Juli 2012
1e jaargang nummer vier.
Van de redactie. Het is zomer, de vierde Partituur ligt weer voor u klaar, dus tijd voor een uurtje leesplezier in de zon, op een terrasje, balkon of tuin. Daar is De Partituur ook voor bedoeld! Hans Blokland en Els van Riemsdijk vertellen in dit nummer bijzondere verhalen over hun hobby en laten een andere kant van zichzelf zien. De koorreis komt nu ook steeds dichterbij, in dit nummer leest u wat achtergrondinformatie over Beieren. Ook wil ik een oproep doen aan een koorlid die bereid is een bescheiden verslagje te maken, vergezeld van wat foto’s. Wie meldt zich? Het zou leuk zijn voor de achterblijvers om erover te lezen in de volgende Partituur. Uit de oude muziekdoos een verhaal over Pavarotti, de legendarische operazanger en in onze vaste puzzelrubriek weer een staaltje vakmanschap van ons koorechtpaar v. Limborgh. Onder de goede inzendingen wordt een bloemenbon verloot. Kortom, keus genoeg. Ik wens u dan ook veel leesplezier, een zonnige zomer én een fijne vakantie toe.
Uw redacteur Liesbeth van den Boogaart.
In gesprek met Els van Riemsdijk. Als kind tekende ik op een leitje…………………… Ik ben begonnen in de “rust’’van mijn huwelijk……..
Els van Riemsdijk
is haar muzikale
loopbaan in 2003 bij het ROK begonnen en heeft daarnaast een grote liefde en talent voor de
schilderkunst ontwikkeld, het is haar tweede natuur. Ze omschrijft haar stijl als romantisch en zichzelf als gevoelig, kordaat en ondernemend. Haar werk maakt je stil, haar portretten zijn levensecht en stralen warmte en liefde uit. Els is niet een stereotype kunstenares met rode stekeltjes. Zij is een gedistingeerde vrouw en schildert gewoon met een schort om. Haar leraar zei ooit: ‘’Het gaat niet om het uiterlijk maar om de inhoud.” Zij heeft verschillende exposities op haar naam staan. Zo waren in april van dit jaar in het NH Hotel van het Barbizon in Capelle aan den IJssel nog een vijftiental schilderijen van haar te bewonderen.
Hoe is jouw talent voor het schilderen ontstaan? Het zat er al vroeg in, als kind tekende ik graag op een leitje. Iedere keer maakte ik het nat en langzaam ontstonden door het drogen lichte plekjes die ik vervolgens omrandde. Dat werden abstracte tekeningetjes waar ik figuurtjes in zag. Maar ik ben pas echt begonnen in de “rust” van mijn huwelijk. Ik wilde kunstzinnig bezig zijn en ging cursussen volgen. Toen ontdekte ik dat het lukte en dat is een geweldige ervaring geweest. Eerst met pastel, toen olieverf en acryl maar nu werk ik vooral met aquarel. Ik heb het schilderen en het vermogen om scherp te kijken onder andere geleerd bij Ton Ravesloot en
later op de Vrije Academie voor Beeldende Kunsten in Rotterdam.
Welke plek heeft schilderen in jouw leven? Ik kan het niet laten en schilder bijna ieder dag, het zou heel jammer zijn als ik niet zou kunnen schilderen. Soms is er ook wel onzekerheid, weten wanneer je op tijd met het schilderij moet stoppen bijvoorbeeld. Schilderen is een doorlopend proces en een ontdekkingsreis, nog steeds. Zo schilderde ik tien jaar geleden bloemen en landschappen in pastel naar de natuur. Maar nu is mijn werk veel vrijer geworden.
Wat zijn de onderwerpen van je opdrachten? Ik krijg veel opdrachten voor portretten en werk met verschillende technieken. Mijn portretten roepen vaak emoties op bij de opdrachtgever en dat is bijzonder om daar getuige van te zijn. Kinderen schilder ik het liefst vanaf 4 jaar omdat ze, als ze volwassen zijn, nog goed herkenbare trekken hebben. Veel portretten hebben een eigen verhaal, ik zou er een avond mee kunnen vullen. Zo kwam een paar jaar geleden Marion Kok, sopraan bij ons koor, naar me toe en vertelde dat ik haar kinderen had geschilderd toen ze nog klein waren.
