GEMEENTE BEDUM
BELEIDSVERSLAG 2010 SOCIALE ZAKEN
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
2
INHOUDSOPGAVE Inleiding 1.
Samenvatting 1.1 Ontwikkelingen 1.2 Werk 1.3 Inkomen
6
2.
Ontwikkelingen in 2010 2.1 Nieuwe verordeningen en beleidsregels 2.2 Invoering Wet Buig 2.3 Gehonoreerd verzoek aanvullende uitkering WWB 2009 2.4 Behoud Werkplein Noordwest-Groningen 2.5 BMW Soza
8
3.
Sociale zaken / Werkplein en 2010 in cijfers (werk) 3.1 Inleiding 3.2 Werkplein Noordwest-Groningen 3.2.1 Resultaten samenwerking en inzet gemeten in de uitstroom 3.2.2 Overzicht ingekochte trajecten 3.3 Werkgeversbenadering – Vacature service punt (VSP) 3.4 Wet sociale werkvoorziening 3.5 Sociale activering Project “In Bedum staat een huis” 3.6 Wet inburgering 3.7 Financiering (Participatiebudget)
13
4.
Sociale zaken en 2010 in cijfers (inkomen) 4.1 WWB en WIJ 4.1.1 Aantallen uitkeringen 4.1.2 Duur van de uitkering 4.1.3 Financiën uitkeringen 4.2 Bijzondere bijstand en minimabeleid 4.2.1 Bijzondere bijstand 4.2.2 Stimuleringsfonds 4.2.3 Kinderen doen mee 4.2.4 Integrale schuldhulpverlening 4.2.5 Langdurigheidtoeslag 4.2.6 Collectieve ziektekostenverzekering 4.2.7 Chronisch zieken 4.2.8 Kwijtschelding gemeentelijke belasting 4.3 Hoogwaardig handhaven 4.3.1 Inleiding 4.3.2 Nieuw beleid en visie elementen 4.3.3 Controlefunctionaris 4.3.4 Sociale Recherche Groningen / Evaluatie
18
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
3
5.
Sociale zaken uitgelicht 28 5.1 De Wet werk en bijstand 5.2 Wet investeren in jongeren 5.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers 5.4 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte (gewezen) zelfstandigen 5.5 Minimabeleid 5.5.1 Bijzondere bijstand 5.5.2 Stimuleringsfonds 5.5.3 Integrale schuldhulpverlening 5.5.4 Langdurigheidtoeslag 5.5.5 Collectieve ziektekostenverzekering 5.5.6 Chronisch zieken 5.5.7 Kwijtschelding belasting 5.5.8 Financiën 5.6 Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 5.7 Werk en re-integratie 5.8 Wet inburgering 5.9 Wet educatie en beroepsonderwijs 5.10 Wet sociale werkvoorziening
Lijst van afkortingen
Beleidsverslag 2010
34
Sociale Zaken gemeente Bedum
4
Inleiding Voor u ligt het beleidsverslag Sociale Zaken 2010. Middels het beleidsverslag informeert ons college van burgemeester en wethouders uw raad over de uitvoering van Sociale Zaken in de gemeente Bedum. Allereerst geven we u een korte samenvatting, waarna we er op het gebied van beleidsontwikkelingen, werk en inkomen dieper op in zullen gaan. In het hoofdstuk beleidsontwikkelingen kijken we terug op veranderingen in het beleid. Deze veranderingen zijn u in het afgelopen jaar ter vaststelling of informatie aangeboden. Daarna gaan we in op de resultaten van re-integratie van onze bijstandsgerechtigden richting werk en de samenwerking op het Werkplein. Vervolgens tonen wij u de cijfers en analyse van het inkomensgedeelte. Hoeveel zijn er, hoeveel kost het, instroom, uitstroom enzovoorts. In het laatste hoofdstuk “Sociale Zaken uitgelicht” geven we in algemene beschrijving weer welke onderwerpen bij Sociale Zaken dagelijks de revue passeren. Deze beschrijving is voor u bedoeld als achtergrond informatie. Sociale Zaken is verantwoordelijk voor of betrokken bij de uitvoering van • De Wet werk & bijstand (WWB) • De Wet investeren in jongeren (WIJ) • Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (Ioaw) • Wet Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte gewezen Zelfstandigen (Ioaz) • Besluit bijstandsverlening zelfstandigen (Bbz) • Wet inburgering (Wi) • Wet Educatie en beroepsonderwijs (WEB) • Wet sociale werkvoorziening (Wsw) • Gemeentelijk minimabeleid • Schuldhulpverlening
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
5
1.
Samenvatting
1.1. Ontwikkelingen In 2010 heeft een omvangrijke actualisatie van de verordeningen voor de WWB, de WIJ, de Ioaw en de Ioaz plaatsgevonden. Uw raad heeft acht verordeningen en de notitie Participatiebudget vastgesteld. Ons college heeft daaraan de beleidsregels voor reintegratie WWB en werkleeraanbod WIJ toegevoegd. Met ingang van 1 januari 2010 is de wet bundeling van uitkeringen inkomensvoorzieningen aan gemeenten (wet Buig) ingevoerd. De gemeente heeft met succes een verzoek tot aanvullende uitkering op het inkomensdeel 2009 ingediend. Het Rijk heeft op basis van de inhoudelijk onderbouwde aanvraag een aanvullende uitkering van € 96.758,-- toegekend. Op basis van de Rijksbezuinigingen heeft het UWVwerkbedrijf aangekondigd te zullen vertrekken uit het Werkplein te Winsum. Hiermee zou de dienstverlening aan burgers en werkgevers worden verplaatst naar Delfzijl. In 2010 is met het UWVwerkbedrijf onderhandeld en is de oplossing gevonden in een satellietvestiging van het UWVwerkbedrijf in het Werkplein. Gemeenten (Bedum, De Marne, Eemsmond en Winsum) zijn nu hoofdverantwoordelijk voor het Werkplein aangevuld met de basisdienstverlening van het UWVwerkbedrijf. Medio maart is op verzoek van de stuurgroep en projectgroep BMW een start gemaakt met de samenvoeging van de afdeling Sociale Zaken De Marne Winsum en het team Sociale Zaken van de gemeente Bedum. Na de zomer is door de stuurgroep BMW met het plan van aanpak ingestemd en is de werkgroep BMW SOZA gestart met de uitvoering van het plan. 1.2. Werk Op een bestand van gemiddeld 98 uitkeringen stroomde 20% uit naar (gesubsidieerd) werk of regulier dagonderwijs. Intensieve begeleiding door eigen klantmanagers werk, het Werkplein en maatwerk middels ingekochte trajecten liggen ten grondslag aan deze uitstroomcijfers. De werkgeversbenadering door het Vacatureservicepunt heeft in 2010 in totaal 289 vacatures vervuld. Hierbij zijn 26 personen uit de gemeente Bedum geplaatst, waarvan zeven personen een WWB uitkering genoten. In samenwerking met SW-bedrijf Ability zijn workshops georganiseerd voor personen die mogelijk tot de doelgroep behoren. Mede omdat instroom in de Wsw (en daarmee ook uitstroom uit de WWB) in 2010 mogelijk werd door natuurlijk verloop. Natuurlijk is er ook aandacht voor personen die niet op korte termijn uit zullen stromen naar de reguliere arbeidsmarkt. Om hen maatschappelijk actief te houden is het sociale activering project “In Bedum staat een huis” ontwikkeld. De gemeente is actief geweest op het gebied van inburgering. Naast de reguliere middelen is de gemeente daarom een extra budget toegekend voor inburgeringsvoorzieningen. Het Participatiebudget is intensief ingezet teneinde een zo hoog mogelijke uitstroom en maatschappelijke participatie te realiseren. Voor het eerst in vijf jaar heeft de gemeente geen terugbetalingsverplichting naar het Rijk.
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
6
1.3. Inkomen Het uitkeringsbestand van de gemeente Bedum is in 2010 voor het tweede opeenvolgende jaar opgelopen. Op 1 januari 2011 werden 104 WWB/WIJ uitkeringen versterkt voor in totaal 115 personen (inclusief partners). Medio 2010 zijn alle lopende uitkeringen WWB voor jongeren onder de 27 jaar omgezet naar een uitkering WIJ. Vanaf 2011 wordt in de rapportage een onderscheid gemaakt tussen de WWB en de WIJ. Bij de Ioaw, Ioaz en Bbz is een lichte daling te zien. Het totaal aantal uitkeringen WWB,WIJ,Ioaw, Ioaz en Bbz is 112. Dit is gelijk aan het niveau van 2005. Ruim de helft van het bestand WWB/WIJ is in de laatste drie jaren ingestroomd. Dit is inclusief de zogenaamde draaideurklanten. Dit betekent ook, dat bijna de helft van het bestand langer dan drie jaar in de uitkering zit. In deze groep is relatief weinig uitstroom waar te nemen. Door het stijgend uitkeringsbestand ontstaat een tekort op het budget inkomensdeel van € 169.461,--. Dit tekort was middels voorjaars en najaarsnota al voor € 150.000,-- in de begroting opgenomen. Het overige wordt gedekt uit de reserve WWB-uitkeringen.
Hoofdpunten van de bijzondere bijstand en het minimabeleid • 100 aanvragen bijzondere bijstand • Uitgaven bijzondere bijstand : € 93.718,-• 118 aanvragen Stimuleringsfonds • Uitgaven Stimuleringsfonds : € 12.492,-• 11 aanvragen Kinderen doen mee • Uitgaven Kinderen doen mee : € 6.734,-• Uitgaven Schuldhulpverlening : € 37.280,-• 44 aanvragen langdurigheidtoeslag • Uitgaven langdurigheidtoeslag : € 23.913,-• 97 deelnemers coll. Ziektekostenverzekering • Uitgaven CZV : € 9.907,-• 63 aanvragen door chronisch zieken • Uitgaven voor chronisch zieken : € 5.300,-• 156 aanvragen kwijtschelding gemeentelijke belasting • Derving belasting door kwijtscheling : € 44.748,-Het hoogwaardig handhaven is geactualiseerd in het Handhavingsbeleidsplan 2010-2014. De inzet van de controlefunctionaris leverde in 2010 een besparing en terugvordering op van € 18.380,--.
