke positie van pastores, die nu nog in verschillende vormen als pseudo-werknemer of pseudo-
1
ondernemer werken, onder de loep te nemen, moet nog worden uitgevoerd. Wel is ingevoerd dat bij iedere nieuwe aanstelling begonnen wordt met een tijdelijke aanstelling voor één jaar met mogelijkheid tot verlenging. Er werden afspraken gemaakt met betrekking tot het doorwerken na de pensioengerechtigde leeftijd. Als uitgangspunten werden hierbij geformuleerd dat de behoefte van de kerk leidend is; dat bestaande aanstellingen bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd worden beëindigd; dat vervolgens de mogelijkheid bestaat tot het aangaan van een nieuwe, tijdelijke aanstelling in de constructie als zzp’er; en dat de overige kerkelijke regels van kracht blijven. Presentienota: als uitwerking van de zogenaamde ‘kwaliteitscriteria’ werd een vragenlijst opgesteld, waarmee kerkbesturen kunnen evalueren in hoeverre de parochies deze criteria realiseren. Over deze vragenlijst vond overleg plaats met de geestelijkheid van beide bisdommen. De vragenlijst vormt het uitgangspunt voor het gesprek dat de bisschoppen met de verschillende kerkbesturen plannen. Er is een tweejarig introductietraject opgesteld voor de gemeenschap De Goede Herder te Dendermonde. Het traject stelt onder meer betrokkenheid van de leden van de gemeenschap bij de statie Zeeland en deelname aan diverse oud-katholieke landelijke bijeenkomsten voor. Er zal worden onderzocht hoe de anglicaanse kerk omgaat met de integratie van kloosterlijke gemeenschappen in de reguliere kerkstructuren. Ook over het Katholiek Alternatief de Ronde Venen te Mijdrecht valt vooruitgang te melden. Meer dan dertig deelnemers aldaar hebben zich als lid of gastlid van de OKK aangemeld en ondersteunen hiermee het initiatief om in een periode van vier jaar te komen tot een reguliere parochie. Er bestaan nog verschillende vacatures in het pastoraat, die gelukkig deels door de inzet van emeriti worden opgevangen. Zo heeft de parochie Egmond formeel een 50% vacature, waarvan 20% tijdelijk werd ingevuld door Jaap Spaans; Amsterdam heeft 10% vacature, die wordt opgevangen door de bisschop van Haarlem en Peter-Ben Smit; de 30% vacature in Culemborg wordt waargenomen door Jan Van Handenhoven. Een nieuwe vacature van 40% is recent ontstaan in Amersfoort. We danken de emeriti en alle andere werkers, die het mogelijk maken dat de zorgen zoveel mogelijk gezamenlijk worden gedragen. De aartsbisschop vierde zijn koperen bisschopsjubileum ter gelegenheid van de Nieuwjaarsontmoeting van het bisdom Utrecht. Hij schrijft daarover: “Bijzonder geraakt door de vele blijken van sympathie en steun, kijken mijn vrouw en ik terug op een heel mooi feest. De grote opkomst, de goede woorden, de lieve attenties: het heeft ons beiden zeer veel plezier gedaan. We zijn voor al deze blijken van vriendschap dankbaar. We voelen ons gedragen ook op momenten waarbij het lijkt alsof je er alleen voor staat. Ik hoop dat ik in de jaren die volgen nog steeds met evenveel toewijding u allen ten dienste mag staan.” 5. Binnen en buiten De beide organisaties voor missie en diaconaat St. Paulus (buitenland) en Ste. Barbara (binnenland) zetten ook het afgelopen jaar hun werkzaamheden voort. Ter Synode zal de kerkelijke opdracht tot missie en diaconaat onderwerp van bespreking zijn. 6. Kerk en opbouw Het ligt nog altijd in de bedoeling dat de bisschoppen mede ter voorbereiding op het Congres van 2014 een herderlijke brief publiceren over de taak van de oud-katholieken in de huidige tijd. Het seminarie maakte een goed jaar door. Niet alleen was er opnieuw een relatief groot aantal studenten, maar ook de internationale summer school die afgelopen zomer werd georganiseerd was succesvol. Inmiddels zijn ook de verkennende gesprekken met verschillende universiteiten gehouden om te zien of de huidige locatie van het seminarie aan de Universiteit Utrecht moet worden gehandhaafd. Vooralsnog is er geen aanleiding dit te wijzigen In het bisdom Haarlem werd een jongerendag in IJmuiden gehouden en het aartsbisdom vierde weer het bekende zomerfeest, ditmaal in Den Haag. Ten aanzien van de werkzaamheden van de jongerenpastor wordt verwezen naar de aparte verslaglegging daarvan in aansluiting op dit verslag.
2
De werkgroep vorming en toerusting organiseerde verschillende trainings- en ontmoetingsdagen voor werkers in de kerk. De Lectorencursus is in 2012 met een grote en enthousiaste groep van start gegaan, de groep ging ook een weekend op retraite. De jaarlijkse Quasimodo-lezing werd in 2013 door prof. dr. Ernst Hirsch Ballin verzorgd en stond in het kader van de Vrede van Utrecht. Gewoontegetrouw verschenen er advents- en vastenboekjes, terwijl op instigatie van en medegefinancierd door de Oud-Katholieke Kerk een boek van dr. Rowan Williams onder de titel Tekens van vertrouwen kon worden vertaald en uitgegeven. De plannen tot het opzetten van een oud-katholieke uitgeverij die de nu verspreide initiatieven tot publicaties coördineert, is nog niet van de grond gekomen. 