Economische Zaken Sociale Zaken

31 16–10–2009

inhoud

Digitale versie Weekbulletin Weekbulletin is ook digitaal te raadplegen en te downloaden als Word- en pdf-bestand via het ledennet (www.vno-ncw.nl/leden). Indien u nog niet over de benodigde toegangscode beschikt, kunt u zich aanmelden via het digitale registratieformulier.

E-mail Vragen en/of opmerkingen over berichten in VNO-NCW Weekbulletin kunnen ook per elektronische post worden ingezonden. Het juiste e-mailadres is na elk bericht opgenomen. De redactie is bereikbaar via [email protected]

Economische Zaken Het Nieuwe Rijden gaat volgende fase in

1

Zesde voortgangsrapportage Tweede Maasvlakte

1

Sociale Zaken Wetsvoorstel flexibelere werktijden en verlofregelingen

2

Trage groei vrouwen in topfuncties

2

Kabinet werkt aan voorstel verhoging pensioenleeftijd

2

Harde aanpak legionella

3

Verzending en adreswijzigingen

Werkgevers Enquête Arbeid

3

Voor vragen over de verzending van Weekbulletin of voor adreswijzigingen: Sander Kok, telefoon: 070 - 3490 336

Aansprakelijkheid bij ongeval ervaren werknemer

3

OSHA: Voorkom risico’s bij jonge werkenden

3

OSHA: Gezondheid op het werk in schoolprogramma

3

Campagne veiligheidsbewustzijn op de werkvloer

4

Steviger aanpak werkgevers bij agressie tegen werknemers

4

Kabinet steunt nieuwe kernreactor medische isotopen

4

Arbeidsinspectie werkt aan digitaal dossier

5

Aanwijzing keuringsinstelling drukapparatuur

5

Antwoordnummer Antwoordnummer VNO-NCW, het algemene informatienummer voor de leden, is op werkdagen bereikbaar van 8.30 - 17.30 uur onder telefoonnummer 070 - 3490 366. Buiten deze uren is het te bereiken per elektronische post: [email protected]

weekbulletin vno-ncw / editie 31 / 16 oktober 2009

Europa Ieren zeggen ja tegen Verdrag van Lissabon

6

G20 in Pittsburgh

6

Financieel toezicht

6

Carbon leakage-lijst

7

Actieplan stedelijke mobiliteit

7

Impuls Europese dereguleringsoperatie

7

Mededingingszaken

7

Werktijden zelfstandige rijders terug naar parlement

8

BUSINESSEUROPE

8

VNO-NCW Brussel

9

Algemeen Informatie over risico kinderarbeid buitenland

10

Voorlichting over Europese sociale zekerheid

10


economische zaken Het Nieuwe Rijden gaat volgende fase in Campagne Het Nieuwe Rijden gaat een volgende fase in, nu de rijksoverheid de voortzetting hiervan in handen geeft van de marktsector. Het Nieuwe Rijden is een meerjarenprogramma dat tot doel heeft om automobilisten, beroepschauffeurs en wagenparkbeheerders aan te zetten tot een energie-efficiënter aankoop- en rijgedrag. De deelnemende organisaties – VNO-NCW, RAI, Bovag en VNA – willen de campagne verbreden. Zuinig rijden is immers niet alleen een kwestie van rijstijl, redeneren zij. Het gaat ook om verstandige keuzes voor voertuig en banden en het gebruik van hulpmiddelen, zoals een bandenspanningindicator en een boordcomputer die momentaan verbruik weergeeft. Technische verbeteringen van banden maken het mogelijk om zowel veilig, stil als zuinig te rijden. Voor de veiligheid is het verstandig om vanaf een buitentemperatuur beneden zeven graden winterbanden te monteren. Dit is geen onzin: in Duitsland is het aantal verkeersongevallen met gewonden drastisch gedaald sinds winterbanden in het winterseizoen verplicht zijn. Zie voor adviezen over de juiste banden: www.kiesdenieuweband.nl. ■ August Mesker, 070 – 3490 333, [email protected]

Zesde voortgangsrapportage Tweede Maasvlakte Minister Eurlings van Verkeer en Waterstaat heeft de zesde voortgangsrapportage over het project mainport Rotterdam (Tweede Maasvlakte) naar de Tweede Kamer gestuurd. Het verslag is gewijd aan de activiteiten in de eerste helft van 2009. In die periode is een aantal formele procedures afgerond, zoals de concessie voor de landaanwinning en de vergunning op grond van de Natuurbeschermingswet. De uitvoering van de aanleg van de Tweede Maasvlakte vordert gestaag. De eerste zandplaten bevinden zich inmiddels boven water. Alleen voor het bestemmingsplan – voor de inrichting van de Tweede Maasvlakte – loopt nog een procedure bij de Raad van State. Het plan bestaat verder uit projecten die de leefbaarheid in Rotterdam moeten verbeteren en de aanleg van 750 hectare natuur- en recreatiegebied. Voor dit laatste moeten de bestemmingsplannen nog worden vastgesteld. ■ Jos Rijkhoff, 070 – 3490 331, [email protected]


1

sociale zaken Wetsvoorstel flexibelere werktijden en verlofregelingen Maatschappelijke organisaties zijn het erover eens dat werktijden en verlofregelingen toe zijn aan flexibilisering en vereenvoudiging. Het kabinet gaat daarom verder met het flexibiliseren van de wettelijke regelingen voor aanpassing van de arbeidsduur, ouderschapsverlof, en kortdurend en langdurend zorgverlof. Begin 2010 zal minister Donner van Sociale Zaken een wetsvoorstel aan de Kamer sturen. Dit schrijft hij aan de Tweede Kamer. Het wordt voor werknemers gemakkelijker om ouderschapsverlof op te nemen. Vooral vaders met pasgeboren kinderen krijgen meer mogelijkheden om vrij te nemen. Eerst was het de bedoeling om hiervoor betaald zorgverlof te kunnen krijgen, maar daar is nu volgens het kabinet geen ruimte meer voor vanwege de huidige financieel-economische omstandigheden. Kortdurend zorgverlof kunnen werknemers soms ook opnemen voor huisgenoten die geen directe familie zijn. Verder wordt het eenvoudiger om aanpassing van het aantal arbeidsuren aan te vragen. Verlofregelingen moeten het mogelijk maken om werk en zorg te combineren. Flexibele verlofvormen sluiten beter aan bij de behoeften van werknemers. De wijzigingen in de regelingen leiden niet tot hogere lasten voor werkgevers en de overheid, denkt Donner. Sociale partners blijven verantwoordelijk om afspraken te maken over werktijden en thuiswerken.