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
7
2.
Ontwikkelingen in 2010
Het jaar 2010 is een bewogen jaar geweest met veel invloeden voor Sociale Zaken van “buiten af” en naar verwachting niet éénmalig. Zo kende 2010 de verkiezing voor de gemeenteraad en daarmee een nieuw college (inclusief nieuwe burgemeester). En is het kabinet Balkenende gevallen om in oktober 2010 te worden opgevolgd door het kabinet Rutte (VVD/CDA met gedoogsteun van de PVV). Een overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen en activiteiten in 2010: 2.1 Nieuwe verordeningen en beleidsregels Het jaar 2010 stond in het teken van de afronding van de actualisatie van het beleid. Deze actualisatie werd noodzakelijk door de invoering van de Wet WIJ en het Participatiebudget in 2009. In samenwerking met de gemeenten De Marne, Winsum en Eemsmond is een beleidsvisie op het Participatiebudget en een groot aantal verordeningen aan de raad aangeboden. Het gaat om de volgende stukken: o o o o o o o o o o o
Verordening Re-integratie Notitie participatiebudget Beleidsregels re-integratie Verordening Wet Inburgering Verordening Werkleeraanbod WIJ Beleidsregels Werkleeraanbod WIJ Maatregelverordening WIJ Toeslagenverordening WIJ Maatregelverordening WWB Toeslagenverordening WWB Maatregelverordening Ioaw en Ioaz
vastgesteld vastgesteld vastgesteld vastgesteld vastgesteld vastgesteld vastgesteld vastgesteld vastgesteld vastgesteld vastgesteld
door door door door door door door door door door door
de Raad op 29 april 2010; de Raad op 29 april 2010; B&W op 23 maart 2010; de Raad op 29 april 2010; de Raad op 3 juni 2010; B&W op 13 juli 2010 de Raad op 3 juni 2010; de Raad op 3 juni 2010; de Raad op 8 juli 2010; de Raad op 8 juli 2010; de Raad op 8 juli 2010;
Ook het handhavingbeleidsplan is opnieuw geschreven, net als de genoemde verordeningen in samenwerking met Winsum, Eemsmond en De Marne, waarbij Bedum de trekkersrol op zich heeft genomen. Als doelstelling werd opgelegd dat het navolgende gerealiseerd moest worden: - een gezamenlijke visie op fraudebestrijding in het algemeen realiseren; - een gezamenlijke visie op de vier visie-elementen te realiseren, te weten: vroegtijdig informeren, optimale dienstverlening, controle op maat en lik op stuk; - een gezamenlijke werkwijze in de uitvoering van controle op maat afstemmen en vastleggen; - een heldere omschrijving van rollen, taken en verantwoordelijkheden in deze gezamenlijke werkwijze afstemmen en vastleggen; - actualisering, aanpassing en bundeling van de praktische instrumenten in deze werkwijze, hierbij gebruik makend van hetgeen in de afzonderlijke gemeenten reeds is ontwikkeld; - onderzoeken op welke onderdelen en op welke wijze de vier gemeenten gezamenlijk kunnen optrekken in het kader van Hoogwaardige Handhaving; - vertaling van het handhavingbeleidsplan in een gezamenlijk jaarprogramma met concrete doelstelling en speerpunten met de vier gemeenten gezamenlijk of afzonderlijk van elkaar.
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
8
De belangrijkste wijzigingen en aanvullingen van het nieuwe Handhavingbeleidsplan 2010-2014 ten opzichte van het plan 2004-2008 zijn o.a. - Werkprocessen zijn nu uitgedacht en uitgewerkt; - Functies, taken en verantwoordelijkheden zijn vastgelegd; - Koppeling gemaakt naar de wetten Wet eenmalige gegevens uitvraag werk en inkomen (WEU) en Digitaal Klant Dossier (DKD); - Protocol gemaakt voor het (on)aangekondigd huisbezoek; - Fraudekompas opgesteld voor het verhogen van de fraudealertheid; - Jaarprogramma opgesteld met toekomstplannen en verbeterpunten taken voor de komende 2 jaar; - Formulier toestemming huisbezoek, uitnodigingsbrieven, fraudemeldingsformulieren en nieuw wijzigingsformulier ontwikkeld. 2.2. Invoering Wet Buig Op 1 januari 2010 is de Wet bundeling van uitkeringen inkomensvoorziening aan gemeenten (Wet Buig) in werking getreden. Met deze wet worden de gemeentelijke middelen voor de volgende wetten gebundeld met het inkomensdeel van de Wet werk en bijstand (WWB): • Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (Ioaw); • Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (Ioaz); • Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (Bbz 2004) voor zover dat betrekking heeft op algemene bijstand aan startende ondernemers. De Wet buig bundelt niet alleen de middelen, maar geeft de gemeenten eveneens meer verantwoordelijkheid voor de besteding ervan. Vóór 1 januari 2010 waren gemeenten slechts voor 25% van het budget van de Ioaw en Ioaz verantwoordelijk. De resterende 75% werd op declaratiebasis vergoed. Vanaf 1 januari 2010 geldt dat wordt overgestapt op de systematiek van het WWBinkomensdeel. Dit betekent dat gemeenten een budget ontvangen waarvoor zij zelf verantwoordelijk zijn. Omdat gemeenten nu volledig financieel verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de Ioaw en Ioaz zijn de hierboven genoemde maatregelenverordeningen vastgesteld. 2.3 Gehonoreerd verzoek aanvullende uitkering WWB 2009 Voor het verstrekken van de uitkeringen in het kader van de WWB ontvangt de gemeente het WWB budget inkomensdeel. Het beschikbare budget wordt jaarlijks vastgesteld. Het geld dat gemeenten overhouden van het inkomensdeel mag naar eigen inzicht worden besteed. Een tekort moet de gemeente in principe zelf aanvullen, maar onder bepaalde voorwaarden kan een aanvullende uitkering worden toegekend bij een tekort van meer dan 10%. Het tekort van de gemeente Bedum in 2009 bedroeg € 188.671,--. Hierover is de raad in het beleidsverslag 2009 reeds geïnformeerd. Het tekort dat ongeacht toekenning van een aanvullende uitkering ten laste van de gemeente komt is € 91.913,-- ( = 10% van het budget). Het bedrag voor de aanvullende uitkering kon maximaal € 188.671 - € 91.913 = € 96.758,-- bedragen. Voor het verzoek is een uitgebreide motivatie geschreven om aan de voorwaarden van de aanvullende uitkering (w.o. bijzondere arbeidsmarktpositie, voldoende inspanning reintegratie) te voldoen. In juli 2010 is de aanvraag voor een aanvullende uitkering inclusief deze motivatie - over 2009 ingediend. Op 15 september 2010 heeft het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de gemeente bij beschikking laten
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
9
weten de incidentele aanvullende uitkering over 2009 toe te kennen. Met deze toekenning ontvangt de gemeente het volledig aangevraagd bedrag van € 96.758,-Het bedrag wordt in het eerste kwartaal van 2011 door het Ministerie overgemaakt. Conform eerder besluit van het college op 14 september 2010 zal het bedrag in zijn geheel worden toegevoegd aan de bestemmingsreserve WWB-uitkeringen, en zal worden aangewend voor tekorten in 2010 of latere jaren. 2.4 Behoud Werkplein Noordwest-Groningen (Winsum) Door de aangekondigde Rijksbezuinigingen op het UWV voelde deze organisatie zich genoodzaakt zich terug te trekken uit het Werkplein in Winsum. Hiermee zou een einde komen aan de samenwerking en ketendienstverlening in de regio en zouden de gemeenten Bedum, De Marne, Eemsmond en Winsum zich aansluiten bij het Werkplein in Delfzijl. Tijdens de besprekingen met het Werkplein Eemsdelta/Delfzijl bleek dat dit voor de dienstverlening voor het gebied in onze regio een aanzienlijke aderlating zou betekenen. Bovendien bleek het UWV bereid onder voorwaarden wel een satellietvestiging in Winsum te willen behouden. De colleges achtten het belang van het behoud van de dienstverlening van het UWV WERKbedrijf in “De Beurs” in Winsum erg hoog en waren daarom erg content met de bereidheid van het UWV WERKbedrijf om tot een oplossing te komen. Met het realiseren van een satellietvestiging in Winsum wordt de vruchtbare samenwerking ten dienste van de inwoners en werkgevers van onze gemeenten gecontinueerd. De BMW gemeenten hebben besloten akkoord te gaan met het voorstel van het UWV WERKbedrijf het huurcontract van 1 januari 2011 tot 28 februari 2015 over te nemen. De gemeenten ontvangen een compensatie van € 130.000,00 ineens voor de extra huurkosten. Ook het college van de gemeente Eemsmond heeft besloten bij de satellietvestiging in Winsum aan te sluiten. Om het Werkplein voor de regio te behouden zijn een aantal randvoorwaarden gesteld: • De gemeente Winsum wordt hoofdhuurder en stelt het UWV WERKbedrijf ruimte beschikbaar voor de werkcoaches van het UWV WERKbedrijf. Zij is hierbij tevens aanspreekpunt namens de participerende gemeenten. • Het UWV WERKbedrijf staat in ieder geval tot 28 februari 2015 garant voor haar dienstverlening in Winsum en zorgt daarbij voor de noodzakelijke infrastructuur zoals werkcoaches, werkplekken en automatisering (Sonar). • De gemeenten krijgen toegang tot Sonar. • De gemeente stelt de medewerkers van het UWV WERKbedrijf alle gebruikelijke faciliteiten beschikbaar, zoals koffie-/theevoorziening, schoonmaak en beveiliging van de werkplekken / het gebouw. • De gemeente en het UWV WERKbedrijf maken nadere afspraken over het gebruik en verbruik van print- en kopieerfaciliteiten. • Een integrale aanpak van de dienstverlening ten aanzien van de re-integratie van werkzoekende burgers uit de vier gemeenten. Om dit te realiseren hebben de gemeenten een kwartiermaker ingezet die verantwoordelijk was voor o.a.: 1. Het realiseren van de contractuele verplichtingen: a. Inzicht verschaffen in welke contracten er door het vertrek van het UWV WERKbedrijf als hoofdvestiging per 1-1-2011 worden beëindigd; b. Een overzicht maken van de kosten die het overnemen van deze contracten met zich brengt; c. Het adviseren in het sluiten van nieuwe contracten ten behoeve van het WERKplein.
