> VERSLAG INSPRAAKDAG DEBAT Vlaams Parlement 2010-03-05 (15u15 – 15u45) < verwijder geen elementen boven deze lijn; ze bevatten sjabloon-instellingen - deze lijn wordt niet afgedrukt >
1. Inleiding
Inleidend filmpje: trailer van Zeg het hem zelf, het inspraakproject van de minister
Sarah uit de AV van VSK vertelt dat VSK jaarlijks enkele weekends organiseert. Op het vorige weekend in januari bespraken ze de beleidsnota minister van Onderwijs, Pascal Smet. Dat riep nadien enkele vragen op en die werden samengebundeld in een filmpje:
Vragen AV aan de minister - Wanneer wordt het participatiedecreet geëvalueerd? - U wil leerlingen op school een krachtigere stem geven: wat bedoelt u daar juist mee? - Wij willen inspraak in verbouwingen aan onze school. Is dat mogelijk? - Wij zitten op een vakschool: van de 600 leerlingen zijn er maar 4 meisjes. Kan u vakscholen promoten aan ouders en leerlingen en hoe? - Tijdens het medisch onderzoek doen we proeven, vullen we vragenlijsten in, maar we krijgen geen verdere info. Wat gebeurt er met de rest van informatie? - Wij komen met de bus naar school en onze ouders betalen ons abonnement. Waarom is het vervoer voor leerlingen niet gratis? Wij móeten naar school. Is er geen oplossing voor dit probleem? - Ik zit in een sociaaltechnische richting en wij krijgen veel taalvakken, wekelijks zo een 9 uur, inclusief Nederlands, maar wij krijgen vooral woordenschat en grammatica, en minder praktijk. Is het geen goed idee om praatmomenten of correspondenties met anderstalige scholen via Skype of MSN op te zetten? - Een vriendin zit in de put en snijdt zichzelf. Ik heb haar aangeraden om naar het CLB te gaan, maar dat weigerde ze omdat ze bang was dat haar ouders en vrienden het te weten zouden komen. Het probleem is dat leerlingen met serieuze problemen hun weg niet vinden naar het CLB. Zelfmoord, verminking en pesten blijven taboe en er is dus ook weinig info te vinden, tenzij ze die actief gaan zoeken. Is het mogelijk dat leerlingen meer of positievere info krijgen over deze onderwerpen? - Op school is het niet altijd duidelijk waar we met problemen naar toe moeten, kan u er voor zorgen dat dat duidelijker wordt? - Als je op school een medisch probleem hebt, bijvoorbeeld een wonde, stuurt men je naar het secretariaat. Als het medisch materiaal al niet op is, moeten ze eerst nog in een boek opzoeken hoe ze
pagina 2 > 8
je probleem juist moeten behandelen. Is het niet mogelijk om altijd iemand op school te hebben die een EHBO-cursus gevolgd heeft? - Sommige leerkrachten zijn niet assertief genoeg, lessen zijn vaak chaotisch en daarom is er vaak ook ruzie in de klas : sommigen willen leren, anderen niet en nog anderen vinden het niet de moeite om nog naar de les te gaan. Kan er geen cursus voor assertiviteit in leerkrachtenopleidingen opgenomen worden en hen zo aanleren hoe ze een positief klasklimaat kunnen verkrijgen - Ouders moeten vanaf volgend jaar verplicht schoolactiviteiten bijwonen. Zou het niet beter zijn dat ze op een toffe originele manier worden uitgenodigd? Er zou bijvoorbeeld een lijst met tips & tricks gemaakt kunnen worden voor scholen om ouders uit te nodigen.
2. Debat
Panel: - Minister Pascal Smet - 3 scholieren: Evelien, Ruben en Chloë - Moderator: Sven Pichal
Ook scholieren uit de zaal konden vragen stellen.
De bedoeling was om veel vragen stellen en zo dus ook tot veel antwoorden te komen. De minister zal ook met veel vragen en antwoorden terug vertrekken om zijn beleid daarnaar te richten.