Commentaar VNO-NCW In de laatste plannen is geen sprake van nieuwe verlofsoorten, verlofrechten of uitbreiding van betaald verlof. VNO-NCW is gelukkig met het feit dat de plannen geen hogere lasten voor werkgevers met zich meebrengen. Bovendien regelt het verlof zich veelal zelf in afspraken tussen werkgevers en werknemers onderling. ■ Mariet Feenstra, 070 – 3490 426, [email protected]

Trage groei vrouwen in topfuncties Het percentage vrouwen in de hoogste lagen van het bedrijfsleven en de non-profit sector stijgt langzaam. Dat blijkt uit de Toptelling v/m, de tweejaarlijkse publicatie van Opportunity in Bedrijf en het Sociaal en Cultureel Planbureau. Bij de 500 grootste particuliere ondernemingen van Nederland is het percentage vrouwen in de Raden van Bestuur (RvB) en de Raden van Commissarissen (RvC) tussen 2003 en 2008 met anderhalf procentpunt gestegen van 4,1 naar 5,6 procent. Na een splitsing naar soorten topfunctie is sprake van enige groei in de RvC’s: van 5,2 naar 7,6 procent. In de uitvoerende top (RvB) bedraagt de stijging slechts 0,4 procentpunt: van 3 naar 3,4 procent. De groei in beide gremia is vooral te danken aan de sector zakelijke dienstverlening.

Ook in de lagen onder de RvB is nauwelijks een toename van het aandeel vrouwen te zien. In de grootste 250 bedrijven was dat aandeel in respectievelijk 2004 en 2008: ● in het eerste echelon onder de RvB: 13,1 procent en 14,7 procent; ● in het tweede echelon onder de RvB: 22,8 procent en 19,6 procent; ● in het derde echelon onder de RvB: 22,2 procent en 19,5 procent (in 2006, cijfer over 2008 niet beschikbaar). Kortom: de kweekvijver voor de top blijft voor het overgrote deel mannelijk. En dat terwijl de instroom van hoogopgeleide vrouwen in de meeste bedrijven ongeveer 50 procent is.

Commentaar VNO-NCW Vorig jaar heeft een fiks aantal bedrijven en organisaties het charter ‘Talent naar de Top’ ondertekend. Daarmee committeren zij zich aan het voeren van een diversiteitsbeleid en kwantitatieve doelstellingen voor meer diversiteit in de top en subtop. Het is van belang om deze vorm van zelfregulering een goede kans te geven. Pleidooien voor quota of wetgeving op dit gebied wijst VNO-NCW dan ook af. Daarbij zij ook verwezen naar een recent advies van de Sociaal Economische Raad, waarbij een grote meerderheid hetzelfde standpunt innam. ■ Guusje Dolsma, 070 – 3490 230, [email protected]

Kabinet werkt aan voorstel verhoging pensioenleeftijd VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO-Nederland zijn voorstander van verhoging van de pensioenleeftijd. Dit is nodig voor de toekomst van Nederland, omdat er een serieus antwoord moet komen op de vergrijzing. Helaas is het niet gelukt om met de vakbonden hierover afspraken te maken. De werkgeversorganisaties betreuren het mislukken van het AOW-overleg. Het beeld dat VNO-NCW en beide andere ondernemersorganisaties het overleg hebben gemeden, is onjuist. De vakbonden wilden van meet af aan geen wezenlijke stappen zetten om de leeftijd te verhogen. Hun plannen zijn gebouwd op drijfzand en leiden alleen in schijn tot een hogere pensioenleeftijd en zijn om die reden niet aanvaardbaar. Het was beter geweest als de Sociaal-Economische Raad (SER) wel tot een unaniem advies zou zijn gekomen. Echter: een advies zonder antwoord op de vergrijzingsvraag – waar de vakbeweging op aanstuurde - zou onvoldoende zijn, ook voor het kabinet. Het woord is nu aan het kabinet. Het kabinet besloot in het aanvullend beleidsakkoord van eind maart de pensioenleeftijd te verhogen naar 67 jaar, waarbij het rekening houdt met zware beroepen. Argumenten om de AOW-leeftijd te verhogen waren en zijn de houdbaarheid van de overheidsfinanciën, de pensioenen en de arbeidsparticipatie. Nu de SER geen alternatief heeft aangedragen, moet het kabinet snel helderheid verschaffen over de manier waarop het de pensioenleeftijd zal verhogen. ■ Guusje Dolsma, 070 – 3490 230, [email protected]

2 weekbulletin vno-ncw / editie 31 / 16 oktober 2009

sociale zaken Harde aanpak legionella De VROM-Inspectie gaat instellingen beboeten die te weinig doen om legionellabesmetting te bestrijden. Het gaat om boetes van duizenden euro’s. Dat heeft minister Cramer van Ruimte en Milieu aangekondigd in de Tweede Kamer. Overheidsinstituut RIVM bracht onlangs een serie kritische rapporten uit over de naleving van de legionellavoorschriften. Hieruit bleek onder andere dat eigenaren van prioritaire instellingen zoals ziekenhuizen, sauna’s en zwembaden dit onvoldoende doen. Cramer is bezorgd over deze situatie en kondigt een lik-op-stukbeleid aan, dat ingaat op 1 januari 2010. Bij de nieuwe aanpak stelt de VROM-Inspectie een proces-verbaal op zodra blijkt dat een instelling geen risicoanalyse of beheersplan heeft of geen beheersmaatregelen uitvoert, zoals het nemen van monsters.

van een ervaren werknemer die van een steiger valt en daarbij ernstig gewond raakt, heeft de kantonrechter te Rotterdam geoordeeld. In deze zaak had het bedrijf de man, die voldoende ervaring had, weliswaar voldoende geïnstrueerd en gewaarschuwd, maar ging het de fout in bij de Arbeidstijdenwet. De werknemer voerde aan dat hij in de weken voorafgaand aan het ongeval excessief lang had gewerkt. Het naleven van de Arbeidstijdenwet valt onder de zorgplicht van de werkgever, vindt de rechter. Hij moet de arbeid zodanig organiseren dat werknemers voldoende rusttijd krijgen. Van een oververmoeide werknemer kan immers niet verwacht worden dat hij voortdurend voldoende alert blijft, zodat de kans op een ongeval vergroot wordt door gebrek aan noodzakelijke rust.