Wie is jouw grote inspirator? Dat is Sierk Schröder, overleden in 2002. Hij heeft een prachtige toets, bouwt zijn portretten op in lagen en kleine vlekken. Het is zeer de moeite waard om zijn website te bezoeken, dan zul je begrijpen waarom ik zijn stijl zo bewonder. www.sierkschroeder.com/galerie/portretten
Wanneer noem je iets een ‘’mooi’’ schilderij? Als ik geboeid raak door het kleurgebruik, de techniek en wat het voorstelt.
Wat zou je ooit willen schilderen? Grote abstracte werken. Maar dat is moeilijk, zeker voor mij, omdat ik toch altijd naar een herkenbaar beeld zoek. De website van Els: www.dickels.home.xs4all.nl
De top 3 van Els van Riemsdijk: 1. Attilla Finale primo: parla imponi 2. Mephistopheles: Proloque in the Heavens 3. Koorwerken uit I Lombardi: Terzettino er inno Finale- Te Lodiamo
Opsporing verzocht! De Partituur geroofd uit enveloppe! Perikelen van de voorzitter…………………. Ik ben gisteren gebeld door een dame, een vriendin van het ROK. Ze had een groot probleem! In haar brievenbus vond zij namelijk een lege enveloppe van het ROK zonder Partituur. Zij had zich er zo op verheugd, maar de enveloppe zat dubbel gevouwen in de brievenbus en De Partituur was verdwenen! Zij sprak het vermoeden uit dat haar mooie Partituur ‘’GEPIKT’’ was en had nog even overwogen om aangifte te doen, maar vreesde dat dit uiteindelijk toch zinloos zou zijn. *Hieruit blijkt wel dat ons geweldige clubblad nu al mateloos populair is! Ik heb haar kunnen troosten en beloofd haar een nieuwe Partituur toe te sturen. Joop Brands, voorzitter.
Hans Blokland zingt als bas in het ROK en
bezit een groot
muzikaal talent. Veel koorleden kennen Hans van de optredens tijdens de bonte avonden. De meest vreemde muziekinstrumenten gaan door zijn handen, terwijl hij er met veel passie over vertelt. Het zijn instrumenten waarvan niemand het bestaan vermoedt en het knappe is dat hij ze ook kan bespelen. Kortom, Hans is een bijzondere man die een plekje in De Partituur meer dan waard is. Hij vertelt zijn eigen verhaal. “Muziek? Het klinkt me als muziek in de oren. Ik heb altijd wat met muziek gehad. Als jongetje van 12 was ik gek op jodelen. Olga Lowina was mijn grote jodelidool. Als zij op zaterdagavond voor de radio optrad, zat ik gekluisterd aan ons distributieradiootje. Toen er in 1951 een jodelwedstrijd werd georganiseerd, won ik zowaar de 2e prijs. Zo trots als een pauw, dat snap je. Op zondag luisterden we altijd naar de Belcanto op de Belgische radio. Dat heeft me al vroeg de liefde voor opera bijgebracht. Maar ook mede dankzij mijn broer, die helaas veel te vroeg is overleden, werd opera een vast onderdeel van het weekend. Benjamino Gigli was mijn lievelingstenor. Toch heb ik tot mijn 62e moeten wachten voor ik lid werd van het ROK. Zonde dat ik niet eerder lid ben geworden, maar gedane zaken nemen geen keer,hè?