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
10
2.
BMWE bedrijfsvoeringafspraken: a. Overzicht van de in te zetten werknemers (FTE); b. Advies organisatiestructuur; c. Advies verdeelsleutel kosten; d. Advies realisatie werkplekken en inrichting WERKplein; e. Advies inrichting ICT (Sonar, Stratech & Civision Werk).
Op 1 januari 2011 was het Werkplein operationeel. Vanuit het Werkplein Noordwest Groningen worden nu alle uitkeringsgerechtigden met een reëel arbeidsmarktperspectief richting werk begeleid. Tevens is de samenwerking met het UWVwerkbedrijf gecontinueerd en wordt de werkgeversbenadering (Vacature Service Punt) vanuit het Werkplein gefaciliteerd. 2.5 BMW Soza In vele opzichten was 2010 dus een bijzonder jaar, niet in de laatste plaats door de ontwikkelingen op het gebied van samenwerking tussen de gemeenten Bedum, De Marne en Winsum (BMW gemeenten). De stuurgroep BMW heeft de afdelingen Soza als speerpunt aangemerkt en heeft de leidinggevenden opdracht gegeven een plan van aanpak te schrijven voor het realiseren van de samenvoeging van het samenwerkingsverband Sociale Zaken en Werkgelegenheid De Marne Winsum en het team Sociale Zaken Bedum. In het • • • • •
plan van aanpak geformuleerde doelstellingen: Verbetering van de kwaliteit van de uitvoering; Een betere waarborging van de continuïteit van de dienstverlening; Het behalen van efficiencywinst; Voorkomen van groei in de uitvoeringskosten (met name op de inhuur van externen); Sterk samenwerkingsverband in de regio voor autonome beleidsvorming in de regio;
en uitgangspunten: • De activiteiten van deze samenwerking richten zich uitsluitend op werk en inkomen, leerplicht en eventueel zorg. Samenwerking op gebied van werk wordt ondergebracht binnen het WERKplein Noordwest-Groningen. Hierin participeren naast de BMW-gemeenten ook de gemeente Eemsmond en het UWV; • Behoud van dienstverlening op locatie (gemeentehuizen) voor die diensten, waarvoor het WERKplein niet de aangewezen instelling is. Een integrale samenwerking met de Zorgloketten, dan wel het integreren van de Zorgloketten in de dienstverlening van ISD BMW is gewenst. Dit betekent bijvoorbeeld, dat burgers van Bedum bij het Zorgloket van Bedum terecht kunnen voor aanvraagformulieren en eenvoudige vragen betreffende uitkeringen en minimabeleid; • Koppeling realiseren met het Klant Contact Centrum en Antwoord©; • Formalisatie (ook verantwoording richting Rijk) per 1-1-2012; • De fysieke samenvoeging dient eerder – zo spoedig mogelijk na invulling van de randvoorwaarden - in 2011 te worden gerealiseerd; • De fysieke samenwerking ten behoeve van het WERKplein moet per 1-1-2011 operationeel zijn.
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
11
Het plan van aanpak is door de stuurgroep en colleges in september 2010 vastgesteld waarop een werkgroep is samengesteld die uitvoering geeft aan het plan van aanpak. Op basis van het plan van aanpak worden de volgende aandachtsvelden uitgewerkt: • Organisatieopzet/personele afstemming etc.; • Werkprocessen; • Automatisering; • Huisvesting; • Beleidsharmonisatie; • Communicatie; • Financiën.
Complicerende factor in de samenwerking was, dat het afdelingshoofd Sociale Zaken van De Marne/Winsum in juli ontslag nam waarna nog een interim hoofd moest worden gezocht. Deze kon pas in oktober ingezet worden. En naast het proces van samenvoeging is het interim hoofd uiteraard ook verantwoordelijk voor de dagelijks gang van zaken van de afdeling. In Bedum is het afdelingshoofd Welzijn en Burgers in 2009 met pre-pensioen gegaan: de functie is in afwachting op de ontwikkelingen rondom de samenwerking tijdelijk ingevuld door de coördinator Sociale Zaken. Deze was daarnaast vanuit Bedum verantwoordelijk voor het proces van samenwerking en het eerder genoemde proces rondom het Werkplein. Hiervoor is gedurende drie dagen per week ondersteuning ingehuurd, om daarmee de werkzaamheden te verdelen.
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
12
3.
Sociale zaken/Werkplein en 2010 in cijfers (Werk)
3.1 Inleiding Zoals in het vorig hoofdstuk is aangegeven is intensief geïnvesteerd in het Werkplein. Niet alleen is het Werkplein behouden voor de gemeenten Bedum, De Marne, Eemsmond en Winsum, ook is een start gemaakt met een integrale aanpak waarbij het niet uitmaakt waar de uitkeringsgerechtigde vandaan komt. Hij/zij wordt begeleid door een (gemeentelijke) medewerker van het Werkplein. Eind 2010 is hiervoor ook een onderscheid gemaakt in de functies van klantmanager. Hierdoor werken nu reeds gedeeltelijk twee klantmanagers werk van de gemeente Bedum op het Werkplein in Winsum. 3.2 Werkplein Noordwest-Groningen en interne begeleiding door klantmanagers Met de vorming van de integrale dienstverlening op het Werkplein Noordwest-Groningen is het “uitstroomteam” verleden tijd. Ook de begeleiding door eigen klantmanagers wordt nu vanuit het Werkplein gerealiseerd. Desalniettemin zijn in 2010 door het uitstroomteam en de klantmanagers belangrijke activiteiten ondernomen.
3.2.1 Resultaten van de samenwerking en inzet gemeten in de uitstroom. 2008 Uitstroomreden 2009 2010 3 Andere uitkering 1 1 Anw 1 3 AOW 2 1 1 Intrekking 3 2 Overleden 1 1 5 Verhuizing 10 4 Wajong 1 19 Werk 14 14 1 WSF 1 3 WSW 2 32 Eindtotaal 33 29 Evenals voorgaande jaren is te zien, dat de uitstroom naar werk de belangrijkste reden is van de beëindiging van de uitkeringen. Sociale Zaken is in het kader van de Wet WIJ actief geweest jongeren terug te leiden naar school waardoor ook de “uitstroom” naar de Wet op de Studiefinanciering aanzienlijk hoger is dan in voorgaande jaren. Een en ander blijft gezien het relatieve kleine uitkeringsbestand beperkt. Middels een gezamenlijke actie met Ability is ingezet op een goede doorstroom naar de Wsw, wat uiteraard ook als uitstroom naar werk is. Opvallend is ook dat het aantal verhuizingen enorm is afgenomen. Voorts hebben zich geen bijzondere verschuivingen voorgedaan.
