> VERSLAG ‘ASO, BSO, TSO, SO WHAT’ Verslag discussiesalon op inspraakdag VSK Inspraakdag Oost-Vlaanderen (11.05.2012)
Aanwezig: 15 scholieren tussen de 12 en 18 (uit scholen in Oost-en West-Vlaanderen) Vertegenwoordiging: KSOI campus College Ieper, Sint-Jorisschool Menen, Sint-Joris Geluwe, PTI Hamme, IKSO Denderleeuw, Sint-Vincentiusinstituut Gijzegem, KA-Sint-Niklaas, De Voorstad Aalst, SintFranciscusinstituut Melle Moderator: Nieke Nouwen (VSK) toehoorder: Annemie Moons (Onderwijs provincie Oost-Vlaanderen) Verslag: Jeff Bortels (VSK)
Situering Aso’ers zijn slim, bso’ers vechten vaker op de speelplaats en kso’ers zijn alternatievelingen. Hoe zit het met deze clichés? Worden leerlingen nog steeds in hokjes ingedeeld? Waarom blijven deze vooroordelen bestaan? En, beïnvloeden deze opvattingen de studiekeuze van leerlingen? Tijdens deze discussie denken we verder na over het onderscheid tussen aso, bso, tso en kso. Zelfs vandaag in de krant werd er gesproken over het weglaten van deze schotten. De mening van leerlingen verdient ook een plaats in dit debat. Verloop van het discussiesalon 1. Korte inleiding en kennismakingsspel 2. Onderwijsvormen-Speeddate 3. Vooroordelen over de verschillende onderwijsvormen 4. De schotten tussen ASO, TSO, BSO en KSO 5. Aan de slag! 1. Korte inleiding en kennismakingsspel Nieke geeft een intro, waarbij ze even kort uitlegt wat de spreekbuiswerking van de Vlaamse Scholierenkoepel inhoudt. Ook de mening van leerlingen telt in het debat over de onderwijshervormingen. Hierna wordt een kort kennismakingsspelletje gespeeld om het ijs wat te breken en mekaar beter te leren kennen.
2. Onderwijsvormen-speeddate Het onderwerp van de speeddate zijn de verschillende onderwijsvormen waar de leerlingen inzitten. De leerlingen beantwoorden de volgende twee vragen en bespreken dit in speedtempo met mekaar: 'In welke onderwijsvorm zit jij?' en 'Wat zijn de redenen waarom je in deze onderwijsvorm zit?'. De leerlingen schrijven de antwoorden op om het later in groep te bespreken. Redenen waarom leerlingen in het BSO zitten:
pagina 2 > 5
-
Meer praktijkvakken en dat doe ik liever De vereiste talenkennis is lager Je vindt gemakkelijker werk in een specifiek beroepsveld Het is een specifieke en gerichte opleiding.
Redenen waarom leerlingen in het ASO zitten: -
Dit geeft de meeste kansen voor verdere studies Omdat het hen aangeraden werd op het einde van de basisschool Omdat het veel keuzes voor later openlaat Omdat de ouders het liefst willen dat zoonlief of dochterlief naar het ASO ging
Redenen waarom leerlingen in het TSO zitten: -
Leukere vakken Het technische aspect ervan wordt geapprecieerd Het laat kansen open om verder te studeren Het laat toe ook eens iets met je handen te doen, maar toch krijg je genoeg theoretische leerstof.