Toen ik 14 jaar werd kreeg ik mijn eerste gitaartje, een waardeloos ding. Het kostte 15 gulden, maar mijn vader had dan ook geen verstand van gitaren. Ik was er toen ontzettend blij mee en speelde altijd, zelfs op de wc. Als ik ophield, hoorde ik buiten applaus van de voorbijgangers en dat stimuleerde me geweldig. Van vrienden had ik wat akkoorden geleerd en speelde al gauw in ons schoolbandje. In de vakanties werkte ik bij een boer
en bij een poelier en kocht toen een beter instrument. Dat is bijna 60 jaar geleden en het leuke is dat mijn dochter er nu nog op speelt in haar klas. Van het een kwam het ander. Ik begon me te verdiepen in andere instrumenten en langzaam maar zeker begon ik een verzameling aan te leggen. Op de meeste kun je geen les krijgen, want op een muziekschool kent men deze instrumenten niet. Je moet ze dus in de praktijk met vallen en opstaan leren bespelen, maar dat is een uitdaging en geeft me juist een kik. Een paar jaar geleden heb ik op de muziekschool in Barendrecht eens een optreden verzorgd en dat was voor velen een openbaring en erg leuk.
Muziek is een belangrijk deel van mijn leven. Samen met mijn broer en een vriend vormen we het trio “PUUR NATUUR”. We maken liedjes over gebeurtenissen en personen uit West-Brabant vanaf 1400 en dat vaak in Brabants dialect. We hebben ook twee cd’s gemaakt. En dan nog even over ons koor. Het is heel fijn om daar lid van te zijn. Ik vind Ago een geweldige dirigent. Sfeer wordt voor het grootste deel bepaald door de dirigent en sfeer kan hij maken als geen ander, maar hij is dan ook een ………………. BRABANDER, hè!!!!! Ik hoop nog heel lang lid te blijven van ons prachtige koor! Oh ja, ……..…..nog wat, DE PARTITUUR, fantastisch blad………… TOCH?”
De top 3 van Hans Blokland:
1.Norma
2.La Sonnambula
3.Giovanno d’Arco
Oplossing vorige puzzel: Ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is.
WAAR OF NIET WAAR?
Mannen kunnen geen twee dingen tegelijk doen……
Mannen willen feiten, geen emoties…………………..
Mannen praten liever dan ze luisteren…………
Mannen laten zich niet graag beteugelen………
Mannen zijn haantjes……
Wie reageert?
Tijdens mijn arbeidzame leven raakte ik eens in gesprek met een hoogbejaarde patiënte, die haar eenzaamheid deelde met een krasse kanarie, luisterend naar de naam Luciano Pavarotti. Het bont gevederde beestje zong de sterren van de hemel. Deze dame, die een enorme operaliefhebber was, vertelde dat zij zich tijdens eenzame momenten liet onderdompelen door het stemgeluid van Pavarotti. Dit verhaal is mij altijd bijgebleven en ik moet er iedere keer weer aan denken als ik Pavarotti hoor zingen. Liesbeth van den Boogaart.
Pavarotti werd in 1935 in Modena geboren een stad in het zuiden van de Povlakte. Hij was de enige zoon van bakker Fernando Pavarotti en Adèle Venturi arbeidster in de plaatselijke tabaksfabriek en groeide uit tot een van de beste tenoren van zijn generatie, een tenor die de hele wereld aan zijn voeten kreeg. In 1955 begon Pavarotti als 19-jarige serieus met zijn zangstudie en won in 1961 een zangconcours. De prijs was de rol van de hartstochtelijk dichter Rudolfo in de opera La Bohème van Puccini. Deze rol was op zijn lijf geschreven en hiermee was de eerste stap naar de top gezet. Hij werd in alle operahuizen gevraagd en werd even beroemd als Maria Callas na de oorlog. Pavarotti had een echte Italiaanse tenorstem: helder vibrerend, lichtend in de hoogte, vast en kernachtig qua klank. Het was Herbert von Karajan die de tenor in 1965 bij de Scala binnenhaalde. Zijn succes in de legendarische Zeffirelli-Bohème was zo overweldigend dat men hem verzocht de rol van Arnoldo in Rossini’s Wilhelm Tell te zingen. Pavarotti, zich bewust van zijn eigen kunnen, weigerde. Deze rol levert een tenor namelijk tal van struikelblokken op; de zanger moet letterlijk honderden keren overgaan op Gis, As, B, A; 19
Maal de hoge C en twee keer Cis. Zelfs de meest zelfverzekerde tenoren boezemt dit angst in. Pavarotti zong daarvoor in plaats de rol van de Hertog, ook een moeilijke partij met bijzondere eisen. Herbert von Karajan liet hem in een herdenkingsconcert voor Arturo Toscanini de tenorpartij van Verdi’s Requiem zingen.