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
13
3.2.2 Overzicht ingekochte trajecten Om activering en re-integratie (naar werk) te realiseren is samengewerkt met ruim 50 verschillende organisaties. Deze organisaties leverden de dienstverlening in het kader van diagnose, bemiddeling, activering en scholing voor bijna 100 deelnemers. Hieruit valt op te maken, dat het re-integreren van deelnemers in de gemeente Bedum maatwerk is. Belangrijkste samenwerkingspartners zijn • Ability • Noorderpoortcollege • Werkpro • Het Werkplein (VSP en instroomteam) Ongeveer de helft van het Participatiebudget wordt gebruikt voor de interne begeleiding door de eigen klantmanagers werk, de kosten van de activiteiten in het Werkplein en de verstrekte loonkostensubsidies. De andere helft wordt besteed aan individuele trajecten ingekocht bij de ruim 50 externe organisaties. Naast genoemde vier zijn dit maatwerkopdrachten zoals o.a. belastbaarheidsondezoeken bij Ergo Noord, verzuimcontrole door CBZ, diverse soorten scholing bij Alfa-college of rij-instructeurs, individuele trajectbegeleiding door Stam BV, sociale activering door Werk op Maat etc. Door pensionering zijn de laatste ex-gesubsidieerde krachten in 2010 uitgestroomd en komen er alleen personen met een tijdelijke loonkostensubsidie (1 jaar) ten laste van het Participatiebudget. Op 1 januari 2011 wordt er nog voor drie personen een loonkostensubsidie verstrekt. In het kader van het realiseren van het mensontwikkelbedrijf wordt door de gemeenten intensief met Ability samengewerkt. Hiervoor zijn in 2010 inkoopafspraken gemaakt ten aanzien van de Dariuz diagnose trajecten. Hierbij wordt middels een assesmenttraject nieuwe instroom in de WWB/WIJ - waarvoor geen direct helder traject is in te zetten – onderzoek gedaan naar de mogelijkheden ten aanzien van uitstroom naar reguliere arbeid. 3.3 Werkgeversbenadering – Vacature service punt (VSP) Door het VSP wordt integrale dienstverlening geboden aan werkgevers. Het VSP houdt kantoor Op het WERKplein Noordwest-Groningen te Winsum. Het zorgt voor het verkrijgen van vacatures, maar vooral voor matches met werkzoekenden en jobhunting voor klanten met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt. De primaire doelstelling van het VSP is om klanten met een uitkering zoveel mogelijk te laten uitstromen naar regulier werk. Daarnaast heeft het VSP ook een preventieve doelstelling, dat wil zeggen instroom in de WW en in de WWB zoveel mogelijk te voorkomen door mensen voortijdig te begeleiden naar (ander) werk. Het VSP Winsum bestaat uit vier adviseurs. Dit zijn twee adviseurs van het UWV Werkbedrijf en twee, die door de vier gemeenten als externe adviseurs zijn aangetrokken en worden bekostigd vanuit het Participatiebudget. Gemeente
WIJ
Wajong
WSW
Bedum Eemsmond De Marne
2
1
Winsum
WW
WWB
NUG
Prev
Totaal 2010
Totaal 2009
Totaal 2008
16
7
2
1
26
29
23
32
31
8
5
76
63
67
20
9
12
13
57
43
55
33
11
4
5
53
56
60
Elders
1
1
1
36
11
16
11
77
50
55
Uitstroom 2010
3
1
2
137
69
42
35
289
247
260
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
14
Ook in 2010 is er tijd geïnvesteerd om volgens het commercieel plan het bestaande netwerk te onderhouden en uit te breiden met nieuwe bedrijven. Het relatienetwerk van werkgevers is in de loop der jaren gestaag gegroeid. Positieve verwachtingen over de werkgelegenheidsontwikkelingen in de Eemshaven komen langzaam op gang. Ook de sociale paragraaf van Groningen Seaports werpt zijn vruchten af. Omvang bedrijvennetwerk De nieuwe bedrijven zitten in de sectoren: vervoer, land- en tuinbouw, detailhandel en zakelijke dienstverlening. Qua bedrijfsgrootte zitten de werkgevers in ons bedrijvennetwerk vooral in het MKB. Vast Bakeries uit Middelstum is in 2010 overgenomen door “De Aviateur Banketbakkerijen” uit Broek op Langedijk. De reorganisatie van het bedrijf heeft veel banen gekost (het betreft veel parttimers). Dit bedrijf was in 2009 nog goed voor 28 plaatsingen. Netwerkcontacten Het VSP heeft in 2010 deelgenomen aan diverse bijeenkomsten van een aantal werkgeversnetwerken zoals: • Ondernemers Vereniging Gemeente Winsum • Werkgeverskring Noord Groningen • Netwerkbijeenkomsten Eemshaven.nl • Symposium SXC • Promotiedagen Noord Nederland • Bijeenkomsten Samenwerkende Bedrijven Eemshaven (SBE) • Werkgeversvoorlichtingsbijeenkomsten i.h.k.v. ontwikkelingen in de Eemshaven (initiatief K.v.K. en Seaports). Deze bijeenkomsten bieden een efficiënte mogelijkheid om de relaties met de werkgevers te onderhouden en nieuwe contacten aan te gaan. Speciale acties en projecten van het VSP: • BanenEvent (25 plaatsingen VSP Winsum en Delfzijl) • Project Schoonmaak Bloem Eemshaven (3 plaatsingen) • Horecabijeenkomst Werkplein Winsum (10 plaatsingen) • Wervingsactie Envilla Wagenborgen (19 plaatsingen VSP Winsum en Delfzijl) • Landelijke Banenmarkt (25 plaatsingen VSP Winsum, Delfzijl en Groningen) • Sociale paragraaf Groningen Seaports (23 plaatsingen) • Serviceteam Eemsmond (2 plaatsingen) • Heiploegproject (12 plaatsingen) • GT Foodsupplieproject (1 plaatsing) • Bijdrage aan Seaports Xperience Center (SXC) • Samenwerking VSP - Ability BV Uithuizen • Projectteam Eemshaven • Promotiedagen • Inventarisatie werkzoekenden • Workshop presenteren.
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
15
3.4 Wet sociale werkvoorziening In de gewijzigde Wsw zijn twee verordeningen verplicht voorgeschreven, te weten één voor het persoonsgebonden budget en één voor de cliëntenparticipatie. De gemeenteraden hebben de uitvoering van de Wsw in de gemeenschappelijke regeling geheel overgedragen aan het Algemeen Bestuur van Ability. In dat kader is ook het AB van Ability gemandateerd de verordeningen Wsw en cliëntenparticipatie Wsw vast te stellen. De cliëntenparticipatie Wsw is vormgegeven middels de Wsw-raad. In 2010 zijn geen bijzonderheden vanuit de Wsw-raad gemeld. Op 31 december 2010 waren er vanuit onze gemeente 59 personen werkzaam bij Ability in gehele of gedeeltelijke dienstverbanden, bij DSW Stadspark Groningen 11 personen en bij Fivelingo Appingedam één persoon. Op de Wsw-wachtlijst stonden op 31 december nog slechts 3 personen. In 2010 zijn 15 personen van de wachtlijst afgevoerd, doordat ze in dienst zijn genomen, verhuisd of op zich op eigen verzoek hebben teruggetrokken. Omdat de wachtlijst zo enorm afgenomen is en de Rijksbijdrage voor een deel wordt berekend op basis van het aantal personen op de wachtlijst zijn in samenwerking met Ability in 2010 een aantal voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd voor personen die mogelijk tot de doelgroep behoren. Hieruit zijn slechts een paar indicatieverzoeken ontstaan en gezien de bezuinigingen waardoor instroom op korte/middellange termijn zeer sporadisch mogelijk zal zijn lijkt nadere inspanning niet zinvol. Rijksbezuinigingen treffen de gemeenten hard op het gebied van Wsw. In 2010 is bekend gemaakt dat de vergoeding per SE ( medewerkers ingedeeld naar arbeidshandicap ) van € 27.610,-- in 2011 € 25.759,-- zal bedragen en in 2015 verder terugloopt naar € 22.000,--. Jaarlijks wordt er € 120 miljoen op de Wsw bezuinigd, hetgeen in de huidige situatie een begrotingstekort voor Ability van € 533.000,-- voor 2011 betekent. De jaarrekening van 2010 laat een tekort van € 168.000,-- zien. Dit tekort valt positiever uit dan de begroting 2010 (tekort € 465.000,--) van Ability. De jaarrekening van Ability wordt u afzonderlijk aangeboden. 3.5 Sociale activering Project: “In Bedum staat een huis” Naast de begeleiding naar werk vindt de gemeente Bedum de maatschappelijk participatie van diegenen met een minder arbeidsmarktperspectief erg belangrijk. Hiervoor is een speciaal project ontwikkeld voor langdurig werkloze bijstandsgerechtigden. Aan de Vlijt 6 is een “Huiskamer” ingericht. Een bijzondere huiskamer; de gemeente gaat deze ruimte gebruiken voor kleinschalige activiteiten waarmee werkloze burgers kansen krijgen om zich maatschappelijk zinvol in te zetten en zich verder te ontwikkelen en ontplooien. De huiskamer is tot stand gekomen dankzij drie deelnemers vanuit het cliëntenbestand van de gemeente. Met hulp van een binnenhuisadviseur hebben ze de plannen voor de inrichting en de uitvoering daarvan verzorgd. De huiskamer zal voor tal van activiteiten worden gebruikt; voor het voeren van gesprekken, het geven van voorlichting, cursussen en het uitvoeren van projecten waarmee de afstand tot de arbeidsmarkt voor de deelnemers kleiner wordt. Het contact wordt door het informele karakter van de huiskamer ongedwongener gemaakt. Uitkeringsgerechtigden worden uitgenodigd voor een bezoek aan de huiskamer. Met behulp van een vragenlijst wordt onderzocht wat de individuele mogelijkheden en belemmeringen zijn om – in welke vorm dan ook – aan de slag te kunnen. Het is een middel om deelnemers beter te begeleiden naar werk of andere maatschappelijke activiteiten. Daarnaast is o.a. informatieworkshop Wsw verzorgd.
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
16
3.6 Wet inburgering In het kader van de uitvoering van de Wet inburgering is er in het jaar 2010 voor 9 personen een inburgeringsvoorziening vastgesteld. Dit zijn er 5 meer dan waarvoor wij middelen toegewezen hebben gekregen middels het Participatiebudget. De gemeente kon echter aan het begin van 2010 haar ambitie kenbaar maken inzake het aantal te starten inburgeringstrajecten, waarvoor extra middelen beschikbaar waren indien de ambitie gerealiseerd zou worden. De gemeente Bedum heeft hiervoor een aantal van 8 inburgeraars opgegeven en heeft zodoende gelet op het aantal van 9 inburgeringsvoorzieningen een extra bijdrage van € 22.201,00 ontvangen. Met het al toegewezen bedrag van € 24.063,00 bedroeg het totale inburgeringsbudget voor 2010 € 46.264,00. 3.7 Financiering (Participatiebudget) Met ingang van 1 januari 2009 is de Wet participatiebudget van kracht. In deze wet zijn de budgetten voor de WWB re-integratie, de Wi inburgeringtrajecten en de educatiegelden WEB samengevoegd. Doelstelling achter de samenvoeging is een ruimere beleidsvrijheid voor de gemeente en de mogelijkheid slimme combinaties te maken. Denk hierbij aan volwasseneneducatie voor WWB-gerechtigden. Naast de samenvoeging zijn ook de verantwoordingsregels en de reserveringsregeling veranderd. Tot de invoering het participatiebudget werd verantwoord op het kasstelsel (moment van betaling is doorslaggevend) en kon de gemeente maximaal 75% van het lopende budgetjaar overhevelen naar een volgend jaar. In 2009 is dit percentage teruggebracht naar 25% van het Participatiebudget. In 2010 is € 637.412,-- besteed aan re-integratie van uitkeringsgerechtigden. Aan het einde van 2010 is nog € 54.259,-- beschikbaar wat volledig overgeheveld kan worden naar 2011. De gemeente Bedum heeft daarmee voor het eerst in vijf jaar geen terugbetalingsverplichting aan het Rijk. Inzet participatiebudget 2010 Toegekend WWB-werkdeel 2010 Bij: Overschot werkdeel 2009 Af: Uitgaven werkdeel Waaronder uitgaven Wet inburgering Waaronder uitgaven Wet educatie Af: Kosten 2009 ten laste van 2010 Overschot Maximaal te reserveren voor 2011: 25% van € 544.820,00 Te verrekenen met ministerie van SZW
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
€ € € € € € € € €
544.820,-146.852,-637.412,-70.398,-40.660,-0,-54.259,-136.205,-0,--
17
4. Sociale zaken en 2010 in cijfers (Inkomen) 4.1 WWB en WIJ Bij het verstrekken van cijfers voor Sociale Zaken moet worden opgemerkt dat deze na verloop van tijd nog enigzins kunnen wijzigen. Het vaststellen van het recht op een uitkering, dan wel de beëindiging van een uitkering kan namelijk met terugwerkende kracht van toepassing zijn. De in dit verslag vermelde actuele cijfers zijn gebaseerd op de genomen besluiten tot en met 31 januari 2011. 4.1.1. Aantallen uitkeringen Aanvragen 2008 WWB 31 WIJ 0 Ioaw 1 Ioaz 0 Bbz 2
2009 45 6 7 0 2
2010 36 26 1 0 2
De WIJ is in 2009 ingevoerd en per 1 juli 2010 zijn alle bestaande uitkeringen van jongeren onder de 27 jaar omgezet naar een WIJ uitkering.