2.1 Gratis openbaar vervoer?
Moderator: Er werden veel vragen gesteld in het filmpje: is er iets waar u al op wil antwoorden? Pascal Smet: Op de vraag over het openbaar vervoer: dat is al bijna gratis (de Busypass is al goedkoop: 162 euro, normaal zou dit 1000 euro kosten). Op termijn willen we komen tot gratis openbaar vervoer. Maar ondertussen zitten ze in een economische crisis die voor veel mensen een sociale crisis geworden is, er is momenteel gewoon geen geld om dat gratis te maken. Evelien: (uit Lokeren,15 jaar) Ik zou graag in Gent naar school gaan, maar dat gaat niet, mijn ouders vinden dit te duur, Pascal Smet: Je bent 15, is het dan niet beter dat je in Lokeren naar school gaat? Ik vind het beter om naar school te gaan in de buurt waar je vrienden wonen.
pagina 3 > 8
Moderator: Dus als kinderen verderop naar school willen gaan, dan komt de overheid niet tussen in vervoersonkosten? Pascal Smet: Nee, dat zou ook niet logisch zijn. Kinderen willen over het algemeen graag naar school gaan in de buurt, maar is steden kunnen ze dat niet. Evelien: De school waar ik naar zou willen gaan is een specifieke school waar ze drama en kunst geven. Dat bestaat niet in Lokeren Zaal: Bij ons in basisschool is dat opgelost, iedere leerling kan zeggen of hij met het openbaar vervoer komt of niet, en de school betaalde dan de kosten. Pascal Smet: Ja, in het basisonderwijs moet vervoer naar school in principe gratis zijn. Je hebt sommige scholen die tussenkomen, in Leuven bijvoorbeeld.
2.2 Politiek en actualiteit in de les?
Zaal: Waarom is politiek niet opgenomen in leerplan? Veel 6de jaars moeten gaan stemmen, maar weten er niet veel van. Pascal Smet: Groot gelijk! Dat is de reden waarom we de vakoverschrijdende eindtermen gaan aanpassen, vanaf volgend schooljaar moeten leerkrachten aandacht besteden aan politiek en actualiteit over de vakken heen. Wij geven vanuit de overheid een aantal doelstellingen waarvan we vinden dat scholen er zich aan moeten houden, maar de invulling doen ze zelf. Dat wordt dan een vakoverschrijdend vak, waar de laatste tijd zo veel over gepraat wordt. Zo is er bijvoorbeeld het vak mediawijsheid. Dat gaat dan over de actualiteit maar ook over omgaan met de media, zoals met reclame en alle info die op je afkomt die kan gemanipuleerd zijn.
2.3 Wat met talen op school?
Ruben: Talen leren komt er vaak neer op woorden en werkwoordvervoegingen van buiten leren. Maar zou het niet goed zijn om meer nadruk te leggen op vaardigheden, zodat we meer andere talen kunnen spreken? Pascal Smet: Absoluut. Natuurlijk als je een taal leert, ga je altijd woordjes en grammatica moeten blokken, maar het is uiteraard ook belangrijk dat je spreekt. Ook hier is de manier waarop dat gebeurt ingevuld door scholen en leerkrachten zelf. Hierover zijn we ook in dialoog en vanaf september zou er in alle scholen meer nadruk gelegd worden op het spreken. Uiteraard zijn er al leerkrachten die zo lesgeven. We ondersteunen ook bepaalde initiatieven zoals bv Klascement, een website voor leerkrachten waar ze hun materiaal kunnen opzetten en andere leerkrachten kunnen daaruit inspiratie halen. Evelien: En bijvoorbeeld aardrijkskunde in het Frans geven of geschiedenis in het Engels? Pascal Smet: Zou jij dat willen?