7. Financiën en materiële zaken In het afgelopen jaar zijn verdere beleidsmatige stappen gezet in de richting van de vorming van de Adviesraad Financiën en Materieel (AFM). Vooral ingegeven door de bezetting van Financiële Raad en de Commissie Bebouwde Eigendommen, maar ook vanwege het gezamenlijk werkterrein van beide adviesorganen, heeft het Collegiaal Bestuur besloten beide organen samen te brengen in de AFM. Daarmee gaat gepaard een zekere centralisatie van het gebouwenbeheer om de kerkbesturen bij te staan in het beheer. Planmatig professioneel onderhoud kan relatief goedkoper uitvallen. Dit vergt een coördinerende en deels sturende taak van een centrale figuur die tevens kennis heeft van vigerende subsidieregelingen, zoals de BRIM e.d. Gekoppeld aan de toekomstige bezetting van het Bisschoppelijk Bureau is hiervoor een apart voorstel geformuleerd. In het bisdom Haarlem loopt een onderzoek naar een collectief abonnement gebouwenbeheer door de Monumentenwacht Noord-Holland, dat bovendien gekoppeld kan worden aan begeleiding traject voor de uitvoering van onderhoudsplannen. Aan een vergelijkbare constructie voor het aartsbisdom wordt ook gedacht. Financiële Raad Het werk van de Financiële Raad heeft zich zoals gebruikelijke weer gericht op de controles van jaarrekeningen en begrotingen van de parochies en verantwoording plichtige verenigingen en stichtingen. Voor de laatstgenoemde groep is dit uitgevoerde door de voorzitter Laurens de Reus. Een waardige opvolger op de post van controleur wordt nog naarstig gezocht, maar heeft nog geen resultaat opgeleverd. Anders is dat met de groep bouwkundigen, waarbij naast Victor Scheijde en Leen Krook zich in 2012 ook Eric Overtoom heeft gevoegd. Recent kon de raad zich verheugen in de komst van een vierde bouwkundige specialist, Herman Toorman uit Arnhem. Een zware bezetting op gebied van bouwkundige adviezen en beoordelingen is geen luxe gezien de vele (ver)bouwplannen die thans in de kerk spelen. Daarbij blijkt nog steeds dat niet alle parochies op de hoogte zijn van de geldende procedures en raken bouw- en subsidieaanvragen nog wel eens op drift door verkeerde adressering. Geldwerving In 2012 is een uitvoerige tournee langs vrijwel alle parochie gemaakt. Ineke Schenk en Han Louman hebben hun adviezen wijd verspreid en kerkbesturen aan het denken gezet, maar vooral ook aangezet om acties te ondernemen. Het Collegiaal Bestuur constateert samen met de geldwervers dat veel parochies hun plannen nog gestalte moeten geven en uitvoeren. En dat is ook een zorg, omdat de tijd voort gaat en ook op dit terrein onze kerk geld laat liggen. Het eerste halfjaar 2013 zijn mede door de gezondheid van de geldwervers de landelijke ondersteuning gering geweest. Dit mag natuurlijk geen reden zijn voor parochiebestuurders om ook hun acties gering te houden. Arbeidsvoorwaardenoverleg Het overleg met de priesters en overige betaalde krachten in onze kerk verloopt steeds op een zeer
3
constructieve wijze. De bezetting vanuit de priestervereniging is afgelopen jaar gewijzigd. Er is afscheid genomen van Joop Albers en daarvoor in de plaats zijn Paul Brommet en Rudolf Scheltinga toegetreden. Henk Schoon is gebleven vanuit de priestervereniging. De Thesaurier en de secretaris vertegenwoordigen het Collegiaal Bestuur in dit overlegorgaan. Naast de jaarlijkse honorariumverhoging wordt in dit overleg gespreken over tal van andere zaken op gebied van arbeidsvoorwaarden en omstandigheden. Pensioenfonds De waardeoverdracht van de pensioenen die voorheen verzekerd werden bij Avéro vormt nog steeds de reden, waarom het pensioenfonds in de huidige vorm bestaat. Sinds de overgang van de pensioenen naar het Pensioen Fonds Zorg en Welzijn in 2009 is de pensioenwereld in voortdurende beweging geweest en is voor wat betreft onze kerk zeer veel gesproken met diverse partijen over de waardeoverdracht. Maar ook in 2012 en 2013 (eerste halfjaar) heeft de waardeoverdracht nog niet plaats gevonden. Gebouwenbeheer Aanvullend kan nog gerapporteerd worden dat er eerste ideeën zijn geformuleerd over de uitbreiding van het huidige seminariegebouw om daarmee een betere exploitatie op termijn mogelijk te maken. De plannen zijn nog in een pril stadium, maar gezien de noodzaak om ons eerste te richten op andere prioriteiten binnen de kerk, zijn de plannen nog niet verder uitgewerkt omdat hiermee ook forse investeringen zijn gemoeid. Systemen De introductiedagen met betrekking tot het nieuwe systeem van de ledenadministratie on line en boekhouding zijn succesvol verlopen. Een aantal parochies is inmiddels aangesloten op de ledenadministratie en het nieuwe financiële administratiepakket is ook verschillende plaatsen uitgezet. Het Collegiaal Bestuur wil beide systemen verplicht stellen nadat er over de kosten ervan overeenstemming is bereikt. Als uitbreiding van het financiële pakket wordt gewerkt aan de mogelijkheid om de jaarrekeningen zoveel mogelijk digitaal te kunnen aanleveren. Erfgoed Erfgoed: dankzij financiering vanuit het Oud-Katholiek Ondersteuningsfonds, de Stichting OudKatholiek Museum en het A. Ahuysfonds kon het museum Catharijneconvent in samenwerking met de kerk een consulent/conservator voor het oud-katholiek religieus erfgoed aanstellen voor de periode van vier jaar. Dr. Richard de Beer is inmiddels voortvarend aan het werk gegaan en heeft al heel wat parochies bezocht en adviezen kunnen geven. 8. Oecumene Wereldraad Het afgelopen jaar stond helemaal in het teken van de voorbereiding van de Wereldassemblee die in Busan, Korea, plaats vindt van 29 oktober tot 8 november. Het thema van de bijeenkomst is “God van het leven. Leid ons naar vrede en gerechtigheid’. Het thema neemt de inhoud van de grote vredeconvocatie van 2011 op en zet het in de bredere context van de verkondiging van het evangelie die in dienst staat van de bevordering van de menswaardigheid van leven en samenleven. Verwacht wordt dat de assemblee tot een belangrijke herstructurering van de Wereldraad zal besluiten, waardoor de organisatie meteen ook weer goedkoper zal worden. Verder staan twee nieuwe ben belangrijke documenten op de agenda: het missiedocument ‘Together towards Life’ en een theologisch document over de kerk ‘The Church: towards a common vision”. Er zal een ook een kleinere tekst over de eennheid van de kerken worden goedgekeurd. Met dit laatste zal naar alle verwachting ook op het parochieniveau goed gewerkt kunnen worden.