Medio 2010 treedt de nieuwe Drinkwaterwet in werking, die deel gaat uitmaken van de Wet Economische Delicten. Dit effent de weg voor nog hogere boetes bij niet-naleving van de legionellavoorschriften.

Op grond van de Arbeidstijdenwet is de werkgever verplicht om te zorgen voor een wekelijkse onafgebroken rusttijd van 36 uur. Direct voorafgaand aan het ongeval had de man echter 17 dagen achter elkaar gewerkt zonder de vereiste wekelijkse rusttijd. De kantonrechter concludeert dat de werkgever daarmee heeft gehandeld in strijd met de Arbeidstijdenwet – en dus ook in strijd met zijn zorgplicht.

■ Ramona van den Bosch-Bakker, 070 – 3490 272, [email protected] ■ Willem Henk Streekstra, 070 – 3490 359, [email protected]

De kantonrechter verklaart dat de werkgever aansprakelijk is voor de gevolgen van het bedrijfsongeval en veroordeelt hem tot het vergoeden van de schade.

Werkgevers Enquête Arbeid Hoe staat het met de arbeidsomstandigheden en de arbeidsverhoudingen? Wat doen bedrijven aan sociale innovatie en sociaal beleid? Hoe gaan werkgevers om met arbeidspotentieel met een grote afstand tot de arbeidsmarkt? De Werkgevers Enquête Arbeid (WEA) geeft het antwoord op zulke vragen. De WEA is een tweejaarlijks representatief vragenlijstonderzoek onder 5000 bedrijven en instellingen. Het doel is ontwikkelingen in organisaties te volgen op het terrein van arbeid. De enquête is een gezamenlijk initiatief van onderzoeksinstituut TNO en het ministerie van Sociale Zaken. De eerste meting onder werkgevers vond plaats eind 2008 en begin 2009. De metingen vinden elke twee jaar plaats via een nieuwe steekproef onder bedrijven en instellingen. Dit jaar verschijnen diverse publicaties, waaronder een methodische verantwoording en een brochure met de belangrijkste uitkomsten. De resultaten gelden voor twaalf branches en organisaties van verschillende grootte. Beide stukken kunnen worden gedownload van http://www.tno.nl/content.cfm?context= kennis&content=thema_case&laag1=427&item_id=862.

■ Bob Koning, 070 – 3490 229, [email protected]

OSHA: Voorkom risico’s bij jonge werkenden Jonge werknemers van 15 tot 24 jaar vormen een bijzonder kwetsbare groep als het gaat om gezondheid en veiligheid op het werk. De meeste risico’s kunnen echter worden voorkomen – zowel voor jonge als oudere werknemers – wanneer een bedrijf de beginselen van risicobeoordeling toepast en de noodzakelijke preventieve maatregelen treft. Dit blijkt uit het rapport ‘Preventing risks to young workers: policy, programmes and practice’, dat het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (OSHA) heeft gepubliceerd. Het agentschap heeft zich hiervoor verdiept in het beleid en de praktijk ten aanzien van veiligheid en gezondheid van jonge werknemers. Het rapport bevat een aantal casestudies en noemt ook enkele succesfactoren voor preventie. ■ Bob Koning, 070 – 3490 229, [email protected]

OSHA: Gezondheid op het werk in schoolprogramma


Aansprakelijkheid bij ongeval ervaren werknemer Een werkgever kan aansprakelijk zijn voor de letselschade

Gezondheid en veiligheid op het werk moet formeel in de eisen van het leerprogramma komen van scholen en universiteiten. Dit staat in het rapport ‘Health and safety at work in the schoolprogramme: requirements and activities in the EU Member States’, dat het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (OSHA) heeft gepubliceerd.


3

sociale zaken Het rapport bespreekt hoe lidstaten gezondheid en veiligheid op het werk en werkgerelateerde risico’s in hun nationale leerplannen hebben opgenomen. Het blijkt dat er aanzienlijke vooruitgang is geboekt en dat er vooral in het basis- en voortgezet onderwijs veel is gebeurd en gepland. Het rapport noemt ook enkele succesfactoren voor het integreren van het thema veiligheid en gezondheid op het werk in het onderwijs.

Uit onderzoek van Binnenlandse Zaken in 2009 blijkt dat 65 procent van de werknemers met een publieke taak het voorgaande jaar te maken heeft gehad met ongewenst gedrag. In 2007 bedroeg dit 66 procent. Daarnaast blijkt uit onderzoek van Sociale Zaken dat het belangrijk is dat werkgevers ervoor zorgen dat medewerkers anoniem aangifte kunnen doen. Agressie moet structureel prioriteit krijgen en niet, zoals nu vaak het geval is, alleen als er een incident is.


Campagne veiligheidsbewustzijn op de werkvloer Stichting Consument en Veiligheid start een campagne die specifiek gericht is op veiligheid op de werkvloer. Dit is nodig, omdat het volgens de stichting niet gemakkelijk is om de veiligheid te verbeteren of bespreekbaar te maken. Werken op hoogte, met machines en met heftrucks zijn de werkzaamheden waarbij de meeste ongevallen gebeuren.