Regeling (*)
104
Instroom 2010 49
Uitstroom 2010 29
106
115
58
49
Ioaw
7
7
1
1
Ioaz
2
0
0
2
Bbz
3
1
1
3
WWB uitkeringen WWB personen
1-1-2010
1-1-2011
92
(*) Bij het verstrekken van een uitkering wordt uitgegaan van gezinssamenstelling, bij de re-integratie wordt gekeken naar individuele personen. Dit veroorzaakt soms verwarring over het aantal bijstandsgerechtigden. Wanneer er in dit verslag over aantallen wordt gesproken zal worden vermeld of het uitkeringen, dan wel personen betreft.
Met de invoering van de WIJ ontstaan een lancune in de registratie van de uitkeringen. Ondanks daadwerkelijke instroom in de WIJ hoeft er niet altijd sprake te zijn van het verstrekken van een uitkering, maar kan ook een werkleeraanbod volstaan. Dit betreft naar schatting 13 personen die uiteindelijk geen uitkering hebben ontvangen. Met ingang van 2011 wordt er in de registratie een onderscheid gemaakt in de WIJ en de WWB. Ook zijn lopende WWB uitkeringen voor uitkeringsgerechtigden onder de 27 jaar op 1 juli 2010 formeel omgezet naar een WIJ uitkering. De hierboven genoemde instroom en uitstroom correspondeert daarom niet volledig met het verschil in aantal uitkeringen en personen op 1-1-2010 en 1-1-2011. Volgens onderzoeksbureau APE (www.ape.nl) is het bestand van de gemeente Bedum (op basis van de CBS cijfers) gestegen met 11%. Hiermee is de ontwikkeling van Bedum gelijk aan het gemiddelde van alle middelgrote en kleine gemeenten.
Aantal uitkeringen per 31-12 2005 WWB (incl. WIJ) 107 Ioaw 4 Ioaz 3 Bbz 0 Totaal 114
Beleidsverslag 2010
2006 90 3 2 1 96
2007 83 2 2 2 89
2008 79 1 2 2 84
Sociale Zaken gemeente Bedum
2009 92 7 2 3 104
2010 104 7 0 1 112
18
Met ingang van 2011 wordt het onderscheid in WWB/WIJ in- en uitstroom in afzonderlijk cijfers uitgedrukt. Wel zijn alle nieuwe uitkeringen van personen onder de 27 jaar in 2010 direct als WIJ-aanvraag geregistreerd. Hierbij is opvallend, dat ruim 40% van alle aanvragen een aanvraag werkleeraanbod in het kader van de WIJ betreft. Niet alle aanvragen werkleeraanbod leiden automatisch tot een toekenning van een inkomensvoorziening. In een aantal gevallen leidt de aanvraag direct naar werk of scholing, dan wel de jongere ziet af van de aanvraag van een inkomensvoorzieining. Hiermee ontstaat voor 2010 een scheef beeld waarbij meer aanvragen zijn toegekend zonder dat dit leidt tot een hoger aantal uitkeringen. Met ingang van 2011 zal dit beeld rechtgetrokken zijn omdat dan over de WIJ afzonderlijk over een heel jaar gerapporteerd kan worden. Voor het tweede opeenvolgende jaar is het bestand van Sociale Zaken (WWB, WIJ, Ioaw en Ioaz) met ongeveer 10% gestegen. Oorzaak hiervan is een duidelijk grotere instroom dan in de voorgaande (2008) jaren. Verderop zal blijken, dat de uitstroom ondanks de economische recessie op een gelijk niveau is gehandhaafd.
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
15
2002
6
2001
1 januari 2011
2000
Personen ingestroomd in
voor 1996 voor 2000
4.1.2 Duur van de uitkering
3
1
0
0
5
6
6
4
10
23
36
De 104 uitkeringen WWB/WIJ per 1 januari 2011 hebben betrekking op 115 personen de zijn onderverdeeld op basis van het jaar waarin ze zijn ingestroomd. In totaal zijn 21 personen vóór 1 januari 2000 ingestroomd. Zij ontvangen al langer dan tien jaar een WWB (voorheen Abw) uitkering. Als we kijken naar het cijfer van 2010, dan zien we daar, dat 36 personen ingestroomd in 2010 op 1 januari nog een uitkering ontvangen. Dat betekent, dat van de eerder genoemde totale instroom in 2010 (58 personen) er in 2010 direct 22 personen weer zijn uitgestroomd. De ervaring leert, dat na drie jaar WWB-uitkering de kans op uitstroom aanzienlijk kleiner wordt.
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
19
4.1.3 Financiën uitkeringen Inkomsten • Wet Buig 2010 • Bbz • Berekende aanvulling 2009 Bbz 2009 Uitgaven : • WWB € 1.097.195,-• WIJ € 96.846,-• Bbz € 3.689,-• Ioaw € 81.120,-• Ioaz € 4.444,-Tekort op de uitkering in 2010
€ € €
1.106.038,-1.679,-6.116,--
€
1.283.294,--
€
169.461,--
In de begroting 2010 is rekening gehouden met een tekort van € 150.000,--. Het overige wordt gedekt uit de reserve WWB-uitkeringen. Deze wordt in 2011 aangevuld met de aanvullende uitkering WWB 2009 ten bedrage van € 96.758,--
WWB Overschot inkomensdeel Tekort inkomensdeel
2006 €
173.599
2007 €
40.748
2008 €
2009
2010 (*)
20.886 €
188.671
€
169.461
(*) Met de invoering van de Wet Buig is ook een andere verantwoordingsystematiek voor de SISA ingevoerd en worden de financiële cijfers anders geregistreerd dan in voorgaande jaren. Het overschot/tekort wordt nu berekend over het gehele gebundelde budget uitkeringen.
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
20
4.2 Bijzondere bijstand en minimabeleid Het gemeentelijk minimabeleid is in 2007 door uw raad vastgesteld. Daarbij is getracht om voor de verschillende gemeentelijke minimaregelingen voor zover mogelijk uniformering aan te brengen met betrekking tot de maximale inkomensgrens. Die grens is vastgesteld op 120% van de voor de betrokken persoon geldende bijstandsnorm. Deze norm geldt ook voor de Wmo. Als uitzondering wordt voor de collectieve ziektekostenverzekering een inkomensgrens gehanteerd van 110%. Met dit vastgesteld minimabeleid worden alle velden van het zorgbeleid van de gemeente goed zichtbaar gemaakt. Voor intensivering van de ondersteuning van minima stelt het rijk al enkele jaren achtereen extra gelden beschikbaar. Deze gelden worden middels de begroting jaarlijks ook voor dit doel gereserveerd.
4.2.1 Bijzondere bijstand Bijzondere bijstand
2008
Aanvragen (aantal personen) Bijzondere bijstand voor Kleding en schoeisel Aanvullende bijstand levensonderhoud Aanvullende bijstand < 21 jaar Meerkosten tafeltje dekje Inrichtingskosten Verhuiskosten Verwarmings-/verlichtingskosten Kosten alarmering Taxikosten Bijstand ivm borgstelling Vervoerskosten Rente en aflossing leningen woninginrichting Woonkostentoeslag Ziektekostenverzekering Kinderopvang (ivm werk) Geneesmiddelen Brillen Overige hulpmiddelen Dieetkosten Kosten i.v.m. geboorte Kosten specialist Tandartskosten Overige medische hulp Identificatie Niet indeelb.kost / bewindvoering Rechtsbijstand Overige kosten maatsch. zorg Schulddelging / rente en aflossing Kosten vestiging kred. hypotheek Intra/semurale verpleging/verz. Kosten huishoudelijke hulp Totaal
Beleidsverslag 2010
87
2009 98
2010 100
2008 1.357,-1.280,--
2009 109,-750,--
2010 394,-912,--
0,-1.133,-7.969,-435,-0,-33,-86,-220,-1.542,-6.589,--
4.360,-3.991,-15.829,-1.627,-514,-180,-0,-2.441,-5.627,--
12.450,-3.315,-3.676,-0,-1.288,-33,-253,-2.680,-1.607,-5.945,--
485,-1.262,-982,-1.750,-400,-302,-1.108,-56,-350,-1.673,-19,--
2.058,-0,-0,-539,-340,-137,-1.339,-1.683,-0,-2.402,-368,-272,-17.433,-1.939,-26.099,-11.009,-0,-0,-694,-101.740,--
1.984,-1.813,-0,-662,-1.196,-1.846,-1.260,-0,-100,-0,-547,-240,-15.223,-1.590,-26.751,-7.087,-631,-0,-235,-93.718,--
10.691,-1.080,-13.100,-12.223,-0,-1.743,-1.691,-69.559,--
Sociale Zaken gemeente Bedum
(*)
1 2
3 3
3
21
Over het algemeen kan worden gesteld, dat de uitgaven voor bijzondere bijstand redelijk stabiel zijn gebleven. Ze zijn lager uitgevallen dan in 2009. De bijzonder heden : 1. Een hogere uitkering voor aanvullende bijstand <21 jaar. Oorzaak ligt in de stijging van het aantal aanvragen WIJ. 2. Er is in 2010 weinig aanspraak gedaan op inrichtingskosten. Dit komt mede doordat in 2010 zich minder statushouders in Bedum hebben gevestigd. 3. Het versoberen van de ziektekostenverzekeringen leidt tot extra aanvragen bijzondere bijstand. 4.2.2 Stimuleringsfonds Het stimuleringsfonds geeft de minima mogelijkheden om deel te nemen aan culturele, maatschappelijke of sportieve activiteiten. Onderstaand treft u het overzicht aan van de uitgaven ten behoeve van het stimuleringsfonds. Daarnaast een uitsplitsing voor wie en waarvoor de uitkeringen zijn toegekend. Stimuleringsfonds Aantal aanvragen Verstrekt bedrag
2008 101 12.449,40
Categorie Alleenstaande Alleenstaande 65+ Alleenstaande ouder kinderen < 12 jaar Alleenstaande ouder kinderen <> 12 jaar Alleenstaande ouder kinderen > 12 jaar Alleenstaande, thuiswonend Gehuwd Gehuwd 65+ Gehuwd kinderen < 12 jaar Gehuwd kinderen <> 12 jaar Gehuwd kinderen > 12 jaar Totaal Categorie Attractiepark, dierentuin, muziek en cultuur Bibliotheek Contributies Peuterspeelzaal Sport Zwemmen Bioscoop, muziek en dans ID Kaart/Paspoort Schoolreis/excursie, cursus Overige Eindtotaal
2009 106 15.098,00
Aanvragen
2010 118 12.491,97 Dubbel
34 9 16 7 7
9 4 5 2
7 1 20 7 4 118 Bedrag 924,10 437,00 924,75 918,22 3.269,50 1.248,30 2.600,70 803,10 1.074,30 292,00 12.491,97
7 5 3 35 % 7% 4% 7% 7% 26% 10% 21% 7% 9% 2% 100%
Het gebruik van het stimuleringsfonds is de laatste jaren nagenoeg gelijk gebleven. Er zijn geen bijzonderheden te melden. Het stimuleringsfonds voorziet op een goede manier in de behoefte bij de burgers.