4
Raad van Kerken Nederland Het is bewonderingswaardig waartoe de Nederlandse Raad van Kerken, ondanks de afgeslankte bezetting van het secretariaat, nog allemaal in staat is. Voor wie de site van de Raad volgt is dit geen nieuws, (www.raadvankerken.nl ). Zo speelde Raad een rol bij de herdenking van de afschaffing van de slavernij, die op 1 juli ll. In Amsterdam werd herdacht. De Raad gaf in dat verband ook een verklaring uit. Andere thema’s waar uitgebreid op ingegaan werd tijdens de, algemene vergaderingen zijn: seksueel misbruik in pastorale relaties, het oecumenisch leesrooster, de brief over de arbeid van de PKN, het Wereldraadrapport over missie en evangelisatie. Verder zijn de vergaderingen een uitgelezen kans voor de vertegenwoordigers van de kerken om informatie over de eigen kerken uit te wisselen en wordt er ook voldoende aandacht besteedt aan de actualiteit en de vraag of we als christenen daarop al dan niet moeten reageren. Zo is de Raad in de pers gekomen met zijn moedig bezoek aan het detentiecentrum voor vluchtelingen te Rotterdam. De ABvU was een van de leden van de delegatie die de vluchtelingen in het centrum hebben bezocht. Daarbij was er ook gelegenheid tot een kritisch gesprek met de directie van het centrum. CEC De Conferentie van Europese Kerken (KEK of CEC) hield haar Assemblée in Budapest, waar de bisschop van Haarlem de gedelegeerden uit de verschillende oud-katholieke kerken van Europa aanvoerde. De vergadering ging vooral over de reorganisatie van dit orgaan, die werd ingegeven door financiële nood. Men besloot op termijn naar één vestigingsplaats in Brussel (nu ook nog Genève en Straatsburg) toe te gaan en het Centraal Comité te halveren van 40 plaatsen naar iets meer dan 20. Hiermee hoopt de CEC haar taak als platform voor christenen in Europa te kunnen blijven uitoefenen. OOAOO Het OOAOO (Orthodox, Oriëntaals, Anglicaans, Oud-Katholiek overleg) kwam verschillende malen in vergadering bijeen. Het ontving op 18 januari de secretaris-generaal van de Wereldraad van Kerken, dr. Olav Fykse Tveit, die in Nederland op bezoek was; het maakte een aantal afspraken met het oog op de samenwerking; en het organiseerde een ontmoetingsdag op 13 april te Utrecht met als thema ‘De mens in de schepping’. Relatie Rooms- Oud-Katholiek De bisschop van Haarlem sprak op een colloquium over 50 jaar Vaticaans concilie n.a.v. een boek over de geschiedenis van het concilie, waarin de aartsbisschop een bijdrage schreef. Het Metropolitaan Kapittel had een ontmoeting met het Rooms-Katholiek kapittel. Vertegenwoordigingen De aartsbisschop woonde de inhuldiging van koning Willem Alexander bij, terwijl de bisschop van Haarlem onze kerk op 27 juni vertegenwoordigde bij de intronisatie van de bisschop van de Koptische Kerk, mgr. Arseny. De aartsbisschop was aanwezig bij het afscheid en verwelkoming van resp. de oude en nieuwe Commissaris van de Koning in de provincie Utrecht. 9. Internationaal IBC De Internationale Bisschoppen Conferentie kwam in maart te Bonn bijeen. De striktere financiële administratie begint in de vorm van een gedegen begrotingsdiscipline vruchten af te werpen. Ook de vergaderingen zijn korter en dus goedkoper. Speerpunt was dit jaar een bezinning op het ambt van diaken en de daarmee samenhangende vraag naar de bediening van sacramenten. Het nieuwe document van de Wereldraad van Kerken The Curch. Towards a common vision werd kritisch besproken en er was een uitvoerig bericht over de Poolse zusterkerk, waar men van plan was bisschoppen te kiezen (hetgeen zoals nu bekend is, niet gerealiseerd werd). De resultaten van de gesprekken die met de Mar Tomakerk in India werden gevoerd, gaven aanleiding om de pre-dialoog in een officiële dialoog om te zetten met als doel te komen tot een kerkelijke gemeenschap.
5
Dialogen De dialoog met de Kerk van Zweden is afgerond. Het resultaat is nu een document dat naar de leiding van de betrokken kerken gaat, vervolgens op verschillende niveaus besproken moet worden en dan hopelijk aanvaard wordt als basis voor een relatie van kerkelijke gemeenschap, zoals we die ook met de anglicaanse kerken hebben. De bisschop van Haarlem is voorzitter van deze commissie. De dialoog met de Oud-Katholieke Kerk van Mariavieten in Polen nadert ook zijn einde; hopelijk kunnen we volgend jaar een besluit nemen over al dan niet (her)opname van deze kerk in de Unie van Utrecht. De pre-dialoog met de Mar Thoma kerk wordt door de IBC ‘gepromoveerd’ tot een dialoog. Prof Peter ben Smit is een van leden van deze commissie. Nieuwe en oude vrienden Op de zetels van Canterbury en Rome namen zoals bekend nieuwe bisschoppen plaats: Justin Welby werd aartsbisschop van Canterbury als opvolger van Rowan Williams en paus Franciscus, hoopvol bijgenaamd ‘de eerste’, volgde Benedictus XVI op. Bij beide gelegenheden waren Nederlandse oudkatholieke bisschoppen present. De samenwerkig met de IFI: met steun van de IBC wordt aan het Anglipay Theological Centre in Panangsinan de ‘Ramento chair’(leerstoel dus) opgezet. We zijn blij dat in de volgende jaren de Nederlandse theologen dr. Remco Robinson en Prof. Dr. Peter Ben Smit daaraan hun medewerking zullen verlenen. Als men dit initiatief bijzonder wil ondersteuning is een financiële bijdrage daartoe van harte welkom. 10. Congres Op naar het Congres 2014! De plannen zijn al redelijk ver ontwikkeld, locaties en plannen staan in de grondverf en de wervingsbrochure is in verschillende talen verschenen en rondgedeeld. Het Collegiaal Bestuur hoopt van harte dat vele geloofsgenoten uit Nederland aan het congres volgend jaar zullen deelnemen en het 125 jarig bestaan van de Unie van Utrecht zullen meevieren. Het Collegiaal Bestuur, september 2013
Zoals gebruikelijk wordt dit korte verslag gevolg door een overzicht van de staat van uitvoering van de vigerende beleidsnota. Daarna volgen enkele (soms verkorte) verslagen van kerkelijke onderdelen.
Beknopt overzicht stand van zaken uitvoering beleidsnotitie Kostenbesparende groei 2011-2013.
6
1. pastoraat en kerkopbouw: Werkbezoeken: werden gecontinueerd in 2011 t/m/ 2013 in het nieuwe tempo van eens in de drie jaar. Een boekencontrole vindt plaats waar dat nodig is. Projectmatige aanstellingen: o Het Bestuur start een onderzoek naar de mogelijkheid van getermineerde aanstellingen ook voor pastorale opdrachten, wat een flexibeler organisatie zou kunnen betekenen. Voorbeeld is de nu tijdelijke aanstelling van een pastorale werkers, waar al enige ervaring mee is opgedaan. Indien deze ontwikkeling wordt doorgevoerd, zou dat op den duur voor meer pastorale aanstellingen kunnen gaan gelden. Dat betekent wel een cultuuromslag, waarover overleg in het Arbeidsvoorwaardenoverleg nodig is. Bij tijdelijke aanstellingen geldt in ieder geval dat er degelijke afspraken bij het begin van de aanstelling worden gemaakt over de doelstellingen en dat er duidelijke evaluatiemomenten worden afgesproken. Overleg nog niet afgerond. o Arbeidsverhouding: het bestuur wil in het verlengde van het vorige gericht nadenken over de arbeidsrechtelijke kant van de aanstellingen (zelfstandigen en de pseudowerknemers). De laatste categorie begint steeds meer trekken van een dienstverband te krijgen en de vraag is of dat niet te prefereren zou zijn. Ook dat vraagt om een cultuuromslag en dus om draagvlak en het bezien van de ecclesiologische aspecten (geestelijken komen dan in dienst van de OKK Nederland). Voor de verkenning wordt een werkgroepje gevormd. Uitvoeringstijd: 2013. Opbouwwerk: in beide bisdommen werd in 2012 een bisdomdag georganiseerd. Fonds: er is ter gelegenheid van het jubileum van de aartsbisschop een fonds IMPULS in het leven geroepen voor de kerkopbouw en de financiering van nieuwe initiatieven. Aan de verdere opbouw van het fonds wordt nog gewerkt. Convocatoren/regio’s: de intensivering is in gang gezet, waarbij de kerkopbouw uitdrukkelijk op de agenda staat. Diasporadag: is inmiddels vervangen door een kerkopbouwdag. Zie boven onder bisdomdag. Onderlinge collegialiteit: de Utrechtse geestelijkheid heeft meerdere extra bijeenkomsten belegd om hieraan te werken met behulp van expert van buiten. Hierbij werd ook de procedure bij pastoorsbenoemingen aan de orde gesteld, die opnieuw is vastgesteld. Rituelenservice: hier is over gesproken in de Provinciale Synode. De Commissie voor Geloof en Kerkorde heeft inhoudelijk commentaar gegeven op het verlenen van diensten aan ‘derde’. Het Collegiaal Bestuur heeft een richtlijn voor tarieven uitgegeven. De eerste experimenten zijn o.a. gestructureerd in gang gezet in de parochie Groningen en Eindhoven. Presentienota: het Collegiaal Bestuur presenteerde tijdens de synode van november 2012 de presentienota over de toekomst van de kerk. De daarin genoemde vitaliteitscriteria zijn inmiddels uitgewerkt en kunnen besproken worden middels een vragenlijst. Herderlijke Brief: de bisschoppen bereiden een herderlijke brief voor over de roeping van oud-katholieken in de samenleving. 2. Pastoraal Fonds: Financiering Projectaanstellingen: zie hierboven 3. Categoriaal Pastoraat: Kerkelijke zending en bisschoppelijke aandacht: Nog in stadium van overleg, afronding verwacht najaar 2013. Overleg categoriale pastores: is per bisdom gerealiseerd in 2012 en 2013. 4. Ledenservice: Notitie werving leden: een concept notitie wordt besproken in het bestuur in oktober 2013. Site aanmelding vriend: gerealiseerd najaar 2013. Kerkdag regionaal of landelijk: zie eerder.