In 1966 was de toen nog niet zo bekende Pavarotti te zien tijdens het Holland Festival, maar in 1991 kwam hij, inmiddels een wereldberoemde tenor, opnieuw naar Nederland. De bezoeker moest voor een kaartje tussen de 500 en 1500 gulden betalen. Veel geld voor iemand die als jonge zanger zijn eerste ‘podium’ betrad op een binnenplaatsje tussen huizen en waar men hem als gage toffees en chocolaatjes toewier Een kleine greep uit het programma dat hij in Nederland zong: Don Pasquale van Donizetti - Lucia Di Lammermoor - Cavalleria Rusticana - I Lombardi Het zal niemand verbazen dat Pavarotti als rasechte Italiaan, een groot liefhebber was van pasta. Zijn lievelingsrecept kwam uit Florence en ik geef u het recept, zodat u zich tijdens het eten ervan kunt wanen in het zonnige Italië. En wie weet gaat u er nog spontaan van zingen ook! FLORENTIJNSE SPAGHETTI VOOR 4 PERSONEN. 1 kg verse spinazie 1 bekertje crème fraiche 3 uien 1 el boter 3 el olie 250 gr. spaghetti 50g doorregen spek in dobbelsteentjes 375 g rookworst Geraspte Parmezaanse kaas - zout/peper
Was de spinazie goed en kook de groente 15 min. in ruim water, goed laten uitlekken, fijnhakken en de crème fraiche toevoegen. Uien schillen en één ui fijn snipperen. Smelt de boter en fruit de ui hierin glazig.
Voeg het spinaziemengsel toe en laat dit 5 minuten smoren. Breng op smaak met wat peper en zout. Verhit 1 eetlepel olie en bak het spek hierin uit. De resterende uien in plakjes snijden en samen met de spekdobbelsteentjes bruin laten smoren. Vermeng spek en uitjes met de spinazie. Ontvel de rookworst en snijdt deze in 1 cm dikke plakken en bak ze 5 minuten aan elke
kaas.
kant. Intussen heeft u de spaghetti in 8-10 minuten in ruim water met zout en 1 eetlepel olie al dente gekookt. Spoel de spaghetti af met koud water en laat hem goed uitlekken. Meng de spaghetti met de goed warm gehouden spinazie, garneer met de plakjes gebakken worst en dien het gerecht op met Parmezaanse Serveer er verse pesto bij.
In 1978 gaf een bewonderaar hem een doos acrylverf en een doek. Al bij de eerste poging te schilderen was Pavarotti verkocht. Er verscheen een landschap wat hem ontroerde. Deze ervaring veranderde zijn leven en schilderen werd zijn tweede passie. Zijn schilderijen vallen op door zijn gebruik van felle, overheersende kleuren, de onderwerpen zijn landschappen, zeegezichten of stadsgezichten. Pavarotti, die aan alvleesklierkanker leed, overleed op 6 september 2007. Hij werd bijgeschreven als een van de grootste tenoren uit de operageschiedenis.
Om trots op te zijn! EVA-MARIA WESTBROEK EN FRANK VAN AKEN ZINGEN SAMEN IN THE METROPOLITAN IN NEW YORK!