Ter Horst gaat met een – nog te selecteren – top-5 van werkgevers afspraken maken over dadergerichte maatregelen. Zij heeft in september al afspraken gemaakt met het openbaar vervoer. Politie, openbaar ministerie en het ministerie van Justitie werken aan een landelijke aanpak voor een intensievere opsporing en vervolging van daders. Om de voortgang erin te houden, wordt deze aanpak versneld in vier regio’s ingevoerd. De ervaringen hiermee zullen landelijk gebruikt worden. In 2010 komt er opnieuw een onderzoek naar de aard en omvang van agressie en geweld. ■ Bob Koning, 070 – 3490 229, [email protected]

Consument en Veiligheid deed onderzoek naar de voornaamste oorzaken van onveilig gedrag en mogelijke verbeteringen. Zij heeft werkgevers en werknemers gevraagd waar een veiligheidscampagne aan moet voldoen om effect te hebben. Het antwoord was dat een gedragscampagne vooral niet belerend moet zijn en langdurig ingezet moet kunnen worden in iedere branche, zonder dat dit veel tijd in beslag neemt. Aan de hand van die uitkomsten ontwikkelde Consument en Veiligheid een nieuwe gedragscampagne en introduceert Alerta, de beschermengel van werkend Nederland. Bij de campagne horen materialen die bedrijven langdurig kunnen gebruiken om de veiligheidsboodschap telkens op een andere manier te herhalen. Het ministerie van Sociale Zaken stelt het basispakket gratis ter beschikking.

Kabinet steunt nieuwe kernreactor medische isotopen Het kabinet staat open voor voorstellen voor de bouw van een nieuwe kernreactor als vervanging van de huidige kernreactor Hoge Flux Reactor (HFR) in Petten. Dat staat in een brief aan de Tweede Kamer waarmee de ministerraad heeft ingestemd. De HFR produceert medische isotopen (radiofarmaca), onder meer voor behandelingen tegen kanker, en is bijna 50 jaar in bedrijf. De huidige installatie is veilig maar oud. De kans op technische problemen en stopzetten van de productie neemt toe. Dat leidt tot verminderde beschikbaarheid van radiofarmaca in Nederland, Europa en daarbuiten.

Meer informatie is te vinden op www.veiligheid.nl/alerta. ■ Bob Koning, 070 – 3490 229, [email protected]

Steviger aanpak werkgevers bij agressie tegen werknemers Werkgevers moeten meer doen om agressie en geweld tegen werknemers met een publieke taak te voorkomen, vinden de ministers Ter Horst van Binnenlandse Zaken en Donner van Sociale Zaken. Het percentage slachtoffers – bijvoorbeeld buschauffeurs en (jeugd)hulpverleners – is de afgelopen twee jaar ondanks verhoogde aandacht voor het onderwerp nauwelijks gedaald. Ter Horst en Donner houden vast aan de kabinetsdoelstelling om agressie en geweld terug te dringen van 66 procent in 2007 naar 51 procent in 2011. Daarvoor is een grotere inzet van werkgevers nodig. De Arbeidsinspectie – onderdeel van het ministerie van Sociale Zaken – gaat extra controles uitvoeren naar de bescherming van werknemers tegen agressie en geweld. Dit staat in twee brieven die de ministers naar de Tweede Kamer stuurden.

Volgens het kabinet blijft wereldwijd nog lange tijd behoefte aan radiofarmaca, maar is elders in de wereld onvoldoende nieuwbouw gepland. De exploitant van de reactor in Petten heeft plannen voor de bouw van een nieuwe moderne reactor in Nederland. In de brief schrijven de ministers Klink van Volksgezondheid, Cramer van Ruimte en Milieu, Van der Hoeven van Economische Zaken, Donner van Sociale Zaken en Plasterk van Onderwijs dat het kabinet in principe positief is over een nieuwe reactor in Nederland – en dus ook over een mogelijke toekomstige vergunning op grond van de Kernenergiewet. Het kabinet wijst erop dat de plannen moeten voldoen aan voorwaarden op het gebied van veiligheid, milieu, planologie en financiering. Uitgangspunt is dat de exploitant de kosten draagt van de nieuwbouw, eventueel op een andere locatie. Het kabinet vindt een nieuwe HFR in Nederland niet alleen van belang voor de gezondheidszorg, maar ook voor de Nederlandse kennis van nucleaire technologie. Ook creëert een nieuwe reactor werkgelegenheid: 500 hoogwaardige directe arbeidsplaatsen en circa 1000 indirecte arbeidsplaatsen. ■ Bob Koning, 070 – 3490 229, [email protected]


sociale zaken Arbeidsinspectie werkt aan digitaal dossier De Arbeidsinspectie werkt samen met e-Inspecties aan het Digitaal Inspectie Dossier van bedrijven. Dit is een systeem op internet waarmee inspectiediensten onderling informatie over inspecties en handhaving bij bedrijven kunnen uitwisselen. Per bedrijf staat vermeld of en wanneer inspecties zijn uitgevoerd en of overtredingen zijn geconstateerd waarbij handhaving toegepast is. Het systeem is klaar voor gebruik. E-Inspecties werkt nu de wijze van beheer en ontsluiting verder uit. Op het moment is alleen de Arbeidsinspectie leverancier van informatie, maar in de toekomst volgen ook andere inspectiediensten. Het doel is de informatie van andere diensten te gebruiken bij het selecteren van te bezoeken bedrijven. Bedrijven die bezocht zijn en alles op orde hebben, worden niet nog een keer bezocht. Bedrijven die het slecht doen, krijgen meer aandacht. ■ Bob Koning, 070 – 3490 229, [email protected]

Aanwijzing keuringsinstelling drukapparatuur De minister van Sociale Zaken heeft TÜV Rheinland B.V., Zekeringstraat 9A, 1014 BM te Amsterdam aangewezen als aangewezen keuringsinstelling, die bevoegd is tot het uitvoeren van de volgende taken: ● het uitvoeren van procedures ter beoordeling van druk systemen op grond van het Warenwetbesluit drukapparatuur en de bijbehorende richtlijn; ● het uitvoeren van keuringen voor ingebruikneming van drukapparatuur, samenstellen en druksystemen op grond van het Warenwetbesluit drukapparatuur en de bijbehorende richtlijn; ● het uitvoeren van herkeuringen van drukapparatuur met vaste termijnen volgens het Warenwetbesluit drukapparatuur; ● het uitvoeren van intredekeuringen aan drukapparatuur volgens het Warenwetbesluit drukapparatuur; ● het beoordelen van reparaties in de gebruiksfase volgens het Warenwetbesluit drukapparatuur; ● het beoordelen van wijzigingen in de gebruiksfase volgens het Warenwetbesluit drukapparatuur; ● het afgeven, weigeren, schorsen of intrekken van verklaringen in verband met de hierboven genoemde werkzaamheden. Deze beschikking trad in werking op 12 oktober en vervalt met ingang van 12 oktober 2013. ■ Bob Koning, 070 – 3490 229, [email protected]