7
Leer en leven: de herziening van deze uitgave is besproken. Er wordt gekozen voor een andere vorm. Realisatie niet verwacht voor 2015.
5. Liturgie: Prioritering: Het overleg met de commissie voor de Liturgie door de bisschoppen is geweest, er wordt nu gewerkt aan de diverse openstaande zaken. De herziening van de uitvaartliturgie krijgt de voorrang in de werkzaamheden van de Commissie voor de Liturgie. De bisschoppen ontvingen in 2013 een voorstel. Lezingenproject: het tijdens de vorige synode aangekondigde lezingenproject blijkt dermate omvangrijk, dat de werkgroep zich niet in staat acht de gesteld termijnen te halen. Daarom werd besloten dit project te stoppen en voorlopig verder te werken met het bestaande lectionarium. Gezangboek en Kerkboek: besloten is met de herziening geen haast te maken; in de agendering is een breed overleg hierover opgenomen voor 2014. Overigen: tijdens de Provinciale Synode van de geestelijken werd de kinderzegen geëvalueerd. Alleen op enkele plekken in het aartsbisdom wordt deze zegen gepraktiseerd en naar aanleiding van de positieve ervaringen aldaar werd besloten de mogelijkheid tot kinderzegen te handhaven. 6. Seminarie: Onderzoeksprogramma: het Collegiaal Bestuur wil aandacht vragen voor het element van “Oud-Katholiek Kenniscentrum’; de opleiding staat toch voor een breder ideaal dan alleen de specifieke ambtsopleiding. Hierover zal met het college van docenten en het curatorium worden overlegd. Het moet ook haalbaar zijn binnen de huidige aanstellingen naast het vele, dat de Universiteit al vraagt. Relatie OKKN en Seminarie: vastgelegd in herzien Statuut van de Stichting O.K. Seminarie, het laatste onderwerp dat in behandeling is, is de regeling van de detachering van docenten. 7. Organisatie: Toekomstige organisatie Biss. Bureau: het Collegiaal Bestuur heeft de toekomstige taken van het bisschoppelijk bureau in kaart gebracht, waarbij niet ontkomen kon worden aan uitbreiding van de totale formatie om parochies op enkele terreinen, zoals het gebouwenbeleid, nog beter van dienst te kunnen zijn. Er zijn inmiddels profielen van de vacatures opgesteld en na de synode gehoord te hebben zullen de vacatures open gesteld worden. Organisatie en werkwijze bisdommen en relatie tot Synode: de Provinciale Synode heeft zich in het voorjaar gebogen over dit onderwerp. In 2012 was een gezamenlijke studiedag van het Collegiaal Bestuur en het Presidium van de Synode. Er is inmiddels een werkgroep gevormd, die verder vorm gaat geven aan het synodale element in de kerkstructuur. 8. Personeelsbeleidsplan: Gedragsregels: voor de bisschoppen ligt de taak het commentaar van de Commissie voor het Kerkrecht op de bestaande regeling te bespreken met de geestelijkheid. Dit zal in 2013 uiterlijk plaats vinden. Aanstellingen: zie ook hetgeen vermeld is onder punt 1.
9. Vorming en toerusting: Aanbod uitgewerkt gespreksaanbod: dit aanbod is door de werkgroep V&T gerealiseerd en op de website te vinden. Het aanbod wordt regelmatig aangevuld. Cursus inleiding OKK: de bewerking van het Zwitserse voorbeeld is eveneens gereed en toegevoegd aan het aanbod op de website.
8
Gastheren en – vrouwen: er werd een bijeenkomst gehouden in september 2013 te Rotterdam. Inhoudelijk materiaal: Herderlijke brief (zie eerder), het boekje Oud- en nieuw-katholiek van de hand van bisschop Vercammen is verschenen. Op basis daarvan heeft de Werkgroep Sint Willibrord een meerdaagse bijeenkomst belegd. Toerusting Liturgie: een cursus van 6 avonden voor parochianen is in voorbereiding. Coördinatie: de coördinatie van de werkgroep ligt in de handen van mw. J. Kolkman. Aanbod in sterke tijden: zowel in 2011 als in 2012 en 2013 zijn uitgaven voor de vastentijd gerealiseerd. In 2012 en 2013 werd deze uitgave breed oecumenisch uitgezet door samenwerking met uitgeverij Jongbloed. Daarnaast wordt melding gemaakt van de vertaling van het boek van aartsbisschop Rowan Williams ‘Tokens of Trust’, waarvoor een uitgever werd gevonden.