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
22
4.2.3 Kinderen doen mee Als uitvloeisel van het bestuursakkoord Rijk-gemeenten werd eind 2007 bekendgemaakt dat aan de gemeenten in 2008 en 2009 extra middelen ter beschikking worden gesteld voor de armoedebestrijding in gezinnen met kinderen. Het kabinet wil hiermee bereiken dat kinderen uit arme gezinnen dezelfde kansen krijgen als kinderen uit rijke gezinnen. Deelname aan sport, cultuur en andere activiteiten moet daarom worden bevorderd. Doelstelling is om het aantal kinderen dat maatschappelijk niet meedoet met de helft te verminderen. Het gaat daarbij om kinderen van ouders met een inkomen tot 120% van het minimuminkomen. Om dit aantal te halen heeft de staatssecretaris met gemeenten afspraken gemaakt in de vorm van een convenant ‘Kinderen doen mee!’. Ook wij hebben besloten een dergelijk convenant aan te gaan. In Bedum gaat het om 75 kinderen. Het convenant met de staatssecretaris is ondertekend op 8 juli 2008. In het pakket zijn tien mogelijke activiteiten omschreven, variërend van voetbal, paardrijles tot muziek. Kinderen mogen kiezen waar ze aan willen deelnemen. Per tak van sport is een bepaald bedrag per kind beschikbaar. Kan er geen keus uit de tien mogelijkheden worden gemaakt, dan accepteren we ook nog een vrije keus. We willen immers graag zoveel mogelijk kinderen bereiken. Dit beleid hebben we in november 2008 vastgesteld en het geldt voor de jaren 2009 en 2010. Ook in 2010 is er relatief weinig gebruik gemaakt van de regeling. Ondanks veel promotie en voorlichting – scholen zijn hierbij betrokken – komen er weinig aanvragen. Het vermoeden bestaat dat gezinnen met een (zeer) laag inkomen hier niet voor uit willen komen, dan wel maakt men gebruik van het reguliere Stimuleringsfonds. Aanvragen Kinderen doen mee Aantal toegekende aanvragen Aantal afgewezen aanvragen Aantal aanvragen niet in behandeling genomen / ingetrokken aanvragen Rijksbijdrage Kosten
Beleidsverslag 2010
2009 25 1 3
2010 9 0 2
€ 14.179,-€ 5.425,19
€ 14.599,-€ 6.734,--
Sociale Zaken gemeente Bedum
23
4.2.4 Integrale schuldhulpverlening De schuldhulpverlening wordt zoveel mogelijk ingekocht bij de Groningse Kredietbank. De GKB houdt tweewekelijks een dagdeel spreekuur in het zorgloket. De GKB bemiddelt met de schuldeisers en indien dit niet lukt worden personen begeleid naar een schuldsanering op grond van de Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp). Ook worden mensen in budgetbeheer opgenomen om de uitgaven en inkomsten van hen te reguleren en om voorzieningen te treffen voor toekomstige uitgaven. Budgetbeheer wordt soms ook als voorwaarde verbonden aan een wettelijk schuldsaneringtraject of om te voorkomen dat iemand (verder) in de schulden raakt. In totaal is in 2010 aan de GKB voor de diverse geleverde diensten € 37.280,-- betaald. Conform de verwachting is door de economische crisis de vraag om schuldhulpverlening na 2009 ook in 2010 licht gestegen. Overzicht GKB-dienstverlening in 2010 Aantal personen Budget Spreek Schuldhulp beheer uur verlening 1e kwartaal 33 33 2e kwartaal 33 24 1 3e kwartaal 32 30 4e kwartaal 30 24 1 Overig 2009 Aantal Crisissituaties 5 WSNP4 verklaringen OGGZ overleg 11 uren
Kosten € 11.529,95 € 8.868,08 € 8.311,70 € 8.570,30
4.2.5 Langdurigheidtoeslag De langdurigheidtoeslag (artikel 36 WWB) is een aanvullende toeslag, bedoeld voor personen van tussen de 23 en 65 jaar die langer dan drie jaar moeten rondkomen van een inkomen dat niet hoger is dan de bijstandsnorm en geen kans maken op een baan. In deze vijf jaar mag men slechts geringe inkomsten uit of in verband met arbeid hebben ontvangen en moet men voorts zich voldoende hebben ingespannen om algemeen geaccepteerde arbeid te verkrijgen. Voor de nadere uitwerking van deze twee laatste voorwaarden, moet de gemeente zelf beleid maken. Dit is gebeurd bij de actualisering van het minimabeleid in de in april 2007 vastgestelde notitie. Langdurigheidtoeslag Aantal aanvragen Aantal aanvragen toegekend Toegekend totaal
Beleidsverslag 2010
2008 40 38 €17.501
2009 46 36 € 17.492
Sociale Zaken gemeente Bedum
2010 44 40 € 23.913
24
4.2.6 Collectieve ziektekostenverzekering De collectieve ziektekostenverzekering is ingevoerd per 1 januari 2007. De doelgroep is bepaald op mensen met een inkomen van maximaal 110% van het bestaansminimum. Niet alleen mensen met een WWB-uitkering, maar ook andere mensen met een inkomen lager dan 110% kunnen deelnemen aan deze verzekering. Voor de verzekering is een contract afgesloten bij Menzis te Groningen. De verzekering biedt de deelnemers een goedkopere verzekering met een uitgebreidere dekking van ziektekosten in het aanvullend pakket. Collectieve ziektekosten verz. Aantal deelnemers Premiebijdrage gemeente Afrekening (*)
2008 62 € 3.487,-€ 1.435,--
2009 75 € 4.656,-€ 1.009,--
2010 97 € 9.907,--
(*) in 2010 zijn de afrekeningen van 2008 en 2009 ontvangen.
In het verslagjaar heeft Menzis 87 polissen voor 97 verzekerden afgesloten. Eind 2010 zijn de polissen voor 2011 bekendgemaakt en is de participatie gestegen tot 97 polissen voor 107 verzekerden. 4.2.7 Chronisch zieken Het verstrekken van een bijdrage aan de doelgroep chronisch zieken, gehandicapten en ouderen is een vorm van categoriale bijstandsverlening. De bijdrage is bepaald op € 100,-- en is een tegemoetkoming in de zogenaamde verborgen kosten. Dit zijn kosten waar de doelgroep wel mee heeft te maken, maar die op geen andere wijze kunnen worden vergoed. Te denken valt bijvoorbeeld aan een bloemetje voor een mantelzorger etc. Als doelgroep is vastgesteld de mensen met een Wmo-voorziening, met een volledige WAO-uitkering en de ouderen. De inkomensgrens is vastgesteld op 120% van de geldende bijstandsnorm en als vermogensgrens gelden de vermogensgrenzen voor de WWB. Chronisch zieken Aantal aanvragen toegekend Aantal aanvragen afgewezen Aantal aanvragen ingetrokken Aantal niet in behandeling
2008 97 9
2009 43 2 1 2
1
2010 53 10 0 0
4.2.8 Kwijtschelding gemeentelijke belasting Voor kwijtschelding van gemeentelijke belastingen hebben in 2010 156 huishoudens een aanvraag ingediend. Daarnaast zijn op basis van kwijtschelding van voorgaande jaren 33 kwijtscheldingen automatisch ambtshalve toegekend.
Kwijtschelding Volledig toegekend Gedeeltelijk toegekend Afwijzing Afwijzing (na beroepschrift) Eindtotaal
2008
2009 99 6 36 3 144
2010 99 6 36 3 144
106 8 43 156
Totaal was hiermee een bedrag gemoed van € 44.748,--.