5

europa Ieren zeggen ja tegen Verdrag van Lissabon De Ierse bevolking heeft op 2 oktober in een referendum ja gezegd tegen het Verdrag van Lissabon. Een ruime meerderheid van 67,1 procent stemde vóór; 32,9 procent was tegen. De opkomst was 58 procent. Tijdens het vorige referendum, in juni vorig jaar, stemden de Ieren nog tegen. Zij gingen akkoord met een tweede referendum na de toezegging dat elk land onder het nieuwe verdrag een commissaris mag blijven leveren. Met deze uitslag komt de inwerkingtreding van het verdrag dichterbij. Daarvoor is goedkeuring van alle lidstaten vereist. Op 14 oktober zette de Poolse president Kaczynski zijn handtekening. Nu is Tsjechië het enige land dat nog niet heeft geratificeerd. Het Tsjechische parlement heeft weliswaar al ingestemd, maar het grondwettelijke hof moet nog een klacht over het verdrag van een aantal parlementariërs beoordelen. De verwachting is dat het hof nog deze maand uitspraak doet, waarna enkel nog een ondertekening door president Klaus rest.

gecoördineerde strategie voor een succesvol economisch herstel; ● voortzetting van de stimuleringspakketten in 2010 ten bate van economisch herstel. ●

De volgende bijeenkomsten van de G20 zijn volgend jaar in Canada en Zuid-Korea. De G20 komt voortaan in de plaats van de G8 als belangrijk internationaal overlegorgaan over economische en financiële vraagstukken.

Commentaar VNO-NCW De vervanging van de G8 door de G20 maakt duidelijk dat de wereldeconomieën nu zodanig verstrengeld zijn geraakt dat overleg tussen de belangrijkste landen op alle continenten noodzakelijk is. Alleen dan kunnen wereldwijde vraagstukken adequaat opgelost worden.

Financieel toezicht Voorstellen Europese Commissie

Het Verdrag van Lissabon vervangt de door de Nederlandse en Franse kiezer verworpen Europese grondwet. Het voorziet in de benoeming van een vaste voorzitter van de Europese Raad, het overleg van regeringsleiders. De voorzitter wordt door de lidstaten voor tweeënhalf jaar gekozen, met de mogelijkheid van verlenging met eenzelfde termijn. Voor deze baan circuleren verschillende namen, bijvoorbeeld die van Tony Blair, voormalig premier van Groot-Brittannië.

Commentaar VNO-NCW VNO-NCW is zeer positief over de uitkomst van het Iers referendum, waardoor het Verdrag van Lissabon nu hoogstwaarschijnlijk per 1 januari in werking kan treden. Het verdrag maakt de EU efficiënter en slagvaardiger – waarbij Europese burgers en ondernemingen gebaat zijn.

G20 in Pittsburgh Op de G20 – de organisatie van ’s werelds grootste economische machten – die op 24 en 25 september plaatsvond in het Amerikaanse Pittsburgh, hebben de deelnemers gesproken over het voorkomen van een volgende financiële crisis. Ook Nederland was daarbij van de partij. Zij maakten de volgende afspraken: ● restricties op de bonussen van bankiers, maar geen bonusplafond; ● aanpassing van de kapitaaleisen van banken – die bepalen hoeveel eigen middelen een bank op zijn balans moet hebben, als tegenwicht voor de aangegane verplichtingen – vanaf 2012; ● alle derivaten – beleggingsinstrumenten die hun waarde ontlenen aan de waarde van een ander goed, zoals aandelen of olie – moeten via beurzen worden verhandeld; ● afronding van de Doha-ronde – een onderhandelingsronde tussen verschillende landen, georganiseerd door de Wereldhandelsorganisatie, om de handelsbarrières in de wereld op te heffen en vrije internationale handel mogelijk te maken – om protectionisme te voorkomen; ● aanpassing van de stemverhouding binnen het Internationaal Monetair Fonds ten gunste van de opkomende economieën;


Er komt een nieuw Europees Comité voor Systeemrisico’s (ECSR), met als taak de risico’s op te sporen die het financiële stelsel als geheel kunnen raken. Indien nodig brengt het ECSR risicowaarschuwingen uit, zodat het mogelijk is om snel en tussentijds in te grijpen. Dit blijkt uit de voorstellen van de Europese Commissie voor het toezicht op de financiële sector. De commissie denkt ook aan de oprichting van een Europees Systeem van Financiële Toezichthouders (ESFT). Die organisatie is samengesteld uit de nationale toezichthouders en drie nieuwe Europese toezichthoudende autoriteiten voor banken, effectenbedrijven, verzekeringen en bedrijfspensioenen. Beide nieuwe instanties mogen aanbevelingen geven aan lidstaten, nationale toezichthouders en de drie Europese sectortoezichthouders. Zij zijn ook bevoegd om hen te waarschuwen. In grote lijnen zijn deze maatregelen afgelopen zomer al goedgekeurd door de Europese regeringsleiders. Nu is het woord aan het Europees Parlement en de Raad van Ministers. De voorstellen van de commissie zijn te vinden op http://ec.europa.eu/ internal_market/finances/committees/index_en.htm#package

Commentaar VNO-NCW VNO-NCW is voorstander van een internationale toezichthouder voor de financiële sector. Dit kan internationale verschillen opheffen en de interne markt vervolmaken. Tegelijk is het belangrijk dat toezichtregels proportioneel zijn en niet in de weg staan aan goede kredietfaciliteiten voor ondernemingen.

Rapport BUSINESSEUROPE BUSINESSEUROPE heeft samen met de Europese verenigingen van banken, pensioenfondsen, accountants en private equityfondsen een rapport gepresenteerd om lessen te trekken uit de financiële crisis. Het rapport hanteert de volgende uitgangspunten voor de hervormingen van de financiële markt: ● marktintegratie als belangrijkste doel; ● betere coördinatie van toezicht op macro- en microniveau en het ontwikkelen van criteria voor grensoverschrijdende actie;

europa oprichting van een internationaal orgaan dat zorg draagt voor toezicht op grensoverschrijdende financiële ondernemingen; ● proportionele regulering, zonder verstoring van innovatie, marktintegratie en concurrentie; ● bestrijden van unilaterale opvattingen en protectionisme; ● harmonisatie van regels en bijbehorende organen. ●

Het rapport staat onder het kopje ‘Reforms financial market’ op www.businesseurope.eu.