Een leerling vertelt dat hij eerst 2 jaar ASO deed. Hij merkte echter dat hij vooral het vak TO graag deed en dat hij liever met zijn handen bezig was. Hij schakelde dan in de tweede graad naar het TSO over en is daar heel gelukkig mee. Een andere leerling koos vooral voor TSO omdat hij de technische vakken interessant vindt. Een andere leerlinge is blij dat ze in het ASO zit omdat deze richting voor haar de meeste opties open houdt voor later. Ook de lessen Latijn vindt ze heel boeiend. Eén leerlinge laat weten dat ze enkel economie doet omdat ze anders van school moest veranderen omdat TSO en BSO niet werd aangeboden op haar school. Verder zeggen alle leerlingen dat ze tevreden zijn over hun onderwijsvorm. 2. Vooroordelen over de verschillende onderwijsvormen. Leerlingen mogen alle vooroordelen die er bestaan over een bepaalde onderwijsvorm opschrijven en bespreken. Geen enkele onderwijvorm wordt gespaard van de clichés. Opgelet: dit zijn vooroordelen die er bestaan in de maatschappij, niet de vooroordelen die de leerlingen van het discussiesalon hebben. - Bestaande voordelen over KSO: ze zijn alternatief, ze gebruiken drugs, ze doen aan vriendjespolitiek. Er zijn leerlingen die aangeven dat er wel een enorm verschil is tussen de verschillende richtingen en scholen die er binnen het KSO bestaan. Bestaande vooroordelen over het ASO: vooral dat het strevertjes en snobs zijn. Bestaande vooroordelen over BSO: Leerlingen die niet zo graag leren, niet zo slim zijn, maar wel snel werk vinden, zich vaak misdragen. Het zijn volgens de leerlingen ook vaak leerlingen die eigenlijk liever ASO wilden doen maar dan in het watervalsysteem zijn terechtgekomen. Leerlingen van het BSO zouden vaak kliekjes vormen en haantjesgedrag vertonen.
pagina 3 > 5
Bestaande vooroordelen over TSO: herrieschoppers, worden vaak uit de klas gestuurd, TSO wordt vaak (onterecht) geassocieerd met BSO,
3. De schotten tussen ASO, TSO, BSO en KSO De leerlingen gaan terug in groep zitten. Nieke vertelt de leerlingen dat er een onderwijshervorming op til staat. Na een korte uitleg over de plannen van de minister, weten we dat het er eigenlijk op neer komt dat ze de verschillende studierichtingen er uit willen. Waarom? Omdat het idee dat de ene vorm beter dan de andere is weg moet, latijn overgewaardeerd wordt, ze het watervalsysteem willen wegwerken, en omdat leerlingen nu al zeer vroeg moeten kiezen. We werken met een aantal stellingen. Leerlingen kunnen kiezen of ze de stellingen 'liken', 'disliken' of neutraal wensen te blijven. Stelling: De schotten tussen de verschillende richtingen moeten wegvallen 2 leerlingen zijn voor - 6 zijn neutraal - 8 zijn tegen - Geen goed idee, omdat leerlingen voor een bepaalde richting kiezen omdat een bepaalde richting wat moeilijker is dan anderen. - Schrik dat het niveau zal dalen, samen met het tempo. Sommige leerlingen willen ook niet graag vakken volgen die niet aansluiten bij hun interessegebied. Ook andere leerlingen hebben bang dat vooral de sterkere leerlingen zullen worden tegengehouden. Andere leerlingen argumenteren dat het gewoon het uitstellen van een keuze is, en dat net die verschillende keuzemomenten nuttig zijn om te 'leren kiezen'. Ook wordt er gezegd dat er leerlingen zijn die nog steeds niet gaan kunnen volgen en zal het te moeilijk blijven. - Andere leerlingen vinden het wel een goed idee. Leerlingen die nu een 'lagere' richting kiezen aan het begin van hun secundaire cariere, kunnen later niet meer overschakelen. Het is goed dat leerlingen eerst van alles even kunnen proeven om dan een beter geïnformeerde keuze te maken. Het is een goed idee dat leerlingen meer combinaties kunnen maken tussen hun verschillende interessegebieden. Wat vinden jullie van “differentiëren?”