pagina 4 > 8
Evelien: Ja Pascal Smet : Er is veel rumoer, dus niet iedereen is het daarmee eens. We hebben 9 projecten die dit uittesten: Clil scholen: Content and Language Integrated Learning. Dan krijg je de inhoud in andere taal. Deze 9 scholen die dit doen, worden op het einde van het schooljaar geëvalueerd, en als het goede resultaten heeft wordt het project uitgebreid. Zaal (reactie van Nederlandse scholieren): Er moet een balans zijn tussen kennis van een taal en hoe je die toepast. Wij vinden dat er terug meer nadruk gelegd moet worden op kennis. Het moet een balans zijn die mooi in evenwicht ligt. Pascal Smet: Daar ben ik het mee eens
2.4 Vakkenclusters
Zaal: Bij ons op school werd een deel vakken samengevoegd onder één technisch vak. Bijvoorbeeld als wij mechanische vorming krijgen, staan er onder dat vak 7 andere vakken. Hierdoor kunnen we, als we bijvoorbeeld buizen op mechanica, een van onze hoofdvakken, er met al die andere vakken er toch nog door zijn. Dat is sinds dit jaar volledig veranderd. Leerkrachten weten niet eens welk vak ze eigenlijk moeten geven. Waarom zijn dat geen aparte vakken meer? Moderator: Wil dit dan ook zeggen dat als je voor een van die vakken gebuisd bent, dat je ze allemaal opnieuw moet doen of dat je het hele jaar opnieuw moet doen? Zaal: Nee, dan zijn we gewoon geslaagd. Wij snappen niet dat die vakken nog eens gesplitst worden. Pascal Smet: Ik ga er van uit dat er een soort logica inzit dat die vakken samengenomen worden als je die samen moet kennen. Ik noteer je vraag en ik ga het nakijken, ik weet ook nog niet alles.
2.5 Temperatuur in de klas?
Zaal: Afgelopen winter was het koud en de verwarming op school deed het niet. Hoe koud mag het zijn? Het is een keer gebeurd dat we in de namiddag naar huis mochten, maar vaak was dat niet het geval. Pascal Smet: 18 graden denk ik. Ik weet dat in een aantal scholen hier problemen over zijn. Op dit moment is 60 procent van de schoolgebouwen ouder dan 40 jaar. Toen ze schoolgebouwen bouwden, keek men niet zo naar verwarming en de verwarming is ook vaak verouderd. Dat is een van de grote uitdagingen. Natuurlijk als het te koud is, moet de verwarming gemaakt worden. Er zijn minimumnormen. Als scholen die niet respecteren dan kunnen ze hun geld verliezen Moderator: En dan zal de school ook wat straf moeten schrijven!
pagina 5 > 8
2.6 Leerlingenbegeleiding op school?
Chloë: Het is niet altijd duidelijk waar leerlingen terecht kunnen met hun problemen en ook het CLB is niet altijd even bekend. Per school is de leerlingenbegeleiding anders georganiseerd. Hoe staat u er tegenover om hier rond een universeel systeem te maken? Pascal Smet: Ik weet niet of het voor elke school hetzelfde moet zijn. In een ideale wereld zouden leerlingen bij hun ouders terecht moeten kunnen. Uiteraard is dat niet altijd mogelijk, maar eigenlijk zou je toch ergens, al is het bij je ouders, bij je vrienden, CLB leerkrachten… terecht moeten kunnen. Die mensen moeten niet altijd zelf je probleem kunnen oplossen, maar belangrijk is wel dat die mensen weten welke mensen dit wél kunnen en je naar hen doorverwijzen. Dat is ook de reden waarom in mijn beleidsnota staat dat we het welbevinden van leerlingen moeten verhogen, en ik heb ook met mijn collega, Jo Van Deurzen, die bevoegd is voor welzijn, afgesproken om dat te bekijken. Ook de