Carbon leakage-lijst De carbon leakage-lijst is bekend. De genoemde 162 sectoren en subsectoren zijn vrijgesteld van veiling van CO2-emissierechten en zullen hun rechten verkrijgen aan de hand van een systeem van benchmarking. Dit betekent dat een aanzienlijk deel van de industrie niets te maken heeft met de veiling. Bij sectoren en subsectoren op de lijst is het risico van carbon leakage aanwezig. Dat betekent dat de hoge kosten van het veilingsysteem hen zouden dwingen hun productie naar landen buiten Europa te verplaatsen – waar het klimaatbeleid minder streng is. Hiermee gaat bedrijvigheid in Europa verloren en worden dezelfde activiteiten, met dezelfde CO2-uitstoot, elders voortgezet. In december 2008 sloten de lidstaten een akkoord over de herziening van de richtlijn emissiehandel. Daarin staat dat het veilen beperkt is tot sectoren die niet blootgesteld zijn aan een carbon leakage-effect. Bij gebrek aan een internationaal akkoord – dat vergelijkbare inspanningen en verplichtingen oplegt – ontstaat er namelijk een ongelijk speelveld en kunnen de kosten zo hoog oplopen dat de industriële productie wegtrekt uit Europa. Het Europees Parlement en de Raad van Ministers moeten de voorlopige carbon leakage-lijst nog goedkeuren. Eind dit jaar neemt de Europese Commissie een definitief besluit. De lijst kunt u vinden via http://ec.europa.eu/environment/climat/ emission/carbon_en.htm.

Commentaar VNO-NCW VNO-NCW kan uit de voeten met deze lijst, die is opgesteld volgens een van tevoren afgesproken stramien. Voor een aantal sectoren, zoals de keramische industrie, loopt nog de discussie of zij voldoen aan de criteria en alsnog op de lijst moeten komen. VNO-NCW steunt nader onderzoek hiernaar. Wij vinden dat sectoren erop moeten kunnen vertrouwen dat zij tot 2020 op de lijst blijven staan. De mogelijkheid van tussentijdse wijziging leidt namelijk tot grote onzekerheden bij de industrie. Verder is de invulling van het benchmarksysteem van groot belang. VNO-NCW benadrukt dat de benchmarks niet zodanig scherp gesteld mogen worden, dat het grootste deel van de industrie even goed hoge kosten moet maken. Dan blijft het risico op carbon leakage immers huizenhoog aanwezig.

Actieplan stedelijke mobiliteit De mobiliteit in de stad gemakkelijker, groener en efficiënter maken. Dat is het doel van het actieplan stedelijke mobiliteit van de Europese Commissie. De passagiersrechten in het stedelijk openbaar vervoer en de reisinformatie moeten verbeteren, vindt de commissie. Er moeten meer bewustmakingscampagnes komen, zoals de Europese mobiliteitsweek. De commissie komt ook met aanbevelingen voor de goederendistributie in de stad en intelligente vervoerssystemen voor de stad. De maatregelen gaan de komende jaren van start. In 2012 zal de commissie een evaluatie uitvoeren en nagaan of extra maatregelen nodig zijn. Het actieplan kunt u downloaden via http://ec.europa.eu/ transport/urban/urban_mobility/action_plan_en.htm

Commentaar VNO-NCW VNO-NCW ziet de waarde van dit initiatief van de EU, omdat het leidt tot platforms waar lidstaten en decentrale overheden kennis kunnen delen over allerlei aspecten van stedelijk verkeer en vervoer. Denk aan de integrale planning van ruimtelijk beleid en verkeersinfrastructuur, de aanbesteding van openbaar vervoer en effectieve maatregelen voor verbetering van het stedelijk milieu en leefklimaat. Harmonisering van bijvoorbeeld de criteria voor toelating van voertuigen in milieuzones is welkom. VNO-NCW vindt het echter terecht dat de maatregelen worden gepresenteerd als adviezen en dat er geen regels in het vooruitzicht wordt gesteld, want het is geen taak van de EU om voor stedelijk verkeer en vervoer met regelgeving te komen.

Impuls Europese dereguleringsoperatie In de nieuwe Europese Commissie wordt het reduceren van de Europese administratieve lasten de directe verantwoordelijkheid van de president, José Manuel Barroso. Op hetzelfde moment dat Barroso dit aankondigde, presenteerde de commissie-Stoiber – die de commissie voedt met voorstellen voor het schrappen van regelgeving – haar tweede voortgangsrapport met aanbevelingen over de regels die kunnen verdwijnen bij aanbestedingen, jaarrekeningen en financiële diensten. Van deze voorstellen wordt verwacht dat zij het Europese bedrijfsleven in totaal 40 miljard euro kunnen besparen.

Mededingingszaken Uitstel voorstel collectieve schadeacties Onder druk van de gezamenlijke lobby van BUSINESSEUROPE en de US Chamber of Commerce heeft de Europese Commissie het voorstel ‘Collective actions for damages’ – dat voor 7 oktober gepland stond – van de agenda afgehaald. Dit initiatief van eurocommissaris Kroes van Mededinging geeft burgers de kans om gezamenlijk verhaal te halen bij een vermoeden van inbreuk op de Europese mededingingsregels. Impliciet doel van het voorstel is via civiele procedures bij de rechtbank meer kartelzaken aan het licht te brengen. Het is echter de vraag of de baten van het collectief verhaal opwegen tegen de lasten voor de samenleving als geheel. Het stimuleren


7

europa van collectieve schadeacties zal leiden tot een claimcultuur. In de Verenigde Staten bedragen claimkosten meer dan 2 procent van het bruto nationaal product en van de werkelijk uitbetaalde schadevergoeding wordt een groot gedeelte afgedragen aan advocaten. Voor bedrijven hangt de dreiging om met een ongefundeerde claim te worden geconfronteerd als een zwaard van Damocles boven het hoofd. In het huidige systeem krijgt een overtreder van de mededingingsregels van de mededingingsautoriteiten een forse boete. Deze boete vloeit weer terug naar de samenleving: Kroes maakte in mei bekend dat Nederland meer dan een half miljard euro (550 miljoen euro) zal ontvangen uit geïnde boetes. Daar komt bij dat Nederland al een systeem kent waarbij benadeelden verhaal kunnen halen, veelal vanuit het principe van schikking; een goed alternatief voor kostbare gerechtelijke procedures.