Op het laatste moment verving Frank van Aken, (die in New York was om zijn echtgenote te horen zingen in the Metropolitan ) de ziek geworden tenor Jonas Kaufmann. De twee zongen de rollen van Siegmund en Sieglinde in De Walküre, het tweede deel uit de cyclus Der Ring des Nibelungen van Richard Wagner. Het commentaar van de directeur Peter Gelb tegen de New York Times luidde: “Beter dan Wagner had durven hopen”
Eva- Maria en Frank in de rol van Siegmund en Sieglinde
MUSICONLOGICA Beethoven
Meervoud van beethof
Concertante
Echtgenote van concertoom
Klavier
Komt na kladrie
Mendelsohn
Broer van mendelstochter
MISTER ANONYMUS ALIAS KOOS KLEIN LAAT ZIJN GEDACHTEN GAAN OVER DE AANSCHAF VAN NIEUWE KOORKLEDING.
Hoewel ik me hoofdzakelijk bezig houd met muziek, ontkom ik er toch niet aan om eens iets over de KOORKLEDING te vertellen. Bij de meeste koren is dit namelijk een bron van ergernis. Op een goed moment valt het besluit om uniforme kleding aan te schaffen, zodat het publiek de koorleden kan onderscheiden van de toeschouwers en andersom. Er wordt een commissie in het leven geroepen die met de beste bedoelingen aan de slag gaat. Meestal bestaat zo’n commissie uit een aantal dames van het koor. Zelden treft men een man aan. Waarschijnlijk omdat een man totaal niet capabel is voor zo’n belangrijke taak. Hoogstens voor het uitzoeken van de mannenkleding. Maar de aanschaf van mannenkleding is veelal geen probleem. Neen, het probleem zit vooral in de dameskleding. Als de commissie eindelijk tot een besluit is gekomen en zij in alle eer en geweten mooie kleding heeft uitgekozen, dan moet ze rekening houden met het feit dat meer dan de helft van de vrouwelijke koorleden het er bij voorbaat al niet mee eens is. Dit zit in de vrouwelijke psyche. Een vrouw wil niet graag dezelfde kleding dragen als haar buurvrouw. De volgende argumenten passeren dan de revue: “De kleur staat niet bij mijn haar!” Over welk haar ze het hebben wordt niet vermeld. “De kleur staat niet bij mijn ogen! De kleur komt niet overeen bij mijn lippenstift. De kleding knelt. Bij het trappen lopen trap ik de zoom eruit! Mijn lichaam komt er niet goed in uit! De kleding zweet!” Dit laatste is natuurlijk niet juist, want kleding zweet niet maar de persoon die er in zit, zweet. Zo kan ik nog wel even doorgaan. Dus beste commissie een troost voor de toekomst: “ U doet het nooit goed en zal het ook nooit goed doen!’’ Leuke filmpjes bekijken over zingen?
You tube: Silent monks singing halleluja
You tube: Perpetuum Jazzile Choir Rain
WAT STAAT ER VOLGEND JAAR ALLEMAAL OP STAPEL?
Het jaar 2013 wordt een bijzonder muzikaal jaar. Allereerst natuurlijk het nieuwjaarsconcert 2013. Voor de pauze Aida met maar liefst 6 jonge solisten! Na de pauze een gevarieerd programma. Vorig jaar hebben we er met z’n allen voor gezorgd dat de Doelen bijna vol was. Dus ook dit jaar moeten we weer massaal aan de gang voor de kaartverkoop! En dan natuurlijk het Verdi jaar, het jubileum van het ROK en het jubileum van Ago. Dit megafeest zal een waar spektakel worden waarover men nog lang zal napraten. Achter de schermen wordt hard gewerkt om de voormalige discotheek Eclipse om te toveren tot een sfeervol Italiaans plein en Ago zal hiervoor weer een schitterend programma samenstellen. U hoeft zich geen zorgen te maken, de bereikbaarheidsproblemen en andere obstakels worden opgelost, het wordt een feest waar ieder koorlid nog lang over na zal praten! Schrijf de volgende data alvast in uw agenda. Donderdag 16 mei: Grande Generale in combinatie met een concert voor de jeugd. We laten de jeugd kennismaken met opera op een geheel eigentijdse manier. De commissie zet alle zeilen bij om hier iets speciaals van te maken. We zeggen niet voor niets: “Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst.’’