10. Publiciteit: Webshop en boekhuis: de werkzaamheden vinden grotendeels plaats op het Bisschoppelijk Bureau. Websites: in 2011 en 2012 zijn er opnieuw trainingssessies gehouden voor de webmasters van de parochiesites, waarbij aandacht werd gegeven aan de basisvaardigheden en de geavanceerde toepassingen. Beginnende webmasters worden gecoacht door de secretaris van het bureau of dhr. van Maaren. In 2012 is een aantal nieuwe site’s onder de okkn.nl vlag verschenen. Foldermateriaal: de vernieuwde versie folder OKKN is in mei 2012 verschenen. Boeken OKKN: zie onder vorming en toerusting. Blad De Oud-Katholiek: de redactie hield een lezersonderzoek in het najaar van 2012, waarover werd gerapporteerd in het blad en op de website . Nota Publiciteit: het Collegiaal Bestuur stelde in 2012 een nota publiciteit vast, waarin zowel het uitgavenbeleid als de nieuwe sociale media aan bod komen. Sociale media: In deze tijd kun je als kerk niet om Social Media heen. Het is een manier om in contact te komen met mensen en om je te profileren als kerk. Dat realiseert het Collegiaal Bestuur en de geestelijkheid zich ook. Het afgelopen jaar heeft zij zich daarom laten informeren over de mogelijkheden van Social Media en hoe je deze op een positieve manier in kan zetten. De jongerenpastor en een aantal parochies heeft al een eigen Facebook en merkt dat veel oud-katholieken, maar ook niet oud-katholieken hun weg vinden naar deze pagina's. In oktober bespreekt het bestuur een voorstel hoe de OKKN haar aanwezigheid in Social Media vorm kan geven. Het opzetten van een eigen Facebook pagina ligt het meest voor de hand, maar ook andere Social Media zoals Twitter en Pinterest zullen overwogen worden. 11. Jeugdpastoraat: Jeugdpastor: het Collegiaal Bestuur besprak de door de jongerenpastor, Jutta Eilander, aangeleverde evaluatie over de afgelopen vier jaar. De evaluatie geeft een eerlijk beeld van wat er is ondernomen en wat wel en niet geslaagd is. Onder voorwaarde dat de aanvullende financiering kan worden gehandhaafd, stelt het Bestuur de synode voor het project te verlengen met een periode van vijf jaar. De relatie met het kampwerk is goed. Landelijke jongerendag: er is gekozen voor een jongerensynode in november 2012 en ook in 2013. Batavia: eerder werd al melding gemaakt van de poging een herstart van deze vereniging te maken; de pastores Münch en v.d. Velde hebben zich hiervoor ingezet. Het ziet er echter niet naar uit dat deze vereniging opnieuw van de grond zal komen. Catechese aanbod 16 jaar + : de commissie voor de catechese werkt hieraan. Internetaanbod catechese: aan deze opdracht is nog geen uitwerking gegeven.
9
Parochiecatecheten: de cursus van 2011 is met succes afgerond. Er bleek onvoldoende belangstelling om deze cursus in 2013 te herhalen. Eigen bezinningsmateriaal: kon in 2011 niet gerealiseerd worden, wel werd een initiatief van de jongerenpastor ontwikkeld gedurende de veertigdagentijd op de speciale jongerensite.
12. Missie en diaconaat: Samenwerking: de nieuwe vorm van samenwerking tussen de Missie Sint Paulus en de SIOHdiaconaal bureau is met ingang van 2012 geëffectueerd. De commissie Sint Paulus draagt nu zorg voor missie en diaconaat in het buitenland en de nieuw opgezette Commissie Sinte Barbara voor de missie en diaconaat in het binnenland. Er verscheen een speciale folder over de nieuwe werkwijze. Fundraising IFI e.a.: in Amsterdam is een Filippijnse parochie opgericht , deze oecumenische parochie staat onder toezicht van de bisschop van Haarlem. Er is tevens een vereniging opgezet, waaraan de leden contributie gaan betalen. 13. Financieel en Materieel: Gebouwenbeleid en Financiële Raad: de FR en de aparte Commissie Bebouwde Eigendommen worden ineen geschoven tot de Adviesraad Financiën en Materieel. Het gebouwenbeheer is versterkt door de inbreng van een nieuw lid en zal nog verder geëffectueerd worden door koppeling aan een coördinator op het Bisschoppelijk Bureau – zie ook het voorstel daartoe in de agenda van de synode van 2013. Fundraising: de leden van de commissie geldwerving hebben in het seizoen 2011-2012 nagenoeg alle kerkbesturen bezocht en gesproken over de mogelijkheden die in die specifieke parochies denkbaar zijn. Aan de definitieve vorm van het handboek wordt nog gewerkt. Vermogensbeheer: verwezen wordt naar het jaarverslag en de toelichting op de begroting. Gebouwenbeheer: het Collegiaal Bestuur heeft mede op aangeven van de synode gewerkt aan een nota over het vestigingsbeleid in de toekomst (Oud-Katholieke Presentie), zoals die te vinden is in de agenda van de synode november 2012. De verdere uitbouw van het gebouwenbeheer is nog onder handen, zoals hierboven is aangegeven.
Ingekomen verslagen van kerkelijke onderdelen Een aantal organisaties brengt zelf een jaarverslag uit, deze zijn hier niet opgenomen. Bisschoppelijke Commissie voor de Liturgie - Jaarverslag 2012 (mei 2013) Leden: M. Ploeger (voorz.), M. Liebler-Münch (secr.), R. Frede, W. van der Velde. Adviseur: K. Ouwens. In 2012 kwam de commissie vier keer bijeen. Aan de bisschoppen aangeboden werden:
10
1. Een formulier voor incardinatie van geestelijken in de geestelijkheid van een bisdom. 2. Liturgische handreiking voor de rolverdeling bij de eucharistieviering (als er meer geestelijken samen dienst doen). 3. Een reeks eenvoudige eucharistische gebeden (ook geschikt voor diensten met jongeren/kinderen). 4. Het directorium 2013 (volledige en verkorte versie). M.b.t. de liturgische toerusting werd er mede namens de cie. een lezingenreeks over de liturgie van de eucharistieviering aangeboden (door M.Ploeger). Verder is er met name gewerkt aan het beoogde Vesperboek (5 losse delen door het jaar). In 2013 willen we ons voornamelijk richten op: - Dienst van schriftlezing en gebed (herziening) - Uitvaart (herziening) - Liturgische toerusting (o.a. aanbieden van lezingen, gemeenteavonden over liturgie…) Martina Liebler (secretaris) Stuurgroep Lectoren In september 2012 is een nieuwe cursus voor lectoren van start gegaan. Deze zal lopen tot de zomer van 2014. Na enig verloop aan het begin van de cursus zijn er op moment van rapporteren (mei 2013) 15 enthousiaste deelnemers. Een opvallend verschijnsel is het feit dat niemand van de deelnemers van oud-katholieke huize is. De diversiteit is groot, van theoloog tot ‘buitenkerkelijk van huis uit’. De feitelijke organisatie en aansturing wordt gedaan door de Stuurgroep Lectoren, die in nauw overleg met de aartsbisschop, die portefeuillehouder is, het curriculum opstelt, de docenten aanzoekt en het lesprogramma organiseert. Per cursusdag is minimaal één lid van de stuurgroep aanwezig. Lid van de stuurgroep zijn thans pastoor Martina Liebler, lector Erna Bekkering en lector Ab Mollema. De cursus beslaat een totaal van 19 zaterdagen plus een weekend retraite, geleid door de aartsbisschop. De retraite heeft plaatsgevonden in januari 2013 in de Abdij Maria Toevlucht te Zundert. De inhoud van de cursus wordt grotendeels bepaald door de ‘richting’ die aangegeven wordt in de bekende brochure ‘Aandacht als Dienst’. Vakken als voorbeden, het maken van een overweging en (taal)expressie vormen de praktische kern van het programma. De theoretische achtergronden worden via de vakken OK kerkgeschiedenis, exegese, liturgie, systematische theologie gegeven. De docenten zijn overwegend afkomstig uit de OKKN. Er een voortdurende (her)bezinning gaande op taak en plaats van het lectoraat in onze kerk. Hiervan moge het interview met de aartsbisschop in De Oud-Katholiek van april 2013 getuige zijn. Onder verantwoordelijkheid van de bisschoppen, en met meedenken door de stuurgroep, wordt gewerkt aan een nota over het lectoraat. Namens de Stuurgroep Lectoren A.R.M (30-05-13)
Bisschoppelijke Commissie Geloof en Kerkorde - Jaarverslag 2012 De Bisschoppelijke Commissie Geloof en Kerkorde (G&K) geeft gevraagd en ongevraagd advies aan de bisschoppen over zaken aangaande de inhoud van het geloof en de orde van de kerk. Zij is bestaat uit deken Harald Münch (voorzitter), dr. Remco Robinson (secretaris), dr. Mattijs Ploeger, pastoor Wessel Jan Woltjer, kanunnik Wietse van der Velde en prof.dr. Peter-Ben Smit. Kerk als rituele service instelling: op 24 januari 2012 heeft de commissie de definitieve versie van het advies naar de bisschoppen gestuurd. Vanaf het najaar 2010 heeft G&K zich bezig gehouden met de kwestie van de rituele service aan ‘derden’. De commissie heeft een differentiatie aangebracht tussen sacramentele en niet-sacramentele rituelen, tussen gedoopten en niet-gedoopten en oudkatholieken en niet out-katholieken. Daarnaast heeft zij een aantal teksten aangaande de kwestie bestudeerd.