Goedkeuring Nederlandse exportkredietverzekering Eurocommissaris Kroes van Mededinging heeft een Nederlandse regeling voor kredietverzekering aan exporterende ondernemingen goedgekeurd. De Tijdelijke Aanvullende Staatsfaciliteit voor Kredietverzekering (TASK) maakt deel uit van het Nederlandse pakket om de economische crisis te lijf te gaan. Het gaat om kredietverzekeringen voor ondernemingen die door de financiële crisis onvoldoende terechtkunnen bij particuliere verzekeraars. Met een kredietverzekering verzekeren exporteurs zich tegen het risico dat afnemers in andere landen niet kunnen of willen betalen. Ondernemingen die bot vangen bij particuliere verzekeraars, kunnen nu van de Nederlandse overheid een verzekeringsdekking krijgen. Als de bestaande kredietlimieten zijn verlaagd of nieuwe kredieten lager zijn dan het bedrag dat zij nodig hebben, biedt de overheid een herverzekeringsmogelijkheid. Die is maximaal gelijk aan het bedrag van de kredietlimiet die de kredietverzekeraar verstrekt.

limieten voor landen, regio’s of sectoren alleen in het uiterste geval toe te passen.

Werktijden zelfstandige rijders terug naar parlement De huidige Europese richtlijn over de arbeidstijden van chauffeurs in het wegtransport maakt een uitzondering voor zelfstandige chauffeurs. Oorspronkelijk zou hieraan een einde komen op 23 maart, maar de Europese Commissie heeft voorgesteld om dit regime te continueren. Als het aan de commissie ligt, zijn zelfstandige rijders dus niet gebonden aan een 48-urige werkweek. De commissie Werkgelegenheid en Sociale Zaken van het Europees Parlement werd het echter tot nu toe niet eens over de vraag of zelfstandige rijders uitgezonderd van de richtlijn moeten blijven. Het ontwerpverslag van Europarlementariër Bauer (EVP) riep de Europese Commissie in eerste instantie op haar voorstel helemaal in te trekken. Uiteindelijk besloot een krappe meerderheid van de commissie het ontwerpverslag over de herziening van de richtlijn opnieuw te bestuderen.

Commentaar VNO-NCW Er bestaat al een rij- en rusttijdenverordening die de maximale rijtijden voor alle beroepschauffeurs voorschrijft. Een maximale werkweek voor zelfstandige ondernemers in het goederenvervoer voegt dus niets toe aan de verkeersveiligheid. VNO-NCW vindt het onjuist om een ondernemer op te leggen hoeveel uren hij maximaal aan zijn onderneming mag besteden (denk alleen al aan administratie). Kortom: het is terecht dat de leden van het Europees Parlement het ontwerpverslag opnieuw onder de loep nemen.

BUSINESSEUROPE Rapport Lissabon-strategie post 2010

De TASK-regeling moest aangemeld worden bij de Europese Commissie en getoetst worden aan de staatssteunregels. De commissie vindt dat geen sprake is van buitensporige concurrentievervalsing. Zij staat ook toe dat de regeling van toepassing is op buitenlandse debiteuren. De goedkeuring is geldig tot eind 2010.

Commentaar VNO-NCW VNO-NCW is tevreden dat de TASK-regeling eindelijk wordt opengesteld voor debiteuren in de dertig lidstaten van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). De regeling dekt daarmee alle mogelijke export – voor zover kredietverzekeraars zelf nog zaken doen met die landen. Omdat de goedkeuring geldt tot 2010, dringt VNO-NCW er bij de Nederlandse regering op aan om de regeling na 31 december te verlengen. De TASK-regeling biedt geen oplossing voor ondernemingen die te maken hebben met geheel ingetrokken of zogeheten ‘nullimieten’. VNO-NCW wijst in dit verband op de afspraken die met kredietverzekeraars gemaakt zijn om debiteuren zoveel mogelijk op maat te beoordelen en algemene intrekkingen of verlagingen van krediet-


De Lissabon-strategie post 2010 van de EU moet gericht zijn op de financiële stabiliteit, vergrijzing, overheidstekorten, opkomende economieën en het klimaat. Een duurzaam beleid op economisch, sociaal en milieugebied is vereist. Dit blijkt uit een rapport van BUSINESSEUROPE. De Europese werkgeversorganisatie noemt vijf fundamenten voor de toekomstige concurrentiekracht van de EU: economische integratie en financiële stabiliteit, ondernemerschap en onderwijs, de ontwikkeling van modern werknemerschap en sociaal beleid, integratie van energie-, milieu- en concurrentiebeleid, globalisering vormgeven en protectionisme tegengaan. U kunt het rapport vinden onder het kopje ‘Post Lisbonstrategy’ op www.businesseurope.eu. De Lissabon-agenda dateert uit 2000, toen de Europese regeringsleiders zich in Lissabon een nieuw strategisch doel stelden voor het komende decennium: de EU moest de meest concurrerende en dynamische kenniseconomie in de wereld worden, in staat tot duurzame economische groei, met meer en betere banen en een hechtere sociale samenhang.

europa Geplande business summits Samen met de Zweedse werkgeversvereniging en de Europese Commissie speelt BUSINESSEUROPE een rol bij de business summits – ontmoetingsplaatsen voor politiek en bedrijfsleven – die gekoppeld zijn aan de summits tussen de EU en een aantal andere landen.