werking van CLB’s moet worden bekeken. Ze hebben wel een website, maar niet iedereen weet dat, dus dat kan wel verbeteren. Het is onze bedoeling dat de komende jaren te doen. Chloe: Ik had vorige week nog een interview met een CLB-medewerker en die zei dat het niet langer de bedoeling was dat het CLB jongeren zal helpen, maar dat de leerkrachten dit zouden gaan doen. Hoe gaat u dat dan communiceren naar leerlingen? Klopt dit wel? Pascal Smet: Nee, dat is helemaal niet de bedoeling. Het CLB blijft een aanspreekpunt, we gaan wel hun takenpakket herbekijken. Er is een discussie ‘moet het CLB wel in de school zitten?’, en ik vind het wel logisch dat je leerkrachten die je elke dag ziet kan aanspreken. Het is de bedoeling dat er een samenspel is tussen CLB, leerkrachten, ouders… Chloë: Wat gebeurt er met die vragenlijsten en medische onderzoeken, worden daar statistieken van gemaakt? Pascal Smet: Ook, maar de bedoeling is om jou te helpen, en als er problemen zijn dan wordt dat besproken met jou of je ouders. Bovendien moeten je ouders of jijzelf altijd de toestemming geven als zulke dingen worden gevraagd. Ook moeten de mensen die daar mee bezig zijn zich houden aan beroepsgeheim. Je mag altijd vragen om je dossier in te kijken. Je maakt een afspraak en, als ik met niet vergis, moet een medeweker van het CLB je dossier dan binnen de 10 dagen met jou bespreken. Chloë: Waarom is er zo weinig terugkoppeling over wat je hebt ingevuld bij testen? Pascal Smet: Als je na testen en vragenlijsten niets hoort van het CLB, wil dat zeggen dat er geen problemen zijn. Maar ik wil de suggestie om meer terugkoppeling te krijgen meenemen, we zijn toch bezig met de evaluatie van de leerlingenbegeleiding. Chloë: Je kan je dossier zelf gaan inkijken, maar kan je dat niet beter systematisch doen, want veel leerlingen weten dat niet en het zijn persoonlijke gegevens Pascal Smet: Willen ze dat ook? Chloë: Ja
pagina 6 > 8
Moderator: Is dit zo? Wie wil dit wel? En wie vindt van niet? (handen opsteken) De meerderheid wilt dit toch liever wel.
2.7 Hoofddoekenverbod
Zaal: Wat bent u van plan om volgend jaar te doen aan het hoofddoekenverbod? Pascal Smet: Er is nog niets beslist. De auditeur, de man die het dossier voorbereid, heeft voorgesteld om te schorsen. Het gemeenschapsonderwijs heeft zelf al beslist om het hoofddoekenverbod met 1 jaar uit te stellen. Volgend schooljaar zal de algemene invoering dus nog niet van kracht zijn. De regelgeving op dit moment is dat ik daar als minister niet in mag tussenkomen, want het Vlaams Parlement heeft een decreet gestemd waardoor de beslissingsmacht bij de raad van het gemeenschapsonderwijs ligt. De Raad van State zegt nu dat dit nu niet mag, het parlement moet het beslissen, maar ze gaan er eerst nog een prejudiciële vraag stellen aan het Grondwettelijk Hof. Moderator: Ik wil daar even op inpikken. Wij hebben ook leerlingen uit Limburg, zij zijn Sikhs. Ze hebben een brief bij voor de minister over hun tulband en of ze die mogen dragen op school. Ze zullen de brief aan het einde van het debat overhandigen. Is het dezelfde vraag die jullie hebben? Zaal: (leerlingen in kwestie) Wij hebben enkele voorbeelden neergeschreven van wat er met ons gebeurd is in Limburg , hoe wij niet toegelaten werden in Hasselt. Wij kunnen naar heel veel scholen niet gaan, omwille van onze tulband.