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
25
4.3 Hoogwaardig handhaven 4.3.1 Inleiding Artikel 11 lid 1 WWB bepaalt: “Iedere in Nederland woonachtige Nederlander die hier te lande in zodanige omstandigheden verkeert of dreigt te geraken dat hij niet over de middelen beschikt om in de noodzakelijke kosten van bestaan te voorzien, heeft recht op bijstand van overheidswege”. Aan het recht op deze bijstand zijn ook verplichtingen verbonden. Helaas leert de praktijk dat niet een ieder die het recht claimt zich altijd aan de verplichtingen houdt. Op grond van artikel 53a lid 2 van de Wet werk en bijstand (WWB) is het college bevoegd een onderzoek in te stellen naar de juiste woon- en leefsituatie van de cliënt als er sprake is van het recht op bijstand. Het gehele proces van Hoogwaardig Handhaven is vastgelegd in het Handhavingsbeleidplan 2010 – 2014. Onder hoogwaardig handhaven vallen alle activiteiten die ervoor moeten zorgen dat klanten zich aan de regels met betrekking tot het verkrijgen en hebben van een uitkering houden. Niet alleen preventie, toezicht en controle maken hier deel van uit, maar ook voorlichting, communicatie en dienstverlening aan klanten. Hoogwaardig handhaven maakt nu integraal onderdeel uit van de werkwijze van de consulenten. Maatregelen worden daar toegepast waar burgers zich niet houden aan de gestelde regels. In dit hoofdstuk doen wij verslag over hoe het een en ander is uitgevoerd. 4.3.2 Nieuw beleid en visie elementen Zoals in hoofdstuk 2 is aangegeven is in 2010 nieuw beleid geformuleerd. Conform dit beleidsplan is vormgegeven aan de vier visie-elementen: • Voorlichting (o.a. informatiemap en nieuwsbrieven) • Dienstverlening (o.a. servicegesprek) • Controle op maat • Gebruik maken van GBA, Inlichtingenbureau, Suwinet en de inzet van een controlefunctionaris • Lik op stuk (o.a. maatregelen). 4.3.3 Controlefunctionaris Voor de handhaving maken we ook gebruik van een controlefunctionaris. De controlefunctionaris wordt voornamelijk ingezet in die gevallen waarin veel extra en specifiek onderzoek nodig is. In 2010 werd deze functionaris voor 20 uur per week ingehuurd. Dit werd bekostigd uit een zogenaamde integratie-uitkering ad € 45.000,--, die de gemeente voor dit doel van het rijk ontvangt. Deze extra uitkering is beëindigd met ingang van 1 januari 2011. Er hebben tien onderzoeken plaats gevonden. De controlewerkzaamheden bestaan voornamelijk uit het afleggen van huisbezoeken, heimelijke waarnemingen, bestandsvergelijkingen, confronterende gesprekken etc. Resultaten van deze onderzoeken: • 1 uitkering is door toedoen van de controleur beëindigd • 5 uitkeringen konden na onderzoek van de controleur ongewijzigd gecontinueerd worden • 4 uitkeringen werden door toedoen van de controleur aangepast aan een lagere norm • Er werden geen uitkeringsdossiers door de controleur voor nader onderzoek overgedragen aan de Sociale Recherche. De onderzoeken hebben geleid tot een totale besparing en terugvordering van € 18.380,00. Naast de controlewerkzaamheden is de functionaris ingezet als projectleider voor de opstelling van het beleidsplan hoogwaardig handhaven 2010 – 2014.
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
26
4.3.4 Sociale Recherche Groningen / Evaluatie Voor de sociale recherche neemt de gemeente deel aan het uit twaalf gemeenten bestaand samenwerkingsverband Sociale Recherche Groningen. Het samenwerkingsverband behartigt die zaken, waarbij de benadeling van de gemeente (bijstandsfraude) groter is dan 10.000 euro. In het verslagjaar hoefden – net als het jaar er voor - geen processen verbaal te worden opgemaakt. Dit is mede te danken aan de eerder genoemde inzet van de controlefunctionaris, hetgeen preventief werkt. De financiële bijdrage aan het samenwerkingsverband 2010: € 10.087,--
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
27
5.
Sociale Zaken uitgelicht
5.1 De Wet werk en bijstand De Wet werk en bijstand (WWB) is de wet die in Nederland de ondersteuning bij arbeidsinschakeling en bijstand regelt voor mensen die weinig of geen ander inkomen hebben en ook weinig of geen vermogen. Doel van de WWB is ondersteuning bij arbeidsinschakeling en verlening van bijstand door gemeenten. Werk gaat voor inkomen: oogmerk is om mensen op de kortste weg naar betaald werk te kunnen zetten; daartoe moet men ingeschreven staan bij het UWV Werkbedrijf. Het college van burgemeester en wethouders is verantwoordelijk voor het verlenen van bijstand, en voor het ondersteunen bij arbeidsinschakeling. Actuele verordeningen / beleidstukken : • Re-integratieverordening WWB • Toeslagenverordening WWB • Maatregelverordening WWB
( 2010) ( 2010) ( 2010)
Financiering Voor het verstrekken van de uitkering ontvangt de gemeente het zogenaamde budget inkomensdeel van de WWB. De hoogte van het inkomensdeel wordt gebaseerd op een landelijk vastgesteld verdeelmodel van een landelijk macro-budget. Het verschil tussen het definitieve budget en de daadwerkelijke uitgaven zijn voor rekening van de gemeente, waarbij bij een overschrijding van meer dan 10% van het definitieve budget in bijzondere gevallen een beroep kan worden gedaan op een aanvullend budget. Met de invoering van de Wet bundeling van uitkeringen inkomensvoorziening (wet Buig) aan gemeenten krijgen gemeenten met ingang van 1 januari 2010 één budget voor de bekostiging van uitkeringen op grond van de WWB, de Ioaw, de Ioaz en levensonderhoud voor startende ondernemers uit het Bbz 2004. De hoogte van de budgetten wordt in september definitief vastgesteld. Een overschot in het inkomensdeel is vrij besteedbaar, zodat de gemeenten de positieve financiële gevolgen ervaren wanneer zij mensen snel aan het werk helpen.
5.2 Wet investeren in jongeren De Wet investeren in jongeren (WIJ) is ingevoerd in 2009. Doel is om jongeren tot 27 jaar aan werk of scholing te helpen. Om jongeren een grotere kans op de arbeidsmarkt te geven is in 2006 de Leerplichtwet aangepast en is de kwalificatieplicht ingevoerd. Tot 18 jaar moeten jongeren, zolang ze nog geen startkwalificatie hebben naar school. De komst van de WIJ moet voorkomen dat jongeren na hun 18e alsnog zonder diploma thuis komen te zitten. In plaats van bijstand krijgen zij een recht op werkleeraanbod. De volledige naam van de wet luidt: Wet van 1 juli 2009, houdende bevordering duurzame arbeidsinschakeling jongeren tot 27 jaar (Wet investeren in jongeren). De WIJ verplicht gemeenten om jongeren van 18 tot 27 jaar die een bijstandsuitkering aanvragen een werkleeraanbod te doen. Dat kan een aanbod zijn voor werk, scholing of een combinatie van beide. Jongeren die een baan accepteren krijgen salaris in plaats van een uitkering. Jongeren die een leeraanbod aanvaarden krijgen een uitkering dat even hoog is als een bijstandsuitkering. Wordt het aanbod van de gemeente niet geaccepteerd, dan ontvangt de jongere ook geen uitkering. Het werkleeraanbod stopt wanneer de jongere een betaalde baan heeft gevonden, een opleiding is gaan volgen waarvoor hij/zij studiefinanciering krijgt of
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
28
wanneer hij/zij 27 jaar wordt. Loopt een werkleeraanbod af dan moet de gemeente, zolang de jongere nog geen werk heeft en onder de 27 jaar is, een nieuw aanbod doen. Actuele verordeningen / beleidstukken : • Maatregelenverordening WIJ (2010) • Toeslagenverordening WIJ (2010) Financiering De financiering van de WIJ is onderdeel van de financiering van de Wet Buig.
5.3
Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers De Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (Ioaw) is een inkomensvoorziening voor oudere werkloze werknemers. Werknemers die minstens 50 jaar oud waren toen zij werkloos werden, kunnen in aanmerking komen voor een Ioaw-uitkering als hun WW-uitkering afloopt. De Ioawuitkering vult het gezinsinkomen aan tot bijstandsniveau, dit betekent dat het inkomen van de partner wordt meegeteld. Anders dan bij de gewone bijstand wordt er niet naar het vermogen van de werkloze gekeken. Actuele verordeningen / beleidsstukken : • Maatregelverordening Ioaw/Ioaz
(2010)
Financiering De financiering van de Ioaw is onderdeel van de financiering van de Wet Buig.
5.4
Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte (gewezen) zelfstandigen De Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte (gewezen) zelfstandigen (Ioaz) is een inkomensvoorziening voor mensen die als zelfstandige hebben gewerkt en vervolgens zijn gestopt. Op basis van de wet Inkomensvoorziening kunnen deze personen een uitkering krijgen. Gewezen zelfstandigen die minstens 55 jaar oud waren toen ze als zelfstandige gestopt zijn en tenminste de laatste tien jaar gewerkt hebben - waarvan tenminste de laatste drie jaar als zelfstandige- komen in aanmerking voor een (aanvullende) uitkering op bijstandsniveau. Actuele verordeningen / beleidsstukken : • Maatregelverordeing Ioaw/Ioaz
(2010)
Financiering De financiering van de Ioaz is onderdeel van de financiering van de Wet Buig.