VNO-NCW. Van zijn hand verschijnt medio oktober een boekje onder de titel ‘Europa begint pas’ met beschouwingen en herinneringen. Het boek wordt uitgegeven bij Van Gorcum en heeft 88 pagina’s. ■ Linda van Beek, + 32-2-5100872, [email protected] ■ Esmeralde van Vliet, + 32-2-5100874, [email protected]

De volgende business summits staat nog dit najaar op de agenda: ● EU-US: business meeting georganiseerd door de Transatlantic Business Dialogue en Transatlantic Economic Council (26 en 27 oktober); ● EU-India: business summit over handel, klimaatbeleid, economische crisis en migratie (6 november); ● EU-China: business summit over klimaatverandering, energie-efficiëntie en intellectueel eigendom (30 november); ● EU-Rusland: business summit georganiseerd door de EU-Russia Industrial Round Table (18 november); ● EU-Oekraïne: 4 december. Bedrijven die willen deelnemen, kunnen zich aanmelden. Meer informatie is te vinden op http://www.svensktnaringsliv.se/ english/EU_Business_Summit/.

Conferentie over klimaatverandering Op 28 oktober organiseert BUSINESSEUROPE in Brussel een conferentie over het klimaatbeleid en de onderhandelingen voor de internationale klimaattop in Kopenhagen, die in december plaatsvindt. Tijdens het evenement wil de Europese ondernemersorganisatie beleidsmakers samenbrengen met vertegenwoordigers van het bedrijfsleven, zowel uit de EU als China en de Verenigde Staten. Meer informatie over het programma en inschrijving is te vinden op http://www.businesseurope.eu/Content/Default. asp?PageID=558.

VNO-NCW’er voorzitter werkgroep BUSINESSEUROPE August Mesker, secretaris transport en infrastructuur van VNONCW in Den Haag, wordt vanaf januari de nieuwe voorzitter van de werkgroep Transport van BUSINESSEUROPE.

VNO-NCW Brussel Samenwerking met Brussels kantoor MKB-Nederland Zoals bekend zijn de beleidsbureaus van VNO-NCW en MKBNederland sinds 31 augustus geïntegreerd in één organisatie in de Malietoren in Den Haag. Bij de Brusselse kantoren van beide organisaties gebeurt hetzelfde. Vanaf 1 januari 2010 is de afgevaardigde van MKB-Nederland in Brussel gehuisvest in het VNO-NCW-kantoor aan de Archimedesstraat.

Opvolging permanent gedelegeerde VNO-NCW Jan-Willem van den Braak wordt als permanent gedelegeerde vanaf 14 oktober opgevolgd door Joke van den Bandt, momenteel secretaris innovatiebeleid bij VNO-NCW in Den Haag. Ter gelegenheid daarvan is er een receptie voor relaties geweest in hotel Silken Berlaymont in Brussel. Van den Braak zal per 1 november gedetacheerd worden als interim-directeur van de Arubaanse zusterorganisatie van


9

algemeen Informatie over risico kinderarbeid buitenland Het ministerie van Economische Zaken (EZ) wil Nederlandse bedrijven beter informeren over de risico’s van kinderen dwangarbeid in het buitenland. Het ministerie maakt daarom een overzicht van de landen en producten waarbij zij met name risico lopen om daarmee te maken te krijgen. Dit gebeurt op basis van een recent gepubliceerde Amerikaanse lijst. Op 10 september publiceerde het Amerikaanse Bureau of International Labor Affairs – onderdeel van het ministerie van Arbeid – een lijst van 122 producten uit 58 landen die mogelijk door middel van kinderarbeid of dwangarbeid worden geproduceerd. Deze bevindingen komen voort uit 15 jaar onderzoek en uitgebreide literatuurstudie. Het rapport is te vinden via de website van het ministerie van EZ (www.ez.nl) onder het dossier ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’. De Amerikaanse auteurs zeggen expliciet dat niet alle genoemde producten via kinderarbeid of gedwongen arbeid tot stand zijn gekomen, maar dat er daarvoor belangrijke aanwijzingen zijn. Zij geven geen informatie over individuele bedrijven. Door het Amerikaanse rapport op de Nederlandse situatie toe te spitsen, wil staatssecretaris Heemskerk van EZ het Nederlandse bedrijfsleven ondersteunen bij de aanpak van kinderen dwangarbeid. Volgens hem is ketenverantwoordelijkheid voor bedrijven een belangrijk onderdeel van maatschappelijk verantwoord ondernemen. “Door beter inzicht te hebben in de risico’s van landen en producten, kunnen bedrijven extra alert zijn om schrijnende en ongewenste situaties te vermijden”, aldus Heemskerk. ■ Huib Klamer, 070 – 3490 468, [email protected]

Voorlichting over Europese sociale zekerheid Vrijwel elke werkgever die werknemers in dienst heeft die grensoverschrijdende arbeid verrichten, heeft te maken met Europese sociale zekerheidsverordeningen. Vanaf 1 mei 2010 verandert deze regelgeving. Werkgevers zijn bijvoorbeeld verplicht om werknemers die langer dan een maand in het buitenland werken, te informeren over hun sociale verzekeringssituatie. Wanneer de nieuwe verordeningen daarin wijzigingen aanbrengen en de werkgever informeert zijn werknemers niet, dan is de werkgever aansprakelijk voor de eventuele schade die daaruit voortvloeit. Ook kan het zijn dat door wijzigingen in de sociale zekerheidssituatie een andere sociale zekerheidswetgeving van toepassing is, aansluiting bij een buitenlandse instantie noodzakelijk is of premies in het buitenland in plaats van in Nederland moeten worden betaald. Om tijdig in te kunnen inspelen op de wijzigingen die volgend jaar mei van kracht worden, organiseert AWVN op dinsdagmiddag 27 oktober een voorlichtingsbijeenkomst over deze nieuwe Europese sociale zekerheidsverordeningen.


Datum en tijd: dinsdag 27 oktober van 13.30 tot 17.00 uur. Locatie: Malietoren, Bezuidenhoutseweg 12 in Den Haag. Kosten: voor AWVN-leden 50 euro per persoon (exclusief btw); niet-leden betalen 100 euro per persoon (exclusief btw). Opgave kan via de website van AWVN (http://www.awvn.nl/artsite.shtml?id=14482) bij het onderdeel ‘bijeenkomsten’. ■ Loes van Embden Andres, 070 – 3490 223, [email protected]

Economische Zaken Sociale Zaken

Recommend Documents