. (Differentiëren in het onderwijs is op een goede manier omgaan met de verschillen tussen leerlingen in één klas. “zwakkere” leerlingen krijgen meer ondersteuning, terwijl “sterkere” voldoende uitgedaagd worden) Sommige leerlingen vinden dit een goed idee, al geven ze wel aan dat dit opnieuw vooroordelen en ‘stempels’ gaat opleveren. Het groepsgevoel tussen de leerlingen zou kunnen verdwijnen. Door te differentiëren bestaat de kans dat er nog meer mensen zullen uitvallen, omdat scholen vaak gaan proberen klassen samen te houden, maar omdat de 'goede' klas steeds sneller gaat gaan, zou het kunnen dat enkele leerlingen dan helemaal niet meer kunnen volgen. Leerlingen geven aan dat het nu ook al gebeurt, maar dan eerder onbewust. De leerlingen die in het ene vak
pagina 4 > 5
sterk zijn en in het andere niet, helpen elkaar en vice versa. Conclusie: De leerlingen hebben eigenlijk weinig klachten over het onderwijssysteem zoals nu het is. De leerlingen willen wel dat de namen en vooral de clichés die er bestaan over de verschillende richtingen weg moeten. Leerlingen stellen voor om de opdeling in ASO-BSO-TSO te laten wegvallen, maar wel nog de verschillende richtingen aanbieden. Aan de slag! Nieke geeft aan dat de hervormingen nog niet voor morgen zijn. De vraag is daarom 'wat kunnen scholen en de overheid/minister NU al doen om de clichés weg te nemen. De leerlingen denken hier over na in kleine groepjes. Leerlingen mogen ook aan de hand van stickers stemmen op het beste idee. Concrete tips voor scholen zijn: Voor één dag alle richtingen wisselen zodat iedereen eens de andere richtingen ervaart ( 2 stickers) De klassen mixen, zodat de leerlingen elkaar iets kunnen leren. (10 stickers) Gezamenlijke vakken (PO, LO,MO,godsdienst, Bio) en gezamenlijke activiteiten zoals sportdag, uitstap. En zorgen dat hier geen kliekjes gevormd worden. Met de leerlingenraad activiteiten promoten naar iedereen. Leerlingen teambuildingsactiviteiten geven waarbij ze moeten samenwerken (bouw een vlot, ..) waarbij je de sterke punten uit verschillende richtingen naar boven haalt (3 stickers) Betere overgang basisschool naar secundair onderwijs (scholen moeten een reeël beeld geven en leekrachten moeten beter geïnformeerd worden over het volledige aanbod) (2 stickers) Leerkrachten verplichten in alle verschillende richtingen les te geven. (2 stickers) Ook leerkrachten werken soms mee aan het in stand houden van de clichés. ' Een leerkracht zei, ik geef liever les in het ASO, want in het TSO en het BSO zijn er meer zwangerschappen en dan moet ik te veel inhaallessen geven' 'Leerkracht die zegt 'als je je niet kan gedragen loop dan maar naar het BSO' Er zijn ook goede voorbeelden, zoals een leerkracht frans die ASO-leeringen bijles laat geven aan BSOleerlingen. Het is ook niet zo dat ASO iets aan BSO leert, maar vaak ook omgekeerd. Meer leerlingenparticipatie voor iedereen kan hier ook aan bijdragen.
pagina 5 > 5
Concrete tips voor de minister en de overheid: - De overheid moet vaker op het terrein komen, komen luisteren in de klassen. (2 stickers) - Ze moeten een grote enquëte doen bij alle leerlingen, waar aan hen gevraagd wordt hoe zij de hervorming zien. (3 stickers) - Ga mee met je tijd… Leraren kunnen vaak niet meer mee met alle nieuwe technologie - Campagnes om de vooroordelen over de verschillende richtingen weg te nemen . Misschien moet je vooral een focus leggen op het jeugdwerk (chiro, scouts etc…), daar vallen de clichés vaak weg. Campagnes kunnen best ook gebruik maken van choquerende filmpjes. (8 stickers) Kan de media iets doen? - Je kan bijvoorbeeld programma's laten maken door leerlingen uit verschillende richtingen (5 stickers) - Laatste show met en over leerlingen - Leerlingenpanel laten discussiëren over maatschappelijke thema's in prime time - De klas van frieda - Programma's zoals ‘dat zal ze leren…’ waardoor mensen uit verschillende richtingen samen komen