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
29
5.5 Minimabeleid 5.5.1 Bijzondere bijstand Bijzondere bijstand is bedoeld voor mensen met een laag inkomen, die weinig of geen eigen vermogen hebben en die door bijzondere omstandigheden bepaalde kosten hebben gemaakt die ze niet kunnen voldoen. De cliënt moet bij individuele bijzondere bijstand altijd kunnen aantonen dat de kosten noodzakelijk zijn en daadwerkelijk zijn gemaakt. Het recht en de hoogte van de individuele bijzondere bijstand stemt de gemeente af op de individuele omstandigheden van de cliënt. 5.5.2 Stimuleringsfonds Het stimuleringfonds is een vergoeding van de gemeente - aan de minima – voor deelname aan sociaal-culturele activiteiten binnen en buiten de gemeente. 5.5.3 Integrale schuldhulpverlening Integrale schuldhulpverlening bestaat grofweg uit materiële, immateriële en preventieve schuldhulpverlening. Materiële hulp betreft onder meer het beheren van budgetten en het treffen van een schuldenregeling. Immateriële hulp betekent ook verbeteren van omstandigheden, zoals psychosociale en motivatie, die het oplossen van problemen in de weg kunnen staan. Derde belangrijk doel voor integrale schuldhulpverlening is het voorkomen dat mensen problematische schulden krijgen. De gemeente Bedum werkt in het kader van de integrale schuldhulpverlening samen met de Groningse Krediet Bank (GKB) Groningen en het algemeen maatschappelijk werk. 5.5.4 Langdurigheidtoeslag De langdurigheidtoeslag is een bijzondere vorm van categoriale bijzondere bijstand. De gemeente verstrekt de toeslag aan mensen van 21 jaar tot 65 jaar die langere tijd op een minimuminkomen zijn aangewezen, geen of weinig eigen vermogen hebben en geen uitzicht hebben op inkomensverbetering. 5.5.5 Collectieve ziektekostenverzekering De collectieve ziektekostenverzekering vormt ook een instrument van het minimabeleid. Het is ingevoerd per 1 januari 2007. De doelgroep is bepaald op mensen met een inkomen van maximaal 110% van het bestaansminimum. Niet alleen mensen met een WWB-uitkering, maar ook andere mensen met een inkomen lager dan 110% kunnen deelnemen aan deze verzekering. Voor de verzekering is een contract afgesloten bij Menzis te Groningen. De verzekering biedt de deelnemers een goedkopere verzekering met een uitgebreidere dekking van ziektekosten in het aanvullend pakket. 5.5.6 Chronisch zieken Het verstrekken van een bijdrage aan de doelgroep chronisch zieken, gehandicapten en ouderen is ook ingevoerd bij de actualisering van het minimabeleid. Het betreft hier een vorm van categoriale bijstandsverlening. De bijdrage is bepaald op € 100,-- en is een tegemoetkoming in de zogenaamde verborgen kosten. Dit zijn kosten waar de doelgroep wel mee heeft te maken, maar die op geen andere wijze kunnen worden vergoed. Te denken valt bijvoorbeeld aan een bloemetje voor een mantelzorger etc. Als doelgroep is vastgesteld de mensen met een Wmo-voorziening, met een volledige WAO-uitkering en de ouderen. De inkomensgrens is vastgesteld op 120% van de geldende bijstandsnorm en als vermogensgrens gelden de vermogensgrenzen voor de WWB.
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
30
5.5.7 Kwijtschelding gemeentelijke belasting Minima in de gemeente Bedum komen in aanmerking voor kwijtschelding van de gemeentelijke belasting. 5.5.8 Financiën De middelen voor bijzondere bijstand en langdurigheidstoeslag ontvang de gemeente via de algemene uitkering vanuit het gemeentefonds. De middelen in het gemeentefonds zijn vrij besteedbaar en kunnen dus zowel voor de programmakosten als de uitvoering worden aangewend. 5.6 Besluit bijstandsverlening zelfstandigen In 2004 is het Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) opgesteld met als doel het verschaffen van financiële steun aan mensen in de bijstand, die zelfstandig ondernemer willen worden. Er kan een renteloze lening worden verstrekt, deze wordt alleen rentedragend wanneer de betrokkene daadwerkelijk het bedrijf start. Wanneer het bedrijf echter niet levensvatbaar wordt, wordt dit bedrag omgezet in een schenking. Daarnaast bestaat er nog de mogelijkheid tot het aanvragen van een rentedragend krediet met een looptijd van 10 jaren. Ten derde kan er nog aanspraak worden gemaakt op een uitkering inzake levensonderhoud als aanvulling op het eigen (gezins)inkomen (tot het bedrag, wat men anders ook als bijstandsinkomen had gehad), gedurende maximaal 36 maanden (3 jaren), nadat men van start is gegaan als ondernemer. Deze aanspraak is ook mogelijk voor zittende ondernemers die tijdelijk een te laag inkomen hebben. De gemeente (sociale dienst) is verantwoordelijk voor de uitvoering van de Bbz., maar schakelt vaak de onafhankelijke advies- en begeleidingsorganisatie IMK Intermediair (Instituut Midden- en Kleinbedrijf) in voor advies en om de cliënten te begeleiden die zelfstandig ondernemer willen worden. Financiering De financiering van het levensonderhoud startende ondernemer binnen de Bbz is onderdeel van de financiering van de Wet Buig. Voorts wordt de gemeente een budget Bbz toegekend. 5.7 Werk en re-integratie Ten behoeve van de re-integratie zet de gemeente Bedum diverse voorzieningen in. De voorzieningen kunnen als individueel maatwerk worden ingekocht bij reintegratiebedrijven, maar ook projectmatig als voorziening voor de gehele doelgroep worden ingezet. De belangrijkste voorzieningen van de gemeente Bedum zijn : • Individuele begeleiding door de werkconsultenten van de gemeente • Samenwerking in de keten met UWV op het Werkplein Noordwest-Groningen • Vacatureservicepunt • Ability Re-integratie (diagnose en werkleerbedrijf) • Loonkostensubsidies / gesubsidieerde arbeid • Sociale activering. Actuele verordeningen / beleidstukken : • Nota Participatiebudget • Re-integratieverordening WWB • Beleidsregels re-integratie • Verordening Werkleeraanbod WIJ • Beleidsregels werkleeraanbod WIJ
Beleidsverslag 2010
(2010) (2010) (2010) (2010) (2010)
Sociale Zaken gemeente Bedum
31
Financiering De gemeentelijke middelen voor re-integratie (WWB-werkdeel), inburgering en volwasseneneducatie zijn gebundeld in één uitkering voor gemeenten: het participatiebudget. Middelen die de gemeente overhoudt op het werkdeel mogen voor maximaal 25% worden overgeheveld naar het volgend jaar. Het overige vloeit terug naar het Rijk. 5.8 Wet inburgering De inburgeringsplicht is vastgelegd in de Wet inburgering (Wi). De wet is in beginsel van toepassing op alle vreemdelingen van 16 tot 65 jaar van buiten de EU die duurzaam in Nederland willen en mogen verblijven en voor enkele specifieke groepen genaturaliseerde Nederlanders. Het doel van de verplichte inburgering is het verminderen van achterstanden bij de integratie van minderheden en het voorkomen van nieuwe achterstanden. Actuele verordeningen / beleidsstukken : • Verordening Wet inburgering (2010)
Financiering De kosten voor de inburgeringstrajecten worden gedekt uit de middelen binnen het Participatiebudget. 5.9 Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB) Educatie is gericht op de bevordering van de persoonlijke ontplooiing ten dienste van het maatschappelijk functioneren van volwassenen door de ontwikkeling van kennis, inzicht, vaardigheden en houdingen op een wijze die aansluit bij hun behoeften, mogelijkheden en ervaringen alsmede bij maatschappelijke behoeften. Binnen de WEB is de gemeente verantwoordelijk voor de volwasseneneducatie. Financiering De kosten voor de volwasseneneducatie zijn geoormerkt opgenomen in het Participatiebudget. 5.10 Wet sociale werkvoorziening De Wet sociale werkvoorziening (Wsw) regelt dat arbeidsgehandicapten die door lichamelijke, verstandelijke of psychische beperkingen uitsluitend in staat zijn onder aangepaste omstandigheden arbeid te verrichten, kunnen werken op een zo regulier mogelijke en op hun individuele mogelijkheden aangepaste arbeidsplek in de sociale werkvoorziening. • De Wsw kent drie doelstellingen: 1. het realiseren van arbeid onder aangepaste omstandigheden voor de arbeidsgehandicapte die daarop is aangewezen en daarvoor is geïndiceerd, 2. het behouden en zo mogelijk bevorderen van de arbeidsbekwaamheid van de arbeidsgehandicapte en 3. het zo mogelijk realiseren van uitstroom van de arbeidsgehandicapte naar een reguliere baan. • Afbakening ten opzichte van zorg en arbeidsmarkt: 1. De Wsw is het sluitstuk van het wettelijk arbeidsmarktinstrumentarium. Als werken met behulp van de Wsw niet lukt, dan is er voor de arbeidsgehandicapte geen alternatief meer beschikbaar. 2. Mensen die zorg en zinvolle daginvulling nodig hebben komen uit bij dagbesteding in het kader van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten.
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
32
De Wsw wordt voor de gemeente Bedum (De Marne, Eemsmond en Winsum) uitgevoerd door het SW-bedrijf Ability te Uithuizen. Ability is een GR met eigen rechtspositie, waarin de gemeenten zijn vertegenwoordigd in een Dagelijks en Algemeen Bestuur. De gemeenten voert de regie op de uitvoering van het Wsw-beleid. Financiering De GR Ability ontvangt –via de gemeenten – een rijksbijdrage per medewerker. Naast de rijksbijdrage dient de GR middels de bedrijfsopbrengsten de bedrijfsvoering sluitend te maken. Indien dit niet mogelijk is dragen de gemeenten - vanuit algemene middelen – bij in het tekort.
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
33
Lijst van afkortingen Anw AOW Bbz Buig CMO CWI DKD DVS GBA GKB IB Ioaw Ioaz Nugger RDW SR Suwi SW SZW UWV VNG WAO Wajong Web Wsw Wi WIJ WIA Wmo WSF WW WWB Wsnp
Algemene nabestaandenwet Algemene Ouderdomswet Besluit bijstandverlening zelfstandigen Wet bundeling van uitkeringen inkomensvoorziening aan gemeenten Centrum voor Maatschappelijke Ontwikkeling Centrum voor Werk en Inkomen Digitaal klantdossier Digitaal verantwoordingssysteem Gemeentelijke basisadministratie Groningse Kredietbank Inlichtingenbureau Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werknemers Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen Niet-uitkeringsgerechtigde Rijksdienst voor het wegverkeer Sociale recherche Structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen Sociale werkvoorziening Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen Vereniging van Nederlandse Gemeenten Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten Wet educatie beroepsonderwijs Wet sociale werkvoorziening Wet inburgering Wet investeren in jongeren Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen Wet maatschappelijke ondersteuning Wet studiefinanciering Werkloosheidswet Wet werk en bijstand Wet schuldsanering natuurlijke personen
Beleidsverslag 2010
Sociale Zaken gemeente Bedum
34