Vrijdag 17 mei: Groot Jubileumconcert met alle toeters en bellen. Het ROK pakt uit! O.a. medewerking van leerlingen van het conservatorium, een expositie over 90 jaar ROK, in stijl aangepaste catering en vele verrassingen.
WAAR GAAT DE REIS NAAR TOE IN SEPTEMBER? BEIEREN IN VOGELVLUC HT…………… Het landschap: Beieren kent een gematigd, mild klimaat. Neerslag valt in alle jaargetijden. Van mei t/m oktober is de kans op goed weer meestal groter. De gemiddelde temperatuur in de zomer ligt tussen de 20 en 30 graden Celsius. Wintersport is tijdens de maanden december tot maart mogelijk (in de Alpen tot april). In de bergen is de gemiddelde wintertemperatuur -6 graden Celsius. Meer landinwaarts worden de winters strenger en de zomers warmer. Plantengroei:Beieren is een afwisselende streek, er is veel variatie aan planten, bomen, struiken en bomen. In de lagere gebieden komen elzen, wilgen, beuken en eiken voor. Bloemen zijn ondermeer margrieten, boterbloemen en madeliefjes. In het Beierse woud zijn uitgestrekte bossen met veelal naaldbomen, soms ook gemengde bossen met beuken, eiken, dennen en fijnsparren. Heel hoog liggen de alpenweiden met mooie bloemsoorten zoal het Alpenroosje, gentiaan, Alpenanemoon, Alpenviooltje en de steenroos.
(Ingezonden)
Samen uit , samen thuis…Wordt dit het credo voor de concertreis?
Diersoorten: Vroeger was er veel wild in Beieren, tegenwoordig komen op bescheiden schaal weer beren en lynxen voor. Verder komen gemzen en steenbokken voor op de hoger gelegen gedeelten van de Beierse Alpen, evenals sneeuwhazen en Alpenmarmotten. Wilde zwijnen, marters en vossen leven in de bosgebieden. Roofvogels zijn de steenarend, de valk en de valgier zij vliegen hoog boven de bergen op zoek naar prooi. Verder zijn er in Beieren zangvogels zoals mezen, vinken, lijsters en leeuweriken. Beieren (Duits: Bayern of Freistaat Bayern) is een deelstaat (Bundesland) in het zuiden van Duitsland, met als hoofdstad München. De totale oppervlakte van Beieren is 70.549,32 km². Dit is net zo groot als de Benelux of Ierland. Landstaal: Duits Hoofdstad: München Oppervlakte: 70.551 km Inwoners: bijna 13.000.000.
Voorzitter:
Secretaris:
Penningmeester:
Joop Brands
Linda Nobels-de Swart
Ton Kats
T: 06-50648247
T: 06-48665197
T: 06-15504302
E:
[email protected]
E:
[email protected]
E:
[email protected]
Vice-voorzitter + pr
Bibliothecaris:
Dirigent:
Dick Blom
Carla Visser-vd Griendt
Ago Verdonschot
T: 06-39216688
T: 0180-321441
T: 06-54770576
E:
[email protected]
E:
[email protected] E:
[email protected]
Ledenparticipatie: Ondersteuning secretariaat:
Bep Kamm
06-44504893
Simon Roelofs
0182-535553
Ondersteuning penningmeester:Maarten Molenaar
010-4512139
Onderst. techn. coördinatie:
Rijk Gravesteijn
06-22005563
Ondersteuning bibliothecaris: Ria van den Berg
010-4662488
Ledencontactcommissie: - sopranen
Yvonne Reudink
010-4740875
- alten
Bep Kamm
06-44504893
- heren
Jan van der Meer
010-4736895
Kleding:
Jannie Toppen
06-20615315
PR /Redactie De Partituur:
Liesbeth vd Boogaart
06-10858645
[email protected]
De Partituur verschijnt drie maal per jaar.