2.8 Vastbenoemde leerkrachten?
Zaal: Wij hebben een leerkracht wiskunde die niet goed lesgeeft. Het is altijd chaos in de klas en veel mensen begrijpen niet waarom die leerkracht vast benoemd werd. Mijn vraag is: kan een vaste benoeming afgeschaft worden? Waarom is dat nodig? Pascal Smet: We gaan dat niet afschaffen. Leerkrachten zijn goede mensen, zij hebben een moeilijke taak, kinderen opvoeden. Wij weten allemaal dat jullie mondiger geworden zijn en dat het allemaal wat moeilijker is. Het is belangrijk dat die mensen ook zekerheid hebben over hun job en ik vind dat er met de vaste benoeming niets verkeerd is. Natuurlijk kan het niet zijn dat je leerkrachten hebt die zeggen ‘ik ben vast benoemd, ik doe hier niets meer’, en daar bestaan natuurlijk procedures voor. In eerste instantie kan je naar de directie stappen. Hebben jullie hier al met jullie directie gesproken? Zaal: Er zijn al klachten over geweest. Maar als er een vaste benoeming is …
pagina 7 > 8
Pascal Smet: Nee, je blijft je fixeren op die vaste benoeming. Maar hebben jullie of jullie ouders al met de directie gesproken? Of met de inrichtende macht? Ik zou daarmee beginnen en dikwijls heeft dit dan heel veel resultaat. Of heb je al geprobeerd met de leerkracht zelf te spreken? Zaal: Het is niet gemakkelijk met hem te praten. Als je hem iets vraagt in de klas, luistert hij al niet. Pascal Smet: Ik zou beginnen met naar de directie te stappen. En als alle leerlingen van de klas dat gaan zeggen, gaan ze wel eens met de leerkracht praten. Het is voor mij heel moeilijk om je lokale situatie te beoordelen, maar ik zou actie ondernemen.
2.9 ASO, TSO, BSO?
Zaal: U wilt in de toekomst het ASO, BSO en TSO in elkaar laten vloeien, hoe ziet u dat juist? Pascal Smet: Er is een hele voorbereiding bezig op dit moment. We hebben een aantal vaststellingen. Ten eerste maken mensen vaak een verschil tussen ASO, BSO en TSO. Ze zeggen vaak dat ASO het beste is, TSO minder en BSO is dan zogezegd voor de dommere mensen. Terwijl dat helemaal niet zo is. Een samenleving heeft ook elektriciens en loodgieters nodig. We moeten van dat vooroordeel af. Ten tweede hebben vele ouders dit vooroordeel ook. En als hun kinderen 12 jaar zijn moeten ze proberen met ‘het beste’ en als hij niet kan volgen kan hij nog altijd ‘zakken‘. Dat is verkeerd en dan zit je met een watervalsysteem waardoor kinderen schoolmoe worden. We willen nu eigenlijk kinderen tussen 10 en 14 jaar met verschillende belangstellingsgebieden in contact laten komen: talen, cultuur, sociale vakken, techniek en wetenschappen,… en dan kunnen ze zichzelf een idee vormen van wat alles inhoudt. Dan wordt er pas definitief gekozen rond de leeftijd van 14. Maar natuurlijk iemand die zegt: ik weet dat ik slager wil worden of ik weet dat ik in de horeca wil werken die moeten dat ook kunnen doen.
2.10 Roken op school?
Zaal: Roken op school: Wat doe je met kettingrokers als ze niet buiten mogen in de pauze? Pascal Smet: Ik vind het heel erg als je op 14 jaar al een kettingroker bent, dan heb je een probleem Moderator: Het enige wat je dus kan doen is stoppen met roken! Wij moeten nu ook stoppen met vragen stellen. Meneer de minister, we hadden het al voorspeld, u zou met nog meer vragen naar huis gaan.
Pascal Smet: Ja, ik zou iedereen uitnodigen om mij te mailen, je hebt het filmpje gezien, ik ga in Vlaanderen nog heel specifiek naar leerlingen gaan, de data staan op de website www.zeghethemzelf.be. Kom af of anders mail je je vraag en dan gaan we je zeker antwoorden.
pagina 8 > 8
Moderator: En anders stuur je je vragen door naar de Vlaamse scholierenkoepel en dan komt er ook zeker een antwoord!
3. Slot
- Bedanking aan de minister en de moderator voor het debat. - Bedanking aan de scholieren. - Vraag aan de scholieren om de vragenlijst in te vullen die ze kregen.