11
Leven na de dood en de heiligen: tijdens de vergadering met de bisschoppen kreeg de commissie de vraag voorgelegd naar de dubbele inhoud van de uitvaartliturgie aangaande het leven na de dood. In de liturgie in het kerkboek zijn tegelijkertijd de opvattingen te vinden dat de overledene na de dood naar de hemel gaat én dat deze zal verrijzen bij het Einde der Tijden. Verwarring is ook te vinden onder de gelovigen. Er is in elk geval een spanning tussen de geloofsbeleving en de liturgie. Daaraan gekoppeld is de vraag naar de heiligen. In hoeverre is het bidden voor overledenen in het algemeen en de heiligen in het bijzonder zinvol? Is er hierbij ook ruimte voor nieuwe geloofsgetuigen zoals bijv. de Obismo Maximo Ramento van de IFI? Permanent diaconaat: vanaf maart 2013 houdt de commissie zich bezig met de vraag naar permanent diaconaat. Ook in de Zwitserse zusterkerk is deze vraag actueel. Los van de mogelijkheden van financiële honorering is het interessant na te gaan in hoeverre een permanent diaconaat met een eigen invulling van pastoraat een aanvulling kan zijn op het ambt zoals het binnen de OKKN beleefd wordt. Christelijke initiatie: nu het advies van de commissie over christelijke initiatie op de Provinciale Synode besproken is en bediscussieerd, zal de commissie zich opnieuw buigen over deze kwestie met name met het oog op de implementering ervan. Zij zal de bisschoppen adviseren hoe enerzijds naar de geluiden binnen de synode geluisterd kan worden en anderzijds aan haar principes kan worden vastgehouden. Economische positie van geestelijken: binnen verschillende gelederen van de kerk wordt gesproken over tijdelijke aanstellingen voor geestelijken. Ook nu al zijn bepaalde aanstellingen op projectbasis en dus in wezen tijdelijk. De commissie buigt zich over de vraag in hoeverre tijdelijke aanstelling en bezoldiging passen bij haar ecclesiologie, waarin de ambtsdrager een levenslange band met de kerk heeft. Laan, G. v. d. (2006). Maatschappelijk werk als ambacht: inbedding en belichaming. Amsterdam: Humanistics University Press.
Adviescommissie Kandidaten Ambtsbedieningen De Commissie vergaderde dit jaar met de bisschoppen op 8 maart en op 8 november 2012. Het functioneren van de Commissie werd geëvalueerd en er werd kritisch gekeken naar de vigerende Regelingen en Procedures inzake deze Adviescommissie. Er werden reserveleden benoemd: mw.drs.M.C.Vos-Maan en de heren N.Lenten en pastoor drs. L.E. Wijker. De voorzitter en de secretaris werden herbenoemd voor een nieuwe periode tot december 2016. In 2012 werd een advies uitgebracht over twee kandidaten. voorzitter: mw.drs.H.C.M. Maan- van Werven secretaris : mw. M.L. Tanke-Keman leden: mw.past. M. Munch-Liebler en pastoor P.J.M. Coemans.
Bisschoppelijke Commissie Sinte Barbara, Missie en Diaconaat Binnenland – juli 2012 – juli 2013 Het bestuur bestond deze periode uit voorzitter H.P. Lippe, secretaris H.C.J. Hendriks, penningmeester J.J. Louman en lid C.J. Schenk. Het bestuur heeft in deze periode 5x vergaderd. Vertegenwoordigingen: 14 september 2012: Oecumenische diaconale studiekring: ‘kerk in verbouwing, diaconie in de uitverkoop’. Over nieuwe kerkvormen en de aandacht voor diaconaat (Amersfoort); 29 september 2012: Oecumenische diaconale dag: thema: ‘solidariteit of uitsluiting?’ De gevolgen van de economische crisis en bezuinigingen voor kwetsbare groepen in de samenleving (Heiloo); 29 november 2012: ‘Eerlijk duurt het langst’: symposium over de zoektocht naar een rechtvaardige economie (Amersfoort).
12
Ons werk is in mondelinge aanbevelingen met betrekking tot het vastenoffer onder de aandacht gebracht door de penningmeester en door Nico Sarot in Amsterdam in de reguliere kerkdiensten. Website: in deze periode hebben we als bestuur aan webmaster David Ross verzocht een website te maken om ons werk te onder de aandacht te brengen, om informatie met de parochies en haar leden uit te wisselen en om informatie van derden van buiten de kerk door te geven. Wij zijn bijzonder dankbaar voor zijn vrijwillige werkzaamheden voor de commissie. Ons werk en dat van Sint Paulus werd in de volgende nummers van De Oud-Katholiek onder de aandacht gebracht: in nummer 2860: Op nieuwe wegen: missie en diaconaat / in nummer 2861: Opnieuw op de kaart: Paulus en Barbara: missionair diaconaat / in nummer 2868: Vastenoffer 2013: doelen in Nederland. Reacties bij de penningmeester zijn hier nauwelijks op gekomen. Eigen diaconale enquête: de onderstaande zaken zijn ingezet om de noodzakelijke informatie te verkrijgen: * 3 september 2012: per post worden een aanbevelingsbrief en een tweetal vragenlijsten toegestuurd aan alle parochies / staties / werkgroepen. * 7 januari 2013: per mail wordt een herinnering gestuurd aan alle parochies en staties die nog niet gereageerd hebben. * 1 maart 2013: per telefoon en mail nogmaals gevraagd de enquête in te vullen en terug te sturen. Deze ronde werd door de penningmeester verzorgd. * Het eindresultaat wordt negatief beïnvloed door de slechte respons op de enquête van diverse parochies. Deelname aan het Armoedeonderzoek 2013: dit betreft een oecumenisch onderzoek: * het C.B. heeft via zijn secretaris middels een mail van 10 augustus 2012 de commissie Sinte Barbara gevraagd de praktische uitvoering op zich te nemen. * 6 maart 2013: mail aan de pastores en kerkbesturen waarin het deelnemen aan het onderzoek wordt aanbevolen. * De presentatie van het onderzoeksrapport zal in het najaar van 2013 plaatsvinden. In 2013 was het vastenoffer bestemd voor ons binnenlands diaconaat. Hiervoor werden een tweetal zaken gemaakt: * een folder waarin de projecten gepresenteerd werden. * Een poster waarin de commissie zich nogmaals aan de parochies presenteerde. Het bestuur is bezig een aanbevelingsbrief samen te stellen om dit jaar nog bij te voegen bij een herfst / winter nummer van ‘DE OUD KATHOLIEK’ ter verwerving van voldoende geldelijke middelen om de projecten die ons zijn toevertrouwd financieel te kunnen ondersteunen. Doelen: * steun geven aan nieuwe projecten en de diaconale projecten in Rotterdam / Leiden / Vlissingen / Schiphol. * Het compleet krijgen van het overzicht van de parochiële diaconale projecten. * Het steun geven aan mensen in nood. * Meer bekendheid geven aan ons werk als landelijke diaconale commissie * Het actief meer fondsen werven ter bekostiging van het bovenstaande. Hans Hendriks, secretaris Bisschoppelijk Commissie Sint Paulus, Missie en Diaconaat Buitenland Met ingang van 1 januari 2012 zijn twee nieuwe Bisschoppelijke Commissies opgericht: ‘Sinte Barbara’ ok missie en diaconaat binnenland en ‘Sint Paulus’ ok missie en diaconaat buitenland. Ze zijn ontstaan uit twee voormalige organisaties: de Missie Sint Paulus en SIOH/DB. Daar de werkterreinen van beide organisaties elkaar overlapten werd besloten tot de oprichting van een commissie die zich richt op projecten in Nederland (‘Sinte Barbara’) en een commissie die zich richt op projecten in het buitenland (‘Sint Paulus’). ‘Sint Paulus’ heeft als opdracht de verbreiding van het Evangelie, buiten Nederland, te realiseren, door hulp te verlenen bij de opbouw en uitbreiding van lokale kerkgemeenschappen. Daartoe
13
ondersteunt zij verschillende projecten in Europa, Afrika en Azië. Zij werkt daarbij ook samen met andere oud-katholieke organisaties en met de Anglicaanse gemeenschap. In 2012 werd in het voorjaar ruim € 3.470,-- ingezameld voor Tanzania, voor de uitbreiding van het gezondheidscentrum in Sayuni, met een ruimte waar kinderen en hun moeders kunnen worden opgevangen en een ruimte waar medicijnen kunnen worden bewaard en verstrekt. De najaarsactie heeft ruim € 3.046,-- opgebracht en dit is ten goede gekomen aan het Bethune House (Blijf-van-mijn-lijf huis) in Hong Kong. Hier worden Filipijnse, Indonesische, Indiase en andere Aziatische vrouwen opgevangen, die in Hong Kong huishoudelijk werk verrichten en aldaar in problemen zijn geraakt. De vrouwen krijgen juridische, psychologische en pastorale hulp, er is ook een mogelijkheid voor therapeutisch werk waarbij ze een ambacht leren en zij kunnen allerlei cursussen volgen zoals Bijbelstudie, ‘Vrouw en Gezondheid’, ‘Ken je rechten’, etc. De verkoop van Missie Zendingskalenders heeft in 2012 ruim € 3.000,-- opgebracht. Van bovengenoemde en alle andere projecten die gesteund worden is een beschrijving te vinden op onze website stpaulus.okkn.nl. Inspirerend was het bezoek in september 2012 van Bisschop Mark van Koevering uit Mozambique. Hij is bisschop van het Anglicaanse bisdom Niassa dat zo hard gegroeid is dat men van plan is dit op te splitsen in drie bisdommen. De priesteropleiding en lekentrainingen verlopen uiterst voorspoedig en de groei van nieuwe gelovigen is ronduit enorm. De helft van de bevolking in Mozambique is jonger dan 18 jaar. Als het ergens geldt dat de jeugd de toekomst heeft, dan is het wel daar. De opbrengst van de Vastenactie 2012 was dan ook bestemd voor het honorarium van Mario, een opbouwwerker voor jeugd- en jongerenwerk. Gestreefd werd naar een bedrag van € 8.500,-- om voor 2 jaar zijn honorarium te kunnen betalen. Met de opbrengst van ruim € 12.000,--is er voldoende geld over voor het tweede doel van de vastenactie: lokaal te produceren kinderbijbels en boekjes met Bijbelverhalen. Vanwege de nieuwe structuur is ook de samenstelling van het bestuur van ‘Sint Paulus’ veranderd. Van em.Past.J.Kamp, Mw.R.Rosier en dhr.mr.R.Schmal werd onder grote dank op gepaste wijze afscheid genomen. Het bestuur bestaat uit Drs.E.N.Sarot (voorzitter), Drs.L.J.Wagenaar (Vicevoorzitter), Mw.A.M.Folkers (secretaris), Dhr.T.v.Dam (penningmeester), Mw.K.Dejonge, de heer E.Molenaar en dr.P.B.Smit. Mw.drs.M.J.M.v.d.Water-v.Ditmarsch heeft haar lidmaatschap in de loop van het jaar beëindigd. Financiële Raad, Jaarverslag 2012. Het jaar 2012 begon met de mededeling dat onze voorzitter, mevrouw mr. V.P. Schulze om gezondheidsredenen haar werkzaamheden voor de Raad moest beëindigen. Zij heeft de Raad de afgelopen vier jaren op de voor haar kenmerkende rustige wijze leiding gegeven en een belangrijke bijdrage gegeven aan het tot stand komen van een huishoudelijk reglement. Verena bedankt voor alles en we wensen je een goed herstel. In 2012 is de Raad zes keer bij elkaar gekomen. In deze vergaderingen werden de aanvragen voor subsidies van parochies besproken en van advies voorzien voor het Collegiaal Bestuur. Daarnaast werden de controles van de boekhoudingen van parochies gepland en indien nodig geagendeerd. Bouwkundige adviezen -noodzakelijk om tot een verantwoorde afweging van een advies te komen bij de subsidieaanvragen- werden eveneens in de vergaderingen besproken. De jaarrekeningen en de begrotingen van de parochies, stichtingen en verenigingen werden door de controleurs van advies voorzien voor het Collegiaal Bestuur. Naast de controles is een niet onbelangrijk aspect van het werk van de controleurs de parochies, stichtingen en verenigingen te adviseren bij het financiële werk. De Raad heeft advies uitgebracht aan het Collegiaal Bestuur over (ver)bouw- en onderhoudsplannen of subsidieaanvragen van de parochies: Alkmaar, Amersfoort, Gouda, Groningen, Enkhuizen, Haarlem, Rotterdam, IJmuiden (Engelmundus) en de Statie Zeeland. Indien nodig zijn de parochies bezocht of is er contact geweest via de telefoon of e-mail. Er moet wel worden aangemerkt dat het Collegiaal Bestuur niet altijd het advies van de Raad heeft gevolgd en in een enkel geval een afwijkende beslissing heeft genomen.
14
De 2 controleurs ( van ieder bisdom één) hebben naast de controle van de jaarrekeningen en de begrotingen van de parochies van hun bisdom, de boekhouding van een aantal parochies ter plaatse gecontroleerd en in een aantal gevallen ook assistentie verleend. De vacature van controleur van de stichtingen en verenigingen, die is ontstaan doordat Laurens de Reus per 1 april het voorzitterschap heeft overgenomen, is nog steeds niet opgevuld. Er hebben zich geen kandidaten gemeld en de Raad heeft nog niemand kunnen vinden. De jaarrekeningen over 2011 (soms nog daarvoor) en de begrotingen voor 2012 en 2013 zijn derhalve nog door de voorzitter gecontroleerd. Na incidenteel nog aanvullende informatie te hebben ingewonnen zijn ze voorzien van een advies ter afhandeling doorgestuurd naar het Collegiaal bestuur. De adviseur voor de geldwerving heeft dit jaar samen met dhr. H. Louman een groot aantal kerkbesturen bezocht en geïnformeerd over de mogelijkheden van geldwerving. Door ziekte van de adviseur is helaas enige vertraging ontstaan bij het maken van een handboek voor de geldwerving. Daarnaast heeft de Raad in november overleg gehad met het Collegiaal Bestuur over financiële aangelegenheden betreffende de kerk in het algemeen, een aantal parochies in het bijzonder, het niet of niet op tijd inleveren van de jaarstukken en de bezetting van de Raad. De Raad bestond in 2012 uit: Laurens de Reus (voorzitter), Focko Plantinga (secretaris), Ineke Arentzen-Soetekouw (controleur bisdom Utrecht), Johan van der Laan (controleur bisdom Haarlem), Victor Scheijde (bouwkundig adviseur), Ineke Schenk (geldwerving). Daarnaast kon er voor bouwkundige zaken een beroep gedaan worden op Eric Overtoom en Leen Krook. Voor de controle van de stichtingen en verenigingen zoeken we nog een financieel adviseur. Focko Plantinga, secretaris Werkgroep Sint Willibrord Op uw verzoek informeer ik u -namens de werkgroep van St. Willibrord- over haar activiteiten in het jaar 2012. Het bestuur bestaande uit drs H.A.Schoon (pastor), mevrouw C.J.Homan-Copper(voorzitter) en G.Schoonderbeek (secretaris) organiseerde als opmaat/voorbereiding van haar pelgrimage naar Port Royal: -op 3-12-2011 een lezing door mr.dr D.J. Schoon onder de titel "Vrij en gebonden." Over de katholieken in de Republiek en de beweging rond Port- Royal.” -op 28 april 2012 gaf Drs. Lidwien van Buuren een lezing over Philippe de Champaigne en zijn spannende relatie met enerzijds het Franse hof (Richelieu, Lodewijk XIII en vooral XIV) en het groeiende absolutisme en anderzijds Port-Royal. -de pelgrimage met ruim 30 deelnemers naar Port-Royal (des Champs en de Paris)van 28 tot en met 31 mei 2012. -in het kader van deze reis gaf de werkgroep een boekje uit over de geschiedenis van Port Royal en het Jansenisme. Dit boekje werd geschreven door mgr. dr. D.J. Schoon, die samen met zijn echtgenote, als zeer goed ingevoerde en deskundige reisleiders fungeerden. Uiteraard waren de lezingen ook toegankelijk voor hen, die de reis niet mee maakten. In 2012 werd de jaarlijkse Willibrorddag gehouden in Gouda. Naast de gebruikelijke ontmoeting, Eucharistieviering en jaarverslag was er een lezing verzorgd door mevrouw Drs. Marieke Abels: ‘Tussen sloer en heilige’ Beeld en Zelfbeeld van Haarlemse en Goudse kloppen in de zeventiende eeuw. In het aansluitende gesprek met de bezoekers werd nagedacht en gesproken over wat we nu nog als “klopjeswerk” zien, beleven en eventueel zelf beoefenen. In 2012 verstuurde de werkgroep zowel een Paaswens als een Kerstgroet. Ook met Pasen 2013 zond de werkgroep een groet vanwege Pasen aan de haar bekende adressen.
15
Ook de website van de werkgroep www.willibrord.okkn.nl mag niet onvermeld blijven vanwege zijn getijden, de linken naar interessante zaken op gebied van spiritualiteit en uiteraard de aankondiging en verslagen. Op 9 november 2013 staat de jaarlijkse Willibrorddag gepland. Dit jaar ontmoeten we en gaan in gesprek met Het Katholiek Alternatief de Ronde Venen te Mijdrecht. Gerard Schoonderbeek, secretaris Jaarverslag 2012 van de Bond van Oud-Katholieke Vrouwen in Nederland De belangrijkste zaken die het bestuur gedaan heeft zijn: een gesprek met Janneke Lettinga en Klaske Scholte over het opzetten van een retraite in Jannum, en de uitvoering daarvan. Het experiment mag als geslaagd gevonden worden. Wij hopen dan ook dat het in de toekomst vervolg mag krijgen maar dan moet er wat extra hulp met de organisatie bijkomen. Ook waren er twee NOVA dagen, één in Utrecht waarin pastoor L.E. Wijker ons met foto’s en verhalen op zijn pelgrimstocht in 2010 te voet, van Hilversum naar Santiago de Compostela ( 2.800 kilometer), heeft meegenomen. Aansluitend zijn we naar het Catharijneconvent gegaan naar de tentoonstelling ‘Pelgrims Onderweg naar Santiago de Compostela’. De tweede dag was in Culemborg waar pastoor E.N. Sarot ons boeiend wist te vertellen over de schuilkerk. Het middag programma was o.l.v. een gids door Culemborg en een bezoek aan het prachtige Elisabethweeshuis. Naast deze echte Bondsactiviteiten was het bestuur bij de wijdingen van Angela Berben, Joke Kolkman en Viktor Scheijde plus de Nieuwjaarbijeenkomsten. Als bestuur hebben wij ook nagedacht over het feit dat er zich niemand voor het Bondsbestuur gemeld heeft. Vraag blijft; is de Bond in de huidige vorm zo verouderd dat wij daarom geen opvolging kunnen vinden, of is de Bond uit de tijd, of missen wij met elkaar een visie hoe wij als oud-katholieke vrouwen in de toekomst de kerk kunnen dienen? Wat is eigenlijk de taak van ons vrouwen in de kerk? of gaat het tegenwoordig meer over hoe wij mensen, vrouwen en mannen, gestalte geven aan kerk en samenleving. Vragen die zeer belangrijk zijn. Wij zijn er nog niet uit maar hopen dat alle leden hierover zullen mee denken.
16
